Terre magazine 2013-2

Jaargang 15 • Nummer 2 • augustus 2013

Nooit meer huisslaafje Onderzoek naar webcamseks: ernstige emotionele schade voor kinderen

Kinderarbeider Manual werkte van jongsaf aan, maar gaat nu weer naar school

Ambassadeur Frans Weisglas: handen af van budget voor Code: 0806P ontwikkelingshulp

Huisslavernij is een diep verankerd probleem in de Peruaanse samenleving. Veel families vinden het volstrekt normaal om een kind dag en nacht te laten werken. De afgelopen maanden voerde Terre des Hommes actie en maakte de Peruanen met succes bewust van de effecten van uitbuiting op kinderen.

Geen huisslaafje in mijn huis

‘I

n mijn huis geen huisslaafje’, zo luidt de slogan op het bord dat deze jonge moeder in de straten van de Peruaanse hoofdstad Lima vasthoudt. Het is een belofte voor nu en voor de toekomst.

Een echte verandering in een diepgewortelde mentaliteit vergt niet alleen tijd en volharding, maar vooral ook actie.

Dus ging Terre des Hommes de straat op en spraken medewerkers mensen aan op het feit dat kindslavernij in de huishouding een zeer ernstige vorm van uitbuiting is waar zo snel mogelijk een einde aan moet komen.

Om dit fenomeen te stoppen, moet je terug naar de basis.

Jonge ouders - zoals op de foto – kunnen een keuze maken om het leven van andere kinderen te verbeteren. Voor deze categorie komt het probleem sowieso dichtbij. Want je moet er als ouder toch niet aan denken dat je eigen kind in het huishouden van een andere familie werkt en daar alles moet doen wat het wordt opgedragen? Dat het van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de weer is met koken, wassen, voor andere kinderen zorgen, etcetera. Vaak loopt een huisslaafje ook nog kans om slachtoffer te worden van lichamelijke, seksuele of psychische mishandeling. Zo iets wil geen enkele ouder voor zijn eigen kind. En als je even nadenkt, wil je dit ook niet voor een ander kind.

2

Wasmachine Er werden behalve acties op straat ook advertenties geplaatst in dag- en weekbladen die de lezer op het verkeerde been zetten. ‘Zoekt u een nieuwe wasmachine?’, zo luidde er eentje. ‘Deze 14-jarige doet het uitstekend, werkt de hele dag door en geeft geen krimp’. Ludiek, maar ook pijnlijk realistisch: een kind als koopwaar.

De campagne kreeg ook veel aandacht van de media (zie pagina 8 en 9). Plotseling was het thema van huisslaafjes ‘hot’ en kwamen er tal van discussies los op landelijke radio, televisie en in kranten.

Schoolborstel, geen staalborstel Terre des Hommes weet uit ervaring dat je een horrorfenomeen als huisslaafjes alleen gezamenlijk kunt stoppen.

Onder het motto ‘De verandering, dat ben je zelf’ hebben dan ook al honderden families besloten geen huisslaafje in dienst te nemen. Het eerste succes tekent zich voorzichtig af, maar we moeten actief blijven om ook de rest van de Peruaanse bevolking te bereiken.

Met uw hulp hebben de kinderen van Peru binnenkort alleen nog een schoolborstel in handen en geen staalborstel!

INHOUD

Aan de andere kant van uw beeldscherm

p.4 KORT NIEUWS Afscheid vrijwilliger Margreet BrouwerCrezee, oproep 3JS voor projectsteun.

A

p.6 THEMA: ONDERZOEK NAAR WEBCAMSEKS De sociaal-emotionele gevolgen van webcamseks voor kinderen in Cebu. p.8 THEMA: CAMPAGNE OVER HUISSLAAFJES Bewustwording van diepgeworteld probleem. p.10 KIND IN BEELD Manuel uit Peru gaat naar school. p.11 VERHAAL ACHTER DE FOTO Fotograaf Ronald de Hommel in Lombok. p.12 DONATEUR AAN HET WOORD Joost Busscher: brede horizon dankzij reizen. p.13 FRANS WEISGLAS Blijft enthousiast en ambitieus. p.14 REPORTAGE: ETHIOPIË Senait en Helen starten eigen koffietentje. p.16 Onze partner APLE Alles uit de kast tegen seksuele uitbuiting. p.18 INTERVIEW Unieke samenwerking met Philips in Indonesië.

COLOFON

Taco van der Mark C hris Korsten, Fons van Oosterhout, Jochem Rotteveel, Marlieske Sjouke, Heleen Slob en Talinay Strehl Foto’s: R onald de Hommel, Benno Neeleman, Carolien Achterbosch, (foto Frans Weisglas) Vormgeving: FourBottles Design Grafische productie: Senefelder Misset B.V. Oplage: 48.500 exemplaren

Hoofdredactie: Medewerkers:

an de andere kant van uw beeldscherm voltrekken zich dagelijks de meest gruwelijke praktijken. Vorig jaar constateerden wij in de Filippijnse stad Cebu dat een groeiend aantal kinderen slachtoffer is van webcamseks. Pedoseksuelen vanuit de hele wereld maken op eenvoudige manier via internet contact met kwetsbare kinderen en dwingen hen tot seksuele handelingen. Ouders staan dit oogluikend toe omdat ze er goed geld mee verdienen en ze het geen ‘echt’ misbruik vinden. Hun kind wordt immers niet fysiek misbruikt. Dat is natuurlijk een grove misvatting, want de emotionele schade voor het kind is enorm. Bovendien zorgt corruptie van lokale overheden er voor dat daders vrij spel hebben.

We kunnen niet werkeloos toekijken hoe dagelijks duizenden kinderen worden misbruikt. We moeten iets doen, maar niet overhaast en ondoordacht. De afgelopen maanden hebben we dieper onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van webcamseks en ook loopt er een onderzoek naar de aard en omvang van dit fenomeen. Verderop in dit nummer leest u meer hierover (zie pag. 6 en 7). Vanwege de explosieve groei van dit probleem en de vele kinderen die erbij betrokken zijn, hebben we besloten om de komende maanden campagne te voeren. We vragen aandacht voor de slachtoffertjes zelf, maar we vragen ook de politiek om maatregelen te nemen en deze kinderen te beschermen, want webcamseks met kinderen moet stoppen.

Ons werk is nooit af, helaas. Maar dat betekent niet dat we de handdoek in de ring gooien. Zolang we erin slagen kinderarbeiders als Manuel uit Peru naar school kunnen laten gaan (pag. 10) en meisjes als Seanit en Helen uit Ethiopië uit de prostitutie bevrijden (pag.

14 en 15), dan weten we waar we het voor doen. Niet alleen, maar samen met u.

Met hartelijke groet, Albert Jaap van Santbrink a.j.van.santbrink@tdh.nl

INFORMATIE

Terre Magazine is een uitgave van Stichting Terre des Hommes Nederland en verschijnt drie keer per jaar.

Als donateur of met een eenmalige gift op giro 25 25 25 t.n.v. Terre des Hommes maakt u ons werk mogelijk.

Nieuw adres of vragen?

Donateursadministratie (9-14 uur): 070 310 5000 of service@tdh.nl

Terre des Hommes Zoutmanstraat 42-44 2518 GS Den Haag telefoon: (070) 310 5000 info@tdh.nl www.terredeshommes.nl

3

KORT NIEUWS

Vrijwilliger in beeld

T

erre des Hommes is ongelooflijk blij met de hulp en het enthousiasme waarmee vrijwilligers zich belangeloos inzetten voor onze winkels. Margreet BrouwerCrezee heeft vier jaar geleden de winkel in Deventer opgezet en is sindsdien onmisbaar gebleken als winkelcoördinator, vooral toen haar medebestuursleden wegens ziekte verstek moesten laten gaan. Margreet gaat het nu wat rustiger aan doen en laat de winkel achter in de verantwoorde handen van haar collega-vrijwilligers. Margreet, heel veel dank voor je tijd en inzet!

Mocht Margreet u inspireren om ook als vrijwilliger voor Terre des Hommes aan de slag te gaan: neem dan contact op met Nora Dankers (n.dankers@tdh.nl) of Anne Minnema (a.minnema@tdh.nl) of bel 070 – 310 5000.

Lilet never Happened in Raad van State-zaal

Op 26 juni ontving Terre des Hommes twintig betrokken donateurs voor een verkorte versie van de film Lilet Never Happened. De film toont hoe het Filippijnse straatmeisje Lilet in de prostitutie terecht komt en maakte duidelijk veel indruk. Een stille zaal bleef achter.

Terre des Hommes gaf vervolgens aan de aanwezige gasten een toelichting op de omvang en complexiteit van het probleem, maar bewees ook dat een goede aanpak wel degelijk tot concrete resultaten leidt. Deze filmvertoning vond overigens plaats op een bijzondere locatie: in een zittingszaal bij de Raad van State. Voorafgaand aan de film kregen de gasten een rondleiding door Paleis Kneuterdijk, dat deel uitmaakt van het onderkomen van de Raad van State.

3JS roept fans op voor steun aan 400 kwetsbare kinderen in Cambodja De Volendamse band 3JS roept zijn achterban op een onderwijsproject van Terre des Hommes te steunen in Cambodja.

Samen met onze partner Buddhism for Development richt dit project zich op 400 kwetsbare kinderen. Het gaat om kinderen die bijvoorbeeld geen ouders meer hebben of besmet zijn met Hiv/ Aids. Al deze kinderen lopen kans om slachtoffer te worden van uitbuiting.

Terre des Hommes biedt hen onderwijs en geeft financiële steun aan families.

Met € 10 per jaar krijgt een kind schoolspullen en een schooluniform. Wie € 15 per jaar betaalt, biedt ouders een microkrediet zodat ze zelf een eigen winkeltje kunnen opzetten. De 3JS hopen minimaal € 4.000 op te halen zodat alle kinderen uit het project naar school kunnen gaan.

Leerlingen halen € 1.300 op voor het MEC Een groep enthousiaste leerlingen van het Stedelijk Gymnasium Haarlem heeft het afgelopen jaar door middel van diverse activiteiten € 1.300 opgehaald voor het MEC-project in India. Het MEC ligt vlak buiten Bangalore en biedt onderwijs aan de allerarmste kinderen – de Dalits - die normaal gesproken geen kans hebben om naar school te gaan. Sport en spel zijn belangrijke onderdelen op school.

Opbrengst Diego Zonnesteek levert bijna € 600 op voor Terre des Hommes De actieverkoop van het kinderboek Diego Zonnesteek van Maurits van Huijstee heeft een bedrag van bijna € 600 voor Terre des Hommes opgebracht. Een mooi resultaat voor een inspirerend en spannend boek! Veel dank Maurits!

Wilt u zelf ook een actie voor Terre des Hommes beginnen? Mail uw ideeën naar info@tdh.nl

4

Start bouw opvangcentrum slachtoffers kinderen mensenhandel samen met Fier Fryslân Kinder- en mensenhandel is een enorm probleem wereldwijd, waar Nederland helaas ook onderdeel van is. Terre des Hommes vroeg vorig jaar een werkbudget aan bij de Nationale Postcode Loterij om samen met de organisatie Fier Fryslân een Centrum voor slachtoffers van Kinder- en Mensenhandel (CKM) op te zetten. Het werkbudget van € 2 miljoen werd toegekend en we zijn blij te kunnen melden dat in oktober de eerste paal van het nieuwe complex de grond in gaat. Bovendien kan het toegewezen budget gebruikt worden voor het opzetten van terugkeerprojecten waarmee de vaak buitenlandse slachtoffers geholpen kunnen worden terug te keren naar hun thuisland en daar een nieuwe start te maken. Directeur Albert Jaap van Santbrink: “Kinderhandel en

mensenhandel is een groot en internationaal probleem dat niet ophoudt bij een landsgrens. En wat veel mensen niet beseffen, is dat het ook in Nederland plaatsvindt. Vaak eindigen slachtoffers van handel hier in de prostitutie. Terre des Hommes heeft veel ervaring in het aanpakken van kinderhandel en de hulp aan slachtoffers van seksuele uitbuiting in ontwikkelingslanden. In de samenwerking met Fier wisselen we kennis en ervaring uit om slachtoffers te helpen, ook om ervoor te zorgen dat slachtoffers veilig kunnen terugkeren naar het land van herkomst. Tegelijkertijd kunnen wij de kennis van Fier weer overdragen aan onze lokale partners in de landen waar wij werken. Op die manier verbeteren we wederzijds onze hulpverlening.”

Steun Terre des Hommes met handig polsbandje Het is de schrik van elke (groot)ouder.

Op een druk strand of evenement verliest u uw (klein)kind uit het oog. Mocht dit onverhoopt gebeuren, dan vergroten de polsbandjes van Ring-Rings de kans op hereniging aanzienlijk. Een handig en kindvriendelijk siliconen polsbandje waar u bijvoorbeeld de naam van uw kind en uw

naam en nummer in kunt laten graveren.

Veiliger voor uw (klein)kinderen en tevens goed voor de kinderen in onze projecten.

Want van elke bestelling doneert RingRings 20 procent van het bestelbedrag aan Terre des Hommes. Bestellen kan via: www.terredeshommes.nl/polsbandje

Project Watch in Zuidoost-Azië van start Na de honorering van de aanvraag voor het project Watch door de Nationale Postcode Loterij, waarmee kinderen beschermd worden tegen seksueel misbruik en pedoseksuelen opgespoord en vervolgd kunnen worden, is Terre des Hommes er nu ook in geslaagd geschikte partnerorganisaties te vinden in Indonesië, de Filippijnen, Nepal en India. De organisaties richten hun pijlen op toeristische gebieden als Bali, Lombok, Cebu, Goa en Kathmandu (zie ook pagina 16 en 17).

Wat kunt u doen en nalaten?

Op maandagmiddag 21 oktober houdt Terre des Hommes in het museum Beelden aan Zee in Den Haag een informatiebijeenkomst over nalatenschappen. Dit gebeurt in samenwerking met onze huisnotarissen Mirjam en Tjacco van de Velde. Zij vertellen onder meer over het belastingvoordeel en over de verschillende mogelijkheden van doneren, zoals een legaat of erfstelling. Er is er ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Bijzonder is na afloop de rondleiding door het prachtige museum dus wees erbij! Meer informatie bij Soesma Radja via 070 – 3105000 of s.radja@tdh.nl

Bijzondere projectreis naar Cambodja

KORT NIEUWS

19.000 leerlingen van RVKO in actie voor een nieuwe school in Bangladesh

De Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs (RVKO) bestaat 140 jaar. Volgende maand, op 2 oktober, maakt de scholengemeenschap tijdens een viering in de Laurenskerk in Rotterdam bekend hoeveel geld de ruim 19.000 leerlingen het afgelopen jaar voor Terre des Hommes hebben opgehaald. Het bedrag is bestemd voor een nieuwe school in Tangail, Bangladesh, en om daar goed opgeleide leerkrachten aan te stellen.

Kunstwerk levert € 600 op voor Terre des Hommes Kunstenares Ditta Engel heeft een van haar kunstwerken gedoneerd aan het RTL-programma Koffietijd. In de uitzending werd het beeld geveild en bracht het € 600 op. Dit geld komt ten goede aan de projecten van Terre des Hommes.

Ditta Engel heeft een nauwe band met de organisatie: zij werkte eind jaren zeventig als verpleegkundige voor Terre des Hommes in Congo.

Terre des Hommes organiseert van 27 november tot en met 4 december een bijzondere projectreis naar Cambodja. Tijdens deze reis heeft u de unieke mogelijkheid om met eigen ogen onze projecten te bezoeken. Als u meegaat, kunt u ook meedoen aan de Angkor Wat Bike 4 Kids, een uniek fietsevenement rondom het eeuwenoude tempelcomplex van Angkor Wat. De organisatie van de reis is in handen van Experience Travel. Meer info: Soesma Radja via 070 – 3105000 of s.radja@tdh.nl

5

THEMA

De wereld achter de webcam Wat zijn de gevolgen van webcamseks voor jonge kinderen? Psychologe Guusje Havenaar deed in opdracht van Terre des Hommes onderzoek in de Filippijnse stad Cebu. Ze sprak met tientallen kinderen en tekende hun verbijsterende verhalen op.

Mede op basis van haar onderzoeksresultaten voert Terre des Hommes de komende maanden actie om kinderen uit de wereld van webcamseks te bevrijden.

6

M

edio 2012 luidden partnerorganisaties van Terre des Hommes in Cebu de noodklok dat een groeiende groep kinderen het slachtoffer wordt van webcamseks. Westerse pedoseksuelen leggen via internet contact met tussenpersonen in Cebu of andere plaatsen waarna kinderen zogenaamde ‘shows’ opvoeren. Ouders zien er geen kwaad in omdat hun kinderen niet fysiek worden gebruikt. Bovendien levert het makkelijk en snel geld op. Guusje Havenaar sprak voor haar onderzoek met diverse partners en instanties en 45 kinderen in de leeftijd van twaalf tot achttien jaar. Dertig van hen werken in de prostitutie van wie de helft ook nog actief is in de wereld van webcamseks.

“In de gesprekken vertelden de kinderen dat hun werk puur een manier is om te kunnen overleven. Ze vinden het ook niet raar, want veel kinderen in hun omgeving doen het. Daarom staan ze niet stil bij de vraag hoe ze zich erbij voelen. Dit is hun leven en dat is het.”

Maar uit de vragenlijst die de kinderen invulden, komt – niet verrassend – een heel ander beeld naar voren. “Dan lees je schrijnende antwoorden,” vertelt Guusje Havenaar. “Kinderen geven aan dat ze zich heel alleen voelen. ‘Het leven heeft geen zin voor mij’, zo schreef er eentje. Gevoelens van depressie, een lage eigenwaarde en zelfdestructief gedrag komen veel voor.

Kinderen zoeken aansluiting bij straatbendes en gebruiken alcohol en drugs om hun ellende maar niet te voelen.”

Je eigen ouders aangeven

De emotionele schade voor de slachtoffertjes van webcamseks is dan ook zeer ernstig, zegt Guusje Havenaar. “Soms zijn ouders zelf betrokken bij webcamseks en dwingen ze hun kinderen mee te doen. Als een kind dan aangifte bij de politie wil doen, moeten ze getuigen om hun ouders veroordeeld te krijgen. Dat is natuurlijk heel traumatiserend. Bovendien, als het zo ver komt, blijven ze achter zonder ouders en raakt hun hele leefwereld pas echt ontwricht.”

Een direct effect van webcamseks is dat de seksuele ontwikkeling van kinderen ernstig verstoord raakt. “Je ziet bij jonge kinderen dat ze geneigd zijn na te doen wat ze voor de webcam moesten doen. Oudere kinderen zijn eerder geneigd foute vriendjes te kiezen. Hun seksuele waarden en normen staan eigenlijk volkomen op hun kop.”

‘Als je schotelantennes ziet, weet je genoeg’

Het probleem van webcamseks doet zich in heel de Filippijnen voor. Guusje Havenaar deed onderzoek in Cordova, een gemeente van Cebu. Precieze cijfers van het aantal kinderen dat hierbij betrokken is, zijn er niet.

Campagne over webcam kindersekstoerisme

In het najaar voert Terre des Hommes landelijk campagne om aandacht te vragen voor de slachtoffertjes van webcamseks én om de politiek te vragen maatregelen te nemen en deze kinderen te beschermen. Wilt u hier meer over weten? Houd de website en sociale media van Terre des Hommes in de gaten.

Kleine leningen in de strijd tegen webcamseks

Terre des Hommes werkt in Cebu samen met Forge, CLB en Bidlisiw. Deze partners richten zich op onderwijs aan kinderen, therapeutische ondersteuning, hulp bij het doen van aangifte en het geven van voorlichting over de gevaren van webcamseks. Ook verstrekken ze kleine leningen aan ouders zodat ze een winkeltje kunnen beginnen en zich niet meer bezighouden met webcamseks.

Daarmee krijgen de kinderen de kans om naar school te gaan en zich te ontwikkelen.

Wel hebben de lokale partners van Terre des Hommes in Cebu de indruk dat het een groeiend probleem is. “De bijnaam voor een bepaalde wijk in Cordova is ‘bilatan’, het Cebuaanse woord voor vagina. Dat zegt genoeg,” zegt Guusje Havenaar.

De hele gemeenschap – vele honderden bewoners – is afhankelijk van de inkomsten van webcamseks. “Iedereen weet ervan, maar niemand praat er over.”

Wat wel in de openbaarheid gebeurt, is het werven van kinderen op straat. Wanneer een zogenaamde ‘operator’ contact heeft met een klant via internet – dit zijn per definitie Westerse pedoseksuelen – en een familie geen kind voorhanden heeft van de juiste leeftijd, wordt er op straat geworven. “Als het eigen kind van een ouder op de een of andere manier niet geschikt is, dan gaat zo’n moeder de straat op en roept ze dat ze behoefte heeft aan een meisje van tien of veel jonger. Het is voorgekomen dat er zelfs een baby van drie maanden is gebruikt. Het is heel simpel: als er een bepaalde vraag is, dan wordt dat geregeld.”

Bij een rondleiding door de sloppenwijk van Cordova zag Guusje Havenaar op sommige armoedige hutjes schotelantennes. “Dan weet je genoeg: op zulke plekken zijn mensen ermee bezig. Wie op deze manier snel en makkelijk geld verdient, kan later een beter huisje kopen van steen, met meerdere verdiepingen. En ze kunnen zich een hogere levensstandaard veroorloven. Als andere mensen dat zien, willen ze dat natuurlijk ook. Iedereen wil de armoede achter zich laten. Enige moraal is er eigenlijk niet. Als iedereen het doet, waarom zou het dan slecht zijn? Niemand realiseert zich de traumatische gevolgen voor de kinderen.”

Smet op het imago

Politie en lokale autoriteiten staan de activiteiten oogluikend toe.“Toen dit fenomeen begin 2012 echt opkwam, heeft de burgemeester van Cordova in samenwerking met de provinciale politie wel maatregelen willen nemen. Maar het probleem van webcamseks leidde tot negatieve publiciteit in de media. Die aandacht deed afbreuk aan zijn reputatie en hij werd bijvoorbeeld niet gekozen tot de meest kindvriendelijke burgemeester.

Sindsdien is hij niet meer actief betrokken om het probleem terug te dringen. Alleen de provinciale politie en Children’s Legal Bureau (CLB) – partner van Terre des Hommes – werken samen om kinderen te helpen bij het doen van aangifte. Maar eigenlijk moet er veel meer gebeuren.”

7

THEMA

Peruanen binden de strijd aan tegen kindslavernij In Peru werken meer dan 100.000 kinderen gedwongen in de huishouding. Terre des Hommes voerde de afgelopen maanden campagne om het publiek bewust te maken van deze onzichtbare vorm van uitbuiting. Dankzij de campagne beseffen veel Peruanen wat de gevolgen zijn van deze vorm van slavernij voor ‘hun’ kinderen.

B

ij een van de straatacties in de Peruaanse hoofdstad Lima sprak een oudere man zijn waardering uit voor de campagne tegen huisslaafjes, zo vertelt Carmen Montes, landencoördinator van Terre des Hommes in Peru. “Hij had in zijn jeugd zelf moeten werken en kon daardoor niet naar school. Terwijl juist de kindertijd zo belangrijk is om jezelf te ontwikkelen, om te leren en om ook gewoon kind te kunnen zijn. Hij vond het belangrijk dat we aandacht vroegen voor de situatie van huisslaafjes en om mensen bewust te maken.”

Precieze cijfers ontbreken van het aantal kinderen dat in Peru in de huishouding werkt. Het laatste onderzoek dateert uit 2002 van de ILO (Internationale Arbeids Organisatie) en gaat uit van 110.000 kinderen. Carmen Montes denkt dat er veel meer kinderen als huisslaafje werken. “Deze vorm van uitbuiting is onzichtbaar. Maar dat het op grote schaal gebeurt, is overduidelijk. Het lijkt bijna onderdeel te zijn van de Peruaanse cultuur, maar normaal is het natuurlijk niet. Alle basisrechten

8

van deze kinderen worden ernstig geschonden. Ze gaan niet of nauwelijks naar school, hebben geen recht op gezondheidszorg en hebben geen mogelijkheid om te spelen. Ook zijn ze vaak slachtoffer van lichamelijke en emotionele mishandeling.”

Verandering in mentaliteit kost tijd

De campagne van Terre des Hommes was bedoeld om de Peruanen bewust te maken van het probleem en ook om de Peruaanse regering onder druk te zetten het ILO verdrag-189 voor Huishoudelijk Werk te ondertekenen. Net als Nederland heeft Peru dit verdrag nog niet geratificeerd terwijl het zo belangrijk is om de positie van huishoudelijk werkers te verbeteren. De campagne heeft veel los gemaakt, zegt Carmen Montes. “Diverse media hebben over dit probleem gepubliceerd en uitzendingen gemaakt. Journalisten schreven dat aan deze schrijnende omstandigheden een einde moet komen. ‘Dit kan zo niet doorgaan’, schreef er één. Ook het ministerie van Arbeid steunde onze actie. We hebben het probleem op de kaart gezet en mensen beseffen dat er iets moet gebeuren.”

‘Huishoudelijk werk is volgens heel veel mensen eigenlijk geen werk.’

Een van de onderdelen van de campagne was een straatactie waarbij inwoners een bord omhoog hielden met de tekst ‘In mijn huis geen huisslaafje’. Ook verschenen er misleidende advertenties in kranten waarbij kinderen werden aangeprezen voor verschillende vormen van huishoudelijk werk. Carmen Montes: “Wat ons is opgevallen, is dat veel mensen eigenlijk helemaal niet wisten dat het hebben van kinderen in de huishouding een vorm van uitbuiting is. Ze vertelden dat ze het nooit zo hadden gezien. Huishoudelijk werk is volgens veel mensen ook geen werk. Ze zien het meer als klusjes doen,

Naar school in plaats van werken in de huishouding

Terre des Hommes werkt in Peru met twee partnerorganisaties om te voorkomen dat kinderen in de huishouding moeten werken. De aanpak is gericht op onderwijs, promotie van kinderrechten en voorlichting aan werkgevers om werktijden van kinderen te veranderen en hen naar school te laten gaan. Ook krijgen ouders sociaaleconomische ondersteuning bij het opzetten van een eigen zaak. Kelly is een van de meisjes die niet meer hoeft te werken in de huishouding en nu naar school gaat.

maar realiseren zich niet dat kinderen van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat keihard moeten werken.”

Verschillende bekende Peruanen verleenden hun medewerking aan de campagne die plaatsvond in Lima, Cajamarca en Iquitos en naar schatting ruim 130.000 mensen wist te bereiken. Vooral uit Cajamarca komen veel kinderen die in de hoofdstad Lima in de huishouding van andere families werken. Het eerste doel van de campagne is bereikt, zegt Carmen Montes. “Mensen zijn zich bewust van het probleem. Nu is het belangrijk dat dit bewustzijn niet wegzakt. Daarom gaan we volgend jaar weer campagne voeren. Het veranderen van een diepgewortelde mentaliteit kost tijd.”

Behalve een vervolgcampagne in 2014 komt er dit najaar ook een campagne tegen huisslaafjes in buurland Bolivia. Anders dan in Peru heeft dit fenomeen in Bolivia nog nauwelijks aandacht. “Dat willen we graag veranderen. Er is nog genoeg werk aan de winkel,” zegt de energieke Carmen Montes.

Het verhaal van huisslaafje Kelly (9) Kelly is het tweede kind uit een gezin van vijf. Vanaf haar achtste werkt ze elke zaterdag en zondag in het huis van een tante. Als ze moet werken, staat ze om 6 uur ’s morgens op. Haar eerste taak is het huis schoonmaken, daarna gaat ze koken en doet ze de afwas. Ook maakt ze het kippenhok schoon.

Er is eigenlijk geen werk in huis wat ze niet doet. Voor haar werk krijgt ze 10 soles ( € 1) per dag. Het jonge meisje is te zwak om dit werk te doen. Ze lijdt aan duizeligheid, heeft vaak hoofdpijn en heeft last van depressies.

Als haar moeder haar meeneemt naar de dokter, vertelt hij dat ze aan bloedarmoede lijdt en betere voeding moet hebben. Omdat ze moet werken, gaat het met Kelly ook niet goed op school. Ze is vaak te moe om te leren en kan zich niet concentreren.

Gelukkig verandert haar situatie begin 2012 als een medewerker van onze partner haar in het project opneemt. Het personeel praat ook met Kelly’s moeder. Ze maken haar bewust dat een kind niet hoort te werken, maar naar school moet gaan. Ook bieden ze haar een kleine lening aan om een winkeltje te beginnen en haar inkomen te verhogen.

Ze luistert. Kelly zit inmiddels in de tweede klas van de basisschool. Ze haalt goede cijfers, vooral in haar lievelingsvak wiskunde.

In haar vrije tijd speelt ze met haar schoolvriendinnetjes volleybal. Kelly is helemaal opgebloeid en ze droomt ervan later haar eigen kledingwinkel te hebben.

9

KIND IN BEELD

Dankzij

Terre des Hommes studeert Manuel Manuel Mantilla Cerquín groeit op in een arm gezin in Cajamarca, in het noorden van Peru. Al van jongs af aan werkt hij mee op het land. Elke dag staat hij om 4 uur ’s morgens op en werkt dan 3 uur lang voordat hij naar school gaat. “Eerst moest ik melk van de boerderijen van de buren ophalen. Ik verdiende ongeveer 15 soles per maand (ongeveer € 4). Vanaf mijn veertiende werkte ik in het weekend elf uur per dag als baksteendrager en als helper om cement te maken.”

In 2008 verandert Manuel’s leven ingrijpend als hij bij het project van Terre des Hommes’ partner IINCAP terecht komt. “Een mevrouw van IINCAP zag dat ik werkte en zij vertelde me dat er een centrum was waar ik naartoe kon gaan. Dankzij het project ‘Hopelijk krijgen nog veel andere krijgen mijn familie en werkende kinderen dezelfde kansen ikzelf veel informatie tijdens workshops en traials mijn familie en ikzelf.’ ningen waar we spreken over de rechten van werkende kinderen en tieners, het belang van de familie en zelfvertrouwen. We krijgen ook hulp bij ons huiswerk. Verder heeft mijn familie een lening gekregen om schapen en varkens te kopen en zo ons gezinsinkomen aan te vullen.”

Werk

Het belangrijkste is dat hij dankzij de steun van IINCAP niet meer hoeft te werken. Nadat hij zijn middelbare school had afgerond, kreeg hij via IINCAP een beurs. “Ik ben toen automechaniek gaan studeren,” vertelt de inmiddels 18-jarige jongen. “Ik moet nog één jaar studeren en daarna kan ik als automechanicus aan het werk. Zonder de steun van het project zou ik nooit een kans hebben gehad om te studeren, om de school af te maken en om een beroep te leren. Hopelijk krijgen nog veel andere werkende kinderen dezelfde kansen als mijn familie en ikzelf.”

Terre des Hommes ondersteunt IINCAP sinds 2005 met projecten tegen kinderarbeid. Onze partner richt zich op onderwijs en persoonlijke en sociale ontwikkeling van kinderen en jongeren. Sinds het begin van onze samenwerking met IINCAP hebben 320 werkende jongens, meisjes en tieners deelgenomen aan het project. Waarvan er 203 jonger dan 14 zijn en de andere 117 tussen 14 en 18 jaar oud.

10

VERHAAL ACHTER DE FOTO

Twee gezichten Op een van zijn reizen voor Terre des Hommes bezoekt fotograaf Ronald de Hommel een opvanghuis voor slachtoffers van seksuele uitbuiting in Lombok. Hij treft er vier minderjarige meisjes aan met wie hij een bijzonder uitstapje maakt.

Ik besluit anonieme portretten te schieten van de meisjes. Het zijn ronduit treurige foto’s. Dan stelt een medewerkster voor om de meisjes een dagje mee uit te nemen. Dat is een goed idee. We gaan naar een lokale tempel die is omgebouwd tot een minipretpark.

“Op de laatste dag van mijn verblijf op Lombok brengen we een bezoek aan een opvanghuis, bedoeld voor minderjarige slachtoffers, maar ook voor vrouwen. Het centrum maakt niet bepaald een open en vriendelijke indruk, integendeel. Het ziet er meer uit als een gevangenis. Overal tralies. Een zware poort met grote sloten en kleine kamers.

Wat een transformatie. Plotseling worden de meisjes vier normale, vrolijke en giechelende tieners die gillend achter elkaar aan rennen.

Ze willen de hele tijd voor mijn camera poseren in popsterachtige poses en ze kletsen honderduit. De levenslust is weer helemaal terug. Ik heb die dag heel leuke foto’s van ze genomen, die ik hier helaas niet kan tonen omdat hun identiteit geheim moet blijven.

Hier tref ik vier meisjes aan van een jaar of veertien. Ze zijn gered uit een bordeel op het kleine Indonesische eiland en hierheen gebracht. Ze kunnen nog niet terug naar hun families op Java en Sumatra, want ze moeten getuigen in de rechtszaak tegen de bordeeleigenaar. Die is alleen heel machtig en weet de rechtszaak al maanden te vertragen. Voor hun eigen veiligheid mogen ze het opvanghuis niet uit zonder begeleiding.

Het uitje naar de tempel heeft me ook getoond hoe ingrijpend het is als meisjes slachtoffer zijn van mensenhandel en seksueel misbruik. Een kind krijgt er twee gezichten door. En dat is alleen nog de buitenkant. Kun je nagaan hoe verwrongen de slachtoffers zich van binnen moeten voelen. Je kunt alleen maar hopen dat ze met goede therapie en begeleiding het verleden achter zich kunnen laten en een nieuwe start maken.

Tekst en foto: Ronald de Hommel

11

DONATEUR AAN HET WOORD: Joost Busscher

‘Verder kijken dan je boodschappenlijstje op zaterdag’ Sinds twee jaar is Joost Busscher (1977) donateur van Terre des Hommes. Zijn steun gaat naar een opvangcentrum voor straatkinderen in Bangladesh. ‘Ik geloof in concrete hulp waarmee je echt resultaten boekt.’

Terre des Hommes is een van de organisaties waar Joost Busscher donateur van is. “Terre des Hommes komt op voor kinderen die al zo ongelofelijk weinig kansen hebben in hun leven. In Nederland maken we ons zorgen over de crisis en de oplopende werkloosheid. Maar dat probleem bekijk je toch vanuit een heel ander perspectief als je je realiseert dat er miljoenen kinderen in armoede leven.”

Van huis uit kreeg hij mee dat je niet alleen verantwoordelijk bent voor je eigen geluk, maar ook verantwoordelijk bent voor anderen. “Kijk eens verder dan je boodschappenlijstje op zaterdag. Veel mensen leven in een heel beperkte wereld. Dat heb ik nooit gewild. We maken deel uit van een groter geheel.”

Een brede horizon dankzij reizen

Zijn vele reizen naar onder meer Indonesië, Filippijnen, Maleisië, Zuid-Afrika en Cuba verbreedden zijn horizon. “Bijna overal waar je komt, hebben mensen het minder goed dan in Nederland. Als je al die armoede van dichtbij ziet en met de mensen praat, dan wil je gewoon dat zij het beter krijgen. Dat kan niet anders. Je kunt je nauwelijks voorstellen hoeveel mensen er zijn die bij hun geboorte al zo weinig kansen hebben. Zonder hulp kunnen ze niet. Maar dan geloof ik wel in structurele en duurzame hulp waarmee mensen leren zichzelf te ontwikkelen. Ik heb het idee dat Terre des Hommes dat goed doet. Kleinschalige hulp die effectief is dankzij de samenwerking met lokale partners. Daar geloof ik in,” zegt de ondernemer.

Op zijn reis door Indonesië viel hem op hoe aardig en betrokken de mensen zijn. “Voor Indonesiërs is het heel normaal om elkaar te willen helpen. In Nederland zijn we dat kwijt geraakt en leven mensen voornamelijk langs elkaar heen. We zijn dan wel rijk, maar dat wil niet zeggen dat we gelukkig zijn. Eigenlijk komen de mensen in armere landen gelukkiger over.”

Hij vertelt over zijn bezoek aan Kalimantan waar hij met zijn vriendin in een dorpje terechtkwam. Een jongetje sprak hem in het Engels aan of zij niet op bezoek wilden komen in hun klas tijdens een les Engels. “We zijn natuurlijk mee gegaan en hebben toen Engelse les gegeven. Dat was fantastisch. Die kinderen zijn zo enthousiast en willen zo graag leren en vooruit komen. Ik geef ze graag een steuntje in de rug om hun dromen waar te maken.”

Bent u net als Joost Busscher van mening dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor elkaar en wilt u mensen steunen die het minder hebben dan uzelf?

Neem dan contact met ons op en laat ons u vertellen hoe u een verschil kunt maken: info@terredeshommes.nl

12

INTERVIEW

Ambassadeur Frans Weisglas:

‘Trots op DEZE CLUB’ U kunt bijna uw lustrum vieren als Terre des Hommesambassadeur. Hoe kijkt u terug op de afgelopen vier jaar?

“Ik kan niet anders zeggen dan met veel plezier en voldoening.

Het ambassadeurschap is gelukkig niet alleen maar een titel. Terre des Hommes vraagt me voor veel activiteiten. Ik lever concrete bijdragen en dat is fijn.”

Vertelt u op verjaardagsfeestjes graag over Terre des Hommes en uw werk?

“Ja, dat doe ik heel graag. Als mensen mij vragen wat ik tegenwoordig doe, noem ik altijd spontaan als eerste mijn ambassadeurschap voor Terre des Hommes. Ik praat graag en met trots over het werk van Terre des Hommes.”

Wat vindt u de kracht van Terre des Hommes?

“Ik sta heel erg achter het doel om kinderuitbuiting uit de wereld te helpen. Ook de werkwijze om ter plekke te werken met lokale partners en in Nederland met vrijwilligers spreekt me aan. Dat vind ik de kracht van Terre des Hommes.”

Wat was voor u een hoogtepunt in de afgelopen vier jaar?

“Ik heb onder meer de winkels geopend in Den Haag, Enschede en Arnhem. Dat vind ik leuk om te doen omdat dat het basiswerk is van de vrijwilligers. Daar gebeurt het. Daarnaast vind ik het leiden van debatten met donateurs en vrijwilligers erg bevredigend. Ik denk met veel plezier terug aan een mooi debat in Leeuwarden over vrijwilligerswerk en het werk van Terre des Hommes.”

Waarom bent u juist actief voor Terre des Hommes?

“In 2006 ben ik afgetreden als Kamervoorzitter en heb ik mijn politieke werk beëindigd. Ik heb toen een website opgezet, maar

dat ging een beetje te veel over mezelf. Daarom wilde ik mijn site en een deel van de inkomsten die ik daarmee genereerde gebruiken voor een goededoelenorganisatie. Ik kwam al heel gauw bij kinderen terecht. Bij Terre des Hommes had ik het beste gevoel. Ik heb een afspraak gemaakt met de vorige directeur, Ron van Huizen, en daarna ben ik ambassadeur geworden.”

Waar bent u als ambassadeur trots op?

“Terre des Hommes richt zich onder meer op het stoppen van seksuele uitbuiting van kinderen. Omdat het zo schrijnend is, spreekt me dat heel erg aan. Terre des Hommes heeft een enorme stimulans gegeven aan de betere opsporing van daders in de Filippijnen en Cambodja. Het was mooi dat de Nationale Postcode Loterij extra geld heeft gegeven voor die projecten. Dat is een erkenning van het werk. Het was ook mooi betrokken te zijn bij de fantastische film ‘Lilet never Happened’ van Jacco Groen en Johanna ter Steege.”

Wat zijn belangrijke eigenschappen van een ambassadeur?

“Dat is een beetje raar om van jezelf te zeggen, maar je moet als ambassadeur bekend zijn. En je moet je verwant voelen met de doelstelling en de manier van werken.”

Hoe kijkt u aan tegen de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking?

“Mijn eigen partij - de VVD - maar ook de PvdA, is kortzichtig bezig. De huidige coalitie hamert steeds op het ‘afspraak is afspraak’. Maar zelf houdt ze zich niet aan de wereldwijd afgesproken norm van 0,7 procent van het BNP aan ontwikkelingssamenwerking. Dat vind ik kortzichtig.”

Maakt u de tien jaar vol bij Terre des Hommes?

“Als het aan mij ligt wel. Zolang vrijwilligers nog zeggen dat ze het leuk zouden vinden als Frans Weisglas hun winkel zou openen, ga ik door. Als er behoefte is aan wat jongs en fruitigs dan stop ik ermee. Maar ik vind het ambassadeurschap heel leuk om te doen en blijf enthousiast. Absoluut.”

13

Om de meisjes uit het verhaal te beschermen, komen zij niet voor op de foto’s.

Een nieuwe toekomst voor Senait en Helen Als je ze ziet, zou je het niet meteen achter hen gezocht hebben. Senait en Helen zijn op het eerste gezicht twee doodnormale meisjes. Maar net als veel leeftijdgenoten in Ethiopië hebben ze te maken gehad met uitbuiting en seksueel misbruik. Gelukkig hebben ze hun leven weer op de rails dankzij FSCE, een partner van Terre des Hommes.

B

ij het krieken van de dag opent het tweetal hun eigen restaurantje dat grotendeels is opgetrokken uit golfplaten. De eetgelegenheid is vlakbij het centrum van de Noord-Ethiopische stad Bahir Dar. Het bescheiden interieur omvat niet veel meer dan een lage houten zitbank en een hoek waar de kookspullen liggen. Aan een van de wanden prijkt een poster met daarop een afbeelding van een traditionele koffieceremonie, een ritueel dat zich ook hier vrijwel dagelijks voltrekt.

heel goed. Gemiddeld hebben we dertig tot veertig klanten per dag. En langzaam maar zeker worden dat er steeds meer! Wellicht dat we binnenkort onze menukaart gaan uitbreiden,” glimlacht Helen. “Het is mooi om op deze manier je eigen inkomen te verdienen. Na aftrek van de vaste lasten voor de elektriciteit en de huur houden we genoeg over om van te leven. Dat we in dezelfde ruimte slapen, scheelt ook,” vult Senait aan.

Hoewel beiden nog maar zeventien jaar zijn, hebben ze al veel meegemaakt.

Al snel melden zich de eerste klanten. Die zijn vooral geïnteresseerd in injera, het nationale gerecht dat gemaakt wordt van de graansoort teff. “Een paar maanden terug zijn we samen begonnen. Het gaat

Barwerk om te overleven

14

Hoe anders was hun situatie pakweg een jaar geleden. Helen vertelt: “Ik was veertien toen mijn moeder plotseling overleed. Mijn vader heb ik nooit gekend.

Aangezien niemand voor me kon zorgen, stond ik er ineens helemaal alleen voor. Ik heb geprobeerd een baan te vinden, maar dat lukte niet. Na enige tijd zag ik geen andere uitweg dan om in een bar te gaan werken. Ik verkocht mijn lichaam. Ik werd geslagen, geschopt, verkracht, vernederd.

Soms kon ik naar mijn geld fluiten.”

Het verhaal van Senait is in wezen niet veel anders. Ook zij was slachtoffer van seksueel misbruik.

Aan de misère kwam onverwachts een einde. Helen vervolgt: “Op een avond kreeg ik in de bar bezoek van een hulpverlener. Hij vroeg of ik gelukkig was, en of ik eventueel mijn situatie wilde veranderen. Toen barstte ik in tranen uit.”

De betreffende hulpverlener bleek werkzaam bij Forum on Sustainable Child Empowerment (FSCE), een lokale partner van Terre des Hommes. “We zetten ons in voor straat- en weeskinderen, kinderen die slachtoffer zijn geworden van mensenhandel en meisjes die seksueel worden uitgebuit. FSCE richt zich op de rehabilitatie en terugkeer van al deze minderjarige kinderen in de maatschappij,” vertelt projectmanager Solomon Teferra.

Het heft in eigen hand

FSCE heeft een opvanghuis waar de meisjes een half jaar kunnen wonen.

Ze zijn er veilig en krijgen indien nodig medische zorg in een naburige kliniek.

Ook krijgen ze een vaktraining om een eigen zaak te kunnen beginnen. “De meisjes leren bijvoorbeeld hoe ze een businessplan en een boekhouding kunnen opzetten en hoe je met je klanten omgaat,”verduidelijkt Teferra.

De vaktrainingen duren drie tot zes maanden. FSCE biedt twee opleidingen aan: één voor kapster en één voor het beginnen van een restaurant. Na afronding van de opleiding krijgen alle deelneemsters een startkapitaal van omgerekend € 200 euro mee.

Het uitgangspunt is om elk half jaar met een nieuwe groep van zo’n veertig meisjes van start te gaan. De vorige lichting, waarvan Senait en Helen deel uitmaakten, is volgens Teferre prima terechtgekomen. “Ze hebben allemaal een kleine onderneming,” constateert hij met grote tevredenheid. “De meesten doen dat hier in Bahir Dar, maar dat hoeft niet per se. Door het heft in eigen hand te nemen, voelen de meisjes zich minder afhankelijk. Hun succes betekent bovendien een stimulans voor nieuwe en potentiële deelneemsters.”

Senait kan dat laatste beamen: “In de periode dat ik in de bar werkte, trok ik geregeld op met een ander meisje. Ze

moest dezelfde ellende doorstaan als ik.

Op een gegeven moment ben ik haar uit het oog verloren. Pas geleden kwam ik haar weer tegen. Nu ze merkt dat ik het plezier in mijn leven terug heb, is ze vastbesloten dezelfde training als ik te gaan doen. Ik hoop dat het haar lukt.”

Over FSCE

FSCE heeft in totaal zeven vestigingen in Ethiopië: in Adama, Bahir Dar, Dessie, Dire Dawa en drie in de hoofdstad Addis Abeba waar ook het hoofdkantoor is gevestigd. De organisatie, opgericht in 1990, telt ruim 200 medewerkers. De gehanteerde werkwijze en activiteiten komen op alle plaatsen in grote lijnen overeen. Terre des Hommes steunt FSCE sinds 2012.

15

Reportage

TIJGER VERSUS HOND IN CAMBODJA Dag en nacht zijn medewerkers van partnerorganisatie APLE actief in Cambodja met het voorkomen van seksuele uitbuiting van kinderen. Ze volgen pedoseksuelen op straat, in bars, cafés, havens en op het strand.

Vanwege haar succes rolt Terre des Hommes met steun van de Nationale Postcode Loterij dit jaar de aanpak van APLE uit in de Filippijnen, India, Indonesië en Nepal. Een gesprek met APLE-projectofficer Yi Moden.

D

e aanpak van seksuele uitbuiting van kinderen in Cambodoja was jarenlang geen issue. Pedoseksuelen konden hun gang gaan zonder dat iemand hen ook maar een strobreed in de weg legde. “Tien jaar geleden, in 2003, begon onze samenwerking met de politie. Dat was in het begin lastig. De politie vertelde dat ze niets kon doen tegen seksuele uitbuiting van kinderen. Wat dat betreft is er gelukkig de laatste jaren veel veranderd,” vertelt Yi Moden, die op uitnodiging van de Nederlandse politie in Nederland is om kennis uit te wisselen over de aanpak van dit probleem.

Op het strand, op straat en in cafés

APLE verzamelt in nauwe samenwerking met de politie bewijs tegen pedoseksuelen.

Als er genoeg bewijs is verzameld, gaat de politie over tot arrestatie. In totaal beschikt APLE in Sihanoukville over acht medewerkers die als een soort privédetective de omgeving nauwlettend in de gaten houden. “Zij gaan de hotspots af waar pedoseksuelen makkelijk contact leggen met kinderen, zoals op het strand, op straat, in cafés en op toeristische plekken. Ze praten vooral veel met straatkinderen die een gemakkelijk slachtoffer zijn,” vertelt Yi Moden.

Niet iedereen kan een goede privédetective zijn, zegt hij. “Je moet slim en flexibel zijn, goed kunnen communiceren, juridische ervaring hebben en natuurlijk moet je betrokken zijn bij de bescherming van kinderen. APLE geeft zelf ook trainingen aan nieuwe medewerkers waarin we ze leren hoe ze contact kunnen leggen met kinderen en hoe ze op een kindvriendelijke manier hen kunnen interviewen.”

“Onlangs vertelde een straatkind dat een vriend van hem was misbruikt. Vervolgens zijn drie van onze mensen in deze zaak gedoken. Zij hebben onderzoek gedaan en met andere kinderen gepraat om te achterhalen wat er precies was gebeurd.

Uiteindelijk hebben we het slachtoffer gevonden en bleek de dader een Europeaan.

16

We konden genoeg bewijs verzamelen en nu ligt de zaak bij de politie.”

Gratis tiplijn

Om haar werk goed te kunnen doen, heeft APLE een informantennetwerk in Sihanoukville opgezet van ruim 300 lokale bewoners. “Zij zijn onze ogen en oren op plaatselijk niveau. Alles wat hen opvalt, bijvoorbeeld een oudere man en een jong meisje in een tuk tuk kunnen ze doorgeven aan onze gratis hotline. Vaak worden we gebeld, de afgelopen maand kregen we 24 telefoontjes. Maar soms is het ook rustiger. In ieder geval weten mensen ons te vinden en ze weten ook dat APLE een tip direct uitzoekt. We laten niets lopen en zitten er bovenop.”

APLE richt zich in haar werk op het stoppen van het misbruik, maar vooral ook op het voorkomen ervan. “We proberen een dader op heterdaad te betrappen, vlak voor het moment dat het misbruik daadwerkelijk plaatsvindt.

Zo konden we dit jaar een Nederlander aanhouden die op het strand een jongetje wilde misbruiken. Dat was genoeg voor de politie om hem te arresteren.”

Een uitdaging in het werk is het overtuigen van de ouders dat seksueel misbruik van kinderen gestopt moet worden. “Sommige ouders zijn alcoholist of maken dankbaar gebruik van het geld dat pedoseksuelen betalen. Ze krijgen bijvoorbeeld een stuk land, een brommer of een auto in ruil waarvoor ze hun kind laten misbruiken. Preventie en voorlichting blijven enorm belangrijk in ons werk en we vertellen de lokale

bevolking ook dat er strenge straffen zijn voor ouders die hun kind laten misbruiken. Ook geven we voorlichting op scholen om kinderen bewust te maken van de technieken waar pedoseksuelen gebruik van maken en hoe ze zichzelf kunnen beschermen.”

Rechters hekelen APLE

Om ervoor te zorgen dat er recht wordt gedaan aan de slachtoffers heeft APLE een team van 6 juristen en juridisch medewerkers. Zij helpen de kinderen bij het doen van aangifte, geven hen een veilig gevoel en maken de politie bewust van het belang van kindvriendelijke ondervragingsmethoden. “Agenten horen een kind in een aparte kamer te verhoren en echt te luisteren. Wij zorgen ervoor dat er recht wordt gedaan aan de slachtoffers en daders worden veroordeeld tot het betalen van een slachtoffervergoeding. In de helft van de gevallen komt het ook tot daadwerkelijke uitbetaling. Maar daders proberen altijd eronder uit te komen en de boel te vertragen. Het is een van onze grootste uitdagingen om dat te veranderen en de rechters ervan te overtuigen hoe belangrijk het is dat de daders betalen.

Als we dat niet in de gaten houden, laat de rechter zoiets lopen omdat hij daar geen belang bij heeft. Daarom is lobby voorafgaand, tijdens en na de rechtszaak noodzakelijk.“ Sommige rechters hebben een hekel aan APLE omdat de organisatie hen in de gaten houdt met het oog op eventuele corruptie en andere omkopingspraktijken.

“Vaak komen daders er met lichte straffen vanaf. Dat is teleurstellend. Het enige wat wij kunnen doen is dat de rechters en rechtbankmedewerkers hun werk goed doen en niet zijn om te kopen. Als we erachter komen dat dat toch gebeurt, maken we dat openbaar.”

Tijger versus hond

Het werk dat APLE doet, is gevaarlijk.

Medewerkers worden geregeld bedreigd en in het pand van de organisatie is meerdere keren ingebroken. Yi Moden maakt zich er niet druk om. “We krijgen geregeld dreigtelefoontjes, maar daar is niemand bang voor. Wij zijn de tijger die achter de hond aan gaat, de pedoseksuelen. We bijten als het nodig is.”

Hij vervolgt: “We moeten de nieuwe generatie die nu opgroeit beschermen. Daarom delen we in dorpen T-shirts uit met teksten ‘Ik zou jouw zoon of dochter kunnen zijn’.

We brengen de problematiek zo dichtbij mogelijk. Ik heb zelf twee kinderen. Je moet er als ouder toch niet aan denken dat jouw kind wordt misbruikt? We moeten alles aan blijven doen om seksuele uitbuiting van kinderen te voorkomen.”

De komende periode voert Terre des Hommes actief campagne tegen kindersekstoerisme en webcamseks met kinderen. Wij brengen u graag via dit magazine op de hoogte, maar u kunt de laatste ontwikkelingen ook volgen via onze website www.terredeshommes.nl en op Twitter (@terredeshommes).

Uitbreiding werkwijze APLE in Zuidoost-Azië De werkwijze van APLE (Action pour les Enfants) in Sihanoukville en Phnom Penh in Cambodja blijkt zeer succesvol.

De organisatie is voor de Cambodjaanse overheid een serieuze gesprekspartner en in Nederland overlegt Terre des Hommes regelmatig met onder meer het Ministerie van Veiligheid en Justitie over deze lokale aanpak. Vanwege het succes gaat Terre des Hommes – met steun van de Nationale Postcode Loterij – de werkwijze van APLE introduceren

in toeristische gebieden in de Filippijnen, India, Indonesië en Nepal.

Onder andere in Goa en Bali waar veel sekstoeristen komen, gaan partners van Terre des Hommes vanaf dit najaar pedoseksuelen volgen en opsporen. De nieuwe partners in deze landen krijgen een training hoe ze pedoseksuelen kunnen herkennen, op welke manier ze onderzoek kunnen doen en hoe ze kinderen kunnen benaderen en interviewen.

17

INTERVIEW

Trouwe bondgenoten in Indonesië Bijna tien jaar heeft Terre des Hommes in Philips een betrouwbare bondgenoot bij het opzetten van projecten in Indonesië. Wat is er de afgelopen jaren gerealiseerd en wat is de richting voor de komende jaren? Een gesprek tussen Leny Kling, regiodirecteur van Zuidoost-Azië en Philips-directeur Rob Fletcher.

Leny Kling: “Vertel eens over de sociale verantwoordelijkheid van Philips?”

Rob Fletcher: “Tegenwoordig nemen veel mensen de term MVO (‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’) in de mond. Ik heb daar een beetje een afkeer van. Het zegt namelijk niet zoveel. Kun je zeggen dat een bedrijf aan MVO doet als het een bepaald percentage van de winst afstaat? Ik vraag mensen met wie ik hierover praat, altijd mee te komen naar beneden, naar onze showroom. Daar doneren onze medewerkers bloed. Wat is de monetaire waarde van bloed doneren?

Dit soort zaken kun je niet meten in harde dollars. Hoe goed je slaapt, is voor mij een goede meetmethode van het effect van je werk. En ik zeg je eerlijk, bij Philips slapen we heel goed omdat we het gevoel hebben dat we het goede doen in de gemeenschappen, in de scholen, in de steden en in de landen waar we actief zijn. Dus werken we aan duurzame innovatie en maken we een positief verschil bij het gebruik van technologie. Of dat nu gaat om persoonlijke verzorging, kinderen in de klas te helpen bij hun studie of auto’s veiliger laten rijden met een betere verlichting, het is allemaal onderdeel van waar we voor staan.

Indonesië is een land waar helaas geregeld overstromingen en aardbevingen plaatsvinden. We hebben manieren gevonden om mensen onder deze omstandigheden te helpen waarbij we ons vooral richten op de jeugd en onderwijs in het bijzonder. Dat doen we samen met Terre des Hommes.”

18

Leny Kling: “Hoe begon de samenwerking tussen Terre des Hommes en Philips?”

Rob Fletcher: “Onze samenwerking dateert van 2004, na de tsunami op Tweede Kerstdag 2004. Wereldwijd zijn medewerkers van Philips met allerlei acties geld gaan inzamelen voor de slachtoffers. Uiteindelijk is € 1 miljoen opgehaald wat door het bedrijf werd verdubbeld tot € 2 miljoen. Dat geld werd ter beschikking gesteld aan de zwaarst getroffen gebieden. Philips heeft projecten gesteund in Thailand, Sri Lanka en natuurlijk in Indonesië. Ongeveer drie maanden na de tsunami waren er zware aardbevingen op het Indonesische eiland Nias waarbij een groot aantal dorpen en scholen werden verwoest.

Daar hebben we ook samen met Terre des Hommes projecten gestart.”

Leny Kling: “Wat is er concreet gebeurd?”

Rob Fletcher: “In Atjeh hebben we acht scholen gebouwd en op het eiland Nias vier scholen. Ik heb het voorrecht gehad om deze plaatsen te bezoeken. In 2006 ben ik samen met je voorganger Frans van Dijk naar Atjeh geweest. Daar zag ik met eigen ogen dat de behoefte aan hulp in dit soort afgelegen gebieden vele malen groter is dan waar dan ook in Indonesië. Er waren geen schoolboeken beschikbaar, geen schoolborden, geen elektriciteit, geen stromend water en geen sanitaire voorzieningen. Terre des Hommes heeft ervoor gezorgd dat de kinderen terug naar school konden gaan en dat leerkrachten werden getraind om goed onderwijs te geven. We hebben nog steeds

geregeld contact met de hoofdmeesters en met de schoolcomités waarin zowel ouders als leerkrachten zijn vertegenwoordigd. Maar natuurlijk hebben we vooral ook contact met de kinderen. Je moet de gezichten van de kinderen zien om te weten ‘Wow, hier gebeurt iets heel speciaals.”

Leny Kling: “Wat is onze kracht?”

Rob Fletcher: “Ik heb met eigen ogen gezien dat Terre des Hommes echt aan de basis werkt. Medewerkers staan met de voeten in de grond. Als je nieuwe scholen en huizen laat bouwen, dan moeten ze een volgende aardbeving kunnen weerstaan. Dat betekent bijvoorbeeld dat je gebruik maakt van goed cement, dat er zoet water wordt gebruikt voor het mengen van het cement en geen zout water en dat de daken inderdaad worden gemaakt van golfkarton. De organisatie die dat uitvoert, moet professioneel en deskundig zijn. Met Terre des Hommes hebben we veruit de juiste partner gevonden.”

Leny Kling: “We zijn erg blij dat Philips nog steeds meehelpt aan het verbeteren van het welzijn van kinderen in Indonesië.”

Rob Fletcher: “De afgelopen twee jaar hebben we samen actie gevoerd op scholen om de voedselketen in kantines en van stalletjes rondom de scholen te verbeteren. Kinderen eten namelijk veel snoep en ongezond eten dat ze tijdens de schoolpauzes kopen. We hebben ook andere succesvolle programma’s, zoals het ‘Kampung Energi’- programma op

verschillende locaties en het verzorgen van lerarenopleidingen. Al deze programma’s hebben een positieve invloed op de opvoeding van kansarme kinderen en maken een groot verschil.”

Rob Flectcher: “Ik heb een vraag voor Leny, hoe kunnen we onze relatie verbeteren?”

Leny: “Dat is een goede vraag. We zijn erg blij met de acties van Philips voor ‘keeping children healthy’. Ik denk dat als we focussen op wat we samen willen doen, we een grotere impact en meer resultaten kunnen boeken. Daarom hebben we ook al besloten om onze inspanningen ten aanzien van de gezondheidsprojecten te gaan stroomlijnen.

Terre des Hommes en Philips zijn allebei no-nonsense organisaties met hardwerkende mensen. Ik zou graag samen willen uitzoeken waar we elkaar kunnen vinden. Er is een open manier van communiceren. We kunnen altijd bellen naar Philips om even bij elkaar te gaan zitten. Die sfeer van informaliteit en respect vind ik belangrijk.”

Leny Kling: “Hoe gaat onze relatie in de toekomst eruit zien?”

Rob Fletcher: “Ik kan niet spreken voor mijn opvolger, maar ik weet zeker dat we onze steun de komende jaren voortzetten.

Om de kansarme kinderen van Indonesië een betere toekomst te kunnen geven.”

Werkt u voor een organisatie die net als Philips kansarme kinderen een nieuwe toekomst wil geven? En bent u geïnteresseerd in het werk van Terre des Hommes? Stuur uw ideeën dan naar Florian Andriessen via f.andriessen@ tdh.nl of bel 070 – 310 5000.

Samen lukt het altijd.

19