YOU
BUBOX presenteert
&
i
Stephen Wilks
22.05 - 21.06.2015
Bubox – Korte Kapucijnenstraat, Kortrijk
Een initiatief van BUBOX (coach Gery Van Tendeloo) ism Liebaert Projects www.bu-box.be | www. stephenwilks.net |
YOU
&
i
“OVER STEPHEN WILKS” Stephen Wilks, geboren in 1964 in Bridgwater, England maar actueel wonend en werkend in Berlijn is te gast in Kortrijk. Deze ietwat ‘ongewone’ kunstenaar studeerde aan de Rijksacademie Amsterdam en DAAD Berlijn. Zijn hele leefwereld en denken, zijn gedoopt in Kunst. In Kortrijk geeft hij ons een inkijk in die wereld, wars van wat wijzelf als kunst en kunstbeleving beschouwen. Art on the Edge. Keramiek, fotografie, tekeningen, installaties en beeldende performances kenmerken het instrumentarium en oeuvre van Stephen. De bekende Amerikaanse kunstcriticus, Dave Hickey, stelt dat een solo tentoonstelling de bezoeker veel meer syntax geeft rond vorm en structuur van de informatie én ook meer invoeling geeft. Dit in tegenstelling met de groepstentoonstellingen die nu zo in zijn, maar vaak een samenplakken vormen van bereikbaar en beschikbaar materiaal. Het verhaal dat de curatoren errond weven heeft weinig zin en biedt eigenlijk geen meerwaarde.
Stephen en keramiek Stephen Wilks werkt met keramiek. Dat is voor een hedendaagse kunstenaar bizar want het zijn meestal de creatieve amateurkunstenaars die zich aan emaille wagen. Toch is dit voor Stephen een belangrijk instrument en niet alleen voor hem. Lucio Fontana heeft in zijn vroegere periode ook gewerkt in een aardewerk atelier. Daar legde hij de fundamenten van zijn kunst, die zich dan later verdergezet heeft in het insnijden van het canvas, waarvoor hij zo bekend is geworden. Het vraagt jaren om de keramiektechniek onder de knie te krijgen, zeker voor iemand als Stephen, die zijn volle expressie hieraan wil geven. Ambacht en fantasie vormen een aparte en prachtige combinatie. Het fysische volume van aardewerk is bijzonder en een aanvulling bij het vlakke beeld op het canvas of de video. Het volume, het sculpturale van deze werken geven meer en anders, brengen een aanvullende dimensie bij ons. Voor deze tentoonstelling maakte Stephen tien emaille schotels bij, die allen over de groeiende ongelijkheid in de wereld gaan. Dé sociale problematiek dezer dagen en de onrechtvaardigheid houdt de kunstenaar bezig. Velen willen hierover in beeldtaal vertellen – niet in het minst Stephen Wilks. Migratie en armoede vormen een deel van de sociale context hier. Ik herinner me de eerste werken die ik zag van Stephen: emaille groene kolen in krantenpapier, waarbij de typische grote, rood-wit of blauw-witte migranten tassen bij stonden, klaar om verder te trekken. Emaille flessen als metafoor voor watertransport… Vorm en betekenis zijn daarin zo aanwezig.
Stephen Wilks hekelt de maatschappij en de kunstwereld Maar Stephen Wilks gaat veel verder. Hij hekelt niet alleen de maatschappij maar hij spaart ook de kunstwereld niet! Hij gaat deze te lijf met humor zelfs met cynisme. Zijn website, , heet ‘Trojaanse Ezel’, waar de mens de onevenredigheid bewust zelf binnentrekt en tot verraad bereid is. Een ezel die probeert te copuleren met een koe. De ‘Parade’ geeft zijn kunst de dynamiek om dit openbaar te maken, zelf uit het atelier te treden met poppen van rupsen, ezels, skeletten enzovoort. Hij komt de maatschappij tegemoet. De paardenmolen is daarvan een constant beweeglijk beeld. “A WORLD TO DISCOVER, TO EXPERIENCE” @ Gery Van Tendeloo
De stad is zijn medium, wandelen door de straten is zijn boodschap. Relevanter en passender dan dit kan niet, in een tijd waarin overal ter wereld in steden de grens tussen lokaal en globaal lijkt te vervagen, en zowel gemeenschappelijke als betwiste ruimtes worden gecreëerd. Dit wordt nog relevanter wanneer stadslandschappen voortdurend worden vastgelegd en opnieuw worden vastgelegd, of dat nu voor navigatiekaarten is, of voor foto’s in persoonlijke albums. Met deze achtergrond doorkruist Wilks de stadslabyrinten om vluchtige momenten vast te leggen. Die kleedt hij dan aan met poëzie en politiek, ironie en drama. Er is een onthutsende reikwijdte in zijn foto’s, tentoonstellingen, keramische sculpturen en installaties, maar ze worden allemaal verenigd door één centraal thema: vragen stellen, veeleer dan antwoorden bieden, over identiteit in steden en het conflict tussen het individuele en het sociale. Wilks tracht erg stoutmoedig het privéleven te visualiseren in het publieke leven en onderstreept zo de kracht die kunst bezit om een universele mensheid uit te beelden. Raj Kamal Jha
Autobiografie en de ‘dodendans’ mogen dan niet meteen het beste duo lijken voor een veelbelovende artistieke carrière, de aard van uitvoeren, beeldhouwen en nu ook keramiek zijn altijd vreemde emotionele metgezellen geweest in het werk van de Engelse artiest Stephen Wilks… Animal Farm van Orwell behoorde zelfs tot zijn laatste grote project, waarbij hij het mens-tot-dier-universum betrad. De historische ezel, als lastdier, is een meerlagig iconisch beeld dat bekend is uit de klassieke oudheid, denk maar aan The Golden Ass van Lucius Apuleius. Dat verhaal werd in zekere zin afgeleid van het Priapusverhaal, alsook van Shakespeare’s personage Bottom in Midsummer Night’s Dream. Beide verhalen bevatten een libidineuze inhoud, maar, veel belangrijker, bezitten een ontwrichte komische inhoud. In zijn huidige galerijtentoonstelling neemt de ezel een centrale plaats in door een draaimolen of carrousel te vormen in het midden van de galerijruimte. Wilks gebruikt met deze mechanisch roterende sculptuur de ietwat verouderde metafoor van de kermis om zijn standpunt duidelijk te maken. Met de verwijzing naar het planetarium, een astronomische machine uit de vroege achttiende eeuw die de beweging van de planeten nabootste, maakt hij analogieën tussen het menselijke leven en L’homme machine van De la Mettrie. Om het heliocentrisme van het universum nog verder te benadrukken, maakt hij gebruik van de banaliteit van de autonome circulariteit van de draaimolen. Bovendien wordt ook uitgebeeld hoe het menselijk leven in een soort machine-achtige circulaire herhaling van ontkenning en verbod is veranderd. De verwijzingen naar motorisering, houten mechanismes en met de hand genaaide stoffen ezels worden zelfs nog explicieter doordat de groene ezel (ironisch gezien Homer genoemd, een ‘Trojaanse’ ezel) de woorden ‘niets te zeggen’ (in het Arabisch) op zijn rug draagt. Dit zou nogmaals een verwijzing kunnen zijn naar het gevaarlijke leven die migranten de dag van vandaag leiden, en de conflictsituatie tussen de Europese wereld en de Islam. De houten skeletstructuren en tandwielen die de roterende structuur van zeven ezels dragen, vertegenwoordigen op hun beurt een verwijzing naar de uitzichtloosheid van de penibele situatie waarin de migranten zich bevinden. Heel typisch voor het werk van Stephen Wilks over het algemeen is het feit dat hij op de meest humoristische en vernuftige manier een erg kritisch werk kan neerzetten. Hij weerspiegelt de onderliggende waarheid van Shakespeareaanse komedie: “though it make the unskillful laugh, it cannot but make the judicious grieve.” (Midsummer Night’s Dream) Fragment uit de tekst ‘Het plezier van de kermis en nog veel meer’ van Mark Gisbourne.
Met dank aan KASK Koninklijke Academie voor Schone kunsten Kortrijk & Ikkeatelier
Stephen Wilks Bonnefanten Hedge House Wijlre NL 10.09-nov 2015
‘Vessels’ installatie