THỦ THIÊM PHỐ ĐÔNG SÀI GÒN Bộ phận Nghiên cứu của CBRE Toàn cầu
© CBRE Ltd. 2015
1
2
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
THỦ THIÊM
Với bề dày lịch sử hơn 300 năm phát triển, TP.HCM từ một cụm dân cư nhỏ ven sông đã vươn lên thành một thành phố năng động, đông đúc với hơn 8 triệu dân sinh sống. Trong bối cảnh đó, mang trên vai trọng trách, Thủ Thiêm đang tăng tốc phát triển để sớm trở thành một khu trung tâm tài chính và kinh tế mới của thành phố.
© CBRE Ltd. 2015
3
NỘI DUNG Tóm Tắt
06 Tổng Quan Về Thủ Thiêm Vị trí Thông tin quy hoạch Tại sao lại chọn Thủ Thiêm? Bản đồ quy hoạch sử dụng đất Bản đồ quy hoạch chiều cao công trình tối đa Quy hoạch sử dụng đất Cơ sở hạ tầng
20 22
Nguyên Nhân Khiến Thủ Thiêm Chậm Triển Khai? Cơ hội Thách thức
26 32 34 4
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
05 Giới Thiệu
09 Các Dự Án Chính Đã Được Phê Duyệt So Sánh Giá Bán Căn Hộ Cao Cấp
24 Nghiên Cứu Điển Hình Phố Đông Những Bài Học Kinh Nghiệm Từ Phố Đông Thượng Hải Kết Luận Và Tài Liệu Tham Khảo
TÓM TẮT Đối diện Quận 1 phía bên kia Sông Sài Gòn và sở hữu quỹ đất lớn rộng 657 ha, Thủ Thiêm từ lâu đã được quy hoạch để phát triển thành một trung tâm đô thị mới của TP.HCM. Vấn đề quy hoạch cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được bắt đầu từ năm 1996, tuy nhiên cho đến nay mới chỉ có một đường hầm và một chiếc cầu nối Thủ Thiêm với phần còn lại của thành phố. Bốn cây cầu khác và một tuyến tàu điện ngầm đang được thi công hoặc đang lên kế hoạch triển khai. Hơn 99% diện tích đất tại khu đô thị đã được giải tỏa với tổng chi phí đền bù khoảng 800 triệu USD. Cuối năm 2014, có 2.460 căn trong tổng số 123.500 căn hộ tái định cư được hoàn thành và bàn giao. Trong tháng 07 năm 2015, dự án nhà ở đầu tiên đã được mở bán tại Thủ Thiêm bởi một chủ đầu tư trong nước, Đại Quang Minh, với mức giá 2.000-2.800 USD/m2, đánh dấu một bước phát triển mới của Thủ Thiêm. Cơ sở hạ tầng chậm phát triển và giá đất cao vẫn là thách thức lớn nhất đối với các nhà đầu tư.
Bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn CBRE Toàn cầu Báo cáo này được thực hiện bởi Phòng Nghiên cứu CBRE Việt Nam, trực thuộc Bộ phận Nghiên cứu của CBRE Toàn cầu – một đội ngũ chuyên viên nghiên cứu và tư vấn ưu tú cùng phối hợp để cung cấp những báo cáo nghiên cứu thị trường bất động sản, dự báo kinh tế và tư vấn các giải pháp cho các nhà đầu tư bất động sản và khách mua/ khách thuê trên toàn thế giới. Miễn trừ trách nhiệm © 2015 Công ty TNHH CBRE. Thông tin sử dụng trong báo cáo, bao gồm những dự đoán, được thu thập từ các nguồn thông tin mà chúng tôi cho là đáng tin cậy. Chúng tôi không nghi ngờ về tính chính xác của các thông tin nên sẽ không kiểm chứng nguồn tin và không bảo đảm, đoan chắc hay đại diện cho các thông tin này. Độc giả có trách nhiệm tự đánh giá độ chính xác và tính toàn vẹn của những thông tin trong ấn phẩm này. Báo cáo này chỉ nhằm mục đích thông tin, dành riêng cho các khách hàng và đội ngũ chuyên gia của CBRE. Tất cả tư liệu này đều được bảo lưu bản quyền và nghiêm cấm mọi hành vi sao chép và phát tán đến bất kỳ bên nào khác mà không có sự cho phép trước bằng văn bản của CBRE
© CBRE Ltd. 2015
5
GIỚI THIỆU Trước tốc độ mở rộng nhanh chóng của TP.HCM, việc hình thành và phát triển Khu đô thị mới Thủ Thiêm mang đến những vận hội quan trọng cho các nhà đầu tư.
T
hủ Thiêm nằm trên khu đất rộng 657 héc ta tọa lạc tại Quận 2, bên kia sông Sài Gòn đối diện với Quận 1 và trung tâm thành phố. Mặc dù rất gần với trung tâm thành phố, phần lớn khu Thủ Thiêm hiện tại vẫn là khu đất trống, và chỉ bắt đầu kết nối một phần với phần còn lại của thành phố thời gian gần đây.
Thủ Thiêm đã được chính phủ Việt Nam xác định là một khu vực phát triển tiềm năng, một khu trung tâm mới của thành phố từ năm 1996. Khu vực này dự kiến bao gồm các dự án phức hợp với các hạng mục như khu thương mại, khu dân cư, trường học, văn phòng và không gian mở cho cộng đồng. Năm 2003, công ty tư vấn của Mỹ Sasaki được chọn để lên quy hoạch nhằm biến Thủ Thiêm thành một
6
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
khu trung tâm thương mại và tài chính tầm cỡ quốc tế. Dự kiến khi hoàn thành, Thủ Thiêm sẽ là nơi cư trú cho 150.000 cư dân và thu hút 220.000 lao động đến làm việc. Hệ thống kết nối khu vực Thủ Thiêm với các khu vực khác của TP.HCM sẽ bao gồm một đường hầm (đã hoàn thành), bốn cây cầu (một đã hoàn thành), một cây cầu đi bộ, một tuyến metro và hệ thống đường sông của TP.HCM. Năm 2008, cây cầu đầu tiên kết nối Thủ Thiêm và Quận Bình Thạnh được thông xe, tuy nhiên chỉ đến khi Hầm Thủ Thiêm chính thức thông xe năm 2011 thì mới thực sự có thể tiếp cận Thủ Thiêm từ khu trung tâm TP.HCM hiện hữu. Từ năm 2014, một số tuyến đường nội bộ trong khu vực Thủ Thiêm bắt đầu được xây dựng. Khi hoàn thành,
657 héc-ta 145.500 cư dân sẽ có một tuyến đường ven hồ, một tuyến ven sông và một cầu vượt trên cao dài 12km đi vào hoạt động. Dự kiến công trình sẽ được hoàn thành trong vòng 36 tháng.
những tòa nhà cao nhất Đông Nam Á, bên cạnh đó còn có một khu trung tâm thương mại cao cấp, một khách sạn 5 sao, văn phòng, căn hộ dịch vụ và bãi đậu xe ngầm.
Trong tháng 7 năm 2015, chủ đầu tư trong nước Đại Quang Minh đã mở bán dự án nhà ở đầu tiên tại Thủ Thiêm với mức giá dao động từ 2.000 USD tới 2.800 USD trên một mét vuông, đánh dấu một bước phát triển mới của khu Thủ Thiêm.
Cùng với sự mở rộng của TP.HCM, việc phát triển Thủ Thiêm mang đến những vận hội quan trong trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản và sẽ biến khu vực này thành khu trọng điểm để phát triển kinh doanh. Tuy nhiên, có thể thấy cơ sở hạ tầng phát triển chưa đồng bộ và giá đất cao đã khiến tốc độ phát triển của Thủ Thiêm chưa đáp ứng kỳ vọng.
Công trình nổi bật nhất tại Thủ Thiêm là dự án Empire City 14,5 ha vừa mới được phê duyệt. Dự án được phát triển bởi liên doanh giữa CTCP Tiến Phước, Công ty TNHH Trần Thái, Công ty TNHH Denver Power (UK) và quỹ đầu tư GAW Capital Partners. Vị trí dự án được đặt đối diện với trung tâm TP.HCM hiện hữu với điểm nhấn là toà tháp 86 tầng, một trong
© CBRE Ltd. 2015
Bản báo cáo này sẽ xem xét những cơ hội mà Thủ Thiêm mang đến đồng thời đánh giá những thách thức mà Thủ Thiêm phải vượt qua để trở thành trung tâm mới của TP.HCM.
7
8
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
TỔNG QUAN VỀ THỦ THIÊM Vị trí Thông tin quy hoạch Tại sao lại chọn Thủ Thiêm? Bản đồ quy hoạch sử dụng đất Bản đồ quy hoạch chiều cao công trình tối đa Quy hoạch sử dụng đất Cơ sở hạ tầng
© CBRE Ltd. 2015
9
VỊ TRÍ Thủ Thiêm tọa lạc tại Quận 2, nằm bên kia Sông Sài Gòn đối diện với Quận 1.
QUẬN 12
TP HỒ CHÍ MINH 0
1
2
5
1A QUẬN GÒ VẤP
10 km SÂN BAY QUỐC TẾ TÂN SƠN NHẤT
QUẬN TÂN BÌNH
QUẬN 10
1A
10
QUẬN 3
QUẬN 11
Quốc Lộ
QUẬN 6
t
Ranh Giới Quận
Võ
iệ nK
Vă
h
QUẬN 8
ễn
lộ ại
Đ
c Tr
Tố Cao
ơng
Lư ung
N
y gu
n
Vă
Lin
13
1A
QUẬN THỦ ĐỨC
QUẬN 9 QUẬN BÌNH THẠNH
QUẬN 1
nD
ễ guy
i lộ ây Đạ ng T Đô QUẬN 2
N
h Trin y u
THỦ THIÊM QUẬN 7
QUẬN 4
n Hữu
Nguyễ Thọ
© CBRE Ltd. 2015
Hương Lộ 19
THÔNG TIN QUY HOẠCH 7.563.750 m TỔNG DIỆN TÍCH XÂY DỰNG (TRÊN MẶT ĐẤT)
657 ha
TỔNG DIỆN TÍCH ĐẤT
Thủ Thiêm
TỔNG DIỆN TÍCH ĐẤT SỬ DỤNG
216 ha
TỔNG DIỆN TÍCH XÂY DỰNG (DƯỚI MẶT ĐẤT)
2.220.079 m
Diện tích đất phát triển nhà ở
3.823.055 m
Diện tích đất phát triển thương mại
2
Số căn hộ
26.618 căn 12
2
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
3.339.285 m Chiều cao cho phép
86 tầng
Hệ số sử dụng đất 2
3,5
Giá đất
2.500-3.500 USD/m2
Nguồn: http://www.thuthiem.hochiminhcity.gov.vn
2
TẠI SAO LẠI CHỌN THỦ THIÊM? Việc phát triển Thủ Thiêm mang đến một cơ hội tuyệt vời để tăng cường sự kết nối hài hòa giữa hai bờ Sông Sài Gòn.
T
hủ Thiêm sở hữu quỹ đất lớn với vị trí độc đáo đối diện khu trung tâm Quận 1 phía bên kia Sông Sài Gòn. Chính điều này đã truyền cảm hứng cho các nhà hoạch định biến bán đảo thành điểm đến lý tưởng với tầm nhìn sẽ phát triển một khu trung tâm thương mại, tài chính và đô thị mới của thành phố. Thủ Thiêm được xem là cầu nối giữa thành phố hiện hữu với các dự án mới về phía Đông, bao gồm dự án sân bay quốc tế tương lai của thành phố. Khu đô thị mới Thủ Thiêm có vị trí chiến lược ngay trạm cuối của tuyến Quốc lộ 1, con đường huyết mạch nối liền hai miền đất nước, từ Hà Nội đến TP.HCM. Với vị trí địa lý tương tự như Phố Đông – Thượng Hải, Thủ Thiêm nằm trên một bán đảo rộng lớn ôm trọn bởi dòng sông Sài Gòn uốn lượn. Tọa lạc bên bờ Đông, Bán đảo Thủ Thiêm sở hữu đường bờ sông dài 8,5 km, chủ yếu hỗ trợ cho giao thông vận tải và thương mại. Hiện tại, khúc sông đang bị ô nhiễm nghiêm trọng và mặt tiền phía trước kém đẹp mắt với nhiều kho bãi và hạ tầng phục vụ công nghiệp lô nhô. Khi Thủ Thiêm phát triển, khu vực này sẽ trở thành một địa điểm sinh sống, làm việc kết hợp vui chơi giải trí quan trọng của thành phố. Sông Sài Gòn hoạt động theo chế độ bán nhật triều. Do đó, khi quy hoạch phải rất cân nhắc sao cho Thủ Thiêm được phát triển hoàn toàn hợp nhất với các dòng chảy thủy văn của dòng sông, vừa là bộ lọc nước vừa là hồ trữ nước của địa phương. Mặc dù thực trạng ô nhiễm của dòng sông đòi hỏi sự quan tâm cải thiện từ các cấp chính quyền, việc phát triển Thủ Thiêm được tin rằng sẽ kiến tạo nên cái nhìn mới về một trung tâm đô thị ven sông ấn tượng của TP.HCM. Hình ảnh của thành phố rồi đây sẽ được nâng tầm thành một đại đô thị tầm cỡ quốc tế. Mô hình Phố Đông mà Thủ Thiêm đang ấp ủ đã ghi nhận những thành công nhất định trong nhiều thập kỷ qua, tạo động lực cho các cấp chính quyền đẩy mạnh kế hoạch phát triển bán đảo này.
© CBRE Ltd. 2015
13
BẢN ĐỒ QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT
0
Ranh giới KDT Thủ Thiêm
Dân cư mật độ cao
Công trình dịch vụ đô thị
Ranh giới quảng trường trung tâm
Công trình văn hóa
Công viên trung tâm
Thương mại
Trường học
Giải trí giáo dục
Thương mại đa chức năng
Công trình phần mềm
Đất ngập nước
Dân cư đa chức năng
Cơ quan hành chính
Quảng trường trung tâm
Dân cư mật độ cao
Trung tâm y tế
Mặt nước
Nguồn: Hướng dẫn Thiết kế Đô thị 2012 bởi Công ty Tư vấn Sasaki (Mỹ) 14
100 200
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
400 m
BẢN ĐỒ QUY HOẠCH CHIỀU CAO CÔNG TRÌNH TỐI ĐA
0
100 200
400 m
Ranh giới khu đất quy hoạch 4 Tầng (16 m)
25 Tầng (100 m)
6 Tầng (24 m)
30 Tầng (120 m)
10 Tầng (40 m)
40 Tầng (160 m)
15 Tầng (60 m)
50 Tầng (200 m)
20 Tầng (80 m)
86 Tầng (344 m)
Nguồn: Hướng dẫn Thiết kế Đô thị 2012 bởi Công ty Tư vấn Sasaki (Mỹ) © CBRE Ltd. 2015
15
1 2a
5
2b 2c
(1) Tham khảo thêm bản đồ Cơ sở Hạ tầng trang 20-21 (2) Nguồn: http://vietnamnews.vn/economy/263477/ hcm-city-signs-bt-infrastructure-deal.html
16
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
7
4 3 6 8
QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT
K
hu chức năng số 1 và 2 của Thủ Thiêm nằm đối diện với khu trung tâm hiện hữu của TP.HCM (Quận 1), do đó được chọn là Lõi Trung Tâm. Hai khu chức năng này sẽ được phát triển thành trung tâm thương mại và tài chính của Khu đô thị mới Thủ Thiêm, bao gồm các toà tháp văn phòng, các khu thương mại và các khu vực tiện ích công cộng rộng lớn như Quảng trường Trung tâm và Công viên Vòng cung dọc bờ sông. Điểm nhấn của khu vực này sẽ là toà nhà cao nhất TP.HCM, đồng thời là biểu tượng của thành phố. Ngoài ra còn có một quảng trường lớn với các trung tâm giải trí – hội nghị trong nhà và ngoài trời.
7
Trong tháng 6/2015, liên doanh giữa Công ty Cổ phần Tiến Phước, Công ty TNHH Trần Thái và Công ty TNHH Denver Power (UK), công ty thành viên của quỹ đầu tư GAW Capital Partners, được phê duyệt giấy phép đầu tư cho Khu chức năng số 2b với tổng vốn 1,2 tỷ USD. Khu đất rộng 15 héc-ta này sẽ được phát triển thành dự án Empire City bao gồm một toà nhà cao 86 tầng, một khách sạn 5 sao, một trung tâm thương mại và một toà nhà văn phòng. Trong năm 2014, tập đoàn Lotte của Hàn Quốc và đối tác Nhật Bản (Mitsubishi và Toshiba) được chấp thuận chủ trương đầu tư Khu chức năng số 2a với tổng vốn 2 tỷ USD. Dự án Eco Smart City dự kiến sẽ bao gồm khu thương mại hạng sang, khách sạn, văn phòng và căn hộ bán trên khu đất rộng 10 héc-ta. Trọng tâm phát triển thứ hai của Thủ Thiêm nằm dọc Đại lộ Đông - Tây, xuyên suốt Khu chức năng số 5 và số 6. Đây là cửa ngõ đi vào Thủ Thiêm từ Quận 1 và Quận 2, đồng thời có tuyến tàu điện ngầm kết nối từ Quận 1 về Thủ Thiêm. Khu chức năng số 5 và 6 sẽ được phát triển các dự án nhà ở đa dạng với nhiều tiện nghi và tiện ích hỗ trợ như trường học, trung tâm y tế và công viên. Chiều cao của các toà nhà trong khu vực này sẽ từ 3 đến 16 tầng. Theo thỏa thuận với Ban quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm, toàn bộ Khu chức năng số 5 và 6 sẽ được giao cho Công ty Đại Quang Minh, một chủ đầu tư trong nước đầu tư phát triển. Đổi lại, Đại Quang Minh chịu trách nhiệm phát triển cơ sở hạ tầng cho Thủ Thiêm, bao gồm bốn tuyến đường chính, Cầu Thủ Thiêm 2 và cầu đi bộ.(1) Công ty dự kiến sẽ phát triển một khu dân cư rộng 80 héc-ta gần phía Nam của Đại lộ Mai Chí Thọ (tuyến đường chính hiện kết nối từ Hầm Thủ Thiêm, xuyên qua khu dự án về Quận 2) và 11 lô đất khác rộng 20 héc-ta gần với phía Bắc tuyến đường. Theo kế hoạch, Đại Quang Minh sẽ xây dựng một khu đô thị khác nằm gần vùng châu thổ phía Nam rộng 150 héc-ta, gồm 234 biệt thự, 395 nhà phố và 5.600 căn hộ hạng sang, một khách sạn 5 sao và một bệnh viện.(2) Trong Quý 3/2015, 414 căn hộ Sarimi và 178 biệt thự Saroma đầu tiên của dự án Sala Thủ Thiêm đã được xây dựng và chào bán. Đây cũng là dự án duy nhất đang được chào bán tại Thủ Thiêm. Sắp tới, chủ đầu tư Đại Quang Minh sẽ tiếp tục chào bán cụm căn hộ Sarica và Sadora. Khu vực “Lõi Trung tâm” chính của Thủ Thiêm được chia thành Khu chức năng số 1 và 2 (2a,2b,2c).
Khu chức năng số 7 bao gồm Khu dân cư phía Đông, Khu khách sạn nghỉ dưỡng và Bến du thuyền
Khu dân cư phía Bắc bao gồm Khu chức năng số 3 và 4
Khu chức năng số 8 là Vùng Châu thổ phía Nam.
Khu dân cư dọc Đại lộ Mai Chí Thọ lần lượt là Khu chức năng số 5 và 6
© CBRE Ltd. 2015
17
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KHU ĐÔ THỊ MỚI THỦ THIÊM Công bố quy hoạch
Bắt đầu công tác bồi thường
Khu trung tâm đô thị mới
giải phóng mặt bằng
Thủ Thiêm
và di dời dân cư
1996
CƠ SỞ HẠ TẦNG
2002
ĐẠI LỘ ĐÔNG TÂY Kết nối Thủ Thiêm với khu thương mại – nhà ở về phía Đông
CẦU THỦ THIÊM 1 Nối Thủ Thiêm với Quận Bình Thạnh Thông xe năm 2008
CẦU THỦ THIÊM 2 Nối Thủ Thiêm với Quận 1 (bắt đầu từ đường Tôn Đức Thắng) Chủ đầu tư: Đại Quang Minh Đang xây dựng, dự định thông xe vào năm 2018
18
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
CẦU ĐI BỘ THỦ THIÊM Nối Thủ Thiêm với Quận 1 (tại Quảng trường Mê Linh) Đang tổ chức cuộc thi lấy ý tưởng thiết kế
Khánh thành
Khánh thành
Cầu Thủ Thiêm 1
Hầm Thủ Thiêm
2008
2011
Đệ trình Quy hoạch 1/2000 của Công ty Kiến trúc Sasaki Associates
2012
BỐN TUYẾN ĐƯỜNG CHÍNH Tổng chiều dài: 11,9 km Chủ đầu tư: Đại Quang Minh và Tổng công ty Phát Triển Hạ tầng và Đầu tư Tài chính Việt Nam (VIDIFI) Bắt đầu thi công trong năm 2014, sẽ hoàn thành trong năm 2017
Khởi công xây dựng Cầu Thủ Thiêm 2
2/2015
Dự án nhà ở đầu tiên được chào bán bởi Công ty Đại Quang Minh.
7/2015
Nguồn: http://www.thuthiem.hochiminhcity.gov.vn
CẦU THỦ THIÊM 4 Nối Thủ Thiêm với Quận 7 Đang lên kế hoạch
CẦU THỦ THIÊM 3 Nối Thủ Thiêm với Quận 4 Đang lên kế hoạch
HẦM THỦ THIÊM Nối Thủ Thiêm với Quận 1 Thông xe năm 2011 © CBRE Ltd. 2015
19
Khu chức năng số 1 + 3 Lô 1-3 và 3-5: Tập đoàn Trung Thủy được phê duyệt nghiên cứu phát triển và lên kế hoạch thiết kế cho khu đất rộng 1,16 ha Lô 1-15 và 3-3, 3-7, 3-1: Tập đoàn GS E&C được phê duyệt triển khai kế hoạch đầu tư cho khu đất rộng 4 ha
Khu chức năng số 2a: Dự án EcoSmart City Thủ Thiêm Khu phức hợp Hiện trạng: Đã phê duyệt chủ trương đầu tư trong năm 2014 Chủ đầu tư: Lotte, Mitsubishi, Toshiba Quy mô: 10 ha | Tổng diện tích sàn xây dựng: 730.000 m2 Tổng chi phí đầu tư: 2,2 tỷ USD
CÁC DỰ ÁN CHÍNH
3
1
5
2a 2b 2c
Khu chức năng số 2b: Dự án Empire City
Khu phức hợp bao gồm điểm nhấn là tòa tháp quan sát cao 86 tầng Hiện trạng: Đã phê duyệt chủ trương đầu tư, bắt đầu thi công vào cuối năm 2015 Chủ đầu tư: Liên doanh Tiến Phước – Trần Thái – Gaw Capital Partner Quy mô: 14,5 ha | Tổng diện tích sàn xây dựng: 730.000 m2 Tổng chi phí đầu tư: 1,2 tỷ USD
20
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
Khu chức năng số 8 Vùng châu thổ phía Nam – Công viên bảo tồn sinh thái ngập nước Hiện trạng: Đã phê duyệt chủ trương đầu tư Chủ đầu tư: Đại Quang Minh Quy mô khu đất: 17,9 ha Tổng diện tích sàn xây dựng: 60.000 m2 Hệ số sử dụng đất: 0,34 Chiều cao: 4 tầng Tỷ lệ thương mại: 100%
ĐÃ ĐƯỢC PHÊ DUYỆT
5
Khu chức năng số 7
7
4
Khu phức hợp Bến du thuyền (Lô 7-2) Hiện trạng: Công ty Sult Marina Development Pte Ltd. (Singapore) và Công ty cổ phần Du thuyền Sài Gòn đăng ký đầu tư nhưng chưa triển khai Tổng diện tích đất: 5,4 ha Tổng diện tích sàn xây dựng: 5.000m2 Hệ số sử dụng đất: 0.14 Chiều cao: 6 stories Tỷ lệ thương mại: 100%
6 8
© CBRE Ltd. 2015
Khu chức năng số 5 + 6
Khu phức hợp Hiện trạng: Đã phê duyệt chủ trương đầu tư, hạng mục nhà ở thấp tầng đã khởi công xây dựng vào năm 2013, mở bán trong tháng 7/2015 Chủ đầu tư: Đại Quang Minh Diện tích đất: ~100 ha Tổng diện tích sàn xây dựng: 730.000 m2 Tổng chi phí đầu tư: 2,2 tỷ USD
21
B
Quận Gò Vấp
T
Đ
Quận Bình Thạnh
N
Quận Phú Nhuận
VINHOMES CENTRAL PARK Giá chào bán khởi điểm Q4/14: 2.122USD (Hoàn thiện) Giá chào bán Q3/15: 2.200-2.510USD (Park 1&6) ~4.000USD (Landmark 81) Diện tích căn hộ: 50-108 m2 Quy mô: 10.000 căn hộ
SO SÁNH GIÁ BÁN DỰ ÁN CĂN HỘ CAO CẤP
TÂN CẢNG
VĂN THÁNH
Quận 3
BA SON
NHÀ HÁT THÀNH PHỐ
Quận 10
SARIMI (SALA THỦ THIÊM) Phát triển bởi Đại Quang Minh Giá chào bán khởi điểm Q3/15: 2.000-2.800USD (Hoàn thiện) Diện tích căn hộ: 82-123 m2 Quy mô: 414 căn hộ
TRUNG TÂM HIỆN HỮU
BẾN THÀNH ICON 56 Giá chào bán khởi điểm Q1/14: 2.910USD (Giao thô) Giá chào bán Q3/15: 3.210USD Diện tích căn hộ: 47-112 m2 (tim tường) Quy mô: 328 căn hộ
Quận 1 THE GOLDVIEW Giá chào bán khởi điểm Q3/15: 1.650-2.050USD (Giao thô) Diện tích căn hộ: 45-123 m2 Quy mô: 1.846 căn hộ
Nguồn: BP. Nghiên cứu CBRE, Q3/2015. 22
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
THỦ THIÊM THE TRESOR Giá chào bán khởi điểm Q4/14: 2.900USD (Giao thô) Giá chào bán Q3/15: 2.720USD Diện tích căn hộ: 57-114 m2 Quy mô: 498 căn hộ
RIVERGATE Giá chào bán khởi điểm Q4/14: 2.660USD (Giao thô) Giá chào bán Q3/15: 2.610USD Diện tích căn hộ: 56-114 m2 Quy mô: 276 căn hộ
Quận 4
Xi RIVERVIEW PALACE Giá chào bán khởi điểm Q4/08: 2.150USD (Hoàn thiện) Giá chào bán Q3/15: 2.350-2.650USD Diện tích căn hộ: 138-195 m2 Quy mô: 270 căn hộ
PHƯỚC LONG
TỶ LỆ
GATEWAY THẢO ĐIỀN MASTERI THẢO ĐIỀN Giá chào bán khởi điểm Q4/14: 1.520USD (Giao thô) Giá chào bán Q3/15: 1.770USD Diện tích căn hộ: 45-84 m2 Quy mô: 3.025 căn hộ
Giá chào bán khởi điểm Q2/15: 1.800USD (Hoàn thiện) Giá chào bán Q3/15: 1.996-2.115USD Diện tích căn hộ: 45-136 m2 Quy mô: 439 căn hộ
RẠCH CHIẾC
2km METRO LINE 1 NHÀ GA METRO
AN PHÚ
DỰ ÁN CĂN HỘ CAO CẤP
ESTELLA HEIGHTS Giá chào bán khởi điểm: 1.900USD (Hoàn thiện) Giá chào bán Q3/15: 2.130USD cho 89 m2 Diện tích căn hộ: 80-135 m2 Quy mô: 824 căn hộ
THẢO ĐIỀN THE SUN AVENUE Giá chào bán khởi điểm: 1.480USD (Hoàn thiện cơ bản) Giá chào bán Q3/15: 1.650USD Diện tích căn hộ: 67-87 m2 Quy mô: 3.000 căn hộ
Quận 2 VISTA VERDE Giá chào bán khởi điểm: 1.680USD (Hoàn thiện cơ bản) Giá chào bán Q3/15: 1.700 USD Diện tích căn hộ: 45-177 m2 Quy mô: 1.152 căn hộ
Điều kiện bàn giao
Nội thất phòng tắm
Hoàn thiện bếp
Máy lạnh
Tủ âm tường
Hoàn thiện cơ bản
Có
Không
Không
Không
Hoàn thiện
Có
Có
Có
Có/Không
Giá trên không bao gồm 10% thuế GTGT và 2% phí bảo trì
© CBRE Ltd. 2015
23
Thành công của dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm đóng vai trò quyết định, đảm bảo sự phát triển toàn diện của TP.HCM.
24
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
NGUYÊN NHÂN KHIẾN THỦ THIÊM CHẬM TRIỂN KHAI? Cơ chế quản lý: Chủ đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm là một công ty thuộc sở hữu Nhà nước (Ban Quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm) nhưng không nắm toàn quyền quyết định về tầm nhìn, ngân sách cũng như nhân sự cho dự án này. Mọi quyết định đều phải được Chính quyền Thành phố phê duyệt và thường mất rất nhiều thời gian. Các chính sách và ưu đãi nhằm thu hút nhà đầu tư đến với Thủ Thiêm trong vòng 10 đến 15 năm tới vẫn khá hạn chế Cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ. Bốn tuyến đường chính của khu đô thị vẫn đang trong giai đoạn thi công xây dựng và đến 1-2 năm nữa mới hoàn thiện. Giá đất cao. Chi phí đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm khá tốn kém với giá đất trung bình hơn 3.000 USD/m2. Thêm vào đó, thành phố không chấp thuận gia hạn tiền thuê đất mà yêu cầu nhà đầu tư phải trả ngay chi phí đất.
Trọng tâm phát triển tại Thủ Thiêm là bất động sản thương mại và văn phòng. Tuy nhiên, ở bên bờ Tây Sông Sài Gòn đã có sẵn nguồn cung thương mại dồi dào hiện hữu với quy mô khá tương đồng. Việc triển khai thêm các dự án hiện nay bên bờ Tây (khu trung tâm hiện hữu) sẽ càng khiến hòn ngọc Thủ Thiêm mất điểm trong mắt các nhà đầu tư. Tổng diện tích sàn của các dự án mới được phê duyệt tại bờ Tây bao gồm Tân Cảng, Ba Son và Khánh Hội là 4,9 triệu m2, chỉ hơi nhỉnh hơn so với con số 5,1 triệu m2 sàn xây dựng dự kiến cho khu lõi trung tâm của Thủ Thiêm (khu 1, 2, 3 và 4). Nếu giả định tốc độ hấp thu tiếp tục duy trì ở mức hiện tại như ghi nhận trong Q2/2015 (tăng khoảng 1,4% mỗi quý) thì sẽ mất đến 12 năm thị trường mới hấp thụ hết nguồn cung từ ba dự án kể trên nằm dọc bờ Tây.
CƠ HỘI
THÁCH THỨC
Vị trí chiến lược
Tốc độ phát triển cơ sở hạ tầng còn chậm
Công tác đền bù giải tỏa về cơ bản đã hoàn thành nên quỹ đất sẵn sàng để phát triển rất lớn
Giá đất cao
Quy hoạch tổng thể đã được phê duyệt
Hiện TP.HCM còn thiếu nguồn cầu, đặc biệt từ ngành dịch vụ tài chính Thiếu quyền tự quyết và kiểm soát
Thiếu quỹ đất lớn tại khu trung tâm hiện hữu
Tốc độ triển khai các hoạt động còn chậm tính đến thời điểm hiện tại
TP.HCM dự kiến sẽ trở thành đại đô thị đẳng cấp thế giới
Quỹ đất bị “chia năm xẻ bảy” và có tình trạng đầu cơ Hạn chế về ưu đãi và đòn bẩy thuế Vấp phải cạnh tranh lớn tại địa phương, trong khu vực và trên toàn cầu.
© CBRE Ltd. 2015
25
NGHIÊN CỨU ĐIỂN HÌNH
PHỐ ĐÔNG
2
BỐI CẢNH
26
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
Đ
ầu thập niên 1990, khu vực Phố Đông của Thượng Hải chỉ chủ yếu là đất nông nghiệp. Sự phát triển thương mại tại đây vô cùng hạn chế và chỉ đơn thuần là những kho hàng và cảng tàu dọc triền sông. Năm 1990, Ban chấp hành Trung ương của Đảng Cộng Sản Trung Quốc và Hội đồng Nhà nước thông báo kế hoạch tái phát triển Phố Đông, một bước tiến khởi đầu cho sự phát triển mạnh mẽ của khu vực.
H
2013
25 năm sau, Phố Đông đã trở thành một trung tâm thương mại - tài chính nổi bật của Thượng Hải và là biểu tượng của sự hiện đại hóa ở Thượng Hải cũng như chính sách cải cách và mở cửa của Trung Quốc. Phố Đông đã thu hút nhiều công ty tài chính lớn nhất trên thế giới về đây đầu tư và đồng thời Phố Đông cũng nổi tiếng quy tụ một số người giàu nhất Trung Quốc về sinh sống. Nơi đây tập trung khu tài chính và mậu dịch Lujiazui và Sàn giao dịch chứng khoán
© CBRE Ltd. 2015
Thượng Hải, cũng như nhiều địa danh nổi tiếng như tháp truyền hình Đông Phương Minh Châu (Oriental Pearl Tower), tòa tháp Kim Mậu (Jin Mao Tower), tòa nhà Trung tâm Tài chính Thế giới Thượng Hải, và tòa nhà cao nhất Trung Quốc – Tháp Thượng Hải (Shanghai Tower) cao 623m. Bất động sản ở Phố Đông bây giờ đã đạt mức giá cho thuê cao hơn so với khu Phố Tây lâu đời phía bên kia sông.
27
Những chính sách ưu đãi ở Phố Đông Nhằm hỗ trợ cho sự phát triển của Phố Đông, chính quyền đã đề xuất những chính sách khuyến khích phát triển sau: 1990: miễn/ giảm thuế và các ưu đãi phát triển cơ sở hạ tầng khác
Cải cách thủ tục cấp phép “một cửa” đối với các dự án đầu tư nước ngoài
1992: cho phép Phố Đông được phát hành trái phiểu và cổ phiếu để thu hút đầu tư
Cải cách hành chính địa phương thành bộ máy hai cấp đơn giản. Chính quyền Phố Đông có quyền lực ngang hàng với thành phố trực thuộc tỉnh của Trung Quốc, cao hơn nửa bậc so với các quận khác của Thượng Hải.
2002: sàn giao dịch vàng và kim cương được di dời từ trung tâm Phố Tây sang Phố Đông 2005: các ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh bằng đồng nội tệ Những dự án ở Phố Đông được gán mắc “Dự án trọng điểm cấp quốc gia”
Áp dụng chính sách Đặc Khu Kinh Tế. Phố Đông được thí điểm Khu vực Thương mại Tự do Thượng Hải, tạo điều kiện cho hàng loạt quy định cấp tiến khác được ban hành.
Cấp cho Phố Đông khoản vay Chính Phủ hằng năm là 90 triệu đô-la Mỹ
Lịch sử hình thành và phát triển
Lõi trung tâm khu Đô thị mới Phố Đông – Trung tâm Tài chính Lujiazui
1994 Oriental Pearl Tower
Cao: 468m
1999 Jinmao Tower
Cao: 420m
GIAI ĐOẠN KHỞI ĐẦU
TRÌ TRỆ
1990 - 1997
1997 - 2001
Định hình khu vực Thu hút một số tổ chức tài chính trong nước, bao gồm Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc (CBC), Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) và Sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải
Chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 nên quá trình phát triển bị đình trệ Xây dựng các tiện ích hạ tầng đô thị
Hợp tác với CHIA TAI và Công ty Mori Building
600.000 m2 Chủ yếu phát triển văn phòng
28
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
1.750.000 m
2
Chủ yếu phát triển văn phòng, trung tâm triển lãm và trung tâm thương mại
Phố Đông: Chặng đường 25 năm phát triển Năm 1990 so với năm 2014
6 1
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
Nguồn thu ngân sách
229
711 290
tỷ NDT
tỷ NDT
308
tỷ NDT
143
Công ty có tên trong danh sách Fortune Global 500 do tạp chí Fortune bình chọn
Trụ sở của các tập đoàn đa quốc gia
tỷ NDT
Trụ sở của các công ty trong nước
2015 Shanghai Tower
Cao: 632m 2002 Bocom Financial Towers
2008 Shanghai World Financial Center
Cao: 230m
Cao: 492m
TĂNG TỐC 2001 - 2008
BÙNG NỔ 2008 - Nay
Năm 2002, khánh thành trung tâm mua sắm quy mô lớn Super Brand Mall Phát triển đồng bộ văn phòng/nhà ở/du lịch
Khu trung tâm đã phát triển hoàn thiện, từ năm 2007 tiến hành mở rộng ra các khu vực phía Đông Cải thiện những dịch vụ phụ trợ cho ngành công nghiệp tài chính
3.000.000 m
3.500.000 m
2
Tiếp tục phát triển văn phòng, nhưng tăng cường phát triển song song nhà ở và trung tâm thương mạ
2
Tiếp tục phát triển văn phòng, nhưng tăng cường phát triển song song nhà ở và trung tâm thương mại Nguồn: BP. Nghiên cứu CBRE, Q3/2015.
© CBRE Ltd. 2015
29
Suhe Creek OCT 150.000 NDT/m2
NHÀ Ở Dự án nhà ở ven sông của Trung tâm Tài chính Lujiazui ghi nhận mức giá bán cao hơn so với khu Phố Tây lâu đời phía bên kia sông
Tomson Riviera 180.000 NDT/m2
The Bound Of Bund 120.000 NDT/m2
30
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
MỘT THÀNH PHỐ, HAI CÂU CHUYỆN Văn phòng
Giá cho thuê ở Phố Đông tăng nhanh hơn so với Phố Tây 12.0 10.4 10.0
Giá thuê (NDT/m2/ngày)
8.4
8.0
6.0
4.0
Phố Tây
Q1 15
Q1 14
Q1 13
Q1 12
Q1 11
Q1 10
Q1 09
Q1 08
Q1 07
Q1 06
Q1 05
Q1 04
Q1 03
Q1 02
0
Q1 01
150.000 NDT/m2
Q1 00
Shanghai Arch
Q1 99
2.0
Phố Đông
Nhu cầu cao đến từ ngành tài chính trong bối cảnh nguồn cung hạn chế đã biến Phố Đông trở thành một thị trường với lợi thế thuộc về chủ tòa nhà; Khoảng cách giá thuê giữa Phố Đông và Phố Tây đã đạt mức chênh lệch cao nhất trong 10 năm, ở mức 23% vào Quý 1/2015. Nguồn: BP. Nghiên cứu CBRE, Q3/2015. © CBRE Ltd. 2015
31
NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ PHỐ ĐÔNG THƯỢNG HẢI
T
hủ Thiêm và Phố Đông Thượng Hải (Phố Đông) có nhiều điểm chung về vị trí địa lý và tầm nhìn đầy tham vọng. Cả hai đều được bao bọc bởi tuyến đường sông nhộn nhịp, kết nối bằng đường hầm vượt sông và đều tham vọng trở thành khu trung tâm thương mại mới nhìn thẳng sang trung tâm cũ từ bờ sông bên này. Yếu tố quyết định đằng sau sự thành công của Phố Đông mà Thủ Thiêm có thể học hỏi và phát triển bao gồm: Chính quyền Trung ương Trung Quốc đã trao quyền cho chính quyền địa phương tại Thượng Hải và Phố Đông với nhiều ưu đãi và hạn chế chỉ can thiệp khi cần. Chính quyền Phố Đông tương đương với một thành phố cấp tỉnh của Trung Quốc, cao hơn nửa bậc so với các đơn vị hành chính cấp quận khác tại Thượng Hải. Kế hoạch phát triển Phố Đông được xem như một mục tiêu quốc gia (các dự án tại Phố Đông được gọi là “Dự án trọng điểm cấp quốc gia”). Trong khi đó, Thủ Thiêm thì chưa được sự ưu ái như vậy, hiện tại chỉ được xem là một trong nhiều dự án phát triển tại TP.HCM, không phải
32
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
Thành tựu của Phố Đông ngày nay có được là nhờ rất nhiều quyết sách mà nếu khéo học hỏi sẽ giúp Thủ Thiêm cất cánh. dự án ưu tiên tầm quốc gia. Chính quyền Trung ương Trung Quốc tích cực quảng bá Phố Đông trên trường thế giới nhằm thu hút nguồn tài chính quốc tế cho việc phát triển cơ sở hạ tầng từ rất sớm và đồng thời hỗ trợ dự án trong giai đoạn Khủng hoảng Tài chính Châu Á. Chính quyền Trung ương Trung Quốc đồng thời giới thiệu chiến lược Đặc khu Kinh tế, với Phố Đông là khu vực duy nhất được thí điểm Khu vực Thương mại Tự do Thượng Hải. Ưu đãi cho Đặc khu Kinh tế đã kéo theo cải cách toàn diện bao gồm các khoản khấu trừ thuế, miễn thuế, và các ưu đãi khác trong đầu tư cở sở hạ tầng; Phố Đông được cho phép phát hành cổ phiếu và trái phiếu; các sàn giao dịch vàng và kim cương được chuyển từ Phố Tây tới Phố Đông; và quy trình cấp phép “một cửa” được áp dụng cho các dự án đầu tư của nước ngoài. Những cải cách cấp tiến này chưa được thực hiện tại Thủ Thiêm. Nhiều vùng kinh tế trọng điểm ở khắp Việt Nam cũng được cấp cho
© CBRE Ltd. 2015
các ưu đãi tương tự với Thủ Thiêm và vì vậy, Thủ Thiêm không thể trở thành đầu tàu phát triển kinh tế và tài chính. Phố Đông sở hữu một quy hoạch tổng thể hiệu quả. Các công trình nổi bật tại Phố Đông được tập trung tại cửa ra của đường hầm kết nối khu vực với khu trung tâm cũ, và phản ánh giá trị thực sự của vị trí chiến lược này. Tại Thủ Thiêm, khu vực này được dành cho các khu đất có hệ số sử dụng đất thấp, mà không tận dụng được tiềm năng thực sự của nó. Phố Đông chuyển đổi các khu kho cảng và bến phà ở bờ sông thành các khu vực công cộng như công viên, khu mua sắm và khu vui chơi, tạo thành nơi tụ tập cộng đồng cho khu vực. Đối với Thủ Thiêm, việc chuyển đổi cảng và xưởng đóng tàu thành các khu đô thị lớn dọc bờ Tây (hay khu trung tâm hiện hữu của TP.HCM) có tác động xấu đến sự hấp dẫn của Thủ Thiêm và làm giảm ý định dịch chuyển sang Thủ Thiêm ngay bên kia sông.
33
KẾT LUẬN
S
ự phát triển của dự án Thủ Thiêm có ảnh hưởng sâu rộng đến bộ mặt Thành phố Hồ Chí Minh cũng như nâng tầm hình ảnh và vị thế của thành phố trên trường quốc tế. Tuy nhiên, CBRE tin rằng để một dự án được ví như “Phố Đông của Sài Gòn” sớm đi vào hoạt động sẽ đòi hỏi phải có những chính sách mới triệt để hơn. Quan trọng hơn hết, Thủ Thiêm cần được xác định là dự án ưu tiên cấp quốc gia với sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ phía chính phủ. Chính quyền cần đưa ra những chính sách hỗ trợ đặc biệt và ưu đãi nhằm thu hút nhà đầu tư đến khai phá vùng đất mới. Bên cạnh đó, Ban quản lý Khu đô thị Thủ Thiêm cũng cần được trao đặc quyền để hoạt động hiệu quả hơn và được phép chủ động đưa ra những chính sách hỗ trợ và khuyến khích việc phát triển dự án. Nếu điều này được thực hiện, chính quyền trung ương và địa phương sẽ có thể cùng phối hợp đưa ra những chính sách ưu đãi chẳng hạn như miễn/giảm thuế để thu hút nhà đầu tư tiềm năng. Yếu tố sống còn cho việc phát triển dự án là cần có một quy trình đầu tư rõ ràng và đơn giản. Việc thông qua chính sách “một cửa” cũng như rút ngắn thời gian xét duyệt và cấp phép cho các dự án được đầu tư bởi vốn nước ngoài sẽ giải tỏa được nhiều quan ngại có thể cản trở quyết định đầu tư; giảm thiểu nguy cơ đầu cơ và ngăn giá đất không bị đẩy lên cao đến mức không thể chạm tới. Một khuyến nghị khác là nên giới hạn việc cấp phép đầu tư vào các dự án lớn tại khu vực bờ Tây của Sông Sài Gòn, nếu không sẽ có nguy cơ làm loãng sức hút của Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Tất cả những nỗ lực nêu trên đều hướng tới mục tiêu cuối cùng nhằm đưa Thủ Thiêm thành dự án trọng điểm, hấp dẫn và thu hút vốn đầu tư hàng đầu tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng như sớm biến Khu đô thị thành trung tâm tài chính và kinh tế của thành phố.
TÀI LIỆU THAM KHẢO Website chính thức của khu đô thị mới Thủ Thiêm (http://www.thuthiem.hochiminhcity.gov.vn/) Website chính thức của Chính quyền khu vực Phố Đông (http://english.pudong.gov.cn/) Howard Dawber, 2014. Canary Wharf: Bài học cho Thủ Thiêm Ngô Viết Nam Sơn, 2012. Diện mạo mới đầu tiên cho Thủ Thiêm, đăng trên báo Saigon Times Ngày 22/1/2012. Sasaki Associates, 2012. Bản điều chỉnh mặt bằng tổng thể 1/2000 dự án Thủ Thiêm Yawei Chen, 2007. Phố Đông Thượng Hải: Phát triển khu đô thị trong kỷ nguyên tương tác toàn cầu – khu vực.
34
TP.HCM | Thủ Thiêm - “Phố Đông của Sài Gòn”
© CBRE Ltd. 2015
35
Để biết thêm thông tin về báo cáo này, vui lòng liên hệ: bp. NGHIÊN CỨU THỊ TRƯỜNG Desmond Sim Trưởng BP Nghiên cứu, Khu vực Đông Nam Á
Dương Thùy Dung, MRICS Trưởng BP Nghiên cứu và Tư vấn Việt Nam
Lê Hoàng Lan Như Ngọc Quản lý cấp cao, BP Nghiên cứu và Tư vấn Việt Nam
+65 63261638 desmond.sim@cbre.com.sg
+848 3824 6125 dung.duong@cbre.com
+848 3824 6125 ngoc.le@cbre.com
Để biết thêm thông tin về các hoạt động và báo cáo nghiên cứu toàn cầu, vui lòng liên hệ: Nick Axford, Ph.D. Trưởng BP Nghiên cứu Toàn cầu +44 20 7182 2876 nick.axford@cbre.com
Richard Barkham, Ph.D., MRICS Chuyên gia Kinh tế Trưởng Toàn cầu +44 20 7182 2665 richard.barkham@cbre.com
Henry Chin, Ph.D. Trưởng BP Nghiên cứu, Khu vực Châu Á - TBD +852 2820 8160 henry.chin@cbre.com.hk
Neil Blake, Ph.D. Trưởng BP Nghiên cứu, Khu vực Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi +44 20 7182 2133 neil.blake@cbre.com
Spencer Levy Trưởng BP Nghiên cứu, Khu vực Châu Mỹ +1 410 951 8443 spencer.levy@cbre.com
Theo dõi trực tuyến Neil tại Twitter: @neilblake123
Theo dõi trực tuyến
BỘ PHẬN NGHIÊN CỨU CBRE TOÀN CẦU Báo cáo này được thực hiện bởi Phòng Nghiên cứu CBRE Việt Nam, trực thuộc Bộ phận Nghiên cứu của CBRE Toàn cầu – một đội ngũ chuyên viên nghiên cứu ưu tú cùng phối hợp để cung cấp những báo cáo nghiên cứu thị trường bất động sản và dự báo kinh tế cho các nhà đầu tư bất động sản và khách thuê trên toàn thế giới. Tất cả tư liệu trình bày trong báo cáo này, trừ khi có những ghi chú cụ thể, thuộc tác quyền và độc quyền sử dụng của CBRE. Thông tin sử dụng trong báo cáo, bao gồm những dự đoán, được thu thập từ các nguồn thông tin mà chúng tôi cho là đáng tin cậy tính đến thời điểm phát hành. Chúng tôi không nghi ngờ về tính chính xác của các thông tin nên sẽ không kiểm chứng nguồn tin và không bảo đảm, đoan chắc hay đại diện cho các thông tin này. Độc giả có trách nhiệm tự đánh giá sự tương quan, độ chính xác, tính toàn vẹn và độ cập nhật của những thông tin trong ấn phẩm này. Báo cáo này chỉ nhằm mục đích thông tin, dành riêng cho các khách hàng và đội ngũ chuyên gia của CBRE, và không được sử dụng hay xem như một lời chào mời hay ngỏ ý chào mời để mua hay bán hay đăng ký chứng khoán hoặc các công cụ tài chính khác. Tất cả tư liệu này đều được bảo lưu bản quyền và toàn bộ tài liệu hay nội dung trong đó hay bất kỳ bản sao nào của nó không được thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào, chuyển tiếp, sao lưu hay phát tán đến bất kỳ bên nào khác mà không có sự cho phép trước bằng văn bản của CBRE. Nghiêm cấm mọi hành vi phát hành ấn phẩm không ghi rõ bản quyền hay chuyển tiếp báo cáo nghiên cứu của CBRE. CBRE sẽ không chịu trách nhiệm cho bất kỳ tổn thất, hư tổn, chi phí phát sinh hay phí tổn gây ra bởi bất kỳ đối tượng nào đã sử dụng hoặc dựa vào thông tin trong ấn phẩm này.
In trên giấy tái chế
© CBRE Ltd. 2015