Marina Provatidou (GR)
“ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ - BEYOND FACE” Η ανάγκη για την απεικόνιση του ίδιου του ανθρώπου στην τέχνη διατρέχει όλη την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Κατ’ εικόνα και ομοίωση του πλάστη ή χωρίς αυτήν, εμπλούτισε και ζωντάνεψε -προσωποποίησε θα μπορούσαμε να πούμε- τον ανθρώπινο πολιτισμό ανά τους αιώνες. Τα Φαγιούμ είναι ο κρίκος της αλυσίδας που ενώνει την ανθρώπινη ευαισθησία της αρχαίας ελληνικής τέχνης με τις λειτουργικές εικόνες της Εκκλησίας. Οι καλλιτέχνες στην Αίγυπτο, έχοντας Ελληνικές επιροές, εκφράζουν την έμφυτή τους θρησκευτικότητα, την έντονή τους ενασχόληση με το πρόβλημα του θανάτου, την επιθυμία και προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτόν. Δεν αρνούνται την ύπαρξή του. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να πούμε ότι τα πορτρέτα αυτά είναι απλώς ρεαλιστικά. Εχουν τον δικό τους ρεαλισμό και πνεύμα. Αντιπαραβάλλουν στο γεγονός του θανάτου, την αιωνιότητα της δίψας του ανθρώπου για ζωή χωρίς τέλος. Μήπως όμως αυτή δεν είναι ανά τους αιώνες η κινητήρια δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο να κάνει τέχνη; Μπορούμε να πούμε ότι το ειδικό βάρος ενός πολιτισμού φανερώνεται από το πώς αντιμετωπίζει το πρόβλημα του θανάτου. Η δική μας εποχή, προοδευμένη και πλούσια σε ερεθίσματα και εικόνες, αλλά απύθμενα συντηρητική, τις περισσότερες φορές παρουσιάζεται πολιτιστικά φτωχή και ζαλισμένη. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση, προερχόμενοι από όλες τις γενιές και αισθητικές σχολές και τάσεις, χρησημοποιώντας σαν εκφραστικό μέσο τη φωτογραφία, το video art, την interactive video-εγκατάσταση ή το φωτογραφικό happening, επιχειρούν να αποδώσουν την εικόνα του ανθρώπου, φορτωμένη όμως (και φορτισμένη) από τα ανθρώπινα συναισθήματα, που απορρέουν από την αγωνία για το άγνωστο “μετά”. Οι δυό όψεις του νομίσματος της ζωής του ανθρώπου πάνε κι έρχονται. Η χαρά διαδέχεται τη λύπη, οι τρομακτικές μέσα στην αλήθεια τους εικόνες, τις βουτηγμένες μέσα στη χαρά της ζωής σκηνές. Σε κάποιες φωτογραφίες επικρατεί η μορφή, κάποιες άλλες φωνάζουν αυτό που θέλουν να πουν. Κι ο άνθρωπος.... Ο άνθρωπος είναι όπως πάντα “πάντων χρημάτων μέτρον” και άλλοτε “πετάει” από έρωτα, άλλοτε δε είναι ρημαγμένος από τα βάρη της ζωής .... Θανάσης Ράπτης
Wolfgang Brenner (DE)
BEYOND FACE Das Bedürfnis, den Menschen in der Kunst darzustellen, ist während der ganzen Menschheitsgeschichte sichtbar. Ob als Abbild Gottes oder nicht, die menschliche Kultur wurde im Laufe der Jahrhunderte dadurch bereichert und belebt. Die ägyptischen Mumienporträts (Fajum) sind dabei das Glied, das die menschliche Empfindlichkeit der antiken griechischen Kunst mit den Heiligenbildern der Kirche verbindet. Von Griechenland beeinflusst, erklären die Künstler in Ägypten ihre tiefe Religiosität, ihre Auseinandersetzung mit dem Tod, ihren Wunsch und ihre Versuche ihm zu entgehen. Sie leugnen nicht seine Existenz. Deshalb können wir nicht sagen, dass diese Porträts realistisch sind. Sie haben ihren eigenen Realismus und Geist. Sie stellen das jahrhundertlange Verlangen des Menschen nach Unsterblichkeit dar. Ist das aber nicht die Antriebskraft, die den Menschen zur Kunst verleitet? Man kann sagen, dass der Umgang mit dem Tod die Kultur eines Landes widerspiegelt. Unser Zeitalter, fortgeschritten und reich an Reizen und Bildern, aber abgrundtief konservativ, zeigt sich kulturell arm und benommen. Die Künstler, die an der Ausstellung teilnehmen, kommen aus allen Generationen, Kunstschulen und Gattungen, nutzen als Ausdrucksmedien Fotografie, Video Art, interaktive Videoinstallationen oder Foto-Happenings und versuchen das Abbild des Menschen wiederzugeben, beladen (und geladen) mit menschlichen Gefühlen, die aus der Besorgnis gegenüber dem unbekannten “Danach” hervorgehen. Die zwei Seiten der Medaille des Menschenlebens erscheinen wechselweise. Aus Freude wird Trauer. In einigen Fotos herrscht die Gestalt und andere schreien laut, was sie sagen wollen. Und der Mensch... Der Mensch ist immer “Das Maß aller Dinge”. Manchmal schwärmt er von Liebe und manchmal ist er am Boden zerstört. Thanasis Raptis