ALMN TK TOMO VI
Reserbado ang karapatang-ari sa mga indibidwal na awtor ng mga akda sa isyung ito. Hindi maaaring ilathala, ipakopya o ipamudmod sa anumang anyo ang mga akda nang walang pahintulot ng awtor. Hindi maaaring ibenta sa kahit anong paraan at pagkakataon ang pagkopyang ito. Karapatang-ari Š 2019
T he DE MO CRAT The Inde pe nde nt Stude nt-P ubl i cati o n o f U ni ve rsi ty o f Nueva Cace re s
Ka s a p i Co llege Edi to rs G ui l d o f the Phi l i ppi ne s [CE G P] B ico l Asso ci ati o n o f Campus J o urnal i sts [B AS CAJ ]
Tungkol sa Pabalat Ano ang naaalala mo? Ano ang masasabi mo? Ang dami-daming ingay Dami-daming hinaing. Sangkatutak na panghuhusga Sa kapwa’t sariling munting Pagkakamali’t kapintasan, Katwirang ‘di maintindihan. May dahilan man o wala Ipaliwanag man o hindi Makikinig kaya sila Sa ihahaing ‘sang kaldero Ng butil-butil na bakit, Isang kilong paano-Pa’no mapagbibigyan, Pa’no masisindihan Lagablab ng pagkakaisa At pag-ibig na walang dapat pantayan? Wala nang pakiusapan, Walang kung ano-ano. Lamunin man ang sinabi Mananatili kang gutom ‘Pagka’t bawat oras, Panahon at pagkakataon Sa hapag mananatili. Hatid nito’ng dapat mong malaman Dapat mong maunawaan-Heto na, wala nang atrasan. Alimantak nati’y nagbabalik, Hindi sa nakaraan, ngunit sa kasalukuyan.
Panimula Sa’n galing ang mga salita? Saang bahagi ng dila Ang may pusong umiibig Ngunit may kukong matatalim? Sa’n galing ang kapit-tukong katha Na hindi puso ang may gawa? Hiyaw lang ba ng gutom na sikmura? Aling daliri ang itatapat; Alin ang ititiklop; Alin ang makapangyarihan sa lahat? Aling mata ang pikit? Aling mata ang bulag? Alin ang sa halaga mo’y sumusukat? Ang utak ay nariyan lang Ngunit ang paligid mo’y nagtatagisan -Mali ba ang lahat na taliwas sa kalooban? ‘Di mabasa ang isip kaya’t inilathala.
ii
Mga Nilalaman i
TINIG 03
Reg ress io n & Recess io n
04
Shhh!
05
A D a u g hter ’s C reed
07
Blk
09
A l l of t he Ab ove
11
B a l i n t atawBaliktanaw
iii
SALAYSAY 23
Of Cour se, I t ’s a Dream
25
Laro
27
Cult ure Toxique
29
Sa Kabilang Dako
31
Kwar to
34
To Ever y 21 st Cent ur y Parent
35
3 AM Thought s
37
Maling Akala
pabatid 41
_________
13
Ku n g S i no Ka M an
43
Me. . . A Lowercase “G”
14
Magbalik
44
Saw-cial Life
15
Kawa l a n ng Kato to hanan
45
I am I nvalid
17
Tay m p ers
47
Tim eSm ashing
19
It M a d e “I”
49
Sino Ka B a
51
Hi-Bye-Tech
53
Liham Para Kay Mar ia
55
Masquerade
TINI TINI
IG IG
TINIG ALMN TK
When you commit sins, tragedy awaits. When you hide secrets or emotions, personality reveals. When you propel courage, everything prevails. When you’ve been drowning in vanity, you deepen your thoughts. Anxiety boosts up eternal, caliginous ideas. It feeds emotions. Solitudes became anathemas to the judgmental eyes.
Regressiioonn Recess &
IR UE LA BY JA YV EE GU AN DA
GR AP HI CS
CL BY CY EN ES
We became sociopaths to other’s mouth. Discrimination grabs us by our neck. Choking our only voice to speak of sempiternal grotesqueness of the world. Corrupting our adamant minds. We need to ascertain the true aesthetics of life and find hope. Burn bridges.
“Hoy! Kpop is the best” PATD pinapakinggan ko eh. “Hoy! Sambahin mo si daddy pduts.” ‘Di ako DDS troll. “Hoy! Magskin care ka.” ‘La budget eh. “Hoy! Mag-gym ka naman.” Wag na, katamad. “Hoy! Pataba ka naman.” Ayaw nga ng katawan kooo. “Hoy! Wala kang puting sapatos” Bilis kaya madumihan. “Hoy! Yaks walang jowa.” ‘Di pa time, tsaka ayaw ni crush. “Hoy! Dapat mataas marka mo.” Hirap kaya ng subjects. “Hoy! Di ka bagay sa course.” Kaya nga pinag-aaralan, ‘di ba? “Hoy! Dapat ganito ka.” “Hoy! Dapat ganyan ka.” “Hoy! Gawin mo to.” Shhh! Awat! You do NOTe!
Shhh! O
L BORIT
NI PAU
DEBUHO NI ROSE CLAVANO
ALM N TK | 04
A Daughter’s
Creed BY NOBODY, NO ONE
It was already four o’clock She came running again With arms wide open, Excitement reflected her hazel eytes. By the other side of the door, Awaits two comforting arms It promised her the safest place. Greeted with its warm embrace, She tightened her hands around its neck She uttered the words, “I Love You, Pa.” It is now four o’clock She comes running again With her shoulders down Fear reflects her tear-filled eyes.
HO
DEBU
HINA NG PA
IP
TER IS
NI LES
By the other side of the door Buckle and Strap awaits Then it greets her With the steering pain of her reality She felt useless She heard the words “Patal-patalon kang aki ka” She is now walking Past the noisy streets of the city You called her She looked up Darkness circled her eyes You laughed “Sleeping has no fee. You can avail it for free” You said Little did you know She only wakes up to nightmares Her daydreams occur at night And the most silent part of it Is the one and only time that she is willingly awake. ALM N TK | 06
DEBUHO NG PAHINA NI LESTER ISIP
Bkl
ni Frustrated Poet Hindi ko kayang gawin Ang iyong pinaparatang Na pagkakasala, Pagkakasala na ako’y maging isang ganito Na tinuturing niyong salot sa lipunan Talo pa rin pala ako Kahit ako’y nagpakatotoo Naging ganito ako kahit hindi ako Tanggap ng maraming tao Pati na ng pamilya ko Ang tanging hiling ko lang naman Na sana matanggap niyo ako Isa, Isang pag-iisip mo ang pilit kong iniiba Dalawa, Dalawang itsura at personalidad Na pinagsama sa iisang katawan. Tatlo, Tatlong taon ko ‘tong itinago na ako’y Isang bakla. Apat, Apat na mga salita lang. Matatanggap mo ba ako?
ALM N TK | 08
All of the
Above
NI PATRICK JOSEPH PANAMBO DEBUHO NG PAHINA NI ROSE CLAVANO
“Potang inang sarap! Gago, gusto kita malasap. Hmmm.. Kuya, ate pa-isa! Halika, tikman mo aking sarsa! “
Sabi ni Ate’t Kuyang napakalupit ng bunganga, Mga tampalasang taong---ikaw nga! Paharapin mo sa pisara’y nga-nga Tatawa pa akala mo’y cool siya, ‘di nga? “Lah, ‘di ka magaling. Edi wow! Pabibo. Perfect! Jollibee Awardee! “ Baliktad na talaga ang panahon ngayon, Kapag may alam ka’t magaling, basag ka. Kung hunghang ka’t bunganga’y matalim, papalakpakan ka. Ganon ba iyon?
“Yuck! Ang taba. Sure ka? Isa lang bilang sa’yo? Ah, akala ko choir group ka. OMG! May whale! “ Kung maganda pangangatawan mo, Sana isinama mo na rin pati ugali mo. Kailangan ba niya ng opinyon mo? Cheer mo na lang sana nakatulong ka pa. Oo, libre ang magpahayag, Ngunit, gamitin sa tamang pakikipagtalastasan. Kung ang sasabihin mo’y ‘di kagandahan, Mabuting manahimik at ‘wag nang ihayag. Iilan lamang ito sa mga problema sa lipunan, Ay mali, kayo ang problema sa lipunan. Kanser na nga sa ML, pati ba naman sa totoong buhay? Oh, alin ka ba sa mga nabanggit?
ALM N TK | 10
Balintataw
Baliktanaw NI PATRICK JOSEPH PANAMBO GUHIT NI CYEN ESCLANDA DEBUHO NG PAHINA NI REX GARING vector image from pinterest.co.uk
Minsang ako’y nagawi sa isang lansangan, Puno ng ngiti’t halakhak na ‘di matatawaran. Lumingon ka sa kaliwa man o kanan, Kalsada’y puno ng masasayang kabataan, At hindi ng mga sasakyan. Naglakad ako sa bandang unahan, Nakaupo ang mga batang nagkukuwentohan, Tipong may tunog at galaw para raw makatotohanan. Sunod ang kantiyawan at biruan, Tiyak! Uuwing may galak sa tahanan. Lumingon ako saglit, Ako’y nagulohan dahil ang tawana’y naging impit, Kung ano ang nakita ko kani-kanina lamang, Iyon din ang bumungad sa mata ko na pawang, Nagtataka at may batid ng panghihinayang. Ah, akin na ngang naalala, Ito nga pala’y mananatili na lamang mga alaala. Mga panahong masaya ka kahit madungis ka, Gabi na pero kabarkada mo yata siya dahil amoy araw ka pa. Ngunit, higit sa lahat masaya ka. Ah, hindi na pala maibabalik? At hindi na rin mauulit. Mga panahong naglalaro ka lang nang paulit-ulit, Hindi sa gadget; sa ML ay hindi adik. Hindi kailangang mag-post sa Fb nang regular at mag-tweet. Maaring masaya ang panahon ngayon. Pero iba pa rin ang noon.
Tuwa! Ligaya! Asan ka?! Pwede ka bang pumunta, O kaya naman bumisita. Kung saan ako nakatira. Mukhang nawiwili ka; Sa iba, Kaya ako’y nakalimutan mo na. Sa oras na ito ika’y kailangan. Bigyan mo ako ng kalakasan. Na magtagumpay ako sa lahat ng bagay. Halina’t bumalik ka; samahan ako sa tagumpay. At harapin natin si; Lungkot at Lumbay.
Magbalik NI FRUSTRATED POET
vector graphics from getty images
vector graphics from getdrawings.com
Kailan? Paano? Saan galing? Wala, basta-basta na lang silang dumating Ang alam ko lagi silang nandyan Para ika’y damayan Sa oras na ‘kala mo wala nang saya Nandyan sila, biglang bibisita Hatid ang samo’t saring kwento Galing sa iba’t ibang tao Gamit ang salitang iilan Daramayan ng malikhaing larawan Bigla na lang kikiliti At ilalabas ang malaki mong ngiti Na agad mo namang ibabahagi sa iba Upang sila rin ay sumaya Nagagalit lang na, ‘pag “like” ang reaksyon nila Wala nakakaalam kung kaninong malikhaing isip nagsimula Paano niya nabuo ang konsepto ng Memes Na maraming tao’y kinaaaliwan
KUNG SINO KA MAN NI CHALVARADZ
ALM N TK | 14
image from discovermagazine.com
Sinubukan kong maglakbay sa kawalan Sinubokan kong sisirin ang dagat ng kasinungalingan Sinubok ko rin ang himpapawid ng katahimikan Ngunit ni isa sa aking pinuntahan, Ay wala akong nasumpongan. Sinubukan kong magtanong Sinubukan kong humingi ng tulong Lahat ng alam ko ay aking sinubukan Ngunit wala akong nakuhang sagot Walang nakuhang tugon
Kawalan ng
Nasa gitna ako ng kawalan Nang bigla kong nakita si katotohanan Siya’y nakahubad at walang saplot ang katawan Walang kasama’t umiiyak Nang tinanong ko siya sa nangyari Sinabi niya’y:
Katotohanan NI FRUSTRATED POET DEBUHO NG PAHINA NI REX GARING
Dati’y kilala ako ng lahat Dati’y lagi nila akong hinahanap Ang aking ganda’y kanilang hinahangaan At ako’y kanilang ginagalang Nang biglang; Isang araw pinag-agawan nila ako Nagpapatayan nagsusugatan Upang sa kama’y nila ako’y pag-laruan Ako’y nagpakalayo-layo upang walang masaktan. Ngayon ako’y napadpad dito sa kawalan
Hindi alam kung paano babalik sa aking pinagmulan Pakiusap, ako’y tulungan Ayusin natin ang nakaraan Kung ako man ay muling pag-agawan Kapag nakabalik na sa aking sinimulan Muli mo akong itapon sa kawalan Upang lahat sila’y mabulag Sa kanilang pinaniniwalaang Kasinungalingan.
ALM N TK | 16
r s e p m y Ta antor Ni Norene C
DEBUHO NG PAHINA NI LESTER ISIP
Sa aking pagtanda, Gustuhin ko man o hindi, Kalaro ko ang tadhana. Tago-tagoan ng kalungkutan Sa ilalim ng ngiting sinliwanag ng buwan; Habol-habolan ng mga pagkakataong nasayang Maya-maya madadapa’t masusugatan; Bahay-bahayan kasama ng mga kaibigan Na ituturing kong pamilya’t ako’y iiwan; Luksong-baka sa mga problemang Mas matayog pa sa aking kakayanan; Kasal-kasalan kay Kamalasan At uuwing malilintikan. Makikita nilang luhaan, sugatan, Lalayuan habang pinagtatawanan Paulit-ulit nang magiging talonan. Tadhana, pagbilang kong tatlo, Susuko na ako. Isa. Dalawa. ALM N TK | 18
GRAPHICS BY BRANDON JON DELOS SANTOS & LESTER ISIP DEBUHO NG PAHINA NI REX GARING
e d a M It
“I”
e
Here I am, alone again Looking for someway I can pretend That I’m totally fine. I’m not weak Though this sadness is at its peak Been searching for things I suppose to be. Been trav’ling roads not knowing how long will it be Seeking for answers seems like a mystery Oh God! Please help me! I’m really confused. What should I do? To fight this anxiety I’m going through? It’s really hard to carry this heavy heart. How I wish I can turn back time, and make a good start. It feels like I’m trying everything really hard Though I’m already doing those things from the start Tell me which way I can get out It’s too hard to deal with life with so much self doubt. I tried to seek some help from others Expecting they can help me fix my feathers But I always ended up having only me Myself healing my own wounds they’ve caused in me.
I tried. I tried to go along. I tried to fight the wave of life and remained strong But time always comes where you’re on your bended knees Almost losing strength with falling tears At some point, i just wanted to end this life Thinking it would be better might But I think of those valuable to me I can’t make them smile anymore if I ever be. Their smiles are my strength. Making them laugh is a big achievement Their happiness makes me feel grateful too And that’s enough reason to continue. I may not be the strongest person But for me I have the greatest weapon To survive this storm I am battling with And fin’lly can say,” I made it!”
ALM N TK | 20
SALAYS SALAYS
YSAY YSAY SALAYSAY ALMN TK
DEBUHO NG PAHINA NI ROSE CLAVANO AT GUHIT NINA GUILA ALARCIO & ROSE CLAVANO
After crying out your bottled emotions you’ve tried to suppress for weeks, you unknowingly fall to the comfort of a strangely sound slumber. Then from the darkness, your eyes are welcomed by the uncharacteristic view of the pristine blue sky. It is your first time taking a good long look at it. You find it refreshing. It is so pure and free of discomfort the world could offer. The thought made you think if it is all just a dream. Sooner, the earthy smell reek through your nose. Your hands feel the soft grasses that touch your exposed skin. The feeling is both addictive and enticing. You feel serene that you just want to lay there and let the wind lull you to sleep. You are about to close your eyes when suddenly, a voice calls your name from a distance. You sit straight up and start searching the silent place. You see a familiar figure to your left. It is your confidant, one of the friends whom you treat like a family. Your lips start to form a small smile. So genuine it reaches the corner of your eyes. Oh how long have you been dreaming to be in this safe place away from the destructive daggers of your social media accounts. To just be with the people you trust. To not feel afraid you are to be judged. To be yourself in a place that offers no harm. To escape from the sharp tongues of spiteful people who feel they are far untouchable than you. To feel free. You feel that your thoughts are so unreal it starts to consume you. Your friend needs to call you twice to recapture your attention. At last, you instantly get on your feet. You start running and you can’t wait to give her a tight hug and ask if she’s alright after all the trouble life has against us. You want to make
sure she is okay, unlike you are. You are answered by a smile. A few steps forward takes you to a buffet of alluring food and varying types of beverages. Though the food excites you less than giving each of your friends a comforting hug. You’ve been aching to give them, only if you are not being eaten up of what you see in your soc med that seems to be augmenting the stress in your constantly sad life. But the place seems to have a healing prowess meant to just make you feel happy that again, you question its existence. You easily shrug off the thought and continue catching up with your friends. You filled the haven with joyous laughter. You shared stories of the past and plans for the future. It was such a time of being loose, of just being your true self. For a time, you are forgetting the toxic society you are trying to fit in. Here, you are you. And this is what you want to be. It is getting a little dark when you realize none of you have taken a picture. None of you even have a phone! Aren’t you supposed to take pictures of the extravagant food, the ethereal place, the nice fabric that makes you glow, the people you are with? Aren’t you supposed to pose them on Facebook? Isn’t this made to be shared with the world of people meant to say a thing no matter what? Is this real? Of course, you know it’s not. You know this is just a dream. The hallucination of what you aspire to. All those smiles, the good times, the breathtaking place, your stress-free friends, your contented self, all of them are just a product of your fantasy. The place is slowly turning into blankness. Do you really believe you can just escape? And just be free and happy all at once? The beeping sound of your phone says you cannot.
T
ago-tagoan maliwanag ang buwan, tayo’y maglaro ng tago-tagoan. Wala sa likod wala sa harap, pagbilang kong sampu nakatago na kayo, isa… dalawa… tatlo… apat… lima… anim… pito… walo… siyam… sampu! Napakagandang lugar. Tahimik. Maaliwalas. Ramdam ko ang preskong ihip ng hangin. Ang hapdi ng mga sinag ni Haring Araw. Mga pawis na kumikiliti sa aking likod dulot ng pakikipaghabulan kina Mikmik at Popoy. Mga dungis sa aking kamay na kumalat sa aking damit. Ang tsinelas kong namumuti sa alikabok na ilang beses na ring napatid sa katatakbo. Naku! Alas onse y medya na pala. Paniguradong hinahanap na naman ako nito ni Mama. Ikinalma ko muna ang aking sarili sa hingal na dala ng pakikipaglaro sa ilalim ng tirik na araw habang patungo kami sa munting tindahan ni Aling Poyang upang bumili ng ice water. Masasabing suki na kami ni Aling Poyang sapagkat halos sa kanyang arinola (lalagyan ng pera) lahat napupunta ang aming mga baon. Mumunti lamang ang tindahan ni Aling Poyang ngunit isa ito sa bumubuo ng aming araw. Ilang hakbang na lang ang layo ko sa aming tahanan. Akin nang natatanaw ang punong mangga sa harapan ng aming bahay na namumulaklak sa bunga. Dinig ko na rin ang tahol ni bantay sapagkat siya lagi ang unang sumasalubong sa akin. Agad ko namang nasilayan ang mukha ni Mama na malayo pa lang ay nakasimangot na naman. Pinagpag ko muna ang aking sarili upang mabawasan man lamang ang aking dumi bago
nagpatuloy sa paglalakad. Ang asim ko na! “Sa’n ka na naman nagpupu-puntang bata ka! Tingnan mo yang hitsura mo! Hmm! Amoy sinigang ka na naman! Para kang isang taong hindi naligo!”, bunganga agad ni Mama habang papalapit ako sa kanya. “Aray! Aray ko Ma!”, reklamo ko nang pingutin niya ang kaliwang tenga ko. “Sinabi ko na sa’yo ‘di ba, ‘wag masyadong magpapapawis! Tingnan mo yang likod ng damit mo. Parang pwede nang pigain! Hay nako Mia. Ang kati mo na naman sa anit bata ka. Puro ka laro. Mas mabuti pang mag-aral ka dahil magpapasukan na naman sa Lunes. Ikukulong kita rito sa bahay, makita mo! Pumasok ka na’t magbihis!”, mahaba-habang sermon na naman ni Mama. Hays. Natawa na lang ako dahil kulang na lang ay umusok ang kanyang ilong. Madalas ay ganyan si Mama lalo na kapag nakukulitan sa akin. Pagpasok ko ng bahay ay dumiretso agad ako sa kwarto upang magpalit ng damit. Langhap ko na ang bango na nanggagaling sa kusina. “Hmm! Tuyo!”, sambit kong may galak. Masaya akong tinahak ang kusina at doo’y nakita ko ulit si Mama na naglalagay ng kanin sa pinggan habang si papa naman ay nakaupo’t naghihintay. “Oh anak! Halika na’t kakain na”, si Papa. “Opo Pa!”, at agad naman akong umupo. Busog na busog na naman ako. Nalalasap ko pa rin ang alat ng tuyo sa aking lalamunan. Ngunit, bigla akong nakaramdam ng kaunting lungkot ng makita ko si Mama na naglalapag ng higaan. Ayaw kong matulog. Gusto ko pang maglaro. Ngunit wala akong magagawa. Baka nga ikulong ako ni mama kapag tu-
makas ako. Nilinis ko muna ang aking katawan at nagpatuyo ng makapal kong buhok bago humiga sa tabi ni Mama. Ilang minuto pa akong nagkunwaring tulog upang ‘di mapagalitan ni Mama. Hanggang sa wakas ay natagpuan ko ang sarili kong unti-unting kinain ng antok hanggang sa ako’y makatulog. Naglakbay ako sa aking panaginip. Doo’y kasama ko sina Mikmik at Popoy at ilan pang mga kalaro namin. Walang sawang laro. Habulan, chinese garter, luksong tinik, luksong lubid. Tumbang preso, syato, piko, patintero at pagpapalipad ng saranggola na gawa ni Lolo. Mayroon din kaming mga laruan kagaya ng text, holen at trumpo. Nang makaramdam ng pagod ay tumungo kami sa kinagawian naming lugar. Ang tindahan ni Aling Poyang. Nagulat kami sapagkat tila bagong bihis ang kanyang tindahan. Marami lang palang naidagdag na panindang pagkain na agad naman naming ikinatakam. “Ano kaya kung magbahay-bahayan tayo?”, suhestiyon ni Jasmin na mahilig sa paper dolls . “Magandang ideya yan!”, tugon naman ni Mikmik. “Total eh narito naman na tayo kina Aling Poyang, bumili na tayo ng pagkain. Oh eto, may limang piso pa akong tira sa pagkalakal kanina”, sambit naman ni Popoy. “Ako rin, may apat na piso ako kanina kay Lolo n’ung pinabili niya ako ng sigarilyo,” sabi ko naman. “Sampung piso sa akin,” sabi ni Jasmin. “Sorry, mukhang hindi ako makakabili. Wala akong pera eh”, malungkot na sabi ni Mikmik. “Okay lang yun, hati na lang tayo sa ambag ko,” nakangiting sabi ni Jasmin. “Talaga? Maraming Salamat!”. Masaya kaming pumili ng kanya kanyang snacks namin. May hawhaw na paborito naming lahat. Iba’t ibang tsitsirya tulad ng pompoms, karaokeng green at blue, kiss, bangus, at Mang Inasal. Bumili rin kami ng iced gem dahil marami itong laman. At kanya-kanyang ice candy sa nguso. Masaya naming tinahak ang lugar na madalas naming paglaruan ng bahay-bahayan. Inayos na nila ang
lugar habang ako namay pumitas ng mga dahon at bulalak upang gawing pera at mga sangkap sa luto-lutuan. Gumawa rin kami ng mantika sa katas ng dahon ng gumamela at ng magsawa’y ginawa na lang naming bubbles. Sobrang saya namin hanggang sa mapansin naming parang may nag-iba sa paligid. Mga kapwa naming bata na nakaupo lamang sa gilid. Kumpulan at puro nakakunot noo. Nakikita namin ang repleksyon ng ilaw sa kanilang mukha mula sa bagay na kanilang hawak. “You have slain an enemy!”, “Yes!”. Dinig namin sa malayo. Nakuha rin ang atensyon namin ng ilang batang babae na panay ang sayaw sa harap ng bagay na iyon na tila ba may ginagaya. “Naks! Ang dami naman likes ng pictures mo sa peysbuk!”, sabi nung batang babaeng mahaba ang buhok. “Syempre! Famous kasi ako. Like mo lang picture ko, likeback kita!”, dinig naming pag-uusap nila. Selpon. Mga social media. Mga bagay na pinagkakaabalahan nilang husto. “Subukan kaya nating isali sila sa laro natin? Mas marami, mas masaya!”, pahayag ko. Agad akong lumapit sa dalawang batang babae at inalok na maglaro ngunit kanila lang akong inirapan. Malungkot na napatalikod na lang ako at tumakbo pabalik sa aking mga kaibigan nang ako’y madapa. Ramdam ko ang sakit na dala ng sugat. At doon ay nagising ako sa realidad. Nagising akong basa ng pawis dala ng init ng panahon. Panaginip lang pala. Isang buong panaginip ng mga masasayang araw ng aking kabataan. Ilang taon na rin ang nakalipas at nakailang palit na rin ang kalendaryo. Sariwa pa rin ang mga alaalang iyon na ang kasunod ay labis na pangungulila. Ayaw ko na sa mundong ito. Ang dami ng nagbago. Gusto kong bumalik sa aking kabataan. ‘Yong masaya lang. Parang kailan lang ay naglalaro lang kami ng tago-tagoan nina Mikmik at Popoy. Kalaro sina mama’t papa. Ngunit tila hanggang ngayo’y ‘di na sila nagpakita. Ang dating sila.. Na sobrang miss ko na. “Tago-tagoan maliwanag ang buwan…” Hanggang kailan pipikit? Hanggang kailan magbibilang? Hanggang kailan maghihintay na sa pagdilat ng mata’y, kayo na ang masisilayan...
ALM N TK | 26
BY JOELYN ARLANTE PAGE LAYOUT BY ROSE CLAVANO
T
houghts that overpowered the unwavering silence amidst the shivers of the night. Wishful desire that elevated the strong power in him. Whilst everyone with nothing to know only recognize his face that conceals his fractured self. Why’d Phil turned out this way? Can we guess? Probably not. Phil felt saddened now that the result of his thorough inference about this generation had become familiar. Everybody has been tarnished by their own demerit yet pretending not to be oblivious of what’d been done. Phil for a longest time was the one who shouldered all the carelessness of the whole populace. Notwithstanding the fact that it’ll only retort and revert to them. Phil’s member in that section had aggressively pulled out the worst in them thru toxicity. His people shovel their late culture and alter a different one. One exemplar scenario that showcased their rotten attribute is the negligence of mental illnesses and considered it a sort of “kaartehan.” Phil’s member, millennials and generation Z, has disregarded to address depression as a serious matter whereas resulted to an unpleasant product. Moreover, in the boom of international modernization where Wireless Fidelity
astounded the old habitual custom, cyberbullying had been one of the most widely used entertainment. Bimbi and Josh Memes were only one out of the hundred memes circulating the internet. Another is the non-stop fandom wars where all the toxic and cancerous opinions arise. Western songs, K-pop, J-pop, OPM were not excluded, although Phil had affirmed beforehand the OPM classic as his. No one’s questioning but fans kept articulating nonsensical drama adding a little spice to an already peppery issue. And what’s more? The Mema-mentality or the mema-ibida, mema-iyabang, mema-isabi and mema-ipost. Since there are points in our lives where we wanted to brag about something, the proliferation of social media had never been out to date. Of so many outnumbered cases Phil had been through, the absence of the last generation’s toxicity had remained. It is as follows: Filipino Time, Crab Mentality, Procrastination, Lack of Self-Discipline, and Hypocrisy. Little by little its effect would be visible and would be seen by the bare eyes. And by that time, let’s all hope for Phil to regain his strength and ascend to where he began, at the top. Without gruesome episodes further and without the toxicity that’s beyond ALM N TK | 28
ko ay mukhang mamahalin. “Siguro sa ibang bansa nagtatrabaho magulang mo ‘no?“ tanong ng isa kong kaklase at marahan kong ipinakita ang mapaklang ngiti sa aking labi . Sana tama sila. Isa pa, kilala rin ako sa sikat na unibersidad kung saan ako nag-aaral dahil madalas akong tanghaling kampiyon sa mga patimpalak dito, pagandahan man o hindi. Pagdating naman sa akademiks, sakto lang ako, hindi masyadong bobo at hindi naman gano’n katalino. Kaya sabi nila, pinagpala raw ako. Sana nga tama sila. Dahil dito, marami akong kaibigan. Maganda raw talaga ako sa kanilang pakiwari, gusto rin ako ng lahat ng tao, sa dami ba naman ng manliligaw ko. Bulaklak dito, tsokolate roon. Marahil nasasabi nilang ang swerte-swerte ko. Sana totoo ang lahat ng mga ito. Oo nga pala, malapit na ang finals, kailangan ko nang mabayaran ang matrikula ko. Kaya agad kong tinawagan ang numerong nasa recent calls ko. “Hello? Ano? Sigurado ka bang magkikita tayo mamayang alas otso ng gabi? “. “Oo, huwag kang mag-alala sa motel naman tayo ngayon,” sagot ng nasa kabilang linya.
i i Miss! Ang ganda mo naman,“ mga katagang nakasanayan ko na tuwing may nasasalubong o kaya naman nadaraanan ko. Maraming nagsasabi na kabigha-bighani raw ang aking itsura; matangkad, maputi, makinis at higit sa lahat parang perpektong iginuhit raw ang mukha ko. Oo, maaaring tama sila. Anak-mayaman daw ako. Ang gagara raw ng make-up at mga damit ko, sabay sa uso, akmang-akma sa hubog ng katawan ko. Pati na rin ang sapatos, bag at gadyet
29 | ALM N TK
Halos apat taon na akong ganito. Hindi lang sa isa, basta sa mapera. Nabuntis ako? Oo, pero ipinalaglag ko. Kailangan ko kasing makapagtapos ng pag-aaral dahil ako na lang ang bumubuhay sa lima ko pang kapatid . Si nanay? Ayon, na-istrowk matapos mamatay ni tatay tatlong taon nang nakalipas. Hindi ko alam anong nangyari, subalit nakita ko na lamang siya nakabulagta sa kalsada, duguan at may plaka pang nakatabi na nagsasabing “Drug user ako, huwag tularan“. Sobrang sakit, ang katulad naming isang kahig, isang tuka walang kalaban-labang pinagsasamantalahan at hindi ko matanggap dahil matinong tao si tatay, mabait at mapagmahal na ama. Pero, sabi nila, oo sabi na naman nila, kasama raw si tatay sa buy-bust na isinagawa ng polisya sa lugar namin. Ngunit hindi ako naniniwala, at kailan man hindi ako maniniwala dito.
K
Kabilang Dako Sa
GUHIT NI BRANDON JON DELOS SANTOS DEBUHO NG PAHINA NI REX GARING
Ako si Matilde at ito ang aking pagkatao, taliwas sa kung ano lang ang nakikita nila, salungat sa kung ano lang ang alam nila! Wala akong pakialam sa sasabihin mo, sapagkat isa akong biktima sa krimeng wala akong kinalaman! Kailan man hindi ako mauunawaan, hindi dahil sa wala akong karapatang magpaliwanag kundi dahil wala silang kakayahang umunawa. Kailan man hindi ako mananalo dahil patuloy akong naglalaro sa larong alam ko ng madaya. Kaya hindi ako maganda! Hindi dahil pangit ang panloob at panlabas na anyo ko, kundi dahil pangit ang ginagawa ko, at walang marangyang materyal na bagay ang makapagdadamit sa hubad kong katayuan. “Umaga na pala, oras na para pumasok ulit sa paaralan. “ Kinuha ko ang pera at dinampot ang aking damit na nakabalandra sa sahig at dali-daling nag-ayos ng sarili. “Hindi ko akalaing kaya kong ipakita ang kabilang dako ng aking mundo sa isang tao, “ sambit ko nang bahagyang nakangiti habang naglalakad patungong eskwelahan. Sa kabilang dako Natagpuan ang sarili ko
Kwarto GUHIT AT DEBUHO NG PAHINA NI LESTER ISIP
31 | ALM N TK
“Akin yan!” “Di akin yan!” Wala pa sa isang daang sentimetro ang layo ko sa aming bahay, napansin ko na ang dalawang batang nag-aagawan sa isang manikang wala ng mata, may maruming damit at ‘di balanseng katawan dahil sa isa na lamang ang paa nito. ‘Di ako mahilig sa ganoong laruan, kaya hindi ko maintindihan kung bakit pilit nila iyon pinag-aawayan. Isang bahay na lang ang distansiya ko mula sa amin, nang mapahinto ako dahil sa isang magkarelasyong parang wala nang bukas kung magyakapan at magpalitan ng kanilang laway. Ang isa ay may kalakihan ang katawan at mahabang buhok na kulay ginto, na hindi mo matutukoy kung lalaki ba o babae. Ang isa naman ay payat na tila nagpaalipin sa bawal na droga. Sa isip ko, wala ba silang ibang lugar upang gawin ‘yon? Pero sa loob ko sana ako rin may...hmm Isang hakbang na lang at nasa bahay na ako, ngunit parang ayaw ko nang tumuloy. Masasaksihan ko na naman ang palagiang pagsusumbatan ng aking ama’t ina. Kung bakit ganito ang aming buhay? Bakit wala silang trabaho? Bakit kailangan ng aking ate na umalis upang maghanap buhay sa ibang bansa? At bakit ako ganito? Lagi na lang mapupunta sa akin ang walang humpay na bangayan. Nasasanay na lang ang tenga ko sa paulit-ulit na salitang lumalabas sa kanilang sa tuwing darating ako. “Saan ka na naman nagsuot bata ka?” “Kung sino-sino na naman ang kasama mo.” “Tsaka bakit ganyan ang amoy mo? Parang amoy lalaki?!” ALM N TK | 32
Isang libong mga salitang masasakit ang araw-araw kong nilulunok. Hindi ko na lamang ito pinapansin, gusto ko na lang tumungo sa aking kwarto. Kasi rito mas malaya kong nalalantad ang buo kong pagkatao. Dito malaya kong nasusuot ang binibili kong malalaking damit sa ukay-ukay, sinusukat ang rubber shoes na aking pambasketbol at ipahid ang gel na siyang magpapatigas at komukorte sa buhok ko. Dito, dito sa apat na sulok ng kwarto itinatago ang sarili ko. Ayoko ko na sana ng ganito, ayoko ko na sanang ulit-ulitin ang panloloko sa sarili ko, ayoko na, gusto ko nang tumigil ngunit paano. Kung sa tuwing maaalala ko ang sinabi ng ate “Huwag ka muna ngayon magpakalalaki, ‘pag nandito ka na lang sa Korea.� Minsan naiisip ko mabuti pa si ate, malaya niyang inihahayag ang sarili. Siya kasi ang naging idolo ko mula pagkabata. Sa kanya ko nasasabi ang lahat ng aking sekreto. Siya ang mas nakakaintindi ng sitwasyon ko dahil magkapareho kami. Pareho naming nararamdaman na parang mali ang katawan naming pisikal. Parang nasa iba kaming katauhan. Ngunit, hindi ko na yata mahihintay ang oras na makapuntang Korea. Nais ko nang makawala, nais ko talaga. Iiwan ko na ang kwartong aking naging kanlungan. Sa tuwing ‘di ko na kayang sumabay sa ikot na mundo, mundo na pilit kong pinagsiksikan. Iiwan ko na rin ang aking pamilya, baka sa oras wala na na ako sa bahay tumahimik na rin sila. Oras na para sundin ang sarili, susubukang mabuhay nang mag-isa at tunguhin ang mundo sa labas ng aking kwarto.
33 | ALM N TK
To Every 21st Century Parent
BY JESSEBEL NIEVA
“How’s your day sweet heart?!” I shouted while in the kitchen. “Check my timeline mom, I already uploaded it in my status!” He answered while having an intense war with that gadget that keeps on speaking, ‘an enemy has been slain!’ My 10-year old son become someone who’s frustrated when defeated in the game; sometimes he’s a person who’s more than a Lotto prize winner as to how it feels like being a legend. This is really my fault. He was out of my attention for five years due to the business I have to deal with abroad. I was burdened that he got failing grades, occasionally goes to school, and hooked up to a computer shop or into his mobile phones; these are enough to validate a parenting failure. Nevertheless, I’ve realized my family needs me more than our business do, so I chose not to invest too much time with it. Oh! It’s already 01:01 pm and I’m not yet sleepy. I decided to check my son in his room. There he peacefully sleeps like a new born baby. Then I notice his phone unlocked beside him and it triggered me to open it. I visited his timeline and get to know him more. He’s a meme lover. At first, I find it funny because it strikes political issues in an entertaining way, and I guess we have now another means of expressing grievances regarding our fucked up government with its corrupt officials. The pictures that show bullying, discrimination, inequalities of raise, status in life, culture and the likes seems to be the window of what’s really happening in our society today. But, is it worthy to be concerned about those at a very young age?! Then, I kept on looking his shared post; I was stunned that there are also sexual images of naked animated characters with a text, such as “she doesn’t love me anymore I’ll cut off my dick!” For Pete’s sake, children must not be exposed to these things yet. It’s shaping their negative values, behaviours and might activate curiosity to explore sensual activities. At that time I scanned further, I saw suicidal thoughts, if a depressed person happened to see this, it might trigger them to commit death or may deepen their problems. Gosh! These are definitely alarming! I must talk to my son and check on him constantly. vector image from pngitem.com
By Nobody, No One
Graphics and Page Design by Lester Isip
I used to be the girl who sits by the corner of the cafeteria with a John Green book stuck to my nose. I didn’t care about people but it’s inevitable to observe them. I used to not give special attention to puberty until I met one boy who lived up to my book-hero qualities. It was a Monday when I first saw him waiting in line by the Potato Fries Corner. He was with a girl who has the most perfect shoulder-length rebonded hair. Later that afternoon, I had my dark, wavy, long hair cut and straightened. It was a Tuesday when I saw him walking past the window across the cafeteria from where I sit. He was with a girl who had her skirt shorted a few inches above her knees. After History class, I had my school uniform adjusted. It was a Wednesday when I saw him locking stares with a girl glowing in her big, brown eyes. When I got home, I asked my parents to buy me contact lenses to get rid of this thick, nerdy eyeglasses. It was a Thursday when I saw him tiptoeing his way out the classroom to skip class and met a girl waiting outside. On that day, I boycotted Math class and hang out with the students throwing junks and jokes by the “Exclusive Popular Lawn”.
It was a Friday night when I saw him having a night out by a club that I passed by on my way home. On that same night, I dressed up as to what a typical party girl would wear, got drunk like hangover does not exist, and partied until it was past midnight.WW It was already a Saturday when I saw a girl all dressed in her preppy early morning outfit professing her long-term affection for him. She got rejected right way. I confidently walked up to him. I have made this much change in my life and I am certain that I am the kind of girl that he deserves to date. “Hi! I’m already one of the girls that you would like to hang out with. You’d date me now, won’t you?”, I asked with a proud smirk. To my surprise, he turned me down. “I like the girl who used to sit by the corner of the cafeteria with a John Green book stuck to her nose. You’re too far from her.” Stunned by his revelation, I headed my way out the club fumbling through my phone to hide away my embarrassment. My phone flashes 3:00 AM. It was when I realized that I shouldn’t have changed just to live up to his seemingly definition of a “love-deserving appearance” and the one and only time that I wished to be exactly what I was before. I assumed that all he wanted was to date those kinds of girls. I didn’t realize that the reason why he was with every other girl each day and why I kept on seeing him is because he wanted to show me how girls go crazy for him and it should serve as a sign that I should too.
ALM N TK | 36
“TOK! TOK! TOK!.. Nak, gising na’t tanghali na”, yan ang nanay ko tanghali na sa kanya ang 6:30 a.m. Kaya wagas makapanggising, “tss…eto na ho!” Babangon na sana ako ng makita ko ang phone ko, makapag-tweet nga muna. “Hi Good Morning Universe ;) #blessed.” Araw-araw ko na sigurong routine ‘to, lahat na lang sinasabi ko at hinahayag sa Social Media. Wala eh dito ako masaya. “Hmm. Ano kaya ang trending ngayon?” Ako nga pala si Grace, 18 years old, mahilig din akong mag-online shop at bumili ng kung ano-anong bagay lalo kapag free-shipping day. Tandem ko dito ang matalik kong kaibigang si Divina. Sa pangalan palang magkaibigan na magkaibigan na kami tulad ng sabi ng iba. Halos magkapatid na nga ang turingan namin sa bawat isa, mayroon kaming schedule ng pagtulog ko sa kanila at ganoon din siya at magkaklase pa kami sa lahat ng subjects. Walang araw na di kami magkasama pero nitong nagdaan hindi siya pumapasok kaya pinuntahan ko siya sa bahay nila. Sabi naman sa kanila lagi raw siyang umalis ng nakasuot ng uniform. Saan ka siya pumunta? tanong ko sa sarili ko. Pumasok ako kinabukasan at may nakita akong babaeng pamilyar sa akin; nakaupo sa may kantina, natatakpan man ng bahagya ng laptop ang kanyang mukha hindi ako pwedeng magkamali -- si Divina iyon. Agad akong lumapit subalit bigla siyang lumayo. Naguguluhan man ako sa kilos ng aking kaibigan pilit ko siyang hinabol subalit hindi ko siya naabutan. Dapit-hapon na pala hindi ko namalayan ang oras, kailangan ko ng umuwi. Malapit na ako sa kanto nang may lumapit sa’kin. Kapit-
TAMAN MALING AK
D
vector graph
NG ANG KALA
NI CHALVARADZ DEBUHO NG PAHINA NI REX GARING
graphics from ezyvectors.com
bahay namin si Bok, “Nakita mo na ba?” sambit niya. “Ang alin?” tugon ko. Pinahawakan niya sa akin ang cellphone niya at nakita ko roon ang larawan kong pinatungan ng mga salitang kakatwa, “Memes” ang tawag dito. Hindi ako halos makahinga dahil sa galit at kahihiyan. Sino kaya ang maaaring gumawa nito sa akin? Nakailang ulit ginawang katatawanan ang aking itsura sa internet, minsan nga ayaw kong pumasok ng eskwelahan. Dahil lahat ng mga mata nila ako ang hinahanap upang muling pagtawanan. May nakapagbigay alam sa akin kung sino ang gumawa nito; agad ko siyang pinuntahan upang alamin kung anong kasalanan ko para magawa niya iyon sa akin. “Nandiyan po ba si Divina?” Tanong ko kay tita. “N-nasa taas bakit? Papasok na ako ng pinto ngunit may humarang sa’king kamay at nasinghap ko ang kilalang-kilala kong amoy na malarosas ngunit ngayo’y bulok na ito. Tumingala ako sa kanya subalit bigla niya akong tinulak. “Anong problema mo at nagawa mo sa akin iyon?” tanong ko. “Di mo alam? Galing mo rin talaga ano?” sagot niya. “Bakit sayo siya nanliligaw? Di ba alam mo naman na gustong-gustong ko siya.” Hindi ko kasalanan kung ganoon ang kanyang naramdaman. Sana’y kinausap niya muna ako bago siya naniwala sa iba na nagtaksil ako sa kanya. Dahil ang totoo, magpapatulong lamamng ito upang ligawan siya. Magkaibigan nga kami, pareho kaming biktima ng maling akala.
ALM N TK | 38
PABAT PABAT
ATID ATID PABATID ALMN TK
GRAPHICS & PAGE DESIGN LESTER ISIP
41 | ALM N TK
____
by Norene Cantor
Everyone should understand. I am Flame and you are Flesh. I am the world of your campfire, your matchsticks, your candles.
I know how to warm your cold nights; to lighten up your dark nights; to let you see not in a way the sun does – in a way that does not light up your whole world.
I help you live, help you survive this cold, cold world. But you must understand that I can’t touch you. You must know that it hurts you to caress my spirit, to attach yourself to my being.
I might be the world of your campfire, but not your camp, not your starry night; the whole universe of your matchsticks and candles, but not yours to celebrate, not your home. I can be your light forever. But understand, dear friend, that I can’t burn the pages of your life to ashes; neither should you make me wild or blow me away into smoke.
Understand what both of us need – Space.
And everyone should understand.
ALM N TK | 42
I’m filthy, I know. I am funny, sometimes. I criticize pop culture or politicians. All those shitty ideas, you can collect it, just to build me(me). Fuck everyone who doesn’t understand me. I am a mini god. I want to kill myself. I want to be alive. I want to be everywhere, yes, I am everywhere. I am the reason some people smiled today. I am an ally to people that needs one. I post pictures and put captions on it. I construct mind boggling contents just to play with smart people’s minds. Yeah, I’m a god. I’m not cute, I’m fabulous, glorious, and victorious. I may be a vice with good intentions, or not. People commend me for making fun of traditional politicians. I hate hypocrites, they are weak monsters who think they are invincible, but no, they’re not. I criticize pop culture and yet I’m a part of it. I’m everywhere. I’m at the back of your head. My vicious ideas put fuel and poison at the same time, you just got to process what’s needed. I could be obsessed on. I could be loved. I could be a weapon of destruction of the mind. I could be the healer of humanity if some of the great minds could stop thinking about me. I am a god. PAGE DESIGN BY ROSE CLAVANO
43 | ALM N TK
When you look into the eye of this masterpiece, it’s not hard to understand that you’re seeing the sum of more than a million years of creation. The fire within that cannot be captured in a photograph, the colours sparkling from within, meanwhile changeless and changing. Changing from the concept of idealism and perfection, changeless to a point of being used and exceeds its limitation- the thought that it would be helpful but turns into nothing. Tell me, how could it help? If that masterpiece is like myself. GRAPHICS & PAGE DESIGN BY
ROSE CLAVANO
ALM N TK | 44
GRAPHICS & PAGE DESIGN LESTER ISIP
//: I am Invalid... I want to seek medical advice for this “thing”. I want to know what’s going on in my head. I feel like my problems are too shallow that it is an invalid excuse. I have a roof above my head, I eat three or sometimes more than I can count in a day, I go to school, and I sleep in a comfortable bed. So what seems to be the problem? I really don’t know. My recent ex always compared my problems to her problems. That hers is more troublesome than mine, and that I am lucky to be born in a family where I really don’t have to think what I would eat in a day or what clothes to wear. She always say that I don’t know what she’s going through. That made me feel like all that I am is invalid. Her problems invalidated mine. All that she was invalidated my whole being. Maybe that’s the reason why I am scared to be anxious, because it is nothing. I am getting anxious for nothing. No matter how many times Facebook posts and tweets tell that we are all valid, that our feelings and problems are valid, I would always say that mine is invalid because I am going through nothing and it’s just all in my head. It is hard to think and make a
realization that I am valid because for so long I am invalid got stuck in my brain. Do you even know how every time someone would say that they’re going through something and I would want to share too that I am going through the same shit and then they say that mine is not even a problem? That mine is not as worse as theirs? I am doing them all favors by listening to them and by not comparing what I’m going through with what they’re going through. It is a hard job because I think that I am the only one who realizes that comparing is a sin and that every problem is valid. It just so happens that mine isn’t. It is invalid. I do self-harm, they got it worse; I am invalid. I feel sad, they got it worse; I am invalid. I wish to die, they still got it worse; I am once again an invalid. And I know that – I know that. They always have it worse. They always have. It made me realize that even if I die, even in my deathbed, I’d still be invalid. Know why? Because they always have it worse. I am so tired of saying that I am tired coz everyone got it worse. ALM N TK | 46
BY MA. ZYTUZ ESPIRITU
TIME SMASHING GRAPHICS BY RAYMOND BALOTE
47 | ALM N TK
I like the way you waste your time playing slide that stood the test of time. I like the bad smell from your sweat running after your mother’s hit. I’d like to learn and pull back times you’ve got scars that soaked with tears. I hate you wasting time, surfing the net all the time. I want to intrigue your wonder, split your power and climb a tower. I’d like the way you shared your rants arguing with useful things. I’d like to view your shared photos, reacting hearts with gained awards. I like to see you grow up, bring your mama some sweets and cakes. I love you to take notes than watching “you do note”.
vector graphics from onlygfx.com
Sino ka ba? NI JHEZYLLE FAYE LORIA
PAGE DESIGN BY REX GARING
vector graphics from pngtree.com
I love Golden State Warriors.. pero ‘di ko kilala lahat ng players nila.. I love BTS.. Pero ‘di ko memorize ang fan chant nila.. I love Lany...pero Malibu nights lang alam ko... Pano ba yan? Magmumukha na naman ako nitong katawa-tawa sa harap ng mga friends ko sa fb. ‘Di bale na nga. Baka masabihan pa akong mahilig makiuso. Baka masabihan pa akong BANDWAGONER. Oo, meron nyan sa diksyunaryo, may kahulugan, totoo at ayaw kong kapabilangan.
Ayaw kong pagtawanan. Sino ba naman ang gusto? Andito na naman ako sa paulit-ulit na senaryong ito. Ilang daang beses ko na atang pinag-iisipan ang aking ita-type. Bakit ba naman kasi sa lahat ng dapat kong pagtuonan ng pansin ay ang magiging kahulugan nito sa nakakarami. Palihim ko na lang silang hahangaan, kaysa lantarang hamakin ng mga taong mapanghusga rito sa lipunan. Nakakababa ng tiwala sa sarili! Alam mo yun? Yung mas pipiliin mo na lang itikom ang iyong bibig at ipaalam din sa iba na gusto mo rin ito, ngunit dahil sa takot... takot na tanungin ka tungkol dito, baka mapagsabihan ka pang walang karapatan. Kailangan ba? Required ba talaga? Naku naman....ang hirap naman. Ang hirap naman pumasa sa standards niyo. Nagustuhan ko lang naman yung kanta at paraan ng pagkanta niya. Bakit? Bakit
?
A
G
kailangan ko pang malaman ang lokasyon ng kanyang tirahan, paboritong pagkain at iba pang mga kanta niya. Huwag na! Sayang load ko pang-data. Huwag na, pang-search ko na lang ‘to para sa assignment ko. Praktikal lang ako uy! Pero pwera biro. Hindi ka ba napapagod kaibigan? Panay rant ka sa social media sites na kesyo ganyan.. na may magsasabi na fan daw ng BTS kilala si V pero si Taehyung hindi. Fan daw ng Golden States pero every finals lang naman sila pinapanood. Anong masama ron? ‘Di i-inform mo besh, no need to humiliate that person. You don’t have that kind of right. Unless, kabilang sa human rights. Let them be. Dito sa Pilipinas lahat na lang isyu. Puno ng panghuhusga. Ultimong paghinga nang malaya’y baka ipagkait na rin sa atin. Bawat kembot, bawat kibot nakasalalay ang iyong pagkatao. Inaabangan ang iyong pagkakamali, mistulang mga gutom na leon na handa kang lapain anumang oras. Nakakasuka at nakakasakal na! Tama na! Ang nais ko lang naman ay malaya kong maipahayag ang aking kinahihiligan. Bakit kailangan pang gawing basehan ang lawak ng aking nalalaman tungkol sa aking iniidolo? Titimbangin ang iyong nalalaman na para bang isda sa palengke, bibigyan ng
syo,
p re su-
ma-total ang iyong pagkatao. Isang tanong, isang sagot ‘pag ‘di agad nakasagot, abot langit na lait ang iyong mararanasan. Daig mo pa ang magpapainterview para sa trabaho, kailangan preparado, siksik sa kaalaman. Dapat mag-review ka muna bago ka sumalang sa screening. Mahirap nang mapahiya. Nakasalalay rito ang reputasyon ng aming angkan. Ewan sa’yo. Gagawin ko ang gusto ko. Wala kang magagawa. Manakit na ang iyong mga kamay at manigas na ang iyong leeg kaka-type ng iyong nonsense na mga rant, pero di mo ako mapipigilan, dahil after all we are in a free country. Hindi mo ako habang buhay na maikakabit sa tanikalang iyong ginawa para ako’y pigilan. Kaya kung ikaw. Oo, ikaw ang tinutukoy ko. Kung ikaw ay patuloy pa ring natatakot na mahusgahan ng iba. Get up na girl! No need to resist the things na dineprive sa’yo ng takot mo. Hindi sa lahat ng panahon tayo ay nakayuko at nagtatago sa madilim na sulok ng internet at taga-tingin lang sa kanilang posts. Masaya ka ba? Hindi ka magiging masaya. Alam mo yan. Sabi nga sa kanta”Say what you wanna say, And let the words fall out...” Be brave. ALM N TK | 50
N
agpapasalamat ako kan ining atom naimbento, napadali kaya paggibo ko nin mga proyekto. Pati kaya si prend ko dae na gayong nangongodigo. Sarong pindot lang kaya gabos n’ya tinatao. Kasabay kang paghuraw kan uran, nasayang lang tintang nagamit ko; nakua n’ya tulos kaya atensyon ko. Sa inot palang kaya na paggamit ko naogma na ako--lalo na kang sunod-sunod na pagluwas kan tangan kan sakong mga amigo, puso ko minalukso. Nagpadagos pa kaogmahan ko, nahiling ko pa pandok ni idolo mo. Kaya man palan ta minadalagan sa pagkasenado. Mga aki, kahubenan, mama mo. sabihon tapang sarong angkan mo siya an orgulyo. Ika man daw kaya biyayaan nin garo duros na talento. Normal na tao masusuyado saimo. Nag agi pa sarong minuto hanggang sa sarong siglo. Nagpapasikat naman pirmi ining si Antsii mo, pulang sulot n’yang arkilado kung sain-sain nadayo. Hoy ika! Kaulay ko, maamin na ako saimo. Ining si Antsii mo nagtaong ku-
lay sa buhay ko maski diit na segundo. Ining shinare ko garo lang nobela kang buhay mo--nawara kamundoan mo kang ika nakalaya sa hawla mo. Taanan mo pa akong sarong minuto, pakatapos kani mapaaram na ako, mahapot lang po kung ika pwedeng I-sugo o sugoon ko? Pwede kaman daw pong magbasa maski sarong libro? Puonan mo naman gamiton kwadernong binakal ni Inay mo. Bako man po ini sa pangsesermon sa imo. Tabang ko lang ini para makasurbayb ka sa ngunyan na taon nin akademiko. Sapat naman po garong nadalan mo si “you do note isda liar is peyk,” para dai mo maisip na putikon ako asin dai maging propeta sa panghiling mo--na ining kaogmahan mo ngunyan iyo pang makaraot saimo. Dai mo man po pakasobrahan paggamit mo, ta baka manruluya, iyo pang magdara sa puntod mo. Iyo man lang po ‘to gustong ipaabot ko. Hi, bye-tech! __________
vector graphics from Hugo A. Sanchez
bye,_ . PAGE DESIGN BY REX GARING
ALM N TK | 52
Liham para kay Maria, Kamusta ka na? Maayos ka pa ba? Hindi ko lubos mawari ang aking kagalakan nang minsan kang magawi sa aking mga alaala. Sana ay masariwa mo sa iyong isipan ang madalas kong turan sa iyo noon, “matuto kang lumingon sa iyong pinanggalingan.” Musmos pa lamang tayo nang mga panahon na iyon ngunit hindi malirip ng aking isip ang katotohanang tila ba alam ko na kung saan ang ating kahahantungan. Ngayong malaki ka na, malaki na rin ang iyong pinagbago. Natuto ka nang mag-ayos nang maigi sa iyong sarili, nakasanayan mo na rin ang pagkakaroon ng maraming kaibigan. At higit sa lahat, natuto ka na ring magdesisyon nang naaayon sa iyong kagustuhan. Naaalala mo pa ba? Noon, pareho tayong napagalitan ng Tatay sapagkat sobrang tigas ang iyong ulo. Noo’y tumatakas ka pa sa kanya sa tuwing makikipaglaro ng patintero at piko sa kanto. Ngunit kakaibang kaba ang mababakas sa iyong inosenteng mukha tuwing makikita mo siyang papalapit. At mas hindi ka magkamayaw kapag makikita mo ang sinturon na siyang palaging dahilan ng iyong palahaw na pag-iyak. Nakakatawang gunitain ang mga alaala sa ating pagkabata kung saan iyon lamang ang nagiging dahilan ng ating pag-iyak. At isang maliit na bagay lamang ay bumabalik agad ang ating kasiyahan,tulad ng ‘di ko makakalimutang timpla ng “Milo” na noon ay limang piso lamang. Ngunit marami nang nagbago ngayon, napakarami na. Naaalala mo pa ba? Elementarya tayo ng mga panahon na akala natin ay napakadali ng buhay. Tulad ng isiping napakadali lang ng pagsasayaw sa itaas ng entablado. Naaalala ko pa, buwan iyon para ipagdiwang ang nutrisyon at naatasan ang ating klase na magkaroon ng partisipasyon. Bilang tugon ay napagdesisyunan nating ilapat ang musikang “Makulay ang buhay sa sinabawang gulay!” Nakakatawang isipin na salungat ito sa katotohanang halos masuka tayo sa lasa ng ampalaya na hindi maubos-ubos tuwing may “feeding program” sa paaralan. Nakakagalak ding isipin na patok na patok ang kwento sa likod ng ating paaralan na dati di umanong sementeryo. Hindi katulad ngayon na nasa ating sariling balintataw nakaguhit ang sinasabi nating sementeryo.
Naaalala mo pa ba? Noong muntik ka nang sumubsob sa kalsada dala ng pagmamadali mong habulin iyong Mamang Sorbetero ng ating nayon. Wala akong maalala na mayroon kang saplot sa iyong paa ng mga oras ding ‘yon. Sapagkat tunog pa lamang ng kalembang ay hudyat na iyon para sa iyo upang malakas na tanungin ang Nanay kung bibili ba o hindi. Pag kuwa’y bugnot at magmamaktol ka na sa labis na inis lalo na’t maririnig mong papahina na ang kalembang ng sorbetero. Hudyat ito upang tumakbo ka papalabas at buong lakas ng isigaw ang “Kuya pabileeeeee!” Ngayon ay malaki ka na at magsisilbing mga alaala na lamang ang mga pangyayaring iyon. Ngayon ay mulat ka na sa totoong mundo. Mundo na hindi na umiikot sa pawang katatawanan at kalokohan Mundo na hindi na kasingbilog tulad ng dating nasa iyong isipan Mundo na siyang dahilan ng iyong pagbabago At mundo na humubog ng iyong pagkatao. Nawa’y sa pagbabalik mo sa ating mundo, muli nating hukayin ang mga alaalang ating ibinaon. Sapagkat, ikaw ay ako. Ikaw na nasa kasalukuyan ay minsan ding naging ako ng iyong nakaraan. Nagmamahal,
Maria vector image from turbosquid.com
Masqu Masque
I support women empowerment. I choose to support my side in the battle of sexes. I am a woman after all. When I was young, I always help my family lift heavy things, it’s tiring but it is the equality I want to set as an example. No gender streotyping. Not limited in cleaning the house or cooking meals, you will do the things everyone does. But when I am outside, whenever I try to help, they would not let me (culture shock). Why? Because I am weak and a girl? It’s a shame because it turns out that I am much stronger than those dudes lifting up that huge table and when I lifted a wheelbarrow loaded with dirts, they applauded me (seriously, it’s annoying). Is it really weird to see a girl doing the heavy works? It really irritates me. When they looked at them like saying that “Are you really sure you can do it?”, “What a show-off, wanting to impress men.” I can see it through your face, by the way their eyes roll and their brows creased. It’s written all over their faces. It’s way too different on my parents’ upbringing and I am proud of it. But still... I’m tired of this. I hope someday we could be equal. But... I do have this question I have been wanting to ask to my fellow women, do we really need this? Of course. We need this kind of drug for immortality. The sense of freedom and acceptance. Taking away all the stereotypes and prejudice in our sight? What a world to live in! Yes, we were born fragile, needed sheltering from those who are
uerade
BY JHEZYLLE FAYE LORIA GRAPHICS BY BRANDON JON DELOS SANTOS
MORE capable and STRONGER since time immemorial. This kind of mindset keeps on churning and churning, unable to stop. Then, women began to think (I don’t know when did that happen). They learned how to express their feelings and do what they are passionate about. And that’s where the dilemma rises... Women empowerment to women domination... Have you ever noticed this? We keep on focusing on how the women should be protected... but what about the descendants of Adam? When men catcall women, society hates men, but when women do it likewise, society just laughs it off and they would even applaud you. See the difference? Where is the equality? Come on people! Stop justifying things just for once. We keep on pushing women to the top, but unconsciously pulling men in the outskirts of society. You might say “Nah, they are strong enough, we were born feeble,” “They can manage it, their ancestor is Samson,” like seriously? I can clearly see it now. It’s a trap! A booby trap indeed. Don’t let your guard down. But hey! Hold up. I am just expressing my thoughts. I also want equality. We need it. No need to let the other side keep domineering the other side. No need to go through this push and pull system. Hoping that this changes your views would be my pleasure. But seriously... We don’t need to compete. We don’t need to take pleasure on one’s weaknesses.
ALM N TK | 56
Lupong Patnugutan
J osh ua Ja m es Diño Trishia Ma e Job J ohnell Ca busa s Rex G a ring J ohn Pa ul Borito C athe rine Bue na Norene Ca ntor Jessebel Nieva Patrick J oseph Pa na m bo J ayv ie Bue na a gua M ark F ranc is Enc ina res J ayvee Guiruela
Mga Apprentice
Guila Ala rc io JM Aga pito Joe lyn Arla nte C h arey Ma e Alva ra do M a. Zy tuz Espiritu J h ez ylle Faye Loria
Mga Nag-ambag
Floria ne Re c to C h ristia n Rega nit Angela Relato Nicole Zerrudo J aphe th Sta . Ana Dia nne Agna s A ira Sh arra ine Se re no Erika Odron Leste r Isip Rose Clava no B ran d on J on Delos Sa ntos Cyen Esc la nda R ay m ond Ba lote
Tagapayong Teknikal
Shirley A. Ge nio
The DEMOCRAT
The Independent Student-P ublication of University of Nueva Caceres Karapatang-ari © 2019
2019-2020 LUPONG PATNUGU TAN AT MGA KASAPI
Pasasalamat S a’ n d arat in g an g mg a sal it a? P u so ’ y may p u l an g t i n t a Na t u mu t u lo sa b awat p ah i n a- S ar i - sar in g sig awan g sar iwan g - sar i wa. S al it a ay su g at n g b awat isa B u n g a n g b ali so n g n a p l u ma O n g esp ad an g t i n ig , lab i, at d il a. S al it a’ n g sa su g at ay lu n as, Asin sa b u t as, S in u l id at karayo m n a l ikas. An g kat ah imikan n at in ay mu si ka Sa pan g - amoy n g mad lan g map an saman t al a. ‘Wag h ah ayaan g t an g ayin n g kan il an g mg a let ra. ‘ Di mo kai lan g an g si la’ y aw i t an ‘ Di mo n a kail an g an p an g l akasan ; H ali k n a sa l an g i t an g i ka’ y n ar i yan . Mu l a sa isi p, h an g g an g sa p u so. . .