The DEMOCRAT Vol LXIV, Issue No. IV

FEATURES

3 Infographics: USG Elections 2017 Results 4 Kwentong Buhay ni DP 5 A Tale of Two Dutertes (Or Two Trumps) 6 Cold Champorado 12 Get-Up 16 Gabing Mapaghanduraw 18 Palubog na Araw

DEMOCRAT THE INDEPENDENT STUDENT-MAGAZINE OF THE UNIVERSITY OF NUEVA CACERES

EDITORIAL BOARD, STAFF, & APPRENTICES 2016-2017

DEVCOMM 7 Tao’t Agila

Board of Editors Ruby Jane L. Bandola Gabrielle D. Fullante Maryvil O. Rebancos Catherine Bena T. Ollete Charlene Kris A. Borbe Matthew L. Loresto Mark John M. Coloquit Circulation Manager Noli G. Ama Apprentices Precious Kacy D. Faraon Ma. Hazel I. Agapito Catherine C. Buena Trisha Mae F. Job Nichole Rae A. Dizon Anna Marie B. Morcilla Joshua James R. Diño Eugene S. San Jose Michael Jefferson Caligan Emilaine Ann A. Cabral Johnell B. Cabusas Sonny A. Millares

LAMPOON

14 Tingog kan Unibersidad Obal

OPINIONS & EDITORIAL

Angkla 8 Pa-compare Kuno 9 UNC Secret Files: 10 Eksplosibong Pang-lahatan Opinion on opinion 12 Points Of You 15

Technical Advisers Shirley A. Genio Ruby L. Bandola Member College Editors Guild of the Philippines (CEGP) Bicol Association of Campus Journalists (BASCAJ) Office Address Right Wing, UNC Sports Palace, University of Nueva Caceres, Naga City, Camarines Sur, Philippines

NEWS

ON THE COVER

Sa lipunang mayroong sariling batayan ng pagtanggap, namamahay ang mga taong mayroong baluktot na konsepto ng pagkakapantay-pantay.

Pilit kang ikakahon sa mapang-alipustang kulungan, sasakalin ka ng mga mararahas nilang kamay na gawa sa duda’t panlalait, bubulagin ka ng kanilang mapanghusgang mata - ngunit alalahanin mong laging mas nakahihigit ang taglay mong ganda. Wag mong hayaan na pintahan nila ng itim ang nakatagong bahaghari sa’yong kalooban sapagkat ang lipunan ay dapat na siya mong kanlungan at hindi kulungan.

Panahon na para bigyang malay ang kanilang diwang malaya.

WORDS BY MARYVIL O. REBANCOS MODEL JAY C. ABIOG PHOTO BY JOHNELL B. CABUSAS COVER DESIGN BY RUBY JANE L. BANDOLA

18 Espiritu is 2017 Class Valedictorian UNC hails student achievers UNCeans’ performance in TOSB ‘highest in history’ 19 Durante, Fenis commit to a sociopolitically active, progressive USG 20 Ika-69 na UNC Foundation Day, idinaos Bagong Student Handbook, ihahain sa AY 2017-2018 21 UNC-USG ConCon lays out plans for new constitution FSOFS celebrates Inter-OFS high participant turnout UNC DS is one of Bicol’s best

SPORTS

22 Make the Pride Proud 23 Greyhound athletes nail PRISAA 2017 UNC, AdNU, NCF basketball teams collaborate for JMR Coliseum rehab

college of arts and sciences GOVERNOR DELOS SANTOS Norvin (YLAW)- 66 BREZUELA, Babelyn (Bugkos UNC) – 51 VICE-GOVERNOR ARAÑO, Ralph Romeo (YLAW) – 63 BANAAG, Christine May (Bugkos UNC) – 49 Board Members ESTEBAN, Sarah Jane (Bugkos UNC) – 86 ALMAZAR, Francis (YLAW) – 80 vELASCO, Ryan (Bugkos UNC) – 75 QUIOM, Jasmin (Bugkos UNC) – 63 representatives TEOXON, Janella (Bugkos UNC) – 75 MIRANDA, Ina (Bugkos UNC) – 51 cONSTITUTIONAL CONVENTION TERESAS, JOMARI - 96 BALUYOT, RONNESTAD - 74 NARVAEZ, ROLAND - 71 DEL VALLE, MA. LOUIEZA - 67 PANERGAYO, FRANCISCO PAULO - 65 BUENAAGUA, CLAUDINE - 54 LUMANUG, DANHIELA - 45 PARRA, ELLAINE BEATRIZ - 36 HUFANCIA, KEJAY RON - 26 college of business and accountancy GOVERNOR ROMALES, Cedric (Bugkos UNC)- 364 ALCANTARA, Angelica May (YLAW) – 230 VICE-GOVERNOR CORNELIO, Divine (Bugkos UNC) – 340 MORGA, Mari Izzumi (YLAW) – 249 Board Members PADRO, John Melvin (Bugkos UNC) – 342 ZAMUDIO, Rhea Francis (YLAW) – 332 BARACENA, Renz Marion (Bugkos UNC)– 293 CASIN, Karof John Angel (YLAW) – 219 COPONES, Joan Marie (YLAW) – 214 OLOS, Mark Guian (Bugkos UNC) – 186 representatives alVISO, BABEELYN - 280 odiamar, mary venus - 390 pacio, james peter - 351 CONSTITUTIONAL CONVENTION CARUNCHO, ALDWYN CARL - 428 CACERES, DIANA MAE - 418 SIANO, ANGELICA ROSE - 406 CAUREL, MARIA LOURDES - 400 mOLATE, MARY ROSE - 394 cOLLEGE OF eDUCATION GOVERNOR CARILLO, Robert John (YLAW) – 357 (Cont. college of engineering & Architecture) constitutional convention GAITE, JOHN JURASSIC -485 BERNARDO JUAN MIGUAL - 424 PEñAFLORIDA, KRISTOPHER - 398 SAYSON, LAWRENCE JAMES - 396 college of COMPUTER STUDIES CONSTITUTIONAL CONVENTION MEIER, ROVI BERTHA - 48 MILANO, JAY-JAY - 46 ACEBUCHE, IVY GWENETH - 33 RELLETA, WILHELM - 30 college of NURSING CONSTITUTIONAL CONVENTION ABIOG, TRISHIA KATE

VICE-GOVERNOR ALCANTARA, Mary Daniella (YLAW)- 219 CECILIO, Arwen (Bugkos UNC) – 194 Board Members BOMBALES, Eulysis Edgar (YLAW) – 296 BASBAS, Mary Grace (YLAW) – 285 ONAGLES, Maria Kristine (YLAW) – 243 representatives MORAZA, YELL - 254 coroNEL, JAHAINA MAE - 238 TEDRIA, NEL FRANKLIN - 192 PURCA, SHAIRA - 77 CONSTITUTIONAL CONVENTION AGAPITO, ALYSSA JAE - 296 ANGELES, PATRICK JAY - 273 UMALI, ARA JILL - 272 ORIñO, VAN ARTHEMUS - 260 pINEDA, SHANE - 198 SALCEDO, APRIL DEVIN - 170 aBORDO, JASON - 150 GUTERREZ, ROMMEL - 72 college of engineering & architecture (elections failed) Governor HIDALGO, Khyrwin (Bugkos UNC) – 473 VICE-GOVERNOR SADIE, James Bernard (Bugkos UNC) – 448 Board Members ABEJAR, Sheena (Bugkos UNC) – 485 MALINAO, Ruzette (Bugkos UNC) – 435 SANCHEZ, Ronald (Bugkos UNC) – 385 representatives DE JESUS, JUVY - 486 REYES, PATRICK JOHN - 463 OLIVA, MAILFRID - 393

infographics by joshua james r. DiñO

04

Kwentong Buhay ni DP

DEMOCRAT FEATURE

NI matthew l. loresto GUHIT NI michael jefferson caligan DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO “Sambayanang Pilipino, patawarin ako sa kasalanang ipinaratang ninyo sa akin. Pilipino, pinatay ng kapwa Pilipino.” –Leo Echegaray

I

pinanganak ako sa panahon ng pamamahala ng mga Kastila sa bansang Pilipinas na ang pangunahing misyon sa buhay ay supilin ang mga kriminal upang bumaba ang bilang ng naitatalang krimen. Ganito kabuti ang tingin nila sa akin. Ako ang tagapagligtas ng mas nakararami. Ako ang tatapos ng kasamaan sa lipunan. Ganito nila ako kinikilala. Ang natatanging solusyon para sa mas ligtas at mapayapang bansa. Pero nagkamali ako.

Higit pa pala sa inaakala ko ang rason kung bakit ako nabubuhay. Ako ay alipin lamang nila. Ayon sa ideolohiya ng ilang Marxist, ang batas ay ginawa hindi lamang upang supilin ang kriminalidad, bagkus isang paraan upang mapangalagaan ang kapakanan ng makapangyarihang bourgeois. Ganun pa man, narito ako upang pagsilbihan ang kanilang mga interes – silang mga sakim sa kapangyarihan ng bansa.

Alam kong kilala ninyo si Magat Salamat (1587), ang tatlong paring martir na sina Gomez, Burgos, at Zamora o mas kilala bilang GomBurZa (1872) at si Dr. Jose Rizal (1896) na kapwa mga biktima ko na ngayon ay kinikilala bilang tunay at dakilang mga bayani. Bukod pa riyan, may naigawad na 1,703 na sentensyang kamatayan at apatnaput anim dito ang tuluyang binawian ko ng buhay sa loob lamang ng 17 taon (1840-1857). Sa panahong ito, napatunayan kong buhay na buhay ang pagkauhaw ng mga mananakop sa kapangyarihan dahil nagkakaroon lamang ako ng silbi kung may sasalungat sa pamamalakad ng mga boss ko – mga Kastila. Silang mga humimok na kalabanin ang mga nasa kapangyarihan ang nahatulan ng kapalarang mamatay para sa bayan.

Nabigyan man ng tuldok ang pamamahala ng mga nauna kong boss, hindi ako basta-basta nawalan ng silbi dahil sa pagpasok ng panibagong nagmamay-ari ng kapangyarihan sa Pilipinas – mga Amerikano.

Pinili nila akong pagtibayin sa pamamagitan ng mga sumusunod na batas: Sedition Law (1901); Brigandage Act (1902); Reconcentration Act (1903); at Flag Law (1907). Lahat ay nagbigay ng kaparusahang bitay sa sinumang nasyonalistang Pilipino na sasalungat sa pamahalaan ng mga Amerikano. Isa na rito si Macario Sakay (1907) na hinatulan ng bitay sa salang pamumuno ng alyansa kontra sa Amerika. Ang naging hakbang ng mga bago kong boss ay naging daan upang mas pagtibayin ang kanilang hawak sa kapangyarihan. Na ayon nga kay Quinney (1980), isang sociologist, ang sistema ng pagpaparusa ay hindi lamang upang kontrolin ang kriminalidad bagkus upang supilin ang mamamayan.

Lumipas pa ang mga taon, at naagaw

ng mga Hapon ang pamamalakad sa Pilipinas.

Hindi man nila ako direktang kinupkop, nagbagong anyo ako upang mapangalagaan ang kapakanan ng nakararami. Sa panahong ito, hindi ako naniniwala sa pang-batasang angkop na paraan bagkus ginagawad ko ang hustisya ng walang pakundangan. Higit ko pang naramdaman na mas pinapalakas lang ako ng aking mga nagiging boss. Sa takot nilang mawala ang kanilang kapangyarihan sa bansa, mas malaya akong magbigay hatol sa lipunan.

Sa pabago-bagong pamamahala, mas nadaragdagan ang sakop ng aking kapangyarihan.

Mula sa krimeng treason, parisidyo, kidnapping, pamimirata, murder, panggagahasa at robbery with homicide idinagdag ang espionage sa listahan ng mga krimeng hinahatulan ko.

Mas lalo pa nilang akong pinalakas sa pamamagitan ng Anti-Subversion Law upang masupil ang mga komunistang lider sa bansa pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Isa sa mga kilalang biktima ko sa panahong ito ay si Marcial “Baby” Ama, lider ng isang gang sa Tondo, hinatulan ng parusang kamatayan dahil sa pagpatay habang nasa bilangguan. Siya rin ang pinakabatang nahatulan ko na may edad na 16 noong 1961 sa pamamagitan ng silya elektrika.

Ilang daang taon man ang lumipas, nanatili akong tagasupil ng kasamaan. Mali, nanatili akong tagasupil ng mga nais kumawala sa bakal na kamay ng pamahalaan.

Nagpatuloy at lalo pang pinag-igting ang lakas ko sa panunungkulan ni Marcos. Sa pamamagitan ng deterrence, mas naging madali kay Marcos na gawing rasyonal ang pag-iral ko sa lipunan. Nagkaroon ng 24 na krimen sa aking listahan, idinagdag dito ang subversion, arson, hijacking, illegal fishing, cattle rustling, unlawful possession of firearm, embezzlement, at mga drug-related offenses.

Upang maikintal ang takot sa mamamayan, hinayaan ni Marcos na gawing “for public viewing” ang mga hinahatulan ko tulad nina

Jaime Jose, Basilio Pineda, at Edgardo Aquino na binitay sa kasong rape noong 1972. Labing siyam na kaso ng pagbitay ang naitala bago pa maideklara ang Batas Militar at 12 naman ang binitay sa panahon na mismo nito. At marahil higit pa sa numerong ito ang aking nahatulan sapagkat ang panahon ng Batas Militar ay panahon ng talamak na kaso ng extrajudicial na pagpatay, pangtu-torture at abduction sa mga sumasalungat sa pamahalaan. Hindi ako sigurado kung ilan na sila pero alam ko na tulad ng ideyolohiya ng mga mananakop, nanatili akong buhay upang pangalagaan ang kapakanan ng mga bourgeois at supilin ang mga mulat.

Sa pagbagsak ng rehimeng Marcos matapos ang halos labing dalawang taon ng panunungkulan ay kasabay ng pagkamatay ko. Sa sama-samang pagkilos ng mga Pilipino sa EDSA, nabuhay muli ang demokrasya na may pagpapahalaga sa karapatang pantao.

Ipinakilalang muli ni Cory Aquino ang demokrasya sa bansa sa pamamagitan ng bagong hulmang 1987 Philippine Constitution.

Ibinaba sa habambuhay na pagkakakulong ang kaparusahang igagawad sa mga nagkakasala sa batas. Ayon sa Artikulo 3, Seksyon 19, “hindi dapat ipataw ang malabis na multa, ni ilapat ang malupit, imbi o di-makataong parusa, o ang parusang kamatayan” Ang linyang ito ang pumatay sa akin. Ngunit, ang kasiguraduhang hindi na ako babalik ay wala dahil ayon sa parehong seksyon, “…matangi kung magtadhana ang Kongreso ng parusang kamatayan sa mga kadahilanang bunsod ng mga buktot ng krimen.” Sa huli, muli akong magbabalik.

Hindi ako nagkamali, ang pagkaluklok kay Fidel V. Ramos ang muling simula ng panibago kong buhay.

Ang pagtaas ng bilang nang mga karumaldumal na krimen ang naging mitsa ng pagbabalik ko. Naipasa ang Saligang Batas 7659 o kilala bilang Death Penalty Law. Naglalaman ito ng 46 na krimen na may hatol ko subalit hindi tulad ng ibang paghatol, nakapako lang sa lethal injection ang paraan ko na pinagtibay ng RA 8177. Hindi tulad ng nakasanayan kong paraan at motibo, mas nararamdaman ko ang pakinabang ko sa lipunan. At ang boss ko ay ang konstitusyon lamang.

Ganun pa man, mas nakuha ko ang loob ng lipunan at naitatag ang Guillotine Club – samahan ng mga hukom na naniniwala na walang masama sa tulad ko. Itinatag ito ni Quezon City Judge Maximiano Asuncion noong 1995. Ayon sa kanya, “kung ang mga kriminal ay kayang bumuo ng sindikato upang magtanim ng takot sa mga ordinaryong mamamayan, marapat lamang na ang mga taga-pagpatupad ng batas ay bumuo rin ng samahan para takutin ang mga kriminal.”

Si Leo Echegaray ang aking unang biktima simula nang nagbalik ako noong 1999. Siyang hinatulan ng kamatayan dahil sa panggagahasa sa kanyang sampung taong gulang na anak. Siyang nagpatunay na may lakas ng loob ang pamahalaan na sumunod sa

Kahit

paulit-ulit

man akong magbalik

para gawing instrumento

ng kaligtasan sa lipunan, paulit-ulit

din kayong

magkakamali dahil hindi

ako ang susi.

kanyang batas. Tulad ng inaasahan, marami ang kumondena sa pagbabalik ko, lalong lalo na ang simbahang Katoliko. Bukod kay Echegaray, may anim pang hinatulan ng parusang kamatayan sa taon ng panunungkulan ni Estrada. Subalit, sa puspusang kampanya ng simbahan, naglabas ng de facto moratorium sa akin si Estrada bilang respeto sa selebrasyon ng Jubilee Year.

Hanggang tuluyan na nila akong patayin dahil napatunayan na hindi ko nagampanan ang aking nag-iisang tungkulin, ang mapababa ang kriminalidad sa bansa. Hindi na naisakatuparan bagkus mas marami ang naitalang krimen na umabot sa 15.3% na mas mataas kumpara sa nakaraang taon (mula sa 71,527 na krimen sa taong 1998 hanggang sa 82,538 sa taong 1999). Nanahimik na ako matapos maipasa ang Saligang Batas 9346 sa panunungkulan ni Gloria Macapagal Arroyo noong 2006.

Matapos ang halos sampung taon, muli nila akong binubuhay sa pareho at paulit-ulit na rason – ang pababain ang kriminalidad sa bansa. Hindi ko alam kung hindi lang sila natuto sa nakaraan o sadyang may malaking tiwala lang talaga sila na ako ang susi para sa mas ligtas at mapayapang lipunan.

Sa pamamagitan ng House Bill no. 1 na akda nina Capiz Representative Fredenil Castro at Davao del Norte Representative Pantaleon Alvarez naglalayon sila na maibalik ako sa lipunan. Ayon kay Alvarez, “ang pambansang bilang ng kriminalidad ay patuloy na tumataas at nakakabahala na ito.

Nangangailangan na ng malawakan at mas epektibong paraan para masupil ito.” Ako ang kanyang tinutukoy.

Ang pagbabalik ko sa lipunan ay tinitingnan nila bilang ganti ng hustisya kontra sa mga nagkakasala rito.

Tulad ng inaasahan nila, hindi magiging madali ang pagbabalik ko. Mukhang nauulit muli ang nakaraan.

Isa sa mga naging alas sa kampanya ni Rodrigo Duterte ay ang pagpapakita niya ng katatagan na salungatin ang masa sa pamamagitan ng matatapang niyang polisiya.

Isa na rito ang war on drugs. Sa paglunsad ng kampanyang ito, umabot na sa humigit kumulang 7,080 ang namatay dahil sa Oplan Tokhang at extra-judicial killings (2,555 ang namatay sa mga operasyon ng kapulisan at 4,525 ang namatay ng vigilante-style).

Sa patuloy na pakikibaka ng pamahalaan kontra sa droga, mas pinili nilang nakasentro na lamang sa mga drug-related offenses ang aking trabaho. Mula sa 46 na krimen ayon sa RA 7659, ngayon ay tinanggal na ang plunder, treason at rape na nagsilbing daan para mas makakuha ng suporta mula sa majority bloc ng kongreso.

Tulad ng dati, desperado silang makabalik ako.

At gaya ng inaasahan, naipasa ang HB 4727 sa ikalawang pagbasa noong nakaraang ika1 ng Marso sa pamamagitan ng voice voting.

Nagpatuloy ito sa ikatlong pagbasa noong Marso 7, at pinaburan ako ng 217 na kongresista laban sa 54 na boto mula sa oposisyon. Tila kahit anong gawin ng oposisyon upang hindi ako makabalik ay kulang hanggat nasa akin ang suporta ng mga kaalyansa ng pangulo. Walang makakapigil sa akin! ******* Kahit paulit-ulit man akong magbalik para gawing instrumento ng kaligtasan sa lipunan, paulit-ulit din kayong magkakamali dahil hindi ako ang susi. Ang kriminalidad ay patuloy na tataas kung ang hustisya ay baluktot at siyang may pagkukulang. Hindi ako ang sagot.

Simula pa noong panahon ng pananakop, hindi na ako masaya sa ginagawa ko dahil alam kong may mali. Kung bukal sa pamahalaan ang pagbabago at kapayapaan bakit sila mismo ang magsisimula ng digmaan sa pamamagitan ko? Kung sakaling magbabalik ako, ito na ang pinakamalungkot dahil hindi na kayo natuto.

FEATURE DEMOCRAT 05

It was the best of times, it was the worst of times, it was the age of wisdom, it was the age of foolishness, it was the epoch of belief, it was the epoch of incredulity, it was the spring of hope, it was the winter of despair…

M

BY GABRIELLE D. FULLANTE

eet Mr. Donald Trump. A millionaire, business tycoon, made rich by his quick wit in the boardroom. Married three times, can brag quite an extensive experience with women made more famous by his statements boasting he would just go and grab women by their p***y. Breaking all the tradition of a conservative Republican Nominee in the US Presidential Elections, and defied all odds when he won. Meet Mr. Donald Trump, the 45th President of the United States of America.

We all know Mr. Rodrigo Duterte. Lawyer, 22year mayor of Davao City. Famous for his swearing at the Pope and calling the then US Pres. Obama a son of a w****. He’s also known for praising Putin and comparing himself to Hitler. He would also rather have the son of a former dictator to be his Vice President. Aggressive with his stance on drugs not caring about any human rights, he won with a landslide number of votes. Mr. Rodrigo Roa Duterte, the 16th President of the Republic of the Philippines.

The United States and the Republic of the Philippines. Far away from each other in many ways – economically, morally, geographically, politically.

Yet, in some twisted ways, these two countries find themselves in the middle of a Dickensian parallelism. Maybe it is because people are getting tired of their usual brand of politicians bringing their also usual promises.

Similarities and Differences It can be remembered in the earlier part of Pres. Duterte’s term that the presidential secretary said that the press should be ‘creative’ in interpreting the president’s statements. A similar remark was made by a Trump aide about a statement he made, that Trump is offering an ‘alternative fact’ not known to other people. This was quite funny and bizarre considering that: a) he’s running a real government, therefore, creative interpretation of a country’s president’s words are unnecessary not to mention dishonest and b) he is the president and his words can make or break a country, he should be prudent and thoughtful of what comes out of his mouth.

Alternative facts can only be found in Orwell’s 1984 and we know how that story ends.

Trump has just declared

war against the media calling them all terrible liars while Duterte called them corrupt and said they are the ones who get killed. During the US election campaign, Trump used his twitter account almost every minute to voice out his complains, his platform or really anything he wanted to say.

And while Duterte is not too active in the social media on his own, he has his own army of trolls who try their very best to destroy Duterte critics calling them all a yellowtard or throw absurd arguments when they have nothing else to say.

Trump is a real estate tycoon, his business ranging from household supplies to luxury hotels and golf courses. Many people didn’t take him seriously because he was a political outsider; he wasn’t even a student council officer when he was in school. Duterte on the other hand is hardly an outsider when it comes to politics. He’s been the mayor of Davao City for 22 years and was a former congressman. His family is one of the rising political clans in the Southern part of the country.

We’re not the only ones The US and the Philippines are not the only country who finds themselves electing Trump-like or Duterte-like presidents. The Europe, especially, proves to be leaning on the far-right political parties promoting populist policies such as Marine Le Penne, Norbert Hoffer and Nigel Farage. These people intend to close their countries to immigrants who they believe are earning more than their citizens and are taking away opportunities that are ‘rightfully theirs’. This means that they would also close off their borders on refugees that are displaced by war, putting the world in a massive humanitarian crisis in the history so far.

The people of the Philippines and the United States of America finds itself in the middle of a dystopian novel where everyone in the current administration try their damnedest to make people believe everything is well and good when all everyone can see in every turn of their head is death and despair, not to mention a dipping economy. The future is quite clear for the Americans – a wall, travel ban and Russia. As for the Philippines, criticism would not have a room in this government. Endless fascism and oppression of the poor and marginalized will prevail while our elected legislators forget what they pledged to the people.

Populism becoming popular Though many protesters march on the streets of US condemning Mr. Trump’s election, Trump has his own army of supporters standing firm behind the new president. In a study conducted by the Harvard Kennedy School of Government, there

are two theories to the rise of populism in the western countries – economic inequality and cultural backlash.

The first one, economic insecurity, pertains to the resentment of those economically left-behind members of the society to resent traditional political classes usually the ones composed of the elites who have been the ones to be in the government for a long time. This part of the economy is composed of low-waged unskilled workers, the unemployed, and households dependent on social benefits, those living in the slum areas. Fear mongering xenophobic, with the likes of Mr. Trump, exploit these people’s disadvantage to harbour resentment towards the government and use it for their own interest such as aiming to be elected as the president.

This new century proves to be a promising brand of generation what with the millennials fighting for gender equality, human rights, and environmental protection laws. This generation is open to the unconventional, accepting people of different classes, race and gender. However, there are still traditional conservative individuals who cringe at the sight of two men holding hands or lady wearing a hijab. The rise of Trump can be blamed not only on the economic have-nots part of the society, but also as a reaction against progressive cultural change. But it has been clear from the start that reactions to these developments triggered a counter-revolutionary retro backlash, especially among the older generation, white men, and less educated sectors, which sense decline and actively reject the rising tide of progressive values, resent the displacement of familiar traditional norms, and provide a pool of supporters potentially vulnerable to populist appeals.

The world is divided. While the one part desires to help people displaced by war in their country, the other part succumbs to fear and xenophobia.

This part of modern history proves to be very challenging. While a certain group of people are in need of a refuge, a temporary safe place, people like Donald Trump, Marine Le Penne, Norbert Hoffer and Nigel Farage are on the precipice of ruling powerful countries. These people would rather opt to close their borders and turn their backs on many men, women and children who needed saving.

A Tale of two

DUTERTES

(OR TWO TRUMPS) PAGE DESIGN & LAYOUT BY RUBY JANE L. BANDOLA PHOTOS FROM GOOGLE IMAGES

Sources: Trump, Brexit, and the Rise of Populism: Economic Have-Nots and Cultural Backlash, Faculty Research Working Paper Series. By Ronald F. Inglehart, University of Michigan and Pippa Norris, Harvard Kennedy School.

I

Cold

looked at the clock, it’s already five pm. “She will come home from school any time soon,” I said to myself.

As I was waiting for her, I reheated the champorado. I went outside just so I can welcome her and I saw little kids carrying their huge backpacks filled with notebooks, running to their mothers. I smiled when I saw one kid showing his stars given to him by his teacher for being the most active student in class today.

There was also this other kid. Her father was carrying her for she fell asleep. She must be tired from all the reading and activities in

school, I guess.

It’s already 5:30 pm and she’s still not home. I decided to call her phone, but it was just ringing.

I called once again, no answer. I got worried. I called my husband and told him that our baby is still not home. He told me that maybe she’s still doing a project with her classmates, that’s why she’s not home yet. But as a mother, I have this instinct that maybe my baby is in some kind of danger. I called her teacher, she said that our daughter left the school at exactly five PM, its 6:00 PM now and my husband just got home from his work.

I reheated the champorado once more. We decided to look for her because it’s already dark and there’s no way we can contact her.

J u s t recentl y ,

there were news about the abduction of kids for their organs. Last January 21, an 8-year old boy was said to be taken by an unknown man wearing a bonnet driving a white van. The boy was found after an hour at Naga’s Almeda Highway.

There was also another incident wherein a 15-year old male student was forcibly taken by two unknown men and tried to push him inside, this time, in a black van last January 26. Lei Gueriba, the principal of the Naga Hope Christian School, stated that the kid fought these men just so he can get away from them and because of this, the kid had several bruises and was brought to the hospital.

There were other cases stating that there were other kids who went missing, but were later on found saying the same thing as to what they saw inside a van. They said that they saw chopped parts of what they thought to be a pig, but the more they looked, the chopped parts have resemblance to human body. They also said that they saw different apparatuses that can be seen in hospitals.

Naga City Police Director Julius Muñez and other police officers investigated the stories of the three reported abduction incidents.

Details are not yet revealed for it may affect the progress of the investigations that they are still conducting.

As of now, there are still no updates and the white van controversy is

not yet clear to the public. Muñez said that they have deployed more policemen to man the sensitive areas.

It’s 7 o’clock in the evening, my husband and I are seated on the couch. We are looking at our daughter’s perfect smile as she finished her fourth serving of once a hot, but now cold champorado.

We are listening to her talk about how an old lady asked her and her friends the way to the church. That is the reason why she was able to reach home later than usual.

She doesn’t know how worried we are. She’s home now, safe and sound and I guess that’s more important than trying to give her what she calls mas “mahaba pa sa sermon ni Father” lecture.

As I was washing the dishes, I felt my daughter hug me and heard her whisper, “Thank you, Ma for the champorado. I really loved it.”

Cold Cold Cold ChampoChampoChamporado rado rado

I cooked her favorite merienda for this afternoon. She liked champorado since she was little. She prefers to eat it with fried dilis or tuyo on the side.

“Ma, I always love the champorado’s sweet taste and how the tuyo balances it with a kick of saltiness.” She will always say after she finishes her third serving.

white van

white van whi whit

DEMOCRAT FEATURE

Cold Champorado

06

NI CAtherine O. Buena GUHIT NI EUGENE S. SAN JOSE DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO

S

DEVCOMM DEMOCRAT 07

a panahon natin ngayon, malaking porsyento na ng sahod ng ating mga nanay at tatay ang napupunta sa pang araw-araw nating pangangailangan.

Ngunit, ito man ay dahilan ng pagkabutas ng ating mga bulsa’t kupos na mga pitaka, ito’y kinakailangan upang tayo ay mabigyan ng dekalidad na edukasyon. At hindi lang mga estudyante ang nakikinabang sa bawat sentimong naipapasok natin sa kaha ng unibersidad—nariyan rin ang mga guro at mga empleyado ng pamantasan.

Isipin na lang natin na ito ay tila dalawang mukha ng isang barya; tao at agila. Kaakibat ng isang magandang hangarin ang hindi maiiwasang pagkadismaya ng ilan.

madagdagan ang sahod ng mga empleyado sa UNC. Iyon ay dagdagan ang bilang ng mga estudyante, o bawasan ang pinagkakagastusan. Nabanggit niya na, noon, bumababa ang bahagdan ng mga nag-eenrol sa UNC sa tuwing tumataas ang matrikula. Halimbawa na dito ay noong mga taong 1985-2006, kung saan halos 50% ng enrollees ang nawala sa UNC dahil sa patuloy na pagtaas ng mga bayarin. Aniya, mas mainam kung dadagdagan na lang ang bilang ng mga estudyante kaysa dagdagan ang sinisingil sa bayad mula sa kanila.

Pagdampi sa Palad, Ito’y Tatakpan Hulyo 2015, isang malaking pagbabago ang naganap sa pamamahala sa UNC. Mula nang ito’y maitayo, naging kilala ang UNC bilang Pinitik at Pina-ikot sa Hangin isang korporasyon na pagmamay-ari ng isang pamilya Taong 1948 nang itinayo ni yumaong Jaime Hernandez, Sr., lamang. Gayunman, matapos ang halos apat na taong dating Secretary of Finance, ang Nueva Caceres Colleges o ang walang nakaupo sa silya ng presidente ng unibersidad University of Nueva Caceres (UNC) ngayon. Bagaman pribadong mula nang yumao ang dating University President na si institusyon ang UNC, ipinagmamalaki nito ang mas mababang Dr. Dolores H. Sison, at 67 taong pamamahala ng pamilya singil sa matrikula kung ikukumpara sa iba pang mga pribadong Hernandez, kinilala ng UNC ang bago nitong presidente na unibersidad at kolehiyo dito sa lungsod ng Naga. si Alfredo I. Ayala, Chief Executive Officer (CEO) ng Ayala Sinisikap ng UNC na ipagpatuloy ang layunin at Education, Inc. (AEI) matapos bilhin ng kaniyang kompanya kagustuhan ni Hernandez na matulungan at mabigyan ang 60% shares of stock ng UNC. ng pagkakataon ang mga nasa “B”, “C”, at “D” market. Ayon Ayon sa panayam kay Ayala, napili niya ang UNC kay Dr. Eduardo “Bong” H. Sison, dating Vice-President dahil nakita niya na ang dedikasyon nitong makapagbigay for Administration (VPA), ang UNC ay “cause-oriented” at ng mura, ngunit dekalidad na edukasyon sa mga hindi “profit-oriented”. Sa UNC, ang kalidad ng edukasyon nagnanais nito ay sumasalamin sa adhikain ng Ayala na ibinibigay at ng mga pasilidad na ginagamit ng mga Education. Nais din niyang gawing “profit-oriented” estudyante at ng faculty ay hindi naisasakripisyo bagamat ang UNC. Aniya, mahalagang maging bahagi ng UNC hindi kailangang magbayad ng napakalaking halaga. “Not of ang ganitong layunin upang ito’y makapag-reinvest school but of life”, ika nga. at makapag-expand pa lalo.

Subalit, gaano man kaganda ang ganitong adhikain, Pagbukas ng bagong taong-pampaaralan darating at darating ang panahon na ito’y sisimulang nitong 2016, nagsimula nang magkaroon ng pauntikuwestiyunin at hamunin ng ilan. unti at sunod-sunod na pagbabago sa UNC. Sa taon ding ito nagsimula ang K to 12 sa Pilipinas.

Pagdating sa Tuktok, Ito’y Bababa Upang matugunan ang pagbawas ng Ating tandaan, ang UNC ay hindi lang isang paaralan, bilang ng mga nag-enrol sa kolehiyo dahil isa rin itong korporasyon na kailangang kumita upang na sa pagpapatupad ng Senior High School, patuloy na makapagbigay ng serbisyo sa mga estudyante nagdesisyon ang admin na taasan ang matrikula at iba pang mga kasapi nito. Ang pinagkukunan ng kita ng nang sa gayon ay magkaroon ng karagdagang institusyon ay ang matrikula at iba pang School Fees na pondo ang UNC para sa mga proyekto nito, at para ating binabayaran tuwing enrolment na ating makikitang sa karagdagang sahod ng mga guro at ng iba pang nakabahagdan sa Certificate of Matriculation forms. mga empleyado ng pamantasan.

Dito rin kumukuha ng kikitain ang mga nagta-trabaho Ayon sa naging konsultasyon na inorganisa sa loob ng paaralan. Nakasaad sa batas na 70% ng admin sa pangunguna ni Ms. Eleanor ng matrikula ang nakalaan para sa sahod ng mga Salumbre, ang bagong VP for Administration empleyado ng paaralan. and Finance (VPAF), at Fr. Danilo Imperial, Idinulog ng Parents-Teachers Council (PTC) VP for Academics, Students and External at Federation of Faculty Clubs (FFC) ng UNC ang Affairs (VPASEA), na dinaluhan ng mga kagustuhang nilang itaas ang matrikulang kinatawan ng iba’t ibang mga grupo ng magsinisingil upang maisulong ang pagtaas ng sahod aaral, magulang, guro, empleyado, at admin, ng mga guro nang ganahan sila sa pagtuturo at isinulong ng FFC ang pagtaas ng matrikula na ng mga empleyado upang mas pagbutihin rin umabot sa 10% kaakibat ng hindi pagtaas ng nila ang kanilang ibinibigay na serbisyo. anumang item ng iba pang mga bayarin.

Alinsunod sa Commission on Higher Matapos ang magkakahiwalay na Education (CHEd) Memorandum Order konsultasyon sa pagitan ng admin at ng mga No. 3, Series of 2012, kinakailangan gobernador ng bawat College Board, sa huli, 7% magsagawa ng konsultasyon ang mga na lamang ang napagdesisyunan ng pamahalaan namamahala kasama na ang iba pang na itataas ng matrikula sa bawat kurso. Ito ay para mga kinatawan ng bawat sektor ng maiwasan umanong mabigla ang mga magulang at paaralan upang pag-usapan ang estudyante ng unibersidad. anumang balak na Tution and Other

Fees Increase (TOFI), hindi lalagpas sa Sa Tingin Mo, Tao o Agila? ika-28 ng Pebrero. Dito, iminungkahi ng Bagaman nagtaas ang matrikula, nananatili pa rin PTC at FFC ang panukalang itaas ang singil sa ang UNC bilang isa sa mga pribadong pamantasan na matrikula ng 8%. Sapagkat, sa mga nakalipas may pinakamababang singil sa matrikula sa lungsod ng na taon, tanging Other School Fees lang ang Naga. “Kung ang kasalukuyang tuition fee ay mahirap nang itinaas ng mga namamahala, kung saan walang bayaran, paano kung tataasan pa ito?” tanong ng ilang nakukuha ang faculty.

UNCeano.

Anila, napag-iiwanan na ang UNC ng Ateneo de Ngunit may mga nagsasabi rin na ito’y tama lang, Naga University (AdNU) at Unibersidad de Sta. Isabel sapagkat hindi lang mga estudyante ang nakikinabang dito (USI), dalawa sa mga pinakamalalaking pribadong at para naman ito sa ikabubuti ng lahat. paaralan sa Naga, ng halos 15-20% pagdating sa singil sa Wala pa mang dalawang taon magmula nang matrikula. Maging mga pampublikong guro ay mas mataas maipasa sa mga kamay ni Ayala ang pamamahala sa UNC, umano ang sahod na nakukuha. malaki na ang naging pagbabago ng ating unibersidad.

Ngunit hindi naaprubahan ng dating namamahala Nararapat lamang na madagdagan ang kahilingan ng dalawang sektor. ang pondo upang mas mapaigting Matapos nang naging konsultasyon pa ng pamantasan ang kalidad ng noong Pebrero 2015, kung saan serbisyong naibibigay nila sa atin. tanging pagtaas lang ng matrikula Nitong Pebrero, nagkaroon ang naapag-usapan, lubos nilang muli ng panibagong konsultasyon ikinadismaya na Other Fees ang sa pagitan ng admin at ng iba pang itinaas ng admin at hindi ang mga kinatawan patungkol sa balak matrikula. na muling pagtaas ng matrikula sa Gayunpaman, patuloy pa rin susunod na pasukan ng UNC. ang pagsulong ng PTC at FFC sa “Our goal is to increase ideyang kanilang iminungkahi less than the rest;. At the upang mapakinabangan ang Sa tuwing magbubukas ang bagong taong-pampaaralan, parating end of the day, you cannot mga benepisyong dapat ay inaabangan—at inaasahang hindi mangyari—ng bawat estudyante at make magic, right? If napupunta sa lahat. there’s no cash coming Pinabulaanan ni nang kani-kaniyang mga magulang ang anumang balita patungkol sa in, you have to find Sison ang akusasyon ng pagtaas ng matrikula at iba pang mga bayarin sa paaralan. a way to adjust. At mga nasabing pangkat the same time, ukol sa nasabing we have to deal konsultasyon. with inflictions,” Aniya, may iba NI PRECIOS KACY D. FARAON pahayag ni pang paraan GUHIT NI EUGENE S. SAN JOSE Ayala.­ upang DEBUHO NG PAHINA NI RUBY JANE L. BANDOLA

TAO’T AGILA: Ang Pagtaas ng Matrikula at Iba pang mga Bayarin sa UNC

08

DEMOCRAT EDITORIAL

D

ala n a rin ng kawalan ng mga Filipinong salitang katumbas ng mga teknikal na terminong Inggles, may maling konsepto sa ating bansa na pareho lang ang gays sa transwomen at lesbian sa transmen. Hindi nabibigyang linaw ng mga salitang “bakla” at “tomboy” ang kanilang mga pagkakaiba.

Ang mga transgender ay maituturing na pinakanaiiba sa loob ng LGBT movement.

Habang ang lesbians, gays, at bisexuals ay ipinaglalaban ang kanilang sexual preference (ie. karapatang magmahal at pakasalan ang kapero nilang babae o kapareho nilang lalake), ang transgenders ay naninindigan para sa kanilang sexual identity.

Pakiramdam nila ay naipangnak sila sa maling katawan - babaeng nabigyan ng katawang panlalake, o kaya’y lalakeng napadpad sa katawang pambabae. Ang iba sa kanila’y minabuting magpa-opera o uminom ng hormones, samantalang ang ilan ay mas piniling magcross dress lamang.

Alin man sa nabanggit ang kanilang paraan upang panindigan ang kasarinlan, lahat sila’y nagnanais na matanggap bilang lehitimong parte ng kababaihan o kalalakihan.

Saksi mismo ang ating paaralan sa diskriminasyon at kawalang aktibong suporta sa mga karapatan ng mga estudyanteng transgender. May ginagamit ang mga relihiyosong paniniwala upang ipagdiinang dalawa lamang na kasarian ang ginawa ng Diyos. May ilang itinuturing na hindi disente ang pag-crossdress at isa itong pambababoy sa magandang imahen ng ating Ang mali at eskwelahan.

Kamakailan, sa gitna ng pagsasaayos ng mapangating student handbook ay nagkaroon pa ng panukalang alipustang ipagbawal ang cross dressing sa kadahilanang hindi pa pag-iisip na handa ang UNC para dito.

Nakapapanlumo ang nakadepende naidulot ng prebilehiyo sa ang pagbibigay ibang UNCeano - ang mali at mapang-alipustang pagat pagprotekta iisip na nakadepende ang pagbibigay at pagpoprotekta ng karapatan ng karapatan ng iilan base sa pagtanggap at kagustuhan ng ng iilan base karamihan. sa pagtanggap Sa mga pagkakataong estudyante na ang nang-aapi at kagustuhan sa kapwa niya estudyante, kinakailangan ng epektibo at ng karamihan. progresibong administrasyon at konseho na handang ipaglaban ang mas nangangailangan. Subalit, kahit ang UNC admin at bagong luklok na University Student Government (USG) ay walang kongkretong plano at programa para sa ikabubuti ng transgenders at kabuuan ng LGBT. Nang kapanayamin ng The DEMOCRAT ang ilan sa mga opisyal ng ating eskwelahan ukol sa kung anu-ano ang mga hakbang na kanilang gagawin para sa

kapakanan ng UNC LGBT c o m m u n i t y, nakadepende lamang daw sila sa kung magkakaroon ng “public clamor” para dito at maghihintay na lamang muna sila di umano sa panahong lubos nang tanggap ng lahat ang mga miyembro ng LGBT. Sa kabilang banda, narinig nating lahat noong Grand Political Debate na buong paninindigang idineklara ng nanalong USG President na ang pagkapanalo niya ay pagkapanalo rin ng mga minoryang grupo sa UNC, pero wala naman siyang nailatag na tiyak at natatanging plataporma sa kung paano mapoprotektahan ang LGBT sa ilalim ng kanyang termino.

Isang malaking panlipunang tagumpay para sa isang eskwelahan na makagawa ng komunidad na buo ang respeto at pagtanggap sa mga kapatid nating miyembro ng LGBT. Nagawa ito ng Far Eastern University nang sila ang pinakaunang unibersidad na pinahihintulutang mag-cross dress pati ng uniporme ang kanilang mga esudyante.

Nagawa rin ito ng Unibersidad ng Pilipinas (UP) sa tulong ng aktibo at progresibong organisasyong UP Babaylan na siyang kumakatawan sa interes at kapakanan ng mga LGBT sa kanilang paaralan.

Upang makamit ang nasabing tagumpay, ang kinakailangan ay ang pagtutulungan ng: isang administrasyong maka-estudyante at pro-diversity; isang konseho ng mga liderestudyanteng magsusulong ng mga polisiya at programang tutugunan ang mga pangangailangan ng LGBT community; isang matatag na organisasyon ng mga LGBT na magsisilbing pamilya at tagaprotekta ng kanilang pangkalahatang karapatan; at isang komunidad ng mga UNCeano na bukas ang puso’t pag-iisip sa mga likas na pagkakaiba ng bawat kasarian at may kahandaang magbigay respeto sa kabila nito.

Angkla Sisimulan niya ang araw nang nakatitig sa salamin, pagmamasdan ang katawan ni Adan na kung saa’y nakakulong ang puso niyang pang-Eba. Handa siyang gawin ang lahat upang makawala sa hawlang ito, ngunit kay hirap makaalpas kung pilit siyang hinihila pabalik ng angklang gawa mismo ng lipunang mapangapi at masang mapanghusga.

Simulan natin ang bawat araw nang may mapagpalayang kaisipan, nang may pagtanggap sa bawat Adan sa loob ng Eba at Ebang may katawan ni Adan. Maging handa tayong gawin ang lahat upang makawala sa hawla ng diskriminasyon, at tayo na mismo - kapwa UNCeano - ang wawasak sa angklang gawa mismo ng lipunang mapang-api at masang mapanghusga.

OPINION DEMOCRAT 09

CAt’s perhaps CATHERINE O. BUENA DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO

PACOMPARE

KUNO

exam o pag nalaman mong pasado ka at hindi sapat ang kanyang nakuhang puntos upang maipasa niya ang pagsusulit, malulungkot ka ba o masisiyahan dahil ika’y nakapasa?

May kanya-kanya tayong interes at malamang sa malamang ang ilan isa kaya natin sila dito ay pansariling interes. Huwag na naikukumpara?

Ano tayong magpakabait o maglokohan ba ang pagkukulang pa at sabihing “Hindi naman po, I niya’t napansin mo pa? have concern for others.” “You have Ayon sa aking concern for others po” pero mas higit kaibigan, madalas daw nating pa rin yung concern mo sa sarili mo. maikumpara ang isang tao o bagay Ang ating mga pansariling interes ay dahil masyado tayong nagiging nagtutulak sa atin na gawin ang mga no nga ba ang iyong motibo kritiko sa mga simpleng bagaybagay-bagay na para sa iba ay hindi at pilit mong hinahanap ang bagay. Ika nga, hindi naman talaga kaaya-aya; kung alam lang nila na mga sagot sa mga nagkailang kumplikado ang buhay, tao mismo para sa iyong ikabubuti ang iyong mga tanong na nasa itaas? ‘Pag ang nagpapakumplika nito. ‘Yung ginagawa, siguro maiintindihan at ‘di pinakita ba ng kaklase mo ang kanyang tipong pumunta ka sa silid-aklatan kanila kagagalitan. Nag-uumpisa ang lecture notes at nalaman mo na tama upang magbasa (at dahil nilamon lahat sa unang sulyap at pagkumpara ang kinopya mo, magkakaroon ka ba na ng modernisasyon ng mga bagay-bagay ng “sigh of relief? Ang pagkakaroon ang ating silid-aklatan, na nakakuha ng iyong ba ng ibang sagot sa iyong katabi ay naging pugad na rin ito pansin. Hanggang sa ito nangangahulugang mali na ang sa ng mga estudyanteng ay lalaki at mag-iiwan iyo? Ito ba ay sapat na batayan upang hindi libro ang hanap Hindi naman ng malamim na bakas naisin mong palitan ang sagot mo? status kung hindi sa iyong isipan dahil masama O kaya naman may iba kang updates at mga lamang mas nakahihigit naisip at naikumpara mo na larawang “pantawid” sa ang iba at maaaring ito ang hindi ang problem solving skills Instagram), may nakita ay makapag-dulot ng niya sa iyong kakayahang kang magkaibigang ‘di maganda sa iyong pagkakuntento magresolba ng mga nag-uusap.

Sa unang personal na interes. walang katapusang tingin mo pa lamang ay ngunit ito’y Ngunit bakit nga problema sa iba’t napansin mo na ang isa ba kay hilig ng taong ibang asignatura? nagiging sa kanila ay may salamin ikumpara ang dalawa o Pag nalaman at ang isa ay wala. Naisip higit pa sa isang bagay masama kapag mo ba kung mo, “Mas matalino yung na sa unang tingin ay ilan ang may salamin kaysa dun hindi naman dapat wala ka na nakuha ng sa isa.” Naikumpara pagtuunan ng pansin? kaibigan mo sila, ngunit may lamang ibang Natural na sa isang tao mo sa basehan ba ang mga na ikumpara si Maria binitawan mong salita? ginusto kung kay Juana; ang kanyang Hindi basehan ang damit sa damit ng iba; hindi ang salamin upang masabi ang kanyang sapatos na matalino ang isang sa sapatos ng iba; pati ikumpara at tao. Ang iba’y sadyang mismo kuko na dapat mahina na ang paningin iangat ang iyong wala ka naman at ang iba nama’y pakialam kung talagang bumili lamang sarili sa iba gaano kaigsi o ng antipara upang kahaba, ay anumang aspeto bumagay sa porma.

“Oy! Pa-compare Ang kawalan ng ating buhay. ng kuntento sa nga ng notes. ‘Di ko ating mga sarili ang kasi alam kung tama yung nagtutulak upang nakopya ko sa socio.” tayo’y magkumpara “Patingin nga ng answers mo nang magkumpara at kung minsan ikinukumpara sa numbers 1, 2 and 3. ‘Di ko kasi ay magbitaw ng mga salitang ‘di na pa. Talaga natin kailan pa mababawi. Hindi sure kung tama yung answers ko.” bang may tayo nasisiyahan sa ating mga “Nakailan ka ba sa exam? Pasado m a s sarili kaya’t nagiging kritiko tayo o higit ba?” kaya naman “nagpapaka-kritiko”. s a Hindi naman masama ang hindi pagkakuntento ngunit ito’y nagiging masama kapag wala ka na lamang

A

ibang ginusto k u n g hindi ang ikumpara at iangat ang iyong sarili sa anumang aspeto ng ating buhay. Minsan, isipin din natin na mas nakadudulot pa ng masama ang pagkukumpara kaysa mapabuti ang isang bagay.

Ngayong tapos na ang eleksyon, kayrami ng iyong mga napansin; kayrami rin ng mga bagay na iyong naikumpara. Pagdating sa kanilang postura, pananamit, pagsalita at pagpapahayag ng kanikanilang mga gustong gawin. Nakatulong ba ang pagkukumpara at ang iyong pagiging kritiko sa pagpili kung sino ang karapat-dapat na mahalal sa mga matataas na posisyon? Kung gayon, sana’y magampanan ng mga bagong halal na student-leader ang mga posisyong ito at sana’y magkaroon ng serbisyong higit pa sa kanilang mga pinangako para sa mga mag-aaral.

10

DEMOCRAT OPINION

N

“Uy Bes! ‘Lika dito may sasabihin ako.

Pero ‘wag mo sabihin sa iba ha?” ang kadalasang linya nating mga kabataan tuwing mayroon

tayong sikretong kay lakas

makasundot sa ating konsensiyang

‘di na mapalagay.

Sa pag-aakalang sila nga ay Bes na

mapagkakatiwalaan, sige tayo. Share pa more.

hugger- mugger TRISHIA MAE F. JOB makasalamuha mo sila, mangangailangan ka ng sangkaterbang Air Supply pampakalma.

Seeners – sila naman yung mga taong Easy come, easy go. Mga taong wala lang, bored lang, basa-basa ng konti tapos log-out na.

Life-Changing Stories Samu’t saring kuwento man ang naipa-publish sa Secret Files, mangilanngilan lamang dito ang nakapagpabuhay sa dugo ng mga UNCeano at ang dalawa sa mga talagang kumalat maging sa ibang paaralan ay ang sumusunod: Life-sized Teddy Bear – dahil sa Teddy Bear na nakialam sa girlfriend ni Kuya Single ng CBA Department, nagsimula nang magsiliitan ang regalo ng mga lalaki sa kanilang Babe sa takot na may kakaiba ring mangyari sa relasyon nila. Tipid nga naman sa parte ng mga lalaki. Bawas gastos na, iwas kababalaghan pa.

Giniling – sa layuning maibalik ang dating spark sa pagitan ni Kuya mula sa EA Department at ng kanyang bh3bh3 quh_21, namulat ang mga UNCeano sa konsepto ng pagiging praktikal. At dahil rin dito, ang giniling na noo’y isang putahe lamang ay naturingan nang cancer at naging daan upang magkaroon ng panibagong salita bukod sa kababalaghan. “Ginigiling ng iba”, bahala na kayo kung ano ‘yan.

Ngayon, damdamin mo ba’y ‘di mo na maintindihan? Ikaw ba’y wala ng makapitan?

Pwes, kapit ka na sa Secret Files at ilabas ang bigat ng iyong saloobin o taglay na kalandian. Pagkat di lahat ng sikreto ay nararapat na itago lamang. Ang iba’y kailangang ibahagi ‘di lang upang matigil si lintik na konsensiya kundi upang ma-feel din naman ng iba ang mga nararamdaman mo. Sa simpleng posts, maaari kang maghatid ng kasiyahan, kalungkutan, at impormasyon na makakatulong sa iba.

Ipa-experience din kumbaga.

UNC SECRET FILES:

gunit dahil si Bes ay mayroon ding ibang kinapapalagayan ng loob, “Uy Gurl! Lapit ka may isishare ako. Pero ‘wag mo sabihin sa iba ha? Pi-pektusan kita sa fallopian tube”. Sa kabila ng panganganib ng buhay ng taga-dala ng egg cells ni Gurl, dahil siya ay Mocha Uson ang peg, hayun siya’t ginalingan ang pag-relay ng kuwento.

Kadalasan, ito’y wala ngang labis ngunit may a n g kulang naman. Minsan nama’y may dagdag k a u s a p na nga, may bawas pa. At kung sinu-suwerte nila ay pa, may karagdagang impormasyon pa mula Criminal Sketch sa “research” (chismis) na nakalap mula sa Artist. Pati korte ng di-matukoy-tukoy na trusted source. At dahil kilay at istilo ng buhok mistulang pare-pareho lang din naman ay kanilang natatandaan. ang kinahihinatnan, napag-desisyunan ng Kulang na lang ay pati bilang iba na ipasok na lamang ito sa peysbuk. ng nunal ‘nung tao, isasabi pa.

The Secret Files Bashers- sila yung mga estudyanteng Taliwas sa karaniwang konsepto ng nananalig sa beauty pageants. Ang criteria isang sikreto, ang UNC Secret Files ay ang Bes for judging nila ay Physical Appearance = at Gurl ng madla kung saan ang bawat pag99.9% at yung natitira ay paghahati-hatiin “Uy, lapit ka dito” ay ipinagkakatiwala sa lahat sa Personality, Wit, at Intelligence. ng disipolo ni Mark Zuckerberg, sa pananalig Hopeless Romantic – sila yung na Behind every person lies a secret, don’t mga love is life bilibers. Yung tipong sa be afraid. Share it with us anonymously. Ito sobrang wagas ng pagmamahal nila, ay nagsisilbing imbakan ng mga kuwento kailangan na nilang ipangalandakan sa iba ng mga taong kung ‘di takot ibulgar ang para share the happiness man kuno. kanilang pagkatao ay nagpapantasya lamang Bitter-Hearted – sila yung mga taong na mayroong “sila” na nakakahinga pa naman nabubuhay sa mundo. pero how do I live Ikaw ma’y maging solid without you? na ang na UNCeano o tambay inaatupag. Madalas sila sa kanto, basta’t ikaw matawag na ampalaya Ngayon, damdamin mo ay nakakapasok sa pero wa sila kels. facebook, maaari Patama na lang sila ki ba’y ‘di mo na maintinkang maki-isa rito. ex para makaganti.

Publication Copy-Paster – Sa pag-aakalang dihan? Ikaw ba’y wala sila yung avid readers ang paaralan ay isang sa Secret Files ng pook kung saan tayo ng makapitan? Pwes, iba’t ibang paaralan. ay nahuhubog upang Pag bet nila yung maging makabayan, kapit ka na sa Secret kuwento ng iba, send makata, mapanuri at din sila ng entry pero mapagmatyag, ang Files at ilabas ang bigat sa UNC na para diating mga magulang masyadong halata ay very powerful sa ng iyong saloobin o ang panggagaya. ating paningin lalo na With a Heart sa bawat pag –“Ma/ taglay na kalandian. but not Confidently Pa, dagdag baon daw.

Beautiful – sila naman May project kasi kami yung mga taong sa school” at si Mama/ sariling buhatan ng Papa naman, “Magkano Sala Set. Since gusto ba ‘nak? Kasya na rin nilang ma-publish ba ang five hundred?” at dahil heto tayo’t ang buong pangalan sa page, send din sila nakikipagbuno pa sa landi ng pagkain, ng entry pero ibang name kunwari yung “Okay na yan Ma/Pa. Pagkakasyahin ko na gamit para may stalker/admirer din sila. lang” with matching pa-awa feslak pa kung Readers minsan. Pagka-alis sa bahay, pagkabili ng Ang mga mambabasa ang kadalasang G-tech at matapos ang pakikibaka sa pagbumubuhay sa kuwento nila. Kaunting usbong ng tag-gutom, atin nang ilulunsad kembot lang ng sender, gets na agad nila ang project kuno na Oplan:Umamin Kay ang nais nitong iparating. At tulad din ng Kras. Dahil hindi sapat ang free data tungo senders, may iba’t ibang uri rin ng readers. sa tagumpay ng naturang proyekto, ang Taga-tag – sila ‘yung mga tunay na Bes natitirang labi ng limang-daan ay tatahakin ng buhay natin. Yung kahit hindi naman ikaw ang daang “Ate, pa-load po. Pang unli-surf.” yung tinutukoy, basta’t medyo ikaw na, Tag ka Sapagkat bago makalikom ng ilangnila para peymus din kuno ang barkada nila. daang hinlalaki ang bawat nailalathala Hahaha-hers – sila yung mga taong disa pahinang ito, ang nais magbahagi naman talaga tinapos yung buong kuwento. ng kanilang malalagim na kuwento at May mabasa lang na medyo funny, comment pa-ilalim na pagnanasa ay kailangan na sila. ‘Di nila alam, sad story pala. munang mag-fill-out sa Google Form Mema - sila yung mga researchers nito. Ang magsisilbing byline lamang ay din. Basta makasali sa usapan kahit wala ang inyong screen name, year-level, at talagang alam, nakikibakbakan sila departamento kung saan kayo kabilang. alang-alang sa kasikatan.

Senders Perfect – sila yung mga Walang kuwento kung walang taong pang-Making Love gagawa nito. At ilan lamang sa iba’t ibang Out of Nothing at uri ng nagpapadala ng kanilang entry sa All. Tipong alam Secret Files ay ang mga sumusunod: nila lahat Crushers - sila yung mga taong kaya kung puro “Shout-out po ki ano”. Sila yung madalas na poker-faced pag-nandiyan si kras pero deep inside, harlemshaking na ang mga intestines nila.

Witnesses – sila yung tipong kung maka-describe sa crush nila parang

eks klu si bong

pang lahatan DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO

OPI NION ONA O PI N I O N

s humans, we are naturally predisposed to heed opinion.

May it be about our hair color, a brand new fashion trend, or the latest political fuss, whatever the case, it is perfectly normal for us to take into consideration what other people think, especially if it concerns us.

Before we get any further, I just want to remind you of a very simple fact – opinions are just words. We all know that words have the capacity to inflict psychological trauma and ruin our very being, but then again it can also heal and uplift a downtrodden spirit.

Let me share with you a universal truth that you probably haven’t realized yet; we are prisoners of other people’s opinions.

Their sentiments have morphed into implicit laws that we abide by purely due to our inherent fear of rejection. Society has fashioned a criteria for what they deem acceptable and if you disregard their rules they will disrupt your self-esteem with emotionally-scarring criticism.

We’ve all been there, right? We’ll wear clothes that people say look good on us without really asking ourselves whether or not it makes us feel good. The sad reality is that we value others’ opinions over our own. I cannot, in my best conscience, come to terms with the idea of sacrificing individuality for the sake of acceptance.

I would never be able to live with myself.

I admit to once being imprisoned by what other people say about me until I

WHIMSICAL MUSINGS NICHOLE RAE A. DIZON

DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO

OPINION DEMOCRAT

11

On a scale of 1 to 10 (with 10 being the highest), how much do you rely on other people’s opinion when it comes to going about your everyday life?

realized I couldn’t just let empty air shatter my soul into pieces. I have so much respect for people who can disregard negative opinions for it takes a great deal of mind power to do it. It is essential that we learn how to distinguish constructive from destructive criticism.

Some of the things that people tell you can actually help make you an even better version of yourself. Not all criticism is bad. You just have to know how to separate them. Opinions, like the wind, can only hope to pierce our skin. If what you hear has good purpose, then that’s the time you should listen and strive to grasp its essence.

Whenever your parents comment completely. on how horrendous your room is, then S h o u l d maybe it’s time to consider cleaning and you ever find arranging it properly. Our parents give us yourself feeling their raw opinion so that we can change uncomfortable what we have to before it brings us any living in the shadow shame. I hated it whenever my mom told of what people say, me how terrible my bed looked right after then forget about them I did it in the morning. It made me feel a n d like my efforts were d o under-appreciated, what you until she and dad sat feel is right. down one day and At the end told me that whatever You can let them of the day, it’s horrible thing I hear still you who will about me coming from destroy you and take make the decisions them should make me for yourself, not away your endeavour to improve. anybody else.

That was when Also, don’t ever humanity for good or I learned what think about giving constructive criticism up your individuality you can use as fuel to was. It was bit difficult because people to differentiate the tell you to. In a improve and become good critiques from the world full of dull bad ones, especially conformity, we need even stronger. if they’re from other more uniqueness people. I genuinely to help shape the believe that good future and secure criticism can fortify the happiness of our posterity. Cherish your personality in ways; unimaginable, who you are and don’t let any judgement if you take the time to fathom it. tell you otherwise. You are a wonderful Negative critique can be handled in person and you need only to see it. two ways: either ignore it and continue Opinions, in general, can make or to be the awesome person you know break you. You can let them destroy you are; or turn it into constructive you and take away your humanity criticism and see if whether or for good or you can use as fuel to not it can actually help you. improve and become even stronger.

If it does help, just don’t This isn’t to make you an ignorant forget to thank your person; I just want you to be able to detractors.

It will distinguish different opinions and absorb be a little tough at the ones you think will be helpful and first, but eventually discard the ones that are plain useless. you will be able to We have the right to draw opinions and be dodge nasty and heard, but we must not forget that we also insipid opinions have the right to make our own choices. without breaking Ergo, people can give you their advice a sweat. and judgement, but it’s up to you if you Still, you must want to take them into consideration. always value your own opinion more than you value others’.

Taking in critique is a part of living and growing as a person, but above all, you must remember that your own opinion is more important and that whatever people tell you can only affect your thoughts and decisions by a fraction, unless you let them take over

G Sa tuwing haharap ako sa salamin, naaasiwa ako sa aking itsura. Tila ba isa akong bilanggo na sapilitang pinagsoot ng kapirasong telang may nakasulat na isang malaking titik “P� sa kabila ng aking pagiging inosente.

GET -UP NI noli g. ama DEBUHO NG PAHINA NI JOshua JAmes R. DiñO

N

i minsan ay di dumampi sa aking gunita na ako’y nakagawa ng isang malaking krimen o ng mumunting kasalanang labag sa batas upang hindi mabigyang-laya sa pagpapakita ng imaheng nais kong buohin para sa aking sarili.

Malayo-layong hakbang na rin ang inaabot ng diwa ko sa tuwing nakatulala. Makailang ulit kong naaninag ang aking sarili habang malayang namumuhay sa malaparaisong lugar ng kalayaan, kung saan walang kutya akong naririnig, subalit ako’y nalulungkot sa tuwing sinasampal ako ng katotohanan sa kasalukuyan. Ang lahat ng iyon ay isang ilusyon lamang ng mga tulad ko na sa isang kurap ay madaling naglalaho. ‘Di gaanong napapansin ang aking mga hinaing bagkus, mas madalas pa kaming husgahan kaysa puriin, kaya heto kami nagbabakasakali, nagtitiis, nagtatago.

Magkagayunman, pinipilit kong ikubli ang aking lungkot sa likod ng aking huwad na katauhang taglay.

Marahil ay hindi pa panahon upang ako’y maging malaya bilang ako.

Marahil bukas, sa makalawa, o sa sunod pa.

Masyado pang maaga para magmadali, I have so much time to make myself beautiful like yesterday, the other days, or even every day- kagaya ng araw-araw kong ginagawa.

Si akes, para kay mudra, ay wiz magiging chaka ang fes. Kahit na before ay di ako matanggap ni pudra, di ko na talaga napigilan ang aking pagiging dalaga. Mahaba-habang panahon ding ‘di ako pinansin ni pudra, dedma to the max s’ya sa akin.

I felt that time na parang ‘di ako nagiexist, but ‘di naglao’y nakuha ko na rin ang kanyang suporta. Pang-MMK storylines diba?

Sa aming kampus, nasanay na ako sa kanilang lahat at wala akong pake, maganda ako. Sa kabila ng polo’t pants na aking suot buong linggo, ang skirt ni bestie ang madalas kong maimagine na aking suot-suot, together with that white blouse, black shoes with high heels at ‘yung red necktie around my very own neck. Pero nakakainis lang si kuyang guard kasi one time, I attempted to go to school with that outfit. Luckily pinapasok nya ako, but that was tuloytuloy hanggang sa office ng Director for Student Affairs. Buti nalang warning lang ang inabot ko. And I went out of that office confidently beautiful with a heart pa din. Pak! Cross-dressing bilang isang national issue Kamakailan lang, I’ve heard that balita on mainstream media about the argument of senator Risa Hontiveros and Manny Pacquiao sa usapin ng cross-dressing alinsunod na rin sa Expanded Maternity Bill of 2017 ng senadora na naglalayong isalegal ang bagay na ito.

COVER STORY DEMOCRAT

Ayon kay Hontiveros, “‘Yung cross-dressing po ay isang natural at lehitimong expression ng isang tao ng kanyang gender identity at kanyang sexual orientation. So ito ay isang anyo ng gender expression. At pinagbabawal po ng panukala ko na mag-diskrimina sa kanya dahil diyan sa issue ng cross-dressing,” Moreover, educational institutions should allow students to cross-dress if they want to”. Dagdag pa ng senadora,“‘Yun namang uniporme ay expression ng identity ng institusyon ‘yan. Kahit sa ganyang institusyon ay may sinasabing pananamit ang babae at lalaki, at kung mag-cross-dress, dapat po ay respetuhin ‘yan para maging komportable ang tao sa kanyang sarili.”

Estado ng Cross-dressing sa UNC Hindi gaanong maugong ang usapin ng cross-dressing sa ating beloved university subalit lingid sa kaalaman ng lahat, naging usapusapan na din sa loob ng kampus ang isyung ito kaugnay na rin sa noo’y suhestiyong pagbuo ng isang LGBT organization.

Base sa mga naging pahayag ni Kenjie E. Jimenea, Director for Student Affairs, “ang Cross-Dressing sa kasalukuyan ay wala pang puwang sa unibersidad alinsunod na rin sa mga probisyong nakalatag sa University Student Handbook” [“as of today, crossdressing is prohibited in the university, this is a long-time policy already that we are still in this prohibition of crossdressing”] ngunit aniya, “kung talagang mapapatunayan at maipapahayag natin ng maayos sa administrasyon na kailangan nating isakatuparan ang suhestiyong ito, maipaliwanag ang mga positibo at negatibong dulot nito sa ating unibersidad kaugnay na rin sa isyu ng gender sensitivity, hindi malayong maisakatuparan natin ito” [“if we ask the admin about this matter, then it’s a debate and we have to prove to the admin that there is really a need for us to lift the prohibition specially on the ground of gender sensitivity, then it’s just a matter of explaining to them its pros and cons”].

Maging sa University Student Handbook revision para sa panibagong taong-pampanuruan 2017-2018 (school year 2017-2018) ay malabo pa rin ang isyung ito. Ngunit base na rin sa mga naging pahayag ng Director, ay positibo ang kanyang paniniwala na sa pangunguna na rin ng mga gustong magsulong nito, darating din ang panahon na magiging legal ito sa ating unibersidad.

Sa ngayon, sa tuwing papasok

11

ako sa kampus, taas noo ako kung maglakad. Nawalan na ako ng interes sa pagpush ng bagay na ito o kung posible o imposible ba ito sa ating kampus.

Dito sa mundo kung saan nagtatalo ang mga magaganda’t ‘di gaano, nariyan kaming mga diyosa sa pagitan nila. Habang sila ay halos haggard na sa kasisigaw, we’re sitting pretty here watching them. Nabuhayan ako nang marinig ko ang pagtatatag ng isang LGBT Org sa ating unibersidad, subalit matapos kong marinig iyon ay nawala din bigla. I already trained myself with this get-up, nasanay na ‘rin ako sa mga panlalait, pang-iinsulto at pangmamaliit nila sa akin dati. So what more will I lose? Wala na sa aking mawawala.

I made myself strong. Ika nga, as long as I never stepped on someone’s pagkatao, wala akong dapat ikahiya.

Tsaka ano nga ba talaga ang mali sa pagiging tulad ko? Ng dahil lang ba ang nakikita nyo sa akin ay salungat sa nais na makita ng inyong mga mata?

Heller??, I’m not born to live my life just to please everyone. Live life to the fullest and ‘yan lang naman lang naman ang aking ginagawa. Ayokong lokohin ang aking sarili at magpakakulong sa mga baluktot nilang paniniwala para lang i-meet ang gusto nila.

Hindi ako pinanganak kahapon para lang mabuhay sa mga problema ng kasalukuyan. Hindi ako binigyan ng pagkakataong huminga para lang limitahan ang hanging aking nilalanghap. Ayoko kong mabuhay para lang sa kanila. That’s meaningless. This is me.

Ano pang magiging silbi ng buhay ko kung hahayaan kong ako ang pumasan ng mga problema nila sa akin. Kung ano man ang problema nila? Sa kanila na lang yun. Habang sila ay namomroblema, heto ako, nakangiti.

Habang ang ilan ay naghahanap ng kani-kanilang mga sariling pagkatao sa kung saan, ako naman ay nag-eenjoy na mabuhay ng walang tinatago. I’m so happy to be me and you? You should also be.

By the way, I’m talking too much na naman. Let’s face the reality. OMG! Late na ako to my 1 PM class. Magbibihis pa ako. Blouse na naman ni sister ang nasuot ko! Ano ba ‘yan napaka-chaka kase. Anyways, mudra! Where’s my polo po?

14

DEMOCRAT LAMPOON

O, dae ka na dear magngalas na yaun na naman ako, ta kada issue kang cheke an sa papel na ni may page nang nakalaan para sato. Kaya, isang nagmamagandang o a ta n a t a mait suruud ello es wh Hello saindo mga dearest!!! Nagbabalik na naman (Ta mayo man ers. B ation? like h han nin t lead lt u mitan ip a a g k a g studen per consu ? May g a ngani akong choice) an saindong dyosang chikadora para p o p o o g n ba is pr in ba yu akong siguro nin fund a ihatod an latest and fresh chikas sa satong MAHAL na i n a t a Nakak n o g g n mu hap n an nagha yan yunibersitey!!! tingog og apuna are m a g a n p e nada nuarin d ang ag pr g p m la n ro dae kung Baka sa sa ri ta form. nagya nain prise, r u s a beh sind l, halat asin paga kaya (oh halat- ent man daw, yat, lm u n o p r a n d m e ripisyo sakripisyo go k a a a lu s ik s g a n a s g a a kit o yp pag g kit ailao ita sa uy ma papan nalan bay sabay k pat m pa tuhhru yor!). Ma els an an da maihatod asiring sa ara sa isa e p fe m a p n nin si pr sa a man na byahe man uon masur e ni Mayor! fees, in mg na na Palace, p g sa tunay babago. As tama of creas n in g a ts , g g r in s g a r o ik an n Sp Isp sa p ng leade an at portio so h o kaakib tsadah a pagpa urugusan bes k paturu Not so ana ae n k s d n a a l s k a . o fin m edia ulit. na una man h ial m d example n c a a o n g s a a in n as sa ga goo n sa mg kahiril marik very duma kita m magka an duman akaiba very on na lang kita m rices e m v p o a ra n M a a n P ni na ha. na inalad focus oo, ta baka ae nga D ik it shie, dae p suhan ta d y mga , dahan aso e o o n b n d ti a in o a ah ba . K ar n mbot sa para gradweyt, go de n ang peg n pa sa trab ng kaka-w naman na ke n g a ng pa a ra a makak g mawalan yan ni ndaha et talaga tags 3 sa sob wan na ti < . n a l bes, b a a b bla e ga bes w bi ngani k o man wiz ko kang pric aka! malin ami. Hihi La ko mga a h k syon asa. S ss, “Hindi m bukan design dear. Anc ang a nindo mustahon g w a m baka d e k su g eu u g n S a K n c g la o r. ti a n m it D r io na a ayon, r a g r a aman p a g p a atong mg an s ha ng susunod in i ba aha sorry palan y r u e d k a B n n n n a s n a ta a a H m s t s s e n o s t k s a p r n , li a k ip na o e n b v sh Per colo mo u ero pakata a m in g ayada an na prend akulang o a mga t ako g P d binab kita! e, d y perfec ro keri lan taon!” a g b a g d a m onies as m mpr a pinaka reta ko ka daang ik e n r P o a y . m a a siye g a b erem a kab kit B c a a m . w c m na n ig ta a u an nay ation nagka ctions s dear bago il in g a n baga an gradu na an tu orld of ele g besh ir n n h o a f g k o la m a r, w u e m dak lity ls uyan bes – an summ g failure g h? paqua d a n g ynake n o bes an ni buhay loyment! Ha punas saindo ent. Paan i kamo ain muna orit s a n k p o a a m n tm p y une in peyb depar un na nga mbling inas, r as ih satong m-ender@Pilip luha dea Haran e, sarong ta iribang toga e s n e a s g k a s n clo na o a mo sa ba na may k kamo eling uon n alik m a g ang fe iend na pakab ga puon-p nalan asa gym n anggad werk fr in a ! n a m g k p n a n n g Ex na ta a pa ow ls split pagha dae p inals an h witche si F a naman kita sa now nam abaho alagad oto. Ayyy ero P k n tr g n r t! r u a e o fo o d k ta Us n b ear e nagb to loo tri, myghaa g nama an d you th hirap nguny Itong tipon ko na ar I’ll give t man kawn . Pero a o is h . d b e th u ic d r in g o in sh ma poo a n e d mga , man ga be beri ng kakasy t of th tinda beri yan m napag rong buo g benefi dihan ko talaga a indo y n a n n s a i n ! ti r w a s a n e ll k ar du a k naii ang l m luckbe ga de r sa il ik in in mg apaga #Good yan na m naman lan pe t a n g k iling na m magpili n ga kun sem arada abels!

O r a a a a g n s n b n a a w n e na an n kay alda ongg . Sa g pag beks. ato lalo pipilia t. Ay b n si saron pano ta nindo anap atin kandid a man pag bing a g subjec uya nama eir s a a n na a k th ero an n mun di sa mayo ro an sinas ight, Sugod suking Tapos g prof with dali ano. P ni ig on ma e r a n basah na article g nga as ano? P , bukod sa iyan , n a i ti n b satuya ous line “M a a s s ara m te , o p n o s b i a a v m a y iu n m g g c d fa a a o pa Ma ever zine n s.” i Confu man ands, re mo s yon m ka kan . s a n s a p n g (G k a la a a m g c ! e ih li i m a n a o ob tind lang n gayern, siy ggibo! parte Tapos li na kit pong pa wanag g chinika k u , li l g H a e a “ n k a s m a Ay il . y b bara g sa ika n dear, isyun aman elea t bod laman iyan para ibang you know n ako a m a r release mam ta studen klamo na ma s gayod empre mg e ta sion d ha char) ing e r i, a g h r n i is h d n u e r a a a m u ig iy a h n u n s m a m a br co beks man sana Pero din” ng ta m nomiya,. on? H n, a a ti la a k g o n a a n ta a a m m n y m a a p T i o m h n n pr ot n sed kaipu ara sa eko to mo ts! e. Baw let Ipaab anunugkula g tra opinyo empre ba n s p Charo ulet-u l men beg n ha. be ex sa effort a ngani gu jowa sa n o siy tories ma ge a tan r tio e e c ib a p n p n e le i ik la a e o n a n m s s p pa ka daa e s n’t o Kung effortan next n maa man ngog on tru beh. Do e igwa n po magib kita an! (Ya ubels). a an ti kinder effort ma na pirmi o dae mo et ba th ray n ko y ts na officials s h a y a n u ir h jo e ta g a H n d n s g , lo e a o A n tu d k la s o ng to r mo ta cads. Pa t ba kita s , na pa man a susun alik-balik, alikan g iba forget g summe a na na roceed na ks b b pali kayan epartment ng kay P ga be a d comin See you magpa ang bina m o apalit- h iba yan rl! Ito a m p K u g u g n u a y n n ib u on. siya? ynako be na is dear a san kung m Kaya tanteh vacati m para sa A sunod kamo mga mahal impor mapirma n sarong cads! siya? ma mo ara xt se ng chika o si a aral din re g g e g p a a n n n p m o w l a a p a . p ta k lti h ago ara ma mag brang n ka abalik-bali ngani mga b ing fresh dear sa so an satong mahal aabutu po kak , sabi at na s e a a mga k a n m k a ti m s truly. na ay sik sato rsiti, bulan adam/Ser sa ours pag m an sarong man!” yunibe an ng M ang y alos! nindo d a k k a a g n e g n a n a s l M a n e b m ta a “Kla kay an ama c sch ingit Dios M opher, an ta na n tuition naisis very hecti o kan h* philos siya, puun a saro o. *Sig a y s , ng o gaip s to im n s a O a a s h . s g n o s a n te w h Ye an dyan an pa A n y n nindo chirika ght k fee? nindo g mga estu u very la it satong aka highli atapos yo na pa nd very don u read g k k o in in n a y in a k a p il s h h a n T a s sa na mga go t po? taon, lection right akaba rtmen n Okay o. <3 n satong a USG E n na si pin ng depa UNC? tapuso s. Ayo ch p n e a u b h ta m n a g a n n g k g t o ta g-iribanan n la s n g o oro r g a g k ta fi o in B a n s K a la n go pa sa sa to 2017! e wag reta a ba lat na e r , gus store atong i mg a mga b ba s u p le an s n na sem batiun nako bes s asin mah g mga ta b y n a A a a li y s n a n re huli ng ngu aubu na a leader lang kita a mga muna abels magpa ti nagkak at na n n ts s ko nama bongg an satong ce, o pa pinakasik unyan tuden aindang r k s e u g o a s ns a a nin ng a kyut n ninda sa s o lang ent n tulatio na s ent store y own k m congra pwa estud na sa ganap . Sana ba ibbons ase epartm atong ver tment a e d k r d r c a r o a n s i rw o mg . termin s tyaka Depar pila aman tion p ove fo – An ing sainda n na n be s ma m ppy Gradua koya! an balloo kua ta hali og na urcha y ta mga atong d P a n H a a ! a a a A d s life )! ate pa nail ang m o n g a (Store pati an dear nindo ang s n na s a t yadan ans s mga a Nguya a galore apwa unce opping ve po ta sa wak g r e s e binab tion D k tu n igdi ng saindon na sh kaya mga o ti t a n e ik na n a s m o iba pinaka ng taon. Ya edition nga na and nagbu fees. center ng limited andise. pang to h on’t an sa UNC Merc ar Pero d daa a de a man na mg to ini mg jacket, r worry -agi e le g prop e Kump sa tshirt, asawa lease ta na i sa P pagre uest th in puon tringbag! ign eq from ulty r e r daa s ig n g des ti p o c a n ti s fa o ti a a h lt a e p u g n , r a a p m in ra iy a m a a d cons p g d n a n li a ka sa m ts, ka sa s! Dae ka d ha pot ding s paren rs pati daa be araha y dear a fun t ming buil rown. p n a g r g a e u b m m o b ga ru mem agal ta ma padan pat ni lolo an po ts th DEBUHO NG PAHINA NI mapap rice kani plak m ta studen e y p a k a d a m n ata kang JOshua JAmes R. DiñO mga n a Itong

The Death Penalty is morally justified. The good deeds of a person is to be praised whilst the bad deeds calls for punishment. But of course, the punishment must fit the crime. Drug-related crimes caused the death of both the innocent and the criminal.

‘‘

Hindi sagot ang Death Penalty upang masolusyunan ang problema sa droga. Puro maliliit lang ang tatamaan nito.

Hindi pa rin masusugpo ang mga malalaking supplier.

ANONYMOUS, CBA

ANONYMOUS, EA

I think, kahit sa ganitong paraan mababawasan din yung mga umaabuso nito. It gives fear to law violators. “The law may be harsh, but its the law.”

‘‘

‘‘

‘‘

KLENNIE BALANG REYES, CRIMINOLOGY

Ang mga nasangkot at napatunayang nagkasala sa/ng drugrelated heinous crimes ay hindi deserve na parusahan ng kamatayan. Kaya nga may rehab centers. Idepende nalang sa bigat ng kasalanan ang tagal ng ilalagi sa rehab. Pero, dapat pa ring ipatupad ang Death Penalty sa murder at rape cases.

JET, EA

Pwedeng matakot na yung mga taong sangkot sa mga drugs.. Pwedeng mabawasan yung rate ng mga crime related sa drugs.

‘‘

‘‘

ANONYMOUS, CS

Dahil kung walang Death Penalty, hindi mababawasan/ mapupuksa ang kriminalidad at droga sa ating bansa.

Mapipilitan din ang mga gumagamit at nagpapabili nito na itigil ang kanilang masamang gawain. Sabihin na nating labag man ito sa mata ng Diyos, pero mas nakabubuti na rin ito upang masolusyunan ang mga hinaharap nating problema sa ating bansa partikular na sa droga.

ANONYMOUS, CBA

Hindi naman kailangan patayin ang mga nagkakasala kasi people change. Hindi sila mga hayop na kailangan patayin agad-agad. Iba ang tao sa hayop.

LAB, EDUCATION

‘‘

‘‘

Di lang naman dapat kasi drugs. Dapat including yung other heinous crimes. And also, kawawa kasi ang mga innocent na naaakusahan lang. Wala kasing kasiguraduhan ang justice sa Philippines.

ANONYMOUS, AS

16

DEMOCRAT FEATURE

Gabing Mapaghanduraw Sa pagkagat ng takipsilim, pilit na magpupumiglas ang mababahong lihim.

H

BY CHARLENE KRIS A. BORBE

abang nakatulalang pinakikinggan ang pagpatak ng ulan, hinarap niya ang sarili sa salamin. Sinuring maigi ang kaniyang mukha na tila ba’y may nais itong sabihin na dapat niyang ikabahala. Ibinaling niya ang pag-aalala sa pamamagitan ng pag-aayos sa sarili. Dahan-dahang sinuklay ang malasutlang buhok, naglagay ng kolorete sa mukha, pula sa labi, pulbos na pampaputi, pabangong ipinatak sa nanginginig na palad at dali-daling idinampi sa leeg.

Para sa kanya, mananatili pa rin siyang maganda.

Kailangan niyang mapanatili ang kariktan upang hindi isumbat na “nagkulang” siya. Dahil sa mga mata ng mapanghusgang lipunan, may katumbas ang pagiging maganda. Nang matapos siyang mag-ayos, humiga siya sa kama habang hawak ang kaniyang cell phone.

Hilig niya nang buksan ang kaniyang social media accounts upang magpa-antok at magbilang ng mga likes na nakuha niya sa lahat ng larawang ipinost niya.

Makalimutan niya na lang yatang magdasal, huwag lang ang mag-ingay sa internet. Tila

ba’y naging bahagi na ito ng kaniyang gabigabing ritwal.

Habang hinahalungkat ang kaniyang account, hindi niya kayang ipagkibit-balikat na lamang ang pag-agos ng mga alaala ng kaniyang kahapon – mga panahong awang-awa siya sa sarili; mga panahong halos madurog ang dignidad niya sa pagpiling kapalan ang mukha; ibinalik siya ng kaniyang gunita sa mga panahong nagmamakaawa siya; mga pagkakataong halos lumuhod na siya at lumuha ng dugo; naalala niya lahat ng mga gabing kailangan niyang tiisin ang hapdi, ang sarap, ang kahit anong kulay na hindi niya talaga masikmura; dinala siya ng gunita sa mga sandaling halos magpaka-alipin siya kung sino-sino; sa mga araw na halos yurakan ang kaniyang pagkatao tuwing haharap sa mga batikos ng iba; sa mga panahong alam niyang kahit anong oras pwede siyang husgahan ng iba; sa mga bawat araw na halos ipagduldulan niya ang kaniyang mukha sa iba makamit lamang ang tugatog ng tagumpay.

Dito. Dito niya sinimulan.

Nagugulumihanan din siya sa kung paano siya nakarating dito, hindi niya naman talaga ninais na pasukin ang salisalimuot na kalakarang ito. Mas pipiliin niyang sundin ang gusto ng kaniyang puso – ang maging malaya, walang kinatatakutan at malayo sa panganib ng pangungutya.

Ngunit kahit alam niyang mayroon naman siyang pagpipilian, pumanig pa rin siya sa paniniwalang itinakda siya para rito.

Sa paniniwalang ang lahat ng bagay ay natututunang mahalin, na buong-puso niya itong yayakapin.

Noong una, isa rin siya sa mga nagsusuot ng boler na nagpapakita ng suporta sa mga kandidatong gusto niya tuwing kasagsagan ng eleksyon. Pinukaw ng sistemang ito ang natutulog niyang damdamin. Unti-unti siyang nahuhumaling sa ingay, sa saya, at sa gulo ng mundo ng mga pulitiko.

Bagaman maraming alinlangan, napipilitan, at karanasa’y ‘di pa sapat —lahat nangangahulugang hindi pa panahon; sumugal pa rin siya. Sugal naman ang eleksyon.

Pilit niyang pinagtatakpan ang kahinaan ng mga mabulaklak na pananalita na nagkukubli ng pananamantala; Hindi siya gaanong magaling manligaw, mabuti na lamang at naisingit niya ang “women empowerment” at “LGBT Rights” sa kaniyang plataporma na siyang kinatuwa naman ng mga nabibilang sa nasabing sector. Aminado rin siyang halos mamataymatay siya nung nagbatuhan na ng putik, nagsumbatan ng mga pagkakamali at naghamunan ng kredibilidad sa paglilingkod. Buti na lamang at nadaan ang mga botante sa mga walang kwenta at walang orihinalidad na mga hugot.

Nakakalungkot man isipin ngunit ito ang mga panahong tila desperado na siyang manalo.

Hinaluan ng kakaibang salamangka ang kaniyang pangangampanya. Nagiging seryoso na ang labanan, inalala niya ang mga oras na piniga niya ang kaniyang isipan upang humango ng napakatalinong tagline kahit pilit na pilit ang pakahulugan nito.

Tinupad ng eleksyon na ito ang pangarap niyang sumikat – dahil isang pindot lang ng share, lunod na agad ang feed nila ng mukha niyang pina-photoshop kahit nagmukha na siyang aso. Gayun-pa-man, hindi sya nagkulang sa pagpapaganda dahil nakukuha naman ang mga botante sa face value.

Nang matunton ang taluktok, nagkaroon siya ng tila kultong samahan ng mga lupong bubuo ng kanilang kapangyarihan. Nagpakitang gilas sa mga unang araw ng kaniyang pamumuno, mahilig siyang magpagawa ng cleaning program upang kahit papaano, malaman ng lahat na may ginagawa siya kahit sa totoo lang, hindi naman kailangan ng posisyon upang gawin ang napakasimpleng gawaing

ito. Upang ipakita ang pagmamalasakit sa kalikasan, pwede rin naman ang recycling program. Kung minsan, walang kamatayang feeding program sa mga bata at pamipamilyang kapus-palad. Binibigyang halaga nito ang isang araw na kaligayahan para sa mga natutulungan ngunit alam naman nilang bukas-makalawa, babalik din naman ang lahat sa dati – isang kahig, isang tuka.

Kung susuriing maigi, hindi naman talaga naisakatuparan ang magagandang salitang binitawan niya. Tradisyon na yatang ipako lahat ng mga pangako sa ngalan ng politika. Sadyang nakukubli lang ang mga kasinungalingan ng mga makukulay na paandar niya. Tinatago rin ng kaniyang mala-anghel na mukha ang halimaw na natutulog sa kaniyang diwa.

Mas pinagtutuunan niya pa ng pansin ang mga bagay na ikinakaangat ng iba imbes punahin ang sariling pagkakasala. Kung noong nakaraang eleksyon, daig nya pa ang multo magparamdam, ngayong nahalal na siya’y tila multo ring bigla-bigla na lang nawawala. Kung dati’y pakalat-kalat siya’t halos maging laman na ng lansangan, ngayo’y ‘di mo na mahanap upang malapitan.

Pinutol ng pagkawala ng kuryente ang kaniyang pagmumuni-muni. Namatay ang sindi ng ilaw, simbolo ng pagtatapos ng kaniyang araw. Ngunit, bakit nga ba siya mangangamba? Minsan niya na rin namang nahagkan ang trono at korona. Pinalipas niya ang mga katok ng takot at konsensya sa kaniyang sarili. Mahimbing pa rin siyang matutulog ngayong gabi.

GUHIT NI michael jefferson caligan DEBUHO NG PAHINA NI RUBY JANE L. BANDOLA

DEMOCRAT FEATURE

S

BY MARYVIL O. REBANCOS

abay sa bawat bitaw ng salitang “Bingo!” ang sarisaring reaksyon ng mga manlalaro, may mga natutuwa, may nanghihinayang, meron din namang buo ang loob na tataya pa, ngunit mas madalas makita ang pagkadismaya at marinig ang mga katagang “ayaw ko na” at maglalaba nalang daw sila. Hindi ko alam kung bakit nagtititis ang aming mga kabarangay sa ganitong gawain sa halip na humanap ng mas permanenteng pagkakakitaan.

Marahil nais lang nilang maglibang o sadyang ang mga ito’y nakasanayan na at maituturing na nilang pamumuhay.

Naputol ang aking pagmumunimuni nang dagling tumulo ang sorbetes na kanina ko pa pala hawak. Araw-araw sa tuwing uuwi ako mula sa paaralan, lagi akong binibilhan ni nanay ng sorbetes mula sa mga sobrang delehensya niya sa kanyang munting bingguhan. Hindi mawala sa aking isipan ang sinabi ni nanay habang iniaabot niya sa akin ang sorbetes kanina, “O, enjoyin mo nayan dahil baka di na kita mabilhan niyan sa susunod”. Hindi ko alam kung anong eksaktong kahulugan ng sinabi ni nanay, ang alam ko lang ay hanggang tumatakbo ang negosyo ni nanay ay mabibilhan niya ako lagi ng paborito kong sorbetes.

Mula nang nagkamuwang ako ay ito na ang tanawin na aking nakasanayang pagmasdan. Naging parte na ng aking paglaki ang mga kapirasong papel na may numero, ang mga hiyawan ng mananaya sa labas at ang barya-baryang nagsisislbing tyansa ng mga manunugal para maitawid ang pangangailangan sa isang araw. Kubrador o tagapagpataya ng jueteng ang aking tatay, habang nagpapatakbo naman ng maliit na bingguhan si nanay.

Normal na sa isang s a m p u n g taong gulang na gaya ko ang makasaksi ng iba’t ibang gawaing pagsusugal at ang mga panganib at bantang kaakibat nito. Hindi lang basta katauwaan o libangan ang sugalan sa aming barangay, nagsisilbi na itong

kabuhayan at kubrahan ng madaliang perang panggastos sa pang-araw-araw ng aming mga kapitbahay.

Palubog na ang araw, ngunit tila hindi apektado ng oras ang buhay ng mga nagsusugal sa harap ng aming bahay.

Napukaw ang aking atensyon sa tema ng ibinabalita sa programang pinanonood ng aking mas nakababatang kapatid.

Ayon sa balita, kamakailan lang ay nagpasa ng kautusan ang pangulo na magkaroon ng malawakang pagsupil sa mga illegal na gawaing pagsusugal, pati na rin ang pagtugis sa mga taong kasangkot dito.

Parang sumpit na pumasok sa aking isipan ang kaninang tagubilin ni nanay tungkol sa maaaring huling pagkakataon na mabibilhan niya ako ng sorbetes. Ngunit tila di yata kaya ng aking damdamin ang posibilidad na iyon kaya nagpatuloy na lamang ako sa pakikinig ng balita.

Hindi pa man raw pormal na nasisimulan ang nasabing laban kontra sa illegal na pagsusugal, marami nang bayan dito sa Pilipinas ang pauntiunti nang sumusunod sa bagong kautusang ito. Nabawasan na ang mga nagpapatakbo ng mga small time na pasugalan gaya ng mga maliliit na bingguhan, mga illegal na patayaan ng kung ano-ano, mga nagpapa-tong-its o anumang larong baraha at kasali na rin ang pagpapatigil sa talamak na sugal na jueteng.

Buti na lang at masugid na manunugal rin ang mga opisyales ng aming barangay, kung kaya’t hindi pa naipapatupad ang nasabing aksiyon saamin.

Nakaramdam ako ng takot nang maalala ko ang pinatigil na laban kontra droga na programa din ng aming gobyerno, kung saan maraming buhay na ang nalagas at madami na ring tao ang nasangkot. Ngunit agad namang pinayapa ni Tsip Bato ang aking damdamin nang sabihin niya sa kanyang panayam na hindi raw umano magiging madugo ang labang ito kumpara sa laban kontra droga, sapagkat hindi naman daw kasing baliw ng mga gumagamit ng droga ang mga manunugal.

Buti nalang, dahil ayaw ko pang maging ulilang lubos, kami ng aking

17

kapatid.

Natalakay rin sa balita ang pagsali ng mga illegal na sugal sa internet o yung mga birtwal na larong sugal, kung saan mas madali ang proseso sapagkat isang pindot o klik mo lamang ay maaari ka nang kumita ng salapi. Patuloy pa rin daw na pinag-aaralan kung paano ito masusupil sa tulong na rin ng bagong kautusan.

Naisip ko na naman yung paborito kong larong monopoly at spider solitaire sa aming kompyuter. Kasali kaya yon sa kautusang ito? Sana naman hindi.

Bukod dito, pagtutuunan din ng pansin ang mga pulis na mahuhuling sumakay sa nasabing laban kontra sa illegal na droga na manghuhuli lamang ng mga sangkot ngunit kalaauna’y pinapalaya rin naman kapalit ang karampatang halaga o yung mga tinatawag na police scalawags.

Saktong dumating naman ang dalawang pulis na suki na sa bingguhan ni nanay, at pati na rin sa pagtaya ng kanilang alagang numero sa pa-jueteng ni tatay.

Pagkatapos kong marinig ang balitang iyon, pumako ang aking tingin sa nakababata kong kapatid, inisip ko ang maaaring maging epekto nito sa kanyang kinabukasan at sa kinabukasan ng aming pamilya. Walang ibang hanapbuhay ang aming mga magulang kundi ang pagpapatakbo lamang ng aming mga pasugalan, gaya ng karamihan sa pamilyang naririto sa amin. Paano na kaya nila matutustusan ang aming mga pangangailangan kung aalisin ng gobyerno ang tangi nilang kabuhayan? Alam kong masama ang gawaing matagal nang namamahay sa aming tahanan ngunit tila hindi pahihintulutan ng reyalidad ng aming ginagalawang lipunan ang pagbabago sa estado ng aming pamumuhay.

Ibinaling kong muli ang aking tingin sa kawalan sabay sa pagtatapos ng balitang iyon.

“Bernadette Sembrano, nag-uulat” Naisipan ko na sanang lapitan si nanay para ibalita ang aking napanood nang biglang tumulo sa kamay ko ang kanina ko pa palang hawak na sorbetes na ngayo’y tunaw na tunaw na sa apang pinaglalagyan nito. Naalala ko na naman ang bilin sa akin kanina ni nanay at ang balita kanina. Isinubo ko nalang ito nang buo sa takot na baka nga tama ang sabi sa akin ni nanay kanina – baka nga huli na ‘to.

Sanggunian: Rappler

palubog na araw mga larawan mula sa google images DEBUHO NG PAHINA NI RUBY JANE L. BANDOLA

Mag iisang oras na akong nakatungo sa kawalan habang pinagmamasdan ko ang pamilyar na tanawin sa labas ng aming tahanan. Magulo, maingay, palaging puno ng mga taong halos magkapalit-palit na ang mukha sa dalas magsama-sama araw-araw.

18

DEMOCRAT NEWS

Espiritu is 2017 Class Valedictorian

BY CHARLENE KRIS A. BORBE

Joshua Arsenio Espiritu III, a Special Education major, from the College of Education led the class of 2017 with 667 graduates as he was awarded as the Class Valedictorian during the 69th commencement exercises on March 17 at the UNC Sports Palace.

Espiritu has been consistently part of the Dean’s list and has been an academic scholar.

During his stay in college, he was able to represent the University in different academic competitions both in the regional and national levels.

Most Outstanding Education Student (March

2017); one of the 10 Jose Rizal Model Students of the Philippines (December 2016); 1st in the search for Ten Outstanding Bicolano Students (March 2016); Outstanding Education Student (2015); and a delegate during the 17th Ayala Young Leaders Congress (AYLC) (February 2015) were some of his notable achievements.

Aside from being the class valedictorian, Espiritu was also awarded with Latin honor, being one of the summa cum laudes for this year’s commencement exercises.

According to Dr. Armin Fullante, Assistant Vice-President for Student Affairs and Services (AVPSAS), the screening committee used the following criteria in assessing Espiritu and other nominees: exemplary academic performance;

active involvement in co-curricular endeavors; and leadership and community engagement.

Together with him is Cristia Shiena Amparo, an English major student from the College of Education, who was also this year’s summa cum laude.

The University bestows summa cum laude to graduates who earned a GWA of 1.00-1.20.

This is the second year for UNC to recognize a college graduating class valedictorian, with Francis Orasa being of class 2016 as the first.

When asked about her insights on the trend that the first two class valedictorians both came from the College of Education (CED), Fullante said: “CED gives opportunities and occassions for students to develop their leadership skills. They were able to strike a balance between academics and non-academics, which is very rare.”

Furthermore, Vice-President Leni Robredo served as this year’s commencement exercises’ guest speaker.

UNC hails student achievers

BY EUGENE S. SAN JOSE

DREAM COME TRUE. The UNC Professional Employment Program (PEP) spearheaded a culminating project through a musical play entitled “Enchanted: A Dream Untold” at the UNC Sports Palace on Feb. 27 to 28, 2017. The plaw was directed by Dr. William Espejo and Clemente Peña. (Photo and words by Johnell B. Cabusas)

UNCeans’ performance in TOSB ‘highest in history’ BY jOSHUA JAMES R. DIÑO

UNCeans made history in the seventh installment of the annual Ten Outstanding Students of Bicol (TOSB) as three Education students make it in the final cut, overpowering other universities and colleges within and outside the Bicol Region that bagged at most one slot only.

Cristia Shiena S. Amparo, fourth year Bachelor of Secondary Education (BSEd), Major in English; Juvin M. Durate, fourth year BSEd, Major in English, Minor in Filipino; and Christine Mae I. Valencia, fourth year BSEd, Major in English, ranked second, sixth, and tenth, respectively in the TOSB, organized by Ako Bicol Partylist since 2010, held last March 9 in Aquinas University, Legazpi City.

The awardees believe that a lot of these breakthroughs proved how UNC, in its commitment to educate the youth, the future generations of Filipinos who will shape the country, has become a powerhouse where students are trained to lead, to utilize every potential there is, and to reach highest excellence not only in school but also in life.

“This honor is not only for myself but also for the entire UNC community… It is one way of inspiring the

Bicolano youth to continue to serve the students in a way that they can.” Amparo said.

Nominated by the university, they underwent screening through deliberation of credentials, elimination, and interviews.

In the past selections, UNCeans were consistent placers and delegates in the said event, ranking first in 2010, in 2014, and in 2016.

In addition, the Ten Outstanding Student Teachers (TOST) of Bicol hailed two UNCean placers for this year and the American Chamber of Commerce – Philippines Business Leadership Training (AMCHAMPBLT) named one UNCean delegate. These marked a rampage of breakthrough both in the regional and in the national scenes.

Joshua Arsenio V. Espiritu III, last year’s TOSB first placer and a Bachelor of Elementary Education, Major in Special Education; and Amparo placed in the TOST, organized by the Philippine Association for Teachers and Educators - Region V, and the Council of Deans for Teacher Education - Region V, held last Feb. 17 at Legazpi City Science High School, Legazpi City.

Furthermore, Daniel Angelo D. Miradora, third year Bachelor of Science in Business Administration, Major in Financial Management, breaks as one of the final delegates of the AMCHAMPBLT, which will be held on April 21-30 in Makati City.

In order to recognize exemplary performance of the students in the academic and co-curicular activities, the University of Nueva Caceres (UNC) College Departments organized their respective undergraduate recognition days.

Four departments who organized such activities, namely: College of Business and Accountancy (CBA), Engineering and Architecture (EA), Arts and Sciences (AS) and Education (CED).

CBA recognized its student achievers on the 23rd of February at 5:30 PM. The CBA faculty and staff, awardees wearing their corporate attires, together with their parents attended the annual Magnate Awards Ceremony.

Meanwhile, CED spearheaded its 15th Golden Torch Awards Assembly held on March 10 at 1:00 PM wherein awardees and their parents attended and received their awards. During the same date,.

A day after, AS also conducted its undergraduate recogniton ceremony entitled 3rd Dolores H. Sison Awards which was held at the Social Hall which started at 1:00 PM. EA’s first ever Ingenium Awards Ceremony on the other hand commenced on March 13, 3:30 PM, at the Social Hall.

Weeks before each awarding ceremonies, student-achievers were nominated and were asked to pass summaries of their credentials. Certificates are required and nominees must not previously subjected to records of suspension.

Moreover, a university-wide Recognition Day Ceremonies was held on March 16, Sports Palace, to hail undergraduate awardees who excelled in both academic and non-academic pursuits.

this is not justice #NoToDeathPenalty

NEWS DEMOCRAT

19

Durante, Fenis commit to a sociopolitically active, progressive USG

BY RUBY JANE L. BANDOLA

This year’s polls made history as two renowned student-activists were elected to take hold of the University Student Government’s (USG) highest positions, granting President-elect Juvin Durante and Vice-President-elect Magello Rainer Fenis an opportunity to turn their envisioned socio-politically active and progressive student council into reality.

Results of the USG Elections 2017 last March 2 reflected significant margins for the presidential and vice-presidential posts. Durante (Bugkos UNC) garnered 1,316 votes against Liezel Amoroso’s (YLAW) 556; while Fenis pulled away with 1,426 votes from Darwin Yadao (Bugkos UNC) and Joan Redota (YLAW) who only received 298 and 281 votes, respectively.

USG as an avenue to rebrand student-leadership During campaign period, both Durante and Fenis emphasized the need to establish a USG capable of defending students’ rights and welfare even at the cost of going against the school administration, mobilizing student participation amidst the culture of apathy, and responding to socio-political issues through progressive actions and solutions.

“Leadership without social involvement is nothing,” Fenis said during his Hot Seat interview with The DEMOCRAT. Durante and Fenis’ brand of leadership can be attributed to their affiliations with progressive youth organizations. Durante has been an active member and volunteer secretariat for the College Editors Guild of the Philippines (CEGP), while Fenis is the current Regional Coordinator for Kabataan Party List (KPL).

“CEGP and being part of a student-publication, in general, taught me to immerse myself with the masses; that our lives as students are never disconnected with the lives of the common people outside the university.

It taught me how to be more concerned with students’ and people’s welfare,” Durante said.

The USG Elections 2017 outcome Despite the switch to an automated electoral procDespite the switch to an automated electoral process, the USG Elections 2017 recorded a 52.78% total voters turnout. Out of the 3,816-strong voting populace, only 2,014 exercised their right to suffrage.

Polls for the colleges of Business and Accountancy, Arts and Sciences, and Education were considered successful. The said departments will

PARTNERS FOR CHANGE. UNC-USG 2017-2018 President Juvin Durante (Bugkos UNC) and Vice-President Magello Rainer Fenis (Independent) proclaimed as victors of this year’s polls, both making history with a landslide win. The student body opted to overhaul the incumbent YLAW administration, granting Durante with 1,316 votes against opponent Liezel Amoroso’s (YLAW) 556 votes; and Fenis with 1,426 votes against Darwin Yadao’s (Bugkos UNC) 298 votes and Joan Redota’s (YLAW) 281 votes. (Photo by Johnell B. Cabusas, words by Ruby Jane Bandola)

be led by Governors-elect Cedrick Romales (Bugkos UNC), Norvin Delos Santos (YLAW), and Robert John Carillo (YLAW), respectively.

For the College of Engineering and Architecture (EA), the Student Election Commission declared a failure of elections. Even with the lack of opponents, the polls were short of 54 voters for Bugkos UNC’s line up to be proclaimed as winners.

“I am deeply saddened and disappointed not because we didn’t win, but because of the manifestation of student apathy amid our campaign for students to vote. Now, the greatest challenge lies upon the next administration to break the culture of student apathy, especially in our department,” said Khyrwin Hidalgo, EA gubernatorial candidate.

Student-leaders who will comprise the EA college board, along with that of the colleges of Computer Studies, Criminal Justice Education, and Nursing where no candidate ran, will be subject for appointment by the USG president-elect.

Moreover, this year’s polls included the selection of Constitutional Convention (ConCon) delegates who will assemble this summer to propose revisions and added provisions to the USG Constitution. This year’s ConCon will be led by Chairman Francisco Paulo Panergayo (Bugkos UNC) and Vice-Chairman Ara Jill Umali (YLAW).

TRUE COLORS. Waving the colors blue, yellow, and red, supporters of Bugkos UNC, YLAW, and the independent candidate Magello Rainer Fenis participated loud and proud during the USG Elections 2017 Grand Political Debate on March 1 at the Covered Courts. During the event, Dr. Armin Fullante, AVPSAS, emphasized that the debate must not just be a futile exercise of candidates’ vocal chords, but they must realize all the promises that they have been telling the studennts (Photos and words by Johnell B. Cabusas)

What to expect from the Durante-Fenis Administration According to Durante and Fenis, they have started working on their rapport and consolidating their plan of actions immediately after they were proclaimed as the polls’ winners.

Among the key changes they will implement is the reorganization of the USG Executive Cabinet which, under their administration, will be divided into several departments: Department of Student Welfare and Development; Department of Multimedia and Communications; Department of Trade and Industry; Department of Arts and Technology; Department of Interior and College Government; and Community Involvement and Awareness.

Durante and Fenis also eye the immediate revival of the Student Tribunal and Student Audit Commission – institutions that the incumbent USG failed to reestablish despite public demand.

Other features of their plan of action include: effective information dissemination through the “USG Hotline”, social media pages, and room-to-room campaigns; financial transparency and accountability; USG evaluation; alternative learning programs; passage of a Magna Carta of Student Rights; immersion and community extension service; and awareness campaigns addressing students’ concerns and issues.

20

DEMOCRAT NEWS

“One beat, one UNC”:

Ika-69 na UNC Foundation Day, idinaos

BY NOLI G. AMA

Upang ipagbunyi ang kaisahan ng bawat opisyal ng unibersidad, alumni, at mga estudyante, idinaos ang ika-69 na University of Nueva Caceres (UNC) Foundation Day na may temang “One Beat, One UNC” noong ika14-16 ng Pebrero.

Ayon kay Kenjie E. Jimenea, Director for Student Affairs, “ang tema natin ngayong taong One Beat, One UNC ay patungkol sa pagpapaibayo sa ating pangkalahatang pagkilos bilang isang komunidad, katuwang ang Ayala Education sa ating mithiin sa taong 2021,” [“the theme one beat one unc is all about fostering school spirit together with the Ayala Education because we want to show to the students, that as a community we are one in pursuing our 2021 goals”].

Bilang hudyat ng pagbubukas sa pagdiriwang, muling isinagawa ang mga taunang aktibidad sa unibersidad kabilang na ang Fun Run, pagbubukas ng mga exhibits, Thanksgiving Mass, Pep Rally, Basketball Unity Games at iba pa kung saan naging kalahok ang mga estudyante at alumni ng unibersidad.

Naging tampok sa unang araw ang Search for Mr. and Ms. University kung saan kinoronahan sina Joshua James Diño ng College of Engineering and Architecture at Princess Jane Plotado ng Senior High School bilang Mr. and Ms. University 2017. First runner-up sina Leo San Luis Labrador ng Senior High School at Jemina Nicole Cordial ng Junior High School, sumunod naman sina Nico Ogarte at Sarah Segundo Malanyaon ng College of Business and Accountancy bilang mga second runner-up.

University Fun Games ang bumungad sa ikalawang araw ng selebrasyon kung saan aktibong nakilahok ang mga estudyante at UNC faculty kasama na rin ang mga non-teaching staff.

Samantala, nagmistulang concert night ang gabi ng pangalawang araw, sa tulong ng UNC Campus Ministry at UNC Marching Band. Inorganisa nila ang Red and Gray Music Fest kung saan nagpasiklab sa nasabing concert ang Heterocomposer, Mangroove,

Gerome Gerome and other guys, Haste makes waste, Satellites, Limitless, For’Some, at pang Sweet Boyz.

Sa huling araw, pinuno ng sama-samang pwersa ng mga estudyante, alumni, at mga empleyado ng UNC ang kahabaan ng kalsada sa palibot ng unibersidad sa ginanap na University Parade.

Sinundan ito ng mass demonstration at community concert kung saan nagpakitang gilas sa pag-indak kasabay ng saliw ng iba’t ibang tugtugin ang mga kalahok, kabilang na ang mga departamento

ng elementarya, sekondarya, at kolehiyo.

“Mas magayon ngunyan ang celebration because all colleges, all departments, were part of the preparation, where they were given a chance to come up with activities in relation to the theme and we worked together as one community, as one family in insuring that all the activities will yield towards the theme One Beat, One UNC,” dagdag pa ni Kenjie E. Jimenea.

EMPOWERED UNC. Amidst the celebration of the hearts’ month, UNC commemorated its 69th Foundation Days with the theme “One Beat, One UNC” on Feb. 14 to 16, 2017. Officials, alumni, and students alike participated in different activities which forged camaraderie and school spirit within the campus (Photos and words by Johnell B. Cabusas)

Bagong Student Handbook, ihahain sa AY 2017-2018 NI MATTHEW L. LORESTO

Bilang tugon sa mga pagbabago sa unibersidad, pinangunahan ni Fr. Danilo T. Imperial, Vice President for Academics, Students, and External Affairs (VPASEA), sa tulong ng opisina ng Director for Student Affairs (DSA) at Assistant Vice President for Student Affairs and Services, ang pagbabago, pag-amenda, at pagdagdag sa mga probisyon ng kasalukuyang student handbook na nilalayong magiging epektibo simula sa susunod na akademikong taon 2017-2018.

“There is a need for us to revise, because there are provisions that are need[ed] to be amended, repealed; and there are also provisions that must be included, which are not present in the current student handbook,” ani Kenjie E. Jimenea, DSA,

ayon sa dahilan ng pagkakaroon ng rebisyon ng student handbook.

“Since nag-eevolve din ang university and may mga changes din na nangyayari, we also need to make sure that the provisions in the student handbook will be consistent [with] what is happening in the current situation of the university and the student[s],” dagdag pa niya.

Magkakaroon daw ng malaking pagbabago sa student handbook.

Ayon kay Jimenea, “Siguro marami, halos lahat babaguhin from the start, from the history up to the last page. There are laws that will be incorporated in the handbook lalong lalo na ang mga laws related sa Cyber Crime and I think even provisions from CHED policy will be included in the student handbook.”

Tugon pa niya, magkakaroon na rin ng parusa sa bawat paglabag sa mga probisyong nasa student handbook. Halimbawa na lang ay ang tungkol sa polisiya ng pagsusuot ng

uniporme at civilian clothes na may katumbas na community service sa bawat paglabag.

Bilang isa sa mga hakbang ng pagbabago sa student handbook, nagsagawa ng consultation meeting ang DSA sa mga lider-estudyante ng unibersidad noong nakaraang taon upang marinig ang kanilang suhestiyon at reaksyon sa mga probisyon ng bagong student

handbook.

Ang presidente ng University Student Government, bilang representante ng mga estudyante, ay bahagi rin ng committee na binuo para sa pagbabago ng student handbook.

Sa kasalukuyan, nakasalang na lamang upang maaprobahan ng Board of Trustees ang bagong student handbook.

Alimantak SUMMER 2017

CONTACT AND REACH US FACEBOOK:

The DEMOCRAT TWITTER:

@UNCTheDEMOCRAT YOUTUBE:

The DEMOCRAT GMAIL:

uncthedemocratofficial INSTAGRAM:

@uncthedemocrat

NEWS DEMOCRAT

21

UNC-USG ConCon lays out plans for new constitution

BY EMILAINE ANN A. CABRAL AND GABRIELLE D. FULLANTE

After five years of nonamendment of the University Student Government (USG) constitution, delegates of the Constitutional Convention laid out their planned amendments for the constitution including the integration of Magna Carta for students and the establishment of Student Audit Commission (StAC) and Student Tribunal (ST).

The delegates will also focus on the Constitutional Government (Legislative, Executive and Judicial) and on the Constitution of Liberty or the student rights.

On March 6, the Constitutional

Convention (ConCon) Delegates elected its new set of officers as follows: Chairman – Paulo Panergayo; ViceChairman – Ara Jill Umali; Secretary General – Van Artemus Orino; Asst.

Secretary General – Mary Rose Molate; Treasurer – Diana Mae Caceres; Auditor General – Angelica Rose Siano; Spokesperson – Patrick Jay Angeles; and Sgt. at Arms – Juan Miguel Bernardo and Wilhem Relleta.

Francisco Paulo Panergayo, the newly elected Chairman, talks about the goals of the delegates on how they will agree on their plans for the constitution.

According to Panergayo, they will observe parliamentary procedure in order to ensure majority rule, protect the rights of the minority, the absentees and individual members, provide order, fairness and decorum, and facilitate the

transaction of business and expedite meetings.

“Basically, we will not revise the constitution; we will just amend it,” Panergayo also added.

When asked regarding why he opted to still run as ConCon delagate even if he belongs to the graduating

class of 2017, Panergayo said that he sees ConCon as an avenue for him to apply the knowledge that UNC’s AB Political Science curriculum equipped him with.

To pass a provision, a simple majority (50% + 1) must be present and a quorum must be observed in order for the delegation to transact.

FSOFS celebrates Inter-OFS high participant turnout

BY GABRIELLE D. FULLANTE

After a year of inactivity, the Federation of Student Organizations, Fraternities and Sororities (FSOFS) celebrates a high number of participant turnout having 24 out of 40 organizations joining in this year’s 4-part InterOrganizations, Fraternities and Sororities.

Dominated by the Junior Philippine Institute of Accountants (JPIA) in the overall, the Inter-OFS is composed of four activities divided throughout the school year, namely the Academic Contests; the Gawad Kilyawan and the Sounds and Sights, which was sponsored by the Nu Kappa Phi-Nu

Kappa Beta and the Society of Junior Fellows; the Paskuhan; and the Fun Games.

The Part 1, composed of different academic tilts, had the Association of Political Science Students (APSS) emerging as winner followed by the JPIA and BBS. During the Part 2, the Society of Junior Fellows got the 1st award followed by the JPIA and APSS. In the Part 3, the JPIA got the 1st place followed by the APSS, the Peer Facilitators Organization and Philippine Society of Mechanical Engineers. The Part 4 was won by the JPIA followed by the EPT and the Junior Bankers and Financiers Association.

This year’s Inter-OFS was concluded in a Solidarity Dinner hosted by the FSOFS and joined by different organizations last Feb. 16 at the Covered Courts.

HUNGER GAMES. PSME overpowers all other organizations on the 3-on-3 volleyball, one of the events featured in the Paligsayahan: Kusog 2017 on Jan. 31 to Feb. 2 at the UNC Covered Courts. Other events that consist the three-day affair are: Amazing Race; Four-way Tug of War; Messagge Relay; Minute to Win it; Three-point Shoot Out; Squabble; Modified Triathlon; and Human Snakes and Ladders. (Photos and words by Johnell B. Cabusas)

BICOL’S BEST. Overpowering all other participating universities from Bicol and National Capital Region (NCR), Fancisco Paulo Panergayo was hailed as the Tournament’s Overall 1st Best Adjudicator during the Bicol Intervarsities (BIVs) 2017. Panergayo was able to top off his performance during the first BIVs last 2015 where he was recognized as the Tournament’s Overall 3rd Best Adjudicator (Photo courtesy of the UNC Debate Society, words by Ruby Jane Bandola)

UNC DS is one of Bicol’s best

BY PRECIOUS KACY D. FARAON

Since its creation in 2014, the University of Nueva Caceres Debate Society (UNC DS) has bagged multiple awards and recognitions in tournaments and has proven that it is one of the best debate organizations across the Bicol region.

It was further evidenced by the two national-level debate tournaments recently conducted.

On Nov. 17-21, 2016, the second Bicol Debate Open was held in UNC with the theme “Heroes and Villains”. It used the British Parliamentary debating format wherein one team is composed of two individuals.

Advancing to the semi-finals were Ruby Jane Bandola, Bachelor of Science (BS) in Accountancy, and Trisha Anne Pasaba, BS Library Science. Quarterfinalists were Hazel Agapito, BS Political Science; Dioma Francis Durante, Bachelor of Laws; and Mikka Andrea Villamil and Alexandra Marie Beniga, both from Senior High School (SHS).

UNCean overall best speakers

were Bandola, third, and Pasaba, eighth, making them the only ladies who snagged places in the Top Ten Best Speakers of the whole tourney.

Teofilo Enriquez (SHS) was a breaking adjudicator.

Moreover, DS also went for the Bicol Intervarsities, hosted by the Bicol University in Legazpi City, Albay on Jan. 27-29, 2017 with the theme “Beyond Debate”, incorporating the Asian Parliamentary format, with one team having three individuals.

The team who advanced on the semi-final round was Team ‘Pangako Mo Walang Hanggan, Bakit Andyan Ka Sa Dulo’, composed of June Lorenz Capin (SHS), Bandola, and Pasaba.

Bandola was named Overall 3rd Best Speaker.

Ronnie Aluzan (SHS) and Enriquez were both Open Quarter Finals and High School Grand Finals Adjudicators.

Meanwhile, Francisco Paulo Panergayo, AB Political Science, was hailed as the Overall 1st Best Adjudicator.

Both of the aforementioned tournaments had been participated by institutions from the National Capital Region (NCR) and Region V.

22

DEMOCRAT SPORTS

MA

PR THE PR IDE OU D KE

Same as always, a very fine day to come out and play, to stretch some muscles, to sweat a lot more than usual, and to bring good competition in my neighborhood’s court.

Ironically, I just play, but I can’t come out.

BY MATTHEW L. LORESTO It’s nice to hear that our culture is evolving - that the inclusion and acceptance of the Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender (LGBT) people is attainable and feasible. However, unlike politics, entertainment industry, and business which is very welcoming for them, sports arena is not as such. In fact, discrimination is the usual ambiance.

It takes a lot of balls to come out like what Jason Collins, an American retired professional basketball player who played 13 seasons in the National Basketball Association (NBA), to tell the 5-letter statement –“I’m Gay.” And it takes also a dosage of acceptance and supports from the crowd when he finally did the bravest crossover in his entire life.

Same thing will happen if the society we live in is welcoming enough to accept the fact that sports’ courts are not just for straight men and women but to all who

were always a kind of ambiguous zone.”

This is how we created the barriers. In these cases, indirect acts of discrimination will surely hit those who are already out.

For example, Michael Sam was one of the promising players of his team that made him as the Defensive Player of the Year and he was expectedly to be drafted for a National Football League (NFL). loves sport as much as we do.

Unfortunately, he wasn’t drafted and this Based on studies, discrimination may be the reason why he came out as gay. among straight athletes and coaches or And this is another fight to win in order to officials is the key factor why they are still ensure that sports fully open their doors in their closet. The fear of for the LGBT people. rejection (46% of gay men One funny thing and 42% of lesbians), about this notion that bullying (49% of gay men gay in particular is not and 24% for lesbians), However, the acceptable in the field and discrimination from of sports is that they will fight doesn’t stop coaches and officials diminish the toughness (33% of gay men and of the team – or become after the athletes 14% of lesbians) are the distraction to their reasons they hide their teammates. This is very came out... true sexual orientation. superficial. Coming out as Unlike Jason gay, it doesn’t mean you society dictates Collins, Michael Sam, surrender all the talents the first football player you have. Like Sam, after that sports is a of University of Missouri he came out, he almost American Football team tripled his sack output at male bastion of came out to the public Missouri from 4.5 in his that he’s gay although to junior year to 11.5 in his assumed his teammates it is no senior year. big deal because on the This is because the heterosexuality. first place, he introduced more we feel free, the himself as gay and proud. greater the strong we like This might be unusual, but it only indicates to be. The increasing number of openly one thing. There is still hope for athletes gay athletes seems to be an innovation who are still hiding in their closets. Having –that first meets resistance before those a team culture that is welcoming for all wielding power understand the benefits. forms of diversity will help them to come The athletes themselves can make out while still in the team. Closeted players changes in this rough stereotype of the must need to feel safe and comfortable in sporting culture. Like Jason Collins, Michael order to be free and this might be the team Sam and any other openly gay athletes culture of Missouri Football Team. who made the decision to break the However, the fight doesn’t stop after the athletes came out. This is because the society dictates itself that according to Michael Kimmel, a sociology professor, “sport was a male bastion of assumed heterosexuality, whereas female sports

barriers are the instrument to change this oppressive culture. Sports is about talents not gender.

****** Same as always, a very fine day to come out and play, stretch some muscles, sweat a lot more than usual and bring some good competition in my neighbour’s court. And as it happens every day, my friend Donnie will come by to our house and invite me for a round. We have been playing since we graduated high school.

I’m a flat 6 and Donnie was a 5’8” tall. We’re gay but we’re legends on our own. I wish then, that someday, I wasn’t the kid in the classroom raising his hand and saying, ‘I’m different.’ If I had my way, someone else would have already done this. Nobody has, which is why I’m raising my hand to be free and make the pride proud.

Sources: http://www.biography.com/people/jasoncollins-21213471#out-of-the-closet http://www.sportsonearth.com/ article/173415950/lgbt-acceptance-gayathletes-in-sports http://www.philstar.com/ sports/2014/02/17/1291340/battle-gay-rightssports https://thinkprogress.org/whats-nextin-the-fight-for-lgbt-equality-in-sportsb63d1e6b3d64#.mx34bnqrk Out on the Fields: The First International Study on Homophobia in Sports

photos courtesy of google images page design & layout by RUBY JANE L. BANDOLA

DEMOCRAT SPORTS 23

Greyhound athletes nail PRISAA 2017

BY TRISHIA MAE F. JOB

After having a story book season during the division level, the Greyhounds howl yet another dream juncture during the Regional Private Schools Athletic Association (PRISAA) held last March 9-12 at the University of Northeastern Philippines, Iriga City.

“PRISAA is there to promote sports excellence and camaraderie among members of the school and also, to instill discipline through sports”, says Roel “Bing” Rosales, UNC PRISAA Coordinator.

The Region 5 wrapped the annual multi-sporting event with a total pull of 10 championships, a 1st-runner up, and a 2nd runner-up garnered from the following events: Taekwondo The Camarines Sur Taekwondo team snagged a total of 8 gold medals and was declared as the Over-all Champion for both PRISAA Taekwondo Men and Women category.

Despite the new rules that were introduced just before PRISAA, players contrived a way to adapt with the changes as Dennis Von Byron P. Gomez (Light Weight), Jake Darrel L. Constantino (Men Division), Kai A. Okajima (Fly Weight), Ralph Tan from Mariners (Welter Weight) for Men Category and Mia Jhenn Paulene S. Parra (Finweight), Leslie Mae E. Elen (Lightweight), Allysa Mae L. Mendoza (Flyweight), Trisha Anne S. Pasaba (Heavyweight) for Women

category, managed to come up with golden finishes.

Volleyball The Greyhound Volleyball Team proved no force can block their tremendous physical toughness as they remained undefeated throughout the three-day games.

Hearing leads from Engr. Elias Solis Jr., members - Ara Jane Abejo, Azaliah Briones, Twinky Marie Cano, Christine Mae Feolino, Erica Jhing Hular, Mary Rose Janoras, Mary Ann Naag, Ivy Praferosa, April Grace Rabaya, Kathline Rabaya, Julie Ann Salva, Vanessa Soliman and Nikka Veronica Verin, the team grabbed the Gold Medal and declared as the Champion for PRISAA Volleyball Women Category.

Lawn Tennis “With the cheer, “Let’s Go UNC, Let’s Go Greyhounds”, the need for me to play harder was motivated by my Greyhound blood.” A line from one of the players, Lucky San Jose, which proved its drive capacity as Greyhounds bagged the PRISAA Lawn Tennis Men Category.

With Jhon Philip Sergio piloting

their team, Shawn Michael Villamer, Lucky Joshua San Jose, Mark Daniel Villaseñor, were declared as the Champion for Tennis Men Category.

Table Tennis Fulfilling the duty as a Varsity player, Jane Margarette Bolo, Shaira Mapanao, Techie Jane Arojado, Shaina Mae Contante, and Jamie Rose Cambosa for the Team Event Women Category had proved responsible as they won Golds same with the Team Event for Men. Lean Roncesvalles and Remegio Alan Nacario also emerged in the momentum by winning Silver.

“Nothing really motivated me to play harder. It came to a point that I’ve realized that playing my game is already part of my life so it will always be on my timeframe”, a statement from Magello Rainier Fenis, Champion for Singles Men Category.

Sepak Takraw Notwithstanding the fact that some of the members are still newbies, the Greyhound Sepak Takraw Team sustained gravity as they pulled down other PRISAA participants and notched the Silver Medal as the 1st runner-up of the event.

The team is manned with a mixture of UNCean and Marinero race represented by Gerald Guevarra, Alacar Billy, Allen Kirt Montañez, Erhic Jay Vida, Gino Tuzon, Angel Zamudio, Joenaz Antonio, Jaron Tria, Mariners’ Michael

Morada, Tapan, and Villamante, coached

by Louie Arevalo Jr. Basketball Extra gym and shooting drills worked its way out for Greyhounds Basketball Team to have that workedhard-for Bronze Medal on their necks.

Together with their coach Alven Lumberio, Karl Kenneth Estrada, Carlo Caroche, Ian Bobier, Dennis Serrano, Russel Sese, Joshua Villaflor, Raymart Sanchez, Jerome Bobis, and Mark Gonowon, the team showed their everymorning-training-hardships during the actual game.

Chess Grey matters on Greyhound Chess Team with Aira Olleta, Oyen Ollos, Abegail Pajarillo, Mia San Lorenzo, and Nathalie Ruin of Women Category with Chuck Borja, Joshua Ojas, and Jaymar Fria garnering Gold on their boards. Karle Bandavia, also heightened winning Silver.

Swimming The Swimming Team, coached

by Roel Rosales, was automatically declared as the Champion having the most number of participants but they still have to undergo a time trial to determine those that would be qualified to compete for the Nationals.

The winning teams would represent Team Bicol for the National Competition to be held on April 23 at Iba, Zambales.

UNC, AdNU, NCF basketball teams collaborate for JMR Coliseum rehabilitation

BY JOHNELL B. CABUSAS

To raise funds for the rehabilitation of the Jesse M. Robredo (JMR) Coliseum and assist the students who were victims of Typhoon Nina, University of Nueva Caceres (UNC), Ateneo de Naga University (AdNU), and Naga College Foundation (NCF) unite for a series of friendly basketball games held at the UNC Sports Palace on Feb. 3, 9 and 24, 2017.

UNC Greyhounds faced its primary rival, Ateneo Golden Knights, on the first game. UNC Greyhounds tried to box their opponent out and take the lead throughout the game, but the Golden Knights kept an air ball and didn’t stop until the end of last quarter. Results of the match dribbles into a close match of 67-65 for the high school teams and 91-85 for the college teams, both in favor of AdNU. “Nahirapan talaga kami sa Ateneo, kasi kahit lumamang kami ng ilang points sa kanila, hindi talaga sila tumitigil hangga’t hindi matapos ang oras.” said Estrada, team captain of UNC. “Magandang experience itong friendly game na ito dahil through basketball nakakatulong kami sa mga nasalanta ng bagyo at sa pagpaayos

EVERY BOUNCE COUNTS. To help students affected by typhoon NINA and to rehabilitate the JMR Coliseum, the University of Nueva Caceres (UNC), Naga College Foundation (NCF) and Ateneo de Naga University (AdNU) initiated friendly-basketball matches sponsored by the Rotary Club of Naga and the City Government of Naga on Feb. 3, 9, 24, 2016 at UNC Sports Palace. Ateneo HS and Ateneo Golden Knights outplayed UNC-Mariners HS and UNC Greyhounds respectively during their match; 67-65 for juniors and 91-85 for seniors. (Photos and words by Johnell B. Cabusas)

ng coliseum, kahit man natalo sa mga games namin, masaya pa din kami na nakatulong kami sa ibang tao.” Estrada added.

Students from different schools flooded the UNC Sports Palace to witness the games.

Tickets were sold at Php 30.00

for regular and Php 1000.00 for VIP tickets, with proceeds to be allocated for the repair of JMR Coliseum.

“Kahit natalo tayo, panalo pa rin naman tayo dahil pumunta sila sa UNC at naipakita natin sa kanila kung gaano kaganda yung UNC in terms of school facilities, security

and syempre yung service that makes them comfortable watching the game,” Coach Bing said. “There is no difference between friendly game and championship game because they were shooting for the team and as pride of the school,” he added.