MAGAZINE
GRAFFITI WITHOUT GRAVIT Y
BINCKHORST STREET ART #5 2018
PANORAMA MESDAG STREET ART EDITION
BIER & BROOD GLASWERK, BINCKHORST FOTO: AKBAR SIMONSE
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
WELKOM!
BIJ DE NIEUWE EDITIE VAN HET THE HAGUE STREET ART MAGAZINE!
#5
OVER ONS THSA Magazine is een initiatief van The Hague Street Art; hét platform voor Street Art in Den Haag. Onze organisatie stimuleert beeldende kunst in de openbare ruimte,
Met trots presenteren wij alweer de vijfde editie van het The Hague Street Art Magazine. In deze editie lees je alles over de projecten van The Hague Street Art, de aangesloten artiesten en de laatste ontwikkelingen op het gebied van street art in Den Haag en omstreken! The Hague Street Art ging dit jaar nóg groter en nóg hoger! Een project dat zo bijzonder was dat het zowel de cover als de center fold van het magazine in beslag neemt, was de samenwerking met de European Space Agency (ESA). Op pagina 22 t/m 27 lees je waarom space de place to be is voor graffiti, inclusief een exclusief interview met Shane Sutton, de winnaar van de Graffiti Without Gravity Competitie. Terug op aarde is de Binckhorst zich in hoog tempo aan het ontwikkelen tot een heus street art-walhalla. Alles over de afgelopen en aankomende projecten vind je op pagina 16 t/m 21. Op het strand van Scheveningen werkten twaalf THSAartiesten op een wand van 120 (!) meter lang aan hun versie van het Panorama Mesdag (pagina’s 46 t/m 48). Hendrik Willem Mesdag, die inmiddels al meer dan een eeuw aan de verkeerde kant van het gras ligt, zou zeker trots zijn als hij zou weten dat zijn werk nog steeds jonge kunstenaars inspireert. Het was bijna onmogelijk om een selectie te maken uit de prachtige shots van onze eigen fietsende sniper Akbar Simonse maar dit is tóch gelukt: het resultaat zie je op pagina’s 8 t/m 11. Dit is niet de enige rubriek uit voorgaande magazines die inmiddels traditioneel tot de inhoudsopgave behoort; ook kun je weer alles lezen over het I Love HipHop Festival (pagina 40), de spandoeken van FC Den Haag (pagina 42) en welke artiesten zich als laatste aansloten bij ons platform (pagina’s 12, 15 en 29).
professionaliseert en etaleert jonge kunstenaars en voorkomt klad- en plakvandalisme. In het magazine documenteren wij de ontwikkeling van Street Art. THSA Magazine wordt mogelijk gemaakt door stichting Aight, Meldpunt graffiti, het Haagse Hip Hop Centrum, artiesten, vrijwilligers en natuurlijk onze adverteerders. Heeft u interesse om in ons magazine te adverteren, te doneren of ons op een andere manier te ondersteunen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via info@thehaguestreetart. nl. Kijk voor meer informatie op onze website: thehaguestreetart.nl
COLOFON Coverfoto: Shane Sutton en Darry Perier, garage Teleport Hotel (foto: Akbar Simonse) Redactie: Yscha Werdmuller von Elgg, Angelique de Steur, Iris Cats, Leo Heusdens, Ringo Mollinger Tekst: Maartje Valk Special thanks to: Akbar Simonse, voor zijn enorme fotografische bijdrage Ontwerp: Nick Jacobs
Natuurlijk hebben we ook weer gekeken hoe het eraan toegaat in de street art scene buiten de hofstad. Verschillende THSA-artiesten gingen met kwast en spuitbus over de grens (pagina 34 en 35) en projectmanager Ringo Mollinger stapte het vliegtuig in om een blik te werpen op alle legale én illegale straatdecoratie in Melbourne en Sydney (pagina 32).
CONTACT THE HAGUE STREET ART thehaguestreetart.nl info@thehaguestreetart.nl /thehaguestreetart
Dit alles en nóg veel meer lees je in het The Hague Street Art Magazine! Veel leesplezier en see you on the streets!
4
(070) 3852116
/thehaguestreetart
THEHAGUESTREETART.NL
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
INHOUD TEAM THSA 07
DEN HAAG ON TOUR
34
INTERVIEW ZESTA & PAGE33
36
STREET ART AWARDS
38
WILLIAM ROSEWOOD
32
I LOVE HIPHOP
40
SOZA
41
ADO DEN HAAG SPANDOEKEN
42
WHO’S NEW PART 3
43
BLOCK JAM
44
STADSBOERDERIJ DE GAGELHOEVE
45
BIER & BRAAD FESTIVAL
46
AKBAR’S CHOICE 08
WHO’S NEW PART 1: SOGO & ONEB 12 THSA PROJECTEN
13
TELEPORT HOTEL 16 BINCKHORST STREET ART 20 ESA: GRAFFITI WITHOUT GRAVITY 22
INTERVIEW: SHANE SUTTON
26
SOPHIA DEN BREEMS: LEGER DES HEILS 28 WHO’S NEW PART 2
29
TRUCK IN TRUCK
30
MELBOURNE SPECIAL (CITY REPORT)
32
5
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ADS
FLIRT WITH REALITY De Haagse choreograaf David Middendorp kreeg internationale bekendheid toen hij meedeed met de populaire televisieprogramma’s Britain’s Got Talent en America’s Got Talent, waar hij een finaleplek behaalde. Zijn werk werd op televisie en online gezien door ruim 100 miljoen mensen. De nieuwe avondvullende voorstelling Flirt with Reality flirt met andere werkelijkheden en speelt met techniek. Hoe ver kun je gaan?
ZUIDERSTRANDTHEATER ZATERDAG
20 OKTOBER 2018 20:00 UUR PREMIÈRE ZONDAG
21 OKTOBER 2018 14:30 UUR
KAARTEN WWW.ZUIDERSTRANDTHEATER.NL 070 88 00 333
WWW. ANOTHER KIND OF BLUE .NL
Noordwal 17
Den Haag www.artifac.nl
ARTWORK: Paul Boswijk
amazevr.nl
6
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
TEAM THSA RINGO MOLLINGER
PROJECTMANAGER & AANGESLOTEN ARTIEST BIJ THSA
“Een van mijn favoriete projecten is de wandschildering vorig jaar op het NDT (Nederlands Dans Theater). Het was een project waar echt alles wel voorbij kwam; van onzekerheid over de haalbaarheid en druk vanuit de politiek tot grote vreugde en alle media-aandacht na afloop. Het project was een ingewikkelde maar fantastische en leerzame puzzel om op te lossen. Wandschilderingen in de openbare ruimte zijn altijd en voor iedereen open. Een soort “open source” kunst voor iedereen. Ik heb een groot hart voor Den Haag en wil ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk murals in de Haagse openbare ruimte gerealiseerd worden.”
YSCHA WERDMULLER VON ELGG
PROJECTMANAGER EN PARTICIPATIEMEDEWERKER
“De projecten waarbij we samen met de kunstenaar het kunstwerk deel maken van de omgeving zijn voor mij de bijzondere projecten. Je hoort dan even bij een groep mensen die samenkomen om hun eigen omgeving te laten opleven door iets moois. Street art is veel meer dan alleen een kunstwerk op een muur: het kan een domino-effect aan positieve veranderingen met zich mee brengen.”
LEO HEUSDENS
PROJECTMANAGER & AANGESLOTEN ARTIEST BIJ THSA
“Een mooi project waar ik mee bezig ben, is het Binckhorst Street Art-project, waarvoor we veel street art aanbrengen in dit gebied. Het is superleuk om met zo veel verschillende artiesten tegelijkertijd bezig te zijn en contact te hebben met alle verschillende partijen in de Binck. Street art is voor mij de puurste vorm van kunst. Het kent geen restricties, het staat in de openbare ruimte en is van ons allemaal.”
ANGELIQUE DE STEUR
OFFICE MANAGER
“Street art blijft voor mij een onderdeel van de hiphopcultuur, iets dat mij enorm aanspreekt. Het mooie hieraan vind ik dat je van iets negatiefs iets positiefs kan maken door de omgeving te betrekken en van kunst een gemeenschappelijk goed kan maken. Daarnaast vind ik het belangrijk om de hiphopelementen van beeld, dans en muziek over te brengen aan de volgende generatie. Door de snelle groei van technologie en het leven in een kenniseconomie is kunst en samenwerking juist wat de mens uniek en onvervangbaar maakt!”
FACILITAIR MEDEWERKER
IRIS CATS
“Ik ben veel onderweg voor THSA. Met onze bus zorg ik ervoor dat de juiste materialen bij de juiste projecten worden geleverd en dat alles op rolletjes verloopt. Het is ook mijn taak om de legale graffitimuren in de gaten te houden. Ik vind het super tof om daar elke keer weer te zien wat er gemaakt wordt. Ik waardeer de tijd en moeite die mensen nemen om daar hun werk tijdelijk aan te brengen. Het is altijd een verrassing en er worden vaak echt geweldige dingen gemaakt!”
7
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
AKBAR’S CHOICE 10 GU
BERTUS & AMASE
“O N A R O LL” Akbar Simonse, aka de fietsende scherpschutter, kocht in 2005 zijn eerste camera en legt sindsdien alles vast wat hij het
BLEI
vastleggen waard vindt. Duizenden
BOTS ONE
mensen volgen zijn gigantische online archief op flickr (5164 foto’s and counting) gevuld met prachtige Street (Art) Shots. We zijn vereerd dat we wederom een selectie van zijn foto’s mogen presenteren in THSA Magazine #5. Bedankt Akbar Simonse, wij blijven fan van jou!
CALVE
INCA
ENS & BEYOND
ERIK & PEG
HORSE
HORSE
8
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
BOTS ONE
PATRICK DE LEEDE
DAZR & XTRACT
GO
JIM
KAOS
PATRICK DE LEEDE
9
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
WAG, KASR, FRIS
STAB
KBTR & STEEN
MIC
MESK
KBTR
DAL
RAKE STREKEN
ROTEN
10
MESK
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
STEEN
STEEN & KBTR
SERGE KB & SIMIAN SWITCH
SHAKE
MESK
PATRICK DE LEEDE
PEGO SENK
AKBAR ONLINE VOLGEN? FLICKR.COM/PHOTOS/AKBAR2 SCATS
11
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
WHO’S NEW?
PT.1
SOGO SOGO bestaat uit Sophia den Breems (illustrator) en Gordon Meuleman (fotograaf). Sophia en Gordon zijn beide ook al individueel aangesloten bij THSA. Gordons werk heeft hem al meerdere nationale en internationale publicaties en exposities bezorgd en ook Sophia’s ster is rijzende. Beide ingrediënten van dit goed gebalanceerde recept zoeken naar de grens binnen hun eigen vakgebied en doen deze graag verschuiven. Samen zijn ze dan ook nog breder inzetbaar, drijven ze elkaar tot het uiterste en vullen elkaar aan waar nodig. Dit enthousiaste Haagse duo is niet van plan het bij Den Haag
“DIT ENTHOUSIASTE HAAGSE DUO IS NIET VAN PLAN HET BIJ DEN HAAG TE HOUDEN EN GOOIEN ALLES IN DE STRIJD OM ZO VER MOGELIJK TE REIKEN.
te houden en gooien alles in de strijd om zo ver mogelijk te reiken. Volg #sogoshow voor de avonturen en check de website voor alle projecten www.sogo.show.
OneB OneB is naast kunstenaar imker.
Zijn focus lag aanvankelijk vooral op
Bijen en hexagonen zijn daarom steeds
typografie maar later zijn illustraties
terugkerende thema’s in zijn tekeningen.
een steeds belangrijkere rol gaan spelen.
Sinds zijn twaalfde werkt hij met stiften
De laatste tijd gaan steeds meer mensen
en spuitbussen. Later is hij andere grafi-
zijn muurschilderingen waarderen,
sche technieken gaan gebruiken om deze
daarom probeert hij zijn werk als zeef-
op straat toe te passen. Hij heeft veel
drukker en graffitischrijver steeds verder
met stencils gewerkt en gezeefdrukt
in elkaar te vlechten. Zijn aansluiting bij
voor de Haagse underground. Hij was
THSA is voor hem een logische volgende
jarenlang actief in vrijplaats De Vloek,
stap en een nieuwe uitdaging in dit proces.
waar hij veel verschillende creatievelingen ontmoet heeft en de meest uiteenlopende materialen uitgeprobeerde.
12
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
THSA PROJECTEN ARTDRENALINE
O’CASEY’S O’Casey’s op het Noordeinde is dé Irish Pub in
Ierse elementen. Artdrenaline, al jaren een grote naam
Den- Haag. Je kunt er terecht voor de beroemde en
en bekend om zijn realisme en 3D graffiti, maakte een
beruchte Pub Quiz, live muziek, live voetbalwedstrijden
ontwerp met een folkloristische Ierse Leprechaun (een
en natuurlijk Guinness. De eigenaar van de pub heeft in
soort mythische tuinkabouter die meestal met een
de tuin (grenzend aan De Paleistuinen) een buitenbar
klavertje vier rondholt). Een betere gastheer kan de
gebouwd en benaderde The Hague Street Art om het
‘O Casey’s zich niet wensen, cheers!
feest compleet te maken met een muurschildering met
JAWGEM
SALSA SHOP Als nieuwe horecazaak in Den Haag, midden in het centrum tussen tienduizenden restaurantjes, cafeetjes, frietzaken en clubs moet je zorgen dat je bij je opening opvalt. Jawgem heeft voor de Salsa Shop, een nieuwe Mexican street food-zaak, strakke raambelettering gemaakt om de voorbijganger naar de verse guacamole en taco’s te lokken.
13
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE MICHA DE BIE
AZIVO Ooit was het rubberfabriek Vredestein, vervolgens
De gemeente nam contact op met The Hague Street
het Azivo gebouw, en nu is het vooral een gebouw dat
Art om over een wandschildering te praten in een stijl
klaar is voor de sloop. Het pand dat bekend staat als
die de buurt aanspreekt. Na een aantal gesprekken
het “Azivo gebouw” in Houtwijk was een doorn in het
viel de keuze op Micha de Bie, door zijn geometrische
oog van de omwonende Hagenezen.
stijl, kleurgebruik en strakke lijnen. Hij maakte drie
Al zeven jaar staat het leeg en de verwaarlozing trok
schetsen waaruit gekozen kon worden en heeft ervoor
junks en criminaliteit aan. De omwonenden vochten
gezorgd dat het gebouw, in ieder geval voor de tijd dat
voor verbetering en hadden de wens om het pand dan
het nog bestaat, weer een beetje van de wijk is.
in ieder geval tot de sloop te verfraaien met kunst.
“WE NOEMEN HEM DE KONING VAN DE GEOMETRISCHE VORMEN EN PATRONEN. DIE TITEL HEEFT HIJ NU AL MEER DAN WAARGEMAAKT.”
ENIGMA GEOMETRICKS
ENIGMA HUISJE Enigma Geometricks stond in het vorige magazine
het basketbalveldje aan de Loosduinseweg staat
als één van de meest recent aangesloten artiesten
ongekend strak gepaint met wiskundige vormen en
bij platform THSA. We noemen hem de koning van
mandala’s. In de kleuren zwart, paars en goud staat
de geometrische vormen en patronen en die titel
het huisje nu te shinen in zijn omgeving. Dit elektri-
heeft hij nu al meer dan waargemaakt. Enigma
citeitshuisje is onderdeel geworden van onze street
Geometricks heeft het elektriciteitshuisje dat bij
art tour: thehaguestreetarttour.com
14
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
KINDERDAGVERBLIJF ZO De schutting tussen de speeltuin aan de Van De
Gelukkig bleek er aan fantasie geen gebrek en binnen
Wijckstraat en het peuterspeelveld van Kinderdagverblijf
no time was er een tropisch eiland en onderwaterwereld
ZO in Haagse Hout was behoorlijk aan verbetering toe.
getekend. Davy en Dario hebben deze mooie kinder-
De schildering die er ooit gemaakt was, was amper meer
tekeningen omgezet in een ontwerp dat vervolgens met
zichtbaar en werd regelmatig ontsierd door niet bepaald
de hulp van de kinderen op de muur is gezet. Op naar
kindvriendelijke leuzen. Kunstenaars Davy de Ronde en
mooie avonturen!
Dario Goldbach zijn met de jonge bezoekers van de kinderopvang gaan kijken wat ze hieraan konden doen.
“BINNEN NO TIME WAS ER EEN TROPISCH EILAND EN ONDERWATERWERELD GETEKEND.”
EERBETOON JOOP ROELOFS Joop Roelofs was gitarist en oprichter van de legendarische
zorgde ervoor dat het portret op het elektriciteitshuisje bij de
Haagse rockband Q65 uit de jaren 60. Graffiti artiest NEAR!
Soestdijkskade terecht kon. Leuk feitje, hier lag vroeger ook
besloot een portret te schilderen als eerbetoon aan de
de woonboot waarop ‘Kjoe’ repeteerde en ze hun grootste hit
rocker omdat diens gezondheid helaas achteruit gaat. In
‘The Life I Live’ componeerden. NEAR! en DESONE hebben
eerste instantie is dit portret op de muur bij de legale graffiti
dit eerbetoon nu op een meer permanente plek kunnen
muur bij de Mient geschilderd, maar dat was van tijdelijke
maken. Een terechte beslissing bleek, heel muzikaal
aard. Al snel waren ook wij van mening dat deze afbeelding
Den Haag was uitgelopen om de onthulling bij te wonen.
een permanente plek moest krijgen. Initiatief nemer Henk Augustijn, ondersteund door Gemeente Den Haag en THSA,
15
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
TELEPORT STREET ART HOTEL
In 2017 zijn we begonnen met de hotelkamers van het Teleport hotel voorzien van street art. Het aantal (muur)schilderingen staat nu op bijna dertig en groeit nog steeds.
ENIGMA GEOMETRICKS
MICHA DE BIE
“ZIN JE KAMER KUN JE GENIETEN VAN JE EIGEN WANDSCHILDERING, DOOR VERSCHILLENDE THSA-ARTIESTEN BINNEN DE THEMA’S “BINNENSTAD”, “SCHEVENINGEN” EN “HET KONINGSHUIS” ERWIN VERKADE
Het hotel, dat zich in het hart van de
indrukwekkende schilderingen voorzien.
Binckhorst bevindt, is de afgelopen tijd
Je hebt nauwelijks tijd om bij te komen
uitgegroeid tot een waar street art-
van deze indruk want bij binnenkomst
walhalla. Bij aankomst vallen de enorme
springt het werk van Erwin Verkade je on-
pilaren aan de pui van het pand als eerste
middellijk in het oog: de muurschildering
op. Artiesten Micha de Bie en Enigma
geeft alvast een voorproefje van de mooie
Geometricks hebben hun krachten
hofstad. In je kamer kun je genieten van je
gebundeld en deze grote jongens van
eigen wandschildering, door verschillende 16
TOBIAS “KLASH” BECKER HOFF
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ZESTA & PAGE33
“NEEM OOK EEN KIJKJE IN DE GARAGE WANT DAAR BEVINDEN ZICH NOG MEER GRAFFITIVERRASSINGEN VAN LOKALE EN EUROPESE ARTIESTEN. DARRY PERIER
LILY BRIK
ARSEK, BOOGIE EN ERASE
THSA-artiesten binnen de thema’s “binnenstad”, “Scheveningen” en “het koningshuis” gemaakt. Als je er dan nóg geen genoeg van heb, kun je altijd nog een kijkje nemen in de garage want daar bevinden zich nog meer graffiti-verrassingen van lokale en Europese artiesten. BRAD WATERS
17
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
JAWGEM ARTDRENALINE
JAWGEM
KAMER 817
SUZANNE VAN SOEST
TOBIAS “KLASH” BECKER HOFF
KAMER 801
KAMER 907
RAKE STREKEN
KAMER 707
AMIK
18
KAMER 901
KAME
ER 818
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
SOGO
KAMER 717
MICHA DE BIE
KAMER 904
RINGO MOLLINGER
19
KAMER 909
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
BINCKHORST STREET ART
De komst van de Rotterdamsebaan geeft de Binckhorst een flinke boost. Nieuwe horeca zoals Glaswerk en Capriole CafĂŠ trekt naar het gebied, en veel jonge ondernemers en start-ups vestigen zich in de verzamelpanden zoals de Caballerofabriek en Apollo 14.
Het Binckhorst Street Art-project is
Saturnusstraat leende zich hier perfect
mersbijeenkomst op gestemd kon worden.
eveneens losgebarsten en de eerste
voor. Binnen twee weken was de loods
Het huisje staat langs een drukke straat
mural voor dit project is gedaan door
voorzien van de gigantische tekst. In de
en omdat we natuurlijk geen ongelukken
niemand minder dan onze helden Bier
volksmond wordt zelfs al gesproken van
willen veroorzaken, is daar bij artiest- en
& Brood! The Hague Street Art heeft
het "Hollywood" teken van de Binck!
ontwerpkeuze rekening mee gehouden.
van de gemeente Den Haag opdracht
De verschillende facetten van de Binck-
gekregen meerdere muurschilderingen
Erwin Verkade werd uitgekozen om een
horst (jonge, creatieve ondernemers, oude
aan te brengen in de Binck. Ondernemers
ontwerp voor het elektriciteitshuisje op
ĂŠn nieuwe industrie) heeft Erwin samen-
kunnen bovendien gebruik maken van
de maanweg te maken. Hij kwam met drie
gebracht in een grafisch landschap. Hj
een 50% co-financieringsregeling om hun
ontwerpen waar tijdens een onderne-
heeft kleuren gebruikt die contrasteren
pand van street art te laten voorzien. De schildering van Bier & Brood is te vinden in de Fokkerhaven op de nieuwe wijnbar "Glaswerk". De gemeente Den Haag verhuurt Apollo 14 aan innovatieve en creatieve ondernemers die middels technologische en sociale innovaties bijdragen aan een betere wereld. Het gebouw bevindt zich midden in de Binckhorst. Artdrenaline en Graphic Sense zijn weken bezig geweest om het pand te voorzien van een schildering van de Apollo Maanlander. In het kader van Impact Economy wilde de gemeente de Binckhaven op een grootse manier op de kaart te zetten en de oude Reparco loods aan de
ERWIN VERKADE
ARTDRENALINE
ARTDRENALINE
20
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“IN HET KADER VAN IMPACT ECONOMY WILDE DE GEMEENTE DE BINCKHAVEN OP EEN GROOTSE MANIER OP DE KAART TE ZETTEN EN DE OUDE REPARCO LOODS AAN DE SATURNUSSTRAAT LEENDE ZICH HIER PERFECT VOOR.”
LILY BRIK
TOBIAS “KLASH” BECKER HOFF
maar ook naar elkaar toetrekken. Omdat
hierover meer in het interview op pagina’s
komende tijd in de gaten, want dit is
deze kleuren ook in de achterliggende
36 en 37). Op het parkeerterrein in de
nog maar het begin. Het ooit grijze
panden te vinden zijn, vormt het huisje nu
Fokkerhaven is in hun mural nu een
industriegebied verandert langzaam
een mooi ensemble met de omgeving.
stukje Zuid-Afrika te vinden!
in een kleurenwalhalla. Binnenkort zullen
Tobias “Klash” Becker Hoff nam het
De grootste muurschildering van de
Patrick de Leede ook de Binckhorst
elektriciteitshuisje bij de CabFab voor
eerste fase van dit giga project is tijdens
komen verrijken!
zijn rekening, ook hierbij kon er gestemd
het schrijven van dit magazine net van
worden op 3 verschillende ontwerpen
start gegaan. Deze zal ‘het verhaal van
waar hij in ieder geval “een sprong van
de Binck’ uitbeelden. Aan twee kanten
verleden naar heden” in verwerkte.
van het Stedin pand aan de Wegastraat
onder andere Angst, Darry Perier en
zal een werk gemaakt worden door Lily Zesta & Page33 zijn twee artiesten
Brik en Karski & Beyond. Ook de pilaren
uit Zuid-Afrika, die bij THSA kwamen
van het Teleport Hotel (pagina 16) zijn
aankloppen om kennis te maken (lees
deel van dit grote project. Hou THSA de 21
Wil je gebruik maken van de co-financiering in de Binck of meer informatie, neem dan contact op via info@thehaguestreetart.nl
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
GRAFFITI WITHOUT GRAVITY
Wat krijg je als de European Space Agency (ESA) en The Hague Street Art hun krachten bundelen? Een uniek crossover project tussen Street Art en ruimte(vaart)onderzoek.
STREET ART IN SPACE
De ESA houdt zich bezig met ruimtevaartprojecten, onderzoek naar de aarde en de ruimte, ontwikkeling van technologie gebaseerd op satellietsystemen en nog veel meer. Ze zijn continu op zoek naar nieuwe manieren om bewustzijn te creeëren voor het werk dat hun organisatie verricht en deze keer vormden zij daarvoor een team met THSA. Tien top straatkunstenaars, het neusje van de Europese zalm, werden uitgenodigd om op 18 mei 2018 een meesterwerk te painten op een canvas van 2 bij 2 meter voor de Graffiti Without Gravity Street Art Competition. Naast de tien grote namen kregen twee aanstormende talenten een wildcard, die toegewezen werden door een jury. Twaalf lege doeken stonden op de vroege ochtend van 18 mei te
“DE EERSTE PRIJS IS EEN HEEL SPECIALE: EEN KANS OM GEWICHTSLOOSHEID TE ERVAREN TIJDENS EEN PARABOLISCHE VLUCHT.”
wachten in space to be Noordwijk (“Dutch City of Space”, hier ligt namelijk het technische hart van de ESA en ook het bezoekerscentrum van de ESA), tot de artiesten hun op ruimteonderzoek geïnspireerde piece erop zouden spuiten. Op 11 juni werd de winnaar van de competitie bekend gemaakt door de ESA: Shane Sutton uit Dublin.
22
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ALLE FOTO’S: ESA: G.PORTER
DE DEELNEMERS:
Shane was een van de deelnemers
van de ESA aan overgehouden.
via de wild card, en wist de jury – een
De tweede en derde prijs gingen naar
mix van experts van de ESA en Street
Mc Cenz uit Engeland en Lily Brik
Art – en het publiek te overtuigen
uit Spanje. Alle werken worden een
ARSEK & ERASE (BG)
met zijn schitterende weergave van
heel jaar tentoongesteld en daarna
een astronaut met naald en draad in
verkocht of teruggegeven aan de
BOOGIE (DE)
de ruimte. De eerste prijs is een heel
kunstenaars.
BRAD WATERS (UK) (WILDCARD) ONEDUO (BE)
speciale: een kans om gewichtsloosheid te ervaren tijdens een paraboli-
Natuurlijk moeten er ook bedankjes
DARRY PERIER (FR)
sche vlucht. Deze Novaspace zero-G
uitgedeeld worden:
vlucht, die vanuit Bordeaux vertrekt,
• Studio Livingston voor het
WELIN (DK)
maakt een drie uur durende “rol-
designen en bouwen van de
lercoaster” vlucht waarin normaal
website speciaal voor dit event:
uitrusting wordt getest voordat deze
www.graffitiwithoutgravity.com/
echt de ruimte in gaat.. Leuk weetje:
• Montana Cans, ’s werelds grootste
het vliegtuig heeft als bijnaam de
merk spray paint, voor het
vomit comet “kotskomeet”: have fun
sponsoren van alle benodigdheden
Shane! Naast natuurlijk eeuwige
• LemonShots voor het creëeren
roem heeft Shane er ook een opdracht
van de spot on aftermovie
23
LILY BRIK (ES) MR CENZ (UK) BUSTART (CH) THSA ARTIST SERGE KB (NL) SHANE SUTTON (IE) (WILDCARD) RESER (IT)
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
SHANE SUTTON
Lang keihard werken en dan op het goede moment op de goede plek zijn. Dat is wat Shane Sutton, een autodidact geboren in Ierland, overkwam toen hij zijn kans greep op Graffiti Without Gravity. Alle artistieke disciplines die hij zich door de jaren heen eigen gemaakt heeft, smolten er samen.
INTERVIEW
1 Vroeg in zijn carrière werkte hij als
In Dublin werkte Shane zich op als editor
freelance illustrator en grafisch ontwerper,
voor uitzendmedia en leerde alles over
en leerde hij zichzelf hoe Deluxe Paint en
post-productie en film. Toen een vriend
Photoshop te gebruiken voor animatie.
een idee had voor een documentaire,
Hij gebruikte wel 24 lagen om een animatie
werden alle koffers weer ingepakt en
van één seconde te maken. Dit monni-
vertrokken ze naar Thailand. Op locatie
kenwerk oogste veel bewondering in het
kocht hij een camera en begon “fight or
bedrijf waar hij op dat moment werkzaam
flight” te filmen en co-regisseren. Na
was, en hij werd er gepromoveerd tot
twaalf maanden (dit duurde misschien
video editor. In 2001 pakte hij zijn biezen
ook wel zo lang omdat Shane tijdens het
en ging naar Australië om er te freelancen
filmen nog moest
als motion designer en editor. Down under
uitvogelen hoe de
volgde hij een cursus schilderen met
apparatuur eigenlijk
olieverf, maar pas toen hij terugkeerde
werkte) had hij
naar Dublin pakte hij dat echt op met het
driehonderd tapes
schilderen van verschillende stadsgezich-
van elk veertig
ten. “Schilderen met olieverf was voor mij
minuten en kostte
echt een manier om deel te worden van
het editen hem
mijn werk als kunstenaar. Overdag was ik
anderhalf jaar
aan het editen en werken met computers
van zijn leven.
elkaar heen (de techniek die hij kende
om mijn brood te verdienen en ’s avonds
Hij was behoorlijk creatief in het editen
uit het animeren met photoshop) om
schilderde ik als hobby.”
en gebruikte verschillende lagen over
bijvoorbeeld emoties te benadrukken.
“OVERDAG WAS IK AAN HET EDITEN EN WERKEN MET COMPUTERS OM MIJN BROOD TE VERDIENEN EN ’S AVONDS SCHILDERDE IK ALS HOBBY.”
De film won uiteindelijk meerdere awards en Shane werd ook genomineerd voor beste editor bij de Irish Film and Television Awards (IFTA) in 2010, waar hij echt tussen de grote jongens stond. Zijn hart was altijd blijven liggen bij illustreren, maar zijn liefde voor street art kwam pas echt tot leven toen hij in de jaren negentig samen met een vriend met graffiti in aanraking kwam. Ze hingen altijd rond in een gamehal waar ze laser tag speelden. Ze raakten er aan de praat met de eigenaar en kregen hun eerste betaalde street art-klus aangeboden. Shane’s vriend painte de graffitiletters en hijzelf deed De Terminators. 26
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“WAT IK ZO TOF VIND AAN STREET ART IS DAT DE STRAAT JE CANVAS IS: JE KAN HET ECHT NERGENS ANDERS MEE NAAR TOE NEMEN.” P. DE MAAGT
“Street art was altijd een dingetje dat ik
Momenteel is street art echt zijn favoriete
Android”, inspireerde hem tot het maken
“erbij” deed omdat computers en doeken
genre. “Wat ik zo tof vind aan street art is
van deze plushe robots, “de techno
nou eenmaal meer voorhanden waren.
dat de straat je canvas is: je kan het echt
twist op de traditionele teddybeer”, die
Pas een paar jaar na die eerste klus
nergens anders mee naar toe nemen. De
kinderen nieuwsgierig helpen maken naar
begon dat te verschuiven.”
afmetingen zijn natuurlijk gigantisch en
technologie. Shane wil daarnaast nog
als het dan eenmaal op de muur staat,
meer sociale- en community art projecten
Astronauten zijn momenteel Shanes
laat je het achter. Of het nu voor altijd
doen, waarbij hij kinderen leert street art
favoriete onderwerp. Op de vraag waar
blijft staan, of op een gegeven moment
te maken en te documenteren.
deze fascinatie vandaan komt, antwoordt
weer weggehaald wordt, het gaat zijn
hij: “Eigenlijk teken ik ze gewoon voor
eigen leven leiden.” Zijn ultieme street art
Deze multigetalenteerde duizendpoot is
de lol. Ik vind het leuke beelden die tot
droom is het painten van een NASA raket.
altijd aan het leren en op zoek naar nieuwe
de verbeelding spreken.” Hij kwam ook
Shanes astronaut leidde natuurlijk ook
technieken en inspiratiebronnen. Zijn
redelijk willekeurig op het idee: hij zat
tot de winst bij de Graffiti Without Gravity
advies aan alle street artists to be? “Ga
vast op het vliegveld van Munich toen
competitie in Noordwijk waar hij via de
ervoor. Je weet nooit wat er gaat gebeuren
de vulkaan op IJsland uitbarstte. Hij was
Wild Card deelnam. Met zijn gebruik van
als je met iets nieuws begint, maar als je
op zoek naar nieuwe inspiratie toen zijn
verschillende lagen met spuitbussen en
gewoon blijft proberen komen de kansen
oog viel op het dak van het vliegveld waar
kwasten, gooide hij hoge ogen en won de
vanzelf op je pad.”
een astronaut op geschilderd was. Hij
ticket voor de parabolische vlucht.
maakte vervolgens veel op astronauten gebaseerde schilderijen. Deze stukken
De artiest is ook druk bezig met zijn
trokken zelfs de aandacht van Banksy,
“teddybots”. Zijn olieverfschilderij van
die Shane een shout out gaf op twitter.
een robot op een roltrap, “Paranoid 27
www.shanesutton.com
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
SOPHIA DEN BREEMS
LEGER DES HEILS
“SOPHIA HEEFT OOK HAAR STEMPEL GEDRUKT OP DE BINCKHORST, DAT ZICH IN RAZEND TEMPO AAN HET ONTWIKKELEN IS TOT HET HAAGSE STREET ART GEBIED.
De naam van Sophia den Breems zingt
Sophia heeft ook haar stempel gedrukt op
veelzijdigheid van het Leger des Heils
rond in Den Haag: steeds meer grote,
de Binckhorst, dat zich in razend tempo
naar voren: portretten van de oprichter
voorheen lege muren zijn door haar onder
aan het ontwikkelen is tot het Haagse
van het Leger des Heils, William Booth, en
handen genomen. Highlights zijn de
Street Art gebied. Het Leger des Heils op
icoon majoor Bosshardt, en de alle soor-
grote wandschildering op het “Hart van ‘s
de St. Barbaraweg 4 is dankzij haar een
ten hulp die ze bieden: daklozenopvang,
Gravenzande” winkelcentrum, natuurlijk
muurschildering rijker. De samenwerking
steun voor jonge moeders, de soepbus,
de Chuck Deely mural in de tramtunnel
kwam tot stand via Hans Mahler van het
jeugdzorg, kledinginzameling et cetera.
en onlangs het Panorama Mesdag 2.0 in
Meldpunt Graffiti. Gewapend met potten
Rijd door de Binckhorst en deze wand-
Scheveningen.
verf en kwasten is Sophia met een klein
schildering kun je niet missen.
legertje vrienden op bloedhete dagen komen painten. In haar ontwerp komt de 28
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
WHO’S NEW?
WILLIAM ROSEWOOD PT.2
teel werkt hij aan zijn grootste sculptuur tot nu toe: een vierhonderd kilo wegende spiegelbol met
Op zijn zeventiende ging William
een diameter van twee meter, be-
Rosewood naar de Willem de
schilderd met zijn geliefde tancho
Kooning Academie in Rotterdam
koi. Vanaf september 2018 is dit
waar hij zich specialiseerde in com-
werk, Together We Are, te zien in het
mercieel illustreren. Hij studeerde
nieuwe beeldenpark in Park Vreugd
af, maar zijn bijdehante karakter
& Rust in Voorburg, lees hierover op
maakte hem dat niet altijd makke-
pagina 39.
lijk. Inmiddels is deze jonge artiest vijfentwintig en hangt zijn werk op toonaangevende kunstbeurzen in Basel, Dallas en Miami. Zijn inspiratie haalt hij uit de grote meesters als Caravaggio en Jeroen Bosch, en ook de natuur is aanwezig in al zijn werk. William pint zich niet vast op één genre en is constant op zoek naar nieuwe uitdagingen. Momen-
JULIE DE RUIJTER
creëren is voor haar een onmisbare vorm van expressie. Ze wil zich de komende tijd meer gaan focussen
Nadat ze afstudeerde als modeontwerpster aan de
op het helende aspect van kunst. Ze is ervan over-
KABK te Den Haag werkte Julie de Ruijter aan projec-
tuigd dat het werk zowel een afspiegeling is van het
ten als MOAM voor HEMA, en werd haar werk verkocht
onderbewuste van de kunstenaar, als een spiegel voor
door o.a. WDSTCK en Art Europe. Inmiddels heeft ze
de toeschouwer.
zich voornamelijk gestort op schilderen en illustreren. Haar fascinatie voor vrouwen en hun sensuele aard maakt een belangrijk deel uit van haar werk. In het grillige, grafische handschrift van Julie, kunnen steeds nieuwe lagen en details ontdekt worden. Intuïtief
“IN HET GRILLIGE, GRAFISCHE HANDSCHRIFT VAN JULIE, KUNNEN STEEDS NIEUWE LAGEN EN DETAILS ONTDEKT WORDEN.”
29
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
Vijf verschillende Europese landen, zeven steden en twee beschilderde vrachtwagens: dat is het recept van de “truck in truck roadshow” van het Zwitserse collectief Urbane Kunst. Op een ochtend in augustus deed deze rijdende expositie Den Haag aan.
TRUCK IN TRUCK
In de grote vrachtwagen staan op planken
naast de trucks ook nog voldoende ruimte
elkaar heen. Vinden de artiesten het na
tegen de zijwanden allemaal miniatuur-
om wat panelen te painten, waarop Spel,
al hun werk niet zonde dat het dan weer
vrachtwagens, van vouwkarton, die ook
SDM en Moshe zich hebben uitgeleefd.
over wordt gespoten door een andere
zijn beschilderd. De opvallende karavaan
BustArt en co konden hun geluk niet op
artiest in een andere stad? We vroegen
tourt door Europa en laat op locatie
toen er als klapper op de vuurpijl een
het Ringo, die de vraag weglachte met
lokale kunstenaars de trucks met graf-
enthousiasteling kwam aanrijden in een
“gelukkig hebben we de foto’s nog” en
fiti bespuiten. Er werd in de Binckhorst
klassieke Amerikaanse bak die ze onder
“het is een hobby; je kan ook gaan vissen”.
geparkeerd en Haagse artiesten Sense,
handen mochten nemen. De vrachtwa-
Dazr, Angst, Serge KB, Ringo, Zesta en
gens worden op elke locatie weer
Page33 konden losgaan. Op het braaklig-
overgeschilderd, wat aan het eind van
gende terrein naast de Binckhaven was er
de tour resulteert in zeven lagen verf over 30
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“DE VRACHTWAGENS WORDEN OP ELKE LOCATIE WEER OVERGESCHILDERD, WAT AAN HET EIND VAN DE TOUR RESULTEERT IN ZEVEN LAGEN VERF OVER ELKAAR HEEN.“
Na Den Haag vervolgde de optocht van
Street Art Museum en de kleinere brengt
street art trucks zijn weg weer naar de
Urbane Kunst terug naar hun thuishaven
zevende en laatste stad, Amsterdam,
Zwitserland.
waarna zowel de grote vrachtwagen als de miniatuurtrucks hun eigen bestem-
De samenwerking met Urbane Kunst
ming krijgen. De miniatuurtrucks worden
kwam tot stand met hulp van THSA vriend
teruggestuurd naar de artiest die ze
BustArt en “Honey Badger Decks” (su-
beschilderd heeft, en mocht het collectief
pervette custom skateboards, check dus
onderweg geïnteresseerde kopers tegen-
hun website!). De dag werd afgesloten
komen, worden zij in contact gebracht
met een BBQ waarbij de conclusie werd
met de kunstenaar. De grote truck blijft in
getrokken: Den Haag is helemaal klaar
Amsterdam als onderdeel van het
voor street art-events. 31
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
MELBOURNE SPECIAL y Cit r t o p re
Het nieuwe jaar goed beginnen heeft onze Ringo Mollinger nog nooit zo letterlijk genomen: op 1 januari vertrok hij met zijn partner om 10.00 uur ’s ochtends naar Schiphol voor een vakantie naar Australië.
De reis down under begon in Sydney, waar
In Melbourne was dit anders. Naast de
niet schoongemaakt. Als je van street art
het direct opviel dat men grote waarde
scene die hier heel actief is, is de infra-
houdt, moet je je echt buiten de gebaande
hecht aan (straat)kunst én typografie.
structuur ideaal voor graffiti en street
paden begeven en in deze kleine straat-
Het is goed zoeken naar cafés of
art. Elke grote straat heeft ook een klein
jes zijn: dit zijn de plekken waar je leuke,
speciaalzaakjes waar handgeschreven
broertje in de vorm van een straatje dat
authentieke tentjes tegenkomt. De vele
menuborden en muurschilderingen
er parallel achter loopt. Als, bijvoorbeeld,
indrukwekkende werken van lokale én
ontbreken want die zijn er nauwelijks.
Johnsen Street de hoofdstraat is waar al
internationale artiesten komen natuurlijk
Dat bijna alles wat je op straat ziet in
het verkeer rijdt, ligt erachter Little John-
niet uit de lucht vallen: een beetje rese-
opdracht is aangebracht en daardoor
sen Street. De “little streets” zijn smalle
arch blijkt dat de stad er ook snel bij was.
wel erg “clean” is, is eigenlijk ook de
straatjes met veel bars, restaurants en…
Al in 2004 werd een mega, internationaal
enige kritiek die je zou kunnen hebben
héél veel street art en graffiti! In sommi-
stencil festival georganiseerd en in 2005
op de street art in de grootste en oudste
ge van deze straatjes wordt dit allemaal
verscheen er een documentaire (RASH)
stad van Australië.
oogluikend toegestaan (enkele ervan
over de scene in Melbourne.
worden zelfs gezien als Halls of Fame) en 32
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“DE “LITTLE STREETS” ZIJN SMALLE STRAATJES MET VEEL BARS, RESTAURANTS EN… HÉÉL VEEL STREET ART EN GRAFFITI!
Het blijft bizar om je aan de andere kant van de wereld in zo’n ultra Westerse stad te begeven. Naast het feit dat je 24/7 in korte broek kunt lopen en altijd een strand in de buurt hebt, is een bezoek qua street art dus echt een dikke aanrader. Je moet alleen wel even sparen en geen strafblad hebben.
33
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
THSA-artiesten zijn niet
DEN HAAG ON TOUR
alleen actief in de Haagse straten, maar wereldwijd.
ENIGMA GEOMETRICKS Hongarije
Kaiser
ENIGMA Ozora Festival Hongarije
KARSKI & BEYOND Kroatië
Tobias “Klash” Becker Hoff en Micha de Bie waren bij PillaAr 12, een eenmalig en uniek volksfestival onder het viaduct van de A12 in Antwerpen. Ze deden mee aan de grafiti-jam op de 82 (!) zuilen van het viaduct in Wilrijk. Het werk van Serge Kortebroek is te vinden in Gent en Kaiserslautern (DE) en hij deed in Wiesbaden (DE) een collab met Simian Switch. Karski & Beyond ging de grenzen over naar Kroatië en Enigma Geometricks woonde in Hongarije het Ozora Festival bij.
34
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
SERGE KORTENBROEK & SIMIAN SWITCH
Wiesbaden(DE)
rslautern(DE)
SERGE KORTENBROEK
Gent(BE)
“OVER DE HELE WERELD WORDT STREET ART EEN STEEDS MEER GEWAARDEERDE KUNSTVORM. ONZE ARTIESTEN MOGEN REGELMATIG HUN TAS INPAKKEN OM OVER DE GRENS TE WERKEN!”
MICHA DE BIE & TOBIAS “KLASH” BECKER HOFF
35
Gent(BE)
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
INTERVIEW
ZESTA & PAGE33 Op een middag halverwege juni, ging op het kantoor van THSA opeens de bel. Voor de deur stonden twee Zuid-Afrikanen die wilden weten waar ze legaal konden painten. Ondanks dat dit een nogal ongebruikelijke gang van zaken is, hebben de THSA projectmanagers hun werk bekeken en waren daar behoorlijk van onder de indruk. Toevallig was er nog een plekje vrij bij de graffiti jam tijdens I Love HipHop op Parkpop waar ze aan mee konden doen en later zijn ze nog voor wat projecten ingezet: er staat tenslotte niet elke dag zoveel talent zomaar voor de deur. JENNIFER SCHENSE
Zesta & Page33 (Byron en Elaine) hebben inmiddels heel wat indrukwekkend werk gemaakt in Den Haag! Wanneer raakten jullie geïnteresseerd in street art en wanneer begon het zelf creëren? Zesta: In 2000 ontdekte ik dat ik graffiti typografie echt vet vond. Al op school was ik veel aan het tekenen en toen ik spuitbussen ontdekte, voelde ik meteen dat dit medium echt bij me paste. Als ik ermee werk, kom ik echt in een flow en natuurlijk ligt street art dan voor de hand. Page33: De eerste keer dat ik een spuitbus oppakte was in 2011 en ik viel meteen als een blok voor dit medium. Wegstappen van het canvas, je laten inspireren door de omgeving en directe interactie met de community vind ik zó bevrijdend voelen. Werken jullie veel samen aan muurschilderingen? Page33: Byron en ik komen uit twee heel verschillende creatieve werelden, dus het kostte wat jaren om te leren hoe we het beste samen kunnen werken. Een goede partner maakt het werk zeker veel leuker, dus we grijpen iedere kans om samen te painten. Zesta: We geven elkaar veel ruimte om te groeien in onze eigen stijl. We houden er allebei van om te experimenteren met
nieuwe dingen waardoor we ook samen
Zesta: Ik combineer het liefst verschillende
groeien. Op een grote muur vullen we
stijlen zoals realisme met abstracte en
elkaar goed aan, en is het eindresultaat
grafische stijlen. Strak, beheersing en
iedere keer weer uniek.
detail zijn belangrijke begrippen voor mij. Ook probeer ik vaak een humoristische
Kunnen jullie je stijl beschrijven?
twist te geven aan karakters, dieren,
Page33: Portretten maken is zeker een
landschappen en architecturale elementen.
van mijn lievelingsbezigheden en felle kleuren, patronen en texturen, waar-
Wie of wat inspireert jullie?
schijnlijk heeft dat te maken met mijn
Zesta: Kleur, contrast en flow houdt
Zuid-Afrikaanse roots, vinden ook altijd
ons aan de gang. Het liefst communiceer
hun weg in mijn werk. Ik ben opgeleid in
ik via mijn werk een boodschap van
de mode en ik vind het dan ook leuk om
positiviteit of eenheid in mijn werk, en
mijn onderwerpen met fashion aan te
gebruik ik humor om dat te doen. Veel
kleden en accesoires toe te voegen.
van mijn werk bevindt zich in publieke
36
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
gelegenheden, daar ben ik me erg bewust van. Ik wil graag dat mensen zich kunnen vinden in mijn kunst, daarom laat ik ook echt de stad/omgeving op me inwerken. Elaine: Mensen die ik bewonder en respecteer, portretteer ik het liefst. Onze Zuid-Afrikaanse achtergrond speelt een belangrijke rol in ons werk, we willen zo graag het gevoel van eenheid versterken, en mensen helpen de filosofie van een collectieve natie waar iedereen gelijk is te omarmen. Hoe verhoudt de street art in Johannesburg zich tot die in Den Haag? Byron: In Zuid-Afrika zijn veel grote talenten, en de kwaliteit, die doorgaans al best hoog ligt, groeit. De afgelopen jaren kwamen er flink wat grote kansen onze kant op en konden we werken met
“HET IS ECHT BELANGRIJK DAT ER MEER LEGALE PLEKKEN KOMEN WAAR ARTIESTEN KUNNEN OEFENEN EN WAAR DE JEUGD KAN KOMEN, ZODAT DE STREET ART COMMUNITY GROEIT EN TALENT ZICH KAN ONTVOUWEN.” Vaak voelen communities veel eigenaar-
Wat is de indruk die jullie graag op
schap, zowel bij street art als graffiti,
Den Haag willen achterlaten?
en zijn ze erg beschermend. Wel is het
Zesta: We zijn niet zo gefocust op onze
verstandig om heel politiek georiënteerde
“legacy”, waarschijnlijk omdat we veel
muurschilderingen te vermijden.
meer met het maken zelf bezig zijn. Wat mij elke dag motiveert om uit bed
clienten zoals Netflix, Land Rover, Jaguar, GHD, Intel en Palladium. Mond tot mond reclame helpt om nieuwe clientèle aan te spreken en we steken 100% procent van onze tijd in ons werk. Als we niet aan het painten zijn, zijn we nieuwe projecten aan het schetsen of aan het werk op doek. Luck is hard work meets opportunity. Wat is de invloed van street art in jullie land? Zesta & Page33: Veel Zuid-Afrikanen omarmen street art, en als ze het ergens niet mee eens zijn laten ze het ook weten.
Wat is jullie ultieme street art doel?
te komen en gaan painten is mijn passie
Zesta & Page33: We willen graag door-
voor kleur en kunst. Toch zijn we ons ook
gaan met reizen en onze kunst delen met
echt bewust van het feit dat onze kunst
meer mensen in meer steden en landen.
zich bevindt in de openbare ruimte, en
Ook vinden we het belangrijk dat we
houden we daar ook echt rekening mee.
doorgaan onze vaardigheden te blijven
Street art bestaat niet zonder interactie
ontwikkelen. Naar Den Haag komen is een
met het publiek. Elke keer weer als we
geweldige ervaring voor ons geweest.
een muur hebben beschilderd, krijgen we feedback waaruit blijkt dat mensen street
Zou je iets willen veranderen aan de
art omarmen en het als een verrijking van
street art in Den Haag?
de omgeving beschouwen. Muurschilde-
Zesta & Page33: Zowel in Den Haag als
ringen worden vaak op zichzelf staande
in Zuid-Afrika zou street art meer met
bezienswaardigheden, die ervoor zorgen
de stad kunnen integreren. Het is echt
dat de omgeving een gevoel van
belangrijk dat er meer legale plekken
eigenaarsschap gaat ontwikkelen.
komen waar artiesten kunnen oefenen en waar de jeugd kan komen, zodat de street art community groeit en talent zich kan ontvouwen.
instagram.com/page_thirty3 instagram.com/zesta_jhb
37
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
STREET ART AWARDS
WINN
Dit jaar was de eerste editie van het POW! WOW! festival Rotterdam, een giga street art event wat werd afgesloten met de Street Art Awards Benelux!
POW! WOW!
E R!
De kunstwerken van meer dan 70 top street art-artiesten waren te bewonderen in het Vierhavensgebied. Daarnaast waren er ook nog knallende optredens, fiets- en wandeltours langs de muurschilderingen en sportactiviteiten. In dezelfde stad werd het weekend afgesloten met de Street Art Awards Benelux. In het Theater Rotterdam kwamen kunstenaars, street art organisaties én street art fans bij elkaar om deze kunstvorm te vieren. Bier en Brood wonnen de prijs voor de beste mural van de Benelux + ABC eilanden voor hun kunstwerk op het Nederlands Dans Theater in Den Haag. Vorig jaar mocht Den Haag al de prijs mee naar huis nemen toen Karski & Beyond de ‘Dutch Mural’ wonnen. Dit jaar viel kunstenaarsduo Bier en Brood in de prijzen. 38
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
TOGETHER WE ARE
William Rosewood is één van de nieuwste aanwinsten van platform THSA en daar zijn we trots op! Deze jonge kunstenaar, 25 jaar, is hoewel zijn naam anders doet vermoeden, geboren en getogen onder de rook van Den Haag in Leidschendam.
WILLIAM ROSEWOOD
“IN DEZE SERIE GEBRUIKT WILLIAM TANCHO KOI (TANCHO STAAT VOOR HET INDIVIDU) OM DE KERN VAN DE MENSELIJKHEID TE SYMBOLISEREN.”
Zijn allernieuwste werk “Together We
liam tancho koi (tancho staat voor Het
ka, Zuid-Amerika, Europa, Azië, Afrika
Are”, een mega spiegelbol met een di-
Individu) om de kern van de mense-
en Oceanië) en William is bezig nog vijf
ameter van twee meter en een gewicht
lijkheid te symboliseren: alle mensen
van deze sculpturen te realiseren op
van circa 400 kilo, staat in een zwart
zijn hetzelfde en toch zo verschillend
de andere werelddelen en zo een klein
stalen frame te schitteren in Park
tegelijkertijd. Wie de bol goed bekijkt,
steentje bij te dragen aan interna-
Vreugd en Rust in Voorburg. De bol
ziet dat er zes vissen rondzwemmen
tionale verbinding. We are together
heeft hij beschilderd met koi karpers.
met een rode stip en deze hebben ze
werd “Together We Are”. Ga het zien in
Het sculptuur behoort tot zijn serie
niet zomaar. De vissen met stip staan
Voorburg en hopelijk snel in de rest van
PI=INFINITY. In deze serie gebruikt Wil-
voor de zes continenten (Noord-Ameri-
de wereld. Go William!
39
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
I LOVE HIPHOP
“ACHT VETTE GRAFFITI-ARTIESTEN HEBBEN DE MUREN ELK IN HUN EIGEN STIJL IN EEN LIVE JAM VOORZIEN VAN STREET ART.”
Elk jaar organiseert Stichting Aight het
Dit was een behoorlijke uitdaging omdat
waar de hele dag breakdancers hun skills
knallende 5-daagse I Love HipHop Festi-
ze binnen moesten werken op een grote
showden. Acht vette graffiti-artiesten
val (ILHH) in Den Haag. De programmering
wand zonder spuitbussen. Die challen-
hebben de muren elk in hun eigen stijl in
varieert van optredens tot masterclasses
ge was aan deze artiesten welbesteed;
een live jam voorzien van Street Art. Op de
en filmavond tot stand-up comedy. Deze
Maedist is één van THSA meest veelzij-
linkerwand waren Maedist, Jade, Spel en
editie was The Hague Street Art er ook
dige artiesten en Graphic Sense is een
Jim aan het werk te zien en op de rechter-
weer bij om de graffiti-scene te verte-
echte oude rot in het Haagse old school
wand Moshe, Dazr, Talib en bovendien ook
genwoordigen. Op verschillende locaties
graffiti-vak. Halverwege de avond stond
nog twee artiesten uit Zuid-Afrika: Zesta
werden grote wanden neergezet waar
hun art van de muur te knallen.
& Page33 die beide heel toffe portretten
(live) op gepaint werd.
hebben gemaakt. Meer info over het Parkpop, één van de grootste gratis festi-
Zaterdag 23 juni stonden Maedist en
vals van Europa en ook de laatste dag van
Graphic Sense in de foyer van het Paard
ILHH, vond plaats op zondag 24 juni. Twee
van Troje de bezoekers te verwelkomen
mega wanden van 36 meter lang stonden
met een drie meter hoge graffiti-wand.
aan weerszijden van het Hip Hop Podium, 40
I Love Hip Hop festival vind je hier:
WWW.ILOVEHIPHOP.NL
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
SOZA “MET HET HAAGSE ICONEN PROJECT IN HUN ACHTERHOOFD HEBBBEN DE KUNSTENAARS DE STATUSHOUDERS UITGEDAAGD TOT HET BEDENKEN WIE DE ICONEN UIT HÚN WERELD EIGENLIJK ZIJN.”
Sociale ondernemers, maatschappelijke organisaties en creatieve initiatieven moeten er samen met de statushouders en buurtbewoners een bruisende community creëren, wat de ontwikkeling van het Central Innovation District (CID) een enorme push moet gaan geven. Het CID is het
Vanuit VORM ontwikkeling en MRP Development heeft het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de enorme steenkolos tegenover station Laan van NOI, een nieuwe bestemming gekregen. Sinds maart 2018 wordt het bewoond door statushouders (vluchtelingen met een verblijfsstatus) en jonge Hagenaars.
gebied tussen en rondom de stations Den Haag CS, HS en Laan van NOI en vormt het
Daan Wille en Mike Freeke gebombardeerd
leverde enorm veel enthousiaste reacties
economisch hart van Den Haag en de regio.
met ideeën die ze zoveel mogelijk hebben
op, op naar de volgende!
gebundeld om zo tot een krachtig ontwerp
Aan de andere kant van het gebouw is
De inbreng van betrokkenen heeft The
te komen. Met het Haagse Iconen project
Erwin Verkade bezig geweest. Op de poort
Hague Street Art altijd hoog in het vaandel
in hun achterhoofd hebbben de kunste-
van SoZa is nu de CID skyline te zien met
staan en ook in dit project speelt het een
naars de statushouders uitgedaagd tot het
de stations CS, HS en Laan van NOI, “Het
belangrijke rol. Om van dit gebouw een
bedenken wie de iconen uit hún wereld
Strijkijzer”, “De Netkous” (de trambaan op
mooie en bruisende omgeving te maken,
eigenlijk zijn.
de Prinses Beatrixlaan), de ministeries BZK en justitie aan de Turfmarkt en winkelcen-
is (onder andere) THSA benaderd om hier een rol in te spelen en samen met
De eerste muurschildering, waar een aan-
trum New Babylon. Door middel van stem-
de statushouders tot een aantal mooie
tal grote spelers uit Soedan, Syrië en Erit-
men is Erwins ontwerp uitgekozen en eind
muurschilderingen te komen. In een aantal
rea zijn weergegeven, siert inmiddels één
augustus werd de mural officiëel onthuld
participatierondes werden de kunstenaars
van de buitenmuren van het SoZa pand.
door de wethouder van Mobiliteit, Cultuur
Tobias “Klash” Becker Hoff, Davy de Ronde,
De participatie en het prachtige resultaat
en Strategie Robert van Asten.
41
ADO DEN HAAG SPANDOEKEN
“FC DEN HAAG HEEFT DE PLAY OFFS BEREIKT EN DAAROM NU ÉXTRA UITGEPAKT.
We zijn hartstikke trots dat ADO nog een van de weinige clubs is waar de spandoeken met de hand worden gespoten (check magazine #4 voor een groot artikel gewijd aan deze doeken). FC Den Haag heeft de Play Offs bereikt en daarom nu éxtra uitgepakt. Vol trots presenteren wij een selectie van de vetste spandoeken. Hup ADO hup, laat de auievaah nie in zèn hempie staan!
42
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
WHO’S NEW?
NEAR! Sinds NEAR! in 1980 door de documentaire Style Wars met graffiti in aanraking kwam, beheerst het zijn leven. Acht jaar PT.3
later wordt hij landelijk bekend met zijn ingezonden stukken in Freestyle (het eerste graffiti-magazine van Nederland). Deze stukken maakten indruk: dertig jaar later wordt hij er nog steeds weleens over aangesproken. Met zijn herkenbare en unieke characters en portretten maakt NEAR! al snel naam in de (inter)nationale graffitiscene. Bijna wekelijks waren zijn producties te bewonderen op vele plekken (o.a. “hall of fames”, graffiti-festivals en graffiti-jams) in Nederland en België. Stad en land afreizen om zijn kunsten te vertonen, heeft hij wel een beetje gehad en daarom maakt hij alleen nog graffiti in zijn eigen woonplaats. Hierdoor heeft hij ook meer tijd voor zijn ande-
“MET ZIJN HERKENBARE EN UNIEKE CHARACTERS EN PORTRETTEN MAAKT NEAR! AL SNEL NAAM IN DE (INTER) NATIONALE GRAFFITISCENE. “
re passies, want naast graffiti houdt NEAR! zich ook bezig met portrettekenen, illustreren en grafische vormgeving.
een duister randje. , Hij is constant bezig zichzelf uit
NWAY
te dagen en het interessant voor zichzelf te houden. Zijn favoriete uitspraak is “rustig aan, blijven gaan”.
Het werk van Nway is heel divers en tegelijkertijd altijd duidelijk van zijn hand met een herkenbare stijl en lijnwerk. Deze Haagse artiest maakt objecten van hout en werkt met graffiti (zowel stencils als met de vrije hand). Hij schildert op doek, werkt digitaal én heeft zijn eigen kledinglijn waar ook de ‘Haagse Straat Ooievaar’ onderdeel van is. Zijn werk is heel intuïtief en kan zowel abstract zijn en vanuit pure expressie, maar ook kan er een duidelijke boodschap inzitten De kunst van Nway kan omschreven worden als een gestructureerde chaos met een positieve vibe maar soms ook met
43
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
BLOCKJAM “BLOCKJAM BIEDT JONGEREN DE KANS HUN TALENTEN TE ONTDEKKEN, TE ETALEREN EN VERDER TE ONTWIKKELEN. ”
Stichting Aight organiseert samen met jongeren,
hun talenten te ontdekken, te etaleren en verder te ont-
wijkorganisaties en Gemeente Den Haag de culturele
wikkelen. Daarnaast worden er activiteiten georganiseerd
urban evenement Blockjam in verschillende Haagse
waarbij jongeren tijdens het evenement vragen kunnen
stadsdelen. Dit jaar is er ook voor het eerst in Leidschen-
stellen aan professionals op het gebied van gezonde
dam-Voorburg een Blockjam georganiseerd.
vrijetijdsbesteding, diverse sportverenigingen, wijkactiviteiten en werk- en toekomst. Blockjam brengt jongeren,
Blockjam is een participatief, cultureel, creatief, informa-
talenten, wijkorganisaties en stadsdelen bij elkaar.
tief en sportief evenement waar jongeren uit de wijk zelf Wil je ook meedoen? Check de website:
aan mee kunnen organiseren en biedt jongeren de kans
BLOCKJAM-DENHAAG.NL
44
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
STADSBOERDERIJ
DE GAGELHOEVE Stadsboerderij De Gagelhoeve staat in stadsdeel Segbroek en is bij veel Hagenezen bekend. De stal van de boerderij werd al in de vorige eeuw gebouwd en is populair bij de buurtbewoners. Chef en Goos (twee kleine varkentjes) zijn de sterren van de weide, en er zijn ook koeën, geiten, konijnen, cavia’s, een “greencourt” speeltuin, een moestuin en een kruidentuin.
DE KINDEREN KWAMEN MET HET IDEE OM DE MUUR EN DE PRULLENBAKKEN BIJ DE BOERDERIJ TE LATEN PASSEN DOOR ER KLEINE DIEREN EN GROEN OP TE SCHILDEREN.
Een van de muurtjes bij de boerderij,
maken en gebruiken, en geoefend bij
om met ze te oefenen om met echte
aan de kant van de Kamperfoeliestraat,
een Legale Graffiti Locatie (LGL).
graffiti-spuitbussen om te gaan. Ze
werd vaak getagd of op andere manie-
Tijdens de eerste knutselmiddag
leerden hoe je lijnen kunt zetten, vlak-
ren illegaal versierd en daarom was
hebben de kinderen verteld over de
ken in kunt kleuren en sjablonen kunt
THSA benaderd om samen met Studio
boerderij, de dieren en de activiteiten
gebruiken. Razendenthousiast heeft
Dario (Dario Goldbach) en het jonge
die ze er doen. De kinderen kwamen
ieder vervolgens zijn eigen prullenbak
publiek van De Gagelhoeve deze muur
met het idee om de muur en de prullen-
bij de boerderij beschilderd en samen
te verven.
bakken bij de boerderij te laten passen
hebben ze de muur versierd. Dankzij
door er kleine dieren en groen op te
hun inzet wordt er niet meer getagd en
In een aantal participatierondes
schilderen. De week die erop volgde
passen de muur en prullenbakken weer
hebben de kinderen ideeën op gedaan
heeft Dario de kids meegenomen naar
bij de gezellige sfeer van de boerderij.
en geleerd hoe ze sjablonen moeten
de LGL bij het Skatepark op de Mient
45
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
v
BIER & BRAAD FESTIVAL
“SPECIAAL VOOR DEZE DEMO WERDEN ER OOK EEN TRAILER EN EEN BOOT BESCHIKBAAR GESTELD OM VAN ART TE WORDEN VOORZIEN.”
Op vaderdag 17 juni 2018 vond de derde
The Hague Street Art was er uitgeno-
boot beschikbaar gesteld om van art te
editie van het Bier en Braad Festival
digd om een Street Art demonstratie en
worden voorzien. Ringo Mollinger nam de
plaats in de Binckhorst. Barbecues
een graffiti-workshop te geven aan de
trailer voor zijn rekening, en Bier & Brood
stonden te roken en het bier ijskoud te
bezoekers van het festival. Op de kade
(die zich voor deze gelegenheid hadden
wezen: de kade bij Kompaan was omgeto-
van de Binckhaven konden kids leren hoe
omgedoopt tot Bier & Boot) de boot.
verd tot een stoere mannen (en vrouwen!)
dat eigenlijk moet, een spuitbus vasthou-
walhalla. Het festival is ieder jaar vrij
den, en op het naastgelegen kavel werd
Om het feest helemaal compleet te
toegankelijk en de programmering ramvol:
een demo gedaan door THSA-artiesten
maken, mochten festivalbezoekers
live optredens van Haagse bandjes tot een
Sophia den Breems, Gordon Meuleman,
meehelpen de laatste hand te leggen
boottocht door de Binkhorst.
Ringo Mollinger, Erwin Verkade, Nanne
aan de gigantische Binckhaven signing,
Boere en Bier & Brood. Speciaal voor deze
het “Hollywood” teken van de Binck!
demo werden er ook een trailer en een
(Zie pagina 21)
46
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ADS
47
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ADS
48
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
ONZE ACTIVITEITEN WORKSHOPS The Hague Street Art biedt verschillende graffiti/street art workshops voor kinderen vanaf 10 THE HAGUE STREET ART TOUR Wist je dat onze tour de grootste publieke expositie van Den Haag is? The Hague Street Art, samen met het Gemeentemuseum en het stadsbestuur, realiseerde een project waarbij 2000 vierkante meter aan muren en elektriciteit huisjes werden beschilderd met street art om illegale graffiti, posters en vandalisme te voorkomen. Dit project zorgde ervoor dat het stadsdeel een schonere, veiligere en kleurrijke omgeving werd voor haar inwoners. Deze street art tours leiden je door het Haagse stadsdeel Segbroek waar de kunstwerken in de openbare ruimte te vinden zijn, geschilderd door lokale, nationale
jaar en volwassenen op locatie of in het Haags Hiphop Centrum. De workshops worden aangeboden als een eenmalige activiteit voor school, een bedrijfsuitje of tijdens een festival, maar ook als een traject als aanvulling van een aantal lessen op school. Onder begeleiding van een van een professioneel graffitikunstenaar/docent worden verschillende technieken uitgelegd en gaat men rechtstreeks op een canvas of een legale graffiti wand buiten aan de slag. Daarnaast worden er in het Haags Hiphop Centrum ook graffiti kinderfeestjes aangeboden en is er elke zondag middag graffiti les voor kinderen vanaf 8 jaar.
VOORLICHTING The Hague Street Art heeft samen met de afdeling Meldpunt Graffiti van de Gemeente Den Haag een voorlichting ontwikkeld over graffiti en street art. Leerlingen leren hierbij alles over legale- en illegale graffiti en wat hierbij komt kijken en is speciaal ontworpen voor leerlingen van groep 7 , 8 en het eerste jaar van het middelbaar onderwijs. Het is een eenmalige les die wordt gegeven door een Street Art kunstenaar, aangevuld met een unieke DVD. De voorlichting wordt aangeboden door de Gemeente Den Haag en is geheel kosteloos. Maak er een complete dag van en boek er een
en internationale kunstenaars
graffitiworkshop of één van onze
tussen 2009 en 2015.
andere activiteiten bij!
De The Hague Street Art Tour is op verschillende manieren te bezoeken: onder begeleiding van onze gidsen die je meer kunnen vertellen over de unieke kunstwerken, via de interactieve kaart op de website (www.map.thehaguestreetarttour.com), of met de gedrukte kaart. See you on the streets!
INSIDE Vorig jaar is de eerste groepsexpositie, INSIDE, van The Hague Street Art georganiseerd waarbij de bij ons aangesloten kunstenaars hun werk kunnen exposeren en verkopen. De expositie biedt een diversiteit van veel verschillende stijlen en werkwijzen in één ruimte. Ook dit jaar kan je weer een feestelijke opening verwachten!
49
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
PANORAMA MESDAG STREET ART EDITION
In het kader van Feest aan Zee, de jaarlange viering van tweehonderd jaar Scheveningen als badplaats, is The Hague Street Art aan een wel heel bijzonder project begonnen. Twaalf verschillende THSA platformartiesten werken aan een nieuwe versie van het Panorama Mesdag.
In 1881 schilderde Haagse kunstschilder
Artdrenaline, Ringo Mollinger, Maedist,
Het Panorama Mesdag Museum is blij
Hendrik Willem Mesdag dit panorama
Bier & Brood, Karski & Beyond, Tobias
met dit project en volgens Martijn van
schilderij, een vergezicht op de Noordzee,
Becker Hoff, (onder) Marilou Klapwijk,
Delft (directeur van het museum) zou
de dùinûh, Scheveningen en De Haag. Het
Micha de Bie, SoGo (Sophia den Breems
Hendrik Willem Mesdag zich gelukkig
is een van de oudste panorama’s in de
& Gordon Meuleman), Graphic Sense,
hebben geprezen als hij had geweten dat
wereld, met een indrukwekkende omvang
Jawgem en Erwin Verkade namen elk tien
zijn werk ruim een eeuw later nog een
van 14 meter hoog en 120 meter lang. Die
meter van de wand voor hun rekening en
inspiratie zou zijn voor jonge kunstenaars.
omvang was meteen de eerste uitdaging
stonden op het zand om hun visie op het
voor THSA, want waar zet je een wand van
Panorama Mesdag te laten zien.
120 meter lang neer? Het antwoord lag voor de hand: op het strand!
m 120 g! l an
50
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“12 ARTIESTEN NAMEN ELK TIEN METER VAN DE WAND VOOR HUN REKENING EN STONDEN OP HET ZAND OM HUN VISIE OP HET PANORAMA MESDAG TE LATEN ZIEN.
51
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
52
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
“BEKEND OM ZIJN PUNTMUTS EN PERSOONLIJKHEID MET VEEL VERSCHILLENDE VERSCHIJNINGEN EN UITDRUKKINGEN LEGDE KBTR DE LAATSTE HAND AAN HET 120 METER KUNSTWERK.
53
THE HAGUE STREET ART MAGAZINE
The Hague Street Art magazine wordt uitgebracht door Stichting Aight voor The Hague Street Art Hét platform voor jonge creatievelingen, straatkunstenaars en graffiti artiesten.
THEHAGUESTREETART.NL
#5 2018