HSE LIFE januari 2012 by The WAT Group B.V.

5 HEALTH, SAFETY & ENVIRONMENT MAGAZINE for Gas & Oil industry

januari 2012

On your marks, get set,...

go! pagina 2

In dit nummer:

DE HSE LIFE UNIO FOUNDATION

WE HEBEN NU DE KANS...

VERVANGEND WERK...

OVER ‘VERSCHILLEN’ GESPROKEN

12 GOEDE GEZONDHEID

26 SNEL VERANDEREN

en meer...

HOE INGEWIKKELD

Voorwoord

D, HOE ONOVERZICHTELIJK KUN JE HET MAKEN? Stel, je wilt van A naar B. Al rijdend, fietsend of lopend kom je bij een rotonde. En dan? Wie er voorrang heeft op wie, is in de verkeersregels geregeld. Toch richt elke gemeente de rotondes op haar grondgebied bij voorkeur op een heel eigen manier in. In het beste geval zijn rechten en plichten van de respectieve weggebruikers –al dan niet onder alle omstandigheden zichtbaar of begrijpbaar- aangegeven met borden en markeringen. In de meeste gevallen zijn zij echter aangewezen op eigen interpretaties, aannames of inschattingen. Geen wonder, dus, dat er juist op rotondes zoveel ongevallen gebeuren. Sla er de statistieken misschien eens op na; ze liegen niet.

Zou het anders kunnen? De vraag stellen, is haar beantwoorden. Zelfs het ‘hoe het anders kan’ laat zich moeiteloos invullen. Kennis van de regelgeving, uniforme uitvoering van het achterliggend beleid en naleving van geen verboden. Alleen dan kan iedere betrokken partij weten waar hij of zij aan toe is en dat op ieder moment dat er een beslissing genomen of een keuze gemaakt moet worden. Alleen zo kunnen ongewenste situaties voorkomen worden. Waar hebben we een soortgelijk verhaal toch eerder gehoord?

Namens de THE WAT GROUP

Pier van Spronsen

In oprichting:

DE HSELIFEUNIO FOUNDATION VAN NOBEL STREVEN NAAR CONCRETE ACTIE

Op 25 november jl. had de eerste vergadering plaats van de partijen die zich achter HSElifeUNIO geschaard hebben. Aan de orde was het vastleggen van de tot dan toe alleen nog uitgesproken wens om gezamenlijk de schouders te zetten onder het harmoniseren van de regelgeving op het gebied van HSE. Ter tafel lag onder andere een intentieverklaring met het oprichten van de ‘HSElifeUNIO Foundation’ als centraal punt.

RANDVOORWAARDEN De intentieverklaring had tot doel om de randvoorwaarden vast te leggen waarbinnen partijen, zoveel mogelijk sectorbreed, aan het streven naar harmonisering gestalte willen geven. Zo zullen zij gezamenlijk een communicatiecenter ontwikkelen. Dit center, inclusief de daarvan afgeleide producten en/of materialen, gaan zij inzetten voor communicatieve doeleinden. Het center kent een open gedeelte, waarin informatie is opgenomen die alle deelnemende partijen gemeenschappelijk dragen. Het gaat hier met name om de zgn. ‘geharmoniseerde producten’. Daarnaast kan elke partij gebruik maken van een aparte, afgescheiden ruimte in het center. Deze sectie kan ingericht worden voor bedrijfsspecifieke doeleinden, zoals bedrijfseigen communicatieve producten en/of materialen. Om de achterban en andere geïnteresseerden op de hoogte te houden van de ontwikkelingen, kunnen partijen het aan HSElifeUNIO gekoppelde e-zine HSElife inzetten.

DE HSELIFEUNIO FOUNDATION

STUURGROEP Besloten is om de organisatie achter het communicatiecenter te voorzien van een duidelijke, inzichtelijke structuur. Zo zullen alle organisatorische, strategische en administratieve aspecten van de (verdere) ontwikkeling van HSElifeUNIO en afgeleide producten en/ of materialen onder de verantwoordelijkheid en bevoegdheid van een Stuurgroep vallen. Deze zal bestaan uit vaste vertegenwoordigers van elk der deelnemende partijen. Ook de financiĂŤle bijdragen van partijen aan de ontwikkeling van en deelname in HSElifeUNIO zullen worden vastgesteld door deze Stuurgroep.

DE HSELIFEUNIO FOUNDATION

GEBRUIKERSVERENIGING Ten behoeve van de samenwerking worden de gebruiks- of exploitatierechten van HSElifeUNIO (bedacht en ontwikkeld door The WAT Group) overgedragen aan een vereniging van deelnemers binnen HSElifeUNIO, tevens de gebruikers ervan. Deze overdracht is exclusief en geldt voor de duur van het bestaan van de vereniging. Deze vereniging, de zgn. ‘HSElifeUNIO Foundation’, zal binnen zes maanden na ondertekening van de intentieverklaring worden opgericht. De Stuurgroep zal de statuten en oprichtingsverklaring ervan nader uitwerken.

VERVOLG Met deze ontwikkeling is (wederom) een belangrijke stap gezet om partijen dichter bij elkaar te brengen en hindernissen op de weg naar harmonisatie te slechten. Dat had nauwelijks beter kunnen gebeuren dan door met elkaar aan één tafel te zitten en zich samen in te zetten voor een gedeeld gedachtegoed. Wordt vervolgd…

van links naar rechts: Veselin Raznatovic (The WAT Group), Jan Jager (TAQA), Rene Beaumont (The WAT Group), Piet van Dam (NAM), Ronald Pijtak (Centrica Energy), Gerard Burgers (Oranje Nassau Energy), Janine IJssel de Schepper (The WAT Group), Sietse Wijnstra (Casos) en Pier van Spronsen (The WAT Group)

DE DEELNEMENDE BEDRIJVEN HEBBEN ZICH GECOMMITTEERD AAN EEN MAXIMALE IMPLEMENTATIE VAN HSELIFEUNIO EN DE IN DAT KADER ONTWIKKELDE PRODUCTEN EN/OF MATERIALEN IN DE EIGEN ORGANISATIE. Meer weten over de HSElifeUNIO Foundation? Neem dan contact op met Pier van Spronsen voor een uitgebreide presentatie.

WE HEBBEN NU DE KANS OM ECHT IETS NEER TE ZETTEN

Sinds hij kennis nam van het initiatief tot harmonisering van de regelgeving binnen HSElifeUNIO, toonde Sietse Wijnstra (voorzitter van CASOS) zich daar een groot voorvechter van. Als mede-ondertekenaar van de intentieverklaring om dit project verder inhoud en gestalte te geven, doet hij nu een oproep tot een verdere bundeling van krachten.

WE HEBBEN NU DE KANS OM ECHT IETS NEER TE ZETTEN

De oprichting van de ‘HSElifeUNIO Foundation’ doet volledig recht aan de doelstellingen zoals we die voor ogen hadden en hebben. Hiermee hebben we een modus gevonden waarbinnen alle ideeën die leefden op het gebied van harmonisatie –en nog altijd leven- ook gerealiseerd kunnen worden. De periode van het blijven struikelen over verschillende interpretaties ligt daarmee achter ons. Nu kunnen we ons gaan bezighouden met waar het om draait: zorgen voor de veiligheid op de werkvloer.

Contractor Alliance for Safety On Shell operations

www.casos.nl

WE HEBBEN NU DE KANS OM ECHT IETS NEER TE ZETTEN

Eén van de belangrijkste voorwaarden voor succes hebben we ingevuld: het initiatief wordt door de industrie zelf getrokken. Operators en contractors kunnen hier hun ideeën kwijt om tot standaards te komen die industriebreed toepassing kunnen vinden. Het belang van goede, algemeen aanvaarde standaards behoeft geen toelichting. Het verleden, ook het recente verleden, staat bol van voorbeelden van systemen en standaards die zich hebben laten achterhalen. Soms vanuit een misplaatste arrogantie, soms vanuit een ingeslopen blindheid voor de marktontwikkelingen. Veel ervan hebben plaats gemaakt voor nieuwe standaards, niet per se omdat die beter waren, wel omdat ze breder gedragen werden. Alleen daardoor konden die de ‘leading technology’ worden. Dat is ook het streven binnen HSElifeUNIO: nieuwe standaards opstellen die, nog voor het moment dat ze uitgerold worden, direct al een breed draagvlak hebben. Hoe groter dat draagvlak, hoe gemakkelijker elke volgende stap op weg naar harmonisatie zal zijn. Op dit moment wordt de kar getrokken door een bepaald aantal partijen. Mijns inziens kunnen dat er meer zijn. Vanuit mijn ervaring weet ik dat verschillende anderen, operators en contractors, zo mee aan tafel kunnen zitten. Tot op heden heb ik ze daar nog niet gezien. Aan hen zou ik dan ook willen vragen: wanneer spreken we elkaar, aan die tafel?

Sietse Wijnstra Voorzitter CASOS, Directeur Cofely GDF Suez

Ken uw klassiekers Eind jaren zeventig was het Video 2000-systeem hét paradepaardje van Philips. Het bedrijf kwam er, in vergelijking tot Betamax en VHS (destijds de concurrerende standaards), al relatief laat mee op de markt. Vanaf de introductie was daarna het vallen en opstaan: onderhoudsgevoelige elektronica, een duur Dynamic Track Followingsysteem en –opmerkelijk- een gebrek aan in dit formaat leverbare porno. De echte klappen kwamen toen Philips (in tegenstelling tot wat JVC met VHS deed) het patent niet vrij wilde geven, alleen voor zich wilde houden. Daardoor kon het systeem immers geen navolging krijgen. Toen ook nog eens bleek dat Video 2000 in de VS niet van de grond kon komen vanwege het voor de Europese markt ontwikkelde kleurensysteem, kon het aftellen in Eindhoven in een nog hogere versnelling doorgaan

BE WELL 12

Op de bres vo

De gezondheid van medewerkers is voor elk bedrijf een constant punt van aandacht en zorg. Bij NAM worden die onder andere vertaald in een programma waarin gezondheidsbevordering centraal staat. Dat programma wil met name toezien op het voorkomen van risicoâ&#x20AC;&#x2122;s voor de gezondheid die voortkomen uit een ongezonde stijl van leven.

oor een gezondheid

OP DE BRES VOOR EEN GOEDE GEZONDHEID

RISICOBEWUSTZIJN VERGROTEN Zelden hebben mensen bewust gekozen voor een ongezonde levensstijl. Het gaat vooral om voedings- en leefgewoonten die er in de loop der jaren ‘ingesleten’ zijn. In combinatie met de omstandigheden op het werk, nogal eens gekenmerkt door veranderingen en spanningen, kunnen die tot ongewenste situaties aanleiding geven. Het ‘Be Well’ programma wil mensen helpen om beter voor zichzelf te zorgen. Het doel is om bedreigingen voor de gezondheid gemakkelijker te herkennen en sneller te begrijpen, net als de impact die deze op hun leven en functioneren kunnen hebben. WERELDWIJD PROGRAMMA Vanaf 2009 is ‘Be Well’ wereldwijd geïntroduceerd binnen alle Shell-bedrijven. De manier waarop het programma ingevuld en uitgerold wordt, is per land, soms zelfs per Business, Asset of Functie verschillend. Het principe is echter overal hetzelfde. Op een aparte website kunnen medewerkers –vanaf elke plek (werk, thuis of elders) met internetverbinding- inloggen met een password, zich registreren en gegevens inbrengen, zoals bloeddruk, cholesterol, gewicht, voedingspatroon. Op basis hiervan genereert het systeem vervolgens bepaalde scores. Die scores, op hun beurt, kunnen gebruikt worden om toegang te krijgen tot specialisten op verschillende probleemgebieden, zoals preventie van hart- en vaatziekten, overgewicht en stress-gerelateerde klachten. Via deze specialisten (voor Shell Nederland gecoördineerd door Zilveren Kruis Achmea) wordt een scala aan mogelijkheden en middelen aangereikt om daarna zelf aan de slag te gaan.

MENS SANA IN CORPORE SANO

Overgewicht is één van de problemen waar de moderne samenleving mee kampt. Zeker in een risicovolle werkomgeving als de offshore industrie is iemand met overgewicht duidelijk in het nadeel, voor zijn medepassagiers in de helikopter is hij ronduit een bedreiging. Niet voor niets geldt in de Noorse offshore een maximum gewicht van 120 kg. Deze bovengrens zou, volgens velen, nog veel verder naar beneden moeten.

OP DE BRES VOOR EEN GOEDE GEZONDHEID

VRIJWILLIGE BASIS Deelname aan het programma gebeurt op vrijwillige basis. Ook ligt de verantwoordelijkheid om ‘er iets mee te doen’ en ‘er iets uit te halen’ volledig bij de werknemer. Meer bewustheid creëren is het eerste doel voor NAM. Daarnaast om zoveel mogelijk werknemers ‘te laten werken’ met hun meetresultaten. Voor 2012 is er een jaarplan met diverse activiteiten zowel in Assen als in de regio, onshore en offshore. In het plan is onder andere een Be Well-week opgenomen, evenementen tezamen met de lunch-run-groep, fittesten en voedingsvoorlichting door Achmea Health Center, workshops om te stoppen met roken en veel meer. Het doel is dit plan volledig uit te voeren. Het effect op de gezondheidsparameters wordt (anoniem per bedrijf) periodiek gemeten en hiervoor worden specifieke doelen afgesproken. Er zijn geen sancties op het niet deelnemen; de meerwaarde van een gezonde geest in een gezond lichaam spreekt immers voor zich. OOK VOOR AANNEMERS? Shell heeft bewust gekozen voor een duurzaam gedragsgericht programma boven specifieke, eenmalige onderwerpgerichte campagnes. Op deze manier zal gezondheid, in al zijn facetten, constant belicht en gemonitored kunnen worden en dat bij alle medewerkers bij alle bedrijven, wereldwijd. De problematiek wordt inmiddels voldoende herkend en de interesse voor ‘Be Well’ is groot. In hoeverre het ook mogelijk is om dit aan de aannemers aan te bieden of samen met hen op te pakken, wordt momenteel onderzocht.

Rijkwessel de Valk Bedrijfsarts Shell, hoofd Medische Dienst NAM

BE WELL + RESILIENCE Een ander gezondheidsprogramma is ‘Resilience’. Dit programma komt in de plaats van de eerdere stress management

stress

preventie-programma’s

van NAM. Het legt sterk de nadruk op het kunnen omgaan met spanningen die het werken in een hedendaagse professionele omgeving met zich mee

“OMGAAN MET WERKDRUK EN STRESS IS EEN KWESTIE VAN HET ZOEKEN NAAR EN VINDEN VAN DE JUISTE BALANS.”

kan brengen. ‘Weerbaarheid’ en ‘veerkrachtigheid’ zijn de kernbegrippen waar het erom gaat om die spanningen en de mogelijke gevolgen daarvan het hoofd te kunnen bieden. Dit programma wordt, ook weer op basis van vrijwilligheid, door leidinggevenden in het eigen team met hulp van Shell Health geïmplementeerd. Een belangrijke overeenkomst met ‘Be well’: ook hier gaat het om een persoonlijk ontwikkelingstraject waar initiatief en verantwoordelijkheid in eerste instantie bij de persoon zelf gelegd worden.

ALS HET ‘VERVANGEND WERK’ MOET ZIJN...

Het gevoel van we

elbevinden anders belicht

Een ‘LTI’ is meer dan een statistisch gegeven dat er ergens iets misgegaan is. Vooral wordt het gezien én gevoeld als een smet op het blazoen van de direct getroffene. De confrontatie met de andere kant van het gelijk ‘beschadigt’ immers het vertrouwen, het zelfvertrouwen. In het leeuwendeel van de gevallen is er –en dan dikwijls door eigen doen of nalaten- iets ‘onbenulligs’ misgegaan, met een snijwond, kneuzing of verstuiking als gevolg… Vervelend. En dan?

ALS HET ‘VERVANGEND WERK’ MOET ZIJN…

“ALS HET OM DE IMPACT VAN EEN LTI GAAT, WORDT DE PSYCHOLOGISCHE, DE MENSELIJKE KANT SOMS TE GEMAKKELIJK OVER HET HOOFD GEZIEN.” VRAGEN Dan komen de vragen. Wat is er precies gebeurd? Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Waarom zijn de risico’s niet juist ingeschat? Hoe kan zoiets in de toekomst worden voorkomen? En zo verder. Op bedrijfsniveau wordt ‘het event’ bijgeschreven, geklasseerd, onderzocht en geëvalueerd. De direct getroffene piekert over heel andere vragen. Hoe kon juist mij dat nu overkomen? Wat moeten mijn collega’s niet denken? Kan ik me nog op het werk vertonen? Is mijn positie wel houdbaar?

BELANGEN Intussen gaat het werk door, moet ook doorgaan, omwille van de continuïteit. Maar iemand die zijn werk niet kan verrichten en thuis zit, draagt daar niet aan bij. Vanuit de redenering dat hij misschien niet zijn werk kan doen, maar wel ingezet kan worden op andere werkzaamheden, is het vervangend werk bedacht. Dit begrip vult het vacuüm op tussen ‘zo snel mogelijk weer volledig inzetbaar’ en ‘beter even buiten beeld blijven’. Over de vraag voor welk soort werkzaamheden de getroffene dan in aanmerking zou komen, beslist uiteindelijk de Arbo-dienst. En bij zo’n beslissing kunnen de verschillende belangen –commerciële instelling, broodheer en getroffene- wel eens tegenover elkaar komen te staan, met alle gevolgen van dien.

ALS HET ‘VERVANGEND WERK’ MOET ZIJN…

OPSTAP In zulke gevallen is het zinvol om vanuit de betrokkene te redeneren. Een gedemotiveerd mens is tenslotte lastig weer mentaal fit te krijgen. Iedereen weet dat thuisblijven, tenzij de ernst van opgelopen letsel daar aanleiding toe geeft, de minst zinvolle optie is. Hoe eerder iemand weer onder zijn collega’s is, hoe sneller een voorval ‘slijt’. Vervangend werk kan daar een opstap naar bieden. Wie zijn mensen kent, weet dat die wel eens –al is het tussen neus en lippen door- aangegeven hebben op een andere afdeling te willen werken, iets nieuws te willen proberen, een frisse uitdaging te zoeken. Wij, bij Cofely, bereiden onze mensen er zelfs op voor dat zoiets een keer kan gebeuren. We praten er openhartig over, zodat ze zich daar ook alvast op kunnen instellen. Voor het geval dit eens aan de orde zou zijn…

ZINVOL Voorwaarde voor succes is wel dat je, als bedrijf, weet wat voor soort werk er zoal op de plank ligt. Dat inzicht of overzicht is er vaak niet bij de direct leidinggevende, die daar van oudsher over adviseerde. Vandaar dat wij ervoor hebben gekozen om dergelijke zaken in het MT te beslissen. Negen van de tien keer komen we hier tot een zinvolle invulling van het begrip ‘vervangend werk’. Het geeft de betrokkene de kans om even afstand te nemen van het gebeurde, tegelijkertijd toch bij het bedrijf en de bedrijfsvoering betrokken te blijven. Van ‘vervangend werk’ naar ‘het werk’ is dan vaak nog maar een kleine stap. Waarmee maar weer eens bewezen is dat het feit dat iemand zich goed in zijn vel moet voelen, te allen tijde, in ieders belang is.

Astrid Trinker

HET JUISTE VERVANGENDE WERK KAN NÉT DAT DUWTJE IN DE RUG GEVEN DAT NODIG IS OM LICHT AAN HET EIND VAN DE TUNNEL TE LATEN ZIEN EN IEMAND -BEETJE BIJ BEETJE- WEER VOLDOENDE WEERBAAR EN VEERKRACHTIG TE MAKEN.

Bijna

100%

eensgezindheid

Over â&#x20AC;&#x2DC;ver gespr

rschillen’ roken Het gezamenlijk streven naar harmonisering krijgt concreet gestalte in een HSEQ-document over benzeen. De partijen die meegaan in het HSElifeUNIO project willen één taal spreken als het gaat om het beheersen van de risico’s op de werkplek.

OVER ‘VERSCHILLEN’ GESPROKEN

BLOOTSTELLING ZO LAAG MOGELIJK... Marije Blokhuis en José van de Vegte (beiden arbeidshygiënist RAH, Occupational Hygienist RAH Upstream International Europe) weten waar ze het over hebben als ze over benzeen spreken. Al jaren houden zij zich bezig met de eventuele blootstelling aan gevaarlijke stoffen in arbeidssituaties. In de loop der tijd is die regelgeving wel wat veranderd. Toch is het uitgangspunt altijd hetzelfde gebleven: het proberen vermijden van elk contact met deze uiterst schadelijke, kankerverwekkende stof, hoe dan ook. Blootstelling aan deze stof moet altijd zo laag mogelijk worden gehouden en mag de grenswaarde in ieder geval nooit overschrijden. Of dat altijd haalbaar is, is een vraag van een andere orde.

GRENSWAARDE VERSUS ACTIEWAARDE Had de NAM vroeger een aparte werkinstructie, tegenwoordig is die vervat in een algemene: ‘Omgaan met CMR-stoffen’, ofwel met Carcinogene, Mutagene en Reprotoxische stoffen. Voorlichtingsmateriaal is er altijd geweest, destijds nog de ‘bijdehandjes’, nu de A6-folders en presentaties in het kader van ‘A way of living’. Aannemers ervaren die als informatief en handig. Verschillen in aanpak zijn er bij de verschillende aannemers nauwelijks, soms zijn er wel discussies. Het enige waar Shell, ten opzichte van andere operators, in afwijkt, is de actiewaarde die we aanhouden. Voor Shell is de actiewaarde de helft van de wettelijke grenswaarde. De grenswaarde is een wettelijk voorgeschreven maximum, maar het is elke organisatie toegestaan om een lagere waarde aan te houden. Shell heeft ervoor gekozen voor deze gevaarlijke stof een interne Occupational Exposure Limit vast te stellen. Als we zien hoe de waardes op een werkdag kunnen fluctueren, dan vinden wij die keuze een goede. In dat verband willen wij de discussie met andere operators wel aan. Totdat ook daar eensgezindheid over is, zullen wij en, met name de aannemers, moeten leven met dat kleine verschil in benadering.

OVER ‘VERSCHILLEN’ GESPROKEN

VERSCHILLEN DUIDELIJK AANGEVEN EN COMMUNICEREN In

nieuwe,

geharmoniseerde

HSEQ-documenten

die in het kader van HSElifeUNIO worden uitgegeven, wordt een aparte ruimte gereserveerd voor eventuele bedrijfsspecifieke elementen. In het geval van ‘Benzeen’

HSE guidelines

januari 2012

BENZEEN

zal dat alleen de aangehouden actiewaarde betreffen. Dit verschil met andere operators zal duidelijk gecommuniceerd worden, zodat verwarring bij degenen die er mee werken

HSE LIFE THE INTERNATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

wordt voorkomen.

EINDELIJK EEN DVD OVER BENZEEN Al jaren besteden we binnen NAM veel aandacht aan het onderwerp benzeen en proberen we de medewerkers zo goed mogelijk te informeren over de gevaren en wat men zelf kan doen om het risico zoveel mogelijk te beheersen. Veel gehoord commentaar was dat er binnen NAM alleen een DVD over kwik beschikbaar was en dat die over benzeen ontbrak. Met de standaard uitgifte van HSE Life UNIO materiaal in de vorm van een een A6, een on-screen presentatie en een DVD, is daar nu invulling aan gegeven. Voor kritische onderwerpen zal het materiaal in Nederland, Engels en Duits beschikbaar komen.

ROL VAN DE ARBEIDSHYGIENIST(E) Als arbeidshygienisten binnen NAM houden we ons bezig met advisering, onderzoek en toetsing op gebied van arbeidsomstandigheden. Niet alleen gevaarlijke stoffen, maar ook schadelijk geluid en legionella zijn onderwerpen waar we veel mee te maken hebben. We inventariseren de risico’s en zoeken daarbij naar oplossingen in het voorkomen ervan, waarbij in de uitvoering van beheersmaatregelen het ALARP principe (as low as reasonably practical) centraal staat.

Grrreat KOK! Als je nu omlaag kijkt, zie je jouw voeten dan? Of zie je vooral de smakelijke herinnering aan de decembermaand? Het h贸eft geen januari te zijn om je iets voor te nemen of iets achter je te laten. Maar januari is wel traditioneel een maand om verandering in te zetten. En de meeste van de voornemens gaan over meer bewegen en minder eten. Dat is in deze rubriek ook uitgebreid aan de orde geweest.

Natascha Bruti

HSE VOOR JOUW LIJF Gezondheid is niks anders dan ‘evenwicht’. Als je lichamelijk, mentaal en geestelijk in balans bent, dan ben je gezond. Wat is balans? Dat heeft alles met het woordje ‘te ‘ te maken. De tegeltjeswijsheid: ‘alles waar te voor staat is niet goed voor je’ is eigenlijk de enige zin die je nodig hebt. Eet genoeg, beweeg genoeg en je tenen komen weer in beeld! Geniet, kan prima zonder té! Het zou misschien helpen als je schoonmoeder zou koken elke dag. Over koken en koks gesproken. Wat dacht je van die Nederlander die een Brits platform bezocht en na het eten zijn mond veegde en zei:” You have a great kok in the kitchen!”. Ze lachen nu nog...

Polpette in tomatensaus voor een mens of 20 2,5 kg rundergehakt

Meng de gehakt met de eieren, peterselie, geraspte kaas,

4 kg gepelde tomaten uit blik

paneermeel, citroensaus, zout en peper.

10 eieren 1 citroen

In de tussentijd staat de saus te pruttelen die je als volht

5 uien

hebt gemaakt. Verhit olijfolie en fruit hierin de ui tot deze

Paneermeel

wat zachter is. Doe de tomaten erbij en zout het geheel

Parmezaanse kaas

wat. Brent aan de kook en zet dan iets zachter. Doe de ge-

Basilicum

haktballetjes in de saus en blijf er 5 minuten helemaal af

Peterselie

anders vallen ze uit elkaar. Roer daarna soms voorzichtig.

Zout Peper

Na ruim een half uur pruttelen zijn ze wel klaar.

MENSEN GEBRUIKEN MAAR EEN KLEIN GEDEELTE VAN HUN MENTALE VERMOGEN OM VERANDERINGEN IN ORGANISATIES TE LATEN SLAGEN. WAT ZOU ER GEBEUREN ALS WE DAT VERMOGEN KUNNEN VERGROTEN? DAN VERANDERT DE MANIER WAAROP WIJ ACTEREN. HIERDOOR KUNNEN WE SNELLER INSPELEN OP VERANDERINGEN EN HEBBEN WE SNELLER RESULTAAT. Toine Simons Beerschot & Simons

VERANDEREN IS DE REGEL Onze maatschappij verandert voortdurend en snel. Door de kennis die wij krijgen via internet verandert ons koopgedrag en dat van het bedrijfsleven. Of de manier waarop wij communiceren en elkaar informeren. Ook oude zakelijke succesfactoren hebben niet het eeuwige leven.

CULTUURVERANDERING De veranderingen zorgen ervoor dat bedrijven en organisaties hun manier van werken, hun dienstverlening, hun innovaties en producten steeds moeten aanpassen aan de nieuwe vraag. Met andere woorden een duurzame verandering die zich richt op een open cultuur waarin communiceren centraal staat. Dit betekent dat we elkaar aanspreken op het nakomen van afspraken, een doelgerichte houding hebben en klantgericht zijn. Op deze manier krijg je een innovatieve organisatie die groeit en bloeit. Daar wil je graag werken.

VOOROORDELEN OVER CULTUURVERANDERING ‘Cultuurverandering duurt jaren en is niet eenvoudig.’ Dit antwoord horen wij vrijwel overal bij de bedrijven die wij adviseren over het doorvoeren van veranderingen. Dan heb je in feite het grootste probleem al te pakken. Je weet immers niet hoeveel energie en denkkracht mensen zullen hebben om op korte termijn te veranderen. Veel mensen bieden in eerste instantie weerstand als ze moeten veranderen. Ze vinden het moeilijk en denken dat de organisatie ook niet zomaar verandert. Je hoort vaak ‘we zijn nou eenmaal zo’ of ‘dat is nou eenmaal een feit.’ Mensen denken dat je niet zomaar kunt veranderen en nieuwe en betere resultaten kunt boeken. In de praktijk blijkt dat bedrijven veel praten en vergaderen over veranderingen en nieuw gewenst gedrag en hun vergrootglas hierop leggen. Maar uiteindelijk gebeurt er weinig. Dit sterkt de meeste mensen in hun mening over veranderen. Hierdoor is er geen ruimte voor nieuwe gedachten en inzichten. En dat is nu juist nodig.

SNEL VERANDEREN

OUD IS GOED, NIEUW IS BETER Wij zien dat veranderingen uitblijven doordat mensen niet op nieuwe manieren denken. Organisaties proberen veranderingen door te voeren vanuit het oude denken en gedrag. Dit is een belemmering als er juist een nieuwe manier van denken noodzakelijk is als je snel wilt inspelen op omgevingsverandering. Als veranderingen uitblijven, zie je dat organisaties veel meer op gedrag gaan sturen, terwijl ander gedrag gewenst is. Maar niets is zo ineffectief als sturen op gedrag als je niet weet welk denken ten grondslag ligt aan dat gedrag. Als je een snelle verandering wenst, moet je het nieuwe denken faciliteren. De sleutel is dan om juist oude gedachten en belemmeringen als stuwende kracht te gebruiken voor het nieuwe denken en doen.

SHIT OF SHINE? Mensen komen door twee zaken in beweging: shit of shine. Met andere woorden of er moet een groot gevaar op mensen afkomen, of we dienen ergens diep naar te verlangen. In beide gevallen is het van belang dat mensen zich bewust zijn van de noodzaak voor verandering. Hier gaat veel mis. Bijvoorbeeld managers die een verkeerd signaal afgeven naar hun personeel. Managers verkondigen boodschappen over verlies, flinke bezuinigingen of ontslag terwijl ze bijvoorbeeld tegelijkertijd in een nieuwe leaseauto rijden. Maar je ziet ook dat het voorbeeldgedrag van het management indruist tegen de gewenste verandering. Toch is het van groot belang dat er een gevoel van urgentie is en dat het management het ook zuiver en duidelijk uitdraagt. Wat betreft het Shine principe is het veel ingewikkelder om mensen te veranderen vanuit hun verlangen. Het verlangen naar een optimale werkbeleving, klantgerichtheid of betekenisvolle werk doen is er wel maar niet erg manifest aanwezig. Daar kun je dus moeilijk een beroep op doen. Toch blijft er niet veel over als mensen de urgentie (Shit) niet als hoog ervaren.

SNEL VERANDEREN

HOE KUN JE CULTUURVERANDERING SNEL REALISEREN? Het belangrijkste uitgangspunt is anders kijken, denken en doen. Met andere woorden als je nieuwe en betere resultaten wilt behalen, moet het personeel nieuw gedrag vertonen. Het nieuwe gedrag komt door anders denken en het anders denken komt door anders kijken. Anders kijken betekent dat mensen naar hun eigen overtuigingen moeten kijken. Zijn die effectief of niet effectief voor de verandering? Bijvoorbeeld: iemand denkt dat het doorvoeren van cultuurverandering lang duurt. Het gaat er hier niet om of dit waar is of niet waar is, maar dat deze gedachte de mens op de handrem houdt of juist in de versnelling zet. Bij cultuurverandering moeten we belemmeringen die mensen hebben inzetten als stuwende kracht, en vanuit die situatie een nieuwe manier van kijken faciliteren. Je moet mensen bewust maken van de bijdrage die ze kunnen leveren om veranderingen door te voeren. Dus niet: ‘Ik heb al zoveel veranderingen meegemaakt, deze zal ook wel weer voorbijgaan.’ Maar: ‘Wat kan ik zelf bijdragen, ondanks dat ik weet dat ik weer dezelfde verandering op mijn bordje heb.’ Ook niet: ‘Communicatie moet van twee kanten komen, en als dat niet lukt houd ik er mee op.’ Maar wel: ‘Ik ben verantwoordelijk voor de kwaliteit van mijn communicatie, ik wil daarvoor verantwoordelijk zijn en wie heeft zin om mij te volgen?’ Dit lijkt naïef, maar het zorgt uiteindelijk voor resultaat. En mensen ervaren veel meer wat hun eigen inzet betekent.

SNEL VERANDEREN

1. Zorg dat het gevoel van urgentie duidelijk is en communiceer dit goed. 2. Maak binnen het management afspraken over voorbeeldgedrag. 3. Voer geen lange onderzoeken uit naar redenen waardoor het in het verleden niet is gelukt. Mensen hebben vaak een goed beeld van datgene wat er niet klopt. Daar kom je tijdens een interactieve sessie snel achter en hoef je geen onderzoek voor te doen. 4. We houden veel onder de tafel omdat we bang zijn dat we met â&#x20AC;&#x153;de billen blootâ&#x20AC;? moeten en daardoor problemen krijgen. Daarom verzwijgen we vaak dingen die eigenlijk boven tafel moet komen. Dus als je naar een volgend niveau wilt veranderen moet je juist eerlijk kunnen zijn en kun je problemen oplossen. 5. Mensen willen wel veranderen maar hebben veel belemmeringen. Met andere woorden zorg dat je bij veranderingen de belemmeringen naar boven haalt die de veranderingen tegenhouden. Deze belemmeringen zijn vaak sterker dan het verlangen om te veranderen. 6. Ga na wat je snel kunt veranderen. Pak dat snel aan. 7. Ga na welke belemmeringen alleen in de overtuiging van de mensen zit. Gebruik die belemmeringen als stuwende kracht en laat zien dat als ze een verandering kunnen tegenhouden. 8. Breng het verlangen van mensen naar het samenwerken, communiceren en realiseren in beeld. Maak mensen bewust dat door hun belemmeringen ook hun verlangen niet kan worden vervuld. 9. Ga met elkaar na welke nieuwe manier van kijken en nieuwe overtuigingen wij kunnen realiseren ten opzichte van oude belemmeringen. 10. Maak daar afspraken over en zorg dat je de mensen verantwoordelijk maakt voor oplossingen en de communicatie daarover.

N E P P A T S E T S K J I R G N A L E B N E G DE TI N I R E D N A R E V R BIJ CULTUU

500 jaar voor Christus waren we al bezig met HSE VEILIGHEID ‘Het wantrouwen is de moeder der veiligheid.’ Jean de la Fontaine, Franse schrijver, 1621-1695 ‘Wanneer we over dun ijs rijden, hangt onze veiligheid van onze vaart af.’ Ralph Waldo Emerson, Amerikaans dichter en filosoof, 1803-1882

‘De dingen die de westerse wereld zullen vernietigen zijn, welvaart tegen elke prijs, vrede tegen elke prijs, veiligheid eerst in plaats van plicht eerst, de liefde voor het zachte leven, en de word snel rijk theorie van het leven.’ Theodore Roosevelt, Amerikaans staatsman, 1858-1919 ‘Op je duim slaan wil nog niet zeggen dat je dom bent, je nam een loopje met de veiligheid en het doet nog pijn ook. Dom dus!’ Pier L. van Spronsen, bekende waarnemer, initiator en vaststeller

GEZONDHEID ‘Mensen, die niet verder dan de oppervlakte kijken, denken dat gezondheid eigen aan het leven is, en richten verwijten tot hun gestel als ze ziek zijn. Maar ik, die weet, aan hoe uiterst fijne draden dat weefsel hangt, verwonder mij, dat we niet altijd ziek zijn; en als ik de duizenden poorten zie, die tot de dood leiden, dank ik God dat wij maar één keer kunnen sterven.’ Sir Thomas Browne, Brits auteur, physicus en filosoof, 1605-1682 ‘Er is niks zo slecht voor de gezondheid als het leven zelf.’ Jacques Brel, Zanger/cabaretier, 1929-1978

‘Gezondheid is datgene wat je het gevoel geeft, dat het nu de mooiste tijd van het jaar is.’  Franklin Pierce Adams, Amerikaans journalist, columnist en dichter, 1881-1960

‘Geluk is een goede gezondheid en een slecht geheugen.’ Ingrid Bergman, Actrice, 1915-1982 ‘De natuur duldt geen ongeneeslijke gezondheid.’ Thomas Bernhard, Oostenrijks schrijver en dramaticus, 1931-1989

‘Een goede zoon moet zich zo gedragen dat zijn ouders zich om niets anders moeten bekommeren dan om zijn gezondheid.’ Confucius, Chinees filosoof 551 v.C. - 479 v.C.

500 JAAR VOOR CHRISTUS WAREN WE AL BEZIG MET HSE

‘Gezondheid is het leven van het leven.’ E. von Feuchtersleben, Oostenrijks dichter, filosoof en geneeskundige, 1806-1849

‘Er zijn geen mensen die hun gezondheid eerder verliezen dan zij die de meeste moeite doen om haar te bewaren.’ Michel Eyguem de Montaigne, Frans essaysit en filosoof, 1533-1592 ‘ Zij houden magerheid voor gezondheid, zwakheid voor redelijkheid; en terwijl ze ermede tevreden zijn, vrij te zijn van zonden, vervallen zij juist in de zonde, van geen deugden te hebben.’ Quintilianus, Romeins retoricus, 35-100

‘Zo’n 20 jaar moeten leren omgaan met onze gezondheid, gemiddeld 50 jaar werken we op routine basis en laatste jaren kunnen we ervaren wat de uitkomst is. Was je maar eerder begonnen!?’ Pier L. van Spronsen, bekende waarnemer, initiator en vaststeller

‘Goede spijsvertering komt voort uit eetlust, en gezondheid uit beide.’ Uit het Engels: Good digestion waits an appetite, and health an both. Bron: Macbeth (1605) William Shakespeare, Engels toneelschrijver en dichter, 1564-1616

‘Met geluk is het net hetzelfde als met gezondheid; als je er niets van merkt, betekent dit dat het er is.’ Iwan Toergenjew, Russisch schrijver en dichter, 1818-1883

‘Alcohol is slecht voor uw gezondheid, vooral de volgende morgen.’ Bert Verhoye, Theatermaker ‘De natuur heeft alles ongelijk geschapen: kracht, gezondheid, schoonheid, verstand, in alles zijn de mensen ongelijk; zij zijn slechts gelijk voor de dood, en zelfs deze komt voor sommigen voortijdig, voor anderen eerst heel laat.’ Ernest Vessiot, Frans wiskundige, 1856-1952

‘In de ene helft van ons leven offeren we ons leven op om geld te verdienen, in de andere offeren we geld om weer gezond te worden. En al die tijd gaan gezondheid en leven er zachtjesaan van door.’ Voltaire, Frans schrijver en filosoof (ps. van François Marie Arouet), 1694-1778 ‘Het is niet waar, dat de arbeid aan de mensen als straf voor de zonde is opgelegd;

het is integendeel een eer, een adel, het kostbaarste goed, de vreugde, de gezondheid, de kracht, de ziel der wereld zelf, die altijd de toekomst baart en schept.’ Bron: Fécondité 746  Emile Zola, Frans schrijver, 1840 - 1902

500 JAAR VOOR CHRISTUS WAREN WE AL BEZIG MET HSE

MILIEU ‘In ons verontreinigd milieu wordt de lucht langzamerhand zichtbaar.’ Norman Mailer, Amerikaans schrijver en journalist, 1923-2007

‘Mijn plagiaten zijn dochters die ik uit een minder goed gezelschap naar een beter milieu breng.’  William Shakespeare, Engels toneelschrijver en dichter, 1564-1616

‘Wat het gisteren was en vandaag nog is, daarvan hopen we dat het morgen ook nog zo zal zijn. Het milieu!’ Pier L. van Spronsen, bekende waarnemer, initiator en vaststeller ‘De school is niet de enige om de jeugd te onderwijzen. Milieu en tijd hebben op hen evenveel en nog meer invloed dan de opvoeders.’ Bron: Variété (1944)  Paul Valéry, Frans dichter, 1871-1945

Heb jij ook de wijsheiden uit het heden of verleden? Mail naar info@thewatgroup.com t.a.v. Janine IJssel de Schepper.

In de volgende editie plaatsen we hier jouw tekst!

N E P P O D E J T UI IJKEN K Sjaak de noordzeecowboy

Op een warme dag in december ga ik naar de ‘Zwarte Zwaan’ om Sjaak een cadeau te brengen voor al zijn mooie verhalen. De kerstslingers slaan tegen mijn gezicht als ik het café binnenkom. De barman schrikt doordat het pluchen rendier hard begint te zingen als de deur opengaat. Ik zie Sjaak bij het biljart staan. Hij leunt zwaar tegen de rand van de tafel en hij laat de keu soepel tussen de 3 vingers van zijn hand bewegen.

Ik steek 2 vingers op naar de barman en begroet Sjaak. “ Hè, moppie. Sjakie heeft wel een verhaaltje hoor?” Het doosje chocola van mij geeft hij aan een van zijn vrienden:” Hier, voor je vrouwtje.”

We gaan zitten met ons biertje. “ het was ook in december. De chef zegt: “Sjaak, ik heb gedacht. Is het niet leuk als je Kerst gaat vieren thuis? Lekker bij je vrouw?” Ik kijk m aan en zeg:” En de hele dag naar mijn vrouw en die verzuurde kop van haar moeder zitten koekeloeren zeker. Alsjeblieft niet.”

Een paar dagen later had ik tijdens het hijsen weer ruzie met een van die kabels en ik kreeg een mooie jaap in mijn hand. Die chef komt en zegt: “Oeh,das niet mooi Sjaak. Misschien moet je even wat vervangend werk gaan doen, aan wal.” Alsof ik een of ander watje ben. “Nee hoor, ik zeg altijd maar zo ‘ een dag niet gebloed is een dag niet gewerkt.” Alsof ‘ie me weg wou hebben die mafkees. Sjaak spuugt op de vloer. De volgende dag kwam er een vent de kantine in. Helemaal in pak, echt zo een hoge weet je wel. De chef liep rond als een dolle. Die Man in Pak zegt: “Ik zou graag een rondleiding krijgen van een van de werkers.” De chef kijkt naar Hendrik, die daar braaf zijn yoghurt zit te eten en wenkt hem. Ja, Hendrik, die slaapt in zijn PBM’s en raakt opgewonden van een glanzende brochure over harmonisatie. Nou hij stond al hoor!

UIT JE DOPPEN KIJKEN

Maar die hoge heer loopt naar mij terwijl ik daar lekker aan de bonenschotel zit met friet en een broodje warm vlees. Staat die chef weer voor ons neus en zegt “ Nou”,hij eet nog meneer. En u weet, eten is belangrijk.” Die Man in Pak kijkt naar me en zegt “Nou, zo te zien heeft deze meneer al genoeg gehad.” Kijk, dat mag ik wel, beetje humor. Afijn, ik prop nog gauw een paar happen naar binnen en sta op om de man z’n rondleiding te geven. Ik neem m mee naar buiten , staat m’n maat Fred daar als een gek bewegingen te maken, alsof die onder stroom stond zeg. De Man in Pak kijkt ook en vraagt mij wat ie bedoelt. “ Hij heb het koud of hij heb ook de bonenschotel gehad.” Ik zie Fredje denken, en ineens zegt ie” Sjakie, je zoekt de PBM’s zeker?” Waar ie dat nou vandaan haalt. “ Ikke niet, hoezo?” En toen dach ik “Oh jaaa, die man in z’n pak die hier effe een paar uurtjes komt kijken. Die mot natuurlijk zo een pakkie an.” Dus ik draai me om en vraag netjes “ Wilt u misschien zo een PBM aan?” Hij trekt zijn wenkbrauwen een beetje op en zegt: “ Zal wel moeten toch?”. Dus ik neem m mee naar dat hok waar die dingen leggen. Hij doet eerst dat tuinpak aan. En dat zijn me toch stugge krengen. Ik zie m stuntelen op 1 been en terwijl die zijn andere been in de pijp stopt valt ie om en maakt me toch een klapper tegen die houten bank.

Ik weet niet waar de chef ineens vandaan kwam, maar die was in alle staten. Gaf m een zakdoek en hipte rond als een hitsige verpleegster. Die man had gewoon alleen maar een bloedneus.. Hendrik kwam er achteraan en hield zo’n ‘krijgnouniks’-formuliertje (LTI) in z’n klauwen. Ben je zo weer een kwartier verder met dat geschrijf, je ken toch ook gewoon vragen waarom die vent nie gewoon op z’n poten ken blijven staan en klaar? Sjaak neemt en grote slok bier, laat een boer en schudt zijn hoofd.

“Konden we eindelijk verder met de rondvlucht.” Bij het woord rondvlucht lacht Sjaak zijn kenmerkende lach. “Sjaak”zegt die Man in Pak “ hoe gaat het hier met de harmonisatie?” Most effe nadenken natuurlijk. “ooh, ja, ja gelijke monnike, gelijke kappen. Die onzin. Dat je op dinsdag allemaal een rooie onderbroek draagt en donderdag een groene. Beetje regeltjes hier jatten, daar jatten... “Jatten?” Die man zet grote ogen op “Nou ja, van elkaar lenen dan.” Dat leek me een goed moment om hem mijn eigen harmonietheorie te vertellen. Sjakies gouden regels zeg maar. Het zijn er maar 3, hoef je niet eens zo een gelikte folder te maken.

UIT JE DOPPEN KIJKEN

1) ui

t je

2) je 3) zo

dopp

klau

rg vo

we b ij

or je

eige

en k

jeze

ijken

lf ho

uwe

Nou, hij was er stil van hoor wijffie, zo een goeie beurt was het! Ik dacht gelijk maar nog een Sjaakidee los te laten: “En die ouwehoeren die de hele dag niks doen en alleen maar regeltjes zitten op te noemen, kennen er ook uit. Die kosten alleen maar centen...” Zo, mooi he? Laat daar nou net de chef staan. Die kijkt me bloedlink aan en zegt: ’de rondleiding is voor bij meneer Sjaak Drost. En morgenochtend een gesprek!”

Dus ik geef die hoge een hand en zeg nog “ Denkt u aan Sjakie’s regels? En blijf van die PBM’s af, zijn linke dingen. Waarom denkt u dat ik ze niet draag....”

Sjaak Drost alias N.B.

Events op maat: de

mag

WAAROM HEBBEN BEDRIJVEN BEHOEFTE AAN EVENEMENTEN? Events bieden veel mogelijkheden aan bedrijven. Een event kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat u uw doelgroep nog beter bereikt. Of het zorgt voor een sterkere binding van de doelgroep met het bedrijf. Maar met een event kunt u ook specifieke doelstellingen behalen. Daarnaast versterkt en ondersteunt het bijvoorbeeld ook uw communicatietraject.

Met Events heeft u een middel in handen waarmee u de betrokkenheid van uw medewerkers behoudt en zelfs vergroot. Het is ook een manier om uw relaties in het zonnetje te zetten. Of misschien wel om een belangrijke gebeurtenis binnen het bedrijf niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Zoveel redenen maar vooral zoveel mogelijkheden.

Events is de gloednieuwe divisie van The WAT Group. Hiermee organiseren en begeleiden we evenementen op maat voor het bedrijfsleven. Dat doen we samen met het evenementenbureau SBC Events. Door deze bundeling van kennis en ervaring op het gebied van evenementen, communicatie, vormgeving en PR, ontstaan frisse, originele en spraakmakende evenementen waarvan u profiteert.

gie

van onbeperkte mogelijkheden

DE MAGIE

EÉN AANSPREEKPUNT

De magie van events is dat het mensen bij elkaar brengt. Het brengt sfeer, saamhorigheid en gezelligheid. Het geeft uw medewerkers en relaties een gevoel van bevestiging en waardering. Ze doen ertoe. Bijna ieder mens zoekt naar waardering in zijn bestaan. Het motiveert ons.

Wij bieden u één aanspreekpunt voor uw vragen. Bij ons staan duidelijkheid in de communicatie, persoonlijke aandacht en kwaliteit namelijk voorop.

MEER WETEN? Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u meer weten? Stuur dan een e-mail naar Stéphanie van Stockum: stephanie@thewatgroup.com. U vindt ook meer informatie op onze website www.thewatgroup.com

HAR MO NI SA TIE

HARMONISATIE

“Leven/werken volgens een in gezamenlijke overeenstemming bereikte standaard.” Deze definitie komt voor mij het meest in de buurt van de betekenis van het woord harmonisatie, waarop we in deze editie van HSELife dieper ingaan. Ramon Rollfs of Roelofs Met mijn muzikale achtergrond als DJ/ producent begrijp je dat er bij het woord harmonie veel associaties opborrelen. Als een muziekstuk in harmonie is, dat wil zeggen als het aangenaam klinkt, dan kan het mij raken. Wat voel ik? Kippenvel, blijdschap, verdriet, kracht, ontspanning en flow. Een goed klassiek stuk bijvoorbeeld, kan al deze gemoedstoestanden in zich dragen. In november 2010 werd de Carmina Burana van Carl Orff in het Amsterdams Concertgebouw opgevoerd. Mijn vriendin en ik waren erbij. Wat een bijzondere avond. De Latijnse teksten van het koor, de muziek van het orkest en de totale overgave van de dirigent namen ons mee op een 62 minuten durende reis. Het ene moment voelde ik kracht en kippenvel opwellen terwijl een andere passage juist ontspanning en blijdschap met zich meebracht. Maar wat mij het meest raakte, zo besefte ik later, was de harmonisatie van het orkest, de dirigent en het koor. Alleen doordat ieder individu zijn of haar rol met volle overgave en uiterste concentratie ten uitvoer bracht, kon deze avond een succes worden. En enkel daardoor konden alle individuele leden van zowel het orkest als van het koor weer tot grote hoogte stijgen. De dirigent is er om de interpretatie van een uitvoering te accentueren, de orkest en koorleden te motiveren en emoties op hen over te brengen. Zo speelt ieder zijn rol. De dirigent, de trompettist, de cellist, violist, tenor, alt en trombonist. Alle leden van het orkest en het koor waren zich die avond in Amsterdam geheel bewust van hun rol binnen het geheel. Alleen op die manier was het mogelijk een topprestatie neer te zetten. Dat is moeilijk! Heel moeilijk. Waarom? Volgens mij omdat we mensen zijn. Mensen hebben de kwaliteit om door middel van die rede tot elkaar te komen, maar even snel door dezelfde rede zich weer van elkaar af te bewegen. Door regelgeving en gemaakte afspraken in harmonie met elkaar samen te werken, maar door schending van regels en het niet nakomen van afspraken in gerechtsstrijd verwikkelt te raken. Gevoel en intuïtie worden maar al te vaak overschaduwd door onverwerkte ervaringen en daaruit voortvloeiende projecties, die zelden stroken met de realiteit. Verfijning van gevoel en intuïtie, zoals de orkestleden zich na jarenlange training met veel ups en downs hebben eigen gemaakt, zou een uitdaging voor deze moderne tijd kunnen zijn. Proberen onszelf in de ander te herkennen, want zijn we niet allemaal leden van een wereldwijd orkest?

voor en door de industrie HSE LIFE wil een platform bieden voor iedereen die in de olie- en gasindustrie werkzaam is. Met name richt HSE LIFE zich op diegenen die werken daar waar HSE echt leeft of zou moeten leven: op de werkvloer.

HSE LIFE magazine is een uitgave van: The WAT Group B.V. Postbus 20033 7302 HA Apeldoorn (Nederland) +31 6 46.29.52.56 www.thewatgroup.com Aan dit nummer werkten mee René Beaumont, Natascha Bruti, Marjou Janse, Marcel van Spronsen, Veselin Raznatovic, Ramon Roelofs, Pier van Spronsen, Stéphanie van Stockum, Janine IJssel de Schepper, Bob Janssen, Toine Simons

Reacties betreffende onderwerpen besproken in dit magazine kunnen worden gemaild naar info@thewatgroup.com t.a.v. Janine IJssel de Schepper.