Portrait Documentaries
6
Furstenberg
PortraitDocumentaries pdocumentaries@gmail.com int e rview
THANASIS LALAS thlalas@zoobidon.com P Hot og raph e r
nikiforos
nikiforos12a@gmail.com a rt dire c t or
dionisis theodosis dntcreative@gmail.com
sceneone
On our way to the DVF Headquarters. 440W 14th street, New York, NY 10014 West Village, Meat Packing District
scenetwo
The Studio. Making fashion history in New York City and the world
inter
6 Diane von F
rview
pages 32
Furstenberg
Diane von Furstenberg What do your children represent for you? My children are my life. I have a son, a daughter and three grandchildren. I had my son and daughter by the time I was 24 so all my grown life I have been surrounded by children. They have always been very very close to me and the most important thing in my life…….although, of course, not the only thing. How was the environment that you grew up in? As a child, I remember many things about my mother and father. At 20, my mother was deported and placed in a concentration camp for 14 months. When she returned, she weighed 29 kilos. Soon after, she married and, although the doctors had said see would not be able to have children, I was born. My father, even after the war, was quite well off but I could feel that something was different. Were you planning to have children your own or was it a surprise? No, they were complete surprises. At 20, I was working in Rome for an Italian industrialist in the world of fashion. When my boyfriend, who was living in the United States found out that I was pregnant, he came to Rome and we were engaged. At that time, there was no talk of marriage. It was later that we moved to America, got married and our son was born. Do we marry opposites or someone with the same similarities? In a relationship? I do not know because every relationship is different. I do not believe that there is a set rule. It just depends on life at that moment. When it is love, which is often a fantasy to be fulfilled, 40 | Portrait Documentaries
your partner is the object of your fantasy so you become one and inseparable. And then, in some cases, people surprise you because they love you so much that you decide to accept their love and marry even though you know you are totally different and it will, most certainly not last. Why did you keep the surname of your first husband? I started my business with my first husband and that was his name and it was beautiful so I kept it. But even more important, it is the name of my children. What is beautiful, for you? Truth, anything that is true….and Greek. Greek is a beautiful language for in Greek, there is something called beautiful and there is something that is a word for nice or something that maybe comes from within. It is a different kind of word for beauty. A very special word. We have not been able to figure out if it exists in English. I do not know. My language is French. It is also beautiful….. La beaute? When did you find what you were going to do in your life? It was truly by accident. I did not know what I wanted to do but I knew the kind of woman I wanted to be, so I became that woman, and then fashion was just something that followed. I took it and I embraced it and I became good at it. So, actually, do you believe that our chance in life is created through accidents? Yes, I believe all is a matter of fate. That is why we have to be very clear with ourselves so that we can see the signs and embrace them. When things are not so good or when something bad happens,
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Τί αντιπροσωπεύουν τα παιδιά σας; Τα παιδιά μου είναι η ζωή μου. Εχω ένα γιο, μία κόρη και τρία εγγόνια. Μέχρι τα 24 μου είχα ήδη γεννήσει τα παιδιά μου, οπότε όλη την ενήλικη μου ζωή την έχω περάσει περιτριγυρισμένη από παιδιά. Πάντα ήταν κοντά μου και πάντα θα είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μου αλλά φυσικά, όχι το μόνο. Πώς ήταν το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώσατε; Έχω πολές αναμνήσεις με τους γονείς μου από τότε που ήμουν παιδί. Όταν ήμουν 20, η μητέρα μου απελάθηκε και οδηγήθηκε σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης για 14 μήνες. Όταν κατάφερε να επιστρέψει, ζύγιζε 29 κιλά. Λίγο αργότερα, παντρεύτηκε και παρόλο που οι γιατροί της είπαν πως δεν μπορεί να κάνει παιδιά – γεννήθηκα. Ο πατέρας μου, ακόμα και μετά τον πόλεμο ήταν κάπως σε μία καλή κατάσταση αλλά και πάλι μπορούσα να αισθανθώ πως κάτι ήταν διαφορετικό. Σκοπεύατε να κάνετε παιδιά ή ήταν έκπληξη; Όχι, ήταν τελείως εκπλήξεις και τα δύο παιδιά μου. Στα 20 μου, δούλευα στη Ρώμη για έναν Ιταλό βιομήχανο στο χώρο της μόδας. Όταν ο “φίλος” μου, ο οποίος ζούσε στις ΗΠΑ, έμαθε πως ήμουν έγκυος, επέστρεψε στη Ρώμη και αρραβωνιαστήκαμε. Εκείνη την περίοδο δεν κάναμε καθόλου κουβέντα για γάμο. Αργότερα όταν μετακομίσαμε και οι δύο στην Αμερική, παντρευτήκαμε και γεννήθηκε ο γιος μας. Παντρευόμαστε ανθρώπους αντίθετους από εμάς ή κάποιους με τις ίδιες ομοιότητες; Σε μία σχέση; Δεν ξέρω γιατί κάθε σχέση είναι διαφορετική. Δεν πιστεύω πως υπάρχει ένας κανόνας. Εξαρτάται μόνο από τη ζωή εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή. Όταν υπάρχει αγάπη, η οποία είναι συχνά μία φαντασίωση που πρέπει να εκπληρωθεί, ο σύντροφος
γίνεται το αντικείμενο της φαντασίας μας οπότε γινόμαστε αχώριστοι, γινόμαστε ένα. Και τότε, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μας εκπλήσουν γιατί μας αγαπούν τόσο πολύ που αποφασίζεις να δεχτείς την αγάπη τους και να παντρευτείς ακόμα και εάν ξέρουμε πως είμαστε τελείως διαφορετικοί σαν άνθρωποι και πως ο γάμος μάλλον δεν θα διαρκέσει για μία ζωή. Γιατί κρατήσατε το επώνυμο του πρώτου συζύγου σας; Ξεκίνησα την επιχείρηση μου με τον πρώτο μου σύζυγο και αυτό ήταν το επίθετο του και το θεωρώ πολύ όμορφο και για αυτό το κράτησα. Αλλά το πιο σημαντικό από όλα – είναι το επώνυμο των παιδιών μου. Τί είναι όμορφο για εσάς; Η αλήθεια, οτιδήποτε που είναι αληθινό...και ελληνικό. Τα ελληνικά είναι μία πολύ όμορφη γλώσσα. Πότε καταλάβατε τί θέλετε να κάνετε στη ζωή σας; Ήταν πραγματικά κάτι το τυχαίο. Δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω αλλά ήξερα το είδος της γυναίκας που ήθελα να γίνω, οπότε και έγινα αυτή η γυναίκα. Η μόδα ήταν κάτι που ακολούθησε. Το δέχτηκα, το αγκάλιασα και έγινα καλή σε αυτό! Πιστεύετε ότι η “ευκαιρία” μας στη ζωή δημιουργείται μέσα από ατυχήματα; Ναι, πιστεύω ότι όλα είναι θέμα τύχης, μοίρας. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει όλοι μας να είμαστε πολύ σαφείς και ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, ώστε να μπορούμε να δούμε και να εντοπίσουμε τα σημάδια και μετά να τα εκμεταλλευτούμε. Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν και τόσο καλά ή όταν κάτι κακό συμβαίνει, πρέπει να λέμε “Εντάξει, αλλά ίσως αυτό να είναι κάτι πραγματικά καλό. Μία πόρτα κλείνει και μία άλλη ανοίγει.” Portrait Documentaries | 41
Diane von Furstenberg you must just say “Ok, but maybe this is actually something good”. One door closes, the other one opens. How did you learn that? I learned that from my mother. She taught me two very important things. One is that fear is not an option. It is a handicap. She would never allow me to be afraid. If I were afraid of the dark, she would put me in a dark closet. At first I would cry, and then I would realize that there is no reason to be afraid of the dark. Now, the only thing I am afraid of is that I do not want my children to suffer. The other thing my mother taught me is that “impossible” is not a word. Does our society want to make us scared? Maybe yes, but I control my own life to the best that I can and that’s it. Society does not affect me. When you are in front of a dilemma, what do you do, how do you react? I accept the reality of a situation and I take full responsibility. Then, I look at my options and I make a choice. But the first thing is that I take full responsibility and examine all sides of the truth. In looking back, was there a moment in your life of sorrow or sadness that has affected your life and the person you are today? No because I choose not to remember sad things. My memory changes the sad things and I do not remember what caused the pain. Of course I remember that I was in pain but I only look at everything surrounding those difficult moments as positive.
42 | Portrait Documentaries
Do you enjoy walks in the past? Yes. Right now, I am finishing a book I have written. I like to walk in the past but I like to connect it to the present and my vision of the future. I am not nostalgic by nature, but I think that, as you go through life, every year is another layer added to your mattress of memories and you can find comfort in. My past is important, because it is who I am now. But one must never forget that everything is connected – the past, the present and the future. They are all one. Why should we remember? If we did not remember, we do not think. We cannot separate things. The past, is a part of the present and the future, so if you did not remember, you could not read and understand, you could not write and be understood,…. you could not do anything. What is your very first memory? My very first memory is that of my brother when he was born. I was five and a half when my mother went to the hospital to have my brother. If you had lost all your memories, what would you not want to forget? Love. Is there something your eyes have seen that you would not want to forget? Color. As you can tell, I love colors. Is there something that you have heard that is very important, that you would not want to forget? No, not something that I have heard, rather something that I felt. At first, I was going to say, hearing the words “I love you”,
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Πώς το μάθατε αυτό; Μου το έμαθε η μητέρα μου. Μου δίδαξε δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Το πρώτο είναι ότι ο φόβος δεν είναι επιλογή. Είναι μία αναπηρία. Ποτέ δεν με άφηνε να φοβάμαι. Εάν φοβόμουν το σκοτάδι, θα με έβαζε με το ζορί σε μία σκοτεινή ντουλάπα. Στην αρχή έκλαιγα και μετά καταλάβαινα πως δεν υπάρχει λόγος να φοβάμαι το σκοτάδι. Τώρα το μόνο πράγμα που φοβάμαι έιναι ότι δεν θέλω ποτέ τα παιδιά μου να υποφέρουν. Το άλλο πράγμα που μου δίδαξε η μητέρα μου είναι ότι το “αδύνατον” δεν είναι λέξη. Δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο μου. Πιστεύετε πως η κοινωνία θέλει να μας κάνει να φοβόμαστε; Ίσως ναι, αλλά ελέγχω τη ζωή μου όσο καλύτερα μπορώ και αυτό είναι αυτό. Η κοινωνία δεν με επηρεάζει. Όταν βρίσκεστε μπροστά σε ένα δίλημμα, τί κάνετε, πώς αντιδράτε; Αποδέχομαι την πραγματικότητα της κατάστασης και αναλαμβάνω την πλήρη ευθύνη. Στη συνέχεια, μελετάω τις επιλογές μου και αποφασίζω τι θα κάνω. Αλλά το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να αναλαμβάνω την πλήρη ευθύνη και να εξετάσω όλες τις πλευρές της αλήθειας. Κοιτώντας πίσω στο χρόνο, έχει υπάρξει ποτέ κάποια στιγμή θλίψης ή στεναχώριας στη ζωή σας που σας έχει επηρεάσει ως και σήμερα; Όχι, γιατί επιλέγω να μην θυμάμαι θλιβερά πράγματα. Η μνήμη μου αλλάζει τα θλιβερά πράγματα και δεν θυμάμαι ποτέ τι προκάλεσε τον πόνο. Φυσικά και θυμάμαι ότι “πονούσα” αλλά πάντα κοιτάω το κάθε τι που περικλύει αυτές τις δύσκολες στιγμές ως κάτι το θετικό. Σας αρέσουν οι “βόλτες” στο παρελθόν; Ναι. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνεται ένα βι-
βλίο που έγραψα. Μου αρέσουν οι βόλτες στο παρελθόν αλλά μου αρέσει να το συνδέω με το παρόν και με το όραμα μου για το μέλλον. Δεν είμαι νοσταλγικός άνθρωπος από τη φύση μου, αλλά νομίζω πως καθώς η ζωή περνάει, ο κάθε χρόνος προστίθεται στο “στρώμα” των αναμνήσεων του καθενός – ένα μέρος όπου νιώθουμε άνετα. Το παρελθόν είναι σημαντικό για μένα διότι είναι αυτό που είμαι τώρα. Αλλά ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα πάντα είναι συνδεδεμένα – το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Όλα είναι ένα. Γιατί πρέπει να θυμόμαστε; Εάν δεν θυμόμασταν δεν θα σκεφτόμασταν κιόλας. Δεν μπορούμε να διαχωρίζουμε τα πράγματα. Το παρελθόν είναι μέρος του παρόντος και του μέλλοντος οπότε εάν δεν θυμόμασταν δεν θα μπορούσαμε να διαβάζουμε και να σκεφτόμαστε, να γράψουμε και να γίνουμε κατανοητοί. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση σας; Η μέρα που γεννήθηκε ο αδερφός μου. Ήμουν πεντέμιση χρονών οταν η μητέρα μου πήγε στο νοσοκομείο για να γεννήσει. Εάν είχατε χάσει όλες τις αναμνήσεις σας, ποια δεν θα θέλατε να ξεχάσετε ποτέ; Την αγάπη. Υπάρχει κάτι που τα μάτια σας έχουν δει και δεν θα θέλατε να το ξεχάσετε ποτέ; Τα χρώματα. Όπως μπορείτε να καταλάβετε λατρεύω τα χρώματα. Υπάρχει κάτι που έχετε ακούσει, πολύ σημαντικό, το οποίο δεν θα θέλατε να το ξεχάσετε ποτέ; Όχι κάτι που έχω ακούσει όσο κάτι που έχω νιώσει. Στην αρχή θα έλεγα όταν άκουσα τις λέξεις “Σε αγαπώ” αλλά πιστεύω είναι πιο σηPortrait Documentaries | 43
Diane von Furstenberg but I think it is more important to remember the feeling one has of being loved.
move on. I do not think that there is survival without forgiveness.
Is a person that learns how to walk in the darkness stronger than a person who learns how to walk in the light? The truth is that after a while the darkness is not so dark because you get used to the darkness, so at the end it is how you walk not where you walk.
So, at the end, did you ever understand how a human being can survive even under so difficult situations such as your mother’s case? Do they survive because of the strength of the mind or because of the strength of the soul? I don’t know, I don’t know why my mother survived. When I asked her “How did you survive?” she said “You know it’s like it was raining, and I would just go between the raindrops”. It is also luck, I am sure. But somebody once told me something which I love. His name is Vartan Gregorian, he’s Armenian and he was the President of Brown University. When Armenians were persecuted, he was left with his grandmother. As a little boy, his grandmother told him, “Two things you have to remember in life. One thing is kismet, and that is destiny, it is what is written, and you have no control over that. And the other thing is your character. That is something you have 100% control of. You can lose your mother, you can lose your health, you can lose your wealth, you can lose everything, but you can never lose your character.”
Do you believe that if your parents were other people, you would be a different person today? Definitely yes. My mother and father were very special. The fact that my mother was a prisoner of war when she was 20 and that she came back weighing 29 kilos and survived against all odds has given me great strength in life. She always said that God saved her so that she could give me life, and by giving me life, I gave her life again. How was she saved, how did she survive? I do not know; she just did. Did you speak at home about these things? Yes, we spoke about it but not to expose me to the evil she had endured. She only wanted to expose me to the positive souvenirs of life and the memories and camaraderie she had experienced with so many. It was this that kept her alive. Have you understood what one gains experiencing such difficult circumstance in life? Some people do and some people do not, but I have for certain. The one thing that I learned is that the quality of a survivor is linked to his or her capacity to forgive and 44 | Portrait Documentaries
So, if you do not have the appropriate character then your talent may not become what it is meant to become? Exactly, because character is more important than talent. In a way, it guides and controls ones talent. Were you ever in a dangerous position to lose your character? You never really think about your character in that way. I didn’t even know I had character and I never thought of what character is. No, thank God, I was never
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ μαντικό να θυμάσαι το συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν αγαπιέται. Είναι ένα άτομο που μαθαίνει να περπατάει μέσα στο σκοτάδι πιο δυνατό από κάποιο που μαθαίνει να περπατάει στο φως; Η αλήθεια είναι ότι μετά από λίγο το σκοτάδι δεν είναι τόσο σκοτεινό γιατί το συνηθίζεις, οπότε στο τέλος μετράει το πως περπατάς και όχι το που. Πιστεύετε ότι εάν οι γονείς σας ήταν διαφορετικοί άνθρωποι θα ήσασταν εσείς ένα διαφορετικό άτομο σήμερα; Σίγουρα ναι. Οι γονείς μου ήταν πολύ ξεχωριστοί άνθρωποι. Το γεγονός ότι η μητέρα μου, 29 χρονών, φυλακίστηκε στο πόλεμο, γύρισε και ζύγιζε 29 κιλά και επέζησε ενάντια σε όλες τις πιθανότητες μου έχει δώσει πολλή δύναμη στη ζωή μου. Πάντα έλεγε πως ο Θεός την έσωσε έτσι ώστε να δώσει ζωή σε μένα και δίνοντας ζωή σε μένα, της έδωσα και εγώ ξανά ζωή. Πώς σώθηκε; Πώς επέζησε; Δεν ξέρω, απλώς επέζησε. Μιλούσατε στο σπίτι για αυτά τα θέματα; Ναι, μιλούσαμε για αυτά αλλά όχι για να με εκθέσει στο κακό που είχε υποστεί. Ήθελε μόνο να με εκθέσει στις θετικές αναμνήσεις από τη ζωή της, σε ότι καλό θυμόταν και στους ανθρώπους που ένιωθε συντροφικότητα μαζί τους. Αυτό την κράτησε ζωντανή. Έχετε καταλάβει τί κερδίζει κανείς όταν βιώνει τέτοιες δύσκολες καταστάσεις στη ζωή; Μερικοί καταλαβαίνουν και μερικοί όχι. Εγώ σίγουρα ναι. Το ένα πράγμα που έχω μάθει είναι ότι η ποιότητα ενός επιζήσαντα συνδέεται με την ικανότητα του να συγχωρεί και να προχωράει μπροστά.
Στο τέλος, καταλάβατε πως ένας άνθρωπος καταφέρνει να επιβιώσει ακόμα και από τόσο δύσκολες καταστάσεις όπως αυτή της μητέρας σας; Επιβιώνουν λόγω της δύναμης του μυαλού ή της δύναμης της ψυχής; Δεν ξέρω, δεν ξέρω πώς επέζησε η μητέρα μου. Όταν την ρώτησα “πώς τα κατάφερες και επιβίωσες;” μου είπε “Ξέρεις, ήταν σαν να έβρεχε και εγώ πήγαινα ανάμεσα από τις σταγόνες της βροχής”. Ήταν και θέμα τύχης, είμαι σίγουρη. Αλλά κάποιος μου είπε κάτι κάποτε το οποίο λατρεύω. Το όνομα του είναι Vartan Gregorian, Αρμένος και ήταν ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου Brown. Με τις διώξεις εναντίον των Αρμένων, αυτός έμεινε με τη γιαγιά του. Όταν ήταν μικρός η γιαγιά του είπε «Δύο πράγματα πρέπει να θυμόμαστε στη ζωή. Το ένα είναι το κισμέτ και αυτό είναι το πεπρωμένο, αυτό που είναι γραμμένο και δεν έχεις κανένα έλεγχο σε αυτό. Και το άλλο πράγμα είναι ο χαρακτήρας μας. Και σε αυτό έχουμε 100% τον έλεγχο. Μπορεί να χάσεις τη μητέρα σου, την υγεία σου, μπορεί να χάσεις τα πάντα αλλά ποτέ δεν θα χάσεις το χαρακτήρα σου. Οπότε, αν κάποιος δεν έχει τον κατάλληλο χαρακτήρα τότε το ταλέντο που μπορεί να έχει μπορεί να μην γίνει όπως ήταν γραφτό να γίνει; Ακριβώς, γιατί ο χαρακτήρας είναι πιο σημαντικός από το ταλέντο. Κατά κάποιο τρόπο, ελέγχει και καθοδηγεί το ταλέντο. Έχετε υπάρξει ποτέ στη δύσκολη θέση να χάσετε το χαρακτήρα σας; Ποτέ δεν σκέφτεσαι με αυτό τον τρόπο για το χαρακτήρα σου. Ούτε καν ήξερα ότι είχα χαρακτήρα και ποτέ δεν σκέφτηκα τί είναι ο χαρακτήρας. Αλλά δόξα το θεό, ποτέ δεν έχω εκτεθεί σε καταστάσεις για να χάσω το χαρακτήρα μου. Δεν με βασάνισαν ποτέ, δεν υπήρξα ποτέ υπό εκείνες τις συνθήκες όπου θα μπορούPortrait Documentaries | 45
Diane von Furstenberg exposed to losing my character. I was never under torture; I was never under those pressures where you could really loose it. You could loose your character with drugs too, I guess. As a rule I don’t like to loose control. Is there wrong and what is wrong? I do not know and I do not judge. For me what is right is the truth. For others it may be something completely different. It is not for me to say. Do you sometimes find that you made a mistake? Yes, I have made many mistakes. Do we sometimes make something wrong into right and what would that be? It is in my character to transform. I transform a negative situation into something positive and that is why, when I look back, I do not remember it as bad. Sometimes I even forgot that things started as bad. Do accidents happen? Accidents. Of course, but you cannot prevent that. Do you believe in luck more than accidents? I do believe in luck. I believe in the protection of luck. I believe in karma. I believe in good and I believe that generosity and good will give you protection, but there are accidents and there is nothing one can do about that. We have no control over that. The only thing you have control of 100% is your character. Can you really say that somebody can be trained not to be afraid? Ι think so 46 | Portrait Documentaries
Or is fear something that comes within us? Well, I believe that most of it is genetic, but, for me, lack of fear comes through education. What else comes within us when we are born, for example is talent something that is within us? I don’t know. I think talent is a combination of things. Part, we are born with and part we develop. I don’t know what is genetic and what is not. It’s so funny, because sometimes you see my grandchild and she would do something just like my mother. I mean, they had never even met or known each other. Can we say that talent exists, and what is it? Talent exists, It is a gift. You have a gift. I used to think that everything and everybody was the same, but not now. It is not just a question of opportunity and training and this or that. It is not true. Some people are smart, and some people are not smart. It is just like nature, you know? Some trees are strong and some trees are not strong and some tress are born weak and become strong. They are as different as people. Why would this discrimination exist, some people having talent but some people just do not? For the same reason that we see with a plant. Some plants smell and some plants do not smell. They are just different. Doesn’t that seem unfair? I do not know. It is just the reality of life. Reality is reality. That’s what it is Maybe the plant that does not smell has other characteristics and lives longer or
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ σα να τον είχα χάσει. Μπορείς να τον χάσεις με τα ναρκωτικά, φαντάζομαι. Κατά κανόνα, δεν μου αρέσει να χάνω τον έλεγχο. Υπάρχει λάθος και τί είναι λάθος; Δεν ξέρω και δεν κρίνω. Για μένα αυτό που είναι σωστό είναι η αλήθεια. Για άλλους μπορεί να είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Καταλαβαίνετε ποτέ ότι έχετε κάνει λάθος; Ναι, έχω κάνει πολλά λάθη. Μετατρέπουμε ποτέ κάτι που είναι λάθος σε σωστό και τί θα μπορούσε να είναι αυτό; Είναι στο χαρακτήρα μου να μετατρέπω, να μεταμορφώνω. Θα μετατρέψω μία αρνητική κατάσταση σε κάτι το θετικό και για αυτό όταν «κοιτάω» πίσω δεν θυμάμαι ότι κάτι ήταν λάθος. Μερικές φορές ξεχνάω ακόμα ότι τα πράγματα άρχισαν από κάτι κακό. Ατυχήματα συμβαίνουν; Ατυχήματα. Φυσικά, αλλά δεν μπορείς να το αποτρέψεις αυτό. Πιστεύετε στην τύχη πιο πολύ από τα ατυχήματα; Πιστεύω στην τύχη. Πιστεύω στο κάρμα. Πιστεύω στο καλό και πως η γενναιοδωρία και η καλοσύνη θα σε προστατεύσουν αλλά και πάλι ατυχήματα συμβαίνουν. Και δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε. Συμφωνείτε ότι κάποιος μπορεί να εκπαιδευτεί να μην φοβάται; Ναι, έτσι νομίζω. Ή ο φόβος είναι κάτι που έρχεται από μέσα μας; Βασικά πιστεύω οτι κυρίως είναι θέμα γονιδίων, αλλά για μένα η έλλειψη φόβου έρχεται μέσω εκπαίδευσης.
Τί άλλο έρχεται από μέσα μας όταν γεννιόμαστε, όπως για παράδειγμα είναι το ταλέντο κάτι που έρχεται μέσα από τη ψυχή μας; Δεν ξέρω. Νομίζω ότι το ταλέντο είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Γεννιόμαστε με ένα μέρος του και το άλλο μέρος το αναπτύσσουμε. Δεν ξέρω τί οφείλεται στη γενετική και τι όχι. Είναι τόσο αστείο, μερικές φορές βλέπω το εγγόνι μου και θα κάνει κάτι ακριβώς όπως το έκανε η μητέρα μου. Και δεν έχουν γνωριστεί ή ειδωθεί ποτέ μεταξύ τους. Μπορούμε να πούμε πως το ταλέντο υπάρχει, και τί ακριβώς είναι; Το ταλέντο υπάρχει, είναι ένα δώρο. Συνήθιζα να πιστεύω ότι οι πάντες ήταν το ίδιο, αλλά δεν το πιστεύω πια. Δεν είναι απλά θέμα ευκαιριών και κατάρτισης και όλα τα σχετικά. Δεν είναι αλήθεια. Μερικοί άνθρωποι είναι έξυπνοι και μερικοί δεν είναι. Όπως ακριβώς είναι και η φύση. Μερικά δέντρα είναι δυνατά και μερικά δεν είναι. Μερικά γεννιούνται αδύναμα αλλά γίνονται δυνατά. Είναι τόσο διαφορετικά όπως και οι άνθρωποι. Γιατί να υπάρχει αυτή η διάκριση, μερικοί άνθρωποι να έχουν κάποιο ταλέντο και άλλοι να μην έχουν; Δεν ξέρω. Είναι η πραγματικότητα της ζωής. Για αυτό ίσως ένα φυτό που δεν μυρίζει όμορφα μπορεί να έχει άλλα χαρακτηριστικά όπως για παράδειγμα να ζει περισσότερο. Είναι αυτό που είναι. Δεν μπορείς να αρνηθείς την πραγματικότητα. Φέρνει κάτι μαζί του ο κάθε άνθρωπος που έρχεται στη ζωή; Κάθε ανθρώπινο ον είναι αποτέλεσμα της γονιμοποίησης. Κάθε άνθρωπος είναι το αποτέλεσμα δύο ανθρώπων, είναι το αποτέλεσμα περιστάσεων. Είναι αποτέλεσμα του DNA. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, με μία διαφορετική ιστορία και διαφορετικό DNA. Portrait Documentaries | 47
Diane von Furstenberg whatever. I mean it is what it is. You can not deny the reality. Does every human being come to this life bringing something with them? Every human being is a result of pollination. Every human is atheresult of two people It is a result of circumstances. It is a result of DNA. Every single person is a different human being, with a different story and a different DNA. Are hell and paradise within our limits or outside our limits? I can’t say because I don’t believe in either. Don’t you believe in God? Yes, I believe in God, but I don’t believe in paradise and hell. No. What is God? God is manifestation of life. God is inside you. But at this right moment at the museum I think that maybe monotheism is not a good idea. Is polytheism a better idea? I think so. Because when it was polytheism, there was not any of this craziness about religion. I think religions can become dangerous. Do you ever catch yourself thinking why is all this game of life happening? Not anymore. I used to when I was very young. When you are young, you always ask “what is life about?” and you have a cosmic emptiness. Now, no, because now I am very busy with my work and I try to be dedicated and do a good job. I do not have existential questions. I do have the question of why are we destroying the planet, why is there the business of war, why guns etc, but in terms of existential emptiness, no. I think that is more when you are young. 48 | Portrait Documentaries
Are questions more important in life than the answers? Questions are very important and very often, if it is a good question, it already has the answer. Does an answer have a good question? Is that what a good question is? I do not know. A good question is something that makes sense and something that is very thought through, so if a question is thought through very carefully, it already has the architecture for the answer. If one of your grandchildren came to you today almost in angst, how would you pass that logic down to them? Search within yourselves. That is what I tell them. I like angst in literature, I like angst in paintings, but I do not like angst in myself nor in the people I love. I appreciate the angst of Kafka, I appreciate the angst of Egon Schiele and I like it. I see it because I think that it is real art to be able to express that suffering. But if that is the case, I am definitely not an artist. Have you ever thought of becoming an artist? I do not know. If the definition of an artist is about suffering, I do not like suffering so, by nature, I would not indulge in it. Don’t we learn about life through that? Yes, but I process it immediately, so if the suffering is processed then it becomes something else. So I do not stay in the suffering “oh, it is not fair!” etc. I do not do that, I do not complain. Was there a time in your life when it was more about you and less about we and about the world? No, it is always about me. I mean I am in
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Είναι η κόλαση και ο παράδεισος εντός των ορίων μας ή εκτός; Δεν μπορώ να πω γιατί δεν πιστεύω σε κανένα από τα δύο. Δεν πιστεύετε στο Θεό; Ναι, πιστεύω στο Θεό, αλλά δεν πιστεύω στην κόλαση και στον παράδεισο. Όχι. Τί είναι ο Θεός; Ο Θεός είναι η εκδήλωση της ζωής. Ο Θεός είναι μέσα σου. Αλλά αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, εδώ στο μουσείο νομίζω πως ο μονοθεϊσμός δεν είναι μία καλή ιδέα. Είναι ο πολυθεϊσμός μία καλύτερη ιδέα; Νομίζω πως ναι. Διότι όταν υπήρχε πολυθεϊσμός δεν υπήρχε τίποτα από όλη αυτή την τρέλα που επικρατεί τώρα με το θέμα της θρησκείας. Πιστεύω πως οι θρησκείες μπορούν να γίνουν επικίνδυνες. Έχετε πιάσει ποτέ τον εαυτό σας να σκέφτεστε γιατί όλο αυτό το παιχνίδι της ζωής συμβαίνει; Όχι πια. Το έκανα όταν ήμουν πιο νέα. Όταν είσαι νέα, ρωτάς συνεχώς «Τί είναι η ζωή;» και έχεις ένα κοσμικό κενό. Τώρα, όχι, είμαι πάρα πολύ απασχολημένη με τη δουλειά μου και προσπαθώ να αφιερώνω όλο το χρόνο μου εκεί και να είμαι και καλή σε αυτό που κάνω. Δεν έχω υπαρξιακά ζητήματα. Έχω βέβαια το ερώτημα «γιατί καταστρέφουμε τον πλανήτη μας, γιατί υπάρχουν πόλεμοι όπλα κτλ», αλλα σε σχέση ενός υπαρξιακού κενού – όχι. Είναι οι ερωτήσεις πιο σημαντικές από τις απαντήσεις; Οι ερωτήσεις είναι πολύ σημαντικές και πολύ συχνά εάν είναι μία καλή ερώτηση τότε έχει ήδη την απάντηση. Έχει μία απάντηση μία καλή ερώτηση; Αυτό θεωρείται μία καλή ερώτηση; Δεν ξέρω. Μια καλή ερώτηση είναι κάτι που έχει νόημα και κάτι που είναι ήδη μελετημέ-
νο, ετσι ώστε να έχει ήδη η ερώτηση μέσα της την αρχιτεκτινική βάση της απάντησης. Εάν ένα από τα εγγόνια σας έρθει σε εσάς σχεδόν σε αγωνία, πώς θα μεταβίβασετε αυτή τη λογική σε αυτά; Ψάξτε μέσα σας. Αυτό τους λέω συνεχώς. Μου αρέσει η αγωνία στη λογοτεχνία, στη ζωγραφική, αλλά δεν μου αρέσει μέσα μου ή μέσα στους ανθρώπους που αγαπάω. Εκτιμώ την αγωνία/άγχος του Κάφκα, του Egon Schiele και μου αρέσουν. Το βλέπω γιατί αυτό θεωρώ αληθινή τέχνη – να μπορείς να εκφράσεις αυτή την ταλαιπωρία, αυτό το βάσανο. Είχατε σκεφτεί ποτέ να γίνετε καλλιτέχνης; Δεν ξέρω. Εάν ο ορισμός ενός καλλιτέχνη είναι ο πόνος, δεν μου αρέσει καθόλου οπότε λόγω της φύσης μου δεν θα γινόμουν ποτέ. Δεν μαθαίνουμε για τη ζωή μέσα από αυτό; Ναι, αλλά το επεξεργάζομαι αμέσως και εάν ο πόνος επεξεργάζεται τότε μετατρέπεται σε κάτι άλλο. Οπότε δεν παραμένω στην κατάσταση της δυστυχίας του τύπου «Αυτό δεν είναι δίκαιο!» κτλ. Δεν το κάνω αυτό, δεν παραπονιέμαι. Υπήρξε ποτέ κάποια στιγμή στη ζωή σας που ήταν περισσότερο για εσάς την ίδια και λιγότερο για «εμάς» και τον κόσμο; Όχι, είναι πάντα για μένα. Εννοώ, ότι βρίσκομαι σε αυτό τον κόσμο και νοιάζομαι για τον κόσμο αλλά πάντα σε σχέση με τη δική μου περιπέτεια. Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με τη μόδα; Πήγα στον Ιταλό για τον οποίο δούλευα και του είπα «Πρόκειται να παντρευτώ. Θα μετακομίσω στην Αμερική. Μπορώ να φτιάξω μερικά δείγματα από το εργοPortrait Documentaries | 49
D E S I G N by t h a n a s i s l a l a s
Diane von Furstenberg the world and I care about the world but always in relation to my adventure in this world
the same person but there, I was transformed. At last, I was able to manage my life and my children with ease.
How did you start getting involved with fashion? I went to the Italian man I was working for and said “I’m going to get married. I’m going to move to America. Can I make a few samples from your factory, and I will try to see if I can sell them in America?” And that’s how I started. I would stay late at night in the factory when everybody would go. Then, with the pattern maker, and I would design a few dresses. When I moved to America, I started to sell them. It was a number of circumstances working together. Before I knew it, wow, I had become a success. At the time, it seemed very simple because there was nothing like that around, and so it became very successful very quickly, and thanks to fashion I became the woman I wanted to be, but I also made other women be who they wanted to be, because I was selling them fashion. So, from the very beginning, everything became coherent.
Was there a moment when you were an adolescent, in your teens, when you were against whatever was going on around you? I was never rebellious with my parents, and I think it is because my mother, although strong, was quite fragile, and I felt I didn’t have the right to impose my caprice. I was born in an era when everybody was rebellious. I was young; I was at school in the sixties, so everybody was rebellious. But I always felt that if I don’t like something, I could always look for a solution, not just to rebel for rebelling. I am not an anarchist.
Until then you had no idea what you would become in life? What kind of a woman you wanted to be? I knew the kind of woman I wanted to be. I wanted to be independent, free, strong, in charge of my life, driving my own car. I had a vision, and it was that of the woman I became, but I did not know how I would get there. When did you begin to feel like that? Early, very early. When I was about 25. Was there a big moment? When I became successful very quickly and financially independent I was always 52 | Portrait Documentaries
Anything that has to do with fear you learned from your mom, is there something else that your mom left with you? That is the main thing. From your dad? From my father I learned the meaning of the word love, unconditional love. He loved me so much that I did not look for love. When I was growing up, I was not looking for love because I needed love; I was looking for love as an adventure. But then I did find love actually, I am married to a man who really loves me, but I always looked for the adventure. The most important relationship in life is the one you have with yourself and that you have to work at every single day. When someone lives in this whole world, this whole environment of a love affair where you are madly in love but then you do not want to be with
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ στάσιο για να δω εάν μπορώ να τα πουλήσω στην Αμερική;» Και έτσι άρχισα. Έμενα μέχρι αργά το βράδυ στο εργοστάσιο ενώ όλοι οι υπόλοιποι έφευγαν. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της κατασκευάστριας των σχεδίων σχεδιάσα κάποια φορέματα. Όταν πήγα στην Αμερική, άρχισα να τα πουλάω. Ήταν μια σειρά συμπτώσεων/περιστάσεων που δούλεψαν μαζί. Πριν το καταλάβω, ήρθε η επιτυχία! Χάρη στο χώρο της μόδας έγινα η γυναίκα που ήθελα να γίνω, αλλά επίσης έκανα και άλλες γυναίκες να γίνουν αυτό που ήθελαν να γίνουν, γιατί τις πουλούσα μόδα. Έτσι από την αρχή όλα είχαν το νόημα τους. Όλα γινόντουσαν με τη σειρά έτσι όπως έπρεπε. Μέχρι τότε δεν ξέρατε τι θα γίνετε στη ζωή σας; Τί είδους γυναίκα θέλατε να γίνετε; Ήξερα τί είδους γυναίκα ήθελα να γίνω. Ανεξάρτητη, ελεύθερη, δυνατή, με πλήρη έλεγχο της ζωής μου, να οδηγώ το δικό μου αυτοκίνητο. Είχα ένα όραμα και αυτό ήταν το όραμα της γυναίκας που ήθελα να γίνω, αλλά δεν ήξερα πως θα φθάσω εκεί. Πότε αρχίσατε να νιώθετε έτσι; Νωρίς, πολύ νωρίς. Στα 25 μου. Υπήρξε μία «μεγάλη» στιγμή; Όταν ήρθε η επιτυχία πολύ γρήγορα και ήμουν πλέον οικονομικά ανεξάρτητη. Πάντα ήμουν το ίδιο άτομο αλλά εκέινη τη στιγμή μεταμορφώθηκα. Επιτέλους, ήμουν σε θέση να διαχειριστώ τη ζωή μου και τα παιδιά μου με ευκολία. Υπήρξε κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εφηβείας όπου ήσασταν εναντίον σε ότι συνέβαινε γύρω σας; Δεν ήμουν ποτέ επαναστάτης με τους γονείς μου και νομίζω γιατί ενώ η μητέρα μου ΄ηταν πολύ δυνατή παράλληλα ήταν
και πολύ εύθραυστη και ένιωθα πως δεν είχα το διακίωμα να επιβάλλω και το καπρίτσιο μου. Γεννήθηκα μία εποχή όπου ολοι ήταν επαναστάτες. Πηγαινα στο σχολείο τη δεκαετία του 60, οπότε όλα ήταν θέμα επανάστασης και αντίδρασης. Αλλά πάντα ένιωθα πως όταν δεν μου άρεσε κάτι – μπορούσα να βρω τη λύση και όχι να επαναστατήσω μόνο και μόνο για να επαναστατήσω. Δεν είμαι αναρχικός άνθρωπος. Οτιδήποτε που έχει να κάνει με το φόβο το μάθατε από τη μητέρα σας, υπάρχει κάτι άλλο που σας έχει αφήσει η μητέρα σας; Αυτό είναι το κυριότερο. Από την πλευρά του πατέρα σας; Από τον πατέρα μου έμαθα την έννοια της λέξης αγάπη, άνευ όρων αγάπη. Με αγαπούσε τόσο πολύ που δεν αναζητούσα αλλού την αγάπη. Αναζητούσα την αγάπη ως μία περιπέτεια. Αλλά τότε βρήκα την πραγματική αγάπη, είμαι παντρεμένη με έναν άνθρωπο που πραγματικά με αγαπάει αλλά πάντα έψαχνα για την περιπέτεια. Η πιο σημαντική σχέση που έχουμε στις ζωές μας είναι αυτή με τον εαυτό μας και πρέπει να εργάζεσαι για αυτήν, συνεχώς. Κάθε μέρα. Όταν κάποιος ζει σε όλο αυτό τον κόσμο, σε αυτό το περιβάλλον μίας ερωτικής σχέσης όπου είσαι τρελά ερωτευμένος αλλά στη συνέχεια δεν θέλεις να είσαι με αυτό το άτομο, τι μας κάνει να θέλουμε να χωρίσουμε και να μην θέλουμε να παραμείνουμε σε αυτόν το γάμο; Μία άλλη φαντασίωση. Μετά από κάποιο ορισμένο σημείο; Δεν ξέρω. Συνήθως όταν δεν θέλεις την υπάρχουσα φαντασίωση είναι γιατί μία άλλη πλησιάζει. Portrait Documentaries | 53
Diane von Furstenberg that person anymore, what makes one separate and not want to be in that marriage anymore? Because you have another fantasy. After a certain point? I do not know. Usually if you do not want this fantasy anymore, it is because you have another one coming. Is fantasy in the same realm as reality or is it something separate? They exist together. My life has been making my fantasy a reality. Do you think there are people that do not have any fantasy? I do not know. People are afraid; there are a lot of people who are afraid. Fear will isolate you, fear isolates you and limits you, a lot of things, but I was lucky I was always told that I was not allowed to be afraid. Did you have the chance to meet people who were considered to be revolutionaries? I met V clav Havel, I met Fidel Castro, but, after I met him, I didn’t like him anymore. Are there people that you really admire? Yes, I admire many people, but you do not always know you admire them. They are not necessarily well known, but yes, there are a lot of people I admire. I admire a lot of women. I am very involved in an organization called Vital Voices, and it is an organization that goes to all third world countries, and helps women. When you meet these women, their stories and the courage they exhibit is amazing. What they do by themselves, young, 20 years old in Congo and nothing stops them. They just fight. 54 | Portrait Documentaries
And ,meeting them, you can not but feel very small and very humbled. There are a lot of people I admire. I admire my mother very much. I admire strength. I like people who have strength and the courage of being themselves. Was there someone that helped you? Not “someone” in particular. Many people helped me all along the way and all the time. The people who inspired me and continue to inspire me today are not necessarily famous, but they are people who did amazing things and see life in amazing ways. How was your meeting with Diane ***? She was a fantastic woman. I was intimidated when I first went to her office. I brought my little dresses and she said, “Wonderful! Wonderful!” and then she threw me out. Bu, in the end,t she truly helped me. How can someone approach a very powerful person, how does that interaction happen? How are the distances... Now, I can speak because I am in that position. Now, I am older, I am a grandmother and I am powerful and I continue to live a very full life. I like to see young people and, in general, I see people all the time. They even stop me in the street. Many people find a way to reach me and, as much as I can, I like to help them. It all depends upon each individual. Like anything in life, you see something, you see a landscape, you see a flower; some people can walk in the forest and say “oh yes, I saw some trees” and somebody else can go into the same forest and see mushrooms and flowers and animals. It depends what glasses you choose wear.
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Πιστεύετε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν φαντασιώσεις; Δεν ξέρω. Οι άνθρωποι φοβούνται, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που φοβούνται. Ο φόβος θα σε απομονώσει, θα σε περιορίσει αλλά εγώ ήμουν τυχερή γιατί πάντα μου έλεγαν ότι δεν μου επιτρέπεται να φοβάμαι. Είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε ανθρώπους που θεωρήθηκαν επαναστάτες; Γνώρισα τον Vaclav Havel, τον Fidel Castro αλλά μετά τη γνωριμία μας δεν μου άρεσε πλέον. Υπάρχουν άνθρωποι που θαυμάζετε; Ναι, θαυμάζω πολλούς ανθρώπους. Δεν είναι απαραίτητα διάσημοι, αλλά ναι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι τους οποίους θαυμάζω. Θαυμάζω πολλές γυναίκες. Είμαι αρκετά εμπλεκόμενη σε έναν οργανισμό που ονομάζεται Vital Voices ο οποίος πηγαίνει στις χώρες του τρίτου κόσμου και βοηθάει γυναίκες. Όταν γνωρίζεις αυτές τις γυναίκες, όταν ακούς τις ιστορίες τους και όταν νιώθεις το θάρρος που επιδεικνύουν είναι κάτι το εκπληκτικό. Το τι κάνουν μόνες τους, νέες, 20 χρονών στο Κόνγκο και τίποτα δεν τις σταματά. Απλά, αγωνίζονται. Και όταν τις γνωρίζεις δεν μπορείς παρά να νιώσεις μικρή και ταπεινά. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θαυμάζω. Θαυμάζω τη μητέρα μου πάρα πολύ. Θαυμάζω τη δύναμη. Μου αρέσουν οι άνθρωποι με δύναμη και κουράγιο να είναι ο εαυτός τους. Έχει υπάρξει κάποιος που σας έχει βοηθήσει; Δεν υπάρχει «κάποιος|» συγκεκριμένα. Πολλοί άνθρωποι με έχουν βοηθήσει σε όλη την πορεία μου. Οι άνθρωποι που με ενέπνευσαν και συνεχίζουν να με εμπνέουν δεν είναι απαραίτητα διάσημοι, αλλά είναι άνθρωποι που έκαναν καταπληκτικά πράγματα και βλέπουν τη ζωή με έναν καταπληκτικό τρόπο.
Πώς μπορεί κάποιος να πλησιάσει έναν πολύ ισχυρό άνθρωπο, πώς εκπληρώνεται αυτή η συνάντηση; Πώς καλύπτονται οι αποστάσεις. Τώρα, μπορώ να μιλήσω γιατί βρίσκομαι σε αυτή τη θέση. Τώρα, που είμαι μεγαλύτερη, είμαι γιαγιά και παράλληλα ισχυρή και συνεχίζω να έχω μία πολύ γεμάτη ζωή. Μου αρέσει πολύ να βλέπω νέους ανθρώπους και γενικά βλέπω ανθρώπους όλη την ημέρα. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ένα τρόπο από μόνοι τους για να με πλησιάσουν και όσο μπορώ, θέλω πολύ να τους βοηθάω. Όλα εξαρτώνται από τον καθένα ξεχωριστά. Οπώς και τα πάντα στη ζωή, παρατηρείς κάτι, βλέπεις ένα τοπίο, βλέπεις ένα λουλούδι. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να περπατήσουν μέσα στο δάσος και να πουν «α ναι, είδα μερικά δέντρα” και κάποιος άλλος μπορεί να περπατήσει στο ίδιο δάσος και να δει μανιτάρια, λουλούδια, άνθη και ζώα. Εξαρτάται από γυαλιά που διαλέγεις να φορέσεις. Την περίοδο που ήσασταν απασχολημένη με το The Factory, Andy Warhol και Velvet Underground, υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι πιο ενδιαφέροντες από τους άλλους; Όλοι θέλουν να μάθουν για τον Andy Warhol, αλλά ο Andy Warhol ήταν ένας ηδονοβλεψίας. Οπότε, δεν σου έδινε τίποτα. Θα σε φωτογράφιζε, θα σε κινηματογραφούσε αλλά ήταν ένας απίστευτος ηδονοβλεψίας. Οπότε δεν ήταν ποτέ ένας ενδιαφέρον τύπος ανθρώπου. Η δουλειά του ήταν ενδιαφέρουσα και ακόμα περισσότερο στην σημερινή περίοδο γιατί μπορούμε να καταλάβουμε πως είχε ένα όραμα. Μπόρεσε και κατάλαβε τι σημαίνει “μοντέρνος κόσμος” καλύτερα από τον καθένα, κατάλαβε τι σημαίνει branding και τι σημαίνει δόξα και φήμη. Μπορώ να φανταστώ πως εάν ο Andy είχε μάθει για την ύπαρξη του Ιντερνετ, θα είχε τρελαθεί. Portrait Documentaries | 55
Diane von Furstenberg During the period when you were busy with The Factory, Andy Warhol and Velvet Underground, were there any people that were more interesting than the rest? You know, everybody asks about Andy Warhol, but Andy Warhol was a voyeur. So, he didn’t give you anything. He would take a picture, he would tape you, but he was an incredible voyeur. So, he was never interesting. His work was interesting, and today even more so, because you realize that he had a vision. He understood the modern world more than anybody, he understood branding, and he understood fame. I can only imagine if Andy Warhol would have known the internet, he would have gone crazy. How much is what you do today related with art? Does art have anything to do with all this? Three things inspire me always, women, nature and art. Do you think women are stronger than men? Yes. Why is that? Well, men are stronger physically. Men and women are two different animals. So different that it is very difficult to even compare them. But women are incredibly strong, and sometimes they don’t show it, because of a father, because of a religion, because of a husband, but when catastrophe happens, the strength always comes out. What impresses you more, their catastrophic power or their strength? Catastrophe is a big word. No, it’s their strength. I like being a woman, but, being 56 | Portrait Documentaries
a woman is not the same in every country. I find women somehow inspiring mainly for their strength. They inspire me and I work to inspire them. What I like to do in my work is to expose their strength. I like to make them feel confident, and I do that with my clothes. I do that with what I do. I get their confidence and when they feel confident, they look beautiful, and then everything else follows. Do you think that by working on her faults a woman becomes more powerful and more confident? Yes, definitely. I believe that the inside confidence that a woman develops makes her more confident in everything she does. The outside is very ephemeral. So, it is not a good thing to count too much on exterior beauty. How much does the inside of us reflect the outside of us? Very much. Especially when we get older. When you are young, everybody is beautiful, but when you get older, I believe your inside shows who and what you are far more. Why is that? Because everything you do is reflection of who you are. What you read, what you drink, what you eat, the people you meet, the things you believe in. It’s all a reflection of yourself. The houses you live in, how you decorate your house, the paintings you like. I could go on and on. Is the mind different from the soul? For certain. The soul is the knowledge, it is this very mysterious thing that has got to do with knowledge and heart and God and whatever, and the rest is the mind. The mind is intelligence.
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Πιστεύετε πως αυτό που κάνετε τώρα επαγγελματικά συνδέεται με την τέχνη; Τρία πράγματα μου δίνουν έμπνευση στη ζωή και για πάντα – Οι γυναίκες, οι τέχνες και η φύση.
κάνει να είναι πιο σίγουρη σε ότι και εάν κάνει. Το εξωτερικό μέρος είναι κάτι το εφήμερο. Οπότε, δεν είναι ότι καλύτερο να βασιζόμαστε πάρα πολύ πάνω στην εξωτερική εμφάνιση και ομορφιά.
Πιστεύετε πως οι γυναίκες είναι πιο δυνατές από τους άντρες; Ναι
Πόσο το εσωτερικό μας κομμάτι αντανακλάται στο εξωτερικό μας; Πάρα πολύ. Ειδικά όταν γερνάμε. Όταν είσαι νέος, όλοι είναι όμορφοι αλλά όταν μεγαλώνουμε πιστεύω πως ο εσωτερικός μας εαυτός δείχνει ποιος και τι πραγματικά είμαστε με διαφορά.
Γιατί; Εντάξει, οι άντρες είναι πιο δυνατοί, σωματικά μιλώντας. Οι άντρες και οι γυναίκες είναι δύο διαφορετικά ζώα. Τόσο διαφορετικά που είναι δύσκολη ακόμα και η σύγκριση μεταξύ τους. Αλλά οι γυναίκες είναι απίστευτα δυνατές και μερικές φορές δεν το δείχνουν εξαιτίας ενός πατέρα, εξαιτίας μιας θρησκείας, εξαιτίας ενός συζύγου, αλλά όταν έρχεται η καταστροφή, η δύναμη τους πάντα εμφανίζεται. Τί σας εντυπωσιάζει παραπάνω, η καταστροφική τους δύναμη ή η δύναμη τους γενικότερα; Η “καταστροφή” είναι μία μεγάλη λέξη. Όχι, είναι η δύναμη τους. Μου αρέσει το γεγονός που είμαι γυναίκα αλλά το να είσαι γυναίκα δεν είναι το ίδιο σε κάθε χώρα. Βρίσκω έμπνευση στις γυναίκες λόγω της δύναμης τους. Με εμπνέουν και δουλέυω για να τις εμπνεύσω και εγώ. Αυτό που μου αρέσει να κάνω στη δουλειά μου είναι να αναδικνύω τη δύναμη τους. Μου αρέσει να τις κάνω να αποκτούν αυτοπεποίθηση και το εκληρώνω αυτό με τα ρούχα μου. Όταν οι γυναίκες νιώθουν δυνατές, είναι όμορφες και μετά όλα τα άλλα ακολουθούν φυσικά. Πιστεύετε πως μία γυναίκα όταν “δουλεύει” πάνω στα σφάλματα της γίνεται πιο ισχυρή και πιο σίγουρη για τον εαυτό της; Ναι, φυσικά. Πιστεύω πως η εσωτερική αυτοπεποίθηση που μία γυναίκα αναπτύσσει την
Γιατί; Γιατί ότι κάνουμε είναι αντανάκλαση του ποιοι είμαστε. Τι διαβάζουμε, τι πίνουμε, τι τρώμε, τους ανθρώπους που συναντάμε, τα πράγματα στα οποία πιστεύουμε. Όλα είναι μία αντανάκλαση των εαυτών μας. Τα σπίτια στα οποία μένουμε, ο τρόπος που τα διακοσμούμε, οι πίνακες που μας αρέσουν, θα μπορούσα να συνεχίσω όλη μέρα. Είναι το μυαλό κάτι διαφορετικό από τη ψυχή; Φυσικά. Η ψυχή είναι η γνώση, είναι αυτό το πολύ μυστηριώδες πράγμα που έχει να κάνει με τη γνώση και τη καρδιά και το θεό και πολλά άλλα και όλα τα υπόλοιπα είναι το μυαλό. Το μυαλό είναι νοημοσύνη. Εάν υπήρχε κάποιο παράθυρο στη ψυχή σας, τί θα βλέπαμε; Πιστεύω πως επικρατεί ειρήνη μέσα μου και η ψυχή μου είναι απλή και συνηθισμένη. Το μυαλό για εσάς είναι πιο σημαντικό από την ψυχή; Πιστεύω ότι μπορείς να ελέγχεις το μυαλό περισσότερο γιατί το χρησιμοποιείς για να μαθαίνεις. Το μυαλό μου δεν είναι συνηθισμένο. Η ψυχή μου μπορεί να είναι, αλλά μου αρέσει πολύ. Portrait Documentaries | 57
Diane von Furstenberg If there was a window to your soul what would we see in yours? I think my soul is quite peaceful and it is very ordinary.
Then you deal with the obstacles as they come and as you face each obstacle in your mind, you either go around it or confront it. It all depends.
Does the mind for you have a more prominent role than the soul? I think you have more control over the mind because you can use it to learn. My mind is not ordinary. My soul may be ordinary, but I like the soul.
Many times aren’t there people who want to do more than they can do? I don’t think so because I truly do not believe that people, in general, want to do more than they can do. But again, there are always exceptions.
Do you have anything to gain if you take a walk outside of your control comfort zone? Yes because there are many things we can not control that are outside our comfort zone. For example, the weather. One just has to accept this. I have no problem this. Quite the contrary, I find it adds interest and variety to my life.
Have you ever had that happen to you? Yes. When I have wanted to do something very much I have pushed myself beyond my expectations and I have found ways to succeed. People may like to do more but they do not understand what it is they have to do. Yet, if they really want to do something, as I have many times, they find a way to do it.
Have you done things that people had said that you could not do? That people told you were unacceptable? Yes, I am sure, but whatever.
When you start designing clothes, a dress for a woman, what are the attributes that you take under consideration? What is the vision at that moment? It’s always about moving. Women should be able to move in their clothes. My clothes are always soft, they are not stiff, they allow freedom, the fabrics are soft, fluid, jerseys, I mean they are drape with ease. it’s always about freedom, always. I make clothes, I don’t make costumes.
What does somebody gain or win by coming outside of their comfort zone? It is like with everything you do. I like to hike, I like to go up the mountain, every time I go up the mountain, it is hard to go up, but you go up. You just go up because you have the pleasure of the effort, you have the pleasure of climbing and then you go up and then you go down, but it was a pleasure to go up. By losing, is there something to win? I do not know because what does it actually mean to lose? Life is not a matter of losing or winning. You do the best you can every step of the way and you do what you want to do regardless of obstacles. 58 | Portrait Documentaries
Do you feel that you are selling something to women that they do not already have? I sell confidence; in every way I can, that is my role. I celebrate freedom, I empower women and I inspire confidence and that is what I do. I do that in my work, I do that in my private life, I do that in philanthropy, that’s how I am.
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Έχετε κάτι να κερδίσετε έαν “κάνετε” μία βόλτα εκτός των ορίων της ασφαλής σας ζώνης; Ναι, γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα τα οποία δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Όπως ο καιρός. Απλώς το δεχόμαστε. Δεν έχω πρόβλημα με αυτό. Ακριβώς το αντίθετο. Νιώθω ότι προσθέτει ενδιαφέρον και ποικιλία στη ζωή μου. Έχετε κάνει πράγματα που πολλοί άνθρωποι σας είχαν πει ότι δεν θα μπορούσατε να τα κάνετε; Ναι, είμαι σίγουρη, αλλά δεν με νοιάζει. Τί κερδίζει κάποιος όταν βρίσκεται εκτός των ορίων της ασφαλής προσωπικής του ζώνης, με άλλα λόγια εκτός των ορίων όπου νιώθουμε ασφαλείς και σίγουροι; Αυτό αφορά όλα τα πράγματα που κάνουμε. Μου αρέσει πολύ η ορειβασία, μου αρέσει να ανεβαίνω το βουνό, κάθε φορά δυσκολεύομαι αλλά συνεχίζω και ανεβαίνω ακόμα πιο ψηλά. Απλώς συνεχίζω γιατί ζω την ευχαρίστηση της προσπάθειας, έχω την ευχαρίστηση μόνο και μόνο γιατί τα κατάφερα να ανέβω και μετά αρχίζει η επιστροφή. Χάνοντας, κερδίζουμε κάτι; Δεν ξέρω τί ακριβώς σημαίνει να χάνουμε; Η ζωή δεν είναι ένα θέμα ήττας ή νίκης. Κάνεις ότι καλύτερο μπορείς και κάνεις ότι θέλεις πραγματικά να κάνεις ανεξάρτητα από τα εμπόδια που θα συναντάς στην πορεία. Έπειτα ασχολείσαι με τα εμπόδια με τη σειρά που έρχονται και καθώς τα αντιμετωπίζεις μέσα στο μυαλό σου, ή θα τα προσπεράσεις ή θα τα αντιμετωπίσεις. Εξαρτάται. Δεν υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να κάνουν περισσότερα από αυτά που μπορούν; Δεν νομίζω γιατί πραγματικά δεν πιστεύω
πως οι άνθρωποι θέλουν να κάνουν περισσότερα από ότι μπορούν. Βέβαια, μπορεί να υπάρχουν και εξαιρέσεις. Έχει συμβεί ποτέ αυτό σε εσάς; Ναι. Οταν θέλω να κάνω κάτι πάρα πολύ πιέζω τον εαυτό μου πέρα από τις προσδοκίες μου και έτσι βρίσκω τρόπους για να το καταφέρω. Νομίζω πάντως πως εάν κάποιος θέλει να κάνει κάτι, όπως μου έχει συμβεί και εμένα πολλές φορές, θα βρει τρόπο να το εκπληρώσει. Όταν αρχίζετε να σχεδιάζετε ρούχα, ένα γυναικείο φόρεμα, ποια είναι τα χαρακτηριστικά που λαμβάνετε υπόψην; Ποιο είναι το όραμα εκείνη τη στιγμή; Πάντα υπολογίζω την κίνηση. Οι γυναίκες πρέπει πάντα να είναι σε θέση να κινούνται μέσα στα ρούχα τους. Τα ρούχα μου είναι πάντα μαλακά, δεν είναι άκαμπτα, επιτρέπουν την ελευθερία του σώματος, τα υφάσματα είναι απαλά, «κινούνται», πάντα υπολογίζω την ελευθερία που θα προσφέρει μία μπλούζα, ένα φόρεμα, πάντα. Φτιάχνω ρούχα, όχι κοστούμια. Πιστεύετε ότι πουλάτε κάτι στις γυναίκες που δεν το έχουν ήδη; Πουλάω αυτοπεποίθηση, με κάθε δυνατό τρόπο που μπορώ. Αυτός είναι ο ρόλος μου. Γιορτάζω την ελευθερία, ενδυναμώνω τις γυναίκες και εμπνέω δύναμη. Αυτό κάνω. Αυτό κάνω στη δουλειά μου, αυτό κάνω στην προσωπική μου ζωή, αυτό κάνω και στις φιλανθρωπιστικές μου υποχρεώσεις. Ετσι είμαι ως άνθρωπος. Πρέπει ένα φόρεμα να κρύβει τα σωματικά ελαττώματα ή να τα εκθέτει ακόμα παραπάνω; Είναι ένας συνδυασμός και των δύο. Τα ρούχα πρέπει να παίζουν και να αλληλοεπιδρούν με το σώμα. Portrait Documentaries | 59
Diane von Furstenberg Should a dress or clothes hide the faults of the body or expose them even more? It is a combination of both. Clothes must play and interact with the body. When you see a woman walking in the street, do you think about what she is wearing and if it suits her? I often do that, but it is all in relation to the look I see before me. it is never so much just the dress that they are wearing but how they are wearing it and the image they reflect. Do we wear the dress or does the dress wear us? I hope you wear the dress, otherwise it is totally wrong. How do you feel if out of ten dresses that you created, all of a sudden, one of them is very hot and everybody wants that one dress? Very pleased. Next year I celebrate the 40th anniversary of the wrap-dress. It is the first time ever that a dress has survived in the world of fashion for that long. Why? I do not know but I liked it from the very first moment I created it and I could sense it would be a success. If the history of the wrap-dress was to be written, what would be the main points about it? Wrap-dresses existed before because there was the kimono, that is a wrap; but mine were made out of jersey so they were close to the body, very close to the body. They were printed and the prints move like an animal print, so it is very feline, I think it is makes a woman very feline. And brings out the best in her.
60 | Portrait Documentaries
Do you first find the fabric, the material, and then create the clothes? Yes. Actually I find the materials and then design them. It is always the second step in creating an outfit. The first thing I have to do is create a theme for each collection. You start with a theme, then you do a palette, color, and then you look for images and prints and finally silhouettes. It’s fun! Then you do the accessories, the shoes, the bags, the hats. You have been inspired by your travels a lot, haven’t you? I travel a lot, yes. Everywhere I go iI am always inspired. I mean there is no doubt that my last two days in Greece are going to… I mean it is so inspirational. And your designs, are your collections inspired from places you travelled to? Yes, very much. What is the most interesting thing that your eyes have seen in your life until today? And what is the most interesting thing that your ears have heard until today? The most interesting thing is nature. The most beautiful thing I have seen is definitely in nature. It can be a tree, so many things, rocks, the desert. The most beautiful thing I have ever heard? Maybe the silence in the desert. I am not very musical. I like music, but I am not very musical, and when I was in 3rd grade at school we had to write what was our favorite piece of music, and I did not know, so I wrote it was the silence, and my teacher did not like it. What is beauty? Can we say that beauty exists? Yes, in nature for sure. Beauty is truth.
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Όταν βλέπετε μία γυναίκα να περπατάει στο δρόμο, σκέφτεστε τι φοράει και εάν της ταιριάζει; Το κάνω συχνά. Δεν είναι τόσο το ρούχο που φοράνε αλλά ο τρόπος που το φοράνε και η εικόνα που προβάλουν. Πρέπει να φοράμε τα ρούχα ή τα ρούχα να φοράνε εμάς; Ελπίζω πάντα να φοράμε τα ρούχα γιατί αλλιώς όλα είναι λάθος. Πώς θα νιώθατε αν ένα από τα δέκα φορέματα που σχεδιάσατε, ξαφνικά γίνει πολύ δημοφιλές και όλοι θέλουν από ένα; Πολύ ευχαριστημένη. Τον επόμενο χρόνο είναι η επέτειος των 40 χρόνων του wrap φορέματος. Είναι η πρώτη φορά που ένα φόρεμα έχει επηζήσει τόσο πολύ καιρό μέσα στον κόσμο της μόδας. Γιατί; Δεν ξέρω αλλά μου άρεσε από την πρώτη στιγμή που το δημιούργησα και το ένιωθα πως θα ήταν μεγάλη επιτυχία. Εάν έπρεπε να γράψουμε την ιστορία του wrap φορέματος (αυτό που δένει από μόνο του) ποια θα ήταν τα βασικά στοιχεία που θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε; Τα wrap φορέματα υπήρχαν πολύ πριν όπως για παράδειγμα το κιμονό, και αυτό δένεται. Τα δικά μου όμως φτιάχτηκαν από jersey για να εφάπτονται πάνω στο σώμα. Δίνει στη σιλουέτα της γυναίκας μία πιο αιλουροειδή αισθηση. Πρώτα βρίσκετε τα υφάσματα και μετά δημιουργείτε τα ρούχα; Ναι. Το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να βρω μία κεντρική ιδέα για όλη τη κολεξιόν. Αρχίζω από εκεί μετά δημιουργώ μία παλέτα, ψάχνω για τα χρώματα και μετά ψάχνω για τα υφάσματα, τα σχέδια και το τελικό στάδιο είναι οι σιλουέτες. Είναι πολύ απολαυστική δι-
αδικασία. Μετά ασχολούμαι με τα αξεσουάρ, τα παπούτσια, τις τσάνετς, τα καπέλα. Θα πρέπει να έχετε εμπνευστεί πολύ και από τα ταξίδια σας, έτσι δεν είναι; Ταξιδεύω πολύ, ναι. Όπου και εάν πάω πάντα βρίσκω την έμπνευση. Εννοώ δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι τελευταίες δύο μέρες μου εδώ στην Ελλάδα θα είναι...Απεριόριστη έμπνευση. Και τα σχέδια και οι κολεξιόν σας είναι εμπνευσμένα από μέρη που έχετε ταξιδέψει; Ναι, πάρα πολύ. Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που τα μάτια σας έχουν δει μέχρι σήμερα; Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που έχετε ακούσει ποτέ μέχρι σήμερα; Το πιο ενδιαφέρον που έχω δει είναι η φύση. Τα πιο όμορφα πράγματα που έχω δει σίγουρα βρίσκονται στη φύση. Μπορεί να είναι ένα δέντρο, πολλά πράγματα, βράχοι, η έρημος. Το πιο ενδιαφέρον πράγμα που έχω ακούσει; ίσως η σιωπή της ερήμου. Δεν είμαι άνθρωπος της μουσικής. Όταν πήγαινα στην Τρίτη τάξη στο σχολείο έπρεπε να γράψουμε για το αγαπημένο μας κομμάτι μουσικής και καθώς δεν ήξερα έγραψα ότι ήταν η σιωπή – κάτι που δεν άρεσε καθόλου στον δάσκαλο μου. Τί είναι η ομορφιά; Μπορούμε να πούμε ότι η ομορφιά υπάρχει; Ναι, στη φύση φυσικά και υπάρχει. Η ομορφιά είναι η αλήθεια. Χτες και σήμερα επισκέφτηκα το Αρχαιολογικό Μουσείο και το μουσείο της Ακρόπολης – τόση ομορφιά υπάρχει σε αυτά τα μέρη! Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει κάτι που ξεπερνά πραγματικά τη μόδα; Τί ζητάει ο κόσμος από τη μόδα αυτές τις μέPortrait Documentaries | 61
Diane von Furstenberg Yesterday and today I went to the Archaeological museum and the Acropolis museum; there is such beauty there. Can we say that there is something that really surpasses fashion? What do people ask of fashion these days? Is there a thing called fashion? First of all, fashion is two things. one is the air of the time, l’ air du temps. Which means that it is a reflection of your time, and you cannot always understand it while you are living it. Fashion is everything, it is all of a sudden people doing one thing or they like to drink coffee and then they do not like coffee anymore. That is fashion also, it is what happens in the world and then people capture it. When you think back, when you look at photographs, that was fashion, right? It is architecture, it is food, it is the way people live, that is fashion. And then there is an industry called fashion, and that industry interprets the lifestyle and the life habits, and all of that, and puts it into products that it has to manufacture and sell. The fashion industry that gives work to thousands, millions of people, that is another fashion. So me? My fashion, my role in fashion, is a woman opens her closet and she does not feel well and she does not know what to wear, she changes many times but, in the end, she goes for the “friends” in her closet. I give women things that become their friends because it makes them feel comfortable and look well. Around this whole thing, there is a big industry that has been built; are there any moments that you disagree with this industry? Again, I say I do not judge, so it is not that I agree or disagree. For me, I see what peo62 | Portrait Documentaries
ple do and then I act upon how I think I should act. I do not pontificate and say I do not agree with this, I try to change things that I do not like. What is more important in life, the influence or the choices? Choice is something that you make, so you have control of that; with influence you take whatever you are given. As you grow and mature, do you open up your own path or do you follow a path that already is there for you? I always created my own path from the beginning. There are doors and you have the opportunity to open them and go through them. I have done that all my life, and I will continue to do that as long as I can see doors and I have the energy. What were the influences that you found in life? I am very influenced by the beauty of nature; I am very influenced and inspired by strength. How is that? • Because strength is inspiring; I like strength because it comes from inside and I like courage and I like nature, I like colors, I like shapes. I love life. What is quality? Quality is the essence and the authenticity of whatever. Does the surface have essence or is it something of depth? Surface has essence to different degrees. How does something become classic? What is classic? That is a good question. How does one
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ ρες; Υπάρχει ένα πράγμα που ονομάζεται μόδα; Πρώτα από όλα η μόδα είναι δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ο αέρας του χρόνου (το ύφος της εποχής). Αυτό σημαίνει η αντανάκλαση της εποχής μας κάτι που δεν μπορείς να το κατονοείς πάντα όταν το ζεις. Η μόδα είναι τα πάντα, είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους ξαφνικά να κάνουν ένα πράγμα όπως να τους αρέσει να πίνουν καφέ και έπειτα να μην τους αρέσει να πίνουν καφέ. Και αυτό μόδα είναι. Όταν σκεφτόμαστε το παρελθόν, όταν κοιτάμε φωτογραφίες και αυτό μόδα ήταν. Σωστά; Είναι αρχιτεκτονική, είναι φαγητό, είναι ο τρόπος που οι άνθρωποι ζουν, όλα αυτά είναι η μόδα. Οπότε εγώ τί κάνω; Ο ρόλος μου στη μόδα - όταν μία γυναίκα ανοίγει τη ντουλάπα της και δεν αισθάνεται καλά και δεν ξέρει τι να φορέσει, αλλάζει ρούχα αλλά στο τέλος διαλέγει τα κομμάτια “φίλους” από τη ντουλάπα. Εγώ δίνω στις γυναίκες ρούχα τα οποία γίνονται φίλοι τους γιατί τις κάνουν να νιώθουν άνετα και να είναι όμορφες.
Καθώς μεγαλώνετε και γίνεστε πιο ώριμη, χαράζετε το δικό σας μονοπάτι ή ακολουθείτε ένα μονοπάτι που έχει χαραχτεί ήδη για εσάς; Από την αρχή χάραζα τη δική μου πορεία. Υπάρχουν πόρτες και έχεις την ευκαιρία να τις περάσεις και να τις διασχίσεις. Αυτό κάνω όλη μου τη ζωή και θα συνεχίσω να το κάνω όσο θα βλέπω τις πόρτες και θα έχω και την ανάλογη ενέργεια.
Γύρω από όλο αυτό το θέμα της μόδας υπάρχει μία μεγάλη βιομηχανία που έχει χτιστεί με τα χρόνια. Υπάρχουν στιγμές που διαφωνείτε με τη συγκεκριμένη βιομηχανία; Ξανά θα πω ότι δεν κρίνω ποτέ. Οπότε δεν είναι σχετικό αν εγώ συμφωνώ ή διαφωνώ. Βλέπω τι κάνουν οι άλλοι και στη συνέχεια ενεργώ με τον τρόπο που νομίζω πως είναι ο πιο κατάλληλος. Δεν μεγαλοστομώ λέγοντας δεν συμφωνώ με αυτό, απλά προσπαθώ να αλλάξω τα πράγματα τα οποία δεν μου αρέσουν.
Είναι η ουσία στην επιφάνεια ή είναι κάτι βαθύτερο; Υπάρχει ουσία στην επιφάνεια σε πολλές και διαφορετικές κλίμακες.
Τί είναι πιο σημαντικό στη ζωή, οι επιρροές ή οι επιλογές; Οι επιλογές είναι κάτι που κάνουμε οπότε έχουμε τον έλεγχο, με τις επιρροές δέχεσαι αυτό που σου δίνεται.
Από τί έχετε επηρεαστεί στη ζωή σας; Από την ομορφιά της φύσης και από τη δύναμη γενικότερα. Γιατί έτσι; Γιατί η δύναμη με εμπνέει. Μου αρέσει γιατί βγαίνει από μέσα μας και επίσης μου αρέσει και το θάρρος. Μου αρέσει η φύση, τα χρώματα, τα σχήματα. Αγαπάω τη ζωή. Τί είναι ποιότητα; Ποιότητα είναι η ουσία και η αυθεντικότητα του κάθε πράγματος
Πότε κάτι γίνεται κλασικό; Τί σημαίνει κλασικό; Καλή ερώτηση! Πώς γίνεται κάτι κλασικό; Πιστεύω όταν κάτι γίνεται διαχρονικό. Πρόσφατα ολοκληρώσατε το βιβλίο της εταιρίας σας DVF, το οποίο συμπεριλαμβάνει πολλά στοιχεία από αυτά που πιστέυετε όπως η φύση, σχέδια, ομορφιά, οι γυναίκες. Υπάρχει κάποιος λόγος που το κάνατε αυτό και γιατί τώρα; Όχι, καθώς μεγάλωσε και η εταιρία, αποτέλεσε μία πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση να κάνω γιατί μου έδωσε μία άσκηση, με «ρωPortrait Documentaries | 63
Diane von Furstenberg thing become classic? I believe it is when it is timeless; timeless is classic. You have recently made the brand bible of DVF, the brand book, which has very strong elements about what you believe in, nature, prints, beauty, women. Is there a reason you did this and why now? No, as I became a bigger company, it was a very interesting exercise to do, because it was giving me an exercise, asking me all these questions. Some of the things I answered, I never thought about before, so I am learning things too. Doing this brand book was putting all the things that represented me and the brand together. It was nice to put it all together like that. It was useful and it is useful, but you see that it is the same thing as what you do with yourself personally. The more you have clarity, and the more you kind of identify what you want, the clearer it is, and the better it is, and clarity is everything. Confidence and clarity are so important. And you cannot have confidence if you don’t have clarity. So, clarity is super important. Honesty leads to clarity, which leads to vision. Perfect. Then I have another one. Compassion leads to generosity, leads to happiness. It’s exactly like that. What is happiness? Happiness is a state of warmth, it is like a hot bath.
By throwing things off of us, from our inside? Every day. All the time. Did you ever understand what it is this that attracts your vision? Because sometimes it does and sometimes there are other things passing by that you don’t even look at. I don’t know. I always have my camera with me, always, and I always take pictures. Nature, as I was saying, and women inspire me, nature, always. I love nature more than anything. I’m a hiker, I hike. So, nature for me is every color, harmony, nature is harmony, in the microcosm and the macrocosm. The colors, the shapes, the designs, it’s all in nature, so nature is more than anything. And then art, and art is different, art is about emotion. You go to a museum, and you come out, and you forgot about yourself, I don’t know; it is emotion. It is the same thing with literature; it is emotion. Do you read a lot? Yes, I like to read. Do you have a preferred writer? That you read and then you read again, and then you will read again? Yes, I like Russian literature, but right now there is one Turkish writer that I love, Pamuk. I’m sorry, he is Turkish, but… No, we like him too. He is excellent.
If I could open a window, just now, into your soul, what would I see there? I hope it is very clear.
I just finished an interview with him. Oh, you did? Very lucky. I love his books. I read one, and then I read all of them, and right now I am reading the last one.
How do we succeed in being so clear?
I love Philip Roth. During my last trip
64 | Portrait Documentaries
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ τούσε» όλες αυτές τις ερωτήσεις. Καποια από τα πράγματα που απάντησα δεν τα είχα σκεφτεί ποτέ οπότε μέσω αυτής της διαδικασίας άρχισα να μαθαίνω κιόλας. Έπρεπε να συνδέσω όλα τα πράγματα που με αντιπροσωπεύουν αλλά και να συνεχίσω να φτιάχνω την εταιρία. Ητάν πολύ καλή εμπειρία να τα προσθεσω όλα μαζί. Ήταν χρήσιμο και είναι χρήσιμο. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα με αυτό που κάνουμε προσωπικά με τους εαυτούς μας. Όσο περισσότερη διαύγεια υπάρχει μέσα μας και όσο παραπάνω αναγνωρίζουμε τι ακριβώς θέλουμε, τότε και το αποτέλεσμα θα είναι διαυγές και θα έιναι και πολύ καλύτερο. Η διαύγεια είναι τα πάντα. Η αυτοπεποίθηση και η διαύγεια είναι πολύ σημαντικά. Η ειλικρίνεια οδηγεί στη διαύγεια η οποία οδηγεί στο όραμα.
τα, τα σχέδια όλα υπάρχουν μέσα στη φύση. Και έπειτα οι τέχνες κάτι διαφορετικό, κάτι που σχετίζεται με τα συναισθήματα. Πηγαίνεις σε ένα μουσείο και όταν βγαίνεις έξω έχεις ξεχάσει τα πάντα για τον εαυτό σου. Δεν ξέρω, είναι ένα συναίσθημα. Το ίδιο πράγμα και με τη λογοτεχνία, είναι ένα συναίσθημα.
Τέλεια. Έχω και ακόμα ένα. Η συμπόνια οδηγεί στην γενναιοδωρία η οποία οδηγεί στην ευτυχία.
Μην ανησυχείτε, μας αρέσει και εμάς. Είναι εξαιρετικός.
Ακριβώς έτσι. Τί είναι ευτυχία; Η ευτυχία είναι μία κατάσταση θέρμης, όπως ένα ζεστό μπάνιο. Εάν άνοιγα ένα παράθυρο αυτή τη στιγμή μέσα στη ψυχή σας, τί θα έβλεπα; Ελπίζω να είναι διαυγής.
Διαβάζετε πολύ; Ναι, μου αρέσει πολύ να διαβάζω. Έχετε κάποιον αγαπημένο συγγραφέα που θα τον διαβάσετε πολλές φορές; Ναι, μου αρέσει πολύ η Ρώσικη λογοτεχνία αλλά αυτή την περίοδο λατρεύω έναν τούρκο συγγραφέα τον Pamuk. Συγνώμη, είναι Τούρκος αλλά ...
Μόλις ολοκλήρωσα μία συνέντευξη μαζί του. Αλήθεια; Είστε τυχερός. Λατρεύω τα βιβλία του. Διάβασα ένα και μετά διάβασα ότι έχει γράψει και τώρα διαβάζω το τελευταίο του.
Πώς καταφέρνουμε να είμαστε διαυγείς; «Πετώντας» πράγματα από μέσα μας; Κάθε μέρα, όλη την ώρα.
Λατρεύω τον Philip Roth. Στο τελευταίο μου ταξίδι στη Νέα Υόρκη πήρα συνέντευξη από δύο διαφορετικούς χαρακτήρες, τον Philip Roth και τον Pamuk. Μου άρεσε πολύ ο Philip Roth. Πολύ ωραία αλλά όχι τόσο διαφορετικοί.
Έχετε καταλάβει τί είναι αυτό που ελκύει το όραμα σας; Γιατί μερικές φορές υπάρχουν πράγματα που τα προσπερνάμε χωρίς καν να τα κοιτάξουμε; Δεν ξέρω. Πάντα έχω μία κάμερα μαζί μου και πάντα τραβάω φωτογραφίες. Λατρεύω τη φύση πιο πολύ από όλα. Όπως και τις γυναίκες. Η φύση για μένα είναι αρμονία είναι το κάθε χρώμα. Τα χρώματα, τα σχήμα-
Ο Philip Roth φαίνεται να είναι κλειστός ως χαρακτήρας. Φαίνεται να είναι επιφυλακτικός σε έναν παράξενο κόσμο. Ο Philip Roth είναι τα πάντα για τον αυνανισμό. Το γνωρίζατε ότι αυτό ήταν το πρώτο του βιβλίο; Και τα πάντα που κάνει είναι για τον πραγματικό, τον παραστατικό, το μεταφορικό αυνανισμό αλλά είναι υπέροχος συγγραφέας. Portrait Documentaries | 65
Diane von Furstenberg to New York, I interviewed two different characters, Pamuk and Philip Roth. I love Philip Roth. Very nice, but not so different. Philip Roth seems to be closed; he is reserved in a strange world, it seems. Well, Philip Roth is all about masturbation. You know that this was his first book? And everything he does is all about real one, figurative and metaphoric, but he’s a great writer too. How did you decide to go into fashion the second time around? Well, what happened then was that I was very successful very quickly and for many reasons. You know, you make mistakes; I was so young, I sold the company, I went to Paris, I thought fashion was finished for me. My children went to boarding school, and I went to Paris, I lived with a writer, I started a publishing house, Then I came back to America, and it was very difficult, because my work in fashion had become so much part of my identity that I felt like I had lost some of my identity in leaving the world of fashion. Then I decided to start again, and I started again 10 years ago, and I think now it is probably more successful than when I was young. It is a wonderful adventure, and the second time is better than the first time. How can somebody lose his identity or her identity? Why does this happen? You don’t really lose your identity, but you think you do. It is all about confidence, everything is about confidence. If you are not confident, then who is going to be around you.
66 | Portrait Documentaries
What is it that is attacking our confidence in ourselves? What is it that can make us lose confidence? Ok, I know exactly what you’re talking about. The most important relationship in life is the relationship you have with yourself. And it is very important to flush it like the plumbing every day, like the tree, you have to prune the tree. You constantly have to be very close to yourself, that means liking yourself, but it also means to not be delusional, and therefore be hard on yourself. Insecurities come from misunderstandings with yourself. The environment, the other people that we encounter every day, how much do they influence us in losing the confidence in ourselves? I think we have control of what people think. I think that if we project, we are. And you see for example, people always say “The woman across the room, she’s so together”. But for her I am the woman across the room, it’s all a question of perspective. So, when you understand that, for sure the misunderstanding can not be with yourself. Has, being a public figure, affected the way you are? I don’t think of myself as a public person. What I think is that success has allowed me to have a voice. And therefore this is more a responsibility and an opportunity, so that I can speak for other people. So, I think that for me the thing with success is to use it for others. What is fame and when does it become an illness? Fame is when people recognize you. It is only an illness if you allow it to be.
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ Πώς αποφασίσατε να επιστρέψετε στο χώρο της μόδας τη δεύτερη φορά; Πέτυχα αυτό που ήθελα πολύ γρήγορα και για πολλούς λόγους. Έκανα και λάθη, ήμουν νέα, πούλησα την εταιρία, πήγα στο Παρίσι, νόμισα πως η μόδα είχε τελειώσει μαζί μου. Τα παιδιά μου πήγαν σε οικοτροφείο και εγώ πήγα στο Παρίσι όπου έμεινα με έναν συγγραφέα και ανοίξα εναν εκδοτικό οίκο. Έπειτα επέστρεψα στην Αμερική και ήταν πολύ δύσκολα. Η δουλειά μου στο χώρο της μόδας είχε γίνει κομμάτι του εαυτού μου και για αυτό ένιωθα πως είχα χάσει ένα μέρος της ταυτότητας μου με την κίνηση μου να φύγω από το χώρο. Οπότε αποφάσισα να ξανά αρχίσω και έτσι έγινε, δέκα χρόνια πριν και νομίζω πως τώρα τα κατάφερα καλύτερα σε σύγκριση με τα χρόνια που ήμουν νέα. Είναι μία υπέροχη περιπέτεια και η δεύτερη φορά είναι πολύ καλύτερη από την πρώτη. Πώς μπορεί κάποιος να χάσει την ταυτότητα του; Γιατί συμβαίνει αυτό; Δεν τη χάνεις πραγματικά αλλά έτσι νομίζεις. Όλα συνδέονται με την αυτοπεποίθηση. Εάν δεν είσαι σίγουρος για σένα τότε ποιος θα θέλει να έιναι γύρω σου; Τί είναι αυτό που απειλεί την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας; Τί είναι αυτό που μπορεί να μας κάνει να χάσουμε την εμπιστοσύνη; Ξέρω ακριβώς τι εννοείς. Η πιο σημαντική σχέση που έχουμε σε αυτή τη ζωή είναι η σχέση με τον εαυτό μας. Και είναι πολύ σημαντικό να την καθαρίζουμε και να την φροντίζουμε όπως το δέντρο, θα πρέπει να κλαδέψουμε το δέντρο. Πρέπει συνεχώς να είσαι κοντά στον εαυτό σου και αυτό σημαίνει να σου αρέσει ο εαυτός σου αλλά αυτό σημαίνει επίσης πως δεν πρέπει να έχεις ψευδαισθήσεις και να είσαι σκληρός μαζί του. Οι ανασφάλειες έρχονται από παρεξηγήσεις με τον εαυτό σου.
Το περιβάλλον και οι άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε κάθε μέρα, πόσο νομίζετε πως μας επηρεάζουν στο να χάνουμε την εμπιστοσύνη που έχουμε στον εαυτό μας; Νομίζω ότι έχουμε τον έλεγχο στο τι σκέφτονται οι άλλοι. Πιστεύω ότι αυτό που δείχνουμε είναι αυτό είμαστε. Ακούς για παράδειγμα ανθρώπους να λένε “Η γυναίκα στην άκρη του δωματίου φαίνεται τελείως συγκροτημένη”. Αλλά για αυτήν είμαι απλώς η γυναίκα στην άκρη του δωματίου, είναι μία ερώτηση προοπτικής. Όταν το συνειδητοποιείς αυτό, τότε σταματούν και οι παρεξηγήσεις με τον εαυτό σου. Σας έχει επηρεάσει το γεγονός ότι είστε ένα δημόσιο πρόσωπο; Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ένα δημόσιο πρόσωπο. Νομίζω πως η επιτυχία μου επιτρέπει να έχω μία φωνή. Και για αυτό γίνεται η ευκαιρία και υποχρέωση να μιλάω και για άλλους ανθρώπους. Για μένα η επιτυχία πρέπει να χρησιμοποιείται για τους άλλους. Τί είναι η φήμη και πότε γίνεται αρρώστια; Φήμη είναι όταν οι άνθρωποι σε αναγνωρίζουν. Γίνεται αρρώστια μόνο εάν την αφήσεις να γίνει. Εάν κάποιος γίνει διάσημος, μπορεί να χάσει την ισορροπία στη ζωή του; Μπορεί εάν πιστεύει στα λάθος πράγματα. Ο καθένας από εμάς μπορεί να χάσει την ισορροπία του ανεξάρτητα από το εάν είναι διάσημος ή όχι. Υπάρχει κόστος στην επιτυχία; Τα πάντα έχουν ένα κόστος, αλλά δεν χρειάζεται να πληρώσεις στο τέλος της χρονιάς, μπορείς να πληρώνεις από λίγο όλη την ώρα. Ποιο είναι το κόστος της επιτυχίας; Δεν θέλω να σκέφτομαι για το κόστος της Portrait Documentaries | 67
Diane von Furstenberg If somebody becomes famous can they lose their balance in life? They can if they believe in the wrong things. Everybody can lose their balance whether they are famous or not. Does success have a cost? Everything has a cost, but you don’t have to pay at the end of the year, you can pay a little bit all the time. What is the cost of success? For me, I do not like to think of the cost of success. I think of the advantage of success and the advantage of success is that you can help others more because you have more connections, you have more exposure, people listen to what you say and therefore you can help others, and that is the real advantage of success. You have more freedom. When can strength or power become a sickness? It depends what you call power. I do not know what power means, what does it mean? You have to use it for good. Why do some people use it for negative? Maybe because they do not believe in it, they do not believe they are worthy of it. What do we gain from failure? Wisdom. You can gain from failure, if you allow yourself to learn from failure, not if you indulge in failure. Can we say that there are good and bad designers? Can we say that there are good and bad dresses or clothes? What makes something good? Yes,. Design is about harmony; and too much of one thing can be bad. But then 68 | Portrait Documentaries
there is taste. Everybody has a different taste, but I think you can tell good and bad. What is taste? Is it a vision? No, because it is also food, it is also smell; it is everything that relates to our senses. What is taste? I don’t know. You have to understand, I have been very influenced by the two days I spent in the Hellenic museum and, at the same time, quite saddened because I think that now we have become barbarians. What makes a fashion designer good and another one legendary? Because one touches and influences more people and is therefore, timeless. Exactly what we were talking about before What lives through time? Good work. So, for instance, Shakespeare and Plato are examples of good work Yes, We only leave two things behind in leaving this world…, children and our work, so if the body of work is good, it lasts. What is the mistake in life? How can we say that something was a mistake? Lying. Lying is always a mistake. Can you really distinguish a lie from the truth? Absolutely. Just tell us a secret. I don’t have secrets. I mean you ask me whatever you want, but between saying the truth and lying there is a huge difference. I think lying is total misery, and it is the beginning of misunderstandings, the beginning of
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ επιτυχίας. Σκέφτομαι τα πλεονέκτημα της επιτυχίας και αυτό είναι η ικανότητα να βοηθάω άλλους ανθρώπους γιατί έχω πιο πολλές διασυνδέσεις και προβολή. Οι άνθρωποι θα ακούσουν αυτό που έχω να πω και για αυτό η επιτυχία σου δίνει την ικανότητα να βοηθήσεις τους άλλους. Έχεις πιο πολλή ελευθερία.
Τί κάνει ένα σχεδιαστή καλό και έναν άλλον θρύλο; Ο ένας αγγίζει και επηρεάζει τους ανθρώπους και αυτό τον κάνει διαχρονικό. Ακριβώς αυτό που λέγαμε και προηγουμένως.
Πότε η δύναμη γίνεται ασθένεια; Εξαρτάται από το τι αποκαλείτε δύναμη. Τί σημαίνει; Η δύναμη πρέπει να χρησιμοποιείται για το καλό.
Οπότε ο Shakespeare και ο Πλάτωνας είναι παραδείγματα καλής δουλειάς; Ναι, δύο πράγματα αφήνουμε πίσω μας σε αυτό τον κόσμο. Τα παιδιά και τη δουλειά μας οπότε εάν είναι καλή θα διαρκέσει.
Γιατί μερικοί τη χρησιμοποιούν με αρνητικούς σκοπούς; Ισως γιατί δεν πιστεύουν σε αυτή, δεν πιστεύουν ότι τους αξίζει. Τί κερδίζουμε από την αποτυχία; Σοφία. Μπορείς να κερδίσεις από την αποτυχία, εάν αφήσεις τον εαυτό σου να μάθεις από την αποτυχία χωρίς όμως να συνηθίσεις την αποτυχία. Μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν καλοί και κακοί σχεδιαστές; Καλά και κακά ρουχα; Τί κάνει κάτι καλό; Ναι…Το design (σχεδιασμός) πρέπει να ταυτίζεται με την αρμονία, και οτιδήποτε πολύ από κάτι μπορέι να βγει σε κακό. Αλλά υπάρχει και το γούστο. Ο καθένας έχει διαφορετικό γούστο, αλλά και πάλι μπορείς να ξεχωρίσεις το καλό από το κακό γούστο. Τί είναι το γούστο; Είναι ένα όραμα; Όχι, γιατί είναι επίσης το φαγητό, η μυρωδιά, είναι τα πάντα τα οποία συνδέονται με τις αισθήσεις μας. Τί είναι το γούστο; Δεν ξέρω. Έχω επηρεαστεί πάρα πολύ από αυτές τις δύο τελευταίες μέρες που πέρασα στο Μουσείο αλλά ταυτόχρονα στεναχωρήθηκα γιατί πιστεύω πως τώρα έχουμε γίνει βάρβαροι.
Τι ζει πέρα από τον χρόνο; Η καλή δουλειά.
Τί είναι το λάθος στη ζωή; Πώς μπορούμε να πούμε πως κάτι ήταν ένα λάθος; Τα ψέματα είναι πάντα ένα λάθος. Μπορείτε να ξεχωρίσετε ένα ψέμα από την αλήθεια; Φυσικά. Πείτε μας ένα μυστικό. Δεν έχω μυστικά. Εννοώ με ρωτάτε ότι θέλετε αλλά μεταξύ της αλήθειας και του ψέματος υπάρχει μεγάλη διαφορά. Πιστεύω ότι το ψέμα συνδέεται με τη μιζέρια και είναι πάντα η αρχή των παρεξηγήσεων, η αρχή της δυστυχίας, η αρχή του μπερδέματος. Δεν πιστεύω στα ψέματα. Γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν να λένε ψέματα, εφόσον είναι τόσο κακό και χαζό; Διότι, η αλήθεια για αυτούς είναι πολύ δύσκολη και το να ψάχνεις συνεχώς για την αλήθεια χρειάζεται δουλειά και προσπάθεια. Αλλά πιστεύω πως είναι απαραίτητο για να «καθαρίζεις» τη ψυχή σου. Έχετε καταλάβει τί νικάει το χρόνο; Τίποτα δεν νικάει το χρόνο. Ο χρόνος είναι χρόνος αλλά όταν βαριέσαι ο χρόνος κρατάει πολύ. Λένε πολλοί «πόσο βαριέμαι και είναι Portrait Documentaries | 69
Diane von Furstenberg unhappiness, the beginning of confusion. I don’t believe in lies. Why do people choose to lie? If it is so bad and so stupid, why do they sometimes choose to lie? Because, the truth, to them, is sometimes very difficult, and to constantly be looking for the truth needs work. But I think it is indispensable and cleansing. Did you ever understand what it is that beats time? Nothing beats time. Time is time, but you know if you are bored, time is very long. People say “Oh, I’m so bored, its only three o clock, it is only Tuesday”. If you’re bored, life seems longer, but I would rather not be bored. So, exactly the opposite of boredom, when you are not bored, do you really lose so much time? You don’t lose time, it just goes by very quickly. You don’t lose it, because the contrary of being bored is being engaged. So, if you’re engaged, then you are very busy, and then time goes by very quickly, but it is the same time. One day is 24 hours, one month is 30 days. Let’s say there is an island of desires, an island where all your desires will be realized, and the only thing you have to do is take a small boat and somebody will take you there, but there is one risk that you might not return. Would you take that trip? I would not be able to identify all the things I desire nor do I want to. There is always the other side. I never make specific wishes. Yes, in work, in business, you have an idea, you have a vision, but it is always a little general. I’m not a collector. I 70 | Portrait Documentaries
like beautiful things, and I buy things, I have bought jewelry, I buy furniture, I buy paintings, but I don’t want to be called a collector because it takes your freedom away. So, to answer your question, I don’t think I want to go to that island. To me, it sounds like prison. Is there any burden or any concern that you carry during your life that you would not like to have, but you have to live with it? I am a Jewish mother, so I always worry about my children, but that is part of who I am. It is not a burden. Do you have a curiosity in this day and age; is there something that you would like to learn about? I want to learn about many things but right now, I am so busy finishing what I am doing. I am very interested in many things. Do you ever feel guilty when all your attention is absorbed in one thing? I never feel guilty. Guilt is not something I practice. That is another thing, No fear, No guilt. Thank you.
text
θανασησ λαλασ photographs
νικηφοροσ / colorstories+thekid
νταϊάν φον φίρστενμπεργκ μόνο τρεις, είναι μόνο Τρίτη». Εάν βαριόμαστε η ζωή φαίνεται μεγαλύτερη αλλά προτιμώ να μη βαριέμαι. Οπότε, ακριβώς το αντίθετο της βαριεστημάρας (πλήξης), όταν δεν βαριέστε, χάνετε πολύ καιρό; Δεν χάνεις καιρό, απλώς περνάει πολύ γρήγορα ο χρόνος. Το αντίθετο του να βαριέμαι είναι το να είμαι απασχολημένος. Οταν έχεις αφοσιωθεί κάπου και είσαι άρα απασχολημένος τότε ο χρόνος και οι ώρες περνούν πολύ γρήγορα, αλλά η ποσότητα του χρόνου είναι η ίδια. Μία μέρα είναι 24 ώρες, ένας μήνας έχει 30 μέρες.
Είστε περίεργη για την περίοδο που ζούμε; Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να μάθετε; Θέλω να μάθω για πολλά πράγματα αλλά είμαι πολύ απασχολημένη με το να τελειώνω ότι αρχίζω να κάνω. Αλλά με ενδιαφέρουν πολλά πράγματα. Αισθάνεστε ένοχη όταν όλη η πρόσοχη σας απορροφάται από ένα μόνο πράγμα; Δεν νιώθω ποτέ ενοχές. Δεν εξασκώ τις ενοχές. Ακόμα ένα - καθόλου φόβος, καθόλου ενοχές. Σας ευχαριστώ.
Ας υποθέσουμε πως υπάρχει ένα νησί επιθυμιών, ένα νησί που θα πραγματοποιηθούν όλες οι επιθυμίες σας και το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πάρετε μία μικρή βάρκα – κάποιος θα σας πάει εκεί – με το ρίσκο να μην επιστρέψετε. Θα το κάνατε το ταξίδι; Δεν θα μπορούσα να εντοπίσω όλα τα πράγματα που επιθυμώ αλλά ούτε και θέλω. Πάντα υπάρχει η άλλη πλευρά. Ποτέ δεν κάνω συγκεκριμένες ευχές. Ναι εντάξει στη δουλειά έχεις μία ιδέα, ένα όραμα αλλά πάντα είναι κάτι πιο γενικό. Δεν είμαι συλλέκτης. Μου αρέσουν τα όμορφα πράγματα και τα αγοράζω, έχω αγοράσει κοσμήματα, αγοράζω έπιπλα, αγοράζω πίνακες αλλά δεν θέλω να αποκαλούμαι «συλλέκτης» γιατί νιώθω ότι κλέβει την ελευθερία μου. Οπότε για να απαντήσω στο ερώτημα σας, για μένα αυτό το νησί μου ακούγεται σαν φυλακή. Υπάρχει κάποια ανησυχία, κάποιο βάσανο που κουβαλάτε συνεχώς μαζί σας όλη σας τη ζωή που δεν θα θέλατε να είχατε αλλά πρέπει να ζήσετε με αυτό; Είμαι μία Εβραία μητέρα οπότε ανησυχώ συνεχώς για τα παιδιά μου αλλά είναι κομμάτι του εαυτού μου. Δεν είναι βάρος .
κειμενο
θανασησ λαλασ φωτογραφιεσ
νικηφοροσ / colorstories+thekid Portrait Documentaries | 71
scenethree Behind closed doors. Diane above and beyond
scenefour
The “diamond�. Final shooting outside the private penthouse appartment at the roof
6 Diane von F