ven lie eca han yoshi sodeoka maze, another band we became aware
uber & kosher el neoray Cybu richi fabienne burri
jon a heg s i
nd a r ube er h kos 6,7 , 4,5
e
am c e b e w re a aw 10 , 8,9
el ray neo 11
en v e li eca han 6 1 15,
i h s yo eoka sod 21
jon as heg 22,2 i 3
s a e maz ze a am 0 2 19,
li h c ri i r r u u b cyb enne i fab 18
dit magazine gaat over een aantal personen of collectieven die zich uitleven op alles dat te maken heeft met grafisch ontwerp of toch zeker iets in die aard. dit magazine bevat veel blauw en rood.
uitgever: QUALICOPY
vormgeving: TIMO BONNEURE
lukkig, zegt hij. Hij gaat naar de keuken waar hij al twee tassen met elk 3 koekjes heeft klaargezet. Suiker?, vraagt hij, terwijl hij een pad in de espressomachine stopt. Met grote behendigheid en een plateautje met twee tassen op neemt hij me mee naar de eerste verdieping. Welkom in de studio, zegt hij nadat hij de eerste deur opent. Ik kijk rond en wat mij als eerst opvalt, is een grote prikbordmuur waar allerlei foto’s en ontwerpen zijn opgeprikt. “Ja dat is ons moodboard. Kan je daar geen foto’s van nemen? Want met sommigen ontwerpen zijn we nog bezig en de klanten zouden het niet leuk vinden moesten bepaalde dingen al openbaar gemaakt worden. Zet je.”, zegt hij terwijl ik mijn jas uitdoe.
UBER AND KOSHER
Na een klein uurtje gereden te hebben richting Antwerpen komen we aan in de Pretoriastraat. De deur van een statig herenhuis doet ons absoluut niet vermoeden dat zich hier de creatieve studio Uber and Kosher van Martijn Vogelaers en Deborah Bloemen bevindt. We bellen aan en Martijn doet met een brede glimlach de deur open. Ik stel mijzelf, om het geheugen van Martijn op te frissen nog vlug even voor en Martijn laat mij vervolgens beleefd binnen. Hij vraagt of ik een koffie moet hebben. Ja, graag!, antwoord ik. Ge-
4
Vintage is een heel breed begrip. Dat zou ik er zelf niet op plakken, maar ik snap de benoeming wel, omdat het redelijk herkenbaar is en misschien is er ook wel nostalgie in te vinden. Je voelt de geleefdheid van elk beeld wel. Elk beeld zou kunnen komen van de jaren ’60, ’70, ’80, elk beeld voelt alsof het een verleden heeft. Dat is ook
Op de website staan vooral vintageachtige collages. Is dat de correcte omschrijving van jullie stijl?
We werken vaak met oudere beelden en archiefbeelden. Wij gebruiken ze dan wel in een andere context dan waar ze voor bedoeld zijn. Dikwijls zijn het functionele beelden die niet esthetisch bedoeld zijn, maar waar wij wel de esthetiek van inzien, zij het door een andere ‘cadrage’ of een kleurverandering of een versnijding.
Er zijn heel veel elementen die er nog zijn. Bijvoorbeeld, na mijn opleiding ben ik heel hard in het digitaal ontwerp gevlogen en maakte ik illustraties via pixelontwerp. Een heel interessante techniek en toen was dat echt een ontdekking, maar ondertussen spreekt mij dat minder aan. Daardoor heb ik vanalles geprobeerd en heb ik een andere stijl ontwikkeld. Achteraf ben ik wel teruggekeerd naar die vrije grafiek en die basiszaken en -structuren en de analoge invloed van het tekenen, plakken en knippen. Combinaties van foto’s, meestal door Deborah gemaakt, ga ik achteraf nog bewerken met toepassingen die meer naar vrije grafiek neigen dan naar illustrator strakke ontwerpen.
We heb eigenlijk niet echt één bepaalde inspiratiebron… We staan open voor veel zaken, we hebben een heel lange en brede geschiedenis van inspiratiebronnen en we zoeken ook op heel veel verschillende manieren. Qua sfeer voelen we ons verbonden met sobere en minimale grafische aanpak van de Vlaamse mode-ontwerpers. Ik denk dan aan De Zes (Antwerpse Zes – zes mode-ontwerpers uit het Antwerpse die in dezelfde tijd groot zijn geworden – nvdr) en de hele manier waarop zij communicatie aanpakken: de droge en klassieke typografie, hun lay-out en de combinatie van sterke beelden waar heel intense, menselijke emoties inzitten en tijdloze, minimale grafiek. Dat is waar we voor te vinden zijn: de content moet primeren en de vormgeving is helemaal in functie van de content.
Waar halen jullie je inspiratie?
iets waar we bewust naar zoeken, een vorm van geaardheid, een beeld dat een bestaansrecht heeft en tegelijk geschiedenis veinst.
Je hebt tijdens je opleiding Vrije Grafiek aan de Academie in Antwerpen jouw eigen stijl ontdekt. Is die stijl nog steeds dezelfde bij Uber and Kosher?
GELUKKIG HOUDEN WE ZOVEEL VAN ONS WERK DAT BEPAALDE DINGEN ALS HOBBY KUNNEN BEKEKEN WORDEN.
Dat is heel moeilijk om te zeggen, want elk project heeft zijn fijne en zijn mindere
Wat is het leukste project waar je aan gewerkt hebt?
Op onze site is dat denk ik heel duidelijk. We maakten vroeger heel veel websites waar we ons ei legden in de navigatie en de interface. Ondertussen is een website meer conform geworden door de vele bestaande degelijke portfolio-formats, blogs en social network sites en is een complexe of grafisch indrukwekkende interface meestal overbodig. Daarmee bedoel ik: een portfolio-site moet voor ons vooral een galerij zijn. Het moet een wit canvasgevoel hebben, zeker voor de klanten die we aantrekken, meestal kunstenaars, fotografen of muzikanten. Het artwork dat daar in verschijnt, moet kunnen spreken voor zichzelf. De rest zijn middelen om die content te presenteren. Onze focus ligt dan ook voor 90% op artdirection, artwork en identity. Websites zijn slechts een van de vele toepassingen van de identities die we ontwikkelen/ ontwerpen.
kanten. Maar de fijnste projecten zijn nog altijd de projecten waar de klanten gewoon zeggen: ‘Doe gewoon je ding. We willen een Uber and Kosherontwerp.’ Een van de voorbeelden van zo’n project is het kappersboek waar ook kunstwerken in zitten. Alle art direction, tot de art direction van de lay-out, het bijsturen van de lay-out en dergelijke en hoe dat het hele project eruit moest zien, hebben wij beslist. Kijk, ik zal het eens nemen! (staat recht en neemt trots het boek op). Dat
WE HEBBEN EIGENLIJK NIET ECHT ÉÉN BEPAALDE INSPIRATIEBRON… WE STAAN OPEN VOOR VEEL ZAKEN
5
Ja, dat gebeurt regelmatig. Dikwijls hebben mensen zo’n afgelijnd idee van
Weigeren jullie dan dikwijls klanten?
Het leuke is dus dat we redelijk vrij kunnen doen wat we willen. Ondertussen is dat eerder regel dan uitzondering, omdat we op voorhand tegen de klanten zeggen dat het niet de bedoeling is dat we uitvoeren, maar dat we bedenken.
Een andere opdracht waar we nu heel intens mee bezig zijn, is de laatste collectie van de ontwerper Thimister(een ontwerper van bvba 32, waar Ann Demeulemeester en Haider Ackermann ook bijzitten). We zijn momenteel onder andere het nieuwe logo aan het ontwerpen. Verder heb we ook onze tanden gezet in het artwork van de nieuwste cd van dEUS Dat was ook een heel leuk project, omdat we ook alle vrijheid hadden, maar dan wel in samenspraak met Tom (Barman – red.), een intense maar heel fijne samenwerking. Een samenwerking die nog altijd loopt zelfs, ik was net nog bezig met het ontwerp voor de nieuwe single. Ook met Arsenal hebben we een fijne samenweking.
is een heel goed voorbeeld van een totaalproject waar we echt wel onze stempel hebben kunnen op drukken, al hebben we natuurlijk ook rekening gehouden met de klant.
Dat hangt een beetje van de opdracht af. Niet als we een website maken, want dat heeft geen publishmoment. Deze kan je altijd nog achteraf aanpassen. Styling en ontwerp voor print, zeker op kleding, is een ander verhaal: dat moet ingediend worden en af zijn. Als het resultaat niet
Is het een stresserende job?
Wij gaan zelf niet op zoek naar klanten omdat we daar geen tijd voor hebben. Indien er periodes zouden voorvallen waarin we geen opdrachten zouden hebben zouden we er waarschijnlijk wel werk van maken. Maar voorlopig zitten onze agenda’s steeds tsjokvol. We trachten steeds eerlijk en sterk werk te maken en om altijd kritisch te zijn over wat er naar buiten gaat. Onze naam staat er ten slotte onder. Wat we wel doen is, is onze portfoliowebsite goed bijhouden. Dat vinden we heel belangrijk. We zorgen ervoor dat de recentste ontwerpen er opstaan, en dat is onze investering om klanten te werven
Hoe komen klanten bij jullie terecht? Gaan jullie zelf op zoek naar klanten?
hetgeen ze willen, dat ze enkel iemand zoeken om dat uit te voeren. Dan zijn ze bij ons niet aan het juiste adres. Soms hebben ze ook al een bestaande huisstijl en willen ze dat verderzetten of willen ze hun huisstijl uitgevoerd in een ander medium. Dat zijn zaken die we niet meer doen.”
Onze voorkeur gaat naar artwork, en prints voor stoffen. We ontwerpen graag dingen die blijven, en op duurzame materialen worden uitgevoerd. Een
Is er een specifiek domein binnen drukwerk dat je het liefst doet?
is wat het moest zijn, dan zit je met een probleem. Maar dat doen we uiteindelijk toch het liefst omdat je dan echt wel een moment hebt dat het klaar is: “Closure”.
Dat kan heel verkeerd aankomen, maar we hebben het geluk dat dat wel dikwijls goed zit. Wij streven ernaar om heel concreet en liefst zo snel mogelijk ‘boenk d’erop’ te zitten. We denken er echt wel goed over na, we schetsen daarover, we praten erover en als we er echt
Ja… Maar hoe meer logo’s je gemaakt hebt, hoe meer ervaring je hebt en hoe zekerder je bent van je beslissingen.
Dat is wel een enorm risico dat jullie daarmee nemen…
Dat hangt een beetje af van het type klant. Meestal gebeurt het dat ze al eens gehoord hebben van ons of werk van ons gezien hebben en dan via via eens komen polsen hoe we werken en of we ook niet voor hen iets willen maken. Heel officieus, vaak amicaal zelfs. Met veel communicatie en persoonlijk contact, waardoor veel van onze klanten ook vrienden zijn geworden. Voor ons is het ook heel belangrijk dat je vrij tegen elkaar kan zeggen wat je vindt en denkt. We beginnen meestal met lange gesprekken over hetgeen ze willen doen, wat de sfeer is,
Hoe beginnen jullie aan een opdracht?
bijvoorbeeld voor een album: wat er anders is aan dit album ten opzichte van het vorige album, waar ze naartoe willen, of het een blij album wordt of een duister album. Bij een ontwerper (kleding) krijgen we de moodboards mee of bekijken we zijn/haar stoffen en schetsen en dan trekken we steeds een volledige dag uit om rond die moodboards en andere zaken te meeten. Bij een muziekant of band beluisteren we de eerste ruwe opnames. Bij een logo-ontwerp kan het soms zijn wat we er honderden maken, maar soms kan het ook zijn dat we één ontwerp maken en tegen de klant zeggen dat er niet over te discussiëren valt omdat we meteen voelen dat het goed zit
kledingstuk wordt vaak echt gekoesterd en gaat jaren mee. Een muziekalbum is ook zoiets. Het kan jaren in een collectie zitten en kan soms zelfs heroplevingen kennen. Bijvoorbeeld wanneer een album terug in de kijker komt te staan. Echt sterke ontwerpen zijn tijdloos. Dat is voor ons het hoogste. Promomateriaal (artwork/ontwerp voor flyers en posters) vinden we ook wel belangrijk om te blijven doen omdat dat juist contemporair en vluchtig is… Het houdt je scherp, als ontwerper. Het is een platform waarop we kunnen experimenteren.
WIJ ZOEKEN ECHTER WEL NAAR IETS EXTRA’S, NIET ENKEL DAT EERSTE GEVOEL.
6
Dankzij de verschilllende opdrachten ontmoeten we constant andere karakters. Sommige mensen zijn heel cryptisch in hun
Wij zoeken echter wel naar iets extra’s, niet enkel dat eerste gevoel. Voor de meeste vormgevers zoeken we het te ver, terwijl artistieke mensen net vinden dat we toegepast werken. Wij vallen eigenlijk een beetje tussen beiden in en dat vinden we positief.
Ja zeker! Het is essentieel dat we elkaar goed kennen, dat we veel babbelen en dat we weten waar we naartoe willen. Wanneer je een heel droge, zakelijke verstandhouding hebt, dan kan je heel functioneel werken. Misschien zelfs functioneler dan dat wij werken, maar dan moet je niet meer zo ver gaan zoeken in de ontwerpen. Dan heb je meestal een gevoel dat je kan vasthouden en daarmee ontwerpen.
Een belangrijke stap om tot een ontwerp te komen is de mens achter de klant leren kennen?
achter staan, dan stellen we het pas voor. We zijn niet de mensen die keiveel materiaal geven of via omwegen werken.
We hebben twee kinderen, één van 11 en één van 4. Wij staan op met de kinderen, smeren de boterhammetjes en zorgen ervoor dat ze alles hebben wat ze
Hoe ziet een doordeweekse werkdag er voor jullie uit?
Dat is heel intens. Dat kan natuurlijk soms ook moeilijk zijn. We hebben vaak verhitte discussies over het werk, , omdat we er beiden zo emotioneel mee verbonden zijn, zeker over creatieve dingen. Je spaart elkaar niet, aangezien je elkaar door en door kent. Ik denk wel dat dat ons werk wel ten goede komt, want we maken geen compromissen en vullen elkaar echt aan.
Jij woont en werkt samen met je vrouw… botert dat?
Hoe creatiever de klant, hoe meer we van zijn/ haar werk moeten kunnen houden. Als er een niet zo creatieve klant is, dan is het niet zo heel belangrijk voor ons wat die man doet, maar dan is het wel belangrijk dat wij ons ding kunnen doen. Maar als het dus een heel creatieve klant is, dan moeten we echt respect hebben voor zijn werk of dat botert niet.
communicatie, die mailen gewoon nee of ja, terwijl anderen een roman typen. Er zijn dus mensen die je helemaal in hun verhaal wikkelen en anderen die zeggen: zoek het maar zelf uit.
Gelukkig houden we zoveel van ons werk dat bepaalde dingen als hobby kunnen bekeken worden. Bijvoorbeeld de modeweken in Parijs, waar we de zaken voor onze klanten opvolgen: dat is ook ontspannend voor ons.
Het goede bij ons is dat wij kinderen hebben en dat wij daar heel bewust mee bezig zijn. Zij eisen veel tijd op, maar dat is net een heel goed tegengewicht, zo zijn we verplicht om af en toe eens tijd vrij te nemen. Anders zouden we alleen maar werken.
Hebben jullie dan nog vrije tijd?
moeten hebben om naar school te gaan. Nadat de kinderen naar school zijn gebracht, beginnen wij hier in onze studio te werken of in onze tweede studio. Deborah gaat dikwijls voor fotoshoots of producties op sets of op verplaatsing en ik ben dan heel veel hier in onze studio aan het werk. Soms springt er een derde persoon bij, omdat we het werk anders niet gedaan krijgen. We ontwerpen tot half vijf, dan komen de kinderen thuis en zijn we met de kinderen bezig tot zij in bed liggen om half negen. En dan beginnen wij terug te werken tot elf, twaalf uur om gedaan te krijgen wat we moeten doen. Dat is een werkdag bij ons.
WE HOUDEN NIET ZO VAN MENSEN DIE ZELF BEWEREN DAT ZE KUNSTENAAR ZIJN
7
Doorgaan tot je bereikt hebt wat je wou bereiken, niet te snel tevreden zijn dus. Je moet altijd kritisch blijven voor je eigen werk en nagaan of de typografie in verhouding staat tot het logo of een beeld, of het uniek is wat je gemaakt hebt. Achteraf moet je, voor zover dat
Heb je nog gouden tips voor beginnende grafici?
We houden niet zo van mensen die zelf beweren dat ze kunstenaar zijn We ontdekken vaak sterk werk bij mensen die hunzelf geen kunstenaar noemen. Kunst komt naar ons gevoel niet steeds van zelf uitgeroepen kunstenaars. We hebben teveel respect voor het woord kunst om er losjes mee om te springen. We beschouwen en beoordelen liever het werk zelf dan personen op hun artistieke waarde. Dus ik zou nooit zelf zeggen dat ik een kunstenaar ben, maar ik geloof wel dat we met artistieke dingen bezig zijn. Tenslotte doen we natuurlijk een creatieve job. In hoeverre dat die creaties kunst zijn, is een beoordeling die we aan ieder individu persoonlijk overlaten.
Zou jullie jezelf omschrijven als kunstenaars?
Hartelijk bedankt voor dit heel interessante gesprek!
En dan nog een tip voor als je vastzit met je werk: vraag je af wat je zou doen als het voor jezelf zou zijn. Zou je zelf het T-shirt of de trui dragen die je ontwerpt? Dat vinden we de beste referentie. Sommige mensen ontwerpen te veel in functie van de klant. Zij redeneren: ‘Als hij het goed vindt, is het goed genoeg.’ Ik denk niet dat dat een goede werkwijze is. Oordeel steeds vanuit jezelf.
Blijf goed uitkijken dat je niet steeds dezelfde technieken te gebruikt of technieken van andere ontwerpers, omdat je weet dat ze werken. Durf fouten maken, blijf zoeken, blijf spelen… Amuseer jezelf.
gaat, kijken naar je werk met een maagdelijk oog: ‘Zou ik het ook goed vinden als ik het niet zelf gemaakt had?’
WE BECAME AWARE
8
ONDERGROND manifesteert zich in een fysiek platform als een canvas/ podium voor jonge kunstenaars/ muzikanten. Het ontwerpt kaders die input zoeken van buitenaf en beoogt zo een steeds groeiende betrokkenheid. Tijdens evenementen zoekt ONDERGROND de confrontatie op met de buitenwereld. cultuur in en rond SintLucas.
Alles is begonnen met Black Heart Rebellion (BHR). We besloten op een bepaald moment om een plaat uit te brengen. Logisch was natuurlijk dat Vally (Valentijn Goethals) en ik het artwork van die plaat zouden doen. Het was de eerste keer dat we samenwerkten en omdat alles zo vlot verliep, besloten we om dit meer te doen. Ik zat toen net in mijn eerste jaar grafische in Sint Lucas. De cdrelease was wel in orde, maar niemand wou die op vinyl uitbrengen. Vally en ik zijn dan maar een eigen platenlabel begonnen waaruit later Smoke & Dust gegroeid is. In het begin hebben we er veel geld moeten in pompen: je eerste plaat in eigen beheer laten persen is duur. Het resultaat was best ok, maar
Hoe is ONDERGROND ontstaan?
je merkt wel dat het onze eerste plaat was. Het was ook de eerste keer dat we met vinyl werkten. Na het oprichten van Smoke & Dust heeft het een tijdje geduurd tot we onze investering terug verdiend hadden. Het heeft dan nog twee jaar geduurd eer er genoeg geld was om iets nieuws uit te brengen. Via BHR zijn we in contact gekomen met Amenra en enkele buitenlandse bands, vrienden van Amenra. Zo is de bal aan het rollen gegaan. Smoke & Dust is meer platen beginnen uitbrengen, al dan niet in samenwerking met andere labels. Twee jaar geleden ben ik dan afgestudeerd aan Sint Lucas, terwijl Vally nog een derde jaar experimenteel volgde. Sint Lucas startte toen ook met residenties voor masterstudenten. Bedoeling van die residenties is om
HOE MEER WE ZELF IN DE HAND HEBBEN, HOE MEER HET VERHAAL KLOPT VOOR ONS.
WE VERBERGEN DIE FOUTEN NIET. HET IS NET NODIG DAT ER FOUTEN GEBEUREN. We blijven verdergaan met ONDERGROND, maar op dit moment nemen we een break. Als we drie jaar aan een stuk zo hard zouden doorgaan,
Zijn er nog plannen?
We misten een scene in Gent en wilden shows organiseren die een vast publiek trokken. In een periode van zes maanden hebben we heel veel optredens gegeven, vooral van bands die hun release op ons label uitbrachten: Kingdom, Ping Pong Tactics, Hessian… We probeerden om een soort dynamiek op gang te brengen rondom We Became Aware en Smoke & Dust en de bands waarvoor we werkten. Momenteel is ONDERGROND niet actief.
Wat is het voornaamste idee van ONDERGROND?
Bedoeling van die residenties is om beloftevolle en beginnende kunstenaars een platform te bieden voor hun projecten, als antwoord op de moeilijke arbeidsmarkt waarop ze terechtkomen. Ik diende mijn eigen project in en werd geselecteerd. Uit die residentie op Sint Lucas is ONDERGROND dan ontstaan.
vermindert de kwaliteit en de intensiteit van wat we organiseren. Dat willen we allesbehalve. Het plan is om de helft van het jaar shows te doen en de andere helft een pauze in te lassen. We willen iedere keer met iets nieuws komen zodat het ook voor ons boeiend blijft. In Gent zijn er heel wat organisaties die interessante evenementen organiseren, maar ze missen een duidelijke visie. Dat vind ik jammer. Zo zijn de shows die KRAAK en Antropool Fictief brengen heel cool, alleen is er geen eenheid in wat ze doen. Dat wilden we absoluut vermijden met ONDERGROND. Vanuit het idee van die eenheid waren we op zoek naar een vaste ruimte voor onze shows. Ik wou niet dat de mensen telkens het gevoel hadden dat ze op een andere plek waren en zich niet thuis voelden. Maar die ruimte vonden we niet. Om toch een constante te creëren besloten we om een podium te bouwen dat we op elke show kunnen gebruiken. Het podium bestaat uit een aantal aparte modules waardoor we het telkens in een andere vorm kunnen opbouwen. Dat podium was letterlijk de rode draad die we overal mee hadden. Tegelijk verwijst het ook naar de ONDERGROND waarop de bands ONDERGROND is een zeer divers, intensief en dynamisch project en we wilden dat dit ook zo naar buiten kwam. Veel werk dat ik maakte in de tijd vóór ONDERGROND ontstond in een traag proces. We hebben zeker een half jaar gewerkt aan de release van BHR. Zoiets was onmogelijk bij ONDERGROND. Vaak moest ik twee weken op voorhand nog een affiche ontwerpen. Op iedere ONDERGROND-affiche
Ik ben benieuwd naar wat de volgende ONDERGROND brengt. De affiches van ONDERGROND zijn redelijk druk. Kies je bewust voor die drukte? Is er een grens?
speelden. Het podium was ook een deel van het hele proces: alles wat er op gebeurde, registreerden we. Alle sporen die achtergelaten zijn tijdens optredens werden behouden: bloed, zweet, tranen en bier natuurlijk. Het plan is nu om in januari een nieuwe reeks optredens te organiseren.
9
KINGDOM “HEMELTRAAN” LP RELEASE
THE BLACK HEART REBELLION & ADORNO SPLIT 7” RELEASE”
Ik druk al mijn affiches met acryl in plaats van met drukkersinkt. Acryl is veel goedkoper en je krijgt dezelfde effecten. Eigenlijk werk ik met een combinatie van acryl en medium. Medium is iets zeer raars: het ziet er wit uit, maar als je het vermengt met een kleur vermindert de intensiteit van die kleur niet. Vaak spat ik gewoon wat medium op mijn zeefraam en ontstaan er doorzichtige, witte vlekken op het papier. Ik ga bewust op zoek naar ‘fouten’ om geen perfecte druk te bekomen. We doen dat in al onze ontwerpen. De outline van een lettertype zal er nooit perfect uitzien bijvoorbeeld, de lijn zal er altijd een beetje naast staan. We verbergen die fouten niet. Het is net nodig dat ze gebeuren. De teksten moeten ook niet leesbaar te DOORS 20:00 zijn. Ze maken namelijk deel uit van een Free Event! experiment. In dat experiment proberen
Hoe bekom je de spetters op je zeefdrukken?
veel boeiender. Nu zeefdruk ik in het atelier van vrije grafiek van SOA KASK. Daar hebben ze een semiautomatische zeefdrukmachine.
30 DECEMBER — HOOGPOORT 22 GENT
december Hoogpoort 22 Gent
Voor BHR zeefdrukten we patches en canvas tassen in een atelier van Sint Lucas. Later zijn we ook op papier beginnen werken. Zeefdruk is een interessant medium. Je hebt alles zelf in de hand. En hoe meer we zelf in de hand hebben, hoe meer het verhaal klopt voor ons. Meestal gaat er iets fout als je je werk toevertrouwt aan een drukker. Dan is het niet zoals je het wou. Daarenboven is het ook interessant dat we voor dezelfde prijs alles zelf kunnen doen, ook voor kleinere oplages. Je kunt mooiere en ‘zottere’ kleuren gebruiken. Alles wordt
Vanwaar je voorkeur voor het zeefdrukken?
SMOKE AND DUST & CHURCH OF RA
Kingdom The Black Heart Rebellion Release Show 30
keert hetzelfde kader en dezelfde basistypografie terug… Ik heb dat systeem bewust bedacht. Het kader en de typografie is de basis voor elke affiche, maar ik kan het ontwerp elke keer heel vrij benaderen, afhankelijk van de show. Als je al de affiches naast elkaar zou hangen, vormen ze toch een eenheid: door het vaste formaat, het papier en het kader. Het kader is, net als het podium, een link met de naam ONDERGROND: de ONDERGROND waarop alles gebeurt. Het kader is op voorhand in offset gedrukt. Ik ben er trouwens ook sneller door leren werken. Alle affiches zijn ’s nachts gemaakt onder invloed van Golden Power en onder een hoge tijdsdruk, vandaar de vele spellingfouten. Dit alles, die chaos en die wanorde past perfect bij de sfeer van ONDERGROND.
we om in zo’n kort mogelijke tijd zo veel mogelijk affiches te maken. En ondertussen doen we onderzoek naar verschillende zeefdruktechnieken en ontwerpen we zelf lettertypes. Als de mensen ons vragen stellen over het idee achter de affiche, kunnen we daar altijd een antwoord op geven. Bij het logo van Hessian zie je allemaal strepen door elkaar, maar eigenlijk vormen ze de bandnaam. Op de cover van de plaat zie je de verscheurde gezichten van de bandleden. De band bestaat uit vier verschillende personen die toch samen werken en een geheel vormen.
Boomtown had ons opgemerkt tijdens dat half jaar met ONDERGROND. Ze dachten dat we vooral met beeldende kunst bezig waren. Onze voorwaarde was om, naast beeldende kunst, ook muziek te brengen. Dat was wat Valentijn en ik afgesproken hadden in het begin: in al onze projecten moet muziek een belangrijke rol spelen. We zullen dus niet samenwerken met een random schrijver die een nieuw boek wil uitbrengen.
Jullie stonden ook op Boomtown afgelopen jaar.
In de hardcorescene gebeurt het wel vaker dat, zodra men een affiche van Amenra of zo online zet, twee maanden later iemand iets maakt dat er duidelijk door geïnspireerd werd. Ik vind dat wel leuk. Wij gaan ook kijken bij anderen, dus vinden we het niet erg als zij bij ons ideeën komen lenen. Het is een compliment en een teken dat ze ons werk waarderen. En het is zeker tof als ontwerpers als Jan en Ronald dit doen.
Jan en Ronald inspireren zich voor deze affiche wel duidelijk op ONDERGRONDaffiches. Wat vind je daarvan?
Alles is ontworpen met Indesign. Hoewel mijn kennis over Indesign beperk is, teken ik er meestal toch mee. Het is soms wel wat prutsen vooraleer ik een resultaat bekom.
Ontwerp je met de vrije hand of via computer?
We hebben een zeer gemengd publiek. Vaak zijn studenten van Sint Lucas of SOA KASK, meer kunstenaarstypes
Jullie hebben toch een heel eigen publiek, anders dan op andere optredens. Ook is jullie label niet zoals andere hardcorelabels, die zich echt beperken tot dat ene genre.
Smoke & Dust is zeer low profile. We brengen boeken uit die een verzameling bevatten van allerlei interessante teksten, zoals je vroeger in de punkscene zag. Net zoals men een booklet maakt van een plaat, doen wij dit met boeken. Dit mag eigenlijk niet, maar we vinden het wel enorm interessant. Zeker nu internet zo alomtegenwoordig is. Daar wordt alles voortdurend gekopieerd en is alles ook online terug te vinden. Wij willen via een ‘verouderd’ medium teksten opnieuw verspreiden. Door allerlei verschillende teksten en personen samen in een boek te bundelen, wordt dit een zeer boeiende reeks. De oplage is wel beperkt: 25 boeken of magazines per reeks. We verkopen die voor erg weinig geld, enkel productiekosten. Vaak gaan de magazines over de praktische kant van hoe je labels moet runnen en wat de verschillen tussen de jaren’80 en nu zijn om labels op te starten. We hopen gewoon dat de 25 mensen die dit kopen er iets zullen aan hebben en dat ze ooit zelf dingen zullen opstarten.
Met Smoke & Dust publiceren jullie nu zelf boeken. Waarover gaan die? dus. Ik zie ons niet snel de typische hardcore band op plaat uit brengen of boeken voor een show. Daarom kozen we ook voor Hessian. Hun muziek zit technisch zeer goed in elkaar en er komt een soort agressie uit die je bij andere hardcorebands weinig ziet. Hessian is de ene tegenpool: hun muziek is duister, zwaar en traag. De andere tegenpool bestaat uit bands als Ping Pong Tactics die eerder vrolijke en mainstream nummers brengen en Pieces of Quiet met enorm experimenteel werk. We waken daar heel bewust over. Daarom hebben we de 4 WAY 7 INCH split uitgebracht met Ping Pong Tactic, Mauro Pawlowski, Pieces Of Quiet en Faceneck. Hetgeen we ervoor uitgebracht hadden waren BHRdingen met Amenra en later Hessian. Het achterliggende idee was: als we nu niet alle genres openbreken, zijn we gewoon het zoveelste hardcorelabel in de rij. Dus besloten we een 7 inch te maken met vier bands samen, vier totaal verschillende bands in genre. De mensen uit die bands hebben veel met hardcore te maken of speelden vroeger in zo’n bands. Zo kan het publiek alles van ons
10
verwachten. Voor ons is het ook veel interessanter: we moeten ons niet beperken tot dat ene genre. Als je je vijf jaar focust op het uitbrengen van pure hardcoreplaten en je ook interesse hebt in andere genres, is het moeilijk om zo te tonen wie je echt bent. Wij willen al onze interesses overbrengen. En wij zijn niet alleen geïnteresseerd in wat er op de plaat staat, maar ook in hoe ze eruit ziet. Ja, dat merkte ik al. De platen zelf zijn ook anders dan de meeste platen… We hebben voor onszelf simpele regels opgesteld. We zullen ten eerste nooit iets releasen wat standaard is. Onze eerste plaat was heel typisch, maar sindsdien doen we dat nooit meer. Ten tweede vertrouwen we geen enkele plaat meer toe aan een drukker. We leggen onszelf dus beperkingen op waardoor we verplicht worden om andere oplossingen te zoeken. Bij de 7 inch van BHR en Adorno hebben we gekozen voor een speciale kapvorm: je kan je eigen hoes vouwen op twaalf verschillende manieren. Het was een split 7 inch en wat ik hatelijk vind aan splits is dat je meestal
uitbrengen.
Neen, ik had niets van vooropleiding. Af en toe maakte ik wat flyers in Photoshop voor jeugdhuizen en vrienden. Toen ik in Sint Lucas kwam was het dus even wennen: ik had heel weinig ervaring met
Was je voor je opleiding aan Sint Lucas ook al bezig met grafisch ontwerp of had je een vooropleiding in de grafische sector?
de grote band hebt en daarnaast dan de kleine band. We wilden dat vermijden en iets maken dat voor beide bands op alle vlakken evenwaardig was.
SOA KASK, meer kunstenaarstypes
Vroeger ontwierpen we veel meer echt samen: we zaten letterlijk naast elkaar voor de computer. Nu Vally in Nederlands werkt, gebeurt alles veelal via e-mail. Eerst bedenken we samen een concept. De persoon die zich er het best bij voelt, begint dan te ontwerpen. Daarna wordt
Valentijn zit nu bij Werkplaats Typografie (Arnhem, Nederland). Hoe verloopt de samenwerking nu tussen jullie?
al die programma’s. Maar de vier jaar grafisch ontwerp zijn heel vlot verlopen. Sint Lucas is gelukkig erg gericht op het conceptuele en daar kon ik me meteen in vinden. Ik was altijd al bezig met het bedenken en organiseren van dingen. We waren ook vrij om te doen waar we zin in hadden hoe onmogelijk de uitvoering van ons plan ook was. We zaten in een systeem waarbij we mochten kiezen bij welke docent we ons werk maakten. Ik draaide dus vrij snel mee met het gedachtegoed van Sint Lucas. Het was een vlekkeloos parcours.
Ik werk onder andere voor Kraak die zich bezig houdt met experimentele muziek. Ik werk ook in een café om mijn huur hier in Gent te betalen. Ook krijg ik veel losse opdrachten en zowat de helft van de tijd investeer ik in eigen projecten. Ik ben dus met veel tegelijk bezig.
Met wat ben jij bezig nu ONDERGROND even stil ligt?
er veel heen en weer gemaild. Dat gaat allemaal heel vlot, eigenlijk.
EL NEORAY
Illustratie is iets dat zeker in niemands oren nieuw klinkt, in België al zeker niet. Steeds meer Illustratoren/Illustratrices breken vaker en jonger door. Ik kom terecht bij een jongeman uit het Antwerpse. Een 26 jarige, aan pizza en olijven verslaafde, drukbezette Illustrator/grafisch ontwerper. Een artikel over Lipton Ice Tea, de Ghetto, de stand van vingers, zeekoeien en spaghettiavonden. De ‘Zine-kampioen’ El Neoray Ik ben dus Jeroen Veldkamp aka El Neoray een slanke verzorgde jongeman 26 zomers oud en verslaafd aan ice tea (lipton), olijven en pizza’s. Opgegroeid in het pittoreske Wilrijk vervolgens
Ontmaskerd! Maar wie zit er achter de naam El Neoray?
Ja lap daar gaat mijn mystiek! (lacht) Wel het is zeer simpel, je neemt het gedeelte ‘neoray’. fonetisch wordt dit ‘neorej’ en draai dit nu om.... jawel, Jeroen is de naam. En die ‘el’ vond ik er wel bij passen, punt.
Vertel eerst is, hoe kom je bij de naam ‘El Neoray’
Dat viel vrij goed mee, op de Academie zat illustratie mee in het pakket van grafische vormgeving. Pas vanaf het
Viel dit wat mee? Aangezien je een vrij illustratief stijltje hebt, ik kan me voorstellen dat bepaalde docenten hier absoluut niet voor openstaan. Heb je problemen gehad met docenten hieromtrent? (of andere zaken?)
Na mijn middelbare studies beeldende vorming heb ik besloten om grafische vormgeving te gaan studeren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen, waar ik na lang worstelen met aanslepende theorievakken en veel spaghettiavonden alsnog mijn Bachelor heb kunnen behalen. YES!
Wat studeer je juist en waar? Gaat die ook allemaal door in Antwerpen?
verhuisd naar de ghetto ‘t Kiel waar ik al snel de waarden en normen van de straat leerde kennen om zo in Antwerpen city te belanden...mijn huidige woonplek.
11
grafisch ontwerpers?
Antwerpen heeft een rijke cultuur qua illustratie en grafisch ontwerp, heb je veel contact met andere illustratoren/
Ik denk vooral door vele verschillende factoren zoals: heel veel tekenen, mijn levensstijl, de stand van mijn vingers, de wijze waarop ik mijn penneke vasthoud en allicht invloeden van buitenaf. Oh ja en God.
Hoe ben je tot je stijl die je nu hebt gekomen?
2de jaar werd er een duidelijker onderscheid gemaakt en kon je kiezen om je te specialiseren in vormgeving, illustratie of multimedia...mijn keuze was duidelijk :) er kwam nog steeds vormgeving aan te pas, maar dit probeerde ik altijd op illustratieve wijze op te lossen. In tegenstelling tot wat je zou denken tot groot genoegen van de docenten.
Klopt ja, muziek is idd zeer belangrijk niet zozeer als inspiratie, want die put ik meestal uit het dagelijkse leven, maar vooral voor de sfeer die mij motiveert om in gang te schieten. Ontwerpen van platenhoezen en cd’s is ook wat ik het liefste doe, zalig wanneer je zo’n afgewerkt product ergens in een winkel tegenkomt!
Op je site vind je wel wat covers en artwork voor Bands/artiesten, is muziek een belangrijk element in je leven?
Nu ja ik profileer mijzelf wel als freelancer maar eigenlijk verdien ik mijn sandwichen vooral door fulltime te werken als koerier, hier en daar krijg ik wel eens een freelance opdracht maar dit is niet genoeg om van te overleven....ik leef een beetje zoals superman, maar we blijven tekenen en wie weet word ik ooit multimiljonair!
Je bent een jonge freelance ontwerper, valt dit wat mee?
Eigenlijk het grootste deel van mijn vriendenkring is op 1 of andere manier wel creatief bezig...vooral illustratief. Antwerpen is een kleine stad dus je komt al snel in contact met ander creatief talent...’ons kent ons’ is hier een gepaste term.
Voor jonge artiesten is het vooral een handig medium om aan een internationaal publiek je werk te kunnen tonen, en eventuele contacten
Zines en de hele ‘DIY cultuur’ spelen een grote rol in het leven de meeste jonge artiesten? Wat betekent dit voor jou?
Samen met ‘Vagabundos’ (http://www. flickr.com/photos/vagabundos) zijn wij de scheppers van Ginozine. Zo’n 2 jaar geleden zijn we hiermee begonnen en intussen zijn er reeds 3 Ginozines en 2 Ginozine sideprojects op de wereld gezet.
Je werk is vaak terug te vinden in Ginozine, werk je hier gewoon aan mee, of ben je echt een ‘kopstuk’ van Ginozine?
Momenteel niet, ik ben wel eens een klein project gestart samen met een goede vriend en dit onder de naam ‘Fluxus zeekoe’ een soort van lowbudget melodisch kak-pis-stront lawaai. Oorspronkelijk maakte we gewoon wat lawaai en probeerde er dan het ‘beste’ van te maken in audacity (een zeer basic programma om geluid op te nemen en te bewerken). Tegenwoordig is er al een elektrische gitaar ter beschikking...ik krijg alweer zin om kabaal te maken.
Maak je zelf ook muziek?
te leggen. Zelf vind ik het vooral tof om in dit digitale tijdperk ook nog eens iets tastbaar te hebben of om deel te nemen aan iets tastbaar. Mijn voorkeur gaat uit naar de echte oldschool copyzines, zines waar ambacht in steekt. Ik heb het niet zo voor afgelikte glossy vers van de pers zines, die zijn zo onpersoonlijk.
grafische vormgeving. Pas vanaf het
Check ze op facebook of op www.vi.be/movoco
Movoco, een kersverse, verscheurende band die net hoog scoorde in het WestVlaamse rock concours WESTTALENT. Ze beschouwen zichzelf als een new wave/ shoegazetrio die koortsig en hypnotiserende muziek maar waarbij regels niet van toepassing zijn. Met de commentaar op de zang die al veel kritiek opleverd bij het grote publiek gaan de drie jonge lawaaimakers eens goed lachen. Volgens ons past de nogal valse, koorzang-achtige zanglijnen met een lading reeverb op perfect op de heavy distortion riffs. Zeker te ontdekken!
Op TANK krijgt een jonge creatieveling de kans om zijn/haar eigen avond te cureren. Hij/zij gaat meestal op zoek in het eigen netwerk en brengt een hoop creatief geweld samen die de vrijheid hebben om een avond lang het gebouw over te nemen met beeldend, muzikaal, theatraal, … talent. Het Entrepot ondersteunt hem/haar productioneel maar de invulling van deze avond ligt volledig in de handen van de jonge curator. Doorlopend beeldend werk, muziek, performances, installaties, video,... U kiest à la carte. Verrassend, overrompelend, maar met die enige zekerheid: u komt ogen en oren tekort.
27 januari gaat TANK#07 van start. Deze editie wordt DRUKS de curator van dienst.
movoco: another demo
tank: another expo
Interesse? Meld je aan op www.vi.be
Voor het 4de opeenvolgende jaar gaat Muziekclub 4AD op zoek naar een gemotiveerde(!) band die zich een jaar lang 4AD Band In Residence mag noemen. Wil je in de voetsporen treden van Mary&Me, The Catatonics en New Bleeders? Wil je je band verder professionaliseren en wil je daarvoor alles geven? 4AD begeleidt je graag op die weg…
4ad : another contest
12
when a movie gets a new story
Het beeld op de volgende pagina is opgebouwd uit vele close-up foto’s die werden genomen van een televisie. Om de halve minuut werd een foto getrokken waardoor een het verhaal een nieuw verhaal krijgt.
Het leek mij eens interessant om eens na te gaan welke typografie er wordt gebruikt bij de Belgische politieke partijen. Tijdens de verkiezingen zien we ze allemaal, de campagneposters die overal in de straten hangen. Wanneer we dichterbij gaan kijken zien we al snel een groot verschil tussen links en rechts. De extreem-rechtse partij Vlaams Belang gebruikt in hun zware slogans ook zeer zware typografie. Met een Futura Extra Bold Condensed die in zwart op geel staat willen zij een grote impact op de bevolking maken. Is het mooi? In ieder geval zal iedereen het gezien hebben, voorstander of geen voorstander. Daar tegenover zien we bij SP.A een veel rustigere vormgeving. De perfect leesbare FF Avance geeft een veel kalmere indruk. De schreefletter zien we weinig tevoorschijn komen maar zowel op poster als op flyers was het een goede beslissing. Dit zijn ongeveer de twee uiteinden op typografisch vlak. Daartussen komen allerlei varianten aanbod
GRAFISCH NIEUWS TYPOGRAFIE IN DE POLITIEK alhoewel LDD, libertair, direct, democratisch er dan wel weer helemaal uitspringt door zijn flauwe, goedkope vormgeving. De lichtblauw en orange speelse letters doen mij eerder denken aan de plaatselijke frituur of ĂŠĂŠn of ander wasproduct. En daar wordt dan nog eens een lastige mengeling van Helvetica Condensed en Arial aan toegevoegd die de geloofwaardigheid gaat verminderen. Opmerkelijk is ook dat CD&V en GROEN toch dezelfde vormgeving gebruiken. Buiten het kleur natuurlijk zien we toch bij beide Helvetica Bold. De stijve en standvastige uitstraling ervan kan een keuze zijn voor de conservatieve partij al had ik het bij GROEN toch een tikkeltje dynamischer en meer toekomstgericht verwacht. Zo zien we maar dat typografie belangrijk kan zijn voor een partij.
In 1996 ben ik gestart met de opleiding Grafische vormgeving in Sint-lucas. Ik kwam uit een heel conservatieve typische katholieke middelbare school in Brugge, Sint-Leocollege. 6 Jaar op internaat, dit was voor mij de hel! Ik kwam er heel snel achter dat ik niet thuis hoorde in een systeem waar elke activiteit of mo-
Wanneer kwam je interesse voor grafische vormgeving? Was het een van vanzelfsprekende stap? Welke opleiding hebt u gedaan?
Lieven Haneca werkt al een tijd onder de naam Elha. Hij ontwerpt voor onder andere Ma-festival en tal van andere projecten. Hij heeft een passie voor muziek en voor grafische vormgeving en kan enorm genieten van gelijk wie die bezeten is door zijn vak of wiens leven volledig in functie staat van z’n passie.
ment van de dag begon en stopte met belgerinkel. Ik heb er Latijn-Grieks en vanaf het vijfde Latijn-Wiskunde gestudeerd. Grafische Vormgeving was dus zeker geen evidente keuze. Laat staan dat ik wist wat het vak en de richting inhield. Ik was leermoe maar tekende graag en had daar ook al regelmatig complimenten voor gekregen. Op de opendeurdag van Sint-Lucas zag ik bordjes hangen met “hier wordt niet gerookt” waar van de “n” in “w’ was veranderd. Ik moet eerlijk zeggen dat dit toen mijn belangrijkste motivatie was om me daar in te schrijven. Oorspronkelijk wou ik schilderkunst studeren maar mijn ouders drongen aan op een “richting met iets meer (financiële) toekomst” ;). Achteraf gezien ben ik heel tevreden van mijn keuze maar, het was eerder een toevalstreffer dan een bewuste keuze… Mijn eerste jaar stelde ook niet veel voor (letterlijk en figuurlijk). Het contrast tussen kotleven en internaat was net iets te groot. Ik wist nauwelijks wie mijn leerkrachten waren. Ik was bijgevolg over de hele lijn gebuisd. Het jaar nadien heb ik het over een andere boeg gegooid en ben ik eigelijk voor het eerst bewust in aanraking gekomen met vormgeving. Tijdens mijn opleiding was ik heel erg fan van “designer republic” en “büro
vandaag nog regelmatig herkauwd en gekopieerd worden. Met dat verschil dat ze toen vernieuwend en revolutionair waren en vandaag eerder afgezaagd of als een trukendoos overkomen… Zoals ik al zei was ik enorm geboeid door hun super-cleane computerstijl, welke ik ongegeneerd probeerde na te apen. Op de zolder thuis vond ik het ‘Boek van de Mens’. Een honderd-tal tijdschriftjes die je in de jaren 70 kon sparen om nadien als medisch encyclopedie te bundelen in een tien-tal mappen. De magazine’s stonden vol naïve en soms ietwat lugubere medische beelden
LIEVEN HANECA
destruct”. Ik was hun naam toevallig tegengekomen in een Emigré-tijdschrift in een artikel over Designer Republic. Ontwerpen met de computer zat ongelofelijk in de lift (desondanks mochten wij in het eerste jaar nog geen computer gebruiken ;). In die tijd luisterde ik veel naar Aphex Twin, Squarepusher, µ-uziq, Autechre, Amon Tobin, Stereolab enz… Veel van die artiesten hadden releases op het Wrap label. De warp-site en verschillende platenhoezen bij Warp werden ontworpen door Designer Republic. Zij hebben naar mijn gevoel heel wat trends gezet die tot op
15
Na m’n studies heb ik onmiddellijk m’n BTW-nr aangevraagd. M’n ouders zijn beiden zelfstandig, en aangezien ik geen zin had om voor een baas te werken ;), leek me dit een evidente keuze. Ik had het geluk direct te kunnen starten met een aantal opdrachten. Mijn eerste klant was Symfonieorkest Vlaanderen. Via een gemeenschappelijke vriend leerde ik de communicatieverantwoordelijke kennen
Ben je direct zelfstandig geworden? Of heb je eerst nog ergens gewerkt? Was dit evident? Hoe komt u in contact met klanten komen zij naar jou of omgekeerd?
met hoog retro gehalte. Ik denk dat ik nagenoeg voor al mijn opdrachten in het tweede en derde jaar Sint-Lucas hier mijn beeldmateriaal heb uit gehaald. Ik vond het zonder meer leuk om de cleane computertekeningen (alla designer republic en büro destruct) te combineren met retro-fotografische zeventies-beelden uit (vooral) ‘Boek van de mens’. Meer vanuit een buikgevoel en veel minder bewust inhoudelijk onstond toen op die manier ‘mijn grafische stijl’. In 1999 was ik mede oprichter van het Gentse platenlabel Aim-Records en stiekem droomde ik naam en faam te verkrijgen als huisontwerper van een underground platenlabel. Ik vond het bijzonder fijn dat ik volledige artistieke vrijheid kreeg van zowel artiesten en collega’s. Tegelijk was het superfijn om voor het eerst ‘echt drukwerk’ in handen te hebben. van het orkest. Het klikte meteen bijzonder goed. Ik kreeg vrijwel carteblanche om een website te ontwikkelen. Het jaar erop kwam er een nieuwe communicatieman bij het orkest waarmee het opnieuw heel goed klikte. Hij richtte kort nadien samen met een collega van het Symfonieorkest het barokorkest B’Rock op en werd nog later directeur van Festival van Vlaanderen Brugge alias MAfestival. We konden goed met elkaar opschieten en deelden de idee dat vormgeving bij klassieke muziek over het algemeen muf, vrijblijvend en conservatief was… Onze ‘missie’ bestond erin daar verand-
HET KOMT ER IN VELE GEVALLEN OP NEER DAT JE EERST MOET PROBEREN ACHTERHALEN WAT DE KLANT ECHT NODIG HEEFT.
Een ontwerper moet volgens mij niets. Elk moet zijn eigen invulling geven aan wat ontwerpen is. Het is mede door slechte vormgeving dat goeie ontwerpers het verschil kunnen maken. Dus driewerf hoera voor de slechte ontwerper! Voor mezelf vind ik het belangrijk dat vormgeving inhoudelijk klopt. Dat niets gratuit is en dat alle balast geëlimineerd wordt. Toen ik begon met ontwerpen wou ik zo snel mogelijk mijn eigen herkenbare stijl ontwikkelen. Ondertussen ben ik wel van mening veranderd. Een stijl betekent in vele gevallen veiligheid en zekerheid maar sluit ook bepaalde, soms interessantere, denkpistes uit. Ik probeer tegenwoordig bij elk ontwerp van nul te beginnen. En heb over het algemeen geen enkel idee waar ik uitkom...
Aan wat moet een ontwerper voldoen volgens u? Wat is de taak van een ontwerper?
ering in te brengen. Wat resulteerde in roze konijnen voor de cdhoes van een kamermuziekorkest, fruitplakkers als identiteit voor klassieke-muziek-management, een action-hero-logo voor een barokorkest en solsleutel-snorretjes voor een ‘oude muziek’ festival. De contacten met alle klanten waar ik tot nu toe voor werkte zijn eigenlijk op een soortgelijke manier tot stand gekomen. Meestal toevallig, via vrienden, kennissen of via klanten...
Leesbaarheid is een heel gevoelig punt. Het komt heel vaak voor dat de klant
Hoe ver kan je volgens jou gaan in leesbaarheid?
Oei, dat is iets heel bizar. Ik heb echt een haat liefde verhouding met mijn portfolio. Ik kan heel trots zijn over bepaald werk om het nadien echt crap te vinden. Als ik het dan een paar maand later uit de kast haal kan ik het terug ok vinden. Op dit ogenblik ben ik, denk ik, wel tevreden over de festivalcatalogus van Mafestival 2011 en de St-Lucas brochure die ik samen met Johny Van de Vyver gemaakt heb voor de eindejaarstentoonstelling van Bachelor Beeldende Vormgeving in St-Lucas. Van de festivalcatalogus ben ik vooral tevreden omdat ik heel weinig compromissen heb moeten sluiten. Er zijn ook (voor de eerste keer) enkel positieve reacties op gekomen. De St-Lucasbrochure was een heel leuke samenwerking in die zin dat ik het gevoel had dat we elkaar heel goed aanvulden.
Over welk werk ben je zelf het meest tevreden? Komt het soms voor dat je niet tevreden bent van je werk?
Meestal is het een combinatie van euforie, chaos, paniek, slecht slapen, nadenken, schetsen, twijfelen, vloeken en vooral veel koffie drinken…
Heb je een vaste aanpak wanneer je aan een werk begint?
zegt: “dat gaan ze niet kunnen lezen…”. Dit kan me erg boos maken. Ik ga ervan uit dat het doelpubliek geen kleuters zijn en wanneer mensen geïntrigeerd raken door een ontwerp ze ook genoeg moeite zullen doen om te weten wat erop staat. Ik reken op de nieuwsgierige natuur van de mens. Ik denk dat communicatie ook veel effectiever is als je er even moet bij nadenken. Mensen worden dagelijks overspoeld met beelden waarvan het grootste deel gewoon pap is. Je moet als vormgever proberen het verschil te maken. Ik ga over het algemeen de boodschap niet zo helder mogelijk proberen communiceren. Aan de andere kant is het ook niet mijn bedoeling om alles nodeloos moeilijk te maken. Ik wil
Constant! Een veel voorkomend probleem is dat een opdrachtgever zijn vraagstelling veelal formuleert vanuit
Je werkt als vormgever altijd in opdracht van anderen. Heb je soms al last gehad dat zij dingen van je verwachten waar je het niet mee eens bent? Heb je dan meer moeite om aan die opdracht te werken?
Ik ben bijzonder fan van Karel Martens, Moiré. (Marc Kappeler & Markus Reichenbach), Geoffrey Brusatto, Kessels Kramer, Experimental Jetset, en nog heel veel vormgevers. Ik kan ook heel erg genieten van gelijk wie die bezeten is door zijn vak of wiens leven volledig in functie staat van z’n passie. En dit gaat veel verder dan enkel vormgeving. Zo vind ik Lucian Freud even intrigerend als Pater Damiaan, John Coltrane, Osamu Tezuka, Le Corbusier, Andrew McAuley of Ferdinand Cheval (oei vooral mannen dus) en euh, Marlene Dumas.
Naar welke vormgevers kijk je zelf op? Waaruit put je je inspiratie?
vooral aandacht trekken, en meestal lukt dit denk ik het best door tegendraads of onconventioneel te zijn. Dit wil ook zeker niet zeggen dat ik geen rekening houd met leesbaarheid, maar ik probeer wel ergens naar een bepaalde grens te werken. Veel hangt uiteraard af van de bereidheid van de klant om hierin mee te gaan.
16
HET IS MEDE DOOR SLECHTE VORMGEVING DAT GOEIE ONTWERPERS HET VERSCHIL KUNNEN MAKEN
Ik doe het liefst affiches. Geen idee waarom. Wellicht heeft het met het formaat te maken. Ik werk graag groot. Brochures vind ik ook zeer leuk. De materialiteit wordt veel belangrijker bij brochures en vormt een extra laag in het ontwerp. Ik werk sowieso het liefst als er inhoudelijk
U ontwerpt folders, flyers, cd hoezen, affiches,... Waarin kan u het meest creativiteit kwijt?
zijn referentiekader, vanuit dingen die hij kent en reeds gezien heeft. Het komt bijvoorbeeld heel vaak voor dat bij een eerste bespreking voor een nieuwe opdracht een aantal drukwerken op tafel liggen die als referentie dienen voor wat de klant denkt dat er gemaakt moet worden. Het komt er in vele gevallen op neer dat je eerst moet proberen achterhalen wat de klant echt nodig heeft. Los van wat hij denkt nodig te hebben. Zo wordt er nogal vlug, gratuit een medium of formaat vastgelegd zonder er echt bij stil te staan of dit wel de juiste of meest bruikbare vorm is. Zo heb ik een klant gehad die absoluut geen vouwfolder wou omdat dit volgens hem zeer moeilijk te lezen is. Achteraf bleek dat diezelfde klant zich enkel baseerde op vouwfolders die heel slecht opgemaakt waren en waar de leesbaarheid afging van de zetwijze en foute typografie en niet van het vouwen… Het is denk ik heel belangrijk om alles voldoende in vraag te stellen bij de briefing. En indien mogelijk de klant waar nodig bij te sturen in zijn opvattingen.
Geen idee… Een opdracht voor boekontwerp zou ik zeker niet afslaan. Ik weet vooral waar ik niet meer voor wil werken. Ik heb een hekel aan opdracht-
Voor wat zou je ooit nog willen ontwerpen? Waar zou je over 10 jaar willen staan?
een uitgangspunt is. Dit zorgt voor houvast, een kader om binnen te werken. Dit is minder het geval bij cd’s of platenhoezen. Maar afwisseling is voor mij het belangrijkst. Enkel nog affiches ontwerpen lijkt me erg saai. Ik merk ook dat ik veel makkelijker werk als het goed klikt tussen mij en de klant. Het is zelfs bijna essentieel denk ik…
gevers die niets uit handen willen geven of die bang zijn van vormgeving of ideeën die ze nog niet kennen of nog niet eerder gezien hebben. Over het algemeen vind ik opdrachten voor de culturele sector veel interessanter. Groot geld verdienen is nooit echt een ambitie geweest. Ik ben eerder lui en werk enkel als het nodig is. Ik vrees dat ik ook te weinig voeling heb met ‘commerciële opdrachten’ om daarin voluit te kunnen gaan. Wat niet wil zeggen dat ik elke commerciële opdracht weiger. Ik doe dit puur uit opportunisme als er voldoende geld mee te verdienen valt. Dit geeft me de ruimte om ook dingen te ontwerpen die niet zo goed verdienen maar waarin ik mij ten volle kan uitleven. Op zich ben ik wel tevreden met de situatie waarin ik me nu bevind. Ik zal dus zeker niet misnoegd zijn mocht ik op werkvlak over 10 jaar nog steeds op dezelfde manier mijn brood kunnen verdienen. De juiste lottocijfers zouden uiteraard wel het een en ander veranderen...
17
C2F or Cybu Richli and Fabienne Burri are two young graphic designers from Luzern, Switzerland. Together they have a young communication company. They are both teaching at University of the Arts and design in Luzern. C2F has been awarded and won several prices for their design projects. C2F recieved the “Certificate of Typographic Excellence” by the Type Directors Club in New York.
A lot of other graphic designer have our biggest respect. Some examples. Rick Valicenti. Since many years he is able to keep a high quality. He experiments a lot and he is collaborating with a young team. He never lost the passion for his job. Sometimes he is
Everybody has some heroes or people to look up at. What are yours?
We are a young communication design company. Our focus is on a visual communication for arts, architecture, business, design, education, cultural clients, sciences. And we want to go further.
Could you describe the position you find yourself at in your career now?
You won several awards and prices. That must be motivating, but how about the stress on that high level?
We are doing a lot of different things. Sometimes we working analog, experimenting, teaching, traveling, making music, photographing.
What are you doing besides graphic design or when your not behind your computer?
doing crazy designs. And sometimes we like it or not. But there is always something magical. Then there are our students: They are always very motivated and doing a very good job. We learn a lot of them. It’s the best collaboration and also a big motivation for ourself.
JUST BE OPEN FOR NEW STUFF AND DO ALWAYS A GOOD JOB
18
CYBU RICHLI FABIENNE BURRI Yes, we can live from our work. Our passion has become our job. And we want to do this job a lifetime. Teaching is very a good variety to the job in our
You are both teaching. I wish I had teachers like that. Can you live from your work or is teaching handy to pay the bill?
Of course, getting awards and prices is very motivating. But the work remains the same. We always want to do a good job, no matter for who or what or why.
Just be open for new stuff and do always a good job.
What advice do you have for those coming up behind you?
We don’t know a lot of belgium graphic designers. But hopefully it changes soon.
Do you know any graphic designers from Belgium?
studio. Currently Cybu started teaching at the Zurich University of the Arts. Together we also give workshops. We always have fun to teach. You two are from Switzerland, I’m from Belgium. Is there a big “Art scene”? Yes, Switzerland has a big design scene and the quality is very high. We don’t know a lot of belgium graphic designers. But hopefully it changes soon.
Dinsdagavond was Maze, voluit: ‘Maze as a Maze’, te gast in een volgelopen muziekcentrum Kinky Star. Het trio speelde zoals van een bende jonge wolven verwacht mag worden: aan honderd per uur en zonder omkijken. Gretig & heftig. Easy listening was het allerminst. Maar dat was dan ook geen halve seconde de bedoeling.
ANOTHER BAND
MAZE
19
Drummer van dienst is Jason Slabbynck (22), zoon van Peter, frontman van Red
Maze, actief sinds 2007, waagde zich vorig jaar voor het eerst aan opnames. De demotape, gratis te downloaden via www. mazeasamaze.be, bevat zes nummers die zo uit de eighties catalogus van ‘Touch & Go’, het invloedrijke punk en trashrock label uit de US, lijken weggeplukt. Denk aan Big Black, Jesus Lizard, Killdozer – naast vele luidruchtige anderen – en je komt dicht in de buurt.
De Brugse band won vorige maand in eigen stad – en tot de verbazing van iedereen inclusief zichzelf – de finale van het rock concours ‘Westtalent’ met minimalistisch-tegendraadse noiserock. Maze heeft de meest traditionele rockbezetting denkbaar: gitaar, bas en drums, maar voor het overige heeft de groep vooral lak aan conventies van radiovriendelijke aard. En zo horen wij het alvast graag.
.
Na een dik half uur schuimbekkende antipop trokken de Brugse jongelui de stekker er al uit. Eerder een welgemikte kopstoot dan wel een concert. Maze leverde op de Vlasmarkt in ieder geval een kloek visitekaartje af. Eentje dat potentieel suggereert en doet uitkijken naar meer. We zijn benieuwd.
Maze nam complexloos bezit van het podium en ging in een gecontroleerde rotvaart door de eigen nummers. De band opende met een instrumental waarna de repititieve vocals van Arjen Verswijvelt zich steeds meer manifesteerden als vierde instrument in het geheel.
Zebra. De fysieke gelijkenis met de opperzebra is treffend. Slabbynck sr. tekende dinsdag trouwens aanwezig voor het concert. Zij het op veilige afstand van het podium waar zoonlief zich vol overgave in het zweet mepte.
WIE DE BAND IN GENT NOG EENS AAN HET WERK WIL ZIEN REPT ZICH OP DINSDAG 14 FEBRUARI 2012 NAAR CAFÉ VIDEO AAN DE OUDE BEESTENMARKT.
Yoshi Sodeöka is a multidisciplinary artist and musician based in New York City. He moved to New York to study Art and Design at the Pratt Institute. He is also the founder of Word Magazine, one of the Web’s oldest and most influential ezines. Over the past decade, his projects have been exhibited across the world (London, Paris, Barcelona, Israel, San Sebastian, Berlin, Poland…).
YOSHI SODEOKA
What attracts you in graphic design? I don’t do graphic design myself much. I like graphic design that is extremely generic, functional and informative. I’m not a fan of graphic design that shows a lot of designer’s egos and styles.
The label that puts out my DVD albums will organize it. So, I guess I could say that it’s a collaboration. What were your hobbies growing up? Let’s see. When I was very little, I collected toy cars. It’s ironic though now that I hate driving.
Why did you become an artist? What drives you?
Not really. I’ve been here for a long time, I’ve spent more time here than being at my home country. So, I barely think about how I got here these days.
Do you ever think about how you got to live and work in New York?
Yeah I do travel by bicycle as much as I can, even more in the summer time.
So you travel by bicycle in the city or?
I don’t think it was a conscious choice for me to become an artist. It happened quite naturally. I studied art from very young age. It’s almost like I don’t really know how to do anything else.
The group show in The Popular Workshop, Is it a collaboration?
I’m preparing my materials for a group show that’s coming up in November in San Francisco gallery called The Popular Workshop. I’m taking a break right now to do this interview!
Can you share what it is you are currently doing?
I’m pretty well. I’m just trying to organize and figure out my priority for a bunch of projects that I took on...
How are you at the moment?
21
Do you ever lock yourself op in your workspace for a few days to finish a project or get inspired?
I could say this for both art and music. I’m not sure when it ends or where it goes. I wouldn’t say it’s like a journey if that requires a specific destination. It’s more like a constant urge to make something new and interesting.
Is making music to you like a journey or do you know where you are going to end?
I’m actually less interested in making a traditional style album or single in the music industry. Lately I’ve been doing a lot of recording to go with my video work. The combination of sounds and visuals interests the most.
You are a musician as well, did you ever wanted to bring out an album or single?
Thanks. Yeah I think so. I do enjoy making those.
I absolutely love your distortion series; will you continue them in the future?
I think that life is full of obstacles. So, I think it is hard to name certain ones, you know what I mean.
Did you ever have to overcome certain obstacles to be where you are now?
I’m not sure honestly. I am doing things that I know how and am good at. It just comes pretty naturally.
When did you realize this was what you wanted to do?
I don’t go that much extreme. But when I’m on a project that I feel good about, I try to work fast to finish it. I think that a good momentum in any project is important.
Berlin, Poland…).
I’M NOT A FAN OF GRAPHIC DESIGN THAT SHOWS A LOT OF DESIGNER’S EGOS AND STYLES.
lot of designer’s egos and styles.
Jonas Hegi is a promising 24 year old graphic design from Zurich, Switzerland. After spending 2 years studying at the University of the Arts in Zurich he moved on to complete an internship at Ludovic Balland and at Carvalho Bernau in Den Haag. He is part of the vj collective ‘Les Enfants Terribles’. Hegi’s approach is very swiss and very inspiring to those whose tastes lean in that direction.
JONAS HEGI I grew up with drawing and painting and I was always fond of design, photography, typography and the arts. For me it was always logical to end up in doing something with design and art.
How did you end up in designing in the first place? How did it all start?
I’m a 24 years old guy living in Zurich, Switzerland. I just made my BA-Degree in Visual Communication at the Zurich University of the Arts (ZHDK). At the moment I’m self-employed and working on different projects.
Who is Jonas Hegi?
I was working in Basel, The Hague and Zurich. With the VJ Collective (Les
Where (places) has your work taken you?
Differ? It was all about graphic design and a little bit photography and illustration!
Could you say your studies differ from graphic design?
I graduated in visual communication (former graphic design) at the ZHdK (Zurich University of the Arts)
What exactly did you graduate in and where?
22
Yes it’s still active, actually more than ever. We’re now thinking about a new name – Sierra. We’re trying to work more on installative projects in a more artistic way. But still, vj’ing is fun and we love to do it.
You also had a vj’ing project with Samuel Weidmann. How did this start and is the ‘Les Enfants Terribles’ duo still active to this day?
Never make compromises. Always challenge yourself, always question your work. (Which I learned in Switzerland as well!)
What did these places teach you (that Switzerland didn’t)?
Enfants Terribles) actually soon called Sierra) we played mainly in Switzerland, Germany and Austria playing.
I think I’m really proud on the final work I did with Samuel Weidmann at my
Is there a specific work (regardless if it’s print, digital, installation,…) that you are really proud of?
It’s more about the concept now. And probably way more reduced. I try to create things that may last longer than just for a certain period. I still like to switch between different styles and experience new things, I always try to go one step further than what’s actually around me. So I actually don’t care what’s trendy now, I just do, what I think fits best for the project.
When I first heard about you, you were designing for Cryptonites. If we look at your more recent work a lot has changed. If you can agree, how would you say your work has evolved?
I LOVE SILKSCREEN, HAND PRINTING, BUT I ALSO LOVE MY LASER PRINTER
school, the so called “Grafik Kiosk”. We made a concept for a program, which is able to create posters and flyers with the content given by the user. The user just has to tell the program, wether the poster should look funny or serious or whatever, then the program starts working on the poster. And it works without any templates. At this point I have to give some credits to Philip Laeubli and Mario von Rickenbach, two of the best programmers I know and without them the prototype just wouldn’t have been possible.
There was just the final school exposition. But for me it’s always difficult to exhibit graphic design. There are some self-initiated projects I’m thinking of exposing, but it won’t be kind of a résumé of my work.
Have you had any expositions yourself?
The challenge was to translate composition and intuitive designing in mathematical formulas. The program is a prototype and we’re still working on it.
23
I LOVE SILKSCREEN, HAND PRINTING, BUT I ALSO LOVE MY LASER PRINTER
in Zurich. I’m not only working on the appearance of the show, I also have to deal with sponsors, fashion designers and a lot of other things. After the 12th of november, the day of the show, I will focus more on my own projects.
Besides working as a designer, I’m organizing an independent fashion show called Kostume in Zurich. The next show will take place during the fashion week
What are you occupied with the most at the moment?
I got noticed so quickly? I really didn’t realize that. No, I didn’t get any support from big names. I don’t want to get noticed because of big names or of my person, I want to get noticed because of my work.
You work is amazing but still how did you get noticed so quickly? Did you get any support (from big names,…)?
I’m working mainly in the cultural section. Beside that, I initiated some projects by myself. Also type design is a big thing. At the moment I couldn’t say for whom or what I would like to work most. It just has to be interesting and challenging and it has to make fun, always!
Who did you work for, who do you work for now, who would you like to work for in the future?
No, I don’t like to use tools because the tools. I like to use a specific tool because I think it’s the best tool to get the best result for the project. So I love silkscreen, hand printing, but I also love my laser printer.
Are there any tools or methods you frequently use in your work. (For example: silkscreen) If so, why?
Uh, maybe moving to London or Berlin? Learning French in Paris?
Do you have any future goals. If so, which ones?
Passion! And never get satisfied.
After all your experience so far: can you say what it takes to be a (good) graphic designer?
2
0 / 4
/ 2
2 1
48