Wonderwijs ideeënboek by Tine Lamsens

WONDERWIJS IDEEﾃ起BOEK RESULTATEN VAN EEN CREATIEVE DENKSESSIE

Over de toekomst van ons volwassenenonderwijs

WONDERWIJS IDEEËNBOEK IDEEËN VOOR DE TOEKOMST VAN VOLWASSENENONDERWIJS REGIO GENT - EEKLO

Waarom dit ideeënboek? Levenslang leren staat hoog op alle beleidsagenda’s, maar de realiteit is echter dat de participatie aan volwassenenonderwijs stagneert en de deelname eraan ongelijk verdeeld is. Ons volwassenenonderwijs staat voor gigantische uitdagingen willen we mee kunnen en mee blijven in de razend snel evoluerende maatschappij. Met ‘volwassenenonderwijs’ bedoelen we: de opleidingen die georganiseerd worden door de Centra Voor Volwassenenonderwijs (CVO) en Basiseducatie (CBE). Het volwassenenonderwijs behoort tot ‘onderwijs’. Het voordeel ervan is dat er een zekere garantie van kwaliteit is, dat betekent ook dat er een door de overheid erkend diploma kan afgeleverd worden, maar tegelijkertijd betekent dat ook dat er een heel strak regelgevend kader is met zoveel voorwaarden en wetten dat we soms het gevoel hebben geen kant meer op te kunnen. Het is niet alleen het volwassenenonderwijs overigens dat voor gigantische uitdagingen staat. De evolutie van onze maatschappij, de trends, hebben een impact op iedereen die deel uitmaakt van onze maatschappij. En die impact kan negatief zijn en kan positief zijn. Veel mensen hebben door al die veranderingen die ons ‘overkomen’, het gevoel dat ze geen houvast meer hebben. Niet alleen mensen maar ook organisaties hebben het gevoel dat ze geen houvast meer hebben. Maar het is cruciaal dat organisaties zich toch naar buiten richten, het is cruciaal dat CVO’s en CBE zich naar buiten blijven richten en naar buiten blijven gaan, want het is daar dat het gebeurt. Daar zijn onze (potentiële) cursisten, daar komen we te weten naar welke opleidingen vraag naar is, hoe we ons aanbod best communiceren,... Meer nog: we moeten als centrum misschien ook even over het muurtje gaan kijken, bij collega opleidingsvertrekkers, maar ook bij andere stakeholders.

Dat is de reden waarom we met het consortium volwassenenonderwijs Gent - Eeklo een creatieve denksessie organiseerden op de manier zoals we dat deden. We gingen uit van enkele huidige en toekomstige trends, én met een grote diversiteit onder de deelnemers. Mensen die al lang actief zijn in de sector, mensen die opleidingen hebben gevolgd, partners van het volwassenenonderwijs, en zelfs mensen die gewoon - onbaatzuchtig - hun medewerking wilden verlenen. Een mix dus van mensen die er dag in dag uit mee betrokken zijn en ervaring hebben, maar misschien opportuniteiten niet meer zien én mensen die er iets verder van af staan en nieuwe inzichten kunnen brengen... Doel was om te komen tot een paar mogelijke oplossingen voor de toekomst van het volwassenenonderwijs. En dat heeft geresulteerd in een massa ideeën! In dit ‘Wonderwijs ideeënboek’ brengen we een neerslag van deze creatieve denksessie. Ook al zullen de ‘wilde én minder wilde’ ideeën, resulterend uit deze brainstormdag, niet meer gerealiseerd kunnen worden binnen de context van het consortium, toch zijn we er van overtuigd dat ze een bron van inspratie kunnen zijn iedereen die voeling heeft met volwassenenonderwijs en in het bijzonder voor de CVO’s en CBE.

INHOUD 1. ORGANISATIE & METHODIEK 1.1. BEGELEIDING CREATIEVE DENKSESSIE

p. 6

1.2. BRAINSTORM - METHODIEK

p. 7

A. BRAINSTORMVRAAG

Welke gemeenschappelijke innovaties kunnen we voor ons aanbod bedenken om in de toekomst een belangrijke speler te blijven voor de opleidingen van volwassenen? B. DIVERGENTIE

Uitgewerkt: divergentie vanuit ‘algemeen maatschappelijke trends’ + ‘onderwijstrends’ C. CONVERGENTIE

D. EVALUEREN EN VOORSTELLEN

1.3. DEELNEMERS

p. 12

2. WILDE & MINDER WILDE IDEEËN 2.1. VOORSTELLEN GESELECTEERD AAN DE HAND VAN DE COCD BOX p. 14

2.2. IDEEEN DIE DE SELECTIE HEBBEN GEHAALD

p. 14

2.3. IDEEEN DIE DE SELECTIE NIET HEBBEN GEHAALD

p. 21

1. ORGANISATIE & METHODIEK

1.1. BEGELEIDING CREATIEVE DENKSESSIE

De creatieve denksessie werd geleid door Dirk De Boe, auteur van het boek edushock en creashock. Dirk De Boe was in Philips Brugge de architect van meerdere innovatieprogramma’s en zorgde er voor een innovatiecultuur door iedereen in de onderneming actief ideeën te laten bedenken én te realiseren. Zo organiseerde hij heel wat open brainstorm sessies waarbij interne medewerkers samen met externen op zoek gingen naar nieuwe ideeën. In 2010 kreeg hij uit handen van de Vlaamse regering de Business Excellence Innovatieprijs . Hij specialiseert zich reeds jaren in creativiteit en innovatie en volgde hiervoor diverse opleidingen (Triz, Lateraal Denken, Vlerick R&D Innovatie Mgt). Hij is ook reeds een aantal jaar actief in het onderwijs. Als ingenieur sloeg hij vanuit het bedrijfsleven vroeger reeds bruggen naar het onderwijs en nam deel aan diverse samenwerkingsinitiatieven zoals de Vlajo innovatiekampen en Flanders D.C.’s ondernemer voor de klas. Hij gaf les creatief denken in de lerarenopleiding van Het Perspectief in Gent en is nu lector aan HoGent waar hij studenten van het keuzevak ondernemen begeleidt bij het maken van hun businessplan. Dirk is co-auteur van het boek Edushock, een positief boek over onderwijsinnovatie van binnenuit. Hierin vind je als directie, leerkracht, student of ouder een visie en heel wat trends over hoe het onderwijs er in de toekomst uit kan zien alsook heel wat concrete tips. Dirk is auteur van het boek Creashock, anders denken, durven doen, met resultaat http:// www.creashock.be/synopsis.html en geeft hierover frequent lezingen in binnen- en buitenland. Op die manier ontwikkelde hij ook sterke presentatievaardigheden waardoor hij mensen goed kan coachen om hun ideeën vooruit te brengen. Dirk is pragmatisch, hij houdt er van om te denken en ook om te doen. Zijn ervaring als projectleider zorgt er voor dat een aantal ideeën steevast gerealiseerd worden. Door zijn netwerkvaardigheden weet hij juiste mensen te vinden en slaagt hij erin om samen ideeën naar de landingsbaan te brengen.

1.2. BRAINSTORM - METHODIEK

1. Verdeling van de deelnemers in 3 groepen 2. Schetsen van het kader: waarom deze dag? - Het volwassenenonderwijs staat voor grote uitdagingen - Het is belangrijk dat we er staan als groep van kwaliteitsvolle opleidingsverstrekkers - Het is belangrijk om naar buiten te kijken en niet terug te plooien op het eigen centrum - Het is belangrijk om zoveel mogelijk stakeholders te betrekken 3. Drie stappen in het brainstormproces: A. Brainstormvraag B. Divergentie C. Convergentie 4. Evalueren en voorstellen van de ideeĂŤn

A. BRAINSTORMVRAAG

Welke gemeenschappelijke innovaties kunnen we voor ons aanbod bedenken om in de toekomst een belangrijke speler te blijven voor de opleidingen van volwassenen?

B. DIVERGENTIE Bij het divergeren werden zoveel mogelijk ideeën bedacht ten aanzien van de brainstormvraag: 1/ interactieve uitleg over het divergentieproces waarbij de deelnemers meteen opgewarmd werden. 2/ divergentietechnieken (braindump, trends, willekeurig woord, provocatie, tijdschrift, …) om zoveel mogelijk ideeën te bedenken: Er werd telkens eerst individueel en in stilte nagedacht waarbij de deelnemers hun ideeën op post-it’s noteerden. Daarna gingen de deelnemers ze in groep bespreken zodat ze elkaars ideeën begrepen, verrijkten of aanvulden met een nieuw opgekomen idee. Divergentie vertrekkend vanuit trends Een van de gebruikte divergentietechnieken was om te vertrekken vanuit een aantal trends:

Algemeen Maatschappelijke trends Onderwijs trends edushock

Algemeen Maatschappelijke trends

VERGRIJZING Het enige zeker scenario: West-Europa wordt ouder. We worden een samenleving van ouderen. maar de oudjes van straks zijn niet de oudjes van vroeger. Ze hebben tijd, geld en zijn nog actief. Hoe ga je inspelen op deze grote nieuwe markt met mensen met veel geld. En kan de ‘hunkering naar vroeger’ misschien opportuniteiten geven? Welke producten, diensten zou u daar voor kunnen aanbieden? Verder zullen er meer oudere werknemers zijn en ook meer en meer concurretie op de arbeidsmarkt. Wat voor consequenties heeft dat voor uw personeelsbeleid?

MULTICULTURELE SAMENLEVING De multiculturele samenleving is er. Dat heeft zijn impact op personeelsbeleid. Diversiteit zal immers een belangrijk aandachtspunt worden. Hoe kan u hier op inspelen en hoe laat u dit weten aan de wereld? Maar ook op uw producten kan het een impact hebben. Base heeft speciale abonnementen voor allochtone bevolkingsgroepen in België. Anderen gaan hun producten anders marketen naar de verschillende bevolkingsgroepen. Hoe kan u aan etno-producing/etno-marketing doen?

GEMAK EN COMFORT VERPERSOONLIJKING De ik-focus is er nog steeds in 2016. En waarschijnlijk nog sterker dan vandaag. Meer en meer willen klanten echt oplossingen op hun maat en zelfs op maat van het individu. Alle mogelijke kleuren, alle maten, aantallen... Massacustomisatie dus. Nike laat mensen toe om hun schoenen op het net te ontwerpen waarna deze dan gemaakt en naar u verstuurd worden. Maar Business2Business wil men ook meer en meer op maat gemaakte oplossingen. Hoe gaat u daar op inspelen? En denk ook eens intern. Zijn er zaken die u meer op maat van elk van uw werknemers zou kunnen maken?

Elke klant, zij het nu particulier of bedrijf, wil naast een goede prijs-kwaliteitverhouding ook ‘gemak’. Hij wil begeleid/geadviseerd worden bij zijn keuzes die leiden naar ‘zijn’ op maat gemaakte product of dienst. Hij wil geen administratieve rompslomp. Een klant is trouwens vaak niet enkel meer op zoek naar een product maar ook naar een dienst gekoppeld aan het product. Een dienst die hem het leven makkelijker maakt. Een ‘all-in’ pakket. Welke diensten zou u kunnen aanbieden om de klanten meer ‘gemakt’ te geven? Welke producten zouden meer comfort kunnen geven? Hoe zou u het nog makkelijker kunnen maken voor de klanten om met u zaken te doen?

Onderwijs trends edushock

EEN TOEKOMSTIGE LEEROMGEVING IS EEN LICHTHUIS VAN EDUCATIE: EEN PLAATS DIE... … … ... ... ... ... ... ...

die zijn uitnodigend licht laat schijnen naar iedereen die wil komen leren die 24 per dag open is, 7 dagen per week waar mensen van alle leeftijden van elkaar leren die geconnecteerd is met en geïntegreerd is in maatschappij, natuur, bedrijfsleven waar veel leer- en experimenteermateriaal ter beschikking is waar leernomaden langs komen om tijdelijk te komen leren en delen waar de leerkracht meer een mentor is, een gids, een coach waar de lerende eigenaar is van haar of zijn eigen leerproces

OPEN ONDERWIJS: LEERKRACHTEN EN DIRECTIES DIE... … openstaan voor de leefwereld van jongeren … nieuwe inzichten willen verkennen ... voortdurend leren van andere leerkrachten en cursisten ... weten wat er in de maatschappij en in de wereld gebeurt ... de rijkdom van andere culturen positief aanwenden in de klas ... mee willen zijn met het gebruik van technologie als leermiddel, sociale media ter ondersteuning van de les, afstands- en online leren … een rijke leefwereld hebben waaruit ze inspiratie halen en delen ... aandacht hebben voor iedereen in de klas

GEPERSONALISEERD CURRICULUM: CURSISTEN DIE... … ... … ... … ... ... ... ... ...

hun eigen curriculum kunnen en mogen uitstippelen trekker zijn van hun leerproces ondernemerschap aan de dag leggen die zelf een coach of mentor mogen kiezen hun talenten leren ontdekken en ontwikkelen mogen experimenteren en fouten maken actief burgerschap leren ontwikkelen logisch en creatief kunnen denken empathisch kunnen luisteren zelfstandig zijn en hun plan kunnen trekken

C. CONVERGENTIE

Na het genererern van heel veel ideeën is het tijd om wat structuur in die ideeën te brengen. Elke groep kreeg de opdracht om te convergeren naar één of twee ideeën of concepten. Ze deden dit door ideeën te groeperen, de ideeën verder uit te ontwikkelen (voor- en nadelen opschrijven, voordelen versterken, nadelen wegwerken). Ze stelden hun ideeën visueel voor waarbij zowel ratio als emotie aan bod komt.

D. EVALUEREN EN VOORSTELLEN

Op het einde van de brainstorm presenteerde elke groep zijn idee(ën) aan elkaar waarbij er mogelijkheid was tot vragen stellen en discussie.

1.3. DEELNEMERS

Wie werd aangesproken? - Leden werkgroep communicatie Wonderwijs - Directies centra voor volwassenenonderwijs en basiseducatie - Leden GSIW - Kernteam edushock - Consortia volwassenenonderwijs - RTC - “Wilde ganzen”

Deelnemers Mie Swankaert CBE Leerpunt - directie Iris Jacobs CBE Leerpunt - educatief medewerker Agnès Oosterlinck CVO Spermalie - directie Peter Peyskens CVO De Bargie - directie Hilde Dieleman CVO ISBO - directie Lindsay Desmaele PCVO Meetjesland - docent Wim Ronse Het Perspectief PCVO - docent Jan Vanderhaeghen CBE Leerpunt - Ambassadeur Lutgarde Van der Snickt Vrijwilliger Sara Van Damme Vrijwilliger (Digipolis) Brenda Van Deursen Vrijwilliger Carla Francois Vrijwilliger Marie-jeanne Antheunis Vrijwilliger Lesley Arens Tine Lamsens

Consortium Wonderwijs Consortium Wonderwijs

2. WILDE & MINDER WILDE IDEEﾃ起

2. WILDE & MINDER WILDE IDEEËN EEN MASSA AAN IDEEËN & GESELECTEERDE VOORSTELLEN

2.1. VOORSTELLEN GESELECTEERD AAN DE HAND VAN DE COCD BOX

Tijdens de convergentiefase werden de ideeën (1 post-it per idee) ... beoordeeld ... gegroepeerd ... gekozen ... verrijkt ... gecombineerd ... uitgewerkt ... concreet gemaakt en werd een selectie gemaakt van de ideeën Dit o.a. aan de hand van de COCD Box. (dit kan een hulpmiddel zijn om te vermijden dat je bij de selectie van beloftevolle ideeën vervalt in patronen waarbij veelbelovende ideeën worden weggesnoeid.)

2.2. IDEEEN DIE DE SELECTIE HEBBEN GEHAALD

Elke brainstormgroep werkte een voorstel uit aan de hand van de geselecteerde ideeën. Op de komende pagina’s vindt je een korte bespreking van elk van de voorstellen.

VOORSTEL 1: Leerkracht als mentor, opleidingen met flexibel aanbod

In dit voorstel kunnen cursisten een opleiding combineren met tewerkstelling waarbij de cursist zelf een pakket kan samenstellen (à la carte, over de centra heen) en waarbij de leerkracht vooral de rol van mentor opneemt. Hierbij wordt ook de nodige aandacht besteed aan het bieden van kwalitatief onderwijs.

Flexibiliteit en kwaliteit Gedifferentieerd aanbod is nodig ifv afstemming gezin - werk - hobby Kwaliteit bieden = voldoen aan de verwachtingen -- info nodig! --> cursisten kunnen hun wensen op maat verwoorden op een ideeënbord Ideeën hoe we flexibel onderwijs kunnen bieden: Je kan zelf aangeven welke cursus je wil volgen (of nieuw wil zien) Je bent trekker van je eigen leerproces Je kan cursusdelen volgen, niet steeds het volledige pakket Divers cursusaanbod: ‘kort en krachtig’ versus ‘lang en diepgaand’ Gepersonaliseerde cursus via e-learning, combinatie offline en online leren Ruimte maken voor innovatie! Praktijk opleidingen: LeerLabs inrichten waar vrij geoefend kan worden

Leerkracht als mentor Enkele ideeën: Leerkracht meer zien als coach Enthousiasme van de leerkracht --> cursist Kader/ruimte bieden voor zelfstudie

Focus op samenwerking Enkele ideeĂŤn: Ontmoetingen faciliteren voor leerkrachten binnen hetzelfde domein (over de centra heen) Samenwerking met andere opleidingsvertrekkers, vb met jongeren aan hogeschool/univeristeit Samenwerken met bedrijven (cursus op de werkvloer) Cursussen meer afstemmen op vraag van bedrijven / functie Overleggroepen : lerende netwerken Praktijkgericht: mensen ervaringen laten delen Brede school: samen met de buurt of stad werken (vb buurtfeest) Promo/ hoe cursisten aantrekken? Enkele ideeĂŤn:

Talentenscan Rekening houdend met uiteenlopende motieven van cursisten om een opleiding te volgen Vlot online kunnen inschrijven / registreren Een app om in te schrijven? Lokaal aanspreekbaar zijn: vb midden in de stad info over de cursussen Goede voorbeelden: ambassadeurs, cursisten die getuigen Bongo bon volwassenenonderwijs Jaarlijks feest met/voor cursisten

VOORSTEL 2: Een hart voor onderwijs

1) Deze groep stelde voor een proefproject op te starten waarbij een aantal centra gedurende langere tijd (bijvoorbeeld 3 jaar) samenwerken en hun uren samenbrengen (met één coördinerend CVO) om zo een zo ruim mogelijk aanbod te organiseren SAMEN. Dit zou kunnen rond een taalopleiding (veel aanbieders) en/of rond een technische opleiding (veel aanbieders) en in beide gevallen te weinig instroom om de instellingen afzonderlijk te bedienen 2) in ieder CVO zou een CBE(afdeling) moeten zijn zodat het voor de cursisten CBE makkelijker is om over te stappen 3) daarnaast hadden ze nog enkele suggesties die eerder neigen naar een beleidsaanbeveling: bijvoorbeeld: minder administratie – samenwerking in belang van cursist met VDAB, HVN,… Samenwerking Tussen CVO’s en CBE: vb in elk CVO een klasje CBE organiseren Ook met VDAB, HVN, inburgering,... om conflicten in het traject te vermijden Met bedrijven - Kunst - vzw’s - NGO’s Onder lesgevers/personeel Met cursisten

Flexibiliteit Nieuwe manieren van lesgeven Nieuwe onderwerpen (thema’s, modules,...) Maatwerk (inhoud + duur: kortere modules)

Coaching Cursist / personeel Dit stimuleert, geeft zelfvertrouwen, meer zelfontplooiing --> Een tevreden cursist keert terug --> Een tevreden lesgever / personeelslid blijft

Proefproject Project uitwerken met een totale overstijging inzake: leraren vak-flexibiliteit centrum cursisten aanbod research tools

VOORSTEL 3: Het lichthuis: centrum voor iedereen met een opleidingsvraag

Lichthuis Dit idee is gebaseerd op één van de voorgestelde onderwijstrends van Edushock; het lichthuis van educatie (zie p3 in dit dossier) maar dan toegepast op het volwassenenonderwijs. Het lichthuis van educatie = hét infopunt voor opleidingen, over de centra heen. Het is open 24u/24, 7d/7, en is centraal gelegen (verschillende centrale antennepunten mogelijk) het is open en toegankelijk voor iedereen (vb verschillende lichthuizen over de hele Wonderwijs-regio?) Iedereen moet weten: voor een opleidingsvraag: 1 adres: het lichthuis Naast een infopunt voor alle opleidingsvragen is er vooral ook vanalles te beleven: gemeenschapsruimte: cinemazaal (films gelinkt aan opleidingen), (proef)café, tentoonstellingsruimtes, er kunnen demo’s gegeven worden, speakers corner, cursisten komen er hun ervaringen vertellen, activiteiten, opendeurdagen in de cvo’s worden er gepromoot... Hoe ziet dat lichthuis van educatie eruit/ werking? Open ruimte, zithoekjes; je kan er koffie drinken, je kan er vrij rondlopen,... Inspirerende plek: er liggen folders, boekjes,... er worden getuigenissen geprojecteerd Je kan er zelf iets opzoeken (pc’s) of je kan er een vraag stellen (aan de balie) Naargelang de persoon wordt er: - een persoonlijk traject uitgestippeld (bij sommige mensen zal nog meer ondersteuning nodig zijn: kunnen we hiervoor samenwerken met loopbaanbegeleiders?) - bekeken in de databank welke opleiding(en) passend kunnen zijn Ondersteunend - voor de centra/professionelen Online community Uitleendienst educatief materiaal (voor alle centra heen) 19

Promotie Zo’n lichthuis kan niet werken als het niet ‘in de markt’ wordt gezet. Vandaar enkele ideeën ter bekendmaking van de dienstverlening in het ‘lichthuis’: Nieuwsbrief waarbij (potentiële) cursisten op de hoogte gehouden worden van activiteiten in het lichthuis Bekendmaking op TV (vb ‘het leven zoals het is’ - format) Bekendmaking in de centra zelf, via de cursisten (cursisten erin betrekken en actief aan laten deelnemen; er een community van maken) Bekendmaking via lokale radio en via sociale media (vb getuigenissen) Netwerken: een snoep- en proefdoos (proefaanbod volwassenenonderwijs) voor partners Benaderen van specifieke doelgroepen, vb kansarmen Ook bekendmaking bij bedrijven Aanbod op maat In het ‘volwassenenonderwijs van de toekomst’ stel je zelf je programma samen (los van schooljaren) Inhoudelijk (je kan vb zelfs inpikken in een opleiding) In tijd In tempo Digitaal / in het centrum / over de centra heen Er zijn verschillende mogelijkheden om te betalen: Per losse beurt (inpikken in een opleiding) 10-beurtenkaart Full-option: een abonnement (bepaald pakket samenstellen) Evalueren Om kwaliteitsvol onderwijs te bieden worden cursisten regelmatig bevraagd:

Een idee is om te werken met babbelboxen: je kan die op een bepaalde plaats zetten (in het lichthuis, in een cvo). je kan er een reactie/suggesties op inspreken.

2.3. IDEEEN DIE DE SELECTIE NIET HEBBEN GEHAALD

Onderstaande ideeën werden niet weerhouden, maar vinden we toch vermeldenswaard. Wie weet kunnen ze inspireren voor toekomstige acties of projecten? 5 categorieën Om het wat overzichtelijker te maken hebben we de ideeën gebundeld in 5 categorieën: 1. Bekendmaking opleidingsaanbod 2. Intake & inschrijving 3 Organisatie opleidingsaanbod 4. Nieuw aanbod 5. Kwaliteit Kleurcode adhv COCD Box Het ene idee is al vernieuwender dan het andere. Bij elk van de ideeën werd een kelurcode gebruikt om aan te geven in welke mate het idee haalbaar en te realiseren is.

Idee

Realiseerbaar - Gewoon (laag hangend fruit)

Idee

Realiseerbaar - Origineel (innovatieve ideeën)

Idee

Niet-Realiseerbaar - Origineel (dromen, verdere toekomst)

Bekendmaking opleidingsaanbod

n een en va niser Orga n e kele rond en, event iding e ople ld a a p be umcentr end chrijd overs

Gezam

elijk

onlin e com munit opsta y r ten (curs isten docen ten)

eëren K Bekendheid cr enn ism leven et ‘H vb akin ? via TV org gsd a n ag iser zoals het is’ en huid v oor i g e cu - format: rsis en ten hun docenten en fam ilie cursisten worden gevold

FE PROEFCA te op Heel bekn op , proeflessen ippen vaste tijdst

Intake & inschrijving

Kunnen we

trajectbegeleiding organiseren voor elke cursist?

g ijvin schr n i j plei Bi no t ee d o r ‘ p wo ket pak s g gedin men ’ sa t a ma d stel

een

n scan doe Talenten > ten: bij cursis daarvan s si op ba aanbod mogelijk en ip uitst pel

neme nt -> per o pleidin g/ studie gebie d/ uit all e studie gebie den

Het princi pe

‘wat bren gt het me op ?’ meer naar buiten bren gen

Abon

senen olwas v e o H in meer rwijs onde ten la lf ze hool de sc aondm ( ? leven e) m recla mond

Doos van pand ora: verra ssings opleid ing ‘een belev enis’

Snoep- en proefdoos om volwas-

Sociale m edia inzetten om

senenonderwijs te leren kennen

opleidinge n nog meer visu eel te

--> laten leveren bij organisaties

Verw achtin gen van d e cur sist juist afstell en: reeds van bij be gin!

maken?

Positieve coaching

steem

taalsy

of eur t per b en 10 met e rt enkaa beur t

Kun nen we coa ch v een oor zien na die een situ ring esges pre ind k ee ivid n uee l tr ajec ops t telt ?

Kie

zen uit een me nu van pro eve r tje s

ar t tenka Beur aar ruikb die b r de is ove n a hee centr

Organisatie aanbod Wat als

we opleidingen

voor de hele familie konden

aanbieden?

iet ool, n e sch Bred LO voor enkele oor v ook maar VWO

e en w Kunn an v ing de tim en g leidin de op ken? a eler m flexib

Diversiteit

: ook bij personeel in de centra zelf!

elke curStel dat diviueel in sist een ma volgt program docent (op pc) en op maat begeleidt

: lkaar van e n e r e L rschil et ve iklas m e t li a n natio al lende t n e a ltuur u c : en ten sprok en be word

rsisKunnen we cu eid ten de mogelijkh

bieden om een in te pikken in ? ng idi ple (deel)o

Kunnen w e lesgeven

Kor te

op externe lo caties? vb buur tc entra?

Mensen willen gemak & comfor t: kunnen wij kor tere formules

aanbieden?

die in ploegen werken

niet-schoolse locaties?

Niet alleen focus op ke nnis in de les, m aar o ok op talen ten e n er var ing !

Hoe gaan we om met

online onde rwijs visueel lere n?

Zouden cursisten zelf hun docent kunnen ki ezen?

Kunnen we interactief

Chatsessies

via video-call?

cursisten

lesgeven

Mond

-aan -mon dme, a mbas sadeu rs,... om o ok alloch tonen te bereik en?

sen Lesuren aanpas aan mensen

an Waarom niet ga lesgeven in

: oepen te gr Gemix p o oengoer d: vb ka u o g& g: jon en leidin r lkaa van e leren n e r help elkaa

recla

proev er tje volwa ssene nonderw ijs

Groep overs chrijd ende proje cten organ iseren

> 1 lesgever per groep?

cursu

Stel dat cursisten

n les kunnen volge op zondag?

Kunnen w ij met onze opleid ingen zelf naar de doelgroepe n

toe gaan? (o.a. vergri jzing?)

met

Wa t al s cu rsis kun ten nen op v olge ver n sch illen de tem poâ&#x20AC;&#x2122;s ? les

Leero

mgev ing die elk e dag open is?

b Kunnen we bv eint k oo talen

Mobiele

lokalen?

Hoe k unne n we meer waar de ha len uit d e mu lticult urele s amen levein g ifv le ssen?

re greren in ande (vb n ge opleidin

taal in een naaiopleiding)

Nieuw aanbod Kuns

ert en nder w cultu ur Nieuwe o betre en kken edenk pen b (ande ts a re kij w ch k op onver ie d opleid r wijs ingen onde ) zijn in

Gespo

nsore

onder

Same n

wijs?

werk ing privé ?

uitbouwen ipv concurrentie

onder centra, koepels,...

g ijvin schr n i Bij en dt e wor ket pak ngs i d i t’ ople maa ‘op ld este eng sam

Ervarings-

deskundigen en gastcolleges

implementeren

en w e vakan tiecursu ssen aanb ieden ?

Opleiding rond duurzaam heid / duurzaam bouwen?

Zwar t

Kwaliteit

Samenwerking

re Attractieve an vari ten opleidings nioren vb voor se en (Schotland a) Ibiz

Kunn

Lesge vers e is in Evaluati bedrij ven la ! k ij r g ten belan meelo pen / n Cursiste L e sgeve n e e a rs uit ellijk n bedrij onmidd fswer om g in eld id ople aantr en e g k a r k v e k n feedbac

Actieve co ntacten met de bedrijfswer eld organiseren

e doo s/ babbe lbox: cursis ten kunn en hu n menin g gev en ar t tenka Beur aar ruikb die b d r e is ove n a hee centr

Kun

nen we sist en zelf idee ën voo r op leid inge late np n itch en? cur

Bra inst orm mo me nte n org ani sere tss n cur s iste -d n oce nte nbed rijv en tium onsor Het c ib/ een b heeft st ndien uitlee elijk gezam voor riaal mate

Slotwoord Graag willen we iedereen bedanken die aan deze denksessie heeft deelgenomen. We hopen dan ook dat deze ‘wilde en minder wilde’ ideeën op de een of andere manier blijven hangen en wie weet worden ze wel het beginsel van een nieuw én realiseerbaar project?

“Every day breeds new opportunity, adventure and change; do not presume the possible to be impossible” Scottie Somers