ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΣΧΟΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ
IOYNIOΣ 2012 τευχος 3
2
Κεντρικό Κοινοτικό Συμβούλιο Λυκείου Μπούτου Αθηνά (Γ2)
Συντακτική Ομάδα Λυκείου
Πεντάρης Γιώργος (ΙΒ2)
Διαμαντοπούλου Κατερίνα (Α2)
Παπαδάτου Χάρη (Γ1)
Λουίζου ‘Έμιλυ (ΙΒ1)
Σπίθα Ναταλία (ΙΒ2)
Μαριδάκη Ζήνα (Β2)
Ρήγα Ναταλία (Β1)
Πανοπούλου Στέλλα (Β3)
Χριστοδούλου Λεωνίδας (Β2)
Παπαδούδης Θάνος (Α2)
Ρομποτή Τατιάνα (Β4)
Ρούσση Μαρία (Α1)
Δελενίκας Δημήτρης (ΙΒ1)
Σούρα Μαρίσσα (Α2)
Κωνσταντινίδης Πέτρος (ΙΒ1)
Τσαγκάρη Αδελίνα (Γ1)
Δαλακούρας Γιώργος (ΙΒ1)
Τσουβελεκάκη Έλυα (Α1)
Θεοδωροπούλου Ελένη (ΙΒ1) Παπαϊωάννου Κωστής (Α1) Δουκάκης Θάνος (Α1) Ευστρατιάδη Πόλλυ (Α1) Κιμουρτζής Γιώργος (Α2)
Σχεδιασμός Εξωφύλλου Δαβλάντης-Λο Αιμίλιος (ΙΒ2)
Συντονισμός Ύλης Επιμέλεια
Δημιουργικό Γιωλένα Τουλιάτου
Νίκος Αντερριώτης
• Η έκδοση του εντύπου πραγματοποιήθηκε με την οικονομική υποστήριξη της Μαθητικής Κοινότητας του Λυκείου και της Σχολής Μωραΐτη. • Ευχαριστούμε το τμήμα Visual Arts του ΙΒ της Σχολής Μωραΐτη για την παραχώρηση των έργων των μαθητών. • Η αναπαραγωγή του φωτογραφικού υλικού και των εικόνων που συνοδεύουν τα κείμενα προορίζεται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς και για περιορισμένο αριθμό αντιτύπων.
3
Περιεχόμενα 1. Ξανά λοιπόν............................................................................................................................ 4 2. Κάτι να αλλάξω...μα τι; • Ποιός άλλαξε τελικά;.............................................................................................................. 5 • Γράμμα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.................................................................... 6 • Αλλάζοντας τον κόσμο........................................................................................................... 8 • Τι θα γίνω όταν μεγαλώσω.................................................................................................... 9 • Θα ήθελα να αλλάξω...εποχή..............................................................................................10 • Να κάμψω την αντίστασή τους...........................................................................................12 • Το γέλιο είναι ζωή..................................................................................................................13 • Με ενοχλούν οι “τοίχοι” μου...............................................................................................14 • Κάτι “απλό”............................................................................................................................16 3. Ό,τι θέλω να μοιραστώ
• My world of music.................................................................................................................18 • Ghost of a dream...................................................................................................................19 • [...]............................................................................................................................................20 • Όχι στη σύγχρονη δουλεία..................................................................................................21 • Οδεύοντας προς τον κόσμο των μεγάλων........................................................................22 • Πανηγύρι 2012.......................................................................................................................24 • Έκθεση με Ελπίδα..................................................................................................................25 4. Βγήκαμε και είδαμε
• Απλά περίπλοκος...................................................................................................................26 • Ο Πατέρας...............................................................................................................................28 • Απατεώνες και Gentlemen...................................................................................................29 • Ο Ηλίθιος................................................................................................................................30
4
Ξανά λοιπόν! Τέλος της χρονιάς και στα χέρια σας κρατάτε το καινούργιο ΕΚΚΡΕΜΕΣ. Με έναν έπαινο στα χέρια μας από τον 19ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Μαθητικών Εντύπων, που διοργάνωσε η εφημερίδα Τα Νέα υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, συνεχίσαμε με την ίδια όρεξη. Στο τεύχος αυτό αναζητήσαμε πράγματα που μας ενοχλούν. Πράγματα απλά ή λιγότερο απλά, αλλά καθημερινά. Και μιλήσαμε γι’αυτά και για το πώς μπορούμε ίσως να τα αλλάξουμε. Έτσι λοιπόν ανανεώνουμε το ραντεβού μας για την επόμενη χρονιά. Καλό Καλοκαίρι!
ΕΚΚΡΕΜΕΣ Συντακτική Ομάδα Μάιος 2012
Κ άτι ν α αλ λάξω...μα τ ι; Ποιος άλλαξε τελικά;
Kαθόσουν πάντα στην ίδια ξύλινη καρέκλα, στη γωνία. Πάντα πολύ μακριά για να σε φτάσω, αλλά πολύ κοντά για να με ακούς. Ποτέ δεν σου έπαιρνε κάποιος τη θέση, όλοι ξέρανε ότι καθόσουν εκεί και κανείς δεν τολμούσε να γραντζουνίσει αυτή τη συνήθεια και να κάνει την αλλαγή. Εξάλλου, σε κανέναν δεν άρεσαν οι αλλαγές...ούτε σ’εμένα άρεσαν. Εγώ περιφερόμουνα άσκοπα στο δωμάτιο από παράθυρο σε παράθυρο, αλλάζοντας πλευρές, θέσεις και χαρακτήρες. Έτσι δεν βαριόμουνα ... έτσι δεν σε κούραζα. Πολύ υπερκινητική, ήθελα πάντα να κινούμαι στο χώρο, να αλλάζω τοπία. Εσύ όμως ποτέ δεν κουνιόσουν! Φώναζα, έκλαιγα, γελούσα, άλλαζα ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια, όμως εσύ έμενες πάντα τόσο ίδιος. Εκνευριζόμουνα που δεν συμμετείχες, αλλά μου άρεσε όταν με επαινούσες. Έλεγες ότι δεν άλλαζες γιατί η αλλαγή απαιτεί φαντασία και εσύ δεν είχες όση έπρεπε! Σου εξηγούσα ότι δεν άλλαζα, απλώς μεταμφιεζόμουνα. Αλλά εσύ επέμενες ότι το να αλλάζεις είναι πλεονέκτημα και όχι δικαίωμα. Με μπέρδευες, δεν καταλάβαινα! Μ’ άρεσε όμως που εσύ καθόσουν πάντα εκεί, ένιωθα την ασφάλεια που χαρίζει η συνήθεια και την προστασία που εμπνέει η οικειότητα. Είναι ωραίο να γυρίζεις σπίτι και να βλέπεις γνώριμες καταστάσεις, χωρίς κάτι να αλλάζει. Έτσι αναγνωρίζεις τα πρόσωπα και τα αντικείμενα καλύτερα, οργανώνεις το μυαλό σου, νιώθεις ότι ο χρόνος δεν πέρασε και μπορείς να παρακολουθήσεις τις εξελίξεις σαν να μην έφυγες ποτέ από εδώ. Γι’αυτό μου άρεσε όταν γύρισα σπίτι και σε είδα να κάθεσαι ακόμα εκεί. Το να ξέρεις ότι τίποτα δεν αλλάζει σε καθησυχάζει και σε ηρεμεί. Η αλλαγή μου προκαλεί σύγχυση, με ανησυχεί, με αγχώνει, με φοβίζει. Ποτέ δεν κατάλαβα έτσι και αλλιώς γιατί γίνεται. Γιατί να ακυρώνεις κάτι που έχεις μάθει; Γιατί να βρεθεί κάτι που έχασες; Γιατί να αλλάξεις κάτι που γνώριζες; Γιατί να γνωρίσεις κάποιον που δεν ήξερες; Γιατί να χάσεις κάποιον που αγαπούσες; Γιατί να προσπαθήσεις ενώ ποτέ δεν σου ζητήθηκε; Πάντα το μυαλό μου κατακλυζόταν από απορίες. Αλλά εσύ ποτέ δεν μου απαντούσες. Έλεγες ότι πρέπει να το μάθω μόνη μου. Έχω μεγαλώσει, έχω αλλάξει πια για να σε ρωτάω. Σου “ορμούσα”, γινόμουν έξαλλη! Πώς γίνεται να άλλαξα εγώ ενώ εσύ έμεινες ίδιος; Οι άνθρωποι αλλάζουν και θα καταλάβαινα ότι άλλαξα γιατί και εσύ θα είχες αλλάξει. «Οι αλλαγές γίνονται για να καθρεφτίσουν αυτό που έχεις ανάγκη να δεις. Εσύ δεν έχεις ανάγκη να με δεις ν’αλλάζω, ενώ εγώ έχω την ανάγκη να σε δω να μεγαλώνεις», μου είπες ήρεμα. Με τρόμαξες! Με τρόμαξες γιατί αυτή τη φορά δεν με μπέρδεψες, σε κατάλαβα! Είδες την απορία μου και πρόσθεσες «οι αλλαγές συμβαίνουν για να τις χαίρεσαι όχι για να σε ξενίζουν!». Έπρεπε να φύγω, αλλά σου υποσχέθηκα ότι θα ξανάρθω. Κλείνοντας την πόρτα, χάρηκα που σε είδα να κάθεσαι ακόμα στην ξύλινη καρέκλα. Για μένα τίποτα δεν είχε αλλάξει. Ό,τι και να έλεγες... Πέρασε καιρός, αλλά επέστρεψα κρατώντας τα παιχνίδια μου για να σου αποδείξω ότι δεν άλλαξα. Άνοιξα την πόρτα αλλά δεν καθόσουν στην καρέκλα, δεν ήσουν πουθενά στο δωμάτιο! Αγχώθηκα. Άρχισα να πηγαινοέρχομαι πανικόβλητη από παράθυρο σε παράθυρο, να φωνάζω, να κλαίω, να γελάω, να αλλάζω ρούχα, παπούτσια, να πετάω παιχνίδια. Σταμάτησα. Κοίταξα ξανά την καρέκλα και το ένιωσα. Άλλαξες. Γι’αυτό δεν κάθεσαι πια στην καρέκλα. Αλλά εγώ επανήλθα, έκανα τα ίδια που έκανα μικρή... Δεν έχεις την ανάγκη πια να με δεις, οπότε σταμάτησα να αλλάζω. Αλλά εγώ έπρεπε να δω την αλλαγή! “Δεν ήθελα να αλλάξεις...” “Οι αλλαγές συνηθίζονται”, μου είχες πει, “και γίνονται συνήθειες”. Εγώ ακόμα όμως δεν το έχω συνηθίσει. Ακόμα που και που μπαίνω στο δωμάτιο και σε θυμάμαι να κάθεσαι στην ξύλινη καρέκλα. Προσπαθώ να πείσω τον εαυτό μου ότι τίποτα δεν άλλαξε, για να μην αγχώνομαι, για να μην φοβάμαι, για να μην πονάω... Μαρίσσα Σούρα Α2
5
6
Κάτι να αλλάξω... ό κ ι ν η λ λ ε ο τ σ α Γράμμ εκπαιδευτικό σύ
στημα
Δεν έχει σταματήσει να μου τριβελίζει το μυαλό. Έρχεται και ξανάρχεται, αρνείται να με αφήσει ήσυχη. Έχω προσπαθήσει να το διώξω με το καλό, γιατί ειλικρινά δεν είναι και το ιδανικό θέμα για άρθρο σε μαθητικό περιοδικό. Έχω προσπαθήσει να το αντικαταστήσω με κάτι άλλο, συνεχώς ψάχνω πράγματα από την καθημερινότητά μου που να θέλω να αλλάξω, αλλά μάταια. Δεν μπορώ να παθιαστώ με το πρόβλημα της πορτοκαλάδας που χύνεται κατά μήκος των εξωτερικών τοιχωμάτων της κανάτας σχηματίζοντας μια τέλεια γωνία 60 μοιρών με την κατακόρυφη στο επίπεδο νοητή ευθεία, αντί να πέσει κατευθείαν μέσα στο ποτήρι. Αναμφισβήτητα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα, αλλά γι’ αυτό υπάρχουν τα Wettex που αναπτερώνουν στον κολλώδη πια πάγκο της κουζίνας τη θιγμένη του αξιοπρέπεια. Επίσης, μπορώ να αντέξω τον κακότροπο βιορρυθμό μου, ο οποίος με κάνει να κουτουλάω όλη μέρα και να ορκίζομαι «εγώ το βράδυ θα πέσω από τις 20:00, με 15 ώρες ύπνο θα νιώθω πλούσια», αλλά τελικά μόλις φτάνει το βράδυ, είμαι μες στην καλή χαρά. Όχι, δυστυχώς υπάρχει ένα άλλο θέμα για το οποίο, όσο και να μην πρέπει, νιώθω την απεγνωσμένη ανάγκη να γράψω, για το καλό της ψυχικής μου υγείας. Υπάρχει κάτι άλλο που θέλω να αλλάξει στον ιδανικό ροζ – παλ φυστικί, για την ακρίβεια- συννεφοκόσμό μου...Χεμ χεμ…
Αγαπητό ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, Δεν σε πολυσυμπαθώ. Τώρα που το σκέφτομαι, ούτε σε πολυχωνεύω. Για την ακρίβεια, σε αντιπαθώ. Με πάθος θα έλεγα. Εμείς οι δύο δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε. Δεν τεμνόμαστε, ούτε συγκλίνουμε πουθενά. Εγώ διαπράττω ύβρη, αλλά κι εσύ ξεπερνάς το μέτρο. Είδες; Όλα τα μαθήματα τα ξέρω, και μαθηματικά και αρχαία… Μαθήματα παγιδευμένα στον αλλοιωτικό κόσμο σου. Δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα αυτό το γράμμα να είναι ένα χάος, αλλά δικαιολογούμαι, αφού σε ένα χάος απευθύνομαι. Κατ’ αρχάς – ξεκαθαρίζω, σ’ εμένα προσωπικά – μου φαίνεται σωστό να κάνουν τα παιδιά της θεωρητικής κατεύθυνσης μαθηματικά, φυσική, χημεία και βιολογία, αλλά δε μου φαίνεται εξίσου δίκαιο το γεγονός ότι τα παιδιά της θετικής και της τεχνολογικής αντίστοιχα δεν μπορούν να διδάσκονται φιλοσοφία. Μάλλον φαίνεται πως η φιλοσοφία μετά από τόσους αιώνες αποδείχθηκε άχρηστη… Η απουσία της τέχνης (π.χ. κινηματογράφος) από το συγκεκριμένο σύστημα, ίσως και από πολλά άλλα συστήματα, βέβαια, είναι θορυβώδης. Μια άλλη πτυχή που με πονάει είναι η έκθεση όπως ζητείται στις πανελλήνιες εξετάσεις. Δεν θέλω να πω πολλά, νομίζω λίγο ή πολύ με καταλαβαίνετε. Τι ακριβώς βαθμολογείται σ’ αυτό το μάθημα; Το πόσο έξυπνη είμαι που καταφέρνω να μπω σε καλούπια; Σημαντικό ταλέντο, αναμφισβήτητα. Το μάθημα που θα έπρεπε να είναι το πιο ελεύθερο απ’ όλα γίνεται ο φόβος και ο τρόμος κάθε υποψηφίου. Γιατί συμβαίνει αυτό; Για να αποφευχθεί η υποκειμενικότητα στη διόρθωση. Εντάξει, σύστημα, η αλήθεια είναι ότι τώρα με αποστόμωσες και το δεκαεφτάχρονο μυαλό μου δεν μπορεί να σκεφτεί εναλλακτικές. Γι’ αυτό το λόγο η έκθεση είναι ένα θέμα για το οποίο ίσως δεν πρέπει να γκρινιάζω.
μα τι ;
7
Και τώρα πάμε στο αγαπημένο μου κομμάτι. Το υπάρχον εξεταστικό σύστημα, τόσο που το έχω κακολογήσει, πιθανότατα έχει εξασφαλίσει λόξυγκα για την υπόλοιπη ζωή του –η οποία ευτυχώς, προβλέπεται μικρή. Είναι ασύλληπτο το πόσο φαίνεται να ταλαιπωρεί, να στύβει τους μαθητές στην κούραση και το άγχος, να τους απομυζά κάθε αίσθημα αισιοδοξίας και δημιουργικότητας. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τη σκληρή δουλειά, κατανοώ ότι είναι απαραίτητη, αλλά θα ήθελα να νιώθω ότι μοχθώ για κάτι. Το κάτι δεν είναι μόνο η σχολή που θέλω να μπω, αλλά το να μάθω κάτι. Κάτι εκτός των έξι μαθημάτων που θα δώσω, ότι θα μάθω ίσως να κάνω κάτι ωραίο, ότι θα μάθω κάτι που με ευχαριστεί, ότι θα μάθω πράγματα που δε θα διαγραφούν από τον εγκέφαλό μου μια μέρα –άντε, σου δίνω ένα μήνα- αφού τελειώσω τις εξετάσεις. Ναι, ό,τι και να λέμε, δυστυχώς έτσι συμβαίνει. Θα ήταν ωραίο να μην ήταν η Τρίτη Λυκείου σύμφυτη με το κλείνομαι στο σπίτι ένα χρόνο άπλυτος και άλουστος, νιώθω σαν κατάδικος ή σαν πρόβατο στη σφαγή, ξεχνάω όλα μου τα χόμπι και τα ενδιαφέροντά μου. Προσοχή, πιστεύω ότι ευτυχώς δε συμβαίνει έτσι, τουλάχιστον όχι πάντα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, αν συμβαίνει, τότε υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το σύστημα αυτό καθαυτό. Στη συνέχεια, η χρησιμοθηρία είναι πέρα για πέρα αναπόφευκτη. Δυστυχώς, αγαπητό σύστημα, είσαι χρησιμοθηρικό, όπως και η αγαπητή κοινωνία, στην οποία πιθανότατα εγώ θα είμαι απροσάρμοστη, και μας βάζεις όλους στο παιχνίδι σου. Είναι λογικό, όταν η κούραση είναι τόσο μεγάλη, να μην ασχολείται κανείς με τα μαθήματα γενικής παιδείας, με αποτέλεσμα η γνώση να είναι μονόπλευρη και να χάνουμε πολλά πράγματα που ίσως υπό άλλες συνθήκες να μας φαίνονταν χρήσιμα ή ενδιαφέροντα. Και η παραπαιδεία… μάλιστα. Παρά-παιδεία. Το πρώτο συνθετικό μάλλον κάτι λέει. Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των μαθητών κάνουν φροντιστήριο ή ιδιαίτερο στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου δεν δείχνει απλώς ότι θέλουν να είναι σίγουροι και να μη ρισκάρουν. Γιατί, στις άλλες χώρες είναι όλοι ριψοκίνδυνοι και δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για το μέλλον τους; Φυσικά και ενδιαφέρονται! Αλλά το γεγονός αυτό δεν υποδεικνύει αδυναμία των παιδιών, υποδεικνύει αδυναμία του συστήματος. Ανωμαλία του συστήματος, για την ακρίβεια. Γιατί, φαίνεται λογικό ένα εκπαιδευτικό σύστημα που η παιδεία δεν αρκεί και χρειάζεται παραπαιδεία; Ή, για να το πω αλλιώς, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που το σχολείο διαρκεί κατά μέσο όρο 7 ώρες και μετά -εκτός από την προσωπική μελέτη- έχει κι άλλο; Ναι, υπάρχει ένα τελευταίο βασικό πρόβλημα, το οποίο ίσως είναι προσωπική μου παραξενιά. Νιώθω σαν πρόβατο, ότι το σύστημα με ωθεί και με υποχρεώνει να κάνω τα ίδια με τους άλλους, να πάρω τις ίδιες αποφάσεις με τους άλλους, να διαβάσω, να κοιμηθώ ή να διασκεδάσω με τον ίδιο τρόπο όπως οι άλλοι. Μα, συγγνώμη, δεν είμαστε όλοι διαφορετικοί; Νιώθω απίστευτα τυχερή που μέσα σ’ αυτό το χάος υπάρχουν και Σχολεία-οάσεις που σου δίνουν το κάτι παραπάνω. Πραγματικά χαίρομαι γι’ αυτό. Δεν ξέρω τι άλλο να σου πω, εκπαιδευτικό σύστημα. Θα ήθελα να σ’ αλλάξω αλλά δεν μπορώ, γι’ αυτό σου δίνω μια δεύτερη ευκαιρία. (Όχι ότι μπορώ να κάνω κι αλλιώς δηλαδή.) Ειλικρινά, Στέλλα Πανοπούλου Β3
8
Κάτι να αλλάξω...
Aλλάζοντας τον κόσμο Τι σημαίνει η λέξη «άνθρωπος» στο πλαίσιο του σημερινού πολιτισμού; Τι άλλο εκτός από ένα ον που αγωνίζεται να αποκτήσει κι άλλο σπίτι, κι άλλο αυτοκίνητο, να αγοράσει κι άλλα ρούχα, να «φορέσει» το τελευταίο άρωμα που κυκλοφορεί, να καλύψει με οποιονδήποτε τρόπο αυτό το αίσθημα του ανικανοποίητου που τον κυνηγά και ταυτόχρονα να ξεγελάσει τις Ερινύες που τον κατατρύχουν, ειδικά όταν ανοίγει τον δέκτη της τηλεόρασής του για ν’ασχοληθεί με «κάτι άλλο» εκτός απ’τον εαυτό του; Ωστόσο, αναζητώντας την ετυμολογία της λέξης «πολιτισμός», θα οδηγηθούμε στη λέξη «πόλις» με αποτέλεσμα να τον ταυτίσουμε με μια συλλογική προσπάθεια για την κατάκτηση της κοινής ευδαιμονίας, του ύψιστου δηλαδή σκοπού της πόλης κατά τον Αριστοτέλη. Αυτόν ακριβώς τον ύψιστο σκοπό και τον τρόπο επίτευξής του, δηλαδή τον ανθρωπιστικό τρόπο σκέψης, έχασε ο άνθρωπος κατά την πορεία του προς τη δημιουργία του σημερινού «υπερ-πολιτισμού». Έτσι, σήμερα οι αντινομίες αυτού του «υπερ-πολιτισμού» και τα παράδοξα που τον σημαδεύουν μας αφήνουν άφωνους απ’ τη μια, ενώ απ’ την άλλη τα αποδεχόμαστε ως φυσικά και αναπόφευκτα, ως το υψηλό τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για την υλική ευδαιμονία που βιώνουμε! Κάπως έτσι, πολιτική προτεραιότητα και μέριμνα γίνονται η ικανοποίηση των αγορών και η συντήρηση ενός ανηλεούς κεφαλαιοκρατικού συστήματος· η κοινωνική πρόνοια, τα εργασιακά δικαιώματα, το υψηλό βιοτικό επίπεδο των πολλών θυσιάζονται στο βωμό της οικονομικής κρίσης· η δημοκρατία «ακρωτηριάζεται» στο όνομα της ασφάλειας· οι «πολιτισμένες» ήπειροι «δολοφονούν» τον υπόλοιπο κόσμο με άλλοθι την τρομοκρατία, ενώ αφιερώνονται στον αγώνα για την ελευθερία και την ειρήνη διεξάγοντας πολέμους· η επιστήμη μοχθεί για την ανθρωπότητα κατασκευάζοντας όπλα εναντίον των αδυνάτων και ανακαλύπτοντας φάρμακα μόνο για τους δυνατούς· ο ατομικισμός έγινε λάβαρό μας και η έννοια της συλλογικής προόδου εγκαταλείφθηκε χάρη της ατομικής. Κι ο άνθρωπος δακρύζει μπρος στην αδικία, διαδηλώνει για την ειρήνη, συμπαραστέκεται στο δράμα των μεταναστών, αγωνιά για το μέλλον των παιδιών του, ζητά άμεσες αλλαγές και λύσεις στα παγκόσμια προβλήματα. Εντέλει, όμως, στέκει αμήχανος απέναντι στις εξελίξεις, αδύναμος να (αντι)δράσει αποτελεσματικά. Είναι, νομίζω, αλήθεια πως, όσο συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε και να ζούμε ακολουθώντας την πεπατημένη, θα παραμένουμε το μέσο και όχι ο σκοπός, παγιδευμένοι στο αξιακό τρίπτυχο «δόξα- χρήμα-εξουσία», αλλοτριωμένοι από τον ίδιο μας τον εαυτό και τις επιθυμίες μας, μες στην πλάνη ενός συστήματος που βασίζεται στα πιο ταπεινά μας ένστικτα. Κι όμως, όπως κι αν δημιουργηθήκαμε, ξεχωρίσαμε από τα άλλα όντα χάρη στη λογική μας, με την οποία μπορούμε να τα ελέγξουμε ή έστω να τ’απαλύνουμε. Δεν περιφρονούμε αυτά που πετύχαμε, είναι καιρός όμως να εκμεταλλευτούμε αυτή την παγκόσμια συγκυρία που μας κάνει σκεπτικούς για να ανακαλύψουμε εκ νέου τον εαυτό μας και να επανιεραρχήσουμε, ο καθένας σε προσωπικό επίπεδο, τις προτεραιότητές μας. Αυτό ίσως αποτελεί και τη μοναδική μας ευκαιρία να αλλάξουμε, αλλάζοντας έτσι και τον κόσμο. Ζήνα Μαριδάκη Β3
μα τι ;
9
Tι θα γίνω όταν μεγαλώσω Τι επάγγελμα θα ακολουθήσεις; Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Ποια κατεύθυνση θα πάρεις; Θετική; Τεχνολογική; Θεωρητική; Α, αυτός θα πάει ΙΒ, σ’ άλλα μέρη σ’ άλλη γη. Ήταν οι ερωτήσεις που ακούγαμε συχνά σε οικογενειακές ή φιλικές παρέες ή σε άλλες ευκαιρίες. Τελευταία έχω την εντύπωση ότι οι ερωτήσεις αυτές δεν πολυακούγονται ή έτσι μου φαίνεται; Άλλαξαν τα δεδομένα, έχουμε περίοδο κρίσης. Η δουλειά έγινε δυσεύρετη, όπως η βελόνα μέσα στα άχυρα. Οι νέοι κάνουν μεγάλο αγώνα να βρουν μια δουλειά, πού να διαλέξουν κιόλας. Υπερβολική πολυτέλεια η επιλογή! Παλιότερα οι εργοδότες ζητούσαν πληθώρα προσόντων. Τώρα μπορεί και να ακούσεις: δεν μας κάνεις, τα προσόντα σου είναι υπερβολικά πολλά για την εργασία που προσφέρουμε. Οι απαιτήσεις μας είναι πιο ταπεινές. Και αν βρεις δουλειά, το πλήρες ωράριο είναι σπάνιο: μισές ώρες, μισές μέρες, μισός μισθός, μισή … ζωή. Ακόμα έχουν περιοριστεί και οι γάμοι των νέων. “Πώς θα προχωρήσουμε σε γάμο”; Το σπίτι, ο εξοπλισμός του και όλα τα σχετικά χρειάζονται έξοδα. - Καλά, το μήνα του μέλιτος μπορούμε να τον αποφύγουμε. - Δεν αφήνουμε καλύτερα για αργότερα το γάμο; (για το απώτερο μέλλον, αλλά ποιο μέλλον;) Ένα άλλο ζευγάρι το πήρε απόφαση: - Δεν παντρευόμαστε, αλλά μπορούμε να κάνουμε ένα παιδί. Είναι ευκαιρία! - Τι ευκαιρία; - Να, τώρα που το ωράριο εργασίας είναι ελαστικό, θα έχουμε πολύ χρόνο να το φροντίζουμε και να το μεγαλώσουμε σωστά και με άνεση. Ας έρθουμε τώρα και στις διακοπές του καλοκαιριού που πλησιάζει. Πού τις βάζεις αυτές; Παλιότερα περισσότεροι εύχονταν να ήταν μεγαλύτερες. Ήθελαν λιγότερη εργασία και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Τώρα που έχουνε, γιατί διαμαρτύρονται; Θα μου πεις οι μεγαλύτερες διακοπές χρειάζονται και περισσότερα χρήματα για τα μέσα μεταφοράς, τη στέγη, τη διατροφή. Άλλη μεγάλη ευκαιρία! Θα μαζεύουμε άγρια χόρτα στην εξοχή και θα ψαρεύουμε στη θάλασσα ή έστω στα ποτάμια. Ολοκληρωμένη μεσογειακή διατροφή! Επιπλέον, η οικονομική κρίση είναι και κατά της παχυσαρκίας. Παλιότερα άλλοι πήγαιναν σε κέντρα αδυνατίσματος και γυμναστήρια. Και βέβαια πλήρωναν. Τώρα όμως υπάρχει διαφορά. Μπορούν να αδυνατίζουν και να κρατούν τη σιλουέτα τους εντελώς δωρεάν, αφού έχουν τη … δυνατότητα να περιορίζουν τα καταναλωτικές και διατροφικές τους συνήθειες. Οικονομικές δυσκολίες, λιτότητα διαρκείας για τους πολλούς, αβεβαιότητα για το μέλλον γενικά. Οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για τις περικοπές επιδομάτων. Τι θέλουν επιτέλους; Επίδομα… εργασίας και περικοπή μισθού; Ζώντας μέσα σε αυτές τις συνθήκες πρέπει να είμαστε θετικοί και αισιόδοξοι και να μην μεμψιμοιρούμε εμείς οι νέοι. - Μας… δουλεύεις; Θάνος Παπαδούδης Α2 - Μπα, με τέτοια ανεργία στη νεολαία!
10
Κάτι να αλλάξω...
Θα ήθελα να αλλάξω... εποχή! «Nostalgia is denial - denial of the painful present... the name for this denial is golden age thinking - the erroneous notion that a different time period is better than the one one’s living in - it’s a flaw in the romantic imagination of those people who find it difficult to cope with the present». Από την ταινία Μεσάνυχτα στο Παρίσι του Woody Allen. Μοιάζει λογικό, σωστά; Ο χαρακτήρας στον οποίον ανήκαν τα παραπάνω λόγια όμως μου ήταν μάλλον αντιπαθής, νομίζω κιόλας ότι ο ρόλος του ήταν φτιαγμένος για να είναι αντιπαθής, σε αντίθεση με τον πρωταγωνιστή, ένα συγγραφέα ο οποίος αγαπούσε το Παρίσι του σήμερα, αλλά… προτιμούσε αυτό του 1920! Η ανακούφισή μου ήταν μεγάλη, όταν συνειδητοποίησα ότι δεν ήμουν η μόνη στον κόσμο με αυτήν την –έως και παράλογηπροσκόλληση στο παρελθόν, όπως το ξέρω από τις ταινίες και τα βιβλία. Θέλω να πω, ο Woody έφτιαξε ολόκληρη ταινία γι’ αυτό το ζήτημα! Ο Woody με καταλαβαίνει! Περίπου δέκα χρόνια πριν, όχι μεγαλύτερη από έξι χρονών δηλαδή, άκουσα κάπου –δε θυμάμαι που- για τη βικτωριανή εποχή. Ερωτεύτηκα τα φορέματα και τους τρόπους των Άγγλων –τότε δεν καταλάβαινα ότι συχνά ήταν προσποιητοί, ότι βασικός στόχος ήταν η επίδειξη και η κοινωνική αποδοχή κι ότι τέλος πάντων δεν ήταν και η πιο ιδανική εποχή, ειδικά γι’ αυτόν που γεννιόταν υπηρέτης. Η βικτωριανή εποχή μου έγινε εμμονή, και έτσι έμαθα πώς λειτουργεί το Google, εκτύπωσα καμιά δεκαριά σελίδες και τις διάβασα εξονυχιστικά. Μάλλον δεν ήμουν και από τα πιο φυσιολογικά εξάχρονα παιδάκια.
Τώρα, βρίσκω τον εαυτό μου να περνάει φάσεις. Περνάω την εβδομάδα που σκέφτομαι ασταμάτητα τη belle époque και την επόμενη έχω περάσει στη δεκαετία του ’50 να ονειρεύομαι φορέματα με γεμάτες φούστες και να τραγουδάω Frank Sinatra. Από τις πιο δυνατές φάσεις είναι να ψάχνω νοήματα στα τραγούδια των Beatles και να φαντάζομαι σε πόσο μεγάλο βαθμό θα ήμουν το ίδιο υστερικιά (ή και περισσότερο) από κάθε άλλο κορίτσι, αν βρισκόμουν σε συναυλία τους. Τέλος, πάντα επανέρχομαι να θαυμάζω τη «φεμινίστρια» Ελίζαμπεθ Μπένετ από την Περηφάνια και Προκατάληψη της Jane Austen, να αναρωτιέμαι αν θα ήμουν έτσι κι εγώ σε μια τέτοια εποχή και κοινωνία, και να καταλήγω να παρακαλάω, εντελώς αλόγιστα, «Πηγαίνετε με στην Αγγλία του 19ου αιώνα!». Συνειδητοποιώ ότι η αιτία είναι κυρίως οι χοροί. Τότε όλοι ήξεραν να χορεύουν συγκεκριμένους χορούς, είχαν ένα κοινό σημείο αναφοράς, ένα λόγο για να γνωριστούν, έναν τρόπο να διασκεδάσουν. Νιώθω ότι πραγματικά στο παρελθόν οι άνθρωποι ήξεραν να διασκεδάζουν, μόνο και μόνο λόγω των χορών, είτε μιλάμε για το 19ο αιώνα είτε για τα εφηβικά πάρτυ των προηγούμενων δεκαετιών. Και τώρα χορεύουμε, απλώς η έννοια του club δεν με εμπνέει ιδιαίτερα, όσο σουρρεαλιστικό κι αν ακούγεται αυτό.
μα τι ;
11
έργο: Ίλυα Νομικού ΙΒ2
Ξέρω ότι δεν είναι λογικό, ξέρω ότι παραείναι ρομαντικό, αλλά όσο και να ψάχνω κάτι να με κρατήσει στη δικιά μας εποχή, αποτυγχάνω να το βρω. Πραγματικά ικανοποιητική τέχνη υπάρχει, αλλά δυστυχώς πρέπει να ψάξεις για να τη βρεις, η μαζική κουλτούρα είναι δύσκολη να την καταπιείς, οι νοοτροπίες και οι στάσεις των ανθρώπων συχνά με ξενίζουν και μου φαίνεται σα να ζω σε έναν άλλο κόσμο. Και δεν μπορώ να κατανοήσω τον δικό τους. Ίσως πράγματι αυτή η ονειροπόληση να δείχνει κάτι βαθύτερο από ανάγκη να ξεφύγει κανείς, μια δειλία και άρνηση ανάληψης των ευθυνών, δεν ξέρω, αν ποτέ με ψυχαναλύσει ο Φρόυντ θα σας πω. Ομολογώ πάντως πως η εποχή μου συχνά με απογοητεύει και με οδηγεί στο να εξιδανικεύω τις περασμένες. Όπως όμως φάνηκε και στο έργο του Woody Allen, αυτή η ανάγκη του ανθρώπου να καταφύγει στο παρελθόν δεν είναι φαινόμενο μόνο του 21ου αιώνα αλλά διαχρονικό.
Στέλλα Πανοπούλου Β3
Κάτι να αλλάξω... Να κάμψω την αντίστασή τους... Τις έχουμε όλοι ζήσει. Τις … επιπτώσεις του φαινομένου αυτού που ονομάζουμε βαρύτητα. Για να καταλάβετε τι εννοώ θα σας περιγράψω μερικές σκηνές. Βγάζω το βιβλίο από την τσάντα και με ένα μαγικό τρόπο ’’γαντζώνεται’’ σε αυτό η κασετίνα, οπότε πέφτει κάτω. Περνά ο διπλανός, ρίχνει κάτω την ίδια ακριβώς κασετίνα και ό,τι αυτή περιέχει εκσφενδονίζεται στις τέσσερις γωνίες της τάξης. Περπατώ στο δρόμο κρατώντας (ή καλύτερα προσπαθώντας να κρατήσω) τσάντα, βιβλία, κινητό και μπουφάν, αλλά καταλήγω να μπλοκάρω την κυκλοφορία μαζεύοντας τα σκορπισμένα χαρτιά. Να μη μιλήσω για το τηλεκοντρόλ, που έχοντας τη δική του προσωπικότητα, πετάγεται από τα χέρια μου και καταλήγει τυλιγμένο γύρω-γύρω με σελοτέιπ. Τέτοιου είδους εμπειρίες είναι γνώριμες, νομίζω, σε όλους και όλες μας, και όσο είναι συνηθισμένες, άλλο τόσο είναι και ενοχλητικές! Είναι γεγονός. Η πτώση των κλειδιών, των γυαλιών, των κινητών κι όλων των μικροαντικειμένων κάνει συχνά τη ζωή μας δύσκολη. Ο αναστεναγμός της απογοήτευσης, το χαρακτηριστικό ’’τσσ’’ και το ανασήκωμα του απεγνωσμένου βλέμματος είναι δεδομένα πριν αναγκαστούμε να σκύψουμε για να μαζέψουμε το πεσμένο αντικείμενο. Η κούραση που επιφέρει η διαδικασία της… κάμψης δεν είναι αμελητέα. Ας μην ξεχνάμε ότι με αυτό τον τρόπο επιβαρύνεται και η μέση μας! Θα μου πείτε, φυσικά, τι προτείνω. Να καταργηθεί η βαρύτητα; Επειδή αυτό είναι λίγο δύσκολο, θα συμβιβαστώ. Καλό θα ήταν να μπορούσαμε να αλλάξουμε την ευκολία με την οποία πέφτουν ορισμένα αντικείμενα και να γίνουμε οι ίδιοι λιγότερο αδέξιοι!
έργο: Μυρσίνη Κόχειλα ΙΒ2
12
Μαρία Ρούσση Α1
μα τι ;
13
To γέλιο είναι ζωή Ό
ταν ακούς τη λέξη «παιδί» και τη λέξη «μεγάλος» ή «ενήλικας» (ό,τι προτιμάς), ποιες δύο ξεχωριστές εικόνες σου έρχονται στο νου; Προσωπικά, μου έρχεται στο μυαλό ένα γλυκούλι παιδάκι να παίζει με τους φίλους του κάπου έξω στην φύση και να γελάει, να γελάει πολύ και συνεχώς. Όταν, όμως, ακούω τη λέξη «μεγάλος» ή «ενήλικας», φαντάζομαι κάποιον κουστουμαρισμένο μεσήλικα με ένα χαρτοφύλακα να πηγαίνει στη δουλειά του και να μιλάει επιθετικά στο τηλέφωνο κάνοντας πολλές χειρονομίες. Πιστεύω πως και εσύ κάτι παρόμοιο θα σκέφτεσαι, εκτός αν βέβαια ανήκεις στις εξαιρέσεις.
Ε
ίναι τυχαίο άραγε που βλέπουμε τον εαυτό μας στο μέλλον πολυάσχολο, αγχώδη, με πολλές υποχρεώσεις και όχι χαμογελαστό, ευτυχισμένο και περιτριγυρισμένο από την οικογένειά μας; Δεν νομίζω. Η κοινωνία έχει δώσει τόσο μεγάλη σημασία στην εργασία και η ιδέα της μας έχει κατακλύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η εργασία είναι σημαντική δεν λέω, αλλά σε καμία περίπτωση πιο σημαντική από την οικογένειά μας. Πιο συγκεκριμένα, δεν πρέπει να αφήνουμε την κοινωνία να μας οδηγεί όπου θέλει εκείνη, διότι η δουλειά δεν φέρνει την ίδια ευτυχία που μας φέρνει η οικογένεια, όπως και να θεωρούμε την δουλειά μας σημαντικότερη με αποτέλεσμα να παραμελούμε την οικογένεια και τους φίλους μας.
Γ
ιατί λοιπόν όσο μεγαλώνουμε γελάμε λιγότερο; Μήπως δεν είμαστε πια τόσο χαρούμενοι και ευτυχισμένοι όπως ήμασταν μικρότεροι; Ίσως ναι, διότι όταν είσαι παιδί δεν έχεις υποχρεώσεις, άγχη και σκοτούρες. Το μόνο που σε νοιάζει είναι να έχεις ένα πιάτο φαΐ, τα παιχνίδια σου, λίγους φίλους και την οικογένειά σου. Και αυτά συνήθως τα έχεις γι΄αυτό και τα περισσότερα παιδιά είναι μες την καλή χαρά συνεχώς. Απ’ την άλλη, οι περισσότεροι μεγάλοι μπορεί να έχουν όλα τα παραπάνω, αλλά έχουν κι άλλα σημαντικά προβλήματα που δεν τους αφήνουν να νιώσουν την ίδια χαρά με αποτέλεσμα να γελάνε λιγότερο.
Τ
ο γέλιο είναι ζωή και θα ήθελα τόσο πολύ να το έβλεπα πιο συχνά γύρω μου και προπαντός να γελάω και εγώ πιο τακτικά, διότι το συναίσθημα που έχεις όταν γελάς είναι τόσο μαγικό και μοναδικό που μπορεί να απαλύνει κάθε πόνο και να διώξει μακριά κάθε έγνοια. Θα ήθελα δηλαδή οι άνθρωποι να απολαμβάνουν περισσότερο τη ζωή, παραμερίζοντας το άγχος της καθημερινότητας, τη γκρίνια και τα νεύρα που κάνουν τη ζωή μας πιο μίζερη. Χαμογέλα, λοιπόν, είναι κάτι εύκολο, δεν κοστίζει τίποτα, βελτιώνει τη δική σου διάθεση αλλά και των ανθρώπων γύρω σου και, σύμφωνα με μελέτες, προσφέρει μακροζωία! Χαμογέλα είναι μεταδοτικό ... και κάνει τους άλλους να ανησυχούν! Έλυα Τσουβελεκάκη Α1
έργο: Ηλέκτρα Παγκάλου ΙΒ2
Κάτι να αλλάξω...
14
Με ενοχλούν οι «τοίχοι» μου... Υπάρχουν πολλά μικρά πράγματα που θα άλλαζα στην καθημερινότητά μου… Ίσως θα ‘θελα να έχω λίγο παραπάνω χρόνο να κοιμηθώ… πιο λίγο σχολείο… Αλλά το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό όταν σκεφτόμουνα τι να γράψω σ’ αυτό εδώ το άρθρο είναι οι τοίχοι του δωματίου μου! Φαντάζομαι ότι θα αναρωτιέστε γιατί απ’ όλα αυτά τα μικρά πράγματα θα διάλεγα αυτό. Η σύντομη λοιπόν ιστορία μου έχει ως εξής: Νομίζω πως ήμουν περίπου 8 χρονών όταν η μητέρα μου μια μέρα μου ανακοίνωσε ότι θα βάφαμε το σπίτι. Ο ενθουσιασμός μου ήταν τεράστιος! Επιτέλους, είχε έρθει η ώρα να αλλάξω τους βαρετούς, κατά την τότε άποψή μου, τοίχους του δωματίου μου και να το χρωματίσω με κάτι πιο χαρούμενο, κάτι πιο… πριγκιπικό. Περιττό, νομίζω βέβαια, να πω ότι από την ημέρα εκείνη οι τοίχοι στο δωμάτιό μου έχουν παραμείνει (τι άλλο;) ροζ!
Τα τελευταία, όμως, χρόνια έχω να πω ότι υπάρχει κάτι δυσεξήγητο που με ενοχλεί στο δωμάτιό μου. Μέχρι πρόσφατα δεν μπορούσα να καταλάβω τι είναι- αλλά νομίζω ότι τώρα ξέρω: οι τοίχοι. Νοιώθω ότι το ροζουλί χρωματάκι αυτό απλώς δεν με αντιπροσωπεύει πια. Όπως κάθε κορίτσι, έτσι κι εγώ είχα συνδέσει το ροζ χρώμα με όλα αυτά τα κλισέ πράγματα που θεωρητικά ταιριάζουν με την παιδική ηλικία: μπαλαρίνες, barbies, πρίγκιπες και όλα τα σχετικά. Μεγαλώνοντας όμως και βλέποντας γύρω μου, ξέρω πολύ καλά ότι δεν ζω σ’ έναν ιδανικό, γυάλινο κόσμο. Κάθε άλλο. Όλα αυτά μ’ έβαλαν τελικά σε σκέψεις και, όπως ήταν αναπόφευκτο, αναρωτήθηκα: τι χρώμα θα έβαφα το δωμάτιό μου τελικά, αν μπορούσα να το αλλάξω εδώ και τώρα;
Μπλε. Θα ήταν ένα έντονο, ένα ζωντανό μπλε. Το χρώμα της γαλήνης, αλλά και της δικής μου ελπίδας. Ένα χρώμα που με ταξιδεύει, αλλά και με γεμίζει έμπνευση. Ένα χρώμα που δεν με κάνει να αισθάνομαι πως ζω μέσα σ’ ένα παραμυθένιο ζαχαρωτό, αλλά μέσα στην πραγματικότητα, μέσα στον κόσμο, στο μέλλον, στην Ελλάδα.
μα τι ;
15
...κι ο γυάλινός μας κόσμος Γυάλινος κόσμος; Μοναξιά, συγκρούσεις, παρεξηγήσεις, απογοήτευση, πίκρα, ηθική καταρράκωση, απώλεια εμπιστοσύνης- με δυο λόγια, καταστροφή των διανθρώπινων σχέσεων. Η υποκρισία είναι, κατά τη γνώμη μου, ίσως το πρώτο πράγμα που πρέπει να αλλάξει ριζικά, που πρέπει να «αποβληθεί» από τη νοοτροπία και το χαρακτήρα των ανθρώπων και να αντικατασταθεί από την ειλικρίνεια, την ευθύτητα. Κάνοντας μία ανασκόπηση του παρελθόντος, οι άνθρωποι, απ’ ό,τι φαίνεται τελικά, ήταν ανέκαθεν υποκριτές, ακόμη και αν έχουμε στις μέρες μας τη συνήθεια να κατηγορούμε τη σύγχρονη κοινωνία. Αρχαιότητα, Ρώμη, Βυζάντιο, Μεσαίωνας, Παγκόσμιοι και Ψυχρός Πόλεμος, σήμερα: ο αμοραλισμός, το ψέμα, η προδοσία, η ιεροσυλία είναι αμελητέα για τους ανθρώπους κάθε εποχής προκειμένου να επιτευχθεί ο ένας και μοναδικός σκοπός τους- το ατομικό κέρδος.
Αυτό που θα ήθελα να πείσω τους ανθρώπους, αν μπορούσα να αλλάξω αυτή τους τη συμπεριφορά, δεν είναι ότι χωρίς υποκρισία είναι το ίδιο εύκολο να κερδίζεις. Με την ειλικρίνεια όμως το άτομο κερδίζει με μία άλλη έννοια. Σαφώς κάποιες φορές είναι δύσκολο να μην υποκριθείς. Γιατί να μην κάνεις αυτό το κομπλιμέντο στο αφεντικό σου; Γιατί να πεις στον φίλο σου ότι δεν θα πας στο πάρτυ επειδή είσαι άρρωστος, ενώ στην πραγματικότητα απλώς βαριέσαι; Τι έχεις να χάσεις; Κι όμως, με το να είμαστε υποκριτές δεν είμαστε ανειλικρινείς μόνο απέναντι στους άλλους, αλλά και απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό. Η ευσυνειδησία, όμως, είναι ό,τι πιο βασικό για έναν ισορροπημένο χαρακτήρα. Επιπλέον, θεωρώ ότι ακόμη και αν καμια φορά η αλήθεια πονάει και η παραδοχή της δεν φέρνει πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα, δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος πάνω σε αυτή τη γη που θα προτιμούσε να υποκρίνονται οι γύρω του απ’ το να ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει, τι νιώθουν γι’ αυτόν.
Τα πλοκάμια της υποκρισίας, όμως, δεν περιορίζονται μόνο σε μείζονα ζητήματα, αλλά ταυτόχρονα διεισδύουν και στην απλή μας καθημερινότητα. Για να είμαστε αρεστοί, για να πετυχαίνουμε τους στόχους μας, για να επωφελούμαστε από αυτά που μπορεί να μας προσφέρει κάποιος, όλοι μας, λιγότερο ή περισσότερο, υποκρινόμαστε συνειδητά ή και ασυνείδητα. Το πρόβλημα, όμως, εντοπίζεται στο πόσο πολύ και πόσο εκούσια υποκρίνεται κάποιος, καθώς όσο πιο συχνά το κάνει, τόσο ριζώνει μέσα του, γίνεται κομμάτι του χαρακτήρα του και της συμπεριφοράς του.
Πραγματικά εύχομαι να μπορούσα να αλλάξω τους ανθρώπους, να τους απαλλάξω από την υποκρισία, να γκρεμίσω όλους τους ροζ τοίχους. Όλα θα γίνονταν πολύ πιο απλά και κυρίως πιο ανθρώπινα. Με όλη τη σημασία της λέξης. έργο: Άννα
Κατερίνα Διαμαντοπούλου Α2
Θεοδοσοπ
ούλου ΙΒ2
Κάτι να αλλάξω...
16
Κ
ι τ ά
ό»... λ π α « Ό
λοι μας έχουμε σκεφτεί κάποια στιγμή τι θα γινόταν αν μπορούσαμε
να αλλάξουμε κάτι που δεν μας αρέσει στον κόσμο, στους άλλους αλλά και στον ίδιο μας το εαυτό! Τέτοιες σκέψεις έχουν περάσει και από το δικό μου μυαλό: να μπορούσα να άλλαξω μια κατάσταση, να περιορίσω την τόσο μεγάλη φτώχεια και δυστυχία που υπάρχει στον κόσμο, να αποφύγω δυσάρεστες καταστάσεις, να σταματήσω το χρόνο, να γυρίσω το χρόνο πίσω, να αλλάξω τον κόσμο! Φτάνει όμως η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι ελάχιστα μπορείς πραγματικά να αλλάξεις. Ενώ η φράση ‘να μπορούσα να άλλαζα τον κόσμο’ φαίνεται πια τόσο κλισέ... Κι όμως, όλοι μας μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Δεν νομίζω πως κάποιος ξυπνάει ένα ωραίο πρωί και αποφασίζει πως θα αλλάξει τον κόσμο, πως θα τον κάνει καλύτερο! Όλα ξεκινούν από μικρές αλλαγές. Γιατί αν δεν αλλάξουμε πρώτα από όλα όσα μας ενοχλούν στον εαυτό μας και στο περιβάλλον μας, πώς θα καταφέρουμε να βελτιώσουμε ολόκληρο τον κόσμο; Σκέφτομαι τι θα άλλαζα πρώτα εγώ... Και παρότι υπάρχουν τόσα πράγματα που με ‘ενοχλούν’, κάπου κολλάω... Δεν είναι και τόσο εύκολο να πάρεις τελικά την απόφαση για το τι θα άλλαζες. Γενικά παρατηρώ πως οι άνθρωποι, οι περισσότεροι τουλάχιστον, φοβόμαστε τις αλλαγές, διστάζουμε!
Αυτό που θα ήθελα να κάνω είναι κάτι πιο απλό: θα ήθελα να μπορούσαμε όλοι μας να έχουμε λίγη περισσότερη κατανόηση και ανεκτικότητα προς τους γύρω μας.
μα τι ;
17
Ξέρω όμως τι θα ήταν αυτό που θα ήθελα να αλλάξω πρώτα! Δε θα αναφερθώ σε όλα τα προβλήματα που βιώνουμε ως χώρα και ως ανθρωπότητα, ούτε στις δυστυχίες και τις καταστροφές που συμβαίνουν. Αυτό που θα ήθελα να κάνω είναι κάτι πιο απλό: θα ήθελα να μπορούσαμε όλοι μας να έχουμε λίγη περισσότερη κατανόηση και ανεκτικότητα προς τους γύρω μας. Σήμερα, οι περισσότεροι τείνουμε να κατακρίνουμε τον άλλον με τεράστια ευκολία, να σχολιάσουμε, να απορρίψουμε. Και το χειρότερο είναι ότι το κάνουμε κρυφά, πίσω από την πλάτη του. Όλη αυτή η υποκρισία μόνο σε κακό μας οδηγεί... Στενοχωριέμαι όταν βλέπω πως έχει χαθεί το ενδιαφέρον και η κατανόηση για τον άνθρωπο που ζει δίπλα μας. Η εποχή στην οποία ζούμε -με όλα τα θετικά στοιχεία που την χαρακτηρίζουν βέβαια- έχει φέρει σε μια απόσταση τους ανθρώπους. Περιστατικά στα οποία βλέπεις κάποιον να έχει ανάγκη, να χρειάζεται βοήθεια, να του συμβαίνει κάτι στο δρόμο και να μη σταματάει κανένας, ούτε καν να ενδιαφερθεί, νομίζω πως δεν πρέπει να παραμείνουν απαρατήρητα. Σήμερα όλοι τρέχουμε, βιαζόμαστε να πάμε στις δουλειές μας, να τα προλάβουμε όλα και δεν σταματάμε ένα λεπτό να νοιαστούμε για τον άλλον. Τον ακούμε μόνο όταν έχει να μας πει κάτι που μας ενδιαφέρει σε προσωπικό επίπεδο, τον θυμόμαστε μόνο όταν θέλουμε να του ζητήσουμε κάτι, τον βοηθάμε μόνο όταν έχουμε να περιμένουμε κάτι από αυτόν σε αντάλλαγμα και τελικώς τον αφήνουμε να χαθεί όταν πλέον δεν έχει να μας προσφέρει κάτι. Συμπεριφορές σαν κι αυτές μας κάνουν απόμακρους, σκληρούς, λιγότερο ‘ανθρώπους’. Αυτό θα άλλαζα λοιπόν! Θα ήθελα να νιώθω πάντα ότι όταν μιλώ σε κάποιον αυτός με ακούει, με προσέχει, με καταλαβαίνει. Θα ήθελα να νιώθω ότι, όταν μοιράζομαι τη χαρά μου με κάποιον, χαίρεται κι εκείνος αληθινά. Θα ήθελα να νιώθω ότι τα καλά ή κακά λόγια, τα λόγια χαράς ή λύπης που μου λένε είναι ειλικρινή. Θέλω να βλέπω μάτια που δεν κρύβουν τίποτα κακό και υποκριτικό πίσω τους! Το ξέρω ότι πολλά θα ήθελα, πολλά από τα οποία μπορεί να ακούγονται και ουτοπικά. Αλλά αν δεν αλλάξουμε πρώτα τους εαυτούς μας, σίγουρα δεν θα μπορέσουμε να αλλάξουμε και όλα τα άλλα που μας ενοχλούν στον κόσμο μας. Και νομίζω πως ειδικά σήμερα έχουμε ανάγκη μια τέτοια αλλαγή. Έμιλυ Λουΐζου ΙΒ1
έργο: Φίλιππος Γκλίμπερρυ ΙΒ2
Ό,τι θέλω
18
My world of music It was Friday night in my father’s studio and we were playing music as usual. That day I also had a music lesson. I played the guitar and he played the drums. It was getting late and we couldn’t see well so I had to switch the light on. When I turned it on, I felt something banging on my head, then I tried again and it shocked me. I couldn’t do or feel anything, all my body was numb. I felt as if I were dreaming, it was scary. I remember that I was trying to call my dad. Luckily, my dad was there and he saved me, he pushed me down very quickly because if he hadn’t, he would probably have been electrocuted too. After that, I was really frightened. For five minutes I still couldn’t feel anything. It was the worst thing that had ever happened in my life. Half an hour later my music teacher came. I told him everything that had happened and that I wasn’t in a mood to have a class. He agreed and we sat down on the couch. Then he started talking to me and trying to help me get over it. He said to me that with music you can forget anything and feel happy. Then we started playing music, me, my teacher and my dad. I played with all my heart and I felt sadness and happines at the same time. It was a strange feeling but it was exactly what I needed. The music actually helped a lot and from that day on I face my problems by playing music. I get to another world, in a different dimension and feel I have nothing to worry about. Since that day I’ve learned and felt a lot of things by encountering death. But the best is that I found out that by playing music I can get over anything that troubles me.
Δημήτρης Καλαμαράς Α1
να μοιραστώ
19
Ghost Ghost of aa of Dream Dream
A flash of light, a scream, then nothing. But right now you’re mesmerised, You’re in a forest. Enchanted by the light. It’s misty, dark and quiet. As you go up it gets clearer, brighter. You can feel the ground beneath you, You reach it, you’re beside it. The damp and soft ground. It’s a small, glowing yellow orb.. You start moving. Gliding. Like the moon. There seems to be nothing around you, just trees. But how is it just hanging there, Big, dark, menacing trees. Suspended, immobile in space? You look above you for the first time. You reach out to touch it. The sky is dark, shielded by thick branches, Slowly. But now your eyes are adjusting to the dark. But your hand goes right through it! You can see some sort of glow through the It has no substance, like a ghost. branches. The voice is laughing at you, jeering. A gust of wind blows them apart, You punch the orb angrily, but make no contact. And wisps of light filter down to you. It flickers, and goes white. Its light is failing. And a voice starts to whisper. And you shudder in the air. “Come... Come...”, it invites. Suddenly, you’re frightened. Your feet are lifted off the ground, You try to shake the orb, revive it. As you slowly glide upward. But its light flickers again, then dies out At any other time, you would be thrilled. completely. You’re flying!Then nothing. The world becomes pitch dark, As you feel something heavy hit you. For a second you flail wildly in the air, Then plunge down, into total darkness. No flash of light this time, Just an agonised scream, Then nothing. Sofia Rezenta Voudouroglou Α2
20
[...]
Ό,τι θέλω
Βγήκα στο δρόμο τρέχοντας. Χτύπησα την πόρτα πίσω μου με δύναμη. Σου φώναξα. Άκουσα την πόρτα να
ανοίγει πάλι. Βγήκες έξω. Είχες θυμώσει. Κρατούσες το κολιέ μου που είχα ξεχάσει πάνω στο τραπέζι. Με φώναξες να το πάρω πίσω, δεν ήθελες τίποτα από μένα. Έκανα πως δεν άκουγα. Προχωρούσα μπροστά. Άκουγα τα βήματα σου να με ακολουθούν. Επιτάχυνα. Πέρασα απέναντι. Δεν σε άκουγα πια. Νόμιζα ότι είχες μπει πάλι μέσα ώσπου άκουσα τον θόρυβο: πρώτα τα φρένα να σφυρίζουν, μετά τη φωνή σου, απόμακρη, απότομη, κοφτή. Ένιωσα την καρδιά μου να σφίγγεται. Δεν είχα καταλάβει τι γινόταν. Γύρισα να δω. Εσύ. Κάτω. Εσύ πεσμένη στο δρόμο με τα μάτια κλειστά. Και στα χέρια σου κρατούσες ακόμα το κολιέ μου. Έτρεξα κοντά σου. Έπεσα δίπλα σου χωρίς να σε ακουμπήσω. «Αναπνέει...», ακούω κάποιον να λέει δίπλα μου... Ήταν ερώτηση ή κατάφαση; Δεν κατάλαβα. Αναπνέει; Αναπνέει; Πείτε μου. Σηκώνομαι και αρχίζω να φωνάζω, ένα ασθενοφόρο, κάποιος να καλέσει ένα ασθενοφόρο, προσπαθούν να με ηρεμήσουν, μια κυρία μου λέει ότι το ασθενοφόρο έρχεται και να μην ανησυχώ, όλα θα πάνε καλά. Μα τι λέει; Εσύ είσαι πεσμένη στο δρόμο, τα μάτια σου είναι κλειστά, το κολιέ μου ακόμα στα χέρια σου και δεν ξέρουμε αν αναπνέεις. Και τότε το είδα. Ήταν κόκκινο και παχύ, στην αρχή ήταν απλά μια λεπτή γραμμή μετά μεγάλωνε, το έβλεπα να γίνεται ποτάμι και έτρεχε έτρεχε και εγώ έχανα τη γη κάτω από τα πόδια μου. Αίμα. Τι έκανε εκεί όλο αυτό το αίμα; Κάποιος να κάνει κάτι, δεν μπορώ... δεν γίνεται... Το ασθενοφόρο ήρθε. Ήταν σαν να είχε περάσει ένας αιώνας. Μας απομάκρυναν όλους, σε πήρανε, μα εγώ έμεινα εκεί. Έμεινα εκεί να σκέφτομαι πως, ένα λεπτό αν είχα αργήσει να βγω από το σπίτι, το αυτοκίνητο θα είχε περάσει και εσύ θα ήσουν ακόμα όρθια. Να σκέφτομαι πόσο πολύ σου είχα φωνάξει και πόσο ανούσιος ήταν τελικά ο λόγος. Να σκέφτομαι αν θα σε ξαναδώ... Αν θα μπορέσω να σου πω... συγγνώμη. Αν θα μπορέσω να σου πω... σ’ αγαπώ. Κρατάς ακόμα το κολιέ μου και εγώ κρατώ το χαμόγελο σου στα μάτια μου. Για πάντα . . . Έμιλυ Λουΐζου ΙΒ1
να μοιραστώ ΟΧΙ στη σύγχρονη δουλεία ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ (Δ.Ο.Μ.) ΣΤΟ ΟΑΚΑ 3/4/2012 «Αν είμαστε ενημερωμένοι μπορούμε να δράσουμε...» Με βασικά συνθήματα «Όχι στη σύγχρονη δουλεία» και «Εμπόριο ανθρώπων – Σπάστε την αλυσίδα», πραγματοποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2012 η εκδήλωση κατά της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων (trafficking) στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ του Ο.Α.Κ.Α. Αθλητές, καλλιτέχνες, εθελοντές, αστέρες του ΝΒΑ ένωσαν τις φωνές τους στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.) σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας και την οποία παρακολούθησαν 9.000 μαθητές. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν να ευαισθητοποιηθεί η νεολαία πάνω σε αυτό το θέμα, να ενημερωθούν οι μαθητές για το τι σημαίνει σύγχρονη δουλεία και να γίνει ένα βήμα ώστε κάποια στιγμή να μπει ένα τέλος στο μαρτύριο αυτών των ανθρώπων – θυμάτων των σύγχρονων δουλεμπόρων. Αν και έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια από τότε που καταργήθηκε επίσημα η δουλεία, ακόμα και σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι – ανάμεσά τους οι περισσότερες γυναίκες – ζουν τον εφιάλτη της σύγχρονης δουλείας, που καταρρακώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παραβιάζει βάναυσα τα ανθρώπινα δικαιώματα και υπονομεύει τη διεθνή ασφάλεια και ανάπτυξη. Η οικονομική κρίση, η οποία πλήττει πολλές χώρες, συμβάλλει καθοριστικά στην έξαρση του φαινομένου. Τα οργανωμένα κυκλώματα των δουλεμπόρων δεν λογαριάζουν ούτε σύνορα, ούτε νόμους. Στόχος τους είναι το κέρδος και εμπόρευμά τους ο άνθρωπος. Οι απεγνωσμένοι άνθρωποι που υποφέρουν και προσπαθούν να απελευθερωθούν από την πείνα, τη φτώχεια και τη δυστυχία που εξελίσσονται στο χειρότερο εφιάλτη τους. Αυτούς τους ανθρώπους τους απειλούν, τους κακοποιούν, τους εξαπατούν. Και ακόμα και αν δεν κακοποιούν τα θύματά τους, οι σύγχρονοι δουλέμποροι χειραγωγούν και εξαγοράζουν τη συναίνεσή τους. Ο Δ.Ο.Μ. δραστηριοποιείται σχετικά με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το σεβασμό προς τους μετανάστες και την προώθηση των δικαιωμάτων τους. Οι παρεμβάσεις του Δ.Ο.Μ. κινούνται προς τρεις κατευθύνσεις: α) Δραστηριότητες πρόληψης (εκστρατείες ευαισθητοποίησης, μαζική ενημέρωση, εκπαίδευση στελεχών, έρευνα και συλλογή στοιχείων, εκπαίδευση στην εφαρμογή της νομοθεσίας) β) Άμεση αρωγή (προστασία, στέγαση, παροχή υγειονομικής βοήθειας, νομικές συμβουλές) γ) Εθελοντικός επαναπατρισμός και επανένταξη (παροχή βοήθειας για μετακίνηση, παραλαβή μετά την άφιξη)
έργο: Κατερίνα Αμπατζή IB2
Θάνος Παπαδούδης Α2
21
Ό,τι θέλω
22
Οδεύοντας προς τον κόσμο των ‘μεγάλων’ Όνειρα. Ζωή. Θάνατος. Και μια παράσταση με μοναδικό κριτή τον εαυτό μας. 17 χρόνια. 17 κεράκια και εγώ έτοιμη να τα σβήσω. Ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω ότι σε ένα χρόνο ο αριθμός στην τούρτα θα είναι 18! Πριν σβήσω τα κεράκια, οι φίλες μου μού λένε να μην ξεχάσω να κάνω ευχή! Α βέβαια, η ευχή. Τι εύχεται άραγε ένα 17χρονο κορίτσι... Είναι τόσα πολλά που μου έρχονται στο μυαλό. Άλλα μεγάλα, άλλα μικρά, άλλα απλά, άλλα πιο σύνθετα, όλα όμως σημαντικά για εμένα. Ευχές, επιθυμίες, όνειρα... Και σκέφτεσαι πόσες τούρτες έχεις σβήσει, τόσα χρόνια τώρα, στο ίδιο σπίτι, στο ίδιο τραπέζι. Οι τούρτες αλλάζουν χρόνο με το χρόνο, το νούμερο των κεριών επίσης. Το ίδιο γίνεται και με την κατάσταση γύρω, ο κόσμος αλλάζει. Αλλά μήπως εγώ μένω ίδια; Εγώ κι αν έχω αλλάξει από τότε που έσβηνα την τούρτα τον 10 μου χρόνων! Άραγε κάπως έτσι θα περάσουν τα χρόνια και θα βρεθώ ξαφνικά μπροστά στην τούρτα των 30; Φαντάζομαι ναι... Τα 30 ακούγονται λίγο τρομακτικά.... όχι γιατί θα είσαι μεγάλος, κάθε άλλο, μια χαρά ηλικία είναι ... αλλά γιατί όσο να ‘ναι, στα τριάντα θα έχεις κάνει κάποια πράγματα πια στη ζωή σου, θα έχεις διαλέξει ένα δρόμο και σίγουρα δεν ξέρεις πόσα θα έχουν αλλάξει μέχρι τότε. Είμαι περίεργη να δω ποιος θα είναι αυτός ο δρόμος τελικά, πώς θα είμαι εγώ, πώς θα ζω και πώς θα έχει γίνει και ο κόσμος. Όχι ότι έχει τεράστια σημασία για τώρα, αλλά όπως και να το κάνουμε ο άνθρωπος είναι από τη φύση του πλάσμα περίεργο! Κάνω μια αναδρομή σε αυτά τα 17 χρόνια (με τη βοήθεια και φωτογραφιών!) και από τη μία μου φαίνεται πως ο καιρός περνάει τόσο γρήγορα, αλλά από την άλλη νιώθω να έχουν περάσει και αιώνες από τότε που ήμουν μικρή. Αλλά αν το σκεφτούμε σοβαρά, 17 χρόνια δεν είναι και λίγα, είναι τέλος πάντων μια ηλικία που αλλάζουν πολλά πράγματα. Ως την ηλικία του ορίου θα τη χαρακτήριζα. Γιατί είσαι ακόμα στο όριο, θεωρείσαι ακόμα έφηβος, παιδί, ενώ ένα χρόνο μετά θα λέγεσαι και επισήμως ‘ενήλικας’. Και κάπως έτσι συνειδητοποιείς όχι μόνο ότι μεγάλωσες, αλλά ότι τα πράγματα αρχίζουν να σοβαρεύουν επικίνδυνα. Γιατί πια το σχολείο τελειώνει και καλείσαι να βγεις στον αληθινό κόσμο, να αναθεωρήσεις πολλά πράγματα στη ζωή σου και να πάρεις κάποιες από τις σημαντικότερες αποφάσεις σου από τις οποίες θα κριθούν πολλά. Πρόσφατα, ακούγοντας ένα τραγούδι, συνειδητοποίησα πως ο άνθρωπος είναι ένα ον που γεννιέται για να πεθάνει! Όχι ότι δεν το ήξερα, αλλά ομολογώ πως δεν το είχα ξανασκεφτεί έτσι, τόσο ωμά! Νομίζω πως όλοι μας τείνουμε να το ξεχνάμε λίγο-πολύ αυτό... ή να το προσπερνάμε! Υπάρχουν βέβαια δυο διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης αυτής της πραγματικότητας. Είτε τα βάφουμε όλα μαύρα και παρατάμε τα πάντα με την πρόφαση ότι ‘αφού γεννήθηκα για να πεθάνω, ποιος ο λόγος να παλεύω στη ζωή μου’; Ή μπορούμε να ακολουθήσουμε και τη διαφορετική λογική: αφού είμαι περαστικός στον κόσμο αυτό, πρέπει να αφήσω με κάποιο τρόπο το στίγμα μου, αλλά και να φροντίσω να χαρώ ό,τι μου δίνεται, να ζήσω πραγματικά αυτά που θέλω και να ευχαριστηθώ ό,τι κάνω χωρίς να νοιάζομαι για μικρά και ασήμαντα πράγματα. Ποια από τις δυο λογικές είναι η καλύτερη; Προσωπικά δεν ξέρω! Είναι στιγμές που σκέφτομαι με τον πρώτο τρόπο, ποιος ο λόγος δηλαδή να θυμώνω, να κουράζομαι, να προσπαθώ, αφού στο κάτω κάτω όλα θα τελειώσουν κάποια μέρα; Υπάρχουν, όμως, και οι άλλες στιγμές, κατά τις οποίες λέω πως εντάξει μια ζωή έχω, θα τη ζήσω όπως θέλω εγώ, και δε θα αφήσω κανέναν να με κουράσει με βλακείες. Αλλά πιστεύω πως κατά βάθος οι περισσότεροι δεν φοβόμαστε το θάνατο, αλλά την ιδέα ότι κάποια στιγμή η ζωή μας θα τελειώσει και εμείς δε θα έχουμε προλάβει να κάνουμε όσα σχεδιάζαμε και ονειρευόμασταν! Τουλάχιστον αυτό νομίζω πως φοβάμαι εγώ. Είναι περίεργη η ζωή, αλλά περίεργοι και εμείς.
να μοιραστώ
23
Πάντα σκεφτόμουν τη ζωή σαν μια θεατρική παράσταση, μια παράσταση όμως στην οποία ο ηθοποιός παίζει χωρίς πρόβα. Αλλά και μια παράσταση την οποία παίζουμε για μία και μοναδική φορά. Αυτό είναι και το βασικότερο. Θυμάμαι ότι σε όλες τις θεατρικές παραστάσεις που έχω παίξει μία μόνο φορά, πάντα το άγχος ήταν μεγαλύτερο, το άγχος για να πάνε όλα καλά και να δώσεις τον καλύτερό σου εαυτό. Στην άλλη περίπτωση ξέρεις ότι και κάτι να γίνει λάθος θα το διορθώσεις στην επόμενη παράσταση. Αλλά όταν ξέρεις ότι έχεις μόνο μία ευκαιρία, μία μόνο, τότε η ανάγκη για να πάνε όλα τέλεια είναι μεγαλύτερη! Κάπως έτσι γίνεται, φαντάζομαι, και στην παράσταση που λέγεται Ζωή. Και εδώ το χειρότερο είναι πως ο ηθοποιός δεν έχει κάνει ούτε μία πρόβα, ακόμα πιο δύσκολο να πετύχει δηλαδή την τελειότητα! Όλα γίνονται πάνω στη σκηνή για πρώτη φορά! Όσο τρομακτικό κι αν ακούγεται αυτό έχει και τη μαγεία του. Στο κάτω κάτω ο καλός ηθοποιός εκεί θα φανεί. Και μακάρι όλοι στο τέλος της ‘παράστασής’ μας να μπορέσουμε περήφανα να χειροκροτήσουμε κι εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας! Βέβαια αυτός είναι τελικά και ο σκοπός; Το να πετύχει κάποιος την τελειότητα στη ζωή του; Για κάποιους ίσως... Για μένα πάλι, δεν νομίζω. Ποιο το νόημα να ζήσεις μια ‘τέλεια’ ζωή αν δεν την ευχαριστηθείς εσύ πρώτα από όλα; Αν δεν ζήσεις όσα θες, αν δεν κάνεις και κάποια λάθη; Το ξέρω ότι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούμαστε να ‘ανεβάσουμε’ την παράστασή μας είναι δύσκολες από πολλές πλευρές, και δυστυχώς πολλές φορές με έχει επηρεάσει άσχημα και μένα, αλλά νομίζω ότι όλα είναι θέμα ισορροπίας. Να βρούμε την ισορροπία για το τι είναι η ζωή και για το πόσο θα αφήνουμε τα πράγματα γύρω μας να μας επηρεάζουν, αλλά και για το αν θα αφήσουμε να μας επηρεάζει το γεγονός πως κάποια μέρα όλα θα τελειώσουν για εμάς. Είναι να βρούμε την ισορροπία μεταξύ του ανθρώπου που ζει σαν να είναι αθάνατος και εκείνου που ζει σαν να πρόκειται να πεθάνει την επόμενη μέρα! Ο Shakespeare σε ένα μονόλογο του Macbeth δίνει μια ερμηνεία της ζωής που με εντυπωσιάζει: Life’s but a walking shadow, a poor player That struts and frets his hour upon the stage And then is heard no more. It is a tale Told by an idiot, full of sound and fury Signifying nothing. Macbeth, 5.5.23 W. Shakespeare
Κάπως έτσι λοιπόν ξεκινάω και εγώ, τώρα που οδεύω προς τον κόσμο των μεγάλων, να ανακαλύψω τη μαγεία του να παίζεις σε μια παράσταση για πρώτη και τελευταία φορά χωρίς ούτε μία πρόβα! Όταν η παράσταση τελειώσει, θέλω πρώτα από όλα να αισθανθώ εγώ καλά και μετά όλοι οι ‘θεατές’ μου. Αυτό θέτω ως στόχο μου!
Ίσως τελικά μόνο αν δεχτούμε ότι η ζωή είναι απλώς μια σκιά, κάτι που δεν σημαίνει τίποτα, μπορέσουμε να απαλλαγούμε από το άγχος του να πετύχουμε κάτι μεγάλο στη ζωή. Αρκεί να είμαστε εμείς ευχαριστημένοι με το πώς ζήσαμε και με τις αποφάσεις που πήραμε, χωρίς να σημαίνει αναγκαστικά αυτό ότι δεν κάναμε λάθη ή ότι δεν μετανιώνουμε ίσως για κάτι, αλλά πρέπει τουλάχιστον να μην ντρεπόμαστε για όσα κάναμε. Ό,τι κάναμε το πιστεύαμε και το θέλαμε. Όμως νομίζω πως πάλι άκρη τελείως δε βγάζουμε για το τι είναι ζωή και για το πώς πρέπει να τη ζήσουμε. Ούτε και νομίζω πως θα βγάλουμε ποτέ! Οπότε καλύτερα να το αφήσουμε εδώ γιατί ήδη βλέπω τις ‘τραγικές’ συνήθειες των ενηλίκων να μου χτυπάνε και εμένα την πόρτα! Εκείνοι δεν είναι που πάντα με λόγια και λογική προσπαθούν να εξηγήσουν τα πάντα; Αν όμως γνωρίζαμε συγκεκριμένα τι είναι ζωή, θα ξέραμε και ακριβώς τι να κάνουμε με αυτή. Γι’ αυτό ο καθένας μας ξεχωριστά είναι υπεύθυνος να χρησιμοποιήσει και να διαχειριστεί όπως κρίνει καλύτερα αυτό που λέγεται ζωή!
ουΐζου
Έμιλυ Λ
ΙΒ1
24
Ό,τι θέλω
www.moraitis-school.com Πανηγύρι 2012
να μοιραστώ
25
Έκθεση με... « Ελπίδ α »
Π
αρακινούμενοι από τη δυσμενή κατάσταση που επικρατεί σε πολλούς βασικούς τομείς στην κοινωνία μας, όπως η οικονομία, η υγεία και η υψηλή ανεργία των νέων καθώς και από τα καθημερινά ερεθίσματα που λαμβάνουμε από το σχολικό μας περιβάλλον, θελήσαμε να φέρουμε εις πέρας μια πρωτοβουλία, η οποία θα συνέβαλλε, έστω και λίγο, στην ανακούφιση νέων ανθρώπων. Αποτέλεσμα αυτού είναι η έκθεση ζωγραφικής, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Σχολή Μωραΐτη στις 27-29 Απριλίου, έχοντας ως απώτερο σκοπό την προβολή νέων καλλιτεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) για την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας καθώς και την ενίσχυση του αξιοθαύμαστου έργου που συντελείται από τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με καρκίνο ΕΛΠΙΔΑ. Έτσι, μέρος των εσόδων της διοργάνωσης διατέθηκε στους νέους καλλιτέχνες και ένα άλλο στο Ίδρυμα ΕΛΠΙΔΑ για την ενίσχυση του αξιόλογου έργου που επιτελεί σε καθημερινή βάση. Αυτή η πρωτοβουλία δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την υποστήριξη και βοήθεια της Διεύθυνσης, η οποία από την αρχή αγκάλιασε τη φιλόδοξη αυτή ιδέα, των καθηγητών του Σχολείου και των γενναιόδωρων χορηγών μας, οι οποίοι απλόχερα μας ενίσχυσαν.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ! Αλέξανδρος Κάμπης Α1 Γιάννης Νικητέας Α1 Ιωάννης Γιαννακούλης Α5
26
«Απλά Περίπλοκος»
Βγήκαμε κ
του Τόμας Μπέρνχαρντ
Μια Τρίτη του Ιανουαρίου κατάφερα να πάω επιτέλους και να παρακολουθήσω το μονόλογο του Τόμας Μπέρνχαρντ «Απλά Περίπλοκος» με τον Γιώργο Κιμούλη. Εδώ και αρκετό καιρό το έλεγα, αλλά πάντα κάτι τύχαινε. Όμως μόλις μία εβδομάδα πριν την τελευταία παράσταση, βρήκα την ευκαιρία. Ήδη από νωρίς είχε πολύ κόσμο έξω από το Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν στην οδό Πεσμαζόγλου. Κόσμος χαρούμενος που λίγο αργότερα γέμισε το μικρό θέατρο και που έγινε μάρτυρας μιας πρωτοφανούς εξομολόγησης. Το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και τα πρόσωπα που εμφανίζονται είναι μόνο δύο. Ο βασικός χαρακτήρας είναι ένας ηλικιωμένος και παλιός γνωστός ηθοποιός που, όμως, τώρα έχει κλειστεί στον εαυτό του και έχει ακολουθήσει το δρόμο της μοναξιάς. Ο μοναδικός άνθρωπος που τον επισκέπτεται είναι ένα μικρό κορίτσι, η Κατερίνα, μόλις 10 χρονών, η οποία κάθε Δεύτερα πάει γάλα στο «γέρο κύριο του υπογείου». Εκτός, όμως, από εκείνη, κανένας άλλος δεν έρχεται να τον δει. Κανένας δεν του τηλεφωνεί, δεν του γράφει... Κάθε γέφυρα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο έχει κοπεί εδώ και αρκετό καιρό...
Μιλώντας για τη ζωή του, ο γέρος ηθοποιός λέει ταυτόχρονα και πολλές αλήθειες, αλήθειες για τη ζωή, πράγματα που ισχύουν για όλους μας. Χωρίς να είσαι σίγουρος πότε και αν απευθύνεται σε σένα προσωπικά και πότε στον εαυτό του, νιώθεις τη βαθιά του στενοχώρια για το πώς έχει αλλάξει η ζωή σήμερα. Κατηγορεί τους νέους που συνεχώς βιάζονται, τρέχουν, δεν στέκονται να σκεφτούν, να θαυμάσουν το δώρο της ζωής, αλλά καταφέρνουν να χάσουν αυτή τη μαγεία. Εκδηλώνει το θυμό του για την εγωιστική ζωή που ζούμε όλοι. «Υπάρχουμε μόνο όταν είμαστε το κέντρο του κόσμου», λέει με πικρία. Και τελικά δίκιο δεν έχει; Θυμάται τις παλιές ένδοξες εποχές του, τότε που ήταν διάσημος και μεγάλος ηθοποιός. Διηγείται ιστορίες από το θέατρο, από παραστάσεις που τον σημάδεψαν, όπως ο «Ριχάρδος ο Γ’», ο οποίος αν και δεν είχε εμπορική επιτυχία, για εκείνον η συναισθηματική αξία αυτής της παράστασης ήταν πολύ μεγάλη. Αναφέρεται και στην προσωπική του ζωή: στη γυναίκα του, στο πώς την παντρεύτηκε, πώς ζούσαν μαζί και πώς άλλαξε η ζωή του μετά το θάνατό της. Παρακολουθώντας τη μοναχική ζωή αυτού του άλλοτε μεγάλου ηθοποιού, για λίγο περισσότερο από μία ώρα, ο θεατής φεύγει με ανάμεικτα συναισθήματα. Δε σας κρύβω ότι στο τέλος αισθάνθηκα λύπη και συμπόνια για τον ηλικιωμένο κύριο.
αι είδαμε Όλη αυτή η εξομολόγηση και η αναδρομή στο παρελθόν καθιστούν ακόμα πιο έντονη τη σημερινή του κατάσταση: τώρα είναι μόνος, έρημος, σε ένα υπόγειο όπου μετά βίας μπαίνει λίγο φως και με μόνη συντροφιά του το στέμμα του από τον «Ριχάρδο τον Γ΄» και ... τα ποντίκια. Όπως και ο ίδιος λέει χιουμοριστικά, τα ποντίκια, με το συνεχή θόρυβο που κάνουν μέσα από τους τοίχους και τα πατώματα, είναι τα μόνα που του έχουν μείνει τώρα. Όλοι οι άλλοι έχουν φύγει, τον εγκατέλειψαν. Και επανέρχεται, έτσι, το θέμα της μοναξιάς... Πώς δηλαδή ένας άνθρωπος που έχει ζήσει σε όλη του ζωή κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, αναγκάζεται ή επιλέγει να μείνει και να πεθάνει τελείως μόνος του; Μπορούμε παρ’ όλα αυτά να δούμε πόσο πολλή ανάγκη έχει ο ηλικιώμενος αυτός κύριος την επαφή με άλλους ανθρώπους. Όταν τον επισκέπτεται το μικρό κορίτσι για να του φέρει το γάλα που έχει ζητήσει, φαίνεται πως έστω και αυτή η ολιγόλεπτη συνάντηση και συνομιλία με το συγκεκριμένο κοριτσάκι του δίνει μεγάλη χαρά. Το παραδέχεται μάλιστα και ο ίδιος, λέγοντάς της πως το γάλα το σιχαίνεται, αλλά δεν το λέει σε κανέναν μόνο και μόνο γιατί του αρέσει η επίσκεψή της κάθε Δευτέρα· την έχει ανάγκη... Επιπλέον, το κείμενο του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε μετάφραση του ίδιου του Γιώργου Κιμούλη, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και για τους ηθοποιούςθεατές. Αναλύει και σχολιάζει εύστοχα την ιδιοσυγκρασία των ηθοποιών, τον τρόπο που θέλουν οι άλλοι να τους βλέπουν και να τους αντιμετωπίζουν και, τέλος, τις ιδιαιτερότητες και τις αδυναμίες που έχουν ως άνθρωποι.
27
Το πιο εντυπωσιακό, παρ΄όλα αυτά, είναι ότι στη σκηνή ο θεατής βλέπει έναν πραγματικό 90χρονο γέρο άνθρωπο! Είχα δει τον Κιμούλη και σε προηγούμενες παραστάσεις του και πάντα μου άρεσε, έβρισκα ότι έχει κάτι ιδιαίτερο. Αυτή τη φορά, όμως, πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Γιατί δεν ήταν μόνο το μακιγιάζ και όλη η μεταμφίεση, αλλά πολύ περισσότερο ήταν ότι έβλεπες πως πραγμτικά είχε «μεταμορφωθεί» με όλο του το είναι σε εκείνον τον ηλικιωμένο ηθοποιό. Δεν έπαιζε τον γέρο. Ήταν! Η στάση του σώματος, η φωνή, οι κινήσεις των χεριών του, το αργό και βαρύ περπάτημα ήταν όλα στοιχεία που θα μπορούσαν να ξεγελάσουν τον οποιοδήποτε. Πραγματικά, χρειάζεται πολλή δύναμη κάτι τέτοιο και του αναγνωρίζω πως ήταν απλά συγκλονιστικός! Σίγουρα νιώθω τυχερή που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω αυτή τη μοναδική παράσταση. Γιατί πέρα από το εξαιρετικό κείμενο, που σου δημιουργεί δεκάδες ερωτήματα και σκέψεις, πέρα από την πολύ καλή σκηνοθεσία και το όλο στήσιμο που κατάφερνε να σου μεταφέρει απόλυτα το σκούρο και βαρύ περιβάλλον αυτού του ανθρώπου, φεύγοντας από το θέατρο κρατάς την εικόνα αυτής της εξαθλίωσης: αυτού του ανθρώπου, που είναι καθισμένος στην καρέκλα του, μονολογεί και αναζητάει την ευτυχία των περασμένων μεγαλείων του. Και συ αναρωτιέσαι μαζί του για το μέλλον που θα έρθει.
Έμιλυ Λουίζου ΙΒ1
28
«Ο Πατέρας»
του Α. Στρίντμπεργκ
Όταν η φιλόλογος της τάξης μας κα Μόλαρη επέλεξε τον «Πατέρα» για το μάθημα της Λογοτεχνίας, ήρθε πάλι στο νου μου ο κεντρικός πυρήνας πολλών έργων του Στρίντμπεργκ: η ανειρήνευτη πάλη και η αναμέτρηση των φύλων, του άντρα και της γυναίκας. Ο Σουηδός θεατρικός συγγραφέας, που θεωρείται ο πατέρας του σύγχρονου θεάτρου (κατά τον Ευγένιο Ο’ Νηλ) έχει φέτος την τιμητική του: συμπληρώνονται εκατό χρόνια από το θάνατό του. Γι΄ αυτό δύο ελληνικές θεατρικές σκηνές ανεβάζουν έργα του: στο θέατρο «Άλμα» Ο Χορός του Θανάτου και στο «Βαφείο» Ο Πατέρας. Ο ίλαρχος (αξιωματικός του ιππικού)΄Αντολφ είναι παντρεμένος είκοσι χρόνια με τη Λάουρα. Η σχέση του ανδρόγυνου φθείρεται με το χρόνο. Έχουν μία κόρη, τη δεκαεφτάχρονη Βέρθα. Ο καθένας από τους δύο συζύγους τη θέλει μόνο δική του, να την κατευθύνει και να την εξουσιάζει. Ο πατέρας της πιστεύει πως η κόρη τους πρέπει να φύγει από το σπίτι και να πάει να σπουδάσει στην πρωτεύουσα. Η μητέρα, όμως, διαφωνεί και θέλει την κόρη τους κοντά της. Αυτή είναι η αφορμή για να ξεσπάσει η σύγκρουση για την επικράτηση. Η μητέρα, προκειμένου να φθείρει τον αντίπαλο σύζυγό της, γίνεται αδίστακτη και επιδιώκει με κάθε μέσο την εξόντωσή του. Έτσι αρχίζει η μονομαχία: σκληρή και ανελέητη, με δύναμη και πάθος. Του υποβάλλει συνεχώς την ιδέα ότι μπορεί και να μην είναι αυτός ο πατέρας της. Αυτή η αμφιβολία αρχίζει να τον βασανίζει. Ο ίλαρχος αναφέρεται και στα λόγια του Τηλέμαχου προς τον Μέντη: «Γιος του (του Οδυσσέα) πως είμαι η μάνα μου μού λέει, μα εγώ δεν ξέρω / γιατί κανείς τη φύτρα του δεν τη γνωρίζει ο ίδιος» (α 215-16).
Βγήκαμε κ Η μητέρα θέλει να εκμεταλλευτεί το νόμο που της δίνει τη δυνατότητα να πάρει την επιμέλεια της κόρης σε περίπτωση που αποδείξει τη διανοητική ανεπάρκεια του πατέρα, έχοντας ως σύμμαχό της το δόλο. Η κρίση του πατέρα καθοδηγείται έντεχνα από τη μητέρα και φτάνει στα άκρα. Ο πατέρας αμφισβητεί την πατρότητα της κόρης του, εγκλωβίζεται στις δηλητηριώδεις αμφιβολίες του σε σημείο παράνοιας και στο τέλος πεθαίνει. Ο Πατέρας είναι μια τραγωδία, ένα οικογενειακό δράμα. Πραγματεύεται την αμφισβήτηση της πατρότητας. Ο Στρίντμπεργκ αντιτίθεται στον αγώνα χειραφέτησης των γυναικών, πιστεύει στην ανωτερότητα του άντρα και στο δικαίωμα κυριαρχίας του στην οικογένεια. Τα έργα του είναι αριστουργήματα ψυχολογικής ανάλυσης. Για να τα καταλάβει όμως και να τα εκτιμήσει κανείς πρέπει να έχει υπόψη του τις προσωπικές του εμπειρίες και την πνευματική του εξέλιξη. Έζησε μια ταραγμένη ζωή και ως παιδί και ως ενήλικας. Είναι το τέταρτο παιδί από τα έντεκα της οικογένειας. Ο πατέρας του παντρεύεται τη μητέρα του, η οποία ήταν παραδουλεύτρα της οικογένειας. Η μητέρα του, όμως, πεθαίνει στα δεκατρία του χρόνια και ο πατέρας ξαναπαντρεύεται την γκουβερνάντα των παιδιών του. Μεγαλώνει μέσα σε στερήσεις και καταπίεση από τη μητριά του. Γίνεται υπερευαίσθητος, αντιδραστικός, οξύθυμος και καχύποπτος. Από τα πικρά αυτά βιώματα της παιδικής του ηλικίας δεν θα κατορθώσει να απαλλαγεί «ο γιος της δούλας» (αυτοβιογραφικό θεατρικό του έργο). Παντρεύτηκε τρεις φορές και, όπως λέει ο ίδιος, «είμαι μισογύνης μόνο στη θεωρία», «νιώθω μια έντρομη έλξη για το αντίθετο φύλο». Για τον Πατέρα ο Γάλλος μυθιστοριογράφος Εμίλ Ζολά θα γράψει σε επιστολή του προς τον Στρίντμπεργκ: «Το έργο σας ‘‘Ο Πατέρας’’ είναι από τα σπάνια δραματικά έργα που με συγκίνησαν βαθύτατα». Τους κεντρικούς ρόλους ερμηνεύουν θαυμάσια οι ηθοποιοί Μαρία Σκούπα και Γιάννης Βούρος (απόφοιτος της Σχολής Μωραΐτη) που έχει επίσης και την ευθύνη για τη σκηνοθεσία του έργου.
Θάνος Παπαδούδης Α2
αι είδαμε
29
«Απατεώνες και Gentlemen»
Βράδυ Παρασκευής 30 Μαρτίου και το Παλλάς δεν θυμίζει Ελλάδα του 2012, αλλά μια άλλη εποχή παλιότερη, πιο χαρούμενη, πιο πλούσια και ζωντανή. Απ’ έξω πολύς κόσμος μαζεμένος περιμένει να περάσει ένα βράδυ γέλιου και ξεγνοιασιάς με τα πρόσωπα που αγαπά. Το θεατρικό που κάνει πρεμιέρα σήμερα είναι η κωμωδία του Φρανκ Οζ «Dirty rotten scoundrels», σε ελληνική απόδοση «Απατεώνες και Gentlemen», την οποία φέτος σκηνοθετούν από κοινού ο Γιάννης Μπέζος και ο Πέτρος Φιλιππίδης. Ο κόσμος έχει βάλει τα καλά του, άντρες με κοστούμια και καπέλα παραλίας κόβουν τα εισιτήρια και το μπαρ αδειάζει. Ύστερα από είκοσι λεπτά καθυστέρησης όλα είναι έτοιμα. Το τρίτο κουδούνι χτυπά και η αυλαία ανοίγει. Το θέατρο γεμίζει ζωή, χορευτές από παντού αρχίζουν να χορεύουν και μόλις τελειώνει το τραγούδι τους, ο Γιάννης Μπέζος εμφανίζεται στη σκηνή. Χειροκροτήματα ξεσπούν και έτσι μια απολαυστική ιστορία ξεκινά. Ο Γιάννης Μπέζος και ο Πέτρος Φιλιππίδης υποδύονται δυο τόσο όμοιους, αλλά ταυτόχρονα και τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες, τους Λορενς Τζέιμσον και Φρέντυ Μπένσον, δύο απατεώνες και τζέντλεμεν. Ο Λόρενς και ο Φρέντυ έρχονται αντιμέτωποι όταν ένα στοίχημα για μια γυναίκα τους προκαλεί να καταστρώσουν τα πιο έξυπνα σχέδια για να την κατακτήσουν. Τα σκηνικά, το γέλιο και οι ανατροπές είναι κύρια χαρακτηριστικά της παράστασης που μένουν σε όλους αξέχαστα.
νη Μπέζο
Η σύντομη συνομιλία μου με τον Γιάν
Πώς αισθάνεσθε όταν παίζετε κάθε βράδυ τον ίδιο ρόλο; Διαφοροποιείται ο τρόπος ερμηνείας ανάλογα με τους θεατές; Φυσικά, αυτή είναι και η γοητεία της δουλειάς μας. Αν θέλει κάποιος να γίνει ηθοποιός, τι άλλο χρειάζεται εκτός από ταλέντο; Μεγάλο πάθος και ακόμα περισσότερο εργατικότητα. Και παιδεία, θεωρητικό υπόβαθρο. Ποιό είναι πιο δύσκολο: η κωμωδία ή το δράμα; Ο κόσμος γελάει ή κλαίει πιο εύκολα; Στο θέατρο δεν υπάρχει εύκολο και δύσκολο, είναι όλα δύσκολα. Ωστόσο, ο άνθρωπος από τη φύση του κλαίει πιο εύκολα. Ένας ηθοποιός αισθάνεται πιο πλήρης όταν κάνει θέατρο; Ένας ηθοποιός που σέβεται τον εαυτό του δεν είναι, δεν αισθάνεται ποτέ πλήρης. Με τον καιρό, όσο περισσότερους καινούργιους ρόλους παίζετε, τόσο καλύτερος ηθοποιός γίνεστε, όπως το παλιό κρασί που γίνεται όλο και καλύτερο; Θεωρώ ότι ο εαυτός μου έχει πιο πολύ ενδιαφέρον από τα κρασιά! Έχει τύχει να ξεχάσετε τα λόγια σας στη σκηνή; Πώς το αντιμετωπίσατε; Δεν φαίνεται ποτέ γιατί κανείς από τους θεατές δεν ξέρει τί πρόκειται να πω στη σκηνή...
Έλυα Τσουβελεκάκη Α1
30
«Ο Ηλίθιος»
Βγήκαμε κ
του Φ. Ντοστογέφσκι
Το πολυδιαβασμένο και πολυσυζητημένο έργο του Φιοντόρ Ντοστογέφσκι είχε ανέβει το 2007 στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού. Η επιτυχία της παράστασης ήταν πολύ μεγάλη, τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, ο Στάθης Λιβαθινός ανεβάζει ξανά τον «Ηλίθιο» στο θέατρο Ακροπόλ, κρατώντας το βασικό κορμό του θιάσου και εμπλουτίζοντάς τον με νέους ηθοποιούς, επιτυγχάνοντας όμως το ίδιο μαγευτικό αποτέλεσμα.
Μαθαίνοντας για το ανέβασμα της παράστασης, μια και δεν την είχα δει το 2007, μου τράβηξε αμέσως το ενδιαφέρον. Επιπλέον, το γεγονός ότι η διάρκειά της είναι έξι ώρες μου κίνησε την περιέργεια σε πολύ μεγάλο βαθμό! Τις μέρες μετά την πρεμιέρα και μέχρι να φτάσει η στιγμή να πάω στο θέατρο, τα σχόλια που άκουγα από τους γύρω μου αλλά και από κριτικές που διάβαζα ήταν αποθεωτικά! Μια γλυκιά αναμονή και ανυπομονησία άρχισε να με γεμίζει καθώς περίμενα τις μέρες για να ανακαλύψω- ιδίοις όμμασι- αυτό που μου περιέγραφαν όλοι ενθουσιασμένοι! «Ο Ηλίθιος», γραμμένος το 1869, αποτελεί ένα από τα πολύ σημαντικά έργα του Ρώσου συγγραφέα αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στο έργο του ο Ντοστογέφσκι πραγματεύεται το πώς ένας αθώος και αγαθός άνθρωπος με ένα πρόβλημα υγείας, επιστρέφοντας στην πατρίδα του μετά από πολλά χρόνια γνωρίζει την αλλοτρίωση του περιβάλλοντος αυτού. Μέσα από μια σειρά γεγονότων και εξελίξεων οι συνέπειες είναι δραματικές τόσο για τον ίδιο όσο και για τους γύρω του. Αυτός είναι και ο «ηλίθιος» του τίτλου, αφού όλοι τον κοροϊδεύουν και τον χλευάζουν θεωρώντας τον «ηλίθιο» εξαιτίας του ιδιόρρυθμου χαρακτήρα του, ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που πραγματικά αντιλαμβάνονται την αλήθεια και τη σοφία του. Όπως λέει και ο Στάθης Λιβαθινός, το ανέβασμα του έργου αυτού μετά από πέντε χρόνια ήταν «η βαθύτερη ανάγκη, δική μου αλλά και της ομάδας: να παρακολουθήσουμε ξανά την τραγική περιπέτεια ενός αθώου ανθρώπου μέσα στη δίνη της σύγχρονης ζωής, να ξαναδούμε με πιο ώριμο βλέμμα το αριστούργημα του Φ. Μ. Ντοστογέφσκι». Ενώ, όπως δήλωνε ο σκηνοθέτης το 2007: «Ο “Ηλίθιος” εκπροσωπεί την παιδική πίστη, την καθαρότητα στη σκέψη, την καθαρότητα στην ψυχή, την ομορφιά». Γι’ αυτό και σήμερα, σε μια εποχή που τείνουμε να χάσουμε την καθαρότητα αυτή, ο “Ηλίθιος” είναι πιο επίκαιρος από ποτέ!
αι είδαμε Η παράσταση, ακόμα και πριν ξεκινήσει, καταφέρνει να σου μεταδώσει την ατμόσφαιρα αυτή της άλλης εποχής. Μπαίνοντας στην αίθουσα του θεάτρου βλέπεις το πολύ όμορφο σκηνικό που αποπνέει κάτι έντονο και μυστηριώδες, ενώ στο βάθος της σκηνής, διακρίνεις κάποιους ηθοποιούς να συνομιλούν αγνοώντας τους θεατές που παίρνουν θέση. Και η αλήθεια είναι ότι η πρώτη εικόνα που σου δημιουργείται είναι τόσο θετική που ανυπομονείς να ξεκινήσει η παράσταση.
31
Η παράσταση αρχίζει λοιπόν και οι ηθοποιοί, βρισκόμενοι στο βάθος της σκηνής, ξεκινούν διαβάζοντας τον τίτλο και τον συγγραφέα του έργου. Στα πρώτα λεπτά ξεκινά μια αφήγηση, κατά την οποία οι ηθοποιοί διαβάζουν το μυθιστόρημα και μεταφέρουν το κοινό πίσω, στην εποχή του Ντοστογέφσκι. Σταδιακά η παράσταση αποκτά κανονικούς ρυθμούς και οι ηθοποιοί ‘μπαίνουν’ στους ρόλους τους, παρόλο που το τέχνασμα της αφήγησης θα χρησιμοποιηθεί επιτυχώς και στην πορεία του έργου. Με εύστοχες εναλλαγές, καταπληκτικούς φωτισμούς, δυνατές εικόνες και ερμηνείες, πολύ όμορφη μουσική και το υπέροχο σκηνικό στο βάθος ο θεατής πολύ γρήγορα βρίσκεται μαγεμένος από έναν άλλο κόσμο. Πολύ βασικό για το εξαιρετικό αποτέλεσμα είναι φυσικά και η χημεία των ηθοποιών, η οποία ανεβάζει το ρυθμό και την ένταση της παράστασης. Όλοι οι ηθοποιοί -οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν συμμετάσχει και στο προηγούμενο ανέβασμα του έργου- σου μετέδιδαν μια απίστευτη ενέργεια. Ζούσαν αυτό που γινόταν.
Ο Βασίλης Ανδρέου ήταν εξαιρετικός στο ρόλο του «ηλίθιου» Πρίγκιπα Μίσκιν, ενώ η Μαρία Ναυπλιώτου απλώς σε καθήλωνε με την εντυπωσιακή παρουσία της ως femme fatale Ναστάσια Φιλίποβνα. Ξεχώρισε επίσης ο Δημήτρης Ήμελλος στο ρόλο του Ραγκόζιν, του κακού της υπόθεσης. Όλος όμως ο 19μελής θίασος κατάφερε να φέρει σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο αυτό το δύσκολο εγχείρημα! Θαύμασα όμως για δεύτερη συνεχόμενη φορά μετά τον «Ερωτόκριτο» τον Στάθη Λιβαθινό. Το να επιχειρήσεις να μεταφέρεις στο θέατρο ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και μάλιστα σε μια παράσταση έξι ωρών, συντονίζοντας έναν τόσο μεγάλο θίασο, σίγουρα χρειάζεται δύναμη και αντοχή! Πιστεύω όμως πως κατάφερε με το παραπάνω να επιτύχει αυτό το στόχο και να δημιουργήσει κάτι που σίγουρα ξεχώρισε και έλαμψε ως μια από τις καλύτερες δουλειές μέσα σε αυτόν τον χειμώνα των μετρίων παραστάσεων! Κλείνοντας, αναμφισβήτητα η παράσταση αυτή είναι ένας άθλος για τους ηθοποιούς και μια πολύ καλή εμπειρία για τους θεατές. Μπορεί η μεγάλη της διάρκεια να λειτουργήσει αποτρεπτικά για κάποιους (αν και υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τα δύο μέρη σε δύο διαφορετικές μέρες), όμως για μένα ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη διότι -μετά από αρκετές παραστάσεις που έχω παρακολουθήσει φέτος και που δεν μου είπαν απολύτως τίποτα- «ο Ηλίθιος» μου θύμισε πως όταν υπάρχει θέληση, ταλέντο και σκληρή δουλειά μπορούν να γίνουν θαύματα!
Έμιλυ Λουίζου ΙΒ1