Hageland Wandelland 2011 by Toerisme Vlaanderen

maGaZine ontdeK het haGeLand â&#x20AC;&#x2DC;11

speel het Hageland Ganzenbord romantisch ďŹ etsen in Hagelands Haspengouw ontdek de beste Belgische wijn Wandelen, wandelen, wandelen... dossier 48 u in het haGeLand met ronny mosuse en vrienden

het BourGondisch KaraKter is hier nooit ver WeG

1 I Hageland

Hageland I 2

MAGAZINE ONTDEK HET HAGELAND ‘11

Speel het Hageland Ganzenbord Romantisch fietsen in Hagelands Haspengouw Ontdek de beste Belgische wijn Wandelen, wandelen, wandelen... DOSSIER 48 U IN HET HAGELAND MET RONNY MOSUSE EN VRIENDEN

HET BOURGONDISCH KARAKTER IS HIER NOOIT VER WEG

Het hartelijk Hageland 1 I Hageland

Toegegeven, Ronny Mosuse woont in de Groene Gordel en moest dus van niet al te ver komen. Dat maakt het eigenlijk nog straffer dat hij kiest voor het Hageland om er een weekendje tussenuit te gaan met zijn beste vrienden. Het wordt dan ook een superweekend. De vrienden snorren met de scooter door het landelijke landschap, over smalle baantjes en door mooie holle wegen naar het machtige Kasteel van Horst, het historische en groene Zoutleeuw, om tenslotte halt te houden in bierdorp Hoegaarden. Er wacht hen een hoogst origineel gastenverblijf, lekkere streekgerechten en - jawel - een avondje doorzakken. Als je zonder kinderen op weg bent, kan er al wat meer en dan ben je in het gulle en hartelijke Hageland aan het juiste adres. Volg hun belevenissen op de voet! Wat kan je nog verwachten in dit Hageland Magazine? Een verrassende kennismaking met de verscheidenheid van de regio. Wist je bijvoorbeeld dat het Hageland de Belgische wijnstreek bij uitstek is? De beste wijn van het land wordt hier gemaakt en dat zeggen wij niet alleen. De wijndruiven gedijen goed op de heuvelflanken van ijzerzandsteen die de zee hier miljoenen jaren geleden naliet. Al sinds de middeleeuwen maken de Hagelanders wijn. Vraag maar aan Keizer Karel. Werp samen met ons een blik op de zalige stadjes van het Hageland. Je vindt er zeker een origineel slaapadres, of kies na een dag fietsen of wandelen voor een nacht op de boerderij of een andere landelijke B&B. In de handige, uitneembare middenkatern vind je trouwens enkele wandelen fietssuggesties waar je meteen mee op weg kan. Ontdek onderweg de mooiste landschappen, verstilde dorpjes, charmante wegeltjes en prachtige groene plekjes. Enthousiaste natuurbeheerders en gidsen vertellen je graag alles over dat Hagelands groen. Het Hageland is stilzitten en genieten, maar evengoed voluit sporten en spartelen. Kinderen kunnen eindeloos ravotten – speel het Hageland Bordspel! – en mountainbikers vinden op de hellingen en in de bossen een gedroomd parcours. Je kan ook zwemmen in openlucht, aan outdoor fitness doen, galopperen, noem maar op. En er is meer, veel meer te ontdekken in het Hageland. Dit magazine is een summiere kennismaking met deze prachtige streek. Laat je inspireren voor een daguitstap, een weekend of langer. In het Hageland wacht je altijd een warm welkom! Marc Florquin Voorzitter TRAP Hageland Monique Swinnen Voorzitter Toerisme Vlaams-Brabant

Dit magazine is een initiatief van Toerisme Vlaams-Brabant vzw / januari 2011. Concept en coördinatie: Gonda Craeninckx / Vormgeving: Kris Smets / Copywriting: Bart Claes. Foto’s: © Toerisme Vlaams-Brabant, Lander Loeckx, Dominic Verhulst, Stefan Dewickere, Harrie Spelmans, Daniël Rys, Rudy Engels, Theo Peeters, Laurens Lambrecht, Luc Collet, vzw Streekproducten Vlaams-Brabant, Provincie VlaamsBrabant, Edison, Toerisme Leuven, Marco Mertens, Dienst Toerisme Tienen, Dienst Toerisme Landen, Tuinen van Hoegaarden, VTM, VRT, Bart Musschoot, Clickshot Aarschot, Toerisme Tervuren - Correcties: Annie Vanderbiest - Cartografie: Els Ruppol, Aquaterra - Druk: Corelio Printing - Wettelijk depot: D/2010/4058/08 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens. V.u. Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven, ondernemingsnummer: 0422.667.404, T 016-26 76 20, toerisme@vlaamsbrabant.be, www.toerismevlaamsbrabant.be

www.hageland.be 3 I Hageland

INHOUD

HAGELAND TIPS & KALENDER 2011

DOSSIER: 48U MET RONNY MOSUSE

P17

MIDDELEEUWS LANDEN HERLEEFT

P18

DE BASILIEK VOORBIJ

P20

4X WANDELEN IN HET HAGELAND

P21

DIEST, EEN SMAAKVOLLE STAD

P22

HAGELAND, WIJNLAND

P24

PROEF HOEGAARDEN

P25

UITNEEMBARE KAARTJES

P29

OP BEZOEK IN LEUVEN

P30

L’AMOUR À BICYCLETTE

P33

BESTE BUUR GROENE GORDEL

P34

GANZENBORD

P37

HERADEM: GROEN HAGELAND

P40

FIETSEN MET GALLO-ROMEINEN

P41

GEHEIME PLEKKEN

P42

SPORTIEF HAGELAND

P44

ALTIJD EEN WARM WELKOM

P46

AARSCHOT EN ZIJN MOLENS

P47

DIENSTEN EN PUBLICATIES

Het Bourgondisch karakter is nooit ver weg Muzikant Ronny Mosuse kiest voor het Hageland voor een weekendje weg met zijn beste vrienden. We volgen Ronny, Kathryn, Aram, Iris, Nik en Barbara op de voet terwijl ze zich laten verbazen door de streek. Het wordt een ontdekkingsreis met Bourgondische allures, ridderlijke verhalen en een verrassende scootertocht. Kortom, echt genieten onder vrienden.

Het is al laat op de avond als Ronny Mosuse de poort van Bed & Breakfast l’ Epicurie binnen rijdt, gevolgd door vrienden Aram en Nik. ‘Man, dit is hier echt het einde van de wereld’, lacht de muzikant als hij uit de wagen stapt. ‘Amper te geloven dat ik nog in dezelfde provincie ben.’ Ronny woont aan de andere kant van Vlaams-Brabant, op de grens met Antwerpen. Nu is hij in Outgaarden beland, een deelgemeente van Hoegaarden en een mooi, landelijk dorp met amper enkele honderden inwoners. Rond het dorp zijn er niets dan velden en een fraai, glooiend landschap. ‘Ik dacht dat ik de streek wel kende. Mijn vriendin Kathryn is afkomstig van Holsbeek. Maar in dit stukje Hageland ben ik nog nooit geweest.’ Hoog tijd om het te ontdekken! Jan Vaes heet zijn gasten welkom. Hij legde hart en ziel in zijn B&B. De eeuwenoude vierkantshoeve is een voormalige moutbranderij. Jan bouwde de stallen om tot een warm gastenverblijf met vijf kamers en een ontbijtruimte. ‘Geen vrouwen erbij?’, vraagt Jan. ‘Wij verzorgen met plezier de voorwacht’, knipoogt Ronny. ‘De vrouwen volgen morgen als de kinderen bij de grootouders zijn.’ Klinken op het Hageland in de Gempemolen Hageland I 8

Terug naar de Middeleeuwen in Zoutleeuw

Ronny kiest voor het Hageland voor een weekendje weg met zijn beste vrienden. Het wordt een ontdekkingsreis met Bourgondische allures...

4x wandelen in het Hageland LANdScHAPS WANdeLING

PePIjN

WANdeLING

Hageland

handIge uItneembare gIds

2x wandelen 2x fIetsen Met deze handige, uitneembare katern kan je meteen zelf op ontdekking in het Hageland. Met de fiets of te voet, aan jou de keuze. Het Boomgaardenwandelpad en de Vallei van de Drie Beken zijn bewegwijzerd. De Jack-Oproute en de Vinneroute volgen de knooppunten van het fietsnetwerk. En nu, op weg!

EEn rijkE natuur

HEt vErlEdEn van landEn

Kies uit drie routes van drie, zeven of tien kilometer in de vallei van de Tieltse Motte. Het beekje kronkelt zich door een vochtig, groen landschap. De wandelingen vertrekken aan Huize Hageland, een mooie, voormalige pastorie. Op de top van de Blereberg vind je een uitkijktoren. Bij mooi en helder weer heb je er een prachtig zicht over de heuvels en de valleien.

Start aan de archeologische site Sinte Gitter voor een wandeling door velden, akkers en boomgaarden van het Hagelands Haspengouw. Op de site duik je het Landens verleden in en kan je twee authentieke Merovingische graven bewonderen. Onderweg stoot je hier en daar op vreemde, kleine heuvels in het landschap. Dat zijn Gallo-Romeinse grafheuvels, ofwel tumuli.

Landschapswandeling Tieltse Motte I 3, 7, 10 km Start I Huize Hageland, Tielt-Winge Uit I Landschapswandelingen Noord-Hageland

ARoNTSHoek WANdeLING

p18

Pepijnwandeling I 9 km Start I Archeologische site Sinte-Gitter, Landen Uit I Wandelgids Hagelands Haspengouw

MeANdeRS WANdeLING

verharde weg onverharde weg

ns tra

Sint-Katarinastraat

Gr oe

n ebaa Tiens

Krimmelbos t raa

rpsst

Do Tram

Boomgaarden wandelpad wandelIng I 8 km

Stati traat onss

O.L.V. Geboortekerk

a str a Tram

st rps

start

t raa

Len ted re ef

langs EEn uniEkE boom

WaardEvollE mEandErs

Wandel van het dorpscentrum van Geetbets naar Rummen langs mooie kasteeltjes en hoeven, een watermolen uit de zeventiende eeuw en een unieke boom. Naast de Sint-Pauluskerk van Geetbets staat de dikste en één van de oudste exemplaren van de ginkgo biloba - of Japanse tempelboom - in Europa. De boom is rond 1730 geplant.

Wandel langs de oevers van de Winge en de Demer. Je vertrekpunt is de prachtige Ter Heidetoren, een dertig meter hoge woontoren uit de veertiende eeuw. De afgesneden meanders van de Demer vormen een paradijs voor waardevolle water- en moerasplanten, zoals de gele waterkers, de zwanebloem en het watertorkruid.

Arontshoekwandeling I 9 km Start I Sint-Pauluskerk, Geetbets Uit I Wandelnetwerk Getevallei

Meanderswandeling I 11 km Start I Ter Heidetoren, Rotselaar Uit I Wandelnetwerk Wingevallei

at tra rks Ke Bergeveldstraat

KAPELLEN

tionst Sta

pe ll

stra

Kapel O.L.V. Van Onrust

t aa str

llen

pe Ka

Hageland I 20

t raa

a str os elb Ta f

Begijnenbos

GLABBEEK ie s

s t ra

rge be

es Dri

Grotestraat

oe k

Oude pastorie

Cra e n t aa str

Ste

HAGELAND , WANDELLAND Venusberg

ld Smisve

str aat

Tafelbosstraat

Rode

endreef

Attenrodes traat

str

Stationstraat

De wandeling vertrekt aan de Onze-LieveVrouw-Geboortekerk van Kapellen. Deze neogotische kerk wordt ook al eens de kathedraal van het Hageland genoemd. Van hieruit wandel je door de velden en tussen rijen en rijen fruitbomen naar Glabbeek. Je komt langs de vallei van de Steenbeek - een mooi stukje natuur – en het Tafelbos. Net buiten het centrum beklim je de Venusberg, een 82,5 meter hoge heuvel waar ooit een tempel ter ere van Venus zou hebben gestaan.

t Kromstraa

Welkom in het hart van de Hagelandse fruitstreek! Kapellen, een deelgemeente van Glabbeek, telt verhoudingsgewijs de grootste oppervlakte fruitteelt van de hele regio. Het is vooral prachtig wandelen tussen 15 april en 15 mei als de eindeloze rijen fruitbomen wit en roze kleuren van de geurige bloesems. De meeste fruittelers hier werken op ‘geïntegreerde wijze’. Ze gebruiken zo weinig mogelijk sproeistoffen en kiezen voor natuurlijke middelen om schade aan het fruit te beperken.

stra

25 I Hageland

P25 HANDIGE UITNEEMBARE KAARTJES

Even de benen strekken of er een hele dag op uit, het Hageland heeft voor elk wat wils... Wandelnetwerken, bewegwijzerde wandelingen, door velden, bossen en stadjes....

P40 FIETSEN MET GALLO-ROMEINEN Hageland I 4

9 I Hageland

48 UUR OP STAP MET RONNY MOSUSE

Hagelandwandelland

Groenstraat

Hageland

48 uur in het met ronny mosuse en vrienden

p30

Hagelandfietsland

We vertrekken aan knooppunt 91 in Neervelp, een kleine deelgemeente van Boutersem en op een zucht van de autoweg E40. Heel handig als je met de wagen komt, want die kan je op de carpoolparking laten. Het geraas van de auto’s is snel vergeten als we de Velpevallei naar beneden bollen, de Velpe over, en dan recht de trappers op over onze eerste Hagelandse helling. Helemaal boven op de heuvel pronkt een knappe witte hoeve. Het jaar 1853 staat boven de poort te lezen. Het Hageland ligt hier als een glooiend lappendeken voor onze voeten, in de verte pronkt een kerktoren. Een prachtig uitzicht. Van hieruit duikt de tocht helemaal de velden in richting Willebringen, en dan gaan we door de mooiste holle wegen, voorbij hoeves, rijen knotwilgen en schapenweiden naar Meldert. Een mooi landschap ‘op den buiten’, niet te geloven dat je hier eigenlijk niet ver van het drukke hart van de provincie en het land bent. In dit charmant landschap heerst de stilte. Via het dorpje Meldert beklimmen we de volgende heuvelrug om ons dan te laten bollen richting Hoegaarden. Rechts van ons kijken we over de taalgrens heen. Dit gebied heet Rosdel, een flinke brok natuur tussen Hoegaarden en Beauvechain.

l’Amour à bicyclette

Het terras met uitzicht op de Tuinen is een perfecte plek om even op adem te komen. Aan dorstlessers is er in dit bierdorp geen gebrek.

Er hangt altijd een vleugje liefde in de lucht van het Hageland. Denk aan de lieflijke valleien, de geurende bloesems, holle wegen en verstilde dorpjes in de verte, en je hebt het ideale decor voor een romantische fietstocht. Trap met ons mee van knooppunt tot knooppunt over het Fietsnetwerk Hageland door de Velpevallei en Hagelands Haspengouw.

We stappen opnieuw de fiets op en even later bollen we door het centrum van Hoegaarden en voorbij het Kouterhof en bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw. Hier onthult het befaamde witbier al zijn geheimen.

Hageland I 30

31 I Hageland

FIETSEN IN HET HAGELAND Trap van knooppunt tot knooppunt over het Fietsnetwerk Hageland door de romantische Velpevallei en Hagelands Haspengouw.

B&BHAGELAND

P41 GEHEIME PLEKKEN VAN BEKENDE INWONERS

SILENTIUM

p34

Vaak kan je meteen ook een heerlijk culinair arrangement boeken, of fietsen huren om de streek te verkennen. En of je nu met de rugzak, de tent, de gezinskoffer of een aktetas reist, er is altijd een perfect logement te vinden. Wie op doorreis is met de fiets, kan aankloppen bij een fietsvriendelijk gastenverblijf dat alles in huis heeft voor de vermoeide fietser. Te paard? Dan klop je toch gewoon aan bij een ruitervriendelijke B&B. En aan campings is er evenmin een gebrek. Kinderen vinden het heerlijk om in een tent te slapen, maar ook een nachtje op een echte Hagelandse boerderij zullen ze niet snel vergeten.

Hageland ruiterroutes

‘Op zOek naar de stilte’ De naam spreekt voor zichzelf: deze B&B dompelt je onder in de stilte van het platteland. Het Walenbos aan de ene kant, aan de andere kant de glooiende velden en de kerktoren van Tielt-Winge in de verte. Maak van hieruit de mooiste wandel- of fietstochten in de rust van het Hageland. Zelfs te paard ben je welkom, de manege vlakbij vangt met plezier je dier op voor een nacht. Gastvrouw Peggy Laeremans en haar man Bart De Vis renoveerden hun oude boerderijtje tot een modern gastenverblijf. Drie comfortabele kamers – de landelijke kamer, de oosterse kamer en de Provençaalse kamer - hebben elk hun eigen stijl. ‘We werken allebei al jaren in de horeca’, vertelt Peggy. ‘En met onze ervaring maken we het elke gast naar wens. Bart is kok en dat proef je niet alleen aan het lekkere ontbijt. Hij tovert op vraag een heel diner voor je klaar.’ In de overwelfde eetkamer kan je ook een feest organiseren, en nadien hoef je maar de trap op.

www.silentium.be

Hageland I 44

Spelregels: Dit spel speel je van jong naar oud. De jongste speler mag eerst, de oudste het laatst. Elke speler neemt een pion en vertrekt aan ‘start’. Gooi om de beurt met de dobbelsteen en ga evenveel vakjes vooruit als je ogen hebt gegooid. Kom je op een vakje met een tekening, lees dan de opdracht en voer ze uit. Wie het eerst vakje 50 bereikt, is de winnaar.

02 Provinciedomein Het Vinne Je klautert op de uitkijktoren voor een schitterend uitzicht over dit prachtige natuurgebied. Nadien hol je over de knuppelpaadjes tussen het riet naar vakje 9.

11 Met de huifkar Twee stoere Brabantse trekpaarden trekken je huifkar door het mooie landschap. Maar een wiel breekt en je valt uit de kar. Terug 7.

16 Suikermuseum Tienen Na een wondere tocht door de zoete wereld van suiker zit je barstensvol energie. Gooi nog eens met de dobbelsteen.

21 Speelbos Kloesebos Je maakt een kamp, maar het duurt een tijdje om alle takken te verzamelen. Een beurt overslaan.

P44 B&B HAGELAND ALTIJD WELKOM

26 Ezeltochten Op de rug van een ezel trek je door het Hageland. Je gaat sneller dan de rest, spring naar vakje 29.

30 Recreatiedomein Ter Heide Met een surfplank glijd je met een vaart het water van ‘De Plas’ over. Ga vijf plaatsen vooruit.

34 Het Kasteel van Horst Aan de voet van dit machtige kasteel waan je je de Rode Ridder zelf. Geen tegenstrever haalt het van jouw zwaardvechtkunst. Verplaats je naar het vakje voor de speler die vooraan staat. Ben je dat zelf, dan blijf je staan.

37 Kabouterbos Een gids vertelt je boeiende sprookjes in het Kabouterbos. Maar je vergat de steentjes die je net als Hans en Grietje de weg moesten wijzen en je verdwaalt. Eén beurt overslaan.

Hagelandnaar I 34vakje

42 Provinciedomein Halve Maan Languit op het strand, in een vaart de superglijbaantoren af, de bocht in met de gocarts … Kortom, een hele dag kinderpret. Daardoor verlies je de tijd uit het oog. Twee beurten overslaan.

45 De Tuinen van Hoegaarden Je stoeit in het kinderfort en de kinderwatertuin. Nadien bouw je zelf een natuurlijk fort en onderzoek je de gangen van een insectenhotel. Maar een venijnig insect is het daar niet mee eens en prikt je. Wacht hier tot de volgende speler je heeft ingehaald. 35 I Hageland

KIDS Speel het Hageland Ganzenbord En ontdek welke superleuke kinderavonturen er allemaal te beleven vallen.

5 I Hageland

tremeLo Damiaan

HAgelANdtIps

rotseLaar Plas van rotselaar

Het Hageland strekt zich uit in het oosten van Vlaams-Brabant, van Aarschot tot Zoutleeuw, van Diest tot Bierbeek. Het is een heuvelende streek waar wijnhellingen en fruitboomgaarden het landschap kleuren, bezaaid met landelijke dorpen en verrassende provinciestadjes. Je kan er zalig wandelen en fietsen, en een authentiek café is nooit veraf. Hier vind je rust en toch valt er ook heel wat te beleven. Bezoek het waterkasteel van Horst en waan je ridder, of ontdek de zoete wereld van het Suikermuseum in Tienen. Het best bewaarde begijnhof van het land staat in Diest en het bekendste bedevaartsoord is zonder twijfel Scherpenheuvel. Natuur en recreatie vind je volop in de provinciedomeinen Halve Maan en Het Vinne. Maar er is nog zoveel meer te ontdekken.

hoLsBeeK Kasteel van Horst

Leuven

Provinciedomein Kessel-lo

LuBBeeK

BElGIË

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT VlaaMs-BraBanT

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT BierBeeK

lEuVEn

BrussEl

hoeGaarden GroEnE GorDEl

‘t Wit Gebrouw Tuinen van Hoegaarden

HaGElanD

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT museum

kasteel

Landen

Internationale carnavalstoet

25/02 27/05

kinderactiviteit

diest 08/05

tienen

Landen

Paardenprocessie in Hakendover

21/03

hoeGaarden

27/03

start Hagelandse zoektocht

29/05

Dag van het park

01/04

carnavalstoet

hoeGaarden

Begijnhoffeesten

25/04

10/04

Vestenwandeling

tienen

rotseLaar ZoutLeeuW

sint-leonardusprocessie

lenteplantenbeurs

HAgelANdKAleNdeR2011 Hageland I 6

bossen

diest

De 14 weken van

start

boomgaard

13/06

rock Werchter

Landen Feestweekend 800 jaar

24/06 26/06

30/06 03/07

scherpenheuveL-Zichem

BeGijnendijK

Basiliek

diest

aarschot museum Bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn Wezemaal

Provinciedomein Halve Maan

BeKKevoort

rst

Begijnhof

Museum â&#x20AC;&#x2DC;Huize Ernest claesâ&#x20AC;&#x2122; Zichem

Kabouterbos

tieLt-WinGe Walenbos en Troostembergbos

GeetBets KortenaKen Boutersem

GLaBBeeK

Provinciedomein Het Vinne

tienen suikermuseum

Linter

ZoutLeeuW Historische Grote Markt

WandeLen en fietsen Alle wandelen fietsroutes op deze kaart aanduiden is onbegonnen werk. De vele wandelpaden en de eindeloze fietsknooppunten garanderen dagenlang wandelen fietsplezier.

Landen Bezoekerscentrum rufferdinge

hoLsBeeK

tienen streekbierenweek

Kasteelfeesten Horst in Sint-Pieters-Rode

26/09 30/09

14/08

tienen suikerrock

Fietseling Gordelen in het Hageland

ZoutLeeuW Hondenwandeling

15/08

Kaarskensprocessie

06/11

27/08 28/07 1/08

scherpenheuveL

Wijnfeesten in Wezemaal

aarschot sint-rochusverlichting

Landen

rotseLaar

Landen

Kerststallentocht in Waasmont-Walsbets-Wezeren

25/11 27/11 24/12

Muziektheaterspektakel

7 I Hageland

Hageland I 8

Terug naar de Middeleeuwen in Zoutleeuw

Hageland

48 uur in het met Ronny Mosuse en vrienden

Met de scooter op ontdekkingstocht

Het Kasteel van Horst

In de 15de-eeuwse donjon

Het Bourgondische Hageland De gastheer raadt het Kouterhof in Hoegaarden aan om nog een hapje te eten. Het restaurant maakt deel uit van de brouwerij van Hoegaarden en is ondergebracht in de voormalige koeienstallen van een oude herenboerderij. ‘We slapen in stallen, we eten in stallen. Gaan ze hier zo met bezoekers om?’, grapt Aram. Het Kouterhof blijkt echter een bijzonder gezellige plek. De oude gewelven geven het restaurant iets heel authentieks. De Vlaamse keuken en de bieren van Hoegaarden gaan perfect samen, en als dessert is er een ‘sabayon Kouterhof’ met het bier Verboden Vrucht. Verbazend lekker. Als afsluitertje proeven Ronny en zijn vrienden een Val Virginal, een pittige kruidenlikeur van het huis. Het uur kruipt stilaan naar middernacht, maar Ronny, Aram en Nik hebben de vrijheid geproefd. Een nachtelijke wandeling door Hoegaarden brengt de vrienden bij café-brouwerij Nieuwhuys. Er brandt nog licht. ‘Nog open?’, vraagt Ronny terwijl hij zijn hoofd door de deur naar binnen steekt. ‘Zeker, kom maar binnen’, klinkt het hartelijk. ‘Wat zal het zijn?’ Een eigen brouwerij openen was de droom van Jan Dewachter en Mieke De Backer. ‘Café Nieuwhuys is het oudste gebouw van het dorp’, vertelt Mieke. Ze tapt intussen drie schuimende glazen Alpaïde. ‘Dat is ons eerste bier. We maken het sinds 2006. We brouwen ook het amberkleurige Rosdel en het gelegenheidsbier Huardis.’

Hageland I 10

Hoegaarden troef in ‘t Kouterhof

Jan komt binnen. ‘Ah, nog bekend volk’, lacht hij naar Ronny. ‘Zin om de brouwerij te bezoeken?’ Dat hoeft hij geen tweede keer te vragen. De rondleiding in de kleine brouwerij is verrassend. ‘Jullie bottelen elk flesje met de hand?’, vraagt Ronny verbaasd. ‘Jawel, per twee flesjes. Als je niet gepassioneerd bent, doe je dat niet’, zegt Jan. De tweede Alpaïde van de avond smaakt nog beter. ‘Nu je de gedrevenheid van de brouwers kent, drink je dit met respect’, vertelt Ronny. ‘Een ambachtelijk proces, met liefde gemaakt, daar moet je van genieten.’ ‘Geniet maar met mate, een Alpaïde telt 9° alcohol’, waarschuwt Nik. Maar dat klopt niet, weet Jan. ‘Het alcoholgehalte kan een beetje verschillen per brouwsel. We betalen taks volgens het suikergehalte. Die suiker bepaalt grotendeels het percentage alcohol in het bier, maar toch is dat niet altijd net hetzelfde. In het flesje rijpt het bier verder, dus flesjesbier is doorgaans ‘straffer’ dan bier op vat.’

Met Matthias de scooter op De volgende ochtend zijn de drie vrienden nog aan het ontbijten als Iris, Kathryn en Barbara de binnenkoer van l’Epicurie oprijden. ‘Jullie zien er fris uit. Laat geworden?’, lacht Kathryn. ‘Euh, we hebben het Bourgondisch karakter van de Hagelanders ontdekt’, antwoordt Ronny voorzichtig.

Hageland

48 uur in het met Ronny Mosuse en vrienden

Veel tijd om zachtjes wakker te worden krijgen de vrienden niet. Er staat een scootertocht op het programma. GreenCity Tours in Lubbeek organiseert de mooiste thematische tochten door de streek. Ronny, Kathryn, Aram, Iris, Nik en Barbara kiezen voor de Horst Route die hen dwars door het heuvelend Hageland brengt, langs wijndomeinen en door holle wegen, tot aan het prachtige Kasteel van Horst. Zes knaloranje scooters staan al klaar aan het vertrekpunt in Lubbeek. ‘Een fluovestje is niet meer nodig om op te vallen’, weten initiatiefnemers Karel Piot en Luc Lievens. ‘Het Hageland leent zich perfect voor een scootertocht. Er zijn meer dan genoeg mooie wegeltjes en bezienswaardigheden op je weg.’ ‘Hebben we geen kaart of GPS nodig?’, vraagt Nik. ‘Neen hoor. Matthias leidt jullie de weg’, klinkt het. Acteur en presentator Matthias Coppens geeft richtlijnen door de hoofdtelefoon en vertelt intussen historische en leuke weetjes, mythen en sagen over de streek. ‘De digitale gids wordt gestuurd via GPS, dus je moet al erg je best doen om verloren te rijden.’

De barst van Bahaal We wuiven de vrienden uit en wachten hen even later op aan het Kasteel van Horst. De prachtige waterburcht staat als een baken in het groene landschap van SintPieters-Rode. De zes scooters snorren keurig op tijd de toegangsdreef door. Een gids staat hen al op te wachten.

‘Welkom op het domein van gravin Maria Anna Vanden Tympel’, vertelt hij. ‘Zij liet in de zeventiende eeuw belangrijke verfraaiingswerken uitvoeren en bouwde het wagenhuis. Sindsdien bleef het kasteel nagenoeg onveranderd. De indrukwekkende donjon dateert al uit de vijftiende eeuw en werd als verdedigingstoren gebouwd door ridder Pynnock.’ De zuidzijde van de toren vertoont een grote barst die bijna over de hele lengte naar boven schiet. ‘Een streek van Bahaal’, lacht de gids. ‘Die maakte het de Rode Ridder destijds moeilijk. Het Kasteel van Horst was de thuisbasis van de ridder. Lees het stripverhaal De Heren van Rode er maar eens op na. De barst is er in werkelijkheid bijna altijd geweest. De onstabiele samenstelling van de ondergrond heeft daar mee te maken.’ De gids leidt ons rond in de donjon en in de vertrekken van Maria Anna Vanden Tympel. Het indrukwekkend stucwerk in de ridderzaal, de smalle trap van de donjon, de rokerige keuken … Het ademt allemaal pure geschiedenis uit. ‘Hier werd ook bier gebrouwen’, weet de gids in de keuken. ‘Waarom verbaast me dat niet?’, grinnikt Ronny. ‘Niet om te feesten, maar vaak uit noodzaak’, vertelt onze gids. ‘Bier was gezonder dan water in de middeleeuwen. Veel drinkwater was besmet, bier was veiliger om te drinken.’

11 I Hageland

Zoutleeuw ontsnapte aan de Beeldenstorm

De smaak van de streek Het is stilaan tijd voor de lunch en de scootertocht leidt de vrienden verder naar De Gempemolen in Sint-Joris-Winge. Ook aan dit gebouw midden in het groen is een hele geschiedenis verbonden. In het jaar 1229 schonk Hendrik I, Hertog van Brabant, een stuk grond met watermolen aan de Norbertinessen. Sindsdien heeft er altijd een molen gestaan. De huidige gebouwen dateren van 1759. Uitbater Hans Meus tovert er vandaag de lekkerste streekschotels uit zijn koksmuts. Hij komt graag uit zijn keuken om zijn gasten welkom te heten. ‘Hier proef je de streek’, verklapt hij. ‘Waarom Argentijns rundvlees verkopen als er in Tielt-Winge een prima veehouder is? En uiteraard hoort er een Hagelands wijntje bij.’ Hans tovert een Kopafgebraad op tafel, een specialiteit van de zaak. ‘Een vreemde naam voor een gebraad, niet?’, vraagt Iris. ‘Gebeuren er daar vreemde dingen in de keuken?’ ‘Een kopafgebraad is een varkensgebraad dat wordt gezouten en gekruid volgens een speciaal procédé’,

Hageland I 12

Proeven van de Hagelandse wijn

licht Hans toe. ‘De naam hebben we geleend bij een patriot uit Tienen die in 1790 vocht tegen de Oostenrijkers. Hij kreeg de bijnaam ‘Generaal Kopaf’ toen hij tijdens gevechten had geroepen: ‘En nu, iedereen de kop af!’.’

Kerkschatten De scooters gaan op stal en de vrienden vertrekken naar Zoutleeuw. Dit kleine en charmante stadje aan de oevers van de Kleine Gete biedt een schat aan historische gebouwen. De middeleeuwse Sint-Leonarduskerk, het stadhuis en de Halle, het woonhuis De Spiegel uit 1571, allemaal pareltjes verzameld rond het marktplein. ‘Alsof je de middeleeuwen binnenstapt’, vindt Ronny. Hij heeft zijn huiswerk over het stadje gemaakt. ‘In de middeleeuwen was Zoutleeuw een van de belangrijkste steden van het Hertogdom Brabant. Dat kwam onder meer dankzij de Kleine Gete. De rivier was toen nog bevaarbaar en er was hier een bloeiende haven. En er is meer. Zoutleeuw is gespaard gebleven van de Beeldenstorm in

Hageland

48 uur in het met Ronny Mosuse en vrienden

Het Vinne, grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen

de zestiende eeuw. Daardoor heeft de Sint-Leonarduskerk haar indrukwekkend kunstpatrimonium behouden.’ ‘Klopt als een bus’, klinkt het plots achter ons. Onze gids waarmee we hadden afgesproken heeft ongemerkt de uitleg gevolgd en staat er breed lachend bij. ‘Misschien kan je in je vrije tijd komen gidsen?’ ‘Neen, meer dan dit vertelde de toeristische brochure op de kamer me niet’, lacht Ronny. De gids neemt ons mee in de kerk en toont de eeuwenoude kandelaars, retabels, schilderijen en andere kunstpareltjes. De sacramentstoren is het pronkstuk van de kerk. Dit stenen tabernakel uit 1552 is achttien meter hoog en telt wel tweehonderd beeldjes met taferelen uit het Oude en het Nieuwe Testament. ‘De hoogste en meest rijkelijk versierde sacramentstoren van ons land’, klinkt het. Maar Zoutleeuw heeft meer te bieden dan middeleeuwse kunst. Even buiten het kleine centrum ligt Provinciedomein Het Vinne. Het is een prachtig natuurgebied en het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen. Decennialang werd het meer drooggelegd om er aan landbouw te doen. Vorige eeuw werden er populieren aangeplant voor de productie van lucifers. In 2005 werden de pompen stilgelegd en de kom van Het Vinne vulde zich opnieuw.

Wandelen op het water

Vandaag is het een paradijs voor watervogels en wandelaars, met knuppelpaadjes die over het water en tussen metershoog riet lopen. Het begint al te schemeren maar de kliek vrienden ziet een wandeling nog wel zitten. Net op tijd om een prachtig schouwspel te zien. Eerst enkele honderden, dan duizenden en dan ontelbare spreeuwen verzamelen zich boven het meer. ‘Dat doen ze elke avond’, weet domeinbeheerder Stef Stegen die net ook zijn avondwandeling maakt. ‘Ze verzamelen in zwermen en duiken dan het riet in om te overnachten.’ Het lijken speelse wolken die zich verbazend snel en in alle vormen uitrekken. De vrienden staren er minutenlang in stille bewondering naar.

‘Spontane chef’ De dag zit er bijna op. Er wacht nog een diner in restaurant Fidalgo in Tienen. Hier maakt chef Filip Dewijnants de meest creatieve gerechten klaar. ‘Ik ben een spontane chef, ik kook volgens mijn stemming’, zegt Filip over zijn keuken. ‘Ik zoek naar eenheid, naar de perfecte combinatie tussen ingrediënten en kruiden, naar smaken die in mekaars verlengde liggen, maar altijd met een bijzondere twist.’

13 I Hageland

Hageland

48 uur in het met Ronny Mosuse en vrienden

Watertand gerust even mee. Wat dacht je van patrijs met woudvruchten, morieljes en oude portwijn, of een filet van everzwijn, met kastanje en rode kool? De vrienden genieten mateloos. De fijne haute cuisine is een sublieme afsluiter van de dag. Niet te verwonderen, Fidalgo werd in tal van culinaire gidsen bekroond. In GaultMillau scoort het restaurant een schitterende 15/20. De volgende ochtend heeft Jan Vaes een uitgebreide brunch met verse streekproducten klaar voor de vrienden. Tijd om het nog even met Ronny over het Hageland te hebben. ‘Genoten? Het is de perfecte bestemming om er met vrienden en zonder de kinderen tussenuit te zijn’, vindt hij. ‘Het Hageland is nooit echt ver, want het ligt in het midden van het land. En toch zo verrassend. Wie had gedacht dat Vlaams-Brabant zo’n hartelijke, landelijke streek kon zijn? Ik keek op van de historische pareltjes en dat typische Bourgondische karakter dat nooit ver weg is. Mensen tonen graag hun eeuwenoude trots, maar vragen er meteen bij: wat wil je drinken of eten?’ Dat ligt me wel.’

Edelvrouw Alpaïdis Over drinken gesproken, er staat nog een laatste bezoekje op het programma. Bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw in Hoegaarden vertelt de geschiedenis van het witbier en bierdorp Hoegaarden. Een Frankische edelvrouw schonk haar graafschap aan de prinsbisschop van Luik. Daardoor bleef Hoegaarden tot aan de Franse Revolutie een Luikse enclave in het Hertogdom Brabant. Met tal van voordelen, zo moesten er geen zware taksen betaald worden en de landbouw floreerde. Met het tarwegraan werd een wit bier gemaakt. En omdat het dorp geen uitvoertaks aan het hertogdom moest betalen, kwamen er steeds meer brouwerijtjes bij. In 1758 waren er niet minder dan 38. ‘Alpaïdis… Alpaïdis…’, denkt Nik luidop. ‘Waar heb ik die naam nog gehoord? Natuurlijk, het bier Alpaïde, hoe kan ik dat vergeten?’ We krijgen nog te horen en te zien hoe Pierre Celis in 1966 zijn witbier voorstelde. Het was de eerste Witte van Hoegaarden zoals we die vandaag nog kennen. Een groep Japanse toeristen heeft de rondleiding net achter de rug. ‘Natuurlijk kennen we Hoegaarden in Japan’, vertelt de Japanse gids. ‘Het bier Verboden Vrucht is er een hype. We maken op onze rondreis in Europa speciaal een omtoer om de brouwerij van dit heerlijke bier te ontdekken.’ De groep verdwijnt in Brasserie Kouterhof, allicht om er een Verboden Vrucht te drinken. Het weekend zit er op voor Ronny, Kathryn, Aram, Iris, Nik en Barbara.. ‘Het is voorbij gevlogen’, vindt Ronny. ‘We moeten absoluut terugkomen.’ En terwijl de vrienden al plannen maken voor een volgend bezoek, nemen wij stilletjes afscheid. De rijke geschiedenis van een bierdorp in ‘t Wit Gebrouw Hageland I 14

Elk gebouw in Hoegaarden heeft wel een bierverhaal

15 I Hageland

Hageland

48 uur in het met Ronny Mosuse en vrienden

Facts B&B L’Epicurie Jan Vaes Hoogstraat 13 3320 Hoegaarden Tel: 0488-26 33 18 info@lepicurie.be www.lepicurie.be Bed & breakfast l’Epicurie is gevestigd in een van de oudste en meest authentieke vierkantshoeves van de streek. De voormalige moutbranderij in Outgaarden, bij Hoegaarden, is volledig in haar oorspronkelijke staat bewaard. De vijf moderne kamers met hotelstandaard en de ontbijtruimte zijn ondergebracht in de zuidelijke vleugel van de site.

‘t Wit Gebrouw Stoopkensstraat 24 A 3320 Hoegaarden Tel: 016-76 74 33 info@twitgebrouw.be www.twitgebrouw.be Ontdek de geheimen van het Hoegaarden witbier. Maak kennis met zijn geschiedenis, ingrediënten, brouwproces en andere, al dan niet verrassende wetenswaardigheden in ‘t Wit Gebrouw, het bezoekerscentrum in de oude brouwerij van Hoegaarden.

Restaurant Kouterhof Stoopkensstraat 24 3320 Hoegaarden Tel: 016-76 74 33 info@kouterhof.be www.kouterhof.be Het ‘Kouterhof‘ is ondergebracht in de koeienstallen van een oude herenboerderij daterend van 1833 en volledig gerestaureerd in 1986. Dit schitterende gebouw maakt deel uit van de brouwerij van Hoegaarden. Naast de wereldberoemde ‘Witte van Hoegaarden’ worden hier ook nog een aantal speciale bieren gebrouwen zoals de Hougaerdse Das, Hoegaarden Grand Cru, Verboden Vrucht, Julius en in het winterseizoen de Hoegaarden Speciale.

Green City Tours Staatsbaan 39 bus D 3210 Lubbeek Tel: 0496-10 80 80 info@greencitytours.be www.greencitytours.be Start de scooter en onder begeleiding van de digitale gids duik je onder in de magische wereld van de historische mythen en sagen, erotische vertellingen maar evenzeer “la petite histoire” van enkele roemruchte Brabanders. Laat je feilloos leiden en geniet van de cultuurhistorische monumenten van onze fiere Brabantse steden maar ook van de unieke en waardevolle natuurlandschappen.

Hageland I 16

Kasteel van Horst Horststraat 28 3220 Sint-Pieters-Rode Tel: 016-62 33 45 www.kasteelvanhorst.be Deze prachtige waterburcht in de groene vallei van de Wingebeek ligt tussen de heuvels van het Hageland en doet de bezoeker dromen over vervlogen tijden. De ‘Heren van Horst’ worden al in de vroege 13de eeuw vermeld in geschriften. De karakteristieke donjon dateert uit de vroege 15de eeuw.

Gempemolen Hans Meus Gempstraat 56 3390 Sint-Joris-Winge Tel: 016-48 73 07 info@gempemolen.be www.gempemolen.be De geschiedenis van de Gempemolen, een oude watermolen, gaat terug tot 1129. Na grondige restauratie is het vandaag een uiterst gezellige brasserie met veel aandacht en respect voor de geschiedenis van de watermolen en de omgeving.

Provinciedomein Het Vinne

Café-Brouwerij Nieuwhuys

Ossenwegstraat 70 3440 Zoutleeuw Tel: 011-78 18 19 provinciedomein.zoutleeuw@ vlaamsbrabant.be www.vlaamsbrabant.be/ zoutleeuw

E. Ourystraat 2 3320 Hoegaarden Tel: 016-81 71 64 jan@nieuwhuys.be www.nieuwhuys.be

Provinciedomein ‘Het Vinne’: de ideale plek om even tot rust te komen. Geniet van het bezoekerscentrum en van lange wandelingen langs het meer. Leer fauna en flora kennen, al dan niet onder begeleiding. Fietsen te huur: het Vinne ligt op tal van fietsen wandelroutes, naast de stad Zouleeuw. Geniet dan even na in de Bistro terwijl de kinderen zich uitleven in de mooie speeltuin.

Bistro Het Vinne Tel: 0478-78 42 44 www.hetvinne.be bistro@hetvinne.be

Restaurant Fidalgo Outgaardenstraat 23 3300 Tienen Tel: 0475-61 21 55 info@fidalgo.be www.fidalgo.be

‘t Nieuwhuys is mogelijk het oudste stenen gebouw van Hoegaarden. Lekkere bieren, aangepaste muziek en eventueel een klein hapje, dat is het Nieuwhuys vandaag... Eigen brouwsels zijn Alpaïde, Rosdel, Huardis en Alpaïde Blond.

Dienst Toerisme Hoegaarden Houtmarkt 1 3320 Hoegaarden Tel: 016-76 78 43 www.gemeentehoegaarden.be detuinenvanhoegaarden@ telenet.be

Dienst voor Toerisme Zoutleeuw Historisch Stadhuis Grote Markt 3440 Zoutleeuw Tel: 011-78 12 88 toerisme@zoutleeuw.be www.zoutleeuw.be

Hagelandse stadjes

het middeleeuwse Landen herleeft tusseN HolBeWoNeRs eN RoMeINeN Achthonderd jaar? Dat vraagt een stevig verjaardagsfeest! Wandel tussen holbewoners, hoor de zwaarden kletteren tijdens een veldslag van de Romeinen of kijk binnen bij de Merovingers. Tijdens het feestweekend van 24, 25 en 26 juni - ter gelegenheid van 800 jaar Landen – beleef je de wereldgeschiedenis in één oogopslag. De vereniging Historia Mundi blaast verzamelen in Landen. Niet minder dan duizend figuranten leven er het weekend lang zoals hun voorvaders dat deden. En er is meer. Het bruist van de activiteiten op en rond de archeologische site Sinte Gitter. Het stadscentrum wordt een grote feestzone met muziek, dans, spektakel en vijftien reuzen. En op vrijdagavond trekt er een historische stoet door de straten van Landen.

de 14 WeKeN vAN lANdeN Het hele voorjaar lang valt er trouwens wat te beleven tijdens ‘De 14 weken van Landen’. Elke vrijdagavond van 25 februari tot 27 mei, staat er om 20 uur een verrassende tentoonstelling op het programma, gevolgd door een kunstzinnige voorstelling. En alles volledig gratis.

Net 800 jaar geleden kreeg landen stadsrechten. Het werd al snel een versterkte stad met grachten, wallen, torens en drie poorten. vandaag herleeft het landen van toen tijdens een tocht langs de verdwenen middeleeuwse stadsmuren.

Omdat de strijd tussen het Hertogdom Brabant en het Prinsbisdom Luik bleef duren, besliste Hendrik I om een gordel van versterkte steden op te richten langs de grens met Luik. Zijn oog viel op het plaatsje Landen. In 1211 kreeg Landen stadsrechten en al snel verschenen er stadswallen, wachttorens en poorten. Een stad zoals we het graag hebben in romantische ridderverhalen. In het Bezoekerscentrum Rufferdinge staat een maquette van hoe de stadsvesten er hebben uitgezien. Hier vertrekt ook de Vestenwandeling, een tocht door de geschiedenis van de stad. Op je weg vertellen kindvriendelijke overzichtsborden je alles over het rijke verleden van Landen, en dat is heel wat. Wist je bijvoorbeeld dat het Bezoekerscentrum Rufferdinge een eeuwenoude, gerestaureerde graanwatermolen is die genoemd werd naar de Frankische grondbezitter Rupert of Ruffer? Dat Landen samen met Tongeren en Doornik één van de oudste steden van België is? In het landschap kan je speuren naar Romeinse grafheuvels. En op de archeologische site Sinte Gitter vind je nog meer sporen uit het verleden, zoals een koorruimte uit de achttiende eeuw en twee Merovingische graven. De site zou ooit de woonplaats zijn geweest van Pepijn van Landen (580-640). De Vestenwandeling leidt je onder meer langs de Pepijnbronnen. Van het water wordt nog steeds limonade gemaakt. De Sint-Gertrudiskerk werd gebouwd rond 1890, schuin tegenover dit gebouw herinnert een gevelsteen aan de herberg ‘In de Zwarte Leeuw’ dat al in 1575 vermeld staat. De wandeling is 3,5 kilometer lang en brengt je in een lus terug naar het Bezoekerscentrum waar je in de Taverne Rufferdinge kunt nagenieten bij een Tumulus Magna 800. Dat feestelijke streekbier - een pittig blondje - werd samen met de Leuvense universiteit ontwikkeld ter ere van de achthonderste verjaardag van Landen.

MEEr InFo oP WWW.lanDEn800.BE

17 I Hageland

Basiliek scherpenheuvel

de basiliek voorbij scherpenheuvel-zichem? dat is het mooiste en meest gekende bedevaartsoord van het land, natuurlijk! Maar voorbij de basiliek is er nog een prachtige streek te ontdekken, vol natuur, erfgoed en – uiteraard – de Witte van zichem. Wandel met ons mee langs de knooppunten van het Wandelnetwerk de Merode. Het gebied de Merode ligt over de provinciegrenzen van Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant heen. Het is een pittoresk deel van Vlaanderen met veel bos en natuur. Op het punt waar de drie provincies elkaar raken, ligt de mooiste erfgoedparel die je maar kunt vinden: de Norbertijnenabdij van Averbode. Een uitstekend vertrekpunt voor onze tocht, maar eerst wandelen we het veertiende-eeuwse poortgebouw door. Binnen de muren van de abdij hangt een gewijde rust. Je voelt de adem van de geschiedenis. De abdijgemeenschap bestaat al sinds 1134 toen hertog Jan van Brabant een stuk grond schonk aan de paters.

Hageland I 18

doReMI De deur van de imposante, barokke abdijkerk zwaait open en vier paters in authentieke monnikspijen struinen het groene plein over. Eentje komt onze richting uit. Gastenpater Theo Meulemans heet ons welkom. ‘Heel Vlaanderen kent Averbode door de drukkerij’, vertelt hij. ‘Wie heeft DoReMi of Zonnekind niet verslonden als kind?’ De drukkerij is er niet meer, de uitgeverij nog wel. In de hoek van het domein ligt boekhandel De Drie Provinciën. Je vindt er de boeken van de uitgeverij, maar ook andere boeken, religieuze voorwerpen en zelfs versgebakken abdijbrood. ‘Vandaag is de abdij vooral een bezinningscentrum’, weet pater Theo. ‘Zowat tweeduizend scholieren brengen hier elk jaar hun bezinningsdagen door. Iedereen die op zoek is naar rust en reflectie is welkom.’

Hageland wandelland

de WItte

Facts

abdij van averbode

aBdij averBode Abdijstraat 1 - 3271 Averbode 013-78 04 40 www.abdijaverbode.be Elke zondag om 15 uur zet de abdij de deuren (gedeeltelijk) open. Je krijgt een film te zien over het abdijleven en dan volgt een rondleiding langs de belangrijkste gebouwen en in de abdijkerk.

Ook schrijver Ernest Claes (1885-1968) was in zijn jonge jaren kind aan huis. Eigenlijk nog steeds, hij heeft een plaatsje gekregen op het kerkhof van de abdij. De abdij ligt aan knooppunt 100 van het wandelnetwerk de Merode. We volgen knooppunten 90, 89 en 245 door het bos, dan 411 en 61 door de straten van Averbode en Zichem, en komen zo aan het geboortehuis van de schrijver. De bescheiden langgevelhoeve is vandaag een museum ter ere van de vader van ‘De Witte’. Het authentieke negentiende-eeuwse interieur ademt de sfeer van toen uit. Het museum is bezaaid met foto’s en herinneringen aan Ernest Claes. Alle uitgaven en vertalingen van zijn werken zijn er te zien. Het geboortehuis is meer dan een museum, het is de spil tussen literair erfgoed en natuur. Van hieruit vertrekken de mooiste wandelingen in natuurgebied Demerbroeken dat zich vlak achter het gebouw uitstrekt. De Demer en de zompige, groene beemden duiken vaak op in de romans van Claes. Ook onze wandeling verdwijnt het groen in en volgt de oever van de Leigracht, die wat verder uitmondt in de Demer. WanDElnETWErK DE MEroDE

huiZe ernest cLaes

Of je nu even de benen wil strekken of er een hele dag op uit wil, het Wandelnetwerk De Merode biedt voor elke wandelaar wat wils. Het telt meer dan vijfhonderd kilometer wandelwegen in knooppunten die je eindeloos kan combineren. Met dit knooppuntensysteem bepaal je zelf waar je vertrekt, hoe lang je wandelt en welk parcours je volgt. De kaart is verkrijgbaar bij de diensten voor toerisme in de Merode regio.

ernest Claesstraat 152 - 3271 Zichem 013-77 20 81 www.scherpenheuvel-zichem.be toerisme@scherpenheuvel-zichem.be

demerBroeKen

stIlte

www.demerbroeken.be

WiL je deZe WandeLinG ooK doen? We startten aan de abdij van averbode (knooppunt 100) en volgden vervolgens knooppunten 90, 89, 245, 411, 61, 60, 298, 175, 57, 145, 384, 107, 292, 293, 98 en 100 van het Wandelnetwerk de Merode. Deze lus is 9,5 kilometer.

Als we het pijltje naar knooppunt 60 volgen, verstomt elk autogeluid. Soms horen we het gekrijs van een eenzame roofvogel, maar voorts niets dan het geklots van het water. Hier kan je met wat geluk een steenmarter zien, misschien wel Floere het Fluwijn uit het boek van Ernest Claes. Van op de uitkijktoren van Natuurpunt spotten we drie dartelende reeën aan de rand van het hooilandschap. Er is geen huis te zien in de wijde omgeving. Via knooppunten 298, 175 en 57 wandelen we door het vochtige Vierkensbroek en opnieuw de bewoonde wereld in. Niet lang, want aan paaltje 145 duikt de weg alweer het bos in. Een stevige heuvel verraadt dat we nog steeds in het Hageland zitten. We horen de klok van de abdijkerk door de bomen ons eindpunt aankondigen.

19 I Hageland

Hagelandwandelland

4x wandelen in het Hageland lanDscHaPs WanDElInG

EEN RIJKE NATUUR

HET VERLEDEN VAN LANDEN

landschapswandeling Tieltse Motte I 3, 7, 10 km start I Huize Hageland, Tielt-Winge uit I landschapswandelingen noord-Hageland

Pepijnwandeling I 9 km start I archeologische site sinte-Gitter, landen uit I Wandelgids Hagelands Haspengouw

aronTsHoEK WanDElInG

Hageland I 20

PEPIJn

WanDElInG

MEanDErs WanDElInG

LANGS EEN UNIEKE BOOM

WAARDEVOLLE MEANDERS

Wandel van het dorpscentrum van Geetbets naar Rummen langs mooie kasteeltjes en hoeven, een watermolen uit de zeventiende eeuw en een unieke boom. Naast de Sint-Pauluskerk van Geetbets staat de dikste en ĂŠĂŠn van de oudste exemplaren van de ginkgo biloba - of Japanse tempelboom - in Europa. De boom is rond 1730 geplant.

arontshoekwandeling I 9 km start I sint-Pauluskerk, Geetbets uit I Wandelnetwerk Getevallei

Meanderswandeling I 11 km start I Ter Heidetoren, rotselaar uit I Wandelnetwerk Wingevallei

Hagelandsestadjes

Diest, een smaakvolle stad Ook tof in de regen! Een beetje regen hoeft je niet af te schrikken. Het doepakket ‘Diest, mijn stad … ook tof in de regen!’ leidt je naar musea, winkels en horecazaken waar je niet alleen kunt schuilen maar ook verrassende ontdekkingen doet. Een paraplu en enkele leuke gadgets krijg je er bovenop. Kostprijs: 5 euro.

Kinderzoektocht Muffe geschiedenis? In Diest zeker niet! Tijdens een plezante kinderzoektocht leer je alles over de Diestse monumenten en hun boeiende geschiedenis. Gewapend met pen of potlood los je (doe-)vragen en rebussen op. Breng je antwoorden binnen bij Toerisme Diest en misschien win je wel een toffe prijs. Kostprijs: 1 euro.

RECEPT

De prinsen van Oranje-Nassau lieten zich al charmeren door het Bourgondische karakter van Diest. Hun fameuze schepenmaaltijden waren zo overvloedig dat de heren telkens drie dagen en drie nachten lang bleven feesten. Ook vandaag is Diest een uiterst smaakvolle stad. Ben je een fijnproever of een zoetebek? Hou je van verse koffie of een stevige pint? In Diest voelt iedereen zich thuis die van lekker eten en drinken houdt. Tijdens een culinaire wandeling door de stad komen de geuren je tegemoet. Diest is van oudsher een bierstad. Brouwerijen als De Cerckel, Duysters en Ooms zorgden dat er altijd lekkere streekbieren werden getapt. Vandaag houdt huisbrouwerij De Loterbol deze traditie levend. En je hebt het Gildenbier, dat wordt dan wel niet meer in de stad zelf gebrouwen, het is nog wel altijd hét bier van Diest. In het bruin café De Molensteen wordt het Gildenbier van het vat in stenen potten getapt.

Kruiden en zoetigheden In het eeuwenoud Begijnhof hoef je je neus maar te volgen naar de kruidentuin van Xaverius, het Vlaams Centrum voor eet- en tafelcultuur. Chef-kok Felix Alen organiseert hier originele kookhappenings, en elke eerste zondag van de maand zijn de culinaire bibliotheek, het culinaire museum en de shop open. Proef zeker een heerlijke Diestse Cruydtcoeck of de Begijnenkoek, zoetigheden zoals je ze nog nooit hebt geproefd. Het streekproduct bij uitstek is de Diestse Halve Maantje, genoemd naar de ‘Lunette’, de verdedigingsgordel rond Diest in de vorm van een halve maan. Serge en Claartje van Biscuiterie Stuckens maken het koekje in drie smaken: vanille, kaneel met chocolade en appelsien met cacao. Daar hoort een zalige kop koffie bij van Koffiebranderij Stroobants. Dit familiebedrijf brandt al koffie op ambachtelijke wijze sinds 1933.

Maak een Diestse Cruydtcoeck Benodigdheden

500 gr zelfrijzende bloem, 4 eidooiers, 2 witten van ei, 4 eetlepels suiker, 200 gr jonge scheuten van boerenwormkruid, 10 paardenbloemblaadjes, 1 l melk, mespuntje zout, 1 eetlepel olie om de pan in te vetten, siroop en bruine suiker als garnituur.

Laat je rondleiden Diest is zeker niet zonder reden laureaat Ambassadeur Vlaanderen Lekker Land 2010-2012. Ontdek het tijdens een van de vele rondleidingen die je onderdompelen in de smaken van deze culinaire stad. Je kan meteen proeven van Diestse specialiteiten of er zelf mee aan de slag gaan. Of haal de brochure vol weetjes en lekkere tips op de toeristische dienst van de stad en ga zelf op weg.

Bereiding:

Was de boerenwormkruidscheuten en de paardenbloemblaadjes en hak ze fijn. Meng de bloem met suiker, zout, eidooiers, olie en melk. Zeef door. Klop de witten van de eieren luchtig op en meng ze onder het deeg. Meng ook de kruiden onder het deeg. Bak grote, niet te dunne, pannenkoeken. Serveer met siroop en bruine suiker.

21 I Hageland

Hagelandse streekproducten

HAgelANd, WIjNlANd Als de zon de Houwaartseberg verwarmt, waan je je in een Italiaanse wijngaard. Rijen en rijen wijnstokken pronken met hun zoete druiven, van de top van de heuvelrug op 71 meter hoogte tot in het dal. Al sinds de middeleeuwen groeien er wijnranken in het Hageland. de heuvels van ijzerzandsteen en het zachte klimaat leveren de beste wijn van het land op. ‘De beste wijn?’, horen we je denken. Het is heus geen toeristisch verkoopspraatje! Op de belangrijke wijnbeurs Megavino is de Cuvée Jul Barrique Amerikaanse eik van Den Houwaart uitgeroepen tot de beste Belgische rode wijn. Ook de tweede en derde plaats in die categorie gingen naar het domein van wijnbouwer Joeri Röttger. En in 2009 kaapte hij ook al de eerste prijs weg. Toeval? Zeker niet.

Proeven in de wijnbar

dANKzIj de zee Zijn wijnstokken op de Houwaartseberg staan er al sinds 1974. ‘Hoe ouder de wijnstokken, hoe minder ze opbrengen maar hoe beter de kwaliteit’, knipoogt Joeri. ‘Het Hageland is gewoon de voornaamste wijnstreek van het land. De Hagelandse wijn is officieel erkend als kwaliteitswijn met een gecontroleerde oorsprongsbenaming. Dat hebben we eigenlijk aan de zee te danken. Toen die zich 15 miljoen jaar geleden terugtrok, bedekte ze het Hageland met heuvels van ijzerzandsteen. Een prima ondergrond voor wijnstokken. Bovendien veroorzaken de heuvels een thermiek, een opstijgende luchtstroom. Daardoor zijn er minder wolken, dus minder neerslag en meer zon.’ En dat was al in de middeleeuwen zo. Als we de volksverhalen mogen geloven, ging Keizer Karel de deur niet uit zonder een voorraad Hagelandse wijn. En Napoleon zou uit jaloezie alle wijngaarden vernietigd hebben.

Wijnbouwer Joeri röttger op de Houwaartseberg

Facts den houWaart WineBar Motbroekstraat 67 - 3390 Sint-Joris-Winge 0498-71 42 07 - info@denhouwaart.be www.denhouwaart.be

BeZoeKerscentrum van de haGeLandse Wijn Hageland I 22

Kerkstraat 16 - 3111 Wezemaal 016- 61 64 40 - www.rotselaar.be

Den Houwaart Winebar Vandaag produceert de meest noordelijke wijnstreek ter wereld als nooit tevoren. Je kan de mooiste wandelingen en fietstochten door de wijngaarden maken, zelf druiven persen en uiteraard volop proeven. De beste uitvalsbasis daarvoor is het wijncentrum Den Houwaart Winebar. Joeri vormde het voormalige dorpscafĂŠ Bij Plas om tot een toeristisch informatiepunt waar hij ook zijn wijn maakt. Van hieruit wandel je zo de wijngaarden in. Huur een fiets of boek een scootertocht en trek er een hele dag op uit. Of proef gewoon gezellig een glaasje wijn uit Houwaart, niet alleen van Den Houwaart maar ook van de domeinen Liemau, Danouise, Hagelander of andere wijnbouwers. Op jouw gezondheid!

De wijndomeinen van het Hageland Danouise Streekwijn Den Houwaart Domein Chartreuzenberg Domein Kluisberg Domein Tempelberg - Lindener Dox Wijn Kunst- en wijnhoeve Elzenbosch Steenen Muur vzw Ten Bunder Uylenbergher Wijndomein Hagegoud Wijngaard Liemau Hageling biowijn

Meer informatie over deze wijndomeinen vind je op www.toerismevlaamsbrabant.be

ItaliĂŤ, Zuid-Frankrijk of het Hageland?

23 I Hageland

Hagelandse streekproducten

proef hoegaarden

(en niet alleen het bier!) een uiterst charmant bierdorp aan de grote gete met een rijke brouwersgeschiedenis. Iedereen kent het befaamde witbier, maar heb je al een Alpaïde of een cuvée van de generaal van brouwerij ’t Nieuwhuys geproefd? of een ander zalig Hoegaards streekproduct zoals de Hagelandse moutspeculaas, supervers appelsap of de Alpaïde paté? proef Hoegaarden met deze twee originele uitstappen!

picKnicKWandeLinG Kies voor een wandeling met het accent op het cultuurhistorisch erfgoed (Dorps- en kapellenwandeling) of de natuurpracht (Rosdelwandeling) van het dorp. Bestel je picknick rugzak vol lekkernijen, verrassingen en een tip voor de mooiste plek voor een picknick. Of liever, Pique Nique. Toerisme Hoegaarden gebruikt de Franse benaming want ‘pique’ betekent letterlijk ‘uitkiezen’, en dat mag je doen. Je kiest zelf welke overheerlijke streekproducten in de rugzak zitten. Alles gekozen? Dan kan je ontdekkingstocht beginnen.

BrouWLeerpad

INspIRAtIe vooR je eIgeN KRINglooptuIN De Tuinen van Hoegaarden is de beste plek om originele tuinideeën op te doen. In het vier hectare grote Kapittelpark vind je immers de mooiste aangelegde tuinen. Vanaf eind mei staat er in elke tuin een totem met handige kringlooptips die je ook zelf thuis kan uitproberen. Laat je inspireren! En breng gerust de kinderen mee. Voor hen is er een speciale kinderroute, vol spelletjes en klimpartijen, geuren, kleuren en zelfs proevertjes. WWW.DETuInEnVanHoEGaarDEn.BE

recept

Wil je liever alles te weten komen over de Hoegaardse bieren? Dan moet je zeker het Brouwleerpad volgen. In het toeristisch infopunt krijg je een wandelboekje, een plan en alle informatie over het boeiende brouwverleden van het dorp. In het boekje zitten vouchers waar je in de gezelligste cafés de lekkere Hoegaardse bieren kan proeven. Op jouw gezondheid! Marollenkapel café-brouwerij nieuwhuys

als JE Er EEn HElE DaG oP uIT WIl, Kan JE DEZE TWEE uITsTaPPEn coMBInErEn MET HET ‘lEKKEr Er oP uIT’-arranGEMEnT. WWW.HoEGaarDEn.BE

Hageland I 24

MosseleN Met HoegAARdeN Ingredienten: 4 kg mosselen 2 flessen Hoegaarden Wit 4 trossen selderij 4 uien peterselie,laurier, peper, boter Bereiding: Hak de selderij en de uien fijn en smelt ze in verse boter. Voeg de mosselen en Hoegaarden toe, alsook de laurier en de versgemalen peper. Roer de mosselen na +/- 5 minuten goed om en laat ze vervolgens verder koken totdat alle schelpen open zijn. Duur: 30 min.

Hageland

HANdIge uItNeeMBARe gIds

2x WANdeleN 2x fIetseN Met deze handige, uitneembare katern kan je meteen zelf op ontdekking in het Hageland. Met de ﬁets of te voet, aan jou de keuze. Het Boomgaardenwandelpad en de Vallei van de Drie Beken zijn bewegwijzerd. De Jack-oproute en de Vinneroute volgen de knooppunten van het ﬁetsnetwerk. En nu, op weg!

Groenstraat

verharde weg onverharde weg

tra

Sint-Katarinastraat

Gr oe

n ebaa Tiens

Krimmelbos t aa str

rps

Tram s

BoomGaarden WandeLpad WandeLinG i 8 Km

ons Stati

straat

ms Tra

t Kromstraa

a tr a

st r rps

start

t aa

Len ted re ef

str a

pe ll

a s tr os elb Ta f

t aa st r

t raa

nst

ll pe Ka

Rode at

GLABBEEK ie s

s t ra

rge

Grotestraat

es Dri

ld Smisve

Oude pastorie

oe k

t aa str

Ste en

Venusberg

Cra e n

str aat

Tafelbosstraat

Begijnenbos

at stra

Stationstraat

lvendreef Wo

Attenrode stra

at tra rks Ke

Bergeveldstraat

KAPELLEN

tio Sta

O.L.V. Geboortekerk

Kapel O.L.V. Van Onrust

traa t

25 I Hageland

3,5 of 9 Km

Deze landschapswandeling gidst je door het natuurgebied Vallei van de Drie Beken op de grens van Diest, Beringen en Tessenderlo. Een paradijs voor elke natuurliefhebber. Het gebied is genoemd naar drie beken die de vallei doorsnijden: de Grote Beek, de Middelbeek en de Kleine Beek. Je wandelt over onverharde wegen en venige grond, door natte en droge bossen, vochtige ruigten en hooilanden. Aan de rand van de vallei zie je verschillende Diestiaanheuvels, zoals de Hooilandse berg in het zuiden en de Molenberg in het noorden. Deze heuvels zijn zandbanken die achterbleven toen de zee zich zeven miljoen jaar geleden terugtrok. De variatie in het landschap zorgt voor een grote verscheidenheid in de fauna en flora. Op de natte en voedselarme plaatsen kan je zeldzame planten als wateraardbei en moerasviooltje zien. Waar mineraalrijker water opborrelt vind je misschien een dotterbloem, en in de talrijke beken en sloten van de hooilanden kan je bedreigde waterplanten als drijvende waterweegbree aantreffen. De Droge Diestiaanheuvels zijn dan weer de ideale groeiplaats voor blauwe bosbes en struikheide. Veel dieren â&#x20AC;&#x201C; vooral vogels - voelen zich hier thuis, zoals de buizerd, sperwer, reiger, aalscholver, de blauwborst en veel meer. k

Meilrijk

Langestra

Meilrij

HANdIge uItNeeMBARe HAgelANd gIds

vaLLei van de drie BeKen WandeLinG

Meilrijk

start e J.Sw

raat J. Vanze erst

DEURNE

yg e

aan Hasseltseb

Willebroek

Molenberg

eB ro t

k ee

s e lt Has

se an ba

Gene

venne

N725

Rot

Hooilander Bos

lts

sse

Ha Be

N725

rg s

aanlooproute (1km)

at tra rts ae ss Vla

Rode route (9km - 2u30)

ÂŠ OpenStreetMap-auteurs, CC-BY-SA

Hageland I 26

l a s s aertstraa

aat tstr

g Vleu

Vl e

start

VLEUGT Blauwe route (3,5km - 1u)

aat hstr

tra

t raa tst

Rot

HANdIge uItNeeMBARe HAgelANd gIds

vinneroute Kinderfietsroute

12,5 Km

Deze kindvriendelijke fietslus brengt je naar het unieke natuurgebied van Provinciedomein Het Vinne. Voorzie zeker tijd voor een bezoek. Kinderen kunnen er ravotten in het speelbos, klauteren en klimmen in de speeltuin en uiteraard turen naar de ontelbare watervogels tussen het riet. In het kindvriendelijke natuurbezoekerscentrum krijgen ze een boeiende uitleg over het dieren- en plantenleven op het domein. Je kan hier ook een fiets huren en op het terras van fietscafé Bistro Het Vinne kan je na – of voor – je fietstocht op krachten komen. De tocht brengt je verder langs de provinciegrens met Limburg en via de autovrije Oude Spoorwegbedding naar het centrum van het gezellige en historische stadje Zoutleeuw. Bewonder er de Sint-Leonarduskerk met de befaamde sacramentstoren uit 1552, het middeleeuwse stadhuis en de lakenhalle. KnooPPunTEn: 48 - 191 - 188 - 187 - 51 cEnTruM ZouTlEEuW - 48

Grazen Ransberg

Budingen

Binder Bi er vel veld EG

L VE

192

. TR DS

1,5

U EE

T AA

3,1

Drieslinter

O UD

48 E

SP O

1,3

L KE

R nke en Runkelen

T AA TR TS ER VA EL

IJZ

BE DD IN

1,9

Provincie Domein Het Vinne

ZOUTLEEUW

3,4

Helen-Bos

0,4

Gorsem

SINT-TRUIDEN SINT-TRUIDE NT-T DEEEN DEN N EG

Wilde eren e Wilderen SLL A A N ES

ZOUTLE

EP O O

Melkwezer

1,3

EUWSE STEENW

RTSTR .

Dormaal

fietsroute G RO TE

ST EE N

fietsroute (autovrij)

W EG

3 fietsroute (autovrij en 0nverhard)

HalleBooienhoven

Linter

3 Overhespen

Durass

OSSE N W EG ST R

SINT-LEONARDUSKERK

centrumverbinding Ha all almaal a all Halmaal fietsknooppunt kilometeraanduiding 2 km

Bev Bevi vving nge en n Bevingen N80

AA T

27 I Hageland

jacK-oproute fietsroute 32,1 Km

HANdIge uItNeeMBARe HAgelANd gIds

Je vertrekt in het mekka van de rockmuziek – Werchter – voor een stevige fietstocht langs Demer en Dijle. Neem eens een kijkje op de rockweide die er nu verlaten bij ligt. Bij het begin van de zomervakantie overrompelen tienduizenden muziekfans het dorpje tijdens het festival Rock Werchter. In het centrum van het dorp vind je cultuurhuis JackOp. Vanaf deze zomer kan je er het Belevingscentrum Rock Werchter bezoeken, een unieke tentoonstelling over het beste festival van Europa. Het cultuurhuis zelf was een onderdeel van de oude Brouwerij De Palmboom. Die brouwde het legendarische bier Jack-Op van 1869 tot 1967 en drukte zo bijna een eeuw lang haar stempel op het dorp. Brouwerij Artois – nu AB Inbev – nam de brouwerij over en zette de productie van het bier met de kenmerkende zurige smaak voort. In 2008 besloot de brouwersgroep echter te stoppen met de productie van Jack-Op. Burgemeester Dirk Claes, zelf cafébaas, startte een reddingsactie. Met succes! Sinds kort brengt Brouwerij Boon uit Lembeek de Jack-Op weer op de markt. Je kan het uitsluitend proeven in cafés in Werchter en in een straal van vijftien kilometer rond het dorp. In cultuurhuis Jack-Op herbeleef je de geschiedenis van dit speciale bier. De fietslus volgt van hier de oever van de Dijle richting Tremelo en het Pater Damiaanmuseum. Je gaat even verder de provinciegrens met Antwerpen over om in Begijnendijk weer Vlaams-Brabant binnen te fietsen. Onderweg naar Betekom kom je voorbij het fietscafé ’t Kwetterhof – vraag er een Jack-Op – en via de oevers van de Demer bereik je Werchter opnieuw. KnooPPunTEn: 71-25-23-24-69-68-70-61--11-92-67-71

Goor

fietsroute AT

DE BOERENKATHEDRAAL

fietsroute (autovrij)

RA ST

EN RD

PA A

LOURDESKAPEL MARIAKAPEL

fietsroute (onverhard)

ST. BERNARDUS KAPEL HOEVE

fietsknooppunt Grasheide

kilometeraanduiding Schriek

AT REE

0,9

BEGIJNENDIJK

VA N

2,1

S ER

LD ERE

O E K S T RA

BONT E

LO Z E N H

ZANDSTRA AT

TR. MERES

2,6

N W

Grootlo MBE

EK JE

N I EU

Verdronken Vors

RAA

Pijpelheide

RW AN

EF N D RE H A ZE

NGE NSTR .

Baal

SLA

LE DIJ

0,1

Ninde

2,6

ILL

Kruisheide

T STRAA BERG BALEN

KEERBERGEN

0,9

7,1

Pommelsven

HEIMOLEN

5,3

TREMELO

IE CESS PRO

VELDONKSTRAAT

PATER DAMIAAN MUSEUM

CULTUURHUIS JACK-OP

92 Werchter

1,9

4,8

67 Gelrode

PR O

Haardbos

Betekom

3,9

Weide Rock Werchter

VI NC

DOMEIN TER HEIDE

IEB

S PORTV E L D

AA N

MOEDERMEULE

Heikant

Wakkerzeel

Wezemaal

ROTSELAAR

Tildonk

Hageland I 28

2 km

OP BEZOEK BIJ DE BUREN

stilteabdijen in de stad Leuven INteRessANt IN MuseuM leuveN

vreemde voGeLs Met het speurboek ‘Vreemde Vogels in M’ kunnen speurneuzen van 8 tot 12 jaar in het spoor van een stoet vreemde vogels op verkenning tussen de museumschatten van M . Het boek zit vol raadsels, zoekopdrachten, puzzels, spelletjes en stickers die van het bezoek een vrolijk en leerrijk avontuur maken. Je vindt het boek in de museumshop, het kost 7 euro.

romantieK in m Met de tentoonstelling ‘Een Romantische Kijk’ herontdekt M de romantische schilderkunst uit het midden van de negentiende eeuw. Van 24/06 tot 04/09/2011 MEEr InFo oP WWW.MlEuVEn.BE

In het wervelende leuven valt er altijd wel wat te beleven, maar toch moet je nooit ver gaan om ingetogen rust te vinden. daar zorgen vier prachtige abdijsites voor. Ideale bestemmingen voor een originele fietsdag in en rond de stad.

Vertrek bijvoorbeeld aan Abdij Keizersberg aan de Mechelsestraat. Ze werd in de negentiende eeuw gebouwd door de monniken van de abdij van Maredsous op de plaats van de hertogelijke burcht. Van hieruit bol je de ‘Boelenberg’ af naar de SintGeertruiabdij in het Klein Begijnhof in het hart van Leuven. De charmante huisjes van het begijnhof werden opgetrokken tussen de veertiende en de zeventiende eeuw. Wel opletten voor de daverende kasseien als je hier fietst. Even trappen en aan de rand van de stad stoot je op de Abdij van Park. Als je de Sint-Norbertuspoort door bent, verstomt de drukte van de stad helemaal. Het klooster en het 42 hectare groot domein vormen een groene, stille oase in een verstedelijkte stadsrand. Het is ook een historische parel. Godfried I met de Baard, hertog van Brabant, schonk in 1129 zijn wildpark aan de norbertijnen. De kloosterlingen hebben er sindsdien bijna ononderbroken gewoond. Sinds het eind van de achttiende eeuw werd er niets meer bijgebouwd of afgebroken. Daardoor is dit het best bewaarde abdijcomplex van de Lage Landen. Dezelfde Godfried schonk in een gulle bui ook een stuk grond aan de benedictijnen. Die stichtten een priorij die uitgroeide tot de Abdij van Vlierbeek. De benedictijnen zijn al bijna tweehonderd jaar verdwenen, maar de gebouwen domineren dit groen stukje van Kessel-Lo nog altijd.

abdij van Park abdij van Vlierbeek

Toerisme Leuven heeft een uitgestippelde fietsroute langs deze vier abdijsites klaar. Liever wandelen? Van elke abdij is er een brochure met daarin een wandelparcours ter plaatse. WWW.VIsITlEuVEn.BE

foodpAIRINg op je BoRd Om laureaat van de wedstrijd Vlaanderen Lekker Land 2010-2012 te worden, ging Leuven creatief aan de slag. Dertien Leuvense chefs pasten de ‘foodpairing methode’ toe op drie dranken met een link met Leuven: Leffe Blond, Chardonnay Meerdael en Musa Lova. De lekkerste combinaties werden gebundeld in een receptenboekje. Foodpairing combineert twee ingrediënten met elkaar als hun belangrijkste smaakaroma’s overeenkomen. Dat zorgt soms voor vreemde maar overheerlijke combinaties.

29 I Hageland

lâ&#x20AC;&#x2122;Amour Ă bicyclette er hangt altijd een vleugje liefde in de lucht van het Hageland. denk aan de lieflijke valleien, de geurende bloesems, holle wegen en verstilde dorpjes in de verte, en je hebt het ideale decor voor een romantische fietstocht. trap met ons mee van knooppunt tot knooppunt over het fietsnetwerk Hageland door de velpevallei en Hagelands Haspengouw.

Hageland I 30

Hageland fietsland

Romantische halte Aan de voet van de Sint-Gorgoniuskerk liggen de Tuinen van Hoegaarden (knooppunt 16). Een romantische halte op onze tocht. Dit origineel park toont je diverse tuintjes als inspiratie voor je eigen tuin, boordevol kringlooptips. Aan de rand ervan pronkt het eeuwenoud Kapittelhuis. In de achttiende eeuw was het een onderkomen van de deken en de kanunniken, verbonden aan de Gorgoniuskerk. Vandaag is het toeristisch infopunt van Hoegaarden er gevestigd naast de gezellige brasserie Kapittelhuys. Het terras met uitzicht op de Tuinen is een perfecte plek om even op adem te komen. Aan dorstlessers is er in dit bierdorp geen gebrek. We stappen opnieuw de fiets op en even later bollen we door het centrum van Hoegaarden en voorbij het Kouterhof en bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw. Hier onthult het befaamde witbier al zijn geheimen. 31 I Hageland

> 69

Opnieuw trappen we de velden in langs de wegeltjes van het gehucht Hauthem tot in Hoksem. Dit is een heel innemend dorpje met Ardeense charme. De robuuste toren van de kleine, romaanse Sint-Janskerk dateert uit de twaalfde eeuw.

lANdscHAp KeRKoM

BanKJe aan De ViJVeR KAsteel vAN KWABeeK

37 13 91 35 34 sINt-jANsKeRK HoKseM

joRdAANvAlleI

16 tuINeN vAN HoegAARdeN

Knooppunt 35 brengt ons onder de autoweg E40 door. Op de top van de volgende heuvel kondigt een elegante kerktoren Kumtich aan. Via het gehucht Breisem en het dorp Roosbeek duiken we opnieuw voor enkele kilometers het uitgestrekte landschap in. Af en toe worden we getrakteerd op een schitterend vergezicht over velden, hoeven en hier en daar een fruitboomgaard. Het Hageland ten voeten uit! Via het centrum van Vertrijk komen we aan het Domein van Kwabeek. Het monumentaal kasteel is ingericht als gemeentehuis en het mooie park is vrij toegankelijk. Het domein is oorspronkelijk een leengoed van het hertogdom Brabant. De bankjes aan de vijver nodigen uit tot een romantische picknick. Een leuk weetje: de lokale bakkersgilde restaureerde het bakkershuisje en elke tweede maandag van de maand wordt er brood gebakken op grootmoeders wijze. Een proevertje waard, je hoeft toch niet ver meer te trappen. De volgende halte, twee kilometer verder, is ons vertrek- en eindpunt.

DEZE FIETslus (37,3 KIloMETEr) VErTrEKT aan KnooPPunT 91 Van HET FIETsnETWErK HaGElanD. VErVolGEns VolG JE DE KnooPPunTEn 34, 17, 16, 14, 35, 13, 12, 36, 69, 68, 37 En 91. MEEr InForMaTIE oF DE FIETsKaarT HaGElanD BEsTEllEn? KlIK Dan naar WWW.ToErIsMEVlaaMsBraBanT.BE/PuBlIcaTIEs. DE KaarT FIETsnETWErK HaGElanD KosT VIJF Euro. JE VInDT ZE ooK BIJ DE ToErIsTIscHE DIEnsTEn In DE ProVIncIE VlaaMs-BraBanT.

MET BELGERINKEL NAAR DE WINKEL Al 10 jaar lang organiseert de Bond Beter Leefmilieu in mei de actie ‘Met Belgerinkel naar de winkel’. Samen met UNIZO moedigen ze iedereen aan om naar de lokale handelaars te fietsen. Dit jaar is het thema ‘L’amour à bicyclette.’ Elke boodschap die je met je fiets doet, is goed voor een stempel op je spaarkaart. Je kan sparen voor een originele picknick poncho en maakt kans op een romantisch fietsweekend in Parijs. Meer info op www.belgerinkel.be

Hageland I 32

Facts uitvaLsBasis Leuven Het levendige Leuven is een prima uitvalsbasis om het rustige Hageland te ontdekken. De stad sluit naadloos aan op het fietsnetwerk. Wat dacht je van een dagje naar het fameuze Kasteel van Horst, via het Provinciedomein van Kessel-Lo en het Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn in Wezemaal? Je bent een hele dag zoet. Plooi de fietskaart Hageland open en doe zelf inspiratie op! Of beter, voor amper 1 euro krijg je vier kaartjes met de mooiste suggestielussen vanuit Leuven. Vanaf 1 april 2011 verkrijgbaar bij Toerisme Leuven, naamsestraat 1, 3000 Leuven.

Hageland fietsland

De beste buur Facts

Voor onderweg Koop een kaart en volg de nummertjes Stippel met de Fietskaart Hageland in de hand je route uit en noteer de nummers van de knooppunten waar je langs komt in de juiste volgorde. Daarna volg je met de fiets gewoon de route van nummer tot nummer, dus van knooppunt tot knooppunt, door de wegwijzers te volgen. Het netwerk telt in het Hageland niet minder dan 670 kilometer bewegwijzerde routes. Voldoende om eindeloos te fietsen in het mooiste decor. Fietscafés, hellingsgraad en bezienswaardigheden staan op de kaart aangeduid. Waar het fietsnetwerk Hageland eindigt, begint het fietsnetwerk Dijleland. En het gaat nog verder, over de Brabantse Kouters tot het Pajottenland en over de provinciegrenzen heen. Een lekke band? Op zoek naar meer toeristische informatie? Gewoon even uitblazen? Dan hou je halt aan een van de vele fietscafés en -restaurants in het Hageland. Ze staan op de fietskaart aangeduid en je herkent ze aan het label ‘fietsvriendelijk’. Je vindt er niet alleen een streekeigen natje en droogje, maar ook een basisdienstverlening zoals een reparatiekit, een fietsstalling en een EHBO-kit. Wil je overnachten? Ook dan zijn er voldoende fietsvriendelijke en uiterst gezellige hotels en B&B’s op je weg die alles in huis hebben voor de vermoeide fietser. Hier kan je bijvoorbeeld je kledij drogen, de fiets veilig stallen en de slaapgelegenheid voor je volgende stop boeken. Geen fiets? Of geen plaats in de wagen om een fiets mee te nemen? Waarom dan geen fiets huren? Je vindt voldoende fietsverhuurdiensten in het Hageland.

Groene Gordel

Romantische parken en tuinen, tintelende geuze en fiere Brabantse trekpaarden. De Groene Gordel is de beste buur van het Hageland. Deze mooie toeristische regio omarmt Brussel en strekt zich uit van Keerbergen tot Bever, van Huldenberg tot Londerzeel. De Groene Gordel is het land van parken en tuinen. Denk maar aan het schitterende kasteelpark van Gaasbeek, het majestueuze Warandepark in Tervuren of de wereldvermaarde rozentuin Coloma in Sint-PietersLeeuw. De Nationale Plantentuin in Meise telt niet minder dan 18.000 plantensoorten uit heel de wereld en de rotstuin in het Provinciedomein Huizingen is uniek en als monument geklasseerd. Het uitgestrekte Zoniënwoud, het Hallerbos, het Meerdaalwoud en Heverleebos zijn restanten van het Kolenwoud, een oerbos dat zich 10.000 jaar geleden uitstrekte van de oevers van de Rijn tot aan de Noordzee. Wil je deze groene parels met de fiets of te voet ontdekken, dan kan je het fietsnetwerk of het nieuwe wandelnetwerk Pajottenland volgen. In juni krijgt ook Zuid-Dijleland een wandelnetwerk. De Groene Gordel telt drie verrassende deelregio’s. In het Pajottenland draaien de wieken van de Zepposmolen en plantte Bruegel zijn schildersezel. In het Volksinstrumentenmuseum De Cam in Gooik vind je muziekinstrumenten die nog in de tijd van Bruegel werden bespeeld. Het Lambikbier wordt in het Pajottenland al eeuwenlang volgens hetzelfde recept gebrouwen. De regio is de bakermat van het Brabants trekpaard en Papiermolen Herisem herinnert als industrieel erfgoed aan de kartonnijverheid. In de Brabantse Kouters komen verleden en toekomst samen. Wandel door het historisch hart van Grimbergen, herontdek oude ambachten in het Museum voor de Oudere Technieken en stap dan de dag van morgen binnen in het Huis van de Toekomst in Vilvoorde. En waag jij je in het sportiefste museum van het land - het Sportimonium in Hofstade – aan een uitdaging door de bekendste topatleten van Vlaanderen?

www.groenegordel.be

33 I Hageland

02 Provinciedomein Het Vinne Je klautert op de uitkijktoren voor een schitterend uitzicht over dit prachtige natuurgebied. Nadien hol je over de knuppelpaadjes tussen het riet naar vakje 9.

11 Met de huifkar Twee stoere Brabantse trekpaarden trekken je huifkar door het mooie landschap. Maar een wiel breekt en je valt uit de kar. Terug naar vakje 7.

16 Suikermuseum Tienen Na een wondere tocht door de zoete wereld van suiker zit je barstensvol energie. Gooi nog eens met de dobbelsteen.

21 Speelbos Kloesebos Je maakt een kamp, maar het duurt een tijdje om alle takken te verzamelen. Een beurt overslaan.

26 Ezeltochten Op de rug van een ezel trek je door het Hageland. Je gaat sneller dan de rest, spring naar vakje 29.

30 Recreatiedomein Ter Heide Met een surfplank glijd je met een vaart het water van ‘De Plas’ over. Ga vijf plaatsen vooruit.

Hageland ruiterroutes

37 Kabouterbos Een gids vertelt je boeiende sprookjes in het Kabouterbos. Maar je vergat de steentjes die je net als Hans en Grietje de weg moesten wijzen en je verdwaalt. EĂŠn beurt overslaan.

42 Provinciedomein Halve Maan Languit op het strand, in een vaart de superglijbaantoren af, de bocht in met de gocarts â&#x20AC;Ś Kortom, een hele dag kinderpret. Daardoor verlies je de tijd uit het oog. Twee beurten overslaan.

Facts KasteeL van horst Horststraat 28 - 3220 Holsbeek 016-62 33 45 kasteel.horst@erfgoed-vlaanderen.be www.kasteelvanhorst.be

provinciedomein haLve maan Omer Vanaudenhovenlaan 48 3290 Diest 013-31 15 28 provinciedomein.diest@vlaamsbrabant.be www.vlaamsbrabant.be/diest

tuinen van hoeGaarden Houtmarkt 1 - 3320 Hoegaarden 016-76 78 43 detuinenvanhoegaarden@telenet.be www.detuinenvanhoegaarden.be

huifKartochten Je kan op verschillende plaatsen een huifkartocht boeken in het Hageland. - Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 2 - 3400 Landen 011-88 34 68 ghk.landen@tijd.com - Menstal ohaj Molenstraat 7 bus B 3473 Waanrode 0495-33 94 53 menstal_ohaj@hotmail.com www.menstalohaj.be

suiKermuseum Grote Markt 6 - 3300 Tienen 016-80 56 86 suikermuseum.tienen@skynet.be www.suikermuseum.be

KaBouterBos Huize Hageland Oudepastoriestraat 22 3390 Tielt-Winge 016-53 66 94 toerisme@tielt-winge.be www.tielt-winge.be Hageland I 36

provinciedomein het vinne Ossenwegstraat 70 3440 Zoutleeuw 011-78 18 19 provinciedomein.zoutleeuw@ vlaamsbrabant.be www.vlaamsbrabant.be/zoutleeuw

de moedermeuLe Hondsheuvel 3 3200 Gelrode 016-56 49 83 moedermeule@skynet.be www.moedermeule.be

recreatiedomein ter heide Vakenstraat 18 - 3110 Rotselaar 016-61 64 50 sport@rotselaar.be www.rotselaar.be

speeLBos KLoeseBos Dit speelbos ligt aan de Rillaarsebaan in Gelrode. Aan de Moedermeule vertrekt de Landschapswandeling Kloesebos (rode route)

eZeLstoeterij de KWadenhoeK Kareelovenstraat 2 3111 Wezemaal 016-44 67 64 / 0495-23 43 67 info@ezelstoeterij-dekwadenhoek.be www.ezelstoeterij-dekwadenhoek.be

groen Hageland

Heradem Op zoek naar stilte? Naar een plek om tot rust te komen in de vrije natuur? In het Hageland hoef je maar de grote wegen te verlaten en je stoot op een stukje puur natuur. Vul je longen met zuivere lucht tijdens een tocht in een mysterieus bos, wandel door romantische holle wegen of verdwaal in een van de vele natuurgebieden en geniet van de rijke fauna en flora van het Hageland. Het is een heel verscheiden landschap, maar toch hebben alle stukjes natuurschoon iets gemeen. Achter elke groene parel staat iemand met een passie â&#x20AC;Ś en groene vingers.

37 I Hageland

de weidse demervallei

Indrukwekkende holle wegen

RoNNy WecKHuyseN coNseRvAtoR NAtuuRpuNt

RAf goosseNs eN MAARteN clAes Igo leuveN

NAtuuRgeBIed AcHteR scHooNHoveN

Holle WegeN - BeKKevooRt

Conservator Ronny Weckhuysen ziet er een beetje gevaarlijk uit met zijn bijl in de hand. Hij is aan de slag in het natuurgebied Achter Schoonhoven in Langdorp. Het is een 80 ha grote uitloper van de Demerbroeken, een uitgestrekte brok natuur tussen Diest en Aarschot in de brede vallei van de Demer.

Met een terreinwagen trekken Raf Goossens en Maarten Claes op inspectie door de holle wegen in Bekkevoort. De groene bermen aan weerszijden reiken wel vier meter hoog. Regiomanager Raf en natuurontwikkelaar Maarten maken deel uit van de Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams van IGO Leuven. Ze helpen de gemeenten bij het lokale natuurbeheer. ‘Het Hageland wordt doorkliefd door de mooiste holle wegen’, vertelt Raf. ‘Het zijn landbouwwegen die geërodeerd zijn door eeuwenlang gebruik. Vooral in Bekkevoort en Hoegaarden vind je ze.’

wat ben je aan het doen? ‘Ik hak de takken van een gerooide Amerikaanse vogelkers in kleinere stukken om ze te verhakselen. Deze bomen zijn exoten, ze horen eigenlijk niet thuis in de graslanden, weiden en elzenbroekbosjes van dit gebied. Daarom rooi ik ze.’ welke fauna en ﬂora horen hier wel thuis? ‘De es, de zomereik en de berk op de drogere stukken. Op de natte percelen vind je vooral wilg. Dit gebied wordt van oudsher als hooiland gebruikt. Er bloeit dotterbloem, gevlekte orchis, waterviolier en veel andere planten. In de populierenbossen broedt de wielewaal, je kan ook de ijsvogel, de blauwborst en andere verrassende vogels spotten, en af en toe landt er een kolonie reigers of ooievaars.’ wat trekt jou aan in dit gebied? ‘De openheid van de Demervallei, de prachtige vergezichten. De visie van Natuurpunt is dan ook om de vallei zo open mogelijk te maken. Zo krijgen weidevogels zoals de kwartel en de kievit alle kansen. Aan de randen planten we houtkanten en nog verder stoot je op de Hagelandse bossen.’ NAtuuRgeBIed AcHteR scHooNHoveN demervallei Aarschot - langdorp - Rillaar

Prachtig, maar zijn ze ook belangrijk voor de natuur? ‘Zeker en vast. In de bermen huist de sleedoornpage en hazelworm, er groeit sleedoorn, meidoorn, hazelaar, inlandse kers, zomereik. De wegen vormen groene oases tussen de velden waar dieren en planten overleven. Aan de ene kant van de weg groeien andere planten dan aan de overzijde. Hoe kan dat? ‘Logisch, de noordzijde vangt meer licht omdat de helling naar het zuiden is gericht. Daar gedijen dan zonneminnende planten. In Scherpenheuvel-Zichem vind je zelfs holle wegen waar wilde tijm en marjolein – kruiden die van de zon houden – welig tieren.’ Jullie komen op de meest afgelegen plekken van het Hageland. ‘Het zijn de mooiste plekken. Als we aan het werk zijn, schrijden we traag door het landschap. Zo kunnen we echt genieten van het glooiend panorama en de vergezichten. Als er dan een roofvogel over de velden scheurt of als we een zeldzame geelgors spotten, dan kan onze dag niet stuk.’

www.natuurpuntaarschot.be BeWegWIjzeRde lANdscHApsWANdelINgeN HeRMANsHeuvel www.toerismevlaamsbrabant.be/wandelen Hageland I 38

ontsnappen in het groen

cAlIxte NIjs NAtuuRgIds

fRANK delBecQue BosWAcHteR

WeBBeKoMs BRoeK - dIest

WAleNBos - tIelt-WINge

Een kiekendief zweeft door de lucht als Calixte Nijs het Bezoekerscentrum Webbekoms Broek buiten stapt. Vandaag is Calixte vooral natuurgids, maar hij was vijftien jaar lang beheerder van dit natuurcentrum aan de rand van een prachtig natuurgebied. Van de historische stadswallen stap je zo een uitgestrekt landschap met weiden, hooilanden en rietruigten in.

Het Walenbos strekt zich uit over een oppervlakte van 500 ha op de grens van Tielt, Houwaart en Sint-Joris-Winge. Het is een van de belangrijkste natuurgebieden van het Hageland en het prachtige werkgebied van boswachter Frank Delbecque. ‘Ook als ik niet aan het werk ben, kan ik het niet laten om eens langs te komen’, lacht hij.

Mooie natuur die bovendien de stad Diest droog houdt. ‘Dat klopt. Van de 240 ha natuur doet er 140 dienst als overstromingsgebied van het Demerbekken. Vooral het overtollige water van de Velpe en de Begijnenbeek wordt hier opgevangen. Natuurontwikkeling en waterbeheersing gaan hand in hand. Dat maakt het een paradijs voor waterminnende vogels zoals de ijsvogel.’

wat maakt het walenbos zo speciaal? ‘Het is een bos met enorm veel variatie. Je hebt een groot elzenbroekbos met grote kwelzones, maar evengoed droge bosdelen. Het grondwater is soms zuur en mineraalarm en dan weer mineraalrijk. We werken deze variatie in de hand door open plekken in het bos te maken. Veel planten diersoorten zijn afhankelijk van de warmte en de lichtinval op deze plekken.’

welke dieren en planten gedijen hier nog? ‘Talloze soorten paddenstoelen, dotterbloem, weidevogels, meidoorn, ooievaars, pestvogels, en veel meer. Op de drogere graslanden mogen lokale landbouwers hun runderen weiden. Op de nattere delen grazen IJslandponies en Aberdeen Angus runderen. De begrazing levert bloemrijke graslanden op, rijk aan insecten en vogels.’

welke dieren en planten vind je er dan? ‘De biodiversiteit is hier heel groot. Er zijn wel 630 verschillende soorten paddenstoelen. In het elzenbroekbos vind je veenmossen, waterviolier, voorjaarsbloeiers als dotterbloem en bosanemoon. Op de open plekken staan orchideeën en er duiken zeldzame vlinders op zoals de keizersmantel.’

De ligging vlakbij de stad lijkt me uniek. ‘Dat is de grote troef. Je hebt hier een schitterend natuurgebied dat aansluit op de historische stadswallen en het provinciedomein Halve Maan. Je hoeft maar de straat over te steken en je staat in het begijnhof dat beschermd is als UNESCOwerelderfgoed. Cultuur, geschiedenis en natuur.’ WeBBeKoMsBRoeK provinciedomein Halve Maan, omer vanaudenhovenlaan 48, 3290 diest, 013-31 15 28 www.vlaamsbrabant.be/diest - www.natuurenbos.be

De rust valt op. Als wandelaar verdwijn je in de stilte en het groen. ‘Vooral op de plaatsen waar we het bos zijn gang laten gaan, vind je totale rust. Het natuurlijke karakter van het bos is er groot, met veel dood hout en omgewaaide bomen. Het is ook een nat bos. Dat maakt het wat minder toegankelijk en de kans is dan ook klein dat je nog andere mensen tegen het lijf loopt. Hier kan je echt ontsnappen in het groen.’ WAleNBos ANB Beheerregio Hageland Motbroekstraat, 3390 tielt-Winge, 016-24 17 40

MEEr oVEr GroEnGEBIEDEn, naTuurrEsErVaTEn En Hun WanDElInGEn In HET HaGElanD oP WWW.HaGElanD.BE

Natuur en waterbeheersing

www.natuurenbos.be 39 I Hageland

Hagelandse stadjes

fietsen met Gallo-romeinen tienen, bijna tweeduizend jaar geleden. In deze tijd is de regio gekend als germania Inferior. een gallo-Romeinse vicus – een wijk zeg maar – strekt zich uit over een domein van wel veertig hectare op de plek waar vandaag het station is. er is een Mithrastempel, een badhuis en een graanschuur. Marcus probius Burrus, een vooraanstaand inwoner, paradeert door de straten. op een grote begraafplaats even verderop staan honderden graven. er is net een begrafenisritueel aan de gang, een brandstapel verteert de laatste resten van een overleden inwoner.

tienen, vandaaG

op WeG!

Een unieke fietsroute leidt je langs plaatsen waar archeologen de meest indrukwekkende Gallo-Romeinse vondsten hebben gedaan. De opgravingen bieden een unieke blik op het dagelijkse leven, de rituelen en gebruiken van toen. De apotheose was de vondst van niet minder dan 1100 graven op het Grijpenveld, het grootste grafveld van de Lage Landen. Ook archeologe en antropologe Marit Vandenbruane is onder de indruk. ‘De meeste graven bevatten crematieresten van de overledene die in een urne geplaatst of in een doek gewikkeld werden. Maar ook voorwerpen als juwelen, parfumflesjes zelfs speelgoed.’

De fietstocht ‘Fietsen met de GalloRomeinen in Tienen’ gaat langs de vicus, het badhuis, de graanschuur en de plek waar de archeologen een tweeduizend jaar oude fallus hebben opgegraven. Je komt langs het grafveld en de resten van een Romeinse villa. Natuurlijk ontbreken de drie tumuli niet.

op de BrandstapeL fIetsBRocHuRe (9 euRo) fIetseNveRHuuR: ReGIonAAL InFoKAnTooR GRoTe MARKT - TIenen INfo eN ReseRvAtIes: ToeRISMe.TIenen@SKYneT.Be

WWW.TIEnEn.BE

Uit de studie van de beenderresten blijkt dat de Gallo-Romeinen heel gedreven waren in het cremeren. ‘Het klinkt luguber, maar een lijk verbrand je niet zomaar. Je hebt een temperatuur van 900°C nodig en dat tien uur lang. Een hele kunst om dat te halen met een brandstapel, maar het lukte hen.’ Niet het hele lichaam werd begraven. De archeologen vonden vooral resten van schedels en dijbenen. Heel oud werden de inwoners niet. De leeftijd van de overledenen schommelt rond 40 tot 45 jaar. Eén grafmonument steekt boven alle andere uit. De drie tumuli van Marcus Probius Burrus zijn nog steeds te zien en te bezoeken in Grimde. Ook op het Grijpenveld werd een tumulus opgegraven. In museum het Toreke kan je de levensgrote grafkamer ervan ontdekken.

Hageland I 40

Tenslotte krijg je in museum het Toreke een interactieve blik op het leven van de Gallo-Romeinen. De tentoonstelling werd trouwens in een nieuw kleedje gestopt. Enkele leuke doe-hoekjes dompelen je helemaal onder in de Romeinse wereld. Speel zelf antropoloog, stel een skelet samen en bepaal of het een man of een vrouw, een jongen of een meisje was. Of laat je toekomst voorspellen door de Gallo-Romeinse goden.

geHeIMe pleKKeN vAN Het HAgelANd Hageland Id chris Dusauchoit (48) Radio- en televisiepresentator Favoriete plekje De mooie holle wegen van het Hageland. Ze zijn betoverend, vooral in de zomer als de zon een schouwspel van licht door de takken jaagt. leukste winkel Als ik eten voor mijn honden of ezels nodig heb, ga ik niet naar een grote keten maar naar de winkel van Jos Claes in Holsbeek. Je kan de plaatselijke middenstand niet genoeg steunen. lekkerste eten De Regent, de rode wijn van het domein Uylenbergher in SintPieters-Rode. Ik kan ook genieten van een lekker streekgerecht in de Gempemolen in Sint-Joris-Winge, een uitstekend restaurant van Hans Meus. Bezoekerstip voor kinderen Het hele Hageland is kindvriendelijk, mijnheer!

Hageland Id stef Wauters (43) hoofdredacteur/nieuwsanker Favoriete plekje Het glooiende Hageland is het perfecte wandelland. Ik ben zelf helemaal weg van de wandelingen op de Wijngaardberg in Wezemaal. Je wandelt langs de eeuwenoude Stenen Muur, door de boeren aangelegd om de wijngaarden op de zuidflank te beschermen tegen de koude noordenwind. En je geniet van prachtige vergezichten, bij helder weer zelfs tot in Brussel. leukste winkel Leuven is nooit veraf, een bruisende winkelstad. lekkerste eten Het Hageland herontdekt zijn culinaire tradities. De wijnbouw is vermaard en bieren als het Menabier in Rotselaar en de legendarische Jack-Op in Werchter herleven. Na een stevige wandeling kan ik genieten van een streekgerecht in herberg Bij Boeres in Wezemaal. En in de Jos Theys Boerderij in Holsbeek krijg je een warm onthaal en smul je van het lekkerste kalfsvlees ter wereld. In de zomer moet je zeker gaan barbecueën op het terras van Dumon in Wakkerzeel, net buiten het Hageland. Bezoekerstip voor kinderen Domein Ter Heide in Rotselaar, ook gekend als De Plas. Zwemmen in de zomer, wandelen het hele jaar door. En nadien eten in De Torenhoeve vlakbij, mét speeltuin, ideaal voor de kinderen.

Hageland Id Danny Fabry (62) zanger Favoriete plekje Scherpenheuvel-Zichem, van de Maagdentoren tot het Museum Ernest Claes en uiteraard de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek. Het is een heel romantische stad. Kom zeker eens langs op 22 mei, dan kan je aan de basiliek een gratis concertje meepikken om mijn veertigjarige carrière te vieren. leukste winkel Bakkerij Gielis, bekend om zijn heerlijke Hagelandse specialiteiten. lekkerste eten De typische noppen en babelutten van Scherpenheuvel. Als ik uit eten ga, vind je me in restaurant De Modern in Diest. Bezoekerstip voor kinderen Ongetwijfeld het Kasteel van Horst. Een prachtige plek waar kinderen ongeremd kunnen fantaseren over ridders en kasteelvrouwen.

41 I Hageland

Sportief Hageland De bossen en de heuvels van het Hageland vormen het gedroomd parcours voor elke fervente mountainbiker en ruiter. Maar je kan er ook surfen, fitnessen, duiken en zelfs de lucht in.

Je moet er misschien niet heel sportief voor zijn, maar een ballonvaart over het Hageland laat altijd een diepe indruk. Of je nu rakelings boven het graan of honderden meters boven de huizen zweeft, het Hageland ziet er vanuit een ballonmand spectaculair uit.

Voor waterratten

Facts Ruiterroutes / mountainbiketochten ballonvaartorganisatoren: www.toerismevlaamsbrabant.be Windsurfing De Winge: www.wdwr.be Provinciedomein Halve Maan: www.vlaamsbrabant.be/diest Met de kajak de Demer af? www.kayakshop.be www.kanoverhuur.be

Hageland I 42

Liever met beide voeten op de grond? Of op het water? In het recreatiedomein Ter Heide in Rotselaar kan je ongehinderd over 13 hectare water glijden met een surfplank. Wil je leren hoe je dat moet doen? Windsurfing De Winge geeft je graag een duwtje. Niets evenaart een frisse duik in een vijver of een openluchtzwembad om dat echte zomergevoel te pakken te krijgen. Roetsj het water in via de glijbanen van het zwembad in Provinciedomein Halve Maan in Diest, of geniet van het ploeterbad van Provinciedomein Kessel-Lo. Liever ‘natuurlijk’ water? Dan kan je vrijuit plonsen in Recreatiedomein Ter Heide – De Plas – in Rotselaar. Wie een avontuurlijke rivier wil bedwingen, hoeft niet naar de Ardennen. Wat dacht je van een kajaktocht van Zichem naar Aarschot over de Demer? Of met de kano van Aarschot naar Werchter, waar de rivier

Hageland sportief

samenvloeit met de Dijle? Hotel s‘Hertogenmolens in Aarschot biedt zelfs een ‘Ontdekken’ arrangement waarin een afvaart met kajak vanaf het hotel tot in Werchter inbegrepen is. Absoluut een sportieve en originele kijk op het Hageland! Ook in Provinciedomein Halve Maan kan je met een kajak of waterfietsen de vijver op.

eindeloos draven Paardenliefhebbers kunnen eindeloos doordraven. Negen ruiterroutes zijn met elkaar verbonden tot een heus netwerk. Goed voor uren, zelfs dagenlang ruiterplezier. Logeer bij één van de ruitervriendelijke logies op je weg. Op de meeste lussen zijn ook menners welkom. De kronkelige bospaadjes, modderige veldwegen en de heuvels van het Hageland vormen niet alleen het ideale decor voor een ruitertocht, maar ook voor een stevige mountainbiketocht. Je kan zelf je eigen parcours maken of kiezen voor één van de acht uitgestippelde tochten. De route is telkens netjes aangeduid met bordjes die je de weg wijzen en er is een overzichtsbord aan het beginpunt.

Outdoor fitness Eens stevig werken aan die spiermassa? In Provinciedomein Halve Maan staan de fitnesstoestellen niet in een zweterige zaal, maar gewoon buiten.

BuDGET VrIEnDElIJK 30 Euro/PP

fietsarranGement ‘vAN Het gRoeNe zoutleeuW NAAR oRANjestAd dIest’ Je fietst van de natuurpracht van Het Vinne in Zoutleeuw naar de Oranjestad Diest en je overnacht in een echte trekkershut. Je krijgt er een resem extra’s bovenop, en dat voor dertig euro per persoon. - Kaart van het ﬁetsnetwerk Hageland - Wandelboekje van het Hageland - overnachting in een trekkershut in Provinciedomein Halve Maan ( 2 tot 4 pers.) - combiticket voor Provinciedomein Halve Maan: toegang met gebruik van zwembad (1 mei tot 15 september) inclusief waterfietsen of kajakken, minigolf en trampolinespringen (Paasvakantie tot 30 september). - Kortingsbon van 25% per persoon op een maaltijd of een drankje in De Badmeester (Halve Maan) - Bon voor een gratis kofﬁe bij bestelling van een warme maaltijd in Bistro Het Vinne JE Kan DIT arranGEMEnT EnKEl BoEKEn Van 9 aPrIl ToT En MET 30 sEPTEMBEr 2011.

InFo En rEsErVErEn:ProVIncIEDoMEIn HalVE Maan - 013-31 25 18 ProVIncIEDoMEIn.DIEsT@VlaaMsBraBanT.BE 43 I Hageland

B&BHAGELAND

Altijd een warm welkom Wakker worden met een uitzicht over eindeloze rijen fruitbomen, glooiende velden of wijnhellingen. Of uitslapen in een charmant en eeuwenoud hotelletje terwijl de stad achter het raam stilaan ontwaakt. In het Hageland wacht je altijd een warm onthaal. Een logeeradres in het Hageland is zoveel meer dan een bed en een dak boven je hoofd. Het is een belevenis en een gastvrije kennismaking met de regio waar je bovendien alle toeristische informatie vindt. Vaak kan je meteen ook een heerlijk culinair arrangement boeken, of fietsen huren om de streek te verkennen. En of je nu met de rugzak, de tent, de gezinskoffer of een aktetas reist, er is altijd een perfect logement te vinden. Wie op doorreis is met de fiets, kan aankloppen bij een fietsvriendelijk gastenverblijf dat alles in huis heeft voor de vermoeide fietser. Te paard? Dan klop je toch gewoon aan bij een ruitervriendelijke B&B. En aan campings is er evenmin een gebrek. Kinderen vinden het heerlijk om in een tent te slapen, maar ook een nachtje op een echte Hagelandse boerderij zullen ze niet snel vergeten.

SILENTIUM

‘Op zoek naar de stilte’ De naam spreekt voor zichzelf: deze B&B dompelt je onder in de stilte van het platteland. Het Walenbos aan de ene kant, aan de andere kant de glooiende velden en de kerktoren van Tielt-Winge in de verte. Maak van hieruit de mooiste wandel- of fietstochten in de rust van het Hageland. Zelfs te paard ben je welkom, de manege vlakbij vangt met plezier je dier op voor een nacht. Gastvrouw Peggy Laeremans en haar man Bart De Vis renoveerden hun oude boerderijtje tot een modern gastenverblijf. Drie comfortabele kamers – de landelijke kamer, de oosterse kamer en de Provençaalse kamer - hebben elk hun eigen stijl. ‘We werken allebei al jaren in de horeca’, vertelt Peggy. ‘En met onze ervaring maken we het elke gast naar wens. Bart is kok en dat proef je niet alleen aan het lekkere ontbijt. Hij tovert op vraag een heel diner voor je klaar.’ In de overwelfde eetkamer kan je ook een feest organiseren, en nadien hoef je maar de trap op.

www.silentium.be

Hageland I 44

Zone 21

‘Geen doordeweekse B&B’ De voormalige maalderij van Pellenberg, een pareltje van industrieel erfgoed, is vandaag een alles behalve alledaagse B&B. Dré Van Brussel en zijn vrouw Cindy Guilini maakten van het pand hun droomproject. ‘Een polyvalent gebouw met conferentiezalen, met ruimte voor tentoonstellingen, privéfeesten en zelfs danslessen. En daar hoort een zalige B&B bij, maar niet zomaar eentje’, vertelt Dré. In de aanpalende villa in Jugendstilstijl werden vijf gastenkamers ingericht met authentieke elementen en modern design. ‘Door drie badkamers in het pand te spreiden, krijgen de gasten alle ruimte in de kamers. Televisie op de kamer is er niet, maar dat wordt door niemand gemist.’ Dat hoeft ook niet, de Finse sauna en infrarood cabine bieden alle ontspanning. En aan de table d’hôte van Cindy kunnen de gasten lang gezellig natafelen. ‘Onze gasten zijn hier thuis tot ze weer vertrekken’, lacht Dré. Voor de unieke stijl van het interieur hebben Dré en Cindy zelf gezorgd, ze ontwerpen immers ook meubel- en decoratiestukken. Cindy is bovendien een begenadigd schilder. De centrale ligging maakt van deze B&B een prima uitvalsbasis om met de fiets, te voet of met de wagen heel het Hageland te ontdekken.

www.zone21.be

Station Racour

‘Vijf sterrenstation’ Het voormalige stationsgebouw van Racour is vandaag een karaktervolle vakantiewoning op het meest zuidelijke puntje van het Hageland, midden in het groen. Vreemd genoeg staat het station niet in het Waalse dorpje Racour, maar net over de taalgrens in Landen. ‘De inwoners van Racour wilden niet dat er een trein door het centrum reed’, weet Jo Uytterhoeven. ‘Daarom werd het hier destijds gebouwd. We waren er meteen door gecharmeerd. Het is een gebouw met een ziel’. Het monumentale station dateert van 1907. Jo en zijn vrouw Hilde Pottel wonen er al 23 jaar. Ze vormden het oude werkatelier om tot gastenverblijf dat de sfeer van een loft uitstraalt. Sfeervolle kamers, veel lichtinval, oude foto’s die herinneren aan de geschiedenis van het gebouw. Tot vijf personen kunnen er in alle luxe verblijven. Dat comfort wordt trouwens gegarandeerd door vijf sterren, de hoogste erkenning die een vakantiewoning voor woonkwaliteit kan krijgen van Toerisme Vlaanderen. En je hoeft niet bang te zijn dat een vroege trein je uit je slaap haalt, er rijden hier geen treinen meer sinds 1961.

www.stationracour.be

45 I Hageland

Hagelandse stadjes

aarschot op winden waterkracht In het groen rond Aarschot zie je altijd wel ergens de wieken van een molen boven de bomen of velden uit steken. en in de stad stuwt de demer het rad van de imposante ’s Hertogenmolens. Wind en water tonen hier al eeuwenlang hun kracht. zes gerestaureerde molens liggen als een uitnodigend wandel- of fietslint over de stad verspreid.

De ’s Hertogenmolens rijzen hoog boven het water van de Demer op. Na een grondige restauratie oogt het watermolencomplex indrukwekkender dan ooit. Toch dateert het gebouw al van het begin van de zestiende eeuw toen hertog Willem de Croy alle watermolens op de Demer liet samenvoegen aan het uiteinde van de stadswallen. Hij had de plaats, dwars over het water, goed uitgekiend. De hertog hoefde maar het bevel te geven de sluis te sluiten en het hele gebied stroomopwaarts stond meteen onder water. Bijzonder handig als verdedigingsmiddel. Het complex is een enorm, gedurfd bouwwerk. Drie waterraden, een sluisconstructie, trap- en puntgevels en een natuurleien zadeldak maken het een unieke molen in heel West-Europa. Een tip voor wie op zoek is naar een originele feestlocatie of logeeradres: vandaag is er een brasserie met feestzalen en een hotel gevestigd.

‘s Hertogenmolens De Witte Molen

Aan de noordelijke kant van de stad staat de witte Molen. Deze opvallende – hoe kan het ook anders – witte molen is amper negentig jaar oud. De oorspronkelijke molen was veel ouder, maar de Duitse troepen staken die in 1914 in brand. Dan gaat de geschiedenis van de Moedermeule in Gelrode verder terug in de tijd. Deze houten windmolen werd oorspronkelijk in 1667 in Mechelen opgericht. Sinds 1833 staat hij op de Hondsheuvel als baken voor fietsers en wandelaars. Het is er zalig op het terras of aan het haardvuur van de taverne aan de voet van de molen.

JE Kan DE ZEs MolEns Van aarscHoT BEZoEKEn En VaaK DraaIEn DE WIEKEn oF HET raD noG. MEEr InForMaTIE VIa WWW.ToErIsMEaarscHoT.BE.

Hageland I 46

eleKtRIcIteIt De Molen van Schoonhoven – een watermolen aan de rand van Aarschot uit de achttiende eeuw – is een buitenbeentje. Hij werd gerestaureerd door Ecopower en wekt duurzame elektriciteit op voor een tiental gezinnen. Ook het zes meter hoge rad van de watermolen ‘te Leefdaele’ op het riviertje de Motte in Rillaar draait nog, maar zonder elektriciteit op te wekken. Als je van hier door de velden voorbij Langdorp stapt, zie je van ver de wieken van de Heimolen opduiken in het landschap. Ook een uniek exemplaar. Sinds zijn oprichting in 1662 staat hij vrijwel onaangeroerd op dezelfde plek, midden in het groen van de heide.

tentoonsteLLinG

pIeRRe-josepH veRHAgHeN In 2011 is het net tweehonderd jaar geleden dat Pierre-Joseph Verhaghen stierf. Hij was de laatste vertegenwoordiger van de Vlaamse school en zette de artistieke traditie van Rubens voort tot de achttiende eeuw. In Aarschot en Leuven staat de man en zijn werken in de kijker: in het Stedelijk Museum van Aarschot wordt hij als mens in beeld gebracht, M Leuven stelt Verhaghen als kunstenaar centraal en in de Abdij van Park in Heverlee wordt de relatie tussen de schilder en zijn opdrachtgevers belicht. Van 8 aPrIl ToT 21 auGusTus 2011

Hageland DIENSTEN

PUBLICATIES

plan alvast je bezoek aan het hageland. de toeristische diensten helpen je graag voort.

Zin om te WandeLen?

toerisme vLaams-BraBant Provincieplein 1 - 3010 Leuven Tel: 016-26 76 20 Fax: 016-26 76 76 toerisme@vlaamsbrabant.be www.toerismevlaamsbrabant.be toerisme haGeLand Tel: 016-31 18 60 Fax: 016-29 85 59 info@toerismehageland.be www.toerismehageland.be dienst toerisme aarschot Elisabethlaan 103 - 3200 Aarschot Tel: 016-56 97 05 Fax: 016-56 97 22 dienst.toerisme@aarschot.be www.aarschot.be toerisme diest Koning Albertstraat 14 - 3290 Diest Tel: 013-35 32 74 Fax: 013-32 23 06 toerisme@diest.be www.toerismediest.be BeZoeKerscentrum rufferdinGe Molenberg 4 - 3400 Landen Tel: 011-88 34 68 Fax: 011-83 27 62 diensttoerisme@landen.be www.landen.be BeZoeKerscentrum WeZemaaL Kerkstraat 16 - 3111 Wezemaal Tel: 016-61 64 40 Tel: 016-61 64 15 (Vrijetijdscentrum Mena) toerisme@rotselaar.be www.rotselaar.be

dienst toerisme scherpenheuveL-Zichem Basilieklaan 16 3270 Scherpenheuvel-Zichem Tel: 013-77 20 81 Fax: 013-78 25 54 toerisme@scherpenheuvel-zichem.be www.scherpenheuvel-zichem.be

Het Hageland is het wandelland bij uitstek. Een waaier van prachtige, uitgestippelde wandelingen doorkruist het volledige grondgebied. al onze wandelboekjes zijn te koop in de toeristische infokantoren,... voor urenlang wandelplezier.

dienst toerisme tienen Grote Markt 4 - 3300 Tienen Tel: 016-80 56 86/87 Tel: 016-80 57 38 Fax: 016-82 27 04 toerisme.tienen@skynet.be www.tienen.be www.erfgoedsitetienen.be

15 wandelingen

op stap in het hageland

OP STAP IN HET HAGELAND

20 wandelingen

Hagelands Haspengouw

Velpevallei Hoegaarden Landen Linter Tienen Bierbeek Boutersem Glabbeek

dienst toerisme ZoutLeeuW Lakenhalle, Grote Markt z/n 3440 Zoutleeuw Tel: 011-78 12 88 Fax: 011-78 44 84 toerisme@zoutleeuw.be www.zoutleeuw.be BeZoeKerscentrum horst en haGeLand Kasteel van Horst Horststraat 28 3220 Sint-Pieters-Rode Tel: 016-62 33 45 Fax: 016-62 11 12 kasteel.horst@erfgoed-vlaanderen.be www.kasteelvanhorst.be de tuinen van hoeGaarden Houtmarkt 1 - 3320 Hoegaarden Tel: 016-76 78 43 Fax: 016-76 79 19 detuinenvanhoegaarden@telenet.be www.gemeentehoegaarden.be

Kortenaken Lubbeek

Zin om te fietsen? In het Hageland ﬁets je van knooppunt naar knooppunt op het Fietsknooppuntennetwerk. 670 km ﬁetsplezier te koop voor 5 euro.

Picknick een hoeve

picKnicK een hoeve

GENIETEN IN LANDELIJK VLA AMS-BRABANT

Gratis gids met leuke dagarrangementen, picknicks en proeverijen. 15 Vlaams-Brabantse hoeves 14 unieke dagarrangementen met picknick op een hoeve 4 verblijfsarrangementen in een hoeve met picknick

aLLe puBLicaties Zijn ooK verKrijGBaar via WWW.toerismevLaamsBraBant.Be/puBLicaties

erfGoedpareLs Zetten deur ‘op een Kier’ Het cultuurhistorisch project ‘Op een kier’ zet tientallen monumenten drie zondagen lang in de kijker. Ieder monument met een andere boeiende geschiedenis of een ongekende schoonheid. Een gids vertelt je er graag alles over. ‘op een kier’ loopt op zondag 15 mei, 19 juni en 17 juli, telkens van 14 tot 18 uur. Meer info: www.vlaamsbrabant.be/opeenkier 47 I Hageland

plan uw weekendje of uitstap in het Hageland online