volg de gids!
Alle niet te missen adresjes en attracties in de Antwerpse Kempen
Wegwijzer editie
inhoud Woord vooraf ........................................................................3
lier en het pallieterland
118
Antwerpse Kempen in 2012 ....................4
Lier Berlaar Bonheiden Heist-op-den-Berg Nijlen Putte
120 128 130 132 136 138
land van playsantiĂŤn
140
Lille Malle Ranst Zandhoven Zoersel
142 145 148 150 152
voorkempen
154
Schilde Schoten Wijnegem
156 158 160
Kaart deelgebieden............................................. 20 land van turnhout
22
Turnhout Arendonk Beerse Oud-Turnhout Ravels Vosselaar
24 34 36 38 40 42
kempense Meren
44
Mol Balen Dessel Retie
46 58 62 64
het groene neteland
66
Kasterlee Grobbendonk Herentals Herenthout Olen Vorselaar
68 78 80 88 90 92
vallei van de grote nete
94
Geel Herselt Hulshout Laakdal Meerhout Westerlo
96 104 106 108 110 112
noordertuin van antwerpen 162 Brasschaat Brecht Essen Kalmthout Kapellen Wuustwezel
164 167 170 173 176 178
grensland hoogstraten
180
Hoogstraten Baarle-Hertog Merksplas Rijkevorsel
182 188 190 192
Register plaatsnamen ................................194 Meer info ..............................................................................195
woord vooraf Deze Wegwijzer is bijna 200 pagina’s dik. Toch was het lastig om een selectie te maken. De Antwerpse Kempen tellen immers ontelbare plekjes die we graag met je delen. We verzamelden tips waarvan je vast zult genieten. Verbazend ongerepte stukjes natuur. Wandelingen waarvan je helemaal opkikkert. Spetterende uitjes voor de hele familie. En fietsroutes die vijf sterren verdienen. Verder vind je in deze pocket leuke weetjes - wist je bijvoorbeeld dat het Molse witte kwartszand gebruikt wordt in je gsm, plasmascherm of tandpasta? - en een overzichtje met niet te missen activiteiten en evenementen. Konden we jammer genoeg niet in deze pocket stoppen: de heerlijke stilte in de uitgestrekte bossen, de goddelijke smaak van de abdijbieren of het warme onthaal in de Kempen. Dat laten we aan jou over om te ontdekken. Veel plezier alvast! Inga Verhaert Gedeputeerde voor toerisme Provincie Antwerpen Voorzitter Toerisme Provincie Antwerpen
4
lekkerbekken
Lekkere fietsroutes
Pure Kempen
Tijdens de zomermaanden serveren de Kempen fietsroutes om van te smullen. Letterlijk.
Typische streekproducten herken je aan het label ‘Pure Kempen’. Pure verwennerij is dat. Van een smeuïg ijsje op basis van geitenmelk tot een geurig kopje koffie. Van een stukje pens ‘net als bij de bomma’ tot een glaasje sprankelende witte wijn.
Met onder meer een cycling dinner in Lier (4 gerechten in 4 restaurants) en een gezellige bierproefroute in de regio Turnhout. www.antwerpsekempen.be
www.rurant.be/pure-kempen
5
Nog meer lekkertips herken je aan dit label doorheen de hele pocket!
Lekkert
ips
AGENDA Kaas- en streekproductenmarkt 20 mei - Mol Sfeervolle culinaire markt met de abdij van Postel als decor www.gemeentemol.be
Kempense Proeverij 26 augustus - Malle Malse en Kempense specialiteiten in en rond de Scherpenbergmolen www.toerisme-malle.be
Picknick met streeklekkers Een dagje lekker fietsen met de hele familie? Dat kan van mei tot eind september in Kasterlee. Tijdens een mooie fietsroute vul je je picknickzak met dagverse streekproducten. www.toerisme-kasterlee.be
Prominant 2 september - Geel Plezant plattelandsevenement met o.a. hoeve- en streekproducten www.prominant.be
Pompoenmaand oktober - Kasterlee Lekkere en ludieke activiteiten: van pompoenenmarkt tot pompoenregatta www.toerisme-kasterlee.be
6
Fietsfun
in 2012
Fietsroutenetwerk Het fietsknooppuntennetwerk in de Kempen serveert 2000 kilometer zorgvuldig uitgekozen trajecten. Veilig, vlak én uitstekend bewegwijzerd. Aanpikken kan in elke gemeente. Onmisbare instrument is de fietsbox. Die bevat gedetailleerde overzichtskaarten, waarmee je zelf een trip-op-maat uitstippelt.
Fietsvriendelijke horeca Toe aan een deugddoende halte tijdens je tocht? Bij een 150-tal fietscafés en -resto’s wacht je een warm onthaal en een prima service. Een overzicht van alle adressen vind je in de fietsbox.
7
p i t s t e Fi
Nog meer fietstips herken je aan dit label doorheen de hele pocket!
AGENDA Belgisch Kampioenschap Wielrennen 24 juni - Geel Wie volgt Philippe Gilbert op als Belgisch kampioen? www.bkgeel.be
De Schakel 26 augustus - Antwerpse Kempen Gezellig fietsfeest, met gevarieerde lussen vanuit tientallen gemeenten www.schakel.be
De Kempen per e-bike Fan van de elektrische fiets? Er is keuze uit 6 aantrekkelijke lussen (50 à 70 km). Vertrekken kan in Balen, Geel, Kasterlee, Lier, Lille en Mol. Wie geen eigen fiets heeft, kan bij een 30-tal logeeradressen een e-bike huren. Download de brochure ‘De Kempen per e-bike’ op www.antwerpsekempen.be
Happen en trappen mei t/m september Land van Playsantiën en Noordertuin van Antwerpen Combinatie van fraaie fietsroutes en culinaire verwennerij www.landvanplaysantien.be www.noordertuin.be
8
Volop
wandelplezier in 2012
Van duinen tot heide Begin 2012 telden de Kempen 6 wandelnetwerken. Het systeem is overal hetzelfde, het decor oogt telkens anders. Van spectaculaire zandduinen tot verbazend stille bossen, van purperen heide tot imposante kasteeldomeinen. • • • •
Kempense Heuvelrug: Herentals, Kasterlee en Retie Kempens Landgoed: Arendonk, Oud-Turnhout en Ravels Kempense Heide: Brasschaat, Brecht, Essen, Kalmthout, Kapellen en Wuustwezel Kempense Hoven: Beerse, Brecht, Lille, Malle, Ranst, Rijkevorsel, Schilde, Schoten, Vosselaar, Zandhoven en Zoersel • Kempense Landduinen: Balen, Geel en Meerhout • de Merode: Geel, Herselt, Laakdal en Westerlo Het laatste wandelnieuws en online bestellingen van kaarten op www.antwerpsekempen.be
9
Wandeltip
Nog meer wandeltips herken je aan dit label doorheen de hele pocket!
AGENDA 4 nieuwe wandelnetwerken in 2012 voorjaar Wandelnetwerk Kempense Kolonies Baarle, Hoogstraten, Merksplas, Oud-Turnhout, Rijkevorsel en Turnhout Wandelnetwerk Kempense Meren Dessel en Mol najaar
Wandelnetwerken Uitstekende wandelpaden, prima bewegwijzering en een knooppuntensysteem waarmee je eindeloos combineert: dat zijn de troeven van een wandelnetwerk. Met behulp van de overzichtskaarten stel je zelf je wandeling samen. De rechthoekige, rood-witte borden met nummers houden je op het juiste pad.
Wandelnetwerk “?� Grobbendonk, Lille, Vorselaar en Zandhoven PS: de naam wordt gekozen door de wandelaars in bovenvermelde gemeenten Wandelnetwerk Kempense Netes Berlaar, Heist-op-den-Berg, Herenthout, Hulshout, Lier en Nijlen
10
Happy Birthday in 2012
AGENDA Turnhout 2012 vanaf 17 maart - Turnhout 800 jaar geleden werd Turnhout officieel een stad. De affiche van het feestjaar vermeldt meer dan 100 uiteenlopende activiteiten. Van een expo in het Taxandriamuseum over een watertorenfestival tot een nieuwe editie van de populaire Tijlstoet www.turnhout2012.be
800 jaar Lier vanaf 27 april - Lier In 1212 kreeg Lier stadsrechten. De viering van 800 jaar Lier omvat diverse themaweekends, historische wandelingen Twolftwolf en een slotfeest met onder meer een palio van 800 schapen‌ www.lier800.be
800 jaar Arendonk 14/01 tot 30/12 - Arendonk Culturele, muzikale en sportieve evenementen voor jong en oud www.arendonk.be/800-jaar
REATIEDOMEIN
PROVINCIAAL REC
k dagje uit... Voor een heerlij vakantie ... of een ideale
Departement Recreatie, Sport en Toerisme
Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer
Zilvermeerlaan 2 | B-2400 Mol | T 014 82 95 00 | F 014 82 95 01 www.zilvermeer.be | info@zilvermeer.provant.be | BTW BE 0207.725.597 | Nr. vestigingseenheid : 2.166.175.690
Zin in actie, waterpret en dol avontuur? Voor een keitoffe daguitstap of een onvergetelijke kampeervakantie met de hele familie!
Strandweg 6, 2275 Lille-Gierle Tel. 014 55 79 01
IDEE! s Huur een f o i p ti n ee tent! w lo a g n bu
www.lilsebergen.be
12
Erfgoed
anno 2012
de Merodes
Antitankgracht beleven
Westerlo viert 100 jaar kasteel Jeanne de Merode. Tussen 16 en 28 mei neemt een openluchtspektakel je mee in de tijd met opvoeringen aan het kasteel van prins de Merode, historische taferelen op de markt en een apotheose aan het kasteel van Jeanne de Merode.
Vanaf juni te ontdekken: twee digitale spelen (fietsroute en wandeling) met doe-opdrachten voor kinderen rond de thema’s ‘natuur’ en ‘oorlog’. Afspraak bij Provinciaal Groendomein Vrieselhof in Oelegem (Ranst).
www.toerismewesterlo.be
www.antwerpsekempen.be
13
AGENDA Klompenhappening 31 maart - Laakdal Kindvriendelijk evenement met het klompenbelevingspad als centrale attractie www.klompenmuseum.be
Quondam 19 en 20 mei - Berlaar Historisch kampement met o.a. middeleeuwse markt, veldslag en riddertornooi www.quondam.be
Ommegang van de Hegge 27 mei - Poederlee (Lille) Indrukwekkende stoet die de 600ste verjaardag van het Heggewonder uitbeeldt www.hegge2012.be
Lichtstoeten Rozenberg en Ginderbuiten 1 en 29 september - Mol FeeĂŤriek schouwspel met een mix van technologie, romantiek en fantasie www.gemeentemol.be
14
Sfeer in de stad in 2012
Digitale stadswandelingen
Bruegelland
Een eigentijdse kijk op eeuwenoude stadjes. Dat beloven de digitale wandelingen in Lier, Turnhout, Hoogstraten en Herentals. Door je MP3-speler klinkt de stem van Walter Grootaers of Linda van Milk Inc. Een mix van meeslepende verhalen, feiten en anekdotes.
Door de renovatie van het Museum voor Schone Kunsten Antwerpen krijgt het Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en Baron Caroly in Lier een deel van de collectie in bruikleen. De expo toont je hoe de familie Bruegel haar stempel heeft gedrukt op de Vlaamse schilderkunst.
www.antwerpsekempen.be
www.bruegelland.be
15
AGENDA … en schetst een plan in de lucht
Pieter Bruegel I (kopie naar), De dans der bruid, KMSKA, foto Lukas-Art in Flanders
1 augustus tot 30 september - Geel Beeldende kunst en gedichten op 20 karaktervolle locaties in de ‘Barmhartige Stad’ www.geel.be
Hoogstraten in groenten en bloemen 15-17 september - Hoogstraten Openluchttentoonstelling met verrassende groenten- en bloemencreaties www.hoogstraten.be
Binkenslag 20-22 en 27-30 september en 4, 6 en 7 oktober - Turnhout Openluchtspektakel op 7 locaties met levendige evocatie van 800 jaar stadsgeschiedenis www.turnhout2012.be
16
Fun
voor families in 2012
Giraffen in de Olmense Zoo
Hidro-Doe-Pad
In de savanne van de Olmense Zoo in Balen lopen sinds kort ook giraffen rond. Een nieuwe attractie in deze familievriendelijke zoo naast onder meer witte tijgers, leeuwen en bruine beren.
Bovenop de 120 interactieve experimenten kun je in Hidrodoe (Herentals) diverse waterwandelingen uitproberen. Zoals het Hidro-Doe-Pad. Je gaat op stap met een rugzak vol interessante weetjes, waterzoekertjes en opdrachten.
www.olmensezoo.be
www.hidrodoe.be
17
Tip! NDELIJK
KINDVRIE
Nog meer kindvriendelijke tips herken je aan dit label!
AGENDA Terra Nova 1 juli t/m 31 augustus diverse locaties Verrassende en plezante evenementen op onverwachte locaties; van slapen in een watertoren tot koken met vergeten groenten in een kasteeltuin Info en tickets op http://terranova.provant.be
Sprookjesbos 8 en 22 juli, 5 en 19 augustus Westerlo
Suske en Wiskemuseum in het nieuw Het kindermuseum in Kalmthout rond Vlaanderens populairste stripduo krijgt een facelift en heropent feestelijk zijn deuren op 3 maart. Diverse bezoekformules (waaronder Familiedagen en stripvakantie) en evenementen. www.provant.be/suske&wiske
Voortaan ook meeslepende vertellingen voor kinderen van 3 tot 7 jaar op individuele basis www.toerismewesterlo.be
Kabouterdag 9 september - Kasterlee Doorlopend kaboutervertellingen op de Kabouterberg plus randanimatie www.toerisme-kasterlee.be
18
natuurfans
Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Kanovaren op de Kleine Nete
Eerste netwerk voor ruiters en menners in de grensstreek met Nederland. Keuze uit 190 km bewegwijzerde trajecten langs knooppunten in Baarle, Beerse, Hoogstraten, Merksplas, Ravels, Rijkevorstel en Turnhout.
Simpelweg heerlijk op een zonnige zomerdag: een kanotocht op de kabbelende Kleine Nete tussen Retie en Grobbendonk. Een idyllisch riviertje met een schat aan fauna en flora. Keuze uit diverse trajecten. Doenbaar voor groot ĂŠn klein.
www.antwerpsekempen.be
www.kempenkayaks.be
19
AGENDA Arboretum Kalmthout het hele jaar door - Kalmthout Vele kleurrijke evenementen, waaronder de viering van 450 jaar tulp www.arboretumkalmthout.be
Zomerpicknick 12 augustus - Brecht Picknick met boerentuinterras in het beschermde landschap Brechtse Heide www.rldevoorkempen.be
Zomerse buitenbeentjes juli en augustus - Retie
Groen, groener, groenst Mol is de groenste gemeente van de Antwerpse Kempen. Ze bestaat voor maar liefst 32% uit bosgebied. Kapellen (31%) staat op de tweede plaats en Brasschaat (30%) maakt het podium compleet. Fans van een stevige brok natuur weten meteen waarheen ‌
Elke woensdag verrassende namiddagactiviteit of avondwandeling in het Prinsenpark www.prinsenpark.be
20
Grensland Hoogstraten
Noordertuin van Antwerpen
Groen in alle kleuren
Voorkempen
Proeven van de vrijheid 162
Een festival van stijl 154 en flair
Driedubbel plezier in een vatje vol vertier
140
Land van PlaysantiĂŤn
Actief en attractief Het Groene Neteland
Lier en het Pallieterland
180
Het goede leven
118
66
21
Land van Turnhout
Natuur omhelst cultuur
9 boeiende deelgebieden
22
Er valt zoveel te bekijken en te beleven in de Antwerpse Kempen! Kempense Meren
Een hart voor het verleden Vallei van de Grote Nete
Om de keuze iets makkelijker te maken, delen we de Kempen op in negen deelgebieden.
Oeverloos genieten 44
We stellen je hier de deelgebieden, hun gemeenten en hun belangrijkste troeven één voor één voor.
94
Nog meer info, de laatste nieuwtjes, online fietskaarten,...
www.antwerpsekempen.be
Natuur omhelst cultuur
land van turnhout TURNHOUT / ARENDONK / BEERSE / OUD-TURNHOUT / RAVELS / VOSSELAAR
Het Land van Turnhout combineert moeiteloos natuur en cultuur. In 2012 meer dan ooit: het is precies 800 jaar geleden dat Turnhout stadsrechten kreeg. Daarnaast is de hoofdstad van de Kempen dit jaar ‘cultuurstad van Vlaanderen’, met een agenda vol aantrekkelijke activiteiten. De indrukwekkende natuurgebieden in en om Turnhout tonen je het Kempense landschap uit de oude doos. Prachtig om naar te kijken maar nog mooier om in te wandelen en te fietsen. Meer info op www.landvanturnhout.be 2
1
1. Turnhout
4
2. Ravels 3. Beerse 4. Arendonk 5. Vosselaar 6. Oud-Turnhout
3
5
6
23
Fietslussen Turnhout 2012 Ontdek het Land van Turnhout Hoe zagen de Kempen er in 1212 uit? Helemaal anders dan nu of toch niet? Via 2 fietslussen rond Kempense mythes (54 en 32 km) beleef je hoe Turnhout en haar groene omgeving de voorbije 8 eeuwen evolueerden.
24
land van turnhout
Turnhout Zin in een verrassende trip met een cultureel tintje? Dan is Turnhout de geschikte bestemming en 2012 het ideale moment voor een uitstap. De stad viert 800 jaar stadsrechten en is ‘Cultuurstad van Vlaanderen’. Het feestjaar staat vol van activiteiten, op maat van een breed publiek maar met voldoende accenten voor elke fijnproever. Ontdek zelf hoe een stad aan de rand van het land uitgroeide tot het centrum van een b(l)oeiende regio, begrensd door steden als Lier, Leuven, Antwerpen, Eindhoven, Tilburg en Breda. Meer info op www.turnhout2012.be
Wandeling Turnhout 2012 Turnhout, feit of mythe? Waren er landlopers in Turnhout? Bestaat Turnhoutse kant? Is de Bospoeper Turnhouts? Hangt er een schilderij van Rubens in Turnhout? Komt de dead man’s hand uit Turnhout? Kom dit en nog veel meer te weten tijdens de 2012 wandeling. Via multimedia kun je meteen vertrekken en krijg je toegang tot leuke anekdotes, sappige verhalen en mythes over Turnhout. Je kunt een toestel huren of een brochure kopen bij Toerisme & UiT.
25
Kasteel van de hertogen van Brabant
reef
Holl and sest raat aat uitstr Hann Begij nend
Wez G stra en str eme at aa en t t e An St. strtoniu aa s t Bro ede rsst raat
Kruishuisstraat Vi an en st ra at
Victorie straat
Stat ions traa t
rwe gstr aat
Driezenstraat Deken Adamsstraat
Otterst raat Pieter Kw de Nef ak straat ke lst Jozefs raa traat t Veldstraat k e i r Hendrik Fabtraat s Conscience n ive Drutraat straat 6 s traat Mermanss Korte Veldstraat
Dierckx straat
Hofpoort
7
t lsstraa Herenta
Emmiel Verreesstraat
Grote Markt
s eken Bloem ng ga
ad
Gasthuisstraat
on
erp
aa t
Bar
8
Akk
str
at
stra
r Fou Du
Beekstraat
elei De Merod t a ra st Molen
1
at
stra
ens
dek
Lin
d hei ver Nij traat s
er
at artstra HeiligH b Smits Jaco at stra
Spo o
at
er 5 Sn ie d
Korte Gasthuisstraat
8. Bloemekensgang
ni
3
Kasteel 4 plein Kasteelstraa t Warand estraat Zege plein
Korte Vianenstraat
7. Toerisme & UiT, info- en ticketingpunt 2012
t lstraa
6. Nationaal Museum van de Speelkaart
Baree
5. Watertoren, vuurtoren van het festival
Re
ldreef
d pol Leo raat st
3. Kasteel van de hertogen van Brabant 4. Cultuurhuis de Warande
Kastee
e uid ksm at Di stra
2. Begijnhof en museum
2
Paterstraat
Guld spor en enlei
Korte Begijnen straat
Begijnhof
aat Begijnenstr
1. Taxandriamuseum: expo ‘Turnhout Terminus Turnhout Centraal’
traat
ra st
enss
e ed Vr
Veld ek
Sint Begga plein
Het fraaiste historische gebouw van de stad is zonder twijfel het kasteel van de hertogen van Brabant. De hertogen lieten het bouwen omdat ze rond Turnhout graag jachtpartijen organiseerden. Vanaf de dertiende eeuw kwamen ze er vaak. Maria van Hongarije hield er later haar hofhouding. In de Tachtigjarige Oorlog kreeg het kasteel het zwaar te verduren. Tijdens de Franse Revolutie fungeerde het als rechtbank. Vandaag zetelt de Rechtbank van Eerste Aanleg er nog steeds. Een recente restauratie gaf het kasteel zijn oude glorie terug. In de kasteelgracht zie je het beeld de Najade, de godin van de bronnen en rivieren, van Rik Poot. Het kasteel is uitsluitend in groep te bezoeken, tenzij … je voor de rechter moet verschijnen.
26
turnhout
Taxandriamuseum Turnhout Terminus Turnhout Centraal Hoe creëer je een historische tentoonstelling zonder te vervallen in droge, chronologische of thematische opsommingen? De expo ‘Turnhout Terminus Turnhout Centraal’ voert zeven straffe verhalen op om Turnhout en de Kempen te typeren. Verhalen die je wenkbrauwen doen fronsen maar toch historisch onderbouwd zijn. Elk verhaal belicht een aspect van de Turnhoutse of Kempense geschiedenis en legt linken met de rest van de wereld. Dat levert gegarandeerd verrassingen op. Weet jij wat Rubens, Michael Douglas en de vredespijp van Sitting Bull met het laatste hert van Turnhout te maken hebben? Begijnenstraat 28, tel. 014 43 63 35 en www.turnhout.be/taxandriamuseum Expo van 17 maart t/m 31 oktober; Open: di t/m za 14-17 u. en zo 11-17 u. (opgelet: het museum is gesloten tot 17 maart)
Jachthaven en Nieuwe Kaai Bij de jachthaven en de Nieuwe Kaai raken stad, water en natuur elkaar. In de vorige eeuw een industriezone, vandaag een bruisend stadsdeel. Langs de stadskant is een plein aangelegd, met wandelboulevard langs het kanaal.
27
Nationaal Museum van Tip! de Speelkaart NDELIJK
KINDVRIE
Turnhout is een belangrijk centrum van de grafische industrie, met de speelkaart als bekendste product. P.J. Brepols drukte in 1826 de eerste speelkaart: de start van een boeiende internationale nijverheid. Het museum illustreert de geschiedenis en het verrassende gebruik van de speelkaarten, zowel in als buiten het spel. Daarnaast tonen drukpersen en machines de traditionele fabricage. Hoogtepunt vormt een gigantische 19de-eeuwse stoommachine, die nog echt draait. Tot eind oktober is het museum in de ban van het pokerspel. Bezoek de expo met of zonder pokerface ... Druivenstraat 18, tel. 014 41 56 21 en www.turnhout.be/speelkaartmuseum Open: di t/m za 14-17 u. en zo 11-17 u. De Turnhoutse stedelijke musea verwennen hun bezoekers graag. Het hele jaar zorgen tentoonstellingen, kinderactiviteiten en evenementen voor extra sfeer. Kijk op www.tram41.be voor een actuele kalender.
Historische Drukkerij De Historische Drukkerij, een indrukwekkende privĂŠverzameling, maakt duidelijk wat de industriĂŤle revolutie voor het drukkersambacht betekende. Opeenvolgende technologische verbeteringen en nieuwe types machines zorgden ervoor dat men aan de stijgende vraag naar drukwerk kon voldoen. De 19de-eeuwse werkplaats toont een unieke collectie historische drukmachines. Er vinden geregeld demonstraties plaats. Steenweg op Mol 84, tel. 014 42 00 34 en www.historischedrukkerij.be Openingsuren: zie website.
28
turnhout
Kunstforum Würth Het internationale concern Würth, met vestiging in Turnhout, heeft een boon voor kunst en cultuur. Hun collectie omvat 11.000 werken en vormt een van de grootste privékunstverzamelingen van Europa. Driemaal per jaar pakt Kunstforum Würth uit met een sterke thematentoonstelling met werk uit de eigen Würthverzameling. Everdongenlaan 29, tel. 014 44 55 57 en www.wurth.be Open: dagelijks 10-17 u., behalve op feestdagen
Verrassende stadswandelingen In Turnhout wissel je natuurwandelingen moeiteloos af met een boeiende wandeling door het stadscentrum. Een brochure beschrijft 3 aantrekkelijke lussen, één rond de speelkaart, één rond het kasteel en één rond de Grote Markt. De stadsgidsen laten je de 800-jarige geschiedenis van de stad herbeleven op zaterdag en zondag vanaf eind maart t/m midden december. (voor exacte data zie www.toerismeturnhout.be)
Watertorenfestival Van half maart tot half november vindt in Turnhout het Watertorenfestival plaats. Elke woensdag, donderdag en vrijdag van 19 tot 20 uur kun je genieten van muziek, theater, comedy, literatuur, dans of een performance op een unieke locatie: de Turnhoutse watertoren. Een exclusief podium voor lokaal talent. De toegang voor deze kleinschalige en intieme voorstellingen is gratis. Hoek Renier Sniedersstraat en Warandestraat Meer info over het concrete programma op www.turnhout2012.be
29
Wandeltip Wandelen in Turnhouts Vennengebied Ten noorden van Turnhout ligt het prachtige Turnhoutse Vennengebied. Het is een van de belangrijkste heidegebieden in Vlaanderen. De uitkijktoren (12,5 meter hoog) biedt een prachtig panorama op het patchwork van vennen. Je treft er heel wat zeldzame planten en dieren.
De Vennenwandeling illustreert meer dan duizend jaar Kempense natuurevolutie én de toekomstige natuurontwikkeling. Een andere aanrader vormt de Litenatuurtjeswandeling. Deze wandelroute van Natuurpunt voert je langs 10 ‘staaltjes natuur’: korte, poëtische teksten over de natuur van Geert De Kockere. Ze bevatten meestal een woordspeling en een knipoog naar de mens. Daarnaast zijn ze goed voor het milieu omwille van het gebruik van Cortenstaal, een recyclageproduct dat voor 80% uit schroot bestaat. De Vennenwandeling (15 km, verkorting 8,5 km) vertrekt bij het Bezoekerscentrum Klein Engelandhoeve (zie verder). Begeleidende brochure ‘Wandelen in en rond Turnhout’ bij Toerisme & UiT. De Litenatuurtjeswandeling (2,8 km) heeft hetzelfde startpunt.
Bezoekerscentrum Klein Engelandhoeve
p3 & 5
Centraal in het Turnhoutse Vennengebied ligt het bezoekerscentrum Klein Engelandhoeve. In de negentiende eeuw was het een industriële blekerij, die gebruik maakte van het zuivere water van de vennen. De permanente tentoonstelling illustreert de geschiedenis van het gebied en de rol van de industriële revolutie hierin. Het bezoekerscentrum vormt het ideale startpunt voor je wandeling of fietstocht. Nadien geniet je in de gezellige bezoekersruimte van streeklekkers, waaronder de bieren Gageleer, Schuppenboer en Hertenheer en biologische fruitsappen. Ook de Klein Engelandmand met streeklekkers is er te koop (best vooraf reserveren). Klein Engelandhoeve, Klein Engeland 29, tel. 014 82 81 00 en www.kleinengelandhoeve.be Open: 1/10 - 30/4: wo 13-17 u., za en zo 11-17 u., 1/5 -30/9: wo 13-18 u., za en zo 11-18 u.
30
turnhout
Met een stoomtreintje door het Stadspark Het Stadspark vormt voor vele Turnhoutenaars een aangenaam rustpunt. Je vindt er wandeldreven, een vijver, een hertenkamp en heel wat sportaccommodatie. Voor het kleine volkje zijn er de ministoomtreintjes, die door een deel van het park sputteren. Kinderen stappen op een heus perron in en tuffen een eind mee met spuwende stoommachines. Tijdens het pinksterweekend vindt in het Stadspark een internationale bijeenkomst van stoommodelbouwers plaats. Met Halloween (31 oktober) krijgt het stoomtreinparcours een mysterieus tintje ‌ Eerste zondag van april t/m laatste weekend van september: za, zo en feestdagen 13-18 u.
Tip! IJK
NDEL KINDVRIE
31
Cultuurhuis de Warande De Warande is een van de grootste cultuurhuizen in Vlaanderen. Je kunt er terecht voor een uitgebreid en kwalitatief hoogstaand aanbod. In het kader van Turnhout 2012 organiseert de Warande een aantal festivals en bijzondere voorstellingen, waaronder ‘Tweespoor’ (een parcours van hedendaagse kunst in de stad), ‘Festival Bonjour’ en ‘On the move’. In de zomer maken 40 jongeren met Enrique Vargas ‘The Generosity Labyrinth’. In diezelfde periode loopt in de Warande een landschapstentoonstelling met Hans Op De Beeck als curator. Verder op de affiche: HAVEN 010, Terminator Trilogie en Tussen Hond en Wolf. Meer info en tickets: www.warande.be of tel. 014 41 69 91
Shoppen en dineren Uitnodigende terrasjes, fleurige steegjes en stemmige pleintjes: gezelligheid troef in Turnhout. Bovendien vind je hier het aantrekkelijkste winkelaanbod van de Antwerpse Kempen. Adresjes te over voor een modieuze outfit, trendy interieurspulletjes of een origineel geschenk. Nog meer koopjes en sfeer op de wekelijkse rommelmarkt op zondagvoormiddag. Lekker eten en gezellig tafelen mogen absoluut niet ontbreken. Speciaal voor het feestjaar 2012 stelden verschillende eetgelegenheden een menu of gerecht samen voor het symbolische bedrag van 20,12 euro. De bijbehorende brochure is verkrijgbaar bij Toerisme & UiT.
32
turnhout
Begijnhof met Begijnhofmuseum Wanneer je het pleinbegijnhof van Turnhout betreedt, kom je in een andere wereld terecht: een centrale open ruimte met bijna identieke huisjes, kasseien, bomen, hagen, waterpompen en smeedijzeren straatlantaarns. Dit stukje UNESCO-werelderfgoed werd in de dertiende eeuw opgericht in het voormalige park rond het kasteel. Op zijn hoogtepunt in 1693 telde het begijnhof 360 begijnen. In 2001 overleed het laatste begijntje. Het Begijnhofmuseum huist in het Sint-Jansconvent. Je ontdekt er hoe de Turnhoutse begijntjes leefden en werkten. Het museum toont ook een collectie kunstvoorwerpen, waaronder meubilair, schilderijen, zilver, kant en porselein. De topstukken van het museum kregen een prominente plek in de vernieuwde schatkamer. Begijnhof 56, tel. 014 42 12 48 en www.turnhout.be/begijnhofmuseum Open: di t/m za 14-17 u. en zo 11-17 u.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 1 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km Themafietsroutes - Landlopersroute: 55 km Mountainbikeroutes - Pierelierebinkenpad Turnhout-RavelsOud-Turnhout: 60 km Fietsverhuur - Baalse Hei, Roodhuisstraat 10, tel. 014 44 84 70 - Fietshuis Hema, Gasthuisstraat 36b, gsm 0484 16 01 22 - Fietspunt, Stationsstraat 1, gsm 0484 16 01 22
- Taxandriaroute: 120 km
Wandelen - Wandelen in en rond Turnhout: 10 natuurwandelingen van 2,6 tot 15 km - Turnhout, wandelen in de Kempense hoofdstad: 3 stadswandelingen van 0.5 tot 5 km - Themawandeling ‘Turnhout door Nederlandse ogen’ - Themawandeling Turnhout 2012 - Wandelnetwerk Kempens Landgoed
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Streeklekkers - Turnhouts Troefke: roomboterkoekje in de vorm van een speelkaart - Corsendonk: Agnus of Pater, resp. een blond en donker bier van hoge gisting - Schuppenboer: tripel - Hertenheer: blond en bitter - Belgische kaviaar: Joosen-Luyckx Aqua Bio, Oude kaai 26, www.royalbelgiancaviar.be - Klein Engelandmand: Klein Engelandhoeve, Klein Engeland 29; ook te bestellen bij Toerisme & UiT
Info Toerisme & UiT, Grote Markt 44, 2300 Turnhout tel. 014 44 33 55 of 014 44 33 39 toerisme@turnhout.be www.toerismeturnhout.be Openingsuren: ma t/m vr 9-16.30 u.; paaszaterdag tot 1 oktober ook op za, zon- en feestdagen van 10 -12 u. en 13 -16 u.
34
land van turnhout
arendonk Het grensdorp Arendonk stond lange tijd bekend om de valkerij en de sigarenindustrie. Met behulp van het nieuwe wandelnetwerk Kempens Landgoed ontdek je ongerepte stukjes natuur. Geen wonder dat domeinbos De Hoge Vijvers het decor vormt voor de allereerste paalkampeerplaats in Vlaanderen. De gemeente viert in 2012 ‘800 jaar Arendonk’. Meer info op www.arendonk.be/800-jaar
Toremansmolen
p 61 & 59
De beschermde Toremansmolen aan de Wampenberg is om twee redenen uniek. Het is een houten achtkant én een bovenkruier en het is zowel een graanmolen als een olieslagmolen. Omwille van zijn opmerkelijke vorm spreekt men ook wel eens van ‘koffiepotmolen’. De Toremansmolen werd in 1809 opgericht met onderdelen van een omgewaaide staakmolen uit de vijftiende eeuw. In de kelder werd later een olieslagmolen ondergebracht. Tijdens een grondige restauratiebeurt in 2006 werden de romp, de wieken en het binnenwerk helemaal opgeknapt. Sindsdien is de Toremansmolen opnieuw maalvaardig. Wampenberg, tel. 014 67 85 69 (molenaar Jef Raeymaekers) Open: mei t/m september elke laatste zo van de maand 14-17 u.
Heemmuseum
p 61 & 59
Jan Van Eyck, de sigarenindustrie en de valkerij: dat zijn de hoofdthema’s in het Heemmuseum. Je bewondert er een uitstekende kopie van het ‘Lam Gods’ van Jan Van Eyck, die volgens sommige bronnen in Arendonk geboren werd. Je verneemt ook waarom op een bepaald moment bijna alle inwoners van Arendonk in de sigarenfabrieken werkten. Arendonk was voorbestemd voor de valkerij: de uitgestrekte heidevlakten, poelen, goren en vennen vormden een ideale pleisterplaats voor trekkende valken. Al in de tiende eeuw werden in Arendonk valken gelokt, gevangen en afgericht voor de jacht. De vogels vonden hun weg naar de middeleeuwse vorstenhoven in heel Europa. Bijzonder om weten: anno 2012 zijn nog steeds enkele valkeniers actief in Arendonk. Wampenberg, tel. 014 67 86 86 (voorzitter René Claessen) Open: elke laatste zo van de maand (behalve december) en alle zondagen van de advent 14-17 u.
35
Wandeltip
Natuurwandelpad langs wandelnetwerk Kempens Landgoed Het fraaie groen van Arendonk verken je bij voorkeur via de prima paden van het wandelnetwerk Kempens Landgoed. Het decor charmeert, met voorop de natuurgebieden De Wamp, Lokkerse Dammen, Het Goorke en Den Hooyput. Bovendien zijn er diverse plekken waar je de natuur ook echt beleeft: zo kun je een uitkijktoren beklimmen, vogels spotten vanuit een kijkhut of via een knuppelpad een moerassig gebied doorkruisen. Vertrek: parking Deroissart, nabij marktplein/Vrijheid, Traject (9 km): 47 - 49 - 50 37 - 36 - 35 - 34 - 55 - 56 - 58 - 57 - 54 - 53 - 52 - 51 - 67 - 68 - 47 Overzichtskaart wandelnetwerk Kempens Landgoed bij Toerisme Arendonk
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 1 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km - De Meet over: 54 km Themafietsroutes - Corsendonkroute: 46 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Aa-Valleiroute: 57 km - Kapellenroute door Arendonk: 37 km (niet bewegwijzerd) Fietsverhuur - De Gouden Arend, Vrijheid 19, tel. 014 67 23 15
- Taxandriaroute: 120 km
Wandelen - Wandelnetwerk Kempens Landgoed
Streeklekkers - Arendonkse Vlaai - Arendonkse dennenappeljenever - Arendonkse teljoorlekker: amandelkoekje
Info Toerisme Arendonk Gemeentehuis, Vrijheid 29, 2370 Arendonk tel. 014 40 90 68 lea.jonkers@arendonk.be www.arendonk.be Openingsuren: ma t/m vr 8-12 u., donderdagavond 18-20 u.
36
land van turnhout
beerse Ooit was Beerse een dorp van ‘kleidabbers’; steenbewerkers die wroetend in de klei hun kost verdienden. Het standbeeld van de kleidabber op het kerkplein vormt de laatste stille getuige van die bloeiende nijverheid. Zowel in de dorpskern als in het buitengebied trakteert Beerse je op veel groen.
Meer info op www.beerse.be
Museum Jan Vaerten
p 60
De symbolistische schilder Jan Vaerten werd in 1909 geboren in Turnhout. Na zijn huwelijk in 1942 verhuisde hij naar Beerse. De wreedheden van de twee wereldoorlogen lieten een grote indruk na in zijn werk. Een succesvolle tentoonstelling in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten in 1947 en zijn passage op de Biënnale in Venetië het daaropvolgende jaar betekenden zijn doorbraak als schilder. In het Museum Jan Vaerten maak je kennis met zijn werk. De collectie bestaat uit 160 schilderijen. Daarnaast lopen er geregeld gasttentoonstellingen. Aan het museum kun je aanpikken bij de Jan Vaerten fietsroute (25 km). Langs het traject staan knappe reproducties van zijn werk. De begeleidende brochure bevat boeiende weetjes. Peerdekensstraat 8, Beerse, tel. 014 61 75 02 en www.museumjanvaerten.be Open: do en zo 12-17 u.
37
Wandelplezier in Het Blak
Kleidabbersroute
In het noordwesten van Beerse vind je nog een authentiek Kempens landschap, met heiderelicten, vennen en oude turfputten. Het Blakheidepad vormt een prima introductie op dit natuurgebied. Het ‘blak’ was ooit een gemeentelijk domein waar de Kempense keuterboertjes op bepaalde tijdstippen heide mochten maaien of turf steken. Het Blakheidepad is een aangename boswandeling langs vennen (een populaire biotoop van amfibieën), heiderestanten en een gemengd bos. De 25 ha grote kleiput ’t Blak oefent een grote aantrekkingskracht uit op trekvogels. Aan de rand staat een kijkwand, waar je in alle rust vogels kunt observeren. Het Blakheidepad (4,5 km) vertrekt in de Blakheidestraat. Te combineren met het Keutelpad (6 en 10 km, zelfde vertrekpunt) voor een extra lange, mooie lus. Brochure ‘Wandelen in Beerse’ bij de dienst voor toerisme Beerse.
Medio negentiende eeuw brachten de steenfabrieken langs het kanaal SchotenTurnhout-Dessel eindelijk welvaart in de regio. Heel wat kleiwinningsputten zijn intussen omgetoverd tot schitterende natuurgebieden. Je merkt het wanneer je langs de Kleidabbersroute fietst. Het traject combineert een fascinerende brok industriële archeologie met een flinke portie groen. Daarvoor zorgt onder meer Luysterborg, een domein van 25 ha bos en weiden. Tijdens de pestepidemie in de zestiende eeuw zochten rijke Turnhoutse families hun toevlucht in de buurt van een “luisterrijke burcht”. De Kleidabbersroute (52 km) vertrekt op het Kerkplein. Verkortingen van 32 en 39 km. Begeleidende brochure bij de dienst voor toerisme Beerse.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 1 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km Themafietsroutes - Achtzalighedenroute: 53 km - Kleidabbersroute: 52 km - Trappistenroute: 44 km - Jan Vaertenroute: 25 km (niet bewegwijzerd)
- Beers Vlierke: graanjenever op smaak gebracht met vlierbessensap - Beers Plezierke: herbruikbare tas vol lekkers - Pralines Kleidabber - Streekbieren: Flodder, d’Ingeske, Houtse tripel
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Te huur bij de dienst toerisme: gps voor gps-wandelingen en geocaching
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Info Dienst toerisme, G.C. ’t Heilaar Heilaarstraat 35, 2340 Beerse tel. 014 60 07 70 toerisme@beerse.be, www.beerse.be Openingsuren: wo t/m vr 9-12.30 u. en 14-16 u. ma 9-12.30 u., 14-16 u. en ’s avonds 18-20 u.
38
land van turnhout
oud-turnhout Oud-Turnhout was tot 1858 een gehucht van Turnhout. Vandaag combineert de gemeente opmerkelijk erfgoed - waaronder de priorij van Corsendonk, bekend van het gelijknamige bier en kaas - met schitterende natuur. Zo is Landschap De Liereman een van de oudste en mooiste natuurgebieden van het land.
Meer info op www.oud-turnhout.be
Wandeling Zwaneven
Wandeltip
De wandeling doorheen het gehucht Zwaneven laat je kennismaken met afwisselende landschappen, statige huizen en dreven, boomgaarden, een boeiende portie geschiedenis en enkele stille plekjes. In de zestiende eeuw vormde een groot deel van dit traject het jachtterrein van Maria Van Hongarije. Elke honderd meter wijzigt het landschap. Het kabbelende water van de Thaelemansloop, Koninginneloop en de Rooise loop brengt je tot rust. Religieuze gebouwen, waaronder de kapel in de Lintbekelaan, de Lourdesgrot en de kerk Onbevlekt Hart van Maria, illustreren de devotie in de landelijke Kempen. Een monument op de plaats waar eens een vliegtuig neerstortte, herinnert aan de oorlog. Wandeling Zwaneven (9 km) vertrekt tegenover de kerk Onbevlekt Hart van Maria, Steenweg op Mol 159. Brochure ‘Wandelen in Oud-Turnhout’ bij Toerisme Oud-Turnhout.
Landschap De Liereman p 61 & 62 Landschap De Liereman biedt een staalkaart van het beste wat het Kempense landschap te bieden heeft. Het natuurgebied bestaat uit een mozaĂŻek van natte en droge heide, duinen, veengebied, weilanden, bossen en gagelstruwelen. Die verscheidenheid aan biotopen trekt een heleboel zeldzame planten en dieren aan, met de wulp en de rugstreeppad als bekendste. Kempische heideschapen zorgen ervoor dat de heidevlaktes niet in bos veranderen. Een indrukwekkende uitkijktoren, informatieborden, een vogelkijkplatform en knuppelpaden helpen je intens genieten van de overweldigende natuurpracht. Bij het bezoekerscentrum kun je kiezen uit 6 bewegwijzerde wandelingen van verschillende afstanden. Stuk voor stuk aanraders. Schuurhovenberg 43 alle paden zijn vrij toegankelijk
39
Fietsen Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km - De meet over: 54 km Themafietsroutes - Corsendonkroute: 46 km (aanpassing traject in de loop van 2012) Mountainbike - Pierelierebinkenpad Turnhout-Ravels-Oud-Turnhout: 20-40-60 km
Leren, proeven en spelen Loop zeker eens binnen in het bezoekerscentrum van Landschap De Liereman. De permanente interactieve expo ‘Stille waters, woeste gronden’ leert je meer over dit unieke natuurgebied. De wilde gagel is één van de ontdekkingen in Landschap De Liereman. In het voorjaar kleuren de katjes van de mannelijke gagelplanten oranjebruin. De cafetaria van het bezoekerscentrum serveert een lekker gagelbier. Van de paasvakantie tot en met de herfstvakantie kunnen families met kinderen (8-12 jaar) een Boeboekrugzakje ontlenen, met een boekje vol leuke opdrachten en het benodigde materiaal. Nieuw is het 5 ha grote speelbos Piepel en Soeza Boeboek nabij het bezoekerscentrum. Kinderen kunnen er spelen, klimmen, lopen of zich verstoppen. Bij de ingang liggen boomstammetjes klaar om kampen te bouwen. In het speelbos bevindt zich ook het kleuternatuurleerpad ‘Het Bos van Bo’. Verzamelen kan aan de totempaal van Piepel en Soeza. Schuurhovenberg 43, tel. 014 42 99 66 en www.natuurpunt.be Open: ma t/m do 13-17 u., za 13-17 u. en zo 11-17 u.; gesloten op vrijdag en wettelijke feestdagen
Wandelen - Wandelgids Oud-Turnhout: 13 wandelingen van 3,5 tot 11 km - Wandelnetwerk Kempens Landgoed - KunstOut: wandeling rond kunst in het dorp en natuur in Landschap De Liereman met als thema ‘stilte van de bewondering’; meer info op www.kunstout.be
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Streeklekkers - Corsendonk: Agnus of Pater, een blond en donker bier van hoge gisting - Corsendonk kaas: romige halfharde priorijkaas - Tempelier: bier van hoge gisting met een alcoholpercentage van 6% - Gageleer: volmoutbier met gagel - Gageleer kaas: rauwmelkse bio dynamische kaas, 100% streekproduct van slowfood ecokwaliteit. Wordt gedompeld in Gageleer bier. - Corsendonkse chocolade: chocolade met een fijne pralinévulling - Pijpenstrootje: meergranen biologisch knabbelstokje met noten - Agnus of Pater brood: meergranenbrood op smaak gebracht met Corsendonk Pater of Agnus bier - Vers appelsap: puur en ongezoet fruitsap op basis van fruit uit eigen boomgaard - Oud-Turnhouts Ot’je: streekkoekje gemaakt met goede boter en Gageleerbier, afgewerkt met crumble van hazelnoot
Info Toerisme Oud-Turnhout, Hofke van Chantraine, Kerkstraat 46, 2360 Oud-Turnhout, tel. 014 47 94 94, www.oud-turnhout.be toerisme@oud-turnhout.be, Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u. en 13-16 u.; vrijdagnamiddag gesloten
40
land van turnhout
ravels In de grensdorpen Ravels, Weelde en Poppel vind je een oase van rust en groen. Bij de talrijke groengebieden vormt het imposante Gewestbos de absolute blikvanger. Heerlijk om in te fietsen en te wandelen. Het nieuwe wandelnetwerk Kempens Landgoed linkt de mooiste plekjes in Ravels. De gemeente is ook trots op haar fraaie molens en talloze prehistorische grafheuvels.
Meer info op www.toerismeravels.be
Gewestbos Ravels
Fietst ip Aa-valleiroute p 55
Met een oppervlakte van 830 hectaren vormt het Gewestbos van Ravels het grootste aaneengesloten bosgebied in Vlaanderen. Het werd aangelegd in de periode 1906-1930. Voordien was dit woest heidegebied met hier en daar een ven. Het is er zalig wandelen en fietsen langs de statige dreven. Wil je meer weten over het leven in het bos? Stap dan zeker even binnen in het bezoekerscentrum Boshuis. Hier vind je een permanente expo over het ontstaan en de geschiedenis van dit gewestbos. Voor kinderen is er ook een doetentoonstelling. Jachtweg 27, tel. 014 65 88 88 Open: zo 13-18 u
Een - letterlijk en figuurlijk - grenzeloos groen traject: zo zou je de Aa-valleiroute kunnen omschrijven. Landbouwwegen in de ruilverkavelingsprojecten van de drie Ravelse deelgemeenten vormen de ruggengraat van deze fietslus. Grenzeloos? Inderdaad, het traject loopt voor de helft op Belgische, voor de helft op Nederlandse bodem. Naast heerlijk rustige fietswegen, heeft de Aa-valleiroute nog meer moois voor je in petto, waaronder de molen ‘De Nachtegaal der Maatvennen’. Van het kerkdorp Ravels-Eel tot in het uiterste noorden van deelgemeente Poppel fiets je door de stemmige vallei van de Aa. De Aa-valleiroute (57 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek aan Gemeenschapscentrum De Wouwer, Kloosterstraat 4. Verkortingen van 35 en 48 km. Verlenging van 15 km langs Postel. Begeleidende brochure bij VVV Toerisme Ravels vzw.
41
eltip Wand Lus langs wandelnetwerk Kempens Landgoed Met behulp van het nieuwe wandelnetwerk Kempens Landgoed stippel je talloze aantrekkelijke lussen uit in het Gewestbos Ravels. Je stapt er zowel langs indrukwekkende dreven als charmante, onooglijke paadjes. Tussen de bomen duiken fotogenieke waterplassen op, zoals het Kesseven (3 ha) en het Klotgoor. Het Gewestbos telt diverse schitterende picknickplekken. Ideaal om van de rust en de natuurpracht te genieten. Vertrek: parking Marneffedreef (langs baan RavelsArendonk) Traject (8,5 km): richting 87 - 92 - 93 - 94 - 96 - 97 - 98 99 - 91 - 92 - 87 richting 90 tot aan parking Overzichtskaart wandelnetwerk Kempens Landgoed bij VVV Toerisme Ravels vzw
Fietsen
Paardrijden
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 1 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km - Smokkelaarsroute: 44 km - De meet over: 54 km Themafietsroutes - Aa-valleiroute: 57 km Mountainbike - Pierelierebinkenpad Turnhout-RavelsOud-Turnhout: 20-40-60 km
- Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Wandelen - Wandelnetwerk Kempens Landgoed
Streeklekkers - Poppelse Janhagel: harde kruidenkoek - Ravels Pierke: kruidenlikeur
Info VVV-Toerisme Ravels vzw Kloosterstraat 4, 2380 Ravels tel. 014 65 21 55 info@toerismeravels.be , www.toerismeravels.be Openingsuren: wo, za, zo en feestdagen 10-12 u. en 13-16 u.; tijdens paas- en kerstvakantie, juli en augustus: ook op ma, di, do en vr 10-12 u.
42
land van turnhout
vosselaar De Konijnenberg, de hoogste stuifduin in de Antwerpse Kempen, vormt het toeristische uithangbord van Vosselaar. Dit eeuwenoude bedevaartsoord heeft nog veel meer voor jou in petto. Zo was het imposante Grotenhoutbos ooit een populair jachtterrein van de hertogen van Brabant.
Grotenhoutbos
p70
Het Grotenhoutbos (ruim 400 ha) is een van de oudste bossen in de Antwerpse Kempen. In de dertiende eeuw hielden de hertogen van Brabant er grootse jachtpartijen. Rond 1650 zaaide Adriaan Ghys, een boswachter uit Vosselaar, er de eerste den van de Kempen. Het hout van het bos was lange tijd een gegeerde bron van inkomsten. Sinds 2000 is het Grotenhoutbos eigendom van het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse overheid. Via een uitgekiend bosbeheer wil men het oorspronkelijke landschap zo veel mogelijk herstellen. Eeuwenoude bosplanten krijgen opnieuw alle kansen, wat op zijn beurt zeldzame dieren aantrekt. De grootste troef van het Grotenhoutbos vormt de enorme afwisseling van verschillende ecosystemen. Door het domein lopen diverse bewegwijzerde wandelingen. Ingang aan de brug over de E34 Brochure met wandelingen in het Grotenhoutbos bij het gemeentehuis en de bibliotheek.
Wandeltip
Wandelnetwerk Kempense Hoven In 2011 opende het wandelnetwerk Kempense Hoven: 480 kilometer wandelplezier in onder meer Vosselaar. Het netwerk loopt er niet alleen langs de mooie Konijnenberg, maar doorkruist ook het prachtige natuurgebied Zwartgoorheide. Dit bosgebied (42 ha) serveert een mix van heide, weilanden en grove en Corsicaanse den. Wandelaars, fietsers en ruiters zijn er het hele jaar welkom. Tijdens je wandeling in Zwartgoorheide doe je bovendien een heleboel ontdekkingen, waaronder ruim 25 vogelsoorten, 8 verschillende mossen en de zeldzame rode bosbes. Kinderen kunnen lekker ravotten in het speelbos. Kaart wandelnetwerk Kempense Hoven te koop (8 euro) bij de onthaalbalie in het gemeentehuis en in de bibliotheek.
43
Konijnenberg met panoramische kijker p 68 & 69 Midden in het centrum van Vosselaar ligt een opmerkelijke groene zone: de Konijnenberg. De sikkelvormige landduin is 700 meter lang en 70 tot 120 meter breed. Hij ligt 36 meter boven de zeespiegel, wat hem tot de hoogste stuifduin van de Kempen maakt. De berg en de groene omgeving (18 ha) zijn dan ook beschermd. Sinds vorig jaar staat aan de voet van de Konijnenberg een windroos met panoramische kijker. Daarmee kun je je gemakkelijk oriënteren of zoeken waar je woont. Je ziet zo ook de hoogtepaal die het hoogste punt van de Konijnenberg aanduidt. De kijker is eveneens leuk voor kinderen: zij kunnen op zoek gaan naar de talrijke konijntjes op de berg.
Fietsen
Info
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 1 - Ontdek het Land van Turnhout: 73 km Themafietsroutes - Achtzalighedenroute: 53 km
Toerisme Vosselaar Gemeentehuis Cingel 7 - 2350 Vosselaar tel. 014 60 08 20 myrthe.claessen@vosselaar.be, www.vosselaar.be Openingsuren: ma t/m do 9-12 u. en 13.30-15 u., vr 9-12 u.
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Brochure ‘Wandelen en fietsen in Vosselaar’ met 4 wandelingen van 7 tot 20 km - Brochure ‘Grotenhoutbos’ met bewegwijzerde wandelingen
Streeklekkers - Chocoladen Voske: de vos van Vosselaar in heerlijke pure, witte en melkchocolade - Paus- en Paterbier: naar een oud recept van de vroegere brouwerij ‘De Lelie’
Bib Vosselaar Gemeenthuis Cingel 7 - 2350 Vosselaar tel. 014 60 08 44 Openingsuren: ma 18-20 u., di en wo 13-16 u., do 13-16 u. en 18-20 u., za en zo 10-12 u.
Oeverloos genieten
KEMPENSE MEREN MOL / BALEN / DESSEL / RETIE
Oeverloos genieten: dat is wat je te wachten staat in de Kempense Meren. Mol, Balen, Dessel en Retie serveren een lappendeken van water en bossen. De zand- en de sprietontginning toverden deze regio om tot het ‘Lake District’ van Vlaanderen. Naast recreatie op en langs het water serveren de Kempense Meren een eeuwenoude norbertijnenabdij, een familievriendelijke zoo, een uniek kruispunt van kanalen en een altijd betoverend park. Meer info op www.kempensemeren.com
1. Mol 2. Balen 3. Dessel 4. Retie 4
3 1
2
45
Fietslus Ontdek de Kempense Meren De fietslus ‘Ontdek de Kempense Meren’ (66, 45 of 31 km) linkt de mooiste hoekjes van de regio. Je fietst door een waterrijk landschap langs onder meer de watermolen van Retie, de Molse meren, de Sas4-Toren in Dessel en Keiheuvel in Balen.
46
Kempense meren
Mol Mol betekent vakantie. Het hele jaar door en voor iedereen. Je kunt er zonnekloppen aan een hagelwit zandstrand of watersporten op een kristalhelder meer. Wandelen door een adembenemend natuurgebied of een spetterend evenement voor de hele familie meepikken. Genieten van een zalig biertje in de schaduw van de abdij of een vijfsterrenvakantie in het groen. Een sfeervol boottochtje maken of een dagje zorgeloos fietsen. En dat allemaal in de meest bosrijke gemeente van de Antwerpse Kempen … Meer info op www.gemeentemol.be
Postels abdijlekkers Le
Al sinds 1947 maken de norbertijnen van Postel hun eigen kaas. Intussen produceert de abdij negen verschillende kazen, bereid met melk van koeien die grazen op de naburige weiden. In 2008 kregen de kazen het label ‘erkend streekproduct’. Het is altijd smullen: gewoon uit het vuistje of subtiel verwerkt in een gerecht.
p
rti kke
Op 20 mei kun je ze één voor één uitproberen op de kaas- en streekproductenmarkt in de abdij van Postel. Ook andere Belgische kazen zijn die dag te koop. Verder vind je er een uitgebreid gamma streekproducten, waaronder siropen en kazen met Postelkruiden. Abdijlaan 16, tel. 014 33 07 85 (dienst toerisme) en www.gemeentemol.be
Zilvermeerhaven Port Aventura
47
p 50
De toervaarthaven van Mol vormt een tijdelijke of vaste verblijfplaats voor toerboten of jachten op doortocht. Een ‘camping voor boten’ zeg maar. De haven telt momenteel 200 ligplaatsen. Een 50-tal is bestemd voor passanten. De haven wordt ontsloten via een doorgang op het kanaal Dessel-Kwaadmechelen. Dankzij het nabijgelegen kanalenkruispunt is de haven voor boten vanuit alle windrichtingen vlot bereikbaar en is de verbinding met Turnhout, Herentals en Bocholt verzekerd. Ook voor fietsers vormt de haven - met ruime parking, prachtige taverne en vele faciliteiten - een prima uitvalsbasis om Mol en omgeving te verkennen. De haven vormt ook de vertrekplaats van de passagiersboot ‘Zander’. Stap aan boord voor een sfeervolle tocht langs de fotogenieke kanalen. Geniet bij een drankje van het voorbijglijdende landschap. Beleef spannende momenten tussen de oude sasdeuren. Ontmoet de laatste brugwachters aan de typische ophaalbruggetjes … Zilvermeerlaan 9, tel. 0495 70 90 83 en www.zilvermeerhaven.be Info boottochten met de Zander: vzw De Zander, tel. 0495 53 86 41 en www.dezander.be
Abdij van Postel
p 77
Te midden van de bossen en op een steenworp van de grens met Nederland ligt de abdij van Postel. In 1140 bouwden norbertijnen er een hoeveklooster met bidplaats. Van de tumultueuze geschiedenis - met de Franse revolutie als triest hoogtepunt - is in de romaanse abdijkerk niets te merken. Een heerlijke plek om even tot rust te komen. In de voormalige poorterswoning huist nu een toeristisch infokantoor. In de abdijwinkel vind je allerlei lekkers: bier, brood en kaas. En met een beetje geluk dwarrelt er beiaardmuziek naar beneden terwijl je op een terras van een frisse Postel geniet … Een fraaie folder over de abdij (0,50 euro) is verkrijgbaar bij de dienst toerisme. Abdijlaan 16, tel. 014 33 07 85 (dienst toerisme) en www.gemeentemol.be De abdijkerk is dagelijks open van 9 tot 18 u. Geleide rondleidingen in de abdij in juli en augustus op zaterdag om 14 u.
48
Mol
Fietst ip
Rondom abdij Postel Deze fietslus combineert het uitbundige groen rond de abdij van Postel met het vele water van de Kempense Meren. Je ontdekt schitterende natuurgebieden waaronder De Maat-Den Diel en De Ronde Put. Water is alomtegenwoordig. Zo fiets je langs fotogenieke kanalen, historische sluizen, een authentieke Baileybrug en zelfs een kruispunt van kanalen. De intrigerende Blauwe Kei en de Sas4-Toren vormen andere aantrekkelijke haltes. Lekker nagenieten van je trip doe je op een van de terrasjes in de buurt van de abdij van Postel. De fietslus (55 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkortingen van 29 en 35 km. Vertrek aan de abdij van Postel en ecocentrum De Goren. Begeleidende brochure te koop (2 euro) bij beide vertrekpunten en dienst toerisme.
49
In een Taxi Boat op de Kempense kanalen In de 19de eeuw waren de Kempense kanalen een economische noodzaak. Vandaag hangt er rond de kanalen een permanent vakantiesfeertje. Vooral tijdens de zomermaanden heerst er een gezellige drukte. Je ontmoet er vele fietsers, kanovaarders en waterskiërs.
Fietst ip
NIEUW: e-bikeroute ‘Weg van Water’
De elektrische fiets staat synoniem voor comfort én volop genieten. De e-bikeroute ‘Weg van water’ loodst je door het waterrijke landschap van het Vlaamse Lake District. Je fietst door een heel aantrekkelijk decor: kanalen met charmante ophaalbruggetjes, uitgestrekte waterplassen en een jachthaven waar een permanent vakantiesfeertje hangt. Uitblazen kan op de talrijke terrassen aan de waterkant. De fietslus (65 km) volgt het knooppuntennetwerk. Vertrek aan Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer. Begeleidende brochure ‘De Kempen per e-bike’ bij dienst toerisme.
Nieuw is de Taxi Boat. Die biedt plaats aan maximaal tien personen en is inzetbaar op de kanaalplas en de omliggende kanalen. Dobber samen met vrienden, familie of collega’s op het water en geniet van de rust. Een schipper bestuurt de boot. De Bimini-tent zorgt voor een beschutte omgeving. Verkoelende drankjes en hapjes op aanvraag. Zilvermeerhaven Port Aventura, tel. 0495 10 90 83 en www.zilvermeerhaven.be
Dieren- en boerenmarkt De dierenmarkt - ‘konijnenmarkt’ in de volksmond - bestaat al meer dan 125 jaar. Zowel professionele handelaars als gelegenheidsverkopers bieden pluimvee, konijnen, vissen, knaagdieren of vogels te koop aan. Elke week trekt deze traditierijke markt honderden bezoekers uit binnen- en buitenland aan. Elke zondag van 8 tot 12 uur op het Rondplein en in de Corbiestraat; Pinksteren en Pasen: maandag i.p.v. zondag
50
Mol
Internationaal Straatkunstenfestival Kempen Het Internationaal Straatkunstenfestival Kempen brengt een parade van artiesten uit alle hoeken naar Mol. Je geniet er onder meer van locatietheater, straatkunsten, beeldende kunst, vuur- en lichtshows en hedendaagse dans. Ook aanstormend talent van eigen bodem krijgt de kans om het publiek te verrassen. Die mix is telkens goed voor een grandioos totaalspektakel. Afspraak voor een nieuwe editie van het Straatkunstenfestival op zaterdag 8 en zondag 9 september in Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer. Info: tel. 014 47 22 67 en www.zart.be
Gps-route StoryTeller Voor wie niets wil missen van de leuke plekjes en verhalen tijdens zijn fietstocht, is er de StoryTeller. Die gps-route gidst je op een speelse manier door Mol. De pda - een kleine, draagbare computer - op je fietsstuur is verbonden met een gps-satelliet. De stem in je hoofdtelefoon houdt je op het juiste pad. Bij bezienswaardigheden starten automatisch geluids- of beeldfragmenten: oude legenden of gebruiken worden tot leven gewekt, je krijgt geschiedkundige informatie ‌ Het lijkt of de omgeving een stem krijgt en je volledig onderdompelt in de geschiedenis, de natuur en de cultuur. Met de StoryTeller geniet je optimaal van al het moois dat je tijdens de fietsroute passeert.
Fietst ip
De basisfietsroute (32 km) start aan het infokantoor op de Markt. Uitbreiding van 23 km mogelijk. Een toestel huren (5 euro, op vertoon van je identiteitskaart) kan bij de dienst toerisme.
Over hagelwit zand, kristalhelder water en tandpasta… Men noemt de Molse regio wel eens het ‘Kempense Lake District’. Niks overdreven. Tijdens het graven van de Kempense kanalen in de 19de eeuw stootten arbeiders op een laag wit zand. “Onbruikbaar voor landbouw” luidde het verdict en het zand bleef achter op de kanaaloevers. Een Waalse schipper die een lading zand naar de Luikse glasblazerijen vervoerde, nam een monster. Het Molse kwartszand bleek van uitzonderlijke kwaliteit. Een intensieve ontginning kwam op gang. Kwartszand zit in meer producten dan je vermoedt: in glas of keramiek, maar ook in tandpasta of je tennisracket. Door de jarenlange exploitatie onderging het landschap een ware metamorfose. De Molse regio veranderde in een lappendeken van grote waterplassen. Sommige waterplassen groeiden uit tot aantrekkelijke recreatiegebieden. Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer, Zilverstrand en Sunparks Kempense Meren verwennen jaarlijks zo’n miljoen bezoekers. Vooral de kristalheldere meren en de hagelwitte zandstranden zijn razend populair. Andere evolueerden tot schitterende natuurgebieden, zoals De Maat en Buitengoor. De plassen vormen de favoriete broedof overwinterplaats van allerlei zeldzame vogels. Wil je graag meer weten over dit boeiende verhaal? Bezoek dan de unieke interactieve tentoonstelling Quartz Experience (dienst toerisme, tel. 014 33 07 85).
iWalk ‘Gevels en Dwaallichtjes’
Wandeltip
Zin in een originele, belevingsvolle wandeling door Mol? Kies dan voor de mp3-wandeling. Die gidst je met behulp van geluidsfragmenten door het centrum. Je ontdekt alle bezienswaardigheden, waaronder het voormalige Rijksopvoedingsgesticht (De Zwaan), het oudgemeentehuis, de Sint-Pieter- en Pauwelkerk, het wolwashuisje en de oude watermolen. Onderweg illustreren historische foto’s hoe het Molse centrum er vroeger uitzag. De wandeling (2,5 km) start en eindigt bij de dienst toerisme. Geluidsfragmenten en bijbehorende route zijn gratis te downloaden op www.gemeentemol.be. Geen eigen mp3-speler? Op vertoon van je identiteitskaart kun je er een lenen voor 1 euro.
52
Mol
De Maat-Den Diel en Wandeltip Buitengoor p 50 Vanuit het ecocentrum kun je enkele schitterende natuurgebieden verkennen. De Maat-Den Diel (145 ha) combineert ondiepe vennen, droge en natte heide, bossen en uitgestrekte vijvers met brede rietkragen. De zeldzame ijsvogel voelt er zich helemaal thuis. Op een zwoele voorjaarsavond zorgen de rugstreeppadden voor een prachtig concert. Hier huist bovendien de grootste libellenverzameling van Vlaanderen (ruim 40 soorten!). De flora is al even indrukwekkend. Noorse fjordenpaarden, Schotse hooglandrunderen en Kempense heideschapen houden dit bijzondere landschap intact. Een aanrader is de bewegwijzerde natuurwandeling ‘Den Diel’ (4 km). In Buitengoor (90 ha) ontdek je een stukje oer-Kempense natuur. Naast diverse orchideeën vind je er zeldzame planten met poëtische namen als ‘dwergzegge’ of ‘slank wollegras’. Tijdens de zomermaanden zorgen de klokjesgentianen voor een blauwe pracht. Bij het water tref je zelfs vleesetende planten aan! Gelukkig is de zonnedauw vooral dol op insecten … Boven de vennen en heide dansen prachtige libellen en vlinders. En wees niet verrast wanneer plots een ree opduikt. Achter ecocentrum De Goren vertrekt een wandelpad. Laarzen zijn aangeraden. Wandelpaden toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Tijdens het broedseizoen (1/4 t/m 1/7) is De MaatDen Diel gedeeltelijk afgesloten. Aangewezen vertrekpunt: ecocentrum De Goren (zie hiernaast)
Ecocentrum De Goren
p 50
Natuur opnieuw ‘natuurlijk’ maken: dat is de ambitie van ecocentrum De Goren in Mol. Voor groepen organiseert De Goren leuke activiteiten voor jong en oud. Voor de individuele toerist vormt De Goren een prima uitvalsbasis om de regio te verkennen. Aan de toeristische infobalie vind je alle denkbare informatie over de streek. Daarnaast lopen er steeds leuke thematentoonstellingen. Een ideale halte voor je de rijke, Molse natuur induikt. Postelsesteenweg 71, tel. 014 81 66 07 en www.ecocentrum.be Open: werkdagen 8.30-16.30 u.; paasvakantie t/m september ook za, zo en feestdagen 10-14 u.; gesloten tijdens kerstvakantie
53
Jakob Smitsmuseum
p 04
Het Jakob Smitsmuseum huist in de sfeervolle Oud-Pastorie van Mol-Sluis. Een gedroomd kader voor de tientallen schilderijen, aquarellen, tekeningen en etsen. Jakob Smits (1855-1928) werd geboren in Rotterdam, maar bracht de laatste veertig jaren van zijn leven door in Mol-Achterbos. Daar vond hij inspiratie voor zijn Kempense landschappen en figuurstukken, bijbelse taferelen en portretten. Jakob Smits creëerde talloze onvergetelijke beelden van de Kempen. Je kunt in het museum ook werk uit de Molse Schildersschool bekijken. Tientallen schilders uit binnen- en buitenland werkten naast Smits in Mol, onder wie de Nederlander Dirk Baksteen. Het museum pakt regelmatig uit met boeiende thematentoonstellingen. Het bewegwijzerde ‘Schilderspad’ (6 tot 16 km) loodst je door het decor waarin Smits en de anderen graag hun schildersezel plaatsten. Sluis 155, tel. 014 31 74 35 en www.jakobsmits.be Open: wo t/m zo 14-18 u., tijdens vakantie- en tentoonstellingsperioden ook di. Gesloten: Pasen, paasmaandag, Kerstmis, Nieuwjaar en 15-31 augustus
Sunparks Kempense Meren
p 04
Sunparks Kempense Meren garandeert waterpret, zelfs wanneer de zon het laat afweten. Daarvoor zorgen o.a. een golfslagbad, hydrotubes, jetstreams, bubbelbaden, een whirlpoolglijbaan en een kinderplonsbad. Voor de durvers zijn er de wildwaterbaan en de intrigerende ‘Black Hole’… Je kunt er ook terecht voor een verwenbeurt voor je lichaam. Postelsesteenweg 100, tel. 014 81 72 52 en www.sunparks.be Raadpleeg de website voor openingsuren
54
Mol
Fietst ip
Uniek in Vlaanderen: 24/24 uur hulp bij fietspech Lekke band? Kromme spaak? De pechverhelpingsdienst van vzw Fietsenatelier Mol helpt je graag weer op weg. En dat 24 op 24 uur! De ervaren technici herstellen ter plaatse kleine defecten. Bij serieuze problemen laten ze een vervangfiets achter. Gratis voor wie een fiets huurt bij het Fietsenatelier of het Zilvermeer. Wie met zijn eigen fiets rijdt, betaalt een kleine bijdrage. Al even bijzonder is dat het fietsenatelier ook fietsen voor minder mobiele mensen verhuurt. Voor alle info: tel. 014 32 14 45, gsm 0473 86 60 37 en www.fietsenatelier.be Bij fietspunt Station kun je ook een fiets van het Fietsenatelier huren, tel. 0473 86 60 37. Wel vooraf reserveren.
Recreatiedomein Zilverstrand
p 50
In Recreatiedomein Zilverstrand gaat het er heel relaxed aan toe. Een fijn uitje voor het hele gezin. Een zomerse dag? Dan kun je lekker niksen op het hagelwitte strand. Zwemmen, roeien of waterfietsen op de aantrekkelijke vijver. Of een heerlijke wandeling maken door een stukje ongerepte natuur. Minder mooi weer? Snel vergeten in het subtropische zwembad met een 65 meter lange glijbaan, kinderbadjes, whirlpool, zwemmersbar, stroomversnellingen ‌ Nog in het Zilverstrand: visvijvers, petanque en kleurrijke speeltuinen voor diverse leeftijden. Kiezelweg 17, tel. 014 81 00 98 en www.zilverstrand.be Raadpleeg de website voor openingsuren.
55
Tip! NDELIJK
KINDVRIE
Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer
p 50
Een groene omgeving, strand- en waterpret, actie en animatie, aantrekkelijke logiesformules, … Alle ingrediënten voor de ideale vakantie(dag) vind je in Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer in Mol. Je plonst er in het zuiverste zwemwater van Vlaanderen. Allerlei uitdagende attracties maken de zwemvijver nóg leuker. Op het prachtige witzandstrand kun je aan je kleurtje werken. Roeien of waterfietsen doe je op de watersportvijver. Al ooit naar een kunstwerk gedoken? Het kan in Atlantis, een uitstekend duikcentrum. Verder zijn er diverse speeltuinen (van heel veilig voor de kleinsten tot heel avontuurlijk), een lommerrijke ligweide, zalige picknickplekjes en talloze sportieve uitdagingen… Tijdens de zomermaanden pakt het Zilvermeer uit met allerlei gezellige evenementen. Wie langer dan één dag wil genieten van al dit leuks, kan overnachten op de uitstekende camping, in een comfortabele blokhut of een knusse trekkershut. Zilvermeerlaan 2, tel. 014 82 95 00 en www.zilvermeer.be Het domein is als wandelpark het hele jaar open van 8.30 u. tot zonsondergang. Van de paasvakantie t/m 30 september (8.30-21 u.) betaal je een toegangsprijs.
56
Mol Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Ontdek de Kempense Meren: 66 km - Rondom abdij Postel: 55 km - StoryTeller-route (gps-route): 32 km, verlenging 23 km - e-bikeroute ‘Weg van water’: 65 km Themaroutes - Vaartketsersroute: 38 km - Kruierroute: 48 km Fietsverhuur - Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer, Zilvermeerlaan 2, tel. 014 82 95 00 - Fietsenatelier Mol, Sint-Apollonialaan 190b, tel. 014 32 14 45 - fietspunt Station, centrum (fietsverhuur op bestelling), tel. 0473 86 60 37 - Sunparks Kempense Meren, Postelsesteenweg 100, tel. 014 81 72 52 - De Klothoeve, Eerselseweg 1, tel. 014 37 08 41
– Abdijproducten: verschillende abdijkazen, Postelbrood en Postelbier – Streekgerecht op basis van Postelse abdijkaas: talloze lekkernijen die je kunt proeven in de deelnemende horecazaken – Mollenkoekjes: koekjes in zanddeeg of speculoos in de vorm van een mol – Zandzakskes: chocoladetabletjes in een mooi linnen zakje – Molse Witte: jenever – Chocolade mollen – Molse kipkap – Kempense zwarte pensen – Smout
Wandelen - Wandelgids ‘Wandelen in en rond Mol’ met 15 wandelingen van 1,3 tot 80 km - Deze routes kun je dowloaden op gps via www.routeyou.com of www.wikiloc.com - Wandelgebied Blauwe Kei - De Maat: 6 wandelingen van 4,3 tot 11,1 km - Groene Halte Galbergen en Broekbeemden: 14 km - iWalk ‘Gevels en Dwaallichtjes’: 3,15 km
Autoroutes - Abdijenroute: 95 km - Taxandriaroute: 120 km
Info Toeristische Dienst Mol Markt 1a 2400 Mol tel. 014 33 07 85 toerisme@gemeentemol.be www.gemeentemol.be Openingsuren: werkdagen 9-12 en 13.30-16 u.; april t/m september: alle dagen 9-12 en 13-17 u. (incl. za, zo en feestdagen) Huyze Colibrant Abdijlaan 16 2400 Mol tel. 014 37 91 69 Openingsuren: za en zo 13-17 u., tijdens vakanties ook di, wo en do 13-17 u. Ecocentrum De Goren Postelsesteenweg 71 2400 Mol tel. 014 81 66 07 info@ecocentrum.be www.ecocentrum.be Openingsuren: werkdagen 8.30-16.30 u.; paasvakantie t/m september ook za, zo en feestdagen 10-14 u.; gesloten tijdens kerstvakantie
Thuis In Mol
Alle toeristische troeven van Mol in één gratis infogids!
Onze gemeente staat garant voor een onvergetelijk verblijf. Wandelen of fietsen doorheen het prachtige groen, heerlijk relaxen aan één van de hagelwitte stranden, een kijkje nemen langs tal van bezienswaardigheden of … de culinaire toer op. Kuierend langs de gezellige boetiekjes om nadien op één van de sfeervolle terrasjes te verpozen. Onze gemeente is dé toeristische trekpleister bij uitstek.. De ‘Molse Meren’ omvatten drie verschillende stranden en een subtropisch zwemparadijs. De prachtige kanalen met antieke sluizen zijn een trekpleister voor de wandel- en fietsfanaten. Ook cultuurcentrum ’t Getouw, Schouwburg Rex en één van onze drie musea zijn beslist een bezoekje waard. Al deze informatie kan je uitgebreid terugvinden in de gratis gloednieuwe gids ‘Thuis in Mol’. Deze gids kan je gratis aanvragen op de gemeentelijke dienst voor toerisme, Markt 1a, 2400 Mol, tel. 014 33 07 85, toerisme@gemeentemol.be.
Breng zeker ook een bezoekje aan onze website www.gemeentemol.be Op deze site vind je een uitgebreid, viertalig, gedeelte voor toeristen of bezoekers.
58
Kempense meren
BALEN Balen, de groene gemeente in het uiterste zuidoosten van de Antwerpse Kempen, telt vele troeven. De Olmense Zoo en Keiheuvel boeien jaarlijks tienduizenden bezoekers. De uitgestrekte en afwisselende landschappen, de kanalen en de rustgevende natuurgebieden nodigen uit tot wandelen en fietsen. Via het Kanaal naar Beverlo en de jachthaven van Kerkhoven pik je aan bij het Limburgse fietsknooppuntennetwerk. Meer info op www.balen.be
Tip! ELIJK
ND KINDVRIE
Olmense Zoo
p 37 & 38
De Olmense Zoo is een aantrekkelijk dierenpark van 12 hectaren. Tal van dieren uit verschillende werelddelen voelen zich er thuis. De grote verzameling katachtigen vormt de blikvanger van het park, met voorop de zeldzame witte tijger en de witte leeuw. Het berenbos (uniek in België), de savanne (nu ook met giraffen!) en de grote wandelvolière zullen ongetwijfeld de natuurliefhebbers bekoren. Dankzij de succesvolle kweekprogramma’s kun je ieder jaar weer genieten van dieren die hun eerste stapjes zetten. Verder veel randanimatie, waaronder speeltuinen, trampolines en gratis zomerevenementen. Olmense Zoo, Bukenberg 45, Olmen, tel. 014 30 98 82 en www.olmensezoo.be Open: 1/4 - 31/10: 10-18 u.; 1/11 - 31/3: za en zo 10-17 u.
59
Wandelnetwerk Kempense Landduinen in Scheps Wandeltip Scheps, gelegen in de vallei van
de Grote Nete, serveert een stukje ongerepte natuur. Hier geen verharde wegen en nauwelijks bebouwing, wel een deugddoende rust. Alleen de vogels waaronder bosrietzanger, blauwborst, wulp en steenuil - doorbreken de stilte. De waterkwaliteit van de beken is goed en het visbestand bijgevolg gevarieerd. Bijzonder: vanaf de Halflochtdijk kun je over een knuppelpad door een moeras lopen. Rustbanken en een picknickplaats helpen je uitgebreid genieten van al dit moois. Traject (3,7 km): 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 51 - 52 Vertrek: parking Scheps, Halflochtdijk. Kaart wandelnetwerk Kempense Landduinen te koop (8 euro) bij Toerisme Balen.
Kruierroute De Kruierroute verbindt de mooiste hoekjes en toeristische trekpleisters van Balen. De Balenaars verdienden hun bijnaam ‘Kruiers’ toen ze hun kerk verhuisden met behulp van … kruiwagens. Het gevarieerde decor bestaat onder meer uit dennenbossen, weiden, rivieren en kanalen. De Grote Nete slingert zich door de gemeente. Drie watermolens - Straalmolen, Hoolstmolen en Topmolentje - zorgen voor evenveel idyllische plaatjes. Verder duiken in het landschap eeuwenoude hoeven en kapelletjes op. De Kruierroute (48 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 31 en 25 km. Vertrek aan Recreatiedomein en Natuurpark Keiheuvel. Begeleidende brochure te koop bij Recreatiedomein Keiheuvel en Toerisme Balen.
Sint-Jozefhoeve: plezant platteland
p 30
De Sint-Jozefhoeve is een van de modernste melkveebedrijven van België. Bovendien ontdek je er op een speelse manier hoe plezant het Kempense platteland is. Met behulp van het KOEkeloerepad bijvoorbeeld, een wandeling door de velden en weiden onderbroken door allerlei opdrachten. Nieuw - maar al bekroond door de Boerenbond - zijn de acht weidespelen. Spannend en ontspannend tegelijk. Waag je samen met je familie of vrienden aan een spelletje mollenloop, koeknallen of schapen gapen. Tijdens de melkveebedrijfsquiz steek je heel wat op over het landbouwleven. Kortom, leuk én leerrijk. Sint-Jozefhoeve, Belgenlaan 20, tel. 011 39 33 81 en www.sintjozefhoeve.be
60
balen
Keikopjeswandeling in de Keiheuvel
p 58 & 59
Recreatiedomein en Natuurpark Keiheuvel verwent bezoekers met een heleboel keitoffe attracties, waaronder een avontuurlijke speeltuin, een openluchtzwembad, een plonsbad voor de allerkleinsten en een kinderboerderij. En dat alles in een mooi groen kader (108 ha). Een aanrader is de Keikopjeswandeling, een vrolijke speurtocht voor nieuwsgierige kleuters en grote mensen met een jong hart. Onderweg wijzen 8 tekentjes naar evenveel verstopplekken van Keikopje. Daar moet je telkens een opdracht uitvoeren: een mooie dennenappel zoeken, dansen als een libel of een liedje zingen voor Denny Boom. Een originele manier om jong en oud aan te sporen om zorg te dragen voor de natuur. De Keikopjeswandeling, waarvoor je ook een vertelfee kunt reserveren, vertrekt aan het sporthotel. De begeleidende folder is verkrijgbaar bij Keiheuvel en Toerisme/VVV Balen. 17e Esc. Lichtvliegwezenlaan 14, tel. 014 81 03 01 en www.keiheuvel.be Open: 1/5 - 30/9: 9.30-21 u.; 1/10 - 30/4: 9.30-16 u. (enkel als wandelpark)
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Kempense Meren: 66 km - e-bikeroute ‘De kust in de Kempen’: 69 km Themaroutes - Kruierroute: 48 km Fietsverhuur - Recreatie- en Natuurpark Keiheuvel, 17de Esc. Lichtvliegwezenlaan 14, tel. 014 81 03 01
- Kruierkoekje: amandelkoekje met of zonder chocolade in de vorm van een karrenwiel - Oude Balense Kruierjenever
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Landduinen - Wandelgids Balen met 11 wandelingen van 6 tot 10 km - Natuurgebied Scheps met 2 bewegwijzerde wandelpaden van 4 en 8 km - Keikopjeswandeling in de Keiheuvel (voor kleuters en 1ste leerjaar) - Duinenwandeling in de Keiheuvel
Info Toerisme Balen / VVV Balen vzw Vrijetijdscentrum De Kruierie Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen tel. 014 82 92 30 dekruierie@balen.be of toerisme@balen.be www.balen.be Openingsuren: ma 14-20 u., di t/m vr 10-20 u. en za 10-16 u.
62
Kempense meren
DESSEL Dessel vormt een groen lappendeken van machtige dennenbossen, malse weiden en wuivende ma誰sakkers. Daartussen liggen uitgestrekte vijvers en stille vaarten met prachtige jaagpaden. De Sas4Toren biedt een adembenemend uitzicht op de Kempense Meren. Meer info op www.dessel.be
Campinastrand De zandontginning zorgde voor een ware metamorfose van het landschap. Sommige waterplassen evolueerden tot fraaie natuurgebieden, waaronder Het Goor en Het Groesgoor. Andere plassen werden omgetoverd tot recreatiedomein, zoals het Campinastrand. Op de vijvers kun je zwemmen, vissen of roeien. Verder vind je er een strand, een ligweide, een speeltuin en sportvelden. Je kunt je ook wagen aan het Campinapad (30 km), de allereerste mountainbikeroute van Vlaanderen of genieten van de natuur tijdens een wandeling langs het Vijverpad. Campinastrand, Zanddijk 62A, tel. 014 37 70 75 Surf naar www.campinastrand.be voor meer info en openingsuren.
63
Sas4-Toren aan kanalenkruispunt
p 73 & 74
Aan Sas 4 in Dessel kruisen zomaar even 3 kanalen: Bocholt-Herentals, Dessel-Schoten en Dessel-Kwaadmechelen. Uniek in Europa. Bijgevolg een perfecte plek voor een uitkijktoren. De Sas4-Toren is 37 meter hoog. Na 217 trappen geniet je van een prachtig panorama. Bij helder weer herken je o.a. de Molse toervaarthaven en het silhouet van de mijnen in Beringen. In de toren loopt een permanente expo over het witte zand, de blauwe kanalen en het groene toerisme. Sas4 vormt bovendien het vertrekpunt van ‘De Zandloper’, een wandeling langs de vele plassen en de mooie natuur van Dessel. De Sas4-Toren is gratis toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Openingsuren tentoonstellingsruimte: contacteer de toeristische dienst.
Fietsen
ip Fietst Vaartketsersroute De schepen die op de kanalen voeren, werden aanvankelijk door mensen en daarna een hele tijd door paarden voortgetrokken. Hun hoefijzers maakten op de grindkeien van het jaagpad een typisch ‘kets’geluid. Vandaag geen paarden meer op het traject van de Vaartketsersroute, wel veel water en groen. De fietslus illustreert het verhaal van de kwartsontginning en de Kempense kanalen. Op de geasfalteerde paden langs de kanalen is het heerlijk fietsen. De Vaartketsersroute (38 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkortingen van 23 en 32 km. Vertrek aan de Sas4-Toren. Begeleidende brochure bij de toeristische dienst.
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Ontdek de Kempense Meren: 66 km Themaroutes - Vaartketsersroute: 38 km Mountainbikeroute - Campinapad: 29, 42, 48 of 61 km Fietsverhuur - Luc Smets, Boeretangdreef 1, tel. 014 37 73 73 - Vzw Fietsenatelier Mol – afdeling Dessel, tel. 0473 86 60 37 (ook voor minder mobiele fietsers)
Wandelen - Wandelgids Dessel met 8 wandelingen van 4 tot 10 km - Groene Halte Galbergen en Broekbeemden: 14 km
Streeklekkers - Ne Ketser: oude graanjenever
Info Dienst toerisme/VVV Dessel, Hannekestraat 1, 2480 Dessel tel. 014 38 99 20, toerisme@dessel.be, www.dessel.be Openingsuren: ma t/m vr 8.30-12 u., do ook 13.30-16 u. en 17-19 u.
64
Kempense meren
Retie Niet minder dan zeven Neten slingeren door Retie. Weidse landbouwgronden wisselen af met bossen en houtkanten. Op het marktplein imponeert een eeuwenoude gerechtslinde. In het Prinsenpark vind je nog veel meer indrukwekkend natuurschoon. Meer info op www.retie.be
Provinciaal Groendomein Prinsenpark
ip Fietst p 94
Het uitgestrekte Prinsenpark (215 ha) is een echt plaatje. Van de prille lente tot hartje winter. Dit voormalige koninklijk domein kent een rijke variatie aan naald- en loofbomen en enkele prachtige vijvers. Het park telt 5 bewegwijzerde wandelpaden, van 2 tot 9 km. Ook het wandelnetwerk Kempense Heuvelrug loopt door het Prinsenpark. Heel bijzonder zijn de wandelingen onder leiding van de boswachter. In het bezoekerscentrum lopen boeiende tijdelijke expo’s. De jongste bezoekers kunnen in het Speelbos heerlijk ravotten tussen de bomen. Natuurliefhebbers, wandelaars, fietsers, joggers of spelende kinderen: iedereen die van natuur houdt, zal volop genieten in het Prinsenpark. Kastelsedijk 5, tel. 014 37 91 74 en www.prinsenpark.be Open: van zonsopgang tot zonsondergang
Prinsenroute Medio 19de eeuw kocht het Belgische vorstenhuis 4.500 ha grond in de regio Retie. Zo maakte prinses JosĂŠphine Charlotte, zus van koning Boudewijn en koning Albert, graag fietstochtjes in de buurt. De fietslus Prinsenroute voert je naar deze voormalige koninklijke domeinen. Een traject met een vorstelijk tintje dus. De route biedt een mix van fraaie stukjes groen - met voorop het Prinsenpark - en opmerkelijk erfgoed, waaronder de wind- en watermolens van Retie. De Prinsenroute (43 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkorting van 24 km en extra lus van 15 km. Vertrek aan Provinciaal Groendomein Prinsenpark en Vakantiecentrum De Linde, Kasteelstraat 67. Begeleidende brochure bij de toeristische dienst.
Kajakplezier bij de watermolen
p 92 & 93
Tussen Retie en Grobbendonk is de Kleine Nete geschikt voor kano- en kajakvaart. Langs de rivier vind je alle voorzieningen: aanlegsteigers, picknickbanken, vuilnisbakken en informatiepanelen. Aan de watermolen van Retie, een schilderachtig plekje, kun je in een kano of kajak stappen voor een sfeervolle tocht. Een fijn uitje voor de hele familie: er zijn diverse afstanden en de Kleine Nete kabbelt heerlijk rustig door het landschap. Kempen Kayaks, Watermolen, tel. 0477 888 648 en www.kempenkayaks.be
Fietsen
Wandelen
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Ontdek de Kempense Meren: 66 km - Prinsenroute: 43 km - Rondom abdij Postel: 55 km Themaroutes - Corsendonkroute: 46 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Vaartketsersroute: 38 km Mountainbikeroute - Zeven Neten Route: 20 tot 24 km Fietsverhuur - Fietsen Benny Smets, Oude Arendonksebaan 72, tel. 014 37 46 87 - Happy Bike, Oude Arendonksebaan 65, tel. 0473 98 61 01 - Van der Veken bvba, Sint-Martinusstraat 76, tel. 014 37 71 40 (mountainbikes)
- Wandelnetwerk Kempense Heuvelrug - Wandelgids Retie met 7 wandelingen van 4 tot 17 km - Diverse uitgestippelde wandelroutes in Provinciaal Groendomein Prinsenpark
Info TD/VVV Retie, Gemeentehuis, Markt 1, 2470 Retie Tel. 014 38 92 30 informatie@retie.be www.retie.be Openingsuren: ma t/m do 8.30-12 u. en 13-16 u., vr 8.30-12 u.; di 18-20 u.
Actief en attractief
HET GROENE NETELAND KASTERLEE / GROBBENDONK / HERENTALS / HERENTHOUT / OLEN / VORSELAAR
‘Doen’ is de boodschap in het Groene Neteland. Een stevige wandeling over de Kempense Heuvelrug, een spetterende kanotocht op de Kleine Nete of een spannende uitstap met het hele gezin: het kan allemaal. Verder ontdek je er bijzondere monumenten, kleurrijke verhalen en een goedgevulde evenementenkalender. Het toetje? Eén van de vijf lekkerste gemeenten van Vlaanderen… Meer info op www.hetgroeneneteland.be
1. Kasterlee
E1
A12
3. Herentals
9
2. Vorselaar 1
4. Grobbendonk
2E34
5. Olen E34
6. Herenthout
4
3
E19
E31
3
6
5
67
Kanovaren op de Kleine Nete Een heel aparte manier om het Groene Neteland te verkennen: in een kano de Kleine Nete afvaren, een idyllisch riviertje met een schat aan fauna en flora. Er is keuze uit diverse trajecten. Een verrassend uitje voor groot en klein.
68
HET GROENE NETELAND
KASTERLEE In Kasterlee klopt het toeristische hart van de Kempen. Groen en gastronomie vormen er al jaren een niet te kloppen tandem. De uitgebreide recreatiemogelijkheden staan garant voor een deugddoende vakantie. Kasterlee is bovendien kindvriendelijk en lekker: de gemeente mag zich ‘ambassadeur Vlaanderen Lekker Land’ noemen. Meer info op www.toerisme-kasterlee.be
Wandelnetwerk Kempense Heuvelrug Het mooiste dorp van de provincie Antwerpen staat bekend om zijn wandelbossen. Kasterlee ligt midden op de Kempense Heuvelrug: een prachtige duinengordel met den, zand en heide, die zich uitstrekt van Retie tot Herentals. Een van de fraaiste Kempense landschappen, ideaal om te wandelen en te ravotten. Geen wonder dat in 2005 precies daar het eerste Kempense wandelnetwerk geopend werd. Wandelnetwerk Kempense Heuvelrug telt meer dan 270 kilometer uitstekende wandelpaden. Met behulp van de overzichtskaart stippel je zelf talloze wandelingen uit. De rood-witte borden met nummers houden je op het juiste pad. Een superhandig systeem voor zowel toevallige als doorgewinterde wandelaars. De gedetailleerde kaart met bijbehorende wandelgids is te koop (8 euro) bij Toerisme Kasterlee. OPGELET: Tussen 2011 en 2014 vinden ingrijpende wegenwerken plaats in het gebied van de Kempense Heuvelrug, meer bepaald in Provinciaal Groendomein Hoge Mouw. Surf naar www.noordzuidkempen.be voor up-to-date werfinfo.
69
4 themalussen langs het wandelnetwerk Zin om kennis te maken met het wandelnetwerk Kempense Heuvelrug? Kasterlee presenteert - in primeur voor Vlaanderen - 4 themalussen langs het netwerk. Zo loodst de Coolses Route je via charmante bospaadjes door de Kempense Heuvelrug en de Netevallei in Lichtaart. Tijdens je wandeling in Kasterlee kan je spreuken, verhalen en sagen sprokkelen. De lus ‘Tielen, tussen oorlog en vrede’ is een fraaie bos- en landschapswandeling. De Stationswandeling ten slotte linkt het mooiste groen tussen de stations van Tielen en Herentals. De afstanden variĂŤren van 6 tot 17 kilometer.
Wandeltip
De begeleidende brochures zijn te koop (2 euro) bij Toerisme Kasterlee.
70
kasterlee
Help Fien!
Spreukelneuzentocht
Zin in een uitdagend avontuur? Dan is de kabouterschat gps-tocht iets voor jou. De tocht is speciaal ontwikkeld voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Gewapend met een gpstoestel en een brochure met vragen trek je op schattentocht. Zoek de geheime locaties met behulp van je gps-toestel, los de raadsels op en ontsluier de geheime code …
Van april tot en met september kun je deelnemen aan de Spreukelneuzentocht, een te gekke speurtocht voor kinderen. Ga samen met detectivekabouter Spreukelneus op zoek naar de betekenis van plezierige spreukenraadsels. Bovendien is er een prachtige prijzenpot. Deelnemingsformulier bij Toerisme Kasterlee.
Informatie en reservatie van toestellen bij Toerisme Kasterlee.
Maïsdoolhof
p 30
Voor de derde keer organiseert Kasterlee een maïsdoolhof. Die bestaat uit een kinderdoolhof, een familiedoolhof en een speelweide met toffe speeltuigen. Arkstraat 1 in Lichtaart. Open: juli en augustus dagelijks 13-18 u. (toegang tot 17 u.)
71
Tip! NDELIJK
KINDVRIE
Kabouterberg
p 88
Wie beweert dat kabouters niet bestaan? In Kasterlee weten ze wel beter. Kabouters hebben er zelfs een eigen berg: de Kabouterberg. De kinderen krijgen een rode puntmuts op en gaan samen met een vertelster op zoek naar het kabouterhuisje. De tocht zit echter vol hindernissen. Tijdens de wandeling moeten de kleuters kruipen, springen en in zand spelen. De Kabouterberg is een uniek project voor kinderen van 3 tot 8 jaar op de flanken van de Heuvelrug. Tijdens de paas- en zomervakantie zijn er dagelijks vertellingen, in de herfstvakantie op woensdag en in september en oktober elke zondag. De wandelingen starten om 14 uur en duren ongeveer 2 uur. Ouders, familie en/of vrienden begeleiden de kinderen tijdens de wandeling. Elke tweede zondag van september vindt hier de Kabouterdag plaats: een fantastisch kinderfeest met allerhande animatie. Kabouterstraat, tel. 014 84 85 19 en www.toerisme-kasterlee.be
Bobbejaanland
p 29
In Bobbejaanland, ‘t plezantste land ter wereld, geldt maar één wet: amuseer je te pletter! Je kunt kiezen uit meer dan 50 fantastische attracties. Wat dacht je van de Typhoon, de Dreamcatcher, King Kong, Banana Battle en Dizz, de gloednieuwe coaster. Het is nooit lang aanschuiven en omdat vele attracties overdekt zijn, hoeft de regen geen spelbreker te zijn. Er valt héél wat te beleven in Bobbejaanland. Zelfs tussen de attracties door, val je van de ene verrassing in de andere. En alsof dat nog niet genoeg is, trakteert Bobbejaanland je op een wervelende show om ‘U’ tegen te zeggen. Doorheen het hele jaar organiseert men spetterende evenementen die jong en oud zullen bekoren. Waar wacht je nog op? Trek als de bliksem naar Bobbejaanland en beleef de leukste dag van je leven! Olensteenweg 45 in Lichtaart, tel. 014 55 78 11 en www.bobbejaanland.be Surf naar www.bobbejaanland.be voor de openingsuren.
72
kasterlee
Pompoengekte De inwoners van Kasterlee heten ‘pompoenpapeters’. Jaarlijks slaat in oktober de pompoengekte toe. Een hele maand is de gemeente in de ban van die reusachtige oranje vrucht. Overal liggen pompoenen en zijn er pompoenevenementen. Op de affiche staan onder meer de pompoenkwekerswandeling, zondagvertellingen op de Kabouterberg en Kids Halloween in Bobbejaanland. Hoogtepunten vormen de populaire Pompoendag (21 oktober), met een zoektocht naar de zwaarste pompoen, en de Pompoenregatta (28 oktober), een wedstrijd kajakken in uitgeholde pompoenen. Uitgebreide info en evenementenkalender bij Toerisme Kasterlee
Geitenboerderij Polle p 29-30 In 1983 startte geitenboerderij Polle in Lichtaart met 30 dieren. Vandaag lopen er 500 geiten in de ruime stal of de weide rond. Tweemaal per dag is er een melkbeurt. Met die geitenmelk worden diverse kazen, yoghurt, taart en kaaskroketten bereid. Al ooit een ijsje op basis van geitenmelk geproefd? Op het zomerterras van Polle smaakt het extra lekker... Polle is de trotse eigenaar van de labels ‘erkend streekproduct’ en ‘Pure Kempen’. Eerselingenstraat 36 in Lichtaart, tel. 014 55 61 50 en www.polle.be Open: 1/4 - 30/9 dagelijks 12-18 u., gesloten op di; 1/10 - 31/3 wo t/m za 12-18 u.
Lekk
ertip
Picknick met streeklekkers Een mooi plekje en een goed gevulde picknickzak met heerlijke streekproducten: dat zijn de ingrediënten voor een echte Kastelse picknick. Bij aankomst staat de picknickzak voor je klaar. Tijdens een prachtige fietstocht haal je de dagverse producten op.
p erti
k
Lek
Vertrek aan het toeristische infokantoor. Van 1 mei t/m 30 september (niet op dinsdag). Vooraf reserveren bij Toerisme Kasterlee.
Domein De Putten p 87
Ambassadeur Vlaanderen Lekker Land De tijd dat de inwoners van Kasterlee vooral pompoenpap aten, is lang voorbij. De gemeente telt zomaar even 90 horecazaken of 1 per 200 inwoners. Bovendien is de gastronomie er kwalitatief en authentiek. Zo gebruiken de chefs vaak streekproducten, waaronder de geitenkaas van Polle en de lokale bieren Kastel en Witte Madam. De menukaart van de Kastelse eetgelegenheden vermeldt pompoen in alle mogelijke vormen. Niet verbazend dus dat Kasterlee in 2010 de titel ‘ambassadeur Vlaanderen Lekker Land’ in de wacht sleepte. Wie zin heeft in een heerlijk dagje of weekendje weg, weet waarheen. Infopocket met een overzicht van alle horecazaken en logiesbedrijven bij Toerisme Kasterlee.
Domein De Putten is een van de populairste speeltuinen uit de omgeving. Het domein ligt in het centrum van Kasterlee aan de boorden van de Kleine Nete. Je vindt er een gezellige brasserie met groot zonneterras. Hieromheen werden avontuurlijke buitenspeeltuinen gebouwd. Een ideale combinatie: terwijl de kinderen ravotten, genieten de ouders van een heerlijk hapje of drankje, zonder zoon of dochterlief uit het oog te verliezen. Het paradepaardje van De Putten is de binnenspeeltuin ’t Tofste Speelhuis, een 100 m² grote tuin voor kinderen van 3 tot 10 jaar. Houtum 51, tel. 014 85 30 49 en www.groepvaneyck.be Open: wo 13-20 u., vr 17-20 u., za, zo, feestdagen en schoolvakanties 10-20 u.
73
74
Heemerf De Waaiberg Met vervallen gebouwen die tot verdwijnen gedoemd waren, richtte Kasterlee een klein openluchtmuseum op. Het werd Heemerf De Waaiberg genoemd, naar een aloude benaming uit de streek. Het erf vormt een stille getuige van de Kempense levenswijze en bouwstijl op het einde van de 19e eeuw. Je vindt er een bakstenen woonstalhuis, een langschuur met lemen wanden en een bakhuis. De nabijgelegen houten windmolen, Keesesmolen, werd in 1854 vanuit Antwerpen naar Kasterlee overgebracht. Waaiberg 1, tel. 014 84 85 19 Open: elke tweede zo v/d maand 14-17 u. (uitgezonderd juli en augustus) en na reservatie
Zomerzoektocht Kasterlee Spreukelt Op zoek naar een plezant uitje tijdens de grote vakantie? Kasterlee Spreukelt is een jaarlijkse zomerzoektocht door Kasterlee, Lichtaart en Tielen. In 2004 raakte de gemeente een eerste maal bevangen door het spreukenvirus. Sindsdien organiseert het spreukencomitĂŠ elk jaar een amusante tocht met spannende spreukenraadsels. Deelnemingsformulier bij Toerisme Kasterlee
75
kasterlee Fietsen
Info
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Ontdek het Groene Neteland: 66,6 km - Prinsenroute: 43 km - Kasterlee in geuren en kleuren’: 49 km - e-bikeroute ‘Kasterlee in geuren en kleuren’: 49 km Themaroutes - Corsendonkroute: 46 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Watermolenroute: 50 km Mountainbike - Mountainbikeroute Kasterlee-Herentals: diverse afstanden - Mountainbikeroute Kasterlee-Retie: diverse afstanden Fietsverhuur - Fietshandel Van de Water, Geelsebaan 22, tel. 014 85 05 25 - Jeugdcentrum de Hoge Rielen, Molenstraat 62, tel. 014 55 84 10
Toerisme Kasterlee Markt 13, 2460 Kasterlee tel. 014 84 85 19 toerisme@kasterlee.be www.toerisme-kasterlee.be Openingsuren: van oktober t/m april: ma t/m vr 9-12 u. en 13-16 u. dinsdagnamiddag gesloten za 9-14 u. van 1 mei t/m 30 september: ma t/m vr 9-12 u. en 13-16 u. dinsdagnamiddag gesloten za, zo en feestdagen 9-14 u.
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Heuvelrug - Speurreroute (38 km)
Autoroutes - Abdijenroute: 95 km - Taxandriaroute: 120 km
Streeklekkers - Geitenboerderij Polle, Eerselingenstraat 36, Lichtaart. Huisgemaakte geitenkazen, verkoop 1/10-31/3: wo en vr 12-18 u., 1/4-30/9: elke dag 12-18 u. behalve dinsdag - Kastelse kabouterkens: koekjes uit fijn deeg - Kastelse pompoensoep en -gerechten - Kastelse chocolade pompoentjes - Kastelse chocolade karkaskes - (nieuw) Kastels Zonneke: clafoutis met geitenkaas en pompoen - Kastel: amberkleurig bier - Witte madam: blond bier
Lekker Kasterlee Kasterlee kent een sterke toeristische en culinaire traditie, gecombineerd met mooie recreatieve wegen in een prachtige groene omgeving. Tot eind september mag Kasterlee zich nog ‘Ambassadeur van Vlaanderen Lekker Land’ noemen. Met 90 horecazaken, van sterrenrestaurant tot volkscafé vindt iedereen in Kasterlee zijn gading. Kasterlee heeft ook een groot aanbod aan streekgebonden producten. Kom ‘picknicken met streeklekkers’ of ‘fietsen en culinair genieten’.
www.toerisme-kasterlee.be
Toerisme Kasterlee, tel. 014 84 85 19, e-mail: toerisme@kasterlee.be
Kom
kamperen in de Antwerpse Kempen
23 Kempen Campings op de mooiste plekjes. Kom ze ontdekken!
Neem eens een kijkje op www.kempencampings.be
78
HET GROENE NETELAND
GROBBENDONK Grobbendonk, met deelgemeente Bouwel, serveert een deugddoende landelijke rust. Vooral het noordoosten van de gemeente, waar de Kleine Nete de bijrivier Aa omarmt, telt heel wat schilderachtige hoekjes. Meer info op www.grobbendonk.be
Diamantmuseum
p 46 & 47
De bloeiende diamantnijverheid bezorgde Grobbendonk de titel ‘slijpersdorp’. In 1885 werd de eerste diamantslijperij vanuit Antwerpen naar de Kempen overgebracht. In de jaren ’30 sloten vele grote fabrieken hun deuren en bloeide de diamantnijverheid als een soort huisnijverheid. Het vernieuwde Diamantmuseum brengt een ode aan de edelsteen en zijn bewerkers: de snijders, klovers, zagers en slijpers, die achter stoffige en lawaaierige molens in goed weggestopte fabriekjes hun dagen sleten. Een fascinerende portie Kempense geschiedenis. Kabienstraat 2 a, tel. 014 51 43 94 en www.grobbendonk.be Open: ma t/m do 9-12 en 13-16 u., vr 9-12 en 13-15 u.
Watermolen van Grobbendonk p 08 & 15 Grobbendonk behoorde eeuwenlang toe aan een adellijke familie. Vanuit het Hof heerste die over de gemeente. Het kasteel werd in 1579 verwoest, maar de stallingen bleven bewaard. Je vindt ze naast de watermolen van Grobbendonk, een van de fraaiste plekjes in de Antwerpse Kempen. Deze 13de-eeuwse slagmolen werd in 1921 volledig vernieuwd en maalt nog dagelijks op de kracht van water. Er wordt haver en gerst geplet voor paarden. Je kunt hem bezichtigen op zondag 26 augustus van 14 tot 17 uur. Hof en watermolen zijn prachtig gelegen aan de samenvloeiing van de Kleine Nete en de Aa. De kronkelende Nete vormt een heerlijk decor om te fietsen, wandelen of kajakken.
79
Fietsen
Fietst ip Watermolenroute De watermolen van Grobbendonk vormt het gedroomde vertrekpunt voor de Watermolenroute. De fietslus slingert zich door de vallei van de Aa naar de watermolen van Tielen en terug. Onderweg ontdek je enkele ongerepte stukjes Kempen. Een klein ommetje voert je naar de intrigerende ru誰nes van de 15de-eeuwse priorij van Onze-LieveVrouw ten Troon. De Watermolenroute (50 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 23 en 33 km. Vertrek aan de Watermolen van Grobbendonk. Begeleidende brochure bij Toerisme Grobbendonk.
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 2 en 3 - Ontdek het Groene Neteland: 66,6 km Themaroutes - Diamantroute: 30 km - Gouverneur Kinsbergenroute: 52 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Molenroute: 48 km - Watermolenroute: 50 km Fietsverhuur - VVV/Toerisme Grobbendonk, Kabienstraat 2 a, tel. 014 51 39 64
Wandelen - Wandelgids Grobbendonk-Bouwel met wandelingen van 4 tot 10 km - Archeologische en historische wandeling met gids
Autoroute - Pallieterlandroute: 100 km
Streeklekkers - Grobbendonkse Tripel: bier met alcoholgehalte van 7,5 % dat hergist op de fles - Grobbendonks diamantkoekje - Grobbendonks Steentje: tripel van 8,5 % vol
Info Toerisme Grobbendonk, Kabienstraat 2a, 2280 Grobbendonk tel. 014 51 39 64, toerisme.grobbendonk@skynet.be www.grobbendonk.be Openingsuren: ma t/m do 9-12 u. en 13-16.30 u., vrij 9-12 u. en 13-15 u. 17 juni t/m 2 september: ook op za en zo 10-14 u.
80
HET GROENE NETELAND
HERENTALS Herentals dankt de titel ‘historische hoofdstad van de Kempen’ aan zijn rijke verleden en fraaie eeuwenoude monumenten. Het groene noorden is bijzonder mooi. Bovendien is Herentals een waar buitensportparadijs. Hier rijzen de duinen van de Kempense Heuvelrug boven het landschap uit, kabbelt de Kleine Nete en ontdek je waterrijke attracties waaronder het Netepark en Hidrodoe. Meer info op www.uitinherentals.be
Begin 15de eeuw bereikten de Herentalse lakennijverheid en -handel hun hoogtepunt. Een tastbare herinnering hieraan is de Lakenhal 1 . Dit juweeltje in Brabantse gotiek staat in het midden van de Grote Markt. Het aanpalende belfort (1534) werd door UNESCO erkend als werelderfgoed. Het benadrukte de stedelijke vrijheid in het agrarische Europa van de middeleeuwen. Voor de zuidgevel van de Lakenhal staat het Boerenkrijgmonument 2 . Het herinnert aan de slag bij Herentals op 28 oktober 1798, een van de bloedigste episodes uit de opstand van de Kempense boeren tegen het Franse regime. De Sint-Waldetrudiskerk 3 is gebouwd op de oudste stadskern. Ze is een fraai voorbeeld van Brabantse hooggotiek. De kerk herbergt heel wat kunstschatten. Kijk zeker even binnen. Open: 1/6 - 30/9, wo t/m zo 14-17 u.
Herentals bezit het oudste begijnhof 4 van de Antwerpse Kempen. Oorspronkelijk stond het aan de overkant van de Nete. De meeste gebouwen dateren uit de 17de eeuw. Het vormt een oase van rust met pittoreske huisjes en een sierlijk gotisch kerkje. Herentals en Lier zijn de enige omwalde Kempense steden. In de 14de eeuw werd Herentals omringd met vesten en wallen. Van de vier stadspoorten blijven er twee overeind: de Bovenpoort 5 en de Zandpoort 6 . Aan de stadsrand liggen het arboretum en kasteel Le Paige 7 . Bij de geboorte van Henri Le Paige in 1806 liet zijn vader dertig eiken planten op het domein in de Nederrij: de basis voor het huidige arboretum. Dat bevat een zeventigtal merkwaardige boomsoorten uit Europa, Afrika, Amerika en Azië. Henri Jean Le Paige, burgemeester te Herentals (1836-1848), begon met de aanleg van het park tussen 1820 en 1830. Zijn familie bouwde het park uit.
81
Het onderstaande stadsplan geeft je een impressie van historisch Herentals. Zin in meer? Dan is de uitgestippelde stadswandeling een aanrader. Folder verkrijgbaar bij het toeristische infokantoor.
7
Bel giĂŤ
aat
tstr
rkt
K Kloosterstraat rntaa Lan pad ij nr ve Bo 3
an
aat enstr Nonn
e Ma
aat
r est
t aa
str
rk Ke
at
stra
and
Grot
eg
Gildela
2
lein
Vaa r
ier wart 1
ll Co
at
Aug usti laan jnen
Hofk
at stra uw Nie
straat
t es nv ole M at tra nss t-Ja Sin stra
Be
el opp
Kerkp
enst
oem dbl Gou straat
Zand
6
Ber gen
t raa
nst
e gijn
an
s
Lier
ĂŤla
K ap ucijn
lgi
Zandpoort
g ewe
4
aat
Be
straat Nieuw
n
raat
laa lena gda -Ma Sint straat aat r lst oo Sch
Blijdenberg at a r t s ius ton An t Sin
rklwe Bo traat s
Fraikin str
t traa
Hiks
t tstraa Burch hof Begijn
De
at
tra
s pe
e Pa
5
In 2005 werd in het arboretum een openluchtkerk, de Groene Kathedraal, opgericht. Een samenwerking tussen de vzw Ter Vesten, de kerkfabriek en het stadsbestuur zorgde voor een grondige restauratiebeurt. Sinds 2000 heeft het kasteel een socioculturele functie. Er lopen bijna het hele jaar door tentoonstellingen, die vrij toegankelijk zijn.
1. Lakenhal
Open: arboretum: 15/4 - 15/9: 9-21 u.; 16/9 - 31/3: za en zo 14-18 u. Het kasteel kan bezocht worden tijdens tentoonstellingen.
7. Kasteel Le Paige
2. Boerenkrijgmonument 3. Sint-Waldetrudiskerk 4. Begijnhof 5. Bovenpoort 6. Zandpoort
82
Herentals
Mp3-stadswandeling Een nieuwe manier om het eeuwenoude patrimonium van Herentals te ontdekken: een mp3-wandeling. ‘Hartig wandelen in Herentals’ biedt een mix van sterke verhalen en geschiedkundige info. Zo legt wielerlegende Rik Van Looy uit waarom hij pas vierde werd in de Tourrit van 1962 met aankomst in Herentals. En vertelt zangeres Linda van Milk Inc. met veel enthousiasme over Herentals Fietst en Feest, de climax van de Herentalse zomer. De wandeling loodst je langs de interessantste plekjes van de stad. De grote en kleine Herentalse verhalen vormen een leuk extraatje. De wandeling is downloadbaar (4 euro) via www.storynations.com/travel. Bij Toerisme Herentals kun je een mp3-speler huren.
Toeristentoren De Paepekelders
p 14
Wie zin heeft in een portie natuur, trekt het beste richting noorden. Je kunt er prachtige lussen langs het wandelnetwerk Kempense Heuvelrug maken (zie tip). De toeristentoren De Paepekelders staat op een van de hoogste landduinen van het gebied. Bij helder weer biedt de 24 meter hoge uitkijktoren een schitterend panorama. Vanaf het hoogste platform van de toren onderscheid je ruim honderd kerktorens. Sportfanaten starten hier de BLOSO-mountainbikeroute (38 km), volgens kenners een van de mooiste en pittigste van Vlaanderen. Heistraat (nabij Kruisberg), tel. 014 21 00 09 Open: 1/5 - 30/9: 10-16 u.; overige periode za en zo; kerst- en paasvakantie 10-16 u.
83
Wandeltip
Lus langs wandelnetwerk Kempense Heuvelrug Met behulp van het wandelnetwerk (270 km) verken je de Kempense Heuvelrug, een prachtige duinenrug met dennen, zand en heide. Zonder twijfel een van de mooiste Kempense landschappen. Op het grondgebied van Herentals kun je talloze fraaie lussen maken. Het decor bestaat onder meer uit dennenbossen, vennen en vijvers, paraboolduinen (o.a. de Galgenberg), de fotogenieke boorden van de Kleine Nete en weiden afgezoomd met heggen, knotwilgen, elzenhout en populieren. Boven op de Toeristentoren geniet je van een heerlijk vergezicht op al dit moois. Vertrek: Tenniscentrum Ter Heyde, Lichtaartseweg 216. Traject: 17 - 15 - 16 - 14 - 12 - 9 - 10 - 11 - 18 - 17 (9 km). Overzichtskaart wandelnetwerk Kempense Heuvelrug te koop (8 euro) bij Toerisme Herentals.
84
Tip!
WaterDOEcentrum Hidrodoe p 14 & 18 Hidrodoe is een interactief waterDOEcentrum van Pidpa. Hier leer je water kennen met al je zintuigen. Wat is zwaar water? Hoe zag een wc eruit bij de Romeinen? Bestaat de mens echt voor 70 procent uit water? Je komt het allemaal te weten in Hidrodoe. De Waterwereld vormt het hart van het centrum. Je vindt er 80 interactieve experimenten en weetjes over water. Daarnaast zijn er twee Watertuinen, een WatercafĂŠ en een Waterwinkel. Bezoek zeker de Watermaker. Die spectaculaire attractie met 3D-film vertelt je alles over de drinkwaterproductie, een specialiteit van Pidpa. Haanheuvel 7, tel. 0800-90 300 en www.hidrodoe.be Open: ma, di, do, vr en zo 9.30-17 u.; gesloten op 1 januari, Pasen, eerste week (ma tot vr) van september, 25 en 31 december
NDELIJK
KINDVRIE
Kanovaren op de Kleine Nete Sportieve natuurfans kiezen voor een kanotocht op de Kleine Nete. Ter hoogte van Herentals kabbelt dit schilderachtige riviertje langs enkele prachtige natuurgebieden, waaronder het bekende vogelreservaat Snepkensvijver. Hier wordt het geluid van de stilte alleen doorbroken door een krijsende kokmeeuwenkolonie. De gezellige chalet van buitensportorganisatie De Waterral ligt in het centrum van de stad aan de boorden van de Kleine Nete. Naast kanotochten biedt de organisatie een brede waaier van sportieve activiteiten aan. De Waterral, Clubhuis De Hut, Spaanshofpark, tel. 014 21 00 09 of 0475 39 20 74
85
Herentals
Zwembadencomplex Netepark p 14 & 18 Ook voor een bezoek aan het Netepark mag je geen watervrees hebben. In dit gigantische zwembadencomplex vind je verschillende binnen- en buitenbaden met fonteinen, stroomversnellingen en glijbanen. Ook voor wie droog wil blijven, zijn er talrijke attracties. Favoriete trekpleister voor de kleintjes is het gestrande piratenschip in de grote speeltuin. Vorselaarsebaan 56, tel. 014 85 97 10 en www.netepark.be Open: overdekte zwembaden dagelijks; openluchtzwembaden in juli en augustus; andere attracties: Pasen t/m september
Fietsen
Wandelen
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Rik Van Looyroute: 84 km - Ontdek het Groene Neteland: 66,6 km - Ecocyclo Herentals: 30,9 tot 46,2 km Themaroutes - Keizer Karelroute: 37 km - Watermolenroute: 50 km - Historische fietstocht door Noorderwijk en Morkhoven (brochure bij Toerisme Herentals en downloadbaar op www.uitinherentals.be) Mountainbike - Mountainbikeroute Kasterlee-Herentals: 38 km Fietsverhuur - Hotel Karmel, Grote Markt 39, tel. 014 28 60 20 - Jeugdverblijfcentrum De Brink, Bosbergen 1, tel. 014 21 15 33 - Fietsen Hendrickx, Herenthoutseweg 21, tel. 014 21 55 94 - All Bikes, Hemeldonk 13, tel. 014 21 95 86 - Fietspunt Herentals, Stationsplein 1, tel. 0473 86 60 37 (ook tandems en driewielers na reservatie) - Velo Shop, Noordervaart 17, tel. 014 21 93 00 (enkel mountainbikes)
- Wandelnetwerk Kempense Heuvelrug - Historische stadswandeling (brochure bij Toerisme Herentals en downloadbaar op www.uitinherentals.be)
Autoroutes - Abdijenroute: 95 km - Pallieterlandroute: 100 km
Streeklekkers - Herentalse Boomkens: koekjes met een vulling van marsepein en abrikozenconfituur - Herentalse poorter: amberkleurig bier, gebrouwen ter gelegenheid van het achthonderdjarig bestaan van de stad. Pittig, kruidig, met een snuifje gagel
Info Toerisme Herentals Grote Markt 35, 2200 Herentals tel. 014 21 90 88 toerisme@herentals.be, www.herentals.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u. en 13.30-16 u. (niet op maandagnamiddag), za 10-14 u., juli en augustus ook zo 10-14 u. Daarnaast zijn er 11 toeristische informatiepunten. Je vindt een overzicht op www.uitinherentals.be
Herentals
Het gezellige centrum en de bosrijke omgeving maken van uw bezoek een unieke belevenis. toerisme Herentals Grote Markt 35 2200 Herentals tel. 014-21 90 88 www.herentals.be toerisme@herentals.be
Kom naar Hidrodoe en ontdek een waterwereld vol experimenten!
Haanheuvel 7 2200 Herentals Tel 014-44 26 44 info@hidrodoe.be
www.hidrodoe.be Open van 9u30 tot 17u00
uitgezonderd woensdag en zaterdag
88
HET GROENE NETELAND
HERENThout Uitbundig feestvieren, genieten van het fraaie landschap en lekker ontspannen in een eeuwenoude herberg: in ‘stoetersdorp’ Herenthout kan het allemaal. Meer info op www.herenthout.be
Museumcafé De Wimpe
p 50
De Wimpe reconstrueert de dagdagelijkse bezigheden in een schrijnwerkerij, klompenmakerij, wagenmakerij, smidse en kuiperij eind 19de en begin 20ste eeuw. Levensgrote beelden - in het eigen beeldhouwatelier vervaardigd - met authentieke kledij en werktuigen voeren je 100 jaar terug in de tijd. Je steekt heel wat op over de ambachtelijke bedrijvigheid terwijl je rustig geniet van een hapje of een drankje. Bij De Wimpe kun je ook een kano- of kajaktocht op de Kleine en Grote Nete boeken. Schransstraat 28, tel. 014 51 41 42 en 0477 81 42 12 en www.vzwdewimpe.be Open: zo 11-20 u.; gidsbeurten op afspraak
Schipkespad
Wandeltip
Het Schipkespad dankt zijn naam aan ’t Schipke, dat rond 1900 de functie van veer, herberg en boerderij combineerde. Je treft er een bijna paradijselijk landschap aan. Geen wonder dat regisseur Roland Verhavert er opnamen maakte voor de film ‘Pallieter’ en diverse kunstenaars er inspiratie vonden. Naast de Netevallei zorgen natuurgebied Kruiskensberg in Nijlen - extra mooi in augustus en september - en de imposante Merodebossen voor een heerlijke brok groen tijdens je wandeling. Het Schipkespad (11 km) vertrekt aan ’t Schipke, Niemandshoek 12. Begeleidende brochure ‘Wandelen in Herenthout’ bij het Loket Vrije Tijd.
89
Oudste Carnavalstoet Sinds Vastenavond 1892 trekt er jaarlijks een carnavalstoet door de straten van Herenthout. Archiefstukken bewijzen het: dit is de oudste georganiseerde carnavalstoet van België. Het dorp bereidt zich maandenlang intensief voor. Heel bijzonder: alle deelnemers zijn inwoner van Herenthout. Bovendien maakt het straattoneel de stoet erg grappig. Kortom, Herenthout heeft zijn bijnaam ‘Stoetersdorp’ niet gestolen. Je kunt deze kleurrijke stoet - met reus Peer Stoet in een hoofdrol - bekijken op de zondag voor en na Aswoensdag. Op 19 en 26 februari 2012 is het opnieuw zover. De randanimatie omvat onder meer een verkleed bal (Nacht van Herenthout) en een kinderbal. www.peerstoet.be
Fietsen
Info
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek het Groene Neteland: 66,6 km Themaroutes - Molenroute: 48 km
Ter Voncke Vonckstraat 17, 2270 Herenthout tel. 014 51 22 55 vrije.tijd@herenthout.be, www.herenthout.be Openingsuren: ma t/m wo 9-12 u. en 13.30-16 u. maandagavond 17.30-20 u, do en vr 9-12 u.
Wandelen - brochure ‘Wandelen in Herenthout’ met 4 bewegwijzerde wandelpaden van 5 tot 11 km - educatief wandelpad langs vier woonprojecten (5 km) - wandelpad in de Merodebossen (5 km)
90
HET GROENE NETELAND
Olen Al ruim 500 jaar is Olen in de ban van Keizer Karel. Talrijke volksverhalen en monumenten houden zijn legendarische bezoeken springlevend. Maar Olen is meer dan dat. Het gezellige dorp bezit een fraai patrimonium, uitgebreide recreatiemogelijkheden en een goedgevulde evenementenkalender. Meer info op www.olen.be
Fietst ip Keizer Karelroute
Keizersdorp Oleni
Olen en Keizer Karel zijn onafscheidelijk. Een fietsroute in de voetsporen van Karel mocht dan ook niet ontbreken. De Keizer Karelroute helpt je de drie parochies van Olen verkennen. De belangrijke blikvangers vormen het Albertkanaal en het kanaal Bocholt-Herentals, het sluizencomplex van Olen, de Buulmolen en uiteraard de pottenfontein op het het dorpsplein van Olen-Centrum.
Wie Olen zegt, denkt automatisch aan ‘de pot van Olen’. De legende vertelt het verhaal over de drie bezoeken van Keizer Karel aan de pottengemeente. Dat die niet van een leien dakje liepen, zal elke Olenaar je graag vertellen. Uiteindelijk werd een derde oor aan een bierpot gesmeed om de keizer op een behoorlijke manier te ontvangen.
Na je trip kun je, net als de wereldberoemde keizer, een streekbiertje proeven in een van de stemmige cafés. De Keizer Karelroute (37 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 23 en 13 km. Vertrek op het dorpsplein van Olen-Centrum. Begeleidende brochure bij het onthaal van het gemeentehuis.
De driepottenfontein op het Olense dorpsplein illustreert de legende. Het monument ‘de driekantige boeren van Olen’ beeldt de kapriolen van de Olense boeren uit. De sfeervolle jaarmarkten vormen een prima gelegenheid om een bezoek te brengen aan het keizersdorp.
91
Musea vol nostalgie p 62 & 63 Het eeuwenoude molenaarsvak herleeft in de 14de-eeuwse Buulmolen. De molen moest in 1936 plaats ruimen voor de aanleg van het Albertkanaal. Na een verblijf van enkele decennia in Antwerpen herrees hij in 2003 in volle glorie nabij zijn oude standplaats in Olen. Nog meer nostalgie in het Olens Radiomuseum. Hier droom je weg bij het geluid van zomaar even 2.100 radio’s, fonografen en grammofoons. Buulmolen, Industrielaan, tel. 014 26 33 87 Open: elke laatste zo v/d maand 13-17 u. (oktober t/m maart) en 13-18 u. (april t/m september) Radiomuseum, Gerheiden 57-59, tel. 014 21 47 49 en www.radiomuseum-olen.be Open: do en za 13-18 u., zo 10-12 u. en 14-18 u.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek het Groene Neteland: 66,6 km Themaroutes - Keizer Karelroute: 37 km
- Keizer Karelbier: krachtig bier van hoge gisting, Goud Blond of Robijn Rood - Odlo bier: blonde dorstlesser (6,7 % alcohol), genoemd naar de oude naam van Olen, Odlo - Straffe Charel: een Keizer Kareljenever - Olens potje: pralines met een heidelikeur - Chocolade Boerke: holle figuur van kwaliteitschocolade
Wandelen - Wandelgids Olen met 6 wandelingen van 6,8 tot 15 km - Meer wandel- en fietsroutes kun je downloaden op www. wandelpeters.be. - Themawandelingen ‘Walk of fame’, oude ambachtenwandeling en ‘Boerkeswandeling’
Autoroutes - Abdijenroute: 95 km - Pallieterlandroute: 100 km
Info Dienst vrije tijd Boekel 7, 2250 Olen tel. 014 27 94 22 toerisme@olen.be, www.olen.be Openingsuren: ma 9-12 u., 13-16 u. en 17.30-20 u., wo 9-12 u. en 13-16 u., overige weekdagen 9-12 u., gesloten in weekends Daarnaast zijn er 19 toeristische informatiepunten. Je vindt het overzicht op www.olen.be
92
HET GROENE NETELAND
vorselaar In Vorselaar, een rustige en groene wandel- en fietsgemeente aan de Aa en de Kleine Nete, staat de letter ‘k’ symbool voor de meest opvallende bezienswaardigheden: kasteel, kaak (schandpaal), klooster en kerk. Meer info op www.toerismevorselaar.be
Monumentenwandeling: Kaak, klooster en kerk De Monumentenwandeling (7 km) loodst je langs de voornaamste bezienswaardigheden van Vorselaar. Je ontdekt onder meer de Sint-Pieterskerk. Na een brand in 1630 werd de kerk heropgebouwd en voorzien van een torenspits. Naast de kerk zie je een gedenksteen voor Mie Broos, een volksgenezeres (1839-1927) die in de regio bekend stond om haar heilzame kruiden en zalven. Blikvanger op het driehoekige marktplein vormt de kaak. Die arduinen schandpaal uit 1759 symboliseert de macht van de heren van Vorselaar. Misdadigers werden er ‘aan de kaak gesteld’. Het marktplein wordt verder gedomineerd door het klooster van de Zusters der Christelijke Scholen, lange tijd een autoriteit op onderwijsvlak. Bij de belangrijkste monumenten op de wandeling staan erfgoedborden met meer info.
Kasteeldorp
p 01
Vorselaar is erg trots op zijn kasteel, een van de meest indrukwekkende van het land. Het middeleeuwse kasteel, omgeven door een grote waterpartij, valt op door de vele torentjes en kantelen. De oudste delen dateren van de 13de eeuw. Deze oorspronkelijk militaire vestiging evolueerde door de eeuwen heen tot een ‘maison de plaisance’. In de negentiende eeuw verfraaide graaf van de Werve het gebouw in neogotische en tudorstijl. Het kasteel is momenteel privébezit en niet toegankelijk voor het publiek. De dreven rondom het kasteel zijn wel toegankelijk en lenen zich tot prachtige wandel- en fietstochten. Het Kasteelpad (7 km) is er één van.
93
Fietst ip Kardinaal Van Roeyroute Kardinaal Jozef Van Roey werd in 1874 geboren in Vorselaar. De Kardinaal Van Roeyroute telt heel wat verwijzingen naar de invloedrijke kerkleider. Zo groeide hij op in de Schranshoeve, in de veertiende eeuw de woonst van de drossaard. Let op het borstbeeld voor de fraai gerestaureerde, omwalde hoeve. Naast opmerkelijke monumenten als het kasteel van Vorselaar passeer je op je fietstocht mooie stukjes groen, waaronder natuurgebied Lovenhoek. Nagenieten kan in de sfeervolle brasserie van de Schranshoeve. Van mei tot eind september loopt langs dit traject ook een Smikkelroute. Info en brochure bij het gemeentehuis. De Kardinaal Van Roeyroute (50 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkorting van 26 km. Vertrek aan de Schranshoeve, Nieuwstraat 49. Begeleidende flyer bij Toerisme Vorselaar.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 3 - Bart Wellensroute: 34 km - Kardinaal Van Roeyroute: 26 of 50 km - De Kapellekensroute: 31km (niet bewegwijzerd Themaroutes - Watermolenroute: 50 km Fietsverhuur - Fietsen Slootmans, Della Faillelaan 16, tel. 014 51 20 79
- Vorselaarse V-kes: rond zanddeegkoekje met een gouden ‘V’ verkrijgbaar bij bakkerij Canters Heikant 9 - ‘t Baronneke: donker bier, verkrijgbaar in de Wereldwinkel (Kuiperstraat 22B), bij drankenhandel De Kroon (Vispluk 15) en in de meeste cafés - Frut van Leon: preskop, ambachtelijk gemaakt bij Slagerij Herman Stevens-Marissen, Riemenstraat 6 - (nieuw) Vorselaers Kasteelbrood: brood met oude graansoorten en dorpsbier ‘t Baronneke, verkrijgbaar bij bakkerij ’t Kruimeltje, Nieuwstraat 33 - Vorselaars chocolaatje: fair trade chocolade, gemaakt door sociale werkplaats Twerk in Herentals
Wandelen - Wandelgids Vorselaar met 8 bewegwijzerde wandelpaden van 7 tot 16 km - Natuurgebied Schupleer: wandeling Mie Broos (11,5 km) - Natuurgebied Lovenhoek: Paterskappad (5,5 km)
Info Toerisme Vorselaar Gemeentehuis, Markt 14, 2290 Vorselaar tel. 014 50 11 01 info@toerismevorselaar.be, www.toerismevorselaar.be Openingsuren: ma t/m vr 8-12 u.; maandagavond 17.30-19.30 u. en woensdagnamiddag 14-16 u.
Een hart voor het verleden
vallei van de grote nete GEEL / HERSELT / HULSHOUT / LAAKDAL / MEERHOUT / WESTERLO
De Vallei van de Grote Nete staat voor vrolijk draaiende molens en uitgestrekte bossen. De imposante abdij van Tongerlo en het tot de verbeelding sprekende kasteel van de Merode. De wereldberoemde gezinsverpleging in Geel. Plekken waar eeuwenoude tradities plots springlevend worden. En daartussen de Grote Nete, die langs natuurgebieden, bossen, akkers en weilanden meandert. In Domein de Merode - een van de grootse en mooiste groengebieden van Vlaanderen - is het heerlijk toeven. Meer info op www.valleivandegrotenete.be
1. Geel
E1
A12
3. Westerlo
9
2. Meerhout 4. Laakdal 5. Hulshout
E34
6. Herselt
1
E34 E313
3 2
E19
4
5
6
95
Fietslus
Ontdek de Vallei van de Grote Nete De fietslus ‘Ontdek de Vallei van de Grote Nete’ (66 km) combineert opmerkelijk erfgoed met fraaie landschappen in Geel, Herselt, Hulshout, Laakdal, Meerhout en Westerlo. Kies voor het hele traject (66 km) of een korte lus (37 en 39 km).
96
vallei van de grote nete
geel Geel, de Barmhartige Stede, staat wereldwijd bekend om de unieke wijze waarop ze geesteszieken verzorgt: de gezinsverpleging. Het is een van de meest uitgestrekte gemeenten van het land. Bijna tweederde van de ruim 37.000 inwoners woont in het hart van dit landelijke stadje. De anderen vonden een thuis in de 8 omringende plattelandskernen. Meer info op www.geel.be
Sint-Dimpnakerk
Barmhartige Stede
De gotische Sint-Dimpnakerk (14de eeuw) is gebouwd op de plaats waar volgens de legende de heilige Dimpna begraven lag. Het rijke interieur telt meerdere merkwaardige kunstschatten, waaronder het renaissance praalgraf van de familie de Merode (1544) en het beroemde SintDimpnaretabel (1515). Verdeeld over 21 luiken stelt het de geboorte, het leven, de vlucht, de onthoofding en de verering van de Heilige Dimpna voor. Achteraan in de kerk tref je de cellen voor de zieke pelgrims aan.
Geel vormt al sinds de middeleeuwen een toevluchtsoord voor geesteszieken. Aan de oorsprong ligt de legende van de Heilige Dimpna. Die verhaalt hoe de Ierse koningsdochter Dimpna in het jaar 600 door haar waanzinnige vader in Geel onthoofd werd. In de daaropvolgende eeuwen aanriep men de Heilige Dimpna voor de genezing van allerlei geesteskwalen. Haar graf werd een bedevaartsoord voor geesteszieken.In de beginperiode verbleven de “besetene en onnoosele pelgrims” negen dagen in de Ziekenkamer, aanpalend aan de Sint-Dimpnakerk. Later plaatste men de zieken bij burgers in de buurt. Vandaag verblijven zowat 550 patiënten bij Geelse gezinnen. De gezinsverpleging staat meer dan ooit model in de psychiatrische verzorging, als humaan alternatief voor een langdurige ziekenhuisopname.
Sint-Dimpnaplein Open: 1/4 - 30/9: di t/m vr en zo 14-17 u.
p 09
97
Sint-Amandskerk De gezellige Geelse Markt wordt gedomineerd door de laatgotische SintAmandskerk. Loop er zeker even binnen. Het mooie interieur is overwegend barok. Gerenommeerde kunstenaars, onder wie Theodoor Verhaegen, waren er aan het werk. Open: 1/4 - 30/9: di t/m vr en zo 14-17 u.; het hele jaar: di 10-12 u.
Gasthuismuseum Sint-Dimpna Het Gasthuismuseum maakt indruk. Met behulp van moderne multimediatechnieken maak je op een boeiende en leerrijke manier kennis met het dagelijks leven in het oude gasthuis doorheen de eeuwen. Diverse gasthuisbewoners uit 1639 - onder wie vondeling Merten, overste Johanna Donckaerts en geesteszieke Jan Christiaens - loodsen je door het museum en vertellen boeiende verhalen en leuke weetjes over leven en werk in het Geelse gasthuis. Een andere hoofdrol is weggelegd voor Sint-Dimpna, de heilige die in de vroege middeleeuwen de basis legde voor de gezinsverpleging van geesteszieken. Zo staat in de kapel haar zilveren reliekschrijn te pronken. Gasthuisstraat 1, tel. 014 56 68 40 en www.gasthuismuseumgeel.net Open: di t/m vr en zo 14-17.30 u., ma, za en wettelijke feestdagen gesloten
r kke
en
Lo g
ss tra at
ss
aa t
tra
rn
ik
sth
Do
Ga
Diestseweg
tela
en
str
Pas Pa s
Ste len sew eg
Asterstraat
Dis
at hstra nbac Fehre
ntjes Stee k lo Wa b te rst raa t
ss
uis
Ka
m
Drie
s
kt
aat
W at er st ra at
s Pa
rs
tte
hu
Sc
f ho
n lde eve Eik
1
2. Gasthuismuseum Sint-Dimpna 3. Markt 4. Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel 5. Stadspark
te
Mar
g er ib aa W Veldstraat
M str olen aa t
J.B .S
ein e
str aa t
Ko
2
th ui
raat llegest
St. Dimpnaplein
at
ar
nstr moo
Ane
sons
nstra
Ga s
3
Markt
lemo
Va Past n N oo str eyle r aa n t
Doelen
N
Peperstraat
Pos
4
straat
t traa
s ieuw
1. Sint-Dimpnakerk
La
Werft
Werft
De bil
s du an osAm De V raat st
tstraat
straa t
enRoz l daa
Lebo n
Pallo
at nstra statio
straa t
loo Sch eeg st
5
aa Patron
Lebo n
at
98
geel
Boerenbuitenfietsroute
Fietst ip
De Boerenbuitenroute laat je genieten van de charmes van het platteland, waar de landbouwer naarstig zwoegt, de koeien ongestoord grazen en de gewassen de velden bedekken met hun kleurenpracht. Al fietsend maak je kennis met het rijke verleden van de boerenstiel. Een verleden waarin hard gewerkt moest worden maar waarin ook de basis gelegd werd voor de hedendaagse landbouw. De fietslus (37 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkortingen van 25 en 29 km.Vertrek bij de Hooibeekhoeve, Hooibeeksedijk 1. Begeleidende brochure te koop (2 euro) bij Toerisme Geel.
PROMinANT: proef het platteland PROMinANT is hĂŠt plattelandsevenement van de Provincie Antwerpen. Met uiteraard heel wat Kempense lekkernijen. Op de markt voor hoeve- en streekproducten smul je onder meer van streekbieren en zuivelproducten. Je ontdekt de aangename kantjes van het platteland via allerlei stands, demonstraties, animatie en de nieuwste trends van het landbouwleven. PROMinANT verwent ook de jongste bezoekers, met een gigantische stroberg als absolute topattractie. PROMinANT op zondag 2 september op de terreinen van de Hooibeekhoeve in Geel - Ten Aard Meer details op www.prominant.be
99
Mooie landschappen De stad Geel, gelegen tussen de Kleine en de Grote Nete, telt heel diverse landschappen: van laaggelegen moerasgronden tot hooggelegen bossen. Het Malesbroek is een 100 ha groot waterlandschap aan de oevers van de Grote Nete. Het is een waar vogelfestijn en kent een rijke variatie aan biotopen. Fervente wandelaars trekken naar de Belse Bossen. Het charmante eeuwenoude gehucht Bel wordt omringd door een prachtig landschap met oude landduinen en bossen. Je kunt dit gebied verkennen met behulp van het wandelnetwerk Kempense Landduinen. Natuurreservaat De Zegge ligt in de vallei van de Kleine Nete en is het resterende laagveengebied van wat vroeger het ‘Geels Gebroekt’ was. Het natuurreservaat herbergt een zeer uitzonderlijke fauna en flora maar is niet vrij toegankelijk. Gidsbeurten via conservator Marcel Verbruggen, tel. 03 383 15 57. Voor wie de geschiedenis van het Kempense landschap wil ontdekken is er de fietslus ‘Landschapsbelevenissen in Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete’. Gratis begeleidende brochure bij Toerisme Geel.
Stadswandeling
Wandeltip
De stadswandeling brengt je langs de mooiste plekjes en monumenten van de Barmhartige Stede. De route vertrekt aan Toerismehuis De Waag op de Markt. Koperen bewegwijzeringsnagels wijzen je de weg. Onderweg maak je op verrassende wijze kennis met de grote verscheidenheid die Geel te bieden heeft: van oude historische gebouwen, over gezellige winkelstraten en mysterieuze paadjes tot oases van rust pal in het centrum van de stad. Geel heeft het allemaal. Begeleidende brochure met trajectbeschrijving, plan, foto’s en weetjes te koop (2,50 euro) bij Toerisme Geel.
100
geel
rtip
ke Lek
Lekker Geel
Van koekjes tot jenever, van pensen tot koffie: Geel verwent lekkerbekken! Sinds 1900, al vier generaties lang, maakt de slagersfamilie Vandecruys, zwarte en witte pensen. Het recept bleef al die tijd ongewijzigd. Geen wonder dat de slagerij kan pronken met het label ‘erkend streekproduct’. Naast de pensen van Vandecruys mogen ook het Geelse Hartje en de koffie De Maan dat label dragen. Het Zeuntbier vloeide voor het eerst tijdens de Sint-Dimpnaommegang van 2000. Het is een blond bier van hoge gisting. Extra lekker bij een stukje Zeuntbrood, Zeuntpaté en Zeuntkaas. Nog meer lekkere tips op www.lekkergeel.be
Molen van ‘t Veld
p 22 & 30
Hoe verandert graan in brood? In de molen van ’t Veld ontsluier je de geheimen van de molenaar. De windmolen maakte een heuse zwerftocht: van het Heistse gehucht Achterheide (1796) via Geel-Elsum (1823) naar de Zeggendijk (1992). Hij draait en maalt als weleer op een 4 meter hoge molenwal. Het authentieke interieur bevat nog vele inscripties. In de educatieve ruimte onder de houten standaardmolen bevindt zich het legaat van molenmaker Flor Jansen. Je leert er hoe een molen gebouwd werd. Rondom de molen kun je gezellig picknicken. Zeggendijk Open: april t/m september zon- en feestdagen 13.30-17 u.
101
Op stap met een gids De Geelse stadsgidsen presenteren een brede waaier van wandelingen: boeiende themawandelingen en hartverwarmende winterwandelingen. Geschiedenis, cultuur of natuur? In het gevarieerde aanbod vindt iedereen zijn gading. De wandelingen vertrekken om 14 u., tenzij anders vermeld. Deelnemen is gratis. Gedetailleerde kalender van alle wandelingen met gids op www.geel.be.
Wandeling ‘Art nouveau in Geel’ De art nouveaubeweging beperkte zich niet tot grootsteden als Brussel. De wandeling ‘Art nouveau in Geel’ vormt daarvan een mooie illustratie. Je ontdekt 5 in het oog springende panden met veelvuldig gebruik van smeedijzer, gekleurd glas en decoratieve plantenvormen. Allemaal heel vernieuwend op het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. De begeleidende brochure bevat interessante details over de architectuur, veel fotomateriaal en het fascinerende verhaal van de flamboyante Augustinus ‘Gustje’ Leurs (1853-1916), die de art nouveau in Geel introduceerde. Gratis brochure ‘Art nouveau in Geel’ bij Toerisme Geel en op www.geel.be
102
geel Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Vallei van de Grote Nete: 66 km - Prinsenroute: 48 km - e-bikeroute ‘Hartverwarmend Geel’: 55 km - Boerenbuitenroute: 37 km - Landschapsbelevenissen: 14,2, 24,2 of 23,1 km Themaroutes - Pater van Cléroute: 49 km - Sint-Dimpnaroute: 50 km Fietsverhuur - Sportcentrum Berkven, Ericastraat 15, tel. 014 58 07 36 - Sport- en recreatiecentrum Lissenvijver, Lissenvijver 10, tel. 014 30 27 36 - Suzy Vanlommel, tel. 0495 70 52 61
- Geels Hartje: hartvormig amandelkoekje met een zoete marsepeinen vulling (erkend streekproduct) - Geels Witteke: jenever van 35° - Zeunt: Geels volmout bier van hoge gisting - Zeuntkaas: bereid zoals Goudse kaas en gezouten door pekelen - Zeuntbrood: bevat dezelfde mout als Zeuntbier; helft van het water is vervangen door Zeuntbier - Zeuntpaté: gemaakt op basis van Certus varkensvlees en lever, aangevuld met Zeuntbier - Pensen Vandecruys: zwarte en witte pensen volgens geheim recept (erkend streekproduct) - Koffie De Maan: ambachtelijke koffie met zachte smaak (erkend streekproduct) - Koffiebrood De Maan: tarwebrood waarbij water werd vervangen door koffie De Maan - Dimpke: boteramandelkoekje Meer info en verkooppunten op www.lekkergeel.be
Wandelen - wandelnetwerk de Merode - wandelnetwerk Kempense Landduinen - Stadswandeling - wandeling ‘Art nouveau in Geel’
Autoroutes - Taxandriaroute: 120 km - Abdijenroute: 95 km
Info Toerisme Geel Toerismehuis De Waag, Markt 1, 2440 Geel tel. 014 56 63 80 toerisme@geel.be, www.geel.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u. en 13-16 u., za 9-12.30 u.; 1/4 t/m 30/9: ook op zon- en feestdagen 10-14 u.
openluchtspektakel De Merodes historische evocatie unieke lokaties lekkers uit de streek massaspektakel 16 - 17 - 18 - 19 - 20 25 - 26 - 27 - 28 mei 2012 19 uur toegangsprijs 15 euro
27 mei gratis namiddagprogramma kinderanimatie, wandelingen, breugelfeest en ambachten
Toerisme Westerlo Boerenkrijglaan 25 - 2260 Westerlo 014 54 54 28 info@toerismewesterlo.be www.toerismewesterlo.be
104
vallei van de grote nete
herselt Herselt ligt in het uiterste zuiden van de Antwerpse Kempen. Hier raken de Kempen het Hageland en wisselen uitgestrekte bossen af met glooiende heuvels. Wandelaars kunnen er stappen in de voetsporen van niemand minder dan Willem Elsschot. Meer info op www.herselt.be
Provinciaal Groendomein Hertberg
p 88 & 17
Herselt is een van de groenste gemeenten van Vlaanderen, Provinciaal Groendomein Hertberg het grootste groengebied van de provincie Antwerpen (236 ha). Geografisch vormt Hertberg de overgang van de Kempen naar het Hageland. Je treft er enkele ‘bergen’ aan, getuigenheuvels uit de periode dat de Diestiaanzee tot daar reikte. Het domein is eeuwenlang ononderbroken bebost geweest. De indrukwekkende bossen en het wandelnetwerk de Merode zorgen ervoor dat wandelaars volop verwend worden. Startborden van het wandelnetwerk de Merode vind je aan de kerken van Blauberg en Bergom. Blauberg 25. Open: van zonsopgang tot zonsondergang tel. 014 54 67 61 en www.hertberg.be
Vrijetijdscentrum de Mixx: poort tot de Merode
p 94 & 86
Met VTC de Mixx beschikt Herselt over het meest complete vrijetijdscentrum van Vlaanderen. De Mixx vormt de ideale vertrekplaats voor vele wandel-, mountainbikeen fietstochten. Bovendien bieden de Mixx en omgeving heel wat mogelijkheden voor fysieke, mentale, recreatieve en culture ontspanning, ook bij slecht weer. VTC de Mixx vormt een startplaats voor zowel het wandelnetwerk de Merode (ruim 500 km), het mountainbikenetwerk de Merode (122 km) als het fietsroutenetwerk provincie Antwerpen (knooppunt 94-86).
105
Lus ‘Willem Elsschot’ langs wandelnetwerk de Merode
Wan delt ip
Alfons de Ridder bracht in zijn jeugd vele vakanties door bij zijn nicht Maria-Jozefa in Blauberg, een gehucht van Herselt. Hij maakte - bolhoed op het hoofd en wandelstok in de hand - graag een ommetje in het nabijgelegen Helschot. Het natuurgebied charmeerde hem zo dat hij er zijn schrijversnaam ‘Willem Elsschot’ aan ontleende. Vandaag kun je Helschot, een moerassig bosgebied waar de natuur vrij spel heeft, verkennen met behulp van het wandelnetwerk de Merode. Een mooi startpunt vormt de kerk van Blauberg, waar het bronzen beeldje ‘Kaas’ herinnert aan de grote Vlaamse schrijver. De woning waar Elsschot logeerde, wordt dit voorjaar de taverne ‘De Verlossing’ (recht tegenover het startbord van het wandelnetwerk aan het kunstwerk ‘Kaas’). Vertrek: parking bij kerk van Blauberg Traject (8,5 km): 147 - 121 - 166 - 167 - 39 - 125 - 150 - 165 - 118 - 25 - 26 - 32 34 - 36 - 120 - 121 - 147
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Vallei van de Grote Nete: 66 km Themaroutes - Laak- en Neteroute: 53 km (aanpassing traject in de loop van 2012) Mountainbikeroute - Mountainbikenetwerk de Merode - Mountainbikeroutes Herselt Fietsverhuur - VTC de Mixx, Asbroek 1 (sportdienst), tel. 014 53 90 55 of 54
- Wijngaard Ten Kapittelberg, Kapittelbergstraat 4, tel. 014 54 85 35 - Hoeve De Ploeg met ambachtelijk zuivelproducten en hoeveijs, Diestsebaan 73, tel. 014 54 44 83 - Tripel ‘De Meroode’, in bierkroeg Ten Hulst, Hulst 4, tel. 014 54 49 35
Wandelen - Wandelnetwerk de Merode - Wandelpaden in natuurgebieden Asbroek, Langdonken, Hertberg, Helschot en Varenbroek
Info TD Herselt VTC de Mixx Asbroek 1, 2230 Herselt tel. 014 53 90 51 en 014 53 90 54 toerisme@herselt.be, www.herselt.be Openingsuren: ma tot za 9-22 u.
106
vallei van de grote nete
hulshout De Grote Nete meandert prachtig door Hulshout en snijdt de gemeente als het ware doormidden, met de deelgemeenten Houtvenne en Westmeerbeek op de zuidelijke oever en Hulshout-centrum op de noordelijke oever van de rivier. Meer info op www.hulshout.be
Prof. Dr. Vital Celenplein
p 99
De naam van het dorpsplein verwijst naar een van de bekendste oud-inwoners van Hulshout: Prof. Dr. Vital Celen. Hij was letterkundige en leider van de vooroorlogse Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen. Vanop het plein zie je de Sint-Mattheuskerk. Twee erg waardevolle laatgotische retabels sieren het interieur: het Passieretabel (1408) op het hoogaltaar en het Mattheusretabel (1500). Beide zijn volledig uit hout gesneden en veelkleurig beschilderd. Het oorlogsmonument op het Prof. Dr. Vital Celenplein is een kleine versie van ’t Toreke. Het origineel vind je terug op de beemden van de Grote Nete, langs de Booischotseweg. Dit merkwaardige smalle bouwsel duidt daar sinds 1836 de plaats aan tot waar de naburige gemeente Booischot de weg betaalde. Het is 4 meter hoog, werd vervaardigd uit ijzerzandsteen en werd in 2000 gerestaureerd. De retabels in de Sint-Mattheuskerk zijn op afspraak te bezoeken, tel. 015 22 22 08
Sportgemeente Hulshout De vele sportclubs en de uitgebreide accommodatie maken van Hulshout een echte sportgemeente. Het gemeentelijk sportpark Joris Verhaegen omvat onder meer een zwembad, een atletiekpiste, speelvelden voor voetbal, basket en tennis en een ruime sporthal met diverse zalen. Voor de actieve wielerliefhebbers vormt de wielerbaan een bijzondere attractie. Industriepark 3. Meer info bij de sportfunctionaris, tel. 015 24 26 77
107
Fietsen
Wandeltip
Netepad In Hulshout kun je kiezen uit 5 bewegwijzerde wandellussen. Ze laten je volop genieten van de rust en het landelijke karakter van de 3 deelgemeenten. Een aanrader vormt het Netepad. De wandeling voert je onder meer langs de Nete-oever, het centrum van Hulshout en de Herebossen. Loofhout overheerst in dit 62 ha grote bosgebied, maar je vindt er ook inlandse eik, populier, lork en grove den. Onder de populieren tref je nogal wat ruigtekruiden (o.a. brandnetel) aan, in andere delen van het bos vrij veel braam. Tijdens je wandeling zie je soms een haas, fazant of ree wegvluchten. De schuilhut en de banken nodigen uit om even rustig te genieten van al dit moois. Het Netepad (10 km) vertrekt op het Prof. Dr. Vital Celenplein. Brochure ‘Wandelen in Hulshout’ verkrijgbaar in het Gemeentehuis.
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Berg- en Neteroute: 56 km Themaroutes - Laak- en Neteroute: 53 km (aanpassing traject in de loop van 2012)
Wandelen - Wandelgids Hulshout met 5 wandelingen van 4,5 tot 10 km - Wandelnetwerk De Merode
Autoroute - Pallieterlandroute: 100 km
Streeklekkers - Brouwerij den Hopperd, Netestraat 67, Westmeerbeek. Ambachtelijk gebrouwen bieren. Bierdegustatie en brouwerijbezoek mogelijk op zondag en na afspraak, tel. 0495 25 82 23. - Whisky Shop Uisge Beatha Beatha, Zakstraat 33, Hulshout. Meer dan 100 single malts in aanbieding, uitgebreid assortiment accessoires, maandelijkse ‘Whisky Lounge’ (whisky proeven) en degustaties. Open op zaterdag 14-17 u. en na afspraak, tel. 016 69 74 87. Meer info op www.uisgebeatha.be - Hof ter Hulst, Kerkstraat 19, Hulshout. Exclusief restaurant met 1 Michelinster
Info Gemeentehuis Hulshout Prof. Dr. Vital Celenplein 2, 2235 Hulshout tel. 015 22 94 83 www.hulshout.be Openingsuren: ma 9-12 u.,18-20 u. di, do, vr 9-12 u. wo 9-12 u.,13-16 u.
108
vallei van de grote nete
laakdal Veerle, Eindhout en Vorst vormen samen het groene Laakdal. De gemeente combineert opmerkelijk erfgoed met ongerepte landschappen. Enkele blikvangers zijn het Kasteel Meerlaer en de imposante St.-Gertrudiskerk in Vorst, de eeuwenoude witherenpastories en gemeentehuizen van Vorst en Eindhout en het bedevaartkapelletje van St.-Bavo. Bezoekerscentrum Den Eik vormt de poort tot Domein de Merode, waar je schitterende fiets- en wandeltochten maakt. Meer info op www.vvvlaakdal.be
Lalalapad
Fietst ip
De LAakdalse LAndbouwers LAchen je toe … De gemeente Laakdal kent een uitzonderlijke verscheidenheid aan landbouwbedrijven in diverse sectoren. Het LALALApad leidt je door het mooie Kempense landschap langs 15 land- en tuinbouwbedrijven. Bij elk van de deelnemende bedrijven staat een infobord met leuke weetjes over de onderneming. Let op: het LALALApad is niet bewegwijzerd. Je kunt een gps-toestel ontlenen (vooraf reserveren bij de toeristische dienst), waarin de route is ingesteld. Je eigen toestel gebruiken kan ook: je ontvangt het gpsbestand op eenvoudig verzoek. Het traject is 40 km lang; meer info op www.lalalapad.be Vertrek: toeristische dienst, Eindhoutdorp 13 in Eindhout
Lus langs ltip Wande wandelnetwerk de Merode In Laakdal kun je talloze heerlijke lussen langs het wandelnetwerk de Merode maken. Zo ook vanuit deelgemeente Eindhout. Je stapt langs enkele mooie holle wegen en hoeve ‘De Ossestal’. De natuurgebieden Swinnebroeken, Ossebroeken en Kraaiwinkel zorgen voor heel wat fraaie plaatjes op je wandeling. Andere blikvangers vormen het speelbos Eindhoutberg en het Frankische driehoekige pleintje Rundershoek, met opnieuw een beschermde eeuwenoude hoeve. Wandellus (11,8 km): 164 - 161 - 47 - 174 - 173 - 198 360 - 169 - 170 - 328 - 214 - 159 - 50 - 161 - 164 Vertrek: toeristische dienst, Eindhoutdorp 13 in Eindhout
109
Klompenbelevingspad en Klompenmuseum
p 17
Ooit vormde Laakdal het mekka van de Kempense klompennijverheid. In het Klompenmuseum herleeft dit oude ambacht via boeiende tentoonstellingen en demonstraties. De uitgebreide collectie vertelt de geschiedenis van de klompenmakerij. Daarnaast toont een klompenmaker je live alle knepen van het vak. In het bos achter Den Eik kun je zelf achterhalen hoe het voelt om op klompen te lopen. Het klompenbelevingspad is zo’n 900 meter lang en bestaat uit verschillende materialen. Elke ondergrond geeft een ander geluid en gevoel. Uiteraard stap je over het pad met échte Laakdalse klompen aan je voeten. Klompenmuseum, Hoeve Den Eik 3 in Veerle, www.klompenmuseum.be Open: 1/3 - 31/10: za en zo 13.30 -17.30 u. Klompenbelevingspad: eerste weekend na Pasen tot eind oktober: za en zo 13.30-17.30 u.; juli en augustus: dagelijks 13.30-17.30 u.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Vallei van de Grote Nete: 66 km - De Meroderoute: 64 km Themaroutes - Laak- en Neteroute: 53 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Drie Provinciënroute: 61 km - Pater van Cléroute: 49 km Mountainbikeroutes - Mountainbikenetwerk de Merode
- Abdijenroute: 95 km
Wandelen
TD/VVV Laakdal Eindhoutdorp 13, 2430 Laakdal tel. 014 25 97 05 info@vvvlaakdal.be of toerisme@laakdal.be www.vvvlaakdal.be of www.laakdal.be Openingsuren: ma 9-12 u. en 12.30-20 u., di t/m do 9-12 u. en 14-16 u., vr 10.30-12 u.
- Topografische wandelkaart met 11 wandelingen van 4 tot 12 km - Thematische wandelfolder Laakdal met 7 wandelingen - Wandelnetwerk de Merode
Streeklekkers - Laakdals Klavertje en Eindhoutse tutters: koekjes bij bakker Dirk, Steenweg op Meerhout, Eindhout (vooraf te bestellen) - Laakdals Stoofpotje in diverse eetgelegenheden - Ambachtelijk gebrande koffie, paardenmelklikeur, aardappeljenever en honing - Vorstbier en Paternoster: amber en donker lokaal bier
Info
110
vallei van de grote nete
meerhout “Het is een dorp als (g)een ander”, zingt Zjef Van Uytsel, kleinkunstzanger en Meerhoutenaar. Meerhout is een rustige plattelandsgemeente in het uiterste zuidoosten van de Antwerpse Kempen. De gemeente is trots op de titel ‘wandel- en molendorp’. Meer info op www.meerhout.be
Drossaardpad
ltip Wande
Meerhout verwent wandelaars met zomaar even 9 trajecten, geënt op het wandelnetwerk Kempense Landduinen. Eén daarvan is het Drossaardpad. In de buurt van de Kwachtloop geniet je van een quasi ongerept landschap. Je ontdekt op je wandeling het echte Kempense landschap: een kronkelende zandweg omzoomd door enkele machtige eiken, en aan weerzijden afwisselend brem, heide en den en beemden afgeboord met els en berk. Je passeert ook enkele plekken-met-een-verhaal. Zo stond bij De Hutten ooit een kluizenaarshut. Volgens de legende werd het Kruis van De Hutten opgericht op de plaats waar eens een boze ridder door de aarde werd verzwolgen. En op de Alvinnenberg ontdekte men vondsten uit de late Bronstijd. Traject (9 km): 78 - 84 - 83 - 82 - 60 - 42 - 8 - 6 - 7 - 13 - 14 99 - 16 - 17- 63 - 22 - 21 - 23 - 24 - 25 - 3 - 2 - 12 - 94 - 93 90 - 87 - 83 - 84 - 78. Vertrek op de Markt, Brochure ‘Wandelen in Meerhout’ bij VVV Meerhout
Historisch marktplein
p 44 & 43
Het historische marktplein van Meerhout is de ideale startplaats voor je verkenningstocht. Het plein werd in 1994 mooi gerenoveerd en telt enkele waardevolle monumenten, waaronder de typische kiosk en twee oude patriciërswoningen. Het Drossaardsen het Koning Davidshuis vormen de absolute blikvangers. De Marktvrouw heet je welkom op het marktplein. Dit beeldhouwwerk van plaatselijk kunstenaar Antoon vormt een eerbetoon aan de paraderende dames op de donderdagse markt.
111
Meerhout Molendorp De titel ‘Meerhout-Molendorp’ is niks overdreven. De gemeente speelde een voortrekkersrol bij de herwaardering van het Vlaamse Molenpatrimonium en telt drie gerestaureerde molens. De Prinskensmolen dateert van 1728. Zijn standplaats is de oudste van de Kempen. De Zittaartse molen is een houten standaardmolen, die in 1979 van Haenven in Veerle naar Zittaart verhuisde. Molenaar Karel Heuvelmans is de laatste telg uit een oud molenaarsgeslacht. De geschiedenis van de watermolen gaat terug tot 741. Door de eeuwen heen verrichtte hij heel wat werk, waaronder graan en schors malen, elektriciteit opwekken en slijpmolens voor diamant aandrijven. De Prinskensmolen (Meerhout-Berg) is open: 1/5 t/m 30/9: elke laatste zondag v/d maand en na afspraak. De Zittaartse Molen (Lindestraat in Zittaart) is open na afspraak. De Watermolen (Watermolen 7) is toegankelijk tijdens de openingsuren van de taverne.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Vallei van de Grote Nete: 66 km Themafietsroutes - Drieprovinciënroute: 55 km - Pater van Cléroute: 49 km
- Meerhoutse Katjes: kattenkopjes in chocolade - Meerhouts drupke: jonge jenever - Meerhouts likeurtje: zoete likeur - Jenever ’De Gouden Leeuw’: oude graanjenever - Vlierbloesemjenever: verrassende jenever
Wandelen
Vallei van de Grote Nete Pastoor Van Haechtplein 12, 2450 Meerhout tel. 014 30 15 40, valleivandegrotenete@skynet.be vvv-meerhout@mail.be, www.meerhout.be Openingsuren: do-vr 8.30-12 u. en 13-16.30 u.
- Wandelnetwerk Kempense Landduinen - Brochure ‘Wandelen in Meerhout’, met 9 trajecten geënt op het wandelnetwerk
Autoroute - Abdijenroute: 95 km
Info
vanaf maart 2012 Watermolen 8, 2450 Meerhout Openingsuren: wo 9-12 en 13-16 u.
112
vallei van de grote nete
WESTERLO Westerlo is terecht trots op de titel ‘Parel van de Kempen’. De gemeente aan de Grote Nete straalt een aparte klasse uit. De adellijke familie de Merode en de norbertijnen van Tongerlo zijn er nadrukkelijk aanwezig met enkele opvallende monumenten. In de bosrijke omgeving rijgen prachtige natuurgebieden zich aaneen. Meer info op www.toerismewesterlo.be
8
t kan
at
Ri
et
ren
3
str
kos
t Kaaib
ee
ks
aa
7
t
1. Kasteel van Prins de Merode 2. Kasteel van gravin Jeanne de Merode/gemeentehuis 3. Grote Markt 4. Boerenkrijgmonument 5. Natuurgebied De Beeltjens
f dree
6. Natuurgebied De Kwarekken 7. Natuurgebied Het Riet
De
NATUURGEBIED DE KWAREKKEN
lo Ver
Gr NA ot TU eM ark HE URG GR t T R EB OT IET IED EN ET E
tra
ers
Po ld
f dre e Lan ge
St. Lambertus straat
Vis rkt ma
ken
6
laan
rek Kwa
nkrijg
Boere
opo
f dree ode Mer
ldlaan
De
-
at Zepstra aat Doelstr
zelle G. Geraat st
veld oren Spikd
g Le Konin
ef edre erod 4 De M at Van . stra Voet E.J. senstr Gan dePad ns ke t traa uws Nie nie Hov rst e 1 raa t
t raa lfst Wo
f
ree rsd
utte
Sch
Papedreef
2
erg
reef
Bistplein
se d
b Bistp
and
sstraat Rode Krui
Holl
renk
9
eef oydr Vanlo NATUURGEBIED Kas DE BEELTJENS tee ldre 5 ef eef r d s jen Beelt
a St. M
Boe
Hollandse dreef
traat Eikels
veld Baks at sstra at rtinu sstra rtinu an rijgla
a St. M
Bos
f dree ode Mer HERSELT
8. Abdij van Tongerlo 9. Jeugdherberg Boswachtershuis
113
Kasteel Prins de Merode
p 84
In de 15de eeuw kwam Westerlo in het bezit van de adellijke familie de Merode. Dat invloedrijke geslacht oefende er tot aan de Franse Revolutie onafgebroken het gezag uit. Ook nadien drukte de familie haar stempel op het plaatselijke leven. Het meest luisterrijke gebouw in het centrum van Westerlo is ongetwijfeld het kasteel van Prins de Merode. Het overgrote deel dateert uit de 16de eeuw. De centraal gelegen donjon is nog drie eeuwen ouder. Het kasteel met bijbehorend landschapspark wordt nog steeds bewoond door afstammelingen van het oude geslacht. Polderstraat 51, www.kasteel-westerlo.be Het kasteel van Prins de Merode is uitsluitend toegankelijk tijdens de Kasteelfeesten op 7 en 8 juli.
Charmant dorp De Grote Nete slingert schilderachtig doorheen Westerlo. Het levendige dorpscentrum, met het imposante kasteel van Prins de Merode, bevindt zich op de rechteroever van de rivier. Via een korte wandeling ontdek je er de mooiste plekjes. Centraal ligt het Frankische marktplein met eeuwenoude gerechtslinde en het monument voor graaf Henri de Merode. Enkele statige burgerwoningen omzomen het plein. Even verderop, aan het kruispunt van de Boerenkrijglaan en de E.J. Van Gansenstraat, staat het Boerenkrijgmonument. Het is een eresaluut aan Emmanuel Jozef Van Gansen en Albert Meulemans, inwoners van Westerlo en strijders tegen de Franse overheersing. Wandel ten slotte ook tot bij de fraaie burgerwoningen langs de Boerenkrijglaan.
114
westerlo
100 jaar kasteel Jeanne de Merode
p 83
Een tweede kasteel, dat van gravin Jeanne de Merode, ligt in de Boerenkrijglaan. Het imposante neogotische gebouw werd opgetrokken tussen 1909 en 1911. De eigenares, in de volksmond ‘juffrouw Jeanne’ genoemd, was ongehuwd en 56 jaar toen zij het kasteel liet bouwen. Na haar dood erfden de zwartzusters augustinessen het. In 1972 kocht het gemeentebestuur het kasteel, waarna het gemeentehuis werd. In de inkomhal lopen geregeld tentoonstellingen. In 2012 viert Westerlo 100 jaar kasteel Jeanne de Merode, met onder meer het Openluchtspektakel ‘de Merodes’. Het neemt je mee door de tijd met opvoeringen aan het kasteel van prins de Merode, historische taferelen op de markt en een apotheose aan het kasteel van Jeanne de Merode. Er zijn een negental opvoeringen tussen 16 en 28 mei.
Fietst ip
Boerenkrijglaan 61 Toegankelijk tijdens openingsuren gemeentelijke administratie en tentoonstellingen. Surf naar www.toerismewesterlo.be voor up-to-date info over het openluchtspektakel.
De Meroderoute
Da Vincimuseum
Lus 1 van De Meroderoute laat je kennismaken met het historische erfgoed en de prachtige natuur van Westerlo. De Beeltjens en het Sterschotsbos zorgen voor een stevige portie groen.
Het da Vincimuseum in de abdij van Tongerlo herbergt een van de schatten van de abdij: een replica van het befaamde ‘Laatste Avondmaal’. Leonardo da Vinci schilderde het in 1495 op de reftermuur van het dominicanenklooster Santa Maria delle Grazie in Milaan. De replica, gebruikt als voorbeeld tijdens de restauratie van het origineel in Milaan, is waarschijnlijk van de hand van een leerling van de meester. Het doek werd in 1545 door de toenmalige abt aangekocht. Omdat het originele fresco in de loop der tijden zo geleden heeft, is het Laatste Avondmaal in Tongerlo des te waardevoller geworden. Van 28 april tot 30 september loopt in de abdij de tentoonstelling over Sonnius, eerste bisschop van Antwerpen en commendeabt van Tongerlo.
Naast de abdij van Tongerlo vormen Kamp C - het provinciale centrum voor duurzaam bouwen en wonen - en het Streekmuseum van de Zuiderkempen, ondergebracht in de voormalige 18deeeuwse pastorie van Oevel, interessante haltes. Lus 1 van De Meroderoute (31,3 km) volgt het knooppuntennetwerk. Vertrek achter het Gemeentehuis, Boerenkrijglaan 61. Begeleidende brochure bij Toerisme Westerlo.
p 81
Open: 1 mei t/m 30 september dagelijks 14-17 u.; maart, april en oktober: zo 14-17 u.
115
Norbertijnenabdij Tongerlo
Fraaie natuurgebieden Westerlo is de trotse eigenaar van zomaar even 127 ha bos en enkele prachtige natuurgebieden. De Beeltjens is een historisch parkbos met een rijke variatie aan naalden loofbomen. Dit voormalige jachtgebied van Jean Philips Eugène de Merode vormt een stervormig netwerk van statige dreven. Bijzonder mooi is ‘de ster’, waar acht dreven samenkomen. De Kwarekken is een populaire wandelplek aan de boorden van de Grote Nete. Dit laaggelegen, drassige gebied kent een uitgebreide collectie moerasplanten. Natuurgebied Het Riet bezit een bijzondere status. Het ligt langs de Grote Nete tussen het kasteel van prins de Merode en de St.Lambertuskerk. Omdat het vroeger uitsluitend bereikbaar was via ophaalbruggen vormde het een ideale schuilplaats voor mensen en vee in tijden van gevaar. Jeugdherberg Boswachtershuis, Papedreef 1, vormt de geknipte uitvalsbasis om de drie gebieden te verkennen.
p 81
Op verzoek van een plaatselijk grootgrondbezitter vestigden omstreeks 1130 enkele norbertijnen zich op zijn landgoed in Tongerlo. Zo ontstond de abdij van Tongerlo. De jonge kloostergemeenschap legde zich, naast koorgebed en bezinning, toe op het ontginnen en in cultuur brengen van landbouwgrond. Tijdens de grootste bloeiperiode lagen de abdijgoederen verspreid over het hele hertogdom Brabant, dat Brussel en de huidige provincies Noord-Brabant (NL), Antwerpen, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant omvatte. Wie de abdij bezoekt, kan niet anders dan onder de indruk komen van het enorme kloostercomplex. Een eeuwenoude lindedreef leidt via het poortgebouw naar het abdijplein. Rond het plein ontdek je talrijke historische gebouwen zoals het bisschopshuis, de prelatuur en de abdijkerk. Centraal staat de Boerenkrijgschuur. Hier lopen een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van de abdij en een film over het kloosterleven. Abdijstraat 40 in Tongerlo, tel. 014 53 99 00 en www.tongerlo.org Rondleidingen met gids: 1/4 - 30/9 elke zondag om 14.30 u.
116
westerlo
ltip Wande
Lus wandelnetwerk de Merode
Westerlo voor kinderen
Westerlo legt wandelaars uitgebreid in de watten. Met behulp van het wandelnetwerk de Merode kun je de fraaiste stukjes groen van Westerlo moeiteloos met elkaar verbinden.
In 2011 kregen de speeltuin en het Sprookjesbos een grondige facelift. Er zijn speelzones voor kinderen van diverse leeftijden, met houten speeltoestellen, wit zand en een avonturenzone met o.a. een klauterparcours en een loopbrug.
De abdij van Tongerlo vormt een prima vertrekpunt om al stappend de deelgemeente Tongerlo te verkennen. Bij knooppunt 64 bots je op de Beddermolen, die meermaals afbrandde. Er wacht de molen een mooie toekomst: de gemeente Westerlo en vzw Kempens Landschap willen de molen restaureren en weer maalvaardig maken. Abdij van Tongerlo, Abdijstraat 40 in Tongerlo Traject (9 km): 1 - 2 - 341 - 380 - 67 - 178 - 342 - 344 348 - 345 - 64 - 343 - 1. Overzichtskaart wandelnetwerk de Merode te koop (8 euro) bij Toerisme Westerlo.
Het Sprookjesbos is een plezant educatief project voor kinderen tussen 3 en 7 jaar in bosgebied ‘De Beeltjens’. Op zondagen 8 en 22 juli en 5 en 19 augustus zijn er vertellingen - met sprookjes, liedjes en spelletjes - voor individuele bezoekers. Vooraf reserveren bij Toerisme Westerlo. Jeugdherberg Boswachtershuis, Papedreef 1, tel. 014 54 79 38
117
rtip Lekker Westerlo
ke Lek
Flierefluiter is niet alleen de bijnaam voor de inwoners van Westerlo. Het staat ook voor het lokale bier. Je kunt het proeven in heel wat plaatselijke cafés en tavernes. Het abdijbier van Tongerlo mag dan niet langer gebrouwen worden in de ambachtelijke brouwerij van de abdij, de norbertijnen blijven nauw betrokken bij het productieproces. Dit resulteert in een authentiek bier vol traditie in 4 variëteiten: dubbel bruin, dubbel blond, prior en Christmas. Een lekker souvenir meenemen vormt geen probleem in Westerlo. In de bakkerswinkel aan de achterzijde van het Torenhof (tegenover de abdij) koop je abdijbrood, cake, honingkoek en speculaas. En zoetekauwen zullen moeilijk kunnen weerstaan aan de ‘Pareltjes uit Westerlo’. De pralines - met bovenop een ‘W’ of het wapenschild van Westerlo - bestaan in fondant, melk of witte chocolade. Ze zijn te koop bij Toerisme Westerlo.
Fietsen
Autoroutes
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Ontdek de Vallei van de Grote Nete: 66 km - De Meroderoute: 64 km Themaroutes - Laak- en Neteroute: 53 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Pater van Cléroute: 49 km - Van Gansenroute: 47 km Mountainbikeroutes - Mountainbikenetwerk de Merode Fietsverhuur - Monsta Fietsen, Loofven 17, Oevel, tel. 014 21 96 33 (ook e-bikes) - 4 bikes, Zandberg 34, tel. 014 54 33 58 (ook e-bikes) - Fietsen van de Reyd, Boerenkrijglaan 173, tel. 014 54 85 21 (ook e-bikes)
- Abdijenroute: 95 km - Palieterlandroute: 100 km
Wandelen - Wandelnetwerk de Merode
Streeklekkers - Abdijproducten: abdijbier van Tongerlo in lichte en donkere variant. In het winkeltje van het Torenhof kan de bezoeker naast abdijbrood (van 1 of 2 kg) ook speculaas, honingkoek en cake kopen - Flierefluiterbier en Flierefluiterjenever: Westels bier en jenever, verkrijgbaar in de lokale horecazaken - Pareltjes uit Westerlo: pralines door chocolaterie Laureys uit Westerlo gemaakt - Merodemenu: alle gerechten zijn bereid met producten uit het gebied de Merode; te proeven bij het Westelhof, Polderstraat 11 - Ambachtelijk ijs: bij ijssalon De Beeltjens en de Tongelse lekwei
Info Toerisme Westerlo Boerenkrijglaan 25, 2260 Westerlo, tel. 014 54 54 28 info@toerismewesterlo.be, www.toerismewesterlo.be Openingsuren: ma t/m vrij 9-12 u. en 13-16 u.; 1/6 t/m 15/9, ook op za, zo en feestdagen 10-12 u. en 13-15 u.
Het goede leven
lier en het pallieterland LIER / BERLAAR / BONHEIDEN / HEIST-OP-DEN-BERG / NIJLEN / PUTTE
In elke Lierenaar schuilt een Pallieter, Felix Timmermans’ populairste romanfiguur en overtuigd levensgenieter. De Lierenaars hebben zijn wijze levensles ‘Pluk de dag’ goed onthouden. Meer nog, hun aangeboren talent voor genieten werkt bijzonder aanstekelijk. Het Pallieterland zit vol nostalgie: een dorp waar de tijd is blijven stilstaan, historische hoeven en landhuizen, ambachten of spelletjes anno 1900, het échte Kempense landschap en een bedevaart met een hele lange traditie. Meer info op www.pallieteren.be
1. Nijlen 2. Lier 3. Berlaar 4. Putte
1
5. Heist-op-den-Berg 6. Bonheiden
2
3 4 5 6
119
Lekker fietsen Cycling dinner Lekker fietsen? Van april tot eind september kun je in Lier en het Pallieterland het cycling dinner uitproberen. Na een ontbijt in Lier verken je per fiets het Pallieterland. Onderweg trakteren drie horecazaken je op een smakelijk voor-, hoofd- en nagerecht.
120
lier en het pallieterland
lier ‘Lierke Plezierke’, ‘Schoon Lier’, ‘Pallieterstad’… Lier is het allemaal. Het stadje aan de samenvloeiing van Grote en Kleine Nete heeft een hoog prentkaartgehalte. Tijdens de stadswandeling passeer je plekjes die Felix Timmermans in zijn romans beschreef. Kortom, een stadje om van te snoepen. Ook letterlijk!
t rves Kolv enie
n
Vis
at ofs tra
nh
at
n aa tel
gij
t rd. r. Ka ijnst rd Ca
De Heyder str.
Be
rla
ars
Sionsplein Kluizetra plein Lindenstraat at
es
n
Ne
Be
ijk
stra
Bril
n
Begijnhof
sd
k Ker
laa
nv es
laa
Da vid
Zimmer- plein plein
Sio
en
t es nv
nik
Mo
Rechtestraat F. Timmermans-
ne
un
er
Grote Markt
cij pu
Kan
ikh ed Pr
F. V Ca an ber uwen ghs traa t
Ka
at stra lse che Me
Frederik Pe
st rve ize rtu
Ka
ur
Vanderpoorten laa
th Ar
Molenst raat
at
Oev er
tra
S Gum t.maru str. s-
es
Blok straa t
ps
t Renaa lein ansp Verem
Alb Kon. Lispers traa ert t str . Hu ibre cht stra at
An
er
ma rkt
tw
Kr ui s ho bog fst en r. -
to
An
n
laa
nn
ma
rg
e nB
ltzerstra at
Meer info op www.toerismelier.be
Berlarij
Pettendonk
Stadspark
Leuvensevest
121
Zimmertoren “Het heelal tussen vier muren”: zo omschreef Timmermans treffend het levenswerk van zijn vriend Louis Zimmer (1888-1970). En da’s niks overdreven. De Corneliustoren - deel van de eerste middeleeuwse stadsomwalling - heet vandaag Zimmertoren. In de voorgevel hangt de indrukwekkende Jubelklok, een ode aan 100 jaar Belgische onafhankelijkheid. Naast het juiste uur ontdek je o.a. de tekens van de dierenriem, de dagen van de week en de jaargetijden. De rechterzijgevel bevat vier klokjes en vier automaten die Lierse volksfiguren voorstellen. Op het middaguur verschijnen plots de Belgische vorsten en Lierse burgemeesters tot 1930. De astronomische studio op de eerste verdieping illustreert de werking van het universum (met o.a. de aswentelingen van de planeten). De Wonderklok kreeg een vaste stek in een paviljoen naast de Zimmertoren. Zimmer presenteerde dit technische huzarenstukje (93 wijzerplaten en 14 automaten!) op de Wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel. Zimmerplein 18, tel. 03 800 03 95 en www.zimmertoren.be Open: 9-12 en 13.30-17.30 u., gesloten op maandag
Begijnhof Het Lierse begijnhof vormt een prachtig ‘stadje in de stad’: 162 huisjes verspreid over 11 gekasseide straten, omgeven door bakstenen muren en 4 poorten. Het Lierse begijnhof ontstond omstreeks 1200. Diverse branden en godsdienstoorlogen zorgden ervoor dat de meeste huisjes, met elk een eigen naam, dateren uit de 16de, 17de of 18de eeuw. De witgepleisterde gevels, de rondboogdeurtjes, de voortuintjes, de fraaie barokke Sint-Margaritakerk en grappige straatnamen (Hemdsmouwken is er een van) geven het begijnhof een heel aparte charme. En voor wie het nog niet wist: je wandelt hier in een stukje Unesco Werelderfgoed.
122
lier
Stad aan het water Lier en Herentals zijn de enige omwalde steden in de Antwerpse Kempen. De Corneliustoren (nu Zimmertoren) en de Gevangenenpoort maakten deel uit van de eerste omwalling. De tweede, 15de-eeuwse stadsomwalling vormt vandaag een prachtige groene oase. Vooral op warme zomerdagen zijn deze lommerrijke paden (4 kilometer) met prachtige beuken, eiken en tamme kastanjebomen bijzonder populair. De stadsvesten voeren je tot bij het Spui, begin 16de eeuw gebouwd o.l.v. de familie Keldermans. Dit sluisgebouw regelde de waterstand van de Kleine Nete. In een pand aan de fotogenieke Mosdijk brachten Filips de Schone en Johanna van Castilië, de ouders van Keizer Karel, in 1496 hun huwelijksnacht door. Hier bevindt zich ook het Huis van Oscar, de voormalige woning van kunstschilder Oscar Van Rompay (1899-1997). Dit ‘open huis’ toont Van Rompay’s werk in zijn oorspronkelijke kader en vormt tevens de locatie voor diverse culturele manifestaties. Vredebergstraat 9, tel. 03 488 71 22 en www.huisvanoscar.be
Fietst ip Cycling dinner (nieuw parcours) De eerste twee edities van het Cycling dinner waren bijzonder succesvol. Van 30 maart tot 1 oktober kun je op vrijdag, zaterdag, zondag en maandag opnieuw een lekkere, ontspannende en verkwikkende fietstocht (ca. 50 km) door Lier en het Pallieterland maken. Je culinaire fietsroute start met een ontbijt op de Grote Markt. Nadien volgen nog drie haltes in evenveel aantrekkelijke horecazaken, waar je je voucher inruilt voor een voorgerecht, hoofdschotel en dessert. Ook onderweg is het volop genieten van de pittoreske hoekjes en de mooie vergezichten. De begeleidende brochure met vouchers is te koop bij Toerisme Lier
123
Sint-Gummaruskerk De Sint-Gummaruskerk is een van de gaafste voorbeelden van Brabantse hooggotiek. Diverse toparchitecten, onder wie telgen uit de families Keldermans en De Waghemakere, waren bij de bouw betrokken. In de imposante westertoren (79 m) onderscheid je makkelijk vier stijlen: van de robuuste gotische basis tot de uivormige rococo torenspits. In het interieur vallen vooral het laatgotische doksaal (1539) en de glasramen op. Ze illustreren mooi de evolutie van de Vlaamse glasschilderkunst in de 15de en 16de eeuw. Let op de vijf ‘koninklijke glasramen’ in het hoogkoor met afbeeldingen van keizer Maximiliaan van Oostenrijk en zijn familie. Vanaf 20 april kun je die ramen tijdens een tentoonstelling van dichtbij bewonderen, ‘Oog in Oog’ met historische glasramen. Om ze te restaureren werden de ramen immers uitgenomen. In de kerk wordt ook het zilveren reliekschrijn van de Lierse patroonheilige Sint-Gummarus bewaard en nu voor het eerst permanent tentoongesteld. De expo toont verder een zeer goed bewaarde kopie van de lijkwade van Turijn. De beiaard telt 52 klokken, met een totaal gewicht van ca. 30 ton. Dat is ruim 14 ton meer dan het oude instrument. Meteen het zwaarste 18de-eeuwse instrument van West-Europa. Kardinaal Mercierplein Open: Pasen - 1/11: ma t/m zo van 10 tot 12 en van 14 tot 17 u.; geen bezoek tijdens de dienst (zondagvoormiddag); gesloten: november - Pasen
124
lier
Bruegelland in Stedelijk Museum Wuyts - Van Campen en Baron Caroly Nu het Museum van Schone Kunsten in Antwerpen voor een aantal jaren de deuren sluit voor restauratiewerken, heeft Lier een deel van de collectie in bruikleen. De expositie tracht aan te tonen hoe de familie of zelfs “fabriek Bruegel” haar stempel heeft gedrukt op de Vlaamse schilderkunst. Volkse taferelen, kermissen en kroegtaferelen werden hun handelsmerk en hun invloed reikt veel verder dan we op het eerste zicht denken. Zo kun je werken bewonderen die je anders nooit in Lier zou zien: Permeke, De Braekeleer, Wouters en Van De Woestyne. Bruegelland zal een paar jaren in Lier zijn, maar wil elk jaar andere klemtonen leggen.
TimmermansOpsomermuseum Dé plek om kennis te maken met de culturele ambassadeurs van Lier. Het werk van Felix Timmermans kreeg er een prominente plaats. Je ontdekt er hoe veelzijdig ‘de Fé’ was: dichter, roman- en toneelschrijver, boekillustrator en plastisch kunstenaar. Zijn werkkamer bevat allerlei persoonlijke souvenirs. Een vijftigtal schilderijen, vooral portretten van prominente Belgen, schetsen het oeuvre van Baron Isidoor Opsomer. Je kunt ook binnenkijken in de smidse van Lodewijk Van Boeckel. Verder is er aandacht voor componist en dirigent Renaat Veremans, auteur Tony Bergmann en andere Lierse letterkundigen. Netelaan 4, tel. 03 800 03 94 Open: di t/m zo 10-12 en 13-17 u.
Florent Van Cauwenberghstraat 14, www.bruegelland.be Open: di-zo 10-12 u. en 13-17 u.
Varen op de Binnennete 800 jaar Lier In 1212 ontving Lier haar stadsrechten en dat wordt in 2012 uitbundig gevierd. Een 8-eeuwenwandeling met gids voert je langs de pareltjes van Lier. Verder is er een culinair parcours uitgestippeld. Vijf themaweekends luiden de feesten in: 28 april (openingsweekend), 4 mei (open poorten), 12 mei (stilteweekend), 18 mei (toekomstweekend) en de apotheose start op donderdag 24 mei met een grote volksbarbecue op zondag 27 mei. Toerisme Lier verzorgt het hele feestjaar door speciale themawandelingen, tentoonstellingen en etentjes. Alle details over het feestjaar op www.lier800.be
Op je wandeling langs de Binnennete valt meteen De Fortuin op, een voormalige graanopslagplaats. Het stapelhuis met brede puntgevel, talrijke vensters en kleurrijke luikjes dateert vermoedelijk uit de 17de eeuw. Hier situeerde zich de middeleeuwse haven. Vandaag kun je in een oude palingboot (met intrigerende namen als ‘Vettigen Teen’!) een tochtje van ca. 40 minuten maken op de Binnennete. Varen op de Binnennete van 1/4 t/m 30/10 op zaterdag om 14.30 en 15.30 u. en zondagnamiddag tussen 14 en 18 u.
125
Floris Jespers, Arlequin, 1925, Stedelijke Musea Lier
Stadhuis en belfort Het 18de-eeuwse stadhuis staat op de plaats van de middeleeuwse lakenhalle (1367). De befaamde architect Jan Pieter van Baurscheit de Jonge tekende de plannen. Het resultaat is een fraai, symmetrisch pand in Balegemse witte zandsteen en Doornikse blauwe hardsteen. Een van de zeldzame openbare gebouwen in rococostijl. Het smeedijzeren hek met bloemmotieven voor het stadhuis is een realisatie van Lodewijk Van Boeckel. In het interieur domineert de Lodewijk XV-stijl. Blikvanger is zonder twijfel de indrukwekkende eikenhouten rococo wenteltrap uit 1775. Een knap staaltje vakmanschap. Verder bemerk je waardevolle schilderijen, plafondschilderingen, tapijten, smeedwerk en meubilair. In 1369 bouwde de Mechelaar Hendrik Mijs naast de lakenhalle een sober gotisch belfort. De vier uitkragende hoektorentjes en de lantaarnspits verschenen enkele decennia later. In de toren hangt een kleine carillon van 23 klokken. De Eerste Wereldoorlog hield lelijk huis in Lier. De bombardementen legden vele huizen op de Grote Markt in de as. Ze werden nadien heropgebouwd in allerlei neostijlen. Zo werd de voorgevel van het middeleeuwse Vleeshuis (hoek Grote Markt/Koning Albertstraat) in 1920 heropgebouwd aan de hand van oude prenten.
126
lier
Stadje voor fijnproevers Bij de Lierse bakkers kun je de fameuze Lierse vlaaikes kopen. De Orde van het Lierse vlaaike kijkt toe op de kwaliteit. In 2007 erkende de VLAM het Liers vlaaike als officieel streekproduct. Daarom werd het recept vrijgegeven. Dankzij de digitale kookgids ‘Storycook’ en het deskundige advies van topchef Mo kun je in je eigen keuken aan de slag. Via de website www.toerismelier.be download je audiovisuele fragmenten op een iPod, mp3-speler of gsm
Het hele jaar door kun je deelnemen aan culinaire wandelingen door de Pallieterstad. Erg populair zijn het Walking Dinner en de Menu Du Terroir o.l.v. een gids. Je wandelt van gerecht naar gerecht en krijgt naast culinaire hoogstandjes ook lekkere verhalen en anekdotes voorgeschoteld. Meer info en reservatie bij Toerisme Lier
Je kunt er ook een lijst met leuke cafés en restaurants vragen. Alvast enkele suggesties:
Lek
ker
tip
Gastronomie Numerus Clausus, Keldermansstraat 2; De Gekrulde Zinnen, Bril 12; Cuistot, Antwerpsestraat 146; Annaloro, Bril 17; In den Draaiboom, Kanaalstraat 71; ’t Cleyn Paradijs, Heilige-Geeststraat 2 en Dijk 34, Hoogveldweg 34 Brasseries/eetcafés Resto Tinto, Zimmerplein 6; Grand Café Florent, F. Van Cauwenberghstraat 45; Zuster Agnes, Schapenkoppenstraat 16; De Comeet, F. Van Cauwenberghstraat 16-18; Het Moment, Grote Markt 39-40; Café Latino, Zimmerplein 9; Zuid-West, Antwerpsesteenweg 330; ‘t Belfort, Grote Markt 43; Pasoli, Heilige-Geeststraat 20; Brasserie Louis, Zimmerplein 2-3; Babbel & co, Zimmerplein 8 en De Valk, Grote Markt 27 Cafés Refuge (bierdegustaties), Zimmerplein 12; Sint-Gummarus (Caves van ’t vat), Felix Timmermansplein 2; In ’t Kruisken, Kardinaal Mercierplein 3, ’t Goed Voorbeeld (artiestencafé), Koning Albertstraat 8; De Mort, Grote Markt 28; In de Gloria, Grote Markt 2 en De Foyer, F. Peltzerstraat 15
127
Wandelen in de stad of het groen Wand eltip
Lier ontdekken op je eigen tempo doe je met de digitale wandeling Storytrip.
Je downloadt de wandeling als podcast op www.toerismelier.be. Vervolgens verken je de stad in het virtuele gezelschap van bekende Lierenaars, onder wie Walter Grootaers en Adriaan Van den Hoof. Zij vertellen je grote en kleine verhalen over het stadje aan de Nete. Voor wie liever door het groen stapt, zijn er 6 bewegwijzerde wandelingen in Koningshooikt, de wandeltuin van Lier. Er valt heel wat te ontdekken: van knap gerenoveerde herenhoeven, over het Fort van Koningshooikt tot wandelbos Brede Zijp. Diverse wandelbrochures te koop bij Toerisme Lier
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 3 en 4 - Pallieteren langs de Nete: 49,5 km - Goestingroute: 53 km - e-bikeroute ‘In het spoor van Pallieter’: 56 km Themaroutes - Abraham Hansroute: 40 km - Boomgaardroute: 30 km Fietsverhuur - Fietspunt Lier, Leopoldplein 32, tel. 03 488 18 51, fietspuntlier@skynet.be (ook tandems, e-bikes en kinderzitjes)
- Liers vlaaike, erkend streekproduct: rond gebakje met een vulling op basis van stroop en kruiden - Caves: amberkleurig bier met een ‘geuze’ smaak - Sint-Gummarus: puur moutbier, verkrijgbaar als dubbel en tripel - Liter van Pallieter: artisanale blonde tripel - Konijn met Caves - Paling in ’t groen - Bierdegustaties streekbieren in typische Lierse cafés: Refuge, Sint-Gummarus, In de Gloria, …
Wandelen
Toerisme Lier Stadhuis, Grote Markt 57, 2500 Lier tel. 03 800 05 55 toerisme@lier.be, www.toerismelier.be Openingsuren: 1 april - 31 oktober: elke dag 9-17 u., zo tot 16 u. 1 november - 31 maart: ma t/m vr 9-12.30 en 13.30-17 u.
- Timmermanspad: stadswandeling (5 km) - Digitale stadswandeling StoryTrip (2 km) - Pallieterpad: polderwandeling (5,5 of 12 km) - Anderstadpad (8 km), Kerselaerpad (6,8 km), Nazarethpad (5,6 km) en Havenpad (3,3 km): natuurwandelingen - 6 wandelingen (6,5 tot 9 km) in deelgemeente Koningshooikt
Autoroutes - Pallieterlandroute: 100 km
Info
128
lier en het pallieterland
berlaar Berlaar is een landelijke gemeente met heel wat idyllische hoekjes en opmerkelijke monumenten. Gestel behoort tot de 50 mooiste dorpjes van Vlaanderen. De term ‘schilderachtig’ is niks overdreven. Meer info op www.berlaar.be
Gestel
p 99
Gestel is een mooi bewaard en stemmig dorp aan de zuidelijke oever van de Grote Nete. De beschermde dorpskern is een echt plaatje. De toren van de gotische Sint-Lambertuskerk dateert uit de vijftiende eeuw. De kerk bezit waardevol meubilair en enkele opmerkelijke schilderijen. Op het kerkhof vind je grafstenen uit de zeventiende eeuw. Let op het kerkplein ook op de zuilvormige schandpaal uit 1799 en het prachtig gerestaureerde gasthof Den Engel. Gestel telt verder twee fraaie kasteeldomeinen, beide gelegen aan de Neteboorden, en enkele eeuwenoude hoeven. Aan de schandpaal in Gestel pik je aan bij het Gestelpad (10 km), een schitterende wandeling door de vallei van de Grote Nete.
Historisch kampement Quondam Tijdens het historische kampement Quondum herbeleef je het verleden en treed je in de voetsporen van je voorouders. Je kunt koopjes doen op de middeleeuwse markt, kennismaken met vergeten ambachten en deelnemen aan workshops. Er zijn talrijke kinderactiviteiten, waaronder een Schildknaepenschool en een kinderveldslag tegen échte ridders. Verder onder meer magiërs en troubadours, demonstraties van valkeniers, steekspelen (ridders te paard) en een heuse veldslag. Afspraak op 19 en 20 mei (11-18 u.) op het Kasteeldomein ’t Hooghuys en omliggende terreinen. Hemelshoek 235, meer informatie op www.quondam.be
129
Knappe kastelen
p 16 & 32
Het 16de-eeuwse omwalde waterkasteel Gestelhof, middenin een prachtig park aan de Nete, werd in 1878-1881 in Vlaamse neorenaissancestijl gerestaureerd. Het is beschermd, net als het park, de vijvers en de toegangsdreven. De geschiedenis van het Hof van Rameyen gaat terug tot de dertiende eeuw. Uit die periode dateert de stevige vestingtoren. In 1888 kreeg deze imposante waterburcht opnieuw zijn 17de-eeuwse uitzicht. De meest illustere bewoner was Nicolaas Rubens, tweede zoon van de wereldberoemde schilder. In kasteel Berlaarhof stierf in 1923 de bekende tenor en Wagnervertolker Ernest Van Dijck. De drie kastelen zijn niet te bezoeken.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 3 en 4 - Pallieteren langs de Nete: 49,5 km Themaroutes - Diamantroute: 30 km
- Pallieterlandroute: 100 km
Wandelen - bewegwijzerde Boerenkrijgpad J.B. Caeymaex (6,8 km) en Gestelpad (10 km)
Info Gemeentebestuur Berlaar Dienst voor Jeugd, Cultuur en Toerisme Markt 4, 2590 Berlaar tel. 03 410 19 07 cultuur@berlaar.be, www.berlaar.be Openingsuren: ma t/m vr 8.45-12 u.; ma ook 17.30-20 u.; di ook 13.30-16.30 u. paas- en kerstvakantie, juli en augustus: alleen in de voormiddag
130
lier en het pallieterland
Bonheiden Bonheiden is een residentiële gemeente op de drempel van de Brabantse Kempen. In Bonheiden en deelgemeente Rijmenam ontdek je mooie hoeves, kastelen, musea en fraaie natuur. Meer info op www.bonheiden.be
Opmerkelijke hoeven Rijmenam, Frankisch Dijledorp p 46 & 73 p 73 Bonheiden telt enkele opmerkelijke, eeuwenoude hoeven. De Krankhoeve was ooit eigendom van de Mechelse begijntjes. In juli en augustus vormt ze het sfeervolle decor van de concertreeks ‘Zomerzondagen’. De prachtig gerestaureerde Blijdenberghoeve aan het Zellaerbos is een populaire halte bij fietsers en wandelaars. Het dagvers ijs is een echte hit. In Heemmuseum ’t Smiske in Rijmenam, ondergebracht in een oude hoeve, zet je een stap terug in de tijd. De blokmakerij draait opnieuw en uit de oven komt de geur van versgebakken brood. Zoetekauwen zullen moeilijk kunnen weerstaan aan de echte ‘neuzekes’ en ‘kloefkes’ in de authentieke snoepwinkel. Krankhoeve, Grote Doelstraat Blijdenberghoeve, Zellaerdreef 32 (di en do gesloten) Heemmuseum ’t Smiske, Hoogstraat 52A, Rijmenam Open: eind juni tot eind augustus zo 14-22 u.
Het driehoekige dorpsplein in Rijmenamcentrum laat er geen twijfel over bestaan: Rijmenam ontwikkelde zich in de Frankische periode. In ’t Brughuizeke, het oude brugwachtershuisje aan de Dijle, illustreert Heemkring ’t Hoefyser de boeiende geschiedenis van Rijmenam. Wil je graag meer weten over kant? Dan ben je in het Kantcentrum ’t Ordinaaltje aan het juiste adres. Aan de Sint-Martinuskerk kun je aanpikken bij het bewegwijzerde Rijmenampad (7,3 km), een prima kennismaking met het dorp. ’t Brughuizeke, Dijk 10, Rijmenam Open: medio juni tot medio september zo 13-18 u. Kantcentrum ’t Ordinaaltje, Sint-Maartensberg 1, Rijmenam. Bezoek na afspraak met Yvonne VerbesseltVermant, tel. 015 33 13 35
131
Natuurpuntpad Mispeldonk
ltip Wande
Natuurgebied Mispeldonk is moeilijk onder één noemer te vatten. Je ontdekt er een brede waaier van landschappen en vergezichten: weide, vochtige loofbosjes, houtkanten en op de hoger gelegen donken en valleiranden naaldhoutbossen. Het afwisselende landschap zorgt voor een rijke planten- en dierenwereld. Tijdens het voorjaar trakteert Mispeldonk je op betoverende bloemtapijten. Eigenaar Natuurpunt doet er alles aan om dit open valleilandschap gaaf te houden. Zo houdt een kudde Gallowayrunderen de graslanden kort. Het Natuurpuntpad ‘Mispeldonk’ vormt een prima introductie op dit pareltje in de Beneden-Dijlevallei. De Natuurpuntwandeling Mispeldonk (5,6 km) vertrekt aan de kerk van Bonheiden. Kaart ‘Wandelgebied Rivierenland’ bij de Dienst Cultuur en Toerisme van Bonheiden.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 3 en 4 Themaroutes - Brabantse Kempenroute: 45 km - Dijlevalleiroute: 59 km - Tuindersroute: 49 km
- Asperges: tijdens het aspergeseizoen kun je in verschillende restaurants genieten van heerlijke gerechten met deze edele groente. - Hoeveproducten (o.a. dagvers roomijs): De Blijdenberghoeve, Zellaerdreef 32, Bonheiden en De Meiboomhoeve, kruising Ottershoekstraat/ Meiboomstraat, Rijmenam
Wandelen - Wandelkaart Bonheiden-Rijmenam met wandellussen van 5 tot 12 km - Factor 10-wandeling: 10 km - Groene Halte Beneden Dijlevallei: 13 km (verkortingen 5 en 8 km)
Info Dienst Cultuur en Toerisme Gemeenschapscentrum ’t Blikveld Waversesteenweg 11, 2820 Bonheiden tel. 015 50 28 70 toerisme@bonheiden.be, www.bonheiden.be Openingsuren: ma t/m do 8.30-12 en 13.30-16.30 u.; do 18-20 u. en vr 8.30-12 u. (opgelet: andere uurregeling van mei t/m augustus en tijdens schoolvakanties)
132
lier en het pallieterland
Heist-op-den-berg In Heist-op-den-Berg bekijk je de regio vanuit de hoogte. Maak je een boeiende natuurwandeling in De Averegten. Ontdek je een fraai opgeknapte molen, landhuis of hoeve. Bekijk je een verrassende verzameling miniatuurtreinen. En tik je tijdens de populaire rommelmarkt misschien wel een fantastisch koopje op de kop. Meer info op www.heist-op-den-berg.be
Provinciaal Groendomein De Averegten p 25 & 29 In Provinciaal Groendomein De Averegten (100 ha) gaan natuurbescherming en natuurbeleving hand in hand. Wandelaars kunnen kiezen uit vier fraaie trajecten. De volledig verharde groene wandeling is een aanrader voor families met kleine kinderen en rolstoelgebruikers. Voor de gele route trek je best je laarzen aan. Vanuit de knusse boshut vertrekken verrassende natuurwandelingen. Kinderen kunnen heerlijk ravotten in de vrolijke, milieuvriendelijke speeltuin of de speelbossen. Verder vind je in De Averegten een bijenhal, een picknickweide en een tuin met wilde, inheemse planten. Het hele jaar door lopen er originele evenementen.Taverne Het Boshuis vormt de ideale plek om je honger of dorst te stillen na al die actie. Langendijk 17, Hallaar, tel. 015 24 89 47 en www.averegten.be Open van zonsopgang tot zonsondergang
Fietst ip Berg- en Neteroute De fietslus Berg- en Neteroute loodst je door Heist-op-den-Berg en deelgemeenten Booischot, Hallaar, Itegem en Wiekevorst. Vertrekpunt vormt het statige Hof van Riemen, het oudste burgelijke gebouw van de gemeente. Andere blikvangers zijn Kasteel La Garenne en het Pelgrimhof, net als enkele eeuwenoude hoeven, waaronder de Wimpelhoeve. De Heerebossen, in de buurt van de Grote Nete, zorgen voor een mooi groen intermezzo. De Berg- en Neteroute (56,6 km) vertrekt aan het Hof van Riemen, Orshagenstraat. Verkortingen van 27,1 en 38,4 km. Begeleidende flyer bij de dienst toerisme
133
Heemerf Kaasstrooimolen en Pandoerenhoeve
p 99
Rond 1900 telde de heerlijkheid Mechelen vele windmolens. Vandaag is de Kaasstrooimolen de laatste nog werkende molen in deze regio. Op zondag (bij wind) draaien de wieken vrolijk en is de molenaar aan het werk. Vanuit het bakhuis komt de geur van ambachtelijk gebakken brood je tegemoet. In de schaduw van de Kaasstrooimolen vind je een erf met de 17de-eeuwse Pandoerenhoeve, een langgevelhoeve met het typische vakstucwerk. Je kunt er ’s zomers op het terras of ’s winters bij de open haard genieten van een streekbiertje of Kempense lekkernijen. Bruggeneindse Heibaan 13, tel. 015 24 15 21 en www.heemkring-dieswane.be Open: zo 14-22 u.
Treinmuseum en Heem- en Radiomuseum
p 77 & 93
Van de postkoets tot de TGV... Pieter Nombluez was een verwoed verzamelaar van miniatuurtreinen. In het Treinmuseum bekijk je zijn indrukwekkende collectie schaalmodellen. Via een audioguide leer je het verhaal achter legendarische treinen als de Oriënt Express. In de knusse filmzaal (een oude treinwagon met zitjes eerste en tweede klasse) draait een film over het maatschappelijke belang van de trein. Een treinachtervolging met Buster Keaton in de hoofdrol brengt je aan het lachen. In Nazi-Duitsland kreeg een treinreis een lugubere betekenis. In heemmuseum Die Swane wandel je door het Kempense verleden. Aan de computerzuil leer je o.a. wat een ‘heet hangijzer’ en een ‘bakermat’ echt zijn. Op de zolder ontdek je naast de eerste zelfbouwtransistors en prachtige kapelradio’s ook grappige gadgetradio’s. Kerkplein 1 en 24, www.heist-op-den-berg.be, Open: 1/3 - 31/10: zo 14-18 u.
134
heist-op-den-berg
Water- en uitkijktoren
p 77 & 93
Een watertoren die tegelijk fungeert als uitkijktoren? Die vind je alleen in het Bergbos van Heist-op-den-Berg. Op de uitkijkgaanderij - 71,60 meter boven de zeespiegel - wacht je een spectaculair panorama. Als het weer meezit, herken je het silhouet van het Atomium, de Sint-Romboutstoren, de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de koeltorens van Doel of zelfs de mijnterrils van Limburg. Tip: blauwe lucht, wolken en wind vormen de ideale weersomstandigheden. Voor wie opziet tegen de klim van 138 trappen, is er gelukkig nog de lift … Combiticket met Treinmuseum mogelijk.
Snuisteren op de markt Op zondagvoormiddag verandert het centrum van Heist-op-den-Berg - Eugeen Woutersstraat en zijstraten - in één groot marktplein. De Heistse rommelmarkt is een begrip in de regio. De omschrijving is een beetje misleidend, want naast prularia vind je er ook mooie antieke stukken, planten, dieren en een biomarkt met groenten en fruit. Een heel sfeervol gebeuren, waar je naar hartenlust kunt snuisteren, keuren en kopen.
Bergbos, Kerkhofstraat Open: 1/3 - 31/10: zo 14-18 u. en op 30/4 en 15/8: 20-24 u.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 3 - Berg- en Neteroute: 56,6 km Themaroutes - Molenroute: 48 km
- Heists zwaantje: gebakje in de vorm van een zwaan, vervaardigd uit natuurlijke grondstoffen - Serafijn en Liter van Pallieter: ambachtelijk streekbier in 7 variëteiten en blonde tripel van Microbrouwerij Achilles
Wandelen - diverse wandelingen van 2,5 tot 15 km
Autoroute - Pallieterlandroute: 100 km
Info Dienst Toerisme Heist-op-den-Berg Postweg 6, 2220 Heist-op-den-Berg nieuw infokantoor! tel. 015 25 15 82 toerisme.heist@skynet.be , www.heist-op-den-berg.be Openingsuren: ma t/m vr 10-12.30 en 13.30-17 u. juli, augustus en eerste 3 weekends september: za, zo en feestdagen 10-15 u.
136
lier en het pallieterland
nijlen Ooit telde elke Nijlense straat wel één of meer diamantateliers. Vanaf 1960 ging het bergaf met de diamantnijverheid. Niet langer de diamant, maar het schitterende groen vormt de trots van Nijlen en haar deelgemeenten Kessel en Bevel. Meer info op www.nijlen.be
Diamantroute
Fietst ip
Nijlen vormde ooit het hart van de diamantbewerking in de Kempen. Het ‘steentje’ bracht er heel wat welvaart. Wie meer wil weten over het Kempense diamantverleden surft naar de website www.schitterendgeslepen.be. Je kunt snuisteren in de uitgebreide beeldenbank en boeiende verhalen beluisteren. Een ‘schitterend’ stukje Kempens erfgoed. De Diamantroute linkt de fraaiste hoekjes van Nijlen en deelgemeenten. Je fietst door de valleien van de Grote en de Kleine Nete, langs elegante kastelen, loof- en naaldbossen en de Kesselse Heide. De Diamantroute (30 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek aan de Kesselse Heide of Kruiskensberg. Pdf met kaartje downloadbaar op www.antwerpsekempen.be
Kruiskensberg
p34
Kruiskensberg in Bevel is tegelijk gemeentelijk wandelbos (10 ha) en een populair bedevaartsoord. Een oorkonde uit de veertiende eeuw vertelt het verhaal. Een zieke schaapherder dronk omstreeks 1260 van de bron en genas meteen. Uit dank richtte de herder een houten kruis op. De bedevaarders stroomden toe en later verschenen op deze plaats een kapel en een groot ijzeren kruis. De vijf putjes verwijzen naar de vijf wonden van Christus. Tijdens de jaarlijkse bedevaart op Goede Vrijdag maken gelovigen nog steeds de kruisweg rond de kapel. Ook de Kruiskensmarkt, die er elk jaar op Goede Vrijdag plaatsvindt, heeft een hele lange traditie. Bovendien kun je vanuit Kruiskensberg prachtige wandelingen langs de Nete maken. Ingang via de Kruiskensbaan in Bevel
137
Provinciaal Groendomein Kesselse Heide
p 77 & 93
In Provinciaal Groendomein Kesselse Heide (43 ha) ontdek je de Kempen zoals ze er lange tijd uitzagen: een mix van struikheide, naald- en loofbos, zandige vlakten en vennen. Je vindt er de typische heidevegetatie: heidestruiken (in augustus en september prachtig paars), zandzegge, buntgras, dopheide ‌ De loslopende, grazende schapen spelen een cruciale rol in het behoud van dit authentieke landschap. Het bewegwijzerde Heidepad voert je langs de fraaiste plekjes, waaronder open zandverstuivingen en een ven met schiereilandje. Voor kinderen vormen de uitgestrekte zandvlakten de ultieme zandbak. Vaerestraat 4, Kessel, tel. 03 489 29 13 en www.kesselseheide.be Open: elke dag van zonsopgang tot zonsondergang
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 3 en 4 Themaroutes - Diamantroute: 30 km - Molenroute: 48 km
- Pallieterlandroute: 100 km
Wandelen - Wandelgids Nijlen met 10 trajecten van 1,5 tot 30 km
Info Gemeentehuis Kerkstraat 4, 2560 Nijlen tel. 03 410 02 11 www.nijlen.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u., wo 13-17 u. en do 17-20 u.
138
lier en het pallieterland
putte Diverse langgevelhoeven illustreren het uitgesproken agrarische verleden van Putte. Land- en tuinbouw domineren ook vandaag nog het landschap. Putte telt 4 kerkdorpen: Putte, Beerzel, Grasheide en Peulis. Meer info op www.putte.be
Fietst ip Tuindersroute De Tuindersroute helpt je de Mechelse Groentestreek, de “groentetuin van Europa”, verkennen. In Putte lag het accent naast tuinbouw op veeteelt en boomkwekerijen. De Kleine Schranshoeve en straatnamen als ‘Boterhoek’ of ‘Zoetewei’ verwijzen naar dit agrarische verleden. Ondanks het feit dat de grond vaak te nat of te zandig was, bleef Beerzel lang een landbouwgemeente. Imposante hoeven vormen een tastbare herinnering aan die periode. Ook in Grasheide bleef het landelijke karakter mooi bewaard. Een van de vele historische boerderijen is de Paardeveehoeve uit 1673. De Tuindersroute (49 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 30 en 33 km. Vertrek op het kerkplein in Beerzel. Begeleidende brochure bij Toerisme Putte.
Beerzelberg
p 19
Beerzelberg is een 15 ha groot natuurgebied. Het ligt 51,6 meter boven de zeespiegel, meteen het hoogste punt van de provincie Antwerpen. Door het domein lopen twee bewegwijzerde wandelingen. Je ontdekt zo de typische vegetatie van arme, droge zandgronden: ruige grassoorten, pijpenstrootje, brem en struikheide. Die laatste kleurt in augustus en september intens purper. De kinderen kunnen zich uitleven op de veilige speeltuigen. Aan de Hallaardreef ligt een minigolf. Ingang langs Hallaardreef of Diepestraat in Beerzel tel. 015 76 78 87 (Toerisme Putte) Open van zonsopgang tot zonsondergang
139
Heemmuseum Het Molenijzer
p 37 & 15
In het knusse museum Het Molenijzer zet je een stap terug in de tijd. Het heemmuseum belicht 4 thema’s: jeugd, vrije tijd, huiselijk leven en beroepsleven. Je leert er hoe men 100 jaar geleden boter bereidde of de was deed. Je kunt, net als je overgrootouders, plaatsnemen op houten schoolbanken. Proeven van heerlijk knapperig brood, gebakken in de heropgebouwde oven. Of volksspelen uitproberen zoals ‘gaaibollen’, ‘teppeschieten’ of ‘trou madame’. Neem het van ons aan, de spelletjes zijn nog leuker dan ze klinken. De dorpswinkel voert je terug naar het begin van de 20ste eeuw. En het Lingerie- en ondergoedmuseum geeft een overzicht van ondergoed voor vrouwen, mannen en kinderen van 1900 tot 2000. Heuvelstraat 41B, tel. 0497 34 26 90 en www.bloggen.be/heemkringputte Open: 15/6 - 30/9: zo 14-20 u. (behalve laatste zondag van augustus)
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 3 en 4 Themaroute - Tuindersroute: 49 km Mountainbikeroute - Mountainbikeroute Putte: 29 km
- Putse Ridder: rond koekje, gevuld met crème en bovenop een laagje chocola met de afbeelding van een ridder - ’t Hofbrouwerijke: streekbrouwerij met diverse ambachtelijk gebrouwen streekbieren - Putse likeuren: in 3 smaken: roosjes, viooltjes en cuberdons
Wandelen
Info
- 5 wandelingen van 9,5 tot 14 km
Toerisme Putte Gemeenteplein 1, 2580 Putte tel. 015 76 78 87 toerisme@putte.be, www.putte.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u., di ook 13.30-16.00 en 17.30-20.00 u.
Driedubbel plezier in een vatje vol vertier
Land van playsantiEn lille / malle / ranst / zandhoven / zoersel De gemeenten Lille, Malle, Ranst, Zandhoven en Zoersel - in het groene hart van de Antwerpse Kempen - vormen samen het Land van Playsantiën. Een verwijzing naar de vele ‘hoven van playsantie’, de vroegere buitengoederen van de stedelijke burgerij en de kastelen van de plaatselijke landadel. De naam geeft ook weer hoe plezant en lekker het is in deze regio. Van plukvers fruit tot een ’smakelijke’ huifkartocht. En wat is er zaliger dan op een zonovergoten terras te nippen van een Westmalle van ‘t vat? Meer info op www.landvanplaysantien.be
1. Lille 2. Malle 3. Ranst E1
9
2 A12
4. Zandhoven
1
5. Zoersel
E34
5
E34
4 E19
3
E31 3
141
Happen en stappen De gemeenten van het Land van PlaysantiĂŤn nodigen je uit om te komen ‘happen en stappen’. Op het menu: een wandeling door een gevarieerd landschap, onderbroken door enkele culinaire stops in zorgvuldig uitgekozen horecazaken.
142
Land van PlaysantiEn
Lille Lille omvat vier pittoreske Kempense dorpen: Lille, Gierle, Poederlee en Wechelderzande. Een gordel van smaragdgroene bossen omringt deze landelijke gemeente. Lille heeft heel wat troeven. Eén ervan is De Lilse Bergen, een recreatiedomein ontstaan uit de zandwinning waar steeds een heerlijk vakantiesfeertje hangt. Meer info op www.lille.be
In de voetsporen van Louis Neefs
Ommegang van de Hegge
De pittoreske dorpskom van Gierle ademt geschiedenis uit. Het dorp met Frankische oorsprong had al in de 14de eeuw een Latijnse school, ondergebracht in de oude boerderij achter de kerk. Een gerestaureerde Kempense schuur vormt een andere blikvanger in het centrum. De laatgotische O.-L.-Vrouwkerk, met een merkwaardige achtkantige toren, domineert het driehoekige plein. Naast het voormalige gemeentehuis met dorpspomp staat dorpscafé Den Eik, de stamkroeg van wijlen Louis Neefs. Hij bezong Gierle in ‘Mijn dorp in de Kempen’. De populaire Vlaamse zanger kreeg een borstbeeld aan de Kempense Schuur in het centrum van Gierle.
Op zondag 27 mei 2012 gaat de grote ‘Ommegang van de Hegge’ weer uit. Naar 25-jaarlijkse traditie herdenkt men dan het Heggewonder, dat dit jaar zijn 600ste verjaardag viert. Deze stoet wordt opgeluisterd door meer dan 1000 figuranten in historische klederdracht, 10 praalwagens getrokken door Kempense trekpaarden, tientallen amazones en ruiters en talrijke muziekgroepen die op historische instrumenten spelen. Op de wagens worden met veel pracht en praal de belangrijkste historische passages gereconstrueerd van de gebeurtenissen te Poederlee anno 1412, waarover je meer kunt lezen op www.hegge2012.be Zondag 27 mei vanaf 14.30 uur; traject langs dorpskom Poederlee en de Herentalsesteenweg; gratis inkom, tribuneplaats te reserveren voor 10 euro.
143
Tip! NDELIJK
KINDVRIE
De Lilse Bergen
p59 en 79
De Lilse Bergen is een gedroomd alternatief voor een dagje kust. De mooie vijver vormt het centrum van alle actie: je kunt er zwemmen, surfen, kajakken en waterfiets足en. De kleinste bengels kunnen dan weer dobberen op een luchtmatras of in een bootje op de plonsvijver. En wat is er leuker dan een speeltuin in het water? Een kleurtje opdoen op het strand of zandkastelen bouwen: het kan er allemaal. Bovendien watersport je hier in het zuiverste zwemwater van Vlaanderen. Ervaren redders houden de hele tijd een oogje in het zeil. De Lilse Bergen telt diverse speelzones, van heerlijk rustig tot lekker uitdagend. Diverse fiets- en wandelpaden helpen je om het schitterende landschap te verkennen. Je vervelen is simpelweg uit足gesloten. In De Lilse Bergen kun je ook kamperen. Je hebt keuze uit zeven formules, waaronder kampeer足wagen, bungalowtent, caravan en een heuse tipitent. Strandweg 6 in Gierle, tel. 014 55 79 01 en www.lilsebergen.be Open: dagelijks 10-18 u., tijdens de zomervakantie 10-20 u.
144
lille
Fietst ip
Achtzalighedenroute Absolute blikvanger op de Achtzalighedenroute vormt de pijnboom nabij de Rollekensweg in de Lilse bossen, die oorspronkelijk acht stammen had. Stropers kapten één stam af als wraak op de boswachter die hen betrapt had. Deze ‘zevenarmige’ boom is zonder twijfel een van de merkwaardigste in het land en blijft fietsers intrigeren. De drie deelgemeenten Gierle, Lille en Wechelderzande hebben in voorbije tijden vurig getwist over de precieze locatie van dit natuurwonder. De Achtzalighedenroute (53 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 37 en 33 km. Vertrek aan de Lilse Bergen. Begeleidende brochure bij Toerisme Lille.
Tip! IJK
NDEL KINDVRIE
Altijd pret in Speelstad
p83
Druilerige regen of uitbundige zonneschijn: in Speelstad bederft het weer nooit de pret. De binnenspeeltuin is maar liefst 4.000 m² groot. Kinderen kunnen er zich uitleven op vele speeltuigen en enkele attracties. Buiten spelen blijft natuurlijk het leukst. Dat kan in Toverstad, een speeltuin van 8.000 m² met o.a. sprookjeshuisjes, sprookjesvertellingen, een dierenparkje en een airtrampoline. Het zonneterras telt 250 plaatsen. Ouders kunnen relaxen bij een drankje terwijl ze hun bengels in het oog houden. Voetbalstraat 16 in Wechelderzande, tel. 03 309 21 13 en www.speelstad.be Surf naar de website voor de openingsuren
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen: - fietskaarten 1 en 3 - e-bikeroute ‘De Stille Kempen’: 56 km Themaroutes: - Achtzalighedenroute: 53 km Mountainbike: - Mountainbikeroute Haarlebeek Lille-Beerse: 42 km Fietsverhuur: - De Lilse Bergen, Strandweg 6, Lille tel. 014 55 79 01
- Wechelse Tripel: blond bier van 7,5° uit Wechelderzande - Tipsy: donder bier van 8,5° uit Lille - Lilse Zoetigheid: lekkernij bestaande uit 2 laagjes chocolade gevuld met crème en afgewerkt met een laagje marsepein; verkrijgbaar bij Gofie’s IJs- en Chocoladesalon, Wechelsebaan 75
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven
Paardrijden - Bewegwijzerd ruiterpad: 25 km
Info Toerisme Lille Rechtestraat 44, 2275 Lille tel. 014 88 20 10, toerisme@lille.be, wwww.lille.be Openingsuren: ma t/m do 8.30-12 u. en 13-16 u. (ma ook 17-20 u.) en vr 8.30-12 u. bouwverlof t/m 31/8: ma 8.30-12 u, 13-16 u. en 17-20 u., di t/m do 8-12 u. (namiddag op afspraak) en vr 8.30-12 u.
145
Land van PlaysantiEn
MALLE Malle trakteert je op een bonte mix van loof- en dennenbossen, doorkruist door fiets- en wandel paden. Westmalle ken je ongetwijfeld van het zalige en wereldberoemde trappistenbier, gebrouwen in de abdij. Ontdek nog meer cultuur en geschiedenis in kasteeldomein de Renesse in Oostmalle of andere Malse bezienswaardigheden. Meer info op www.toerisme-malle.be
Scherpenbergmolen
Abdij van Westmalle p51
De stenen Scherpenbergmolen van Westmalle uit 1843 - na diverse restauraties opnieuw in topconditie - doet wat hij altijd deed: het malen van graan tot meel. In samenwerking met vzw Kempens Landschap werd de hele site vernieuwd. Je vindt rond de molen nu een boomgaard, een graanakker en een dierenweide. Op zondagnamiddag verwelkomen de molenaars je graag. Dan kun je ook de verschillende zolders bezoeken. Op de laatste zondag van augustus geniet je onder de draaiende molenwieken van een sfeervolle Proeverij met uitsluitend Kempense producten. Eind 2011 werd het molendomein gelauwerd als laureaat voor de Vlaamse monumentenprijs. Antwerpsesteenweg 378 in Westmalle, tel. 03 310 05 14, Open: zo 14-17 u.
p62
De cisterciënzers van de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem legden met de ontginning van de woeste gronden de grondslag voor het huidige Malle en omgeving. De trappistenabdij, gesticht in 1794 en gebouwd door uitgeweken Franse monniken, koestert een waardevolle bibliotheek, oude handschriften en schilderijen. De abdijkerk in neoromaanse stijl dateert van 1886. De monniken bidden, studeren en werken er in broederlijke samenleving en ingetogen rust. Daarom kun je de abdij en de brouwerij niet bezoeken. Aan de dreef van de abdij starten de wandeling Trappistenpad (8 km via wandelnetwerk Kempense Hoven) en de fietslus Trappistenroute (44 km). Nadien geniet je bij een glas trappist van een boterham met trappistenkaas of trappistenkaaskroketten in Café Trappisten, aan de overkant van de Antwerpsesteenweg. www.trappistwestmalle.be
146
p
Lekkerti
Een trappist… dubbel of tripel? Trappist is een levend bier met een constante smaakevolutie. Twee glazen zijn nooit helemaal identiek. Dat komt door de gisting, de ouderdom, de temperatuur, de manier van schenken … Wist je dat in de hele wereld slechts zeven abdijen de gedeponeerde naam en het logo ‘Authentic Trappist Product’ mogen gebruiken? Het betekent dat het bier binnen abdijmuren door monniken gebrouwen wordt. Zes van de zeven trappistenbieren zijn Belgisch: Achel, Chimay, Orval, Rochefort, Westmalle en Westvleteren. Een hele prestatie!
Kasteel de Renesse
p83
Het kasteel van de Graven de Renesse vormt een opvallende blikvanger in het hart van Oostmalle. Het kende een woelige geschiedenis. Na de verwoesting van de 15de-eeuwse burcht in 1542, bouwde Jan van Renesse een nieuw en groots kasteel. Beroemde gasten waren Keizer Karel, Margaretha van Parma en Willem van Oranje. In 1983 werd het eigendom van de gemeente en kreeg vzw Domein de Renesse het beheer toevertrouwd. In het domein de Renesse, een natuurgebied van 60 ha, kun je het hele jaar vrij wandelen. Ontdek de Engelse tuin en merkwaardige uitheemse bomen zoals de sequoia of mammoetboom. Bij de parking van het kasteeldomein starten het Wolfskapelpad (5 km) en het De Renesse-Salphenpad (11 km via wandelnetwerk Kempense Hoven). Er vinden heel wat activiteiten plaats. Lierselei 28, Oostmalle, tel. 03 311 55 91 en www.domeinderenesse.be Het kasteeldomein is het hele jaar vrij toegankelijk. Rondleidingen in het kasteel op zondag om 15 u.
147
malle
Lekkere evenementen Malle trakteert je op een heleboel culinaire evenementen. ‘Mals op Vlaamse wijze’ is een huifkartocht langs Malse horecazaken. Bij elke stopplaats krijg je een streekgerecht uit een andere Vlaamse provincie geserveerd. ‘Tripeltrap met een kar Mals lekkers op stap’ combineert een fraaie wandeling langs de mooiste Malse plekjes met lokale lekkernijen (chocola, koekjes, koffie …). Tijdens de Kempense Proeverij proef je van een 20-tal streekproducten in een authentieke Kempense sfeer. In 2012 reeds voor de tiende keer. Afspraak op zondag 26 augustus bij de Scherpenbergmolen. Wie langer dan één dag wil genieten van al dit lekkers, kan het verblijfsarrangement ‘Trippelen en Trappelen in Westmalle’ uitproberen. Raadpleeg de gedetailleerde evenementenkalender op www.toerisme-malle.be
Trappistenroute
Fietst ip
Wat smaakt er beter na een heerlijke fietstocht dan een lekker fris biertje? Na de Westmalle Bierroute kan dit uiteraard alleen maar een Westmalle dubbel of tripel zijn. Deze fietslus loodst je van de trappistenabdij van Westmalle via rustige, fraaie wegen naar het trappistinnenklooster in Brecht. Een fietsroute voor levensgenieters, zoveel is duidelijk. De Trappistenroute (44 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkorting van 30 km. Vertrek aan Café Trappisten, Antwerpsesteenweg 487. De begeleidende flyer is te downloaden via www.beersofantwerp.be
FIETSEN
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen: - Fietskaarten 1 en 2 Themaroutes: - Achtzalighedenroute: 53 km - Trappistenroute: 44 km Fietsverhuur: - Eikelspark, Antwerpsesteenweg 506, Westmalle, tel. 03 383 09 58
- Trappist Westmalle: Dubbel (7°) en Tripel (9,5°) - Trappistenkaas: jonge en belegen kaas van de abdij van Westmalle - Trappistenkaaskroketten - Westmals Tieterke: taartje met appelmoes, pudding en amandelschilfers - Oostmals Drupke: pittige citroenjenever - Taeymans koffie - Tornadokoekje: zandkoekje met stukjes chocolade
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelgids Malle met 8 bewegwijzerde wandelpaden van 5 tot 12 km geïntegreerd in het wandelnetwerk
Autoroute - Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Kickbikes - Ontdek de gemeente met een hippe step; te huur bij jeugdverblijfcentrum Drieboomkensberg
Info Toerisme Malle Antwerpsesteenweg 246, 2390 Malle tel. 03 310 05 14, toerisme@malle.be www.toerisme-malle.be Openingsuren: 1 juni - 30 september: weekdagen 9 -12 u. en 13 -16 u., weekends 9.30 -13.30 u. 1 oktober - 31 mei: weekdagen 9 -12 u. en 13 -16 u.
148
Land van PlaysantiEn
Ranst Ranst, met deelgemeenten Broechem, Emblem en Oelegem, is een moderne landelijke gemeente, op een boogscheut van Antwerpen en Lier. Het is er aangenaam toeven te midden van fraaie landschappen met weiden, boomgaarden, bossen, kasteeldomeinen en monumenten. Een gemeente om in te bijten … Meer info op www.ranst.be
Provinciaal Groendomein Boomgaardroute Vanaf 1915 groeide het aandeel Vrieselhof p57 In kasteeldomein Vrieselhof, gelegen in de vallei van het Groot Schijn, illustreren 3 mooie wandelingen (1,5, 2 of 3 km) de veelzijdigheid van dit natuurgebied. Je vindt er ook een pad voor rolstoelgebruikers en een bosleerpad. Het imposante neorenaissance kasteel huisvest het provinciaal bibliotheekcentrum. In het bezoekerscentrum lopen geregeld thematentoonstellingen. Er vertrekken ook diverse wandelingen, al dan niet met gids. Taverne De Remise, gevestigd in het oude koetshuis, stilt je honger en dorst. Schildesteenweg 95 in Oelegem, tel. 03 312 98 78 en www.vrieselhof.be Open: van zonsopgang tot zonsondergang
Fietst ip
van de fruitteelt in de landbouw. In de regio Ranst werden naast de populaire kruisbessen (‘knoesels’ genoemd) perziken, appelen, peren, kersen, rode bessen en aardbeien geteeld voor confituurfabrieken in binnen- en buitenland. De Boomgaardroute loodst je door het hart van de Antwerpse fruitteelt. Ook vandaag nog kleuren de boomgaarden het landschap. Tussen het groen ontdek je enkele fraaie historische hoeven en kastelen. Naast kijken kun je ook proeven: op het traject zijn er diverse verkooppunten waar je overheerlijk fruit vindt. De Boomgaardroute (30 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek bij Gemeenschapscentrum Den Boomgaard, Antwerpsesteenweg 57 in Broechem. Begeleidende brochure bij Toerisme Ranst.
149
Fort van Oelegem
p57
Het fort van Oelegem was ooit een van de grootste en zwaarst bewapende forten van de vesting Antwerpen. Nu tref je er een van de belangrijkste overwinterplaatsen van vleermuizen in West-Europa aan. Het is er immers koud, vochtig en rustig. Je kunt een kijkje gaan nemen tijdens de jaarlijkse opendeurdag (laatste zondag van april), de parkdag (laatste zondag van mei) en de open vleermuisavonden (augustus en september) of op aanvraag met een gids. Goorstraat in Oelegem, tel. 0475 29 04 87 (Natuur2000) Meer details over de activiteiten op www.natuur2000.be
FIETSEN Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen: - Fietskaarten 2 en 4 - Waterwegenroute: 30 km Themaroutes: - Boomgaardroute: 30 km - Gouverneur Kinsbergenroute: 52 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Conscienceroute: 27 km - Kastelenroute: 41 km - Rasschaertroute: 57 km (aanpassing traject in de loop van 2012) Fietsverhuur: - Fietsen Patrick De Beuckeleer, Van den Nestlaan 49, Broechem. tel. 03 485 55 42. - Rudy Verreet, Liersesteenweg 72, Emblem. tel. 03 480 22 52 (tandems)
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelgids met 5 bewegwijzerde wandelpaden van 6,5 km tot 25,4 km - Groene halte Antitankgracht: 15 km, verkortingen mogelijk van 5 km en 8 km
- Rolstoelwandelingen (ook voor families met kinderen) in Broechem en Ranst (Millegem) vanaf opening toeristisch seizoen 2012
Autoroute - Pallieterlandroute: 100 km
Streeklekkers - Ordalwater: uit een natuurlijke bron in Ranst - Broechems Knoeselkoekje: koekje met kruisbesvulling - Oelegems Titsenbier: verwijst naar een ‘tits’, de strohoed van het oudercomité van de Oelegemse scholen - Fruitautomaat: fruit en sapjes van Lembi Fruit, Broechemsesteenweg 130 - Appelsap: verkrijgbaar bij diverse thuisverkopers - (nieuw) Pimpernellebier: Sanguisorba, Broechemlei 25 - (nieuw) Pimpernellebrood: bakkerij de Schutter, Lievevrouwstraat 8
Info Toerisme Ranst, Gemeenschapscentrum Den Boomgaard Antwerpsesteenweg 57, 2520 Ranst (Broechem) tel. 03 225 34 19, cultuurdienst@ranst.be, www.ranst.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u., di 14-19 u.
150
Land van PlaysantiEn
ZANDHOVEN Zandhoven, met deelgemeenten Massenhoven, Pulle, Pulderbos en Viersel, vormt een landelijk woondorp met talrijke stemmige hoekjes en rustige plekjes. Een garantie voor wandel- en fietsplezier langs de vele kastelen en landgoederen. Meer info op www.zandhoven.be
Watersportcentrum
p70
Hou je van extreme watersporten? Trek dan naar het Albertkanaal in Massenhoven, een van de kleinste dorpjes in de Antwerpse Kempen. De VVW-jachthaven biedt watersporters een waaier van mogelijkheden. Viersel staat internationaal bekend als centrum van de waterskisport. Jaarlijks heeft hier op het Albertkanaal de Viersel Diamond Race plaats, de Grote Prijs van België waterskiën. De wildste race ter wereld, omwille van de steeds terugkerende golfslagen tegen de betonnen wanden. De aanzet van het niet gerealiseerde duwvaartkanaal wordt gebruikt door jetskiërs. Deze waterplas is ook erg in trek bij nachtvissers die vissen op karper en snoekbaars. VVW Kempen, R. Orlentstraat 1 in Massenhoven, tel. 03 485 76 79 en 015 31 14 28
151
Molensite Pulderbos
p95
De molensite van Pulderbos vormt een boeiende halte op de Gouverneur Kinsbergenroute en het vertrekpunt van het Molenpad. De stenen windmolen (1853) en omgeving zijn sinds 1976 beschermd. Elke zondagnamiddag draait en maalt de molen. Je kunt dan binnenkijken en lekker molenbrood en molenkoekjes kopen. Vlakbij de molen ligt het museum ‘Karkot’, met oud molenaarsmateriaal en antiek landbouwalaam. Het is toegankelijk na afspraak met de molenaar. De oude veldschuur is nu een bijenhal, waar de imker graag uitleg geeft. Van 1 april tot 30 september staan de kasten open, terwijl je veilig achter glas de bezige bijen aan het werk ziet. Het bijbehorende molenhuis is ingericht als taverne met zonneterras en uitzicht op de molen. Molenheide 67 in Pulderbos, tel. 0476 47 88 89, Molen open: 1/1 - 31/12 zo 13-17 u.
p elti d n Willeboordenpad Wa
In april 2009 kozen de inwoners van Zandhoven, Pasar en Natuurpunt het mooiste plekje van Zandhoven. Je vindt het op de weide in het Binnenbos als je langs het Willeboordenpad stapt. Er valt nog veel meer moois te rapen op deze natuurwandeling, waaronder de vallei van de Klein Wilboerebeek. Vroeger was men overtuigd dat het er spookte: de talloze dwaallichten ’s nachts vormden het bewijs. Tussen de bossen, akkers en weiden ontdek je ook enkele fraaie kasteeldomeinen: Hovorst, Hof Ter Donk en Bautersemhof. Het Willeboordenpad (8 km) vertrekt op het voormalige statieplein in Zandhoven centrum. Begeleidende brochure bij Toerisme Zandhoven en op www.zandhoven.be
FIETSEN
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen: - fietskaarten 1 en 3 - Waterwegenroute: 30 km Themaroutes: - Achtzalighedenroute: 53 km - Conscienceroute: 27 km - Gouverneur Kinsbergenroute: 52 km (aanpassing traject in de loop van 2012)
- Kempisch Vuur: ambachtelijk bier uit Pulderbos - Molenkoekjes en molenbrood: verkrijgbaar bij de molen van Pulderbos
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelgids Zandhoven met 5 bewegwijzerde paden van 7 tot 12,5 km - Groene Halte Zoerselbos: 14 km, verkorting 11 km
Info Toerisme Zandhoven Gemeentehuis, Liersebaan 12, 2240 Zandhoven tel. 03 484 30 20 web@zandhoven.be, www.zandhoven.be Openingsuren: ma t/m vr 8.30-12 u. en 13-16 u. (behalve vrijdagnamiddag), maandagavond 18-20 u.
152
Land van PlaysantiEn
ZOERSEL Zoersel, in het hart van de provincie Antwerpen, bestaat sinds de fusie uit drie oude woonkernen: Halle, Sint-Antonius en Zoersel. Zij vormen samen een klavertjedrie, dat de groene long van de gemeente - het Zoerselbos - omsluit. Meer info op www.zoersel.be
Zoerselbos
p93
Het Zoerselbos (400 ha) biedt een bonte afwisseling van bossen, beemden en velden. Heel bijzonder zijn de vloeibeemden - een eeuwenoud bevloeiingssysteem aan de oevers van de Tappelbeek. Het bos serveert heel wat wandelplezier. Aanraders vormen de bewegwijzerde Boshuiswandeling en Hooidonckboswandeling. Elke eerste zondag van de maand vertrekt er om 14 uur aan het bezoekerscentrum een boeiende boswandeling onder leiding van een gids. De permanente tentoonstelling van het bezoekerscentrum vertelt je allerlei boeiende weetjes over het Zoerselbos. Wandel ook even door de authentieke Kempense boerenbloementuin. Bezoekerscentrum, Boshuisweg 2, tel. 03 384 05 12 en www.zoerselbos.be Open: weekend- en feestdagen 13-18 u.; oktober t/m maart open tot 17u.; tijdens kerst-, paas- en zomervakantie dagelijks 13-18 u. (behalve maandag)
Lindepaviljoen p54 Twee beeldhouwers creëerden uit een 800 jaar oude linde boom, die tot in 1974 het Zoerselse dorpsplein sierde, een opvallend kunstwerk. Pol Van Esbroeck beeldhouwde in de stam zo’n 85 figuren uit het lokale dorpsleven, waaronder een pater en een non, een molenaar, een duivenmelker en de eerste vrouwelijke burgemeester van Zoersel. Mariëtte Coppens vertelt op de takken het verhaal van ‘De Loteling’ in zeven episoden. Het resultaat is te bewonderen in het Lindepaviljoen. Open: zie openingsuren Toerisme Zoersel
153
Fietst ip Conscienceroute Weinig auteurs hadden zo’n nauwe band met de Kempen als Hendrik Conscience (1812-1883). “Het schoone, het beminde Kempenland” speelde een hoofdrol in zijn boeken. De Conscienceroute vormt een passend eerbetoon aan de bekende schrijver. Je fietst langs diverse plaatsen die een belangrijke rol speelden in leven en werk van “de man die zijn volk leerde lezen”. Zo zijn er o.a. het Boshuisje (waar Conscience het verhaal van de Loteling hoorde vertellen), het Zoerselbos (het intrigerende decor van menig verhaal) en de hoeve van Mathias Joostens (hoofdfiguur uit de roman ‘Eene nul te veel’). Ook op het traject: Het Beeldenhuis, het atelier en de beeldentuin van Pol Van Esbroeck en Mariëtte Coppens. Geniet net als Conscience van de rust en het groen van Zoersel. De Conscienceroute (27 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek bij het Lindepaviljoen, Oostmallebaan 15. Begeleidende brochure bij Toerisme Zoersel. Het Beeldenhuis, Gagelhoflaan 38, tel. 03 298 00 00 en www.zoersel.be Open: elke derde zondag van de maand 13-17 u. en op afspraak
Fietsen Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen: - fietskaarten 2 en 3 Themaroutes: - Achtzalighedenroute: 53 km - Conscienceroute: 27 km - Gouverneur Kinsbergenroute: 52 km (aanpassing traject in de loop van 2012) - Trappistenroute: 44 km Fietsverhuur: - Fietshandel Van den Plas, Doelen 1, tel. 03 312 47 91 - Fietshandel Cass Bike, Halle-Dorp 85, tel. 03 384 34 43 - Restaurant/taverne De Lamme Goedzak, Dorp 29, tel. 03 312 31 37
Automaat voor vervangen binnenbanden aan de Stroopop, Liefkenshoek 151
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Groene Halte Zoerselbos: 14 km, verkorting 11 km
Info Toerisme Zoersel, Lindepaviljoen, Oostmallebaan 15, 2980 Zoersel tel. 03 298 00 00, toerisme@zoersel.be, www.zoersel.be Openingsuren: ma, wo en do: 8.30-12.30 en 13.30-16.30 u.; di 8.30-12.30 en 17-20 u.; vr: 8.30-12.30 u. paasmaandag t/m 30 september ook op zo 13-17 u.
Een festival van stijl en flair
Voorkempen Schilde - schoten - wijnegem
Of je de Voorkempen nu met de fiets, te voet, met de auto of te paard verkent, het aantrekkelijke decor vergezelt je overal: sierlijke kastelen, charmante veerhuizen langs de kanalen, parken met fleurige rododendrons en fraaie historische domeinen. Verder bots je op een indrukwekkend sluizencomplex, een tuin die botanicus Rembert Dodoens zou charme ren en honderden uitnodigende winkels onder ÊÊn dak en... Je kunt in de Voorkempen zelfs de wereld zien! Meer info op www.toerismevoorkempen.be
1. Schoten 2. Schilde 3. Wijnegem
1
3
2
155
Themaroute Kastelen kijken Kastelen kijken van op de fiets: dat is het originele idee achter de beweg wijzerde themaroute ‘Kastelenroute’ (41 km) in Schilde, Schoten en Wijnegem. Tussen het vele groen duiken een tiental kastelen op, het ene nog imposanter dan het andere.
156
voorkempen
schilde Schilde combineert fraaie kastelen, villa’s en hoeven met aantrekkelijke wandelgebieden. Schilder Albert Van Dyck putte er heel wat inspiratie uit. Wie met zijn favoriete paard door de regio wil galopperen, vertrekt best in Schilde. Meer info op www.toerismevoorkempen.be
Fietst ip Schildehof met Dodoenstuin
Kastelenroute p25
Gemeentelijk domein Schildehof is een historisch parklandschap (46 ha) met bossen, een vijver, een orangerie en een fitometer. Blikvanger vormt de Dodoenstuin, een reconstructie van een 16de-eeuwse renaissancetuin. De verzameling bevat ca. 400 kruiden die de befaamde botanicus Rembert Dodoens vermeldde in zijn ‘Cruydeboeck’. Je vindt er ook keuken-, cosmetica- en textielkruiden. De educatieve bijentuin illustreert de relatie tussen bloemen en insecten. In de ecologische moestuintjes doe je vast enkele ideetjes op. De Pont 25 Open: ma t/m zo van 10 u. tot zonsondergang (maar niet later dan 20 u.)
In de zestiende eeuw, toen Antwerpen zijn gouden eeuw beleefde, bouwden welstellende kooplui in de bosrijke Voorkempen ‘huysen van playsantie’. Ze ontvluchtten er de drukte van de stad en etaleerden er graag hun rijkdom. Vandaag vormen die indrukwekkende buitenhuizen de onbetwiste blikvangers op de Kastelenroute. Zo is er het kasteel van ’s-Gravenwezel, een imposante waterburcht met een hofgracht. De fraaie residentiële wijken imponeren evenzeer, net als de prachtige park- en bosgebieden op het traject. De Kastelenroute (41 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek aan het kasteel van ’s-Gravenwezel, Sint-Jobsteenweg 64. Begeleidende brochure bij Toerisme Voorkempen.
157
Museum Albert Van Dyck
p25 & 26
Albert Van Dyck (1902-1951) was een van de boegbeelden van het animisme. Die groep kunstenaars reageerde tegen het expressionisme en had vooral oog voor het introspectieve. Van Dyck schilderde vertederende kinderportretten, treffende naaktstudies, poëtische landschappen en uitbundige stillevens. In het museum bekijk je meer dan 190 schilderijen en tekeningen. Er lopen ook tijdelijke tentoonstellingen en culturele activiteiten. Aan het Gemeentehuis start de bewegwijzerde wandeling Albert Van Dyckpad. Van Dyck, geboren te Turnhout, woonde 20 jaar in Schilde. Gemeentehuis, Brasschaatsebaan 30, tel. 03 380 16 28 en www.schilde.be/cultuur Open: di t/m vr 10-12 u. en 14-16 u.; eerste en laatste weekend van de maand en feestdagen van 13 tot 17 u.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 2, 3 en 4 - Waterwegenroute: 30 km - Baas Gansendonckroute: 57 km Themaroutes - Kastelenroute: 41 km Fietsverhuur - Fietsen Mintjens, Kerkstraat 21, ‘s-Gravenwezel, tel. 03 658 82 45
- Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Wandelen - Wandelgids Voorkempen met 3 wandelingen van 8 tot 10 km in Schilde en 2 wandelingen van 8,5 en 11,7 km in ’s-Gravenwezel - Wandelnetwerk Kempense Hoven
Streeklekkers - Biologische producten in de boerderijwinkel van de Dobbelhoeve - Bier Baas Gansendonck: hopvolle drank
Info Toerisme Voorkempen Kerkstraat 24, 2970 ’s-Gravenwezel (Schilde) tel. 03 685 34 21 Wegens bouwwerken is het kantoor tijdelijk op het Lodewijk De Vochtplein (achter de kerk) toerisme@voorkempen.be, www.toerismevoorkempen.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u.
158
voorkempen
schoten Vooral in mei en juni maakt Schoten zijn bijnaam ‘bloemengemeente’ waar. De bloeiende azalea’s en rododendrons vormen dan een lust voor het oog. De gemeente is al even trots op het Internationale Folklorefestival. En of je de wereld kunt zien in Schoten! Meer info op www.toerismevoorkempen.be
Park Vordenstein
p31 & 33
Vordenstein is een van de vele ‘hoven van plaisantie’, buitenverblijven van welstellende Antwerpenaars. Het zwaargehavende kasteel maakte na de Tweede Wereldoorlog plaats voor een ruime villa. In en rond de gerestaureerde oranjerie organiseert Tuinpunt tentoonstellingen, workshops en evenementen. Het kasteelpark (130 ha) combineert de strakke Franse barokstijl (let op het stervormige bos) met de romantische Engelse landschapsstijl. Azalea’s en rododendrons bloeien er weelderig. Je kunt kuieren door majestueuze dreven of roofvogels zien broeden. Wie weet, bots je tijdens je ochtendwandeling op een vos of een ree. Via de Groene Haltewandeling stap je door het mooiste groen richting Brasschaat. Ingang via Kopstraat en Horstebaan, tel. 03 685 17 05 Open: elke dag van 8 tot 17 u., in de zomer tot 21 u. Bekijk de activiteitenkalender op www.tuinpunt.be
Wandelingen voor minder mobiele personen
Wandeltip
Schoten denkt ook aan de minder mobiele wandelaar. De gemeente stippelde 10 aan gepaste wandelingen uit. Rolstoelgebruikers hielpen bij de selectie en probeerden de trajecten uit. De verharde wegen - vaak beton of asfalt - houden de wandelingen comfortabel. Een aanrader is het traject ‘Kasteelpark en omgeving’ (3,5 km), dat een lus omheen het kasteel van Schoten maakt. Je wandelt er door fraaie eiken- en beukendreven. De wandeling ‘Vordensteinpark’ oogt extra mooi in het voorjaar. De map ‘Wandelingen voor minder mobiele personen’ is te koop (5 euro) bij Toerisme Voorkempen
159
Hello!Schoten De Antwerpse Kempen tellen enkele uitstekende folklorefestivals. Het festival met de meeste uitstraling is dat van Schoten. Van 6 tot en met 13 juli 2012 kun je de wereld zien in Schoten. Die slogan is niks overdreven. Het programmaboekje van Hello! Schoten vermeldt gereputeerde dansgezelschappen uit alle continenten. De sfeer van verbroedering tussen dansers en publiek is bijzonder aanstekelijk. Het decor is al even apart: het kasteel van Schoten, nu cultureel centrum. Wandel in het park (60 ha) tot bij de ridderhoeve en de opmerkelijke valkentoren. Kasteel en park Schoten: vrij bezoek tussen 8 en 20 u. Surf naar www.helloschoten.be voor alle details.
Fietsen Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 2 en 4 - Waterwegenroute: 30 km Themaroutes - Kastelenroute: 41 km Fietsverhuur - Fietsen De Rop, Paalstraat 77, tel. 03 658 58 75
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelgids Voorkempen met 2 wandelingen in Schoten van 6 en 12 km - Mapje met 10 wandelingen van 2,5 tot 4,5 km voor rolstoelgebruikers en minder mobiele personen
- Drie bewegwijzerde wandelingen in Park Vordenstein (1, 3 en 4 km) - Groene Halte Park Vordenstein-Peerdsbos-Park van Brasschaat: 10 km
Info Toerisme Voorkempen Kerkstraat 24, 2970 ’s-Gravenwezel (Schilde) Wegens bouwwerken is het kantoor tijdelijk op het Lodewijk De Vochtplein (achter de kerk) tel. 03 685 34 21 toerisme@voorkempen.be , www.toerismevoorkempen.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u.
160
voorkempen
Wijnegem Veertien winkelstraten onder één dak: dat kan alleen maar Wijnegem Shopping Center zijn. Een andere indrukwekkende plek in Wijnegem is het sluizencomplex. Wie het wat rustiger aan wil doen, probeert de Waterwegenroute uit. Meer info op www.toerismevoorkempen.be
Wijnegem Shopping Center p15 “240 redenen om naar Wijnegem te komen!” bloklettert de reclame van het Wijnegem Shopping Center. Inderdaad, zoveel winkels telt dit overdekte shoppingparadijs. Je vindt er de nieuwste modetrends, leuke geschenken en alle benodigdheden voor je favoriete hobby. Je hoeft je geen zorgen te maken om je parkeerrekening: er zijn 5.000 gratis autostaanplaatsen. Verder pakt het koopcentrum uit met soepele openingsuren, prima bereikbaarheid via het openbaar vervoer, gezellige tavernes en restaurants, professionele kinderopvang, speciale acties en evenementen. Kortom, een droom voor shopaholics. Turnhoutsebaan 5 bus 400, tel. 03 350 14 44 en www.wijnegemshoppingcenter.be Open: ma t/m za 9-20 u., vrijdag tot 21 u.
Waterwegenroute
Fietst ip
Het 120 kilometer lange Albertkanaal verbindt Antwerpen en Luik. 6 sluizencomplexen regelen het hoogteverschil van 55 meter. In Wijnegem bedraagt het verval 5,45 meter. De grootste sluis dateert uit 1993, is 200 meter lang en 24 meter breed. Duwvaartkonvooien tot 9.000 ton passeren er moeiteloos. Op de jaagpaden langs de kanalen is het heerlijk fietsen. Aan het sluizencomplex kun je aanpikken bij de Waterwegenroute. Je fietst langs een blauwe driehoek: Albertkanaal, kanaal Schoten-Turnhout-Dessel en Antitankkanaal. Dit laatste, na de Eerste Wereldoorlog gegraven om Antwerpen te verdedigen, is vandaag een groene gordel. De Waterwegenroute (30 km) volgt het knooppuntennetwerk. Vertrek aan het sluizencomplex van Wijnegem. Begeleidende flyer bij Toerisme Voorkempen.
161
Kinderwandeling ‘Speelpad’ Het Speelpad linkt alle speelpleinen en toffe plekjes voor kinderen in Wijnegem, waaronder het sportcentrum, de bibliotheek en het Gemeentepark. Daar ontdek je bijvoorbeeld een loopbrug tussen 4 levende bomen. De speeltoestellen zijn toegankelijk voor kinderen tot 12 jaar, de speelpleinen voor iedereen. Tijdens de zomermaanden zwerft de spelmobiel - een omgebouwde werfwagen vol spelmateriaal - langs de diverse speelpleintjes. Het speelpad (11,7 km) is bewegwijzerd met pijltjes, paddenpoten op de grond en houten padden in het park. Starten kan aan het Marktplein in Wijngem. Flyer bij Toerisme Voorkempen.
Fietsen
Info
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaarten 2 en 4 - Waterwegenroute: 40 km Themaroutes - Kastelenroute: 41 km - Rasschaertroute: 57 km
Toerisme Voorkempen Kerkstraat 24, 2970 ’s-Gravenwezel (Schilde) Wegens bouwwerken is het kantoor tijdelijk op het Lodewijk De Vochtplein (achter de kerk), tel. 03 685 34 21 toerisme@voorkempen.be, www.toerismevoorkempen.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u.
Wandelen - Wandelgids Voorkempen met 3 wandelingen van 10, 11 en 11,7 km in Wijnegem
Groen in alle kleuren
Noordertuin van Antwerpen Brasschaat / Brecht / Essen / Kalmthout / Kapellen / WUustwezel
De Noordertuin van Antwerpen serveert het hele jaar door een eindeloos kleurenpalet. In de lente zie je het groen in de parken ontluiken. De rododendrons en azalea’s zorgen in mei en juni voor een zee van wit, roze en fuchsia. Op het einde van de zomer kleurt de heide purper. De herfstzon zet de bossen in vuur en vlam, een mini ‘indian summer’. En gouden toverhazelaars doen de sombere wintermaanden vergeten. Natuurliefhebbers, wandelaars en fietsers weten meteen waarheen. Meer info op www.noordertuin.be
1
1. Essen 2. Kalmthout 3. Wuustwezel
2 3
4. Brecht
4
5. Kapellen 6. Brasschaat
5 6
163
Wandelnetwerk Kempense Heide Het wandelnetwerk Kempense Heide verbindt de mooiste wandelpaden in de 6 gemeenten van de Noordertuin. Met parken, tuinen en natuurgebieden in de hoofdrol. Het gebruiksvriendelijke knooppuntensysteem garandeert wandelplezier voor iedereen.
164
noordertuin van antwerpen
Brasschaat Brasschaat vormt de poort naar de Noordertuin van Antwerpen. Een echte groene long, zo blijkt. De gemeente telt heel wat fraaie parken en waardevolle natuurgebieden. Ze is de trotse eigenaar van zomaar even 2.600 ha groen, waarvan de helft bos. Meer info op www.vrijetijd-brasschaat.be
Park van Brasschaat en Peerdsbos
p32 & 33
Op zoek naar een leuke plek voor je zondagse picknick? Trek naar het Park van Brasschaat, het eerste Vlaamse erfgoedlandschap (151 ha). Nadien kun je zalig niksen op de zonneweide, heerlijke geuren opsnuiven in de rozentuin, in een roeibootje op de vijver dobberen, kuieren door de lommerrijke dreven of een duik nemen in het zwembad. In mei en juni maken de bloeiende azalea’s en rododendrons je wandeling extra aantrekkelijk. Ook in het beschermde Peerdsbos (145 ha) staan genieten van de natuur en recreatie centraal. Eiken, beuken en dennen domineren het landschap. Het domein telt zo’n 15 kilometer wandelwegen. Schrik niet wanneer je plots oog in oog staat met een ree! Aan de populaire taverne Melkerij, de voormalige Bremdonckhoeve, begint en eindigt het Peerdsbospad. Je kunt er ook een fiets huren. Gemeentepark: vrij toegankelijk via Elshoutbaan, Miksebaan en Hemelakkers Peerdsbos: vrij toegankelijk via Bredabaan (tussen centrum Brasschaat en Merksem)
165
Tip! ELIJK
ND KINDVRIE
tip
Kapittelroute
s Fiet
Ooit was Brasschaat een arm gehucht van Ekeren en verkochten de inwoners kapittelhout aan rijke Antwerpenaren. Die schamele broodwinning leverde hen de bijnaam ‘kapittel(hout)makers’ op. Vandaag is Brasschaat een aantrekkelijke residentiële gemeente met veel groen. De Kapittelroute toont Brasschaat en buurgemeente Kapellen op hun mooist. Vooral de fraaie parken en groendomeinen charmeren. Je fietst ook langs indrukwekkende kastelen en statige villawijken. De Kapittelroute (35 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkortingen van 16,7 en 21,1 km. Vertrek aan de kerk in BrasschaatCentrum en bij de ingang van park De Mik, Kerkedreef. Begeleidende brochure bij Toerisme Brasschaat.
Kinderpret in Park De Mik
p36
Park De Mik (37 ha) herbergt een bijzondere verzameling bomen en planten. De vijver is een populaire pleisterplaats voor watervogels. De Mik is bovendien een heel kindvriendelijk park. De opvallende torenpoort met ophaalbrug vormt de apotheose van de sprookjesvertellingen van het Sprookjespad over houtsprokkelaar Domien Kapittel. Ook interessant voor de jongste bezoekers: kinderboerderij Mikerf. Er lopen onder meer schapen, geiten, varkentjes en konijnen rond. De stallen, weiden en bijenhal zijn vrij toegankelijk. Van maart tot en met oktober lopen er op zondagnamiddag allerlei activiteiten. Nadien kunnen de kinderen lekker ravotten in de speeltuin. Mikhof 25, tel. 03 663 77 16 en www.kinderboerderijmikerf.be Open: dagelijks 8-20.30 u. (in de winter tot 18 u.)
Staatsbossen De Inslag en De Uitlegger
p36 & 38
De staatsbossen De Inslag (147 ha) en De Uitlegger (89 ha) zijn via een wandelweg met elkaar verbonden. Eerst even de bizarre namen verklaren. ‘Inslaan’ of ‘ontginnen’ verwijst naar de 17de eeuw, toen de heide plaats moest ruimen voor landbouwgrond. ‘Uitleggen’ refereert naar een voormalige bewoner: de landmeter die zijn meter ‘uitlegde’. De grote afwisseling in boomsoorten en landschappen zorgt voor een aantrekkelijk wandeldecor. De Inslag: vrij toegankelijk via Kerkedreef, Fortsebaan, Bredabaan en Wipstraat De Uitlegger: vrij toegankelijk via Sionkloosterlaan
166
Brasschaat
Golempad Park De Mik kreeg er onlangs een extra troef bij. Het Golempad draait rond een kunstwerk van Koen Vanmechelen: de Golem, een houten constructie van vier meter hoog. Deze figuur uit de Jiddische legendes is een vriendelijke reus en vertrouwenspersoon, aan wie je makkelijk heel persoonlijke gedachten kwijt kunt. Op dit rolstoelvriendelijke pad (1,5 km) lijkt de hectische wereld mijlenver weg. Je mag bij de Golem een tekst, gedachte, gedicht of tekening achterlaten. Geen doodgewone wandeling dus, maar een uitnodiging om verdriet toe te laten, herstel mogelijk te maken en te dromen over toekomst, leven, hoop of passie. Even bewegend stilstaan … Toegang via Miksebaan en Kerkedreef
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km - Kapittelroute: 35 km Themaroutes - Kastelenroute: 41 km Fietsverhuur - Provinciaal Sportvormingscentrum Peerdsbos, Bredabaan 31, tel. 03 640 35 70 (mountain- en kickbikes)
- Kapittelpenning: zoetzuur gebakje met citroencrème en marsepein - Jachthoornkoekje: droog, zoet amandelboterkoekje in de vorm van een jachthoorn - Polygoonse kop: grove boerenkop met bloemkool, broccoli en bieslook - Paté della Faille: paté met verse groene kruiden en gebraden ajuin - Brasschaatse zalmmousse Delice: zalmmousse op basis van Witkap Stimulo en dragon - Brasschaat praline: praline van witte chocolade, gevuld met origine-chocolade en een laagje karamel - Witkapbieren Pater Stimulo, Dubbele Pater en Tripel Pater en Witkap Speciaal
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Heide - Groene Halte Park Vordenstein-Peerdsbos-Park van Brasschaat: 10 km - Golempad: rolstoelvriendelijk en meditatief pad van 1,5 km
Autoroute - Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Info Toerisme Brasschaat Bredabaan 407, 2930 Brasschaat tel. 03 650 03 00 toerisme@brasschaat.be, www.vrijetijd-brasschaat.be Openingsuren: tijdens schooljaar ma, di en do 9-12 en 14-16 u., wo en vr 14-16 u. en za 9-12 u.; medio juni t/m augustus: ma t/m zo 10-12 en 13.30-16 u.
167
noordertuin van antwerpen
Brecht Brecht is een typisch Kempense gemeente met een boeiend verleden en enkele opmerkelijke historische figuren. De plaatsnaam Brecht betekent niet zomaar ‘schitterend’. Dit vertaalt zich onder meer in een kerk met de allure van een kathedraal en een bijzondere kloostersite. De gemeente trakteert wandelaars en fietsers op diverse fraaie natuurgebieden en talloze rustige, landelijke wegen. Meer info op www.toerismebrecht.be
Jan van
stip der Nootroute t e i F
Jan van der Noot werd omstreeks 1539 geboren als jongste zoon van ridder Adriaan van der Noot, schout van Brecht. Als innoverend dichter brak hij als eerste met het ellenlange rederijkersvers. Hij groeide uit tot de voornaamste vroeg-renaissancistische dichter van de Nederlanden. De Jan van der Nootroute loodst je door het groene dorp van zijn jeugd. Het traject is heel gevarieerd: de oostelijke lus serveert uitgestrekte weiden en akkers, op de westelijke lus fiets je door enkele mooie bosgebieden. In het Kempisch Museum aan de Gemeenteplaats leer je meer over dichter Van der Noot en zijn illustere tijdgenoten. De Jan van der Nootroute (56 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Twee verkortingen van 30 km. Vertrek aan de Gemeenteplaats. Begeleidende brochure bij Toerisme Brecht.
Boeiend Sint-Lenaarts In de middeleeuwen vormde deel gemeente Sint-Lenaarts een populaire stopplaats voor pelgrims die op weg waren naar Santiago de Compostela. De kapel groeide uit tot de Sint-Leonarduskerk, een kerk met de allure van een kathedraal. De 16de-eeuwse renaissance glasramen zorgen voor een mooie lichtinval. Op pinkstermaandag vertrekt van hieruit de kleurrijke Sint-Leonardusprocessie door de straten, een traditie die teruggaat tot 1495. Het beeld van ‘de kleipikker’, naast de majestueuze toren van de SintLeonarduskerk, vormt een eerbetoon aan de vele arbeiders die ooit in een van de baksteenfabrieken in de regio zwoegden. Het Steenbakkerspad (9 km) vormt een prima introductie op Sint-Lenaarts en zijn geschiedenis.
168
Wandeltip
Brechtse Heide
p99
“Het scone van die natuur passeert toch alle kunst.” Wellicht had Jan van der Noot het in dit vers wel over de Brechtse Heide (ruim 1.900 ha), het grootste beschermde natuurgebied van de gemeente. Weide en akkerland, droge en natte heide, vennen en moerassen, dennenbossen en oude kleiputten wisselen elkaar af. Omdat de waterscheidingslijn - de grens tussen het Maas- en Scheldebekken - door dit gebied loopt, ontspringen er enkele riviertjes, waaronder het Klein Schijn en de Aa. Wandelaars, fietsers en ruiters zijn welkom op de bewegwijzerde paden die het natuurgebied doorkruisen. Zo is het Heksenpad (12 km) een aanrader voor wandelaars.
Antitankgracht Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog besliste het Belgische leger om de stad Antwerpen extra te beschermen tegen mogelijke tankaanvallen. Langs de bestaande fortengordel werd tussen Berendrecht en Oelegem een antitankgracht gegraven. Na de oorlog werd het kanaal niet gebruikt en startte er een spontane plantengroei. De voormalige verdedigingslinie is vandaag een beschermd natuurgebied, waar je heerlijke wandelingen en fietstochten maakt. Twee tips om dit bijzondere domein te verkennen: de bewegwijzerde wandeling Antitankgracht en de Groene-Halte wandelroute Antitankgracht, die vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer. De wandeling Antitankgracht (9 km) vertrekt aan Sluis 5, Vaartlaan in Sint-Job-in-‘t-Goor. Brochure ‘Wandelen in Brecht’ bij Toerisme Brecht. De Groene Haltewandelroute Antitankgracht (13 km) vertrekt aan bushalte Kristus Koning in Sint-Job-in-’t Goor. Begeleidende brochure bij Toerisme Brecht.
169
Brecht
Bij de trappistinnen van Brecht
p99
Centraal in de Brechtse Heide ligt de neoromaanse abdij Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth. Sinds enkele decennia vervaardigen de zusters trappisÂtinnen er op ambachtelijke wijze zeepproducten. In de kleine abdijwinkel kun je die natuurlijke zepen, badschuim en vloerzeep met de toepasselijke naam Trapp kopen. Een bezoek aan de onthaalruimte is prima te combineren met een wandeling langs het Trappistinnenpad (17 km), dat de mooiste hoekjes van de Brechtse Heide verbindt. Abdijlaan 9, tel. 03 313 92 50 en www.abdijnazareth.be Openingsuren abdijwinkel: 10-12 u. en 14.30-17 u.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km - Rik Van Looyroute: 84 km Themaroutes - Jan van der Nootroute: 56 km - Kleidabbersroute: 52 km - Trappistenroute: 44 km - Monumentenroute en Kapellekensroute (niet bewegwijzerd) Fietsverhuur - Loeyakkershof, Vaartdijk 11A, tel. 03 313 08 84
- Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Wandelen - Wandelgids Brecht met 8 wandelingen van 5 tot 17 km - Toeristische topografische kaart met wandel- en fietsroutes - Groene Halte Antitankgracht: 15 km, verkortingen van 5 en 8 km - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelnetwerk Kempense Heide
Streeklekkers - Kleipikker: boterspeculoos in de vorm van een figuurtje dat met een lange schop klei steekt - Natuurzeep: te koop bij de trappistinnen - Ne Kleipikker: streekbier van hoge gisting - Kleipikkerspraline: praline met pralinĂŠvulling
Info Toerisme Brecht Gemeenteplaats 1, 2960 Brecht tel. 03 660 28 30 info@toerismebrecht.be, www.toerismebrecht.be Openingsuren: 1/4 - 30/9: ma-vr 9-12 u. (ma ook 18-20 u., wo en vr ook 13-16 u.); za 10-12 u. en zo 10-14 u. 1/10 - 31/3: idem maar gesloten op vrijdagnamiddag en zondag
170
noordertuin van antwerpen
essen In het uiterste noordwesten van de Kempen - Nederland is altijd vlakbij vind je een oase van rust en groen: Essen. Ideaal om te voet, met de fiets of per huifkar te verkennen. Je herbeleeft er het Kempense dorpsleven van toen of maakt een spannende wandeling met de hele familie. Meer info op www.vvvessen.be
Karrenmuseum en Kiekenhoeve
p22
Alsof je plots in het jaar 1900 terechtkomt. Het Karren museum presenteert een indrukwekkende collectie. Van de wieg tot de lijkwagen, van het bescheiden karretje van de keuterboer tot de protserige landauer van de kasteelheer ‌ Je leert er wat een scharensliep of ketellapper precies deed. Hoe de boerin voor het hele gezin kleding maakte. Of hoe je een boomstam in een wiel verandert. In augustus is er op zondag volop animatie, met als hoogtepunt de Ambachtendag (laatste zondag van augustus). Na je bezoek aan het museum kun je de Kiekenhoeve binnenstappen. In de 18de eeuw was dit een abdijhoeve van Tongerlo, vandaag een populaire taverne. Karrenmuseum, Moerkantsebaan 48, tel. 03 667 73 90 en www.karrenmuseum.be. Karren- en ambachtenmuseum open: 1/4 - 30/9: zon- en feestdagen 13.30-17 u. Wandelmuseum: ma t/m za 10-16.30 u. Kiekenhoeve, Moerkantsebaan 54, tel. 03 667 35 64 Open: elke dag 10-22 u. (ma vanaf 12 u.); 1/10 - 31/3 vanaf 11u. (gesloten op maandag)
Kermit-de-stickertocht Kermit de kikker speelt de hoofdrol in een originele familiewandeling. Hij springt graag rond in Wildert en neemt af en toe een frisse duik in het mooie beekje ‘De Vondert’.
Tip! K
NDELIJ KINDVRIE
Lid worden van de Kermit de sticker bende: dat is de uitdaging van deze tocht. Daarvoor moet je een code kraken. Dat lukt alleen als je op 11 plaatsen met succes een opdracht uitvoert. Als beloning ontvang je een lidkaart van de echte Kermitclub. De wandeling in Wildert is ongeveer 5 kilometer lang. Deelnemingsformulieren bij VVV-kantoor De Tasberg.
Horendonkse Bossen en Wildertse Duintjes p53 & 59 De Horendonkse Bossen zijn een natuurgebied van 120 ha. Aan taverne De Bosrust (grote speeltuin met trampolines, agrigolf, maïsdoolhof en minigolf) starten twee aantrekkelijke boswandelingen. Tot eind oktober zorgt een maïsdoolhof voor anderhalf uur speurplezier. Een tip voor een leuk uitje met de hele familie: een huifkartocht langs de historische smokkelpaadjes. Nog meer fraaie taferelen in het heuvelachtige natuurgebied Wildertse Duintjes (100 ha). De padden en salamanders in de kikkerpoel kwaken er vrolijk op los. Tijdens het Bosleerpad of in het vernieuwde Bosmuseum Wildert vind je het antwoord op vragen als “Welke bomen tref je aan in het Kempense bos?” of “Hoe belangrijk is het bos?”. Neem bij mooi weer zeker je picknickmand mee! De Bosrust, Kleine Horendonk 10, tel. 03 677 01 24 en www.debosrust.be. Reservatie huifkartocht bij B&B Moerkantheide, tel. 03 667 32 53 en www.moerkantheide.tk Bosmuseum, Wildertse Duintjes 18, Wildert, tel. 03 667 32 70 of 0479 67 94 70 en www.vvvessen.be/musea Open: 1/4 - 30/9: zo van 14 tot 17 u.
Bakkersmolen met Bakkerij- en Stoommuseum p58 De jongste windmolen van Vlaanderen (1981) staat in Wildert. Achter de Bakkersmolen herbergt het Stoommuseum enkele imposante stoommachines. Het Bakkerijmuseum vertelt het verhaal ‘van graankorrel tot brood’. Op zondag komt de site helemaal tot leven. De molenwieken draaien en de stoommachines ronken. Uit de bakoven komt de onweerstaanbare geur van vers brood. Je maakt een ritje met de stoomcarrousel of tuft in een stoomtreintje rond het terrein. En in de Molenhoeve kun je uitgebreid proeven van al het ambachtelijke lekkers. Sint-Jansstraat 238, Wildert, tel. 03 677 22 67 en www.bakkersmolen.be Museum open: 15/4 - 15/10 dagelijks 10-18 u., gesloten op ma. Winterperiode: za en zo 10-18 u.
172
essen
Wandelpret voor iedereen Het landschap in Essen telt heel wat pareltjes: moerassen, bossen, heide en graslanden. Een wandeling vormt de geknipte manier om die bijzondere natuur te verkennen. Essen biedt stappers een waaier van mogelijkheden. Voor recreatieve wandelaars is er het wandelnetwerk Kempense Heide, goed voor talloze fraaie trajecten. Voor rugzaktoeristen werkt VVV Essen vernieuwende arrangementen - van een halve dag tot vier dagen uit. Met veel aandacht voor natuur en ecologie. Gedetailleerde info en kaartmateriaal bij VVV-kantoor De Tasberg
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km - In De Tasberg stippel je via de touch&go- computer een route op maat uit. (nieuw in 2012: touch&go fietsroutes op kindermaat) Themaroutes - Heideroute: 57 km Mountainbike - Mountainbikeroute: 11 km Fietsverhuur - Hotel-vakantiehoeve Moerkantheide, Moerkantsebaan 139, tel. 03 667 32 53
- Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Wandelen
Info
- GR5 routepad - Diverse wandelroutes in en om Essen via touch&go - Wandelnetwerk Kempense Heide - Wandelkaart ‘Essen bepaald’ - Kindvriendelijk wandelpad Kleine Mensenpad (2,7 km) - Gps Schattenjacht - Smokkelqueeste - Kermit-de-stickertocht - Rolstoelwandeling (3 km) - Tibor de Tovenaarstocht
VVV Toerisme Essen vzw Moerkantsebaan 50, 2910 Essen tel. 03 677 19 91 info@vvvessen.be, www.vvvessen.be Openingsuren: april t/m september: dagelijks 9.30-16.30 u. oktober t/m maart: ma t/m za 10-16 u. gesloten op 1/1, 1 en 11/11, 25 en 26/12
Streeklekkers - Molenhoevebrood, molenkoeken, molenbier, ambachtelijke peperkoek en speculaas: verkrijgbaar in de Bakkersmolen - Honing: verkrijgbaar bij Heemkundige Kring en VVV - Essense zoentjes: koekjes met verrassende vulling - Chocolade grenspaaltjes - Uilse tetjes: negerzoenen - Pompbier: te koop bij de plaatselijke drankhandelaars - Pompoenjenever en -likeur - Pralines met Pompoenlikeur
173
NOORDERTUIN VAN ANTWERPEN
KALMTHOUT Een bezoek aan Kalmthout is gewoon ondenkbaar zonder een wandeling of fietstocht door de purperen heide. Het wereldberoemde Arboretum Kalmthout vormt een tweede verplichte halte voor natuurliefhebbers. En striptekenaars in spe krijgen les van Suske en Wiske in het Kindermuseum. Meer info op www.kalmthout.be/toerisme
Grenspark De ZoomKalmthoutse Heide
p80
Superlatieven te kort om het natuurreservaat de Kalmthoutse Heide (1.000 ha) - deel van het grensoverschrijdende grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide (6.000 ha) - te omschrijven. De afwisseling van heide, vennen, duinen en bossen zorgt voor een fantastisch landschap. Je treft er heel wat kleine en zeldzame planten en dieren aan. In augustus en september, wanneer de struikheide purper kleurt, oogt alles extra mooi. Door het grenspark lopen 13 bewegwijzerde wandelpaden. Stap vooraf even natuureducatiecentrum De Vroente binnen (zie verder). Rolstoelgebruikers kunnen bij de Dienst Toerisme Kalmthout een ‘wombat’, een speciale rolstoel voor een zandige ondergrond, reserveren. Het Grenspark is makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer (treinstation Heide op de lijn Antwerpen-Roosendaal); hoofdparking/startplaats: Putsesteenweg 129-131 in Kalmthout Surf naar www.grensparkzk.be
174
Arboretum Kalmthout
p25 & 72
De slogan van het Arboretum van Kalmthout ‘Een Droom van een Tuin’ is niks overdreven. De talloze variëteiten rozen, azalea’s, rododendrons, magnolia’s, kerselaars en Japanse esdoorns maken deze tuin (12 ha) wereldberoemd. Bovendien heeft elk seizoen een aparte charme. Dankzij de unieke collectie toverhazelaars baadt de tuin in januari en februari in een schitterende, gouden gloed. Nog in het Arboretum: vlindertuin, plantencentrum, shop met leuke ‘groene’ cadeaus, rondleidingen, workshops en evenementen. In april en mei lopen er boeiende activiteiten in het kader van ‘450 jaar tulp’. Heuvel 2, tel. 03 666 67 41 en www.arboretumkalmthout.be. Open: 15/3 - 15/11 en tijdens de Hamamelisfeesten (half jan - half feb) 10-17 u.
Fietstip Heideroute De Heideroute is een bijzondere fietslus: het was de allereerste (1975) bewegwijzerde fietsroute in de provincie Antwerpen. Dat dit traject de Kalmthoutse Heide doorkruist, zal je niet verbazen. In natuureducatiecentrum De Vroente leer je alles over deze unieke brok natuur. Verder passeer je onder meer het wereld befaamde Arboretum Kalmthout, landgoed De Markgraaf en het charmante station van Heide. Eind augustus en begin september wordt de Heideroute een lust voor het oog: dan kleurt het heidelandschap dieppaars. De Heideroute (57 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Vertrek bij de Dienst Toerisme Kalmthout, Putsesteenweg 131. Begeleidende brochure bij Dienst Toerisme Kalmthout.
Natuureducatiecentrum De Vroente p81 & 25 Leren over de natuur saai? Niet in Kalmthout. In natuureducatiecentrum De Vroente draait alles rond kijken, luisteren en doen. Je steekt er heel wat op over het ontstaan van de heide en de planten en dieren die er zich thuis voelen. De originele activiteiten van De Vroente boeien jong en oud. Zo zijn er toffe gezinswandelingen ‘Ruud Rups’ en ‘Schattenjagers’, met opdrachten die je heel wat leren over de natuur. Heel bijzonder zijn de dierenkoffers met spelletjes, puzzels, boekjes en foto’s die je kan lenen. Extra tip: naast De Vroente ligt het Bijen teeltmuseum Kalmthout, dat het intrigerende verhaal van de bijenwereld illustreert. De Vroente, Putsesteenweg 129, tel. 03 620 18 30 www.devroente.be en www.bijenteeltmuseum.be
175
kalmthout
Provinciaal Suske en Wiske-Kindermuseum
p72
De bekendste inwoners van Kalmthout? Suske en Wiske natuurlijk. Je ontmoet hen in de voormalige woning van Willy Vandersteen. Het vernieuwde doemuseum opent op 3 maart zijn deuren. Op de eerste verdieping tekent het team van Luc Morjaeu nieuwe avonturen. In het doemuseum leren kinderen tussen 8 en 12 jaar een strip tekenen. Tijdens de Familiedagen is iedereen welkom. Wie weet belandt jouw allereerste strip wel in de galerij van het museum. Fans van Sus en Wis noteren alvast de datum van de NDELIJK volgende Stripdag in Kalmthout: zondag 17 juni. KINDVRIE
Tip!
Beauvoislaan 98, tel. 03 666 64 85 en www.provant.be/suske&wiske Familiedagen op 10 maart, 5 april, 12 mei, 5 en 7 juli en 25, 28 en 29 augustus
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km Themaroutes - Heideroute: 57 km - Grensparkroute: 32 km Fietsverhuur - Aerts Action Bike, Kapellensteenweg 394, tel. 03 666 97 01
- Geturfd Heidekonijn: streekgerecht met filet van konijn, spek, paddenstoelen, heidehoning, appelen, peperkoek en turfbier - Turfbier en Turfijs: streekbier en ijsje met peperkoek en kruiden - Kalmthouts Heidebieke: honinglikeur - Kalmthoutse Heidebrand: jenever - Honing en honingproducten - Wycam’s borstbollen: traditionele ‘borstbollen’ of hoestbonbons - Kalmthoutse konijnenkeutels: chocolade - Kalmthoutse Heidebloesemthee
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Heide - Themalussen langs het netwerk: Suske en Wiskewandelpad (9 km) en Stappen tussen Staties (7 km) - Iedereen Mee: 3 mooie, toegankelijke routes voor mensen met een beperkte mobiliteit en kinderwagens - Wandelkaart Grenspark met 13 wandelingen
Autoroute - Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Info Dienst Toerisme Kalmthout Putsesteenweg 131, 2920 Kalmthout tel. en fax 03 666 61 01 toerisme@kalmthout.be, www.kalmthout.be/toerisme Openingsuren: di t/m za 10-12.30 en 13.30-17 u.
176
noordertuin van antwerpen
kapellen Maar liefst drievierde van het grondgebied van Kapellen kleurt groen. In de bossen en natuur gebieden is het aangenaam fietsen en wandelen. Villaparken, exclusieve landhuizen en kastelen onderstrepen het residentiële karakter van Kapellen. Meer info op www.kapellen.be
Wandeltip Wandeltip Bauwinpad Het Bauwinpad ontleent zijn naam aan de voormalige Bauwinkazerne in Hoogboom. Commandant Bauwin was een held uit de Eerste Wereldoorlog. De kazerne werd gebruikt tussen 1920 en 1993. Een deel van de gebouwen fungeert vandaag als asielcentrum. Andere blikvangers op het Bauwinpad vormen de Sint-Jozefkerk en het historische kerkhof van Hoogboom - met onder meer een witmarmeren grafmonument voor de familie Bunge en een kunstwerk van beeldhouwer Rik Wouters in de vorm van een mijmerende vrouw - en het atelier met beeldentuin van Rudi Devoght, bekend om zijn metaalsculpturen met recyclagemateriaal. Op de Holleweg geniet je van mooie vergezichten. Het bewegwijzerde Bauwinpad (5,5 km) vertrekt aan de kerk van Hoogboom. Bijbehorende brochure verkrijgbaar bij Toerisme Kapellen.
Sint-Jacobuspad Het Sint-Jacobuspad verbindt enkele blikvangers in Kapellen, waaronder het gemeentepark Beaulieu, het beschermde natuurgebied Het Rood en de mooie tuin van De Oude Pastorij. De rozentuin van het gemeentepark biedt in de late lente en de zomer een ware kleurenpracht. Nieuw in de rozentuin is de ‘stilteplek’, met het beeld van Peter Kempenaers. Het beeld staat voor hoop, troost en kwetsbaarheid en is een initiatief van ex-kankerpatiënten. Stilte vormde voor elk van hen een belangrijke steun tijdens de vele moeilijke momenten. De speeltuin in het park werd onlangs volledig vernieuwd. Het bewegwijzerde Sint-Jacobuspad (6,7 km) vertrekt aan de Sint-Jacobuskerk in het centrum van Kapellen. Bijbehorende brochure verkrijgbaar bij Toerisme Kapellen.
177
Erfgoedcentrum Hoeve Van Paesschen p92 In het voorjaar van 2012 presenteert Kapellen een gloednieuw erfgoedcentrum in de gerenoveerde Hoeve Van Paesschen. De Smoldersklok, een indrukwekkende astronomische klok van de hand van Willem Smolders, krijgt er een prominente plaats. Het duurde maar liefst 8 jaar om de ruim 30.000 deeltjes van de klok in elkaar te puzzelen. Ook de heemkundige kring Hoghescote heeft er voortaan zijn vaste stek. In de semi-publieke ruimte vinden o.a. tentoonstellingen, recepties en workshops rond erfgoed plaats. Essenhoutstraat 59 Openingsuren en activiteitenkalender op www.kapellen.be
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km - Kapittelroute: 35 km Fietsverhuur - Wildiers, Dorpsstraat 58, tel. 03 664 38 41 - Ligfietsen Tim Biesemans, Starrenhoflaan 26/4, tel. 03 605 59 10
- Jan Hagel: speculaas - Louwke Poep: lokaal bier
Wandelen - Brochure 8 wandelingen van 5,5 tot 11,5 km (apart of gebundeld) - Wandelnetwerk Kempense Heide
Info Toerisme Kapellen Antwerpsesteenweg 130, 2950 Kapellen tel. 03 660 66 84 toerisme@kapellen.be, www.kapellen.be Openingsuren: ma 9-16 en 18-19.45 u., di-wo-do 9-16 u., vr 9-12 u.
178
noordertuin van antwerpen
wuustwezel Wuustwezel is een echte plattelandsgemeente. In de mooi gerestaureerde hoeven logeerden soms illustere gasten. De weidse landschappen vormen een heerlijk decor om in te fietsen en te wandelen. Miljoenen dahlia’s maken het bloemencorso van Loenhout tot een lust voor het oog. Meer info op www.wuustwezel.be
Volkskundemuseum Marum en Domein Jan Augustijns p87 & 03 franciscanessen De vader van Jan Augustijns vervaardigde karren en wagens. Jan breidde de privĂŠcollectie verder uit, liet de wagenmakerij opknappen en maakte er een klein maar charmant museum van. In een loods staan de meest uiteenlopende rijtuigen: van een ijscokar of oud brandweerwagentje tot imposante koetsen en woonwagens. Het museum bezit ook talloze voorwerpen die onmisbaar waren op de boerderij of bij het uitoefenen van ambachten. Een oud cafeetje maakt het plaatje compleet. Aarzel niet om Jan een vraag te stellen: hij kan honderduit vertellen over zijn verzameling.
Met behulp van wandelnetwerk Kempense Heide verken je fraaie natuurgebieden. Het Marum is een voormalig militair domein. Hier geniet je van de rust terwijl je langs vennen, heidevegetaties, grove den en loofbomen stapt. Je passeert er walletjes van heiblokken. Het domein van de franciscanessen in Gooreind (40 ha) biedt de wandelaar een enorme variatie aan bomen en struiken, vaak meegebracht door de missiezusters uit verre landen. Bezoek ook zeker de twee begraafplaatsen van de zusters. Vele nonnen haalden de gezegende leeftijd van 100 jaar.
Kalmthoutsesteenweg 193, tel. 03 669 72 35 Open: elke zondag in juli en augustus 14-17 u. en op afspraak
Marum (40-41-42-65-64-59) en het domein van de franciscanessen (43-90) zijn te verkennen via het wandelnetwerk Kempense Heide. Kaart verkrijgbaar bij Toerisme Wuustwezel.
179
Bloemencorso Loenhout
Fietst ip Weilandroute In Wuustwezel proef je volop van het Kempense plattelandsleven. De Weilandroute vormt daarvan een prima illustratie. Loop vooraf even binnen in de Poort naar het Platteland, het nieuwe bezoekerscentrum van de toeristische dienst. Vanuit het gebouw stap je meteen de open natuur in. Een perfecte samenvatting van wat de gemeente te bieden heeft. Het landschap van de Weilandroute is er een van uitgestrekte akkers en weilanden, historische hoeven, grazende koeien en grote groenteserres. De vele bossen en de opvallende rust vormen een mooi extraatje op dit traject. De Weilandroute doorkruist Wuustwezel en Loenhout.
Deelgemeente Loenhout is een echt tuinbouwdorp, met het bloemencorso op de tweede zondag van september als traditionele hoogtepunt. In de grootste bloemenstoet van het land staat het kind centraal. De kleurrijke bloemenzee zorgt voor een schitterend schouwspel. De tientallen wagens zijn versierd met zo’n 2.500.000 dahlia’s. Meer info op www.bloemencorsoloenhout.be
De Weilandroute (51,6 km) volgt het knooppuntennetwerk. Verkortingen van 30,4 en 26,8 km. Vertrek aan de Gasthuishoeve, Dorpsstraat 36. Begeleidende flyer bij Toerisme Wuustwezel.
Fietsen
Autoroute
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaart 2 - Ontdek de Noordertuin van Antwerpen: 70 km - Weilandroute: 51 km Themaroutes - Heideroute: 57 km - Kleidabbersroute: 52 km Fietsverhuur - Saman, Bredabaan 536, tel. 03 663 27 74
- Voor- en Noorderkempenroute: 100 km
Wandelen
Info
- Wandelnetwerk Kempense Heide - Wandelgids Wuustwezel met 7 wandelingen van 6 tot 13 km - Een deel van de Erfgoedroute kan ook gewandeld worden
Toerisme Wuustwezel De Gasthuishoeve, Dorpsstraat 36, 2990 Wuustwezel tel. 03 690 46 40 en 43, toerisme@wuustwezel.be, www.wuustwezel.be. Openingsuren: weekdagen 8.30-12 u., 13-17 u. en 18-20 u. (niet op wo en vr) en za 9-12 u.
Streeklekkers - Wuustwezelse vinken: drie blinde vinken (fijn varkens gehakt omhuld met stukje varkensvlees) - Wezels witteke: jonge graanjenever van 36° - Sterke Peer bier: blond of bruin bier - Poortje: boterkoekje met amandelen en pistache en een poort in chocolade
Proeven van de vrijheid
Grensland Hoogstraten Hoogstraten / Baarle-Hertog / Merksplas / Rijkevorsel
Hoogstraten charmeert: van de indrukwekkende Sint-Katharinakerk over het idyllische begijnhof tot de uitnodigende terrasjes op de Vrijheid. Dit is een land van grenzen. Zeker in het intrigerende enclavedorp Baarle-Hertog-Nassau. Nergens ter wereld zijn twee landen inniger met elkaar verstrengeld. Ooit een smokkelparadijs, vandaag een aantrekkelijk decor voor fiets-, wandel- en ruitertochten. Ontdek het zelf in de kolonies van Wortel en Merksplas of het landelijke Rijkevorsel. Meer info op www.toerismegrensland.be 1 2
1. Baarle-Hertog 2. Hoogstraten 3
3. Merksplas 4. Rijkevorsel
4
181
Griezelig Grensland In de donkere maanden oktober en november brengt Grensland de vroegere vertelavonden terug tot leven. In elk van de 4 gemeenten kun je die maanden genieten van ludieke vertellingen van lokale volksverhalen. Steeds op een bijzondere locatie ĂŠn vergezeld van een hapje en een drankje.
182
GRENSLAND HOOGSTRATEN
hoogstraten Het noordelijkste stadje van België heeft zich ontwikkeld langsheen de statige Vrijheid. De naam van de met lindebomen omzoomde straat verwijst naar het statuut van ‘vrijheid’, dat deze marktplaats in de middeleeuwen verwierf. Vandaag tref je in het levendige centrum van Hoogstraten een gevarieerd aanbod van winkels en horecazaken. De landelijke deelgemeenten Minderhout, Wortel, Meer, Meerle en Meersel-Dreef tellen talloze stemmige plekjes, die je het best verkent via een reeks schitterende wandel- en fietsroutes. Meer info op www.hoogstraten.be
Sint-Katharinakerk De monumentale Sint-Katharinakerk (1525-1546) domineert het straatbeeld in Hoogstraten. Ze draagt de handtekening van architect Rombout II Keldermans en wordt bekroond door een 105 meter hoge torenspits met beiaard. In tegenstelling tot de meeste gotische kerken is die van Hoogstraten nagenoeg geheel opgetrokken uit baksteen. Die was lokaal aanwezig, terwijl zandsteen van ver moest worden aangevoerd. Ook het interieur van de kerk - met schitterende glas-in-loodramen, Brusselse wandtapijten en renaissance praalgraven - is een bezoek waard. Het pronkstuk vormt het gotische koorgestoelte, meesterlijk versierd met 172 verschillende voorstellingen. Heel bijzonder zijn de ‘zitterkens’: 16de-eeuws houtsnijwerk met moraliserende volkse taferelen, waarvan sommigen beweren dat ze Pieter Breughel de Oude zouden hebben geïnspireerd. Vind jij de ‘pilaarbijter’? Open: april en oktober: di t/m zo 13-16 uur; mei t/m september: di t/m za 13-17 uur en zo 13-16 uur
183
Langs de Vrijheid De Vrijheid ademt geschiedenis. Het Deken Lauweryspad (brochure bij Toerisme Hoogstraten) voert je langs de belangrijkste historische gebouwen. Aan de oneven zijde bemerk je het Stadhuis (nr. 149), de Gulden Coppe (nr. 173), het Knechtjeshuis (nr. 183) en het Gulden Vlies (nr. 185). Hun oorsprong gaat meestal terug tot de 16de eeuw. Aan de overzijde valt het Klein Seminarie (nr. 234) op. Omdat er vroeger priesters werden opgeleid, stond dit stoere gebouw lange tijd bekend als het ‘pastoorkesfabriekske’. Ook heel wat BV’s studeerden er, onder wie Vlaams politicus Bert Anciaux en voetbalinternational Gert Verheyen. Vlakbij zie je de sierlijke gevel van het huis Artis Amore (nr. 230). De vroegere rijkswachtkazerne (nr. 208), ooit een meisjesweeshuis, werd onlangs volledig gerestaureerd en biedt ruimte aan winkels en exclusieve woonhuizen. De geschiedenis van het Torenijzer (nr. 148) gaat terug tot 1670, toen een Engelse koopman een klooster van de Engelse karmelietessen hielp oprichten. Ook opmerkelijk zijn het voormalige Brouwershuis Brosens (nr. 110-112), de Balsemboom (nr. 58) en de pastorie van het begijnhof (nr. 99).
Fietst ip Aardbeienroute Met een jaarlijkse productie van ruim 20.000 ton mag Hoogstraten zich het centrum van de aardbeienteelt noemen. De ‘Hoogstraatse koninginnen’ gelden als de mooiste en lekkerste van het land. Hun reputatie reikt tot ver over de grenzen. De Aardbeienroute illustreert hoe belangrijk de land- en tuinbouw in deze regio zijn. De fietslus combineert de opmerkelijke monumenten van Hoogstraten met mooie natuurgebieden en idyllische hoekjes. Vooral het traject langs de rivier de Mark is prachtig. Na je trip is het tijd voor een overheerlijk aardbeiendessert … De Aardbeienroute (51 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 28 en 34 km. Vertrek bij het stadshuis op de Vrijheid. Begeleidende brochure bij Toerisme Hoogstraten.
Begijnhof De geschiedenis van het Hoogstraatse begijnhof gaat vermoedelijk terug tot de 14de eeuw. Lange tijd leefde er slechts een kleine gemeenschap, maar dat veranderde in het begin van de 17de eeuw, toen er 160 begijnen woonden. Daarna gaat het stilaan bergaf en in 1972 verlaat de laatste begijn het hof. 25 jaar later dokteren burgers van Hoogstraten een unieke restauratieformule uit. Ze zorgen er voor dat het geheel met hulp van de overheid een nieuwe rol krijgt als habitat voor de lokale gemeenschap. Sinds 1998 prijkt het, samen met 12 andere Vlaamse begijnhoven, op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed. De bakstenen kerk (1680-1687) in barokstijl dateert uit de bloeiperiode van de Hoogstraatse begijnenbeweging. In het rijke interieur vallen vooral het houten hoogaltaar en de merkwaardige communiebank met beelden van de Heilige Jozef, Begga en Catharina op. De enige begijn die je hier vandaag treft, vind je links bij de ingang: een fijn gestileerd beeldhouwwerkje van Jef Martens.
184
HOOGSTRATEN
Bezoekerscentrum De Klapekster Bezoekerscentrum De Klapekster huist in de vroegere landloperboerderij, in het hart van Wortel-Kolonie. In het Jan Spannenburgmuseum - een eerbetoon aan een van de pioniers van de natuurbescherming in de Noorderkempen - leer je meer over de fascinerende geschiedenis van het domein en de talrijke natuurgebieden in de grensregio. Er lopen geregeld interessante thematentoonstellingen. De Klapekster vormt een ideale uitvalbasis voor je wandel- of fietstocht in het domein. Je vindt er folders over de bewegwijzerde wandelingen (3 of 11 km) en je kunt er na je trip genieten van een drankje. De educatieve pakketten ogen erg origineel: van een gezinszoektocht naar de woningen van vogels, zoogdieren en amfibieĂŤn tot een trektocht, gewapend met een pungel vol materiaal om de natuur te onderzoeken. Kolonie 41 in Wortel, tel. 03 383 02 08 en www.natuurpunt.be Open: do t/m za 13-17 u. en zo 13-18 u.
Kolonie van Wortel
p10, 11 & 12
In 1822 koopt een Nederlandse generaal meer dan 532 ha land in Wortel. Hij ontgint de gronden, sticht de vrije Kolonie Wortel en plaatst er een groot aantal arme gezinnen in kleine boerderijen. Het project kent geen succes en wordt na de Belgische onafhankelijkheid afgevoerd. Wortel-Kolonie wordt dan een thuishaven voor landlopers en daklozen. Na de afschaffing van de wet op de landloperij in 1993 worden de centrale gebouwen ingericht als gevangenis. De overige gebouwen en gronden krijgen een nieuwe bestemming. Het domein, een uniek compartimentenlandschap met bossen, weilanden en monumentale dreven, is sinds 1999 als landschap beschermd. Je kunt er heerlijk wandelen. Volg bij voorkeur de bordjes van het Juul Noeyens-, Pampa- of Bootjesvenpad of stippel je eigen route uit met behulp van het nieuwe wandelnetwerk.
Stedelijk museum In het vroegere Conventshuis (nr 9-11) van het begijnhof huist het Stedelijk Museum. Het presenteert het erfgoed van Hoogstraten, met permanente aandacht voor het begijnhof, de prehistorie en kunst in Hoogstraten. In de opstelling rond de prehistorie is er veel aandacht voor de Meirberg, een belangrijke archeologische site voor de steentijd. Ook de bronstijd en de ijzertijd komen uitgebreid aan bod. Alfred Ost, Jan Huet en andere kunstenaars uit de regio staan centraal in de permanente opstelling rond kunst in Hoogstraten. Verder lopen er elk jaar vier tijdelijke tentoonstellingen rond diverse onderwerpen. De toegang is gratis. Open: wo t/m zo: 14-17 u. of na afspraak. Gesloten van half december tot half januari
Wandelt ip
Digitale stadswandeling
Wandelnetwerk Kempense Kolonie
De digitale wandeling toont je Hoogstraten op een wel heel speciale manier. Met behulp van een ‘rambler’ wandel je langs de meest markante plaatsen en bezienswaardigheden. Op die plekken starten automatisch tekst-, beeld- of geluidsfragmenten. De historische feiten, verhalen en anekdotes tekenen een actueel en tegelijkertijd verrassend beeld van de stad. Kortom, een interactieve wandeling die je bovendien op je eigen tempo maakt. Je zingt mee met de Spilzakken, je luistert naar authentieke oorlogsfragmenten en je bekijkt de binnenkant van het Gelmelslot. Een unieke ervaring.
Sinds 2011 hebben Hoogstraten en Merksplas een wandelnetwerk, naar analogie met het gekende fietsknooppuntennetwerk. Een fraai decor met zitbanken en infoborden, zorgvuldig geselecteerde trajecten en een handig en gebruiksvriendelijk knooppuntensysteem zorgen ervoor dat je de kolonies van Wortel en Merksplas op een aangename manier kunt ontdekken.
Je kunt een toestel voor de digitale wandeling huren bij Toerisme Hoogstraten
Het nieuwe langeafstandspad verbindt de domeinen van beide kolonies. Door van knooppunt naar knooppunt te wandelen kun je je route volledig zelf bepalen zonder te verdwalen. In de loop van 2012 krijgt de eerste fase van dit wandelnetwerk een uitbreiding en zal het grootste deel van Hoogstraten deel uitmaken van een prachtig wandelnetwerk, dat garant staat voor eindeloos wandelplezier.
186
HOOGSTRATEN
Stadje voor fijnproevers Hoogstraten verwent lekkerbekken. De ‘koninginnen van Hoogstraten’ zijn bijna het hele jaar - van begin maart tot eind januari - verkrijgbaar. De kiwibes, een nieuwe, trendy bes, is niet enkel ‘puur natuur’ superlekker, maar de zachte kiwibesstroop is overheerlijk gecombineerd met de fantastische geitenkaas van de Caprahoeve. Nog zoeter zijn de Hoogstraatse Begijntjes, exclusieve pralines die in het Chocoladehuis met de hand worden gemaakt, en de ‘Erbizzemkes’, knapperige koekjes in de vorm van een aardbei met een hartje van aardbeienconfituur. Dat Hoogstraten de slogan ‘een stadje met smaak’ meer dan waard is, bewijst het uitgebreide aanbod aan streekbieren. De Scheldebrouwerij in Meer brouwt enkele verrassend lekkere bieren die je zelf kunt testen in verschillende Hoogstraatse horecazaken. Laat je verleiden door een Dulle Griet, een Zeezuiper of een Lamme Goedzak. Proef ook eens van de Wortelse Tongklever, een ambachtelijke sleedoornjenever. Meer details over het lokale lekkers op www.hoogstraten.be
Land van aardbeien
Lekker
De regio Hoogstraten is Vlaanderens belangrijkste centrum voor de teelt van aardbeien, met een jaarlijkse afzet van 20 miljoen kilo. Door de intense samenwerking tussen het Proefcentrum Hoogstraten, de Tuinbouwschool en de Veiling Hoogstraten kreeg deze teelt lokaal een heel intensief en gespecialiseerd karakter. Dit resulteert in een niet te evenaren kwaliteit. De Hoogstraatse aardbei wordt geëxporteerd naar heel Europa. Naar jaarlijkse gewoonte overhandigt het hertogelijke genootschap ‘de Ghesellen van de Aardbei’ het eerste bakje aan de koning en de gouverneur van de Provincie Antwerpen. De Aardbeienroute (zie fietstip) leert je meer over de culinaire trots van Hoogstraten
tip
KIND
VRIE
Recreatiedomein De Mosten
p13
Tip!
NDE
LIJK
Recreatiedomein De Mosten kun je het best omschrijven als een oase van rust gecombineerd met een heerlijk paradijs voor kinderen, waar ‘genieten’ het codewoord is. Wie zich enkel aan een zwemvijver verwacht, zal aangenaam verrast zijn door het gevarieerde aanbod. In de omliggende, uitgestrekte bossen vind je een uitgebreid netwerk van wandel-, fiets- en ruiterroutes. Naast de visvijver en de watersportvijver zijn er buitensportmogelijkheden voor een actieve teambuilding. De kleinsten kunnen eindeloos ravotten in de speeltuin. Bovendien kun je jezelf, na een partijtje minigolf of pit-pat, culinair laten verwennen. Kortom, De Mosten staat garant voor avontuur, ontspanning én blije gezichten… Hoogeind 74b in Meer, tel. 03 315 89 39, www.hoogstraten.be. Open: april t/m 20 juni: weekend, feestdag, brugdag en woensdag 10-20 u., 21 juni t/m 31 augustus: alle dagen 10-20 u., 1 t/m 15 september: weekend en woensdag 10-20 u.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk Provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 2 - Ontdek het Grensland: 69 km Themaroutes - Aardbeienroute: 51 km - Enclaveroute: 46 km - Kleidabbersroute: 52 km - Landlopersroute: 55 km Fietsverhuur - Verschueren, Vrijheid 150, Hoogstraten, tel. 03 314 51 86 - Adams Fietsverhuur: op locatie gebracht, tel. 0031 (0)648 40 67 90
- Hoogstraatse aardbeien: www.hoogstraten.eu - Kiwibesstroop: www.hoogstraten.eu/kiwibes - Hoogstraten® Aardbeitaartje: amandelbiscuit met vanillecrème en verse aardbeien (www.bakkerijvanthillo.be) - Hoogstraats Begijntje: exclusieve ambachtelijke praline (www.chocoladehuis.be) - Erbizzemke: koekje in de vorm van een aardbei (bakker Muësen, tel. 03 314 50 99) - Den Drevenier: streekbier uit Meersel-Dreef (Bij de Paters, tel. 03 605 86 52) - Smoutolie De Laermolen: www.delaermolen.be - De Zeezuiper, De Dulle Griet, De Lamme Goedzak en ‘n Toeback: www.scheldebrouwerij.be - Hoeveijs De Bouwhoeve: www.ijsdebouwhoeve.squarespace.com - Hoeveijs ‘t IJsklompke: www.ijsklompke.be - Geitenmelkproducten De Caprahoeve: www.caprahoeve.be - Paardenmelkproducten: www.paardenmelkerij.net - Wortelse Tongklever: jenever van de sleedoornbes
Wandelen - Wandelmap Hoogstraten met 12 wandelingen van 6 tot 39 km - Wandelnetwerk Kempense Kolonies
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Autoroute - Taxandriaroute: 120 km
Info Toerisme Hoogstraten, Vrijheid 149, 2320 Hoogstraten tel. 03 340 19 55, toerisme@hoogstraten.be, www.hoogstraten.be Openingsuren: ma t/m vr 9-12 u. en 13-16 u., maandagavond 18-20 u., za, zo en feestdagen 10-12 u. en 13-16 u.; oktober t/m maart: gesloten op zo en feestdagen.
188
GRENSLAND HOOGSTRATEN
Baarle-hertog Baarle is het merkwaardigste dorp ter wereld. Nergens anders vertonen landsgrenzen zo’n grillig verloop. 35 stukjes - 26 Belgische (waarvan 22 enclaves) en 9 Nederlandse (waarvan 8 enclaves) - vormen samen een intrigerende tweelandenpuzzel. Baarle-Hertog en Baarle-Nassau omvatten buiten het dorp Baarle ook de kerkdorpen Zondereigen (Belgisch) en Ulicoten (Nederlands) en de leefgemeenschap Castelré (Nederlands). Meer info op www.vvvbaarle.be
Baarles Museum
p82 & 83
Het Baarles Museum herbergt de uitzonderlijke collectie kathedrale kunstkaarsen van Frits Spies. Met veel geduld en vaardigheid beeldde hij in pure bijenwas, op natuurlijke wijze gekleurd, religieuze onderwerpen en personen uit.Topstukken van de verzameling vormen onder meer de Pieta van Michelangelo, ‘Het Laatste Avondmaal’ van Leonardo da Vinci en de Verrijzenis van Christus (2,25 meter hoog en 154 kilo zwaar). Frits Spies’ meesterwerk is de beeltenis van de gestorven Christus. Kerkplein 2 in Baarle-Hertog, tel. 014 69 96 62 en www.baarlesmuseum.be. Open: 2de paasdag t/m 30 september: di t/m do 11-16 u., za en zo 12-16 u.
Fietsdiner: grenzeloos genieten Fietsen en culinaire verwennerij gaan in Baarle perfect samen. VVV Baarle-Hertog-Nassau werkte samen met de lokale horeca het ‘Fietsdiner Grensland’ (23,50 euro per persoon) uit. Je koopt vooraf een routeboekje bij de toeristische dienst en stippelt vervolgens een traject uit met behulp van het routekaartje in het boekje. De bons kun je in drie verschillende restaurants inruilen voor een smakelijk voor-, hoofd- en nagerecht. Ook hier proef je afwisselend van het Nederlandse en Belgische landschap. Het begeleidende routeboekje met waardebons is te koop bij VVV Baarle-Hertog-Nassau
189
Onbegrensde Grenzenwandeling De Onbegrensde Grenzenwandeling illustreert het fascinerende verhaal van Baarle. Leuke gimmick tijdens je wandeling: bijhouden hoe vaak je de grens oversteekt. In het dorp duiden witte kruisjes op het voetpad en metalen spijkers op de weg de grillige grenslijnen aan. Ook de plaatjes met de huisnummers geven je een tip: die hebben een Belgisch of een Nederlands vlaggetje. Blikvangers op de wandeling vormen onder meer het huis met twee huisnummers, het beeldje van de Pungelaer (smokkelaar), de grenspaal van Baarle, eeuwenoude smokkelpaadjes en de maquette bij de Sint-Remigiuskerk. Met één druk op de knop kun je achterhalen welke delen van Baarle Belgisch en welke delen Nederlands zijn. De Onbegrensde Grenzenwandeling (4 km) start bij het gemeentehuis van Baarle-Nassau op de Singel. Begeleidende brochure bij VVV Baarle-Hertog-Nassau.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk - Provincie Antwerpen: fietskaart 1 - Provincie Noord-Brabant (NL): De Baronie en Midden Brabant - Ontdek het Grensland: 69 km - Smokkelaarsroute: 44 km Themaroutes - Enclaveroute: 46 km Fietsverhuur - Adams fietsverhuur: op locatie gebracht, tel. +31 (0)6 48 40 67 90
- Baolse babbel: kruidenbitter op basis van 50 verschillende kruiden - Smokkelklompjenever: lekkere druppel - Noblesse: amberkleurig bier van de lokale ambachtelijke bouwerij ’De Dochter van de Korenaar’ - Streekwijn: van de plaatselijke Wijngaard Hof van Baarle
Wandelen - Onbegrensde grenzenwandeling: 4 km - Laarzenpad (3 lussen): 3 - 4,5 - 6,5 - 11 km - Zondereigenwandeling: 6 - 7 - 9 - 13 km - Wandelknooppuntennetwerk Baronie Oost - Wandelmap Baarle-Hertog-Nassau
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Info VVV Baarle-Hertog-Nassau Nieuwstraat 16, NL 5111 CW Baarle-Nassau tel. +31 (0)13 507 99 21 vvvbaarle-nassau-hertog@hetnet.nl www.vvvbaarle.be Openingsuren: 1/10 - 30/4: di t/m zo 11-15 u., 1/5 - 30/6: di t/m za 10-16 u., zo 11-15 u., 1/7 - 31/8: ma 12-16 u., di t/m za 10-16 u., zo 11-15 u., 1/9 - 30/9: di t/m za 10-16 u., zo 11-15 u.
190
GRENSLAND HOOGSTRATEN
Merksplas Merksplas ontleent zijn naam aan de Mark, een rivier die ontspringt in het gehucht Koekhoven, vlakbij het Turnhoutse Vennengebied. De Mark meandert door het mooie groene grensland, langs waardevolle natuurreservaten, parken en domeinen. Meer info op www.toerismemerksplas.be
Stemmige kerstwandelingen Veel sfeer tijdens de kerst- en einde jaarsperiode in Merksplas. Van medio december tot Driekoningen kun je stemmige natuurwandelingen maken langs 4 prachtige kerststallen in Merksplas, ‘t Zwart Goor en Zondereigen. Er is keuze uit bewegwijzerde trajecten van 9 tot 21 km, met gezellige stops en versnaperingen. Verder pakt Toerisme Merksplas uit met een Special Christmas Walking en een Kerstlichtjestocht. Meer details over de kerstwandelingen tijdens de eindejaarsperiode op www.toerismemerksplas.be
Landlopersroute
Fietst ip
Uiteraard vormen de landloperskolonies van Merksplas en Wortel de blikvangers op de Landlopersroute. Beide liggen in een weelderig groen decor. Het is er zalig fietsen langs de indrukwekkende dreven. De Landlopersroute serveert nog veel meer natuur. In het noorden van Merksplas ligt het fraaie Graafsbos, ooit eigendom van de graaf van Hoogstraten. En bij de vijvers in het Gemeentepark Carons Hofke is het heerlijk picknicken. De Landlopersroute (55 km) is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes. Verkortingen van 16, 23, 24 en 32 km. Vertrek bij de Sint-Willibrorduskerk. Begeleidende brochure bij Toerisme Merksplas.
Wandelnetwerk Kempense Kolonies
tip Wandel
In de zomer van 2011 opende fase 1 van het wandelnetwerk Kempense Kolonies. Het netwerk van knooppunten linkt de mooiste wandelpaden tussen de landloperskolonies van Wortel en Merksplas. Infoborden en zitbanken maken het voor de wandelaar nog boeiender en aangenamer. In de loop van 2012 wordt het netwerk vervolledigd. Je zult dan naar hartenlust kunnen wandelen in onder meer de Hoogmoerheide, parkdomein ’t Zwart Goor, het Graafsbos, de vallei van de Mark, het Carons Hofke en de landerijen van Widar. De kaart van het wandelnetwerk Kempense Kolonies is verkrijgbaar bij Toerisme Merksplas.
191
Merksplas Kolonie
p30 & 34
Merksplas staat bekend om zijn Landloperskolonie, een schitterend beschermd domein (600 ha) waar je straffeloos kunt slenteren, fietsen en mountainbiken. De Kolonie dateert uit de periode van de Verenigde Nederlanden (1815-1830), toen landlopers en vage bonden gedwongen tewerkgesteld werden op de Grote Hoeve. Geleidelijk ontstond er een volledig justitiedorp met o.a. woningen voor cipiers en directie, een schooltje, hotel en postkantoor. Het domein vormt een uniek stukje Europees erfgoed. Naast de vele monumenten telt het enkele mysterieuze plekjes, waaronder de begraafplaats met anonieme witte kruisjes. Aan de Landloperskapel starten de bewegwijzerde wandelingen Vagebondjespad (6 km) en Ontsnappingspad (11 km). Je kunt er ook aanpikken bij het wandelnetwerk Kempense Kolonies. Verder vind je er het Gevangenismuseum, dat op boeiende wijze het verhaal vertelt van het Belgische gevangeniswezen, vanaf het Ancien Regime tot heden, en van het ontstaan en de evolutie van de landloperskolonies. Gevangenismuseum, Kapelstraat, Merksplas-Kolonie. Open: maart t/m oktober: tweede en vierde zo v/d maand 13-18 u.
Fietsen
Streeklekkers
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - Fietskaart 1 - Ontdek het Grensland: 69 km Themaroutes - Enclaveroute: 46 km - Kleidabbersroute: 52 km - Landlopersroute: 55 km Mountainbikeroute - Kolonieroute: 22, 29 of 42 km
- Landlopersschotel: gevarieerd vagebondjesmenu, verkrijgbaar bij 8 horecazaken in en nabij Merksplas - Hoeveijs Vermeiren-Van Dijck, Wittekeiweg 5, Merksplas - Spetserskoekje en vagebondjesbrood: verkrijgbaar bij enkele bakkers - Klosjaars Kramiekske: landlopersbroodje met honing, rozijnen en marsepein - Vageblond: Merksplas’ streekbier, verkrijgbaar bij de lokale horeca
Wandelen
Info
- Wandelgids Merksplas met 8 wandelingen van 5 tot 14 km - Wandelnetwerk Kempense Kolonies
Toerisme Merksplas Markt 1, 2330 Merksplas, tel. 014 63 94 77 toerismemerksplas@skynet.be, www.toerismemerksplas.be Openingsuren: april - september: ma t/m za 9-12 u. en 13-16 u. oktober - maart: ma t/m do 9-12 u. en 13-16 u., vr 9-12 u.
Paardrijden - Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Autoroute - Taxandriaroute: 120 km
192
GRENSLAND HOOGSTRATEN
Rijkevorsel Het centrum van dit oude Kempense dorp wordt beheerst door de gotische toren van de St.-Willibrorduskerk. Vlakbij kun je rustig picknicken aan de fraai gerestaureerde bergmolen. Rijkevorsel kreeg in de tweede helft van de 19de eeuw een belangrijke impuls door de aanleg van de Turnhoutse Vaart en de steenbakkerijen die zich in de buurt ervan ontwikkelden. Enkele waterplassen, soms waardevolle natuurreservaten, vormen stille getuigen van de toenmalige kleiwinning. Meer info op www.rijkevorsel.be
Aster Berkhofpad
ltip e d n Wa
In 2004 werd Aster Berkhof ereburger van Rijkevorsel. Een jaar later wandelde hij het Aster Berkhofpad in, een traject dat hij grotendeels zelf uitstippelde. De schrijver bracht zijn jeugdjaren door aan het kanaal in Sint-Jozef. In zijn enorme oeuvre vind je vele aanknopingspunten met zijn geboortestreek, waaronder de vaartdijk, de Blakheide en de werkmanshuisjes in de Kwikstraat. Op het Aster Berkhofpad ontdek je diverse authentieke plekjes die de populaire Vlaamse auteur inspireerden. Het Aster Berkhofpad (8 km) start aan zijn voormalige woonhuis, Sint-Jozef 42. Begeleidende brochure ‘Wandelen in Rijkevorsel’ bij Toerisme Rijkevorsel.
Aster Berkhofmuseum Louis Van Den Bergh, bekend onder het pseudoniem Aster Berkhof, werd geboren op 18 juni 1920 in Rijkevorsel Centrum en groeide op in Sint-Jozef. Daar begon hij op 16-jarige leeftijd aan zijn indrukwekkende oeuvre. Gezeten onder zijn boom, deed hij inspiratie op voor zijn boeken en verhalen. Zijn werk bevat dan ook heel wat verwijzingen naar zijn geboortestreek. In het Aster Berkhofmuseum maak je kennis met zijn werk en leven. In twee ruimtes wandel je door het hele oeuvre van deze uitermate gedreven auteur. Met behulp van een praktische gids ontdek je alle facetten van deze veelzijdige schrijver. In een aparte videoruimte zie je fotoreportages, enkele interviews, beeldfragmenten uit verfilmingen en nog veel meer. Verrijkend voor de kenner, verrassend voor de leek. Gemeenschapscentrum, Kerkdreef 61, tel. 03 340 00 37 en cultuurdienst@rijkevorsel.be Open: wo 13-17 u., elke tweede ma v/d maand 17.30-19.30 u., elke laatste zo v/d maand 13-16.30 u. en na afspraak
193
150 jaar Stenen Bergmolen Molens betekenden ooit de bakermat van alle techniek. Zoveel eeuwen later vormen ze nog steeds een knap staaltje van technisch vernuft. De stenen bergmolen in Rijkevorsel, een van de laatste overblijvende stenen bovenkruiers van de Noorderkempen, werd enkele jaren geleden van verder verval gered en prachtig en maalvaardig gerestaureerd. Bij een bezoek aan de molen hoor je het verhaal van een boeiend stukje industrieel erfgoed dat monument werd. Je beklimt met de molenaar de verschillende zolders en maakt een rondje op de belt. Bij voldoende wind hoor je het zingen van het graan tussen de molenstenen en beleef je van dichtbij hoe de imposante wieken van deze windreus door de lucht klieven. In 2012 viert Rijkevorsel 150 jaar molen. Looiweg 43 Molen in werking: elke tweede en laatste zo v/d maand 10-17 u. en na afspraak
Fietsen
Paardrijden
Fietsknooppuntennetwerk provincie Antwerpen - fietskaarten 1 en 2 - Rik Van Looyroute: 84 km - Ontdek het Grensland: 69 km Themaroutes - Achtzalighedenroute: 53 km - Kleidabbersroute: 49 km - Landlopersroute: 55 km - Polar Bearsroute (niet-bewegwijzerd): 24 km
- Ruiter- en mennetwerk Taxandria
Wandelen - Wandelnetwerk Kempense Hoven - Wandelgids Rijkevorsel met 9 wandelingen van 6 tot 11,8 km
Streeklekkers - Veusseltje: pittige kruidenlikeur - Cementzakje: praline in de vorm van een cementzak - Veussels molenbrood - Veussels meuleke: krokante praline - Echte Achtelse bijenhoning
Info Toerisme Rijkevorsel Molenstraat 5, 2310 Rijkevorsel tel. 03 340 00 12 vvv.toerisme@rijkevorsel.be, www.rijkevorsel.be Openingsuren: ma 9-12 u. en 13.30-19.30 u., di t/m do 9-12 u. en 13-16 u., vr 9-12 u.
194
register Arendonk.................................................... 34 Baarle-Hertog................................. 188 Balen................................................................ 58 Beerse............................................................ 36 Beerzel....................................................... 138 Berlaar........................................................ 128 Bevel............................................................. 136 Bonheiden............................................ 130 Booischot.............................................. 132 Bouwel........................................................... 78 Brasschaat.......................................... 164 Brecht......................................................... 167 Broechem............................................. 148 Dessel............................................................. 62 Eindhout.................................................. 108 Emblem.................................................... 148 Essen........................................................... 170 Geel.................................................................... 96 Gierle............................................................ 142 Grobbendonk...................................... 78 Hallaar........................................................ 132 Halle.............................................................. 152 Heist-op-den-Berg.................. 132 Herentals.................................................... 80 Herenthout............................................... 88 Herselt........................................................ 104 Hoogstraten....................................... 182 Houtvenne............................................ 106 Hulshout.................................................. 106 Itegem........................................................ 132 Kalmthout............................................. 173
Kapellen................................................... 176 Kasterlee.................................................... 68 Kessel......................................................... 136 Koningshooikt................................ 120 Laakdal..................................................... 108 Lichtaart...................................................... 68 Lier................................................................... 120 Lille.................................................................. 142 Loenhout................................................ 178 Malle............................................................. 145 Massenhoven.................................. 150 Meer.............................................................. 182 Meerhout................................................ 110 Meerle......................................................... 182 Merksplas............................................. 190 Minderhout.......................................... 182 Mol....................................................................... 46 Morkhoven.............................................. 80 Nijlen............................................................. 136 Noorderwijk............................................ 80 Oelegem.................................................. 148 Oevel............................................................ 112 Olen.................................................................... 90 Olmen............................................................. 58 Oostmalle.............................................. 145 Oud-Turnhout...................................... 38 Poederlee.............................................. 142 Poppel............................................................ 40 Pulderbos.............................................. 150 Pulle............................................................... 150 Putte............................................................. 138
Ramsel....................................................... 104 Ranst............................................................ 148 Ravels............................................................. 40 Retie.................................................................. 64 Rijkevorsel............................................ 192 Rijmenam.............................................. 128 Schilde....................................................... 156 Schoten.................................................... 158 Schriek...................................................... 132 ’s-Gravenwezel............................. 156 Sint-Job-in-‘t-Goor................. 167 Sint-Lenaarts................................... 167 Tielen............................................................... 68 Turnhout...................................................... 24 Veerle........................................................... 108 Viersel......................................................... 150 Vlimmeren................................................. 36 Vorselaar..................................................... 92 Vorst.............................................................. 108 Vosselaar.................................................... 42 Wechelderzande......................... 142 Weelde........................................................... 40 Westerlo................................................... 112 Westmalle............................................. 145 Westmeerbeek............................... 106 Wiekevorst........................................... 132 Wijnegem............................................... 160 Wortel.......................................................... 182 Wuustwezel........................................ 178 Zandhoven.......................................... 150 Zoersel....................................................... 152
SitueringSkaart
1 7 2
6
3
4 5
ANTWERPEN
1
Nederland
2
Duitsland
3
BelgiĂŤ
4
Luxemburg
5
Frankrijk
6
Brussel
7
Antwerpen
MECHELE
EN
Hoogstraten
Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten
Turnhout
Kasterlee Albertkanaal
Kleine Nete
Herentals Lier Grote Nete
Westerlo
Kanaal Herentals-Bocholt
Mol Geel
Blijf up-to-date! Schrijf je in op onze nieuwsbrief op www.antwerpsekempen.be. Winter, herfst, lente of zomer: altijd handige weetjes, boeiende tips voor trips en uitzonderlijke acties in je mailbox. Ontdek ook de allerlaatste nieuwtjes van echte Kempen-fans op Facebook: www.facebook.com/antwerpsekempen Vind je zeker leuk!
Colofon Deze brochure is uitgegeven door Toerisme Provincie Antwerpen, Koningin Elisabethlei 16, 2018 Antwerpen. De informatie werd met zorg samengesteld. Wijzigingen zijn altijd mogelijk maar vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
Concept: Kunstmaan Samenstelling: Mariel Rosier en Roos MariĂŤn Fotografie: Jan Crab, Mie De Backer, Liesbet De Pooter, Bart Gosselin, Lieven Melis, Carolina Pizzutilo, Daniel Rys, Carla van Grootel, Paulien Verlackt, fototheek TPA en de Kempense toeristische sector D/2012/0408/01 2012/50N
volg de gids, ook online!
Surf naar www.antwerpsekempen.be en grasduin door de praktische informatie over Kempense natuur, pittoreske dorpjes, leuke logeeradresjes, historisch patrimonium... Je kunt er ook brochures downloaden en fiets- of wandelkaarten bekijken. Handig! Gevonden wat je zocht? Kom dan live genieten van de Antwerpse Kempen.