V o e r streek ontdekkingsgids 2012 • GRATIS
1
2
Welkom in Limburg, de groenste provincie van
Je kunt ook altijd uitblazen op een terrasje in de
Vlaanderen, met gezellige steden en dorpjes, en
zes pittoreske dorpskernen of krachten opdoen
misschien wel de meest gastvrije bevolking van
met een verrassend streekgerecht. Voeren toont
België. Limburg ontdek je best in alle rust: met
je zoveel schatten, dat je er best een verblijf aan
de fiets, te voet, te paard – en dat het hele jaar
koppelt. Wil je de hele provincie verkennen? Vraag
door. Elk seizoen heeft hier nu eenmaal zijn eigen
dan zeker naar de gratis ontdekkingsgidsen van
charme. Deze ontdekkingsgids loodst je door de
het Maasland, Haspengouw en de Kempen. Want
Voerstreek, een van de best bewaarde geheimen
Limburg verrast altijd en overal.
van Vlaanderen. Het is één groot monumentenpark boordevol kastelen, vierkantshoeves, kerkjes,
Veel plezier op je ontdekkingstocht.
kapelletjes, graven, veldkruisen en vakwerkhuisjes. Allemaal verspreid in een landschap van loofbossen, weilanden, akkers, meidoornhagen en holle wegen. De Voerstreek is dan ook een paradijs voor fietsers en wandelaars, ook al moet je soms stevig klimmen. Je vindt hier zelfs het hoogste punt van Vlaanderen. De mooie panorama’s doen je die inspanning gelukkig snel vergeten.
Jean-Paul Peuskens, Limburgs gedeputeerde van Toerisme
3
Inhoud Welkom in Limburg............................................................ 6 Fietsparadijs....................................................................12 Puur natuur.......................................................................... 14 Wandelnetwerk..............................................................................................15 Natuurgebieden..............................................................................................15 Natuurwandelingen.......................................................................................16 Natuurspelen..................................................................................................17 Educatieve zoekwandelingen.........................................................................18 Wandelevenementen.....................................................................................18 Schatkamer van de Euregio - Voerense dorpjes...................20 Hart van de Euregio........................................................................................21 De zes kerkdorpen...........................................................................................22 Erfgoed............................................................................................................24 Streekgerechten en streekproducten..............................................................26 Folklore............................................................................................................29 Praktisch............................................................................... 30 Toeristisch informatiekantoor Voerstreek.......................................................31 De voerstreek: hoe geraak je er?.....................................................................31 Trefwoorden....................................................................32 Overzichtskaart............................................................. flap 4
5
NL
Eindhoven Antwerpen
Brussel
60’
50’
70’ 35’
Hasselt
B
Maastricht Aken
Luik
D
Welkom in Limburg ‘De Limburgers heten u welkom’: het zijn geen holle woorden. Limburgers zijn gastvrije mensen. Waar je ook binnenstapt, ze verwelkomen je met de glimlach. In de logies leggen de gastheer en gastvrouw je in de watten met welkomstgeschenkjes, toeristische tips, … Tegelijk is Limburg ook dichtbij. Brussel-Hasselt rij je in een uurtje, van Antwerpen naar Hasselt heb je maar 50 minuten nodig. De rijtijden naar Hasselt vanuit Maastricht en Eindhoven bedragen 35 en 70 minuten. 6
F
L
Blik op Limburg Limburg in vogelvlucht
• In het noorden grenst Limburg aan de Nederlandse provincie Noord-Brabant. • In het oosten aan de Nederlandse provincie Limburg. • In het zuiden aan Luik. • In het westen aan Vlaams-Brabant en Antwerpen. • De hoofdstad is Hasselt. • Op een oppervlakte van 2422 km² wonen zo’n 827 000 inwoners. • De Maas, Demer, Jeker en Dommel zijn de belangrijkste waterlopen. • In Remersdaal in de Voerstreek ligt het hoogste punt van Vlaanderen: 287,50 m boven de zeespiegel.
Historische tweeling
172 jaar geleden vormden Belgisch- en NederlandsLimburg het verenigde Limburg met Maastricht als hoofdstad. In 1839 werden beide Limburgen gescheiden. Sindsdien vormt de Maas de natuurlijke landsgrens. De Limburgse identiteit blijft echter grensoverschrijdend. Ze kenmerkt zich door de streektaal, het Limburgs. Maar ook door de vele harmonieorkesten en fanfares, de schuttersgilden,
de voorliefde voor carnaval en culinaire specialiteiten zoals Limburgse vlaai en Limburgse kaas.
Haspengouw Limburgse Kempen Maasland Voerstreek Hasselt
Hier vormt de Maas de grens tussen Belgisch- en Nederlands-Limburg. De regenrivier stroomt door groene vlaktes en creëert rivierarmen en uiterwaarden met planten, kruiden en watervogels. Langs de Maas ligt een snoer van charmante Maasdorpjes. • In het zuiden krijgt Limburg een glooiend karakter. Haspengouw kenmerkt zich door zijn heuvels met kastelen, vierkantshoeves, kerkdorpjes, holle wegen, hagen en fruitboomgaarden. In het voorjaar is de regio één bloesemzee, in het najaar hangen er miljoenen appels en peren aan de bomen. • De Voerstreek is één groot natuurreservaat en monumentenpark met zes Voerdorpjes die zich over de heuvels draperen.
Streken met streken
Limburg is de groenste provincie van Vlaanderen. Het noorden en oosten zijn vlak. • In het noorden ligt de Limburgse Kempen met zijn purperen heide, gouden zandvlaktes, vijvers, bossen en Nationaal Park Hoge Kempen, het enige Nationaal Park van Vlaanderen. • In het oosten bevindt zich het Maasland. 7
Hoofdstad Hasselt
Hasselt is de hoofdstad van Limburg. Deze ‘Hoofdstad van de Smaak’ is het perfecte decor voor een shoppingtrip met vriendinnen of een romantische citytrip. Door smalle doorsteekjes en autoluwe winkelstraten struin je van boetiek tot luxewinkel tot speciaalzaak – vaak ondergebracht in prachtige oude panden. In het Modemuseum doe je extra inspiratie op. Tot rust kom je in de Japanse Tuin, de grootste van Europa. Of op een terrasje met een ambachtelijk gemaakte speculaas of Hasseltse jenever. In het Nationaal Jenevermuseum ontdek je alles over deze korte drank. Jaarlijks in oktober vinden de Jeneverfeesten plaats.
8
Fietsparadijs Limburg Limburg is voor het zesde jaar op rij verkozen tot populairste fietsprovincie van België. Mede dankzij het fietsroutenetwerk – een Limburgse uitvinding die de Vlaamse Prijs voor Sportverdienste kreeg. Dit netwerk telt 2000 kilometer goed onderhouden en meestal autovrije fietspaden. Met de fietskaart Limburg stippel je vlot je eigen route uit – van knooppunt tot knooppunt. Meer dan 20 000 blauwe bordjes mét gps-coördinaten wijzen de weg. Fietsvriendelijke cafés en logies, picknickplaatsen, rustbanken en een vlotte pechverhelping bieden een ongekend fietscomfort. In de fietsonthaal- en servicepunten kun je fietsen huren.
Blik op de Voerstreek De Voerstreek in vogelvlucht • De Voerstreek is een Limburgs deelgebied ten oosten van de Maas en ten zuiden van Maastricht. • De landelijke streek van 50 km² groot ligt als een eiland in het Waalse landsgedeelte, vlak tegen de Nederlandse grens. • De streek kenmerkt zich door een zacht glooiend landschap met akkers op de vlakke heuvels, loofbossen op de hellingen en weilanden in de dalen. • Het riviertje de Voer leent haar naam aan de streek – het slingert door de regio en mondt uit in de Maas.
Zes kerkdorpjes
Met 4300 inwoners is de Voerstreek een dunbevolkte regio. Ze telt zes kerkdorpjes: ‘s-Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren en Sint-Pieters-Voeren liggen in het dal van de Voer. Samen met de dorpen Moelingen, Teuven en Remersdaal vormen ze de fusiegemeente Voeren.
Overgangsgebied
De Voerstreek vormt een overgangsgebied tussen de vlakke Maasvallei, het plateau van het Land van Herve in het zuidoosten en het NederlandsLimburgse Heuvelland in het noorden. Vanaf de Maas in Moelingen (49 meter boven de zeespiegel) klimt het landschap 16 kilometer lang tot aan het Stroevenbos en de Reesberg. Die ‘bergen’ liggen allebei op 287,5 meter boven de zeespiegel – de hoogste punten van Vlaanderen. Vandaar de bijnaam het zolderkamertje van Vlaanderen.
Fauna en flora
Zeldzame diersoorten zoals dassen, everzwijnen, vossen, reeën, hermelijnen, bunzings, wezels en muizenfamilies voelen zich thuis in de Voerstreek. Dat geldt ook voor zeldzame amfibieën en reptielen zoals salamanders, vroedmeesterpadden en hagedissen. De buizerd, grote gele kwikstaart, sperwer, torenvalk, Vlaamse gaai, koekoek, ijsvogel, steen- en bosuil scheren door het luchtruim. En in de rivier de Voer zwemt forel. Op de heuveltoppen groeien rijke loofbossen 9
met zeldzame plantensoorten zoals de bosrank, gevlekte aronskelk, bosanemoon, veenbes, gele dovenetel, kleine maagdenpalm, bergnachtorchis, grote keverorchis, het muskuskruid, maretak en het bleek bosvogeltje. De weilanden en beekdalen zijn dan weer afgezoomd met een bonte diversiteit van hagen en heesters. In de weiden zie je hoogstamfruitbomen en laagstamaanplantingen.
Kleinschalig en stil
De Voerense economie beperkt zich tot kleinschalige familiale ondernemingen. Het is dan ook een stille en rustgevende regio. Ideaal om te genieten van het landschap vol architecturaal, historisch en volkscultureel erfgoed – restanten van de eeuwenoude bewoning in deze regio.
Het hart van de Euregio In een straal van 30 kilometer rond de Voerstreek vind je verschillende cultuurhistorische steden zoals Maastricht, Aken, Luik en Tongeren.
Geschiedenis van de Voerstreek Vondsten met bewerkte silexstenen bewijzen dat de huidige Voerstreek al bewoond was in de prehistorie. De ondergrond, het landschap, de 10
aanwezigheid van water en de nabijheid van de Maas- en Rijnrivier maakten deze omgeving heel aantrekkelijk voor de Romeinse, Frankische en Karolingische vorsten.
Overheersers bij de vleet Limburg behoorde grotendeels tot het graafschap Loon of het prinsbisdom Luik. Behalve de Voerstreek. Die bleef lange tijd onafhankelijk: na Karel de Grote bestuurden de graven van Dalhem, de hertogen van Limburg en de ridders van de Duitse Orde het gebied. De regio was vaak de inzet bij geschillen tussen Oost- en West- Frankenland. Hertog Jan I van Brabant voegde het met zijn Slag van Woeringen (5 juni 1288) definitief bij het westen. Na de Brabanders volgden de BourgondiĂŤrs, Habsburgers, Spanjaarden, Oostenrijkers en Fransen. Alleen Sint-Pieters-Voeren bleef een onafhankelijk ministaatje, tot in 1794.
Limburgs dialect onder druk Tijdens het Franse bewind hoorde de Voerstreek bij het departement Ourthe, de latere provincie Luik. Zo kwam de Nederlandstalige bevolking – die de regio tot aan Eupen bevolkten – na de Belgische onafhankelijkheid in de Franstalige provincie Luik terecht. Daartoe had de streek historisch nooit behoord. De druk van het Duits in het oosten en van het Frans in het zuiden verdrong het Limburgse dialect. Na 1945 hoorde je alleen in de Voerdorpen
nog Limburgs spreken. De taalgrensregeling van 1930 en de taalwetten van 1932 deelden de Voerstreek uiteindelijk bij de provincie Limburg in - officieel op 1 september 1963. Dé oorzaak voor de communautaire spanningen tussen Franstaligen en Vlaamsgezinden. In 1977 fuseerden de zes Voerdorpen tot de gemeente Voeren, een gemeente met faciliteiten voor Franstaligen. Sinds het jaar 2000 is er een Vlaamse meerderheid in de gemeenschapsraad.
Logeren in de gastvrije Voerstreek Waar je ook logeert, in de Voerstreek is de ontvangst hartelijk. Je hebt hier een ruime keuze aan logies: familiehotels, B&B’s, vakantiewoningen en zelfs hoeve- en plattelandstoerisme waarbij je met je hele gezin in een (actieve) boerderij overnacht. Voor jeugdgroepen zijn er bivakweides en -hemen, een jeugdherberg, campings en groepspensions. Kom je om te fietsen? Boek dan een overnachting in de fietsvriendelijke logies langs het fietsroutenetwerk.
11
D
e Voerstreek herken je meteen aan het heuvelachtige landschap. Op het hoogste punt in Vlaanderen geniet je van mooie panorama’s. Bijt op je tanden of huur een elektrische fiets om de kuitenbijters te bedwingen. Veertig kilometer fietspaden verzekeren voldoende afwisseling Ên een directe aansluiting op het netwerk van Nederlands-Limburg.
Fietsparadijs 12
Fietsroutenetwerk
Online fietsrouteplanner
Mountainbikenetwerk
Het fietsroutenetwerk Limburg telt ruim 2000 kilometer fietsroutes. Tien van de knooppunten bevinden zich in de Voerstreek. Stippel via de fietskaart je eigen parcours uit en maak je route net zo lang als je zelf wil. Noteer de nummers van de knooppunten en volg de blauwe rechthoekige bordjes: zo rijd je nooit verloren. Of volg een uitgestippelde route van de gloednieuwe themafietskaart en ontdek zo alle mooie plaatsjes.
Werk je liever online? De routeplanner op www.toerismelimburg.be/fietsen berekent automatisch jouw favoriete traject. Of presenteert je een uitgestippelde themaroute. Je krijgt ook informatie over de points of interest onderweg. Klaar? Druk de route af of download ze op je gpstoestel of smartphone. Je kunt ze ook online delen met vrienden. Zo ontdek je samen de leukste fietsplekjes van Limburg.
Ontdek het glooiende landschap over de grenzen heen. De grensoverschrijvende mountainbikekaart gidst je over zeven routes in de Voerstreek, Belgisch- en Nederlands-Limburg en de provincie Luik. Voor beginners of gezinnen zijn er gemakkelijke trajecten. Getrainde trappers verleggen hun grenzen op de steilste stukken.
Prijs themafietskaart: € 2; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek of via www.toerismelimburg.be, + 32 11 30 55 00
Fietsvriendelijke cafés en logies
Fietskaart De kaart van het Limburgse fietsroutenetwerk bevat alle routes, knooppunten met onderlinge afstanden, straatnamen, stations, parkings, fietsonthaal- en servicepunten, centrumverbindingen, bezienswaardigheden, wandelstartplaatsen, picknickplaatsen, hellingen, veerponten en onverharde wegen. Ook die van het gloednieuwe fietsroutenetwerk in de Voerstreek. Mét een extra fietsinformatieboekje over de faciliteiten van het fietsroutenetwerk, fietsvriendelijke cafés en logies. De fietskaart mét fietsinfoboekje kost € 9,50 en is te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek of via www.toerismelimburg.be, + 32 11 30 55 00
Prijs kaart: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
De fietscafés zijn fietsvriendelijke horecazaken mét fietslabel – op maximaal 1 kilometer van het fietsroutenetwerk. Perfect voor een drankje, een snack en extra fietsfaciliteiten: een goede fietsenstalling, propere toiletten, een EHBO-kit en een fietsreparatieset. Wil je ook overnachten? Kies dan voor een fietsvriendelijk logies op maximaal 5 kilometer van het fietsroutenetwerk. Met een gratis overdekte en afgesloten fietsenstalling, een EHBO-koffer, een fietsreparatieset, fietsinformatie en de mogelijkheid om je kleren te drogen. ‘s Morgens verwent jouw gastheer of gastvrouw je met een stevig fietserontbijt.
13
D
e Voerstreek is een wandelparadijs met zeldzame fauna en flora. Ruim een vierde van de regio is natuurreservaat. Tussen de glooiende heuvels liggen de zes Voerdorpjes. In en rond het lokale stiltegebied geniet je optimaal van de natuur. Trek je wandelschoenen aan en volg de mooiste paden door holle wegen, weiden en bossen.
Puur natuur 14
Wandelnetwerk
Natuurgebied van de Berwijn
Het bewegwijzerd wandelnetwerk van 128 kilometer verbindt nieuwe en bestaande routes. Met het gebruiksvriendelijke knooppuntensysteem stippel je nu zelf jouw favoriete wandeling uit. Volg de onverharde, verkeersluwe wandelwegen. Verdwalen is haast onmogelijk: de paden zijn in beide richtingen gemarkeerd. Zo maak je op een gezonde manier kennis met glooiende landschappen, omhaagde weiden, pittoreske dorpen met (vierkants)hoeves, beboste dalen en weidse vergezichten.
Natuurgebied Alserbos
Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek of via Toerisme Limburg, + 32 11 30 55 00, www.toerismelimburg.be
Natuurgebieden In de Voerstreek vind je vijf natuurgebieden. Het wandelnetwerk leidt je naar de mooiste plekken. Geniet er van de zeldzame planten en dieren zoals dassen of de witte bosanemoontjes. Met uitgewerkte natuurspellen ontdekken kinderen op een leuke manier de natuur. De natuurgebieden zijn vrij toegankelijk. Let wel op dat je op de aangeduide paden blijft! Meer informatie: Bezoekerscentrum Voerstreek
In Moelingen droom je helemaal weg in 11 hectare unieke natuur, pal naast het geklasseerde Langveld (Longchamps). Hier voelt de das zich thuis: er is voedsel om zijn kroost en zichzelf te voeden. Naast de bewoonde dassenburchten nesten hier ook verschillende (water)vogels. In het twee hectare grote bos vol inheemse boomsoorten bijvoorbeeld. Maar ook in de prachtige oude hoogstamboomgaarden en in de knotwilgen die de Berwijn omzomen. Dit glooiende natuurgebied van 65 hectare overspant een hoogteverschil van 160 tot 240 meter boven de zeespiegel. Op de steile westelijke helling gedijt het eiken-berkenbos met hogerop een variatie van eik, linde, es, boskers en beuk. Dit is dé plek in de Voerstreek waar je heide, brem, pilzegge en bochtige smele terugvindt – samen met de zeldzame das. Een deel van het natuurgebied is omgetoverd tot speelbos voor kinderen.
Natuurgebied van Veurs Hier proef je van de mooiste natuur die de Voerstreek te bieden heeft: aloude hoogstamboomgaarden, bosranden, taluds en graften. Meteen ook een belangrijk fourageergebied voor de das – een plek met voldoende voedsel en rust waarnaar
hij graag terugkeert. Maar ook een geliefkoosde plek voor de havik, rode wouw, steen- en bosuil. Dankzij een intensief begrazingsbeheer bloeien hier opnieuw orchideeën en andere kalkflora.
Grensoverschrijdend natuurreservaat Altenbroek Over de grens tussen ‘s-Gravenvoeren en Noorbeek (NL) strekt zich een gevarieerd landschap met oude Maasterrassen, graslanden en hoogstamboomgaarden uit. Maar ook brongebieden, holle wegen en loofbossen. Let op de zeldzame diersoorten zoals de wijngaardslak, vuursalamander, hazelmuis en vlinders. De das en het everzwijn delen het gebied met loslopende runderen. Op de kalkgraslanden vind je de gevlekte aronskelk, gulden sleutelbloem en bosanemoon. 15
Het stiltegebied tussen Noorbeek, Mheer en ‘s-Gravenvoeren Samen met de zeven Nederlandse domeinen in het Mergelland vormt het stiltegebied in ‘s-Gravenvoeren één groot muisstil geheel. Tussen Mheer, Noorbeek (NL) en ‘s-Gravenvoeren ligt nu een regio waarin ‘geluidsvervuiling’ geen kans krijgt. Zo geniet jij optimaal van complete rust. Luister naar de vogels, het geruis van de bladeren en het geritsel in de gracht: allemaal geluiden die enkel de stilte kan voortbrengen.
Natuurwandelingen Op zoek naar kleine landschapselementen De Voerstreek is één groot landschappelijk openluchtmuseum. Acht wandeltrajecten van 5 tot 6 kilometer voeren je door dit natuurlijke decor. Met de geïllustreerde wandelgids ontdek je alle unieke troeven. Zo vertelt ‘Op zoek naar kleine Landschapselementen’ je meer over de graften, hagen, holle wegen en stiegelkes (draaipoortjes). Een beetje conditie is wel nodig: je moet een hoogteverschil van meer dan honderd meter overwinnen. Prijs kaart: € 5; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Wandelen voor iedereen Wandel je graag, zonder dat het een loodzware sportieve inspanning moet zijn? In de Voerstreek vind je comfortabele paden die lekker lopen. Ouders met kinderbuggy’s, senioren, minder mobiele personen en rolstoelgebruikers genieten op hun manier van de inspirerende omgeving. De brochure ‘Wandelen voor iedereen’ verzamelt de kortere en minder zware trajecten. Mét een handig stratenplan waarmee je nooit verloren loopt. Prijs kaart en brochure: € 5; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
16
Geologische leerpaden De ondergrond maakt de Voerstreek uniek. Dichtbij elkaar zie je verschillende landschapstypes. Tijdens de leerrijke wandeling ontdek je de opbouw van de geologische grondlagen: die verschillen bepalen de prachtige landschapsvarianten. Vijf trajecten van 2,1 tot 5 kilometer ontsluieren voor jou de geheimen van de landschapstypes. Zo leer je alles over de onzichtbare basis onder de zichtbare natuurpracht. Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Dassenwandelingen De Voerstreek kent de belangrijkste dassenpopulatie van Vlaanderen! Deze brochure loodst je door de wonderlijke wereld van deze intrigerende zwart-witte knaagdieren. Wat eet een das? Hoe plant hij zich voort? Hoe ziet een dassenburcht eruit? Vijf wandelingen van 3 tot 8 kilometer bieden je een kijkje in hun leefwereld. Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Graftenlandschap van de Martelberg Graften zijn niveauverschillen die in het landschap ontstaan door menselijke ingreep. Tijdens
de bosrooi op de dalhellingen verzamelen houthakkers stenen en boomstronken aan de benedenrand. Daar schieten nieuwe struiken op. Erosie spoelt bodemdeeltjes van de hellingen tot tegen het nieuwe struikgewas. Een graft is een ideale biotoop voor fauna en flora. De das graaft er bijvoorbeeld zijn burcht in uit. Open: vrij toegankelijk Prijs brochure: gratis; verkrijgbaar in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Natuurspelen Met vijf natuurspelen ontdekken kinderen op een plezante manier de Voerense natuur. Volg op de ene kant van de kaart jouw gedetailleerde wandelroute met uitleg en illustraties. Zo kom je alles te weten over de wetenswaardigheden, kleine landschapselementen, fauna en de flora. Draai de kaart om en je hebt meteen een ganzenbordspel met een leerrijke quiz.
Natuurspel en -wandeling Moelingen Prijs kaart: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Natuurspel Noordalwandeling Prijs kaart: € 2,50; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Natuurspel Alserboswandeling Prijs kaart: € 4; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Natuurspel Bovenhoutwandeling Prijs kaart: € 4; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Natuurspel Veursboswandeling
Boerengolf Boerengolf is ook een superleuk natuurspel. In de plaats van een professionele club zoals bij traditionele golf gebruik je hier een bezem om je bal in de holes te meppen. Achttien holes, dat blijft hetzelfde. Maar in deze plattelandsvariant liggen die verspreid over 30 hectare bossen en hellingen. Daarbij is het gras ook niet overal even kort gemaaid. The Green Valley, Varn 13, 3793 Teuven (Voeren), + 32 479 43 21 11, luc.hollands@swing.be, www.greenvalley-teuven.be Prijs: op aanvraag
TIP
Prijs kaart: € 4; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
17
Educatieve zoekwandelingen
Wandelevenementen
Drie boeiende wandelingen die je speurtalenten op de proef stellen. Aan de hand van foto’s en vraagjes ontdek je weetjes over de Voerstreek.
Verschillende natuurwandelingen onder leiding van een Voergids.
Educatieve zoekwandeling ‘s-Gravenvoeren
Geleide wandelingen
Fruitwandeling 6 oktober 2012 Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), om 14 u. Prijs: >12 jaar: € 1; <12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
Zoekwandeling van 4,5 kilometer.
Pinksterwandeling
Dassenwandeling
Prijs: € 1,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
28 mei 2012 Start: bij Jetteke, Veurs 29, 3790 Voeren (Sint-Martens-Voeren), om 10 u. Prijs: >12 jaar: € 1; <12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
31 oktober 2012 Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), om 14 u. Prijs: >12 jaar: € 1; <12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
Sage- en volksverhalenwandeling
Glühweinwandeling
14 juli en 11 augustus 2012 Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), om 21 u. Prijs: >12 jaar: € 1; <12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
26 december 2012 Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), om 14 u. Prijs: >12 jaar: € 1; <12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
Educatieve zoekwandeling Sint-Martens-Voeren Zoekwandeling van 6,5 kilometer. Prijs: € 1,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Educatieve zoekwandeling Teuven Zoekwandeling van 5,5 kilometer. Prijs: € 1,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
18
EVENT
Geleide zomeravondwandelingen Ga mee op zomerse natuurwandeling onder begeleiding van een Voergids. In juli starten de wandelingen om 19.30 u. en in augustus om 19 u. Ze duren ongeveer 2 uur. Vergeet niet om vooraf in te schrijven. 4 juli, 1 en 29 augustus 2012
Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (’s-Gravenvoeren)
11 juli en 8 augustus 2012
Andere wandelevenementen Paaswandeling voor berg- en boswandelaars 9 april 2012 Start: Kursaal, Boomstraat 153, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren) Inschrijven: van 7.30 - 15 u. Prijs: € 1 (incl. zelfklever) Afstand: 5, 12, 20, 23 en 30 kilometer
Start: Kerk Sint-Martens-Voeren
Wandel- en fietsdag (VVB)
18 juli en 15 augustus 2012
12 mei 2012 Start: voetbalstadion, Berneauweg, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren) Inschrijven: van 8 - 15 u.
Start: Kerk Sint-Pieters-Voeren
25 juli en 22 augustus 2012
Start: Kerk Teuven Informatie: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36, www.voerstreek.be Prijs: >12 jaar: € 1; < 12 jaar: gratis; gezin: € 3 Inschrijven: voerstreek@skynet.be of + 32 4 381 07 36
Euregio Trophy voor berg- en boswandelaars 22 september 2012 Start: Kursaal, Boomstraat 153, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren) Inschrijven: van 7.30 - 15 u. Prijs: € 1 (incl. zelfklever) Afstand: 6, 12 en 20 kilometer
EVENT 19
D
e Voerense schat aan architecturaal, landschappelijk, historisch en volkscultureel erfgoed is een gevolg van de eeuwenoude bewoning van deze streek. De Voerstreek is ĂŠĂŠn groot monumentenpark met meer dan 120 geklasseerde kastelen, kerken, vakwerkhuisjes, kapelletjes, dorpspompen en grafkruisjes! En dat op een steenworp van cultuurhistorische steden zoals Maastricht, Aken, Luik en Tongeren. Geniet in de winter van het carnaval en in de zomer van de processies.
Schatkamer van de Euregio Voerense dorpjes 20
Hart van de Euregio
Euregionale fiets- en autokaart
De Euregio – alias Drielandenpark – is het groene niet-stedelijke gebied tussen het Duitse Aken, de Nederlandse steden Maastricht en Heerlen en de Belgische steden Hasselt en Luik. De Voerstreek ligt daar middenin: een ideale uitvalsbasis om de omgeving én de steden te bezoeken. Tongeren bijvoorbeeld, waar – net zoals in Maastricht – het Romeinse verleden een prominente rol speelt. Geologisch vormt de Voerstreek het boeiende kruispunt tussen de Maasstreek, de Mergelstreek, het Heuvelland en het Land van Herve. En ook taalkundig komen hier verschillende invloeden samen. De Voerstreek biedt je dan ook een uniek venster op de Euregio.
Wil je de wijde regio rond de Voerstreek ontdekken per fiets of met de auto? Op deze kaart vind je de knooppunten van het fietsroutenetwerk in Belgisch- en Nederlands-Limburg én de provincie Luik. Aangevuld met vijf bewegwijzerde, cultuurhistorische autotrajecten van 70 tot 90 kilometer – tussen Tongeren, Maastricht, Heerlen, Aken en Luik. De kaart geeft extra informatie over de Euregio en de monumenten die je onderweg tegenkomt. Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36, www.voerstreek.be
Euregio-Informatie-Shop Vertrek met goed materiaal op je wandel- of fietstocht: in deze winkel vind je alle mogelijke wandelattributen, fietsherstelkits en outdoormateriaal. Maar ook topografische en toeristische kaarten van de Voerstreek en de omgeving. Aangevuld met informatie over de burchten en forten in de streek, de geschiedenis van de Landen van Overmaas, Ferrariskaarten uit de 18de eeuw én verschillende streekproducten. Pley 17, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 40, voerstreek@skynet.be, www.euregioshop.be Open: dinsdag t.e.m. vrijdag van 9.30 - 12 u., zaterdag van 10 - 12.30 u. en van 13.30 - 17 u.
Bezoekerscentrum Voerstreek Het toeristische informatiekantoor van de Voerstreek is een ideale startplaats voor een bezoek aan de regio. Hier lopen twee permanente tentoonstellingen. In de natuurtentoonstelling leer je interactief over geologie, fauna en flora. Maar ook over cultuur, tradities en streekproducten. De schuiframen, driedimensionale kijkers, tunnels,
Bezoekerscentrum Voerstreek
21
De zes kerkdorpen
Moelingen
deurtjes en puzzels bezorgen je een nieuwe kijk op de Voerstreek. In de tweede tentoonstelling verwelkomen vier Voerenaars je in hun dialect. Leer de eigenaardige streek kennen via een panoramisch zicht en een film. Ontdek de geologische karaktertrekken en de rijke geschiedenis van de regio. Pley 13, 3798 voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36, voerstreek@skynet.be, www.voerstreek.be Open: maandag t.e.m. vrijdag van 9 - 17 u.; zaterdag, zon- en feestdagen van 10 - 17 u.; gesloten op 25 december en 1 januari
22
De zes kerkdorpjes liggen in het dal van de Voer, een zijrivier van de Maas. Samen vormen ze fusiegemeente Voeren met 4300 inwoners. Het lintdorp ‘s-Gravenvoeren is het administratieve hart. In Sint-Martens-Voeren vind je een imposant spoorwegviaduct van 251 meter lang. De huizen van Moelingen dateren van na 1918 omdat de Duitsers het dorp in WO I volledig platbrandden. Sint-Pieters-Voeren is het kleinste dorp en stond tot aan de Franse Revolutie onder bewind van de Duitse Orde. Teuven in het rustige dal van de Gulp is dan weer hét wandeldorp bij uitstek. En in het kleine Remersdaal staat alles in het teken van de landbouw. Meer informatie: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 4 381 07 36, voerstreek@skynet.be, www.voerstreek.be
Moelingen In het westen van de Voerstreek vloeit het riviertje de Berwijn in de Maas. Dé plek voor een idyllisch dorpje met een – beschermde – romaanse kerktoren uit de 12de eeuw die verschillende stijlen combineert. Het dorpskruis stamt uit 1768 en er zijn nog 18de-eeuwse grenspalen, met de wapens van Oostenrijk en de Nederlanden. Ooit
Sint-Martens-Voeren
stond hier het kasteel van Elven. Resten van De Schans uit 1674 en een Oostenrijks tolkantoor doorstonden de tijd wél. Prijs boekje Moelingen: € 3,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
‘s-Gravenvoeren Dit lintdorp slingert zich langs de Voer: de huizen hebben hun eigen loopbrug over het riviertje. De kerk, pastorie en verschillende boerderijen dateren uit de Oostenrijkse periode. Let ook op de 18de-eeuwse grafkruisen tegen de buitenmuur van de kerk. Tot rust komen doe je op het mooie plein Kinkenberg of aan de Steenboskapel in het gehucht Schophem – gebouwd met opgegraven materialen. Er zijn ook twee kasteeltjes: Altenbroek en Ottegraven. Prijs boekje ‘s-Gravenvoeren: € 3,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Sint-Martens-Voeren Een 23 meter hoge spoorwegbrug domineert het dorpsbeeld: deel van de lijn Tongeren-Aken, die de Duitsers tijdens WO I aanlegden. Ze sluit aan op de langste spoorwegtunnel van Vlaanderen (2070 meter). In Veurs vind je goed bewaarde vakwerkhuizen uit silex. Onder de 13de-eeuwse kerktoren ligt pastoor Veltmans begraven: hij vocht voor een Nederlandstalige Voerstreek. Op het kerkhof rust de bemanning van een RAF-vliegtuig dat hier in 1941 neerstortte. Prijs boekje Sint-Martens-Voeren: € 3,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek
Sint-Pieters-Voeren Het kleinste Voerdorp is vooral bekend om zijn 17de-eeuwse Commanderie in Maaslandse renaissancestijl – tot aan de Franse Revolutie een kasteel van de Duitse Orde. In het park ligt de bron van de Voer en de lokale viskwekerij: forel is hét streekgerecht. Even buiten het dorp ligt de beschermde Sint-Annakapel uit 1730. Ze is opgetrokken in ongeveer dezelfde stijl als de Commanderie. Aan het kasteeltje Magis op de grens met Aubel, krijg je een prachtig vergezicht. Prijs boekje Sint-Pieters-Voeren: € 2,50; te koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek Kapel open: vrij toegankelijk Commanderie Sint-Pieters-Voeren
23
Teuven
Remersdaal
Midden tussen de uitgestrekte bossen steekt de neogotische Sint-Pieterskerk uit 1870 opvallend hoog boven het dorp uit. Kasteel De Hoof was vroeger de woonst van de lokale heren, nu is het een hotel-restaurant. In de voormalige abdij van Sinnich leefden ooit de kanunnikessen van Sint-Augustinus. De romaanse toren dateert uit de 13de eeuw, de voorgevel uit 1750 – ontworpen door de Akense architect Couven. Vanaf de straat vang je een glimp op.
Het oosten van de Voerstreek is de aanloop naar het Land van Herve: boerderijen liggen verspreid in de weilanden. Enkele kilometers buiten de dorpskom pronkt kasteel Obsinnich uit de 17de eeuw, nu een vakantieverblijf voor jeugdgroepen. Op de gemeentegrens met Sippenaken herdenkt een monumentje de slachtoffers van de elektrische draad die in WO I België en Nederland scheidde. In Sippenaken zelf vind je het indrukwekkende kasteel Beusdaal.
Prijs boekje Teuven: € 3,50; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Prijs boekje Remersdaal: € 3,50; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Remersdaal
24
Erfgoed Monumentenpaden De Voerstreek is één groot monumentenpark in openlucht. Ontdek de meest waardevolle historische overblijfselen tijdens een uitgestippelde wandeling. De brochure gidst je langs twee trajecten mét extra uitleg over de bezienswaardigheden. Zo krijg je een kijk op het verhaal achter de restanten die je onderweg tegenkomt. De wandelingen brengen je in ‘s-Gravenvoeren, SintMartens-Voeren en Sint-Pieters-Voeren. Prijs brochure: € 2,50; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Van de Commanderie naar Val-Dieu
Van ‘s-Gravenvoeren naar Dalhem
De Voerstreek ligt volledig omringd door de provincie Luik. Deze grensoverschrijdende themawandeling verbindt twee historische sites uit de 13de eeuw. Je vertrekt aan het kasteel van de Duitse Orde, de Commanderie in Sint-PietersVoeren en wandelt naar de cisterciënzerabdij van Val-Dieu (Godsdal) in het Luikse Aubel. Een tocht van 16 kilometer. De kaart geeft je een gedetailleerde routebeschrijving én veel historische informatie over de sites.
Een wandeling tussen de belangrijkste plaatsen van het graafschap Dalhem. Je start aan de ruïnes van de grafelijke burcht en volgt het pad naar ‘s-Gravenvoeren. Daar bevond zich – tot aan de Franse Bezetting (1795) – de hoofdrechtbank van het graafschap, Op gene Pley. De kaart houdt je precies op koers en vertelt je over het rijke verleden van het voormalige graafschap. Ontdek het verhaal achter de ruïnes en de historische rechtbank. Prijs kaart: € 3; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Prijs brochure: € 3; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Prijs gids: € 6; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek Vakwerkhuizen, Veurs
Monumentenkaart
Gids ‘Voeren Anders’
Gids ‘Voeren’
Het Voerense monumentenpark telt meer dan 120 geklasseerde kastelen, kerken, vakwerkhuisjes, grafkruisen, kapelletjes en dorpspompen. Twee uitgestippelde autoroutes van 35 kilometer voeren je langs de mooiste monumenten van deze streek. De route is niet bewegwijzerd maar de kaart toont je helder de juiste weg. Bij elk monument op de kaart krijg je een foto en de nodige achtergrondinformatie.
Met deze gids bekijk je de Voerstreek vanuit de meest originele invalshoeken: van folklore tot geschiedenis. Bij elk gebouw met een verhaal, bij elk monument midden in de velden vertelt Guido Sweron de anekdotes en de historie. Wandel met de gids in de hand en ontdek 101 wetenswaardigheden over de streek. Met al die achtergrondinformatie begrijp je nog beter waarom de Voerstreek zo waardevol is.
Een ideale gids voor wie gefascineerd is door het verre verleden. Je leert bij over Gallo-Romeinse villa’s en de Karolingische leengoederen. De gids loodst je ook naar de intieme plekjes in het hart van het stiltegebied: hier hoor je alleen de geluiden van de natuur. Ook volkse vertellingen met spoken en zwarte katten komen aan bod. Net zoals een opsomming van de lekkere Voerense streekproducten.
Prijs kaart met informatieboekje: € 4,50; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
Prijs gids: € 8; te koop in Bezoekerscentrum Voerstreek
25
Streekgerechten en streekproducten De Voerstreek is om van te smullen: proef de heerlijke streekproducten in de eetcafĂŠs en restaurants. Zoals de forel uit de lokale kwekerijen. Bestel ook eens een Voerense trip, het best te vergelijken met bloedworst. Het Voerdrupke is dan weer een hartverwarmende combinatie van Limburgse jenever en de stekelige sleedoorn uit de bosranden, graften en wegbermen. In het Bezoekerscentrum Voerstreek koop je een voorraad streekproducten voor thuis.
Forel Wil je zelf vissen op forel in de waterlopen van de Voerstreek? Zorg er dan voor dat je een vergunning hebt. Anders is het streng verboden. Maar dan kun je uiteraard nog altijd volop genieten van een heerlijke forelschotel in de verschillende restaurants.
Wijngaardslakken De wijngaardslak (escargot de Bourgogne) voelt zich thuis in de beschutte wegbermen van de Voerstreek. De wilde diertjes zijn beschermd, daarom serveren de lokale restaurants alleen gekweekte exemplaren. Forel
26
Voerdrupke
Stroop
Deze lichte jenever van 22° wordt gestookt met sleedoornpruimpjes. In de Voerense horecazaken schenken ze je met plezier een glaasje van deze streekspecialiteit. Geniet ervan want ‘e Voerdrupke mit sjlieëkreke’ is alleen in de Voerstreek verkrijgbaar.
Echte Voerense perenstroop is gestookt – zonder toevoeging – in grote koperen ketels van 800 liter. Die ketels hangen boven een houtvuur in de vloer van een schuur. Dit natuurproduct bevat ongeveer 70% peren en 30% zoete appels.
Platz Deze traditionele koek is een variant op de broden die in middeleeuws Wallonië bekend stonden als cougnoulx of couglou: lekker zoet met amandelen, suiker en honing. Proef ze in een van de Voerense eetgelegenheden.
Rick’s Bier is een Voerens streekbier dat zijn typische smaak ontleent aan de ambachtelijk gestookte stroop. Rick’s Abbesse is dan weer een kersenbier op basis van de lokale kers Abbesse de Mouland. Je nipt ervan in de lokale cafés en restaurants.
Trip
Cremant
Zwarte of witte Voerense trip is een variant op bloedworst. Een aantal slagers in de Voerstreek houdt ze op voorraad: loop er eens langs. Heerlijk met wat mosterd, zoete appelmoes, een verse boterham en een streekbiertje.
De glooiende Voerense hellingen lenen zich uitstekend tot druiventeelt. Deze mousserende wijn - een gedurfde combinatie van een pinot gris en riesling - won meteen goud bij de Belgische wijnverkiezing.
Herfse kaas
Plankerweg 1, 3793 Teuven, + 32 4 381 24 38, www.pietershof.be
Deze kaas heeft een sterke geur. Er zijn drie soorten: zachte kaas, pikante kaas (gezouten) en rommedoe (romig).
Streekbier
Streekproducten
27
Abbesse Deze oude kersenvariëteit rijpt in de Voerstreek nog altijd op hoogstambomen. Je vindt de boomgaarden vooral in Moelingen. De kleine, zoete kers kleurt je lippen sterk paars-blauw. Stiekem proeven is er dus niet bij. Maar koop zeker een bakje: ze zijn verrukkelijk.
Appelwijn De Voerstreek is een oude fruitstreek met 58 verschillende appelrassen. Jean-Marie Ernon probeert een familietraditie opnieuw leven in te blazen. Hij creëerde de appelwijn. Elke appelwijn is raszuiver. Kelders i genne Pley, Familie. Ernon, Pley 18, 3798 Voeren (’s-Gravenvoeren), + 32 4 381 04 18, info@appelwijn.be, www.appelwijn.be
Bij Jetteke Voor een van de meest authentieke winkeltjes uit de streek moet je naar Veurs. Hier vind je uiteenlopende kruideniersproducten. Loop eens binnen en zie hoe de tijd is blijven stilstaan in dit traditioneel kruidenierszaakje. Bij Jetteke, Veurs 20, 3790 Voeren
Streekwijn
28
Folklore Processies
wekenlang feesten geblazen. Houd de goed gevulde agenda in de gaten. Er zijn pronkzittingen, kinderzittingen en carnavalsoptochten.
De Bronk- of sacramentprocessies starten traditiegetrouw aan de kerk met voorop de lokale muziekkapel. De deelnemers beelden bijbeltaferelen uit en de pastoor geeft de zegen op verschillende rustaltaren. In Sint-Martens-Voeren stappen de schutterskoning en zijn gezelschap mee op.
Overzicht carnavalsoptochten: www.toerismelimburg.be
Processies in Voeren 2012
21 februari 2012 ‘s-Gravenvoeren: Optocht KV de Waggelerre om 14 u.
3 Juni 2012 Sint-Martens-Voeren om 9 u. 9 juni 2012 Teuven om 19 u. 10 juni 2012 ‘s-Gravenvoeren om 9 u. 27 juli 2012 Remersdaal om 10.30 u. 15 Augustus 2012 Moelingen om 9.30 u.
Carnaval Voor carnavalplezier moet je in de Voerstreek zijn tussen 11 november en Aswoensdag. Behalve in de adventsperiode tot 6 januari is het hier
18 februari 2012 Teuven Optocht CV de Böschuule om 14.11 u. 20 februari 2012 Moelingen Optocht CV de Djimmers om 14 u.
26 februari 2012 Sint-Martens-Voeren: Optocht CV de Boemelaire om 14.30 u.
Schutterijfeesten Op Pinkstermaandag trekt in Sint-Martens-Voeren de schutterskoning door het dorp. Na de stoet volgt het koningschieten of de vogelschot. De schutter die de houten vogel op de paal afschiet, is een jaar lang de nieuwe koning. Elke derde zondag van september vindt het schietkampioenschap van Voeren plaats. De deelnemers strijden met de dikke buks voor de beker van de Voerstreek. Informatie en inschrijvingen: www.schutterijsmv.be Schutterijfeesten
29
G
ebruik de praktische informatie om optimaal van je bezoek aan Limburg te genieten. Kom je er niet helemaal uit? Aarzel dan niet en neem contact op met het Toeristische Informatiekantoor Voerstreek.
Praktisch 30
Toeristisch infokantoor
De Voerstreek: Hoe geraak je er?
Toerisme Voerstreek
Met de auto vanuit Brussel en Antwerpen
Toeristisch Onthaal Limburg Voerstreek
Het Toeristisch informatiekantoor Voerstreek is dé plek voor meer streekinformatie: tips, logeeradressen, brochures, kaartmateriaal en inspirerende boeken. Maar ook interactieve suggesties via filmpjes en audio. Kijk en beleef wat de regio voor je in petto heeft. Handig als je geen enkel hoogtepunt wilt missen. Op de tentoonstellingen kom je te weten waarom onze prehistorische voorouders zich hier al vestigden. Maar ook wat de regio nu nog altijd zo uniek én aantrekkelijk maakt. De zeldzame flora en fauna bijvoorbeeld. En de beschermingsmaatregelen zoals het stiltegebied: die bewaren de rust, zo kenmerkend voor dit stukje Limburg. Pley 13, 3798 Voeren (‘s-Gravenvoeren), + 32 43 81 07 36, voerstreek@skynet.be, www.voerstreek.be Open: maandag t.e.m. vrijdag van 9 - 17 u., zaterdag, zon- en feestdagen van 10 - 17 u., gesloten: 25 december en 1 januari
Neem de E40 richting Aachen/Aken tot in Cheratte. Kies daar de richting Maastricht-Visé (E25) tot aan de afrit Moelingen (Mouland). Volg de borden ‘Voeren-Fourons’.
Met de auto vanuit Nederland Via Maastricht kies je richting Luik (E25). Ga in Eijsden de grens over naar Moelingen. Of rij via Margraten naar Verviers. Ga daar de grens over in Sint-Martens-Voeren (De Plank).
Met het openbaar vervoer Neem de IC- of IR-trein naar Luik-Guillemins. In Luik neem je de L-trein naar Maastricht. Stap uit in Wezet (Visé). Kies buslijn 39B Tongeren-ViséRemersdaal of lijn 39C Visé-Montzen: die brengen je tot in de Voerstreek. Meer informatie en dienstregelingen: www.nmbs.be en www.delijn.be
Tongeren
Het Toeristische Onthaal Limburg is 363 dagen open en dé plek voor meer informatie bij je vakantie in Limburg: tips, logeeradressen, brochures, kaartmateriaal en inspirerende boeken. Maar ook interactieve suggesties via filmpjes en audio: kijk en beleef wat de regio voor je in petto heeft. Handig als je geen enkel hoogtepunt wilt missen.
Jouw mening is een overnachting waard Vul onze online-enquête in. Het duurt maar enkele minuutjes. Zo maak je kans op een gratis verblijf in Limburg ter waarde van € 250! www.toerismelimburg.be/jouwmeningtelt
TIP 31
Trefwoorden Moelingen Carnaval.......................................................................................... p. 29 Natuurgebied van de Berwijn...................................................... p. 15 Natuurspel- en wandeling............................................................ p. 17 Processie......................................................................................... p. 29
Natuurspel Veursboswandeling.................................................... p. 17 Processie......................................................................................... p. 29 Schutterijfeesten............................................................................ p. 29 Vakwerkhuisje Veurs...................................................................... p. 23
Remersdaal Processie......................................................................................... p. 29
Sint-Pieters-Voeren
â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenvoeren
Bezoekerscentrum Voerstreek....................................................... p. 21 Carnaval.......................................................................................... p. 29 Educatieve zoekwandeling........................................................... p. 18 Euregio-Info-Shop......................................................................... p. 21 Geleide wandelingen.................................................................... p. 19 Grensoverschrijdend natuurreservaat Altenbroek....................... p. 15 Processie......................................................................................... p. 29 Stiltegebied tussen Noorbeek, Mheer en â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenvoeren......... p. 16
Sint-Martens-Voeren Carnaval.......................................................................................... p. 29 Educatieve zoekwandeling........................................................... p. 18 Geleide wandeling........................................................................ p. 19 Natuurgebied van Veurs................................................................ p. 15
32
Commanderie................................................................................ p. 21 Educatieve zoekwandeling........................................................... p. 18 Geleide wandelingen.................................................................... p. 19 Natuurgebied Alserbos.................................................................. p. 15 Natuurspel Alserboswandeling.................................................... p. 17 Teuven Boerengolf...................................................................................... p. 17 Carnaval.......................................................................................... p. 29 Educatieve zoekwandeling........................................................... p. 18 Geleide wandelingen.................................................................... p. 19 Processie......................................................................................... p. 29
33
Eindhoven
Limburg in der Euregio Hamont-Achel Eindhoven Antwerpen
Lommel
Gent
Neerpelt
Keulen
Brussel
Hasselt
B
Overpelt
Maastricht
Bocholt
Aken Luik
Charleroi
D
Kinrooi Bree
Hechtel-Eksel Peer
Antwerpen
F
L
Leopoldsburg
E313
Maaseik
Ham
Meeuwen-Gruitrode E25
Beringen
Heusden-Zolder
Limburg in de Euregio
Lummen
As
Zonhoven
Maasmechelen
Genk
E314 Leuven Brussel
Dilsen-Stokkem
Opglabbeek
Houthalen-Helchteren
Maa
s
Tessenderlo
E314 Halen
Hasselt Herk-de-Stad
Zutendaal Aachen Heerlen Keulen
s
Diepenbeek
Nieuwerkerken
Lanaken Alken
Maa
Brugge
Bilzen Kortessem
Wellen
St-Truiden
Riemst
Borgloon
E25
Brussel Tongeren Heers E40
Voeren
E313
Gingelom Herstappe E40 Luik
Aachen
VOERSTREEK IN LIMBURG
35
1 2 3 4 5 6 7 8
Natuurgebied van de Berwijn p. 15 Euregio-Info-Shop p. 21 Natuurreservaat Altenbroek p. 15 Stiltegebied tussen Noorbeek, Mheer en â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenvoeren p. 16 Vakwerkhuisjes Veurs p. 23 Natuurgebied van Veurs p. 15 Commanderie p. 23 Natuurgebied Alserbos p. 15
Bezoekerscentrum Voerstreek / Toerisme Voerstreek vzw
p. 21
4 2
Moelingen 1
3
â&#x20AC;&#x2DC;s-Gravenvoeren
Teuven
Voeren Sint5
MartensVoeren 6
7
Sint-PietersVoeren 8
Remersdaal
colofon Deze ontdekkingsgids is een uitgave van Toerisme Limburg vzw, Universiteitslaan 3, 3500 Hasselt, + 32 11 30 55 00 Verantwoordelijke uitgever: Willy Orlandini, Permekelaan 5, 3500 Hasselt Fotografie: Koen de Lange, Guido Sweron, Sarie van den Bossche, Kristien Wintmolders Realisatie: Impuls, Genk Redactie: Stijn Verdickt, Alfabetweter Eindredactie: Toerisme Limburg D/2012/1504/06 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Limburg vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of juistheden in de opgenomen gegevens. De ontdekkingsgids kwam tot stand met medesubsidiĂŤring van Provincie Limburg, de gemeente Voeren en Toerisme Voerstreek vzw
www.toerismelimburg.be Een initiatief van de provincie Limburg
limburg.be
38