vak antieboek
2018
Scheldeland JOUW VAKANTIELAND LEUKE TIPS VOOR EEN WEEKENDJE WEG 3 REPORTAGES VAN 48U IN SCHELDELAND
7 GEPASSIONEERDE AMBASSADEURS NEMEN JE MEE
12 KANT-EN-KLARE FIETS- EN WANDELROUTES
Scheldeland
langs Schelde, Dender en Rupel Alle informatie over Scheldeland vind je via www.scheldeland.be
2 2 sCHELDELAND sCHELDELAND
Scheldeland, jouw vakantieland De natuurpracht, gastvrijheid en cultuur van
voor een route langs de forten van de Eerste
Scheldeland laten we het liefst voor zich spreken.
Wereldoorlog. Wandelaars komen dan weer
In dit vakantieboek nemen zeven ambassadeurs
volledig tot rust op een tocht door natuurgebied
je mee naar hun passie en hun Scheldeland. Laat
Den Dotter of een wandeling langs het middelpunt
je op sleeptouw nemen door hun verhalen over
van Vlaanderen. Scheldeland biedt voor elk wat
wonderschone natuur, de charme van het water,
wils!
verrassende streekbieren, gastvrij Scheldeland, de strijdvaardige geschiedenis, het boeiende
Dankzij de praktische informatie achteraan kan je
baksteenverleden en de denderende steden.
in een oogopslag alle Scheldelandse evenementen, infokantoren, musea, kastelen, forten, natuurge-
Drie knappe reportages zorgen voor een instant
bieden en veren bekijken. Je merkt het: je zal al snel
beleving van thuis uit. Voor de zeven troeven van
tijd tekortkomen om Scheldeland op ĂŠĂŠn dag gezien
Scheldeland verzamelden we concrete en interes-
te hebben. Dankzij onze handige logieslijst vind
sante tips, weetjes, fascinerende bezienswaardig-
je zeker een leuk hotel of een knusse B&B, waar
heden en leuke activiteiten. Het is duidelijk:
de gastvrije uitbaters jou met open armen zullen
in Scheldeland verveel je je nooit.
ontvangen. Aan het einde van elk thema sommen we bovendien telkens drie logeeradressen op die
Zin in een dagje uit? In ons gedetailleerde route-
ongetwijfeld een extra belevenis aan jouw verblijf
boekje vind je zes fiets- en zes wandelroutes die je
zullen geven.
langs de mooiste plekjes van de regio brengen. Ga fietsen langs de oevers van de Schelde, of kies
Wij verwelkomen je graag!
sCHELDELAND 3
Hoe je Scheldeland online kan vinden: FACEBOOK
toerisme scheldeland
WEBSITE
@scheldeland
www.scheldeland.be
NIEUWSBRIEF
@toerisme_scheldeland
4 sCHELDELAND
scheldeland.be/nieuwsbrief
COLOFON VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Toerisme Scheldeland vzw Noordlaan 21 - 9200 Dendermonde FOTOGRAFIE Beeldenbank Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Provincie Antwerpen, Toerisme Scheldeland, Toerisme Aalst, Toerisme Dendermonde, Toerisme Laarne, Toerisme Ninove, Gemeente Puurs, Provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams, Dirk Bogaert, Nico Caignie, Jeroen Danckers, Mie De Backer, Lieselot De Smet, Hendrik De Schrijver, Marc De Schryver, Stefan Dewickere, Jan Dirkx, Karel Duerinckx, Marijn Follebout, Fortengordel, Geert Heyvaert, Johan Martens, Linsella Puurs, Jonathan Ramael, DaniĂŤl Rys, David Samyn, Sigmaplan, Gert Swillens, Inge Van den Heuvel, Yvonne van Houtum, Marc Vanraes, Vilda, Marc Wallican, Jesse Willems CARTOGRAFIE Elke Feusels voor Toerisme Provincie Antwerpen, Jan Lehoucq voor Toerisme Oost-Vlaanderen REDACTIE Frederik De Roo, Jens Desmet, Lieselot De Smet, Tine Hemeryck, Yvonne van Houtum, Marijke Vermeulen INFO EN EINDREDACTIE Travelmedia nv, Torhoutse Steenweg 503, 8200 Brugge In samenwerking met M. Dubois, T. Corijn en A. Tilburgh CONCEPT EN VORMGEVING Travelmedia nv i.s.m. Weblounge bvba, Torhoutse Steenweg 503, 8200 Brugge DRUK Albe De Coker Dit vakantieboek is met de grootst mogelijke zorg samengesteld door Toerisme Scheldeland in samenwerking met Travelmedia nv, met medewerking van steden en gemeenten uit de regio Scheldeland, Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland en Toerisme Rupelstreek. De opgenomen informatie is verzameld in februari 2018. De verantwoordelijke uitgevers kunnen op geen enkele manier aansprakelijk gesteld worden voor fouten, onnauwkeurigheden of wijzigingen. Om de volgende editie te verbeteren doen we graag een beroep op jou. Ontbreekt er volgens jou iets in dit vakantieboek? Of heb je een fout opgemerkt? Laat het ons gerust weten. Je kan met je verbeteringen terecht op het nummer 052 33 98 05 of via mail naar info@scheldeland.be. Dank bij voorbaat. Depotnummer: D/2018/0332/004 sCHELDELAND 5
Mijn Scheldeland, jouw vakantieland Met de Schelde, Dender en Rupel als voornaamste rivieren wordt het unieke landschap in Scheldeland bepaald door deze waterwegen. Ook in bijna elk aspect van het leven hier staat water centraal. De verhalen van onze zeven ambassadeurs zijn hiervan het perfecte bewijs. Laat je inspireren door hun liefde voor deze regio en ontdek wat Scheldeland zo mooi en uniek maakt. Verdiep je in onze rijke biertraditie, het kenmerkende kleiverleden en de schitterende natuur aan de hand van drie reportages. De vele doe-, zie-, proef- en beleeftips zorgen ongetwijfeld voor een onvergetelijk verblijf in Scheldeland. SCHELDELAND, NATUURLIJK p8 De natuur in Scheldeland, met slikken en schorren ontstaan langs de rivieren en waterwegen, is uniek. Dankzij de getijdenwerking van de Schelde ziet het landschap er hier elke dag anders uit, merkt ook natuurfotograaf Dirk Bogaert op.
6 sCHELDELAND
WATERRIJK SCHELDELAND p30 Laat je meenemen op het ritme van de Schelde, Dender en Rupel en ontdek Scheldeland van op het water. Eddy Stuer van Watererfgoed Vlaanderen weet als geen ander dat langs deze waterwegen geschiedenis werd geschreven.
SCHELDELAND, BIERLAND p42 In Scheldeland zit bier brouwen in het bloed. Je vindt hier maar liefst vijftien brouwerijen die je voorzien van talloze heerlijke biersoorten. De familie Dilewyns is daar het perfecte voorbeeld van en bewijst dat de passie voor bier in de regio leeft als nergens anders. GASTVRIJ SCHELDELAND p62 In Scheldeland word je steeds met de glimlach onthaald. Maak kennis met heerlijke streekproducten, gezellige logeerplekken en de gastvrijheid van onze inwoners. Ook bij schapenmelker Laurens De Middeleer word je met open armen ontvangen. STRIJDVAARDIG SCHELDELAND p74 De regio groeide tijdens de Eerste Wereldoorlog uit tot een strategisch punt in de strijd tegen de Duitse bezetter. Frederik Vanderstraeten, mede-auteur van het boek 'Luchtschip ontploft boven Gent', vertelt je meer over de impact van WOI op Scheldeland. STEENGOED SCHELDELAND p84 Het nautisch-industriële erfgoed dat langs de waterwegen in Scheldeland is ontstaan, beïnvloedt
nog steeds het uitzicht van het landschap. René Boeynaems, gids in het Ecomuseum en Archief van de Boomse Baksteen, weet dat als geen ander. DENDERENDE STEDEN AAN 'T WATER p102 Het werelderfgoed, de folkloristische cultuur en historiek van onze Denderende steden Dendermonde, Aalst en Ninove, zijn ongeëvenaard. De Aalsterse Prins Carnaval 2018, Alex De Kegel, is terecht trots op 'zijn' stad. FIETSEN EN WANDELEN IN SCHELDELAND p115 Scheldeland is een waar fiets- en wandelparadijs. Ontdek in dit routeboekje zes fiets- en zes wandelroutes die je naar de mooiste plekjes van de regio brengen. PRAKTISCHE INFO p131 Op zoek naar een leuke plek om te slapen of andere praktische informatie? Naast toffe logeeradressen vind je hier een overzicht van onder meer natuurgebieden, musea, kastelen en forten, evenementen en infokantoren. Handige informatie om je verblijf in Scheldeland voor te bereiden of om gewoon op zak te hebben tijdens je bezoek.
sCHELDELAND 7
natu
mbassaudr eu r
Scheldeland, natuurlijk Een tafel vol lekkers voor tal van verschillende diersoorten, aangeboden door de schelde: natuurfotograaf Dirk Bogaert weet het belang van de Schelde voor de regio als geen ander te beschrijven. "Zonder de getijdenwerking zou de natuur zich hier nooit zo mooi kunnen ontwikkelen."
"De omgeving ziet er hier elke dag anders uit."
10 sCHELDELAND NATUUR
Gedreven en gepassioneerd door de schoonheid die de natuur ons elke dag biedt: zo kan je Dirk omschrijven. Onze ambassadeur is een amateur natuurfotograaf die de regio door en door kent. Samen met Natuurpunt, lokale besturen, boeren en omwonenden zet hij zich bovendien in voor het beschermen en herstellen van natuurgebied Damvallei in de gemeenten Destelbergen en Laarne. Volgens Dirk is de Schelde van vitaal belang voor de Damvallei, die ontstond in een oude meander van de Schelde, en Scheldeland zoals we het vandaag kennen: "De oude loop van de Schelde tekent het natuurgebied Damvallei vandaag met een lint van 50 vijvers. Je vindt er een schat aan waterplanten, vissoorten, watervogels en libellen. Maar ook reeĂŤn, hermelijnen en zelfs bevers." Je kan de Schelde gerust zien als de belangrijkste levensader voor de natuurgebieden in de regio. "Niet alleen de Damvallei, maar ook de Gentbrugse Meersen zijn sterk afhankelijk van de aanwezigheid van de Schelde. De getijdenwerking speelt hierbij een belangrijke rol. Je kan het zien als een tafel die twee keer per dag gedekt wordt met tal van lekkers. En een tafel vol lekkers trekt natuurlijk gasten aan. Zonder dit natuurlijk mechanisme zou de natuur zich hier nooit zo mooi en zo divers kunnen ontwikkelen. De omgeving ziet er hier elke dag anders uit." De natuurgebieden in Scheldeland zijn een heerlijke plek voor wandelaars en fietsers die willen ontsnappen aan de dagelijkse sleur. Dirk geeft alvast drie leuke beleeftips waar je de Scheldelandse natuurpracht in al haar glorie kan ontdekken: 1.
De Damvallei, een Europees beschermd natuurgebied waar het prachtig wandelen is.
2.
De Gentbrugse Meersen, die samen met de Damvallei meer dan 500 hectare natuurpracht aanbiedt.
3.
De Kalkense Meersen als een prachtig stiltegebied weg van alle drukte.
sCHELDELAND NATUUR 11
Een landschap gevormd door water Rivieren en stromen hebben een heel grote invloed op de directe omgeving en bepalen de vorm, het uitzicht en de variatie van het landschap. In Scheldeland hebben de Schelde, Dender, Rupel en Durme hun stempel gedrukt op de natuur. Deze waterwegen vormen ook een natuurlijke toegangsweg vanuit omliggende steden en maken van Scheldeland een groen rustpunt.
12
sCHELDELAND NATUUR
3 PARADIJZEN AAN HET WATER De omgeving langs de Schelde, Dender, Rupel en
en vloed in en uit het gebied loopt. Een groot deel
Durme wordt gekenmerkt door wondermooie
van het gebied wordt ook ingericht als gecontro-
plekjes waar het water van deze vier waterwegen
leerd overstromingsgebied voor de Schelde, via het
duidelijk zijn stempel gedrukt heeft op de natuur.
Sigmaplan.
Bij deze drie paradijzen aan het water ontsnap je helemaal aan de dagelijkse sleur.
DOMEIN LIPPENBROEK
ÉÉN MET DE NATUUR IN DE KALKENSE MEERSEN
In Hamme vind je een prachtig stuk natuur in de vorm van het Gecontroleerd Gereduceerd GetijdenLangs de Schelde werden overstromingsgebieden
gebied (GGG) Lippenbroek. Dit domein van
aangelegd die een grote rol spelen in hoe het land-
10 hectare is zelf niet toegankelijk, maar rond
schap zich ontwikkelt. Die gebieden maken deel uit
het gebied valt er voor elk wat wils te beleven.
van het Sigmaplan dat als doel heeft om Vlaande-
Vanop de Scheldedijk heb je een prachtig zicht op
ren beter te beschermen tegen overstromingen van
een klein maar verbluffend mooi landschap: een
de Schelde en haar zijrivieren. Tegelijk krijgt ook
mozaïek van slikken en schorren, dooraderd met
de waardevolle natuur een boost en de Kalkense
kleine en grote geulen. Het Lippenbroek zoals het
Meersen is daar een perfect voorbeeld van.
er nu uitziet, kwam tot stand in het kader van het
De Kalkense Meersen is een nat natuurgebied en
Sigmaplan. Kom je een kijkje nemen, dan loont het
vormt een paradijs voor specifieke flora en fauna
de moeite om op voorhand de getijdentabellen van
zoals het Galloway rund, de grote harige grazer en
Hamme te raadplegen. Bij het begin van de vloed
de grutto, een sierlijke steltloper die zijn jongen
kan je het water door de sluis zien binnenstromen
grootbrengt in de Meersen.
en de slikken beetje bij beetje zien overspoelen. Ga op stap via www.scheldeland.be/natuur
DE VLASSENBROEKSE POLDER De Vlassenbroekse polder is een prachtig stukje natuur in Baasrode, met aan de rand het kunstenaarsdorpje Vlassenbroek met het beschermde romaans-gotische kerkje. Vanop de Scheldedijken heb je een mooi uitzicht op het grillige natuurgebied en de zeldzame en ecologisch waardevolle slikken en schorren. Deze zijn ontstaan onder invloed van het Scheldewater, dat dagelijks bij eb
sCHELDELAND NATUUR 13
JACHTPAVILJOEN DE NOTELAER De Notelaer in Bornem is een prachtig 200 jaar oud jachtpaviljoen op de Scheldedijk en hoorde toe aan de familie d'Ursel. Dit is de ideale uitvalsbasis voor fietsers en wandelaars om de omgeving te verkennen. Probeer eens een stiltewandeling uit, start hier je fietstocht langs de Schelde of proef van de heerlijke Notelaeretaart in het cafeetje. Op zoek naar een originele overnachting in deze groene omgeving? Ga dan zeker pitkamperen in het domein van De Notelaer. Deze tenten, in de vorm van een pit, hangen tijdens de zomermaanden in de bomen en zorgen voor een unieke logeerervaring! Raadpleeg zeker en vast www.notelaer.be.
14
sCHELDELAND NATUUR
HELEMAAL ZEN IN EEN STILTEGEBIED De drukte van het dagelijks leven kan bijzonder
water, broekbossen en natte gras- en hooilanden.
stresserend zijn. Even nood aan rust? Laat je dan on-
Via de website van Regionaal Landschap Schelde-
derdompelen in niets dan groen in het stiltegebied
Durme kan je een brochure downloaden met mooie
in Hingene, dat aan de oever van de Schelde ligt.
stiltewandelingen. Leg je tussen knooppunten 24
Hier hoor je geen enkele invloed van de mens, enkel
en 46 in een hangmat en waan je even helemaal
geluiden uit de natuur. Ideaal om even te onthaas-
alleen op de wereld! Bestel snel de brochure via
ten! Het landschap bestaat hier vooral uit open
www.rlsd.be en rust dan maar lekker uit!
HET LAND VAN STILLE WATERS Het kronkelende waterlandschap ter hoogte van Mariekerke en Sint-Amands stond centraal in de televisiereeks 'Stille Waters' en toonde daarin zijn bijna mysterieuze karakter. Wil je ook zelf deze unieke vormgeving en schitterende natuur ontdekken, dan kan dat aan de hand van het handige wandelnetwerk 'In het land van Stille Waters'. Knooppunten gidsen je door maar liefst 257 km wandelpaden en de mooiste bezienswaardigheden in de buurt. Dankzij de knooppunten kan je gemakkelijk jouw eigen route uitstippelen. Bestel de kaart via www.scheldeland.be/webshop
sCHELDELAND NATUUR 15
3X WEGDROMEN IN EEN KNAP KASTEEL DE SCHATTEN VAN HET SLOT VAN LAARNE Het kasteel van heksengemeente Laarne is de ideale uitvalsbasis voor wandelingen in de prachtige Damvallei of de Kalkense Meersen. Bij het kasteel heb je bovendien een prachtig uitzicht op Laarne-Dorp. De Kasteeldreef, die met vier rijen eiken beplant is, verbindt het kasteel met het dorpsplein. Binnenin het kasteel bewonder je dan weer de rijke verzameling kunstvoorwerpen, kostbaar meubilair en de unieke zilvercollectie D'Allemagne. Lees over het kasteel en plan je bezoek via www.slotvanlaarne.be
16
sCHELDELAND NATUUR
MARNIX DE SAINTE ALDEGONDE, EEN LOIREKASTEEL IN VLAANDEREN Het knappe kasteel van Marnix de Sainte Aldegonde is een van de oudste waterburchten van de regio en een absolute blikvanger in Bornem. De geschiedenis van het kasteel gaat zelfs terug tot de 9de eeuw en sinds 1780 is het domein in handen van het geslacht van Marnix, heren van Sainte Aldegonde. Met zijn veertig oude koetsen is het neorenaissance kasteel een ‘Loirekasteel in Vlaanderen’, omgeven door een prachtig groen domein. Het kasteel werd aan het einde van de 19de eeuw gerenoveerd door architect Hendrik Beyaert. Binnenin vind je verzamelingen schilderijen, meubilair uit de 18de eeuw, gravures van Pieter Breughel de Oude, kant en Chinees porselein. Het kasteel bevindt zich aan de oevers van de Oude Schelde en is dankzij de waterrijke omgeving en het vele groen een rustgevende oase voor fietsers en wandelaars. Ontdek het kasteel en plan je bezoek via www.kasteelmarnixdesaintealdegonde.be
BELEEF DE GESCHIEDENIS IN KASTEEL D'URSEL Dit kasteel was eeuwenlang het buitenverblijf van de adellijke familie d'Ursel, maar kan je nu bezoeken tijdens de vele concerten en boeiende tentoonstellingen, ook in groep. Deze zomer toont de tentoonstelling 'Winters in Brussel. De stadsresidentie van de familie d'Ursel (1590-1960)' je aan de hand van honderden foto's de sfeer van het hôtel d'Ursel, de voormalige stadsresidentie van de familie. Verder kan je je vergapen aan de Chinese schouwstukken en het kleurrijke behang. Buiten bewonder je de classicistische okergele gevel en staat de knappe landschapstuin open voor picknicks en wandelingen. Het kasteel is volledig omgeven door water en ook op het kasteeldomein vind je enkele mooie waterpartijen waarlangs het gezellig wandelen is. Bekijk zeker eens www.kasteeldursel.be
sCHELDELAND NATUUR 17
OPMERKELIJKE NATUURRESERVATEN LANGS DE DENDER Denderbelle vormt een goede uitvalsbasis voor de
wat de Dendervallei een toplocatie voor natuurlief-
verkenning van de groene Dendervallei. Tussen de
hebbers maakt!
Dender, Wieze en Denderbelle strekt zich een open meersen- en broekenlandschap uit. De natuur-
Kenmerkend voor de Dender zijn de sluizen die de
gebieden 'Wiestermeersch', 'Denderbellebroek'
hoogteverschillen in het landschap overbruggen.
en 'Hannaerden' werden samengevoegd tot één
Tussen de bron in Ath en de monding in Dender-
natuurreservaat Beneden-Dender en doen bij hoge
monde worden 13 sluizen handmatig bediend door
waterstanden dienst als overstromingsgebied van
sluiswachters. Hou zeker even halt voor een schip
de Dender. Deze gebieden vormen de perfecte
dat versast wordt, een uniek schouwspel dat je van
voedingsbodem voor opmerkelijke fauna en flora,
op de oever kan volgen.
18
sCHELDELAND NATUUR
INDUSTRIĂ‹LE CHARME AAN DE DURME De Mirabrug in Hamme doet dienst als toegangs-
Tot in 1984 vond je hier een kolenhandel en in 2017
poort tot Scheldeland en brengt je over de Durme.
werd de site grondig gerenoveerd. Nu vormt
De brug is met haar driedelige metalen opbouw
De Koolputten een combinatie van brasserie, feest-
een pareltje van industrieel erfgoed en dankt haar
zaal, B&B en een exporuimte. De Koolputtensite is
naam aan de gelijknamige filmklassieker uit 1971.
een schoolvoorbeeld van hoe geschiedenis perfect
Bovendien is het een ideale uitvalsbasis om fietsen
in een modern jasje kan passen, met aandacht voor
te huren, de camper te parkeren of gezellig samen
het industriĂŤle erfgoed.
te picknicken en de Durmevallei te verkennen. Aan de overzijde van de rivier vind je de Koolputtensite.
Meer info via www.scheldeland.be
sCHELDELAND NATUUR 19
CHARMANT ZENNEGAT De natuur in de benedenvalleien van Nete, Dijle, Zenne en Rupel creĂŤert een langgerekt groen lint. In het buitengebied van Mechelen vind je een unieke mix van cultuur en natuur: het Zennegat met bijna evenveel water als land. De omgeving van het Zennegat vormt een beschermd dorpsgezicht. De pleziervaart, woonboten, bruine kroeg en charmante huisjes vormen een sfeervolle plek, vlakbij Mechelen. Het wandelnetwerk 'Rivierenland' is een paradijs voor wandelaars met een hart voor landschappen en natuur. Ontdek de wandelnetwerkkaart voor de Rupelstreek, Willebroek en Mechelen via www.scheldeland.be/webshop
route in de kijker
GROENE RUSTÂ LANGS DE SCHELDE Het wandelnetwerk Kalkense Meersen Donkmeer biedt je 165 km groene rust in een meander van de Schelde. Ga eindeloos stappen in de buurt van de Schelde tussen Wetteren en Dendermonde en ontdek de absolute rust die je hier vindt. Met de bijgeleverde inspiratiegids krijg je nog eens drie kant-en-klare wandellussen, streekinfo en tips voor onderweg er gratis bij. De wandelnetwerkkaart Kalkense Meersen - Donkmeer kan je in huis halen via www.scheldeland.be/ webshop.
20
sCHELDELAND NATUUR
3x OVERNACHTEN IN 'T GROEN 1. HOTEL BOSKAPELHOEVE In deze verborgen parel in Buggenhout word je ver-
1
welkomd in een wereld van groen. Dit viersterrenhotel ligt aan de rand van het Buggenhoutbos, waardoor je terechtkomt in een inspirerende en rustgevende omgeving middenin de natuur. Geniet in de tuin of op de terrassen van het zicht op de prachtige groene omgeving of relax in de buitenjacuzzi. Boeken doe je via www.boskapelhoeve.be. 2. VAKANTIEWONING ’T KLEIN GENT 't Klein Gent combineert het beste van twee werelden: hier profiteer je van de nabijheid van het bruisende Gent, maar geniet je ook van het groen in het rustige Destelbergen. Dit vakantiehuis vond onderdak in een gerestaureerde boerderij. Het resultaat is een knappe logeerplek vol karakter! In de directe omgeving ga je zalig fietsen en ontdek je verschillende kasteelparken. Bekijk het vakantiehuis via www.tkleingent.be.
2
3. VAKANTIEWONING STEDE TEN DRIESSCHE Op zoek naar een kindvriendelijke vakantiewoning waarin je volledig tot rust kan komen? De charmante hoevewoning Stede ten Driessche in Haaltert biedt alle comfort voor families tot 14 personen, ideaal voor een gezellige dichtbijvakantie of een tof weekendje. Kinderen spelen met de gocarts op de binnenkoer, voetballen in de tuin, of knuffelen de konijntjes. Maak mooie wandelingen in natuurgebied Den Dotter of kies voor een fietstocht langs de Dender. Ontdek deze fijne logeerplek via www.stedetendriessche.be.
sCHELDELAND NATUUR 21
3
22 sCHELDELAND NATUUR
48 uur natuur
48
Scheldelan
d
IN SCHELDELAND IN SAMEN W ERKIN G MET W W W . W A ND E R E R S BL UE S . BE
Wanderer’s Blues is het relaas van Marijke, een eigenwijze, zelfverklaarde ontdekkingsreizigster en Jeroen, een eigenzinnige en creatieve fotograaf die maar al te graag mee op avontuur gaat. Om al hun reisverhalen, reistips en fotomateriaal te kunnen delen, hebben ze Wanderer’s Blues opgericht.
Wie niet verder kijkt dan de A12 tussen Brussel
konijnen zich volledig thuis voelen. De verhoogde
en Antwerpen, dreigt een prachtig land langs de
Rupeldijk biedt een prachtig uitzicht over het ganse
Schelde te missen. De drukke autosnelweg met
eiland met iets verderop de spitse kerktoren van
haar dichtbebouwde industrie en retail werpt zich
Wintam om het karakteristieke plaatje compleet te
op als een muur die je over moet. Maar eens die
maken. Wie goed kijkt, kan ook zonder verrekijker
verkeersader in je achteruitkijkspiegel ligt, opent
enkele zeldzame vogelsoorten spotten. Maar de
zich bruisend Scheldeland met haar opmerkelijke
echte liefhebbers kunnen zich goed laten gaan in
geschiedenis en passie voor genieten.
de nabije vogelkijkhut.
We komen uren, zoniet dagen te kort om alles te
Over de Rupel zien we een veerboot oversteken.
zien en te beleven tijdens ons eerste bezoek aan
Een stukje Vlaamse traditie dat wij niet kennen in
Scheldeland. Het plan was om zoveel mogelijk mee
de droge Kempen. Even balen we dat we te voet
te pikken in 48 uur, maar we besluiten om ons mee
langs de kant van de Zeesluis van Wintam zijn
te laten drijven op het ritme van de regio. En dat
overgestoken, maar we beseffen al snel dat we de
wil zeggen: zoveel mogelijk genieten.
volgende dag voldoende gebruik zullen maken van de plaatselijke veerdiensten.
Zaterdagochtend kiezen we voor een wandeling op het Noordelijk Eiland in de Rupelmonding, vlakbij Wintam. Het gezwinde marstempo waaraan we stappen, warmt ons snel op en al gauw nemen
Honger naar Scheldeland
we de tijd om eens écht rondom ons te kijken. Het eiland ligt geprangd tussen het Zeekanaal
De stevige wandeling op het Noordelijk Eiland
Brussel-Schelde en de Rupel en is een waar paradijs
heeft ons honger doen krijgen. Niet alleen letterlijk,
voor vogels. We turen over een stukje wetland
maar ook figuurlijk: hongerig naar natgroen
waar ruige Heckrunderen, kwetterende ganzen,
Scheldeland. We rijden naar het centrum van
trotse Konikpaarden en vliegensvlugge, wilde
Baasrode om een dubbelslag te slaan.
sCHELDELAND NATUUR 23
Op het dorpsplein stappen we eetboutique Boter-
werven groot te maken. De twee concurrenten
bloem binnen om ons te laten verrassen door de
lagen pal naast elkaar, enkel gescheiden door een
luxueus, open belegde boterhammen van Charlotte.
dunne, bakstenen muur. In de bitsige strijd om de
In 2017 was ze nog geselecteerd voor de Gouden
grootste te zijn, bouwde Van Praet een voor die tijd
Goesting als een van de beste nieuwe restaurants
enorm atelier met de allereerste lopende band.
in Oost-Vlaanderen. Nog meer verrassingen staan
Van Damme beschikte dan weer over een groter
ons te wachten in het nabijgelegen Scheepvaart-
getijdendok. Werknemers waren ook expliciet
museum van Baasrode waar Fernand Van Hoey ons
verboden om maar één voet bij de concurrentie
meeneemt in de geschiedenis van Scheldeland en
te zetten en zelfs een romance tussen een Van
dan meer bepaald de scheepswerven van Van Praet
Damme en een Van Praet had een hoog Romeo en
en Van Damme. De twee commerciële en ideolo-
Julia-gehalte. Gelukkig met een goede afloop!
gische concurrenten schiepen in de negentiende
De geschiedenisles van Fernand krijgt een volledige
eeuw mee de geschiedenis van het land. Een histo-
extra dimensie door de goed bewaarde scheeps-
riek boordevol innovatie, rebellie, drama en succes
werven. Vooral het atelier van Van Praet is een
in een natuurlijk knooppunt van Vlaanderen. Het
pareltje om te aanschouwen. Je stapt pardoes een
sappige Baasroodse accent van Fernand verklapt
werkplaats van meer dan 100 jaar geleden binnen.
een passie en zekere nostalgie naar de hoogdagen
Het lijkt alsof de dagshift er maar net opzat en de
van de scheepsbouw, die bijna niet anders dan hier
werknemers gewoon hun materiaal hebben neer-
in deze gemeente kon plaatsvinden.
gelegd om morgen weer vast te nemen.
Schepen konden destijds op één hoogtij van
Als de wandeling op het Noordelijk Eiland ons al
Antwerpen tot in Baasrode meevaren. Een ideale
overtuigde van de pracht van de streek, heeft de
plek dus om hun schepen een laatste keer te
geschiedenis van Scheldeland ons helemaal inge-
inspecteren en repareren vooraleer ze dieper de
pakt. We hebben duidelijk een voor ons onbekende
Schelde opvoeren. Van die opportuniteit profiteer-
parel in eigen land ontdekt en we hebben zelfs nog
den Van Praet en Van Damme om hun scheeps-
meer dan 24 uur te gaan!
24
sCHELDELAND NATUUR
sCHELDELAND NATUUR 25
Wandelen, wandelen en... wandelen! De wandelmicrobe steekt weer de kop op bij ons en we besluiten richting Buggenhoutbos te rijden. Een prachtig bos met statige wintereiken dat toegankelijk is voor iedereen. Ook tijdens de natte en koude wintermaanden. Tijdens onze rondwandeling passeren we de Boskapel, de speelzone bij de Konijnenberg en de Eendenput. Een heerlijke wandeling, maar we zijn duidelijk geĂŻnspireerd geraakt door de geschiedenis van deze regio. We praten honderduit over de karrenvrachten goederen van Aalst naar Brussel en de bijhorende struikrovers in die tijd. En we beelden ons in dat ook hier in Buggenhoutbos zich een roversbende huishield. Maar zij zullen een tochtje door het bos zeker niet beĂŤindigd hebben met een warme chocomelk in een plaatselijke taverne.
26
sCHELDELAND NATUUR
We hebben duidelijk genoten van onze eerste dag, maar snakken ’s avonds toch naar een heerlijk warme plek en een uitgebreide menukaart vol lekkers. Iets verderop in Buggenhout vinden we de ideale stek bij restaurant Skov, waar we vriendelijk verwelkomd worden. Het gezellige en moderne interieur met leuke details prikkelt onze zintuigen, net zoals het stomende stoofpotje met Kwak en de salade met geitenkaas die voor ons verschijnen. De avond eindigt met een plons in de outdoor jacuzzi van B&B ’t Hoogste in Bornem, waar we twee nachten verblijven. Bij een temperatuur van 37°C zien we de wolkenhemel openbreken en de sterren verschijnen. Een goed teken voor onze fietstocht van morgen.
sCHELDELAND NATUUR 27
Met de fiets over het water Het zijn Els en Tom van de B&B die ons met een prinsheerlijk ontbijt welkom heten in de nieuwe dag. Een mix van streekproducten zoals verse yoghurt van kinderboerderij de Barelhoeve en tal van eigen creaties uit de keuken vult ons boordevol energie voor een dagje fietsen langs de Schelde. De fietsen staan al klaar op de oprit en na een korte zadelaanpassing zijn we op weg, richting de veerboot Driegoten-Weert. We kijken naar elkaar met blinkende ogen. Het moet van onze kindertijd geleden zijn dat we nog eens met een veerboot hebben meegevaren. En hier tijdens dit weekend genieten we met volle teugen, ook van de kleine dingen. Na amper een kleine 10 minuten wachten kunnen we onze tocht verderzetten op de andere oever. Die brengt ons via allerlei kleine wegeltjes en paadjes naar de Mirabrug over de Durme. Dit knap staaltje van industrieel erfgoed is nog altijd een drukbezocht knooppunt voor fietsers en wandelaars en verbindt Scheldeland met het achterliggende Waasland. Een beetje atypisch heeft deze brug haar naam te danken aan het hoofdpersonage in de film ‘De Teloorgang van de Waterhoek’ met Willeke Van Amelrooy en Jan Decleir uit 1971. Een leuk weetje en wij vinden het een prima naam! We zoeken terug de Schelde op, maar maken eerst een stop in Den Bunt. Dit natte natuurgebied is het gevolg van veelvuldige overstromingen van de Durme en de turfputten die er in de negentiende eeuw gegraven werden. We schuiven aan tafel in een van de talrijke tavernes voor een lunch en hebben een eersteklas uitzicht op de drukbezochte visvijver achteraan.
28
sCHELDELAND NATUUR
Van zodra we terug op de Scheldedijk fietsen, trekt het wolkendek een klein beetje open en worden we getrakteerd op een prachtig zicht over het water met in de verte de kerktorens van Mariekerke en Sint-Amands. We zijn ongetwijfeld in het hart van Scheldeland aangekomen. De veerboot MoerzekeMariekerke brengt ons terug naar de overkant, dichter bij de geboorteplaats van Emile Verhaeren in Sint-Amands. Deze Belgische auteur met een uitgesproken liefde voor zijn dorp en haar volk kijkt sinds 1927 vanuit zijn graf eeuwig uit over zijn geliefde Schelde. Een monument om bij stil te staan. En hier eindigt ook onze fietstocht en 48 uur in Scheldeland. Of toch niet helemaal. We wandelen nog even verder het dorp in en laten ons verleiden tot een overheerlijke Bretoense pannenkoek in ’t Schipken, een pannenkoekenhuisje verscholen in het sprookjesachtige steegje Dam. Smakelijk!
sCHELDELAND NATUUR 29
wate
mbassardeu r
Waterrijk Scheldeland
Scheldeland is al eeuwen nauw verbonden met het water. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de regio vanuit het water is gegroeid. Ook Eddy Stuer van Watererfgoed Vlaanderen onderschat de rol van de waterwegen voor Scheldeland niet. "Langs de Schelde, Dender en Rupel werd geschiedenis geschreven."
"Water bepaalt de geschiedenis, het heden en de toekomst van Scheldeland."
32
sCHELDELAND WATER
Het is niet verwonderlijk dat de aanwezigheid van water Scheldeland zijn vorm en uiterlijk gaf. Water is immers
belangrijk voor onder meer landbouw, industrie en handel. "Het is geen toeval dat steden historisch gezien aan een
waterweg ontstonden. Ook Aalst, Dendermonde en Ninove schrijven hun ontstaan en groei toe aan de aanwezigheid van een waterweg. Langs het water vind je dan ook een
quasi onuitputtelijke rijkdom aan tradities, kunst, cultuur, verhalen, landschappen en monumenten", aldus Eddy.
"Ook onze welvaart danken we aan het water, dat besef
je al snel. De Vlaamse havens behoren tot de grootste van
Europa. Antwerpen, dat uiteraard via de Schelde verbonden is met Scheldeland, is de tweede grootste haven van het
continent. Dat de Schelde een belangrijke rol heeft gespeeld bij de groei van de regio, zou een onderschatting zijn."
Overal in Scheldeland was de scheepvaart van cruciaal be-
lang voor de industriĂŤle ontwikkeling. "De steenbakkerijen hier in de streek zijn daar het perfecte voorbeeld van.
Ook vandaag de dag heeft het water nog grote econo-
mische en toeristische waarde. Denk maar aan de moge-
lijkheden qua watersport, passagiersvervoer, toeristische rondvaarten en watermonumenten. Water bepaalt de
geschiedenis, het heden en de toekomst van Scheldeland.
Vandaar dat we zorgzaam en respectvol moeten omsprin-
gen met het watererfgoed dat onze regio te bieden heeft." Wil je het belang van het water in Scheldeland zelf ontdekken? Onthoud zeker deze tips van onze ambassadeur: 1.
Het Scheepvaartmuseum Baasrode waar je op een mooie manier kennis maakt met het scheepsverleden van Scheldeland.
2.
Breng een bezoek aan Rupelmonde en de CNR-loods
waar de nabijheid van het water van cruciaal belang is geweest voor zijn ontwikkeling. Tijdens het eerste
weekend van augustus brengen de Schellekesfeesten de oude visserswijk van Rupelmonde opnieuw tot leven. 3.
Ga wandelen op het Noordelijk Eiland in Bornem,
een verrassend stukje natuur vlakbij de zeesluis van
Wintam. Ben je in juni in Scheldeland? Kom dan zeker ook langs op het Vis- en Folklorefestival dat op 23 en 24 juni in Mariekerke plaatsvindt.
sCHELDELAND WATER 33
Scheldelandse charme op het ritme van het water De vele rivieren en waterwegen hebben Scheldeland vormgegeven. Het water baant zich rustig een weg door het landschap en wordt enkel onderbroken door charmante sluizen en sassen. Elke stroom heeft hier een eigen karakter en persoonlijkheid en laat je op een specifieke manier kennismaken met de pracht van Scheldeland. Laat je meevoeren op het ritme van de stroom en ontdek Scheldeland van op en langs het water. Geniet van een rustgevende boottocht of laat je van oever naar oever brengen door een van de veerdiensten die zo typisch zijn voor Scheldeland.
34
sCHELDELAND WATER
PARELS AAN DE WATERKANT De Schelde heeft een rijke geschiedenis en dat weerspiegelt zich volop in haar erfgoed. Vele typische Scheldedorpen en pittoreske haventjes houden het verleden van de rivier levendig. De scheepsbouw getuigt van de menselijke nijverheid op en langs de Schelde en van het maritieme verleden van de regio. In Baasrode worden de voormalige scheepswerven uitgebouwd tot een historische watergebonden site die je wegwijs maakt in het leven op en rond een scheepswerf aan het einde van de 19de - begin van de 20ste eeuw. Bezoek zeker het Scheepvaartmuseum dat gevestigd is in de monumentale meesterwoning, de twee droogdokken en (op zaterdag) het modelbouwatelier. In het atelier bewonder je prachtige schaalmodellen van de schepen die hier van stapel liepen. In de Rupelstreek bouwt vzw De Steenschuit in Boom aan de New Belgica, een replica van de 40 meter lange driemaster waarmee Adrien de Gerlache eind 19de eeuw de eerste Zuidpoolexpeditie ondernam. In de permanente tentoonstelling kom je alles te weten over de Belgica en de reis van Adrien de Gerlache. In het nautisch bezoekerscentrum van de Rupelstreek maak je kennis met de geschiedenis van de scheepsbouw. Het scheepvaart- en visserijmuseum van Mariekerke leert je hoe de schippers vroeger leefden en werkten. Kuier na een bezoek aan de vroegere scheepswerf 'Chantier Naval de Rupelmonde' (nu CNR-loods) zeker eens door de oude vissers- en schipperswijk het Schelleke. In Temse kan je nog de laatst overgebleven kraan van de Boelwerf bewonderen. Surf naar www.scheldeland.be/parelsaandewaterkant.
sCHELDELAND WATER 35
HEEN EN WEER MET HET VEER De vele autovrije dijkwegen en jaagpaden langs het water maken van Scheldeland een paradijs voor wie langs het water wil wandelen of fietsen. Voor wie naar de andere kant van de rivier wil, werden over de Schelde, Durme en Rupel op twaalf plaatsen veerdiensten opgericht die je probleemloos van de ene oever naar de andere brengen. Het ideale moment om even uit te rusten en te genieten van de rust van het water! Nog unieker dan de rest is het veer in Schellebelle, waar je - als enige plek in Scheldeland - de veerman of veervrouw 'roept' door aan een bel te trekken. Kijk achteraan bij 'praktische info' voor het overzicht van alle veren in Scheldeland. Surf voor de uurregeling naar De Vlaamse Waterweg voor specifieke details: www.vlaamsewaterweg.be/veerdiensten
36
sCHELDELAND WATER
4X VAREN EN ERVAREN IN SCHELDELAND Dat water een belangrijke rol speelt in Scheldeland, zie je pas echt als je de rivieren en stromen door het landschap volgt. Vanop het water bekijk je de vele bruggen van dichterbij en ervaar je zelf hoe de getijden en de niveauverschillen van het water overwonnen worden door de sluizen. Een unieke belevenis! Temse is hierbij de belangrijkste uitvalsbasis voor boottochten richting Gent en Antwerpen, maar je kan op verschillende plekken aan boord en aan wal gaan. Leer de regio op een andere manier kennen via een van deze rederijen en ontdek de tochten die je langs de mooiste plekjes van Scheldeland brengen. Riverstar organiseert tochten van een hele of een halve dag op de Schelde en de Rupel. Je wordt hierbij vakkundig begeleid door ervaren nautische gidsen. Je gaat ook aan wal en bezoekt de bezienswaardigheden langs de rivier, waardoor je een totaalbeeld krijgt van de invloed van het water op de omgeving en de industrie in Scheldeland. Opstappen doe je in Boom, Sint-Amands, Rupelmonde en Temse. Deze boten zijn ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Bekijk het aanbod via www.riverstar.be Tip: ontdek het mooiste stuk van de Schelde en vaar richting Schellebelle. Prachtige panorama's, charmante dorpen, slikken en schorren: op deze tocht geniet je rustig van de natuur van Scheldeland. Met Rodimo vaar je vanuit Denderleeuw, Dendermonde, Ninove of Aalst de Dender af voor
een toeristische boottocht of een rondvaart in de charmante stad Dendermonde. Ga het water op via www.rodimo.be Tip: ga in Aalst aan boord van salonschip Kastaar en vaar mee onder de Sint-Annabrug en de Zwartehoekbrug, richting Dendermonde. Vertrek je vanuit Willebroek, Temse, Aalst, Dendermonde of Schellebelle, dan brengt Rivertours je naar de mooiste plekjes langs de Schelde en de Dender. De gidsen begeleiden je op dag- en halve dagtochten, die je ook naar de bezienswaardigheden aan de oevers van de rivieren brengen. Met Rivertours kan je ook de Rupel afvaren. Op zondagochtend geniet je van een idyllische boottocht op de Durme, met opstapplaatsen in Temse of Hamme. Ga aan boord via www.rivertours.be. Tip: vaar langs het Noordelijk Eiland, Rupelmonde en Temse tot Sint-Amands naar het meest natuurlijke deel van Scheldeland. Laat je verrassen door de slikken en schorren, kreken en inhammen van de Schelde. Tijdens een bezoek aan Sint-Amands en Rupelmonde leer je de regio van op de oever kennen. Aan boord gaan doe je in Willebroek en Kapelle-op-den-Bos. Met de Antverpia van Greenstarline vaar je vanuit Puurs, vlakbij de Boulevardbrug in Willebroek uit voor een tocht op het Zeekanaal Brussel - Schelde. Ontdek Antverpia via www.greenstarline.be Tip: Greenstarline is dé rederij voor een themaboottocht. Geniet van een rustgevende tocht en een heerlijke brunch.
sCHELDELAND WATER 37
ZELF AAN HET ROER? RUST OPZOEKEN OP HET DONKMEER
dan zijn vaarkaarten dĂŠ oplossing. De charmante
Zin in een rustige rondvaart op een meer? Dan
jachthavens zijn een ideale uitvalsbasis voor een
biedt het Donkmeer in Berlare de ideale oplossing.
gezellige rondvaart. In o.a. Klein-Willebroek, Portus
Als je naar het Donkmeer komt, mag je een rond-
Ganda in Gent en Temse is het overigens gezellig
vaart op het tweede grootste meer van Vlaanderen
wandelen langs dobberende bootjes. Brochures
echt niet missen. Sportievelingen kunnen kiezen
met gedetailleerde info over trekpleisters en aan-
voor een waterfiets of een kano. De motorboten
legmogelijkheden in de omgeving kan je gratis in
zijn dan weer ideaal om met het hele gezin te
huis halen via www.scheldeland.be/webshop
genieten van een tochtje op het water. Mag het best wat romantischer, dan neem je met z'n tweetjes gezellig plaats in een roeiboot en geniet je van de groene omgeving. De elektrische eco-overzetboot brengt je dan weer op een milieuvriendelijke manier naar de andere kant van het Donkmeer. Bekijk voor alle mogelijkheden zeker eens www.botenverhuur.be. VAARKAARTEN ALS IDEALE HULPMIDDEL Huur of bezit je zelf een plezierjacht en wil je meer info over wat Scheldeland zoal te bieden heeft,
38
sCHELDELAND WATER
FILES VERMIJDEN MET DE WATERBUS Je kan er letterlijk niet omheen: in ons land staan we nogal wat aan te schuiven in de file. Met de wagen van de ene stad naar de andere rijden, verloopt dan ook niet altijd van een leien dakje. Een aangenaam én vlot alternatief is de Waterbus, die je langs de Schelde van het Steenplein in Antwerpen naar Hemiksem voert en ook Kruibeke aandoet. Niet enkel handig voor pendelaars, maar ook om op een rustige, filevrije manier Scheldeland te ontdekken. Op termijn gaat de dienstverlening van de Waterbus uitbreiden naar andere stopplaatsen richting het noorden van de Schelde. Meer info over de routes en vertrektijden via www.dewaterbus.be.
sCHELDELAND WATER 39
DINEREN OP HET WATER In Yachtclub Volante in Klein-Willebroek kan je niet enkel dineren aan, maar ook op het water. Je kan er een donut boat huren: hippe ronde bootjes waar je in alle comfort kan genieten van mosselen, zeevruchten of tapas die ze in de Yachtclub serveren. Tijdens je diner dobber je in de mooie jachthaven die voor de gelegenheid wordt voorzien van sfeerverlichting en romantische achtergrondmuziek. Alle info vind je op www.yachtclub-volante.be.
route in de kijker
WANDELEN TUSSEN VEER EN VLIET In Schelle, waar de Rupel samenvloeit met de Schelde, is het water alomtegenwoordig. Het historische Tolhuis van Schelle vormt dan ook een knap vertrekpunt voor een sfeervolle wandeling van 8 km. Gedurende de hele wandeling heb je zicht op de 'scheve' toren van Schelle en onderweg lees je legendes of volksverhalen rond gebeurtenissen of plaatsen in de gemeente. Ga op stap via www.scheldeland.be/wandelen-tussenveer-en-vliet 40
sCHELDELAND WATER
3X SLAPEN AAN HET WATER 1. B&B CHILLANN Met zijn unieke ligging op de oever van de Dender
1
kan je bij Chillann in Denderleeuw ten volle genieten van de stilte aan het water. Deze B&B telt twee tijdloos ingerichte kamers, een massagesalon en een sauna. Hier sta je op en ontbijt je met zicht op de Dender en de landelijke omgeving. HĂŠt paradepaardje van deze toffe logeerplek is de sloep die klaarligt voor de gasten. Vanaf de kade aan de tuin kan je de Dender afvaren en Scheldeland vanop het water leren kennen. Reserveren doe je via www.chillann.be. 2. VAKANTIEWONING VOETEN IN HET WATER In Voeten in het Water in Sint-Amands word je wakker met een knap zicht op de Scheldedijk en de mooie natuur. De loft bevindt zich aan een van de mooiste bochten van de Schelde en pakt uit met een ruim terras waarop je geniet van een lekker ontbijt. Op wandelafstand vind je het Emile
2
Verhaerenmuseum, dat volledig gewijd is aan de Franstalige auteur. Deze toffe logeerplek is tevens de ideale vertrekplaats voor fietsers en wandelaars. Meer info ontdek je op www.voeteninhetwater.be. 3. HOTEL YACHTCLUB VOLANTE In de jachthaven van het pittoreske KleinWillebroek ligt Yachtclub Volante, een brasserie annex hotel aan de oevers van de Rupel. Hier overnacht je in een van de twintig comfortabele kamers die uitkijken over het water. Ga zelf de Rupel op met een van de hippe 'donut boats' en geniet er van een heerlijk diner. De vernieuwde sluis, de kaaimuren, de typische bruggen en de gezellige jachthaven zorgen voor een echte vakantiesfeer. Boek jouw kamer via www.yachtclub-volante.be.
sCHELDELAND sCHELDELANDNATUUR WATER 41
3
bier
mbassadeu r
Scheldeland, bierland Op de etiketten van het smakelijke Vicarisbier prijken
de vier dochters van brouwer Vincent Dilewyns op het Ros Beiaard van Dendermonde. In het echte leven werkten ze de laatste jaren mee aan de successen van de brouwerij. In die mate zelfs dat Claire, een van de dochters, binnenkort het reilen en zeilen van de brouwerij voor haar rekening zal nemen.
"In Scheldeland zit bier brouwen gewoon in het bloed."
44
sCHELDELAND BIER
Wat eind jaren negentig begon als een hobby van vader Vincent, groeide al snel uit tot een succesverhaal. "Toen Vicaris Tripel en Vicardin in 2006 en 2007 bekender werden en we de Consumentenprijs wonnen op een degustatieavond van een Zythosbiervereniging, ging de bal aan het rollen. Het mag gezegd‌ Scheldelandse bieren vallen wel vaker in de smaak." Vandaag wordt het Vicaris-bier gebrouwen in Dendermonde. De familie plantte er enkele jaren geleden een gloednieuwe brouwerij neer die niet alleen bij de opening de nodige nieuwsgierigheid wist op te wekken. "We openen maar wat graag onze deuren voor wie meer wil weten over onze bieren. We nemen onze gasten mee op een begeleid bezoek aan de brouwerij. "Inwoners, toeristen, fietsers, wandelaars, verenigingen en andere bierliefhebbers springen geregeld binnen bij ons. En zoals het een echte inwoner van Scheldeland betaamt, degusteren we dan natuurlijk ook enkele lekkere biertjes. De liefde voor bier zit niet enkel bij onze familie, maar in heel Scheldeland in het bloed. En die passie delen we graag met anderen." Op vakantie in Scheldeland en zin om een brouwerijbezoek te combineren met een andere activiteit? Dan geeft de familie Dilewyns jou deze tips mee: 1.
Breng een bezoek aan het schilderachtige Vlassenbroek, waar het heerlijk wandelen is.
2.
Combineer heerlijke streekbieren met lekkere gerechten in De Heeren Van Liedekercke in Denderleeuw, dat verkozen werd tot 'beste bierrestaurant ter wereld'.
3.
Bezoek met de fiets nabijgelegen brouwerijen zoals Bosteels, Slaghmuylder en Malheur.
sCHELDELAND BIER 45
Wegwijs in Scheldeland, jouw bierland Scheldeland, dat is bierland. In de regio vind je maar liefst vijftien brouwerijen, elk met hun eigen welgesmaakte streekbier(en). Tijdens jouw bezoek aan Scheldeland kom je in een ware streekbiercultuur terecht. We maken je eventjes wegwijs ...
46
sCHELDELAND BIER
4 SCHELDELANDBIEREN DIE JE MOET PROEVEN HET REBELLEBIER Profiel : 6,5% - blond - hoppige smaak
't Kroontje in Denderbelle werd in 2011 opgericht en is dus een zeer jonge brouwerij. Hier wordt het Rebellebier gebrouwen. Oprichters Marc Verberckmoes en Dimitri Verbraekel vertrokken uit een gedeelde passie voor bier en waken over die passie door hun bieren in het klein te brouwen. Snel zijn is hier de boodschap! Haast je dus naar www.tkroontje.be. MALHEUR 12° Profiel : 11,5% - bruin - vol van smaak
Brouwerij Malheur is gevestigd in het bosrijke Buggenhout. Manu De Landtsheer brouwt er behalve de Malheur 6°, 10° en 12° ook de champagnebieren Bière Brut World Classic en Dark Brut en het gloednieuwe donkerbruine Novice Black Triple. Raadpleeg zeker www.malheur.be. SAISON D’ERPE MERE Profiel : 6,5% - blond - hoppig met fijne bitterheid
De Glazen Toren in Erpe-Mere wordt gerund door biermeesters Dirk De Pauw en Jef Van Den Steen, die samen al vijf bieren produceerden, waaronder de Saison d'Erpe-Mere. Ook de andere bieren worden internationaal zeer gewaardeerd door kenners. Bekijk ze allemaal via www.glazentoren.be. KWIBUS Profiel : 6,4% - hoppig en zacht van smaak
Wat begon als project van een hobbybrouwer, groeide uit tot een dorpsbrouwerij in Oordegem (Lede). Brouwerij Danny brouwt blonde en donkere Kwibus en de Kwibus Tripel. Maak kennis met Danny via www.brdanny.be.
sCHELDELAND BIER 47
LOKALE TOPPERS In Scheldeland krioelt het van lokale bierinitiatieven. Kleinschalige keukenexperimenten met vrienden of familie groeien vaak uit tot echte brouwerijen. Brouwerij Danny en ’t Kroontje kwamen al aan bod, dit zijn nog enkele leuke verhalen: Brouwerij Leste uit Boom is zo’n voorbeeld van een kleinschalig project dat uitgroeide tot een echte brouwerij. 'Den Doenkere', hun eerste bier, is een zachtbittere donkerbruine dubbel met nuances van gebrande karamel. De brouwerij heeft momenteel zeven verschillende bieren in hun assortiment. Ontdek ze allemaal via www.leste.be. Een ander lokaal succesverhaal vind je aan de brouwtanks van brouwerij Varenbroek in Rumst. Hier vind je de oorsprong van het Joske, een lokaal bier dat je vooral in de streek rond Rumst kan vinden. Ook de gerenommeerde Achel Bruin Extra komt van de hand van 'multibrouwer' Marc Knops. Ontdek de bieren van Varenbroek via www.planbier.be/varenbroek. Van kleine initiatieven gesproken, wat te zeggen van Raoul van Brouwerij Erneffen? Raoul brouwt in Denderbelle slechts 75 liter per brouwsel, viermaal per weekend en achtmaal per jaar. Ga zeker eens een kijkje nemen op de Facebookpagina van deze brouwerij. Smetlede in Lede is dan weer sinds 1998 de thuisbasis van de artisanale familiebrouwerij Basanina. De Père Glorieux die hier gebrouwen wordt, gaat hoofdzakelijk naar lokale verkoop in het cafeetje van de brouwerij. Met het bier Saison du Lucien brengt Basanina ode aan voormalig wielrenner Lucien Van Impe uit het naburige Mere. Neem dus zeker een kijkje via www.basanina.be. Nog een laatste bierverhaaltje om mee af te sluiten ... Wat ooit begon in een microbrouwerij in het hartje van Gent met hulp van de grootouders, leidde voor De Wilde Brouwers in de zomer van 2017 tot de verhuis naar een naoorlogs fabriekspand uit de late jaren ‘40 aan de rand van Gent (Merelbeke). De Wilde Brouwers brouwen Termont en Louis, bieren met inhoud die duidelijk verwijzen naar hun Gentse oorsprong. Meer info op www.dewildebrouwers.be. 48
sCHELDELAND BIER
3 SCHELDELANDSE TRIPELS WITKAP PATER TRIPEL Profiel : 7,5% - blond - fruitige smaak
Aan de rand van Ninove vind je brouwerij Slaghmuylder, die zijn inspiratie haalt bij de paters van de norbertijnenabdij die hier vroeger te vinden
1
was. Het typische habijt van de paters, met witte kap, vormde de bezieling voor de naam en het logo van het geprezen Witkapbier dat hier gebrouwen wordt. Lees alles over het Witkapbier via www.witkap.be.
2
TRIPEL WELDEBROUCK Profiel : 8,5% - blond - vol van smaak
Brouwerij Weldebrouck blaast nieuw leven in de rijke biertraditie van Willebroek. Van de twaalf brouwerijen die de gemeente in de twintigste eeuw telde, bleef er rond 2000 geen enkele meer over. Bij Weldebrouck worden de blonde Tripel Weldebrouck en het lichtere Heindonker met trots gebrouwen. Maak kennis met de brouwerij via www.weldebrouck.be.
TRIPEL KARMELIET Profiel : 8,4% - blond - fruitig en vol van smaak
Bieren als Tripel Karmeliet en Kwak zijn gevestigde namen in de Belgische bierwereld en worden geproduceerd in de Buggenhoutse brouwerij Bosteels. Wil je zelf het productieproces achter de iconische bieren ontdekken, dan kan je een
3
bezoek brengen aan de brouwerij, waarbij je mag proeven van de Kwak, Tripel Karmeliet en DeuS. Bekijk zeker eens www.bestbelgianspecialbeers.be.
sCHELDELAND BIER 49
BEZOEK EEN BROUWERIJ DUVEL MOORTGAT Deze brouwerij heeft geen introductie nodig. Duvel is een echte klassieker onder de Belgische bieren en heeft ook in het buitenland veel succes. Je kan brouwerij Duvel Moortgat in Breendonk onder drie formules bezoeken: van een standaard bezoek met schenkinitiatie of een biertasting met biersommelier tot een luxe beleving waarin je dieper ingaat op de harmonie tussen kaas en bier. Neem een kijkje via www.duvel.com.
BROUWERIJ HUYGHE Het etiket met de roze olifant van Delirium Tremens, gemaakt in brouwerij Huyghe in Melle, is intussen wereldberoemd. Het bier werd eerder gekozen tot beste bier ter wereld. Een bezoek aan brouwerij Huyghe is dan ook zeker eens de moeite waard. Je kan de brouwerij in groep of individueel (door aan te sluiten bij een andere groep) bezoeken. Je dient wel op voorhand te reserveren. Alle info lees je op www.delirium.be. BROUWERIJ DILEWYNS Met brouwerij Dilewyns heeft ook Dendermonde sinds 2010 een eigen brouwerij. Het etiket van de vijf Vicaris-bieren wordt gesierd door de vier dochters van brouwer Vincent Dilewyns die het Ros Beiaard berijden. Je kan de moderne brouwerij individueel of in groep bezoeken, na reservatie. Een rondleiding in de brouwerij eindigt trouwens met een degustatie van twee biertjes, vergezeld van een portie kaas en brood. Ontdek de brouwerij via www.vicaris.be. Verschillende andere brouwerijen zoals Slaghmuylder, 't Kroontje, Malheur, Bosteels en Danny kan je ook steeds in groep bezoeken. Het is dan wel aangeraden om vooraf een afspraak te maken.
50
sCHELDELAND BIER
route in de kijker
DE GOUDEN DUVELROUTE In Puurs 'rijpt den Duvel'. Deze iconische plaats is dan ook het startpunt van een goudkleurige fietsroute met een pittige kraag. Deze route van 51 kilometer lang kan je ook inkorten, maar dan mis je een prachtig stuk natuur rond Heindonk waar de Rupel stroomt. Het start- en eindpunt van deze route is Brasserie Vrededaal, ideaal om na een mooie fietstocht van een heerlijke maaltijd met een Duvel te genieten. De Gouden Duvelroute staat online op www.planbier.be.
OILSJT, AJOIN EN BIER MÈ SCHOIM In Aalst weten ze hoe te genieten van het leven. Het is dan ook geen verrassing dat de stad een belangrijke rol gespeeld heeft in de biercultuur van Scheldeland. Tijdens de gegidste bierwandeling 'Oilsjt ajoin en bier mè schoim' word je meegenomen op een boeiende tocht langs de vele verwijzingen naar het Aalsters bier en de vele brouwerijen en afspanningen die hier doorheen de eeuwen opgericht werden. Om deze unieke biertocht met gids zelf te wandelen is een groepsreservatie vooraf noodzakelijk. Op 5 augustus kan je ook individueel inschrijven voor deze wandeling. Reservaties en info op www.visit-aalst.be.
sCHELDELAND BIER 51
STREEKBIEREN IN GEZELLIGE CAFÉS Als waar fiets- en wandelparadijs is Scheldeland doorspekt met gezellige cafeetjes. En natuurlijk vinden ook de talloze streekbieren hun weg naar de togen van deze gezellige rustpunten. Via Plan Bier Scheldeland krijg je een mooi overzicht van fiets- en wandelroutes langs brouwerijen en streekbierencafés. We lichten er alvast enkele uit omwille van hun aanbod aan streekbieren, een uitzonderlijke sfeer of een prachtige ligging:
In de Krebbe Wichelsesteenweg 158, 9340 Lede 't Oud Brughuys Brugstraat 55, 9290 Berlare 't Apostelken Apostelstraat 1, 9300 Aalst 't Koningsrek Zates Bovenstraat 152, 2880 Bornem Zeezicht Sasplein 13, 2830 Willebroek
PLAN BIER SCHELDELAND Zelf fietsen en wandelen langs bierverhalen in Scheldeland? Je kan Plan Bier Scheldeland met 7 routes langs brouwers en kroegen en een volledig overzicht van alle streekbierencafés gratis online aanvragen via www.planbier.be. Doe tips: ga met je familie fietsen voor het goede doel met Duvel On Tour of
7 ROUTES
ers langs brouw n e g e ro k en d
in Scheldelan
52
sCHELDELAND BIER
trek je loopschoenen aan voor de Great Breweries Marathon. Lees meer via www.duvelontour.be en www.greatbreweriesmarathon.be.
Meer informatie over deze en andere evenementen vind je bij de evenementen op pagina 132 van dit vakantieboek.
3X MET BIER IN BED 1. B&B METTES B&B Mettes in Buggenhout is de ideale uitvalsbasis om een bezoek te plannen aan brouwerij Bosteels waar onder andere de befaamde Karmeliet gebrouwen wordt. De B&B biedt dan ook huurfietsen aan,
1
die je kan gebruiken om de regio, en de bijhorende bieren, verder te ontdekken. Met Dendermonde, Buggenhoutbos en tal van fiets- en wandelroutes in de buurt is B&B Mettes een logeerplek voor iedereen! Reserveer nu via www.mettes.be. 2. LOGIES BLOEMENLUST Wie de verschillende streekbieren rond Wetteren wil leren kennen, zit goed in Bloemenlust. In de buurt rond Wetteren vind je immers onder meer brouwerij Huyghe, waar het bier Delirium Tremens gebrouwen wordt. Ook in de vele gezellige cafĂŠs proef je de biercultuur hier ten volle! In Bloemenlust verblijf je in een van de karaktervolle kamers. Mag het wat avontuurlijker? Dan is er de trekkershut, een low budget-oplossing voor wie in de tuin wil verblijven. Ontdek deze logeerplek via www.bloemenlust.be.
2
3. B&B WIEZEBED Het dorpje Wieze staat vooral gekend voor de chocolade van Callebaut en voor het bier Wieze Tripel. B&B Wiezebed beschikt hier over drie kamers die elk verwijzen naar een eigen soort chocolade en heeft een gezellige tuin. Vlakbij vind je het natuurgebied Hannaerden en de Oktoberhallen. Bij Wiezebed wordt ook aan het milieu gedacht: je vindt er enkel ecologische producten, biologische groenten en fruit en fairtradekoffie en -thee. Check www.wiezebed.be.
sCHELDELAND sCHELDELAND sCHELDELAND NATUUR WATER BIER 53
3
54
sCHELDELAND BIER
48 U
Scheldelan
Bierliefde in Scheldeland
d
SMAAKVOLLE BIEREN EN BIJZONDERE VERHALEN IN SAMEN W ERK IN G MET W W W . BI E R L I E FD E . NL
Yvonne van Houtum van is een internationaal biersommelier, bierjournaliste en blogster. Op haar persoonlijke blog deelt ze haar bierkennis en -avonturen met bierliefhebbers en foodies. Daarnaast vind je er tips over bierfestivals, leuke hotspots, reviews en lekkere recepten.
Waar moet je zijn voor de lekkerste bieren en
het Oost-Vlaamse Melle. Later vanmiddag sluiten
(streek)gerechten, en welke brouwerijen zijn het
we aan bij de rondleiding van brouwerij Huyghe.
bezoeken waard? Tijd voor een ontdekkingstocht
Je weet wel, van Delirium Tremens (met die roze
van 48 uur door Scheldeland.
olifantjes), maar eerst een stop bij de Bierhalle Brusselsesteenweg 153. We kopen wat flessen Oude
Het is hartje winter als we Scheldeland bezoeken.
Geuze en een aantal andere Belgische klassiekers.
De regio bewijst echter meteen dat je hier het
Lunchen doen we met een goed belegd broodje
hele jaar door terecht kan om eens echt te komen
bij Bon AppĂŠtit, om de hoek bij de brouwerij. We
genieten. Scheldeland staat dan ook niet enkel
hebben daarna nog een uur te overbruggen en we
bekend voor haar vele fiets- en wandelroutes, maar
drinken meteen ons eerste bier van het weekend
is ook dĂŠ bierregio van Vlaanderen. Hier ontdek je
een paar honderd meter verderop bij taverne De
in alle rust de lekkerste bieren en (streek)gerechten
Roze Olifant - Brusselsesteenweg 303.
net als enkele brouwerijen die zeker een bezoekje waard zijn. Weer of geen weer, in Scheldeland kan je altijd terecht voor een heerlijk biertje.
Vrijdag BEZOEK AAN BROUWERIJ HUYGHE 9.00 uur: We nemen nog een laatste slok koffie voordat we de auto instappen en rijden vervolgens in een kleine twee uur vanaf Vught (Brabant) naar
sCHELDELAND BIER 55
14.00 uur: Je hoeft niet lang te zoeken om te weten waar je moet zijn, het enorme blauwe gebouw met fel roze olifanten erop geschilderd is niet te missen. Die roze olifantjes verwijzen naar het blonde bier Delirium Tremens, het paradepaardje van de brouwerij. In de ontvangstruimte krijgen we allemaal een haarnetje en - hoe kan het ook anders - een roze veiligheidshesje. We volgen de enthousiaste José BROUWERIJ HUYGHE
De Bock naar de oude brouwzaal, waar de rond-
Het verhaal van brouwerij Huyghe begint
leiding begint en de charmante koperen ketels de
in 1654 op de Appelhoek in Melle onder
ruimte vullen. De hypermoderne brouwzaal waarin
de naam ‘Den Appel’. In 1902 komt Leon
we vervolgens binnenstappen heeft een capaciteit
Huyghe van Poperinge naar Melle en vier
van 350.000 hectoliter. De roestvrijstalen ketels
jaar later koopt hij de brouwerij. In 1936
glimmen in het zonlicht dat door de enorme glazen
wordt aan de Geraardsbergsesteenweg
wand naar binnen schijnt. José vertelt dat morgen
een nieuwe brouwerij gebouwd, die twee
het jaarlijkse Deliria-bier wordt gebrouwen, ter ere
jaar later opent als Brouwerij Huyghe.
van internationale vrouwendag. Het zijn dan ook
Anno 2018 is de familiebrouwerij nog
enkel vrouwen die dit blonde zusje van Delirium
steeds te bezoeken op dit adres.
Tremens gaan brouwen.
56
sCHELDELAND BIER
We verlaten de brouwzaal en gaan naar buiten. Op de binnenplaats staan de kratten en fusten torenhoog gestapeld en daarboven prijken een aantal enorme moutsilo's. We lopen wat trappen op en af en komen uiteindelijk in het volgende gebouw, waar de gist- en lagertanks staan opgesteld. Indrukwekkend om te zien, maar ik word al snel afgeleid door de stellage met daarop Bourbon whiskeyvaten die gevuld zijn met Delirium Nocturnum en het Delirium kerstbier. Deze bieren liggen sinds september 2017 te rijpen en zijn sinds dit voorjaar verkrijgbaar. Verder in de rondleiding lopen we nog langs de enorme opslagruimte, de bottellijn en de verpakkingsafdeling, en zien we hoe robots de fusten klaarmaken voor verzending. Een indrukwekkende tour door de brouwerij met als afsluiter een smaakvolle degustatie met een Delirium Tremens en stiekem alvast een proefje van het vatgerijpte bier.
sCHELDELAND BIER 57
18.00 uur: Even bijkomen in de ruime, maar knusse
De eerste gang van het biermenu bestaat uit een
kamer‌ We logeren dit weekend bij Bed and Break-
knapperige loempia gevuld met een mousse van
fast La clĂŠ du Sud in Merelbeke-Bottelare, vlakbij
Chimay wit en gesmolten brie. We genieten van
Melle. Het is een frisse, maar heldere avond en
botermalse varkenswangen gestoofd in Adriaen
zo tegen zevenen besluiten we langs te gaan bij
Brouwer (brouwerij Roman) en sluiten af met een
Taverne De Oase - Hundelgemsesteenweg 1050,
warme sabayon van Belle-Vue Kriek en vanille-ijs.
9820 Merelbeke voor het biermenu dat deel uitmaakt van het bierarrangement dat we via onze B&B boekten.
58
sCHELDELAND BIER
23.30 uur: Dromen over roze olifanten.
ALS HET DROOG IS... dan ontdek je met de Plan Bier kaart Scheldeland 4 fietsroutes en 3 wandelroutes langs de charmantste horeca. De Roze Olifant fietsroute is 38 kilometer lang en kan je starten in het centrum van Merelbeke. Je fietst door de prachtige natuur, langs de Schelde en tussen landhuizen en kastelen. Wandelen doe je in het Liedermeerspark of door het Gentbos. Bestel de gratis Plan Bier kaart op www.planbier.be
Zaterdag
13.00 uur: De lunch is uitstekend in Brasserie de Middenstand in Merelbeke - Hundelgemsesteen-
KLEINSCHALIG BROUWEN BIJ BASANINA
weg 281. Vooraf een champignonsoepje met truffel
9.00 uur: De kachel brandt stevig, buiten is het
van het huis en vervolgens een geweldig goed
koud en nat. Op tafel staat een kan met verse jus
bereide steak tartaar met frieten.
en een mandje met warme broodjes en croissants. In de keuken wordt een roerei voor ons klaarge-
16.30 uur: Het begint te schemeren als we richting
maakt en ondertussen stop ik een paar stukken
Kwatrecht (Wetteren) rijden. Na een kwartiertje,
verse ananas in mijn mond, gevolgd door wat blau-
parkeren we bij de Heilig Hartkerk - Brusselsesteen-
we bessen. Het is zo’n dag waarop je liever binnen
weg 85 A. Sinds een jaar is dit de thuisbasis van de
blijft. En dat doen we dus ook. Tot aan de lunch
Heilig Hart Brouwerij. Er staat nog geen brouwin-
vermaak ik mezelf met één van de vele boeken die
stallatie op deze bijzondere locatie, maar je kan
er te vinden zijn in de bed and breakfast, en lees ik
al wel een van de bieren bestellen aan de bar. We
over bier en chocolade.
proeven een Saison en een Tripel. ‘Friday I’m in love’ van The Cure schalt uit de speakers en door de geweldige akoestiek van de kerk klinkt het allemaal nog beter. Puur geluk. 18.30 uur: Onze biertour door Scheldeland gaat verder naar Smetlede, waar we hebben afgesproken met Bart de Wolf van brouwerij Basanina - Kapellenhoek 30. Bart brouwt sinds 1998 bier, hoofdzakelijk voor lokale verkoop en consumptie in het cafeetje van de brouwerij. Met trots laat hij ons zijn brouwerij zien, die hij zelf heeft ontworpen en gebouwd in de voormalige garage van zijn woning.
sCHELDELAND BIER 59
Niet iedereen kan hier zomaar een kijkje komen nemen, maar wij hebben geluk. Er staat een installatie van 350 liter en vijf gisttanks (800 en 900 liter). In het cafĂŠ zijn de Glorieux-bieren geliefd en bij de verkoopadressen is Saison du Lucien erg populair. Dat laatste biertje werd uitgebracht in 2016 als ode aan de legendarische Lucien Van Impe, in 1976 de laatste Belgische Tourwinnaar. Terwijl we in het cafeetje een aantal bieren proeven, vertelt Bart over de plannen die hij heeft met Basanina. Het gaat goed met de brouwerij. Hij heeft daarom een oud schooltje in de buurt opgekocht dat dateert uit 1875. De renovatie is in volle gang en de bedoeling is om hier dit jaar een pub te openen. Daarna zijn er plannen om in het andere gebouw bij de school een brouwerij op te starten. Een goede reden om nog eens terug te komen! 21.00 uur: Bistro Gustaaf is een knusse bistro met een hip en rauw interieur, een kleine maar leuke bierkaart en gerechten gemaakt met lokale producten - Hekkerstraat 34 (Wetteren). We eten er heerlijk van de grill en drinken daarbij het blonde huisbier. 00.00 uur: Moe en voldaan...
60
sCHELDELAND BIER
Zondag NAGENIETEN IN DENDERMONDE 9.00 uur: Een herhaling van zaterdagochtend,
een kop koffie bij een café aan de Grote Markt en
behalve dan dat het buiten droog is, en we zitten
blikken terug op het weekend. De conclusie is dat je
gezellig met z’n zessen aan de ontbijttafel.
behoorlijk wat kunt ondernemen in 48 uur en dat Scheldeland een fijne bestemming is voor bierlief-
11.00 uur: Voordat we huiswaarts keren, maken
hebbers zoals wij. We komen zeker nog eens terug
we een korte stop in Dendermonde. We drinken
naar deze gastvrije regio vol roze olifanten!
sCHELDELAND BIER 61
astv
mbassardijeu r
gastvrij Scheldeland Dat je in Scheldeland met open armen ontvangen wordt, maakt schapenmelker Laurens De Middeleer meteen duidelijk. "We verwelkomen met veel plezier steeds meer toeristen op onze boerderij en in het vakantiehuis dat ernaast ligt. Al onze gasten worden dan ook stuk voor stuk verliefd op Scheldeland."
"Ik vind het belangrijk dat onze bezoekers zich welkom voelen."
64
sCHELDELAND GASTVRIJ
Laurens belichaamt als geen ander dat authenticiteit en gastvrijheid centraal staan in het Scheldelandse leven. "Ik verkoop onze schapenmelk, kazen, yoghurt en ons lamsvlees op verschillende markten in de regio. Daar, tussen de mensen, merk je dat de lokale streekproducten populairder zijn dan ooit. Ze voelen vertrouwd aan en stralen ambachtelijkheid uit." Wie wil, kan de schapenmelkerij Bosschelle in Denderhoutem ook gaan bezoeken. "Steeds meer toeristen vinden de weg naar onze boerderij. Wij stellen dan ook met veel plezier onze deuren open en tonen hen hoe het leven van een schapenmelker eruitziet. Ik vind het belangrijk dat onze bezoekers zich welkom voelen." Die gastvrijheid heeft Laurens naar eigen zeggen van zijn ouders meegekregen: "Zij baten een vakantiehuis uit dat naast de schapenmelkerij ligt. In de voormalige hoeve komen onze gasten tot rust en worden ze met open armen ontvangen. Op z'n Scheldelands zeg maar." Scheldeland is voor toeristen de ideale plek om te onthaasten, bevestigt Laurens: "Hier zijn ze even weg van alle drukte terwijl ze toch in het centrum van het land vertoeven tussen steden als Gent, Mechelen en Antwerpen. Je kan hier prachtig wandelen, fietsen en overnachten langs het water, lokale producten proeven en mooie steden bezoeken." Deze tips wou Laurens zeker meegeven: 1.
Wandel eens rond op een lokale markt, het is de ideale manier om onze lokale producten te leren kennen.
2.
Ga fietsen langs de Dender en ontdek de authentieke steden en dorpjes die je onderweg passeert. Geniet op een van de leuke terrasjes van een streekbiertje.
3.
Ga wandelen in natuurgebied Den Dotter in Haaltert en spot vogels en uiteraard dotterbloemen die de graslanden in het voorjaar geel kleuren. sCHELDELAND GASTVRIJ 65
Gastvrij Scheldeland Waar in Scheldeland je ook komt, je wordt er met een glimlach onthaald. Hier geniet je als nergens anders van de gezelligheid van onze restaurants en de hartelijke ontvangst op zalige logeerplekken. Laat je meenemen op een boeiende rondleiding bij gepassioneerde siertelers en streekproducenten waar er heel wat te proeven valt. Krijg je maar niet genoeg van onze smakelijke regio? Neem na jouw verblijf onze streekproducten mee als aandenken en geniet ook thuis van al dit lekkers. Welkom in Scheldeland!
66
sCHELDELAND GASTVRIJ
SCHELDELAND IN AL ZIJN PRACHT De schoonheid van Scheldeland moet je met je
DAT SMAAKT NAAR KUNST
eigen ogen zien. Ontdek de mooiste plekjes van
Een van de bekendste kunstwerken van België,
de regio, laat je verbazen door het schilderachtige
het Lam Gods, zal altijd verbonden blijven met
landschap en geniet tegelijkertijd van een bord vol
Wetteren. De verdachte van de diefstal van het
lekkers.
paneel ‘De Rechtvaardige Rechters’ was immers Wetteraar Arsène Goedertier. Deze link kreeg een
SIERLIJK KLEURENPALET
culinair staartje: bij een aantal Wetterse restaurants
Een van de mooiste kunstwerken van Scheldeland
en traiteurs staat een ‘Lamgodsstoofpotje’ op de
vind je in de bloemenstreek rond Wetteren, waar
kaart. Het stoofpotje van lamsvlees, Lam Godsbier
de sierteelt de regio mee kleur geeft. Meer dan
met champignons en seizoengroentjes is een echte
200 sierteeltbedrijven verbouwen hier maar liefst
aanrader en maakt deel uit van het Rechtvaardige
2.000 boomkwekerijproducten. Rododendrons,
Rechtersmenu. Wil je zelf eens proeven?
azalea’s, rozen en coniferen: ze drukken allemaal
De lijst van aanbieders en het recept vind je op
hun kleurrijke stempel op deze streek. Op de kaart
www.beleefwetteren.be.
'Bloeiend Oost-Vlaanderen' vind je vijf fiets- en drie wandeltochten die je laten kennismaken met
ETEN MET PRACHTIG UITZICHT
de Oost-Vlaamse sierteelt. We sturen je op pad in
Geen betere manier om jouw dag af te sluiten dan
Destelbergen, Laarne, Melle, Merelbeke, Wichelen
met een etentje met zicht op het water. De combi-
en Wetteren. Download de kaart via
natie van groene natuur met karaktervolle rivieren
www.bloeiendoostvlaanderen.be.
maken van Scheldeland een plek 'uit de boekjes'. Zo ook bij The Bayou waar je tafelt met een won-
TIP: Trek er eens op uit naar de thematuinen in het
derlijk uitzicht. Het Wichels restaurant aan de oever
Provinciaal Domein Den Blakken van Wetteren of
van de Schelde staat voor kwaliteit. De kaart bestaat
bezoek de hortensiatuin in Destelbergen met meer dan
voornamelijk uit biodynamische en seizoengebon-
200 prachtige exemplaren. Meer informatie vind je op
den producten. Laat je culinair verrassen via
www.beleefwetteren.be en www.hydrangeum.com.
www.thebayou.be
sCHELDELAND GASTVRIJ 67
DE REGIO OP JOUW BORD Scheldeland kan je zien, ruiken en… proeven!
aan de vleeswarenbedrijven krijg je te zien hoe
Van een lichte lunch tot een uitgebreid diner,
de Ganda- en SUPERANO-ham gemaakt worden.
van ware klassiekers tot verrassende combinaties:
Zowel bij Gandaham als bij GREGA openen ze
onze streekproducten smaken altijd.
graag hun deuren, mits reservatie vooraf. Voor echt Dendermonds kopvlees, een erkend streekproduct,
OVER PALING EN ASPERGES
moet je dan weer bij slagerij Batselier in Dender-
Maak na een boeiende dag in Scheldeland kennis
monde zijn. Ga proeven via www.ganda.be,
met dé streekspecialiteit bij uitstek: paling. De
www.grega.be en www.keurslager.be/batselier.
liefde voor paling kent een lange traditie en ge-
TIP: Combineer deze smakelijke hammen met een frisse
schiedenis, want de Dender, de Schelde en de Rupel
salade met dressing op basis van mosterd van
waren vroeger heel rijke viswaters. Zin in iets ori-
Vernimmen - De Lelie en AZWIJN-dressing, de nieuwe
gineels? Bij restaurant De Schelde in Schoonaarde
appelazijn uit Zwijndrecht die door een jury van vijf
(Dendermonde) verwent chef-kok Niko je met pa-
foodies verkozen werd tot het nieuwe streekproduct
ling bereid op meer dan tien verschillende wijzen:
van Zwijndrecht. Meer informatie over AZWIJN
van paling in tomaat met champignons tot paling
vind je op www.azwijn.be. Haal je mosterd bij
met verse tartaar en paling op Normandische wijze
www.lekkeroostvlaams.be/de-lelie-vernimmen.
met mosselen, garnalen en zeevruchten. Ontdek de menukaart op www.restaurantdeschelde.be.
VOOR DE ZOETEBEKJES Heb je net een wandel- of fietstocht door het
De Kalfortse asperges, een van dé lokale delicates-
Scheldelandse landschap achter de rug en heb je
sen, stonden vroeger bekend als het 'witte goud' bij
nood aan wat extra suikers om terug op krachten
de Franstalige elite omwille van hun fijne smaak.
te komen, of hou je gewoon van zoetigheden?
Bij Hof van Coolhem in Puurs vind je een heuse
Dan heeft de regio heel wat voor jou in petto. Stap
aspergetuin waarin je alles over de delicatesse
zeker eens binnen bij Chantelly Chocolates voor
te weten komt. Tussen april en juni vind je hier
een bezoekje. Ga smullen via www.chantelly.com.
dan ook asperges in al zijn facetten terug op de menukaart. Elk voorjaar vindt in Puurs ook het
Liefhebbers van de betere koffie kunnen dan weer
Aspergefestival plaats. Proef het 'witte goud'
terecht bij koffiebranderij Van Reeth in Puurs.
via www.hofvancoolhem.be en
Geniet in de bar of neem de koffie van jouw keuze
www.aspergefestival.be.
mee naar huis. Je kan je bezoek ook combineren met een overnachting in een van de tien kamers.
STREEKPRODUCTEN VOL KARAKTER
Ontdek de aroma's via www.vanreethpuurs.be.
Scheldeland is de thuisbasis van heerlijke streekproducten die perfect zijn voor een smaakvolle
Zin in meer lekkers? Ga dan zeker langs bij de
lunch. Stap binnen bij de streekproducenten en stel
toeristische infokantoren in Boom of Bornem. Hier
zelf jouw lunch samen.
laat je een mand op maat vullen met lekkers uit de Rupelstreek of Klein-Brabant. Leuk als herinnering
In Destelbergen ontdek je de fameuze Gandaham
aan jouw bezoek aan Scheldeland of om cadeau te
en in Buggenhout kan je bij GREGA terecht voor
doen! Ontdek de streekmanden via www.toerisme-
smakelijke SUPERANO-ham. Tijdens een bezoek
rupelstreek.be en www.toerismekleinbrabant.be.
68
sCHELDELAND GASTVRIJ
sCHELDELAND GASTVRIJ 69
SCHELDELAND VOOR BOURGONDIËRS Dat je in Scheldeland geniet van heerlijk eten en drinken, staat vast. Ontdek de lekkerste smaken, strafste aroma’s en heerlijkste delicatessen. Voor als het wat meer mag zijn! GOUDEN WHISKY In stokerij De Molenberg in Blaasveld (Willebroek) maak je kennis met Gouden Carolus, een single malt whisky. Stap binnen in het bezoekerscentrum en proef dit heerlijke drankje of kom meer te weten over de geschiedenis van de stokerij op een gegidste rondleiding door de historische molenaarshoeve en whiskystokerij. De Molenberg werd opgericht door de familie Van Breedam. De familie heeft met Het Anker in Mechelen ook een brouwerij en brouwt daar onder meer het Gouden Carolusbier. Kom meer te weten via www.stokerijdemolenberg.be.
70
sCHELDELAND GASTVRIJ
ETEN MET EEN STER Wie op een ware verwentocht door de Scheldelandse keuken wil, hoeft maar een tafeltje te reserveren in Hof Ter Eycken, een waar begrip in Ninove. Chef Philippe Vanheule en zijn vrouw runnen het restaurant al meer dan 30 jaar. Hier tafel je in het gezellige decor van een voormalige stoeterij en het interieur is doorspekt met elementen die verwijzen naar het verleden van het gebouw. Koppel daaraan de hoogstaande keuken en je krijgt een heerlijk totaalpakket. Voetjes onder tafel en genieten maar! Heerlijk tafelen doe je via www.hoftereycken.be.
STERKE DRANKEN MET STRAFFE VERHALEN Wist je dat jenever ontstaan is in Vlaanderen? Doorheen Scheldeland vind je heel wat stokerijen waar vaak al generaties lang jenevers en andere sterke dranken gestookt worden. Een van die stokerijen die erkende Oost-Vlaamse jenever stoken onder het O’de Flander-kwaliteitslabel is Rubbens in Wichelen. Hier wordt niet enkel jenever, maar ook gin, wodka, porto en unieke likeuren als Chouffe Coffee gestookt. Maak zeker een afspraak voor een rondleiding of een royale degustatieronde. Reserveer jouw bezoek via www.rubbens.be.
sCHELDELAND GASTVRIJ 71
route in de kijker
TOCHT ROND HET DONKMEER Deze 11 km lange wandeltocht doet de mooiste plekjes rond het tweede grootste meer van Vlaanderen aan en loopt ook langs de Schelde. De Donkmeerroute is vlak en dus ideaal voor een leuk dagje uit met het hele gezin. Bestel de brochure via www.scheldeland.be/webshop.
ZIN IN MEER SCHELDELANDS LEKKER? Omdat Scheldeland nog veel meer te bieden heeft dan bovenstaande tips, hebben we een shortlist voor jou opgesteld van delicatessen en charmante adresjes waar gastvrijheid troef is: GENIET VAN EEN PRACHTIG UITZICHT IN DEZE RESTAURANTS: • • • •
Restaurant Drie Goten, Hamme - www.driegoten.be Restaurant Scheldeoord, Hamme - www.scheldeoord.be Restaurant 3ri4en, Rumst - www.drierivieren.be Restaurant Den Amandus, Sint-Amands www.den-amandus.be • Restaurant Café d’O, Sint-Amands - www.cafedo.be
MEER STERKE DRANKEN MET STRAFFE VERHALEN: • • • • • •
Stokerij De Moor, Aalst - www.stokerijdemoor.be Stokerij Thyssen, Buggenhout - www.lekkeroostvlaams.be Stokerij De Stoop, Merelbeke - www.destoop.be Stokerij De Klinkaert, Schelle - www.deklinkaert.be Stokerij De Klok, Wichelen - www.deklok.be Wijndomein De Kluizen, Aalst - www.domein-de-kluizen.be
PROEF DE SCHELDELANDSE PALING:
OOK IN VOLGENDE STERRENRESTAURANTS WORD JE CULINAIR IN DE WATTEN GELEGD:
STREEKPRODUCTEN VOOR EEN LEKKERE LUNCH:
ZET JE TANDEN IN DE RUPELSTREEK:
• Restaurant Elvira, Berlare - www.restaurant-elvira.be • Restaurant De Nieuwe Pluim, Berlare www.denieuwepluim.be • Restaurant De Groenendijk, Bornem www.degroenendijk.be
• Proeverijenhuis Ambarosa, Aalst - www.ambarosa.be • Keurslager De Koepoort, Haaltert - www.dekoepoort.be • Hertenfarm Parkcoplus, Leest (Mechelen) www.farmingwhiteandreddeerfromparks.be
KOFFIE, SPECULAAS EN PEPERKOEK VOOR DE ZOETEBEKJES:
• Speculoosmaker La Confiance, Dendermonde www.laconfiance.be • Speculaasmaker Maison Biscuit d’Or, Dendermonde www.maisonbiscuitsdor.be • Speculoosmaker Vermeiren Princips, Bornem www.vermeirenprinceps.be • Peperkoekfabriek Vondelmolen, Lebbeke www.vondelmolen.be • Chocolaterie Cher, Berlare - www.cherberlare.be • Chocolatier Streekpralines Tony, Aalst www.streekpralinestony.com • Chocolatier Marioca, Merelbeke - www.marioca.com • Chocopasta van Boerinneke, Sint-Amands www.boerinneke-marino.be
72
sCHELDELAND GASTVRIJ
• • • •
Restaurant 't Truffeltje, Dendermonde - www.truffeltje.be Restaurant 't Overhamme, Aalst - www.toverhamme.be Restaurant Eyckerhof, Bornem - www.eyckerhof.be Visrestaurant Kelderman, Aalst www.visrestaurant-kelderman.be
• Restaurant In De Root, Boom - www.inderoot.be • Eetcafé Steencaycken, Boom - www.steencaycken.be
3X GASTVRIJ LOGEREN 1. VAKANTIEWONING BOSSCHELLE Tussen de weilanden van Denderhoutem (Haaltert) vind je naast de schapenmelkerij
1
Bosschelle ook een karaktervolle vakantiewoning voor 11 personen. De familie De Middeleer-Redant verwelkomt je graag in deze mooie logeerplek. Bovendien kan je ook een bezoekje brengen aan de schapenmelkerij. Met wat geluk maak je in de lente de geboorte van de lammetjes mee, een unieke belevenis! In Bosschelle ben je welkom om van het landelijke leven te proeven via www.vakantiewoning-bosschelle.be. Â 2. B&B APPELSVEER In B&B Appelsveer in Dendermonde ben je welkom voor zowel een gezellige overnachting als een culinaire ontdekkingstocht. In het restaurant word je verwend met seizoensgebonden producten en pure smaken, terwijl de luxueuze gastenkamers je onderdompelen in een landelijke sfeer. Op het domein vind je ook een origineel ijshuis, met
2
zestien verschillende smaken zelfgemaakt ijs. Laat je ontvangen via www.appelsveer.be. 3. B&B DULTENPOELHOF In Laarne overnacht je in de knappe gerestaureerde langgevelhoeve Dultenpoelhof. Het terras van deze hoeve kijkt uit op meerdere mooie oude tuinen, met een orangerie, een snijbloementuin en een kruidentuin. Tegenover deze twee cottages ligt het natuurgebied van de Damvallei, een schitterend stuk natuur. Meer informatie vind je op www.vanhercke.com.
sCHELDELAND sCHELDELAND sCHELDELAND NATUUR WATER BIER 73
3
oor
ambasslaodge u
Strijdvaardig Scheldeland
Zondag 6 juni 1915 zal voor Frederik Vanderstraeten altijd een datum blijven om nooit te vergeten. In de nacht van zondag op maandag ontploft de zeppelin LZ37 boven Sint-Amandsberg. In zijn boek 'Luchtschip ontploft boven Gent' beschrijft de auteur meer dan veertig jaar onderzoek naar dit gebeuren. Hij werd daarbij de laatste jaren geholpen door co-auteur Piet Dhanens.
"De Groote Oorlog heeft nog steeds grote gevolgen voor het uiterlijk en de beleving van Scheldeland."
76
sCHELDELAND OORLOG
Onze Scheldelandambassadeur leest voor het eerst over de gebeurtenissen rond de zeppelinontploffing voor een schoolproject. "Wanneer in 1975 een Duits zeppelinmuseum aankondigt dat Zeppelin LZ37 nooit zou hebben bestaan, besloot ik mij in het onderwerp te gaan verdiepen. Het boek 'Luchtschip ontploft boven Gent' is het resultaat van veertig jaar onderzoekswerk naar de waarheid van het wapenfeit dat zich in het centrum van Sint-Amandsberg afspeelt." Het maakt van Frederik een gebeten Scheldelandkenner. Mede dankzij zijn werk hangen vandaag verschillende herdenkingsplaten tussen Vinderhoute en Sint-Amandsberg. "De site is zeker en vast de moeite waard", getuigt Frederik. "In en rond Sint-Amandsberg is het prachtig fietsen, zeker met de fietsbrochure '100 jaar Groote Oorlog in Scheldeland' in je achterzak. Je ziet er mooie kastelen in Destelbergen en Heusden. Ook Campo Santo, de Westerbegraafplaats met zeppelinmomument, het Begijnhof van Sint-Amandsberg en de site rond de kerk en het klooster mogen niet op jouw bucketlist ontbreken." Ook deze plekjes moet je volgens Frederik vast en zeker eens bezoeken: 1.
Rondom het voormalig vliegveld van Gontrode is er een fietsroute uitgewerkt die het hele zeppelinverhaal vertelt: 'Het vliegveld van Gontrode'. Je ontdekt deze route in de fietsbrochure '100 jaar Groote Oorlog in Scheldeland'.
2.
Breng een bezoek aan Campo Santo, een indrukwekkende begraafplaats in Sint-Amandsberg.
3.
Het Begijnhof van Sint-Amandsberg, waar het eerste slachtoffer van de ontploffing is gevallen.
sCHELDELAND OORLOG 77
Scheldeland: strategisch punt in de Groote Oorlog Hoewel de beslissende veldslagen tijdens WOI plaats hebben gevonden in de Westhoek, speelde Scheldeland een niet te onderschatten rol tijdens de Eerste Wereldoorlog.
78
sCHELDELAND OORLOG
DE GROOTE OORLOG IN SCHELDELAND De beslissende gevechten tijdens WOI in ons land vonden plaats aan de IJzer, maar de vertragings-
gevechten in Scheldeland hadden ook een belangrijke rol. Het gaf koning Albert I namelijk de kans om het grootste deel van de troepen veilig uit Antwerpen te halen.
De forten van Liezele, Bornem en Breendonk maakten deel uit van de Stelling van Antwerpen, een
militaire verdedigingsgordel die Antwerpen moest
beschermen. Het Fort van Liezele en de Schans van Puurs dienden als dekking voor de aftocht van de
soldaten uit Antwerpen. Vandaag kan je de forten van Liezele en Breendonk individueel of in groep bezoeken.
Ook in Dendermonde werd hard gevochten om-
wille van de strategische ligging en de brug over
de Schelde. De stad werd platgebrand en burgers
werden gefusilleerd, waardoor de stad uiteindelijk een van de zeven 'Martelaarsteden' werd. Op de
gelijkvloerse verdieping van de Lakenhalle in het
Stadhuis kan je vaststellen wat de Groote Oorlog voor Dendermonde betekende door het knap
ingerichte bezoekerscentrum of het Belfort te
bezoeken. Vanaf de zomer van 2018 toont een
uitkijkpunt bovenaan het Belfort hoe de stad er tijdens WOI uitzag.
In Aalst is de aanleg van het stadspark een gevolg van WOI: werklozen werden door de lokale
schepenen ingezet bij de bouw van het park om te
voorkomen dat de Duitse bezetter de werkkrachten zou opeisen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog legden de Duitsers in Gontrode bij Melle een vliegveld aan voor hun
zeppelins en vliegtuigen. Dit voormalige vliegveld is nu omgebouwd tot een toeristische site in een groen kader dat dit waardevol erfgoed terug op de kaart zet. Bekijk dit aanbod via
www.hetvliegveldvangontrode.be. sCHELDELAND OORLOG 79
FIETSEN EN WANDELEN IN HET SPOOR VAN WOI Fietsen door de oorlogsgeschiedenis van Scheldeland doe je via vier fietsroutes. 'Leven in bezet gebied' brengt je over 42 km van Aalst via Dendermonde naar Lebbeke. Onderweg ervaar je de geschiedenis van de strijd in Aalst, de inval in Dendermonde en de burgerslachtoffers in Lebbeke. Mag de route iets langer zijn, dan is 'Langs dijken en bossen' met zijn 75 km ideaal. Je fietst grotendeels over de dijken van de Schelde en komt meer te weten over de strijd aan de oevers van de Schelde
tussen Berlare en Dendermonde. Je kan zelf jouw vertrekpunt kiezen (Zele of Buggenhout) en desgewenst het traject inkorten. De forten van de Stelling van Antwerpen ontdek je via de 51 km lange route 'Fietsen langs forten van WOI'. De hoofdrollen zijn hier weggelegd voor de forten van Liezele en Bornem en de Schans van Puurs, maar je fietst ook door de pittoreske dorpjes Sint-Amands, Mariekerke en Lippelo. 'Het vliegveld van Gontrode' brengt dan weer het verhaal van dit vliegveld terug tot leven. Hier bevond zich immers een reusachtige luchtschipbasis voor zeppelins. De route is 31,5 km lang en voert je van Gontrode (Melle) naar Merelbeke en Sint-Amandsberg (Gent). De vier fietsroutes zijn uitgerust met infoborden en geven historische duiding over WOI. Ben je meer een wandelaar, ook dan heb je keuze uit vier uitgestippelde tochten. In 'Aalst, bikkelhard bezet' (5 km) wandel je van de Aalsterse Grote Markt langs de vele herinneringen aan het leven tijdens de Duitse bezetting. 'Dendermonde, een ruĂŻne aan Schelde en Dender' (4,2 km) beschrijft dan weer de totale verwoesting van de eeuwenoude stad. 'Liezele, een spookdorp rond het fort' (8 km) brengt je terug naar een platgebrand Liezele en de bittere oorlogsjaren in totale armoede. Ook het Fort Bornem vormde een belangrijk onderdeel van de afweergordel rond Antwerpen. Tijdens de wandeling 'Bornem, in de schaduw van fort en abdij' (11 km) kom je meer te weten over de geschiedenis van dit stoere fort, de Sint-Bernardusabdij en de bunkers in de velden. Bestel de fiets- en wandelbrochure via www.scheldeland.be/grooteoorlog.
80
sCHELDELAND OORLOG
ONTDEK DE FORTEN ANNO 2018 Vandaag spelen de forten in Scheldeland een
een speelplek en een waterspeeltuin. Dieper in
belangrijke rol om een uniek stukje geschiedenis
het park wandel je op houten paadjes door deze
door te vertellen. Om die indrukwekkende verha-
groene oase van rust. Kom meer te weten over
len niet verloren te laten gaan wordt er anno 2018
het Fort van Liezele via www.fortliezele.be.
sterk ingezet op vernieuwing. Aan het Fort van Breendonk kan je vanaf novemHet Fort van Liezele wordt momenteel grondig
ber 2018 ook een originele KAF-noodwoning uit
onder handen genomen. Naast een restauratie
WOI bewonderen. Deze gerestaureerde woning
die het Fort in zijn oorspronkelijke staat herstelt
uit 1918 is de laatste van de 142 noodwoningen
en de verdere uitbouw van het museum, wordt er
die in Willebroek stonden. Dit waren huisjes die
bovendien een groot landschapspark aangelegd.
snel opgebouwd konden worden voor mensen
Het gebied rond het Fort ziet er vanaf deze zomer
van wie het huis verwoest was. Een uniek stukje
helemaal anders uit. Sportievelingen kunnen
geschiedenis, dat volledig tot zijn recht komt
zich uitleven op de skeelerpiste, het fit-o-meter-
aan het Fort. Ontdek het fort via
parcours en de Finse piste. Voor de kleinsten is er
www.breendonk.be.
sCHELDELAND OORLOG 81
DE GROOTE OORLOG DIGITAAL Wil je liever op een interactieve, digitale manier de fiets- en wandelroutes over de Groote Oorlog ontdekken, dan kan dat via de app ‘100 Jaar Groote Oorlog’. Daarin vind je vier fiets- en vier wandellussen, aangevuld met 3D-audiofragmenten van getuigenissen en historische gebeurtenissen. Dankzij uniek en authentiek fotomateriaal word je helemaal teruggeslingerd naar de tijd van WOI. Download de app via www.scheldeland.be/ grooteoorlog.
route in de kijker
WANDELEN IN DE SCHADUW VAN FORT EN ABDIJ Deze 11 km lange wandeltocht neemt je mee langs indrukwekkende verhalen die plaats hebben gevonden tijdens WOI. Eens je de veters van je wandelschoenen hebt gestrikt ontdek je het ruige Fort Bornem dat een belangrijke rol speelde tijdens de oorlog. Je wandelt ook langs de eeuwenoude Sint-Bernardusabdij en enkele bunkers rondom Bornem. Download deze route via www.scheldeland.be/grooteoorlog.
82
sCHELDELAND OORLOG
3X HISTORISCH LOGEREN 1. B&B LANDHUIS TER VELT In het landelijke Melle tref je Landhuis Ter Velt, een prachtig gerestaureerd landhuis
1
in het midden van een groene omgeving. Je zit hier goed om van de natuur te genieten of om de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog van dichterbij te bekijken. Wist je dat het Landhuis naast de site van de voormalige luchtmachtbasis voor zeppelins ligt? Een ideale logeerplek dus om van hieruit al fietsend in dit stukje geschiedenis te duiken. Maak kennis met Landhuis Ter Velt via www.landhuistervelt.be. 2. B&B LAENENVELD De ideale uitvalsbasis om de streek te verkennen is Laenenveld in Puurs. Deze landelijke woning wordt omringd door groen en bestaat uit twee gastenkamers. Het Fort van Liezele is een van Vlaanderens best bewaarde sites uit de Eerste Wereldoorlog. Het Fort en het bijhorende museum zijn absoluut een bezoekje waard
2
en geven heel wat geheimen van WOI prijs. Ontdek Laenenveld via www.laenenveld.be. 3. CAMPING GROENPARK Tijdens de Groote Oorlog werd langs de oevers van de Schelde hevig strijd gevoerd tegen de Duitse legers. Camping Groenpark in Zele ligt op een mooie locatie om meer te weten te komen over de strijdvaardige geschiedenis. De camping beschikt over tien trekkershutten en een aantal verhuurcaravans. De ligging vlakbij het Donkmeer maakt van deze camping een leuke logeerplek voor wie op een rustige manier Scheldeland wil ontdekken. Kom meer te weten op www.campinggroenpark.be.
sCHELDELAND sCHELDELAND sCHELDELAND NATUUR WATER BIER 83
3
teeng
mbassaodedeu r
Steengoed Scheldeland
Op de oevers van de Rupel vind je een knap stuk industrieel erfgoed, dat de regio mee gevormd heeft. De kleibodem en de aanwezigheid van water zorgden ervoor dat dit deel van Scheldeland uitgroeide tot een plek waar nijverheid centraal stond en het landschap mee vormde. RenĂŠ Boeynaems, gids in het Ecomuseum en Archief van de Boomse Baksteen of EMABB, leeft al van kleins af aan tussen de bakstenen. "De regio telde maar liefst 153 steenbakkerijen. Stuk voor stuk waren ze van kapitaal belang voor de regio."
"Tijdens mijn kindertijd was het net of ik in een pretpark woonde. Noem het gerust het Bobbejaanland van vroeger."
86
sCHELDELAND STEENGOED
Samen met zijn broers en zussen groeide René op in de Boomse wijk Noeveren, waar de steenbakkerijnijverheid volop bloeide. "Tijdens mijn kindertijd was het net of ik in een pretpark woonde. Noem het gerust het Bobbejaanland van vroeger. We speelden vaak met de wagonnetjes van de steenbakkerijen." Voor René was ook de invloed van de steenbakkerijen op het landschap meteen merkbaar. "Ons huis keek uit op de kleiputten van de steenbakkerijen. De industrie was niet enkel belangrijk voor de ontwikkeling en de welvaart van de regio, het heeft ook een blijvende invloed gehad op het landschap. En dat is nog steeds het geval: de kleiputten zijn er gekomen door industriële activiteit, maar nu zorgen ze voor schitterende stukken groen. Ook Noeveren is tegenwoordig een bloeiende wijk waar het verleden en en het heden mooi samenkomen." René zet zich al 21 jaar lang als gids in om het boeiende verleden terug tot leven te brengen. "Elke dag verwelkomen we hier scholen en groepen die kennismaken met het leven in en om een steenbakkerij en vol verwondering luisteren naar het rijke verleden en het belang van het Scheldelandse steengoedverleden." Wil je het industriële erfgoed van Scheldeland met jouw eigen ogen bewonderen? Onze ambassadeur geeft je alvast drie doe-tips: 1.
Breng een bezoek aan ’t Geleeg, museum Rupelklei of het EMABB-museum en kom meer te weten over de fascinerende geschiedenis van de Scheldelandse steenbakkerijen.
2.
Wandel eens rond in Noeveren, een opbloeiende wijk langs het water waar de steenbakkerijen gevestigd waren.
3.
Aan de Rupeldijk in Boom, vlakbij het recreatiedomein De Schorre opent eind juni het fietsbelevingspunt 'De Velodroom', een ontmoetingsplek voor recreatieve fietsers en wielerfanaten. Naast een stuk ‘echte’ velodroom ontdek je er een rijke wielercollectie en kan je er terecht voor toeristische informatie. sCHELDELAND STEENGOED 87
Steengoed Scheldeland De rivieren van Scheldeland herbergen een boeiend verleden. De aanwezigheid van natuurlijke grondstoffen was van precair belang voor de ontwikkeling van de baksteennijverheid waarvoor de Rupelstreek bekend stond. Verder floreerde ook de textielnijverheid en de scheepvaartindustrie op en langs de oevers. Merkwaardig genoeg is het de intensieve industrie van weleer die er vandaag de dag mee voor zorgt dat mensen naar Scheldeland komen om te ontspannen.
88
sCHELDELAND STEENGOED
KLEI VAN DE RUPELSTREEK De oevers van de Rupel hebben een kleibodem, met als gevolg dat heel wat steenbakkerijen
zich hier vestigden. De nabijheid van de rivier was bovendien een belangrijke factor voor
het vervoer van bakstenen en zorgde ervoor
dat de scheepvaart in Scheldeland zich verder ontwikkelde. Daardoor vind je langs de Rupel
nog steeds een bijzonder industrieel en nautisch verleden.
De gevolgen van de klei-uitgravingen zijn nog steeds zichtbaar in het landschap. De putten
die hierdoor ontstonden, werden immers opgevuld met water. Dat zorgde op zijn beurt voor de unieke ontwikkeling van fauna en flora.
De industriële activiteit zorgde dus voor extra groen en heeft het gebied rond de Rupel
omgevormd tot een plek met een opvallend
landschap. Een van deze kleiputten kreeg een nieuwe bestemming met de bouw van het
recreatiedomein De Schorre in Boom (bekend
van Tomorrowland). Klim zeker eens naar de top van de watertoren in Rumst, waar je een uniek panoramisch zicht hebt op de kleigroeven.
Nog meer voeling met het steenbakkerijverleden krijg je door een bezoek aan het EMABBmuseum, steenbakkerijmuseum 't Geleeg in Boom of museum Rupelklei in Rumst. Het
gehucht Hellegat in Niel bestaat uit arbeidershuizen en is ontstaan rond de steenbakkerijen die langs de Rupel gelegen waren. De oude
verlaten kleiputten zijn nu omgevormd tot het prachtige natuurreservaat Niels Broek. Ontdek dit allemaal via www.scheldeland.be.
sCHELDELAND STEENGOED 89
DE AVERECHTSE HUIZENRIJ De eeuwenlange kleiwinning en baksteenproductie in de Rupelstreek heeft niet enkel zijn sporen nagelaten in de natuur, maar ook in het straatbeeld. In de straat 'Averechtse Root' werden op het einde van de 18de en aan het begin van de 19de eeuw een reeks kleine, charmante arbeidershuisjes aan de rand in de kleiput gebouwd. De voordeur van de huisjes ligt niet aan de straatkant, maar wel aan de achterzijde, zodat de arbeiders via een klein steegje rechtstreeks naar de steenbakkerij konden wandelen. De vensters aan de voorkant komen bij sommige huisjes amper boven de stoep uit! Het Boomse 'Averechtse Root' betekent niet voor niets 'Averechtse Huizenrij'. Om in de sfeer te blijven, kan je een tafeltje reserveren bij 'In de Root', een eethuisje waar de tijd bewust is blijven stilstaan. Hier krijg je gerechten op grootmoeders wijze geserveerd in een interieur anno 1909. Alle info op www.inderoot.be.
UNIEK KERAMIEK In de 19de eeuw telde de Rupelstreek meer dan honderd steenbakkerijen, maar het was niet enkel baksteen dat de klok sloeg. Ook keramiek was populair. De tegels van de Hemiksemse vloer- en wandtegelfabriek Gilliot & Cie waar Joseph Roelants wereldfaam verwierf met zijn keramisch werk - werden wereldwijd geprezen. In het Gilliot & Roelants Tegelmuseum, dat onderdak kreeg in de monumentale Sint-Bernardusabdij van Hemiksem, vind je een rijke collectie aan waardevolle keramiektegels en -panelen in verschillende stijlen, van art deco tot art nouveau. De verzameling van dit unieke tegelmuseum kreeg de voorbije jaren een boost door het toevoegen van de collectie van Roberto Pozzo, die jarenlang rommelmarkten afstruinde op zoek naar Belgische keramiektegels. Ontdek er alles over op www.gilliottegelmuseum.be.
90
sCHELDELAND STEENGOED
SCHELDELAND GEEFT VAN KATOEN De textielnijverheid speelde een belangrijke rol in de geschiedenis en economische ontwikkeling van Vlaanderen. Hier werd de productie al snel gemechaniseerd, ook in Scheldeland. Brouwerijen, stokerijen, vlas- en linnenweverijen, katoennijverheid… vanaf de 19e eeuw was Aalst in volle industriële ontwikkeling. Het rijke textielverleden van de stad komt helemaal tot zijn recht op de site Schotte, waar destijds een succesvolle leerlooierij stond. De enige restanten van het gebouw langs de Kapellekensbaan - gekend van de roman van Louis Paul Boon - zijn twee gerestaureerde schouwen en een oude muur, maar op de site houden erfgoedborden en het informatiepunt het verhaal van de leerlooierij en de Aalsterse textielbaronnen levendig. Wil je meer ontdekken over het industriële verleden? Je komt het allemaal te weten via de wandelbrochure 'Over keizers, kapiteintjes en baronnen'. Op het einde van de 19de eeuw had ook Ninove zich ontwikkeld tot een belangrijk textielcentrum. In de eeuwen daarvoor moest de stad het vooral van de graanhandel en landbouw hebben, maar in de 18de eeuw zorgden huisnijverheden zoals weven, spinnen en twijnen voor een economische opleving. Textielfabriek Cohen, ontworpen door art-nouveauarchitect Henry van de Velde en een beschermd monument sinds 2009, is daar een levend bewijs van. Textiel was trouwens niet de enige sector waarin Ninove uitblonk. Tot op vandaag worden de Ninovieters 'Stekskesmannen' genoemd omdat de stad zich ontwikkelde tot een van de belangrijkste centra van de luciferindustrie. Onder meer de bekende 'Union Match’ lucifers werden in Ninove geproduceerd.
sCHELDELAND STEENGOED 91
NEEM PLAATS IN EEN STUKJE GESCHIEDENIS MAAK EEN RITJE OP ROLLEND ERFGOED Op de museumspoorlijn tussen Dendermonde en Puurs bewonder je 14 kilometer lang de prachtige natuur, allemaal vanuit de wagon van een historische stoomlocomotief. Onderweg hou je halt in de pittoreske dorpjes Baasrode, Sint-Amands, Oppuurs en Puurs. De stoomtrein rijdt elke zondag in juli, augustus en september. Pure nostalgie! Wie wil kan zelfs de fiets meenemen of stoker voor een dag worden, net als in de tijd van toen. Kijk snel op www.stoomtrein.be. RONDVAART OP EEN WILFORDBOOT Rond 1828 bracht de Britse immigrant William Wilford de eerste stoomboot naar de Schelde en startte een veerdienst tussen Antwerpen en Temse. Het stoomschip werd onder meer gebruikt voor het vervoer van reizigers en groeide al snel uit tot een begrip in de regio. Toen de tram zijn intrede deed, hield de veerdienst rond 1938 op te bestaan. Rederij Riverstar herstelde de Wilfordboten weer in ere en organiseert toeristische boottochten op de Schelde en de Rupel. Reserveer een rondvaart op een ‘Wilfordboot' via www.riverstar.be.
route in de kijker
LANGS KLEI EN BAKSTEEN Wil je met je eigen ogen zien hoe klei en bakstenen het landschap van de Rupelstreek hebben gekneed? De Baksteenroute voert je met de fiets langs de steenbakkersdorpen Hemiksem, Schelle, Niel, Boom, Terhagen, Rumst en door het landelijke Reet, langs kastelen en over de dijken van Schelde en Rupel. De route is 39 km lang en start aan het Provinciaal Domein De Schorre in Boom. Bestel de kaart via www.scheldeland.be/ 92
sCHELDELAND STEENGOED BIER
baksteenroute.
3X STEENGOED SLAPEN 1. B&B KLINKAART Het steenbakkerijverleden in Scheldeland is nergens zo zichtbaar als in de streek rond Rumst.
1
Dit industriële erfgoed op de oevers van de Rupel ontdekken doe je vanuit B&B Klinkaart. In de B&B verwijzen foto’s en wanddecoratie naar het rijke verleden van de Rupelstreek. De naam 'Klinkaart' is niet enkel een sterke steensoort, maar ook de titel van een boek dat draait om het leven in een steenbakkerij. Boek je overnachting via www.klinkaart.be. 2. HOTEL DOMUS Hotel Domus in Boom, een knap hotel met warme houtaccenten, is jouw ideale slaapplaats om Scheldeland vanuit ambachtelijk oogpunt te leren kennen. Hier zijn de gevolgen van de steenbakkerijgeschiedenis nog perfect zichtbaar. Je vindt er naast de steenbakkerijmusea ook oude kleiputten die nu gevuld zijn met water en een prachtige biotoop voor allerlei soorten fauna en flora vormen.
2
De Schorre is misschien wel de bekendste van allemaal. Reserveer alvast via www.hoteldomus.be. 3. B&B BEFOUR Ook Aalst kan terugkijken op een nijverheidsgeschiedenis om u tegen te zeggen. Het rijke textielverleden komt helemaal tot zijn recht op de site Schotte, waar destijds een succesvolle leerlooierij stond maar nu enkel nog twee indrukwekkende schouwen en een muur naar vroeger verwijzen. B&B Befour, op wandelafstand van de Grote Markt van Aalst, laat je overnachten in hedendaags ingerichte kamers en verwent je tijdens jouw verblijf met een deugddoende sauna. Ontdek Befour via www.befour.be.
sCHELDELAND sCHELDELAND sCHELDELAND NATUUR WATER BIER 93
3
94
sCHELDELAND STEENGOED
48 U
Scheldelan
Scheldeland, een klei(n) paradijs voor kinderen
d
IN SAMEN W ERK IN G MET W W W . L I E S E L L OVE . BE
Lieselot is naast een creatieve duizendpoot vooral ook mama en dat straalt van haar blog af. Ze schrijft over het leven met haar gezin, de uitdagingen en de avonturen die daarmee gepaard gaan.
Wie het gezin Liesellove een beetje kent, weet dat
Dat natuur en water in deze regio een belangrijke
wij heel erg kunnen genieten van thuis zijn. Er
rol spelen, zal je niet verbazen. Maar wist je ook
gaan best wel wat weekends voorbij dat wij niks
dat deze regio eeuwenlang bekend stond omwille
speciaals doen. Maar toch is er ook ergens altijd
van haar vele steenbakkerijen? De lokale kleigrond
een kleine drang om de wereld te verkennen.
bleek bijzonder geschikt te zijn voor de productie
Die was er altijd al bij mij, en is met het krijgen van
van bakstenen, dakpannen en tegels. Scheldeland
kinderen niet afgenomen. Ik krijg vaak vragen over
is dan ook ideaal om te fietsen of te wandelen door
hoe we dat doen met drie kleine kinderen, maar
het verleden van de baksteennijverheid.
met een beetje organisatie lukt werkelijk alles. Zo trokken we richting Rumst, want ook dichtbij
En dat dit ook zeker kan met kleine kinderen
valt eigenlijk van alles te ontdekken. En ik kan je nu
hebben wij aan den lijve ondervonden. Daarom een
al zeggen, in Scheldeland is dat zeker het geval!
samenvatting van wat wij echte aanraders vinden wanneer je een kort weekendje weg richting
Scheldeland, waar Rumst dus tot behoort, is een
Scheldeland overweegt. Een eerste pluspunt is de
toeristische regio die zich uitstrekt langs Schelde,
afstand. Je hoeft geen uren in de wagen te zitten
Dender en Rupel in de stedendriehoek die wordt
om je bestemming te bereiken. Met kinderen is dat
gevormd door Antwerpen, Mechelen en Gent.
sowieso al mooi meegenomen.
sCHELDELAND STEENGOED 95
Heerlijk slapen Wij vertrokken op een vrijdagavond na ons werk
een zitgedeelte is. Voor ons betekende dat: kindjes
en trokken daarom dadelijk naar onze B&B waarin
in bed en relaxen maar! Greet, de gastvrouw,
we verbleven. Het werd B&B Biendomo en daar
maakt je het er trouwens zo comfortabel mogelijk,
werden we met open armen ontvangen. Biendomo
zorgt voor een geweldig ontbijt en kan tientallen
bevindt zich in een gerenoveerde hoeve. Het woon-
tips geven over wat er in de buurt te doen is.
stalhuis herbergt 4 ruime gastenkamers. In ĂŠĂŠn
Reis je net zoals wij met kindjes, dan hoef je geen
van die kamers sliepen wij dus met het hele gezin.
eigen babybedje en/of kinderstoel mee te sleuren.
Werkte perfect, want in de kamer was een mezza-
In de tuin zijn er trouwens ganzen, kippen en
nine waardoor de kindjes toch nog een beetje
herten te spotten. Voor kinderen sowieso altijd
afgezonderd lagen.
een extra pluspunt. Al waren mijn kinderen vooral verkocht aan de tractor daar. Zeker toen ze er ook
Bovendien is er in de B&B beneden een grote ruimte waar het ontbijt geserveerd wordt en er ook
96
sCHELDELAND STEENGOED
nog eens op mochten gaan zitten...
Wandelingen voor het hele gezin De B&B ligt in de Rupelstreek en die is vooral gekend van de klei die er eeuwen lang ontgonnen werd. Bijgevolg trokken we de volgende dag dan ook op verkenning. Omdat we het weer niet helemaal mee hadden, kozen we voor de wandelroute Rupelkleiroute, in het spoor van Piet van Aken. Hij is een gevierd schrijver die in deze streek opgroeide en leefde en vooral bekend is door zijn romans. Daarin speelden de steenbakker en de arbeidersgezinnen een grote rol. De Rupelkleiroute bestaat uit een korte en een lange route. Beide starten aan ingangspoort De Beukelaar (Kardinaal Cardijnstraat, Terhagen - Rumst). Je kan ze natuurlijk beide stappen, maar ga je met kindjes, bedenk dan wel vooraf dat de lange route niet echt aangeraden is met buggy's. Voorzie bij deze laatste ook goeie stapschoenen of regenlaarzen. Met de kindjes stapten wij enkel de dorpswandeling af. Vooral het deel langs het water vonden zij geweldig. Als je meer te weten wil komen over de geschiedenis van de Rupelstreek dan moet je beslist een tussenstop maken in het museum Rupelklei waar je wordt meegenomen door het verleden van de vele steenbakkerijen die de regio rijk was. Je krijgt het gevoel dat je terug in de tijd reist wanneer je door het museum wandelt. Er staan levensgrote poppen, wandtekeningen en oude werktuigen uit de fabrieken die aantonen welke noeste arbeid hier geleverd werd. Daar word je wel eventjes stil van ...Â
sCHELDELAND STEENGOED 97
Lekker eten en ravotten Van al dat wandelen kregen wij honger. Daarom
's Avonds aten we in brasserie 3ri4en. Maar als je
trokken we naar kinderboerderij De Barelhoeve
met kindjes in Scheldeland komt fietsen is het ook
in Bornem. Daar serveren ze op zaterdagmiddag
de moeite om hier overdag te stoppen. Niet alleen
vers gemaakte pizza's. Daarna ontdekten we
omwille van het grote speelplein dat bij deze zaak
logischerwijs de kinderboerderij. De kindjes waren
hoort, ook voor de unieke locatie aan de fietsbrug-
dolenthousiast en renden van het ene hok naar
gen van Rumst waar Dijle en Nete samenvloeien
het andere. Axelle raakte helemaal vertederd door
in de Rupel. Een prachtige tussenstop met zicht op
de konijntjes en Baptiste werd razend enthousiast
het water.
toen hij die hele grote tractoren van dichtbij kon bekijken. Volgens mij was dat ook de reden dat
Op zondag beslisten wij het ietsje rustiger aan
hij niet meer terug mee naar huis wou. Maar ook
te doen en beperkten wij ons tot één locatie:
de koeien in de grote koeienstal daar stolen hun
De Schorre in Boom. De Schorre is natuurlijk
hartjes. Ben je hier dus in de buurt met de kinderen,
gekend van Tomorrowland, maar het domein is om
spring dan zeker eens binnen!
nog meer redenen echt de moeite om te bezoeken.
98
sCHELDELAND STEENGOED
sCHELDELAND STEENGOED 99
Op de site van De Schorre kan je jezelf verdiepen
Om het weekend goed af te sluiten, genoten
in de vele mogelijkheden die het domein biedt.
we nog van een overheerlijke lunch in Italiaans
Wij kozen vooral in functie van de kindjes. Het
restaurant Trattoriakaai, dat zoals de naam doet
compromis was eerst een wandeling en daarna de
vermoeden aan de waterrand van de Rupel ligt.
speeltuin. Dat wandelen ging trouwens bijzonder
Na onze lunch daar maakten wij nog een korte
goed want ook hier is er veel water en daar waren
wandeling langs het water. Perfect om het eten
de kinderen heel enthousiast over. Ze mochten
wat te laten zakken en met een frisse neus huis-
zelfs mee de eendjes voederen.
waarts te kunnen keren.
Verder waren ze ook helemaal gefascineerd door
De kindjes sliepen de hele terugweg naar huis en
de watersporten die er op dat moment doorgingen.
vertelden daarna nog dagenlang over hun beleve-
En de beloning was groot toen ze ook nog eens
nissen op de kinderboerderij en hun avonturen in
mochten klimmen en klauteren op het speelplein.
De Schorre. Scheldeland is dus een aanrader voor
In De Schorre is er ook een binnenspeeltuin, maar
iedereen die houdt van natuur, rust, lekker eten en
omdat het weer mee zat, bleven we met veel
gezellig samenzijn!
plezier buiten.
100
sCHELDELAND STEENGOED
Wij hadden trouwens tijd te kort, zoals vaak bij veel te leuke weekendjes. Wat nog op ons lijstje staat: •
Het blotevoetenpad in De Schorre afwandelen. Dat is een pad van 850 meter lang waar je het mos tussen je tenen voelt kruipen. Onderweg wandel je langs kleibroden, kiezeltjes, water en meer dan 300 lekker geurende kruiden.
•
De water- en uitkijktoren in Rumst met zicht op de kleigroeven van de Rupelstreek. De toren ligt veertig meter boven de zeespiegel, op het hoogste punt van de klei-afzetting. Daarom biedt die een uniek panoramisch uitzicht over het typische landschap van de klei-ontginning.
•
De vele fiets- en wandelroutes langs prachtige stukjes natuur, zoals de Baksteenroute of Klinkaartroute die je gratis kan bestellen op www.scheldeland.be/webshop.
•
Ten slotte, de veerdiensten die fietsers en wandelaars langs de Schelde, Durme of Rupel van de ene naar de andere kant van de oever helpen.
Reden genoeg dus voor ons om Scheldeland nog eens op ons to-dolijstje te plaatsen.
sCHELDELAND STEENGOED 101
steden
mbassadeu r
Denderende steden aan 't water Nergens leeft carnaval meer dan in Aalst.
Voor Alex De Kegel, die dit jaar werd verkozen tot Prins Carnaval, geeft het carnavalspektakel perfect weer waar Scheldeland voor staat: "Carnaval is folklore. Het brengt mensen samen, er wordt gelachen en gedanst. Aalst, Dendermonde en Ninove, en bij uitbreiding de hele regio, zijn bijzonder gastvrij en staan bekend voor hun folklore. Carnaval staat daar dan ook symbool voor."
"Aalst valt met weinig te vergelijken. Het is een heel charmante stad en zowel het historische centrum als de deelgemeenten zijn een bezoekje waard."
104
sCHELDELAND STEDEN
Voor Alex kwam in januari een droom uit toen hij in de Florahallen van Aalst verkozen werd tot Prins Carnaval 2018. De liefde voor carnaval werd hem door zijn ouders met de paplepel meegegeven. "Mijn ouders waren allebei actief in een carnavalsgroep. Op mijn tiende begon ik dan zelf ook mee te vieren. Nu, veertien jaar later, mag ik zelf met de scepter van Prins Carnaval pronken." Het samenzijn met stadsgenoten is voor Alex heel belangrijk. "Als Prins Carnaval sta je tussen de mensen. Ik zal dan ook af en toe te vinden zijn in de Aalsterse rusthuizen of bij de verschillende carnavalsgroepen om hen te ondersteunen. Die verbintenis met mijn stadsgenoten vind ik heel belangrijk." Ook elders in Scheldeland is folklore aanwezig. Dendermonde, Aalst en Ninove zijn immers niet enkel met elkaar verbonden door de Dender, ook de aanwezigheid van traditionele volksfeesten is een rode draad die je doorheen de steden kan trekken. De liefde voor zijn stad is heel duidelijk merkbaar bij Alex: "Aalst valt met weinig te vergelijken. Het is een heel charmante stad en zowel het historische centrum als de deelgemeenten zijn een bezoekje waard." Mensen die een bezoekje brengen, moeten daarom zeker hier eens aan denken: 1.
Breng een bezoekje aan 't Gasthuys - Stedelijk Museum in Aalst. Kom alles te weten over priester Daens, Louis Paul Boon en natuurlijk Aalst Carnaval.
2.
Beperk je zeker en vast niet enkel tot het historische centrum van de stad. Ook in de nabije omgeving is heel wat te doen, zoals het oogstfeest De Pikkeling dat elk jaar in juli plaatsvindt in de Faluintjesstreek.
3.
Scheep in voor een boottocht op de Dender en ontdek de Dendervallei van op het water.
sCHELDELAND STEDEN 105
Denderende steden In Scheldeland vind je drie bruisende steden die via de Dender met elkaar verbonden zijn: Dendermonde, Aalst en Ninove. Dankzij de aanwezigheid van het water kon de handel, transport en industrie zich hier uitermate ontwikkelen. Toch hebben ze elk hun eigen geschiedenis, hun eigen verhaal en hun eigen cultuur. Reden te meer om elk van deze denderende steden zelf te bezoeken en ontdekken. INFO OVER DE STEDEN VIND JE VIA: WWW.VISIT-AALST.BE • WWW.TOERISMEDENDERMONDE.BE • WWW.NINOVE.BE/TOERISME
106
sCHELDELAND STEDEN
BEGIN VOORBEREID AAN JE ONTDEKKINGSTOCHT 360°FILM IN AALST Breng je een bezoek aan Aalst? Start je ontdekkingstocht dan in het toeristisch infokantoor op de Hopmarkt, vlakbij de Grote Markt. In een knappe 360°-film krijg je in enkele minuten het allerbeste van Aalst en haar deelgemeenten te zien: van carnaval tot een topstuk zoals een schilderij van Rubens in de SintMartinuskerk. In 't Gasthuys - Stedelijk Museum loopt dan weer tot eind december 2019 de tentoonstelling DNAalst. De expo vertelt over het ontstaan, de groei en de karakteristieken van de stad in acht verschillende thema’s. Er is ook een leuk programma voor kinderen. Meer info op www.tgasthuys.be. INTERACTIEF DENDERMONDE In Dendermonde vind je het toeristisch infokantoor in de gerestaureerde Lakenhalle in het Stadhuis. Interactieve video's en grote fotopanelen laten je ook hier op een visuele manier kennismaken met de vele bezienswaardigheden die de stad te bieden heeft, zoals het Ros Beiaard, het Sint-Alexiusbegijnhof en het Belfort van het Stadhuis. ONTDEK 41 HOTSPOTS IN NINOVE De toeristische dienst van Ninove bevindt zich sinds vorig jaar op een unieke locatie in de Hospitaalkapel. Deze beschermde kapel is de perfecte plek om jouw ontdekkingstocht door Ninove te starten. In de stadswandelingbrochure worden maar liefst 41 interessante plekken besproken: van de gerestaureerde abdijkerk tot 'Dingsken', het carnavalmonument aan de Koepoort. Dankzij het uitvouwbaar stadsplan vind je alles overzichtelijk terug. Ook de Ninoofse reuzen en het originele Wortelmanneken kregen een plaats in dit inspirerende infokantoor.
sCHELDELAND STEDEN 107
FOLKLORE LANGS DE DENDER AALST, DÉ CARNAVALSSTAD Elk jaar lokt de stad tienduizenden feestvierders voor haar grootste volksfeest van het jaar: Oilsjt Carnaval. Sinds 2010 prijkt het op de Unesco-lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Het hoogtepunt is de carnavalsstoet op zondag, een feestelijke, kleurrijke en humoristische optocht met talloze satirische praalwagens. Dinsdag is traditioneel de hoogdag van de Voil Jeanetten, waarbij mannen verkleed als vrouwen door de straten lopen. Niet te missen plezier en vertier! Of boek bij Toerisme Aalst een rondleiding in het carnavalsmuseum en bezoek de carnavalswerkhallen, waar je in de praktijk ziet hoe de creativiteit van de Aalstenaar vorm krijgt in de praalwagens. Ontdek de feestelijkheden via www.aalstcarnaval.be.
HET ROS BEIAARD VAN DENDERMONDE Dendermonde staat elke tien jaar in het teken van het Ros Beiaard. Volgens de overlevering ontsnapten de Vier Heemskinderen (de kinderen van heer Aymon van Dendermonde) aan de legers van Karel de Grote op de rug van dit machtige paard. Om de tien jaar wordt het Ros Beiaard door de stad gedragen. Traditiegetrouw nemen dan telkens vier broers uit de stad plaats op de rug van het bijna vijf meter hoge paard, terwijl het Ros onder grote belangstelling door de straten van Dendermonde marcheert. De eerstvolgende uittocht is op 24 mei 2020. Je leest er alles over op www.rosbeiaard.be.
108
sCHELDELAND STEDEN
DE BELLEMAN VAN NINOVE Tijdens je bezoek aan Ninove loop je met een beetje geluk misschien de belleman wel tegen het lijf. Het is best indrukwekkend om de stadsomroeper in actie te zien tijdens tal van gelegenheden. Dan maakt hij met een prachtig kostuum en een stem als een klok luidkeels promotie voor zijn stad. Hans Van Laethem houdt op die manier een stukje Ninoofs erfgoed in leven. Hij behaalde de titels van Belgisch, Europees en Wereldkampioen Bellemannen. Meer info op www.ninove.be/den-belleman.
route in de kijker
DENDERSTREKEN OP TWEE WIELEN Van over de taalgrens heen aan de bron in Ath, tot de monding in Dendermonde, rijgt de Dender waardevolle natuurgebieden, steden die bulken van erfgoed en tradities gedrenkt in folklore, als een parelsnoer aan elkaar. Via de belevingsgids 'Denderstreken' kan je de trotse Dendersteden met onder andere Dendermonde, Aalst, Ninove en hun omgeving op twee wielen ontdekken. Met vijf lusvormige routes fiets je van stad naar stad via jaagpaden en fietsvriendelijke wegen. Stap regelmatig af voor een proeverij van al het lekkers dat de regio te bieden heeft, zowel op het bord als in het glas. Bestel de gids via www.scheldeland.be/webshop. sCHELDELAND STEDEN 109
1 3 STEDEN BOORDEVOL ERFGOED AALST
DENDERMONDE
Naast het Carnaval van Aalst heeft de stad nog
Ook Dendermonde is een stad vol erfgoed en
mĂŠĂŠr erfgoedparels voor je in petto. Sinds vorig jaar
eeuwenoude cultuur. Het Ros Beiaard en de Reuzen
is het oogst- en folklorefestival De Pikkeling aan
staan op de lijst van immaterieel werelderfgoed.
de Unesco-lijst van Vlaams immaterieel cultureel
Unesco plaatste ook het Sint-Alexiusbegijhof en
erfgoed toegevoegd. Ook de sierlijke belforttoren
het Belfort op de werelderfgoedlijst. Het Belfort
van het Oud Schepenhuis behoort tot het Unesco-
wordt in de zomer van 2018 voor het eerst toegan-
werelderfgoed. Je kan hier de 52 belfortklokken
kelijk gemaakt voor toeristen. Onderweg naar de
komen bewonderen, zelf een deuntje op een
top maak je kennis met de geschiedenis van deze
oefenbeiaard spelen of gewoon genieten van
toren. Er zijn ook beelden te zien van WOI. Eenmaal
een fantastisch zicht over de stad. In de Sint-
op de zesde verdieping wacht je een prachtig pano-
Martinuskerk bewonder je dan weer de in volle
ramisch zicht. Zo zag je Dendermonde nog nooit!
glorie herstelde glasramen, de bloemenkelder, de unieke sacramentstoren en een echte Peter Paul Rubens! Neem zeker een kijkje op www.sintmartinuskerk.be
110
sCHELDELAND STEDEN
NINOVE Ninove wordt dan weer de “oudste, stoudste en wijste der steden” genoemd. De Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk van Ninove is misschien nog geen Unesco-werelderfgoed, maar daarom niet minder mooi. Het is een van de grootste barokke kerken in Vlaanderen en zeker een bezoekje waard.
3
2 sCHELDELAND STEDEN 111
route in de kijker OP STAP MET EEN APP
WIJ ZIJN ZOT VAN AALST
Je smartphone of iPad is dankzij allerlei apps een
Jeroen wil de beeldschone Anja ten huwelijk
handige gids om Ninove, Aalst en Dendermonde te
vragen... Maar daarvoor moet hij eerst een aantal
voet te verkennen. Hieronder vind je drie wande-
attributen verzamelen, verstopt nabij de belang-
lingen door de steden met je smartphone of tablet
rijkste trekpleisters van Aalst. Je kan een iPad huren
in de hand.
in het toeristisch infokantoor op de Hopmarkt.
MET FREDDY DOOR NINOVE
DENDERMONDE DOOR EEN VIRTUAL REALITY-BRIL
Laat je op sleeptouw nemen door de gekste gids
Deze app gidst je langs diverse locaties in het
ooit: Kabouter Freddy. Deze 'kabouter-op-grote-
centrum van Dendermonde. Onderweg wordt je
mensen-maat' loodst je door de stad en heeft
wandeling opgesmukt met leuke video’s. Voor alle
op verschillende interessante plaatsen vragen,
info en het nodige materiaal kan je terecht in het
doe-opdrachten en uitdagingen voor je klaar.
toeristisch infokantoor op de Grote Markt.
112
sCHELDELAND STEDEN
LANDSCHAPSKUNST IN DENDERMONDE Dit jaar is het precies 75 jaar geleden dat de Dendermondse schilder Franz Courtens, hét boegbeeld van de Dendermondse schilderschool, overleed. Deze bijzondere gebeurtenis vormt de aanleiding voor een cultuur-toeristisch project rond landschap in de kunst en kunst in het landschap, waarbij Dendermonde vier maanden wordt ondergedompeld in een ‘kunstbad’ van (inter)nationaal formaat. Van mei tot augustus wordt een breed scala aan activiteiten uitgerold in de stad. Op het programma staan: Street Art, Land Art, tentoonstellingen, lezingen, workshops en wandelingen. Ontdek het allemaal via www.dendermonde.be/ ViewMasters
MOLENWIEKEND SCHELDELAND Verspreid over de hele Dendervallei vind je nog heel wat oude water- en windmolens. Samen vormen ze een waardevol en bovendien ook heel knap molenerfgoed. Enkele pareltjes zijn de Fauconniersmolen in Lede, de Kruiskoutermolen in Mere, de Wildermolen in Appelterre, de Fonteintjesmolen in Meerbeke en Molen ter Zeven Wegen in Denderwindeke. Grijp je kans om de molens te bezichtigen tijdens de Oost-Vlaamse en Vlaamse Molendag, of Open Monumentendag. Combineer je molenbezoek met een wandeling in het omliggende groenlandschap, zoals dat van Den Dotter in Haaltert. Spot hier de dotterbloem, waarnaar het gebied vernoemd is, of een van de vele vogelsoorten. De blauwe draad door het gebied is de Molenbeek waarlangs je nog twee geklasseerde watermolens vindt: de Engelsmolen en de Gotegemmolen.
sCHELDELAND STEDEN 113
3x DROMEN OVER DE STAD 1. B&B DE PAELLEPELHOEVE Jouw ontdekkingstocht door Ninove, de 'oudste,
1
stoutste en wijste der steden' begint in B&B De Paellepelhoeve. Deze logeerplek ligt in de meanderende Dendervallei en combineert de nabijheid van Ninove met de rust van het groene landschap net buiten de stad. De zes kamers werden vernoemd naar beklimmingen uit de Ronde van Vlaanderen, wat duidelijk maakt dat de link met fietsen in de regio nooit ver weg is. Geniet van een goede nachtrust via www.paellepelhoeve.be. 2. HOTEL ROYAL ASTRID In stijl op citytrip gaan naar winkelstad Aalst, dat doe je in het driesterren luxehotel Royal Astrid. De volledig gerenoveerde herenwoning heeft een ideale ligging in hartje Aalst. Dankzij zijn authentieke karakter past het hotel naadloos in het historische centrum van de stad. Op het grote terras of in de gezellige lounge geniet je na van een dagje
2
ontdekken. Meer info over dit hotel vind je via www.royalastridaalst.be. 3. B&B EN VAKANTIEWONING COSY COTTAGE Een knus verblijf met zicht op de oevers van de Schelde en nabij de bezienswaardigheden van Dendermonde: vanuit Cosy Cottage leer je de stad van het Ros Beiaard helemaal kennen. Dendermonde heeft met het Belfort, het Begijnhof en de historische Grote Markt enkele bezienswaardigheden die je niet mag missen! Wie zin heeft in een ontspannend dagje kan bij Cosy Cottage tot rust komen in de zwemvijver of een fietskaart vragen en de regio ontdekken. Droom weg via www.cosycottage.be.
3
HELDELAND STEDEN
sCHELDELAND sCHELDELANDNATUUR WATER 114
fietsen en wandelen in scheldeland
Fiets- en wandelparadijs Scheldeland In het Scheldelandse landschap is variatie troef. Blauwe draad is de Schelde met haar vele zijarmen zoals de Dender en de Rupel. De regio al fietsend of wandelend verkennen doe je in groep, met je partner of je gezin natuurlijk. Neem zeker je tijd en maak er een fiets- of wandelweekendje van!
Of je nu de stilte opsnuift in de groene omge-
bewegwijzering van het fietsnetwerk Schelde-
ving, de cultuur van de steden Dendermonde,
land. Je volgt gewoon de groen-witte bewegwij-
Aalst en Ninove of liever langs de rustgevende
zering met de knooppuntennummers.
rivieren vertoeft: elke fiets- of wandelliefhebber vindt iets van zijn gading in ons adembenemen-
Hoe wandel je de tochten?
de rivierenlandschap.
Een aantal van de routes maakt gebruik van de knooppunten-bewegwijzering van de wandel-
In dit routeboekje bundelen we zes fietsroutes
netwerken in Scheldeland. Je volgt gewoon de
en zes wandelroutes die je van begin tot eind
rood-witte bewegwijzering met knooppunten-
zullen verbazen en jou langs de mooiste en
nummers. Het andere deel van de routes kan je
leukste plekjes van Scheldeland brengen. Bij elke
wandelen op basis van de zeshoekige bewegwij-
route geven we ook een gezellige logeertip en
zering met naamsvermelding van de route.
drie leuke wist-je-datjes, zodat je precies weet waar je even kan uitrusten en waar je de tofste
Ontbreekt er ergens bewegwijzering of hangt
bezienswaardigheden kan ontdekken.
er een bordje scheef? Surf dan voor Oost-Vlaan-
Veel fiets- en wandelplezier!
deren naar www.tov.be/routedokter en voor de provincie Antwerpen naar www.routedokter.be.
Hoe fiets je de tochten?
Je vindt er ook een overzicht van trajectonder-
De routes maken gebruik van de knooppunten-
brekingen door wegenwerken.
FIETS DOOR HET RIJKE ZEPPELINVERLEDEN VAN GONTRODE
1
MELLE, MERELBEKE EN SINT-AMANDSBERG (GENT)
31,5 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/GOfietsroute4
Sint-Amandsberg
R40
GENT
R40
aai
idsk
erhe
Nijv
Ter Burcht
Reinaartpark Walbos
3,5
7
LDE
SCHE
Damvalleimeer
Meerkenshamstr.
Sc h ant ek eld
Gentbrugge
5
Damslootmeer
vaa rt
Bla us
se
Kervijn
Molenweides
LOGIES NIET OP KAART
gs tr
R4
aa
t
2
Heusdenwww.villa-emma.be
in Well
8,3
B&B Villa Emma Waterdreef 13 - 9040 Gent
Sc
9
R4
uw
Klaverke
E17
Meierij
N60
g
10
tra at
N414
ste en we
helde gel4 tra
Ledeberg N43
Gentbrugse Meersen
lse
,3
Br
ee n e st
Fran se
Sint-Pieters
aat istr
Hoo
12
Eendenmeer
Liedermeerspark Sluis
weg
Harry Malter
Flora
N444
Ten Ede
RIN
Ter Wallen
3
MERELBEKE
t aa str itas Car
weg ïeten Jezu
79
78
0,6
22
MELLE
Ko ute rsl ag
1,3
Ovenveld
Pijke
Heid estr aat
Kwatrecht
1
Wa ter
m
at
75
74 4
0,
SC H
EL
DE
2,1
Lemberge
t
77 Gontrode
a tra
START
ns ole
Ter Jacht
tra es ev f ho Proe
tr. Hof te Coteles
N444
Runenborg
Gemeentelijk Museum
Ter Linden
Sa
Oud
eP
at
17
Ter Heide
Ros
Mijleke
Ker kstr a
ont
weg
Blauwhuis
16
straat kam
99
E40
lisb uryl aan
nt N469
t aa str on 5 eb L 1, . Ch
3,3
ldeka
s Van Laete
tr.
str .
Ni
Sche
0
De Potter d'Indoye
de geme Zeven
1
,6 Kasteel van Zwijnaarde Merelbeekse Meersen
6
r. est Heid
0,7
3
Zwijnaarde
tr. Fraters
N9
l ge we en gijn e B
2
an Plata
e eld Sch we eu
Sonneville Kiosk
2,
GVA Sluizencomplex AR T
Gijzenzele
97
Schelderode STA RT E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
Bunkersite Gontrode
77-78-79-99-1-3-5-7-12-22-17-74-75-77
Rechte Ree (zijstraat Kapellendries) - 9090 Melle
wist je dat ... 1.
het voormalige vliegveld voor zeppelins in Gontrode vroeger een belangrijke rol speelde tijdens WOI. De panoramatafel op de site vertelt je er meer over.
2.
het Liedermeerspark in Merelbeke de perfecte plek is voor een picknick tijdens je fietstocht.
3.
Den Barbier in Melle zowel een café als kapperszaak is. Van een originele tussenstop gesproken!
1
2
Va nte ge ms tra at
17
FIETS LANGS DE MOOISTE BEGONIAVELDEN LAARNE, DESTELBERGEN EN WETTEREN
2
32,3 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/begoniaroute
Destelbergen
R4
Damvallei
N445
Damvalleimeer N449 eg Sta psteenw
Meerskantpoelen
11Hoogs
Steen tje s
at
Colman straat
t aa
straatj
e
36
kke
na
N400
De Warande
Overbeke
rs
Bastenakkers Sch elde trag el 3,5
Provinciaal Domein Den Blakken Warandeduinen
undig Museum aaann Noorddlla
Kalkense Meersen
rst
raa t
Oude Schelde
ste
t
Ham
3,2 ste
B&B ’t Groene Genoegen Termstraat 43 - 9270 Laarne www.groenegenoegen.be
N417
3,3
Ovenveld
Voord e
WETTEREN
66
Ko ute rsl ag
Pep erstr
enw eg
Ba
Gemeentelijk Museum
str. Dompelhoek
Runenborg
N407
Ka
orde
weg
Broekstra at
Me ll
Bellevo
raa Zavelst
4,5
Wette ren s te
baan
incie
Prov
teen
4,6
Bo sh eid est r.
raat
f ree teeld Kas
Ten Ede
22 MELLE
Groenst
t
. Ch
de geme Zeven
De Potter d'Indoye
at tra ns bo Le
Ste env oord estraa t
straa
Haag
2
2, N9
28
Kalk ens
helde gel tra Sc
tra at
t
Eendenmeer Harry Malter
g
Preekheerstraat L a ar nestra a t
Molenweides
aa
21
29
llestraat Kape
LAARNE
berg Molen
t traa es
traat Berlindes
4,1
START
N445
Kalken
we en este
2
1
1,9
ar n La
Kasteel van Laarne
Ze ven ster str.
24
reef Kasteeld
de Waran
in Well
12
t traa
. str
rs
R4
Aumansmolen
rstraat evuu Vag
Mag ers tr.
25
Zand str.
Dr ies str . Eekho eks
2,4
gs tr
Heir weg
a str
Kapellestra
e Me
Heusden
Katteneye
1,1
. Hoekskenstr
Klaverke
Kervijn
es Dri
14
Lepelstraat
Ga ver str .
. str ee n e st
Gentbrugse Meersen
aat istr
Hoo
uw
2,9
Bla
Asserij
Damslootmeer
2
tr.
Kwatrecht Massemen
mberge STA RT E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
Kasteel van Laarne Eekhoekstraat 5 - 9270 Laarne
24-25-29-36-28-66-22-12-11-14-21-24
wist je dat ... 1.
Laarne bekend staat als het epicentrum van de begonia? Het is dus hét ideale startplekje om de veelkleurige begoniavelden langs je route te gaan aanschouwen.
2. 2
het prachtige Kasteel van Laarne gedeeltelijk is ingericht als museum met fraaie collecties wandtapijten, meubels, een wapencollectie en zilverwerk.
3.
café Klein Ledeberg in Wetteren, met z’n gele gevel, 7/7 open is en verkozen werd tot het beste café van Wetteren.
1
FIETS IN HET SPOOR VAN 'DE RECHTVAARDIGE RECHTERS'
3
WETTEREN, WICHELEN, LEDE EN BERLARE
48 KM
Broec ka
Overmere
39
Brie lstr .
2,2
Donk
Bro ekdam
Blauwhof
Nieuwdonk
Me
ba vincie
Pro
N407
Berlare Broek
Eendenkooi
ers straatje
an
Donkmeer
Donkmeer
ef Dre de Ou
Burgvel dstraat
66
2
3,9
se Uitberg straat
at tra 9 2, nings o K
raat Molenst
Colman straat
t raa Vaarschoo st
1,6
31
atje stra ogt enb Pap
44
t
Kalken Ner enw eg
at Broekstra
N445
laan ert
N445
Olm end reef
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/rechtvaardigerechtersroute2
N449
2,5
69 Dorp
N442
raa t rst Ka ste
Aard erg kk aa str
em
t Bo hem Do or en nw eg
WICHELEN
47
2,6
Heidemeersen
11
Strijp
k
t
m
ge
t
Huls
Boterhoe
1,7
straa
e Paep
Br uin be ke str aa t
ey
Kloosterorden
N416
Bo
t Eetgoedstraa
Rozenvelden
DE
L
HE
SC
t
De Warande
raa
Margote
1,7
Oo sta kke rst r.
Warandeduinen
Heemkundig Museum
46
BERLARE
65
Pad de
43
Provinciaal Domein Den Blakken
35 40 WETTEREN
Infokeet
1
12 p
.
53 atermolenstr
0,9
Heide
W
Spoorweg
straat
B&B De Stuifduinen
Massemen
Rijckerstraat 30
54 Bil
2,
leg
Nonnenbos
em
1
N442
Rauwelsrodemolen
9230 Wetteren www.destuifduinen.be
Heiplasstraat
4 rre
Ba
Wanzele
voe
1,4
ion
sp
LEDE
lei
n
. str es
Poor ten dr i
at St at
stra
Wij
ek ho
13
tse
kveldrede
str. eld env Op
Bee
16
L an
STA RT E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
Markt 9230 Wetteren
40-34-37-41-31-39-44-66-69-65-45-46-11-1216-13-54-53-47-43-35-40
wist je dat ... 1.
je op deze route langs het veer van Schellebelle fietst, het enige veer waar je nog zelf aan de bel moet trekken om de veerman of veervrouw te roepen.
2.
het Donkmeer een van de grootste meren van Vlaanderen is en bekend staat voor zijn palinggastronomie.
3.
praatcafé De Markoen al drie jaar op rij verkozen werd tot het beste café van Wichelen. Daar zal het mooie en rustgevende terras zeker voor iets tussen zitten.
1
2
Kasteelpark
k nhoe Dorp
at
3,7Schellebelle
1,
5
5,8
0,5
tst
Kalk ens
41
a rstr Vee
g
lwe
e Trag
k
He
34
wdon
Uitbergen 45 1,8
2 fpu
Kalkense Meersen
Oude Schelde
37
START
Nieu
Tu r
weg
Kalkense Meersen
teen
we
g
FIETS DWARS DOOR DE DENDERENDE STEDEN DENDERMONDE, LEBBEKE EN AALST
45 KM
4 67
Gentsesteenweg
2,6
Kastel
Grembergen
87 88
DE
Sint-Onolfspolder
SC HE L
Donk
Maaistraat
Stadhuis en Belfort
3,2 aan
ER ND DE
e Baan
Oude H eirb
Oudege ms
Hooistraat
81
N17
Kalendijk Jazz Centrum Vlaanderen
Sint-Gillisbij-Dendermonde
85 raat
1
en Paulus
Ge
Brusselse Forten
Brugst
Baasrode
N17
1
89 DENDERMONDE Sint-Pieters-
84
Bastion VIII Sint-Alexius Begijnhof ldroplaan
1,9
BERLARE
91
2 2,
el Trag
START
k sdij nolf t.-O
Nieuwe Tijsluis
2S N406
Vleeshuis
Appels
Vlassenbroek
N470
N41
N47
N406
Kr a m
Schoonaarde
Oudegem
eg
w
N416
2,5
el
4,4
naa r
Denderbelle len
Ste enw eg
veld
str aa
Mespelare Dreef
t
32
27
Spaans Hof
2 onte
yne
stra at
Hoogstraat
R. M
2,9 onte
ynes
Dendergalm
tr.
29
Kasteel van Wieze
31
0,6
tr.
ters
Kloos
Sa sb aa
Oude n Sasbrug
at stra
w
Nieu
2,6
Cockst r.
es m m Ha er
an kla
ft
Ho
tee
ER
ND
aa
t
Tinnenhoekstraat 61
an
Ba
eg
ntw
Po
oe kstra at
Br
Kla
40
us
str aa
t
Ti
9310 Aalst www.la-vie-en-roses.be
. str ken eks Ho
B oe
ote Gr
enh
oe
k
DE
s tr
nn
ors
1,7
Tragel
N211
1,6
k n e l db a an
De Biezenbroeken
Baardegem
41
28
OPWIJK
B&B La Vie en Roses
en
Do
ev
Herdersem Ketshoek
Hofstade
Honegem
e
St
LEDE
t eg
n
A. De
at
Bo n
39
erde
tra
H an na
Meivisstr.
4,8
tr.
Wieze
ofs
kh
r Ke
N41
3,5
Wiestermeersch
m
R. M
t
Denderbellebroek
Opstal
LEBBEKE
Bellestraat aa jstr
g
Kasteel van Gijzegem
t raa fst Ho Fo nte int je
Bli
Singelwe
Gijzegem
Mo
Klein Gent
Moorsel
Droeshout
N411
g
str . er ht
Ac
t
Mazenzele
str aa
5,3
Affligem
dreef
Ronsevaal Somergembos
Kluisbos
ter
sed
ree
f
N47
at nstr a
Maria Mediatrix Aals
1,4
De Faluintjes
Mole
38
Het Osbroek
Meldert
47
isd re ef Klu
3
2
Stadspark
Ho og
aan
badl
Zwem
1,
Nieuwerkerken
6
aat str
36
De Rozerie
E40
aag
0,6
AALST
eld
0,3
ekv
Oud-Hospitaal
n
Ble
37 34
Belfort en Grote Markt
Waterkasteel a elba Moors
arh
R41
5,1
Ac
Kla
1
e hterw
Levend Hopmonument
Kravaalbos
46 Affligem
De Gerstjens
Erembodegem
Krokegem
STA RT E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
De Bruynkaai Noordlaan - 9200 Dendermonde
91-89-84-85-32-31-39-40-41-47-46-38-36-34-37-2829-27-81-87-88-91
wist je dat ... 1.
het Belfort op de Grote Markt in Dendermonde, samen met de dertig best bewaarde belforten van België, door Unesco erkend werd als Werelderfgoed.
2. 2
het stadspark in de carnavalstad van Aalst al meer dan 100 jaar een groene zone vormt van ongeveer 15 hectare, waarvan 1,5 hectare waterpartijen.
3.
de familie Van Keer al 55 jaar achter de tapkranen van café ’t Vat in Denderbelle staat.
1
5
FIETS (EN STAP AF) AAN DE O(E)VERKANT HAMME EN BORNEM
40 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/oeverkantroute
TEMSE
N41
Elversele
HE LD E
1
ijkstraat
2,8
06
91
BORNEM
Spurt
a str nk do Beer
60 Beekstr.
stra tdijk
Boo
2,4
Mo len
START
Strijderslaan
str aa
t
HAMME
Weert
tdi
Driegot
en 1,9
Vlechtmuseum De Zilverreiger
Driegoten
Grote Napoleon
Marnix de Sainte Aldegonde
04 dijkstraat pel Ap
Ma rkt ple in
e Binn
05
1,9
Meule broekstr. n
4
4,
Pillecyn
t Polderstraa
49
2
Den Bunt
nd
90
Potpolder
78 0,5 77 Bunt
1,9
traat Aarts
Buitenland 3,5
Durmeslikken en -schorren
1
03
Tielrode SC
Sombeke
Sas
Lippenbroek
at
at tra ers Ne ,2
a
t
Dubbelstreek
raat Binnenst
Moerzeke
Kleinbroekstraat
51
5 straat
Hebbe
Roggeman
56
Oppuurs
76 50
rtdijk
Kon. Albe
1,6
p
Zijdijk
Dor
99
Mariekerke
1,9
str ed
3
Dijkstraat 36 - 2880 Bornem www.ebenvloed.be
09
1,9
rtdijk
Pach tgo
Gijvenstraat
Rid der moerstraaa
Schelded ijk
Kon. Albe
on
Bo
1,4
. str
08
0,8
Vakantiewoningen Eb en Vloed Fort Fort Bornem
1,9
Ov erd ijk
69
55
ter ies Pr
reef tsedre Braans
07
2
N41
Branst
Vlassenbroekse Polder
SINT-AMANDS
Kastel
Vlassenbroek
START E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
Driegoten 9220 Hamme
91-6-5-3-4-7-8-76-50-9-69-51-56-99-55-6049-90-78-77-91
wist je dat ... 1.
je in het streek- en vlechtmuseum De Zilverreiger in Weert ook fietsen kan huren en je dorst lessen met een Slijkneusbiertje.
2.
de Durmevallei een adembenemend plekje is om de invloed van de getijdenwerking op de natuur met eigen ogen te aanschouwen.
3.
op de site van windmolen De Grote Napoleon in Hamme niet enkel de productie van de graanmosterd Vernimmen-De Lelie gevestigd is, maar ook een bakkersmuseum en een tearoom.
1
2
FIETSEN LANGS FORTEN VAN WOI PUURS, BORNEM EN SINT-AMANDS
6
51 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/GOfietsroute3 TEMSE
Tielrode
SCHELLE
03
1,4
Buitenland
E
3,5
02
SC
HE
3,4
ek Re
Rij
eg
nd
am Rodd
ijkstraat
ksw
e Binn
05
Marnix de Sainte Aldegonde tr.
04
Vlechtmuseum De Zilverreiger
NIEL
nd nla ite
LD
Bu
dijkstraat pel Ap
2,8
Du ifstr .
BORNEM Eikevliet
2,9
el up
at
Bo an sk
89
t
ir
1,9
St. -A ma
ste
oog 't H
se nd
M
Esse
ndri
Liezele
es
Arboretum
t
raa
lst
n
ve
Nij
4,7
er fT
3,7
N159 n re
te or
Mo
Schemelbertmolen
Ho
N17 Gro
Ke te
en
bo
ss
en
Spo
orw
egla
traa t
85
Kaste
Cuytegemhoeve
n
traa t
Hof te Melis Lippelobos
84
Veurs
3,4
9
ef
Middelpunt Vlaanderen
eg lew cia vin Pro
0,
N259
eldre
. str
11
Ste
Scheldeschorren
em teg Kui
0,5
Fort van Breendonk
Breendonk
ens
n
SINT-AMANDS
1,5
10
Pullaar
N16
e
M.
2
5
Fort van Liezele
rhe
theide
an
82
START
ide
Ove
2
eid
Mu
or
po
ms
seu
at
Hof van Coolhem
erh
tra
1
dstr aat
81
37 Kalfort
Lett
s s in as
Pandga
Da
Hof Ten Burg
Oppuurs
lijn
ee
m
3
2,
ld
Tekbroek
Ab
4,6
Kastel
Merk enve
Bran
1,5
67
80
1,4
13
Mariekerke
76
3,1
2
Me
weg
N149
PUURS
1,5
afstr aat
a
Fort Bornem
erstraa
en ste
-R el
tra
tra ks
Rid der mo
Ruisbroek
s rel
ef
tsedre
Brans
07 0,8
ss ru
Domein Breeven
Ba
n do Beer
Branst t
lB
a na Ka
Sint-Bernardus
De Barelhoeve
08
Wintam
40
Kloo s
ters
Weert
Hingene
Scha
Potpolder
lei Tuin
Sas
e huiz
Drie
Ter Palen
Vekenstraat
Opdorp
N17
88
Londerzeel B&B Villa Tartine
2, 2
66
Overheide 62 - 2870 Puurs
Opdorp
www.villatartine.be
tr. ns ole nm ne Ste
Sluis
A12
Sint-Jozef
Groenhof
Malderen
2
STA RT E N A A NKOM ST
k no opp u n ten
Fort Liezele Fortbaan 2 - 2870 Puurs
81-88-66-11-10-67-76-8-7-4-5-3-2-40-89-13-80-37-82-84-85-81
wist je dat ... 1.
het Fort van Liezele het best bewaarde en meest complete fort is van de voormalige Vesting Antwerpen. Je vindt er onder meer authentieke materialen uit commandoposten, troepenkamers en geschutsopstellingen.
2.
de Schans in Puurs vroeger een versterkt militair domein was, maar vandaag ingericht is als speeltuin met cafetaria.
3.
cafĂŠ-restaurant Groenendijk in Weert een prachtig terras heeft aan de Scheldedijk waar je geniet van lekkere paling of een Scheldelands streekbier.
1
2
WANDEL DOOR DE 'VIER UITERSTEN' VAN SCHELDELAND
7
LEDE
9 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/vieruiterstenroute1 N17
Lippelo
119
IDE HE
0,8
B&B ’t Klein Waterhoeveke
Serskampstraat 32 - 9340 Lede www.sauna-dewaterhoeve.be
99
LOGIES NIET OP KAART
Lippelobos
2 0,6
KASTEEL DREEF
Hof te Melis
95 0,5
93
1
AAMS- B R AB A NT Kasteel Groenhof
89 600 m
wandelknooppunt verhard wandeltraject
N
onverhard wandeltraject
incieantwerpen.be
STA RT E N A A NKOM ST
Bew eg w ijzering :
Smetlededorp 9340 Lede
zeshoekige bordjes
wist je dat ... 1.
de prachtige Fauconniersmolen van Oordegem in 1976 volledig uitbrandde, maar volledig hersteld kon worden.
2.
de parochies Impe, Wanzele, Smetlede-Oordegem en Serskamp samen de 'Vier Uitersten' van Scheldeland vormen.
3.
café De Oude Keet bij Roste Mon een begrip is in Smetlede. Philemon Venneman kocht het café eind 1800 en meer dan honderd jaar later bedient zijn familie de klanten hier nog steeds.
1
2
WANDEL LANGS DE MOLENBEEK EN DOOR NATUURGEBIED DEN DOTTER ERPE-MERE EN HAALTERT
9,5 KM
8
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/dendotterroute N17
ANT WERPEN Gotegemmolen
2 WEG
B
0,8
Den Dotter Landries 130 - 9420 Erpe-Mere www.dendotter.be
99
v
OOST-VL AANDEREN Aaigem
bee k
0,7
ZE UI
95
s
rie
L
91
Frank ro
t
0,5
Engelsmolen
93
rp Do dOu
Kosterweg
START
0,6
t
ENSTRAAT a VEK tra90 1 Ratmolen
ns ole Ratm
UI KR
T
V LA AMS-BRA BA N T Heldergem Dekkersveld
Opdorp
D rie Pikkel HOU T MOLENSTRAAT 3,4
en
el Krek
Kasteel Groenhof
Mo
tte
dr
ST
AT
RA
Hoorn w eg
R ST EN
L MO
T AA
TE KOUTERBAAN GRO
ies N460
aat mstr erge Held
ER
EN
T AA TR DS
N STE
AT STRA VELD
VE L
In den Lossen Teugel
nieuw knooppunt (2019) berg
AK K
LIJNE
89
E EID SH
g we sie ces Pro
1,
Lippelobos
N
d an
K la
er
IEH DR
0,6
1 Vandenbossche 92
Ten Haeze Hof te Melis Den Dotter KASTEEL DREEF
N17
RE U
1,2
Vakantiewoning
Lippelo
119
s drie EIDE H
Lan
T
LE CIA VIN PRO
r. Gotegemst
0m
89 600 m
N
wandelknooppunt verhard wandeltraject onverhard wandeltraject
© 2018 Toerisme Provincie Antwerpen | www.provincieantwerpen.be
STA RT E N A A NKOM ST
B e we g wijzering :
Aaigemdorp 9420 Erpe-Mere
zeshoekige bordjes
wist je dat ... 1.
Den Dotter in Haaltert zijn naam te danken heeft aan de vele dotterbloemen die in het voorjaar de graslanden geel kleuren.
2.
de Gotegemmolen in Mere sinds 1993 een beschermd monument is.
3.
het volkscafé Caberé in Erpe-Mere al in 1798 omschreven werd als uitspanning 'In de Cabaré'. Hier werden niet alleen pintjes gedronken, maar ook schoenen gepoetst en groenten verkocht.
1
2
WANDEL DE GALGENVELDROUTE DOOR DE DIEPE STRATEN
9
NINOVE
10 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/galgenveldroute N17
Lippelo
119
IDE HE
0,8
99
2
Lippelobos
0,6
KASTEEL DREEF
Hof te Melis
95 0,5
93
1
AAMS- B R AB A NT Kasteel Groenhof Hotel De Croone Geraardsbergsestraat 49 9400 Ninove www.hoteldecroone.be
89 600 m
LOGIES NIET OP KAART
wandelknooppunt verhard wandeltraject
N
onverhard wandeltraject
incieantwerpen.be
STA RT E N A A NKOM ST
Bew eg w ijzering :
Kerkweg 9406 Ninove
zeshoekige bordjes
wist je dat ... 1.
de naam 'Galgenveldroute' verwijst naar de lugubere functie die dit gebied vroeger had.
2. 2
je ook langs de historisch bekende 'diepe straten' wandelt. Deze holle wegen zijn een van de mooiste stukjes natuur op Ninoofs grondgebied.
3.
je in het eet- en praatcafé Boerkenshof in Outer maar liefst 150 verschillende bieren kan proeven.
1
WANDEL LANGS TEGELS MET WERELDFAAM MET DE GILLIOTROUTE HEMIKSEM
7 KM
10
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/gilliotroute LIN
DE
LE I
AT RA BACKER ST KAREL DE
324
Kallebeekveer
321
AT
Park Callebeek Ter Locht SCHE
0,6 LDES TR A A T
325
RAA KST KER
1,3
S cheld
e
Den Akker
PROVINCIALESTEENWEG
EE EB LL A C
327
A TR KS
P
HEMIKSEM
I IERLE SAUN
48
P ST OM RA PAT
N1
T
STATIE STRAA T
0,3
SCHEL D
EBOOR
D
HEUVELSTRAAT
326
A
R
P 315
1
2
Sint-Bernardusabdij
LEN MO EEF DR
B&B Klinkaart
T AA
Populierenlaan 32
2840 Rumst www.klinkaart.be
NIEUWSTRAAT
SST EID ERH
E SINT-BERNARDSESTE NWEG
V NI J
T AA
TR I JS BD
LOGIES NIET OP KAART
0m
AT STRA BOS
tru
isbe e k
N
© 2018 Toerisme Provincie Antwerpen | www.provincieantwerpen.be
171 S G rot e
400 m
wandelknooppunt verhard wandeltraject onverhard wandeltraject wandelroute (niet langs wandelknooppunten) onverhard wandeltraject (niet langs wandelknooppunten)
STA RT E N A A NKOM ST
B e weg w ijzering :
Sint-Bernardusabdij Sint-Bernardusabdij 1 - 2620 Hemiksem
Deels op wandelnetwerk Rivierenland
wist je dat ... 1.
de Sint-Bernardusabdij aan de basis lag voor de steenbakkerijnijverheid die de streek groot heeft gemaakt.
2.
de Gilliottegels door de goede prijs-kwaliteitsverhouding gegeerd waren in binnen- en buitenland. Je leert er alles over in het Gilliot & Roelants Tegelmuseum in de Sint-Bernardusabdij.
3.
je in eetcafé De Veertoren op een mooi terras aan de rand van de Kallebeek in Hemiksem kan ontspannen.
1
2
WANDEL LANGS HET MIDDELPUNT VAN VLAANDEREN
11
BUGGENHOUT EN SINT-AMANDS
9,7 KM
Bekijk deze route op www.scheldeland.be/boswandelroute N17
AN T WERPEN WEG
U
T
LE CIA VIN
B RE
Lippelo
119
IDE HE
0,8
1,2
PRO
N17
99
B&B Nova Zembla
O OST-VLAANDEREN
bee k er
0,7
ZE UI IEH R D
N
92
Lippelobos
2
0,6
1
95
K la
v
www.nova-zembla.eu
KASTEEL DREEF
Hof te Melis
Dries 69 - 9255 Buggenhout
0,5
91
93
0,6 ENSTRAAT VEK
1,1
90
TR MS DA
UI KR
T AA
V LA AMS-BRA BA N T
Opdorp HO
AAT MOLENSTR 3,4
nieuw knooppunt (2019)
Kasteel Groenhof
ER ST
AT
RA
EN
89
R ST EN
L MO
T AA TR DS
N STE
AT STRA VELD
VE L
UT
AK K
LIJNE
89
E EID SH
T AA
0m
TE KOUTERBAAN GRO
600 m
N
© 2018 Toerisme Provincie Antwerpen | www.provincieantwerpen.be
STA RT E N A A NKOM ST
B e we g wi j ze r i ng : wandelnetwerk in het Land van Stille Waters
Dries 9255 Buggenhout
89-90-91-92-119-99-95-93-89 Let op: een update van dit wandelnetwerk wordt verwacht in 2018-2019. Knooppunten kunnen wijzigen.
wist je dat ... 1.
het geografisch middelpunt van Vlaanderen in Opdorp ligt, net boven knooppunt 92.
2.
het Lippelobos, gegroeid rond het kasteel Hof te Melis, dan weer op het drieprovinciënpunt (Antwerpen, Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen) ligt.
3.
eet- en praatcafé De Wandeling slechts 250 meter van het Lippelobos vandaan ligt en zo de ideale tussenstop is op jouw wandeling.
1
2
wandelknooppunt verhard wandeltraject onverhard wandeltraject
WANDEL DOOR HET MECHELS BUITENGEBIED WALEM (MECHELEN)
7,1 KM
12
< Antwerpen
Wachtbekken Eekhoven
Nete 0,9
N1
177
227 0,2
0,5
0,2
171
Domein Roosendael
221
179
0,2
170
BAT
E RO NB TE
K
ANT
AALWEG END
be
ek
nd
l
248
E19
0,1
Fort van Walem
aa
ldloop ve
1
AN
331
Mec
249 EMMAÜSDREEF
n> hele
171
e
ot
e
LA
St e n
o ng
Roz
STRAAT ALBERT ING KON
1,1
ILDO RE N
Z RO
N1
2830 Willebroek www.yachtclub-volante.be LOGIES NIET OP KAART
SP
R A AT
T
WEG
TEEN
L
GE AN
T AA TR DS
N ZA
Victor Dumonlaan 6
2
G
AAT
KUIKENS
PSES WER
E19
Walem
Yachtclub Volante
Spildoor Vijver
LAN
R DST AN EZ
253
Hotel
Grote Vijver
0,4
180
1,2
169
4
0,2
0,
1,6
Emmaus wandelknooppunt verhard wandeltraject onverhard wandeltraject
0m
400 m
N
© 2018 Toerisme Provincie Antwerpen | www.provincieantwerpen.be
STA RT E N A A NKOM ST
B e w e gw ijzering : Wandelnetwerk Rivierenland
Fort van Walem Koning Albertstraat - 2800 Mechelen
249-248-253-180-179-227-177-221-171-170-169-331-249
wist je dat ... 1.
het Fort van Walem bekend werd omdat het tijdens WOI maar liefst vijf dagen stand hield tegen het Duitse leger.
2.
de Spildoorn Vijver deel uitmaakt van natuurgebied Battenbroek, dat één van de belangrijkste overwinteringsgebieden voor watervogels is in de regio.
3.
café Roosendael regelmatig leuke evenementen organiseert zoals terrasconcerten en fakkeltochten door Domein Roosendael.
1
2
6€
6€
8€
Fietskaart ‘Scheldeland,
Wandelkaart
Wandelkaart
langs Schelde, Dender
‘Kalkense Meersen -
‘In het land van
en Rupel’
Donkmeer’
Stille Waters’
Het fietsnetwerk Scheldeland, dat is meer dan 1.000 km fietsplezier langs de oevers van de Schelde, Dender en Rupel. Maar je doet ook de landelijke wegen in de groene ruit tussen Gent, Antwerpen, Mechelen en Ninove aan. Stel zelf je tocht samen en fiets
Het wandelnetwerk Kalkense Meersen Donkmeer biedt je 165 km groene rust in een meander van de Schelde. Ga eindeloos stappen in de buurt van de Schelde tussen Wetteren en Dendermonde en ontdek de absolute rust die je hier vindt. Met de
Dit wandelnetwerk strekt zich uit over Klein-Brabant en delen van Buggenhout, Dendermonde en Hamme. Net als het fietsnetwerk is ook het wandelnetwerk een netwerk op basis van knooppunten.
van knooppunt naar knooppunt langs unieke slikken en schorren, door de Denderende steden (Dendermonde, Aalst, Ninove) en langs de steenbakkerijen aan de Rupel.
bijgeleverde inspiratiegids krijg je nog eens drie kant-en-klare wandellussen, streekinfo en tips voor onderweg er gratis bij.
GRATIS GRATIS
8€ 100 jaar Groote Oorlog Wandelkaart
Fietsen en wandelen
‘Rivierenland’
in Scheldeland
Plan Bier
Wandelaars met een hart voor landschappen mogen zich verheugen op dit wandelnetwerk. Naast Niel, Boom, Rumst, Willebroek, Mechelen en Sint-KatelijneWaver maken ook Duffel, Schelle en Hemiksem deel uit van dit netwerk.
Fietsen door de oorlogsgeschiedenis van Scheldeland: het kan met 4 fietsroutes die speciaal werden uitgestippeld voor de herdenking van de Groote Oorlog. De brochure ‘100 jaar Groote Oorlog – Fietsen in Scheldeland’ neemt je mee naar de belangrijkste plaatsen uit de WOI-geschiedenis van Aalst, Dendermonde, Zele, Lebbeke, Buggenhout, Puurs, Bornem, Sint-Amands en Melle. Wandel met 4 themaroutes 100 jaar terug in de tijd door de WOI-geschiedenis. De brochure ‘100 jaar Groote Oorlog – Wandelen in Scheldeland’ leidt je langs de voornaamste gedenksites van WOI in Aalst, Dendermonde, Liezele en Bornem.
Deze bierkaart met 91 charmante cafés en kroegen in Scheldeland mag je niet missen. Dankzij 4 fietsroutes en 3 wandelroutes maak je kennis met heerlijke streekbieren, fantastische caféuitbaters en gastvrije brouwers.
DEZE PUBLICATIES KUNNEN BESTELD EN/OF GEDOWNLOAD WORDEN VIA 09 267 70 70 OF WWW.SCHELDELAND.BE/WEBSHOP.
scheldeland praktische info
evenementen 2018
MEI 1 MEI DUVEL ON TOUR BREENDONK (PUURS)
APRIL 1 APRIL RONDE VAN VLAANDEREN
HAMME, BERLARE, AALST EN ERPE-MERE
De Ronde van Vlaanderen is dé wielerhoogmis van Vlaanderen. Scheldeland telt vier "Dorpen van de Ronde": Hamme, Berlare, Aalst en Erpe-Mere. Wie volgt Philippe Gilbert op? We weten het op zondag 1 april! Ontdek alles over de Ronde via www.rondevanvlaanderen.be.
13 APRIL TOT 16 APRIL BLOEMENEVENEMENT FLEURS DES DAMES HINGENE (BORNEM)
Een dertigtal bloemenkunstenaars geven gedurende vier dagen het beste van zichzelf en zetten kasteel d'Ursel in de bloemen. Laat je overmeesteren door de bloemenpracht via www.kasteeldursel.be.
Fiets op 1 mei gezellig mee met Duvel on Tour in Puurs, een fietstocht voor het hele gezin die je door Scheldeland brengt. Je kan kiezen uit vier afstanden: 35, 60, 85 of 150 km. Doe mee via www.duvelontour.be.
6 MEI BELFORT BINNENSTEBUITEN AALST
26 EN 27 MEI MOLENBERGFEESTEN WILLEBROEK
Tijdens de Molenbergfeesten neem je een kijkje in de stokerij en ontdek je de whisky van De Molenberg in een sfeervol kader met muziek en een streekproductenmarkt. Ontdek de Molenbergfeesten via www.hetanker.be.
26 MEI HAMME CULINAIR HAMME
Elke eerste zondag van de maand kan je in Aalst deelnemen aan een themawandeling met gids. Op 6 mei ontdek je het mooie Belfort van de stad. Reserveer via www.visit-aalst.be.
Hamme culinair is een verrassende culinaire markt met lokale handelaars en restaurants. Op het Dorp van Moerzeke verzamelen standhouders, die de lekkernijen van de Hamse restaurateurs en de streekproducten aan je voorstellen. Maak kennis met de activiteiten via www.hamme.be.
19 TOT 21 MEI PALINGFESTIVAL
27 MEI FLORALIËNTOCHT
MARIEKERKE (BORNEM)
Op het Palingfestival, dat plaatsvindt tijdens het Pinksterweekend, geniet je in Mariekerke van overheerlijke paling in 't groen 'op zijn Mariekerks'. Kom proeven via www.palingfestival.be.
22 APRIL ERFGOEDDAG: THEMA KIEZEN
WETTEREN
Tijdens deze begeleide fietstocht vormt de sierteelt de groene draad en kan je de pracht van het kleurrijke landschap ontdekken. Fiets mee via www.beleefwetteren.be.
JUNI
SCHELDELAND
3 JUNI POTJESMARKT
Erfgoeddag is een jaarlijks cultureel evenement dat zich richt op roerend en immaterieel cultureel erfgoed. In Scheldeland vinden activiteiten plaats die in het teken van dat erfgoed staan. Ontdek ze via www.faronet.be/erfgoedevenementen.
SCHELLEBELLE (WICHELEN)
Op de tweede zondag na Pinksteren wordt in Schellebelle de Potjesmarkt gehouden. Dan kan je naar allerlei tentoonstellingen, kaartwedstrijden en eetfestijnen. Uiteraard is er ook de traditionele verkoop van aarden potten, de 'potjesmarkt'. Ontdek de potjesmarkt via www.wichelen.be.
29 APRIL VLAAMSE MOLENDAG SCHELDELAND
3 JUNI GREAT BREWERIES MARATHON BREENDONK (PUURS)
20 MEI FORTENGORDEL Op de Vlaamse Molendag zetten verschillende molens in de Vlaamse provincies hun deuren open voor het grote publiek. Voor een overzicht van de molens in Scheldeland, raadpleeg je www.scheldeland.be.
132
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
BORNEM, PUURS, WILLEBROEK, TEMSE
In 2018 vieren we de tiende editie van de Fortengordel, 100 jaar na WOI. Ontdek al onze forten via www.fortengordel.be.
Sportieve zielen kunnen zich in Puurs en Buggenhout volledig uitleven op de Great Breweries Marathon, een loop- en wandelwedstrijd in het teken van de biercultuur. Kom meesporten via www.greatbreweriesmarathon.be.
16 EN 17 JUNI THEATER AAN TWATER BOOM
Dit jong, internationaal theaterfestival zorgt aan het begin van de zomer voor een waar spektakel op de Rupelkaai in Boom. Straattheater, animatie en comedy ten top! Ontdek het festival via www.kaaimannen.be.
23 EN 24 JUNI OPENINGSWEEKEND DE VELODROOM BOOM
Het fietsbelevingspunt 'De Velodroom' opent zijn deuren. Je kan er terecht voor info over de fiets-, wandel- en vaarmogelijkheden in Scheldeland. Verder kan je er een fiets huren, je elektrische fiets opladen of een kleine herstelling laten uitvoeren. De wielercollectie van Paul van Bommel krijgt er een vaste stek en doorheen het jaar worden er tal van activiteiten georganiseerd, gaande van (fiets)reisverhalen tot filmvoorstellingen en signeersessies. www.deschorre.be/develodroom.
23 EN 24 JUNI VIS & FOLKLOREFEESTEN MARIEKERKE (BORNEM)
De vismijn, de vissersstoet en natuurlijk de eetgelegenheden vormen Mariekerke om tot het vissersdorp dat het vroeger was. De openbare visverkoop op de oude manier is absoluut de moeite waard! Bekijk alle info over het weekend via www.mariekerke.be.
23 JUNI OPENING LANDSCHAPSPARK FORT LIEZELE LIEZELE (PUURS)
Op 23 juni vindt de opening van het nieuw aangelegde landschapspark plaats. Kom zeker eens langs, neem deel aan de festiviteiten en breng een bezoekje aan het fort. Meer informatie over de festiviteiten vind je op www.fortliezele.be.
JULI 25 JULI TOT 31 JULI PIKKELING
FALUINTJESSTREEK AALST
De 'Pikkeling' is het traditionele oogst-
en folklorefestival in de Faluintjesstreek in Aalst. Hierop ontdek je het aloude oogstgebeuren en oude ambachten aan de hand van demonstraties. Sinds 2017 is de Pikkeling bovendien erkend als immaterieel erfgoed. Kom ze ontdekken via www.de-pikkeling.be.
30 JULI NATOURCRITERIUM AALST AALST
Op deze wielerwedstrijd zie je de grote sterren van de Tour de France aan het werk in de Ajuinenstad. Ontdek de wedstrijd via www.visit-aalst.be.
10 TOT 11 AUGUSTUS DODENTOCHT BORNEM
De Dodentocht in Bornem is bekend in heel Europa. Het sfeervolle parcours van 100km voorziet ook stops bij ondermeer brouwerij Duvel-Moortgat. Daag jezelf uit via www.dodentocht.be.
24 AUGUSTUS WALKING DENDER DENDERMONDE
AUGUSTUS 4 TOT 6 AUGUSTUS SCHELLEKESFEESTEN RUPELMONDE (KRUIBEKE)
Tijdens het eerste weekend van augustus brengen de Schellekesfeesten volop leven in de oude visserswijk van Rupelmonde. Kom kijken naar de reuzen en ontdek er oude ambachten via www.kruibeke.be.
5 AUGUSTUS OOGSTSTOET
MASSEMEN (WETTEREN)
Tijdens de oogststoet worden alle facetten van het landelijke leven op een authentieke wijze uitgebeeld in meer dan 50 verschillende taferelen. De stoet rijdt uit op de eerste zondag van augustus. Maak kennis met de stoet via www.oogstfeesten-kortenbos.be.
5 AUGUSTUS WATERFEESTEN
Langs de boorden van de oude Dender in het centrum van Dendermonde kan je op de jaarlijkse gastronomische en artistieke avondmarkt proeven van verschillende streekhapjes en streekbieren. Bekijk het programma via www.feestcomiteitdendermonde.be.
24 TOT 26 AUGUSTUS CIRK! AALST AALST
Op het einde van de zomer kan je tijdens dit openluchtfestival genieten van tal van optredens, circus en theater. Ontdek het via www.cirkaalst.be.
30 AUGUSTUS REUZENOMMEGANG KATUIT DENDERMONDE
BERLARE
De waterfeesten aan het Berlaarse Donkmeer zijn een spektakel voor jong en oud. Geniet van allerlei animatie op en rond het meer. De feesten worden afgesloten door Venetiaans vuurwerk. Ontdek het spektakel via www.berlare.be/waterfeesten.
5 AUGUSTUS FLORALIĂ&#x2039;NTOCHT WETTEREN
Tijdens deze begeleide fietstocht vormt de sierteelt de groene draad en kan je de pracht van het kleurrijke landschap ontdekken. Fiets mee via www.beleefwetteren.be.
De historische avondstoet met de Gildereuzen Indiaan, Mars en Goliath (Unesco Werelderfgoed) telt meer dan duizend gekostumeerde figuranten, praalwagens, muziekkorpsen, enzovoort. Dit unieke spektakel voert niet enkel volkse taferelen op, maar wordt ook uitgebreid met eigentijdse animatie en speciale effecten. Als afsluiter is er een muzikaal vuurwerk op de Grote Markt. Raadpleeg het programma via www.rosbeiaard.be.
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 133
SEPTEMBER 1 SEPTEMBER ABDIJFEESTEN - LICHT OP HEMIKSEM HEMIKSEM
Hemiksem viert feest ter ere van 20 jaar gemeentehuis in de abdij. Op de mooie evenementenweide voor de abdij staan rondleidingen door de abdij, allerlei kinderanimatie, en 'Hemiksem zingt' met vuurwerk op het programma. Ontdek dit alles via www.hemiksem.be.
2 SEPTEMBER HOPDAG MELDERT (AALST)
Op deze dag staat de hop en de biercultuur centraal: in Meldert krijg je demonstraties rond de hoppeoogst en kan je het hopproject van dichtbij bekijken. Je kan zelfs deelnemen aan het Vlaams kampioenschap "hoppepluk" of de heerlijke bieren van de Meldertse hop proeven. Lees alle info nog eens na via www.visit-aalst.be.
2 SEPTEMBER INTERNATIONALE TAPTOE TER NAGEDACHTENIS VAN 100 JAAR EINDE WOI WILLEBROEK
Op 2 september kan je in Willebroek een internationale taptoe meemaken te ere van 100 jaar einde van de Eerste Wereldoorlog. Ook wereldkampioen Brassband Willebroek is hier aanwezig en verzorgt mee de muzikale show. Verwacht je aan hymnes die je terug mee in de tijd nemen, militair tromgeroffel en een heuse parade. Een overzicht van alle evenementen rond de Groote Oorlog vind je via www.scheldeland.be/grooteoorlog.
2 SEPTEMBER BLOEMENCORSO DENDERMONDE
In de Dendermondse deelgemeente SintGillis zetten ze elke eerste zondag van september de bloemetjes buiten en dit al meer dan 60 jaar lang. Dit jaar staat de prachtige bloemenparade in het teken van filmtoppers. Neem een kijkje via www.bloemencorso.be.
16 SEPTEMBER BOULEVART DENDERMONDE
Dit openluchtfestival trakteert bewoners en bezoekers op circusspektakel en straattheater. Laat je imponeren via www.ccbelgica.be.
134
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
20 TOT 22 SEPTEMBER WUITENSMARSEN
7 TOT 8 DECEMBER PUTTEKE WINTER
Wandelaars vinden zeker hun gading op deze wandeltochten. Ontdek de prachtige omgeving rond Hamme, een oase van groen en water. Trek erop uit via www.hamme.be.
Recreatiedomein De Schorre in Boom wordt in december het decor van Putteke Winter, een sfeervolle winterwandeling in een sprookjessfeer. Gezelliger kan niet! Bekijk het programma via www.puttekewinter.be.
HAMME
NOVEMBER JAARMARKTCROSS NIEL & FLANDRIENCROSS NIEL EN HAMME
Wie gek is van veldrijden krijgt in november twee mooie crossen voorgeschoteld. De Jaarmarktcross in Niel en de Flandriencross in Hamme lokken jaarlijks tienduizenden toeschouwers en zijn een echt volksgebeuren. Ontdek de Jaarmarktcross via www.niel.be en de Flandriencross via www.sport.be/flandriencross.
11 NOVEMBER VREDESFEEST SINT-AMANDS
Ter gelegenheid van 100 jaar einde van de Eerste Wereldoorlog organiseert SintAmands een groot vredesfeest. Kom mee feesten via www.puurs-sint-amands.be. Een overzicht van alle evenementen rond de Groote Oorlog vind je via www.scheldeland.be/grooteoorlog.
24 NOVEMBER STREEKBIEREVENEMENT RUPELSTREEK EN OMGEVING SCHELLE
Op het streekbierevement van de Rupelstreek en Scheldeland kan je de beste bieren van de Rupelstreek proeven. Kom degusteren via www.toerismerupelstreek.be.
DECEMBER 7 DECEMBER TOT 8 JANUARI [OVER]WINTEREN IN AALST AALST
Vijf weken lang valt er heel wat te beleven in de Aalsterse binnenstad. Je wordt er ondergedompeld in een warme, winterse gezelligheid. Tijdens de winterweekends van 15-16 en 22-23 december flaneren er mysterieuze figuren door de straten en kan je komen luisteren naar prachtige wintervertellingen, knappe shows meemaken of langskomen op de gezellige WinterMarkt. Bekijk het programma via www.overwintereninaalst.be.
BOOM
15 DECEMBER WINTERING
BAASRODE (DENDERMONDE)
Tijdens Wintering kan je op tal van gezellige locaties in Scheldegemeente Baasrode een betoverend licht- en vuurfestival aanschouwen. Ontdek het spektakel via www.ccbelgica.be/wintering.
2019
FEBRUARI KLEICROSS LEBBEKE LEBBEKE
De Kleicross is een jaarlijks regionaal hoogtepunt voor fans van het veldrijden. Hier kan je de echte toppers aan het werk zien. Kom alles over de cross te weten via www.malheur-kleicross.be.
FEBRUARI TOT MAART CARNAVAL OVERAL IN SCHELDELAND
Carnaval is een feest dat overal gevierd
wordt en vanaf half februari staan in de
verschillende steden heel wat carnavalsevenementen gepland. Hét epicentrum
bevindt zich in Aalst: hoogtepunten zijn de verkiezing van Prins Carnaval, de
Carnavalsstoet op zondag, de Ajuinenworp op maandag en de Voil Jeanettenstoet op dinsdag. Is dat iets te druk voor jou, dan
kan je ook de kleinere, gezellige stoeten opzoeken in onder meer Buggenhout,
Denderleeuw, Dendermonde, Lede, Merel-
beke, Temse, Wetteren, Wieze of Willebroek. Ook in Ninove en Hamme wordt carnaval
uitgebreid gevierd. Duik de carnavalsgekte in via www.aalstcarnaval.be.
doorheen het jaar
genomen in een speciaal uitgeruste wagon. Mis deze ontdekkingsreis niet via www.stoomtrein.be.
VANAF 6 OKTOBER STUDIO 100 PRODUCTIE '40 -45'
TOT 11 NOVEMBER 2018 'BREENDONK EN WILLEBROEK TIJDENS WOI'
PUURS
WILLEBROEK
In deze tentoonstelling wordt de bouw van het Fort van Breendonk en haar plaats in de verdedigingslinie tijdens WOI uit de doeken gedaan. De tentoonstelling vindt plaats in het Fort Van Breendonk. Lees er alles over via www.breendonk.be. Een overzicht van alle evenementen rond Groote Oorlog vind je via www.scheldeland.be/grooteoorlog.
11 MAART TOT 8 APRIL OPENLUCHTTENTOONSTELLING 'LENTE OP DEN DRIES' OPDORP (BUGGENHOUT)
In het voorjaar zetten duizenden narcissen de Dries, het grote driehoekige plein van Opdorp (Buggenhout), in bloei. Verder kan je er van 11 maart tot 8 april ook de openluchttentoonstelling "Lente Op Den Dries" bewonderen. Dit jaar staat de tentoonstelling in het teken van het thema "kunstzinnige slakken". Neem een kijkje op www.opdorp.be.
28 APRIL TOT 24 JUNI ASPERGEFESTIVAL PUURS
Puurs is de bakermat van de asperge en op het Aspergefestival, dat van 28 april tot 24 juni loopt, krijgt de groente dan ook alle aandacht. Er worden kooksessies georganiseerd waarop je de asperges op een andere manier leert kennen. Smakelijk! Bekijk de activiteiten via www.aspergefestival.be.
6 MEI TOT 26 AUGUSTUS VIEWMASTERS LANDSCHAPPEN IN PERSPECTIEF DENDERMONDE
Van mei tot augustus kan je in Dendermonde het cultuur-toeristisch project rond landschap en kunst bewonderen. Op deze manier maak je kennis met Street Art, Land Art, tentoonstellingen, lezingen en wandelingen. Kom kijken via www.dendermonde.be/ ViewMasters.
VANAF JULI OPENING BELFORT DENDERMONDE DENDERMONDE
Vanaf juli 2018 opent het Belfort zijn deuren voor bezoekers en kan je het een bezoekje komen brengen. Kom eens langs via www.toerismedendermonde.be.
VAN JULI TOT SEPTEMBER MET DE STOOMTREIN DOOR SCHELDELAND
BAASRODE (DENDERMONDE), SINT-AMANDS EN PUURS
Vanaf 6 oktober kan je in Puurs de Studio 100 productie '40-45' komen bewonderen. Deze spektakel-musical vertelt je het verhaal van het verzet in Vlaanderen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kom kijken via www.puurs.be.
TOT DECEMBER 2019 TENTOONSTELLING DNAALST AALST
Kom meer te weten over het DNA van Aalst en de Aalstenaar via deze eigentijdse tentoonstelling in â&#x20AC;&#x2122;t Gasthuys - Stedelijk Museum. De tentoonstelling kan zowel individueel als in groep bezocht worden. Neem snel een kijkje via www.tgasthuys.be.
VAN DECEMBER TOT JANUARI 2019 KERSTMAGIE LAARNE
December 2018. The Most Wonderful Time of the Year, zeker in het Kasteel van Laarne. In en rond het kasteel word je ondergedompeld in een magische kerstsfeer. Wie deelneemt aan een kerstwandeling doorheen het kasteel komt gedurende een uurtje in een unieke wereld terecht. Ontdek het programma via www.kasteelfeesten-westerlo.be/laarne.
Elke zondag in juli, augustus en september kan je meesporen met een toeristische stoomtrein. De trein houdt halt in Baasrode, Sint-Amands, Oppuurs en Puurs. Aan boord kan je genieten van een streekbiertje of ander drankje. Fietsen worden gratis mee-
24 MEI 2020 ROS BEIAARDOMMEGANG DENDERMONDE
De Ros Beiaardommegang is een historisch topevenement in Vlaanderen en Europa. De ommegang in Dendermonde herdenkt de legende van het Ros Beiaard en de Vier Heemskinderen en vindt maar om de tien jaar plaats. Een schitterende stoet met praalwagens en maar liefst tweeduizend figuranten trekt door de binnenstad van Dendermonde. In de stoet dragen trotse pijnders het monumentale ros, bereden door de Vier Heemskinderen, door de straten. Het absolute hoogtepunt is het moment waarop het heldhaftige ros al steigerend het 'vuurgevecht' aangaat op de Grote Markt. Iedereen zingt en klapt dan mee op de tonen van het Ros Beiaardlied. Het Ros Beiaard en zijn ommegang zijn erkend als Unesco-Werelderfgoed. Ontdek de traditie via www.rosbeiaard.be.
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 135
slapen in scheldeland BEFOUR
DE NOOTELAER
HET LAATHOF CJT
Felix de Hertstraat 22 - 9300 Aalst info@befour.be +32 53 21 04 69 www.befour.be
Kleindriesstraat 23 - 9310 Aalst info@denootelaer.be +32 470 57 35 64 www.denootelaer.be
W. d'Urselstraat 7 - 2880 Bornem laathof@cjt.be +32 3 889 59 66 www.hetlaathof.be
HOTEL ROYAL ASTRID AALST
HOSTELLERIE DE BIEK
'T HOOGSTE
Keizersplein 27 - 9300 Aalst info@royalastridaalst.be +32 53 70 65 00 www.royalastridaalst.be
Moorsel-Dorp 3 - 9310 Aalst info@hostelleriedebiek.be +32 53 60 76 40 www.hostelleriedebiek.be
't Hoogste 30 - 2880 Bornem thoogste@telenet.be +32 474 26 34 36 www.slapenopthoogste.be
LA VIE EN ROSES
DOMUS
'T LAND VAN BORNEM
Tinnenhoekstraat 61 - 9310 Aalst info@lavieenroses.be +32 53 78 80 34 www.la-vie-en-roses.be
Antwerpsestraat 15 - 2850 Boom info@hoteldomus.be +32 3 440 90 00 www.hoteldomus.be
Kardinaal Cardijnplein 10-12 - 2880 Bornem info@tlandvanbornem.be +32 3 899 01 12 www.tlandvanbornem.be
B&B
HOTEL
B&B
Royal Astrid
136
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
B&B
HOTEL
HOTEL
JEUGDVERBLIJF
B&B
HOTEL
Appelsveer
Voeten in het water
't Land van Bornem
EB EN VLOED
METTES
APPELSVEER
Dijkstraat 36 en 37 - 2880 Bornem info@ebenvloed.be +32 477 20 38 48 www.ebenvloed.be
Brusselmansstraat 22 - 9255 Buggenhout info@mettes.be +32 52 33 54 85 www.mettes.be
Hoofdstraat 175 - 9200 Dendermonde info@appelsveer.be +32 52 55 44 90 www.appelsveer.be
NOVA ZEMBLA
CHILLANN
DENDERHOF
Dries 69 - 9255 Buggenhout ann@nova-zembla.eu +32 52 55 00 08 www.nova-zembla.eu
Moreelstraat 28 - 9470 Denderleeuw chillannhousen@gmail.com +32 473 48 00 13 www.chillann.be
BOSKAPELHOEVE
COSY COTTAGE
Steenweg van Aalst 122 9200 Dendermonde tinneke@denderhof.be +32 52 22 37 38 www.denderhof.be
Kasteelstraat 214 - 9255 Buggenhout info@hotelb.be +32 52 37 20 35 www.hotelb.be
Eegene 38 en 56 - 9200 Dendermonde cosycottage@skynet.be +32 52 42 84 43 www.cosycottage.be
VAKANTIEWONING
B&B
HOTEL
B&B
B&B
B&B EN VAKANTIEWONING
B&B
B&B
'T KLEIN GENT
VAKANTIEWONING
Stationsstraat 26 - 9070 Destelbergen info@tkleingent.be +32 9 355 63 93 www.tkleingent.be
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 137
Den Dotter
Chillann
Biendomo
DEN DOTTER
BOSSCHELLE
VAKANTIEWONING
UW PRIVÃ&#x2030;HUISJE IN EEN OASE BIJ GENT
Landries 130 - 9420 Erpe-Mere david.verbeken@skynet.be +32 474 29 69 65 www.dendotter.be
Teerlingstraat 37 - 9450 Haaltert de.middeleer@belgacom.net +32 476 31 44 49 www.vakantiewoning-bosschelle.be
Kerkstraat 28 - 9270 Laarne marc.van.renne@telenet.be +32 9 369 60 94
VILLA EMMA
'T NOTENBOOMHUISJE
WIEZEBED
VAKANTIEWONING
B&B
Waterdreef 13 - 9040 Gent info@villa-emma.be +32 9 259 21 95 www.villa-emma.be
Vaartstraat 78 - 9270 Laarne info@tnotenboomhuisje.be +32 9 360 70 36 www.tnotenboomhuisje.be
Kruisabeel 16a - 9280 Lebbeke info@wiezebed.be +32 486 15 19 27 www.wiezebed.be
STEDE TEN DRIESSCHE
DULTENPOELHOF
'T KLEIN WATERHOEVEKE
B&B
B&B
Ekentstraat 54 - 9450 Haaltert info@stedetendriessche.be +32 53 75 00 65 www.stedetendriessche.be
Meerskant 18 - 9270 Laarne bb@vanhercke.com +32 9 230 41 28 www.vanhercke.com
Serskampstraat 32 - 9340 Lede dewaterhoeve@gmail.com +32 478 33 51 55 www.sauna-dewaterhoeve.be
PEELEMANSHOF
'T GROENE GENOEGEN
LANDHUIS TER VELT
B&B
B&B
Ekentstraat 50 - 9450 Haaltert info@stedetendriessche.be +32 53 43 44 43 www.peelemanshof.be
Termstraat 43 - 9270 Laarne birgit@groenegenoegen.be +32 9 366 66 16 www.groenegenoegen.be
Kapellendries 52 - 9090 Melle reservaties@landhuistervelt.be +32 9 362 68 22 www.landhuistervelt.be
VAKANTIEWONING
B&B
VAKANTIEWONING
VAKANTIEWONING
138
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
B&B
Dultenpoelhof
Nova Zembla
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 139
Villa Tartine
Villa Emma
140
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
LEPELBED
ROESBEEKHOEVE
HOTEL ESSENZA
Brusselsesteenweg 100 - 9090 Melle info@lepelbed.be +32 9 231 68 08 www.lepelbed.be
Roesbeke 79 - 9402 Ninove info@roesbeekhoeve.be +32 479 28 40 01 www.roesbeekhoeve.be
Essendries 2 - 2870 Puurs sven@hotelessenza.be +32 3 288 33 33 www.hotelessenza.be
LA CLÃ&#x2030; DU SUD
HOTEL DE CROONE
VAN REETH KOFFIEBRANDERIJ
Rood Beeldekenstraat 61 - 9820 Merelbeke lacledusud@gmail.com +32 475 66 63 19 www.lacledusud.be
Geraardsbergsestraat 49-51 - 9400 Ninove info@hoteldecroone.be +32 54 33 30 03 www.hoteldecroone.be
Hoogstraat 19-21 - 2870 Puurs info@vanreethpuurs.be +32 3 889 00 57 www.vanreethpuurs.be
RELAX SELECT
PAELLEPELHOEVE
VILLA TARTINE
Asselkouter 12 - 9820 Merelbeke info@relaxselect.be +32 9 328 69 22 www.relaxselect.be
Paellepelstraat 52 - 9400 Ninove paellepelhoeve@telenet.be +32 474 58 79 16 www.paellepelhoeve.be
Overheide 62 - 2870 Puurs tine@villatartine.be +32 477 72 34 63 www.villatartine.be
HOTEL
B&B
VAKANTIEWONING
B&B
HOTEL
B&B
HOTEL
HOTEL
B&B
't Klein Gent
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 141
LAENENVELD
DE STUIFDUINEN
YACHTCLUB VOLANTE
Wolfstraat 28 - 2870 Puurs info@laenenveld.be www.laenenveld.be
Rijckerstraat 30 - 9230 Wetteren info@destuifduinen.be +32 475 47 98 76 www.destuifduinen.be
Victor Dumontlaan 6, b1 - 2830 Willebroek info@yachtclub-volante.be +32 3 248 71 47 www.yachtclub-volante.be
BLOEMENLUST
GROENPARK
Smetledestraat 61 - 9230 Wetteren info@bloemenlust.be +32 486 46 84 22 www.bloemenlust.be
Gentsesteenweg 337 - 9240 Zele groenpark@scarlet.be +32 9 367 90 71 www.campinggroenpark.be
B&B
KLINKAART B&B
Populierenlaan 32 - 2840 Rumst info@klinkaart.be +32 474 72 87 92 www.klinkaart.be
BIENDOMO B&B
Kneukelputlei 6 - 2840 Rumst greet@biendomo.be +32 470 65 20 31 www.biendomo.be
VOETEN IN HET WATER VAKANTIEWONING
Emile Verhaerenstraat 18 b1 2890 Sint-Amands roger.van.weymbergh@telenet.be +32 475 84 47 20 www.voeteninhetwater.com
Laenenveld
142
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
B&B
LOGIES
OTUS HOTEL
Oosterzelesteenweg 4 - 9230 Wetteren info@otus.be +32 9 277 90 50 www.otus.be
KWADRAAT
VAKANTIEWONING
Suikerstraat 26a - 9260 Wichelen vermeulen.kuppens@telenet.be +32 9 369 80 00 www.26a-kwadraat.be
HOTEL
CAMPING
Met het veer het water over Aan de oevers van de Schelde, durme en Rupel werden op twaalf plaatsen veerdiensten opgericht die je van de ene kant van de rivier naar de andere brengen. Gemakkelijk, gratis én een leuke manier om Scheldeland te beleven! De veerdiensten varen op het uur en op het half uur (behalve om 12u30). Je vindt ze op deze plaatsen: SCHELLEBELLE (SCHELDE) Aard 4 - 9260 Wichelen
MARIEKERKE - MOERZEKE (SCHELDE) Omgangstraat - 2880 Mariekerke
BAZEL - HEMIKSEM (SCHELDE) Lange Gaanweg - 9150 Bazel
APPELS - BERLARE (SCHELDE) Hoofdstraat 175 - 9200 Appels
DRIEGOTEN - WEERT (SCHELDE) Driegoten 95 - 9220 Hamme
KRUIBEKE - HOBOKEN (SCHELDE) Scheldelei - 9150 Kruibeke
BAASRODE - MOERZEKE (SCHELDE) Sint-Ursmarusstraat 69 - 9200 Baasrode
TIELRODE - HAMME (DURME) Sint-Jozefstraat 35 - 9140 Tielrode
SCHELLE - WINTAM (RUPEL) Tolhuisstraat 235 - 2627 Schelle
SINT-AMANDS - MOERZEKE (SCHELDE) Kaai 22 - 2890 Sint-Amands
RUPELMONDE - WINTAM (SCHELDE) Gelaagstraat 33 - 9150 Rupelmonde
BOOM - KLEIN-WILLEBROEK (RUPEL) Kaai 40 - 2850 Boom
Voor de uurregeling, surf naar De Vlaamse Waterweg voor specifieke details: www.vlaamsewaterweg.be/veerdiensten
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 143
Praktische info MUSEA 'T GASTHUYS - STEDELIJK MUSEUM Oude Vismarkt 13 - 9300 Aalst www.tgasthuys.be BRANDWEERMUSEUM Industrielaan 23 B - 9320 Aalst www.visit-aalst.be/artikel/brandweermuseum RIEKEND RUSTPUNT Sluis - 9290 Berlare MUSEUM DONKMEER KLIM NAAR DEMOCRATIE Donklaan 123 - 9290 Berlare www.berlare.be/Museum-Donkmeer_2.html NEW BELGICA Noeveren 26 - 2850 Boom www.newbelgica.be NAUTISCH BEZOEKERSCENTRUM RUPELSTREEK Hoek 76 - 2850 Boom www.toerismerupelstreek.be ECOMUSEUM EN ARCHIEF VAN DE BOOMSE BAKSTEEN Noeveren 67 - 2850 Boom www.emabb.be STEENBAKKERIJMUSEUM 'T GELEEG Noeveren 196 - 2850 Boom www.geleeg.be SCHEEPVAARTMUSEUM MARIEKERKE Omgangstraat 34 - 2880 Bornem www.toerismekleinbrabant.be
STADHUIS: LAKENHALLE EN BELFORT Grote Markt - 9200 Dendermonde www.toerismedendermonde.be
GRAVENTOREN Kasteelstraat - 9150 Kruibeke www.kruibeke.be
ZWIJVEKEMUSEUM Nijverheidsstraat 1 - 9200 Dendermonde www.toerismedendermonde.be
GEMEENTELIJK MUSEUM EN DOCUMENTATIECENTRUM Brusselsesteenweg 393-395 - 9090 Melle www.erfgoedmelle.be
VLEESHUISMUSEUM Grote Markt 32 - 9200 Dendermonde www.toerismedendermonde.be SINT-ALEXIUSBEGIJNHOF EN BEGIJNHOFMUSEA Brusselsestraat - Begijnhof 11-24-25 9200 Dendermonde www.toerismedendermonde.be JAZZ CENTRUM VLAANDEREN Leopold II-laan 12 - 9200 Dendermonde www.jazzcentrumvlaanderen.be SCHEEPVAARTMUSEUM BAASRODE Sint-Ursmarusstraat 137 9200 Dendermonde www.scheepvaartmuseumbaasrode.be HOF VAN PEENE Sint-Ursmarusstraat 69 9200 Dendermonde www.hofvanpeene.be GEMEENTELIJK MUSEUM DESTELBERGEN (GEMUDES) Dendermondsesteenweg 430 9070 Destelbergen www.gemudes.be GALLISCHE HOEVE Alfons Braeckmanlaan 430 - 9040 Gent www.gallischehoeve.be
DOCUMENTATIECENTRUM 'T WERKHUIS Hundelgemsesteenweg 618A 9820 Merelbeke www.sint-jozefsgilde.merelbeke.net/ werkhuis.html RUPELKLEI Uitbreidingstraat 19 - 2840 Rumst www.museum-rupelklei.be WATERTOREN Rumstsestraat - 2840 Rumst BYSTERVELT Peperstraat 48 - 2627 Schelle www.toerismerupelstreek.be PROVINCIAAL MUSEUM EMILE VERHAEREN Emile Verhaerenstraat 71 - 2890 Sint-Amands www.emileverhaeren.be MOLENMUSEUM Molendreef 45 - 2890 Sint-Amands www.toerismekleinbrabant.be GEMEENTEMUSEUM Kasteelstraat 16 - 9140 Temse PRIESTER POPPEMUSEUM Priester Poppestraat 35 - 9140 Temse MUSEUM JAN BROECKAERT Markt 27 - 9230 Wetteren www.heemkringwetteren.be/museum
STREEK- EN VLECHTMUSEUM DE ZILVERREIGER Scheldestraat 18 - 2880 Bornem www.zilverreiger.be
MINI MUSEUM MUSSENZELE Mussenzele 1 - 9450 Haaltert www.mussenzele.be
HAVESDONCKHOEVE Nattenhaasdonkstraat 13 - 2880 Bornem www.toerismekleinbrabant.be
WOII-VERZETSMUSEUM "DE PATRIJS '44" Sint-Goriksplein 17 - 9450 Haaltert www.haaltert.be/woii-museum
DE NOTELAER Notelaarsdreef 2 - 2880 Bornem www.notelaer.be
GILLIOT- EN ROELANTS TEGELMUSEUM Nijverheidstraat - 2620 Hemiksem www.gilliottegelmuseum.be
BEZOEKERSCENTRUM STOKERIJ DE MOLENBERG Klaterstraat 2 - 2830 Willebroek www.stokerijdemolenberg.be
HEEMKUNDIG MUSEUM TER PALEN Vekenstraat 1 - 9255 Buggenhout www.terpalen.be
HEEMMUSEUM OMTRENT DEN HOVER Nijverheidsstraat - 2620 Hemiksem www.toerismerupelstreek.be
MUSEUM HERMAN DE CUYPER Mechelsesteenweg 249 - 2830 Willebroek www.museumhermandecuyper.be
144
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
SASHUIS KLEIN-WILLEBROEK Sasplein 18 - 2830 Willebroek www.willebroek.be
HARMONIUM ART MUSEUM Volkstraat 55 - 2830 Willebroek www.harmoniummuseum.centerall.com MUSEUM ZEELS ERFGOED Lokerenbaan 43 - 9240 Zele www.hok.zele.be
KASTELEN EN FORTEN KASTEEL D'URSEL Wolfgang d'Urselstraat 9 - 2880 Bornem www.kasteeldursel.be KASTEEL DE MARNIX DE SAINTE ALDEGONDE Kasteelstraat 35 - 2880 Bornem kasteelmarnixdesaintealdegonde.be FORT BORNEM Barelstraat 228 - 2880 Bornem www.fortvanbornem.be KASTEEL WISSEKERKE Koningin Astridplein 17 - 9150 Kruibeke www.kruibeke.be KASTEEL VAN LAARNE Eekhoekstraat 5 - 9270 Laarne www.slotvanlaarne.be FORT VAN LIEZELE Fortbaan 2 - 2870 Puurs www.fortliezele.be FORT VAN STEENDORP Kapelstraat 204 - 9140 Temse www.temse.be FORT VAN BREENDONK Brandstraat 57 - 2830 Willebroek www.breendonk.be FORT VAN EEPOEL Kruibeeksesteenweg - 2070 Zwijndrecht www.mil.be FORT SINT-MARIE Scheldedijk 20 - 2070 Zwijndrecht www.mil.be FORT BROSIUS Gavers 70 - 2070 Zwijndrecht www.mil.be
NATUUR STADSPARK - PARK & BOS Parklaan 1 - 9300 Aalst KASTEELPARK TERLINDEN - PARK & BOS Square Jacques Geerinckx 2 - 9300 Aalst KRAVAALBOS - PARK & BOS Putstraat - 9310 Aalst DE GERSTJENS - NATUURGEBIED Gerstenstraat - 9300 Aalst OSBROEK - NATUURGEBIED Frans Blanquaertdreef - 9300 Aalst DE FALUINTJES - NATUURGEBIED Dorp Moorsel - 9310 Aalst KAPELLEMEERSEN - NATUURGEBIED Hogeweg - 9320 Aalst NATUUREDUCATIEF BEZOEKERSCENTRUM DONKMEER Donklaan 119a - 9290 Berlare www.vzwdurme.be KASTEELPARK BERLARE - PARK & BOS Dorp - 9290 Berlare EENDENKOOI - PARK & BOS Donklaan 73 - 9290 Berlare SCHELDEBROEKEN - NATUURGEBIED Waterhoek - 9290 Berlare BERLARE BROEK EN GRATIEBOSSEN NATUURGEBIED Blauwhofdreef - 9290 Berlare KALKENSE MEERSEN - NATUURGEBIED Veerstraat - 9290 Berlare NIEUWDONK - RECREATIEDOMEIN Dendermondse Steenweg 13A 9290 Berlare BOOMPARK - PARK & BOS Beukenlaan/Spoorweglaan/Acacialaan 2850 Boom DE KLEINE STEYLEN - PARK & BOS De Kleine Steylen 2850 Boom BOS N - PARK & BOS Van Leriuslaan 2850 Boom
PROVINCIAAL RECREATIEDOMEIN DE SCHORRE Schommelei 1 - 2850 Boom NOORDELIJK EILAND - NATUURGEBIED Eduard De Blockstraat 60 - 2880 Bornem STILTEGEBIED WEERT - NATUURGEBIED Scheldestraat 18 - 2880 Bornem STILTEGEBIED HINGENE - NATUURGEBIED Notelaarsdreef 2 - 2880 Bornem SPORT- EN RECREATIECENTRUM BREEVEN - RECREATIEDOMEIN Barelstraat 111B - 2880 Bornem BUGGENHOUTBOS - PARK & BOS Kasteelstraat - 9255 Buggenhout DIEPMEREN - NATUURGEBIED Vekenstraat/Houtenmolenstraat 9255 Buggenhout BROEKPARK - PARK & BOS Wildebeekstraat - 9470 Denderleeuw WELLEMEERSEN - NATUURGEBIED Rodestraat - 9470 Denderleeuw STADSPARK - PARK & BOS Leopold II-laan 1 - 9200 Dendermonde SINT-ONOLFSPOLDER MET NATUURGEBIED DE MAEY Maaistraat - 9200 Dendermonde BRUSSELSE FORTEN - NATUURGEBIED Burgemeester Portmanslaan 9200 Dendermonde KALENDIJKGEBIED - NATUURGEBIED Leopold II-laan - 9200 Dendermonde GREMBERGEN BROEK MET GROOT SCHOOR - NATUURGEBIED Oud Kerkhofstraat - 9200 Dendermonde OUDE SCHELDE-ARM - NATUURGEBIED Hoofdstraat - 9200 Dendermonde VLASSENBROEKSE POLDER - NATUURGEBIED Broekkantstraat - 9200 Dendermonde PROVINCIAAL NATUUREDUCATIEF CENTRUM BASTION VIII Begijnhoflaan 45 - 9200 Dendermonde www.bastion.go-den.be
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 145
DAMVALLEI - NATUURGEBIED Koedreef - 9070 Destelbergen
BATTENBROEK - NATUURGEBIED Battenbroek - 2800 Mechelen
MAAIENHOEK - NATUURGEBIED Laardijk - 2627 Schelle
HONEGEM - NATUURGEBIED Molenstraat - 9420 Erpe-Mere
SPORT- EN RECREATIEDOMEIN KOUTERSLAG Kouterslag - 9090 Melle
LIPPELOBOS - PARK & BOS Kasteeldreef - 2890 Sint-Amands
DEN DOTTER - NATUURGEBIED Gotegemstraat - 9420 Erpe-Mere GENTBRUGSE MEERSEN - NATUURGEBIED Braemkasteelstraat 41 - 9040 Gent DEN DOTTER - NATUURGEBIED Oud Dorp - 9450 Haaltert OUDE DURME - NATUURGEBIED Waterstraat - 9220 Hamme DEN BUNT - NATUURGEBIED Bunt - 9220 Hamme ABDIJPARK - PARK & BOS Nijverheidsstraat/Depotstraat 2620 Hemiksem CALLEBEEKBOS - PARK & BOS Callebeekstraat/Scheldestraat 2620 Hemiksem PARK DEN AKKER - PARK & BOS Callebeekstraat/Scheldestraat 2620 Hemiksem POLDERS VAN KRUIBEKE - NATUURGEBIED Dijkstraat - 9150 Kruibeke DAMVALLEI - NATUURGEBIED Meerskant - 9270 Laarne KALKENSE MEERSEN - NATUURGEBIED Vaartplein - 9260 Laarne NATUURLANDSCHAP BENEDEN-DENDER: DENDERBELLEBROEK, HANNAERDEN, WIESTERMEERSCH EN HOGEDONK Wiezeplein - 9280 Lebbeke SPORT VLAANDEREN OORDEGEM RECREATIEDOMEIN Grote Steenweg 304 - 9340 Lede PROVINCIAAL DOMEIN VRIJBROEKPARK PARK & BOS Hombeeksesteenweg 264 - 2800 Mechelen THIEBROEKBOS - PARK & BOS Gentsesteenweg - 2800 Mechelen ROBBROEK - NATUURGEBIED Oude Leestsebaan - 2800 Mechelen DEN BATTELAER EN DE OUDE DIJLEARM - NATUURGEBIED Gentsesteenweg - 2800 Mechelen
146
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO
LIEDERMEERSPARK - PARK & BOS Verlorenbroodstraat - 9820 Merelbeke PROVINCIAAL DOMEIN HET GENTBOS PARK & BOS Poelstraat - 9820 Merelbeke MERELBEEKSE SCHELDEMEERSEN NATUURGEBIED Brandegems Ham - 9820 Merelbeke
SCHELDEPARK - PARK & BOS Kasteelstraat - 9140 Temse TIELRODEBROEK - NATUURGEBIED Broekstraat - 9140 Temse SCHOUSSELBROEK - NATUURGEBIED Scouselestraat - 9140 Temse POTPOLDER - NATUURGEBIED Sint-Jozefstraat - 9140 Temse
NATUUREDUCATIEF CENTRUM 'T WATERRIJK Verlorenbroodstraat 106A - 9820 Merelbeke
ROOMKOUTER/GELAAGPARK NATUURGEBIED Kapelstraat/Kerkhofstraat - 9140 Temse
NIELS BROEK - NATUURGEBIED Ridder Berthoutlaan 1 2845 Niel
PROVINCIAAL DOMEIN ROOMACKER RECREATIEDOMEIN Hofstraat - 9140 Temse
WALENHOEK - NATUURGEBIED Boomsestraat 221 - 2845 Niel
PROVINCIAAL DOMEIN DEN BLAKKEN PARK & BOS Wegvoeringstraat 308 - 9230 Wetteren
NATUURCENTRUM DE PAARDENSTAL Boomsestraat 221 - 2845 Niel www.natuurpunt.be/bezoekerscentrum/ natuurhuis-de-paardenstal-niel NEIGEMBOS - PARK & BOS Bevingen - 9400 Ninove STADSPARK - PARK & BOS Parklaan - 9400 Ninove HOF VAN COOLHEM - PARK & BOS Coolhemstraat 64 - 2870 Puurs WANDELBOS TEKBROEK - PARK & BOS Scheeveld - 2870 Puurs LANDSCHAPSPARK FORT LIEZELE (vanaf juni 2018) - PARK & BOS Fortbaan 2 - 2870 Puurs OUDE NETE-ARM - NATUURGEBIED Kerkstraat - 2840 Rumst KLEIPUTTEN VAN TERHAGEN - NATUURGEBIED Kardinaal Cardijnstraat - 2840 Rumst 'S HERENBEEMDEN - PARK & BOS Rupeldijk/Markt - 2840 Rumst GEMEENTELIJK PARK SCHERPENSTEIN PARK & BOS Vlietdijk - 2627 Schelle
HOSPIESBOS - PARK & BOS Maelbroekstraat - 9230 Wetteren PRULLENBOS - PARK & BOS Groenstraat 8 - 9230 Wetteren KALKENSE MEERSEN - NATUURGEBIED Wegvoeringstraat 308 - 9230 Wetteren DE WARANDE - RECREATIEDOMEIN Warandelaan 14 - 9230 Wetteren KALKENSE MEERSEN - NATUURGEBIED Aard - 9260 Wichelen PARK KASTEEL BEL-AIR - PARK & BOS Mechelsesteenweg 102 - 2830 Willebroek BROEK BLAASVELD - PARK & BOS Broekstraat - 2830 Willebroek PROVINCIEDOMEIN BROEK DE NAEYER NATUURGEBIED Stuyvenbergbaan - 2830 Willebroek ONTHAALCENTRUM BROEK BLAASVELD NATUURGEBIED Broekweg 1 - 2830 Willebroek BIEZENWEIDEN - NATUURGEBIED Stuyvenbergbaan - 2830 Willebroek SPORT VLAANDEREN WILLEBROEK RECREATIEDOMEIN Beenhouwerstraat 28 - 2830 Willebroek
Voor meer informatie over Scheldeland kan je terecht bij: TOERISME AALST Hopmarkt 51 9300 Aalst Tel. 053 72 38 80 info@visit-aalst.be www.visit-aalst.be
CULTUUR & TOERISME ERPE-MERE Oudenaardsesteenweg 458 9420 Erpe-Mere Tel. 053 60 34 00 toerisme@erpe-mere.be www.erpe-mere.be
TOERISME BERLARE Infokantoor Donkmeer Donklaan 123 9290 Berlare Tel. 052 43 25 60 toerisme@berlare.be www.berlare.be
TOERISME GENT Sint-Veerleplein 5 9000 Gent Tel. 09 266 56 60 visit@stad.gent www.visitgent.be
TOERISME KLEIN-BRABANT SCHELDELAND ‘Het Landhuis’ Boomstraat 1 2880 Bornem Tel. 03 899 28 68 info@tkbs.be www.toerismekleinbrabant.be TOERISME DENDERMONDE Stadhuis Grote Markt 9200 Dendermonde Tel. 052 21 39 56 toerisme@dendermonde.be www.toerismedendermonde.be
TOERISME HAMME Gemeentehuis Marktplein 1 9220 Hamme Tel. 052 47 56 05 toerisme@hamme.be www.hamme.be TOERISME MECHELEN Hallestraat 2-4-6 2800 Mechelen Tel. 070 222 800 visit@mechelen.be www.visitmechelen.be
VVV/TOERISME NINOVE Hospitaalkapel Burchtstraat 44 9400 Ninove Tel. 054 31 32 85 toerisme@ninove.be www.ninove.be/toerisme TOERISME WETTEREN Kerkstraat 1 9230 Wetteren Tel. 09 366 31 04 toerisme@wetteren.be www.beleefwetteren.be TOERISME RUPELSTREEK Regionaal infokantoor Rupelstreek APB De Schorre Schommelei 1/3 2850 Boom Tel. 03 880 76 25 info@toerismerupelstreek.be www.toerismerupelstreek.be
sCHELDELAND PRAKTISCHE INFO 147
vak antieboek
2018
www.scheldeland.be
Toerisme Scheldeland is een interbestuurlijk samenwerkingsverband tussen Toerisme Oost-Vlaanderen, het provinciebestuur Antwerpen, de steden, de gemeenten en lokale VVVâ&#x20AC;&#x2122;s uit de regio Scheldeland, Toerisme Klein-Brabant - Scheldeland vzw en Toerisme Rupelstreek vzw.