Op ow ie ś ć
g r a f ic z n a
t o m a s z
c e n a
b e r e ź n i c k i
w o l n o ś c i
o p o w i e ś ć
g r a f i c z n a
Od autora Jak opowiadać o historii bez zbędnego patosu, jak nie zanudzić mnogością dat i wydarzeń — szczególnie młodego odbiorcę? Te pytania stawiane są niemal na każdym kroku w kontekście filmowym, literackim, muzycznym czy wreszcie komiksowym lub ilustracyjnym. Bardzo łatwy w ostatnich dekadach dostęp do informacji sprawia, że świat zaczyna nam się jawić jako chaos. Teoretycznie w ciągu paru sekund jesteśmy w stanie zweryfikować, na podręcznych urządzeniach, dane, nawet z bardzo specjalistycznych dziedzin, ale w praktyce treści te, wyrwane z kontekstu, nie rozwijają naszej wiedzy. W takiej sytuacji, samodzielne prześledzenie pewnych procesów na przestrzeni dziejów i wyciąganie wniosków staje się nie lada wyzwaniem. Stosujemy pewne kalki myślowe, posługujemy się hasłami, uproszczeniami. To prowadzi na manowce, bo nie rozwijamy własnego języka, którym moglibyśmy opowiadać o historii, a w konsekwencji o nas samych. Dlatego też, należy szukać nowych form wyrazu, ale w nawiązaniu do dawnych dzieł. Toteż album ten ma charakter dość eksperymentalny, momentami może nawet kontrowersyjny. Postanowiłem opowiedzieć znaną wszystkim historię, odwołując się do komiksu, malarstwa, filmu czy wreszcie publicystyki. Formalnie jest to opowieść eklektyczna. Złożona z różnych elementów, ułożonych raczej tematycznie niż chronologicznie, stąd liczne retrospekcje. Jest tu trochę fabularyzacji, nawiązań do współczesności, ale też występują autentyczne cytaty, np. z listów księcia Poniatowskiego (ubrane w dialogi). W dramat wplecione są akcenty satyryczne, jak choćby w rozmowie Kościuszki z Napoleonem, gdzie mamy luźne nawiązanie do skeczu Kabaretu Starszych Panów Moniuszko u carskiego cenzora. Odbiorcy spoza Polski, powyższe elementy mogłyby wydać się hermetyczne, stąd historię Tadeusza Kościuszki przedstawiłem w kontekście europejskim czy wręcz światowym. Rozbudowany wątek amerykański i sceny z rewolucji we Francji stanowią bardzo ważny element, bowiem nie da się opowiadać o dziejach Polski bez pokazania szerszego tła. Wierzę, że aby zaciekawić odbiorcę, należy iść nieudeptaną ścieżką i puścić snop światła tam, gdzie do tej pory było ciemno. Ten album to nie jest życiorys Tadeusza Kościuszki czy rozprawa naukowa, a raczej dłuższa rockowa piosenka o Naczelniku i o upadku Rzeczypospolitej. Trochę skomponowana, ale też improwizowana, myślę, że z korzyścią dla dzieła. Tak właśnie widzę opowiadanie o naszej historii odbiorcom młodym i tym nieco starszym. Tomasz Bereźnicki
Tomasz Bereźnicki
Gabriel Maciejewski
Prolog
7
8
11
II. O wolność stanów Zjednoczonych
14
28
IV. Insurekcja
32
33
34
44
DESIGNED BY
48