ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Երկուշաբթի/ Monday 3 Օգոստոս/ August, 2020- No. 104
920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Թ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Եւ արդ, ողբագին աղաչանքների այս կտակարան իմ մատեանի մէջ Ի՞նչ բամբասանքներ շարադրեմ արդեօք ես քեզ արժանի, ո՜վ անձն իմ թշուառ, Սեւերեսըդ դու եւ պատասխանի համար անբարբառ, Անպիտանըդ Աստծոյ եւ սրբերի հաղորդակցութեան: Քանզի եթէ ես ծովի ջրերը մելանի փոխեմ Եւ բազմասպարեզ ընդարձակութեամբ դաշտերը թղթի նման տարածեմ, Կտրեմ եղեգնի անտառները եւ գրիչներ շինեմ` Մի մասն իսկ բազում անօրինական իմ արարքների
2
Դարձեա՛լ չեմ կարող ես գրի առնել: Եւ Լիբանանի մայրիներն եթէ իրար զոդելով շինելու լինեմ կշեռքի լծակ, ի հետ: Բ Ես ծառ բարձրուղեշ` ստուար ոստերով, սաղարթախիտ, բայց անպտուղ Ճիշտ ու ճիշտ նման այն թզենուն, որ Տէրը չորացրեց: Թէեւ իսկապէս վարսագեղ, սաղարթազարդ, Արտաքին տեսքով բարեշուք ես դու, Պաճուճուած, ինչպէս պսակով մի պերճ,Եւ հեռուից նայողներին երեւում ես բաղձալի, Բայց երբ մօտենայ Տնկողն իր ուզածը փնտրելու, Ամէն բարիքից դատարկ եւ ունայն պիտի գտնի քեզ, Եւ գարշելի` գեղեցկութեանդ մէջ` Տեսնողներին ի ծաղր եւ նախատողաց` նշաւակութիւն: Քանզի եթէ անժամանակ, չսպասուած ժամին` Տունկը հերապանծ, անպտուղ եւ անկենդան,Որ մի պատկերն է անպատրաստ մեղաւորների,Ենթարկուեց անէծքի, Եւ կամ թէ հողն այն, ոռոգուած ցողով, Որ երկրագործի թափած աշխատանքների դիմաց Բազմապատիկ արդիւնք չտալու պատճառով լքւում է եւ մոռացւում,Յապա ուրեմն դու, ո՜վ անձն իմ եղկելի, Դու հո՛ղ բանաւոր ու տունկ կենդանի, Որ չես տալիս պտուղ իր ժամանակին, Ի՞նչպէս կարող ես վերի առակում յիշուած պատիժը չկրել, ի՞նչպէս: Քանզի դու բոլոր արդիւնքն ու բերքը նանիր գործերի, 3
Առաջին մարդուց սկսած մինչեւ սերունդը վերջին, Եւ գիւտերը նոր, որոնք քեզ ստեղծող Աստծոյ համար Ատելի են խիստ, անախորժելի` Անպակաս չափով, առաւելապէս մէջդ ընդունեցիր: Գ Եւ քանզի ես քեզ արի նշաւակ - նպատակակետ իմ մտադրութեանց, ա՛նձն իմ անպիտան, Բանաստեղծական խօսքերովս, ինչպէս պարսաքարերով, Քեզ, իբրեւ վայրի անընտել գազան` պիտի քարկոծեմ անողորմաբար: Եթէ մինչեւ իսկ չկարողանամ արդար անուանուել, Սակայն առաջին պատասխանիս մէջ, ինչպէս մի ոսոխի հետ, Ոգորեմ պիտի ես յօժարակամ, ինչպէս իմաստունն է բարբառել մեծ: Եւ իմ մտքերի, մտածումների յոյզերը թաքուն Իբրեւ չար գործեր` կատարուած արդէն, խոստովանելով, Քո առջեւ պիտի տարածեմ բոլոր, Աստուած իմ եւ Տէր, Քանզի ի՛նչ չափով որ պիտի չափեմ մեղադրանքն անձիս, Միեւնոյն չափով պիտի աննուազ քո գթութեա՜նը ես արժանանամ, Ընդունելով քո շնորհներն առատ իմ ամենամեծ պարտքերի տեղակ: Որքան ճարակեն վէրքերն անհնար եւ անբուժելի, Այնքան աւելի եւ կրկնապատիկ բարձրեալ բժշկիդ Հրաշագործութեան իմաստութիւնը բարեմասնօրէն պիտի հռչակուի: Յանցանքներն որքան որ աւելանան, Նո՛յնքան փոխատուիդ առատութիւնն բարեբանելով` Պիտի պսակուի, ըստ քո խնկելի առակի, ընդմիշտ: 4
Դ Քանզի փրկում ես դո՛ւ եւ դո՛ւ քաւում, Նորոգում ես աջով քո եւ չորացնում մատով. Արդարացնում ես հրամանովդ եւ ողորմութեամբդ ազատում. Երեսովդ լուսաւորում ես եւ քո դէմքով զվարճացնում. Բարերարում ես հոգով քո եւ իւղիդ օծումով սփոփում Ու շնորհիդ ցողով զուարթացնում ես դու: Դո՛ւ ես տալիս մխիթարութիւն եւ վհատութեան մոռացում. Վերացնում խաւարը վշտերի եւ հեծութեան ողբերը` ծիծաղի փոխում: Եւ քեզ է վայելում օրհնութիւն գովութեամբ հանդերձ, երկնքում, Նախահայրերից բոլոր եւ նրանց սերունդներից, Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Կը գոհանանք Քեզմէ, Տէ՛ր Աստուած մեր, որ մեզի խաղաղութեամբ հանգիստ քուն շնորհեցիր եւ արթնեցնելով հասցուցիր մեզի երկրպագելու Ահաւոր և Փառաւորեալ Քու Սուրբ անունդ: Տո՛ւր մեզի, Տէ՛ր, կ՚աղաչենք Քեզի, գիշերուայ մնացած մասը խաղաղութեամբ անցնել եւ մեր պանդուխտ կեանքի ամբողջ ժամանակը Քու երկիւղովդ ամրացո՛ւր եւ պահպանէ՛, որպէսզի, զգուշութեամբ եւ անարատ վարքով կրօնաւորելով այս աշխարհի մէջ, ժամանենք անխռով եւ խաղաղ նաւահանգիստը՝ յաւիտենական կեանքը, շնորհքներով եւ մարդասիրութեամբ մեր Տիրոջ եւ Փրկիչին՝ Յիսուս Քրիստոսի, Որուն հետ Քեզի՝ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ 5
ՄԱՏԹԷՈՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 5.17-20 «Մի՛ կարծէք թէ եկայ՝ աւրելու Օրէնքը կամ Մարգարէները: Եկայ ո՛չ թէ աւրելու, հապա՝ գործադրելու: Որովհետեւ ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Մինչեւ որ երկինքն ու երկիրը անցնին, Օրէնքէն յովտ մը կամ նշանագիր մը պիտի չանցնի՝ մինչեւ որ բոլորն ալ կատարուին”: Ուրեմն ո՛վ որ այս ամենափոքր պատուիրաններէն մէկը լուծէ եւ մարդոց ա՛յնպէս սորվեցնէ, անիկա ամենափոքր պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ. բայց ո՛վ որ գործադրէ ու սորվեցնէ, անիկա մեծ պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ: Որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ ձեր արդարութիւնը չգերազանցէ դպիրներու եւ Փարիսեցիներու արդարութիւնը, բնա՛ւ պիտի չմտնէք երկինքի թագաւորութիւնը”»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, 6
որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛:
ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, 7
եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍
8
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 9 Speaking with God from the Depths of the Heart A And now, O wretched soul of mine, what appropriately revolting words shall I use to describe you in this book of woes, my testament of prayers? You who are so completely discredited that I am at a loss for words to answer, unworthy to communicate with God and the saints. If I were to fill the basin of the sea with ink, and to measure out parchment the length and breadth of a field of many leagues and were to take all the reeds of the forests and woods and turn them into pens,
9
I still would not be able to record even a fraction of my accumulated wrong doings. If I were to set the Cedars of Lebanon as a scale and to put Mount Ararat on one side and my iniquities on the other, it would not come close to balancing. B I am like a tree, towering with branches, covered with leaves, but barren of fruit, a true member of the same species as that fig tree that the Lord struck dry. For although covered with lush flowing hair, that is, with an attractive exterior, as if adorned with a halo, mesmerizing like a drumbeat at a distance, if the sower were to come close to pick the harvest, he would find me devoid of any goods and revolting without beauty, an object of ridicule for viewers and a spectacle for the malicious. For the bushy plant without fruit and spirit is but a metaphor for the hapless, unprepared soul cursed at an unvigilant moment. If the earth, moistened with dew, cultivated by the farmer, does not produce crops to multiply this effort, it is abandoned and forgotten. Then, you, my miserable soul, a thinking, breathing plant that has not given timely fruit, shall you not suffer the same fate as those in the parable? For you have indulged with unsparing excess 10
in the harvest of all the human evils from Adam till the end of the species, and even found some new ones, despised and repugnant to your creator, God. C And I have fixed my mind's eye upon you, O worthless soul of mine, sculpting a monument in words. I cast stones at you mercilessly like some untamed wild beast. For although I may never chance to be called just, still following the counsel of the wise, as my first rebuttal, I criticize myself of my own free will, as if criticizing some bitter enemy, and having confessed the angst of the secrets of my mind, that is, the accumulated burden of my evil deeds, I spread them before you, my God and Lord. With what measure I mete out reprimand to my soul, let your undiminishing compassion be measured for me, that I might receive your abundant grace many times greater than the magnitude of my sins, though my wounds and injuries overpower me, incurable and inescapable, yet the genius of your curative art, exalted and honored Physician, shines twice as brightly. The increase of my sins is more than matched by your generosity, my benefactor. Blessed Lord, may you always be wreathed in incense as in your parable.
11
D For yours is salvation, and from you is redemption, and by your right hand is restoration, and your finger is fortification. Your command is justification. Your mercy is liberation. Your countenance is illumination. Your face is exultation. Your spirit is benefaction. Your anointing oil is consolation. A dew drop of your grace is exhilaration. You give comfort. You make us forget despair. You lift away the gloom of grief. You change the sighs of our heart into laughter. To you is fitting blessing with praise in heaven and on earth from our forefathers and unto all their generations forever and ever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy We thank you, Lord our God, who granted us the rest of sleep in peace. As we awaken we hasten to worship and glorify your holiname. We pray, Lord, that you grant us to pass the rest of the night in peace and protects throughout our earthly pilgrimage and steadfast in our awe of you. Let us with caution and pure conduct be ministers in this world and let us arrive at the eternal harbor of life in you unharmed and in peace. With grace and the love of humankind of our Lord and Savior Jesus Christ, to whom is fitting, 12
glory, dominion and honor along with your Father and Holy Spirit. Now and always and unto the ages of ages. Amen. GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 5.17-20 “Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets; I have not come to abolish them but to fulfill them. For truly I tell you, until heaven and earth disappear, not the smallest letter, not the least stroke of a pen, will by any means disappear from the Law until everything is accomplished. Therefore anyone who sets aside one of the least of these commands and teaches others accordingly will be called least in the kingdom of heaven, but whoever practices and teaches these commands will be called great in the kingdom of heaven. For I tell you that unless your righteousness surpasses that of the Pharisees and the teachers of the law, you will certainly not enter the kingdom of heaven. PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.
13
LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
14