ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 29 Սեպտեմբեր / September, 2021- No. 262
ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝
« Ի՞ՆՉ ԵՆ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԵՒ ԱՅԼ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐՈՒ ՄԻՋԵՒ» պիտի ներկայացնէ
ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական TOPIC OF THE CONVERSATION:
« WHAT ARE THE DIFFERENCES BETWEEN THE ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH AND OTHER CHURCHES? » the talk will be led by
REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԿԷ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Եւ սակայն Քրիստոս Աստծոյ իրաւունքի խօսքը արդարացի է յոյժ իմ նկատմամբ, Քան սատանայի, որ սկզբնահայրն է չարիքների. Քանզի յայտնուեց նա նրա համար, որպէսզի քանդի գործերը նրա, Իսկ ինձ համար, որպէսզի իմ հնացած պատկերը նորոգի Աստծոյ կերպարանքով, Առնելով մեր իսկ նմանութիւնը կատարելապէս Եւ միացնելով իր բնութեանը խառնուածքը մեր: Բազում շնորհներից ոչինչ չտուեց նա սատանային, Այնինչ ինձ վրայ հեղեց առատօրէն. Նրա համար երբէք չչարչարուեց, Իսկ ինձ համար զոհւում է նա հանապազ. 2
Սատանան անհաղորդ է կեանքին, Իսկ ես փրկութիւն եմ վայելում միշտ. Նա հալածուած է խաչով, Իսկ ես զօրացած եմ այդ նո՛յն նշանով. Նա մերժուած է լոյսից, Իսկ ես միացած եմ նրա փառքի հետ. Նրան երկրի վրայ անգամ հանգիստ չխոստացաւ, Իսկ ինձ երկինքը տուեց սեփականութիւն. Կտրեց նրա յոյսի առհաւատչեան, Եւ իմը հաստատեց առանց խզելու. Նրան խոզերի երամակում արգելափակեց, Եւ իմ մէջ ի՛նքը զօրացաւ. Կարիճների հետ համեմատեց նրան, Եւ ինձ ճառագայթ յայտարարեց. Սողունների նմանեցրեց նրան, Եւ ինձ իր անունով կնքեց: Բ Իսկ ես լքեցի երախտիքն այսքան բարիքներ անող Աստծոյ Եւ չարին հետեւեցի` նրա հետ մէկտեղ դժոխքի յատակը հայելու համար: Ուստի արժան եմ բարիքների ապերախտս անշնորհակալ եւ անընդունակ սիրո, Մեղքի պարանով եմ ձգուած` երիկամունքիցս խոցուած խորապէս. Ճիւղակոտոր ծառ եմ արմաւենու, Քացախացած գինի, հեղեղուած ցորեն, Ջնջուած մուրհակ, պատռուած վճիռ, աղաւաղուած կնիք, Ձեւ այլափոխուած, վերարկու կիզուած, կորած ըմպանակ, Ընկղմուած նաւ, մանրուած մարգարիտ, սուզուած անգին քար, Տունկ եմ գոսացած, նեցուկ խորտակուած, փայտ իսպառ փտած, 3
Խամրած մանրագոր, փլատակուած տուն, խարխլուած խորան, Բոյս արմատախիլ, ձէթ` թափուած աղբոտ հրապարակում, Մոխրակոյտերի վրայ հոսած կաթ, Քաջերի գնդում մահապարտ եմ մի: Գ Զի անձն իմ ողբալի, Բաբելոնի առակի համաձայն` մարգարէներից ասուած` Երուսաղէմի հետ եւ նրա նման յորդոր լսեց միշտ եւ չխրատուեց: Պատճառն ա՛յն է, որ այստեղ անգոսնուած եմ, այնտեղ` խայտառակուած, Այստեղ պարսաւուած եւ այնտեղ կշտամբուած, Այստեղ ծաղրուած եւ այնտեղ նախատուած, Այստեղ անարգուած եւ այնտեղ յանդիմանուած, Այս կողմը ապշած եւ այն կողմը` լքուած, Այստեղ հեծութիւն, այնտեղ հառաչանք, Այստեղ կասկածներ եւ այնտեղ վախճան, Այստեղ վախ ու վիշտ եւ այնտեղ հատուցում, Այստեղ արկածներ եւ այնտեղ դատաստան, Ուր ո՛չ խօսելու իրաւունք կա եւ ո՛չ պաղատելու, Ո՛չ օրերը թիւ ունեն եւ ո՛չ ժամանակը վախճան, Ո՛չ յոյսի կամուրջ եւ ո՛չ ողորմութեան դուռ, Ո՛չ աջ պաշտպանող եւ ո՛չ օգնող ձեռք: Դ Սակայն ապաւէն ես դու, դու ինքդ փրկութիւն, Դո՛ւ այցելութիւն, դու քաւութիւն, դու երանութիւն, Դո՛ւ ես բժշկում, դու ես ողորմում, միա՜յնդ հզօր, Կենդանի անճառ, Տէր Յիսուս Քրիստոս բարերար Աստուած, Օրհնեա՜լ, օրհնեա՜լ եւ դարձեալ օրհնեալ, Յաւէտ բարձրացած քո սուրբ Հոգու հետ 4
Մեծիդ իսկակից Հօր փառքի համար` Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Ընդունի՛ր, Տէ՛ր, մեր աղաչանքները բարեխօսութեամբ Սուրբ Աստուածածնին՝ Քու Միածին Որդիիդ Անարատ ծնողին եւ աղաչանքներով Քու բոլոր սուրբերուրդ: Լսէ՛ մեզի, Տէ՛ր, եւ ողորմէ՛. ներէ՛ եւ քաւէ՛ մեր մեղքերը: Արժանացո՛ւր գոհութեամբ փառաւորել Քեզ Որդիիդ եւ Սուրբ Հոգիիդ հետ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 3: 1- 17 Այդ օրերը Յովհաննէս Մկրտիչը եկաւ, Հրէաստանի անապատին մէջ քարոզելով եւ ըսելով. «Ապաշխարեցէ՛ք, որովհետեւ երկինքի թագաւորութիւնը մօտեցած է»: Ա՛յս է ա՛ն, որուն մասին Եսայի մարգարէն խօսեցաւ՝ ըսելով. «Անապատին մէջ գոչողին ձայնը. “Պատրաստեցէ՛ք Տէրոջ ճամբան, շտկեցէ՛ք անոր շաւիղները”»: Յովհաննէսի հագուստը ուղտի մազէ էր, իր մէջքին շուրջ՝ կաշիէ գօտի ունէր, եւ իր կերակուրը՝ մարախ ու վայրի մեղր էր: Այն ատեն Երուսաղէմէն, ամբողջ Հրէաստանէն եւ Յորդանանի ամբողջ շրջակայքէն կ՚երթային իրեն, կը մկրտուէին իրմէ՝ Յորդանանի մէջ, ու կը խոստովանէին իրենց մեղքերը: Երբ տեսաւ Փարիսեցիներէն եւ Սադուկեցիներէն շատեր՝ որ եկած էին իր մկրտութեան, ըսաւ. «Իժերո՛ւ ծնունդներ, ո՞վ իմացուց ձեզի՝ խուսափիլ գալիք բարկութենէն: Ուրեմն ապաշխարութեան արժանավայել պտո՛ւղ բերէք. ու մի՛ մտածէք ձեր մէջ ըսել. “Մենք Աբրահա՛մը ունինք իբր հայր”. 5
որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի թէ Աստուած կարող է այս քարերէ՛ն հանել Աբրահամի զաւակներ: Կացինը արդէն իսկ դրուած է ծառերու արմատին քով. ուրեմն ամէն ծառ որ լաւ պտուղ չի բերեր, կը կտրուի ու կրակը կը նետուի: Արդարեւ ես կը մկրտեմ ձեզ ջուրով՝ ապաշխարութեան համար, բայց ա՛ն որ կու գայ իմ ետեւէս՝ ինձմէ հզօր է, ու ես արժանի չեմ անոր կօշիկները կրելու. անիկա՛ պիտի մկրտէ ձեզ Սուրբ Հոգիով ու կրակով: Անոր հեծանոցը իր ձեռքն է. իր կալը պիտի մաքրէ եւ իր ցորենը պիտի ժողվէ ամբարը, իսկ յարդը պիտի այրէ անշէջ կրակով»: Այն ատեն Յիսուս եկաւ Գալիլեայէն Յորդանան՝ Յովհաննէսի, որպէսզի մկրտուի անկէ: 14Յովհաննէս կ՚արգիլէր զայն ու կ՚ըսէր. «Ե՛ս պէտք է որ մկրտուիմ քեզմէ, ու դո՞ւն կու գաս ինծի»: Յիսուս պատասխանեց անոր «Թո՛յլ տուր հիմա, որովհետեւ ա՛յսպէս կը պատշաճի մեզի, որ գործադրենք արդարութիւնը իր ամբողջութեամբ»: Այն ատեն թոյլ տուաւ անոր: Երբ Յիսուս մկրտուեցաւ, իսկոյն դուրս ելաւ ջուրէն, եւ ահա՛ երկինքը բացուեցաւ ու տեսաւ Աստուծոյ Հոգին, որ աղաւնիի պէս կ՚իջնէր ու կու գար իր վրայ: Եւ ահա՛ ձայն մը եկաւ երկինքէն՝ որ կ՚ըսէր. «Ա՛յս է իմ սիրելի Որդիս՝ որուն հաճեցայ»: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
6
ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. 7
Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍ 8
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 67 Speaking with God from the Depths of the Heart A But since your judgment, Christ God, is much more lenient toward me than toward Satan the forefather of evil, and because of him, “the Son of God was revealed among us that he might destroy the works of the devil,” whereas for me, he came to restore my worn-out image, taking our image in its essence, he united in himself the image of great God in indisputable unity. He graced Satan with none of this bounty, and upon me he poured forth everything in abundance. He did not suffer on the cross for Satan, 9
but for me he is continuously sacrificed. Satan does not partake in life, but I am eternally favored with salvation. Satan is not protected by the cross, but I am fortified by this sign. He is banished from the light, but I am joined with glory. God did not promise him peace even on earth, but he made me an owner of heaven. God cut off his guarantee of hope, but continued mine forever. God confined him to a herd of pigs, but in me God dwells more firmly. God compared him to a scorpion, and he called me the light of the world. God made him resemble a snake, but he placed the seal of his name upon me. B But I abandoned the favors of God, who created so many good things, and I gave in to my inclination toward evil, gazing downward with him at the bottom of the abyss: Look at me, I am unworthy of good, undeserving of favor, incapable of love, drawn in by the strands of sin, wounded in the depth of my inner organs, a broken palm tree, spilled wine, damp wheat, breached mortgage, ripped up verdict, counterfeit seal, deformed image, singed garment, lost goblet, sunken ship, 10
crushed pearl, buried gem, dried up plant, broken beam, rotten wood, mutilated mandrake, collapsed roof, dilapidated altar, uprooted plant, oily filth on the street, milk flowing through ash, a dead man in the battalion of the brave. C My pitiful soul, though you heard the warnings from Jerusalem and were told parables about Babylon by the prophet, you did not listen, leaving me ridiculous on the one hand, and scandalized on the other; here accused, there reprimanded; here mocked, there insulted; here scorned, there opposed; here confused, there abandoned; here weeping, there sobbing; here doubt, there finality; here grief, there chastisement; here calamity, there the court of judgment. Here I am, with no right to speak, nor opportunity to plea, where days are without number and time has no end, where there is no bridge of hope, nor door of mercy, no protecting right hand, nor helping hand extended. D But you are refuge and you yourself are salvation, you are rescue and you are pardon, you are bliss and through you is blessing and mercy, 11
O Lord, who alone is mighty, living, and beyond words. Lord Jesus Christ, God who does good, be blessed, blessed and blessed again, with your Holy Spirit exalted forever, in the glory of your great Father’s essence, forever and ever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Receive, O Lord, our supplications through the intercession of the holy Mother- of- God, the spotless bearer of thine only- begotten Son, and through the supplication of all thy saints. Hear us, O Lord, and have mercy; forgive, expiate and remit our sins. Make us worthy to thank and glorify thee together with the Son and the Holy Spirit, now and always and unto the ages of ages. Amen. MATTHEW: 13:1- 17 In those days John the Baptist came, preaching in the wilderness of Judea and saying, “Repent, for the kingdom of heaven has come near.” This is he who was spoken of through the prophet Isaiah: “A voice of one calling in the wilderness,‘Prepare the way for the Lord, make straight paths for him.’ ” John’s clothes were made of camel’s hair, and he had a leather belt around his waist. His food was locusts and wild honey. 5People went out to him from Jerusalem and all Judea and the whole region of the Jordan. Confessing their sins, they were baptized by him in the Jordan River. But when he saw many of the Pharisees and Sadducees coming to where he was baptizing, he said to them: “You brood of vipers! 12
Who warned you to flee from the coming wrath? Produce fruit in keeping with repentance. And do not think you can say to yourselves, ‘We have Abraham as our father.’ I tell you that out of these stones God can raise up children for Abraham. The ax is already at the root of the trees, and every tree that does not produce good fruit will be cut down and thrown into the fire. “I baptize you with b water for repentance. But after me comes one who is more powerful than I, whose sandals I am not worthy to carry. He will baptize you with c the Holy Spirit and fire. His winnowing fork is in his hand, and he will clear his threshing floor, gathering his wheat into the barn and burning up the chaff with unquenchable fire.” Then Jesus came from Galilee to the Jordan to be baptized by John. But John tried to deter him, saying, “I need to be baptized by you, and do you come to me?” Jesus replied, “Let it be so now; it is proper for us to do this to fulfill all righteousness.” Then John consented. As soon as Jesus was baptized, he went up out of the water. At that moment heaven was opened, and he saw the Spirit of God descending like a dove and alighting on him. And a voice from heaven said, “This is my Son, whom I love; with him I am well pleased.” PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant 13
thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen. 14
15