ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Երկուշաբթի/ Monday: 11 Մայիս/ May, 2020- No. 35
920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԼԵ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Արդ, Տէ՜ր զօրութեանց, մեծութիւն ահեղ, Անտարակոյս տեսողութիւն, կամք ամենաընդարձակ, առատությո՛ւն անպակաս. Ո՞վ կկարողանայ պարերգութեան հանդէսով պատուել ցողի մէկ կաթիլը քո բարութեան, Դո՛ւ, որ հետամուտ ես միշտ միջոցներ գտնել իմ փրկութեան համար: Եւ դեռ աւելին պիտի գրեմ, որպէսզի պատմուի գալոց: Հրեշտակասէր չանուանուեցիր դու, որ հիմնեցիր պետութիւնները նրանց: Ոչ էլ ասացիր երբեւիցէ, թէ սիրում ես երկինքն իր ջահերով, Որոնք քո մատներով յօրինեցիր դու. 2
Այլ ի պատիւ քեզ` մեծագոյն գովութեան արժանի` մարդասիրութիւնը գերադասեցիր, Որով կրկնակի՛ մեծացրիր դու քո անունը անճառ սոսկալի խորհուրդներով: Լուսակերպարան երկրայիններին այն` սպասաւորներ կոչեցիր Եւ յատուկ մատակարարումների վերակացուներ. Իսկ երկրածիններիս մահկանացու` Պերճացրիր դու տիրական եւ աստուածային քո պաշտելի անուամբ. Ամէն սահմանից, կշռից ու չափից վեր քո ծայրագոյն բարութեան մաքուր ծորումի համար Կտակներ անթիւ եւ անբաւ ճառեր յօրինուեցին քեզ: Դու եւս, մէկն աստուածային էութիւնից, մարդանալով, Ոմանց` իրենց համար, եւ ոմանց` այլոց, Զեղեցիր կեանքի պարգեւներ առատ, պէս-պէս հրաշքներ, Սքանչելիքներ աստուածագործ եւ նշաններ ճշմարտատեսիլ: Եթէ գթալով դու ողորմեցիր թերահաւատ անդամալոյծին, Տեսնելով, որ նրան խնամողները յոյսով են դիմում քեզ, Ո՜րքան աւելի զօրաւոր պիտի լինի քո խօսքը ամենակարող Մաքրելու համար մարմինն ախտալից քեզ հառաչագին աղաղակողիս: Քանզի արդարեւ շատ աւելի մեծ հրաշք է սրբել անմաքուր հոգին, Քան թէ լուացուած պատկերը աղտին դարձնել անենթակա. Մանաւանդ որ աւազանի շնորհն աւելանալով երկրորդի վրայ` Է՛լ աւելի է բարձրացնում հայրենի փառքն անճառ: Բ Դո՛ւ ես, Տէր, որ մաքրում ես մեզ, Ինչպէս առաջուց ցոյց տուեցիր դու 3
Մովսէսի վրայ` քո ընտրեալի: Դու վերակացու եղար Յակոբի տոհմին, Նրա մեղքերի եւ անօրէնութիւնների մէջ, Երբ Եգիպտոսում` հեթանոսական խաւարում նրանք խարխափում էին: Դո՛ւ ես լուսաւորում մեղաւորներին իրենց ընթացքի մէջ, ըստ երգող Դաւթի: Դո՛ւ ես, որ սրտի քարեղէն կարծրութիւնը փոխարկում ես մարմնի կակղութեան, Որպէսզի կարող լինի քո խօսքն իր մէջ ընդունելու: Դո՛ւ ես, որ կարող ես ընձեռել ա՛յլ սիրտ եւ մէկ ճանապարհ` Երկնչել քեզնից կեանքի բովանդակ տեւողութեան մէջ: Դո՛ւ ես, որ խստամիտների մէջ դնում ես քո երկիւղը միշտ, Որպէսզի հաւատքով ուշք դարձնեն քեզ, մարգարէների խօսքի համաձայն: Գ Քո աշխարհաստեղծ բերանի օրհնեալ շրթունքների աստուածեղէն անձրեւների կաթիլը կենարար, Որպէս բանալի` լսելիքներիս դռա՜նը մօտեցրու, Որով խորամանկ բանսարկու օձի թոյնը վերցնես ու բժշկե՜ս դու: Քո ամենակալ ձեռքով բռնիր շարժուող գործիքն իմ խօսողութեան, Եւ ազդի՛ր նրան ձայնի զօրութիւն, Դո՛ւ, որ տալիս ես լեզու բոլորին` ընտիր խօսելու. Որպէսզի ես էլ, դաստիարակուելով պատշաճապէս, Չլինի, որ մեր նախահօր նման հանդուգն խօսելով` զրկուեմ քո լոյսից, Եւ անբանութեան դատապարտուեմ` որսողից քշուած: Քո կենդանաբաշխ աջը երկարելով` Լուսաւորի՛ր վերստին խաւարած աչքերն իմ հոգու, 4
Որ չլինի թէ վիշապի շնչով մարելով լապտերն համարձակութեան` Գրվանի ներքոյ մնամ ծածկուած: Վերցրո՛ւ անօրէնութիւններն իմ, Տէ՛ր, եւ նետիր նրանք խորքերը ծովի, Որ փոքր է անչափ քո անսահման մեծութեան համեմատութեամբ, Ուր իմ մեղքերը կարող են սուզուել, ըստ մարգարէի: Կործանուած հոգուս համար կանգնիր նշան վստահութեան, Որ չլինի թէ կառուցուելով վհատութեան կոթող` Ծածկուածները հրապարակ հանի բարձրաձայն: Բա՛ց բժշկարանիդ կենաց վարդապետարանը, հզօ՜ր եւ գթած, Որպէսզի մեր մէջ կորուսչի ցանած, մշակած բոլոր որոմները չար` Կամքիդ մանգաղով ընդհուպ արմատից հնձես ու թափես: Դ Երբ Պետրոսի պէս քայլերս ուզեցի ուղղել դէպի քեզ, Աստուած բոլորի, Սուզուեցի եւ ես այս աշխարհային մեղսածուփ ծովի ալիքների մէջ, Մօտեցրու աջը քո ազատարար, օգնելու համար ինձ` սասանեալիս, Քանանուհու հետ ձայնակից` ե՛ս էլ սրտիս խորքերից Պաղատում եմ քեզ, ահա, սովահար որսորդական շան նման կաղկանձող. Քո բազմազեղուն ու ճոխ սեղանից բաժին հան եւ ինձ` թշուառ սովեալիս, Որպէս ապրուստի կերակուր տալով փշրանքներն հացի: Փրկի՛ր նիւթեղէն խորանն իմ, ո՛վ դու, Որ աշխարհ եկար փնտրելու կորածին եւ ապրեցնելու: Զի քո է մեծութիւն, յաղթութիւն եւ զօրութիւն. 5
Դո՛ւ ես քաւութիւն եւ բժշկութիւն, նորոգութիւն եւ երանութիւն. Եւ քեզ է վայելում փա՜ռք, երկրպագութիւն յաւիտեանս. ամէն: ... ... վայելում փա՜ռք, երկրպագութիւն յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Օգնէ՛ մեզի, Տէ՛ր, օգնէ՛ մեզի, մեր Փրկի՛չ Աստուած, Քու Մեծ եւ Փառաւոր Անուան համար, Տէ՛ր, Փրկէ՛ մեզի եւ քաւէ՛ մեր մեղքերը Քու Սուրբ Անուան համար: Պարսպա՛ծ պահէ Քեզի ապաւինած եւ յուսացած Քու ժողովուրդին Քու Սուրբ եւ պատուական խաչի հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ: Փրկէ՛ տեսանելի եւ անտեսանելի թշնամիներէն: Արժանաւորէ՛ գոհութեամբ փառաւորել Քեզ Հօր եւ Սուրբ Հոգիիդ հետ այժմ և միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍԻ 17: 11- 19 Երբ ինք Երուսաղէմ կ՚երթար՝ Սամարիայի եւ Գալիլեայի մէջտեղէն անցաւ: Ու երբ գիւղ մը պիտի մտնէր՝ տասը բորոտ մարդիկ հանդիպեցան անոր: Անոնք հեռուն կայնեցան, իրենց ձայները բարձրացուցին եւ ըսին. «Յիսո՛ւս վարդապետ, ողորմէ՜ մեզի»: Տեսնելով՝ ըսաւ անոնց. «Գացէ՛ք, ցո՛յց տուէք դուք ձեզ քահանաներուն»: Երբ կ՚երթային՝ մաքրուեցան: Անոնցմէ մէկը, երբ տեսաւ թէ բժշկուեցաւ, վերադարձաւ եւ բարձրաձայն Աստուած կը փառաբանէր, ու երեսի վրայ անոր ոտքը իյնալով՝ շնորհակալ կ՚ըլլար անկէ. եւ ինք Սամարացի էր: Յիսուս ըսաւ. «Միթէ տա՛սն ալ չմաքրուեցա՞ն. իսկ ո՞ւր են միւս ինը: Այս օտարազգիէն զատ չգտնուեցա՞ն ուրիշներ՝ որ վերա6
դառնալով փառաբանէին Աստուած»: Եւ ըսաւ անոր. «Կանգնէ՛ ու գնա՛. հաւատքդ բժշկեց քեզ»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛:
7
ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍ 8
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 35 Speaking with God from the Depths of the Heart A And now, Lord of hosts, awesome majesty, unwavering vision, all expansive will, undiminishing bounty, how can our dances and songs of joy do honor to even one drop of your goodness? You earnestly strive to prepare for my salvation, but let me write what is greater, that it might be told in the future. You have not been called “angel lover,” although the founder of their kingdom. And of the heavens with their luminaries, all your handiwork, never have you been described as loving them. 9
Rather to your greater honor and praise, you preferred the love of mankind. For this reason you doubly magnified your name beyond telling, with frightening mystery. You called the heavenly host dressed in light, your servants and stewards of special missions, and us mortals, born below, you adorned with your worshipful, lordly and godly name, exceeding again all bounds of measure and weight, by the flow of your power and exceeding goodness, you inspired endless praise. And by becoming man, you, one of “the One who is,� your gifts of life, diverse talents, splendid divine work and miracles, poured down abundantly upon some who asked for themselves, and others who asked blessings for others. Moved by the faith of his nurses, you cured the cripple, though he was lacking in faith. How much more able, then, is your mighty word to cleanse the disease from the bodies of those who cry out to you in prayer? For truly, Lord, it is a greater miracle to keep a washed image pure, and protected against the attack of unruly diseases, than to cleanse a corrupt soul, from the first, with the favor of the grace of the baptismal font, you exalt the glory of the Father. 10
B It is you, Lord, who cleanses us, as you did first with your chosen, Moses. It is you, who looked over the tribe of Jacob in their sin and lawlessness, as they became accustomed to the dark pagan ways of the land of Egypt. It is you, who, in the words of the Psalmist David, teaches the sinner to walk in the law of righteousness. It is you who replaces the stubborn, hardness of stony hearts, with the obedient softness of flesh, receptive to the Word. It is you who can guide hearts to a single way, respecting you with their full lives. It is you who instill respect, fear and faith, to heed you, according to the voice of the Prophet. C Like a key to the doors of my hearing, may you sprinkle life-giving divine rain from your blessed lips that created the world. May you remove the poison of the cunning serpent, that troublemaker Satan, and heal me. And with your almighty hand guide my tongue and strengthen my voice, which you have freely given to all, that it might speak boldly, and teach fittingly, neither depriving me of hope or betraying me into nonsense, by speaking impudently like our forefather Adam. Illumine again the light of my soul’s darkened eye with the touch of your life-giving right hand, 11
so the lamp of my boldness may not be extinguished by the serpent’s breath and be hidden under a bushel. Lift away my sins, Lord, and cast them into the depths of the sea, seas so small in comparison to your greatness that in the words of the prophet: they can swallow up my evil. Restore confidence to my wrecked soul, so that a monument of disappointment not be erected to my hidden faults. Open, almighty and merciful, the handbook of life-giving cures, so that the seeds sown and cultivated by the Destroyer here below might be cut down and uprooted with the sickle of your will. D In the manner of Peter, seeking to follow you, God of all, I was swallowed by the waves of the sea of my sinful life. Extend your life-giving right hand to help me, for I am foundering. In the voice the Canaanite women, I pray from the bottom of my heart, like a starving dog yelping, wretched and anxious, begging for scraps, a few crumbs of the bread of life from your bountiful table. Save my physical altar, Son of bitterness, who came to rescue me when I was lost. For yours is majesty, victory and power. And you are atonement and healing, renewal and bliss. 12
To you all glory and praise forever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Help us, Lord. Help us, God our Savior, in accordance with the great glory of your name. Lord, save us and forgiue us our signs of your holy name. Keep and shelter those who have taken refuge in you and your people who rely the protection of our holy and venerable cross in peace. Save them from enemies visible and invisible. Make them worthy to worship you with the Father and Holy Spirit. Now and always and unto the ages of ages. Amen: GOSPEL ACCORDING TO LUKE: 17: 11- 19 Now on his way to Jerusalem, Jesus traveled along the border between Samaria and Galilee. As he was going into a village, ten men who had leprosy b met him. They stood at a distance and called out in a loud voice, “Jesus, Master, have pity on us!” When he saw them, he said, “Go, show yourselves to the priests.” And as they went, they were cleansed. One of them, when he saw he was healed, came back, praising God in a loud voice. He threw himself at Jesus’ feet and thanked him—and he was a Samaritan. Jesus asked, “Were not all ten cleansed? Where are the other nine? Has no one returned to give praise to God except this foreigner?” Then he said to him, “Rise and go; your faith has made you well.”
13
PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Look, beneficent Lord, with mercy upon us, who worship and glorify your holy name. Lord of hosts, grant peace to our souls from all the provocations of Satan and the distractions of the world. Send your angel of peace to us, that he may keep us safe by day and by night, awake and asleep, so that we may piously and worthily serve you Lord in this life and arrive at your heavenly eternal kingdom, which you have prepared from the beginning of the world for your saints. And may we glorify the Father, Son and Holy Spirit with them, giving thanks, now and always and unto the ages of ages. Blessed is our Lord Jesus Christ. Amen: LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. 14
Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
15