ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Ուրբաթ/ Friday 15 Մայիս/ May, 2020- No. 39
920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com
ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԼԹ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Եւ քանզի թողի կերպըս առաջին դեւի թելադրանքով Եւ կորցրի իսպառ իմ ծուլութեամբ,Ուստի այժմ իմ մէջ ցոյց պիտի տամես կերպարանքը հին. Դառն ու թախծալից հոգու հեծութեամբ Անաչառ խայտառակումով, հրապարակօրէն, Հաւաքուած անթիւ եւ ամէն ազգի բազմութիւնների Վերապատմեմ ես պիտի բարձրաձայն եւ մեծաբարբառ աղաղակելով: Բ Շնչաւոր մի մատեան եմ ես, որն ունի իր մէջ Ներսից ու դրսից ողբեր ու վայերեւ ձայներ տխուր, Իսկ եւ իսկ նման Եզեկիէլի տեսլի տոմարին:2
Քաղաք անպատուար եւ անմահարձան, Տուն` դռան ամուր փականքներից զուրկ, Աղ` միայն տեսքով, այլ ոչ թէ համով, Ջուր աղի, անախորժ` ծարաւների համար, Գետին` անօգուտ` հողագործութեան, Դաշտ լքուած` հեղեղավայր կնիւնի, Անդաստան` խոպանացած եւ տատասկաբեր, Աստուածախնամ հողս հոգեւոր, որ բանսարկուի պատրանքներո՜վ մշակուեցի, Իւղընձիւղ փայտ եմ պտղակորոյս, Հատանելի մի ծառ ունայնաբոյս, Կրկնամեռ խօսուն մի տունկ եմ անյոյս, Ամբողջովին շիջած ճրագարան անլոյս: Գ Այժմ վերստին սոյն նմանութեամբ Այլ աւաղական բազում պատկերներ պիտի կրկնեմ ես:Ամօթի դառն պատուհասն է պահուած հեգիս, Կրճտումն ատամների եւ աչքերի լաց անվերջ` եղկելիիս, Հայրական անսպասելի ցասում` ստահակիս, Ապականութիւն աննորոգելի` մեղանչած մարմնիս, Նոր կշտամբութիւն` ախտալից հոգով, չարիք գտնողիս, Տարակուսանքի տարտամ տագնապներ` մահով գերուածիս, Որոնք երկնային զօրքերը կտան թշուառիս, Վկայելով, թէ որոմի խրձի պէս վառուելու է վշտակիր հոգիս, Ահարկու ձայնով ազդարարելով անբժշկութիւնը յուսալքուածիս: Դ Արդարեւ, սրանք կատակերգական նուագներն են ահա Այն քնարահար շրջիկ պոռնիկի, որ ծեծելով իր կուրծքը, լալագին 3
Հնչեցնում է յոյժ կսկծեցուցիչ, խղճալի ողբեր, Ինչպէս Եսային է ասում առակով` Տիւրոսի մասին գրած պատգամում: Եթէ ապառնի դիպուածն այն փոքրիկ, իբրեւ մօտալուտ պատկերացնելով, Բողոքում էր նա պէս-պէս, բազմակերպ աւաղումներով, Լացով ու կոծով պարողների պէս,Յապա ինձ համար, որ սպասելով Տիրոջ գալստեանն անպայման մնացի անպատրաստ բոլորովին, Ո՜րքան եւ ո՜րպիսի վհատեցուցիչ երգեր պիտի մրմնջեմ ես: Ե Արդ, եթէ դատաստանի ահաւորութիւնը յիշեմ վերստին, Բազմացնեմ պիտի աշխատանքս ես, Իսկ եթէ տանջանքներս իսկութեամբ աչքիս առաջ բերեմ` երկիւղս կաճի, Եւ եթէ ճշգրիտ պատկերացնեմ ես տեսարանները նրանց` Ինձ համար նախատեսուած հատուցումները կաւելանան, Քանզի առաջուց նախատեսելով այդ բոլորը ես, չապաշխարեցի, թեկուզ անագան: Բայց դու խնայեցիր ինձ, գթած, մարդասէր, հզօր, բարերար, Ամենապարգեւ Քրիստոս թագաւոր, օրհնեալ յաւիտեան. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Բոլոր ժամանակներու եւ վայրերու Աստուած, կը խնդրենք Քեզմէ որ լսես այս աղօթքը անոնց, որոնք զայն կ’արտասանեն բարձրաձայն թէ լուռ: Ընտանիքներու համար, որոնք կը դըժւարանան իրարու հետ սիրոյ լեզուով խօսելու. ընտանիքներու համար, որոնք կը հրճուին միասին ըլլալով, ընտանիքներու համար, որոնք քիչով կ’ուզեն ապրիլ որպէսզի ուրիշնե4
րը աւելի շատ ունենան, ընտանիքներու համար, որոնք զիրենք տաք պահող հագուստ չունին կամ անօթի անկողին կը մտնեն. ընտանիքներու համար, որոնք միասին կը կարդան խօսքերդ. ընտանիքներու համար, որոնք ժամանակ չեն գըտներ միասին ըլլալու. իմ ընտանիքիս համար. Իմ համայնքիս ընտանիքներուն համար. Ներկայ հաւատացեալներու ընտանիքներուն համար. Աշխարհի բոլոր ընտանիքներուն համար: Մենք կ’աղօթենք բոլոր ընտանիքներուն համար, որպէսզի սէրը զօրանայ եւ իրենց ընդմէջէն փայլի ամենուր: Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 11: 20- 30 Այն ատեն սկսաւ կշտամբել այն քաղաքները՝ որոնց մէջ կատարուեր էին իր հրաշքներէն շատերը, քանի որ չապաշխարեցին. «Վա՜յ քեզի՝ Քորազին, վա՜յ քեզի՝ Բեթսայիդա, որովհետեւ եթէ Տիւրոսի եւ Սիդոնի մէջ կատարուած ըլլային այն հրաշքները՝ որոնք ձեր մէջ կատարուեցան, շատո՛նց ապաշխարած պիտի ըլլային քուրձով ու մոխիրով: Բայց ձեզի կը յայտարարեմ, Տիւրոսի եւ Սիդոնի աւելի դիւրին պիտի ըլլայ դատաստանին օրը՝ քան ձեզի: Իսկ դո՛ւն, Կափառնայում, որ բարձրացած ես մինչեւ երկինք, պիտի իջնես մինչեւ դժոխք, որովհետեւ եթէ Սոդոմի մէջ կատարուած ըլլային այն հրաշքները՝ որոնք քու մէջդ կատարուեցան, տակաւին մնացած պիտի ըլլար մինչեւ այսօր: Բայց կը յայտարարեմ ձեզի թէ Սոդոմացիներու երկրին աւելի դիւրին պիտի ըլլայ դատաստանին օրը՝ քան քեզի»: Այդ ատեն Յիսուս ըսաւ. «Կը ներբողեմ քեզ, ո՛վ Հայր, Տէր երկինքի ու երկրի, որ այս բաները ծածկեցիր իմաստուններէն եւ խելացիներէն, ու յայտնեցիր երախաներո՛ւն: Այո՛, Հա՛յր, որովհետեւ ա՛յսպէս հաճելի եղաւ քու առջեւդ: Ամէն բան յանձնուեցաւ ինծի իմ Հօրմէս, եւ ո՛չ մէկը կը ճանչնայ Որդին՝ 5
բայց միայն Հայրը, ու ո՛չ մէկը կը ճանչնայ Հայրը՝ բայց միայն Որդին, եւ ա՛ն՝ որուն Որդին փափաքի յայտնել: Եկէ՛ք ինծի, դուք բոլորդ որ կը յոգնիք ու բեռնաւորուած էք, եւ ես պիտի հանգստացնեմ ձեզ: Առէ՛ք իմ լուծս ձեր վրայ ու սորվեցէ՛ք ինձմէ՝ որ հեզ եմ եւ սիրտով խոնարհ, ու հանգըստութիւն պիտի գտնէք ձեր անձերուն. որովհետեւ իմ լուծս հեշտ է, եւ իմ բեռս՝ թեթեւ»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: 6
ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։
֍ 7
LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 39 Speaking with God from the Depths of the Heart A Since I abandoned my former composure, led by the destroyer and totally wasted by my own laziness, now I address my former self, recounting with heavy heart and pitiful sobs the scandal of my ways before the congregation of the multitude of nations. B I am a living book, written like the scroll in the vision of Ezekiel, inside and out, listing lamentations, moaning and woe. 8
I am a city without walls or towers, a house empty without doors for protection, salt in looks but lacking taste, sea water unfit to quench the thirst, land, useless for cultivation, field, barren and covered with briars. My personal acres, cared for by God, but already sown with the devices of the Slanderer, an olive tree that is wood without fruit, a barren orchard to be cut down, a hopeless, twice dead, talking plant, a burned out candle that cannot be lit. C Now again, in the same vein, I repeat similar pathetic images that await me, miserable soul, as bitter punishment for my shame. Gnashing of teeth and endless wailing, for the eyes of my wretched self, paternal anger that cannot be deflected by filial regret, unmendable corruption for my sinful body, new reprimands for me, an inventor of evil for my diseased soul, the anxiety of doubt for my escape as a captive, waiting to be visited by the heavenly host. Testifying I am a miserable, wounded soul, who deserves to be burned in the bundles of weeds, with a stern voice pronouncing me, incorrigible refuse. D Truly, these are but the charming melodies of a harlot, with her harp, strolling about and beating her breast, brazenly wailing, miserably and scornfully, 9
as the prophet Isaiah wrote in his admonition to Tyre. If she could because of a minor misfortune (the loss of her clientele), protest with all manner of fake moaning and groaning, then in what kind of desperate voice should I cry out? I who wait the coming of the Lord, and yet have been caught unprepared and naked. E Now, if I recount again the fearsome judgment, my repentance should be multiplied. And if I present my tribulations realistically terror should seize me. And if I describe this vision in detail my tribulations increase. For having recognized all this in advance and not repented, even in retrospect, I am grateful that you spared me, merciful lover of mankind, mighty doer of good, All-giving Christ, King, blessed forever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy God of all times and places, we ask you to attend to this prayer and the voices, heard and silent, who pray it. For families who struggle to speak to one another in love, For families who delight in being together, For families who want to live with less in order that others might have more, For families who do not have enough to dress warmly or to go to bed without hunger, For families who read your word together, For families who find it hard to spend any time together, For my family, for the families in my community, For the 10
families in this congregation, for the families around the world, For all families, we pray that love will grow in them so that love will shine through them. Amen. GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 11: 20- 30 Then Jesus began to denounce the towns in which most of his miracles had been performed, because they did not repent. “Woe to you, Chorazin! Woe to you, Bethsaida! For if the miracles that were performed in you had been performed in Tyre and Sidon, they would have repented long ago in sackcloth and ashes. But I tell you, it will be more bearable for Tyre and Sidon on the day of judgment than for you. And you, Capernaum, will you be lifted to the heavens? No, you will go down to Hades. for if the miracles that were performed in you had been performed in Sodom, it would have remained to this day. But I tell you that it will be more bearable for Sodom on the day of judgment than for you.” At that time Jesus said, “I praise you, Father, Lord of heaven and earth, because you have hidden these things from the wise and learned, and revealed them to little children. Yes, Father, for this is what you were pleased to do. “All things have been committed to me by my Father. No one knows the Son except the Father, and no one knows the Father except the Son and those to whom the Son chooses to reveal him. “Come to me, all you who are weary and burdened, and I will give you rest. Take my yoke upon you and learn from me, for I am gentle and humble in heart, and you will find rest for your souls. For my yoke is easy and my burden is light.” PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy 11
" O beneficent and ab undantly merciful God, through thine unforgetting knowledge and infinite love of men be mindful of all that believe in thee and have mercy on all. Help us and deliver us from our several perils and trials. Make us worthy to give thee thanks and to glorify thee, the Father, the Son & the Holy Spirit, now and always and unto the ages of ages. Amen: LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. 12
For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit. Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.
13