Almaty region Tourism Kazakhstan Asia by Tourism Travel Guide Kazakhstan

Almaty region

Қош келдiңiздер! Добро пожаловать! Welcome!

Hire tablet PC with Robot-guide Smart tourism master-classes Internet gift shop Tourist support round the clock

ROUND THE CLOCK TOURIST OFFICE: HOTEL DOSTYK LOBBY, ALMATY, KURMANGAZY 36 КРУГЛОСУТОЧНЫЙ ОФИС ХОЛЛ ОТЕЛЯ ДОСТЫК. АЛМАТЫ, КУРМАНГАЗЫ 36

ЭКСКУРСИИ ПО АЛМАТЫ И ОБЛАСТИ TOURS ABOUT ALMATY AND REGION

Аренда планшетов с роботом гидом Обучение "умному туризму" Интернет магазин сувениров Круглосуточная поддержка туристов

WWW.CENTERSMARTTOURISM.KZ

+7 (727) 225 85 85 +7 (777) 685 85 85 +7 (708) 488 85 85

 Ж е т і с у — ТУ Р И З М Н І Ң Ө Л К ЕСІ

Т Б

абиғат сұлулығын бағалай білетін жандар үшін Жетісу – нағыз жер жаннаты.

іздің сайт Алматы облысының қайталанбас сұлу табиғатымен, оның бай тарихи және мәдени ескерткіштерімен жақын таныстыруға, олардың тылсым сырларын тереңірек ұғынуға, әлемнің басқа жерінде кездеспейтін небір таңғажайып кереметтерді көрсетуге бағытталған. Жетісу өңіріне жасалатын экскурсиялар мен саяхаттар тікұшақ арқылы немесе автокөлікпен, жаяу немесе велосипедпен ұйымдастырылады. Олар танымдық және спорттық, төтенше және тарихи, қажылық және экологиялық, археологиялық және емдеу-сауықтыру мақсатында болуы мүмкін...

сы ғажайып мекен жан дүниеңізді баурап алса, осы өңірге тағы да, тағы да келуге ынтызар боларыңыз сөзсіз.

 Ж ЕТ Ы СУ — К Р А Й ТУ Р И З М А

етысу (Семиречье) – для любознательных и неравнодушных к земной красоте людей настоящий рай. Это огромный, очень древний регион, сохранивший следы прошлых эпох. И вряд ли его можно полностью познать и изучить за одну человеческую жизнь.

аш сайт предлагает познакомиться с некоторыми, наиболее красивыми и интересными местами Алматинской области, узнать ее природные, исторические и культурные особенности, увидеть то, чего нигде в мире больше нет. Путешествия по Алматинской области могут совершаться на вертолете, автомобиле, пешком, велосипеде, могут быть познавательными и спортивными, экстремальными и историческими, паломническими и экологическими, археологическими и лечебно-оздоровительными...

лавное, что бы после них появилось желание вернуться сюда еще и еще раз!

ď ŽZHETYSU â&#x20AC;&#x201D; THE LAND OF TOURISM

Z O

hetysu (Semirechye) is a real paradise for inquisitive and not indifferent people to terrestrial charms. This region has the vast territory, very ancient region which has kept rich traces of different historical periods. This region hardly can be learned and studied completely during one human life. ur site suggests to get acquainted with some of the most beautiful and interesting places and sites of Almaty oblast, to learn its natural, historical and cultural features, to see what anywhere in the world isnâ&#x20AC;&#x2122;t present more. Travel by Almaty oblast can be made by helicopter, car, foot, and bicycle, can be informative and sportive, extreme and historical, pilgrim and ecological, archaeological and medical and improving...

he main reason of this is that after first travel it would appear the desire to return here more and more times!

 БА Я Н Ж Ү Р е К тАу Ы ( H - 2 0 7 9 )  ГО РА БА Я Н Жу Р е К ( H - 2 0 7 9 )  M O U N T A I N B A YA N Z H U R E K ( H - 2 0 7 9 )

аянжүрек тауы батыстан шығысқа қарай 20 шақырымға созылып, биіктігі 2079 м-ге дейін жетеді. Оны Жоңғар Алатауынан Қасқарау таулы аңғары бөліп тұр. Оңтүстік-батыс бөлігіндегі күн қақтаған үлкен қара тастардың бетінде ойылып салынған жүздеген бейнелер бар. Олар сюжеті мен стилі жағынан Жетісу бойындағы ескерткіштерге ұқсамайды. Негізгі бөлігі қола дәуірінде ойылып салынған. Мұнда өгіздер мен түрлі жануарлар, арбалар, түрлі белгілер мен діни көріністер бейнеленген. Кейбір зерттеушілер (мысалы Самашев З.С.), энеолит дәуіріне тән көне бейнелердің де бар екендігін айғақтайды. Ерте тас ғасырына жататын петроглифтер аз кездеседі. Бұлар дәстүрлі «аң» стилінде орындалған бұғылар, жабайы қабандар мен түрлі жануарлар. Орта ғасырда Баянжүрек жартастарына салт аттылар, жекпе-жек, садақ ұстаған адамдар, аң аулау түрлері бейнеленген.

ора Баянжурек вытянута с запада на восток примерно на 20 км, и достигает высоты 2079 м. От Джунгарского Алатау Баянжурек отделяет горная долина Каскарау. На скалах и больших камнях в юго-западной части выбиты сотни наскальных изображений, сюжеты и стиль которых отличаются от других подобных памятников Жетысу. Основная часть изображений была высечена в эпоху бронзы. Встречаются изображения быков и других животных, сцены с колесницами, солярные знаки и культовые сцены. Некоторые исследователи, (например Самашев З.С.), выделяют древнейшую группу изображений относящихся к периоду энеолита (конец 3 тысячелетия до н.э.). Петроглифов раннего железного века несколько меньше. Это традиционные изображения оленей, выполненные в «зверином» стиле, фигуры кабанов и других животных. В средние века на скалах Баянжурека изображались всадники, конные поединки, пешие лучники, сцены охоты.

he mountain Bayanzhurek extended from the West to the east approximately on 20 km., also reaches height of 2079 m. From the Jungar Alatau and Bayanzhurek separated by Kaskarau’s mountain valley. On rocks and big stones in a southwest part were beaten outhundreds rock drawing. Which styles and plots differ from Zhetysu’s other similar monuments. The main part of images were cut during a bronze era. There are images of bulls and other animals, solar signs and cult scenes. Some researchers, (for example Samashev Z.S.), allocates the most ancient group of images relating to the period of eneolit (the end of 3 millennia BC). Petroglyphs of the early Iron Age are slightly less. These are the traditional images of deer executed in “animal” style, figures of wild boars and other animals. In the Middle Ages on Bayanzhurek’s rocks appeared horseback riders, horse duels, pedestrian archers, hunting scenes.

теКеЛі стуПАсЫ теКеЛИЙсКАЯ стуПА  ” T E K E I Y S K A YA S T U P A ” GPS 44.874119, 78.805575

ора шатқалына кірер жерде Будда бейнеленген тас тұр. Тас ортасындағы биіктікте табиғи – яғни қолдан жасалмаған ойық бар. Онда жыл бойы су толып тұрады. Жергілікті тұрғындардың айтуы бойынша, бұл су қасиетті саналады. Стелланың төменгі бөлігінде рельефті бейнелер де, жоғарғы жағында лотос бейнесі Будда дініндегілердің құдайға құлшылық ететін үйі дегенді білдіретін схемалық сурет бейнеленген. Тастың төменгі бөлігінде мифологиялық жануарлар бейнеленген.

входа в ущелье реки Кора стоит камень с высеченным на нем изображением Будды. Сверху в центре самого камня находится углубление естественного происхождения, наполненное водой. Вода в данном углублении держится круглый год и почитается местными жителями как святая. В нижней части стелы находится рельефное изображение. Символичное изображение лотоса в верхней части стелы является схематичным рисунком индийской пагоды. В нижней части камня изображено мифологическое животное.

t the entrance to the gorge of the Kora river, there is a stone carved with the image of Buddha on it. There is the deepening of natural origin, filled with water on the top center of the stone. The water in the recess holds all year and it is revered by locals as sacred. In the lower part of the stele is a relief. Symbolic image of a lotus in the upper part of the stele is a schematic drawing of Indian pagodas. In the bottom of the stone shows a mythological animal.

ЖАРКеНт МеШіті ЖАРКеНтсКАЯ МеЧетЬ ZHARKENT MOSQUE

GPS 44.874119, 78.805575

елгілі Жаркент мешіті 1892 жылы қытай және Орта Азиялық үлгісінде салынған теңдесі жоқ бірегей архитектуралық ескерткіш болып табылады. Бұл құрылыстың бас архитекторы – қытайлық шебер Хон Пик. Мешіттің негізгі құрылыс материалы – ағаш.1220 ағаш бөрене бір-біріне шегесіз қырлана бекітілді. 1899 жылы православ шіркеуі де салынды. Құрылысты инженер Ниликиннің басшылығымен әскерилер жүргізді. 1910 жылғы алапат жер сілкінісі кезінде Жаркент пен Верныйдағы шіркеу мен мешіт сол қалпында аман қалды.

наменитая Жаркентская мечеть – это соединение китайского и среднеазиатского стилей в строительстве. Она построена в 1892 г. Жаркентская мечеть является уникальным архитектурным памятником. Архитектором этого сооружения был китайский зодчий Хон Пик. Основным строительным материалом было дерево. Остов мечети составляет 122 деревянных столба, соединенных системой балок и насадок, без единого гвоздя. В 1899 году была построена и освящена Жаркентская православная церковь. Строилась церковь под руководством инженера Наликина, строителями выступали военные. Землетрясение 1910 года, разрушившее многие здания Жаркента и Верного пощадило мечеть и церковь.

he well-known Zharkent mosque is a fusion of the Chinese and Central Asian styles. It was constructed in 1892, as well as the orthodox church. The earthquake of the 1910 destroyed many buildings in Zharkent and Verny (now Almaty) but spared the mosque and the church. The Zharkent mosque is a unique architectural monument. It was built by a Chinese architect Hon Pik. The basic construction material was timber. The skeleton of the mosque make 122 wooden columns fastened together with the system of beams, without any nail. Zharkent Orthodox Church was built and lit in 1899. Church was built under the direction of Nalikin, builders were military. The earthquake of 1910, which destroyed many of the buildings of Vernyi and Zharkent, spared mosque and a church.

 тА Ң Б А Л Ы тА с Ш Ат Қ А Л Ы  у Р О Ч И Щ е тА М ГА Л Ы - тА с  T H E T A M G A LY - T A S T R A C T

GPS 44.062527, 76.996114

C C

urrently, the article “The Tamgaly-Tas tract” transmitted for translation into English.

настоящее время урочище привлекает внимание не только петроглифами. Сложные, отвесные монолитные скалы с конца 60-х годов прошлого века привлекли внимание скалолазов и сейчас это культовое место для спортсменов использующих естественный рельеф для лазания. Здесь традиционно проводятся различные соревнования по скалолазанию, по туристской технике и международные соревнования спасателей ЧС, так же

соревнования по водным видам туризма. Здесь проводится ежегодная Балхашская регата. Проводятся рок-фестивали и фестивали самодеятельной песни. Само урочище изобилует разнообразными красивыми скальными образованиями. В долине «Гавань» имеется небольшая пещерка. С гребней урочища открывается прекрасная панорама на долину реки Или. Сюда возят экскурсии из городов Алматинской области.

THE SCENERY OF THE MEDIEVAL FORTRESS  Д е КО РА Ц И И с Р е Д Н е В е КО В О Й К Р е П Ос т И THE SCENERY OF THE MEDIEVAL FORTRESS

GPS 44.037251,76.995449

urrently, the article “The Scenery Of The Medieval Fortress” transmitted for translation into English.

ля съемок культового художественного фильма «Кочевники» потребовались натурные декорации средневековой восточной крепости. На в степи, левом берегу реки Или, построили настоящий средневековый город. Вначале была построена крепостная стена крепости с Главными воротами обращенными к реке. Учитывая, что это были декорации, стены построили только с трех сторон. Внутри воссоздали облик небольшого средневекового города. Также было также изготовлено средневековое оборонительное оружие. Все постройки были созданы из пенопласта отштукатуренного глиной, чтобы придать комплексу видимость подлинности. После после завершения

работ над фильмом декорации решили оставить со всем реквизитом, относящимся к крепости. В дальнейшем декорации пригодились для съёмок еще нескольких кинолент, в том числе здесь снимались сцены для фильмов «Дневной дозор», «Мел судьбы». Пройдя через Главные городские ворота, попадаешь в средневековый азиатский город, с домишками, культовыми сооружениями, зинданами и узкими проходами между домов. Постройки создают ощущение попадания в другое время, где позволено бродить по самому настоящему средневековому городу. Декорации стали местом проведения экскурсий.

 Ү Л К е Н А Л М Ат Ы КӨ Л і  Б О Л Ь Ш О е А Л М Ат И Н с КО е О З е Р О  B O LS H OY E A L M AT I N S KOY E ( B I G A L M AT Y ) L A K E

GPS 43.05702, 76.984892

зерное шатқалында осыдан екі мың жыл бұрын пайда болған табиғи бөгет көлденең жатыр. Аса күшті жер сілкінісінен кейін Үлкен Алматы шыңының бір шеті опырыла құлап, шатқалды жауып қалған. Бөгеттің көлемі көрген көзді таңғалдырады – табанынан жоғары жотасына дейінгі биіктігі 500 метрге жетсе, өзен сағасы бойындағы ұзындығы 2,5 шақырымды құрайды. абиғаттың өзі жасаған осынау қабырғаның тасасында өте көркем терең көл пайда болған.

щелье Озерное перегораживает огромная естественная плотина, образовавшаяся 2000 лет назад. В результате мощного землетрясения со склонов Большого Алматинского пика сошел грандиозный обвал, перегородив ущелье. Поражают размеры плотины - высота от основания до верхнего гребня составляет 500 м, а длина по руслу реки 2,5 км. а этой нерукотворной стеной образовалось красивое глубокое озеро.

large 2 millennium old natural dam blocks the gorge lake. Colossal landslide became the result of a tremendous earthquake. About 2 millennium ago 2 500 mln. m of earth mass were broken down the left board of the valley. Dimensions of the dam are striking - its height from the foot up to the crest is 500 meters; it expanses 2,5 kilometers.

deep, beautiful lake stretches beyond the dam.

 ҚА Й Ы Ң Д Ы КӨЛ ОЗеРО КАЙЫНДЫ  K A I N DY L A K E

GPS 42.98707, 78.465385

800 метр биіктікте жатқан Қайыңды көлдің ұзындығы 400 метр, ені шамамен 100 метр. Көлдің ең терең тұсы, 1914 жылғы есеп бойынша 21 метрге жеткен. Су өте тұнық әрі таза, бірақ өте суық, -6*С шамасында. Суының суықтығына қарамастан Қайыңды көлде су астына саяхат жасап, давингпен шұғылданушылар көп. өлдің әлі «жас» екенін бөгеттегі жас орманнан, суға батып тұрған шырша діңдерінің әлі күнге шіри қоймағандығынан аңғаруға болады. Жартылай суда тұрған діңгектер суға батқан желкенді кеменің діңгегіне ұқсайды.

зеро Кайынды находится на высоте 1800 м, его длина 400 м, ширина около 100 м. Максимальная глубина водоема по состоянию на 2014 год - 21 метр. Вода исключительно прозрачная и чистая, но очень холодная, всего +6*С. Несмотря на низкую температуру воды озеро Кайынды пользуется успехом у любителей дайвинга. видетельством недавнего происхождения озера является молодой лес, выросший на плотине озера, и стволы затопленных елей, до сих пор, не сгнивших в воде. Эти стволы, выступающие из воды, выглядят как мачты затопленных парусных кораблей.

K Y

aindy Lake lies at an altitude of 1800 m, length is 400 m, and width is about 100m. The maximum depth of the reservoir in 2014 is 21 meters. Water is exceptionally clear and clean, but very cold, just -6* C. Despite the low water temperature Kaiyndy lake is popular among divers.

oung forest is an evidence of recent origin of the lake, it grew on the dam of the lake, and trunks of fir trees, still have not rotted in the water. These trunks protruding from the water look like the masts of ďŹ&#x201A;ooded sailing ships.

 е с і К КӨЛ і ОЗеРО ИссЫК THE ISSYK LAKE

GPS 43.256018, 77.485129

үгінгі таңда мақала “Есік көлі” қазақ тіліне аударма жасалуда.

О П

зеро Иссык это самое известное и популярное озеро не только в Казахстане, но и в странах СНГ. Оно по своей красоте соперничает с самыми известными горными озерами Альп и Кавказа. о оценкам озеро образовалось, примерно в 8-10 тысячелетии, в результате катастрофического землетрясения, вызвавшего обрушение правого склона

ущелья. После обвала ущелье оказалось перегорожено завальной плотиной высотой около 300 м. За плотиной на высоте 1756 м образовалось озеро размером 1750 х 1500 м и глубиной от 50 до 90 м. Температура воды в озере летом не превышает 8°С, рыба в озере не водится. Чистота и прозрачность воды была такова, что на глубине до 10 м, в солнечный день можно было видеть дно.

urrently, the article “The Issyk lake” transmitted for translation into English.

 ЖАс Ы Л КӨЛ  О З е Р О ЖАс Ы Л КОЛ Ь  Z H ASY L KO L L A K E

GPS 45.476127, 80.515215

Ж К

асылкөл – Жетісу Алатауындағы көл. Ол Лепсі ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 23 км шамасында, Ағынықатты өзенінің бір тармағы Кикөзен өзенінің орта ағысында жатыр.

өл 1630 метр биіктікте орналасқан. Осыдан мың жыл бұрынғы алапат зілзаланың нәтижесінде оң жақ беткейдің құлауынан пайда болған тасты үйіндінің салдарынан Кикөзен өзенінің ағысы табиғи бөгетпен жабылып, соның арқасында таңғажайып көл пайда болған. Көлдің ұзындығы 2 км, көлденеңі ең кеңейген тұсында 700 метрге жетеді. Тереңдігі 30-50 метр шамасында.

асылколь — озеро в Жетысуском Алатау. Находится в 23 км на юго-запад от села Лепсинск, в среднем течении реки Кикозен одного из истоков реки Агыныкатты. Озеро расположено на высоте 1630 м. В результате катастрофического землетрясения тысячелетия назад образовался каменный завал, с правого склона который перекрыл русло реки Кикозен естественной дамбой, благодаря чему образовалось живописное озеро. Озеро имеет протяженность два километра и ширину в самом широком месте 700 метров. Глубина озера предположительно 30 – 50 метров.

hasylkol â&#x20AC;&#x201C; is a lake in Zhetisu Alatau. It is situated 23 km south-west from Lepsinsk village in midstream of Kikozen. The lake is situated at an altitude of 1630 m. Stone obstruction from the right slope was formed as a result of the catastrophic earthquake thousands of years ago, which blocked the riverbed of Kikozen by a natural dam, thus formed a picturesque lake. It has a length of two kilometers and a width of 700 meters at the widest point. Depth of the lake is expected to be 30-50 meters.

 ЖО Ғ А Р Ы ЖАс Ы Л КӨЛ  О З е Р О В е РХ Н И Й ЖАс Ы Л КОЛ Ь  V E R H N I Y Z H ASY L KO L L A K E

GPS 45.476127, 80.515215

өменгі Жасылкөл көлінен он үш шақырым жоғарыда «Жоғары Жасылкөл» деп аталатын тағы да бір сұлу көл бар. 2200 км биіктіктегі көл Кикөзен өзенінің бүйір тармағы Қызылауыз өзенінде орналасқан. Ол да күшті зілзалаланың салдарынан пайда болған. Оң жақ беткейдің құлауынан жартас кесектері шатқалды бөгеп тастаған. Көлдің ұзындығы 3,3 км, орташа көлденеңі - 300 м.

ринадцатью километрами выше нижнего озера Жасылкол находится еще более одно красивое озеро называемое «Верхний Жасылколь». Озеро находится на высоте 2200 м на боковом притоке реки Кикозен – реке Кызылауз. Оно тоже образовалось в результате мощного землетрясения. Обвалившийся правый склон также перегородил ущелье мощной плотиной из скальных обломков. Протяженность озера составляет 3,3 км и средняя ширина - 300 м.

here is another lake thirteen kilometers above. It’s more beautiful and called Verhniy Zhasylkol. It is located at an altitude of 2200 m on a side tributary of Kikozen –Kyzylauz River. This lake is also formed as a result of a powerful earthquake. Right slope collapsed and blocked the gorge as a powerful dam of rock debris. The length of the lake is 3.3 km and an average width – 300 m.

 тӨ М е Н Г і КӨЛ с А Й  Н И Ж Н е е О З е Р О КОЛ Ь с А Й  L O W E R L A K E K O L S AY

GPS 42.990487, 78.327091

шеуінің ішінде адам аяғы оңай жететін көл – Төменгі Көлсай. Арнайы автомобиль жолы төселіп, демалушыларға мейлінше жағдай жасалған көл басында шағын үйлер тұр. Ұзындығы 1450 м, ені 400 м, тереңдігі 80 метрге дейін жететін, 1818 м биіктікте жатқан бұл көл түрлі жерсілкіністері салдарынан пайда болған. Батыс жотадағы тектоникалық қозғалыстардан кейін табиғи түрде осынау үлкен бөгет пайда болған. Талай рет су бұзып та кеткен, сөйтіп көлдің төменгі жағында тереңдігі 100 метрге жететін шатқал түзілген. Көлді қоршай жатқан беткей тек қана осы өңірде өсетін ТяньШан шыршасымен бірге көлдің тәжі тәрізді болып тұр. өлде сирек кездесетін қызыл балық бар. Күн жарқырап тұрған сәттерде қызыл балық үйірінің көлден шыға берістегі су ағынында қалай ойнайтынын жағада тұрып бақылауға болады.

амое доступное – Нижнее озеро: к нему подходит автомобильная дорога, инфраструктура представлена небольшими домиками, беседками для отдыха и деревянными настилами для установки палаток. Озеро расположилось на высоте 1818 м, имеет протяженность 1450 метров, ширину в широкой части 400 метров, глубину до 80 м. Образовалось оно в результате проявления сейсмической деятельности. Тектонический оползень с западного гребня в недалеком геологическом прошлом образовал грандиозную плотину. озере обитает радужная форель. В солнечный день, стоя на берегу, можно наблюдать, как стайки молоди играют в струях вытекающей из озера воды.

he most affordable is Lower Lake: road approaches to it, infrastructure is represented by small houses, pavilions for rest and wooden ďŹ&#x201A;ooring for tents. The lake is located at the height of 1818 m, has a length of 1450 meters, a width in the widest part is 400 meters, a depth is 80 m, it was formed as a result of the seismic activity. Tectonic landslide with the western ridge in the geologic past formed a grand dam. Water repeatedly broke through reservoir, resulting a deep canyon with a depth of 100 meters below lake. Slopes, surrounding the lake, create a kind of crown from Tien Shan relic firs that grow only in this region of our planet.

ainbow trout inhabit the lake. On a sunny day, standing on the shore, you can see how a bevy of young play in jets of water, ďŹ&#x201A;owing out of the lake.

 О Р тА КӨЛ с А Й  с Р е Д Н е е О З е Р О КОЛ Ь с А Й  M I D D L E L A K E K O L S AY

GPS 42.940465,78.323078

гер Төменгі Көксай шатқалынан жоғарыда жатқан қалың орманға қарай соқпақпен көтерілсеңіз алты жарым шақырымнан кейін Орта Көлсайға тап боласыз 2250 метр биіктікте орналасқан бұл көл де алапат жер сілкінісінен кейін шығыс беткей қопарыла құлағаннан кейін пайда болған. Екі шағын өзен құйылар тұстан бір шақырым төменде сөйтіп үлкен бөгет қалыптасқан. Бұл бөгет көл пайда болғалы мыңдаған жыл өтсе де айтарлықтай өзгермеген. Көлден ағып шығатын өзен шатқалдағы бөгетті бұза алмаған. Көлдің ұзындығы бір шақырым болса, ені 550 метрге дейін жетеді. Батыс және солтүстік беткейі қалың шыршалы орман. Шыршалы орман шоғыры сирек шығыс беткейін альпілік көк шалғын басқан.

ұл көлде де қызыл балық бар. Мұнда да асыр салып жүрге қызыл балықтың күн сәулесіне шағылысып жалт-жұлт еткен бауырын көру қиын емес.

ыше по ущелью, если подниматься по живописной тропе, пролегающей в девственном лесу, через шесть с половиной километров оказываешься на втором, Среднем озере. Оно расположилось на высоте 2250 метров, во впадине, также образовавшейся в результате мощнейшего землетрясения и обрушения восточного склона. Километром ниже от слияния двух небольших речек образовалась мощная плотина, которая существенно не изменилась за многие тысячелетия со времени образования озера. Озеро имеет протяженность один километр и ширину до 550 метров а так же значительную глубину. Западные и северные склоны покрыты густым еловым лесом. Восточные же склоны – это альпийские луга с редкими островками елового леса.

этом озере также водится форель. Она резвится и играет в прозрачных струях, стремительно выпрыгивая из глубины и серебристыми молниями вновь исчезая в воде.

limbing scenic trail above the gorge, which runs into a virgin forest, you will get to Middle Lake through six and a half kilometers. It is situated at an altitude of 2250 meters, in the depression formed as a result of the powerful earthquake and the collapse of the eastern slope. A strong dam was formed a kilometer downstream from the conďŹ&#x201A;uence of two small rivers; it has not changed significantly for many thousands of years since the formation of the lake. River ďŹ&#x201A;owing from the lake, could not break through the canyon in the dam, it just hides in the body of the dam and is found only in the lower part. The lake has a length of one kilometer, width up to 550 meters and considerable depth. The western and northern slopes are covered with dense spruce forest. Eastern slopes with alpine meadows with rare islands of spruce forest.

his lake is also stocked with trout. It plays in transparent jets, jumping rapidly from the depths and again disappearing into the water like silver zippers.

 О Р тА КӨЛ с А Й  с Р е Д Н е е О З е Р О КОЛ Ь с А Й  M I D D L E L A K E K O L S AY

 с О Л тА Л Ғ А Р Ө З е Н Н і Ң Ш Ат Қ А Л Ы  у Щ е Л Ь е Р е К И Л е В Ы Й тА Л ГА Р  L E F T TA LG A R R I V E R G O R G E GPS 43.248913, 77.218464

алғар өзені алабындағы ең ұзын шатқал - Сол Талғар шатқалы оңтүстіктен солтүстікке қарай 32 шақырымға созылып жатыр. Сол Талғар өзені Іле Алатауының Негізгі жотасынан бастау алады. Шатқалдың оңтүстік шекарасы батыстағы Березовский шыңынан шығыстағы Советский Казахстан шыңына дейін созылып жатыр. Шатқал батысында Кіші Алматы сілемімен шектелсе, шығысында әуелі Советский Казахстан шыңынан Стальский шыңына дейін Негізгі жотамен өтіп, одан әрі Сол Талғар мен Орта Талғарды бөліп тұрған Жаңа үстірт бойынша Физик шыңына дейін жетеді.

щелье Левый Талгар является самым протяженным в бассейне реки Талгар. Оно простирается с юга на север на 32 км. Свое начало река Левый Талгар берет от Главного хребта Заилийского Алатау. Южная граница ущелья простирается от пика Березовского на западе до пика Советский Казахстан на востоке. Ограничивает ущелье с запада Мало-Алматинский отрог, на востоке граница вначале проходит по Главному хребту от пика Советский Казахстан до пика Стальского, далее по Новому отрогу, разделяющему Левый и Средний Талгар, до пика Физик.

eft Talgar gorge is the longest in the basin of Talgar river. It extends from south to north for 32 km. The origins of Left Talgar river takes from Glavnyi ridge of Ile Alatau. The southern boundary of the gorge extends from the peak of Berezovskiy in the west to the peak of Soviet Kazakhstan in the east. Gorge is limited by Small Almaty spur, then the boundary runs along Glavnyi ridge from the peak of Soviet Kazakhstan to Stalskoi paek, followed by Novyi spur to Fizik peak.

 т Ү Р Г е Н Ө З е Н Н і Ң Ш Ат Қ А Л Ы уЩеЛЬе РеКИ туРГеНЬ TURGEN RIVER GORGE GPS 43.386449, 77.572499

Б Т

асты жотаның Түрген шатқалындағы ұзындығы - 34 км, ал Түрген шатқалының өзі 49 км-ға созылып жатыр. үрген шатқалына тас жолмен қатынау оңай. Аңғар сағасында Алматыдан 59 км қашықтықта үлкен Түрген ауылы орналасқан.

П У

ротяженность Главного хребта в ущелье Тургень составляет 34 км, а само ущелье Тургень протянулось на 49 км.

щелье Тургень легкодоступно, в нем проложена автомобильная дорога, имеющая твердое асфальтовое покрытие. В устье ущелья расположилось большое село Тургень, расположенное в 59 км от Алматы.

T T

he length of Glavnyi ridge in Turgen gorge is 34 km, and Turgen gorge itself extends for 49 km. urgen gorge is easily accessible, it has paved road, which has solid asphalt surface. A large Turgen village, located 59 km from Almaty, is at the mouth of the gorge.

 Х А Н -т Ә Ң і Р і Ш Ы Ң Ы ( Н - 6 9 9 5 )  П И К Х А Н -т е Н Г Р И ( Н - 6 9 9 5 ) KHAN-TENGRI PEAK (H-6995)

к к C Х

үрделілік санаты 5А, 5Б, 6А

атегория сложности 5А, 5Б, 6А

ategory of difficulty is 5A, 5B, 6A

ан Тәңірі деген ұғымның мағынасы «Рухтар әміршісі, құдайлар патшасы, аспан әміршісі» деген мағынаны білдіреді.». Хан-Тәңірінің қырғызша атауы Кан-Тоо, яғни «Қанды тау». Ымырт түсе қан-қызыл күн сәулесіне шомылатын осынау заңғар да маңғаз шың еріксіз назар аудартады.

Х Е

ан Тәңірі Текес алқабынан, Кеген ойысы мен Тұзкөл көлінен жақсы көрінеді. Қазіргі уақытта Хан Тәңірі деген атауы жалпыға бірдей орныққан.

уропалықтар арасын бұл шыңды алғаш рет көрген зерттеуші П.П. Семенов-Тянь-Шанский. 1902 жылы неміс альпинисі және зерттеушісі барон Г. Мерцбахер шыңға шығар жол тапты. Сол кезде ол күнделігіне: «ТяньШань – альпинистік әуесқойлықпен шұғылданатын жер емес» деп жазған еді. Оның ойынша осынау қорқынышты Хан Тәңіріне ХХ ғасырда шығу мүмкін емес.

казахском языке вершина называется Хан-Танири. Вершина имеет киргизское название Кан-Тоо. Перевод всех названий вершины соответствуют понятиям «Повелитель духов, Царь богов, Повелитель неба». КанТоо – «Кровавая гора». Пылающая кровавым цветом в лучах уходящего солнца, доминирующая над окружающими вершинами она невольно притягивает к себе внимание совершенством форм и устрашающей неприступностью.

Г П

ора хорошо видна из Текесской долины, Кегенской впадины и с озера Тузколь. В настоящее время общепринятым считается название пик Хан-Тенгри

ервым из европейцев вершину увидел П. П. СеменовТянь-Шанский. В 1902 году немецкий альпинист и исследователь барон Г. Мерцбахер нашел подходы к вершине. Тогда же он записал в своем дневнике: «Тянь-Шань не место для … альпинистских увлечений». По его мнению, ХанТенгри выглядел так устрашающе, что не было ни малейшей надежды на возможность его покорения в ХХ веке.

GPS 42.210858, 80.174403

n Kazakh language the top is called Khan-Tengri. It has Kyrgyz name Kan-Too. Names of Khan-Tengri mount means “Lord of the Spirits, King of Gods, Lord of heaven”. Kan-Too is “Blood Mountain”. Blazing bloody color in the rays of the setting sun, dominating over the surrounding peaks, it unwittingly attracts the attention by the perfection of form and awesome inaccessibility.

T P

he mount is clearly seen from Tekes valley, Kegen depression and Tuzkol lake. Currently the name “Khan-Tengri peak” common is considered to be generally accepted.

.P.Semenov-Tien-Shanskiy is the first europeen, who saw the peak. In 1902 german alpinist and researcher G.Merzbacher found the ways to the top. He wrote in his diary: “Tien Shan is a place not for… alpine entrainments”. In his opinion Khan Tengri looked so scary that there was no even slightest hope of its conquest in the twentieth century.

 Ү Л К е Н А Л М Ат Ы Ш Ы Ң Ы ( Н - 3 6 8 1 , 9 )  Б О Л Ь Ш О Й А Л М Ат И Н с К И Й П И К ( Н - 3 6 8 1 , 9 )  B O LS H O I A L M AT I N S KY P E A K ( H - 3 6 8 1 , 9 ) GPS 43.054371,76.933522

к к 1

үрделілік санаты 1А

атегория сложности 1А

A category of difficulty

Б Б

үгінгі таңда мақала “Үлкен Алматы шыңы” қазақ тіліне аударма жасалуда

ұл шың Үлкен Алматы сілемі солтүстігінің соңғы жағына қарай, Үлкен Алматы шатқалында орналасқан. Жанында Ресей ғылым академиясына қарасты П.Н. Лебедев атындағы физика институтының ғылыми станциясы (көбіне «Космосстанция» деген атаумен белгілі) орналасқан Жосалыкезең асуы бар.

лкен Алматы шыңы қала жақтан қарағанда үлкен пирамида секілді көрінеді. ХХ ғасырдың 60-жылдарына дейін әртүрлі схемалар мен қалалық панорамада «Пирамида» деп аталған.

C B

urrently, the article “Bolshoi Almatinsky Peak” transmitted for translation into English

olshoi Almatinsky Peak is northernmost in the Bolshoi Almatinsky Spur and Bolshoi Almatinsky Gorge. It looks from the city like a huge pyramid. Up to 1950-s its official name on plans and in use was “Pyramid”. It is located in northernmost tip of the Bolshoy Almatinsky Ridge, to the north from Zhosalykezen pass where scientific station of P.N.Lebedev Physical Institute of RAS widely known as ‘Kosmostancia’ is situated.

ик является последней вершиной, северной в Большом Алматинском отроге и Большом Алматинском ущелье. Он хорошо виден из города и смотрится как огромная пирамида.. По сведениям местных городских краеведов на вершину его еще в 1909 году поднималась группа гимназистов с преподавателем. Упоминание об этом имеется в архивах города. До пятидесятых годов ХХ века на схемах и на городской панораме гор он так и назывался Пирамида. Расположен в северной оконечности Большого Алматинского отрога, севернее перевала Жусалыкзень, на котором расположена научная станция Физического института им. П.Н. Лебедева РАН, более известная как «Космостанция».

В С

вершиной части на гребне просматриваются 3 примерно равных по высоте вершины.

вершины на север, открывается круговая панорама на Илийскую долину и город Алматы. На востоке видны вершины Мало-Алматинского ущелья и пик Сатпаева, глубоко в ущелье Большое Алматинское озеро. На юге стоят вершины цирка ледника Городецкого, а вершины Турист, Туран, и Момышулы. На западе открывается вид на вершины Каргалинского отрога.

 т Я Н Ь - Ш А Н Ь А с т Р О Н О М И Я Л Ы Қ О Б с е Р В Ат О Р И Я с Ы  т Я Н Ь - Ш А Н Ь с К А Я А с т Р О Н О М И Ч е с К А Я О Б с е Р В Ат О Р И Я  T I E N - S H A N AS T R O N O M I C A L О B S E R VATO RY

үгінгі таңда мақала “Тянь-Шань астрономиялық обсерваториясы” қазақ тіліне аударма жасалуда. Тянь-Шань астрономиялық обсерваториясы Үлкен Алматы көлінен 2 шақырымдай жоғарыда 2800 м биіктікте көне морена қатпарында орналасқан. Алматы қаласынан 30 шақырым жерде 1969 жылы негізі қаланған обсерватория түрлі типті күн телескоптарымен және лабораториялық құрал жабдықтармен толық қамтамасыз етілген. Обсерватория жанындағы қонақ үй жылдың барлық мезгілдерінде туристер мен тау табиғатын қызықтаушыларды қабылдайды.

янь-Шаньская астрономическая обсерватория (ТШАО) — основана в 1957 году вблизи Большого АлмаАтинского озера (БАО), в 30 км южнее Алма-Аты Тянь-Шаньская астрономическая обсерватория (примерно 2750 м, в 30 южнее Алма-Аты) была основана в июне — августе 1957 года, в рамках программы Международного геофизического года, как постоянная высокогорная экспедиция ГАИШ МГУ (Тяньшанская высокогорная экспедиция ГАИШ МГУ). В 1962 году экспедиция переросла в постоянную наблюдательную станцию. На территории обсерватории есть гостиничный комплекс и около десятка башен с оптическими инструментами.

urrently, the article “Tien-Shan Astronomical оbservatory” transmitted for translation into English. Tien-Shan Astronomical оbservatory is located in the 2 km from the Big Almaty Lake in the folds of an ancient moraine at an altitude of 2800 m. Observatory was founded in 1969 in the 30 km from Almaty and equipped with solar telescopes and different types of laboratory equipment. There is a hotel complex on the territory of the observatory, which takes tourists - alpine enthusiasts at any time of the year.

 Б Ұ Р ҚА Н Б Ұ Л А Қ с А Р Қ Ы РА М Ас Ы ВОДОПАД БуРХАНБуЛАК  B U R K H A N B U L A K WAT E R FA L L

үгінгі таңда мақала “Бұрқанбұлақ сарқырамасы” қазақ тіліне аударма жасалуда

urrently, the article “Burkhanbulak waterfall” transmitted for translation into English.

равый приток речка Бурханбулак вытекает в ущелье Кора высоко на скальной террасе и обрушивается тремя каскадами, со 112 метровой высоты, в долину. Этот самый высокий водопад в Алматинской области носит название Бурханбулак. Название водопаду дано, вероятно, по имени ойратского военачальника который принял ислам и перешел на сторону китайских войск посланных на разгром Джунгарского ханства в середине XVIII века. В этот период он был правителем части земель Восточного Туркестана и Семиречья. Есть предположение, что его ставка размещалась

в ущелье Кора немного ниже водопада.

имой водопад «одет» в снежно-ледовую шубу, а над чашей до поздней весны сохраняется ледовый мост. Максимальный сток воды приходится на июль месяц, именно в это время он и оправдывает свой характер.

 ҚА Й РА Қт Ы с А Р Қ Ы РА М Ас Ы  В ОД О П А Д КА Й РА К  K A I RA K WAT E R FA L L

GPS 43.186205, 77.733392

айрақты сарқырамасы жартастар мен ну орман басқан тік жарлы бөктерлердің ортасында орналасқан. Су тар қуыспен және биіктігі 40 м. болатын екі деңгеймен, екінші сатысына күрт бұрыла ағып, мүк пен аласа шыршалармен түрленген әсем жартастың етегіндегі шағын су қоймасына гүрілдей құлайды. Төменгі деңгейдің ортасына тақай, шолу алаңы бар ағаш баспалдақ салынған, ол су тамшыларымен суланып тұрады. Сарқырама күн сәулесі мүлдем түспейтін көлеңкеде орналасқан.

айракский водопад расположен в окружении скальных стен и крутых скалистых склонов, густо поросших лесом. Вода стекает с высоты превышаюшей 40 м.в узкой щели двумя каскадами с крутым поворотом на второй ступени и падает в небольшой водоем под красивой скальной стеной, живописно заросшей мхом и мелкими елями. Почти вплотную к средней части нижнего каскада построена деревянная лесница со смотровой площадкой, которая орошается водяной пылью. К сожалению ступени лесницы все время мокрые представляют собой определенную опасность для туристов. Водопад расположен таким образом, что солнечные лучи практически не освещают его, и он постоянно находится в тени.

airak waterfall is surrounded by rock walls and steep rocky slopes, heavily wooded. Water ďŹ&#x201A;ows in a narrow slit in two stages with a sharp bend in the second stage and falls into a small pond under a beautiful rock wall, beautifully overgrown with moss and small fir trees. A wooden staircase to the observation deck was built very close to the average of the lower stage. It is irrigated by water spray. Waterfall positioned so that sunlight practically illuminate it, and it is always in shadow.

 М е Д В е Ж И Й с А Р Қ Ы РА М Ас Ы ВОДОПАД МеДВеЖИЙ  M E DV E Z H I Y WAT E R FA L LS

GPS 43.281405, 77.715155

едвежий сарқырамасы – турістік фирмалар үшін саяхат өткізетін сүйікті орын. Оған апаратын жол оңай әрі қысқа, жақсы жабдықталған соқпақпен, бұлақтардың үстінен өтетін көптеген жаяу көпірлермен және сарқырамаға шығаберістегі жартастарға орнатылған ағаш сатымен біршақырым. Сарқырама терең жартастың қуысында, Қараш жотасының күнгей бөктерінде орналасқан, одан Жамбас өткелінің астынан Медвежий бұлағы ағады. Сарқыраманың биіктігі 29 метр. Бұл жерді аю тұқымдастар мекендеуіне байланысты «Медвежий» аталған.

одопад Медвежий – излюбленное место туристических фирм для проведения экскурсий. Маршрут к нему прост и короток, всего один километр по хорошо оборудованной тропе, многочисленным мостикам через ручей и по деревяной лестнице, построенной на скалах перед выходом на водопад. Водопад находится в глубокой скальной нише, на южном склоне хребта Караш, откуда из-под перевала Жамбас стекает ручей Медвежий. Высота водопада 29 метров. Называется он Медвежьим потому, что в этом месте обитает семейство медведей.

edvezhiy Falls – a popular place for tourist agencies for excursions. Route to it is simple and short, just one kilometer on a well-equipped trail, numerous bridges over the creeks and a wooden staircase built on the rocks before going to the waterfall. The waterfall is located in a deep rocky niche on narrow slope of Karash ridge, where Medvezhiy creek ﬂows out of the Zhambas pass. The waterfall is 29 meters. It’s called Medvezhiy because a family of bears lives in this place.

 Б у тА КО В с К И Й с А Р Қ Ы РА М А с Ы  Б у тА КО В с К И Й В ОД О П А Д  B U TA KOV S KY FA L L

GPS 43.172071, 77.112522

утаковский сарқырамасы – туристер жыл он екі ай баратын орын, осы төңіректегі неғұрлым жайлы экскурсиялардың бірі. Сарқырамаға жету үшін асфальт жол аяқталатын орманшының үйінен бөрене көпірге дейін тағы екі шақырым жүру қажет. Содан соң көпір арқылы Бутаковка өзенінің арғы жағасына өтіп, орман арқылы сарқырама тұрған өзен сағасына дейін көтерілу қажет. Соқпақ өзен жағасымен жүреді, кейде тіпті өзен ішімен жүруге тура келеді. Шамамен 300 м жүргеннен кейін оң қапталдағы сарқырамаға кез боласыз. Сарқыраманың биіктігі 10-12 метр. Су ағысының күштілігіне қарай кейде жартастан гүрілдеп құлап ағады, ал кейде жартас бетінде жұқалаң жайылып жатады. Әсіресе, желтоқсанда, қаңтар айының бас кезінде өте қызық. Бұл кезде жартастар әдемі көгілдір мұзға айналады. Қаңтар-наурыз аралығында сарқырама төңірегінде адам өміріне қатты қауіп төндіретін көшкін жүруі мүмкін, сол себепті бұл кезеңде туристерге барудың қажеті жоқ. өрене өткелден кейін шамамен бір шақырымнан соң негізгі шатқалмен жүре келе Бутаковский асуына көтерілер алдында мамыр-маусым аралығында тағы бір сарқырама көруге болады. Биіктігі 10 метрге дейін жететін бұл сарқырама қыстағы көшкіннен қалған еріп біткенде тоқтайды. Бутаковский шатқалында басқа сарқырама жоқ.

утаковский водопад – место круглогодичного паломничества туристов, одна из наиболее приятных экскурсий в этом районе. Для посещения водопада нужно пройти от домика лесника, где заканчивается асфальтированная дорога, ещё около двух километров по тропинке до бревенчатого моста через речку Бутаковка, переправиться на другой берег и подняться по лесенке к устью ручья на котором расположен водопад. Движение идет вдоль ручья, а иногда и непосредственно по ручью. Примерно через 300 м пути по правому боковому отщелку вы попадаете к водопаду. Водопад имеет высоту 10-12 метров. В зависимости от расхода воды в ручье вы увидите или потоки воды по скалам, или небольшую водяную пленку на них. Очень интересен водопад в декабре, начале января. Скалы обрастают красивым голубым ледовым панцирем. В январе-марте посещение водопада не рекомендуется, так как в это время с окружающих склонов сходят лавины, что представляет смертельную опасность для туристов.

римерно через километр пути от бревенчатой переправы, двигаясь по основному ущелью, выше начала подъема на Бутаковский перевал в мае-июне можно увидеть небольшой 10-метровый водопад, который существует, пока не растают остатки сошедших за зиму лавин. Других водопадов в Бутаковском ущелье нет.

he Butakovsky Fall is a place of the year-round pilgrimage for tourists, one of the most pleasant excursions in the area. To visit the fall you need to go from the foresterâ&#x20AC;&#x2122;s hut, where the paved road ends, then go for about two kilometers more along the path to a log bridge over the Butakovka river, cross it and go up the stairs to the mouth of the stream where the waterfall is located. You can go along the stream, and sometimes directly down it. In about 300 meters along the right lateral part you get to the waterfall. The waterfall has a height of 10-12 meters. Depending on the water ďŹ&#x201A;ow in the stream you can see either water ďŹ&#x201A;ow on the rocks, or a small water film on them. The waterfall is very interesting in December and in early January. The rocks are overgrown with a beautiful blue ice shell. In January-March, a visit to the waterfall is not recommended, as at that time from the surrounding slopes there can be avalanches, which represent a mortal danger for tourists.

n about a kilometer from a log temporary bridge, going in the main gorge, above the beginning of the ascent to the Butakovsky pass, in May and June you can see a small 10-meter waterfall, which exists until remains of winter avalanches melt. There are not any other waterfalls in the Butakovskoe gorge.

АЛтЫНеМеЛ МеМЛеКеттіК ҰЛттЫҚ сАЯБАҒЫ  ГО с уД А Р с т В е Н Н Ы Й Н А Ц И О Н А Л Ь Н Ы Й П Р И Р ОД Н Ы Й П А Р К “ А Л  « A LT Y N E M E L » S TA T E N A T I O N A L N A T U R A L PA R K

лтынемел деп Жоңғар алатауының батыс сілеміндегі тау жотасы мен асу және Алматы облысындағы ұлттық саябақ аталады. Алтынемел ұлттық саябағы оңтүстігінде Іле өзені мен Қапшағай су қоймасы, солтүстік батысында Жоңғар Алатауы сілемдері – Шолақ, Матай, Алтынемел және Қоянды тауы, шығысында Ақтау жоталарымен шектесіп, ұлан-ғайыр жерді алып жатыр. Саябақ ішінде де шағын таулар бар, олар: Үлкен және Кіші Қалқан мен Қатутау таулары. Оңтүстігіндегі Қапшағай мен солтүстігіндегі таулар арасындағы жазықтық 150 шақырымға, ал ені 10-11 шақырымға жетеді. Оның үстіне, мұнда экологиялық туризмді дамытуға айрықша көңіл бөлініп отыр.

лтынемель – так называется горный хребет, перевал и один из национальных парков Алматинской области. Национальный парк Алтынемель занимает огромную территорию, ограниченную с юга рекой Или и Капшагайским водохранилищем, с севера западными отрогами Джунгарского Алатау - горами Шолак, Матай Алтынемель и Кояндытау, с востока невысокими горами Актау. Внутри парка также есть небольшие горы - это Большой и Малый Калканы и Катутау. Равнина между Капшагаем на юге и горами на севере тянется на 150 км и достигает в ширину 10-11 км. Площадь парка в 460000 га. Она предназначена для сохранения редких видов животных и растений. Кроме того, в Алтынемеле уделяется большое внимание развитию экологического туризма.

ЛтЫНеМеЛЬ”

ltynemel is the name of ridge, pass and one of the national parks of Almaty oblast. National Park «Altynemel» occupies a huge territory, bounded on the south with Ile river and Kapshagai reservoir, on north with western branches of Jungar Alatau – Sholak, Matai, Altynemel and Koyandytau mountains, on east with low Aktau mountains. There are also small mountains inside the park – it’s Big and Small Kalkans and Katutau. Plain between Kapshagai on the south and the mountains on the north stretches for 150 km and reaches a width of 10-11 km. The park area is 460000 ha. It is designed to protect rare species of animals and plants. In addition, «Altynemel» pays great attention to the development of ecological tourism.

 Қ Ат у тАу тАу Л А Р Ы  ГО Р Ы К Ат у тАу  K AT U TAU M O U N TA I N S

Б Қ А

үгінгі таңда мақала “Қатутау таулары” қазақ тіліне аударма жасалуда.

атутау таулары «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық саябағының орталық және шығыс бөлігінде орналасқан. Жұртшылық жиі бара бермейтін, жердің геологиясын зерттеушілер мен туристер үшін қызғылықты өңір.

лыстан өте сұсты көрінетін таудың аты затына лайық. Батыстан, Іле аңғарының бойынан қарағанда тастақ сары шөл үстіндегі қара монолитке ұқсайды. Жасыл-желекті Қосбастау шатқалы аяқталғаннан кейін тауда тіршілік белгісі жоқтығы алыстан-ақ аңғарылады. Себебі өте қарапайым. Ықылым замандарда бұл жерлерде Еуропадағы Везувий мен Этнадан, Камчаткадағы «Атаусыз» жанартаудан кем түспейтін жанартаулар болған. Таулар сол жанартау жыныстарынан түзілген. Оларды жанартау таулары деп тегін атамас керек.

оры Катутау расположены в центре Государственного национального природного парка Алтын-Эмель. Поразному переводят название этих гор – мрачные, пустые, мертвые. Ни одно название не соответствует переводу в полной мере. И все же горы соответствуют этим названиям, объединяя их в единый образ.

древние, незапамятные времена в этих местах находились вулканы, не уступающие по размерам таким вулканам как Везувий и Этна в Европе, Авачинский на Камчатке. Породы, из которых сложены горы, целиком вулканического происхождения. Подтверждением вулканической деятельности стали находки остатков грязевых вулканов в прилегающей к горам местности.

подножья вулканов располагался огромный доисторический водоем. Проявления потухшей к этому времени вулканической деятельности постепенно покрылись донными осадками, смываемых с гор пород. Погребенными оказались жерла вулканов.

C K T

urrently, the article “Katutau mountains” transmitted for translation into English.

atutau mountains are located in the central and eastern part of “Altynemel” State National Natural Park. They are little known and interesting object for tourists and nature lovers exploring the geological history of the earth.

he name of the mountains is translated in different ways – the dark, empty, dead. Any of the names do not correspond to the transfer in full. Yet these characteristics correspond to those mountains. When you approach them from the west by the valley of Ile, mountains appear dark, almost black monolith overlooking the rocky yellow desert. Lifelessness of these mountains is visible even at great distances after a green oasis – Kosbastau tract. The explanation for this is very simple. There were volcanoes in these places in ancient times, comparable in size with Vesuvius and Etna volcanoes in Europe, Unnamed in Kamchatka. Rocks, from which the mountains are composed, are entirely of volcanic origin. Not for nothing they are called as volcanic mountains.

 Қ Ат у тАу тАу Л А Р Ы  ГО Р Ы К Ат у тАу  K AT U TAU M O U N TA I N S

АЙҒАЙ ҚҰМ ПОЮЩИЙ БАРХАН SINGING DUNES GPS 43.878175, 78.562632

үгінгі таңда мақала “Айғай құм” қазақ тіліне аударма жасалуда.

Поющий бархан» расположен на правом берегу реки Или в между двух хребтов Кысты-Калкан и Улькен-Калкан на территории Национального природного парка «АлтынЭмель». Удивительное явление природы пески Аккум-Калкан, получившее в народе название «Поющий бархан». Пески которые в сухую и ветреную погоду звучат как высоко летящий реактивный самолет. Сила звука такова, что распространяется на многие километры в округе.

М Б

ножество легенд объясняет звучание песка, но ни одна из них не соответствует действительности.

архан образовался в результате ветрового переноса песков с отмелей реки Или. В долине реки Или протекающей в этом месте между горами Калканы и Богуты-Согуты дует

сильный ветер называемый Шилик. Ветер выдувает с речных отмелей тучи песчаной пыли. У хребтов Улькен-Калкана и Кысты-Калкан, расположенных под небольшим углом друг к другу, ветер встретив препятствие ослабевает и оставляет песок. За многие тысячелетия выросла песчаная гора высотой 150 метров, протянулась на три километра между хребтами в глубину Илийской долины. Бархан остается неподвижным и остаётся на месте вот уже несколько тысячелетий, несмотря на зыбкость песка и сильные ветры. При сильном ветре над барханом взмывают так называемые флаги из песка, сдуваемого с гребня, и тогда бархан начинает звучать. Звук можно вызвать, быстро сбежав или скатиться, в сухую погоду, с вершины бархана.

urrently, the article “Singing dunes” transmitted for translation into English.

АЙҒАЙ ҚҰМ ПОЮЩИЙ БАРХАН SINGING DUNES

 у Р О Ч И Щ е КО с БА с тАу  у Р О Ч И Щ е КО с БА с тАу  KO S B A S TAU T R AC T GPS 43.922702, 78.789901

Б I

үгінгі таңда мақала “Урочище Косбастау” қазақ тіліне аударма жасалуда.

n Kosbastau growing willow, whose age is 700 years.

рочище Косбастау находится в межгорной равнине между горами Улькен-Калкан на западе и Катутау на востоке. Это еще один оазис в пустыне на территории Природного парка. В небольшом туранговом лесочке находится егерский кордон рядом с которым растет ива, имеющая предположительно возраст около 700 лет. Почтенный возраст подтверждает размер ствола дерева, обхватить его могут несколько человек, взявшись на руки, а так же ветви в виде толстых стволов опирающиеся о землю и выросшие от корней дерева новый стволы. Дерево считается священным и его порча по преданию приносит несчастья. Вокруг

рощи растут заросли саксаула.

Р С

ядом с ивой на территории туранговой рощи находится небольшой пруд, в котором водится рыба.

восточной стороны кордона остались постройки, существовавшей здесь прежде геологической базы. На ее территории базы из артезианской скважины льется теплая вода (28оС) и содержащая газ радон.

 тА Й Ғ А Қ Ш Ат Қ А Л Ы  у Щ е Л Ь е тА Й ГА К  TA I G A K G O R G E

еректі шатқалынан батысқа қарай 15 шақырым жерде Тайғақ шатқалы орналасқан. Тайғақтың орта бөлігі биік жартасты қабырғамен қоршалған терең шатқалға айналып, түбінде мөлдір сулы бұлақ ағады. Тасты қабырғаның биіктігі кей жерлерде 100 м дейін жетеді. Тайғақ петроглифтері арасынан шайқас үстіндегі және қолдарына ту ұстаған салт аттылар, билеп жүрген адамдарды, бұғы мінген адам бейнелерін, бұғы жұптарын көруге болады. Сонымен қатар, осы шатқалда кең тас бетінде тибет тілінде жазылған 27 буддалық жазудан тұратын жинақ бар.

щелье Тайгак расположено в 15 км к западу от ущелья Теректы. В средней части Тайгак представляет собой глубокий каньон с высокими скалистыми стенами, по дну которого протекает ручей. Высота стен в некоторых местах достигает 100 м. Среди сюжетов петроглифов Тайгака, встречаются изображения сражающихся всадников и всадников со знаменами, есть сцена танцующих людей, всадник на олене, пара оленей – самец и самка. Кроме того, в ущелье Тайгак есть интереснейший буддийский комплекс, в котором известно 27 буддийских надписей. Эти надписи выполнены на тибетском языке, как и большинство буддийских надписей, известных в Казахстане.

aigak Gorge is located in 15 km to the west of the Terekty gorge. There is a deep canyon with high rocky walls, the bottom of which ďŹ&#x201A;ows a stream, in the middle of Taigak. The walls in some places are up to 100 meters. Among subjects of Taigak petroglyphs, there are the images of struggling riders and riders with banners, a scene of dancing people, a rider on a deer, a pair of deer - a male and a female. In addition, there is an interesting Buddhist complex, in which 27 Buddhist inscriptions are known. These labels are made in the Tibetan language, like most Buddhist inscriptions known in Kazakhstan.

 Ә КтА с т Ы А ҚтАу  ГО Р Ы А КтАу  A K TAU M O U N TA I N S

Ә М

ктасты Ақтау - Қатутаудың шығыс бөктерінің жалғасы, «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық саябағындағы туризмнің ең танымал нысандарының бірі, аспан астындағы геологиялық мұражай. иллиондаған жыл бұрын бұл жерде орасан зор көл шалқып жатқан. Жауын-шашын мен сел салдарынан айналасындағы тау жыныстары біртіндеп көлге құлаған. Көл түбіндегі қызыл, ақ, сары саз содан қалған белгі. Уақыт өте көл тартылып, табанынан жаңа, жас таулар бой көтерген. Қалыңдығы 1800 м-ден асатын шөгінділер кей тұстарда сол күйі сақталып қалған.

Г М

еологический музей под небом, известковые горы Актау. Это один из самых интересных и зрелищных объектов туризма в Государственном национальном природном парке «Алтын-Эмель».

иллионы лет назад в этих местах плескалось огромное озеро. Частые дожди и селевые потоки смывали в него землю окружающих гор. Здесь она отлагалась на дне красными, белыми, желтыми глинами. Со временем озеро высохло, донные отложения стало смывать водой, сдувать ветрами. В результате эрозии образовались невысокие горы. Толщина озерных отложений превышает 1800 м, вода промыла в них ложбины и глубокие ущелья, а ветер помог воде преобразить ландшафт.

GPS 43.988368, 79.238892

G M

eological museum under the sky, lime Aktau mountains are an extension of the eastern slopes of Katutau mountains. Mountains are one of the most visited tourist sites in “Altynеmel” State National Nature Park.

illions of years ago a huge lake splashed in these places. Frequent rains and mudslides washed away a land of the surrounding mountains in it. Here it was deposited at the bottom of the red, white, yellow clays. Over time, the lake dried up, young mountains grew up, sediment was washed away by rain, blown by the winds. But in some places the deposits are preserved, as the thickness of lake sediments exceeded 1800 meters, the water washed them in the troughs and canyons, and the wind has helped transform the landscape of water.

 Ә КтА с т Ы А ҚтАу  ГО Р Ы А КтАу  A K TAU M O U N TA I N S

 В е Л Ос И П е Д Э Кс Ку Р с И Я с Ы  В е Л Ос И П е Д Н А Я Э Кс Ку Р с И Я  CYC L I N G E XC U R S I O N GPS 43.988368, 79.238892

Ж Қ Т

азіргі уақытта Жетісудағы сан қилы велосипед туризмінің ішінде бір күндік жеңіл бағыттар мен велоэкскурсиялар көбірек танымал.

В А

уристік фирмалар туристер мен оларға қажетті велосипедтерді жеткізіп берумен шұғылданады. Мұнда кәсіби экскурсоводтар мен гидтер жұмыс істейді. Қажет болған жағдайда саяхаттаушыларды арнайы көлік алып жүреді.

етісу өңірінің алуан түрлі табиғи зоналары танымдық экскурсиядан бастап биік асулардан өтетін көп күндік күрделі жорықтарға дейін ұласатын велосипед туризмінің барлық түрін дамытуға мүмкіндік береді.

елобағыттардың ішіндегі қызғылықты жолдардың бірі Аңырақай тауындағы ғажайып мұралар: Таңбалы, Қоғалы-бастау, Қарақыр, Ащысу-Серектас арқылы өтеді. лматыдан солтүстік-батысқа қарай 170 шақырым жерде жатқан Таңбалы қорық-музейіне дейін туристер көлікпен жетеді.

urrently, the article “Cycling excursion” transmitted for translation into English.

Р В Т

азнообразие природных зон Жетысу создает благоприятные условия для развития всех видов велосипедного туризма, от коротких познавательных экскурсий до сложных категорийных многодневных походов с большими перепадами высот.

настоящее время из невероятно разнообразных велосипедных маршрутов, которые предлагает Жетысу, наиболее популярны несложные однодневные маршруты и велоэкскурсии. уристические фирмы обеспечивают доставку туристов и велосипедов, возможна аренда велосипедов. Здесь работают профессиональные экскурсоводы, гиды –

проводники. В случае необходимости с группой едет машина сопровождения.

О М

дин из интереснейших велосипедных маршрутов проложен по уникальным древним святилищам гор Анрахай: Тамгалы, Когалы-Бастау, Каракыр, Серектас. ашины доставляют туристов в музей-заповедник Тамгалы, это в 170 км к северо-западу от Алматы.

 Б е с Ш Ат Ы Р ҚО Р Ғ А Н Д А Р К е Ш е Н і  К О М П Л е К с К у Р ГА Н О В Б е с Ш Ат Ы Р  T H E CO M P L E X O F T H E B E S S H AT Y R B U R I A L M OU N D S

Қ Б

апшағай су қоймасының сол жағасында, Алтынемел ұлттық саябағының аумағында Шылбыр шатқалының төменгі сағасында ғажайып Бесшатыр қорғанды кешені жатыр.

ұл төңіректен барлығы 30-дан астам қорған табылған, олардың ең үлкенінің диаметрі 104, биіктігі 18 метр. Байырғы көшпенділер қорғанның көлемін қайтыс болған адамның өзі мен тайпасының қоғамдағы рөліне қарай белгілеген. Яғни өлген адамның абырой-беделі жоғары болған сайын қорғанды қорым салуға қатысатын адамдардың саны да көбейе түскен. Тайпалар мен тайпалық одақ көсемдерінің, билеушілер мен патшаларға арналған қорғандардың диаметрі 50 метрден 100 метрге дейін жеткен, тіптен одан да асқан. Ал атақты батыр мен рубасы ақсүйектердің қорғаны 30-дан 50 метрге дейін жеткен. Қарапайым жасақшының қорғаны 15, кейде 2530 метрден аспаған. Әрине, мұның барлығы да жобамен алынып отырған есеп, дегенмен осының өзінен-ақ байырғы көшпенділер арасындағы әлеуметтік айырмашылықты аңғаруға болады.

Н В

а северном берегу Капшагайского водохранилища, на территории Национального парка «Алтынемель», ниже устья ущелья Шалбыр расположен уникальный курганный комплекс Бесшатыр. этом районе обнаружено более 30 курганов, среди них большой курган диаметром 104 и высотой 18 метров. У древних кочевников высота и диаметр кургана соответствовали положению умершего человека и его рода в обществе. Чем более значимой была жизнь человека, тем большее количество людей принимало участие в строительстве погребения. Для вождей племен и союзов, правителей и царей воздвигались курганы диаметром от 50 до 100 и более метров, для прославленных воинов, глав родов, знати – от 30 до 40, иногда 50 метров. Простым дружинникам сооружались курганы от 15 до 25-30 метров. Конечно, эти расчеты являются приблизительными, но они отражают в целом отношение современников к погребенным.

O M

n the north shore of the Kapshagai water reservoir, on the territory of the «Altynеmel» National Reserve, below the entrance to the Shalbyr Gorge a unique Besshatyr burial complex is located.

ore than 30 burial mounds are found in this area. The largest of them is 104 meters in diameter and 18 meters high. According to ancient beliefs the seize of burial construction regards to the status of deceased and his clan in nomadic society. The more distinguished person was buried, the more people took part in construction of the burial ground. Ассording to social stratification large burial constructions of 50-100 meters in diameter were intended for chiefs of tribes and tribal units, rulers and tsars; 30-40, sometimes 50 meters in diameter – for prominent warriors, clan chieftains and aristocracy. Barrows of 15 -30 meters in circumference were erected over burials of common warriors. Such inequality reﬂects contemporary’s attitude to buried.

 е с і К ҚО Р Ғ А Н Д А Р Ы  И с с Ы К с К И е К у Р ГА Н Ы THE ISSYK BURIAL MOUNDS

сік қорғандары. Алматы қаласынан шығысқа қарай 50 шақырымдай жердегі Есік қаласы маңындағы Есік қорғандары сақ дәуірінің ең көрнекті археологиялық ескерткіші болып табылады. Ол б.э.д. IV ғасырға жатады. Осы жерден табылған Алтын адам Ұлы Құшан династиясын басқарған сақ көсемі болуы мүмкін. Алтын адам киімі қаптырмалардан жасалған сауыт, саф алтыннан құйылған қару-жарақтар ілінген белдік, жебе ұшты бас киім, 4 мыңға жуық сақ қолөнершілеріне тән «аң бейнелі» әшекейлермен безендірілген. Алтын адам көшірмесі Алматы мен Астана қалаларындағы мұражайға қойылған. Есік қаласы маңында ертеректе тоналып кеткен 50-ге жуық қорған бар.

ссыкские курганы, находящиеся менее чем в 50 км восточнее Алматы, рядом с городом Иссык, являются одним из самых известных археологических памятников сакского периода. Памятник датирован IV в. до н.э. Молодой человек, похороненный там, принадлежит к сако-тиграхаудским правителям, возможно, к правящей династии Великих Кушанов. «Золотой воин» был облачен в кольчугу, богато украшенную золотыми бляшками, пояс с оружием из чистого золота, на голове – стреловидный убор. Костюм состоит из четырех тысяч золотых украшений – символов, выполненных в знаменитом «зверином стиле», характерным для сакских ремесленников. Копии «Золотого воина» выставлены в музеях городов Алматы и Астаны. Неподалеку от города Иссык находятся еще около 50 разграбленных еще в древности курганов.

he Issyk burial mounds which are situated less than 50 kms to the east of Almaty near the town of Issyk, are considered as one of the most important archeologic monuments of the Sakis - a Scythian tribe. The monument is dated IV century BC. The young man buried there, belonged probably to a Great Kushan ruling dynasty. He is known as «The Golden Warrior» because he had been dressed up in a chain armour richly decorated with little golden plaques, a belt with the golden sword, and arrow-like head-gear made of gold. Four thousand gold ornaments hand-crafted in well-known «animal style» make his suit. Copies of «The Golden Warrior» are exposed in museums of Almaty and Astana. Near the town of Issyk there are about 50 burial mounds, all looted in antiquity.

 « е с і К » Қ О Р Ғ А Н Ы , е Р т е т е М і Р Д Ә у і Р і  К у Р ГА Н « И с с Ы К » Р А Н  T H E ‘ I S S Y K ’ B A R R O W O F T H E E A R LY I R O N A G E

лматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Есік қаласының солтүстігінде, таудан құлай аққан Есік өзенінің сол жағасында, Алматы қаласынан шығысқа қарай 50 шақырым жерде дүние жүзіне танымал үлкен обалар құрамына кіретін сақтардың «Есік» көне қорған обасы табылды.

сік қорғанынан табылған 4000 дана алтын бұйымдар, жоғары техникалық деңгейде жасалған сәндік бұйымдар қару-жарақ пен тұрмыстық заттар жерлену орнында жақсы сақталғандықтан, ақсүйек сақ тайпасы өкілдерінің жерлеу рәсімін, салтанатты бас киім атрибуттарын, бірегей киім мен аяқ киімдерін қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Шығыстың көне ескерткіштерді тану ғылымына «Есік жазбалары» деп аталатын жаңа сөз енгізілді. Бүгінгі таңда ежелгі Қазақ даласын мекендеген сақтардың жазба мәдениеті болған деген сұрақты үлкен сеніммен қоюға болады, бірақ қай тілде сөйлегені туралы қорытынды шығару ертерек. Есік олжасы – әлемдік тарих үшін маңызы бар үлкен жаңалық. Бұл қорған б.з.д. IV-III ғасырларға жатқызылады.

К Н

урган «Иссык» входил в состав большого могильника, расположенного на левом берегу горной реки Есик, у северной окраины города Есик Энбекшиказахского района Алматинской области, находящегося в 50 км к востоку от города Алматы.

аходки в Иссыкском кургане уникальны по количеству золотых изделий (4000 шт.), высокой технике изготовления предметов украшения, вооружения и быта, по сохранности захоронения, позволяющей восстановить погребальный обряд знатного сака и все атрибуты парадного головного убора, одежды и обуви. Новое слово в эпиграфику Востока вносит так называемое «иссыкское» письмо. Ныне с большим основанием можно ставить вопрос о том, что саки – древние обитатели Казахстана – знали письменность, хотя еще явно преждевременны выводы о языковой принадлежности этих племен. Иссыкская находка – это открытие, имеющее значение для всемирной истории. Датируется курган Иссык IV – III вв. до н.э.

ННИЙ ЖеЛеЗНЫЙ ВеК

T F

he ‘Issyk’ barrow was the part of a large burial ground, located on the left bank of the Issyk River, at the northern edge of Issyk Town in Enbekshy-Kazakh District of Alamty Oblast, 50 km east of Almaty. indings from the Issyk barrow, number of gold items (4000), high performance technique of decoration, armor and utensils, excellent state of burial preservation which enable to reconstruct the funeral ceremony of a noble Sakae and garment attributes, are really unique. Significant contribution to East epigraphy is made by so-called ‘Issyk’ script. Today we have solid grounds to presume that Sakae – the ancient inhabitants of Kazakhstan – had writing language, though linguistic group of these tribes is unrevealed. The Jssyk finding is an epoch-making discovery. The Issyk barrow attributes to the IV –III cc. BC.

 Ш А Р Ы Н Ш Ат Қ А Л Ы / К А Н Ь О Н Д О Л И Н А З А М КО В  Ч А Р Ы Н с К И Й КА Н Ь О Н / КА Н Ь О Н Д ОЛ И Н А ЗА М КО В CHARYNSKIY CANYON / CANYON THE CASTLES VALLEY GPS 43.350601,79.080834

арын каньоны табиғаттың бірегей мұрасы болып табылады. Ол Алматының шығысында 200 шақырым жерде, Шарын өзеннің аңғарында орналасқан, оның ұзындығы 150 шақырымдай болады. Шарын каньоны – едәуір әйгілі назар аударарлық орын және Америкадағы Колорадо каньонының түптұлғасы болып табылады. Шарын каньонының елесті әсем көрінісі өз сыртқы түрімен және «Қамал алқабы», «Жезтырнақ шатқалы», «Тас қап» атты атауларымен қызықтырып назарыңызды аударады, каньонның бұл жерлеріне адамдар өте көп келеді. Жер бедерінің желге мүжілген және су жырып кеткен жерлерінің ерекше түрлері таңғажайып сырлы ертегі дүниедей әсер етеді. Шарынға саяхатқа баратын кезде ыңғайлы спорт аяқ киімін, бас киім және су алуды ұмытпаңыз. Шарын – міндетті түрде баруға тұрарлық жер!

аньон Чарына является уникальным памятником природы. Располагается он в 200 км восточнее Алматы, в долине реки Чарын, а его протяженность около 150 км. Чарынский каньон – довольно известная достопримечательность и является прототипом каньона Колорадо в Америке. Причудливые пейзажи Чарынского каньона чаруют своим видом и интригуют названиями: «Долина замков», «Ущелье ведьм», «Каменный мешок» – это самые посещаемые места в каньоне. Необычные формы выветривания и размыва рельефа производят впечатление удивительно загадочного сказочного мира. Собираясь в тур на Чарын не забудьте о спортивной обуви, головном уборе и питьевой воде. Чарын – это место, где обязательно стоит побывать!

haryn canyon is a unique monument of nature. It is situated in 200 km to east of Almaty, in the valley of the river Charyn, and its length is about 150 km. Charyn canyon is a rather famous sight and it is the prototype of the Colorado canyon in the United States. Fantastical landscapes of Charyn canyon are enamouring by its sight and charming with its intriguing titles «Castle Valleys», «Gorge of witches», «Stone bag» – is the most visited places in the canyon. Unusual forms of weathering and erosion of the relief are impressing of surprisingly and mysterious fairy world. When you will go on tour for Charyn, do not forget about athletic shoes, a hat and water. Charyn is the place which you should definitely visit!

 тА с Б А с Ш Ат Қ А Л Ы  у Р О Ч И Щ е тАЗ БА с  TA Z B A S T R AC T

аянжүрек тауының оңтүстік-шығысында халық арасында Тасбас шатқалы деп аталып кеткен түрлі мүсіндер мекені бар. Бұл жерден табиғаттың өзі жасаған түрлі пішін мен өлшемдерден қашап, тіпті бояп жасалған сан алуан алыптардың басын, аңдар бейнесін, ағып бара жатып қатып қалған толқынды елестетін бейнелерді көруге болады.

юго-восточной части горы Баянжурек находится очень интересное место, именуемое в народе урочище Тазбас. Это место, где природа ваяла каменные скульптуры всевозможных форм и размеров, на удивление гладко отшлифованных и даже отполированных самой природой. Здесь можно увидеть и головы великанов, и загадочных животных, и даже застывшие на бегу волны.

n a southeast part of the mountain Bayanzhurek there is very interesting place called Tazbas tract. This place where the nature modeled stone sculptures of every possible forms and the sizes. Here it is possible to see both the heads of giants, and mysterious animals, and even the waves which have stiffened on the run.

 А Л А КӨЛ КӨЛ і  О З е Р О А Л А КОЛ Ь  A L A KO L L A K E

лакөл көлі Қазақстандағы ішкі су қоймаларының ішінде көлемі жағынан екінші орын алатын әрі республикамыздағы тұйықталған (ағып шықпайтын) көлдердің ішіндегі жалғыз терең сулы ғажайып көл. Алматы мен Шығыс Қазақстан облыстарының шегінде орналасқан Алакөл солтүстік шығысында Балқаш-Алакөл ойпатындағы Жетісу (Жоңғар) Алатауының шығыс жоталары мен Тарбағатайдың күнгей жоталарының арасында жатыр. Ол жартылай шөлейт аймақта, теңіз деңгейінен 347 метр биіктікте орналасқан, аумағы 2700 шаршы метрді қамтиды. Тереңдігі 50 метрге дейін жетеді, ұзындығы 102 км, ені 54 км шамасында. Оған 15-тен аса салалар келіп құяды. Су бетінің ең үлкен температурасы 24 градусқа жетеді.

зеро Алаколь (пестрое озеро) – самый популярный объект пляжного туризма из-за лечебных свойств воды. Острова Большой и Малый Аралтобе в северо-западной части озера являются уникальными объектами экологического и познавательного туризма, и поскольку здесь гнездится знаменитая розовая чайка, то эти острова входят в состав Алакольского государственного заповедника.

ри отметке воды на высоте 347,3 м над уровнем моря площадь водной поверхности озера 2650 км2 (с островами 2696 км 2), длина озера 104 км, максимальная ширина 52 км, средняя 25.5 км, длина береговой линии 384 км, максимальная глубина 54 м, объем водной массы 58560 млн. м3.

nique lake of Kazakhstan – Alakol Lake is the second-largest inland water bodies of Kazakhstan and the only deep-water drainage lake of the country. It is located on the border of Almaty and East Kazakhstan oblasts. Lake is in the north-east of Almaty oblast in Balkhash-Alakol lowland, between the eastern ridges of Jungar Alatau and southern ridges of Tarbagatay. Lake is situated in the semi-desert area, at an altitude of 347 m above sea level, covers an area of 2,700 square kilometers. Its depth is 50 meters, has a length of 102 km, a width of 54 km. more than 15 tributaries runs in it. The highest temperature on the surface of the water reaches 24 degrees.

t forms Alakol lake system together with Sasykkol, Uyaly, Zhalanashkol and other smaller lakes. Lake area (including islands) is 2696 km2, the volume of water – 58.56 cu. km, length – 104 km, width – 52 km, the average depth – 22 m, the maximum depth – 54 m, the length of the coastline – 348 km.

 БА Л ҚА Ш КӨЛ і  О З е Р О БА Л Х А Ш  B A L K H AS H L A K E GPS 46.392411,78.178711

алқаш көлі су жағасында демалатындар мен балықшылар және ескекті, желкенді қайықпен шұғылданатындар арасында өте танымал көл. Балқаш көлі (балық – деген түркі сөзінен шыққан) Алматы облысындағы ең үлкен ағынсыз көл. Ұзындығы – 600 км, батыс бөлігіндегі ең енді тұсы – 70 км, шығыс бөлігі – 45 км, орташа тереңдігі – 5.6 м, ең терең тұсы – 26.5 м, жағалауының ұзындығы – 2300 км.

зеро Балкаш – популярное место пляжного отдыха, рыбалки, водных походов на веслах и под парусами. Балкаш (от тюркского – балык – рыба, вода) – крупнейший в Алматинской области бессточный водоем. Длина его 600 км, максимальная ширина западной части – 70 км, восточной – 45 км средняя глубина – 5.6 м, максимальная – 26.5 м, длина береговой линии порядка 2300 км.

urrently, the article â&#x20AC;&#x153;Balkhash lakeâ&#x20AC;? transmitted for translation into English.

 ҚАПШАҒАЙ КӨЛі  ОЗеРО КАПЧАГАЙ  KAPCHAGAY LAKE GPS 43.922595,77.101922

urrently, the article “The Kapshagai reservoir” transmitted for translation into English.

апчагайское водохранилище — одно из крупнейших в Казахстане, его длина — 87 км, ширина — 18 км, максимальная глубина - 42 м. Город Капчагай построен в 70-е годы прошлого века связи с началом строительства Капчагайской ГЭС. После наполнения водохранилища водой город оказался на его берегу. В черте города находится «городской»пляж. Вдоль северного берега водохранилища начинаются зоны отдыха, как оборудованные, так и «дикие», работающие в основном в летнее время. Температура воды здесь в мае-июне +18+20 градусов, июле-августе +22+28,

сентябре +18+20. Хорошие и популярные места для купания и рыбалки находятся ниже села Жетыген (Николаевка) расположенного на Илийской трассе.

настоящее время зоны отдыха интенсивно развиваются. Здесь можно найти для себя многие водные видя туризма и отдыха, такие как дайвинг, парусный спорт, парусный спорт. Ежегодно от капчагайской плотины, вниз по реке стартует Балхашская регата, привлекающая любителей водных видов туризма.

urrently, the article “The Kapshagai reservoir” transmitted for translation into English.

 ҚАПШАҒАЙ КӨЛі  ОЗеРО КАПЧАГАЙ  KAPCHAGAY LAKE

Қапшағай су қоймасын толтыру 1969 жылы күзде басталды. Көлдің ұзындығы 180 км, толық ені 22 км. Көлемі 1847 км2, судың тереңдігі 45 м, орташа 15,2. Теңіз деңгейінен биіктігі 479 м. Ауа температурасы (шілде-тамыз) +40˚С Судың температурасы (шілде-тамыз) +28˚С Балықтар: сазан, ақ амур, ақтабан, көксерке, ақмарқа, мөңке, жыланбас, жайын, шабақ. Наполнение водохранилища началось осенью 1969 года.

The storage water was begun in autumn of 1969.

Длина 180 км, максимальная ширина 22 км.

The length is 180 km, maximum with is 22 km.

Площадь 1847 км2, макс. глубина 45 м, средняя – 15,2 м.

Square area is 1,847 km2, maximum depth is 45 m, average is 15.2 m.

Высота 479 м над уровнем моря.

The height is 479 m above sea level.

Температура воздуха (июль-август) +40˚С

Atmospheric temperature (July-August) is + 40˚C

Температура воды (июль-август) +28˚С

Water temperature (July-August) is +28˚C

Рыба: сазан, белый амур, лещ, судак, жерех, карась, змей-голова, сом, шип.

Fish: carp, white amur, bream, pike perch, asp, crucian carps, snake-head, catfish, ship.

ЭКСКУРСИИ ПО АЛМАТЫ И ОБЛАСТИ TOURS ABOUT ALMATY AND REGION

+7 (727) 225 85 85 +7 (777) 685 85 85 +7 (708) 488 85 85 www.CENTERSMARTTOURISM.kz

Международный Туристический электронный журнал Казахстана "Tourism Kazakhstan.asia"

Алматы облысы Алматинская область Almaty region За содержание рекламных публикаций ответственность несет рекламодатель.

Заказчик: тОО «Погуляй CITY» Директор: Дмитрий тюленев Фото: © управления туризма Алматинской области (www.almatyregion-tour.kz) Веб сайт: www.tourismkazakhstan.asia Twitter, Instagram, Facebook, YouTube / tourismkazakhstan.asia

При поддержке: управления туризма Алматинской области