Eintritt / Bilety: 7 €. Vorverkauf / Przedspredaż 5 € Ermäßigung auf 5 € an der Abendkasse nur für Schüler, Studenten, Wehr- und Zivildienstleistende, Arbeitslose und Schwerbehinderte. Bilety ulgowe do kupienia tylko w kasie przed imprezą. Zniżki dla uczniów, studentów, żołnierzy i odbywających służbę zastępczą, bezrobotnych i osób o dużym stopniu niepełnosprawności. Vorverkauf / Przedsprzedaż: Schlesisches Museum zu Görlitz, Brüderstraße 8, 02826 Görlitz, 03581/8791-100 Touristbüro i-vent, Obermarkt 33, 02826 Görlitz, 03581/421362, info@i-vent-online.de Impressum: Hrsg. Maximilian Eiden, Kulturreferent für Schlesien beim Schlesischen Museum zu Görlitz; Übersetzung: Agnieszka Mazur.
4. Schlesisches Nach(t)lesen Bekannte Persönlichkeiten lesen an ungewöhnlichen Orten 12. März 2011, 19 Uhr – 23 Uhr Beschwingtes im Weinkeller, Klangvolles beim Geigenbauer, Aromatisches im Teehaus. Ungewöhnliche Orte laden Sie zu einem Literaturvergnügen der besonderen Art ein. In den Schwesterstädten Görlitz und Zgorzelec werden bekannte Persönlichkeiten Texte über Stadt und Region vortragen - von deutschen und polnischen, auswärtigen und einheimischen Autoren. Sie können einen literarischen Spaziergang durch die Stadt unternehmen. Immer zur vollen und halben Stunde werden die Vorführungen, die jeweils 5-10 Minuten dauern, wiederholt. Teksty przeróżne: przyjemnie wibrujące w winiarni, pełne dźwięku u lutnika, aromatyczne w herbaciarni. Niezwykłe miejsca zapraszają Państwa na wyjątkową ucztę literacką. W siostrzanym mieście Zgorzelec-Görlitz znane osobistości zaprezentują fragmenty tekstów poświęconych miastu i regionowi, autorstwa polskich i niemieckich pisarzy lokalnych i nie tylko. Zapraszamy do literackiego spaceru po mieście. Odczyty, trwające od 5 do 10 minut, powtarzane będą o każdej pełnej godzinie i półgodzinie (19.00, 19.30, 20.00 itd.).
Teehaus am Reichenbacher Turm Herbaciarnia przy wieży Reichenbacher Turm Obermarkt 13 Dr. Hans-Wilhelm Pietz Regionalbischof des Kirchenkreisverbands schlesische Oberlausitz a. D. były ewangelicki biskup regionalny Görlitz Anfang 2010 wurde bekannt, dass der Briefwechsel zwischen Helmuth James und Freya von Moltke aus den letzten Wochen vor seiner Hinrichtung wie durch ein Wunder komplett erhalten ist. Die politisch und persönlich offenherzigen Briefe, die vom Gefängnispfarrer Harald Poelchau unter Einsatz seines Lebens fast täglich an der Zensur vorbeigeschmuggelt wurden, sind das aufwühlende Zeugnis einer großen Liebe in den Zeiten des Widerstands gegen ein unmenschliches Regime. Na początku 2010 r. świat dowiedział się, że cudem zachowały się wszystkie listy Helmutha Jamesa i Freyi von Moltke z ostatnich tygodni przed jego egzekucją. Politycznie i osobiście niezwykle szczere listy, które kapłan więzienny Harald Poelchau z narażeniem życia niemal codziennie przemycał przed cenzurą, są wzruszającym świadectwem wielkiej miłości w czasach oporu przeciwko nieludzkiemu reżimowi. Helmuth James und Freya von Moltke: Abschiedsbriefe. Gefängnis Tegel. September 1944 - Januar 1945. München (C. H. Beck) 2010, 29,90 €
Nie ma jeszcze polskiego tłumaczenia tego wydania obejmującego dużą część listów pożegnalnych Helmutha Jamesa i Freyi von Moltke. Niektóre listy zostały już wcześniej opublikowane, również po polsku: Helmuth James von Moltke, Ostatnie listy z więzienia Tegel w 1945 roku. Kraków (WAM) 1993. Biografia: Günter Brakelmann: Helmuth James von Moltke 1907-1945. Poznań 2009.
via regia Buchhandlang Księgarnia via regia Brüderstr. 3 WC Die Bücher des Schlesischen Nach(t)lesens haben vor allem eines im Sinn: sie wollen gelesen werden! Stöbern Sie durch die Literatur und lassen Sie sich fachkundig beraten. Książki prezentowane podczas śląskiego wieczoru literackiego mają przede wszystkim jedno życzenie- chcą być czytane! Zapraszamy Państwa do buszowania po literaturze i korzystania z fachowych konsultacji.
Weltladen, Obermarkt 23 Dr. Markus Tacke, Business Unit Industrial Power, Siemens Energy, CEO / Dyrektor Generalny Stefanie Zweig, 1932 in Leobschütz/Głubczyce geboren, schildert in ihrem autobiografischen Roman das Schicksal der oberschlesischen Familie Redlich, die nach der Flucht aus Deutschland versucht, in Kenia Fuß zu fassen. Während die Eltern unter Strapazen, Außenseitertum in der englischen Kolonie und wirtschaftlichem Misserfolg leiden und ihre Ehe in Frage stellen, findet die neunjährige Regina in Afrika und seinen Menschen eine zweite Heimat. Stefanie Zweig, ur. 1932 w Głubczycach/Leobschütz, opisuje w swojej autobiograficznej „Nigdzie w Afryce“ (znanej w Polsce z ekranizacji Caroline Link) powieści los górnośląskiej rodziny Redlichów, która opuszcza Niemcy i próbuje osiąść w Kenii. Rodzice przeżywają kryzys małżeństwa, cierpią z powodu doskwierających im trudności, poczucia obcości w kolonii brytyjskiej i niepowodzeń finansowych, zaś 9-letnia Regina znajduje w Afryce przyjaciół i drugą ojczyznę. Stefanie Zweig: Nirgendwo in Afrika. München (Langen Müller) 1995 (Erstausgabe). Lieferbare TaschenbuchAusgabe München (Heyne) 2007, 9,- €; verschiedene Sonderausgaben, Hörbuch und Verfilmung von Caroline Link (2001).
Friseursalon Daniela Kaps Salon Fryzjerski Danieli Kaps Fischmarkt 1 Dr. Gernot Wolfram Journalist und Schriftsteller / dziennikarz i pisarz Der Zittauer Gernot Wolfram, als Schriftsteller und Berater der EUKommission heute in Berlin zuhause, kennt Polen sehr gut, besonders auch Schlesien, das ihm durch seine Lektorentätigkeit an der Universität Breslau vertraut wurde. Das Land und seine Menschen spielen eine Rolle in vielen seiner Artikel und im Roman „Samuels Reise“. Pochodzący z Zittau Gernot Wolfram mieszka obecnie w Berlinie, gdzie pracuje jako autor i doradca Komisji Europejskiej. Bardzo dobrze zna Polskę, a szczególnie - dzięki pracy lektora na Uniwersytecie Wrocławskim Śląsk. Polska i Polacy są obecni w wielu jego artykułach i w powieści „Podróż Samuela”. Gernot Wolfram: Samuels Reise. München (Deutsche Verlags-Anstalt) 2005, 18,90 € - nie ma polskiego tłumaczenia.
Touristbüro i-vent Biuro Turystyczne i-vent Obermarkt 33 Joachim Otto, Wahlgörlitzer und Schriftsteller, liest aus seinem eben erschienenen Buch „Görli und Gregorek“. Das zweisprachige Buch mit Illustrationen von Andreas NeumannNochten erzählt humorvoll und spannend von deutschpolnischer Katzenliebe und vierbeinigen Freunden in Görlitz und Zgorzelec. Joachim Otto, Görliczanin z wyboru i autor, czyta fragmenty swojej ostatnio wydanej książki „Görli i Gregorek”. Dwujęzyczna książka opatrzona ilustracjami Andreasa Neumanna-Nochtena opowiada interesująco i z humorem o polsko-niemieckiej kociej miłości i czworonożnych przyjaciołach w Zgorzelcu i Görlitz.
Schlesische Schatztruhe Brüderstraße 13 Marianne Scholz-Paul Schlesisches Tippelweib Śląska przekupka Barbara Bartos-Höppner, 1923 in Eckersdorf/Bożejowice in Schlesien geboren, arbeitete als junge Frau im elterlichen Hotel in Reichenbach (O/L). Sie landete nach dem Krieg in Norddeutschland. Ihre ersten Veröffentlichungen waren Erinnerungen an die Kriegszeit und die Kindheit in Schlesien. Bekannt wurde sie durch Jugendbücher mit historischen Stoffen und besonders ihre SchnüpperleKinderbücher. Ihre Werke wurden in 18 Sprachen übersetzt. 2003 starb sie in Nottensdorf. Ihre Texte erklingen in der „Schatztruhe” ebenso wie Mundartliches von Ernst Schenke, Paul Keller und anderen. Barbara Bartos-Höppner, ur. 1923 w Bożejowicach, pracowała jako młoda kobieta w rodzinym hotelu w górnołużyckim Reichenbach. Po wojnie znalazła się w północnych Niemczech. Jej pierwsze publikacje to wspomnienia z czasów wojny i dzieciństwa na Śląsku. Rozgłos zyskała dzięki książkom dla młodzieży osnutym na wątkach historycznych, a szczególnie dzięki serii książek dla dzieci, których bohaterem jest Schüpperle. Jej utwory przetłumaczono na 18 języków. Zmarła w 2003 r. w Nottensdorf w Dolnej Saksonii. Oprócz jej tekstów usłyszymy w „Schatztruhe” również teksty pisane w gwarze niemiecko-śląskiej pióra Ernsta Schenke, Paula Kellera i innych autorów.
Hallenhaus Untermarkt 3 Thomas Jurk, Sächsischer Staatsminister für Wirtschaft und Arbeit a.D., MdL (SPD) były Saksoński Minister Gospodarki, Poseł do Saksońskiego Parlamentu (z ramienia socjaldemokratów) Steffen Mensching, Jahrgang 1958, Ostberliner, wurde mit philosophischem Kabarett und durch seine klugen Romanen bekannt. Seit 2007 ist er Intendant des Theaters Rudolstadt. Sein Roman „Jakobs Leiter“ lässt den Protagonisten in New York auf einen Schatz antiquarischer Bücher stoßen, der zum Ausgangspunkt für die mühsame Suche nach den Lebensgeschichten der aus Europa emigrierten Vorbesitzer wird. Die persönlichste Suche aber gilt dem Schicksal des Großvaters der Hauptfigur, Opfer stalinistischer Verfolgung, und führt in das Görlitz der Nachkriegszeit. Steffen Mensching, ur. 1958 w Berlinie Wschodnim, zyskał popularność dzięki swoim programom kabaretowym o wydźwięku filozoficznym oraz mądrym powieściom. Od 2007 r. jest dyrektorem Teatru w Rudolstadt (Turyngia). Protagonista jego powieści „Drabina Jakuba” natrafia w Nowym Jorku na cenne książki antykwaryczne, które stają się punktem wyjścia do mozolnych poszukiwań i rekonstrukcji życiowych losów wcześniejszych ich właścicieli, europejskich emigrantów. Najważniejsze dla bohatera jest jednak podążanie za losem dziadka, ofiary stalinowskiego terroru, które to prowadzi go do powojennego Görlitz.
Steffen Mensching: Jakobs Leiter. Berlin (Aufbau) 2003. Książki Steffena Menschinga niestety nie przetłumaczono dotychczas na język polski.
WC
via regia Buchhandlang Touristb端ro i-vent Weltladen Teehaus am Reichenbacher Turm
WC
Sch Sch
Friseursalon Daniela Kaps
Offkino Klappe die zweite
g
Weinhaus KrĂźger Lausitz-Museum Untermarkt 3
hlesische hatztruhe
WC
Kinderboutique Silberwerk Musikschule
WC
Geigenbauer A. HĂśppner
Geigenbauer Albrecht Höppner Lutnik Albrecht Höppner Kränzelstraße 4 Hanna Barbara Majewska pensionierte Lehrerin, deutschpolnische Brückenbauerin / emerytowana nauczycielka, zaangażowana w budowę mostów polsko-niemieckich Stefan Waldau Kulturamtsleiter a. D. / były Dyrektor Urzędu ds. Kultury Miasta Görlitz Der Dichter und Komponist Ernst Theodor Amadeus Hoffmann aus Königsberg führte tagsüber ein langweiliges Schreibtischleben – die Nächte gehörten Exzessen der Fantasie, der Musik, des Rausches und des Schreibens. Einige Jahre verbrachte Hoffmann als Beamter in den preußischen Teilungsgebieten Polens und in Schlesien, bevor er nach Bamberg und schließlich nach Berlin ging. Sein Werk ist in der deutschen romantischen Literatur einzigartig. Seine Spannbreite reicht vom abgründigen Schauder über das irre Gelächter bis hin zur übermütigen Ironie. Poeta i kompozytor Ernst Theodor Amadeus Hoffmann z Królewca prowadził za dnia nudny żywot przy biurku, za to noce stały pod znakiem ekscesów fantazji, muzyki, rauszu i pisania. Jako urzędnik spędził Hoffmann kilka lat w zaborze pruskim i na Śląsku, zanim się przeniósł do
Bambergu i w końcu do Berlina. Jego dzieło, obejmujące różnorodne formy wyrazu – od zgrozy przez obłęd do ironii – zajmuje wyjątkową pozycję w literaturze niemieckiego romantyzmu. E. T. A. Hoffmann: Lebensansichten des Katers Murr nebst Fragmentarischer Biographie des Kapellmeisters Johannes Kreisler. Viele Ausgaben, lieferbar u.a. von Reclam, Insel, dtv, Deutscher Klassiker-Verlag. E. T. A. Hoffmann: Kota Mruczysława poglądy na życie oraz Fragmenty biografii kapelmistrza Jana Kreislera przypadkiem na strzępach makulatury zachowane. Przełożyła Edyta Sicińska. Warszawa (Czytelnik) 1958 (jedyne polskie wydanie, dostępne w antykwariatach i bibliotekach).
Kinderboutique Moda dla dzieci Nina M. Bäckerstraße 5 Elisabeth von Küster weckte Schloss Lomnitz/Łomnica aus dem Dornröschenschlaf tchnęła nowe życie w Pałac Łomnica Der 1928 in Breslau geborene, nach dem Krieg zunächst in München lebende Peter Hacks wurde nach seiner Übersiedlung in die DDR einer ihrer am meisten gefeierten Autoren. Seine klassisch-meisterhafte Sprachkunst fand auch im Westen Bewunderer. Am Kommunismus und am Staat DDR hielt der 2003 Verstorbene bis zuletzt fest. Neben seinen vielgespielten Dramen und klugen Essays schrieb Hacks Kinder- und Jugendbücher. „Liebkind im Vogelnest“ ist ein präzis-fantastisches Märchen. Der Gartengott ist verschwunden, die böse Fee Grilla will vom verwilderten Nachbargarten aus die Herrschaft übernehmen. Dagegen wehren sich die Gartenbewohner, allen voran Leberecht und seine Freundin Liebkind. Peter Hacks, ur. 1928 we Wrocławiu, żył po wojnie najpierw w Monachium, następnie przeniósł się do NRD, gdzie należał do grona najbardziej lubianych i cenionych autorów. Również w zachodnich Niemczech podziwiano jego językową wirtuozerię. Do końca, aż do śmierci w 2003 r., pozostał wierny komunizmowi i NRD. Pozostawił po sobie często grane dramaty, mądre eseje oraz książki dla dzieci i młodzieży. „Liebkind w ptasim gnieździe” to baśń fantastyczna. Po zniknięciu boga ogrodu zła wróżka Grilla z sąsiedniego zapuszczonego ogrodu chce przejąć
panowanie. Bronią się przed tym mieszkańcy ogrodu, przede wszystkim Leberecht i jego przyjaciółka Liebkind. Hacks, Peter: Liebkind im Vogelnest. Berlin 1983. Lieferbare Sonderausgabe in der Reihe SZ Junge Bibliothek Band 37, München 2006, 8,- EUR. Ein eigenständiges Kunstwerk sind die Illustrationen von Klaus Ensikat. Nie ma polskiego tłumaczenia tego utworu. Szkoda również ze względu na ilustracje Klausa Ensikata, które są dziełem sztuki samym w sobie. Przekłady dwóch dramatów Hacksa, „Moritz Tassow” oraz „Adam i Ewa” można znaleźć w zbiorze: Antologia dramatu Niemieckiej Republiki Demokratycznej. T. 1-2. Warszawa (PIW) 1980. Wybór i wstęp: Hubert Orłowski.
Musikschule „Johann Adam Hiller“ e.V. Szkoła Muzyczna Fischmarkt 6 Dr. Leszek Dziemianko, Germanist / germanista Carsten Knödler, Intendant Theater Zittau / Dyrektor Teatru w Zittau Die Leser tragen Gedichte und Dramenfragmente von Karl von Holtei im deutschen Original und in polnischer Übersetzung vor. Die ausgewählten Texte stellen den seinerzeit in Wien und Berlin gefeierten schlesischen Schriftsteller und Theatermann, der in Deutschland bis auf einige Mundartgedichte leider kaum noch gelesen wird, als leidenschaftlichen Anwalt des polnischen Freiheitskampfs vor. Czytane w niemieckim oryginale i polskim tlumaczeniu wiersze i fragmenty dramatów Karla von Holteia prezentują sylwetkę niegdyś bardzo popularnego w Wiedniu i Berlinie śląskiego pisarza i człowieka teatru, a przy tym żarliwego zwolennika polskiej walki o wolność. Obecnie jego utwory są niestety zapomniane, z wyjątkiem kilku wierszy napisanych w dialekcie niemiecko-śląskim.
Silberwerk - Schmuck & Beiwerk (Jubiler), Handwerk 20 Prof. Angelika Milbradt-Meeth Ökonomin / ekonomistka Dr. Sławomir Tryc Diplomat a. D. / były dyplomata Wisława Szymborska, geboren 1923 in Bnin bei Posen/ Poznań, gilt als eine der bedeutendsten polnischen Lyrikerinnen des 20. Jahrhunderts. 1996 erhielt sie den Nobelpreis für Literatur. Sie lebt seit den dreißiger Jahren in Krakau/Kraków. Ihre Lyrik, die mit großer Leichtigkeit, Einfachheit und Klarheit philosophische Fragen umkreist, wurde von Karl Dedecius kongenial übersetzt. Wisława Szymborska, ur. 1923 w Kórniku obok Poznania, jest jedną z najważniejszych polskich poetek XX wieku. W 1996 r. została laureatką literackiej nagrody Nobla. Od lat 30tych mieszka w Krakowie. Jej wiersze, podejmujące z niesamowitą lekkością, prostotą i jasnością tematy filozoficzne, zostały genialnie przetłumaczone na język niemiecki przez Karla Dedeciusa. Aktuelle deutsche Ausgabe in der Reihe Brigitte Edition, Band 12: Die Gedichte, herausgegeben und übertragen von Karl Dedecius, Hamburg. Zweisprachige Ausgabe / Wydanie dwujęzyczne: Wisława Szymborska: Hundert Freuden - hundert Gedichte. Sto pociech - sto wierszy. Kraków (Wydawnictwo Literackie) 1997.
Weinhaus Krüger (Winiarnia) Untermarkt 22 René Harder, Regisseur, Schauspieler und Autor / reżyser, aktor i autor Dar Ronge, Schüler und Theaterfan / uczeń i fan teatru Hans von Schweinichen, 1552 auf der Gröditzburg/ Grodziec geboren und 1616 in Liegnitz/Legnica gestorben, diente nacheinander vier Herzögen von Liegnitz. Jahrzehntelang hatte er das Amt des Hofmarschalls inne. Seine Lebenserinnerungen wurden 1820/22 erstmals gedruckt. Sie bieten einen prallen, ungeschminkten Einblick in die höfische und adlige Lebenswelt des 16. Jahrhunderts. Die wichtigste Figur sind „Ihre Fürstliche Gnaden“, Herzog Heinrich XI. von Liegnitz, ein charmanter, verschwenderischer Lebemann. Schweinichens Erinnerungen sind in vielen Ausgaben erschienen, von denen einige antiquarisch erhältlich sind. Empfehlenswert ist Oesterleys Ausgabe von 1878. Die Edition von 1820/22 (hg. von Büsching) ist im Internet zugänglich. Hans von Schweinichen, ur. 1552 na zamku Grodziec, zm. 1616 w Legnicy, służył kolejno czterem książętom legnickim. Przez długie lata sprawował funkcję marszałka dworu. Jego wspomnienia, wydane drukiem dopiero w 1820/22 r., ukazują w pełni i bez upiększeń świat dworski i szlachecki XVI wieku. Główną postacią jest „Jego Książęca Mość” książę Henryk XI legnicki, szarmancki i rozrzutny bywalec salonów. Wspomnienia von Schweinichena
zostały opublikowane w wielu wydaniach, z których kilka jest dostępnych w antykwariatach. Godne polecenia jest wydanie Oesterleysa z 1878 r. Wydanie z 1820/22 r. (w edycji Büschinga) jest dostępne w internecie zarówno w niemieckim oryginale jak i w polskim tłumaczeniu Hieronima Feldmanowskiego.
Offkino / Kino niezależne Klappe die zweite, Nonnenstraße 18/19 Kinga Hartmann-Wóycicka Projektleiterin bei der Sächsischen Bildungsagentur / kierownik projektu Saksońskiej Agencji Oświatowej Prof. Dr. Jutta Blin, Hochschullehrerin, wykładowca pedagogiki Ein furioser Wenderoman: Ein englischer Theaterpraktikant kommt kurz nach dem Ende des Kriegsrechts nach Breslau und wird als erstes von Unbekannten in die Oder geworfen. Lidka und Carlos, die der nasse und verwirrte Westler im Hollandwiesen-Viertel (Niskie Łąki) kennenlernt, wird er 1988 in New York im rauen Wind der Freiheit taumeln sehen. Vom Leben gebeutelt, finden sich alle 1990 an der Oder wieder und gründen das erste private Radio Polens. Porywająca powieść o czasach przełomu. Pewien Anglik przyjeżdża krótko po stanie wojennym na praktykę w teatrze we Wrocławiu. „Na dzień dobry” nieznani sprawcy wrzucają go do Odry. Mokry i zdezorientowany poznaje na Niskich Łąkach Lidkę i Carlosa, których następnie spotyka w 1988 r. w Nowym Jorku, gdy ci poznają gorzki smak wolności. Ciężko doświadczeni przez życie wracają; wszyscy spotykają się w 1990 r. ponownie nad Odrą i zakładają pierwszą w Polsce prywatną rozgłośnię radiową. Piotr Siemion: Niskie Łąki. Warszawa (W.a.B.) 2000./ Picknick am Ende der Nacht. Berlin (Volk und Welt) 2000.
Lausitz-Museum Muzeum Łużyckie ul. Daszynskiego 15 Diana Fritzsche-Grimmig, Journalistin MDR-Studio Bautzen / dziennikarka studia telewizyji MDR w Budziszynie/Bautzen In der Lausitz zuhause – aber nicht provinziell! Die Literatur der Sorben, des kleinsten slawischen Volks Europas, hat auch im 20. Jahrhundert bedeutende Autoren und eine Fülle von Texten aller Genres hervorgebracht. Kostproben sollen an diesem Abend in deutscher, obersorbischer und polnischer Sprache erklingen. Łużycka, ale nie prowincjonalna! Literatura Serbołużyczan, najmniejszego słowiańskiego narodu w Europie, wydała w XX w. wielu ważnych autorów i mnóstwo tekstów różnych gatunków. Wyśmienite ich fragmenty zostaną zaprezentowane w języku niemieckim, górnoserbskołużyckim i polskim. Kito Lorenc (Hg.): Das Meer Die Insel Das Schiff. Sorbische Dichtung von den Anfängen bis zur Gegenwart. Heidelberg (Das Wunderhorn) 2004, 24,90 € Starszy polski zbiór: Wilhelm Szewczyk (Wybór, redakcja, posłowie): Antologia poezji łużyckiej. Katowice 1960 (tylko w antykwariatach i bibliotekach).