Haziran 2011 Ayda Bir Yayýnlanýr Yýl: 2 Sayý: 6
"Tarým Bülteni"miz Bir Yaþýný Doldururken...
Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý olarak hizmet vermekte iken 639 Sayýlý Kanun Hükmüne Kararname Ýle ismi ve statüsü yenilenen bakanlýðýmýz bundan böyle Gýda, Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðý olarak ülkemiz tarýmýna hizmet verecektir. Ýlimiz tarýmýnda bitkisel ve hayvansal üretimle ilgili yapýlan çalýþmalarla diðer tarýmsal faaliyetler ve aktivitelerle birlikte teknik bilgilerinde yer aldýðý “Trabzon Tarým Bülteni” Bakanlýðýmýzýn statüsünün yenilenmesiyle birlikte bir yýlýný tamamlamýþ bulunmaktadýr. Ayda bir yayýnlanan tarým bültenimiz baþta ilimiz çiftçileri olmak üzere ilimizdeki tüm kamu kurum ve kuruluþlarý ile sivil toplum örgütlerine ulaþtýrýlmaktadýr. Ayrýca diðer illerimizdeki Tarým Ýl Müdürlüklerine, araþtýrma kuruluþlarýna ve Bakanlýðýmýzýn üst düzey yetkililerine gönderilmektedir. Ýlimiz yüzölçümünün ancak %23'ünde tarým yapýlabildiði ve bu alanlarýmýzýn % 88'lik kýsmýný fýndýk, çay ve mýsýr oluþturduðu, özellikle iþletmelerin çok küçük, parçalý ve engebeli olmasý göz önünde tutulduðunda ana ürünlerimiz olan fýndýk ve çayda birim alandan alýnan ürün miktarýný ve kalitesini artýrmanýn yanýnda ürün çeþitliliðini artýrarak (Çilek, Mavi Yemiþ, ) birim alandan çok daha fazla gelir elde etmek, yoðun iþ gücü gerektiren bu gibi ürünlerle doðduðu yerde doymasýnýn saðlanarak istihdama katkýda bulunmak ana hedefimizdir. Bu doðrultuda yapýlan çiftçi eðitim toplantýlarý, arýcýlýk, ev ekonomisi, meyvecilik, sebzecilik gibi çiftçi kurslarý, demonstrasyonlar ve tarla günleri gibi aktivitelerle çiftçilerimizi yeni teknik bilgilerle donatarak ve ilimize uygun kivi, mavi yemiþ, çilek, örtü altý sebze yetiþtiriciliði, bodur elma, su ürünleri
ve yem bitkileri projeleri uygulamaya konulmuþ ve önemli geliþmeler saðlanmýþtýr. Ýl Tarým Müdürlüðü olarak; Vizyonumuz; Bilgi ve teknoloji ile bütünleþmiþ, uluslararasý kurallara uyumlu ve dünya pazarlarý ile entegre olmuþ bir TARIM SEKTÖRÜ… Misyonumuz; Ekonomik, ekolojik ve sosyal olarak sürdürülebilir, verimli,, uluslararasý alanda rekabet edebilir, geliþmiþ bir tarýmsal endüstriye sahip, kendi halký için yeterli kalitede ve miktarda saðlýklý gýda üretebilen ve biyoçeþitliliðin korunduðu bir TARIM SEKTÖRÜ oluþturmaktýr. Bu Vizyon ve Misyona uygun olarak tarýmsal yenilikleri çiftçilere iletilmesi ve uygulamaya konulmasý büyük önem kazanmaktadýr. Ancak bu uygulamalar sadece tarýmsal yayýmla mümkün olmamakta, desteklemeler, kredilendirmeler ve çeþitli kaynaklarla teþvik edilmesi gerekmektedir. Bakanlýðýmýz tarafýndan saðlanan desteklemelerle çiftçilerimizin cebine 2010 yýlý için 140 Milyon TL. sýcak para giriþi saðlanmýþtýr. Kýrsal Kalkýnma Yatýrýmlarýnýn Desteklenmesi Programý kapsamýnda % 50 hibeli olarak ekonomik yatýrýmlarýn yanýnda makine ekipman desteklemeleri ile çiftçilerimiz modern alet makinalarýna kavuþmuþlardýr. Ýl Özel Ýdaresi yerelde en önemli kaynaðýmýz olmakta, mavi yemiþ, çilek ve yem bitkileri fide, fidan ve tohumlar çiftçilerimize demonstratif amaçlý ücretsiz olarak verilmektedir. Bütün bu çalýþmalarýmýzla çiftçilerimizin refah seviyesinin yükseltilmesi amaçlanmaktadýr. Yaptýðýmýz çalýþmalarýn çiftçilerimize duyurulmasýnda"Trabzon Tarým Bülteni" önemli bir
BABA-KIZ ARICILIK KURSUNDA
Trabzon Ýl Tarým Müdürlüðü, Þalpazarý Halk Eðitimi Merkezi Müdürlüðü ve Þalpazarý Ýlçe Tarým Müdürlüðü iþbirliði ile Þalpazarý Geyikli Beldesinde açýlan Eðiticiliðini Muzaffer Karabayýr'ýn yaptýðý 80 saatlik arýcýlýk kursuna 3'ü bayan olmak üzere toplam 44 kursiyer katýldý. Trabzon Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan beraberinde Çiftçi Eðitim ve Yayým Þube Müdürü Ali Kemal Yýldýz,
Ýlçe Tarým Müdürü Ýsmet Karabayýr ile birlikte arýcýlýk kursunu ziyaret ederek kursiyerlerle bir süre sohbet etti. Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan sohbetinde Tarýmda sarfedilen emeðin karþýlýðýnýn alýnabilmesi için bilgiye dayalý tarým yapýlmasý gerektiðini belirterek tarýmda eðitimin önemine iþaret etti. Kursiyerlerden Yüksel Bayraktar ile Müzihan Bayraktar'ýn Baba-Kýz olduðunu öðrenince AnaKýz Okulda kampanyasýna atýfta bulunarak, "Baba-Kýz arýcýlýk kursunda" diyerek haberin baþlýðýný koymuþ oldu. Trabzon Ýl Tarým Müdürlüðünce sunulan hizmetlere deðinen Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan daha geniþ kitlelere ulaþabilmek için açýlan kurslarýn ilgi görmesinden duyduðu memnuniyeti ifade etti. Sohbet sýrasýnda söz alan Geyikli Beldesi Gültepe Mahallesi Muhtarý, ayný zamanda Þalpazarý Muhtarlar Derneði Baþkaný Mustafa Demirbaþ Ýl Tarým Müdürü ve beraberindekilerin ziyaretlerinden dolayý çok memnun olduklarýný ifade ederek beldelerinde açýlan kursun çok faydalý olduðunu söyledi. Haberin devamý 4. sayfada
Bektaþ ERDOÐAN Gýda, Tarým ve Hayvancýlýk Ýl Müdürü
Tarým takvimi
Sayfa:2
Kivide yaz budamasý Sayfa:6
Sýðýr barýnaklarý
Sayfa:5
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 2 -
Kiraz
TEMMUZ AYI TARIM TAKVÝMÝ
Kiraz yaz mevsiminin vazgeçilmez meyvelerindendir oldukça faydalý ve lezzetli olan meyve kültüre alýnmýþ ve doðal çeþitleriyle bölgemizin heryerinde yetiþmektedir. Fitokimyasallar açýsýndan zengindir. Bunlar: anthocyanins (mevye ve sebzelerin rengini veren pigmentler; ki bunlar hücreleri zararlý kanserojen maddelere karþý koruyan antioksidan özellikleri sebebiyle kansere karþý seçenek oluþturabilirler). Ayný þekilde bir flavonoid olan quercetinki içinde hem anti-kanser bir oluþum, hem de anti-imflamotoral ve intihistaminik (alerji ve enfeksiyon önleyici) özellikler taþýyan bir antioksidandýr.
Faydalarý Kiraz hem kolesterolü hem de kan þekerini düþürmeye yardýmcý olabilir. Ürik asit ve ürat tuzlarýnýn vücuttan atýlmasýný saðlayabilir. Bu nedenle romatizma ve gut hastalýklarý, eklem kireçlenmesi ve damar sertliðinin tedavisinde kullanýlabilir. Kabýzlýðý önlemede etkilidir. Kirazda bulunan kinik asit, böbreklerin taþ ve kum yapmasýný önleyebilir ve varsa zamanla dökülmesine yardýmcý olabilir. Kandaki zararlý maddelerin vücuttan atýlmasýna yardýmcý olabilir. Aþýrý ilaç tüketimi ile karaciðerde oluþan yükün azaltýlmasýnda yardýmcý olabilir. Nikotinin vücuttan atýlmasýnda yardýmcý olur. Ýçerdiði meyve þekeri levüloz rahat sindirilebildiði için, þeker hastalarý da kirazý yanýnda protein kaynaðý besinlerle birlikte tüketebilir. A vitamininin önemli bir kaynaðý olan karoteni içeren kiraz, göz problemlerinin önlenmesinde yardýmcý olabilir. 20 kirazda 12 - 25 mg arasýnda antosiyanin bulunmaktadýr, bu da bir aspirinden on kat daha etkilidir.
Arýcýlýk: Kovanlar þiddetli sýcaklardan korunur. Oðul önleme tedbirleri alýnýr. Arýlýðýn yakýnýnda temiz su kaynaðý yoksa suluk temin edilir. Havalandýrmaya önem verilir. Tarla Bitkileri: Mýsýr: II.çapa, son seyreltme, boðaz doldurma ve II. Azotlu gübre tatbikatý ilk haftada bitirilir Patates: Mildiyöye karþý ilaçlama bitirilir. Depolarda dezenfeksiyon iþlemine baþlanýr. Normal patates sahalarýnda hasada baþlanýr. Hasat edilen ürünlerde hastalýklý, yaralý ve bereli olanlar ayrýlýr.
Sebzecilik: Seralarda havalandýrma, sulama, gübreleme ve ilaçlama gibi rutin çalýþmalar devam eder. Seralarda; domateste koltuk alma, hýyarda budama yapýlýr. Kurak havalarda sebze bahçelerinde sulama yapýlýr. Hastalýk ve zararlýlarla mücadeleye önem verilir. Hayvancýlýk: Hayvanlar meralarda beslenmeye devam eder. Ahýr içi çok iyi havalandýrýlýr.Rutubetli ve sýcak bir ortam oluþmasýna engel olunur. Meyvecilik: Çay bahçelerinde 2.kesim çay hasadýna baþlanýr. Kivilerde ayýn sonlarýna doðru yaz budamasýna baþlanýr Erkenci armutlarda hasada baþlanýr. Genel olarak sürgün göz aþýsý baþlar. Meyve seyreltme, su buharlaþmasýný önleme amacýyla filiz alma, yaprak yolma ve bazý dallarýn kesilmesi þeklinde budama yapýlýr. Sýk sýk sulama yapýlýr. Gübre þerbetleri de verilir. Ot alma ve çapalama iþleri devam eder. Baðlarda uç alma, filiz alma, yaprak seyreltme, sülük ve bilezik alma, koltuk alma ve hereklere baðlama iþleri devam eder. Sulama, çapalama gibi bakým iþleri yürütülür. Fýndýk koþnili ve her türlü bað hastalýk ve zararlýlarý ile mücadele edilir.
Vitaminleri 100 gr kirazda
Kullanýþý 30 gram kiraz sapýný 1 litre suda 10 dakika kaynatarak hazýrlayacaðýnýz çay, böbrekleri çalýþtýrarak, diüretik (idrar söktürücü), kan ve idrar yollarý temizleyicisi, safra akýmýný saðlayýcý, baðýrsak düzenleyici etki gösterebilir.
Özellikler A vitamini Fosfor Kalsiyum Demir Karbonhidratlar Protein Biboflavin C Vitamini Tiamin
Miktar 620 i.u. 20 mg 18 mg 0.4 mg 14.8 mg 0.5 mg 0.06 mg 8 mg 0.05 mg
Mustafa MAZLUM (Ýl Md. Yrd.) Süleyman TUNCER (Ýd. Ml. Ýþl.Þb. Md.)
BASKI Þener Ofset Matbaacýlýk Ýnönü Mh. Kavakmeydan Sk No:4 TRABZON
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 3 -
Yurt Dýþýna Çýkarýlmak Ýstenen Muhtelif Türdeki Endemik Bitkiye El Kondu
Ülkemize gezmek üzere turist olarak gelen iki Alman tarafýndan kaçak olarak yurt dýþýna çýkarýlmak istenen, Trabzon Havalimanýndaki kontrol esnasýnda, emniyet görevlileri tarafýndan bir bavul içerisinde 37 adet naylon poþet içerisinde, köklü ve topraklý muhtelif türde endemik bitki ele geçirildi. Trabzon Havalimaný emniyet görevlilerinin Ýl Müdürlüðümüze yaptýklarý ihbar sonucu, el konan endemik türdeki bitkilerin cinsi ve türü incelenmek üzere görevlilerce Ýl Müdürlüðümüze teslim edildi. Ýl Müdürlüðümüzde ve Zirai Karantina Müdürlüðümüzde görevli konu uzmanlarý tarafýndan incelemeye alýnan endemik türdeki bitkilerin, 37 adet naylon poþet içerisinde köklü ve toprak ortamýnda fidan veya fide þeklinde bulunduðu, yapýlan ilk tespitte göze çarpanlar arasýnda; orman gülü, þimþir, saraypati, ladin(çam), ayý pençesi, yabani yonca gibi bitkilerin olduðu dikkati çekti. Dünyanýn hiçbir yerinde bulunmayan 3 bin 500 adet ender bitki türü sadece Türkiye'de
bulunduðundan bunlara “endemik bitki' denilmektedir. Bilindiði üzere, ülkemizde doðal olarak yetiþen ve kültürel olarak yetiþtirilen bütün bitki ve bitkisel ürünlerin bulunduklarý yerde koruma altýna alýnmalarý, ülke içinde hareketleri ve ülke dýþýna ihraç edilmeleri kanunlar ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiþtir. 5996 sayýlý Veteriner Hizmetleri, Bitki Saðlýðý, Gýda ve Yem Kanunu ve bu kanuna baðlý çýkartýlan yönetmelik ve talimatlarla; tüm bitkilerin bulunduklarý yerden sökülmeleri, baþka mahallere nakledilmeleri gibi bütün hareketleri resmi kontrol altýnda ve yetkili kurumlar tarafýndan verilen izinlere göre yapýlmasý gerekir. Bitkilerin yurt dýþýna çýkartýlmasý veya ihraç edilmeleri istisnasýz tüm bitkiler için ilgili resmi kurumlardan alýnacak bir ön izin þartýna baðlýdýr. Bu izinlerin en önemli ve öncelikli olaný ise Tarým ve Köyiþleri Bakanýlýðý ve baðlý kuruluþlardan alýnmasý olacaktýr. Bazý bitkilerin ihraç amacýyla yurt dýþýna çýkartýlmalarý yasak olduðu gibi yerlerinden sökülmeleri dahi yasaktýr. Bir kurum, kuruluþ veya þahsýn bir bitkiyi yurt dýþýna ihraç edebilmesi veya herhangi bir amaçla yurt dýþýna çýkartabilmesi resmi kurumlarýn vereceði izine baðlýdýr. Aksi halde resmi kurumlardan gerekli izinler alýnmadan hiçbir bitki yurt dýþýna çýkartýlamaz. Doðal Çiçek Soðanlarýnýn Sökümü, Üretimi ve Ticaretine iliþkin Yönetmelik gereði de doðada yetiþen tüm çiçek soðanlarýnýn belirli esaslara göre Bakanlýðýmýzca verilen izinden sonra sökümü ve ihracý gerçekleþtirilebilir.
Kýrsal Alandaki Kadýn Eðitimleri Ýlgi Görüyor… Ýl Tarým Müdürlüðü Çiftçi Eðitim ve Yayým Þube Müdürlüðü teknik elemanlarýnca Trabzon Merkez ve Ýlçelerinde açýlan uygulamalý Beyaz peynir yapýmý kurslarý yoðun ilgi görüyor. Özellikle kýrsal alanda yaþayan ve hayvancýlýkla geçimini saðlayan çiftçilerimiz elde ettikleri sütleri ekonomik olarak deðerlendirememektedirler. Çiftçilerimizin elde ettikleri sütleri en ekonomik bir þekilde deðerlendirebilmeleri için Ýl Tarým Müdürlüðünün baþlattýðý çalýþmalar içerisinde beyaz peynir yapýmý uygulamalarý baþarýlý sonuçlar verdi. Önceden haber verilerek yapýlan uygulamalý eðitimlere özellikle kadýn çiftçiler ilgi gösteriyor. Sütü deðerlendirmek için önceden elde ettikleri yöresel köy peynirinin çok ucuza satýldýðýný belirten çiftçi kadýnlar, önceleri marketlerden beyaz peynir alarak tükettiklerini, oysa þimdi beyaz peyniri kendilerinin yaptýðýný ve tükettiklerini ayrýca ürettikleri beyaz peynirleri çevrelerindeki tüketicilere satarak daha fazla kazanç saðladýklarýný söylemektedirler.
ÝL TARIM MÜDÜRLÜÐÜMÜZ TEKNÝK ELEMANLARI TRT de YAYINLANAN “BU TOPRAÐIN SESÝ PROGRAMI”na KONUK OLDULAR… Ýl Müdürlüðümüz Çiftçi Eðitim ve Yayým Þubesi çalýþmalarý içerisinde yer alan “ kýrsal alanda yaþayan çiftçi kadýnlarýn eðitimine yönelik , gýdalarýn özelliklerini kaybetmeden saklanmasý, tüketilmesi ile birlikte, aile bütçesine katký amaçlý yapýlan üretimler ve süt ürünlerini deðerlendirmeye yönelik peynir yapýmý” konularýnda bilgi vermek üzere Müdürlüðümüz Teknik elemanlarýndan Tekniker Nebahat Mertcan, Tekniker Selma Aydýn ile Tonya ilçesi çiftçilerinden Neþegül Küçük Birinci, TRT'de Bu Topraðýn Sesi programýna konuk olarak katýldýlar. Programda, kýrsal alanda tarýmsal faaliyet içerisinde bulunan kadýnlarýn yöresel gýda ürünlerini günümüz teknolojisine uygun hijyenik þekilde üretmesini saðlamak amacýyla özellikle hayvancýlýðýn yoðun yapýldýðý köylerimizde “peynir yapýmý” için uygulamalý eðitimler ile bu eðitimlerden beklenilen kazanýmlar hakkýnda bilgi verdiler. Bölgemizde üretilen ürünlerin deðerlendirilmesi için reçel, konserve, turþu yapýmý ile iyotlu tuz kullanýmý, saðlýklý beslenme, çocuk bakýmý ve beslenmesi ile gýdalarýn özeliklerini kaybetmeden tüketilmesi, alternatif ürün çalýþmalarý konularýnda Müdürlüðümüzün çalýþmalarýn nasýl yapýldýðý, hedef kitleye ulaþým ve yapýlan çalýþmalarýn sonuçlarýnýn deðerlendirilmesinin konularýnda izlenen prensipler hakkýnda izleyicilere bilgi aktardýlar. Müdürlüðümüz Çitçi Eðitim ve Yayým Þubesi eðitim çalýþmalarýna katýlan çiftçi Neþegül Küçük Birinci hayvancýlýk ile uðraþtýklarýný ifade ederek yöresel olarak ürettikleri peynirlerin yaný sýra beyaz peynir yapýmýný öðrenerek aile içi tükettiklerini ve yakýn çevrelerine satýþ yaptýklarýný ifade etmiþtir. Bu çalýþmalardan çok memnun
kaldýklarýný vurgulayarak Ýl Tarým Müdürlüðü ve TRT yetkililerine teþekkür ettikten sonra, bu tür çalýþmalarýn devamý konusunda istekli olduklarýný belirtmiþtir. ÝL TARIM MÜDÜRÜ BEKTAÞ ERDOÐAN TELEFONLA PROGRAMA KATILDI Telefon baðlantýsý ile katýlan Ýl Tarým Müdürü Bektaþ ERDOÐAN Ýl Müdürlüðünün çalýþmalarý hakkýnda özet bilgi vererek kýrsal alanda yaþayan çiftçi kadýnlarýn eðitimi ve üretime katýlmalarýnýn saðlanabilmesi için çalýþmalarýn artarak devam edeceðini ifade etmiþtir. Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdogan kýt olan tarýmsal arazilerden daha fazla istifade edebilmek ve Trabzon çiftçisinin gelir düzeyini artýrmak için eðitim çalýþmalarýnýn çok önemli olduðunu vurgulayarak birim alandan elde edilen gelirin ve alternatif olabilecek tarým ürünlerinin devreye sokulmasý gerektiðini belirterek Trabzon Ýl Tarým Müdürlüðü olarak bu konulardaki çalýþmalara aðýrlýk verdiklerini belirterek, Özellikle Gýda muhafaza ve üretilen ürünlerin iþlenmesi ve deðerlendirilmesi konularýnda kýrsalda yaþayan kadýnlarýmýzýn eðitilmesi konusunda çalýþmalarýn süreceðini ifade etti.
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 4 -
1. sayfadaki haberin devamý
BABA KIZ ARICILIK KURSUNDA Ýl Tarým Müdürlüðü ve Ýlçe Tarým Müdürlüðü ile iþbirliði çerçevesinde beldelerinde tarýmsal amaçlý birçok seminer ve uygulamalý eðitim çalýþmalarý yaptýklarýný bu konudaki taleplerine hep olumlu yaklaþýldýðýný söyleyerek Tarým Ýl ve Ýlçe Müdürlüðü yetkililerine ve çalýþanlarýna teþekkür etti. Geyikli Beldesinde açýlan arýcýlýk kursunda kursiyerlere teknik arýcýlýðýn yaný sýra Ýlçe Tarým Müdürlüðü Teknik Elemanlarýndan Ziraat Mühendisi Metehan Ýlaslan ve Arzu Çavuþoðlu ile Ýlçe Tarým Müdürü Ýsmet Karabayýr tarafýndan toprak tahlili, gübreleme, kireçleme, bitki koruma ürünlerinin uygulamasý ve hayvan saðlýðý ve besleme konularýnda bilgi verildi.
Tarla Baþý Eðitimlerine Devam
Teknik elemanlarca öncelikle hal hatýrlarý sorulduktan sonra bilgi aktarýmý baþlatýlýyor. Teknik Elemanlarca; Mýsýr ve Patatesteki kültürel iþlemlerin nasýl ve neden yapýlmasý gerektiði, Toprak tahlili, gübreleme, kireçleme ve yapýlýþ tekniði ile hayvanlarýn beslenmesinde silajýn önemini gibi konularýn yanýnda bölgenin yapýsal durumu göze alýndýðýnda genelde kadýn çiftçilerle muhatap olunduðundan; hamile emzikli annelerin beslenmesi, bebeklerin bakýmý, anne sütünün önemi, okul çaðý çocuklarýnýn beslenme alýþkanlýðý, kemik erimesinin nedenleri ve menopoz döneminde yapýlmasý gerekenler gibi konularda eðitim çalýþmasý yapýlýyor. Bu tür eðitim çalýþmasýndan son derece memnun kalan çiftçiler; kendi ortamlarýnda hem çalýþarak hem de eðitilmenin çok daha zevkli olduðunu söyleyerek, böyle ziyaretlerin devamlý olmasýný istediklerini dile getiriyorlar.
Ýl Tarým Müdürlüðü tarlabaþý eðitim çalýþmalarýna hýz verdi.Mevsime baðlý tarýmsal çalýþmalarýn yoðun olduðu dönemlerde çiftçiyi baðýnda bahçesinde ziyaret eden Ýl Tarým Müdürlüðü elemanlarý uygulama esnasýnda yapýlan eðitimin daha etkili olduðuna dikkat çekerek ,çiftçilerinde bundan çok memnun olduklarýný ifade ediyorlar. Bahçesinde iþlerini yapan çiftçiler karþýlarýnda Ýl Tarým Müdürlüðü teknik elemanlarýný görünce bir anlýk þaþkýnlýk yaþýyorlar.
% 50 Hibe Desteðinden Makina ve Ekipman Alacaklar Belli Oldu!
Tarým Bakanlýðýnca Tarýmsal faaliyetler için geliþtirilen yeni teknolojilerin üreticiler tarafýndan kullanýmýný yaygýnlaþtýrarak; daha kaliteli ve pazar isteklerine uygun üretim yapýlmasýný saðlamak, zor þartlarda ve bedenen çalýþan üreticilerimizin iþlerini kolaylaþtýrmak ve üretim maliyetlerini düþürerek Avrupa ülkeleriyle rekabet edebilir bir düzeye getirmek amacýyla Kýrsal Kalkýnma Yatýrýmlarýnýn Desteklenmesi Programý kapsamýnda makine ve ekipman alýmlarýna % 50 hibe desteði vermektedir. Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan yaptýðý açýklamasýnda; Kýrsal Kalkýnma Yatýrýmlarýnýn Desteklenmesi Programý kapsamýnda makine ve ekipman alýmlarý proje baþvurularýnýn 22.03.2011 tarihinde baþlayýp, 20.05.2011 tarihinde sona erdiðini ve toplam 1721 baþvurunun olduðunu belirtti. Ayrýca; makine ve ekipman alýmlarýnýn desteklenmesi yönünde ilimize Bakanlýðýmýz tarafýndan 2.500.000 TL. ödenek tahsis edildiði ve ödenek doðrultusunda Ýlimiz Merkez ve Ýlçelerinde 1693 kiþiye 2.499.140 TL. hibe desteði verilmek üzere hibe sözleþmesi yapmak için tebligat ve duyurularýn internet sitemiz olan www.trabzontarim.gov.tr adresinde yayýnlandýðýný ilave etti. Erdoðan son olarak; yatýrýmcýlarýmýzýn tebligat tarihinden itibaren 10 gün içinde Ýl Tarým Müdürlüðüne gelerek hibe sözleþmesi imzalamalarý gerektiðini söyledi.
, n e d z i S i s ' 0 %5 , n e d i iB s ' 0 5 % . n i z i S ü ' 0 0 1 %
Ýlimizde hibe desteði verilecek makine ve ekipmanlarýn listesi Arýcýlýk Makine ve Ekipmaný Basýnçlý Sulama Sistemi El Traktörü Motorlu Týrpan Pülverizatör Soðuk Hava Tertibatlý Araç Süt Saðým Ünitesi Yem Hazýrlama Makinesi Gemilerde Buzlanma Makinesi TOPLAM
60 2 412 1010 77 1 116 5 10 1693
Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 5 -
Sýðýr Barýnaklarý
Selim TERZÝ Veteriner Hekim
Tarýmsal iþletmelerde, iþletme merkezinde bulunan binalarýn oluþturduðu yapýlar içerisinde süt sýðýrcýlýðý ahýrlarý önemli yer tutmaktadýr. Süt sýðýrcýlýðý yetiþtiriciliðinde baþlýca amaç; en yüksek verimi en az maliyetle elde etmektir. Yüksek ve ekonomik verim, uygun bir beslenme ile birlikte yeterli iklimsel ve yapýsal çevre etmenleri saðlanan, uygun ahýrlardan beklenebilir. Baþlangýçta planlanan sürü büyüklüðünün ilerde deðiþebileceði mutlaka göz önünde bulundurulmalýdýr. Bu nedenle planlamaya baþlanýrken önce bir yerleþim planý yapýlmalý, bu plan üzerinde neyin nerede olacaðýna bu tesislerin ilerde nasýl büyüyebileceðine ve iþletme için alt yapý ve ulaþýmýn nasýl karþýlanacaðýna karar verilmelidir.
YER SEÇÝMÝ :
Ahýrýn yapýlacaðý arazinin hafif eðimli ve topraðýnýn geçirgen olmasý, imkan var ise, eðimin güney cephesi yönünde olmasý tercih edilmelidir. Ýþletmenin insan yerleþim bölgelerinin yakýnýnda olmamasýna, iþletme artýklarýnýn yerleþim bölgelerine doðru akmamasýna ve bölge hakim rüzgarlarýnýn yönü dikkate alýnarak tesislerdeki kokunun insanlarý rahatsýz etmemesine özen gösterilmelidir. Ahýrlar yamaç ve hafifçe yüksek yerlere yapýlmalýdýr. Böyle yerlerde yapýlacak ahýrlarýn temeline su girmez, zeminden su almaz, ahýr havadar olur, ahýrýn havasý kolayca temizlenir ve rutubet olmaz. Ahýrýn yönü güneye veya doðuya bakmalýdýr. Çok sayýda ahýr varsa, bunlar birbirinin hava almasýna engel olmamalýdýr. Zemin (taban) : En iyi zemin tuðla ile yapýlandýr. Bu iþ için yapýlmýþ ateþ tuðlalarý ile zemin çok daha saðlam olur. Taþ veya beton zemin de oldukça iyidir. Taþ zeminler soðuk çeker ve temizliði zor olur. Zemin beton yapýlacaksa, önce taþ döþenmeli, aralarýný çakýl ile doldurup, üzerine kömür cürufu döküp, iyice sýkýþtýrdýktan sonra beton dökülmelidir. Beton zeminlerde hayvanlar kayýp düþmesin diye, üzerine oluklar açmalýdýr. Yani beton dümdüz olmamalý, belli aralýklarla pürüzlü bir zemin olmalýdýr Beton zemin üzerine sert kauçuktan dayanýklý malzeme döþenmesi de uygundur. Bu þekilde altlýk kullanýmý da önlenmiþ olacaktýr. Tahta malzeme çok rutubet çekmesi, kaygan olmasý, altýna biriken idrar ve gübrenin ahýrýn havasýný bozmasý ve çok kýsa zamanda çürümesi nedeniyle tercih edilmemelidir. Ahýrlarýn kolay temizlenmesi, ahýr yýkandýðý zaman suyun rahat akmasý, hayvanlarýn idrarýnýn hayvanýn altýna akmamasý için ahýrda yemliklerden idrar kanallarýna doðru % 1-2, idrar kanalýndan gübre çukuruna doðru % 1-2 eðim olmalýdýr.
SICAKLIK :
Ahýr içinde en önemli parametrelerin baþýnda, sýcaklýk gelmektedir. Sýðýrlar için etkili olan çevre koþullarýndan sýcaklýk ve oransal nemin, sýðýrlarýn beslenme ve üretimindeki olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak ahýr içi optimum sýcaklýðýn saðlanmasý gerekmektedir . Metabolizma faaliyetleri sonucu, hayvanlar ortama sürekli olarak sýcaklýk ve su buharý yayarlar. Hayvanlar tarafýndan ortama yayýlan sýcaklýk, hissedilen sýcaklýktýr. Vücut yüzeyi ve solunum yollarý ile ortama verilen sýcaklýk oransal nemin artmasýna neden olur.
Süt sýðýrlarý için en uygun ortam sýcaklýðý (4 -15) C' dir. O O Sýðýrlar, (-20) C ile (+24) C arasýndaki sýcaklýklarda normal yaþamýný sürdürmektedirler. Sýðýrlar, düþük sýcaklýklara göre yüksek sýcaklýklardan daha fazla etkilenmektedirler. Yüksek sýcaklýðýn etkisi, hayvandaki süt verimini olumsuz O etkilemekte, 35 C' de verimin % 50' nin altýnda olduðu, O 32 C' de ise % 50' ye düþtüðü saptanmýþtýr. O
landýrma saðlanmalý, hayvan baþýna 20 m³ temiz hava ortamda bulundurulmalýdýr. Yem tüketimi ile havalandýrma oraný arasýnda bir iliþki bulunmaktadýr ve minimum havalandýrma oranýnýn tahmin edilmesi için bir parametre olarak yem tüketimi kullanýlmaktadýr. Tüketilen yem miktarý, hayvanlar tarafýndan üretilen CO2 miktarýný belirlemekte, buna göre de havalandýrma oraný hesaplanabilmektedir.
AYDINLATMA :
HAVALANDIRMA :
Havalandýrma; herhangi bir yapý içerisinde kullanýlmýþ ve zararlý gazlarla kirlenmiþ havanýn, doðal ve yapay yöntemler kullanýlarak temiz hava ile deðiþtirilmesi olarak tanýmlanmaktadýr. Ahýrlarda havalandýrmanýn amacý; yavaþ bir hava akýmý ile, sýcaklýk ve oransal nemin artmasýný önlemektir. Ayný zamanda havalandýrma ahýr içerisinde istenmeyen pis kokularýn da atýlmasýný saðlamaktadýr Kýþ mevsimindeki havalandýrmanýn amacý; ahýr içerisinde biriken fazla oransal nemi dýþarý atarak istenilen düzeyde tutmayý amaçlar. Bu amaçla yapýlan havalandýrma miktarý ahýr için minimum havalandýrma kapasitesini verir. Yaz mevsimindeki havalandýrmanýn amacý; ahýr içerisinde biriken fazla sýcaklýðý dýþarý atarak sýcaklýðý uygun sýnýrlar arasýnda tutmaktýr. Bu amaçla yapýlan havalandýrma miktarý ise ahýr için maksimum havalandýrma kapasitesini verir ve kýþ mevsimindeki havalandýrma kapasitesinin yaklaþýk (8 - 12) katý olabilir. Ahýrýn havalandýrýlmasý sýrasýnda hýzlý bir hava akýmýnýn oluþmasýndan kaçýnýlmalýdýr. Uygun sýcaklýk koþullarýnda, barýndýrýlan hayvan cinsine baðlý olarak ahýr içindeki hava hýzýnýn (0.15 – 0.40) m/s arasýnda olmasý uygundur. Hava hýzýnýn 2.5 m/s den büyük olmasý her türlü hava koþullarýnda hayvanlar için zararlý olmaktadýr. Ahýr havasýnýn temizliði deyimiyle, havanýn kimyasal bileþimi ile içinde bulunan toz ve mikroorganizma durumu ifade edilmektedir. Havanýn kimyasal bileþimi, hayvanýn fizyolojik durumunu etkilemektedir. Saðmal bir inek için saatte 50 m³, bir buzaðý için saatte 10 m³ civarýnda hava-
Aydýnlatma, ahýrlarda önemli bir çevre koþulu ve ahýr içi saðlýk koþullarýný tamamlayan etmenlerden birisidir. Çalýþanlarýn iþlerini kolaylaþtýrmak ve hayvanlarý daha kolay kontrol etmek için gündüz saatlerinde doðal, akþam saatlerinde yapay aydýnlatma kullanýlmaktadýr. Doðal ýþýktan yararlanýlmayan kýsýmlarda ve akþam karanlýðýndan sonra ahýr içi, flüoresan ampuller ile aydýnlatýlmaktadýr. Ahýr içerisinde her bir m² taban alaný için 2.5 W, saðým ünitesi için her bir m² taban alaný için 10W' lýk ýþýk kaynaðý kullanýlmaktadýr. Süt sýðýrý ahýrlarýnda aydýnlatmanýn verime etkisini araþtýrmak için laktasyona baþlamýþ ve genetik benzerlikleri ayný olduðu kabul edilen ineklerden 12' þerli iki grup oluþturmuþ ve her iki grubu da ayný koþullar altýnda barýndýrmýþtýr. Gruplardan 1. gruba sadece 8 saat günlük doðal ýþýklandýrma saðlanýrken, 2. gruba 8 saat'lik doðal ýþýklandýrmaya ek olarak 10 saatlik bir yapay ýþýklandýrma uygulamýþtýr. Sonuçta ayný koþullarda barýndýrýlan gruplardan 2. grubun süt veriminde % 15 oranýnda artýþ olduðunu ve süt yaðýnda ise, hafif düþüþ meydana geldiðini saptamýþtýr. Araþtýrmacý, yaptýðý bu çalýþma neticesinde süt sýðýrý ahýrlarýnda günlük optimum ýþýklandýrma süresini (doðal-yapay) ve ýþýklandýrma yoðunluðunu sýrasýyla 16-18 saat ve 50-100 lüx olarak önermektedir.
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 6 -
Dernekpazarý Ýlçesinde Yapýlan Tarýmsal Eðitim Çalýþmalarý Ýlgi Görüyor
Yaz aylarýnýn gelmesiyle tarýmsal faaliyetlerde artmaya baþlamýþtýr. Üreticilerimiz bahçe ve tarla ziraatý konusunda yaþadýklarý sorunlarý zaman zaman düzenlenen toplantýlarda dile getirerek tarým danýþmaný ile paylaþmaktadýr. Yetiþtiricilik ve bitki saðlýðý konusunda yapýlan yanlýþlar düzeltilmektedir. 2010 yýlýnda ilçemizde getirtilen saanen keçileri ilk yavrularýný geçtiðimiz aylarda vermiþtir. Irka ait karekteristik henüz tam olarak ortaya çýkmamasýna raðmen oðlaklarýn saðlýk durumlarý iyi durumda. Ýlçemiz de meraklý vatandaþlarýmýz tarafýndan yetiþtirilmeye çalýþýlan saanen keçileri, sütlerinin kýymetli olmasý sebebiyle gün ðeçtikçe daha fazla binimsenmektedir. Ayrýca 2010 yýlýnda baþlatýlan kestane balýnýn üretim ve tüketimin artýrýlmasý faaliyetleri 2010 yýlýnda da devam etmektedir. Halen 14-16 kg olan kovan baþýna verimi uygun
yetiþtiricilik ki baþta güçlü koloni ve ana arý ile 18-20 kg çýkarmaya çalýþýlmaktadýr. Mevsim yaðýþlarýnýn etkisi kestane çiçeði ve doðal olarakta bal üretimini azaltan en önemli etken. Üreticilerimiz kovan sayýlarýný devamlý artýrmak süretiyle daha fazla ürün almayý hedeflemektedir.
Kivi yetiþtiriciliði için kýt arazi þarlarýna sahip olsalarda kendi kivi bahçeleri için “t” direkleri yapmaktalar. Bahçenin bulunduðu yere göre kendi standarlarýný koymakta ve o ölçüde “t” sistem hazýrlamaktadýrlar. Bahçe tesisinde önemli bir maliyet tutan ( 35-40 tl ) direkleri 12 tl ye imal etmektedirler.
Ýlçemizde faaliyet yürüten bal üreticileri birliði yapýsal ve teknik alt yapýsýný da kestane balý üretimi ve tüketimi üzerine kurmaya çalýþmaktadýr. Bölgemize özellikle yaz aylarýnda dýþardan gelen ve “bal olmayan” fakat hakiki bal adýyla satýlan ürünlerlede mücadele etmeyi sürdüren birlik yetkilileri kestane balýna bir kalite-standart kazandýrmayýda hedeflemektedir. Taþçýlar köyünde üreticilerimiz tarýmýn farklý kollarýnda faaliyet yürütüyorlar.
Kivide Yaz Budamasý ve Meyve Seyreltilmesi
Erdal YÝÐCÝ Ziraat Mühendisi
Kivi hýzlý ve kuvvetli geliþme gösteren bir bitkidir. Özellikle beþ yaþýndan sonra aþýrý sürgün vermektedir. Aþýrý geliþen bu sürgünler hava sirkülasyonuna ve güneþten faydalanmaya engel olmaktadýr. Bunun için Haziran ayýnýn son haftasýyla, Temmuz ayýnýn üçüncü haftasýna kadar yaz budamasýnýn yapýlmasý uygundur. Yazýn gerek meyve vermeyen, gerekse meyve veren kaliteli sürgünler (parmak kalýnlýðýnda olan sürgünler) yaklaþýk olarak 15 göz (15 yaprak) üzerinden uçlarý kesilerek budanýr. Sarýlmýþ olan cýlýz sürgünler sarýldýðý yerden kesilip çýkartýlýr. Yine meyve veripte kýþýn
BUDAMA ÖNCESÝ
dipten kesip çýkartacaðýmýz parmak kalýnlýðýnda olmayan cýlýz sürgünleri ise son meyveden itibaren 5 yaprak kalacak þekilde kesilirler. Ayrýca gerek kýsa gerekse uzun olup uçlarý körelmiþ sürgünlerin uç kesimi yapýlmaz. Þayet bunlarýn uçlarý kesilecek olursa gözün uyanmasýna, dolayýsýyla gözü vejetatif geliþmeye teþvik etmiþ oluruz.
Yaz budamasýyla bahçede hava sirkülasyonu saðlanýr, güneþlenme istenilen düzeyde olur. Bunun sonucu olarak vejetatif geliþme frenlenerek meyvenin þiþmesine, bir sonraki yýl meyve verecek ürün çubuklarýnýn yaprak koltuklarýnda besin depo edilmesine, ürün çubuklarýnýn odunlaþmasýnýn saðlanarak aðacýn kýþa hazýrlýklý girmesi saðlanmýþ olunur. Bunun sonucu gelecek yýl ilkbaharda sürecek gözlerden kaliteli sürgünler ve çiçekler elde edilerek, kaliteli meyvelerin oluþmasý saðlanýr.
Meyve iriliðinin fýndýk büyüklüðü ile ceviz büyüklüðü arasýnda olduðu zaman meyve seyreltilmesi yapýlýr. Meyve seyreltilmesinde önce yaralý meyveler, daha sonra fan meyve dediðimiz döllenmesi iyi olmayan þekli bozuk meyveler, daha sonra gölgede kalmýþ geliþmesi iyi olmayan meyveler ve en son olarak da salkým þeklinde olan ikili-üçlü meyvelerden genellikle kenardaki iyi geliþemeyen meyveler seyreltilir. Bunun sonucu Pazar deðeri yüksek kaliteli meyveler elde edilmiþ olunur.
BUDAMA SONRASI
MEYVE SEYRELTÝLMESÝ
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 7 -
Örnek Ýþletmelerimizden
Ýl Tarým Müdürü Bektaþ Erdoðan ve Beraberinde Çiftçi Eðitim Yayým Þb Müdürü Ali Kemal Yýldýz, Destekleme Þube Müdürü Yaþar Seyis ve Trabzon Tarým Bülteni Ekibi ile birlikte Ýlimiz Akçaabat Ýlçesinde bulunan ÇELÝK KARDEÞLER Et Ýþleme Tesisini ziyaret ettik. Ekibimizi Ýþletme sahipleri adýna üretim sorumlusu Gýda Mühendisi Neslihan Ertürk karþýladý. Gerekli hijyen tedbirler alýndýktan sonra iþletmeyi gezdik. Üretim aþamalarýný yerinde izledik. Ýþletmede son derece hijyenik þartlar altýnda yapýlan üretimi yerinde izledikten sonra Gýda Mühendisi Neslihan Ertürk ve Ýþletme ustasý ile sohbet ettik. Kendilerine bazý sorular yöneltik. -Ýþletmeniz kaç kýlýnda kurulmuþtur? -Ýþletmemiz 2006 yýlýnda kurulmuþtur. -Ýþletmenizin kaç ortaðý vardýr? -Biz 2 kardeþ olarak bu iþletmeyi kurduk ve devam ediyoruz. -Ýþletmenizde kaç kiþi isdihdam edilmektedir? -Bir gýda Mühendisi ile birlikte 20 kiþi isdihdam etmekteyiz satýþ bürolarýmýz ve nakliye iþlerinde çalýþanlar la birlikte bu sayý daha da artýyor. -Ýþletmenizde hangi üniteler bulunmaktadýr? -Soðuk hava depolarýmýz, iþleme ve köfte iþleme tesislerimiz vardýr. -Patentli üretiminiz varmý ? Üretim çeþitleriniz nelerdir? -Akçaabat Köftesi'ni Türk Patent Enstitüsü'nden almýþ olduðumuz "SALT" markasýyla Türk Gýda Kodeksi'ne uygun olarak üretmekteyiz. Akçaabat Köftesi'nin yanýnda günlük pirzola, biftek, kuþbaþý et, hazýr kýyma, karkas et parçalama ve paketleme ürünleriyle de Trabzon'da gýda üretim izinlerine sahip firmadýr. -Kapasiteniz ne kadardýr? -Günlük 3 ton et iþleme kapasitemiz vardýr. Bunun büyük bir çoðunluðu SALT Akçaabat Köftesi üretimidir. -Yapmýþ olduðunuz üretimleri nerelere pazarlýyorsunuz ve herhangi bir sorunla karþýlaþýyor musunuz? -Akçaabat Ýlçemizde 2 satýþ reyonumuz mevcut, Ýstanbul, Ankara, Ýzmit, Konya'da ana depomuz vardýr. Ürünlerimiz hemen hemen ülkemizin her yerine ulaþmaktadýr.
-Bize Akçaabat Köftesini Anlatýrmýsýnýz? Akçaabat Köftesi 1930 yýllarýnda Akçaabat'lý lokantacýlarýn ortaklaþa yaptýklarý etlerinden bir araya getirilerek belirli ölçüde ekmek, sarýmsak, iç yaðý ve tuzun katýlýmýyla ortaya çýkardýklarý bir lezzettir. Kendilerinin yemeleri için yaptýðý bu köfte daha sonra lokantalarda kömürlü ýzgaralý ocaklarda piþirilmek kaydýyla önce bölgemize sonra ülkemize tanýtýlmýþ daha sonrada ününü tüm dünyaya duyurmuþtur. Dünyaya adýný duyuran Akçaabat Köftesi ülkemizde yapýlan diðer köftelerden farklý ve ayrýcalýklýdýr.
AKÇAABAT KÖFTESÝ : Ýnek etlerinin döþ, kol ve gerdanýyla bunlarýn karýþýmýndan oluþan, sinir ve ekstra yað bulunmayan etlerinden kýyýlarak yoðrulur. ÝÇERÝSÝNDE; Dana kýyma %70-75 Ýç Yaðý %10-15 Ekmek %15-20 Sarýmsak %1-1.5 Tuz %1-1.5 vardýr. Dinlenmiþ etlerden elde edilen köfteler bir gün dolapta bekletildikten sonra köfte ocaðýnda piþirilerek servis yapýlýr. Bizlerde Akçaabat Çelik Kardeþler Et Ýþleme Tesis sahipleri ve tüm çalýþanlarýna teþekkür ederek çalýþamalarýnda baþarýlar diliyoruz.
Yýl: 2 Sayý: 6 Sayfa - 8 -
"Trabzon Tarým Bülteni"miz Bir Yaþýnda...