Αντί Τεύχος 1 (Μάιος 1972)

ΕΙ ἦ

'.

‘

μηνιαια ει-ιιεεωρηση J

1

32815»pr u: j μουσικη rexvn για ns pazes Γ- ΑΛ. ΜᾹΓΚΔΚΗΣ ’-

n εσωτερικη δομη rns ônpoxpanas . ,

ὅυὸοσωε ἂρ Papas ôu‘äooms 89 μεως

M09062.

Ι-Ἶ j. Υ ἡ ἰ. .;. .r“-'”” ,:

K6 L m ’Suôôôacs Ἑρμείας·

αντωουθπῡυξ) 0“ wu‘ww‘mu? 0’ ’ ’Yb SMMWPX w Was διαῆορεῑιυιης “mm/“m’as Ἢ SWWWPXW was δωῳρπωης wwwmms

2,

γΐΗΜιγ ,\NT[ «llm’fiwou; ωνγυιῠωωμέγη μζ· κιιι 01111(11'\'uvm1..,». λιίιώ, h’èñmu. fmùpxm‘x' nm \z-Emd. Ilpwwn δική »ιρις-υννῑωοοςηιὲκη μί· m γενικὴ niom μσς (ΠιὶγἐλευθεροῖυΠίΟ-εἰκω ι’] (ιντίλογος.

ANTI '11‘11; xmn‘quÉm; mmnñ<; ᾖ (in; ψιΗιίησΠἿιῑ φλυαρίας Hg npmnmnm‘lw min: πώγωνα nm) (nufié‘11)1~\'—(pl‘01<)\1mum—oi qmjvnnxê'r; xopôérr; Iñr; (nxügxùnn‘m; (1E_1<mp£'11£'1(1(;.

ANTI Πωλυῑιλιῖπ κωλόμων. Πςκηηι()ῦμε“ 1(1 (1— 11_\(1 ὃημοωωγρωφικὼ μολύὸιω. Iroù ῑονλίικιοῐωγ ἒ,ξμ()ι“ν x" (n‘nôpoùx (Πὸ \‘z'ym‘Om \‘(1 [ù 111‘10» 'pi'p'wv Iplñlùmum (διὸ τωῐωμένι) xupIi—vù 1mpneranüv m ιηῸΐόλημωισμο τοῦ (mps‘çnx‘oñ (ιηιγγώσῐη Kui \‘(1 npunonopofiv ὅταν ἡ ἀλῄHz'm m mûri

ni

ÀNTI mû Il\':’l‘|l(lîlK()Ü Πωςκηῑλῑομοῡ Kui τῆς (ψκιίυπιιιρ, ùvli πῆς (mnnñq ᾖ ῑῇς na‘pimxvnr; (ιιηιιωιωλυγῂημ Ηὲι Προῐηιὴσονμε μῖξιν ἕῪϊργζ) 11(1puvoiu. (ιωΜῖΛίει(;-(”ικ·εέ,(η)ῐηκ)ι. εἰλικρινεῖς, umL\0l. ἀλλὰ ὺῐιεῚΪιΗνκὉΙ-ῐώ κγ’)μηκι ὃικωιὶηηιῖνί 11111;. Καὶ pi: μωγιιὸικί) (mono 111v ùvnhz‘umvmh ἑὙημέςρῑικῐη, 11w nupm‘m'um] ÏI[)(1\']1ÔTH)\' Kui Πρω(.(ùnmv ὅπως εἶναι, (inmu K1 ἂν εἶναι. .\NTI ν’ (ικ()ι’λ()υθῐ’ῑ(ῑουμε’ (xxvùplo node. θ’ ù— \'uï_mñ0:)umz (upé-rnpis-Q σκέψεως Kai ἐκφρόοεῑινζ κ(ιιν()ιίς)γ]ϊ(;. 11111111110Hd1v1u1; x" dvumoxleoñut— 11 Πάντως w} n.\n()1(m<m1u' --()ῐί) αἴτημα lñr; Im\'ñ(;: plÏJKh ἑιλλῑιγῂ ῐῶκ· (ιῗ,ι(ἷ)ν f‘xrivmv flïîÙ μόνον (xîpu. (3(1va mi ÔUOTUXÎU npoxàÀmmv.

ANTI μακρυγιῦν mûxmv. IIOÙ Πλησιέιίζωντω μέ· ιηλγῳιικωύρ, θζι Πρυῑιμήοουμε và ὸοῦμε· 11w (1 λήθειο rmù (Immu- [ω ἢ KpÛÜæ‘Im—unmxnù 0m “(1110 μορ. ῙΙισῐϊύυυμε (Πήν ἀξίω-Κ(ιί mm iv M1\'1')11]1u—11L\' κιιέὶτηηῦκ· (ἰλνμμώῐιιπ.

Human: εηιθεωρηοη

ΤΕΥΧΟΣ 1)72 ΜΑῚὉΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Honoured:an Χρῆστος Δεινοκράτους 131 TM. 732.819

ᾸΡΧ l ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΟΙκονὸμου XpñOToç FPAOEIA: ΥΠΑΤΙΑΣ 5 ΤΗΛ.; 32.24.131

τιμη δρΧ 20

Στὸ ἐρχόμενα τεῦχος τοῦ ANTI, Δύο Διεθνεῑς ’A— ποκλειστικότητες : ‘O διακεκριμένος Ἰταλὸς δημοσιογράφος VALERIO ORCHETTO Θὰ ἀναλύσῃ τὴν πολιτικὴ κατάσταση στὴν Ἰταλία μετὰ τὶς ἐκλογές. Καὶ ἰδιαίτερα τὶς σχέσεις μεταξύ Xp161tavosnpoupa'ré'w-20611111016»; καὶ Σοσιαλιστῶν - Κομμουνιστῶν.

‘0 γνωστὸς Σουηδος δημοσιογράφος LEIF PERSSON, ἀνταποκριτὴς τῆς σουηδικῆς τηλεοράσεως στὴ Νότιο Εὐρώπη, γράφει ἀπὸ τὴν Μαδρίτη γιὰ τὴν «Θερμὴ ἄνοιξη» στὴν Ἱσπανία.

ι-ιολιῦικε) ρει-ιορῡειῑ

ups“; μινι κρισεις

Κανείς ὁὲν μποροῦσε νὸ διερωτηθῇ γιατί χαίρεται ὁ κόσμος. Ἡ αθηvaà'xñ λιακόδα ὀποχαυνωτικιῆ. Ἡ ἠμιαιργία δῶρον ἐξ οὐρανοῦ - ἢ γιὰ τὴν κυριολεξία ἀπὸ τὸ ὑπουργεῙο Ἐσωτερι-κῶν —— καὶ τὸ καφενεῑα τοῦ Συντόγματος καὶ τοῦ Ζαππείου στὴν δόξα τους. K1 ὂν ὅλα αὐτὰ δὲν ἦταν ἀρκετὸ ὑπῆρχε καὶ ἡ ἑορτήε τὸ κσθεστὼς τῆς 21ης Ἀπριλίου ἑώρταζε τὴν 5ην ἑπέτειό του -« ἤρεμα, χωρὶς λαᾶκὲς κινητοποιήσεις, λὲς καὶ ὃὲν ἤθελε và ὃιαταρόξη τὴν ρόθυμη διόθεση τῶν Ἀθηναίων, Τίποτα δὲν μαρτυροῦσε πὼς τὸ ἑορτάζων καθεστὼς εἶχε ὁντιμετωπισει, πῑρὸσφιατα ὀκόμη, τρεῖς κρίσεις ἀπὸ τὶς ὁτυαίος ἡ τελευταῖαι —— ὑπόθεσις Μαγκάκη —- δὲν ἔχει ἁκόμη, τερματισθῆ ὁριστικα τήν στιγμὴ ποὺ γράφονται οἱ γραμμὲς αὐτές. Kai τὸ Κυπριακὸ ——- ñ ôeû’œpn κρίση - ἂν καὶ φαίνεται «ἐν ὲκτονώσειι δὲν ἕχει πόψει νο προκαλῇ ρίγη ἀνησυχίας -— ἀκόμη καὶ στήν θορμοκρασία μιᾶς ὀπτικῆς λιιακόὸας. Μόνον ἠ ὁποπομπὴ τοῦ K. Ζωϊτάκη φαίνεται và εἶναι ἕνα ζήτημα ποὺ ἔκλεισε ὁριστικό, Κι ἂιν ὁ ξένος τύπος φημολσγεῑ δυσαρέσκιεια τοῦ K. Γρίὸα γιὰ τὴν ἑκτόπιση φίλου του —— ôuoalpéoxcsw ποὺ τὸν ὐῖθηοε σὲ συνοργασία μὲ τὸν Μακάριο - ὁ ï— διος τέως ἁνιιὸσαλιεὺς ὃὲν φαίνεται νὰ εἶναι σὲ θὲση ν’ ὀναπτὺξη δραστηριόιτιγτια μεγαιλύτερη ἀπό... ἕναν ἐρατινόν, κόπου μεταξὺ τοῦ Ἀπὲργη τῆς Κηφισιᾱς - προσωρινὸν ἐνδιαίτημα του μετὰ τὴν καθαίρεσή του — Kai τοῦ συνοικισμοῦ (ἀλήθεια..,, καιρὸς ν’ ὁλλόξη αὑτὴ f1 κοκόηχη ὀνομασία «συνοικισμὸς») Παπὺγου, ὅπου θα ἑγκαττασταθῇ μονίμως.

Αίθρία στήν Ἀθήνα. Κεραυνὸς ἐν αἰθρίᾳ, ñ αἰσιοὸοξία ὡρισμένων ὀντιπάλων τοῦ καθεστῶτος, οτὸ ἐξωτερικὸ ποὺ μίλησσιν μ’ αἰσιοδοξία ἐπ’ εὐκαιρία τῆς 21ης Ἀι-ιιριλίου - ἀλλ’ ὅχι Koù ὑπὲρ τῆς 21ης. Δίὸαγμα τῆς 5ετοῡς αὐτοεξορίος των, ὅτι δὲν ἐιπεκόλυψαιν τὶς aida: τῆς αἰσιοὸοξὶας τους. Ἀποτὲλεομα καὶ διάφορες εἰκασίες, Καὶ ἐπιχείρημα ὑπὲρ τῶν εἰκασιῶν ἡ τελείως ὀπροσὸόκητη àπόφαση, θρυλικὰ ἀναποφασίστου, τέ4

ως Πολιτικοῦ ἀρχηγοῦ, ποὺ ὀπεφόσιοε - ἀλήθεια ὅσον κι ἂν φαίνεται απίθανο —— và ὲκὸηλώση τὴν ἀντίθεσή του πρὸς τὸ καθεστώς. Ἐνὸεχομὲνως να ὺπάρξη πρωτοὃοιιλία ἐκ μέρους τοῦ K. K. Kapa~ μανλῇ ποὺ θα συμὸέιλη στήν ἑξέλιξη τῆς Πολιτικῆς καταστάσεως. Πρωτοὸουλία. ἐνδεχομέναις, θ’ αναλόὸη καὶ ὁ Βασιλεὺς Κωνσταντίνος ὁ ὁποῖος ἐπεκρίθη τελευταίοις (’1— πὸ τῶν στηλῶν κυὸερνητικῶν ἐφημερίδων ὅΠ μὲ τὴν στάσιν του παρεμποὸίζει κόθε πολιτικὴν ἑξέλιξιν.

παὸοπούλου, ἐνισχύει τήν ἑντύπωση τῶν ,ξένων διπλωματικῶν κύκλων, ὅτι ὁ δεύτερος τῇ τάξιει ἔχει κόνει ἕνα ακόμη 6ᾖμα πρὸς τὸ ἐμπρὸς —μετὰ τὴν ἀνόληιψη ὑπὸ τοῦ κ. Γ. Παπαὸοπούλου mi τῶν καθηκόντων τοῦ Ἀντιὸασιλὲως. ‘H πρωτοὸουλία τοῦ κ, Παπταικοῐῦ, οτὸ θὲμα Μαγκόκη, ἐνισχύει τὴν ὑπόθεση.

Ἀκὸμη τοῦτ’ ἡ ἄνοιξη

Ἡ κυδὲρνησις θ’ ὀινασχηματισθῇ ἔτσι που νὸ πρωλόὸη κόποιον πολιτικὸν χαρακτῆρα, ταύτοχρόνως μὲ νέον περιορισμὸν -— 5x1 πλήρη, αἴροντα «μερικῶς» τὸν στραιιωτικὸκΔ νσμσν

Στὴν “Ελλόὸα ὃὲν γίνονται ἐκλογές... γίνονται ὅμως στὴν Ἀμορική. Ὀ Πατριάρχης Μόσχος Ποιμήν, δὲν ἔρχεται στίιν Ἑλλάδα... Πηγαίνει ὅμως, ὁ Νίιξον στὴν Μόσχα. Δύσκολο, ὂν ὅχι ἀδύνατον ν’ ὀνακαλύψη κοινεὶς ἕνα λογικὸ συνειρμὸ ὀνόμασαι 0’ αὐτὸ τὸ τέσσερα γεγονόΚαὶ ὀλίγα περὶ Τζάντε τα, κι» ἴσως ñ ἔλλειψη λογικοῦ συσχετισμσῦ νὰ εἶναι τὸ σπουδαιότερο θαυμαστὴς τῆς Ζακύνθου, ὁ ὺφυἐπιχείρημα ὅτι ἔχουν πολιτικὴ σηπουργὸς K. Σταματόπσυλος. Πάσχα μασία στὴν ἐποχὴ ποὺ ὃὲν εἶναι μόστὸ Τζόντιε, μὲ προσκεκλημένους νον τὸ θέατρο ἀλλὰ κι ἠ πολιτικὴ τοὺς πολιτικοὺς συντάκτες τῶν ἐφητοῦ παραλόγου, σὲ ἰδιαίτερη ὅνθηση. μερίδων K03 τῶν ξένων πρακτορείων. Στίιν Ἑλλάδα ὃὲν γίνονται ἐκλοΣτὸ Τζόντε καὶ μὲ τὴν ἐξόρμηση τῶν μελῶν τῆς κυὸερνίκιιεως γτὰ τὸν

ὲορταομὸ τῆς 21ης. Μόνο ποὺ τὴν .'.-' 1v φορὸ αὐτὴ συνωὸεύιετο ὔχι ἀπὸ δη· ” μοσιιογρὸφους ἀλλὰ ἀπὸ δύο ἑκ ττῖιν συνομαλητῶν - τὲως δουλευτῶν -

τοῦ κ. Γ. Παπαὸοπούλσυ. Ὁμιλιτι- κώῦειροι oi τελευταῖοι, - ἢ τουλάχι- ~ στον mô αἰοιόὸοξοι - ἀνω-ροῦν τὴν

πρόσφατη διόψεωη τσῦ K. Ὑπσυργοῦε ὅτι δὲν ἀντιμετωῐτίζεται ὀναÏ: ’ σχηματισμὸς τῆς κυὸερνήσεως.

’Έχσυν ἄραγε πληροφορίεᾳ ἢ ” “ ’ τ εὐσεθεῖς πόθους ; Πάντως, .r'; ’ μόνον

πληροφορίες ἢ πόθοι, δὲν περιορί- . »ζονταιι σὲ ὑπουργικσὺς θίικους μόνον, ἀλλὰ φθάνουν μέχρι καὶ τὶς διοικήσεις μεγάλου πιστωτικσῦ ἱδρύματος rñc Χώρας.

Kai μιὸ χαρακτηριστικὴ λεπτομὲ- i ρεια. Ὁ μόνος ἑεκ τῶν στελεχῶν ποὺ ὃὲν μετέθη σιὴν ἐπαρχία, ἦτον ὁ κ. Παπακὸς παρὰ τὴν ἕφεσίι του γιὸ ταξίὸια-. Ὴ παρουσία του· στὴν Μητρόπολη, οτὸ πλευρὸ τοῦ K. Γ. Πα-

l

r'IONUIKO panopuoz

. . . KCII μισ εηεπειος ñ μὴ - ἐν ἐιναστολῇ τὸ θέμα- τοῦ 6νασχηματισιωῦ, ἐν ὀναστολῆ καὶ τὸ θύμα τῆς ἀκκῶαιρίσεως) τοῦ κρατιmû μηχανισμοῡ τῆς Κύπρου ἀπὸ τούς... μακαριαικσύς. Ἀλλὰ σῑὸ ἐλληνικὸ πράγματα οὐδὲν μονιμώτερον τῶν ἀναστολῶν, καὶ δὴ τοῦ Συντάγματος. Ἡ ἀναστολὴ αὐτὴ τῶν ἑξελίξεων Τὰ δάκρυα δὺο ίεραρχῶν στὴν Κύπρον πιροειώλεσε τούς θρήνους unwariac ἐφημερίδος τῶν ἀρ)(ῶν τοῦ 3ου Ἑλληνικοῦ πολιτιομοῠ 1'1 ὁποία, ἐπ’ εὐκαιρία κόνει μερικὲς ‘O Πσιμὴν δὲν θὸ ἔλθη στήν Ἑλ”Εσι(υψ·ε καὶ φίλησε τὸν ἄρρωστο ἐνδιαφὲρουσες ἀποκαλύψεις γιὰ τὸ λάδα —-— ἴσως ἔλθη τὸ φθινόπωρο Kai μέσα στὸ λήθαργό του κατάλαδε. περιὸόητα ὅπλα γράφοντας (φύλλον x1 oi ἑὸὧ σοθιιεττκοὶ διπιλωμάτες ΨιΚαὶ δάκρυσε 6 Κιτίου. Δὰκιρυοε ια θυιρίζουν —— ὃὲν εἶναι oi μόνοι ψιθυ- ὁ Μακάριος, ποὺ ἕτρεξε στὸ προσκέ- 39, σελ. 8) τὸ ἑξῇςι Oi 1'1110Kp116i (κυὸερνῶντες) ριστὲς ὃιπλωμότες - ὅτι ὃυσφόρησε φαλο τοῦ δωρειὰ ὅρρωοτσυ ὀντιπό· τῆς Κύπρου, ὁρνήθηκαν στίιν Y16 τὴν μεταχείριση τσῦ Μακαρὶου. λου του. Σκηνή ουγιανητική. Καὶ àpxñ τὴν εἰσαγωγὴ ὅπλων ἀπὸ Ἀλλ) ὁ Νιῖον, θα ἑπισιοεφθῇ τὴν Μόμετὰ τὸ δάκρυα oi eùxéc. Ὁ Μακάτὴν Τσεχοσλσδακία. ΙΔΟΥ ΠΩΣ σχα ἐντὸς τῶν ἡμερῶν, καὶ δὲν θὰ ριος ἔσπευσε v6 συγχαρῇ τὸν x. Γ. ΤΟΥΣ ΔΙΑΨΕΥΔΟΥΜΕτ ἤθελε oi σοὸιιεϊικσὶ συνσιιιλητές του, Παπαιδόπσυλο γιὸ τὴν ὀνομαστική V6 ἑγείρσυν θὲμα ἑλληνικά Συμπέτου ἑορτή. Ἀλλὰ συνεχάρη καὶ τὸν Τὴν 9.45’ πμ. τῆς 21ης Ἰα9001116: 6λέπε ἀνωτέρω... μἐγὰλο ὀντίπαελό του, τὸν στρατηγὸ νουαρίσυ 1972 (ἡμέρα ΠαραΙῙληραρορίες; ”Ο)(ι. Ἀπλῶς δι- Fathom Γρίὸα ποὺ ὀπάντησε μ’ εὐ, σκευὴ) ἀφίκθη εἰς Ξερὸν τὸ ωμαιτιιεὸ κουτσομπολιὸ οὲ κοινωνι- ᾈὲς «ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ ἑθνικοῦ ἡμῶν πλοῖον «ΣΤΑΣΣΙΑ ΚΟΠΕΓἀγῶνος». κὲς συγκεντρώσεις ἀνάλογα τοῦ ψιΧΑΓΗ» προερχόμενον ἐκ ΠΛΟθυριστὰ διαφημιζομὲνου ὀιιερικανιΤὸ δάκρυ τιῖιν δύο ὶεραρΧῶν, κι οἱ ΤΣΕ τῆς Γισυγκοσλαὸίας. κοῦ ἐνδιαφὲρσντος γιὸ τοὺς πολιτιὀνταλλαγὲς εὐχῶν μεταξὺ Γρίὃα καὶ Σημαία Δανιιαῆ. Πλήρωμα 8 Κοὺς κρατουμένους —- κουτωμπαλιὸ Μακαρία) ἐδιωαν μια καινούργια ὅΔσνοί. Καπετάνιος ὁ ΕΡΡΙΚ rnoù διακόπτεται ἐνίοτε μὲ ἕνα ταξίδι ψη 0’ ἕνα παλαιιὸ πρόδλημα. ‘O MaΧΑΝΣΕΝ... Οτήν Ὲλὸεττα φερ’ εἰπεῖν. κάριος ὃὲν θέλει, πλέον, v6 φύγη ὁ Γ ρὶδας, ὁ Γρίῧας ἀρνεῖται v6 ἐγκαΦΟΡΤΙΟΝ 287 τόνοι «ἐκρηταλείψη τὸ νηοὶ — ια ὃς τὸ θὲλουν ιφηκτικῶν ὐλῶν διὸ Ἑλλ. Μετ, oi Τοῦρκοι —— oi φῶσι τοῦ στρατηἙτααρίατν». γοῦ ὃὲν θὲλουν 6 ἀρχηγός τους v6 Ἡ ἐκφὸρτωσις ἥρχισεν τὴν συμφιλιωθῇ μὲ τὸν Μακάριο, ια οἱ πρωΐαν τῆς 220c xo'l συνεπλητρεῖς μητροπολίτας ὃὲν ἑννοοῦν v6 ρώθη τὴν 4ην p.11. τῆς 24ης Ἰἐπανοφόρουν τὸ θέιια παραιτήσεως avouapr 1972, ἐγένετο δὲ εἰς τοῦ Μακαρίσυ. τὰς ἑν Ξερῷ ἐγκαταοτόσεις τῆς Ἐγράφη ὅτι ὁ Κιτίου, ὅταν τὸν Ἑλ. Μετ, Ἑταιρίας, Κιὸώτια πεἐπεσκέφθη στὸ νοσσκομεὶὈ ὁ x. Πορὶ 16 10.850. Διὸ τὴν μεταφολύκαρπος Ἰωαννίδης — 6 ὄλλσῖε ρὰν εἰς Μιτσορὸν ἐχρησιιμσποιῇσυνεξόριστος καὶ πάντοτε ἀντίπαλος θησαν 4 φορτηγὰ τῶν 10 mi 12 τοῦ ἀρχιεπισκόπσυ - τὸν ἀπέπεμψε, rovwv. λέγονταςι «Φεύγα.. ἐσὺ φταὶς γιὸ Tñv ἑκφόρτωσι καὶ μεταφορὰ ὅλα..ι» Καὶ τὸ μὲν ἑπεισόὸιο διεψεύεἰς τὰς ὄπισθεν τοῦ νωοιεσμειασθη ἀπὸ τὸν K. ’Iwavvfônv. Δὲν δικοῦ ουγκροτίιματος Μιτοεροῦ ὁsweûoenoav ὅμως —- uéxm στιγμῆς τωθίικας τῆς Ε.Μ.Π., ἐπέθλεπεν τουλάχιστον -- oi πληροφορίες ὅτι, ὁ κ. Στέφανος Λοὶὶζίὸης, ὑποδιἦλθε στὴν Ἀθήνα ἀναζητώντας 60ευθυντὴς τῆς Ε.Μ.Ε. ήθεια γιὸ v6 πεισθοῦν oi τρεῖς μητροπολίτες πὼς πρέπει v6 προχωρήT6 κιδώτιαι ἦσαν ξύλινα καὶ φαεισπρασίνσυ χρώματος, ἐπ’ αὐσσυν στήν καθαίρεση τοῦ Μακαρίου. τῶν δὲ ἀνεγρόφετο μὲ λατινικὰ Καὶ φυσικὰ παραμένει ἐν ἀναστογὲς, ἀλλὰ στήν Ἀεμερικὴ θα γίνουν· καὶ θα Ψηφίσουν γιὸ πρώτη φορὰ 10- 11 ἑκατοιψύρια νέων ψηφοφό«ρων. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ ὁ ρσμσντισμὸς τῆς ἡλικίας, δὲν τοὺς ἐπιτρέπει v6 èxnuñoouv τὶς πολιι-ικοστρατηγιικὲς ἑκτιμῄσεις τοῦ Πενταγώνου. Συμπὲ·ρασμα; ñ ἁμερικανική πολιτικὴ εὔΧεται v6 γίνουν -μὲτρα φιλελεύθεροΠοιῄσεως ὥστε ὁ πρόεδρος Νἱξον v6 μὴν ὀντηιετωπίση ἑλληνικὸ θέμα στήν προεκλογιιᾶι πειρίοὸο.

Ἀλλ’ ὃς ἀναστείλοιιεε τὶς μεμψιμοιρίες μέχρι v6 περάση x1 6 Μόϊοίζ, -ὸκόμη τούτ’ ñ ὅνοιξη, τοῦτο τὸ καλοκαῶρι.

λῐι τὸ θέιια τῆς παραατῄσεώς τσυ ——

στοιχεῖα ἡ ταυτότης τοῦ περιε5

ΥΠΟΘΙΞΣΗ ΛΛΑΓΚΑΚΗ

ναι ... κατι χαλαοε αλλα τι ,- KGI nOIOg; ”Ω ρ α 1.30 μ.μ. Φιλιὸ Kai δάκρυα συγκινήοεως. Ὁ καθηγητὴς x. Μαγκάκης ὃγαίνιει ἀπὸ τὶς φυλακές. Ἴ). ρ α 6.30 μ.μ. (περίπου). Φιλιὰ καὶ δάκρυα συγκινήσεως, Ὁ καθηγητὴς ιτ. Μαγκάκης ἐγκαταλείπει τῐιν . ".0. ρ αι 7.30 μμ. Φιλιὰ καὶ δάκρυα συγιανήσεως. Ὁ καθηγητὴς κ. ΜαΑύτόμαπα 22,25’ ’ γιτάκης, φθόνει στὸ Μόναιτο, Aù'rôpaïa τυφέκια 52,58’ ’ Ἠταν μιὸ ἡμόρα γεμάτη συγκινή“Οττλοπολυὸόλα 7,62’ ’ σεις γιίι τὸν καθηγητιῖ. Ἀλλ’ ἐκεῖΒαιρὲα πολυδὸλο 7’,92’ ’ νος ποὺ ὁὲν ἅντεξε στὶς συγκινῇσεις Μπαζούκας - ὅλμοι 82 Χιλιο- ἦτον ὁ κ. Λῑμπουργκ καὶ mû καρδιστῶν. ακή προσθολή τὸν ὑποχρὲωοε νὸ ἐΕἰς τοὺς ἑκφορτώνοντας ἐργκαταλείψη τὸ καθήκονύ του γρηγοργὰτας ἐλέχθη ὅτι πρόκειται πε- ρώτερα· ἀπὸ τήν ὃιακοίνωση τοῦ κ.. ρὶ δυναιμίτιδος. Παλαμᾱ Ἀκόμη καὶ ὁ κ. Τόσκα ἕνΤὸ ὅπλα καὶ τὸ πυρομαχικὸ νοιωσε τήν ἀνάγκη νὸ καταφύγῃ για ἑτοποθεαιθησαν εἰς συρματόἁνύπαυση στήν Ὲλθετία. Δὲν εἶναι warrov Χῶρον, ὑπεύθυνος δὲ μόνον γνωοτὸ ἂν ταξίὸεψε μὲ τὴν διὰ τὴν φρούρησί των ἦτο ὁ Ὑ- TWA ἢ τὴν Λουφτιιέινσα. πεύθυνος Ὑπαίθρου Στέφανος, Oi πιὸ εὐτυχεῖς ἀπὸ τὴν ὅλη ὑπόἈξιωματιιςὸςῑ Ἀστυνοιμίας. θεση oi ὃημοσιογράφοι. Στὴν ὀποΤώρα τί Rêve; ττνικτιικὴ εἰδησεογραφικὴ ἠρεμία ἡ

Χομὲνου, ὡς n.x.: LOT 33V 25KG, 7—62 1220 (ônÀ. ἀριθμὸς φυσιγγῑων, δεσμὶς uîw 10 φυοιγγίων). Έι( ττῖιν 10.850 κιὸωτίων τὸ 3.350 περιεῖχον ὅπλα διαφόρων τύπων καὶ τὸ ὑπόλοιπα 7.500 πυρομακιιτὰ. ΤΥΠοΙ ΟΠΛΩΝ ;

Kai στὸ ὲριίτοψο τῆς ἐφημερίδος ἁρμοδία ν’ ἁπατντῄση ñ mnpuncñ ιωδὲρνηση. Ἡ ἀπορία moù δημιουργεῖ τὸ ὲρτίπτῃιαε πῶς γνωρίζει ὁ συντύune τῆς ἐφημερίδος λεπτομέρενες τόσες, πσὺ οὔτε ἂν εἶχε στὸ Χέρια του τὶς φαρτσειςφορτωτικές, ὃὲν θὰ ἑγνώριζε;

Ἴτε* ’πῆ-ὀᾶ, ,ς ψ

πεία τῆς ὀντιὸρόσεως ποὺ προεκάλεσε ἐντὸς τοῦ καθεστῶτος, ñ ἀπόφασις τοῦ x. Γ. Hamôo— πούλσυ ν’ ὢτελευθερώση πολιτικοὺς κρατουμένους. Καὶ μ’ ὀφορμὴ τὴν διαφυγῂ τοῦ κ. Μαγκόκη, κατώρθωσαν ν’ ἀνατρὲψουν τὴν συμφωνία Μιὰ εὐλογοφανὴς νέα ἐξήγηση οὲ παλιὸ ὀχνάρια — τῆς ἐποχῆς ποὺ oi ἀντίπαλοι τοῦ καθεστῶτος μιλοῡσοιν γιὸ «σκληροὺς» καὶ «διαλλακτικούς». "Av, ὅμως ἡ (month τοῦ K. Ζωϊτόικη ὁδηγεῖ α’ ἕνα πολιτικὸ συμπέρασμα, εἶναι ὅτι ὁ x. Γ. Ππαπαὸόπσυλος παραμένει ὁ ὀὸιαφιλονίκη· τος ἀρχηγὸς τοῦ καθεστῶτος του. Καὶ στὴν περίπτωση ποὺ θὸ ὑπῆρχε μιὰ τὲτοιαι συμφωνία -ὅπως γράφει τὸ «Σπῇγγελ» - Où ñrav ὁ μόνος ποὺ Où μπιοροῦσε vù τὴν ἀνατρέψῃ - μὲ πρόσχημα ἢ 6x1, δὲν ἔχει οημασία. Θὲμα τακτικῆς. Καὶ μέσα ark: τόσες ἑιρῑιηνείες καὶ εἰκασίες τρία γεγονότα περιπετειτίκὸης ὑπόθεση Μαγκάκη ἑ- Ὁ ἀντιπρόεδιρος ιτ. Στ. Πατξασφόλισε πηχιαίους τίτλσυς γιὰ τακὸς εἶχε πωειὸσποιῄσει τοὺς πολλὲς ἡμέρες. Κ’ ἕπεται συνέχεια. Γερμανούς, -— καὶ γενικώτερα τοὺς ξένους Kuù εξενοδοὺλους» Ἀλλὰ ποιὰ θὸ εἶναι ἡ συνέχειαν αὐ-—— Πρὸ τῆς διαφυγῆς τοῦ x. ΜαΤὸ θὲμα ἐφαίνετο và ἔχη κλείσει Ἡ ἑπὶσημη ὃιάψευση τῶν εἰ-ἰδίως μὲ u‘w «τελευταία ἀνακοίνωιωσιῖιν περὶ «μέτρων ἐπιεικείας» on» ποὺ ἐξεὸίθη ἀπὸ ἑλληνικῆς ἔφθασε πάρα πολὺ γρήγορα, γιὸ πλευρᾶς - ὅταν τὸ γνωστὸ γορμανὺ εἶναι ἀηοτὲλεᾳιια τῶν ὁντινικὸ ττεριοδικὸ «Σπῇγγελ» ἕὸωσε μιὲι δράσεων mû προεκάλεσε αὐτὸς νέα ἑρμηνεία τοῦ ἑπεισοδὶου. Κατὰ ὁ θόρυῦος. τὸ «Στιῇγγελ»; Ὁ κ. "Ewes — ὑπουργὸς τῆς Ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ καθη· Κανκελορίος καὶ φερόμενος ὼς γητσῦ ñmv τὸ πρῶτον μέρος ὀργανωτὺς τῆς ἀποδράσεως μιᾶς ωτιφωνίος μεταξὺ Βόννης ωλῶντας στὸ Μπούντεσταγκ ἑκαὶ Ἀθηνῶν ποὺ πρσέὃλεπε τὴν κάλυιψε τὸν κ. Λίμττωργκ, διεπαροιτή στρατιωτικῆς Ganesha φώνησε μὲ τὴν ὲλληνικὴ ὄπομὲ ἀντάλλαγμα τὴν ἀπελευθέψη ὅτι Ilanva τὸ διεθνῆ mm 100 πολιτητιῖιν κρατουμένόμιμα, ἀλλ’ ἑξεμεταλλεύθη εὐνων καὶ τὴν ἄρσιν τοῦ στρατιωγντιιμόνως τὴν ἑλληνικὴν διαθετικοῦ νόμου. an νὰ κλείσῃ my; ass, τὸ θέἩ συμφωνία «ἐχάλασε» συνε-

ιια. Ἀρα δὲν ὑπῆρξε συμφωνίας Ἤ μήπως δὲν ἑκάλαοε; Oi μόνοι κερὸισμένοι oi Ἀμερικανοί, Ἐκερὸισαν οἰ ἀιρκὲς τοῦ ἀεροδρομίου τὴν ὄφεοη ἁμαρτιῶν. Ἐκὲρὸιοε ιι πρεσὸεἱα ῑῐιν φήμη - ποὺ τὸοο ἐπίμονα καλλιεργεῖ - πιερὶ ἐνδια» φέροντος γιά τοὺς πολιτικοὺς κραῐουμὲνους. Ἐκὲρδισε καὶ ὁ κ. Τόοκα λίγες ήμέρες ἀναψυχῆς. Φαίνεται ὅτι ὃὲν ὺπὰρχουν διπλαηιαῃκὲι; ἀσθένεια μόνον ἀλλὰ καί... διπλωμαῐικὲς διακοπὲς ποὺ ἔχουν —- πάντοτε - πιςηγραμμσῐιοθεί πολὺ πρὶν για ν’ ἀνοκοινωθοῡν τὴν κατάλληλη στιγμή.

Καὶ ὀλίγη γεὺση παρελθόντος Καὶ μιὸ γεύσῃ παρελθόντος ἀπὸ n‘n Υενιά τοῦ μέλλοντος. ἱΣτιὶν λιακόὸα τοῦ Συντόγματος την ἡμέρα τῆς 21ης, ἡ γενιά ποὺ (Ρὲρνει ὄλες ᾖς ἑμπειρίες καὶ n‘c ἀναμνήσεις τοῦ παρελθόντος. Σῐὸ Προπύλαια τοῦ Πανιεπιοτηιμίου, ñ γεV10 τοῦ μέλλοντος —— χωρὶς προοιικ mKèQ ἐμπειρὶες, κωρὶς ἀναμνήσεις.

K} ὅμως ἕδωοε μιά γεύοη τοῦ παρελθῡνῐοςε τὴν πρώτη πολιτική ἑκὸίιMon σϊὰ τελευταῖα 5 Χρόνια. Ἧῐαν mû mxôapxmlévn èxôñÀuxm; Womb συνθήματα, λίγη ιξοστεριίι» ἰξαί σῐροφὲς τοῦ ἐθνικοῦ Ὕμνον. Ὀ τῶν φοιτητῶν ποὺ συγκενἶρωθηκαν, μικρὸς σὲ σκέση μὲ τὸν ἐψιθιώ τοῦ ωνύλου. πολὺ μεγάλος ÔTGV ὡρισμένος «nuée» ὃὲν διαλύ-

καν οὔτε καὶ μὲ τὴν πιὸ δυνοτή λωικὰδα.

Ακὸμη ιιεγοιλύτερος ὁ ἀριθμὸς τῶν φῡζξϊηῐῶν ποὺ διεκδικοῦν, Tic ἀκαδηἨἯΚὲΩ rovc ἐλευθερία. Ἀλλὰ φοίνεται ὅῑι οἰ μαζιικὲς ἐκδηλιίισεις εἰναι..ζ κολλητικές. Λίγες ἡμέρες με· Τὰ Tnv συγκὲνφωση σϊὰ Προπύλαια, Καὶ σιωπηρὴ πορεία, 400 φοιῐηῑῶν ἀπὸ r9 mm τῆς (ιωακομαθη"(mm στὰ Ἰλὺσια, μέχρι τὸ «ΧίλΤῡν» ὅπου διετάχθησαν và ὃιολυθοῦν.

EKTAKTA IEPOAIKEIA

KAIAKYPEZ' ΑΠΟΦΑΣΙΞΙΣ NAE ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ κιί- (ιριιιιικῖιηκ Elmo‘er οἱ· ἕκτακτῡ (nmρους, ἀξίας, ὅπως ὁ Κορινθίας οὟήριο με my Πινοσθηκη ιευοαριιιν

Παντελεήμων, ὃγῇκε πρὶν λίγα λίηιροπολιιῶν που η ἰὸια ἐπιλέγει, ()i ἀποφάσεις τοῦ ὃικαιιιηρῐου (ιιίιιιῠ καιρὸ μὲ τὸ θάρρος ποὺ τὸν διεἶναι [ελεοίὸικες. κωρίς να {Jutlle ακρίνει, χαρακτήριοε τὸ ἕνα καὶ μοἄλλο ἔνδικο μὲοο, Ὀ ἴδιος νόμος μὲ.αὸικά ἑκκλησιαοτικὸ δικαοἹήριο, 0m- «ἕκῐακῐο ἰεροὸικεῖο». Πρὰτθεοε· Iù ἅρθρο ὅ. ἀιιλουοτεύ-ει ὅπως εἷιιαμε· τὰ πράγματα καὶ ὼς προς τὸ πλέμάλιστα. πὼς εἴκοι ἀκὸμα πιὸ αὐστης ῃια ἐγγυήοειιιν κατά tin" ἀπαγγελία ρι’). καὶ ἀπὸ τὸ ἱεροὸικεῖα, γιατὶ ἐκεῖ, τῆς κατηγορίας καὶ ἀναφέρεις «Κληαιὶς mi) πολλὲς περιπτώσεις, ἐπιτρέρικοὶ ἀπώεὸειγμὲκίικ; ἀπολέσανιι·ς πεται ιί ἀναθεώρησις ὲνῶ τὸ ἐκκληῑιιν ἔξωθεν καλὴν μαρτυρίαν καὶ m σιαστικά δικαστήριο «ἅπαξ», - μιά ἀπαραίτητον κῦρος κηριίσαοκίαι φορα, ἀποφαίνεται, ἀποφαοίζη. καταπῐωῐοι... κ.λ.π.». δικάζει, κωρὶς κανένα ἄλλο ἕνδικο Τὸ Περὶ τῆς «ἔξωθεν καλῆς μαριιὲσο. τυρίας», εἶναι ἕνας ὅρος, ὅπως ἀναΤά «ἱεροὸικεῑα» γιά νὸ κρησιμοφὲρουν ἰοιορικοὶ τῆς Ἐκκλησίας ιιοιήσουμε τὸν ὅρο τοῦ Μηϊροπολίμας ποὺ ἔχει 0κὲοη μὲ τοὺς λύκους του Κορινθίας. ἔγιναν, ὅταν ὅλα τὸ ὅταν πρόκειται νά γίνουν κληρικοί. «ἔκτακταυ οτὴν Ἐλλάὃας γιά νὸ διΕἶναι ἀξιοσημείωῐο καὶ πολὺ ἐνευκολυνθῇ ἡ νέα ὶιγεσία τῆς ἐκκλησίας στὴν ὠξυγίανση» ποὺ εἷκε ὑπο- θαρρυνῐικὸ, ὅτι, τότε οἰ Θεολογικὲς Σκολὲς καὶ [ῶν δύο πανειιισῑημίων σκεθῇ εἰς ἐκείνους ποὺ ἀνέδειξαν Ἀθηνῶν καὶ Θεσσαλονίκης ὁμοφώιι“ιν νέα ἐκκλησιαστική ἀρχή. νως καὶ γραιτῐῶς ἀνῐεῐάκθηκαν 01inἸΙ «ἐξυγὶακσις» ὑπῆρξε μιά ἰδέα ἑφαρμογιι τοῦ Νόμου 214 καὶ ὃὲν ποὺ ἀπὸ πρίν, πολὺ τεχνικά εἰκε καλιεργηθῇ οτὸ Χῶρο τῆς ἐλλαὸικῆς παρέλειψαν νά ὑπογραμμίοουν τὶς ἐκκλησίας, ἀπὸ γνωστοὺς ἐκκλησια- φοὸεμὲς συνέπειες που 9€. εἶκον ῑιελλονῐικίι ια (ἰιιοῐελᾱηιαια ιῶν ὲ(ιιικοὺς κύκλους, ἕτσι ὥστε τὴν καῐαλληλη στιγμὴ νά κρησιμοποιηθῆ γιά τὴν ἀπομόκρυνση κάθε στοιχεῖου. - ίιγεηκοῦ κυρίως, - ποὺ σιεκόῐαν ἑμπὸὃιο στοὺς σκοποὺς τῶν κύκλιον αὐτῶν oi ὁποῖοι ἤθελον và ι’·πιτύκουν καὶ τὸ ἐπέῐυκαν, πανωἱιιιναμὶα στὴν ἠγεσία τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ πολύπλοκη διαδικασία, ἀνακρίœmv, -- πρωτοὸαθμίου καὶ δευτεροὕαϋμίου δικαστηρίου ἀπόδειξη τῶν καιηγοριῶν μὲ σαφεῖς μαρτυρικὲς καταθέοεις κ.λ.π., — ἀποτελοῦσαν μιὸ πολυτελῆ θὸ λέγομε χρονοτρι6ι“ι μὲ ὀμφίδολα ὁπωσδήποτε ἀποτελέοματα Γ ιὸ τοῦτο, τὸ πράγματα «'1- Γ ιιλουσῐειῒτηκαν» καὶ τὸν Δεκέμόαο τοῦ 1967', ὃτηιοαεύεῐω ὁ Α. N. 214 noù καταρνεῖ τὸ Κανονικά ἐκκλησιam ικά δικαστήρια καὶ μετατρέπει τὴν

SKUCIKUCI

lepoôIKelo KCJI OKLJpeç OI'IOÇDCJCJEIIÇ

κτάκτων ἑκκλησιαστικῶν δικαστηρίων. «Ἐπιδάλλετατ, λέει ἡ θεολογικῂ Ἀθηνῶν, ιτοτνίι ἐπὶ τῇ δάσει ἀορίστου κατηγορίας καὶ χωρὶς να ἀπαιτῆται ὕπαρξις τοῦ κατηγορουμένου, ὶίτις νὸ ouvumä οὐσιῶδες συστατικὸν στοιχεῖον παντὸς ὑπευθύνου καὶ ἀξιοτιοῐνου ἀδικήματος».

Τό ἆλὰθητο ”Αλλο nmu'î0v: «Δικάζονν (ni συνοὸικοί δικασταὶ) ανεκλήττιις εἰς τὸν Πρῶτον καὶ ἔσχατον ταυτοχρόνως δαθμόν, τοῦθ’ ὅπερ προϋποθέτει τὸ μὴ δυνάμενον δασίμως νὸ ὑποστηριι(θῇ ἀλάθητον αὐτῶν».

Καὶ άκόμη; «Διὸ τῶν ἀνωτέρω πλήσωνται θεμελιώδειις άιρκαὶ τοῦ Δικαίου τῆς Έκκλησίας... ἀλλὰ καὶ ’ δύνανται νὸ ἔχου-ν λίαν θλιδερὸς ἐπιπτώσεις εἰς τὸ ἐγγὺς ἢ τὸ éminepov μέλλον διὸ τὴν ἑνότητα τῆς Ἑλλώικῇς Ἐκκλησίας. Πέτραν συνεττῶς τῆς ἐπιτεύξεως οἰωνδίιιτοτε ηροοκιαςίμιιν arôwa διὸ τῆς τιιαραμερίσεως τῶν ἱερῶν Κανόνων προέχω ñ ῐωριφρούρησις καὶ διασφάλτιοῑις τῆς κοτνσνικῑις τάξεττις τῆς Έτκκλησίας, διότι τὰ πρόστυπα ἕρκοντιατι καί παρέρχονται ἀλλ’ ñ Ἐκκλησία μένει εἰς τὸν αἰῶνα.»

Τὸ ἕγγραφο αὐτὸ ἐστάλη εἰς τὴν Σύνοὸσν Πρὶν ἀπὸ τὶς δίκες ἐναντίον τοῦ Ἀιρκιειωκόηου Ἰακώδου καὶ τοῦ Μητρσττολίτου- Θεσσαλονίκης mic Β Φεδρουσρίσυ 1968. Ἀπ’ ὅσα-γνωpiaule ὃὲν rtñœ ὀκόμη ὀπάντηση ñ θεολογική Σκολῄ. ”Ενσ μῆνα ἑνωρίτερα ñ Σκολίι τῆς θεωαλονίιαις ἑκοινοτιοίησεν σι-ὴν Σὺνοδο ἀπόφασίι της καὶ oi καθηγῐτῑὲς mépvouv mire καὶ κατηγοprimalch θύση ὑπὲρ τοῦ Μητρσπεν Mm Παντελεήμονος, ox'smù μὲ u“ γνωστὴ «ἔξωθεν καλὴν μαρτυρίαν», καὶ γράφουνε «Ἐπειδὴ αἱ φῆμαι κοτεωτευάοθησαν οὐκὶ ὑπὸ τοῦ ποιμνίου αὖ·τώ ἀλλ’ ἔξωθεν πιθανῶς ὑπὸ προσάπτων ümpmaîx: ôucmpwnmévuw, ἐτυxnv δὲ ὲκιιεταλλεύοιιις ὑπὸ κύκλων mm ἀς τὴν ὑπιονόμευοιν τῆς Ἐτοῡλησὶος καὶ τοῦ κοινωνικοῦ

καθεστῶτος, φρονσίψεν ὅτι αὗται δὲν συνιστσῦν ἀπώλειαν τῆς «ἔξωθεν καλῇς μαρτυρίας» Kari ὅτι ἐνδεχομένη καταδίκη αὐτοῦ ἄνευ τῆς ὑπὸ ττῖιν ἰερῶν κανόνων καθᾳιιζομένης διαδικασίας θά Προκαλέση μεγαλυτέραν ζημίαν Παρὰ ὠφέλειαν εἰς τὴν Έκκλησίτατν). Τ inure ἀπὸ αὐτὰ δὲν ἔπεισε τοὺς συνοδίκοὺς συνέδρους καί ἐκτάκτσυς δικαστάς, ὅτι oi άκαδημαῐτκοὶ δάσκαλοι καὶ τῶν δύο Πανεῐτιστημίων κάτι ἥξεραν περὶ «κανονικῖτς ἐκκλησι(τστικῇς τάξεως». Στὸ ὑπόμνημα αὐτὸ noù ἀρχίζει μὲ τὴν Εὐαγγελική ἐντολή «καὶ γντίκγεοθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ñ ἀλῄθεια ἐλευθερώθη ὑμᾶς», (Ἰωάν. 48, 32) ἐξετάζεται μὲ κάθε λετττομέρεια καὶ ντοκουμέντα τὸ ττσλύιτλοκο καὶ λεητὸ θέτματ τοῦ τρόπου ἀποντηιῆς δικαιοσύνης οτὴν Ἐκκλησία μας. Ὁ κ. Καθηγητὴς πέραιν’ ἀπὸ τὸ ὑπόμνημα ἔκανε ηροοφάτως καὶ μία δήλωση ποὺ λέετ; «Πᾶσαι αεὶ ἀποφάσεις ai λαμδανόμενατι ἐπὶ τῇ δάσει ττῖιν ἀναγκαστικῶν νόμων 214)67 καὶ 344)69 εἶναι ἄκυροι ἔστω καὶ ἂν εἰ· ναι ὀρθαί. Εἶπον εἰς τὸν Ὑποργὸν Παιδείας τὸ 1969 καὶ τὸ έπαναλαμδάvu) ττίιρα, ὅτι εἶναι τραγικὸν διὸ τὴν Ἐκκλησίαν νὸ εἶναι ὀρθαὶ καὶ να είναι ιοατνσνττκῶς καὶ ουνταγματικῶς ἀττολύτως ἄκυροι, διότι δικάζουν οἱ ἀνακαινονικοὶ καὶ μὴ φυσικοὶ κατὰ τὸ ἄρθρον 12 τοῦ Συνῑάγματος δικα· ami καὶ ἐπὶ τῇ δάσει άντικανοντκοῦ καὶ· ἀντισυντατγματτικοῦ νόμου. Ὡσαύτως, κανονικῶς ἄκυροι εἶναι oi ἀιτομακρύνοεις ἱεραρκῶν ἐπὶ τῇ δάσει τοῦ νόμου περὶ ὁρίου ἡλικίας (1966) καί ἐπὶ τῇ δάσεα τῆς ΛΣΤ’ Συντακῐτκῆς Πράξεως».

σεις τσυς καὶ μάλιστα για ἐκείνους καὶ εἶναι ἀρκετοὶ - τιοὺ ζοῡν καὶ φέρου·ν τὸν τίτλο τοῦ «πρώην». Εἶναι ἕνα θέμα ττοὺ Où μᾶς ὀπασκολίιση Προσεκῶς, ’Έγτνε ἡ άναδρσμῂ αὐτὴ οτὸ ἱστορικὸ τοῦ Α. Ν, 214 γιατὶ ἔχει ἔλθη καὶ Πάλι στῇν ἐττιτκατιρότητα τὸ θέμα τῆς Ἐκκλησιαστικῇς δικαιοσύνης. ΕΙκε δημοοιευθῆ ἡ Πληιροφορία ττὼς ιτρὶν ἕνα Χρόνο ιτερίιτισυ ἔχει κατατεθῆ νομοιοκέδιο οτο ὑπουργικὸ συμδοὺλιο, noù τροιτοττοιεῑ τὸν ἀναγκαστικὸ Νόμο καὶ κατὰ κάττοιο τρὸπο ἐπαναφέρει τὴν Έκκλησιαστικὴ Δικαιοσύνη στὴν κανονικὴ τάξη.

‘O Νόμος ὅμως αὐτὸς δὲν δημοσιεύθηκε ἀκόμα καὶ ἰσχύει ὁ 214 μὲ τὴν Παράταση ιτοὺ τοῦ ἕδωσε ὁ 344) 1969.

Ἐκκρεμὸτητες

Λέγεται, orqu ἐκκλησιαστικοὺς κύκλους, ὅτι Où παραμείνη ἰσχυρὸς ὁ Πάιρα ιτάνω Νόμος μέχρι νὸ τελειώσουν ὡρωμένες ἐτκκρεμότητιες ὅπως εἶναι ñ ὑπόθεσις τοῦ Μητοοῐτολίτου Πειραιῶς, ἐναντίον τοῦ ὁποίου ἕκσυν διατακθῇ ἀνακρίσεις γτὰ ἐγκύκλιό του moù ἀσκοῡσε αὐστηρή κριτικιῖ κατὰ τῆς Συνόδου. Τὸ σύστημα» αὐτὸ τῆς ἐκκλησιαοτικῇς Δικαιοσύνης, ὅπως εἷπε ἐκρίθη Πολὺ αὐστηρὰ τὸν τελευταῐο κατρὸ μὲ έτττίινυμες Kari δημόσιες δηλώσεις καὶ φαείνεται πὼς oi ἁρμόδιαι τῆς Έκκλησίας καὶ τῆς Πολιτείας ἀντ-ι· μετωπίζσυν πράγματι τὸ πρόδλημα τῆς ἀλλαγῆς. Ὁ καθηγητὴς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας κ. Γεράσιμος Κονιδάρης, ἔκανε εἰδικὴ μελέτη - ὑπόμνημα ἀπὸ 343 σελίδες, σκετικὸ μὲ τὴν ἑκκλησιαιοτικὴ δικαιοσύνη, ποὺ τὸ ἕοτειλε, ὅπως στήν πρώτη σελίδα Τὸ τελευταῖα σημεῑο τῶν δηλώσεων τοῦ κ. Καθηγητοῦ, δημιουργεῖ ἕ- γράφει εἰς τὸν Βασιλέα, τὸν Οἰκουνα ἄλλο πρόδλημα στὰ ἐκκλησιαστι- μενικὸ Πατριάρκη, τὴν Κυδέρνηση, κὰ πράγματα. “Av ηράγματι κάποτε στὸν πολιτικὸ κόομο τῆς Ἑλλάδος καί, ὅπως άκιριδῶς ἀναφέρει, στὴν γίνη δεκτὸ πὼς oi ἀπομακρύνσεις Μητιροῐωλιτῶν εἷναι ἄκυρες λόγῳ ὁ- (Κανονικὴν Ἱεραρκίαν τῆς Ἐκκληρίου ἡλικίας, τότε αὐτομάτως θὸ δη- σίας τῆς Ἑλλάδος, «δηλαδὴ στοὺς μιουργηθῆ ζήπιτια mi γιὸ τοὺς èmΜητροπολίτας ποὺ ἔχουν ἐκλεγῇ σκόπους ἐκείνους ττοὺ nñpov τὶς θέ- Πρὶν τὸ 1967».

..ΓἈν κὰποτε

ξΚΕψΕΙξ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕξΩΤΕΡΙΚΗ

Ἀπὸ παλαιότερη ἀνέκδοτη μελέτη τοῦ καθηγητῇ κ. Γ. Ἀλ. May):an -ποὺ ἡ «ἀναχώρησή» του ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τόσο θόρυβο προκάλεσε-εῐ-

ναι. παρμὲνο τὸ δημοσιευόμενο στὶς σελίδες αὐτὲς κεφάλαια «Σκὲψεις γυὰ τὴν ἑσωτερικὴ δομὴ τῆς Δημοκρατίας».

ΔΟΜΗ

ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ αποσπασμα οπο μελετη του καθηγητη κ. Γ-ΑΛ.ΜΑΓΚΑΚΗ

Δημοκρατία πραγματώνεται θετικὰ μὲ μιὸ ὁλόκληρη σειρὴ ἀπὸ θεσμοὺς ποὺ συνιστοῡν ἔναν ἐκτεταμένο πολιτικοκοινωνικὸ μηκανισμό, καὶ ποὺ ἠ λειτουργία του στὴν πληρέστερη, στὴν εὑρωπαϊκὴ μορφή του προσδιορίζει τὴν κίνη οη τῆς κοινωνικῆς ζωῆς πραγματικά στὸ οὑνολό της. ’Ἐτοι ἡ Δημοκρατία, κοιταγμένη καὶ ἀπὸ αὑτὴ τὴν «τεχνικὴ» σκοπιά. ἐμφανίζεται ὅκι μόνον σὸν ἕνα σύστημα διακυὸερνήσεως, ἀλλά σὸν κάτι Βαθύιερο, σὸν ἕνας τρόπος κοινωνικῆς ζωῆς. Μόνον ὅταν ὅλοι αὐτοὶ oi θεσμοὶ ὺπάρκουν καὶ λειτουργοῦν σὲ μιά Χώρα, όῐιως τοῦτο συμθαίνει στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη, μάνον τὸτε μποροῦμε νὸ καρακτηρίσωμε τὸ καθεστώς της, Χωρὶς δισταγμό, ἀνεπτυγμένη Δημοκρατία. Ki’ ὅμως ἡ τακτικὴ ὅλων τῶν ὃικτατοριῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀπολυταρκικῶν καθεστώτων εἶναι σικ ιἐρα, ἐνῶ καταλύουν ὅλους τοὺς δημοκρατικοὺς θεσμούς, vù σφι*1ερίζωνται τὸ ὄνομα τῆς Δημοκρατίας, προσπαθώντας và καπηλευθοῦν τὸ κῦρος της, να συοκοτίσουν τὴν πραγματική ὑφή τους καὶ Vù προκαλέσουν οὑγκυση στὸ Λαό, ’Έτσι σήμερα καὶ oi mû ([ῐυγνὲς ὁικτατορίες αὑτοκαρακιηρίζονται, μὲ οκοιιὸ ἀληθινὰ σκι(.οφρενικό, Δημοκραῐίες. Ἐπιὸἀλλεται λοιπόν, γιὸ νὸ πρωτατευθῆ ἡ λογική μσς ἀπὸ u’Un‘lv τὴν μεθοδευμένην κακοποίηση τῆς ἕννοιας ιῆς Δημοκρα“0€, Va ἕκομε μιά συνοπτικὴ εἰκόνα τοῦ συνόλου τῶν δημοκραιικῶν θεσμῶν, ποὺ να μῦς έξασφαλίζη μιά γενικη ἐπυιιιεία τῆς ειτουργικῆς της ὑποστάσεως, -Λσγικὴ ἀφετηρία τοῦ δημοκρατικο ὖ τι o λιιικοκοινωνικοῦ συστήματος συνιστά ἡάρΧὶἠ τῆς λοῖκῆς κυριαρκίας. Σὺμφωναμὲ αὑτὴτ “Viv ἀρχὴ φορέας τῆς κυριαρκίας στὴν Πολιτεία εἶναι ὁ Λαός, που ῐην ἀσκεῖ μὲ τὴν ψῆφο τοῦ ἑκλσγικοῦ σώματος. Στὸ σῶμα αὑτὸ αὐτὸ μετέχουν ὅλοι oi πολῑτες ἀπὺ μία ὡρισμένη ἡλικία, χωρὶς διακρίσεις οἰκονομικῆς καταστάσεως, πολιτικῆς τοποθεῐήσεως, θρησκείας, φυλῆς, φύλου, μορφώσεως, ἐπαγγέλματος κλπ., και ἐκλέγουν τὴ Λαϊκὴ Ἀντιπροσωπεία, δηλαδὴ τὴ Βουλή, ὡς τὸ Μξνῐρικὺν ὄργανον τῆς Πολιτείας, Kai σιὴν ἀ6ασίλευτη Δημοκρα:10 Kai τὸν ρυθμιστή τοῦ Πολιτεύματος, δηλαδὴ τὸν Ἀνώτατο Αρκοντα. Ἐπειδὴ δὲ ἠ ἐκλογὴ αὑτὴ ἀφορᾶ ὄκι μόνον τὴν ἀξία ‘va προσώπων, ποὺ ἐκλέγονται, ἀλλά Kai τή θέση ποὺ παίρνουν navm οτὸ φλέγοντα θέματα τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, γι’ αὐτὸ ἠ έκλΟΥή ιους συνιοτᾶ καὶ λήψη ἀποφάσεως σὲ γενικὲς καὶ θασικὲς ΥΩΩμμὲς πάνυ) στά θέματα αὑτά. Μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς λαϊκῆς κυ-

ριαρκίας ιὶσάγεται λοιπὸν σαν (ἴασική μέθοδος ἑπιλογῆς τῶν σημαντικωτέρων φορέων τῆς ἐξουσίας καὶ λήψεως ἀποφάσεως ἐπὶ ὂασικῶν θεμάτων τῆς ουλλογικῆς ζωῆς, ἠ μέθοδος τῆς λαϊκῆς πλειοψηφίας. Ἠ μέθοδος αὑτὴ τῆς πλειοψηφίας διέπει κατὸ πιν και τῆν λειτουργία τῆς Βουλῆς, καθὼς καὶ ἄλλων ουλλογικῶν κριιιικῶν ὁργάνιιιν. Στηρίζεται δὲ στὴν θεμελιώὸη ἀντίληψη ὅτι ι’] γνώμη τῶν πολλῶν πρέπει να καθορίζη τὴν ἀπόφαση γιὸ τὴ κσινά θέματα, γιατί, Kai ὅταν ακὸμη ἡ γνώμη αὺτή ὁδηγεῖ ώριψ σμένες φαρές οὲ ἑσφαλμὲνες ἀποφάσεις, πάντως εἰναι ὁ μόνος ἀνθρώπινα θεμιτὸς τρόπος λήψεως ἀποφάσεως καὶ ὁ μόνος arm ευρὺῐερη ἱίποψη κοινωνικὰ σκόπιμος, ἀφοῦ μάνο μὲ αὑτὸν ἐξουὂειερώνειαι ἡ 6ία σαν μέθοδος ἀσκήσεως τῆς κραιικῆς ἐξουσίας.

'H Δημοκρατία δὲν στηρίζεται δηλαδὴ στὴν άντίλ ηψ η.ὅτι ἡ γνώμη τῶν πολλῶν εἰναι πάντοτε καὶὴ οὺσιαστικὸ σωστὸ,τερη, ἀλλὰ ὅτι ἡ λήψη τῶν ἀποφάισεων 6άσει τῆς πλειοψηφίος εἶναι ἠ μόνη ἀνθρώπινα θιῑ« μιτὴ καὶ κοινωνικὰ σωστὴ μέθοδος.

-Ἡ ψῆφος τοῦ Λαοῦ μόνον τότε θεμελιώνει πραγματικὸ τὴν λαῖκὴ κυριαρκία, όταν οτὶς ἑκλογὲς συμμετέκουν περισσότερα κόμματα, μὲ διαφορετικὲς θέσεις και π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ α, “Οταν στὶς έκλογὲς δὲν άντιπαρατίθενται ὃιάφορες πολιτικὲς ἀπόψεις Kai δὲν συγκρούονται ἐλεύθερα καί ἀνοικτό διάφορες πολιτικὲς δυνάμεις, ἀλλὰ ὀ Λαὸς καλεῖται vù ἑγκρίνη τὴν πολιτικὴ ἑνὸς μόνον κόμματος, αὑτοῦ δέδαιο ποὺ κυδερνᾱ, Kai νὸ ἐκλέξη τοὺς ὺποψηφίους ποὺ προτείνει τὸ κόμ· μα αὑτό, τότε oi ἑκλογὲς εἶναι μιὸ παρωδίο καὶ ἡ λαϊκὴ ψῆφος δὲν ἀποτελεῖ ἐκφραοη καὶ ὄοκηοη τῆς λαῑκῆς κυριαρκίας, ἀλλά ουνιοτᾱ μιά θεαματικὴ μόνον ἐνέργεια, ποὺ ἀποδλέπει στὸ να συγκαλύψη άδέξια τὴν ἀπολυταρκικὴ φύση τοῦ πολιτικοῦ καθεστῶτος, ποὺ πραγματικὸ ἰσχύει, Θεμελιακὸ λοιπὸν στοιχεῖα τῆς Δημοκρατίας εἰναι ἡ ὓπαρEn πολλῶν ἀνατιθεμένων κομμάτων. Μὲ τὶς θέσεις καὶ τὸ προγράμματα τους oi πολίτες συνειδητοποιοῦν ὃαθύτερο Kai σαφέοτερα τὴ στάοη τους, ἑκφράζουν ιὶς ἰδέες τους Kai μὲ τὴ λειτουργία τους συμμεῐέκουν στὴν πολιτικὴ διαδικασία. Γι’ αὑτὸν ὅλλωοτε τὸ λόγο ἡ διαφόρφωση διαφόρων, ἀντιτιθεμένων κομμάτων ὑπῆρξε καὶ ἱστορικὰ τὸ πρῶτα δῆμο γιὸ τὴν δημιουργία τῇς Δημοκρατίας. Ἡ ὕπαοξη δηλαδὴ πολλῶν κομ9

-;\- 41\:Ï;.»\..ë-u:»Étî\\:.j'ïä'îè-ÎÙ}.Î?;.;E'ÏS\N:-.Ï’>\è&:ÿü‘l-Àtgfî" g »

ματων ειναι ἀπαραιτητο στοιχεῖα τοῦ δημοκρατικοῦ μηχανισμοῦ. Σήμεραμάλισταστὸπλαίσιο μιᾶς σύγχρονης, κοινωνικῆς Δημοκρατίας τὸ κόμματα ὄχι μόνον ἐκφράζουν μιὸ διαφορετικὴ τὸ κσθένα νοοτροπία καὶ μιὸ διαΔ φορετικὴ πρακτικὴ γραμμή στὴν έπίλυση ὡρισμένων πολιτικῶν προδλημάτων, ἀλλὰ ἑκπροσωποῡν διαφορενικὲς κοινωνικὲς δυνάμεις μὲ διαφορετικὴ ἰδεολογικὴ τοποθέτηση Kai διαφορετικι“ι ουλλογικὸ συμφέροντα, κι’ ἐτσι συντελοῡν ἀποφασιστικὸ στὴν δημοκρατικὴ λειτουργία, ὅχι μόνον τῆς πολιτικῆς, ἀλλὰ Kai τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.

-Ὴ ὕπαρξη ὅμως πολλῶν κομμάτων σημαίνει οὑσιαστικὸ ὕπαρξη ἀντιπολιτεύσεως, ποὺ δὸν εἶναι μιὸ ἀρνητικὴ δύναμη. μὲ τὴ δυωτότητα ἀπλῶς να ἀναλάδη μελλοντικὰ τὴν ἐξουσία, ἀλλ’ ὁ ποτελεῖ θετικὸν παράγοντα τῆς πολιτικῆς ζωῆς καὶ συμθάλλει οὐ· σιαοτικὰ στὴ λειτουργία της καὶ στὸν καθορισμὸ τῶν λύσεων. Ἡ συμβολὴ αὐτὴ συντελεῖται μὲ πολλοὺς τρόπους; μὲ τὸν ἐπηρεασμὸ τοῡ κυόερνητικοῦ προγράμματος, μὲ τὶς προτάσεις καὶ τὶς ἑμπνεύσεις της στίς κοινοὸουλευτικὲς συζητήσεις, μὲ τὴν κριτική τῆς κυβερνητικῆς πολιτικῆς, μὲ τὸν ἔλεγχο τῆς ἀδιάθλητης λειιουργίας τῆς κρατικῆς μηχανῆς καὶ 6έ6αισ μὲ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ὁμαλῆς διαδοχῆς στὴν ἐξουσία. ’Ἔτσι ἠ ἀ ν τ ι π o λ ί τ ε υση ἀποτελεῖ ἀπαραίτητα στοιχεῖα τῆς δημοκρατίας, τόσο ὥστε ἡ ὕπαρξη αὐτῆς καὶ ὄχι τῆς συμπολιτεύσεως ν’ ἀποτελῆ χαρακτηριστικὸ τοῦ δημοκρατικοῦ καθεστῶτος, -Ἠ Βασικὴ δομή τῆς Πολιτείας καθορίζε ται ἀπὸ τὸ σύστημα τῆς διακρίσεως τῶν ἐξουσιῶν, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν πρώτη καὶ θεμελιώδη ἐγγύηση τῆς πολιτικῆς ἐλευθερίας κι· ἕνα ἀπὸ τά άναφαίρε-τα χαρακτηριστικὰ τῆς Δημοκρατίας. Ἀφετηρίατῆςσκέψηςιτοὺ οδηγεῖ στὴν καθιέρωση τοῦ συστήματος τῆς διακρίσεως τῶν ἐξουσιῶν ἀποτελεῖ ἠ διαπίστωση τῆς πείρας, ὅτι ὑπάρχει πάντοτε κίνδυνος, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴ φύση τοῦ ἀνθρώπου, ὁ κάτοχος τῆς ἐξου· σὴς νὰ ἐνδιίιση στὸν πειρασμὸ νὸ τὴν καταχρασθῆ. Γι’ αὐτὸν τὸ λόγο πρέπει ἡ συγ-κράτηση τοῦ πολιτειακοῦ μηχανισμοῦ νὺ εἶναι τέ τοτα, ὥστε νά ἐξουδετερώνεται ἠ δυνατότητα αὐτῆς τῆς καταχρή· σεως. Πρέπει, σύμφωνα μὲ τὴν περίφημη σκέψη τοῦ MONTESQUIEU, ἀπὸ αὐτὴν τὴν κατάσταση τῶν πραγμάτων «ἡ ἐξουσία νά σταματᾶ τὴν ἐξουσία». "Av (πὸ αὐτὸ πρόστυπο ἢ στῆν αὐτὴν ὁ· μάδα συμπίπτει ἡ äoxnon τόοο τῆς νομοθετικῆς ἐξουσίας, ὅσο καὶ τῆς ἐκτελεστικῆς, τότε εἶναι δέῧαιον ὅτι καὶ oi νόμοι ποὺ ea τίθενται ea εἶναι τυραννικοί, καὶ ἠ ἐκτέλεσή τους θα συνεπάγεται ᾰσκηση τυραννίας, γιατί σκοπός τους ea εἶναι ἡ διατήρηση τῆς ἐξουσίας άπὸ τὸν κάτοχό της, ἠ ἐξασφάλιση τῶν προνομίων το.ιὲί Kai ἠ ἐξουδετέρωση τῶν φιλελευθέρων δυνάμεων μὲ τὴν Kaτ εση. Αὐτὴ ἡ συγκέντρωση στα ἴδια χέρια καὶ τῆς νομοθετικῆς Kai τῆς ἐκτελεστικῆς In. ἔξουσίας εἶναι τὸ ἀψευδέστερο χαρακτηριστικὸ τῆς δικτατορίας.Γιὸτὴνῦπαρξηλοιπὸνέλεὺθερης, δημοκρατικῆς Πολιτείας ἐπιθάλλεται οἰ ἐξουσίες αὐτὲς νὰ ἀσκοῦνται ἀπὸ διαφορεττκὸ ὄργανα, νὰ εἶναι δηλαδὴ μ’ αὐτὴν τὴν ἔννοιαχωρισμένες. Ἀλλὰ Kai ἡ τρίτη ἐξουσία, ἡ δικαστική, πρέπει χαί αὐτὴ vù εἶναι χωρισμένη ἀπὸ τίς δύο ἄλλες, γιατί ἀν ἀσκῆται ἀπὸ τοὺς ἰδιους φορεῖς, τότε ἠ λειτουργία της ρέπει ἀναγκαῖα πρὸς τὴν αὑθαιρεσία καὶ ἀποῧλέπει ὅχι στῆν ἀπονομὴ Δικαιοσύνης, ἀλλὰ στὴν κατακάεση τῶν πολιτῶν, γίνεται δηλαδὴ Kai αὐτὴδργανοτυραννίας. Γι’ αὐτοὺς τοὺς λόγους ὲπιθάλλεται ἠ διάκριση τῶν τριῶν ἐξουσιῶν, ποὺ ἀποτελεῖ μιὸ ἀπὸ τὶς μεγαλοφυέστερες συλλήψεις, καὶ ποὺ ὅταν συμπληρώνεται Kai μὲ τὸν θεσμο τοῦ κοινοθουλευτισμοῦ, συ νιστᾱ i‘vuv ooôupô λειτουργικὸ φραγμὸ στήν τά ση καταχρήσεως τῆς ἐξουσίας κι’ ἕνα μέσο χαλιναγωγήσεως τῆς κρατικῆς δ υ ν ά μ ε ω ς. Ἐνίσχυση τ ñ ς λαῖκῆς κυριαρχίας και ὁλοκληρωση τοῦ δημοκρατικοῦ χαραK τῆ pa τοῦ πολιτειακοῡ μηχανισμοῠ, ιιοὺ στηρίζεται στὴν διάκριση τῶν ἐξουσιῶν, συνιστᾱ ὁ κοινοδουλευτισμός, που ὲπιθάλλει νὺ περιθάλλεται ἡ Κυδέρνηση μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη τῆς Λαῑκῆς Ἀντιπροσωιτίας Kai vù ὑπόκειται συνεχῶς στὸν πολιτικά της ἔλεγχο. Ἡ Βουλὴ δηλαδὴ στηρίζει τὴν Κυθέρνηοη, τὴν ἐλέγχει καὶ W? νά τὴν ἀνατρέψῃ, αἴροντας τὴν ἐμιτιστοσύνη της.Μάὐτὸντὺντρ6ττο ὴ Βουλῆ, ποὺ ἐκλέγε·

ται άπὸ τὸ Λαὸ καὶτὸν ἀντιπροσωπεύει. καθίσταται τὸ κεντρικὸ ὄργανα τοῦ πολιτειακοῦ μηχανιομοῦ,’Γιατὶαύτὴπροοδιορίζει Kai στηρίζει τὴν Κυδέρνηση, ποὺ ἀσκεῖ τὴν ἐκτελέσῃκή ἐξουσία ι Kai ψηφίζει τοὺς νόμους, ποὺ έφαρμάζουν τὸ Δικαστήρια, ἀσκῶντας τὴν δικαστική ἐξουσία. Γ ι’ αὑτὸν τὸ λόγο ὁ κοινοὸουλευτιτισμὸς διευρύνει Kai 6αθαίνει τὴν λαῖκὴ κυριαρχία. Χ ω p i ς αὐτὴν τὴν συνεχῆ ἐξάρτηση τ’ῆς ΚυΒερνήσεως ἀπὸ τὴν Λαῖκὴ Ἀντιπροσω-

σίας Kai κατευθύνουν τὴν ἀπονσμὴ τῆς Δκαιοσύνης, πηγάζει ἡ ἔννοια τοῦ Κράτ ο υ ς Δ ι κ α ί ο υ. Στὸ πλαίσιο τοῦ Κράτους Δικαίου μονάρχης οτὴν Πολιτεία εἶναι ὁ Νόμος σὸν δημιούργημα καὶ ἕκφραση τῆς γενικῆς δουλήοεως, δηλαδὴ ἐκεῖνος ὁ γενικὸς Kai ἀπροστ’ υπος κανόνας Δικαίου, ποὺ θεσπίσθηκε ἀπὸ τήν Λαῖκὴ Ἀντιπροσωπίσ. Σ τὸ Κράτος Δικαίου ἡ Κυθέρνηση, ἡ Δι ο ί κ η a η καὶ ἡ Δικαιοσύνκη πρέπει và συμμορφώνονται χωρὶς παρέκκλιση στὸν Ν όμον, ποὺ καθίσταται ἔται ἐκφραστὴς τ ῆς Λαϊκῆς Κυριαρχίας καὶ ἐγγυητὴς τ ñ ς Ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α ς. Γι’ αὑτὸν τὸ λόγο ἐκεῖ ὅπου δὲν ἰσχύει τὸ Κράτος Δικαίου ὑπάρχει ἀστυνομικὸ κράτος, στὸ ὁποῖα ἡ Διοίκηση καὶ ἡ Δικαιοσύνη ὑπηρετοῦν τὴν θέληση τῶν ἰσχυρῶν, ποὺ εἴτε παίρνει τὸ ὄνομα τοῦ νόμου εἴτε έκφράζεταί ἀπροοχημάτιστα μὲ διαταγὲς καὶ πάντως ποδοπατεῖ τὶς ἑλευθερίεῑ καὶ κάθε οὑσιαστική ἔννοια νομιμότητας γιὸ và ἐξυπηρετήΟη τὸ συμφέροντα τῶν κρατούντων. Γ ὸ Κ p 6 τ’ o ς Δ ι K α ί ο υ εἶναι λοιπὸν ἕνα ἀναγκαῖο χαρακτηρι· οτικὸ τῆς Δημοκρατίας καὶ ἕνας άπαραίτητος ὄρος γιά τήν ὕπαρξη ἘλευH ε ρ ί α ς. Στὸν μηχανισμὸ τῆς Δημοκρατίρς περιλαιιδάνεται ἐπίσης ὁ πολιτεισκὸς ρόλος τοῦ Ἀνώτατου ’Ἀρχοντα νὸ διαλὺη τὴν Βουλῆ καὶ να προκηρύσση ἑκ λ ο γ ἐ ς, ὅταν ἔχει γίνει φανερᾊ ὅτι ἡ Βουλή δὲν ἐκφράζει πιὸ οὐσιτιοτικὸ τὴ λαῖκὴ 6ούληση ἢ ὅταν μὲ τὴν ὑπάρχουσα κατα· νυμή τῶν δυνάμεων της δὲν μπορεῖ νὰ δώση κυθέρνηση. Ὀ θεσμὸς αὑτός, ὅταν χρησιμοποιεῑται σωστά, δηλαδὴ ἀμερόληπτα, ἐνισχύει πραγματικά τὴν λαϊκή κυριαρχία. Ἀπὸ τὴ μιά μεριὸ γιατὶ τονίζει τὴ σημασία τῆς ψήφου τοῦ Λαοῦ σὸν μέσου ἀντιμετωπίσεως τῶν πολιτικῶν κρίσεων KI’ ἀπὸ τὴν ἄλλη γιατὶ ἐνισχύει τὺν πολιτικὸ ρόλο τῶν κοινωνικῶν δυνάμεων, ποὺ μὲ τοὺς ἀγῶνες ιυυς μποροῡν να ὁδηγήσουν στὴν προκήρυξη ἐκλογῶν. "Eton ὁ θεσμὸς αὐτὸς συντελεῖ στήν οὑσιαστικώτερη λειτουργία τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτειακοῠ μηχανισμοῦ, Ἀπαραίτητη ὅμως npoiim'» θεοη εἶναι ὁ Ἀνώτστος Ἀρχοντας νὸ παραμένη ἐκτὸς πολιτικῆς. và παίζη δηλαδὴ τὸν ρυθμιστικό του ρόλο ἀμερόληιιτα καὶ συνεηῶς νὸ κάνη χρήση τοῦ μέσου τῆς διαλύσεως τῆς Βουλῆς καὶ τῆς προκηρύξεως ἐκλογῶν μόνο στὶς περιιττώσεις ποὺ ἡ Βουλὴ πράγματι δὲν μπορεῖ νά δώση κυθέρνηση ἣ ιτοὺ ἔχει γίνει φανερὸ ὅτι ιί σύνθεσή της δὲν ἀνταποκρίνεται mà στῆ λαϊκὴ δούληση. Ἀπαραίτητο στοιχεῐο γ ι ὸ τ ἡ ν ἀνόθευτη λειτουργία τῆς Δημοκρατίας εἶνα; ἡ ὑποταγὴ τοῦ στρατοῦ στὴν Πολιτικὴ ἐξουσία, ποὺ ἀσκεῖται μ ὲ τὴν ψῆφο τοῦ Λ α ο ὖ. Ἡ ὑποταγὴ αὑτὴ ἑπιὸάλλεται ἀπὸ τὴ μιὸ μεριὸ γιατὶ στα χέρια τοῦ στρατοῦ εἰναι ἐμπιστευμένη ὴ ὠμότερη ὑλική δύναμη τῆς Πολιτείας, ποὺ ὁ χειρισμός της κατ’ ἐξοχὴν πρέπει, για νά ὑπάρχη πραγματικὸ λαῑκὴ κυρισρχία, νὸ ἐξαρτᾶται ὄργανα ποὺ στηρίζονται Kai ἐκφράζουν τὴν λαῖκὴ Βούληση, ια ἀπὸ τὴν ἄλλη γιατὶ ατὰ στελέχη του ἐκεῖνα ποὺ ὁὲν ἔχουν συνειδητοποιήσει τὸν κοινωνικό τους ρόλο σὸν φύλακες τῆς ἐλευθερίας, ἐθνικῆς πολιτικῆς. ’Έτσι ὑπάρχει ὁ κίνδυνος, ο στρατός, κάι-οντας κατάχρηση τῆς ὑλικῆς δυνάμεως τῆς Πολιτείας, vù μεταδληθῆ εἴτε σὲ κράτος ἐν κράτει σὲ δάρος τῆς λαῑκῆς κυριορχίας, εἴτε μὲ πρὸφαση φανταστικοὺς ἢ καὶ πραγμαπκούς, ἔστω, κινδύνους, vù κινηθῇ καῖ γὸ καταλὺοη τὴν Δημοκρατία. Ὀ κίνδυνος αὐτὸς μὸνο μὲ τὴν λήψη ὅλων τῶν μέτρων ποὺ ἐξασφαλίζουν τὴν ὑποταγὴ τοῦ στρατοῦ στοὺς πολιτικοὺς Φοοείς τῆς ἐξουσίας εἶναι δυνατὸ we. ἀντι-

.ῐ 11‘ Sil-ï ἒξ v “ “

x -- s: 5§R§R§§SWMX§

. )-

Ὀ καθηγητὴς κ. Γ.-Ἀλ. Μογκάκης ἀνάμεσα 0:01); συνηγόρους του κ,κ. 1'. ,Παγκάκη καὶ Δ. Τσάτσυ, λίγα πρὶν ἀπὸ την ἔκὸοση τῆς ἀποφάσεως τοῦ Τριμελοῦς [Ιλημμελειοοικείου περι ἀποῳυλακίσεως του «πρὸς ἀποφιγην ἀνηκεστου βλάβης τῆς ὑγείας του».

ΗὲῐωΠΙΟΗῆ- Ὀ UIDUTÙC 5x1 μόνον ὃει Il no p ε· i vù (θεωρηθῇ ἢ \' ἐι κωθιεριιιθῆ οὐκ ‘I £16p111éfiouoio».y|01i0th θ à unuuiw VI] ιιεριοριοιιὸ τῆς λυι“ι«ῆς κυριωρκιωιβ, ὸ ὀτιοῑως ὁδηγεῖ τελικὰ και (ιι ἠγ xnIernn I11c.('1.\P\'(in'évovviuc ἡθέση ιιιυ (ιιι) Πλαίοιο Inc Δημοκροῐιος εῐνωι x” (nnw T ε λ ἡ ôpyuvo τῆς ἐκιελεσῐικῆς ἑξοι·υι(κ; Α ὑ τὸς καὶ μόνον ὁ βόλος ὃικοιώνει (ἡκ i"nupînIo'Î'OTporoü Ι Οιιοιυοιικυ οιοικεῑο ιῆς Δημοκραῐιεις θυκίοιό ἡ ἀναγνώριοη τῶν «ὃικοιωιιαι Ï (u v r 0 D à v θ p ώ n o U). Τὰ δικαιώματα (ιὺιό, non“ m λὲιιε καὶ «ὰῐομικὲς ἑλευθερίες), γιοή τὸ κοθένο του ἀποτελεῖ τιροΥὶιόῐωση τῆς Ἐλευθερίας θ’ ἕνον ὡρισμένο ιομέο τῆς ζωῆς, rh‘ql ὀθφολῶς ή ψηλὸῐερη καὶ ηολυῐιμὸιερη κωῐόκῐηοη τοῦ ιιολιῐισιιᾳι1 Ἀίῐὺ ῐήν ioxù ἢ τήν Περιφρόνησή τους κρίνεται ὃν ωβκοθεσῐως ulôq Χώρας εἶναι ῑιωλιιιυιιὲνο ἡ ἥέιρῦωωο. Ἠ καθιέςῒιιιοη 191ch εἲVul ouvaaopévn μὲ If] Δημοκρατία Kai ἡ διοφύλοξη τους (ινιικεί «ηυγ (ιιίτιιωιιιιιω ιιυρήνυ (m; H UKUIU.\l!lI| uuln οὑνὸεοη TOU‘; “5’ [ἠ Διιιιυκρωιῐο bun-Rum mu (in ἡ ιιρυγμυῐικὴ ioxù ῐῶν διΚυιωμόιιιιν αὺῐῶι· Ηρυύιιυθιέιῑι κήκ· ὣιόκμιοη τῶν ἐξουσιῶν και (u μβὼιυς ΔιιαιίωυΔ Ἐκεῖ ὅιιου (flu; οἰ ἑ·ἔ,()ι>()ίες ουγκενῐρώνονιω on] '610 xéplu κω ι’·γκυθιόρινειυι En“ ὺι)ιι)ωμικυ κρότος, m ὸικυιώ “mu (ιὺιὸ ὠιτιιιύψνινκιυ ιιμυοῦόλλωνιυι ὅὸςιὸορω.

Tn xvpuimpu (um m hlmnmuum mum. nm" (ιψῡροῡν ιην υψ Πύοιιιίιη τοῦ (ἰνθριιιῐιυιι ὼς ,λκ-Ημιῐιιιων Hun: ιιρυοιιιιιικὴ ἐλευθε[lin τῆς ιιι-ιιικινήωωυς. m (imx‘xu τῆς Μιιωικιως, m ίιιιόρρηιω τῶν ι”ιιιιιιυιιῖιν un uîn' ü.\\zu\' pérnm‘ ιῆ(; ἐξ, (ιιιικιιύιιι-ιικς (ικίυιιοκρίοεως, ἡ ἱκΧε-ιιθιριυ (ικέ-ψεως κίιι λόγωι), ἠ Ë'Àt'l‘Hærpiu ιῆς θρηοκείιῐικῆῃ (τινιιίῐιίμιι-ως i1 {:Xz'l-Hr'pin ldn' onyxt'xlpùmz'mx κωι ἡ ἑλευθερί] un“ nuwrunpmuuñ, "0 ,\ (ι r ù ἶ) I κ u ι ὼ ιι u I u (ι ὑ I à εἷ \U] πύου (ζινωιιύυιιυτ)ι(ι (ιι)νῶι·ῐίε;μὲν(,ι μ’ τι] \ Δημοκρωιῐυ, (Dart xmplt; (ιὺιίι μὲ . Δημοκρατία νῖκαι (ιδιυκόηιη ήὸἐ διx1010p1’0nux‘lwpuouéxnui' rilv κωῐὸλιιΓ η Kai ιήγ ιιι [ιιφρύνηωή ιους

’ΧΠὺ tu «bxnuxmuuru τοῦ ὠψθωώιιουι il i‘Àt'uflrpiu ποῦ ιιΪ,ἰι(ιυ ùvùyrrul οὐ αὐτοτελῆ θεοιιυ ιῆς Δημοκραιίυς, ὲιιεῖιν ἶιή ἔχει ιὸ)ιυίῐι’[)ιι «)nuuniu γιὲι ι ἠν ὁη ιιοκροιικιι λι·ιι()ι)ῑ)γι(ι τῆς ιῐολιιικῆς κιίι (_ m ñ ς. ’() {'Àrüflzrmx‘, ῐιίιιος ἐξιιῡφυλίζει m ὃιιμώοιω μοι ἱιὸιύκ( nu {"ryxo ιῆι; κιπὸηηνηῐικῆς Πολιιικῆς ὑπὸ ιὰ ιιιο ὅωοικέι ὼς τὸ mu ιιὸικξι θὲιιυιο, καθὼς καὶ mv ἕλεγχο ιῶν npmm’mmv nm» ιιςιυιιυοῐτιιωῡι· mm ὃιῃιύοιω ζωή, ἐκιιληρώνει ῐὸ ιιιινιιψυσμὲνυ μὶ· ιιιγ ιη’·υἰιι τῆς Διιμοκρυιίας «καθῆκον Υιὰ ὑλήHum μὲ ιήν ùôldumn Km ιιλοιίωο Πληοοφόρηοη τῆς κοινῆς γνώμης nui οιΝιι-λεῑ ὑπιοῳοοιυιικίι mhv Kivnon ιῶν ἰδεῶν, τὸ διόλοu) ιιι-ιυξρ τους καὶ τὴν ὃιὺὃοοη Ide διαφόρων ἐιῐιόψειιιν καὶ vvur

unlvmlefiq

WWWWWWW‘WNWWWWW\WWWWWNMWWW\WW

il

μυ πιτελεῖ δηλαδὴ κοινωνικὲς λειτουργίες, ζωτικὲς γιὰ την ὕπαρξη τῆς Δημοκρατίας. Γ ι’ αὑτόν του τὸν ρόλο, v’ ὰσκῆ τὸν άδιάκοπο δημόοιο ἐλεγχο τοῦ Λαοῦ στὸ θέματα καὶ τὰ πρόσωπα τῆς δημόσιος ζωῆς Kai v’ ὀποτελῆ τὸν στίθο ὅπου μὲ τὴν σωστὴ πληροφόρηση Kai τὸν διάλογο διαμορφώνονται μέσα στὸ φῶς τῆς δημοσιότητσς oi διάφορες πολιτικὲς καὶ κοινωνικὲς τάσεις καὶ κινήσεις, ὁ ἐλεύθερος τύπος ἔχει άποκληθῆ σωστὰ ἡ τέταρτη ἑξοψ σία, ποὺ εἰναι καὶ ἠ πιὸ καθημερινὰ καὶ ᾰμεσσ συνδεδεμένη μὲ τὸνΛαό. ’Ὀπου συνεπῶς δὲν ὑπάρχει τύπος, ποὺ νὰ ὀσκῆ άνεμπόδιστα πολιτικὴ κ ai κοινωνικὴ κριτική, ἐκεῖ δὲ λειτουργεῑ Δημοκρατία.

Ούσιαστικὸ στοιχεῖο γ ι ὰ τ ὴ ν προστα

σία τοῦ ὐτομικοῦ δικαιώματος τ ῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας εἶναι ἠ φιλελεύθερη Ποι ν ι κ ἠ Ν ομοθεοία. Καὶτοῦτογιατὶτὰμέσα ποὺ χειρίζεται ἡ Νομοθεσίσ αὑτὴ ὀφοροῠν κυρίως τὴν προοωπική ἐλευθερία καὶ συνίστανται άκριδῶς στὴ στέρησή της εἴτε με τὴ μορφὴ τῆς ποινῆς, ἢ τῆς συλλήψεως καὶ προφυλακίσεως, εἴτε Kai μὲ τὴ μορ, φὴ ιτῖιν καλουμένων μέτρων ἀσφαλείας. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ὴ Ποινικὴ Νομοθεσία εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ συνηθισμένα Kai προσφιλῆ μέσα καταπιέσεως στὸ δικτατορικὰ καθεστῶτα. Τὰ καθεστῶτα δηλαδὴ αὑτὰ μεταχειρίζονται τοὺς ποινικοὺς νόμους, τὰ ποινικὰ δικαστήρια καὶ τὰ ἄλλα ὄργανα τῆς ποινικῆς δικαιοσύνης σὰν μέσα διώξεως Kai ἐξοντώσεως τῶν φιλελευθέρων ἀνθρώπων, προσπαθῶντας νὰ τοὺς ἐξου δετεριίισουν ἐτσι ὡς πολιτικοὺς ἀντιπάλους Kai νὰ τοὺς στιγματίσουν ἠθικά. Μ’ αὑτὸν τὸν τρόπο τὰ δικτοτορικὰ καθεστῶτα ντροπιάζουν πραγματικὰ τὴν ἔννοια τῆς δικαιοσύνης, γιατὶ δὲν ὑπάρχει ὺπεχθέστερο Kai δαρύτερο ἔγκλημα ἀπὸ τὸ δικαστικό, άπὸ τὴν αύθαιρεσία δηλαδὴ ποὺ περιθάλλεται τὴ μορφὴ τῆς «δικαστικῆς» ἀποφάσεως. Γι’ αὑτὸ ὴ ἱστορία τοῦ Ποινικοῦ Δικαίου εἰναι συνυφασμένη μὲ τὶς σκοτεινότερες ὦρες τῆς άνθρώπινης ἱστορίας. ’Έτσι αὑτὴ ὴ ἴδια ὴ πραγμαπκότητα ἐπέδαλε τὴ διαμόρφωση ἐκείνων τῶν εἰδικῶν θεσμῶν τῆς Ποινικῆς Νομοθεσίας ποὺ καθιστοῦν ὰδύνατη τὴν διαστροφή της σὲ μέσον καταπιέσεως. Ἡ πραγματικὴ ,καὶ ἀποτελεσματικὴ ὅμως λειτουργία τῶν θεσμῶν αὑτῶν μόνον σὲ καθεστὼς Δημοκρατίας εἶναι δυνατή. Μόνο δηλαδὴ στὸ πλαίσιο τῆς Δημοκρατίας ὴ Ποινικὴ Νοιισθεσία παύει vù άποτελῆ μέσον καταπιέσεως καὶ συνιστᾶὰληθινὸΔίκαιον. Ἡ Ποινικὴ Νομοθεσία πρέπει συνεπῶς và εἶναι πάντοτε φι ελεύθερη, γιατὶ αὐτὸ τῆς ἐπιδάλλεται άπὸ αὐτὴν τὴν οὐσίαν της ὡς Δικαίο··.

Φιλελεύθερη εἶναι ἡ Νομοθεσία αύτὴ ὅταν ἠ λειτουργία της διέπεται ἀπὸ τέσσερες κυρίως άρχέςε Ἀπὸ τὴν άρχὴ ὅτι οὔτε ἔγκλημα ὑπάρχει οὔτε ποινὴ ἐπιθάλλεται ἂν δὲν ποοὸλέπεται ὑπὸ προηγούμενα νόμο, ψηφισμένο ὰπὸ τὴ Λαϊκὴ Ἀντιποοοωπία,

Ἀπὸ τὴν άρχή, ὅτι κανεὶς δὲν μπορεῖ νὸ στερηθῆ τοῦ «φυσικοῦ του δικαστοῦ», τὴν ἁρχὴ δηλαδὴ ἐκείνη ποὺ άπαγορεύει τὰ ἕκτακτα δικαστήρια. τὰ ὁποῖα συγκροτοῦνται εἰδικῶς γιὰ νὸ· δικάσουν ὡρισμένες ὑποθέσεις καὶ εἶναι γι“ αὐτὸ τὸ λόγο στὴν πραγματικότητα πολιτικοὶ ἀντίπαλοι τῶν κατηγορουμένων. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ὰνεξαρτησίας τοῦ δικαστοῦ, ποὺ ἐξασφαλίζει τὴν έλεύθερη καὶ συνεπῶς τὴν άμερόληπτη άπονομὴ τῆς Δικαιοσύνης, ποὺ λειτουργεῖ ἕτσι γιὰ χάρη καὶ μόνον τοῦ Δικαίου Kai ὅ χι γιὰ νὰ ἑξυπηρετήση τὰ συμφέροντα τῶν ἰσχυρῶν. Ἀπὸ τὴν ὀρκή, τέλος, τοῦ σεδασμοῦ τῆς ὰξιοπρέπειας τοῦ ἂν θρώπου στὸ ποόσωπο τοῦ κάθε κατηγορουμένου καὶ τῆς ἐξασφαλίσπς τῆς ave-ma,an ὑπερασπίσεώς του. Μ ό ν o ν ἐ κ ε ί ν n ἡ Ποινικὴ Νομοθεσία ποὺ διέπεται άπὸ τὶς τέσσερες σύτὲς ἀρχὲς μπορεῑ vù ὀνομασθῆ Δίκαιον καὶ αύτὴ ὑπάρχει μόνο στὸ πλαίσιο τῆς Δημοκρατίας.

-“Αληθινὴ Kai πολύτιμη ούσιαοτικοποίηοη τῆς Δημοκρατίας συνιστοῦν τὰ κοινωνικὰ δικαιώματα καὶ ὴ συνταγματικὴ κατοxi: pu a ή τ ο υ ς. Γιατὶ μὲ τὰ δικαιώματα αὐτὰ ὰπὸ τὴ μιὸ με· ριὰ παρέχονται στοὺς ἐργαζομένους νόμιμα καὶ ὰποτελεσματικὰ μὲ σα ἀσκήσεως κοινωνικῆς καὶ πολιτικῆς πιέσεως γιὰ vù καλλιτερευουν τὴν θέοη τους, Kai ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁδηγεῖται ὴ κρατικὴ προσπάθεια ἀναγκαῖα στὸ vù θέση σὰν στόχο της, τὴν ἄσκηση κοινωνικῆς πολιτικῆς, ῐιοὺ ἀποβλέπει κυρίως στὴν ἐξαοφάλιση ὅλων τῶν μελῶν τῆς κοινωνίας ἀπὸ τοὺς θασικοὺς κινδύνους τῆς ζωῆς, στὴ διαμόρφωση τούλάχιστον ἑνὸς ὰνθρώπιγα ἀνεκτοῦ ἐπιπέδου ζωῆς γιὰ ὅλους τοὺς πολίτες Kai στὴν παροχὴ ἰσων εὐκαιριῶν Kai δυνατοιήτων σὲ ὅλους γιὰ μόρφωση Kai πρόοδο, άνεξάρτητα άπὸ τὴν κοινω-

νωνικὰ δικαιώματα, ποὺ αποδλέπουν στὴν ἐξασφάλιση τῆς ἀξιοπρέπειας τοῦ ἐργαζομένου ανθρώπου, στὴιι κατοχὺρωση τῆς κοινωνικῆς του θέσεως καὶ στὸν ἐξανθρωπισμὸ τῆς ἐργασίας εἶναι τὰ ἐξῆςι

â

Τὸ δικαίωμα γιὰ ἐργασία καὶ γιὸ ἐξοσφάλιση ὰπὸ τὴν ὁνεργία, τὸ δικαίωμα γιὰ μιὸ χρήσιμη ἐργασία. _ Tù δικαίωμα γιὰ μιὰ δίκσιη ὁμοιθὴ τῆς ἐργασίας ποὺ và καλύπτη τὶς ὁνάγκες μιᾶς ζωῆς μὲ άξιοπρέπεια. Τὸ δικαίωμα γιὰ ἐξσωάλιση άπέναντι στοὺς θασικοὺς κινδύνουςι τῆς ζωῆς ὅπως εἶναι τὸ ἀτύχημα, τὰ γηρστειά, ὴ ὰναπηρία και η αρρωστεια. Τὰ διάφορα δικαιώματα γιὰ άνθρώπινες συνθῆκες ἐργασίας και γιὰ μιὸ λογική διάρκειά της. Τὰ δικαιώματα γιὰ τὴν προστασία τῆς μητρότητας, τὸ δικαιώμα τα γιὰ τὴν προστασία τῶν ἐργαζομένων άνηλίκων, τὸ διάφορα δικαιώματα ποὺ ἐξασφαλίζουν ἰσότητα εὐκαιρίας γιὰ μόρφωση καὶ πρό- , οδο, ὴ ἐλευθερία τῆς ἐργασίας, ὴ συνδικαλιστικὴ ἐλευθερία. Τὸ δικαίωμα τῆς διαπρσγματεύσεως μὲ τὸν ἐργοδὸτη άπὸ θέοι] ὄχι κατώτερη. Τὸ δικαίωμα τῆς ὰπεργίας Kai ἄλλα διάφορα.

Mia συγκεκριμένη εἰδική μορφὴ πραγματώσεως τῶν κοινωνικῶν δικαιωμάτων άποτελεῖ ὴ Ἐργατικὴ Νομοθεσία, ποὺ διαγράφει τὰ δικαιώματα καὶ τὶς ὑποχρεώσεις τῶν ἐργαζομένων, καὶ ἀναθέτει στὴ Δικαιοσύνη τὴν ἐπίλυση τῶν ἐργατικῶν διαφορῶν κι ἔτσι καὶ τὴν προστασία τῶν ἐργαζομένων. Ἡ Ἐργατικὴ Νομοθεσία εἶναι δηλαδὴ ἀπὸ τὴ φὺοη της Δίκαιο. Δίκαιο ποὺ διαπνέεται ὰπὸ κοινωνιστικὸ πνεῦμα, ὅπως ἀντίστροφα τὸ Ποινικὸ Δίκαιο εἰναι ἀπὸ τὴ φύση του ἐλεύθερο. Συνυπάρχουν δὲ καὶ τὸ δύο ἁρμονικὰ Kai oi σκοποί τους συνθέτονται στὸ πλαίσιο τῆς σύγκρονης Δημοκρατίας. Μὲ τὴν πραγμάτωση τῶν κοινωνικῶν δικαιωμάτων ἐπιτυγχάνεται ἡ οὐσισστικὴ ωμὸολὴ τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου στὴν καλλιτέρευση τῆς ζωῆς τῶν μελῶν του, ἡ ἀπαλλαγὴ τῶν ἐργαζομένων ὰπὸ ἐκείνου τοῦ 6αθμοῦ τὶς οἰκονομικὲς Kai κοινωνικὲς ἐξαρτήσεις ποὺ τοὺς ἐμποδίζουν νὸ διαμορφώσουν ἦ νὰ ἐκφράσουν δική τους πολιτικὴ δούληοη, τέλος δὲ καὶ ἠ ἄνοδος τοῦ μορφωῐικοῦ ἐπιπέδου τοῦ Λαοῦ, Ka— θὼς καὶ ὴ θαθύτερη συνειδητοποίηση τοῦ ρόλου τοῦ πολίτη, ποὺ ουντελσῦν στὸν σχηματισμὸ πιὸ ὑπεύθυνης γνώμης σχετικὸ μὲ τὰ πολιτικὰ καὶ κοινωνικὰ προδλήματα. Ἡ ά ν α γ ν u’) p ι 0 η σ υ ν ε π ῶ ς καὶ ὴπροσπάθεια πραγματώσεως τῶν κοινωνικῶν δικαιωμάτων συνιστᾶ τὸν πυρῆνα γιὰ rl‘l διομόοφωση τῆς oüvxpovnc μορφῆς τῆς Δημοκρατίας, δηλαδὴ τῆς οὐσιαστικώτερης, τῆς κοινωνικῆς Δημοκρατίας. ὲ-Ἂπὸ τὸ κοινωνικὰ δικαιώματα, ἡ ἐλευθερία τοῦ συνδικαλισμοῦ ἀποτελεῖ αύτοτε λῆ καὶ δασικὸ θεσμὸ γιὰ τὴν ούοιαστικώτερη κοινωνικὴ λειτουργία τῆς Δημοκρατίας καὶ γιὸ τὴν προστασία της ἀπὸ συγκεκαλυμένες ἢ καὶ ὰνοικτὲς ἐπιθουλές. Μὲτὸσυνδικαλιοτικὸ κοινωνικὸ πλέγμα τὰ αἰτήματα τῶν ἐργαζομένων προὸάλλονται ἰσχυρὰ Kai ὀργανωμένα Kai μεταὸάλλονται σὲ κοινωνικὴ δύναμη πιέσεως πολύτιμη γιὰ τὴν κάραξη καὶ ὅσκηση κρατικῆς πολιτικῆς ποὺ ἐξιοορροπεῖ τὶς διάφορες τάσεις καὶ τὰ ἀντίθετα συμφέροντα, μετσὸάλλονται δηλαδὴ σὲ παράγοντα ποὺ ὠθεῖ γὰ Va δοθη σωοτὴ λύση σὲ πιεστικὰ κοινωνικὰ προόλήματα. '0 ἐλεύθερος συνδικαλισμὸς συντελεῖ ἐπίσης στὴν ὃιαμόρφωοη πολιτικῆς συνειδήσεως στοὺς ἐργαζομένους, ποὺ τοὺς κάνει νὰ παίρνουν ἐνεργητικώτερα Kai πιὸ ὑπεύθυνα μέρος οτὴ ζωὴ τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου Kai συμβάλλει ἕτσι στὴν οὐσισστικώτερη ὅσκηση τῆς λαϊκῆς κυριαρχίας, Τέλος ὁ ἐλεύθερος συνδικαλισμὲς, μὲ τὴ δύναμη κινητοποιήοεως τῶν μαζῶν ποὺ ἔχει γιὰ άπεργίες, ὰποχὲς ἀπὸ τὴν παραγωγὴ Kai ὅλλες ὄμεσα οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ αἰσθητὲς ὰντιδράσεις, σποτελεῑ ἕνα σοδαρώτατο φραγμό στὴν ἐπιτυχία τῶν σχεδίων ἐκείνων τῶν κύκλων ποὺ ἐπιδουλεύοντσι τὴ Δημοκρατία. Χῶρες ποὺ ἕχουν ἰοχυρὸ ἐλεύθερο συνδικαλισμὸ κινδυνεύρυν λιγώτερο và δοῦν τὸ δημοκρατικό του πολίτευμα νὰ καταλύεται άπὸ κοινωνικὰ νοσηροὺς στρατιωτικοοικονομικοὺς συνήθως κύκλους. "E τ o ι ὁ ἐλεύθερος ουνδικαλισμὸς ἀποτελεῖ δασικὸ παράγοντα γιὰ τὴν κοινωνικὴ πρόοδο μὲ δημοκρατικὴ διαδικασία, γιὰ τὴν ούσιαστικώιερη λειτουργία τῆς Δημοκρατίας Kai τέλος γιὰ τὴν προστασία της.

Ἀποφασιστικὸ στοιχεῖο γιὰ τὴν οὑσιαστικώτεοπ δημοκρατικὴ λειτουργία τῆς κοινωνικῆς ζωῆς Kai γιὰ τὴν προστασία τῆς Δημοκρατίας άπὸ τὸν κίνδυνο τῆς ὑποτιι· γῆς τῆς κρατικῆς ἐξουσίας στὰ μεγάλα οἰ κονομικὰ συμφέροντασ ” κὸς ' g"3“S::::::EE§:.%EEES:”"&:::::::::::::::=::

παρεμθατισμὸς στὴν οἰκονομία. Fla. μὲτὴν Παρέμὸαση τοῦ κρότους σιὴ “ειτουογία τῆς οἰκονομίας Kai στὸν σκεδιασμὸ τῆς ἀναπτύξεώς της ἀπὸ τὴ μιὸ μεριὰ ἑπιτυγκάνεται μὲ τὸν καλλίτερο τρόπο ἡ οἰκονομικὴ ἑξέλιξη πρὸς ὄφελος τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου καί ἡ πραγμάῑωση συνεπῶς τῶν σκοπῶν τῆς κοινᾱιινικῆς Δημοκρατίας, κι’ ἀπὸ τὴν ἄλλη πειθαρχοῦνται κοινωνικὸ ῐά μεγόλο οἰκονομικὰ συγκροτήματα. ποὺ ἔχουν τὴν τάση νὸ ὐποτόξουν ὁλόκληρη τὴν οἰκονομικὴ ἀλλὰ καὶ τὴν κοινωνικὴ διαδικασία στὸ συμφέροντά τους, καθὼς ἐπίσης καὶ νὸ κυριαρκήσουν πάνω στήν κρατικὴ ἐξουσία, Μὲ τὸν κρατικὸ παρεμδατιομὸ στὴν οικονομία ἀντιμετωπίζεται δηλαδὴ 6 μεγάλος κίνδυνος ποὺ διατρεxouv οἰ σύγκρονες δομηκανικές, δημοκρατικὲς κοινωνίες, νὸ δοῦν ῐὸ μὲν πολίτευμά τους νὸ εἰναι μόνα στ’ ὄνομα Δημοκρατία, ἑνῶ θτὴν πραγματικότητα νὸ ἑξελίσεται οὲ ὀλιγαρχία τῶν μεγάλων οἰκονομικῶν συμφερόντων, τὰ δὲ μέλη τους νὸ γίνονται ἀπὸ πολίτες στοιχεῖα ἁπλῶς τοῦ οἰκονομικοῦ μηκανιομοῦ τῆς παραγωγῆς καὶ τῆτκαταναλώσεως. Μόνο συνεπῶς μὲ τὸν κρατικὺ Παρεμδατισμὸ στὴν οἰκονομία ἐπιτυγχάVaran ὴ κοινωνικὴ Δημοκρατία καὶ συγΚρατοῦνται τὸ μεγάλα οἰκονομικὰ συγ· Κροτήματα ἀπὸ τὸ νὰ μὴν «ἀφηνιάσουν»

Καὶ έξουθενώσουν τὴ δημοκρατική, no nqu καὶ κοινωνικὴ λειτουργία, μ ετα ὅάλλοντας ὅλα τὸν κοινωνικὸ ὀργανιc116 σὲ ὑπηκόο τους.

Στὴ σύγκρονη ἐποκὴ τῆς τεχνολοYlKà ὐπερεξελιγμένης κοινωνίας, τὸ Πα»επιστήμια ἔχουν γίνει θεσμὸς πολυτιμώτατος γιὸ τὴν προστασία καὶ τὴν προοορμογή ατὸ νέα κοινωνικὰ δεδομένα τοῦ

ημοκρατικοῦ τρόπου ζωῆς, ΓιατίτὸΠανεπιστήIlla, σὸν κέντρα ἀναζητήσεως μὲ ἐλεύθερη σκέψη τῶν λύσεων τῶν Κοινωνικῶν προὸλημὸτων, ἀποτελοῦν σήμερα τὸν παράγοντα έκεῖV0, ποὺ κωρὶς σχεδὸν κοινωνικοοικονομικὲς δεσμεύσεις καί προκαΘ(Βίοισμοὺς Kai μὲ ἑντονώτατη συναίσθηση εὐθύνης γιὰ τὶς ἑξελίξεις "IQ κοινωνίας, καθὼς Kai μὲ ἰδιαίτερη εὐαισθησία στὸ θέμα τῆς Ἑλευθερίας καὶ στὸ ἠθικὸ προὸλήαμτα, παρεμδαίνει στὸν πολιτικὸ σίῐίιγωνιομὸ γιὰ v6 ἑκφρόση μὲ σαφὴ καὶ ἔντονο τρόπο Kai μὲ θετι"CC ὑποδείξεις τὸ ἀλληλένδετα αἰτήματα τῆς Δημοκρατίας καί τοῦ Οὐιιανισμοῡ, ποὺ πόνω οτήν ικανοποίησή τους πρέπει v6 στηριΧθῆ ὴ οἰκτιδόμηοη τῆς νέας, στὶς τεκνολογικὲς κατακτήσεις προ. ῡῦβμοσμένης κοινιιινίας. Γ ι’ u ὑ 1‘6 ν τ ὸ λ ό γ ο τ à Π αΥεῐιιοτήμια, σάν κέντρα τῆς διανοήσεως, (ΙΠοτελοῦν σήμερα τὸν πιὸ φωτισμένο πα[’Ôvovro τῆς δημόσιος ζωῆς καὶ τὸν πιῡ Οόιόλλακιο ὐπέομακο τ ῆς Δημοκρατίας Καὶ τῆς ὀξιοπρέπειας τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι φανερὸ ὅτι τή Δημοκρατία ατὴν πιὸ ἀνεπτυγμένη, στὴν εὑβωπαϊκή μορφή της τὴν συγκροτεῖ ἕνα ὁλόκληρα πλέγμα πολιτ.κοκοινωνικῶν θεσμῶν ποὺ εἰσκωρεῖ πολὺ ὅαθιὸ μέσα στὸν ὀργανι9116 τῆς κοινωνικῆς ζωῆς καὶ τῆς δίνει τὴ μορφὴ καὶ τὸ πνεῦμα της κεῖνο ὄμυκ- nob ιιεταδόλλει τελικὸ τὸ σύνολο αὐτὸ τῶν θεσμῶν οὲ ζωντανὸ ρυθμὸ κινήσεως τῆς κοινωνικῆς ζωῆς εἰναι ἠ ἀδιάλλαK"! πίστη ὅλων τῶν ἀποφασιστικῶν κοινωνικῶν παραγόντων ὅτι η ῐιιιοκρατία, σὸν μοναδικός ἐκφοαστὴς τῆς Ἐλευθερίας στὸ πολιτι-

K") πεδίο, 6x1 μόνα εἰναι αυτη καθ’ αυτὴ μιὸ ὀπὴ τὶς ψηλότερες ἀζίες τῆς ζωῆς, ἀλλά καὶ ὅτι ποτέ, οὲ καμμιά περίσταση Kai γιά Kuw νένα λόγο ὁὲν δικαιολογεῖται ἡ κατόλυσή της, γιατὶ συνιοτᾱ τὴν ἀναγκαία προϋπόθεοη γιὸ μιά ἀνθρώπινη ζωὴ Kai για τὴν οωστή πρόοδο τῆς ἀνθρωπίνης κοινωνίας. Δηλαδή; Ἐπιδόλλεται v6 θεωρῆ 6 Λαὸς τὴν Δημοκρατία σαν τὴν mû ιιολύτιμη κατόκτησή του, ποὺ ἡ διαφύλαξή της εἶναι τὸ σοὸαρώτι ρο θέμα τῆς πολιτικῆς ζωῆς. Ἐπιδόλλετσι ni πολιτικοὶ νά κατέκωνται ἀπὸ τὴ συνείδηση ὅτι ἡ διαφύλαξη τοῦ ὄλεύθερου πολιτεύματος ἀποτελεῖ τὸ πιὸ ὅσοικύ καί ἀπαρόὸατο καθῆκον τους Kai νά μὴν ὠθοῦν ουνεπῶς τὸν πολιτικὸ ἀνταγωνισμὸ μέχρι τὸ οημεῖο ποὺ νὸ δημιουργῆται κίνδυνοι· γιά τὴ Δημοκρατία. Τὸ πεδίο δηλαδὴ τῶν πολιτικῶν ἀγώνων πρέπει νὰ περιὸόλλεται ἀπὸ μιά ζώνη ἀσφαλείας γιά τὸ δημοκρατικὸ πολίτευμα. Ἐκεῖ ποὺ ἀρκίζει 6 κίνδυνος για τὴν Δημοκρατία, ἐκεῖ σταματοῦν oi πολιτικοί ἀνταγωνισμοί. Ἐπιθόλλεται 6 Ἀνώτατος ’Ἀρκοντας νὸ ἕκη 6αθειὰ συναίσθηση ὄτι ἡ δικαίωση τῆς ὑπάρξεως του δρίσκεται μόνο στὸ ρόλο του σὸν ἀμερόληπτου ρυθμιστῆ τοῦ Ηολιτεύματος Kai ὅτι συνεπῶς ὃὲν δικαιοῦται và ἕκη ἄλλη πολιτικὴ προτίμηση ἀπὸ τὴν ἀπόλυτη ἀφοσίωαή του στὴν Δημοκρατία. Ἐπιδάλλεται ὁ στρατὸς να ἕκη συνείδηση ὅτι ἀποκλειστικὸ κα· θῆκον του εἶναι ὴ προστασία ὄκι μόνο τῆς ἑθνικῆς ἀλλά Kai τῆς πο λιτικῆς Ἐλευθερίας καὶ νὸ ἔχει συναίσθηση ὅτι εἶναι τελείως ἀκατάλληλος và δίνει λίιση στὸ πολιτικά προδλήματα. Πρέπει δηλαδὴ 6 στρατὸς v6 γνωρίζει ὅτι ἀπὸ ὑπερασπιστὴς τῆς Ἐλευθερίας με· ταὸόλλεται, ἂν ἀναμικθῆ στὸ πολιτικὰ θέματα, σὲ καταοτροφέα της. Ἐπιδάλλεται οἰ συνδικαλισταὶ và διαπνέονται ἀπὸ τὴν πεποί· θηση ὅτι ἡ Δημοκρατία εἶναι τὸ μόνο πλαίσιο ποὺ μέσα του μποροῦν νὸ θροῦν τὴν σωυτὴ ἰκανοποίησή τους οἱ κοινωνικὲς διεκδικήσεις καὶ συνεπῶς νὸ μὴν ἑξωθοῦν τὴν κοινωνικὴ διαμάκη μέχρι τὸ στι μεῖον ποὺ νά δημιουργεῖται πολιτικὸ ἀδιέξοδο κι’ ἕτσι κίνδυνος γιίι τήν Δημοκρατία. Ἐπιδόλλεται 6 Τύπος νὸ ἔχη πλήρη ἑπίγνωση τῆς σημασίας του γιὰ τὴ Δημοκρατία Kai v6 παίζη ἔται ουνειδητὺ τὸν ρόλο του σαν μέσου οωοτῆς πληροφορήσεως Kai σὸν πεδίου ὅπου συγκρούονται Kai ουνθὲ τονται οἰ διαφορες ἰδέες καὶ ἀντιλήψεις Kai vù μὴ μεταὸόλλεται συνεπῶς σὲ φανατικό, τυφλὸ ὄργανα μισαλλοδοξίας ποὺ ὐποσκόπτει τὴν λειτουργία τῆς Δημοκρατίας. Ἐπιδάλλεται τέλος ἡ πνευματικὴ καὶ ἰδίως ἡ πανεπιστημιακή ἡγεσία vù ἔκη πλήρη προσήλωση ατο καθῆκον της νὸ διατυπώνη τὶς κρίσεις της πάνω στὸ θασικὸ προδλήματα τῆς κοινωνικῆς ζωῆς καί νὸ ένιακύη ἕτσι τὴ συναίσθηση τῆς εὐθύνης τῶν σκεπτομένων ἀνθρώπων, ποὺ ἀποτελοῦν σήμερα πολύτιμο στοιχεῖα γιὸ τὴν λειτουργία τῆς Δημοκρατίας.

Ἠ Δημοκρατία εἶναι ἑπομένως τὸ μόνα σύστημα ὁργανώσεως τῆς κοινωνικῆς (tu ῆς ποὺ ἀνταποκρίνεται στὸ ν ὄνθρωπο κ αὶ τ ο ῦ διαγράφει ἀνθρώπινα τ ὸ μέλλον τ o υ, ἀλλὰ καὶ ποὺ γ ι ὸ νὸ ὑπόρξη καὶ v: λειτουργήοη σωστὸ ἀπαιτεῖ ἀ πὸ τὸ ν ἄν· θρωιτο, νὰ εἶναι οωστὸς ἄνθρωπος, ν ù ένεργῆ δηλαδὴ μ ὲ τελικὸ γνώμονα τὴν πραγμάτωση καὶ προστασία τῶν ἀξιῶν τοῦ πολ ι τ ι o μ ο ῦ.

D ODD

ΙΙΡΙΙΣ HEIN! zxnmnnzmov

kuulllfluun

ιωυ pttunnfltulkuv ültfluuu aunuutuu ἀνήγγειλε την αποδέσμευση τοῦ δολλαρίου ἀπὸ τὸν χρυσὸ U ΔΕΥΤΕΡο ἑξαμηνο τοῦ 1971 Θὸι μείνη σταθμὸς καὶ τὴν οὐσιαστική, μολονότι ὄχι ἀκόμη ἐπίσημη, ὑποτίτὴν σύγχρονη ἱστορία. Σημείωσε, πραγματικά, τὸ μησή του, διὰ τῆς ἐπιὸολῆς εἰδικοῦ φόρου ἐπάνω στίς εἰσα- γ τέλος μιᾶς ὁλόκληρης ἐποχῆς, τοῦ λεγόμενοι) «μεταγωγές. Τὸ δολλαριο, ἀπὸ περιζήτητο ποὺ ἠταν ἄλλοτε, γι- “ πολέμου». Καὶ ὁ κόσμος πέρασε σὲ μία νέα, διαφορενοταν ἀνεπιθύμητο καί ἀποδιοπομπαῖο στὴν οἰκονομικὰ εὔ· i τικὴ καὶ ἀὸέῧαιη ἢ ρευστή, ἀκόμη, φάση, κατὰ τὴν ὁποία ρωστη Δυτικὴ Εὐρώπη καὶ στὴν Ἰαπωνία. Στὴ Δυτικὴ πέφτουν καὶ καταλύονται πολλὰ ἀπὸ τὰ δεδομένα καί πολΕὐρώπη oi κάτοχοι δολλαρίωιν, Εὐρωπαῖοι καὶ μή, ἔρριχλὲς ἀπὸ τὶς συνθῆκες τῆς τελευταίας 26ετίας. Συσχετισμοὶ ναν στὴν ἑλεύθερη ἀγορὰ καὶ στίς κεντρικὲς τράπεζες ὀκαὶ ἰσορροπίες δυνάμεων καὶ σχήματα, ποὺ κράτησαν πάνω γκους δολλαρίων, μὲ τὴν ἐπιδίωξη νὰ τὰ μετατρέψουν σὲ ἀπὸ ἕνα τέταρτο αἰῶνος, τροποποιοῦνται ριζικά. Καὶ ἀλλοιδυτικοευρωπαϊκὰ νομίσματα. ώνονται καί αὐτοὶ ἀκόμη οἱ «κανόνες τοῦ παιχνιδιοῠ». Τὸ δολλάριο ἔχανε ἔδαφος μπροστὰ στὰ «σκληρότεΚατὰ τὰ μέσα Ἰουλίου τοῦ 1971, ὁ πρόεδρος τῶν Ἡνωμὲρα» δυτικοευρωπαϊκὰ νομίσματα καὶ στὸ ἰαπωνικὸ γέν. Εἶνων Πολιτειῶν κ. Ρίτσαρντ Νίξον ἀνήγγειλλε ὅτι εἶχε δεχθῆ χε, οὐσιαστικά, ὑποτιμηθῆ, ἐνῶ οἱ δυτικοευρωπαϊκὲς χῶ· πρόσκληση τῶν ἰθυνόντων τῆς Λαϊκῆς Κίνας καὶ θὰ, πραγματοποιοῦσε ἐπίσημη ἐπίσκεψη στὸ Πεκῖνο, ἔπειταάττὸ μερικοὺς ρες καὶ ἡ Ἰαπωνία αντιδροῦσαν στα μέτρα τοῦ Προέδρου Νίξον ποὺ τὰ Θεωροῡσαν ὡς καθήλυπη τῆς ἐλευθερίας τοῦ μῆνες. Ἡ ἀναγγελία ἐκείνη σταΘηκε τὸ «γεγονὸς τοῦ ἔτους». παγκοσμίου ἐμπορίου καὶ ὡς πλῆγμα για τίς ἐξαγωγὲς δυἘσήμαινε ὅτι στὸ διεθνὲς προσκήνιο προωθεῖται ἕνας τρίτος τικοευρωπαϊκῶν καὶ ἰαπωνικῶν προϊόντων Uri; Ἡνωμένες --ὲταῖρο;», ἕνας τρίτος μεγάλος παράγων; ἡ Κίνα. Ἐσήμαινε, Πολιτεῖες, Τὸν Ὀκτώὸριο τοῦ 1971, τὸ ἔλλειμμα τοῦ ἐμποκατὰ συνέπεια, τὴν κατάλυση τοῦ ἀπολιθωμένου «διπολικοῡ» ρικοῦ ἰσοζυγίου τῶν Ἡνιιηιένων Πολιτειῶν ἔφθανε στὸ πρωσχήματος ἑνὸς κόσμου, τοῦ μεταπολεμικοῦ, ποὺ ἡ εἰρήνη τοφανὲς στὴν ἱστορία τῆς χώρας ὕψος τῶν 821 ἑκατομμυκαί ἡ ἰσορροπία του στηρίζονταν ἕως τώρα στὴν ουνεννόηρίων δολλαρίων περίπου. ση ἢ πον συσχετιομὸ δυνάμεως μεταξὺ Ἤνωμένων Πολιτειῶν καὶ Σοὸιετικῆς Ἑνώσεως ὡς καὶ τῶν μοναδικῶν a, ξιολόγων «ἑστιῶν ἰσχύος». Ἡ ἀντικειμενικὴ μεταδολὴ στὸν Ἦ Ῑθμελής Ε.Ο.Κ., νὲα δύναμη συσχετισμὸ δυνάμεων ἀνὰ τὸν κόσμο, τὴν ὁποία ὑποδηλοῦσε ἡ χειρονομία αὐτή τοῦ Ἀμερικανοῠ Προέδρου, ἐπισφραἘν τῷ μεταξύ, στὶς 28 Ὀκτωὸρίου 1971, ἡ Sperm;γιζόταν, τὸν Ὀκτώὸριο τοῦ 1971, δηλαδὴ τρεῖς μῆνες αρνικὴ Βουλὴ τῶν Κοινοτήτων ἐπεκύρωνε καὶ υἱοθετοῦσε τὴν γότερα, μὲ τὴν ἀπόφαση τῆς Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ Ο. ΗΕ. για εἰσδοχὴ τῆς Κίνας τοῦ Πεκίνου στὸν διεθνῆ Ὀρἀπόφαοη τῆς ὖρεταννικῆς κυὸερνήσεως για τὴν ἔνταξη τῆς Μεγάλης Βρεταννίας στὴν Εὐρωπαῖκὴ Οἰκονομικὴ Κοινογανισμό, ἔπειτα ἀπὸ ὑπερεικοσαετῆ «ἀποκλεισμό». τητα. Τὸν Ἰανουάριο, ἡ Μεγαλη Βρεταννία, ἡ Ἰρλανδία, ἡ ” "Eva μῆνα περίπου μετὰ τὴν ἀναγγελία τοῦ προσεΝορὸηγία καὶ ἡ Δανία ὑπέγραφαν, στὶς Βρυξέλλες, τὴ συνχοῦς ταξειδιοῦ του στὸ Πεκῖνο, συγκεκριμένα δὲ στίς 15 ΑὐΗήκη τῆς Ρώμης περὶ Εὐρωπαῖκῆς Οἰκονομικῆς Κοινότητος γούστου 1971, ὁ Πρόεδρος Νίξον ἑξαπέλυσε νέα. «δόμὸα»; 14

ῊΙΙΙΙΙΙΕΩΙΙ ΣῙΙΙΙΙ Homo

l

Τέλος τοῦ «διπολικοῦ σχήματος καὶ τῶν μονολιθικῶν συνασπισμῶν.

‘H ἑμφάνιση νέων «ἑστιῶν ἰσχύος )) τερματίζει τὴν ἀποκλειστικὴ (ι συνηγεμονία» ‘ Ηνωμένων Πολιτειῶν

-Σοβιετικῆς ’ἳνώσεως

7-?“ ἔγιναν. ἕτσι, μέλῃ τῆς Ε.(’).Κ. ὁποία, ἀπὸ ἑξαμελὴς Τενεῖαι τώρα δεκαμελὴς καὶ inouï νέες καὶ πολὺ μεγα“f’ïêpe; ῗιαστάσεις. Καὶ ὡς ἑξαμε).ὴς ἀκομη. ἡ Ε.Ο.Κ., μὲ “If τεράστια οἰκονομική της ἀναπτυξη καί εὐρωστία, ἀπα famous ἤδη μία πρώτης γραμμῆς καὶ παγκόσμιας ἐπιφάΪεῑας «ἑστία ἰσχύος». Μὲ τ’ἡν εἰσδοχὴ τῆς Μεγάλης Βρε· jaw/'37.; καὶ τῶν ἄλλων τριῶν χωρῶν, τὸ δυναμικο της πολ. Λαπλασιάζεται καὶ ὅπως καὶ ἡ Ἰαπωνία, ὁρθώνεται σαν ἀνῗαῖωνιπὴς τῶν ἴΗνωμὲνων Πολιτειῶν στὸν παγκοσμιο ἐμποEm? καὶ οἰκονομικὸ πίῦο, ἐνῶ διανοίγονται προοπτικὲς νὰ εξ’ῑΛῑχθῆ καὶ σὲ αὐτόνομη καί ἰσχυρὴ πολιτικο - στρατιωτικὴ μονάδα, ἐφαμιλλη καὶ ἰσότιμη τῶν δύο ὑπερ - Δυναμεων ποὺ ἀναδύθηκαν ἀπὸ τὸν δεύτερο παγκοσμιο πέλεμο. ἱ, Ἡ μεταπολεμικὴ νομισματικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἡγεμο’ῑα τῶν Ἠνωμένων Πολιτειῶν εἶχε λήξει.

N, Ἠ ἀναγγελία τοῦ προσεχοῦς ταξειδιοῦ τσῦ Προέδρου ‘ ξζῠν στὸ Πεκῖνο καὶ ἡ σινο - αμερικανικὴ προσέγγιση τὴν πῦῑα ὑποδηλοῦσε προκάλεσε μία σειρὰ ἀντελιγμῶν τῆς Σο-

καὶ ἐπισκέφθηκαν πολλὲς δυτικὲς πρωτεύουσες. Τὸν Ἀὔγοῦστο, ὑπεγράφετο ἡ συμφωνία τῶν τεσσάρων Δυναμεων για τὸ Βερολῖνο, ἡ ὁποία χαρακηρίσθηκε ἀπὸ τὰ ἐγκυρότερα ὄργανα τσῦ διεθκοῦς Τύπου ὡς σταθμὸς στὴν ἱστορία τῆς μεταπολεμικῆς Εὐρώπης καὶ ὡς καρπὸς τῆς σινοαμερικανικῆς προσεγγίσεώς ποὺ ἀνάγκαζε τὴν Σοὸιετικὴ "Eva:ση να ἐπισπεύση ἕναν διακανονισμὸ μὲ τὴν Δύση καὶ rr‘p σταθερωτοίηση τῆς καταστάσεως στὴν Εὐρώπη. Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἐτήσιας Γενικῆς Συνελεύσεως τσῦ ΟΗΕ, τὸ φθινοπωρο, ὁ Σοῧιετικος ὑπουργὸς τῶν ἐξωτερικῶν κ. Γκρομύκο εἶχε μακρὲς συνομιλιίες μὲ τὸν Πρόεδρο Νἱξον. στὸν Λευκὸ Οἶκο. Καὶ τὸν Ὀκτώόριο, ὁ Λευκὸς Οἶκος ἀνεκοίmm ὅτι ὁ Πρόεδρος τῶν Ἡνώμένων Πολιτειῶν θα πραγματοποιοῦσε ἐπίσημη érim'lfl, καὶ στὴ Μόσχα, μετὰ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Πεκῖνο.

Ἡ ἓκταση τῆς μεταβολῆς

ι,εῗῑκῆς Ἑνώσεως, οἰ ὁποῖοι ὑπογραμμισαν ἔντονα ἓναν αn? τοὺς Εασικώτερους ἀντικειμενικοὺς συντελεσῑὲς καὶ προ3οῑθβίοττικοὺς παράγοντες τῶν Εαθειῶν μεταδολῶν καὶ ἀνακαᾟῗΰῑθῑῆιξεοηι ποὺ ἔχουν ἐπέλθει στὸν συσχετισμὸ δυνάμεων να τὸν κόσμος τὸν θανάσιμρ καὶ αγεφύρωτο ἀνταγωνισμὸ μεταξὺ Κίνας καὶ Σώιετικῆς Ἐνώσεως.

"Ola. αὐτὰ - σινο - ἀμ-ερικανική προσὲγγιση, oi σοὸιετικοὶ ἀντελιγμοί, ἡ κρίση τοῦ δολλαρίου καὶ τοῦ διεθ· νοῦς νομισματικοῦ σιω-πήματος, ἡ ἰσχυρποίηση καὶ διεύρυνση τῆς Ε.Ο.Κ., ἡ ἀνάδειξη τῆς Ἰαπωνίας σὲ πρώτου με· γέθους οἰκονομικὴ δύναμη - ὅσο καὶ ἂν φαίνωνται ἀώνδετα καὶ ἄσχετα ἀνάμεσά τους, εἶναι, οΰσιαστικά, ἀλληλὲνδε‘ Οἱ ἰθύνοντες τῆς Μόσχας, ποὺ ἀπὸ καιρὸ ἐπεδίωκαν gm (ξυνεννόηση μὲ τὴν Δύση καὶ τὴν διασφάλιση τῶν πρὸς τα καὶ συναποτελοῦν ἑνιαῖο φαινόμενο. Ἐκφράζουν τὴν ὕαΘειὰ μεταδολὴ ποὺ ἐπῆλθε στὸν συσχετισμὸ δυνάμεων καί sa“; νώτων τῆς χώρας των ὥστε νὰ μείνῃ ἀπερίσπαστη στὸι σχήματα ποὺ ἐδέποσαν κατὰ τὴν πρώτη μεταπολεμιτέενῦξντι στὴν Kim (αὐτῆς τῆς ἐπιδιώξεως, καρπὸς εἶναι κὴ 25ετία. τω’,ιφωνοι τῆς Μόσχας καὶ τῆς Βαρσώιας μὲ τὴν Ὁμοῗπονδῑακὴ Γερμανία) , ἀποδύθηκαν σε μία «ἐκστρατεία ιιει- Γιὰ νὰ γίνη ἀντιληπτὴ ἡ ἔκταση τῆς μεταβολῆς, πρέπει νὰ ληφθῆ ὄψει τὸ γεγονὸς ὅτι ἔχουν ἀλλάξει, τώρα, ἶ ματος» ἀπέναντι στὴ Δύση. Οἱ κ.κ. Μπρέζνιεφ καὶ Κοσουγκέν περιὸδευσαν ἕνα μεγάλε, μέρος τοῦ Δυτικοῦ κόσμου τὰ δύο κεντρικὰ δεδομένα τοῦ ὅλου μεταπολεμικοῦ σχήμα15

τος; τὸ πολιτικὸ καὶ τὸ οἰκονομικό. Τὸ Ξασικὸ πολιτικὸ δεδομένο καὶ σχῆμα τοῦ μεταπολεμικοῦ κόσμου ἧταν τὸ «διπολικὸ σύστημα», δηλαδὴ ἡ διαίρεση τοῦ κόεηωυ σὲ δύο κύ· ρια στρατόπεδα, κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον μονολιθικά, κόιτω ἀπὸ τὴν ἡγεσία. τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν καὶ τῆς Σοὅιετικῆς Ἑνὼσεως ἀντίστοιχα, καθὼς καὶ ἡ ἐξάρτηση τῶν παγκοῳίων πραγμάτων ἀπὸ τὴν πολιτικο · στρατηγικὴ ἱσορροπία ἀνάμεσα στὶς αὐτὲς δύο ὑπερ - Δυνάμεις. Τὸ δὲ ὃασικὸ οἰκονομικὸ δεδομένο ἦταν ὸ ρόλος τῶν Η.Π.Α. ὡς κεπρικοῦ ἄξονα. καὶ ἐγγυητῆ τῆς οἰκονομικῆς σταθερότητος ὀλόκληρης τῆς Δύσεως, μὲ τὰ πλεονεκτήματα καὶ τὰ δάρη πού συνεπήγετο ὁ ρόλος αὐτός. Καὶ στὶς δύο περιπτώσεις, ἡ μεταδολὴ ποὺ ἐπῆλθε εἶναι καρπὸς μακρὸχρονων διεργασιῶν. Ἀλλ’ οἱ διεργασίες αὐτὲς ἔφθασαν σὲ σημεῖο ὡριμάνσεως καὶ ἑκδηλώθηκαν κατὰ, σὺ περασμένο καλοκαῖρι, μὲ τὴν ἀναγγελία τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Προέδρου Νίξον στὸ Πεκῖνο καὶ τὴν ἀνακοίνωση, στὶς 15 Αὐγούστου. τῶν γνωστῶν μέτρων σχετικὰ μὲ τὸ δολλάριο καὶ τὶς ἀμερικανικὲς εἰσαγωγές. Ἔτσι, ὁ Πρόεδρος Νίξον ἔγινε ὸ φορέας καὶ διεκπεραιιιγτὴς μιᾶς θεαματικῆς ἀναστροφῆς τῆς παγκόσμιας καταστάσεως, ἡ ὁποία ἐκυοφορεῖτο ἀπὸ καιρὸ καὶ εἶναι καρπὸς ὄχι ὅέὸαια τῆς θελήσεως ἑνὸς ῆ περισσοτέρων ἀνθρώπων, σὲ τούτη ἢ ἐκείνη τὴν πρωτεύουσα, ἀλλ’ ἀντικειμενικῶν διεογασιῶν, μεταὸολῆς τῶν συντελεστῶν καὶ ὠριμάνσεως νέων καταστάσεων, αἰσθητὰ διαφορετικῶν ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ ἔδωσαν στὴν πρώτη μεταπολεμικὴ 25ετία την γνωστὴ μορφή της-

Νέες «ὲστίες ἰσχύος» Τὸ ἀμερικανικὸ «ἄνοιγμαω πρὸς τὴν Κίνα, τὸν περασμένο Ἰούνιο, ἡ ἑπίσκεῴη τοῦ Προέδρου Νίξον στὴ Μόσχα μετὰ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Πὶεκῖνο, ἡ ὑποτίμηση τοῦ δολλαρίου καὶ τὰ μέτρα «προστατευτισιωῦ» στὶς Η.Π.Α. δὲν πάθηκαν χειρονομίες ξαφνικές, αὐτοσχέδιες ἢ μεμονομένες. Ἀποτελοῦν ὀργανικὰ καὶ ἀλληλένδετα μέρη μιᾶς ὁλόκληρης πολιτικῆς, ποὺ ἐκπονήθηκε ἀπὸ τὸν Πρόεδρο τιῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν καὶ τὸν ώμὸολό του κ. Χένρυ Κίσσιγκερ, ὑπὸ τὴν πίεση τῆς ἀνάγκης καὶ κατὰ τὴν ἐπιταγὴ μιᾶς «δυναμικῆς» πραγματικότητος ποὺ δὲν εἶναι πιὰ ὲκείνη τῶν πρώτων μεταπολεμικῶν καιρῶν. Πρόκειται γιὰ. μιὰ πολιτικὴ μακροπρόθεσμη, τῆς ὁποίας οἱ διαδοχικὲς φάσεις ἀρχισαν νὰ, ξετυλίγωνται ἀπὸ τὸ καλοκαῖρι τοῦ 1971. Γνώμων καὶ ὑπόόαθρο τῆς πολιτικῆς αὐτῆς εἶναι ἀφῇΊ ἑνὸς μὲν ὁ περιορισμὸς τοῦ ὁάρους καὶ τοῦ ρόλου τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν στὸν παγκόσμιο συίῧο λόγω τῆς ἀναδείξεως καὶ ἀλλων «ἑστιῶν ἰσχύος», ἀφ’ ἑτέρου δὲ ὁ ρωσσο - κινεζικὸς ἀνταγωνισμός, ποὺ εἰσάγει ἕναν ἐντελῶς νέον συντελεστὴ στὶς διεθνεῖς ἐξελίξεις καὶ μεταθέτει τὸ «κέντρο ὅάρους» στὸν παγκόσμιο συσχετισμὸ τῶν δυνάμεων. Τὰ δύο αὐτὰ στοιχεῖα ὁδηγοῦν σὲ μία νέα παγκὸσιμα ἰσορροπία, ποὺ Θὰ στηρίζεται ζχι πιὰ στὸ μεταπολεμικὸ «διπολικὸ» σχῆμα (ΙΙΠΑ.

- Ε.Σ.Σ.Δ.) , ἀλλὰ α’ ἕνα νέο σχῆμα, «τριπολικὸ» ἀρχικά καὶ στὴ δάση σου (H.II.A. - ESSA. - Κίνα καὶ «πενταπολικὸ» στὴν ἐξὲλιξή του (ΗΠΑ. - ESSA. - Κίνα - Δυ16

ΝΙΞοΝ τοῦ Δεβάὶὶι

τικὴ Εὐρώπη - Ἰαπωνία) , ποὺ θὰ ἠταν σταθερώτερο καὶ ἐλαστικώτερο ἀπὸ τὸ προηγούμενα Στὴν Οὐάσιγκτον ἔχει κιόλας ἀναγνωρισθῆ ὅτι ὁ σημερινὸς συσχετισμὸς δυνάμεων στὸν κόσμο δὲν εἶναι πιὰ ἐκεῖνος τῶν δύο πρώτων μεταπολεμικῶν δεκαετιῶν ὅτι ἔχουν δημιουργηθῆ νέες καὶ ἅλλες «ἑστίες ἰσχύος» στὸν κόσμο, πέρα ἀπὸ τὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες καὶ τὴν Σοὸιετικὴ Ἔνωση ὅτι ἡ θέση καὶ τὸ δάρος τῶν Ἤνωμένων Πολιτειῶν στὸν κὸσμο ἔχουν ἐξασθενήσει ἀπὸ τὰ. πράγματα, τὸσο κατὰ σχετικό, ὅσο καὶ κατ’ ἀπόλυτο μέγεθος· καὶ ὅτι χρειάζεται, ἔτσι, μία. ἀναδίπλωοη τῶν Η.Π.Α. καὶ μία γενικὴ προσαρμογή στὴν νέα πραγματικότητα.

Μετάθεση τοῦ «κέντρου βάρους» Μὲ τὸ «ἄνοιγμα» πρὸς τὴν Κίνα, ἡ Οὐάσιγκτον παρακίνησε τὴν Μόσχοι νὰ κινηθῆ ταχύτερα καὶ ἐνεργότερα στὸν δρόμο τῦς ὑφέσεως καὶ ἑνὸς διακανονισμοῦ μὲ τὴν Δύση. Ἀντίστοιχα, ἡ Μόσχα, μὲ τὸν ἀντελιγμό της καὶ τὴν φανερὴ πιὰ ἐπιδίωξη ἑνὸς διακανονισμοῦ μὲ τὴν Δύση, γιὰ νὰ ἔχη τὰ χέρια ἐλεύθερα ἀπέναντι στὴν Κίνα, συνέτεινε στὴν ἐπιτυχία τῶν συνομιλιῶν τοῦ Προέδρου Νίξον μὲ τοὺς Κινέζους ἰθύνοντες, στὸ Πεκῖνο, κατὰ, τὰ τέλη τοῦ περασμέ· νου Φεὸρουαρίου καὶ ἐτοποθέτησε ἀκόμη πιὸ συγ-κεκριμένα τὸ «κέντρο ὀάρους» τῆς διεθνοῦς «δυναμικῆς» στὸν ρωσσο κινεζικὸ ἀνταγωνισμό. Τά μεταπολεμικά σχήματα καταλύθηκαν. Ὁ «ψυχρὸς πόλεμος», ὅπως τὸν γνὼρισε ἡ ἀνθρωπότης στὰ πρῶτα 15 χρόνια τοῦ μετατωλέμου, τελειωμένος καὶ νεκρὸς ἤδη ἀπὸ καιρό, ἐνταφιάοθηκε καὶ ἐπίσημα, μέσα στὸ δεύτερο ἑξάμηva τοῦ 1971.

ΙΙΕΡΙΙΙΡΙΣΙΙΙΙΙΣ "W PDAIW “Il ΙΙΙΙΙΙ Σ T1: τ 10m10r 1971, a πρόεδρος New. σὲ λεγο τὸν ὸποῖο ἐξεφώνησε στὸ Κόινσας Σίτυ, μίλησε γιὰ κατάλυση τοῦ μεταπολεμικοῦ «διπολικοῦ» σχήματκ καὶ ἐ· ξέλιξη τοῦ κόσμου πρὸς ἕνα «πενταπολικὸ» σχῆμα, τὸ brats. τεἐρα ἀπὸ τὴν πολιτικο - στρατηγικὴ ἰσορροπία καὶ διελκυνῦῖὲίνδα ἀνάμεσσ. σὲ τρεῖς (καὶ ὄχι πιὰ δύο) ὑπερ - Δυνάμεις. δηλαδὴ τις Η.Π.Α., τὴν Σοὸιετικὴ "Evan-r, καὶ τὴν Κίνα, θᾶ- χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν οἰκονομικό, κυρίως, ἀνταγωνιGM μεταξὺ πέντε μεγάλων καὶ πρώτης γραμμῆς «ἑστιῶν ἰςχύος», δηλαδὴ τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν, τῆς Σοὸιετικῆς Ενώσεως, τῆς Κίνας, τῆς Ἰαπωνίας καὶ τῆς Δυτικῆς ΕὐΡώπης. Ἐτόνισε δὲ τότε ὸ Ἀμερικανὸς Πρόεδρος, ὅτι ἡ 5L— μερικανικὴ πολιτικὴ Bât. πρέπει, στὸ ἑξῆς νὰ λουμόάνη ὑπ’ ὄψει τὴν νέα αὐτὴ πραγματικέἦτα.. Εἶπε ὸτι ὸ οἰκονομικὸς ἀνταγωνισμὸς μεταξὺ πολλῶν «ἑστιῶν ἰσχύος» Θ’ ἀντικατα· ’πήδη τὴν ἀντιζηλία μεταξὺ τῶν 5'39 μεταπολεμικῶν ὑπερ θνάμεων καὶ τὴν ἀδιαμφωῧήτηση, μέχρι πρὶν ἀπὸ λίγον xOtlpô, ὑπεροχὴ τῶν Η.Π.Α. στὸν οἰκονομικὸ υομέα. «Οἱ Ἤν(Ιῑὶμιένες Πολιτεῖες - πρόσθεσε - δὲν ἔχουν πιὰ ἀπόλυτη ὐπῑροχὴ καί, μέσοι σὲ ἶ) ἢ 10 χρόνια, θα πρέπει νὰ. διαρριξσῦθοῦν τὸν ρόλο τῆς ἡγέτιδος Δυνάμεως μὲ τέσσερα ἆλm- κέντρα ἰσχύος, δηλαδὴ Δυτικὴ Εὐρώπη, τὴν Ἰαπωνία, Σοὸιετικὴ Ἐνωση καὶ τὴν Κίνα.» Κατὰ τὴν δεκαετέα τοῦ 1980, ὅταν Θὰ γίνεται λόγος γιὰ σοὺς «πέντε μεγάλουςᾎ, τὸ κριτήριο θὰ εἶναι ὄχι τόσο ἡ στρατιωτικὴ ἰσχύς, ὅσο ἡ παραγωγή, οἱ ἐξαγωγὲς καὶ οἱ ἐπενδύσεις. Βέgm“, οἱ BILA. καὶ ἡ Σαὸιετική Ἔνωοη θὰ παραμείνουν in“? - Δυνάμεις ἀπὸ κάθε ἄποψη, ἐνῶ ἡ Κίνα Bât διαθέτη ι’ξως ἀξιόλογο πυρηνικὸ ὁπλοστάσιο, ἡ δὲ Δυτικὴ Εὐρώπη α· ἔχη καὶ 1'377“, μεγαλύτερη στρατιωτικὴ δύναμη. Ἀλλά. παρὰ τὶς διαφορὲς καὶ τὶς ἀποστάσεις ὡς πρὸς τὴν στραt“Mimi, ἰσχύ, τὸ κοινὸ χαρακτηριστικὸ τῶν πέντε Μεγάλων “Û αὔριο Où. εἶναι ἡ μεγάλη καὶ ἐξαιρετικὴ ἱκανότης παροξΥωῪῆς καὶ διανομῆς πλούυου. Εἶπε, ἐπίσης, ὁ Πρόεδρος ιξῦν, στὸν λόγο του ἐκεῖνον τῆς 7ης Ἰουλίου 1971: «Οἱ πέντε Μεγάλοι θὰ διέπουν τὸ οἰκονομικὸ μέλλον τοῦ κόσμου. αἱ ἐπειδὴ ἡ οἰκονομίαι εἶναι ὁ προσδιοριστικὸς συντελεστὴς τῶν πάντων, αὐτοὶ Θὰ καθορίσουν τὸ μέλλον μοις, ἀπὸ κάθε ᾰποψη... Οι ma; τέσσαρες Δυνάμεις ea μπορων νὰ μᾶς ἀνζῗγωνισθοῦν καὶ ν’ ἀναμετρηθοϋν μαζί μας σὲ ὅλα τὰ μέηἶα.»

ρωπαϊκή Οἰκονομικῂ Κοινότης καὶ Ἰαπιηνία ἀναδεικνυονται ἤδη καὶ αὐτὸς σέ ὑπὲρ - Δ’)ναμεις.“’ "Evan; μῆνας περίπου πέρασε ἀπὸ τὸν λόγο ἐκεῖνον τοῦ Προέδρου Νἱξον στὸ Kiwi; Σίτυ ὅταν ἡ «κρπν, τοῦ δολλαρίου» ἔφθανε στὸ δραματικὸ κορὺφῶμα της μὲ τα μέτρα 056:1στικῆς ὑποτιμήσεως τοῦ ἀμερικανικοῦ νομίσματος (που ἐπισημοποιήθηκε τὸν Δεκέμὸριο) καὶ οὐσιαστικοῦ περιορισμοῦ τῶν εἰσαγωγῶν, τὰ ὁποῖοι ἐξήγγειλε ὁ Ἀμερικὸς Πρόεδρος στίς 15 Αὐγούστου 1971. Ἠ κρίση τοῦ δολλαρίου. σὰν ἑκδήλωση γενικώτερης κρίσεως καὶ καθοδικῆς πορείας τῆς ὸλης ἀμερικανικῆς οἰκονομίας, τόσο καθ’ ἑαυτήν. δσο καὶ σὲ σύγκριση πρὸς τοὺς νέους οἰκονομικοὺς «γίγαντες» τῆς Γῆς (Δυτ. Εὐρώπη καὶ Ἰαπωνία) , ἔγινε ἔκτοτε ἀντικείμενο Ea.θύτερων ἀναλύσεων στὸν παγκόσμιο Τύπο καὶ ἀπὸ μέρους ἁρμοδίων καὶ έγκύρων παρατηρητῶν, οἱ ὁποῖοι συνδυάζουν τὴν κρίση αὐτὴ μὲ ἕλη μεταὸολὴ τῶν διεθνῶν συνθηκῶν, πολιτικῶν καὶ οἰκονομικῶν, που ἐκδηλώθηκε κατὰ τὸ δεύτερο

Κατηγορηματικὸς ὀ Νίξον Τὴν ἴδια γενικὴ εἰκόνα τῶν παγκόσμιων ἐξελίξεων παβςὐσῖῢισε καὶ ἡ «Λευκὴ Βίὸλος», ποὺ ἐξεδόθη πέρυσι οτὸ ἐθνδῖνο, ἀπὸ τὴν ὅρεταννικὴ κυῦἑρνηση, πάνω στὸ Θέμα τῆς “diam; τῆς Μεγάλης Βρεταννίας στὴν Εὐρυπωιϊκὴ 03.15VOWUI Κοινότητα. Συγκεκριμένα, στὴν ὂίόλο αὐτ-ὴ τονίζονται» μεταξὺ ἄλλων, τὰ gin; «Συνηθίσαμε στὴν πολιτικὴ καὶ στρατιωτικὴ ὑπεροχὴ καὶ ’γεμῡνία δύο ὑπὲρ - Δυνάμεων, ποὺ ἡ ἰσχύς των ὅασίζεται πάνω Wt; μεγάλες διαστάσεις των καὶ atoù; μεγάλους οἰκονοElm“); πόρους των. Μία τρίτη ὑπὲρ - Δύναμη, ἡ Kim, ἀναδύin“ Οτὴν Ἀπω Ἀνατολή. Καί, στὸ οἰκονομικὸ πεδίο, ἡ Εὐ-

ΜΠΡΕΖΝΙΕΦ τοῦ Λεβάῑι· 17

λιτικὴ τάξη. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ Πρόεδρος Νίξον στάθηκε κατηγορηματικὸς στὸ λόγο του τῆς 7 Ἰουλίου 1971. Σχετικὲς νύξεις ἔκανε καὶ στὰ μηψὸματά του πρὸς τὸ Κογκρέσ· σο «ἐπὶ τῆς καταστάσεως τῆς Συμπολιτείας καὶ τοῦ κόσμου», τῶν ἐτῶν 1970 καὶ 1971. Πραγματικά, οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες δὲν εἶναι πιὰ, πανίσχυρες. "Emacs καὶ τὸ ἔρεισμα τοῦ δολλαρίω, ἀφοῦ πολλὰ ἄλλα ἐρείσματα ἔπεσαν ἢ ἑγκατελείφθηκαν. Μέσα στὰ δυόμισυ τελευταῖα χρόνια, οἱ “Ηνωμένες Πολιτεῖες παραιτήθηκαν ὁ· ριστικὰ, τῆς ὑπεροχῆς στὸν τομέα τῶν λεγομένων στρατηγικῶν ὃπλων. Σκοπεύουν νὸι μειώσουν τὸν ἀριθμὸ τῶν με· ραρχιῶν τους. Ἀποσύρουν ὅαθμιαῖα ἀπὸ τὸ Βιετνὰμ τις ἐκεῖ μάχιμες μονάδες, των. Μειώνουν τὰ κονδύλια τῆς ἐξωτερικῆς ὅοηθείας καὶ ζητοῦν μεγαλύτερη οἰκονομικὴ συμὸολὴ τῶν Εὐρωπαίων στὴν συντήρηση τῶν ἀμερικανικῶν στρατευμάτων ποὺ σταθμεύουν στὴν Εὐρώπη. Τὸ «δόγμα ΝίξονιΊ διαλαμὸάνει, μὲ τὸν πιὸ ἀπερίφραστο τρόπο, δτι, ἂν ἐκδηλωθῆ κάπου κάποιος νέος ἀνταρτοπόλεμος, τὸ ἔμψυχο, του- i λάχιστον, ὑλικὸ γιὰ, τὴν ἀντιμετιέκτισή του δὲν θὰ εἶναι πιά Ἲς νεαροὶ Ἄμερικανοί, ἀλλὰ, Θὰ διατίθεται ἀπὸ τοὺς ὲντοπίους · καὶ ἀμεσώτερα ἐνδιαφερομένους. Τέλος, οἰ Ἡνωμένες Πολιτεῖες ἀντιμετωπίζων σοὸαρώτατα ἑσιινιερικόι προὸλήμα· τα - οἰκονομικὰ, κοινωνικὰ, οἰκολογικὰ - ποὺ έπιὸάλλουν περισυλλογή.

Δὺο ἃλλες ὑπερ-δυνάμεις Συμπερασματικά, ἐκεῖνο τιού καταφαίνεται εἶναι ὅτι, ἂν ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ δεύτερου παγκόσμιου πολέμου καὶ γιὰ χρόνια ἔκτοτε, οἱ Ἥνωμένες Πολιτεῖες διαδραμάτισαν ρόλο παγκόσμιας ἡγέτιδος Δυνάμεως, μὲ σχεδὸν παγκόσμια παρουσία, ρόλο ἀνάλογο πρὸς ἐκεῖνον τῆς ἀρχαίας Ρώμης καὶ μὲ μοναδικόν ἀνταγωνιστὴ τὴν Σοὸιετικὴ Ἓνωση, ποὺ περιοριζόταν, ὅμως, στὸ ἔδαφος της, καὶ στὴν ἀνατολικὴ ΕὐρώHOMIIINTOY τοῦ Λεβάιν πη, τουλάχιστον μέχρι πρὶν ἀπὸ δύο ἢ τρία χρόνια, αὐτὸ συνέὅαινε διότι στὸν ὑπόλοιπο κόσμο δὲν ὑπῆρχε ἄλλη συγκροτημένη δύναμη· διότι εἶχε δημιουργηθῆ ἕνα «κενὸ ἰσχύος», τὸ ὁποῖο αὐτόματα ἐκάλυψαν οἰ Ἡνιιηιένες Πολιτεῖες. Τώἑξάμηνο τοῦ 1971, μεταὸολὴ τοῦ συσχετισμοῦ δυνάμεων καὶ ρα, τὸ κενὸ αὐτὸ δὲν ὑπάρχει πιὰ. καὶ ὁ κόσμος ἔπσψε ν’ συνεπῶς τῆς θέσεως καὶ τοῦ ὀάρους τῶν HILA. στὸν κόσμο. ἀποτελῆ «ἔρημον κλῆρον» στὴν διάθεση τοῦ «πρώτου καταλαὸόντος», τοῦ πρώτου ποὺ θόι μποροῦσε νὰ τὸν καωλάὸη ἢ να τὸν κηδεμονέψη. Ἀναφάνηκαν νέες μονάδες καὶ «ἑστίες ἰΣτὸν δρόμο τῆς ὕφὲσεως σχύος» παγκόσμιας ὁλκῆς, ποὺ μοιραῖο ἧταν να σταθοῦν ἀνταγωνιστικὲς τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν καί νὸι διεκδικήσουν καὶ νὰ καλύψουν μέρος τουλάχιστον τοῦ χώρου τὸν δΕἰδικώτε : Τό may: νομισματικὸ σύστημα. ποὺ καθορίσθηκε, τὸ ποῖο ὲκάλυπταν, μέχρι πρόσφατα, οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες.

1944, στὸ Μπρέττον Γούντς* καὶ ποὺ τώρα ἔχει φαλκιδευθῆ Ἡ παγκόσμια παρουσία τῶν Ἡνιιηιένων Πολιτειῶν καί ἡ ἀκαὶ κλονισθῆ συθέμελα, εἶχε ὲπινοηθῆ καὶ ἐκπονηθή μέσα σὲ νάδειξή τους σὲ ἀσυναγώνιστη, μέχρι πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια, πλαίσια καὶ ἐν ὄψει καταστάσεων ποὺ ξεπερνοῦν κατὰ πολὺ παγκόσμια Δύναμη ὀφε’ίλονταν ὔχι τόσο σὼ δυναμικό τους τὸν καθαρὰ οἰκονομικὸ - νομισματικὸ τομέα καὶ σὲ συνάρτηση καθ’ ἑαυτό, δσο στὴν ἀνυπαρξία «ἀντιπάλου δέους», στὸ «κεπρὸς τὴν ὅλη διεθνῆ κατάσταση ποὺ ὲπικρατοῦσε ἢ διαγρανὸ ἰσχύος» ποὺ εἶχε δημιουργηθῆ στὸν μεταπολεμικὸ κόσμο. φόταν τότε καὶ Ιτὸν τότε συοχετισμὸ δυνάμεων, πολιτικῶν καὶ Τώρα, ἡ κατάστωοη αὐτὴ ἄλλαξε ριζικά.. Δὲν ὑπάρχει πιά. οἰκονομικῶν, στὸν κόομο. Οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς ἐποχῆς Καὶ ὁ πρῶτος ποὺ τὸ διακήρυξε εἶναι ό ἴδιος ὁ Πρόεδρος τῶν Ἡνιιηιένων Πολιτειῶν. ἐκείνης εἶχαν τάξει σὰν σκοπὸ τὴν διαμόρφωση μιᾶς ὡρισμένης πολιτικο - οἰκονομικῆς διεθνοῦς τάξεως, τὴν ἐγγύησή της καί, ἂν χρειαζόταν, τὴν ὑπεράσπισή της δυναμικά. Οἱ σημερινὲς Ἣνωμένες Πολιτεῖες, παραιτοῦνται, κατὰ μεγάλο μέΟ ΣΤΟ EPXOIENO TEYXOZ : ρος, τῆςιφιλοδοξίας νὰ εἶναι ἡ πρώτη παγκόσμια Δύναμη ποὺ Ὁ ρωσοκινεζικὸς ἀνταγωπσμὸς, νόι ρυθμίζη σχεδὸν ἀτωκλειστικὰ τὰ διεθνῆ πράγματα καὶ τὴν ἀποφασιστικὸς ωντελεπήςτῶν παγκόσμια, τάξη. Σήμερα, οἱ H.II.A. δὲν μποροῦν, δχι và ἐπι· ὅάλουν, ἀλλ’ οὔτε κᾶν νᾶι στηρίξουν μόνες μία meow; vow.ἓετασχηματισμῶν καὶ ἐξελίσματικὴ τάξη, γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους για τοὺς ὁποίους δὲν εων. μποροῦν νὰ ἐπιὸάλουν καὶ νὰ ὲγγινηθοῡν μόνες μία διεθνῆ πο-

ll

κιμξ’ἷΰτηκε ὅπως δοκιμάζεται τὸ σίδερο στὴ φωτιά. Ὁ συ-

Συναυλία στὸ Παρίσι, Σεπτέμβριος 1971

μπορει να υπαρχει μουσικη τεχνη για τις μαςεςς Μελέτη τοῦ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

INAI ΓΝΩΣΤΟ ὅτι τὸ πρῶτο μουσικο ἔργο (ὁ χοE ρὸς καὶ τὸ τραγούδι) γεννήθηκε μέσα στὶς μάζες, ἀπὸ τὶς μάζες. Εἶναι ἐπίσης γνωστὴ διαδικασία ποὺ Ι, ἀκολουθήθηκε σὲ μιὰ δοσμένη ἱστορικὴ περίοδο για ,ἀ ὁῧηγηθοῦμε ἀπὸ τὴν ἁπλῆ πρωτογενῆ μορφὴ <<τραγοὺδι {(0969) στὴν κορυφαία πνευματικὴ σύνθεση ποὺ εἶναι ἀρᾸαξῦῑ ἑλληνικὴ τραγωδία. Ὁμολογῶ ὅτι διαδικασία αὐτὴ ῦῖαθηκε για μένα ἡ κυριώτερη δάση για τὴ Θεωρητικη καὶ ῗραχτικὴ ἀντιμετώπιση στὸ πρὸόλημα Τέχνη - Λαος κατὰ η (m: περίοδο τῶν τελευταίων 10 χρόνων (1959 - 69) . Ὀ ἀρλ p"); ἐλληνας παιητὴς - δραματουργος - μουσικὸς εἶχε στή Οιάθῖῦή του δυο ὁασικὰ στοιχεῖα α) τοὺς παραδοσιακοὺς ὖΪῦᾨς (τραγούδι - χορός) , 6) τὸ μῦθο. ’Ὅμως τα στοιχεῖα

Υῗγθνότα καὶ τὶς ἰδέες τῆς ἐποχῆς του. Θέλοντας να ὁρῶ τὴ ,ΥΧΡῦνη ἀντιστοιχία, διαπίστωσα δτι μποροῠμε ἄνετα νὰ ,Ιέηρῑχτοῦμε κι ἐμεῖς τόσο στὰ δικά μοις ἀντίστοιχα γεγοὴάῖ καὶ ἰδέες τῆς ἐποχῆς μας. εΗ δάση, στη δική μου προφυο Βία, ὑπῆρξε τὸ τραγούδι. Τὸ σύγχρονο ἑλληνικδ - λαῖκο. ,, ι Ἡ ἱστορικὴ περίοδος ἀπὸ τὸ 1940 καὶ δῶθε ὑπῆρξε I“. Υιαῑῗέρα συγκλονιστικὴ γιὰ τὸν ἑλληνικδ λαό. Τὰ ἱστορικὰ. ’ῗγοῖὒῖα ἀνασκάλεψαν σὲ ὅάθος τὸ ἔθνος. “Ολα δια μιᾶς εὲλαζαν. Οἱ ἄνθρωποι φορτώθηκαν μὲ ἱστορία. Ὁ ψυχισμὸς

ναισθηματισμὸς φούσκωσε, ἀληθινὸς ὑπόγειος ποταμῗς. Τὸ πάθος πίεζε ἀσφυκτικα. Ἔπρεπε νὰ ὃρεθεῖ διέξοδος. Καὶ ὃρέθηκε μὲ τὸ ἑλληνικὸ λαϊκὸ τραγούδι μιᾶς καὶ τὸ ἔργο τῶν δόκιμων πνευματικῶν δημιουργῶν δὲν μπορεσε νά περάσει μέσα στὶς μάζες. Εἴτε γιατί οἱ μάζες ἧταν ἀπροετοίμαστες για να τὸ δεχτοῦν εἴτε γιατὶ -- στὴ μεγάλη του πλειοψηφία- τὸ ἔργο αὐτὸ ἧταν πιο κάτω ἀπὸ τὶς ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν. ”Ομ,ως τὸ σύγχρονο ἑλληνικὸ λαϊκὸ τραγούδι ἔπασχε ἀπὸ μιὰ ὅασικὴ ἀδυναμία. Ἠταν ἑτεροὸαρές. Δηλαδὴ δσο ὃαθὺ καὶ ρωμαλέο ἧταν στὸ μουσικά, réac ρηχὸ καὶ ἀνόητο ἦταν στὸ στιχουργικό του μέρος, Ἡ πρώτη μου προσπάθεια ἔτεινε πρὸς τη λύση αὐτῆς τῆς ἀντίφασης. Ἀπὸ δλες τὶς ἑλληνικές Τέχνες η πλέον προωθημένη ἦταν, ἀναμφισὸήτητα, ἡ ποίηση. Τί πιο ἀπλὸ, λοιπὸν, να ἑνωθοῡν αὐτὲς οἱ δυὸ ἀκραῖες κατακτήσεις τοῦ σύγχρονου ἑλληνικοῦ πνεύματοςς Ἔτσι γεννήθηκε ὁ υἘπιτάφιος» ποὺ δὲν ἠταν τίποτε ἄλλο παρὰ αὐτὸ τὸ πάντρεμα ἀνάμεσα στὴ σύγχρονη ἑλληνικὴ λαϊκὴ μουσικὴ καὶ στὴ σύγχρονη ἑλληνικὴ ποίηση; Ἀπὸ τὴν ἐπιτυχία ἦ ἀποτυχία αὐτοῦ τοῦ πειραματισμοϋ θὰ. κρίνονταν τὲ μέλλον αὐτῆς τῆς προσπάθειας, Καί, φυσικά, μὲ τὸν ὅρο ἐπιτυχία ἐννοῶ ἐδῶ ἕνα καὶ μόνο γεγονός, τὸ ἂν δηλαδὴ αὐτο τὸ νέο ἔργο Θὰ γινοτανε ἢ ὄχι «τέχνη μαζῶν». Ὀ Ἐπιτάφιος, πάνω στὴν ποίηση τοῦ Γιάννη Ρίτσου. μποροῡμε νὰ ποῦμε ὅτι ἔγινε «τέχνη μαζῶν». Ἑπομένως ἒ-

l9

μουσικο κλίμα, που νομίζω ὅτι αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ στοιχειοθετεῖ τὴ ὁάση για τὴ συγκρότηση ἑνὸς καλλιτεχνικοϋ ἔργου που να στέκει σὲ μια ὁαθμίδα τούλάχιστον πιὸ ψηλα ἀπὸ τὴν πρωτογενῆ μορφὴ τέχνης ποὺ εἶναι τὸ τραγούδι. Ἰδιαίτερα σημαντικὴ ὑπῆρξε, κατα τὴν γνώμη μου, ἡ «παιδαγωγική» ἐπίδραση τοῦ κ ύ κ λ ου ἐπάνω στὶς μάζες, στῆ χώρα μας, νας καινούργιος δρόμος ἄνοιξε. Ποῦ ὁδηγοῦσε; Για μένα ὁδη- καθὼς τὶς προετοίμασε -καὶ ἐξακολουθεῖ να τίς προετοιγοῠσε 6ασικὰ πρὸς τὴν ἑδραίωση αὐτοῦ τοῦ νέου εἴδους ὥστε μάζει —— σταθερα για τῆ φυσιολογική ἀποδοχὴ μιᾶς ἀκόμα να μποροῦμε να Θασισθοῠμε στὴ δοσμένη στιγμὴ πάνω σ” αὐ· πιὸ σύνθετης μουσικῆς δημιουργίας ὅπως μπορεί να εἶναι τὸ τὸ προκειμένου να πραγματοποιήσουμε ἕνα ἀκὸμα δῆμα παρα- Λαϊκὸ Ὀρατὸριο (μετασυμφωνικὴ μουσική) , ἡ Λαϊκὴ Τραπέρα. Πρὸς ποιά κατεύθυνση; Μὰ πρὸς τὴν κατεύθυνση ἑνὸς γωδία καί τὸ Τραγούδι - ποταμός. συγχρονου σύνθετου μουσικοῦ ἔργου τέχνης ποὺ ὅπως ὁ Ἐπιτάφιος θα μπορεῖ να ἀφομοιωθεῖ δημιουργικὰ ἀπὸ τὶς μάζες. Τὸ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ-Βῆμα πρὸς τὴν μετασυμ"Eva; δημιουργικὸς διάλογος ἄρχισε. a'Opmç ὁ Ἐπιτάφιος φωνικὴ μουσική δὲν ἠταν μόνο ὀκτὼ ἁπλα λαϊκα τραγούδια. Ἤταν καὶ κάτι ἄλλα α) Ἤταν ἕνας κύκλος τραγουδιῶν, 6) Ἤταν ακόμα Ο AA'I‘KO Ὀρατὸριο «T0 ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» (τοῦ Ὀἠ καθιέρωση τοῦ λαϊκοῦ τραγουδιστῆ καὶ τοῦ λαῐκοῦ μουσιδυσσέα Ἐλύτη) ἃρχισε καὶ τελείωσε σχεδόν, στα T 1960. Ἐντούτοις δὲν ὁιαστηκα να 1‘0 παρουσιάσω κοῦ ὀργάνου (μπουζούκι) σαν αὐθεντικῶν ἑκφραστῶν τοῦ γνήσιου ποιητικοῦ πάθους, γ) Ἣταν τέλος μ ι α ν έ α μ ο ργιατὶ διαισθανομουνα ὅτι 1‘0 ἑλληνικο κοινὸ δὲν εἶναι ç ἡ ἐπ ι κοινω ν ί α ς, μὲ τὴν καθιέρωση τῆς Λαϊκῆς ἀκομα ὤριμο για να 10 δεχτεῐ. Ἠ πρώτη ὲκτέλεσή του ἔγινε Συναυλίας που ἔσπαζε τοὺς παραδοσιακοὺς τρόπους παρουστα τέλη τοῦ 1964. Δηλαδὴ ὅταν ἕνα πλατὺ κοινο εἶχε ἤδη σίασης, ἑρμηνείας καὶ ἐπικοινωνίας καὶ ποὺ ἔφερνε σὲ άμεση σχηματισθεῖ γύρω ἀπὸ τὴ λαϊκὴ μουσική μου καὶ ὅταν διάἐπαφὴ τοὺς δημιουργοὺς καὶ ἑρμηνευτὲς τὶς μάζες. Ἔχονφοροι κύ κλοι ποὺ προανέφερα, καθὼς καί τα ὑπόλοιπα τας πάντα σαν πρότυπο τὴν Ἀρχαία Ἑλληνικὴ Τραγωδία τραγούδια μου. εἶχαν ἀρχίσει να γίνονται κτήματα σὲ μεγάθεώρησα τὸ ἔργο αὐτῆς τῆς περιόδου σαν ἕνα καμὸα για να λες λαϊκὲς μάζες. Ἐτσι μπορῶ να πῶ ὅτι τὸ κοινὸ προσδοκεντηθοῦν πάνω του τὸ πρόσωπο καί οἱ ἰδέες τῆς Ἐποχῆς κοῦσε τὸ νέο ἔργοῐ «Néo» ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι θα ξεπερνοῦσε μας καὶ ἰδιαίτερα τα γεγονότα καὶ οἰ ίδέες ποὺ δοκιμάζουν τὰ ὅρια τοῦ «κύκλου», σαν φόρμα καὶ σαν περιεχόμενο, ἑνιῖ) τὸν ἑλληνικο λαὸ. Θέλησα δηλαδὴ —— τόσο μὲ τὸ ἔργο μου σαν (ογ-λος» (πλῆθος ὀργάνων καὶ ἐκτελεστῶν) καθὼς καὶ ὃσο καὶ μὲ τὴν προσωπικὴ στάση μου —— να δώσω μιαν ἆμε- σαν χρονικὴ διάρκεια, θα περνοῦσε στὴν κατηγορία τῶν μεση καὶ ὁλοκληρωτικὴ αντιστοιχία ανάμεσα στὸ ἔργο τέχνης γάλων παραδοσιακῶν μουσικῶν ἔργων. καὶ στὴ δοσμένη, κάθε φορά, ἱστορικὴ στιγμὴ καὶ πορεία Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Αόγοςί Αὐτὴ ἡ ἀλήθεια ἰσχύει αλάθητα ἑνὸς Λαοῦ -τοῠ Λαοῦ μας. για ὅλο μου τὸ ἔργο. ’Ώστε δὲν ἔχει παρα να ὁάλει κανεὶς T0 ἔργο Τέχνης έμπνέε;αι ἀπο συναισθηματικό, ψυχισὲ πρῶτο πλάνο το ποιητικὸ κείμενο για να ἐξηγήσει, κάθε κὸ περίσσευμα -απὸ τὸ συμπιεσμένο πάθος τοῦ Λαοῦ. “() φορά, τ] μουσική μου. Ἀλλωστε ἠθελημένα, εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς Ααὸς μπορεῖ ἔτσι να δεῖ κάθε φορὰ τὸ πρόσωπό του, σαν σὲ δήλωσα ὅτι ἡ μεγαλύτερή μου φιλοδοξία εἶναι να ὑπηρετήκαθρέφτη, μέσα στὸ ἔργο Τέχνης. Αὐτὴ ἡ Τέχνη εἶναι τότε σω πιστα τὴν νεοελληνικὴ (κυρίως) ποίηση. Σὲ τέτοιο 6:1μία ἀληθινὴ Τέχνη Μαζῶν καὶ σὰν τέτοια, πιστεύω ὅτι λειθμό, ὥστε ακούγοντας ἕνα τραγούδι, να μὴ μπορεῖς να φαντούργησε στὴ χώρα μοις κατὰ τὴν τελευταία δεκαετία. ταστεῖς τὴ μουσικὴ μὲ ἄλλο κείμενο, οὔτε ὅμως καὶ 1‘0 ποίημα Μετὰ τιν «Ἑπιτάφιο» (1958) ἀκολούθησαν μια σειρα μὲ διαφορετικὴ μουσικήέ ἄλλοι κ ύ κ λ ο ι τραγουδιῶν; ’ Τὸ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ τοῦ Ἐλύτη ἀποτελεῖ, κατα τὴ γνώμη «Λιποτάχτες» 1959, «Ἄρχιπέλαγος» 1959. «Πολιτεία» μου, ἕνα μνημεῖο τῆς σύγχρονης ἑλληνικῆς τέχνης. Ἀκὸμα 1959, «Ἐπιφάνεια» (Σεφέρης) 1960, ’<”Ενας ”()μηρος,>1 πιο πολύ, ὁ ὁαθύτατος ἑλλαδισμός του, 1'0 φέρνει στὴν πρώτη (Μπήαμ - Ρώτα) , «Μικρὲς Κυκλάδες» (Ἐλύτης) 1963, «110- γραμμὴ τοῦ ἀγώνα τοῦ Λαοῠ μας για τὴν ὁλοκλήρωσή του λιτεία Β’» 1964), «Μουτχάουζεν» (Καμπανέλλης) 1966, -τὸσο σαν μιᾶς συγκεκριμένης ἱστορικῆς ἀξίας ὅσο καὶ «Ρωμηοσύνη» (Ρίτσος) 1966, «Ἔξη θαλασσινα φεγγαρια» μιᾶς ἠθικῆς στάσεως καὶ παρουσίας. Φυσικὰ τόσο οἱ διαστάσεις τοῦ ποιητικοῦ κειμένου δσο (Γκάτσος) 1966, «Ὀ ἥλιος καὶ ὁ Χρόνος» (Θεοδωράκης) καί ἡ φορμα του γενικά, ὁδηγοῦσαν αὐτονόητα στῆν αναζή- ’ 1967, «Μυθιστόρημα» (Σεφέρης) 1968, «Νύχτα Θανάτου» τηση μιᾶς καινουργίας μουσικῆς μορφῆς, Τὸ ἔργο διατρέχει (Ἐλευθερίου) 1968, «Ἀρκαδία 1» (Θεοδωράκης) 1968, ολοκληρη τὴν ἱστορικὴ περίοδο τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Ἀπὸ «Ἀρκαδία 2» (Ἐλευθερίου) 1968, «Ἀρκαδία 3» (Ἐλευθετὴν Γ έννεση αὐτοῦ τοῦ κόσμου τοῦ μικροῦ, τοῦ μέγα» ἕως ρίου) 1969, «Ἀρκαδία 4» (Κάλὸος) 1969, «Ἀρκαδία 8» τὴν προφητικὴ ἑνόραση τῶν δεινῶν (Ἰὲναγνωστάκης) 1969, «Ἀρκαδία 10>: (Θεοδωρακης) Τρία εἶναι τα ὅασικα του μέρηῑ Ἠ Γέννεση, τα Πάθη

Ὁ «κύκλος» τραγουδιῶν Φυσικὰ ὁ κ ύ κ λ ο ς τραγουδιῶν δὲν ἀποτελεῖ μια ἰδιαίτερη μουσικὴ φόρμα. Ἀκολουθεῖ (πρέπει να ἀκολουθεῖ) πιστὰ τὸ ποιητικὸ κείμενο, ποὺ ὅμως αὐτὸ καθορίζεται ἀπὸ μιαν ὲνιαία κεντρικὴ ἰδέα. Ἔτσι ἀνάλογα μὲ τὸν ὅαθμὸ ένοτητας τοῦ ποιητικοῦ κειμένου, τὶς ἐπαναλήψεις του ἣ τὶς ἐννοιολογικές του προεκτάσεις καθορίζεται καὶ ἡ μορφή τῆς μουσικῆς σύνθεσης. Ὁπωσδήποτε θὰ. πρέπει να ὑπάρχει μέσα στὸν κύκλο (σὰν ἕνα μίνιμουμ στοιχεῖο ἑνότητας) ἕνα ἐνιαῐο

καὶ τὸ Ἀξιον Ἐστί. Αὐτα ὡς πρὸς τήν ἐπιφανειακῄ του διά- , σταση. Ὡς πρὸς τὴν ἑσωτερική του διάρθρωση ὑπάρχουν ἐπῇ σης τρία διαφορετικα στοιχεῐα; Ἡ «ἀφήγηση», ὁ «ὕμνος» καί τὸ «χορικό». Για τὸ πρῷτο ὁ ποιητὴς χρησιμοποιεί τὸν πεζὸ λόγο. ’Ἐτσι στὴ δική μου δουλια χρησιμοποίησα ἀντίστοιχαῖ τὸν αφηγητή, ποὺ διαὸάζει τὸ κείμενο. Τὸν Ψάλτη για τοὺς «ὕμνους» καὶ τὸν Λαϊκὸ Τραγουδιστή, για τα χορικα. Ἀλλα τρία, ἐπίσης ὃασικά, στοιχεῖα ὁλοκ” μουσικὴ δομὴ τοῦ ἔργουι α) Ἡ μικτὴ χορωδία,Λ3ριὲινῗὸᾊχή“

στρα, καὶ γ) τὰ Λαῖκὰ, ὄργανα. Ἐτσι ἠρθαν φυσιολογικὰ να προστεθοῡν πλάῖ στή Λαῖκή ὀρχήστρα (ὅπως τὴ χρησιμοποίησα στὶς Λαῖκὲς Συναυλίες δηλ. δυο μπουζούκια - κιθάρα πιάνο - κοντραμπάσσο καὶ κρουστά) ἄλλα δυο μουσικὰ σύνολα, ἕνα φωνητικὸ καὶ ἕνα ὀργανικό, ποὺ ὅμως θα ἔπρεπε νὰ προσαρμοστοῠν στὸ καινούργιο μουσικὸ κλίμα ὥστε να μὴν ἔχουμε μιαν ἁπλῆ συρραφὴ ἑτερογενῶν στοιχείων. Μὲ 800 λόγια τὰ ὄργανα καὶ οί φωνὲς θα ἔπρεπε νὰ χρησιμοποιηθοῠν μὲ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ. ἐξυπηρετεῖται ὁ νεοελληνικος μου· σικὸς χαρακτῆρας τοῦ ἔργου.

Στὸ σημεῐο αὐτὸ νομίζω ὅτι ὁρίσκεται το κλειδὶ για τὴ λύση τοῦ καίριου προὸλήματος τῆς σύγχρονης μουσικῆς τέχνης. Πῶς δηλαδὴ θᾰ ἔχουμε μια σύγχρονη ζωντανὴ μουσικὴ τέχνη, δηλαδὴ τέχνη μαζῶν, πέρα ἀπ’ τις πρωτογενεῖς μορφὲς τοῦ λαϊκοῦ τραγουδιοῠ καὶ τοῦ κύκλου τραγουδιῶν. Γιατί, φυσικά, δέν ἀρκεῖ νὰ, προεκτείνουμε (ὅσο μᾶς ἐπιτρέπει ἀσφαλῶς δ χαρακτῆρας τοῦ τραγουδιοῠ) τοὺς ἐκ· φραστικοὺς ὁρίζοντες καὶ νὰ ὑψώνουμε τοὺς αἰσθητικοὺς στόΧουξ χάρη στήν ποιότητα τοῦ ποιητικοῦ κειμένου ἧ ἀκόμα καὶ στὴν ἐκφραστικὴ δύναμη τῆς μελωδίας καὶ γενικὰ τῆς μουσικῆς στάθμης (σύνθεση καὶ ἑρμηνεία) .

” ταν λέμε λαϊκὸ τραγούδι ἐννοοῦμε ὁασικά, μελῶί α. Καὶ ἀφήνουμε ἀπ” ἔξω σχεδον ὁλόκληρη τὴν ὑπόλοιἶῑη τεχνικὴ τῆς μουσικῆς σύνθεσης. Εἶναι ὅμως δυνατὸν νὰ. υΊῑόιρξει μια ἁρμονία - ἀντίστιξη καὶ ἐνορχήστρωση που να μὴ μᾶς ὁδηγεῖ αὐτοματικὰ στὴν περιοχὴ τῆς δυτικῆς μουσικῆς Καὶ που να Εγαίνει καὶ να ὑπηρετεῖ τὴ σ υ ν ε ί δ η a η, θὰ λέγαμε, τῆς σύγχρονης ἑλληνικῆς μουσικῆς;

Τὸ νεοελληνικὸ λαῖκὸ τραγΟὑδι Τὸ νεοελληνικὸ λαῖκὸ τραγούδι κερδίζει τήν ἰδιαίτερη μουσική φυσιογνωμία του κυρίως χάρη στὴ μελωδική του ΥΡΰῑμμή. (Η μ ε λ ω δ ί α εἶναι ἀποκλειστικὰ τ ο ν ι κ (μεί‘W - ἐλάσων) σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ δημοτικά μας τραγούδι που Εἶναι 6ασικὰ τ ρ ο π ι κ (MODAL) . Ὁ ρ υ θ μ ὸ ς στηρίζεται σὲ 2 - 3 κυρίως *αἴκοὺς χοροὺς ὅπως ὁ Χασάπικος, Ζεϊμπέκικος καί Χασαπο(Βέρὸικος. Δὲν ἔχει μεγάλη ποικιλία. Βέὸαια ὁ Ζεῖμπέκικοί μὲ τὰ 9/8 (2 2 2 3) καὶ τὶς συγκοπές του παρουσιάζει Mm ἰδιαίτερο ρυθμικὸ ἓνδιαφέρον ποὺ ὅμως τὸ μειώνει ἡ αὐστηρὴ ρυθμική ἐπανάληψη ἀπὸ μέτρο σὲ μέτρο. Δὲν ὑπάρX“ ρυθμικὴ παραλλαγὴ ἢ ἀνάπτυξη καὶ ἡ φαντασία τοῦ δτ-

· μ’ῑῡυργοῡ δὲν μπορεῐ (καὶ δὲν ἐπιτρέπεται) στὸν τομέα αυ-

τὸν νὰ παίζει κανένα ρόλο. Ὅμως σὲ ἔργα ἐλεύθερα ἐμπνευἻῑένκ καὶ στηριγμένα στὸ λαϊκό μας τραγούδι (ὅπως λ.χ. ὁ Κιαραγκιόζης τοῦ Χατζηδάκη) ὁ ζεϊμπέκικος ἢ ὀ καρσιλαμοί-ς μὲ τὴν ἐναλλαγὴ τοῦ 2 καὶ 3 μπορεῖ να ὁδηγήσει σὲ σημαντική ρυθμικὴ ποικιλία. Φτωχότερη ἐκόμα - ἀπὸ τὴν ἄποψη τῶν ἐναλλαγῶν εἶναι ἡ ἁρμονία ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὴ λαῖκὴ μελωδία. Οἱ ῗὲγιῑεδιειαἰῑῖξδιεᾯὲῑιοῖιτιεροιῑῑῖὲπέιιιῑῖῑιῑᾞι την ἀνάπτυξη τῆς δικῆς μου προσπάθειας καὶ ὁδηγούμενος, “m’ai, ἀπὸ τήν ἴδια τὴν ἐξέλιξη τῆς μελωδίας, προσέθετα WXÏÔI καὶ τὶς ὑπὸλοιπες 6αθμίδες (κυρίως τὴ II καὶ τὴν ΙΙΙ) . δ Ωστε, ἂν ἐξαιρέσει κανεὶς τὰ ἰδιότυπα ἑρμηνευτικὰ μέσα, ληὲαδὴ τὴ λαῐκὴ ὀρχήστρα μὲ δάση τὸ μπουζούκι καὶ τὸν αῑχὸ τραγουδιστή, ποὺ τελικὰ μᾶς δίνουν μιὰ νέα ἱόιαίτερη

καὶ ίδιοτυπη π ο ι ὁ τ η τ α ἦ χ ο υ, ἐκεῖνο ποὺ δίνει τὸν χαρακτῆρα καὶ τὴ δύναμη στὸ λαῖκὸ μας τραγούδι εἶναι κυρίως ἡ μελωδική του γραμμή. Ὁ ρυθμὸς καί ἠ ἁρμονία ἁπλῶς τὴν στηρίζουν καὶ τὴν παρακολουθοῦν, ἄχρωμα καὶ ἀπρόσωπα, θᾶλεγε κανείς.

Ὁ νεοελληνικὸς ἠχητικὸς κόσμος Μὲ τὸ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ προσπάθησα να διευρύνω αὐτοὺς τοὺς ὁρίζοντες. Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα ὗπαρξη τῶν «ὕμνων» μὲ τὸν ἐλεύθερο στίχο μοῡ ἐπέτρεψε νὰ προσθέσω ἐναν δεύτερο τραγουδιστὴ ποὺ ὀνόμασα Ψάλτη, θέλοντας νὰ προσδιορίσω ἀκρι6ῶς τὸν χαρακτῆρα τῆς μουσικῆς ποὺ ἔμελλε νὰ ἑρμηνεύσει. Ἠταν δηλαδὴ μιὰ μουσικὴ στηριγμένη στή λαϊκή μας παράδοση, τόσο τὴ Δημοτικὴ ὅσο καὶ τὴ Βυζαντινή. Μήπως ὅμως δὲν ἔκανα τάχα τὴν ἴδια προσπάθεια μὲ δλο τὸ προηγούμενο συμφωνητικό μου ἔργο; Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ π ρ ὁ θ ε σ η ὑπῆρξε ἡ ἴδια. Μὲ τή διαφορὰ ὅτι στήν πρώτη περίπτωση ἐπεδίωκα να ἐντάξω - κατὰ, τὸ πρότυπο τῶν λεγομένων «Ἑθνικῶν σχολῶν» — τὴ μουσική μας παράδοση μέσα στὸν κορμὸ τῆς δυτικοευρωπαϊκῆς μουσικῆς, χρησιμοποιώντας ὅλα τὰ. γνωστὰ, τεχνικὰ μέσα καὶ φόρμες ποὺ μᾶς κληροδοτησε, ἀπὸ τὸ γρηγοριανὸ μέλος καὶ τον Μπὰχ ἕως τὸν Σένμπερκ, Στραὸίνσκυ. Μπαρτοὺ καὶ Σοστακοὸιτς. Ἐνῶ στὴ δεύτερη προσπαθησα να δώσω ἕνα ἠχητικὸ «φόρεμα» ποὺ νὰ ὅγαίνει μέσα ἀπὸ τὸν νεοελληνικὸ μουσικὰ - ἠχητικὸ κόσμο. Δυστυχῶς ἡ πυκνότατη σὲ γεγονότα καὶ δράσῃ ζωή μας στα χρονία 59 - 69, δὲν μοϋ ἐπέτρεψε νὰ ἐμὁαθύνω ὅσο ἔπρεπε πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση —— πού ἐντού· τοις τὴν θεωρῶ σὰν τὴν κρίσιμη, καίρια καὶ ὅασικὴ για τὸ μέλλον τῆς μουσικῆς μας. Γι” αὐτὸ καὶ ἐπιμένω πάνω α’ αὐτὸ μὲ τήν ἐλπίδα ὅτι οἱ νεώτεροι συνθέτες μας θα συνεχίσουν καὶ θὰ ὁλοκληρώσουν αὐτὸν τὸν δρομο. Μὲ τή λέξη «φόρεμα» οἱ εἰδικοὶ καταλαὸαίνουν ὅτι ἐν· νοῶ μιὰ. σειρὰ τεχνικὰ μέσα ὅπως εἶναι λ.χ. ἁρμονία - ἀντίστιξη - ἐνορχήστρωση, ἡ ἐκλογὴ καὶ χρήσῃ (τρόπος χρήσεως) τῶν ὁργάνων καὶ τῶν φωνῶν, οί μουσικὲς φόρμες, ὁ ε<ἠχος> (ὃ ἠχος σαν ἕνα αὐθύπαρκτο πρόσωπο) , ὁ τρόπος ἑρμηνείας κλπ. κλπ. Δεῖγμα αὐτῆς τῆς γραφῆς ἀποτελεῖ λ.χ. τὸ μέρος «TA ΘΕΜΕΛΙΑ MOT ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ» ὅπου συνυπάρχουν τὸ δυζαντινὸ μὲ τὸ δημοτικὸ στοιχεῖο. Μελωδία Ευζαντινίζουσα μὲ ἰσοκρατες καὶ μὲ τὴν ὀργανική συνοδεία ἐμπνευσμένη ἀπὸ ὁορειοηπειρωτικὸ μοιρολόϊ. Ἐνῶ στὸ ΦΙΝΛΛΕ τοῦ ἔργου κυριαρχεῖ ὁ τσάμικος σὰ θεμέλιο που πάνω του στηρίζεται ὁ ὃυζαντινος ψαλμὸς. Στὸ μέρος αὐτὸ χρησιμοποιοῶ -σὲ κά· ποιο σημεῖο- τὰ 6ιολιὰ σὰν κρητική λύρα (πολὺ πιὸ ἐκτε· ταμένα κάνω τὸ ἶδιο καὶ στὴ ΣΟΝΑΤΙΝΑ Νο 2 γιὰ, ὁιολὶ καὶ πιάνο) καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ μοῦ δίνει τήν εὐκαιρία νὰ ὕπογραμμίσω ὅτι ἡ χρήση τῶν γνωστῶν ὁργάνων τῆς συμφωνικῆς μουσικῆς πρέπει να γίνεται μὲ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ μὴ μᾶς ὁδηγεῖ - νὰ μὴ μᾶς θυμίζει τὸ κλίμα καὶ τὶς μουσικὲς ἐμπειρίες τῆς δυτικῆς μουσικῆς.

ὲ κάποια διάλεξή μου στὸν Πειραιᾶ Σεμινάριο Μουσικῆς 1966 μέσα στα πλαίσια τοῦ Μουσικοῠ Ὀργανισμοϋ Πειραιῶς) ὀνόμασα αὐτὴν τὴν προσπάθεια -ἐχοντας 60'.-

η unnflutn unumkn km ιιι nuns σικα ὑπ’ δῴη μου τὸ πείραμα τοῦ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» — p ε τ ασυμφωνικὴ μουσική, ἔχοντας ἁκόμα στὸ νοῦ μου ὄχι τὸσο τὴ χρονικὴ ἀπόσταση ὅσο, πολὺ περισσότερο, τὴν ποιοτικὴ διαφορά, ἀνάμεσα στὴ δυτικὴ καὶ στὴ νεοελληνικὴ μου· σικὴ τέχνη. Ἡ. συμφωνικὴ μουσικὴ ὑπῆρξε ἡ ἔκφραση τόσο μιᾶς ὁρισμένης ἐποχῆς ὅσο καὶ ὁρισμένων λαῶν καὶ ὁρισμένων κοινωνικῶν τάξεων. Ἔτσι λ.χ. στὰ τέλη τοῦ περασμένου καὶ στὶς αρχὲς τοῦ δικοϋ μοις αἰώνα τὸ ἔντεχνο μουσικὸ καὶ ἰδιαίτερα τὸ συμφωνικὸ ἔργο, ὴταν ὄχι μὸνο τὸ ἀποκλειστικὸ προνόμιο ἀλλὰ καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ χαρακτηριστικοὺς ἐκφραστὲς τῆς μεγαλοαστικῆς τάξεως στὴν Εὐρώπη. Ἀκόμα καὶ ἡ διαδικασία τῆς παρουσίασής της (ρεσιτὰλ · συναυλίες) μὲ τὴ γνωστὴ ἀτμόσφαιρα ποὺ δημιουργοῦνταν γύρω της, τὴν κοσμικὼεητα, τοὺς «θρύλους», τοὺς ἔρωτες καὶ τὶς «αὐλές» τῶν μεγάλων καλλιτεχνῶν, τοὺς κύκλους θαυμαστῶν, κριτικῶν, φανατικῶν ὀπαδῶν, ἀντιπάλων κλπ. κλπ. μὲ μιὰ λέξη ὁ «τύπος» καὶ ὁ μύθος ποὺ στήριξε καὶ περιέὸαλε τὶς μουσικὲς ὲκδηλώσεις, ἀπομάκρυνε ΝΤΕ ΦΑΚΤΟ κάθε ξένο πρὸς τὴν ἀριστοκρατία καὶ τοὺς περὶ αὐτὴν κοινωνικὸ στοιχεῖο. Ἡ συμφωνικὴ συναυλία καὶ τὸ ρεσιτὰλ ἠταν γιὰ πολλὲς δεκαετίες ἀποκλειστικὸ προνόμιο τῶν ἀστῶν καὶ ἰδιαίτερα τῶν μεγαλοαστῶν. Οἱ αἴθουσες συναυλιῶν, ἀληθινοὶ ναοὶ τῆς μεγαλοαστικῆς κοσμικῆς ζωῆς. Ὀμως πάνω ἀπ’ ὅλα, αὐτὸ τὸ μουσικὸ εἶδος ποὺ ὁνομάζουμε ἀ π ὀ λ υ τ η μ ο υσ ι κ ἠ, νομίζω ὅτι αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ —— ξέχωρα φυσικὰ ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ του ἀξία ποὺ κανείς δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀμφισόητὴσει -- ἀποτελεῖ, σὰν πνευματικὸ δημιούργημα, μιὰν ἰδιόμορφη ἐκδηλωση, ποὺ ὴρθε σὲ ἕνα συγκεκριμένο ὅαθμὸ ὧρίμανσης, ἱστορικὸ καὶ κοινωνικὸ, καθὼς ’καὶ σὲ συγκεκριμένο, ὅπως εἷδαμε, γεωγραφικὸ χῶρο, κοινωνικὸ πλαίσιο καὶ ἱστορικὴ στιγμή. Παρατηροῦμε ἐπίσης ὅτι ἐνῶ τὸ CONCERTOGROS— SO — μὲ τὸ δποῐο κυρίως ἐκδηλώθηκε ἡ ἰταλικὴ σχολὴ τῆς Ἀναγεννήσεως- μᾶς θυμίζει ἀκόμα φανερὰ τὶς λαῖκὲς με· λωδίες καὶ τὰ λαῖκὰ φωνητικὰ καὶ ὀργανικὰ συγκροτήματα ποὺ χωρισμένα συχνὰ στὸ χορὸ καὶ στοὺς κορυφαίους, τὰ συναντᾶ κανεὶς σὲ ὅλα τὰ χωριά, τὰ πανηγύρια καὶ τίς γιορτὲς — τὸσο ἡ Φούγκα δσο καὶ ἡ φόρμα ΣΟΝΑΤΑ ποὺ ὁρῆx: μεγάλη ἀνάπτυξη στὸ 18ο αἰώνα, ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὰ λαϊκὰ μουσικὰ στοιχεῖα. Τελικὰ ἀποτελεῖ ἕνα καθαρὰ ἰ δ ε ατ ὸ μουσικὸ κατασκεύασμα, ὅπου ἀντὶ γιὰ ἀφηρημένους ἐγκεφαλικοὺς συλλογισμοὺς ὃάζουμε ἤχους καὶ ὅπου οἱ μουσικοὶ ἦχοι ἐκφράζουν, γενικὰ καὶ ἀφηρημένα, αἰσθήματα καὶ ἰδέας. Παρακολουθώντας τὴν οἰκονομικὴ ἄνθιση καὶ κοινωνικὴ ᾰνοδο τῶν καινούργιων ἀρχόντων τῆς Εὖριίνπης μετὰ. τὴν Γαλλικὴ Ἐπανάσταση, ἡ «ἀπόλυτη μουσικὴ» ἀναπτύσ· σεται κι αὐτὴ γοργά. Συγχρόνως ὅμως οἱ πλατειὲς λαῖκὲς μάζες μένουν ἀπ’ ἔξω ἀπ’ αὐτὸ τὸ μουσικὸ κίνημα ποὺ παύει ἰὸξῗ Σῖγῗέῗέῖἒῧνέἲῗὶῗῗμῗὲοὲῗτὲέᾱοὲἶὲκίἳῧὶἶῖΐ ÎÊÎË 7ἱ

σ“ αὐτὸ τὸ κίνημα, τὸν ἑαυτό τους. Ἔτσι ὅταν μετὰ τὸν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ἡ μουσικὴ

αὐτὴ θα μπορέσει νὰ πάει παντοῦ, χάρη στὸν λόνκ - πλαίυ, τὸ ραδιόφωνο, τὸ μαγνητὸφωνο καὶ τὸ τρανζίστορ, οἱ μάζες θα τὴν δε τοῡν σὰν κάτι τὸ Θαυμαστὸ ἀλλὰ. συγχρόνως καὶ τὸ ξένο. ἑὰ νιὼσουν ἀπέναντί της τὸ δέος ποὺ νιώθουν συχνὰ οἱ έπισκὲπτες τῶν ἱστορικῶν μουσείων. Τίποτα πιὸ πολύ. Γιατὶ a’ ὅλα αὐτὰ, τὰ χρόνια πού οἱ μεγάλοι συνθέτες ἧταν ἐγκατεστημένοι μέσα καὶ γύρω ἀπὸ τὰ μέγαρα τῶν πλουσίων καὶ 4ιιερνοῦσαν τὸν καιρό τους μέσα οτὰ σαλόνια τους, οἱ λαοὶ δὲν ἔπαψαν ποτὲ νὰ ἔχουν τή δική τους μουσικὴ ποὺ ἐξέφραÇ: τὰ δικά τους ωναισθήματα, τὸ δικό τους «κόσμοι Οἱ λαοὶ τραγουδοῦσαν πάντα τὴ δική τους μουσικὴ γλῶσσα ποὺ ὃγαί-

νει κατ’ εὐθεῖαν μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά τους καὶ που μπαίνει κατ’ εὐθεῖαν μέσα στὴν καρδιά τους. Έπομένως ἡ σημερινὴ κρίση τῆς συμφωνικῆς (καὶ πιὸ γενικὰ τῆς ἀπόλυτης) μουσικῆς ἀποτελεῖ τὴ φυσικὴ κατάληςη μιᾶς μακροχρόνιας ἀντίθεσης, ὅπως εἷδαμε λίγο πιὸ πάνω. ιἀὐτὸ πιστεύω ὅτιδσο καὶᾶν ἐκσυγχρονίσουμε καὶ ἠλεκτρονικο· ποιήσουμε αὐτὸ τὸ μουσικὸ εἶδος δὲν θα πάψει νὰ ἀποτελεῖ ἕνα ξένο πνευ-

ματικὸ κόσμο γιὰ τὶς μεγάλες λαῖκὲς ’ μ ά ζ’[ξαῗδσο αὐτὲς οἱ μάζες θὰ ὁγαίνουν δλο καὶ πιὸ πολλές,

δλο καὶ πιὸ ἀνεπτυγμένες, καλλιεργημένες καὶ δυνατὲς στὸ Ἴ προσκήνιο τῆς ἱστορίας, τόσο θὰ. θέλουν καὶ θὰ ἀναζητοϋν μιὰ μουσικὴ ποὺ νὰ εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου δική τους καὶ ὅχι z ἕνα ξεναζεσταμένο ἢ ἀναμασημένο φαγητὸ προορισμένο ἐξ ὑπαρχῆς γιὰ ἄλλους. Ἤ μουσικὴ αὐτὴ, ἡ δική τους, ὅπως ἤδη εἷπαμε εἶναι ὃασικὰ τὸ λαϊκὸ τραγούδι. Κι αὐτὸ - πέρ’ ἀπὸ τὴ χώρα μας μὲ τὰ γνωστὰ ἀποτελέσματα καὶ ἐμπειρίες πάνω σ’ αὐτὸν τὸν τομέα- τὸ φανερώνει ἡ ἑκπληκτικὴ ἐπιτυχία τοῦ ἀγγλόφωνου λαϊκοῡ τραγουδιοῢ, ἰδιαίτερα ἀνάμεσα στὴν παγκόσμια νεολαία, ὅπως τὸ ἀπέδωσαν μιὰ σειρὰ λαϊκὰ συγκροτήματα, ἑρμηνευτὲς καὶ συνθέτες, ἀπὸ τοὺς Μπὴτλς ἕως τὴν Τζόαν Μπαὲζ καὶ τὸν Μπὸμπ Ντίλαν.

“Gym; ἐμεῐς ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα πιστεύω ὅτι προχωρήm” ξῖαῄὲῗῒὲειξῗὲαἶυίἠὸῗὲἒᾷῗῑιέζῖιῖῗὲῗίἧ μὲ τὴ dram νεοελληνική ποίηση.

6) Καθιερώνοντας τὸν κ ύ κ λ ο τραγουδιῶν.

γ) Μὲ τὴν προσπάθεια γιὰ μιὰ. μετασυμφωνικὴ μουσικὴ καὶ δ) Μὲ τὴν προσπάθεια γιὰ μιὰ σύγχρονη λαϊκὴ τραγωδία ποὺ να 6ασίζεται στὸ Λαϊκό μοις Τραγούδι.

Στοιχεῖα μετασυμφωνικῆς μουσικῆς "Ag ξαναγυρίσουμε ὅμως στὸ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤῙ. Στὴν εἰσαγωγὴ τοῦ ἔργου χρησιμοποίησα τὴν τελευταία ξίἔνῗέἳιτῆςαῗὶῖἷῖἶίἔῆὲ,μῖῑὲξέῗὲιόῗῖἔέ.ἶῗπὲοᾷἓῖιξῖνᾜὲηῗὲ ἡ θάλασιξάῚ». Γιὰ νὰ τονίσω αὐτὴ τὴ Γ έ ν ν ε ση δημιούργησα - σὲ ὃσο m‘a σύντομη χρονικὴ διάρκεια μοῦ ὴταν δυνατὸν- τὴ μουσικὴ αἶσθηση τοῦ Χάους. Ἦταν αὐτὸ ἀκόμα μιὰ. ωμὸολικὴ μιὰ μένα χειρονομία. Σὰ νᾶλεγαε «ὁρισκόμουν μέσα στὸ χάος τῆς σύγχρονης εύρωπαϊκῆς μουσικῆς καὶ τώρα μέσα ἀπ’ αὐτὸ τὸ Χάος ὁδηγοῦμαι πρὸς τὴ Γέννεση ἐνὸς νέου μουσικοῦ κόσμου». Πράγματι ἀπὸ τὴν εἴσοδο τοῦ Ψάλτη καὶ τῆς Χορωδίας (μὲ τὸ χαρακτηριστικὸ 6υζαντινὸ ἰσοκράτη) θὰ πάσχιζα να δημιουργήσω αὐτὸν τὸν ἠχητικὸ κόσμο ποὺ θὰ ἀποκαλοῦσαι ἀργότεροι μετασυμφωνικό.

Ὀμως σπεύδω νὰ τονίσω ἑδῶ ὅτι δὲν θεώρησα ποτὲ αὐτὴν ισὴν προσπάθειά μου σὰν ἕνα ὁλοκληρωμένο ἀποτέλεσμα ἀλλὰ μονάχα σὰν ἕνα πρῶτο δῆμα.

Ἀς τὸ ἀναλύσουμε. Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα ὑπάρχει ἡ ρωμαλέα παρουσία τοῦ ποιητικοῦ κειμένου μὲ δλες τὶς συγκεκριμένες ἰδέες καὶ δραματισμοὺς καὶ μὲ «τὴ διαδοχή τῶν στοχασμῶν καὶ τῶν κινημάτων τῆς ψυχῆς, τὴν ἀναδίπλωση καὶ τὴ σύγκρουση τῶν παθῶν καὶ στήν πλήρη ραὴ μιᾶς πράξης» ἔτσι ποὺ νὰ προσφέρει στὸ λαῑκὸ ἀκροατήριο μιὰ στέρεη ὃάση γιόι νᾶ συνενω-

Ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης

θεῖ ἄμεσα καὶ δημιουργικὰ μαζί του. Εἰδικώτερα 616 «ΑΞῙΟΝ ΕΣΤΙ», Βίὸλο τοῦ ἑλληνικοϋ ἔθνους, 6 Λόγος τοῦ Ποιητῆ εἶξαι 6 Λὸγος τοῦ Λαοϋ. Ἡ Μνήμη του, δική του Μνήμη. Ὀ ιδ’.ος 6 Λαὸς εἶναι 6 δημιουργὸς τῶν γεγονότων ποὺ ἐμπνέουν ἒόνάΠοιητή. Τὰ Πάθη του, δικά του πάθη. Καὶ τὰ δοξαστικά, W» τουέ Ὑπάρχει ἔτσι πλήρης καὶ ἀπόλυτη ταύτιση ἀνάμεσα σῒὸ ποιητικὸ περιεχόμενο καὶ 16 A616 - δημιουργὸ αὐτοῦ τοῦ περιεχομένου. Τὸ ποιητικὸ κείμενο κυκλοφορεῐ στὶς φλέὸες οιὒτοϋ τοῦ Λαοῡ γιατὶ εἶναι ὅγαλμένο μέσα ἀπ’ αὐτὲς τὶς ἴδιες φλέὸες. Τὸ «ΑΞῙΟΝ ΕΣΤΙ» εἶναι ἀκὸμα 6 καθρέφτης ποὺ 6 οιὧς μας ὅλέπει μέσα του 16 ἰστορικό του πρόσωπο. Κι“ αὐτὸ ποτελεῖ τὸ πρῶτο δασικὸ γνώρισμα γιὰ κάθε ζω ν τ αν ἡ κ0ῑί ἑπομένως ἀληθινὴ καὶ μεγάλη Τέχνη. Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα τὸ ἔργο τοῦ Συνθέτη γίνεται εὖκολο _ ὑπὸ τὸν ὅρο 611 δὲν Θὰ προδώσει τὸν Ποιητή. Καὶ 611 ἡ ΜουΘὰ ’παροκολουίῖήῖῗ θὰ ὑπηρετήσειΪ I96:1 6x6?i‘16'165.1 13611 γώτέἒξζ ἶῖπτέτέπὲἓξῖὲσότέρὶῗεῗξὲνῖζέίόκἪὲῃπὶ ἐῖἔὲρζουῗ πέντε «χορικά» —— λαῖκὰ τραγούδια. Μένοντας Βασικὰ πιcr‘5‘; στὴν παράδοση προσπάθησα νὰ δώσω μιὰ νέα δ ι ά 6 1 α· ° 71 στηριζόμενος στὴ μελωδικὴ φράση καὶ ἐπεκτείνοντας ν ἁρμονικὴ γλώσσα πέρα ἀπὸ τὰ γνωστὰ πλαίσια τῆς παραὃ(ἱῑῖῑσι-ιιῆς λαϊκῆς μας μουσικῆς. Ἔτσι 16 λαῖκό μας τραγούδι ἳὲῑΐῗῑεῑῑὲζαπξιαὲῑιωῑὲ ἑῗὲιΑἪιιὸ ἐξὲξ ΜΗΟΣΥΝἩ). Ἡ ἀνὰἶιῗση μελωδίας σ” αὐτὰ 11:??anὁ » μᾶς δείχνευ τὶς μελωδικὲς δυνατότητες πού έμπεριέχει κόσμιος τῆς λαικῆς μας μουσικῆς, δυνατοτητες που προσπά“ça νὰ ἐκμαιεύσω σὲ ἀκόμα μεγαλύτερο ὅάθος στὰ ἔργα τῆς τε again; μου ἓυνθετικῆς 115216661) (19617 -ά69)ἱ “a καινούργιἒῗῶζωξὲμέαμῗῖξοὲΐὲεζνηῖαἰὲἶχξῖ ζῖῗυὲξῖς _ ὅπως ’ἣν μεταχειρίζομαι 616 «ΑΞῙΟΝ ΕΣΤΙ»- αὐτὸ θὰ πρέπει νὰὲνοποιηθεῖστὴν ὲσωτερικὴ προέκταση τῶν μέλωδικῶν (καὶ σε δεύτερη μοίρα ἁρ-

ἓζικῶνὲ δυνατοτήτων τοῦ λαῖκοϋ μας ,ἰὴ XE 2111212611111 616 Λαῑκὸ Τραγουδιστή, προσθέτω ὅογέἕωῗῗεαῖἔὶσῖἒάϊ “il ÈËË“'(ÉÊX"';1” τῗκῖῖῃῗωρέἱῖἶ I mm” ιτῶν τιλευταίωῖνηιΐτῶν συμφωνίκών ὀρξῗνων) εἶναι ἀ-

σήμαντος. Δὲν ωμὸαίνει ὅμως 16 ἴδιο μὲ τη Χορωδία, ὅπου ἡ ση σία της μέσα στήν ὅλη οἰκονομία τοῦ Χορικοϋ μπορεί νὰ ἐ ομοιωθεῖ μὲ τῆ σημασία τοῦ Λαῖκοϋ Τραγουδιστή. Δηλαδὴ ἔχουμε ἕνα διάλογο ἀνάμεσα στὸν Κορυφαῖο καὶ 616 Χορό, πρᾶγμα που δὲν συμβαίνει στὸ παραδοσιακό μοις λαῖκὸ τραγούδι καὶ που ἀναμφισὸήτητα προσφέρει μιὰ ἀκόμα καινούργια διὰσταση 616 ἔντεχνο λαῖκὸ τραγούδι. Φυσικὰ πολλὰ. θὰ μποροῠσε νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ, τὴν ἀρχιτεκτονικὴ τοῦ ἔργου. Ἐγὼ περιορίζομαι στὶς ἀναλογίες τοῦ Β’ μέρους. Ὁ πάρα κάτω πίνακας μᾶς δείχνει τὴν ἰσορροπία ἀνάμεσα στίς τρεῖς ὅασικὲς μορφὲς (Α ἀνάγνωσμα, Υ ὕμνος, Χ χορικό) . Σημειώνω ἐπίσης (γιὰ ὅσους ἔχουν κάποια ἰδιαίτερη εὐαισθησία γιὰ τοὺς «Ἀριθμούς») 611 16 ὀρχηστρικὸ μέρος, στῆν κορύφωση αὐτοῦ τοῦ μέρους, ἔρχεται ὕστερα ἀπὸ ἑπτὰ καὶ πρὶν ἀπὸ πέντε μέρη (1'6 7 εἶναι 6 «ἀριθμὸς» τοῦ Ἐλύτη καί. τὸ 5 6 δικός μου) !

Τέλος ὑπογραμμίζω τὴν ἀνάδειξη τοῦ Χοροῦ σὲ Πρωταγωνιστὴ 616 τελευταῖο μέρος ποὺ κορυφώνει ἔτσι τὸσο τὴν ἐξωτερικὴ 666 καὶ τήν ἐσωτερικὴ δομὴ τοῦ ἔργου.

Μιλήσαμε 1116 πρὶν για τὰ πέντε χορικὰ ποὺ περιέχονται 616 B' Μέρος, ΤΑ ΠΑΘΗ. Ἀς ρίξουμε μιὰ ματιὰ τώρα στὰ μέρη ποὺ ἀποκαλοῦμε, ἐνδεικτικά, «ὕμνους». Ἐχουμε δυὸ διαφορετικὲς τεχνοτροπίες (Μιλᾱμε πάντα γιὰ 16 B' μέρος ΤΑ ΠΑΘΗ) ; α)οῑ ὕμνοις «T615 εἶπε», «Τὰ θεμέλιά μου» καὶ «Ναοί», ὃ)οῐ ὕμνοις <(Ἰδοὺ ἐγώ» καὶ «Σὲ χώρα μακρυνή». Στήν πρώτη κατηγορία τὸ μουσικὸ ὑλικὸ ἀνήκει στὸν κόσμο τῆς ὅυζαντινῆς καὶ δημοτικῆς μοις μουσικῆς. Στὴ δεύτερη ὑπάρχων ἀκόμα ἔκδηλα τὰ στοιχεῖα ἀπὸ την τεχνιν τροπία τῆς τελευταίας συμφωνικῆς μου περιόδου (ὅπως καὶ στὴν Εἰσαγωγή). Εἶναι γιατὶ θέλησα κυρίως νὰ ὑπογραμμίσω μιὰ μουσικὴ ἀπαγγελία στηρίζοντάς την πάνω σ’ ἔνα ὅασικὸ ρυθμικὸ σχῆμα. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο 6 Χορὸς ἀπαγγέλλει ὀμαδικὰ κατὰ τὸ πρότυπο τοῦ Ἀρχαίου Δράματος. Τελευταῖα στὴ Ζάτουνα ἐπεχείρησα νὰ δώσω τὴν ὀρθὴ καὶ ὁριστικὴ μορφὴ στὴ χρήση τοῦ Χοροῦ 616 σημεῖο αὐτὸ διατηρώντας πάντως τήν γενικὴ μουσικὴ δομὴ αὐτοῦ τοῦ μέρους. Δὲν ἔχω πρὸθεση νὰ προδῶ σὲ λεπτομερεῖς μουσικολο γικὲς ἀναλύσεις. Ὑπογραμμίζω μονάχα τὰ σημεῖα ἐκεῖνα ποὺ κατὰ τήν γνώμη μου μποροῦν κατὰ κάποιο τρόπο νὸι ἔπιδε6αιώσουν τὶς διάφορες ἀπόψεις καὶ σκέψεις μου. Ὁ μουσικὸς ἢ 6 μουσικολόγος εἶναι σὲ θέση νὰ ἐκτιμήσουν τὴν καταγωγὴ καὶ τή χρήση τῶν μουσικῶν ὑλικῶν τοῦ ΑΞῙΟΝ ΕΣΊἾ». Ὅμως 6 κοινὸς ἀκροατής, καὶ μάλιστα στὴν ἔκταση ποὺ τὸν ἀναζητεῖ ἕνα κίνημα πού ἔχει σὰν στόχο του τὶς μάζες, ἐνδιαφέρεται πέρα ἀπὸ τὴν ἐπαφὴ καὶ τὴν γνωριμία του μὲ 16 ἴδιο τὸ ἔργο (κι’ αὐτὸ ἀποτελεῖ ἐξ ἄλλου τὴν καλύτερη σχέση ἀνάμεσα 616 ἔργο καὶ τὸν ἀκροατή) νὰ ἔξοπλισθεῖ μὲ ἐκεῖνες τὶς ἀντιλήψειςοκλειδιὰ τοῦ ϊδιου τοῦ δημιουργοῦ ὥστε νὰ 16 νοιώσει καὶ νὰ 16 κατανοῆσει πληρέστερα. Θεωρῶ τόσο τοὺς ὕμνουςε «Τότε εἶπε», «Τὰ θεμέλιά, μου» καὶ «Ναοί», 666 καὶ τὸ Τρίτο Μέρος τοῦ ἔργου, σὰν τὰ πιὸ ὀλοκληρωμένα ὁήματά μου πρὸς τὴν περιοχὴ τῆς μεταπμφιὲζῗῆιξέᾶουοῗὲξῗςέπεδίωξα ὃασικα νὰ δημιουργήσω ἕνα καθαρὰ νεοελληνικὸ μουσικὸ κλίμα, πέρα ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ λαῐκοῦ τραγουδιοῠ. Θέληοα οἱ ἠχοι ν ὰ μ a ς ά φ ορ ο û ν σὰν νεοέλληνες. Δηλαδὴ νὰ μᾶς δένουν σφιχτὰ με συναισθηματικὲς - ψυχικὲς καὶ νοητικὲς καταστάσεις καὶ πε-

από μέτρο σὲ μέτρο αὐτᾷν 13v χαρακτηριστικὰ νεοελληνικό χορευτικό ρυθμό. Καὶ πάνυ) σ’ αὐτὸ τό ρυθμικο - άρμονικό ὁρχηστρικο θεμέλιο άναπτύσσεται ἀπὸ τη Χορωδια ἡ καθαρά νεοσυζαντινη μελωδία για δυο φωνές, ΙῘΡΙΜΟ - ΣΕΚΟΝΤΟ, κατά τό πρότυπο τοῦ Ἐπιταφίου θρήνου τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Ἐδῶ ὅμως τ3σο η ίδια ἡ δομὴ τῆς μελωδίας καὶ τό σύνολο τῶν ρυθμῶν (δεσπόζει ἡ πολυρυθμικὴ γραφη) όσο καὶ ἠ ρυθμικη τνυ ἀγωγὴ (TEMPS) τοῦ Siva: τᾷν ἀναγκαῖο δοξαστικό χαρακτήρα.

Λίγα λόγια σχετικὰ μὲ τὴν ὀρχήστρα Μεταχειρίστηκα τά Δ[συμφωνικόιν ὄργανα (ξύλινα - ἔγχορδα - κρουστά) θάλεγα, μέ δέος. Γνωρίζω τὼρα ὅτι εἶναι δυνατόν’νά ὁγάλουμε άπὸ αὐτὰ ἠχητικὲς καταστάσεις που νά προσιδιάζουν ἀπόλυτα στό δικό μας νεοελληνικο μουσικὸ κλίμα. Καὶ ὅπως εἶπα καὶ πιὸ πρίν, πρὸς τὴν κατεύθυνση αὕτη θα ἦθελα να δῶ νά στρέφεται ἡ προσπάθεια τῆς καινούργιας γενιᾶς τῶν συνθετῶν μας. ΙΙέρα άπ“ τά ὄργανα αὐτὰ χρησιμοποίησα, μέσα στή σημερινη ὀρχήστρα τά μπουζούκια, τὶς κιθάρες, τά μαντσλίνα καί τό σαντούρι. Φυσικὰ τά καθαρῶς νεοελληνικά μουσικὰ ὄργανα δὲν ἑξαντλούνται μονάχα σ’ αὑτά. Σημειώνω προχείρως τὴν κρητικὴ καί ποντιακὴ λύρα, τὴ μαντρλα - λιαοῦτο, τὶν ἄσκαόλο, τό ἑλληνικο κλαρίνο (πού χρησιμοποίησα πλατειά, μαζί μὲ το Σαντούρι, στὴν ΗΛΕΚΤΡΑ τσῦ ΚακογιάνΜὲ τὸν γλύπτη Κουλεντιανό, στὴν Μπολώνια. νη) . Τό Σαντούρι ἰδιαίτερα μᾶς δίνει άμέσως ἕνα ξεχωριστὸ μουσικὸ κλίμα, φτάνει νά ξέρεις να τό χρησιμοποιήσειςσωστά. ’Έχει πολὺ μεγάλες ἠχητικὲς - τεχνικὲς δυνατότητες ριοχὲς γνωριμες καὶ οἰσίες. Μιμούιιενος τόν ποιητὴ προσπάκαὶ νομίζω ὅτι θα πάρει μιά ξεχωριστὴ θέση κατὰ τὴν ἀνάθησα άπὸ τὴν πλευρά μου να δρῶ τὴν κοινὴ φλέὸα . Μεταπτυξη τῆς νεοελληνικής μετασυμφωνικῆς μουσικῆς. χειρίστηκα, για τό σκοπο αὐτὸ ἠχητικα ὗλικὰ μὲ ρίζες καἘπανέρχομαι στό ποιητικὸ κείμενο. θαρὰ νεοελληνικές. Καὶ εἷμαι ἀπόλυτα πεπεισμένος ὅτι στο Ï πό ,σα εἶπα πιό πρὶν Εγαίνει τό συμπέρασμα ὅτι σημεῖο αὐτὸ ὑπάρχει αφ’ ἐνὸς μὲν ἕνας άπεριόριστος πλοῦπροσπάθεια γιά τὴ δημιουργία καὶ ἑδραίωση αὐτῆς που άποτος στό ἀντικείμενο (νεοελληνικὸς ἦχος), ὅσο καὶ μια άπεκαλῶ νεοελληνικὴ μετασυμφωνικὴ μουσική, θ ὰ ε ἶ ν α ι ριόριστη δυνατότητα ἀπό μέρους τῶν συνθετῶν γιά τὴν όλοέκοινὴ ἐπιδίωξη τοῦ 1 οιητῆ καὶτοῦ να καί πιό πλούσια, πρωτότυπη καὶ άποκλειστικα νεοελληΣ υ ν θ έ τ η. Δὲν φαντάζομαι, τούλάχιστον για τό ἄμεσο νικὴ χρήση του. μέλλον, γνήσιο νεοελληνικό μουσικὸ ἔργο ἔξω από ποιητικό Παραδέχομαι ότι ἡ δική μου συνεισφορα μὲ τό «ΑΞΙΟΝ κείμενο (Φυσικὰ. ἐννοῶ πάντα «ἔργο μαζῶν») . ΕΣΤΙ» εἶναι ἐ ν δ ε ι κ τ ι κ η Ἐξ ἄλλου σ“ όλα αὐτά τά Μοναδικὴ ἐξαίρεση μπορεῖ ν’ ἀποτελέσει ἡ χορευτικὴ χρόνια, μόνιμη καὶ ἔμμονη σκέψη μοῦχε γίνει δυνατότητα μουσικὴ ὅπως, μᾶς ἔδειξε μὲ τόση ἐπιτυχία ό Χατζηδάκης μὲ να προωθήσω τά ὃποια μουσικά ἐπιτεύγματα αὐτοῦ τοῦ ἔρτά ἔργα του τὰ δασισμένα σὲ καθαρῶς νεοελληνικὲς μουσικὲς γου σὲ κάποιο ἄλλο παρόμοιο. ’Ὀμως ὅπως εἶπα καὶ πιὸ πρὶν πηγές. δὲν εἶναι μόνο μὲ τὸ ἔργα ἀλλά καὶ μὲ τὴ στάση του ποὺ πρέ- Τὸ μετασυμφωνικό ἔργο εἶναι, κατ’ ἐμέ, κατ“ ἐξοχὴν πει νὰ. δένεται τὸ Λαὸ καὶ μὲ τὴν Ἑποχὴ ό ζωντανός δηποιητικό καὶ σὲ συνέχεια μουσικό ἔργο. Ἑπομένως εὐθύνη μιουργός. Μὲ όσες καὶ ὅποιες συνέπειες για τόν ἴδιο καὶ γιά για τὴ δημιουργία του μοιράζεται ἐξ ἴσου στούς δημιουργούς τὸ ἴδιο τό ἔργο τουέ του. Πρέπει νὰ γίνει κοινὴ φροντίδα τοῦ Ποιητῇ καὶ τοῦ Μιά τέτοια συνέπεια ὑπῆρξε καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων Συνθέτη. Εἴτε τοῦ δραματικοί) συγγραφέα καὶ τού Συνθέτη. ἀδυναμία μου νὰ άφιερώσω, ἕως αὐτὴ τὴ στιγμὴ ποὺ γράφω, Οἱ μάζες θέλουν άκόμα νά «κατανοοῠν» —— δγι μόνο αἰτὸν άπαιτσύμενο χρόνο σ“ αὐτὴν τὴν προσπάθεια. ’Ὅμως πρέ- σθητικά, αἰσθησιακὰ καὶ ἀφηρημένα-- ἀλλὰ λογικά καὶ πει νὰ πῶ πὼς μοϋ ἔλειψε άκόμα καὶ τὸ κατάλληλο ποιητικὰ συγκεκριμένα. Δηλαδὴ θέλουν να ὑπάρχει συγκεκριμένο πεκείμενο, Ζητοῠσα πάντα καὶ ἐξακολουθῶ νά ἀναζητῶ ἐκεῖνο ριεχόμενο καὶ ἰδέες πού νά τὶς ἀφοροῦν καὶ ποὺ νά τὸ κατατό ποιητικό ἦ δραματικὰ ἔργο πού Θὰ ἐκφράζει μὲ τᾷν πιὸ νοοῦν, ἀπολύτως, ὥστε νά μποροῦν νά ταυτίζονται μαζί του, ἄμεσο ἀλλὰ καὶ καίριο τρόπο μιαν άπὸ τὶς κορυφαῐες, κάθε άπολύτως. φορά, καταστάσεις τοῦ Λαοῠ μας καὶ τοῦ Καιροῦ μας. Μια Μέσα 5’ αὐτό το ἔργο ό Λόγος όλοκληρώνεται μὲ τὴν τέτοια ποίηση μοῦ ἔμελλε νά «συναντήσω» μέσα στοὺς διαὑπὲρ - λογικὴ συνεισφορά τῆς Μουσικῆς. "Eva τέλειο αἰσθηδρόμους καὶ τὰ κελλιά τῆς Ἀσφάλειας καὶ τῶν Φυλακῶν. τικό οἰκοδόμημα δημιουργεῖται. Τό μετασυμφωνικὸ ἔργο. Καὶ ἀργότερα στὴν ἐξορία τῆς Ζάτουνας. Στὸν ὖμνο «Nomi στό σχῆμα τ’ ούρανοῦι· ἐπεχείρησα να δώσω τὴ μορφὴ τοῦ μουσικοῦ διαλόγου -ἀνάμεσα στὸν Ψάλτη, τὶς φωνὲς καί τά Ῡ()ργανα- στηριγμένος ἐπάνω σὲ άπλοὺς ἀντιστικτικοὺς κανόνες. Πιστεύω οτι αὐτοῦ τοῦ εἶδους ἡ Τεχνικὴ δέν μᾶς άπεμάκρυνε ἀπὸ τό νεοελληνικὸ μου· 3be κλίμα, γεγονός ποὺ μὲ ὁδηγεῖ στο συμπέρασμα δτι ὑπάρQ Σ.Το EPXOMENO TEYXOZ ιΓιὰ μιὰ σύγχουν καὶ στόν τλμέα αὐτὸ τῆς ἀντίστιξης πολλες δυνατότητες. χρονη τραγωδία-γιὰ ἕνα σύγχρονο λυρικὸ θέ-

Σῐὸ τριτο μέρος τοῦ ἔργου κυριαρχεῐ ό χορός τσαμικος. Μιά σειρὰ ὄργανα, κρουστά, πιὰνο, σαντύρι κλπ. Χτίζουν

ατρο (τὸ δεύτερο κεφάλαια τῆς μελέτης).

[ἰυσοιιμερικανικὴ συναντηση κάπωυ (ττή .Vandyua,

ΙΙΙΕΣΙΙΙἘΙΙΙΣ

ιιιιιιιιιι mun Ill] IIIIIV llllllllll ΙΙΙΙλΙΙΙΙΙΙΙΙ

l

,Τὰ ᾶντιαγγλικὰ αἰσθήματα τῶν ἀμερικανῶν ἦταν τὸ κλειδὶ ποὺ τοὺς ἄνοιξε τὶς πύλες τῆς Μεσογείου. . . Λυῦντβιχ «Μεσόγειος»

.. .Τά ἀντιαμερικανικὰ αἰσθήματα ἀμερικανὸς Ὑπουργὸς Ἀμύνης κ. τῶν λαῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς ἦταν ΟΛαίρντ ’κλείδωσε διασεικὰ τὰ συρ- τὸ κλειόὶ ποὺ ἐχρνησιμοποίησαιι οἱ τάρια του, τὸ μεσημέρι κάποιας Πακ- Ρῶσοι γιὰ và ὀιεισὸύσουν στὴν Meρ υῆς τοῦ περσισμένσυ Ἰανουασόγειο... ΡῑΟυ- Τὸ γουὴκ ἔντ εἶναι μιὰ mamm— Ἐκθεσις Ἰνστιτούτου Διεθνῶν Ἐρευνῶν τὅῗῑῖιὴ κατάκτηση ποὺ τὴν céôovrau ἰν διαίτερα, καὶ τὴν ἐκτιμοῡν ἀτώμη περισm5ïêpo, οἱ προσωπικότητες τῆς Οὐάσιγκἴων. Γ,ι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἔκρυψε τὴν δυσφορίαι που ὅταν ἡ ὑπηρεσία. ἀντικατα“union; τοῦ Ναυτικοῦ τὸν εἰδοποίησε ὅ· “ ἔπελνε μιόι ἀπόρρητη ἔκθεση ποὺ ἔπρεπε νὰ τὴν μελετήση ἀμέσως. Ὁ κ. α-ίρντ ξεκλείδωσε καὶ πάλι, τὰ συρῑα. του.

Ἀλλά... pad ἑκταση We '00 ’Υπουρνοῡ Ἀμύνης. Heaven: σκευῆς, ἦταν κὰτ-ι noù acave Τὸν συν-τακτῇ ὑπηρεσίας τῶν «Tam; Tñc N. 'Yopmç» v' anomacn τὴν 609‘807me τῆς ρσυτίνας. Μυρίστηκε «cm’m» -ποὺ εἶναι ὁ δηιἕοῦῑογραιφικὸς ὅρος τῆς «ἐπιτυχῶς»χῖ-νε διοιστικὰ. τὶς ἐποιφὲς μὲ τοὺς «ἀνβωπαις» του μέσοι στο ὑπευργεῒο. καὶ ἡ RUN.than ἔκδοση τῆς ἐφημερίδας

του κυκλψροϋσε μὲ τὴν συγκλονιστι· κὴ εἴδησηε

vnon τοῦ ρωσικοῦ αερᾰ-ιλανοφὸρου συνέπεσε Περιέογως, μὲ τὴν αἰτηan τοῦ Προεδοω Νίζον ma μεγαλύτερες Πιστώσετις νσιπιηγήσεων». Ἔπρεπε, ὰκόμη, νὰ vivouv peρικὲς «ὁδιάιφιτες» ἐρωτήσεις στὴν ἐπιτροπὴ ηιοτώοεων για va ὁμολογήσουν ol ἠγετες τοῦ Πενταγώνου ὁτι «ὁὲν ἀποκλείεται, τὸ σκάφος ι·ιού

νακτηγεῑται στὸ Νικολὰγιεφ, μὲ τὰ τεράστια κύτη, vù εἶναι èvo nemeλαιοφόρο-μομούθ».

. . ,01 Ρῶσοι ναυηηγοῡν τὸ ποῶτο ὰεροι-ιλανοφόρο τους, στα vaum γεῑο Νικολᾱνιεφ τῆς Μσὺρης Θάλασσας.

Τὸ ὅὲὃαιον εἶναι ὅτι. ἐν τῷ μεταξύ, τὸ ναυτικὰ εἶχε ἐξωσφαλίσει 20 δισεπωιcowl)pr δολλάρια γιὰ νέες ναυπηγήσεις, καὶ crin Γουὼλ Στρήτ οἱ μετσχὲς Ἤταν πράγματι, μιὰ, μεγάλη εἴέῃτι,. τῶν πολεμικῶν διαμηχανιῶν εἶχαν «mp, we; δραματικὴ ἀλλαγὴ στὴν στρατηγική πήσει» 2,8 σέντς στὸ δολλάριο. Ἀλλὰ τῶν Ρώσων, πώ ἀποκαλοῦσε, τ’ ἀμερικανεὶς δὲν ἔδειξε ἰδιαίτερη ωγιίνηση. κανικὰ ἀεροπλανοφόρα. «πλωτὰ φέρεΕἶναι m ωνήθεισ. ποὺ συνεχίτρα.» θέλοντας νὰ δείξει πὼς σὲ μιὰ ἐν· Cow. Μόλις οἱ Ρῶσοι στείλουν ἕνα ἀκόδεχόμενη σύρροιξη, θὰ nanarva ἀ· μη πολεμικά mu; My Μεσόγειο, οἱ ἀ· μέσως. Ἡ ἀπόφασή τους νὰ. ναυπηγήμερωωινοὶ αὐξάνων τὶς νωνπηγήσεις cow αα οἱ ἴδιοι ἀερστῑλανοφόρα. ἑρμηνεύ- τους. Μόλις ὁ θος στόλος ἀποκτήση μιὰ θηκε σὰν ἔνδειξη ὅτι ἐπρόκειτο ya ἀννέα μονάδι, οἱ ἀμερικανοὶ στρέφων τὰ ταγωνισθοῡν εὐθέως τὸν δον στόλο. ὃλέμματά. mug σιὰ Δαρδανέλλιαε εἶναι ἲὸέόαιον πὼς ἕνα, ἀκόμη, ρωσικὸ πολεμιἘΑ-Ὁεηε νὺ ηεοὰοουν τρεῖς μή· κὸ Θὰ. περάση υὰ πενὰ μὲ κατεύθητι, νες για va δισιστώση τὸ περιοδικὸ «raw ὅτι «ἡ ônaoooh γιὰ τὴν νοιπιή- πρὸς Νότιον.

25

ρισσότερο, ὅμως, εἶχαν ἀνησυχήσει τὴν «γαλλικὴ μόδα τοῦ NATO». «Ὁ Γ λος πρόεδρος -ἐλεγε 6 ἄλλοτε ἀμερικᾱ νὸς πρεσὸευτὴς στῆν Ἑλλάδα-- εἶν 6 μόνος ποὺ μποροῦμε ν’ ἀνεχθοῦμε. Δὲῖ ἀντέχουμε γιόι δεύτερο Ντὲ Γκὼλ ara“ κόλπους τῆς συμμαχίας». KL’ ὅσοι πῆρ τὰ λόγια του σὰν εὐφυολόγημα, ἀντελῆ φθησαν πολὺ γρήγορα -ἀλλὰ καὶ π ἀργὰ- τὸ σφάλμα mug. T6 εὐφυολόγῐῖ μα τοῦ τι. Λαμπουΐς ἔδειξε ὅλη τὴν μερικανικὴ πολιτικὴ Μεσόγειο. Ἀ)·· λὰ, oi ἀμερικανοὶ Θὰ εἶχαν πολὺ new-5' σότερους λόγους ν’ ἀνησυχοϋν.

ΚΙ OI ΡΩΣΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ Τ ὰ μεγάλα ξενοδοχεῖα τοῦ Kai?!” εἶναι ἀπὸ παράδοση, 6 τόπος ὅπου δροσίζουν τὴν δίψα my; οἱ ξένοι διπλον pâte; τῆς αἰγυπτιακῆς πριυτευούση6’ Σπάνια κανων τὸ σφᾶλμα νὰ ξεπιέσουν στόι πενοσόκακα τῆς Ἰσμοιηλίας ’ τοῦ Πόρτ Σάϊδ. "Evan τέτοιο σφᾱλμα λυσε στὴν ἀμερικανικὴ διπλωματία pl" ἔγκαιρη προειδοποίηση τῆς καταιγίδθῆ ποὺ ἔφθανε ἀπὸ τὸ ὁορρᾶ.

Ρῶσοι voûte; (mp Αἴγυπτο. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ἶναι ἕνα παιχνίδι ποὺ συνεχίζετοιι Εάπὸ τὸ 1961, ὅταν οἱ ἀμερικανοί ἔστειλαν τὰ πρῶτα «Πολάρις» στὴψ Μωὰῖειο, δημιαψγώντας ἅμεση πυ· ρηνικὴ ἀπειλὴ καὶ γιὰ τοὺς πλέον ἀπομεμακρυσμένως ρωσικοὺς συόχους. Ἡ σιδηριακὴ ἐνδοχώρα ἔπαψε νὰ εἶναι πλέον duped-lg, καὶ τὸ παρεμελημένο σοδιετικὸ ναυτικὴ ἀπέκτησε κρίσιμη σημασῖα για υὸ Κρεμλῖνο.

Ἠ σοαει-ικὴ ἀπάντησις ἤταν ὁ κοντόχοντρος Σερνκεῑ Γκοροκώφ, ὁ νεος ἀρχηγὸς στόλου noù μεοα σε λίνα χρόνια κατώρθωσε v' οηοοπάση τὸν Θαυμοσμὸ καὶ αὑτοῦ ὰκόμη τοῦ ᾱμερικσνοῦ νιὰ τὴ διορνανωι-ιιοὴ ἱκονόπιτᾱ του. Καὶ Eva εντυτιωσιοκὸ πρόγραμμα ναυτπτνήοεων 120 δισεκ. δολλαρίων, οε δυτικὲς τιμες.

Ὁ Γκορωαῦφ, μαζὶ μὲ τὶς ὀργανωτικὲς ἶκανότητές του ἀπέδειξε πὼς δὲν εἶναι καθόλου δογματικός. Ἀνεγνώρισε τὴν ὑπεροχὴ τῆς ναυτικῆς τέχνης τῶν ἀγγλοσαξώνων, καὶ ἀπεφάσισε νόι τοὺς χρησιμοποιήση... σὰν ἑκπαιδευτάς τῶν ἀνδρῶν που.

. . .Μᾶς παρακολουθοῦν Χρόνια τώρα -λεει ὁ νεώαρκος Ἰσαὰκ Κύντ, ηρώην ἀρχηγὸς τοῦ 6ου στόλου,ηαροκολουθοῦν, μελετοῡν, ἀντιγράφουν, μοΘοΙνουν... Ἴσως, σύντομα. νο χρειωθῆ νὺ κάνουμε κι εμεῑς τὸ ῐδιο ma τους... Στ-ὴν ἀρχὴ ἠταν... διασκεδαστικό. Μόλις oi ἀμερικανοὶ ναῦτες ἔὸλεπαν ἕνα

pincbe πολεμικά, ἄφηναν τὶς θέσεις τους κι’ ἔτρεχαν νὰ τραὸήξουν ἀναμνηστικὲς φωτογραφίεςὶ Σήμερα ὀργώνων τὴν Μεσόγειο 40 σκάφη τοῦ 6ου στόλου, καὶ 61 σκάφη τοῦ κοντόχοντρου Σέργκεϊ. Καὶ τὸ παληό, διασκεδαστικὸ παιχνίδι -ἄρχισε νὰ γίνεται ἐπικίνδυνο-

ΚΑΘΕ ΛΙΜΑΝΙ ΚΑΙ ΚΑὙΜΟΣ

Mxù νεορή ἐπάλληλος τῆς rip" οῧείος ἁνοζητοῦοε οουόενίρ 0‘ EV“ μογαζακι τοῦ TIpr Σᾱιδ, ὅταν τιρο οεζε δυὸ ξένους, ξανθοὺς ροδοκόῗ κινους. noù δὲν μτοροῦσαα vù εννοηθοῡν με τὸν ὰμύητο Ιιῐίιοιστήῖτι Ὲοοεφεοθη vù κάνη τὴν ôlepm a.

Mm ὥρα οργστερα τὸ Στέυῐ Νττιι-ιάρηπιεντ Θύμιζε Χιροοήμα MY“ μετὰ τὴν ἐκρηξη τῆς ᾱτομοὸόμόοζ· Ἠ εῐδηστι ἦτον τρομοκτική, m1016" Tn. Ρῶοοι ναυτικοὶ εἶχαν na'rñoel “i πόδι τους σιὴν Ᾰῐγυτπο.

Οἱ πρῶωι Ρῶσοι ποὺ πατῆσαν τὸ πθ τὴν Μόσχοι 6 Γκορσ-κώφ ἀναλάμὸαδι mug σὲ αἰγωῑτιαωὸ ἔδαφος ἠταν NM‘ νε τὰ νέα καθήκοντά του. Στὴν ρωμοι σοὸιετικοῦ ἁλιευτικοῦ. Σήμερῶ Τουλῶνα τὸ τελευταῖο ἀμερικανικό μόλις τέσσερα χρόνια ἀργότερα, τὰ 61 πολεμικὸ ἔλυνε τοὺς κάδους του, σκάφη τῆς ἁρμάδας τοῦ Γκορωιώφ, ε’ κάτω ἀπὸ τιὰ Θλιμμένα δλέμματα. τῶν χσυν ὅόισεις καὶ λιμενικὲς διευκολύνσΰῐςῖ κοριυσιῶν ποῦ λιμοινιοῦ. Ἤταν μεγάλως σὲ 4 χῶρες τῆς Μεσογείου. ’ 6 κοῶμός. Οἱ àpeptmvol ἔφευγαν ὁριστικὰ διανγμὲνοι ἀπὸ τὸν θυμὸ τοῦ Ντὲ Γκώλ. Κι’ 6 δικός τους καϋμὸς ἠταν ἀΑῐγυητοςε ΣηῆνἈλεξάνδρῦο καὶ τὸ Πόρτ Σοῑδ ῡηᾱρκουν VOW κόμη μεγαλύπρος-ὁ πρῶτος, ἀλλ’ ὄχι γεία εττισκευῶν, δάοτι ’ m’ 6 τελευταῖος. Στὰ χρόνια ποὺ ἐπρόκείων. Στὴν Μάρσα ΜΨ κειτο να ἀκολουθήσων πάθε λιμάνι τῆς τροὺχ κατοσκειήζεταιήμῖ Μεσογείου θὰ. ἡταν xL’ ἕνας καυμὸς γιὰ νῦλύῖεοῆ. laoc. ὁεροναυτικὴ ω’ οις τῆς Μεοονείου. τοὺς ἀμερικανούς.

Σ

υγκιεκριμέναε

Ἠ mm προσ-πανόνῡο ἑστρεψε, ᾱιφάπιτη τὰ mod της κατὰ τοῦ Γάλλου Προεδρου noù εἶχε an. ὠοει νὰ ενκαταλείψουν, ὅλες οἱ ἀμερικσνικὲς δυνάμεις, τὰ εδάφτι καὶ τὺ λιμάνισ τῆς Γαλλίας OI σύμμαχοί τους, ὑπιοοττψιζσν τὴν ὁμοόικὴ Éniθεοτι. Mvo ὰργότερα τιροοεηόθηοαν v' ἀκολουθήσων το παράδειγμά του. ια τυχιο. äcmäcfi ὀὲν τὸ κατώρθωσε με τὴν ῑ< Οἱ ἀμερικανικανοὶ εἶχαν ἀνηουχήσει μὲ τὴν στάση τοῦ Ντὲ Γ κώλ. Ἀκόμη ne—

Ἀ λ v ε p l a: Σοόιετικοί τεχνικοι à" συνκρονῐζουν τὰ λινμάνια της. I‘d σὰν ἀμοιβὴ ea- ἐκουν τὸ δωωίωμσ νο τὰ χοηοιμαῚοιοῦν.

Σ υ ρ I a: Λιμενικες διευκολύνσεί Ριὶιοους στὸ Μμάνι Λ ι 6 ύ n: Pwpavonfexvmol τὸ ἐφοτὲιοζουν μτὲςτις ᾱι-ιαὲλαῗὲιςτιτε( ὲνκατοστάσεις w: τὴν étamé“ on μεγάλων m.

1.-Στις «ὀσναυοες ᾱηόι-ιειρεφ) ἐζωτερικῆς ènapôdoeux; ark; ὑποθεοεις τῆς Κύπρου.

2.-Στή χορήγηοτι λπμενικῶν διευκρλὺνσεων ὑπὸ τῆς Ἑλλάδος. στὸν 60v Στόλον.

Εἶναι ἀλήθεια πὼς πραγματικὴ ἐάσῃ. μὲ ὅλη στρατηγικὴ σημασία τοῦ ἰρσυ, θα ἔχουν οἱ Ρῶσοι μόνον στὴν Μάρσα Ματρούχ, ὅταν ὁλοκληρωθοῡν οἱ ἐγκαταστάσεις. Τὸ γεγονὸς ὅμως αὐτὸ ἰὲν

3.-Στις «ὰναίσκυντες ηιεοεις» τοῦ

NATO» ἐπὶ τῆς Μόλπις. ΕΝΑΣ «ΔΑΣΚΑΛΟΣ»

ἀμὸλύνει τὸν ἀνταγωνισμὸ μεταξὺ ἀμε- s; ρικανῶν καὶ ρώσων ποὺ αὐτὴ τὴ στιγμή ἔχουν ῧαθειὲς διεισδὺσεις, μὲ τὸν ἕνα ἢ e: ἄλλο τρόπσ. σὲ 15 χῶρες τῆς Μεσογείου ,1 καὶ τῆς Μέσης Ἀνατολῆς.

. . · «Ἡ ναυτικὴ δύναμις εἶναι οὐσιῶδες στοιχεῖον διὰ. τὴν ἰσχὺν, καὶ οἰκονομικὴν εὐημερίαν καὶ τὸ πολεμικὸν γόητρον ἑνὸς ἔθνους...» γράφει ὁ Ἀλφρεντ Βαγκνερ Μάχαν, ὁ ἀμερικανὸς θεωρητικὸς τῆς ναυτικῆς στρατηγικῆς ποὺ λατρεύεται σὰν σύγχρονος Ποσειδῶν, ὲδῶ καὶ μισὸ αἰῶνα, στὴν Ναυτικὴ Ἀκαδημία τῆς Ἀνναπόλεως.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΚΥΠΡΟΣ

ὸν Αὔγουστο τσῦ 1963 ἡ ἀεροποριT Κύπρου ἀνέὸασε ἐπικινδύνως κὴ ἐπίθεση τῶν Τούρκων κατὰ, τὸν τῆς

ὑδρογράφο τοῦ Θε τῶν διεθνῶν κρίσεων. Καὶ οἱ ἔνοπλες δυνάμεις τῷν “ δύο χωρῶν ὲέίθεντο σὲ κατάσταση πολεμικοῦ συναγερμοῦ. Ἀλλ’ ἐνῶ ὁ Σάϊρους Ἐλζώφυλλο τοῦ «TIME». Ἠ έιγωνίο Βάνς ἔφθανε στὴν Λευκωσία ὁ θος στόγιὸ τὴν οοθιετικὶι ναυτικὴ ioxü... εἰλος παρεμὸάλλετο μεταξὺ τῶν κυπριακῶν κονονρσφημὲνηκαὶ ωυρκικῶν ἀκτῶν δίνοντας στὸν με· ῦολωῧτΓσὴ σοῦ προέδρου Τζόνσον τὸ... Μόσχα. ὁρῆκε τὴν εὐκαιρία ν’ ἀπειλήση ῐσχυρότερο ἐπιχείρημα. ἑπέμδαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἐδαφιἨτσν ἡ πιλίον W. κι· ὰκῆς ἀκεραιότητος τῆς νήσου. Καὶ ὁ ποφοασηκὴ em τῆς ῐσκῡος Μπρὲζνιεφ νὰ. διακηρύξη τὸ «δόγμα τῆς ποὺ shoe. nin Alva χρόνια τὸ Πολιτιγειτνιὼσεως τῶν χωρῶν τῆς Μεσογείου κοοτρσέἔιᾶιῖὸ πλέγμα τῆς PAX - A. μετὰ τῶν χωρῶν τῆς σοσιαλιστικῆς κοιHEP! . νότητος», Εἶναι ἡ ώγχρσνη θεωρητικὴ δικαίωση τσῦ σοὸιετικοῦ ἐνδιαφέροντος για Ἡ κρίση divalmequ -σὲ πολὺ τὴν περιοχὴ αἰνή] ωῠ κόσμου. Καὶ ὁ μικρότερο ὃαθμὸ εἶν’ ἀλήθειαμ πρόσφαPan-o; ἡγέτης στὸν σημαντικώτερο πολιτα- μὲ τὴν ἀλλαγὴ τεχνολογικῶν ὅπλων. τικὴ λόγσ του ἀπὸ τὸ 1971 ἐνώπιον τοῦ Ἡ ἀμερικανικὴ διπλωματίσ. κινήθηκε μὲ συνεδρίου τῶν Ἐργατικῶν Ἑνώσεων, ’ἰὴν μεγαλύτερη δυνατὴ διακριτικότηντα «κατήγγειλε τίς Ψπεριαλιστικὲς μηχαποὺ ἐπιτρέπει ὁ ’ἀρημοσκληρωτισμὸς νορραφίες» στῆν περιᾳχὴ τῆς Μεσσγείου ἳῆς ἰσχύος σὲ pch μεγάλη Δύναμη. Ἀλποὺ σ)νίστανται; λὰ τώρα ἠταν ἡ σειρὰ. τῶν Ρώσων. Ἧ

σοβιετικο ελικοπτεροῲορο

μηοροῦοε vù nñ Kaveiq -ὲγραφε mom: τὸ «Tam—bu οἰ Ρῶοοι ἐχουν εμττνευοθεῑ ἀπὸ τὶς ηροφητικες ἀντιλήψεις τοῦ Μάκαν. .._Tr‘\v στιγμὴ αὑτὴ μᾶς ùnoαεελίζουν σε ναυτπιγὴοεις με ἀνολονίο 8:1. Ἡ ἀναδείξῃ τῆς EOE. Ἑνώσεως σὰν μεγάλης ναυτικῆς δυνάμεως, ἔχει προκαλέσει ἕνα πρωτοφανὲς «πολεμικὸ παιχνίδι» πὶς ἀνοικτὲς θάλασσες. Πολὺ συχνα ὁ ἀνταγωνισγώς αὐτὸς σκιαγραφεῖται σὲ μικρὰ χαρακτηριστκὰ ἐπεισόδια. (τ . . ,Πορεμι-ιοδίζετε τὴν δυνατό-

mm μου νὰ εκμεταλλεώῶ τήν ὲ-

λευθεοὶσ τῶν ὰνοικτῶν OaÀcooüv...» τηλεγραφησε ὁ κυὸερνήτης ἑνὸς ἀντιτσρπηλικῡῠ τοῦ ὅου Στόλου στὺ P660 συνάδελφό σου, που τὸ σκάφος του ἔπλεε, σὲ ἐπικίνδυνα μικρὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὸν ἀμερικανικό.

KL’ ὁ διοικητὴς μιᾶς μοίρας τοῦ 6ου στόλου, ἐπέπληξε τὸν κυόερνήτη ἑνὸς σκάφως του, γιὰ. ἕνα ἄσχημο ἑλιγμό. στέλνοντάς του τὸ σῆμαε

α... '0 Γκοροιαῦφ mac, ὀὲν ea marre με τὸν ἑλινμό σος...» Ἀλλ’ ἂν οἱ ναυτικοί, μποροῦν νὰ κάVWV W X‘WP μὲ τὴν ῦημὶρῑνὴ κατάπωση σιὴν Ἀσπρη Θάλασσα, δὲν μποροῦν νὰ. συμερισθοῡν τὴν εὔθυμη διάθεσή τους κα οἱ οχεδιαστὲς τοῦ Πενταγώνου ὅταν γνωρίζων πὼς οἱ σοὸιετικοὶ διαθέτουν τέσσαρες ναυτικὲς διοικήσεις μὲ δύναμη 270- 350 σκαφῶν ἑκάστης, Ἡ πιὸ ἰσχυρὴ εἶναι ἡ διοίκηση τῆς Μώρης Θαλάσσης, ὲφοδῑαῠνὲνη μὲ μονάδες ποὺ θὰ εἶναι ὠγχρονες καὶ γιὰ

ι ε< τὴν ἑπόμενη 1οετία. Καὶ μόνον τὰ 60

σκάφη της ποὺ ἔχων «κατέόη» σιὴν Μεσόγειο, «ἔχουν δημιουργήσει ἕνα ἀ.μυντικὸ πρόὸλημα χώρου». Τί Où. συμὃῆ ἂν Θελήσουν -ποὺ εἶναι καὶ τὸ πι“V " θανόσερο- νὰ προωθήσουν τὴν διείσδυ’ σή WC; 27

Διατατο gas

N χ ΞΕ, fig giflé Jrfnoe

βάλον δημοκρατικὸν Kt xtpovrt flatχοι τὸς ἐλευθερίας των, τότε ζῆ ανῆσυρθῆ τελεῑος (no τὸ προσκήνιον onxoq ὁ Wop. “οταν ὁμος ο Knτῆς ηνεὸματτκῆς μσς ζοῆς tnl κλοθημικὸς δικτάτωρ είγα ña'lxoç Kt μίαν πενταετίαν. είνε διοττι τὸς κερετε είς τὴν ἐξουσίαν, τότε οί noἡμέρας «To: τιελιιόνω ὲνα W λῖτσι περιφέροντα Περίλυηοι Kt ζοῦν νικόν Mou ὀιῧλίον Ιμε Θεμα τὴν Δικταείς διαρκῆ ὰνησηκίαν. Περίτποσις νο τορίαν. Ἠ μελε-τῆ Mou mm. γεμάτῆ εῐνε ἀμφότεροι ἠστικοτ καί νὰ διάγουν χρυσῶν οελίδων, είνε ωοῑὸν μεγάλου ὁμαλῶς Kt εγικφδίως, δεν txn napoμόχθου καί κόπου noù μὲ mon maneñ Wop-K139 Τσφτόκοονος xaoù χρόνια, διόπι ἤθελον Va δόσω μίαν δικτάτορος Kt πολίτων, στσησττκῶς tδιατριβὴν nom Πλῆρττ Kt εξοντιχισι-ικει ἐπτοδειχθῆ ὅτι δὲν ι’παρκει.

'H κακήν οχετικος με τος ι-τορατ-ηρὴοεις ρὰ τοῦ ἑνὸς είνε ι-τενθος τῶν πολλῶν Mou. ὥστε να αττοττελεοουν tva κρῆ· Kt ἡ mon τοῦ ἑνός, ὰγαλίαοις τῶν σιμον Ἐθανγκελιον Kt διὰ τὸν αηλὸν uûcuv’Ἕλληνα Πολίτην, ᾱλὰ καί διὰ τὸν φοιτητὴν τῆς Χαῑλδεμθεργης ηοὺ διῲᾱ ΣΚΙΑΓΡΑΦῙΕ ΤΩΝ ΓΕΝΑΙΟΝ. δια μίαν ᾱνοτεραν μόρφοσιιν καί κιατορττισιν. Ἐχω ταξινομήση είς διαεις το κιεφαλεον ὰφτό, διδω ἁγνοφορα κεφὰλεα τοὺς Mm: διστιους ηληροφορείας διὰ Χίτλερ Kt κτάτωρ αλφσὸητιιοος (troc γενήοεος Μουσολίνη. '0 Μουσολίντι ἤσκησεν τὸ -Θρήσκεαια-διααοεισ W tmana του Kt t6Mooev δικτάΠαγκελματος) καί είς We Πολι κετωρ (είς τὴν ’ίταλίανείαε ὄττι δηλοφαλεα δίδω γεπεσ W Kt σῆς) το ετος 1922 Kt ὸ Χίτλερ το παρατηρήσεις ιστοριτωῦ περιεχομέ1933. Μελετήσας τον βίον των διιστανου. Ἀντίγροφον τῆς [μελε-της μου ἐ· μὲνως, Matte με μεγάλην anox0 ὑηοθάλη Kt είς τὴν Γερμανικήν ρείαν Kt ὲιατληζιν 6m ὰνφότεροι oi Μεσσίαν διὰ νο μοϋ τὸ μεταφράδύο ενῶ είς τὰς ηρότας πενταετίας σουν. ὁστε είς ηερθττοσιν Kt συνφο εοημίονσν είς τος χώρας των μεγανήοομαι, να -ισκλοφορήση τὸ μνῆμιόλος εοῆμερίας, μετὰ ηφελεφοιν οδες ἑργον Mou είς φυλὰδεια mmλίνυν ἑτῶν, ὅλα τὰ κέρδη τῆς σταθεκρόνως είς τὰς δύο ὸφτὰς φιλικὰς κώρᾱς δισσιοερινήωός των ἐπῆγον τε· ρσς. W είτε δι’ ὰεροπλαphqrov εξ atria; δύο W nennνου ἡ με ὁπισν τρόπον ἢθελεν μοῠ ὺηατων. Τοῦ ἑνὸς είς τὴν ἈοηστΜαν ποδειχθῆ, κορίς τοῦτο νὺ ι-τροκαλεση Kt Ἐλλάδα Kt τοῦ ὁλλου εἰς Ἀφρει· ι-ιροστνριβὸς τῶν δύο κυρῶν εξ αἰτίας κήν Kt Μάσκαν. Ἐξ αφτῶν συμιτερετῆς àruvovñc ὀλίγων κηρονράφυν νοιμεν. ὀττι σί περαοδεῑσι είς ἈφριMou. aa’w. εῖναι «τίνες φοτος διὰ τοὺς Στακιολογῶ ηερετερω ὀλίγα είδη (Own: ὑπὸ moova αναστολῆν τῶν inth M00 mot; xdptv τῶν ατοῦ συντάγματος λαοὺς Kt γενοῡν ναγνοσιῦν σας. ὥστε εον ιωκλοφοηολὰς ἐλπίδος συντόμου ωδερνητιρήσω καί τοὺς ενδιαφερω. νὺ μὲ ανακῆς μεταβολῆς. Είς τὸ κεφαλεον don) ζττιήοων τὸ τωιήτιερον,

λόγος δια τον οπίον txw (no—

ΚΕΦΑΛΕΟΝ A’ ΦΗΣῙΣ ΔῙΚΤᾸΤΟΡΙΑΣ

’0 δικτατορ είνε φῆας διατι-τόστοτος. Ὅταν ol ἀνθρωττοι δοῦν εἰς περι28

Τοῦ Μπόστ κοντοι Cruech εζελίζεις με εφκᾱριοτα ἀποτελέσματα.

Διεοτερα αιουδεα WK Mou είνιε ὄττι μαοφοδία παραμονὴ ὲνος οκλωοῦ κε ὰφτφχυοοϋ ἀνδρὸς είς τὴν éconoth δεν σῆμενει κε pacpo— διόττπα ὸφτοϋ. Εῡωσιδύο ἐτττ ῆτο aκλόνητος ὁ Ἰταλὸς Kd 12 ὁ repudνος. ΔησπαοςείςτθΝαηιὴντῆςὴλί· κίσς των ὲκαθησαν Mom. Κατὸ τὴν γνὸμττν Moo. ὁσσν τιὸ ηολή κάθετσ ἐνας δκτύτωρ καί ὲδρεοῡτε είς βαθμὸν εζοργιστεικον, τόσον Kt μεγαλητεραν αίσιοδοξιείαν οφείλουν να ἑκουν οί ι-ιολΐττι μᾶς χειμαζομένης χώρας. Mm τὸ μῆρεον φαγεῖν ἁδήνατον Kt ὁ τιανδῳατωρ κόρων éveδρεθει ι-ταντοῦ. Ἀκομπ Kt ὁ Στάλιν ποὺ εθεορῆτο κορυφή, Kt am: ακόun àh‘wtoa/ Kt δὲν κατορθωσεν va 66m. ὄντος με W. ενα ῆσῆκον Θάνατον ὡς ὁνθρατος tK τῶν δσσὰνων. Ἀλλὰ who; Kt ό δικτάτωρ τοῦ nuade that καλλιτεραν mxnv: ἐτ-τί l3 συναπτὰ km με στιβαρὰν κήρσν εδοξε τὴν mm διὰ μειφὸιτνοα εργο, Mow το flaamùv τοῦ ετους 2000 ὅστε va καταστῆ τὸ nm mm τῆς Ἀισίος Kt ειντος μιᾶς ντικτος τον ἑστιρον o! ωεσριστοιὺτῄοοοίτου undamanom-Macs: με acct-lav τὴν m σίντου. Ἄλλο mammang ἠπείρους W ουν φαῦλοι Kt δημα γογοί. Πφολσν ποὺ μελετήσας μὲ πολλὴν συνμταθιαν. may; με a— νησηκεί ἐλαφρῶς ἡ κατάστασις τοῦ δρακκο donc Θεορῆται κατ’ tut 6M0θουσᾱλας τῶν Δικτπτορων, Mm τε· mum Kt ἑνα ὲτιτττκὲς ολόγκον λεοτεως σί aw φοιτηταί καί ζε«ΕΙΣ ΤΑΣ ΣΚΟΊἹΝΑΣ ΕΠΟΧΑΣ 01 MOI ΑΣ ΕΝΘΑΡΥΝΟΝΤΕ ΑΠΟ THN A— νόδουλοι τῆς ’ίατανείας Où τοῦ 6nμωονήσων W m ὲκ· ΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΝ ΤΗΣ ΜΑΒΡΗΣ HnElηνεφσεως, M Kt τὸ ὄνειρον αυτοῦ POY». Δτιλοδήῑ Ἀηὸ ἁσημάντους εμῆτο νὺ σφίσι-ι ὲοκαρίστους ενι-υηώσει( τιλοκὰς Kt διειαδῆσεις, ἐνίοτε προερ-

δικτάτορες δὲν ùvcnoüv τὰς τέκνσς Î: τῆς διαδόσεως του εἰς τὴν “HonKt τὸ νρόματσ. Ἀλλὰ αφτὸ είνοι υov. οριστικὴ συκοφαντία. Βεοέως ὺτιορκει βασις μκρὰ είς doré, tnth ὲκ τῶν Ἡ poîpo τῶν ὰνθρόκτων είνε ὁ ΘάVm’oc. Διὰ τοὺς δικτάτορας ὅμος μη24 νρωατων σί ηερτσσότεροι rooteβαίον είνε τὸ ὰνα-ιᾱννταον νενονὸς κοντα κατὰ οστανυεὴν σύμ-ττωσιν (no Kt ὁ ᾱοτοθμτιτος παράγων. Ἁλλ- tτὰ τελεφτέα νραματα τοῦ αλφαδήτου κκεῖνο τὸ ὁποῖον ηροκαλεῑ σεβασμὸν καί οὐδενὸς τὸ ὄνομα ὰρκίζει ᾱτὸ τα 12 τιρότα, μὲ uovcôm‘rv mvxoqnov ΤὯὸς τὸ φόοατάν των, είνε ἡ τρομεοὰ ὲοιοδοζια ὑπὸ τῆς ωοίος ωσντες έξέρεσιν τὸν ἀείμνηστον στρατάρχτιν ÊVOoooüvTol. ττοὺ mai τὸ δεσς Ἀντωνέσκο. τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα ἠρκιζεν ἀπὸ mua. Ἀπὸ τὸ Μ avec Kt ηέρσν ἡ ἀθρόα κατάταξις είς τὰς δέλτους τῶν δικτατόρων με mm: τὸ δεσπόζον ὄνομα τοῦ Μουσολίντι ηροκαλεῑ έῠλονον ὰντιστικίσν Kt u— Πσδεικνύει είς τοὺς λαοὺς με τρόπον. Εἰς Κύριον, the tv Kowô αφήνουν Ποίους tambova τὴν έλεΤὰ λεφκά των κόκολα, εῐτε είς ἀλλος φθερίσν του ὀφείλων να ηροσέχουν ἑτιοφστειας τῆς ὴφηλιου ομζοντιοῡνπακσὸτερον ᾱαοαζοντες ἐφημερίδος “ll διὰ Gavqu ἣ αἰοροῦνται ὰντιρκαί crut-MW τα ünom'o ονομαΊῆμὲνα ἀπὸ τὸ δὲνῦβῦ - οὐδεὶς τττοτα ίδιαιτέρως. Καί δι’ αφτὸ ἡ μελεττι εῑται, ἁλλ’ ὅλοι έτ-υοειροῦν μίαν ὁμου nomma μέγα κενὸν καί ea anoΦθαοτον μαφοθιόττττα καί σίονιόττιGñ Width δι’ ὅλους τοὺς λαοὺς m. παραγόμενοι κατὰ δααδας Kt ἐμ είς τὸ μέλλον, εὰν συγκεντρόνουν mam ὲφνττδίως Kt Mmeτὴν φοσοκῄν των μόνον είς τὸ τελεhomo; tv μέσω μακροοίων Kt φιλη«néo WT“ῦήκων πολιτῶν. ἐξ ὰφτοῡ έζάγεται ·Εκω “mic μεγάλας τιοὺ δέν ἡ “Ô ωμπέροσμα ὁτι ἡ αἰσιοδοζείσ των σκολήθττν με το φλένον ὸφτὸ Θέμα Εἶναι ἁνστέρα τοῦ μέσου ὁρου ἑνὸς πρὸ τριακοντοεῐΐας, δίότη εὰν ὅλοι εἶΦίλοοοφτιμένω πολίτου. M ἡ μακροχον κατὰ νοῦν τὰς ησρατωήσεις θίόττις των ὑστερεῖ.

Mou ol Λοοί ea ἦσαν Περισότερον Ἐὰν θέσομοι είς ένσ καρτί τὸ ὄνοτοοσαταωί Kr! δέν ea mauvμα ένος ἑκάστου κατὰ σερὰν dachrotoncomctùçnbxoçuwelcroxa°€Oc τῆς gouda; Kt στιμόσομαι nowrap!» Mun-m ττοὺ παραθέτω, n.x.

Wñouc τὰ ἐτη n.x.

Mouooan. Μττοῡτο, Μεντερες, Ναττσλέων, Στάλιν, Touts. 09m, NTO6αλιέ Kci ἰὸς αφτοῦ “chevron Περόν.

Map, Ντενκόλ, Πὰννκαλος Kt αλλοι ὁηος Νασερ, τρουκίλο, κίτλερ, K. o.K. ποὺ δὲν ἑκουν τελιομόν. ρεστσν ὑπομονὴν διὸ τὴν ὑπόλοιπον Kt αφτα οσον αφορᾱ τοὺς δικτατοWW ἡ onde τόσον νρήνορα W Guam»: ἀθροίζοντες ρας τῆς Πολιτικῆς, διότη διὰ νο εῐνε παρέρχεται τιοὺ οὐδεὶς σχεδὸν τὴν ηλήρης ἡ μελέτη μου ἀναφέρω καί ῑῢσωολονὸπεκομαιὲτηιιρτὰὰ τοὺς δικτάτορας noù ὀροῡν είς αληοῑαεᾱνᾱοοεσομοιᾱὰτοῡε,μᾱς Wat. OI δικτάταρες, ὸν μὴ δίδη raw-«w ιε. banc εινε o μέρος n ἀλλο. είναι χρήσιμοι είςτὴν ᾱνθρο- λους τομεῑς καί οἱ ono'm ηολιν εῖναι συγκεντρομένοι είς τα τελεφτέσ γρά59°C. Bum. Συνεηῶς οί ποτῆτα διόττι ωσκαλοῦν είς τὸν ὁ· ματα τοῦ W ὁτιος ὁ δικτάτωρ ζῶντες tnl μίαν Πετίαν ὑπὸ δικτατοκλον μίαν mm ὓσιίδα είς τῆς μόδας Ντιόρ. nom Ρσμτιὰν Kt mm καθεστώς. txouv οσσίμους έλτοεκλένης. ἘΙ-τίσις ὁλλο κεφαλεΟν tκομηλιέρης τιού βασανίζεται cm τὴν Πίδας ὁτι είς ενα χρόνον ea έκουν m μέ σηουδεας Whoa: διὰ δίψαν είς τὴν ερτιμον ολέηει ὁσσεις κανοοουλεφτιομάν. Δι- ὴμᾱς τοὺς τοὺς δκτατορας τῶν Θαλοσῶν Ὀνσστιν καί ὰναουφίζετοι, trou Kd ὲνσς ΛοἝλληνας ocre δεν ισκύει, 6mn val Kt Νιάρκον. Ἀλλὰ ὁ κόρος δέν έτιαρὸς ποὺ διφᾱ διὰ them ὀφείλει “à! ό Πάγκαλος ἐκάθισεν μόνον ένα ισῆδιὰμίσνηλωηεηεκτσοιντοῦθένα ἀρκεῖ-ττι εἰς τοὺς χρησίμους ᾱφτοῡς ματος μου Kt οὔτε οἱκονομίκος με ἕως Kt WAon δημοκρατικὴ ᾱντικσταττρτσμοῡς δια να ὰντλῆ δηMaman. m διὰ τὰς ana; χώρας αινφερε να δόσω δορεὰν ὁλόκληρα Τῦῦ κόσμου ὁ κανὼν ὰφτὸς ίσκύει καί ναεις ὲως ὅτου khan τὸ μωτήριόν κεφαλεσ τῆς μελέτης μου είς ἐν περιτου, W , κε οταν οδικόν, διόττι τότε οὐδεὶς Où με avoἕνας mW WI“): διοικεῖ ραστι. λοι-ιον έδῶ Kt μὲ συνΜία μενίσττῐ mpêëñvnac τιοὺ truΦΕΩ· είτιεὶν μον χώραν tn! Wκορῆτε τιοὺ δὲν Wu. κρατεῖ μεταξὴ nîw δηιοκρατικῶν noW. ol Λαοί ὁφείλουν νὰ nm ΜΠΟΣΤ λττῶν είναι ἡ σφαλερὰ διάδοσις ὁτι ol 29 “Ê εμτισιοσύνττν καί νὰ κᾱνουν Θεα-

Πάγκαλος » ι

EINAI ΟΛΟ ΙΙ ΙΙΙΙΕΙΝΙΝῘΒ «Elm; ἕνα συνηθισμένο κορίτσι, οἱ συνθῆκες μ’ ἔκανον Ντέβλιν», εἶπε ἡ νεαρὴ Ἰρλανόέζα ἐπαναστάτρια-βουλευτὴς στὴν συνεργάτιόα τοῦ ANTI, Νανὰ Νταουντὰκη, ποὺ τὴν ἒπεσκέφθη στὸ Λονὸῖνο, στὸ σπίτι της-ἕνα μικρὸ ὀωμάτιο, γεμᾶτο βιβλία καὶ δίσκους. Ἠ Μπερναντέτ μίλησε γιά τὴ ζωή της, τὴν ἰδιωτικὴ καὶ τὴ δημόσια, γιὰ τὸ παρελθόν, γιὰ τὸ παρόν, γιὸ, τὸ μέλλον. Μὲ μιὰ λέξη-γιὰ τὴ Βόρειο ’Ῑρλανόία.

A N ΕΝᾹ ΔΩΜᾹΤΙΟ μπορεί yà χωρέση ὅλη τὴν 3Χ3 ἔκφραση τῆς διαμαρτυρίας κατὰ τοῦ κατεστημένου, τότε τὸ δωμάτιο αὐτὸ δρίσκεται στὸ Νο 1 τῆς Φρέντερικ Μιούς, στο Λονδῑνο. E’ αὑτὸν τον ἀδιέξοδο, ὁρώμικο ἀπὸ τὴ μαυρίλα ἑνὸς γκαρὰζ δρομάκο κατοικεῖ ἡ Ἰρλανδέζα δουλευτίνα Μπερναντὲτ Ντέῦλιν. Ἣλικίας σήμερα 24 ἐτῶν, ἠταν, ὅταν πρὶν τρία χρόνια ἐξελέγη ὁουλευτής, τὸ νεώτερο μέλος τοῦ Ἀγγλικοῦ Κοινοόουλίου στα τελευταῖα 150 χρόνια.

"Eva; ἁπλὸς καναπὲς μὲ δύο πολυθρόνες, ἕνα χαμηλὰ τραπεζάκι τελείως σκεπασμένο ἀπὸ ἕνα πικ-ἇπ καὶ δίσκους χωρὶς ἐξώφυλλο. Ἀπέναντι, ἕνα μεγαλύτερο τραπέζι, μιὰ. πρὸχειρη 6Lὅλιοθηκη καὶ χαρτιά, παντοϋ χαρτιὰ σὲ μόνιμη ἀκαταστασία καὶ σκόνη. Ἠ Μπερναντὲτ Ντέὃλιν δὲν εἶναι νοικοκυρά, δὲν εἶναι μιὰ χαριτωμένη νεαρὴ κυρία. Εἶναι ἑπαναστάτρια. Ζῆ αὐτὸ ποὺ λέει καί λέει αὐτὸ ποὺ ζῆ. Ἀγωνίζεται να δώση στη χώρα της ἐλευθερία. Ἀγωνίζεται να κερδίση ἀξιοπρεπῆ κι ἀνθρώπινη ζωὴ για τὴν ἐργατικὴ τάξη. K: ἀγωνίζεται νὰ ξυπνήση τὶς συνειδήσεις τῶν «μακαρίως κοιμωμένώνι, ἐκείνων ποὺ παραπλανήθηκαν ἀπὸ χαλκευμένες ἱστορίες κι αὐτῶν ποὺ καταλαὸαίνουν, διαφωνοῦν, μα σωπαίνουν μοιρολατρικά. Ἀλλὰ ἡ σιωπὴ εἶναι συνενοχή, κι” αὑτό, πιστεύει ἡ Μπερναντὲτ Ντεὸλιν πρέπει νὰ κάνουμε τοὺς ἀνθρώπους να τὸ συνειδητοποιήσουν.

«Περιμένουμε ἀπὸ τοὺς Ἀγγλους τοῦ Λονδίνου - καὶ μιλῶ γιὰ τὴν Ἐργατικὴ Τάξη - νὰ. ποῦν στην κυὸέρνηση τῶν Τόρυς; >:— Δὲν κυὸερνᾶτε γιὸι τὰ συμφέροντά μοις, οὔτε γιὰ δικό μας λογαριασμὸ καὶ τὰ Βρεταννικὰ στρατεύματα δὲν ὁρί30

σκονται στὴν Ἰρλανδία γιὰ τὸ συμφέρον τῆς ἐργατικῆς τάξεως ἀλλὰ για λογαριασμὲ τοῦ Βρεταννικοῦ κεφαλαίου. Για νὰ προστατεύσουν οἰκονομικὰ συμφέροντα, ὄχι τὴ ζωή, τὸ νόμο καί τὴν τάξη.

»Εἶναι μιᾶι ἐκστρατεία δολοφονικὴ καὶ ἂν ὁ Βρεταννικος λαὸς νομίζει δτι τὸ ἔγκλημα τοῦ ταιριαζει, τοτε δὲν ἔχουμε ἄλλη ἐκλογὴ ἀπὸ το να ποῦμε; --ῌΕἶναι ὅλοι ἐγκληματίες καὶ συνένοχοι στὰ. γεγονότα. “Av δὲν θέλουν να θεωρηθοϋν συνένοχοι, εἶναι στὸ χέρι τους να οηκωθοῡν καί να ποῦνῑ “ Ἐμεῖς δέν συμψιθνοῦμε κι δ,τι γίνεται ὀὲν εἶναι ἐξ ὀνόματός μας”. Λίγον καιρὸ πρὶν πῆ τὰ. παραπανω λόγια εἶχε περάσει τρεῖς περίπου €650μάδες, καθισμένη ὦρες ὁλόκληρες μπροστα στὴν κατοικία τοῦ Βρεταννοῦ προ)θυπουργοῦ στὸν ἀριθ. 10 τῆς Ντάουνιγκ Στρήτ.

- Γιατί κάθεστε τόσες ,μέρες μπροστὰ στὸ σπίτι τοῦ κ. Χήθ ; T} περιμὲνατε; —— Ἀπὸ τὸν κ. Χήθ; Σίγουρα τίποτε. Ἀλλὰ μένοντας ἐκεῖ μέρες ὁλόκληρες. ὁ κόσμος θα κανη τὴν ἴδια ἐρώτηση ποὺ κανετε κι ἑσεῖςῑ Γιατί καθεται ἐκεῖς Καὶ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἀναρωτιοῦνται, συνειδητοποιοῠν ὅτι ὑπάρχει προῧλημα

’καὶ μπορεῖς νὰ. κάνης διάλογο μαζί ‘L'J'JC.

— Νομίζετε ὅτι δὲν γνωρίζουν τὸ πρόβλημα τῆς Β. ’Ῑρλανδῑαςς - Εἷμα σίγουρη πὼς ὄχι. Ἐχουν καθοδηγηθῆ νὰ πιστεύουν δτι πρόκειται για κάποιο εἶδος μεσαιωνικοῦ θρησκευτικοῠ προὸλήματος. Καὶ ὅτι ὅλοι αὐτοὶ οῖ εὐγενεῖς εἰρηνοποιοί ἀνθρωπισταί τοῦ στρατοῦ ἔχουν πάει ἐκεῖ γιὰ νὰ μᾶς ἐμποδίζουν νὰ. σκοτι»)νόμαστε μεταξύ μας. Καὶ δὲν καταλαὸαίνουν γιατί δὲν τοὺς

εὐγνωμονοῠμε. δὲν καταλαὸαίνουν γιατί σκοτώνονται στρατιῶτες, δὲν καταλα6αίνουν τὸ πρᾴδλημα. Δὲν ἀντιλαμὸάονται ὅτι ἡ ἴδια κυὸέρνηση πού πολεμᾶ π’ αὑτὴ τ’, χώρα, ἔχει δημιουργήσει 1.

000.000 ἀνέργους ἐργάτες, ἡ ἴδια ἔχει συστηματικὰ καταργήσει -— ἀπὸ τότε ποὺ ἀνῆλθε στὴν ἐξουσία - τίς περισσότερες ἀπ’ τίς κοινώνικές τους ἀσφαλίοζεις, χαμήλωσε τὸ ἑπίπεδο ζωῆς καὶ αὗςησε τὸ κόστος της, ἡ ἴδια αὐτὴ κυὁέρνηση μᾶς κάνει καὶ ὑποφέρουμε. Εἶναι απαραίτητο λοιπὸν κάποιος νόι τοὺς τὰ ἐξηγήση.

-Νομίζετε, λοιπόν, ὅτι δὲν ὑπάρχει θρησκευτικὸ πρόβλημα; —— Δὲν μπορῶ νὰ ὑποστηρίξω κάτι τέτοιο, ἐφ’ ὅσον ὑπάρχει Καθολικὴ κοινότης καί Προτεσταντικὴ κοινότης. Ἀλλὰ δὲν εἶναι ὅπως τὸ νομίζουν. Ὑπάρχουν διακρίσεις εἰς δάρος τῶν Καθολικῶν καὶ γίνονται ἀπὸ τὴν Βρεταννικὴ κυὸέρνηση. Μὲ κανένα τρόπο το πρόὸλημα δὲν εἶναι θεολογικό. Κανείς σχεδὸν στὴν Ἰρλανδία δὲν ἐνδιαφερεται για τὸ δόγμα τῶν ἄλλων. Ποτὲ δὲν πεταχτηκε μι πέτρα για τὴν ΙΙαναγία ἢ για τὸ amθαστο τοῦ Πάπα. Οἱ πέτρες πετάγονταῑ καί οἱ κοινότητες μάχονται ἡ μιὰ τὴν ἄλλη μόνον ἐπειδὴ ἀναγκάζονται νὰ, ἀ· γωνίζωνται ἐξ αἰτίας τῆς ἐλλείψεως πό· ρων. Δὲν ὑπάρχει δουλειὰ στὴ Β. Ἰρλανδία. Καί τώρα μὲ τὴν Κοινὴ Ἀγορὰ θα ὑπάρχη ἀκόμα λιγώτερη. "Ola καὶ περισσότεροι θ’ ἀναγκάζωνται να μετα· ναστεύουν. ’Ὅσοι μείνουν θὰ ἐργάζωνται σὲ Ἀγγλικές, Ἀμερικανικὲς ἢ Γερμανικὲς Ειομηχανίες - ἡ ’Ῐρλανδικὴ ὃιομηχανία εἶναι σχεδὸν ἀνύπαρκτη. El‘ ναι προὸλήματα, ποὺ τὰ, ἀντιμετωπίζει κανεὶς εἴτε Καθολικὸς εἶναι εἴτε Διαμαρτυρόμενος. Ἀπλᾶ, ἀληθινὰ, ὑποφέ’ ρουμε ἀπὸ φτώχεια στὴ Β. Ἰρλανδία.

EI'K/I HMATIEZ mm ιιιλιιει um um

ἵερνοῦν οὓσιαστικα 11', χώρα.

- Πιστεύετε ὅτι γίνονται βασανιστήlP α ἔ ᾉΝαί. πιστεύω 011 ἡ Βρεταννικη στρατιωτικὴ ἀστυνομία ὁασανίζει Ἰρ).ανδοὺ; στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως τῆς Β. Ἰρλανέία;. Καὶ 10 πιστεύω γιατὶ ἄκουσα τὶς μαρτυρίες αὐτῶν που 601σανίστηκαν. γιατὶ εἷΞα τα ἀποοεικτικὰ στοιχεῖα, γιατὶ ἕλ’ αὐτὰ συμφωνοῦν μὲ τὴ Βρεταννικὴ παράδοση τοῦ 10.113010111σμσῦ στῆν Ἰνδία, στὴν Κυπρο, στὴν Κέν νυα. μὲ τὴν τακτική ὅλων τῶν ἱμπεριαλιστικῶν στρατῶν. Καὶ ὦσπου να μοῦ αποῐείξη Βρεταννικὴ κυὶέρνηση ὅτι Ξὲν εἶναι ἀλήθεια, 10 θεωρῶ γεγονὸς καὶ ξέρω ὅτι εἶναι.

Πχ Στο στρατόπεδο συγκεντριῖ)σε(«); ὅπου μὲ εἶχαν κλείσει, μίλησα μὲ 10v Πάτρικ Τζοζεφ Μακλήν, ἕναν ἀπὸ τοὺε ὀργανωτὲς τῆς ἐκλογικῆς μου περιφερείας. Μοῦ εἶπε κι αὐτὸς πὼς 10v 601σσὶνισαν. Γνωρίζω 10v ἄνθρωπσ προσωπικα καὶ ὅταν λέη ὅτι δασανίστηκε, πιστεύω αὐτὸν κι ὅχι 10 10000 Καρριγκτων, Ἀλλὰ οἱ ἄνθρωποι φαίνεται ξεχνοῧν κατι σημαντικόῑ ὅτι αὐτοὶ που φυλακίζονται ἀπο τοὺς Ἀγγλους δέν εἶναι φυλακισμένοι κατηγορίας ἐγκληματικῆς τοῦ ποινικοῦ νόμου. Εἶναι, σύμφωνα μὲ 10 Βρεταννικο νόμο, αθῶοι μέχρι να ἀποδειχθοῦν ἔνοχοι.

-Ποιὰ ἦταν ἡ προσωπικὴ ἐμπειρία σας ἀπὸ τὴ φυλακῆς

‘H Μπερναντέτ Ντέβλιν (ὸεξιά), στὸ σπίτι της στὸ Λονόίνο ἀπαν_ τᾶ στὶς ἐρωτήσεις τῆς συνεργάτιὸος ταῦ ANTI Νανᾶς Νταουν“ Νομίζετε ὅτι ατὰ 21 σας χρόνια τάκη. εΞθακιττε οὲ Θέσι νὰ ἐπε-»μισθῆτε τὶς εὐ-“Αν πιστεύετε ὅτι τὸ Κοινοβούλιο maman; δὲν λειτουργεῖ, τότε για-τί γίνατε μέποφάσεις ποὺ θὰ ἐπηρέαζαν ἕνα μελος του; . γάλο ὰριθμὸ ἀνθρώπων; ξΝαί. ἄλλου, ἄν στὰ 17 εἷμαῦῖἓ ἀρκετὰ ὥριμοι για να πεθαίνουμε “à Βιετνάμ, εἶμαστε καὶ ἀρκετὰ ὥριμοι Υῑὰ νὰ ἀποφασίζουμε. Ζοῧμε, πεινᾶμε ἣ τίξθιιιίνουμε καὶ κανεὶς δὲν punie: ἂν ειι’·αστε ἀρκετὰ ὥριμοι για νὰ. ὑποφέ“We. Ἀν εἶμαστε ὥριμοι γι’ αὐτὸ, εἴMots καὶ γιὰ. ν’ ἀποφασίζουμε πῶς πρέπει νὰ κυὸερνηθῆ μια χώρα. υ “Εῖσαστε ἥδη στὴ Βουλὴ τρία χρό“1- Ἀλλάξατε καθόλου ἀπὸ τότε; Μήἒῖἑγμῑῑῖ ᾔφξεὲζῑεὰ 2:1 κΔὲ μοῦ συνέδη καμιὰ ριζικὴ ἀλλαΥή- ”Ο,τι ἀπὸ ἔνστικτο εἶχα θεωρήσει ς’ωῦτὸ πρὶν μερικὰ χρόνια, ἠταν πράγ"au. Εἶμαι πάντα τὸ ἴδιο ἄτομο, μὲ τὶς f5: σκέψεις. Πίοτευα τότε ὅπως καὶ Ἦρα, ὅτι τὸ Κοινοδούλιο δὲ λειτουργεῐ. ὲν ἔχει ἀληθινὴ δύναμη σ’ αὐτὴ τὴ χώΡα- Τὸ πρόὸλημα εἶναι ὅτι πολλοὶ ἄν· Ρωποι πιστεύουν 1‘0 ἀντίθετο.

-Γιὰ πολλοὺς λόγους. Ὀ κυριώτερος εἶναι ὅτι ἀπ’ αὐτὴ τὴ θέση ἔχω τὴν εὐκαιρία νὰ μιλῶ στὸν κόσμο,

Δὲ Θὰ μοῦ παίρνατε αὐτὴ τὴ συνέν· τευξη, ἂν δέν ἤμουν ὅουλευτής.

-Νομίζετε ὄτι μπορεῑτε νὰ βοηθήσετε τῆν Β. ’Ῑρλανδία μὲ τὸ νὰ εῐσΘε μέλος τῆς Βουλῆς; -Μόνο χρησιμσποιώντας τὴ Βουλὴ για να δείξω ὅτι ἠ Βουλὴ δὲ δουλεύει. Δὲν πρόκειται νὰ λύσουμε το προὸλημα τῆς Ἰρλανδίας μέσῳ τῆς Βουλῆς τῶν Κοινοτήτων. Γιατὶ Βουλὴ δέν ἐλέγχει χώρα. Ἀπλως ἐξασφαλίζει κὰποια ἐστικὴ ἐλευθερία. Π.χ. στὴ Βρεταννία. 80% τοῦ πλούτου τῆς χώρας κατέχεται καὶ ἐλέγχεται ἀπὸ ποσοστὸ μικρότερο τοῦ 10% τοῦ Βρεταννικοῦ πληΘυσμοῠ. Στὴν Ἰρλανδία 90% τοῦ πλούτου κατέχεται καὶ ἐλέγχεται ἀπὸ ποσο010 μικρότερο τοῦ 1(% τοῦ πληθυσμοῠ. Αὐτοὶ κατέχουν τὸν πλοῦτο, αὐτοὶ κυ-

- T0 σύμπλεγμα τῆς μάρτυρος, ἐξαφανίστηκε ἀφ’ ὅτου ὁγῆκα ἀπ’ τὴ φυλακή, ἴσως ἐπειδὴ μεγάλωσα λίγο. ’Ξέρω, τώρα. ὅτι εἶναι 1:10 φυσικο να ἔχης κλειστεί στὴ φυλακη 5171‘ ὄπι τὸ ἀντίθετο. Μέσα στὴ φυλακὴ συναντησα Θύματα τῆς κοινωνίας, ὅχι ἐγκληματίες. Οἱ 1110 πολλοὶ χρειαζονται ἁπλῶς τὰ μέσα για να ζήσουνε μἢ ἀξιοπρέπεια. Τί εἴδους κοινωνία εἶναι αὐτή;

-Ποιά εἶναι ἡ Μπερναντὲτ Ντέβλιν ἔξω ἀπὸ τὴ Βουλή ; —— "Eva συνηθισμένο ἄτομο. Τίποτα 10 ἑξαιρετικό. Θα ἔλεγα πεισματάρα ὣς ἕνα σημεῐο καὶ ὄχι ἀνοητη, χωρὶς να θεωρῶ τὸν ἑαυτ3 μου τὶν ἐξυπνοτερο ἄν· Θρωπο στὴ γῆ. Σ’ ὅλη τὴ γῆ θὰ ὃρῆτε ἀμέτρητους ἀνθρώπους σὰν καὶ μένα. Σὰν ὅλους τοὺς συνηθισμένους ἀνθρώπους τῆς χώρας, μου, ποὺ ὁρίσκονται σὲ μιὰ κατασταση ὅπου καμιὰ χώρα ἢ ἄτομο δὲν ἔχει 10 δικαίωμα να μᾶς κρατᾱ.. Καὶ πιστεύω ὅτι πρέπει νὰ. δώοουμε ἕνα τέλος σ’ αὐτὸ τὸ σύστημα τῆς, καταδυναστεύσεως. Πιστεύω, ἁκόμη, ὅτι ὁ μόνος τρόπος να τὸ πετύχουμε εἶναι μέσῳ τοϋ σοσιαλισμοῠ. Γι’ αὐτὸ εἷμαι αὐτὴ ποὺ εἷμαι. Γι” αὐτὸ εἶναι ἄσχετο, πιστεύω, ἂν ὃράζω αὐγὰ ἢ ἂν κάνω γυμναστική· ἄν μὲ θεωροῦν ἐπηρμένη, ντροπαλή ἢ κατι ἄλλο. Γιατὶ τίποτα, ἀπ’ αὐτὰ δὲν ἔχει σημασία. Καμιὰ διαφορὰ δὲ Θὰ εἶχε ἂν ἤμουν ψηλὴ ἦ κοντή, μὲ καστανὰ ἢ γαλανὰ μάτια. Θὰ ἔκανα α3l

Ἡ Ντὲβλιν γιὰ τὴν Ντέβλῑν Γεννήθηκα στὸ Κρούκσταῖν, ἕνα χωριό στὴν B. Ἰρλανδία. Εἴμαστε ἕξι παιδιά -πέντε κορίτσια κι ἕνα ἀγόρι- κι εἷμαι τὸ τρίτο κορίτσι.

Ὁ πατέρας μου ἦταν ξυλουργός. Πέθανε ὅταν ἤμουν ἐννέα χρόνων κι ἡ μητέρα μου ὅταν ἤμουν 19. Μένουμε ἀκόμα στὸ ἴὸιο σπίτι.’ Τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς οἷκογενείας εἶναι μεγάλα καὶ ζοῦν τὴ ὁικη τους ζωήΧωρὶς νὰ εἲμαστε ἑξαιρετικὰ φτωχοί, ἀνήκουμε στὸ φτο)χότερο τμῆμα τῆς ἐργατικῆς τάξης. Ἰδιαίτερα μετά τὸ θάνατο τρῦ Fae-reef: μου ζούσαμε μόνο τὴν κρατικὴ ἐπιχορήγηση, πράγμα για το οποιο ὀὲν νοιώθω ’τὴν ἀνάγκη ν’ ἀπολογηθῶ γιατὶ ἦταν χρήμρτα εργατικα πού τὰ ὃικαιούμεθα. Ὀ πατέρας μου ὃούλεψε γι’ αὐτα o" ὅλη τοι·

τὴ ζωή. Πῆγα στὸ Γυμνάσιο μὲ ὑποτροφία, τὸ ἶὸιο καὶ στὸ Πανεπιπήμιο.

Ἀρχισα τὴ φοίτησή μου, σπουδάζοντας Κελτικὲς γλῶσσες. Μετὰ ἕνα χοόνο μεταπήόησα στὴν ψυχολογία γιατὶ τὸ ἔβρισκα πιὸ ἓνδιαφέρον. ;.4φησα τὸ πανεπιστήμιο ἕξι ἑβὼμάὸες πρὶν ἀπὸ τὶς τελικὲς afrrrio'nc γιὰ νὰ πόρω μέρος o‘rl‘ç ἐκλογές. Μτορεῖ νὰ μὴν τὸ κατακαν βαίνει αὐτὸ κιινείς. ὅμως ὁὲν μποροῡσα ντὶ κάνω τίποτι· ἄλλο τοτε.

κριοώ; τὰ ἴδια πράγματα ὄχι ἐπειδὴ τσι εἷμαι. ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔτσι πρέπει.

-Κι ἡ ἰδιωτική σας ζωῆς —— Δὲν ὑπάρχει. Ἀλλωστε εἶναι πολὺ δύσκολο γιὰ τοὺς περισσοτέρους ἀνθρώ· πους στὴ Β. Ἱρλανδία νά ἔχουν ἰδιωτικὴ ζωὴ αὐτή τὴ στιγμή. Τί νά κάνουν; Οἱ κινηματογράφοι εἶναι κλειστοί. Ὁ κόσμος δὲν πηγαίνει εἴτε γιατὶ εἶναι στοὺς δρόμους καὶ μάχεται, εἴτε γιατὶ φοόᾶται μὴν τὸν ἀνατινάξουν. Κοινωνικὴ ζωὴ σχεδὸν δὲν ὑπάρχει. Δὲν εἶναι σήμερα καιρὸς νὰ ζῆ κανείς καὶ νά ἐργάζεται ἀπ’ τὶς 9 ὣς τὶς 6 καὶ ἀπ’ τὶς 6 ὣς τίς 9 νά διασκεδάζη. Ὁλόκληρη ἡ ζωή σου γίνεται μιά μάχη ἐναντίον τῆς καταπιέσεως. Τὸ μόνο ποὺ θᾶθελα εἶναι νᾰχα λίγο περισσότερο χρόνο στὴ διάθεσή μου νά διαδάσω. Πολλά ἀπ’ τὰ προὸλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουμε, τά πέρασαν ἄλλοι πρὶν ἀπὸ μᾶς καὶ μέσα στά ὃιὸλία τους μποροῦμε νά ὃροῦμε λύ· σεις.

-Γιατί διαλέξατε νὰ γίνετε μιὰ ἀνύπαντρη μητέρας - Δὲ μ’ ἀρέσει νὰ μιλῶ γι“ αὐτὸ τὸ ζήτημα, ἀλλὰ ἃς ποῦμε πως δὲν τὸ διάλεξα. Δὲν ἀποτελεῖ καμιά μορφὴ διαμαρτυρίας πρὸς τὸ κατεστημένο ὅπως νομίζουν μερικοί. Εἶμαι αὐτὸ ποὺ εἷμαι. Μιὰ ἀνύπαντρη μητέρα. Καὶ ὑπάρχουν χιλιάδες σὰν καὶ μένα. Κανείς, ὅμως, σ’ αὐτὴ τὴ χώρα δὲν ἐνδιαφέρεται πραγματικὰ, γι’ αὐτές, ἂν τὰ ὀνόματά τους δὲν εἶναι γνωστὰ.

-Τί νομίζετε πῶς Θᾶπρεπε Va γίνη γι’ αὕτίςς — Δὲ χρειάζεται να γίνη τίποτα “γι’ αὐτές”, σὰ νὸι ἠταν ἀνάπηρες, ἄρρωστες ἢ διανοητικὰ καθυστερημένες. Συνήθως ὅλέπουμε ὅλους “αὐτοὺς” σάν κάτι πιὸ κάτω ἀπὸ μᾶς, κι ὲμεῖς —-— ἀπὸ πιὸ ψηλὰ — πρέπει νά κάνουμε κάτι “γι’ αῦ-

τού;“. Ὑπάρχει καποιο εἶδος κοινωνικῆς ἐνοχλήσεως για δλες “ἐμᾶς”. Ἄλλά δλες ὲμείς, οἱ ἀνύπανδρες μητέρες ἢ ἄλλες ὁμάδες ἀνθρώπων πού ’ὀὲν ἔχουν “προσαρμοστεῖ” κοινωνικά, ἀποτελοῦμε τήν Κοινωνία. KL‘ ἂν ἡ Κοινωνία δὲν εἶναι άρκετὰ μεγάλη νά μᾶς χωρέση ,μέσα της ὅλους, τότε κάπου χωλαίνει καὶ πρέπει ν’ ἀλλάξη. Δὲ χρειάζεται, λοιπόν, να γίνη κάτι ε’γιιὶι μᾶζ’ ἦ “γι’ αὐτούς”, ἀλλὰ. γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ σκέπτονται κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο.

-Ποιά εἰναι τὰ σχέδιά σας γιὰ τὸ “Nov; — Ἡ ἄμεση προσπάθειά μας ἐντοπίζεται στὸν τερματισμὸ τῆς σημερινῆς πολιτικῆς τοῦ ἐγκλεισμοῦ σὲ στρατόπεδα. Στὴ Β. Ἰρλανδία πιάνουν κάποιον καὶ τὸν κρατοῦν μέσα χωρὶς νά τοῦ ἀπαγγελθῆ κατηγορία, χωρὶς νὰ ἐξακρι6ωθῆ ἡ ἐνοχή του. Σήμερα ποὺ σᾶς μιλῶ ἄλλα 35 ἄτομα συνελήφθησαν μέσα ἀπὸ τὰ σπίτια τους, χωρὶς καμιά αἰτία, ἁπλῶς γιὰ “λόγους ἁσφαλείας”. Μερικοί ἀπ’ αὐτοὺς ἴσως ἔχουν κάνει κάτι, ἄλλοι ὄχι, ὅλοι ὅμως θά ἔχουν τὴν ἴδια ἀντιμετώπιση. ,Ἀπ’ ὅταν ἅρχισε νὰ ἐφαρμόζεται ἡ τακτικὴ τοῦ ἐγκλεισμοῦ ὑπόπτων σὲ στρατόπεδα, ὄλες οἱ προσπάθειές μου στρέφονται ὁασικά σὲ δύο ἀπαιτήσειςτ

lav) Ἀπελευθέρωση ὅλων τῶν ἐγκλείστων καί

2ον) Ἀποχώρηση τῶν Βρεταννικῶν στρατευμάτων. Μὸνο ποὺ τώρα ὀὲν ζητᾱμε ma: άπλῶς τὴν ἀποχώρησή τους ἀφήνοντας ἔτσι τὸ πρόὸλημα ἀλυτο. Ἡ Ἀγγλία δημιούργησε αὐτὴ τὴν κατάσταση τὸ 1921, τὴ δημιουργία ἑνὸς τεχνὴτοῦ κράτους. OZ τ ραχὲς εἶναι δική τους εὐθύνη καὶ ποτὲ δὲ θ’ ἀ.παλλαγῆ ἀπ’ αὐτήν. Μὲ τὸ στρατὸ δὲν

λὺνεται τὸ πρόὸλημα. Θέλουμε μιὰ λύ· οη πολιτική. Καὶ δὲν πιστεύω ὅτι τὸ εἶ· s δος τῆς κυὸερνήσεως ποὺ ἀξταιτοῦν οἱ ἆμεσες περιστάσεις γίνεται παραδεκτὸ ἀπὸ μιὰ κυὸέρνηση συντηρητική. Θέλουμε ἀναγνώριση τοῦ προὸλήματος τῆς Ἱρλανδίας, τοῦ προὸλήματος ποὺ ὑπάρ- ·’ χει κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια καὶ εἶναι κοινωνικό,·οἰκονομικὸ καὶ πολιτικὸ στήν πιὸ σύνθετή του ἔννοια.

Si μποροῦσαν να ἀρχίσουν, ἀντιμέτωπίζοντας τὸ οἰκονομικο πρόὸλημα, μὲ , ἀκύρωση τῶν στεγαστικῶν δανείων καὶ ἑθνικοποίηση τῆς διομηχανίας ἀνοικο· Ξομῆσεως. Nà παράγουν, δηλαδή, τὰ μέσα για τὸ χτίσιμο σπιτιῶν σὲ σύντομο χρόνο καὶ στα πλαίσια τῶν δυνατοτήτων τῶν κακῶς άμειὸομένων ἣ ἀνέργων ἐργατῶν. Ὑπάρχει, για παράδειγμα, στὴν ἐκ· λογική μου περιφέρεια, μιὰ πόλη μὲ ποσοστὸ ἀνέργων ἀνδρῶν 30%. Ὕστερ“ ἀπ’ αὐτό, μᾶς ρωτᾶτε γιατί κάνουμε ταραχές. Μὰ ὁ ἕνας στοὺς τρεῖς ἄνδρες εἶναι εὔκαιρος, στὸ δρόμο. Δὲν ἔχουμε τίποτα καλύτερο νά κάνουμε.

-Τί εἶναι ὁ Ἰρλανδικὸς Δημοκρατῑκὸς Στρατός ; - Πολλοὶ ἄνθρωποι, ἰδιαίτερα οἱ Βρεταννοί, δὲ μποροϋν να καταλάὸουν τί εἴ· Γ ναι ὁ IRA. Νομίζουν ὅτι εἶναι τίποτα κομμάντος ποὺ κοιμοῦνται μὲ τὸ ὅ· πλο άγκαλιὰ ἔξω ἀπὸ τὶς κοινότητες. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀλήθεια, Οἱ ἄνδρες τοῦ IRA ποὺ γνωρίζω, ἐργάζονται στὰ. ἐργοστάσια ἢ εἶναι ἄνεργοι. Εἶναι μέλη τῆς Κοινότητος καὶ ἐργάζονται γιὰ τὸ καλὸ τῆς Κοινότητος. Ὑπερασπίζονται ἀνθρώπους ποὺ δικάζονται, ἢ μάχονται γιὰ τὶς κοινωνικὲς ἀσφαλίσεις, ἐργάζονται, δηλαδή, πολιτικά. Ἀλλὰ ὅταν φτάση ἡ ὥρα καὶ χρειαστῆ να ὑπερασπίσουμε τὴ ζωή μας, τὰ μέλη αὐτὰ τῶν πολιτικῶν ὁργανώσεων μποροῦνε νὰ χτυπήσουν καὶ χτυποῦν κατὰ μέτωπο. Καὶ δὲν αἰσθάνομαι καθόλου τὴν ἀνάγκη ν’ ἀπολογηθῶ γι’ αὐτό. ’Ὀποιος μοῦ πεῖ ὅτι δὲν πρέπει νά ὑποστηρίζω τὸν IRA ὅταν 15.000 ὁπλισμένοι Βρεταννοὶ στρατιῶτες δρίσκον· ται μέσα στὴ χώρα μου, τοῦ ἀπαντῶε “Μοῦ ζητᾶς νά παραμείνω εἰρηνικὴ δταν ἔχω στὰ πλευρά μου τὰ Βρεταννικὰ ὃπλας Πάρτε τα αὐτὰ ἀπὸ δῶ καὶ τὸ· τε, οὔτε τὰ δικά μας δὲν θὰ μᾶς χρειάζονται πιά. Δὲν θέλουμε νά πολεμᾶμε, δὲν θέλουμε νά σκοτώνωνται ἅνθρωποι. Εἴμαστε πολὺ λιγώτερο ἐξοπλισμὲνοι ἀπ’ ὁποιονδήποτε. Ἀλλά ἂν οἱ ἄλλοι θέλουν πόλεμο, θὰ, τὸν ἔχουν. Περιθώρια ἐκλογῆς δὲν ὑπάρχουν για μᾶς. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἀπολογοῦμαι γιὰ. τὴν ὓπαρξη τοῦ IRA. Ὑπάρχει, γιατί τὸν χρειαζόμαστε. Ὑπάρχει, ἐπειδὴ ποτὲ στὴν ἱστορία - ὄχι μόνο τῆς Β. Ἰρλανδίας, ἀλλὰ ὅ· λου τοῦ κόσμου - δὲν ἔχει ἠ κρατοῦσα τάξη,παραδώσει στὴν ἐργατικὴ-ὄπι τῆς ἀνήκει χωρὶς Mm”-

W H Αυτοβιογραῴια Μιας Χειραῴετημενης Γυναικας

§WWWW

ζ Στενίι συνεργάτις τοῦ Αενιν, ἀπὸ roùq ιιρωτεργάιες Ῑῆς ἑπανασῐάσεωρ τῶν Μῐιολοεὸίκων καὶ μέλος Iñq ηρώ-

_ mt: κυὸερνήσεως nïw Σοὸιέτ, f1 Ἀλεξάνδρα Κολλον-

Ῑὰῑ εἶχε ἀφιερώσει τὴ ζωή της σῑίιν {Il-16620:1 τῆς ερYùn-xñc τάξεως κατι οτὴν ἀπελευθέρωση τῶν γυναικῶν. Στὸν ἀγῶνα της αὐτὸν ἧρθε σὲ σύγκρουση μὲ τὸ ΚόμΠῦ καὶ ἀπομακρύνθηκε σὲ μιὲι διακεκριμένη θὲση οτὸ ἐξωτερικὸ. Ἧταν τυκερίι. ’Ἄλλοι σύντροφοί της «ἑξαφῦινίστηκαν» κατὰ τὴ ὃιόιρκεια τῶν Σταλινικῶν ἐκκαθαβίῦεων. Ἡ αὐῑοὸιογραφία της ηρωτοὸημοσιεύθηκε τὸ 192.6 καὶ

ἷῐῐανεκὸίὸεῐω τό)ρο (Herder and Herder ἕκὸ, 1972) οῐὸ ονδῖνο. Σῐὴν νέα ἕκὸοση, mspnéxovmu γιά πρώτη φορὰ καὶ τὸ μέρη ἐκεῖνα τοῦ κειμένου, rtoù ñ Κολλοντάϊ, κάνονιας (Ιῦῐολσγοκρισία, εἶχε ὃιαγ-ρόψει ἀπὸ τὸ δοκίμιο τῆς αὺτο61ογραφίας της. (Σημ. Συνῐ, Eric σελίδες αὺῑὲς Παραυσὶὺζονται μὲ διαφορετικὸ στοιχεῖα). Τὴν ἕκὸοση ῐοῦ Λονὺίνου Προλογίζει ᾖ GERMAINF. GREER, μακητικὴ ñyénq τοῦ συγκρὸνσυ κινήματος ἀΠὲλειθερώσεως τῶν γυναικῶν, γνωστὴ ἀπὸ τὸ 6ι6λίο ῐης *θηλυκὸς Εὺνσῦκος».

ῃ

I’m-spa, èrtoxñ τοῦ κινήματος rñq Νέας Ἀριοτερόρ νιὸ Σ τὸ κῇς δυτικὸ κὸομο, ènoxù noù oi πολιτιἀναζητοῦν τὸ θεμέλια rñcθεωρητικοὶ ὃικῇς τουςτῆς ἐπαναστατικῇς σκέψεως (flic; πρῶτες ἰὸεολογικὲς μάχες καὶ τίς ὁρκικὲς Θέσεις τοῦ Μαρξιοιιοῦ, εἶναι ἀνάγκη ν’ ἀνακαλύψουμε τὸ Περιφρονημένο καὶ καταδικασμένο πιστεύω rñc Ἀλεξάνδρας Κολλοντόϊ. Ἡ ἴὸια ἠ Κολλονῐάϊ Πείσῑηκε τελικὰ ὅτι oi ἰδεες της ἐλόχιστο ρὸλο ἕπαιξαν στιιν ἑξέλιξη τοῦ Ρωσικοῦ ἔθνους καὶ ὃέχτηκε ἀδιαμαρτύρητα τὴν ἀπομάκρυνσή τηρ ἀπ’ rñ Μόσκα orô ”Οσλο, ὡς μέλος πρῶτα τῆς Ρωοικῖις ἀποστολῆς καὶ κατόπιν ὡς Πρεσὸευτίις. ”Ομω(ζ ὅσα κι ἂν ζάρωσε 0’ αὐτὴν τὴν διακεκριμένη ἀφάνεια, οἱ ὃαοικες mo, Πεποιθίιοεις ὃὲν ἀλλάξανε noté, ιιοτὲ της ὃὲν τις ἀπαρνήθηκε. Ὑπηρέτησε τὸν ρωσικὸ λαὸ ὑπομονητικά κι ἀφειὸώλευῑα 0' ὅλη tf1 ζωή me. μὲ μιά δοθειά κι ἀνιὸιοτελῆ ἀφοσίωση σ’ ἕνα καθεστὼς ποὺ ἀπέρ()1an fig ἰδὲες της καὶ δεχὸταν rit: ὑπηρεσία τηρ. Ἡ ἀπὸφοσή της νά συντόξη τὴν αὑτοὸιογραφία τηρ δύσκολα ἐξηγεῖται ἂν δὲν φαντασϊῇ κανεὶς τὴν ἕνῐονη ἑῐιιθυμία της νὸ ὃικωωθῇ κι ñ ἴδια ια οἱ ἀπόψεις της. Κι ὅμως, κόθε φορά noù τὸ ἐγώ της ἕρνεται σὲ σύγκιρουση μὲ τὴν πολιτικὴ ñ μὲ τὸ δόγμα τοῦ Κόμματος τὸ καταπνίγει μὲ αὑστηρότητα. Σ’ αὑτὴ n‘w ἕκδοση, ποὺ γιὸ πρώτη φορά περιέχει ὅλερ τίς ηερικσιῑὲς καὶ τὶς διορθώσεις της, μιιορεῑ κανείε νὰ παρακαλσυθήσει αὐτὸ τὸ δρᾶμα σελίδα μὲ σελίδα. K1)33

F

W—‘W Ἀλεξάνδρα Κολλονῐάϊ. Φωτογραφία ἀπὸ τὸ ἐξώφυλλο τῆς ἀγγλικῆς ἐκδόσεως τοῦ βιβλίου της. Τώρα ποὺ τὸ ὃκεθνὲς ἑπανασταῃκὸ κίνημα τῶν γυναικῶν ἁναπῐύσσεται σὲ μ1ὰ κλίμακα ποὺ θὸ ἑνθουοίαζε Γ τὴν Κολλονῑὰῖ μὲ rñ ὃημοκραῃκῄ της ἔννοια γιὰ «δόθος Kai γιὸ πλάτος», μποροῦμπε νὰ διωῑερὸοουμιε τὸν Πέπλο

tñc μετριοφροσύνης Kai τῆς ἀνιόιοτέλειάς της γιὸ νὸ

γράψουμε ἄλλο ἕνα κεφόλωο τῆς ἱστορίας une.

GERMAINF. CRÉER

«”Οτι δὲ θᾶπρεπε νὰ συμμορωώσω τὴ ζωή μου μὲ τὰ καΘιερωμένα. πρόωπα, ὅτι θᾰπρεπε νὰ ψηλώσω, νὰ ξεπεράσω τὸν ἑαυτό μου γιὰ νὰ μπορέσυ) νὰ διακρίνω τὴ ζωή μου ἀπὸ τὴ γνήσια mead-mi της, ἤτανε κάτι ποὺ πσλὺ νωρὶς συνειδητο· ποιησαι.

vmimepox ἁναγνῶστες θὸ κρίνουν ἴσως ὅτι τὴν αὐτολογοκρισὶα αὐτὴ τῆς ἐπέὃαλε ὁ φόόος τῆς ἑιαωθαρίσεως, ὅμως ἐγὼ προτιμῶ νὸ πιστεύω ὅτι ηροέρκεται ἀπὸ μ1ὸ ὑψηλόrapt] παρόρμηση, τὴ γνήσια ηετωίθηση- πὼς ὅπα κατορθώθηκε ἀπὸ μᾶς εἶναι πολὺ rub ἓνδιαφέρον Kai ῐῐιιὸ ἀξιόλογο ἀπ’ ὅ,ῐι κατορᾶἰιθηκε ἀπὸ μένα. Ἡ Κολλοντάϊ σιωπηλὰ (Evolvvain ὅτι Χωρὶς τὶς ἐπωναοτατικὲς μᾱζες ποὺ δημιούργησαν τὴν ἐκτωση ἐκείνη κατόσῑαση σῑὴ Ρωσίο τοῦ 1917, oi ὅικές της ἐπιτεύξιεις Où ñrdrv àofirpovœq.

Zn‘w m’rroGnoYpatpia της διαγράφω ὀκόμα Kai τὶς âναφορὲς cric πρῶ-τες ἀμφιθαλὶες της γῑὰ τὸν τρόΠο moù ἡ ὁμάὸα τιῖιν Μηολσεὸίκων σχιετίζσνταν μὲ τὴ μεγάλη ἑργατικὶι μᾶζα. Ἐξηγώνῐαις τὴν κώυπερημένη εἷοοδό της ofic τάξεις τους ἔγραφε ταπεὶνάε

«Moü φαίνονταν ὅτι δὲν ἐδιναν ἐπαρκῆ οτιμασία στὴν (wan-“Kn τοῦ κινήματος τῆς ερνστικῇς τάξεως οὲ βάθος καὶ σὲ πλάτος».

Ἀλλὰ m αὐτὴν ἁκόμα τὴν τόσο ἐῐπφυλακτικὴ ιορίοη ὃὲν τὴν ἂΦήνει νὰ μςεῐνη στὸ κείμενό της.

Oi ημκπῐόθειὲς της νὰ ἑκὸημοιερατίση τὸ Κὺμμα, mé(ovum γιὰ τὴν ἁναγνώριση τοῦ ἐλέγχου ἐκ μέρους τῶν ἐργατῶν καὶ rñc äueonc ovuucmxñc mm: στὸν προγρομματισμὸ Kai στὶς ἀποφάσεις, ἀποτελοῦν μέρος τοῦ ἴδιου συνειποῡς ριζοσωσηκοῠ* ηᾳυανατολιομοῦ. ΚαταθΜππυαίπειρη ἴσως γιὸ μᾶς ποὺ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν γυνωκῶν mi τὴν ὁφὺπνιση τῶν συκειδήσεων εἶναι ἡ περίεργη ἀπροθυμὲα της νὰ μακρηγορήση m τὸν ἔρωτα Kai τὴν διικῄ της ἀπηρχωωμὲκτι θηλυκότηῐα. "010v ἀναφέρω τὴ μόνιμη ρομασνηκὴ ἐπιθυμία της γιὸ τὸν ἔρωτα ἑνὸς ἀνδρὸς καὶ γιὰ τὴν φιλία καὶ τὴ συντροφωεόῃπὰ του mû μεωδάλλσντω σί ὀπογοήῐευση, ὑπηχεῖ τὸ ὃίληεμεμα καὶ τὴ σύγκρσυση μέθ’ ἀπ’ τὴν ὁποία γεννήθηιοε τὸ σημερινὸ ἀπελευθερωπώ κίνημα τῶν γυναικῶν τῆς vécu: ἀριστερᾶς.

34

>>Συγχρόνως, εἶχα ἀναληφθῆ πὼς ἔται θὰ”ὁοηθοῦσα καὶ τὶς ἄλλες ἀδερφές μου νὰ διαμορφώσουν τὴ ζωή τους ὄχι μὲ ὃάση τὴν παράδοση, ἀλλὰ u.’ ἐλεύθερη ἐκλογὴ δική τους, ὣς τὸ σημεῖο, φυσικά, ποὺ ἐπιτρέπων οἱ κοινωνικὲς καὶ οἰκονομικὲς owe-71mg. Πάντα μου πίστευα ὅτι θαρχότοιν ἀναπόφευκτσ. ὁ καιρὸς νὰ ἐφαρμοστοῦνε καὶ γιὰ τὴ γὺναῐκα τὰ ἴδια ἠθικὰ κριτήρια, ποὺ ἐφαρμόζονται καὶ γιὰ τὸν ἄνδρα.

Flori ξεκωριστή Θέοη στὴν ὰνθρώπιντι κοινωνία ὀὲν τῆς δίνουν, ὸὲὅαια, τὸ ίδκιὶτερα γυναικεῖα καρίαματα της, ἀλλ’ ἡ ἀξία τῆς ἀποστολῆς noù Encompaνει, ἡ αζία τῆς ηροσωπικόπττάς της σαν ι-ιλᾱσμα ανΘρώῐτινο, σαν Πολίτης ὑπεύθυνος où διανοητής, oùv ἀγωνιστής. , Ύποσυνείδητα, τὸ κίνητρο αὐτὸ καττιύθυνε ὅλη μου τὴ ζωὴ καὶ τὴ δραστηριότητα μου. Nù τραόήζω τὸ δικό μου δρόμο, Va δωλεψω. ν’ ἁνωνιστῶ Πλάῑ στοὺς αντρες. và δημιουργήοω, να ηαλαίψω για τὴν ἐπὴευ(n ἑνὸς Παγκόσμιου ἀνθρωπίνου στόχου, ἀλλὰ ωνχρόνως, où vuva'nca, να διαμαρφώσι.) τὴν npoomrudi, Ιδιαῐτερη ζωή μου σύμφωνα -μὲ τὴ δική μου Θεληοη, καὶ σύμφωνα μὲ τοὺς νόιμους τῆς φύσης μου. Πραγματικά. Κατόρθωοσ να οἰκοδομήσει) τὴν [διαίτερη ζωή ,μου nôvm are: δικά μου κριτήρια. Οὔτε κρύ6m τὶς ὲρωτικὲς μου Émis-3;. ὅπως ᾱκριόῶς ὀὲν τὶς κρύοει Eva: ὰντρος. Ὃμος πάνω αη· ὀλο. Ποτὲ δὲν ὁφησατὰαὶσθνυατόμουπὴκαραῆτὸνηόνοτῆςὰνάπης vù πόρσυνε τήν Πρώτη eàon am ζωή μου. Πάντα οτὸ πρῶτο πλᾱνο ἦταν ἡ ᾶημῐουρνία, ἡ δουλειά, ὁ ἀγῶνας. Ἀπὸ πολὺ νωρίς, ὅπως ἀναφέρει w. ἡ ἴδια στὴν «6106:0γραῳία. της, ἡ Ἀλεξάνδρα Κολλοντάϊ ἄρχισε νὰ ὲνδιαφέρεται γιὰ τὰ κοινωνικὰ προὸλήματα.

Οἱ μεγάλες ἐπαναστάτριες Ὅπως οἰ περισσότερες σημαντικὲς γυναῖκες τῶν ἐπαναστατῶν Μαρξιστῶν, προέρχονταν κι ἐκείνη ἀπὸ τὴν ἀνώτερη τάξη. Ἡ Κρούιτωιαγια, ἡ Λοόξεμπηυργκμὴ Βαλαὸάνωφ, ἡ Κολλοντάῖ δὲ ὃγήκανε μέσ’ ἀπ’ τὶς τάξεις πῶν ἑκατᾳψυρίων καταπιεσμὲνων γυναικῶν τῆς ἀγροτιᾶς καὶ τοῦ ὅιομηχανικοϋ προλεταριάτου, πολὺ καταπιεσμὲνων ἴσως γιὰ ya: ὑψώσων δική τους φωνὴ. Ἡ κλίση τους πρὸς πὸ σοσιαλισμὸ καὶ τὴν ἐπανάσοαση πήγαζε ἀπὸ μιὰ αἱσθηση κοινωνιπῆς εὐθύνης. Γι’ αὐτὸ

, ___...4

W ea szvaô DEIOUP xnow au ἡ Κολλοντάῖ, ὅπως m ἡ Ρόζα Λούξεμπουργκ καὶ οἱ ἅλλες, ποτὲ δὲν ἐγκωῦέλειψε τ’ ὅραμα τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ καθενὸς time ξεχωρισυᾶ.. Ἀρχικὰ μὲ τοὺς Μενσεΰὶκους, ἔπειτα μὲ τὸν Λένιν καὶ, ’ῦοὺς Μπολσεὸίκους, πολέμησε μὲ πάθος, ὥς σὺ τέλος τῆς ζωῆς Un, για τὴ χειραφέτηση τῶν ἐργατικῶν μαζῶν καὶ γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς γυναίκαις. Συνετσὴς στὶς ἰδὲες της δὲ δέχθηκε νὰ. ὑποταχθῆ σ-ιὴ συμὸατιιότητα ἑνὸς ὲγκετφιμένω ἀπὸ τὴν οἱκογένεια γάμου. Διά-λεξε μάνη σὺν ἄντρα τῆς ζωῆς της ιιι ἀπέκτησε μαζί τω ἕνα παιδί. Ὅμως προοίμησε var. τὸν ἐγκαταλείψη ἀπ’ τὴ στιγμὴ ποὺ ἀναμετιὶηεισε οὺ saw: οἰκογενεια. ἢ ἐπανάστααη. Ἡ ἀντικομφορμιστιπή της προσυητιιόνεητα καθὼς καὶ ἡ παρομοιώδης ὁμορφιὰ καὶ Mémé. της δῶσαν τροιρή σὲ πάρα πολλοὺς θρύλους καὶ mm; τόσο ἀνάμεσα παυς ἐχθρούς δσο ιιι awn συοὺς ὀπαδούς της. Δὲν ῆταν ἀπὸ τὶς προσιπικὸτητες ποὺ γίνονται εὔκολα δεκτές. Οἱ περισσότεροι ἡγέτες τῶν Μπολσεὸίκων εἶχαν, σωῡηρητιτιὲς, ἂν By". πρυριτανικές, ἀντιλήψεις στὸ Θέμια τῆς σεξουαλιτιῆς ἠθικῆς οὲ σινγκρωη μὲ τῆ δική της ἐλεύθερη καὶ χωρὶς ἀναπολὲς coda]. Καὶ ἡ στάση αὐτὴ ἐκφραζόταν ὀχι μόνο στα θεωρητικά κείμενα καὶ μυθιπορήματά της, ἀλλὰ. καὶ στὸν προσωπικὸ τρόπο ζωῆς

γατικῆς Κυὸερνήσεως, μῆνες τόσο πλούσιαη σὲ ὑπὲραχες αὐταπάυες, σχέδια, φλαγερὲς πρωωόουλίες γιὰ τὴ Εελτείωση τῆς ζωῆς, γιᾲ τὴν ἀναδιοργάνωση τοῦ κόσμου, μῆνες σοῦ πραγματικοῦ ρομαντισμώ τῆς Ἐπαναστόισεως, υὰ

πρστιμοῠσε, ἀλήθεια, νὰ γράψη γιὰ ὅλα ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σου.

Ἀλλὰ οἱ «ὑπέροχες αὔταπάτες» (διαγεγραμμὲνες στὸ κείμενα) τέλειωσαν. Ἡ. Κολλοντάῖ ῆρθε σὲ ὠγκρουση μὲ τὸ Κόμw7- καὶ τὴ γρσιψή τω· Ἀντίθετα μὲ σὺν Λένιν καὶ τὸν Τρὸτσκυ, τῆς ἔλειπε τὸ Event-mo γιὰ τὴν απόκτηση τῆς ἐξουσίας ἰιι ἡ πολιτικὴ ἱκανότητα νὰ προχωρῇ μέσ’ ἀ.τώ τὰ παρακαμπτὴρια μονοπάτια ποὺ ὁδηγοῠνε στὴν καταληψη καὶ διατήρησή της. Σ’ ὅλη της τὴ ζωὴ ἔμεινε ἀδιάπαστα προσκολλημένη σὲ m‘a, ἰδεαλιστικὴ ἀ.ναζήππση τῆς κειρωφετήσεως- Ἴσως ἡ m της vä ἡταν ἐλάχισυα ρεαλιπική. Ὅμως μὲ μεγάλη διορατικόιητα. ἐπεσήμανε ἀπὸ τὰ πρῶτα ίκιιόλσις χρόνια, τῆς ἐπαναστάσεως τοὺς κιν· δύνους, πού μόνο ἀργότερα ἐκδηλώθφωιν α’ ὅλες τους τὶς διαστάσειςε τὴν ταχύτατα ἀναπτυσσόμενη γραφεισκρατία, τὸ οὔὺσιμο τῆς, δημοκρατικῆς ζωῆς, σὺν περιορισμὸ τῆς ἐλευθερίας τῆς συζητήσεως —— ἀκόμα. καὶ μέσα στὸ ἴδιο τὸ Κάμμα.

της. Ὅπως ἀναφέρεις

'H Ἐργατική Ἀντιπολίτευση

«Οἱ προσπάθειὲς μου vù γίνουν κρατισιὴ φροντίδα οἱ συνθῆκες μητρότητος καὶ δρεφωιομίας ξεσὴκωσαν ἕνα νέο κῦμα τρελλῶν ἐπιθέσεων ἐναντίον μου. Διαδίδονταν κάθε εἴδους ψευτιὰ γιὰ «WW-rm τῶν γυνοωιῶν» καὶ γιὰ τὶς νομοθετικὲς εἰσηγήσεις μου, ποὺ δῆθεν δριζαν ὅτι woριτσάκια 12 χρανῶν Θὰ γίνονταν μητέρες»’.

Ἀντὶ νὰ ὑτωταχθῆ σ’ αὐτὴν τὴν ἐξέλιξη πρὸς ἕνα νέου τύπου μικροωστισμό, ἡ Κυλλοντάῖ πρόσφερε τὶς μεγάλες parro(mué; της ἱκανότητες σὲ μιὰ, ὲσωπερικὴ ἀντιπολιτευτικὴ ὁμάδσι τοῦ Κόμμαως, στὴν «Ἐργατικὴ Ἀνάσοαση», ποὺ ἀπ’ τὸ 1921 πρὸσπαθοῦσε ν’ ἀππρέψη οὺ Κομιωνισῑικὸ Κάμμα ἀπὸ τὸ δρόιω τῆς γραφεισκραάας καὶ νὴ δτηιιοψγία μιᾶς vécu: τάν Ὁ Λένιν καὶ ὁ πόλεμος ξεως. «Ὀ φόὃος τῆς κριτικῆς καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς σκέψεως Ἡ Κολλονταϊ ὁοήθησε τὸν Aéva καὶ ωνδὲθηκε μαζῑ του ποὺ συνοδεύει τὴ γ α παίρνει ωχνὰ σὲ, μᾶς δια· ὅσα ἐλάχιστοι συνεργόιτες του, ὅπως γράφει -ιιαὶ διαγράφειῦτὴν αιῖσοὸιογραφία της. Ἴσως ἡ στάση 1m ἀπέναντι στὸν πό- στάσεις φάρσους». «Τί εἴδους πρωοοὸουλία papa ποτὲ νὰ ὑπάρξη χωρὶς ἐλευθερία γνώμης καὶ σκέψεως» Καὶ WW ἀἀκόμη περισσὰτερο κον-τά. mu: λεμο τὴν πλησίασε πόλυτα με ’σὺ πνεῦμα. τῆς Ρόζας Λσύξεμπαῳγπι, 611w διακήὁ πόλεμος ἠταν κατι τὸ ἀποτρὰπαιο, ἔγ«Γιὰ μένα ρυτεεε «Τὸν Wm» δὲν μτωροῠμε νὰ τὸν θεσπίσωμιε. Ὀ κλημα, ’ . Τὸν ἀπέρριπται μέσα μου ἀπ’ τὴν ποιψαΜσμὸς δημιωνγεῑτωι W0 μὲ ἑνεργὺ ἔρευνα, μὲ προσωἀρχὴ -πιὸ πολὺ αὐθόρμητα, παρὰ ὕπερσ. ἀπὸ σκέψηκαὶ ποτε, ἴσαμι mm τὴ στιγμή, δὲν μπόρεσα ya συμβῶσιν ρινὲς παλινδρομήσας ἀλλά, κυρίως, μὲ τὴ ᾱημιουργιπιὴ δύνατῆς ἵδιας τῆς ὲργατιτιῆς (diam). στῶ μὲ τὴν ἰδέασοῦ πολέμου. Ἡ μέθη τῶν πατριωτικῶν _ μη Παρὰ τὶς ὀξύνυατοι ὲπικριτικὲς φράσεις μὲ τὶς (mots; ὁ Λέ-

νιν καὶ ὁ Τρόωπω amputva τοὺς πρωτεργάτες τῆς Ἐργατικῆς Ἀντιπώσεως, οὔτε ἡ Ἀλεξάνδρα Κολλοντάῖ, οὔτε ὁ hem/1: της, Συλάπνιπωφ, ὁ ἡγέτης τῆς κινήσεως, ἀποὸλή-

θηαιιαν ἀπὸ τὸ KW. Στὸ Τρίτο Συνέδριο τῆς Καιιπὲρν, 5 Ἰουλίου 1921, καὶ Ρωσωισῦ Κ.Κ., τὸν Μάρτιο τοῦ C πὸ Ἑινδὲκατο Συνὲδριο τοῦ - 1922, ἡ Κολλονῦάῖ ὑτωστὴριξε καὶ πάλι τὴν ὑπόθεση τῆς Epγατικῆς δημοκοπίαις· ’ ποσύρθφιε ἀπὸ τὴν ὲνδουμματῑτιὴ ἀντιτωλέτευση μόνο

Ἡ συνεργασία τους διήρκεσε ἕνα διάστημα. μετὰ, τὴν ὲπικράτηση τῆς ὲπανασαίσειικε Σχηματιπηκε ἡ Κυδὲρνηση τῶν Σοὸιέτ. Mt διώρισαν ὑπουργὺ Κοινωνιτιῆς Προνοίας. Ἦμουνα ἡ μοναδικὴ γυναῖκα οτὴν κυὸἑρνηση ἰιι ἡ πρώτη γυναῖκα στὴν ἱστορία ποὺ ἀναγνωρίστηκε Ιιι,υὸερν·ἡσειι»ς.

l

Ὀσαν Wm κανεὶς ποὺς πρόηους μῆνες τῆς Ἐρ-

μετὰ τὸ θάναυο σοῦ Λὲνιν, ὅταν ἡ ἠγεσία ὀλο καὶ πιὸ σκληρὰ ἰιι ammo-cut ατωιτοῦσε πειθαρχία τοι Wu μέσα πὸ Κάμμα. Ἀναφερὸμενος στὴν Ἀλεξάνδρα Κολλοντάῖ καὶ στὸν Συλάπνικωφ, ὁ Ζηνόὸιεφ δήλωνε τὴν ἐπινχή ὲκείνηι «Κάθε κριτικὴ τῆς γραμμῆς τοῦ Wm, ἀκόμα καὶ ἡ ἀτωτιαλουμιένη «ἀριστερὴ» κριτική πρέπει τώρα ἐξ ἀνακειμένου νὰ. θεωρῆm apt-cud] μναὸίτιιιη».

35

boo καὶ τῶν ἐργατῶν, καὶ νὰ καταργήσουν τὴν ἐξέλιξη ποὺ ·’ προσδοκοῠσε ἡ Ἀλεξάνδρα Κολλονυάϊ. Στὸ προλεταριάτο, πί· Μιὰ σκοτεινή περίοδος στευε, ὁ ἀγῶνοις γιὰ τὴ χειραφέτηση τῆς γυναικείύας προσωπι- ‘ κὰτητος εἶναι συνυφασμένος μὲ τὸν ἀγῶνα. για πολιακὴ χειρα· -. Ὀλος αὐτὸς ὁ ἀγῶνας κι ἡ ἀπσγσνίῃειπη μέσα α’ ἐλάχιφὲτηση τῆς τάξεώς της, ἐνῶ στὴν ἀστικὴ τάξη ὁ ἀγῶνοις αὐ· στες, φράσεις κι αὐτὲς αὐστηρότατα λογοκεκριμένες ἀπὸ τὴν τὸς ὁδηγεῖ σὲ ώγκρουση μὲ τὰ ἀστικὰ ταξικὰ ωμφέροντωε ἴδια τὴν Κολλοντάϊε «“Η ἰδεολογία τῆς τάξεώς της εἶναι ἐχθρικὴ πρὸς τὴν μεταμάρφωοη τοῦ γυναικείου τύπου. Στὸ ἀστικὸ πε· l Τώρα ἄρχισε μιόι σκοτεινὴ περίοδος τῆς ζωῆς μου ριὸάλλον ἡ ἐξέγερση τῆς γυναίκας παίρνει πολὺ ὀξύτερο ποὺ δὲν μπορῶ ἀκόμα να καταπιαστῶ μ’ αὐτὴν, ἀφοῦ τὰ χαρακτῆρα, οἱ μορφὲς ἐντονώτερες καὶ τὰ ψυχολογικὰ 1 γεγονότα εἶν’ ἀκόμα πολὺ νωπα μέσα. μου. Θαρθῆ ὅμως δράματα τῆς καινούργιας γυναίκας ποικίλα, ὃαθύτερα , ἡ μέρα ποὺ θὰ, καθίσω và. τὰ διηγηθῶ κι αἰπὰ. καὶ τυολυπλακώτερα. τέωια ἐντονη ὠγκρουση ἀνά· Ὑπῆρχαν διαφορὲς ἀπόψεων στὸ Κάμμα. Παραιτήpea σιὴν ψυχολογία τῆς Ιιιαινσύρνγιαιῑ, γυναῖκας πού δη· ’ θηκα ἀπὸ τὴ θέση τῆς ὑπαῳγοῦ, λόγωι τῆς πλήρους διαμιουργεῖται καὶ τῆς ταξικῆς ῑδεολογίας δὲν ὑφίσταται, ' φωνίας μου μὲ τὴν amoqu πολιτική. Σιγόι-σιγὰ μὲ οὔτε εἶναι δυνατή, στῆν ὲργαζόιιενη τάξη.

'0 νέος τύπος ἱξἀπαλλάξανε κι ἀπ’ ὅλα τ’ ἄλλα τὰ καθήκοντα μου. Ἀρξάψιητος καὶ ὲλεύLi γυναίκας, ἐσωτερικα αὐτεξούσιος, ἀνε χισα πάλι να δίνω διαλέξεις καὶ ν’ ἀσχολοῦμαι μὲ τὴ διάΘιρος, ἀντισιοιχεῖ μὲ τὴν ἠθικὴ ποὺ ἡ ἐργατικὴ τάξη ὲτιεL δοοη τῶν ἰδεῶν μου για «τὴν νέα γυναίίκα.» καὶ τὴν «νέα ξιργάζεοαι ἀψιὸῶς γιὰ τὰ ταξικά. της οιηιφέροντα. Για- I ’ὗθικ I 7"III».ἐπανασταση-ἠταν στὸ ἀτωκορύφιιηιά της. Ὁ ἀτὶ γιὰ τὴν ἐργαζομένη τάξη, ἡ ὲκπλήρωση τῆς ἀποσω- . γώνας γινότοιν δλοένα πιὸ ἀωμᾶὸαστος, πιὸ σκληρός, λῆς τῆς γυναίκας δὲν ἀπαιτεῖ νὰ. εἶναι ὑπηρέτρια τοῦ _ ωζύγου, ἕνα ἀπρόσιωυο κατοικίδιο πλᾶῳα, προικιιηιένο πολλὰ ἀπ’ ὅσα ουνέὸαιναν δὲν συμφωνοῦσαν μὲ τὶς ἀπιμὲ παθητικὰ γυναικεῖα χαρακτηριστικά. Ἀντίθετα, ἀπαι- ’ λήψεις μου.

Ἡ Κολλοντάῖ ἀπομακρύνθηκε σὲ μιὰ διακεκριμένη θέση στὸ ἐξωτερικόε Τὸ φθινάπωρο 1922 τοποθπήθηκε σύμβουλος τῆς σοὸιετικῆς ἐμπορικῆς ἀποστολῆς στὸ Ὂσλο καί, στὶς 15 Φιὸρούαρίου, ὅταν ἠ Νορὸηγκὴ Κυὸἐρνηοη ἀναγνώρισε τὴν Σοὸιετικὴ Ἔνωση, ἠ Ἀλεξάνδρα Κολλονεάῖ ἔγινε ἡ πρώτη πρεσὸειντὴς τῆς χώρας της πὸ Ὀσλο. Συνέχισε μ’ ἐπιωχία τὴ διπλυψιατικὴ καρριέρα της, o‘rè Μεξικὸ για ἕνα W διάστημα, ἔπειτα ad] Σουνηδία, κατό· πιν στὴν Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν καὶ οτὴν Φινλανδία - ὅπου χάρις οτὶς, δικές της κυρίως προσιτάθειες ύπογράφηκε ἡ συνθήκη εἰρήνης μὲ τὴ Σοὸιετικὴ Ἐνωση cri; 18 Μαρτίου 1940 καὶ ἡ ἀνακωχὴ τοῦ Αὐγούστου 1944. Σ’ αὐτὴν τὴν πρώῖμη μεταφορὰ της στὸν διπλωματικὸ κλάδο καθὼς ἴσως καὶ στὸν δισταγμὸ τοῦ Στάλιν νὰ καταδικάση διακεκριμένες γυναῖκες ὀφείλει τὴν ἐπιὸίαπή της ὅταν οἱ ἄλλοι πολιτικοί της φίλοι ἄρχισαν νὰ «ἐξαφανίζονται» ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον.

Μόνη m ὲγκαταλελειμμὲνη Δυὸ πρώην ούζυγοι τῆς Κολλοντάϊ ἠταν μεταξὺ τῶν στενῶν φίλων καὶ ωντρόφων ποὺ χαθηκαν or}; διάρκεια τῶν σταλινικῶν ἐκκαθαρίσεωνε Ὀ θρυλικὸς ναύαρχος τοῦ Ἐρυθροῠ Στόλου, Πάὸελ Ντυμπένοοο, ποὺ (hm-ska «τὸ διασημότερο ζευγάρι ἐραστῶν τῆς Ὀκτωὸριανῆς Ἐκαναστάσεως», καὶ ὁ ἡ· γέτης τῆς Ἐργατικῆς Ἀντιστάσεως, Ἀλέξανδρος Συλάπνικωφ.

τεῑ μιὰ προσωπικότητα ποὺ ὁρθώνεται καὶ ἐξεγείρεται σὲ κάθε εἴδους σκλαὸιόι, ἕνα ἐνερτγητικό, συνειδητό, ἰσότιwo mélo: τῆς κοινότητας. τῆς τάξεως».

‘H πάλη μὲ τά αἰσθήματα Hocè; ἦταν ὁ ἀπολωιουὸς αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνας

σκω χρόνο νιὰ ἐντελῶς ηροσωηικες λακτόρες καὶ vlù τὶς κορὲς τοῦ ἔρωτα. Δυστυχιῖις, vol! Λέω δυστυχῶς, V|'<-"'|’lσυνήθως αὐτὲις ol Wis: συνειτᾱνονταν Eva οωρὸ φροψῆδες. ὰτονοτπεῡοεις καὶ ττόνο, καὶ νιατὶ τόατ Wm: ατσταλιόταν ὁ·

,

ῑοομετὴοοθύτερη.τὴιιιύ>ααγιόνιὺτῆςψυκῆςοσυ, vù o' Won σὰν ᾰνορωττο mon. mm μένοεπιρὲοζετὴζωήμω.κιαμόνωὰκολουθοΐν οε ἡ ὰ-ισνοήτευση. vlad ὁ φίλος tom σὲ μένα μσνὰκα τὸ στοικεῑο make καὶ ηροσι-ιοθοῡοε vù τὸ δια-ιλιάατο· ἐνοηειοὴψοταεῑοτοϋ moron ἐγώ. Έττανειλημμένσ ὲφθανε λοιπὸν ὰνατόφευκτσ ἡ οτιγμὴ noù ὰνσνκαζὸμοιΝσ νὰ σώσω τὶς ἁλυσσίδες τῆς ουμθιώσαος μὲ πονο καρδιᾰς, ἀλλὰ μ· ὰνειτιρεαοττι ·· καὶ κυρίορκτι δουληση. KI ὲμενα nah uovüxn. Ὄμως ôoo μεγάλωναν οἱ Mamas]: τῆς ζωῆς μου, δοο ἠὸιτολλὴῡτιεύθυνηὲργαοίαμὲιτεριμενετόοομε- · γάωνεήνοσταλνίογιὰὲναὲρωταηοὺθὰμὲηεοιέθολλε μὲ (sonata, μὲ κοτῦνόηση. K: ὅπως ἦτον ἐπτόμενο. πολὺ εὐκολώτερο Mal:st πάλι ᾱτ· τὴν ἁρχὴ ἡ naMù ἱστορία τῆς ᾱτογοτπεύοεως στὸν ὲρωτα, ἡ πολιὰ ἱστορία τῆς Τιτάνια στὸ «“Ονει· η

ρο môc WWW NOW. Ἥ Ἀλεξάνδρα Κολλοντάϊ πέθανε μόνη κν ἐγκαταλελειμ· μένη τὸ 1952, or?) Μόσχοι Σήμερα, πενήνω χρόνια ἀπὸ τὴν ὲτυοχὴ πού διαώπιωε ’ Ἡ τελευταία παράγραφος τῆς αὐτοὸιογραφίας της (διατὶς ἰδέες της ἡ Ἀλεξάνδρα Κολλοντᾶ, τὸ ωμπὲρασμά της γεγραμμένη) εἶχε γραφὴ 26 -κρόνια “PM πρὸς τὸ τέλος τῆς αὒωὸιογρσιφίας m; WWW Mm»: ὑπερ'Ooo ἄλλο καθήκοντα κι av ἀναλάβω νὰ em ὃολικὰ αἰσιόδοξοε ρώοω. για-μένα εἶναι ὁλοφάνερο ταὶ)ςὴ ὁλοκληριπικὴ ” tow/03W wvokacgm! ἡ 6n-

Ἦταν ἕνα ὅραμα ποὺ δὲν τὴν ἐγκατέλειψε ὣς τὸ τέλος, παρ’ δλο ποὺ ἠ «ἀστικαωίηοη» τοῦ ὃιομηχανικσῦ προλετοφιάτου κι ἡ ἐπαναφορὰ τῶν μικροωσακῶν ἠθικῶν κριτηρίων στὶς αομμουνιστικὲς χῶρος ωνιργάσῡηκαν ἐταωχημένα - καὶ μοι· ραῖα - για νὰ, ἑμποδίσουν τὴ χειρωφέτηση τόσο τῶν γυναικῶν 36

Ἀν ἔχω κάτι ἐπιτύχει α’ αὐτὸ τὸν κόσμο, δὲν ὀφείλεται τόσο στὶς προσαηακές μου ἱκανότητες. Οἱ ἑπιτεύξεις μου ἀπσῦελοῠνε μᾶλλον ἕνα ἁπλὸ ούμὸολο τοῦ γεγονότος Α

ζει, κάτω - κάτω, ἡ γυναῖκα δαδίζει πρὸς τὴν γενικὴ ναγνωρι η. Σημ Oi ηερτκοπὲε τῆς Κολλοντάῑ μὲ τὰ ἐν· Α τονο γράμματα δημοοοεὺτηκσν τελευ- ’ τοῖα γιὸ πρώτη φορά.

First National City, Bank of America, Chase Manhattan Bank— οἷ Ἀμερικανικὲς τράπεζες εἰσβάλλουν καὶ στὴν Ἐλλάδα. Τὴν ἑξήγηση τοῦ φαινομένου τῆς διεθνοῦς ἐξαπλώσεως τῶν ἀμεΡικανικῶν τραπεζῶν, δίδει ὁ Χάρρυ Μάγκντωφ, γνωστὸς Ἀμεριχᾱᾱὸς οἰκονομολόγος o‘ ἕνα κεφάλαια τοῦ βιβλίου του, «Ἠ Ἐποτοῦ Ἰμπεριαλισμοῦ» (ἔκδοσις Monthly Review Press, Νέα Ϋόρκη 1969). Παραθέτουμε μερικὰ ἀποσπάσματα. ὅτι; «Ἀπὸ Πολιτικὴ σκοπιέι, οι Ἡνωνο ὅρθρο ττοὺ εἶχε ὃημοσιευθῆ μὲνες Πολιτεῑες ἔχουν ζωτικὰ ουμΕ στὸ ηεριοὸικὸ FORTUNE ἐινὲφέροντο οὲ κὸθε σχεδὸν γωνιὸ rñq φερε τὸ ἑξῆςς «Ἡ μεγολὺτερη γῆς. Εἶνοι φυσικὸ và ὀνομὲνετοι ὅτι Περιοκὴ ὀνοπτύξεως τοῦ τροθὸ ὀκολουΘήοουν ἐμπορικὰ συμφὲΠὲζιτικοῦ συστήματος τῶν Ἠνωμένων 6) Στὴν κυρίαρκη Θέση τοῦ ὁμερικονικοῦ κεφαλαίου στὴν δημιουργία ρογτο κοί, ττνρὰγμοτι, ἑνθορρύνετοι ñ Ολιτειῶν σήμερο, ὃὲν ὃρὶοκετοι OTÎQ Ἡνωμὲνερ Πολιτεῑερ ἀλλὰ OTÔ πολυεθνῶν διομηκονικῶν οὑτοι(ρο- δημιουργία τους». εἷξωτερικό... Ἠ ἑξόττλωση mic υττερ- τοριῶν, "Eva συγκεκριμὲνο Παρόὸειγμος ξξόντιες Χῶρες δημιουργεῖ ἐκτὸς τῶν γ) Στὴν ὁνόὸειξη τοῦ ὃολλορίου Tùv ουοιεὲΠοη aùrù pnopsî xoveiq αλλων mi τὸ Πρῶτο ιτρογμοτ-ικὸ διε· οὲ ὃιεθνὲς μέ)οο - κλειδί γτὰ κληρω- νο τὴν ôñ στὸ ἀμερικονικὸ τροτιιεζιμὲρ, πιστώσεις, καὶ ὃιεθνῇ ὀττοθέμο) ἐς δίκτυο τραπεζῶν». Μιὸ τὲτοιο τικὸ δίκτυο τῆς Σοϊγκόν. ra. Kai “WHITqu τοῦ τροπεζιτικοῦ συστή"Onwc ἔγραφε τὸ «Μττίζνες Οὐὃ) Στὴν ὀνόπτυξη ἑνὸς ὃιεθνοῡς ll(l‘foc τοιριόζει ἀπόλυτα στὸν νὲο ἰικ» τῆς 14ης Ὀκτ-ωὸρίου 1967: τροπεζιτικοῦ Uumï'maroc; Ρόλο τῶν Ἡνωμὲνων Πολιτειῶν (ix; «Στὸ κέντρο μιᾶς γειτονιᾱς ντόιτι‘H τραπεζιτική κοινότης ἔχει φυηΥὲϊου καὶ ὁργονοιτοῦ τῆς ἰμττεριοων μστὰρ γιὸ στροῃῶτες, οτιιν Σοῑσικά, πλήρη συνείδηση αὐτῶν τῶν ,Ὶῦῐικῆς τάξεως. Ti τὸ φυσικώτερο γκόν, τὸ ὑποκοτοοτήμοτο tñq λίιτὸνκ συοχετισμῶν. Σὲ μιὸ ἕκθεση noù δη(Πῐὸ τὴν σύμιττωση ἐινόμεοοι ὂφ Ἀμὲρικο καὶ τῆς Τσὲης \Iovxc’nμοσίευοε ἡ «Μηρόουν Μιτρόὸερς (I) Στήν εὐρυτάτη στρατιωτικὴ καὶ τον Μηὸνκ μοιόζουν μὲ ούγκροντι Χὸρριμον ὃ( Κὸμῐτονυ», ἀναφέρεται ΠΟλιΠκίι mpovoia τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν στιιν ὺὸρὸγειο (μὲσω n0λέμων, στρατιωτικῶν δόσεων, mi στρατιωτικῆς Kai οἰκονομικῆς 6οηθείac).

37

φρούρια ἀπὸ γρανίτη καὶ τσιμέντο...

Oi τρόπεζες... εἶναι χτισμένες εἰὸιικὸ γιὸ ν’ αντιμειωπίσσυν συνθῆκσς πολέμου- — powxéppa'neq ἐπιφάνειες ἀπὸ κρύσταλλο ἀντὶ πορόθυρο καὶ τοῖχοωσχεδιοσμὲνοι γιὰ ν’ ἁντέχουν στίς ἐκρήξεις ἀπὸ νάρκας καὶ ὅλμους... “Av ἔλειπε ñ μαζικὴ πορσυσὶο τῶν Ὴνωμένων Πολιτειῶν στὸ Βιετνόιμ, πιθανὸν oi τρόπεζες οὐτὲς νὸ μὴν ὑπῆρχον...» Ἡ ἀναῦιόιρθρωση τοῦ τοσιωτικοῦ συστήματος και τοῦ ἐμπορίου ποὺ προξένησε ὁ Πρῶτος ΠαΎκόσμιοε Πόλεμος δημ-ιούργησε τὶς προϋποθὲσεις 1116c μεγάλης ὼθίισεως rñc τραπεζικῆς Ham Kai τῶν ἐπενδύοεων στὸ ἐξωτερικό. Ἐν τούτοις, χρειάστηκε ἄλλος ἕναις παγκόσμιος πόλεμος, ñ «ἀνοικτὴ πόρτο» ποὺ δημιούργησε ἡ διαλυση τοῦ πολιοῦ ὀποικιαικοῡ καθεστῶτος, καὶ ñ ἄνοδος τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν στὴν ήγιεσία τοῦ «ἐλευθέρου κόσμου» για νὸ πὺρη- τὸ τραπεζικὸ σύστημα· τῶν HI'IA πραγματικὸ ὃιεθνεῑς 610016σεις.

Οἱ Ἀμερικανικὲς τρόπεζες εἰσέρχονται Grit: ξένας ὁγσβὲς μὲ τρεῖς τρόπουςε

1) Χρησιμσποώντας ξένας τράπεζες ὡς συνιεργαζόμιενες. Oi τελευῐοῶες ὃιεκιέεραιιίινουν τις ύπσρπόντιες συναλλαγὲς πῖιν ἀμερικονιιοῖιν τραπεζῶν. ‘H ὃραστηριότης αὐτὴ λοκληιρώνετοι μὲ τὴν ἵδρυση γραφειων σὲ ὡρισμένες ξύνες πόλεις ἀπὸ ὅπου oi ἀντιπρόσωποι τῶν τραπεζῶν χειρίζονται τις ὑπερπόντιες συναλλοΎύς τους. Tà γραφεῖα αὐτό, ὂν καὶ χρήσιμα γιὸ τοὺς τραπεζίτες, ἔχουν περιοριομένο τσμόα δροστηριότητσς κοὰίις ὁὲν ἀσχολοῦνται μὲ ὅλες τὶς τραπεζικὲς ἐργασία, ὅπως λ.χ. τὴ δανειοὸότηση.

2) Μὲ τὴν ἵδρυση ὑποκοτοστημότων τὰ ὁποῖος ἐκτελοῦν ὅλες τὶς τροπεζικὲς ἐργασίες, ὅπως ἀκριὸῶς καὶ στὶς Ἡνωμὲνες Πολιτεῐες. Oi δροστηριότητες οὐτὲς διέπονταιι, φυσικά, ἀπὸ τὴν τραπεζιιώ νομοθεσία τῆς χώιρος ποὺ τὸ φιλοξενεῑ.

3) Μὲ τὴν ἵδρυση θυγατρικῶν ἑταιρειῶν. Oi éwnpsieq αύτὲς ἁποκτοῦν συμφέροντα σὲ ξένες τραπεζες. Ἱὸρύουν τράπεζες καὶ ἀσφαλιστιικὲς ἑταιρεῑες κοί ἐπενδύουν σὲ ἄλλες, μὴ ιιραηεζιικές, ἐπιχειρήσεις. Ἐνῶ σί συνεργαζόμενες τραπεζεε mi τὰ γραφεῖα στὸ ἐξωτερικὸ αποσκοποῡν crrùv ἐξυπηρὲτηση τῶν ’Aμεριτκοινῶν πελατῶν, τὸ σύστημα τῶν ὑιτοκτοτοστιηιότων ἀνοίγει νέους ὁρίζοντες γιὸ σημαντικὲς νέες ἐπενὃύσεις. Τὰ ὑποκστωτήμοτο εἶναι κυ-

ταστήμαιτα ποὺ ὑπῆρχον στὸ τέλος Στιιν Ἐλλάδα ἔχουν ὑποκατοσῐήματα σήμερα ἑπτὸ Ἀμερικονὲς Τρόπεζιες. 1) Ἀμὲρικαν Ἐξπρὲς. 2) Φέpct Νόοιονολ Σίτυ Μπόνκ. 3) Μπὸνκ ὂφ Ἀμέρικα. 4) Τσὲϊς Μονχόττον Μπάνκ. 5) Μπὸνκ ὂφ Νόὸα Σκώτια.

6) Φὲρστ Νάστονολ Μπὸνκ ’ôtp Σικόγο. 7') Κοντινέντολ Μπόνκ. Τὸ 1969 ὑπῆρχον 5 Ἀμερικονικὲς τρόπεζες - oi πέντε πιρῶτες — καὶ ὅλ·ες μαζὶ καλυπτον τὸ 6% τῶν κοταθὲοεων στὶς ἐμπορικὲς τρόπεζες καὶ παρεῖχον τὸ 5,9% τῶν πιστώσεων. Εἰς τὴν Ἀμέρικαν Ἐξπρὲς ούξήθηκον oi κοταθέσεις τὸ 1969 κατὰ 32,7% καὶ oi πιστώσεις καττὰ 46,8%

τοῦ 1%7, τὸ 259 ἀνῆκον σὲ τρεῖς Ἀ οτὴν Φὲρστ Νόσιονολ Ὗ τρόπεζες : Σίτυ Μπόνκ, τήν Τσὲης Μανχότταν ι Μπὸνκ καὶ τὴν Μπὸνκ ὂφ Ἀμὲρικο.

Ἡ ἐπὲκτοση αὐτῆ ἐξορτόται ἀπὸ ’

ὃιόφορους παρόγοντεςε 1) Tr‘w συνεχῆ οὔξηση τῶν ὁμερικονικῶν συμφερόντων στὸ ἐξωτερικὸ στὸν ωμέο τῶν πιετρελοιοειὸῶν. τῶν μεταλλευμάτων Kai τῶν 610m]χοινικῶν προιόντων.

ᾗ.- ,ἑὲὲᾲεῗ

2) Τὴν ἐξόπλωση τῶν ὀμιερικαινικῶν δόοεοπ).

3) T-r‘w ὃιείσὸυση μέσω τῆς στρο-

τιωτικῆς καὶ οἰκονομικῆς δσήθειος, ’

ποὺ πεωλαμὸόνει τὴν συμμετοχίι στὴν ἐκμετόλλευση τῶν παλαιῶν ὁ· ποικιῶν ποὺ πρὶν ἀποτελοῦσαν ἀπο· ἐνῶ κι oi παρεχόμενες πιστώσεις ὅ- 1mmme ηρονόμιο τῶν μητροπόλελων τῶν ἐμπορικῶν τραπεζῶν αὐξή- ων, θηκον κατὰ 3οἵ τὸν ἴὸιο χρόνο. Ἐνῶ oi ομορικονικὲς τρόπεζες ἐΗ Ἡ Φὲρστ Νόοιοναλ μὲ τρία μόνον ξαπλώνσντοι συνεχῶς στὶς ὑπονόὑποκατοστήματα εἶναι ñ τέταρτη ἑμ- ιττυκτες χῶρες (τὸ μισὸ ὑποκοτοοτήπορική τράπεζα εἰς τὴν χώραν μας. ματα τους θρίσκοντοι στὴν Λατινικῇ Ἡ ἐγκατάΟτσση τῶν Ἀμερικανι- Ἀμερικὴ) στὶς διομηχονικὲς χῶρες κῶν τραπεζῶν στῆν χώρα μσς ἕγινε ἀπιοκτοῦν ἐπιρροὴ ὁλοένο μἐγολύτετὸ τελευταῖα χρόνια. Τὸ 1920 ἐγκο- ρης στρατηγικῆς σημασίας. Τὸ FORταστόθηκε ñ πρώτη, ἄλλη μία τὸ TUNE παρατηρεῑ ὅτιε «Στοὺς τρο- ἵ 1964, δύο τὸ 1968, μίο τὸ 1969 καὶ ηεζικοὺς κύκλους ἔχει πιὸ κοτοντήδύο τὸ 1971. σει κοινοτυπία νὰ λέει Kude ὅῑΙ Οἱ μόνες πραγματικὸ εὐρωπαῐκὲς TPÔ' πεζες εῖναι σήμερα oi ὀμερικαψικὲλίῑ Kai ὅπως cime ô καθηγητὴς Κίντλεultévasz «Εἶναι ὀξιοοημείωτο ὅῦ ρίως ἐκεῖνο τὸ ὁπιοῑα ὀντλοῦν κέρδη ἀπὸ τὶς ἐμπορικὲς τρόπεζες ποὺ λειἀπὸ τὶς δτεθνεῖς συνολλογὲς τῶν Ἡ- τουργοῦν στὶς χῶρες τῆς Κοινῆς ’Aγορᾰς oi περισσότερες εἶναι ἀμερινωμένων Πολιτιειῶνι τὸ χρήματα ποὺ ὃοπατνοῦν τὸ ἁμερικονικὸ στρο- κονικὲς καιὶ ὅχι εὐρωποϊκές». τεύματα στὸ ἐξωτερικό· τὶς τραπεζι- Ἑλόχιστα στοιχεῖα ἔχουν δημοσικὲς καταθέοεις ποὺ προέρχονται ὑπὸ ευθῆ σχετικὸ μὲ τὴν ἕκτοση τῶν νέτὴν ἐξωτερικὴ δσήθεια· καὶ τις τρο- ων αὐτῶν τραπεζικῶν ἐργασιῶν σὲ πεζικὲς λειτουργίες ποὺ συνοδεύσυν σύγκριση μὲ τὶς ἐργασὶες τους στὸ τὶς ἰδιοπικὲς ἐπενὸύοεις στὸ ἐξωτε- ἔασι-ἐρικὸ ττῖιν Ἠνωμένων Πολιτειῶν. Τὸ FORTUNE ἀναφέρει ἁπο- .. ρικό. Τὰ ῢτιιοκατασιήμοτο τῶν ὀμειρι-κο- σποισμονιικὸ μερικὸ στοιχεῖοε νικῶν τραπεζῶν στὸ ἑξωτερικὸ ἁπο- «Τὰ τελευταᾶσ δέκα χρόνια ( μέχρι τὸ 1967) oi κατοθέσεις σὲ ὑποκατατελοῦν τὸ μέσον μὲ τὸ ὁποῑο αύτὲς ouï-1mm τοῦ ἐξωτε-ρικοῦ τῶν τραπεἐλέγχουν τὸ παγκόσμιο τραπεζικὸ ζῶν τῆς Νέας Ὑόρκης ἔχουν αὐξησύστημα - μὲ τὸ νο ἀντογωνίζοντοι θῆ ἀπὸ 1,35 ὃισεκοτψμύριο· ὃολλότις ἑθνικὲς τρόπεζες καὶ τὸ ὑποκοταστήματα τῶν ἄλλων ὃιεθνῶν τρο- ριο οὲ 9,5 δωεκ. ὃολλόριοτ τελευποζικῶν δικτύων. Τιελικό, ἀποτελοῦν ταῖα, ὁ ρυθμὸς αὐξήσεως τῶν κατοτὸ μέσον μὲ τὸ ὁποῑο ñ ἰδιαίτερη οἰ- θέσεων στὸ ἐξωτερικὸ εἶναι ἑπτα* κονομικὴ δύναμιη τῶν μεγάλων τρα- πλάσιος τῆς ὀντιστοίχου αὐξήσεως πεζῶν μπορεῑ ν’ ὀποκτᾶ μεγαλύτερη στὸ ἐσωτερικό. Σὲ μία μόνο τρόπεοἰκονομικὴ ἐπιρροὴ καὶ νὸ καθίστα- ζα oi ἐργοσίες τῶν ὑποκτοστημότων της στὸ ἑξωτερικὸ ούξήθηκον ἀπὸ ται πλουσιώτερη ’Ὀπως τήν πλεισνόττιτα τῶν ἐπενδύσεων στὸ ἐξωτε- 10% τοῦ συνόλου τῶν ἐργασιῶν της ρικὸ τὴν κόνουν oi μεγαλύτερες 61- σὲ 25%. Τὸ 1964, ή 4Τοέης Μαινχάττον Μπὸντκ ὀνεκοίνωσε ὅτι τὸ 14% σμηχανικὲς καὶ μετολλευτικὲς ἐπιτοῦ συνόλου ττῖιν καθαρῶν κερδῶν χειρήσας καὶ oi ἑταιρεὶὶος πετρελαίτης προῆλθε ἀπὸ τὸ ὺποκατοστήμαων, ἔται, καὶ ñ ὃιεθνὴς ἐπέκτοση στὸ τα της στὸ ἐξοπεριιώ. Τὸ ποσοστό τροπεζικὸ σύστημα συγκεντρώνεῐω οὲτὸ ἕχιει αὐξηθῇ ὁπωσδήποτε ἀπὸ σας ιιεγαλύτερας ἀμφικανικὲει τράI 1‘8. πεζες. Ἀπὸ τὸ 298ὺπερπόντιο ὑποκα-

TOU A. MAPKAKH

άποιος εἶπεῑ Ἀφοῠ τὸ πρόόληK μα. γιὰ τὸν σύγχρσνο ἄνθρωπ’)

εἶναι πὼς ν’ ἀδυνατίση καὶ πὼς νὰ. παρκάρη τὸ αὐτοκίνητό nu, μὴν πεΡῑμένης πολλὰ. πράγματα. γιὰ δημοκρατία. Μὲ ἄλλα. λόγια αὐτοὶ ποὺ ὂλὲπουν ἔ· Ton σκοτεινὴ τὴν κατάσταση θέλουν να ποῦν ὅτι ἡ καταναλυηικὴ κοινωνία, μὲ τοὺς δρόμους μπουκωμένους ἀπὸ αὐτοχίνητα καὶ τοὺς ἀνθρώπους ὑπερκορεῦμένους ἀτώ λιπαρὲς τροφές, εἶναι ἀνί’Χ-ανη νὰ, ἐνδιαφερθῆ γιὰ ἰδεολογικὰ προδλήματα. Καὶ τ’ ἀφήνει ὅλα νᾶ κυλοῡν “cm5 μοιραῖο δρόμο τους».

Ἂν ἠταν ἔπι ὅμως - λένε ἄλλοι N τότε στὴ Γσυατεμάλα, αἴφνης ἢ στή Βραζιλία, τὴν Οὐρουγουάη ἢ τὴν Πορῗθγαλίσ, θὰ εἶχε ἐπιτευχθῆ μιὰ σχετική, στω, δημοκρατία. Γιατὶ σ’ αὐτὲς τὶς ιρες χῶρες τὸ πρόὂλημα δὲν εἶναι δέῧαια οὔτε τὸ παρκάριηια τοῦ αὐτοκι"itou οὔτε τὸ ἀδυνάτισμα. Ἐπικρατοῦν, Υιὰ τοὺς λαούς, οἱ συνθῆκες ποὺ ὑπῆρ-

χαν πρὶν ἀπὸ 40 καὶ 50 χρόνια, σὲ πολλὲς κῶρες τῆς Εὐρώπης (μὲ ὀξύτατα προόλήματα ἀνεργίας, ὑποσιτισμοῦ, σεεγάσεως, ἀσφαλίσεως) χωρὶς νὰ ἀναπτύσσεται δρὼση ἱκανὴ νὰ κλονίση τὰ καθεστώτα. Ἀπλῶς πότε πότε κάποιες σπασμωδικὲς ἐκρήξεις ἀπελπισμένων, κάποιες isms; διαμαρτυρίες, minou. ôpœ στηριότητα. τολμηρῶν ὁμάδων κρούσεων καὶ πέραν τούτων οὐδέν... Καὶ οἱ δικτάτορες καλὰ. κρατοῦν.

Λοιπὸν τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ κάνει σή, μερα ἀπαθεῖς τοὺς λαούςς “Av ἡ αἰτία δὲν εἶναι οὔτε ἡ ὑπε· τε ἡ ἔλλειψη τῶν ἀγαθῶν - σείς χῶρε; ποὺ ὑπάρχων ὀξύτατα προὸλήματα ἐπιδιώσεως - τότε ποιὰ εἶναι ἡ αἰτία;

Μήπως εἶναι ὁ τρόμος ποὺ ἔχει μείνει στὴ μνήμη τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴ φρίκη τῶν πολέμων; Μήπως ἔχει ἀλλάξει ἐντελῶς ἡ χοσύνθεση τῶν μαζῶν ἀφοῦ μὲ συνεχεῖς

πλύσεις ἐγκεφάλου κατόρθωσαν τελικὰ νὰ τώς φυτέῴουν av) μυαλὸ *ἣν stamiθηση ὅτι τίποτα δὲν μπορεῖ ν’ ἀλλάξῃ ἀπὸ τὴν «τάξη τοῦ κόσμου» —— μιὰ τά· ξη που τὴν χάραξαν σὲ χάρτες καὶ χαρτιὰ οἱ μεγάλοις Ami ἇσπλῡι τὸν πραεερασμένο, τὸν προηγούμενο καὶ ὠν παρόντα αἰῶνα ἀνέτρεψαν amid-X'me καθεστῶτα μὲ τὴν τόλμη, τὴν πανουργία, τὶς Θυσίες, τὸν ὄγκο τους. Ἑκατομιύρια τολμηρῶν ἀνθρώπωνοἵ πατεράδες τῶν σημερινῶν νέων —» ἀντιμετώπισαν ἄοπλοι σχεδὸν ri; πόλεις καὶ στὰ. χωριὰ. τῆς Εὐρώπης τὶς χαλύὸδινες δυνάμεις τοῦ Ναζισμοῦ πέφτοντας καταπάνῶ στὰ τάνκς, πυρπῡλώντας μὲ λίγα μπουκάλια, ῧενζίνη μηχανοκίνητες φάλαγγες, γράφοντας νύχτα μέρα (ποὺς δρόμους φλογερὰ συνθήματα, τραγουδώντας μπροστὰ στὰ. ἐκτελεστικὰ. ἀ,ποσπάῳατσ..

Βέὸαια δὲν ἔλλειψε καὶ α’ αὐτὰ :à.

39

τελευταῖα χρόνια ἡ ἀποφασιστικὴ ἀν· Τ τίδραση σὲ ὡρισμένα γεγονότα, Γιὰ τοὺς Τούρκους φοιτητὲς δὲν ἔγινε δεκτὸς σὰν «φιρμάνι τοῦ Σουλτάνου» ὁ στρατιωτικὸς νόμος. Ἀντέδρασαν ἀλλοῠ εἰρηνικά, ἀλλὰ δίαια. Δὲν τό χώνεἓέυᾌῑῦκολα ——— ὅπως ἴσως πίστευε ἡ ἐ-

Γιὰ τὴν ῑσπανικὴ σπουδάζουσα νεολαία ἔχει ἀρχίσει νὰ. γίνεται πίστη, ὲδῶ καὶ μερικὰ χρόνια, ὅτι ἀξίζουν οἱ θ)-

σίες γιὰ τὴν ἑλευθερία; Καὶ παρενο- rt

χλοῦν συστηματικὰ τὸ καθεστὼς κάνοντας τίς δυνάμεις ποὺ κρατοῦν στὴν ἐἓῖιὲἶξια τὸν Φράνκο νὰ μὴν αἰσθάνεται

Ἡ καταναλωτικὴ κοινωνία, λένε πολλοὶ ἀπὸ τοὺς σύγχρονους μελετητὲς τῶν πολιτικῶν προὸλημάτων, δὲν προσφέρει τὸ κατάλληλο κλῖμα γιὰ νὰ κινηθοῦν ἰδε- I, 1/ ολογικὰ ρεύματα καὶ ν’ ἀναστηθοῦν δημοκρατίες ὅπου ἔχουν νεκρωθεῖ. Ἡ προσπαθεια στην ὁποία ἀπεδόθησαν οἱ λαοὶ τῆς Εὐρώπης, μετὰ τὴ λαίλαπα τοῦ τελευταίου πολέμου, ἔφερε ἀλλοῦ ἐντυπιωιακὰ καὶ ἀλλοῦ ἁπλῶς καλὰ, ἀποτελέσματα. Ἀλλοῦ πραγματοποιήθηκαν θαύματα καὶ ἀλλοῦ μιὰ φυσιολογικὴ ἀνάπτυξη.

Ἡ ὀδυνηρὴ πεῖρα, ἀπὸ τὴ φασιστικὴ ’ I , θύελλα. ποὺ σάρωσε τ’ὴν Εὐρώπη, δημι- Ἰ 4 ὠργησε ἀμέσως μετὰ, τὴν νίκη στα πολεμικὰ μέτωπα τὴν ἐντύπωση πὼς ἡ Εὐρώπη δὲν θὰ. ξανάφινε, μὲ κανένα τρόπο νὰ δημιουργηθοῦν ἑστίες ὁλοκληρωτισμοῦ, ταυλαχιστον στὶς ἐκ παραδόσεως δημοκρατικὲς χῶρες.

Ὣστόσο συμὸιῧάσθηκε (ἡ Εὐρώπη) μὲ τὴν ἰδέας εὈτι ἡταν ἐπακόλουθο τοῦ πολέμου ἠ δημιουργία ζωνῶν ἐπιρροῆς, πάντως ἀποφασισμένών ἐρήμην τῶν λαῶν. Ὀῑι δώσει τῆς ἀρχῆς τῆς μὴ ἐπεμὅασεως δὲν μποροῦσε νὰ μεταὸάλη τὴν κατασταση στῆν Ίσπανία καὶ Πορτογαλία Moo ὁ ὁλοαληρωτισμὸς ἠταν ἤδη προϋπάρχουσα κατάσταοη. Ὀτι ὅάσει τῆς ἴδιας ἀρχῆς δὲν μ.ποροῠσε νὰ. κάνη τίποτα γιὰ ὁποιαδήποτε ἄλλη παρόμοια περίπτωση. Οἱ δυτικοευρωπαῖκοὶ λαοί πιστεύουν σήμερα δτι δὲν πρέπει νὰ τοὺς ἀφήνουν ἀδιάφορους ὅσα ωμὸαίνουν γύρω τους γιατὶ πλήρωσαν μὲ ἐκατομμὺρια νεκροὺς τὴν ἀδιαφορία. ποὺ ἔδειξαν στὸ δεύτερο ἥμισυ αὐτοῦ τοῦ αἰῶνα. Πιστεύουν ὅτι εἶναι χρέος τους ἡ ἀν·ᾰδροωη ποὺ θα ὁοηθήση καταδυναστευομενους λαοὺς γιόι τὴν ἀνάκτηση τῶν ἐλευθεριῶν τους Ἐκδηλώνουν ὀργή, ἀγανάκτηση, ἀ· ποτροπιασμό, ὅταν πληροεῐῑιοροῦντῦῑι τὴ χρησιμοποίηση μεθόδων ὁριστικὰ καταδικαομένιω.

40

ᾗ ι

Πιέζουν —— χωρίς να χαλσῦν ὅμως καὶ πολὺ τὴν ἡσυχία τους - για δ,τι εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπιτευχθῆ.

Ἡ σκέῴη ὅτι μιὰ ἀναστάτωση, μιὰ ἀ· νατροπὴ τῆς ἰσορροπίας μπορεῖ νᾶι προκαλέση κινδύνους m καλὰ καθούμενα, γίνεται ἀνασχετικὸς παράγων γιὰ ἀποφασιστικὲς πιέσεις. Αὐτὴ εἶναι ἡ εἰκόνα. Ἀρκετὰ σκοτεινή. Ὡστόσο ἀπὸ κάπου ξανοίγει. ’Ἐνας ἥλιος σιγὰ, - σιγὰ. ἀνεδαίνει.

Θεωροῦν ὡστόσο αὐτονόητο ταυτοχρὸvu); ὅτι στὶς χῶρες ποὺ ὑπάρχουν καυτὰ προιὸλήματα τὸν πρῶτο λόγο πρέπει νὰ, τόν ἔχουν οἱ λαοὶ αὐτῶν τῶν χωρων. e0 δικός τους ρόλος μόνο ὲπικουρικὸς Εἶναι ἡ νεολαία —— ἡ νεολαία ὅλων , μπορεῖ νὸι εἶναι. ν τῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης ποὺ συμπορεύΜὲ δυό λόγια ἀφοῦ οἱ ἴδιοι οι καταπιεζόμενοι δὲν ἀποφασίζουν να θυσια- εται ἤδη μὲ τη νεολαία τῆς Ἀμερικῆς στὴν ἐκρηκτικὴ ἀμφισὸήτησή της γιὰ σουν τίποτα ἀπ’ τὴν καλοπὲραση τους ὅ,τι θεωρεῖται καλῶς ὑπάρχον, για τὸ γιὰ νὰ λύσων τὰ μεγάλα προὸληματα ποὺ τοὺς ἀπασχολοῦν δὲν πρέπει να E‘- κατεστημένο μὲ μιὰ λέξη. Ἀρνεῖται τοὺς δονγματισμοὺς τοῦ ὁ· χουν κοιμμιὰ ἀπαίτηση νὰ προδοῦν και ποιωδήποτε χρώματος. οἱ ἄλλοι σὲ θυσίες. ῃ Ἇ Ἐαδηλώνει πάθος γιὰ. τὴν ἐλευθερία, Ή ζωὴ ἔγινε γλυκειά.. Ὑψηλὴ η ἀρκετὰ ἱκαναποιητικὴ ἡ ἀμοι6ὴ τῆς ἐργα- γιὰ τὸ δικαίωμα νὰ ἐπιφράζεται ἀνεμπό· σίας, ἐξαίρετες, ἕως καλὲς οἱ συνθῆκες διστα γιὰ, τὸ δικαίωμα νὰ ἔχη γνώμη στεγασεως, ἀνέσεις, ταξίδια, àmîcaç' τα μιὸι καὶόὸ κόσμος αὐτὸς εἶναι δικός τους και ,ικ ς της. ἰδεολαγικὰ προὸλήματα ἑπομένωςὶμπο· Ἀνησυχεῖ, ψάχνει, ἐρευνᾶ, παθιάζεροῦν νὰ, παρεμερισθοῦν ἢ ἁπλῶς να πεται γιὰ ό,τι συμβαίνει γύρω της γιατί ριμένουν. Ι ξέρει πὼς ἂν ἐμφανισθῆ πάλι για καλὰ Ὀ τρόμος ποὺ εἶχε προκαλέσει ἡ λαιἡ μαύρη ἀπειλὴ αὐτὴ Θὰ κληθῆ νὰ. ὅγάλαπα τοῦ ὁλακληρωτισμοῦ ξεθώριασε σιλη τὰ. κάστανα ἀπ’ τὴ φωτιά. γὰ σιγὰ ο·τὴ μνήμη· τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὴ ἡ νεολαία ἡ τόσο κατηγορημέἩ θεωρία ὅτι μιὰ ἑστία μολύνσεως νη ἀλλὰ καὶ τόσο προόληματισμένη, εἰ· μπορεῖ νὰ, προκαλὲση σαρωτικὴ ἐπιδηὄαναι ἡ μεγάλη ἐλπίδα. μία δὲν γίνεται ἀπὸ κανένα, κατα Α. ΜΑΡΚΑΚΗΣ θος, πιστευτή.

._..,‘ ».-·

haï“.

-v'." ..ι ,Ι r." ξ Ι· , -. .. x εΙ I

θι VA“. -

ν·P· ,ι-ι. ι-‘

‘.'.I . Δ. J..- . ’ἷΤ-’.ζ ’ἐὲξ γ’ l Ι Ἄῇῖ .‘1 ”’“ἶ·;« ‘2";21' ’ ις .·-ὲ·ἵε·ᾲς..

-. ...__ ,, η,

αἰὲἰς

ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Θειον ονοοα .- τὴ γνώοτι κοι ττι οεγιο μᾶς, ἦτον δικιο μος υιίοθεοτι. ΜιΧοτζιδοκις, Θεοδωροκης,. δοιοτητο, rub: οὺτο ἦτον το Tom/006: λσνε γιο τὴ νειτονιο μος, γιο το οΚαί perd; Τὸ ερώττιμο μηῆκε μηρομος κοί TinOT‘ ολλο; διικοχομενο οδελφιο μος, νιο τὸ ψωοτο μου γιο πρώτη φορο το 1965. μί, γιο τὴν ονοττη, γιο τοὺς ΓερμοTopo. λίνα χρόνια οτιο τοτε, λίγο Ὲτιιχείρτισο ν· οποντήοω. Καὶ unapνούς, γιο τὸ αἱμα ι-ιοῡ χῡεηκε νιο Th χρόνια οπο τὸ Θοῡμο, δεν θελουμε δεύτηκον οτὴ γλῶσσα μου tin ονοΛευτεριο. μίλονε ἑλληνικά, νιο Ἕλνο naps οτὴν Πλοκο. Οί no.th ματο .._ τὸ ἐνο νο σηρώχνει το ολλο; ληνες. μ-ιουοτ κλείοονε. KL ὅοες ὐτιορκουν Ξορκοκος, Μορκοτιουλος. Λοίζος. Λε- Ὠς τότε. τί είκαμε νο τρονουδὸείνοι μογοζιο - ἐπιχειρήσεις. Mt μισντῆς, Μαφουδῆς, Κουγιουμτζῆς. με; Στήν κολῡτερντι Περίπι ωτι, avonκρόφωνο καί «o‘ràp» καί ἐζωμες τουἘξη νεοι ωνθέτες, ὅλοι κοτω οτιο το ρομσντικο τρονούδιο γιο φεγνοριο mm: κοί οκριὸο τιοτο καί mpch το τριοντο, ὅλοι τῆς ῐδιος γενιᾱς, ô; κι οκρονιαλιες, γιο ερωτες κοί Πορο7μεροκομοτο. Σίνουρο, καὶ τώρο «κολοι ατο χναιριο τῆς μουσικῆς τοῠ Μομύθιο. ΤίΓιοτ· ολλο. Τρογούόιο truprτι ουμόαίνευ). Ποὺ μᾶς διώχνει. νου καί τοῦ Μίκτιῑ ο σπόρος εοεφτε σωμενο, γλυκερά, ι·ιού ηροκολοῠοον σε χωροφι, noù ÉÔSlXVE εὐφορο.

Môç διώχνει ἡ ἐξωμη τουολεττο τῆς τὸ γελιο στὴ νεολαία καὶ ὀοηθοῠοον Ἕκτοτε, τὸ ίδιο ἐρώτημα, με οι-ιο«στοβ» κοί το οιφιὸο ηοτό. Mac διώατή λειτουργία τῆς ηεψης τῶν μενοσκόληοε ορκετὲς φορες. Κι ὅλες γιο κνει ὁ «σεο» ñ ὁ «δάοκολος» με το λυτερων. καλό. ’ίδίως ὁτον ι-ιορουοίοζον το μεροκομοτο τῶν δεκο χιλιάδων. Mac Κι οζοφνο, ἡ οστροι-ιή μες τὸ οκα Γιοῶτο rpavoüôlc τους, ο Μοῡτοτις, τοδι. Το Tom/006m τοῦ Χοτζιδοκι. Κι διώχνει ἡ οτμόοφοιρο, νενικώτερτι Kai ὁ Γλεζος, ὁ Λίνος Κοκοτος κοί κοalbum. noù εἶναι τελείως διοφορετιῠοτερο, το τρογούδιο τοῦ Θεοδωοο· κὴ mo m μον-ευτική εκείνη οτμότοττινο ὁ havan Σπονός. Καὶ στον κη. Καὶ τοῦ Μορκόι-ιουλου. Καί τοῦ σφοιοο μεοο σιὴν ὁτιοίο ονοκολῡψοὁρκικο κατολονο τῶν ἐξῆ, Πρόσθε-το Ξορκοκου. Καί τοῦ Λεοντῆ. Κοί τοῦ με τὸ τρονουδι μος. Μᾱς διώχνει, néKl ἄλλο ὁνόμοτο, κι ο, δεδοιος Λοῑζου. Το τρονούδιο _ «δικιο μσς νω οτι· ὀλο, τὸ ῑδιο το 'rpcvoüôl. nob nùc; ὁ σπόρος ὀὲν ea χοθῆ μὲς στιὴ ίπτόθεοω). Ἠταν δυνοτο νο μὴν εῖὀὲν είνοι τιιο τρονοὺδι μος. Εἶναι κομαστε Θομτωμενοι οπο κείνη τὴ 60Gooxñ. Md W. στο 1972. ι-ιοὺ (ax/mm μὲ τὸ ίδιο ερώτημο, noù ξονοοκῡοω στὸν κοτολογο τῶν enlπρώτη ἀστραπὴ μὲς στό σκοτάὸι. Μάνος Χατζηὸάκις-τὰ τραγούόια του, γόνων καὶ στὸν ἑαυτό μου, ὀρίοκω δτῗΙ Twang? μΓοΟςλὺ μὲἕὲόῗὲξοξο μέρα χονετοι. κωρίς νο φταὶνε oi ωνθέζτες τῆς γενιᾱς μου. Χωρὶς νο waive. Πολὺ ηερωσότερο, ὁ Χοτζιδοκις κι ὁ Εἶναι μιο ίστορίο, noù ηρεηει νο τὴν ηοῦμε, με mes λεπτομερειο. “Ac; ζεκινήοουμε.

Τωγοὺδι σὲ χρυσόχειρτο Πρὶν ὰπὸ μερικο Χρόνια, ἡ mam. οί μ-ιουάτ, το ι-ιοιδιο ι-ιοὺ τρονουδοῠ σον, ὑμεῖς ol ίδιοι, ὀλο, Kan ολλο. Μογευιικό. Τὸ m‘a-roue κοί τὸ νιώΘομε Ποντοῦ ._._ «κατι συμβαίνει». Κι

είμοοτε Θομτωμενοι. mooeî εῡτυχι·

Ομένοι, ᾱτὸ κείνη τὴ δοθειον ονοοο. Τὸ τωγούδι μσς, λειτουργοῠοε. Λειτουργοῡοε am μπουάτ, στὴν εκ, στὸ για-τί, ν Παρεο, ατο Φοιτητοριό, am . Κι ἦτον ενα Υοονούδι ρωμεῑκο, vvñow. ρωμολεο. ΣῚΤὉινμὲνο στὸ ρεμτιεηκο __ ι-ιοῡ κι

Σὲ ἐποχή θριάμβου τῶν ((νὶεολαὶκῶν», τὸ κοινὸ ἀνέσυρε ἀπὸ τὸ παρελθὸν τὸν ((Μύθο» καὶ τὸ «Ἀμα λευτερωθῆ ἡ Κρήτη», τοῦ Μάνου Χατζιόάκι, καὶ τὰ ἔκανε σουξέ.

τι σὰν σοκολατάκι τυλιγμένο σέ xpu— oôxapTo. Πῶς ἐνινε καὶ χάααμε τὸ τρανούδι μσς Γιατί ζόφλησαν οί μιτουότῑ Γιατί τὸ λαϊκὸ τραγούδι ἐγινε συνώνυμο τοῦ μτουζουκιοῠ, τῶν σιτουμένων ι-ιιάτων καί τῆς φιγούρας; Γιοτί τὸ ρωΙμειλι-ξο έλληννκὸ τρανούδι μιᾶς έιτοxñc. σκειτάσι-ηκε ἀπὸ τὸ ψαγούδι μὲ το κρυοόκορτοῑ

1c upcwam ειναι cum: Στὴν Ἐλλάδα μιὰ μὲρα... Κάιτοια μέρα, ἑφυγε ἀπὸ τὴν Έλλὰδσ ὁ Χατζιδάκις καί δέν ζανάγρσψε τίτιοτα. Kénona ιμέρα, ἀπαγορεύmm»: ό θεοδωράιοτς καί δέν ξανοκοῡσττικε τίιτοτα δικό του. Κατ-ιοιο μέ00. 10 Ραδιοφωνο ἐηαψε v0 μεταδί6n Mixa τραγούδια. Κάτιοια μέρα, ὰι-ιοφασίοττικε v0 γίνεται στὴν Ἐλιλάδα καί δεύτερο φεστιθὰλ τρανουδιοὺ. Ἶ-ίταν. ὅμως, ἱκανοί αὐτοὶ οί λόγοι, v0 νυρίσουν Γιίσω τὸ ηοστσμι, v0 στρέψουν ὰλλοῠ τὸ τραγούδις Ἧταν. Καί v0 νιστίτ Ὃς τὸ 1965. ὁ Χστζιδάκις καί 0 Θεοδωιοάκτις, ἐνραφον 10 30% τῶν τρανουδιῶν noù κυκλοφοροῠσσν σε δίσκους, κάθε κρονο, στὴν Ἐλλάδα. Είχαν. συνεηῶς, ηοσοστο 30% cric: Πληρωμένες διαφημιστικὲς έκιτομι-ιές τῶν ἑταιριῶν δίσκων οτὸ Ραδιόφωνο.

”Ως“ τὸ 1965. οί ὲτττυκίες, 10 σου·

. ζέ, έονσιναν ᾱιτὸ 10 τραγοῡδια αὺ-

τῶν τῶν συνθετῶν. οὲ ποσοῦτὸ 80%. Αὐτὸ σημαίνει. πὼς τὸ Ραδιόφωνο, στίς έλεύθεοες _ μὴ διαφημιστικὲς - έκιτομιτές του, τὸ Ροδιόφωνο τιού «συντηρεῑται» ᾱτὸ τὸ σουξέ, μετέδιδε 0δισκοησ, Tom/00610 τοῦ Χατζιδάκι· καί τοῦ Θεοδωρὰκη. Καὶ 10 ίδιο αὐτὰ τραγούδια, στὴν ίδια συκνόππα, ἁκούνονταν 010 κέντρα, στίς έι-ιιθεωρήσεις στίς μηουὰτ καί τίς παρέες.

Τὸ κοινό, ὰκούγοντσς καὶ τρανουδώντος, σ· αὑτὴ τὴ συχνοττπσ, τραγούδια τοῦ Χατζιδάκι καί τοῦ Θεοδωράκη, ὡραῖα τραγούδια. δρκισε v' 0ι-ιοκτᾱ Eva οίσθητήριο ὑψηλότεοης στάθμης. Ἂρχισε, δηλαδή, v0 διαλέ-

καί ἀντιπάλους. Κι ἐνραφαν, δλοι 0νεξαιρέτως, τραγούδια έιτιιτέδου, γιὰ v0 μ-ιορέσουν 'v0 èmôuboouv. Καί Πολλὰ (11‘ αὐτὸ 10 τρανούδια, Περνοῡσσν 011C μᾱζες, ἐκαναν έιτιτυχία, καθιέ· ρωναν νέους ουνθέτες (οὲ μιὰ τέτοια έι-ιοκή, ὁ Ξαρχάκος κι ἐγώ, γράᾡαμε τὴν «Καιοαριανή», τὴν ((’Ᾰιτοvn ζωή», καί τὴ «Φτχωλογιᾱω. Οί έταιρίες δίσκων, ένδιαφέρονταν ma, μόνο για τὸ καλὸ τρανούδι _. «αὐτὸ σβέσει στὸ κοινόν» καί ηροωΘοῡοσν τοὺς νέους καλοὺς ωνθέτες τους. Καί Πρόδαλλαν τὰ τραγούδισ τους, Παράλληλα ’μὲ τὴν Προδολὴ των τιρσνουδιῶν τοῦ Χατζιδᾱκι καί του Θεοδωράκτι. Καί ὑι-ιοκρέωναν τοὺς τραγουδοιτοιοὺς τῆς ἐποχῆς, v0 v00φουν ὂ.τι μι-ιοροῠσαν καλύτερο _ αλλοιῶς 60 έμενον στὸ ι-ιεριθωριο.

Ἐμπὸρευμα καί ἀγορὰ Φτάνουμε, τώοα, στὴ φοιοη τῆς αιταγόρευσης τοῦ Θεοδωρόκτι καί τι-ις απιομακρυνστις τοῦ Χστζιδάκι ᾱτιὸ το τρανούδι. Τί συνέδης Μαρκόι-ιουλος, Λεοντῆς, καί Λοίζος, μσζί καί ὁ Μαυρουδῆς, φεύγουν ατο έξωτερικο, ὅπου 80 μείνουν, ἀλλος δύο, ἄλλος τρία χρόνια κι ἀλλος για Πάντα. Οί έτσιρίες δίσκων αντιμετωιτίζουν èva ὀξὺ ι-ιρόθλημα ρεπιερτορίουῑ οι πωλήσεις δίσκων έχουν ι-ιολλαι-ιλασιαοθῆ. Χατζιδάκις κοί Θεοδωράκης δέν ünàpxouv vlù τὸ τραγούδι. Οί νέοι συνθέτες εἶναι λίγοι κι ὁκι ὲτιαννελν ματίες -.. γρόφουν ,μόνον ὅταν ἐκουν ἐμπνευση. Γίοῡ Où Gpeeoûv 10 τραγούδια, το έμτόρευμα, noù ζηταει ἡ

γη τὰ τρανούδια του, ἁναμεσα στὰ dvooé καλύτερα (ξι-ιο «πλευρᾶς ποιότητος (Χαρακτι-ιριστκοῑ τὸ ρεκὸρ ιτωλήσεως L.P. δίσκων τῆς έι-ιοκῆς εἶχε rtpavμστοηοιηθῆ μέ το (ΓᾸζιον Ἐστί», έρvo ((δύοδατο» γιὰ τὸν πολὺ κόσμο).

Οί νέοι συνθέτες, είχαν νιὰ Παράδειψμα τους, τὸν Χατζιδσκι καί τὸν Θεοδωράκη. Τοὺς εἶχαν δσσκάλους

42

Σ· αὑτὴ τὴ φάστι KI ὲνῶ τὸ P0610φωνο «ἐκοῦε» 0110 τίς έλεύθερες έκηομιτές του τὸ λαῑκο τραγούδι, GvñKav «νέοι συνθέτες λαῖκοῠ τραγουδιοῦ» στὴν mérou. ’Ἐτοιιμοι v0 ripoσφέρουν τραγούδια στίς έταιρίες -. τὰ“τρανούδια ποὺ τόσο εἶχε ἀνάγκη ἡ ὀιομηκσνία τοῦ δίσκου. Καί ἦτον

αὐτοὶ oi νέοι συνθέτες, Γιρώην ταγκογράφοι, ὁρκισμένοι èxepol τοῦ λαὶκοῠ τρανσυδιοῠ, Γιοὺ φόρεοαν αἰφνίδια τρανιὰσκα, ñ λαῑκοί τρανουδιστές, ιτσῡ ὀρῆκαν τὴν εὐκαιρία v0 μιμηθοῦν Εὑρωηαίους συναδέλφους τους.

Ἀιίὸ κεῑ καί ι-ιέρα, τὸ Γιοτόμι ὁρκίζει v0 γυρίζει nia»:

Οί νεοσυνθέτες γράφουν τὰ 8οᾋ τῶν τρανουδιῶν. Οἱ έταιρίες 10 npoὀάλλουν. ‘0 κόσμος, ἀκούει λαῑκὰ Tom/00610, μόνον ᾱι-ιο τίς διαφημιστικές έκι-ιομηὲς τῶν έταιριῶν. Στὴν ὁρχή, καίτοι «ὀαλλόμενο Πανταχόθεν», τὸ κοινὸ αντιδρᾱ. Ἔζχει, ὅμως. ανάvKn v0 1p0vou61‘10e1. Γι· αὑτό. σογότεοο, συνηθίζει τὸ ῡι-ιοκατὰστστο τοῦ λοῑκοῦ τραγουδιοῡ noù τοῦ Προσφερῦαι. Κοτοιτιν τὸ ἀνέχεται. Καί K0nom στιγμή, τὸ ἀποδέχεται.

Καί ol έηίγονοι, sa ρωτήοετε, τί έκαναν, για ν’ ὰναχαιτίσουν αὐτὸ τὸ οεϋμα τοῦ rpm/006106 με τὸ χρυσό- _ x0010; "EKOv0v 6,11 .mopoüoav. “Evpoφσν καί έξακολουθοῠν va γρόφουν. ὡραῖα rpm/00610. Μόνο noù αὐτὸ τὰ τραγούδια, εἶναι σταγόνα, στὸν ὠκεανὸ τῆς τραγουδιοτικῆς ἀηδίας, ι-ιοὺ μᾶς έχει κατακλύσει. Δυὸ καλὰ τρανούδια, δέν μιτοροῡν v0 τὸ δολουν μὲ έκατὸ δσκημα. ’ίδίως ὅταν, αὐτὰ τὰ δύο καλὰ max/00610. μιλᾱνε νιὰ 10 ἴδια rpm/.0010, έκουν το ίδιο Θέμσ. μέ 10 ένενηνταοχτὼ ἄσκημα, γιατί ἑτοι τὸ Θέλει ἡ λονοιφισία.

Καφός, ὅμως, v0 μιλήσουμε καί ψ’ αυτ-ἠν.

Τό ἀνήθικο τοῦ ἀριθμοῦ 3 Ἔγραψε, πρίν 0110 έφτα χρόνια. ὁ Μόνος Χατζιδάκιςῑ «Ἠ ίστορία είναι m0 γνωστὴ. Λειτουρνεῑ ὰ-ιο ἐποχῆς δικτατορίας μια ηροληιπικὴ λογοκρισία στίχων K01 pou— σικῆς. T0 (πρόσωπα noù συνθέτουν τὴν ἐπιτροπὴν αὐτῆς τῆς λαγοκρισίας, εἶναι καί ἄγνωστα ὡς em 10 Ma— στον Kat 0900060, κωοίς αὐτο v0 0n-

K

...και 1:0 nouapl apxnoe va yuplzn ηισω

μαίνη ὅτι εἶναι κατάλληλα K01 κρήσιWK...) Καταφερε δὲ να ὲ-ιιζήοη ό θεσμὸς μέχρι τῶν ἡμερῶν μσς, πρῶτον διότι κανείς δέν ὺποψιαζόταν τὴν

δὰκι, για να δοῠμε τιοια Θέματα ἦτον τότε ἐπικίνδυνα, ἐκτὸς ᾱτὸ τὸν ασεμνο αριθμὸ 3 K01 τὰν Πζώνη 10 Μηόγια» ποὺ προτρέπει 010 ἐγκλη-

οερα - πέντε χρόνια ἡ περιοχὴ τοῦ Tom/006106 περιεῖχε ἀνθρώπους ὁχι K01 τόοο εὑοίσθτιτους σε λογοκρισίες ml ἀλλα παρόμοια. τρίτον διότι ἡ έηαστοτε ἐπιτροπὴ φρόντιζε να αποκοιμίζη τοὺς bppoôlouç. μὲ τὸ δικαιολογητικὸν ὁτι mi ελεγκον επί τῆς «ποιότητος» τῶν παραγομένων τραΥουδιῶν. (...) Ἐγω προσωπικό, ηληβοοορήθπκσ τὴν ῠι-ιαρζή της ι-ιριν τριGalon χρόνια, τὸ καλοκαίρι τοῦ 1962, ὅταν Θέλτισα να wow σε BIC-(0 τὴν «Ὸδὸ Ὀνείρων». Wm ζαM0, πὼς ἠ λογοκρισία δέν ἐπιτρέne: να κυκλοφορήση τὸ τραγούδι μου «Ἠ ιμσύρη Φόρντ», γιατὶ δρῆκε ι-ιολὺ ἁνήθιικο 'vù τελειιὶινη ὁ ἀριθμὸς αὺτοῦ τοῦ αὐτοκινήτου σε 3. " ἐκτιληκτος μὲ τὴν πόρωστι ποὺ εἶχα ὺποοτῆ, να μἰν αντιληφθῶ τὴν ανηΘικότητα τοῦ συγκεκριμένου 06106 ἀριθμοῦ ml τὴν ἠθικὴ διαορωση που Θα προκαλοῦοε στοῡς συμπολίτες μου, ἂν μάλιστα τὸν λεγαν, τραγουδιστα στὸν ρυθμὸ τοῦ ταγκό, ὁπως τὸ εἰκα W081. (...) Δὲν φτανει αὐτὸ, μὰ ἀπαγορεύει KI ενα αλλο τραγοῡδι μου ,απὸ τὴν «meme noù δέν ἐκει κυκλοφορήσει awn, τὸν «rm

«...Τώρα ας δοῠμε τὶς αλλες σκοτιιμόττττές της. Ἠ ηεριφρούρηση n.x. τῆς ἑθνικῆς ἀσφαλείας απὸ ἑμμετρες προηαγὰνδες ἢ τραγουδιστοὺς ὑησινιγμοὺς κομμουνισηκοῡ περιαομένου. Ἐδῶ. τό ξαναλέω. 0l vpouuoow— νικὲς έταιρίες διευθύνονται ὡς ει·τί τὸ πλεῖστον ᾱτὸ εκποοσιέκτους τῆς αστικῆς τάξεως, ηοὺ δὲν διακινδυνεύσων τὴν νομιμόφρονα ὺττόστσσή τους για ενα τραγουδσκι, ὁποιασδήποτε ἐπιτυχίας. (...) Ὗστερσ. δὲν εἶναι τρελλοί, να ιωκλοφορήοουν èva δίοκο. ποὺ πρίν τὸν σταματήστι ό εἰσαγγελεύς. Où και-τῆ ὰπὸ τίς ὰναμεταδόοεις τῶν ραδιοφωνιοαῑιν σταθμῶν, αρα δὲν Où εῖναι δυνατὴ η διαφήμισή του K01 γι· αὐτὸ ασθενὴς ἡ πώλησή του. ‘0χι. δὲν κρειόζεται ἡ λογοκριοίσ καὶ σ· αὐτὴ τὴν ηερίτττωση. Ἐχουμε ηολλες αντίστοιικες περιπτώσεις στὸ παρελθόν, με ὅλη τὴν ὒσταρξη λογοκρισίας K01 πρόχειρα μοῠρχεται 010 νοῦ τὸ «K01-1010 μάννα ανσστεναζει». 'Oxl, ἀποδεδειγμένα, δὲν ὑπάρχει καμμια αναγκη αὐτῆς τῆς ἠλίθιος ἐπιτροπῆς, Ή ὅλη ὁργάνωση τοῦ Κράτους εἶναι ᾱτόλυτσ snapth για v' ανημετωηίan τίς είδικὲς δλσδερές περιπτώσεις».

ῡηαρξη του, δεύτερον διότι πρὶν τέο· μα

Αῡτα. ωνεδοινσν τὸ 1966. Σήμερσ.

- με «αισα» τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου K01 αὐστηρότατο νόμο περί τύπου, φυοικὸ ἓ εῖναι, v0 L'nüpxn εὐρύτατος κύκλος «ὲτιικινιδύνων» Θεμάτων στὴν ηεριοχὴ

- 106 τραγουδιοῦ. Καί, rué φυσικο ακό- μα, ἡ ἐπιτροπὴ λογοκρισίας, να έχη ’- περιορίσει στὸ ελακιστο τις δυνατό-

τητες, τοῦ να γραφτῆ ἐνα τραγοὺδι, noù κατι λεει. Kan. 6x1 ἐπικίνδυνο K01 διαδρωτικό, ἀλλὰ ἐξω σηὸ τὴ συφυλῆς, ENG ἡ ϋτεῡθυνη έργοσίσ νήθεια. ς τῶν καλυτερων nomqu μας με Πιὸ συγκεκριμένω Στοὺς «τραγουΊὴ μουσική μου - ἐργασία έτους _ διστοὺς ὺηαινιγιμοὺς κομμουνιστικοῡ σε ιμια ἰδέα τοῦ Εὐγενίου 0· περιεχομένου», για τοὺς ὁποίους μίNM ῐναι «προτροπὴ είς τὸ ἐγκληλησε ό Χατζιδακις, ἐχουν ποοστεθεῑ W (...) Ἐὔα στὴν περίπτωση n06 ἐνναες καὶ λέξεις K01 φράσεις, ποὺ wwfimmxxmg “313355 μτιορεῑ να μὴν ἐρκονται σε αντίθεοη ὒίκὸ-δενζέρω-ηοὺ ὁμωςέπρεμε τὸν Στρατιωτικο ἡ αλλο νόμο, αληε va οταματήοει αμεσως, yum 0% λα οί λσγοκριτες τοὺς δίνουν διαφοK01 πονηρά, δημιουργοῦσι-ζ οετικὸ ηερτεκόμενο ᾱ-ι· αὐτὸ noù ὲ"DG-r err ὅλα ντρατὴ a‘ αῡτοὺς ποὺ ῦέδονι-αι τὸν έαυτό τους K01 τὴ δου- κουν. Ὀ ἐθνικὸς μσς ὕμνος. λόγου κόρη, μιλόει για «mon ml ἐλευθετους. K01 ὕστερα, ντροπὴ ατη ρία.

Ol λέξεις, δμως, ἐλευθερία ml 0. μσς, ποὺ ὅπως K01 να τὸ κασκλοοια. σημαίνων, πολλὲς φορές, νουμε, ποτε. K01 στίς nu) ακραῑες της για τὸν λογοκριτή, κατι αλλο. K01 106 οτινιμες. δεν φιλοδόξησε τὴν ὄψῃ α δίνουν τὸ δικαίωμα να «κόψει» ένα λυΚλιιριιιτικιτιῡ καθεστῶτος». τραγούδι ποὺ τίς ἀναφέρει.

“Ohm: ’ Ᾰὺτὰ évoaoe ὁ Χστζιδάκις τὸ 1966 μοῦ “Excite” τὸ τρογούδι “HIM μου για N τὴ λογοκριοία. “Ας δοῦμε τι unoτὴ Λευτερια, να μὴν τὴν λησμονηvù νρᾱψουμε καὶ μεὶς. amena. ω». “à τὴν ιῡια ωοοεσηι _ He:me χαρακτηριστικὰ παραδειγμαἨ λογοιφιοίσ στο τρογούδι, ασκειτσ, ηροσωπικα, noù ôelxvouv τὸν 60"l βάσει ένὸς νόμου τῆς δικτατορίας Θμὸ 03qu τῆς λογοκρισίας στό τ<>ῡ Mange. K01 εικε πὰντοτε amené, τραγο’ :

προστατεῡη τὸ κοινό, dub αντεθV‘Kû. αντυφιστιονικα καὶ αλλσ «αντὶ» "WWW: ’ ια. mlou ατι· τὴν πόρτσ τὸ κορφί Ὶδιαίτερη εὐαισθησία εἷχε ανέκσK01 οτὸ καροι cancan». o"Iv αὑτὴ ἡ ἐπιτροπὴ, στα «ἐπικινδυVa» θέματα. Ἀλλὰ ποια em èrdeM0 came; m. ποικίλλουν αne ὺποκοέωσαν v' αλλαζω τὴ λέζη νᾶλονσ με τὴν έποχή. Ξσναγυρίζου"9222m h. λοιπον. στὸ κείμενο 106 Karm-

((’Έξη τοὺς δαραγονε μα δέν μαρτυραγσνε»

Τὸ τραγούδι ᾱτορρίφθηκε, καίτοι ñταν τοι-ισθετημένο στὴν ηερίοδο τῆς κατοχῆς. ἚΥΩΟΦΟΞ

«Σ ἐσττισαν οὲ μια γωνία K01 τοὺς κυποῦοες K01 γελοῠοες» Τὸ τραγούδι απορρίφθπκε. Ἐγρσιφαῑ

«Για ὀόρδιο θγῆκαν στίς γωνιὲς οί πολιταμὰνοι.»

m: ὺποκρέωσαν να wage.» τὴ λέζη ηολιτσμανοι.

Θα μηοροῡσα να αναφέρω οειρα όλόκληρη τέτοιων περιπτώσεων K01 να ηροσκομίσω κι ἀντίγραφα τῶν oxenκων ἀποφάσεων τῆς ὲσπτροπῆς λογοκριοίσς. na v' ἀποδείξω ὅτι, σήμερα, μὲ τις κρατοῡοες συνθῆκες λογοκρισίας. τό τραγούδι, ἐκει περιορισθεῑ κατ’ ανάγκην, οε μια Θεματολογικη μονομέρεια. Οί συνθέτες. δηλαδή, Θέλοντος K01 μή, γρόφουν τραγούδια nom? ἀναφέρονται σε αγόπες K01 λου·λουδια, αποφεύγοντας, ὅτιως ό διόδολος 10 λιδὰνι, κύθε τί Γισὺ μτορεῑ να δαλει σε σκέψεις τὸν λογοκριτή. Air 111, ὅμως, ἠ αναγκσστικὴ Θεμστολογικη μονομέρεια εἶναι ότησθοδρόμηση. Ποὺ γίνεται ηολῡ MW. αν λογαριασουμε ὅτι οί ξένοι ουνθέτες.

έλεύθεροι να γραψουν ὁ.τι Θέ-

Χατζιδάκις, Θεοδωρὰκης. Καὶ μετά ; EavWCouxe. λοιπον, στα ὲρώπιμαά; Χατζιδόκις, Θεοδωράκης. K01 Μετσ, ἐνσσωρὸσυνθέτες.ποὺ μπορεῖ να μὴν ἐκουν τὴν σξιο τοῦ Kai-(160K: K01 106 Θεοδωράςη, αλλα ἐδωοαν έζσίρετα δείγματα δουλειᾰς. Καὶ πασκίζουν ακόμα K01 αἰμερα, οὲ εποκὴ λαῑκότροπου τραγουδιοῦ, να μὴν προδώσουν τίς ρίζες τους K01 τόν εσυτό τους.

M ε τ ά, ὲνα κσινό, ποὺ μηορεῑ να τρογουδαη τα τενεκεδένιο τραγούδια ηοὺ τοῦ προσφέρει ἡ δισφήμιση των ἑταιριῶν, αλλα έχει μνήμη K01 γνώσηι Σὲ εποκὴ Θριόμοου τῆς «Ἄvuvlaq», ἀνέσυρε ὰτό τό παρελθὸν τὸν «Μύθο» K01 τὸ «Ἅμα λευτερωθῆ ἡ Κρήτη» τοῦ Χατζιδάια K01 τα brave σουξέ. Kr οὐτε για μια στιγμὴ énerve να αγκρλιαζη. τα ἐρωτικά. écru αλ· λα ωραια mac τῶν επιγόνων.

Μιτοροῡμε, λοιπόν, να ε’ίμαοτε 0|σιόδοζοιι

Νομίζω ηὼς δκι. Τό τραγοὺδι μσς -ιτιδπσ ml στὴν αρχὴ- μέρσ με τὴ μέρα, χανεται. Τὸ τιόσο Θα (hon, ὲξαρτᾱται. 600m3. ᾱτὸ τὸν Μαρκόπουλο K01 τὸν Λοῐζο, τὸν Ξσρκόκο K01 τὸν Λεοντῆ, τὰν Γλέζο καί τὸν Μοὺτστι, τὸν Κουγιουμτζῆ K01 τὸν Κόκστο καί τὸν Σηανό. “Αν αὐτοὶ αντέζουν, ὑπάρχει καποια έλπίδα. ΛΕΥΤ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

43

ΕΚΛΟΓΕΣ

ξΤΙξ

m ξχοΛῐ-Ξξ è Tnv ἐπιβολὴ τοῦ στρατιωτικοῦ Μνομου σ’ ὁλπ τὴν Ἐλλάδα στις 21 Ἀπριλίου 1967 (ΒΔ. 280) 1967) καὶ τὴν ἀναστολὴ τῆς boxüoc μεταξὺ ἀλλων και τοῦ ἀρθρου 11 τοῦ συντάγματος τοῦ 1952 ποὺ κατωκῡρωνε το δικαίωμα τοῦ συνεταιρῐζεσθαι (Β. Δ. 280)67 και Συντ. Πο. Β’)67) το κακοτὼς τῶν συλλόγων, σωματεί· ων καὶ ὁρνανώσεων ὑπήχθη στὴν δικοιδοοιον τῆς στρατιωτικῆς ἀρχῆς. Ειδικώτιερα. κατ’ εφαρμονὴ τοῦ αρΘρου 9 τοῦ νόμου ΔΞΘ) 1912 «περὶ καταστάσεως πολιορκίας», ποὺ μὲ τις σκετικὲς τροποποιήοεις του ἐξακολουΘεῑ ὣς σήμερα να Ισκῡει στίς περιοχες τῆς Χώρας ὅπου δὲν axa αρθεῑ ὁ στρατιωτικὸς νόμος, «Ἠ στρατιωτικπὰρχήἐκειτὸδωςαιίωμα ἰδίωςῑ

. . ε) να ᾱτανορεὺῃ και διαλῡῃ clavδήποτε συνοθροιοιν και πάντα συνεταφιαμόν». Ἐτσι, ο τοτε ἀρωγὸς τοῦ Γ.Ε.Σ. στρατηγὸς Ὀδ. Ἀννελῆς μὲ τὴν προmunch του τῆς 4ης Matou 1967 διεταξε τὴν κστσρνπσπ, διαλυσπ και κατασκεσπ τῶν περιουαιοκῶν στοιχείων 280 συλλόγων, σωματείωιν και ὀργανώσεων, μεταξὺ τῶν οποιων τῆς ῈΘνικῆς Φοιτπτιιαῆς Ἐνώσεως Ἑλλάδος (Ε.Φ.Ε.Ε.), τῆς Ὀμοσισνδίος Τοπικῶν Σπουδαστικῶν Συλλόγων Ἐλλαδας (Ο.Τ.Σ.Σ.Ε.) καὶ πολλῶν ακὸμπ τοπικῶν Ιδιως φοιττιτικῶν συλλόγων, ποὺ μαζι μὲ ὸρκετοὺς ποδοσφσιρικοὺς και εξωοαῐστικοὺς συλλόγους ποὺ διαλύθηκαν τὴν ῐδια ἡμέρα, Θεωρήθπκαν ἐπικίνδυνα νιὸ τὴν ἀμυνο καὶ τὴν α· σφσλεια τῆς Χώρας. Alva ωνότερο 44

6 Μαῐου 1967 -μὲ νεώτερπ ηροκπρυEn τοῦ Α) Γ.Ε.Σ. διαλύθηκαν ὅλες oi ὁρνανώσεις νεολαίας τῶν Πολιτικῶν κομμάτων (μεταξὺ τῶν ὁποίων ἡ E.P. E.N., ἡ Ε.Δ.Η.Ν., ἡ Νεολαία τοῦ κόμματος Προοδευττκῶν κδ.) λόγω -...B) τῆς κατὰ παραθασιν τοῡ Νομου ωμετοχῆε ανηλικων στειρουμὲνων πολπτκῶν δικαιωμάτων εἰς τὰς συσταθείοοε ὑπὸ τῶν πολιτικῶν κομμάτων ὁρνσνὼσειο καὶ τῆς ἐντεῦθεν σναμιξεώο των εἰς τήν πολιτικὴν Ζωὴν τῆς χώρας ἐπὶ ζημίᾳ τῆς ὲκπσιδεύσειὶιο των, Kai τηε προπαροσκευηε των ωε χρησιμων μελῶν τῆς Πολιτείας καὶ Κοινωνιαει (Βῆμα, 7 Μοῑου 1967).

Πέρα απὸ τις ὀρνσνώσεις αὐτὲς ποὺ διαλύθπκαν. με ρπτὴ διστσνὴ τῆς αρμοδιος αρχῆς, ὅλοι ol φοιττιτικοισύλλονοι τῶν κατ’ ιδίαν σχολῶν καὶ ol περιοοότεοοι τοπικοι σπουδαστικοί σύλλονοι ὲζσκολούθπσαν νομικα να indoxouv. Με τὴν ὲπιοολπ ὅμως τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου, τις ἐπανειλπμμένες προκηρύξεις τῆς στρατιωτιταῆς αρχῆς (BM-ins n.x. τὴν ripoan τοῦ Α.) Γ. ΕΣ. τῆς 26ης Ἀπριλίου 1967 ποὺ ρυθμιζε τις (κ-ιοχρεώσεις τῶν πολιτῶν και απανορευε μεταξὺ ἀλλων τις συγκεντοὼσεις σε κλειστο Χῶρο - mac τῶν δημοσίων Θεαιματων - μὲ περισσότεοσ απὸ πέντε ατομα) και τις συλλήψεις φοιτπτῶν συνδικαλιστῶν ἠ δραστηριότπς τῶν φοιτπτικῶν συλλόγων νεκρωΘηκε Θα πρέπει στοὺς λόγους αὐτοὺς νο προστεθεῑ π ψυχολονικὴ ἀναστατωσπ καὶ π ἐλλειψπ ὁποιασδήποτε Προετοιμασίας we: τὴν ὰντιμετώπιστι ἑνὸς τετοιου ὲνδεχομεκου, που èrüonc: συνέτειναν στπν οναστολπ τῆς οῡσιαστι-

κῆς δραστπριοτπτος τῶν φοιτπτικῶν οωματείων. M's τὸ veto nova-nomma“ κὸ ἑτος 1967-1968 αρχιαε ἡ διαδικο’ σία τοῦ διορισμοῦ νέων διοικητικῶν συμβουλίων.

Ἠ νέα Ε.Φ.Ε.Ε. Για τὸν συντονιομὸ τῆς ÔDOO'ITIO‘Ô' ττιτος τῶν συλλόγων αὐτῶν ἱδρύθπκὲε τὸν Αῠνουστο τοῦ 1968 μισ νεα ΕΦΕ4 E. (αποφ. Πρωτοδ. Ἀθηνῶν 18694) 68) που κατα το -καταστατικο της (ἀρθρ1., ὲδ. 5) «διατηρεῖ και ἀνα-πτύοοΕ τας παραδόσεις τῆς σπουδαζούσης νε· ότπτος δια τῆς προοσπισεως τῶν ἰδε· ωδῶν τοῦ Ἐλλπνοχριστιανικοῦ Πολ·” Tlouoñ...» καΙ φυσικὰ τῆς «Δπμοκρᾱ flac. τῆς Ὲθνικῆς Ἀκεροιότι-ιτοφ) mt ’ Ἰδού μερικα χαρακτηριστικὰ σΓΟΙ· χεῑα τῆς ἐκθέσεως πεπραγμένων ποὺ ὲξεδωσε ἡ νεα ΕΦΕΕ τον ἸανουὸΩΙΟ τοῦ 1969 ὅπου ἀναφέρεται om ôpdd" τῆς κατα τοὺς πρώτως μῆνες τῆς λεν τουονὶσς τῆς. α) ασελ. 3) Γενικὴ Γρομμοτείαε Ἠ λεπουργία αὐτῆς ὑπῆρξεν ἀρτιωτάτη. ὑπαντήσεις εἰς ἐπιστολὰς, σιτήσεις. ἐγνρσφα κλπ. ὰφοῡ πρωτοκολληθοῦν οῡντοι eic τὸ ανὸλσ· yov ἀρχεῖον, ἐφ’ οσον πρόκειται περὶ εἰσερχομένων, ἢ τοχυδρομοῡντοι, ἐφ’ ὁσσν πρόκεινται περὶ ἐξερχομένων· (Σ, Σ. ἠ Ε.Φ.Ε.Ε. Εὲχσσε νο μσς διευκρινίσεπ ποῦ κολλὸει τα νρομμστὸσημαῐ) 6) -σελ, 2). Ἀνεκηρὺχθη κστὸ τήν τσκτικήν συνεδρίοσιν τῆς 17.10.88. προτάσει τοῦ προέδρου τῆς E.O.E.E. (LIE. Παισνικσλάου) ὁ Γ.Γ. Ἀθλητισμοῡ κ. K. Ἀολσνιδηο ὡς ἐπίτιμος πρὸ· εδροε τῆς Ε.Φ.Ε.Ε. λόγῳ τοῦ ὑψίστου ἑνδιοφὲρσντοε τὸ όποῡον ἐπέδειξε πρὸς τὴν Ε.Φ.Ε.Ε. bue τῇ συστάσει Tnc. xpn-

νῦτοδοτῶν ᾱπὴν διὰ τὴν ὲν ὀρχῇ αγορὰν δυσφόρων μέσων αμέσου ἀνάγκης καὶ διὰ τὸ ὕψιστον ενδισοερον τὸ ὁποῖOV δεικνύει διὸ τήν ὁνσδον τοῡ (18Mv) -(οελ. 5). Γροφεῑσν ἐξορμήσεun: Ὑπὸ τοῦ εν λόγῳ γραφείου ἐπροΥμστοιτοιήθηοαν ἐξορμήσειε φοιτητῶν ma τὰς ἡμερας τῶν Χριστουνενων καὶ ῖοῡ Νέου Ἔτους εὶς τὸ φυλὰκισ τῆς Πατρίδος Προσὲτι ἐχουν προΥβσμμστισθεῑ ὑπὸ τοῦ εν λόγῳ γραφείου times-c sic τὴν may.an ῡηαθρον μὲ σκοπὸν τὴν πολιτιστικήν εξύψωσιν TñC ἑλληνικῆε ὲπσρχῐσς. Φοιτητσί απὸ διαφόρους σχολὰς. κατὰ τὰς εν λόγῳ ὲΕοςη,ιιίοεις ea ἀναπτύσσων θέματα τῆς ἅδικόττττὸς των εἰς τοὺς κατοίκους τῆς ὺτιαίθρου, ὥστε συντόμως τὸ ὲλληνικὸν Χωβισ νὺ λάθῃ τὴν θέσιν ποὺ τοῦ ap— μὸζει» (Σ.Σ. Τεταες «εξοβμήοῑις- ορΥονὼνοντοι ουστημστικᾱ ὑπὸ τὸ 1988 ὥς σήμερσ. Βλ. χαρακτηριστκή επιστοᾸή -ἑκπροσάπιων- τῶν φοιτητικῶν ὸρ« Υσνώσεων πρὸς τὸν ηρωθυπουργὸ Γ. Πωαδόηουλο. (Ἀκρὸηολιε, 13 “louvi: ου 1968) στὴν ὁποὶσ τσνίζεται μεταξυ ᾰλλων ὁτι oi φοιτητὲς Où αναλσθουν Tñ διοργέινωση εἰορμήσεων οτήν ὑποιθβο καὶ ὁτι a... ἠ σπουδάζουσα νεολαισ. Βὺαίσθητσς δεκτης «ces ὑψηλοῦ κελεύσματος, οὐδεποτε εἶχε Θεωρηθεῑ ως κὺDloc ουντελεατής κοτνωνικῆς καὶ πολττι· Κῆς προόδου. Οὐδέποτε μᾶς εἰχον avaθὲοει εργον ὺηοδομῆε. και ιδοὺ ἢλθεν ἢ Ἐπανσστασις διὰ νὰ μῦς σνοίξη τὸν

Ἔτσι, ενῶ n.x. κατὰ τὸ ιταλιὸ κατασταττκὸ τῆς θεμιδοςῑ «(ὁρθρ. 29). Ἠ ἑκηροοώπησις τῶν ε· τ ῶ ν τῆς Νομικής Σχολῆς γίνεται κστὰ τὸν ἑξῆς τρὸπονε Μετὰ τὴν εναρξιν τῶν μαθημάτων, καθ’ εκοοτον ὲτος. τὸ ὺπὸρχον Δ.Σ, ὲκπροοωποὺμενον ὑπὸ τοῦ Προεδρου καὶ τοῦ Γ. Γραμμστὲως καὶ Βοηθούμενσν ὑπὸ τριμελοῡς Ἐφορευτικῆς Ἐπιτροπῆς (ὑπὸ τοῦ n90έδρου διαοιζσμενης) φοιτητῶν κ ο ινῆς εμπιοτσσὺνης. μή προτιθεμένων νὺ Θεαουν ὺπσψηφιὸτητα, διεξσνει ἐκλογάς»,

μα τοῦ ωνεταιρίζεοθαι καθιεριίιθηκε τυι-ιικὰ χωρὶς ἐξαιρέσεις. Kai Aspe τυmm, για-ιτ ἠδπ πάνω ἀπὸ τρία χρονια μετὰ τὴν ἐφορμονή τῆς ouvrach διατάξεως, ἡ οὺσιοστικὴ πλευρὰ τοῦ δικαιώματος αὑτοῦ παραμένει μεταίupn, 1'000 για Πολυόριθμα ἐπαγγελματτικὰ σωματεῑα (δυκηγοριικοί, ἰατρικοὶ σύλλογοι), 600 K01 via τοὺς φοιττιτυεοῡς σ)λλόγους.

Τιμωρεῖται ἂν...

Ἤδη, προτοῦ τεθεῑ σε εοοομογὴ το Στο τροποποιπμενο καταστατικο τοῦ ὁρθρο 19 τοῦ συντάγματος, τὸν “iaἰδιου οωματεὶου (ἀρθρον 29) ἀταλεὶνσυάριο τοῦ 1969 δττμοοιεῡθηκε στὴν φθτιοσν oi λεζεις «κοινῆς W000Ἐφημεοίδα τῆς Κυοεονὴοεως το Ν.Δ. mxmà'flnÀéovnpocÀàtrañü 93) 1969 «Περὶ τῶν δικαωματων κα] τῶν 110an ενιαίου ᾡηφοδελτίου γτὰ ὀλο κώτυεόντων τῶν οοιττττῶν τῶν Ἀνωτάτὰ ἐτη τῆς σχολῆς, κατωναψενης των Ὲιστσιδωτικῶν Ἰδρυμάτων». τῆς εκπροαατήσειιις κατ’ ἑτος. Ἀναλοa) (ὁρθρ. 120) -Φοττητὴς τιμωρεῖται γες τροι-ιοηοιήσεις ἐντνσν ατο nemaπειθορχικῶς εον... 5) πρατρεπῃ τοὺς οότερα καταστστυεὰ τῶν φοιτητικιῖιν συναδέλφους του εἰς σποχὴν εκ τῶν συλλόγιιιν, σττς διατάξεις ἰδίως τῶν σκο- παραδόσεων ἢ ὁσκήσεων. ñ μετέχῃ ὁμοδικῶν ὑποχῶιν.

G) ωμηεριφερητσι πῶν τους καὶ τῶν ὲκλσνῶν via τὴν aκατὰ τρόπον προσβάλλοντα τὰς θεμενάδειζπ Δ.Σ, λιώδεις ορχὸς τῆς πολιτείας. τὴν αξιοηρὲπειαν τοῦ πσνεπιστημίου. τὴν τάξιν Ἠ μερικὴ εφσρμογὴ τοῦ Συντανμα· τος τοῦ 1968 (15 Νοεμβρίου 1968) δεν ἠ ὀξιοαρεπειαν τῶν ωνσδελφων του, ἢ σπάδοντα πρὸς τήν σξιοπρεπεισν τοῦ δλλαξε αμεσως τὸ νομικο καθεστὼς φοπητοῡ, 7) επιδιώκῃ τὴν εφαρμσγήν τῶν συλλόγων, coma-rem καὶ ὀρναἰδεῶν ἐχουσῶν ὡς ἔκδηλον σκοπόν τὴν νώσεων. Βάοει τοῦ ἀρθρου 138 τοῦ δι’ οἱσυδήποτε μέσου ανστροτιὴν τοῦ κρατοῦντος κοινωνικοῦ καθεστῶτος ἢ συντάγματος, τὸ ὁρθρο 19 που m0— ἐνεργῇ ηραοηλυτισμὸν ὑπὲρ τῆς επιόο6λεττει τὴν ελευθερᾶα τοῦ Μοιρίλῆς αὐτῶν ñ διαδίδῃ καθ’ οῦσνδήπστε Τροποποιήσεις ζεοθαι fiesta! σὲ εφαρμσγὴ με μετατρόπον καὶ δι’ οὓουδὴηοτε μεσου τοιοὺγενεστερη ηράζπ τῆς κυοερνήσεως. τος ἰδέας ἢ προπανσνδίζῃ ἰδεσς ὀργαΤὸν Ὁκτιίιοριο τοῦ 1968. ὁρκιοε ἡ νώσεων επιδιωκούσσς τὴν αποοπασιν διαδικασία τῆς τροιτοποιήσεως τῶν κο- “Εται,ὲνῶμετὴν1“1ρόζηᾸ’ τῆςκυ. μέρους ἐκ τοῦ ὁλου τῆς Ἐπικροτεισς οερνὴοεως (16 11) 1968) το ὀρθοο Τῦστστικῶν τῶν φοιτητικῡν συλλόγων Tñc Χώρας. για νο προοορμοοθοῦν κο- 19 men οε εοοομονὴ via τὰ gem αναγνωριαμὲνιιη ἑτισγνελιμστκῶν ὁρλύτερα ατο νεο πνεῦμα.

01 me; noù ἐνινον ατὰ κείμενα Τῶν καταστατικῶν εΙνα ενδεικτικεςε

νανώσεων καὶ μόνον, με τὴν Πρᾱζη B‘ τῆς 9ης Ἡφιλίου 1969 το δικαίω-

m.

στάμενον πολιτειακον ἢ κοινωνικὸν καθεστὼς αυμθιθοζὸμενον πνεῡμα Kai μὲ τά ἑθνικᾱ ἰδεw z(Snn'ÿApep. 122 no'p. 2). 'H éni m. τῶν ὑπὸ τῆς κει-μένης νομοθεσίας τῆς ἀφορώσης είς τήν ασφάλειαν τοῡ κοινωνικοῦ καθεστῶτος προθλεπομὲνων άδικημάτων καταδίκη φοηητοῡ συνεπάγετοι τὴν ποινὴν τῆς άπὸ τοῦ Πανεττιστημίου διαρκοῦς οποδολής. 00:60AMμένην αμα τῇ καθ’ οἱανδήποτε τρόπον γνωστοποιήοει αὐτῷ τῆς καταδίκης καί άνεὶαρτήτωις τῆς διαρκ ε i 0 ς τῆς ὑπὸ τοῦ Ποινικοῦ Δίκα· στηρίου καταγιγνωσκομένης ποινῆς. Ὀ· μοιωςκοίή ἑκτὸπισις αὑτοῦ πόρον τοῦ ὸξομήνου διὸ λόγους δημοσίας ἀσφαλείας ὲν γένει ουνεπάγεται πειθαρχικὴν ποινήν ὲξικνουμὲνην κατα τὴν βαρύτητα τοῦ λογσυ τῆς ἑκτοπίσε· ως μέχρι καὶ τῆς ποινῆς τῆς διαρκοῦς ὁηοθολής. ἑπιδσλλομὲνης κατὺ τὴν αὑ· τὴν διαδικασίαν». K0i 0péowc διευκρινίΖε-τσιε «Ἠ ὑπὸ τῶν παρ, 1 καὶ 2 τοῦ παρόντος ὁρθρου προθλεπομὲνη ποινὴ τῆς διαρκοῦς ἀποβολῆς δύναται δι’ αποφάοεως τοῦ ὑπουργοῡ Ἐθνικῆς Παιδείας κοί Θρηοκευμάτων v0 μετατροπῇ είς ὁριστικὸν ἀποκλειομὸν ἑκ πάντων τῶν άνωτάτων ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων τῆς χώρας-.

Κατ· εφαρμογη τῶν διατάξεων αὺττῖιν ἐκουν τιμτιιρηθεῑ με ὀαρύτστες ποινες δεκάδες φοιτητῶν ῶς σήμερα. Σημειωτεον ὁτι κατα τὸ άρθρον 122 τοῦ ῐδιου Ν.Δ. 0Th σύνθεση τοῦ sueλοῦς ι-ιειθαρχκοῠ συμοουλίου τῶν φοιτητῶν μαεκει καί ὁ ἑκάστοτε κυόερνητικὸς εηίτροηος. Σὲ ἄλλο αρθρα προδιλεηοντα με κάθε λεττομερεια τα oxale με τις συναθροίσεις τῶν φοιτητῶν (123-125), με Th δημόσια ηρόσκληση για v0 συμμετάσκσυν σε εζιατανεηιιστημιοκες εκδηλώσεις (126), με Thv ἱδρυση φοιτητικῶν σωμστείων (127-128) . Κοινὸ γνῶρισμσ τῶν ρυθμίαεων αὑτῶν; Ἠ ὑπαγωγὴ mec εκδηλώσεως στην εττοιπείσ τοῦ πρυτάνεως καί τῶν πανεπιστημιακῶν άρχῶν γενικά. Ὲνῶ ὅμως 0! διατάξεις αὐτὲς ὲφαρ. μόσθηκαν ὣς σήμερα με mec δυνατὴ συνεπεια K0! 0! ηαραὸάτες τιμωρηθηκαν παραδειγματικά, δεν συνεδη τὸ 1διο K0! με τὸ ὁρθρο 129 τοῦ Ν.Δ. 93 ποὺ ἀναφέρεται crhv ειατληρωση τῶν φοιτττπῖιν K0! ποὺ ποτε δεν ἐφαρμόοθττκε.

Ὅμως, δὲν συνέβη Φθάνουμε ἐτσι οτὸ ἐπίμαχα ζητημα τῆς εκλογῆς τῶν διοικήσεων τῶν φοιτητικῶν ωλλόνων; ne τὴν πλήρη εφαρμογὴ τοῦ ἀρθρου 19 τοῦ συντά46

γμοτος K0! Thv ίσχὺ τῶν καταστατικῶν τῶν επὶ μερους σωματείων ἐπρεηε νά διεζοχθοῡν άρχαιρεσίες για Thv άνάδειζπ τῶν ὲια-ιροαίιπων τῶν οοιτητῶν.

Kan τετοιο ὅμως δεν συνέβη, παρά Thv pnTh πρόδλεψη ποὺ ὑπάρχει κατά τρόι-ιο τουτόσημο σε ὅλα ὰνεξαιρεως τά ίακύοντα κατοστστικά τῶν φοιτπτικῶν σωματείωψ

«Μετὰ τήν ἑνσρξιν τῶν μαθημάτων τὸ ὑπάρχον Δ.Σ.... διεξάγει ἐκλογάς(ὁρθρ, 29 κατοστστικοῡ «Θέμιδος». ὁρθρ. 21 κατοστατικοῡ Συλλὸγου Σχοmen Μηχσνολογων E. . . 'HAfKTSJOAévwv K. .n. .

Καί ει-ιειδὴ σί φοιτπτικοί σύλλογοι εἷ-

χαν· πιὰ met-z! 0Thv δικαιοδοσία τῶν πολιτικῶν δικαστηρίων άρχισε v0 εφφμόζεται h διαδικασία τοῦ διορισμοῦ τῶν AI. απὸ T0 ἁρμόδια πρωτοδικεῑοῑ Εἰδικῶτερα, κατ’ εφαρμονὴν τοῦ αρθρου 69 τοῦ Ἀσπκοϋ Κώδικος, τὸ προτοδικεῑο, ὅταν δεν ὑπάρχει διοίκηοπ νομικοῡ ι-ιροσώι-ιου, διορίζει με aimση τοῦ ἐκοντος ἐννομο συμφέρον προωρινὴ διοίκηση για Th διεκηεραίωση τῶν τρεχόντων ζηπιμάπιιν. Ἒτσι άηὸ τὸ 1969 (ὄλ. η.κ. ὰηόφ. Πρωτ. Ἀθηνῶν 8204) 18ης) 12) 69) àpxwav να διορίζονται, άπὸ τὸ ττρωτοδικεῑο Th φορά αὐτη, dtan 011c διοικήσεις τῶν ατουδοστικῶν συλλόγων, με mm;chh άριμοδιόττητά, κατὰ Thv πάγια σκεττκὴ νομολογία τῶν τελευταίων χρόνων, Thv διοργάνωση άρχοιρεσιῶν γιά Thv εκλογὴ τοκ-πκῶν διοικησεωνῑ Βλεπουμε ὲτσι 0Thv ὑπ’ άρ. 1061)71 άπόφοση τοῦ Μονομελοϋς Πρω-τοδίιοείου Ἀθηνῶν περι διορισμοῦ προσωρινῆς διοικήσεως τῆς «Θέμιδος» νά διορίζωντοι 11 τακτικὰ K0! 5 άναηλπρωματικά μελη τοῦ AI. «...πρὸς προησοασκευήν καὶ σὺγκληοιν τῆα Γενικῆς Συνελεὺσεως διὸ τήν ὲντὸς ἐννέα μηνῶν ὑπὸ τῆς δημασιεὺοεως τῆς ὲκδοθησομὲνης άποφάσεως ἐκλογήν ὁριστικῆς διοικήσεως καί πρὸς δι· οἱκηοιν ἐν γένει αὑτοῦ μέχρι τῆς ἐντὸς τῆς ὁνωτὲρω προθεσμίας ἐκλογῆς ὁριστικής διοικήσεωςρ. Ἀνάλονες ἀποφάσεις τοῦ Πρωτοδι· κείου Ἀθηνῶν είναι 0| 2908) 70, 3653) 70 K0! 3655) 70 για τοὺς ωλλόνους τῶν άρκιτεισονων. ἠλεκτρολόγων ιμηχανολόγων K0! πολιτικῶν μηχανικῶν άντίστοικα τοῦ Ε.Μ.Π.

Ἔννομον συμφέρον Στὸ σημεῖα αὐτὸ 60 πρέπει v0 υπογραμμισθεῑ ὸττ οί ῐδιοι «οΙ ἔχοντες εννομον συμφέρον» στίς αίτησεις τους πρὸς τὸ ηρωτοδικεῑο για τὸ διορισμὸ προσωρινῶν διοικήσεων ζητοῦν τὸ

διορισμοτους για Thv προπαρασκευὴ K0! Th διε· νεργεια εκλογῶν. ”Α-ι σκετο φυσικά σν δεν διενιεογοῠνται εκλογες. Ἐτσι n.x. ὁ Νικόλαος Α. Τοιριγώτης σηουδασπὴς τοῦ Ε.Μ.Π. καὶ μελος τοῦ «Σι-ιουδασττκοῦ Συλλόγου Σχολῆς Πολιτκῶν Μηχανικῶν τοῦ E. ΜΠ. στην αῐττισή του πρὸς τὸ Nova μελες Πραηοδικιεῑσ Ἀθηνῶν με ἡμερομηνία 20 Φεῦρουάρίου 1971 ζητεῖ τὸν διορισμὸ 7 άτάμων - «μεταξὺ τῶν ὁποίων K0! τοῦ ίδίου - ῶς τακτικῶν με· λῶν τοῦ Γιροσωρινοῡ Δ.Σ. τοῦ σωματείου με τὴν άκὸλουθη οἱττολογίατ σ...“Επειδὴ ἠ διὰ τῆς ὡς ἂνω ün' άρ.

3655)70 ἀποφάσεως τοῡ Μονομελοῡς Πρωτσδικείσυ Ἀθηνῶν ταχθεῖσα προθεσμία τῶν ἑξ μηνῶν ἔληξε τήν 29ην Νοεμῧρίου 1970, καθ’ ὀσον ἠ άπὸφαοις αῦτη ἑδημοσιεὺθη τήν 29ην Μσίαυ 1970. χωρίς ἑν τῷ μεταξὺ νά συγκληΘῇ ἠ Γενική Συνὲλευσις πρὸς ἐκλογὴν τῆς ὸριστικῆς διοικήσεως τοῦ ὡς εἶροτσι οωματείου, κατ’ ὀρθρ. 23 τοῦ Κοταστσιτικου αυτσυ καίί οὕτω τὸ σωματείov τοῦτο τυγχάνει ἄνευ νομίμου διοικήσεῖἳτὲπειδὴ ὲχω ἑννομον συμφέρον ὁ· πως ἑπιδιώξω τὸν ὑπὸ τοῦ ’Υμετὲραυ Δικαστηρίου-διοριαμὸν προσωρινῆς 0|.οικησεως του ως ειρητοι σωμοτεισυ επι ἐννεάμηνον. πρὸς ηραπαρσσκευήν καὶ σύγκλησιν τῆς Γενικής Συνελεύσεως ὸριστικῆς διοικήσεως οὐ·

Ἠ 01mm τοῦ κ. Τσιριγώτη ἐγινε ὰ

Ποδεκτή με τὴν ün' ωιθ. 1833)71 ὰ ’ ηόφαση τοῦ Μονομελούς Πρωτοδικείου Ἀθηνῶν, για νά ησρελθει h àwedufl‘

νος ηροθεαιία, χωρίς T0 Δ.Σ. στὸ ὁ· ι

ηοῑο αιμμετείκε K0! ὁ K. Τοιριγώτης v0 διενεργηοει εκλογες. ὅπως ὁριζε h maman διικαστικὴ άττόφσση καί ὁπως ι ζητοῦσε K0! ὁ ἴδιος σπῆν napde οῐτηοή του. Πληρεζουσιος Guam/00°C τοῦ K. Τσιριγώτη, ὅπως καί ηολλιῖιν ὰκομη «εχάντων ἐννομον συμφέρον» στίς αἰτήσας τους Thv ίδια περίοδο ἦτον ὁ K. Λουκᾶς Παπαγγελῆς, ι·ιού »εἶναι σήμερα Γενικος Γραμματεὺς Tü« που K0! Πληροφοριῶν.

Ἢ αῖτηση τῶν 42 ‘H διαδικασία αὑτὴ τῶν διορισμιῖΝ _ καί τῶν εττανσδιορισμῶν συνεκίζετῦῑ ῶς σιἰμερα K0! εφαρμόζεται σε δλο τά φοιτητικά σωμοτεῑο τῆς χώρας. Ἐ- “ γινε ὅμως εὐρύτατα γνωστὴ στην ὲν· διαφεράμενη Korvh ννὼι-ιη τὸν περα σμενο Μάρττο με Thv περίφημη ma 0!mon τῶν 42 φοιττιτῶν τῆς Νομικῆς τοῦ Π,Α, κατά τοῦ διοριομενου Δ.Σ. τῆς

J

ω ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ;

«Θέμιδος», ι·ιού στὰθηκε ἡ mon vù {ph-K”, (Néo‘ 22 Μαρτίου 1972)4 a o v o c o ùÿ‘r ο c δ ε ν ε i ν o I ᾱζιώσσυν καὶ ὸλλες σκολες τῶν ὰνω- Παρόμοιες αἰτήσεις με Πολὺ Hava P ° V ° V ° T 0 V ὅ l δ ° Κ T ‘ K ὸ

τάτων εκησιδευτικῶν ἱδρυμάτων ‘rñC “nape amené ÙnOVpQQÔVTwV ηρόκει- ζῖιιῗ ἐς,ογ â; OTYOKpOÈIOO ξ’ῆοςλὸλςῖ Χώρας Οῑρετὲς 5'°"‘“‘°€'C- τοι σύντομα νο ῡηοόολουν σι-ιουόσ- v a v ὼ σ ε ω c _K o i τ ñ c δ ι ο ιστές τοῦ E.M.n. ενῶ ὰνάλονες κινήσεις κ ° Ε ω F Τ ° U, " °_V Ε n ‘ ° Τ Π· Στὴν αῐτηοή τους, noù τελικὰ δὲ’ WÛWŒ Καὶ σε “wag ὁκόμῃ μ I 0 t1ka .τὲςό ἑκδκόοθηκε V‘ù Koeopù m‘xc'ÙÇ VG σκολες τῶν ὰνωτότων ι-τνευμστικῶν 1Ἴ “Dosage, Αὐτὸς ὁ δήλογορ ὅμως δὲ, μικοὺς Àôvouc καὶ macaw vù Un“ δωμάτων μῦς, κγ αὐτὸ γ.αῇ οι φο.. εῖναι νοητὸς ὁταν ὸ φοιτηῃκὸς σύλλα ὅληθεῑ καὶ Πάλι μὲ διαφοσετικὸ νοιι τῃτὲς ωνεῶητσηοῑηων mm Ô.“ voc ὁὲν μηορεῑ νο ηροοδιοριοη ἐλεύθε-

KO σῐτημσ οἱ 42 φοιτητσὶ τῆς Νομικῆς διοικήσεις χωρὶς Προγμστικὸ ἔρεισμα· 03:3;

ὡρισμένων δῆθεν -δημοκρστικῶν- τε· λοὺντων ὑπὸ τήν Πολιτικήν κηδεμονίαν τοῦ ρσδιοστσθμοῡ τοῦ K.K.E. mi τῶν ηλέσν σντιδροστικῶν έκτιροσώτιων τοῦ xwpic έηιστροφήν ηορελθόντοει (Βῆμα 14nc)4)72). Πορσηέμηοντος τοὺς ένδκπφερομέναις σέ Ποσγενέστερες δηλώσεις του (Βῆμο 17ης)11)1971), ὁ· nou ὁ Ῑδιος ὺηονρὸμικζε μεταξὺ ὀλλων ὁτι σὺντομσ oi φοιτητές -Θὸ ἑχουν τήν εὐκαιρίαν và ὰνοδείξουν δι’ ἀρχαιρεσιῶν 'rùc διοικήσεις τῶν συλλόγων των κστ· ἐτος στιουδῶν. κατὰ σχολὸς κσι κατὰ ἱδρύματα. ὥστε vù ündpEn ἢ γνησία έκηροσώιιησις (Σ.Σ. ηρὸγμσ noù σημαίνει Ôrn ὁ κ. ü— φυηουρνὸς όνσγνωρᾶζει ἑστω xoi ἐμμεσο τὴν μή γνησι6τητσ τῶν σημερινῶν διοικήσεων τῶν φοιτητικῶν συλλόγων) τῆς σπουδαζούσης νεολσίος Kai εἰς ὀ,τι σφορᾱ τήν συνεργασίαν των μὲ τὰς κρατικὸς καὶ εκησιδευτικὸς ὁρχέις, ολλὰ Kai εἰς τήν ἰδέολογικήν καὶ ηνευμο· τικήν καλλιέργειὸν των έν γένειι.

”Ο,τιόήι-ιοτε κσι vù λενε ol ὁρμόόιοι ηαρὰγσντες, τὸ γεγονὸς εἶναι ἐνσῑ Στοῡς δύο τελευταίους μῆνες ηρσγμστοτισιήθηκε στσῡς φοιτητικοῡς κώρους ἐνο Ποιοτικὸ ἀλμσῑ Ἀπὸ τὴν ὰηλῆ Be— upnruch ouvetônronolnon TOÜ upcomματος, perman στὴν ειτώνυμη καὶ κατὰ cava-rata üneùeuvn beach. Καὶ ea svku εξοιρετυαξι δύσκσιλσ vù οντιστρσφεῖ ἡ ροή αὑτὴ τῶν ηρσνμστων.

47

ΟΠΟΟΠΟΟμΟ (1Πο 'GCI VUXICI

"HEM μνημης

Τὸ O'Ûppo. Ἠ σκοπολειμίνη. Oi äonpsq μπλοῦζες καὶ ὁ ληξίορκως μὲ τοὺς νεκρούς που. Ἀνόμεοό τους, 0i πολύημες μύγες 0i δηλοκῑιογρόφοι, 0i ἀνανήψαντες κα] 01 unspcvÛpumm TF8!0}1(1TÔ‘[)I]Ô€Q.

Αὐτὸ τὸ ἑργαοτῄριο ΛυΙΜοΣ μαζικῆς Παρογωγῇς ζωνmva πτωμάτων στὸ ὁnoïo ἀναφέρεται ὁ ΛοιMOE τοῦ Ἀντρέο Φρογκιᾱ εἶναι κάη Περισσότερο ἀπὸ ἐφιὰλτης. Κὰθε σελίδο μιὸ δυνατὴ γροθιὸ στὸ στομόκι. Κόθε στιγμή τοι) ηυρωμὲνο καρφὶ noù ὃιοηερνᾱ τὸ μηνίγγιο. "Oλο μαζὶ τὸ ἕργο μιὰ όνελὲητη ἐπὲμὸοση οτὸ νευρικό μσς σύστημα Χωρὶς τὴν παραμῑκρὴ δόση ἀναισθητικοῦ. Τὸ Χειρὸτερο σῖήν ὑπόθεση, εἶναι, ὅτι τὸ ἑργοοτήριο αὐτὸ ὑπῆρξε. - Μότοιος κόπος. Ὁ ἄνθρωπος θὸ ἀποδειιχτῆ ὀκὸμη μιὸ φορὰ ruÔ δυνατὸς ἀπὸ τὸ ὁποιοὸήποτε εἶδος ι(ῐῇνους, «Ἡ ἀλήθεια εἶναι, ὅη, oi ἑκηληκτικοὶ ἐκεῖνοι ἄνθρωποι ἔζησαν» 6ε6α1ώνει ὁ συγγραφέας μὲ τὴ μία xcî μοναδική ὀνόοο ποὺ μᾶς ἐπιτρέπει οτὸ τέλος τοῦ ουγκλονισηκοῡ 616λίου τοι). Διοῧόζοντας τὸ «ΛΟΙΜΟ» τοῦ Ἀντρέα (Dom/x16, νιώθεις τὸ vüxm μιᾶς ἁδυοώπητης μνήμης νὸ χώνωντω δοθειὸι σὲ μιὸ Πληγή, noù μένει πάντα ὀνοιχτίι, moù θὲι μένη πάντα àvmxrñ, τουλόχιστον τόοο, ὅοο θὸ οτὲκη ὅρθιος ὁ Παρθενῶνος... Παραθέτουμε στὶς σελίδες αὐτές. ἕνα àrxô— σπασμα τοῦ 616λίου noù ἀποτελεῖ τὸ λογοῐεΧνικὸ γεγονὸς τῆς χρονιᾶς.

48

Οἱ πετρες γίναν πάλι ἀσήκωτες KL’ ô δρόμος ἀτελειωτος ἀπὸ τό νταμάρι ὣς τοὺς ὑπεροχους κρεμαστοὺς κήπους. Κουῶάλησαν καινοόργια φυτά. Αὐτοὶ ποὺ τά φερανε μοιάζανε μ’ ἕνα κῆπο ποὺ περπατοῡσε. Εἶπαν πὼς εἶναι δέντρα εἰδικά, ἀπ’ αὐτα ποὺ αντεχουν στὴν ρημο, σπάνια εἴδη ἀπὸ ξωτικες χῶρες, γιατὶ πρέπει νὰ γίνουν ὁπωσδήποτε οἱ κῆποι. Τα τελειωμενα παρτερια εἶναι γεμάτα φρεσκο χῶμα, τὸ φεραν κι’ αὑτό ἀπ’ αλλοῦ. Φεραν εἰδικοὺς Θάμνους, λιπάσματα, σπόρους ποὺ ὣλασταίνουν στα ῶράχια, μήπως καὶ τοότη ἡ γῆ δεχτεῖ κάποια φύτρα. Μια ἄλλη όμάδα ἔφερε νερό με ὣαρελια για να ποτιστοῦν τὰ καινοόργια παράξενα φυτά. Ἠ ὁμάδα ποὺ παράλαῶε τά Θαρελια δὲ μπόρεσε να πιεῖ οὔτε μια γουλιά. Μερικοὶ ἀποπειράθηκαν να ὢρεξουν τό χερι τους για να χαροῦν τὴ δροσιά του. “Ὀλο τό νερό χύθηκε λαγαρὸ καὶ δροσερό, στὸ χῶμα, στα καινοόργια περίεργα φυτά, Καί, για να μή νομίσει κανεὶς ὅτι ἡ διοίκηση ἀπογοητεύτηκε, σ’ ἕνα πλάτωμα χτίσανε παγκάκια καὶ φαρδὺ ὑπόστεγο ·για τὶς περικοκλάδες. Ἐδῶ Θὰ πλεχτοῡν κάποτε λουλοόδια, ποὺ Θά προσφέρουν τὸν ἴσκιο καὶ τὴν ἐρημική γαλήνη τους σὲ ὅποιον ed: ἔρχεται να ξαποστάσει καὶ νὰ συλλογιστεῖ. "Ex/org πλατὺς δρόμος ἑνώνει τοὺς κήπους μὲ τὴν πολιτεία, “Ὀλα σταμάτησαν μονομιᾱς, κὰτι παράξενο ἔγινε. ἽΞνας κατρακύλησε ἀπὸ ψηλα μαζὶ μὲ την πέτρα τοι). Τό μονοπάτι ῆταν στενό. Τὸν ἔριζε ô ἥλιος, ἴσως καὶ τὸ δροσερό νερό ποὺ ἔτρεχε σπάταλα στα καινοόργια φυτά, Μπόρεῖ να εἶχε ξεχαστεῖ ζαλισμενος καὶ νά παραπάτησε.

Μιά άλλη σειρα ποὺ κυλοῦσε στὸν πάτο τῆς χαράδρας όρὲθηκε μπροστά στὸν πεσμενο.

«Μὴν τὸν ἀγγίζει κανείς», οὔρλιαξε ἀπὸ ψηλὰ ό ρυΘμιστής, μόλις εἶδε ὅτι μερικοὶ Θελησαν να τὸν σηκώσουν, Στάθηκαν ὅλοι. Πάλι τό ὄργανο φὼναξε KL’ ἡ προσταγή τοι) ἀντήχησε σ’ ὅλη τὴ χαράδρατ

«Θάψτε τον με τις πετρες !>> Κανενας, ὣεὸαια, δὲνὺπάκουσε. Καὶ τότε, ô πρῶτος τῆς σειρᾶς πέταξε χάμω τὴν πέτρα του κι’ ἔσκωψε ν’ ανασηκώσει αὐτὸν ποὺ ἔπρεπε νά Θάψουν. Ὁ πεσμενος ἄνοιξε τά μάτια του καὶ τρόμαξε μόλις εἶδε ποιὸς στεκόταν πάνω του, με ἁπλωμενα τὰ χέρια. <<Ἐσό1>>

ῗΗταν αὐτοὶ οἱ δυὸ ποὺ πετροὸολήθηκαν γιατὶ διεκδικοῦοαν τήν ἴδια μύγα. 'O πεομενος σφίχτηκε, μα δεν μποροῦσε νὰ σαλεψει. Τώρα πια ὧρισκόταν αδύναμος στα χερια τοῦ ἅρπαγα, ποὺ λίγο πιὸ πρὶν τοῦ φώναξε ὅτι Θὰ πληρώσει μὲ αἷμα τὴ ὃρισιά του. Κι’ ἂν ἐκτελοῦσε τήν ἀπειλή του;

[ονΛΟΙΜΟ [ου σνιρεσ φροχκισ ‘O ἅρπαγας ἅπλωσε τά, χέρια νὰ σηκώσει ἁπαλά τὸν ἀδικημένο, ἀλλὰ κείνη τὴ στιγμή, καποιο ὅργανο ροὸόλησε καὶ ἅρπαξε ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ ἄλλου τὸν χτυπημένο. Τὸ κορμὶ σωριάστηκε πάλι.

τά χάχανα κόπηκαν μὲ τὸ μαχαίρι. Ἐγινε πάλι ὃλοσυρὸς καὶ παγερός.

Ὁ ἐπόπτης τοὺς κοίταξε ὅλους μὲ τὴ σειρά.

«Etna: νὰ τὸν θάψετε μὲ τὶς πέτρεςί» Ἀκίνητοι ὅλοι, ἀγκάλιασαν πιὸ σφιχτά τὶς πέτρες τους. Μαζεύτηκαν γύρω κι’ ἄλλοι ἐπόπτες καὶ ρυΘμιστές. Τὰ ὄργανα ὀργίστηκαν. Ὁ ἀρχηγός τους πῆρε ἀπὸ χάμω μιὰ πέτρα νά τὴν ρίξει στὸν πεσμένο, γιά νά δώσει ἕτσι τὸ παράδειγμα. Ἀλ· λά, 6 ἅρπαγας, παιδὶ σὸέλτο καὶ ἀποφασιστικό, πετάχτηκε στὴ μέση καὶ τὸν ἐμπόδισε. Τοῦ πῆρε ἐπιδέξια τὴν πέτρα ἀπὸ τὰ χέρια, τὴν πέταξε μακριὰ καὶ στάθηκε σά φρουρὸς στὸ πεσμένο κορμὶ γιὰ νά τὸ σώσει. <<Κανεὶς δὲ Θὰ pita!» Τότε, οί ἄοπρες μπλοῡζες σκύψανε καὶ πῆρε 6 καθένας ἕνα ὦαρὺ κοτρώνι. Ἡ ὁμάδα μὲ τὶς πέτρες προχώρησε ἀθόρυ· 60: καὶ στάθηκε σά φράγμα προστασίας ἀνάμεσα στὰ ὄργανα καὶ σ’ αὐτοὺς τοὺς δυὸ ποὺ κάποια μύγα τοὺς ἔκανε ἐχθρούς, κι’ ὕστερα τοὺς ἕνωσε στὸν πάτο τῆς χαράδρας. Τὰ ὄργανα τρέξαν ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά. Οἱ ἄλλοι κινήθηκαν πάλι αὐτόματα κατὰ μέτωπο καὶ τοὺς κάλυψαν. “Ένας άνώτερος ἐπόπτης ρώτησε; <<Γιατί δὲν έκτελεῖτε τὶς διαταγέςς» Τότε, 6 ἄγνωστος καταστροφέας προχὼρησε καὶ εἶπε σιγά καὶ καθαράς «Αὐτὲς οἱ ὡραῖες πέτρες κόπηκαν γιὰ νά γίνουν οἱ Θαυμαστοὶ κῆποιέ Δὲ νομίζω ὅτι ἀξίζει νά πᾱνε χαμένες γιά ἕνα ἀσήμαντο μνῆ μα... Προτείνω να στερήσουμε τὸν πεσμένο μιᾶς τόσο μεγάλης τιμῆς... ‘H τιμωρία ποὺ τοῦ ἀξίζει εἶναι νά μεταφερθεῖ ἀμέσως στὸ νοσοκομεῑο. . . ”Ετσι, ὁ μεταφορέας αὐτὸς δέν θά ἔχει τήν εὐκαιρία νά ωμόάλει στήν ἐκτέλεση 106 λαμπροῦ ἔργουί . .>> Οἱ ἐπόπτες, τὰ ὄργανα καὶ οῖ ρυθμιστὲς κάγχασαν μὲ τὰ λόγια 106 καταστροφέα. Τὰ ὄργανα προσπάθησαν μάλιστα νά γελάσουν περισσότερο καὶ παρὰ λίγο νά τοὺς πέσουν οῖ πέτρες ἀπὸ τά χέρια. Γελοῦσαν, γελοῦσαν σφίγγοντας τὶς πέτρες στὴν κοιλιά τους. «Ἀστεῖο !.. Αὐτά τὰ λένε τά μεγάφωνα γιὰ σᾶς. . .» εἷπε δακρυσμένος ἀπὸ τά χάχανα ἕνας ἐπόπτης. Τὰ γέλια κράτησαν ἀρκετά. Τὰ ὄργανα ἐπισήμαναν αὐτὸν τὸν φοῦερὸ καταστροφέα ποὺ προσπάθησε με τὶς ἀστεῖες καὶ πονηρὲς ὃλακεῖες του νά σώσει τὸν πεσμένο.

Τότε ξεπρόὸαλε ἀπ’ τὴν ὁμάδα ἕνα ἄλλο, ἄγνωστο πρόσωπο, προχώρησε δυὸ-τρία ὕηματα καὶ εἶπε σταθεράι <<Δὲ θά γίνουμε ποτε δήμιοι...» Σά νά πῆραν μιά ἄφωνη διαταγή. Ρίχτηκαν πάνω στὸν ἅρπαγα καὶ μερικοὶ ἄλλοι ξυλοκόπησαν ἄγρια αὐτὸν ποὺ εἶπε ὅτι δέν θέλει νά γίνει δήμιος.

(Αστον κάτω, ρέέ Εἴπανὰ μὴ τὸν άγγίξει κανείςί»

Ξαφνικὰ ὁ ἐπόπτης φώναξε << Σ κασμός !>> καὶ

«Θὰψτε 10v!» Πάλι δέν κουνήθηκε κανείς.

<<Ἐμπρόςέ Σᾱς διατάζω για τελευταία φοpd!»

«Ε’ίμαστε δηλαδὴ έμεῖςυ) τὸν ρώτησαν μανιασμένα σά νά εἶχαν πάρει τὴν ἀπάντησή του. ’Ὀταν τελείωσε ἡ ἐπίθεση, τὰ ὄργανα σκούπισαν τὸν ἱδρῶτα τους καὶ ἀνασυντάχτηκαν. ‘O ἅρπαγας μεταφέρθηκε ἀλλοῦ. Τότε, 6 ἐπόπτης κάλεσε αὐτὸν ποὺ εἷπε ὅτι ἀρνεῖται νά γίνει δήμιος καὶ τοῦ ἔδειξε τὸν χτυπημένοε «Θὰ τὸν πᾶς μόνος σου στὸ νοσοκομεῑο.»

Σήκωσαν τὸ κορμί, τὸ φόρτωσαν στὴ ράχη του. «ed εἴσαι ὑπεύθυνος γιά τὸν ἀσθενῆ.» Ὀ μεταφορέας μετακίνησε λίγο τὸ κορμὶ γιὰ νά τὸ σιγουρέψει στὴν πλάτη του καὶ ξεκίνησε. «Ἀπὸ δῶ», τοῦ ἔδειξε ἕνας μὲ μακρὺ ραδδί.

«M06 εἶπαν νά τὸν πάω στὸ νοσοκομεῑο. . .>> εἷπε ὁ μεταφορέας κι’ ἔκανε λίγα ὃήματα πρὸς τὰ πάνω, στὸ μονοπάτι ποὺ Θά τὸν ἔΘγαζε στὸ νοσοκομεῑο. <<”Οχι, ἀπὸ δῶί», ἔδειξε ἀντίθετα τὸ ὄργανο μὲ τὸ ραῶδί του. Πῆγε ἀπὸ κεῖ, γιατὶ σκέφτηκε μήπως ἔπρεπε ν’ ἀκουμπήσει πουθενά ἀλλοῦ τὸν χτυπημένο. *Η μαγκούρα ὅμως τὸν όδήγησε ὣς ἐκεῖ ποὺ τελειώνει τὸ ὑποθετικὸ αὐλάκι στὸν πάτο τῆς χαράδρας κι’ ὕστερα τοῦ εἶπε ν’ ἀνέδει σ’ ἕνα πεζούλι. Αὐτὸ ὅμως δὲν τὸ εῐχανε γεμίσει μὲ χῶμα καὶ ὑψωνόταν μόνο ὁ πέτρινος τοῖχος. Ὁ μεταφορέας κοίταξε τὸ στενὸ τελείωμα τοῦ τοίχου, τὸ ὃάραθρο κι’ ἀπ’ τὶς δυὸ μεριές. Στάθηκε. Ἴσως καὶ νά μὴν ἄκουσε καλά. «Προχώρα. Πάνω στὸν τοῖχοί Ἀπὸ δῶἔ . .>> «Δέ μπορῶ, Θά σκοτωθοῦμε. . .>>

«Μόλις στέκεσαι, θὰ σὲ ὀαράω. .. "Av τὸν παρατήσεις, Θὰ μείνει έδῶ. . . "Av γκρεμιστεῖς, Θὰ τσακιστεῖτε κι’ οἱ δυό. .. Διάλεξε. . .>> εἶπε τὸ ὅργανο.

ειιισιιιιιῲη mu numtn TOU Παννη Θεοδωρακη

οΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ ou μσς ξονοβριοκετοι ονομε I ΠΟΡΤΕΣ νὸ κλείοουν, Οἱ φρουρὲς νὲι ὃιπλοοιοοτοῦν. Κόποτος nu-

ληὸς ὁπόοτολος τῆς ἐπανόοταοης, ὀπλισμένος μὲ τοὺς οἰγουρους οτιxouq του, ξονομττῆκε οτὴν πόλη μας. Ὀ Μιχάλης Κατοορός. Πενηντατριῶν xpo— νῶν οήμγρα ξανοὸρίοκετοι ανέιμεοό μσς. Δὲν ἐνὸιοφὲρει ποῦ εἶχε κοθῆ τόσα Χρόνια ὁ ποιητὴς, οὲ ποιοὺς μανευτικοὺς κόσμους ῐτεριπλονήθηκε4 Σημοοίο ἔχει ὅτι εἶναι ἴδιος ὅπως τὸν (épave: ’Ἐνος πρίγιαπος συνωμότης.

Πρόοωπο ὅμοιο μὲ τὴ ὂαοανισμὲνη νῆ Σκουριοσμὲνο ὑπὸ τὸ πόθος τοῦ ἣλιοι», Σκομένο ειὲ τὶς ἐλπίδες τιῖιν ανθρώπιιιν, Ψηλός. ἐισκητικός, περήψονος. ὁλόκληρος ἕνα φορτίο ὀγόπης. Σημαδεμὲνος ὰπὸ τὸ μαmin μιξις καταλιντικῆς φτιίικιοςῑ ’Έτοι τὸ θὲλησε. ’Ἐτοι το Θέλει. Ἵζτοι εἶναι oiγουρος ὅτι ὃὲν θα ἐκφυλιοθῆ ποτὲ (ι’ ναν ὁνοραῖο ρήτοραᾼ Δὲν θὸ παραὸώοη ποτέ· στοὺς πονηροὺς καλοθρεμένους γραφειο κρότες τὴν ὶῑπαλξη ποὺ δικοιο τοῦ ἐμπιστεύτηκον. ὁ Μαγιοκόφοκυ, ἡ, 1)(Χο Λούξεμπουργκ, ό Γιεοὲνιν. τ’) Τέλμαν καὶ ο αναπημένος του Βλοὸίμηρος; ὁ Λένιν, Oi ’Έλληνες φοιτητὲς τοῦ ἐξωτερικοῦ. ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ διάφορα ρεὺμοτα τῆς Νέας Ἀριστερᾱς, ἁναζήτηοαν πρῶτοι τὸν Θερμὸ ὁντολουστόνο ἀπὸ τὴν Κυπῡριοίο. Ἀπὸ τὸ 1970 ὃημοοιείιουν οτὸ ἕντυπό τους παληὲι ποιήματά του. "Eva ἀπ’ αὐτὸ τὸ ἔντιιπα τὸν ὰνακήρυξε «μεγόλο προφήτῃ». Ὀ< πωοὸήποτε, ἦτον ὁηολύτως σαφὴς ὁ ποιητὴς ὅταν πρὶν εἶκοοι χρόνια μᾶς προειδόποιοῦσε; «Πᾱρτε μοζί flac νερὸ - τὸ μέλλον μσς ἔχει πολλὴ ξηροοίω. Σῐὶς ἐκδόσεις «Κείμενω, ὁφείλουμε τήν ἑπανέκδοοη τῆς ποιητικῆς συλλογῆς «Κατὰ Σαδδουκαίων»,

- Ειὸικὲι τοι Καιοορο μποροῠμε να ποῡμε ὅτι μᾶς τον ἑπὲὅαλαν τὰ πράγματα. λὲει ὁ ι(Δ Φίλιππος Βλόχος, ὃτευθιιντὴς τοι1 ε”κὸύῡειιιν (ιλϊίμενιυ llph (“mum (Iluxpnui— coupe τὴν ἔκδοοη τῶν Σαδδουκοίιιιν ~— φθινόττιιιρο 71 - στίχοι του κυκλοφοροῦοον απὸ xépl οἱ· χὲρι. Oi νέοι τον ζητοῦσαν καὶ οι περισοότεροι ιῖπέθεται ὁτι ὅριοκεται (ιτα ἑξωτερικο ἦ ἔχει λπσιιονηθῆ οἱ* κόπω-α ἐπαοκία. Ἠταν πάντα ἑὸὧ, κόπον mm Καλλιθέα, κόπου mi) Φαληρο. Ᾱκόμη ὁὲν ἷ,έ·ροι·με (ικριὸὧς ποῦ μένει νιατῑ τ’) ἴδιος (ἰ ποιητὴς Θέλω να τὸ κρατίιει μυστικο. Ηαντιιις, ὅταν τὸν ανακαλύψαμε, ἕμοιαζι· οαν ια μᾶς πε·ρίμενε,

καὶ μένει για πολλοὺς μῆνΓς mic φυλακὲς Χατζηκώττττι. Μετὰ την αι’μφορὶι τοῦ ἐμψυλίου πολέμου, για να ῆήαηγ δινΐι φιλολονιxix; 011\'z‘p\'(1(11'('r; ατο οαδιοψιιινα καὶ ποτ’» λόει ἰὸἐες (ιτα διαψημιοτικα γραφεῖα Καποτε* - κόπου· [τινοινῐται και οἱ* με’ν(ιλι”ττ’pz‘c ὃοιτλειέ·ς (ἰλλα ἐλλειψει ἑπικινιρηματικοῦ δαιμονίου μένονν οτή μέσης ’Ἕνα δὲἶ καπενθήμερο αθλητικο πεςιιοὸτκὸ ποι· ἐκδίὃει, (Παματαῖι (Πὸ who τεῧνος λὶια κινηματονραφικη ταινία μὲκιί (ἰτελειωτη. Τὸ ὅτι οὖν ια καταιιιί-μνει να 6νῆ απὸ τὴν (ινέκεία. εἶναι κότι ποὺ τοι (ιφινει (ιδιαφομο Χὺτο ποὺ τὸν καίει εἶναι ἡ ποὶηοη Κ(ιί αὐτο ποί· τὸν κόνι-1 ια ι”ποφέρη τ·ἶναι n'xn τῆς ῥηανόοτοσης

Η [ΙΕΡΙΙΙΕΤΕΙΛ 01 «Σαδδουκαῖοι» 11953‘ εἶναι ἰοιιις ιο καλίντερο (mi) τα τρία θηῆλια ποτ’ πρόσφερε· μέχρι οήμεςια τ’) Κατοαμος. Καὶ το ουν-κλονίοτικότερο 4() κ, Καμαντιὶινηιζ, mm ἐκπομni] «’() κόσμος τοῐ1 πνεύματος και τῆς τέκνηςι τῆς 13——9—5'3 τοὺς æ-îxc xopaxtnpion οαν τὴν «mû ἑϊὸιαφέοοτὊα ποιητικὴ (τυλλογὴ τῆς ("noxñt; ἐκείνης» οτὴν τ’)ποια διαγρόφεται το σκῆμα min; npoommxümrm; noù ἐπιζητεῖ τὴν αναατὴλιιιοη τῶν μενόλων ὀνθριιπτίνων ἀρετῶν, iôimc τῶν ἐπαναοτατικῶν. καὶ ποι1 κοοτόει μιὸ οημαῐα μὲ τήν αἰσιοὸοξίο πὼς μποοεῑ xénon \'à στη< θῆ 0τή κορφὴ ἐνὸς κ(ιινοι’»ςη·ιοι· κόσμου», ()i ὅλλες δύο ποιητικὲς ονλλονῑῑς εἶναι τὸ «λίεοολόγνι» (19491 καὶ το «Ὀροπέδιο» (19571. Γιοτὶ, ἰ·ῐτιτέ“λοι·(;, εἶχε καθῆ ό ποιητής, Ποιὸ εἶναι τὸ μυστήριο, Δὲν ὑπάρχει μυστήοιο. ’Υπέιρκεμ ἴσως, πολλή πίκροΔ Προποντοι, ὅμως ὑπόρκει ουνὲπεια. Ταγμὲνος on) ἐργατικὸ κίνημα, ζεῖ ἀπὸ πολὺ νέος τὴ μεγάλη του περιιτὲτιιο, Ἀντιοτοοιακος οτήν κατονὴ σιιλλαμὸὁνετοι απὸ τὸ Ες - Ες (ἰαοανίῖνται

K\T\ Σ ΧΔΔΟΥΚ-ΧΙΩΝ ’Ἔτος 1952 Ἠ ποοοιιιπολαιρεια ὀμίοιαἻαι mm m") ὀξεια φαοη της. ’() Νεροιικια τ’) ’Χμιινιαὶν νιλιαὸϊς οημανιικοι καὶ ἐιοήμανιοι ποιητέις, ("n-("110mm για τὸ τί ὀκριἥιῖις οιιμῑῆαίνΐι, παρουοιαζουν συμπτώματα οαριιιατης ιηιοοὸολῆς Τὸ Σταλιννκραντ εἴ· \(11 ακομα κοντα "()\u ια οτοινεῑα ποί· l"nnpxmw πείθοι-ν “à τον ἕνα και μοναὸιιώ ἀρχιτέκτονα τῆς νίκης τοῦ ανθρώπου πόνοι ατον ὑιτζινθριηπο Ἠ Ητπιποιηοη ιν(ιί ἕῖύμνικ οη rival μίὀα «ιτα μέτρα ια ανθςιιίιπινα. Εἶναι M11 ο Καιοαιιοι; ἕνας (ιτματειιμὲΑ νος ιιοιτμής Χέος M11 r'1\rp\(nn‘\'m;.v. .\lù ἧαψνικα πιιοιῆαινϊι οὲ ἕνα ἐνκειρημα ποὺ ἠταν κατι το ἐντι-λῶ( (ιὸιανοητο οτο κώρο mm τ’)ιτοῑο (ζοῦοϊ καὶ ανέτττττ Χιιη)ι(; \61 Lundi] αιιο ὀποιαὸήιιοιε· αιτιῶραοτικη θέοη ἢ διαθεοη, αλλα, (ιντιθεία ιὶιθοιπιτὙος (ἰιιο την αννη i-nnvunmnn’n11m τον, μιιορεῑ ιναι (ἰναιναλύιττει ὅτι πιοιιι απὸ ὅλη αὐτὴ [in ἱστορία τῆς αῐτοκαιινιιιτικής (θεοποιήοεως καλύπτοι-ται τα οιίιψέμοντα ἑνός νέου Ku51

Μυκήνη-ι L.

KATLAPDL EToz. I952?

Ὃ Wat/14.66 ῧτᾶωόε Q0, 630.0616 lam, κ.αᾷ περιμιᾈνμ, (Loto-u

Bol όμωλέόία.. Λα] ἐεὲςιή Ἀειῶ ἰἷμερὲἷιῡ ,IAQ/g

ha; θάροῇ πηῷ ἓυομμμκὲωη, μω, ν’> 800.6241 δεῖ-ὑμαί, ’ ’Τ Χειρογραῴο του ποιητη τεστημένου, Καὶ ἐνῶ τὸ ξέρει ὅτι ὃὲν,εἴναι παρα ἕνα ἀπειροελὸκισιο μόρια στα ἔγκατα μιᾶς κολοσσιαῖος καὶ αδυσώπητης μηκανῆς. ὁποφασίζει να τῆς ἐπιτεθῆ 6ἐ6αιος ὅτι θα συντριθῆ ὁ ἴδιος. Στὸ Χαλόνδρι.ιιέοα on) hypo ὑπόγειο ποὺ τὸν στεγόζεισυνήθιιις νηστικός,ιιὲ τὸ φθαρμένο μαῡρο κουοτοῦμι του καὶ τα ματογυόλια τὸ ραγισμένα. μὲ τα κοιιρέλια του ὃηλ. «ὅπως τὸν γέννηοε ἡ μόνα του ἡ ἐπαναστααη» καταγγέλλει «τὸν ψευδο - Μάρκελο ποὺ παριοτάνει τὸν Χριστὸν διαμαρτύρεται για τὴν ἑπανενθρόνιση τῶν πατριαρχῶν. κλαίει τὸ σύντροφα του Γκαρὼ γιατὶ ἕγινε διευθυντήριο. ἐπικαλεῖται τὸν Λὲνιν... Τὸ σπουδαιότερο; Ἀκούει ναρχειαι καινοιίργιο 6ῆμα.

μέρα μὲ τὶς, πληγὲρ ὁρθὲς σιὸ Θόὸιομα (σου ἐγὼ μαζὶ μὲ τὸν Βλαδίμηρο θα σὲ στεγασουμε να μὴ φοδᾱσαι oi ἄλλοι πέτρωσαν δίπλα σιοὺς καιρο(φύλακες.

στὸ Βάθος τόσα πέλματα ὅαρειό. Ἀκούω νᾶρκεται καινούργιο δῆμα. Καὶ αλλοῡ; Ἐγὼ ἔχω μέσα στή θύμισή μου τήν ὥρα ποὺ τὸ πλῆθος ὰνέὸαινε mic (σκόλερ μὲ τὴ φωιιέι κρατώντας τὴ μεγαλη ταμπέλα «ὅλη ἡ ἐξουσία στα Σοθιέτ» Ἔχω σῐὴ θύμισή μου τὴν ὀτμομηχανὴ (ποὺ ἔφερε τὴ νύχια τὸ Λένιν τὸν ἔξαλλο Μαγιακόφοκυ ποὺ πυρο(δολοῦσε τοὺς ὑπουργοὺς wùq αγκαλιασμένους μὲ φοιτητὲς (τοὺς κωριότες. Πῶς θα ξαναδαφτίσουμε τὶς πυρκαγιὲτζ «ἐλευθερία», «ἰσότητα», «Σοδιὲτ», «ὲ(ξουσίακ Σαρκάζει τὸ εἰρηνοποιύ παραλήρημα, οτὸ ὁποῙο ἔχουν πέσει oi σύντροφοί του διανοούμενοι, μόνο καὶ μόνο ἐπειδή ὁ Στόλιν σὲ ἕνον απὸ τοὺς λόγοιίς του, πρόφερε τὴ λέξη «εἰρήνη»;

Tc.pr κυριαρκεῐ ἡ Χαμηλὴ φωνή κα(ποιου ἑγκάρδιου Ναζὶμ ποὺ μᾶς κα-

................. mi. Y‘éléibfifii

τώρα χτυπαν στα παρκα τραγοίιὸπι (τῶν σκλόὸιιιν, [Ιᾱψε τοὺς ὕμνους σου ασιὲ παιητή (ἕλληνα Λειὸαὸίτη για ἔρωτες (mina ικαὶ ἠρεμία ὅσα ἀνθρώπινα κι ὂν εἶναι.

Αὕριο θ’ αναγκαοιεῐς να φωναξεις

ὅπως ἄλλοτε ιιαζῐ nov: «θάνατος (στοὺς τυράννους». θΑ ΤΟ ΠΛΗΡΩΣΗ Εἶναι μιὸ ασιραπὴ ni Σαδδουκαῖοι. MIE! ὀστραπή ποὺ ξαναφωτίζει τοὺς καμένους μσς ὁρίζοντες. Ἀλλα εἶναι μια ἐιστραπη οπο 341) ἀντίτυπα ὅλα tu" ὅλαι Εὔκολα ὁ «μηκαιίσμὸῳ θα μᾶς κόνη να τὴ λησιιονήοουμεκ Τὸ ἕντυπα nain“)va ἐντολὴ να ιὺκι (ιγνοοῦν. Oi σύντροφοί του τοῦ δίνουν μὲ κὰθε τρόπο να καταλόθη ὅτι δὲν ἔχει θέση ανάμεσό τους, Οἱ φίλοι τὸν αποφεύγουν. Καὶ ὅλα αὑτό, τὴν στιγμή ποὺ Θα μποροῦσε να ἦιαν πρῶτος ανάμεσα οτοὺς πρώτους τοῦ κατεστημένου. Να ποζάριζε ἀκίνητος στὸ μουσεῖα, θυμίζοντας ἕνδοξους καταρρακτες. Ἀλλα σὲ τὶ θα ὠφελοῡσε αὐτὸ τὴν ἐπαναοτασης

"0qu σε ri θα ὡφελοῡσε τὴν ὑπόNeuf] μσς ὅλη μου ὴ μεγαλοπρέπεια ὅλες μου oi φωνὲς μέσα στα τείχης Oi ποταμοὶ θα γὺριζαν’ κὺκλο στα πε(ριθώριό μου oi ἐλπίδες μου φτηνὲς παληὲς ἐπρο(u "8‘: và ὑποκρίνομαι τὸν ὅθεο καὶ ἶὸνλ m‘— ’ τα υτη

oi né1plvsq έντολὲς περιφὲρονταν σὲ υ (λιιανεία ωσποιν στὸ τέλος μὲ ξέχασαν. .\|è τὸ ποίημα «Ξανθὸς ὄμφφος 6 έΧθρὸ(; τοῦ Βασιλείου» - ποὺ για μένα εἶναι ἕνα απὸ τὰ ιίιραιὸτερα τῆς νεοελληνικῆς ποίησης ιιρόδλεψε ῐὸν ἐκφυλισμὸ, τὴν ὀψομοίωση, τῶν συντρόφων του.

Καὶ σὺ πόνω σὲ ξύλινα τραπέζια καὶ

να κεραυνώνεις τα πλήθη μὲ λόγους να ξεχνᾶς τὸν προορισμό σου να ξεχνᾶς τ’ ἄλογὸ σου. . . . Πῶς γίνεται τόοο έσὺ να ξεπέσεις.

'H ἕνδοξη Ρώμη οὲ περίμενε τόσους (αἰῶνες σὲ προφηῐεῑες ἓλεγε τὸν ἐρχομό σου καὶ σὺ αφομοιώθηκεςς ΜΙΑ NEA ΕΠΑΝΛΣΤΑΣΗ

Ti πρέπει να κόνουμε; Πρέπει να πόψουμε τὶς προσευχὲς, πρέπει να μὴ σταθοῦμε ἄλλο γονατιστοί πόνω στα λιγδωμένα μαξιλόρια.. Πρέπει να σταματήσουμε vil νοιώθουμε δοῦλοι ἢ ὁραπέτες. Πρέπει, στὸ πανίσκυρο κατεστημένο ποὺ παριοτάνει τὸν ἑπιδρομέα, να ὁρθώοουμε ἓνα véo πύργο ατίθασσο ἀπέναντί του. Μια νέα, μια ζωνῐανὴ ἑπανασταση ἀπέναντι στὴν παληά, απὸ τὴν ὁποία δὲν απὸμεινε ῐίποῐα πέρα απὸ τὸν τίῐλο της.

ἐγὼ ὁ πιὸ εἰλικρινὴς νέος μὲ τα ὄ(νειρα ὁ θερμὸς ὀνῐαλουσιόνος μέσα α’ αὐτὸ τα ἀπαίσια σίὸερα τῆς ’(πονοπλίας.

Τὸ ζήτημα πια ἔχει ῐεθεῑι Ἥ θα ἑξακολουθοῦμε να γονατίζουμε ὅπως αὐτὸς ὁ δραπέτης, ἢ θα σηκώοουμε ἄλλον πύργο ατίθαο(σο απέναντί τους.

Ἀλλα ζέρει ἐπίσης ὅτι θα τὸ πληρώση;

Εἶναι δέδαιοε ὁ ποιητὴς, ὅτι τελικὰ ὃὲν μπορεῖ να γίνει ὃιαφορετικό. Τὸ περιμένει. Καὶ θα περιμένει, Εἶναι έπίμονα aiσιόδοξος καὶ αὐτὸ εἶναι κάη ποὺ τὸ ὑποδηλῶνουν ὅλοι σχεδὸν oi στίχοι του. «Ὑπάρκουνε προϋποθέσεις για μια κωνοὺργια ἄνοιEn). «Ἡ κίνηση μέσα στα τείχη μσς εἶναι σημαντικὴ». «Ἀκοὺω νᾶρκεται καινούργιο δῆμον κλπ. ”

Ἐκεῖνοι τὸ κατάλαδαν πρῶτοι τα σιδερένια κέρια τους λέγανε προυΧε “ ξατέλαθαν τὴ μια πόλη μετα ἡξει-ἄλλη οφιναν φρουροὺς παντοῦ κλείναν tic πὺλες

i

ἐ a

Ξ Î

Απο Τις Εκδηλωσεις Για Την Επιστροῴη Του Ποιητη

Δὲν τὸν Πιστέψαμε. Ὀ Θόρυίίος _ Η τοῦ γιγαντιαίου μηχαγισμοῡ. ànù τόν οΠοιο ηιιαστε αἰχμαλωτισμὲνοι ὁὲν μας εΠξτρεψε ξεκόθαρα τὴ φωνή του. νὸ ὃιακρίνουμε ano-

Καίμτὸτε, ἄρρωστος καὶ mKDOIJÊVOC σύρεται ατη «σκήτη» τουι ὕὲὅαιος, ὅτι κόττα» ττ- ea Πᾶμε να τὸν ξαναὸροῦμε. Ἠ αημερινὴ νεολαία Πῆγε Πρώτη, Καὶ ξανόφερε τὸν Ποιητή στὴν ἐΠικαιρότητα, Τὸ «Κατὰ Σαδδουκαίων» Ποιήματα, ἐξαντλοῦνται μὲ ταχὺ ρυθμόΔ Ἐκὸηλώοεις γίνονται Πρὸς τιμὴν mu ἡ ulà μετὰ τήν ἄλλα. ”() Γιόννης ΜαρκὸΠουλος καὶ ἄλλοι μουσικοὶ μελοποιοῡν στίχους του. Πῶς ὅμως, μΠόρε-οε ἠ σημερινή νεολαία να μόθη καὶ ν’ ("motion για ἕνα Ποιητή, Ποὺ εἶχε αὑτοεξαφανιστῆ ὲὸῶ καὶ 15 χρόνια καὶ noù εἶχε và KuxÀoQopñon 616Mo mu (mi) τὸ 1957; Ζήτησα τὴν απανman, αΠὸ τί, νέα vex/la τῶν Ποιητῶν μας, (inf) ἓναν c’m' αὐτοὺς Ποὺ ἕνοιωσαν τὸν Κατσαρὸ où τὸ μυθικὸ τιρόαωττο κάποιου Παληοῦ Θρύλοιῑ. ΨᾹΞΑΜΙΞ KAI TON BPHKAME

— Γιό μᾶς τοὺς νέους Ποιητέι,, λὲει ό κ. λίανώλης Πικρὸς, ὁ Mdean Κατσαρός, ὑπῆρξε μιὸ αΠοκόλιτψη. "0x1 pôvo για τὴν ὀντότητα τοῦ [ποιητικοῦ του ἔργου μα καὶ oùv Θέση στὸν κοινῶνικό του Πςρίγυοο, Εἱναι ὁ δημιουργὸς noù διέκρινε Πρῶτος μὲοα αΠὸ τὸ τραγικὰ γεγονότα τῆς ἐΠοκῆς του. τὸ μελλούμενα ρεύματα. Πέραοε μέσα am) τὸ Πρόγματα, ὁνεξόρτητος καὶ γυμνὸς νοιώθοντας ἕτστ ἐξ ὑῐταρχῆς τὸ κόθε ἅγγιγμα, μΠῆκε μέσα στήν καρὸιὸ τῶν Πραγμότων. ὁ· ναζητώντας τὴν ἀλήθεια καὶ Πληγώθηκε Πολύ...

- Σύμφωνοι. Ἀλλὰ Πότε, Ποῦ, ὅκουσες γι“ αὑτὸν;

Πῶς

- 'O ἴδιος, μΠορεῑ và Πρστίμησε τή μοναξιὸ, ὁλλὸ ἡ φωνή του ὁὲν τοῦ ἀνῆκε mà καὶ ὃὲν τὸν ακολοὺθησε. Ἐνσωματωμένη στὸ ἔργα του ὁγρυττνοῦσε. Δὲν ἦτον δυνατὸν và μὴν ακουστῆ ἀπὸ τὴ νέα γενια. ”Ετσι, ἐκλήθη, μετὰ αΠὸ τόσα Χρόνια μόνωσης, và Πόρη τὴ θὲση noù τοῦ ἀνῆκε.

- Πιὸ συγκεκριμένα.

——- Ἠταν κατι φωτοτυΠημένα Ποιήμαm noù κυκλοφοροῡσαν and) xépx σὲ xépi. Πρὶν τρία ἢ τέσσερα χρόνια ἕφτασαν καὶ στα xépia μου. Ποῦ ἠταν ὁ Ποιητής, Καὶ Ποιὸ εἶναι τὸ ἕργο του; Ἀρχίσαμε và (mo— ψιαζόμαστε ὅτι oi ἐφημερίδες τὸν ἕκρυὸα» Καὶ τὸ λογοτεκνικα Περιοὸικὸ τὸν ὁγνοοῡ» 00v ήθελημένα. Ψόξαμε καὶ τὸν ὅρήκαμε.

- Bari σοῦ αρέαει ή Παίηαή τον, — Γιατι ό σαρκασμσς της καὶ ή αμφιοὸήτησή της ὁὲν ἦτακ· norê' ἧτταΑ ὃὲι· ἧταν μια εὕκολη Πρὸξη. μια Παραίτηση. Εἶναι μιὸ ματτυμὲκή θέση Ποὺ Πόρθηκε· ὕστε-ρα αΠὸ μιὸ ι”ττεὺθυνη ἀναζήτηση, ”()ταν καναιτν τὸ Αίγαίο Ποίηση. ὁ Κατσαρός αωΠαίνει, Δὲν στήριξε τὴν βαρύτητα τοῦ στίχου τοι) οτὰ ὡραῖα ΧτιιΠητέι λόγια. Oi mixm τοι» rival μεστοί ὁεμένοι σφικτα μεταξὺ τους Ἀναμναα mm; ôiw ('mipuym \umimfiu‘c Δια(ἰ(ἰἱ,()ιτ(ι(; Κτιτσαιτιι rlz'pmh'n'um (inf) μιι“ι ιιι-ιθαρκημίϊη αρμιττιιι lull“ {flni'maig‘im (ἰτιιί μιὶι αιτὲιτυμη (ιιιτΗιιιικτι, Hum) ίίμιιτσιιτς ικαὶ “(M10 nupu\‘\'mpm|l{'\m; ιιιᾭκίτῦιιι· mun xpô» \l(l διτιλα μσς ἕνιιι, ιιι-χτιλυς, ἴγιιτζ (mummiικιί (ιιιιιιτδιτὲ,ι>(; μιμητής ,

\IF. TON HOIHTH ()i νέαι un (θέλω-κ Προφήιη, ()i \‘i‘m un Hz“me ιιι-γαλυ. Ἠ [minou ταῦ Καταορυῦ ὕριάϊιαι αἱ· HIV: κε’·ρια. Ἠ ι’*τιόΗεὉη τοτ’ μΠῆκι· nlù oi‘ καλέ) ôpüuo. ’() ἴδιος ὁὲπ μτιυρϊῐ τιαρίι \‘(i t‘înn n'w'uplmInxi‘vmç, λὺm ὁὲν σημαίιψι ὅτι Η (ιλλαῗῃ τττιιηα (int) ιη ζωή mu. Εἶναι κτιτηγιητηματικύς Ἠ (311".\n‘0n dm) τὴν τιόλη μ(ιι; rival nponmmvi']. θα ἔ,(ιναγτ·ρίαη ατο μακριὟα ὅααίλιία τοι». ’.Χγγίζνι τοι* Κηῳιοό, ΙΙεττίΠαι» ὀκτὼ ιε’ ιραγιιτνικὸ ϊῖναι ἕκιασή τοι). ()i Iéom‘pu; Ioixm καὶ τὸ ραγισμέια Μ·ραμὺδια εἰναι τύ σι’·γορα του. «Σύγθημέι μσς. φατι-αἰεί καθιὶτς ἀνοίγει τὴν Πόρτα. τ’]ναιῑ Καθαριότης, mm νοικοκιτριό». Mia καρὲκλα, ἕνα κασόνι, τα ισσυκαλι ια’ ἕνα μαγγαλι. ’.Χναμεσα τοι-ς. μιίι (ιφρισμένη θάλασσα and) xz'lppracpu. ὅιὸλία. καὸαλὲτα, μοιισαμαὸες, κρώματαᾼ ’Ἐνας μικρὸς σκαντζόκειρος ὁ Ἁρμόνὸοςι ὐΠηρὲτης τοῦ ττὺργοιτ, σπεύδει vù ἐξαφακίστῆ. «ΕῘμαι. ὅΠῶς Βλέπεις. ἕνας ἅνθρωπος τακτοΠοιημένος», Mia σαασμωὸική κίνηση, τί) μουστακι Προσιταθεῑ vi: κρύψη τὸ σαρκα> στικὸ μειδίαμα τοι». «Ηόντα μου Περίμενα κίιτιοιον να μοῦ Πόρει αιτνὲντευξη... "Exm τόαα λίγα να Πῶ... Ποια ὀδοντόκρεμα Προτιμῶ; Δὲν ëxm ôévnu. Ἀλλό (τιτγραφίζω, Χρόνια τώρα ζιιτγραφίζιιτ. Γραφιιτ Ποιήματα IÏÆ'ñü. λίερικοὶ μὲ κατηγαροῡκ· ὅτι διαλεζο μια εὕκολη λύση, Τοὺς (inuth Δὲν κοατίζει Πολύ... Δοκιμόστε την, Ἐλίιτε να Περὰοοιτμε· μαζὶ μιὸ δρακερή νύκτα. Μὴ φοὸὀατε. θ’ ανεδοῦμε μαζὶ ατὸ κεραμίτδια ὅταν αγριέψει τὸ Ποτόμιι.. Ξέρω, Θέλεις và μιλήσουμε για Ποίηοη. Καλύτερα vù σοῦ Πῶ Πῶς Περνᾱν ἐδῶ τὸ Χρόνια. oi uépcc. oi ὧρε(;,., ΛοιΠόνῑ λίαγειρΐίιῶ. mm; ΠεριΠατους,

κατι-δαίνυ) mñv Θάλασσα αι’όθιυ τὸ μαγγαXi. ni\'m τσαι... :\‘ Ἠ ἑΠαναατααηῗ Ὀ λέι νιν, ό Τὲλμαν, ὁ ΓκεῆἤόραιΗ ’ΥΠῆρξαν. "()Πῶς ια’ ἐμῆς τ’τταρκονμῖ. Μόνο noù ἐκεῖνοι

u- m “(urn Min. Km'u‘m... λλλοιῶς mi μι «τιτι «ιιι-ηιὶι κὶι δαῦμι· τη Χυύλια, Πόσα μ (ιρι-«ττι «mm m καλὴ tu)me .. Ἑλᾱτῑ \‘u “(Mn-vi” liH'DMhCl \Im ῌῪη γλώσοα εἷται ι’·ῃιπμιη χιιι τη αταὴιυδρομια σας, Hmm; Hum.

Ιῆμιιι τί αττ-μοις, η Mum]. τα ἔρημα (mon. Ήίμιιι ι’» ἷητιηιιιεζ, τἸ αι’·ιτί τί) τιλτϊτιιῑο λιμαιι Ιῖἰμαι Hid) hm (ιλλοῦ καὶ τιαγτυῦ, λίὲσα στ’ (upr un] τιλαῑα, ma ι’·ρμτστασια Éric mu» xz'ivf'u; ιιιΘαιἯΥς, (τιστις ῥραατές. ατὰ ἔμε-ι. mu, nm; Παιιτταιϊς. Μαι-υς, ματος, μόνος, αnn τιμ αρκή με’-ητι τί) τέλος τοῦ κόσμου,

ΗΝΗΚΕ ΣΠΟΡΟΣ Ἠ Ποιησή ταιι MW αατειεύεται. Kl' ὀ ἷônx; N'y ιἰατιηι-ὑτηκεκ ()i στίχοι ται· γυατέρια αντ-λέηια, (τκίζυιιγ τη σαρκο, τριτΠᾱιΙ τὸ Μ’)κκαλα rpïdvom' ατί) μεδαῦλι. Δὲϊ Παρὲunim- τοι· ιὸανικὶ) ἐΠακ-αατατψ «Ἀντισταθῆιε’φιέτναξε· Πρικι (inf) Χρόνια, ο’ αὑτὸν Ποὺ κτίζει ἕνα man καί λὲει. καλὰ εἷμαι ἓὸῶΔ ’Χι-τιιτταθῆτι· (τ’ αὐτὸγ Ποὺ γὺριαε [ττύ oniιι καὶ λέει, δόξα σοι ὁ θεόςη. Τότε μΠορεῑ ὕὲὅαιυι κά Περόοοιτμε Πρὸς τὴγ Ἐλευθερία» λκολούθηαε τὸ καλεσμα του μὲ τόση (τιιγὲτιεία noù (prévu στὸ ὅρια τοῦ τραγιmix Τὸ κατα Πόσα ὲΠαληΘεύτηκαν oi φοHrpiw; Προφητεῑες, ὅλοι ma τὸ εἴδαμε, τὸ γνυτήκαμα. τὸ ζοῡμε. ’Έκουν ὃίκιο oi φοιτητὲς. ’() Κατααρός, δὲϊ εἶναι μόνα ἕνας τιοτητήςᾼ Εἶναι ὁ mù (npxoîoc ῐσως καὶ ὁ po— vuômix; σί· τιαγκόσμια κλίμακα Προφήτης τῆς Νέας Χριστερας

τα [vin] om'rpîôovml στὸ ΠρόσωΠό μου

τῐι ακήματα αλλαζοιιν — Πῶς να κρα(med); —-— γαμαι ὅαθιέι ατο 6ρὰκο Oùv Πληγή μαῑομαι, μάχομαι αὐτὸ τὸ λίὲγα, ατη γὲα ατη νέα ὲΠοκή μου λίὶ· ὅλα τὸ 6αρος αδιαφορος Προχωρῶ

Προκωρῶ Πόνιι) ou) 6ρὸχο στό σκοτει(νὸ ὀροττέὁιο Προναιτρῶ σὸν ἄνεμος κραυγὴ Γίντικα σπόρος.

53

ï.

θΙΙΙΣῦΙ ΙΙΕΩΙΙ ’ ΣῘΙΙΙΙ EAMIMI

ί,

’ξι {<0

” -|| ῐειινιι 11111 m 111111:1n il] ΙΙΙΙΙΙΙΙΒΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ill IIIIIIIIMIIIII Τῆς ΣΟΥΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝ ΔΡΟΠΟΥΛΟΥ

” Ὀ Hiuum; «Ema» nu? pm'nium' tpé‘nx; lit; 151‘111111101'1mon) In Ü Ιίιίμιιιιίηι4 1m <-._\I11\7 ὃριιγύρυ» Inf! Χικκι»Ἴ

.\n \Inmnl‘iéM κιιί 11m. .

mg» 1101‘1 (n'i‘flnkm' αι· ιηκηκιιΗε-ιηιι (kn-(mu llunuyt‘uzpyim‘, ιιι-ιαιρςκιιη] Κώιηιι Ιζῖιιηιι .\1\1\111 111111011111 N111” φύρων ΡιιΠιι, ΤΓΝ 'nl 2'1’1Hl'unl τ(ιὺ HummiËx‘mw ιί ἘΜ-κη Kup» ιη”ιιι mum qm'»!n\pü (pin ιῖιις Ἰῥκιιῑὶηὶ ικαι ι’) ()ιικιίιιιιι, II.1Ilt.\'1‘ mmhw

ENTE κιλιαῦες ἡθρηοιαι, ααραντα ΙΙΘεατρα, μανο 0Tr‘1v Περιαχή Tñc npmîeuouocç.

Kl ενα κοινρ Γιου

ηελαγοῦρομεῑ, αναμεαα ατὴν von— τεια τῶν Πρωταγωνιατῶα _ οταρ K01 T0 KuvnvnTo τῆς Ποιότητας, vvn— αιας h καλτπιιιεης.

To ελληνικο Θεατρο, ἐξακολουθεῖ ακομα K01 αὴμερα, v0 ζῆ τήν €110er τὴς μακαριοτητας K01 T013 Παραμυθιοῡ. ’Ξνρς Παραμυθιαῠ αρκετα 1100000000pou. μια K01 h εηιχειρηαη Θεατρα, εἶναι Παρα Tov ouvcvmwcué. 1.110 Én)(ειρηαη εΠικερῦης.

'H εφετενη ααῑζαν τελειωαε, '10 Kàpôn 001000TnK0v, 001.10 ααντα, ανααα 0T0 γνωατα ανοματα, Πρεηει να εἰμαατε εψχαριατημενοι. Μεαα ατήν nÀn9m00 τῆς Φοοσοκωμωδίος, τῶν nude 11: u.” t. μιαυζικαλ, K01 τῶν ἀνευ γεύσεως καμεντι, ανεὸηκαν γνωατα ἔργα ξε νων K1‘ Ἐλλήνων αυγγραφεων K1’ o ΜΠρεχτ ἑγινε μαῦα. Σε γενικες γραμμες, T0 ελληνικὸ Θεοτρο λειτούργηαε ΟΠΟταγ-μενο αταυς γνωστοῡς νόμους, Oi 01600000χες, 01 Θεατρῶνες K01 οἱ Πρωταγωνιατες 0T06nK0v 0T0 κεντρο τοῦ Παιγν ν ὗιρῦ, T0 ἑργα ὗιαλεχτηκαν ñ vpdoTr‘K0v κατα Παραγγελω K01 καλλιτεχν.» (ες αηοτυχίες, ἐγιναν ει-ιιτυχίες εμΓιορικες, xdpn 0Thv ὗιαφήμιαη, Περα απὸ αὐτα, φετρς ἑγινε Περιααατερο 0110 mes: χρονια αἰσθητὴ h αναγκη τῶν νεων ανθρώαων τοῦ ΘεαTOOL). να εκφρααθοῠν ἐλεύθεραι K01 0ὗεαμευτοι αι’-ια συμθαοεις. T0 «ἘλευΘερο Θεατρο», T0 ((Ἀνοιχτὸ Θεατρο» 0 Θὶααος ((Νεα Πορεία», T0 θεατρικὰ) εργαατηρι, 0 610000 ((Στοα» ἐγιναν για ενα αρκετα μεγαλα μερος τοῦ κοινοῦ.

010 ooôcpñ αραγματικατητα.

01 Παραστααεις n00 ὲῦωααν, ὗεν εἷx0v ὗλες τήν ῑῦια εηιτυχία. Δεν εἶναι ωατώαο αὐτὸ n00 εχει σημασία. Ἠ Πραφορα τῶν νεανικῶν Θιααων, 6ρίακεται ακόμη καὶ ατὴν ῑῦια τὴν Ünopζὴ τους. Ἀηοτελοῠν δυναμική ἐκφρα"m 010c 0v0vKnc τῆς ènoxñç.

Kl” ὀμως ñ 10Topic ὗεν εἶναι K01— κάυργιαΔ Màoo στα χρόνια τῆς κατα xñç, T0 1942. 0 ΚαρΟᾸΟς Koùv ξεκινοῡαε με λῑγους ακόμη Πειναομενους heonmooc, ενα Θιααο αυναλαυ, 1'100 οπως 0 ῐῦιος εἰπε ((ὗεν Θα εἶχε κανενα λαγο ὺΠαρζης, 0V ὗεν ὗιεφερε απὸ τους ἀλλους», ((Ἀφετηρία αυτοῦ Toü ξεκινήματας», εἶχε Πεῑ οε μια ὗιαλεξή του T0 1943. «εἶναι h ψυχική αναγκη για μιὸ n10 Πλουαια, n10 ὡραῖα, n10 608510, n10 Ολρκληρωμενη ζωή. M10 0V0T00n τοῦ εαυτοῦ μας, μια n10 Πλατεια κατανόηon τῶν γῡρω μσς, μεαα 01"10 τὴν τεxvn, μεοα 0110 T0 ΘεατραΔ T0 Θεατρα Τεκνης «εἶναι μια εκῦήλωοη ζωῆς», Στα χρόνια not) Περαοαν. τεταιες ((εκῦηλώαεις ζωῆς», φανηκαν Πολλεςᾼ Ἀλλες αντεξαν 0T0 χρόνο K01 or}: ὗοκιμαοίες, αλλες ὸχι4 Γεγονὼς εἶναι Πάντως, Πως ὗεν αγαΠήΘηκαν 0'110 T0 μεγαλα K01v0 _K1‘ αὑτὸ ἥταν φυσικόοὺτε 01-10 T0 Kpc'xToç _K1' αὐτὸ ñT0v αφύσικο... Ποτε, αχεῦαν, καμμια Προοηαθεια ὗεν κρηματοῦοτήθηκε, Μόνο για μιὸ μικρη Περίαῦο, επὶ Πρωθυηουργίας Παηανῦρεου, 0'1 910001 n00 110000010» 55

ζαν ρεηερτόριο ηοιότητος, ἐηαιρναν μια μικρὴ έι-ιιχορήγηση.

Μεταπολεμικὲς φωνὲς Ἠ γερμανιιςη κατοχη, η αντίοταση, ὁ Πόλεμος, omean αφετηρία για καινούργια ὄνειρα. '0 Πόλεμος noù τελείωαε αφησέ ηίσω του ενα Πνεῦμα ὰγωνιστικότητας καί το Θέατρο, καθρέφτης τῆς ζωῆς Παντα, έζέφρασε αὑτὴ τὴν ὰναγκη για κοινωνικὴ αλλαγή. Τὸ 1945 ίδρυθηκε ὁ Θίασος τῶν «Ένωμένων Καλλιτεχνῶν». Στην not.an του Σκηνη, ὁ Αἰμίλιος Βεακης, στην σκηνὴ τῶν νέων, ὁ Γιῶργος Σεόαστί· κογλου. Μσζί τους, ὁ Γληνὸς, 0 Μορίδης, ο Βανδῆς, ό Φωτοηουλος, ό Λυγίζος, κα. Ἀνέὸαζαν Σαῑξιτηρ, Ἀρμηούζωφ, Ντοστογιέφσκυ, Γκόρκυ, Kmστα Κοτζιᾱ και τὸ Πρῶτο ὲργο τοῦ Ἀλέζη Δαμιανοῠ «Τὸ καλοκαίρι Θα Θε· ρίσουμε». Συνεργατες τους, ὁ Τάκης Μουζενίδης, ὁ Μανιος κατζιδακις, ô Βασιλεῑου, ὁ Στεφσνέλης. Ἠ μοίρα τοῦ Θιασου, δέν ῆταν εὐκολη. Τὸ 1946, ὅταν ηαιζόταν τὸ ἐργο τοῦ Κώστα Κοτζιᾱ «Τὸ χτῡηημα», ὁ· γνωστοι εἰσέβαλον καὶ κατάστρεψον τὰ κοΘίσματα τοῦ Θιασου. Συντομα διαλύΘηκε. Τὸ καλοκαίρι τοῦ ’49, ένας καινουρνιος Θίασος συνόλου, ἐμφανίζεται ατὸ θέατρα Περακέ. ψυχή του, ὁ Αἰμίλιος Βεάκης, διωγμένος τότε Cm0 ηαντοῠ. σκηνοθέτης, ό Κ. Κοτζιᾱς καὶ o Γ. Γιαννίδης. Ρεηερτόριο ι-ιλούσιο. Ἀνέὸσσαν O' Νήλ, Μολιέρο καὶ τὸ ηρῶτο ἐρ γο τοῦ Νότη Περγιαλη. «Τὸ νυφιατικο τραγούδι». Θέλουν να κανουν διδαΔ κτικὸ Θέατρο, να κερδίσουν τὸ κοινο, αλλὰ δέν καταφέρνουν να «διαρκέσσυν». Ἠ έῐτοχη εἶναι δυσκολη. Χωρίζουν στὸ τέλος τῆς σαιζόν, διωγμένοι ànè τὸν έπιχειρηματία γιατί δέν εἶχαν να ωμτληρωαουν ὁλόκληρο τὸ ηοσὸ noù ζητοῦαε. Τὸ 1961 ἐμφανίζεται ἠ ((Δωδεκατη Αὑλαία». Ἠθοηοιοί έηαγγελματίες, συγγραφεῖς, σκηνοθέτες, σκηνογραφοι, ένώθηκαν σε ἐνα ὅμιλο, ηοὺ ὁρ· γὰνωνε ηαραστασεις στὸ τέλος τῆς Θεατρικῆς σαιζον, δίνοντας ένα «ηαρόν» στὸν ηροδληματισμὸ τῆς εηοχῆς. «ΚΓ ει-ιιδιώκοντας να αναδείξη νέους Ἕλληνες συγγιραφεῑς, νέους σκηνοΘέτες, νέους ιμουσικοὺς καί σκηνονοόφους». Χόρη om «Δωδεκατη Αὑλαία», avéθῆκαν εργα τοῦ Ζιώγα, τοῦ Γκοὺφα, τοῦ Ἀνδρεόηουλου, τοῦ Μαρσελᾱ, τοῦ Κρίσηη, τοῦ Ἀνδρίταου. Τα σκηνοθέ< τησαν ό Χρ. Βαχλιώτης, ὁ Γ. Γιαννῖδης, ὁ Λ. Καλέργης. ’Ὁταν ὕστερα ἀπὸ τρία χρόνια διαλύθηκαν, εἶχαν ῆδη ἀνοίξει ὲνα δρόμο, στο ηροόλτψατισμένο νεοελληνικο έργο.

Τὸ 1962. κανει την noun-n έμφανισή της η Νεοελληνικη Σκηνή. Ἐμψυ· χωτὴς - σκηνοθέτης, ὁ νεώτατος τότε Σηῦρος Εὑαγγελᾰτος. 'O Θίαοος δέν εἶχε ηολπικὴ τσηοθέτηση καί δεν ῆταν ηρωτοτιορία, ιμὲ τὴν ἑννοια τῆς ς νέων μορφῶν εκφρασεως. Ὄι-ιως ἑγραψαν σε σημείωμα τους ατὸ ηρόγραμμα «εζέφραζε με εἰλικρινειο 56

καί Θέρμη, την ψυχολογικη στιγμη μιᾱς ομαδος νέων καλλιτεχνῶν, σε μισ μεγαλη καμπὴ τῆς ζωῆς τους, στῆν εῖσοδο στὸ έηὰγγελμα». Ἐηαγγελματίες ἠθοηοιοί ὅλοι έργαστηκαν Παράλληλα με τὶς ηαραστασεις τους καί ηαρουσίασαν έργα έλληνικα, ὁΠσιχτα καί ἄγνωστα. Τὸν «Φορτουνάτο» τοῦ Μάρκου Ἀ. Φώσκο· λου, τὴν «Μαρία Δοζαητρη» τοῦ Βερναρδακη, τα μονόηρακτα «Χασης» καὶ «Θυέστης» τῶν Γουλέλη καὶ Κατααῖτη. σὲ διασκευὴ τοῦ Εὐαγγελατου.

'O ὅσοικὸς Πυρήνας τοῦ Θιασου, διατηρηθηκε τρία χρόνια. ’Ὀταν τὸ σταδιο τῆς ερευνας στὸ εηάγγελμα ηέρασε, διαλύθηκαν φιλικά. με οὺσιαστικὸ κέρδος την εμι-ιειρία Ἰμίξις νεανικῆς ομαδικῆς δουλειᾱς. Ὴ ηαρουσία τῆς Νεοελληνικῆς Σκη, τῆς στὸ ηεριθώριο τοῦ ᾐιαγγελματικοῦ Gem-poo, συζιτηήθηκε, έηαινέθηκε, χαιρετήθηκε με ενθουσιασμό. Στα κέρδη noù ἀπέφερε, Où ηρέηει να ϋ ηολογισθῆ καί η ᾱι-ιόφαση τοῦ Εὐαγγελατσυ να στραφῆ στῆν σκηνοθεσία. Ἀπὸ τοὺς νέους ἠθοποιοὺς noù συμμετείχαν, Πολλοὶ εἶναι σήμερα καλλιτέχνες με ἀναγνωρισμένο ταλέντο. Ἀναμεσα τους, ο Ταακίρογλου, ὁ Μουστακας, o Τσαγγας, ὁ Καζαν, ἠ P0δίτη, ὁ Ντόόος, ἡ Σκουλούδη, ό ΠερὈ ἀγῶνας για έπιθίωση τῆς Μαριέι τας Ριαλδη, μέσα στὰν Θεατρικὸ χῶρο. αρχιαε ηρίν mo 11 χρόνια. Τὸ 1961. μαζί μέ τὸν Δ. Καλλᾱτο ηαρουσίασε $2 «Θέατρο τσέηης» ’ίονέσκο καὶ κετ. τας ἑκτακτες ηαρασταοεις, ὅπου ἑόρι. σκε αίθουσα καταλληλη κι ἐξακολουθεῖ τώρα, «μέσα στο δικό της μικρὸ Πειραματιικὸ θέατρα, να ἀγωνίζεται να έττιζησει οἰκονομικὰ, ὰνεδαζοντας, ἀλ-

Τὸ «ανοιχτὸ θέατρα» Ira-pommiζει φὲτος οτὸ ôncô τοι) θέατρα (Κεφαλληνίας 18) «Τὰ ὁράματα τοῦ Μπύχνερ», mû ηαρασταση 6001σμένη στὸ ἔργα «Βόῦτσεκ» τοῦ Γκεόγκρ Μπύχναρ. Ἡ διασκευὴ καὶ ñ σκηνοθεσία, ἕγινε ἀπὸ τὸ Γιῶργο Μιχαηλίὸη,

λοτε με ὰηοτυχία κι αλλοτε με ennuxlc, Παραοτάσεις noù εχουν στόχο την ηοιότητα. Τα τελευταῖα χρόνιο ñ ηροσηαθεια της να έηιδαλη νέους ’Έλληνες συγγραφεῖς, εἶχε έηιτυχία.

Ἠ ((Πορεία» τοῦ Ἀλεζη Δαμιανοῡ καί >· τὸ «Κυκλικὸ» τοῦ Λεωνίδα Τριδιζᾱ, δρίςῗιὲἓνται στήν ῐδια ηερίηου χρονική ηερ o.

Ol ηαρσστααεις τοῦ Τριόιζᾱ, έι-ιαινοῡνται απὸ τοὺς εἰδικούς, αλλὰ η σίιὲοέἰμικη ι υση. αηοτυχίσ, ὁδηγεῖ τὸ θίασο σὲ Παρομοια ἠ μοίρα καί ατο «Ἄρμα Θεατρου». Ἐταιρικὸς Θίασος ἠθοποιῶν εμφανίζεται τρεῖς χρονιες '64, '65. '66 ηαρουοιαζοντας τὴν «Εἰρήνη» τοῦ Ἀριστοφανη. τὸ «Τρελλὸ Φεγγαρι» τοῦ Περιγιαλη. Δίνουν Παροστάαεις σιὴν Ἀθήνα καί τὴν έηαρχία, σε ἀρχαῖα Θέατρα καί στρ Σταδιο κι έχουν σὰν στόκο τὸ έλληνικὸ Θέατρο καί τὴν ηροσέλκυση, ὅσα το δυνατό, μεγαλύτερου κοινοῦ. Ὗστερα ᾱηὸ τρία χρόνια, ὁ θίασος διαλύθηκε, ὰφηνοντας χρεωμένους τοὺς εταίρους.

Την ῐδια ἀδοξη καταληζη. ἐχει καί ὁ θίασος Νέας Ἰωνίας. Ὶδρὺθηκε με ὄνειρα, and τὸ Γιῶρνο Μιχαηλιδη καί ἠΘοηοιοῡς νέους, ηαρουοίασε ηολῡ ενδιαφέρουσες ηαραστασεις καί ὺηέκυψε στὸ ’μοιραῑα τὸ 1967.

οῡρνηοαν εἴδωλα καί για τοὺς ῐδιους τοὺς ἠθοποιοὺς.

Στὶς 29 δραματικες Σχολές noù λειτουργοῡν στὸν τοι-ιο μας, οἱ (moumφιοι έργάτες τῆς τέχνης, μαθαίνουν ρολους άλλα ὂεν μαθαίνουν οὐτε τη λειτουργία τοῦ Θεάτρου, οὐτε τοὺς ὐψηλοὺς οτόχους του. ’Ὅταν άηοφοιτούν, ἀγωνίζονται να Πετυχουν γρηγορα, να ΠροόληΘοῡν εἰς βάρος τῶν αλλων καὶ εἶναι δυοκολο να ενταχθοῠν σε μιά άμοδική δουλεια ι·ιού Θα τοὺς οτερηση αὐτὴν ἁκριὸῶς τὴν αὐτοηροόολη, Κι αὐτὸ εἶναι ἑνα ηρόὸλημα δύσκολο να λυθῇ, αν δέν Mn ἡ έηοχη καὶ η ἀγωγή τους.

Τὸ κοινὸ Τὸ «ἐλεύθερο θέατρα), ἐμφανίστηκε για πρώτη φορὰ τὸ 1969, naρουσιάζοντας τὴν ι”Οπερα τοῦ ζητιάνου». Περυσι ἂνὲὃασε τὴν «ἹUtopia τοῦ Ἀλῇ Ρὲτζο» τοῦ Πέτρου Μαρκαρη, ποὺ ἐπαναλαμδάνει φέτος οτὸ θὲατρο «Διάνα». Στὸ

4 Ὀ θίασος «Néu Πορεία», ἑμφανι στηκε φέτος, οτὸ θέατρο (K660). μὲ τὸ ἕργο τοῦ Γιώργου Χαραλομπίὃη «Οἱ 300 τῆς Πηνελόπης).

Για να στηριχθοῦν ἠθικα καὶ ὑλικά, αυτες οἰ ηοοοηάθειες, χρειάζονται την ένεργο συμμετοχη, ενος ανήουχου, έρευνητικοῠ κοινοῦ. Τέτοιο κοινο ὀμως δέν ὑπάρχει, ηαρα οε ηολυ μικρο ηοοοστο. Φανατικὸς Θεατροφιλος 6 Ἕλληνας. εχει Onoστῆ τέτοια ηλυοη εγκεφάλου, ὥστε η ανηουχία του ὲχει μειωθῆ. Συνίθηοε να τοῦ δίνουν εὐκολες λύσεις κι ἐμαθε να γεμίζει τὶς αῐΘουοες. ὁηου ἐμφανίζονται ὀνόματα - map. αδιαφορώντας για τὸ έργο ηοο ηαίζουν.

'An6 το μεγαλυτερο Ιμέρος τοῦ κοινοῦ, τὸ Θέατρο αντιμετωηίζεται ηερίηου σαν χωνευτικό, ίδανικη λύαπ μετὰ ένα ’καλὼ γεῦμα στην ταὸέρνα.

νο σχεδὸν συντ-ιθιομένο, ἡ αγωνιοτι-

’ἱ - κότητα να μειώνεται με τὸ ηέραομα

τῶν χρόνων. Παρ· ὅλα αὑτά, ἡ συνέχεια ὑπάρχει κι εἶναι μια συνέχεια ίδιαίτερα δυναμικη. Ἀπὸ τοὺς 5.000 Ἕλληνες ἠθοηοιούς, υτ-ιαρχουν άοκετοί, κυρίως νέοι, ἐτοιμοι v‘ ὰγωνιστοῠν, να φυτο-

‘ ἡ ζωηοουν για να ὑι-ιηρετήοουν την α· ληθινη ἰδέα τοῦ Θεάτρου.

’ ’ῑῖ 1 Ἡ ἀνατομία τοῦ θαύματος Στην διάλεξή του, τοῦ 1943. 6 Κά-

" - ρολος Κούν, μιλοῡοε για τοὺς ἠθο” ηοιοὺς ι’ιού ἐχουν έμπορικότητα καί

Τέχνη καί ταμεῖο Ive: ἡ οἰκονομικὴ εηιτυχία, naραγωγικη για την τέχνη; Λογικά. έτοι Θάηρεηε. ὅμως η Θεατρική ζωὴ τοῦ τάηου μσς αηοδεικνυει καθημερινὰ τὸ ἀντίθετα,

Σης ηεριοοότερες ηεριπτώοεις ἡ ει-ιιτυχία μεγαλώνει τίς ῡηοχρεώσεις καὶ τὴν ἀνάγκη για άκόιμη μεγαλύτερη ὲηυτυχία καί η τέχνη ζεχνιέται. “0— σοι 016 τοὺς νέους ἠθοποιοὺς, ηέ-τυxav εμηορικά, ἐγιναν φίριμες καί τα Moot» τους ἀνέθηκαν, εγκατέλειῲαν τα ὄνειρα για μια δυναμικη καλλιτεκνικη ἐκφραση. Ἑξαιρέοεις, ὺηαρχουν, αλλὰ ὺτιόεόαιώνουν κι αὺτες τὸν κανόνα. “We, εἶναι φαίνομε-

δγαίνουν ατο coup! για να ακολουΘηοουν τελικὰ τὸν ἑιμ-ιοοο ηοῡ Θα τοὺς ηροοφέρει Περιοοότερα. Ἔλεγε ακομη ηὼς χοε-Σώζεται άττόλυτη ι-τίοτη, άττόλυτη Θυοία οὲ μιὰ ανώτερη ἰδέα. «no να αηοκτηθῆ ἑνότητα καὶ ὀύναμη χρειάζεται ηίοτη. Πρέηει να Πιστεῡουμε οε Θαύματα για να γίνουν. Πρέηει να ξεφὺγουμε and τὴν αρνηοη, ànô τὸ μαραομό, για να βοηθήσουμε να ζεκινήση 6 μικρὸς Θεός, ηοὺ 6 καθενας κρύθη ,μέσα του».

Ἠταν Κατοχή, ό κόσμος πίστευε στα Θαύματα, τὸ ὅραμα ἤταν ζωντανό. Στα χρόνια not) ἀκολούθησα-ν ὅμως, τὸ ὅραμα μτερδεὺππκε, ἠ ennust ἐγινε ἀνάγκη, αρριῧιομός, αρρώστεια κοινωνικὴ. Ἠ ὰνᾱττυζη τῶν μέσων Éru— κοινωνίας, 6 τύπος, 6 κινηματογράφος, τελευταῖα καί η τηλεόραοη, δημι-

Ἐπιχείρηση θὲατρο Mt την κρίση noù ὑπάρχει στὸν κινηματογράφο. oi Θεατρικές αῐθουοες αὐξάνουν, αλλὰ οί τιμες ηαραμένουν στα Ῑδια ὕψη. Πεντακόσιες χιλιάδες ñ φθηνοτερη, δυο έκστ. ἡ ὰκριόώτερη, οτοιχίζουν οἱ κεντρικες Ἀθηναῑκὲς αῖθουσες Θεατρων. Εἶναι τὸ (cum-pow vKopavfi», ηοὺ ηρέηει να Πληρωθῆ, θγάλει δέν δγάλει 6 Θίαοος τα λεφτά. Ἐτ-ιὶ ηλέον, εἶναι τα τρέχοντα ἐξοδα, ἠλεκτρικο, νερό, τεχνικοί, ταξιθέτριες, υηάλληλοι, τηλέφωνο, έζοδα διαφημίοεως καί μισθοὶ ἠθοποιῶν. "Oλα αῡτά, άηοιτοῦν εἰσπράξεις 8 έως 20 χιλιάδων την ἡμέρα, δηλαδή 300 ἐως 700 Θεατές. Λύοη, οὺοιαοτικά, δέν ὑπάρχει. Ἤ 6 ἠθοποιὸς - εττιχειρημστίας, Θα OnoTcxefi ατὰ «κελεύσματα» τοῦ ταμείου. ñ Θα μείνει ηιστὸς α’ ένα ρεηερτοριο, μένοντας Πάντα χρεωμένοςμ ὅπως συμβαίνει με δυο τρεῖς γνωστοὺς Θιαοους. Ἠ εηιχείρηση Θέατρο, ηοὺ κάνει ηλούοιους ὅσους εἶναι καλοί έτιχερηματίες, αδιοφορεῖ για τὴν τέχνη.

Ἡ πρόθεσι καὶ τὸ πρόβλημα ’Υηὸρχει τρόηος v6 νικηθῇ τὸ -ΘηρίοςὈριομένες ὁμαδες νέων ηιστεὺουν ὁτι ναί; Ὀταν ὑπάρχει ηίστη, Πόθος, κοινάς 57

ΙΙΙΛΣΙΙΙ NHIN ΣῙΙΙΙΙ ” [MAM στάχος. Σημερα, περισσάτερο παρά ποτέ. ὑπάρχει (ένα κοννο νέων ποὺ άναΖητεῖ σιήν τέχνη ένα· καινοὺργιο δρόμο, μιά καινοὺργια έκφραση. Εἶναι τά κοινά noù άγορά· ζει θιθλία, γεμίζει τίς λέαχες, τὶς σῖθουαες διαλέξεων. τίς ταινίες ποιότητας. Σ· αὐτὸ άπευθύνονται oi θίασοι - νέων, ἔχοντας πάντα σάν παράδειγμα τὸν Κάρολσ Κούν, ποὺ δέν πλούτιαε ὸ ἴδιος, πλοὺτιοε ὅμως τὸ θέατρα καί τά καινά.

Γιά ἕνα* ἀποτέλεσμα ώατὸσο, δέν φθανει πάντα η καλή πράθεση. Κάθε κίνημα, τοποθετείται στὸ χῶρο καί τήν έποχη του κι έχει νά ηαλαίψει καί νά Εεπεράσει γενικές καί οὺσιοστικές δυακολίες. Τὸ προόλημα «θίασοι νέων- έχει ὀπως εῖδαμε τρεῖς πλευρές, 'H μία εἶναι oi ῖδιοι oi ήθοποιοί, ἡ άλλη τὸ κοινα καί ὴ τρίτη τὸ θέατρα σάν έπιχείρηση. Προσπαθήααμε νά πληονάοουμε καί τίς τρεῖς κοί Ζητήσαμε άπὸ γνωστοὺς ἀνθρώπους τοῦ θεάτρου κι άπὸ αημερινοὺς έκπροσώπους τέτοιων Θιάσων νά ποῡν τήν άποψί τους γιά τά πρόβλημα σύμφωνα με τήν ἐμπειρία καί τήν κρίαη τους,

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ; Ξεκινήσσμε τὸ θέατρα Τέχνης τά 1942. μέ έκτακτες παραστάσεις. Ἠτσν τά πρῶτα χρόνια καί τά πιὸ δύσκολα. Ἠτσν ὀμως τύχη ποὺ τὸ θέατρα Koùv γεννηθηκε ατὴν Κατοχή. Ἠ έποχή ἦτον τραγική άλλά καί κοσμογανική. Ἠ άναγεννητική άτμὸσφαιρα, ἠ έΕσρση τῶν άξιῶν ἠταν φαινόμενα πανελληνιο.

Τίς οίκονομικές άδυνσμίες, που εῖχαν, KI έΕοκολουθοῡν νά ἐχουν αὺτές oi δαυλειές. τίς ξέρουμε. ’Υπστίθεται ὅμως ὁτι εῖμοστε άγωνιστές κοί δίνουμε μάχη.

"Av ὑπάρχει σήμερσ μιά ἀνάγκη εῖναι ἠ ἀνάγκη ὁμσδικῆς δουλείας, ή άνάγκη ouvεργασίσς. Ὀχι η άμσδική δουλεία τοῦ έρ· γοατααίου noù έΕαφανίζει τὸ στομο, άλλά ἠ ὁμαδῐκή δουλειά ποὺ τὸ προβάλλει. Ἀνοπάφευκτα, δέδοια. άναδεικνὺετσι vac ἠγέτης. Τά Ζητημα εἰναι νά μή γίνει δι κτάτωρ γιατί έται δέν θά μπορέοει v' άΕιοηαιησει σωστά τίς δυνάμεις ποὺ έχει κάτω an‘ τὴν ηγεαία του. Μέ τή δημοκρατια στίς σχέσεις τῆς ὁμάδος ὑπάρχει πάντα κάηοιος κίνδυνος. μά διαφορετικά ἠ ὀμά· δα δέν μπορεῖ νά λειτουργήσει άποτελεσματικά. Τά (nope θά γίνουν ὄργανα άθουλσ, πολύτιμες δυνάμεις ea θαφταῦν, τά ἀποτέλεσμα θά εῖναι ὀλέθρια. Στήν ἐποχή μσς δέν ὺπάρχουν χῶροι άπαράδατοι, vino-r0 δέν μᾶς ὺπαχρεώνει νά δεχτοῡμε κάτι σάν άξίωμσ, ὀ,τι κι ὃν εῖναι. Μιά τέτοια άποίτηση ὑποτελεῖ ὸπιψ αθοδράμηαη, σκατοδιαμό. Oi δισφωνίες είναι έπονκοδομητικές. Εῖνσι προπμάτερος ά κίνδυνος τῆς διαλύσεως nape“: ἠ ὀμοφωνία, κάτω άπὸ άπειλές.

ΝΟΤΗΣ ΠΕΡΓΙΑΛΗΣ; Τὸ 1949; ὅταν ξεκινήοαμε poli μέ τὸν Βεάκη τὸ ιΡεαλιαηκὸ Θέστρο» εῖχσμε νά παλαίψουμε με πολὺ μεγαλύτερες δυακολίες. Κυριορχαῡσε φονατισμάς, τά Πολιτικὰ πάθη ἦτον ἐντονα. Ὀτον ὁ θίασος είχε πολιτική τοπο-

θέτηση τά κοινά δέν πήγσινε, γιατί δέν ἠθελε, ἢ γἰστί φοδόταν. Ἀνεθάααμε ένσ ρεπερτάρια προοδευτικά. Τά κοινά δέν ἦλθε '0 θεατρώνης, ἰσχυράς τῆς ἐποχῆς. μσς φοθέριζε. Στά τέλος, κατέσχε τά σκηνικσ καί διαλυθήκαμε, δέκα μέρες πρὶν τελειώσει η σαιζάν. V Τὸ άντιστάθμισμσ α’ ὁλες αὺτές τίς δυακολίες ἦτον έναι 'H πίστη μσς α’ ένα ὁ· ραμα. τότε άκὸμη Ζωντανά. Κι ὁ θεντετισμὸς ἠταν άγνωστος. ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΛΗΝΑΙΟΣ; Ἐποχή τῆς άμφισθήτηαης, η έποχη μσς, άπαιτεῖ ένα θεατρο δισφαρετικὸ, λαῖκά. Τά άστικὸ θέατρα τρέφει τήν ούμδαση καί τα ψεῦδος, έμ παδίΖει την ένάτητα άνάμεσαι σέ δρῶντες καί θεατές. Oi θίασοι νέων. ποὺ έχουν νά παῡν κάτι ουγκεκριμένο, χρειάζανται σήμερα περιασότερο παρά ποτέ. Ζοῡμε μιά έποχή μεταόσι-ική. Τά κοινὸ άρχίζει νά καταλαθαίνει, πως τὸ θέατρα εἶναι κάτι άλ· λο. πὼς oi ἠθαποιοί δέν εῖναι μόνον oi στάρ. Οὺοιαατικά, oi αἰκονομικές δυνατάτητες έπιὸιώαεως αὐτῶν τῶν θιάσων, έξιοκολουθοῡν νά εῖναι μικρές. Τά μάνο κέρδος. εῖναι τὸ ένδιαφέρσν τοῦ κοινοῦ. Στην οῡξηαή του, συνετέλεσαν oi κοινωνικές καί πολιτικές έξελίξεις τῆς τελευταίας δεκαετίας. Ἠ ἄιοχή τῆς μακαριότητος πέρασε οριοτικα.

Στὸ ὲΕωτερικά, δέν νοεῖται τέτοια δουλειά, χωρίς κρατιικη προστασία, φυσικά ùvcEéÀeyK‘rn.

'H έιτιτυχίσ ñ η άποτυχία αὐτῶν τῶν θιασων, δέν εῖναι άνεξάρτητη άπὸ τὸ χῶρο καί την ἐποχή. “Av ἠ κοινωνιική διάρθρωαη εἶναι ὑπέρ τοῦ πνεύματος καί ὁχι ὑπέρ τοῦ ποδοαφαίρου, ὅλα nôve κολὺτερα. "Av ὂχι, η έπίδραση εῖναι καταστρεπττκή. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ; Ἠ ῦπαρξη θιάσων νέων, έμι-ιοδίΖετοι άπά τη δομή τοῡ θεάτρου μσς. Γιά νά έμφανισθῆς στα κοινό. χρειάίαντοι πολλά λεφτά. "Av δέν άλλάΕε4 ἠ νομοθεσία, άν δέν μός έπιτρσπῆ νά κάνουμε θέατρα παντοῡ, oi δράμοι θά μένουν κλειστοί. Kai πρέπει ν’ άνοίξουν για ὅλους. “Αν δέν άκούαουμε ὀλες τίς φωνές. δέν ea ξεκαθαρίοουμε τίς σωστές. Τά καινο, μέ τὸ ένατικτά του, θα διαλέξει. Ὀταν ένα κίνημα έμποδίζεται νά ξεαπάαει, δέν θγαίνει τελικά τίποτα. Τήν έποχή ποὺ ξεκινηοαμε τὸ θίασο Νέας Ἰωνίας. ὑπῆρχε μιά τάαη γιά άποκέντρωοη. Σήμερα ὑπάρχει έντονη μιά τάση γιά παλιτικοπαίηαη. Τὸ κοινά, μέ τήν πληθώρα τῶν έκδὸαεων. τῶν φημῶν κοί τῶν άποψεων, ρουφάει σάν σφουγγάρι κι άνοΖητεῖ ἐνα νέο προσσναταλιομο. Βσαικά, έκεῖνο ποὺ έχει άνάγκη, εῖναι αὑτά που τοῡλειψε, ἠ κραυγή. Ἐκτονωνεται ατίς μπουάτ, στά διάφορα θέατρα, άπορροφώντος τά πάντα. Γιά άλλη μιά φορά, δέν ὑπάρXE' P'TOC-

Τὸ πολιτικά θέατρα, ’ἐγινε μὸδα Σέ κάθε φαινόμενα, ὺπάρχουν κοινωνικές άξίες καί στρεθλώσεις. Oi καλοί έμπαροι, έχουν κεροῑες, πιόνων την άνάγκη, καὶ τήν κάνουν μάδα. Είναι κάτι ποὺ δέν μποροῡμε νά άποφύγαυμε. Τὸ μεγάλα πρόθλημα καὶ ἠ μεγάλη εειθυνη. εἰναι πῶς θά προσανατολισθῆ ή ανάγκη για πολιτικοποίηαη. Κινδυνεύουμε vu πέαουμε ατὸ εὐκαλο σύνθημα, τήν εὐκολη λὺση, άπὸ τήν ὁποία ταλαιπωρηθήκαμε χρόνια. Χρειάζεται èvoc άδιιάκαιος προ· ὀλημστιαμὸς μιά ουνειδητή άγωνία τῶν άνθρώπων τοῦ θεάτρου. Τὸ θέατρα δὲν μπαpsi vù φέρει τὴν ἑπανάσταση. μαορεῖ έν

μως νά παίξει ένα μικρά ράλο. μα’Ζί μέ τε θιόλίο, τὸν κιινηματογράφο, τή μουσική. Ἔχουμε ν“ άντιμετωπίοουμε δυακολίες ποὺ Εεκινᾱν άπὸ μσς κοί δυακολίες ἐξωτερικές. 'H λογοκριαία εῖναι ἕνα πρόβλημα τεράστιο. Είμαστε ὺποχρεωμένοι νά γυρίΖουμε σὲ παλαιά έργο, μσς κάθουν φρυαειις ἢ ὸλά ηρο τὸ έργο. Δέν μ’ ἐνδιαφερει νά άνεθάαω γενικὸ κι άάριστα πρωτοποριακὸ θέατρα, άλλά πολιτικά. Ὀλοι λειτουργαῡμε μέσα άπὸ τὴν έποχή μσς. Ὅσα γιά τίς οίκαναμικές δυακολίες, εἶναι τάσες. ι-ιοὺ πολλοὶ λυγίζουν. Δέν τοὺς κατηγορῶ. Χρειάῖεται πολὺ μεγάλη άντοχή. Ἀπαφααίζοντας νά λειτουργήοουμε συλλαγικά, εῖχομε μιά πίατη, άλλά δέν ἦτον μιά πίατη ὀλοκληρωμένη. Τώρα. μέ τήν εμπειρία καί τὴν έπιθεόαίωση, ἠ πίστη σὺ· τη έδρσιώθηκε, Ξὲρουμε πὼς δέν μποροῡμε νά λεπαυργήαουμε διαφορετικά. Κατσργώντας τήν ίεραρχία. στάν τράπο παραγωγῆς μιὸς παραστάσεως. ἐται ὁ· πως τήν διαμάρφωσε ἠ κυριορχία τῆς άστικῆς τάξεως ατά μέσα τοῦ 419ου αἰῶνα, oi ήθοποιοί, άπὸ έκτελεσττικά ὄργανα καί φορεῖς τῶν ὁραμάτων τῶν αλλων, πέρασαν ατο στάδια τῆς πραγματικῆς δημιουργίας, συνεχής διακίνηση απάψεων καί ἠ καταργηση τῶν σὺθεντιῶν, έπιτρέπουν τήν έξέλιξη πρὸς τὸ καλύτερο κοί δέν ὸδηγοῡν ποτέ στά «πάγωμα». Δέν Εέρουμε πόαο ea διαρκέσει ἠ ὸμά· δα μσς. Oi δυακολίες εῖναι, πολλέα. oi έμπορικοί νόμοι άμείλικτοιι, διατρέχουμε συνεχῶς τὸν κίνδυνο τῆς διαλύσεως. Μὸνο άντίδοτο ατίς άντιξοάτητεςι, εῖναι η πίατη στή συλλογική θεατρικὴ ἑκφρααη. Δέν μᾶς ένδιαφέραι τὸ άατικὸ θέατρα. Δέν εχῖουμε θέση μέσα α’ αὺτά. Πιατεὺουμε· α ενα θέατρα ένοιαλογικά, ποὺ άνσζητει νέους τρόπους σίοθητικῆς έκφράαεως, ποὺ θέτει τά προδλήματα καί δὲν προτείνει λύσεις. Τὸ κοινά ποὺ μῦς εἶδε μέχρι αημερα, άντέδροαε ένεργητικά. ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑιΚΑΣ; Θίοοοι νέων, χρειάΖοντιοι, boo γίνεται περιοσάτεροιψ. '0 χρόνος ea δείξει ποιοί άΕίΖει νά διατηρηθοῡν. ποιοί προσφέρουν καί ποιοί ὅχιἨ δυσκολία θρὶοκετσι στήν αυνύπαρξη. ατήν ὺποταγη ατά σύνολο. ‘O κσλλιτέχνης. καί μάλιστα ὸ άνώριμος καλλιτέχνης, θέ· λαι νά εῖναι τά κέντρα τῆς γῆς. 'H άπακατάσταση μιᾱς έσωτερικῆς άρμονίας. ατὸ θίααο, εἶναι δύσκολη. Μέ τὸ χρόνο. θα 6γῆ ὁ ηγέτης. Ἠ εὑθύνη τῶν άνθρώπων

ποὺ εῖναι oi πρωτοπαροι, εῖναι τραμακτικη. ι Γιά νά γκρεμίοουμε ὀ,τι ὺπάρχειι, χρειάζετοι νά θάλουμε κάτι ιάλλα ατη θέαη του. Νά άρνηθοῡμε, άλλά καί νά πρατείνουμε. ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΡΡΑΣ (συγγραφεύς); Δέν εῖναι τυχαῖο. ὅτι άρχιασν νά δημιουργοῡνται, ὀλο καί πε-ρισσὸτερες τέταες δουλειές. Εἶναι μιά άνάγκη ποὺ ξεκινά άπο τά κοινά, μιά καί τὸ κοινά απρώχνει τά πάντα. Ὀσα τά θέατρα στὸ αύνολό του. ea προχωρεῖ σέ διάλυαη, τὸαο αὺτές σί άμάδες, θά γίνωνται πιὸ άνσγκαῖες, Τὸ θέατρα δέν εῖναι προσωπική ὺπάθεση, ΙἘχει καί είχε πάντα, σκοπιμάτητα κοινωνικοπολιτικη. Τώρα πάσα τοῡ ἐπιτρέπεται νά δρᾶ έτσι αήμερα, ηαγκὸομια, δέν Εέρω, Μπορεί νά παίξη άποτελεομστικά τὸ ρόλο τους Γεννήθηκε α’ άλλες έποχές, οήμερα τὸ πογίδευσαν διοφαρετικές αυνθῆκες. Μπορεῖ ἠ μιά ὀμάδα νά ὲξσφσνίζεται μετά τήν άλλη, άπὸ έξωτερικές ñ έοωτερικές ὁδυναμίες. άλλά δέν εῖναι αὐτὸ που ἓχει αημασία. Σημοσία ἔχει ἠ ουαηείρωση τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν, κάτω άπὸ σχετικοὺς προσανατολιαμαύς. Kai ἠ συσπείρωοη τοῦ κοινοῦ, κάτω άπὸ τήν ἀνάγκη νά τοὺς δεχθῆ καί νά αυμπορευθῆ μσζί τους.

ποδοσῴαιριστηςι ενας συγχρονος μονομαχος ρύὸοντας και-εἰς με ιο δάιοι. [ç λὸ τὸν ἑαυτό του άττὸ μεγάλα ιτροὸλίιματα, μιτορεῑ να κατην γορηθῆ ἢ γιὸ ὀφὲλνεια ἢ —— τὸ κειρότερο —— για ἠθελημενο ττροσιτέρασμα, μὲ ὃιάφορες αἰτιολογίες. Προόάλλετ στίς μέρες μσς τὸ «Ποδοσφαιρικὸ Πρὸδλημα» καὶ μέχρι τώρα - ττέρα ἀπὸ τὶς ἀφ’ ὑψηλοῦ θεωρήσεις τῶν κοινωνιολὸγων, ψυκολόγων, ἐκιταιὸευτικῶν - τὸ ζήτημα άνΠμετωιτίζεται ἢ μὲ σνομττισμὸ ἢ σὸν ὀπορριττῑέο ὁιτὸ τὸν κατάλογο ττῖιν ζωτικῶν ηροὸλημάτων. Τὸ ἂν εἶναι σωσττι αὺτῇ τι μεταχείριση φαίνεται κάθε Κυριοκίι ὁττόγευμα, ὅταν ἑκατοντάδες κιλιάὸες üv— θρωιτοι ξεκνώντας ὅ,τιὸῄιτοτε ἄλλο, συνωστίζονται στα στάδια ὅλης τῆς Χώρας ἢ καρφώνονται μηροοτὸ στοὺς ὃὲκῑες τῆς τηλεοράσεως. Mali ὁ ἐργάτης μὲ τὸν φοιτητίι, ὁ ὑπάλληλος μὲ τὸν ἐπιστήμονα, ὁ ιοαλλιτέκνης μὲ τὸν συνταξιοῠκο. Σύζευξη, μάσω τῆς «στρογγυλῇς θεᾶς.

Ἀγωνία ἷὸιας «ποιότητας». Παιδικὲς καταδολὲς noù γιὸ ὃιάφορους λὰ γους 6γαίνουν στὴν ἐπιφάνεια καὶ καλύπτουν ἕνα μεγάλο μέρος τῶν ἐνδιαφερὸντων. Ἀκούστηκαν μέχρι τώρα φωνὲς δι· αφόρων ἑντάσεων καὶ χρωμάτων καὶ δὲν εἶναι λίγοι αὐτοὶ ποὺ εὔχονται νὰ καταργηθῇ τὸ ποὸὁσφαιρο, σὸν «μάστιγα τῆς νεολαίας» ñ σὸν «μιΚρόόιο ποὺ μολύνει Kali στερεῖ ὀτιὸ Τὴν νεολαία τὴν ἱκανότητα τῆς ὁντιμεταπτίσεως τῶν ἀληθινῶν της nm θλημάτων». ”Ομως ἡ εὺκὴ ἕκει γίνει φαίνεται ὁ καλύτερος τρόπιος γιὸ νὸ τακτοποιήσουμε σὲ ñouxn γωνιὸ τὴν ὁνησυΧία μας γύρω ἀπὸ προὸλῄματο ποὺ ἐμε ὅτι naive.

aexaeam nomma: Τὸ n°560001-

no ΔΕΝ ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑῙ. Ριζιιιμὲνο ὀιτὸ τῂν μιὸ ἄκρη τῆς γῆς ὡς τιτι ἄλλη. ἀποτελεῖ Πραγματικότητο με τὲταια ὃύναμη, noù προκαλεῖ και nn~ λέμους άκάμη μεταξὺ κρατῶν (6λι’· πε ἕνοττλη σύρραξη Ὀνδούρας μυ τὸ Σαλὸαντόρ). Δὲν Πρέπει τουτὸκρονα να μᾶς διἼ σφεύγει τὸ γεγονός, ὅτι oi ἐπικεφαλῆς κρατῶν γνωρίζοντας τὴν ἰσχυρὴ ἑπίὸραση τοῦ ηοὸοσφαίρου ἐπὶ τῶν μαζῶν, τὸ ρίκνουν στα ὃικά τους κανάλια, ἐνδιαφάρονται ἢ κάνουν πὼς ἑνδιιαφὲρονται γι’ αὐτὸ, ἐπιτυγχάνοντας τὴν συμπάθεια ἢ τὴν ὀνοκίι μὲρους τῶν φίλων τοῦ άθλῄματος, Στὴν Βροζιλία για παράδειγμα, ὕστερα ἀπὸ σφυγμομετρήοεις ποὺ ἕγιναν, ὃγῇκε τὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ λαὸς ἴσως μτιοροῦοε Πρόσκαιρα ἔστω ν’ άνεκθῇ καὶ τὴν mô στυγνίι δικτατορία, ἀλλὰ θα ξεσηκωνόταν, καὶ ἔνοτῑλα ὀκὸμη, ἐναντίον ὁποιουδήποτε σκεπτόταν νὸὸάληφραγ· μοὺς στὸ ποὸόσφοᾱιρο. Στὸν τότιο μσς, μὲ τὴν ὅοήθεια καὶ τῇς τηλεοράσεως, τὸ ποὸόσφαιρο —— καὶ ὅλα τὸ σύνδρομά του - περασε οὲ γκρὸ πλάν. «υΩρα αἰχμῆς», noù ἐπιτείνεται καὶ άιτ τὴν νέκρωση ὅλλων πεδίων ἐνασκολήσεως. Τί mô κραυγαλέιο, ἀπὸ τὴν ματαίωση θεατρικῶν παρωτάοειυν, ἐν ὄψει μεγά· λων ηοὸοοφαι-ρακῶν συναντήσεων; Ὲὸραιαηιὲνο τὸ τιοδόοφωρο καιγκά(en μὲ τοὺς ἀφελεῖς noù moreüauv μὸνο στὴν δύναμη τῶν εὐκῶν τους Καὶκαθὼςὸὲνὸρίσκιει ουσιασ τ ι κ ἡ ἁντίσῑαση, συνεκίζει τὸν ὃαιμονικὸ κορὸ του, ξεσκεπάζοντας καὶ τὶς ττιὸ fion}ch muxéc του, noù άηὲκτησε ἢ ττοὺ ἔντεκνα τοῦ Πρόσθεσαν. Γ ιατι Πρέπει νὸ ποῦμε ὅτι μὲ n‘w onpepwfi του μορφὴ δείκνει ὅτι τρα-

6άει σὲ ὃρόμο, μὲ κατάληξη τὴν δην μιουργία οἰκονομικῶν μονάδων ττῖιν συλλόγων - ποὺ θα μοντάρουν καὶ τὴν ποιότητα ακὸμη τοῦ θεάματος, σύμφωνα μὲ τοὺς ἐτήσισυς ττρούιτολογισμούς τους... Στηρίζουν τὴν ηολιῃκίι τους, ὅλοι αὺταὶ ττοὺ ττροστταθοῦν và τὸ ξεστρατίσουν άιτὸ τὸν Πραγματικό ῑου προορισμὸ - τὴν ψυχαγωγία - πρῶτα στὴν δημιουργία κρυσοφόρων εἰ· ὃὼλων καὶ ὕστερα στὸν συλλογικὸ φανναττσμό, Ποὺ ὃὲν άφήνει περιθῶρια γιὸ νηφάλια (mam).

Xpéoc, τελικά, ὅσων ἀσχολοῦνται μὲ τὸ ττοὸὁοφανιρο σὸν «κοινωνικὸ ττρόόλημα» ἢ σὸν Παραπληρωματτκή ψυχαγωγία, εἶναι ἡ ἐξαφάνιση αύτῑῖιν τῶν αἰτιῶν noù τὸ ἀσκημίζουν. Οἱ ποδοσφαιιριστὲς δὲν εἶναι ἥρωος. Ἀντι - ἡρωϊκή ὲκστρατεία πρῶτο μέλημα τῶν ἑντύπων (εὐτυχῶς Ûττάιρκουν τέτοιια) noù ἀσχολοῦνται άηοκλεισῑτκὸ ñ μὲ οτῆλες γύρω άπὸ τὸ ηοὸόσφωρο,

Ὕστερα ὂν Πάρουμε σὸν δεδομένο ὅτι oi ὑπεύθυνοι τῶν συλλόγων δύσκολα θὸ θελήσουν τὴν ἀλλαγὴ τῆς σημερινῖις καταστάσεως, {monéνει στοὺς φιλάθλους τὸ κρέος να δεῖ· ξουν ὅτι ὁὲν κατωτίνουν εὔκολα κάma μὲ λατμττερὸ ηεριτύλιγμα, Θὸ κρεισστῇ νὸ άντισταθοῦν σὲ κάθε ἀπόπειρα ηροὸολῇς τιοδοσφαιρικῶν ἀγώνων ὡς «κρινόντων τὴν τύχη τῆς Ἑλλάδος». ’Υιτάιρκουν rôσα ἄλλα γεγονότα ποὺ καθορίζουν τὴν μοῖρα μαεΤὸ ποὸόσφαιρο ὁὲν εἶναι τίτιοτε περισσότερο ἀπὸ ἕνα ὼρσῑο, δυναμικὸ οπὸρ καὶ oi νίκες ὅπως καὶ oi ñrτες εἶναι μέσα στοὺς κανόνες τοῦ ηωκνιδιοῦ, noù‘ κινδυνεύει νὰ κατανmon, ἀπὸ κάθε εἴδους καλοθελητές, τιαζάρι ἢ ναρκωτικό.

59

MIMI:

_ηἡ

Η θελο va1aτοῦ ἕκηληξη 1110 ἦτονκόνω ἽΞλληκος, ΠίστεΨα mix: 1'1 ταὸἐρνα - γνωστὴ σὲ λιγοοτοὺς μόνον, κει-λοφογόὸες τῆς Ἀθήνας - Où τὸν ἐντυπωσίοζε. Kai népaoa τὸ κατώφλι μέ... κιρυφὸ καμόιρι, Τὸ γκαρσόνι Πλησίaie μὲ ωὰ ἕκφροση Χοκρσύιιενης ἔκπληξης. Kai xwmbvmc 10v φιλικὰ στὸν ὧμο τοῦ εἶπες «Χοίρσυμε Ποὺ σὲ Βλέπω κὺρ - Ἰ-Ιλίο. K1 ὀπόψε ἕΧω τὸ μεζὲ τιοὺ 0’ 61916031...» Αὐτὴ εἶναι 1'1 Πρώτη μου ἐμπειρία ἀπὸ τὸν Ἠλία Κοζόν, τὸν διάσημο οκηνοθέτη καὶ συγγραφέα ι·ιού ἔχει σήμερα δικάσει τοὺς κριτικοὺς μὲ τὴν κοινούργια του ταινία «Οἱ £3111oxémsq» καὶ ὃὲν ὑπάρχει ὀμφιὸολία ὅτι ἡ ηροὸολῄ της 011C Kdvveq ea προκολὲση οοὸαροὺς Πονοκεφόλους στὰ μέλη τῆς ἑλανόδικηρ ἐπιτροπῆς. Εἶναι πολὺ δύσκολο và περιγράΨει κανείς ἕναν ὅνθρωιτο σὸν τὸν Καζάν, μὲ τὴν ἐμπειρία 1116c ὀλιγόwan συνάντησης. Ἴσως καὶ νὸ 111‘1v ἀρκοῦν ὧρες, ήμὲρες Πολλές. "Evac μόνον τρόπος ὑπάρχειε và τὸν καωλόὸης. K1 αὐτὸ εἶναι εὔκολο γιὰ ἕνον καλλιτὲκνη ποὺ εἶναι ὁλόκληρος μιὰ ἕκφραση τῆς ἀλῄθειος. Μιιλᾶμιε γτὰ τὸν «Συμὸιὸοομό». Δὲν διστάζει γὸ ὁμολογήση πὼς τὸσο τὸ 616Mo του, ὅσο κι f1 ταινία, μόνο 60

(μόρμυκο ὣὶτν {111(11)st Kai «OUVQXdJVOum» ouxvù μὲ- ιήν φλογεριῆ ἐπιθυμία γ’ ἐικοιίωοω· ()i συμιιοτριῶιες μου, τὰ (ρῐερνίσμαιίί pou»). Αειιρεύει vù κόνει μιιῐίζνες 0111 Néo ’Υόρκη - Ποὺ 11w maxaivual — καὶ m γράφει οὲ μιὸ ξύ\1\'11 κολύὸω σιὼ ὃὸση τοῦ Κοννέκτικοτ.

οτῐιν Ἐλλάδα Kai 0τή Γαλλίο γνώρισον émwxia. Δὲν κρύὸει, ἐικόμη, rubq εΙνοι δημιούργημα ηροοωιτικῶν 10v διωμάτων. Εἶνω ñ ὁπεικόνηση [ᾗς κωνούργιας ζωῆς του.

Τί τὸν ἔκανε và ὃσκιμόση Kai fic OUYYpaquèc ixavôrnrec'; -Δὲν μὲ νοιάζει ἡ σκηνοθεσία σὸν τέχνη. M’ ἑνδιαφέρει ἡ τὲκνη σὸν ἑκφροιοτικὸ μὲσο... và δώσω αὐτὸ τιού θέλω và Kai τὸ προοῐιοθῶ μ’ ὅποιο τρότιο μηορῶ. «Ὁ Συμὃιὸοσμὸς» ἦτον δημιούργημα μιᾶς ἑσωτερικῇς ἀνάγκης.

ριζε τοὺς «Ἐπισκὲιττεφ Kai μοντάιριζε τὴν ταινία ποὺ θ’ ἁρχίσει νὸ γυρίζει τὸ κολοκοίρι K1 ἂν oi «Έῐτιοκέπτες» ἦτον μιὰ ἱπῐῐοτική τωνία, ὅπως τὴν κοροκτήpuce ὁ ἴδιος, ñ ἑῐιιομὲνη ταινία θὰ εῘναι τὸ κλιείσιμο μιᾶς ἐργασίας μὲ πρῶτο ἔργο τὸ «Ἀμὲρικο, Ἀμὲρικο» Kai δεύτερο τὸν «Συμὸιὸαομό». Θέμο. του... Ἀλλὰ μιὸ κι’ ñ συζήτηοῐὶ ἧταν φιλική, κι ὅκι συνέντευξη, ἃς τὸ ξεκάοουμε.

Γιιατί γὺριοε τοὺς «Ἐῐτισκέπτεφ; —”Exw ἕνα συναίσθημα πὼς ποτὲ Δὲν τὸν ἐκπλήσσει, ἀκόμη, οὔτε ruà ὃὲν Où vupîow ταινία τιού νὸ εῖ1'1 ὑποτυκία - ὅπως καροκτηρίζει vm ὃητμαριλῂς σ’ ὅλο τὸν κόσμο», τὴν 6x1 μεγάλη ἐττιτυκία - ποὺ γνώρισε ὁ «Συμόιὸασμὸφ στῂν καινσύρ- λέπει στὸ γνωοτὸ ἁμερικανὸ δημοσιογρόφο Ρὲνξ Pñvr- · για πατρίδα του, Oi ὀμερικωοί, λέ· ιει, ᾶλέπουν τὴν ἀλήθεια σὸν ἄτομα.

Kai ηραῑθέτιειῑ Μὰ ὀὲν εἶναι ἕτοιμοι và τὴν δεκτοῦν σὰν Λοός, σὰν κοινωνικὰ Τώρα πρέπει νὰ, γυρίζω ταινίες τὶς συγκροτηιιένη ὁμάδα. ὁποῖες νὰ ἐλέγχω, νὰ μοντάρω καὶ νὰ Δὲν δίνει συνέντευξη. Μιλᾱ φιλικά, μ’ ἔνο τιοτῄρι κρασὶ ὀνόμικτο -ἄσιτρο Kai ροζὲ, ὅπως τοῦ ὀρὲσει -στὸ xépl. Τὸ κοινούργιο του 6ι6λίο «Oi Δολοφόνοι», ὁὲν ἔχει ὀκόμη κυκλοφορίισει. Oi κριτικοὶ ἔγραφον πὼς δὲν ἐπιρόκειτο νὸ οκηνοθετήσει ἄλλη ταινία γιατὶ ñ οἰκονομικὴ ὀποτυχία τοῦ «Συμὸιὸοσμοῦ» ἦτον τόσο μεγάλη ὥστε ὃὲν εἶχε ἅλλες προσ(popéc. K1’ ὅμως, τὴν ἴδια στιγμή, γύ·

διανέμω ὁ ἴδιος. Tamia; ποὺ θὰ 01mχίζουν πολὺ λίγα. χρήματα, καὶ κυρίως ταινίες γιὰ τὸ πῶς νοιώθω τὸν κόσμοἈν δὲν ὃγάλω χρήματα, ὁ οἰκονομικὸς κίνδυνος δὲν θὰ εἶναι τὸσο μεγάλως, ὲπεῑδὴ ξέρω πῶς νὰ τὶς γυρίζω φτηνά.. Σύμφωνοι. Θὰ γύριζε ὅμως τοὺς «’Eπισκέπτες» ἂν δὲν τοὺς εἶχε γράψει ὁ γιός zou; -Νοιί, ἐπειδὴ μέσα σὲ 3 χρόνια ἠταν τὸ μόνο αενάριο ποὺ μοῦ πρόσφεραν καὶ

MN [VMBIBIBAZIIMAI ποὺ καταπιανὸταν μὲ κατι πραγματικὸ καὶ ζωτικο-Αετὴν περίπτωση αὐτὰ τὰ ἐπακόλουθα τοῦ Βιετνάμ.

Διαὸὁζονῐος ra Àôwa του aùm ôèv unôpaoa vù μὴ θυ-μηθῶ. Kc’m ὄλ λο λόγια του, οτὴν μικρὴ môépw -Θυμᾱμω τὸν Πατέρα μου.. 'I‘ox'n

Εἰμαι ὅμως εὐτυχὴς ἐπειδὴ τὸ ἔγραψε ὁ Κρὶς καὶ ἐπειδὴ αὐτὸ μᾶς ἔφερε πιὸ κοντά. Εἶδε ταν πατέρα ὄχι σαν κάποια παράξενη μορφή, ἀλλὰ σὰν κα· ποιον μὲ τὸν ὁποῖο μποροῦσε να κουὅεντιάση καὶ νὸι δουλέῴη σὰν ἶσος.

<

ηρώτους Πρόσφυγες (’m' τὴν 'Avum λῂ noù ἕφτοοον οτὴν Ἐλλάδα, rrpéΠει Κότι vù κόνω γι’ αὐτούς. λιι ιιιλῄσιι) “ù λογαρισμό τοῖ’(ῑ.

Η ΝΙΚΗ ENOZ ΜΕΓΑΛΟΥ

ἐκεῖ πάνυ) ἀπὸ τρεῖς δέκαετιες — ἄλλο ἕνα ἀπὸ τὰ. καμώματα του ποὺ πείραζε Εαθεια τοὺς Ἀμερικανούς). Ἤταν ἡ à: Ἠθελα ὅμως νὰ εἰπῶ w. ἐγὼ κατι γιὸι ποχὴ ποὺ ὁ ψυχρὸς πόλεμος εἶχε κάνει τὴν ὅιαιότητα στοὺς φιλήσυχους, καθηνα παγώση καθε αἴσθηση wow/4p στὴν μερινοὺς ἀνθρώπως. Δέν μοῦ ἀρέσαν οἱ Ἀμερική. Σημερα. ἐποχη τῶν ἐγκαρδῖ«Σκύλοι ἀπὸ Ἀχυρο» ἐπειδὴ μὲ τὴν un ουναντησεων κορυφῆς μὲ τᾷν Maïa ταινία αὐτὴ ἡταν πολὺ εὖνολο να πῆ ὁ καὶ τον Μπρέζνιεφ, τὸ κλῖμα κατευθύνεκόσμοςῑ «Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ πάνω στῆν tau. προς ἀλλαγὴ. “Οπως διατείνετευ. τὸ ὀθόνη εἶναι κτήνη ἀλλὰ δέν εἶναι σὰν περιοδικο «Tim», «iv καὶ ὑπῆρχε κάτε m ἐμᾶςῖ» Ἡ δία γίνεται πάντα ἀποδεπεριπΰὸτερο ἀπὸ ἁπλῆ ὑστερία στὸν ψυκτὴ ὅπως εἶναι πάνυ) στὴν ὀθόνη, ὅπως. χρο πολεμο, τουλάχιπον. ἔχει παρέλἀπαντοῠσε στὸ Φὰρ Οὐέστ ἢ σὲ ξένες θεὲ». χῶρες. Ἀλλὰ οἱ ἄνθρωποι ἀρνοῦνται να Ἡ ἀποθέωση, τὰ πλήθη, τὰ χειροκροτὴν ἀναγνωρίσουν στὸν ἑαυτό τους, στὰ. τήματα, οἱ δεξιώσεις στὴν Νέα Ύορκη παιδιά τους, ποὺς φῖλους τους. Δὲν τὴν καὶ στὸ Χόλλυγουντ των συγκίνησαν καὶ ἀντιμετωπίζωμε, ὡς τὴ στιγμὴ ποὺ κάτὸν κούραῦαν. τι μᾶς συγ-κλονίζει. Βρίσκεται κάτω ἀ«“Η στοργὴ τοῦ πλήθους εἶναι κάτε πὸ τὴν ἐπιφάνειαι τοῦ καθενός pa; καὶ τὸ ῦυγκλονιστικο. Κάνουν σὰν τὰ παιὅταν φοὸΰμαστε ἢ μᾶς ἀπειλοῦν εἶναι διὰ ποὺ φάγαν ἕνα lac-.0314: καὶ μεταἐκπληκτικὸ vb πῶς ἀντιδροϋμε. νοιωσαν ’mepa. γι’ αὐτὸ ποὺ ἔκαναν. Δὲν στερα ἀπὸ μια ὁλόκληρη sac—:2— «Κυπάξετε τὸν Κάλλεϋ. Τὸν ὁλέπετὰ ὅγαζω πέρα τέτοιου εἴδους ἐκδηYeti; πεισματικῆς w. ἀνώφελης ἀρτε στα ἐπίκαιρα ἢ στὴν τηλεόραση καὶ νήσεως, τὸ Χόλλυγουντ ξαναδέχθηλώσεις στοργῆς mi. Καὶ τί παράξενα ἆδὲν φαίνεται cinéma; ἢ φαῦλος. Mozi— δειος ποὺ νιώΘει’ μετὰ. Μετὰ, τὰ χειροκε μὲ ἀνοιχτὲς ἀγκάλες αὐτὸν ποὺ ζει μὲ κάπριον μὲ τὸν ὁποῖο θὰ Θέλατε κροτήματα, ὖ l‘féa. Ὑὸρκη, πολὺ ἀπημάταια προσπάθησε νὰ ὲξαφανίση. τὸν νὰ παραωλωΜρετε μαζὶ ποδόσφαιρο. σχολημένη ὅπως πάντα, ἀφοσιώνεται Τσαρλυ Τσάλπιν. m ὅμως διέπραξε δλες αὐτὲς τὶς 6éme; στὶς δουλειές της. Νιώθεις τόσο μόνος, Ἀᾆλὰ ὁ Τσάρλυ ἠταν πολὺ μεγάλος Ôpä‘mteç. Ἡ γυναῖκα μου ἡ Μπάρχειρότεραι. ἀπὸ πρίν. γιὰ, ἕνα τέτοιο ρόλο. Ἣταν ἀδύνατον να μπαρα δέχθηκε ἐπίθεοη μπροστά ctr) Στο ἐπιατόριο τῆς Νέας Ύόρκης ὅ· σῦύση. Καὶ τὸ χόλλυγουντ, γηραλέο rus). σπίτι μους, κοντὰ πὸ Σέντραλ IIàLp-x που δειπνοῦσε μὲ παλιοὺς καὶ νέους φίσήμερα λέοντάρι, ἄνοιξε διάπλατα τὲ καὶ ἕνας ἄνθρωπος ποὺ ἔστρεφε ἕνα πιλους, ἕνας σερὸιτὸρος τὸν πληοΐασεῑ ξεδοντιαομένο τω στόμα.. Ὀ «Σαρλὼ» ἔστόλι τοάνω στὸ κεφάλι της τὴν ἔσυρε «Κύριε Τσὰπλιν, σᾶς εἶχα σερὸίρει χωσε ἄφσὸα μέσα οὺ κεφάλι του. κατὰ, μῆκος τοῦ τετραγώνου, δίχως καπ ἐδῶ καὶ τὸ 1952, ’ἣν τελευταία φορὰ Καλοκαρδα, στέλοντας φιλάκια μὲ τὸ val; νὰ. σπεύση νὰ τὴν ὅοηθήση. Ἥ Si: πρὶν νὰ ’,ρ’ὑγετε. Εἶναι ὑπὲροχο ποὺ ξαχέρι, ὁ Τσόιρλυ Τσόιπλιν δέχθηκε τὸ εἱναήρθατε». δικο «Ὀπαρ» m") τοῦ ἀπενεμήθη «διὰ δρίωιεται ὁλόγυρά μους. Ἤθελα να γ’)«Εὐχῑρῑπῶ». ἀπάντησε ὁ Τσάπλιν. τὴν ἀνυπολόγιστον ουμὸολὴν του εἰς τὴν ρίσω μιὰ ταινία γι’ αὐτὸ, ἀλλὰ, ποτε «A‘s Çœnœçôpoum ποτε ὅτι Θὰ ξαναρκαθιέρωιν τοῦ κινηματοιγράῳυ ὡς κατ’ δὲν θὰ, ἔπαιρνα τὰ. χρήματα ἂν ἀπευχόμουν». ἐξοχὴν μορφὴν τέχνης τοῦ αἰῶνος». Θυνόμουν ατὰ. χολλυγουντιανὰ στούντιο «”Ολοι c’ ἀγαποῦνε, Τσάρλψ. εἶπε Ἡ «ἐρυθρὰ ἀπειλὴ» Τσάρλυ Τσάπλιν Καλὴ - κακή, αὐτὴ εἶναι ἡ ταινία ποὺ κάποιος. εἶχε ἀπελαθῆ ἀπὸ τὶς Ἑνωμένες Πολιἤθελα νὰ γυρίσω καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ μό«Ναί, ἀλλὰ καὶ τὸν Κέννεντυ τὶν ἃ· τεῖες τὸ 1952 (διατηροῧσε πάντα τὴ νο ποὺ μ’ ἐνδιαφέρει α’ αὐτὸ τὸ στάδιο γαποῦσαν», ἀπάντησε σιγανά. ὅρεταννική του ὑπηκοότητα κι ἃς ζοῡσε τῆς ζωῆς μου.

61

[MHNIKII

H

z‘

ο

11111111111111 >

‘Eï‘ ΟΥΟΙΧΟΣ. ’() διάδρομος μέθυ ιί 110 1(1 Kunupinlufll (111111111. Aéku.

11mm. lurx'umômu μέτρω Mona.” K1 ἁμέ-υμᾶς ypdmmm οὲ x11vnmr‘1 x11“:— ιιωιωΔ ΧΙΠουζούκιω. μιιωγΜηιᾰ<;.ιρ(ιγωῦὸι, Ᾱώθυςῑ Μεοημὲρι. Τὼ vuxu'» pn'ù Kéku 111v ιἰμέρω KOIIIOÛVIHI. M161 \(1r(1 mà (11(01‘11iôln, 161 φτνρυυγίομωω 11111; muiw; [ὧν ôéx'ïpmv καὶ τὸ ()κυι’]ἷ,ιμ() κόποιου 11(11x'1äsvoux1m» Mofi, ι’]Πογρωμμίζουν ὀκόμη Περιωιγὶ. ιεωο 11w ἐρημία. Ξαφνικὲι, νοιώθω 1((111 vù μ’ (1h11 (1‘1 11w Πλότη. "Ex‘u ΘλέμμωΔ ’Ἰῧκψ (ἆλὲμμα 111011) (1111‘) ἔγω Cal‘yüp‘. mmñ. pa γυαλιό. Ἐκεῖ ὸεῑέ,ιὲι 1111110011 011w κ’(ιγκελὲνιω ῐιόρῐο, ὲηιιὲλοιτζ, κόιΠοιο(; (‘ixflpmmxyTùv 111\1]01('1i:<.1.FK1>1Co K017100111, Πορῐοκῑιλί Ποιηςύμιοι), ιωυρόωηῐρη γρ(ιὸὼο K111 K1;:(’111u1~— pu nonoûmm... Ilpôumno èkopuonKb ὄσο ἕνα κομμόῑι 01p0yy1'\à i111npo xapn'.

— Κύριε, ῖὼν panda). οξ· ιιηξ) ἠγ μεῑο ὸκριίίῶς ἕκωην ἐὸεῖ) ῐίι; ἐκινλὲσει(; 01 F1'[>|1(1\'()1; Ὑψώνει τὸ φρὺὃιυ, tmmppu’wm 1!)

016110: σῖοκοσμός, Στρογγυλνύει 111 1161111: (11101110. Té.\<x;, K()U\'(1)\'I(l(; 1(1 κεφόλι néon _ (3619:- ίιιῐυνῑῦῑ —- "1-\y\'111010v.,.

Πόλ] φεύγει, Kai 11(1.\1 μόνος μηρυmà 011w KastM-wa 1161110. Τὸ (p11)ρουγίσμοω. Τὸ σκυύέζηιο ἀπὸ ῐὸ 11(1— οὰξενο Πουλῐ. Αὐτὴ ῐίι φορὰ 11w μονοξιὸ μου 9(‘1 τὴ σκοτώσει μιέι 111(Πολιό. Mlà ἀληθινὴ Πιοῑολιό. "\111:'[1(1 ἄλλη. K1 ἄλλη. Κι ἄλλη...

62

...α-κ 1944ῑ τὸ πολυβὸλο Σκύθα) (1110 ëvonxro ἑιλλὲι ὑμέωιιιυ ἔ,(ιν(ι(3[)ῐοκ(ι) 10 θάρρος μου. "Evur; (input: (Πὲκεωι μΠροστά I101), ‘-\1m 10 ὸεζί mu xépl Kpéuz'rm ἕνα Πιστίλι. Eîvm tuvullévm; "Inox; οκὲῳωμω, (métuxz: ἦ εἶναι ἰιῐιοφωοισμὲνῡς νὼ Πεῐύκη <’)ῐκι)()ὸῄιι()ιε· ohm-pu 10V oréxo. Τὸν ρωιέιιι) K] 11 (111(1v1nm'1 [ou δι’-κ ῦκει 111111111 μ’» 11100110111113~

I972: τὰ μπουζοὺκια

—- Τῶν ῥκῑε·λὲ();·(ι)ν; [Ἰωιῶν ε’·κκ λέ()ε·(ι)κ·; Γίγωνιίι] ε”ὃῶ ἑκιελέυςιῃ.

- Ἰῧνγωῶ ιὶ(; ἑ·κηῑλὲ()ε·ι(; τιού ἔK(l\'(l\' 01 Γϊρμωνωῐ... \lr’mux; ἱέραξ· (În' Πίου) (1110 (113111 11‘1\' κυγκελέγια Πύρῐ(ι,., - "A! Où ÈVVUE'Ï'H‘ ιὼς ἔκιε-Μ’(1w; Τῶν οἰχμειλιίηιωκ.. "Ëpxopm Ralph 8’66). ἀλλὰ ὃὲὙ (ixmmu 1111(11(1 σχετικώς... Πέινῖως ἐὰν θέλε-τε· ῐί»

0111 εἴπατε· τιιν πρωτομαγιίις κλειδί, πηγαινετε οταν γραμματεῖα -—— λῐαζεμὲνους διακόσιους... M11— λιστα ὅταν στηθὴκανε στὸν τοῖκο. 1"νας ὐπ’ αὐτούς, ὸ Ναπαλὲιιιν Σανκατζῐδης, ἔδαισε τὸ σύνθημα τοῦ x0αιισςκκριῃιένος απὸ 111 δουλεια του, poü... Πὲθαναν Χορεύοντας... Μετρίιει σφαῑρες. Οἱ σκοπευτὲς πεβηιὲνουν, Ποῦ ὃρὲθηκα κι ἐγὼ μπρο- - Ἀληθινοί ’Έλληνες δηλαδή..Δ K01 ὅμως δὲν μῦς εἶπαν τίποτα,., (Πό τ()υ;.,. a Hz-pispyo. λέιι) Kl 51111 111" 111 - Δὲν πηδσῦσες καϋμὲνε. μους)ι* 11111 IN ι’, μουρίὶζει. κωρὶς να μὲ κοιταξη. λῐια δρασκκελια πρόμα εἶναι ὁ τοῖχος... Δὲν τὸν πηδοῦοες; Πόρε τὸ κλει δί... "A110 κανεις τα δουλεια σου κα μοῡ τὸ φέρεις...

Ἠ κλειδαρια θέλει δύναἹιη, καὶ τί πόρτα καθὼς τὴν ανοίγω οτριγγλίζει.

- Nù δοῡμε Kl ἐμεῐς.

- Ποιὸ εἶναι πόλι τὸ περίεργυ; —— [Ιοὺ δὲν τὸ ξὲρουμε... A1010)—

—— Md σείς δὲν εἴπατε..,

- H0101 φοὸοῦνται αὐτοὺς τοὺς νεκρούς;

—— Ἐκτὸς απὸ τὸ σκοπευτήριο καὶ κότι ἄχρηστα πολυὸὁλα πίσω απὸ κείνη τα μὸντρα, ὅλλο τίποτα δὲν ἕχει ἑὸῶ γύρω... Ὀ μακρὸς ἴσιος διάδρομος μὲ τα κυπαρίσια. Τα φευγαλὲα φτερουγῐσματα σής σκιές. Τὸ πουλὶ ποὺ 01(06ζει. Καὶ κόπου κοντα οταν ἔξοδο τὸ κάρτινο πρόοωπο μὲ τα σκούρα γυαλια καὶ τὸ πορτοικαλὶ πουκαμισο... ”Αγνωοτον...

— Δηλοὲὃῇ;

-— ΙἸ-ερίεργο...

- T0111; νεκρούς. Γιοτὶ τοὺς κραιατε καλα κλειδαηιὲνουᾳ —- ’Eyu’); Δὲν μοῦ εἴπατε να κλτί ὃώοω; —- Γιατὶ φοὸοῡνται αὐτοὺς τοὺς νεκρούς;

- Παιδιό, φωναζω σταματώντας τὸ παιχνίδι τους, ποὺ κόνανε τὶς ἐκτελέσεις oi Γερμανοί; Κοιτόζονται για λίγο μεταξύ τους... Κατάλαὸον; Δὲν KuréÀaôuv; Παντως ὁ πιὸ διαστικὸς για να {mumpδεύει μαζί μου μουιρμοτνρίζεις

— Τοὺς ὁμήρους διορθώνω.

— Ἐκτελοῡοαν ττενήντατ ἑκατὸ μαζί. M10 πρωτομαγιὸ, τὸ I944 ἑΚῐέλεσαν διακόσιους μαζεμὲνους.

- Τοὺς κλειδώνιω Ποιοὺς κλειὃώνω...

Κόκκινα, γαλαζια, μπλὲ. Δὲν εἰναι τα κρώματα κόποιας σημαίας. Εἶναι τα μπουζσύκια, Τὲοσερις πιτσιρικόδες παιζουν τώρα ἐδῶ μπαλσ,

— Τουφὲκιζαν τοὺς αἰκμαλώτουμ Ᾰὲει ὁ φίλος μου πια, σκοπευῐῄς.

—— Περὶεργο... Δὲν Χρησιμοττοιςῃι00v ἑκτελεστικα αποσπόσματα οἱ

Σταματόει ξαφνιασμὲνος.

Oο0

—— Md καλό, τί γινόταν ἐδῶ, ρει)ῐαει ὁ ἕνας απὸ τὴν παρέα.

γυναῖκες.

—— Γ 1011 τοὺς κλειδιὶικέι(;.,.

— Ρώτα τὸν κὸς) - Βαοίλη... "Iσως ξὲρει.

Εἶναι ὁ σκοπευτας μὲ τὸ πιστόλι. μαζὶ μὲ δύο συναδέλφους τουῆ κι 01'1101 μὲ πισταλια. Προχωραμε. πατῶνῐας αγκαθια, τσουκνίδες καὶ ἄλλα ὀγριὸκορτα. Φαίνεται ὅτι ἅνθρωποι ζωντανοὶ δὲν ιιπαὶνουν πια ο’ αὺια Τὸ κῶρο. Συμφωνία πολυῦόλων σὲ κρῶικι ἀση-μί. Ἧταν τρία (πα σειρέι Τώρα εἶναι δύο κι ἕνα κρανος ναζισττκό. Κόπριος, κόποτε για να τὸ κόνει ποια «ὡραῖα» ὅλα αὑτό, τα ἔδαψε μὲ α· ῦημὲνια μπογια. Ἀπὲναντι, τὸ κρισιμότερο σημεῑο τοῦ θυσιαστηρίου; Ὁ ῐοῑκος. Τώρα μπροστα του εἶναι 0111lléva μερτκα κυπαιρίοια. Πόσοι ἔπεσαν ἐδῶ; Ἀδύνατον να ι’]Πολογιστοῡν μὲ ακρίὸεια. Κατα μέ·Οον ὅρο πενήντα 111v ἡμέρα ἐπὶ τρια Χρόνια. ι Ὀργανωμὲνο τὸ σφαγεῖο τῶν να (ἰ. Τα πολυὸόλα εἶναι στερεωμένα Πὺνω σὲ τσιμπεντένιες πλατφὸρμες. Δεξια, ᾖταν ἡ πόρτα ἀπὸ τὴν ὁποία Oi νεκροὶ πιετιὸντουσαν πάνυ) στα καμιὸνια για να μεταφερθσῇν στοας αΙλαδικοὺς τάφους τους.

— Πολίτες, ἅντρες, Για ἀντίποινα...

τα. Βαζει τὸ κλειδὶ στιιν κλειδο1110...

ὁ τοῖχος - Limb θα ἔπρεπε να ùnñpxt' 11μητικιι φρουρα μὲρα νύκτα... ’Ένας ὕωμὸς καὶ μια φλόγα ὅσὸυοτη... Να τὸ ἀναφέρουμε...

— Να φὲρνουν καὶ τα σ’(ολεῑα. Μὴν ξεκαοετε να τὸ πῇτε 011w αναφορὸ σας.,. Ἀμίλητοι φτανουμε πόλι στὸν καγκελόπορτα, Παραδίδω τὸ κλειδὶ στὸν φίλο μου σκοπευτὴ μὲ τὴν ιταρακληση να τὸ ἐπιστρέψει 0111 γραμματεῖα. Τὸ nm’pvu. Κλείνει τὴν πυρ-

Πρωτομαγια 1972. Βρὸδυ. Τώρα τα πρόοῑνο, κίτρινα, μπλὲ, 1111111110— 10 αστρόφτουν (mm-11681111110 κὸρις στὸ «νέον». Ὀ πορτιὲρης με τὴν ἐ· πίσημη στολή του ἀνοίγει τελετουργικα τὶς πὸρτες τῶν αὺτοκινήτων...

Oi πετρὲες ξεκὺνονταιι ὅιαοτικὲς για ἕνα προοκύνημα στὸν μπαγλαμα. Μπαλόνια, καπνοί, μόγγες ναῦλον στιτν πίστα... Κὲφι... Πολὺ κὲφι. Ἀίῧαατακτο κὲφι... Πρόσωπα εὔθυμί σαν πολυδιόλα σὲ Χρῶμα ὀσημί,.. Μιιί καὶ oi διπλανοὶ οταθηκαν στὸν τοῖxo για να μὴ γινόμαστε οαττούνι οτα κρεματέψια, ὅς τοὺς τιμήοουμε μ’ ἕm τσιφτετὲλι.

Oi «διπλανοὶ» κλειὸωμένοι καλα σταν Χορταριαισμένη φυλακή τους, σκιὲς τρομιερὲς μέσα στὸ σκστὸὃι. Μὲ τὸ παράξενο πουλὶ να σκούζει, να σκοιίζει, να σκούζει λὲς κι εἶναι ὁ μόνος θρῆνος ποὺ απόμεινι· α’ αὐτὸ 10v τοπο.

ΙἿΘ.

63

ENA ΕΤΟΣ ΞΥΘΡΑΥΣΤΗΣ Μὲ τὸν τίτλο αὐτὸ τὸ Διεθνὲς Ἰνστιτοῦτον Τύπου, ποὺ ἑδρεύει στήν Ζυρίχη, ἀφιέρωσε τὸ τεῦχος Ἰανουαρίων, τοῦ μηνιαίου δελτίου του «I. P. I. Report» σὲ μιὰ παγκόσμια ἀνασκόπηση τῆς καταστάσεως τοῦ Τύπου στὶς διάφορες χῶρες. Ἡ ἔκθεση τοῦ Δ.Ῑ.Τ. παρουσιάζει ἰδιαίτερο ἑνδιαφὲρον -ὅχι μόνον για τοὺς ἐπαγγελματίες δημοσιογράφους - π ρ ῶ τ o ν γιατὶ ἔχει γίνει, πλέον γενικὰ ἀποδεκτὸ ὅτι τὸ ἑπίπεδο ἐλευθεριῶν τοῦ Τύπου μιᾶς χώρας ἀποτελεῖ καὶ δείκτη τῆς δημοκρατικότητάς της, καὶ δ εὐτερον γιατὶ ἀποκαλύπτεται ὅτι ἡ ἐλευθεροτυπία δέχεται, ἐμμεσες ἴσως, ἀλλ’ ἐξ ἴσου ἑπικίνδυνες, ἐπιθέσεις ἀκόμη καὶ σὲ χῶρες ὅπου, κατὰ τήν γενικὴ ἀντίληψη, οῖ έλευθερίες τοῦ Τὺπου εἶναι ἆπαραβίαστες.

‘H ἐκθεση ἀρχίζει μὲ μιὰ γενικὴ ἀνασκόπηση ’τοῦ ἔτους 1971, ἀπὸ τὸν συνεργάτη τοῦ Δ.Ῑ.Τ. κ. Ernst Meyer ὁ ὁποῖος γράφειε

:\ MICA” TOY λγιιοιιργιμιαT τος αὑτοῦ ιιοὺ λέγεται τῠτιος εἶναι ὑπηρέτες τοῡ Λαοῡ. Ἀλλὰ για να ίιτιηρετήοουν καλὰ ῐιρέῐτει να εἶναι ἐλεύθεροι καὶ Πολλοὶ -ἑλεύθεροι νὲι μιλοῠν μὲ διαφορετική φωνὴ ô καθὲνας. Mia Κοινὴ Γνώμη, καλὼ ηληροφορημὲνη. κι ἐλευθερη να διαλὲγη τὶς ηηγὲς τῶν ττληροφοριῶν της, ἐπιστελεῖ τὺ κιίριο συστατικὸ μιᾶς δημοκρατίας ιτοὺ λειτουργεῖ ὁμαλά. Ἐν τούτοις ή αὐτάρεσκα ιτροθαλ, λομένη ἐλευθεροιυτιία τοῦ δυτικοῦ κόσμου κρύόει μια θανάσιμη, ἐνδεΧομὲνως, ασθένεια, Πολὺ ιτιὸ ἑιτικίνδυνη άπὸ τὴν λογοκριοία ἢ τὴν ἑκούσια αὑτολογοκρισία. Ἠ ἑιτιθυμία τοῦ ὃημοσιογράφου να γράφη ἐκεῖνο Ποὺ ιτιοτεὺει ἐξασθενεῖ 6αθμιαῑα. κωρίς αὐτὸ νὸ γίνεται άντιληῐττό. Ἀσυναίσθητα, Πολὺ συκνά, γράφει ἔχοντας τὸ ἕνα του 6λέμμα στραμμένο στίς συνέῐιειες ιτοὺ μῐτορεῐ να ὺῐτάρξουν γιὸ τὴ δουλειά του, σὲ μιὸ ἐποχή τιοὺ οἱ ἐφημερίδες, ἕκοντας ἑμῐτλακῆ α’ ἕνα δίκτυ -ἕνα δίκτυ ιτοὺ σφίγγει ουνεΧῶς-- ἐξαρτήσεων καὶ ξένων ἐτυρροῶν, 6λέιτουν τὴν ὑπόσταοή τους và μειώνεται σταθερά, Ἀφ’ ὅτου oi κυβερνήσεις καὶ 0i ὁμάδες ἑκεῑνες ιτοὺ άσκοῠν ηιέσεις οτὸ κοινωνικὸ σύνολο, ἐδοκίμασαν τὴν δύναμη καὶ τὴν ἐιιτοτελεσματικὸιηῑα τῶν τταραιτλανητικῶν εἰδήσεων καὶ τῶν καλῶν δημοσίων axéσεων, ὁ Τὺῐιος, ἐκτὸς άῐιὸ τὶς περιτττώσεις ἑνὸς ὀτομικοῦ ρεηορταζ, καταφεύγει συνεχῶς καὶ 11811100018ρο στὶς ἐπίσημες ὁνακοινώσεις. Τὸ ραδιόφωνο κι ἠ τηλεόραση εί)ριοκόμενα οτὸ Χέρια τῶν κυ6ερνήφ σειιιν, ἢ κάτω άπὸ κυὸερνητικὸ ἔλεγx0. άκόμη δὲ καί μὲ τὴν ἀπειλὴ που 64

δημιουργεῖ ἡ ἀνάγκη να ἕκουν ἐξασφαλισμένη ἦ τὴν ανανὲωση τῆς (‘1δείας τους, ἢ τήν καλὴ διάθεση τῶν διαφημιζομὲνων, ἔχουν άναιττιίξει, κιιιρὶς να τὸ άντιληφθοῦν μιὸ αντανακλαστικὴ άντίὸραση. Εἶναι ἡ άντίδραοη ιτοὺ τοὺς κόνει να ττατοῦν τὸ ’”κουμῐιί τῆς φρονήσειι)ς”. Ἐὰν m". μιὲι στιγμή θάρρους καὶ ἐξάρσειικζλ λησμονήσουν καὶ φρόνηση καὶ ἐμιιύδια καὶ ἑ·κφράο()υν ἐλεύθερα τὴν γνώμη τους, ηροκαλοῦν τὴν ὀργὴ τῶν κυὸερνήσεων καὶ τῶν ὁμάδων ιιιὲσεως ηοὺ ἔχουν συνηθίοει οὲ μετριοπαθῆ μόνον σκόλια. Στὴν ραδιοφιιινία, ἕνα Πρόσφατο τιαράδειγμα ἦταν ἡ ἐκττομηή ” Ἠ αιτάτη τοῦ ΙΙενταγ(ίινοι)”, Τὸ ἀντίστοιx0 θέμα στὸν Τίιτιο ᾗταν [à ἔγγραφα τοῦ Πενταγώνου. Καὶ oi δύο 118111ητώσεις τόσο ὁπ’ τὸν ὃαθμὸ τῶν αντιδράοεων ιτοὺ Προκάλεσαν ὅσα καὶ τῆς διαμάχης, ἦταν κάτι τὸ ἐξαιρετικὸ καὶ άιτετὲλεσαν μιὸ ἐιτανάσταση κατα τοῦ αὐξανομένου κονφορμισμοῦ.

Ἡ ανεξαρτησία τοῦ Τιίττου καταρρέει ὅαθμιαῐα μὲ τὴν μέθοδο τῆς

φθορᾶς. ()ί (ἰντιτιθὲμενες δυνάμι-ις τὴν φθείρσυν αιτειλώντας τοὺς δημοοιογράφους ῐτοὺ δείκνουν (1111,611111110 Πνεῦμα ὅτι θα κάσουν τὴ δουλειά τους, ἢ καλώντας τους σὲ ανάκριση γιὸ ν’ άιτοκαλὺψουν τις 1111— γὲς τῶν ιτληροφοριῶν τους. ἐνῶ ἐκ Παραλλήλου (1i διαφημιοταὶ καὶ διαφημι(,όμεν()ι κινοῦν Παρασκηνιακα ια νήματα ἑῖισι ὥστε ια μέσα ἑνημεpumaqu να κορεύουν στὸν δικό τους (mono. Τις συνέῐιειες τῆς φθορᾶς (ιυιῆς μηορεῑ κανεὶς νὸ διαττιστώση -σὲ διάφορα 6αθμὸ σὲ κάθε 113111111111ση- ἐικόμη καὶ σὲ κῶρες μὲ τταράδοσι] ἐλευθεροτυηίας Téman τιοὺ ν’ άῐιοτελῆ τὸν (ἰκρογιιινιαῑο λίθο μιᾶς ἐτιιτυκημένης δημοκρατίας.

0i ἐκδότες Πιεζόμενοι σκληρά αιιὸ τὶς αὐξανόμενες δυοκέρειες noù αντιμεττιιτιίζουν Προσηαθώντας νὲι συνεκίσουν τὴν ἕκδοση τὼν ἐφημερίδων τους, τὸ μόνα Ποὺ μῐιοροῦν να κάνουν εἶναι νὸ τιαρακολουθοῦν τὴν φθορά αὐτὴ μὲ ἐγκατάλειψη.

Στὶς άναιιτυσσόμενες Χῶρες, ἡ τάση εἶναι άκόμη κειρότερη;

Εφημερίδες κλείνονται ἢ καταᾈαμὸάνονται 6ιαίως, ὄδειες ἐκδόσεως ανακαλοῦνται, οἱ διαθέσιμες ηοσότητες δημοσιογραφικοῦ Χαρτιου ηεριοριζονται καὶ ή κυκλοφορία ἐφημερίδων Παρεμῐτοδίζεται. Ὀ κατάλογος Περιέχει ὁλόκληρα ὁηλοστάσιο καταιιιεοτικῶν μέτρων Ποὺ δείκνουν ιιόοο εὕθραυσιη εἶναι αὑτὴ ἠ ἐλευθερία τοῦ Τύῐιου ιτοὺ θεωρεῖται οὲιν κάτι δεδομὲνο σὲ 111(‘1 οὑγκρονη κοινωνία. Ἠ ἐιντίδραση αὐτοαμιίνης τοῦ Τι’)-

Cahiers de ι’ _ ίὶΙ Hl'||\ ΧΗλῆ ICL hl; l,‘l\>'Hlll ‘1\'HH\\HH.\\I1|H‘Il,_\l’“ll‘\f{

2“ ANNE! - N l (Nouvelle série)

JANVIER 1771

FRAGILE [IBERÏE DE PRESSE

Le rapport annuel du Directeur de ΙῚ. l. l’.

I; W... κωμηυμ.» ...γ -... am.” ι». Λιι11.1.11... ..ω .μ..,,η.-.>ιιηιι “Hum-m . m m.

1...... dr .v.....c..-u4. .. . u 4mm.- au...“an

.lnngrrrm’ ιμιίυιι- εφη-..η- uuwm- m. um- mum ιι

4. .--ι un [m .,...- ι.-- ι.....«.-- ,ιτ μ ..ι «ψη...

’ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ που ἐμπεριέχει ἐνδεχομέναις κινδύνους γιὸ τὴν ἴδια του τὴν ἐλευθεg ρία. Γιὸ νά συγκεντρώση ἀρκετή 61’)" ναμη ὥστε ν’ ἀντιμετωπίση τὶς πιέοεις τῶν κυὸερνήσεων καὶ τῶν ωργανωμένων συμφερόντων, ἀναγκάζεται νὸ συσπειρωθῆ σὲ μεγαλιίτερες -ἀλλὸ καὶ λιγότερες- μονάδες. Καὶ τοῦτο ἔχει σὸν ἀποτέλεσμα νὸ μειώνεται ὁ ἀριθμὸς τῶν μέσων ἑκφρόσεως γνώμηςἘκκλήσεις τοῦ Τὺπου, σὲ μερικὲς Χῶρες, γιά κυόερνητικὴ ἐνίσκυση, ὀπειλοῦν νά ὃημιουργήσουν ἕνα ἐπικίνδυνο προηγούμενα. Μόνον ἕνας ρωμαλέος τὺπος, ἀπηλλαγμένος ἀπὸ κάθε ἐξωτερικὴν ἑπίὸραση, καὶ προσαρμοομένος mic ἀπαιτήσεις μιᾶς σύγχρονης ἀγορᾶς, μπορεῐ νά εἶναι ἀποτελεσματικὸς σὲ μιά δημοκρατία.

Εἶναι ἐπείγουσα ἡ ἀνάγκη νίι δημιουργηθῆ γιά τὸν Τὑπσ μιὸ κατά-

(ιιαοη ἡ ὁποία Hi: τοῦ ἐπιτρέπει u] ε’·ττιζῆ μόνος. Χωρὶς ξένη ἐνίσχυση, Καὶ μιέι τέτοια κατάσταοη προϋποθέτι·ι; μειωμένα τηλεπικσινωνιακά ιίΧη, φθηνότερο ὃημοσισγραφικὸ καρτί, μειωμένη φορολογία καὶ μέτρα τέτοια ποὺ νὸ τοῦ ἐπιτρέπουν τὸν τεχνικὸ ἐπανεξοπλισμὸ του, κατὰ περιοδικά διαστήματα.

Μόνον πρὸς μίαν τέτοιαν καιεὺθυνση πρέπει νὸ ἐπιδιωχθῆ η θεραπεία τῆς ἀσθένειας τοῦ Τύπου. Ἠ ἐντυπωσιακη ἐπιτυχία λίγων μακητικῶν ἐκδοτῶν -ὁ αὑστραλὸς Ροῡπορτ Μάρντοκ εἶναι ἕνα παράδειγμα - ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Τύπος μπορεῑ ν’ ἀναπτὺζη ὃικά του ἀντιστίιματα γιά τὴν καταπολέμηση τῆς ἀσθε· νείας του. (Ἀκολουθεῐ ἀνασκὸπηση γιὸ τὴν κατάσταση τοῦ Τὺπου στὶς ὸιάφορες Χῶρες),

l'l()\'l'K().‘.l.\.\Bl.\ "Av καὶ Ῐίουγκοσλιιιιῖα εἶναι μία ἀπο τὶς κομμουνισιικὲς κῶρες, στις σχέσεις της pi: τὸν τύπσ μπορεῖ νά θεωρηθῇ ἡ πλέον φιλελεύθέρη. Ἀπόδειξη τῆς ἐλευθερίας νά σκέπτονται, νά γράφουν καὶ νά δημοσιεύουν χωρὶς τὸν φὸὅο αὐθαιρέτων (ιυλλήψεων, ἀποτελοῦν (σὸν εἰρωνία τῆςιτέικης) oi συκνὲς κατασχέσεις και απαγσρεὺσεις συγκεκριμένων τευκῶν καὶ φύλλων. γιουγκοολαυικῶν περιοδικῶν καὶ ἐφημερίδων. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδεικνύει ἀσφαλὲς εἶναι τὸ ὅριο μεταξὺ εκεινωνῐποὺ ’ἐπιτρέπει μιά κυδέρνηση και εκεινιιιν ποὺ ὁ τιίπσς ττιστεὺει ὅτι ἐπιτρέπεται —- ἰὸιαιτέρως ὅταν τὸ θέμα ἀναφέρεται στὶς ὸιεῖνέζεις μεταξὺ ἐθνοτήτων.

Τά μέσα ἐνημερτίκιειιις σιὴν Κίνα ἐξακολουθοῦν ν’ ἀποτελοῦν αὐστηρά ἐλεγχόμενα ὄργανα τῆς κυὸερνησεως και τοῦ κόμματος. μους. Ἀκόμη καὶ ἡ ἄδεια ἀνταποκρι()ί ἀλυσσίὸες μὲ τὶς ι’)ιιοῑες οἱ ιιι» Παρετηρήθη σημαντικὴ αὔξηοη ιοῠ τοῦ γιουγκοσλαδικοῦ πρακτο· (ιιετικὲς Ἀρκὲς περιοφίγγουν τοὺς τῶν ξένων ἀνταποκριτῶν ποὺ ἐπιρείου ”Τανγιούγκ“” ἀνεκλήθη στὶς ὃυτικοὺς ὃημοσιογράφσυς, ἰδιαίτεσκεφθηκαν τὴν Riva, τὸν προηγούἀρκές τοῦ Χρόνου. Ἀντιπρὸσωποι pa τοὺς ’.ἅμερικανούᾳ ἕσφιζαν ἀμενο χρόνο.

“Av καὶ 0i κινεζικὲς τῆς ”Οὺμανιτέ’“, ὀργάνου τοῦ γαλκάμη περισσότερσ. τὸν τελευταίο αρκὲς ἐπέτρεψαν τὴν εἵοοόο σὲ πελικοῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος ἔκαιρό. Πολλοὶ ὃημοσιογράφοι. ἀναριωρισμένσ ἀριθμὸ ξένων ἀνταποΧσυν τεθῆ σὲ ἀπαγόρευση κατὰ διαζητώντας πληροφορίες ἀπὸ ἀνεπίκριτιέν, εἶναι ἐνθαρρυντικὸ τὸ γεγοστήματα. Πολλοὶ Τσέκοι δημοσιοσημες πηγές, πράγμα ποὺ δὲν τὸ ἐγνος οτι σ αὐτοὺς ποὺ ἐπετράπη ἠ γράφοι ποὺ εἶχαν ἀνάμιξη στὴν κρίνει ἡ κυὸἑρνηση, ἐκακοποιήθηκαν εισοὸος, παρεσκέθησαν ἐκ μέρους ” ’Ἂνσιξη τῆς Πράγας» πρὸ τριετίας, τὴν ὥρα τῆς ἐργασίας τους. τῶν ἀρχῶν, πολλὲς ὃιευκολὺνσεις Ἐπιστρὲφοντας ἀπὸ πρόσφατη ἀποεἶναι σήμερα φυλακισμένοι γιά ποκαὶ φαίνεται ὅτι ὃὲν ὑπῆρξε ὅμεση στολὴ οτὴν Ρωσία ὁ Ντοῦκσ Ντότερ, λιτικά ἐγκλήματα. ‘O γνωστὸς ραλογοκρισία στὶς ἀνταποκρίσεις τους. Τῆς “Οὐάσιγκτων Πόστ”, γράφει ὅτι ὃιοσχσλιαοτὴς τῆς Πράγας ΒλάντιΤομΔ.Ι.Τ. ἐλπίζει ὅτι ἡ Κίνα θὸ ἐπιμιρ Σκοντίνα ἀποτελεῖ ἕνα τέτοιο ἡ κατάσταοη ἔχει φθάσει σὲ σημεῖο τρεψη τὴν εἴσοὸο σὲ μεγαλύτερο παράδειγμα. ποὺ καὶ μιὰ ἀπλὴ συζήτηοη μ’ ἕνα αριθμο ξένων ἀνταποκριτῶν, συμθάμέοο ἄνθρωπο στὸν δρόμο, ν’ ἀπο λσντας ἔτσι, σημαντικά, στὴν ἐλευτελῆ μεγάλη δημοσιογραφικὴ ἐπιΙΙΟΛΩΝ ΙΑ θερα ὃιακίνηση τῶν πληροφοριῶν. ϊυχία. Στήν Ιίολωνία ὁ τύπος ὑποφέρει Ὀ εἰδικὸς ἀπεσταλμένος τῆς “ "Aἀπὸ τὸ ἀντίποινα ποὺ ἐφαρμόζσυν φτεν - πόστεν“’ τοῦ "OoÂo, Πὲρ Χέγοἱ Ἀρχὲς μετὰ τὶς ὃιαὸηλώσεις ποι* κε, ἀπηλάθη Χωρὶς προφανῆ αἰτία. ἐσάρωσαν τὴν χώρα τὸν περασμένο Κατὰ τὸν ’ίδιο τρόπο ὃυὸ ρεπόρτερς λρόνσ. Σοθαρόιερα ἐπλήγη ὁ ξένοι ῐοῦ γερμανικοῡ περιοδικωῖι “Στέρν“’ Ἡ ἔκθεση αὐτὴ συνεπάγη τὸ τύπος. Οί ἀνταποκρίσεις λογοκρίδιετάχθησαν νά φύγουν.

1971. "Ex-rote ἔχουν ἕπέλθει ἐνονται καὶ φωτογραφικὸ φίλμς κατάσχονται. Ἐν τούτοις, περὶ τὸ τέλη ξελίξεις, ὅπως π. χ. ἡ ἔφεση ἐπὶ ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ τοῦ ἔτους ἡ κατάσταση ὅρκιοε νά τῆς καταδίκης τοῦ κ. Ἰωάννου ’() πολιτικὸς ἀναπροσανατολισμὸς 6ελτιοῦῐαι ἐλαφρῶς. Τὸν Αὕγουστο πρὸς ”ὁμαλοποίηση” ὃὲν ὠφέλησε Χόρν, ἡ ὁποία ἔκκρεμεῖ. ἡ ’Ένωση ὃημσσιογράφων ἐζήτησε ῐοὺς ταλαιπωρουμένους δυτικσὺς δημσοισγράφους. Φαίνεται ὅτι oi ξέ- καλάρωοη τῆς λογοκριοίας καὶ τὸ νοι ἀνταποκριταὶ θεωροῦνται πάντο- δικαίωμα ἐφέσεως σὲ συγκεκριμένες ιιι-ριπτώσεις λογοκρισίας. ῐε “ἀνεπιθύμητοι” ἀπὸ τοὺς ἐπισή-

Δυτιτςη Ευρωπη .\I ονίμ ως ἦ τι ρ ο (ι ω ριν (ἶ) ς αι’)ταρκικίι καθεστῶτα TOYPKIA Στὴν Εὐρώπη, η Τουρκία εἶναι ἠ κώρα ἐκείνη στὴν ὁποία ἡ εἰκόνα τῆς ἐλευθεροτυπίας ἔγινε ἡ περισσότερο ζοφερή, λίετὸ 10 Χρόνια ἐίψογης ἐλευθερίας, ἐμφανίσθηκαν πολλὰ νέφη σὰν ἀποτέλεσμα τῆς στρατιωτικῆς ἐπεμὸάσεως (πήν πολιτική διοκυδέρνηση τῆς Χώρας. μτὸ ἐπέμὸαοη ποὺ ὀφείλεται. στὸ κύμα τρσμοκρατίας καὶ ἐκτεταμένης éva— τρεπτικῆς δραστηριότητος ἡ ὁποία, κατὰ τοὺς στρατιωτικούς. απειλοῦσε τὴν δημοκρατική διακυόέρνηση.

Νίιὰ νέα, ἀριστερῶν τάσεων. εὕδων μαὸταία ἐφημερίδα, ἐτναγκόσθηκτ· νὲτ διακόψη τήν ἕκδοσή της, λίγο μετὰ τὴν πρώτη ἐμφάνιοή της. Ἠ άναθεώρηοη τοῦ Συντάγματος τὸ 1961, ποὺ ἐνεκρίθη άπὸ τὸ τουρκτκὸ κοινοόούλτο, θὰ ἕκη ώρισμένες ιελεσίδικες ἐπιπτώσεις οτὴν τουρκικη ἐλευθεροτυπία. Τὸ ραδιόφωντ) καὶ ἠ τηλεόραση, ἐπὶ παραδείγματι, κάνουν τὴν παλιά τους ανεξαρτηστα. ΕΛΛᾹΣ

·”Ενας νέος νόμος σκετικὸς μὲ τὸν τύπο ἐτέθη σὲ ἐφαρμογὴ τὴν 12η “()κτω6ρίου. Ἐπιόάλλει — ὁ νέος νόμος- ἔντσνο ἔλεγκο στὸ ἐπάγγελμα τοῦ δημοσιογράφου, ὃν καὶ οἱ διατάξεις του ἀποτελοῦν ἕνα δῆμα πρὸς τὸ ἐμπρός, σὲ σχέοη μὲ τὸ προηγούμενο αὐστηρὸ νομοοκέδιο ποὺ ἑπέσυρε δριμύτατες ἐπικρίσεις ἀπὸ τὸ δημοσιογραφικὸ ἐπαγγελματικὲτ σωματεῐα. Τὸ πρῶτο νομοσκέδιο προέ6λεπε ὅτι oi δημοσιογράφοι ὤφειλαν νὸ ἔχουν ”πιστοποιητικὸ νομιμοφροσύνης““, καὶ ἧταν δυνατὸν νὸ παραπεμφθοῦν σὲ πειθαρχικὸ συμδούλια τῶν ὁποίων τὰ μέλη θα τί»νομάζοντο ἀπὸ τὸν ὺπουργὸ Δικαιοσύνης. Ἠ συνεκιζομένη ἰσχὺς τοῦ (“pm τιωτικοῦ νόμου φὲρνει τὸν ἐλληνικὺ τύπο σὲ δυσχερῆ θέση μὲ παγίδες σὲ κάθε γωνιά. Ἐφημερίδες ποὺ άγωνίζονται νὸ εἶναι άνεξάρτητες καὶ άντικειμενικὲς άντιμετωπίζουν διακρίσεις ἐναντίον τους ἐκ μέρους τῶν κυ6ερνητικῶν ἐπισήμων, ἰδιαι· τέρως ὅσον ὀφορᾱ στίς κρατικὲς διαφημίοετς.

Mè τὸ τέλος τοῦ Χρόνου αὐτοῦ, ἐν τούτοις -ἑξ ὅσων εἶναι γνωστά- δὲν ὑπάρχουν πλέον κρατούμενοι δημοσιογράφοι. Oi ὑπεύθυνοι τοῦ ” ”Εθνους”, στοὺς ὁποίους εἶχαν τ’·ιττθληθῆ, τὸν προηγούμενα κρόνυ. ὕαρειὲς ποινὲς φυλακίσεως, εἰκαν μειώσεις τῶν ποινῶν τους, καὶ ἄλλοι δημοσιογράφοι ποὺ ἐκρατοῦντο αὐθαίρετα·ἐπὶ μῆνες (ὁ αρκισυντάκτης τοῦ ’“Βήματος” ἐπὶ παραδείγματι) ἁφέθηκαν ἐλεύθεροι. Ἐν τούτοις στὴν πραγματικότητα ἡ κυβερνητικὴ πίεση ἐπὶ τοῦ τύπου δὲν ἐτερματίσθηκε. Ἐπιθεδαίωση τῆς ἐπαγρυπνήσεως καὶ τοῦ ἐλέγκου τῆς κυδερνήσεως ἐπὶ τοῦ Τύπου, ἀποτελεῖ ἡ ἐνέργεια κατὰ τῆς ὀγγλοφώνου ἐφημερίδος "Athens News". Ὀ ἐκδότης κατεδικάσθη σὲ φυλάκιση 7 μηνῶν καὶ δαρὺ πρόστιμο ἐπειδὴ ἡ ἐφημερίδα του ἐδημοοίευσε τίτλο ποὺ δὲν συμφωνοῦσε μὲ τὸ περιεχόμενο, ἂν καὶ ἡ ἐφημεψ ρίδα ἐδημοσίευσε, τὴν ἑπομένη, ἐπα-

Τήν 26η Ἀπριλίου τοῦ 1970, ἐκηρύχθη κατάσταση ἀνάγκης. ’Έκτοτε ἀνενεώθη ἐπανειλημμένα καὶ τώρα πρόκειται να ἰοχύοη μέκρι τῆς 26ης Ἰανουαρίου τοῦ 1972. (Σ.Σ. Ἡ ἕκθεση κατηρτίσθη στὸ τέλος τοῦ 1971). Oi ἐπιτπώσεις στὸν τύπο ὺπῆρξαν σημαντικές, ίδιαίτερα τὶς πρῶτες ἑβδομάδες τῆς ἐφαρμογῆς ,τῶν μέτρων ἐκτάκτου ἀνάγκης.

O Δώδεκα, τιερίπου ἐφημερίδες, ἰδιαιτὲρως ἐκείνες τῆς ἀριστερᾶς ἐκλείσθησαν. Ἐφημερίδες τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπεχρεώθησαν, κατόπιν συνοπτικῆς διαδικασίας ν’ ὀναστείλουν τὴν ἕκδοοή τους, Q Συνεστήθη στὶς ἐφημερίδες và άποφεύγουν ἐπικρίσεις τῶν Ἀρκῶν καὶ τῶν δυνάμεων ἐκτάκτου ἀνάγκης. Oi ἐκδόται, κατόπιν τούτου, ὑπεχρεώθησαν σὲ σημαντικὴ αὐτολογοκρισία κατὰ τὴν παρουσίαση τῶν είδήσεων. Ç Περίπου 12 δημοσιογράφοι ουνελήφθησαν καὶ ἡ κράτησή τους, α’ ώρτσμένες περτπτώσεις, παρετάθη αυθαίρετα, προφανῶς γτὰ δυσάρεστες πολιτικὲς ἀντιλήψεις ποὺ εἶχαν φιλοξενήσει οτὶς στῆλες τους. Ὀ γελοιογράφος Τουρχὸν Σελτσοὺκ ἐδάρη άπὸ αστυνομτκοὺς καὶ ὁ αδελφός του Ἰλκὸν κατεδικάσθη σὲ φυλάκιση ἑνὸς ἔτους γτὰ ἄρθρα του στήν Τζουμκουριέτ, ἂν καὶ ἡ ποινή του ἀνετράπη ὁργότερα γτὰ νομι» τεχνικοὺς λόγους. [Κατὰ τήν σύνταξη τῆς ἐκθέσεως αὐτῆς ἐγνώσθη ὅτι ὅλοι oi κρατούμενοι Τοῡρκοι δημοσιογράφοι àφέθηκαν ἐλεύθεροιῙ. Δίωξις ἠσκήθη καὶ ἐναντίον ἅλλων δημοσιογράφων ἂν καὶ oi τελευταῖοι παρεπέμφθησαν άπὸ τὸ στρατοότκεῐα στὸ πολιτικὰ δικαστήρια. νόρθωση.

66

ΙΣΙΙᾹΝΙΛ ’Ὲνα νέο φαινόμενα στὸν ἰοτιανιιἱ κο ιύπο εἶναι ἡ τ’·μφάνιση (’τνοτκτ’ῶν” ἐπικρίσεων, καὶ ἐτντιδράσετιις ἐπίσης, κατα τῶν περιορισμῶν καὶ τῶν πιέσεων ἐπὶ τοῦ τύπου. Στὸ φαινόμενο αὐτὸ περιλαμὸάνονταιε

Διαμαρτυρία τῶν ἐργαζομένων

δτμιοατογὭίιφων για τὴν διαστροφὴ τῶν είὸήσεων (mo τήν ἐποχή τῆς δίκης τοῦ λΙποῡργκος. Τοῦτο κατεδείκθη ἰδιαίτερα στήν τιερίπτωοη τῆς παραιτήσεως τῶν ὑπευθύνων τῆς ἑφημερίδος Β. (Σ.”’ ἐπειδή, μιὸ τέτοια διαστροφή ἔθιγε τήν δημοσιογραφικὴ ακεραιότητά τους.

Q Ἀπεργία σιην ὑπηρεσία τηλεορά· σεως, τὸν πρῶτο σέ. ὑπὸ κυὸερνητικὸ ἕλεγκο ὀργανισμό, απὸ τὸ τέλος τοῦ ἐμφυλίου πολέμου, πρὸ 35 ἐτῶν. Ç Ἡ διεκδίκηση τοῦ δικαιώματος ’τῆς ’ἐνοιαοεως ουνειδήοεττ)ς“’, κάτι ποὺ ουνέὂη γιὸ πρώτη φορά ὑπὸ τὸ καθεστὼς τοῦ Φράνκο, Τὸ συντακτικὸ προσωπικὸ τῆς ’”Νοτισέρο Ούνι6ερσάλ”, καθημερινῆς ἐφημερίδος τῆς Ιῇαρκελώνης, συνετάκθη, σὲ κοτνο μετωπο μὲ τὸν αρκιουντάκτη προκειμένου νὸ ἐξασφαλίοη τὴν ανεξαρτησία τῆς συντάξεως, μετὸ τὴν πώληση τῆς ἐφημερίδος οὲ νέους τοιοκτῆτες.

—— ἸΙ ἵδρυοη, γιῐι πρώτη ψυρα οι ἡ» Ιοπανία, συνδέσμου συντακτῶν πρτμ κειμένου ν’ αντιτακθοῠν στην κυ6ερνητικὴ πίεση γιὸ τὴν ἀντικατάσταση τοῦ ὀρκισυντάκτου τῆς ἐφημερίδος "Muôpim". μιᾶς ἐφημερίδος ποὺ εἷκε τὴν φήμη τῆς ὀλιγώτερο ”συμ6ι6ασμένης““ οτήν ίοπανικήΥ πρω τεύουσα. Ἐν τούτοις περὶ τὸ τέλη Νοεμδρίου τὸ Ὑπουργεῑο Πληροφοριῶν, διέταξε αὐθαίρετα, τὴν διακοπὴ τῆς ἐκδόοεώς της.

Κατὰ τὴν διὰρκεια τοῦ κρόνου ποὺ τιέρασε πολλὲς ἅλλες ἐφημερίδες καὶ περιοδικὸ αντιμετώπιοαν κατάοκέσεις φύλλων ἦ αναστολὲς στὴν ἔκδοοή τους. "Eva παράδειγμα ή ἑὃδομαὸιαία ”Τριοῦνφο’“ τῆς ὁποίας διετάχθη ἡ ἀναστολὴ ἐκδόσεως γτὰ τέσσερες μῆνες. Σὲ ώρισμένες περιπτώσεις άπηγορεύθη ἡ κυκλοφορία ξένων περιοδικῶν καὶ ἐφημερίδων εἴτε γτὰ πολιτικὰ ἄρθρα ποὺ ἐδημοσίευοαν εἴτε γιατὶ παρεθίαζαν τὶς διατάξεις oxeτικὸ μὲ τὸ κρηοτὸ ἤθη, ἕνα θέμα στὸ ὁποῖον ἡ ἰοπανική νομοθεσία εἶναι ἱδιαίτερα αὐστηρή. ί

τΣτὺ ἑπόμενα ιεῦ>,ος θα ὃημοσι· enfin; τό δεύτερο μέρος τῆς ἐρεύνης .

Π. ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ δημοκροῑικη οοοιολιοεικη enavoocoon c:ch Ελλοδο; ΕΚΔΟΣΙΞΙΣ 7O

Ἀθήνα ï ,Υαιτιρίνῡυ H 121/... Ii 1,71157

film/riz” ζ Ι’, Σταύρου I“ T”)... TH, 1571

'VEIOI OCOXOI,

BIBAIonnAEIo - ΕΚΔοΣειΣ alaAlonnM—zno - εκΛοΣειΣ Ἐλεύθερη Σκὲψη E Ἐλεύθερη Σκὲψη ΣΟΛΩΝΟΣ 94 _ THA_ 635_663 ΣοΛΩΝοε 94 - THA. 835-683 TO ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ TOY ΚΟΥΤΣΟΧΕΡΑ Ἐκπκλοφὸρησε ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις ((ἘλεύΘερη Σκὲῲη» (Σό-

. ΓΡΑΜΜΑΤΑ )onc; 94, Ἀθήνα, Τηλ. 635663Ὶ τὸ ττωητικὸ μανιφὲστο τοῦ ο ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΙΙ. Ῑὲαυτσῡχὲρα ; ιι”,Ᾰ·ιθρῳπῡι γιά. τὰ Δίκαια τοῦ Ἀνθρώπου, ’,ρθωῗθῖιτε ἶ», ΙΙρὺκειται γιπι τὸ γνωστὰ μυιφέστο πώ πρωτο. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ “ ΞΕΝΟΣ κυκλυφόρησε σὲ 7111171}, 157.8061; μὲ τὴν ἁδειι τῆς ὁποίαις ἐκδίg ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΣ Tyne: 8:71: 703;: at: ἑλληνικά..

Ἐκὸὁσεις - ἀφίσες

« Δελφίνι » Αόντου 2

ΗΛ 627853