CHARLES GEKROOND OP ‘GESTOLEN’ SCHOTSE STEEN

Schotland kijkt met spanning naar de kroning van koning Charles III. De Schotten leveren namelijk een essentieel onderdeel van de kroningstroon: een enorme steen. De geschiedenis heeft geleerd dat ze er niet gerust op kunnen zijn dat deze ook weer retour komt.

Schotland stuurt de ‘Stone of Destiny’ (Steen van het Lot) naar Londen voor de kroningsceremonie van koning Charles III op 6 mei. Tot die tijd ligt die veilig opgeborgen in de kamer met de Schotse kroonjuwelen in Edinburgh Castle. ,,De steen gaat pas enkele dagen voor de kroning in mei naar Westminster Abbey in Londen,” verzekert de toezichthouder. De ‘Stone of Destiny’ is een grofkorrelige, rozegele zandsteen met een eeuwenoude en deels in nevelen gehulde geschiedenis. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat de zandsteen uit Schotland afkomstig is. Schotse koningen gebruikten de steen om op te zitten bij hun inhuldiging. Erg comfortabel was dat niet, maar de symbolische waarde was groot.

Stelen

Reden te meer voor de Engelse koning Edward I (1239-1307) om de steen in 1296 in beslag te nemen – te stelen, zeggen de Schotten – en mee te nemen naar Westminster Abbey in Londen. Daar liet hij er speciaal een houten troon of kroningsstoel omheen maken. Die troon is sindsdien gebruikt bij alle kroningen van Britse monarchen. Charles zet die traditie op 6 mei voort.

Studenten

De Schotten hebben diverse malen geprobeerd de 152 kilo wegende steen, die onder een houten zitplank is geplaatst, terug te krijgen. In 1950 lukte het vier studenten uit Glasgow met enig kunst- en vliegwerk de steen los te wrikken en uit Westminster Abbey te ‘ontvoeren’. ,,De Stone of Destiny is het icoon van Schotland", vertelde Ian Hamilton, een van de studenten, vele jaren later.

,,De Engelsen hebben tijdens een van hun vele invasies in Schotland het symbool van onze natie weggenomen. Het terugbrengen was een heel symbolisch gebaar."

Klopjacht

Een klopjacht van de politie leverde niks op. De vier studenten, van wie Hamilton vorig jaar als laatste overleed, plaatsten de ‘Stone of Destiny’ uiteindelijk drie maanden later in de ruïne van de abdij van Arbroath. Daar hadden de Schotten zich in 1320 onafhankelijk verklaard. De steen ging terug naar Londen, maar het viertal kreeg geen straf. Het duurde tot 1996 alvorens de steen definitief terugkeerde naar Schotland. Dat gebeurde met instemming van koningin Elizabeth. Het is dus begrijpelijk dat de terugkeer van deze steen naar Engeland sterke gevoelens oproept in Schotland.

Symbolisch

Het Verenigd Koninkrijk is overigens de enige Europese monarchie waar de koning nog wordt gekroond. De kroning behelst zowel de symbolische religieuze ceremonie als de fysieke handeling waarbij een kroon op het hoofd van een vorst wordt geplaatst. Het gaat om de St Edward’s kroon, die voor de gelegenheid is aangepast voor het hoofd van koning Charles. De kroon is vernoemd naar een heilige koning uit de 11de eeuw en er zijn al verschillende exemplaren van geweest. Later in de plechtigheid en bij de balkonscène wisselt Charles overigens van kroon en draagt hij de Imperial State Crown.

Kortere ceremonie

Een kroning is niet per se noodzakelijk om koning te worden. Charles werd immers op 8 september 2022 al koning, na het overlijden van zijn moeder, koningin Elizabeth. Inmiddels is duidelijk dat Charles een kortere en soberder ceremonie wil dan zijn moeder destijds. Bij koningin Elizabeth duurde de ceremonie meer dan drie uur.

Aantal gasten

De kroningsceremonie van Charles duurt naar verwachting iets meer dan een uur, maar de Britten trekken drie dagen uit voor het kroningsfeest. Het gaat om het weekeinde plus de aansluitende maandag. Bij de kroning van Elizabeth waren in 1953 maar liefst meer dan 8.000 mensen aanwezig. Deze keer worden ook een stuk minder gasten verwacht in Westminster Abbey (zo’n 2200) .

Op de kroningsdag gaan de koning en koningin (Camilla wordt ook gekroond) in de ‘King’s Procession’ van Buckingham Palace naar Westminster Abbey. Na afloop is er een rijtoer die wordt afgesloten met de balkonscène. Wie van de koninklijke familie straks op het balkon mag staan, is onderwerp van speculatie en weddenschappen. Prins Harry heeft nog niet toegezegd dat hij naar Londen komt.

Plechtigheid

De kroningsplechtigheid bestaat uit verschillende onderdelen.

ERKENNING: terwijl hij naast de kroningsstoel staat, wordt Charles door de aartsbisschop van Canterbury gepresenteerd aan de aanwezigen. Iedereen roept ‘God Save the King!’.

DE EED: de koning zweert de wet en de Church of England te handhaven.

ZALVING: het ceremoniële gewaad van de koning wordt uitgedaan en hij neemt plaats op de kroningsstoel. De aartsbisschop van Canterbury zalft de handen, borst en hoofd van de koning met heilige olie.

INHULDIGING: de koning krijgt items aangeboden, waaronder de Royal Orb, die religieuze en morele autoriteit vertegenwoordigt; de scepter, die macht vertegenwoordigt; en de Scepter van de Soeverein, een gouden staaf met daarop een wit geëmailleerde duif, een symbool van gerechtigheid en barmhartigheid. Tenslotte plaatst de aartsbisschop de kroon van St. Edward op het hoofd van de koning.

De kroning is ceremonieel, want sinds het overlijden van zijn moeder is Charles al koning.

TROONSBESTIJGING EN EERBETOON: de koning verlaat de kroningsstoel en gaat naar de troon. De adel brengt dan hulde aan de koning. De koningin (-gemalin) wordt vervolgens op dezelfde manier gezalfd en gekroond.