ADOBE GÖRSEL İLETİŞİM KÜLTÜRÜ DERGİSİ EKİM/KASIM 2014 15TL / KIBRIS:20TL SAYI:61
Adobe After Effects CC deneme sürümü bu ay size hediyemiz !
adobe ile .. daha iyi Creative Cloud
Şimdi en muhteşem çalışmalarınızı dilediğiniz yerde yaratabilirsiniz.
Adobe After Effects
Beta Versiyon
Tekrar tarama yok. Yeniliklerimizi sizinle Beklemek yok. Yalnızca paylaşıyoruz. Deneme daha fazla yaratıcılık var. sürümü arka sayfalarda.
Better by Adobe ( Adobe ile daha iyi )
ADOBE
EKİM / KASIM 2014
04 / Adobe ve Tipografi 08 / Grafik Tasarımcı Tuğçe Kurşun 10 / Barış Özcan ile Adobe Creative Cloud 12 / Pantone
İMTİYAZ SAHİBİ Adobe Yay. San. Tic. Ltd. adına Tuğçe Kurşun
DERGİ TASARIMI Kapak Tasarım Tuğçe Kurşun
GENEL YAYIN YÖNETMENİ VE SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Tuğçe Kurşun
Grafik Uygulama Tuğçe Kurşun
EDİTÖRLER Tuğçe Kurşun Duygu Çubuk
02 / 03
DÜZELTMEN Tuğçe Kurşun Duygu Çubuk FOTOĞRAFLAR Tuğçe Kurşun
YAYIN KURULU Tuğçe Kurşun Duygu Çubuk G. Bahar Özsüt Seda Yüksel
REKLAM SORUMLUSU Tuğçe Kurşun reklam@adobe.com.tr ABONE SORUMLUSU Duygu Çubuk abone@adobe.com.tr DERGİ DAĞITIM VE SATIŞ www.adobedergi.com.tr www.arsiv.com İLETİŞİM KOORDİNATÖRÜ Duygu Çubuk duygucubuk@adobedergi.com.tr
BASKI Metro Kağıt Matbaa ve Mlz. Rek. Dek. San. Ltd. Şti. Nato Cad. N:34/A Seyrantepe Mah. Kağıthane - İstanbul. Telefon : 0(212) 269 06 06 GENEL DAĞITIM Yaysat / ISSN 1707-0487 YAYIN TÜRÜ 2 Aylık, süreli yaygın
İLETİŞİM Adobe Dergi Şehit Mithat Yılmaz Cad. No:97 Sarıyer / İSTANBUL T: +90 (212) 271 61 61 F: +90 (212) 271 61 93 www.adobedergi.com.tr
Çalışmalarınızın sıradışı görünmesini sağlayın. Hayalgücünüzü Creative Cloud ile gerçeğe dönüştürün. Öğrenciler, okula Photoshop ve Illustrator’ın yanı sıra, hiç olmadığı kadar çok sayıda yaratıcı yöntemle dönün. Creative Cloud hakkında bilgi edinin.
ADOBE ve TİPOGRAFİ
Adobe gibi, masaüstü yayıncılığın başlangıcı (1986) öncesindeki sancılı geçmiş yıllardan günümüze değin, yazılım alanının bu öncü, önder, yenilikçi ve geliştirmeci kuruluşu ile tipografi gibi bir kavramın yanyana bir başlıktaki ilişkisi okura ilk bakışta ilgisiz gibi gelebilir. Üstelik ne alaka? dedirtecek kadar şaşırtıcı da olabilir. En azından 1990’ların başından itibaren ününü daha çok görüntü işleme yazılımlarıyla perçinlemiş olan bu şirketin
04 / 05
adını tasarımcılar sıklıkla kendi onlarca ürünlerinden sadece biri olan PhotoShop yazılımının yanında görmeye alışık olduğu için, bu iki sözcük kendilerince yanyana yadırganabilir. Ancak deyim yerindeyse kazın ayağının öyle olmadığını, Adobe’u bilenler bilir.Tipografi kavramı bilindiği gibi Gutenberg’in hareketli metal harf dizgesiyle birlikte 15. yüzyıldan günümüze değin, daha çok 19. yüzyılda, tanımlanmıştır. Buna göre, tipografi metal
harfler ve basım için gerekli ögelerle belirlenmiş yüzeyler üzerinde bildirişim temelli görsel, işlevsel ve estetik düzenlemelerdir. Bunun gibi, çoğu tipografi uzmanı tarafından, bu temelde birçok tanım yapılmıştır. Ancak masaüstü yayıncılık dönemine değin tipografi hem bir terim; yani daha çok 20. yüzyıla kadar belirli bir teknik ya da bilimsel bir alanı tanımlayan bir sözcük, hem de bir kavram; yani içeriği sadece gösterdiği şeyle,
teknikle vb. sınırlı olmayan ve tümüyle o alanı kapsayarak bir olguya dönüşecek bir niteliğe sahip olmuştur. 1450’lerden 1950’lere değin beş yüz yıllık dönem bu nedenle, Klasik Basımcılık Çağı, olarak adlandırılır. Masaüstü yayıncılık öncesi metal tipografisi 20. yüzyılın ikinci yarısın-dan sonra, yine bilindiği gibi, bir yanda fotodizgi teknolojisiyle birlikte geçen yüzyılın son çeyreğine kadar başat olmuştur. Çünkü 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaygınlaşan fotoğraf teknolojisinin 20. yüzyılda basımcılıkta alması gereken rol daha fazla ertelenemezdi. Gutenberg ve Adobe Systems Adobe Systems, derginizin birinci sayısının çeşitli yazılarında değinildiği üzere, Xerox PARC’dan ayrılan John Warnock ve Charles Geschke tarafın dan Aralık 1982’de kurulmuştur. BununBunun önemi, eğer Çağdaş Yayıncılık Çağı ya da günümüzden baktığımızda Klasik Basımcılık Çağı 1450’lerde Johannes Gutenberg’in Almanya’da Mainz’da hareketli hurufatı (mov-able type) geliştirmesiyle başladıysa, onun mirasını devralarak kökten değiştirecek ardılları olan bu ikili, 1980’ lerde Adobe Systems’ı kurdukları zaman, Silicon Vadisi’nde kök salan yeni bir dönüşümü başlattıkları içindir. Gutenberg’inbuluşu gibi, Warnock ve Geschke’nin PostScript teknolojisi de kağıt üzerine abeceleri ve imgeleri basmak için yeni köktenci bir yaklaşım
yaratmıştır. Gutenberg öncesi yüzyıllarda farklı kültürlerin dini kurumlarında yetiştirilen ve bulundurulan eğitimli yazıcıların geleneksel güzel yazı (kaligrafi, hat vb.) sahasından döneminin çağdaş baskı makinaları sayesinde basımcılık ve yayıncılığın liberalleşti-rilmesi gibi, PostScript de basımevlerinin sanayi çağı baskı makinalarından büro içerisindeki bilgi çağı insanlarının gündelik yaşamına basımcılığı ve yayıncılığı taşımış ve yaymıştır. 1980’lerin başında bilgisayar ortamında varolan sayfa tanımlama dillerinden (PDLs) sadece biri olan, ancak masaüstü yayıncılığın temel eksenini oluşturan, PostScript’i de Adobe yaratmıştır. Her ne kadar sayısal harf/dizgi ilk kez 1961’deİngiliz bilimadamlarınca
keşfedilmiş; 1965’de Alman buluşcu mühendis Dr.İng. Rudolf Hell tarafından sıkıştırılmış bir biçimlemede kendi fotodizgi dizgesi ‘Digiset’ için hazırlanmış; ilk sayısal çıktı 1970’lerin başında Xerox’un ünlü ‘Palo Alto Research Center’ındaki ‘Xerox Graphic Printer’ında inç başına 180 nokta olarak basılmış ve sonunda 1977’nin başında inç başına 1000 noktalık baskıyla Gutenberg’in teknolojisine gerçek rakip olabilmiş ise de,Gutenberg Galaksi si’nin yerini ancak 1980’lerin birinci yarısında geliştirilen ve ikinci yarısında oluşturulan masaüstü yayıncılık (DTP) dizgesinin pazara sürülmesi ile alabilmiştir. Adobe, Gutenberg teknolojisini aitolduğu tarihin kendi dönemleri içinde bırakarak, bildirişim (information) ve ardından iletişim (communication) teknolojilerini yaratacak temel sayısal altyapısı olan PostScript’iyle ve bu altyapıya dayalı sayısal teknolojileriyle yeni yüzyılın ‘Bilgi Çağı’ devrimini (ya da nasıl tanımlanıyorsa?) gerçekleştiren en önemli kuruluşlardan biri olmuştur. Adobe’dan Önce Adobe PostScript’i yaratmadan önce, bilgisayar alanında onyıllarca çalışmalar yürütülmüştür. Aslan payını masaüstü yayıncılık ve sayfa tanımlama diliyle Adobe kapsa da, onun kurulmasından önce bilgisayar alanında birçok gelişme ve bu alana katkıda bulunmuş birçok
kuruluş ve biliminsanı bulunmaktadır. John Warnock ve Charles Geschke bu kuruluşlarda geçmişte görev almış ve çalışmış sadece iki bilimadamıdır. Ancak onlar tarihsel sürecin akışını kestirerek ve teknolojinin geleceğini öngörerek diğerlerinden tecimsel başarı açısından sıyrılmışlardır. John Warnock ve Charles Geschke üniversite yıllarında matematik eğitimi almışlardır. 1964’de ders vermeye başlayan Warnock’un aynı zamanda kendi doktora (Ph.D) çalışmasını yürüttüğü University of Utah döneminde Amerika’da bilgisayar bilimi müfredatı sunan birkaç üniversiteden biridir. Bu okuldan, Xerox PARC’da ve daha sonra Apple’da grafik kullanıcı arayüzünün geliştiricisi olan Alan Kay; Silicon Graphics’in ve Netscape’in kurucusu Jim Clark ve Pixar Animation Studios’un kurucularından Ed Catmull gibi başarılı insanlar yetişmiştir. Adobe Systems’ın Kuruluşu Geschke ve Warnock, bu arada Xerox’ta çalışmayı sürdürecek olan Dan Putman ile işbirliği yaparak, 1982’nin son ay-larında yeni bir şirket kurmak üzere işe koyulurlar. Amaç InterPress ve diğer teknolojileri büro pazarına sunmaktır. Sonunda 1982’nin Aralık ayında John Warnock’un California, Los Altos’daki evinin arkasında akan bir dereden adını alacak olan şirketi; Adobe Systems’ı ikili
06 / 07
olarak kurarlar. Daha sonra PostScript olarak bilinmeye başlayacak olan kendi programlama dilleri o günlerde yayıncılık alanında birkaç sorunu çözmektedir. İlk olarak ‘personal computer’(PC)’ler ile yazıcılar arasındaki iletişimi kurmak amacıyla her bir aygıt için özelleştirilmiş sürücülerin (proprietary drivers) ve uygulama protokollerinin karmaşıklığına bir sonvermekte ve artık sadece bir yazılım dili gerektirmektedir. Diğer yanda bu dil sayfa üzerinde hem metinleri hem de grafikleri bir araya getirebilmekte, te, farklı ögelerin birlikte düzenlenebilmesine yeti ve olanak sunmaktadır.Böylelikle, geçmişin mizanpaj, kolaj, montaj, renkli örnek, matbaa resmi, baskı taslakları gibi baskıya yönelik hazırlıkları maket bıçağı, rapido, kağıt, karton, peligom, cetvel, yazı ve çizim şablonları, tire film vb. araçgereçlerle yapılan çizim, kesip yapıştırma, düzeltme vb. işlemleri gereksiz kıl makta, tüm düzenlemenin görüntülük üzerinde yapılabilmesine ve onun göründüğü gibi çıktısının alınabilmesine olanak tanımaktadır.Üstelik sayılan bu işlemleri tasarım atölyeleri, reklam şirketleri, renk ayrımı büroları, basımevleri ya da yayınevledin- de grafikerler, tasarımcılar, tipografistler, dizgiciler ve montajcılar yapmaktadır. Ama yine de ikilinin geliştirdikleri uygulamaların henüz eksiklikleri bulunmaktadır.Buna karşın Graphic System, JaM ve InterPress
gibi daha sonra PostScript’in temelini oluşturacak uygulamaların bildirişim ve iletişim ortamında geleceğin nasıl şekilleneceğine ilişkin sunduğu sanat ğu sanal bir gerçeklik de vardır. Karakter Şifreleme: ‘Character Encoding’ bilgisayar işletim dizgesi içindeki bir fonttaki bir harfin olası kullanım biçimleri (glyph) için karakterlerin şifre eşlemi (code-mapping) olan bir çizelgedir. Genel olarak işletim dizgeleri bir ‘byte’ olarak bilinen verinin ‘8-bit’lik birimleri aracılığıyla karakter şifrelerini sunarlar. Bu nedenle en fazla 256 karakterle sınırlandırılmıştır.
GRAFİK TASARIMCI - Tuğçe Kurşun
Yaşı altı, belki de yedi.. O zamanlar ilkokula 1. sınıfa giden Tuğçe, resim dersinde yaptığı resim ile öğretmeninin büyük ilgisini çeker ve tüm sınıf resimin başında toplanır.. Bakarak, izlemleyerek çizim yapan Tuğçe’nin elbette resim yapmayı başaramadığı zamanlar da oldu; ozaman gözlerini kocaman açıp, başarabilenleri izlemeyi sevdiğini fark etti. Onun için bir
08 / 09
bir sanatçının perfonmasını izlemek, dışavurum anını paylaşmak zevkli ve onurlu bir işti. Hala da öyle.. Lisede dirseğini grafik tasarım için çürüttü. Kimi zaman Lise2’deki Hayriye Hoca’sının simetri ve millim baskısından dolayı aşırı bunalan Tuğçe ağladı etti ama başardı. İlerleyen lise zamanlarında lise öğretmeninden grafik tasarım konusunda başarılı birkaç arkaşı ile
birlikte okul dışında Adobe Freehand ve Adobe Photoshop dersleri aldı.Grafik tasarım dışında fotoğraf ile ilgilendi. Öğretmeni tarafından her fotoğrafı ilgi gördü. Öğretmeni ve arkaşlarıyla beraber çekimlere gittiler. Üniversite eğitimini Beykent Üniversite’sinde almakta.. Kendisini Grafik alanında ilerletmek istediğinden küçük yerlerde çalıştı. Matbaa da baskı
öncesi ve sonrasında ilgili merakıyla 4renkli baskı makinesi, kesme makinesi gibi bütün matbaa makineleri ellerinden geçti. Baskı ile bağlantılı herşeyi öğrendi. Lak lokal lak yapılışlarından, özel bıçak kesimlerim - maketler nasıl yapılıyor hepsini gördü. Kağıt türlerinin hammaddelerine kadar öğrendi. Birazda para kazanmak istediğinden işten ayrılmak istedi ve iş arkadaşı tarafından başka bir sektöre yöneldi. Yayınevinde interaktif te yer aldı bu seferde üniversite tatili boyunca.. 4ay boyunca Adobe After Effect’le ilgilendi. İş haricinde ‘AFAD’a ilk okul çocuklarına afet tanıtım videoları hazırladı. Bu alanda da kendini baya ilerletti. Abode After Effect’te baya ilerledi. Şimdi de okulda Cinema 4d eğitimi almakta.. Cinema 4d’yi Adobe After Effects’e göre daha kolay ama bir okadar da karışık bulduğunu bizimle paylaştı. Adobe Flaş’ta pek iyi olmadığını ve pek sevmediğini de ekledi ayrıca. Okulda sadece bir kez çalışma yapmış ve iş hayatında da Adobe Flaş’a göre Adobe After Effects’in daha çok arandığını düşündü.
Barış Özcan ile Adobe Creative Cloud
Creative Cloud Nedir? HY: Merhaba, kısaca bize Creative Cloud’dan söz eder misin? B.Ö: CC aslında çok yeni bir şey değil, geçen yıl Mayıs ayında dünyada duyuruldu, Mart ayından itibaren de Türkiye’de stılmaya başlandı. CC Adobe’nin geleceğe ait vizyonu bence. Kısaca abonelik sistemi içeren bir platform. Vaad ettiği şeyler o kadar fazla ki, tek bir tanım içine sığdırmak zor. Tek
10 / 11
başına bir hizmet değil, bir bütün, Adobe’nin 30 yıllıkbir firma ve bu kadar zamandır dünyadaki tasarımcılar için yaratıcı araçları geliştiriyor.Eskiden paket programlar olarak satmak yerine bu 30 yıllık birikimini, teknolojinin de hızla gelişmesi ile bulut ortamına taşıması kısaca.
Artık CS yok CC var! HY: Geçtiğimiz hafta yeni bir duyuru daha yapıldı, artık CS serisi de olmayacak ve tüm ürünlerin CC’a taşınacak değil mi? B.Ö: Evet, Creative Suit’i geliştirmek konusunda bir planımız yok bundan sonra. Ancak CS6’yı hala satın alabilirsiniz, ancak geliştirme noktasında en son sürüm ve geliştirilmiş versiyonların tümü
CC üzerinde yer alacak. Bu sayede geliştirme yaparken, bir aracın geliştirilmesi tamamlandığında diğerini beklemek zorunda olmadan en güncel ve gelişmiş versiyonunu CC üzerinde bulmak mümkün olacak. Yani özetle farklı geliştirme ekiplerinin takvimlerini beklemeden tüm programların en son sürümlerinin anında CC’a eklenecek. Bu aynı zamanda her yeni sürüm için ücret ödenmesini de yok edeceği için oldukça karlı bir alışveriş olacak. Bu anlamda yeni bir CS versiyonu, mesela CS7 piyasaya çıkmayacak, ancak Suit içerisinde yer alan tüm programlar ve daha fazlası CC üzerinde yer alacak. Geçtiğimiz Mayıs’tan bu yana Photoshop’a 13 yeni ve farklı özelliği CC üyelerine sunmuştuk. 17 Haziran’da gelecek olan Photoshop CC’de ise bu 13 yeni özellik haricinde yepyeni geliştirmeler de yine CC üyelerine sunulacak, aslında Photoshop CC, CS6’dan sonra Photoshop’un yeni versiyonu denebilir. H.Y: Peki şu anda durum ne? Abone sayısı nasıl, ve gelecekteki hedef ne? B.Ö: Şu anda CC üzerinde 700.000 kadar kullanıcı ücretini ödeyerek aboneliğini sürdürmekte, 2.000.000’dan fazla kişi de şu anda CC’u deniyor. Bu rakamlar oldukça önemli, dünya üzerinde yaklaşık 12.000.000 tasarımcı olduğunu düşünürsek sadece 1 yıl gibi kısıtlı bir süre ve henüz pilot bölgelerde yayınlanan
bir hizmet için gelinen nokta oldukça tatmin edici. 2015 yılı sonunda Creative Suit’in neredeyse kullanımının sona ereceğini düşünürsek, hedefimiz sonunda söz ettiğim 12 milyon tasarımcıya ulaşabilmek. H.Y: Peki gelen tepki ve geri bildirimler ne yönde? B.Ö: Oldukça olumlu ve heyecan verici. Hemen örnek vermek gerekirse, modern web dünyasının ikon isimlerinden biri olan Jeffrey Zeldman, en son Adobe Max etkinliği hakkında blogunda şöyle yazmış. “Etkinliğe katılmadan önceki düşüncem Adobe’nin 20. Yüzyılın önemli şirketlerinden birisi ama, bu yüzyılda giderek önemini kaybeden, özellikle web tasarım gibi yenilikçi konularda biraz çağdışı kalmış bir şirkete gittiğimi düşünüyordum. Ama ayrılırken gördüm ki, 21. Yüzyıla tüm elemanları ile hazır ve yükselmekte olan bir şirket gördüm.” Hatta Zeldman Adobe ürünleri için “Sihirli bir çağda, gerçekçi araçlar üreten bir şirket.” olarak tanımlamış. Tüm Adobe çalışanları son derece heyecanlı keyifli ve mutlu, aynı duygu müşteri ve kullanıcılara da sirayet ettiğini görüyoruz. Versiyon ve sürüm tarih oldu! H.Y: Adobe CC’da versiyon sorunu da yok artık değil mi? B.Ö: Evet, artık extended versiyon ve
benzeri gibi alt/üst sürümler yok. CC üzerinden erişilen tüm programlar en üst ve en son güncellemelere sahip araçlar. Eski şekilde düşünürsek, Master Collection orada mevcut. Sadece onlar değil Suit ve Collection içine girmeyen Edge, Muse gibi araçlar da CC içerisinde yer alıyor. Aynı zamanda işletim sistemi farklılıkları da ortadan kalktı.
PANTONE Pantone nedir? Pantone; renklerin CMYK, RGB gibi kod numaralarıyla yer aldığı renk kataloğudur. Basılacak olan kağıt cinsine göre; Coated (parlak kuşe), Uncoated (mat kuşe) vb. alt kategorileri vardır. Pantone için; matbaa baskı sektöründe renklerin ortak evrensel lisanı olduğu da söylenebilir. Pantone rengi ifade edilirken renginin mat veya parlak bölümden seçildiğini belirtmek için renk numarasının sonuna U ve C harfleri de eklenmektedir. Ayrıca pantone rengi baskıda cmyk mantığı ile oluşturulmaz, renklere ilave olarak ya da yalnız da basılabilir. Pantone renkler özellikle rengin değişmesinin istenmediği kurumsal kimlik çalışmalarında ya da tasarımcı veya müşteri için önem taşıyan işlerde tercih edilir.
12 / 13
Pantone Matching System (PMS) olarak ifade edilen Renk Standartları sistemidir. Pantonenin kurucusu Pantone Inc. New Jersey Amerikada bir şirkettir. Pantone renk karşılaştırma ve standartizasyon sistemi özellikle matbaacılık, tekstil, plastik ve boya sektörü başta olmak üzere pek çok farklı sektörde kullanılır. Pantone renk sistemi geniş bir standartlaştırılmış renk grubunu içerir, her renk bir numara ile belirlenmiştir ve birçok rengin altında hangi renk karışmlarıyla elde edileceği bilgisi yer almaktadır. Pantone renk sistemi sayesinde çok farklı yerlerdeki farklı üreticiler ellerindeki referans renklere göre en yakın rengi kullanarak ürün lerini üretebilirler. 4 temel renkten oluşan CMYK sistemi kullanılarak Pantone renk kodlarına yaklaşılabilir fakat 1114 özel Pantone renk kodunun bir çoğu CMYK baskı tenkiği kullanılarak elde edilemez. Pantone renk kod larına ulaşılırken CMYK (Mavi, kırmızı, sarı ve siyah) te mel renklerinin dışında 13 temel pigment renk te kullanılır. Pantone renk sistemi metalik ve flore san gibi birçok özel renk de içerir.
Pantone Tek yüzey renk düzenidir. Genelde spot renk diye adlandırılır. Baskı ortamlarında ekstra renkler ile basılır. İçinde farklı renkleri barındırdığı için iki ayrı pantone rengi birleştiremeyiz. Birleştiği zaman ne tür sonuçlar alacağımızı önceden kestiremeyiz. Ancak tint (Tram) kullanarak kendi yüzey rengini değiştirebiliriz.
14 / 15