TİMReport 175. Sayı

TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ RESMİ YAYIN ORGANI

175 | EYLÜL 2019

HAZİNE VE MALİYE BAKANI BERAT ALBAYRAK, TİM YÖNETİMİ İLE BULUŞTU:

ÖNCELİK İHRACATA DAYALI ÜRETİM TARİHİ Temmuz İhracat rekorU

Büyükelçİlere destek çağrısı

ALO TİM HİZMETE GİRDİ

KİBAR HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI ALİ KİBAR İLE RÖPORTAJ

You need it.

We move it.

İş fırsatlarına ulaşarak büyüme ve genişlemenin yolunu açın. Yeni pazarlara, bölgelere, iş segmentlerine, ülkeler, hatta kıtalara, yenilikçi ulaştırma ürünleri ve akıllı lojistik çözümler ile ulaşın.

DSV olarak Dünya genelinde seksenden fazla ülkede, şirketinize yeni ilişkiler kurmak ve müşterilerinizin beklentilerini karşılamak üzere hazırız.

Bilgi için: www.tr.dsv.com veya 444 4 378

Global Transport and Logistics

iÇİNDEKİLER 6 AHENK

10

İHRACAT İhracat rekora doymuyor Temmuz’da 16 milyar dolar

BAKAN ALBAYRAK: ÖNCELİĞİMİZ İHRACATA DAYALI ÜRETİM

32

BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI TİM Başkanı İsmail Gülle’den Büyükelçilere ihracata destek çağrısı

36

TİM EGE MECLİSİ Anadolu buluşmaları Ege’de devam etti TİM Ege Meclisi İzmir’de toplandı

16 SEKTÖR SAVUNMA VE HAVACILIK İHRACATI İLE ÜLKE EKONOMİSİ YÜKSELİYOR

40

60

62

GEZİ-ŞEHİR

YAYIN TÜRÜ: Süreli yerel dergi YAPIM:

TİM’DEN Daha çok üretim, daha çok istihdam

GRAFİK TASARIM: Muhammed Akdeniz muhammed@kucukmucizeler.com

TTG

FOTOĞRAF: Berkay Yalçınkaya berkay@kucukmucizeler.com

COĞRAFİ İŞARET Lezzet ve sağlık bir arada Milas zeytinyağı

68

BİRLİK RAPOR İç pazar yükselirse İhracat daha da artar

48 DÜNYA

74

GENEL YAYIN YÖNETMENİ: Erkan Ersöz erkanersoz@kucukmucizeler.com EDİTÖRLER: Bülent Onur Şahin bulent@kucukmucizeler.com Cenk Sarıoğlu cenk@kucukmucizeler.com

TTG’den Rusya’da tanıtım atağı

66

“KAFKASLARIN PARLAYAN YILDIZI” AZERBEYCAN

YÖNETİM YERİ: Sanayi Caddesi Dış Ticaret Kompleksi Yenibosna – İSTANBUL T: (212) 454 04 71 F: (212) 454 04 13 www.tim.org.tr

SEKTÖR

Balkanlarin küçük Paris’i: Bükreş

ÇALIŞMAYI VE ÜRETMEYİ ÇOK SEVEN BİR GRUBUZ

YAYIN KURULU: Mehmet Fatih Bilici Enise Didem Elmas Mustafa Kamar Şahin Oktay Senem Sanal Sezerer

Fındıkta yeni sezon umutlu başladı

54

24 RÖPORTAJ

SAHiBi: TİM adına Başkan İsmail Gülle

SEKTÖR Hem çevreci, hem ihracatçı

REKLAM DİREKTÖRÜ: Özgür Hasçelik ozgurhascelik@kucukmucizeler.com ADRES: Küçük Mucizeler Yayıncılık ve İletişim Hizmetleri Ltd. Şti. Darülaceze Cad. Bilaş İş Merkezi A Blok No: 31 K: 6 D: 63 Şişli – İSTANBUL T: (212) 211 68 53 F: (212) 211 56 54 BASKI VE CİLT: Pelikan Basım Maltepe Mah. Gümüşsuyu Cad. Odin Topkapı Center İş Merkezi No: 28/1 Zeytinburnu – İSTANBUL Tel : 0212 613 79 55 Timreport, TİM üyelerine ücretsiz olarak dağıtılır. Alıntı yapılması yazılı izne bağlıdır.

4

TİMREPORT | BAŞKAN’DAN

DALGALARA RAĞMEN

ROTAMIZ DEĞİŞMEYECEK

ismail Gülle TİM Başkanı

üresel ticaretin seyri, tarihte hiç bu kadar değişkenlik ve belirsizlik göstermemişti. ABD-Çin ticaret savaşları, gelişen ülke piyasalarından dev şirketlere kadar tüm dünyayı derinden etkiliyor. Brexit sonrası, bizim de en büyük pazarımız olan Avrupa Birliği’ni nasıl bir gelecek beklediğini herkes merak ediyor.

tutmaları yönünde ikna edilmesi, ihracatçılar olarak Dışişleri Bakanlığımızdan beklentimizdir.

Brexit’in getireceği süreçde göz önünde tutularak, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi kaçınılmazdır. Bu, AB pazarındaki varlığımızı güçlendirecek, pazar çeşitliliğimizi artıracak ve yeni ticari ilişkilere yönelmemizi sağlayacaktır.

Türkiye bu süreçte, tüm dünya ile siyasi ilişkilerini güçlü, istikrarlı ve sürdürülebilir kılıyor ve bu da dış ticaretimize olumlu tesir ediyor. Hükümetimizin, siyasi ilişkileri ticarete katkı

Ekonomideki dengelenme sürecinde ihracatçılarımız da üzerine düşeni yapıyor ve her ay rekorlar kırmaya devam ediyorlar. İhracatımız Temmuz ayında yüzde 8,3 artış göstererek 16 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihi rekoruna imza attı. İhracatçının tek çatı kuruluşu TİM olarak, üzerimize düşen görevlerin farkındayız ve çalışmaya hız kesmeden devam ediyoruz.

BU YILIN SONUNDA 182 MİLYAR DOLAR OLAN İHRACAT HEDEFİMİZİ, 2023 YILINDA 230 MİLYAR DOLARA TAŞIMAK KRİTİK ÖNCELİĞİMİZDİR. 2030 İÇİN DE 400 MİLYAR DOLARA AZİMLE KOŞMAYI SÜRDÜRECEĞİZ. sunacak şekilde ele aldığını görüyoruz. Türkiye ile siyasi alanda görüş ayrılıkları olan ülkelerin ticari konuları ayrı

Geçtiğimiz ay içerisinde Meclisimizi ziyarete gelen Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın

BAŞKAN’DAN | TİMREPORT 5

TİCARET SAVAŞLARI, BREXİT, GÜMRÜKSÜZ AFRİKA GİBİ KONULARDA SİYASİ YAKLAŞIMLARI TİCARİ BAŞARILARA DÖNÜŞTÜREBİLİRİZ. ABD PAZARINDA ÇİN’İN BIRAKTIĞI ALANI DOLDURABİLİR, HEM İNGİLTERE HEM AB ÜLKELERİ İLE YENİ BİR EVREYE GEÇEBİLİRİZ. Berat Albayrak da ihracatçının daima yanında olduklarını bir kez daha ifade etmiştir. Bakanımızla yaptığımız toplantıda, ihracatçıların sorunlarını ve taleplerini doğrudan iletme şansı bulduk. TİM’in faaliyetleri ve projelerini masaya yatırdık.

Bu ziyaretten büyük bir memnuniyet duyduğumuzu ifade etmek isterim. 83 bini aşkın ihracatçımızla, ülkemizin bayrağını tüm dünyada dalgalandırmaya devam ediyoruz. Sayın Bakanımızın da bizlere verdiği destekle ihracatı daha iyi noktalara taşıyacağımıza inancımız tam. Bu yılın sonunda 182 milyar dolar olan hedefimizi, 2023 yılında 230 milyar dolara taşımak kritik önceliğimizdir.

2030 için de 400 milyar dolara azimle koşmayı sürdüreceğiz.

TİM olarak, ‘Güçlü Türkiye, Güçlü Ekonomi, Güçlü İhracat, Güçlü İnsan Kaynağı, Güçlü Altyapı ve İhracat Ekosistemi’ vizyonumuz doğrultusunda hedeflerimize emin adımlarla yürüyoruz.

Ağustos ayı içerisinde Ankara’da gerçekleştirilen 11’inci Büyükelçiler Konferansı da ihracatçıların önceliklerini aktarabilmek adına bizler için çok anlamlıydı. Büyükelçilerimizin, ihracatçılarımızın yaşadığı sorunlar için her türlü mücadeleyi ortaya koymaları, ülkemize döviz kazandırmamız için büyük önem taşıyor. İhracat hedeflerimizi ülke ve ürün bazlı pazara giriş ve tutunma stratejileriyle yürütüyoruz.

Yeni üretim ve yatırım modellerine yeni nesil teşvikler de eklenirse, ihracatımızı çok daha ileri seviyelere taşımamız mümkündür.

Bugün 223 ülkede, 180 milyar dolara ulaşan mal ve 50 milyar dolara ulaşan hizmet ihracat kalemlerimizle ülke markamızı ve algımızı, daha da iyi seviyelere taşımak için uğraşıyoruz. Geleneksel ihraç pazarlarımız olan AB, Ortadoğu,

Orta Asya ve Kuzey Afrika’da mevcut ihraç ürünlerimizin yanına, iklimlendirme, süs bitkileri, mücevher, elektronik gibi ürünleri ekledik. Yükselen pazarlarımızdan Güney Amerika’da çelik ve makine sektörleri başarı sağlarken, Uzakdoğu’da ise gıda ve su ürünlerinde boy gösteriyoruz.

Ancak, gidecek daha çok yolumuz olduğu açık. Ticaret savaşları, Brexit, gümrüksüz Afrika gibi konularda siyasi yaklaşımları ticari başarılara dönüştürebiliriz. ABD pazarında Çin’in bıraktığı alanı doldurabilir, hem İngiltere hem AB ülkeleri ile yeni bir evreye geçebiliriz. Afrika’da ise bizi bekleyen büyük fırsatlar var. TİM olarak, güçlü Türkiye hedefi doğrultusunda bizden bekleneni karşılamaya inançlıyız. Dünya ticaret denizinde sular dalgalansa da, Türkiye rotasından sapmadan yoluna devam edecektir.

AHENK | TÄ°MREPORT

H

7

8

TÄ°MREPORT | AHENK

10 TİMREPORT | İHRACAT

İhracat rekora doymuyor

TEMMUZ’DA 16 MİLYAR DOLAR

İHRACAT | TİMREPORT 11

CUMHURİYET TARİHİMİZİN EN YÜKSEK İHRACAT RAKAMLARINA ULAŞTIĞIMIZ TEMMUZ AYINDA İHRACATIMIZ, 15 MİLYAR 958 MİLYON DOLAR OLDU. YILIN İLK 7 AYINDA İHRACATIMIZ YÜZDE 3,1 ARTIŞ İLE 104 MİLYAR DOLAR SON 12 AYLIK İHRACAT İSE YÜZDE 4,9 ARTIŞLA 180 MİLYAR DOLARA ULAŞTI.

T

emmuz ayında Cumhuriyet tarihi rekoruna imza atan ihracatçılar, Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 8,3 artışla 15 milyar 958 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Özel Ticaret Sistemi’ne (ÖTS) göre ihracat ise, yüzde 8,5 artışla 15 milyar 238 milyon dolar oldu. Yılın ilk 7 ayında ihracat yüzde 3,1 artış ile 104 milyar dolara ulaşırken, son 12 aylık ihracatda 180 milyar dolar ile Yeni Ekonomi Programı 2019 hedefine daha da yaklaştı.

İhracatın yarısı AB’ye

Temmuz ayında ihracatçılarımız ülkemizin bayrağını 223 ülke ve bölgede dalgalandırmayı başardı.

Bu ülkelerin 135’ine ihracatımız artarken 108 ülkede ise artış yüzde 10’un, tam 54 ülkede ise yüzde 50’nin üzerinde. En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 3 ülke ise 1,4

milyar dolar ile Almanya, 1,1 milyar dolar ile İngiltere ve 767 milyon dolar ile Irak oldu. 9 ülkeye ihracatımız Temmuz ayında en yüksek aylık ihracat rakamına ulaştı. Bu ülkeler arasında Fransa ve Hollanda gibi AB ülkeleri de yer alıyor. En büyük pazarımız olan Avrupa Birliği’nin ihracatımızdaki payı Temmuzda yüzde 48,8 oldu.

Sektörel ihracatımız artıyor

İhracatta lider sektör, ihracatını yüzde 5 artırarak 2,9 milyar dolara ulaştıran otomotiv oldu. Yüzde 17,7 artışla 1 milyar 734 milyon dolara ulaşan kimyevi maddeler sektörümüz ikinci, yüzde 6,2 artışla 1 milyar 679 milyon dolara ulaşan hazır giyim ve konfeksiyon sektörümüz üçüncü oldu. İhracatını en çok artıran sektörler ise yüzde 96,2 artışla mücevher, yüzde 26,5 artışla yaş meyve-sebze ve yüzde 23,5 artışla çimento cam seramik toprak ürünleri oldu.

İhracat Anadolu’ya yayılıyor

Temmuz ayında 55 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat gerçekleştiren ilk 3 ilimiz, sırasıyla 6,4 milyar dolarla İstanbul, 1 milyar 316 milyon dolarla Bursa ve 1 milyar 310 milyon dolarla Kocaeli oldu. En dikkat çekici artışlar ise; yüzde 128 artışla 10 milyon dolar ihracata ulaşan Kilis, yüzde 66 artışla 27 milyon dolar ihracata ulaşan Osmaniye ve yüzde 42 artışla 34 milyon dolar ihracata ulaşan Malatya’da yaşandı. Kilis ve Malatya illerinin ihracat artışında su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü etkili olurken, Osmaniye’de çelik sektöründeki artış başarıyı getirdi. Diğer taraftan, Temmuz ayında Isparta ilimiz 35 milyon dolar, Tekirdağ ilimiz ise 97 milyon dolar ile tarihlerindeki en yüksek aylık ihracat rakamına ulaştı.

Miktar bazında ihracat Temmuz’da yüzde 15,1 artışla 12,3 milyon tona, yılın ilk 7 ayında ise 83,9 milyon tona

12 TİMREPORT | İHRACAT

İhracat rakamları açıklaması Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve TİM Başkanı İsmail Gülle tarafından İzmir’de gerçekleştirildi.

ulaştı. Parite etkisi ise Temmuz ayında negatif yönlü 302 milyon dolar olurken, yılın ilk 7 ayında pariteden kaynaklanan negatif etki 3,2 milyar dolar oldu.

İhracatçının sorunları kısa sürede karşılık buldu

2018 Temmuz ayı ihracat rakamlarının tüm zamanların en yüksek temmuz ayı ihracatı olduğunu hatırlatan TİM Başkanı İsmail Gülle, geçen yıl aynı dönemde kırılan ihracat rekorunu bu yıl bir üst noktaya

TİM BAŞKANI İSMAİL GÜLLE, “ÜLKEMİZİN, SÜRDÜRÜLEBİLİR CARİ FAZLA VEREN BİR ÜLKE OLMASI ADINA TİM OLARAK, ÇALIŞMALARIMIZI YÜKSEK MOTİVASYONUMUZLA SÜRDÜRÜYORUZ” DEDİ. taşımayı başardıklarına dikkat çekti.

TİM Başkanı İsmail Gülle sözlerine şöyle devam etti: “83 bini aşkın ihracatçımızla, ülkemizin bayrağını tüm dünyada dalgalandırmaya devam ediyoruz. Bu başarılarından dolayı tüm ihracatçı

firmalarımızı yürekten tebrik ediyorum. İnşallah bundan sonraki aylarda da nice rekorları hep birlikte açıklayacağız. Bunun göstergelerinden birisi, Merkez Bankası’nın gelecek 3 aylık ihracat sipariş beklentisi endeksi. Endeksin olumlu seyri, önümüzdeki aylarda da ihracatımızın önemli sıçramalara, rekorlara imza atacağının en önemli göstergesi.” İsmail Gülle, gerek Ticaret Bakanlığının üstlenmiş olduğu ve

İHRACATTA TL KULLANIMI ARTIYOR Temmuz ayında TL ile açılan beyannamelere göre, ay boyunca 173 ülkeye ihracatta TL kullanıldı. Toplam rakam ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 45 artarak 5,7 milyar TL’ye ulaştı. Temmuzda 6.930 ihracatçı firmanın beyannamelerinde Türk Lirasını tercih ettiği görüldü.

İHRACAT | TİMREPORT 13

önümüzdeki günlerde açıklanacak olan İhracat Ana Planı, gerekse Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından açıklanan 11. Kalkınma Planı çerçevesinde; ihracatçılar ailesi adına Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak; yeni stratejiler ve yol haritaları üzerinde çalışmalarını yoğun bir tempo ile sürdürdüklerini vurguladı.

Bu yıl Yeni Ekonomi Programı’ndaki hedefin 182 milyar dolar olduğunu

Yürüteceğimiz stratejiler ve sektörel yol haritaları ile bu rakamı daha da ileriye taşıyacağımıza inancımız tam” dedi. Hedeflere ulaşmak ve hatta aşmak için, 1 yıl önce hayata geçen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin en önemli dönüm noktalarından birisi olduğuna değinen TİM Başkanı, şu açıklamalarda bulundu: “Sadece son dönemde döviz işlemlerinden alınan kambiyo vergisi ile kargo yoluyla numune

EN ÇOK İHRACAT GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ İLK 3 ÜLKE 1,4 MİLYAR DOLAR İLE ALMANYA, 1,1 MİLYAR DOLAR İLE İNGİLTERE VE 767 MİLYON DOLAR İLE IRAK OLDU. 9 ÜLKEYE İHRACATIMIZ TEMMUZ AYINDA EN YÜKSEK AYLIK İHRACAT RAKAMINA ULAŞTI. belirten Gülle “İhracatımızı Kalkınma Planı 2023 hedefi olan 226,6 milyar dolara taşımak ve geçmek, en kritik önceliğimiz. Hiç şüphesiz, 2023 yılı ihracat hedefimiz, 223 ülkede ortaya koyduğumuz performansın, doğal seyri ile ulaşabileceği bir hedeftir.

ithalatında sınırlamanın kaldırılması, bunun en önemli örnekleri. İhracatçılarımızın, İhracatçı Birliklerimizin bu yönde bizlere ilettikleri sorunları Ticaret Bakanlığımıza iletmemizin ardından bu sorunlar çok kısa zamanda karşılık buldu.”

TEMMUZ AYININ LİDER SEKTÖRLERİ OTOMOTİV

2,90 milyar dolar %5,0

KİMYEVİ MADDELER 1,73 milyar dolar %17,7

HAZIR GİYİM 1,67 milyar dolar %6,2

1.460 FİRMA İHRACATA “MERHABA” DEDİ Temmuz ayına dair çarpıcı verileri kamuoyu ile paylaşan TİM Başkanı, şu bilgileri paylaştı: “Temmuz ayı içerisinde 39.043 firmamız ihracat gerçekleştirirken, bunların 1.460’ı ihracat ailesine yeni katıldı. İhracata yeni başlayan firmaların önemli bir kısmının ilk sevkiyatlarını Irak, Almanya, İran ve Gürcistan’a gerçekleştirdiklerini görüyoruz.

Temmuz ayı genelinde, ihracatçı firmalarımız ortalama 3 farklı ülkeye ihracat yaptı. Bu rakamı çok daha yukarı taşımak, her firmamızın aynı bölgeden de ziyade farklı coğrafyalara, farklı kıtalara ihracat yapmasını sağlamak, en önemli hedeflerimiz arasında. İllerin hangi sektörlerde hangi ülkelere ihracat yaptığına bakacak olursak; 44 ülkeye en çok ihracat yapan sektör çelik oldu. 41 ülke ile kimyevi maddeler ikinci olurken, onu 34 ülke ile otomotiv izledi. İllere baktığımızda; 9 ilimizin en çok ihracatı madencilik sektöründe gerçekleştirdiğini görüyoruz. Bunu 8 ille hazır giyim, 7’şer ille kimyevi maddeler ile su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörleri takip ediyor.

14 TİMREPORT | MAKALE

KÜRESEL EKONOMİDE RESESYON ENDİŞELERİ

Dr. CAN FUAT GÜRLESEL

MEVCUT KOŞULLARIN SÜRMESİ HALİNDE BİR RESESYON OLMASA DAHİ 2020 YILINDA DÜNYA EKONOMİSİ DAHA DA YAVAŞLAYACAK VE DURGUNLUĞA YAKIN BİR BÜYÜME GERÇEKLEŞECEKTİR. MAL TİCARETİ İSE MUHTEMELEN 2019 VE 2020 YILINDA DURAĞAN BİR EĞİLİM İÇİNDE OLACAKTIR.

K

üresel ekonomide resesyon yaşanması endişeleri giderek artmaktadır. Uluslararası finansal piyasalar birkaç aydır dünya ekonomisinde bir resesyon yaşanması olasılığını yansıtan fiyatlamalar yapmaya başlamıştır. Bu çerçevede küresel resesyon endişesini değerlendirelim; Dünya ekonomisi 2017 yılında yüzde 3,2 büyürken dünya mal ticareti de yüzde 7,6 genişleme göstermişti. Küresel kriz sonrası dünya büyümesi ve ticareti açısından en iyi yıl 2017 olmuştu. Ancak 2018 yılı başından itibaren ABD’nin başlattığı ticarette korumacılık uygulamaları küresel ekonomide ivme kaybına yol açtı. Dünya ekonomisi 2018 yılı ikinci yarısından itibaren yavaşlamaya başladı. Jeopolitik riskler ve yaptırımlar ile Brexit belirsizliği

de korumacılık önlemlerine eklenince ivme kaybı giderek hızlandı.

2019 yılının ilk yarısında ise dünya ekonomisinde büyüme yüzde 2,6’ya kadar gerilemiş bulunmaktadır. Dünya mal ticareti ise yılın ilk yarısında yüzde 2,4 daralmıştır. Dünya sanayi üretimi 2019 yılı mayıs ayından itibaren gerilemeye başlamıştır. Beklentiler ve yatırım iştahı da bozulmaktadır. Tüm bunların bileşenleri sonucu olarak da küresel ekonomide resesyon yaşanacağı endişeleri giderek yaygınlaşmaktadır. Öncelikle küresel ekonomide önce ivme kaybına sonra da resesyon beklentilerine yol açan unsurlar aynen durmaktadır ve çözüm olasılıkları da zayıflamaktadır.

ABD ile Çin arasında ticaret müzakerelerinin bir anlaşma ile sonuçlanması ümitleri azalmaktadır. Asya’da Güney Kore-Japonya korumacılık savaşına katılmış gibi görünmektedirler. ABD otomotiv ithalatında özellikle Avrupa Birliği’ni etkileyecek korunma önlemlerine her an başlayabilecektir. Hindistan ile ABD arasında da korunma önlemleri başlamıştır.

Tüm bu uygulamalar küresel ticarette daralmayı hızlandırabilecek ve resesyon yaşatabilecektir.

Diğer bir unsur olarak Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği’nden anlaşmasız ayrılığı artık en yüksek olasılık olarak görülmektedir. Brexit sürecinin uzaması şimdiye kadar daha çok beklentileri olumsuz etkilemiştir. Ancak anlaşmasız bir ayrılığın AB ve Büyük Britanya ekonomisi üzerinde fiili etkisi çok daha kuvvetli olacaktır. Bu da başta Almanya olmak üzere yavaşlayan Avrupa Birliği’ni resesyon eşiğine taşıyabilecektir. İran ve Venezüella gibi ülkelere uygulanan sert ve çok kapsamlı yaptırımlar ise sadece bu ülkeleri değil, Orta Doğu ve körfez ile güney Amerika bölgesindeki iktisadi faaliyetleri olumsuz etkilemektedir. Yaptırımlar karşılıklı tehditler ile devam edecek

gibi görünmektedir ve bunlar da olası bir resesyonu besleyecektir.

Uluslararası finansal piyasaların resesyon beklentisi ise daha çok ABD içindir ve fiyatlamalar da buna göre işaretler vermektedir. Ancak ABD’nin mevcut büyüme dinamikleri ve temposu henüz bir resesyon işareti vermemektedir. Merkez bankası FED ABD için bir resesyon riski görmemektedir. IMF de ABD’nin 2019 büyüme beklentisini yüzde 2,6’ya yükseltmiştir ve 2020 için de yüzde 1,9 büyüme beklemektedir. ABD resesyonlarını önceden haber veren tahvil fiyatlamaları ise yakın zamanda bir resesyona işaret etmektedir. Ancak muhtemelen finansal piyasalar 2008 krizi dersleri ile bu kez de önceden abartılı bir fiyatlama içine girmiş bulunmaktadır. Reel göstergeler ABD’de resesyon beklentilerini desteklememektedir.

Mevcut koşulların sürmesi halinde bir resesyon olmasa dahi 2020 yılında dünya ekonomisi daha da yavaşlayacak ve durgunluğa yakın bir büyüme gerçekleşecektir. Mal ticareti ise muhtemelen 2019 ve 2020 yılında durağan bir eğilim içinde olacaktır.

Bu beklentilerimizi resesyon yaşanması şeklinde değiştirecek olan ise ABD ile Çin arasında ticaret savaşlarının daha da sertleşmesi ve küresel ölçekte yaygınlaşması olacaktır. Resesyon endişelerine tamamen son verecek olan da ABD ile Çin’in anlaşması ve korumacılık önlemlerinin kaldırılması olacaktır. Anlaşmalı veya anlaşmasız Brexit de senaryolara şekil verecektir.

ABD ve AB ile diğer ülke merkez bankaları da bu koşullar ve beklentiler içinde piyasa dostu ve genişlemeci para politikaları uygulayacaktır. Ancak ticaret savaşları artarak yaşanırken merkez bankalarının genişlemeci politikaları uygulaması sadece olası bir resesyonu geciktirecektir.

Bu nedenle merkez bankaları da yeterli olamayabilecektir.

İhtiyacınız olan her yerdeyiz Royal Limousine & Luxury Services, 2005 yılından bu yana lüks araç kiralama sektöründe hizmet vermeye başlayan firmamız, İstanbul’un en seçkin limuzin hizmeti veren firmaları arasındaki yerini almıştır.

Görevlerini güven, hizmet, konfor ve profesyonelliğin öncelikli olduğu yüksek kaliteli bir hizmet olarak görüyor. Royal Limousine Service iş gezileri, VIP hizmetleri, transferler, etkinlik ziyaretleri, şehir turları, düğün ve gezi turları gibi bir çok alanda hizmet vermektedir.

Kaptan Paşa Mah. Darulaceze Cad. No:31 A Blok Kat 6 Daire 61 Bilaş İş Merkezi Şişli/İstanbul +90 (212) 220 01 61 / +90 (532) 473 42 61 / info@royallimousine.com.tr www.royallimousine.com.tr

16 TİMREPORT | SEKTÖR

SAVUNMA VE HAVACILIK İHRACATI İLE

ÜLKE

EKONOMİSİ YÜKSELİYOR 2019’UN İLK 7 AYINDA SAVUNMA VE HAVACILIK YÜZDE 37,3 ARTIŞLA İHRACATINI EN ÇOK ARTIRAN SEKTÖR OLDU. TÜRK SAVUNMA SANAYİİNİN FARKLI TEDARİK MODELLERİ İLE KAMU İŞTİRAKLERİ VE ÖZEL SEKTÖR ÜRETİCİLERİ DE DAHA FAZLA TEŞVİK EDİLİYOR.

SEKTÖR | TİMREPORT 17

18 TİMREPORT | SEKTÖR

SAVUNMA SANAYİİNDE SON DÖNEMDE YAŞANAN TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN SİVİL SANAYİYE TRANSFERİYLE BİRLİKTE TÜM SEKTÖRLERDEKİ ÜRETİM VE İHRACATIN ARTIRILMASI AMAÇLANIYOR. BUNLARDAN BİRİ SAVUNMA ELEKTRONİĞİNDEKİ GELİŞMELERİN TİCARİ ÜRETİMDE KULLANILMASI. BU ALANDA DEVLET ÖNEMLİ DESTEK VE TEŞVİKLERİ DE DEVREYE SOKACAK.

T

ürkiye’nin ihracatı her ay yeni rekorlar kırarak ülkemizin ekonomisine güç katıyor. Hem mal hem de hizmet ihracatı ile ülkeye sağlanan katkı yüzleri güldürürken özellikle savunma ve havacılık sektörünün yaptığı ihracat ile teknolojimize yapılan yatırımın meyveleri gün yüzüne çıkıyor. TİM’in sektörel bazda ihracat verilerine göre yılın ilk 7 ayında dış satımını geçen yılın aynı dönemine göre en çok artıran sektör savunma ve havacılık oldu. Türkiye ihracatı yılın ilk 7 ayında yüzde 3,1 artarken, savunma ve havacılık sektörü 2019’un Ocak-Temmuz döneminde yüzde 37,3 artışa imza attı.

Sektörün 2019 yılında en çok ihracat gerçekleştirdiği ABD’ye 465 milyon dolarlık dış satım yapıldı.

Bu dönemde ABD’ye artış yüzde 14,02 oldu. Umman’a 158,4 milyon dolar, Almanya’ya 151,8 milyon dolar, Katar’a 134,6 milyon dolar, BAE’ye 63,3 milyon dolar, Hollanda’ya 48,4 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi.

Söz konusu dönemde, Hindistan, İngiltere, Güney Afrika, Bahreyn, Fransa, Rusya, Çad, Ukrayna, İspanya, Güney Kore, Meksika, Malezya, Filipinler, Kolombiya, Tayland, Avustralya, Guatemala, Brezilya, Arjantin ve Mali’nin de aralarında bulunduğu pek çok ülkeye ihracat gerçekleştirildi.

Hedef üretim ve ihracatı artırmak

2019-2023 yıllarını kapsayan 11.

Kalkınma Planı’nda savunma sanayii, tarım ve turizm sektörleriyle birlikte öncelikli gelişme alanı belirlendi. Hedef, savunma sanayiindeki ileri teknolojik ürünleri sivil sanayiye de transfer etmek. Böylece tüm sektörlerde üretim ve ihracatın artırılması amaçlanıyor. Savunma ve havacılık sektöründe yaşanan yükseliş ile özellikle ithalatta da düşüş yaşanması cari açığın önüne geçilmesinde büyük rol oynayacak.

Savunma sanayiinde son dönemde yaşanan teknolojik gelişmelerin sivil sanayiye transferiyle birlikte tüm sektörlerdeki üretim ve ihracatın artırılması amaçlanıyor. Bunlardan biri savunma elektroniğindeki gelişmelerin ticari üretimde kullanılması.

Bu alanda devlet önemli destek ve teşvikleri de devreye sokacak.

Türkiye’nin önemli üretim ve ihracat alanı olarak son dönemde yükselen gemi inşa sanayisine odaklanılacak.

Deniz teknolojileri ve gemi yan sanayisinin rekabet gücünün artırılması amacıyla Deniz Teknolojileri ve Sanayisi Teknik Komitesi kurulacak.

Yeni sistemler devreye alınacak

Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçlerinin ihtiyaçlarının milli teknolojiler ve yerli imkânlarla karşı-

SEKTÖR | TİMREPORT 19

ALTAY TANKI Türkiye’nin ilk Milli Ana Muharebe Tankı Altay’ın tasarımında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerçekleştirebileceği her türlü harekat şartları ve katılım sağlayacağı BM/NATO harekatlarının ihtiyaçları göz önünde bulunduruldu. Altay, Türkiye’nin geliştirdiği 3+ nesil ana muharebe tankıdır. Altay, modern tanklarda kullanılan en yeni teknolojilerle donatıldı. Altay, sahip olacağı üstün ateş gücü ve isabet oranı, yüksek hareket kabiliyeti ile Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en temel ve caydırıcı güçlerinden biri.

ANKA Türk İnsansız Hava Aracı Anka, TAI Anka, TUSAŞ Anka ya da yaygın ismiyle Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracı.

BOĞAÇ Dünyada sadece ABD’de olduğu belirtilen insansız kara aracının benzeri yerli ve milli imkanlarla Ankara’da Türk firması tarafından üretildi. ‘BOĞAÇ’ adı verilen 6x6 insansız kara aracı, en zorlu arazi koşullarında zorlanmadan ilerliyor, üzerindeki ‘Atış Tespit Sistemi’ ile düşman ateşini tespit edip, yine üzerindeki ‘Uzaktan Komutalı Silah Kulesi’ ile hedefi ateş altına alabiliyor.

20 TİMREPORT | SEKTÖR

SAVUNMA VE HAVACILIK SEKTÖRÜNDE EN ÇOK İHRACAT GERÇEKLEŞTİRİLEN ÜLKELER ÜLKE

ABD UMMAN ALMANYA KATAR BAE

2018 (1000$)

2019 (1000$)

DEĞİŞİM (%)

408.288,06 130.924,90 131.355,80 9.367,92 3.399,91

465.513,43 158.404,51 151.763,51 134.639,98 63.323,66

14,02 20,99 15,54 1337,25 1762,51

lanması kapsamında önemli tedbirler hayata geçirilecek. Savunma sanayiinde dışa bağımlılığı asgari seviyeye indirecek projeler gerçekleştirilecek. Milli teknolojiler ve yerli imkânlarla, ürünlerin teknik özelliklerinin giderek geliştirildiği ileri versiyonları oluşturulacak ve farklı harekât ihtiyaçlarına ve görev alanlarına hitap edebilecek ürün ailesine sahip olma yaklaşımı benimsenecek. Yerlileşme Yol Haritası belirlenerek uygulamaya koyulacak.

Türkiye’nin 2023 vizyonunu da ortaya koyan plana göre, bu dönemde milli tank Altay, TSK tarafından harekatlarda kullanılmaya başlanacak. Türkiye’nin en önemli ihtiyacı olan hava savunma ağının teşkil edilmesinde yerli hava savunma sistemleri devreye alınacak. Hisar

sistemleri alçak, orta ve yüksek irtifa hava savunma ağına peyderpey entegre edilecek. Yine başta uçak gemisi olmak üzere yerli deniz platformları da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde göreve başlayacak. İnsansız Hava Araçları konusundaki üretim, geliştirme ve ihracat faaliyetleri hızla devam edecek, TSK envanterindeki İHA sayısı artırılacak.

2023’e kadar İHA motoru prototipi ile kara araç motorunun teslimi yapılacak, milli teknoloji hamlesine hız kazandırılacak. Savunmada yerlileşmeyi sağlayacak nitelikli insan gücü ihtiyacını karşılamak amacıyla eğitim altyapısı güçlendirilecek.

Savunma sanayii sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler dahil tüm firmalara yönelik olarak Savunma

BOĞAÇ

Sanayii Yatırım ve Geliştirme Faaliyetlerini Destekleme Programı kapsamında finansal destek sağlanacak. Sektörde üretim ve ihracata odaklanılacak. Sektör ihracatının artırılması amacıyla ülke ve proje bazlı ihracat stratejileri belirlenecek. 2018 yılında 6,7 milyar dolar olan savunma ve havacılık sanayii cirosunun 4 kat artışla 2023’te 26,9 milyar dolara, ihracatının ise 5 kat artışla 2 milyar dolardan 10,2 milyar dolara çıkarılması hedeflendi. Savunma sanayiinde yüzde 65 seviyesindeki yerlilik oranının 10 puan artışla yüzde 75’e çıkarılması hedeflenen önümüzdeki 4 yıllık süreçte sektördeki istihdamın da neredeyse ikiye katlanacağı öngörülüyor. 2018 sonu itibariyle 44 bin 700 olan savunma ve havacılık sanayii istihdamının 2023’e kadar 79 bin 300’e kadar çıkacağı tahmin ediliyor.

Ürün yelpazesi çok geniş

Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yayımlanan “Türk Savunma Sanayii Ürün Kataloğu” Türk savunma sanayiinin yerli ve milli ürün yelpazesi ile görsel ve işitsel basında bahsedilenden çok daha dolgun ve kuvvet bazında çeşitlilik arz ettiği görülüyor. Türk savunma sanayiinin farklı tedarik modelleri ile kamu iştirakleri ve özel sektör üreticileri de daha fazla teşvik ediliyor.

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) yıllık dünyada silah ticareti raporuna göre Türkiye, 2014-2018 döneminde 2009-2013 dönemine kıyasla silah ihracatını yüzde 170 artırırken, dünyada da aynı dönemde silah ticareti yüzde 7,8 artış gösterdi.

SEKTÖR | TİMREPORT 21

CİRİT FÜZESİ Cirit Türkiye’nin roket ve füze sistemleri üreticisi ROKETSAN tarafından geliştirildi. Hafif zırhlı/ zırhsız sabit ve hareketli hedeflere karşı yüksek hassasiyete sahip, sınıfının en uzun menzilli füzesi Cirit, ATAK helikopterlerince de kullanılmaya başlandı.

KAPLAN

Muharebe ağırlığına bağlı olarak 22-25 Bg/ton güç ağırlık oranında, otomatik şanzımanlı, ana muharebe tankları ile ortak hareket yeteneğine sahip yeni nesil zırhlı muharebe aracı.

Araç farklı alt sistemlerin entegre edilmesi suretiyle her türlü görevi yerine getirmeye olanak sağlayan platform tasarımına sahip.

HÜRKUŞ Hürkuş-C serisinin son versiyon uçağı yaklaşık 5 ton ağırlığa sahip olacak ve 1,5 ton faydalı yükü taşıyabilecek.

Lazer işaretleme kabiliyetine sahip mesafe ölçerli kızıl ötesi çok bantlı kamerayla gündüz ve gece gözetleme yapılabilecek Hürkuş-C, gerektiğinde yerli füze ve bombalarla görev icra edebilecek. Hürkuş-C, 35 bin feet irtifa tavanıyla 6 saate kadar havada kalabilecek.

22 TİMREPORT | MAKALE

NEGATİF FAİZ ÜLKELERİ

KURTARABİLİR Mİ ?....

S PROF. DR. EMRE ALKİN

Son dönemde negatif faizli tah-

için bazı ülkelerin bugünkü borçluluk oran-

villere yatırım yapanların var-

larına bakmakta fayda var.

lığını görmekteyiz. Getirilerde böyle bir tuhaflığın yaşanması

“Borç o kadar büyük ki...”

elbette uzmanlar için yepyeni. Ancak küre-

Japonya’nın bugünkü borç/milli gelir oranı

sel anlamda borç bu kadar büyük olduğu

%239. Hemen arkasından Yunanistan

için bu tip garipliklerin çıktığını söyleyebili-

%181 ile geliyor. Lübnan %149, İtalya %132

rim. Borçlanma kağıtlarının bolluğu, faizin

ve Portekiz %130 gibi oranlarla ilk 5’e gir-

negatife düşmesi sonucunu yarattı. Böyle-

miş durumda. Elbette borç/milli gelir oran-

ce ikinci el piyasada al-sat yapanların lehi-

ları kadar, bu ülkelerdeki toplam borçların

ne bir gelişme gerçekleşti. Faizin düşmesi

toplam varlıklara oranına bakan uzmanlar

tahvillere olan ilginin hala fazla olduğunu

var. Bu durumda Japonya haricindeki ül-

gösterirken, aynı zamanda kupon fiyatının

kelerin gerçekten “batak” durumda olduk-

artması sonucunu yaratıyor. Yani al-sat

larını söylemek mümkün. Çünkü %100’ün

M

işlemlerinden kar etme fırsatı devam edi-

üzerinde borç/milli gelir oranına sahip bir

Y

yor. Ancak bu yolculuğun sonu pek neşeli

ülkenin büyüme hızını sürekli olarak yüksek

bitmeyebilir. Sebebini arz edeyim:

tutması gerekiyor ki, bunun da enflasyon

IMF’nin 2010 yılında yayınladığı “G-7 Ülke-

ve finansal krizler gibi yan etkileri olabiliyor.

MY

lerinin Kamu Finansmanında Uzun Dönem

Hatta başka komplikasyonlar da çıkıyor.

CY

Trendleri” raporunda oldukça çarpıcı bir

Tabii, “Türkiye’nin borçluluk oranı bu

saptama bulunmaktaydı. “Eğer G-7 ülkeleri

ülkelere göre oldukça küçük, neden krize

kamu borçlanması ve büyüme konusunda

girelim ki?”diye soran olursa cevap belli:

şu anki tempolarıyla giderlerse, 2050 yılın-

Çünkü Türkiye’nin borcunun vadesi düşük

da kamu borcunun milli gelire oranı %441

ve faizi çok yüksek. Milli Gelire oranla %40

olacak.”

civarında olan kamu borcu/milli gelir oranı

Rakam elbette korkutucu. En baştan ifade

ilk bakışta içimizi rahatlatsa da, Türkiye’nin

etmekte fayda var. Bu borcun ödenmesi

dünyaya sunduğu herhangi bir hikaye

mümkün değil. Ancak aynı raporda bir mu-

olmaması, düşük vadede çok yüksek faiz

cizeden de bahsediliyor. Dünyanın 7 büyük

teklif etmesi “riskli ülke” olarak değerlendi-

ekonomisine sahip olan ülkeler 2050’ye

rilmesine sebep oluyor.

kadar her yıl büyüme oranlarını öngörü-

Elbette, bazı durumlarda kaynağı bulmak

lenden 1 puan daha fazla artırırlarsa, bu

kaynağın maliyetinden daha önemli hale

borçluluk oranı 256 puan aşağıya düşerek

gelebiliyor. Yine de konuya geri döndüğü-

%185 olabilecek. Elbette bu hesaplar yıllar

müzde, IMF Raporundaki olumlu senaryo

geçtikçe revize edilecek ama, durum hiç iç

gerçekleşse bile %185’lik borçluluk ora-

açıcı gözükmüyor diyebilirim.

nının “ödenebilecek” seviyede olmadığını

Her şeyden önce, G-7 Ülkelerinin büyüme

rahatlıkla söyleyebilirim.

hızlarını her yıl öngörülenden 1 puan daha

Sonuç olarak, yatırımcıların negatif faize

fazla gerçekleştirebilmeleri kolay değil

rağmen satın aldıkları borçlanma kağıtları

demiyorum, neredeyse imkansız. Ancak

“şimdilik” güvenli liman gibi gözükse de,

bir an düşünelim ki bu gerçekleşti, bu borç

gelecek için büyük riskler taşıdığını söyle-

ödenebilir hale gelebilir mi? Bunu anlamak

yebilirim.

C

CM

CMY

K

24 TİMREPORT | RÖPORTAJ

ÇALIŞMAYI VE ÜRETMEYİ

ÇOK SEVEN BİR GRUBUZ TÜRKİYE’NİN ALANINDA LİDER 22 FİRMASI İLE ÜLKE EKONOMİMİZİN MİHENK TAŞLARINDAN BİRİ OLAN KİBAR HOLDİNG’İN YÖNETİM KURULU BAŞKANI ALİ KİBAR BİLGİ VE TECRÜBESİNİ TİMREPORT İLE PAYLAŞTI. ALİ KİBAR, “HER ŞEYDEN ÖNCE GERÇEKTEN ÇALIŞMAYI VE ÜRETMEYİ ÇOK SEVEN BİR GRUBUZ” DİYOR. ıdadan otomotive, ambalajdan alüminyuma kadar çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren Kibar Holding, 22 şirket ve 7 bin 500’e yaklaşan çalışanı ile ülkemize katma değer katıyor.

Tüm grup şirketleri ile birlikte dünyanın dört bir yanına ihracat yapan ve önümüzdeki dönemde ihracat pazarlarını artırmayı planlayan başarılı kurumun başındaki isim, Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, bu yıl dolar bazında yüzde 3 büyüyeceklerini söylüyor ve ekliyor; “2019 yılında ciromuzu 7,1 milyar dolar olarak planlıyoruz” Ar-Ge ve teknoloji ise Kibar Holding’in vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Özel bir ekip ve Ar-Ge merkezleri ile daha önce yapılmayanı yapmak ve ülke ekonomisine katkıda bulunmak için canla başla çalışan bir sistem organize edilmiş holding

G

ALİ KİBAR

Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı

bünyesinde. Ali Kibar gururla şöyle diyor: “Her şeyden önce gerçekten çalışmayı ve üretmeyi çok seven bir grubuz. Hep daha iyiye ulaşmak için kendimizi geliştiriyor, yatırımlarımızı planladığımız takvime göre odağımızdan sapmadan, ara vermeden hayata geçiriyoruz.”

Gelecek dönem hedefleri nelerdir?

Kibar Holding olarak önümüzdeki dönemde de farklı sektörlerdeki yatırımlarımıza devam ederek hem ülkemizde hem de yurt dışında istikrarlı büyümemizi sürdürmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda bazı şirketlerde ülkemize katkıda bulunabilecek yurt dışı şirket satın alma çalışmalarını, bazılarında da organik büyüme kapasite artırımı ve dijital dönüşüme uygun otomasyon yatırımlarını hayata geçiriyoruz. 5 yıllık

RÖPORTAJ | TİMREPORT 25

“2019 yılında ciromuzu 7,1 milyar dolar olarak planlıyoruz. Yurt içi ve dışına yönelik önemli büyüme planlarımız mevcut. Bu yılki temel hedeflerimizden biri de ihracat pazarlarına daha fazla odaklanmak olacak.”

26 TİMREPORT | RÖPORTAJ

Orta Doğu, Afrika, Doğu Avrupa ve Amerika kıtası ve Uzakdoğu gibi yeni pazarlara odaklanacağız. Yurt dışında yaptığımız başarılı çalışmalar sonucu pazar yelpazemizi sürekli çeşitlendiriyoruz.

Kibar Holding’in Türkiye ekonomisine ve sektöre katkıları nelerdir?

ve 10 yıllık hazırladığımız büyüme stratejilerimiz kapsamında hem kendimizi geliştirecek hem de ülkemize üretim, know-how ve istihdam bakımından katkı sağlayacak yatırımları hayata geçirmek üzere planlamalar yapıyoruz. Bu vizyonumuz doğrultusunda 2018 yılını hedeflerimize uygun bir şekilde tamamladık. İstikrarlı grafiğimizi bu yıl da sürdürerek dolar bazında yüzde 3 büyüyeceğimizi öngörüyor ve 2019 yılında ciromuzu 7,1 milyar dolar olarak planlıyoruz.

Yurt içi ve dışına yönelik önemli büyüme planlarımız mevcut. Bu yılki temel hedeflerimizden biri de ihracat pazarlarına daha fazla odaklanmak olacak.

Önümüzdeki dönem hedeflerinizde yeni pazarlar var mı?

Kibar Holding olarak ihracat odaklı bir grubuz ve tüm grup şirketlerimizle dünyanın dört bir yanına ihracat yapıyoruz. Grubumuzun ana pazarını başta Almanya, Fransa, İngiltere olmak üzere Avrupa oluşturuyor. Gelecek dönemde mevcut pazarlarımızı korurken, başka pazarlarda da genişlemeyi planlıyoruz. Bu kapsamda

Kibar Holding gıdadan otomotive, ambalajdan alüminyuma kadar çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren bir grup. 22 şirket ve 7 bin 500’e yaklaşan çalışanımızla ülkemize katma değer katıyoruz. Tüm tesislerimizde organik büyüme, kapasite kullanım oranlarımızın artırımı ve dijitalleşme ile ihtiyaç olan alanlarda yeni tesisler kurmak gibi pek çok alanda ülkemize yatırım yapıyor, insanımıza yenilikçi teknolojileri kullanarak sürdürülebilir istihdam alanları sunmaya çalışıyoruz. Şirketlerimizin toplam ihracatı üçüncü ülke işlerimiz hariç 2,5 milyar dolar seviyesinde. Ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz ve tecrübemiz sayesinde de erken öngörülerde bulunarak bazı ürünlerimizi çok rahat yurt dışına yönlendirebiliyoruz. Örneğin, metal sektöründe yüzde 60-62 bandında olan ihracat oranımızı, 2018 sonunda yüzde 80’lere kadar çıkardık. Diğer yandan ekonomimize yaptığımız destekler ve ortaya koyduğumuz başarılı grafik itibarıyla grup şirketlerimiz, ülkemizin önde gelen şirketleri arasında yer alıyor.

Bu kapsamda Kibar Dış Ticaret, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin düzenlediği ‘İhracatın Şampiyonları’ ödül töreninde; 2018 yılında ortaya koyduğu ihracat performansıyla “İlk 1000 İhracatçı Firma” listesinde Türkiye genelinde 4’üncü, “Demir ve Demir Dışı Metaller” kategorisinde de sektör birincisi oldu.

RÖPORTAJ | TİMREPORT 27

Bugün ülkemizin en değerli ve başarılı firmalarından biri Kibar Holding. Firma bu başarısını hangi dinamiklere yatırım yapmaya borçlu?

Her şeyden önce gerçekten çalışmayı ve üretmeyi çok seven bir grubuz. Hep daha iyiye ulaşmak için kendimizi geliştiriyor, yatırımlarımızı planladığımız takvime göre odağımızdan sapmadan, ara vermeden hayata geçiriyoruz. 47 yıllık sanayi ağırlıklı bir tecrübeye sahibiz. Riskleri iyi yöneterek iş yatırım planlarımızı anlık ekonomik gelişmeler doğrultusunda şekillendirmiyoruz. Hem ülkemizdeki hem de yurt dışındaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz.

Uzun vadeli planlar yapıyor, olabilecek tüm riskleri mümkün olduğunca önceden öngörüp iyi yönetecek stratejiler geliştiriyoruz. Özellikle hedge mekanizmalarını etkin kullanmaya önem veriyoruz. Teknolojiyi daha iyi ve etkin kullanmaya çalışıyoruz.

Teknoloji ve Ar-Ge’ye yapılan yatırımları kısaca anlatır mısınız?

Grup olarak, her ürünümüzle, katma değer yaratmayı hedefleyen bir anlayış doğrultusunda tüm grup şirketlerimizde Ar-Ge faaliyetlerine büyük önem veriyoruz ve özel Ar-Ge merkezleri kuruyoruz. Buralarda netice alacak proje çalışmalarını ön planda tutuyoruz. Hepsi kendi alanındaki değerli uzmanlardan oluşan

Ar-Ge ekiplerimiz yenilikçi bir yaklaşımla, şirketlerimizin yıllara dayanan tecrübesini harmanlıyor, ürün ve süreçlerin her aşamasında ortaya inovatif çözümler ortaya koyuyorlar.

Yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirdiğimiz akademik iş birlikleri ile de Ar-Ge çalışmalarını çok boyutlu olarak sürdürüyoruz. Teknoloji alanında da yatırımlarımıza büyük bir hızla devam ediyoruz. Hepimizin yakından takip ettiği gibi, son 10-15 yılda insan hayatını kolaylaştıran teknolojiler Endüstri 4.0’ın temelini oluşturdu. Kibar Holding olarak Endüstri 4.0 tarafında konuşan değil, uygulayan ve yaptığı başarılı örnekleri anlatan örnek bir grup olmayı amaçlıyoruz. Bu vizyon doğrultusunda gelişmekte olan bu süreçleri yakından takip ediyoruz ve gerekli aksiyonlarımızı alıyoruz.

Ali Kibar, “Öncelikle yaptığımız işi en iyi şekilde yapmak ve hep daha iyisine ulaşmak isteği bizim için en önemli motivasyon kaynağı. İhtiyaçları iyi görmek ve en yüksek katma değeri yaratacak çözümü sunmak için çalışmak zaten başarıyı beraberinde getiriyor. Sürekli yeni keşiflere hazırlanacaksın.

Buna en iyi örneklerden birisi gıda şirketimiz Assan Foods’un sos cenneti olan Uzakdoğu’da gösterdiği başarıdır. Bu yıl Çin’de Colorado markalı ‘Ballı Hardal, Bin Ada, Ranch’ soslarını lanse ettik ve ürünlerimiz Çinlilerden büyük ilgi görerek 10 gün gibi kısa bir süre içinde tükendi. Çin, dünyanın en kalabalık ve sos alanında en zor pazarlarından biri.

Assan Foods şirketimiz ile Çin’de böylesine bir başarıya imza atmış olmak bizleri hem ülkemiz hem de grubumuz adına çok sevindirdi ve yoğun çalışmaların neticesini almaya başlaması fırsatların önünüde açmış oldu” diyor.

28 TİMREPORT | RÖPORTAJ

Başta üretim tesislerimiz olmak üzere, tüm kaynakların verimli kullanımını sağlayarak imalat süreçleri açısından da üretkenlik ve verimlilik optimizasyonu getirmeyi amaçlıyoruz. İştiraklarımızdan Hyundai Assan ile ürettiğimiz her otomobilde robot teknolojisi kullanıyoruz. Fabrika genelindeki üretim hatlarımızda 226 adet gelişmiş robotla üretim yapıyoruz. Maksimum üretim kapasitesi 245 bin adet olan fabrikamızda yine Hyundai’nin kendisi tarafından üretilen bu robotların yardımıyla her 90 saniyede bir adet araç üretmiş oluyoruz. Otomotiv sektörüne yönelik faaliyet gösteren bir diğer firmamız Assan Hanil’le koltuk hattımızda ütüleme prosesini bir robot aracılığı ile gerçekleştiriyoruz. Ütüleme robotunu, mühendislerimiz partner şirketimiz ile birlikte 6 ay süresince çalışarak geliştirdi ve üretim süreçlerimize entegre ettik. Sektörde, ütüleme robotunun kullanıldığı ilk şirketiz.

Koltuk hattı ütüleme robotu pro-

yaklaşık 60 milyon euroya mal olan bu tesiste otomatik üretim sistemleri, simülasyonlar, yatay ve dikey yazılım entegrasyonu, siber güvenlik ve bulut teknolojileri kullanıldı. Assan Foods şirketimizde de akıllı tarım

“Ülkemize güveniyoruz. Yeni nesillerin doğal kaynak ve daha iyi yaşam standartları için sürdürülebilir eko sisteme saygılı, insanımıza ve iş ortaklarımıza değer veren, birlikte değer yaratan iş modellerimizle ekonomimize ve sosyal yaşama katkıda bulunmaya devam edeceğiz.” jesi ile operasyonda verimlilik ve standardizasyon sağladık, müşteri memnuniyetini artırdık, ergonomik bir çalışma ortamı oluşturarak iş barışına katkı sağladık. Ambalaj sektöründe faaliyet gösteren şirketimiz İspak Ambalaj, bu dönüşümü yakalamak üzere Endüstri 4.0 öngörüleriyle dizayn edilen, Türkiye’de tek seferde yapılan en büyük esnek ambalaj yatırımını gerçekleştirdi. İzmit’te bulunan Asım Kibar Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan ve

uygulamalarına başladık. Karacabey Ovası’nda bazı pilot bölgelerde analizlerimiz tamamlandı.

Kibar Holding şirketlerinin sürdürülebilirlik temasına bakış açısı nedir? Bu bakış açısını faaliyetlerine nasıl yansıtıyor?

Sürdürülebilirlik hem günümüzün hem de geleceğin en önemli kavramlarından biri. İş süreçlerinin sürdürülebilir kılınması kadar içinde

yaşadığımız dünyanın kaynaklarının etkin ve verimli kullanması da oldukça elzem. Bu kapsamda Assan Alüminyum ile ‘Geleceği Tüketmeden Üretiyoruz’ mottosu ile iş süreçlerimizi planlıyoruz. Bu vizyon doğrultusunda şirket bünyesine entegre ettiğimiz geri dönüşüm tesisimiz ile de geri kazanımı yüzde 100 oranında mümkün olan alüminyumu en etkili biçimde geri dönüştürüyoruz. Sürekli olarak geliştirdiğimiz ve hayata geçirdiğimiz enerji verimliliği projelerimiz sonucunda doğalgaz ve elektrik tüketimimizi daha verimli hale getirdik. Bu sayede de iş hacmimizin her sene yeni yatırımlarımızla artmasına karşın, ton başına CO2 salınımı parametrelerinde önemli gelişim kat ettik. Özellikle son altı yılda gerçekleştirdiğimiz projeler sayesinde yaklaşık 220 bin ağaç dikimine eşdeğer emisyon tasarrufunda bulunduk.Üretimlerimizi temiz enerji kaynaklı yapabilmek amacıyla HES kaynaklı santral enerjisini kullanmak için hidro-elektrik santralini bünyemize kattık.

30 TİMREPORT | MAKALE

DİLE HÂKİMİYET = İŞE HÂKİMİYET… ş hayatına adım atmaya niyetli herkesin mutlaka sahip olması gereken üç ‘hasletten’ söz edilir: ‘İrade - Beceri - Odaklanma’… Aslında yeni bir anlayış ve yaklaşıma işaret eden ve ‘İnsan Kaynakları’nın yerini alacağı varsayılan ‘İnsan Kıymetleri’ görüşünün önemli unsurlarından birini bu üçlü oluşturur. Çünkü çağımızda çok çalışmak ve performans ortaya koymak değil, iyi çalışmak ve ortaya etkili bir katma değer koymak çok daha makbul hâle gelmiştir. Ve de yukarıdaki üçlüye sırtını dayamayan bir üretim anlayışı iyi ve etkili sonuçlar verememektedir. İnsan Kıymetleri seçiminde, önümüzdeki dönemde yukarıdaki üç haslet ölçülecektir artık. Bir de tabii ki, günümüzün olmazsa olmazları arasına katılmış olan ‘Müzakere Becerileri’… Üretimden başlayın, pazarlamaya, satışa kadar, ilişki yönetiminden iletişim yönetimine, oradan her türden yatırım süreçlerine kadar pek çok alanda çağımızın en önemli ‘silahlarından’ biri de, ikna becerisinde gelinen noktadır ve bu durum uzun yıllar böyle kalmaya devam edecektir… İkna kabiliyeti ise ‘Müzakere Becerileri’nin (Tekniklerinin) en önemli eksenidir…

Bu ekseni iyi kavrayabilmenin ve hayata geçirebilmenin en güçlü araçlarından biri hiç şüphesiz ki ‘dil’dir… Dile hâkim olmak, bu alanda işin ‘elifbası’dır. Dile hâkim olmak, o dilin konuşulduğu milletlerin, toplulukların, hedef kitlelerin kültür ve değerlerine hâkim olmak demektir. Ancak bu hâkimiyet sayesinde hedef kitleyi (ya da kişiyi) ikna etme yolculuğunda sağlam adımlar atılabilir.

Dile ne kadar hâkim olduğumuzu anlamak son derece kolaydır. Birbirlerine çok yakın gibi dursalar da aslında çok büyük farklar

İ

ALİ SAYDAM Bersay İletişim Grubu YK Onursal Başkanı

DİLE NE KADAR HÂKİM OLDUĞUMUZU ANLAMAK SON DERECE KOLAYDIR. BİRBİRLERİNE ÇOK YAKIN GİBİ DURSALAR DA ASLINDA ÇOK BÜYÜK FARKLAR BARINDIRABİLEN İKİ KAVRAM ARASINDAKİ ANLAM AYRIŞMALARINI YAKALAYIP YAKALAYAMAMAK DİLE HÂKİMİYET KONUSUNDA ÖNEMLİ BİR TESPİT ARACI OLABİLİR…

barındırabilen iki kavram arasındaki anlam ayrışmalarını yakalayıp yakalayamamak dile hâkimiyet konusunda önemli bir tespit aracı olabilir… Örneğin, kendinizi aşağıdaki 10 kavramı irdeleyerek sınayabilirsiniz (ya da başkalarını)… Bu kavramlar arasındaki farkları ve benzerlikleri doğru bir şekilde tespit etmek için ille de entelektüel olmak gerekmez; ancak içinden çıktığımız toplumun ortak ruhî şekillenmesini anlama ve ikna (müzakere) becerilerini geliştirme kabiliyetine ne kadar yakın olduğumuzu test etme konusunda, bu kavramlara ne kadar âşina olduğumuzu tespit etmek, işimize yarayabilir (Bazılarının yanına belki daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur düşüncesiyle İngilizcelerini de yazdık): 1. İyi - Doğru (Good - Right) 2. Acele Etmek - Telaş Etmek (Hurry - Haste) 3. İlişki - İletişim (Relation - Communication) 4. Sevmek - Beğenmek (Love - Like) 5. Büyük - İri (Great - Big) 6. Seni Anlıyorum - Sana Katılıyorum 7. Çok Çalışan - İyi Çalışan 8. Etkin - Etkili (active - efficient) 9. Etik - Ahlak (Ethic - Morals) 10. Hakikat - Gerçeklik (Reality - Truth) Sakın ola ki, “Ben bu kavramların hepsini biliyorum” diye geçiştirmeyin olayı. Tabii ki kavramların hepsini tek tek biliyorsunuzdur. Peki aralarındaki farkı ne kadar biliyorsunuz?.. “Tahmin ediyorsunuz” değil,“Biliyorsunuz?”

Eğer 10 üzerinden yedi tutturursanız kendinizle kıvanç duyabilirsiniz, demektir…

Yedinin altında ise “Houston, we have a problem” durumu devrede demektir…

“Peki açıklamamın doğru olup olmadığını nasıl bileceğim?”

Yanıt çok basit: “Araştırarak!”

Karaçiʼden Londraʼya uçak bileti alan bir yolcunun, seyahati boyunca kullandı ı tüm teknolojilerin Türkiyeʼde üretildi ini biliyor musunuz?

210 havalimanında, 25 havayolunun kullandı ı Hitit teknolojisiyle yılda 65 milyon yolcuyu uçuruyoruz.

YERL

Sermaye ile kurulan Mühendislerin üretti i Yazılımla

dünyayı birbirine ba lıyoruz.

32 TİMREPORT | BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI

BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI | TİMREPORT 33

TİM BAŞKANI İSMAİL GÜLLE’DEN

BÜYÜKELÇİLERE İHRACATA DESTEK ÇAĞRISI TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ BAŞKANI İSMAİL GÜLLE, BÜYÜKELÇİLERE SESLENDİ. TİM BAŞKANI GÜLLE, 11’İNCİ BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI’NDA YAPTIĞI KONUŞMADA “BÜYÜKELÇİLERİMİZİN, İHRACATÇILARIMIZIN YAŞADIĞI SORUNLAR İÇİN HER TÜRLÜ MÜCADELEYİ ORTAYA KOYMALARI İHRACATÇILARIMIZIN ÜLKEMİZE SUNDUĞU DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMETLERİ GÜÇLENDİRECEK ÖNEMLİ BİR ETKİDİR. PAZARLAR HAKKINDA SAĞLIKLI BİLGİYE ERİŞİMDE TİCARET MÜŞAVİRLERİMİZİN DESTEĞİNE BÜYÜKELÇİLERİMİZİN, KONSOLOSLARIMIZIN KATACAĞI GÜÇ ÖZGÜVENİMİZİ DAHA DA ARTIRACAKTIR.” 5 bine yaklaşan ihracatçının çatı kuruluşu olan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ve yurt dışı ile merkez teşkilatında görevli tüm büyükelçilerin katılımıyla Ankara’da düzenlenen 11. Büyükelçiler Konferansı’nda konuştu.

Hükümetin Yeni Ekonomi Programı ve içerisinde 103 kez “ihracat” ifadesi yer alan 11. Kalkınma Planında 2023 yılında 226,6 milyar dolarlık bir

8

ihracat projeksiyonu oluşturularak, ihracatın sürdürülebilir büyüme için vazgeçilmezliği noktasından, Türkiye için yeni bir yol haritası çizildiğine dikkat çeken TİM Başkanı Gülle, “Bu projeksiyon sayesinde, 2001’de küresel ticaretten aldığı binde 51’lik pay ile en çok ihracat yapan 35. ülke olan, 2018’de binde 87 ile sırasını 31’inciliğe yükselten ülkemizi 2023’te binde 96 ile ilk 30 ülke arasına yükseltmek en büyük gayemiz. Şu anki seyirde bu hedefleri tutturmamız gayet makul görünüyor. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki, ihracatımızın doğal sey-

34 TİMREPORT | BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ve yurt dışı ile merkez teşkilatında görevli tüm büyükelçilerin katılımıyla Ankara’da düzenlenen 11. Büyükelçiler Konferansı’nda.

rinde ulaşacağı bu rakamı, ülke ve ürün bazlı pazara giriş ve tutunma stratejilerimiz yeni üretim ve yatırım modellerimiz ve yeni nesil teşviklerle çok daha ileri seviyelere taşımamız mümkün” dedi.

Yükselen pazarlarda sektör çeşitliliği sağladık

TİM’in Türkiye’nin uluslararası alanda “yumuşak güç unsurları” arasında yer aldığını vurgulayan Gülle, sözlerine şöyle devam etti: ”Türkiye için güçlü ekonominin güçlü ihracattan geçtiğini biliyor, Büyükelçilerimiz, Başkonsoloslarımız ve ekipleriyle birlikte, Türkiye’nin diplomasi becerisine ticaret alanından gerekli katkı için çalışıyoruz. Bugün 223 ülkede, 180 milyar dolara ula-

şan mal ve 50 milyar dolara ulaşan hizmet ihracat kalemlerimizle ülke markamızı ve algımızı, daha da iyi seviyelere taşımak için uğraşıyoruz.

Geleneksel ihraç pazarlarımız olan AB, Orta Doğu, Türki Cumhuriyetler ve Kuzey Afrika’da mevcut ihraç ürünlerimizin yanına iklimlendirme, süs bitkileri, mücevher, elektronik gibi ürünleri ekledik. Yükselen pazarlarımızdan Latin Amerika’da çelik ve makine sektörlerinde, Okyanusya ülkelerinde otomotiv ve kuru meyvede Uzakdoğu ülkelerinde hububat ve su ürünlerinde artık biz de varız diyebiliyoruz. Ancak, gidecek çok yolumuz olduğu açık. Pazarlar hakkında sağlıklı bilgiye erişimde Ticaret müşavirlerimizin desteğine Büyükelçilerimizin, Konsoloslarımı-

BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI | TİMREPORT 35

zın katacağı güç özgüvenimizi daha da artıracaktır. Büyükelçilerimizin, ihracatçılarımızın yaşadığı sorunlar için her türlü mücadeleyi ortaya koymaları ihracatçılarımızın ülkemize sunduğu döviz kazandırıcı hizmetleri güçlendirecek önemli bir etkidir.

Diplomatik misyon sayısıyla dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer alan Türkiye’nin küresel marka algısına 226,6 milyar doları ürün ihracatı olmak üzere hizmet ihracatıyla birlikte toplamda 290 milyar dolara, 2030 için de 400 milyar dolara azimle koşmayı sürdüreceğiz.”

Afrika açılımı payımızı yükseltti

Ticaret savaşları, Brexit, gümrüksüz Afrika gibi konularda siyasi yaklaşımları ticari başarılara dönüştürebileceklerini vurgulayan Gülle, “Malumunuz, Afrika ülkeleri dünyadaki en büyük gümrüksüz alanlarından birini oluşturmanın eşiğinde. Sayın Cumhurbaşkanımız liderliğinde 2005’te başlattığımız Afrika açılımı sayesinde, bu coğrafyada ülkemiz ürünlerine önemli bir ilgi söz konusu. 2005 yılında gerçekleştirdiğimiz 3,3 milyar dolar ihracatla kıtanın ithalatından yüzde 1,6 pay alırken, 2018’de 15 milyar dolarla payımızı yüzde 2,6’ya çıkarmayı başardık. Ancak tam tersi şekilde, Suudi Arabistan ve Irak gibi ülkelerin bazı uygulamaları, tarife dışı engelleri, konunun ticari kaygılarla değil siyasi hedeflerle alındığını ortaya koyuyor. Cumhurbaşkanımızın da altını çizdiği tüm bu küresel gelişmeler ihracatçılarımız için yeni fırsatlar doğacağını ve bu nedenle Büyükelçilerimizle her zamankinden daha çok işbirliği içinde olmamız gerektiğini ortaya koyuyor. Bu sayede ihracatımızın sadece bugününü değil, geleceğini de güçlendirmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Gümrük Birliği güncellenmeli

TİM Başkanı Gülle, “Siyasi ilişkilerin ticarete katkı sunacak şekilde ele alınması, siyasi meselelerde dış ticaretin gerektiğinde bir koz, motive edici bir unsur olarak kullanılması, Türkiye ile siyasi alanda görüş ayrılıkları olan ülkelerin ticari konuları ayrı tutmaları yönünde ikna edilmesi ve ticari konuların ayrılması, Dışişleri Bakanlığımızdan ihracatçılarımızın beklentileri arasındadır. Gümrük Birliği’nin güncellenerek, AB pazarındaki varlığımızı güçlendirmenin yanında, pazar çeşitliliğimizi arttıra-

İSMAİL GÜLLE, “DİPLOMATİK MİSYON SAYISIYLA DÜNYANIN İLK 5 ÜLKESİ ARASINDA YER ALAN TÜRKİYE’NİN KÜRESEL MARKA ALGISINA 226,6 MİLYAR DOLARI ÜRÜN İHRACATI OLMAK ÜZERE HİZMET İHRACATIYLA BİRLİKTE TOPLAMDA 290 MİLYAR DOLARA, 2030 İÇİN DE 400 MİLYAR DOLARA AZİMLE KOŞMAYI SÜRDÜRECEĞİZ” DEDİ. cak yeni ticari ilişkilere ve yeni anlaşmalara yönelme gereği kaçınılmazdır. Ayrıca, pazar payımızın düşük olduğu Latin Amerika ülkeleri son dönemde ihracatçılarımız için gözde bir pazar konumuna gelmiştir” diye konuştu.

36 TİMREPORT | TİM EGE MECLİSİ

ANADOLU BULUŞMALARI EGE’DE DEVAM ETTİ

TİM EGE MECLİSİ İZMİR’DE TOPLANDI

TİM’İN AÇIK İLETİŞİM PLATFORMU NİTELİĞİNDEKİ BÖLGESEL MECLİSLERİNİN DÖRDÜNCÜSÜ OLAN “TİM EGE MECLİSİ” TİCARET BAKANI RUHSAR PEKCAN’IN KATILIMIYLA İZMİR’DE GERÇEKLEŞTİRİLDİ. TOPLANTIDA İHRACATÇILARIN TALEPLERİ DİNLENDİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ PAYLAŞILDI.

TİM EGE MECLİSİ | TİMREPORT 37

lojili ürün ihracatını artırmasında, İzmir’e büyük görev düştüğünü vurguladı.

“İhracat rakamı İzmir’e yakışmıyor”

ürkiye İhracatçılar Meclisi tarafından 2019 yılı faaliyetleri kapsamında ilki 10-11 Şubat tarihlerinde Gaziantep’te, ikincisi 1820 Mart 2019 tarihleri arasında Erzurum’da, üçüncüsü 18-19 Mayıs 2019 tarihleri arasında Ordu’da gerçekleştirilen Bölgesel Meclis Toplantılarının dördüncüsü, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın katılımıyla İzmir’de yapıldı. Swiss Otel’de gerçekleşen TİM Ege Meclisi toplantısına, TİM Başkanı İsmail Gülle, EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ve İzmir Valisi Erol Ayyıldız ile ihracatçılar katıldı.

TİM Ege Meclisi toplantısında konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye’nin yüksek tekno-

T

Toplantının açılışında konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İzmir’in Türk ekonomisinin nabzını tutan bir şehir olduğunu belirterek, “Cumhuriyetin ilanından önce Atatürk’ün 1. İktisat Kongresi’ni İzmir’de yapmasının önemi büyük. İzmir Fuarı da Batı’ya açılan ilk kapı anlamında. Ege Bölgesi, Türkiye ihracatından yüzde 10,5 pay almış. İzmir ve İstanbul ihracatına baktığınız zaman arasında dağlar kadar fark var. Bu kadar önemli bir şehir olmasına rağmen, bu rakam İzmir’e yakışmıyor. Temmuz ayı rakamlarımız Türkiye’de yüzde 8,2 artmış, İzmir’de yüzde 4. Siz bunu İzmir’e yakıştırıyor musunuz? Ben yakıştıramıyorum. Sizlerin, şu an olduğundan daha aktif olmanız lazım” ifadelerini kullandı. İhracat desteklerinden en fazla yararlanan bölgenin Ege Bölgesi olduğuna dikkat çeken Pekcan, “Eximbank desteklerinden

de en fazla yararlanan şehir İzmir.

Ege bölgemiz geleneksek tarım ürünleri ihracatının merkezi. Organik tarımda da Avrupa’nın merkezi olmalıdır İzmir. Ama İzmir’e ne yakışır hepimiz biliyoruz. Yüksek teknolojili ürün ihracatını yüzde 3,2’nin üstüne çıkarmamız gerekiyor. Bunda da İzmir’e büyük görev düşüyor” diye konuştu.

İzmir’de ihracat oranı 10,2’ye yükseldi

TİM Başkanı İsmail Gülle ise yaptığı konuşmada, İzmir’de 2002 yılında ihracat oranının yüzde 2,8 iken, 2018 yılında bu oranın yüzde 10,2’ye yükselmesine dikkat çekerek, “İzmir, böylece İstanbul ve Bursa’dan sonra en fazla ihracat gerçekleştiren üçüncü şehir oldu.

Geçen yılki rakam aynı zamanda bugüne kadarki en fazla yıllık ihracat rakamı oldu. 193 ülkeye İzmir’den ihracat gerçekleştiriyoruz. Ege İhracatçı Birlikleri bulunan tüm ihracatçılarımızı ve başkanımızı yürekten alkışlıyorum” ifadelerini kullandı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı

38 TİMREPORT | TİM EGE MECLİSİ

İsmail Gülle, Türkiye ekonomisinin her dönemde en önemli sac ayaklarından birinin ihracat olduğunu söyledi. İhracatçıların taleplerini aldıklarını, Bakan Pekcan’ın her daim ihracatçının yanında olduğunu dile getiren Gülle, “Türkiye’nin geleceği adına yorulmadan, daha çok üretip, daha çok geliştirip, daha çok çalışmalıyız. Çünkü ihracat milli motivasyondur” ifadesini kullandı.

ordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Son dönemde Sektörel Ticaret Heyeti Organizasyonlarımızın onaylarını Ticaret Bakanlığı’ndan almakta ciddi zorluklar yaşıyoruz. Yaşadığımız bir diğer zorluk ise; Sektörel Ticaret Heyetleri ve Fuar Milli Katılım Organizasyonları sonrasında hak edişlerimizi almak. Hak edişlerimizi alma sürelerimiz çok uzamış durumda. Bu sorunlarımızın çözümü konusunda

İHRACATÇILARIN TALEPLERİNİ ALDIKLARINI, BAKAN PEKCAN’IN HER DAİM İHRACATÇININ YANINDA OLDUĞUNU DİLE GETİREN GÜLLE, “TÜRKİYE’NİN GELECEĞİ ADINA YORULMADAN, DAHA ÇOK ÜRETİP, DAHA ÇOK GELİŞTİRİP, DAHA ÇOK ÇALIŞMALIYIZ. ÇÜNKÜ İHRACAT MİLLİ MOTİVASYONDUR” İFADESİNİ KULLANDI. EİB sorunlarına çözüm bekliyor

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’dan Egeli ihracatçıların sorunları konusunda çözümler beklediklerine dikkat çeken Ege İhracatçı Birlikleri Ko-

desteğinizi bekliyoruz. Yumurta ihracatçılarımız Irak pazarında, Haşhaş tohumu ihracatçılarımız ise Hindistan pazarında ciddi sorunlar yaşıyorlar. Bu sorunların çözümü için desteğinize muhtacız” diye konuştu.

Ege’de hedef 25 milyar dolar Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi birlik olarak temmuz ayında yüzde 4 artışla 1 milyar 123 milyon dolarlık dış satım yaptıklarını bildirdi. Birliğin ihracatının son 1 yılda yüzde 1 artarak 13 milyar 220 milyon dolara çıktığını söyleyen Eskinazi, şunları kaydetti: “2019 yılının kalan 5 ayında ihracat rakamlarımızı daha da artırmak için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. 2018 yılını serbest bölgelerimizden yapılan ihracatla birlikte 23 milyar 100 milyon dolarla geride bıraktık. 2019 yılı için ise 25 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. İhracatçılarımızın bu hedefe ulaşması için geçtiğimiz hafta Merkez Bankasının açıkladığı faiz indirimi kararı hayati öneme sahip. Faiz indirimlerinin önümüzdeki süreçte devam etmesi ve önümüzdeki yaz aylarında faizlerin yüzde 10 seviyelerine düşmesi en büyük beklentimiz.” Birlik olarak, bu yılın ocaktemmuz döneminde 840 yeni ihracatçı kazandıklarını belirten Eskinazi, bölgede ihracat tecrübesi olan firma sayısının 14 bini aştığını ifade etti.

40 TİMREPORT | SEKTÖR

FINDIKTA YENİ SEZON UMUTLU BAŞLADI

CUMHURİYET TARİHİNDE İLK KEZ HASATTAN ÖNCE FİYATI AÇIKLANAN FINDIKTA YÜZLER GÜLÜYOR. FİYATIN YANI SIRA TMO’NUN DA ALIMLARA BAŞLAMASI ÜRETİCİYİ SEVİNDİRİRKEN İHRACATIN REKOR KIRMASI BEKLENİYOR.

T

arihi belgelere göre günümüzden 2300 yıl önce bile Karadeniz Bölgesi’nde üretildiği bilinen fındık, son 6 yüzyıldan beri de ihraç edilen bir ürün. Dünyada fındık üretimi için gerekli uygun hava koşullarına sahip birkaç ülkesinden biri olan Türkiye, toplam Dünya üretiminin yüzde 75’ini, ihracatının ise yüzde 7075’ini gerçekleştiriyor.

Sadece Karadeniz bölgesi için değil, tüm Türkiye için önemli bir nimet olan fındık, Türkiye’nin en stratejik tarım ürünlerinin başında yer alıyor.

Hiçbir ithal girdisi bulunmayan tamamen yerli ve milli bu ürünün ihracatından elde edilen gelirin tamamı yurt içinde kalıyor. Batı Karadeniz’de Zonguldak’tan başlayarak doğuya doğru tüm Karadeniz boyunca deniz ve dağlar arasında ye-

SEKTÖR | TİMREPORT 41

42 TİMREPORT | SEKTÖR

şil bir kuşak gibi Gürcistan’a uzanan fındık bahçelerinde Ağustos ayı ile birlikte yeni bir heyecan başladı. İllere ve denizden yüksekliğe göre değişmekle birlikte Ağustos ayının ilk günlerinden son günlerine kadar üreticiler hasat için bahçelerine girmeye başladı. Hasat için her ilde ayrı törenler gerçekleştirilirken, Ordu’da düzenlenen törene Tarım ve Orman Bakanı Ekrem Pakdemirli de katıldı. Fındık hasadı törenine katılmak üzere Bakan Pakdemirli’ye ayrıca Azerbaycan ve Gürcistan tarım bakanları da eşlik etti. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Hasat töreninde yaptığı konuşmada fındığın kendileri için son derece

önemli bir ürün olduğunu söyledi.

Türkiye’nin 5-6 stratejik ürünü olduğunu belirten Pakdemirli, “Bu ürünlerde Türkiye ya birinci ya ikin-

FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE (12 Aylık, 1000 $) ÜLKELER ALMANYA İTALYA FRANSA HOLLANDA ÇİN POLONYA İSVİÇRE AVUSTURYA İSPANYA KANADA İLK 10 ÜLKE TOPLAM DİĞER ÜLKELER GENEL TOPLAM Kaynak: E-birlik.net

2017-2018

2018-2019

Değ. (%)

Pay (%)

426.861 366.752 125.450 67.737 52.666 62.603 61.477 52.979 38.756 79.256 1.334.538 476.646 1.811.184

380.788 339.844 114.798 65.905 58.996 55.757 49.384 47.407 45.594 43.642 1.202.115 406.517 1.608.631

-10,8 -7,3 -8,5 -2,7 12,0 -10,9 -19,7 -10,5 17,6 -44,9 -9,9 -14,7 -11,2

23,7 21,1 7,1 4,1 3,7 3,5 3,1 2,9 2,8 2,7 74,7 25,3 100,0

ci durumda ve fiyatını da Türkiye yapıyor ve yapmalı. Bu anlamda fındık bu ürünlerin en başını çeken, Türkiye’nin ihracatının yüzde 10’nu oluşturan, yani tarımsal ihracatının yüzde 10’nu oluşturan, bugün 600 bin aileye ekmek olan, yaklaşık da 700 bin hektar alanda, yani Türkiye’nin kabaca ekilen alanlarının yüzde 10’u kadar sahip olduğumuz bir ürünümüz” dedi.

Pakdemirli, “Karadeniz” denince akla “fındık” ve “futbol” geldiğini, bunun dışında çok fazla bir şey konuşulmadığına işaret ederek, Karadeniz’in ayrıca göç veren bir yer olduğunu ancak bundan sonra öyle olmayacağını, geriye dönüşlerin de başlayacağını vurguladı. “Çok kıymetli belediye başkanının yapacağı projelerle beraber bunlara da inanıyoruz ama fındık, vatandaşımızın, hem-

SEKTÖR | TİMREPORT 43

tarafının bulunduğunu da dile getirdi.

Pakdemirli, “O yüzden özellikle de küçük üreticilerimizin üretimin içerisinde olduğu ve bizim de bakanlık olarak aile işletmelerini desteklemek durumunda olduğumuz bir pozisyonda fındık üreticisini memnun etmek konusunda, elimizden gelen gayreti gösterme konusunda her türlü inisiyatifi aldık” şeklinde konuştu.

Taban fiyatı Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı

şerilerimizin eviyle köyüyle bağlantısını sağlıyor. Yani gurbette olup İstanbul’da, Ankara’da, büyük şehirlerde çalışıp fındık zamanı

mutlaka buraya uğrayıp fındığını toplayıp hemşerilerimiz gidiyor” ifadelerini kullanan Bakan Pakdemirli, fındığın böyle bir sosyolojik

Bakan Pakdemirli’nin de hatırlattığı üzere, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genel Merkezi’nde düzenlenen 130. Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda Buradan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin taban fiyatlarını açıklayarak fındık üreticimize müjde vermek istiyorum. Yüzde 50 randıman esasına göre, Giresun kalite kabuklu fındığın taban fiyatı 17 lira. Levant kaliteli kabuklu için de taban fiyat 16,5 liradır. Buna kilogram başına yaklaşık 2 lira olan mazot,

FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATINDA İLK 10 ÜRÜN (12 Aylık, 1000 $) ÜRÜNLER Kabuksuz fındık (Standart I) Kabuksuz fındık - Ambalaj >1 kg Kabuksuz fındık (Standart II) Fındık püresi (Füre) Kıyılmış fındık - Ambalaj >1 kg Kabuksuz fındık (Diğer standart) Kabuksuz fındık (Standart ekstra) Kabuksuz fındık (çıkıntısı ayrılmamış)-ambalaj > 1 kg Beyazlatılmış kabuksuz fındık-ambalaj > 1 kg Fındık unu - öğütülmüş fındık İlk 10 ürün toplam Diğer ürünler Genel toplam Kaynak: E-birlik.net

2017-2018

2018-2019

Değ. (%)

Pay (%)

492.026 194.577 221.276 193.037 179.964 173.793 137.358 111.373 39.548 12.133 1.755.085 56.099 1.811.184

440.574 181.786 177.750 171.371 163.532 148.313 111.940 108.997 41.615 12.158 1.558.037 50.594 1.608.631

-10,5 -6,6 -19,7 -11,2 -9,1 -14,7 -18,5 -2,1 5,2 0,2 -11,2 -9,8 -11,2

27,4 11,3 11,0 10,7 10,2 9,2 7,0 6,8 2,6 0,8 96,9 3,1 100,0

44 TİMREPORT | SEKTÖR

da üretilen fındığın, kabuklu meyvenin 3’te 2’sini üretiyorsak biz bu işlerin içerisinde olacağız ve fiyatı biz yapacağız ve o mesajı da orada verdik. Sadece o mesajı vermeye gitmiştim. Yani fındık bizim için çok önemli, Türkiye ekonomisi için çok önemli. İhracatımızın, dediğim gibi yüzde 10’u tarımsal ihracatımızın sadece fındıktan geliyor. Sadece Karadeniz, Ordu, Giresun, Trabzon, Düzce, bu bölgeler için değil, tüm Karadeniz için gerçekten fındık çok önemli. Uluslararası birlikteliklere inanmamız ve bu konuda da mesafe almamız gerekiyor.”

İhracatta da rekor beklentisi var gübre desteği ve alan bazlı desteği ekleyince kilogram fiyatları 19 lira ile 18,5 lira arasına gelmiş oluyor” sözleriyle üreticiye müjdeyi vermişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendilerine ışık ve cesaret verdiğini vurgulayan Pakdemirli, “Hem Batı Karadeniz hem Doğu Karadeniz bunların ortalamalarına baktığımız zaman fındığın maliyetlerini 10 liralar civarında görüyoruz. O yüzden fındık gerçekten bereketli bir ürün.

Ordu’ya, Giresun’a, Karadeniz’e hakikaten bereket getiren bir ürün. O anlamda da tabii ki üreticimizin daha fazla kazanıyor olması bizi çok memnun ediyor” sözleriyle üretici için bu fiyatın önemine işaret etti.

Bakanlıklarının birkaç önceliği ve görevi olduğuna dikkati çeken Pakdemirli, “Bir tanesi üreticiyi sonuna kadar korumak, diğer tarafta da tüketicinin de çok pahalıya yememesi ama bu bir ihracat ürünü olduğu için ve fındığın çok önemli bir kısmı, yani yüzde 90’a yakın kısmı belki ihraç

edildiği için bu sebeple bu fiyatın ne kadar yüksek olursa o kadar iyi olacağını düşündük” değerlendirmesinde bulundu.

“Fındık, Türkiye ekonomisi için çok önemli”

Çalıştayda, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) olarak hasat zamanından önce fiyat açıklanması ve TMO’nun piyasaya girmesi gerektiğinin söylendiğini hatırlatan Pakdemirli, şöyle konuştu: “Bunu da şükür Sayın Cumhurbaşkanımızın da destekleriyle gerçekleştirmiş olduk.

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa hasattan önce bir ürünün fiyatını açıklıyoruz ve alımıyla ilgili fiyat yapıcı mekanizmayı ortaya koyuyoruz. Fındıkla ilgili çalışmalarımız da bunlarla sınırlı kalmadı. Uluslararası kabuklu meyveler kongresine ilk defa bakan düzeyinde bir katılım sağladık ve ben gittim. Dünyanın öbür ucu Amerika’ya gittim. Tek şunu söyledim, biz Türkiye olarak dünya-

Yeni fındık sezonunu değerlendiren Karadeniz Fındık Mamulleri ve İhracatçıları Birliği (KFMİB) Yönetim Kurulu Başkanı İlyas Edip Sevinç, de 1 Eylül’de başlayacak 2019-2020 fındık ihracatı sezonunda ekor düzeyde iç fındık ihracatı beklediklerini söyledi. Sevinç, “Rekolte bu sene oldukça yüksek. Bunu, Tarım ve Orman Bakanlığının resmi verilerinden de görebiliriz. Bu yıl fındık ihracatından beklentimiz, en yüksek ihracatın yapıldığı 2012-2013 sezonundaki 301 bin ton iç fındık ihracatının üzerine çıkılması yönünde” dedi.

Sevinç, bu konuda bütün ihracatçıların elinden geleni yapacağına inandığını dile getirerek, “Fındık rekoltesinin fazla olması kimseyi korkutmamalı. Biz ülke olarak daha fazla fındık üretmek için daha da gayret etmeliyiz. Üretimde tekel olmak yetmez. Satışta da oranı artırmak zorundayız. Fındık, ülkemiz ihracatının yüz akıdır” diye konuştu.

Türkiye’de fındık rekoltesinin gelecek sezonda yüksek çıkması için şimdiden tüm paydaşların çalışma-

SEKTÖR | TİMREPORT 45

lara başlaması gerektiğinin altını çizen Sevinç, “Bu konuda üreticiye ne yapması gerektiği ayrıntılı şekilde anlatılmalı. Bahçelerin bakımının nasıl yapılması gerektiği öğretilmeli, ilaçlama, besleme ve budama modelleri konusunda eğitim verilmeli.

Tüm bunları vakit kaybetmeden yapmalıyız” ifadelerini kullandı. Sevinç, hedeflerinin tüm fındığı ihraç etmek olduğuna dikkati çekerek, gelecek sezona sıfır stok bırakmak için herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini vurguladı.

Türkiye’nin ihracatını ve pazar payını çok artıracaktır. Aynı şekilde Azerbaycan ve Gürcistan’da da beklenen rekolte olmadı. Bütün bu gelişmeler Türk fındığının daha fazla ihraç edileceği anlamına gelmektedir.”

“Çin pazarındaki gelişmeler sevindiriyor”

Son yıllarda Çin pazarında yaşanan gelişmelerin de yüz güldürdüğünü vurgulayarak, şunları kaydetti: “Bu pazarımız hızla büyüyor. Bu sezon Çin’e yapılan ihracatın 8-9 bin ton civarında kapanmasını bekliyoruz.

Bu rakamın yeni sezonda 10-15 bin ton civarında olacağını düşünüyoruz. Çin’i, yakın gelecekte Türkiye’nin fındık ihracatındaki yıldızlarından biri olarak görüyoruz.

30-40 yıllık rüya yavaş yavaş gerçekleşiyor.”

Sevinç, fındığın daha önceki yıllarda en çok Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere, Belçika ve Avusturya gibi Avrupa ülkelerine ihraç edildiğini söyledi. Özellikle İtalya’ya gerçekleştirilen fındık ihracatının yeni sezonda daha da artacağının altını çizen Sevinç, şu değerlendirmede bulundu: “Bu sezon İtalya’da fındık rekoltesi çok düşük kaldı. O ülkede rekoltenin düşük kalması,

Dünyada fındık üretimi için gerekli uygun hava koşullarına sahip birkaç ülkesinden biri olan Türkiye, toplam Dünya üretiminin yüzde 75’ini, ihracatının ise yüzde 70-75’ini gerçekleştiriyor.

46 TİMREPORT | FİRMA

KARADENİZ FINDIĞI DÜNYAYI DOLAŞIYOR ŞENOCAK FINDIK FİRMASI KURULDUĞU GÜNDEN BUGÜNE KALİTELİ ÜRETİM YAPARAK AMERİKA’DAN HİNDİSTAN’A UZANAN BİR YELPAZEDE KARADENİZ FINDIĞINI DÜNYAYA PAZARLIYOR.

Ş

ve Organik sertifikalarına sahip olup her türlü talebi karşılayabilecek özelliklerde üretim yapabiliyor ve INC üyesi.”

enocak Fındık, 1953 yılında Karadeniz bölgesinin Ordu ilinde kurucu İsmet Şenocak’ın önderliğinde ticaret hayatına başladı. Başarılı firmanın başında ise şu anda Cem Şenocak ile çocukları İsmet Yiğit Şenocak ve Mert Şenocak var.

Teknoloji ve Ar-Ge’den taviz yok

Amerika’dan Hindistan’a

20 milyon dolar ihracat gerçekleştiren Şenocak Fındık’ın ürünleri başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere Amerika, Asya, Arap ülkeleri ve Hindistan’a kadar uzanan geniş bir yelpazede dünyayı dolaşıyor. Yönetim Kurulu Üyesi İsmet Yiğit Şenocak, “Şenocak Fındık olarak yaklaşık 20 yıldır Türkiye’de ikinci 500 içinde yerimizi koruyoruz. Ciroya bağlı olarak bazen başlarda bazen ortalarda yer alıyoruz. Çok büyük hedefler değil sağlam iş yapmak ve bölge istihdamına katkıda bulunmak önceliğimiz oldu. Türk Ekonomisine katkımız ise 200’den fazla personelimiz ile düzenli bir şekilde artan ihracat rakamlarımız gerçekleştiriyor. Özellikle market zincirlerine yapılan PL (Private Label) ve direkt kendi markalarımız ile sunduğumuz paketli ürünler, katma değerli ürün olarak son tüketiciye ulaşmakta ve ülkemize döviz girdisi sağlamaktadır” diyor. Kabuklu fındık 30 bin ton, entegre tesislerinin kapasitesinin ise yıllık 15 bin ton olduğunu söyleyen Yiğit Şenocak, açıklamalarına şöyle devam ediyor: “Dış pazar yüzdemiz 30-35 bandında seyrediyor. Yüzde 65-70 oranında da iç

İSMET YİĞİT ŞENOCAK

Yönetim Kurulu Üyesi

MERT ŞENOCAK İhracat Müdürü

piyasaya çalışıyoruz. Amacımız ilk aşamada bu oranı yüzde 50 seviyelerinde iç ve dış piyasayı eşitlemek daha sonrasında ise ihracat yüzdemizi daha da ileriye taşımaktır.”

1977 yılından bu yana Türkiye’nin sayılı ihracatçı firmaları arasında yer aldıklarını vurgulayan Yönetim Kurulu Üyesi İsmet Yiğit Şenocak, şöyle devam ediyor: “2006 yılına kadar kırma tesisinde kabuklu ve iç fındık satışı yaparken entegre tesisinin de devreye alınması ile kavrulmuş, beyazlatılmış fındık, kıyılmış fındık, fındık unu ve fındık püresi ve fındık krokant mamullerini de ürün yelpazesine eklendi. Firmamız ISO 22000, BRC, UTZ, IFS, Kosher, Helal

Teknoloji ve Ar-Ge’nin artık her firma için olmazsa olmaz bir öneme ulaştığını özellikle vurgulayan Yiğit Şenocak, “Kullandığımız telefonların bile 1 senede eskidiği bu teknoloji devrinde, elimizdeki kısıtlı imkânları en iyi şekilde yatırıma çevirmeye çalışıyoruz. Özellikle üretim hatlarımızın birçoğunu tam otomasyon ile makineleştirmeye uğraşıyoruz. Depolama sistemlerimiz ve paketleme hatlarımız da bunların başında yer alıyor. Bu sayede hem maliyet hem de zamandan çok büyük tasarruf ederek, müşterilerimize daha hızlı dönüş yapabiliyor ve maliyetimizi düşürerek de rekabete devam edebiliyoruz. Ancak tabii ki kâr oranlarının çok düşük olması ve rekabetin çok fazla olduğu bu ortamda, 1 adım atarken en az 5 kez düşünüyor ve planlıyoruz” diyor. Yiğit Şenocak, birinci önceliklerinin dünya pazarında yüzde 70 hâkimiyetimiz olan fındık ürününü dünyaya daha çok yedirmek olduğunu söylüyor. Kalite ve verimi artırmak istediklerini de ifade eden Şenocak, son olarak “Uluslararası rakiplerimizden daha kaliteli ürünler üretmekle beraber ekibimiz, bölgemiz üreticisinin alın terini, emeğini en iyi şekilde değerlendirmeyi bir görev ve sorumluluk bilinci sayıyor” diyor.

48 TİMREPORT | DÜNYA

“KAFKASLARIN PARLAYAN YILDIZI”

AZERBAYCAN TÜRKİYE’NİN EN YAKIN STRATEJİK MÜTTEFİKİ, “BİR MİLLET, İKİ DEVLET” PRENSİBİNİN PARÇASI AZERBAYCAN, ASRIN ANLAŞMASI İLE 1994 YILINDA BAŞLATTIĞI KALKINMA HAMLESİNİ 2016’DA İLAN EDİLEN STRATEJİK YOL HARİTASI İLE SÜRDÜRÜYOR. zerbaycan, SSCB’den bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından sonra birliği oluşturan cumhuriyetler arasında bağımlılığı zorunlu kılan ekonomik yapının çökmesi ve pazar ekonomisine geçişi sağlayacak alt yapının olmaması nedeniyle önemli sosyal ve ekonomik problemlerle karşı karşıya kalmıştı.

A

Merkezi planlamaya göre örgütlenmiş olan üretim yapısı nedeniyle birçok fabrika ya pazarı kalmadığı için ya da üretimde kullandığı parçaların bir bölümü bazen de tamamı başka bir cumhuriyette üretildiği için kapısına kilit vurmak zorunda kaldı. Sovyetler Birliği döneminde merkezden sağlanan sübvansiyonlar kesilirken işsizlik önemli

bir sorun haline geldi. Öte yandan Sovyetler Birliği’nin son yıllarından başlayarak 1988’den itibaren Ermenistan’ın silahlı tecavüzüne maruz kalan ülke topraklarının yüzde 20’sini kaybederken 1 milyondan fazla kişi kendi ülkesinde göçmen durumuna düştü. Özellikle Şubat 1992’de yaşanan Hocalı Katliamı bir yandan ülke-

DÜNYA | TİMREPORT 49

TÜRKİYE AZERBAYCAN DIŞ TİCARETİ (Milyon Dolar)

yi acıya boğarken bir yandan da ülkedeki siyasi istikrarsızlığın su yüzüne çıkmasına neden oldu.

Cumhurbaşkanlığı makamının birkaç kez el değiştirdiği bu istikrarsız döneme son veren Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’nin başındaki Haydar Aliyev oldu.

1993 yılında önce Milli Meclis Başkanı ve geçici cumhurbaşkanı

2016

2017

2018

2018*

İHRACAT

1.285

1.357

1.475

725

699

İTHALAT

278

351

379

179

209

seçilen, ardından da düzenlenen referandumla cumhurbaşkanlığını resmen devralan Haydar Aliyev, ilk iş olarak ülkede düzeni sağladıktan sonra Mayıs 1994’e Ermenistan ile ateşkes imzaladı. Siyasi istikrarın sağlanması ve geçici ateşkese varılmasının ardından da ülkenin ekonomik sorunlarına çözüm üretmeye yöneldi.

2019*

Asrın Anlaşması imzalanıyor 1800’lü yıllardan itibaren ilkel yöntemlerle, 1870’li yıllardan itibaren ise teknik yöntemlerle petrol üretimine başlayan Azerbaycan dünya petrol üretiminde uzun yıllar önemli bir yere sahip oldu. Özellikle, 19. yüzyılın ikinci yarısında dünya pazarlarında petrole olan gereksinimlerin artmasına

50 TİMREPORT | DÜNYA

bağlı olarak Azerbaycan’ın ekonomisinde büyük bir değişiklik yaşandı. Böylece 1860 ve 1870’li yıllarda ülkede önemli miktarda ham petrol üretimi yapıldı. 1901 yılında ülkenin petrol üretimi 10 milyon tona ulaşmıştı ki, bu da dünya petrol üretiminin yarısı demekti.

SSCB Yönetiminde iken birliğin önemli petrol tedarikçisi olan Azerbaycan, İkinci Dünya Savaşı öncesi yıllarda tarihin en büyük yıllık üretim miktarlarına imza attı.

Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın ardından özellikle de 1970’li yıllardan itibaren ülkenin petrol üretimi bağımsızlık yıllarına kadar sürekli geriledi. Bunun temel nedeni de petrol sahalarındaki yetersiz yatırımların yetersiz kalması ve teknolojilerin eskimesi idi.

Haydar Aliyev, petrolün ülke kalkınmasında kullanılmasını sağlayacak önemli bir hamle yaptı. 20 Eylül 1994 tarihinde Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR, dünyanın önde gelen petrol şirketleri ile “Hazar Denizinin Azerbaycan’a ait bölümünde Azeri, Çırağ, Güneşli Yataklarının Birlikte İşlenmesi ve Paylaşılması Hakkında” ilk anlaşmaya imza attı. “Asrın Anlaşması” olarak da adlandırılan bu anlaşma, darboğazların aşılmasında önemli rol oynadı. 7 ülkeden 11 şirketin imza attığı anlaşma ile Azerbaycan petrol endüstrisi hem yatırım hem teknoloji hem de finansman açığını kapatarak petrolünü en verimli şe-

AZERBAYCAN’IN DIŞ TİCARETİ (Milyon Dolar) YIL

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2016 2017 2018

9.067 13.798 20.076

8.516 8.767 9.441

17.583 22.565 29.517

551 5.031 10.635

Kaynak: Trademap

Dünyanın ilk halı müzesini de barındıran Azerbaycan’da son dönemde sağlanan desteklerle dokumacılık önemli bir sektör haline gelmiş. Binlerce kişi bu alanda istihdam ediliyor.

Başkent Bakü’deki halı müzesi, Azerbaycan halıcılık sanatının en nadide eserlerine ev sahipliği yapıyor.

DÜNYA | TİMREPORT 51

ortalama aylık ücret haddi ise 28,9 kat artarak, sırasıyla 12,9 trilyon manattan 24,9 trilyon manata ve 15,3 bin manattan 443,1 bin manata çıktı.

Petrole bağımlı ekonomi

kile çıkarmaya başladı. Bakü’den yaklaşık 100 kilometre mesafedeki petrol yataklarında kurulan üretim platformları, Hazar kıyısında Sengeçal petrol imal ve pompa terminali inşa edildi, denizin dibinde borular döşendi.

1998 seçimleriyle ikinci kez cumhurbaşkanı seçilen Aliyev, bu kez 1999’da Şah Deniz doğalgaz rezervinin keşfinin akabinde Türkiye ile bu alanda ihracat anlaşması imzaladı. Ayrıca, Bakü-Tiflis-Cey-

han petrol ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hatlarını hayata geçirebilmek amacıyla Türkiye ve Gürcistan ile işbirliğine gitti.

2005 yılında inşası tamamlanan BTC Boru hattı, 2006 yılında faaliyete başladı. Yaklaşık 10 yıllık sürede petrole yapılan bu yatırımların sonucu olarak 1994-2004 yılları arasında ülkenin GSYİH’si 17,8 kat artarak, 1,9 trilyon manattan 34 trilyon manata yükseldi. Aynı dönemde hane halklarının parasal gelirleri 14,9 kat,

Petrol fiyatlarının yüksek seyrettiği dönemde Azerbaycan ekonomisi 1996 yılından itibaren başlayan parlak bir dönemden geçti. 2000’li yıllarda da devam eden bu süreçte küresel ekonomi, krizlerle sarsılırken, Azerbaycan ekonomisi adeta altın çağını yaşıyordu. Öyle ki, küresel ekonomi açısından en zorlu geçen 2009 yılında dünyada GSYİH’de en çok büyüyen ülke, yüzde 9,3 artışla Azerbaycan oldu. 2010 yılında yüzde 4,9 büyüyen ülke 2011’de yüzde 0,1 ile bir durgunluk yaşamış olsa da milli gelir 2012 yılında yüzde 2,2’lik bir büyümeyle 67,3 milyar dolara, 2013’te 73,5 milyar dolara, 2014’te ise 75,2 milyar dolara kadar ulaştı.

Ancak 2013 yılında yüzde 5,8’lik bir büyüme oranı yakalayan Azerbaycan ekonomisindeki genişleme, 2014 yılının ilk yarısında petrol fiyatlarının gerilemeye başlaması ile birlikte yavaşladı. Gelirler azalırken bir yıl içinde birkaç kez devalüasyon yaşandı. Bunun üzerine 2003 yılından itibaren ülke yönetiminde bulunan İlham Aliyev yönetimi, risklerin önlenmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için kapsamlı bir reform hazırlığına

TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH (milyar $) GSYİH Büyüme Kişi Başına GSYİH Enflasyon Nüfus (Milyon)

2017 41,26 %0,11 4.200 %12,8 9,82

2018 45,42 %1,35 4.569 %2,3 9,94

2019b 45,25 %3,38 4.498 %2,5 10,06

2020b 47,43 %3,08 4.659 %2,5 10,18

2021b 49,13 %2,10 4.769 %2,7 10,3

2022b 50,8 %1,57 4.872 %2,7 10,43

2023b 52,81 %1,50 5.005 %3,0 10,55

2024b 55,1 %1,66 5.160 %3,0 10,68

52 TİMREPORT | DÜNYA

Yol haritası hazırlanıyor

girişti. İlk aşamada, gümrükler, transit geçişler, bankacılık ve vergi sistemi ile üretim ve ihracat teşviklerinde çeşitli düzenlemeler yapılarak altyapı sağlamlaştırıldı.

Ardından Azerbaycan’ın ekonomisini çeşitlendirmek amacıyla oluşturulan uzmanlar grubunun uzun süredir üstünde çalıştığı, milli ekonomiye ve on bir farklı sektöre ilişkin stratejik yol haritaları Cumhurbaşkanı Aliyev tarafından 6 Aralık 2016 tarihinde onaylandı.

İTHALATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER (1.000 Dolar) ÜRÜN ALTIN OTOMOBİLLER HAVA TAŞITI TELEFON DEMİR İLAÇLAR TÜRBINLER PETROL YAĞLARI VANA VE VALFLER BUĞDAY TÜTÜN ÜRÜNLERI HINDISTAN UKRAYNA FRANSA TAYVAN

2017

2018

Payı (%)

Değ. (%)

1 214.230 0 134.379 186.861 211.145 8.395 280.122 180.063 227.168 160.055 437.185 44.405 493.644 796.881

846.595 373.841 228.572 223.339 222.248 222.229 215.023 179.509 179.099 172.028 141.098 365.516 350.366 337.397 267.294

9 4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,3 1,9 1,9 1,8 1,5 2,6 2,5 2,4 1,9

84.659.400 74,5 0 66,2 18,9 5,2 2 461,3 -35,9 -0,5 -24,3 -11,8 -16,4 689 -31,7 -66,5

“Milli Ekonomi ve Ekonominin Esas Sektörleri üzere Strateji Yol Haritasının Esas İstikametleri” başlıklı Cumhurbaşkanı kararnamesiyle esasen dört strateji hedefi belirlendi. Bunlardan ilki, mali sürdürülebilir politikalar için genel bir çerçevenin hazırlanması ve doğal kaynakların uygun şekilde kullanılmasını sağlamaktı. Petrol gelirlerinin rasyonel kullanımı için “altın kural” yaklaşımına geçildi.

Buna göre Azerbaycan Devlet Petrol Fonundan devlet bütçesine ayrılan para her yıl aynı miktarda aktarılacaktı. İkinci stratejik hedef özelleştirme, üçüncü hedef İnsan kaynağının iyileştirilmesi ve son olarak da dördüncü hedef ise yatırı ortamının iyileştirilme i olarak belirlendi. Bu hedeflere ulaşmak için de üç ekonomik kalkınma dönemi oluşturuldu. 2016-2020 yıllarını kapsayan birinci dönemde, 2015 yılında başlayan ekonomik krizin etkilerini ortadan kaldırılmasına yoğunlaşılırken, 2020-2025 yıllarını kapsayan ikinci dönemin hedefi ise makro ekonomik istikrarın korunması, iş ortamının iyileştirilmesi, özel sektöre yatırımın teşvik edilmesi ve kamu sektörünün desteklenmesi olarak belirlendi.

2025 ve sonrasını kapsayan üçüncü dönem ise, sosyal refahın iyileştirilmesi, en yüksek teknolojik gelişime, en yüksek insani gelişme endeksinin sağlanmasına dayanan güçlü, rekabetçi ve kapsayıcı bir ekonomik yapının oluşturulması hedeflendi.

Ayrıca Azerbaycan Hükümeti, 2017 yılında 1994 yılında imzalanmış olan Asrın Anlaşmasının süresini 2050’ye kadar uzatan yeni bir anlaşmaya imza attı. Tadil edilerek yeniden şekillendirilen anlaşmaya göre SOCAR’n anlaşmadaki payı yüzde

DÜNYA | TİMREPORT 53

11,65’ten yüzde 25’e çıkacak. Ayrıca önümüzdeki 32 yıl boyunca, ACG petrol sahasına 40 milyar dolardan fazla sermaye yatırımı yapılacak.

Stratejik yol haritasının ardından Azerbaycan’ın 2017’de yüzde 0,1 seviyesinde gerçekleşen büyüme oranı, 2018’de yüzde 1,35 yükselirken 2019 tahmini ise yüzde 3,38 oldu. Azerbaycan’ın sanayi üretimi de bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 arttı.

Artış oranından daha etkileyici olan ise petrol dışı sektörlerdeki artış oranının yüzde 15,7’ye ulaşmasıydı.

2019’un ilt çeyreğinde yüzde 3 büyüme oranına ulaşan Azerbaycan’da endüstriyel üretim de yüzde 4,4 oranında arttı. Ülke ekonomisine 2,8 milyar dolar yatırım yapılırken bunun 2 milyar dolarlık bölümü petrol dışı sektöre yatırıldı.

Vizesiz seyahat 1 Eylül’de

Azerbaycan, Türkiye ile arasında daima kuvvetli ilişkiler söz konusu oldu ve her iki ülkenin liderleri de bu ilişkileri “Bir millet, iki devlet” sloganı ile nitelendirdi. Türkiye, Azerbaycan’a bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü koruma ve sahip olduğu tabii kaynakların sunduğu ekonomik potansiyeli etkin bir şekilde hayata geçirme konusunda sürekli olarak destek verdi. Öte yandan, Azerbaycan, bugün Türkiye’nin en büyük yatırımcısı haline geldi. Özellikle SOCAR’ın başta Petkim ve STAR Rafinerisi yatırımları ve TANAP Projesi ile birlikte Azerbaycan’ın Türkiye’deki yatırımları 10 milyar doları aştı.

2020 yılı sonuna kadar 20 milyar dolara ulaşacak. Türkiye’de 2 bine yakın Azerbaycan şirketi faaliyet gösteriyor.

Türkiye’nin Azerbaycan’daki yatı-

rımları ise 12 milyar dolara ulaşmış durumda. Bunun 8,96 milyar dolarlık bölümü petrol ve gaz sektöründe yer alıyor. Azerbaycan’da inşaat, sanayi, ticaret, hizmet ve telekomünikasyon başta olmak üzere neredeyse tüm sektörlerde 3 bine yakın Türk şirketi faaliyet gösteriyor.

Ayrıca Türkiye, müteahhitlik hizmetlerinde bugüne kadar 11 milyar dolarlık 182 proje ile Azerbaycan’da birinci sırada yer alıyor. İkili ilişkilerin gelişmesine yönelik

son adım ise Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığından geldi. Azerbaycan ile Türkiye arasında vize rejiminin kaldırılmasına ilişkin uygulama, 1 Eylül itibarıyla yürürlüğe girecek.

Azerbaycan Cumhuriyeti’ni 30 günlük süre için ziyaret etmek isteyen Türkiye Cumhuriyeti’nin geçerli ulusal pasaportuna sahip vatandaşları için, 1 Eylül 2019 tarihinden itibaren vize uygulaması karşılıklı olarak kaldırılıyor.

İthalatında Başlıca Ülkeler (1.000 Dolar) ÜLKELER Rusya Türkiye Çin ABD Ukrayna Almanya İtalya İngiltere İran Brezilya Hollanda Japonya Fransa Türkmenistan Kazakistan

2017

2018

Pay (%)

Değ. (%)

1.622 101 1.262 580 741.195 563.804 282.623 376.653 455.573 402.231 154.774 168.551 92.500 290.091 125.610 38.286 97.557

1.471.425 1.284.887 978.315 729.398 483.352 476.775 320.179 317.607 238.164 173.753 149.042 145.245 121.316 110.108 105.764

16,8 14,7 11,2 8,3 5,5 5,4 3,7 3,6 2,7 2,0 1,7 1,7 1,4 1,3 1,2

-9,3 1,8 32,0 29,4 71,0 26,6 -29,7 -21,0 53,9 3,1 61,1 -49,9 -3,4 187,6 8,4

54 TİMREPORT | GEZİ-ŞEHİR

BALKANLARIN KÜÇÜK PARİS’İ:

Bükreş NEŞELİ KENT ANLAMINA GELEN BÜKREŞ, HÜZÜNLÜ GEÇMİŞİNE İNAT İSMİNİN HAKKINI FAZLASIYLA VERİYOR. ŞEHİR, DAR SOKAKLARI, TAŞ YAPILARI İLE ‘BALKANLARIN KÜÇÜK PARİS’İ OLARAK TANIMLANIYOR.

R

omanya’nın başkenti Bükreş, eğitime, sanata ve özellikle mimariye önem veren başlıca Avrupa kentlerinden biri. 300 yıldan fazla Osmanlı himayesinde kalan şehirde Osmanlının izlerini bugün bile görebilmek mümkünken, geçmiş dönemlerde “Küçük Paris” olarak adlandırılıyor. Bunun nedeni ise 1914 yılına kadar Romanya’ya hükmetmiş olan 1. Carol’un Fransız mimarisini tüm ülkeye ve en başta Bükreş’e uygulamış olması. Paris’in mimari dokusunu andıran taş yapıları ve yeşil alanları ile Paris’in dar sokaklarında gezindiğinizi hissediyorsunuz. Öyle ki, bu şehri gezmeye gelen Fransızların kendini evinde hissettiği söyleniyor.

Hüzünlü geçmişi yerini neşeye bırakıyor

Fakat Romanya’nın ve Bükreş’in tarihinde ülkenin devrik diktatörü Çavuşesku’nun dönemi ayrı bir makaleye konu olacak kadar önemli. Bükreş’i Çavuşesku öncesi ve sonrası olarak bile ayırabilmek mümkün. Neredeyse kentin dörtte birini yıkan ve o dönemlerde Bükreş’i bir anda şantiye alanına dönüştüren isim, 25 Aralık 1989 tarihinde eşi ile birlikte kurşuna diziliyor. Şehir, hızlı bir şekilde eski şaşalı ve görkemli zamanlarına dönüş yapıyor. Hatta Romanya’nın 2007 yılında Avrupa Birliği’ne girmesi bu hızı gözle görülür derecede artırıyor ve şehir hüzünlü geçmişini bir kenara bırakarak görkemli yapıları, müzeleri ve parkları

ile her yıl çok sayıda turisti kendine çeken bir şehir haline geliyor. Böylelikle uzun yıllar sonrasında kent artık sözcük anlamının da hakkını vermenin mutluluğunu yaşıyor.

Bükreş’in her yerinden görülebilen devasa saray

Bir gün yolunuz bu şehre düşerse ilk ziyaret edeceğiniz yer, Guinness Rekorlar Kitabı’na bile girmeyi başaran günümüzde parlamento binası olarak kullanılan Çavuşesku Sarayı olmalı. Fakat bu saray, masallarda anlatılan bir saray değil. Dünyanın en büyük, en pahalı ve en ağır sivil yönetim binası. Pentagon’dan sonra ise ikinci büyük bina. Yapımına 1983 yılında başlanmasına rağmen, an-

GEZİ-ŞEHİR | TİMREPORT 55

cak 1989 yılında bitirilebilen sarayın inşası için kentte çok sayıda dini yapı ve binlerce ev yıkılmış. Sarayın çevre düzenlemesi için 30 bin kişinin evinden olduğu biliniyor. İnşa sürecinde ise 700 mimar çalışmış. 1100 odası

ve aydınlatılmasında kullanılan 3 bin 500 ton kristali ile görkemi karşısında etkilenmemek neredeyse imkânsız. Şu anda içerisinde Romanya Temsilciler Meclisi, Yasama Meclisi, Romen Rekabet Konseyi ve Parlemento Sarayı

Romanya Senatosu bulunuyor. Son 3 bodrum katı ve dev saat kulesi ise Çavuşesku’nun idamı nedeni ile bitirilememiş. Sarayın en dikkat çeken yeri ise Nikolay Çavuşesku’nun halkına seslenmeyi düşündüğü devasa büyüklükteki balkon. Saray o kadar büyük ki Bükreş’in pek çok yerinden görebilmek mümkün. Toplamda 365 bin metrekarelik bir alanda yer alıyor ve çevresi geniş çim alanları ile çevrili. Yüksekliği ise 84 metre. İçerisinde aynı zamanda Çağdaş Sanat Müzesi, Komünist Totalirizm Müzesi olmak üzere 3 müze ile bir uluslararası konferans salonu da yer alıyor. Hemen Parlamento Meydanı’nda yer alan binayı gözetmen eşliğinde belirli saat aralıklarında gezebiliyorsunuz.

56 TİMREPORT | GEZİ-ŞEHİR

Atatürk Büstü

hem Romanya hem de Doğu Avrupa sanatına dair çok sayıda sanat eserine ev sahipliği yapıyor. Devrim Meydanı’ndaki Kraliyet Sarayı’nın içerisinde yer alan müze, 1937 yılında açılmış. 1989 Devrimi’nde zarar görmesi üzerine yeniden yapılanma içerisine giren müzenin tekrar kamuoyuna açılması ise 2000’li yılları bulmuş ve müze koleksiyonun içerisine diktatör döneminde tahrip edilen manastırdan kurtarılan sanat eserleri de yer alıyor.

70 yıllık pastaneden Ulusal Tarih Müzesi’ne Şehrin kalbinde, Atatürk büstü

Ülkemizden uçakla sadece bir buçuk saatlik uzaklıkta olan Bükreş’te şehrin kalbi ise Old Town yani Eski Şehir dediğimiz bölgede atıyor. Kafeleri, restoranları ve eğlence mekânları ile İstanbul’un ünlü İstiklal Caddesi’ni andıran Eski Şehirde ayrıca çok sayıda hediyelik eşya satan dükkân var. Özellikle alışveriş için tercih edilen ve bu bölge içerisinde yer alan Victoriei Caddesi, en popüler yerlerden biri. Lüks alışveriş mağazalarının bulunduğu bu caddeye doğru yaklaştığınız zaman ise sizi bir sürpriz bekliyor olacak: Mustafa Kemal Atatürk’ün büstü. Ünlü Odeon Tiyatrosu’nun hemen önünde yer alan büstü, Türk bir iş insanı yaptırmış. Atatürk’ün büstünün önünde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ifadesi hem Türkçe hem de Rumence olarak yazılmış.

Şehrin sembolü Devrim Meydanı

Romanya’nın bağımsızlığını kazanmasıyla adeta şehrin sembolü haline gelen ve ‘devrim’ adını alan meydan da mutlaka görülmeli. Rejim

Devrim Meydanı

Bükreş’in en çok ziyaretçi çeken ve kentin mutlaka görülmesi gereken müzelerinden biri de ‘Ulusal Tarih Müzesi’. 1894 ile 1900 yılları arasında Alexandru Savulescu tarafından neo-klasik mimariyle inşa edilen müzede bir zamanlar Rumen kraliyet ailesine ait olan değerli eşyalarla ulusal hazinenin bir kısmı sergileniyor. Müzenin girişinde sizi MS 98-117 yılları arasında Roma İmparatoru olan Trajan’ın kucağında bir kurt taşıdığı heykeli karşılıyor.

Ulusal Tarih Müzesi

değişikliğine sebep olan olaylara ev sahipliği yaptığı için ‘devrim’ adını alan meydanın hemen ortasında ise bir özgürlük anıtı yer alıyor. Ayrıca 1.

Carol’un at üzerindeki heykelini de görebilmeniz mümkün. Sınırları içerisinde Ulusal Sanat Müzesi’nin de olduğu meydanın bir diğer önemi ise Nikolay Çavuşesku’nun devrilmeden önce son konuşmasını burada yapmış olması.

Bükreş Ulusal Sanat Müzesi ise Romanya’nın en önemli sanat müzesi olarak kayıtlara geçiyor. Çünkü

GEZİ-ŞEHİR | TİMREPORT 57

Cişmigiu Park

Buradaki kurt gücü temsil etmekte.

Müzenin en ilginç yanı ise 70 yıl boyunca bir pastane olan mekânda inşa edilmiş olması ve bu özelliği yapıya ayrı bir hava katıyor.

Romen kırsal yaşantısını yaşamak isterseniz

Şayet biraz köy havası almak isterseniz, rotanız Herăstrău Parkı içinde bulunan Dimitrie Gusti Ulusal Köy Müzesi olmalı. Yaklaşık 10 hek-

tarlık bir alana kurulu olan Ulusal Köy Müzesi’nin hedefini fazlasıyla gerçekleştirdiğini söylemek mümkün. Çünkü 17’nci ve 20’nci yüzyıllar arasında inşa edilen ve ilk olarak 1936 yılında açıldığı bilinen müzenin amacı, kurulduğu yıldan bu yana her zaman Romen kırsal yaşantısını ziyaretçilerine göstermek olmuş.

Müzenin içerisinde birbirinden şirin köy evleri, kilise ve değirmen gibi yapılar bulunuyor. Yöresel kıyafetlerin satıldığı bir mağaza bile bulabilmek mümkün. Aynı zamanda dünyadaki ilk açık hava etnografya müzelerinden biri olma unvanına sahip olan

için Herastrau Park’ın da o olduğunu söyleyebilmek mümkün. Yaklaşık 7, 8 km’lik bir alanda yürüyüş yapabilir, isterseniz de parkın içerisindeki gölde botlarla parkı baştan sona gezebilirsiniz.

Şehir merkezinde devasa bir park, Cişmigiu

Hemen şehir merkezinde yer alan ve 1847 yılında yapılan Cişmigiu Parkı da ziyaretçilerine görsel bir ziyafet sunuyor. Halka açık bu devasa park 16 hektarlık bir alana inşa edilmiş. İçinde yapay göletler bile bulunuyor. Parkın içerisinde aynı za-

Bükreş, günümüzde Romanya’nın ekonomik açıdan refah seviyesi en yüksek şehri olarak ifade ediliyor. 2 milyondan fazla kişi bu şehirde yaşıyor.

Ulusal Köy Müzesi, şehrin mutlaka gidip, görülmesi gereken yerlerinin başında geliyor. Sınırları içerisinde bulunduğu Herăstrău Parkı ise şehirdeki karmaşadan kurtulmak isteyenler için en doğru yer. New York için Central Park ne ise Bükreş

manda 1.Dünya Savaşı’nda Rumen askerleriyle omuz omuza savaşıp can veren Fransız askerlerinin ve 2.

Dünya Savaşı’nda Romanya için savaşan Amerikan askerlerinin anısına anıtlar yer alıyor. Son olarak Rumen Kadın Hakları Savunucusu Maica

58 TİMREPORT | GEZİ-ŞEHİR

deyse birebir benzerlik göstermesi.

1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nda Rusların yardımıyla Romanya’nın Osmanlı’dan bağımsızlığını kazanması anısına inşa edilmiş. Şehrin kuzey tarafındaki Kiseleff Caddesi üzerinde bulunan tak, ilk olarak Romanya’nın 1878’de bağımsızlığını kazanmasının ardından yapılan törende askerlerin altından geçmesi için ahşaptan yapılmış. Günümüzdeki şekline ise mimar Petre Antonescu getirmiş.

Macca Villacross

Smara’nın heykelinin de yine bu park içerisinde sizi karşılayacağını özellikle belirtelim.

Türk kahvesi ikram eden pasaj: Macca Villacross

Ve sırada ünü dünyaya yayılan Macca Villacross Pasajı var. Bükreş’in merkezinde yer alan bu pasajda yok yok. Bilhassa nargile kafeleri ve değerli taş satan dükkânları ünlü olan pasaj, alışveriş yapmak isteyen

turistlerin uğrak yerlerinden biri. Sarı ve yeşil camdan tavanla kaplı olan pasajın yapımı 1891’de tamamlanmış. İçi bir çatala benzeyecek şekilde dizayn edilen pasaja bir gün yolunuz düşerse, buradaki kafelerde Türk Kahvesi ikram edildiğini de unutmayın. Pasajın iki kapısı var. Bir kapısından Zafer Bulvarı’na bir kapısından ise Lipscani semtine çıkış yapabiliyorsunuz.

Paris benzerliği devam ediyor

Bükreş’te Paris’tekine benzerliğiyle dikkat çeken bir yapı daha var: Zafer Takı. Paris’e benzemesinin nedeni ise ünlü Şanzelize Caddesi ile nere-

Macca Villacross

Romanya’nın en iyi müzisyenine ithafen

Bükreş’te gezilecek yerler listesinde yer alan en önemli noktalardan biri de Cantacuzino Sarayı. 1900’lü yılların başlarında dönemin eski devlet başkanı Gheorghe Grigore Cantacuzino için inşa edilen saray, ölümünün ardından önce oğluna, sonra da eşine miras kalmış. Günümüzde ise George Enescu Ulusal Müzesi’ne ev sahipliği yapıyor. George Enescu, Romanya’nın gelmiş geçmiş en değerli müzisyeni olarak biliniyor.

1881 ile 1955 yılları arasında yaşayan ünlü besteci, piyanist ve orkestra şefi Enescu’nun anısına açılan bu müzede müzisyenin el yazmaları, besteleri, müzik enstrümanları ve özel eşyaları sergileniyor. Mimari

GEZİ-ŞEHİR | TİMREPORT 59

Cantacuzino Sarayı

Çok sayıda Türk restoranın ev sahipliği yapan Bükreş’te Vacamuu restorandan bir kare.

özellikleri açısından kentin en güzel binaları arasında gösterilen sarayın içerisinde yer alan bu müzede her ay bir klasik müzik konseri veriliyor.

Etin en güzeli bir Türk restoranı olan Vacamuu’da

Romanya çok uzun yıllar Osmanlı himayesinde kaldığı için Romen mutfağı ile Osmanlı mutfağı birbirine oldukça benziyor. Bunun yanında şehirde çok sayıda Lübnan mutfağı olan restoran mevcut. Bir gün yolunuz Bükreş’e düşerse çok zorluk çekmeyeceğinize emin olabilirsiniz. Örneğin, sarmale adını alan bizdeki etli yaprak sarma, Bükreş’te yiyebileceğiniz lezzetlerin başında geliyor.

Ciorba di Fasole adını alan fasulye çorbası da bunlardan bir diğeri.

Tabii ki bu şehre gelmişken sadece Romen mutfağının lezzetlerini de tatmak isteyebilirsiniz. Otlarla ve sarımsakla hazırlanan Chiftele ile Saramura adını alan ızgara ya da kızartılmış balık anlamına gelen yemek alternatifleriniz arasında olabilir. Tatlı olarak ise Mucenici adını alan ballı ve fındıklı hamur tatlısını yiyebilirsiniz. Bükreş’te özellikle Eski Şehir bölgesinde çok sayıda Türk

Sarmale Etli Sarma

restoranın olduğunu hatırlatalım.

Bunlardan biri Golden Kebap. Mercimek, ezogelin ve işkembe çorbası da içebileceğiniz Golden Kebap’ta lahmacun da yapılıyor. Mekanın tasarımı da sizi bir Türk lokantasında yemek yediğinizi hissettiriyor. Şayet tercihinizi Türk kebap ve etlerin-

özellikle Türk iş insanlarının toplantı yemeği düzenlediği yer ise Vacamuu. Etin her halinin bulunduğu bu restoran Romenlerin de en çok beğendiği restoran olarak göze çarpıyor. Bükreş’te konaklamak için Eski Şehirde birçok butik otel bulunuyor.

Bu oteller turistik gezilerin yapılacağı

Londra, Berlin, Madrid, Roma ve Paris’ten sonra Avrupa Birliği’nin nüfus bakımından 6’ncı en büyük şehri, Bükreş. den yana kullanmak istemezseniz, Akdeniz yemeklerini de bulabileceğiniz Saray Restaurant, Sultan Restaurant ve Divan Restaurant gibi çok sayıda ülkemizden lezzetler bulabileceğiniz mekanların olduğunu da bilhassa belirtelim. Bükreş’te

yerlere de oldukça yakın olduğundan tercih edilebilir. Türkiye’den gidenler için Türk bankalarının para çekme makineleri pek çok alanda mevcut.

Ayrıca Türkiye’den giyim markalarının da çok sayıda mağazası yer alıyor Bükreş’te.

60

TİMREPORT | TİM’DEN

DAHA ÇOK ÜRETİM, DAHA ÇOK İSTİHDAM

Y

atırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) toplantısı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında toplandı. TİM Başkanı İsmail Gülle ve TİM Yönetimi, Bakanlar ve iş dünyası temsilcileri ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bir araya geldi.

Yeni yapısıyla ilk toplantısını 25 Nisan’da yapan kurulun aldığı kararlar hakkında konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, şunları söyledi “Türkiye’yi yeni ve çok daha büyük bir şahlanış dönemine taşımanın arifesindeyiz.

Faiz indirimi ile birlikte başlayan, enflasyon rakamlarında düşüş eğilimi, Türk Lirası’nın değerlenmesi, konut piyasasında başlayan canlanma gibi gelişmeler, ülkemiz ekonomisinin potansiyelini ve zorluklarla baş etme kapasitesini ortaya koymaktadır. Bu yeni şahlanış döneminin kapılarını daha çok yatırım, daha çok üretim ve istihdamla açacağız. Önümüzdeki seçimsiz süreci kesintisiz bir icraat dönemi ve ekonomik, sosyal ve siyasal reform gündemi için önemli bir fırsat olarak görüyoruz.

Bu dönemde, yatırım ortamının iyileştirilmesine, insan kaynağımızın

geliştirilmesine, ihracatçı ve sanayicilerimiz için finansman imkânlarının artırılmasına ve dijital dönüşüme her zamankinden daha çok öncelik veriyoruz.”

YOİKK’in özel sektör temsilcisi kuruluşlardan aldığı eylem ve önerileri değerlendirdiğini belirten Oktay, tüm tarafların mutabık kaldığı 35 eylemi hayata geçirme kararı aldıklarını duyurdu. Eylem önerilerinin Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde de müzakere edildiğini aktaran Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da desteğinin alındığına dikkat çekti.

ŞİLİ TİCARET HEYETİ İÇİN SON BAŞVURU 5 EYLÜL

T

icaret Bakanlığı koordinasyonunda, Türkiye İhracatçılar Meclisi organizasyonu ve İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri iş birliği ile 19-24 Ocak 2020 tarihleri arasında Şili’ye yönelik bir ticaret heyeti düzenlenecek.

Santiago şehrini kapsayacak söz konusu organizasyonda her

iki ülke girişimcileri ile Panama, Meksika, Kolombiya, Peru, Ekvator, Paraguay, Uruguay, Arjantin ve Brezilya’dan da gelecek satın almacıları buluşturacak nitelikli iş görüşmelerinin gerçekleştirilmesi planlanıyor. Pazar payının artırılması ve her iki ülkeye yönelik yeni iş ve yatırım imkânlarının oluşturulması amacıyla düzenlenecek heyete mutfak eşyaları (plastik ve

demir&Çelik), porselen ve cam ürünler, elektrikli küçük ev aletleri ve ev tekstili sektörlerinde uluslararası standartlara uygun ürünleri imal ve ihraç eden, özellikle Güney Amerika kıtasında gelişmiş ekonomileri hedefleyen firmaların katılımları bekleniyor. Bu çerçevede, anılan heyete başvuru ve ödemeler için son tarih 5 Eylül 2019 Perşembe günü olarak açıklandı.

TİM’DEN | TİMREPORT 61

TİM YÖNETİMİNDEN BAKAN CAHİT TURHAN’A ZİYARET

U

laştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan ile bir araya gelen TİM yönetimi ülke ihracatı ve hedeflerini paylaştı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle önderliğindeki TİM yönetimi 22 Ağustos 2019 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan’ı makamında ziyaret etti. Ziyarette ülkemiz ihracatını daha ileri seviyelere taşıyacak lojistik hamleleri konusunda istişarede bulunuldu. TİM yönetimi ayrıca Bakan Turhan’a ihracatta gelinen nokta ve hedefler hakkında da bilgi aktardı. Görüşmenin ardından toplu fotoğraf çekimi yapıldı.

ABD PAZARI ÇALIŞMA TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

T

İM, 100 milyar dolarlık hedef pazar ABD’nin analizinin yapıldığı kapsamlı TİM ABD Raporu’nun ardından, ABD Pazarı Çalışma Toplantılarının ilkini Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay’ın katılımıyla gerçekleştirdi. Bakan Yardımcısı Turagay, TİM Başkanı İsmail Gülle ve TİM Yönetimi ile ihracatçı

birlik başkanlarının bir araya geldiği toplantıda Türkiye’nin ihracatta rekabet avantajına sahip olduğu ve ABD’nin yoğun bir şekilde ithal ettiği ürünlerin analizleri ve tespit edilecek hedefler, eyaletlerin verileri ile birleştirilerek ihracatçılarımızın doğru eyaletleri hedeflemesine yardımcı olması açısından çalışmalar konuşuldu.

RUSYA İLE VİZE MUAFİYETİ İHRACAT İÇİN MEMNUN EDİCİ TİM Başkanı İsmail Gülle, Dışişleri Bakanlığı’nın katkısıyla, Rusya ile yürütülen vize istişareleri çerçevesinde başlayan karşılıklı olarak hususi pasaport hamillerine vize muafiyeti sağlanmasını ihracatımızın hızlanmasına sağlayacağı katkı adına memnun edici bir gelişme olarak gördüklerini söyledi. Gülle, ayrıca; ihracat talebinin yoğun olduğu Özbekistan’a taşıma belge sayısının artırılması ve Azerbaycan’a vizenin 1 Eylül’de kalkacak olması ile önümüzdeki aylarda ihracat taşımalarının daha da hızlanacağının müjdesini verdi.

62 TİMREPORT | TTG

SANAYİ FUARI INNOPROM’DA

BU SENE PARTNER ÜLKE TÜRKİYE

Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) organizasyonuyla Rusya’nın Yekaterinburg şehrinde 8-11 Temmuz 2019 tarihleri arasında milli katılım düzenlenen Innoprom Sanayi fuarına Türkiye bu sene partner ülke olarak 25 firma, 7 kamu kuruluşu ve 11 İhracatçı Birliği ile katılım sağladı. Türkiye Tanıtım Grubu (TTG) tarafından tanıtım faaliyetleri desteklenen fuarda, özel olarak kurulan Türk lezzetleri ikram alanı ile fuar alanı zenginleştirildi. usya’nın Yekaterinburg kentinde düzenlenen ve Türkiye’nin bu yıl partner ülke olduğu INNOPROM Uluslararası Sanayi Fuarı’nda Türkiye Milli Fuar Alanı açıldı. Türkiye Tanıtım Grubu’nun (TTG) tanıtım desteği sunduğu etkinliğe Türkiye,

R

partner ülke olarak 25 özel sektör firması, 7 kalkınma ajansı ve 11 ihracatçı birlikle toplam 43 stantta yer aldı.

Ülke imajının geliştirilmesi için önemli tanıtımlar yapıldı

INNOPROM 2019, 20 bin metrekare

kapalı alanda, 600 firmanın katılımıyla gerçekleşti. Bu yıl partner ülke statüsünde olan Türkiye, fuara güçlü bir katılım sağladı. Fuar kapsamında, Türkiye Tanıtım Grubu katkılarıyla Türk malı algısıyla ülke imajının geliştirilmesini amaçlayan tanıtım etkinlikleri gerçekleştirildi.

TTG | TİMREPORT 63

Türkiye’nin katılımının görünürlüğünün artırılması için fuar süresince şehir içi otobüs ve bina dış mekanlarına reklamlar verilirken, fuar alanında ebru gösterisi, canlı müzik performansı ve tadım standıyla Türk kültürü ve lezzetleri ziyaretçilerin beğenisine sunuldu.

8-11 Temmuz 2019 tarihleri TTG tarafından tanıtım faaliyetleri desteklenen fuarda, özel olarak kurulan Türk lezzetleri ikram alanı ile fuar alanı zenginleştirildi. Türkiye’nin sanayi gücü Türk makine sektörü markalarıyla tanıtıldı.

Milyonlarca kişiye erişim sağlandı

TTG’nin fuara özel olarak yapılan PR çalışmaları sonucu Rusya’nın en önemli ticaret ve ekonomi dijital mecralarında Türkiye ve makine sektörü hakkında Rusça yapılan haberler milyonlarca kişiye erişildi.

MAİB Başkanı sözcülüğünde ise Russia 1 Vesti Ural TV kanalı ve erişim gücü yüksek Kommersant, Komsomolskaya Pravda, Argumenty Fakty gazetelerinde röpor-

tajlar yayınlandı. Bu sayede gerek görsel gerekse işitsel basında çok sayıda insana ulaşıldı.

Türkiye Tanıtım Grubu’nun katkılarıyla sanatçı Refik Anadol tarafından son 1 yıllık Karadeniz radar verisi kullanılarak özel olarak hazırlanan “Black Sea” dijital sanat eseri açılış töreni ve fuarda sergilendi.

Oldukça ilgi gören sanatçı, daha sonra sosyal medya paylaşımlarıyla da ilgi odağı oldu. Etkinlik sonrası sanatçıya çok sayıda olumlu geri bildirim yapıldı.

ТРАНСП

22

г. № 29, 2019 IF.RU

WWW.URAL.A

СТОАНИЙ СО ТЕЙ, Е ОБЕЩ ВЛАС ОТСУТСТВИ РАЛЬНЫХ ПЕРЕНОС Й ФЕДЕ РОНЫ Е ВЕРОЯТНЫ АДЫ-2023 А ТАКЖ ИСКАТЬ УНИВЕРСИ ОБЪЕКТОВЮТ УРАЛЬЦЕВ ТРАНСРЕШЕНИЯ ЗАСТАВЛЯ Е ПУТИ ЛЕМЫ. НОВЫ ПРОБ ПОРТНОЙ О»

ОРТ

фисистемное если будет– заявил главаслучае, ие», андр Высо нансирован Урала Алекс ость ностолицы Общая стоим 60–70 млрд кинский. и составит млрд обойбы вой линиПричём в 1 й. ание. «Что х рубле проектиров одимо дого-х дётся оить, необх енны трамвайны обление ьных по-- её постр прогосударств о Обос нет отдел он. у нас ет транс овариваться выделение ах, но пока -либо перег путей, общественного л мэр. не для Ека- транш ули- екта, вести какие», – сказа лос для это «история олезно ральные о предл порта – ». Цент застраивают- воры беспо лава кардинальн но теринбурга жей чаБолее ть вопрос экс-г а актив Аркаым. реша цы город ирение проез сенатор ию, жил можн урга, расш мнен и юся, По его програмвится невоз у автол Екатеринб ять сти станотка отобрать две – это дий Чернецкий. о прин тена на или мПопы полосу ому подзе необходим метрополи бителей я. Поэт вариант ре- му развития необходипрофанаци идеальный проблем. у метро, шах, но ка – этотранспортных ую ветквенных тран я втор переговошени арст роить е-либо

Х? УРАЛ А В РУКА ке СИНИЦнативу подзем ЛУЧШЕ ищут альтер не

Горожа

МЕТР «КРУЧЕ на фенадеждой вание вто-о госуд пост каки Последней финансироЕкатерин Чтобы ариваться та, вести деральное метро в Универсипроек «Дамо догов нас нет рой ветки именно , что ноуровне! деньпока у лезно. йском ть бурге былаировалось с запада ры беспо станобщеросси годы выби новых ада. Планя протянется довозить о даёт же в нулевые сейчас, тельство о метр ввая линик и позволит лишь ги на строи проще, чем о к дере ое, тольк лям значи яются рге. на восто ов прям спортивбыло А главн сть жите время. всему, ций ня они появл тербу не ды. Но перенести пасс ажир возможно ерсиа по а сегод Санкт-Пе экономить ли не Унив ты реши в райтельно вим, что, судяинство жи- в Москве и бюджетов денегпри жного с е. Но ых Доба ет и больш ные объек м случа -правобере й. В связи Проведён- У местн такж е с ВИЗа кольцовски вывод, что так счита ринбурга. рнете соц- хватит в любо ании , а енноли иров глав- телей Екате в Инте он Ново ие сдела нительстать ей государств тить софи нанс 90% участ может вигоды допол этим мног ный мэри ал: более за то, что на условиях ёрства вопло Кольцово айшие метро нам не ть вполне ЗОВА в ближ ЗЛОКА вский и опрос показ жизнь д селет. лосовали у «жиз- частного партн ий строи в х ира ольцо цев прого надо синиok Владим л выво в Новок ных станц ближайши ников метро город е вообще, мечту ураль, – сдела я линия проектом со страницы Facebo про- вторая ветка одима». дать. И планы: лучш ным тал Трамвайна Ленина, ль в небе. Схема возможно» Г РФ посчи пектомулице Ельцина ненно необх реальные , чем журав метропо- ным транспорт . ДЕНЕ ранс прос ской натор и вава ю по ца в рукаху второй ветке й проКТА – НЕТ Ранее Минт мки в уральм. Чиём по- длив лини цев. «Вырисовы её давни ЗлоЗамен покруНЕТ ПРОЕ скин власти развитие подзеесообразны них» н он. Прич имир проект по непридумал ыиозный ет Злоказов. городские литена урбанист Влад портным Уктус», – увере рельсов нужно до Челю це нецел ли, что «лиш ете отказ тем гранд я у столи дения м т бюдж ется заяви Межд собираютс далёкой прове тивник », – счита ным транс в строх лет може - мимо ральном новники территория не ровку узла- че метро казов. «Глав отнюдьот идеи пустьже провести денег в феде пусть город ХОДИМА» ближайши я в Ново освоенным ить плани «Бота му . О НЕОБ счёт. НОВ метро проектом айная линицово через будет измен но всё поэто ваться ветку ии НЕНН е, свой ю нет, ектив «ЖИЗ привтору е станц мку за СМИР стать трамв й и Коль номнения Иван персп еринбурге займёт при- ит подзе в район . Алексей иного тво Екат ник провести кольцовски но данническая» инной также Совсем ся обществен бург – в строительс шесть лет, в том «Её Можною по улице Маш ойки КСТАТИ или терин доливает пять «Ека застр держ ны лишь уже затся ждать привую лини ов новой ер-парк, Колотовкин. актный и мож- мерносроки реаль городской могут вам придё Клев году из ание месое- слишком комп , где невоз вдоль район а- ные наладит, кие эксперты в короткие -парк, В 2019 – для – полаг проектиров рублей. (Чемпион квартал Луначар- строенный город го. Турецпроизводствооя будет мидороги», казны на ено 250 млн года Ы Парковыйеё с улицей движение но расширять быть наи время прост тро выдел я, что до 2020будет ЕССИОНАЛ динениявосстановить й Радищемку сроки, . ми приПРОФ Планируетс ости скую подзе ким ского), между улице нимальным и проблема на ураль в общей сложн – С каким иваться турец трамваев хотят расталк потрачено млн. ходится м, которые бы вы хоболее 351 Что ания комп с Россией? ботать сменов нить? РОСее тели изметурецких бизне вопроНАЗАД в будущ И О ЛЕТ ЫВАЛ основных у. Это – Для Поэтому ением. ОЛЬК работ шевл и есть два НЕСК ТУРЦИЮ СВЯЗЕ СВЯЗИ спросом. всев Росси ые осложняют вопрос. БыИ ОВЫ О- шимсмотрим с вооду активнее СИЮ мы М СЕКТ машиса, которвсего визовый НЫЕ ТОРГ тавитестраны предс е ПРОЧ ЫШЛЕННОИМПОРТА – Какие ют турецкие прежд Россия? ции, когда необходибрета В ПРОМОБЪЁМАМ ЕРТУЮ эксго прио ли среди них вают ситуаких компаний для пеЧЕТВ а всего укРЕ. ПО оСТРАНМАЛА ны? Есть вина объём лям турецо выехать на место прод им необх РЕРФ ЗАНИ В СПИСКЕ – Поло ышленной прихоЦКОЙ мо быстр но для этогочто занимает ЧКУ пром Республики АмеСТРО В ТУРЕ порта реговоров, лять визу, момент – таНЁРО кой пы и ПАРТ . ы Евро импортёции Турец димо оформ й важный долго прохоЛИКИ СПУБ а едва дится на стран ую крупным на долю время. Второ ний. Рения, через котор Самым наша стран десятвсеможня, ы турецких компа Сегодняется в первой ь торго- рику.является Герма 15% от Россуществен центра. ром н. дят товар вопросов у и взаимоприходится Экспо маши этих ой уровудержива как возобновит е ких ьона работ странами. нем котор шени девятую и рть павил и не- го экспорта турец ке. О том, ения на преж водят но бы облегчило в тузанимает ПРОМа занял четве это произ м между нашимвам найвые отнош сти ИННО технологиий сия сегодня е импортёростраавТурция ть, что всёнии и мы можею. действие ось ли выст долю блики сказа на не, о важно ти новых -Урал» рас- строчку в списк р– Удал в на этой ия в кции, и ит кие компамашины в Росси Стенд Респу «АиФ предсенёро й проду всего 2% экспо от участ Туробходимос ах, в Турци году для турецвлять эти ли, что доля ма- ти парт вы ждёте сказал Ассо - рецко в 2003 погосударств поста сказа приходится ке? Чего поддержки других Е-2019?

– очень ртую импорте дате ль экс- ны Для сравнения, – Вы , и в программы вывозят про-. ийском продукции ИННОПРОМ ИННОПРОМляющее ала четве есть циац ии ма- та.

-партнёров я заним которые за рубеж ы ли ции в росс тельной – Для нас тие, позво и. Наде- Росси в списке стран продукции- компаний, продукциюте разви- шинострои велика. Готов портёров остав- важное собы циал Турци удастобор у енную зицию дный оборот ивае долла столь пред нноне мышл нам шин и потен оцен ионов ании Тур- а ежего вки ать ышле пока на– Как вы 800 милл Турция покие комп ции? какие дова ния . й- показ после выста поставок йской пром году составлял -оглу мнению, и Рос- турецпреферены закупа у росси и, юсь, что тить объёмы ю. Сегодня оитель- тие росси прошлом лять вашему Каравели нност велик нарас ном в Росси ров. В в РФ машиностр миллионов сти? По промышле удовании – Пока объём не столь х усло- ся продукции РФ в основ ции Кутлу цкая Ре- ставила кцию на 400 т вырос отрасли я в обор компаний об особы орые шей я продаёт в ны для крупнойгоду Туре проду м оборо ров, сии нуждаютс ? Турци тия ских о говорить что некот у и машиВыставка по– В этом стал а стра род- ную ров. В 2019-ионов долла остав- электроник тся разви - сложнХотя я знаю, риядолла темпы. больше всего дуна приятий. что касае я сегод ании пред спуб лика м меж выставки ещё на 100 миллсохранить оени какие предп проных пред 2е – В том, оения, Росси ю. У вас виях. кие комп ия. 15 лет назад понять, ваны в нашей врепарт нёроышленной езли мно- и мы планируеммашиностр шую17 июля турец услов ностр счету, ведь могает 2019 г., а на Турци кое особом . Мы, на- тия заинтересо мся, что со ной пром . Вы прив й техни№ 26 (2929 е для раз- ляют такие е. маши й – Турецевало себе хоро очень похож свое я была на много Но не тся малы тся много 2) Росвом рынк жеМы надее ИННОПРОМ вы- ня и появир, который уже заво на миро и Росси нии покупали образцов те поло дукции. й. При этом мся. также делае ИННО жество вы оценивае нострое- репутацию вные причины ма- ПРОМ -предприяти сальные деньгк- компаь, к этому вернё что цена не менем в Росси машинный секто 2019 ки. Как цкого машиународной Каковы осно тва турецкой т колосшленной продууть деюс ? витиятрати ать о том,сегодня рос- промышле закупать у нас, чтобы укции забыв туре сия качес ипрод Уже взглян промы ние иях межд ски важноли. сокого также будет тельной ьный сек- на импорт н. Достаточно й стра- стоит главное.нии могут рассч ния в условии? ая от- шинострои самое компа с. Если ны. Стратегиче сотруднича ностроителня являет- ции и маши импорта ваше ЯКИНО конкуренциностроительнна подъитеты. Это сийские турецкий сервидование, наши страны туру сегод влением – Маши Ирина и приор струк ится на ь Маш ь тяжёобору на – о из -то понят для тыват ня находТурция не ис- тор для Турциским напра ывает ико- вы купили какое а оно вышл всё . машины ны, чтобы егиче арство вклад марасль сегод ый в США, всем мирем экспортаи со- ся страт вление. прежде всего нности, пласт Госуд ёме во ышле машины, охла- например, алиста, котор Объё проразвития. тв в это напра пром в Турци специ обоение. , ия чные лой и средс ключ строя долла дован разлиГлавн атывающие насосы котоая страте иардовнамере- много работают компа ниям, НОПР гическая техника, тельства. Сто- обраб шин и обору ОМа 17 милл У нас не маши щи в этом дительная ре сессия строи для сектотию ставляетмного, но мына достигну- граммы помо я вразви ИНма- году была какцифро рудование посвя седан ров. Это авливаться т в спи- рые открываютс касается ии приня са. Как вой экономики. щена про- ностроения. Этомьер ны остан Турция не входи ли участи его бизне В завщиков росси том. Покаейших поста в мире, но лого, так и средн трий Козак йского прави е вице-претельства , министр сок крупн продукции X межд и торго Дмиуются хоропромы ународная вли мышленной ны польз топ-менедж России Денис шленности промы выста шленн наши маши

«

ЕНИЕ

ДВИЖ

РЕЧУ

НАВСТ

Грядет четвер револютая ция

Кутлу К ар

авелио Урал, бе глу: зуслов но, нам интере сен

вка ИННО Манту еры миров ая По мнени ПРОМ-2019 ого уровн ров и Екатеринбу завершила ю участ четвертая я. свою работ ников промы партнеромрге. В этом дискуссии, ув связана шленн выставки году странойая револ с Свою проду производст цифровизац стала ией всех юция венной представил кцию на ИННОТурция. жизни. сфер и общес Она и твенн республики,более 40 предп ПРОМе предприяти уже активно риятий внедряется ой экспозиции значительн ском оптик ях. К прим на ую о-механиче еру, на Ураль машиностр занимала продучасть делия проектирую ском завод оительного кция системах е изтся в прогр сектора. новых возмо аммных торского в подразделе жностях ниях порта турецкого городах бюро, находящихс конструкпредседателв Россию Росси «УР» расскаэксмикрорайон и. А в екате я в разных экспортеро ь правления зал ринбургско ные» техно е Академичес в маши Ассоциации дукции м ностроител Турции управления логии испол кий «умКутлу Карав ьной проьзуются жилищ стемами елиоглу. безопасносным фондом для и сити.

О

Сближ аемся с Ирано м В рамка

Один из самых строи впеча

тельст Российско- х ИННОПРОМ ва высот тляющих экспон образцы ных здани атов — промы участием Иранский делов а прошел обору мощный й фирм дование шленных компр ы KOLUM автобетоно ой форум ботающих ста иранских фирмы AN. Здесь ессоро с насос компаний, CAIMA в фирм для N. инжиниринв сфере автом ы DALGA же можно растроительн было увиде KIRAN ки, маши говых услуг, атизации, IT, , гидра по сравне ой продукции влическое ть фармацевт в Россию нию с преды строительстностроения и, вырос дущим годом свердловск ва, нефте электроники, Для потре на 40%. химии — На ваш — Госпо Куйвашев ий губернатор . Также также немал бителей нашей взгляд дин Карав сийской позиции оважно, Евгений экономики , какие отрас президентопровел перег елиоглу, ся неболь маши что она продукции ли росно заинт оворы плекс Турци ностроител шими, какие м Ирана логиям мобильными производитересованы могут быть особен Если заказч ьный компо науке с вицеи заним турецкими Сорен рынке в сотру компаниями ает на и техно сегодня? кой-нибудь ик обращается дничестве «Мы готова Саттари. машиностр мировом . с вопрос — крупны — Думаю с оителями? Во всем ским партн ы предл ом в то может й европе , что вся рецкого мире в ожить вкладываетс йский концеркацелый месяц стие наши ерам подде машиностро машиностро линейка издели иранпотому я 19 н, прожд востребован ржку и что там шестая й тух специ ение ения ятий в часть этихтриллионов доллар тов. В большой ать ответа, а в России может быть огромна, Турции проектах алист ов и предпучана долю поток вложений ов, на запрос метал лурги экспортерам . Ваша реагируют Турци рипо модер страна роваться, ы потре клиентивно развив и. Это один приходится низац ии трудно произ водст чески х и бителей ниям важен очень быстро, ориент Сегодня не зная потре экономики, ающихся секто из самых актак как каждый ибности фраст рукту в, желез нодорхими чески х определенно компаров турец клиент мы экспор Сейчас регионов. в турец страны . ожной ры, очист можно черкн ул ассоциация наша машин Азии, Европ тируем продук кой даетс ких строи сказат инке воды» Евген числе — остроитель цию в ы, Амери я россий тельных машин ь, что в Россию цию совмес ориентирован Отметим, ий Куйва шев. , – подки, в том ская строи ах нужрасль. Есть . За послед щий объем а на реализная тных что в внешней куда экспор ние проект 2018 году торговли лообработкизапрос на технительная отного экспор турецкого машин 20 лет обов в стран атируется с Ирано оборот ция, что ку для остроитель ах, м вырос Свердловской мышленност . Горнодобыва метатурецкое та увеличился открывает турецкая области аналогичны на 7,6% в 10 для обеих новые возможпродукпо сравне торы россий ь, сельское хозяйс ющая просебя более машиностроение раз. Сегодня м перио сторо составил нию с осуществляю н. Такие ности 13 тысяч тво — включ 75,5 милли дом прошлого есть потре ской эконом проект секэкспортеров ает в тся, к года и ики, где она доллар Москве, примеру, ы сегодня . производитебность в соврем Санкт-Пете сейчас ов США.

— Какая в Казан льном оборуд енном высоко рбурге. и, прома особенпродукция Нам, экспор овании. турецкого — Входи терам, перед, какие маш— Турецк но востребован нужно думат мерческих т ли в зону предприятия а на рынке ое машин ваться ется в ь наваших остро ? в России 22 будут откры ская облас интересов Урал, ком, какие будут двигатели направлениях: ение развивать и Екат Сверд технологии исполь рый все мы спрогнозиров зоваться, ные кондиц и запчасти к ним, производим чаще назыв еринбург, ловтам ной столи котоать спрос чтобы заране ают тельную ионеры и холоди промышленпромы цей Росси на нашу е технику, шленльники — Урал, технику. и? Свердловск щие станк металлообра , строи— Миров безусловно, потому ая, Челяб и Башки батываюоборудован ой рынок нам интер что последнее и, турбины и инская рия промышленн много батывающая здесь мощна области есен, мышленный создадут лям огром ия предлагает я метал тура изделивремя расширяетс е другое. В Уральский ого промышленн лообра количество кластер. ный выбор потребитещее соглаш я номен протурец ологической й для сельского ость, больш Соответству . Почем приятий. лесоперераба хозяйства кла- российкую техни ке ИННО ение подпи отрасли. у именн ое ютывающих ку должн Но сано на и геПРОМ. ские тому, что Урал для нас ы покуп о выставтом поста Подписи конкурентн производит важен еще предать — Приня ели? В стратегичесон важен для ской обласвили губерн под докумени поые преим чественную то считать, атор Сверд — Россия ущества? чем ее кого торго России, нашег ти Евген Мы рады, что губерн тратит ловий Куйва ларов на нии, самые оптику делаю самую каатора что в этом вого партн о ввоз машин 400 миллионов страной-пар Челябинско шев, врио Алексей т в Герма ера. надежные году Турци больше Японии. долТекслер, тнером компь — на импор из Турции я стала нас это Какую мьер-мини и.о. замесй области , горазд стран. Главны звать продукцию ютеры — в отличная ИННОПРОМ т техни о тителя брендом зать, а, Абдразимовстра Башко ки й для можн возмож преиз других поставщик что Турци техники строения? о натурецкого и дирек ртостана Раиф в промышленн я — стран ность покамашиностро компании машинотор управ Германия, Россию — Китай а с развит ой — Все машин ением и кластера Уральского промы ляющей промышленн ым рировать Италия, Япони , затем идут ы, котор руем, соотв Андрей шленн я. ые остью с этими Чтобы мы экспор Усани етствуют — Каких По слова ого . рынок, странами конкуГлавным тиТурции м Евген н. мировому выставки? результато заказчиком рамках ческий рывок важно сделатза российский уровню. ется Герман в вы ждет создаваемо ия Куйва нашей кластера е от — Выста го промы шева, в ствительно , и наше машин ь технологиностроител ия, туда идет техники являпланируется шленн остро зрения комме вка важна не 15% всей вые виды развив производит ого ропейского ьной продукции. тольк машиНаше конкур ается очень ение дейния отнош рции, а как средст о с точки портозамещконкуренто В стран Союза – годня: оптим ентное преим быстро. способной ь нота. Еще ающе 10% машин 35% турецкого ы Евсоциация ений между стран во укреплеспечить ущество альное имкачества. экспор ее выход й продукции соотношени ами. Наша закупают сеРоссия экспортеров Турецк тельной и обена внешн у нас США. - роже, е цены турецкого в списке импор продукции техника машиностроасие рынки чем произв ая теров продук о сотру на 20-25% и машпрома подписала ersant.ru . инах,komm дничес В 2018 дои на стольк одимая в азиат цииeburg. году экспор 8занимает 9-е промышленн тве с Уральс соглашение о же дешевл ских страаналог место кой торго т турец обменивать ой палатой, е европе кой машин . ному ов. При этом по вомы йских надеж обслуж опромышленнся информацие договорились приближаетсиванию турец ности, сервисй о нов, оказыв ых возможностя торговых и я к западн кое оборудование ать помощ х двух региоым станд ловых конта артам. ь в устан Автор: овлени шие резуль ктов. Уверен Любовь Шаповал , это даст и детаты уже ова Фото: хоров ближа Ассоциа ция экспорте йшее время. ров машино

Новый промкла для Ур стер ала

19 №120 1 июля 20 Четверг 1 сантъ Коммер

урал выпуск

ансийск льный х тся в Ханты-М кой областя страняе Тюменс Распро овской, Свердл

ом и Ямало-

Ненецк

ом автоном

ных округах

доросли Доходы атуры до прокур

региона

,

неет» Урал «ум сан ряд на словах прома» подпи ам»

«Инно словам, В рамках й по «умным город я. По его согласилс изобремнением соглашени «не модное год чтобы с город» —

второй «Умный ная мера, качезация уже вынужден ось Цифрови одной из главных тение, а не ухудшил ся бурпромыш становит ростом города главы Екатерин родной ом» в словам ского, пертем междуна ство». По и «Иннопр ра Высокин выставк ленной га Александ в реализации проекта В этом году и нбурге. ний руктура: Екатери вым шагом ко соглаше к кажстать инфраст сь посвяще сразу несколь должна кно подошло ий оказали ю города и дискусс «Чтобы оптоволо му столбу ю и развити аны если ны создани дому фонарно были оборудов он ». Однако они городов алитеты «Умных чтобы все На ее основетехие муницип конкрете ерами». небольш остальны видеокам т у себя ет внедрять уже внедряю , мегаполисы предлага города внедряли сти, «Многие ные решенияспешат. ра нологии. ии по отдельноопыт не ль губернато «умнеть» эти технолог накопленный но идти В среду заместите Олег Чемезов нужно учесть вский области изначаль ской области ким отдеСвердло регионов потом не мандата Свердлов чтобы других свердловс ии, лишил щий Кисель ной суд интеграц вать»,— и управляю а Михаил думы Невьян- по пути ь все переделы а за Сбербанк кий. депутата ие о сотрудни лением Назаров пришлос Высокинс ил и соглашен господин ска Степана году он не продолж подписал «умных городов».

2017 на советует интеграц ии ил создании в то, что в ции первое представ Тему честве деклара ие — не нное н», который Пилотуказал в к легЭто соглашен , посвяще города. «МегаФо прицепа в выставки этот же день о й двойник наличие илю. Это в этом году полях .В автомоб рас- цифрово реализован объгородам» ковому проект системы ь города «умным случай лишеный в лей и пилотной дте. 3D-модел не первый в из-за ошии геоанавнедрени и автомоби - Кроншта себе визуальные ия лиц в ния мандато циях. Екатерин с помощью познаван районе че- единяет ие данные, ческом бок в деклара тура ировать «Академи Академи литическ спрогноз лись УК ии Ранее прокура ки. По данным которых можно определить оптибурга договори яла претенз я, автомати в камер направл ьства и населени ский» и НПО более 3,5 тыс. ти депутато строител ое рост тия, модели по отчетнос постоянн предприя мальные тной и инженер льного заксо- и ая йона ведут с мониторинтранспор региона Визуальн микрора думы Асбеста я развития однако уктуры. ие, ы брания, справитс создается инфрастр наблюден . Эксперт потока лучше а не чело- ной ющая моделис воздуха и Сысерти гом этого система, т, что интерес города ятие составля туальная о месяполагаю съемки ьных интеллек нескольк ник предпри ранител с путем тся раз в правоох данные провеВ понедель соглашение — и, с век. обновляе связан в компани о другое бурга. органов ционной пояснили тся ежемесяч подписал деклара раз- цев, рацией Екатерин и обновляю дением возможадминист емые компаниями о населени и. трена также ситуакампани Предлага и мандата среди них пре- но. Предусмо в систему цифровой ных О лишениНевьянского схожи — работки литика для х инженер ность включить думы видеоана депутата Степана льно опас- двойник подземныуже где-то оцифго округа и ционная ния потенциа городско нных про- сетей — если «они представителей и в среду ии квартиру дотвраще сообщил в обществе нга и скодату, на По словам Назарова о ла в декларац ситуаций быть тирасуд монитори ных в рованы». написала может жбе Свердлов2017 иск а мы х, системы плани, проект пресс-слу го суда. «В направил неза- неверно подаются сведения за странствапассажиропотока, й компании в рамках програм в тура которую и решения го областно справке РФ. ве. Тогда анализа ной дорожно жирован указал в хотя сведения овский ных признаниа также о принуди- об имущест маршрут проготуальи иму5 июля, году он не город» Минстроях проектов ВСвердл расходах ии аппаратваны конным, ении пол- лишение ее мандата ции интеллек ства, «Умный х рования идут у подобны Среднем отношен прекращ организа о доходах, владеет прицеобласти При этом и 11 народны - сети и нты — на ного простран кончто е провер- работников опублико зако- тельном депутата. Так, лосовал интереса ществе, массовы ций у автомоби е города. твии с ного парковоч зированного региоков при необходи уже есть номочий 2019 года автомати избранни Стасев соответс пом к легковом там. Из-за и предстаки деклара 14 человек. й и комму- Урале пока небольши В январе сообщил ура напра- мом минимуме дорожно ков Туры Алексей имеют ман- сервисы ном»,— лю»,— пояснили Невьяни. По мне- нальная прокурат чиновни преде депутатов троля работы глава Нижней: «Все жители компани духанина 2018 году в Асбеста «Лишени ура техники. вители этого ых сроках Фото дмитрия ном комполагает теля проекта вила в думу манбыть использо я прокурат нальной руководи , о конкретн инвести- нок в современ там запуЖвирдатов может е о лишении элемента ская городска представ Впрочем ий, ен- нию право жить ставлени тор» Андрея Недавно гордуму я местного вано в качестве давления . . «Ответств ии соглашен ах проектов «Деклара городе». подала в господиура должна дата секретар и, дальше «Единая еского лишении ы реализац ность дан- блиса, прокурат остановк . ста гордумы и параметр При фортном политич ние об я партии порядление о достовер структур а мандата циях сторон пока не говорят. предписа ий и отделени стили «умные» установить ность за Алексанях лицо, предоста Либо силовыеь статистику выписать ки расДмитрия о самих на Назаров намерены видеонаблюдев компани ии нарушененно- Россия» правоохпричем говорят е избранни ие в ных несет заполнит про- власти вную камер устранен активно Народны справку, , хотят По данным о экономипродукти : в деловой были ка 150–200 органов - этом и обращен внео- вившее подписан привлеч ь к ответствсведе- дрина. глобальн от городах» и показать ьных смотрел на документ с коррупци Ранее иначе ния. Он уверен: для жителей 2018 года и боль- каждый м Назаро- сти виновных. ве ранител Самарин не отчи-- работу борьбы уральски й «умных им так или стоит. эффекта октябре и и. и имущест грамме ческого господин лично депутато ся в решеждать не заседани считает в Екатерин ый ы три дискусси Швайния о доходах размещены чередном (12 из 20 сообщает о квартире его ей»,— ители власти «Умного города» социальн посвящен г Алексей были голосов вым»,— представ зак- тался где проживает он, получит «деклаадмишинством х депута- нии суда. При этом повторять: «Главная «Население не депутатовСвердловского него политоло бурге, со стороны вовавши По его словам, резот сайте о, что это июля — улучприсутст контроль подряди сын. Помимо ла герт. перестаю ием город” ли инициати кампании не Интересн претензия к на в конце е эффект, жена я “Умный яс августа и за выполнен собрани тура направи е- рационны чаще всего на тов) поддержа нная цель проекта связь властям уры. Сверднистраци прокура и в начале единстве жизни населени прекращ качества ления о и депутатов июле 2018 года ву прокурат яет он. господин работ, обратная трех нируют» альном уровне. онных технолопредстав года. тен- шение ости еще »,— перечисл инноваци них замести- ных После этого ся оспо- отчетност области. В ся: в муницип местных х 2017 деятельн жителей помощью признает Крылотакже отмечает попытал в ловской упционны одной из ора от По даннымСысертский нии Стасенок в: Натальи Назаров в антикорр гордумы а и Эксперт в законодательстве гий». В ходе , что цифроиюля ского губернат а- Господин ки Шабанов с к а я депутато суде, Центр денцию СМИ, 5 Туре надеются рить решение аний и инициати привлемуницип ердлов ие подготов тель свердлов вой, Евгения вой. На ом городском заявил, что я исследов еренси Интер- р а й с у д ( С в ии Нижней муниципалитета ров, на упрощен для сельских Пермино мандата Невьянск инстанци Олег Чемезов готовы к реализац девелопе региоий в конце визация Татьяны лишил «Трансп колидекларац бизнес и гордумы Сысерти Р» попросил про- область) однако судебная депутатов теперь оче- чет туда крупных жилья: сей. «Это снизитинфо- литет и заседани господигород», нешнл — теля думы уру сторону рынок В ия на ева. вании «Умный председа оживят прокурат встала вых в эксплуПер- депутатов проекта которые марта нарушен . «В формиро нальную В среду Свердлов вводится и привлечь Александра Карамыш а и госпожи чество бестолко которых участие за 2017 гордумы. ежегодно за жителями й суд оставил вести проверку ского на Шабанов , из-за е избрано доходах - час там очень важно он- редь одному дому. в свердлов жалобу ский областно н- справке указал два банков- миновой народны ельны- поводовнесет репутаци он. Гендирек умного города атацию по ионную ебез депутатония к ответстве госпонезначит ,— отметил и НПО власть год он не апелляц автоприц добавил Анна Лапина жителей» ники сочли указали в отчезаксобра а Назарова кой продукци ин с они не опу- ских счета, два мости. ный урон»,— не господин пояснив, ности за то, что Шаровар тор по гражданс недвижи ии о ми — они т их несо- дин Швайгерт. орения, декларац ки Евгений а, па, наличие удовлетв ении этого тах, где проживаю думы Невьян- бликовал и дети. автомати «Такие Дарья Соколов ия олетние депутаПри рассмотр что решение вует положедо 1 июня. Анастас доходах о вершеннКрылова, по данны в област- вопроса на гордуме, Реутова ска соответст города. Суд сь досрочн Госпожа не указасроки установле ательств е. отказали ниям устава ованным и чий госпо- ным прокуратуры, вали ты ном законод полномо ии отсутство реги- лишить счел необосн а Назарова ева. ПрокураДекларац ном сайте ция о дина Карамыш доводы господин еще официаль информа ия на о том, что в справку онального заксобран не вошла прицепе по вине специали о доходах

ание

тили вним

ы обра структур силовые татов На Урале ии депу на декларац

Türkiye Tanıtım Grubu’nun katkılarıyla sanatçı Refik Anadol tarafından son 1 yıllık Karadeniz radar verisi kullanılarak özel olarak hazırlanan “Black Sea” dijital sanat eseri açılış töreni ve fuarda sergilendi.

строител

ьной продукц

ии Турции

64 TİMREPORT |TİM APP

DİJİTAL DÖNÜŞÜMDE YENİ ADIM

TİM APLİKASYONU DEVREDE

TİM’İN BU YIL İLK KEZ ATTIĞI ADIMLARDAN BİRİ DE, ÇAĞIN GEREĞİNE UYGUN BİÇİMDE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ KENDİ BÜNYESİNDE BAŞLATMASI OLDU. BU KAPSAMDA TİM MOBİL APLİKASYONU VE ALO TİM ÇAĞRI MERKEZİ HİZMETE GİRDİ.

TİM APP | TİMREPORT 65

eçen Mart ayında faaliyete başlayan TİM Proje ve Dijital Dönüşüm Ofisi, yükselen teknoloji evreninde trendleri yakalayarak bu teknolojilerle beraber ihracat hacmini artırıcı projeler geliştirmeyi amaçlıyor. Elde edilen data analizleriyle daha akılcı iletişim kurmak ve ihracat bilinci oluşturarak ihracat artışına katkı sağlamak da hedefler arasında bulunuyor. TİM’in dijital dönüşüm stratejisi sayesinde yıllara yayılacak bir anlayış ile kurulacak inovatif sistemle bugünü düzenlemek, geleceği planlamak, eksikleri kapatmak Ofis’in vizyonunu oluşturuyor.

G

İhracata dair her şey cepte

İhracatçılarımızın ihtiyacı olan bilgilere her zaman ulaşabilecekleri bir platform olarak planlanan TİM mobil aplikasyonu hizmete sunuldu. Aplikasyon ile ihracat yapmak isteyen firmalarımız, ülke veya ürün bazında hangi ülkelerin dünyadan ne kadar ihracat yaptıklarını ve ülkemizin bu ticaret içerisindeki payını öğrenebiliyor. Aynı zamanda hangi ülkenin kendi ürünleri için daha avantajlı olabileceğini değerlendirebiliyor. TİM’in yayınladığı RCA1000, ABD Ülke Analiz Raporu gibi önemli raporlara da aplikasyon aracılığı ile kolayca ulaşılıyor.

Aplikasyon ismi “TİM”

Uygulama, iOS ve Android platformlarında, mobil telefonlar ve tabletlere uygun ara yüzler ile çalışır durumda.

Herhangi bir kullanıcı başına lisanslama veya ücretlendirme yapılmıyor. Aplikasyona “TİM” büyük harfli kısaltması ile ulaşılıyor.

Desteklere ulaşmak artık daha kolay

Aplikasyonda “İhracat Destekleri”

UYGULAMANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ O Anlık bildirimlerle duyuru ve son dakika bilgilerinin paylaşımı O Anket kurguları ve anlık raporlama O Bilgi panosu, fotoğraf ve video paylaşımı O Etkinlik takvimi O Dergilik O İhracat Pusulası O Bize yazın O İngilizce-Türkçe dil seçeneği sekmesi de bulunuyor. Destekler, Ticaret Bakanlığı’nın Kolaydestek çalışması şeklinde yer alıyor.

APLİKASYON İLE İHRACAT YAPMAK İSTEYEN FİRMALARIMIZ, ÜLKE VEYA ÜRÜN BAZINDA HANGİ ÜLKELERİN DÜNYADAN NE KADAR İHRACAT YAPTIKLARINI VE ÜLKEMİZİN BU TİCARET İÇERİSİNDEKİ PAYINI ÖĞRENEBİLİYOR. Uygulamada İnovaLİG, İnoSuit, Turquality, heyet katılımı, Türkiye Ticaret Merkezleri, Türkiye Tanıtım Grubu ile ihracat ile ilgili bir çok konu hakkında bilgi alınabiliyor.

YENİ HİZMET: ALO TİM ÇAĞRI MERKEZİ Lokasyondan bağımsız olarak çağrı merkezi üzerinden hizmet talep etme tercih oranı yüksekliği sebebi ile hayata geçirilen bir diğer hizmet Alo-TİM Çağrı Merkezi oldu. Daha ulaşılabilir hale gelerek ihracat artışına destek olmak hedeflenirken, 444 0 846 (Alo-TİM) hattı tahsis edildi.

66 TİMREPORT | COĞRAFİ İŞARET

“Milas’ta zeytin hasat şenliği her yıl Kasım ayı başında gerçekleştiriliyor.”

COĞRAFİ İŞARET | TİMREPORT 67

LEZZET VE SAĞLIK BİR ARADA

Milas Zeytinyağı ÇOĞUNLUĞU MEMECİK TÜRÜ ZEYTİNLERDEN OLUŞAN BİNLERCE DÖNÜMLÜK ZEYTİN AĞAÇLARINDAN ÜRETİLEN ZEYTİNYAĞI MİLAS’IN EN ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNÜ.

S

on yıllarda dünyada kullanımı hızla artan zeytinyağı üretiminde Türkiye, büyük bir ivme yakaladı. Türkiye, gerek iklimsel koşulları, gerekse coğrafi konumu ve arazi yapısı ile zeytin tarımına oldukça elverişli tarımsal alanlara sahip. Dünyada zeytinyağı üretiminde uzun yıllardır devam eden İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus ve Türkiye sıralamasının artık değişebileceği, Türkiye’nin gelecek yıllarda ikinciliğe kadar çıkabileceği söyleniyor.

Türkiye’nin zeytin ağacı varlığının yüzde 14’ünün bulunduğu Muğla’da, Milas ilçe sınırları içinde yaygın olan “memecik” türü zeytin ağaçlarından elde edilen zeytinlerden erken hasat, soğuk sıkım

yöntemiyle çıkarılan zeytinyağı “Milas zeytinyağı” adıyla Coğrafi İşaretli Ürün olarak tescilli. Yapılan duyusal analizlerde, kalite değerinin yüksek ölçüldüğü zeytinyağları artık coğrafi işaret tescili ile markalaşma yolunda emin adımlarla ilerliyor.

Memecik türünden üretilen Milas zeytinyağını tadan herkesin ilk tepkisi böyle bir lezzeti daha önce tatmadıkları yönünde. Milas zeytinyağının serbest yağ asidi miktarı oleik asit cinsinden yüzde 0,7 değerinin altında ve meyvemsi bir aromaya sahip ve aromasını kaybetmiyor. Milas merkez, belde ve köylerinde 33 adet eski sistem, 60 adet yeni sistem olmak üzere 93 adet zeytinyağı fabrikası bulunuyor.

Türkiye önemli avantaja sahip

Türkiye zeytinyağını İspanya, İtalya ve Yunanistan’dan sonra dünyada en çok üreten ülke. Bu ülkeler arasında zeytin ağacı dikilebilir arazi potansiyeli en yüksek ülke Türkiye. Markalaşma ve pazarlama konusunda gerekli adımlar atılırsa Türkiye kısa sürede üretim kapasitesini artırıp zeytinyağı ve zeytin üretiminde zirveye yerleşebilir.

Dünyada üretilen yağların sadece yüzde 5’i zeytinyağı. Ancak zeytinyağının tüketimi son 20 senede yaklaşık 2 kat artmış durumda. Bu da gelecekte daha fazla üretimi yapılacak bu bitki türünü ekonomik açıdan önemli bir noktaya getirdi.

68 TİMREPORT | BİRLİK RAPOR

İÇ PAZAR YÜKSELİRSE İHRACAT DAHA DA ARTAR U

ludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, Türkiye otomotiv sektörü Temmuz’da yüzde 5 artışla 2,9 milyar dolar ihracata imza attı.

Binek otomobiller ile otobüs-minibüs gruplarında yaşanan artışların olumlu yansıdığını söyleyen OİB Başkanı Baran Çelik, endüstrinin sürdürülebilir ihracat artışı için iç pazar canlılığının önemine dikkat çekti. Çelik “Sektöre yönelik yapılacak yeni bir ÖTV düzenlemesi ile yaşanan sıkıntıların giderilmesi ve iç pazarın yeniden canlandırılması gerekiyor.

Bu gelişme ihracata da olumlu katkı sağlayacaktır” dedi.

Yüzde 18’lik payla ülke ihracatında yine ilk sırada yer alan otomotiv sektörünün yedi aylık ihracatı ise yüzde 5 azalarak 18,2 milyar dolar kaydedildi. Temmuz’da otomobil

ihracatı yüzde 3 artarak 1,1 milyar dolar olurken, sektör ihracatından aldığı pay yüzde 39,5 oldu. Tedarik Endüstrisi ihracatı yüzde 3 düşerek 886 milyon dolarda kalırken, aldığı pay da yüzde 30,5 oldu. Otobüs-minibüs ihracatı yüzde 32 artarak 207 milyon dolara çıktı.

Orta Doğu’ya ihracat yüzde 30 arttı

Aylık bazda en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya’ya yüzde 5 artışla 414 milyon dolar ihracat yapıldı.

Fransa, temmuzda kaydedilen yüzde 20 artış ve 386 milyon dolar ihra-

cat rakamı ile en büyük ikinci pazar oldu. ABD’ye ihracat yüzde 55 artarken, dikkat çekici gelişme bu ülkeye binek otomobil ihracatının yüzde 343 gibi bir oranda artması oldu. Sektörün en büyük pazarı olan AB ülkelerine ihracat yüzde 1 artarken, Orta Doğu ülkeleri ve Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi’ne yüzde 30’ar, Afrika ülkelerine de yüzde 18 ihracat artışı yaşandı.

ABD’ye metalik açılım Metaller sektörü Ocak-Temmuz döneminde 4,78 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki, yedi aylık dönemde ABD’ye yapılan ihracatta yüzde 47 oranında artış yaşandığına dikkat çekti. Öztiryaki, geçen yıl 8,2 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını, 2019’da hedefi büyütmek için geleneksel pazarların yanında, yeni arayışlara hız vereceklerini kaydetti. ABD’nin kendileri için önemli bir pazar olduğunu ve özellikle Çin ile olan ticaret gerginliği ve ikili ilişkilerde yaşanan sıkıntıların bir fırsat yarattığını vurgulayan Öztiryaki, ülkenin sektör ihracatında en büyük dördüncü pazarı olduğunu ifade etti. Öztiryaki, ABD’ye yüzde 47 yükselişe en büyük katkıyı, alüminyum yassı ve folyo ürünlerinin yaptığını belirtti.

BİRLİK RAPOR | TİMREPORT 69

TEKSTİL SEKTÖRÜ, YENİ GİRİŞİMCİLER ARIYOR T

ürkiye’nin en çok istihdam sağlayan ve ihracatın önemli sektörlerinden tekstilde yeni girişimci ve projeler aranıyor. Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) tarafından 22-23 Ekim’de Bursa’da gerçekleştirilecek olan 11’nci Uluslararası Ar-Ge Proje Pazarı kapsamında düzenlenen Techxtile Start-Up Challenge programına başvurular başladı. Tekstil ihracatında katma değerin artırılması, yeni teknoloji ve metotların üretim süreçlerine kazandırılması, inovatif ürünler tasarlanması, yeni girişimci ve tasarımcıların teşvik edilmesi ve üniversitesanayi iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla düzenlenen Techxtile Start-Up Challenge programına başvurular, 11 Eylül’e kadar devam edecek.

Değerlendirme sonucunda finale kalanlar, Milano’da 10 gün sürecek Kuluçka ve Hızlandırıcı Programına katılım, bir yıl süresince profesyonel mentorluk desteği, ULUKOZA programı ile 200 bin TL TÜBİTAK hibesine hak kazanma fırsatı, patent başvurusu ve yüzde 100 firma kuruluş desteği, şirket kurma masraflarının karşılanması, bir yıllık muhasebe desteği, Bursa Teknik Üniversitesi Kuluçka Merkezi imkânlarından fayda-

lanmak gibi ödüllerin sahibi olmaya hak kazanacak.

Ar-Ge Proje Pazarı kapsamında Türkiye’nin yanı sıra farklı ülkelerden de projelerin yarışacağı

etkinlikte inovatif projelerle sektöre katma değer katmak, tekstilde girişimcilik ekosistemini güçlendirmek ve sanayi-üniversite iş birliğini artırmak hedefleniyor.

70 TİMREPORT | BİRLİK RAPOR

KİRAZ, ÇİN’LE REKOR KIRDI Çin pazarının açılması ve mevsimin iyi gitmesiyle bu yıl kiraz ihracatında 80 bin ton sınırı aşıldı ve 183 milyon dolarlık rekor satış gerçekleştirildi. Önceki sezon 76 bin tonla kiraz ihracatından elde edilen gelir 161 milyon dolar olmuştu. İhracatta ilk üç sırayı Almanya, Rusya ve Hollanda aldı. Bu sene yeni açılan Çin pazarı ise daha ilk yılında, Hong Kong’a yapılan ihracatla Türkiye’nin en önemli dördüncü pazarı haline geldi. Çin’e kiraz ihracatı 6,5 milyon doları aştı. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye’de kiraz hasat sezonunun uzun olduğunu, İzmir ve Manisa’da başlayan hasadın yaz aylarının sonunda Mardin’de son bulduğunu belirterek, bunun fiyat istikrarına da faydası olduğunu ifade etti. Uçak, gelecek yıl Güney Kore pazarındaki payın da artacağına işaret etti.

İngiliz 5 çayına Türk üzümlü kek Manisa’nın kendine has Sultani çekirdeksiz kuru üzümü, 2018/19 sezonunun bitmesine sayılı günler kala ihracatta 500 milyon doları aştı. Önceki sezona göre ihracat miktar bazında yüzde 10 azalsa da, değer bazında yüzde 13 yükseldi.

Böylece altı yıl sonra 500 milyon dolar seviyesi tekrar geçilmiş oldu. Kuru üzüm ortalama ihraç fiyatının bu sezon ton başına 2 bin doları geçtiğini söyleyen Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, fiyatların önceki yıla göre yüzde 26 arttığını kaydetti.

Kuru üzüm ihracatında en büyük artış Uzakdoğu ülkelerine yaşandı ve toplam ihracattan aldıkları pay yüzde 11’den, 13’e çıktı. Türk üzümünü en çok tercih edenlerse İngilizler oldu. İngiltere’ye 136,7 milyon dolarlık kuru üzüm ihraç edilirken, Almanya 56,7 milyon dolarlık satış yapıldı.

Çinli COFCO Giresun’da fındık arıyor Çin’in en büyük gıda ve tarım firmalarından COFCO Grubu’na Özel Nitelikli Alım Heyeti programı gerçekleştirildi. Karadeniz İhracatçı Birlikleri’nin organize ettiği programa davet edilen heyet, 26 Temmuz’da Giresun’daki ikili görüşmelerde fındık ihracatçıları ile bir araya gelerek yeni iş bağlantıları gerçekleştirdi. Heyet, tesisleri ziyaret ederek, fındık işleme faaliyetlerine ilişkin bilgiler aldı. Çin, uzun yıllardır fındık ihracatçılarının ana hedeflerinden biri. Fındık ihracatındaki artış trendi bu sezon da devam etti ve 8 bin ton karşılığında 58 milyon dolarlık fındık ihraç edilerek, tüm zamanların en yüksek rakamlarına ulaşılmış oldu.

BİRLİK RAPOR | TİMREPORT 71

TİCARET SAVAŞI HAZIR GİYİME YARADI A BD Başkanı Trump, yüzde 25 vergi uygulanan 250 milyar dolar değerindeki ithalat hariç, geriye kalan 300 milyar dolarlık Çin ithalat ürünlerine yüzde 10 vergi uygulanacağını geçtiğimiz ay açıkladı. Uygulama 1 Eylül 2019’da başlayacak. Bu vergi adımıyla ABD’nin Çin’den ithal ettiği bütün ürünler vergilendirilmiş olacak. Trump döneminde daha önceki tedbirlerin ilki olan 6 Nisan 2018’de yayımlanan kararla 34 milyar dolar değerinde vergi uygulanmıştı.

Trump tarafından açıklanan 300 milyar dolarlık ithalata 1 Eylül’den itibaren getirilecek yüzde 10 ek gümrük vergisi, Türkiye hazır giyim sektörünün yakın radarında. ABD’nin Çin’e hazır giyim ürünlerinde uygulayacağı yüzde 10 ek gümrük vergisinin, Türk ürünlerinin ABD pazarındaki rekabet gücünü artıracağı belirtiliyor.

KOZMETİĞİN GÖZÜ GÜNEY AMERİKA’DA

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB), 26-31 Temmuz tarihlerinde “Turkish Cosmetics Cluster Ur-Ge Projesi” kapsamında, Kolombiya başta olmak üzere Güney Amerika ülkelerine yönelik bir tanıtım atağı yaptı. “Cosmeet Bogota” olarak adlandırılan faaliyete proje üyesi 9 firma 11 yetkilisiyle katıldı. Firmalar ürünlerine benzerlerini, ambalaj, fiyat ve kalite bakımından inceledi.

Katılımcı firmalara bölge pazarının kozmetik ve temizlik ürünleri sektörüyle ilgili genel bilgiler, ürün kayıt aşamaları ve süreçleri anlatıldı.

72 TİMREPORT | BİRLİK RAPOR

DERİ İHRACATINDA TEMMUZ REKORU D

eri ve deri mamulleri sektörü, Temmuz ayında son beş yılı geride bıraktı ve ihracat rekoru kırdı. Temmuz ayında sektör 166 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi ve Temmuz’da yüzde 11 yükseliş gösterdi.

Sektörün en önemli ihraç pazarı Rusya olurken, Temmuz’da Suudi Arabistan, ABD ve Almanya’ya olan aylık ihracat artış rakamları da dikkat çekti.

2019’un ilk 7 ayına bakıldığında ise ülke grupları açısından yüzde 41,3’lük payıyla sektörün en önemli ihracat pazarı konumunda olan Avrupa Birliği’ne yapılan ihracat, yüzde 2,6 artış göstererek 412,4 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Ortadoğu ülkelerine yönelik deri ve deri mamulleri ihracatı yüzde 7,9 artış ile 162,1 milyon dolar, Afrika ülkelerine ise yüzde 15,6 artışla 84,7 milyon dolar olarak kaydedildi. Söz konusu dönemde deri ve deri mamulleri ürün grupları içerisinde en çok ihracat ayakkabı ve aksamları ürünlerinde yapıldı, bu ürün grubunda 600 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti.

BİRLİK RAPOR | TİMREPORT 73

TÜRK BALI AĞIZLARI TATLANDIRIYOR T

ürkiye’nin zengin bitki ve flora çeşitliliğine sahip olması ülkede üretilen bala dikkatleri çekti. Türk balı, yılın Ocak-Temmuz döneminde, dünyanın dört bir yanında ağızları tatlandırdı. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) verilerine göre, Türkiye’den yılın 7 aylık döneminde 2 bin 945 ton bal satılarak, karşılığında 12 milyon 857 bin 187 dolar gelir elde edildi.

Bal ihracatında Almanya ilk sırada yer aldı. Almanya’ya bu dönemde 3 milyon 721 bin 369 dolar karşılığında bin 38 ton bal satıldı. ABD, 2 milyon 459 bin 724 dolarla ikinci, Suudi Arabistan 2 milyon 6 bin 874 dolarla üçüncü, Kuveyt 852 bin 418 dolarla dördüncü, Avusturya da 458 bin 396 dolarlık gelirle beşinci sırada yer aldı.

Söz konusu dönemde, geçen yılın aynı döneminde ihracat yapılmayan Çin, Bulgaristan, Libya, İsveç, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna Hersek, Yunanistan, Somali, Moğolistan, Afganistan ve Fas’a da bal ihraç edildi.

DKİB Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu, Türk balına ilginin giderek arttığını söyledi.

Türkiye’nin zengin bitki ve flora çeşitliliğine sahip olduğunu vurgulayan Kalyoncu, bu durumun da yurt dışı piyasalarda öğrenilmesiyle Türk balına ilginin arttığını ifade etti.

Kalyoncu, Türk balının birçok ülkede ağızları tatlandırdığına dikkati çeke-

rek, Türk balının artık markalı ürün olarak ihraç edildiğini belirtti. Bal ihracatının daha da arttırılabileceğine işaret eden Kalyoncu, “Bitki çeşitliliğine göre bölgelerin bitki özellikleri ve bu bitkilerden üretilen balın sahip olduğu faydalı besin kaynakları da tanıtılarak bal ihracatı daha da artırılabilir. Ayrıca yörelere ve bitkilere göre coğrafi işaretler tescil ettirilip markalı ürünlerin daha ön plana çıkarılmasıyla bal ihracatının daha da gelişeceğine inanıyoruz” dedi.

Kalyoncu, markalı ürünün ihracatı artırdığının altını çizerek, şu değerlendirmede bulundu: “İhracat yapılan ülke sayımız da ihracatımız da pozitif yönde ilerliyor.

Marka bilinirliği ön planda, katma değerli ürün oluşturulduğu takdirde ihracatta çok daha iyi noktalara ulaşacağız. Bal ihracatında, şu ana kadar elde edilen verilere baktığımızda bu yılı çok güzel rakamlarla tamamlayacağımıza inanıyorum.”

74 TİMREPORT | SEKTÖR

HEM ÇEVRECİ,

hem İhracatçı YILDIRIM HOLDİNG’İN EN ÖNEMLİ İŞTİRAKLERİNDEN BİRİ OLAN GEMLİK GÜBRE, TÜRKİYE EKONOMİSİNE VE İHRACATINA KATKININ YANI SIRA ÇEVRECİ ÇALIŞMALARI İLE ADINDAN SÖZ ETTİRİYOR. FAALİYETE GEÇECEK ÜRE GÜBRESİ ÜRETİM TESİSİ İLE SERA GAZI EMİSYONUNUN AZALTILMASI ÖNCELİKLER ARASINDA. 973 yılından itibaren amonyak, nitrik asit ve amonyum nitratlı gübreler üretimi ile Türk ekonomisine, istihdamına ve tarımına katkı sağlayan, ülkemizin en büyük amonyum nitratlı gübre ve

1

amonyak üreticilerinden biri olan Gemlik Gübre, TİM İlk 1000 İhracatçı listesine adını yazdırdı. Yıldırım Holding’in en önemli iştiraklerinden biri olan firma, 600 bin ton gübre üretim kapasitesiyle, Türkiye’nin en büyük kimyevi gübre üreticileri ara-

sında yer alıyor. Türkiye’de gübre üretimi tüm gübre cinsleri dâhil yıllık yaklaşık 4 milyon ton olurken, ülke genelindeki CAN ve AN gübreleri üretiminin yaklaşık yüzde 45’i Gemlik Gübre tarafından karşılanıyor.

Genel Müdür Ali Odabaş, “Gemlik

SEKTÖR| TİMREPORT 75

Gübre; Türkiye genelinde 1000’in üzerinde bayi ve kooperatifler ile birlikte yıllık 1,3 milyon ton üretim kapasitesi ve 1,3 milyon ton gübre satış tonajıyla, Türk çiftçisinin ihtiyaç duyduğu gübre çeşitlerine tam zamanında ve kesintisiz şekilde ulaşmasını sağlamaktadır” diyor.

Yerli üretime katkı Gemlik Gübre’den

Yıllık 600 bin ton nitratlı gübre, 330 bin ton amonyak ve 360 bin ton nitrik asit olmak üzere toplam yaklaşık 1,3 milyon ton üretim yapan Gemlik Gübre, gösterdiği ihracat performansı ile 2018 yılı itibarıyla Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçı firması arasında yer almayı başardı.

Odabaş, “Şirketimiz 2018 yılı itibarıyla Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçısı

Gemlik Gübre’nin bağlı olduğu Yıldırım Şirketler Grubu, 4 kıtada, 51 ülkede, 13 bin çalışana sahip. Ali Odabaş, “Ana stratejilerimiz doğrultusunda hem yurt içi hem de yurt dışında, mevcut ve fırsatları değerlendirdiğimiz yeni iş kollarında yatırımlar yapmaktayız” diyor.

arasında yerini alarak kimyevi gübre sektörünün öncü firmalarından biri olarak yükselen trendiyle ülke ekonomisine ve dış ticaret dengesine oldukça önemli katkı sağlıyor. Yeni pazarlara giriş yapılması ile birlikte, ihracat rakamlarımızda da her geçen yıl artış sağlanırken, yaklaşık 250 bin ton gübre ve 180 bin ton amonyak ile yıllık toplam 430 bin ton ihracat gerçekleştiriliyor” dedi.

Odabaş, yakın dönemde ihale süreci sonlandırılacak olan Üre Gübresi Üretim Tesisi projesiyle ülkemizin ihtiyacı olan 2 milyon ton üre gübresi ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ini yerli üretimle karşılayarak, gübre ithalat rakamlarının ve cari açığın düşürülmesi konusunda katkı sağlamaya devam edeceklerinin altını çiziyor.

Başarı trendi artarak devam edecek

Firmanın önümüzdeki dönem yapacağı çalışmaları ve hedefleri ise Odabaş, şu sözlerle açıklıyor: “Gemlik Gübre olarak kimyevi gübre konusunda ana stratejilerini belirlemiş ve bu doğrultuda sürdürülebilirliği ve verimliliği artırıcı yatırımlar, sektörel atılımlar ve stratejik yapılanmalar ile birlikte önümüzdeki yıllarda küresel pazardaki en önemli markalardan biri olması hedefleniyor. Dövize bağlı olarak artan tarımsal girdi (gübre, yakıt, tohum vb.) fiyatlarındaki artış sebebiyle iç piyasadaki talepte kısmi daralmalar yaşansa da, başarılı kriz yönetimi ve stratejik planlama kararları doğrultusunda Avrupa ve Afrika başta olmak üzere spesifik bölgelere ürünlerimizin ihracatını sürdürerek, Gemlik Gübre’nin yükselen başarı trendini korumayı hedeflemekteyiz.”

76 TİMREPORT | SEKTÖR

PATLAMA ORANI SIFIR GÜBRE ÜRETİLDİ Başarılı firmanın teknoloji ve Ar-Ge’ye yapmış olduğu yatırımlar meyvelerini çoktan vermeye başladı. Firma, geçen yıllarda patlama oranı sıfır gübre geliştirdi.

Bu gelişmeyi Genel Müdür Ali Odabaş şöyle anlatıyor: “Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı geçen yıllarda terör olaylarında patlayıcı maddelerin güçlendirilmesinde kullanıldığı gerekçesiyle nitrat içeren gübrelerin satış ve sevkiyatını yasakladı. Kararın ardından çıkmaza giren gübre fabrikaları üretime ara verme kararı alırken Gemlik Gübre olarak başarılı bir kriz yönetimi ile yürütülen Ar-Ge çalışmaları sonrasında patlama oranı sıfır olan gübre üretildi. Ülke genelinde nitratlı gübre yasağının ardından, Gemlik Gübre sorumlu ve öncü sıfatı ile patlayıcılık etkenini ortadan kesin olarak kaldırarak, patlama oranı sıfır olan yeni bir ürün geliştirdi. Azot oranı yüzde 20’lere kadar çekilerek yeni geliştirilen bu gübre içerisindeki diğer katkı maddeleri ile birlikte patlama olayı tamamen ortadan kaldırılarak Bakanlık onayına sunuldu.

Bakanlık tarafından nitratlı gübre satışlarının kontrollü olarak serbest bırakılması ve mevcut pazar ihtiyaçları göz önüne alınarak yeni ürünün üretime geçilmesine ihtiyaç duyulmamıştır.”

Mevcut teknolojiler yenileniyor

Ar-Ge ve teknolojiye yaptığı yatırımlarla adından söz ettiren Gemlik Gübre’nin bu alanda yapılan yatırımlarını ise şu sözlerle özetliyor: “Mevcut teknolojimizin yenilenmesi ve tesislerimizin kesintisiz, rekabetçi ve yüksek verimlilikle devam edebilmesi için yapılmakta olan ve yapılacak yatırımlarımız söz konusu. Özellikle tamamlanmak üzere olan DCS yatırımıyla, Amonyak, Asit ve Gübre Fabrikamızdaki mevcut teknolojimiz yenilenecek, verimliliğin artırılması sağlanacak ve proses güvenlik seviyesi daha üst seviyeye çıkartılacak.

DCS yatırımı dışında yenileme ve verimlilik artırma amaçlı olarak yaklaşık 60 milyon euroyu bulan yenileme ve modernizasyon planlarımız oluşturuldu. Yeni merkez laboratuvar yatırımımız ile mevcut analiz, kontrol/test ve geliştirme imkânlarımızı daha da güçlendireceğiz. Böylelikle pazarın ihtiyaç duyduğu ürünleri geliştirmek, üretim kalitemizi izlemek ve kalite konusundaki üstünlüğümüzü sürdürebilmek amacındayız.

Diğer taraftan entegre yönetim sistemleri yaklaşımını benimseyerek, tüm kaynaklarımızı verimli bir şekilde iş sonuçlarına dönüştürmeyi hedefliyoruz. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi belgelerimiz mevcut. 2019 yılı sonuna kadar 14001 Çevre Yönetim Sistemi konusunda çalışmalarımızı tamamlayıp, uluslararası bir belgelendirme kuruluşu tarafından sistemimizi belgelendirmeyi planladık. 14001 Çevre Yönetim Sistemini iş süreçlerimizle bütünleştirerek daha iyi bir çevre performansı, kaynak ve maliyet tasarrufu sağlama fırsatları oluşturacağına inanıyoruz.”

Ali Odabaş Gemlik Gübre Genel Müdürü

İthalatı azaltacak büyük hamle

Firma aynı zamanda çevreci çalışmaları ile de ön planda. Ali Odabaş, “Ülkemizde üre gübresi talebi ithalat yoluyla karşılanıyor.

Bu da gübre sektöründe yer alan firmaları ve nihai tüketicileri ithalat yoluyla ülkemize gelen üre gübresini daha yüksek maliyetlerle kullanmaya mecbur bırakıyor. Bu durum aynı zamanda, cari açıkta negatif etki yaratıyor. Gübre sektöründe birçok girişime önderlik yapan şirketimiz, kurulacak olan üre gübresi üretim tesisiyle birlikte atmosfere atılan karbondioksit gazını üre gübresi üretiminin ham maddesi olarak kullanılacak. Bu kapsamda karbondioksit gazının geri kazanımı sağlanarak noktasal olarak sera gazı emisyonu azaltılacak. Ekonomik ve çevreci bir tesisi ülke ekonomisine kazandırmış olacak. Kısa bir süre içerisinde ihale sürecini tamamlayacağız. Ayrıca bu konuda başlatmış olduğumuz proje bazlı teşvik başvurumuz da olumlu sonuçlandı” diyor.

Bu bayram siz de annesi ya da babası hayatta olmayan çocukların eğitimine destek olun.

78 TİMREPORT | SEKTÖR

60 ÜLKE MUTFAK SEKTÖRÜ İÇİN İSTANBUL’A GELİYOR EV VE MUTFAK EŞYALARI SEKTÖRÜ BU YIL DÖRDÜNCÜSÜ GERÇEKLEŞECEK OLAN INVITATION ONLY ETKİNLİĞİNDE BULUŞACAK. ETKİNLİĞE 60 ÜLKEDEN 9 ALICI BEKLENİYOR.

E

v ve mutfak eşyaları sektörü bu yıl dördüncüsü gerçekleşecek olan InvitationOnly etkinliğinde buluşacak. Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Burak Önder, InvitationOnly etkinliğinin artık hem iç pazardaki üretici firmalar hem de yurt dışındaki önemli ithalatçılar tarafından kabul gördüğünü söyledi. Önder, InvitationOnly etkinliğindeki hedeflerinin bu yıl 60 ülkeden 90 alıcıyı ağırlamak olduğunu belirtti.

20 -23 Kasım da İstanbul’da düzenlecek organizasyonda üretici ve alıcıların iki gün boyunca bire bir görüşmeler gerçekleştirebilecek.

Burak Önder, InvitationOnly etkinliğinin, sektörün ülkemizdeki en elit organizasyonu haline geldiğini belirterek şunları söyledi: “Biz B2B odaklı ve özel davetlerle, önceden belirlenmiş ikili iş görüşme randevularına dayanan bir konsept geliştirdik. Türkiye’de ilk kez EVSİD tarafından hayata geçirilen bu organizasyonda üretici ve alıcılar iki gün boyunca bire bir görüşmeler gerçekleştirebiliyor, sosyal aktivitelerde kaynaşma imkânı yakalıyor ve çoğu kez ticari bağlantılar ile sonuçlanan birlikteliklere imza atıyorlar. Bu yıl henüz etkinliğimize 3 aydan uzun bir süre olmasına karşın 52 katılımcı sayısına ulaştık. Yer kapasitemiz sınırlı olduğundan bu

BURAK ÖNDER EVSİD Başkanı

yılki hedefimiz 60 üretici firmaya ev sahipliği yapmak. Alıcı tarafında ise 60 ülkeden 90 firmayı görüşmelere dâhil etmek.”

Hedef rekor ihracat

Ev ve mutfak eşyaları sektörünün ihracat odaklı yeni pazarlarla büyüdüğünü belirten Önder, ikinci üç aylık dönemde ihracatta başlayan toparlanma ile birlikte yıl sonunda sektörün tüm zamanların en yüksek ihracat rakamına ulaşmasını beklediklerini söyledi. Bu yıl için belirlenen hedef pazarların Latin Amerika ve Avrupa olduğunu anlatan Önder, 2020 için ise Afrika, AB, Uzakdoğu ve Latin Amerika pazarlarını radarlarına aldıklarını söyledi.

Markalaşma ve pazarlama önem kazanıyor

Sektörün bugüne kadar hep satış odaklı büyüdüğünü ancak gelinen noktada firmaların pazarlamanın, üretimde teknolojinin, tasarım ve inovasyonun ne derece önemli olduğunu daha net kavramaya başladığını kaydeden Önder, “Firmalarımızı tasarım ve inovasyon konusunda farklı projelerle desteklemeye çalışırken diğer taraftan da markalaşma ve yurtdışı pazarlama konusunda yönlendirmeye odaklanıyoruz.

Firmalarımızın markalaşmaya ve pazarlamaya daha çok kaynak ayırdıklarını görebiliyoruz.” ifadelerini kullandı.

SEKTÖR | TİMREPORT 79

YABANCI, DİŞ TEDAVİSİ İÇİN TÜRKİYE’Yİ TERCİH EDİYOR TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNDE HER GEÇEN GÜN YENİ YATIRIMLAR YAPILIYOR. DÜNYANIN HER TARAFINDAN YABANCININ İLGİSİNİ ÇEKEN TÜRKİYE’YE DİŞ TEDAVİSİ EN ÇOK AVRUPALI TURİST GELİYOR.

S

ağlık turizmi, personeli, hastane, konaklama, tercüme ve rehberlik hizmetleri, sigorta işlemleri, konaklama, yiyecek-içecek kalemleri gibi birçok unsuru kendi içinde barındıran başlı başına ülkemizin döviz kazandırıcı faaliyetleri bakımından Türkiye için oldukça önem arz ediyor. Türkiye’nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı içerisinde yer alan Tanfer Sağlık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nihat Tanfer, “Sağlık turizmi Türkiye’nin geleceğindeki en önemli döviz kaynaklarından bir tanesi olacak. Deniz ve güneş turizmi gibi sadece belli aylara sıkışan bir turizmden değil, 12 aya yayılan bir turizmden bahsediyoruz. Üstelik buraya gelen insanların sadece tedavi için geldiklerini de düşünmemek gerekir.

Türkiye’de kaldıkları sürece konaklama, yeme-içme ve alışveriş olmak üzere ekonomiye ciddi bir katkı sağlıyorlar. Türkiye’nin burada en önemli avantajlarından birisi konumu. Örneğin İstanbul’u ele alırsak, İngiltere’den Dubai’ye 4-5 saat mesafede milyonlarca insan yaşıyor. Ayrıca Türkiye hekim kalitesi, kullanılan aletler ve maliyet avantajı olarak da rakiplerinin çok önünde. Bu çizgiyi bozmazsak sağlık turizminden elde ettiğimiz gelir katlanarak artacak” diyor.

Geçen yıl diş tedavisi için sadece kendilerine yurt dışından yaklaşık 7 bin

Dr. Nihat Tanfer TANFER YK Başkanı

hasta geldiğini söyleyen Tanfer, özellikle Avrupa’dan büyük bir talep olduğunun altını çizdi. İngiltere ve Almanya’nın başı çektiğini ifade eden Dr. Nihat Tanfer, “AB ülkelerinin yanında Afrika’dan Ortadoğu’ya, Rusya’dan Kanada ve ABD’ye kadar Türkiye’ye hasta geliyor. Bu

insanlar ortalama 5-10 bin euro arasında tedavi ücreti ödüyor. Gelmelerinin en önemli sebebi burada çok iyi hizmet almaları. Başka ülkelerde doktorlar oturup hastayla konuşmuyor bile. Biz burada hastaya yaşadığı problemleri oturup izah ediyoruz. İkincisi, Avrupa ve Amerika’da kullanılan en iyi malzemeyi kullanmamıza karşın maliyetler çok düşük.

Türkiye’de Avrupa’ya göre neredeyse yüzde 60 daha ucuz bir şekilde hizmet verilebiliyor. Ayrıca biz Türkiye’de yurtdışında yapılamayan zorlu operasyonları yapabiliyoruz.

Bunun da ötesinde Avrupa’da yapılan hatalı uygulamaları düzeltebiliyoruz. Türkiye’ye ilk bizim getirdiğimiz, şu anda dünyada sayılı ülkelerde yapılan ve çene kemiği erimesini tedavi etmek için kullanılan box tekniğini kullanıyor olmamız da yabancıların gelmesinde etkili oluyor” diye konuştu.

80

TİMREPORT | ADRES AKDENİZ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ LİMONLUK MAH. VALİ HÜSEYİN AKSOY CAD. NO: 4 YENİŞEHİR/MERSİN TEL: 0 324 325 37 37 FAKS: 0 324 325 41 42 E-POSTA: akib@akib.org.tr WEB ADRESİ: www.akib.org.tr GEN. SEK. V: ÜMİT SARI GEN. SEK. YRD: CANAN AKTAN ERDOĞMUŞ

İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ DIŞ TİCARET KOMPLEKSİ C-BLOK ÇOBAN ÇEŞME MEVKİİ SANAYİ CAD. YENİBOSNA-BAHÇELİEVLER/ İSTANBUL TEL: 0 212 454 05 00 FAKS: 0 212 454 05 01 - 02 E-POSTA: iib@iib.org.tr WEB ADRESİ: www.iib.org.tr GENEL SEKRETER: İZZET SELÇUK ŞAĞBAN GENEL SEKRETER YRD: DOĞUŞ TOZANLI

BATI AKDENİZ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ASPENDOS BULVARI NO:221 07200/ANTALYA TEL: 0 242 311 80 00 FAKS: 0 242 311 79 00 E-POSTA: baib@baib.gov.tr WEB ADRESİ: www.baib.gov.tr GENEL SEKRETER V.: GÜLİZ AKEL ÇETİNKAYA

İSTANBUL MADEN VE METAL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ DIŞ TİCARET KOMPLEKSİ A-BLOK ÇOBAN ÇEŞME MEVKİİ SANAYİ CADDESİ YENİBOSNA-BAHÇELİEVLER/ İSTANBUL TEL: 0 212 454 00 00 FAKS: 0 212 454 00 01 E-POSTA: immib@immib.org.tr WEB ADRESİ: www.immib.org.tr GENEL SEKRETER: ARMAĞAN VURDU GENEL SEKRETER YRD: COŞKUN KIRLIOĞLU GENEL SEKRETER YRD: FATİH ÖZER GENEL SEKRETER YRD: MUHARREM KAYILI

DENİZLİ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ANKARA YOLU 10. KM. 246. SOKAK NO: 8 AKKALE/DENİZLİ TEL: 0 258 274 66 88 FAKS: 0 258 274 72 22 - 62 E-POSTA: denib@denib.org.tr WEB ADRESİ: www.denib.org.tr GENEL SEKRETER: UĞUR DAYIOĞLU DOĞU ANADOLU İHRACATÇILAR BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ CUMHURİYET CAD. EREN İŞ MERKEZİ NO: 86 K: 4-5 / ERZURUM TEL: 0 442 214 11 85 FAKS: 0 442 214 11 89 - 91 E-POSTA: daibarge@daib.org.tr WEB ADRESİ: www.daib.org.tr GENEL SEKRETER: MURAT KARAPINAR GENEL SEKRETER YRD: Melih LEYLİOĞLU DOĞU KARADENİZ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ PAZARKAPI MAH. SAHİL CAD. NO: 95, TRABZON TEL: 0 462 326 16 01 FAKS: 0 462 326 94 01 - 02 E-POSTA: dkib@dkib.org.tr WEB ADRESİ: www.dkib.org.tr GENEL SEKRETER: İDRİS ÇEVİK

GENEL SEKRETER: PR0F. DR. KEREM ALKİN GENEL SEKRETER YRD.: ERKAN KAPLAN GENEL SEKRETER YRD.: SENEM SANAL SEZERER DIŞ TİCARET KOMPLEKSİ ÇOBAN ÇEŞME MEVKİİ SANAYİ CAD. B-BLOK K:9 YENİBOSNA / İSTANBUL TEL: 0 212 454 04 90 - 91 FAKS: 0 212 454 04 13 / 454 04 83 tim@tim.org.tr www.tim.org.tr

EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ATATÜRK CAD. NO:382 ALSANCAK/İZMİR TEL: 0 232 488 60 00 FAKS: 0 232 488 61 00 E-POSTA: eib@egebirlik.org.tr WEB ADRESİ: www.egebirlik.org.tr GENEL SEKRETER: İ. CUMHUR İŞBIRAKMAZ GENEL SEKRETER YRD: KEMAL COŞKUN GENEL SEKRETER YRD: ÇİĞDEM ÖNSAL GENEL SEKRETER YRD: SERAP ÜNAL GÜNEYDOĞU ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ GAZİMUHTARPAŞA BULVARI MÜCAHİTLER MAH. 52012 NO'LU SK. NO: 6 27090 ŞEHİTKAMİL GAZİANTEP TEL: 0 342 211 05 00 FAKS: 0 342 221 05 09-10 E-POSTA: gaibevrak@gaib.org.tr WEB ADRESİ: www.gaib.org.tr GENEL SEKRETER VEKİLİ: MİKAİL İRTEGÜN GENEL SEKRETER YRD: AYDIN KUTLU

İSTANBUL TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ DIŞ TİCARET KOMPLEKSİ B-BLOK ÇOBAN ÇEŞME MEVKİİ SANAYİ CAD. YENİBOSNA-BAHÇELİEVLER/ İSTANBUL TEL: 0 212 454 02 00 FAKS: 0 212 454 02 01 E-POSTA: info@itkib.org.tr WEB ADRESİ: www.itkib.org.tr GENEL SEKRETER V.: MUSTAFA BEKTAŞ GENEL SEKRETER YARD. V.: ÖZLEM GÜNEŞ KARADENİZ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ATATÜRK BULVARI NO:19/E 28200 GİRESUN TEL: 0 454 216 24 26 FAKS: 0 454 216 48 42 E-POSTA: kib@kib.org.tr WEB ADRESİ: www.kib.org GENEL SEKRETER T.: BÜLENT CEBECİ ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ CEYHUN ATUF KANSU CAD. NO: 120 BALGAT/ANKARA TEL: 0 312 447 27 40 (5 HAT) FAKS: 0 312 446 96 05 E-POSTA: oaibwebmaster@oaib.org.tr WEB ADRESİ: www.oaib.org.tr GENEL SEKRETER: ÖZKAN AYDIN GENEL SEKRETER YRD: ESRA ARPINAR GENEL SEKRETER YRD: FATİH YUMUŞ ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2. GELİŞİM SAHASI KAHVERENGİ CAD. NO: 11 16140 NİLÜFER/BURSA TEL: 0 224 219 10 00 FAKS: 0 224 219 10 90 E-POSTA: uludag@uib.org.tr WEB ADRESİ: www.uib.org.tr GENEL SEKRETER: MÜMİN KARACAKAYALILAR GENEL SEKRETER YRD. V. BİRGÜL POLAT

kucukcaliktextiles

+90(224) 714 80 85

info@kucukcalik.com www.kucukcalik.com

Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde Sonu İnegöl / BURSA / TURKEY

kucukcaliktextiles kucukcaliktextiles

TURKISH CARGO’DAN YENİ BİR EVE DÖNÜŞ HİKÂYESİ Nesli tükenme tehlikesi altında olan kızıl akbaba Dobrila’yı, canlı hayvan taşımacılığındaki uzmanlığımız ve tecrübemizle Sırbistan’a taşıdık.

FİLMİ İZLEMEK İÇİN QR KODU OKUTUN.

#MISSIONRESCUE

turkishcargo.com