Đây Gia Đình

chính, hay phän låi lš tܪng cao ÇËp cûa Gia ñình PhÆt Tº chúng ta.

S¿ trung thành Ãy là m¶t Üu Çi‹m quš giá mà chúng ta có th‹ t¿ hào và quy‰t tâm gìn gi». Và cÛng chính vì Üu Çi‹m Ãy mà gia Çình chúng ta m‡i ngày m‡i v»ng månh và ÇÜ®c s¿ m‰n chu¶ng cûa ÇÒng bào.

Mong r¢ng anh chÎ em chiêm nghiŒm låi ÇiŠu Ãy trong lúc phøc vø cho Gia ñình PhÆt Tº.

CuÓi cùng tôi mong anh chÎ em bàn cäi trong tinh thÀn xây d¿ng, và luôn luôn vui vÈ trong nh»ng ngày chung sÓng tåi ñà Låt.

Thân m‰n gªi l©i chào, và si‰t ch¥t tay toàn th‹ Anh ChÎ Em.

Çây gia Çình trang 188

ñây là nhà chúng ta, là Gia ñình nh»ng ngÜ©i con tin PhÆt. Chúng ta là Anh Em, lë dï nhiên anh em thÜÖng m‰n nhau, hòa thuÆn và luôn luôn vui vÈ Ç‹ cùng vui hܪng hånh phúc gia Çình, chung sÓng dܧi bóng TØ bi. Chúng ta nghe, h†c và th¿c hành l©i PhÆt dåy.........

Çây gia Çình trang 1

Låt, lòng tôi vÅn tha thi‰t hܧng vŠ phía anh chÎ em, cÀu PhÆt gia h¶ cho Çåi h¶i ÇÜ®c ti‰n tri‹n thông suÓt, không g¥p trª ngåi gì khác n»a, ngoài trª ngåi tôi không ÇÜ®c Çi d¿.

ThÜa toàn th‹ Anh ChÎ Em! Anh chÎ em tuy là bÓn phÜÖng h†p låi; có kÈ Çã quen nhau tØ tám, chín næm, tØ ngày Gia ñình PhÆt Tº m§i thành lÆp. Có kÈ m§i bi‰t m¥t hôm qua, nhÜng không phäi th‰ mà chúng ta xa lå v§i nhau, ÇÓi lÆp nhau. Chúng ta m‰n nhau qua b¶ ÇÒng phøc, hi‹u nhau qua châm ngôn và møc Çích cûa Gia ñình PhÆt Tº; chúng ta là anh chÎ em cùng chung m¶t nhà cùng chung m¶t lš tܪng. Lš tܪng phøng s¿ cu¶c Ç©i và phøng s¿ Çåo.

Chúng ta ljn v§i Gia ñình PhÆt Tº Ç‹ tÆp làm ngÜ©i, trau dÒi ba ÇÙc Bi Trí DÛng. Chúng ta ljn v§i gia Çình vì m‰n ñåo PhÆt, Çåo hòa bình Çã gây d¿ng hånh phúc cho Ç©i mà không làm Ç° gi†t máu. ñÜ©ng lÓi cûa chúng ta Çi quanh minh chính Çåi, không vì døc v†ng, không vì quyŠn l®i riêng tÜ.

Chúng ta không d¿a vào m¶t th‰ l¿c chính trÎ, oai quyŠn nào h‰t. Có lë vì th‰ mà chúng ta Çã vÃp phäi nhiŠu trª ngåi khó khæn bên ngoài. NhÜng cái giá trÎ cûa chúng ta cÛng chính ª Çi‹m là m¥c dù g¥p nhiŠu khó khæn trª ngåi, chúng ta vÅn không chùn chân, lùi bܧc, không Çi lŒch ra ngoài ÇÜ©ng lÓi Çây gia Çình trang 2

Çây gia Çình trang 187

ThÜ gªI H¶i NghÎ Huynh Trܪng gia Çình PhÆt tº toàn quÓc

L©i Gi§i ThiŒu

tåi ñà låt ngày 31-7-1955

Cùng toàn th‹ Anh ChÎ Em Çåi bi‹u, Tôi xin gªi l©i chào mØng anh chÎ em Çã ljn d¿ Çåi h¶i Çông Çû. ChÌ không may cho riêng tôi là ch£ng ÇÜ®c g¥p m¥t anh chÎ em nhÜ lòng mong ܧc tØ lâu.

NhÃt là Çåi h¶i này låi có rÃt Çông anh chÎ em Huynh trܪng Gia ñình PhÆt Tº ViŒt Nam hoan h› lên d¿, dܧi s¿ hܧng dÅn cûa anh trܪng ban TÓng HÒ CÀm, m¶t ngÜ©i bån thân m‰n cûa tôi suÓt Ç©i nguyŒn hy sinh cho PhÆt Giáo.

Tuy không ÇÜ®c g¥p m¥t anh chÎ em, không ÇÜ®c chung góp ti‰ng nói, ti‰ng cÜ©i, hÖi thª v§i anh chÎ em, nhÜng trong nh»ng ngày Çåi h¶i ª ñà Çây gia Çình trang 186

GÀn Çây, phong trào Gia ñình PhÆt Tº bành trܧng m¶t cách mau lË chÜa tØng thÃy. ñoàn trܪng cÛng nhÜ Çoàn sinh m‡i ngày m‡i Çông; Vì th‰, vÃn ÇŠ cung cÃp tài liŒu, làm món æn tinh thÀn cho nh»ng l§p Thanh, Thi‰u nhi Ãy trª thành cÃp bách. ñ‹ cÓ g¡ng giäi quy‰t m¶t phÀn nào vÃn ÇŠ trên, nên Liên Hoa tùng thÜ chúng tôi ÇÙng ra xuÃt bän tÆp sách nhÕ nÀy. Nó gÒm có hai phÀn chính: • PhÀn ÇÀu là tÆp bút kš mà tác giä Çã ghi

låi trong khi Çi thæm Gia ñình PhÆt Tº và mª tråi huÃn luyŒn Huynh trܪng ª các tÌnh Trung ViŒt.

• PhÀn thÙ hai là nh»ng bài diÍn væn mà tác

giä Çã džc trong các bu°i lÍ và các bu°i h¶i nghÎ cûa Gia Çình PhÆt tº tØ næm 1948 ljn nay.

• PhÀn ÇÀu thu¶c vŠ tình cäm; PhÀn thÙ hai vŠ lš thuy‰t: hai phÀn ÇŠu cÀn thi‰t trong Ç©i sÓng cûa Gia Çình PhÆt tº và Çoàn sinh Çây gia Çình trang 3

VŠ phÜÖng diŒn tÜ tܪng cÛng nhÜ lÆp trÜ©ng cûa tÆp sách, chúng tôi có th‹ bäo Çäm là nó Çi sát v§i tinh thÀn cûa Gia ñình PhÆt Tº. Vì tác giä, nhÜ anh chÎ em PhÆt tº Çã bi‰t, là m¶t trong nh»ng ngÜ©i Çã sáng lÆp và lãnh Çåo phong trào Gia ñình PhÆt Tº ViŒt Nam.

Tóm låi nó là nghïa sÓng cûa Ç©i chúng ta.

Chúng ta có th‹ hy sinh tÃt cä cho nó mà không hÓi hÆn, ti‰c thÜÖng.

Mong r¢ng tÆp sách nhÕ này ra Ç©i së làm tròn nhiŒm vø cûa nó: là g¡n bó thêm tình huynh ÇŒ gi»a anh chÎ em PhÆt tº và soi sáng thêm ÇÜ©ng lÓi cûa Gia ñình PhÆt Tº ViŒt Nam.

Liên Hoa Tùng ThÜ

Çây gia Çình trang 4

Çây gia Çình trang 185

våch chÜÖng trình h†c tÆp cho các Ngành và nhÃt là sau này, trong lúc áp døng cho sát chÜÖng trình và ÇÜ©ng lÓi Çã våch s¤n.

NhÜng nh»ng trª ngåi khó khæn Çó, chúng ta quy‰t së vÜ®t qua và chúng ta ch¡c së vÜ®t qua ÇÜ®c h‰t khi chúng ta Çem h‰t cä tâm huy‰t ra Ç‹ phøng s¿ lš tܪng ÇËp Çë và nhiŒm vø cao quš cûa Gia ñình PhÆt Tº chúng ta.

Vì lš tܪng cao cä cûa Gia ñình PhÆt Tº, chúng ta së không tØ chÓi m¶t gian lao kh° äi nào h‰t.

Dܧi tay chúng ta hiŒn nay Çang có tØng ngàn và rÒi Çây, tØng vån con em mà phø huynh giao phó cho chúng ta uÓn n¡n, che chª vun x§i. Nh»ng phÀn tº Üu tú cûa gi§i cûa PhÆt tº và cûa xÙ sª Çang phó thác cu¶c Ç©i cho chúng ta dìu d¡t, chúng ta phäi làm th‰ nào cho xÙng Çáng sÙ mŒnh Ãy.

Ngày nay, Gia Çình PhÆt tº không còn n¢m trong phåm vi m¶t tÌnh hay m¶t xÙ, mà Çã lan r¶ng ra ljn toàn quÓc. nh hܪng cûa nó së to l§n l¡m.

N‰u chúng ta Çi sai ÇÜ©ng, chúng ta së có t¶i l§n không nh»ng ÇÓi v§i ÇÒng bào trong hiŒn tåi, mà còn ÇÓi v§i lÎch sº cûa nܧc nhà n»a NhÜng trái låi, n‰u chúng ta Çi Çúng hܧng, theo Çúng là ti‰n tri‹n cûa nhân loåi, thì Çó cÛng là m¶t cái công l§n mà dù có tÓn bao nhiêu mÒ hôi nܧc m¡t, chúng ta cÛng cÓ Çåt cho ÇÜ®c. Çây gia Çình trang 184

L©i Nói ñÀu TÆp bút kš này vi‰t xong vào cuÓi næm 1952, sau khi phái Çoàn cûa Ban Hܧng DÅn Gia ñình PhÆt Tº T°ng h¶i Çi mª tråi huÃn luyŒn ñoàn trܪng PhÆt tº ª các TÌnh h¶i PhÆt h†c vŠ. ñáng lë nó thuÆt låi tÃt cä s¿ sinh hoåt cûa các tråi huÃn luyŒn và tình hình cûa Gia ñình PhÆt Tº ª tÃt cä các TÌnh h¶i PhÆt h†c Trung ViŒt hiŒn có th©i bÃy gi©. NhÜng vì g¥p l¡m trª ngåi bên ngoài, không ljn thæm ÇÜ®c, chúng tôi bu¶c lòng bÕ sót vài ba TÌnh h¶i, mà trong thâm tâm chúng tôi bao gi© cÛng h¢ng tܪng niŒm và cäm m‰n.

TÆp này Çã ÇÜ®c trích Çæng næm ba Çoån trong t© phø trÜÖng Tin PhÆt và Liên Hoa væn tÆp, nhÜng phÀn chính cûa nó có lë không bao gi© ÇÜ®c ra m¡t džc giä và së vïnh viÍn là m¶t k› niŒm thân yêu riêng cûa kš giä, n‰u không có s¿ Çòi hÕi cho nó ra Ç©i cûa m¶t sÓ anh chÎ em ñoàn trܪng PhÆt tº.

Sau m¶t th©i gian gÀn 4 næm tr©i, tØ khi ÇÜ®c ghi chép ljn khi xuÃt bän, tÆp bút kš này së mÃt h‰t tánh cách sÓt dÈo cûa th©i s¿ và së không gây ÇÜ®c cái hào hÙng náo nÙc cûa nh»ng gì Çang diÍn ti‰n trܧc m¡t. NhÜng nó së ÇÜ®c cái l®i khác là giúp cho Ƕc giä PhÆt tº so sánh cái quá khÙ và hiŒn tåi cûa Gia ñình Çây gia Çình trang 5

PhÆt Tº. TØ 4 næm qua, ki‹m Çi‹m nh»ng gì Çã mÃt và nh»ng gì còn låi, ai ti‰n ai lùi, ai còn ai mÃt; Soát xét låi ÇÜ®c bao hy v†ng Çã thành th¿c tåi, và bao hy v†ng chÌ là không tܪng.

Riêng ÇÓi v§i nh»ng Gia ñình PhÆt Tº và nh»ng nhân vÆt mà chúng tôi Çã ÇÜ®c may m¡n chung sÓng hay ti‰p xúc trong lúc Çi qua, tÆp bút kš này së làm m¶t mÓi giây thông cäm mà th©i gian chÌ tô thêm ÇÆm Çà và th¡m thi‰t. Nh»ng Gia ñình PhÆt Tº Ãy bây gi© còn tÒn tåi, nh»ng nhân vÆt Ãy còn ª låi v§i Gia ñình chæng? th‰ thì không có gì an ûi cho k› giä b¢ng!

Nh»ng Gia ñình Ãy Çã tan rã, và nh»ng nhân vÆt Çã xa lìa chæng?

Mong r¢ng tÆp bút kš này së là m¶t nhóm than hÒng Ãp û trong ÇÓng tro tàn, có th‹ nhen nhúm låi ng†n lºa thiêng cho nh»ng Gia ñình Ãy, và sܪi Ãm ÇÜ®c nh»ng tâm hÒn, vì lš do này hay lš do khác, Çã xa lìa Gia ñình PhÆt Tº mà ch¡c r¢ng h† Çã sÓng qua nh»ng ngày trong sáng và tÜÖi vui.

Võ ñình CÜ©ng

Çây gia Çình trang 6

tre; các ÇÒ phÀn nhiŠu làm b¢ng tre h‰t, thì trong môn h†c thû công, h†c gút cûa gia Çình, chúng ta phäi tÆp cho các Çoàn sinh làm tre nhÜ c¶t c¶t m¶t nút låt, Çan m¶t cái r°, gài m¶t tÃm phên, trܧc khi dåy nh»ng cái gút cûa Âu-MÏ hay nh»ng ÇÒ dùng b¢ng s¡t thép.

Ch£ng hån vŠ væn nghŒ, chúng ta không th‹ tÆp cho các em nh»ng ÇiŒu nhäy trên hài s¡c cûa Âu MÏ, mà bÕ qua nh»ng ÇiŒu múa dung dÎ m¶c måc h®p v§i dáng ÇiŒu và phong tøc cûa dân t¶c ta ÇÜ®c. NhÃt là ÇÓi v§i thôn quê, chúng ta phäi nghiên cÙu m¶t chÜÖng trình riêng Ç‹ áp døng sát m§i ÇÜ®c.

Tóm låi, vŠ Çi‹m này, chúng ta phäi chú tr†ng s¿ áp døng cho Çúng th©i và h®p th‰, m§i mong tÒn tåi và phát tri‹n månh ÇÜ®c.

ThÜa toàn th‹ anh chÎ em Çåi bi‹u, Ba quan Çi‹m, ba khÄu hiŒu trên, ch¡c r¢ng anh chÎ em cÛng Çã tØng bæn khoæn suy nghï ljn và chính Gia ñình PhÆt Tº chúng ta cÛng Çã th¿c hành m¶t phÀn nào rÒi. NhÜng vì chúng ta chÜa Ç¥t thành vÃn ÇŠ Ç‹ thäo luÆn chung và chÜa áp døng triŒt Ç‹, nên trong cu¶c h†p bån này chúng tôi xin ÇÜa ra làm nòng cÓt Ç‹ anh chÎ em nghiên cÙu. Có lë anh chÎ em së g¥p trª ngåi khó khæn trong lúc Çây gia Çình trang 183

không gian cä. Không th‹ thành công ÇÜ®c n‰u không d¿a lên hai y‰u tÓ Ãy. NhÜng th©i gian và không ÇŠu Ƕng, n‰u bi‰n chuy‹n và Çã bi‰n chuy‹n tÃt phäi sai biŒt. Th©i gian trung c° ch£ng hån không phäi là th‰ k› 20, không th‹ Çem áp døng m¶t lš thuy‰t cûa th©i Ãy cho ngày nay mà không sºa Ç°i cho h®p th©i. Nܧc Anh ch£ng hån, không phäi là ViŒt Nam, không th‹ Çem nho ª nܧc Ãy sang trÒng bên ta mà không chua lè, n‰u chúng ta không tìm Çû ÇiŠu kiŒn thích h®p v§i nó. Nói m¶t cách khác, bÃt kÿ m¶t phong trào gì muÓn ÇÙng v»ng và phát tri‹n månh, cÀn phäi luôn luôn tìm cách áp døng cho Çúng th©i Çåi và h®p ÇÎa th‰.

Gia ñình PhÆt Tº chúng ta d¿a lên nŠn täng cûa ñåo PhÆt. NhÜng chúng ta Çang ª gi»a th‰ k› thÙ 20, phäi l¿a m¶t pháp môn nào cho thích h®p v§i th©i Çåi, thích h®p v§i tu°i trÈ, v§i tu°i lên 7 lên 10.

Gia ñình PhÆt Tº chúng ta là Gia ñình PhÆt Tº ViŒt Nam, thì trܧc tiên, nó phäi có bän s¡c cûa ÇÃt nܧc. Không phäi chúng ta có š phân chia ranh gi§i, cÓ thû trong š niŒm quÓc gia hËp hòi. NhÜng m¶t phong trào gì muÓn cho ÇÜ®c thi‰t th¿c l®i ích và bành trܧng månh, phäi d¿a lên Dân T¶c tính và ÇÎa lš cu¶c m§i ÇÜ®c. Ch£ng hån, nܧc ta là m¶t nܧc th° sän Çây gia Çình trang 182

phÀn I: bút

kš

Çây gia Çình trang 7

B. Lš Thuy‰t Cho Th¿c Hành, Th¿c Hành cho Lš Thuy‰t: Có nh»ng lš thuy‰t rÃt hay, nhÜng không th‹ th¿c hành ÇÜ®c; vì ngÜ©i ta Ç¥t ra nh»ng lš thuy‰t Ãy, quên nghï ljn chuyŒn Çem ra th¿c hành; Có khi vì nh»ng lš thuy‰t Ãy, th¿c t‰ không Çòi hÕi ljn. Nó nhÜ nh»ng chân cänh, nhìn thì ÇËp nhÜng không che cho ngÜ©i ta ÇÜ®c Ç« n¡ng, không sinh trái cho ngÜ©i ta æn ÇÜ®c. Nó nhÜ hòn ng†c quš ÇÓi v§i nh»ng ngÜ©i b¶ hành Çang khát nܧc ª gi»a sa måc, không giúp cho ngÜ©i ta Ç« khát ÇÜ®c.

VÆy phäi nh¡m vào th¿c hành mà lš thuy‰t.

NhÜng khi lš thuy‰t Çã có rÒi phäi th¿c hành cho Çúng, cho ÇÜ®c. Phäi vì lš thuy‰t mà th¿c hành. ñØng thuy‰t lš m¶t ÇÜ©ng mà th¿c hành m¶t ngã, lš thuy‰t và th¿c hành phäi Çi sát liŠn nhau.

Gia Çình chúng ta không phäi là m¶t ban nghiên cÙu ngÒi thiŠn nghiŠn ngÄm lš thuy‰t này lš thuy‰t n†, mà là m¶t t° chÙc thanh niên cÀn chú tr†ng ljn th¿c hành. Nói ít mà làm nhiŠu. Làm ngay nh»ng ÇiŠu mình Çã h†c, và h†c chính nh»ng Çi‹m mình Çã làm. Khi lš thuy‰t phäi nghï ljn th¿c hành, khi th¿c hành phäi nghï ljn lš thuy‰t.

C. Áp Døng ñúng Th©i và H®p Th‰: M†i công viŒc trong Ç©i ÇŠu n¢m trong th©i gian và Çây gia Çình trang 8

Çây gia Çình trang 181

c¢n c‡i, là héo khô và không còn nghïa sÓng n»a. ñåo phäi ª trong Ç©i, phäi phøng s¿ cho Ç©i.

NhÜng ngÜ®c låi, Ç©i cÛng phäi ª trong Çåo.

N‰u Çåo theo Ç©i mà không hoán cäi ÇÜ®c cho cu¶c Ç©i, buông lung theo Ç©i Ç‹ phäi mÃt gÓc, mÃt bän s¡c, thì Çåo không còn là Çåo n»a vì nó Çã mÃt nhiŒm vø cao cä là hܧng dÅn là chÌ ÇÜ©ng. Nói m¶t cách khác là Çåo không th‹ Çi m¶t ÇÜ©ng, mà Ç©i Çi m¶t ÇÜ©ng. ñåo v§i Ç©i phäi Çi sát liŠn v§i nhau.

TØ trܧc ljn nay Gia ñình PhÆt Tº vÅn quan niŒm nhÜ th‰. NhÜng trong th¿c t‰, Çåo vÅn chÜa ph° cÆp sâu r¶ng trong Ç©i. M¶t sÓ anh chÎ em PhÆt tº ÇÜ®c may m¡n gÀn Çåo, nhÜng h† phäi ngÜ«ng c°, nhón chân lên cao l¡m m§i thÃy ÇÜ®c. VÅn bi‰t r¢ng muÓn Çi ljn s¿ cao ÇËp tÃt nhiên phäi cÓ g¡ng trÜ©ng kÿ. NhÜng cÓ g¡ng mà không có phÜÖng pháp, không d¿a vào sinh lš và tâm lš thì së phí sÙc nhiŠu mà k‰t quä không ÇÜ®c bao nhiêu. VÆy chúng ta phäi làm th‰ nào cho ñåo ÇÜ®c ph° cÆp vào Ç©i sÓng cûa Thanh Thi‰u Niên nhiŠu hÖn n»a, Ç‹ cho Ç©i sÓng cûa h† ÇÜ®c thÃm nhuÀn Çåo.

Vì Çåo phäi nhÜ m¶t làn hÜÖng không phäi nhÓt trong m¶t phòng kín mà lan r¶ng ra, phäng phÃt mãi trong không gian, ngºi thì không thÃy rõ ràng ª Çâu h‰t, nhÜng m‡i khi m¶t ít, nó ܧp thÖm cu¶c sÓng. Çây gia Çình trang 180

ñây Gia ñình....

Vào ñà N¤ng 11-7-52 Sáng nay tr©i ÇËp. Cu¶c hành trình hÙa hËn tÓt tÜÖi ñÜ©ng Çi vŠ sân bay Phú Bài không buÒn thäm nhÜ hai ba næm trܧc. Tuy dÃu v‰t nh»ng nhà cºa, ÇŠn, chùa bÎ ÇÓt phá hai bên ÇÜ©ng vÅn còn ÇÙng làm chÙng cho cu¶c tang thÜÖng, ngoài kia, xa hÖn chút n»a, ÇÒng ru¶ng vÅn xanh tÜÖi hÙa hËn môt mùa g¥t tÓt. S¿ sÓng vÅn tr°i dÆy, phong phú, hiên ngang và Çang cÜ©i v§i n¡ng. Màu xanh cûa lúa må gieo vào lòng tôi tØng triŠu hy v†ng. Bao gi© màu xanh Ãy còn, dân cÜ vÅn còn ÇÀy Çû, Ãm no. à HÜÖng Thûy! NhÜng có thÆt HÜÖng Thûy Çây không ? Sao m¥t ngÜ©i thay Ç°i nhiŠu ljn th‰? Tôi nhìn låi mÃy lÀn, mà vÅn không nhÆn ra ÇÜ®c nÖi Çã tØng ôm Ãp quãng Ç©i niên thi‰u cûa tôi. ñâu rÒi, nh»ng lÛy tre xanh, nh»ng chòm dÜÖng liÍu, nh»ng làn khói båc quy‰n luy‰n trên nh»ng mái nhà tranh? Hai trái ÇÒi cûa ngÜ©i bây gi© tr†c quá.

Cái ch® nhÕ bé næm xÜa cÛng không còn dÃu v‰t, và hai cái nhà ngói tôi Çã tØng ª, Çang ÇÙng bÖ vÖ gi»a cái sân r¶ng, ti‰p giáp v§i ÇÒng ru¶ng mênh mông, có lë Çang khóc thÀm cho s¿ trÖ tr†i trÀn truÒng cûa mình gi»a Çám quân binh. Çây gia Çình trang 9

Phú Bài Çây rÒi! Cái tòa nhà chính cûa sân bay Çã bi‰n thành ÇÒn lính, cÄn thÆn núp sau mÃy l§p hào lÛy. NgÜ©i ta d¿ng tåm m¶t cái råp khác b¢ng tÒn cho hành khách tåm nghÌ chân trong lúc Ç®i máy bay ljn. LÜa thÜa vài cái xe cam nhông, m¶t cái xe díp ÇÆu, næm bäy hành khách ngÖ ngác gi»a bãi cát mênh mông làm ngÜ©i ta cäm tܪng nhÜ Çang ÇÙng gi»a m¶t bãi sa måc. Ngoài kia, trên quÓc l¶, thÌnh thoäng vài chi‰c xe hàng mŒt nh†c, chÌ chåy vào Nong, TruÒi, CÀu Hai... mà nghe xa xôi quånh quë nhÜ Çi vào m¶t th‰ gi§i bí mÆt.

Máy bay ljn! hành khác løc tøc kéo nhau lên. Tôi Çã ngÒi yên ch‡ trong máy bay, b‡ng m¶t nhân viên cûa hãng ljn bên cånh, gãi tai nói: - Xin l‡i ông, ông chÎu phiŠn Ç®i, Çi chuy‰n sau, vì chuy‰n này dÜ hành khách.

Tôi ngåc nhiên hÕi: NhÜng tåi sao tôi phäi xuÓng, chÙ không phäi m¶t ngÜ©i khác?

- ThÜa ông, vì ông mua vé sau cùng. à, không th‹ nhÜ th‰ ÇÜ®c! NgÜ©i ta Çã hËn tôi ljn Hãng khi bäy gi© sáng, không æn uÓng, không kÎp s¡p Ç¥t m¶t vài công viŒc còn bÕ dª, không kÎp tØ giã m¶t vài ngÜ©i bån thân. NgÜ©i ta b¡t tôi Ç®i hàng gi© ª Çây, rÒi bây gi© máy bay ljn, Çây gia Çình trang 10

ThÜa không! Chúng tôi vÅn còn phøng s¿ lš tܪng ÇËp Çë cûa gia Çình, chúng tôi là d¿a trên nŠn täng PhÆt giáo Ç‹ Çào tåo con ngÜ©i và cäi tåo Ç©i sÓng, chúng tôi vÅn còn ghi kh¡c trong tâm khäm chúng tôi châm ngôn: ‘‘Bi-Trí-DÛng’’.

Chúng tôi vÅn džc và còn džc låi nh»ng ÇiŠu luÆt cûa gia Çình. Tóm låi cái tinh thÀn cûa Gia ñình PhÆt Tº, chúng tôi vÅn còn thÃy là Chân, là ThiŒn và không có gì Çáng sºa Ç°i. ñiŠu chúng tôi muÓn cäi thiŒn là cái Ç©i sÓng cûa gia Çình. Khi Çã g†i là sÓng nghïa là bæn khoæn, tìm tòi l¿a ch†n bi‰n chuy‹n và ti‰n; Và trái låi v§i nh»ng Çi‹m Ãy là ch‰t hay s¡p ch‰t rÒi Çó.

Sau 10 næm thoát thai, Gia ñình PhÆt Tº Çã l§n månh, và vì l§n månh nên nó Çòi hÕi nhiŠu nhu cÀu hÖn. Nó không th‹ sÓng mãi trong th©i kÿ Ãu trÌ, trong nh»ng phåm vi và ÇiŠu kiŒn sinh hoåt cûa tu°i lên 5 lên 7 ÇÜ®c. Sau 10 næm sÓng và kinh nghiŒm nó Çã rút ÇÜ®c nh»ng bài h†c quš giá mà hôm nay, trܧc khi Çem ra th¿c hành, h¶i nghÎ này cÀn phäi thäo luÆn cho rÓt ráo. Nh»ng bài h†c Ãy tóm t¡t låi trong ba khÄu hiŒu mà quš vÎ Çã thÃy ª trên tÜ©ng cûa phòng h†p này là:

A. ñåo Trong ñ©i, ñ©i Trong ñåo: ñåo cÀn phäi tuôn xuÓng, phäi lan ra, phäi thÃm vào cu¶c Ç©i, bÒi b° cho nó, nhÜ nܧc thÃm nhuÀn trong ÇÃt. ñåo không th‹ xa cu¶c Ç©i, hÍ xa là Çây gia Çình trang 179

thành thÆt tán thán sÙc dõng mãnh cûa anh chÎ em, sÙc dõng mãnh thÆt xÙng Çáng v§i con nhà PhÆt.

Cu¶c h†p bån Huynh trܪng này có møc Çích trao dÒi và tÆp trung š ki‰n tÜ tܪng và tình cäm, kinh nghiŒm và tài liŒu. Ngoài nh»ng bu°i thäo luÆn, chúng tôi có t° chÙc nh»ng bu°i vÛ kÎch nhåc, phòng tri‹n lãm, ngày c¡m tråi và nh»ng cu¶c vui thân mÆt. ñ‹ cu¶c h†p m¥t này ÇÜ®c nhiŠu k‰t quä tÓt ÇËp, trܧc h‰t mong anh chÎ em B¡c - Nam Trung; hãy thành thÆt träi r¶ng lòng mình ÇØng giÃu di‰m, e dè, hãy coi nhÜ anh chÎ em ru¶t cùng m¶t Çåi gia Çình mà ÇÃng cha lành là ñÙc PhÆt.

Riêng trong các cu¶c h†p bån, chúng tôi xin nhÃn månh Ç‹ anh chÎ em nh¢m ngay møc tiêu chính cûa cu¶c h†p bån mà thäo luÆn và tìm nh»ng phÜÖng pháp nào Ç‹ cäi thiŒn Ç©i sÓng cûa Gia ñình PhÆt Tº chúng ta.

Khi chúng ta nói r¢ng ‘‘Cäi thiŒn Ç©i sÓng cûa Gia ñình PhÆt Tº’’. Ch¡c có ngÜ©i së t¿ hÕi: ‘‘NhÜ th‰, thì Gia ñình PhÆt Tº bÃy lâu nay Çi trên con ÇÜ©ng ác hay sao?’ Çây gia Çình trang 178

låi bäo Çi chuy‰n sau! không th‹ æn làm lu¶m thu¶m nhÜ th‰ ÇÜ®c. N‰u thi‰u ch‡ thì ÇØng bán vé n»a, ÇØng chª tôi xuÓng Çây làm gì. NgÜ©i ta Çã xem thÜ©ng công viŒc và th©i gi© cûa ngÜ©i khác quá.

Tôi Çã Çánh ÇiŒn vào ñà N¤ng hËn sáng hôm nay ljn. Và ngày mai låi phäi vào Nha Trang rÒi.

Nh»ng gi© phút quš báu hi‰m hoi nhÜ th‰ không th‹ Ç‹ cho ai tiêu xài phung phí ÇÜ®c. Tôi lš luÆn nhÜ th‰ và tôi quy‰t ngÒi lì trong máy bay, m¥c kŒ nh»ng l©i ng†t ngào hay giÆn d».

Mà lå! Sau m¶t hÒi thÜÖng thuy‰t không có hiŒu quä, cºa máy bay tØ tØ khép låi, máy b¡t ÇÀu n° và cÃt cánh chª cä tôi vào ñà N¤ng. Thì ra trong trÜ©ng h®p nào cÛng th‰, muÓn thành công, cÀn phäi tranh ÇÃu. NgÜ©i PhÆt tº cÛng th‰, không th‹ gåt ra ngoài cái ÇÎnh luÆt kh¡c nghiŒt Ãy ÇÜ®c.

ñà N¤ng Çây rÒi Tôi Çang nghiŠn ngÅm v§i cái š nghï ÇÃu tranh cûa cu¶c Ç©i, thì máy bay Çã hå cách xuÓng sân bay ñà N¤ng lúc nào không hay. Sân ñà N¤ng xem vÈ có t° chÙc hÖn sân Phú Bài nhiŠu nhÜng sao tôi có cäm tܪng xa lå nhÜ Çi ljn m¶t xÙ khác. Tôi ÇÙng nhìn quanh, không có ai ra Çón cä. ¯ nhÜ th‰ cÛng hay: thÌnh thoäng cÛng nên cho mình cái cäm tܪng låc loài m¶t chút Ç‹ tÜ tܪng dÍ có cÖ h¶i Çây gia Çình trang 11

phiêu lÜu.

Tôi Çáp xe hÖi cûa hãng mày bay vŠ phÓ. ñây là lÀn ÇÀu tiên tôi trª låi ñà N¤ng sáu næm xa cách. Thành phÓ không thay Ç°i gì l¡m; chÌ nh»ng xóm nhà b§t Çi và thay vào Çó nh»ng bót gác, choài canh, và lính tráng Çû các s¡c da.

Xe hÖi dØng trܧc hãng máy bay. à, T.H.C và m¶t Çàn em m§i cûa Gia ñình PhÆt Tº ñà N¤ng, H¶i An Çã ÇÙng Ç®i ª hãng.

T.H.C là phái Çoàn cûa Ban Hܧng dÅn T°ng h¶i Çã vào trܧc m¶t tuÀn Ç‹ mª tråi huÃn luyŒn ñoàn trܪng và ñ¶i trܪng ª ÇÃy. Cu¶c Çón ti‰p rÃt giän dÎ, t¿ nhiên nhÜng cÛng rÃt thân mÆt. Không ai nói nhiŠu, vì ai cÛng có cäm tܪng không cÀn phäi nói nhiŠu m§i hi‹u nhau. Có nh»ng em chÌ ÇÙng nhìn tôi mà không nói. Và khi tôi nhìn låi các em chÌ nª m¶t nø cÜ©i l¥ng lë nhÜ Ç‹ bäo: - Em Çã bi‰t anh rÒi, tuy chÜa g¥p lÀn nào.

Và tôi cÛng cÜ©i låi, th‰ câu trä l©i: - Anh cÛng th‰.

Có nh»ng em ª H¶i An ra d¿ tråi, m¥c dù tråi Çã b‰ måc và tiŠn æn Çã h‰t, vÅn ª låi Ç‹ Çón anh Trܪng Ban và ÇÜa phái Çoàn vào Nha Trang. Bao gi© các anh còn ª Çó, là các em chÜa chÎu Çi vŠ. Çây gia Çình trang 12

Trܧc š niŒm ÇËp Çë Ãy, chúng tôi chÌ bi‰t thành tâm cäm tå, và nguyŒn së luôn luôn cÓ g¡ng làm tròn nhiŒm vø Ç‹ khÕi phø lòng chi‰u cÓ cûa quš vÎ.

ThÜa các anh chÎ Çåi diŒn Gia ñình PhÆt Tº B¡c và Nam ViŒt.

S¿ hiŒn diŒn cûa anh chÎ em trong h¶i trÜ©ng này làm chúng tôi cäm kích vô cùng. Nó chÙng tÕ s¿ hܪng Ùng nÒng nhiŒt cûa PhÆt tº B¡c và Nam ÇÓi v§i phong trào Gia ñình PhÆt Tº, theo v§i anh chÎ em m¶t luÒng gió phÃn khªi Çã bay vŠ và quåt vào trong lòng chúng tôi, làm chúng tôi thêm hæng hái. TØ Çây, trên ÇÜ©ng lš tܪng chúng tôi không lÈ loi n»a. Chúng tôi có th‹ n¡m ch¥t tay anh chÎ em B¡c và Nam mà ti‰n månh, ti‰n xa không quÃn ngåi hào sâu và hÓ hi‹m.

Cùng toàn th‹ anh chÎ em Çåi bi‹u các TÌnh! ñáp låi l©i kêu g†i cûa Ban Hܧng DÅn T°ng h¶i, anh chÎ em Çã sÓt s¡ng vŠ d¿ Çông Çäo, quá cä cái sÓ mà chúng tôi Çã phÕng ÇÎnh trܧc. S¿ sÓt s¡ng vŠ h†p m¥t trong Çåi gia Çình chúng ta có th‹ làm m¿c thܧc Ç‹ Ço sÙc l§n månh cûa phong trào, và lòng tin tܪng ÇÓi v§i nó. M¥c dù nh»ng trª ngåi khó khæn, anh chÎ em vÅn không lùi bܧc và trái låi, còn ti‰n xa hÖn n»a. Chúng tôi xin có l©i Çây gia Çình trang 177

DiÍn Væn khai måc džc trong h¶i nghÎ Gia ñình PhÆt tº toàn quÓc mª chùa TØ ñàm Hu‰ (1-1 næm 1953)

Nh»ng cº chÌ Ãy còn hùng hÒn hÖn nh»ng câu nói thân yêu.

ThÜa quš ñåi ñÙc Tæng Già, ThÜa quš Ngài, quš ñåo H»u, Cùng toàn th‹ Anh ChÎ Em Gia ñình PhÆt Tº,

Sau mÃy phút hÕi han, anh em chúng tôi d¡t nhau vŠ chùa h¶i quán h¶i PhÆt h†c ñà N¤ng. Chùa không có gì thay Ç°i, nhÜng nh»ng xóm nhà lá trܧc chùa Çã bÎ san ph£ng và tÜ®ng PhÆt trong chùa m§i Çúc låi vì tÜ®ng trܧc Çã bÎ phá hûy.

Thay m¥t ban Hܧng DÅn Gia ñình PhÆt Tº T°ng h¶i, chúng tôi xin kính chào quš vÎ ñåi ñÙc Tæng Già, quš Ngài và quš Çåo h»u. S¿ hiŒn diŒn Çông Çäo cûa quš vÎ hôm nay vØa chÙng tÕ s¿ quan tâm Ç¥c biŒt cûa quš vÎ ÇÓi v§i t° chÙc thanh niên và giáo døc cûa chúng tôi, vØa chÙng tÕ thiŒn š muÓn nâng Ç« và khuy‰n khích chúng tôi trong nhiŒm vø n¥ng nŠ mà anh chÎ em chúng tôi Çang gánh vác.

ChiŠu nay, vào khoäng næm gi©, TÌnh h¶i ñà N¤ng có tiŒc trà ti‹n ÇÜa phái Çoàn huÃn luyŒn. ˆn cÖm trÜa xong, anh em chúng tôi l®i døng th©i gi© quš báu Ç‹ Çi thæm m¶t ít Çåo h»u trong H¶i. ñ‰n Çâu cÛng th‰ chúng tôi ÇÜ®c ti‰p Çãi rÃt thân mÆt, t¿ nhiên. NhÜng sau cu¶c Çi thæm vi‰ng Ãy, chúng tôi, không vui chút nào h‰t. Trái låi, chúng tôi Çã buÒn nhiŠu khi nhÆn thÃy s¿ bÃt ÇÒng š ki‰n quá rõ rŒt cûa các Çåo h»u. Ai cÛng có khä næng riêng, š ki‰n

Çây gia Çình trang 176

Çây gia Çình trang 13

riêng. NhÜng muÓn Çem cái riêng Ç‹ áp døng chung cho tÃt cä, tÃt nhiên là không ai chÎu ÇÜ®c. Trong m†i công viŒc chung phäi cÀn có m¶t s¿ dung hòa trong tÜ tܪng và s¿ khoan hòa trong tình cäm.

Lë dï nhiên, trong sÓ các Çåo h»u mà tôi Çã g¥p cÛng có nh»ng ngÜ©i Çã gieo vào lòng tôi s¿ kính m‰n. NhÜng ti‰c thay, sÓ ngÜ©i Ãy quá ít Õi, nên không Çû sÙc Ç‹ Çánh tan trong lòng tôi n‡i lo âu cho công viŒc chung cûa H¶i.

Hܧng DÅn, các bác Gia trܪng và anh chÎ em Çoàn trܪng cûa Gia ñình PhÆt Hoá Ph° B¡c ViŒt mà tôi rÃt kính yêu.

Ngày mai xán lån cûa Gia ñình PhÆt Tº B¡c ViŒt Çang hiŒn ª chân tr©i.

M‡i khi tôi g¥p nh»ng s¿ bÃt hòa gi»a nh»ng bÆc Çàn anh trong H¶i. Tôi thÃy t¶i nghiŒp cho nh»ng Çàn em, nh»ng Çoàn sinh cûa Gia ñình PhÆt Tº, nhÜ khi thÃy cha mË bÃt hòa mà thÜÖng håi cho Çàn con thÖ dåi, bÖ vÖ... Mà thÆt Gia ñình PhÆt Tº ñà N¤ng Çã sÓng qua nh»ng ngày bÖ vÖ, thi‰u ngÜ©i dìu d¡t. Và cÛng vì muÓn b° khuy‰t vào Çi‹m

Çây gia Çình trang 14

Çây gia Çình trang 175

hån ng¡n Ƕ 3, 4 ngày cÛng ÇÜ®c. N‰u ban Hܧng DÅn thi‰u huÃn luyŒn viên thì biên thÜ Ç‹ chúng tôi cº m¶t vài ngÜ©i ra giúp sÙc. NhÜng tôi ch¡c r¢ng không thi‰u Çâu.

3. ThÓng NhÃt Hình ThÙc: Tôi nhÆn thÃy các gia Çình chÜa có nh»ng hình thÙc giÓng nhau. TØ cách æn m¥c cho ljn cách tÆp Çi ÇÙng, m‡i gia Çình ÇŠu theo m‡i cách riêng cûa mình. S¿ sai biŒt này rÃt có änh hܪng tai håi cho tinh thÀn thÓng nhÃt và làm các Çoàn viên cûa các gia Çình khó gÀn nhau. NhÃt là các anh chÎ em Çoàn trܪng, tôi thi‰t tha yêu cÀu hãy mau mau có m¶t b¶ ÇÒng phøc Ç‹ các em Çã có ÇÒng phøc khÕi thÃy xa lå v§i các anh chÎ em ñoàn trܪng.

4. ñ°i danh hiŒu Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ra Gia ñình PhÆt Tº: ñ‹ ÇÜ®c thÓng nhÃt v§i Trung, Nam. ñiŠu này cÛng không khó khæn gì, yêu cÀu h¶i làm ÇÖn xin phû Thû Hi‰n Ç°i låi danh hiŒu là ÇÜ®c.

Nh»ng ÇŠ nghÎ trên này, tôi yêu cÀu ban Hܧng DÅn sau khi nghiên cÙu kÏ, hãy cÓ th¿c hiŒn cho ÇÜ®c trong th©i gian tØ nay ljn t‰t DÜÖng lÎch.

Trܧc khi dÙt l©i, tôi xin Ç¥t tÃt cä lòng tin tܪng cûa tôi vào thiŒn chí, và khä næng cûa ban Çây gia Çình trang 174

Ãy, nên chiŠu hôm nay, trong tiŒc trà, Ban trÎ s¿ muÓn nhân cÖ h¶i có phái Çoàn cûa ban Hܧng DÅn T°ng h¶i Ç‹ bÀu låi anh Trܪng Ban Hܧng DÅn TÌnh h¶i.

TiŒc trà mª ÇÀu v§i bài chúc tØ cûa Çåi diŒn TÌnh h¶i, và Çáp tØ cûa trܪng phái Çoàn. Trong bài Çáp tØ, tôi kêu g†i s¿ c¶ng tác mÆt thi‰t gi»a TÌnh h¶i và Gia ñình PhÆt Tº, lòng thÜÖng yêu r¶ng lÜ®ng cûa các bác ÇÓi v§i nh»ng cái tu°i hai mÜÖi, tu°i rÃt nhiŠu næng l¿c, nhiŒt huy‰t nhÜng cÛng không ít vøng vŠ và t¿ phø. Tu°i hy v†ng rÃt nhiŠu, nhÜng thÃt v†ng cÛng rÃt chóng. V§i các nam n» tråi sinh s¡p ra làm ñoàn trܪng hay Phó Çoàn trܪng, tôi nhÃn månh vào næm Çi‹m sau nÀy trong phÜÖng châm làm viŒc cho Gia ñình, cho ñoàn mình: 1. CÜÖng quy‰t m¶t cách mŠm dÈo: Phäi l¿a chiŠu mà Çi cho thuÆn, nhÜng không bao gi© quên Çích mình nh¡m ljn, phäi bÖi theo giòng nhÜng không quên b‰n b© mình Çã ÇÎnh trܧc. MŠm dÈo, mŠn dÈo luôn luôn ÇÓi v§i m†i ngÜ©i, m†i viŒc.

2. Ti‰n mau m¶t cách tuÀn t¿: ñØng chåy mà vÃp ngã. Mà khi Çã ngã, phäi mÃt nhiŠu th©i gi© Ç‹ ÇÙng dÆy Çi låi. Trong công viŒc lâu dài, ÇØng gÃp gáp nóng nÄy. Hãy bܧc tØng bܧc ch¡c ch¡n. Çây gia Çình trang 15

3. Nghï ljn tÜÖng lai mà làm viŒc hiŒn tåi: Nghï ljn quä mà trÒng nhân. Hãy nhìn xa mà bܧc. Có nh»ng con ÇÜ©ng rÃt ÇËp Ç‹ dÍ Çi, nhÜng không ÇÜa ljn Çâu cä. MuÓn làm viŒc l§n, phäi có tÀm m¡t xa.

Ti‰p theo l©i d¥n dò cûa tôi, m¶t Çåi diŒn cûa tråi sinh ra nói mÃy l©i cám Ön T°ng tri s¿ và ban Hܧng DÅn Çã cº phái Çoàn huÃn luyŒn ljn ñà N¤ng, cám Ön TÌnh h¶i Çã giúp Ç« m†i ÇiŠu kiŒn vÆt chÃt cho tråi, và ban tråi trܪng Çã tÆn tâm dìu d¡t tråi sinh trong bäy ngày qua.

TuÀn nܧc b¡t ÇÀu! Các em gái còn røt rè quá, cÙ ÇÙng ún låi m¶t cøc, Ç®i m©i næm bäy lÀn m§i n¡m m¶t cái bánh. Các em hình nhÜ chÜa quen không khí thân mÆt cûa Gia ñình PhÆt Tº. Phäi vÜ®t qua s¿ røt rè Ãy m§i có th‹ làm viŒc chung ÇÜ®c chÙ!

Sau Çó là viŒc bÀu låi m¶t anh Trܪng Ban Hܧng DÅn TÌnh h¶i. Cu¶c bÀu nÀy Çã kéo dài mÃt nhiŠu thì gi© mà không ljn Çâu h‰t. CuÓi cùng, tôi phäi yêu cÀu chÃm dÙt cu¶c bÀu cº, Ç‹ tÓi các anh chÎ em Huynh trܪng h†p riêng së s¡p Ç¥t låi. TÓi Ãy, Chúng tôi và các anh chÎ Huynh trܪng gÒm Ƕ 14 ngÜ©i, Çã chong n‰n gi»a sân chùa h†p m¶t bu°i h†p ráo ri‰t ljn gÀn 12 gi© Çêm. Trܧc hai ng†n n‰n chÆp ch©n, không Çû sÙc Çánh tan bóng tÓi Çây gia Çình trang 16

trܪng và anh chÎ em Huynh trܪng có khä næng vào ban Hܧng DÅn T°ng h¶i Ç‹ s¿ ÇiŠu Ƕng ÇÜ®c dÍ dàng, và s¿ hܧng dÅn ÇÜ®c sáng suÓt.

Mong toàn th‹ anh chÎ em PhÆt tº, vì lš tܪng thiêng liêng cao cä cûa mình, lš tܪng dÅn d¡t Çàn em lên con ÇÜ©ng sáng, mà sÓt s¡ng và månh më, chung sÙc chung lòng, si‰t ch¥t tay nhau dÅn ÇÀu phong trào ÇÀy hÙa hËn cûa Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ª B¡c ViŒt.

2. CÓ g¡ng mª nh»ng tråi huÃn luyŒn Huynh trܪng: MuÓn phong trào ÇÜ®c thÓng nhÃt, cÀn phäi mª nh»ng tråi huÃn luyŒn Huynh trܪng. TØ trܧc ljn nay, ban Hܧng DÅn chÜa có cÖ duyên mª nh»ng tråi huÃn luyŒn, nên tØ š chí ljn hành Ƕng và hình thÙc chÜa ÇÜ®c thÓng nhÃt trong m‡i gia Çình. VÆy, ban Hܧng DÅn hãy gÃp gÃp tìm cách Ç‹ th¿c hiŒn các l§p huÃn luyŒn này, trong Ãy chÌ cÀn Ƕ vài ba chøc anh chÎ em Çoàn trܪng tham d¿ là Çû. Møc Çích cûa nó là: A) Gây tinh thÀn thân thiŒn và thÓng nhÃt.

B) Giäi thích tinh thÀn, t° chÙc và ÇÜ©ng lÓi chung cûa Gia ñình PhÆt Tº và ÇÜ©ng lÓi riêng cûa các ngành PhÆt pháp, væn nghŒ, chuyên môn.

N‰u thì gi© eo hËp thì chÌ mª trong m¶t th©i Çây gia Çình trang 173

Tôi rÃt ti‰c không có thì gi© ª låi v§i anh chÎ em lâu hÖn n»a, Ç‹ giúp anh chÎ em s¡p Ç¥t cho hoàn häo phong trào Gia ñình PhÆt Hóa Ph° B¡c ViŒt.

Vì th‰ tôi xin ÇŠ låi mÃy š ki‰n, mong toàn th‹ anh chÎ em Çem ra làm ÇÀu ÇŠ nghiên cÙu, và n‰u xét cÀn Çem ra mà thi hành Ç‹ gia Çình toàn quÓc cûa chúng ta ÇÜ®c thÓng nhÃt tØ š chí cho ljn hành Ƕng, tØ tinh thÀn cho ljn hình thÙc.

1. Cäi t° låi Ban Hܧng DÅn T°ng H¶i: TØ trܧc ljn nay Ban Hܧng DÅn chÌ có tên mà không có th¿c, vì m¶t sÓ ban viên Çã v¡ng m¥t; cho nên m¶t mình anh Nhã; Trܪng ban. Dù có tài næng và thiŒn chí bao nhiêu, cÛng khó mà xúc ti‰n công viŒc. Tình trång Ãy cÀn phäi chÃm dÙt, Ç‹ cäi t° låi cho hoàn bÎ hÖn.

Theo th‹ thÙc chung cûa Çåi h¶i gia Çình chúng ta, thì anh trܪng ban Hܧng DÅn do T°ng h¶i gi§i thiŒu Ç‹ cho các Çåi bi‹u cûa các gia Çình bÀu. T°ng h¶i có th‹ gi§i thiŒu nhiŠu ngÜ©i; Çåi bi‹u cûa các gia Çình l¿a m¶t ngÜ©i trong sÓ Ãy mà bÀu. Sau khi ÇÜ®c bÀu, anh trܪng ban së l¿a ngÜ©i sung vào ban Hܧng DÅn và chÎu trách nhiŒm v§i T°ng h¶i. NhÜng muÓn cho công viŒc ÇÜ®c chu Çáo và dÍ dàng vŠ sau, anh trܪng ban cÛng nên hÕi š ki‰n cûa toàn th‹ anh chÎ em Çåi bi‹u trܧc khi l¿a ngÜ©i giúp viŒc cho mình. Tôi thi‰t tha s¿ mong mÕi tham gia cûa các bác Gia Çây gia Çình trang 172

n¥ng nŠ Çe d†a chung quanh. Nét m¥t cûa anh chÎ em b‡ng trª nên nghiêm trang, cÜÖng quy‰t hÖn ngày thÜ©ng. Tôi l®i døng phút quan tr†ng Ãy Ç‹ gieo vào lòng anh chÎ em niŠm tin tܪng ª Gia ñình PhÆt Tº, s¿ cÓ k‰t và quy‰t tâm làm viŒc Ç‹ san ph£ng nh»ng chܧng ngåi hiŒn Çang g¥p trên ÇÜ©ng Çi.

Thái Ƕ cûa anh chÎ em ban chiŠu trong khi tØ chÓi anh Trܪng Ban do TÌnh h¶i ÇŠ cº, Çã làm các anh chÎ em mÃt cäm tình cûa ban TrÎ s¿. TØ Çây công viŒc cûa anh chÎ em së n¥ng nŠ, khó khæn hÖn, vì thi‰u hÆu thuÄn tinh thÀn và ÇiŠu kiŒn vÆt chÃt. ñ‹ vÜ®t qua nh»ng khó khæn Çó và Çi ljn thành công, anh chÎ em phäi quy‰t tâm làm viŒc và Çoàn k‰t thành m¶t khÓi v»ng ch¡c m§i ÇÜ®c. CuÓi cùng, tôi ÇŠ nghÎ v§i anh chÎ em së l¿a m¶t anh Trܪng Ban Hܧng DÅn và yêu cÀu TÌnh h¶i công nhÆn v§i s¿ cam k‰t cûa anh chÎ em là tØ Çây, së h®p tác ch¥t chë quanh anh Trܪng Ban m§i Ç‹ làm viŒc cho có k‰t quä.

Anh chÎ em ÇŠu hܪng Ùng ÇŠ nghÎ Çó, và giäi quy‰t dÀn nh»ng khó khæn, th¡c m¡c Çã g¥p, hay së g¥p trong Gia ñình PhÆt Tº ñà N¤ng. Vì ai cÛng muÓn thÕa thuÆn Ç‹ công viŒc dÍ ti‰n hành, nên cu¶c bàn cäi không sôi n° khó khæn nhÜ phÀn nhiŠu các bu°i h†p khác. ñ‰n 12 gi© Çêm, chÜÖng trình nghÎ s¿ Çã cån, anh chÎ em chúng tôi b‰ måc Çây gia Çình trang 17

bu°i h†p trong niŠm tin tܪng v»ng ch¡c. Bên kia r¥ng thông mänh træng hå tuÀn cÛng vØa nhô lên, nhÜ m¶t cái còi ngà tr¡ng toát Ç‹ báo hiŒu cu¶c sÓng m§i cûa Gia ñình chæng? Bóng tÓi ÇÀu hôm tan Çâu mÃt, sân chùa sáng r¿c ánh træng. Lòng chúng tôi cÛng sáng r¿c ánh lºa hÒng cûa Gia ñình PhÆt Tº. ñ¶ m¶t gi© khuya, tôi thiu thÌu ngû, b‡ng nghe có ti‰ng giÃy s¶t soåt, rÒi g¥m c¡c, c¡c... ª bên kia thŠm chùa. Nghi là có chu¶t phá ÇÒ Çåc cûa anh chÎ em tôi ÇÙng dÆy bܧc vŠ phía có ti‰ng Ƕng. Thì hªi ôi! Çó là chú chu¶t kh°ng lÒ: C. và H. Çang âm thÀm g¥m gÀn h‰t m¶t thùng bít quy mà m¶t n» tråi sinh vØa t¥ng khi chiŠu, Ç‹ sáng mai các anh Çi ÇÜ©ng. Các anh Çã làm ngay tåi trÆn:

DiÍn væn džc trong bu°I h†p Huynh Trܪng cûa toàn th‹ Gia Çình phÆt tû B¡c ViŒt,

trܧc khi tØ giã Hà N¶I. ngày 12 tháng 9 næm 1952

Cùng Ban Hܧng DÅn Và toàn th‹ các Gia trܪng, anh chÎ Çoàn trܪng Gia ñình PhÆt Hoá Ph° B¡c ViŒt, Trܧc khi vŠ Hu‰, tôi thành thÆt có l©i cäm tå toàn th‹ Gia ñình PhÆt Hóa Ph° B¡c ViŒt Çã ti‰p Çón tôi m¶t cách sÓt s¡ng, nÒng hÆu làm cho tôi cäm xúc vô cùng. Tôi ch¡c nh»ng k› niŒm ÇËp Çë mà tôi Çã thu lÜ®m ÇÜ®c ª gia Çình B¡c ViŒt khó mà phai m© trong kš Ùc tôi ÇÜ®c.

- H. và C. làm gì th‰? Tôi hÕi.

- ThÜa anh, ti‰ng H trä l©i, chúng em Çang ki‰m vi-ta-min.

C. ti‰p thêm: - Anh å, c¿c ch£ng Çã, chÙ có ngon lành chi mô • ¯, nhÙt là khi bÎ b¡t quä tang! **********

Çây gia Çình trang 18

Çây gia Çình trang 171

Ç©i cûa chúng ta trong Çôi tay chúng ta. N‰u chúng ta Çã l« lái nó vŠ con ÇÜ©ng xÃu, ta hãy bình tïnh mà xoay hܧng låi. N‰u ta Çã Çi Çúng ÇÜ©ng, hãy månh më mà ti‰n lên. ñØng buÒn hay vui m¶t cách quá dÍ dàng.

KÈ nào vui dÍ dàng quá, cÛng së buÒn dÍ dàng nhÜ th‰. Trong gi© phút tåm biŒt hôm nay, tåi sao chúng ta låi buÒn.

Chúng ta thÃy cu¶c sÓng tÆp th‹ trong 7 ngày vui vÈ, có š nghïa quá mà m‰n ti‰c khi nó s¡p mÃt chæng? Không! MÃt là tåi chúng ta muÓn th‰, cÛng nhÜ khi nó có, là tåi chúng ta tåo ra chÙ! Chúng ta là chû Ƕng, chúng ta muÓn là ÇÜ®c. N‰u anh chÎ em thÃy cu¶c sÓng nhÜ th‰ này thÆt có š vÎ, thÆt Çáng sÓng, thì anh chÎ em hãy vŠ tåo låi trong gia Çình mình. ñã là Çoàn viên cûa Gia ñình PhÆt Tº v§i châm ngôn Bi-Trí-DÛng và Hoà ThuÆn - Tin Yêu - Vui VÈ, chúng ta ª Çâu, Çi Çâu cÛng tìm ÇÜ®c nguÒn vui, lë sÓng cä. Hôm nay, chúng ta hãy chia tay trong niŠm hÙa hËn m¶t ngày mai g¥p låi, vui vÈ và xán lån hÖn nh»ng ngày vØa qua, chÙ không nên bi‰n cänh tiÍn biŒt này ra thành cu¶c Çi ÇÜa Çám tang.

Nào, tÃt cä chúng ta hãy cÜ©i lên, hát vang lên và chia tay nhau trong niŠm tin tܪng ª sÙ mŒnh cao cä cûa Gia ñình PhÆt Tº chúng ta. Çây gia Çình trang 170

12-7-52 Chúng tôi Çã ngû m¶t giÃc ng¡n nhÜng rÃt ngon. Chuông chùa thÙc chúng tôi dÆy khi tr©i chÜa sáng, trong lúc Ç®i bình minh lên anh em chúng tôi ngÒi trên thŠm chùa. Ki‹m Çi‹m låi công viŒc và k‰t quä cûa bäy ngày tråi huÃn luyŒn vØa qua ª ñà N¤ng. K‹ ra, trong tråi nÀy anh em huÃn luyŒn viên Çã làm viŒc nhiŠu vì phäi mª 2 tråi m¶t lÀn: tråi huÃn luyŒn ñoàn trܪng và tråi huÃn luyŒn ñ¶i

trܪng. Chúng trܪng cûa hai TÌnh h¶i: ñà N¤ng và Quäng Nam. Ban Tråi trܪng chÌ có ba ngÜ©i mà phäi dåy vØa PhÆt pháp, Væn nghŒ và Chuyên môn cho cä hai tråi. M‡i ngày m‡i huÃn luyŒn viên phäi giäng ít nhÃt cÛng 3,4 khóa h†c. T. vì Çã quen mª tråi, nên Çây gia Çình trang 19

sÙc còn dÈo hÖn và kh° quá; mŒt nuÓt cÖm không vô, khan c° và ljn ngày cuÓi cùng, nói không ra ti‰ng. Tuy th‰, không khí tråi rÃt có trÆt t¿; trØ m¶t vài tråi sinh ljn d¿ tråi, nhÜ cÓt Ç‹ xem cho bi‰t chÖi, còn thì các anh chÎ em khác ÇŠu chæm chÌ h†c tÆp. Và ÇiŠu Çáng quš nhÃt là không khí k› luÆt và trÆt t¿ vÅn không ÇÀu Ƕc tình thân mÆt gi»a tråi sinh và Ban tråi trܪng. Ngày tôi vào, m§i nhìn qua Çã thÃy ngay s¿ quy‰n luy‰n t¿ nhiên gi»a anh em tråi sinh và ban huÃn luyŒn. ñiŠu Çáng mØng khác là tråi Çã gián ti‰p gi§i thiŒu cho các Çåo h»u trong Ban trÎ s¿ và phø huynh Çoàn sinh bi‰t s¿ quan tr†ng cûa phong trào Gia ñình PhÆt Tº, mÀm mÓng cûa h¶i PhÆt h†c ngày mai. Vâng, tØ Çây, các vÎ Çåo h»u së không nhìn s¿ hoåt Ƕng cûa Gia ñình PhÆt Tº v§i m¶t c¥p m¡t låt lëo, nhÜ nh»ng trò chÖi vô vi cûa b†n con nít, có cÛng ÇÜ®c mà không cÛng thôi. ñó là nh»ng k‰t quä tinh thÀn Çáng quš cûa tråi huÃn luyŒn Løc Hòa ª ñà N¤ng. Ngoài ra các anh chÎ em ñoàn trܪng, nh© tråi Løc Hòa có th‹ hi‹u rõ tinh thÀn và ÇÜ©ng lÓi t°ng quát cûa Gia ñình PhÆt Tº, Ç‹ ÇiŠu khi‹n các Çoàn Çi theo Çúng phong trào. VŠ phÜÖng diŒn chuyên môn và væn nghŒ, chúng tôi nhÆn thÃy r¢ng các tråi sinh chÜa thu thÆp ÇÜ®c mÃy kinh nghiŒm và tài liŒu, nhÜng v§i m¶t th©i gian ng¡n ngûi có 7 ngày, không th‹ Çây gia Çình trang 20

sºa. Nh»ng câu nói Ãp úng, nh»ng làn môi mÃp máy không nên l©i, nh»ng håt nܧc m¡t không dÃu kín ÇÜ®c trong khóe m¡t, trong khi anh chÎ em ÇÙng lên phát bi‹u cäm tܪng, Çã nói nhiŠu hÖn nh»ng ÇiŠu anh chÎ em muÓn nói. Tôi Çã thông cäm nhiŠu v§i n‡i lòng trìu m‰n cûa anh chÎ em ÇÓi v§i nhau, và v§i ban Tråi trܪng.

NhÜng ÇiŠu tôi muÓn nói hôm nay v§i anh chÎ em, là cái nhu cäm mà anh chÎ em Çã tràn trŠ ra quá Çáng. Chúng ta cÀn phäi r¡n rÕi và månh dån cÜÖng quy‰t trong phút ra Çi m§i phäi. Nܧc m¡t có làm gì ÇÜ®c Çâu? Tôi cÛng Çã tØng khóc nhiŠu l¡m. NhÜng tØ khi džc ÇÜ®c câu nói cûa Trang Tº: ‘‘N‰u nܧc m¡t có th‹ hoán cäi ÇÜ®c cu¶c Ç©i, thì ta Çã Ç‹ rÖi tØng ngàn tØng vån dòng lŒ rÒi’’.TØ khi nghe câu Ãy, tôi không khóc n»a.

NhÜng n‰u cái khóc không làm nên chuyŒn, thì cái cÜ©i ngåo nghÍ khinh Ç©i nhÜ Trang Tº cÛng ch£ng xây d¿ng ÇÜ®c gì cho xã h¶i. Nܧc m¡t bi cäm hay ti‰ng cÜ©i khinh miŒt, chÌ là bi‹u hiŒn cûa nh»ng tâm hÒn chán ngán bÃt l¿c trong cu¶c sÓng.

Chúng ta là PhÆt tº, chúng ta hãy bình tïnh trܧc cu¶c Ç©i. Bªi vì chúng ta bi‰t r¢ng m‡i ngÜ©i là m¶t tay th® t¿ xây d¿ng lÃy Ç©i mình. Chúng ta không buông xuôi tay mà cÜ©i hay khóc. Chúng ta tin ª luÆt nhân quä, nên chúng ta n¡m ch¥t cu¶c Çây gia Çình trang 169

MÃy l©I trong bu°I h†p chia tay cûa tråi huÃn luyŒn ñoàn Trܪng GñPT liên tÌnh tåi ñà låt (Hè 1952)

Cùng các anh chÎ em tråi sinh, Chúng ta s¡p chia tay, sau nh»ng ngày cùng nhau chung sÓng trong khung cänh Ãm cúng, thân mÆt cûa tråi huÃn luyŒn này. Khi nói ljn d¿ tråi, anh chÎ em Çã Ç‹ l¶ trên nét m¥t nh»ng n‡i lo ngåi bæn khoæn không bi‰t rÒi Ban tråi trܪng së nghiêm kh¡c hay hiŠn hòa, chÜÖng trình tråi së n¥ng nŠ khó nh†c, hay nhË nhàng dÍ chÎu, tình cäm gi»a anh chÎ em tråi sinh ÇÓi v§i nhau së tÓt ÇËp hay xÃu xa?

hy v†ng nhiŠu hÖn th‰ ÇÜ®c. Tråi Løc Hòa chÌ m§i là bܧc ÇÀu tiên Ç‹ gây không khí Gia ñình PhÆt Tº tåi ñà N¤ng.

Tr©i b¡t ÇÀu sáng. Chúng tôi ÇÙng dÆy Çi sºa soån hành lš Ç‹ chín gi© sáng ra sân bay Çi Nha Trang. Lót lòng xong, anh em phái Çoàn chúng tôi h¶i h†p cùng anh chÎ em PhÆt tº ñà N¤ng và H¶i An, d¥n dò mÃy l©i trܧc khi tåm biŒt. Phút chia tay bao gi© cÛng bùi ngùi, cäm Ƕng. Tôi chÌ s® nghe thÃy nh»ng ti‰ng søt sùi cûa các em thi‰u n». Th‰ mà không tránh khÕi!

Anh chÎ em PhÆt Tº chÌ ÇÜa chúng tôi ljn hãng máy bay Cosara mà thôi, vì không ÇÜ®c phép vào sân bay. Xe hÖi cûa hãng rù máy trong ti‰ng chào, ti‰ng nh¡n gªi, ti‰ng cÜ©i, ti‰ng hát. Xe Çi m¶t quäng, chúng tôi v¤n còn nghe mÃy câu hát v†ng theo: "... ñÜ©ng tuy xa, nhÜng tình bao la.

Gang thép ta chia tay ÇØng buÒn..."

Gi© Çây thì nh»ng nét bæn khoæn, lo ngåi Ãy Çã nhÜ©ng ch‡ cho n‡i cäm xúc và s¿ luy‰n ti‰c cho nh»ng ngày tÜÖi ÇËp chóng tàn và phút chia tay s¡p Çây gia Çình trang 168

Çây gia Çình trang 21

Nha Trang:

nÖi cây xanh, nܧc xanh và tr©i xanh Chúng tôi Ç®i m¶t chÓc ª sân bay ñà N¤ng thì máy bay ª Hu‰ vào. Hôm qua, cÛng gi© nÀy, tôi Ç‹ chân xuÓng ñà N¤ng; Hôm nay, cÛng gi© nÀy tôi bܧc chân lên cÀu thang máy bay, r©i ñà N¤ng. Ôi ! chÌ ghé có 24 gi© ÇÒng hÒ ª Çây, nhÜng sao tôi có cäm tܪng nhÜ Çã ª lâu l¡m rÒi. Có lë vì tôi Çã sÓng qua nh»ng gi© ÇÀy Çû, cæn cÙ công viŒc, nên có cäm tܪng nhÜ Çã sÓng nhiŠu.

TÃt nhiên, tråi së Çòi hÕi ª anh chÎ em rÃt nhiŠu thº thách gian kh°. NhÜng chính nh»ng s¿ thº thách gian kh° Ãy së là nh»ng k› niŒm quš báu mà tôi tin ch¡c r¢ng anh chÎ em sÈ nh§ mãi mãi sau này.

N‰u anh chÎ em ljn Çây mà không thÃy gì khác lå hÖn Ç©i sÓng h¢ng ngày, anh chÎ em së quên nó ngay. Nh»ng viŒc vui chÖi thÜ©ng Çi qua trong Ç©i chúng ta mà không ghi låi gì h‰t. Trái låi nh»ng n‡i gian kh° thÜ©ng in ÇÆm nét trong tâm khäm chúng ta. Chúng tôi muÓn cái tråi TINH TƒN này së vïnh viÍn Çánh dÃu m¶t giai Çoån chuy‹n hܧng trong Ç©i anh chÎ em, trong Ç©i ngÜ©i Huynh trܪng.

Th©i gian mª tråi chÌ có 7 ngày. Anh chÎ em hãy ti‰t kiŒm tØng phút giây, ÇØng phung phí th©i gian quš hóa Ãy. ñây là nÖi các anh chÎ em cÀn n° l¿c Ç‹ lÃy cái Çà hæng hái mà làm viŒc cho cä næm.

Hãy Tinh tÃn!

Tinh TÃn luôn luôn h«i anh chÎ em yêu quš!

¯ " SÓng træm næm chÜa h£n Çã là nhiŠu, sÓng m¶t ngày chÜa ch¡c Çã là ít"

Çây gia Çình trang 22

Çây gia Çình trang 167

quen v§i s¿ chÎu Ç¿ng kham kh°. CÀn phäi tÆp c¡n ræng, bÃm bøng chÎu Ç¿ng m†i s¿ Çau kh° vŠ vÆt chÃt cÛng nhÜ vŠ tinh thÀn. M¶t sÓ l§n Çoàn trܪng cûa gia Çình chúng ta còn non mŠm quá, chÜa dån dày v§i mÜa n¡ng, chÜa thº thách v§i thÜÖng Çau.

VŠ vÆt chÃt cÛng nhÜ vŠ tinh thÀn, Huynh trܪng cûa Çoàn th‹ chúng ta cÀn phäi r¡n ch¡c hÖn n»a, m§i hòng Çào luyŒn cho Çàn em chúng ta sau này thành nh»ng PhÆt tº dÛng mãnh có th‹ ra gánh vác ÇÜ®c viŒc Ç©i mà không gøc ngã dܧi gánh n¥ng, không lùi bܧc trܧc chܧng ngåi, nguy nan. ñoàn trܪng PhÆt tº phäi là Çåo quân tiŠn phong cûa phong trào Ho¢ng DÜÖng PhÆt Pháp, bŠn chí, dai sÙc, không xiêu lòng trܧc nh»ng cám d‡, không nhøt chí trܧc nh»ng Çe d†a.

Tóm låi, ngÜ©i ñoàn trܪng phäi cÙng Ç‹

ÇÙng ÇÀu gió.

H«i anh chÎ em tråi sinh, KhÄu hiŒu ‘G NG’ Çã nêu lên trܧc m¥t, anh chÎ em phäi th¿c hiŒn cho ÇÜ®c. Hãy b¡t ÇÀu tåo lÃy m¶t cu¶c Ç©i m§i, Ç©i trÆt t¿, cÀn cù siêng næng, gÜÖng mÅu trong gia Çình riêng và chung cûa mình. ñây là nÖi anh chÎ em tÆp sÓng Ç©i sÓng m§i Ãy.

Çây gia Çình trang 166

Chúng tôi bܧc vào máy bay, tìm quanh quÃt, không thÃy Çâu h‰t, chÎ K. C. ûy viên ngành N» PhÆt tº T°ng h¶i. ChÎ hËn hôm nay vào, Ç‹ cùng chúng tôi nhÆp vào phái Çoàn Çi Nha Trang kia mà. ChÎ Çã l« máy bay, hay g¥p m¶t trª ngåi gì không th‹ Çi ÇÜ®c? Không g¥p chÎ chúng tôi thÃy mÃt vui nhiŠu l¡m. NhÜng chúng tôi còn hy v†ng ngày mai, ngày kia chÎ së vào vÆy.

Máy bay cÃt cánh, liŒng m¶t vòng trên tr©i ñà N¤ng rÒi th£ng vŠ phÜÖng Nam. Sau 2 gi© bay, chi‰c Dakota hå dÀn cánh. Chúng tôi nhìn qua cºa kính. A! Nha Trang Çây rÒi! xÙ hy v†ng miŠn trong xanh! Bãi bi‹n cong cong nhÜ ch» C viŠng cát tr¡ng.

Núi cÛng bao quanh, hiŠn dÎu... l¶ dÀn ra bi‹n. Có nh»ng hòn, có lë vì thích nܧc mát, l¶i ra xa quá ngoài khÖi và trª thành nh»ng hòn lù lao ngoan ngoãn ÇÙng che giông tÓ, bão bùng cho bãi bi‹n.

Kìa nܧc bi‹n, m¶t màu xanh nhÜ nhu¶m, du dÜÖng trong ÇiŒu sÓng thanh bình kêu g†i chúng tôi xuÓng v§i muôn vån cái nháy m¡t sáng lòa. Chúng tôi Çã xuÓng Çây rÒi. Máy bay vØa mª cºa bi‹n m¥n ngoài kia gªi ngay vào cho chúng tôi nh»ng luÒn gió lành lånh. Chúng tôi thª månh, cäm thÃy khoan khoái vô cùng. Bao nhiêu mŒt nh†c cûa mÃy gi© ngÒi trong phi cÖ tan bi‰n Çâu mÃt.

Chúng tôi Çang xách hành lš Çi vào ga thì ª trong ga Çåo h»u V. ñ. D, Phó h¶i trܪng ban Çây gia Çình trang 23

Hܧng DÅn Gia Çình PhÆt tº Khánh Hòa cùng mÃy Çåo h»u n»a, niŠm nª chåy ra Çón chào. Trên thŠm ga, c¥p bÒ câu vØa m§i xây t° Ãm mÃy hôm trܧc: Anh Ng.B.mÆp måp, hiŠn hÆu và ChÎ Nh.Ng ÇÆm Çà duyên dáng, trong b¶ y phøc cûa nh»ng này ÇÀu træng mÆt Çang ÇÙng Ç®i chúng tôi Çi vào. Sau nh»ng l©i gi§i thiŒu ÇÖn giän, nh»ng cái b¡t tay niŠm nª, nh»ng l©i hÕi han thân mÆt, các Çåo h»u ÇÜa chúng tôi lên hai xe hÖi riêng vŠ chùa H¶i Quán.

nh»ng ngày trܧc khi mª tråi Chùa H¶i Quán n¢m dܧi chân m¶t trái ÇÒi, xây m¥t vŠ phía Tây ? Ngoài kia là ÇÜ©ng xe lºa và ÇÜ©ng quan l¶. Chùa tuy không ÇÒ s¶, nhÜng sáng sûa, phong quang. Næm ngoái, cÛng dåo nÀy chúng tôi vào Çây mª tråi huÃn luyŒn Løc Hòa cho mÃy tÌnh: Khánh Hòa, Ninh ThuÆn, ñà Låt. LÀn nÀy, cänh tÜ®ng khác h£n lúc bÃy gi©: không có nh»ng chi‰c lŠu cûa tråi sinh Çû thÙ väi Çóng nhan nhän quanh chùa, và trang hoàng nhÜ nh»ng gian hàng cûa h¶i ch®, không có nh»ng tråi sinh già có, trÈ có, con nít có... Y phøc Çû ki‹u; dài, ng¡n, tr¡ng, xanh, lam... Không có s¿ náo nhiŒt, r¶n ràng, nhÜ m¶t Çoàn l» khách qua xa måc, tåm trú låi m¶t Çêm dܧi bóng dØa ?

Cùng anh chÎ em tråi sinh!

Gi© nghiêm tr†ng Çã Çi‹m ngay tØ phút giây này. Anh chÎ em là nh»ng ngÜ©i Çã hân hånh ÇÜ®c gia Çình cº ljn Çây Ç‹ d¿ tråi. Gia Çình Çang hy v†ng, tin cÆy vào anh chÎ em nhiŠu l¡m. Anh chÎ em hãy quy‰t tâm h†c tÆp Ç‹ khÕi phø lòng tin cÆy, trông mong Ãy.

Nhân bu°i khai måc long tr†ng này, tôi muÓn nhÃn månh vào Çi‹m chính cûa khóa huÃn luyŒn này là tinh thÀn trÆt t¿ và s¿ kham kh°, chÎu Ç¿ng mà m¶t Çoàn trܪng cÀn phäi tÆp cho quen: 1. Trong Ç©i sÓng tÆp Çoàn, trÆt t¿ là m¶t ÇiŠu cÀn thi‰t. M¶t t° chÙc càng l§n, thì s¿ gi» gìn trÆt t¿ låi càng phäi ch¥t chë. Có m¶t sÓ Çoàn sinh trong gia Çình chúng ta lÀm tܪng r¢ng Çã g†i gia Çình thì chÌ cÀn ljn tình cäm; h† quên r¢ng tình cäm thân mÆt vÅn có th‹ Çi Çôi v§i tinh thÀn trÆt t¿ và k› luÆt nhÜ thÜ©ng. Thi‰u trÆt t¿ thì không có th‹ làm gì ÇÜ®c h‰t. Không phäi trong tråi huÃn luyŒn này cÀn phäi triŒt Ç‹ tuân k› luÆt, mà vŠ v§i gia Çình mình, tråi sinh cÀn phäi gi» gìn k› luÆt hÖn n»a. MuÓn Çàn em chúng ta tuân k› luÆt, tÃt nhiên -chúng ta- Çoàn trܪng phäi nêu gÜÖng k› luÆt trܧc.

2. ñiŠu thÙ hai là tråi sinh cÀn phäi tÆp cho

Çây gia Çình trang 24

Çây gia Çình trang 165

bŠ sâu. Nó Çã kêu g†i vŠ Çây toàn th‹ PhÆt tº cûa gia Çình miŠn Nam Trung ViŒt. Và gái, trai, già, trÈ Çã hܪng Ùng l©i kêu g†i, vŠ Çây góp chung Ç©i sÓng.

Trong Ç©i sÓng chung còn b« ng«, lå lùng Ãy muÓn cho êm thÃm vui vÀy, cÀn phäi có nguyên t¡c hoà kính. Vì th‰ chúng tôi Ç¥t cho tråi huÃn luyŒn næm ngoái cái tên Løc Hòa.

NhÜng næm nay, chúng tôi muÓn Çi bŠ sâu hÖn bŠ r¶ng. Vì th‰ ÇiŠu kiŒn nhÆn tråi sinh khó khæn hÖn. Chúng tôi không muÓn sÓ Çông, chúng tôi chÌ muÓn tråi sinh có cæn bän trܧc Ç‹ dÍ huÃn luyŒn. Vì th‰, sÓ tråi sinh næm nay chÌ có 30 anh chÎ em thôi. V§i sÓ tråi sinh ít nhÜ th‰, chúng tôi hy v†ng së huÃn luyŒn ÇÜ®c chu Çáo, kÏ càng hÖn. Næm nay là næm làm viŒc thÆt s¿. Không còn là giai Çoån dò ÇÜ©ng, dè d¥t, bܧc tØng bܧc chÆp ch»ng nhÜ næm ÇÀu n»a. Không khí cûa Gia ñình PhÆt Tº ª Çây Çã tåo ÇÜ®c rÒi, bây gi© chÌ còn b¡t tay vào viŒc m¶t cách hæng hái, cÀn mÅn n»a thôi. Chúng tôi muÓn gieo ngay cái mÀm tinh tÃn vào tråi sinh Ç‹ anh chÎ em Çem vŠ bÒi dÜ«ng ª gia Çình mình cho cây Tinh TÃn tr° hoa k‰t trái.

Vì th‰, chúng tôi Ç¥t cho tråi huÃn luyŒn này tên TINH TƒN và cái khÄu hiŒu ‘‘G NG’’.

Çây gia Çình trang 164

Không! Cänh chùa hôm nay yên tïnh l¡m.

Cái yên tïnh v»ng vàng, cÀn mÅn cûa m¶t Çàn ki‰n Çang xây t°?

Thay vào ch‡ cái løp xøp, nhÜ m¶t cái chuÒng ng¿a, nÖi æn ngû cûa nam tråi sinh næm ngoái là trÜ©ng ti‹u h†c BÒ ñŠ, xinh x¡n mát më gÒm có 4 phòng r¶ng rãi, m¥c sÙc cho các tråi sinh æn ª. Bên phía trái chùa, nÖi Çóng tråi cûa thi‰u niên næm ngoái, m¶t cái lÀu 2 tÀng Çang ÇÜ®c xây lên quá n»a, Çó là trÜ©ng trung h†c BÒ ñŠ tÜÖng lai. Chúng tôi bܧc lên nh»ng tÀng cÃp chùa m§i xây låi, trong lúc Çåo h»u V. ñ. D ÇÜa tay chÌ lên ÇÒi mách: - " Chúng tôi s¡p khªi công xây d¿ng trÜ©ng tæng h†c ª Çó. Sang næm, các anh có vào, chúng tôi së Ç‹ dành m¶t phòng trên gác trÜ©ng trung h†c, hay n‰u các anh có muÓn mát hÖn thì lên ª trên tæng h†c nhé! " - Cám Ön Bác, chÌ nghe Bác nói chuyŒn không cÛng Çû §n lånh rÒi, vì công trình xây d¿ng cûa TÌnh h¶i vï Çåi quá. à, còn ª SÖn Trung, Çã sºa sang låi xong chÜa Bác ?

- RÒi, tÓt l¡m! HiŒn gi© 6 thÀy ki‰t hå ª trên Ãy. ChiŠu các anh lên thæm thÀy H¶i trܪng së thÃy.

ChiŠu Ãy vào khoäng 6 gi©, Chúng tôi lên SÖn Trung. SÖn Trung là m¶t ng†n ÇÒi m†c lên gi»a thành phÓ Nha Trang, gÀn cÀu Bóng, ÇÓi diŒn v§i tháp Bà Ponagar ª bên kia sông. Trên ÇÒi, có m¶t Çây gia Çình trang 25

ngôi ÇŠn th© công thÀn. NhÜng tØ ngày tác chi‰n, ÇŠn bÎ tàn phá nhiŠu và gÀn nhÜ hoang ph‰. Trܧc cänh tÜ®ng Ãy, bà TØ Cung Çã vÆn Ƕng v§i chính phû trùng tu låi. Çåo h»u V. ñ. D Çã ÇÙng ra thÀu công tác nÀy, và v§i tài tính toán, s¡p Ç¥t khéo léo thÜ©ng lŒ, Çåo h»u Çã bi‰n ngôi ÇŠn hoang ph‰ kia thành ra m¶t cänh ngoån møc. Ngôi nhà chính chia ra làm 2: phía trܧc th© PhÆt, phía sau th© Công ThÀn. Ngoài ra Çåo h»u låi còn xây thêm m¶t cái nhà tæng xinh x¡n sáng sûa, phía sau ÇŠn, Ç‹ làm nÖi an cÜ cho quš vÎ Tæng già.

Khi anh em chúng tôi lên ljn Çây, hoàng hôn b¡t ÇÀu xuÓng. BÀu tr©i tím låi, bi‹n xanh sÄm hÖn. Thành phÓ dܧi kia chìm dÀn trong sÜÖng khói. Ánh Çèn ÇiŒn tua tûa kh¡p nÖi nhòe ra nhÜ ÇÅm nܧc. TØng cøm cây lô nhô lên Çây Çó nhÜ nh»ng hòn Çäo nhÕ, ôm Ãp nh»ng n‰p nhà xinh x¡n, vuông vÙc nhÜ nh»ng mÄu g‡ màu Ç‹ cho con nít chÖi. Ngoài khÖi, nh»ng ánh Çèn cûa thuyŠn chài Çi làm cá m†c lên dÀn dÀn v§i sao trên bÀu tr©i và nÓi nhau thành m¶t chu°i Çèn dài, tØ bên nÀy sang ljn bên kia eo bi‹n. Ánh Çèn ngoài bi‹n, ánh ÇiŒn trong b©, ánh sao trên tr©i, bao nhiêu chÃm sáng Ãy hòa lÅn trong màn sÜÖng khói, mung lung, diÍm äo, mÖ hÒ nhÜ cänh trong m¶t giÃc chiêm bao kÿ diŒu.

trong LÍ Khai måc tråi huÃn luyŒn ñoàn Trܪng Gia Çình phÆt tº Liên TÌnh tåi Nha Trang (hè 1952)

ThÜa Ban trÎ s¿ tÌnh h¶i, ThÜa Quš Çåo h»u, Cùng toàn th‹ Anh ChÎ Em tråi sinh,

M¶t næm Çã qua, tØ ngày tråi Løc Hòa b‰ måc. Các khung cänh ÇÒ s¶ r¶n ràng cûa tråi huÃn luyŒn næm ngoái, cÛng nhÜ cái tên tråi cûa nó, thÆt khác xa v§i khung cänh ÇÖn giän, yên tÎnh và tên tråi næm nay.

NhÜng m‡i giai Çoån, m‡i hoàn cänh ÇŠu có š nghïa riêng cûa nó. Næm ngoái là næm phát Ƕng phong trào Gia ñình PhÆt Tº MiŠn Nam Trung ViŒt, cÀn phäi t° chÙc ÇÒ s¶ Ç‹ gây m¶t ti‰ng d¶i månh vào hàng PhÆt tº và ÇÒng bào trong tÌnh. Nó nh¡m vŠ lÜ®ng nhiŠu hÖn vŠ phÄm, Çi bŠ r¶ng hÖn

ThÌnh thoäng tØ dܧi chân ÇÒi v†ng lên m¶t ti‰ng còi ÇiŒn ng¡n, hay ti‰ng kêu xa xæm cûa m¶t Çây gia Çình trang 26

Çây gia Çình trang 163

công viŒc cûa Gia ñình PhÆt Tº chúng ta.

M¶t ngày kia, khi anh chÎ em Çã có nh»ng th¿c nghiŒm vŠ nh»ng nguyên t¡c Ãy rÒi, chúng ta së thäo luÆn låi Ç‹ rút nh»ng Üu và khuy‰t Çi‹m.

Thân ái chào toàn th‹ anh chÎ em.

bà mË g†i con vŠ. Ngoài ra chÌ còn nghe ti‰ng thì thÀm ÇŠu ÇŠu cûa bi‹n cä và ti‰ng vi vu cûa gió lành lånh. Chúng tôi say cänh ÇÙng trÀm ngâm hÒi lâu, b‡ng có ti‰ng Ƕng làm chúng tôi quay låi: ThÀy h¶i trܪng Tr. Ngh. Çã ÇÙng sau lÜng chúng tôi t¿ bao gi© mà chúng tôi không hay. Sau m¶t hÒi hÕi han tin tÙc, ThÀy m©i chúng tôi ª låi m¶t vài ngày chÖi.

Chúng tôi rÃt ti‰c không ª låi ÇÜ®c vì còn phäi vŠ s¡p Ç¥t mª tråi trong 2 hôm sau, và ngay tÓi nay anh chÎ em PhÆt tº ThiŒn Ái cÛng có hËn ljn thæm chúng tôi tåi chùa H¶i Quán.

DiÍn tØ Çây gia Çình trang 162

Çây gia Çình trang 27

tình hình Gia ñình PhÆt Tº trong næm vØa qua ª khánh hòa

ChiŠu ngÜ©i ngoài Ç‹ làm viŒc cho h†. ChiŠu ngÜ©i trong Ç‹ hܧng h† ljn møc Çích cûa mình; Không chiŠu h† ljn n‡i Ç‹ h† lái xa møc Çích mình nh¡m.

2. Ti‰n Mau M¶t Cách TuÀn T¿: ñØng chåy mà vÃp ngã; vì khi Çã ngã phäi mÃt nhiŠu thì gi© Ç‹ ÇÙng dÆy Çi låi. Trong công viŒc lâu dài, ÇØng gÃp gáp, nóng näy. Hãy bܧc tØng bܧc chÆm mà ch¡c ch¡n. Nh»ng bܧc Ãy ÇÜa chúng ta Çi xa và mau hÖn nh»ng cái nhäy v†t thúc ÇÄy bªi cái cao hÙng nhÃt th©i. ñØng thÃy ngÜ©i ta chåy mau trܧc mình mà nôn nao. Nh»ng ngÜ©i Ãy së ngã, n‰u không cÛng së mŒt trܧc ta.

3. Nghï ljn tÜÖng lai mà làm viŒc hiŒn tåi:

CÖm tÓi xong, chúng tôi ti‰p anh chÎ em PhÆt tº tåi gian nhà riêng mà TÌnh h¶i Çã dành cho Ban tråi trܪng. Trong bu°i g¥p m¥t hôm nay, anh chÎ em Çã cho chúng tôi bi‰t tình hình cûa Gia ñình PhÆt Tº ThiŒn Ái trong næm.

Nguyên næm ngoái, sau ngày b‰ måc tråi Løc Hòa, không khí Ò åt cûa tråi Çã thúc ÇÄy TÌnh h¶i phát Ƕng månh phong trào Gia ñình ª tÌnh nhà. Çây gia Çình trang 28

Nghï ljn quä mà trÒng nhân. Hãy nhìn xa mà bܧc. Có nh»ng con ÇÜ©ng rÃt ÇËp Çë Ç‹ Çi, nhÜng không ÇÜa chúng ta ljn Çâu cä. Hãy nghï r¢ng ta phäi làm th‰ nào cho ngày mai, ngày kia, ta cÛng còn có th‹ bܧc ÇÜ®c nhÜ hôm nay.

Nh»ng kÈ chÌ nhìn chân mình mà bܧc, nh»ng kÈ chÌ tìm nh»ng bܧc Çi dÍ dàng trong hiŒn tåi, së g¥p khó khæn trong tÜÖng lai, nh»ng hÓ hÀm không th‹ vÜ®t qua ÇÜ®c n»a. MuÓn làm viŒc l§n, phäi có tÀm m¡t xa. NhÜng ÇØng xa quá Ç‹ mÃt cä th¿c t‰.

Ba nguyên t¡c trên, tôi mong r¢ng anh chÎ em së ghi nh§, nghiŠn ngÅm và áp døng trong m†i Çây gia Çình trang 161

cách chính xác nh»ng Üu và khuy‰t Çi‹m cûa nh»ng cái tu°i hai mÜÖi Ãy.

Tu°i rÃt nhiŠu næng l¿c, nhiŒt huy‰t, nhÜng cÛng không ít vøng vŠ và t¿ phø; Tu°i hy v†ng rÃt nhiŠu, nhÜng thÃt v†ng cÛng rÃt chóng; Tu°i phá hoåi rÃt nhiŠu, n‰u mÃt tin tܪng; nhÜng xây d¿ng cÛng rÃt l§n, n‰u có ngÜ©i bi‰t dìu d¡t và v»ng tay cÀm tay lái.

NhÜng ti‰c thay phong trào thi‰u ngÜ©i cÀm ÇÀu v»ng vàng, nên Çã xÄy ra nh»ng s¿ l¶n x¶n Çáng ti‰c trong Çoàn thi‰u niên PhÆt tº. TÌnh h¶i bu¶c lòng phäi b¡t Çoàn thi‰u niên tåm nghÌ Ç‹ s¡p Ç¥t cho có quy cÛ hÖn.

Cùng anh chÎ em Gia ñình PhÆt Tº, Anh chÎ em Çã, hay së là nh»ng Çoàn trܪng hay phó Çoàn trܪng trong các Gia ñình PhÆt Tº tåi ñà N¤ng này. Các anh chÎ em là nh»ng ngÜ©i tr¿c ti‰p chÎu trách nhiŒm l§n lao vŠ s¿ mÃt, còn, suy, thÎnh cûa phong trào Gia ñình PhÆt Tº ÇÎa phÜÖng. ñ‹ giúp anh chÎ em có m¶t phÜÖng châm làm viŒc cho gia Çình hay cho Çoàn mình, tôi xin nhÃn månh vào ba Çi‹m sau Çây:

1. CÜÖng Quy‰t M¶t Cách MŠm DÈo: Phäi l¿a chiŠu Çi cho thuÆn, nhÜng không bao gi© quên Çích mình nh¡m ljn; phäi bÖi theo dòng nܧc chäy, nhÜng không quên b‰n b© mình Çã ÇÎnh trܧc. MŠm dÈo, mŠm dÈo luôn luôn ÇÓi v§i m†i ngÜ©i, m†i viŒc, nhÜng không phäi Ç‹ trª thành nh»ng loài không có xÜÖng sÓng. Hãy làm cây sÆy, ÇØng làm cây Chêne cûa Lafontaine. Çây gia Çình trang 160

TÌnh h¶i m©i ÇÜ®c anh C. G. H. m¶t PhÆt tº và c¿u Huynh trܪng hܧng Çåo vào thay anh ñoàn trܪng cÛ. Anh H. Çã tuÀn t¿ ti‰n tØng bܧc m¶t rÃt v»ng ch¡c. Anh b¡t ÇÀu Çào tåo ñ¶i trܪng và Phó Ƕi trܪng trܧc khi lÆp ñoàn. Khi thÃy các em nÀy có th‹ ÇiŠu khi‹n ÇÜ®c Ƕi cûa mình, anh m§i nhÆn Çoàn sinh vào. Nh© cách s¡p Ç¥t có quy cû nhÜ th‰, nên Çoàn thi‰u niên PhÆt tº ThiŒn ñåo có th‹ trª thành m¶t Çoàn ki‹u mÅu ª Nha Trang.

Tôi Çã g¥p, Çã hÕi chuyŒn và thº thách các em ñ¶i phó và ñ¶i trܪng cûa Çoàn nÀy. Nh»ng cº Çây gia Çình trang 29

chÌ, cách æn nói cÛng nhÜ nh»ng hành Ƕng cûa các em Çã tÕ ra có ÇÜ®c huÃn luyŒn nhiŠu. Tôi Ç¥t rÃt nhiŠu hy v†ng ª các em và tin ch¡c r¢ng, v§i cái Çà ti‰n tri‹n nhÜ th‰, các em së trª thành nh»ng Çoàn trܪng v»ng vàng cûa Gia ñình PhÆt Tº. ñáng ti‰c là anh H. chÌ ª trong Gia ñình có mÃy tháng, vì anh phäi Ç°i vào làm viŒc ª Sài Gòn. NhÜng cÛng may cho Çoàn thi‰u niên là Çã có anh Ng.Nh.B m¶t Çoàn trܪng có nhiŠu tÜÖng lai vào thay th‰.

nh»ng s¿ va chåm có nhiŠu khi ljn nÄy lºa. Nói nhÜ th‰ có nghïa là chúng ta Çành chÎu bÃt l¿c trܧc nh»ng va chåm muôn Ç©i Ãy sao? Không Çâu, Có m¶t y‰u tÓ có th‹ thanh toán ÇÜ®c nh»ng s¿ va chåm nói trên, Ãy là TµNH THÐ÷NG. V§i tình thÜÖng không có gì là không cò th‹ giäi quy‰t ÇÜ®c m¶t cách êm th¡m.

ThÜa quš Çåo h»u,

Riêng vŠ Çoàn thi‰u n» PhÆt tº, dܧi s¿ ÇiŠu khi‹n tÆn tâm cûa chÎ Ng. Th. B. Tr, Ç©i sÓng cûa Çoàn ÇÜ®c yên tïnh, êm ÇŠm hÖn. Các em chÌ có cái bŒnh là hay làm nÛng. Có lë chÎ Çoàn trܪng Çã chiŠu các em nhiŠu quá. Tôi ÇŠ nghÎ v§i chÎ Çoàn trܪng kiêm n» sï nÀy, hãy gÃp gÃp làm m¶t bài thÖ ch‰ riÍu s¿ làm nÛng Ç‹ cho các em džc, m‡i khi các bŒnh Ãy ljn.

Còn Çoàn ÇÒng n» thì do chÎ L. coi. Trái v§i chÎ Çoàn trܪng thi‰u n», chÎ L. con ngÜ©i mÆp mÆp Ãy låi có tánh Ƕc tài. Không bi‰t các em ÇÒng n» có s® chÎ l¡m không chÙ các anh chÎ em tråi sinh tråi Tinh TÃn næm nay, thÌnh thoäng cÛng phäi khi‰p vì chÎ ÇÃy. NhÃt là nh»ng anh chÎ em nào có tánh bØa bãi mà g¥p ngày chÎ phø trách vŠ såch së hay trÆt t¿ thì phäi bi‰t.

Tôi ch¡c ch¡n r¢ng quš Çåo h»u không th‹ không thÜÖng yêu nh»ng con ngÜ©i trÈ trung, Çã ruÒng bÕ nh»ng thú vui dÍ dàng ª ngoài Ç©i Ç‹ ljn Çây gánh vác m¶t phÀn trong viŒc Çào luyŒn con em chúng ta ÇÜ®c. NhÜng có lë tình thÜÖng yêu Ãy còn chÜa Çû mÙc Ƕ Ç‹ khÕa lÃp bao b†c nh»ng góc cånh s¡c nh†n chæng? N‰u th‰ thì tôi chÌ còn bi‰t mong cÀu tình thÜÖng yêu r¶ng l§n hÖn n»a, cûa quš Çåo h»u ÇÓi v§i anh chÎ em Huynh trܪng Gia ñình PhÆt Tº n»a thôi.

Càng thÜÖng yêu, càng gÀn gÛi, quš Çåo h»u së thông cäm dÍ dàng, së khám phá ÇÜ®c m¶t

Çây gia Çình trang 30

Çây gia Çình trang 159

ñáp TØ trong tiŒc trà ti‰p Çón phái Çoàn Ban hܧng dÅn gia Çình phÆt tº T°ng h¶I tåi Chùa h¶i quán tÌnh h¶I ñà N¤ng (Hè 1952)

ThÜa quš ban trÎ s¿ TÌnh h¶i, ThÜa quš Çåo h»u, S¿ hiŒn diŒn Çông Çäo cûa quš vÎ trong tiŒc trà th‰t Çãi chúng tôi hôm nay, chÙng tÕ m¶t lÀn n»a, s¿ lÜu tâm Ç¥c biŒt cûa quš ban TrÎ s¿ và quš Çåo h»u ÇÓi v§i phong trào Gia ñình PhÆt Tº tÌnh nhà. Chúng tôi sung sܧng nhÆn thÃy quš vÎ Çã nhÆn chân ÇÜ®c vai trò quan tr†ng cûa Gia ñình PhÆt tº trong h¶i chúng ta.

Chúng tôi hi‹u rõ thiŒn chí và s¿ cÓ g¡ng cûa quš vÎ, Çã ÇÜa Gia ñình PhÆt Tº lên m¶t ÇÎa vÎ khä quan và theo kÎp Çà ti‰n tri‹n cûa nh»ng gia Çình bån ª các tÌnh h¶i khác. Tuy th‰, hình nhÜ thiŒn chí và s¿ cÓ g¡ng trên chÜa Çem låi k‰t quä nhÜ quš Çåo h»u mong muÓn. Có lë nhiŠu lúc quš Çåo h»u phiŠn b¿c vì s¿ bÃt ÇÒng š ki‰n gi»a tÌnh h¶i và anh chÎ em Gia ñình PhÆt Tº. Tình trång Ãy không riêng gì ª Çây. ñó là tình trång chung khi có m¶t s¿ c¶ng tác gi»a phái già và phái trÈ. M‡i tu°i tác ÇŠu có nh»ng tâm lš và tÜ tܪng khác nhau. ñem tr¶n lÅn nh»ng tâm lš và tÜ tܪng Ãy låi v§i nhau, làm sao khÕi có Çây gia Çình trang 158

Ngoài Gia ñình ThiŒn ñåo, ª Khánh Hòa còn có hai gia Çình n»a là: gia Çình Diên Khánh và gia Çình Hòa Tân (Ba Ngòi). Gia Çình Diên Khánh có anh Ch. làm rÜ©ng c¶t, rÃt hoåt Ƕng và tÆn tâm; còn gia Çình Hòa Tân, vì m§i thành lÆp thành ra chÜa thÃy có ai xuÃt s¡c. Hy v†ng m¶t ngày mai.

Hôm Ãy, chúng tôi ngÒi tôi nói chuyŒn ljn gÀn 12 gi© khuya m§i Çi ngû.

vài huÃn luyŒn viên m§i.

13-7-52 TrÜa nay, chÎ K. C. vào, chúng tôi lên Çón chÎ tåi sân bay. Con ngÜ©i mänh khänh và Ç¥c biŒt Hu‰ Ãy, Çi Çâu là nhÜ Çem cä m¶t tr©i Hu‰ theo. M¶t sÓ anh chÎ em chÜa g¥p chÎ lÀn nào, có lë Çã ngåc nhiên khi nhìn thÃy con ngÜ©i nhu mì, nhÕ thó Ãy låi là ngÜ©i làm viŒc Ç¡c l¿c cho Gia ñình PhÆt Tº và ÇÜ®c s¿ tin cÆy cûa anh chÎ em PhÆt tº ThØa Thiên.

M¶t chÎ PhÆt tº Çã nói: - Em cÙ tܪng chÎ mÆp måp cao l§n l¡m.

Nghe câu nói, tôi mÌm cÜ©i, t¿ bäo: -Không cÀn phäi cao l§n mÆp måp l¡m m§i làm ÇÜ®c viŒc cho Gia ñình PhÆt Tº. Trong gia Çình chúng ta nh»ng chÎ làm viŒc Ç¡c l¿c nhÃt låi lä nh»ng chÎ nhÕ Óm: ChÎ K. C. ª Hu‰, chÎ M. ª ñà Çây gia Çình trang 31

Låt, chÎ T. M. ª Hà N¶i, chÎ N ª Häi Phòng... con ngÜ©i ViŒt Nam, nhÃt là trong giai Çoån hiŒn tåi, có ai béo ÇÜ®c Çâu? Không båc ÇÀu trܧc tu°i là may l¡m rÒi!

Phái Çoàn chúng tôi có thêm chÎ K. C. vào n»a, vÎ chi 5 ngÜ©i, nhÜng còn m¶t huÃn luyŒn viên thÙ sáu n»a Çã theo Ban tråi trܪng tråi hè h†c sinh vào Nha Trang trܧc rÒi, và tØ nay së nhÆp vào v§i chúng tôi nhÜ Çã ÇÎnh trܧc ª Hu‰ là Ng.Kh.D., nguyên ûy viên ñÒng niên PhÆt tº cûa ban Hܧng DÅn T°ng h¶i; gÀn m¶t næm nay vì phäi vào Sài Gòn theo h†c trÜ©ng LuÆt, nên D. tåm nghÌ viŒc ª ban Hܧng DÅn T°ng h¶i. Chúng tôi ljn trÜ©ng ti‹u h†c Nha Trang tìm D. Vào ljn cºa trÜ©ng Çã thÃy anh chàng chåy ra, mình m¥c m¶t b¶ pyjama m§i chÜa kÎp gi¥t, s†c nào s†c Ãy to b¢ng cä cái gÆy và cÙng Ç© nhÜ b¶ ÇÒ giÃy.

- Pyjama mÜ®n cûa ai th‰? Tôi hÕi.

- Anh khinh em mãi! M§i mua hÒi trÜa! VØa lãnh ÇÜ®c mÃy træm båc phø cÃp 25 ngày huÃn luyŒn tråi hè.

- Thôi ÇÜ®c! Không cÀn phäi giäi thích nhiŠu, miÍn không mÜ®n là ÇÜ®c. Các anh ÇÎnh lên Ç‹ kéo D. xuÓng chùa H¶i Quán giúp tråi huÃn luyŒn Çoàn trܪng Çây.

- Em phäi xuÓng chÙ - D sÓt s¡ng trä l©i và ti‰p thêm: - Không có em thì tråi còn có nghïa gì? Çây gia Çình trang 32

Chúng ta làm th‰ nào Ç‹ cÙu v§t gÃp nh»ng nån nhân t¶i nghiŒp Ãy. HiŒn gi©, có nh»ng h†c sinh hÍ nghÌ h†c là Çi dåo phÓ, h‰t råp chi‰u bóng này, låi tiŒm giäi khát n†, nh»ng em bé vì quá giàu hay quá nghèo mà hÜ, nh»ng thanh niên Çang læn m¶t cách vô tÜ vào hÓ trøy låc. Chúng ta phäi làm th‰ nào Ç‹ mª cho h† m¶t con ÇÜ©ng sáng, hܧng h† vŠ Çây, tìm cho h† nh»ng công viŒc thi‰t th¿c, l®i ích cho cu¶c Ç©i h† và cho xã h¶i. Công viŒc giáo døc lúc nào cÛng cÀn thi‰t, nhÜng lúc này nó cÃp bách hÖn bao gi© h‰t. Gia ñình PhÆt Tº Çã và Çang làm công viŒc Ãy. NhÜng v§i tài hèn sÙc m†n, Çoàn th‹ chúng tôi không làm n°i h‰t. Bªi vÆy chúng tôi thi‰t tha kêu g†i quš Ngài nâng Ç« chúng tôi v§i tinh thÀn xây d¿ng, v§i dÜ luÆn ÇÙng Ç¡n công minh cûa quš Ngài.

Riêng ÇÓi v§i các Çoàn th‹ thanh niên, chúng tôi mong cÀu ÇÜ®c h®p tác ch¥t chë, trong công viŒc giáo døc Ãy. V§i thanh niên công giáo mà lòng thÜÖng cûa Chúa Çã có s¤n, v§i thanh niên hܧng Çåo mà thành tích làm viŒc xã h¶i Çã n°i ti‰ng, chúng tôi ch¡c mong r¢ng: Chúng ta së thâu hoåch ÇÜ®c nh»ng k‰t quä ÇËp Çë trong công viŒc trÒng ngÜ©i vï Çåi Ãy.

Chúng tôi tin tܪng ª m¶t ngày mai tÜÖi sáng.

Çây gia Çình trang 157

trong m†i thÙ giáo døc, chÙ có phäi Çâu vì th‰ mà nó trª thành m¶t cÖ quan chính trÎ có màu s¡c này hay màu s¡c khác?

ThÜa các Ngài!

PhÀn Çông là nh»ng nhà mô phåm, nh»ng nhà trí thÙc lành månh, nh»ng thû lïnh thanh niên, ch¡c các Ngài không bao gi© muÓn thÃy m¶t Çoàn th‹ giáo døc chÌ Çào tåo ra nh»ng con ngÜ©i máy Ç‹ cho m†i th‰ l¿c gi¿t dây, không tinh thÀn, thi‰u bän lïnh, thi‰u ÇÙc hånh.

Vâng, các Ngài không muÓn nhÜ th‰, mà chúng tôi cÛng vÆy. Chúng tôi chuyên tâm cÓ g¡ng Çào tåo cho thanh, thi‰u, nhi PhÆt tº có m¶t tinh thÀn v»ng månh. ñó là ÇiŠu cÓt y‰u cûa Gia ñình PhÆt Tº và cÛng là m¶t vÃn ÇŠ quan tr†ng vŠ phÜÖng diŒn giáo døc.

Chúng tôi cùng cÜ©i, vì ai cÛng Çã hi‹u, ÇÓi v§i D. cu¶c Ç©i nhÜ m¶t trò chÖi cûa ÇÒng niên, nºa Çùa nºa thÆt.

- Th‰ Ç‹ cho tråi có nhiŠu š nghïa, anh muÓn D. xuÓng nay bây gi© Ç‹ s¡p Ç¥t trܧc. Ngày kia, nghïa là 14 Çã khai måc tråi rÒi.

D. hÖi lúng túng, rÒi trä l©i: - Anh Ç‹ cho em ljn ngày khai måc xuÓng luôn... Vì n‰u em xuÓng bây gi©, thì tråi hè ª Çây cÛng së mÃt h‰t š nghïa.

ThÜa Quš vÎ, Chúng ta phäi thi‰t th¿c hÖn, hiŒn gi© có nh»ng thanh niên gia Çình ª m¶t nÖi mà mình ª m¶t ngã, nh»ng con thiêu thân s¡p læn vào lºa vÆt chÃt. Çây gia Çình trang 156

Çây gia Çình trang 33

Nh»ng Ngày Tråi 14-7-52 - LÍ Khai Måc Tám gi© sáng hôm nay, khai måc tråi huÃn luyŒn ñoàn trܪng Nha Trang. Tråi nÀy lÃy tên là tråi Tinh TÃn. Tråi sinh gÒm có 30 ngÜ©i, cä nam lÅn n»: chia ra nhÜ sau: Nha Trang 7, Diên Khánh 4, Hòa Tân 8, Ninh ThuÆn 11.

LÍ khai måc cº hành trong không khí thân mÆt, ÇÖn giän. ñ‰n d¿ lÍ chÌ có các Çåo h»u trong ban trÎ s¿ TÌnh h¶i Khánh Hòa và các em Thi‰u niên, Thi‰u n», ñÒng niên và ñÒng n» PhÆt tº.

NhÜng ljn phút cuÓi cùng trܧc gi© khai måc ông TÌnh trܪng Khánh Hòa Tr.Th. L. m¥c y phøc hܧng Çåo, l¥ng lë Çåp xe Çåp ljn, lÃy tÜ cách là m¶t PhÆt tº d¿ bu°i lÍ khai måc và có nói mÃy l©i khuy‰n khích tråi sinh.

PhÆt Tº ÇÓi v§ nܧc nhà trong giai Çoån hiŒn tåi nhÜ th‰ nào?

Trܧc khi nói ljn thái Ƕ cûa Çoàn th‹ chúng tôi trong giai Çoån hiŒn tåi, chúng tôi xin ÇÜ®c phép nói ph§t qua lÎch trình ti‰n tri‹n cûa nó.

Vì chính cái bài h†c quá khÙ Ãy Çã våch cho chúng tôi lÆp trÜ©ng hiŒn tåi.

Gia ñình PhÆt Tº ÇÜ®c thai nghén và sinh nª cách Çây mÜ©i næm, trong th©i Pháp thu¶c. Nó chÜa kÎp l§n thì NhÆt Çäo chánh, rÒi chính phû Dân Chû C¶ng Hoà lên thay, và bây gi© nó b‡ng nhiên b¶c phát dܧi Chính Phû QuÓc Gia. ChÌ m§i có 10 tu°i, nó Çã chÙng ki‰n bÓn cu¶c thay Ç°i chính quyŠn, và nó b‡ng sáng m¡t. Nó hi‹u rõ š nghïa cûa hai ch» tang thÜÖng, nhÆn chân ÇÜ®c cái thâm thúy cûa bÙc tranh vân cÄu. Và do Çó, nó Çã s§m có m¶t lÆp trÜ©ng là không nên d¿a vào m¶t l¿c lÜ®ng ngoåi lai nào cä, nhÃn là l¿c lÜ®ng chính trÎ. Nó không d¿a vào l¿c lÜ®ng chính trÎ, mà cÛng không nhúng tay vào chính trÎ.

NhÜ chúng tôi Çã trình bày trên, Gia ñình PhÆt Tº chÌ là m¶t t° chÙc hoàn toàn giáo døc. TÃt nhiên là trong giáo døc, có cä phÀn công dân ÇÓi v§i t° quÓc, và n‰u chúng tôi trau dÒi cho Çàn em chúng tôi tinh thÀn danh d¿ cûa dân t¶c, lòng yêu ÇÃt nܧc, š chí quÆt cÜ©ng, thì Çó cÛng là m¶t viŒc thÜ©ng

Çây gia Çình trang 34

Çây gia Çình trang 155

mà l¿a PhÆt giáo làm nŠn täng, chÙ không phäi vì PhÆt giáo mà lôi kéo thanh niên. ñåo là m¶t con ÇÜ©ng, m¶t phÜÖng tiŒn, mà con ngÜ©i m§i thÆt là møc Çích. ñ‹ Çåt ÇÜ®c møc Çích giáo døc nói trên, Gia ñình PhÆt Tº. có 3 ngành hoåt Ƕng: ngành Giáo lš Ç‹ mª mang trí tuŒ, thÃy rõ m¥t th¿c cûa Ç©i. Ngành Væn nghŒ Ç‹ trau dÒi tình cäm, di dÜ«ng tính tình. ngành Chuyên môn vŠ thanh niên Ç‹ thích Ùng v§i hoàn cänh, nâng cao mÙc sÓng.

Cº chÌ giän dÎ cûa Çåo h»u Tr. Th. L. thÆt là khôn khéo, Çã gây ÇÜ®c cäm tình m¶t cách dÍ dàng trong hàng PhÆt tº, Çáng làm gÜÖng cho nhiŠu nhà chánh khách khác vì chÌ có cäm tình là gây ÇÜ®c cäm tình mà thôi. ñÓi v§i ngÜ©i PhÆt tº chân chính, uy quyŠn cÛng nhÜ danh l®i ÇŠu không th‹ làm lung lay ÇÜ®c. Và n‰u có nh»ng ngÜ©i nào t¿ xÜng là PhÆt tº mà låi m¡c vào lÜ«i câu danh l®i thì nh»ng ngÜ©i Ãy låi không có änh hܪng gì ÇÓi v§i ai h‰t, có câu cÛng thêm mÃt mÒi vô ích. Nh»ng con cá Ãy låi rÈ hÖn cä mi‰ng mÒi Çem câu.

Ba ngành hoåt Ƕng Ãy ÇŠu quan tr†ng ngang nhau. Trong chÜÖng trình h†c tÆp, chúng tôi không thiên vŠ phÀn giáo lš, vì møc Çích cûa chúng tôi không phäi Ç‹ tåo nh»ng vÎ Tæng già tÜÖng lai. Chúng tôi cÛng không thiên vŠ væn nghŒ, vì chúng tôi không cÓ Çào tåo nh»ng nghŒ sï. Và cuÓi cùng, chúng tôi cÛng không quá chú tr†ng vŠ chuyên môn, vì chúng tôi không muÓn Çàn em cûa chúng tôi là nh»ng thanh niên tháo vát, khéo tay khéo chân mà thôi. VŠ nh»ng ngành

NhÜng mà tôi Çã Çi xa vÃn ÇŠ rÒi. Trong bu°i lÍ khai måc, Çåo h»u V. ñ. D nhân danh Ban trÎ s¿ có l©i giän dÎ tuyên bÓ khai måc tråi huÃn luyŒn, cám Ön T°ng trÎ s¿, Ban tråi trܪng, và khuy‰ n khích tråi sinh.

hoåt Ƕng này, chúng tôi không muÓn nói nhiŠu.

Chúng tôi xin nhÜ©ng cho cu¶c tri‹n lãm t¿ nói lÃy và nó së trình bày v§i các Ngài m¶t cách hùng hÒn hÖn.

LÍ khai måc Çã chÃm dÙt trong ÇiŒu hát hùng dÛng vui vÈ cûa anh chÎ em tråi sinh.

Sau Çây, nhân danh Ban tråi trܪng tråi Tinh TÃn, tôi ÇÙng ra nói mÃy l©i cám Ön ban trÎ s¿ TÌnh h¶i Khánh Hòa và khuy‰n khích tråi sinh( Xem bài diÍn væn ª phÀn thÙ 2 trong tÆp này)

Các ÇiŠu mà các Ngài muÓn bi‰t và chúng tôi cÛng cÀn thÜa ra ª Çây, là lÆp trÜ©ng Gia ñình Çây gia Çình trang 154

Çây gia Çình trang 35

Ç©i sÓng trong tråi tinh tÃn ñ©i sÓng cûa tråi Çã hoåt Ƕng ngay tØ phút ÇÀu. Sau lÍ khai måc, anh chÎ em tråi sinh ÇÜ®c giäi tán Ç‹ vŠ tråi riêng cûa mình lÃy giÃy bút vào d¿ khóa B trong ngày. Và tØ Çây trª Çi cÙ m‡i ngày 6 khóa h†c: 4 khóa lš thuy‰t và 2 khóa th¿c hành, xen lÅn nh»ng trò chÖi và hát. Anh chÎ em tråi sinh Çã theo Çu°i s¿ h†c tÆp cûa mình m¶t cách cÀn mÅn, siêng næng.

M‡i ngày, tråi sinh phäi dÆy tØ lúc 5 gi© sáng, hoåt Ƕng cho ljn 10 gi© Çêm m§i ÇÜ®c Çi ngû. Nh»ng tråi sinh nào bài vª chÜa chép kÎp, có th‹ xin phép thÙc thêm m¶t vài gi© Ç‹ làm viŒc. Hai ngày ÇÀu, vì m¶t sÓ ít tråi sinh chÜa quen v§i Ç©i sÓng tråi nên có m¶t Çôi khi mÃt trÆt t¿. NhÜng tØ ngày thÙ ba, tråi Çã chåy ÇŠu nhÜ læn trên 4 bánh xe.

Tinh thÀn trÆt t¿ và cÓ g¡ng cûa tråi sinh nhÃt là vŠ phái n», Çã ÇÜ®c m¶t bÙc thÜ cûa chÒng gªi ljn khuyên chÎ cÓ g¡ng ti‰p tøc d¿ tråi. " Còn con Çau, Çã có anh sæn sóc, ÇØng lo l¡ng gì cä...". ThÆt là m¶t cái gÜÖng dÛng mãnh Çáng nêu cao cho nh»ng anh em thanh niên còn trÈ tu°i, chÜa v® con mà tâm hÒn Çã båc nhÜ®c già nua, e mÜa s® n¡ng, chÌ løc Çøc trong xó nhà cho yên phÆn.

NhÜng trong tråi có ÇiŠu Çáng buÒn là tinh thÀn ÇÎa phÜÖng hËp hòi cûa m¶t vài tråi sinh. Các Çây gia Çình trang 36

chÖi Ãy Çã ljn lúc nguy hi‹m, cÀn phäi chÃm dÙt.

Và chính hôm nay lÀn ÇÀu tiên, trܧc m¥t các Ngài, chúng tôi xin châm lºa vào Çám tranh nghi ng© Ãy Ç‹ các Ngài ÇÜ®c thÃy m¥t thÆt cûa Çoàn th‹ chúng tôi hÖn. Công viŒc có lë Çã chÆm. NhÜng thà chÆm còn hÖn không.

ThÜa các Ngài, Gia ñình PhÆt Tº chÌ m¶t t° chÙc giáo døc trong h¶i PhÆt h†c. Nó lÃy giáo lš nhà PhÆt làm cæn bän, vì giáo lš Ãy có Çû ba ÇiŠu kiŒn cÀn thi‰t Ç‹ Çào tåo con ngÜ©i theo Çúng nghïa cûa nó: phÀn tình cäm (BI), phÀn lš trí (TR´), phÀn š chí (D¬NG).

Thi‰u m¶t trong 3 phÀn Ãy, con ngÜ©i chÜa phäi là con ngÜ©i. Ba phÀn Ãy ÇŠu phäi ÇÜ®c phát tri‹n ÇŠu nhau và cho ljn cùng Ƕ Ç‹ xÙng v§i con ngÜ©i luôn luôn ti‰n b¶. Chúng tôi vì møc Çích giáo døc Çây gia Çình trang 153

thanh niên b¡t chܧc hܧng Çåo mà b¡t chܧc không nên, nhÜ th‰ thà theo quách hܧng Çåo mà hÖn’’. Có ngÜ©i låi bäo: ‘‘ ñó là m¶t t° chÙc tôn giáo låc hÆu có møc Çích nhÒi s† b¡t con em Çi h¶ niŒm, cÀu siêu, cÀu an cho rÆm Çám.’’ ñó là nh»ng luÒn dÜ luÆn l§n.

Ngoài ra, thÌnh thoäng chúng tôi låi còn nghe bay trong gió nh»ng l©i hæm d†a. Chúng tôi chÌ bi‰t mÌm cÜ©i, nh»ng l©i ca tøng mà nhÜ phän tuyên truyŠn, nh»ng l©i chê bai mà chúng tôi låi lÃy làm sung sܧng.

Nh»ng dÜ luÆn sai lÀm chúng tôi vØa k‹ Çó, chúng tôi không trách cÙ vào ai cä. Chúng tôi chÌ t¿ trách mình Çã thi‰u kinh nghiŒm, tܪng r¢ng cÙ im l¥ng mà làm viŒc thì rÒi ngÜ©i ta së hi‹u. NhÜng chúng tôi Çã quên r¢ng: Chúng ta Çang ª trong th©i kÿ tr¡ng Çen lÅn l¶n, sáng tÓi mÆp m©, nh»ng håt giÓng nghi ng© Çã Çâm chÒi nÄy lá sum xuê quá, che khuÃt tÃt cä m†i ÇÎa håt cho ljn cä lòng nh»ng ngÜ©i thân nhÃt.

Chúng ta nhÜ Çang Çi trong rÅy tranh; Phäi luôn hô to: ‘‘ Tôi ª Çây! Tôi Çang làm viŒc này, viŒc n†’’; Phäi luôn luôn gåt tranh mà bܧc, mà n‰u cÀn, ÇÓt h‰t cä Çám tranh nghi ng© Çi, Ç‹ ÇÜ®c thÃy rõ nhau hÖn. Công viŒc ÇÓt tranh Ãy tØ trܧc ljn nay, Gia ñình PhÆt Tº chúng tôi chÜa hŠ làm. Trái låi, v§i m¶t ít tinh nghÎch, chúng tôi muÓn chÖi trò chÖi cút hÀm, Ç‹ ch†c nh»ng ông thÀy bói. NhÜng trò Çây gia Çình trang 152

anh em Ãy quên r¢ng mình là PhÆt tº, có m¶t tâm hÒn r¶ng rãi có th‹ dung hòa tÃt cä; Và hÖn n»a, mình là m¶t phÀn tº cûa Çåi Gia ñình PhÆt Tº, trong Ãy m†i ngÜ©i là cha mË, anh em; M¶t giòng sông, m¶t trái núi hay m¶t lÜng Çèo không th‹ ngæn cách, chia rë tình thâm!

ñiŠu Çáng ti‰c thÙ hai là có m¶t sÓ vài ba anh em tråi sinh khác, m¶t hôm nhân lúc cùng cä tråi Çi ra bi‹n t¡m, Çã lén bÕ hàng ngÛ Ç‹ vào xem gi¿t giäi vô ÇÎch bóng tròn ª sân vÆn Ƕng. Cº chÌ nông n‡i Ãy không ÇËp chút nào h‰t: anh em Çã vì " m¶t làn banh, m¶t cú sušt " mà Çành lìa bÕ dÍ dàng dù chÌ trong chÓc lát - Ç©i sÓng chung mà mình Çã tình nguyŒn sÓng.

Cº chÌ Ãy, m§i nhìn qua, không thÃy Çáng phàn nàn l¡m. NhÜng n‰u chúng ta Çi sâu vào tâm lš Ç‹ xét chúng ta së thÃy nh»ng ngÜ©i Ãy thi‰u m¶t Çây gia Çình trang 37

cæn bän v»ng vàng, dÍ chåy theo ngÜ©i quá. H† thi‰u ÇÙc tánh trung kiên, ÇÙc tánh rÃt cÀn cho Ç©i sÓng Çoàn th‹. " H† vui Çâu chúc Çó ". H† quên r¢ng con ngÜ©i bÎ hoàn cänh chi phÓi, nhÜng cÛng chi phÓi låi hoàn cänh. Tåi sao mình låi không dám có gan tåo cho mình m¶t Ç©i sÓng, m¶t hoàn cänh và có cao v†ng r¢ng mình cÛng có th‹ lôi kéo ÇÜ®c ngÜ©i khác theo mình? Sao låi cÙ là cái chong chóng quay tít theo m†i hܧng gió? Không th‹ là " Con bܧm liŒng vành mà chÖi” Hãy là con Ong. CÀn phäi có ÇÙc tánh kiên nhÅn m§i gÀy ÇÜ®c mÆt cho Ç©i mình.

NhÜng dù sao, nh»ng cº chÌ lÈ tÈ Ãy, cÛng không ung Ƕc không khí quang Çãng, hoåt Ƕng, thân yêu cûa tråi ÇÜ®c. Vä låi, m¶t câu nói, m¶t cº chÌ hay m¶t hành Ƕng gì có phÜÖng håi ljn tinh thÀn tråi thì bÎ phê bình ngay trong bu°i h†p Ƕi trܪng, trܪng Chúng tÓi ngày Ãy và ÇÜ®c giäi thích, sºa ch»a sáng hôm sau trong bu°i h†p danh d¿ chung cûa toàn tråi. Ngoài cu¶c sÓng ÇŠu ÇŠu hàng ngày, chúng tôi có t° chÙc m¶t ngày Çi c¡m tråi ª vÜ©n DÜÖng và m¶t bu°i lºa tråi ª chùa H¶i Quán.

Trong ngày Çi c¡m tråi, các em thi‰u niên, thi‰u n» PhÆt tº Gia ñình ThiŒn ñåo cÛng ÇÜ®c Çi theo. NhÜ th‰ hôm Ãy chúng tôi phäi t° chÙc luôn 3 tråi ª vÜ©n DÜÖng: m¶t tråi Çoàn trܪng, m¶t tråi thi‰u niên và m¶t tråi thi‰u n».

Çây gia Çình trang 38

ti‰ng hát trong trÈo v†ng qua nh»ng bÙc thành cûa m¶t ngôi chùa c° hay m¶t trø sª PhÆt h†c. Màu áo Lam Ãy, ti‰ng hát Ãy không ai là không bi‰t cûa Gia ñình PhÆt Tº, m¶t ngành hoåt Ƕng cûa h¶i phÆt h†c ViŒt Nam. Danh tØ Gia ñình PhÆt Tº Çã quen thu¶c v§i bà con ª cÓ Çô này l¡m rÒi. Tuy th‰, š nghïa cûa nó: møc Çích và hoåt Ƕng, lÆp trÜ©ng và tri‹n v†ng cûa nó, còn l© m© ÇÓi v§i phÀn Çông ÇÒng bào ª ThuÆn Hóa. Có m¶t sÓ bà con Çã có thái Ƕ quš hoá là cÓ theo dõi công viŒc cûa chúng tôi Ç‹ tìm hi‹u m¥t thÆt cûa Gia ñình PhÆt Tº. NhÜng ti‰c thay, thái Ƕ quš hóa Ãy låi không phäi là thái Ƕ cûa phÀn Çông. PhÀn Çông ÇÒng bào Çã mang nh»ng c¥p kính cûa h†: Thôi thì, ÇÕ cÛng có, mà vàng cÛng có, xanh cÛng có, mà tím cÛng có. Lå nhÃt là có khi nó bi‰n ra thành ngôi sao vàng trên nŠn ÇÕ, có khi nó thành ra ba s†c ÇÕ: và có khi låi thành là xanh tr¡ng ÇÕ n»a. Vâng, ngÜ©i ta Çã quä quy‰t r¢ng Çó là m¶t Çoàn th‹ bi‰n tܧng cûa ViŒt Minh, vì ‘‘ B†n nó cÙng ÇÀu l¡m, không ûng h¶ ai cä!’’. Có ngÜ©i låi bäo: Chúng nó là cûa chính phû. ‘‘ Chúng nó ranh l¡m, bây gi© giä Çò trung lÆp Ç‹ câu thanh niên, nhÜng m¶t ngày kia khi Çû lông Çû cánh, chúng nó së vŠ v§i chính phû bù nhìn cho mà xem’’. Có ngÜ©i låi bäo: ‘‘ Chúng nó là cûa Tây, vì n‰u không phäi là cûa Tây thì làm th‰ nào mà hoåt Ƕng ÇÜ®c trong vùng chi‰m Çóng’’. Có ngÜ©i låi bäo: ‘‘ñó là m¶t t° chÙc Çây gia Çình trang 151

DiÍn Væn džc trong lÍ khai måc TriÍn lãm G.ñ.P.T. trong dÎp Khánh Çän 2515 Tåi trÜ©ng Trung h†c BÒ ñŠ Hu‰ 10-5-52

ThÜa quš vÎ Tæng già, ThÜa quš Ngài, ThÜa quš Çåo h»u, Ban Hܧng DÅn Gia ñình PhÆt Tº ThØa Thiên có nhã š dành cho chúng tôi mÃy phút Ç‹ hÀu chuyŒn cùng các Ngài trong bu°i khai måc tri‹n lãm hôm nay, thÆt là m¶t vinh d¿ l§n. Vinh d¿ Ãy låi càng l§n hÖn n»a, khi chúng tôi nhÆn thÃy trܧc m¡t toàn là nh»ng thính giä ch†n l†c, nh»ng vÎ trí thÙc, nh»ng bÆc Çàn anh Çã tØng lo, Çã tØng nghï, Çã tØng hoåt Ƕng cho các phong trào thanh niên, cho s¿ giáo døc cûa nܧc nhà.

ThÜa Các Ngài, ThÌnh thoäng các Ngài Çã tØng thÃy m¶t Çoàn næm, bäy em thi‰u niên hay thi‰u n» m¥c áo Lam Çang lܧt v¶i trên các ÇÜ©ng phÓ Ç‹ ljn d¿ m¶t bu°i h†p; Các Ngài cÛng Çã tØng nghe nh»ng Çây gia Çình trang 150

Nhân ngày Çi c¡m tråi hôm Ãy, tôi Çã nhÆn chân ÇÜ®c cái nghïa sâu xa, ÇËp Çë cûa màu áo Lam, màu áo cûa Gia ñình PhÆt Tº.

SÓ là sáng s§m hôm Ãy, tôi Çi sau h‰t; trong lúc tôi ljn vÜ©n DÜÖng, anh chÎ em tråi sinh Çã b¡t ÇÀu tän mác m‡i Ƕi m‡i nÖi Ç‹ tìm ch‡ c¡m tråi.

Dܧi rØng thông cao vút, d¿ng lên trܧc nŠn xanh ÇÆm cûa núi rØng bao b†c phía sau và bi‹n Çåi dÜÖng xanh d©n dàn träi phía trܧc, màu áo Lam cûa tråi sinh Çã hòa h®p m¶t cách nhÎp nhàng v§i màu s¡c cûa khung cänh. Ai Çã có lÀn ÇÙng ngæn làn khói lam chiŠu uy‹n chuy‹n quyŒn dÀn trên sÜ©n núi xanh Ç‹ tan dÀn trên nŠn tr©i xanh nhåt, mà cäm nhÆn ÇÜ®c cái vÈ ÇËp hòa h®p thanh bình cûa núi sông muôn thuª, ngÜ©i Ãy có th‹ hi‹u ÇÜ®c vÈ ÇËp cûa màu áo Lam trong khung cänh nÀy. N‰u ta th‰ vào ÇÃy màu áo vàng, áo xanh, áo ÇÕ hay áo Çen, s¿ hòa h®p së tan vª, màu s¡c së chói chan m¶t cách lÓ bÎch hay chìm nghïm m¶t cách Çáng thÜÖng.

Màu Lam không nh»ng chÌ hòa h®p v§i màu s¡c cûa ÇÃt nܧc, mà låi còn phän chi‰u ÇÜ®c tâm hÒn cûa ngÜ©i PhÆt tº, tâm hÒn thanh Çåm, hiŠn hòa, không quá khích. NgÜ©i PhÆt tº chân chính, cÛng nhÜ Çåo PhÆt thuÀn túy, Çi ljn Çâu cÛng không buông lung, không Ƕc tài mà cÛng không nô lŒ. NgÜ©i PhÆt tº hi‹u r¢ng sÓng là phäi tranh ÇÃu, nhÜng tranh ÇÃu Ç‹ tìm låi s¿ thæng b¢ng, s¿ hòa Çây gia Çình trang 39

h®p, chÙ không phäi Ç‹ gi» ngôi bá chû. Áp døng nguyên t¡c trên, ngÜ©i PhÆt tº sÓng v§i mình, tìm s¿ hòa h®p cûa lòng mình. SÓng v§i xã h¶i, tìm s¿ thæng b¢ng cho xã h¶i. SÓng v§i thiên nhiên, tìm s¿ thích Ùng v§i thiên nhiên.

Màu Lam tÜ®ng trÜng cho bao nhiêu š nghïa Çó.

Nh»ng š nghï trên, thêm m¶t lÀn n»a Çã ÇÜ®c chÙng minh m¶t cách rõ ràng, khi anh em tråi sinh chúng tôi Çi ljn thæm viŒn Häi H†c ª CÀu ñá sáng hôm Ãy. Chúng tôi Çã có m¶t š niŒm t°ng quát vŠ Ç©i sÓng muôn hình vån trång dܧi bi‹n khÖi. Có nh»ng con vÆt m§i nhìn qua, chúng tôi tܪng là nh»ng täng Çá, có nh»ng con cá nhÜ m¶t làn rong, hay m¶t thân cây, có nh»ng con ÇiŒp v§i s¡c nܧc.

Nh»ng hình thù Ãy, hoàn cänh dܧi bi‹n khÖi Çã tåp ra nhÜ th‰, hay bän næng t¿ vŒ Çã khi‰n chúng nó phäi " hóa trang " nhÜ th‰? Có lë cä hai.

N‰u chúng nó " ly khai " v§i hoàn cänh hay hoàn cänh ly khai chúng, chúng së không sÓng ÇÜ®c. Çây gia Çình trang 40

phäi chÌ là hiŒn thân cûa TØ Bi, cûa Trí TuŒ mà còn hiŒn thân cûa tinh thÀn tranh ÇÃu, mà trong danh tØ PhÆt pháp ngÜ©i ta thÜ©ng g†i là ñåi Hùng - ñåi

L¿c.

Các em hãy noi theo gÜÖng chi‰n ÇÃu Ãy mà hoán cäi cu¶c Ç©i cûa chúng ta, giúp ích cho xã h¶i, và Çem vui cho cu¶c sÓng. ñÙc Thích Ca Çã chi‰n ÇÃu mà thành PhÆt, thì chúng ta, ít ra cÛng phäi chi‰n ÇÃu Ç‹ thành ngÜ©i, thành ngÜ©i PhÆt tº.

Çây gia Çình trang 149

Çã s¤n nh»ng v‰t cÛ, mà muÓn vë gì vào, ta cÀn phäi tÄy cho såch nh»ng v‰t cÛ Çi Çã. Cu¶c Ç©i là m¶t Çám ÇÃt ÇÀy chông gai, mà muÓn gieo trÒng gì xuÓng, ta cÀn phäi d†n cho såch së trܧc Çã. Ý chí tranh ÇÃu rÃt cÀn Ç‹ tÄy trØ, Ç‹ san ph£ng nh»ng chܧng ngåi Ãy. Nói m¶t cách khác là š chí tranh ÇÃu rÃt cÀn trong cu¶c sÓng. Các em PhÆt tº cûa tôi ÇØng tܪng r¢ng: Tinh thÀn tranh ÇÃu chÌ cÀn ljn, khi ÇÜÖng ÇÀu v§i ÇÎch, v§i kÈ thù. N‰u hi‹u nhÜ th‰ thì không bao gi© các em së cÀn ljn tinh thÀn tranh ÇÃu cä, vì các em là nh»ng PhÆt tº rÃt hiŠn lành, rÃt nhân ái, làm gì có kÈ thù, kÈ ÇÎch. Không phäi chÌ ÇÓi v§i kÈ thù m§i cÀn ljn tinh thÀn tranh ÇÃu. Cu¶c Ç©i cûa chúng ta cÛng cÀn phäi tranh ÇÃu luôn luôn.Tranh ÇÃu chÓng låi nh»ng tánh xÃu cûa chúng ta; tranh ÇÃu chÓng låi nh»ng døc v†ng thÃp kém cûa chúng ta; tranh ÇÃu chÓng låi ngu si cûa chúng ta. Tranh ÇÃu chÓng låi nh»ng xiŠng xích, ích k› cûa tình cäm cûa gia Çình, cûa xã h¶i. ñØng s® không th¡ng ÇÜ®c ngÜ©i. ChÌ s® không th¡ng mình. Th¡ng mình tÃt th¡ng ngÜ©i. KÈ thù nguy hi‹m nhÃt chính låi Çang ª trong chúng ta.

7. K‰t LuÆn: Các em thi‰u niên và thi‰u n» PhÆt tº. Ngày nay, gi© này, chúng ta Çang làm lÍ k› niŒm ngày ra Ç©i cûa m¶t bÆc Çã chi‰n ÇÃu suÓt Ç©i Ç‹ thành PhÆt. Chúng ta hãy nh§ ghi trong tâm khäm r¢ng: ñÙc PhÆt B°n SÜ cûa chúng ta không Çây gia Çình trang 148

Ngay trong viŒn Häi h†c nÀy, muÓn chúng khÕi ch‰t, ngÜ©i ta cÛng phäi tåo låi hoàn cänh mà chúng Çã sÓng dܧi bi‹n khÖi: con này phäi sÓng lÅn l¶n v§i Çá, con kia phäi sÓng v§i rong, con n† v§i san hô... và nhÃt là v§i thÙ nܧc riêng, mà ngÜ©i ta phäi Çem vào Çúng v§i m¿c chúng nó Çã sÓng dܧi bi‹n khÖi.

Cho nên, muÓn sÓng còn, cÀn phäi nó m¶t s¿ " æn kh§p " s¿ hòa h®p v§i m†i vÆt ª chung quanh, nhÜ nh»ng bánh xe ræng cÜa trong m¶t b¶ máy, không th‹ tách riêng ra ÇÜ®c cái gì không thích h®p v§i hoàn cänh së bÎ Çào thäi. ñi thæm viŒn Häi h†c vŠ thì vØa Çúng 12 gi© trÜa. Chúng tôi æn cÖm xong, n¢m nghÌ dܧi bóng thông ljn hai gi© rÜ«i chiŠu m§i dÆy, và sºa soån trò chÖi l§n. ñŠ cûa trò chÖi l§n nhÜ sau: M¶t nܧc kia, dân cÜ ÇŠu mù cä. M¶t hôm h† ÇÜ®c tin r¢ng ª m¶t xÙ n†, có m¶t Çåo sï có th‹ ch»a cho h† sáng m¡t ÇÜ®c.

H† rû nhau Çi tìm Çåo sï Ãy. H† dÀn theo ti‰ng gió, ti‰ng chim mà Çi. H† phäi vÜ®t qua bao nhiêu ÇÜ©ng ÇÃt hi‹m trª, bÎ nh»ng b†n yêu qu› khuÃy phá, phÌnh ph©, träi nhiŠu tråm thº thách tài chuyên môn cûa h†. Sau cùng, h† m§i ljn g¥p ÇÜ®c Çåo sï Ãy. Çây gia Çình trang 41

ñåo sï hÕi h† vŠ PhÆt pháp, n‰u h† trä l©i ÇÜ®c, thì së cho h† m¶t Çåo bùa làm h† sáng m¡t.

5.Nh»ng môn h†c trong Gia ñình PhÆt Tº së giúp các em dÍ dàng theo dÃu chân ñÙc PhÆt: Nh»ng môn mà các em Çang h†c tÆp h¢ng

Trò chÖi rÃt vui, nhÜng cÛng rÃt nguy hi‹m. anh chÎ em tråi sinh ÇŠu bÎt m¡t h‰t, tØ ÇÀu trò chÖi cho ljn cuÓi. Có anh Çã l¶i xuÓng hÒ, có anh ngã læn mÃy ngoi, có chÎ vào ngÒi gi»a bøi gai hàng gi© mà vÅn không g« ra ÇÜ®c.

ngày trong các Gia ñình PhÆt Tº và hôm nay Çem trình bày ª Çây, là nh»ng môn rÃt cÀn ích Ç‹ giúp Ç©i, m¶t khi xã h¶i cÀn ljn. Nh»ng ngành væn hóa cûa gia Çình nhÜ: Múa hát, væn chÜÖng, kÎch nhåc së giúp các em tô Çi‹m cu¶c Ç©i cho thêm tÓt ÇËp; Nh»ng môn cÙu thÜÖng, gút hay morse, së giúp các em cÙu thoát nh»ng tai nån h¢ng ngày xung quanh các em; Nh»ng môn thêu thùa, b‰p núc, së giúp các em trong nh»ng công viŒc n¶i tr®, và nh»ng bài h†c PhÆt pháp së giúp các em hi‹u thÃu š nghïa cûa cu¶c Ç©i và sÓng Çúng š nghïa Ãy.

6.

M¶t PhÆt tº trܧc h‰t cÀn phäi có tinh thÀn tranh ÇÃu månh më: NhÜng chØng Ãy

(Nhân trò chÖi nÀy, chúng tôi nhÆn thÃy s¿ bÃt tiŒn và lôi thôi cái áo dài Lam cûa các em thi‰u n» và các chÎ n» PhÆt tº . ñi tråi mà m¥c áo Lam dài trông có vÈ y‰u ÇuÓi, lŒt bŒt quá, nhÃt là m‡i lÀn mang x¡c hay chÖi trò chÖi l§n, cái áo dài lôi thôi thÆt khó chÎu, không có vÈ thanh niên chút nào cä. chúng tôi Çang nghiên cÙu Ç‹ ÇŠ nghÎ m¶t thÙ ÇÒng phøc cho thi‰u n» g†n gàng, månh më hÖn. Ý ki‰n nÀy Çã ÇÜ®c phÀn Çông các anh chÎ ÇÒng š) Çây gia Çình trang 42

cÛng chÜa Çû. M¶t thi‰u n» PhÆt tº giÕi vŠ các môn trên chÜa phäi là m¶t PhÆt tº chân chính. M¶t PhÆt tº xÙng Çáng v§i danh hiŒu Ãy, ngoài nh»ng môn trên, còn cÀn có m¶t š chí månh më, m¶t tinh thÀn tranh ÇÃu mãnh liŒt. Không có ÇÙc tính sau này, thì dù có tài giÕi bao nhiêu cÛng không làm gì ÇÜ®c.

Cu¶c Ç©i không phäi là m¶t trang giÃy tr¡ng mà muÓn vë gì trên giÃy cÛng ÇÜ®c. Cu¶c Ç©i không phäi là m¶t mi‰ng ÇÃt b¢ng, såch së mà muÓn gieo gì xuÓng là m†c lên.

Không! Cu¶c Ç©i là m¶t trang giÃy Çây gia Çình trang 147

4.Các em vào Gia ñình PhÆt Tº Ç‹ tÆp noi gÜÖng Ç©i ñÙc PhÆt: Các em Çang ÇÜ®c may m¡n hܪng thø tinh thÀn PhÆt giáo quš báu Ãy mà không m¶t tôn giáo, m¶t h†c thuy‰t nào có th‹ sánh kÎp.

NhÜng hܪng thø không phäi chÌ Ç‹ mà hܪng thø, mà cÀn phäi phân phát ra quanh mình nh»ng cái hay, cái ÇËp mà mình Çã thâu nhÆn ÇÜ®c. Nh»ng PhÆt tº Çàn anh chúng ta thÜ©ng bÎ chê trách thø Ƕng, là tiêu c¿c, vì Çã hܪng thø m¶t mình mà không muÓn phân phát cho ai. H† bi‰t PhÆt pháp là hay là Çúng, mà không chÎu hoåt Ƕng m¶t cách tích c¿c Ç‹ cäi tåo cu¶c Ç©i, Çem an vui cho xã h¶i.

Ngày nay chúng ta cÀn cÓ g¡ng Ç‹ tránh xa v‰t bánh xe cÛ Ãy. Nghïa là, chúng ta phäi th¿c tÆp, phäi luyŒn nh»ng phÜÖng pháp thiŒn xäo Ç‹ thi‰t th¿c giúp ích cho Ç©i, chÙ không phäi chÌ ngÒi không mà hܪng thø. Çây gia Çình trang 146

Trò chÖi l§n chÃm dÙt vào khoäng 5 gi© chiŠu. anh chÎ em tråi sinh ÇÜ®c ra bi‹n t¡m rºa, rÒi vào nh° tråi ra vŠ sau khi h†p chung Ç‹ nghe Ban tråi trܪng tuyên bÓ k‰t quä trò chÖi l§n và phê bình ngày tråi.

Xét chung, ngày tråi Çã diÍn ti‰n m¶t cách ÇŠu Ç¥n, vui vÈ, không có gì Çáng ti‰c xÄy ra. Và ÇiŠu Çáng Ç‹ š là sau trò chÖi l§n, các nam n» tråi sinh ÇŠu ÇÜ®c " sáng m¡t " cä anh chÎ em tråi sinh tØ giã vÜ©n DÜÖng ra vŠ trong ti‰ng hát.

Còn hai tråi thi‰u niên và thi‰u n», các em ÇŠu ÇÜ®c hܪng m¶t ngày vui chÖi thÕa thích dܧi s¿ ÇiŠu khi‹n khéo léo cûa hai Ban tråi trܪng. Nhân ngày tråi hôm Ãy, tôi ÇÜ®c bi‰t thêm tài Çóng tråi và chuyên môn cûa các em thi‰u niên. Các em c¡m tråi rÃt lanh, nh»ng cái gút bu¶c rÃt ch¡c ch¡n l¿a ÇÎa Çi‹m rÃt h®p vŒ sinh.

Các em thi‰u n», tÜÖng ÇÓi cÛng tåm ÇÜ®c.

NhÜng cu¶c Çi c¡m tråi cûa các em có tánh cách gÀn nhÜ m¶t cu¶c du ngoån. Trong tråi các em, sao nhiŠu kËo và nܧc chanh th‰ ? Çáng lë ngÜ©i ta Çem dÃu không h‰t. Trái låi các em, trong lúc Ban tråi trܪng Çi thæm tråi, låi Çem ra chÜng bày ª chính gi»a tråi nhÜ là nh»ng cái quán bán giäi khát! các em thích " ng†t " quá. Tôi nói nhÜ th‰ nÀy không bi‰t các em có nhæn m¥t, cho là " chua " l¡m không? Çây gia Çình trang 43

TÓi hôm Ãy, các em thi‰u n» ÇŠu vŠ c¡m tråi ngû låi chùa h¶i quán. Trܧc khi các em Çi ngû, có m¶t bu°i lºa tråi t° chÙc chung cho tÃt cä 3 tråi.

Bu°i lºa tråi nÀy, không cò gì Ç¥c s¡c và cÛng g¥p nh»ng khuy‰t Çi‹m nhÜ thÜ©ng thÃy trong phÀn nhiŠu nh»ng bu°i lºa tråi khác là: 1) Thi‰u trÆt t¿, vì ngÜ©i ngoài ljn xem Çông quá.

2) DiÍn viên nói nhÕ quá, ít ngÜ©i nghe ÇÜ®c ( thÜ©ng thÜ©ng nh»ng kÎch lºa tråi, nên l¿a nh»ng kÎch ít l©i, mà nhiŠu ÇiŒu b¶ Ç‹ khán giä dù không nghe cÛng có th‹ hi‹u ÇÜ®c) 3) NhiŠu kÎch dài quá mà låi thi‰u måch låc 4) Thi‰u chû Çi‹m cûa bu°i lºa tråi, m¥c dù Ban tråi trܪng Çã nên lên.

5) Thi‰u s¿ cäm thông gi»a ngÜ©i diÍn và tråi sinh ngÒi xem, vì không khí tråi Çã bÎ làn sóng ngÜ©i ngoài ljn xem xâm Çoåt. ñiŠu nÀy là m¶t khuy‰t Çi‹m chung trong giai Çoån lÎch sº nܧc nhà. Chúng ta chÌ có th‹ c¡m tråi và t° chÙc lºa tråi gÀn hay chính gi»a thành phÓ. Nên m‡i lÀn nghe " chª cûi " ljn là thiên hå rû nhau rÀm r¶ ljn xem lºa tråi. Thôi thì ngÜ©i ÇÙng l§p trong, l§p ngoài, mË kêu, con khóc; Và bu°i lºa tråi, Çáng lë là m¶t cu¶c vui thân mÆt dành riêng Çây gia Çình trang 44

•

nh»ng lÜ«i dao khát máu Çang hæm d†a lÜÖng dân.

Ngài Çã chi‰n ÇÃu v§i s¿ bÃt bình Ç£ng cûa xã h¶i ƒn ñ¶ th©i bÃy gi©. Nh»ng giai cÃp chia cách xã h¶i ra tØng giòng, nhÜ nh»ng con Çê kiên cÓ chia cách con sông, Çã bÎ Ngài san ph£ng, Ç‹ Çem låi s¿ bình Ç£ng chung cùng cho nhân loåi.

3.Th¡ng l®i cûa cu¶c tranh ÇÃu Ãy ÇÓi v§i

nhân loåi: Ngài Çã chi‰n ÇÃu, luôn luôn chi‰n ÇÃu và Çã th¡ng trÆn vÈ vang sau m‡i lÀn chi‰n ÇÃu.

Nh»ng cu¶c chi‰n th¡ng Ãy Çã Çem låi m¶t gia tài tinh thÀn l§n lao cho nhân loåi. Gia tài Ãy gÒm trong nh»ng ch» này: T¯ BI, TR´ TU˙, BµNH ñ NG, T DO và H NH PHÚC. Các em Çang còn nhÕ, chÜa hi‹u thÃu giá trÎ quš báu cûa nh»ng ch» Ãy. NhÜng m¶t ngày kia, khi ra Ç©i, các em së hi‹u r¢ng: ngÜ©i ta sÓng ÇÜ®c cÛng nh© chúng, mà ch‰t Çi cÛng vì chúng. M¶t xã h¶i ÇÜ®c g†i là væn minh cÛng nh© chúng, mà bÎ tê liŒt vào hàng dã man cÛng vì thi‰u chúng.

Gia ñình PhÆt Tº có b°n phÆn Çào tåo các em, d¿a lên gia tài tinh thÀn mà ÇÙc B°n SÜ chúng ta Çã Ç‹ låi và anh vØa nói là: TØ Bi,Trí TuŒ, Bình ñ£ng,T¿ Do và Hånh Phúc chÙ không Çào tåo các em v§i nguyên t¡c trái låi là: ñ¶c ác, si mê, bÃt bình Ç£ng, nô lŒ và Çau kh°. Çây gia Çình trang 145

2.ñ©i ñÙc PhÆt là m¶t Ç©i tranh ÇÃu

không ngØng: LÎch sº Ç©i Ngài, m‡i chúng ta ai ai cÛng Çã rõ. NhÜng còn š nghïa Ç©i Ngài là nh»ng bài h†c quš báu, mà chúng ta cÀn phäi hi‹u rõ cho tÜ©ng tÆn Ç©i Ngài, tØ khi xuÃt th‰ cho ljn lúc nhÆp diŒt, là m¶t bi‹u hiŒn cûa s¿ tranh ÇÃu mãnh liŒt không ngØng, Ç‹ th¿c hiŒn TØ Bi và Trí TuŒ.

•

•

•

Ngài Çã chi‰n ÇÃu v§i gia Çình ích k›, Çang cÓ lÃy tình thÜÖng nhÕ hËp mà trói bu¶c Ngài, ngæn cách Ngài v§i th‰ gi§i r¶ng l§n bên ngoài.

Ngài Çã chi‰n ÇÃu v§i vÆt døc: mùi ngon, vÎ lå, múa ÇËp hát hay, giÜ©ng cao, nŒm Ãm không th‹ Ç¡m say ÇÜ®c Ngài. Cung vui, phú quš công trình vï Çåi cûa khoái låc vÆt chÃt Çã không cÀm gi» ÇÜ®c Ngài, và Çành chÎu bÃt l¿c trܧc š chí quä cäm cûa Ngài, khi xuÃt gia. Ngài Çã chi‰n ÇÃu v§i thiên nhiên trong lúc Çi tìm Çåo. Núi cao, v¿c th£m, không ngæn cän ÇÜ®c bܧc chân hiên ngang cûa Ngài; MÜa dÀu, n¡ng lºa không ÇÓt cháy ÇÜ®c š chí s¡t Çá cûa Ngài; rØng thiêng, nܧc Ƕc không làm cho Ngài phäi s©n lòng, lui bܧc.

Ngài Çã chi‰n ÇÃu v§i si mê, ác Ƕc: Si mê cûa ngoåi Çåo và ác Ƕc cûa tà giáo. Ngài Çã xé tan bao màn Çen tÓi cûa ngoåi Çåo Çang cÓ che lÃp chân lš Ç‹ bóc l¶t; Ngài Çã Çu°i xa Çây gia Çình trang 144

cho anh chÎ em tråi sinh, låi hóa ra là m¶t cu¶c bi‹u diÍn cûa m¶t " ban hát dåo l¶ thiên ".

Tôi mÖ tܪng ljn nh»ng bu°i lºa tråi, thÆt Çúng nghïa cûa nó: Vài ba chøc tråi sinh ngÒi

quanh ánh lºa hÒng, gi»a m¶t khoäng rØng rÆm sau m¶t ngày làm viŒc mŒt nh†c; m‡i ngÜ©i ÇŠu là khán giä và diÍn viên, cùng hát cùng nhäy cùng k‹ chuyŒn, có th‹ th° l¶ bŠ sâu cûa lòng mình mà không e ngåi có kÈ dòm ngó. Nh»ng ng†n lºa ª gi»a rØng Çêm, nhÜ th‰ có sÙc månh ràng bu¶c chúng ta trong tinh thÀn Çoàn k‰t, thân yêu hÖn, và kh¡c sâu vào kš Ùc nh»ng ai Çã ÇÜ®c nó chi‰u sáng.

18-7-52.

ChÌ còn hÖn m¶t ngày n»a, tråi Tinh TÃn Nha Trang së b‰ måc. Hôm nay Çã có vài tråi sinh b¡t ÇÀu chìa nh»ng quy‹n vª k› niŒm cho bån mình vi‰t. N‡i buÒn chia biŒt hiŒn rõ dÀn trên nét m¥t tråi sinh, theo v§i th©i gian ng¡n ngûi còn låi. Ngày ÇÀu nhÆp tråi, m¶t sÓ tråi sinh Çã cho m¶t tuÀn ª tråi së lâu dài l¡m. Hôm nay cÛng nh»ng ngÜ©i Ãy låi thÃy m¶t tuÀn mau quá và yêu cÀu kéo dài thêm th©i gian huÃn luyŒn!

Tình cäm thân yêu vØa ch§m nª trong lòng tråi sinh, thì hình dång chia ly phäng phÃt trong tråi, Çây gia Çình trang 45

và hiŒn rõ dÀn theo v§i triŠu n¡ng xuÓng sau ÇÒi.

Næm, bäy tråi sinh nhân gi© nghÌ, b¡c gh‰ dܧi cây phÜ®ng gi»a sân chùa, ngÒi n¡n nót tØng câu væn trong nh»ng tÆp k› niŒm, trong lúc n¡ng chiŠu Çang xao xuy‰n quanh mình. ñÙng nhìn nh»ng cái lÜng cong cong uÓn råp trên trang giÃy Çang chæn chú diÍn Çåt cäm tình, tôi thÃy thÜÖng thÜÖng cho nh»ng tråi sinh Ãy vŠ cách trao Ç°i, gi» gìn cäm tình cûa h†. Tôi nh§ th©i kÿ niên thi‰u lúc còn Çi h†c, m‡i lÀn phÜ®ng nª báo hè vŠ, là m‡i lÀn h†c sinh trao cho nhau nh»ng quy‹n vª k› niŒm Ç‹ góp cäm tình và thŠ nguyŠn g¡n bó. NhÜng nh»ng quy‹n vª Ãy bây gi© Çâu cä rÒi, và nh»ng cäm tình ghi gi» ª trong Ãy có in låi m¶t dÃu v‰t gì trong lòng nh»ng chû nhân cûa chúng chæng?

Có lë cÛng có, nhÜng phÀn nhiŠu là không.

Tôi nói nhÜ th‰ nÀy ch¡c cÛng có làm phÆt lòng m¶t sÓ các ‘‘ O ’’ và các ‘‘ chú ’’ tråi sinh mà tôi Çã g¥p trong các tråi này. NhÃt là nh»ng O, Çã chìa m¶t cách rÃt thành thÆt nh»ng quy‹n vª k› niŒm cho tôi vi‰t và tôi cÛng Çã cäm Ƕng nhiŠu trong khi vi‰t.

NhÜng tôi muÓn nói r¢ng chØng Ãy chÜa Çû: “ Trong Gia ñình chúng ta, s¿ trao Ç°i và ghi nh§ cäm tình cÀn phäi sâu xa, tïnh Ƕng và sÓng hÖn th‰ Çây gia Çình trang 46

diÍn væn džc trong ngày k› niŒm ñän Sanh (8 tháng 4 næm 2513 tÙc næm 1950 dÜÖng lÎch)

Các em Thi‰u niên và Thi‰u n» PhÆt tº,

1.Ý nghïa cûa bu°i lÍ: Cách 2513 næm vŠ trܧc, cÛng ngày hôm nay, trong lúc sao mai vØa m†c ª chân tr©i, ñÙc PhÆt Thích Ca Mâu Ni Çã ra Ç©i dܧi cây Vô Ðu trong vÜ©n Lâm Tÿ Ni, ª thành Ca-Tÿ-La-VŒ, thu¶c xÙ B¡c ƒn ñ¶ bây gi©.

Ngày ra Ç©i cûa ñÙc B°n SÜ chúng ta là m¶t Ç¥c biŒt, có m¶t không hai trong lÎch sº nhân loåi.

Ngày Ãy Çã Çánh dÃu cho m¶t k› nguyên m§i, k› nguyên cûa ánh sáng, k› nguyên cûa tình thÜÖng.

Bªi cái ngày quan tr†ng nhÜ th‰, nên chúng ta có b°n phÆn và hÖn n»a, có m¶t n°i thích thú ÇÜ®c làm lÍ k› niŒm hôm nay. Chúng ta làm lÍ k› niŒm trܧc Ç‹ là tÕ lòng nh§ tܪng và bi‰t Ön cûa chúng ta ÇÓi v§i ÇÃng Cha hiŠn, Çã hy sinh tÃt cä cho nhân loåi, cho chúng sanh, và sau là Ç‹ tìm trong Ç©i sÓng ki‹u mÅu cûa Ngài, m¶t š nghïa cho cu¶c sÓng cûa chúng ta ngày nay. Çây gia Çình trang 143

này m¶t chút hy v†ng, và anh mong r¢ng sang næm, cÛng vào dÎp này, trên nŠn väi này së nª thêm hoa sen n»a. Nghïa là anh hy v†ng cho các em tØ SÖ thiŒn së bܧc lên bÆc Trung thiŒn Xin chào các em.

n»a kia. Nghïa là chúng ta nh§ tܪng nhau qua lš tܪng, qua hành Ƕng, qua công viŒc h¢ng ngày cûa chúng ta trong Çåi Gia ñình.”

Chúng có xa nhau Çâu mà phäi ghi gi» k› niŒm? Cùng chung sÓng dܧi mái Ãm Gia ñình, chúng ta không cÀn nhìn nhau mà vÅn thÃy, không cÀn l¡ng tai mà vÅn nghe, không cÀn nói mà vÅn hi‹u. Dù lë loi hay Çoàn tø, dù ª xa hay gÀn, chúng ta là m¶t khÓi mà m¶t hành vi ª Çây ÇŠu có änh hܪng ª nhiŠu nÖi khác, m¶t ti‰ng Ƕng ª nÖi khác vÅn vang d¶i ljn Çây.

Ta vui cái vui cûa toàn th‹ Gia ñình. Toàn th‹ Gia ñình kh° cái kh° cûa ta...

Çây gia Çình trang 142

Çây gia Çình trang 47

20-7-50 - LÍ B‰ Måc Hình nhÜ khi chúng ta càng lo s® th©i gian ljn mau thì nó låi càng ljn mau n»a. M§i Çó mà sáng nay Çã làm lÍ b‰ måc tråi rÒi.

Tråi sinh dÆy tØ 5 gi© sáng và ÇÜ®c miÍn tÆp th‹ thao Ç‹ sºa soån y phøc cho chÌnh tŠ; m‡i Ƕi, chúng ÇŠu lo s¡p Ç¥t và trang hoàng góc ñ¶i, góc Chúng cûa mình rÒi m§i Çäm nhÆn công viŒc chung cûa toàn tråi. ñ¶i nÀy phø trách såch së, Ƕi n† phø trách trÆt t¿. Chúng kia trang hoàng phòng h†p, chúng khác soån diÍn væn... Công viŒc tuy bŠ b¶n, th©i gi© gÃp rút, nhÜng tråi sinh vì quen nŠ n‰p cûa tråi, nên ti‰n hành m¶t cách ÇŠu Ç¥n, nhÎp nhàng nhÜ m¶t bän h®p tÃu. ñ‰n 8 gi© sáng, m†i viŒc s¡p Ç¥t ÇŠu xong xuôi. tråi sinh s¡p hàng ª ÇiŒn PhÆt Ç‹ Ç®i làm lÍ.

Bu°i b‰ måc hôm nay, cÛng nhÜ bu°i khai måc hôm trܧc, Ban trÎ s¿ chÌ muÓn t° chÙc trong phåm vi thân mÆt, nên ngoài các ban viên Ban trÎ s¿ chÌ có thêm m¶t sÓ Çåo h»u và các Çoàn thi‰u niên, thi‰u n» PhÆt tº ljn d¿.

Tuy th‰ bu°i lÍ vÅn trang nghiêm. Giäng ÇÜ©ng ÇÜ®c trang hoàng m¶t cách mÏ thuÆt hÖn: Ÿ Çây m¶t bÙc thêu, bên kia m¶t bÙc h†a, nÖi khác Çây gia Çình trang 48

cÛng có nh»ng PhÆt tº gieo r¡c mÀm TØ Bi và ánh sáng Trí TuŒ.

•Vài l©i ngÕ v§i các em thi‰u niên, thi‰u n».

Các em! Sau m¶t næm h†c tÆp các em Çã tØ bÆc Hܧng thiŒn bܧc lên SÖ thiŒn. Hôm nay là ngày lÍ trao dÃu hiŒu cho các em. Ban Hܧng DÅn có š m©i phø huynh các em ljn Çây là mØng cho các em Çã bܧc ÇÜ®c m¶t bܧc trên ÇÜ©ng ñåo. TØ nay các em không phäi chÌ m§i hܧng vŠ phía ThiŒn. Các em Çã b¡t ÇÀu bܧc sÖ sÖ vào ÇÜ©ng ThiŒn rÒi Çó.

Anh Çánh dÃu bܧc ÇÀu cûa các em lên bÆc SÖ thiŒn v§i cái hiŒu hoa sen nÀy. TØ Çây các em không còn là con ngÜ©i cûa hôm qua, cûa ban nãy n»a. Các em bây gi© là nh»ng ngÜ©i m§i v§i cái danh hiŒu là PhÆt tº SÖ thiŒn. Phø huynh các em và các anh chÎ Çoàn trܪng Çang chÙng ki‰n s¿ Ç°i m§i, s¿ bi‰n hóa mÀu nhiŒm Ãy cûa các em, và së còn theo dõi s¿ bi‰n hóa Ãy mãi. VÆy các em hãy gi» gìn Ç‹ xÙng Çáng v§i huy hiŒu cûa các em ÇØng Ç‹ ai phäi thÃt v†ng vì các em cä.

Và anh së là ngÜ©i ÇÀu tiên gªi vào dÃu hiŒu Çây gia Çình trang 141

d†c ÇÜ©ng, d†c sá, hay Çi ngao du v§i nh»ng em mÃt n‰t ª ÇÀu ÇÜ©ng, xó ch®. ChÌ nghï chØng Ãy thôi cÛng Çû thÃy s¿ l®i ích cûa Gia ñình PhÆt Tº rÒi. HÖn n»a, ª Çây låi có nh»ng anh chÎ em Çoàn trܪng s¤n sàng lÃy s¿ thÜÖng yêu, dìu d¡t các em làm lš tܪng, luôn luôn nguyŒn hy sinh m¶t phÀn l§n Ç©i mình làm tròn sÙ mŒnh, cao cä là Çào tåo m¶t th‰ hŒ PhÆt tº xÙng Çáng ngày mai. ñiŠu thÙ hai mà chúng tôi yêu cÀu các Çåo h»u là hãy luôn luôn Çi sát v§i chúng tôi, Ç‹ hi‹u rõ công viŒc cûa chúng tôi làm, Ç‹ giúp Ç« chúng tôi vŠ m¥t š ki‰n cÛng nhÜ vŠ m¥t tài chánh, vì, thÜa các Çåo h»u! Gia ñình chúng tôi nghèo l¡m cä vŠ tiŠn tài lÅn kinh nghiŒm.

•ñoån K‰t. ThÜa các Çåo h»u!

Các con em rÃt thân yêu cûa quš Çåo h»u Çang ÇÙng bên cånh các Çåo h»u Çây. ñây là th‰ hŒ PhÆt tº ngày mai. N‰u các Çåo h»u không muÓn thÃy s¿ suy tàn cûa PhÆt giáo ngày mai, thì hôm nay hãy Ç‹ tâm sæn sóc bón x§i nh»ng mÀm non ÇÀy khä næng và sinh l¿c Ãy. Có s¿ tham gia cûa các Çåo h»u, chúng tôi së thÃy v»ng tâm hÖn và së phÃn khªi mà làm viŒc, mà bành trܧng phåm vi cûa Gia ñình PhÆt Tº ra kh¡p nÖi. ñ‹ m¶t ngày không xa, trên toàn cõi ViŒt Nam thân yêu này, Çâu Çâu cÛng có nh»ng PhÆt tº xÙng Çáng v§i ñåo, và không thËn v§i ñ©i, Çâu Çâu Çây gia Çình trang 140

m¶t t© báo tÜ©ng hay nh»ng tÃm änh ghi låi nh»ng hoåt Ƕng trong tråi... trong khung cänh væn nghŒ và trong khung cänh væn nghŒ Ãy, nam n» tråi sinh ÇÙng oai nghi, ngay ng¡n theo tØng Ƕi hay chúng cûa mình Ç‹ lÍ PhÆt. M§i trông qua, ai tinh m¡t m¶t chút, cÛng nhÆn thÃy ÇÜ®c s¿ bi‰n Ç°i Çáng mØng cûa tråi sinh sau bäy ngày ÇÜ®c huÃn luyŒn, cách ÇÙng, cánh nhìn cûa h† có vÈ chÌnh ÇÓn, t¿ tin hÖn; nh»ng bài hát rÆp ràng, Çúng ÇiŒu hÖn khi anh chÎ em m§i nhÆp tråi.

NhÃt là nh»ng lúc tÆp h†p không còn chÆm chåp lôi thôi nhÜ m¶t hai ngày ÇÀu. VÅn bi‰t Çây là nh»ng s¿ thay Ç°i vŠ hình thÙc. NhÜng nh»ng s¿ thay Ç°i nÀy có änh hܪng rÃt l§n ljn tinh thÀn, n‰u không phäi chính là nh»ng phän änh cûa s¿ thay Ç°i vŠ tinh thÀn.

Sau bu°i lÍ PhÆt, Çåi diŒn cûa ban trÎ s¿, Çåo h»u V. ñ. D ra tuyên bÓ b‰ måc tråi, và nói mÃy l©i nh¡n nhû v§i tråi sinh, vŠ Ç©i sÓng cûa m¶t PhÆt tº ª gia Çình riêng cûa mình.

Nh»ng ÇiŠu cûa Çåo h»u nói rÃt thi‰t th¿c, tܪng cÛng cÀn nh¡n låi ª Çây. Trܧc h‰t Çåo h»u nêu ra cæn bŒnh cûa m¶t sÓ anh chÎ em thanh thi‰u niên PhÆt tº là khi ljn v§i Çoàn thì tÕ ra rÃt Çäm ÇÜÖng, cÀn mÅn, mà khi trª vŠ v§i gia Çình mình thì låi h»ng h©, không giúp Ç« ÇÜ®c gì cho cha mË trong công Çây gia Çình trang 49

viŒc nhÕ nh¥t h¢ng ngày cä. Bu°i sáng không quét ÇÜ®c m¶t cái nhà, lau chùi ÇÜ®c m¶t vài ng†n Çèn dÀu Ç‹ th¡p trong nhà... ñây là chÜa nói ljn nh»ng công viŒc khó nh†c hÖn, nhÜ gánh nܧc, chÈ cûi, làm vÜ©n. Vì th‰ m¶t sÓ phø huynh Çã phàn nàn r¢ng con em mình ljn v§i Gia ñình PhÆt Tº mà không ÇÜ®c hoán cäi gì h‰t, có khi trách Gia ñình PhÆt Tº Çã làm mÃt thì gi© cûa con em mình n»a. ñ‹ b° khuy‰t vào Çi‹m trên, Çåo h»u khuyên anh chÎ em Çoàn trܪng hãy nêu gÜÖng cÀn mÅn ª gia Çình riêng cûa mình, và giäi thích cho các em thi‰u niên, thi‰u n» hi‹u r¢ng: “ Gia ñình PhÆt Tº là nÖi Ç‹ các em tÆp s¿ Ç©i sÓng chân chính cûa ngÜ©i PhÆt tº là nÖi Ç‹ phäi th¿c hiŒn nay Ç©i sÓng Ãy ª gia Çình riêng cûa mình. ñØng tܪng nh»ng hành vi, cº chÌ nhÕ nh¥t h¢ng ngày là không Çáng k‹, và chÌ chú tr†ng ljn nh»ng công viŒc l§n lao thÜ©ng rÃt ít xÄy ra. Chính nh»ng công viŒc vøn v¥t h¢ng ngày Çó luyŒn tính khí con ngÜ©i rÃt nhiŠu.” ñåo h»u Çã lÃy ngay Ç©i sÓng cûa mình ra làm b¢ng chÙng cho l©i nói cûa mình: Bây gi© Çåo h»u thành Çåt nhÜ th‰ Ãy cÛng là nh© trܧc kia, ngay tØ ngày Ãu thÖ, Çåo h»u Çã sÓng m¶t Ç©i cÀn cù siêng næng, giúp Ç« song thân trong m†i công viŒc gánh nܧc, chÈ cûi, quét nhà. Nghïa là không có m¶t công viŒc gì có th‹ làm ÇÜ®c mà mình låi tØ nan.

Çây gia Çình trang 50

tÆp luyŒn cho các em tøng kinh gõ mõ cho giÕi, Ç‹ Çi cÀu siêu, cÀu an, hay cÀm tràng phan Çi ÇÜa Çám ma. b. Gia ñình PhÆt Tº không phäi là m¶t nÖi khuy‰n khích các em lãng xao bài vª ª trÜ©ng, Ç‹ t° chÙc nh»ng trò chÖi vô nghïa, nh»ng ca xܧng vô ích. c. Gia ñình PhÆt Tº không phäi là m¶t t° chÙc thanh niên có møc Çích chính trÎ, hay m¶t t° chÙc Hܧng ñåo trá hình. Gia ñình PhÆt Tº chÌ mÜ®n m¶t ít phÜÖng pháp thanh niên hay hܧng Çåo mà thôi.

Còn tinh thÀn thì vÅn là tinh thÀn cûa PhÆt giáo: nghïa là TØ bi, Trí huŒ, Tinh tÃn, Hoan h›, Thanh tÎnh.

• Kêu g†i s¿ hܪng Ùng, s¿ giúp Ç« cûa Phø

huynh và các Khuôn. ThÜa các Çåo h»u! Các Çåo h»u Çã hi‹u rõ møc Çích cûa Gia ñình PhÆt Tº. Bây gi© chúng tôi chÌ yêu cÀu các Çåo h»u m¶t ÇiŠu: là hãy hܪng Ùng và giúp Ç« công viŒc cûa Gia ñình chúng tôi.

Chúng tôi yêu cÀu các Çåo h»u hãy sÓt s¡ng cho các em ljn v§i chúng tôi, ÇØng e ngåi gì h‰t. N‰u các em Ãy không ÇÜ®c ích l®i nhiŠu cÛng ÇÜ®c ích l®i m¶t Çôi phÀn. Hãy nghï r¢ng nh»ng bu°i chiŠu thÙ Næm hay Chû nhÆt, các em không Çi h†p ª gia Çình, mà Çi lang thang ª Çây gia Çình trang 139

gia Çình này v§i gia Çình kia không còn xa lå n»a. ñây là m¶t th‰ gi§i Çåi ÇÒng thu hËp, không thân, không sÖ, không giàu nghèo, sang hèn. ñã vào Gia ñình PhÆt Tº thì m†i ngÜ©i ÇŠu là cha mË chung, anh em chung; m†i ngÜ©i ÇŠu ÇÜ®c trùm trong bÀu không khí thÜÖng yêu, trìu m‰n cûa lòng tØ bi vô lÜ®ng.

3.

Gây m¶t khung cänh thuÆn tiŒn cho s¿ Çào tåo PhÆt tº ngày mai. Không Çâu thuÆn tiŒn cho b¢ng Gia ñình PhÆt Tº. ñ‹ Çào tåo con em thành nh»ng PhÆt tº chân chính. Ÿ trÜ©ng thì chÌ chuyên vŠ trí døc; ª nhà thì chÌ chuyên vŠ thiŒn cäm; ª chùa thì chÌ chuyên viŒc tu h†c; ª ngoài Ç©i thì chÌ Çeo Çu°i tiŠn tài danh v†ng. ChÌ có Gia ñình PhÆt Tº là nÖi chú tr†ng ljn m†i m¥t. Nó là m¶t nÓi ngang gi»a gia Çình và h†c ÇÜ©ng; gi»a Ç©i và Çåo; gi»a xã h¶i và cá nhân. ñây là m¶t mi‰ng ÇÃt rÃt tÓt Ç‹ Çào tåo con ngÜ©i vŠ m†i phÜÖng diŒn.

• ñánh Ç° nh»ng ng¶ nhÆn vŠ Gia ñình PhÆt

Tº: ThÜa các Çåo h»u! Møc Çích cûa Gia ñình PhÆt Tº là nhÜ th‰, chÙ không có gì khác, xin ÇØng ai hi‹u lÀm:

Có m¶t quan niŒm cûa m¶t sÓ anh chÎ em cÛng cÀn phäi bài trØ là quan niŒm trܪng giä, s® xÃu, không dám làm nh»ng công viŒc mà h† cho là tÀm thÜ©ng, chÌ dành riêng cho ngÜ©i giúp viŒc nhÜ gánh nܧc, rºa bát nÃu cÖm... Không có m¶t công viŒc gì có ích l®i mà là xÃu h‰t; ChÌ có ngÜ©i xÃu vì không làm viŒc mà thôi. ñåo h»u låi kêu g†i các bÆc phø huynh hãy giúp anh chÎ em Çoàn trܪng ki‹m soát ch¥t chë các Çoàn sinh, b¢ng cách cho h† bi‰t tánh tình hånh ki‹m cûa con em mình ª nhà nhÜ th‰ nào Ç‹ anh chÎ em Çoàn trܪng d¿a theo Çó mà sºa ch»a các em.

Sau bài diÍn væn cûa Çåo h»u V. ñ. D, là mÃy l©i cám Ön cûa anh T Çåi diŒn tråi sinh. Sau khi cám Ön TÌnh h¶i, Ban tråi trܪng, ban quän lš tråi và các Çåo h»u Çã giúp Ǫ tråi rÃt nhiŠu. Anh T. nói mÃy l©i quy‰t tâm cûa tråi sinh trong công viŒc hܧng dÅn các em sau nÀy, và hÙa së noi gÜÖng tinh tÃn cûa tråi Ç‹ ÇÄy månh phong trào Gia ñình PhÆt Tº trong ÇÎa phÜÖng mình. ñ‹ chÃm dÙt bu°i lÍ, tôi thay m¥t Ban tråi trܪng, ÇÙng ra nh¡c låi v§i tråi sinh chû Çi‹m cûa tråi Tinh TÃn næm nay là ‘‘ Cæn bän cûa m¶t ngÜ©i ñoàn trܪng PhÆt tº ’’.

a. Gia ñình PhÆt Tº không phäi là m¶t nÖi Çây gia Çình trang 138

Çây gia Çình trang 51

Sau bu°i lÍ chúng tôi dÅn quš vÎ Çåo h»u Çi thæm tråi và chøp änh, trong lúc Ãy m¶t tiŒc trà cûa TÌnh h¶i Çang Ç®i toàn th‹ anh chÎ em chúng tôi tåi phòng æn. ñ‰n gÀn 10 gi© sáng tiŒc trà m§i b¡t ÇÀu.

TiŒc trà hôm nay không vui l¡m: các n» tråi sinh chäy nܧc m¡t nhiŠu quá làm ܧt cä bánh trái, và có lë m¶t nam tråi sinh cÛng Çã trÜ®t b° vì nh»ng giòng nܧc m¡t lai láng kia mà không dám nói ra ÇÃy thôi.

Nh»ng chi‰c ‘‘ x¡c ’’ ª gi»a sân Çang n¢m Ç®i mang vŠ. anh chÎ em tråi sinh ª Ba Ngòi và Phan Rang phäi vŠ ngay trÜa nay cho kÎp chuy‰n xe lºa. Sau nh»ng l©i d¥n dò, nh»ng l©i cam k‰t, cái b¡t tay ch¥t chë, cái buông tay m‰n ti‰c. Anh chÎ em tuÀn t¿ lên ÇÜ©ng. Ra ljn c°ng chùa, anh em còn ngoänh lui låi, ÇÜa tay vÅy. Chúng tôi nhìn theo, cÜ©i l¥ng - lë.

chúng tôi bây gi© Çã hoàn toàn, và không có ÇiŠu gì cÀn phäi sºa Ç°i n»a; nhÜng chúng tôi có th‹ t¿ hÕi r¢ng nó Çã hoàn häo hÖn trܧc nhiŠu và n‰u có thay Ç°i Çi n»a, thì møc Çích tÓt ÇËp ÇÀu tiên cûa nó cÛng vÅn ÇÜ®c Çeo Çu°i mãi mãi.

• Møc ñích Cûa Gia ñình PhÆt Tº: NhÜng

mà møc Çích Gia ñình là th‰ nào, tܪng cÛng cÀn gi§i thiŒu qua Ç‹ các Çåo h»u rõ. Nó có 3 phÀn: 1 .Gây m¶t khung cänh thuÆn tiŒn cho s¿ tu h†c cûa m†i ngÜ©i trong gia Çình. TØ trܧc trong h¶i PhÆt h†c có m¶t s¿ khuy‰t Çi‹m l§n, là chÌ nh»ng ngÜ©i l§n, ngÜ©i già m§i vào h¶i. H¶i viên vào h¶i, nhÜ r©i gia Çình Ç‹ Çi tu riêng m¶t mình. Gia ñình PhÆt Tº thành lÆp chính là Ç‹ b° khuy‰t vào ch‡ Ãy, là Ç‹ m†i ngÜ©i trong gia Çình cùng tu, cùng h†c, không k‹ l§n bé, trÈ già, sang hèn. Ÿ Çây, ai ai cÛng cùng m¶t niŒm nhÜ nhau, cÛng cùng m¶t chí hܧng nhÜ nhau là dìu d¡t nhau bܧc mau vŠ xÙ PhÆt.

2.

Gây m¶t mÓi giây liên låc, m¶t tình thân h»u ÇÀm Ãm gi»a các gia Çình nhÕ. TØ trܧc gia Çình này v§i gia Çình kia thÜ©ng cách biŒt nhau, thi‰u tinh thÀn liên låc, nhà nào sÓng riêng nhà nÃy, con cái không Çi låi v§i nhau. Bây gi© nh© Gia ñình PhÆt Tº,

Çây gia Çình trang 52

Çây gia Çình trang 137

ThÜa các ThÀy, thÜa các Çåo h»u, Chúng tôi trân tr†ng có š m©i các Ngài ljn Çây trܧc là Ç‹ cho bu°i lÍ hôm nay thêm phÀn long tr†ng, sau là Ç‹ trình bày møc Çích hoåt Ƕng cûa Gia ñình PhÆt Tº Ç‹ tØ Çây vŠ sau, ÇØng ai hi‹u lÀm công cu¶c cûa Gia ñình chúng tôi n»a.

• LÎch trình ti‰n tri‹n

cûa Gia ñình PhÆt Tº: Trܧc tiên, chúng tôi xin phát qua lÎch trình ti‰n tri‹n cûa Gia ñình PhÆt Tº: Gia ñình chúng tôi thành lÆp næm 1940, do sáng ki‰n cûa Çåo h»u Tâm Minh (Lê ñình Thám) và s¿ hܧng dÅn cûa Çoàn PhÆt h†c ñÙc Døc. Gia ñình chúng tôi ra Ç©i Çã 10 næm. MÜ©i næm ÇÀy sóng gió cûa th©i cu¶c, trong phåm vi nܧc nhà, cÛng nhÜ trong cä th‰ gi§i.

Tuy th‰ Gia ñình chúng tôi vÅn tÒn tåi và ti‰p tøc công viŒc. Gia ñình có thay Ç°i. NhÜng không phäi vì th©i cu¶c mà vì nh»ng kinh nghiŒm thâu thÆp ÇÜ®c trong 10 næm qua.

Chúng tôi không dám t¿ hào r¢ng Gia ñình Çây gia Çình trang 136

Không khí tråi Tinh TÃn loãng dÀn, loãng dÀn theo v§i m‡i tråi sinh ra Çi. M¶t tuÀn qua mau lË quá. M§i ngày nào anh chÎ em mang hành lš ljn d¿ tråi, chào hÕi nhau rÓi rít mà nay Çã låi r©i tay nhau rÒi !

Còn Çâu nh»ng b»a cÖm ngon lành, nh»ng bu°i h†c trÆt t¿ mà linh Ƕng, nh»ng gi© nghÌ ngÒi quây quÀn tÆp hát mãi không chán, nh»ng bu°i hoàng hôn ngÒi trò chuyŒn trên bãi bi‹n, nh»ng Çêm khuya l¥ng lë cùng næm bäy anh em ngÒi chép bài, vi‰t báo ...H†a chæng chÌ còn hËn ljn sang næm.

Sau Ngày B‰ Måc 21 - 7 - 52 Anh chÎ em trong phái Çoàn chúng tôi còn ÇÜ®c ª låi Nha Trang 2 ngày n»a, trܧc khi Çáp xe lºa vào Phan Rang và lên ñà låt. Hai ngày ng¡n ngûi, nhÜng cäm tình thÆt chan chÙa dài lâu. Chúng tôi bi‰t nói th‰ nào Çây, Ç‹ tÕ lòng tri ân chân thÆt cûa chúng tôi ÇÓi v§i quš Çåo h»u thân m‰n mà chúng tôi Çã ÇÜ®c may m¡n gÀn gûi trong nh»ng ngày quš hóa sÓng ª Nha Trang ?

TØ khi bܧc xuÓng sân bay cho ljn khi bܧc chân lên cÀu thang xe lºa, chúng tôi Çã ÇÜ®c quš Çåo h»u chu cÃp cho Çû m†i thÙ tiŒn nghi : tØ ch‡ æn, ch‡ ª, cho ljn s¿ Çi laÎ... không thi‰u m¶t ÇiŠu gì. Çây gia Çình trang 53

Ngay tØ khi ª trong tråi, quš Çåo h»u Çã thay phiên nhau ljn vi‰ng thæm và cho quà bánh. ñ‰n Ç°i khi b‰ måc tråi, quà bánh còn tØng ÇÓng, chúng tôi chia mÃy cho tråi sinh cÛng không h‰t. Khi ra tråi, quš Çåo h»u tranh nhau kéo chúng tôi vŠ nhà mª tiŒc khoän Çãi. Chúng tôi không dám k‹ tên quš Çåo h»u Çã vui vÈ thi‰t Çãi chúng tôi, Ç‹ khÕi tÕ ra tÌ mÌ trong s¿ æn uÓng.

NhÜng làm sao ngæn ÇÜ®c cäm tình cûa chúng tôi tuông ra ÇÀu ng†n bút khi chúng tôi nghï ljn lòng sÓt s¡ng giúp Ç« cho tråi. VŠ thuÓc men cûa Çåo h»u Tr. K. Ph, vŠ xe c¶ cûa Çåo h»u B. L, vŠ viŒc lo s¡p Ç¥t æn uÓng cûa gia Çình Çåo h»u P. ñ và tÃt cä nh»ng s¿ cÀn thi‰t khác. NhÃt là s¿ nâng Ç« vŠ phÜÖng diŒn tinh thÀn cûa Çåo h»u V. ñ. D mà m‡i khi nghe chi‰c xe Çåp t¿ Ƕng n° máy ª ngoài c°ng chùa là chúng tôi tin ch¡c r¢ng m†i vÃn ÇŠ th¡c m¡c trong tråi së ÇÜ®c giäi quy‰t °n thÕa.

DiÍn væn džc trong lÍ trao dÃu hiŒu cho Thi‰u niên, thi‰u n» (8-12 K› sºu) 1949

ThÜa các ThÀy ThÜa các Çåo h»u ThÜa toàn th‹ anh chÎ em, Hôm nay là ngày lÍ k› niŒm thành lÆp Gia ñình PhÆt Tº. Theo chÜÖng trình hoåt Ƕng h¢ng næm cûa chúng tôi, lÍ này có tánh cách væn hóa. Bªi vÆy, nhân dÎp lÍ này, gia Çình chúng tôi có m¶t cu¶c thi væn chÜÖng và PhÆt pháp cho các em thi‰u niên, thi‰u n», có xuÃt bän m¶t tÆp væn dày 100 trang. Làm lÍ trao dÃu hiŒu cho các em ÇÜ®c lên cÃp SÖ thiŒn, và sau lÍ trao dÃu hiŒu, chúng tôi có t° chÙc m¶t bu°i kÎch nhåc Ç‹ gi§i thiŒu tài nghŒ cûa các em trong gia Çình.

ThÆt ra, ª Nha Trang không phäi chÌ có chØng Ãy Çåo h»u Çã tÆn tøy v§i tråi Tinh TÃn, v§i Gia ñình PhÆt Tº. Nh»ng Çåo h»u nhÜ th‰, chúng tôi có th‹ ljm hàng chøc Çåo h»u. NhÜng chính vì nhiŠu th‰ nên không th‹ k‹ h‰t ra Çây.

Chúng tôi chÌ xin thành tâm ghi công ÇÙc chung cûa quš Çåo h»u ª Nha Trang, trܧc khi lên ÇÜ©ng vào Phan Rang. Çây gia Çình trang 54

Çây gia Çình trang 135

ThÆt ra thì ñ¶i hay Chúng nào cÛng xÙng Çáng cä ÇÃy. NhÜng ti‰c r¢ng ban Hܧng DÅn Gia ñình PhÆt Tº nhÜ các em Çã rõ, chÌ giàu lòng thÜÖng, mà rÃt nghèo vŠ tiŠn cûa. Bªi vÆy, hôm nay Ban Hܧng DÅn chÌ có hai giäi thܪng nhÕ m†n Ç‹ t¥ng các em thôi. M¶t giäi cho m¶t Chúng thi‰u n» m¶t giäi cho ñ¶i thi‰u niên nào ÇÜ®c nhÃt thôi.

Các em nh§ r¢ng Çây là giäi thܪng cho Ƕi hay chúng, chÙ không phäi cho tÃt cä m¶t gia Çình.

Gia Çình nào có m¶t Ƕi hay m¶t chúng ÇÜ®c giäi Ãy, không phäi cûa gia Çình vinh d¿ Ãy chÌ dành riêng cho Ƕi hay chúng Ãy thôi.

V.ChÌ nên nh§ cái ngày quang Çän,và xóa bÕ

tÃt cä. Và sau cùng, anh mong r¢ng, sau khi giäi tán ra vŠ, các em ÇØng bàn tán, ÇØng tÃm tÙc vì s¿ hÖn thua mà chÌ nên nh§ låi cái ngày quang Çän nhÃt, vui vÈ nhÃt mà các em Çã chung sÓng ª Çây, dܧi s¿ dìu d¡t ân cÀn cûa các anh chÎ Trܪng, và dܧi nø cÜ©i m‰n thÜÖng cûa ñÙc PhÆt B°n SÜ.

Các em chÌ nên nh§ có chØng Ãy.

Çây gia Çình trang 134

ñÜ©ng vào Phan Rang 22- 7- 52.

Sáu gi© sáng hôm nay, phái Çoàn chúng tôi Çáp xe lºa vào Tourcham. ñây là lÀn ÇÀu tiên, tØ ngày tác chi‰n chúng tôi ÇÜ®c Çi xe lºa låi. Cänh tÜ®ng ÇÜa Çón ª trên sân ga thÆt vui quá ! Tôi có cäm tܪng nhÜ mình sÓng låi 10 næm trܧc, lúc còn Çi h†c g¥p dÎp nghÌ hè, Çáp xe lºa vŠ nhà.

Tuy xe chåy s§m, các Çåo h»u cùng gia quy‰n và anh chÎ em Gia ñình PhÆt Tº, cÛng ra ga ÇÜa chúng tôi rÃt Çông, ÇÙng chÆt cä sân ga, nói cÜ©i ríu rít. Có lë hôm nay, nh»ng ÇÒng bào ª Nha Trang cùng Çi m¶t chuy‰n xe së ngåc nhiên không hi‹u vì sao, sáu ngÜ©i xoàng xÌnh nhÜ chúng tôi låi ÇÜ®c tiÍn ÇÜa Çông Çäo nhÜ th‰. ¯, sáu ngÜ©i tÀm thÜ©ng nhÜ bao nhiêu ngÜ©i khác, nhÜng có diÍm phúc ÇÜ®c sÓng trong Çåi Gia ñình PhÆt Tº.

Còi tàu giøc lÀn thÙ hai, bánh xe b¡t ÇÀu chuy‹n. Chúng tôi Çành rã Çám ngÜ©i thân yêu Ãy nhäy lên tàu. Nh»ng cánh tay dÖ lên vÅy nhiŠu quá.

Tàu tØ tØ chåy, bánh xe chÆm chåp læn nhÜ nuÓi ti‰c.

Tàu chåy ÇÜ®c m¶t khoäng Ƕ næm træm thܧc, b‡ng chúng tôi thÃy m¶t toán thi‰u niên PhÆt tº gia Çình ThiŒn ñåo, vØa chåy vØa lûi bæng qua mÃy khu vÜ©n Ç‹ cÓ Çón chúng tôi mà vÅy m¶t lÀn n»a... Çây gia Çình trang 55

II.Cu¶c chÖi l§n trong ngày. NhÃt là trong Thôi tåm biŒt, tåm biŒt Nha Trang nhé ! Ta còn mang theo Çây kš Ùc cûa nh»ng bu°i Çi thæm sª cá, Çi c¡m tråi vÜ©n DÜÖng, Çi ng¡m cänh SÖn Trung, Çi chÖi hòn ChÒng. Nh»ng gi© trÀm ngâm trên tháp Chàm Ponagar, tܪng tÜ®ng ljn nh»ng chi‰n thuyŠn cûa dân Chàm Ò åt ti‰n vào cºa bi‹n, nh»ng gi© ngÒi nhìn sóng ÇÆp mãi vào b© mà thÃt v†ng cho chúng, nh»ng cu¶c nô Çùa trên bãi bi‹n, hÒn nhiên nhÜ b†n trÈ thÖ, nh»ng bu°i hoàng hôn, cùng vài anh em Çi t¡m bi‹n vŠ trên ÇÜ©ng v¡ng, tuy không ai nói v§i ai m¶t l©i mà vÅn hi‹u nhau hÖn.

Thôi tåm biŒt, tåm biŒt tÃt cä ! ñÜ©ng xe lºa tØ Nha Trang vào Phan Rang không lÃy gì làm ÇËp. NhÜng lâu l¡m không Çi låi xe lºa, nên cái gì ÇÓi v§i chúng tôi cÛng là lå, Üa nhìn. ñÜ©ng càng Çi vào càng v¡ng dÀn. RØng rú nhÜ xích låi gÀn, thÌnh thoäng, Ƕ vài ba cây sÓ låi có m¶t cái tháp canh, do m¶t vài ngÜ©i lính Pháp và vài chøc lính ViŒt Nam hay thi‹u sÓ canh gi».

Càng Çi vào, ngÜ©i Chàm càng Çông. Bên ÇÜ©ng xe lºa, thÌnh thoäng chúng tôi låi g¥p m¶t cøm næm, ba ngÜ©i Chàm, ÇÙng ngÖ ngác nhìn xe chúng tôi Çi qua. H† nghï gì ? Có còn sÙc Ç‹ cæm h©n b†n ngÜ©i chúng ta Çang ngåo nghÍ Çåp trên ÇÃt t° cûa h† chæng? Hình änh huy hoàng cûa nh»ng th©i Çåi væn minh, cÜ©ng thÎnh cûa dân t¶c Çây gia Çình trang 56

cu¶c chÖi l§n sáng nay, các anh chÎ Huynh trܪng Çã phäi cäm Ƕng trܧc s¿ tranh Çua ráo ri‰t cûa các em Ç‹ giÆt giäi ÇÀu. Các em Çã s® không xÙng Çáng là m¶t thi‰u niên hay thi‰u n» PhÆt tº, Çã lo l¡ng không nêu cao ÇÜ®c danh d¿ cûa Ƕi hay cûa chúng mình, nên các em Çã cÓ g¡ng v§i tÃt cä sÙc l¿c non nÈo cûa các em m¶t cách Çáng yêu.

III.Phäi có m¶t thái Ƕ ÇÙng Ç¡n Ttong s¿ tranh Çua: NhÜng tranh Çua không có nghïa là ganh tœ. Cái xÃu không phäi ª s¿ thua ngÜ©i ta.

Cái xÃu chính là ª s¿ thua sút mà còn ganh ghét ngÜ©i ta. Hai võ sï trên võ Çài, sau khi Çánh nhau chí mång, còn b¡t tay nhau cÜ©i m¶t ti‰ng trܧc khi ra vŠ. HuÓng chi chúng ta là con m¶t gia Çình, mà châm ngôn Hòa ThuÆn, Tin Yêu bao gi© cÛng nêu cao ª trܧc m¡t, chúng ta låi không bi‰t hoan h›, khi nhìn s¿ th¡ng cu¶c cûa bån bè chúng ta chæng?

IV.Tuyên bÓ k‰t quä cu¶c thi: Các em thi‰u niên và thi‰u n» PhÆt tº.

Anh s¡p tuyên bÓ k‰t quä cu¶c chÖi hôm nay.

Anh mong r¢ng ÇØng có em nào, nhÃt là các em thi‰u n», ÇØng có m¶t em nào xâm xoàn khi nghe Ƕi hay chúng cûa mình không ÇÜ®c giäi nhÃt. Çây gia Çình trang 133

Çi h†p quá ljn n‡i thÀy me hay anh chÎ em các em Çã phäi lo l¡ng hÕi anh: ‘‘Không bi‰t con tôi (hay em tôi) nó Çi h†p chi mà h†p mãi.

HÍ nghÌ h†c m¶t cái là xách nón Çi h†p’’. NhÃt là dåo này, thØa dÎp ‘‘Hoàng ñ‰ hÒi loan’’ ÇÜ®c nghÌ nhiŠu, các em Çã l®i døng th©i cÖ, m¥c sÙc mà Çi h†p. Trܧc nh»ng câu hÕi lo l¡ng Ãy, anh Çã trä l©i m¶t cách bí mÆt mà các em muÓn gi» kín. Anh trä l©i: ‘‘Các em Çi h†p luôn th‰, ch¡c có chuyŒn gì cÀn l¡m Çó ’’. ‘‘ChuyŒn cÀn gì Çó’’ hôm nay Çã ÇÜ®c vén màn bí mÆt, Çã ÇÜ®c phô bày dܧi ánh sáng cûa ngày mÒng Tám tháng TÜ. ñó là nh»ng bài PhÆt pháp, nh»ng món chuyên môn, nh»ng trò chÖi, nh»ng bài hát mà các em cÀn phäi ôn låi Ç‹ d¿ cu¶c thi vØa rÒi. ñó là nh»ng bÙc tranh änh nh»ng tÃm thêu may,nh»ng món thû công, nh»ng ti‹u xäo mà các em Çã c¥m cøi làm Ç‹ tri‹n lãm hôm nay.

Anh ti‰c r¢ng nh»ng vÎ phø huynh Çã bæn khoæn, lo l¡ng cho các em Ãy, không có m¥t ª Çây hôm nay Ç‹ chia v§i anh nh»ng ngåc nhiên, nh»ng thán phøc trܧc nh»ng tài næng nh»ng tinh xäo, nh»ng sáng ki‰n cûa các em mà chÜa ch¡c ngÜ©i l§n Çã có.

Çây gia Çình trang 132

h† có còn phäng phÃt chút gì trong ÇÀu óc h† không ? ñâu rÒi. " nh»ng ÇiŒn các huy hoàng trong ánh n¡ng, nh»ng ÇŠn Çài tuyŒt mÏ dܧi tr©i xanh" ?

Không, không Çâu còn n»a ! Tôi chÌ thÃy räi rác Çó Çây næm, bäy cøm nhà chòi che không kín gió, vài cái tháp Chàm mÕi mŒt Çang søn dÀn dܧi sÙc n¥ng cûa gåch Çá vô tri ! ñâu " Nh»ng cänh thái bình trong Chiêm QuÓc ", nhÜ Ch‰ Lan Viên Çã mÖ tܪng ? Çâu " Nh»ng cô thôn vàng nhu¶m n¡ng chiŠu tÜÖi’’? Çâu " Nh»ng Chiêm n», nhË nhàng quay låi Ãp, áo hÒng nâu phû phÃt xõa l©i vui " ?

Tôi chÌ thÃy ª Çây næm, bäy Chiêm n» héo úa trong nh»ng b¶ áo quÀn màu s¡c phai m©, nh®t nhåt ljn não nŠ, Çang b« ng«, røt rè lÀn bܧc trên ÇÃt nܧc Çiêu tàn cûa h†, trong m¶t bu°i chiŠu n¡ng xan, gió chܧng và cát bøi ÇÀy tr©i !

H† nghï gì ? Tôi muÓn hÕi giang sÖn h† søp Ç°, Çiêu linh, nhÜng tâm hÒn h† có trøy låc vong bän nhÜ xÙ sª h† không? Chàng thi sï h† Ch‰ bäo : " Máu Chàm cu¶n tháng ngày niŠm oán hÆn, XÜÖng Chàm luôn rào råt n‡i cæm h©n’".

Có thÆt không ? Tôi nghi ng© l¡m ! N‰u có thì tháp Chàm ª Phan Rang, di tích quš báu cûa m¶t thuª cung ÇiŒn huy hoàng, Çã không bi‰n thành Çây gia Çình trang 57

m¶t ÇÒn lính Pháp v§i nh»ng khÄu súng liên thanh Ç¥t trên ÇÌnh tháp !

MÃy l©I nói v§I các em Thi‰u niên, thi‰u n» ThØa Thiên trong ngày k› niŒm ñän Sanh ñÙc PhÆt

N‰u có, thì tháp Ponagar ª Nha Trang di tích kinh Çô oai linh cûa h†,v§i nh»ng bÀy voi hùng v§i, nh»ng chi‰c thuyŠn månh, v§i nh»ng ÇŠn ÇiŒn cao cä, thiêng liêng. NÖi quy ngÜ«ng, nÖi thánh ÇÎa cûa dân t¶c h†, Çã không bÎ m¶t sÓ ngÜ©i ViŒt Nam bi‰n ra thành nÖi th© Thánh MÅu.

Vâng, tÜ®ng Thánh MÅu Thiên Y A Na v§i lÓi trang sÙc nhÜ m¶t bà quan xÙ Hu‰, Çã ÇÜ®c Ç¥t không bi‰t t¿ bao gi© lên hai v‰ tÜ®ng thÀn Civa cûa h†, nhÜ trên m¶t cái bŒ. Và trong làn trÀm hÜÖng cu¶n tr¡ng, trong ánh Çèn mung lung, cái tÜ®ng Thánh MÅu án ng» và che khuÃt mÃt h£n, v§i cái bóng hình bÙc tÜ®ng Civa ª sau. Tôi nhìn cänh tÜ®ng Ãy mà quá hãi hùng ! M¶t pho tÜ®ng thiêng liêng cûa m¶t dân t¶c Çã trª thành m¶t cái bŒ cho m¶t pho tÜ®ng cûa m¶t dân t¶c khác ngÒi !

8-4-2512 (1949)

H«i các em thi‰u niên, thi‰u n» PhÆt tº!

Vào ÇŠ.- Ngày vui sum h†p cûa các em ª Çây s¡p chÃm dÙt. Chúng ta s¡p chia tay, chia tay sau m¶t ngày hoåt Ƕng vui vÈ, ÇÀy Çû và nhÃt là siêng næng.

Các em thÆt xÙng Çáng là nh»ng kÈ theo Çúng dÃu chân PhÆt, thÆt xÙng Çáng là nh»ng em bé tiŠn phong cûa th‰ hŒ PhÆt tº mai sau.

I. Nh»ng s¿ sºa soån trܧc: ñ‹ làm lÍ k› niŒm long tr†ng cûa ngày ÇÙc B°n SÜ ra Ç©i, các em Çã làm gì? Các em Çã ra sÙc làm viŒc không ngót m¶t tháng tr©i. Các em Çã siêng

Cho hay khi m¶t dân t¶c Çiêu tàn thì thánh thÀn cÛng trª thành nô lŒ !

Tôi muÓn hi‹u tâm lš cûa nh»ng ngÜ©i Chàm còn rÖi r§t låi m‡i khi Çi ngang qua Çây.

Nhìn thÃy ÇŠn tháp cûa h† bÎ xâm chi‰m m¶t cách tàn nhÅn, nhøc nhã nhÜ th‰, h† nghï nhÜ th‰ nào ?

Hay cÛng nhÜ m¶t sÓ PhÆt tº kia, thÜ©ng nói m¶t Çây gia Çình trang 58

Çây gia Çình trang 131

Còn vŠ tâm lš riêng cûa m¶t Huynh trܪng trong công viŒc dìu d¡t các em, ch¡c các anh chÎ em cÛng Çã có m¶t Çôi khi bæn khoæn, b¿c nh†c. Công viŒc thì quá nhiŠu, mà anh chÎ em thì quá ít, nên anh chÎ em Çã kh° tâm nhiŠu trong s¿ d¡t dÅn Çàn em bé dåi. Anh chÎ em, có lë Çã chán nän m¶t Çôi khi, trong nh»ng lúc các em bi‰ng nhác, khó bäo. Anh chÎ em Çã b¿c tÙc m¶t Çôi khi vì nh»ng chܧng ngåi Çâu Çâu Çã ljn khuÃy rÀy không cho anh chÎ em ti‰n hành m¶t cách mÏ mãn.

NhÜng Çã ra làm viŒc thì làm th‰ nào tránh h‰t ÇÜ®c nh»ng n‡i khó khæn? Nh»ng n‡i khó khæn cûa anh chÎ em së ÇÜ®c bù Ç¡p låi b¢ng s¿ sung sܧng khi thâu hoåch ÇÜ®c cho các em chúng ta nh»ng n‡i vui tinh khi‰t, nh»ng khi nhìn miŒng cÜ©i nhÜ hoa xuân, nh»ng c¥p m¡t ngây thÖ, trong tr¡ng, ÇÀy tin yêu cûa các em.

Làm sao chúng ta không nghe trào dÆy trong lòng m¶t n‡i hân hoan, m¶t niŠm vui sÓng? Làm sao chúng ta không t¿ nhû r¢ng chúng ta Çã tìm ÇÜ®c m¶t nhiŒm vø cao quš, Çáng yêu? NhÃt là trong giai Çoån này mà sát khí tràn ÇÀy, u ám phû vây, chúng ta Çã tåo ra ÇÜ®c m¶t khung cänh sáng sûa trong såch, ÇÀy hòa thuÆn, tin yêu Ç‹ mà sÓng thì thÆt là ÇiŠu quš hóa hi‰m hoi, mà n‰u cÀn phäi trä b¢ng m¶t giá nghÎ l¿c, Ç¡c bao nhiêu chúng ta cÛng quy‰t không tØ chÓi. Çây gia Çình trang 130

cách t¿ Ç¡c :" —, cang chi ! NgÜ©i ViŒt Nam dÀu có ch‰t h‰t, Çåo PhÆt cÛng cÙ còn, và nhân loåi có mÃt Çi, Çåo PhÆt cÛng cÙ sÓng’’.

NhÜng thôi, tôi dØng câu chuyŒn ngÜ©i Chàm låi Çây. Nói nhiŠu ngÜ©i ta låi bäo tôi làm " chính trÎ " n»a, mŒt l¡m !

Chúng tôi ljn Tourcham vào khoäng 10 gi© sáng. Ÿ Çó, Çã có Çåo h»u h¶i trܪng TÌnh h¶i Ninh ThuÆn, anh Trܪng ban Hܧng DÅn A H. và mÃy anh chÎ em trong Gia ñình PhÆt Tº ÇÙng Çón.

VØa bܧc chân xuÓng ga, Çåo h»u h¶i trܪng cho bi‰t ngay là sáng mai Çåo h»u së lên ñà Låt. NhÜ th‰ cÛng hay, ngày mai chúng tôi cÛng Çi Çây.

Chúng tôi duyên n® v§i Ninh ThuÆn có ít quá, chÌ ª ÇÜ®c Ƕ 20 gi© thôi : TrÜa nay t§i, sáng mai Çi rÒi.

Chúng tôi ÇÜ®c Çón vŠ nghÌ tåi h¶i quán h¶i PhÆt h†c Ninh ThuÆn. H¶i quán ª Çây cÛng to l¡m, cái cºa l§n Çi vào rÃt ÇÒ s¶. Nhà tæng cÛng rÃt r¶ng rãi. Chúng tôi vào lÍ PhÆt rÒi Çi xuÓng nhà tæng. Ÿ ÇÃy, các Çåo h»u trong tÌnh tŠ t¿u rÃt Çông Ç‹ chào mØng chúng tôi. M¶t Çåo h»u thay m¥t h¶i viên ÇÙng lên nói vài l©i chào mØng. Tôi thay m¥t phái Çoàn, tÕ n‡i cäm tình ÇÆm Çà cûa chúng tôi ÇÓi v§i toàn th‹ Çåo h»u Ninh ThuÆn, m¶t tÌnh tuy dân cÜ ít mà sÓ Çåo h»u låi rÃt Çông. Cu¶c hàn huyên kéo dài ljn 12 gi© trÜa. Çây gia Çình trang 59

ˆn cÖm trÜa xong, chúng tôi vØa Çi nghÌ thì m¶t nhân viên sª công an liên bang ljn xét giÃy cæn cܧc ngay ª trong phòng ngû tåi chùa !

ChiŠu nay vào khoäng 5 gi©, anh chÎ em Çoàn sinh Gia ñình PhÆt Tº Ninh ThuÆn ljn chào mùng chúng tôi, vì hÒi sáng chÜa ljn kÎp. NghÌ trÜa xong, chúng tôi l®i døng th©i gian ch© Ç®i Ç‹ Çi thæm m¶t sÓ Çåo h»u có uy tín trong TÌnh h¶i. Do cu¶c thæm vi‰ng nÀy, chúng tôi ÇÜ®c bi‰t vài mÅu chuyŒn hay hay và cäm Ƕng vŠ lòng m¶ Çåo cûa m¶t sÓ h¶i h»u tÌnh nhà. ....M¶t t°ng kia, ÇÒng bào PhÆt tº tØ lâu thÜ©ng ao ܧc ÇÜ®c vào h¶i và ÇÜ®c thành lÆp m¶t chi h¶i ª ÇÎa phÜÖng mình, nhÜng không ai dám ÇÙng ra xin phép v§i tÌnh h¶i cä, vì s® nh»ng trª ngåi tai håi vŠ chính trÎ hay nh»ng áp l¿c cûa các tôn giáo khác.

NhÜng không th‹ dØng ÇÜ®c, nên m¶t sáng kia, hai v® chÒng m¶t nhà n† ª trong t°ng rû nhau lên tÌnh. ñ‹ ngÜ©i ngoài khÕi dòm ngó, nghi ng©, h† ra Çi æn m¥c cÛng nhÜ thÜ©ng lŒ: QuÀn tr¡ng áo ba ba, và nách theo m¶t cái thúng có mËc ÇÆy ª trên.

Ai cÛng tܪng là v® chÒng nhà n† Çi mua s¡m gì ª tÌnh. NhÜng không, h† Çi th£ng ljn chùa h¶i quán, dª thúng lÃy ra hai cái áo Çen dài m¥c vào và m¶t lá ÇÖn giÃu dܧi Çáy thúng, vào xin v§i TÌnh h¶i cho Çây gia Çình trang 60

ñây là Çåi khái nh»ng công viŒc chúng ta Çã làm. V§i m¶t sÓ anh chÎ em không quá 40 ngÜ©i, chúng ta Çã gánh vác m¶t cách Ç¡c l¿c nh»ng công viŒc trên, s¿ cÓ g¡ng cûa chúng ta không phäi là nhÕ V§i nh»ng kinh nghiŒm cûa m¶t næm qua, v§i s¿ cÓ g¡ng tÆn tâm, tÆn l¿c cûa chúng ta nhÜ th‰, chúng tôi tin r¢ng trong næm K› Sºu t§i Çây, nh»ng công viŒc cûa chúng ta s¡p ti‰n hành së ÇÜ®c nhiŠu k‰t quä khä quan hÖn n»a. Chúng ta hãy v»ng tâm mà làm viŒc. Con ÇÜ©ng cûa chúng ta Çi không sai Çâu. Ngày mai dù th©i cu¶c có bi‰n chuy‹n th‰ nào Çi n»a, Çen tÓi hay sáng sûa hÖn, công viŒc cûa chúng ta cÛng không thay Ç°i. Công viŒc cûa chúng ta, công viŒc Çào tåo con ngÜ©i, là m¶t công viŒc h‰t sÙc ÇËp Çë mà th©i nào, giai Çoån nào cÛng không th‹ bÕ qua ÇÜ®c. Chúng ta không nên bæn khoæn.

N‰u có ngÜ©i phøng s¿ ÇÃt nܧc, b¢ng cách san ph£ng nh»ng trª ngåi hiŒn tåi, cÃp bách, thì cÛng có nh»ng ngÜ©i phøng s¿ ÇÃt nܧc b¢ng cách sºa soån cho nh»ng ngày mai, cho tÜÖng lai ÇÜ®c tÜÖi sáng.

V§i s¿ hy sinh cûa chúng ta cho các em bé, v§i lòng thành thÆt cûa chúng ta trong công viŒc, tôi tin r¢ng chúng ta së ÇÜ®c s¿ tán ÇÒng cûa nh»ng bÆc Çàn anh hi‹u bi‰t, n‰u không phäi là toàn th‹ ÇÒng bào. ñÃy là tâm lš cûa chúng ta, trong phåm vi cûa m¶t ngÜ©i dân ÇÓi v§i nܧc nhà trong giai Çoån hiŒn tåi. Çây gia Çình trang 129

chúng ta cÛng thành lÆp ÇÜ®c 4 gia Çình và 3 gia Çình s¡p ÇÜ®c thành lÆp. Tuy sÓ anh chÎ em Çoàn trܪng còn ít Õi, chúng ta vÅn hܧng dÅn ÇÜ®c m¶t sÓ trên 500 trÈ em vào con ÇÜ©ng thiŒn.

2. T° chÙc nh»ng l§p huÃn luyŒn Huynh trܪng: Chúng ta Çã mª ÇÜ®c 3 l§p huÃn luyŒn Huynh trܪng: a. M¶t l§p cho các anh chÎ em Huynh trܪng ª ThuÆn Hóa ÇÀu nghÌ hè. b. M¶t l§p cho các anh em ª thôn quê gÒm trên 40 ngÜ©i ª ñông Ba cÛ trong dÎp nghÌ hè. c. Và m¶t l§p huÃn luyŒn PhÆt pháp, hiŒn nay Çang còn ti‰p tøc.

Ngoài ra, chúng ta låi còn mª l§p h¶i h†c tåi chùa Quan Công Ç‹ giäng các môn vŠ væn hóa và PhÆt pháp.

3. Công viŒc tØ thiŒn và xã h¶i: Chúng ta Çã phát ÇÜ®c hai lÀn áo quÀn cho các trÈ em nghèo; m¶t lÀn trên 200 cái vŠ dÎp Vu Lan và m¶t lÀn trên 300 cái vŠ dÎp T‰t này. Trong ngày r¢m Trung Thu chúng ta Çã t° chÙc m¶t lÍ vui cho các em trÈ, có trên 200 em ljn d¿.

Çây gia Çình trang 128

thành lÆp chi h¶i ª t°ng mình. Ngày nay, chi h¶i Çó là m¶t trong nh»ng chi h¶i phÒn thÎnh nhÃt trong tÌnh.

M¶t nÖi khác, m¶t sÓ PhÆt tº cÛng khao khát lÆp chi h¶i. NhÜng muÓn lÆp thì theo th‹ lŒ cûa h¶i, phäi Çû 30 h¶i viên ÇÙng ra kš tên xin phép. Kš thì ai cÛng Üng kš cä, nhÜng làm th‰ nào Ç‹ tránh ÇÜ®c, lúc ban sÖ, con m¡t dòm ngó cûa nh»ng ngÜ©i thÜ©ng tÕ vÈ h¢n h†c v§i PhÆt giáo ? Không Çi vÆn Ƕng ÇÜ®c ban ngày, thì ban Çêm h† ljn tØng nhà m¶t lÃy ch» kš. ñÖn Ãy ÇÜ®c chuy‹n lên TÌnh h¶i m¶t cách kín Çáo...và m¶t sáng kia, ngÜ©i ta thÃy ª ÇÃy, m¶t lÍ thành lÆp chi h¶i Çã bùng lên rÃt ÇÒ s¶, trܧc con m¡t ngåc nhiên cûa nhiŠu ngÜ©i...

Cho hay lòng tin khi Çã thuÀn thành thì dù g¥p trª ngåi gì cÛng cÙ vÜ®t qua ÇÜ®c cä.

Nh»ng mÅu chuyŒn Ãy Çã th°i vào lòng chúng tôi m¶t luÒng phÃn khªi, và chúng tôi b‡ng thÃy cäm tình cûa chúng tôi ÇÓi v§i h¶i viên Ninh ThuÆn tæng lên gÃp b¶i. Mong r¢ng quš Çåo h»u lãnh Çåo phong trào chÃn hÜng PhÆt giáo ª Çây, gia tâm nhen nhúm th‰ nào cho nh»ng lòng tin tܪng quš hóa trên khÕi ngu¶i lånh.

Næm gi© chiŠu, chúng tôi trª vŠ h¶i quán Ç‹ ti‰p Çón anh chÎ em PhÆt tº các Gia Çình. Næm vØa Çây gia Çình trang 61

rÒi, sau khi anh A. H. Çi d¿ tråi Kim Cang ª Hu‰ và anh Th. Çi d¿ tråi Løc Hòa ª Nha Trang vŠ, phong trào Gia ñình PhÆt Tº lên rÃt cao quá mà không có cÖ sª v»ng ch¡c thì cÛng khó ÇÙng v»ng. HiŒn nay phong trào Gia ñình PhÆt Tº ª Çây trøt lùi nhiŠu l¡m.

DiÍn Væn džc trong dÎp h†p m¥t Huynh Trܪng ÇÀu næm K› Sºu

ChiŠu nay, m¶t bu°i chiŠu vàng úa n¡ng quái chÆp ch©n trên ng†n cÕ lá cây, gió chܧng th°i quÄn, cuÓn cát bøi lên ÇÀy tr©i. Chúng tôi ÇÙng ti‰p các em ª gi»a sân chùa. Các em thi‰u niên, thi‰u n», ÇÒng niên và ÇÒng n» ÇÙng s¡p hàng theo ch» U. Màu y phøc cûa các em phai m© ; dáng ÇiŒu cûa các em mŒt nh†c, trông thÜÖng håi quá !

Næm MÆu Tš Çã qua.chúng ta Çang bܧc lên ngÜ«ng cºa cûa næm K› Sºu. Trܧc khi Çi sâu vào trong næm m§, chúng ta hãy dØng låi m¶t phút, quay lui nhìn låi cu¶c hành trình và công viŒc chúng ta Çã làm trong næm vØa qua.

ñÙng trܧc các em chúng tôi thÃy nhÜ ÇÙng trܧc hình änh phai m© cûa m¶t th©i oanh liŒt Çã qua. Có lë các anh chÎ em Çoàn trܪng cÛng nhÆn thÃy nhÜ th‰, cho nên anh A.H. Trܪng Ban Hܧng DÅn Ninh ThuÆn, trong lúc thay m¥t anh chÎ em Çoàn trܪng ra chào mØng phái Çoàn, có giäi thích s¿ giäi Çãi cûa Gia ñình PhÆt Tº Ninh ThuÆn mà anh bäo vì lš do thi‰u Çoàn trܪng. Và riêng anh, næm rÒi anh phäi Ç°i lên dåy ª Tourcham nên công viŒc không ÇÜ®c chåy ÇŠu. NhÜng trܧc tình th‰ nguy ngÆp hiŒn tåi, anh hÙa së quy‰t tâm ÇÄy månh phong trào Ç‹ khÕi phø lòng tin cÆy, sæn sóc cûa ban Hܧng DÅn T°ng h¶i và khÕi thËn m¥t v§i các Gia Çình bån ª các tÌnh khác. Çây gia Çình trang 62

(tháng 2 næm 1949)

ThÜa anh chÎ em,

Công viŒc cûa Çåi Gia ñình chúng ta có th‹ chia ra làm ba phÀn: 1. Thành lÆp và ÇiŠu khi‹n các Gia ñình

PhÆt Hóa Ph°: M¥c dù g¥p nhiŠu trª ngåi,

Çây gia Çình trang 127

em trܧc h‰t phäi có m¶t ÇÙc tính cæn bän là ñÙc tin.

Tin r¢ng ñÙc PhÆt là ÇÃng sáng suÓt nhÃt và có Çû quyŠn næng Ç‹ xây d¿ng cu¶c Ç©i các em thành công tÓt ÇËp. Tin r¢ng các anh chÎ Çoàn trܪng là nh»ng ngÜ©i së luôn luôn tÆn tøy Ç‹ d¡t dìu các em trên con ÇÜ©ng ThiŒn mà ÇÙc PhÆt Çã våch s¤n Ãy. ñÙc tin Ãy së bi‹u l¶ ra trong m¶t ÇÙc tính khác rÃt quan tr†ng là s¿ vâng l©i, vâng theo l©i dåy cûa ñÙc PhÆt, vâng l©i chÌ bäo cûa các anh chÎ Trܪng.

TÓi hôm Ãy, TÌnh h¶i Çãi các em æn cÖm tåi H¶i Quán v§i chúng tôi, và sau b»a cÖm phái Çoàn chúng tôi t° chÙc m¶t bu°i lºa tråi ( không có lºa vì s® phåm quân luÆt) ª gi»a sân chùa, và Çã gây ÇÜ®c cäm tình cûa toàn th‹ anh chÎ em PhÆt tº Ninh ThuÆn. ñêm Ãy, các anh chÎ em ngû låi chùa H¶i Quán Ç‹ ngày mai ÇÜa chúng tôi Çi ñà Låt.

ñ©i các em và gia Çình Chân Tri cûa các em có ÇÜ®c ti‰n tri‹n ÇËp Çë hay không là do m¶t ÇÙc tính Ãy cûa các em. Anh mong các em luôn luôn nh§ l©i khuyên này.

Çây gia Çình trang 126

Çây gia Çình trang 63

ñÜ©ng lên ñà - låt 22-7-52.

Sáng nay chúng tôi dÆy s§m Ç‹ sºa soån hành lš lên ÇÜ©ng. CÖm sáng xong, Çåo h»u h¶i trܪng Çem xe hÖi ljn Çón chúng tôi lên Tourcham, Ç‹ cho kÎp chuy‰n xe lºa 8 gi© sáng. ñåo h»u cÛng Çi v§i chúng tôi lên ñà Låt.

Chúng tôi tØ giã các em, bùi ngùi cäm Ƕng vì thÃy các em còn nhÕ dåi và bÖ vÖ quá. Màu áo Lam cûa các em phÀn nhiŠu Çã ngã sang màu tr¡ng rÒi. Ai së ljn, nhu¶m cho lòng các em th¡m ÇÜ®m låi cái màu Lam hiŠn dÎu thanh bình Ãy ? Ai ? ai Çây ? à tôi quên mÃt ! Còn có 12 anh chÎ em Çoàn trܪng vØa m§i Çi d¿ tråi Tinh TÃn ª Nha Trang vŠ Çó. ‘‘ Các anh chÎ hÙa së noi gÜÖng Tinh TÃn cûa tråi kia mà ’’ !

L©i hÙa hËn còn Çó ai n« quên cho Çành !

Trong lúc tôi vi‰t nh»ng giòng này, lòng tin tܪng cûa tôi ª các anh chÎ em bùng dÆy, tôi thÃy trܧc hình änh ÇËp Çë cûa Çoàn áo Lam Ninh ThuÆn Çang trÜ©n lên, nêu cao lá c© danh d¿ dܧi s¿ ÇiŠu khi‹n tÆn tâm cûa các anh chÎ em Çoàn trܪng. Çây gia Çình trang 64

viŒc cûa anh chÎ em Ç‹ s¤n sàng chia s§t nh»ng nh†c nh¢n, lao kh° v§i anh chÎ em. NhÜng chúng tôi chÌ nói phòng nhÜ th‰ thôi. ChÙ v§i lòng tin tܪng s¡t Çá cûa anh chÎ em Çói v§i ñåo PhÆt, v§i tình thÜÖng yêu th¡m thi‰t cûa anh chÎ em ÇÓi v§i các em, chúng tôi tin ch¡c r¢ng anh chÎ em së vÜ®t m†i khó khæn, m†i trª ngåi Ç‹ gi» v»ng Lš Tܪng và không khí Hòa ThuÆn, Tin Yêu, Vui VÈ cûa Gia ñình PhÆt Hóa Ph°.

Trܧc khi dÙt l©i, chúng tôi xin phép quš Çåo h»u và anh chÎ em nói vài l©i v§i các em Thi‰u và ñÒng niên, ñÒng n» PhÆt tº có m¥t tåi Çây.

Các Em! TØ nay, ngoài gia Çình nhÕ hËp cûa các em, thÜ©ng ngày, các em còn có m¶t gia Çình r¶ng l§n hÖn là Gia ñình PhÆt Hóa Ph°. Gia Çình Ãy không phäi chÌ Õ ThuÆn Hóa, mà còn ª räi rác kh¡p ThØa Thiên. Các em së có nh»ng ngÜ©i anh, ngÜ©i chÎ tuy không cùng m¶t khí huy‰t mà vÅn chæm sóc, dåy bäo các em nhÜ em ru¶t. Các em së có nh»ng bån tuy không cùng m¶t h† hàng, mà vÅn thÜÖng yêu các em nhÜ cùng m¶t cha mË. Các em së ÇÜ®c sÓng trong m¶t bÀu không khí hòa thuÆn, tin yêu và vui vÈ mà Gia ñình PhÆt Hóa Ph° Çã nêu lên làm châm ngôn.

NhÜng Ç‹ Ç°i låi nh»ng ÇiŠu quš hóa Ãy, các Çây gia Çình trang 125

Hܧng dÅn Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ThØa Thiên, chúng tôi xin thành thÆt tán thán công ÇÙc cûa quš Çåo h»u.

ThÜa các anh chÎ em trong ban Huynh trܪng, TØ Çây, anh chÎ em có trên 50, 60 em bé Ç‹ sæn sóc, trông nom, chÌ dåy. NhiŒm vø cûa anh chÎ em, nhiŒm vø trÒng ngÜ©i thÆt là cao quš, nhÜng không phäi không khó khæn. Tø tÆp các gia Çình lÈ tÈ Ç‹ làm thành m¶t Gia ñình PhÆt Hóa Çúng v§i tinh thÀn, ÇÜ©ng lÓi cûa nó, không phäi là m¶t viŒc dÍ dàng. Nó cÀn nhiŠu ÇÙc tính, mà ÇÙc tính cæn bän là nhÅn nhøc, bŠn chí. Sau ngày lÍ long tr†ng và vui vÈ này, cu¶c Ç©i tÀm thÜ©ng v§i b°n phÆn kh¡c kh° låi trª vŠ v§i anh chÎ em.

Ch¡c m¶t Çôi lúc anh chÎ em không khÕi b¿c tÙc, buÒn nän vì s¿ ng‡ nghÎch, s¿ cÙng ÇÀu không th‹ tránh cûa các em. Nh»ng lúc buÒn nän nhÜ th‰, anh chÎ em hãy vÆn døng tÃt cä ÇÙc tính nhÅn nhøc và bŠn bÌ cûa anh chÎ em; Nh»ng lúc buÒn nän nhÜ th‰, Ç‹ an ûi, anh chÎ em hãy nh§ tܪng ljn nhiŒm vø cao quš cûa anh chÎ em; Nh»ng lúc buÒn nän nhÜ th‰, anh chÎ em hãy nghï ljn chúng tôi, ljn nh»ng anh chÎ em khác cÛng Çang cùng chung gánh vác và phøng th© m¶t lš tܪng ÇËp Çë nhÜ anh chÎ em. Riêng chúng tôi, chúng tôi bao gi© cÛng Çi sát v§i anh chÎ em, theo dõi công Çây gia Çình trang 124

Chúng tôi vØa ljn ga Tourcham thì nhân viên sª hÕa xa cho chúng tôi bi‰t chuy‰n xe lºa sáng nay chÌ Çi ljn Song Pha ( Krompha ) thôi. ñ‰n mÜ©i hai gi© trÜa m§i có chuy‰n tàu chåy th£ng lên ñà Låt. N‰u chúng tôi muÓn Çi chuy‰n tàu này thì phäi Ç®i ª Song Pha ljn 3 gi© chiŠu m§i có chuy‰n tàu khác ljn chª lên ñà Låt. Sau m¶t hÒi lÜ«ng l¿ phân vân, chúng tôi Çành nhäy lên toa xe chª hành khách Ƕc nhÃt cûa chuy‰n xe chª hàng Ãy lên Krompha.

Krompha ! Krompha ! Cái tên Chàm là lå Çã quy‰n rÛ chúng tôi. Ga Krompha n¢m chính gi»a con ÇÜ©ng Tourcham - ñà Låt. B¡t ÇÀu tØ Çây lên ñà Låt, xe phäi leo núi nên ngÜ©i ta phäi thay ÇÀu máy thÜ©ng, b¢ng nh»ng ÇÀu máy có bánh xe ræng cÜa Ç‹ móc vào ÇÜ©ng rÀy cÛng có ræng cÜa ª gi»a.

Tôi ljn Krompha vào khoäng chín gi© sáng. Núi xanh ÇÒ s¶ bao b†c xung quanh chúng tôi. Trên nh»ng ÇÒi núi vŠ phía Tây, nh»ng chóp ÇÒn ngói ÇÕ hiŒn lên dܧi màu c© Xanh - Tr¡ng- ñÕ. Nhà ga Çã bi‰n thành m¶t cái ÇÒn, chÌ chØa m¶t phòng giÃy Ç‹ làm viŒc và bán vé. Lính ª trong ÇÒn, dܧi s¿ ÇiŠu khi‹n cûa sï quan Pháp gÒm Çû s¡c da : Sé né ga le, Chàm, Th°, M†i , ViŒt Nam. Xem h† cÛng thanh nhàn l¡m; Cä ngày h† Çánh trÀn, n¡m m¶t cái roi Çi vu vÖ h‰t hàng nÀy ljn hàng khác trong cái ch® nhÕ h†p tåm bên hè nhà ga.

Chúng tôi Çang lúng túng không bi‰t Çi Çâu, Çây gia Çình trang 65

làm gì cho h‰t thì gi© ch© Ç®i tØ 9 gi© sáng ljn 3 gi© chiŠu. Thì ª trong làng có mÃy Çåo h»u ra Çón chúng tôi vào chÖi. ñåo h»u h¶i trܪng cho chúng tôi bi‰t r¢ng ª Çây cÛng có m¶t chi h¶i PhÆt h†c, gÒm Ƕ 40 gia Çình trong sÓ 60 gia Çình cÜ ngø ª Çây. Chúng tôi l¶i qua m¶t cái khe r¶ng, len lÕi vào dܧi mÃy r¥ng cây vào xóm. N‰u ª Hu‰, thì ngÜ©i ta tܪng Çi lên chi‰n khu rÒi Çón. Ÿ Çây, cÛng có m¶t nhà h¶i quán cûa chi h¶i cao ráo, sáng sûa, có lë là n‰p nhà l§n nhÃt trong vùng. Các Çåo h»u quanh xóm ljn chào mØng chúng tôi rÓi rít. T¶i nghiŒp ! Có lë h† tܪng chúng tôi dØng ª Krompha là Ç‹ ljn thæm h†. NhÜng dù sao chúng tôi cÛng cám Ön s¿ tình c© Çã ÇÜa ÇÄy chúng tôi ljn Çây. N‰u tàu Çi song suÓt thì thiên bút kš nÀy së thi‰u nh»ng trang nói vŠ Krompha, mà ÇÓi v§i tôi cÛng thân thi‰t, m‰n yêu nhÜ ª nh»ng nÖi khác mà tôi Çã Ç‹ chân ljn.

ThÆt Çúng nhÜ câu tøc ng» Pháp : Trong cái rûi, có cái may ’’. Nh© cái rûi Çi l¶n tàu mà chúng tôi Çã Çây gia Çình trang 66

NhÜng tØ ngày Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ra Ç©i, quan niŒm sai lÀm trên Çã ÇÜ®c cäi chính. Trܧc nø cÜ©i tØ bi cûa ÇÙc B°n SÜ, còn có nh»ng nét m¥t ngây thÖ, nh»ng c¥p m¡t trong sáng, nh»ng Çôi tay búp sen Çang dâng lên ÇiŒn PhÆt cä m¶t niŠm ngÜ«ng m¶, tôn th©. TØ Çây, Çåo PhÆt không phäi chÌ dành riêng cho ngÜ©i già mà còn là cûa tu°i trÈ thÖ. Ch» tu Çã ÇÜ®c hi‹u theo Çúng nghïa cûa nó, nghïa là sºa mình, trau dÒi ÇÙc và trí døc, nghïa là th¿c hành m¶t phÜÖng pháp giáo døc mà ñÙc PhÆt Çã chÌ bày cho chúng ta.

ThÜa quš Çåo h»u!

Quš Çåo h»u Çã hi‹u ch» tu Çúng nhÜ trên nên Çã ra công thành lÆp Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ª quš khuôn. Quš Çåo h»u Çã sáng suÓt gây ª Çây cái mÀm PhÆt giáo cho ngày mai, Çã giúp Ç« rÃt nhiŠu trong công viŒc Çào tåo cho con em trª thành nh»ng PhÆt tº chân chính.

S¿ thành lÆp quš Gia ñình làm cho chúng tôi khôn xi‰t vui mØng, vì nh»ng ti‰ng g†i cûa chúng tôi Çã ÇÜ®c quš Çåo h»u hܪng Ùng. TØ Çây, trên ÇÜ©ng PhÆt hóa Thanh, Thi‰u, ñÒng niên, chúng tôi låi có thêm ÇÜ®c nh»ng ngÜ©i bån ÇÒng hành, nh»ng bån mà chúng tôi ch¡c là Ç¡c l¿c trong công cu¶c quan tr†ng và ÇËp Çë là công viŒc Çào tåo các con em thành nh»ng PhÆt tº chân chính. Thay m¥t toàn Ban Çây gia Çình trang 123

DiÍn tØ trong lÍ thành lÆp Gia ñình PhÆt Hóa Ph° chân tri (thuÆn hóa 1948)

ThÜa quš vÎ Çåi diŒn TÌnh h¶i.

ThÜa quš bác Khuôn trܪng và Ph° trܪng ThÜa quš vÎ Çåo h»u ThÜa toàn th‹ anh chÎ em, TØ trܧc ngÜ©i ta thÜ©ng có quan niŒm sai lÀm chÌ nh»ng kÈ già nua tu°i tác, không bi‰t dùng Ç©i Ç‹ làm gì n»a, chÌ nh»ng kÈ thÃt chí, bÎ cu¶c Ç©i ruÒng bÕ, chÌ nh»ng kÈ lÀm l« muÓn hÓi cäi, chÌ nh»ng kÈ Ãy m§i Çi tu. NgÜ©i ta tܪng chÌ có nh»ng nét m¥t nhæn nheo vì tu°i tác, hay vì kh° Çau m§i ljn chùa.

ÇÜ®c cái may bi‰t thêm miŠn rØng núi này, mà dân cÜ ÇŠu bÎ nån sÓt rét rØng tàn phá ljn n°i không có gia Çình nào có con nít cä; Nh© cái rûi Çi l¶n tàu mà chúng tôi ÇÜ®c ngÒi dܧi túp nhà lá, æn nh»ng trái b¡p nܧng nóng h°i m§i bÈ ª ngoài rÅy vào. ñÜ®c quen thêm m¶t sÓ Çåo h»u thuÀn thành, bi‰t thêm nh»ng tÃm lòng vàng và cäm thông v§i nh»ng cu¶c Ç©i ǧn Çau biŒt lÆp, sÓng xa cách v§i ánh sáng væn minh Çô h¶i.

Chúng tôi ljn Çây tuy nܧc không dám uÓng vì s® Ƕc, trÜa không dám ngû vì s® mê, nhÜng khi nghe ti‰ng rÀm r¶ cûa chuy‰n xe lºa ª dܧi Tourcham lên, s¡p Çem chúng tôi xa Krompha, chúng tôi vÅn thÃy ti‰c ti‰c vì không ÇÜ®c ngÒi nán låi trò chuyŒn v§i mÃy Çåo h»u ª Çây, mà cu¶c ljn vi‰ng thæm cûa chúng tôi là m¶t viŒc rÃt hy h»u trong Ç©i h†. Có m¶t bà già mù næm nay trên 60 tu°i, khi nghe gi†ng Hu‰ cûa chúng tôi b‡ng khóc ròng. Bà bäo bà là ngÜ©i Hu‰, bÎ låc cha mË tØ thuª nhÕ, nÜÖng náu ª Çây Çã mÃy mÜÖi næm, lÀn này là lÀn ÇÀu tiên ÇÜ®c nghe gi†ng Hu‰ låi. Bà Ƕng lòng nh§ ljn quê hÜÖng mà khóc. Bà bäo ch¡c së gªi n¡m xÜÖng tàn ª Çây, không bao gi© ÇÜ®c thÃy låi làng måc xa xÜa n»a...

Xe lºa ª Krompha b¡t ÇÀu chåy lên ñà Låt.

Chúng tôi tØ giä các Çåo h»u ª Çây và không ch¡c g¥p låi m¶t lÀn thÙ hai n»a.

Çây gia Çình trang 122

Çây gia Çình trang 67

ñÜ©ng tØ Çây lên ñà Låt ÇËp l¡m. ñÒi núi, khe rØng ti‰p diÍn trܧc m¥t chúng tôi. Cänh vât m‡i lúc m‡i thay Ç°i và lå dÀn. Chúng tôi có cäm tܪng nhÜ Çi ra ngoài ÇÃt nܧc ViŒt Nam. RØng cây ª dܧi thÃp gÀn ÇÒng b¢ng thì rÆm råp, um tùm, nhÜng càng lên cao, cây càng thÜa dÀn và thân cây th£ng vút cao lên, trÓng r‡ng ª dܧi gÓc nhÜ nh»ng rØng ª các xÙ lånh. Và lên cao n»a thì chÌ còn là nh»ng rØng thông vÜÖn cao lên trên nh»ng thäm cÕ xanh mܧt nhÜ nhung.

chúng ta thÃy cÛng không låc loài và ª Çâu chúng ta cÛng tìm ÇÜ®c nguÒn vui sÓng.

V§i hai ÇiŠu Ãy, tÃn kÎch Ç©i së thêm phÀn š vÎ xuÃt s¡c. Và thi‰u chúng, là Çen tÓi, xÃu xa.

Con tàu cøt ngûn chÌ có 3 toa, nhÜ m¶t con sâu r†m tØ tØ bò quanh quËo lên ÇÜ©ng dÓc. ñ‰n Dran ( Càn Ràng ) khí hÆu Çã b¡t ÇÀu lånh. ñ‰n CÀu ñÃt, chÕm cao nhÃt ( 1502 thܧc ) cûa cùng ñÒng Nai ThÜ®ng gió rÃt nhiŠu và lånh cÛng l¡m. NhÜng chúng tôi không ai chÎu m¥c áo Ãm, vì cÓ thº xem sÙc mình có th‹ chÎu lånh ljn Çâu. ñ‰n gÀn 8 gi© tÓi, còi tàu h§n hª báo cho ñà Låt bi‰t mình Çã ljn nÖi. Thành phÓ ñà Låt hiŒn ra trܧc m¥t chúng tôi nhÜ m¶t cõi m¶ng, hay nói Çúng hÖn, nhÜ m¶t cänh ch® phiên ban Çêm. ñèn ÇiŒn treo lÕng dÕng tØ ÇÒi nÀy sang ÇÒi khác, ch° thÜa, ch° dày, ch° tØng våt sáng, ch° l© m© trong màn mÜa, trông thÆt ngoån-møc.

Çây gia Çình trang 68

Çây gia Çình trang 121

thích bên cånh bàn th© mà m†i næm h† thÜ©ng ÇÙng. Và trên bàn th© låi có thêm m¶t vài bài vÎ m§i n»a. NhÜng mà chúng ta cÛng nên t¿ an ûi, bªi vì cái n‡i Çau kh° Ãy không phäi chÌ riêng gì cho chúng ta, mà chung cho cä nܧc ViŒt Nam tØ äi Nam Quan cho ljn mÛi Cà Mau. Có lë chúng ta, tØ B¡c chí Nam, Çã g¥p nhau, Çã cäm thông nhau trong n‡i buÒn Çau Ãy. Và gi© Çây, n‰u có kÈ nào vui sܧng m¶t mình, kÈ Ãy là kÈ lÈ loi nhÃt, Çáng thÜÖng nhÃt.

ñây, ñà - låt........

NhÜng mà thôi, chúng ta hãy khép låi bÙc màn quá khÙ Çen tÓi kia. Sª dï chúng tôi vØa nh¡c låi, là cÓt Ç‹ tìm trong Ãy m¶t nguyŒn v†ng chung, m¶t ao ܧc chung là: nܧc nhà chóng Ƕc lÆp, thÓng nhÃt Ç‹ chúng ta ÇÜ®c vui vÈ Çoàn tø sum vÀy, và Ç‹ sang næm sau, chúng ta ÇÜ®c æn m¶t ngày T‰t hoàn toàn vui vÈ.

Tàu dØng låi trܧc sân ga ñà Låt. Chúng tôi ngÖ ngác nhìn quanh, không thÃy anh chÎ em PhÆt tº nào lên Çón cä. Có lë anh chÎ em không ÇÜ®c tin chæng? Trong lúc chúng tôi Çang phân vân, thì ª ngoài cºa ga, m¶t Çoàn ngÜ©i sÃn vào Çông quá, xúm quanh chúng tôi nói cÜ©i rÓi rít, làm chúng tôi hoa cä m¡t. Chúng tôi chÌ thÃy loang loáng m¶t anh lùn lùn hÖi mÆp là anh L. V. V. Trܪng Ban Hܧng DÅn Lâm Viên, m¶t anh cao vòi v†i là anh Ch. ûy viên væn nghŒ, m¶t chÎ dáng ngÜ©i nhÕ thó là chÎ N.T.B.(hay M),Gia trܪng gia Çình TrØng Thanh, m¶t anh mÆp mÆp và tròn nhÜ h¶t mít là anh Gia trܪng gia Çình Quanh Minh, m¶t anh Çen là anh G. ûy viên thi‰u niên, m¶t chÎ , hai chÎ... à, nhiŠu anh và chÎ em l¡m không k‹ h‰t ÇÜ®c, m¶t ngÜ©i giành lÃy m¶t hành lš cûa chúng tôi, kéo nhau ra xe hÖi cûa hãng Cosara mà anh chÎ em Çã Çem lên Çón chúng tôi Ç‹ ÇÜa vŠ chùa h¶i quán tÌnh h¶i Lâm Viên.

ñiŠu thÙ hai, chúng tôi xin chúc anh chÎ em - bªi vì anh chÎ em là nh»ng PhÆt tº - làm th‰ nào cho xÙng Çáng là nh»ng ngÜ©i Çang theo dÃu chân PhÆt. Anh chÎ em hÕi së làm th‰ nào? Chúng tôi xin trä l©i rÃt giän dÎ nhÜ sau: Chúng ta, PhÆt tº chÌ có m¶t con ÇÜ©ng là con ÇÜ©ng TØ Bi và Trí TuŒ. Ti‰ n trên con ÇÜ©ng Ãy là ti‰n trên con ÇÜ©ng cûa ñÙc PhÆt. TØ Bi, lòng thÜÖng r¶ng l§n Ãy là Ƕng l¿c chính Ç‹ hoåt Ƕng; Trí TuŒ là ng†n Çèn soi sáng con ÇÜ©ng cûa ta Çi. V§i TØ Bi và Trí TuŒ, Çi Çâu Çây gia Çình trang 120

Çây gia Çình trang 69

N‰u ª Nha Trang, các Çåo h»u Çã ti‰p Çón chúng tôi nÒng hÆu nhÜ khách quš ljn nhà, thì ª Lâm Viên, anh chÎ em PhÆt tº låi ti‰p Çón chúng tôi m¶t cách thân mÆt t¿ nhiên nhÜ anh chÎ em m¶t nhà. Vâng, chúng tôi cäm thÃy nhÜ trª vŠ Gia Çình mình sau m¶t th©i gian Çi xa. M¶t næm qua, tØ ngày tråi Løc Hòa ª Nha Trang b‰ måc ljn nay, tình thân m‰n cûa anh chÎ em Lâm Viên ÇÓi v§i chúng tôi không phai låt b§t. Mà trái låi, th©i gian xa cách nhÜ cÓ k‰t, g¡n bó thêm tình thâm. NgÒi trên xe hÖi, anh chÎ em tranh nhau hÕi, tranh nhau nói không ai chÎu ngÒi nghe ai h‰t, vì hình nhÜ ai cÛng muÓn träi lòng mình ra trܧc. Không khí l¶n x¶n m¶t cách vui vÈ, m¥c dù tr©i mÜa và lånh, chúng tôi vÅn cäm thÃy Ãm áp trong lòng. ChÎ K. C. và chÎ M. m§i thÃy nhau lÀn ÇÀu mà Çã nói, cÜ©i tíu tít nhÜ m¶t Çôi bån tri âm.

chúc mØng cho h‰t ÇÜ®c. Tôi cÛng së không chúc anh chÎ em giàu có, sang tr†ng và danh v†ng Çâu.

Nh»ng ÇiŠu Ãy, ngÜ©i ta Çã chúc nhau nhiŠu l¡m và nhàm l¡m rÒi. Vä låi, giàu sang danh v†ng thÜ©ng tø tán nhÜ bèo mây, chúng ljn không ai hay, chúng Çi không ai bi‰t. ñu°i theo chúng Çã nh†c công, mà l¡m khi còn gây ra nh»ng cº chÌ và hành vi xÃu xa, làm l‡i nhÎp cho tÃn tuÒng chung r¶ng l§n.

VÆy chúng tôi së chúc gì anh chÎ em Çây?

Trܧc khi Ç¥t m¶t l©i chúc mØng næm m§i, chúng ta hãy hé m¶t chút màn, quay nhìn låi næm cÛ, có lë chúng ta së tìm ra ª trong Ãy m¶t s¿ mong ܧc thi‰t tha chung.

Xe hÖi ÇÜa th£ng chúng tôi vào nhà xe chùa Linh SÖn. Chùa làm trên m¶t ng†n ÇÒi, rÃt ÇÒ s¶ ki‰n trúc pha ki‹u NhÆt, trông rÃt ngoån-møc. Chùa này cÛng ÇÜ®c liŒt vào nh»ng danh th¡ng ª ñà Låt.

N‰u ñà Låt thi‰u chùa Linh-SÖn thì không nh»ng ÇÓi v§i hàng PhÆt tº, mà ngay ÇÓi v§i cä Çô thÎ së mÃt thæng b¢ng vŠ phÜÖng diŒn tinh thÀn cÛng nhÜ vŠ phÜÖng-diŒn ki‰n trúc chung cûa cä thÎ xã.

K‹ låi công chuyŒn cûa næm vØa qua, thÆt là k‹ låi cä m¶t n‡i Çau ǧn miên man. Næm vØa qua thÆt là m¶t næm ÇÀy chia ly, tang tóc. Có lë tÃt cä anh chÎ em chúng ta Çây, tØ khi m§i l†t lòng mË cho ljn bây gi©, chÜa bao gi© là nån nhân hay là khán giä cûa nh»ng tÃn tuÒng Çen tÓi nhÜ næm vØa qua.

M‡i chúng ta, n‰u không có nh»ng ngÜ©i bà con thân thích, thì cÛng có nh»ng bån bè cÓ h»u Çã lìa chúng ta Ç‹ ra Çi ª nh»ng phÜÖng tr©i nào chúng ta không bi‰t, và có kÈ Çã ra Çi Ç‹ không bao gi© trª vŠ v§i chúng ta n»a.

Chùa rÃt r¶ng, r¶ng hÖn cä chùa TØ-ñàm ª Hu‰. TÜ®ng PhÆt m§i tåc xong, bŠ cao 1th80. Nhà

Hôm qua mÒng M¶t, có lë anh chÎ em cÛng Çã cäm nhÆn s¿ v¡ng m¥t cûa nh»ng ngÜ©i thân

Çây gia Çình trang 70

Çây gia Çình trang 119

thành m¶t nàng thi‰u n» 18, tÜÖi ÇËp nhÜ mùa Xuân. ñÙng trܧc s¿ bi‰n hóa kÿ diŒu Ãy, lòng chúng ta ngong ngóng Ç®i ch©, nhÜ Ç®i ch© m¶t tÃn kÎch s¡p diÍn. Trong bu°i kÎch, trܧc khi màn s¡p vén lên, chúng ta hy v†ng, mong ܧc tÃn tuÒng së hay, ngÜ©i diÍn së khéo, cách x‰p Ç¥t së ÇËp.

CÛng th‰, trong lúc Xuân vØa vŠ, m§i hé cho chúng ta m¶t chéo màn, chúng ta tÃt nhiên không th‹ không hy v†ng, ܧc ao r¢ng tÃn tuÒng cûa næm MÆu Tš së làm vØa lòng chúng ta. NhÜng tÃn tuÒng trên sân khÃu có m¶t Çi‹m khác v§i tÃn tuÒng Ç©i. ñi‹m Ãy là: khi Çi xem kÎch, chúng ta chÌ là nh»ng khán giä; nhÜng trong tÃn kÎch Ç©i, chúng ta vØa là khán giä vØa là kÎch sï. Chúng ta chúc mØng nhau trong dÎp ÇÀu næm, chính là m¶t cách trao cho nhau nh»ng nguyŒn v†ng tha thi‰t, nh»ng l©i d¥n dò nhau, trܧc khi chúng ta s¡p diÍn tÃn tuÒng m§i, Ç‹ tÃn tuÒng khÕi l‡i nhÎp, vÃp váp, xÃu xa. Ý nghïa cûa s¿ chúc T‰t, theo tôi phäi là nhÜ th‰.

tæng xây hai tÀng, chÜa k‹ nhà hÀm ª dܧi. TÀng trên là phòng ngû, tÀng dܧi là phòng giäng. Chùa nÓi liŠn v§i nhà tæng nh© m¶t hành lang dài trên 20 thܧc. Nhà b‰p cÛng rÃt r¶ng, Çû cä ÇiŒn và nܧc.anh chÎ em chúng tôi ÇÜ®c hܧng dÅn Çi xem chùa, nÖi æn chÓn ngû, phòng h†p, sân chÖi... Çâu Çâu cÛng tÜÖm tÃt dÍ Üa quá.

Sau khi rºa ráy và thay áo quÀn xong, chúng tôi ÇÜ®c chÎ M. cho æn m¶t b»a cháo nÃm rÖm ngon quá. T. và D. không bÕ l« cÖ h¶i, khoe ngay luôn sÙc chÎu Ç¿ng cûa bao tº mình b¢ng cách æn luôn m¶t lúc bäy bát cháo, và tráng miŒng thêm bäy trái chuÓi ba lùn. ñêm Ãy, gÀn 12 gi© chúng tôi m§i lên ngû trên gác, còn chÎ C. ngû ª tÀng dܧi v§i mÃy chÎ em.

Phòng ngû cûa chúng tôi không r¶ng l¡m chÌ vØa

L§p tuÒng næm ñinh H®i vØa hå xuÓng sau lÜng chúng ta, l§p tuÒng næm MÆu Tš vØa hé cho chúng ta m¶t chéo màn bé nhÕ, âm u cûa 1 khoäng ngày MÒng M¶t. ñÙng gi»a hai bÙc màn quá khÙ và tÜÖng lai Ãy. Trܧc khi s¡p diÍn låi l§p m§i, chúng ta chúc mØng nhau, mong ܧc cho nhau, d¥n dò nhau gì Çây? Anh chÎ em ch¡c m‡i ngÜ©i ÇŠu có nh»ng nguyŒn v†ng, ܧc mong thÀm kín, thi‰t tha riêng, mà tôi không th‹ bi‰t ÇÜ®c và cÛng không th‹ Çây gia Çình trang 118

Çây gia Çình trang 71

Çû ch° Ç‹ cái bàn và 4 cái giÜ©ng nhÕ vØa m¶t ngÜ©i n¢m. Anh em chúng tôi cä thäy 5 ngÜ©i, Çáng lë thi‰u m¶t cái giÜ©ng, nhÜng trái låi, ª Çây låi dÜ m¶t cái, vì tr©i lånh quá chúng tôi n¢m Çôi. Tr©i càng vŠ khuya, càng lånh. Chúng tôi chÜa quen v§i khí-hÆu, nên tr¢n tr†c mãi không ngû ÇÜ®c. Ngoài tr©i, gió rít tØng cÖn gÀm thét, rên si‰t nhÜ m¶t con thú d» bÎ thÜÖng. D. không quen chÎu lånh, nghï chuyŒn xin vŠ låi Nha Trang. ñó là m¶t ÇÀu ÇŠ Ç‹ cho chúng tôi ch‰ riÍu suÓt Çêm.

Sáng nay chúng tôi n¢m mãi gÀn bäy gi© mà vÅn tܪng còn s§m. Chúng tôi dÆy mª toan cºa s° Ç‹ Çón ánh sáng m§i. Ngoài tr©i mÜa bay bay tr¡ng xóa. Cänh vÆt xa xa hiŒn ra sau màn mÜa m© äo, xa v¡ng nhÜ Çôi m¡t huyŠn sau màn khæn ''voan'' tr¡ng.

Nh»ng làn sóng cÕ xanh mܧt Çu°i nhau chåy tØ ÇÒi này sang ÇÒi khác Ç‹ rÒi bi‰n Çi cuÓi chân tr©i Çøc s»a. Dܧi kia gÀn chúng tôi hÖn, nh»ng n‰p nhà xinh x¡n, mái ÇÕ, cºa xanh, nhÜng không có cái nào giÓng cái nào, lô nhô n°i lên theo v§i nhÎp ÇÒi cao thÃp. ñây Çó nh»ng vÜ©n rau hay vÜ©n hoa vuông v¡n, mÏ lŒ träi ra nhÜ nh»ng giäi løa. ThÌnh thoäng nh»ng cành hoa mi-mô-da Çi‹m tØng chÃm vàng læn tæn trong không gian... Cänh vÆt có lë r¿c r« l¡m, n‰u không có làn mÜa nhÜ màn tuyn bao phû kia. NhÜng, nhÜ th‰ này låi càng Çáng yêu vì nó ÇÆm Çà và kín Çáo hÖn. Có lë cänh vÆt ñà Låt Çã quy‰n rÛ anh chàng D say thÖ, nên sáng nay không Çây gia Çình trang 72

MÃy l©I chúc T‰t ÇÀu næm mÆu tš Trong tiŒc trà thân mÆt cûa anh chÎ em thanh niên tin phÆt tåi chùa tØ Çàm (1948)

ThÜa anh chÎ em, Tôi ÇÜ®c hân hånh cº ra chúc mØng anh chÎ em trong dÎp ÇÀu næm MÆu Tš.

S¿ chúc T‰t là m¶t tøc lŒ rÃt xÜa, không phäi riêng cûa dân t¶c ViŒt Nam chúng ta, mà cûa cä m†i dân t¶c. TØ khi loài ngÜ©i bi‰t ܧc ao, hy v†ng, là lŒ chúc T‰t b¡t ÇÀu. Tuy ljn næm nào, chúng ta cÛng l¥p Çi l¥p låi nh»ng l©i nói Çã cÛ, nhÜng næm nào chúng ta cÛng thÃy cÀn phäi nói låi. BÕ Çi, hình nhÜ thÃy låt lëo, không Çành. Bªi vì, th©i gian tuy là bà già kh†m nhÜ mùa ñông, nhÜng låi có th‹ bi‰n hóa

Çây gia Çình trang 117

ngÜ©i, hay trong m¶t bu°i lÍ thành lÆp cûa m¶t trong bÓn gia Çình ÇÀu tiên, dÀn dÀn ljn nh»ng bu°i lÍ cho toàn tÌnh ThØa Thiên hay liên tÌnh, rÒi ljn nh»ng bài diÍn væn džc trong h¶i nghÎ Huynh trܪng Gia ñình PhÆt Tº Trung ViŒt và cuÓi cùng h¶i nghÎ Huynh trܪng toàn quÓc.

Qua nh»ng bài diÍn væn này, Ƕc giä có th‹ phác h†a låi ÇÜ®c lÎch trình ti‰n tri‹n cûa Gia ñình PhÆt Tº ViŒt Nam trong 9 næm qua, hình dung ÇÜ®c m¶t phÀn nào tinh thÀn, møc Çích, ÇÜ©ng lÓi, s¿ sinh hoåt và hoàn cänh gay g¡t trong Ãy nó Çã sÓng. ñ‹ tôn tr†ng th©i gian tính, rÃt cÀn cho m†i s¿ phê phán sau này, chúng tôi không thêm b§t, sºa ch»a gì cä, ngoåi trØ vài ba ch» mà chúng tôi thÃy cÀn d†n trܧc Ç‹ khÕi làm phiŠn sª ki‹m duyŒt, m¥c dù chúng Çã thu¶c vŠ quá khÙ.

Chúng tôi rÃt ti‰c, m¶t phÀn vì bÃt cÄn, m¶t phÀn vì chÜa bao gi© dám có tham v†ng Ç‹ låi m¶t cái gì cûa mình, nên m¶t sÓ diÍn væn mà chúng tôi Çã džc trong các bu°i lÍ Çã bÎ thÃt låc. Tuy th‰, phÀn chính cÛng còn gi» ÇÜ®c, mà hôm nay, chúng tôi xin cÓng hi‰n cùng quš vΠǶc giä nhÃt là trong gi§i PhÆt tº, Ç‹ làm tài liŒu vŠ Gia ñình PhÆt Tº, và Ç‹ phê phán m¶t t° chÙc m§i cûa PhÆt giáo nܧc nhà, trong m¶t giai Çoån vØa chÃm dÙt mà chúng tôi xin s¤n sàng Ç‹ chÎu m¶t phÀn trách nhiŒm trܧc dÜ luÆn công minh.

V¾ ñµNH CЩng Çây gia Çình trang 116

nghe nói ljn chuyŒn xách vali vŠ låi Nha Trang n»a.

May quá! N‰u không thì cái Tråi HuÃn LuyŒn ñà Låt này së cÛng ''mÃt h‰t cä š nghïa'' Ngày mai tråi huÃn luyŒn khai måc. Sáng hôm nay, chúng tôi l®i døng th©i gi© ränh Ç‹ thæm nh»ng nhà quen bi‰t và các Çåo h»u trong ban trÎ s¿ TÌnh h¶i Lâm Viên.

Chúng tôi nh© anh Ch. và chi‰c xe hÖi cûa anh chª Çi. TÃt cä sáu ngÜ©i, hæm hª sºa soån áo quÀn và månh dån nhäy lên xe. Chúng tôi vào ngÒi chÍm chŒ trong xe, Ç®i anh lái Çi, và hy v†ng m¶t cu¶c du ngoån thích thú. Sau cùng, anh m§i cho bi‰t r¢ng cái nhíp xe y‰u quá chÌ chª ÇÜ®c bÓn ngÜ©i;n‰u chª n¥ng, xe së trÎu xuÓng và n‰u cái nhíp không gãy, thì nó së gÆp låi và '' nh° h‰t cÕ bên ÇÜ©ng '' - Çó là chúng tôi tܪng tÜ®ng nhÜ th‰, vì nghe ljn tên nhíp, chúng tôi liên tܪng ljn s¿ nh° râu, chÙ anh Ch. thì không có thì gi© Ç‹ giäi thích dài giòng nhÜ th‰. Chúng tôi cÓ sÙc tܪng tÜ®ng, bäo r¢ng chÎ K.C nhË có mÃy kí lô thôi, còn anh C. thì chÌ là m¶t b¶ xÜÖng, không n¥ng l¡m. D låi thêm: '' Anh em chúng tôi chÌ ngÒi thÖn lÖn thôi ''. NhÜng m†i s¿ thÜÖng thuy‰t ÇŠu vô hiŒu quä, cái xe cÜÖng quy‰t chÌ chÎu chª có 4 ngÜ©i mà thôi n‰u chª thêm m¶t Çôi guÓc, chÙ ÇØng nói m¶t ngÜ©i, nó cÛng së n¢m ì ra ÇÃy.

CuÓi cùng, anh em chúng tôi phäi rút låi 3 ngÜ©i.

Cái xe ác nghiŒt Çã chia rë chúng tôi. TØ Çó, muÓn Çây gia Çình trang 73

Çi Çâu v§i cái xe Ãy chúng tôi cÛng chÌ Çi ÇÜ®c ba ngÜ©i. ñ‹ trä thù, chúng tôi Ç¥t cho nó cái biŒt hiŒu là '' xe nhíp ''. Có ngÜ©i låi thêm '' cái xe nhíp nh° cÕ ''.

Chúng tôi Çi thæm các Çåo h»u trong ban trÎ s¿ TÌnh h¶i suÓt cä bu°i sáng; M¥c dù có nhiŠu Çåo h»u chúng tôi m§i ÇÜ®c hân hånh g¥p m¥t lÀn ÇÀu, nhÜ bác T.G, bác H, bác T... nhÜng chúng tôi vÅn có cäm tܪng thân mÆt nhÜ Çã quen bi‰t lâu ngày. Cho hay Çã là Çàn con PhÆt, thì dù Çi Çâu cÛng ch£ng thÃy lå lùng.

L©i nói ÇÀu Gia ñình PhÆt Tº b¡t ÇÀu hoåt Ƕng tØ tháng 4 næm 1947 tåi ThuÆn Hóa dܧi hình thÙc m¶t l§p H¶i h†c t° chÙc cho anh chÎ em thanh niên tin PhÆt, hay có cäm tình v§i PhÆt giáo. Nh»ng anh chÎ em Ãy dÀn dÀn trª thành nh»ng ñoàn trܪng trong nh»ng Gia ñình PhÆt Hóa Ph° ÇÀu tiên tåi ThuÆn Hóa. Trong khoäng th©i gian chÜa ÇÀy 10 næm, tØ nhóm ngÜ©i bé nhÕ Ãy, ngày nay Gia ñình PhÆt Tº Çã có trên ba vån Çoàn sinh, tØ nh»ng gia Çình lÈ tÈ Ãy, ngày nay Çoàn th‹ Gia ñình PhÆt Tº Çã trª thành m¶t phong trào thanh niên toàn quÓc.

Chúng tôi ÇÜ®c may m¡n cùng rÆp bܧc ti‰n Ãy tØ l§p H¶i h†c ÇÀu tiên cho ljn bây gi©. Và nh»ng bài diÍn væn sau Çây, là nh»ng mÓc gi§i Çánh dÃu nh»ng Çoån ÇÜ©ng ÇËp Çë cÛng có mà chông gai cÛng nhiŠu, mà Gia ñình PhÆt Tº Çã Çi qua.

ChiŠu Ãy, anh chÎ em tråi sinh løc tøc vào tråi. Nh»ng PhÆt tº ª Dran, CÀu ñÃt, Tråi Mát cÛng Çã lÀn lÜ®t vŠ d¿. Anh D. c¶t chính cûa Gia ñình PhÆt Tº Dran cÛng Çã có m¥t. Trông anh ch£ng khác gì næm ngoái cä. Tôi có cäm tܪng nhÜ m§i xa anh hôm qua. Çây gia Çình trang 74

Nh»ng bài diÍn væn này ÇÜ®c s¡p Ç¥t theo thÙ t¿ th©i gian; NhÜng vì th©i gian càng Çi t§i, thì Gia ñình PhÆt Tº càng mª r¶ng tÀm quan tr†ng, mà m¥c nhiên nó trª thành nhÜ th‰. ñ¶c giä së thÃy ban ÇÀu chÌ là nh»ng bài diÍn væn džc trong l§p H¶i h†c Ƕ vài chøc Çây gia Çình trang 115

Tråi sinh ª Çây ÇÜ®c 45 ngÜ©i, phÀn nhiŠu là h†c sinh còn trÈ, xÃp xÌ 18, 19 tu°i, m¥t mày sáng sûa, thân th‹ khÕe månh, cº chÌ lanh lË. Có m¶t sÓ các em còn nhÕ quá, chÜa Çû tu°i Ç‹ d¿ tråi nhÜng theo yêu cÀu tha thi‰t cûa ban Hܧng DÅn Lâm Viên, Ban tråi trܪng chúng tôi cÛng không n« hËp lÜ®ng mà tØ chÓi. Tuy th‰ chúng tôi phäi bu¶c lòng không nhÆn vài tråi sinh vì nhÕ ngÜ©i m¶t phÀn, và m¶t phÀn, vì tÕ ra thi‰u bän lãnh Ç‹ làm Çoàn trܪng sau này. Khi chúng tôi vØa tuyên bÓ không nhÆn ÇÜ®c, các em Ãy liŠn trào nܧc m¡t ra ngay. N‰u các em Ãy l£ng l¥ng c¡n môi mà vŠ, có lë chúng tôi së g†i ª låi d¿ tråi.

TÓi nay, chúng tôi æn cÖm xong thì các Çåo h»u trong ban trÎ s¿ TÌnh h¶i ljn thæm và h†p bàn vŠ cách t° chÙc lÍ khai måc tråi huÃn luyŒn ngày mai.

Theo š ki‰n m¶t sÓ các Çåo h»u, lÍ khai måc nên t° chÙc cho thÆt ÇÒ s¶ và nên m©i quan khách ljn d¿ cho Çông. NhÜng m¶t sÓ khác låi chû trÜÖng nên t° chÙc trong phåm vi thân mÆt, miÍn là bu°i lÍ cho trang nghiêm là ÇÜ®c. CuÓi cùng, š ki‰n sau ÇÜ®c chÃp nhÆn. Cu¶c h†p bàn chÃm dÙt vào hÒi 9 gi© rÜ«i, trong lúc tråi sinh Çang tÆp h†p dܧi s¿ ÇiŠu khi‹n cûa H. Ç‹ chia ra tØng ñ¶i và Chúng. TÃt cä có 2 chúng là: chúng Sen Lam và Sen Nâu, và 4 ñ¶i là: Sen Xanh, Tr¡ng, HÒng và Vàng.

Çây gia Çình trang 114

Çây gia Çình trang 75

Sau Çây là m¶t Çoån tÜ©ng thuÆt cûa m¶t n» tråi sinh có biŒt là XÌu sï (có lë vì hay xÌu) trong quy‹n tÜ©ng thuÆt cûa tråi Tinh TÃn ñà Låt, mà tôi chép låi y nguyên væn Ç‹ các bån có m¶t quan niŒm vŠ cäm tܪng ÇÀu tiên cûa tråi sinh ÇÓi v§i Ban Tråi trܪng trong bu°i h†p m¥t chung lÀn ÇÀu: '' ˆn cÖm xong, các Ƕi và chúng h†p riêng Ç‹ bÀu ñ¶i và Chúng trÜÕng. Khi các Ƕi và chúng Çã ÇÜa danh sách cho anh huÃn luyŒn viên, tÃt cä ÇŠu h†p chung tåi phòng h†c Ç‹ làm lÍ '' ra m¡t ''.

Anh tråi trܪng, ngÜ©i cao cao có nét m¥t nghiêm nghiêm Çem låi cho tÃt cä tråi sinh m¶t niŠm thân m‰n và kính n‹. Anh b¡t ÇÀu gi§i thiŒu Ban tråi trܪng: - ñây là anh T., Phó tråi trܪng VØa nghe xong có nhiŠu n» tråi sinh sušt bÆt cÜ©i vì tuy chÜa bi‰t m¥t, song ai nÃy ÇŠu bi‰t biŒt hiŒu cûa anh là ''Anh T. l¶t vÕ ''.

PH„N II: DiÍn

Væn

- ñây, l©i Anh tråi trܪng ti‰p - chÎ K.C. ûy viên ngành n» PhÆt tº cûa ban hܧng dÅn T°ng h¶i, và cÛng là Phó tråi trܪng trong tråi này.( ChÎ ngÜ©i nhÕ nhÕ, Óm Óm và hiŠn, có lë chÎ không la chúng ta Çâu, anh chÎ em hÌ? )

- Và Çây, xin gi§i thiŒu ti‰p, anh C. và anh H. và anh D.; ba huÃn luyŒn vvên cûa tråi. Çây gia Çình trang 76

Çây gia Çình trang 113

RÒi chúng låi lan ra nh»ng hÒ ª ñà Låt, Nha Trang, ñà N¤ng, Quäng TrÎ, Quäng Nam, Phan Rang, Phan Thi‰t... rÒi Hà N¶i, Häi Phòng, Nam ñÎnh, Häi DÜÖng... RÒi Sài Gòn, Ch® L§n, MÏ Tho, Thû DÀu M¶t... RÒi tÃt cä ViŒt Nam, Çâu Çâu cÛng thÃy xuÃt hiŒn trùng trùng ÇiŒp ÇiŒp nh»ng hoa sen tr¡ng Ãy. Chúng Çã thu hút ÇÜ®c bao nhiêu tâm hÒn låc loài sa ngã, an ûi, hàn g¡n ÇÜ®c bao kÈ kh° Çau, xây d¿ng cho bao l§p Thanh, Thi‰u, ñÒng Niên trª thành con PhÆt, gây bao änh hܪng tÓt ÇËp cho Ç©i.

H«i Hoa Sen Tr¡ng, rút kinh nghiŒm ª quá khÙ, ta tin tܪng ª khä næng phát tri‹n vô cùng tÆn cûa các ngÜ©i; ta tin tܪng ª sÙ mång cao cä mà các ngÜÖi së làm tròn; ta tin tܪng tÜÖng lai xán lång mà các ngÜÖi së th¿c hiŒn ÇÜ®c dù g¥p bao trª ngåi khó khæn.

Ta chÃm dÙt ª Çây nhÜng lòng tin tܪng cûa ta không bao gi© dÙt.

Çây gia Çình trang 112

Các anh chÎ em Öi! MÃy anh n§ ngó Óm y‰u rÙa mà ... hô to quá, làm các tråi sinh gi¿t mình.

Không bi‰t các tråi sinh có giÆt mình thÆt không hay chÌ m¶t mình XÌu Sï, nhÜng tôi xem bu° i h†p m¥t ÇÀu tiên Ãy t¿ nhiên và linh Ƕng l¡m.

Sau khi Ban tråi trܪng t¿ gi§i thiŒu xong, tråi sinh b¡t ÇÀu t¿ gi§i thiŒu và t¿ tìm lÃy m¶t Ç¥c Çi‹m hay biŒt hiŒu Ç‹ cho các anh chÎ em khác dÍ nh§. Có nhiŠu biŒt hiŒu thông minh, dÍ nh§ và cÛng dÍ tÙc cÜ©i l¡m. NhÜng có nhiŠu cô chú, trong lúc lúng túng, gÃp gáp cÛng phäi nói ''Äu'' ra m¶t biŒt hiŒu là '' Th¿c °i sï '' nghïa là ngÜ©i thích æn °i.

Có ngÜ©i låi t¿ gi§i thiŒu: ''Tôi ngÜ©i hÖi lùn '' trong lúc thÆt ra chÌ thÃp b¢ng con vÎt ch¥t chân; hay '' Tôi ngÜ©i hÖi béo '' trong lúc Çã là cä m¶t cái bÒ rÒi. Có nhiŠu tråi sinh m§i nhìn qua, suÓt Ç©i không quên ÇÜ®c nhÜ cái nét m¥t cûa chú ñ. kia, hÍ nhìn ljn là dÍ tÙc cÜ©i; con ngÜ©i Ãy Çã là kÎch sï ngay tØ trong bøng mË; Khi ''chú '' cÓ š nghiêm trang hay khi buÒn thÆt tình, låi là lúc chú làm cho chúng tôi cÜ©i b‹ bøng. Trong tråi, chú ñ Çã gây thêm không khí vui vÈ; nhÜng n‰u có 2 chú ñ. thì tråi së loån.

Çây gia Çình trang 77

LÍ Khai Måc

nÒng. NhÜng các ngÜÖi Çã có thuÆt làm dÎu b§t không khí và ÇiŠu hòa ánh n¡ng.

Sáng nay tråi Tinh TÃn ñà Låt làm lÍ khai måc. Vì có m¶t sÓ Çåo h»u công chÙc không th‹ bÕ sª cä bu°i sáng ÇÜ®c nên ljn 11 gi© lÍ m§i b¡t ÇÀu.

LÍ PhÆt xong, anh chÎ em tråi sinh ljn tÆp h†p tåi phòng giäng. LÍ t° chÙc trong phåm vi thân mÆt, nên ngoài m¶t sÓ ít Çåo h»u, chÌ có ban viên ban trÎ s¿ TÌnh h¶i.

M‡i lÀn ta Çi qua nh»ng Çám hÒ cûa các ngÜ©i ª, m¥c dù gió nung n¡ng ÇÓt, ta b‡ng nghe nhË nhõm trong ngÜ©i, ta muÓn hít tÃt cä không khí mát dÎu thÖm tho mà các ngÜ©i Çã tÌa ra vào hai buÒng ph°i. Các ngÜ©i Çã có m¶t sÙc hÃp dÅn månh më khi‰n m‡i lÀn Çi qua chÓn các ngÜ©i ª, ta không th‹ nào không ÇÙng dØng låi Ç‹ nhìn ng¡m vÈ ÇËp tinh khi‰t và hiŠn hÆu cûa các ngÜ©i, mà quên mÃt nh»ng Çoån ÇÜ©ng Çá sÕi và nam n¡ng vØa m§i Çi qua. Nhìn các ngÜÖi, gi© Çây, ta liên tܪng ljn nh»ng Çóa Sen Tr¡ng Çang nª trên ng¿c, phía trái tim cûa nh»ng ngÜ©i con PhÆt. Nh»ng Çóa hoa sen Ãy Çã xuÃt hiŒn lÈ tÈ trên ÇÃt ViŒt Nam vào khoäng trÆn th‰ gi§i chi‰n tranh thÙ hai và bÎ vùi dÆp trong khói lºa cûa nh»ng ngày ÇÀu tác chi‰n tåi ViŒt Nam.

25-7-52

ñåo h»u H. nhân danh ban trÎ s¿, ra tuyên bÓ khai måc và nói mÃy l©i khuy‰n khích tråi sinh. Çåo h»u là ngÜ©i B¡c, nên æn nói rÃt rõ ràng, hoåt bát, thÆt xÙng là cÓ vÃn ngoåi giao cûa h¶i (không bi‰t tôi có lÀm chÙc vÎ cûa Çåo h»u không, nhÜng n‰u Çåo h»u không làm chÙc Ãy, thì tôi cÛng yêu cÀu TÌnh h¶i Vâm Viên m©i Çåo h»u gi» chÙc Ãy).

Sau Çåo h»u H. tôi lÃy tÜ cách tråi trܪng, ra nhÃn månh vào hai Çi‹m chính cûa khóa huÃn luyŒn này: '' Là tinh thÀn trÆt t¿ và s¿ kham kh° mà m¶t ñoàn trܪng cÀn phäi tÆp cho quen'' . Trong Ç©i sÓng tÆp Çoàn, trÆt t¿ là m¶t ÇiŠu cÀn thi‰t. M¶t t° chÙc càng l§n, thì s¿ gi» gìn trÆt t¿ låi càng ch¥t chë. Có m¶t sÓ Çoàn sinh trong gia Çình lÀm tܪng r¢ng Çã g†i là gia Çình, thì chÌ cÀn ljn tình cäm; H† quên r¢ng tình cäm thân mÆt vÅn có th‹ Çi Çôi v§i tinh thÀn trÆt t¿ và k› luÆt nhÜ thÜ©ng. Thi‰u trÆt t¿ Çây gia Çình trang 78

NhÜng v§i sÙc chÎu Ç¿ng dÈo dai. GiÓng sen Ãy låi trÒi lên tåi ThuÆn Hóa, gi»a cänh Çiêu tàn, tang tóc chung cûa ÇÃt nܧc. ñÀu tiên chÌ hi‰m hoi có næm bäy Çóa, nª trong nh»ng hoàn cänh h‰t sÙc Çen tÓi khó khæn. DÀn dÀn chúng lan ra trên các hÒ Hܧng ThiŒn, Gia ThiŒn, Chân Tri, HÜÖng ñàm, HÜÖng TØ... ª ThuÆn Hóa, kinh Çô cûa hoa sen. Çây gia Çình trang 111

m¶t gánh hoa ÇÀy m¡p, chåy ngang trên ÇÜ©ng nh¿a. à, tôi quên mÃt! Chính cái mùa này Çây, cái mùa Hå n¡ng xang gió bÙc, låi chính là mùa hoa sen nª.

Tôi g†i chÎ bán sen vào mua m¶t bó, lÃy bình múc nܧc gi‰ng Ç° vào, nܧc gi‰ng chÙ không phäi nܧc sông HÜÖng n»a, tôi mª bó hoa gói trong chi‰c lá sen xanh to tܧng, c¡m vào bình. Nh»ng chi‰c hoa sen tr¡ng muÓt, mÎm màn, hiŠn hÆu hé môi cÜ©i.

M¶t mùi hÜÖng dÎu dàng thanh thoát phäng phÃt trong không gian. Gian phòng b‡ng trª nên quan Çãng, không khí dÎu låi dÍ thª hÖn.

Sen Öi! Các ngÜ©i Çã Çem låi cho ta nguÒn tin tܪng vào s¿ ti‰n b¶ cûa cõi Ç©i.

Hoàn cänh cûa các ngÜ©i thÆt Çen tÓi, thiŒt thòi hÖn ai cä. Các ngÜ©i Çã có lÀn bÎ bùn nhÖ khÕa lÃp, Çè lên ÇÀu lên c°. Các ngÜ©i Çã cÓ trÒi lên, quy‰t trÒi lên, và các ngÜ©i Çã vÜ®t khÕi Çám bùn nhÖ, và Çã träi lá ra khÕa tím m¥t hÒ, không Ç‹ cho xú khí bÓc lên, không Ç‹ cho bùn nhÖ vÃy bÄn m¶t lÀn n»a. NhÜng nào Çã h‰t Çâu. Khi các ngÜ©i nhô lên khÕi m¥t nܧc, thì n¡ng cÛng Çã b¡t ÇÀu gay g¡t và không khí Çã oi Çây gia Çình trang 110

thì không có th‹ làm gì ÇÜ®c h‰t. Không phäi trong tråi huÃn luyŒn này,tråi sinh cÀn phäi triŒt Ç‹ tuân k› luÆt, mà vŠ v§i gia Çình mình tråi sinh låi cÀn phäi gi» gìn k› luÆt hÖn. ñiŠu thÙ hai, là tråi sinh cÀn phäi tÆp cho quen v§i s¿ kham kh°, cÀn phäi c¡n ræng bÃm bøng chÎu Ç¿ng m†i s¿ Çau kh° vŠ phÀn vÆt chÃt cÛng nhÜ vŠ phÀn tinh thÀn. M¶t sÓ l§n Çoàn trܪng cûa gia Çình chúng ta còn non mŠm quá, chÜa dån dày v§i mÜa n¡ng, chÜa thº thách v§i thÜÖng Çau. VŠ vÆt chÃt cÛng nhÜ vŠ tinh thÀn. Huynh trܪng cûa Çoàn th‹ chúng ta cÀn phäi r¡n ch¡c hÖn n»a m§i hòng Çào luyŒn cho Çoàn em chúng ta sau này thành nh»ng PhÆt tº dÛng mãnh có th‹ ra gánh vác ÇÜ®c viŒc Ç©i mà không gøc ngã dܧi gánh n¥ng, không lùi bܧc trܧc chܧng ngåi nguy nan. ñoàn trܪng PhÆt tº phäi là Çåo quân tiŠn phong cûa phong trào ho¢ng dÜÖng PhÆt pháp, bŠn chí dai sÙc, không xiêu lòng trܧc nh»ng cám d‡, không nhøt chí trܧc nh»ng Çe d†a. Tóm låi, ngÜ©i

ñoàn trܪng phäi cÙng Ç‹ ÇÙng ÇÀu gió.

Sau cùng, anh L.V.V trܪng ban Hܧng DÅn Lâm Viên ra chÃm dÙt bu°i lÍ v§i mÃy l©i hùng hÒn khuyên tråi sinh nên h‰t sÙc tinh tÃn Ç‹ khÕi phø công khó cûa Ban tråi trܪng và s¿ tín nhiŒm cûa gia Çình mình. Çây gia Çình trang 79

ñ©i sÓng hoåt Ƕng cûa tråi b¡t ÇÀu. Khí hÆu ª Çây lånh nên tråi sinh cÀn phäi vÆn Ƕng nhiŠu. Bu°i sáng, 6 gi© 30 m§i dÆy, nhÜng ngoài tr©i còn tÓi l¡m, và sÜÖng gió rÃt nhiŠu. Tråi sinh nam cÛng nhÜ n» phäi tÆp th‹ døc, chÖi nh»ng trò chÖi månh Ç‹ cho Ãm ngÜ©i. ñiŠu Çáng khen là ª Çây anh chÎ em tråi sinh không ai trÓn tÆp th‹ døc.

Sau khi rºa ráy và y phøc chÌnh tŠ, cä tråi sinh vào lÍ PhÆt. Chùa r¶ng quá, gió ª ngoài lùa vào, nhÜng chæm chú vào l©i tøng niŒm không ai cäm thÃy lånh cä; Trái låi, m¶t niŠm êm Ãm dâng lên trong lòng m‡i tråi sinh.

Sau lÍ PhÆt, là b»a æn sáng. Nh»ng b»a æn ª Çây, dù là æn sáng, chÎ M cÛng cho æn ÇÀy Çû và ngon lành quá: nh»ng bát cháo lòng chay hÖi lên nghi ngút, nh»ng chi‰c bánh mì dòn tan, nh»ng ly cà-fê s»a vàng ngÀu và ÇÀy m¥p. Trܧc khi vào các khóa h†c, có m¶t cu¶c h†p chung toàn tråi ª ngoài tr©i Ç‹ Ban tråi trܪng phê bình công viŒc, trao c© danh d¿ cho Ƕi hay chúng nào tinh tÃn nhÃt trong ngày hôm trܧc, và tuyên bÓ khÄu hiŒu cûa tråi ngày hôm Ãy. Trong m‡i ngày cu¶c h†p chung này có tính cách nghiêm trang nhÃt; Nh»ng Ƕi, chúng hay tråi sinh nào thi‰u tinh thÀn tinh tÃn cûa tråi, së ÇÜ®c khen thܪng không ti‰c l©i. NhÜng, nh»ng l©i khen chê này bao gi© cÛng nh¡m vào tính tÓt hay xÃu, chÙ không nh¡m vào con ngÜ©i.

Çây gia Çình trang 80

lóc, không còn có cây cÓi xanh mܧt nhÜ ngày nào Ç‹ gây thêm thi vÎ cho ''khách hào hoa phong vÆn'', Çành Çoån quên giang san Çang ngÆp tràn khói lºa.

Tôi vŠ Hu‰, có Çem theo mÃy bó hoa ñà Låt cûa anh chÎ em t¥ng. Trong Ãy có cä ''hoa bÃt tº '' n»a (immortel). Tôi cÛng hy v†ng r¢ng thÙ hoa này, may ra, có th‹ chÎu Ç¿ng ÇÜ®c lâu dài v§i khí hÆu khó chÎu, ngåt thª cûa chÓn cÓ Çô. Nào ng© m¥c dÀu là bÃt tº vŠ Çây, nó cÛng chÌ bÃt tº có vài ngày.

Tôi ngÒi nhìn nh»ng chi‰c hoa héo úa, rÛ rÜ®i, gøc ÇÀu m¶t cách tûi nhøc xuÓng m¥t bàn mà thÜÖng håi. Chúng nó nh§ ngÜ©i hay nh§ cänh, nh§ sÜÖng lam m© xóa nh»ng bu°i chiŠu hiŠn hiŠn, nhè nhË hay nh§ bån bè r¿c r« cûa chúng Çang phô s¡c tÜÖi th¡m trong nh»ng vÜ©n hoa? Tôi chÜa tìm ra ÇÜ®c nguyên nhân làm chúng héo úa chóng nhÜ th‰, thì ljn hôm Çem vÙt hoa, súc bình tôi m§i nhÆn ra r¢ng nܧc ª sông HÜÖng vì nam n¡ng th°i nܧc bi‹n vào Çã m¥n tØ bao gi© mà tôi không bi‰t lÀm múc vào bình c¡m hoa, nên m§i ra nông n°i Ãy.

H«i ôi! Nܧc sông HÜÖng mà cÛng Çã m¥n rÒi thì còn cái gì ª Çây mà không Ç¡ng, không chát?

Tôi Çang buÒn rÀu thÜÖng ti‰c cho nh»ng cành hoa héo úa, và tÙc giÆn cho nguyên nhân Çã làm cho chúng nó chóng phai tàn, thì ngoài kia lanh lánh cÃt lên ti‰ng rao cûa chÎ bán hoa sen, Çang gánh Çây gia Çình trang 109

Ti‰p theo bu°i h†p chung là cu¶c Çi thæm góc Ƕi hay chúng cûa Ban tråi trܪng. ñây là lúc tråi sinh lo l¡ng nhÃt trong ngày. H† bÎ khám xét tØ nÖi æn chÓn ngû cho ljn áo quÀn, ÇÒ Çåc, mŠn chi‰u, h† bÎ thº thách tØ chuyên môn, væn nghŒ cho ljn PhÆt pháp. ñ¶i hay chúng nào sút kém së lòi ra ngay

ñây sông hÜÖng núi ng¿ Máy bay Çáp xuÓng sân Phú Bài vào khoäng 1 gi© trÜa. M¶t trÆn mÜa l§n nhÜ cÀm chÌnh Ç°, Çón ti‰p chúng tôi. Nhìn låi sân bay Phú Bài sau m¶t th©i gian xa cách gÀn 1 tháng rÜ«i, tôi thÃy nó có vÈ tiŠu tøy, buÒn thäm hÖn ngày tôi ra Çi n»a. Không hi‹u sao, m‡i khi Çi Çâu vŠ, tôi låi thÃy không khí ª Hu‰ låi khó thª hÖn.

Xe hÖi hãng COSARA ÇÜa chúng tôi vŠ hãng. Chúng tôi ngÒi Ç®i lÃy hành lš ª ÇÃy hÖn 1 gi© mà xe chª hành lš vÅn chÜa ljn. Chúng tôi chán ngán ngÒi nhìn ra ÇÜ©ng Gia Long. Nh»ng c¥p thanh niên vô tÜ l¿, ÇÀu láng mܧt chäi theo ki‹u Çuôi én, y phøc bänh bao Çang kËp tay nhau, nŒn gót giÀy lãng tº trên hè phÓ. Cu¶c Ç©i ÇËp quá nhÌ! sông HÜÖng vÅn l© Ç© trôi, làm sân khÃu cho bao cu¶c truy hoan trác táng. Ti‰c r¢ng núi Ng¿ Çã tr†c Çây gia Çình trang 108

TØ 8 gi© rÜ«i ljn 11 gi© rÜ«i có 3 khóa h†c.

M¶t khóa vŠ ÇÜ©ng lÓi, tinh thÀn chung, m¶t vŠ væn nghŒ và m¶t vŠ chuyên môn. M‡i khóa chÌ có 45 phút, còn 15 phút Ç‹ h†c hát và trò chÖi nhÕ.

12 gi© trÜa æn cÖm. CÖm sÓt canh nóng, tr©i låi lånh, nên tråi sinh æn uÓng rÃt xÓc vác, ngon lành.

NhÃt là chÎ quän lš låi bi‰t thay Ç°i món æn, và nhà b‰p låi khéo tay, nên æn mÃy cÛng không thÃy no. ˆn xong, tråi sinh ÇÜ®c nghÌ Ç‰n 2 gi© rÜ«i m§i b¡t ÇÀu sºa soån Çi d¿ các khóa h†c chiŠu, phÀn nhiŠu là vŠ chuyên môn và th¿c hành.

TØ 5 gi© ljn 6 gi© chiŠu, tråi sinh ÇÜ®c nghÌ Ç‹ tÆp th‹ thao hay chÖi trò chÖi månh. Ngay sau chùa, có m¶t sân bóng chuyŠn dành cho nam tråi sinh chÖi, và trong phòng h†c có m¶t bàn pingpong Ç‹ cho n» tråi sinh nhÜng nam tråi sinh cÛng dành chÖi nhiŠu hÖn.

6 gi© rÜ«i ljn 7 gi© tÓi æn cÖm. Nh»ng b»a Çây gia Çình trang 81

cÖm bao gi© cÛng vui vÈ ''linh Ƕng ''. Các Ƕi, chúng thi nhau hát, có nhiŠu khi quên æn. N‰u không có nh»ng màu s¡c khêu g®i và mùi khói thÖm tho cûa các món æn nh¡c nhª h†.

7 gi© 15 ljn 7 gi© 45 các Ƕi, chúng h†p riêng Ç‹ phê bình công viŒc trong ngày cûa Ƕi chúng mình, góp nh»ng nguyŒn v†ng yêu cÀu Ç‹ Ƕi trܪng hay trܪng chúng ÇÜa lên Ban tråi trܪng.

7 gi© 45 ljn 8 gi© 30, các Ƕi, chúng trܪng và phó h†p v§i Ban tråi trܪng Ç‹ tÜ©ng trình công viŒc mà mình phø trách trong ngày, ÇÜa nh»ng ÇŠ nghÎ m§i, và nhÆn nh»ng nhiŒm vø m§i cho ngày mai. Nh»ng bu°i h†p này, tråi sinh bàn cãi rÃt ráo ri‰t và phê bình cÛng rÃt g¡t gao. ñiŠu Çáng Ç‹ š ª Çây, phÀn nhiŠu nam tråi sinh thÜ©ng bÎ n» tråi sinh phê bình mãnh liŒt, nhÜng dù sao cÛng vÅn ª trong tinh thÀn xây d¿ng và không khí ôn hòa. ñ‰n 10 giò rÜ«i, tråi sinh m§i Çi ngû, nhÜng có m¶t sÓ xin ngÒi låi trong phòng h†c Ç‹ chép bài.

NhÃt là mÃy ngày cuÓi cùng, có nhiŠu nam n» tråi sinh Çã uÓng cà phê Ç‹ thÙc chép cho h‰t bài, ljn 2, 3 gi© sáng m§i Çi ngû. Ban tråi trܪng phäi cÃm không cho thÙc n»a, h† m§i thôi.

Xét chung låi, trong tråi huÃn luyŒn này, Çây gia Çình trang 82

trên nh»ng khúc g‡ dài vØa æn vØa hát và trò chuyŒn mà quên mÜa và lånh. ñ‰n 10 gi© hÖn, máy bay m§i b¡t ÇÀu Çáp xuÓng sân bay. Phút chia tay hÒi h¶p. Anh chÎ em ÇÙng m¶t hàng dài theo hàng rào chÃn ngang lÓi ra máy bay, chào chúng tôi theo lÓi Gia ñình PhÆt Tº và chúng tôi lÀn lÜ®t ljn b¡t tay tØng ngÜ©i m¶t trܧc khi lên máy bay. Trong Ç©i tôi '' b¡t tay cÛng Çã nhiŠu, nhÜng hôm nay tôi m§i thÃy cái š nghïa sâu s¡c cûa cái b¡t tay ''.

Máy bay nhÜ con cá thu kh°ng lÒ, nuÓt chúng tôi vào bøng và tàn nhÅn Çóng sÀm cºa låi.

Thêm m¶t lÀn n»a, tôi nhÆn thÃy s¿ kh¡c nghiŒt, vô tình cûa nh»ng chi‰c máy bay ÇÓi v§i các cu¶c ÇÜa tiÍn. Nó không thi vÎ, ÇËp Çë nhÜ nh»ng cu¶c ÇÜa tiÍn trên các ga xe lºa, mà cho ljn bánh xe læn cÛng n¥ng nŠ nhÜ còn ti‰c nuÓi ÇÀu máy cÛng hÀm h¿c nhÜ phäi ra Çi. Nh»ng toa xe dùng d¢ng nhÜ muÓn ª nán låi và ngÜ©i ra Çi và kÈ ª låi ÇŠu có th‹ nhìn nhau m¶t lÀn cuÓi qua cºa toa mª r¶ng cho ljn khi khuÃt dång m§i thôi.

Tôi ngÒi trong bøng máy bay ôn låi 10 ngày ª ñà Låt. Lòng råo r¿c lên vì bao cänh vui tÜÖi ÇËp Çë mà tôi Çã sÓng qua, nh»ng cäm tình nÒng hÆu cûa các Çåo h»u và anh chÎ em Gia ñình PhÆt Tº mà ch¡c khó phai m© ÇÜ®c dÃu v‰t trong lòng tôi. Çây gia Çình trang 107

chung? Giòng thác th©i gian Çang nhu¶m tr¡ng mái tóc xanh rÒi.

Trong m¶t phút mê cuÒng, bÎ ám änh bªi ti‰ng thác gÀm nhÜ thúc giøc, và bÙc màn nܧc tr¡ng toát Çang tuôn, tuôn kia. Tôi muÓn phóng mình vào gi»a giòng thác cÓ bÖi bÖi... cho kÎp chuy‰n tàu Ç©i Çang giøc giã.

Trên ÇÜ©ng vŠ Hu‰ 4-8-52 Sáng hôm nay chúng tôi Çáp máy bay vŠ Hu‰ Ç‹ s¡p Ç¥t ra Quäng TrÎ mª tråi huÃn luyŒn.

M¥c dù tr©i mÜa, m¶t sÓ l§n anh chÎ em PhÆt tº ª Lâm Viên và Tråi Mát cÛng xuÓng tÆn sân bay Liêng Khàng, cách ñà Låt 20 cây sÓ Ç‹ ÇÜa chúng tôi. Anh chÎ em Çã choáng gÀn h‰t hai cái xe l§n cûa hãng COSARA mà còn thuê thêm m¶t chi‰c xe Çò n»a Ç‹ Çi. ñ‰n Liêng Khàng, vì gi© còn s§m nên chÎ M. t° chÙc ngay m¶t tiŒc Çi‹m tâm thÙ hai tåi sân bay. MÃy chøc anh chÎ em chúng tôi ngÒi quây quÀn Çây gia Çình trang 106

phÀn nhiŠu tråi sinh ÇŠu tinh tÃn và cÓ g¡ng, h† tÆn tình tranh Çua trong s¿ h†c tÆp và làm viŒc. Có nh»ng Ƕi và chúng Çã làm viŒc suÓt ngày không hª, nhÃt là khi h† phø trách vŠ såch së. Trong tråi, công viŒc này n¥ng nh†c nhÃt: tråi r¶ng quá, h† phäi quét d†n tØ tÀng lÀu trên cho ljn nhà b‰p, và ra ljn nhà vŒ sinh. Tr©i mÜa luôn rÃt ܧt át nh§p nhúa, có nhiŠu khi vØa chùi rºa nhà xong, tråi sinh låi tha ÇÃt cát ª ngoài sân vào, th‰ là h† phäi quét tܧc låi. Có chúng, ljn phiên mình làm såch së, lo quá không ngû ÇÜ®c, và ngÀm dÆy trܧc gi© Ç‹ bàn tính k‰ hoåch. Và hÍ vØa nghe còi báo thÙc là h† tung chæn chåy m‡i ngÜ©i m‡i ngã Ç‹ quét d†n cho kÎp, trܧc khi Ban tråi trܪng Çi khám tråi.

Tinh thÀn tranh Çua ÇÜ®c nêu cao nhÃt là trong ngày Çi c¡m tråi ª sau ÇÒi Chè cûa chùa Linh SÖn. M¥c dù không Çi xa, nhÜng tråi sinh cÛng có dÎp Ç‹ thº thách v§i mÜa gió. Sáng hôm Ãy, tråi sinh chuÄn bÎ s¤n sàng Ç‹ Çi xa, nhÜng giª mÆt thÜ ra, sau m¶t hÒi tìm tòi š nghïa cûa bÙc thÜ do ''ñåi Tܧng '' T. và D. trao cho, h† ùa chåy cä lên ÇÒi Çóng c†c c¡m tråi ngay Ç‹ tranh Çoåt th©i gian. NhÜng gió to quá, tung bay tÃt cä, h† phäi h‰t sÙc mŒt nh†c m§i c¡m lŠu lên ÇÜ®c, nhÃt là ÇÓi v§i n» tråi sinh, thì Çó là m¶t s¿ cÓ g¡ng phi thÜ©ng. H† phäi tranh ÇÃu v§i mÜa gió, ÇÃt cát và th©i gian n»a N‰u thi‰u s¿ cÜÖng quy‰t, h† së xin ÇÀu hàng ngay. NhÜng không ai ÇÀu hàng cä. Çây gia Çình trang 83

ñ‰n chiŠu, lúc chÖi trò chÖi l§n, Çi tìm kho vàng, tråi sinh cÛng Çã tÆn tình tranh Çua. Có ngÜ©i b° nhào læn theo sÜ©n ÇÒi, có ngÜ©i cõng ÇÒng Ƕi mình chåy tØ ÇÒi này sang ÇÒi khác, có ngÜ©i trÀy gÓi, có ngÜ©i tr¥c chân nhÜng không ai bÕ cu¶c... cho ljn '' XÌu Sï ''cÛng chÌ chÎu n¢m xÌu thÆt sau khi tan cu¶c mà thôi.

nghiŒm ljn š nghïa cûa cu¶c sÓng mà giòng thác tr¡ng xóa kia là tÜ®ng trÜng. Vâng, giòng sông '' không thÜ©ng '' mà cÛng '' không Çoån'', nó nhÜ giòng thác kia, gÒm b¢ng muôn muôn triŒu triŒu håt nܧc luôn luôn tuôn chäy theo nhau, tø tán, sanh diŒt tØng sát na, sát na.

31-7-52.

NhÜng ÇÙng xa nhìn låi, ngÜ©i ta có cäm giác nhÜ Çang nhìn m¶t cu¶n väi tr¡ng kh°ng lÒ tØ trên cao xõa xuÓng, xõa xuÓng mãi không dÙt.

Bäy ngày vùn vøt qua. Hôm nay Çã b‰ måc tråi rÒi. LÍ b‰ måc t° chÙc có vÈ ÇÒ s¶ hÖn lÍ khai måc. Trong sÓ các Çåo h»u và quan khách, có ông CMH, thÎ trܪng Lâm Viên, lÃy tÜ cách là h¶i viên cûa TÌnh h¶i ljn d¿ lÍ. Sau nh»ng bài diÍn væn cûa Çåi diŒn TÌnh h¶i, Ban tråi trܪng, ban Hܧng DÅn Lâm Viên và tråi sinh. ñåo h»u C.M.H. có ÇÙng dÆy nói mÃy l©i khen t¥ng Ban tråi trܪng và tråi sinh v§i m¶t gi†ng nói rÃt nhË nhàng, êm ái.

Giòng sông cûa m¶t cu¶c Ç©i gÒm b¢ng muôn triŒu cu¶c sanh diŒt, thành hoåi, cûa t‰ bào Çu°i nhau, ljn nÓi ti‰p nhau, thay th‰ nhau trong tØng phút giây lanh lË vô cùng, ljn n‡i chúng ta không nhÆn ra ÇÜ®c r¢ng chúng ta Çã ch‰t sÓng bao lÀn trong m‡i phút giây. '' Cái ta phút trܧc Çâu

còn là cái ta phút này. Ai t¡m ÇÜ®c hai lÀn trong m¶t giòng thác. 'Cái š tܪng cÛ rích này mà bao hiŠn tri‰t ñông và Tây phÜÖng: Kh°ng Tº, Trang Tº hay Socrate Çã nói trܧc tôi, hiŒn lên m¶t cách rõ rŒt, hãi hùng, chua xót trong tâm hÒn tôi, khi tôi ÇÙng nhìn giòng thác tuôn gÃp gÃp Ãy. Nó tÜ®ng trÜng rõ rŒt s¿ tuôn chäy mau lË cûa cu¶c Ç©i, cûa th©i gian và tÜÖng phän quá chØng v§i quan niŒm tïnh cûa tâm lš con ngÜ©i. V§i s¿ ti‰c nuÓi muÓn quay lui vŠ dï vãng, s¿ chÆm trÍ, chÀn ch©, nhác lÜ©i trong công viŒc. H«i ôi, ta Çã Ç‹ bao giòng Ç©i trôi qua trong vô vÎ. Ta Çã làm gì cho Ç©i ta, cho Ç©i

Çây gia Çình trang 84

Çây gia Çình trang 105

chúng tôi Çi xem thác GOUGAH, m¶t danh th¡ng cách thÎ xã ñà Låt 30 cây sÓ trên ÇÜ©ng vào Saigon.

Chúng tôi cÀm lòng không ÇÜ®c låi ra Çi. Trong các con ÇÜ©ng mà tôi Çã Çi qua tØ khi lên ñà Låt, con ÇÜ©ng này có lë là ÇËp nhÃt. M¶t con ÇÜ©ng r¶ng thênh thang träi nh¿a Çen nháy, thÌnh thoäng có nh»ng khúc cong mŠm måi bÃt ng© khi‰n cho du khách nhìn mãi không chán.

TiŒc trà b¡t ÇÀu, thì trên sân khÃu( d¿ng ngay trong phòng h†p). Các tråi sinh b¡t ÇÀu trình bày nh»ng bän ÇÖn thanh và ÇÒng ca månh më, hùng hÒn và diÍn vª hài kÎch '' Nån ra Çi ô '' mà các tråi sinh chÌ tÆp trܧc 1 ngày và 1 Çêm, nhÜng diÍn cÛng rÃt khá, vì phÀn nhiŠu tråi sinh ª Lâm Viên rÃt có khä næng diÍn kÎch.

Phút chia tay sau bäy ngày tråi tåi ñà låt

Thác Gougah thÆt xÙng Çáng là m¶t th¡ng cänh n°i ti‰ng. So v§i Cam Ly thì Gougah hùng vï hÖn nhiŠu. Không phäi chÌ cái thác ÇËp mà khung cänh xung quanh cÛng Çáng cho chúng ta ngÒi thܪng ngoån h¢ng gi© không chán. ñ‰n Çây, tâm lš con ngÜ©i b‡ng nhiên thay Ç°i. Nh»ng cº chÌ xung xæng, nh»ng ti‰ng nói cÜ©i h©i h®t b‡ng tan Çi l¡ng xuÓng. Con ngÜ©i trª vŠ v§i mình Ç‹ suy Çây gia Çình trang 104

LÍ b‰ måc chÃm dÙt vào khoäng 8 gi© tÓi.

Quan khách lÀn lÜ®c ra vŠ, lòng chÙa chan cäm tình ÇÓi v§i tråi. Ban tråi trܪng và anh chÎ em tråi sinh sau khi æn tÓi xong, h†p nhau trong phòng h†c Ç‹ tÕ bày cäm tܪng riêng cûa m‡i ngÜ©i ÇÓi v§i 7 ngày tråi vØa qua, trܧc khi chia tay ra vŠ. ñây là m¶t bu°i h†p quá thân mÆt và ÇÀy Çû š nghïa mà tôi không bao quên ÇÜ®c. Trong 7 ngày tråi, thÌnh thoäng chúng tôi cÛng có t° chÙc nh»ng bu°i h†p chung Ç‹ nói chuyŒn vui, xem chi‰u bóng vŠ lÍ rót ÇÒng ª chùa Linh SÖn, hay ÇÓt lºa tråi, không khí thÆt vui vÈ, thân mÆt, Ãm cúng...

NhÜng không có bu°i h†p nào làm cho cä tråi cäm Ƕng sâu xa b¢ng tÓi hôm nay. Có lë n‡i buÒn s¡p chia ly thÃm ÇÜ®m vào lòng ngÜ©i, nên tØ cái nhìn, l©i nói cho ljn cº chÌ, m‡i m‡i ÇŠu rÜng rÜng cäm Ƕng, nhÜ s® Çánh v« m¶t cái gì quš giá Çây gia Çình trang 85

l¡m. Cái gì quš giá? Có lë Çó là bÀu không khí hòa thuÆn, tin yêu, vui vÈ cûa tråi Tinh TÃn này chæng?

Tôi nhìn quanh m¶t vòng: có nh»ng nét m¥t Çæm chiêu xa v¡ng, có nh»ng nét m¥t rÀu rÀu, n¥ng trïu; có nh»ng nø cÜ©i gÜ®ng gåo, có nh»ng håt lŒ ngÆp ngØng trên má, có nh»ng câu nói nºa chØng, có nh»ng cº chÌ '' ba hoa '' r¶n ràng Ç‹ cÓ che lÃp cäm Ƕng. M‡i ngÜ©i lÀn lÜ®t phát bi‹u š ki‰n và cäm tܪng. Trong gi© phút thân mÆt này, không ai có th‹ che ÇÆy lòng mình n»a. TØ anh chÎ em tråi sinh, Ban råi trܪng cho ljn các anh chÎ em trong ban Hܧng DÅn Lâm Viên và các Huynh trܪng các gia Çình có m¥t hôm Çó. Có m¶t n» tråi sinh, hình nhÜ '' Th¿c °i sï '' thì phäi, Çã nói: ''Hôm m§i ÇÀu em thÃy Ban tråi trܪng nghiêm kh¡c và có vÈ làm cao, em ghét l¡m. NhÜng dÀn dÀn em nhÆn thÃy cÀn phäi làm nhÜ th‰ m§i trÎ n°i Çàn em ng‡ nghÎch này. Vä låi, các anh chÎ chÌ nghiêm lúc cÀn thôi, chÙ thÜ©ng thÜ©ng cÛng thân mÆt, vui vÈ l¡m. Và nhÆn xét nhÜ th‰, nên gi© Çây em låi càng m‰n phøc các anh chÎ trong Ban tråi trܪng hÖn''.

Có m¶t tråi sinh khác, hình nhÜ là con ngÜ©i b¶p ch¶p, hôm lºa tråi Çã nhäy ra t¿ xÜng: ''Con tôi là anh V.ñ.C '' trong lúc ª trên sân khÃu Çã có m¶t tråi sinh khác Çang Çóng vai '' anh V.ñ.C trong màn '' Ban tråi trܪng ljn Lâm Viên '' có lë là con ngÜ©i l§n tu°i mà tâm hÒn rÃt trÈ Ãy, Çã nói:'' ñ©i tôi sÓng Çây gia Çình trang 86

tåi thÎ xã ñà Låt. Khi vŠ chùa thì Çã hÖn 1 gi© trÜa.

Xét chung låi, sau khi Çi thæm tÃt cä 7 gia Çình ª các chi h¶i và thÎ xã Lâm Viên, chúng tôi nhÆn thÃy phong trào Gia Çình PhÆt Tº ª Çây Çã ti‰n ÇÜ®c m¶t bܧc dài trên ÇÜ©ng thÓng nhÃt vŠ hình thÙc và phÜÖng pháp sinh hoåt.

Trܧc kia, anh chÎ em PhÆt tº ª Çây ÇŠu m¥c quÀn xanh dài, áo sÖ mi tay dài và có khæn quàng ª c°. NhÜng bây gi©, anh chÎ em Çoàn sinh Çã m¥c ÇÒng phøc nhÜ các gia Çình khác trong toàn quÓc. ñó là m¶t s¿ cÓ g¡ng l§n vì ñà Låt khí hÆu lånh hÖn ª các nÖi khác. VŠ cách sinh hoåt, thì trܧc kia, tÃt cä anh chÎ em Çoàn sinh gia Çình Lâm Viên ÇŠu h†p chung tåi chùa h¶i quán Linh SÖn, không phân chia gia Çình khác. NhÜng sau mÃy tháng s¡p Ç¥t, ban Hܧng DÅn Lâm Viên, m¥c dù vÃp phäi cái nån khan Çoàn trܪng, cÛng cÓ phân chia và thành lÆp ÇÜ®c 4 Gia ñình PhÆt Tº trong thÎ xã, và Çi dÀn ljn s¿ t° chÙc ch¥t chë nhÜ các nÖi khác. Nh»ng s¿ ti‰n b¶ Ãy, chúng tôi phäi công nhÆn là do thiŒn chí, s¿ cÓ g¡ng và nhÃt là tinh thÀn Çoàn k‰t månh më cûa anh chÎ em kÿ c¿u trong ban Hܧng DÅn Gia ñình PhÆt Tº Lâm Viên.

ChiŠu nay, bu°i chiŠu cuÓi cùng ª ñà Låt trܧc khi vŠ Hu‰, chúng tôi ÇÎnh dành nh»ng gi© còn låi Ç‹ s¡p Ç¥t hành lš. NhÜng ljn 3 gi© chiŠu, anh chÎ em trong gia Çình låi Çem xe hÖi ljn ÇÜa Çây gia Çình trang 103

nhiŠu tri‹n v†ng ÇËp Çë, m¥c dù thành lÆp sau các gia Çình khác.

cÛng Çã nhiŠu, mà vui cÛng Çã nhiŠu, nhÜng bây gi© Çây tôi m§i nhÆn thÃy cái vui thÆt, cái vui có š nghïa mà tôi ch¡c là không tìm Çâu ra ÇÜ®c ''.

Gia Çình TØ Vân ª quá tråi HÀm, cách xa thành phÓ Ç¶ ba cây sÓ, nhÜng ÇÜ®c cái may m¡n là Çóng trø sª trong m¶t cänh chùa rÃt ÇËp, n¢m g†n trên m¶t ng†n ÇÒi. ñÙng xa nhìn låi cänh chùa v§i nh»ng ÇÒi núi, nh»ng vÜ©n ru¶ng cao thÃp, chÆp chùng, nh»ng màu s¡c ÇÆm Çà: màu ÇÕ sÅm cûa ÇÃt, màu xanh ÇÆm cûa rØng thông, màu løc tÜÖi cûa rau cÕ, chúng tôi có cäm tܪng nhÜ Çi låc lên miŠn Trung Du B¡c ViŒt. Trong lúc chúng tôi Çi b¶ vào chùa, tr©i h»ng n¡ng. Cänh ÇËp tæng thêm l¶ng lÅy vô cùng. Không hi‹u vì Çâu tình yêu thÜÖng ÇÃt nܧc b‡ng bùng dÆy trong lòng tôi, thi‰t tha mãnh liŒt. Tôi muÓn chåy nhäy, gào thét, thª hít không khí say nÒng hÜÖng ÇÃt và t¡m g¶i trong ánh mai hÒng Ãm áp. Chúng tôi bܧc vào chùa. Các anh Huynh trܪng và các em Çoàn sinh cûa gia Çình TØ Vân Çang chÌnh tŠ ÇÙng Ç®i. Các em ª Çây, vì m§i vào gia Çình, nên ÇÒng phøc chÜa Çû, nhÜng rÃt ngoan. Ban Huynh trܪng ª Çây Çông, và phÀn nhiŠu là nh»ng anh l§n, hæng hái v§i công viŒc, nhÃt là anh Gia trܪng låi rÃt tÆn tâm, nên chúng tôi cÛng mØng thÀm cho các em Çoàn sinh. Sau nh»ng chúc tØ và Çáp tØ, cÛng låi tiŒc trà, æn bánh, và phút chia tay cÛng låi nhuÓm mùi luy‰n ti‰c.

Th‰ là chúng tôi Çã Çi thæm xong 4 gia Çình Çây gia Çình trang 102

Có m¶t n» tråi sinh khác, có lë là con ngÜ©i nhiŠu nܧc m¡t nhÃt ª Çoàn Ãy, trong lúc ljn phiên mình phát bi‹u š ki‰n, låi chÌ ÇÜa ra nh»ng ti‰ng ''hu hu ''nhÜ ÇÜa Çám tang vÆy. Nh»ng ti‰ng Ãy Çã làm cho m¶t sÓ n» tråi sinh khác cÛng ''søt sÎt '' theo.

CuÓi cùng, Ç‹ chÃm dÙt trÆn '' MÜa gió tình cäm '' Ãy, tôi có mÃy câu sau Çây: ''Tôi cÛng Çã tØng khóc nhiŠu l¡m. NhÜng tØ khi džc ÇÜ®c câu nói này cûa TrangTº: N‰u nܧc m¡t có th‹ hoán cäi ÇÜ®c cu¶c Ç©i, thì ta Çã Ç‹ rÖi tØng ngàn tØng vån giòng lŒ rÒi, tØ khi nghe ÇÜ®c câu nói Ãy tôi không còn khóc n»a.''

NhÜng n‰u cái khóc không làm nên chuyŒn thì cái cÜ©i ngåo nghÍ, khinh mån nhÜ Trang Tº cÛng ch£ng xây d¿ng ÇÜ®c gì. Nܧc m¡t bi cäm hay ti‰ng cÜ©i khinh miŒt, chÌ là bi‹u hiŒu cûa nh»ng tâm hÒn chán ngán, bÃt l¿c trong cu¶c sÓng.

Chúng ta là PhÆt tº, chúng ta hãy bình tÌnh trܧc cu¶c Ç©i, bªi vì chúng ta bi‰t r¢ng m‡i ngÜ©i là m¶t tay th® t¿ xây d¿ng lÃy Ç©i mình. Chúng ta không buông xuôi tay Ç‹ mà cÜ©i hay khóc. Chúng Çây gia Çình trang 87

ta tin ª luÆt Nhân Quä nên chúng ta n¡m ch¥t cu¶c Ç©i cûa chúng ta trong Çôi tay chúng ta. N‰u ta Çã l« lái nó vŠ con ÇÜ©ng xÃu, ta hãy bình tÌnh mà xoay hܧng låi. N‰u ta Çã Çi Çúng ÇÜ©ng, hãy månh më mà ti‰n lên. ñØng buÒn hay vui m¶t cách dÍ dàng.

KÈ nào vui dÍ dàng quá, cÛng së buÒn dÍ dàng nhÜ th‰.

Trong phút tåm biŒt hôm nay, tåi sao ta låi buÒn? Chúng ta thÃy cu¶c sÓng tÆp th‹ trong bäy ngày vui vÈ, có š nghïa quá mà m‰n ti‰c khi nó s¡p mÃt chæng? Không, mÃt là tåi chúng ta muÓn th‰, cÛng nhÜ khi nó có, là tåi chúng ta tåo ra chÙ.

Chúng ta là chû Ƕng. Chúng ta muÓn là ÇÜ®c. N‰u anh chÎ em thÃy cu¶c sÓng nhÜ th‰ này là có š vÎ, là Çáng sÓng, thì anh chÎ em hãy vŠ tåo låi trong gia Çình mình. ñã là Çoàn viên cûa Gia ñình PhÆt Tº v§i châm ngôn Bi - Trí - DÛng và Hòa ThuÆn - Tin Yêu - Vui VÈ, chúng ta ª Çâu cÛng tìm ÇÜ®c nguÒn vui, lë sÓng cä.

Hôm nay, chúng ta hãy chia tay trong niŠm hÙa hËn m¶t ngày mai g¥p låi, vui vÈ và xán lån hÖn nh»ng ngày hôm trܧc, chÙ không nên bi‰n cänh tiÍn biŒt này ra thành m¶t cu¶c Çi ÇÜa Çám tang Cu¶c phát bi‹u š ki‰n và cäm tܪng Çã chÃm dÙt. Toàn th‹ anh chÎ em ÇÙng dÆy ch¡p tay tøng bài Sám HÓi; trong khi Çèn trong phòng t¡t dÀn, t¡t Çây gia Çình trang 88

Và Çây là m¶t b¢ng chÙng hùng hÒn là: trong gia Çình TrØng Thanh, chÎ M. Çã xÙng Çáng là m¶t Gia trܪng ki‹u mÅu. NhÜ bao nhiêu bà mË khác, chÎ Çã hy sinh, tÆn tøy rÃt nhiŠu cho gia Çình mình vŠ tinh thÀn cÛng nhÜ vŠ vÆt chÃt mà chÜa ch¡c m¶t Gia trܪng nào khác Çã bì kÎp. Sau khi m¶t em Çåi diŒn cûa gia Çình ra nói mÃy l©i chào mØng và tôi thay m¥t cho phái Çoàn nói mÃy l©i Çáp tØ thân mÆt. Chúng tôi ÇÜ®c chÎ M. hܧng dÅn Çi thæm trø sª cûa gia Çình. Trø sª này n¢m trong khuôn viên cûa biŒt th¿ An Hóa, tÙc là biŒt th¿ cûa thân sinh chÎ. ChÎ Çã lÃy låi m¶t cæn phÓ cho thuê Ç‹ làm trø sª cho Gia ñình. Cách s¡p Ç¥t trong trø ª rÃt tÜÖm tÃt, nh»ng chÜÖng trình h†c, nh»ng khÄu hiŒu, ÇŠu ÇÜ®c treo m¶t cách rõ ràng trên tÜ©ng.

M¶t tû sách tåm g†i là ÇÀy Çû ÇÜ®c trình bày cho các em Çoàn sinh ljn xem. ñÒng phøc cûa Çoàn ÇŠu may v§i m¶t thÙ väi nhÜ nhau, nên trông ÇŠu Ç¥n, ÇËp m¡t, såch së. Các Çoàn trܪng ÇŠu còn trÈ, trÈ hÖn cái tu°i cÀn phäi có cûa m¶t Çoàn trܪng nhiŠu. ñó là m¶t khuy‰t Çi‹m cûa gia Çình này, cÛng nhÜ phÀn nhiŠu các gia Çình ª Çây.

NhÜng hoàn cänh cûa ÇÎa phÜÖng b¡t bu¶c nhÜ th‰, và tôi ch¡c r¢ng m¥c dù ít tu°i, các em Ãy së không làm cho tôi thÃt v†ng. Chúng tôi mang theo lòng tin tܪng Ãy ljn thæm gia Çình TØ Vân, m¶t gia Çình mà anh trܪng ban Hܧng DÅn Lâm Viên Çã gi§i thiŒu trܧc v§i chúng tôi là së hÙa hËn Çây gia Çình trang 101

nh»ng gia Çình khác. Sau vài l©i gi§i thiŒu cûa anh V. nh»ng l©i khuy‰n khích cûa tôi, vài ÇiŒu hát và trò chÖi t¿ nhiên, thân mÆt, chúng tôi tØ giã gia Çình Kÿ Viên Ç‹ ljn thæm gia Çình Quang Minh.

Gia ñình này n¢m ª vùng ngoåi ô, Ç¥t trø sª ª chùa Linh Quang là chùa d¿ng lên trܧc nhÃt ª ñà Låt. Cu¶c ti‰p Çón ª Çây, trái v§i Kÿ Viên có vÈ ''long tr†ng l¡m''. Nào chúc tØ, nào dâng hoa, nào tiŒc trà... Tuy th‰, không khí vÅn vui vÈ, thân mÆt. Và Ç¥c biŒt nhÃt là có m¶t em ÇÒng n» ra džc diÍn væn, và dâng hoa rÃt dÍ yêu, làm chÎ K.C thay m¥t cho phái Çoàn, trong khi Çáp tØ cÛng Çã nao nao cäm Ƕng. NhÜng gi© vui ng¡n ch£ng tày gang; chúng tôi Çành tØ giã gia Çình Quang Minh gi»a ti‰ng hát ''Giây Thân Ái '' Ç‹ ra xe Çi ljn gia Çình TrØng Thanh.

Gia Çình TrØng Thanh ª khu Ánh Sáng, do chÎ M làm Gia trܪng. ñây là lÀn ÇÀu tiên trong lÎch trình ti‰n tri‹n cûa gia Çình, m¶t n» PhÆt tº làm Gia trܪng. Sáng ki‰n này rÃt Çáng khuy‰n khích. ¯, sao phái n» låi không làm Gia trܪng hay trܪng ban Hܧng DÅn ÇÜ®c ? Có lë dܧi s¿ sæn sóc Çùm b†c cûa m¶t bác Gia trܪng gái, công viŒc gia Çình låi càng ti‰n tri‹n và không khí gia Çình låi càng Ãm cúng hÖn. Chúng ta không tØng thÃy trong Ç©i, phÀn nhiŠu chính các bà mË Çã gi» v»ng giÜ©ng mÓi cûa gia Çình Çây sao ? Çây gia Çình trang 100

dÀn tØng ng†n m¶t. Tøng xong, anh chÎ em l£ng l¥ng lui vŠ phòng ngû.

Ban tråi trܪng Çã yêu cÀu tÃt cä tråi sinh im l¥ng Ç‹ t¿ ki‹m Çi‹m và phê bình nh»ng công viŒc và tÜ cách cûa m‡i ngÜ©i trong bäy ngày qua.

Nh»ng Ngày Sau Tråi HuÃn LuyŒn 1-8-52 Th‰ là tråi huÃn luyŒn Tinh TÃn ª ñà Låt Çã chÃm dÙt. Sáng nay, nh»ng anh chÎ em tråi sinh ª CÀu ñÃt, tråi Mát, Dran sºa soån hành lš lên ÇÜ©ng.

Hành lš Çã Ç®i cä trên thŠm chùa, mà anh chÎ em n¡m tay nhau rÒi h† låi n¡m låi, hát n»a. Trông cäm Ƕng và buÒn cÜ©i làm sao. Riêng m¶t sÓ anh chÎ em tråi sinh ª ñà Låt vÅn còn ª låi v§i Ban tråi trܪng. Bäo h† vŠ, h† cÛng không vŠ. ThÆt là mâu thuÅn: mÃy ngày trܧc có nhiŠu lúc h† næn nÌ xin vŠ thæm nhà Ƕ m¶t vài gi© mà không ÇÜ®c, th‰ mà hôm nay ÇÜ®c t¿ do vŠ låi không muÓn vŠ.

N‰u xº theo ÇiŒu khách sáo thì anh chÎ em Çây gia Çình trang 89

phái Çoàn chúng tôi phäi cäm Ön ban Hܧng DÅn Lâm Viên nhiŠu l¡m. Anh chÎ em Lâm Viên Çã s¡p Ç¥t chÜÖng trình khéo quá. Trong 3 ngày còn låi ª ñà Låt, anh chÎ em không Ç‹ cho chúng tôi m¶t gi© nào ngÒi ngáp dài vô vÎ trong phòng. Ngày thÙ nhÃt Çi xem th¡ng cänh chung quanh ñà Låt. Ngày thÙ hai Çi thæm các Gia ñình PhÆt Tº ª các chi h¶i Tråi Mát, CÀu ñÃt, Dran. Ngày thÙ ba Çi thæm các gia Çình ª thÎ xã ñà Låt: Kÿ Viên, Quanh Minh, TrØng Thanh và TØ Vân.

Th‰ là trong m¶t ngày ròng rã, chính tôi Çã Çi thæm ÇÜ®c 3 Gia ñình ª 3 chi h¶i. Ngày mai Chû nhÆt, chúng tôi còn Çi thæm 4 gia Çình ª tåi thÎ xã ñà Låt n»a.

ñ‰n Çây chúng tôi thÃy cÀn phäi Çi sâu vào chi ti‰t m¶t chút; Vì ÇÓi v§i chúng tôi, nh»ng ngày cuÓi cùng ª ñà Låt này, có lë còn in ÇÆm nét vào lòng chúng tôi hÖn cä nh»ng ngày ÇÀu m§i ljn n»a.

Çi thæm gia Çình phÆt tº thÎ xã Çà låt

Trܧc tiên, anh chÎ em Ban hܧng dÅn ÇÜa xe hÖi ljn chª chúng tôi Çi thæm các th¡ng cänh ª Lâm Viên. ñÙng trܧc nh»ng cänh dÎu buÒn cûa các th¡ng cänh. Anh chÎ em chúng tôi Çôi khi cÛng Çã Ç‹ cho n‡i buÒn nhè nhË chen lÃn vào lòng mình.

Có nh»ng lúc, Çi ÇÜ©ng Çang vui vÈ trò chuyŒn, b‡ng ljn nÖi, chúng tôi im l¥ng ÇÙng nhìn cänh vÆt, không ai cÜ©i to, cÛng không ai nói l§n, m‡i ngÜ©i trª nên xa v¡ng v§i ngÜ©i bên cånh Ç‹ Çi sâu vào lòng mình.

Chúng tôi ÇÜ®c Çi xem tÃt cä nh»ng cänh ÇËp ª Çây: Saint Benoit, tråi HÀm, hÒ Than Thª, Çây gia Çình trang 90

3-8-52 8 gi© 30 sáng, anh chÎ em trong phái Çoàn chúng tôi b¡t ÇÀu Çi thæm các Gia ñình PhÆt Tº ª thÎ xã ñà Låt do s¿ hܧng dÅn cûa anh V. trܪng ban. M¶t sÓ anh chÎ em trong ban Hܧng DÅn Lâm Viên và m¶t ít bån Çoàn cÛng Çi theo. Chúng tôi ljn thæm gia Çình Kÿ Viên trܧc, vì trø sª cûa gia Çình này Çóng ngay ª chùa Linh SÖn. Các em thi‰u niên, thi‰u n», cÛng nhÜ ÇÒng niên, ÇÒng n» ÇŠu ngoan và lanh lË cä. Các Çoàn trܪng phÀn nhiŠu còn trÈ quá, nhÜng có nhiŠu hy v†ng trª nên nh»ng Huynh trܪng có nhiŠu khä næng. Các Çoàn sinh ª cånh chùa thÜ©ng t§i lui luôn trong mÃy ngày tråi, cÛng nhÜ các Huynh trܪng ÇŠu quen thu¶c v§i phái Çoàn quá, nên cu¶c thæm vi‰ng không có vÈ ''long tr†ng '' nhÜ ª Çây gia Çình trang 99

NhÜng sau nh»ng n‡ l¿c phi thÜ©ng Ç‹ l®p cho xong hai mái ngói, quš Çåo h»u Çành tåm dØng nghÌ trܧc khi hoàn thành Ç‹ ki‰m thêm tài chánh.

Trong lúc Çó thì trên ÇÒi bên kia, toà thánh thÃt Cao ñài Çang ÇÜ®c d¿ trù xây d¿ng v§i m¶t sÓ båc mÃy chøc triŒu. ñÙng trܧc ngôi chùa chÜa hoàn thành, tÜ®ng trÜng s¿ cÓ g¡ng phi thÜ©ng ljn kiŒt l¿c cûa các h¶i viên trong chi h¶i Tråi Mát này, chúng tôi cäm thÃy bùi ngùi khó tä. ñáng m‰n phøc nhÃt là trong lúc lo l¡ng xây d¿ng ngôi chùa, ban trÎ s¿ chi h¶i vÅn không xao lãng viŒc Çào tåo th‰ hŒ PhÆt tº ngày mai b¢ng cách cho thành lÆp và sæn sóc chu Çáo Gia ñình PhÆt Tº trong chi h¶i mình. Các Çoàn sinh ª Çây, phÀn nhiŠu còn nhÕ, nhÜng tÕ ra ngoan l¡m. ñáng mØng là các em ÇÜ®c m¶t anh Gia trܪng là anh ñ. rÃt tÆn tâm sæn sóc.

Khi chúng tôi tØ giã các Çåo h»u và các Çoàn sinh gia Çình Kÿ Phúc ra vŠ thì tr©i Çã gÀn tÓi.

Hoàng hôn xuÓng, phû m© nh»ng tia n¡ng nh®t chi‰u trên nh»ng bÙc tÜ©ng chÜa tô xong. Các em thi‰u niên và thi‰u n» s¡p hàng hai Ç‹ tiÍn chúng tôi ra cºa, gi»a cÖn gió l¶ng, xung quanh là ÇÒi núi mênh mông... Tôi ra xe còn quay lui nhìn låi hai ba lÀn các em. Tôi muÓn nói thêm m¶t vài l©i yêu thÜÖng, vài câu khuy‰n khích. NhÜng xe Çã n° máy chåy. Tôi thÃy thi‰u môt cái gì trong lòng, nhÜ làm chÜa xong nhiŒm vø. Çây gia Çình trang 98

suÓi Cam Ly, læng NguyÍn H»u Hào... Và trên ÇÜ©ng vŠ nhà Çåo h»u Ng.V.T. Ç‹ æn cÖm tÓi, tôi Çã có m¶t cäm tܪng chung vŠ cänh ª ñà Låt là: rÃt ÇËp, m¶t thÙ ÇËp buÒn, tïnh, Ç‹ khi‰n ngÜ©i ta mÖ m¶ng. Nh»ng tên hÒ Than Thª, hÒ Lamartine... Çã nói gì v§i ta rÒi. Nh»ng kÈ ª Çây lâu, n‰u không có m¶t tâm hÒn v»ng vàng cÛng dÍ trª thành lãng mån l¡m. Ti‰ng gió vi vu trong lá thông, ti‰ng nܧc thì thÀm trong kÈ Çá, thÌnh thoäng m¶t ti‰ng chim ng¡n, tròn rÖi chìm trong tÎch mÎch nhÜ m¶t hòn sån chìm xuÓng Çáy hÒ im, m¶t ti‰ng Ƕng cûa con sóc chåy trên lá, hay ti‰ng nÙc dòn cûa cành thông gãy... và m¥t nܧc hÒ láng mܧt nhÜ gÜÖng, úp ngÜ®c vòm tr©i xanh nhåt và nh»ng làn khói tr¡ng hÜ äo quyŒn dÀn, quyŒn dÀn trên m¥t nܧc, ng†n cây, và nh»ng ÇÜ©ng cong mŠm måi cûa núi ÇÒi, và nh»ng thäm cÕ hiŠn lành du‡i mình n¢m mÖ m¶ng... TÃt cä nh»ng thÙ ti‰ng và hình Ãy Çã làm cho tâm hÒn cuÒng nhiŒt, Çau ǧn bao nhiêu cÛng phäi l¡ng xuÓng, dÎu låi. ñà Låt thÆt là nÖi an nghÌ tÓt nhÃt cho nh»ng bŒnh nhân vŠ th‹ xác hay tâm hÒn. NhÜng ÇÓi v§i nh»ng thanh niên khÕe månh hãy coi chØng.

Không khéo së trª thành mÖ m¶ng và lãng mån ÇÃy.

Anh chÎ em PhÆt tº Lâm Viên hãy hoåt Ƕng månh Ç‹ khua tan bÀu không khí miên man dìu dÎu, Ç¢m Ç¢m Çang trùm lên cu¶c sÓng cûa anh chÎ em. ñØng nhË då nghe theo l©i cûa Hàn M¥c Tº trong bài thÖ '' Çây gia Çình trang 91

ñà Låt Træng MÖ '' mà nguy: Ai hãy làm thinh ch§ nói nhiŠu ñ‹ nghe dܧi Çáy nܧc hÒ reo ñ‹ nghe tÖ liÍu rung trong gió Và Ç‹ nghe tr©i giäi nghïa yêu.

Không! Khoan nghe tr©i giäi nghïa yêu Çã.

Hãy l¡ng nghe mÀm sÓng Çang reo dÆy trong lòng ÇÃt nܧc thân yêu, thÃm nhuÀn máu Çào và lŒ nóng, và ti‰ng vang cûa bän hành khúc, cùng nhÎp bܧc ÇŠu cûa th‰ hŒ m§i Çang ti‰n bܧc trên khúc quanh cûa lÎch sº.

Çi thæm gia Çình phÆt tº chi h¶i 2-8-52 Hôm nay thÙ Bäy, chúng tôi cùng ban Hܧng DÅn Lâm Viên Çi thæm các Gia ñình PhÆt Tº ª các chi h¶i: CÀu ñÃt, Dran và Tråi Mát.

Chúng tôi Çi luôn m¶t ngày tØ 8 gi© sáng ljn 6 gi© chiŠu m§i vŠ. NgÒi trong chi‰c xe hÖi do ban t° chÙc Çã thuê trܧc, v§i nh»ng b¶ áo Ãm, nh»ng chi‰c áo mÜa, nh»ng c¥p da. Anh chÎ em chúng tôi có cäm tܪng nhÜ làm m¶t cu¶c du lÎch xa xôi l¡m, m¥c dù ñà Låt ljn nÖi xa nhÃt trong cu¶c hành trình cûa chúng tôi là Dran chÌ có 40 cây sÓ thôi.

Khoäng ÇÜ©ng tuy ng¡n, nhÜng ÇËp luôn luôn thay Ç°i, và nhÃt là ÇÓi v§i nh»ng ngÜ©i bÎ tù túng lâu Çây gia Çình trang 92

phÃn khªi vô cùng; và ÇÓi ngoåi, Çã tÕ cho m†i ngÜ©i thÃy chúng tôi không lÈ loi ª Çây, chúng tôi n¢m trong m¶t t° chÙc r¶ng l§n, månh më.

Xe chúng tôi rÒ máy. Nh»ng cánh tay tua tûa chÌa vào xe chúng tôi, b¡t tay chúng tôi m¶t lÀn n»a, hai lÀn, ba lÀn. Xe chåy, chúng tôi có cäm giác rít rít trong lòng bàn tay nhÜ có dính chút nh¿a luy‰n ti‰c.

Xe chåy vòng lên ÇÜ©ng cái ÇÜ®c vài træm thܧc, thì bæng qua các vÜ©n chuÓi, các em thi‰u niên và thi‰u n» chåy ra ngã sau n¡m tay nhau thành m¶t hàng dài, quy‰t giæng dây thân ái ngang ÇÜ©ng không cho xe chåy. NhÜng vì s® trÍ gi©, xe vÅn chåy.

Các em Çành buông tay ra nhìn theo. M¶t vài em thi‰u n» nÙc nª khóc, nhÜ tiÍn nh»ng ngÜ©i anh ru¶t ra Çi trong m¶t cu¶c hành trình muôn d¥m không hËn ngày vŠ.

Trên ÇÜ©ng vŠ ñà Låt, chúng tôi ghé låi thæm gia Çình Kÿ Phúc ª Tråi Mát, cách ñà Låt 5 cây sÓ. Tr©i chiŠu mÜa bay bay. Các Çåo h»u cûa chi h¶i Tråi Mát và anh em trong gia Çình Kÿ Phúc Çang ÇÙng Ç®i chúng tôi ª c°ng chùa h¶i quán. H¶i Quán ª Çây Çang làm dª. TÜ©ng rêu Çã Çóng mà vôi vÅn chÜa tô xong. M¥c dù h¶i viên cûa chi h¶i này không quá 5, 6 chøc ngÜ©i, và phÀn nhiŠu là nh»ng Çåo h»u không dÒi dào vŠ tài chánh. Chi h¶i cÛng ráng sÙc d¿ng m¶t ngôi chùa ngói cao ráo, r¶ng rãi. Çây gia Çình trang 97

Sau lÜng chúng tôi, m¶t bÙc màn xanh to tܧng v§i m¶t Hoa Sen tr¡ng và câu châm ngôn BITR´-D¬NG n°i bÆt lên. Trܧc m¥t chúng tôi, nh»ng khÄu hiŒu và ÇiŠu luÆt cûa gia Çình. Xung quanh chúng tôi, các Çoàn sinh nam và n», y phøc chÌnh tŠ, m¥t mày tÜÖi sáng, Çang diÍn nh»ng trò chÖi và bài hát m¶t cách lão luyŒn t¿ nhiên nhÜ bao nhiêu gia Çình thuÀn thøc khác mà tôi Çã ÇÜ®c g¥p trên ÇÃt nܧc thân yêu.

M¥c dù m§i g¥p chúng tôi lÀn ÇÀu, các em không có vÈ gì b« ng« nhÜ trong nh»ng cu¶c g¥p g« h¢ng ngày ª ngoài Ç©i. Trái låi, các em nói cÜ©i thân mÆt, giäi tÕ lòng mình m¶t cách t¿ nhiên nhÜ v§i nh»ng ngÜ©i anh chÎ l§n trong gia Çình.

Sau nh»ng bài chúc tØ nÒng nàn thân thi‰t cäm tình cûa Çåi diŒn chi h¶i và Gia ñình PhÆt Tº ÇÎa phÜÖng, nh»ng Çáp tØ và giäi thích ÇÜ©ng lÓi cûa phái Çoàn, nh»ng trò chÖi, hát và nh»ng câu chuyŒn tâm s¿, tiŒc trà chÃm dÙt trong s¿ nuÓi ti‰c m†i ngÜ©i. Khi chúng tôi ra xe, m¶t Çåo h»u n¡m ch¥t tay tôi, nói: - Tôi không bi‰t nói gì Ç‹ tÕ lòng cäm kích và cám Ön cûa chúng tôi ÇÓi v§i phái Çoàn.

- Cám Ön gì Çâu, tôi hÕi låi.

- Cám Ön phái Çoàn Çã ljn Çây. Cu¶c vi‰ng thæm cûa các anh chÎ em. ñÓi n¶i Çã làm chúng tôi Çây gia Çình trang 96

ngày trong thành phÓ Hu‰ nhÜ chúng tôi, thì Çây cÛng là m¶t khoäng ÇÜ©ng dài và quš giá vô cùng.

Chúng tôi ghé låi CÀu ñÃt vào khoäng 9 gi© sáng. CÀu ñÃt là m¶t thÎ trÃn nhÕ dân sÓ Ç¶ vài ngàn ngÜ©i, sÓng vŠ nghŠ trÒng rau và hái chè. Nhà cºa räi rác quanh mÃy ng†n ÇÒi. Tuy th‰, ª Çây có ljn 3 trø sª cûa 3 tôn giáo n¢m sát nách nhau: PhÆt Giáo, Thiên Chúa và Cao ñài. Trø sª cûa h¶i chúng ta n¢m trên chóp ÇÒi, hai trø sª kia n¢m ª ven ÇÒi.

SÓ h¶i viên h¶i PhÆt h†c ª Çây Ƕ vài træm ngÜ©i, phÀn nhiŠu là ngÜ©i Hu‰.

Chúng tôi ljn s§m quá, các h¶i h»u và anh em trong Gia ñình PhÆt Tº chÜa ljn kÎp, và phÀn nhiŠu Çi làm viŒc trÜa m§i vŠ. Chúng tôi l®i døng th©i gi© ch© Ç®i Ãy Ç‹ Çi xem sª làm chè công ty ngÜ©i Pháp to l¡m ª gÀn ÇÃy. Trܧc hÒi chi‰n tranh, công ty này cung cÃp cho ñông DÜÖng và ngoåi quÓc n»a, thÙ chè mà ngÜ©i ta thÜ©ng g†i là chè ñà Låt; NhÜng tØ ngày tác chi‰n ª ViŒt Nam, sª này kém sút nhiŠu và m¶t phÀn l§n chè tÜÖi hái vŠ phäi bán låi cho mÃy hãng chè ª Ch® l§n. Nh»ng thÙ chè v§i nh»ng nhãn hiŒu rÃt kêu nhÜ nhÆp cäng ª tàu sang, m¶t phÀn l§n là do các chú tàn binh QuÓc Dân ñäng Trung Hoa ngø ª Çây ch‰ ra cä. Khi chúng tôi ljn, mÃy chú Çang xào chè tÜÖi trong nh»ng cái chäo kh°ng lÒ, s¡p hàng dài trên vài chøc cái b‰p. Chúng tôi ÇÜ®c hܧng dÅn Çi xem cùng cä Çây gia Çình trang 93

sª: nÖi xào chè, nÖi sÆy, nÖi xay, nÖi sàng và nÖi chÙa chè mà chúng tôi thÃy Ç° tØng ÇÓng cao nhÜ ÇÓng cát, và ch¡c cÛng không khÕi có l¶n cát.

NhÜng tôi không muÓn Çi xa trong vÃn ÇŠ làm chè này vì nó Çã ra ngoài møc Çích Çi thæm Gia ñình PhÆt Tº. Trܧc khi qua Çoån khác, tôi chÌ xin phép ghi låi ª Çây m¶t hình änh là lå Çã ÇÆp vào nhãn quang cûa tôi là khi chúng tôi vØa ª nhà chè bܧc ra, tua tûa trên các ÇÒi chè xanh mܧt mênh mông trùng ÇiŒp, nh»ng thi‰u phø và trÈ em m‡i ngÜ©i, mang gùi chè sau lÜng, Çi khom khom tØng dãy dài, có hàng træm ngÜ©i vŠ sª. H† Çi ngÜ®c låi phía chúng tôi, không nói không cÜ©i, nh»ng em bé cÛng có vÈ già d¥n cûa ngÜ©i l§n, cái gùi sau lÜng to quá, làm các em có dáng nhÜ ngÜ©i lùn. Trông thÜÖng håi quá, m§i tØng Ãy tu°i mà Çã phäi lo t¿ ki‰m sinh k‰ lÃy.

Chúng tôi trª vŠ chùa h¶i quán CÀu ñÃt. Ÿ Çây, m¶t sÓ l§n các Çåo h»u và anh chÎ em PhÆt tº trong gia Çình Long Th† Çã tø h†p Çông Çäo. Sau nh»ng l©i gi§i thiŒu, diÍn væn và Çáp tØ thÜ©ng lŒ, chúng tôi ª låi æn cÖm trÜa ª h¶i quán cùng v§i m¶t sÓ rÃt Çông Çåo h»u và anh chÎ em PhÆt tº. Gia Çình Long Th†, sÓ Çoàn viên không ÇÜ®c Çông l¡m, cÛng lâm cái nån nhÜ phÀn nhiŠu các gia Çình khác là thi‰u Çoàn trܪng. NhÜng sau tråi Tinh TÃn ª ñà Låt này, tôi hy v†ng r¢ng cái sÓ anh chÎ em Çã Çi d¿ Çây gia Çình trang 94

tråi vŠ, së là nh»ng Çoàn trܪng Ç¡c l¿c và tÆn tâm Ç‹ d¡t dÅn gia Çình ª ÇÎa phÜÖng mình ti‰n månh.

Chúng tôi tØ giã CÀu ñÃt vào lúc 2 gi© chiŠu và th£ng ÇÜ©ng Çi Dran. Con ÇÜ©ng tØ CÀu ñÃt xuÓng Dran cÛng ÇËp nhÜ tØ ñà Låt xuÓng CÀu ñÃt, nhÜng có vÈ nguy hi‹m hÖn. NhiŠu ÇÜ©ng quËo rÃt ng¥t, chåy quanh nh»ng v¿c sâu thæm th£m... Chúng tôi ljn Dran vào khoäng 3 gi© chiŠu.

Dran tÜÖng ÇÓi to hÖn CÀu ñÃt nhiŠu, cÛng có ch® búa phÓ xá và các cÖ quan hành chính. Khí hÆu ª Çây dÍ chÎu, ôn hòa hÖn, vì nó n¢m gi»a biên gi§i cûa Phan Rang nóng n¿c và ñà Låt lånh lëo.

Không bi‰t Dran bây gi© còn Ƕc nhÜ lúc xÜa không, nhÜng tôi xem phÀn nhiŠu các em PhÆt tº ª Çây, nhÃt là các em gái, ÇŠu hÒng hào mÆp måp cä.

Xe chúng tôi ti‰n th£ng ljn chùa h¶i quán cûa chi h¶i Dran. Các h¶i h»u và Çoàn sinh Gia ñình PhÆt Tº Trúc Lâm Çã tŠ t¿u Çông Çû. Các em gia Çình s¡p thành hai, ÇÙng giàn hÀu Ç‹ rܧc phái Çoàn vào ÇiŒn PhÆt. LÍ PhÆt xong, chúng tôi xuÓng nhà tæng. Ÿ Çây m¶t tiŒc trà thân mÆt và ÇÀy š nghïa Çã ÇÜ®c t° chÙc. Chúng tôi ngÒi ª Çây, gi»a m¶t chi h¶i nhÕ ª miŠn ''Cao Nguyên Tây Kÿ’’ xung quanh bao b†c bªi rØng núi, xa cách Hu‰ gÀn ngàn cây sÓ, nhÜng chúng tôi vÅn có cäm tܪng nhÜ Çã ngÒi trong m¶t trø sª cûa m¶t Gia ñinh PhÆt Tº thuÀn thành ª ThØa Thiên. Çây gia Çình trang 95