Suoái Töø m 92
Suoái Töø m 1
Suoái Töø m 2
Suoái Töø m 91
Gia Ñình Phaät Töû laø moät toå chöùc giaùo duïc tuoåi treû vôùi phöông phaùp chính laø Vaên Tö Tu. Vì vaäy, nhöõng moân hoïc vaø sinh hoaït ñeàu ñöôïc Phaät hoùa ñeå huaân taäp cho caùc em nhöõng tö töôûng, tình caûm cao thöôïng, neáp soáng ñaïo haïnh, an hoaø … Vaên Myõ Ngheä cuõng laø moät, trong nhöõng boä moân tu hoïc ñeàu nhaém ñeán muïc ñích cuûa Gia Ñình Phaät Töû. Vaên Myõ Ngheä laø nhöõng phöông tieän höõu hieäu deã daøng ñöa con ngöôøi ñeán gaàn vôùi Ñaïo, nhöõng baøi giaùo lyù ñöôïc chuyeån qua hình thöùc lôøi ca tieáng nhaïc, nhöõng lôøi ñoái thoaïi, nhöõng ñieäu boä … trong nhöõng vôû kòch ñaõ ñi vaøo loøng ngöôøi, thaám nhuaàn trong taâm hoàn caùch laëng leõ, nhöng thuø thaéng voâ cuøng. Gaàn ñaây, nhaân soaïn laïi taøi lieäu cuûa Gia Ñình Phaät Töû, thaáy ñöôïc vôû kòch “SUOÁI TÖØ” cuûa anh Voõ Ñình Cöôøng - (Taùc phaåm anh vieát khi ôû ñoä tuoåi 30). Moät vôû kòch ñaõ ñöôïc trình dieãn töø nhöõng Suoái Töø m 90
Suoái Töø m 3
naêm coù theå noùi laø thuoäc giai ñoaïn “ hoaøng kim” cuûa Gia Ñình Phaät Töû; Hoài ñoù, phong traøo vaên ngheä cuûa Gia Ñình Phaät Töû leân raát cao, gaàn nhö höôùng daãn vaên ngheä quaàn chuùng. Nhöõng vôû kòch coù noäi dung Phaät Phaùp (nhaân quaû, baùo öùng, tình thöông röôùi taét haän thuø v..v..) ñaõ laøm caûm ñoäng moïi taám loøng, thu huùt haøng ngaøn khaùn giaû cuûa coá ñoâ Hueá Ngaøy nay, Gia Ñình Phaät Töû ñaõ lan roäng ra boán phöông trôøi, khoâng coøn ñoùng khung trong ñaát nöôùc Vieät Nam beù nhoû. Nhöõng ñoùa Sen Traéng ñaõ
Huyeàn Vò: (böïc töùc) Sao Thaùi töû laïi ñeå cho noù troán thoaùt theá? Thaùi Töû: (veû luùng tuùng) Vì.. vì tieáng Suoái töø, tieáng suoái töø cöù reo maõi beân tai Huyeàn Vò: (böïc töùc) Nhöng coøn quoác daân ? coøn coâng lyù ? coøn nhöõng keû bò noù gieát oan? Laõo phaûi ñi tìm baét haén laïi môùi ñöôïc (ñònh böôùc ñi) Thaùi Töû: (voäi naém laáy tay Huyeàn Vò, noùi dòu daøng) Thoâi, ñaïi thaàn aï. Haén ñaõ bieát aên naên, hoái haän, chuùng ta haõy ñeå cho haén ñi.
nôû roä khaép nôi, muoân maøu muoân ve,û ñeå coù theå hoøa chung vaø theå nhaäp vôùi nhöõng xaõ hoäi môùi, vaên hoaù môùi, nhöng - vaãn ñöôïm chaát Töø Bi, Trí Tueä vaø
-Maøn haï-
tinh thaàn daân toäc. Xin ñöôïc traân troïng giôùi thieäu taäp saùch nhoû naøy, nhö ñeå laøm giaøu theâm cho tuû saùch Gia Ñình Phaät Töû cuûa caùc ñôn vò. Anh Chò Em chuùng ta, coù dòp thöôûng laõm ngheä thuaät vieát vaên cuûa moät - trong nhöõng ngöôøi Anh taøi hoa - cuûa toå chöùc AÙo Lam.
MUØA VU LAN - P.L 2549-2005 Moät nhoùm Huynh tröôûng Gia Ñình Phaät Töû Vieät Nam taïi Haûi Ngoaïi. Suoái Töø m 4
Vieát xong taïi Hueá ngaøy 6-5-1955 Söûa laïi ngaøy 10-12-1972. Suoái Töø m 89
Ñaïi Löïc Vöông:
Tieáng ai nhö tieáng Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò?
Tröôøng Sôn:
Chính laø tieáng Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò.
Ñaïi Löïc Vöông: Huyeàn Vò maø cuõng phaûn laïi ta sao? Vaäy thì ta coøn bieát tin caäy vaøo ai. (trong khi aáy, töø khaép nôi, coù nhieàu tieáng cuûa daân chuùng voïng laïi) Baét laáy Ñaïi Löïc! Baét laáy Ñaïi Löïc! Teân ñaïi gian aùc phaûi ñeàn toäi, phaûi ñeàn toäi, ñeàn toäi Ñaïi Löïc Vöông: (caøng luoáng cuoáng, run sôï nhìn quanh, nhö ôû ñaâu cuõng chæ thaáy thuø ñòch.) Thoâi nhö vaäy laø hoûng heát caû roài. Laõo phaûi tìm ñöôøng laãn traùnh gaép. Chaøo Thaùi Töû (vöøa chaïy vöøa côõi aùo baøo) Tröôøng Sôn: (nhìn theo, giuïc) Nhanh leân! Trieàu thaàn saép ñeán. (Ñaïi Löïc vöøa khuaát daïng, thì Ñaïi thaàn Huyeàn Vò vaø vaøi quaàn thaàn chaïy ra.) Huyeàn Vò: (möøng rôõ) May quaù, Thaùi töû ñaây roài! Nhöng Thaèng Ñaïi Löïc ôû ñaâu? Tröôøng Sôn:
Ñaïi Löïc ñaõ troán maát roài. Suoái Töø m 88
KHUNG CAÛNH & THÔØI GIAN: Chuyeän xaûy ra taïi moät tieåu quoác AÁn Ñoä, trong moät thôøi xa xöa, khi ÑAÏO PHAÄT coøn cöïc thònh. NHAÂN VAÄT: • Thöôøng Laïc Vöông: 52 tuoåi, Vua saåy ngoâi cuûa moät tieåu quoác ôû AÁn Ñoä • Thaùi Töû Tröôøng Sôn: 25 tuoåi,
con Thöôøng Laïc Vöông. • Ñaïi Löïc Vöông: 50 tuoåi,
Ngöôøi ñaõ cöôùp ngoâi cuûa Thöôøng Laïc Vöông. • Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò: 60 tuoåi, Laõo thaàn cuûa caû hai trieàu: cuõ vaø môùi. • Coâng Nöông Quyønh Nhö: 21 tuoåi,
con cuûa Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò. • Ngöôøi Thôï Saên: 40 tuoåi. • Ngöôøi Lieân Laïc: 27 tuoåi. • Hai phaïm nhaân: Töø 25 ñeán 30 tuoåi. • Caùc Quan Haàu, Noäi giaùm, Lính.
Y PHUÏC: Theo kieåu AÁn Ñoä thôøi xöa.
Suoái Töø m 5
Coù, coù laém! hoâm qua, cuõng choã naøy, ta bieát gieát phuï thaân Thaùi töû, hoâm nay, cuõng choã naøy, Thaùi töû tha cheát cho ta. Caûnh vaät khoâng thay ñoåi, nhöng loøng ngöôøi ñaõ coù thay ñoåi. Nhôø coù töø bi.... Tröôøng Sôn: Hoâm qua, ta töø giaû choán naøy, loøng traøn ngaäp caêm giaän; hoâm nay ta laïi töø giaõ choán naøy, loøng nguoâi oan thuø. Ñaïi Löïc Vöông: Ngöôi ñi ñaâu ?
Ngöôi seõ töø giaõ choán naøy?
Tröôøng Sôn: Ta seõ ñi xa, soáng moät cuoäc soáng aån daät, ñaïm baïc nhö cha ta. Vì baây giôø ta ñaõ nhaän chaân ñöôïc giaù trò cao ñeïp cuûa caùi maø cha ta trau doài, laø tình nhaân loaïi, khoâng, roäng hôn caû tình nhaân loaïi nöõa, loøng töø bi.. aùnh saùng ñaõ leân roài, Thoâi, ta chaøo ngöôi ta ñi nheù. (Tröôøng Sôn saép böôùc ñi, boãng xa coù tieáng cuûa Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò voïng laïi) Thaùi töû Tröôøng Sôn ôû ñaâu? Ñöøng ñeå cho teân Ñaïi Löïc troán thoaùt. Chuùng toâi ñang ñeán ñaây! Trieàu thaàn ñang ñeán ñaây. (hai ngöôøi laéng tai nghe. Thaùi töû ñöùng laïi Ñaïi Löïc vöøa ngaïc nhieân, vöøa kinh haõi, luoáng cuoáng nhìn quanh).
Suoái Töø m 6
Suoái Töø m 87
Maøn 1
Ñaïi Löïc Vöông: Ta xin höùa seõ theo ñuùng nhöõng lôøi ngöôi daën ñeå chuoäc laïi nhöõng loãi laàm xöa. Tröôøng Sôn: Ñoái vôùi trieàu thaàn cuõ, nhaát laø ñoái vôùi quan ñaïi thaàn Huyeàn Vò ta mong ngöôi haõy cö xöû moät caùch khoan dung ñoä löôïng, tin duïng hoï nhö cuõ. Ñaïi Löïc Vöông: Sau caùi ñeâm kinh khuûng naøy, ta nhö soáng laïi moät ñôøi môùi. Ta theà vôùi trôøi ñaát, seõ coá noi theo caùi ñöùc ñoä cuûa tieân vöông, ñoái xöû töø hoøa vôùi taát caû moïi ngöôøi (döøng laïi moät laùt) Thaùi töû ôi! Thaùi töû coù bieát khoâng, nhôø tieân vöông vaø Thaùi töû maø ñeán nay, ta ñaõ baét gaëp ñöôïc nhöõng gì cao ñeïp nhaát cuûa loaøi ngöôøi: ñaáy laø tình thöông, tình thöông maø ta chöa bao giôø ñöôïc bieát, tình thöông cao caû vaø saùng suoát nhö voøm trôøi trong xanh roäng raõi ñang bao truøm treân ñaàu chuùng ta, trong treûo nhö tieáng suoái ñang reo chaûy kia.
Caûnh: Trong moät khu röøng xöù AÁn Ñoä, nôi aån truù cuûa Thöôøng Laïc Vöông vaø Thaùi töû Tröôøng Sôn, sau khi boû ngai vaøng troán ñi. Moät khoaûng thöa caây, gaàn beân moät doøng suoái. Ñaây ñoù vaøi ba caây coå thuï vöôn cao, vaøi buïi raäm. ÔÛ gaàn chính giöõa, tröôùc moät caây coå thuï, coù moät phieán ña duøng ngoài. Baàu trôøi trong treûo. AÙnh saùng non neûo, loïc qua voøm laù, in töøng ñoùm saùng xuoáng coû xanh. Vaøi tieáng chim thænh thoaûng troåi leân treân ñieäu nhaïc traàm boãng cuûa doøng suoái laøm taêng theâm veû yeân tónh. Thôøi gian: Maët trôøi vöøa leân sau raëng caây. Nhaân Vaät: Thöôøng Laïc Vöông Phuïc söùc theo loái caùc vò Taêng giaø tieåu thöøa, y vaøng, gaäy vaø bình baùt. • Thaùi töû Tröôøng Sôn Phuïc söùc theo loái voõ só, aùo quaàn ngaén, coù daây buoäc ôû giöõa löng, mang deùp coù daây buoäc quaù maét caù. • Ngöôøi Lieân Laïc AÊn maëc nhö moät ngöôøi noâng daân AÁn Ñoä. • Ngöôøi Thôï Saên Choaøng moät taám aùo baèng da thuù. • Con Cöøu Con •
(Tieáng suoái reo vang. Vaøi tieáng chim ríu rít, treân caønh, AÙnh bình minh daàn daàn toû raïng, caûnh vaät vui veû töôi trong) Tröôøng Sôn: (nhìn caûnh vaät) Voøm trôøi trong xanh hoâm nay, ngöôi coù bieát coù gì thay ñoåi khoâng? Ñaïi Löïc Vöông: (nhìn Tröôøng Sôn nhö theå tìm caâu traû lôøi, roài vuït noùi)
Suoái Töø m 86
Suoái Töø m 7
Ñaïi Löïc Vöông:
Cheát! Theá aø ?
Tröôøng Sôn: Ñaõ ba laàn ta tröông cung nhaém baén ngöôi, nhöng vì lôøi daën cuûa cha ta, vì thaáy ngöôi ñaõ thaønh thaät hoái caûi, vaø tình yeâu nhaân loaïi ta ñaõ ñeå cho ngöôi soáng. Ñaïi Löïc Vöông: (oâm chaàm laáy Tröôøng Sôn, noùi gioïng caûm ñoäng nhö muoán khoùc) AÂn ñöùc cuûa ngöôi thaät ñaõ laøm cho ta quaù xaáu hoå. Ta bieát laøm theá naøo ñeå chuoäc loãi baây giôø? Thoâi ngöôi haõy gieát ta ñi ñeå ... Tröôøng Sôn: (gôõ tay Ñaïi Löïc Vöông ra) Khoâng, neáu gieát ngöôi thì ta ñaõ gieát roài. Ñaïi Löïc Vöông:
Hay ta xin traû laïi ngai vaøng cho ngöôi?
Tröôøng Sôn: Cha ta ñaõ töø boû ngai vaøng, ta khoâng laáy laïi laøm gì. Vaû laïi, thay ñoåi moät ngöôøi, khoâng baèng thay ñoåi moät chính saùch. Nhöng thay ñoåi moät chính saùch cuõng khoâng hieäu quaû gì neáu loøng ngöôøi khoâng thay ñoåi. Ta nghe ngöôi ñònh thay ñoåi moät chính saùch khoan dung, ñoä löôïng hôn. Neáu nay, loøng ngöôi thaät thay ñoåi nöõa, thì ta chaéc thaàn daân seõ ñöôïc an vui. Neáu ngöôi laøm ñöôïc nhö theá, thì vong linh cha ta seõ ñöôïc toaïi nguyeän, maø moái thuø cuûa ta cuõng seõ tieâu tan. Suoái Töø m 8
Suoái Töø m 85
(AÙnh saùng chuyeån sang maøu xanh maùt dòu, boùng xanh ñi quanh Tröôøng Sôn laøm nhöõng cöû chæ eâm dòu nhö voã veà, môn trôùn Tröôøng Sôn) Tröôøng Sôn: (haï daàn chieác cung, neùm muõi teân xuoáng ñaát. Chaäm chaïp ñi ñeán ngoài treân goác caây, choáng hai cuøi tay leân hai ñaàu goái, ñaàu cuùi xuoáng trong hai tay, veû ñau khoå. Roài töø töø ngöôùc ñaàu leân noùi) Cha ñaõ thaéng, cha ñaõ thaéng con roài (boùng xanh guïc, guïc ñaàu laøm nhöõng ñieäu boä toû ra hai loøng, roài bieán maát. Tröôøng Sôn ñöùng daäy chæ tay vaøo Ñaïi Löïc ñang meâ nguû noùi) Hôõi Ñaïi Löïc! Vì danh giaù nhaø ta, vì lôøi daën cuûa cha ta, vì tình nhaân loaïi, ta saün loøng tha thöù cho ngöôi. (ñeâm toái tan daàn, bình minh daáng leân. Vaøi tieáng chim hoùt. AÙnh saùng töôi trong, maùt meû. Tieáng suoái reo traàm boãng chuyeån mình vöôn vai ngaùp, tænh daäy, duïi maét ngô ngaùc nhìn quanh. Ñaïi Löïc Vöông: Saùng roài, may quaù, khoâng coù vieäc gì xaûy ra caû! Traãm vöøa chieâm bao thaáy con cuûa Thöôøng Laïc Vöông ñònh traû thuø, nhöng roài laïi tha cheát cho Traãm. Ngöôi coù bieát laø ñieàm gì khoâng? Tröôøng Sôn: Ñaáy khoâng phaûi laø ñieàm chieâm bao, maø laø moät söï thaät. Con cuûa Thöôøng Laïc Vöông chính laø ta ñaây. Suoái Töø m 84
Thaùi töû Tröôøng Sôn ñang ñaøm ñaïo vôùi ngöôøi Lieân Laïc. Thaùi töû ñi ñi laïi laïi coù veû suy nghó, trong luùc ngöôøi Lieân Laïc ngoài ôû treân phieán ñaù nhìn theo Thaùi töû. Thaùi Töû Tröôøng Sôn: (ñi vaøi böôùc roài döøng laïi, nhìn ngöôøi Lieân Laïc hoûi) Theá laø ngöôøi ñaõ gaëp quan Ñaïi Thaàn Huyeàn Vi chöa? Ngöôøi Lieân Laïc: Thöa Thaùi Töû, toâi ñaõ gaëp Ñaïi Thaàn tröôùc khi leân ñaây. Thaùi Töû Tröôøng Sôn: Ñaïi Thaàn noùi theá naøo ? Ngöôøi Lieân Laïc: Ñaïi Thaàn nhaén vôùi Thaùi Töû raùn ñôïi ít laâu nöõa. Vua môùi, trieàu ñình môùi, ñaùm quan laïi khoù doø laém. Vaû laïi trong toå chöùc, coù ngöôøi vöøa bò baét. Noù khai coù lieân laïc vôùi Thaùi töû, neân thaèng Ñaïi Löïc laïi cho taàm naõ rieát Cöïu Vöông vaø Thaùi töû. Xin Thaùi töû haõy raùn ñôïi ít laâu. Tröôøng Sôn: Raùn ñôïi! raùn ñôïi! Nhöng phaûi coù moät thôøi haïn chöù. Ñeå laâu quaù, cô ñoà noù oån ñònh, loøng daân choùng nguoâi queân, ta laøm theá naøo laät ñoå noù chieám laïi ngai vaøng? Ngöôi veà thöa vôùi quan Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò, laø ta ñaët taát caû tín nhieäm nôi Ñaïi Thaàn, vaø giao troïn quyeàn cho Ñaïi Thaàn ñònh lieäu. Nhöng caàn phaûi quyeát ñònh gaáp ruùt, khoâng theå keùo daøi thôøi gian maõi ñöôïc.
Suoái Töø m 9
Ngöôøi Lieân Laïc:
Thöa vaâng.
Tröôøng Sôn: Thoâi ngöôøi veà ñi. Coù leõ Cöïu Vöông ñi ngoaïn caûnh cuõng saép veà ñaây roài, ñöøng ñeå cho Ngaøi gaëp. Neáu Ngaøi gaëp, thì cô möu seõ baïi loä, ñaïi cuoäc seõ dôû dang. Laàn sau, chuùng ta seõ gaëp nhau ôû khu röøng tröôùc kia, ôû ñaây baát tieän. Thoâi ngöôi veà ñi. Ta chuùc ngöôi trôû veà bình yeân voâ söï. Ngöôøi Lieân Laïc:
Chuùc Thaùi töû ôû laïi khöông an (cuùi chaøo)
Tröôøng Sôn: (Tieãn theo maáy böôùc, roài döøng laïi daën theâm) AØ, ngöôi coù gaëp Coâng nöông Quyønh Nhö, con cuûa Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò thì baûo laø ta coù lôøi gôûi thaêm, vaø haõy yeân loøng chôø ñôïi moät ngaøy khoâng xa ta seõ trôû veà. Ngöôøi Lieân Laïc:
Vaâng aï! (ñi ra haún)
Thaùi töû ñi vaøo phía moät goác caây sau cuøng, laáy moät caùi gioû maây ñeå beân caïnh goác caây, ñònh ñi haùi traùi caây. Thaùi töû vöøa ñi vöøa chaêm chuù coät laïi maáy nuùt maây suùt ra treân mieäng gioû. Thöôøng Laïc Vöông ñi vaøo, moät tay oâm moät boù coû töôi nhoû, moät tay naém gaäy daøi ñi ñöôøng, naém chöù khoâng phaûi choáng vì Thöôøng Laïc Vöông coøn khoûe maïnh.
ra, caùi boùng ñoû bieán maát. Moät gioïng noùi hieàn dòu laïi vang leân) Con ôi! gieát moät keû thuø khoâng khoù. Chinh phuïc ñöôïc keû thuø môùi khoù. Vaø chæ coù tình thöông môùi chinh phuïc ñöôïc keû thuø! (Tröôøng Sôn töø töø haï cung xuoáng, daäm chaân töùc böïc, roài oâm maët taám töùc. Caùi boùng ñoû hieän ra, Moät gioïng noùi giaän döõ laïi vang leân:) "Sao laïi nhu nhöôïc ñeán theá? haõy nhôù ñeán söï nhuïc nhaõ cuûa cha maøy bò troùi treân giaøn hoûa, nhöõng caùi giaãy giuïa quaèn quaïi cuûa cha maøy khi bò thieâu ñoát. (Tröôøng Sôn laïi tröøng tröøng nhìn Ñaïi Löïc ñöa cung leân) Tröôøng Sôn: Sao laïi khoâng gieát? Keû thuø ñang naèm goïn trong tay ta (nhaém ngay Ñaïi Löïc Vöông, keùo caây cung. Nhöng caùi boùng xanh xuaát hieän, dang hai tay ñöùng caûn tröôùc maét Tröôøng Sôn vaø xua boùng ñoû ra xa. Boùng ñoû ñi xa daàn roài bieán maát. Gioïng hieàn töø ban naõy laïi hieän leân)
Thöôøng Laïc Vöông: (döøng laïi doäng maïnh gaäy xuoáng ñaát, veû baát bình.) Tröôøng Sôn!
"Con ôi! con ôi! cha ñaõ chinh phuïc ñöôïc moät nöõa keû thuø roài, con haõy tieáp tuïc söï nghieäp cuûa cha ñi! Ñöøng vì gia ñình ta maø maùu nhaân daân laïi ñoû. Haõy môû roäng moät kyû nguyeân môùi cho tình thöông, tình thöông khoâng bieân giôùi.
Suoái Töø m 10
Suoái Töø m 83
bao thaáy con cuûa Thöôøng Laïc Vöông ñònh ñeán gieát Traãm. Tröôøng Sôn: Taâu Hoaøng thöôïng, coù leõ vì hôi laïnh thaám vaøo ngöôøi neân sanh moäng mò. Chöù con Thöôøng Laïc Vöông laøm gì daùm ñeán ñaây. Ñaõ coù baày toâi canh gaùc ôû ñaây roài, xin Hoaøng thöôïng yeân taâm. Ñaïi Löïc Vöông: Ngöôi canh gaùc caån maät nheù! Sao ta cöù phaäp phoøng e ngaïi moät vieäc chaúng laønh saép xaûy ra aáy.. (Ñaïi Löïc Vöông lo ngaïi nhìn quanh, nhöng roài vì quaù meät, hay tay laïi voøng tröôùc ngöïc, nhaém maét laïi ñaàu gaàn nghieâng veà moät beân roài guïc xuoáng tröôùc ngöïc nguû) Tröôøng Sôn: (naém cung teân, ñöùng nhìn tröøng tröøng, Ñaïi Löïc, hai chaân maøy nhíu laïi coù veû suy nghó nhieàu laém, roài cöông quyeát noùi...) Coøn chôø gì nöõa maø khoâng ra tay....(caùi boùng ñoû laïi xuaát hieän, vaø moät gioïng giaän döõ vang leân:) Phaûi! coøn chôø gì nöõa ma khoâng ra tay ? khoâng laáy maùu keûthuø ñeå teá linh hoàn cha?...." (Tröôøng Sôn töø töø ñöa cung leân, nhaém Ñaïi Löïc Vöông. Trong luùc aáy caùi boùng maøu xanh laïi hieän Suoái Töø m 82
Tröôøng Sôn:
(giaät mình nhìn leân) Kìa, cha ñaõ veà !
Thöôøng Laïc Vöông: (hoûi, gioïng cheá dieãu) Tröôøng Sôn! con ñònh bao giôø cöôùp laïi ngoâi Vua ñaây ? Tröôøng Sôn: (taùi maët, traû lôøi luùng tuùng) Thöa cha, thöa cha... con coù ñònh gì ñaâu ? Thöôøng Laïc Vöông: (doäng maïnh gaäy xuoáng ñaát) Thoâi, ñöøng giaáu quanh nöõa! nhöõng lôøi maøy caên daën thaèng Lieân Laïc ban naõy, ta ñaõ nghe qua taát caû roài. Ñöøng choái voâ ích, maøy laïi muoán gaây laïi can qua, töôùi maùu nhöõng thöôøng daân voâ toäi ñeå chieám laïi ngai vaøng, xöng huøng xöng baù? Tröôøng Sôn: Thöa cha, con chæ laáy laïi nhöõng gì ngöôøi ta ñaõ cöôùp ñoaït treân tay cha con chuùng ta thoâi. Thöôøng Laïc Vöông: Nhöng maøy laáy gì ñeå cöôùp laïi ngoâi baùu? maøy coù ñem thaân maïng maøy ra chaêng? hay maøy seõ traûi thaây traêm hoï ñeå böôùc leân ñaøi vinh quang? Tröôøng Sôn: (gioïng naên næ) Thöa cha, cha haõy nghó ñeán doøng hoï nhaø ta, maáy ñôøi Vua chuùa, nghó ñeán Toå tieân chuùng ta, ñaõ ra coâng döïng nghieäp. Thöôøng Laïc Vöông:
(dòu gioïng) Con aï, cha ñaõ
Suoái Töø m 11
nghó nhieàu laém roài: Tieân toå chuùng ta ñaõ döïng nghieäp treân xöông maùu cuûa thaàn daân nhieàu laém roài. Cha khoâng muoán baây giôø chuùng ta laïi gìn giöõ caùi cô nghieäp aáy cuõng baèng xöông maùu moät laàn nöõa. Tröôøng Sôn: Nhöng danh döï nhaø ta ñang bò thaèng Ñaïi Löïc chaø ñaïp? cha coù nghó ñeán chaêng? Thöôøng Laïc Vöông: Coù! Cha coù nghó ñeán, con aï! Danh döï nhaø ta xöa kia ñöôïc xaây döïng vaø giöõ gìn baèng göôm giaùo, oai quyeàn, ñöôïc toâ veõ baèng vaøng son chaâu ngoïc, baây giôø cha chæ muoán caùi danh döï aáy ñöôïc taïo neân baèng ñöùc ñoä, baèng tình thöông vaø ñöôïc baûo veä trong caùi aùo vaøng ñôn sô naøy. (Thöôøng Laïc Vöông ngoài xuoáng treân phieán ñaù, chæ tay veà phía goác caây ñaõ cöa) Con haõy ngoài xuoáng ñaây ñaõ. Con aï! (ñoâi maét xa vôøi) caùi ñeâm cha con ta lìa boû kinh thaønh, cung ñieän ra ñi cha cuõng ñaõ caân nhaéc, suy luaän, phaán ñaáu vôùi cha nhieàu laém. Ñeâm aáy, trong luùc hai quaân ñang laém le xaép chieán, saùt khí ñaày trôøi, chæ chôø moät tieáng leänh cuûa cha thì laên xaû vaøo nhau maø cheùm, maø gieát, trong luùc treân thaønh, beân caïnh ta, quan thaàn giuïc giaõ: "Ñoäi nguõ ñaõ saün saøng, xin beä haï mau ra leänh tieán binh." Tröôøng Sôn: con ñaõ bieát caû roài!
Thoâi cha ñöøng nhaéc laïi nöõa,
Tröôøng Sôn: moät mình)
(döøng laïi chaêm chuù nhìn Ñaïi Löïc, noùi
Giôø ñaõ ñeán.... (boãng trong röøng, moät boùng hình ngöôøi xuaát hieän, töø ñaâu ñeán chaân phuû trong moät taám vaûi ñoû nhö löûa, chaäp chôøn tröôùc maët Tröôøng Sôn. Roài moät tieáng noùi giaän döõ töø ñaâu vang leân:) "Giôø ñaõ ñeán, giôø ñaõ ñeán, coøn chôø gì nöõa? Noù ñaõ gieát cha maøy, chieám giang sôn cuûa maøy, Coøn chôø gì nöõa maø khoâng ra tay?" (Tröôøng Sôn ñöa cung leân... nhaém Ñaïi Löïc, boãng moät laøn gioù thoåi maïnh qua goác caây, taám vaûi treo leân thaân caây phaát phô, lay ñoäng.... Roài moät boùng hình ngöôøi taàm voùc gioáng nhö Thöôøng Laïc Vöông töø ñaâu ñeán chaân phuû moät taám vaûi maøu xanh nhaït, hay tay dang roäng, chaäm raõi ñi qua ñi laïi. Moät gioïng noùi hieàn töø, chaäm raõi vang leân töø trong khu röøng tòch mòch.) "Con ôi! Haõy töôùi tình thöông vaø ñöùc ñoä xuoáng haän thuø. Ñöøng laáy göôm giaùo ñeå traû lôøi göôm giaùo. Haõy soáng cuoäc ñôøi hyû xaû, töø bi.... (Tröôøng Sôn laïi haï chieác cung xuoáng). Vuøa luùc aáy, ñaàu Ñaïi Löïc guïc maïnh xuoáng moät caùi laøm Ñaïi Löïc tænh daäy, haõi huøng nhìn quanh.
Ñaïi Löïc Vöông: Suoái Töø m 12
Ngöôi aï, Traãm vöøa chieâm Suoái Töø m 81
hay sôï con Thöôøng Laïc hôn? Ñaïi Löïc Vöông: Caû hai ñeàu ñaùng sôï. Nhöng con cuûa Thöôøng Laïc Vöông ñaùng sôï hôn. Tröôøng Sôn: Baày toâi laïi sôï coïp hôn... Nhöng theá naøo baày toâi cuõng baén cheát ñöôïc coïp trong ñeâm nay. Ñaïi Löïc Vöông: (ngaùp, duïi maét, veû meät nhoïc) Meät quaù! chöa bao giôø Traãm phaûi thöùc suoát moät ñeâm daøi nhö ñeâm nay... Cay caû maét, rôøi raõ caû tay chaân. Tröôøng Sôn: Hoaøng thöôïng haõy töïa vaøo goác caây, nghæ moät luùc cho ñôõ meät. Baày toâi xin ñeà phoøng caån maät. Ñaïi Löïc Vöông: (ñöa löng vaøo goác caây chaân duoãi daøi) ÖØ, Traãm cuõng thöû nhaém maét moät luùc xem sao. Hai mí maét naëng quaù. Haõy ñeà phoøng caån maät cho Traãm nheù. Tröôøng Sôn: Taâu Hoaøng thöôïng haõy yeân taâm. Ñaõ coù baày toâi... (Ra phía ngoaøi, ñi qua laïi ñeå canh tuaàn, nhöng thaät laï raát baên khoaên, ñaàu oùc laøm vieäc raát nhieàu, thænh thoaûng laïi nhìn Ñaïi Löcï nguû, chieác teân vaãn laép saün vaøo cung, keïp beân naùch... Trong luùc aáy, Ñaïi Löïc maét nhaém, ñaàu nghieâng veà moät beân roài guïc xuoáng) Suoái Töø m 80
Thöôøng Laïc Vöông: Con haõy ñeå cho cha noùi: Con chöa bieát heát caû yù nghó cuûa cha, trong ñeâm aáy ñaâu! (Thöôøng Laïc ñöùng daäy). Ta ñöùng treân thaønh nhìn xuoáng: maáy vaïn quaân ñang naèm san saùt sau bôø thaønh, döôùi haøo luõy...Vaø xa hôn nöõa, tröôùc maët hoï, nhöõng quaân thuø, ta baûo laø thuø, chöù hoï coù thuø gì nhau ñaâu, cuõng chæ laø nhöõng ngöôøi daân caøy voâ toäi maø thoâi. Nhöõng toaùn quaân cuûa Ñaïi Löïc cuõng ñang tuoát göôm hôøm saün. Cha boãng thaáy xoùt thöông cho hoï quaù. Hoï toäi tình gì ñaâu? chæ hai gia ñình giaønh giöït nhau moät ngoâi Vua maø hoï phaûi phôi thaây treân chieán ñòa, phaûi ñui queø, taøn pheá! ÖØ, khoâng leõ vì gia ñình ta vaø gia ñình thaèng Ñaïi Löïc maø thaønh kia vaáy maùu, hoà khi ngaäp xaùc ngöôøi, nhaø tan, cöûa maát! Xuaát quaân ö ? chaéc gì ñaùnh thaéng? maø neáu thaéng thì cuõng chæ laø ngöôøi gieát ngöôøi, coù gì vui söôùng haõnh dieän ñaâu? Gaây chieán tranh thì laøm sao traùnh ñöôïc caûnh meï giaø khoùc con, vôï treû moûi maét chôø choàng. Vaø nhöõng em beù ngaây thô, con aï, chuùng coù toäi tình gì ñaâu maø baét chuùng phaûi coâi cuùt, soáng khoâng tình thöông vaø ñoùi laïnh? Khoâng khoâng theå ñöôïc! cha khoâng muoán chæ vì caùi ngai vaøng nhoû moïn aáy maø toaøn daân trong nöôùc phaûi khoå ñau, khoâng muoán ñaäp tan haïnh phuùc cuûa bao nhieâu gia ñình khaùc ñeå xaây ñaép haïnh phuùc rieâng cho gia ñình ta.. Ñaáy! vì theá maø cha ñaõ rôøi boû cung ñieän, daét con ra ñi, sau khi ñaõ truyeàn leänh môû cöûa thaønh cho quaân Ñaïi Löïc tieán ñeán.
Suoái Töø m 13
Tröôøng Sôn: (noùi moät caùch buoàn tuûi) Maáy ai ñaõ bieát ñöôïc vì nhöõng yù nghó thöông ngöôøi, yeâu ñôøi maø cha ñaõ rôøi boû cung ñieän ra ñi? hay ngöôøi ta chæ nghó raèng cha ñaõ troán ñi vì sôï thua, sôï cheát? Thöôøng Laïc Vöông: (tieán ñeán phía con, ñaët tay leân vai Tröôøng Sôn noùi moät caùch dòu daøng) Con aï, maáy naêm qua, chuyeän aáy ñaõ xoùa môø trong ñaàu oùc cha roài. Moãi laàn nhôù laïi, cha khoâng chuùt aên naên hoái tieác. Neáu ai coù töôûng laàm raèng cha ñaõ troán ñi vì heøn nhaùt, thì cuõng maëc hoï. Mieãn laø trong thöïc teá, ñaõ traùnh cho haøng vaïn ngöôøi thoaùt khoûi khoå ñau cheát choùc. Con haõy nghe cha, ñöøng nhen nhuùn laïi löûa haän thuø xöa nöõa. Ngaøy mai, nhaân loaïi seõ toàn taïi vì tình thöông chöù khoâng phaûi vì haän thuø. Töø bi laø nguoàn soáng, laø yù nghóa cuûa cuoäc ñôøi. Tröôøng Sôn con coù nghe cha khoâng? (nhìn vaøo maët con moät caùch hieàn dòu, nhöng nhö soi taän ñaùy loøng). Tröôøng Sôn: (cuùi ñaàu xuoáng, noùi moät caùch aáp uùng mieãn cöôõng) Con... con xin nghe lôøi cha. Con seõ coá gaéng nghe theo lôøi cha.
Ñaïi Löïc Vöông: (veû buoàn baõ) Laøm theá naøo? Traãm coøn bieát laøm theá naøo nöõa? Traãm baây giôø nhö bò troùi tay daãn ñeán saøo huyeät cuûa noù, chæ coøn troâng caäy ôû loøng hieáu thaûo cuûa noù vaø aûnh höôûng tinh thaàn töø bi, ñöùc ñoä cuûa cha noù ôû trong noù maø thoâi. (Tröôøng Sôn boãng chuïp moät chieác teân giaét ôû sau löng, laép vaøo cung ñöa leân nhaém veà phía Ñaïi Löïc Vöông. Ñaïi Löïc Vöông thaát kinh vuøng ñöùng daäy, chaïy veà phía Tröôøng Sôn) Ñaïi Löïc Vöông:
(hoaûng hoát) Caùi gì theá ?
Tröôøng Sôn: Coù tieáng ñoäng! hình nhö coù coïp, hay con cuûa Thöôøng Laïc ñang rình chuùng ta, (Tröông cung ñi voøng ra phía sau xem xeùt roài trôû laïi haï cung xuoáng, mæm cöôøi) Khoâng coù gì caû, coù leõ moät con soùc, hay moät con chim ñaäp caùnh. Ñaïi Löïc Vöông:
(göôïng cöôøi) Ngöôi laøm Traãm heát hoàn.
Tröôøng Sôn: Röôùc Hoaøng thöôïng veà ngoài choã cuõ. Khoâng coù gì ñaùng lo ngaïi caû. Ñaõ coù baày toâi.
Thöôøng Laïc Vöông: (toû veû haøi loøng) Theá thì khoâng coù gì laøm cho cha vui söôùng baèng. Nhöng ñöøng bao giôø queân lôøi cha nheù! Con coù nghe tieáng suoái maø cha ñaõ ñaët teân laø Suoái Töø ñoù khoâng? Tieáng Suoái Töø reo chaûy ñeâm ngaøy aáy seõ nhaéc con nhôù lôøi cha daën. Thoâi con ñi haùi traùi ñi, maët trôøi ñaõ leân cao roài. Cha cuõng söûa soaïn tham thieàn ñaây.
Tröôøng Sôn: (trôû laïi ngoài treân goác caây) Xin Hoaøng thöôïng haõy yeân taâm. Hoaøng thöôïng sôï coïp
Suoái Töø m 14
Suoái Töø m 79
Ñaïi Löïc Vöông: (veà ngoài laïi treân phieán ñaù) Ngöôi haõy ñeà phoøng caån maät cho Traãm.
Tröôøng Sôn: Nhöng taâu Hoaøng thöôïng, ñaõ chaéc ñaâu ñöùa con laïi nghe lôøi cha ? Ñaïi Löïc Vöông: (chaäm raõi) Traãm chaéc raèng, neáu ngöôøi con aáy coù hieáu, thì seõ nghe lôøi cha. Nhaát laø khi nhöõng lôøi aáy laïi vieát baèng chöõ maùu, tröôùc khi cheát. Tröôøng Sôn: (noùi moät caùch ñuøa côït chua chaùt) Töø bi vaø hieáu thaûo thaät coù lôïi cho nhöõng keû... Thaät coù lôïi cho Hoaøng thöôïng quaù! Ñaïi Löïc Vöông: Nhöng khi Traãm xöû thieâu Thöôøng Laïc, Traãm coù nghó seõ ñöôïc che chôû bôûi nhöõng ñieàu aáy ñaâu? Traãm chæ nghó raèng seõ chaám döùt moät haäu hoaïn. Ñaáy laø moät söï töï veä, nhö con hoå, neáu noù khoâng gieát ngöôøi thi` sôï ngöôøi gieát noù. Tröôùc khi baét Thöôøng Laïc, Traãm coù nghe cha con noù ñang toå chöùc choáng laïi Traãm. Neáu Traãm bieát Thöôøng Laïc ñaõ coù moät thaùi ñoä hy sinh vaø töø bi nhö theá, thì Traãm coù xöû thieâu laøm gì (noùi coù veû buoàn) Traãm raát buoàn laø trong cuoäc ñoái choïi naøy, Traãm töôûng thaéng maø hoaù ra baïi. Ñoái vôùi thaàn daân, Traãm khoù maø gaây laïi uy tín cuõ, ñoái vôùi löông taâm, Traãm thaáy.... Traãm thaáy khoâng ñöôïc cao thöôïng. AÁy laø ñieàu khoå taâm nhaát ñoái vôùi Traãm. Tröôøng Sôn: Taâu, Hoaøng thöôïng aên naên ñaõ muoän roài. Phoûng baây giôø, con cuûa Thöôøng Laïc Vöông ñeán traû thuø thì Hoaøng thöôïng laøm theá naøo ? Suoái Töø m 78
Tröôøng Sôn:
(vaùi chaøo cha) Thöa cha, con ñi.
Thöôøng Laïc Vöông: Con ñi ñi ! (Tröôøng Sôn ñi khuaát, Thöôøng Laïc Vöông choáng gaäy ñöùng nhìn theo, maét chöùa ñaày trìu meán. Thöôøng Laïc Vöông quay lui vaøi böôùc, boãng thaáy con cöøu con töø phía sau goác caây chaïy ra. Thöôøng Laïc Vöông vui veû chaïy ñeán oâm laáy noù, boàng leân ñeå ngoài treân phieán ñaù) Thöôøng Laïc Vöông: Con ñoùi roài chaéc ? Anh con hoâm nay ñi haùi traùi caây tröa quaù. AØ, coù naém coû non ta môùi nhoå hoài saùng ñaây, cho con aên taïm. (traûi naém coû treân baøn tay, ñeå tröôùc mieäng con cöøu con) Anh con khoâng bieát ñaõ nguoâi thuø haän chöa. (cuùi xuoáng ñôõ ñaàu cöøu con leân, nhìn vaøo maët noù) Con coù bao giôø oaùn thuø ai khoâng? ÖØ, neáu oaùn thuø, thì con coù quyeàn oaùn thuø caû nhaân loaïi, gioáng ngöôøi ñoäc aùc ñaõ aên thòt cha meï con, anh em con, hoï haøng con, gioáng noøi con, maø khoâng moät chuùt aên naên... Ta chaéc con khoâng bieát oaùn thuø ñaâu, ñoâi maét cuûa con trong treûo quaù. Theá maø hay ! oaùn thuø maáy cho vöøa ! Vaû laïi, loaøi ngöôøi coù toát laønh, neå nang gì vôùi nhau ñaâu ? hoï coù phaûi chæ gieát chuùng con ñaâu, hoï cuõng gieát hoï nöõa. So vôùi söï gieát haïi chuùng con, thì söï gieát haïi laãn nhau giöõa hoï coøn nhieàu gaáp maáy. Hoï gieát chuùng con vì söï soáng, nhöng hoï gieát hoï coøn vì tieàn taøi, danh voïng, höông saéc, thuù vui nöõa... OÂi keå maáy cho Suoái Töø m 15
roài nhöõng aùc ñoäc cuûa loaøi ngöôøi, maø nhöõng trieát gia thöôøng ca tuïng laø toái linh thieâng. Thaät ra, loaøi ngöôøi con meâ môø laém. Vaø caøng meâ môø laïi caøng khoå. Nhöng coù leõ ñau khoå seõ laøm cho loaøi ngöôøi saùng maét vaø bieát thöông yeâu nhau hôn. Ta tin raèng tình thöông seõ thaéng, loaøi ngöôøi seõ thoâi gieát nhau. Ta tin raèng töø bi seõ laø ñoùa hoa cuoái cuøng phaûi nôû trong loøng nhaân loaïi... (trong luùc aáy, moät ngöôøi thôï saên ñöùng nuùp sau moät goác caây, ñi ra, chieác cung gaøi teân saün nhaém veà phía Thöôøng Laïc Vöông) Teân Thôï Saên: (naït) Ngoài im! Neáu ngöôi coù yù taåu thoaùt thì ta baén ngay. Thöôøng Laïc Vöông: (nhìn leân ngöôøi thôï saên, mæm cöôøi khoâng chuùt sôï haõi) Ngöôi haõy haï cung xuoáng. Ta khoâng muoán troán thoaùt ñi ñaâu caû. Ngöôi muoán laáy gì thì cöù laáy. Nhöng ta laø moät keû tu haønh, coù gì ñaâu maø laáy. Con cöøu non naøy nhoû quaù, ngöôi coù theå ñi saên nhöõng con thuù khaùc trong röøng, thòt nhieàu hôn. Teân Thôï Saên: (tieán theâm vaøi böôùc, buoâng thoûng chieác cung xuoáng) Ta khoâng muoán laáy gì cuûa ngöôi caû, maø cuõng khoâng muoán laáy con cöøu con. Caùi maø ta muoán laáy laø thaân maïng ngöôi. Thöôøng Laïc Vöông:
Ñaïi Löïc Vöông: (giöït mình lo sôï) Coù leõ naøo laï luøng nhö theá? Traãm ñaõ coá traùnh khoâng muoán nhôù ñeân chuyeän aáy nöõa, sao laïi daãn xaùc ñeán ñaây ? Tröôøng Sôn: (cöôøi coù veû bí hieåm) Taâu, coù leõ duyeân nôï coøn daøi, oaùn thuø chöa döùt.. ÔÛ ñôøi, coù laém luùc mình muoán moät ñöôøng, maø vieäc noù xaûy ra moät neûo. Ñaïi Löïc Vöông: Ngöôi noùi ñuùng! Nhöng trong vieäc Thöôøng Laïc Vöông naøy, Traãm töôûng gieát ñöôïc noù laø yeân; naøo hay caøng theâm roái raêm. Nhaát laø trong löông taâm Traãm khoâng ñöôïc yeân oån. Traãm khoâng ngôø, thaät khoâng bao giôø ngôø Thöôøng Laïc Vöông coù nhöõng tö töôûng vaø haønh ñoäng khaùc ñôøi nhö theá. Neáu bieát roõ thì Traãm ñaõ ñoái xöû moät caùch khaùc... Thaèng thôï saên, noù coù cho Traãm bieát nhöõng chi tieát naøy ñaâu! ÖØ, laøm sao coù theå ngôø ñöôïc? Coù bao giôø moät keû thuø laïi dung thöù moät keû thuø? Tröôøng Sôn: (noùi nhanh) Hoaøng thöôïng daïy raát phaûi; coù bao giôø moät keû thuø laïi dung thöù moät keû thuø, coù bao giôø coïp laïi dung thöù ngöôøi ? coù bao giôø ngöôøi laïi dung thöù coïp? Ñaïi Löïc Vöông: Theá maø ñaây, Thöôøng Laïc Vöông ñaõ dung thöù moät keû thuø, maø coøn laïi daën con ñöøng traû thuø nöõa. Laï thaät!
(cöôøi mæa mai) Thaân maïng
Suoái Töø m 16
Suoái Töø m 77
Ñaïi Löïc Vöông: (coù veû laán caán khoù chòu) Tröôøng hôïp cuûa Cöïu vöông Thöôøng Laïc laø khaùc, neáu ... (döøng laïi) Tröôøng Sôn:
Taâu, neáu ... theá naøo ?
Ñaïi Löïc Vöông: Khoâng! Traãm ñaõ ñinh ninh khoâng nhaéc ñeán chuyeän aáy nöõa roài (ñöùng daäy, ñi vaøi böôùc, ñöùng laïi laéng nghe), coù tieáng chim keâu, hình nhö gaàn saùng roài, may quaù! Tröôøng Sôn: (cuõng ñöùng daäy) Taâu, chöa chaéc laø may, caøng gaàn saùng, laïi caøng nguy hieåm; thuù röøng caàn phaûi ruùt kieám cho ñöôïc moài tröôùc khi saùng. Vaø coïp chaéc cuõng seõ ñeán ñaây, nôi coù suoái chaûy ñeå rình moài. (Ñaïi Löïc Vöông ñi vaøi böôùc, chôït nhìn leân thaân caây, thaáy taám vaûi vaøng gaêm döôùi muõi teân, ñi ñeán noùi ) Ñaïi Löïc Vöông: Caùi gì theá naøy? (ñoïc)"Cha ñaõ bò baét ñöa veà kinh. Con ôû laïi tieáp tuïc tìm ñaïo. Haõy töôùi tình thöông vaø ñöùc ñoä xuoáng haän thuø. Ñöøng bao giôø laáy göôm giaùo ñeå traû lôøi göôm giaùo. Haõy soáng cuoäc ñôøi hyû xaû, töø bi...." Cuûa Thöôøng Laïc Vöông daën con, nhöng sao laïi gaêm vaøo ñaây ? (nhìn Tröôøng Sôn, hoûi coù veû suy nghó).
ta? Thaân maïng ta laïi coøn toài hôn caû con cöøu con nöõa. Thòt cuûa con cöøu coøn non meàm hôn. Teân Thôï Saên: Ngöôi ñöøng bôûn côït. Thaân maïng ngöôi thaät khoâng ñaùng gì nhöng ngöôi ñaõ troùt mang caùi danh laø Cöïu Vöông Thöôøng Laïc vaø chính ñoù laø caùi ta muoán laáy. Ta ñaõ theo doõi ngöôøi töø baáy laâu, nay môùi gaëp. Thöôøng Laïc Vöông: danh hieäu!
AØ, ra theá ! ta cheát vì caùi
Teân Thôï Saên: Ngöôi baûo raèng ngöôi khoâng quùi giaù gì, nhöng thaät ra ngöôi quyù laém. Ta ñi saên suoát ñôøi cuõng khoâng gaëp ñöôïc con moài quyù giaù nhö ngöôi. Ta seõ baét ngöôi veà naïp cho Ñaïi Löïc Vöông, laáy thöôûng. Ta seõ giaøu sang, sung söôùng. Thöôøng Laïc Vöông: (noùi moät caùch khinh bæ) Ngöôi thaät laø traân traùo. Ngöôi coù bieát xaáu hoå, lieâm sæ khoâng? Teân Thôï Saên: Coù chöù! Nhöng ngöôi, ñoái vôùi ta, laø caû moät kho vaøng... Tröôùc moái lôïi to lôùn aáy, ta khoâng coøn nhaän thaáy gì khaùc hôn nöõa.
Tröôøng Sôn: Coù leõ choã naøy laø nôi cha con Thöôøng Laïc Vöông ñaõ aån truù.
Thöôøng Laïc Vöông: (cöôøi moät caùch chua chaùt) Ngöôi thaät traéng trôïn. Ngheà nghieäp cuûa ngöôi laøm cho ngöôi maát heát caù nhaân tính. Nhöng ít ra, ngöôi cuõng coøn thaønh thaät hôn nhieàu keû khaùc. Coù leõ vì
Suoái Töø m 76
Suoái Töø m 17
ngöôi thaáy khoâng caàn laøm maët nhaân nghóa vôùi ta nöõa chaêng? Teân Thôï Saên: Chính theá! ngöôi ñaõ naèm troïn trong tay cuûa ta roài, ta khoâng caàm phaûi duøng caùi maët naï aáy nöõa. Thöôøng Laïc Vöông: Ngöôi laàm! Ngöôi chöa naém ñöôïc ta ñaâu. Con ta seõ veà trong choác laùt. Tröôùc söùc maïnh cuûa noù, ngöôi thaät khoâng nghóa ly gì heát. Teân Thôï Saên: (ñöa cung leân hôøm saün) Neáu noù veà, ta seõ baén cheát ngay tröôùc khi noù kòp ñeà phoøng. Ngöôi coù thöông con thì haõy ñi theo ta gaáp, ñöøng ñeå cho noù cheát laây voâ ích. Thöôøng Laïc Vöông: (thaû con cöøu naõy giôø oâm trong ta, ñöùng daäy, vaø cöông quyeát) Ta khoâng ñi ! ngöôi haõy baén, haõy gieát ta ñi, ta khoâng muoán veà trieàu cheát tröôùc maët boïn gian aùc ñaõ cöôùp giaät ngoâi ta. Ngöôi cöù gieát ta ñi roài laáy thuû caáp ñem veà laõnh thöôûng . Teân Thôï Saên: (laøm ra veû hung haêng tröông cung nhaém baén) "Ngöôøi khoâng ñi haû! Naøy, ta baén ñaây!" (nhöng Thöôøng Laïc Vöông vaãn thaûn nhieân ñöùng nhìn noù. Teân thôï saên haï cung xuoáng, coù veû luùng tuùng, roài boãng chaép tay dòu gioïng noùi) Thöa Ngaøi, haõy thöông toâi, thöông gia ñình toâi. Ngaøi haõy cho toâi baét soáng ñem veà trieàu, tieàn thöôûng cuûa toâi seõ nhieàu hôn.
Suoái Töø m 18
Ñaïi Löïc Vöông: Ñeâm nay chæ coøn vaøi giôø nöõa thoâi, maø chuùng ta ñang ôû trong côn nguy khoán, ngöôi laøm theá naøo maø gieát ñöôïc. Tröôøng Sôn: Chính vì bieát chuùng ta trong côn nguy khoán neân coïp môùi daãn xaùc ñeán ñeå rình chuùng ta... vaø seõ bò toâi baén cheát. Ñaïi Löïc Vöông: (nhìn quanh coù veû sôï haõi) Ngöôi noùi laøm cho Traãm lo quaù. Haõy ñoát löûa cho theâm saùng vaø laép saün cung teân ñeà phoøng caån maät cho Traãm nheù! Tröôøng Sôn: (vöøa theâm cuûi vaøo ñoáng löûa, vöøa cöôøi coù veû mæa mai) Hoaøng thöôïng maø cuõng sôï coïp aø? xin Hoaøng thöôïng mieãn thöù cho: coïp coù gieát ngöôøi, baát quaù cuõng chæ gieát moät vaøi ngöôøi laø cuøng. So vôùi Hoaøng thöôïng... Ñaïi Löïc Vöông: (coù saéc giaän) Ngöôi ñöøng phaïm thöôïng. Ta chæ gieát nhöõng keû laøm loaïn, phaûn nghòch ñeå giöõ ngai vaøng, trò nöôùc an daân. Tröôøng Sôn: (chaép tay xin loãi) Baày toâi lôõ quaù lôøi, xin Hoaøng thöôïng roäng dung... Nhöng coù moät ñieàu baày toâi raát baên khoaên, khoù hieåu, laø chuyeän Thöôøng Laïc Vöông, ngöôøi ñaõ boû ngai vaøng vaøo röøng tu aån daät, coù laøm loaïn hay phaûn nghòch gì ñaâu maø cuõng bò xöû thieâu treân giaøn hoûa.
Suoái Töø m 75
Tröôøng Sôn: Taâu, coù nhieàu khi coù nhöõng tình caûm ñeïp hôn con ngöôøi nöõa. Moät laàn baày toâi baén ñöôïc con nai con, trong luùc noù ñang quaèn quaïi trong vuõng maùu thì con meï vaãn ñöùng quaán quyùt beân con, keâu leân nhöõng tieáng keâu naõo nuøng, queân caû nguy hieåm... Töø ñoù baày toâi boû ngheà saên baén cho ñeán nay. Ñaïi Löïc Vöông: Hoâm nay ngöôi ñi saên laïi, coù leõ chæ vì muoán laøm vui loøng Traãm chaêng? Tröôøng Sôn: (noùi moät caùch ñaén ño) Taâu, cuõng khoâng haún theá... Baày toâi muoán nhaân cô hoäi naøy ñeå traû thuø... con coïp trong vuøng naøy ñaõ voá maát cha baày toâi. Ñaïi Löïc Vöông: Heøn gì hoài naõy, gaëp nai ngöôi khoâng baén, ñeå cho noù chaïy maát. Tröôøng Sôn: Taâu, thaät coù nhö theá. Baày toâi chæ muoán ñöôïc gieát coïp. Ñaïi Löïc Vöông: (cöôøi cheá rieãu) Nhöng coïp thì khoâng gieát ñöôïc, maø chöa chaéc coøn bò coïp voà nöõa. Chuùng ta bò rôi vaøo hoaøn caûnh taán thoái löôõng nan naày thöïc quaù meät.
Thöôøng Laïc Vöông: (cöôøi mæa mai) Loøng tham cuûa ngöôøi thaät khoâng ñaùy. Teân Thôï Saên: Thöa Ngaøi, neùt maët cuûa Ngaøi ñaõ thay ñoåi nhieàu quaù sau maáy naêm tu haønh, neáu toâi ñem thuû caáp veà, chöa chaéc Ñaïi Löïc Vöông ñaõ cho laø thaät. Vaø khi Taân Vöông khoâng tin, thì thaàn daân vaãn coøn bò thoáng khoå, vì nhöõng söï ruoàng xeùt, tra taán, ñeå tìm baét Ngaøi. Thöôøng Laïc Vöông: (vaãn mæa mai) Ngöôi laïi duøng ñeán caùi maët naï nhaân nghóa, ñaïo ñöùc roài! Teân Thôï Saên: Khoâng, thöa Ngaøi, toâi khoâng giaáu Ngaøi ñaâu. Ñaïi Löïc Vöông ñaõ ra leänh taàm naõ Ngaøi raát döõ, ñaõ tra taán, gieát choùc khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi voâ toäi, vì nghi hoï chöùa chaáp Ngaøi. Nhaân daân raát nhoïc nhaèn, lo sôï, khoâng bieát caùi hoïa aáy ñeán bao giôø môùi heát. Thöôøng Laïc Vöông: (noùi coù veû buoàn) Thaät theá sao? Ta khoâng ngôø ta ñaõ hy sinh taát caû maø vaãn coøn coù ngöôøi ñau khoå vì ta... Nhöng ta ñaõ nguyeän hy sinh thì hy sinh cho troùt. Teân Thôï Saên: (quyø xuoáng van xin) Daï, xin Ngaøi haõy hy sinh cho troùt.
Tröôøng Sôn: (noùi veû quaû quyeát) Khoâng, Hoaøng thöôïng ñöøng lo, baày toâi chaéc theá naøo cuõng gieát ñöôc coïp trong ñeâm nay.
Thöôøng Laïc Vöông: Thaân maïng naøy roài cuõng coù ngaøy tan raõ, coù ñaùng gì ñaâu. Ngöôi aï, neáu ngöôi baét
Suoái Töø m 74
Suoái Töø m 19
ta maø nhaân daân ñôõ lo sôï, gia ñình ngöôi ñöôïc sung söôùng, thì ta naøo tieác chi. Nhöng tröôùc khi theo ngöôi ta caàn ñeå laïi moät vaøi lôøi nhaén nhuû con ta ñaõ. Ngöôi ñöa cho ta möôïn con dao. (veû lo ngaïi) Thöa Ngaøi, ñöøng töï töû
Teân Thôï Saên:
Thöôøng Laïc Vöông: Khoâng, khoâng, ta caàn con dao ñeå caét chuùt ñaàu ngoùn tay vieát cho con ta baèng chöõ maùu. Ta thaáy nhö theå môùi caûm hoùa ñöôïc con ta. Teân Thôï Saên: (ruùt con dao nhoû giaét beân hoâng, ñöa cho Thöôøng Laïc Vöông moät caùch do döï) Xin Ngaøi ñöøng töï töû! Thöôøng Laïc Vöông: (nghieâm nghò) ta ñaõ höùa laø khoâng! (laáy con dao caén raêng cöùa moät chuùt ñaàu ngoùn tay troû quì xuoáng beân phieán ñaù, traûi maûnh y ra, hy hoaùy vieát. Vieát xong ñoïc laïi. Xeù maûnh y rôøi ra, ñöùng daäy, tröông ra treân caây, xoay ñaàu noùi vôùi ngöôøi thôï saên). Ngöôi ñöa cho ta hai caây teân. (Ngöôøi thôï saên ruùt hai muõi teân sau löng ñöa cho Thöôøng Laïc Vöông) Thöôøng Laïc Vöông gaêm hai goùc phía treân mieáng vaûi vaøo thaân caây vôùi hai muõi teân, roài lui ra ngaém. Ngaøi vieát gì ñaáy?
Teân Thôï Saên: Thöôøng Laïc Vöông:
(ñoïc laïi) Cha ñaõ bò
Suoái Töø m 20
baén cho giaûi khuaây, khoâng ngôø laïi gaëp ruûi ro nhö theá naøy. Ngöôi coù chuyeän gì vui keå cho Traãm nghe vôùi, cho qua ñeâm nay. Tröôøng Sôn: Taâu, ñôøi baày toâi chæ gaëp toaøn nhöõng chuyeän buoàn. Nhöng chuyeän buoàn nhieàu khi cuõng nghe haáp daãn laém. Meï baày toâi cheát sôùm vì beänh taät, cha baày toâi laùnh lôïi danh, ñi vaøo aån trong röøng, thì vöøa roài, bò... coïp döõ aên thòt.... Ñaïi Löïc Vöông: thòt?
(veû kinh haõi) Bò coïp döõ aên
Tröôøng Sôn: Thöa vaâng! Hoaøng thöôïng laï laém sao? coù gì ñaâu, mình gieát chuùng, thì chuùng gieát laïi mình. Luaät nhaân quaû maø!... Baày toâi laøm ngheà saên baén töø thöôû nhoû. Luùc môùi taäp baén, baén cheát con naøo thì thaáy thích thuù haõnh dieän laém, queân nghó ñeán nhöõng noãi ñau thöông, oan öùc cuûa nhöõng con thuù voâ toäi bò baén cheát. Nhöng caøng lôùn leân, thaáy ngheà saên baén khoâng coøn höùng thuù nöõa, chæ thaáy gieo raéc cheát choùc quanh mình. Coù nhieàu con vaät tröôùc khi taét thôû, ñaõ chaûy nöôùc maét roøng roøng; coù leõ chuùng noù cuõng thöông cha nhôù meï chaêng? Coù nhöõng con meï ñaõ caûn ñöôøng cho con chaïy, chòu höùng muõi teân cho con. Ñaïi Löïc Vöông: Chuùng noù cuõng bieát thöông nhau, cuõng coù nhöõng tình caûm nhö con ngöôøi vaäy sao? Suoái Töø m 73
Ñaïi Löïc Vöông:
(veû möøng rôõ) ôû ñaâu maø kieám nhanh theá?
Tröôøng Sôn: Taâu, ai ñaõ ñeå saün sau goác caây aáy. Chaéc ñaõ coù ngöôøi ñeán ôû ñaây roài (vöøa noùi vöøa saép cuûi ñeå ñoát ôû giöõa khoaûng troáng gaàn choã Ñaïi Löïc Vöông ngoài). Ñaïi Löïc Vöông: Sao laïi coù ngöôøi ñeán ôû moät nôi xa xoâi, heûo laùnh theá naøy? Tröôøng Sôn:
Taâu, coù leõ hoï ñi laùnh ñôøi.
Ñaïi Löïc Vöông:
Theá sao baây giôø laïi khoâng ôû nöõa?
Tröôøng Sôn: Taâu, coù leõ hoï ñaõ bò thuù döõ aên thòt, hay loaøi ngöôøi aùc ñoäc gieát maát cuõng coù (chaâm ñuoác vaøo cuûi, ngoïn löûa saùng leân baäp buøng) Ñaïi Löïc Vöông: (vui veû xoa tay) Ngoïn löûa saùng vaø aám quaù! Quyù thaät! Tröôøng Sôn: (cuõng ngoài xuoáng treân goác caây) Quyù! Nhöng (cöôøi coù veû bí hieåm), neáu Hoaøng thöôïng xích saùt vaøo moät chuùt nöõa thì seõ bò noù thieâu maát, chaúng quyù chuùt naøo, nhö Thöôøng Laïc Vöông xeáâ tröa nay. Ñaïi Löïc Vöông: (veû buoàn baõ) Thoâi, ngöôi ñöøng nhaéc laïi chuyeän aáy nöõa. Traãm muoán ñi saên Suoái Töø m 72
baét ñöa veà Kinh. Con ôû laïi tieáp tuïc tìm Ñaïo. Haõy töôùi tình thöông xuoáng haän thuø. Ñöøng bao giôø laáy göôm giaùo ñeå traû lôøi göôm giaùo. Haõy soáng cuoäc ñôøi hyû xaû, töø bi... Haõy laéng nghe tieáng Suoái Töø maø nhôù lôøi cha daën. (ñöùng nhìn moät laùt, coù veû ngaäm nguøi nhôù thöông. Boãng nhìn thaáy con cöøu, ñi ñeán cuùi xuoáng vuoát ve noù ) Thoâi con ôû laïi. Anh con seõ saên soùc con. Ta coøn ñi traû saïch nôï ñôøi. Ta tin chaéc raèng söï hy sinh cuûa ta seõ gaây aûnh höôûng toát cho ngöôøi sau. Ta cheát, yeân loøng vôùi nieàm tin töôûng aáy. (vöøa noùi vöøa coät con cöøu vaøo goác caây). Thoâi ta ñi! (Hai ngöôøi ñi ra, giöõa khu röøng chæ coøn laïi con cöøu con ñang ngô ngaùc keâu leân nhöõng tieáng keâu sôï haõi, tieáng Suoái troãi gioïng nghe roõ hôn. Moät choác, Thaùi töû Tröôøng Sôn ñi vaøo, tay xaùch gioû traùi caây, veû hôùn hôû) Tröôøng Sôn: Hoâm nay traùi caây nhieàu quaù. Ít ra aên cuõng ñöôïc vaøi ngaøy. (nhìn quanh) Cha ñaâu ? (veû lo ngaïi, chôït nhìn leân thaân caây thaáy taám vaûi vieát baèng chöõ maùu. Chaïy ñeán chaêm chuù ñoïc. Ñoïc xong, ñaùnh rôi gioû traùi caây xuoáng ñaát, veû hoát hoaûng ñieân cuoàng). Chao oâi! cha bò baét maát roài (ñöùng guïc ñaàu vaøo thaân caây thoån thöùc. Moät laùt laáy tay chaëm nöôùc maét, ngöôùc ñaàu daäy, veû giaän döõ) Thaèng Ñaïi Löïc thaät laø taøn aùc ! Cha caøng hy sinh, Suoái Töø m 21
noù caøng lôïi duïng. Cha ñaõ buoâng boû taát caû, giang sôn, ngai vaøng, chaâu baùu... theá maø vaãn chöa vöøa, noù coøn tìm caùch ñeå saùt haïi cha nöõa. Cha daïy con phaûi laáy töø bi, nhöng töø bi sao ñöôïc giöõa loaøi lang soùi? Töôùi tình thöông leân haän thuø? khoâng, phaûi laáy haän thuø ñoåi traû haän thuø, laáy göôm giaùo traû lôøi göôm giaùo. Ta phaûi ñi veà kinh ñoâ ngay môùi ñöôïc. (ñi ra, söïc nhìn thaáy con cöøu ñang bò coät beân goác caây, ñi ñeán, môû daây noùi vôùi noù). Thoâi, con haõy ôû laïi, töï lieäu laáy maø soáng. Haän thuø chöa döùt, ta coøn trôû laïi chôï ñôøi, taém mình trong maùu vaø nöôùc maét (ñi ra).
Maøn haï nhanh *********
Tröôøng Sôn trong boä vuõ phuïc moät tay naém cung teân, moät tay naém ñuoác, ñang soi ñöôøng ñi, Ñaïi Löïc Vöông veû meät nhoïc sôï haõi theo sau. Ñaïi Löïc Vöông:
Traãm meät quaù khoâng ñi noåi nöõa roài.
Tröôøng Sôn: (quay laïi) Taâu Hoaøng thöôïng, chuùng ta haõy taïm döøng nghæ ôû nôi ñaây. Ñaàu canh tö roài, chæ coøn vaøi giôø nöõa laø saùng. Chuùng ta maõi theo moài, ñaõ laïc ñoaøn hoä giaù xa quaù roài. Ñaïi Löïc Vöông: (nhìn quanh) choã naøy roäng raõi quaù! hình nhö ñaõ coù ngöôøi ôû. Tröôøng Sôn: Taâu, hình nhö theá (böôùc vaøo phía trong) Röôùc Hoaøng thöôïng vaøo trong naøy, ngöï taïm xuoáng phieán ñaù naøy ñaõ. Ñeå baày toâi ñi kieám cuûi ñoát leân cho aám. (Ñaïi Löïc Vöông ngoài xuoáng phieán ñaù, veû meät nhoïc, ñaàu hôi guïc xuoáng, hai tay choáng leân hai ñaàu goái trong luùc Tröôøng Sôn ñi kieám cuûi phía sau.) Ñaïi Löïc Vöông:
Ngöôi ñöøng ñi xa, nguy hieåm.
Tröôøng Sôn: (cuùi xuoáng oâm boù cuûi roài vöøa ñi ra vöøa noùi) Taâu, coù saün ñaây! may quaù.
Suoái Töø m 22
Suoái Töø m 71
Maøn 2 Caûnh: Taïi tö dinh cuûa quan Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò. Nhaø laøm theo kieåu AÁn Ñoä, coät baèng ñaù to töôùng, sau cuøng phía taû coù moät cöûa cuoán cao roäng, coù reøm che, aên thoâng vôùi phoøng phía sau. Phía höõu coù moät saïp ñeå gaàn trong goùc, ôû tröôùc coù maøn veùn leân. Töôøng phía taû coù moät cöûa soå, coù theå mô ûnhìn ra phía ñöôøng ñöôïc. ÔÛ giöõa phoøng coù moät caùi baøn vaø hai caùi gheá baønh kieåu xöa duøng ñeå tieáp khaùch. Cöûa ñi vaøo ôû phía höõu, ñaøng tröôùc coù moät lan can. Thôøi gian: Vaøo khoaûng xeá chieàu, trôøi noùng böùc. ÔÛ haäu tröôøng voïng ra tieáng oàn aøo, naùo nhieät cuûa ñaùm daân chuùng ñang chöùng kieán cuoäc thieâu soáng Thöôøng Laïc Vöông vaø tieáng löûa reo chaùy... Nhaân vaät: • • • • • • • • Suoái Töø m 70
Thaùi Töû Tröôøng Sôn Coâng Nöông Quyønh Nhö Ñaïi Thaàn Huyeàn Vò Moät ngöôøi lính Ñaïi Löïc Vöông Ngöôøi Thôï Saên Hai Phaïm Nhaân Caùc Quan Haàu Suoái Töø m 23
MAØN BOÁN
Caûnh: Taïi khu röøng. nôi Thöôøng Laïc Vöông vaø Tröôøng Sôn ñaõ aån truù (nhö caûnh maøn moät). Caûnh vaät môø môø döôùi aùnh traêng. Böùc thö cuûa Thöôøng Laïc Vöông vieát treân taám vaûi vaãn coøn treo ôû treân caây, nhöng suoát maát moät goùc. Tieáng Suoái Töø vaãn coøn chaûy, du döông traàm boãng... Thôøi gian: Vaøo khoaûng quaù nöõa ñeâm veà saùng. Nhaân vaät: • • • • • •
Suoái Töø m 24
Ñaïi Löïc Vöông Thaùi Töû Tröôøng Sôn Moät caùi Boùng ngöôøi ñoû röïc (töôïng tröng cho haän thuø) Moät caùi Boùng ngöôøi xanh nhaït (töôïng tröng cho töø bi) Quan ñaïi thaàn Huyeàn Vò Caùc Quan Haàu
Suoái Töø m 69
voäi nöôùc maét ñi, nhanh leân! (Quyønh Nhö quay maët vaøo phía trong, lau voäi nöôùc maét) (theâm noäi giaùm) Noäi Giaùm: (vaøo, cuùi chaøo) Chaøo coâng töû, chaøo coâng nöông. Hoaøng thöôïng saép ngöï giaù. Xin môøi coâng töû haõy vaøo cung ngay ñeå kòp giôø khôûi haønh. Tröôøng Sôn: Vaâng, toâi saép ñaët caû roài, ñang chôø leänh ñaây. Thoâi chuùng ta cuøng ñi (quay laïi chaøo Quyønh Nhö) Ngaøy mai seõ gaëp laïi.
Thaùi Töû Tröôøng Sôn: (caûi trang thaønh oâng laõo, raâu baïc, löng coøn, dang choáng chieác gaäy ñöùng tröôùc lan can cuûa tö dinh ñaïi thaàn Huyeàn Vò, maét laùo lieân nhìn vaøo trong nhaø). Nhaø vaéng veû. Thaùi töû caøng taèng haéng vaøi tieáng, vaãn khoâng thaáy trong nhaø coù ai ra. Thaùi töû laáy chieác gaäy goõ vaøi ba caùi vaøo lan can. Töø phía sau coâng nöông Quyønh Nhö ñi voäi ra. Quyønh Nhö: (vöøa ñi vöøa noùi) Cheát! Gia nhaân ñi xem vaéng caû? Thöa cuï hoûi ai ? Tröôøng Sôn: Thöa coâng nöông, ñaây coù phaûi laø tö dinh cuûa Huyeàn Vò ñaïi thaàn khoâng?
Quyønh Nhö: (göôïng vui) Chuùc anh gaëp nhieàu may maén, gieát ñöôïc ... coïp
Quyønh Nhö:
Thöa, chính ñaây aï.
Tröôøng Sôn:
Theá naøo anh cuõng gieát ñöôïc coïp cho em xem.
Tröôøng Sôn:
Theá thì may quaù ! Ñaïi thaàn coù ô ûnhaø khoâng?
Noäi Giaùm:
Xin caùo töø coâng nöông
Quyønh Nhö: Thöa, phuï thaân toâi ñi vaéng. Xin röôùc cuï vaøo nhaø nghæ ñaõ.
(Hai ngöôøi ñi ra, Quyønh Nhö ñöùng giöõa phoøng, roõi maét troâng theo moät laùt roài ngoài xuoáng gheá uùp maët xuoáng nôi hai ban tay, thoån thöùc... Maøn töø töø haï...
Tröôøng Sôn: (ñi vaøo) Toâi ôû xa môùi ñeán. Xöa kia toâi cuõng laø baïn ñoàng lieâu vôùi cuï nhaø. Hoâm nay nghe coù cuoäc xöû thieâu Cöïu Vöông Thöôøng Laïc, toâi veà xem, tieän ñöôøng gheù laïi thaêm cuï nhaø. Quyønh Nhö: Xin röôùc cuï ngoài. Cuï maø cuõng thích xem caûnh xöû thieâu aáy aø ?
Suoái Töø m 68
Suoái Töø m 25
Tröôøng Sôn: (ngoài xuoáng) Thích laém chöù! coù gì thích baèng ñöôïc xem moät ngöôøi ñang vuøng vaãy quaèn quaïi treân giaøn hoûa, trong luùc nhöõng ngoïn löûa nhö nhöõng caùi löôõi ñoû cuûa baày thuù döõ thi nhau lieám, taùp, giöït, xeù töøng mieáng thòt... (Quyønh Nhö toû veû gheâ tôûm, hai tay víu vaøo thaân aùo, maét môû to, ruøng mình, quay ñaàu ñi nhö khoâng muoán nghe tieáp)
laùnh xa loaøi ngöôøi, maø vaãn bò loaøi ngöôøi xöû thieâu treân giaøn hoûa. Ta chaéc gì thoaùt khoûi caùi caûnh aáy? Vaû laïi, daàu ta coù ñi leân taän röøng xanh nuùi ñoû maø loøng vaãn khoâng yeân tónh, thì cuõng nhö khoâng. Loøng ta ñang nguøn nguït chaùy, löûa haän thuø ñang ñoát chaùy tim gan, duø coù ñi ñaâu, cuõng khoâng tìm ñöôïc haïnh phuùc.
Tröôøng Sôn: (nhìn thaáy, döøng laïi moät giaây roài tieáp) Sao? Coâng nöông khoâng thích nghe nhöõng chuyeän aáy aø? vui laém chöù. Suoát ñôøi coù maáy laàn ñöôïc nghe nhöõng tieáng reân, tieáng theùt, tieáng ruù cuûa naïn nhaân, aø queân, cuûa toäi nhaân treân giaøn hoûa, nhaát laø khi toäi nhaân aáy laø moät cöïu vöông... Sao Coâng nöông khoâng ñi xem cho bieát? cuï nhaø ñi xem roài chaéc?
Quyønh Nhö: Em bieát! Em bieát Thaùi töû ñang khoå ñau. Khoå ñau vì haän thuø. Em van Thaùi töû haõy traán tónh haän thuø xuoáng, kieàm cheá noù laïi, loaïi daàn noù ra... Moät ngaøy kia...
Quyønh Nhö: Vaâng, phuï thaân toâi phaûi ñi döï cuøng trieàu thaàn. Hoâm nay, coù caû Ñaïi Löïc Vöông ñeán döï nöõa. Tröôøng Sôn: ÖØ, theá naøo cuõng coù. Coøn gì thích thuù baèng ñöôïc thaáy keû thuø mình giaõy giuïa, reân xieát treân giaøn hoûa. Vaø toâi chaéc e cuõng coù caû Thaùi töû Tröôøng Sôn, con cuûa Cöïu Vöông Thöôøng Laïc nöõa. Quyønh Nhö: Toâi chaéc Thaùi töû Tröôøng Sôn ñaõ taåu thoaùt roài. Neáu Thaùi töû muoán nuoâi chí phuïc thuø, thì Thaùi töû phaûi caån thaän laùnh xa choán naøy. Suoái Töø m 26
Tröôøng Sôn: (laéc ñaàu) Thaät tình, ta khoâng theå laøm ñöôïc nhö lôøi em noùi. Löûa haän thuø noù maïnh hôn caû ta, noù ñoát chaùy taát caû, ta khoâng theå daäp taét ñöôïc. Quyønh Nhö: (noùi nhö laãy) Em bieát noù maïnh, nhöng em khoâng ngôø noù maïnh ñeán theá! Noù maïnh hôn caû lôøi troái daïy cuûa Tieân vöông. Noù maïnh hôn moái tình cuûa chuùng ta! moái tình, maø Thaùi töû baûo laø töôi trong, laø maùt dòu, laø cao ñeïp aáy, thì ra, khoâng coù nghóa gì beân caïnh moái thuø cuûa Thaùi töû! (uùp maët khoùc taám töùc). Tröôøng Sôn: (ñöùng nhìn, veû boái roái khoå ñau, nhöng khoâng bieát phaûi noùi gì, xöû trí ra sao. Boãng nghe coù tieáng giaày ôû ngoaøi, Thaùi töû nhìn ra voäi noùi:) Noäi giaùm ñaõ ñeán, em haõy lau Suoái Töø m 67
Quyønh Nhö: Moät ñeâm daøi daèng daëc, vaø khoâng chaéc coøn coù ngaøy mai (im laëng moät choác). Thaùi töû! Em hoài hoäp quaù. Suoát ñeâm nay chaéc em khoâng laøm sao chôùp maét ñöôïc. Hay thaùi töû cho em cuøng ñi theo Thaùi töû vôùi. Cheát cuøng cheát, soáng cuøng soáng beân nhau. Chöù neáu coù chuyeän gì chaúng may, em cuõng khoâng theå soáng moät mình ñöôïc. Chaéc chaén khoâng theå soáng moät mình ñöôïc (muoán khoùc). Tröôøng Sôn: (noùi gioïng dòu daøng nhö voã veà, van xin) Em haõy ñeå cho ta raõnh tay laøm troøn phaän söï. Em ôû nhaø, haõy caàu nguyeän cho ta. Ta tin töôûng ôû ngoâi sao saùng cuûa em. Ñeâm nay trong khu röøng aâm u, noù seõ chieáu saùng con ñöôøng ta ñi, noù seõ chieáu saùng caû coõi loøng ta trong u toái. Oaùn thuø traøn ngaäp coõi ñôøi vôùi maùu löûa, ta chæ coøn coù moät mình em laø töôïng tröng moät chuùt gì cuûa tình ngöôøi, töôi trong vaø maùt dòu. Ta khoâng muoán em laám laùp vaøo nhöõng cuoäc töông taøn, töông saùt. Quyønh Nhö: Em cuõng khoâng muoán Thaùi töû laám laùp vaøo nhöõng cuoäc töông taøn, töông saùt (döøng moät laùt, nhìn Thaùi töû) Thaùi töû! hay chuùng ta rôøi boû coõi ñôøi aùc ñoäc naøy, laùnh xa loaøi ngöôøi ñeå ñi tìm moät cuoäc soáng trong saïch, an laønh giöõa thieân nhieân, vôùi coû caây, chim böôùm... (gioïng thuùc giuïc) Ñi, ñi Thaùi töû, maëc cho loaøi ngöôøi hoï cheùm gieát laãn nhau. Tröôøng Sôn:
(noùi chaäm raõi) Tieân vöông ñaõ Suoái Töø m 66
Tröôøng Sôn: Khoâng, theo yù toâi, neáu Thaùi töû Tröôøng Sôn muoán nuoâi chí phuï thuø thì phaûi trôû veà ñaây chöùng kieán caùi cuoäc hoûa thieâu naøy chöù. Chöùng kieán ñeå in saâu vaøo taâm khaûm caùi caûnh quaèn quaïi raãy cheát cuûa ngöôøi cha treân giaøn hoûa ñeå haêng chí phuïc thuø chöù. Quyønh Nhö: Nhöng neáu Thaùi töû veà ñaây thì chaúng khaùc gì töï vaøo hang coïp. Laøm sao traùnh khoûi nhöõng con maét doø xeùt caån maät cuûa quan quaân canh phoøng ñöôïc? Tröôøng Sôn: Sao laïi khoâng traùnh ñöôïc? (nhìn quanh nhö ñeå doø xem coù ai khaùc) Sao laïi khoâng traùnh ñöôïc? chæ caàn theâm moät boä raâu giaû naøy vaøo (böùc choøm raâu ra), theâm moät ít than vaø phaán (laáy vaït aùo leân lau maët), chieác gaäy vaø löng coøng (ñeå chieác gaäy xuoáng gheá vaø ngoài thaúng daäy) laø ñi ñaâu cuõng ñöôïc... Quyønh Nhö: (nhaän ra Tröôøng Sôn, keâu leân) Thaùi töû Tröôøng Sôn! (chaïy ñeán suïp quyø beân chaân Tröôøng Sôn, töïa ñaàu vaøo gheá chaøng, khoùc nöùc nôû) Tröôøng Sôn: (xích ra roài baûo) Coâng nöông ñöøng laøm nhö theá, gia nhaân thaáy ñöôïc baát tieän. Quyønh Nhö: (ngöôùc leân, maét nhoøa nöôùc maét) Gia nhaân ñeàu ñi xem hoûa thieâu caû. Thaùi töû haõy ñeå cho em ñöôïc khoùc, ñöôïc than, ñöôïc chia xeû noåi ñau thöông cuøng toät vôùi Thaùi töû, cho em ñöôïc Suoái Töø m 27
truùt ra ñaây noãi xoùt xa voâ taän khi ñöôïc tin Cöïu Hoaøng bò baét.
trieàu thaàn trung tín suoát ñeâm nay. Chuùc Thaùi töû thaønh coâng. Ngaøy mai chuùng ta seõ gaëp laïi …
Tröôøng Sôn: (ñöùng daäy) Giôø ñaây khoâng phaûi laø luùc khoùc than meàm yeáu. Neáu em coøn nghó ñeán moái tình cuûa chuùng ta, thì haõy nung theâm cho ta ngoïn löûa phuïc thuø, maøi theâm cho ta löôõi göôm röûa haän. Khoùc than naøo coù ích gì, chæ theâm nhuït loøng chieán ñaáu.
Quyønh Nhö:
(noùi rôøi raïc) . Hay khoâng bao giôø nöõa.
Huyeàn Vò:
Ñöøng noùi gôõ! Cha tin theá naøo cuõng gaëp laïi.
Tröôøng Sôn:
Vaâng, theá naøo cuõng gaëp laïi ngaøy mai.
(Haäu tröôøng vang doäi moät hoài troáng xen laãn vôùi tieáng xoân xao cuûa ngöôøi ñi xem). Kìa, hình nhö troáng leänh ñaõ baét ñaàu cuoäc hoûa thieâu, ta phaûi caûi trang ñi ra nhìn maët ngöôøi cha thaân yeâu laàn cuoái. Quyønh Nhö: (ñöùng daäy dang tay caûn) Khoâng! Thaùi töû khoâng neân ñi, em sôï khoù baûo toaøn tính maïng. Phaùp tröôøng ôû saùt ngay ñaây. Neáu Thaùi töû muoán, chuùng ta coù theå môû cöûa soå ñöùng ñaây nhìn ra roõ laém. (Quyønh Nhö ñeán môû cöûa soå phía tay traùi mình; aùnh löûa hoàng ôû giaøn hoûa uøa vaøo phoøng moät laàn vôùi nhöõng tieáng xoân xao, khi caùnh cöûa soå môû ra. Thaùi töû ñi theo, ñeán ñöùng phía sau Quyønh Nhö). Quyønh Nhö: (voùi tay keùo caùnh cöûa, kheùp nöûa chöøng cho bôùt loä lieãu) Thaùi töû haõy ñöùng phía sau em ñeå traùnh nhöõng con maét nhoøm ngoù ôû ngoaøi. Ngoïn löûa ñaõ baét ñaàu buøng chaùy. Thaùi töû coù thaáy roõ khoâng? Cöïu Hoaøng vaãn bình tónh quaù! Ngöôøi ta coù caûm töôûng nhö Ngaøi khoâng nghe, Suoái Töø m 28
Huyeàn Vò: Thoâi laõo ñi keûo chaäm laém roài (noùi vôùi Quyønh Nhö) Con cuõng söûa soaïn gaáp ñi, ñöùng ñôïi cha laøm gì. Coù leõ sôùm mai cha môùi veà ñöôïc (saép ñi ra) Quyønh Nhö:
(ñöa cha ra vaøi böôùc) Thoâi cha ñi! (veû ñau khoå)
Tröôøng Sôn:
(theo sau Quyønh Nhö) Ñaïi thaàn ñi, choùng thaønh coâng!
(Huyeàn Vò ñi khuaát, coøn laïi Thaùi töû vaø Quyønh Nhö) Quyønh Nhö: (quay vaøo veû buoàn baû) Moät ngöôøi thaân nöõa cuõng saép ra ñi. Khoâng ngôø trong moät choác, hai laàn ly bieät. Tröôøng Sôn:
Chæ ly bieät moät ñeâm thoâi. Suoái Töø m 65
moät oâng vua xuoáng, neáu traùnh ñöôïc hoïa binh ñao, thì ngöôøi daân caøy, khoâng coù gì thay ñoåi. Nhöng chuùng ta, caùi ñaùm quaàn thaàn, ñaõ goïi laø trung thaønh, thì chæ thôø moät chuùa. Chuùng ta caàn phaûi thi haønh cho ñöôïc lôøi daïy cuûa Thaùnh hieàn: “di aân baùo aân, dó oaùn baùo oaùn”; Keû cöôùp ngoâi seõ bò cöôùp ngoâi laïi; keû gieát ngöôøi seõ bò ngöôøi gieát laïi, ñeû raên ñôøi. Chuùng ta caàn phaûi theo nguyeân taéc cuõ, giöõ caùi traät töï ñaõ saün coù, ñeå trò nöôùc an daân. (Tröôøng Sôn trong phoøng ñi ra, maëc boä vuõ phuïc ñen; haøm raâu quai noùn luùn phuùn döôùi caèm, ñoâi loâng maøy keû ñaäm hôn, veû maët trôû thaønh raén roûi, giaø daën, vai mang cung teân) Huyeàn Vò: (nhìn Tröôøng Sôn) Thaät khoâng ngôø ñöôïc laø moät thanh nieân hai möôi maáy tuoåi ñaàu. Boä vuõ phuïc ñaâu theá ? Quyønh Nhö: Cuûa cha hoài xöa ñaáy. Hoài chieàu con ñaõ soaïn cho Thaùi töû ñeå phoøng khi caàn ñeán. Tröôøng Sôn: (ñöùng cho Huyeàn Vò ngaém) Ñaïi thaàn xem theá naøo ? Coù ai nhaän ra khoâng?
khoâng thaáy ngoïn löûa ñoû ñang gaàm gheø, huøng hoå choàm tôùi, lieám quanh Ngaøi, chuïp laáy Ngaøi...aø, maø hình nhö Ngaøi ñang noùi gì (laéng nghe, roài xaây lui hoûi Tröôøng Sôn) Thaùi töû coù nghe Ngaøi ñang noùi gì ñaáy khoâng? (Haäu truôøng coù tieáng oàn aøo xen laãn tieáng löûa chaùy) Tröôøng Sôn: (Naõy giôø ñöùng sau löng Quyønh Nhö, taát caû taâm hoàn caêng thaúng, tay vaáu vaøo vaït aùo, voø naùt trong tay, maét tröøng tröøng nhìn qua cöûa soå). Nghe Quyønh Nhö hoûi, Tröôøng Sôn hôi choàm tôùi ñeå nghe, roài traû lôøi: Khoâng nghe gì heát, tieáng oàn aøo cuûa daân chuùng aùt maát caû. Coù leõ laïi caên daën phaûi môû roäng loøng töø bi, phaûi töôùi tình thöông leân thuø haän chöù gì ! (cöôøi töùc toái) Tình thöông! töø bi! ñeå cho quan taøn baïo töï do laøm aùc! Quyønh Nhö: (laéng nghe) Thaùi töû nghe gì khoâng? hình nhö coù tieáng nöùc nôû than khoùc, laãn tieáng la où cuûa daân chuùng. (Haäu tröôøng coù tieáng khoùc taám töùc, tieáng chaøo xaùo, tieáng löûa reo chaùy, tieáng noå cuûa nhöõng oáng tre vaø tieáng gaøo theùt: "Haõy môû troùi, thaû Ngaøi ra!)
Huyeàn Vò: Kheùo laém! Ñeán laõo cuõng khoâng nhaän ra ñöôïc, neáu khoâng bieát tröôùc. Thoâi, baây giôø Thaùi töû haõy ñôïi ñaây ñeå noäi giaùm ñeán röôùc ñi. Laõo coøn laém vieäc caàn kòp phaûi saép ñaët vôùi maáy vò
Quyønh Nhö: (boãng ruøng mình, thuït luøi, caén maïnh vaøo naém tay maø naõy giôø naøng ñeå saün treân moâi, nhö ñeå traán aùp moät tieáng keâu haûi huøng)
Suoái Töø m 64
Suoái Töø m 29
Gheâ quaù! töøng maõnh aùo vuït chaùy, bay leân! (ñöa tay leân che maët, quay haún ngöôøi laïi, guïc ñaàu vaøo ngöïc Tröôøng Sôn, khoùc taám töùc) Khoâng, em sôï laém! em khoâng muoán nhìn thaáy nöõa. Tröôøng Sôn: (naõy giôø, ñoâi maét tröøng tröøng phaûn chieáu aùnh löûa ñoû treân giaøn hoûa, hai haøm raêng caén chaët, laøm noãi baät nhöõng baép thòt ôû quai haøm, tay maët chaép sau löng, naém löng aùo thænh thoaûng laïi daït, daït... nhö ñeå cho haû côn giaän. Khi thaáy Quyønh Nhö quay lui khoùc, lieàn naém hai caùnh tay naøng, baét xaây maët trôû laïi phía cöûa soå, noùi moät thoâi, gioïng ñaày caêm thuø) Khoâng! phaûi quay laïi, môû maét cho to maø nhìn cho roõ caûnh haønh hình taøn aùc, daõ man aáy, haõy in saâu vaøo maét nhöõng caùi daãy duïa aáy, haõy thu vaøo tai tieáng xeøo xeøo cuûa thòt da ñang chaùy aáy, hít vaøo taän buoàng gan, laù phoåi caùi muøi kheùt noàng cuûa xöông toùc aáy, haõy bieán ngoïn löûa ñang chaùy höøng höïc treân giaøn hoûa aáy thaønh nhöõng ngoïn löûa caêm thuø trong loøng chuùng ta, haõy ñeå cho noù chaùy böøng böøng trong ñoâi maét, trong ñaàu, haõy ñeå cho noù ñoát chaùy taát caû, vaø ñoát chaùy (chaäm laïi vaø hoån heån) luoân caû loøng ta (buoâng hai caùnh tay Quyønh Nhö ra, raõ rôøi teù quïy xuoáng, hoï saëc suïa vì khoù töø giaøn hoûa bay vaøo).
Quyønh Nhö: Cha ñaõ nghó kyõ veà nhieäm vuï cuûa thaùi töû chöa? Cha baét thaùi töû daãn thaân vaøo coâng vieäc nguy hieåm quaù. Huyeàn Vò: (mæm cöôøi) Con lo cho thaùi töû nhieàu quaù! Con lo cho Thaùi töû nhieàu hôn lo cho con, lo cho cha… Quyønh Nhö: (veû theïn thuøng, boái Khoâng, con chæ lo ñaïi cuoäc seõ khoâng thaønh.
roái)
Huyeàn Vò: Con khoûi lo! Cha seõ saép ñaët moät soá quan haàu trung thaønh vôùi tieân vöông tieáp tay cho Thaùi töû, khi caàn… Cha muoán thaùi töû töï tay gieát Ñaïi Löïc, vì ñoù laø vieäc nöôùc, maø coøn laø thuø nhaø nöõa. Quyønh Nhö: Nhöng cha coù bao giôø nghó ñeán lôøi cuûa tieân vöông caên daën khoâng?
Quyønh Nhö: (quay lui, thaáy Tröôøng Sôn saép ngaõ, cuùi xuoáng ñôõ daäy, hoát hoaûng keâu) Thaùi töû, Thaùi töû sao theá! Thaùi töû haõy vaøo ñaây nghæ cho khoûe (dìu
(veû ñaén ño tröôùc khi traû lôøi) Huyeàn Vò: Cha cuõng ñaõ nghó nhieàu veà ñieàu aáy. Tieân Vöông caên daën khoâng ñöôïc traû thuø. Coù leõ sôï chæ vì moái thuø giöõa hai gia ñình maø gaây can qua cho traêm hoï, laøm khoán khoå muoân daân. Nhöng cha ñaõ saép ñaët roài, trong vieäc naøy, chæ coù moät mình Ñaïi Löïc phaûi ñeán toäi cheát. Moät soá ít ñình thaàn trung thaønh vôùi noù seõ khoâng trôû tay kòp, löông daân seõ khoâng aûnh höôûng gì. (Döøng laïi moät choác, ñi qua ñi laïi, noùi vôùi gioïng giaûng baøi) Xeùt cho cuøng, moät oâng vua leân hay
Suoái Töø m 30
Suoái Töø m 63
neáu thaát baïi, con haõy ñi aån truù nôi khaùc. Con ñöøng khoùc… Haõy ñaët nôï nöôùc treân tình nhaø. Luùc quoác gia höõu söï, nhi nöõ cuõng coù boån phaän nhö nam nhi. Quyønh Nhö: (ñöa chieác khaên tay leân lau maét ñaày leä) Thöa cha, con bieát laém. Con coá traán tænh, nhöng nöôùc maét cöù tuoân traøo… Nöôùc maét ñaõ thaéng. Cuoäc ñôøi taàm thöôøng ñaõ thaéng. Con khoâng ngôø coù nhöõng phuùt giaây naøy. Con khoâng chuaån bò tröôùc, neân khoâng ñuû can ñaûm ñeå caàm ñöôïc nöôùc maét. Nhöng nöôùc maét coù nghóa lyù gì ñaâu phaûi khoâng cha? (ngöôùc ñaàu nhìn cha göôïng cöôøi trong nöôùc maét). Cha haõy laøm phaän söï cuûa cha ñi. Coøn con, con seõ töï lo lieäu laáy. Cha ñöøng baän nghó ñeán con. Huyeàn Vò: Con can ñaûm laém. Cha raát baèng loøng coù moät ñöùa con gaùi nhö con. Haõy lau cho raùo nöôùc maét. Ñöøng ñeå cho Thaùi töû thaáy. Chæ coù nhöõng phuùt giaây naøy ngöôøi ta môùi ñaùnh ñuùng giaù trò cuûa ngöôøi ñaøn baø. Chæ coù söï hy sinh laø cao quyù! Quyønh Nhö: (lau raùo leä) Vaâng, con seõ coá gaéng bình tónh, seõ coá gaéng hy sinh. Nhöng …….. thöa cha... Huyeàn Vò:
Con muoán noùi gì…?
Suoái Töø m 62
Thaùi töû vaøo naèm treân moät caùi gheá ñeäm daøi ôû gaàn cuoái phoøng, laáy goái keâ döôùi ñaàu Thaùi töû, ñi roùt moät cheùn nöôùc, ñeán gaàn beân Thaùi töû, cuùi xuoáng ñoå nöôùc cho Thaùi töû, veû aâu yeám... Trong luùc aáy coù tieáng deùp böôùc böôùc leân theàm phía ngoaøi lan can, Quyønh Nhö quay lui hoài hoäp chôø xem. Thaáy boùng ngöôøi saép ñi vaøo naøng voäi vaõ buoân taám maøn treo tröôùc gheá ñeäm, choã Tröôøng Sôn naèm, ñi ra...)
(ngöôøi lính ñi vaøo) Ngöôøi Lính:
(ñöùng ôû lan can, chaøo Quyønh Nhö) Kính chaøo coâng nöông.
Quyønh Nhö:
(vöøa ñi vöøa noùi) Ngöôi cöù vaøo ñaây, coù vieäc gì theá?
Ngöôøi Lính:
Thöa coâng nöông, nhaø coù ngöôøi laï naøo khoâng?
Quyønh Nhö:
(aáp uùng)... Khoâng! khoâng, coù chuyeän gì theá?
Ngöôøi Lính: Thöa coâng nöông, coù moät boïn xuùi daân laøm loaïn trong leã xöû Thöôøng Laïc, Chuùng ñaõ bò baét nhöng coøn vaøi ñöùa thoaùt thaân ñöôïc. Quan Ñeà ñoác truyeàn leänh phaûi canh phoøng caån maät, khoâng cho ngöôøi laï maët vaøo laãn troán ôû caùc tö gia.
Suoái Töø m 31
Quyønh Nhö: Theá aø ? ÔÛ ñaây khoâng coù ai laï caû. Khi naøo coù ngöôøi laï ñeán, toâi seõ baùo cho quan Ñeà ñoác bieát ngay. Ngöôøi Lính: (coù veû ñaén ño tröôùckhi noùi) Thöa coâng nöông, coâng nöông boû loãi cho... Ngöôøi ta vöøa baùo cho hay hình nhö coù moät oâng giaø môùi vaøo ñaây... Quyønh Nhö: (laøm ra veû nhôù laïi) Moät oâng giaø ? aø coù ! oâng vaøo hoûi thaêm thaân phuï toâi, nhöng khoâng gaëp, neân laïi ra ngay... oâng ta ñi ngaõ naøy (chæ phía beân traùi). Ngöôøi Lính:
Theá aø? (vaãn ñöùng, coù veû muoán noùi gì nöõa )
Quyønh Nhö: (coá laøm ra veû töï nhieân, mæm cöôøi) Hay neáu ngöôøi khoâng tin thì cöù vaøo soaùt xem cho chaéc...) Ngöôøi Lính: (thoái thaùc) Khoâng, toâi ñaâu daùm hoãn laùo nhö theá! Coâng nöông thöù loãi cho. Ai laïi vaøo soaùt nhaø moät quan Ñaïi Thaàn bao giôø. Toâi hoûi nhö theá laø sôï coù boïn gian phi vaøo laãn troán maø coâng nöông khoâng hay. Thoâi xin kính chaøo coâng nöông (saép ra ñi) Quyønh Nhö: (laøm boä voàn vaõ) Ngöôi haõy ôû laïi uoáng cheùn nöôùc ñaõ, trôøi noùng nöïc quaù, theâm giaøn hoûa gaàn moät beân caïnh. Suoái Töø m 32
Quyønh Nhö:
Em sôï laém.
Huyeàn Vò: (maéng Quyønh Nhö) Quyønh Nhö, vieäc ñaïi söï, con laø phaän gaùi khoâng ñöôïc xen vaøo. (Noùi vôùi Tröôøng Sôn): Thaùi töû haõy coá gieát cho ñöôïc noù trong ñeâm nay. Coøn laõo, laõo seõ ôû laïi trieàu ñình ñeå saép ñaët moïi vieäc vaø traán tænh. Tröôøng Sôn: Toâi seõ coá gaéng laøm troøn phaän söï maø ñaïi thaàn ñaõ giao phoù. Toâi xin caùm ôn ñaïi thaàn ñaõ sôùm cho toâi moät cô hoäi ñeå traû thuø. Huyeàn Vò: (giuïc) Thaùi töû haõy vaøo caûi trang gaáp ñeå ñôïi quan noäi giaùm ñeán laø ñi ngay. Thôøi giôø gaáp ruùt quaù, chuùng ta khoâng coù cô hoäi ñeå noùi nhieàu. Tröôøng Sôn: Vaâng, ñaïi thaàn ñôïi toâi moät chuùt nheù! (ñi vaøo phoøng trong). (coøn laïi Quyønh Nhö vaø Huyeàn Vò) Huyeàn Vò: Quyønh Nhö aï! (aâu yeám ñeå tay treân vai Quyønh Nhö) Chuùng ta saép qua moät côn nöôùc löûa, moät coøn moät maát. Ngaøy mai, hoaëc ñaïi söï seõ thaønh hay ñaàu cha seõ maát. Nhöng duø thaønh hay baïi, con cuõng caàn laùnh xa trong ñeâm nay. Con haõy ñeán aån truù taïi nhaø dì con. Dì con laø ngöôøi ñoäc nhaát ñaõ thöông yeâu con nhö khi meï con coøn sanh tieàn. Neáu vieäc thaønh, cha seõ baùo tin cho con hay; Suoái Töø m 61
baét ñaàu lung lay. Noù khoâng coøn töï tin nhö tröôùc nöõa. Noù thaáy thaàn daân ñeàu choáng noù, neân döï ñònh môû ñaàu moät chính saùch khoan dung.
Ngöôøi Lính: Xin caùm ôn coâng nöông. Phaän söï coøn nhieàu laém. coâng nöông cho pheùp moät laàn khaùc (cuùi chaøo ra ñi)
Tröôøng Sôn: Moät chính saùch khoan dung? (veû suy nghó) Noù ñònh laøm gì ?
(Quyønh Nhö thôû ra moät hôi daøi nhö truùt ñöôïc gaùnh naëng, ñöùng nhìn theo ngöôøi lính, roài quay vaøo Thaùi töû Tröôøng Sôn ôû trong cuõng vöøa veùn maøn ñi ra)
Huyeàn Vò: Noù saép baét chöôùc chính saùch töø hoøa cuûa tieân vöông. Tröôøng Sôn: (ñi vaøi böôùc, döøng laïi, cöôøi mai mæa) Noù maø cuõng töø hoøa? cuõng töø bi ? Huyeàn Vò: Vaâng… nhöng duø sao cuõng ñaõ chaäm roài. Laõo nhaân cô hoäi aáy ñaõ saép ñaët moät dieäu keá ñeå keát lieãu ñôøi noù. Tröôøng Sôn:
(voäi hoûi) Keá gì theá?
Huyeàn Vò: Laõo ñeà nghò vôùi noù môû cuoäc saên baén toái hoâm nay ñeå noù giaûi khuaây. Laõo ñaõ giôùi thieäu vôùi noù Thaùi töû laø chaùu laõo, raát coù taøi saên baén, seõ ñi theo hoä giaù. Vaäy toái nay, luùc vaøo röøng, Thaùi töû seõ tìm cô hoäi gieát noù. Quyønh Nhö: (coù veû sôï haõi cho Tröôøng Sôn) Nhöng laøm theá naøo gieát noù ñöôïc, trong luùc noù coù quan quaân theo haàu ? Cha laøm nhö theá chaúng khaùc gì daãn Thaùi töû vaøo mieäng hoå. Tröôøng Sôn: Em ñöøng lo. Ta ñaõ coù caùch. Suoái Töø m 60
Quyønh Nhö: Thaùi töû haõy caån thaän. Boïn quan quaân ñang ñi luøng xeùt gaét laém. Vaø coù ngöôøi ñaõ bò baét. Tröôøng Sôn:
Vaâng, ta ñaõ nghe roõ caû roài.
Quyønh Nhö: Thaùi töû coù dính daùng gì vôùi nhöõng ngöôøi vöøa bò baét aáy khoâng? Tröôøng Sôn: Khoâng! ñaáy coù leõ laø nhöõng ngöôøi töï ñoäng, do söï phaån noä tröôùc caûnh haønh hình daõ man cuûa thaèng Ñaïi Löïc gaây neân. Noù caøng laøm aùc thì ñaïi cuoäc laïi caøng choùng thaønh coâng. Quyønh Nhö: (nghe tieáng ñoäng, nhìn ra phía lan can) Kìa, phuï thaân em ñaõ veà. Em phaûi laùnh ra ñaøng sau ñeå khoûi bò phuï thaân em quôû traùch (ñi vaøo phoøng sau). Huyeàn Vò Ñaïi Thaàn: (ñi vaøo, veû meät nhoïc, buoàn baõ. Nhìn thaáy Tröôøng Sôn) Kìa Thaùi töû! (chaïy ñeán oâm Thaùi töû vaøo loøng, Tröôøng Sôn cuõng choaøng tay qua vai Suoái Töø m 33
Huyeàn Vò. Huyeàn Vò suït suøi khoùc, noùi gioïng ñaày nöôùc maét). Laõo ñaõ coá caûn ngaên Ñaïi Löïc Vöông. Coá keùo daøi thôøi gian tröôùc khi xöû thieâu Cöïu Vöông ñeå tìm caùch ñaùnh thoaùt maø khoâng ñöôïc. Thaèng Ñaïi Löïc noù truyeàn xöû ngay, ñeå khoâng ai coù theå trôû tay kòp. Laõo thaät laø coù toäi vôùi Tieân Vöông, coù toäi vôùi Thaùi töû, laõo ñaõ nhaãn nhuïc laøm moät teân phaûn thaàn ñeå mong xoay laïi nghieäp lôùn, theá maø nghieäp lôùn chöa thaønh, Tieân vöông laïi coøn bò haønh huyeát moät caùch quaù ñôùn ñau. Caøng caûm phuïc caùi ñöùc ñoä cao daøy cuûa Tieân Vöông, laõo laïi caøng theïn thuøng cho taøi heøn ñöùc moïn cuûa laõo. Neáu bieát cô söï ra noâng noåi theá naøy thì thaø tröôùc kia laõo ñi theo Tieân Vöông cho choïn ñaïo quaân thaàn, cho troøn danh tieát, chöù ôû laïi trieàu ñình laøm chi cho mang tieáng phaûn thaàn maø vaãn khoâng vun troøn nghóa caû. Tröôøng Sôn: (gôõ tay Huyeàn Vò ra, an uûi) Ñaïi thaàn ñöøng quaù nhu mì töï traùch nhö theá. Thaät ra, Ñaïi thaàn ñaõ hy sinh raát lôùn cho cô nghieäp nhaø ta, vaø töø nay, Ñaïi Thaàn laïi laø raát caàn thieát trong vieäc laät ñoå ngai vaøng cuûa thaèng Ñaïi Löïc. Ñaïi Thaàn laø moät coät truï chính cho ta nöông töïa ñeå phuïc thuø. Huyeàn Vò: Khoâng, coät truï chính khoâng phaûi laø laõo, maø vaãn coøn laø Tieân Vöông. Tröôøng Sôn: (nhìn Huyeàn Vò veû suy nghó) Ñaïi thaàn muoán noùi gì, toâi khoâng hieåu.
Suoái Töø m 34
Quyønh Nhö: Thoâi, Thaùi töû ñöøng suy nghó laém theâm meät (nhìn ra ngoaøi) Phuï thaân em vaøo trieàu ñeán baây giôø vaãn chöa thaáy veà. Em lo quaù. Neáu coù xaûy ra vieäc gì, thì thaät nguy to. Thaùi töû caàn phaûi ñeà phoøng, lôõ coù vieäc gì thì phaûi taåu thoaùt ngay. Em ñaõ löïa cho Thaùi töû moät boä voõ phuïc roài. Thaùi töû haõy ñi vaøo trong thay ñoåi y phuïc ñi. Tröôøng Sôn: Ta chaéc khoâng can gì ñaâu. Nghe noùi ñaïi thaàn ñöôïc noù tin caäy laém. Quyønh Nhö: Vaâng, coù theá! Nhöng neáu coù ngöôøi bò baét khai ra? Tröôøng Sôn: Hai thanh nieân bò baét ñaõ ñöôïc thaû ra roài. Coøn nhöõng ngöôøi khaùc coù khai cuõng chöa chaéc noù tin. Coøn caàn phaûi doø xeùt tra hoûi ñaõ chöù… (nhìn ra ngoaøi). AØ, maø hình nhö ñaïi thaàn ñaõ veà… (Quyønh Nhö nghe noùi, möøng rôõ ñi ra phía cöûa. Tröôøng Sôn ñöùng leân ñi theo sau. Quan ñaïi thaàn Huyeàn Vò vaøo). Quyønh Nhö:
(möøng rôõ) Cha ñaõ veà! Con lo quaù.
Tröôøng Sôn: Ñaïi thaàn veà toái quaù, chaéc ôû trieàu coù nhieàu vieäc quan troïng? Huyeàn Vò: (keùo Tröôøng Sôn vaøo phía trong, nhìn quanh) Vaâng, raát quan troïng. Ñaïi Löïc ñaõ Suoái Töø m 59
quaân. Maø neáu laøm cho chuùng noù sanh nghi thì ñaïi söï seõ hoûng. Tröôøng Sôn: (Buoàn baõ) Thoâi! Ta noùng loøng muoán giöõ laïi moät chuùt kyû nieäm cuûa ngöôøi cha thaân quyù, nhöng neáu khoâng ñöôïc thì ñaønh thoâi vaäy (quay laïi phía cöûa soå, nhìn xa xaêm): Theá laø töø nay, con khoâng giöõ ñöôïc moät chuùt gì cuûa cha caû; tinh thaàn töø hoøa cuûa cha, con khoâng theo kòp, nhöõng lôøi troái traên cuûa cha, con khoâng theå laøm theo; vaø cho ñeán moät chuùt tro taøn vaät chaát cuõng khoâng theå naém giöõ ñöôïc trong tay! (guïc ñaàu vaøo töôøng, ñöa tay leân boùp traùn, veû voâ cuøng xoùt ñau) Quyønh Nhö: (voäi keùo taám maøn cöûa soå laïi) Thaùi töû ñöøng laøm nhö theá, lôõ ngöôøi ngoaøi thaáy ñöôïc khoâng hay. Thaùi töû haõy traán tænh laïi. Nhieäm vuï naëng neà coøn ñôïi Thaùi töû (dìu Tröôøng Sôn ñeán ngoài xuoáng gheá; noùi chaäm raõi, nhaán maïnh töøng tieáng). Chuùng ta soáng trong moät tröôøng hôïp ñaëc bieät maø khoùc cuõng khoâng ñöôïc, than cuõng khoâng ñöôïc, noùi thaät cuõng khoâng ñöôïc.
Huyeàn Vò: Toâi muoán noùi, maëc duø Tieân vöông khoâng coøn nöõa, nhöng tinh thaàn cuûa Ngaøi, aûnh höôûng cuûa Ngaøi moãi ngaøy moãi lan roäng trong nhaân gian vaø chính nhôø ñoù maø cô nghieäp lôùn choùng phuïc hoài. Nhaát laø hoài naõy, trong luùc bò xöû thieâu, veû maët thaûn nhieân, bình tónh vaø nhöõng lôøi noùi chöùa ñaày ñöùc ñoä, khoan dung cuûa Ngaøi ñaõ chinh phuïc ñöôïc taát caû loøng ngöôøi chöùng kieán. Thaùi töû coù bieát Tieân vöông ñaõ caên daën gì khoâng? Tröôøng Sôn:
Cha toâi ñaõ daïy baûo gì theá ?
Huyeàn Vò: Haõy töôùi tình thöông xuoáng haän thuø! ñöøng bao giôø duøng göôm giaùo ñeå traû lôøi göôm giaùo. Haõy soáng cuoäc ñôøi hyû xaû, töø bi. Tröôøng Sôn: Nhöõng lôøi aáy thì toâi ñaõ nghe nhieàu laém roài. Nhöng daân chuùng ñaõ coù nhöõng phaûn öùng nhö theá naøo, tröôùc caûnh hoûa thieâu aáy.
Tröôøng Sôn: (noùi chaäm raõi töøng tieáng)… Maø cheát cuõng khoâng ñöôïc, maø soáng cuõng khoâng yeân… ÖØ, soáng cuõng khoâng yeân! Cöïu vöông ñaõ xaû boû taát caû, troán laùnh treân röøng xanh nuùi ñoû, mong soáng moät ñôøi ñaïm baïc, ñeå ñöôïc yeân thaân. Theá maø thaân cuõng khoâng yeân ñöôïc. Cuoäc ñôøi thaät taøn nhaãn khoâng löôøng.
Huyeàn Vò: Coù nhöõng baø meï ñaõ khoùc than nöùc nôû, coù nhöõng ngöôøi ñaõ yeâu caàu thaû ngay Tieân Vöông, coù nhöõng thanh nieân haêng haùi, cuoàng nhieät hôn, ñaõ xoâng tôùi ñònh phaù giaøn hoûa ñeå cöùu Tieân Vöông... Thaèng Ñaïi Löïc ñaõ thaát baïi lôùn: trong luùc noù töôûng ñaõ tieâu dieät ñöôïc keû thuø cuoái cuøng laø Tieân Vöông, thì chính noù ñaõ gaây theâm khoâng bieát bao nhieâu keû thuø khaùc; Trong luùc noù töôûng ñaõ xoùa boû caùi aûnh höôûng tinh thaàn cuûa Tieân vöông thì chính noù laïi trang traûi caùi aûnh höôûng aáy roäng xa
Suoái Töø m 58
Suoái Töø m 35
trong daân chuùng. Noù ñaõ naém ñuoác chaâm vaøo giaøn hoûa, vaø cuøng moät luùc noù ñaõ chaâm luoân vaøo ngai vaøng maø noù vöøa cöôùp giaät ñöôïc... Tröôøng Sôn: Theá thì chuùng ta phaûi haønh ñoäng gaáp, thoåi theâm gioù vaøo cho ngai vaøng cuûa noù choùng tieâu tan. Huyeàn Vò: (veû suy nghó, noùi chaäm raõi) Ñieàu laøm cho laõo phaân vaân nhaát laø chuùng ta seõ thoåi baèng ngoïn gioù gì ? gioù Töø bi hay gioù thuø haän? Ngoïn gioù töø bi maø Tieân vöông ñaõ phaùt ra ñaõ coù keát quaû lôùn. Chuùng ta coù theå tieáp tuïc ñöôïc nöõa chaêng? vaø tieáp tuïc nhö theá naøo ? Tröôøng Sôn: (cöông quyeát) töø bi cuõng phaûi coù giôùi haïn. Ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù, noù seõ maáy heát caû hieäu löïc vaø trôû thaønh buoàn cöôøi. Ñoái vôùi thaèng Ñaïi Löïc, chæ coù moät caùch laø tieâu dieät noù. Huyeàn Vò: Tieâu dieät noù thì khoâng khoù khaên gì caû. Nhöng laøm sao ñeå khoûi lieân luïy ñeán thaàn daân, khoûi gaây can qua cho traêm hoï nhö Thaùnh y cuûa Tieân vöông. Neáu ta laøm traùi laïi, thì khoâng nhöõng chuùng ta seõ gaây hoïa lôùn cho löông daân, maø coøn laøm cho söï hy sinh cao quyù cuûa Tieân vöông seõ trôû thaønh voâ nghóa. Tröôøng Sôn:
Vaäy Ñaïi thaàn coù dieäu keá gì ñeå tröø dieät noù khoâng? Suoái Töø m 36
Thaùi töû Tröôøng Sôn ñang ñöùng trong tö dinh quan Ñaïi thaàn Huyeàn Vò, nhìn qua cöûa soå ra ngoaøi (cöûa soå maø Tröôøng Sôn ñaõ ñöùng nhìn caûnh hoûa thieâu), veû maët buoàn baû, xoùt ñau. Quyønh Nhö ôû phoøng trong ñi ra, ñeán gaàn Thaùi töû. Quyønh Nhö: Thaùi töû khoâng vaøo phoøng nghæ cho ñôõ meät? Ñöùng maõi ñaáy laøm gì cho theâm ñau loøng. Tröôøng Sôn: (vaãn nhìn ñaêm ñaêm qua cöûa soå) Khoâng theå nghæ ñöôïc em aï. Noãi xoùt xa khoâng sao nguoâi ñöôïc. Chieàu caøng laéng xuoáng, noãi thöông nhôù caøng daâng leân. Lôøi hoài saùng coøn linh ñoäng noùi cöôùi ñoù maø baây giôø trôû thaønh caùt buò tro than. Trong khoâng khí, muøi kheùt vaãn chöa ta, ta muoán hít vaøo taän buoàng gan, laù phoåi muøi ñaéng kheùt aáy ñeå giöõ laïi moät chuùt dö vò cuûa ngöôøi cha thaân kính. Ta muoán nhìn xem caùi ñoáng tro taøn cuûa da thòt, laãn than cuûi chöa doïn kòp aáy seõ theo gioù bay ñi tôùi nhöõng phöông trôøi naøo. ÔÛ nhöõng nôi xa xoâi aáy coù ai bieát maø ñoùn nhaän moät chuùt tro buïi thaém ñöôïm tình thöông vaø ñöùc ñoä trong loøng baøn tay chaêng? (boãng xaây laïi noùi vôùi Quyønh Nhö): Quyønh Nhö, laøm sao laáy cho ta moät chuùt tro taøn aáy ñeå giöõ laøm kyû nieäm. Quyønh Nhö: Laáy moät naém tro taøn toân quyù aáy ñeå laøm kyû nieäm? Thaät laø khoù…, khoù maø qua loït ñöôïc nhöõng con maét doøm ngoù cuûa boïn quan Suoái Töø m 57
Huyeàn Vò: (ñaùng suy nghó, ñi ñi, laïi laïi) Thaùi töû ñeå cho laõo coù thì giôø suy nghó ñaõ. Trong luùc aáy, Thaùi töû haõy caûi daïng ôû laïi ñaây, giaû laøm chaùu cuûa laõo ñeå ñöôïc an toaøn. Thoâi, Thaùi töû haõy vaøo nhaø an nghæ (quay ra sau goïi)Quyønh Nhö ñaâu? ra ñaây cha baûo. Quyønh Nhö:
(trong phoøng ñi ra) Thöa cha goïi con?
Huyeàn Vò: Con haõy doïn cho Thaùi töû moät caên phoøng ñeå Thaùi töû nghæ, con baûo vôùi gia nhaân Thaùi töû laø anh hoï cuûa con, nghe chöa? Quyønh Nhö: Thöa cha vaâng aï ! (quay laïi phía Thaùi töû) Xin môøi Thaùi töû vaøo phoøng sau an nghæ. Huyeàn Vò: (nhìn ra phía lan can, giuïc) Xin môøi Thaùi töû vaøo gaáp cho. Hình nhö coù ngöôøi ñeán. (hai ngöôøi vaøo khuaát trong luùc Huyeàn Vò söûa aùo ñi ra phía cöûa. Moät quan haàu ñeán) Quan Haàu: Huyeàn Vò:
(vaùi chaøo Huyeàn Vò) Kính chaøo Ñaïi Thaàn. Ngöôi ôû trieàu ñeán? coù vieäc gì ñaáy?
Quan Haàu: Baåm Ñaïi Thaàn, Hoaøng thöôïng nhaân ñi döï leã hoûa thieâu veà, ngang qua ñaây, muoán vaøo thaêm Ñaïi thaàn. Hoaøng thöôïng saép ñeán. Suoái Töø m 56
Suoái Töø m 37
Huyeàn Vò: Theá aø ? Ta söûa aùo ra nghinh giaù ngay ñaây. (Huyeàn Vò vaø Quan haàu vöøa ñi ra phía cöûa thì Ñaïi Löïc vaø vaøi quan haàu ñi vaøo) Huyeàn Vò:
(vaùi chaøo) Thaùnh thöôïng vaïn tueá
Ñaïi Löïc: Traãm mieãn leã cho khanh. Ñaõ nhieàu laàn traãm muoán ñeán thaêm khanh, nay môùi coù dòp. Ta muoán baøn vôùi Khanh vaøi vieäc cô maät. Huyeàn Vò: Xin röôùc Hoaøng thöôïng vaøo trong teä xaù. (Huyeàn Vò röôùc Ñaïi Löïc vaøo ngoài ôû gheá giöõa, coøn mình vaø caùc quan haàu thì ñöùng ôû hai beân)
MAØN BA…
Caûnh: ÔÛ tö dinh quan Ñaïi thaàn Huyeàn Vò (nhö caûnh maøn hai) Thôøi gian: Hoaøng hoân baét ñaàu xuoáng (cuøng trong moät ngaøy vôùi hai maøn tröôùc)
Ñaïi Löïc Vöông: (quay qua hoûi Huyeàn Vò) Naøy Ñaïi thaàn, hai phaïm nhaân môùi bò baét hoài naõy, ñaõ khai theâm gì chöa?
Nhaân vaät:
Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng Thöôïng, chuùng chæ moät möïc xin ñöôïc cheát theo cöïu Vöông Thöôøng Laïc, chöù khoâng khai baùo gì caû .
•
• • •
Thaùi töû Tröôøng Sôn Coâng nöông Quyønh Nhö Huyeàn Vò Ñaïi Thaàn Moät Noäi Giaùm
Ñaïi Löïc Vöông: (cöôøi, coù veû khoù hieåu) Cuõng laï thaät! (noùi vôùi ngöôøi quan haàu) Ngöôøi daãn chuùng vaøo ñaây ta hoûi. Quan Haàu:
Phuïng meänh (vaùi chaøo ñi ra)
Suoái Töø m 38
Suoái Töø m 55
Ñaïi Löïc Vöông: Neáu Khanh khoâng ñi ñöôïc, Traãm cuõng maát vui ñaáî Nhöng Traãm cuõng khoâng heïp löôïng eùp naøi. Huyeàn Vò:
Muoân ñoäi ôn Hoaøng thöôïng (ñi theo Ñaïi Löïc)
Ñaïi Löïc Vöông: Thoâi Khanh haõy vaøo! (ñònh quay veà cung, nhöng söïc nhôù laïi, truyeàn vôùi quan haàu) Noäi giaùm! Haõy truyeàn cho quan ñeà ñoác thaû 2 phaïm nhaân phaù giaøn hoûa veà (ñi vaøo).
Ñaïi Löïc Vöông: (quay qua hoûi moät quan haàu khaùc) teân thôï saên coù ñi theo ñaáy khoâng? Quan Haàu:
Taâu Hoaøng thöôïng, ñang ñôïi ôû ngoaøi ngoû.
haén
Ñaïi Löïc Vöông:
Toát! seõ cho haén vaøo chaàu sau.
(Quan haàu thöù nhaát daãn hai phaïm nhaân vaøo. Hai ngöôøi naøy tay bò troùi ra sau löng nhöng daùng ñieäu vaãn hieân ngang, veû maët raén roûi.) Huyeàn Vò: (naït hai phaïm nhaân) Quyø xuoáng. (hai ngöôøi naøy vaãn ñöùng) Ñaïi Löïc Vöông: (noùi vôùi Huyeàn Vò) Khanh ñeå cho noù töï thieâu. (quay ra hoûi hai phaïm nhaân) caùc ngöôi coù bò tra khaûo khoâng? Hai Phaïm Nhaân:
Khoâng!
Ñaïi Löïc Vöông: ÖØ, ta ñaõ truyeàn leänh khoâng ñöôïc haønh haï caùc ngöôi. Vì duø sao, caùc ngöôi cuõng laø ngöôøi nghóa khí, ñaùng ñöôïc troïng neå. Nhöng ta chæ tieác laø caùc ngöôøi ñaõ haønh ñoäng moät caùch quaù noâng noãi. Caùc ngöôi töôûng nhöõng haønh ñoäng ñôn ñoäc cuûa caùc ngöôi trong luùc ñeán phaù giaøn hoûa coù theå cöùu thoaùt ñöôïc Cöïu Vöông Thöôøng Laïc chaêng?
Suoái Töø m 54
Suoái Töø m 39
Phaïm Nhaân Thöù 1: Ta tin raèng nhöõng cöû chæ ñeïp ñeõ, hy sinh khoâng bao giôø ñôn ñoäc, theá naøo cuõng coù ngöôøi höôûng öùng. Ta tin raèng trong luùc caùc ngöôi baét chuùng ta ñaây, coù töøng ngaøn töøng vaïn ngöôøi ñang phaån uaát; ñang tìm caùch ñeå ñaùnh thoaùt cho chuùng ta, nhö chuùng ta ñaõ tìm caùch ñaùnh thoaùt cho Cöïu vöong Thöôøng Laïc.
moãi luùc moät lung lay. Thöôøng Laïc Vöông noù boû ngai vaøng, nhöng noù ñöôïc ngoài giöõa loøng daân chuùng. Traãm ngoài treân ngai vaøng nhöng chæ ngoài treân goã ñaù voâ tri.. (nghó moät laùt coù veû buoàn) Khanh aï, baáy laâu nay Traãm phieàn muoän laém, aên khoâng ngon, nguû khoâng yeân, nhöng khoâng ai hieåu thaáu cho Traãm.
Ñaïi Löïc Vöông: (cöôøi mæa) Caùc ngöôi coù bieát raèng caùc ngöôi seõ cheát ngay ñaây trong luùc beø ñaûng cuûa caùc ngöôi chöa kòp trôû tay, cuõng nhö Thöôøng Laïc ñaõ bò xöû thieâu sau khi bò baét?
Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng thöôïng, Hoaøng thöôïng neân tìm thuù giaûi khuaây ñeå gìn giöõ mình vaøng. Töø laâu vieäc nöôùc baän roän. Hoaøng thöôïng ñaõ queân laõng vieäc ñi saên baén. Nay, nhaân haï thaàn coù ñöùa chaùu ôû xa môùi veà thaêm, raát coù taøi saên baén, xin cho noù vaøo hoä giaù Hoaøng thöôïng ñi saên.
Phaïm Nhaân Thöù 2: Chuùng ta cheát, nhöng tinh thaàn chuùng ta khoâng cheát, nhöõng cöû chæ nghóa khí seõ ñöôïc tieáp noái maõi maõi. Traùi laïi trong khi cheùm gieát cho nhieàu ñeå ñöôïc soáng laâu hôn, thì taâm hoàn cuûa ngöôi laïi ñaõ raãy cheát roài, vaø chæ ñeå laïi cho ñôøi sau nhöõng tieáng nguyeàn ruûa. Quan Haàu: (naït) im moàm! Caùc ngöôi khoâng ñöôïc phaïm thöôïng, göôm keà beân coå roài maø khoâng bieát thaân.
Ñaïi Löïc Vöông: (mæa mai) Caùc ngöôi thaät laø nhöõng vò anh huøng khoâng sôï cheát!
Huyeàn Vò: (Khuùm nuùm chaép tay) Taâu Hoaøng thöôïng, haï thaàn tuoåi giaø söùc yeáu, laïi maáy ngaøy nay tieän theå baát an, mong hoaøng thöôïng ruû loøng thöông cho haï thaàn ñöôïc ôû laïi trieàu ñöôøng, haï thaàn seõ baûo chaùu noù thay haï thaàn, phoø thaùnh giaù…
Suoái Töø m 40
Suoái Töø m 53
Phaïm Nhaân Thöù 1: caàn ñaâu .
Luõ bay ham soáng chöù ta coù
Ñaïi Löïc Vöông: Neáu theá thì hay laém. Traãm cuõng thöû giaûi saàu moät chuyeán xem sao (quay laïi quan haàu vöøa môùi ñi vaøo) Noäi giaùm, truyeàn cho trieàu thaàn saép ñaët saün saøng ñeå toái nay cuøng theo ta saên baén (quay laïi noùi vôùi quan ñaïi thaàn Huyeàn Vò) Thoâi, ta veà cung. Haõy baûo chaùu Khanh saün saøng cuøng noù nghe! Vaø caû Khanh nöõa, cuõng ñi saên vôùi Traãm cho vui.
Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng thöôïng, vì khi chaùy buøng, löûa caêm hôøn seõ gaây nhieàu tai haïi cho daân chuùng. Nhöõng keû bieát suy nghó, soá naøy raát ít, seõ qui toäi veà chuùng ta; nhöng phaàn ñoâng daân chuùng chæ nhìn thaáy nguyeân nhaân gaàn guõi laø boïn phaù hoaïi aáy. Chuùng noù seõ chia moät phaàn lôùn söï oaùn gheùt cuûa daân chuùng ñôõ cho ta. Coøn Thöôøng Laïc Vöông noù gaây tai haïi cho ai ñaâu, neân daân chuùng caûm phuïc noù, maø ngay chuùng ta, maëc duø khoâng muoán, cuõng phaûi mang ôn noù. Nhö theå haønh ñoäng cuû noù coøn nguy hieåm hôn. Noù chæ ñôõ, chöù khoâng ñaùnh laïi, nhöng laïi caøng nguy hieåm baèng möôøi ñaùnh laïi ta.
Phaïm Nhaân Thöù 2: Khoâng phaûi chuùng ta khoâng sôï cheát. Nhöng coù nhöõng caùi khaùc ñaùng sôï hôn, baét buoäc chuùng ta phaûi löïa caùi cheát.
Ñaïi Löïc Vöông: Chính vì theá, neân ta cuõng muoán aùp duïng chieán thuaät khoan dung cuûa noù. Ta tha boång hai toäi phaïm phaù giaøn hoûa kia. Khanh nghó sao?
Ñaïi Löïc Vöông: (vaãn cheá rieãu) Caùc ngöôi lyù töôûng quaù. Nhöng ta muoán caùc ngöôøi phaûi thöïc teá hôn. Caùc ngöôøi haõy noùi cho ta bieát caùc ngöôøi coù lieân laïc vôùi Cöïu vöông Thöôøng Laïc nhö theá naøo, vaø nhöõng ai naèm trong toå chöùc caùc ngöôi .
Huyeàn Vò: (veû suy nghó) Neáu Hoaøng thöôïng muoán theá cuõng ñöôïc! Thaû chuùng noù ra ñeå laáy caûm tình cuûa daân chuùng, roài seõ tìm caùch aùm haïi sau. Taâu, coù phaûi theá khoâng?
Ñaïi Löïc Vöông:
Nhöõng caùi gì ñaùng sôï hôn?
Phaïm Nhaân Thöù 2: Nhöõng gian tham aùc ñoäc, vì chuùng laøm cheát moät laàn nhieàu ngöôøi hôn. Neáu tröø dieät chuùng, loaøi ngöôøi seõ sung söôùng an vui hôn. Cho neân, neáu caàn cheát moät ñôøi maø muoân ñôøi con chaùu ta ñöôïc sung söôùng, chuùng ta khoâng bao giôø töø nan. Chuùng ta vui söôùng caùi vui söôùng cuûa ngaøy mai maø queân caùi ñau khoå phaûi hy sinh hoâm nay.
Phaïm Nhaân Thöù 1: Thöôøng Laïc vöông laø cha tinh thaàn cuûa chuùng ta. Taám göông ñöùc ñoä vaø hy sinh cuûa Ngaøi ñaõ chieáu saùng taâm hoàn chuùng ta, vaø chuùng ta phaûn chieáu taám göông aáy. Ngaøi ñaõ lieân laïc vôùi chuùng ta qua tình thöông roäng lôùn voâ bieân maø ngöôøi khoâng theå hieåu thaáu ñöôïc....
Ñaïi Löïc Vöông: Khoâng, Khanh chöa hieåu yù Traãm. Traãm thaønh thaät muoán môû ñaàu moät chính saùch khoan dung ñoä löôïng, khaùc vôùi chính saùch tröôùc. Traãm ñaõ nghó kyõ laém roài. Chính saùch saét maùu baáy laâu nay khoâng gaây ñöôïc keát quaû gì heát, thaàn daân moãi ngaøy moãi oaùn giaän, maø cô nghieäp
Phaïm Nhaân Thöù 2: (noùi tieáp theo)... vaø taát caû nhöõng ngöôøi bieát yeâu chaân lyù, troïng leõ phaûi, quyù tình thöông, ñeàu naèm trong toå chöùc cuûa chuùng ta.
Suoái Töø m 52
Suoái Töø m 41
Ñaïi Löïc Vöông: (vaãn mæm cöôøi) caùc ngöôi laïi lyù töôûng roài. Moät laàn nöõa, ta muoán caùc ngöôi thöïc teá hôn... Phaïm Nhaân Thöù 1: Chuùng ta khaùc ngöôi ôû ñieåm aáy. Vaø chính vì theá, neân töông lai thuoäc veà chuùng ta. Ñaïi Löïc Vöông: Töông lai veà tay caùc ngöôi ? (mæm cöôøi) Caùc ngöôi coù bieát caùc ngöôi saép cheát khoâng? Phaïm Nhaân Thöù 1: vieäc naøy.
Chuùng ta bieát laém, khi laøm
Ñaïi Löïc Vöông: (dòu gioïng) ta noùi chôi theá thoâi, chöù ta khoâng gieát caùc ngöôi ñaâu. Ta gieát theâm vaøi ngöôøi nöõa cuõng voâ ích. Ta muoán nhöõng ngöôøi coù chí khí nhö caùc ngöôi seõ giuùp ta trò nöôùc, an daân. Caùc ngöôi nghó sao ? Phaïm Nhaân Thöù 1: Ngöôi ñöøng töôûng coù theå duøng caùi thuû ñoaïn môn trôùn cuûa con meøo ñeå löøa phænh chuùng ta. Ñaïi Löïc Vöông: Khoâng, ta thaønh thaät ñaáy. Ta muoán caùc ngöôi giuùp ta moät tay, xoay laïi cô ñoà, aùp duïng moät chính saùch môùi. Phaïm Nhaân Thöù 2:
can giaùn. Vì theá, neân giôø ñaây ta laïi caøng tin caäy ôû söï saùng suoát cuûa Khanh. Chính hoâm nay ta ñeán ñaây laø ñeå hoûi yù kieán Khanh veà vieäc ñoái xöû vôùi hai phaïm nhaân vöøa bò baét. Söï ñoái xöû naøy seõ coù aûnh höôûng ñeán toaøn daân. Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng thöôïng, theo ngu yù, thì neân ñem chuùng ra xöû thieâu nöõa. Ñaïi Löïc Vöông: Xöû thieâu? Khanh laïi nghieâm khaéc theá?
laàn
naøy
Huyeàn Vò: Taâu, vì chuùng ta ñaõ lôõ duøng chính saùch nghieâm khaéc thì phaûi duøng cho luoân. Neáu chuùng ta nhaân nhöôïng, daân chuùng seõ töôûng laø chuùng ta sôï, laïi caøng theâm leân maët laøm caøng. Ñaïi Löïc Vöông: Nhöng, neáu ñem xöû thieâu chuùng, thì chaúng khaùc gì ñoå theâm daàu vaøo löûa. Laàn tröôùc coøn coù Thöôøng Laïc Vöông ñeø daäp taét giuøm ta ngoïn löûa caêm hôøn vôùi caùi thuyeát maø noù goïi laø töø bi aáy, chöù laàn naøy ai daäp taét? Huyeàn Vò: Taâu, ñeå cho noù chaùy buøng leân maø coøn ít nguy hieåm hôn laø daäp taét, mieãn laø chuùng ta phoøng bò tröôùc ñöøng ñeå cho noù chaùy lan ñeán chuùng ta. Ñaïi Löïc Vöông: Ñeå cho noù chaùy buøng laø coøn ít nguy hieåm hôn daäp taét? Taïi sao vaäy ?
Ngöôi ñöøng nhieàu lôøi voâ ích.
Suoái Töø m 42
sao
Suoái Töø m 51
Khanh aï! Baây giôø trong trieàu, Traãm chæ coøn troâng caäy ôû nôi Khanh. Moät soá trieàu thaàn ñaõ coâng khai hay ngaám ngaàm phaûn Traãm, maëc daàu laø Traãm ñaõ ban cho khoâng bieát bao nhieâu laø boãng loäc chöùc töôùc. Ngoaøi Khanh, Traãm chaúng bieát troâng caäy vaøo ai. Cho neân Khanh phaûi heát loøng giuùp Traãm ñeå ñoái phoù vôùi Thaàn daân ñang xao xuyeán, vaän nöôùc ñang laâm nguy. Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng thöôïng, baây giôø Thöôøng Laïc Vöông ñaõ cheát, con noù chaéc cuõng cao chaïy xa bay roài. Moái hoïa chính ñaõ tröø, chaéc cuõng khoâng coù gi ñaùng lo ngaïi laém nöõa. Ñaïi Löïc Vöông: Khoâng, Thöôøng Laïc ñaõ cheát, nhöng tinh thaàn noù soáng maïnh trong loøng daân, nhaát laø sau leã xöû thieâu vöøa roài maø noù ñaõ toû ra raát khoan dung ñöùc ñoä. Ta ñaõ tính sai nöôùc côø khi ñem xöû thieâu noù, vì laøm nhö vaäy, laø khôi daäy trong loøng daân noãi phaån uaát ñoái vôùi ta, vaø caûm tình ñoái vôùi Thöôøng Laïc. Sau khi chaâm löûa vaøo giaøn hoûa, ta môùi nhaän thaáy tai haïi cuûa vieäc laøm, vaø caøng töùc giaän thaèng thôï saên ñaõ xuùi duïc ta laøm vieäc aáy, ta laïi caøng traùch trieàu thaàn khoâng ai ngaên caûn ta. Huyeàn Vò: Taâu Hoaøng thöôïng, haï thaàn cuõng ñaõ heát lôøi can giaùn maø Hoaøng thöôïng khoâng nghe.... Ñaïi Löïc Vöông:
ÖØ, chæ coù moät mình Khanh Suoái Töø m 50
Neáu chuùng ta tham taøi loäc, thì chuùng ta khoâng choáng laïi ngöôi. Ñaïi Löïc Vöông: (cöôøi coù veû cheá rieãu) Caùc ngöôi coøn treû neân chöa thaïo vieäc ñôøi. Caùc ngöôi khoâng bieát raèng muoán ñöôïc taøi loäc nhieàu, tröôùc tien phaûi toû ra choáng ñoái. Caøng choáng ñoái gaét gao, laïi caøng ñöôïc traû cao giaù (xaây laïi phía quan haàu). Noäi giaùm, haõy keå cho hoï nghe baûn danh saùch cuûa trieàu thaàn ôû trong tröôøng hôïp aáy vaø keå luoân tröôøng hôïp cuûa ngöôi nöõa. (Quan haàu boái roái, theïn thuøng, gaõi tai...) Phaïm Nhaân Thöù 1: Ngöôi khoâng caàn phaûi keå, ta cuõng bieát noù daøi laém. Nhöõng keû cöôùp tröôùc khi chia ñoà, bao giôø cuõng choáng nhau kòch lieät. Nhöng quoác daân khoâng phaûi ai cuõng laø keû cöôùp. Neáu ngöôi töôûng laáy danh lôïi maø duï doã ñöôïc chuùng ta, ngöôi seõ laàm lôùn. Chuùng ta choáng ñoái ñoåi ngöôi vì chính nghóa, chöù ñaâu phaûi vì quyeàn lôïi? Ñaïi Löïc Vöông: (veû nghieâm nghò) Ngöôi ñaõ noùi quaù lôøi. Roài ngöôi seõ hoái haän khoâng kòp. Thoâi cho caùc ngöôi ra. (Trong luùc aáy, moät quan haàu vaøo, quøi taâu) Quan Haàu: Taâu Thaùnh thöôïng, teân thôï saên ñang ñöùng chôø leänh ñöôïc beä kieán. Suoái Töø m 43
Ñaïi Löïc Vöông: Cho noù vaøo, daãn hai phaïm nhaân naøy ra giam laïi, nhöng caám khoâng ñöôïc tra taán neáu chöa coù leänh ta. Quan Haàu:
Phuïng meänh! (quay laïi giuïc hai phaïm nhaân) Ñi! Mau leân! (Teân thôï saên ñi vaøo)
Teân Thôï Saên:
(quyø moät chaân chaép ta cuùi ñaàu vaùi) Thaùnh thöôïng vaïn tueá !
Ñaïi Löïc Vöông: Cho ngöôi ñöùng daäy. Ta coù lôøi ban khen ngöôi ñaõ taän trung vôùi ta; ñaõ giuùp ta baét ñöôïc teân giaëc cuoái cuøng laø Thöôøng Laïc ñeå tröø haäu hoaïn cho nöôùc nhaø. Teân Thôï Saên: Taâu Thaùnh thöôïng, keû baày toâi ñaõ khoå coâng tìm kieám maáy naêm trôøi, laën loäi trong röøng saâu nöôùc ñoäc môùi thaáy tung tích laõo Thöôøng Laïc aáy... Ñaõ bao laàn keû baày toâi töôûng ñaõ boû mình trong hang huøm mieäng hoå. Ñaïi Löïc Vöông: Ta bieát laém, ngöôi khoâng caàn phaûi keå doâng daøi. Ngöôi muoán ñöôïc ta thöôûng bao nhieâu? Teân Thôï Saên: Taâu Thaùnh thöôïng, keû baày toâi suoát ñôøi cô cöïc côm khoâng ñuû aên, aùo khoâng ñuû maëc, vôï con ñoùi khaùt, nay mong ñöôïc chuùt ít vaøng Suoái Töø m 44
Ñaïi Löïc Vöông: ÖØ, cuõng tha cho ngöôi luoân. Noäi giaùm! tha cho noù veà. Quan Haàu:
Phuïng meänh.
Teân Thôï Saên: (möøng rôõ) Ñoäi ôn Thaùnh Thöôïng (vaùi lia lòa vaø chaïy ra. Khi gaàn ñi khuaát, quay lui hoûi quan haàu, veû thaát voïng): Vaäy bay giôø khoâng coøn ñöôïc ban thöôûng gì heát raùo sao ? Quan Haàu: (naït) coøn... chaët ñaàu nöõa! (Teân thôï saên giaät mình, chaïy maát. Quan haàu cuõng ñi ra theo) Ñaïi Löïc Vöông: (nhìn theo, veû chaùn naûn, suy tö, quay laïi phía Huyeàn Vò): Khanh haõy ngoài xuoáng ñaây! Traãm caàn hoûi Khanh moät vieäc quan troïng ñaõ laøm Traãm baên khoaên raát nhieàu, Khanh coù nghó raèng 2 thaèng phaù giaøn hoûa vöøa bò baét aáy, thuoäc toå chöùc naøo khoâng? Huyeàn Vò: (ñaén ño chaäm raõi traû lôøi) Taâu Hoaøng thöôïng cuõng khoù maø bieát ñöôïc. Nhöng theo ngu yù, thi coù leõ chuùng noù ñaõ töï ñoäng chöù khoâng ôû trong toå chöùc naøo caû. Trong leã hoûa thieâu vöøa roài, neáu khoâng coù nhöõng lôøi can ngaên cuûa Thöôøng Laïc thì chaéc coù nhieàu ñöùa seõ xoâng vaøo phaù phaùch nöõa. Ñaïi Löïc Vöông: Traãm cuõng nhaän thaáy nhö theá, neân môùi ñeán gaëp khanh ñeå tìm caùch ñoái phoù. Suoái Töø m 49
Teân Thôï Saên: Taâu Thaùnh thöôïng! Nguyeân Thöôøng Laïc coù ñöùa con trai cuøng laãn troán vôùi noù trong röøng. Khi keû baày toâi ñeán baét noù, thì con noù ñi vaéng chöa veà. Vaäy xin Thaùnh thöôïng cho moät ñoäi quaân theo keû baày toâi ñi baét noù. Ñaïi Löïc Vöông: (veû suy nghó) Ngöôi coù chaéc noù coøn ôû ñaáy khoâng? Teân Thôï Saên: Taâu Thaùnh thöôïng! Khi Thöôøng Laïc Vöông bò baét, noù coù ñeå laïi cho con noù moät böùc thö baûo khoâng ñöôïc tìm caùch traû thuø, vaø phaûi laàn troán ngay. Nhöng môùi chöa ñaày moät ngaøy, duø coù laãn troán, chaéc cuõng chöa ñi ñöôïc ñaâu xa. Neáu coù moät ñoäi quaân ñi luøng baét thì theá naøo cuõng gaëp. Ñaïi Löïc Vöông:
(veû suy nghó) Cha noù baûo laø ñöøng traû thuø aø ??
Teân Thôï Saên: Daï, noù baûo laø: Haõy laáy nöôùi töôùi ... aø khoâng, laáy tình thöông töôùi treân löûa... löûa oaùn thuø....
baïc, cuûa tieàn ñeå thoaùt ñöôïc keáp baàn cuøng, vôï con no aám. Ñaïi Löïc Vöông: Ta seõ cho ngöôi ñöôïc nhö yù muoán (quay laïi phía quan haàu) Ngöôi hay vaøo cung laáy cho noù möôi thoi vaøng, möôøi thoi baïc. Quan Haàu:
(cuùi chaøo lui ra) Phuïng meänh!
Teân Thôï Saên:
(ñöùng gaõi ñaàu, gaõi tai toû yù muoán noùi gì theâm nöõa)
Ñaïi Löïc Vöông:
Ngöôi coøn muoán gì nöõa khoâng?
Teân Thôï Saên: Taâu Thaùnh thöôïng! Thaùnh thöôïng ñaõ ruû loøng thöông xuoáng keû baày toâi maø ban cho tieàn, vaøng baïc, keû beà toâi khoâng bieát laáy gì ñeå ñeàn ñaùp ôn saâu. Nhöng giaøu maø khoâng coù chuùt phaåm haøm, danh phaän thì cuõng xaáu hoå vôùi laøng vôùi nöôùc. Daùm mong beä haï cho keû baày toâi theâm chuùt phaåm haøm, ñeå toâng toå ñöôïc raïng maët, con chaùu ñöôïc thôm laây.
Ñaïi Löïc Vöông: Noù baûo theá... Neáu theá thì cuõng khoâng ñaùng lo ngaïi. Ta ñaõ gieát noù roài. Thoâi tha cho con noù cao chaïy xa bay.
Ñaïi Löïc Vöông: (suy nghó moät laùt) Ngöôi ñaõ thænh nguyeän, ta cuõng chaúng heïp chi (quay laïi phía quan haàu) Ngöôi haõy trình leân vôùi quan Laïi boä Thöôïng thö cho noù haøm nguõ phaåm.
Teân Thôï Saên: Xin Thaùnh thöôïng cuõng roäng loøng tha cho keû baày toâi luoân (nhìn van lôn)
Quan Haàu:
Suoái Töø m 48
Phuïng meänh! Suoái Töø m 45
Teân Thôï Saên: (vaãn ñöùng gaõi ñaàu, gaõi tai , hình nhö coøn muoán noùi gì nöõa) Ñaïi Löïc Vöông: khoâng?
Ngöôi coøn muoán gì nöõa
Teân Thôï Saên: (veû luùng tuùng, do döï) Daï, daï Thaùnh thöôïng ñaõ thöông thì xin thöông cho troùt. Nay keû baày toâi ñaõ coù baïc, coù chöùc töôùc, phaåm haøm; nhöng coøn taùnh maïng keû beà toâi thaát khoù yeân oån; nhaát laø sau vuï baét ñöôïc Cöïu vöông Thöôøng Laïc, keû thuø cuûa baày toâi chaéc nhieàu laém. Vaäy mong Thaùnh thöôïng gia aân cho keû baày toâi moät ñoäi lính haàu ñeå baûo toaøn taùnh maïng. Ñaïi Löïc Vöông: (noåi giaän) Loøng tham cuûa ngöôøi thöïc khoâng ñaùy. Ngöôi thaät laø u meâ, khoâng bieát phaäïn (quay laïi quan haàu); Noäi giaùm, haõy ñem thaèng naøy ra cheùm ñaàu cho ta. Quan Haàu:
(chaép tay vaùi) Phuïng meänh!
Teân Thôï Saên: (raäp ñaàu xuoáng ñaát, vöøa laïy vöøa van xin) Muoân taâu Thaùnh thöôïng! Muoân taâu Thaùnh Thöôïng! Keû baày toâi ngu daïi xin Thaùnh thöôïng roäng dung. Keû baày toâi khoâng daùm xin theâm lính traùng gì nöõa. Ñaïi Löïc Vöông:
Khoâng ñöôïc! (baûo quan haàu) Daãn noù ñi! Suoái Töø m 46
Quan Haàu:
(ñeán keùo tay teân thôï saên) Ñi ra phaùp tröôøng mau!
Teân Thôï Saên: (vaãn cuùi laïy) Daï, keû beà toâi cuõng khoâng daùm xin phaåm haøm chöùc töôùc nöõa! Ñaïi Löïc Vöông:
Khoâng ñöôïc! (baûo quan haàu) Cöù daãn noù ñi!
Teân Thôï Saên: (vaãn cuùi laïy khaån caáp hôn) Daï, muoân taâu Thaùnh thöôïng keû baày toâi cuõng khoâng daùm xin ñöôïc ban thöôûng cuûa tieàn vaøng baïc gì nöõa. Ñaïi Löïc Vöông: Khoâng ñöôïc! (naït quan haàu ): Ta ñaõ truyeàn daãn noù ra, sao caùc ngöôi khoâng tuaân leänh. Quan Haàu: (thoäp tay vaøo löng aùo teân thôï saên, keùo daäy) Ñi! Ñi mau, khoâng keâu ca gì nöõa! (teân thôï saên bò daãn ñi, mieäng meáu maùo, veû maët haõi huøng, tay chaân run caàm caäp). Ñaïi Löïc Vöông ñöùng nhìn theo. Teân Thôï Saên: (tröôùc khi saép ñi khuaát, boãng quay laïi, chaép tay noùi to). Xin Thaùnh thöôïng cho keû baày toâi ñöôïc laäp coâng ñeàn toäi (döøng laïi chôø, nhìn Ñaïi Löïc Vöông veû maët thieáu naõo) Ñaïi Löïc Vöông:
(sau moät phuùt suy nghó) Ngöôi seõ laøm gì ñeå chuoäc toäi? Suoái Töø m 47