TMV Scheepvaart oktober 2023

www.tvm.nl | oktober 2023

‘Op het water kom ik tot rust’

Hélène Hendriks over haar passie voor het waterleven

PLUS Annemieke van Brummelen: ‘Fantastisch om dagelijks die blije gezichten te zien’

Wouter Smitsman: ‘Meer inzicht in je energieverbruik’

Nico Wildenbeest: ‘Bijna elke week is het ergens wel een keer raak’

IN DE PR AKTIJK

4

‘Ons bedrijf is in wezen nog hetzelfde als een eeuw geleden’

COLOFON

ONDERNEMEN

Rederij Doeksen, onderdeel van holdingmaatschappij Koninklijke Doeksen BV, vierde afgelopen juli dat het al honderd jaar de passagiersdienst naar Terschelling en Vlieland uitvoert. Annemieke van Brummelen, manager commerciële zaken, vertelt over de belangrijke functie die het familiebedrijf sinds jaar en dag vervult in Nederland.

10

17

Wouter Smitsman van de Ms Dependant liet afgelopen zomer zonnepanelen installeren.

Net als zijn collega's aarzelde hij lang, maar is na een warme zomer helemaal om.

Expertisebureau Prevent Survey had twee jaar geleden de primeur in ons land met de onder­ waterdrone. Pascal van Weelden over het vast­ stellen van schade met deze nieuwe uitvinding.

‘Afhankelijk van de gasolieprijs verdien je ze in drie jaar terug’

TVM Scheepvaart is een periodieke uitgave van Coöperatie TVM U.A. voor scheepvaartleden van de TVM groep die drie keer per jaar verschijnt.

Hoofdredactie: Gerdy Meerlo Eindredactie: Mayke de Munnik Redactie: George Lagerburg, Michael Nemethy e.a.

Fotografie: Matty van Wijnbergen, Glenn Wassenbergh en Gerlinde Schrijver Vormgeving: Wouter Nijman | www.nijman.frl

2 | TVM SCHEEPVAART

‘Met deze techniek maken wij het onzichtbare zichtbaar’

Redactieadres: TVM verzekeringen | Van Limburg Stirumstraat 250 7901 AW Hoogeveen | postbus 130 | 7900 AC Hoogeveen +31 (0)528 29 29 99 | communicatiemarketing@tvm.nl info@tvm.nl | www.tvm.nl | @tvmnl en @tvmalert www.facebook.nl/tvmverzekeringen Voor al uw verzekeringsvragen kunt u contact opnemen met TVM verzekeringen, afdeling scheepvaart, 0031 (0) 528 29 27 50

VAN DE

DIRECTIE

14

Rust in stuurhut

Bridgescout kan schades door aanvaringen tussen stuurhut en brug helpen voorkomen. Nico Wildenbeest vertelt.

18

32

Presentatrice en ambassadeur van de TVM Awards Hélène Hendriks heeft een passie voor het waterleven. Voor de vakantie kocht ze voor haar hond Bobbie een opblaasbaar bootje met motor.

“Hij is net zo dol op varen als ik.”

Mattijs Vinckemöller vertelt over problemen die kunnen worden veroor­ zaakt door onjuist gebruik van het koelmedium.

COÖPERATIE

‘Altijd is er die drang om te varen’

Expert aan het woord

In uw handen heeft u de tweede TVM Scheepvaart van het jaar. Zoals u weet, viert TVM verzekeringen dit jaar haar 60-jarig bestaan. Ook de TVM foundation viert een jubileum.

Deze stichting bestaat inmiddels tien jaar.

Al meer dan tweehonderd projecten hebben we sinds de oprichting in 2012 ondersteund.

In deze TVM Scheepvaart bezoeken we de Stichting Zeilen Zonder Beperking en de Stichting Dierenweide Oostergast. Beiden ontvingen een donatie van de TVM foundation om hun lang gekoesterde dromen te vervullen.

Niet alleen TVM, ook rederij Doeksen viert dit jaar een jubileum. In juli vierde het familiebedrijf dat het al honderd jaar de passagiersdienst naar Terschelling en Vlieland uitvoert. Annemieke van Brummelen vertelt over de jubileumexpositie, de drang naar innovatie, het afgelopen hoogseizoen en de onverminderde populariteit van de eilanden.

We spraken met Hélène Hendriks, presentatrice bij Talpa én ambassadrice van de TVM Awards. Op het moment van schrijven, is ze genomineerd voor het televisieprogramma de

‘Ook de TVM foundation viert een jubileum’

22

23

Ook in de binnenvaartsector zijn veiligheid en preventie belangrijk. TVM ontwikkelde de VaarVeiligCheck.

TVM werkt sinds 2022 met het risicorapport. Wat houdt dit rapport in? Arjen Bottema beantwoordt hierover 5 vragen.

VaarVeiligCheck

De Vijf Vragen

24

23

De TVM foundation viert haar tienjarig jubileum. Al meer dan tweehonderd projecten zijn sinds de oprichting ondersteund.

Een terugblik.

Het gebruik van emoticons of emoji’s komt ook in zakelijke communicatie steeds vaker voor. Dit kan consequenties hebben.

TVM foundation

Column Peter van Dam

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. Overname van foto’s en/of illustraties is niet toegestaan.

Oranjezomer en voor de Televizier-ring Presentator. Wat niet iedereen van Hélène weet, is dat ze een passie voor het waterleven heeft.

In dit magazine vertelt ze erover.

Wouter Smitsman van de Ms Dependant maakte afgelopen zomer de keuze om zonnepanelen op de luiken van zijn schip te installeren. Hierdoor is hij zich bewuster geworden van zijn energieverbruik. We gingen bij hem aan boord en bespraken de zijn ervaringen tot dusverre, de voor- en nadelen van de zonnepanelen en de investeringen.

Verder maken we kennis met Prevent Survey, een expertisebureau dat sinds twee jaar werkt met een onderwaterdrone. Met deze revolutionaire uitvinding van nog geen 25 kilo zwaar, kunnen inspecties onder water worden uitgevoerd en kunnen schades worden vastgesteld. We krijgen een kijkje bij het bureau in Dordrecht.

Kortom, deze editie van de TVM Scheepvaart bevat weer een mooie mix van verhalen over onze prachtige sector. Ik wens u veel leesplezier toe.

Hendrik de Jonge directeur TVM SCHEEPVAART | 3

Annemieke van Brummelen: “Het bieden van goede dienstverlening staat bij ons hoog in het vaandel.

Het is prettig om te merken dat we daarin slagen.”

‘Innovatie en betrouwbaarheid vormen voor Doeksen al honderd jaar de leidraad’ In juli vierde Rederij Doeksen dat het al honderd jaar de passagiersdienst naar Terschelling en Vlieland uitvoert.

Een belangrijke functie die het familiebedrijf sinds jaar een dag vervult in Nederland. Annemieke van Brummelen, manager commerciële zaken, gaf TVM Scheepvaart een inkijkje. “Fantastisch om dagelijks die blije gezichten te zien.”

H

tekst: Dennis van Bergen beeld: Gerlinde Schrijver

erfstbladeren vallen al gestaag neer in Nederland, als Harlingen nog de sfeer ademt van de zomer. Zonnestralen kietelen het pittoreske hart van de Friese plaats.

Op de terrassen genieten toeristen van hun cappuccino’s. En voor de ingang van Rederij Doeksen is het een komen en gaan van mensen, die op weg zijn naar of terugkomen van de Waddeneilanden Terschelling of Vlieland. “Het is een fijne plek om te werken, we hebben elke dag te maken met mensen in vakantiesfeer”, zegt manager commerciële zaken Annemieke van Brummelen later met een lach. “Fantastisch om dagelijks die blije gezichten te zien.”

Rederij Doeksen - onderdeel van holdingmaatschappij Koninklijke Doeksen BV, waarvan het hoofdkantoor in Rotterdam is gevestigd – is in 1908 opgericht en voert dit jaar honderd jaar de passagiersdienst naar Terschelling en Vlieland uit. En bij die mijlpaal mag, vinden ze bij het gerenommeerde bedrijf, op gepaste wijze worden stilgestaan. Vandaar de jubileumexpositie die van april tot en met september te zien was in Harlingen, juíst omdat er zoveel mooie vertalen te vertellen zijn.

Over oprichter Gerrit Doeksen. Over de vele schepen die de afgelopen honderd jaar naar de eilanden zijn gevaren. Of over stuurman Iemke Feenstra, die maar liefst vijftig jaar in dienst is geweest. “Het bedrijf is voortdurend in beweging en ontwikkeling”, zegt Van Brummelen, die inmiddels elf dienstjaren achter de rug heeft bij Doeksen. “We streven naar steeds beter, qua dienstverlening, milieu en

techniek. En wat heel bijzonder is: het personeelsbestand kent weinig verloop. Wie hier eenmaal werkt, wil vaak niet meer weg. De open cultuur, de korte lijnen binnen de organisatie en de gedrevenheid van al die fijne collega’s staan symbool voor dit bedrijf.”

Jubileumboek

Op tafel in haar werkkamer ligt het gloednieuwe jubileumboek, dat onlangs is uitgebracht en dat via de website van de rederij te bestellen is à 19,23 euro (verwijzend naar het overnamejaar van de veerdienst). In de van prachtige foto’s voorziene ‘stoeptegel’ wordt de historie van Doeksen in hoofdlijnen beschreven. Lang verhaal kort: samen met zijn oudste zonen Jan en Daan begon Gerrit Doeksen in 1908 een bedrijf dat zich bezighield met schelpen zuigen en het bergen van schepen. Vijftien jaar later werd vervolgens de NV Terschellinger Stoomboot Maatschappij overgenomen. Daarmee werd het uitvoeren van de passagiersdienst tussen Terschelling en Vlieland en het vasteland aan het takenpakket toegevoegd. Anno 2023 bezit het bedrijf, dat op 5 juli officieel het honderdjarige jubileum van de veerdienst vierde, inmiddels een indrukwekkende vloot: vier veerboten, twee snelboten, één vrachtboot en een watertaxi, die voor­namelijk tussen de eilanden vaart.

Jaarlijks worden ruim 785.000 passagiers over de Waddenzee vervoerd.

“Qua DNA is ons bedrijf in wezen nog hetzelfde als een eeuw geleden”, zegt Van Brummelen, bladerend door

het jubileumboek. “Net als toen, stellen we ons nog steeds vragen als: hoe kunnen we het onze gasten nóg beter naar de zin maken? Hoe kunnen we nóg slimmer en nóg veiliger varen?

Op welke manier belasten we het milieu zo min mogelijk? We willen altijd vooruit, zijn altijd op zoek naar manieren om de passagiers een zorgeloze tocht te bieden. Daarin is service verlenen heel belangrijk. En daar handelen we dan ook naar. Innovatie en betrouwbaarheid vormen voor Doeksen al honderd jaar de leidraad.”

Innovatie

Over die drang naar innovatie kunnen ze bij het circa 340 werknemers (in het hoogseizoen) tellende bedrijf talloze voorbeelden noemen. Neem de introductie van catamaran-sneldienst Koegelwieck in 1973, een primeur in Nederland destijds, waarmee Doeksen de eerste Nederlandse rederij was, die een

‘De eilanden blijken nog altijd onverminderd populair’ catamaran in een dienstregeling introduceerde en passagiers de mogelijkheid biedt om binnen vijftig minuten op het eiland te zijn. Ter illustratie: ‘gewone’ schepen zijn ongeveer een uur en vijfendertig minuten (Vlieland) en twee uur (Terschelling) onderweg. En ook > TVM SCHEEPVAART | 5

op het gebied van luxe en comfort voor de reizigers streeft het bedrijf steeds weer naar vooruitgang. Doeksen kan terugkijken op een goed hoog­seizoen.

“We hebben het heel druk gehad en

schepen over het algemeen goed gevuld.

Dat is een goed teken. De eilanden blijken nog altijd onverminderd populair.”

Kennelijk ook op dagen als vandaag, als de zomerzon zijn koffers al een poosje geleden heeft gepakt.

Het zijn mooie taferelen rondom de ingang van de rederij. Vanaf de kade wuift een man zijn geliefde toe op een aanmerend schip. In de terminal omarmt een jong meisje een miniatuur versie van zeehond Doekie, de pluche mascotte van de firma die geregeld aan boord van de schepen te vinden is om kinderen te vermaken. En even verderop, op de parkeerplaats, begroet een dame haar zoon met een fanatisme

‘We streven naar steeds beter, qua dienstverlening, milieu en techniek’ dat is mooi,” stelt Van Brummelen tevreden vast. “Hoewel de zomer qua weer wisselvallig was en dagtoerisme daarom wat achterbleef, waren onze 6 | TVM SCHEEPVAART

alsof hij een jaar lang met een rugzak door Australië is getrokken. De beelden sluiten naadloos aan bij het feit dat het herhaalbezoek naar de eilanden hoog is: circa tachtig procent. Generatie na generatie genieten mensen van natuur, rust en gezelligheid op de eilanden. En niet in de laatste plaats van de overtocht. “Het bieden van goede dienstverlening staat bij ons hoog in het vaandel”, zegt Annemieke van Brummelen. “Het is prettig om te merken dat we daarin slagen.”

Goodiebags

De in Amersfoort opgegroeide Van Brummelen, die inmiddels alweer jaren in Leeuwarden woont met haar gezin, houdt zich in haar rol van manager

commerciële zaken met tal van aspecten bezig. Ze geeft leiding aan de afdelingen marketing en communicatie, de frontoffice en het contactcenter. Ze richt zich ook onder meer op het ‘vermarkten’ van de eilanden en heeft hiervoor veel contact met organisaties op de eilanden. Hierdoor is ze regelmatig te vinden op Terschelling en Vlieland. Maar tenminste zo vaak schuift ze aan in een managementvergadering of houdt ze zich samen met collega’s bezig met de optimalisatie van de toegangscontrole.

Haar werk is, kortom, zeer gevarieerd.

“En voor mijn collega’s geldt hetzelfde”, zegt ze, om vervolgens een recent voorbeeld aan te halen. “Voorafgaand aan het officiële jubileum van de veerdienst in juli stonden we met elkaar goodie-

bags in te pakken voor honderd Harlinger gezinnen met een kleine beurs. Met gratis boottickets wilden we die mensen zo de gelegenheid bieden om een dagje weg te gaan. Ondernemers op de eilanden boden hiervoor gratis huurfietsen aan: dat zijn prachtige samenwerkingen. Dat is dankbaar werk en het zegt ook wat over de rol die we als bedrijf willen vervullen in Harlingen en op Terschelling en Vlieland. We zijn heel betrokken bij de regio.”

Dat is Doeksen goed beschouwd al honderd jaar lang. En de ultieme ambitie binnen het familiebedrijf is om dit nog heel lang te blijven. In die zin breekt een belangrijke periode aan voor de onderneming, die sinds april 2014 het alleenrecht heeft op passagiers-

vervoer naar Terschelling en Vlieland.

In dat jaar verleende de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan TSM (Rederij Doeksen) de Concessie Waddenveren West. Nu, in een tijdperk dat het einde van de concessie nadert (2029), is Doeksen er alles aan gelegen om ook daarna de belangrijke, verbindende functie te houden die het nu vervult voor de bijna 800.000 reizigers per jaar.

Door het raam ziet Van Brummelen op dat moment dan hoe het volgende schip alweer aanstalten maakt om aan te meren in Harlingen, de robuuste Willem de Vlamingh in dit geval. “Het blijft prachtig om te zien, hè,” zegt ze, terwijl een toetergeluid haar toewaait. “Hier te < mogen werken, verveelt nooit.”

TVM SCHEEPVAART | 7

8 | TVM SCHEEPVAART

Koninklijke doop Prinses Alexia vervulde begin september haar eerste werkbezoek. Dit deed ze in Rotterdam, waar ze de sleep­ hopperzuiger Vox Alexia doopte. Burgemeester Ahmed Aboutaleb en de CEO van Van Oord, Pieter van Oord, waren getuigen van haar eerste officiële opdracht.

De ceremonie vond plaats aan de Willemkade.

Na de doop kreeg Prinses Alexia een rondleiding over de Vox Alexia, het schip van Van Oord uit Rotterdam.

Ze sprak daar met een aantal medewerkers, waaronder de bemanning van het schip. De Vox Alexia kan op vloeibaar aardgas (LNG) varen en wordt na de doop wereldwijd ingezet. beeld: ANP

TVM SCHEEPVAART | 9

Luiken die de kost

Nog maar een handjevol schepen in de binnenvaartvloot waagt de stap naar zonnepanelen op de luiken. De energie- en kostenbesparing kan snel worden terugverdiend, mede dankzij subsidies. Schipper Wouter Smitsman aarzelde net als zijn collega’s lang, maar is na een warme zomer helemaal om.

“Afhankelijk van de gasolieprijs verdien je ze in drie jaar terug.” tekst: Gerard den Elt beeld: Glenn Wassenbergh 10 | TVM SCHEEPVAART

t terugverdienen

MS DEPENDANT Schipper: Wouter Smitsman (34) Bouwjaar: 2005 Afmetingen: 110 x 11,45 x 3,63m Motor: Caterpillar, 1875 pk, kopschroef Cummins, 931 pk

TVM SCHEEPVAART | 11

D

e bonuszomer van 2023, vallend in de warme maand september, tovert een grote glimlach op het gezicht van schipper Wouter Smitsman. De 48 zonnepanelen op vier luiken van zijn Dependant jagen de acht accu’s lekker vol en dat nu al maanden achtereen. De generator blijft ’s nachts uit, walstroom

Er zijn in de voorbije zomer weken voorbijgegaan zonder dat de generator hoefde te worden aangesproken. Sterker nog, soms scheen de zon zo fel dat zijn accu’s volledig volliepen en er stroom werd opgewekt waarmee hij niets kon aanvangen.

Hij rekent voor dat hij sinds de ingebruikneming van de Solarluiken in juni dit jaar in drie maanden al zo’n zeven kuub gasolie heeft bespaard. Dat is met de marktprijs op het moment van schrijven – circa 600 euro – al 4200 euro verdiend. “En dat tikt nog eens extra aan als je voor een kuub gasolie 1200 euro moet betalen, wat nog niet eens zo gek lang geleden een normale marktprijs was”, verduidelijkt hij. “Het is dus redelijk aantrekkelijk.”

Tevreden kijkt hij naar de luiken met zonnepanelen, die voor hem aan het

‘De panelen zijn kwetsbaarder en daar moet je rekening mee houden’ is niet meer nodig. De aircon­ditioning in de stuurhut draait kosteloos dankzij de zonnestralen. Het is ’s nachts heerlijk stil aan boord zonder die draaiende dieselgenerator.

Wouter Smitsman: “Je wordt je veel bewuster van je energieverbruik.”

12 | TVM SCHEEPVAART

werk zijn in de haven bij de logistieke grondstoffenhandel De Beijer in Dodewaard. In de septemberzon wordt 2000 ton split uit het ruim van de Dependant gelost, bestemd voor de wegenbouw.

Als bewijs dat er in de ochtendzon al flink gratis stroom wordt opgewekt, haalt hij de app op zijn telefoon tevoorschijn. Op 8 september leverden de zonnepanelen 55 kWh op, een dag later 53,3 kWh en op 10 september 50,2 kWh. Meten is weten en de enorme pieken tonen aan dat de zonnepanelen naar behoren hun werk doen, zelfs in september met zijn afnemende zonkracht.

Investering

Smitsman geeft toe dat hij – net als vele schippers – de kat uit de boom heeft gekeken als het om zonnepanelen ging. Hij had al eens een offerte van leveranciers Wattlab en Blommaert aangevraagd en vervolgens in de lade van zijn bureau gelegd. Totdat

zijn boekhouder hem belde met de vraag of hij nog wat investeringen wilde doen. “Als je dat niet doet, dan breng je het geld naar de belastingen”, was de welgemeende waarschuwing.

Plotseling herinnerde Smitsman zich offertes van de zonnepanelen in de bureaula. ”Mijn boekhouder rekende voor dat het een aantrekkelijke investering is. En omdat ik toch wat schade aan de luiken moest laten repareren, was het logisch om meteen zonnepanelen te laten installeren. Dat kon in de maand juni in een moeite door.

Samen met het pakket van acht accu’s voor de elektriciteitsopslag heb ik zo’n 135.000 euro geïnvesteerd, waarvan ik pakweg de helft terugontvang.”

De schipper van de Dependant woont met echtgenote Karolien en drie dochters aan boord, van wie er twee doordeweeks op het internaat in Werkendam verblijven. Broer Dirk Jan vaart tijdelijk als stuurman mee, wachtend op de komst van een eigen schip.

Ook vader Freddy en broers Gerrit en Cornelis zijn verknocht aan de binnenvaart en hebben ieder hun eigen schip.

De Dependant vaart in principe door heel Europa – de zon is natuurlijk overal – maar toch wordt de laatste tijd meer gelet op bestemmingen. Ze blijven tegenwoordig het liefst zo dicht mogelijk bij huis (lees: Werkendam) om indien noodzakelijk in de buurt van de kinderen te zijn. Bovendien hoeft dan op maandag en vrijdag niet te ver te worden gereden om de kinderen van het internaat te halen of ernaartoe te brengen. Dat gaat de laatste tijd wat beter dan vorig jaar, legt Smitsman uit. “Vorig jaar was het een gekkenhuis, de prijzen waren geweldig en je bleef dus zo veel mogelijk varen!

Januari was ook nog redelijk, maar

inmiddels is de gekte eraf, gaan de prijzen omlaag en is ook de prijs van gasolie gestegen. Maar ja, dat hoort bij het ondernemerschap. Als het gemiddeld maar goed uitkomt.”

In juni besloot hij de kapotte luiken te laten repareren en meteen zonnepanelen te laten installeren. De klus duurde drie weken, onder meer wegens het plaatsen van de accu’s, het maken van goten voor de kabels en het plaatsen van omvormers.

Energieverbruik

De ervaringen tot dusver noemt hij ‘gewoon leuk’. “Je krijgt door die app veel meer inzicht in je energiegebruik.

Vroeger lette je nergens op, de generator liep en je had altijd stroom. Nu denk je als de zon schijnt: laat ik de vaatwasser maar eens aanzetten en meteen ook maar een wasje draaien. Je wordt je veel bewuster van je energieverbruik.”

Smitsman wijst ook op de verplichting om in steeds meer havens walstroom te gebruiken, een kostenpost die hij in elk geval niet meer heeft. “Ik hoef er in Rotterdam geen walstroom meer in te prikken.”

En ja, geeft hij ruiterlijk toe, nadelen zijn er ook. De panelen op de luiken zijn kwetsbaar tijdens het laden en lossen. Vooral met grind, split en andere bouwstoffen is het noodzaak om te voorkomen dat de panelen worden geraakt. “De panelen zijn kwetsbaarder en daar moet je rekening mee houden. Vaker boenen om het stof te verwijderen, bijvoorbeeld.”

Smitsman verwacht met een jaar of drie uit de kosten te zijn. “Dat hangt natuurlijk wel van de gasolieprijs af.

En de vraag of de zon een beetje blijft schijnen, maar daar heb ik wel ver< trouwen in.”

BINNENVAART NOG TERUGHOUDEND MET ZONNEPANELEN Schipper Wouter Smitsman zegt heel weinig collega’s op het water te zien die net als hij zonnepanelen hebben laten monteren. De website van leveranciers Wattlab en Blommaert geeft aan dat van de kleine 5000 binnenvaart­schepen onder Nederlandse vlag slechts een handjevol is uitgerust met Solar­ luiken. Om precies te zijn: veertien!

En dat terwijl de voordelen volgens de leveranciers evident zijn: Solarluiken geven volgens hen een reductie van 93 procent in generatoruren, 73 procent lager brandstofverbruik door de genera­ tor en driekwart van de dagen heeft een schip geen walstroom nodig.

Door de panelen gaat de genera­ tor langer mee en bovendien zijn er minder filters en minder smeerolie nodig. Het gaat volgens de leveran­ ciers om licht­gewicht panelen, zeer efficiënt en bestand tegen de elementen. Ze zijn ontworpen en getest voor de binnenvaart.

De leveranciers wijzen ook op de subsidiemogelijkheden. In Neder­ land zijn de EIA (energie investe­ ringsaftrek) en de KIA (kleine investeringsaftrek) van toepassing, die beide gebruikt mogen worden.

“Samen levert dit een korting tot 50 procent op bij nieuwe Solarluiken en tot 38 procent bij retrofit Solarluiken.”

TVM SCHEEPVAART | 13

14 | TVM SCHEEPVAART

‘Bridgescout geeft rust in de stuurhut’ De schadelast in de binnenvaart is mede door aanvaringen tussen stuurhut en brug veel te hoog. Een betrekkelijk eenvoudig hulpmiddel als Bridgescout kan zulke schades helpen voorkomen. Schippers Nico Wildenbeest en Coby Doeleman hebben er met hun Europaschip Drakar al jaren profijt van. tekst: Gerard den Elt beeld: Glenn Wassenbergh

TVM SCHEEPVAART | 15

O

nderweg met de auto naar Maashees klinkt medio augustus op het radionieuws het volgende NOS-bericht; “In het Friese Stroobos is een binnenvaartschip tegen de brug van het Prinses Margrietkanaal gevaren. Rond 02.45 uur botste het schip met raapzaadolie tegen de onderkant van de brug. Niemand raakte gewond of te water. De kapitein van het schip heeft tegen lokale media gezegd dat hij een inschattingsfout heeft gemaakt. Hij dacht dat de brug hoog genoeg was. De brug is afgesloten voor zowel schepen als wegverkeer. Het is niet de eerste keer dat een binnenvaartschip tegen de brug bij Stroobos vaart. Eind december 2022 verloor een schip een deel van de stuurhut nadat het tegen de brug was gebotst.”

‘Het is ergens op de Europese vaarwegen bijna elke week wel een keer raak’ Schippersechtpaar Nico Wildenbeest en Coby Doeleman haalt bijna synchroon de schouders op als ze in de stuurhut van hun Drakar, gelegen bij een veevoederfabriek in het Limburgse Maashaas, horen van het 16 | TVM SCHEEPVAART

nieuwsbericht. Toeval of niet, je bent op reportage over de hoeveelheid ongewenste aanvaringen tussen bruggen en binnenvaartschepen en prompt is het juist deze ochtend weer gebeurd.

“Ik kijk er niet van op”, zegt Wildenbeest nuchter. “Het is ergens op de Europese vaarwegen bijna elke week wel een keer raak.”

En ook verzekeraars hebben er mee te kampen. De schade bij aanvaring met een brug kan in de tonnen lopen.

Daarom wordt flink ingezet op preventie van stuurhutschades. De beste methode is natuurlijk om altijd alert te blijven en niet blind te varen op routine, gewoontes, het simpelweg vertrouwen op de vaarkaartinformatie en de kennis van het traject, de diepgang alsmede de doorvaarthoogtes. Een gedegen reisvoorbereiding is altijd belangrijk. En een systeem als Bridgescout kan een goed hulpmiddel zijn. Wildenbeest en Doeleman zijn daarmee als voorlopers met hun Drakar al jaren bezig. Zij zweren bij de Bridgescout, dat een hoop stress wegneemt.

Sensoren

Schipper Wildenbeest wijst op het schermpje – een soort iPad - ter linkerzijde van zijn stuurstoel en vervolgens op het kastje dat is gemonteerd aan de buitenkant van de stuurhut. De Bridgescout bekijkt met behulp van sensoren vanaf 500 meter voor

elke brugpassage of het schip niet te hoog is en of de stuurhut wellicht omlaag moet, en zo ja hoeveel.

“Bridgescout geeft rust in de stuurhut.

Ik vertrouw er voor 100 procent op. Het scherm geeft te allen tijde aan of de passage verantwoord is of niet. Is dat niet het geval, dan neem je tijdig je maatregelen.”

Een sensor op het hoogste punt van de stuurhut bepaalt in samenwerking met GPS-signalen of de brugpassage verantwoord is. Mocht dat niet het geval zijn, dan gaat het beeldscherm op rood en klinkt er een alarmsignaal en waarschuwende digitale woorden, zodat de schipper het stuurhuis alsnog tijdig kan laten zakken. “Je bent dus ruim op tijd voor de brugpassage voorbereid en gewaarschuwd en je hebt voldoende tijd om in te grijpen. Het voorkomt paniek en onrust.”

Het schippersechtpaar was in 2017 een van de eerste gebruikers van het systeem Bridgescout, ontwikkeld door Sensor Maritime in Vught. Dat hulpmiddel kwam destijds voor 22.900 euro op de markt. De Drakar werd daarmee ook één van de ambassadeurs van het detectiesysteem voor brugpassages.

Daarvan getuigen ook de reclameborden (‘Ihre Unterstützung bei der Brückendetection’) aan weerszijden van de denneboom van het schip.

De aanleiding was simpel: de Drakar, een drogeladingschip van 1008 ton dat onder andere veevoer, natte

MOTORSCHIP DRAKAR Schippers: Nico Wildenbeest en Coby Doeleman Bouwjaar: 1960 bij Deutsche Industriewerke in Spandau Afmetingen: 80 x 8,20 x 2,26m Tonnage: 1008 Motor: Mitsubishi 953 pk

vliegas en kolen vervoert en vanwege de afmetingen door heel Europa zijn weg kan vinden, vaart geregeld over het Duitse Mittellandkanal. Dat gebeurt zo'n tachtig procent van de bedrijfstijd. “Meer bruggen dan kilometers”, verduidelijkt Wildenbeest over het traject tussen het Dortmund-Eemskanaal en de Elbe. Wie over het 325 kilometer lange kanaal vaart, passeert meer dan 480 bruggen.

Aanvaring met brug

De aanschaf van de Bridgescout is alleen al om die reden een goede en veilige keuze, vindt Wildenbeest. Want een (bijna-)aanvaring met een brug “overkomt in de carrière van een schipper bijna iedereen wel een keer”.

Het schippersechtpaar maakte het zelf mee in 1995 aan het begin van het Mittellandkanal, nog voor de uitbouw van deze waterweg. De oude stuurhut van de Drakar, specifiek gebouwd voor de Duitse vaarwegen met hun lage bruggen en geringe diepte, sneuvelde destijds na een aanvaring tegen een brug aan het begin van dat kanaal.

Wildenbeest en Doeleman halen dat incident van destijds weer glashelder voor de geest. “De passage van de brug lag kort voor een bocht. Ik vroeg via de marifoon nog of er misschien tegemoetkomend verkeer was, maar hoorde niets terug. En qua hoogte was de brugpassage mogelijk”, vertelt Wildenbeest . Plotseling doemde er toch een

schip op dat de Drakar door de golfslag en het opstuwende water tegen de brug drukte. De – toen nog – houten stuurhut werd compleet vernield.

Schadepost: 45.000 oude guldens, omgerekend ruim 20.000 euro.

Een claim bij de passerende schipper die zich niet had gemeld, had volgens Coby Doeleman geen zin.

“Höhere Gewalt, heet dat dan in het Duits. Een kwestie van overmacht. Je kunt niemand aansprakelijk stellen.” De schade­post was uiteraard nog groter, want de Drakar moest meteen worden voorzien van een nieuwe aluminium stuurhut. Een investering waarmee ze tot dan toe geen rekening hadden gehouden.

De bittere ervaring zette hen ook aan tot maatregelen ter voor­koming van herhaling. Die innovatie kwam een jaar of zeven geleden voor het eerst op de markt. Het schippersechtpaar is verbaasd dat het systeem van Bridgescout sindsdien niet veel vaker wordt toegepast, zeker in Duitsland met zijn vele en vaak lagere bruggen.

Daar is de infrastructuur toch minder op de binnenvaart ingericht dan in Nederland. “Het gebruik van de Bridgescout is niet wijdverbreid. Zeker op de Duitse waterwegen vind ik zo'n systeem echt noodzakelijk, want de kans op aanvaringen is daar groter.”

Voor de kosten hoeven schippers het volgens Wildenbeest niet te laten.

Afhankelijk van de uitvoering is het

systeem, met meer of mindere modules, verkrijgbaar voor 8.000 tot 20.000 euro.

“Ik denk trouwens dat verzekeraars wel iets zouden kunnen doen om de aanschaf van het systeem te stimuleren”, vindt Wildenbeest. Hij noemt een

‘Zeker op de Duitse waterwegen vind ik zo'n systeem echt noodzakelijk’ gezamenlijke inkoop of het geven van premiekortingen als voorbeelden.

“Want door het systeem neemt ook de kans op aanvaringen met bruggen af en dat zou je in je premie mogen terugzien. Korting is altijd een middel om erover na te denken.”

De ware woorden van Wildenbeest zijn nog niet verstomd als terug in de auto het nieuwsbericht over de brug­ aanvaring in Stroobos alweer uit het radiobulletin blijkt te zijn verdwenen.

Het is en blijft voor de nieuwsconsument vluchtig nieuws, maar voor de betrokken schipper niet minder dan een kleine ramp. Zeker is dat er in de nabije toekomst wel weer een volgend bericht over een nieuwe aanvaring zal komen. <

TVM SCHEEPVAART | 17

‘Op het water kom ik tot rust’ Hélène Hendriks presenteert bij Talpa, is vaste tafelgast bij Vandaag Inside én is ambassadrice van de TVM Awards.

Wat vermoedelijk niet iedereen weet van de populaire Bredase, is haar passie voor het waterleven. In dit magazine vertelt ze erover. “Waar ter wereld ik ook ben; altijd is er die drang om te varen.” tekst: Dennis van Bergen beeld: Gerlinde Schrijver/Hélène Hendriks

P

lezierschepen schieten als treinwagonnetjes voorbij in de haven van Breda, als Hélène Hendriks (43) haar liefde voor het varen in een paar treffende zinnen samenvat.

“Ik kan het nog zo druk hebben”, zegt de tv-presentatrice. “Maar eenmaal op de boot, is het net alsof ik al mijn beslommeringen spontaan vergeet. Dan kom ik helemaal tot rust en geniet ik van alles wat ik om me heen zie gebeuren.”

Vandaag, een vroege herfstochtend, heeft Hendriks de plek ingenomen die ze geregeld bezet wanneer haar drukke agenda het even toelaat. Op een stoel aan de kade, met uitzicht op de voorbijtrekkende sloepen, motorboten en mini-jachten. Hier, in het schilder­ achtige centrum van haar geboortestad, laat ze de koffie en de laatste zon-

‘Waar ter wereld ik ook ben; altijd is er die drang om te varen’ nestralen van 2023 liefdevol op zich inwerken. “Weet je”, merkt ze op. “De fascinatie voor water en schepen zit al mijn hele leven in me. Wanneer ik vroeger met mijn ouders en twee zussen op vakantie in Frankrijk was, wilde ik per se de watertaxi op. En daar konden ze me dan ook niet meer vanaf krijgen. Zo heerlijk vond ik het, op dat 18 | TVM SCHEEPVAART

water dobberen en af en toe een duik in dat golvende zeewater nemen. In die zin ben ik nu, als volwassen vrouw, nog steeds dat meisje van zes jaar. Waar ter wereld ik ook ben; altijd is er die drang om te varen. Het is een van mijn allergrootste hobby’s.”

Tot voor kort had Hélène Hendriks zelf ook een boot, gelegen aan de haven van Vinkeveen. ‘Een bescheiden bootje’, zoals ze zelf steeds zegt, naadloos passend bij haar nuchtere karakter. Die boot heeft ze eerder dit jaar van de hand gedaan. Nu, na een voor haar bomvolle werkzomer, is ze op zoek naar een iets luxere variant. “Ik hou ervan om lange tochten te maken. Mijn hond Bobbie mee, barbecuetje aan boord.

En dan al die mooie stukjes Nederland aan je voorbij zien passeren”, vertelt ze.

Vervolgens, lachend: “Dan is een beetje comfort wel handig.”

Oranjezomer

Over haar vorige boot zo meer.

Eerst blikt ze hier, aan de rand van het Bredase stadshart, nog eens terug op haar zo succesvolle programma De Oranjezomer. Zes weken aan een stuk toog ze naar het Kasteelplein, op steenworpafstand van de Haven, om vanaf daar de zomertalkshow van SBS6 te presenteren. ‘Mooi, hectisch en leerzaam’, noemt ze die anderhalve maand. En, dat vooral, ‘leuk’. “Met weekgasten als Youri Mulder, Rutger Castricum of Jack van Gelder -met wie ik een enorme goede klik voel- zaten we vaak al uren voor de uitzending met elkaar op het terras om het programma

voor te bereiden. Dat schept natuurlijk een band, dat zag je in de uitzendingen ook wel terug denk ik. Er was een duidelijke chemie met elkaar”, vertelt Hendriks. “En als dan blijkt dat dagelijks ook heel veel mensen thuis voor het programma aanschuiven, geeft dat wel voldoening. Redacteuren, tafelgasten, bezoekers van de show, Bobbie die er meestal bij was; we hebben er allemaal van genoten.”

In Breda dus, de stad waar Hendriks in 1980 geboren werd. Waar ze later studeerde aan de sportacademie, intussen op hoog niveau hockeyde bij PUSH, en bij NAC TV haar eerste stappen zette als tv-presentatrice. En waar ze nog altijd met plezier woont. Zij het nu in Bavel, gelegen aan de zuidkant van de Brabantse plaats. Begin met haar over Breda en als vanzelf komen de verhalen naar boven over haar bourgondische studenten­ leven, haar vroegere appartement aan de Grote Markt en -natuurlijk- de vaartochtjes die ze in die jaren al maakte. Al is haar leven nu niet meer te vergelijken met dat van pakweg vijftien jaar geleden. Inmiddels is ze Talpa-ster, bezoekt ze namens ESPN eens per week een eredivisiewedstrijd en is ze vrijdags vaste tafelgast in het programma Vandaag Inside. Grote vraag, voor velen die ze spreekt: hoe is Johan Derksen nou in het echt?

Hendriks, lachend, terwijl de Grote Kerk van Breda het stadslied 'Breda Vooruit, de klokken luiden' speelt: “Ik snap die vraag, hoor. Want Johan kan natuurlijk behoorlijk zwart-wit zijn op televisie. Maar, geloof me: ik ken >

TVM SCHEEPVAART | 19

Hélène Hendriks: “Niets lekkerder dan na een dag lang en hard werken even de rust van je eigen bootje opzoeken.”

weinig mensen die zo’n sociale inborst hebben als hij. Voorbeeldje: Als er weer eens een relletje is geweest bij VI, is Johan vaak de eerste die vindt dat zo’n ruzie uitgesproken moet worden. Niet omdat hij nou zo gevoelig is. Nee, dat doet hij omdat hij pal voor zijn redactie staat. Hij weet dat vooral de mensen achter de schermen er de dupe van zijn wanneer het programma zou ophouden. En ook op andere vlakken kan ik goed met Johan. Neem alleen al zijn oprechte belangstelling en gevoel voor humor, waarin we op dezelfde lijn zitten. Echt, Johan is een lieverd.”

20 | TVM SCHEEPVAART

Passie voor boten

Afijn, die passie voor boten dus. Of, specifieker: voor haar eigen, onlangs verkochte boot. Ook daarover kan Hélène Hendriks uren praten. Ze ziet de beelden moeiteloos weer voor zich, van al die keren dat ze na een televisieopname in Hilversum of Amsterdam ‘haar caravan op het water’ opzocht in Vinkeveen. Soms als tussenstop richting Breda, een enkele maal om op haar boot te overnachten. Dat paste net. “Het was echt een beetje mijn eigen mini-huisje geworden”, vertelt ze over het gevaarte, dat ze een kleine

acht jaar geleden als opknapper op de kop tikte en vervolgens zelf van een lik blauwe en grijze verf voorzag. “Niets lekkerder dan na een dag lang en hard werken even de rust van je eigen bootje opzoeken. Boekje lezen, podcastje luisteren, soms een klein stukje varen nog; je kunt het zo gek niet bedenken. En, hét voordeel van een ligplaats hebben in de haven van Vinkeveen: je hebt er douches. Wel zo prettig wanneer je ’s ochtends vroeg fris aan je dag wil beginnen. Heus, wanneer ik het qua werk wat rustiger heb ga ik snel naar een nieuwe boot op zoek.”

Hond Bobbie

Bijzonder detail: de vaar- en waterliefde van Hendriks blijkt nogal besmettelijk.

Een grijns verschijnt op haar gezicht wanneer het gesprek komt op (wederom) Bobbie, haar tweejarige Golden Retriever die toch al nauwelijks van haar zijde wijkt. Enige weken terug, tijdens hun gezamenlijke vakantie in Italië, bleken honden niet welkom op de reguliere stranden van het land. Vandaar dat ze even moest improviseren.

Wat deed ze? Speciaal voor haar guitige viervoeter kocht ze een opblaasbootje met motor, waarop ze samen naar de plekken konden varen waarop ze wél samen mochten zonnen. Sindsdien heeft ook Bobbie dus officieel zijn eigen watervervoermiddel. “Hij is net zo dol op varen als ik”, bekent Hendriks. “Hij kan nu al niet wachten tot ons volgende vaartochtje.”

Toekomstmuziek is het voorlopig, aangezien de populaire Brabantse de

komende maanden druk is met onder meer haar tv-carrière en andere presentatieopdrachten. Zo leidde ze onlangs nog de TVM Awards in Assen, een klus die ze elk jaar met plezier op zich neemt, juist omdat ze als ambassadrice zo begaan is met (ook) de

‘Bobbie kan nu al niet wachten tot ons volgende vaartochtje’ transportwereld. De ochtend in Breda is pas halverwege als Hélène Hendriks alweer aanstalten maakt om aan het werk te gaan. “Kijk”, wijst ze op dat moment naar een binnenvarend schip waarop een hond nieuwsgierig naar de kade tuurt. “Zo zitten Bobbie en ik er < ook hopelijk snel weer bij.”

TVM SCHEEPVAART | 21

Nog geen nieuwe vlag of wimpel? Bestel ‘m op www.tvm.nl/scheepvaart

De afdeling scheepvaart is bereikbaar via tel. +31 (0)528 29 27 50

VaarVeiligCheck

Ook in de binnenvaartsector zijn veiligheid en preventie erg belangrijk.

Uit schade­cijfers en diverse studies blijkt dat menselijk falen verband houden met ruim negentig procent van de ongevallen. TVM heeft daarom de Vaar­VeiligCheck ontwikkeld.

Met deze check willen we binnenvaartschippers helpen om schade te voorkomen. De check bestaat uit vijf onderdelen die snel en gemakkelijk te controleren zijn. Het checken van de spudpalen, het aftoppen van de autokraan, de laagste brug op de route, het peilen van de diepgang en van de doorvaarthoogte. Daarna bent u klaar voor vertrek.

Hendrik de Jonge, directeur scheepvaart bij TVM: “Uiteindelijk wil geen ondernemer een week stilliggen en veilig varen doe je niet alleen voor jezelf. Voor het schip, voor de bemanning en voor de lading aan boord. Voor bruggen en kades, maar ook voor minder schade aan het milieu. Minder aanvaringen lukt alleen als we preventie met elkaar aanpakken.”

Het invullen van de check is een kleine moeite, maar kan een groot verschil maken voor de veiligheid op het water.

Ledenbijeenkomst 17 april

Meer weten? U kunt de VaarVeiligCheck vinden op www.tvm.nl/vaarveiligcheck.

Op woensdag 17 april 2024 wordt de jaar­ lijkse ledenbijeenkomst van TVM verzekeringen gehouden voor de afdeling Logistiek en Transport en afdeling Beroepsvaart. U ontvangt in maart uw uit­ nodiging. Zet u de datum alvast in uw agenda?

Heeft u ze al zien staan?

22

Wellicht heeft u ze al opgemerkt aan de kant van de snelweg, de nieuwe TVM billboards. Zo willen we laten zien dat we er voor u, de klant, zijn. Bij schade wilt u zo min mogelijk last hebben van stilstand, administratie en kosten. TVM helpt u snel weer op weg. Naast online gemak biedt TVM een goede service en zetten we net dat stapje extra.

Meer weten? Ga naar tvm.nl/ikbenvoor of scan de QR-code

Uw mening telt!

Bent u tevreden over onze dienstverlening?

Wat vindt u van ons?

Hoe ervaart u onze bereikbaarheid, onze service en onze schadeafhandeling? En wat zou er beter kunnen? Deze en andere vragen staan centraal in het telefonisch onderzoek dat TVM verzekeringen ieder

kwartaal laat uitvoeren door marktonderzoeksbureau Markteffect uit Eindhoven. Ook u kunt worden benaderd. Wilt u dan meewerken? We waarderen uw mening, ideeën en suggesties.

Resultaten van het onderzoek Met de uitkomsten van

het onderzoek krijgen wij inzicht in de klanttevredenheid. We zien waar het goed gaat en wat we kunnen doen om onze dienstverlening te verbeteren. Helpt u mee?

Zo kunnen we u in de toekomst nog beter van dienst zijn.

Alvast hartelijk dank voor uw medewerking.

Duimpje In persoonlijke berichten is het gebruik van emoticons of emoji’s al geruime tijd volstrekt normaal. Een schater­ lach hier, een huilend gezichtje daar, een duimpje omhoog of naar beneden, een knipoog. In de zakelijke communicatie komt het ook steeds vaker voor dat partijen zich van deze symbolen of plaatjes bedienen.

En u voelt ‘m al aankomen: dat kan gedoe opleveren.

Onlangs was een uitspraak van een Canadese rechter in het nieuws. De emoji van een opgestoken duim is een geldige manier om een overeenkomst te sluiten, was het oordeel. Een bedrijf dat een grote partij vlas wilde kopen sms’te een foto van een door haar ondertekende koopovereenkomst aan de vlasboer met de mededeling: ‘Gelieve het contract te bevestigen’. Die antwoordde met: ‘ ’. De boer stelde dat hij daarmee alleen maar de ontvangst van het contract had willen bevestigen, maar volgens de rechter zat hij toch echt vast aan het contract.

Kan dat ook naar Nederlands recht?

Ik denk het wel. Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding. Aanbod en aanvaarding zijn in beginsel vormvrij en kunnen zelfs besloten liggen in een gedraging.

Als uw bevrachter u in een appbericht nieuwe vrachttarieven voor de komende periode voorstelt en u antwoordt daarop met , dan mag de bevrachter die reactie waarschijnlijk zo begrijpen dat u met die tarieven akkoord bent, ook als u dat zelf niet bedoelde.

Omstandigheden Al te snel kan die conclusie echter niet worden getrokken. Uiteindelijk is beslissend wat de andere partij uit het gebruik van die emoji mocht afleiden, waarbij alle relevante omstandigheden van het geval van belang zijn. Als u de

JURIST

PETER VAN DAM Peter van Dam is partner bij Van Dam & Lolkema Advocaten. Met zijn ruime ervaring in het binnenvaart- en verbintenissenrecht staat hij al vele jaren cliënten uit de beroepsen pleziervaart bij.

Zelf een vraag? pvd@vandamlolkema.nl.

bevrachter heel vaak hebt verzocht om de aangekondigde tarieven bekend te maken, is er meer voor te zeggen dat de bevrachter had moeten begrijpen dat u met het duimpje slechts wilde uitdrukken blij te zijn de tarieven eindelijk te hebben ontvangen. Van belang is ook de wijze waarop u eerder met de andere partij hebt gecommuniceerd.

Als u vaker appt en emoji’s gebruikt of zeer korte reacties zoals ‘oké’ of ‘prima’ geeft, kan er eerder reden zijn om aan een juridische gevolgen te verbinden dan wanneer u normaliter met veel woorden via e-mail communiceert.

In die Canadese zaak had de koper al

‘Van belang is ook de wijze waarop u eerder met de andere partij hebt gecommuniceerd’ eerder zijn instemming met eerdere overeenkomsten geuit door heel kort, bijvoorbeeld met ‘yup’, te antwoorden.

Een verzenden als blijk van instemming komt dan niet vreemd over.

U moet vooral blijven communiceren op de manier die het beste bij u past, als u maar beseft dat de ander uw opgestoken duim wellicht anders begrijpt dan u bedoelt. Als het om rechten en verplichtingen gaat, is het vaak toch beter om met woorden uw bedoelingen over te brengen. Da’s al moeilijk genoeg.

TVM werkt sinds 2022 met het risicorapport.

Wat houdt dit rapport in en wat komt er bij kijken?

Arjen Bottema, manager Business Risk & Quality, beantwoordt hierover 5 vragen.

1. Wat is een risicorapport?

“Dit is een op maat gemaakt adviesrapport, waarin een overzicht wordt gegeven van de belangrijkste risico’s van de klant.

TVM geeft hierover advies, waarbij we ervoor zorgen dat deze aansluit op de situatie, wensen en behoeften van de klant.”

2. Wat is het doel van een risicorapport?

“Ondernemers zijn het liefst met hun bedrijf bezig. Onder­ nemen betekent risico’s nemen. Een ondernemer kan aan­ sprakelijk worden gesteld voor schade, of hij of een van zijn werknemers kan te maken krijgen met een bedrijfsongeval.

TVM brengt in een persoonlijk gesprek de klantsituatie in kaart, waarna een risicorapport wordt opgesteld. Het doel is om ervoor te zorgen dat de verzekeringen aansluiten op de situatie van de klant en dat de juiste risico’s zijn afgedekt.”

3. Wat is het belang van het hebben van een risicorapport?

“We vinden het belangrijk dat de verzekeringen die klanten bij TVM afsluiten, in overeenstemming zijn met de situatie en aansluiten op de wensen en behoeften. Het risicorapport is eveneens een manier om op een goede manier invulling te geven aan onze zorgplicht, waar we als financiële dienstver­ lener aan gehouden zijn.”

4. Wat komt er kijken bij het opstellen van een risicorapport?

“Om een advies op maat te geven, inventariseren we onder meer de wensen en behoeften van de klant. Omdat verzekeren soms complex kan zijn, kijken we naar de kennis en ervaring van onze klanten. We vinden het belangrijk dat wordt begrepen welke producten ze bij TVM afsluiten, en welke zaken wel en niet gedekt zijn. Waar nodig of gewenst, geven we meer uitleg.

Vervolgens wordt besproken welke risico’s de klant bereid is te lopen en of deze kunnen worden gedragen. Tot slot brengen we samen met de klant de relevante risico’s in kaart en geven wij per risico een advies. De klant kiest uiteindelijk zelf welke adviezen hij opvolgt en welke niet.”

5. Waarom benadert TVM klanten over het risicorapport?

“Nieuwe klanten ontvangen van TVM een risicorapport. We vinden het belangrijk dat het gegeven advies, ook wanneer de klant al langer is verzekerd, blijft aansluiten op ieders eigen situatie. Er kunnen immers veranderingen zijn die invloed hebben op de verzekeringen, zoals bijvoorbeeld een verschuiving in activiteiten. We nemen daarom periodiek contact op om het risicorapport te actualiseren.”

Interesse om uw risicorapport te actualiseren?

Neem dan contact op met uw relatiebeheerder of accountmanager via 0528 29 29 99.

23

€ 61.500 IATIEVEN

AAN 19 INIT

G OPRICHTIN

RES

GU FACTS & FI

SINDS OPRICHTING MEER DAN 200 PROJECTEN ONDERSTEUND EC D 2

TVM foundation laat al tien jaar dromen uitkomen 6

1

20

DE DERSTEUN EERSTE ON PROJECT

BR AM STICHTING ERK K R E RIDD

Niet alleen TVM verzekeringen viert dit jaar een jubileum.

Ook de TVM foundation viert een tienjarig bestaan. De stichting zorgt met haar bijdrages dat plannen voor een betere leefomgeving gerealiseerd kunnen worden. Al meer dan tweehonderd projecten zijn sinds de oprichting in 2012 ondersteund. Tijd voor een terugblik. tekst: Michael Nemethy beeld: Gerlinde Schrijver

M

aatschappelijke betrokkenheid is TVM verzekeringen niet vreemd. Sinds de oprichting in 1962 houdt de transportverzekeraar zich al bezig met het wel en wee van landelijke, maar zeker ook regionale en lokale gebeurtenissen. Op de dag dat TVM vijftig jaar bestond, op 6 december 2012, is een stichting opgericht: de TVM foundation. Jaarlijks reserveert TVM een deel van de winst en doneert dit aan de TVM foundation. De reden hiervoor? Bijdragen aan een duurzame verbetering van de leefbaarheid in de buurt, in een dorp of in een stad. Medewerkers en leden van TVM mogen een aanvraag voor een bijdrage doen. En omdat TVM er voor en door haar leden is, hebben enkele leden ook een actieve rol bij het verdelen van de bijdragen. Al sinds de oprichting is plaats voor leden in het bestuur van de TVM foundation.

Voormalig CFRO van TVM verzekeringen Dirk Jan Klein Essink stond aan de wieg van de TVM foundation. Vanaf de begin­periode trad Klein Essink op als betrokken bestuurslid en penningmeester van de stichting. In zijn afscheidsinterview in de TVM Actueel van april 2022 sprak hij vol lof over de stichting. “Voor TVM draait alles om de menselijke maat. De TVM foundation is daar een prachtig voorbeeld van. Door de inzet en betrokkenheid van de collega-­ bestuursleden, met Joop Atsma als voorzitter voorop is de TVM foun­ dation uitgegroeid tot een instituut.” Joop Atsma, Nederlands politicus en voormalig voorzitter van de KNWU (Koninklijke Nederlandse

24 | TVM SCHEEPVAART

Wielrenunie), is al sinds de oprichting betrokken als voorzitter van de TVM foundation. “De foundation onderstreept de grote maatschappelijke betrokkenheid van TVM. Dat is ook de reden dat ik graag het voorzitterschap heb geaccepteerd”.

Het hele jaar door kunnen aanvragen worden ingediend. Twee keer per jaar (in mei en in oktober) is er een bestuursvergadering waarin alle aanvragen worden besproken. Aan de hand van heldere voorwaarden en criteria wordt besloten of een project wel of niet voor een donatie in aanmerking komt. De doelstelling is duidelijk: De stichting wil door middel van donaties bijdragen aan een duurzame verbetering van de maatschappelijke en sociaaleconomische omgeving. Dus de aanvragen variëren. Van ontzettend grote en meerjarige projecten waar veel geld voor nodig is, tot lokale kleinere gewenste bijdrages.

Al meer dan tweehonderd projecten zijn er dus door de TVM foundation ondersteund. Van grote initiatieven tot op het eerste oog kleine wensen.

Een ding hebben ze allemaal gemeen: voor de initiator betekent het ingestuurde initiatief de wereld. Dat blijkt wanneer we langsgaan bij twee stichtingen die in de afgelopen jaren een donatie hebben ontvangen. <

Scan de QR-code voor meer informatie over de TVM foundation

210

N PROJECTEND

ONDERSTEUTING VANAF OP

RICH

TVM SCHEEPVAART | 25

€ 61.500 IATIEVEN

AAN 19 INIT

G OPRICHTIN

STICHTING ZEILEN ZONDER BEPERKING

RES

GU FACTS & FI

EC D 2

‘We willen meedoen met de rest’ 6

1

20

DE DERSTEUN EERSTE ON PROJECT

BR AM STICHTING ERK K R E RIDD

D

e lucht is strakblauw en de hitte is met dertig graden verzengend te noemen. Gelukkig waait het wat.

Mazzel voor ons, maar ook zeker voor de zeilers. Terwijl iedereen zich klaarmaakt, insmeert en in de boot wordt geholpen spreken we met Ritske van der Meer, de voorzitter van Stichting Zeilen Zonder Beperking.

De bevlogen voorzitter van de stichting praat honderduit en vol passie over de werkzaamheden en activiteiten van de zeilers. Sinds 2009 maakt Van der Meer zich bij Koninklijke Watersport Vereniging Frisia

Ritske van der Meer

26 | TVM SCHEEPVAART

Grou (KWF Frisia) hard om aangepast zeilen te promoten en iedereen een kans op het water te geven. Op deze manier is in 2019 de Stichting Zeilen Zonder Beperking opgericht.

“We zijn een inclusieve club en willen gewoon meedoen met de rest. Dat gaat ontzettend goed en de sfeer tussen alle leden van ons en KWF Frisia is gewoon erg goed.”

De stichting telt op dit moment elf actieve leden. “De afgelopen jaren zijn we mooi gegroeid en de toekomst ziet er wat verdere groei betreft ook goed uit. Zo zijn er veel kansen met de jeugd. Daar zijn we vorig jaar begonnen. We hebben twee hele actieve zeilertjes van tien en elf jaar oud in de club zitten. Volgend jaar gaan ze zelfstandig in de boot met wat elektronica en een joystick aan boord.”

Maar het blijft qua groei niet bij de jeugd. Want de door middel van donaties aangeschafte SV-14’s is de club

210

N PROJECTEND

ONDERSTEUTING VANAF OP

RICH

Begin september gaan we langs bij Stichting Zeilen Zonder Beperking. De stichting ontving begin 2020 een donatie van de TVM foundation, mede door deze donatie zijn vier splinternieuwe SV 14’s, snelle wedstrijdboten voor zeilers met een handicap, aangeschaft. Diverse vrijwilligers zijn bezig om de zeilboten klaar te maken voor een van de laatste trainingen van het jaar op het Pikmeer in Grou.

toekomstbestendig. En daar zijn ze blij mee. Ook blinden zijn geïnteresseerd in het zeilen, vertelt Van der Meer.

“We hebben met een clubje blinden clinics georganiseerd en dat ging ontzettend goed. In een afgeschermd hoekje van ‘We doen dit het Pikmeer. De boeien allemaal met hebben dan een eigen alle plezier voor geluid, net als de boten. onze leden’ Op die manier kunnen ze zich oriënteren, de wind aanvoelen om dan zelfstandig te zeilen. Als ze de wind voelen, dan houden ze soms beter koers dan dat ik dat kan.”

Rond de klok van half negen valt de avond in Grou. De zeilboten manoeuvreren zich naar de kade. Terwijl de vrijwilligers de zeilers uit de boten helpen en alles opruimen blikt Van der Meer terug. “Het was een prachtige avond voor iedereen. We doen dit allemaal met < alle plezier voor onze leden.”

DIERENWEIDE OOSTERGAST ZUIDHORN

‘Zeven dagen in de week blije mensen’

O

p het moment van arriveren wordt de kenmerkende Groningse vlag van de vlaggenhouder bij de ingang van de Dierenweide Oostergast in Zuidhorn gehaald. Een teken dat bezoek niet meer mogelijk is. Het gaat namelijk niet lang meer duren voordat er een grote bui over het Groningse dorp trekt. Geen bezoekers meer dus, maar de vier vrolijke cliënten van woonzorgvoorziening De Zijlen zijn nog aan het werk. De laatste ‘We zijn erg blij met maaltijd van de dag voor de dieren is de afsluiter de gerealiseerde voor ze weer naar huis speelplaats en gaan. Doordeweeks is overkapping’ de dierenweide hun dagbesteding en houden ze zich bezig met onder andere schoonmaak, verzorging en het voederen van de bonte verzameling aan dieren.

Hans Schipper, penningmeester van de stichting, is ontzettend tevreden over

hoe de dierenweide zich heeft ontwikkeld in de afgelopen jaren. “De laatste paar jaar hebben we echt stappen gezet op het gebied van bekendheid en toegankelijkheid. Zo helpen kinderen in het weekend met het voeren van de dieren.

Er stonden ooit zelfs 18 kinderen in de rij. Gelukkig hebben we veel dieren”, vertelt Schipper. “Daarnaast zijn we erg blij met de gerealiseerde speelplaats en overkapping, mede dankzij de donatie van de TVM foundation.” Voor buitenstaanders lijken de recente veranderingen misschien klein, maar Schipper deelt een andere mening. “Echt een gouden greep. Daar zijn we blij mee en trots op. Vooral de ouderen maken dankbaar gebruik van de overkapping.”

Stilzitten doet de stichting niet. De veranderingen die zijn doorgevoerd, hebben de dierenweide volgens Schipper echt aantrekkelijker gemaakt. Voor dit jaar staan er nog twee projecten op

Stichting Dierenweide Ooster­ gast in Zuidhorn ontving vorig jaar een donatie van de TVM foundation. Hiermee kon een langgekoesterde wens worden vervuld, namelijk het realiseren van een overkapping waaronder bezoekers kunnen zitten en een speelplaats voor kinderen.

stapel. Zo wordt de toegankelijkheid nog verder verbeterd. “Binnen hadden we van die plastic flappen hangen, dat is niet echt vriendelijk en toegankelijk, dus daar komt een automatische schuifdeur, ideaal voor rollators, rolstoelen en kinderwagens. En daarnaast krijgt de schildpad een nieuw verblijf, want die is aan vervanging toe.”

Eind oktober sluit de dierenweide in de weekenden voor bezoekers. De werkzaamheden gaan uiteraard door de week gewoon door en blijft de deuren­­ weide ook te bezoeken. “Begin april gaan we dan weer open, met een leuke actie”, verklapt Schipper alvast.

De gang van zaken geeft de penningmeester veel voldoening. “Er zijn hier zeven dagen in de week blije mensen. Vijf dagen vooral door de cliënten van De Zijlen en in het weekend bij alle bezoekers. Dat is gewoon mooi om te zien en daar doe je het voor.” < TVM SCHEEPVAART | 27

‘MET DEZE TECHNIEK MAKEN WIJ HET ONZICHTBARE ZICHTBAAR’

Schade vaststellen met onderwaterdrone We zijn inmiddels gewend geraakt aan drones boven ons hoofd. Maar hoe zit dat onder water? Expertisebureau Prevent Survey had twee jaar geleden de primeur in ons land. Sindsdien wordt bij het vaststellen van schade aan schepen dankbaar gebruikgemaakt van een revolutionaire uitvinding van nog geen 25 kilo. tekst: Yoeri van den Busken beeld: Gerlinde Schrijver

28 | TVM SCHEEPVAART

P

ascal van Weelden, zoon van binnenvaartschippers, herinnert zich nog haarscherp de dag dat zijn ouders vanwege een motorprobleem een schade-expert aan boord lieten komen. “Ik was net bezig met de opleiding scheepsbouwkunde aan de Hogeschool van Rotterdam. Dus ik keek even mee om te kijken wat het precies inhield. Je zou kunnen zeggen dat mijn ogen open zijn gegaan op die dag. Het is sindsdien in mijn gedachten blijven zitten.”

Toen hij een stageplek zocht, wist hij meteen waar hij moest zijn. Uiteindelijk legde hij hiermee de kiem voor de

toekomst. Nu is Van Weelden (45) alweer twintig jaar actief als scheepsexpert. In augustus 2016 richtte hij samen met Leo van Houwelingen in Dordrecht Prevent Survey op. Het bedrijf bestaat uit vijf specialisten.

Hij had ook in de voetsporen van zijn ouders kunnen treden.

“Maar het varen an sich, met hele dagen doorbrengen in de stuurhut, vond ik redelijk eentonig. Ik zocht wat meer afwisseling. Eigenlijk is dat met alles zo. Als ik drie dagen hetzelfde doe, is het wel weer mooi geweest. Het werk bij een tekenbureau vond ik in de kern leuk, maar ik zat, zwart-wit gesteld, vooral lijntjes te

trekken. Ik was te weinig buiten. En net toen ik aan iets anders begon te denken, kwam dit op mijn pad. Ik zag een

‘Er hoeft niet altijd sprake van schade te zijn’ vacature en ben expert geworden.”

Naast zijn bureau, op een stalen trolley, ligt het kroonjuweel van Prevent Survey uitgestald. Er hangen nog > TVM SCHEEPVAART | 29

enkele sliertjes zeewier aan en de rubberen stootranden vertonen wat gebruiks­ sporen. Maar verder is het een ogenschijnlijk onverwoestbare onderwaterdrone. De maten: ongeveer 80 centimeter lang, 55 centimeter breed en 25 centimeter hoog. Uitgerust met zes kleine propellers. Twee accu’s hangen er als mini-torpedo’s onder. Afhankelijk van de watertemperatuur gaan die anderhalf uur mee en dan wordt er nog een extra set achter de hand gehouden: het is ruim voldoende om tot een uitgebreide rapportage te kunnen komen.

Behalve de afstandsbediening zit er als extra accessoire een grijparm bij.

Die wordt minder frequent gebruikt.

Pascal van Weelden: “Los van de schadegevallen begeleiden we ook schippers bij de aan- en verkoop.”

“Daar kun je iets mee vastpakken, maar losdraaien is te ingewikkeld”, zegt Van Weelden. De kabel die de drone begeleidt is 300 meter lang en hoeft nooit ver uitgerold te worden.

“In de Amsterdamse haven zaten we een keer op vijftien, zestien meter. In Rotterdam kom je misschien tot vijfentwintig meter. Veel dieper gaat het in Nederland niet.”

Geruisloos

Met een beetje fantasie zou je het apparaat – ontwikkeld door het Canadese bedrijf Deep Trekker – kunnen omschrijven als een gadget van Q uit een James Bond-film: een soort duikboot in pocketformaat die geruisloos door het

water scheert. Het is op dit moment de meest innovatieve manier om relatief goedkope inspecties onder water uit te voeren. Van Weelden noemt het een doorbraak.

“Als je duikers nodig hebt, komen ze gemiddeld met drie man in een grote bus voorrijden. Vaak staat er nog een reserveduiker paraat. Er is een contactpersoon bij, soms nog een assistent. Dat loopt best in de papieren.

Voor een inspectie die maar een uurtje hoeft te duren ben je zo duizend tot vijftienhonderd euro kwijt. Wij komen met z’n tweeën en een drone die zowel snel als accuraat is. En overal wel te gebruiken. Misschien zijn wij op sommige punten een concurrent van de duikbedrijven, hoewel ik het idee heb dat die jongens het al druk genoeg hebben. Aan de andere kant houden duikers altijd één voordeel: als er een stuk touw in een schroef zit, heeft hij twee handen en gereedschap om die schroef weer vrij te maken. Wij hebben onder water alleen ogen.”

De onderwaterdrone beschikt niet alleen over een camera, óók over een sonar. En die toevoeging is cruciaal.

Van Weelden: “Prut of troebel water: het maakt allemaal niet uit. De sonar kijkt bij wijze van spreken door chocolademelk heen.”

Schildpad

Het jonge bedrijf trekt er veel bekijks mee. Bij het bedrijfspand aan de Schuttevaerkade kregen scholieren van De Kinderkrant zelf een keer de kans de drone via joysticks te besturen. Gebiologeerd keken ze toe hoe de machine onder water verdween. Daarna konden ze op een laptop het vervolg van de tocht volgen. Een meisje van tien vond het “net een schildpad met lampjes”.

De brandweer in Dordrecht werkt inmiddels ook met een soortgelijke onderwaterdrone. “Maar in het expertisevak zijn wij nog de enige”, zegt Van Weelden. “Wij kunnen op de moeilijkste plekken komen: tegen de oever aan, bij de bodem, vlak onder die schepen. Los van de schadegevallen begeleiden we ook schippers bij de aan- en verkoop. Soms is een schip een jaar eerder nog naar de werf geweest en vinden ze het te duur of te ingewikkeld om het dan nog een tweede keer droog te zetten. Dus dan varen wij er even onderdoor, bekijken we de slijtplekken, de boegschroef, het roer. Er hoeft niet altijd sprake van 30 | TVM SCHEEPVAART

schade te zijn als er iets geraakt is; dan gaat het puur om een vaststelling.

Zeker die sonar is ongelooflijk nauwkeurig. Daar haal je soms dingen uit…

En wanneer een schip daarna naar de werf moet, willen we er ook altijd nog even zelf kijken. Puur ter lering, om te checken of het inderdaad overeenkomt met wat wij op het scherm hebben uitgelezen.”

Drie jaar geleden werd een voorloper van de huidige drone nog afgetest. Daar zat geen sonar op en de positiebepaling onder water haperde. “Die was veel te slordig”, zegt Van Weelden.

“Kort daarna kwam dit model op de markt. Een stuk groter en zwaarder, maar ook tien keer beter. Wij kunnen hier heel goed mee uit de voeten. Het is echt een handig apparaat, hij kan heel makkelijk op en neer bewegen. Bij inspecties van bijvoorbeeld damwanden gebruiken ze de drone puur om naar beneden te kijken, naar dingen die op de bodem liggen. Wij gaan er juist mee omlaag en kijken omhoog naar een schip waar mogelijk schade aan zit.”

Certificering

Prevent Survey is een merknaam van drie bedrijven die diensten leveren voor de zeevaart en binnenvaart: Prevent Inspection, Tow Service en Prevent Survey.

Van Weelden: “Wij verrichten veel inspectiewerkzaamheden, ik ben hoofdzakelijk bezig met de certificering van schepen. Onder meer de staat van grote pontons die worden verhuurd brengen we vooraf in kaart. Als ze terugkomen moet het opnieuw bekeken worden. Dan is het ‘zoek de verschillen’, om het oneerbiedig te zeggen.

Taxaties doen we eveneens met grote regelmaat. Schades zijn dus niet de

‘De onderwaterdrone blijft voorlopig uniek'’ hoofdmoot bij ons, ik schat dat aandeel op ongeveer twintig procent. We hebben inmiddels ook een luchtdrone aangeschaft met een korf eromheen, zodat we in tanks kunnen vliegen en hij een kleine touché kan hebben. Maar de onderwaterdrone blijft voorlopig iets unieks waar we, door de bank genomen, wekelijks gebruik van maken.

Door die frequentie hebben we de investering er inmiddels uit. Je moet je een beetje onderscheiden in het vak en daar slagen we op deze manier goed in.

Met deze techniek maken wij het onzichtbare zichtbaar.” <

‘GOEDE MANIER OM TE BEPALEN OF VERVOLG­ ACTIE NODIG IS’ Frans Niemeijer, manager schade en expertise scheepvaart: “Wij maken steeds vaker gebruik van deze nieuwe techniek. Het is een goede manier om te bepalen of er vervolgactie nodig is. Met deze techno­ logie is het droogzetten van het schip lang niet altijd meer nodig. Als de inschatting is dat de schade ‘meevalt’ is het vaak mogelijk om een inspectie uit te laten voeren met een onderwater­ drone. Het rapport met foto’s en video­ beelden die we daarvan ontvangen zorgen voor een goed en duidelijk beeld van de situatie. Samen met de klant kunnen we dan de vervolgstappen bepalen. Onze ervaring is dat een drone-onderzoek voor de klant en ons tijd en kosten bespaart.”

TVM SCHEEPVAART | 31

EXPERTaan

BOORD

EXPERT SCHEEPVAART BIJ TVM VERZEKERINGEN MATTIJS VINCKEMÖLLER

‘Ook koelvloeistof heeft onderhoud en aandacht nodig’ aan ‘t

EXPERT

Voor de werking van conventionele scheepsmotoren zijn drie vloei­ stoffen van levensbelang: brandstof, smeerolie en koelmedium.

Zonder brandstof en smeerolie zal een schip niet ver komen.

Het koelmedium daarentegen wordt in de binnenvaart vaak ondergewaardeerd en minder belangrijk gevonden.

WOORD

tekst: Harm van der Pal beeld: Matty van Wijnbergen/ Mattijs Vinckemöller

S

chade-experts van TVM zien regelmatig motorproblemen voorbijkomen, die direct het gevolg zijn van een onjuist gebruik van een koelmedium. “Het koelmedium heeft net als het smeeroliesysteem onderhoud en aandacht nodig. Gebeurt dat niet of onvoldoende dan kunnen de gevolgen ernstig zijn”, stelt Mattijs Vinckemöller, expert scheepvaart bij TVM verzekeringen.

Iedere schipper weet dat zonder voldoende koeling de motor te warm wordt en vastloopt. De vraag is: hoe koel je de motor op een juiste, adequate manier.

“De meest eenvoudige manier van koelen is directe koeling met buiten­ water”, stelt Vinckemöller. “Het buiten­ water gaat door de motor heen en vervolgens weer overboord. De werktemperatuur moet beneden de 60 gra-

‘Koelwater is een kritisch item geworden’ den Celsius gehouden worden, anders ontstaat er veel neerslag (kalk, zout, ketelsteen) in de koelruimte van de motor. Doordat buitenwater door het motorblok stroomt, zal het inwendige van de motor worden blootgesteld aan roestvorming en de koelruimten kunnen zich vullen met bezinksel (zand/ 32 | TVM SCHEEPVAART

modder). Door vervuiling en neerslag neemt de koelende werking af waardoor de temperatuur van de motor zal oplopen.”

“Voor de aanvoer van het buiten­ water is een impellerpomp nodig. De impeller werkt als een soort waaier, maar is onderhevig aan slijtage. Impellers moeten daarom periodiek gecontroleerd en eventueel vervangen worden. Een ander nadeel van directe koeling is verder dat het koelwater­ systeem van de motor in de winter tegen de vorst beschermd moet worden. Dat heeft vooral betrekking op de kleinere pleziervaart”, zegt Vincke­ möller. “Schippers moeten voor de winter het hele koelsysteem van hun direct gekoelde motor vullen met antivries.

Dit kan via het wierfilter. Bij een draaiende motor op bedrijfs­ temperatuur kan net zolang antivries in de wierpot worden gegoten, totdat de antivries er bij de uitlaat weer uit komt. Als laatste wordt de afsluiter van de koel­ waterinlaat even open en dicht gedraaid, zodat de antivries ook in de afsluiter zit.”

Een andere manier van koeling is indirecte koeling. Het gesloten systeem van de motor, waar een koel­medium in zit, geeft z’n warmte af via een externe koeler (warmtewisselaar, beunkoeler, blokkoeler, pijpkoeling, een radiateur en dergelijke). Vinckemöller: “Er zijn twee soorten koelmediums voor het gesloten systeem: water of een samengesteld koelmedium (antivries/koelvloeistof).

”Antivries en koelvloeistof zijn chemisch samengestelde vloeistoffen met daarin additieven. Die voorkomen dat zo’n vloeistof bijvoorbeeld gaat schuimen, kan bevriezen of corrosief wordt.

Een chemisch samengesteld koel­ medium sluit verder de negatieve aspecten van fris buitenwater buiten.”

Foutief gebruik koelmedium

De keuze voor een bepaald koel­ medium kan volgens Vinckemöller afhankelijk zijn van financiële overwegingen, het vaargebied, de mate van belasting van de motor en de garantiebepalingen. “Maar welke keuze er ook gemaakt wordt, de schipper moet zich ervan bewust zijn wat de voor- en nadelen zijn. Wij als schade-experts zien geregeld motorschades voorbij komen die het gevolg zijn van foutief gebruik van een koelmedium.”

Welke schades kunnen dat zijn?

Vinckemöller wijst op vervuiling van het koelsysteem, corrosie, cavitatie van cilinderbussen, vorstschade en onvoldoende warmte-overdacht.

Periodiek onderhoud

“Een koelmedium en het koelsysteem vragen net als het smeerolie-systeem onderhoud en aandacht. Zo zien we bijvoorbeeld vaak uitwendige ver­ vuiling van de beunkoeler. Door aangroei, kalkafzetting en vuil tussen de pijpenbundels neemt de warmteoverdracht af, waardoor de temperatuur van het retour-koelmedium te hoog is om de motor voldoende te koelen.

Beunkoelers moeten daarom ook

Mattijs Vinckemöller: “Besparen op koelvloeistof ligt op de korte termijn voor de hand, maar is op de lange termijn geen verstandige keuze.”

TVM SCHEEPVAART | 33

EXPERTaan

BOORD EXPERTaan ‘t periodiek schoongemaakt worden.

Doe je dat niet, dan loopt het in de soep.”

Vinckemöller vervolgt: “Zo kunnen bijvoorbeeld zuigers vast slaan. Dat geldt trouwens ook voor pijpkoelers en blokkoelers. Het buitenoppervlak moet altijd schoon zijn voor een goede warmte-overdracht. Nou zit er wel een temperatuuralarm op een motor, maar als die afgaat ben je vaak al te laat. Het is net zoals bij een brandalarm. Als dat afgaat dan is er brand, het waarschuwt niet dat er mogelijk brand ontstaat.”

Zoals gezegd is koelvloeistof een chemisch samengestelde vloeistof, waarin additieven, toevoegingen, zitten. Zo zijn er allerlei toevoegingen om

de koelvloeistof zo stabiel mogelijk te houden en om zo min mogelijk schade aan de motor te veroorzaken. “Alleen”, zo voegt de schade-expert eraan toe, “die toevoegingen zijn beperkt houdbaar. Het is dus heel belangrijk dat je periodiek, bijvoorbeeld bij een servicebeurt van de motor de monteur de samenstelling van de koelvloeistof laat controleren. Dat gebeurt onvoldoende.

Want het kost weer geld en tijd. De schipper is wel heel kien op z’n olie en z’n oliefilters, want daar staat bij dat na zoveel draaiuren, of na zoveel jaren de filters en de olie vernieuwd moeten worden. Dat doet hij braaf. Maar het koelwater, daar kijken ze vaak niet naar. Daar zijn ze niet zo alert op. Maar

WOORD

34 | TVM SCHEEPVAART

het onderhoud van de koelvloeistof is net zo belangrijk als van de smeerolie en heeft dus ook onderhoud nodig.”

Vinckemöller komt in zijn praktijk gevallen tegen waarbij hij vaststelt dat er onvoldoende aandacht (onderhoud) is besteed aan de kwaliteit en/of samenstelling van de koelvloeistof, waardoor aanzienlijke schade aan de motor is ontstaan. “Dat zien we best wel vaak. Koelwater is een kritisch item geworden. Scheepsmotoren zijn in de loop der jaren namelijk sterk geëvolueerd, net als automotoren. Ze zijn daardoor ook veel kwetsbaarder geworden.

Schippers zijn daar ook niet altijd blij mee, maar ze worden ertoe gedwongen.

Met name door milieu-eisen.”

Ook het bijvullen van het koelmedium is een kritisch item. De ene koelvloeistof is namelijk niet gelijk aan de andere. Vinckemöller ziet dan ook schadegevallen als gevolg van het door elkaar heen gebruiken van verschillende soorten koelvloeistoffen. “In de koelvloeistof kunnen dan chemische reacties ontstaan die schadelijk zijn voor het koelsysteem en dus voor de motor zelf. Ons advies om daarom het liefst een koelmedium te gebruiken dat door de leverancier van de motor is voorgeschreven. Bij gebruik van een ander soort en/of merk, kan eerst

contact op worden genomen met de leverancier van de motor.”

Dure kostenpost

Koelvloeistof moet gemiddeld eens in de drie jaar vervangen worden, stelt Vinckemöller. “Dat is best een dure kostenpost. Het is mogelijk deze termijn te verlengen, maar dan moet de kwaliteit en samenstelling wel tussentijds gecontroleerd worden en moeten additieven waarvan de werking minder geworden is worden aangevuld. Dat is werk voor specialisten. Er zijn schippers die daarom zeggen: ik doe er gewoon water in, dat is een stuk goedkoper.

Dat kan, maar doe dat niet zomaar. Overleg dit met de leverancier van de motor. Ook wanneer van water weer overgegaan wordt op koelvloeistof. Het is van belang dat dit goed gebeurt om vermenging te voorkomen en de goede werking van het nieuwe koelmedium te waarborgen.”

Vinckemoller vervolgt, “ja, de kosten van koelwaterbehandeling en het op conditie houden van het koelmedium zijn hoog, maar de schade aan de koelinstallatie of aan de hoofdmotor als gevolg van problemen met het koelmedium zijn vaak vele malen

hoger. Besparen op koelvloeistof ligt op de korte termijn voor de hand, maar is op de lange termijn geen verstandige keuze.”

Preventie is volgens Vinckemöller een lastig onderwerp. “Wanneer wij zouden zeggen: let daarop, wees je daar en daarvan bewust, dan is het antwoord met regelmaat: ‘Ik doe het al twintig jaar zo, waarom moet het nu ineens anders?' Inderdaad, bij jezelf gaat het vaak goed en voor je gevoel is

‘Scheepsmotoren zijn in de loop der jaren sterk geëvolueerd’ dat bij een ander niet zo.”

Vinckemöller wijst iedere schipper op z’n eigen verantwoordelijkheid.

“Iedereen doet het namelijk op zijn eigen manier en dat is prima, als er maar over nagedacht is en er weloverwogen keuzes gemaakt worden.” Met een goed koelende en werkende motor wenst hij iedereen dan ook een behou< den en goede vaart.

TVM SCHEEPVAART | 35

Meer aandacht, minder schade Doe voor vertrek de VaarVeiligCheck

Veilig varen doet u voor alles en iedereen. Voor wie u tegenkomt en iedereen aan boord. Voor het schip, dat meer dan uw lief is. Voor bruggen en minder schade aan het milieu. En precies daarom is goede reisvoorbereiding zo belangrijk. Spudpalen intrekken, de autokraan aftoppen. Even de diepgang en doorvaarthoogte peilen en gaan. Met de TVM VaarVeiligCheck voorkom je al snel veel schade. Kleine moeite.

Groot verschil voor de veiligheid op het water. Doe voor vertrek de VaarVeiligCheck op tvm.nl/vaarveiligcheck