N 359
PLAN ZATERDAG: DAG 1 B
al
na
Zwankendamme
W.VAN HECKEHEL.
LEOPOLDHEL.. LEOPOLDSTR
J.VAN PRAETHELLING
ONTMIJNERSST R
K. DE SW ER TL AA N.
bv ba
ST.
74 N3 k
WAT ERKA STEELS TR
l
AKKER-
N
rge
Vp
PARCOURS 15 KM
AT
VERKOOPPUNT GRATIS BEVOORRADING RODE KRUIS UITZICHTPUNT
24 KM ( = 22,09 KM ) 42 KM ( = 44,89 KM )
AT
Strooienhaan
1
t
N 37
Molenhoek
N 31
Va
ar
l ijnkanaa
( = 6,69 KM ) BlauweZATERDAG: Toren 156 KM KM ( = 14,11 KM )
4 5
Boudew
STRA
BRUGGE-BRUSSEL
KERK
30
T AA
SCH AA PS TR
nb anke ergse Bl
B
Vp B
WATERBEDELING
Pereboom
2000T
PARCOURS 24 KM
K EVENDIJ OOST
Vp
Dudzele
PARCOURS 42 KM
STRA
KERK
Houtave
nc
Kleiemhoeve
b
ELAA
de or
aa
LAAN
PUTT
Vp
N
Oostkerke
B
N DE
opmaak parcours 2011.indd 1
e
Zuienkerke
26
N3
win
erez melw
Scha
K WEST EVENDIJ
de
Vijfwege
LAAN
J. VA
RAAT TELLST WILLEM
Vp B
7
Lepegem
do
BERT
AT KESTRA UITKER
6 km
No
RAAT
nken
3
an
NG AL
AAT DUMONSTR
issegem
Groot ter 3 Doest Hoeve
NEST
PRINSEN
Bla
station
hip
GROE
ldk
STATIONSSTRAAT
AN
JF KEN NED PLEIN Y
Vp
L. NUYTEMANSLAAN
KONI
Sc
KO
N 37
Vierwege
AN
INLA
G NIN
SÉLA
ZUIDLAAN
P.GIELL ISSTR.
AT
NieuwmunsterSTART OOSTENDE AANKOMST
V.V.V..
N
AA
ZL
OO
TR
DE
6
N 31
St JobVp Kap
GRAAF JANSDIJK
E-JO
s.p.c.
STRA
LA AN
KERK
NA YE R
2
23
po
r.m.s.
B
KNOKKE-HEIST
o Le
J. MARI
E
T AA
TD
r.b.s.2
s.j.j.
22
PIER
ZEEDIJK
AAT
NSTR
MOLE
TR
SM E
AAT
ESTR
LANG
STR
EMAN
B
21
ROGIERLAAN
TS
DE
RAAT NEST BRUY
B
GEN.L
ES
. DE SERG
T
CES
IEN
NSC
CO
20
ZEEDIJK CASINO
T RSTRAA
. VISSE RAAT
W
yachthaven
19
Lissewege
n va
HAVENPLEIN
18
al
G
haven
ooiendorp
tennis en minigolf
Vp
Vp
17
na
F.ROPSHELLIN
FRANCHOMMELAAN
16
Vp 7
Ka
B
B
Nieuwdorp
ck
15
noodnummer 0495-132394
n do
De Meiboom
van
B
hip
B Vp
Scharebrug STAKETSELS
Molenhoek
Sc
Uitkerke
N 31
N
Vaart
Wenduine
Colombus
START AANKOMST
Ramskapelle
n va
B
34
Westkapelle
0
Ka
Blankenberge
t
9
Vp
b Isa
N 34
r vaa e l l e
N 30
Pier
2
Oosthoek
N4
1
Zeebrugge
KnokkeHeist
Kristoffelhoeve
De Sipho
Platheulenbruggen
Langenhoek
6
Damme
Kruisabele
Koolkerke Broek
Meetkerke Kapellebrug
Bekhof
28/04/11 09:24
ZATERDAG 7 MEI 2011
PANORAMA’S EN BEZIENSWAARDIGHEDEN
1. PIER: WINDMOLENS OP ZEE Vanaf de Pier kun je bij helder weer de eerste 6 grote windturbines op zee zien staan. Ze staan bijna 30km uit de kust in een stevige sokkel in de Thorntonbank. Ze meten zo’n 180m van kop tot teen. De eerste 6 staan er nu; 2 ervan leveren reeds groene elektriciteit aan het net (van de Nederlandse maatschappij Eneco). In totaal moeten er op die plaats 60 komen. Kostprijs 830 miljoen EUR, geld dat in deze tijden niet meer zo gemakkelijk te vinden is. Toch hebben nog andere plannenmakers hun oog op de zandbanken voor onze kust laten vallen: nog 2 projecten zijn al vergund en nog 3 andere projecten verkeren in de planfase. Als alles gerealiseerd wordt, zou het gaan om 300 molens, goed voor de elektriciteit van 3 miljoen Belgen. 2. DE FONTEINTJES EN HET ZEEBOS Tussen Blankenberge en Zeebrugge liggen er 6 unieke duinplassen, waarvan 4 tot reservaat zijn uitgeroepen: de Fonteintjes. We danken ze aan Jan Zonder Vrees. Helemaal zonder vrees was hij niet want hij liet als bescherming tegen de zee de Graafjansdijk aanleggen. Een dubbele rij van dijken tussen Blankenberge en Heist waarvoor het zand uit de duinen werd gegraven. Zo ontstonden deze putten. Een ervan werd in de 20e eeuw opgevuld met bouwafval en er kwam een speelplein op. Die illegale constructie werd verwijderd. Kom later eens terug naar een van de volgende Voettochten en zie wat er verder met deze zevende put (nu nog een kale vlakte) zal gebeuren. Ook uit vrees, maar dan voor de oprukkende haven van Zeebrugge, lieten de stad Blankenberge en de Provincie West-Vlaanderen in 1995 het Zeebos aanplanten. Van de diverse boomsoorten die werden gebruikt, hielden vooral de witte abeel en de els goed stand in het barre zeeklimaat alhier. 3. WEIDEN TER DOEST Van hieruit ziet u het domein van de voormalige abdij Ter Doest met de monumentale abdijschuur (1275). Het domein was vroeger ommuurd en omwald. Op het domein stond ook een windmolen, die de abdijgemeenschap voorzag van meel voor het bakken van brood. De molenterp (heuvel) is duidelijk in het landschap te zien. Het landschap is een mozaïek van graslanden, vol met grachten, en rietvelden, waar jaarlijks Waterral en Bruine Kiekendief broeden. 4. ZICHT OP OOSTKERKE Via de Spegelsweg, dit is een oude schaapsweg waarlangs herders uit de zandstreek hun schapen tot in de schorren brachten, kom je in Oostkerke. Toen de omgeving van Oostkerke begin de 11e eeuw werd ingedijkt , werd die schorre in polders omgezet. Een deel van de dijken begaven het toen in 1134 bij een grote overstroming het Zwin gevormd werd. In deze diepe geul die tot aan Brugge leidde werd later de bedding van de Damse Vaart uitgegraven. Oostkerke was met zijn kerk (die sinds de start ervan in 1100 al meerdere keren werd verbouwd en aangepast), met zijn molen, zijn witte huizen en zijn kasteel, vorig jaar nog genomineerd als een van de mooiste dorpen van Vlaanderen. Van het kasteel uit de 13e eeuw is enkel nog de poort en een deel van de brug over de slotgracht origineel. 5. LEOPOLDKANAAL EN SCHIPDONKKANAAL KNIPPEN DE DAMSE VAART IN TWEE Vanaf Maldegem lopen het Schipdonkkanaal en het Leopoldkanaal sinds halfweg de 19e eeuw zij aan zij tot in Heist. De laatste voert het propere water af van de Meetjeslandse Polders (de Blinker), de eerste leidt een deel van het veel minder propere (en vroeger ook naar vlasroterij stinkende) Leiewater af om Gent voor overstroming te behoeden (de Stinker). Misschien niet voor eeuwig want er bestaan plannen om dit harmonieuze en landschapsbepalende tweelingkanaal in te schakelen als binnenvaartverbinding van en naar Zeebrugge. Daartoe zou het Schipdonkkanaal moeten verbreed worden of moet de middenberm verdwijnen. Weg- en spoorverkeer (een vierde spoor tot Gent is in aanbouw) en kustvaart zouden in de toekomst niet meer volstaan om een verkeersinfarct rond Zeebrugge te voorkomen. De Damse Vaart wordt nu door het dubbelkanaal onderbroken. Dat is pas zo sinds de dynamitering door de Fransen in Wereldoorlog II. Voordien kreeg de Damse Vaart prioriteit om de scheepvaart van Brugge tot Sluis mogelijk te maken en doken de 2 kanalen via sifons onder de Damse Vaart door. 6. OUDE STADSWALLEN DAMME Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd door de Spanjaarden rond Damme een omwalling opgetrokken in de vorm van een zevenpuntige ster, met rondom een diepe walgracht en op elke punt een bastion. Door de aanleg van de Damse Vaart onder Napoleon (die daarmee Brugge met de Schelde wou verbinden) werd de ster doormidden gesneden. Het stadje verschrompelde tot het zuidelijke deel. Recent werd dit noordelijke deel van de wallen door de Provincie West-Vlaanderen in zijn min of meer oorspronkelijke vorm hersteld. 7. ACHTERHAVEN ZEEBRUGGE TE ZIEN VANUIT DE KERKTOREN LISSEWEGE (GRATIS TE BEKLIMMEN). Vanop de massieve kerktoren (die je gratis mag beklimmen) zie je het dakenspel van het witte dorp en de achterhaven van Zeebrugge die steeds verder oprukt. In Zeebrugge werd al een snelle diepzeevoorhaven aangelegd, volledig gewonnen op de zee. Deze is al voor een groot deel ingenomen. Enkel in de achterhaven is er nog ruimte voor uitbreiding. Waar nu de waardevolle polders van Ramskapelle liggen, zullen dan nog bijkomende dokken en kaaien worden aangelegd. Nu is de achterhaven enkel bereikbaar via een grote zeesluis nabij Heist. Er bestaan plannen om het gedeelte dat aanleunt bij Lissewege gemakkelijker rechtstreeks toegankelijk te maken vanuit zee als getijdenhaven; weg met het tijdrovende gedoe via de sluis. Veel van de grote zeeschepen die je in de achterhaven ziet vervoeren auto’s. Daarvoor is Zeebrugge de grootste overslaghaven van Europa.
opmaak parcours 2011.indd 2
28/04/11 09:24
N 34
Pier
Blankenberge
START AANKOMST
1
PLAN ZONDAG: DAG 2
2
B
4
Vp
Uitkerke
3
B Vp
PARCOURS 42 KM PARCOURS 24 KM PARCOURS 14 KM
t
5
Vp
Zwankendamme
Colombus
Scharebrug
VERKOOPPUNT
De Meiboom
GRATIS BEVOORRADING RODE KRUIS UITZICHTPUNT
ZONDAG:
van
St Job Kap
Nieuwmunster
6
Vp
AT
T AA
B
LEOPOLDHEL..
K. DE SW ER TL AA N.
ONTMIJNERSST R
LEOPOLDSTR
J.VAN PRAETHELLING
W.VAN HECKEHEL.
4 N3
WAT ERKA STEELS TR
AKKER-
NN9 9
Vp
Molenhoek t Vp
Meetkerke
Kapellebrug
KERK
ST-Pieters
AT
STRA
N
de e NoNoorodrededBRUGGE-BRUSSEL
Vijfwege
ar
l
Lepegem
SCH AA PS TR
Houtave
N 31
STRA
B
No
Dorpsmolen
Va
KERK
in zwin zw
Duivekete Duivekete B
K EVENDIJ OOST
Strooienhaan
1 N 37
K WEST EVENDIJ
d de or
Blauwe Toren
ijnkanaa
7
e
AT KESTRA UITKER
30
nb rgse e
N ELAA PUTT
RAAT TELLST WILLEM
Vp B
Klemskerke Klemskerke
Vp
7 37
opmaak parcours 2011.indd 3
N
N DE
J. VA
ST.
Vp
LAAN
LAAN
RO DE KR UIS ST R
BERT
3
N
noodnummer 0495-132394
Vp
6 32 Blanke
RAAT
win
NG AL
AAT DUMONSTR
6 km
Vlissegem
NEST
PRINSEN
station
GROE
KONI
Zuienkerke
Vp
Boudew
L. NUYTEMANSLAAN
Kleiemhoeve
2000T
AN
LA
GIN
STATIONSSTRAAT
AN
JF KEN NED PLEIN Y
Z
OO
TR
NIN
KO
SÉLA
ZUIDLAA N
AT
P.GIELL ISSTR.
V.V.V..
DE
E-JO
s.p.c.
START AANKOMST
STRA
LA AN
KERK
NA YE R
T AA
E
TR
TD
J.
r.m.s.
TS
SM E
r.b.s.2
s.j.j.
N
A LA
Vosseslag
AAT
NSTR
MOLE
PIER
n berge
ES
LANG
STR
EMAN
GEN.L
ES
DE
T TRAA
22
KNOKKE-HEIST
GRAAF JANSDIJK ROGIERLAAN
MARI
Vp B
CO
AT STRA UYNE DE BR
ZEEDIJK
21
erez melw
T
ES NC
IE
NSC
SE T. VIS RAA
20
ZEEDIJK CASINO
T RSTRAA
W
OOSTENDE
. SERG
19
77
HAVENPLEIN
yachthaven
tennis en minigolf
18
Scha
G
haven
17
N3
F.ROPSHELLIN
AN
FRANCHOMMELA
16
e
15
B
Groot ter Doest Hoeve
Bl
ank
STAKETSELS
B
Lisseweg
Vierwege
B B
2
N 31
6 KM ( = 7,68 KM ) 15 KM ( = 15,12 KM ) 24 KM ( = 26,35 KM ) 42 KM ( = 41,82 KM )
Strooiendorp B
Nieuwdorp
WATERBEDELING
Vp B
7 Vp
De Haan
N 31
N3
Va ar
Wenduine
B Vp
Moeren
28/04/11 09:24
ZONDAG 8 MEI 2011
PANORAMA’S EN BEZIENSWAARDIGHEDEN
1. VAARGEUL BLANKENBERGE De vaargeul die de toegang tot de haven verzekert, moet regelmatig uitgebaggerd worden. Het water dat hierbij eb vanuit de polders wordt aangevoerd via de Blankenbergse Vaart, slaagt er onvoldoende in het zand weg te schuren. Veel van dit zand is afkomstig van kunstmatige zandophogingen naar het westen toe die dienen om het strand te beschermen tegen de erosie van de zee. In verband met deze problematiek werd recent zelfs het idee geopperd om de staketsels te vervangen door een strekdam zoals in de haven van Zeebrugge. 2. HARENDIJKE Er zijn niet zoveel plaatsen meer over aan de Vlaamse kust waar je op de top van de duinen de overgang zee-strand-duinen-polders nog kunt zien. Even verderop tussen Blankenberge en Wenduine is dat wel nog zo. Waar vroeger voornamelijk weiden en hooilanden lagen in de vette polderklei, kwamen echter campings. 3. SPIOENKOP WENDUINE De duinen bestaan uit zand dat van het strand is opgestoven en door de ingroei van planten (vooral helmgras) verder is opgehoogd, waardoor ze zo nog meer zand vangen. Je staat hier op de tweede hoogste duintop van de Kust (31m). Wenduine dat aan je voeten ligt, werd voor het eerst werd vermeld in 1183 als “Weinendune was een polderdorp dat in de loop van de 13e tot de 15e eeuw uitgroeide tot een belangrijke vissersplaats met een vloot van 42 vissersboten. Rond 1880 kwam de uitbouw tot toeristische badplaats op gang. Overal elders aan de kust werden badplaatsen gesticht door grootgrondbezitters die eigenaar waren van uitgestrekte duingebieden. Hier werd de ontwikkeling in handen genomen door het gemeentebestuur zelf. Maar net zoals op de andere plaatsen gebeurde dit door aansluitend op de tramhalte (die er kwam in 1886) een dijk aan te leggen waarop hotels en statige villa’s kwamen, aangevuld met een groene villawijk waarvan het stratenplan getekend werd door een vermaard architect (in dit geval door Delacenserie in 1900). 4. NIEUWMUNSTER Zicht op het achterland van Wenduine. Naar het westen toe zie je een kreekrug die in gebruik genomen is als akkerland. Ten oosten, naar Blankenberge toe, liggen de lagere komgronden van de Uitkerkse Polders. Hier waren verschillende kleiontginningen voor de baksteenproductie. Soms werden die putten dan later opgevuld met het afval van de nabijgelegen gemeente waardoor de putten tot bergen groeiden. Een moderne vorm van Reliëfinversie. 5. en 7. UITKIJKPUNT ACHTER POMPSTATION EN OP OUD STORT (GROENWAEKE) OVER DE UITKERKSE POLDERS De Uitkerkse Polders bestaan uit 1400ha open ruimte die als landbouw- en natuurgebied in gebruik zijn. Tussen de 4 en de 8e eeuw had de zee hier nog vrij spel. Het landschap was zoals nu nog in het Zwin: de zee drong via geulen het land in en sleet de veenlaag uit. Daarrond bevonden zich slikken en schorren waarop fijne klei werd afgezet. Toen de zee zich terugtrok werden de kreken geleidelijk opgevuld met zand. Daarna begon de mens dijken op te werpen (zoals hier de Blankenbergse Dijk) en het gebied droog te trekken. En daarbij werd het reliëf omgekeerd. Inderdaad, het gebied is minder plat dan je op het eerste gezicht zou denken. Eens het water verdwijnt zakt het veen immers in en zo kwamen de zandige geulen die voorheen het laagst lagen ineens hoger en droger te liggen dan de voormalige, omliggende slikken en schorren. Op de kreekruggen kwamen akkers, dorpen en wegen. Vooral de lager gelegen komgronden zijn uniek. Zeer vochtig en daarom bijna uitsluitend geschikt voor weiden. Om het water toch enigszins af te voeren werden ze doorkerfd met vele grachten. Daarmee vormen ze de ideale biotoop voor weidevogels en ganzen. Voor de kolganzen en de kleine rietganzen uit het hoge noorden is dit een van de belangrijkste pleisterplaatsen van Europa. Nu broeden er weidevogels als de grutto. Laantjes (kleine ondiepe sloten die niet in verbinding staan met de grotere gracht) en poelen werden door Natuurpunt in ere hersteld om het de steltlopers en eenden naar hun zin te maken. 6. BRUG OVER BLANKENBERGSE VAART In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is de Blankenbergse Vaart in oorsprong wel degelijk een natuurlijke waterloop (de Grote Eede). Maar anderzijds illustreert de naam ‘Vaart’ goed de menselijke invloed op deze waterloop. Hij verzamelt namelijk al het water uit het achterland van Blankenberge en De Haan en mondt via een sluis uit in zee, maar enkel bij eb. Bij vloed worden de sluisdeuren gesloten om te verhinderen dat het zeewater in de laaggelegen polders binnendringt. Via schotbalken regelt het polderbestuur ook het waterpeil van de zijdelingse waterlopen zodat natuur en landbouw er kunnen mee leven. Een zeer moeilijke evenwichtsoefening. Voor de natuur is het waterpeil best zo hoog mogelijk, voor de landbouw mag het juist niet te hoog staan. Een beter compromis zou kunnen bereikt worden door een of meerdere pompen te installeren zodat men niet van de ene getijdensluis afhankelijk is om het waterpeil te regelen en bij overstromingsgevaar sneller water kan lozen.
opmaak parcours 2011.indd 4
28/04/11 09:24