Balk van Beel duurzaamste gebouw in Europa Stefaan Martel, directeur van Bopro nv, overhandigde op maandag 12 november het eerste Breeamcertificaat voor residentiële gebouwen op het Europese vasteland aan projectontwikkelaar Ertzberg voor de Balk van Beel. Hij feliciteerde ook architect Stéphane Beel en de ingenieurs stabiliteit en speciale technieken voor hun bijdrage aan dit unieke project aan de Leuvense Vaart.
Jo Vandebergh, algemeen directeur van Ertzberg, gaf het certificaat prompt door aan burgemeester Louis Tobback. “We hebben dit duurzame gebouw niet alleen voor de huidige, maar ook voor de toekomstige generaties neergezet. Hiermee willen we letterlijk en figuurlijk onze steen bijdragen tot de verduurzaming van onze stad. Deze erkenning betekent dat Europa’s meest duurzame residentiële gebouw vanaf vandaag in Leuven staat. Om die reden wil ik graag het certificaat overdragen aan de stad”, verklaarde hij. “Het grootste obstakel bij de ontwikkeling van dit ambitieuze gebouw, dat we overigens op een atypische manier hebben moeten overwinnen, was de financiering van dit project. Geen enkele bankier was immers bereid om de Balk van Beel te financieren. Bovendien hadden we dat niet echt zien aankomen”. “Ons financieringsdossier werd ingediend bij de Belgische grootbanken. Hoewel het een sterk dossier was met stevige waarborgen reikten onze ambities in de ogen van onze bankiers veel te hoog. De combinatie tussen hoogwaardige hedendaagse architectuur, een hoger leefcomfort en uitzonderlijk stevige duurzaamheidsprincipes stootte op ongeloof.”
“Inmiddels zijn onze ongelovige bankiers opnieuw onze ‘vrienden’ geworden, al is het geen toeval dat Belgiës meest duurzame bankier Triodos recent is toegetreden als huisbankier van onze groep”, verklaart Jo Vandebergh.
Hoge score Vijf jaar geleden kocht Ertzberg de gronden van de stadswijk Tweewaters van InBev. “Met dit project willen we bewijzen dat duurzaamheid en leefcomfort hand in hand kunnen gaan. We zijn er ook van overtuigd dat mensen zich niet zomaar van de ene dag op de andere spontaan duurzaam gaan gedragen want ze krijgen snel het gevoel dat ze zullen moeten inboeten op hun vertrouwde, comfortabele manier van leven” aldus Vandebergh. Het internationale keurmerk Breeam profileert zich wereldwijd als nummer één in het meten van de duurzaamheid van gebouwen. Ertzberg gebruikte Breeam echter niet als leidraad om het ontwerp van de Balk van Beel te sturen, maar zette het
uitsluitend achteraf in als een controlemiddel om na te gaan hoe goed of slecht het bezig was. Men haalde een score van 87,8% op de duurzaamheidsladder. Vanaf 85% krijgt een gebouw het ‘outstanding’ certificaat. De Balk van Beel is het eerste Europese gebouw dat die hoge onderscheiding haalt. Duurzaamheid vertaalt zich niet alleen in gebruikte materialen of technieken. In De Balk van Beel kunnen goederen zelfs bij afwezigheid van de bewoners geleverd en/of opgehaald worden. Iedereen beschikt over een thuisbezorgingskast. Een leverancier kan meteen in de hele wijk leveren, wat veel ecologischer is dan dat iedereen apart naar de winkel moet rijden. “Een overheid moet de dingen altijd een beetje conservatief benaderen. Ertzberg komt echter voortdurend met zulke revolutionaire ideeën aandraven dat je je afvraagt of daar wel iets van komt. Twijfel is immers het begin van de wijsheid. We moeten toegeven dat we net zoals de ban-
“Kortom, onze bankiers waren erg enthousiast over dit professionele dossier zolang het maar niet met hun geld was. Daarom hebben we beslist om de Balk van Beel op eigen risico te bouwen zonder projectfinanciering en louter met eigen vermogen en vrije kasstroom”. “Omdat dit project 45 miljoen euro kost, lag dit niet voor de hand. Desondanks hebben we op geen enkel moment toegevingen gedaan op onze duurzaamheids ambities en gelukkig maar: dankzij het doorzettingsvermogen van onze medewerkers staat hier vandaag een gebouw dat in principe niet kon gebouwd worden”.
Stefaan Martel (l.) overhandigt het Breeam-outstandingcertificaat aan Jo Vandebergh (r.). 7 handelen
6 | 2012
kiers heel dikwijls getwijfeld hebben, maar Ertzbergs plannen komen wel altijd uit. Outstanding kan je natuurlijk alleen maar zijn zolang de anderen dat niet zijn. Het college wil er in elk geval voor zorgen dat mensen zich aan dit project spiegelen”, sprak burgemeester Tobback tijdens de overhandiging van het certificaat.
Handelsruimten De Balk van Beel bestrijkt 15.000 m² en is 185 m lang en met zijn vijf lagen 16 tot 17 m hoog. Er zijn drie doorsteken. De appartementen hebben oppervlaktes van 50 tot 250 m² en zijn nooit identiek door de geschraagde platen. Door de geschrankte volumes van verdieping tot verdieping krijg je verschillende terrassen aan de west- en de oostkant.
Stefaan Martel, Benoît Broos, Jo Vandebergh, Stéphane Beel en Tom Debaere gaven burgemeester Tobback en schepenen Carl Devlies en Mohamed Ridouani een rondleiding in en rond het gebouw.
De appartementen kosten 3.000 euro per m² exclusief autostaanplaats. Er zijn 113 autostaanplaatsen of 1,1 plaats per woning, die reeds allemaal verkocht zijn. De eerste appartementen worden opgeleverd in juni 2013, met een looptijd van één maand voor het geheel. Tegen dan moet ook de omgevingsaanleg gerealiseerd zijn met het fiets- en wandelpad en een brug over de Dijle. Ten oosten van de Balk van Beel wordt ook nog een publieke rotatieparking ontwikkeld voor evenementen en de winkels in de wijk. De 17 handelsruimten zijn grotendeels ingevuld (de in totaal 2.400 m² grote commerciële ruimte is voor 60% verkocht) en honderd van de 106 appartementen zijn ook al aan de man gebracht. Hier is tevens plaats voor een dokterspraktijk, een apotheek, een kapsalon en waarschijnlijk ook een voedingzaak.
De Balk van Beel is 185 m lang en met zijn vijf lagen 16 tot 17 m hoog.
Architectuurprijs Leuven uitgereikt Stéphane Beel Architecten is de dubbele winnaar van de vierjaarlijkse Architectuurprijs Leuven. De genomineerde projecten werden beoordeeld door drie afzonderlijke jury’s: een vakjury, een ambtelijke jury en een publieksjury. Dit omdat de criteria voor architecturale kwaliteit door iedereen op een andere manier worden ingevuld.
Deze jury’s loofden elk een prijs uit, die 2.500 euro bedraagt, en die werd toegekend aan één bepaald gebouw. Stéphane Beel Architecten viel in de prijzen met de zinken ziekenhuisuitbreiding van het UZL Gasthuisberg, door de vakjury als laureaat gekozen.
Beel kreeg wat later voor de tweede keer een prijs, ditmaal voor het Museum M dat de meeste stemmen van het publiek kreeg en op die manier de publieksprijs binnenhaalde. Ingenieur-architecten T’Jonck-Nilis werd bekroond met een ambtelijke prijs voor zijn Openbaar Entrepot voor de Kunsten (OPEK) aan de Leuvense Vaartkom.
9 handelen
6 | 2012