DOSSIER Vastgoed
Jo Vandebergh, Chief Enabling Officer van Ertzberg
“Ondernemen gaat altijd gepaard met een vleugje idealisme”
Jo Vandenbergh: “Het project Tweewaters beantwoordt perfect aan de noden van de mensen van vandaag.” (Foto: Johan Van Cutsem)
Op het visitekaartje van Jo Vandebergh prijkt de indrukwekkende functietitel Chief Enabling Officer. “Ik maak graag één en ander mogelijk,” legt hij uit. Als hij zijn plannen aan de Leuvense Vaartkom realiseert, zet hij Leuven alvast voorgoed op de wereldkaart. Zijn holding Ertzberg kocht 11 hectare aan verloederde sites en brouwerijgebouwen en tekende er de wijk van de toekomst uit: 1.200 woningen, zelfbedruipend met groene energie, futuristisch, het grootste stadsinbreidingsproject ooit in ons land. Toen hij op z’n 18de zijn eerste autowrak verkocht, had hij nooit durven dromen dat hij op z’n 40ste de toekomst van Leuven mee zou uittekenen.
Geen grijs kantoorgebouw voor Ertzberg. Het rode, eeuwenoude pand in hartje Leuven, de houten, krakende vloeren en het perfect gerestaureerde interieur slaan elke bezoeker murw. Jo Vandebergh past perfect in dat plaatje. Een scherp maatpak, haar met gel naar achteren gekamd en een moderne kuif. Niet het prototype van een verknochte manager, zou je denken. Toch is hij ondernemer in hart en nieren. Zijn avonturisme en fantasie brachten hem van autowrakken over medische informatica naar kinderkleding en vastgoed. Telkens leverde het hem naam en faam op. Maar wat hij nu van plan is in Leuven, tart elke verbeelding (zie kader).
“Ik wist dat er in de Verenigde Staten veilingen bestonden waar professionals wagens per opbod konden kopen. Dat idee wilde ik hier ook vorm geven. Ik kocht een oude loods in Waver en op mijn 23ste opende ik de allereerste autoveiling van het land. Een team medewerkers zorgde ervoor dat we elke week een grote hoeveelheid wagens te koop konden aanbieden. Elke 50 seconden verkochten we een auto, goed voor zo’n 16.000 auto’s per jaar. In het tweede jaar haalden we een omzet van 40 miljoen euro. In 1995 aanvaardde ik een overnamebod van ADT, mondiaal marktleider in de sector.” B.M.: Nadien trad u op als crisismanager van een Europese kinderkledingfabrikant, kocht u het medisch informaticabedrijf Yuse, stapte u in de vastgoedsector en nog veel meer. Stilzitten is u vreemd? “Ik hou van complexiteit en moeilijke, nieuwe situaties. Daar leer je uit. In een complexe situatie gedurfde managementbeslissingen nemen, dat is uitermate interessant. Samen met mensen in het vak de juiste keuzes maken, dát is ondernemen.”
“Ik hou van complexiteit en moeilijke, nieuwe situaties. Daar leer je uit.” B.M.: U krijgt blijkbaar alles voor elkaar waaraan u begint. Wanneer kreeg u de smaak van het ondernemen te pakken? Jo Vandebergh: “Op mijn 18de ben ik gestart met mijn eerste zaak. Ik plantte het grasveld van het ouderlijke huis in Korbeek-Lo vol autowrakken en verkocht die aan garagehouders en carrosseriebedrijven. Mijn vader doceerde elektromechanica aan Groep T in Leuven. Hij bouwde in zijn vrije tijd wrakken om tot zo goed als nieuwe wagens. Zo kreeg ik de smaak te pakken. Al snel kocht ik een eerste gebouw, een oud benzinestation naast de Carrefour in Korbeek-Lo. Ik werd agent van Volkswagen en Audi en verkocht nieuwe en tweedehandse wagens. Zeer succesvol, maar na twee jaar vormde de zaak geen uitdaging meer. Toen ging ik op zoek naar iets nieuws.”
B.M.:Wat voelt u zich het meest: ondernemer of manager? “Zeker ondernemer. Er is een groot verschil tussen een ondernemer en een manager. Ik ben ondernemer in de eerste plaats, maar mijn medewerkers zijn stuk voor stuk goede managers.”
Luisterbereidheid B.M.:Wat zijn de kwaliteiten van een goede ondernemer? “Een goede luisterbereidheid. De goede ondernemers die ik ken, hebben een luisterend oor. Zo kan je kansen waarnemen en voel je de noden van de markt. Als je dat voelt, kan je met het juiste product op het juiste moment
B.M.: Dat is behoorlijk snel.Wat was de volgende uitdaging?
31
DOSSIER Vastgoed
komen. ‘Time to market’, heet dat. Ook heel belangrijk is dat je permanent bijleert. Anders ga je achteruit. Ik leer door me te omringen met de juiste mensen, mensen die vanuit de inhoud het debat aangaan. Dat resulteert in kennis waarmee je vastberaden onbetreden paden kan bewandelen. Wat je als ondernemer zeker niet uit het oog mag verliezen, is de maatschappelijke relevantie van je acties. Je beweegt in een maatschappij en je mag nooit handelen uit puur eigenbelang van het bedrijf. Er moet altijd een vleugje idealisme bij zijn.”
“De nieuwe wijk is een model van een duurzame stadsontwikkeling: je vindt er geen wagens bovengronds en er wordt gebruik gemaakt van zuivere energie.” B.M.: Dat idealisme brengt ons tot wijk Tweewaters: een volledig nieuwe, futuristische woonwijk, goed voor zo’n 5.000 bewoners en gebouwd volgens het Urban Convenienceprincipe.Wat houdt dat precies in? “Ik heb die visie twee jaar geleden geschreven. De nieuwe wijk is een model van een duurzame stadsontwikkeling, met lokale diensten die de gezinslasten verlagen en het leefcomfort verhogen. Je vindt er geen wagens bovengronds en er wordt gebruik gemaakt van zuivere energie. Het heeft ons veel moeite gekost om de 11 hectare aan de Vaartkom in Leuven te kunnen kopen. Het grootste stadsproject ooit, ja, maar dat we nu in onze eigen stad de uitgelezen kans krijgen om een nieuwe wijk te ontwikkelen, maakt ons wat dat betreft alleen maar ambitieuzer. Dat brengt wel risico’s met zich mee. En dat risicogevoel botst met de verantwoordelijkheidszin die inherent is aan ondernemen
in je eigen biotoop. Maar ik zou geen betere plek dan Leuven, mijn thuisstad, kunnen kiezen.” B.M.: Het project staat of valt met de goodwill van het stadsbestuur. Hoe kon u burgemeester Louis Tobback en het schepencollege overtuigen? “Door ons project inhoudelijk tot in de details uit te werken. Ons dossier was áf. We hebben twee jaar hard gewerkt om het ontwerp te onderbouwen. De administratie van de stad liet zich kennen als een harde, maar correcte gesprekspartner. De stad eist kwaliteit en wat dat betreft werden we enorm ondersteund door onze ervaren architecten Stéphane Beel en Xaveer De Geyter. De stad Leuven is dus niet over één nacht ijs gegaan. We hebben sterk moeten argumenteren, maar uiteindelijk krijgen we vandaag hun onontbeerlijke steun. Het Wereldnatuurfonds (WWF) toont bovendien interesse voor ons project. We hopen dat de grootste natuurbehoudorganisatie onze wijk zal erkennen als een One Planet Livingproject, zodat het wereldwijd beleidsmensen en ontwikkelaars kan inspireren.” B.M.:Wat maakt deze wijk zo duurzaam? “De duurzaamheidsrace is een internationale wedstrijd. Bedrijven hebben dat te weinig door, denk ik. De basiskennis is er, maar wordt nog veel te weinig toegepast, hier doen we dat wel. Met wijk Tweewaters houden we rekening met alle aspecten die vervlochten zitten in onze samenleving en impact hebben op onze ecologische voetafdruk: energie, afval, water, mobiliteit, consumptie, bebouwde oppervlakte en diensten. Daar waar de basiskennis te kort schiet, gaan we over tot innovatie en creativiteit.”
Beperkt risico B.M.: Het gaat om een gigantische investering. Wat als investeerders afhaken of er geen kopers worden gevonden?
Stadswijk Tweewaters in een notendop Stadsontwikkelaar Ertzberg bouwt in het gebied Tweewaters in Leuven een nieuwe stadswijk. De werken starten in principe begin 2010 en duren tot 2020. Het project is 11 hectare groot en zal 1.200 nieuwe woningen tellen. Het gaat om het grootste stadsontwikkelingsproject in ons land en de allereerste CO2-negatieve wijk. Groene energie komt van een warmtekrachtkoppelingscentrale en van 10.000 m2 fotovoltaïsche cellen. Er is ruimte voor een park van 3,5 hectare. De wijk wordt autovrij en duurzame handelaars krijgen korting op de huur. Blikvanger is het 70 meter hoge silogebouw. De silo’s krijgen een woonfunctie. Bovenop de silotorens komt bovendien een nieuwbouwvolume met onder meer een hotel en een publiek, panoramisch platform. Toparchitecten Stéphane Beel en Xaveer De Geyter hebben het stedenbouwkundig masterplan ontworpen. Info: www.tweewaters.be
32
“Het risico is beperkt. We zijn financieel een solide bedrijf en de gronden die we hebben aangekocht, zijn sowieso een goede investering. Vooral omdat Leuven de perfecte plaats is om in vastgoed te investeren. Het aanbod zal de vraag nooit inhalen. We brengen de woningen ook gefaseerd op de markt zodat er geen overaanbod is. We beginnen pas met een fase als we 35% van de woningen hebben verkocht. Voor de toekomstige kopers is het een degelijke investering. Weet je dat het energieverbruik in onze woningen 80% lager zal liggen dan elders?” B.M.: Kan de economische crisis geen roet in het eten gooien? “Toen ik van start ging met het project was er van een crisis nog geen sprake. Als ik toen had gekozen voor gewone appartementen, dan was ik er vandaag misschien niet zo gerust op. Nu krijg je een heel ander verhaal. De klemtoon ligt op duurzaamheid, innovatie, en dat is maar goed ook. Daardoor krijg je een uniek aanbod zoals je dat nergens anders vindt. Dit project beantwoordt perfect aan de noden van de mensen van vandaag. De interesse is trouwens enorm.” B.M.: Heel de stad kent het project. Ertzberg richt zelfs een tentoonstelling in over het project. Hoe is de respons? “Overweldigend. De tentoonstelling en de projectwebsite lokten al 20.000 bezoekers. We hebben een glossy magazine in alle bussen in Leuven verdeeld, zodat iedereen op de hoogte is. Dit project is immers goed voor de hele stad. De buurtbewoners zijn we persoonlijk gaan informeren. Op die manier creëer je goodwill en krijg je veel voor elkaar.” Bart Claes