Twente werkt!
Actieplan voor een regio met toekomst Twente Board - 12 december 2014
Economic Development
Twente Werkt! Actieplan voor een regio met toekomst De Twente Board, bestaande uit vertegenwoordigers van bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en overheden in Twente, heeft op 12 december 2014 het actieplan Twente Werkt! vastgesteld. Het is een concreet vervolg op de aanbevelingen die de Commissie Draijer en de Commissie van Wijzen (o.l.v. Bernhard Wientjes) eerder in 2014 hebben gedaan.
Aanbevelingen commissie Draijer Aanbevelingen Commissie van Wijzen
Het actieplan Twente Werkt! bevat een analyse van Twente, waaruit onder
Inhoud Twente Werkt! 2 Inleiding 3 Actielijnen 5 Aanbevelingen commissie Draijer 8 Aanbevelingen Commissie van Wijzen 9 Analyse 10 De aanpak in 5 actielijnen 14 Actielijn 1 - Sterke HTSM-sector 15 Actielijn 2 - Groei van MKB 17 Actielijn 3 - Nieuwe bedrijvigheid 20 Actielijn 4 - Duurzame arbeidsmarkt 22 Actielijn 5 - Werk door investeringen 25 Samenwerking 27
meer blijkt dat de regio kampt met een relatief hoge werkloosheid. De Twente Board heeft daarom vijf actielijnen benoemd met concrete initiatieven die de economie en de arbeidsmarkt van Twente versterken. In 2015 ziet de Twente Board toe op de uitvoering van deze actielijnen. Na zes maanden wordt het actieplan geactualiseerd.
Analyse
Actieplan Twente Werkt!
2
Inleiding Twente is een innovatieve regio met een krachtig technologisch profiel en
De ambitie blijft onverkort om Twente te ontwikkelen tot een ondernemende
internationale ambitie. Op 10 juni 2014 verscheen het visitatierapport
en Europees toonaangevende technologische topregio waar hoogwaardige
‘Versterken economische kracht van Twente’ van de commissie Draijer. De
systemen, producten, materialen en diensten worden vervaardigd.
commissie stelt dat de huidige focus van Twente op de sector High Tech
Het actieplan Twente Werkt! vormt een extra plus op lopende initiatieven,
Systemen en Materialen weliswaar kansrijk is, maar versterkt moet worden
zoals de Innovatiesprong Twente, het Techniekpact en het Twents
om effectief te zijn. Op korte termijn zijn aanvullende oplossingen nodig voor
Arbeidsmarktperspectief (TWAM). Doel is nu te versnellen en concreet te
de langdurige werkloosheid van relatief laagopgeleide werkzoekenden.
handelen. Het actieplan bevat daarom concrete acties die direct worden
Hoewel elke baan in de hightechsector tenminste één extra baan voor lager
ingezet, of in de pijplijn zitten.
opgeleiden genereert, gebeurt dat niet per direct en bovendien vraagt die baan vaak aanvullende vaardigheden. Het rapport van de commissie Draijer
Twentse ondernemers en bestuurders onderschrijven en ondersteunen dit
was een ‘wake-up call’ voor de regio en een aanmoediging om aan de slag te
actieplan actief. Het belang van Twente is daarbij leidend. Juist nu zijn visie
gaan met de kansen van Twente. Twente voelt zich gesteund door de Tweede
en actieve inzet op concrete nieuwe initiatieven en projecten nodig. Het is
Kamer, die de regering oproept initiatieven voor het stimuleren van de
werk in uitvoering. Dit actieplan is dan ook een dynamisch document, dat
werkgelegenheid in regio’s maximaal te ondersteunen. Ook heeft de
minstens ieder half jaar een update nodig heeft. Zo geeft het een extra
Commissie van Wijzen onder leiding van Bernhard Wientjes onlangs
impuls aan een gezonde economische toekomst van deze prachtige regio met
belangrijke aanbevelingen gedaan voor een Technology Base Twente.
potentie en ambitie.
De Twente Board, bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven,
Kortom, Twente Werkt aan een regio met toekomst!
onderwijs- en onderzoeksinstellingen en de overheden in Twente, heeft de aanbevelingen van de commissie Draijer gebruikt als basis voor dit actieplan.
Actieplan Twente Werkt!
3
Twente, ondernemende hightechregio Twente is een ondernemende hightechregio, een innovatief netwerk met een krachtig technologisch profiel en een internationale ambitie. De economische agenda richt zich op de voor Twente kansrijke sector High Tech Systemen en Materialen (HTSM). Deze sector sluit goed aan bij het DNA van Twente met zijn langjarige traditie in de maakindustrie en biedt perspectief voor toekomstbestendige werkgelegenheid. HTSM is als landelijke topsector ĂŠĂŠn van de pijlers van de Nederlandse economie, met een groeiende toegevoegde waarde, hoge exportquote, hoge R&D-inzet en brede toepassingsmogelijkheden. Bedrijven, overheden, onderwijs- en onderzoeksinstellingen behalen daarin een voorsprong door verbinding met elkaar te zoeken. Verbinding als voedingsbodem voor ondernemerschap en innovaties op wereldniveau. Dat spreekt professionals, ondernemers, investeerders en studenten aan.
Actieplan Twente Werkt!
4
Home
Actielijn 1 - Sterke HTSM-sector
Actielijn 2 - Groei van MKB
Twente werkt aan hightech.
Twente werkt aan versterking ondernemerschap.
Actielijn 1
Actielijn 2
Acties 2015:
Acties 2015:
- de oprichting van een regionaal topteam HTSM/Smart Industry, dat zorgt voor meer
- Het bezoeken en bij de economische agenda betrekken van 100 bedrijven;
focus, massa en coalities in concrete businesscases; - extra acquisitie voor het aantrekken van HTSM-bedrijven en onderzoeksinstituten; - ontwikkeling van het programma Smart Industry: met o.a. Field Labs en
- exportbevordering, met de focus op Duitsland, door o.a. gerichte handelsmissies; - i nnovatief inkopen (launching customership) bij gebiedsontwikkeling Kennispark , Luchthaven Twente en Hart van Zuid ;
demonstratiefaciliteiten voor intelligente producten en productieprocessen (robotisering
- ontwikkelen platform Zorginstellingen als launching customer voor technische bedrijven;
en nieuwe ICT-toepassingen);
- verkenning mogelijkheden van en voor een kredietunie;
- stimuleren van hightechinnovatie door middel van onderzoeksbeurzen (voor gezamenlijk onderzoek bedrijven en universiteit.
- o ntwikkelen cursusprogramma voor versterken van ondernemersvaardigheden, voor ondernemers en studenten.
In de pijplijn:
In de pijplijn:
- uitvoeren van duurzame, innovatieve en slimme energieconcepten (Smart Energy in
- één loket voor financierings- en subsidievragen vanuit het MKB;
Smart Cities), waarbij energiebedrijven, industrie en woningcorporaties samen optrekken;
- facility sharing (apparatuur, ruimte) bij onderwijs- en onderzoeksinstellingen en
- oprichting van het European Safety & Security Centre voor vraagstukken op het gebied
hightechbedrijven en beschikbaar stellen (leegstaande) kantoor-, onderzoeks- en
van veiligheid.
productieruimte voor MKB/starters; - ondersteuningsaanpak voor starters optimaliseren; - bij elkaar brengen inkopers voor uitwisseling van ervaring in rol als launching customer; - budget voor ontwikkelen van businesscases voor nieuwe initiatieven; - o ntwikkelen financiële regeling om bedrijven op basis van maatwerk te kunnen ondersteunen in hun groeiplannen; - opzetten netwerk businessdevelopers in Twente; - s amen met innovatieve MKB-bedrijven in de regio Twentse Innovatiehubs ontwikkelen.
Actieplan Twente Werkt!
5
Home
Actielijn 3 - Nieuwe bedrijvigheid
Actielijn 4 - Duurzame arbeidsmarkt
Twente werkt aan het aantrekken van nieuwe bedrijven.
Twente werkt aan een duurzame arbeidsmarkt.
Actielijn 3
Actielijn 4
Acties 2015:
Acties 2015:
- actieve gecoördineerde acquisitie van bedrijven, vooral in kansrijke sectoren (HTSM,
- 250 Twentse werkzoekenden worden aan een baan in Duitsland geholpen;
logistiek, toerisme) - continuering van het Expat Center Twente en uitbouw van internationaal onderwijs; - opzetten Arbeidsplaatsen Premie Regeling Twente
- Werkplein Twente zorgt ervoor dat werkzoekenden en werkgevers elkaar makkelijker kunnen vinden zonder tussenkomst van gemeenten of UWV; - drie sectorplannen voor o.m. techniek en zorg;
- in kaart brengen bedrijfskosten Duitsland en Nederland.
In de pijplijn: In de pijplijn:
- 515 garantiebanen voor mensen met een arbeidsbeperking.
- studie naar terughalen verdwenen industrie (reshoring) in Twente.
- arbeidsmarktoffensief in Duitsland; - scholingsvoucher voor werkenden die willen doorgroeien; - Sociale Impact Bonds: overheid betaalt private partijen voor aanpak van maatschappelijk probleem. - Project Twente Textiles; - Project logistiek centrum Rijssen-Holten; - Project solliciteren in het Duits.
Actieplan Twente Werkt!
6
Home
Actielijn 5 - Werk door investeringen
Samenwerking
Twente werkt aan banen uit investeringen in bebouwde omgeving en
De huidige situatie én de kansen die Twente in zich heeft, vragen om een
infrastructuur.
gebundelde inzet vanuit het bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen
Actielijn 5
en overheid. De Twente Board roept de drie partners op om dit actieplan als leidraad te gebruiken voor concrete initiatieven en projecten. Met de
Acties 2015: - versnellen aanleg en onderhoud infrastructuur - social return on investment; regionale werkgelegenheid door slimmer aanbesteden.
In de pijplijn:
uitvoering van het plan kan Twente zich ontwikkelen tot een ondernemende en Europees toonaangevende technologische topregio waar hoogwaardige systemen, producten, materialen en diensten worden vervaardigd.
Een gebundelde inzet
- nieuwe investeringen in regionale infrastructuur (ontvlechting A1/A35 tussen Azelo en Buren); - Haalbaarheidstudie high-speed railverbinding Amsterdam-Twente-Berlijn.
Actieplan Twente Werkt!
7
Home
Visitatierapport commissie Draijer Op 10 juni 2014 verscheen het visitatierapport ‘Versterken economische
meer toptalent voor de regio behouden blijft en draagt op middellange termijn bij aan
kracht van Twente’ van de commissie Draijer. Bestaande plannen, aanpak en
bredere werkgelegenheid. Zet in op méér doorgroei van spin-offs.
uitvoering vormen volgens de commissie een goede basis voor het
4. Vergroot de effectiviteit van de regionale samenwerkingsverbanden. Het grote aantal
versterken van de economische kracht van de regio Twente. Het draagvlak is
netwerken en samenwerkingsverbanden vormt een belangrijk onderdeel van de sociale
hoog, maar het is niet genoeg. Ze heeft vijf verbeterpunten voorgesteld:
cohesie in de regio. Verdicht deze netwerken, zodat ze meer samenwerken en de economische ontwikkeling stimuleren. Maak een gezamenlijk plan voor bestuurlijke samenwer-
1. V ersterk de economische focus op High Tech Systemen en Materialen (HTSM) door het preciseren van focusgebieden binnen HTSM waarin Twente werkelijk het verschil kan maken. Een goed voorbeeld is het terrein van materialen, waar Twente van oudsher sterk is. Versterk effectieve nationale en internationale verbindingen met andere regio’s voor een sterkere basis in deze globaal concurrerende sector. Benader proactief bedrijven voor vestiging in de regio, zodat de industriële basis in HTSM groter wordt. Betrek bestaande vooraanstaande ondernemingen nauwer bij de sector. 2. Verbreed het economisch plan voor de regio. Twente heeft een hoge werkloosheid onder
king dat aansluit op het economisch plan. Maak de samenwerking tussen provincie en regio productiever. 5. Verbeter de profilering van de regio. De gevormde marketingpropositie sluit nog onvoldoende aan bij wat de regio onderscheidt. De aanpak van belangenbehartiging kan effectiever door meer structuur en een proactieve uitvoering. Trek specifieke ondernemingen aan voor de regio Twente.
Het volledige rapport van de commissie Draijer vindt u hier.
lager opgeleiden. Lopende economisch plannen zijn te eenzijdig gericht op HTSM als aanjager van de lokale economie. Er is een verbreding nodig. Maak een alomvattend banenplan dat op korte termijn een positieve impuls geeft aan de werkgelegenheid, ook voor de minder hoog opgeleide inwoners. 3. Vergroot de inzet op ondernemerschap en innovatie. Twente heeft een bovengemiddeld niveau van ondernemerschap rondom de Universiteit Twente. Zet deze kracht in de regio breder in. Een brede aanpak gericht op innovatief ondernemerschap zorht ervoor dat
Actieplan Twente Werkt!
8
Home
Commissie van Wijzen De onafhankelijke Commissie van Wijzen, onder voorzitterschap van Bernard
toekomst van Twente zonder gezamenlijk gedragen toekomstbeeld. Mooie plannen en agen-
Wientjes, onderzocht in 2014 de kansen voor een duurzaam economisch
da’s blijven steken in onvermogen ze uit te voeren. Iedereen in Twente wil vooruit en zijn
sterker Twente. Daarbij werd ook gekeken naar welke rol de Luchthaven
schouders eronder zetten. De commissie roept Twente op elkaar te vinden, in het belang van
Twente kan spelen. De commissie constateert dat de economische motor van
de zaak. Ze constateert een dringende behoefte aan een publiek-private topteam, dat door
Twente hapert. De negatieve impact van de huidige economische
kennis en statuur gezag heeft en voorop gaat.
problematiek laat zich niet alleen voelen bij de lokale overheden, maar wordt ook bij het bedrijfsleven zichtbaar
Het volledige rapport van de Commissie van Wijzen vindt u hier.
(o.a. verslechterende concurrentiepositie en minder aantrekkelijke vestigingsfactoren). De Twentse economische structuur is dringend toe aan een krachtige en perspectiefrijke structurele vernieuwing.
Centraal advies van de commissie is om van de Luchthaven Twente een internationale ontwikkel-, demonstratie- en productiezone voor ‘Advanced Materials and Manufacturing’ te maken. In het fraaie coulisselandschap worden groen en rust gecombineerd met de bruisende energie van duurzame hightech bedrijvigheid. Kortweg: Technology Base Twente. De commissie stelt dat de voordelen van de grensligging beter benut kunnen worden. Fiscale en praktische barrières voor Twentse grenswerkers zijn nog te groot om volop te profiteren van de werkgelegenheid over de grens. Bevordering van de export van het MKB naar Duitsland, het opzetten van handelsmissies en een arbeidsmarktoffensief om Twentse werkzoekenden te koppelen aan Duitse vacatures, moeten absolute prioriteit hebben. De Commissie van Wijzen ziet een enorme hoeveelheid rapporten en onderzoeken over de economische
Actieplan Twente Werkt!
9
 Home
Analyse Twente is een stedelijke regio met meer dan 600.000 inwoners en een sterke eigen identiteit. Het is een regio waar het goed wonen en leven is, met voldoende aanbod van natuur, cultuur, sport en amusement. Een groot deel van de werkgelegenheid is te vinden in de industrie, met een rijke historie in textiel en metaal. Deze industrie heeft in de afgelopen decennia een enorme transitie doorgemaakt met nieuwe producten, nieuwe materialen, andere productiemethoden en andere afzetgebieden. Met ondersteuning van de Universiteit Twente is Twente uitgegroeid tot een innovatief ecosysteem met onderwijs- en onderzoeksinstellingen en veel startende hightechbedrijven. Zij leveren nieuwe hoogwaardige producten, materialen, systemen en diensten in een regio met een ondernemende instelling en een hoge arbeidsmoraal. Daar staat tegenover dat in Twente relatief veel mensen niet actief deelnemen aan het arbeidsproces en niet (kunnen) bijdragen aan economische groei. Mensen die hun talenten onvoldoende kennen en onvoldoende benutten. Inwoners met een laag opleidingsniveau zonder enige werkervaring dan wel met werkervaring die onvoldoende aansluit. De persoonlijke en maatschappelijke impact hiervan is groot en neemt toe, met structureel negatieve effecten op welzijn en welvaart en forse financiĂŤle knelpunten bij de lokale overheden.
In 2013
907 meer startende ondernemingen dan in 2012
Jaarlijks wordt in Twente naar schatting ruim â‚Ź 1 miljard uitgegeven aan uitkeringen voor niet-werkenden. In de regio gingen de afgelopen drie jaren 9.000 banen verloren. De werk-
Aandeel vrouwelijk Twents talent stijgt
loosheid steeg sterker dan in de rest van Nederland en vooral in de Twentse steden is het
64 procent
werkloosheidspercentage hoog.
van de beroepsbevolking
Actieplan Twente Werkt!
10
Home
De feiten Het Bruto Regionaal Product – de totale waarde
Het percentage innovatieve bedrijven in Twente,
Kennispark Twente is de grootste innovatiecam-
van goederen en diensten die in Twente worden geprodu-
gemeten over de periode 2004-2010, is groter dan in
pus van Nederland, met zo’n 400 bedrijven. Qua werkge-
ceerd – ligt op € 19 miljard in 2011. Dat is 3,2% van het
Nederland (44% tegen 38%). Twente heeft ruim 2.500
legenheid staat het op de tweede plek, met circa 6.300
Bruto Nationaal Product. De gemeenten Almelo,
HTSM-bedrijven met in totaal bijna 30.000 arbeidsplaat-
arbeidsplaatsen. In 2013 is Kennispark Twente uitgeroe-
Enschede, Hengelo, Oldenzaal en in mindere mate Rijs-
sen. Het aandeel van HTSM in de totale werkgelegenheid
pen tot Beste Bedrijventerrein van Nederland. In de afge-
sen-Holten vormen het economisch zwaartepunt.
in Twente is sinds het begin van de crisis in 2009 gestegen
lopen jaren zijn 2.000 spin-offs ontstaan vanuit de Uni-
van 9,7 naar 10,1%. Landelijk nam in de HTSM-sector het
versiteit Twente en Saxion, samen goed voor ongeveer
aantal werkzame personen in die periode juist af met 0,2%.
20.000 arbeidsplaatsen. Jaarlijks is zo’n 10% van de
De meeste arbeidsplaatsen in Twente bevinden
snelst groeiende technologiebedrijven in Nederland
zich in de sectoren handel (20%), zorg (16%) en de industrie (15%). Het aandeel van de HTSM-topsector in de
afkomstig uit Twente. Het aantal spin-offs vanuit KennisTwente kent diverse Open Innovatie Centra,
park Twente ligt met 145 hoger dan bij de andere cam-
werkgelegenheid is hoger dan gemiddeld in Nederland
gericht op het toegankelijk maken van kennis en kunde
pussen in Nederland. Kennispark Twente wordt als een
(10,1% tegen 6,7%). In mindere mate geldt dit ook voor de
voor het regionale bedrijfsleven. Voorbeelden zijn:
van de regionale hotspots van Nederland gezien door de
topsectoren Chemie en Food & Nutrition. Het aantal
Open Innovatie Centrum Advanced Materials (OICAM)
Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie.
startende bedrijven in de regio ligt boven het landelijk
, Texperium , TPRC , Centre for Medical Imaging ,
Saxion heeft voor ontwikkeling van het techniekonderwijs
gemiddelde. Anderzijds ligt ook het aantal faillissemen-
VKON , High Tech Factory en LEO robotics .
en voldoende opgeleid personeel in de techniek de Cen-
ten in Twente hoger.
tres of Expertise Tech Your Future en Tech for Future. Het ROC van Twente heeft het Centrum voor Innovatief Vakmanschap TechWise Twente .
Actieplan Twente Werkt!
11
 Home
De Twentse onderwijs-/onderzoekinstellingen zijn
Het aantal werkzoekenden is opgelopen tot circa
Uit een analyse van de Atlas voor gemeenten
goed ingebed in Twente: ROC van Twente (circa 1.800 fte
35.000 geregistreerde werkzoekenden. Het werkloosheid-
komt naar voren dat in Enschede voldoende banen zijn
en 20.000 studenten), Saxion (circa 2.175 fte en meer dan
spercentage in Twente (12,3%, augustus 2014) ligt niet
voor laagopgeleide mensen. Door het verlies aan arbeids-
26.000 studenten in Deventer en Enschede) en Universiteit
alleen boven het Nederlands gemiddelde (10,1%), maar is
plaatsen op mbo2-niveau en hoger ontstaat echter ver-
Twente ( circa 3.100 wetenschappers en professionals en
ook 14% hoger dan een jaar eerder. De hoogste werkloos-
dringing. Er moet dus vooral werkgelegenheid worden
bijna 9.500 studenten) met bijbehorende Centres of Exper-
heidspercentages zijn te vinden in het stedelijk gebied:
gegenereerd op mbo2-niveau en hoger, waardoor de
tise en onderzoeksinstituten. De focus ligt bij alle instel-
Enschede (18,3%), Almelo (17,3%) en Hengelo (11,4%).
verdringingseffecten afnemen.
lingen op technologie.
Verder kennen ook de gemeenten Oldenzaal en Losser werkloosheidspercentages boven de 10%. De gemeente
Ondernemers verwachten in de nabije toekomst knelpunten voor de vervangingsvraag van middelbaar
Enschede heeft dit jaar met 55% het laagste niveau van arbeidsparticipatie van Nederland.
en hoogopgeleid technisch personeel. In bepaalde sectoren en beroepsgroepen is nu al sprake van een tekort. Het
Het aantal werkloze jongeren tussen 15 en 27 jaar bedraagt 3.544 personen (augustus 2014), een afname met 7,4% ten opzichte van een jaar eerder. Van deze jongeren doen 1.219 een beroep op een WW-uitkering, dat is
Bijna de helft (41,8%) van de niet-werkende werk-
22% minder dan in 2013. Nog eens 1.575 jongeren zitten in
aantal moeilijk te vervullen vacatures bedraagt inmid-
zoekenden heeft uitsluitend een lagere opleiding (basis-
de bijstand, een toename van 6,6% ten opzichte van
dels 500 tot 700 per jaar. De vraag naar hogeropgeleiden
onderwijs); daarmee wijkt Twente niet noemenswaardig
augustus 2013.
(vanaf het niveau mbo3+) groeit relatief snel.
af van de rest van Nederland. Een vergelijkbaar percentage (41,0%) heeft een mbo-opleiding; dat is meer dan in de rest van het land. Het percentage niet-werkende werkzoekenden met hogere opleidingen ligt onder het Nederlands gemiddelde.
Actieplan Twente Werkt!
12
Home
Overheid, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en
De afgelopen jaren zijn vele analyses verschenen
bedrijfsleven investeren in de economische ontwikkeling
over de sterke en zwakke punten van Twente. Voorbeelden
van Twente. Investeringen van Regio Twente en provincie
hiervan zijn de Economische Motor Twente ,
Overijssel van € 65 mln. in het Innovatieplatform Twente
de Innovatiesprong Twente, de Logistieke Draaischijf , de
tussen 2007 en 2013 hebben € 275 mln. uitgelokt. Vanaf
Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente , de periodieke
2013 hebben provincie (€ 45 mln.) en Regio Twente (€ 30
Arbeidsmarktmonitor, de Twente Index , het Twents
mln.) opnieuw middelen gereserveerd via de Innovatie-
Arbeidsmarktperspectief , Versterken economische
sprong Twente. Ook private partijen hebben middelen
Kracht van Twente (het rapport van de Commissie
ingezet. Zo heeft ondernemer Gerard Sanderink een stich-
Draijer) en Technology Base Twente (het rapport van
ting opgericht die meer dan € 30 mln. in onderwijs en
de Commissie van Wijzen). De rapporten bevestigen dat er
faciliteiten investeert. Buitenlandse investeerders zijn
voldoende kansen voor Twente zijn, maar dat er nog veel
actief: het Amerikaanse (pre-)seedfonds Cottonwood
werk aan de winkel is om deze te verzilveren.
Technology Fund (CTF) bijvoorbeeld investeert vanuit zijn vestiging in Twente (de eerste in Europa) € 10 mln. (oplopend naar € 30 mln.) in innovatieve projecten in Nederland en de rest van Europa.
Actieplan Twente Werkt!
13
Home
De aanpak in vijf actielijnen Economische groei begint bij ondernemers, die markten verkennen, nieuwe markten
In de komende maanden ziet de Twente Board toe op de uitvoering van deze actielijnen. De
aanboren, nieuwe producten en diensten ontwikkelen en investeren in de regio, telkens om
te bereiken resultaten (nieuwe business/werkgelegenheid) en benodigde financiering zullen
waarde toe te voegen. Alleen daardoor ontstaan nieuwe duurzame banen, waar
concreter worden benoemd, vastgesteld en uitgevoerd. Na zes maanden wordt het plan
werkzoekenden werk vinden. Kennis- en onderwijsinstellingen leiden mensen op en
geactualiseerd. We kijken of acties die in de pijplijn zitten, al kunnen worden opgepakt en of
verzorgen ook bij- en omscholing. Dat voorziet in de vraag naar goed en passend opgeleid
lopende acties moeten worden bijgestuurd.
personeel. Daarnaast ontwikkelen zij kennis met en voor bedrijven voor nieuwe producten
Van plan naar actie: Twente Werkt!
en diensten. Kennis- en onderwijsinstellingen zijn ook een motor voor ondernemerschap, waardoor steeds meer nieuwe bedrijvigheid ontstaat. De overheid zorgt voor randvoorwaarden die groei en innovatie stimuleren. Betrokken overheden maken het aantrekkelijk voor bedrijven om zich (blijvend) te vestigen en zorgen ervoor dat bedrijven geen knelpunten ervaren bij groei van hun onderneming en dat drempels om mensen aan het werk te zetten (bijv. arbeidskosten) zo laag mogelijk zijn.
Twente Werkt! bevat vijf actielijnen voor versterking van de economie en arbeidsmarkt van Twente. Het zijn aanvullingen op bestaand beleid en lopende programma´s. In elke actielijn staat beknopt aangegeven wat de doelen zijn en wat de benodigde inzet is. Actielijn 1: Twente werkt aan hightech Actielijn 2: Twente werkt aan versterking ondernemerschap
Doelstelling economische ontwikkeling Twente Twente ontwikkelen tot een ondernemende en Europees toonaangevende technologische topregio waar hoogwaardige industriële systemen, producten en diensten worden vervaardigd, rekening houdend met de maatschappelijke uitdagingen die er zijn, en waar toekomstbestendig economisch rendement wordt behaald. In 2020 moet Twente op of boven het gemiddelde van Nederland scoren op de volgende aspecten: 1. Het aandeel van de bevolking dat werkt 2. Het Bruto Regionaal Product (BRP) per inwoner 3. Het aandeel van het BRP dat geïnvesteerd wordt in regionale R&D 4. Het aandeel 15-64 jarigen dat hoger opgeleid is.
Actielijn 3: Twente werkt aan het aantrekken van nieuwe bedrijven Actielijn 4: Twente werkt aan een duurzame arbeidsmarkt Actielijn 5: Twente werkt aan banen uit investeringen in bebouwde omgeving en infrastructuur
Actieplan Twente Werkt!
14
Home
Actielijn 1: Twente werkt aan hightech Versterken van de economische troef van Twente Aanspreekpunt Twente Board: Beernink/Van der Chijs
Opgave
Bestaande initiatieven
Twente is sterk in industrie en onderzoek op het gebied van High Tech Systemen en
Via de Twentse Innovatieroute en haar opvolger Innovatiesprong Twente is sinds 2007 fors
Materialen (HTSM). De recente adviezen van de Commissie Draijer en de Commissie van
geïnvesteerd in de stimulering van publiek-private innovatieprojecten binnen de HTSM.
Wijzen benadrukken het belang van dit speerpunt voor zowel de concurrentiepositie als de
Gezien het bestaande en verwachte tekort aan technisch geschoold personeel is tevens een
arbeidsmarkt van de regio. De hightechindustrie vormt een belangrijke banenmachine op alle
Human Capital Agenda Twente voor de topsector HTSM ontwikkeld, die later is vertaald in
niveaus, zowel direct als indirect via gerelateerde bedrijvigheid in toelevering, logistiek en
het Techniekpact Twente . Organisatorisch zorgt Kennispark Twente voor ondersteuning
dienstverlening en via industriële toepassingen in andere sectoren (cross-overs).
van hightechstarters, stimulering van innovatie en groei, vestiging van bedrijven en Twente
De opgaven waar Twente in deze actielijn voor staat, zijn:
Branding voor promotie van Twente als hightechregio. De resultaten van de Innovatieroute
- meer focus op (internationaal) onderscheidende niches
zijn via Kennispark en twente.com in te zien.
- sterkere (inter)nationale verbindingen (o.a. met Amsterdam, Brainport Eindhoven, Duitsland en EU) - m eer massa creëren door uitbouwen van bestaande en aantrekken van nieuwe bedrijven
Twente Werkt! De adviezen van de Commissie Draijer en de Commissie van Wijzen en de recente cijfers van
en onderzoeksinstellingen, alsmede de ontwikkeling van nieuwe markttoepassingen (o.a.
de Twente Index geven aan dat een extra inzet nodig is om meer focus, massa, verbindingen
in duurzame energie en veiligheid).
en innovatieve toepassingen te realiseren. De extra inzet van de Twente Board is gericht op het vergroten van de organisatorische slagkracht, het benutten van nieuwe kansen in de Smart Industry, HTSM en het positioneren van Twente als experimenteerregio voor slimme energie en andere infrastructuur en veiligheidsvraagstukken.
Actieplan Twente Werkt!
15
Home Actielijn 1: Twente werkt aan hightech
Acties 2015 Acties 2015
3. Ontwikkeling van onderzoeksbeurzen voor Hightech bedrijven om innovatie mogelijk
1. Vergroting van de slagkracht in hightech op twee niveaus:
te maken: de Universiteit Twente ontwikkelt onderzoeksbeurzen voor PhD- en PDEng-
posities zodat Hightech bedrijven tegen een aantrekkelijk tarief onderzoek kunnen
a. Strategisch niveau. Conform het advies van de Commissie van Wijzen start per januari 2015 een regionaal topteam HTSM/Smart Industry. Dit team gaat zorgen voor meer
uitvoeren of innovatie kunnen inkopen bij een universitaire vakgroep. Samen met de
focus, massa en coalities in concrete businesscases.
Twente Board onderzoekt de Universiteit Twente mogelijkheden voor cofinanciering
b. Operationeel niveau. Om start-ups, innovaties bij en vestiging van hightechbedrijven
van deze onderzoeksbeurzen.
aan te blijven jagen komt er structurele financiering van Kennispark Twente na 2015. Het zwaartepunt in 2015 ligt bij het betrekken van het MKB bij innovatieprojecten en de uitbouw van de acquisitie, die meer R&D-activiteiten van HTSM-bedrijven en onderzoeksinstituten moet aantrekken . 2. O ntwikkeling van het programma Smart Industry, ter versterking van de maakindustrie:
In de pijplijn In de pijplijn • Twente als experimenteerregio voor Smart Energy in Smart Cities: energiebedrijven,
in samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen start vóór 1 juli 2015 een
industrie en woningcorporaties ontwikkelen gezamenlijk innovatieve en duurzame
programma gericht op bewustwording, samenwerkingsprojecten, inrichting van Field
energieconcepten voor de gebouwde omgeving, die bij succes worden uitgerold naar
Labs en demonstratiefaciliteiten als oostelijk deel van het nationale programma. Het
andere wijken en steden. Meerdere projecten zijn momenteel in de maak. Innovatieve
speelt in op nieuwe industriële mogelijkheden die voortkomen uit de combinatie van
toepassing op grote schaal creëert tevens werk voor (bouw- en installatie)vakmensen die
slimme sensoren en materialen, hoogwaardige en supersnelle ICT-verbindingen, nieuwe
in de uitvoering worden betrokken.
industriële productietechnieken (waaronder robotica, 3D-printing en energiezuinige
• European Safety and Security Centre: Samen werken aan de doorontwikkeling van een
productieprocessen) en ‘customer intimacy’/maatwerk. Door uitvoeren van het
European Safety & Security Center , waar hightech kennis en kunde van bedrijven, UT en
programma realiseren we significante groei binnen de Twentse maakindustrie door het
Saxion worden gebundeld, in samenwerking met Kennispark Twente en de Veiligheidsregio
verhogen van de toegevoegde waarde van producten en het versterken van de rol van
Twente. Het European Safety and Security Centre biedt een hoogwaardige innovatieve test-
bedrijven in de waardeketen. Bedrijven die maximaal gebruik maken van de nieuwste
en experimenteeromgeving voor veiligheidsvraagstukken.
informatie en technologische ontwikkelingen kunnen efficiënter, flexibeler en kwalitatief beter produceren en zo mogelijk integrale systeemoplossingen bieden.
Actieplan Twente Werkt!
16
Home
Actielijn 2: Twente werkt aan versterking ondernemerschap Stimuleren groei van het MKB Aanspreekpunt: Spoorenberg / Boomkamp
Opgave
Twente Werkt!
Het Twentse bedrijfsleven kent een sterke vertegenwoordiging van kleine en middelgrote
De Twente Board wil grote en kleine bedrijven met elkaar verbinden. Door te verbinden
bedrijven. De meeste personen werken in bedrijven tot 50 medewerkers. De Commissie
kunnen deze bedrijven elkaar versterken door delen van (nieuwe) kennis, ervaring,
Draijer erkent de kracht van ondernemerschap in de gehele regio. De Commissie doet de
faciliteiten en netwerken. Activiteiten worden ontwikkeld om bedrijven hierin te
aanbeveling om de inzet op innovatief ondernemerschap te vergroten, om op deze manier
ondersteunen. FounderMeetsCEO (Technologie Kring Twente) is hiervan een mooi
toptalent te behouden voor de regio en op de middellange termijn bij te dragen aan bredere
voorbeeld, waarin startup founders uit Twente worden verbonden met CEO’s van grotere
werkgelegenheid. De opgave is de groei van het aantal ondernemers en de doorgroei van
bedrijven. Voor beide kanten blijkt dit zeer interessant en inspirerend. Tevens gaat de
bestaand bedrijfsleven.
Twente Board in 2015 met bedrijven in gesprek over hun groeiagenda. Eventuele belemmeringen voor de uitvoering van de strategische agenda worden aangepakt, via de
Bestaande initiatieven
leden en netwerken van de Board. Internationale handel biedt een groeikans voor
Op dit moment werken verschillende organisaties aan de versterking van het
bedrijven. Voor Twentse bedrijven vormt Duitsland de grootste afzetmarkt. De Twente
ondernemerschap in Twente. Dit doen zij door het organiseren van bijvoorbeeld
Board pleegt extra inzet op het stimuleren van de export, met een focus op het Duitse
handelsmissies, startersdagen, kennisontwikkeling, valorisatie, financiering, coaching en
achterland. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de bestaande netwerken van Twentse
netwerkbijeenkomsten.
bedrijven. Naast internationale handel dragen ook de ontwikkeling van ondernemerschap in het algemeen en het versterken van ondernemersvaardigheden bij aan economische groei. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld marketing, communicatie, ondernemerschap en commerciële vaardigheden. Aanbestedende partijen kunnen een rol spelen als launching customer voor nieuwe en innovatieve producten.
Actieplan Twente Werkt!
17
Home Actielijn 2: Twente werkt aan versterking ondernemerschap
Acties 2015 Acties 2015 1. De Board heeft ongeveer 100 bedrijven geïdentificeerd die zij actief wil betrekken bij
4. Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn Oost en de Industry Council HTSM hebben voor de zomer van 2015 een platform ontwikkeld waarbinnen zorginstellingen en technische
Twente werkt. Deze bedrijven zullen door boardleden worden bezocht Zij worden daarbij
bedrijven elkaar kunnen treffen en kennis kunnen maken met elkaars behoeften aan
ondersteund door bedrijfscontactfunctionarissen van de overheden. Belemmeringen voor
nieuwe zorgproducten en nieuwe producten kunnen presenteren, waardoor
groei worden geïdentificeerd en aangepakt (ad hoc en structureel). Tevens gaat de board
zorginstellingen kunnen optreden als launching customer.
een groep van succesvolle oud-ondernemers mobiliseren die zich voor de Twentse bedrijven en de realisatie van de economische agenda inzetten. 2. Exportbevordering (focus op Duitsland): door het openstellen van internationale netwerken van Twentse bedrijven voor andere bedrijven, draagt de Twente Board bij aan het bevorderen van de export. Hierbij gaat het in eerste instantie om het organiseren van
5. Kredietunie: in mei 2015 worden de eerste resultaten verwacht van een onderzoek vanuit de Twente Board naar de mogelijkheden van en voor een kredietunie (coöperatie van en voor ondernemers, koppelen kredietverlenende ondernemers aan krediet vragende ondernemers). 6. Versterken ondernemersvaardigheden: om gezonde bedrijven te versterken en kansen te
gerichte missies richting Duitse bedrijven (vice versa) en het opbouwen van structurele
creëren voor export of werkgelegenheid is naast technische innovatie ook sociale
relaties. In dit kader zal de Twente Board/WTC tenminste 2 gerichte handelsmissies
innovatie nodig. Vanuit het Techniekpact is uiterlijk 1 juli 2015, samen met het Kennispark
organiseren. De Twente Board zal de coördinatie van in- en uitgaande handelsmissies
Twente en onderwijs- en onderzoeksinstellingen, een cursusprogramma voor ondernemers
vanuit Twentse organisaties of bedrijven optimaliseren in samenwerking met WTC Twente.
en studenten (masterclasses/bootcamps) ontwikkeld. Hierin is aandacht voor onder
3. Launching customership: de provincie Overijssel werkt in de Innovatiedriehoek samen met
andere ‘new skills’ uit het programma Smart Industries, organisatieontwikkeling,
de gemeenten Enschede, Hengelo en Regio Twente. Zij stimuleert de gemeenten Enschede
ondernemerschap, exportvaardigheden en marketing & sales-vaardigheden. Aan dit
en Hengelo, Regio Twente en Universiteit Twente om de rol van launching customer voor
cursusprogramma hebben eind 2015 minstens 100 ondernemers deelgenomen.
innovaties op zich te nemen voor de gebiedsontwikkeling Kennispark Twente (inclusief
Ondernemerschap wordt onderdeel van alle opleidingen bij de onderwijsinstellingen in
High Tech Campus Thales), de gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente en de
Twente.
gebiedsontwikkeling Hart van Zuid in Hengelo (samen met de Innovatiedriehoek). In 2015 worden minstens twee uitvragen voor nieuwe (regionale) innovaties gedaan.
Actieplan Twente Werkt!
18
Home Actielijn 2: Twente werkt aan versterking ondernemerschap
In de pijplijn In de pijplijn
• Samen met een aantal innovatieve MKB-bedrijven in de regio een aantal Twentse
• Opzetten van één loket voor financierings- en subsidievragen vanuit het MKB.
Innovatiehubs ontwikkelen. Een Innovatiehub bestaat uit een aantal bedrijven dat
• Facility sharing bij onderwijs- en onderzoeksinstellingen en hightechbedrijven, en
gedurende drie jaar permanent een stageplek, afstudeerplek of project aanbiedt voor een
beschikbaar stellen van (leegstaande) kantoor-, onderzoeks- en productieruimte voor het
of meer studenten om samen te werken aan innovatie. Dat gebeurt in nauwe
MKB/starters. Gerichte coaching door hightechbedrijven is dan mogelijk. Onderzocht wordt
samenwerking met het MKB uit dezelfde sector. Dankzij innovatiehubs kunnen bedrijven
of de MKB Innovatievouchers ook uitgebreid kunnen worden naar shared facilities.
goedkoop innoveren en kunnen studenten praktijkervaring opdoen.
• Ondersteuningsaanpak voor starters optimaliseren (samen met Universiteit Twente, Saxion en ROC van Twente). • De Board brengt inkopers van aanbestedingsplichtige organisaties bij elkaar om ervaringen te wisselen over innovatie aanbestedingsvormen en mogelijkheden om bij inkoop als launching customer op te treden voor regionale bedrijven. • de Twente Board wil budget organiseren om businesscases te kunnen ontwikkelen voor nieuwe initiatieven die bijdragen aan werkgelegenheid. • Het ontwikkelen van een financiële regeling waarmee ondernemers door maatwerk rechtstreeks ondersteund kunnen worden voor groei van het bedrijf en daarmee ook van de werkgelegenheid. • Universiteit Twente en Saxion nemen het initiatief om samen met hightechbedrijven (grootbedrijf en MKB) een netwerk op te zetten van business developers in Twente, waardoor onderzoek aantoonbaar effectiever wordt vertaald naar innovatieve producten.
Actieplan Twente Werkt!
19
Home
Actielijn 3: Twente werkt aan het aantrekken van nieuwe bedrijven Versterken vestigingsklimaat en acquisitie van nieuwe bedrijven Aanspreekpunt Twente Board: Den Oudsten | De Graaf en Kroeze
Opgave
Bestaande initiatieven
Naast het stimuleren van start-ups en de groei van bestaande bedrijven moet Twente op
De proactieve aanpak is voor sommige sectoren al in gang gezet. Acquisitie in de HTSM-
zoek naar bedrijven van buiten de eigen regio, om de economische structuur te verbreden en
sector gebeurt nu op basis van een nieuwe acquisitiestrategie onder leiding van Kennispark
extra banen te creëren voor mensen die nu geen werk vinden (werkzoekenden en
Twente, in nauwe samenwerking met hightechbedrijven, Oost NV en gemeenten.
bijstandsgerechtigden) of in de toekomst op de arbeidsmarkt komen (scholieren). Deze
Port of Twente richt zich op vestiging van nieuwe logistieke bedrijven van buiten de
bedrijven moeten bij voorkeur iets toevoegen aan de bestaande bedrijvigheid, zodat de
regio in Twente. In bijvoorbeeld de vrijetijdseconomie is de locatie een cruciaal punt en
economische structuur meer divers en schokbestendig wordt.
voeren provincie en gemeenten gesprekken met diverse bedrijven. Voor overige sectoren
De acquisitie vindt momenteel in Twente tamelijk versnipperd en ad hoc plaats, waardoor
wordt ad hoc gereageerd op bovenregionale bedrijven die zich melden, waarbij Oost NV
kansen worden gemist. Concurrerende regio’s bieden bedrijven vaak een pallet aan
ondersteuning verleent met een bidbook en begeleiding.
‘incentives’, zoals een welkomstpakket en gespecialiseerde publieke dienstverlening. Hierbij gaat het om o.a. ondersteuning bij contacten/procedures, begeleiding bij
Twente Werkt!
locatieselectie, investering in ontbrekende infrastructuur, ondersteuning bij rekrutering en
Versterking van de proactieve acquisitie is noodzakelijk, evenals goede daaropvolgende
opleidingen, faciliteiten voor internationale kenniswerkers en het introduceren in het
dienstverlening en het behoud van bestaande bedrijven. Dat geldt ook voor een betere regie
regionale netwerk van mogelijke partnerbedrijven en onderwijs- en onderzoeksinstellingen.
over leads die zich aanmelden, en het proactief benaderen van kansrijke segmenten met een integraal aanbod (zo mogelijk turnkey). Eén aanspreekpunt ontbreekt hier nu. Waar nodig moet het vestigingsklimaat (o.a. qua voorzieningen voor buitenlandse kenniswerkers) worden verbeterd.
Actieplan Twente Werkt!
20
Home Actielijn 3: Twente werkt aan het aantrekken van nieuwe bedrijven
Acties 2015
In de pijplijn
Acties 2015
In de pijplijn
1. Stroomlijning en professionalisering van de acquisitie door:
• Studie naar de kansen van reshoring in Twente: centraal staat de vraag welke
a. vorming van één aanspreekpunt/kernteam acquisitie
activiteiten die in het verleden werden geoutsourced, kunnen worden teruggehaald en
b. structurele afstemming tussen betrokken partijen (accountmanagers)
met welke instrumenten dat moet gebeuren.
c. ontwikkeling van een samenhangend pakket van incentives gericht op total cost of ownership
d. proactieve benadering van kansrijke marktsegmenten (HTSM, logistiek, toerisme) met uitgewerkte proposities.
2. Verbetering van de voorzieningen voor internationale kenniswerkers door te zorgen voor continuïteit van het Expat Center Twente en het uitbouwen van het internationaal onderwijs. 3. Vóór 1 april 2015 komt er een voorstel voor het opzetten van een Arbeidsplaatsen Premie Regeling Twente (APRT). 4. Het opstellen, samen met Oost NV, van een vergelijking tussen de bedrijfskosten in Duitsland en Nederland. Op basis hiervan bepaalt de Twente Board de noodzakelijke acties ter versterking van de concurrentiepositie van Twente.
Actieplan Twente Werkt!
21
Home
Actielijn 4: Twente werkt aan een duurzame arbeidsmarkt Investeren in het creëren van een goede balans tussen vraag en aanbod Aanspreekpunt: Van der Vegt / Kroeze / Schmidt
Opgave
Twente Werkt!
Twente kampt met een hoge werkloosheid van 12% (het landelijk gemiddelde bedraagt 9,7%).
Twente Board zet zich in voor een continuering van het Techniekpact in de komende jaren.
Vooral in de Twentse steden zijn de werkloosheidspercentages onacceptabel hoog. Met name
Versnelling en verbreding van de afspraken kunnen leiden tot het eerder halen van de
voor lager opgeleiden is er een tekort aan banen. Daarnaast kampt de regio ook met
ambities. Doel is het werkplan 2015 volledig te financieren en uit te voeren. Daarnaast
verdringing en een tekort aan goedopgeleide mensen op mbo-niveau.
Bestaande initiatieven Momenteel wordt al veel geïnvesteerd in het creëren van een goede balans tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Zo lopen de projecten Twentse Zorg Academie (TZA) en Zorg/
worden oplossingen onderzocht voor het probleem van verdringing op de Twentse arbeidsmarkt. Een basisvoorwaarde voor een goede match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt is dat het Werkplein zich inspant om deze match goed te kunnen maken. Dit vergt een ondernemende en proactieve houding, waarbij het aan het werk zetten van
Technologie, die scholing en een baanperspectief bieden voor 270 kandidaten, en Project
werkzoekenden het belangrijkste doel moet zijn. Twente Board zal erop toezien dat dit
Praktijkcentrum Procestechnologie, dat zich richt op de vervangingsvraag door
gebeurt en zal waar nodig druk uitoefenen om deze basisvoorwaarde te realiseren. Grote
pensionering in de procestechnologie. In 2014 zijn 58 banen gecreëerd door projecten uit
sectoren in Twente (handel, zorg, htsm, logistiek en bouw) krijgen via acties in de
Twents Arbeidsmarkt Perspectief (TWAM). Dit zelfde aantal zal ook in 2015 worden
verschillende actielijnen extra impulsen. Deze sectoren krijgen in de sectorbenadering ook
gerealiseerd. Ook binnen het Techniekpact wordt ingezet op het voorkomen van tekorten op
prioriteit. De Board zal gezien de grote bijdrage die deze sectoren kunnen leveren aan
de technische arbeidsmarkt. De wethouders Economische Zaken en Arbeidsmarkt van de
vermindering van werkloosheid, de ontwikkelingen en afspraken met de wethouders met
veertien gemeenten zijn in gesprek met de twaalf grootste sectoren in Twente. In maart 2015 wordt hun analyse van de dynamiek, ontwikkeling en behoeften van de sectoren afgerond. Op basis hiervan gaan sectoren en wethouders met elkaar in gesprek over hoe de
interesse volgen. Waar zij kansen of knelpunten ziet zal de Board met voorstellen komen voor extra impulsen of oplossingen.
overheid slagvaardiger kan bijdragen aan een positieve ontwikkeling. Hierover worden afspraken gemaakt waarvan de voortgang periodiek met de sectoren wordt besproken en waar nodig bijgestuurd.
Actieplan Twente Werkt!
22
Home Actielijn 4: Twente werkt aan een duurzame arbeidsmarkt
Acties 2015 Acties 2015
januari 2015 worden vanuit Twente minimaal drie sectorplannen - in ieder geval vanuit
1. Aan de slag in Duitsland. In 2015 gaat Twente Board 250 werkzoekenden in Duitsland
techniek en zorg- ingediend. Deze aanpak sluit goed aan bij de werkwijze van de
aan een baan helpen. Dat kan vooralsnog alleen in de vorm van een experiment.
wethouders Arbeidsmarkt en Economische Zaken, die expliciet in beeld brengen waaraan
Hiermee wordt een forse poging gedaan om - ondanks de wettelijke hobbels - toch tot
behoefte is in de sectoren.
resultaten te komen. De Board gaat in overleg met het Rijk om voor de Twentse en/of de Euregionale arbeidsmarktregio experimenteerruimte te krijgen om te zoeken naar pragmatische oplossingen voor belemmeringen, zoals diploma-erkenning, die het over de grens werken in de weg staan.
In de pijplijn
2. Werkplein 2.0. Op dit dossier zijn al veel initiatieven ontstaan in Twente, maar er moet meer gebeuren om een goede match te maken tussen kandidaat en vacature. Twente
In de pijplijn
Board brengt in kaart wat nodig is om de match tussen kandidaat en vacature nog beter
• Plan van aanpak voor mensen met een arbeidsbeperking: in 2015 worden in Twente 515
en sneller tot stand te brengen. In januari 2015 starten vier pilots met als doel een betere
garantiebanen gerealiseerd. Werkgevers creëren geschikte banen voor
selectie en matching van geregistreerde werkzoekenden. Daarbij wordt ook gebruik
arbeidsgehandicapten, waar mogelijk met de Sociale Werkvoorzieningsbedrijven. Een
gemaakt van succesvolle ervaringen van andere gemeenten in Twente. De portal
belangrijke rol is weggelegd voor het Twents Werkbedrijf dat op 12 december 2014 is gestart.
www.werkpleintwente.nl moet het centrale punt worden en effectief functioneren,
• Arbeidsmarktoffensief in Duitsland: experiment, vacaturesite en opleiding. In 2015 wordt een
zodat werkzoekenden en werkgevers elkaar sneller kunnen vinden, zonder tussenkomst
Euregionale Begeleidende Leerweg opgericht, waarbij Twentse jongeren hun praktijkdeel in
van gemeenten of UWV.
Duitsland uitvoeren en Duitse jongeren hun deel in Twente.
3. Sectorplannen doorvoeren naar andere sectoren. Landelijk wordt ingezet op de
• Scholingsvoucher: werkenden die willen doorgroeien naar een andere functie, binnen of
sectorplannen van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ook bij eerdere
buiten hun huidige bedrijf, krijgen hiertoe de mogelijkheid via een scholingsvoucher. De
tranches is hiervan succesvol gebruik gemaakt met name door Logistiek en Zorg. In
ervaringen met een vergelijkbare voucher voor jongeren worden hierin meegenomen.
Actieplan Twente Werkt!
23
Home Actielijn 4: Twente werkt aan een duurzame arbeidsmarkt
In de pijplijn In de pijplijn (vervolg) • De introductie van Social Impact Bonds: private partijen investeren in de aanpak van een
• Project Solliciteren in het Duits: Een samenwerking tussen de werkpleinen, het leerwerkloket en onderwijs. Het gaat om een groep of meerdere groepen van telkens twaalf personen die
maatschappelijk probleem dat de overheid veel geld kost. De overheid betaalt hen terug met
zes weken lang twee keer in de week les een cursus Duits krijgen. Centraal staan de CV en de
het geld dat zij hierdoor bespaart, inclusief een rendement bij succes (kan oplopen tot 12%
cultuurverschillen. Er zijn terugkomdagen voor intervisie en het oefenen van een
op jaarbasis). Hoe sneller de jongeren uitstromen, hoe hoger het rendement.
sollicitatiegesprek in het Duits.
• Project Twente Textiles (mode atelier / ontwerpstudio / productiebedrijf): De Stichting Comsocial wil via een maatschappelijke businesscase in de mode- en confectiebranche een groot aantal arbeidsplaatsen voor werkzoekenden en studenten/jongeren in de onderste segmenten van de arbeidsmarkt realiseren. Dit in combinatie met de ontwikkeling van een stagebedrijf voor mbostudenten. Goede arbeidsvoorwaarden en duurzaamheid van product en productie staan voorop. Daarnaast wil de stichting een podium bieden aan ontwerpers, designers, producenten en retailers die hun creaties en producten dichtbij huis op een duurzame, arbeidsvriendelijke wijze willen laten produceren. Het project levert 50 banen op in drie jaar. • Project Logistiek centrum Rijssen-Holten (onderzoek naar Oldenzaal): Dit project wil logistiek en mobiliteit samenbrengen binnen een experimenteerruimte. Het gaat om 25 stage-/werkplekken per jaar voor mbo-studenten:
- 1e leerjaar BOL-opleiding incl. stage
- 2e leerjaar BBL-opleiding Incl. werkgarantie.
Bedrijven, gemeente en onderwijs (vmbo-mbo) zijn hierbij betrokken.
Actieplan Twente Werkt!
24
Home
Actielijn 5: Twente werkt aan banen uit investeringen in bebouwde omgeving en infrastructuur Creëren van werkgelegenheid uit geplande investeringen Aanspreekpunt Twenteboard: Van Hijum
Opgave
infrastructurele projecten concreet werk op voor Twentse werknemers. Dat gaat alleen niet
De komende jaren wordt voor miljoenen geïnvesteerd door diverse overheden in de bebouwde
vanzelf, daarvoor is aanvullende actie noodzakelijk.
omgeving en de infrastructuur in Twente. Bedrijven uit de regio kunnen op deze opdrachten inschrijven en bij gunning leidt dit tot nieuwe projecten en werkgelegenheid. Met ondermeer
Bestaande initiatieven
middelen van het Energiefonds Overijssel zijn woningbouwcorporaties bezig met het isoleren en
De investeringen in energiebesparende maatregelen en renovatie van de sociale en
renoveren van een groot deel van hun woningen. Eenzelfde actie staat in voorbereiding voor
koopwoningvoorraad zijn in volle gang.
circa 30.000 koopwoningen in Twente. Daarnaast heeft de provincie een Breedbandfonds
Met het Rijk zijn harde afspraken gemaakt over een aantal infrastructurele projecten, zoals de
opgericht, waarmee een forse financiële bijdrage zal worden geleverd aan verglazing van de
capaciteitsuitbreiding van de A1, de verruiming van de Twentekanalen, de Rijksweg N18, de
infrastructuur voor radio-, TV-, telecom en overige digitale communicatie in Twente. Op diverse
Rijksweg N35 en veiligheidsmaatregelen op de N36. Provincie, regio en gemeenten pakken ook
trajecten zijn hiervoor projecten in voorbereiding.
de regionale wegeninfrastructuur aan, denk hierbij aan de verkeersstructuur rond de A1-N737
Tenslotte worden de investeringen in de weg-, water- en spoorverbindingen genoemd. Voor een
en de aanleg van de fietssnelweg F35. Over de elektrificatie en verbetering van de treindienst
goed economisch vestigingsklimaat is bereikbaarheid van wezenlijk belang: van, naar en
Zwolle-Enschede zijn afspraken gemaakt. Verder is afgesproken om vijf bruggen over de
binnen Twente. Voor de internationale relaties gaat het vooral om de A1, de internationale
Twentekanalen te versterken en investeren overheden in het Beter Benutten-pakket voor het
spoorverbinding en het Twentekanaal. Ook het beperkt openhouden van de Luchthaven Twente
verbeteren van reistijden Beter Benutten- pakket .
voor zakelijke vluchten is belangrijk. Twente zet ook maximaal in op een goed onderliggend
Bovenstaande lopende projecten bevinden zich in verschillende stadia. Per project verschilt het
wegennet (niet-Rijkswegen), een hoogwaardig openbaarvervoersysteem (Agglonet) en een
eigenaarschap. Opdrachtgevers zijn de woningbouwcorporaties, de Regio Twente, provincie
hoogwaardige fietsnetwerk met als as de fietssnelweg F35. Deze netwerken komen steeds beter
Overijssel, Rijkswaterstaat en gemeenten.
op orde; inwoners en werknemers worden steeds beter geïnformeerd over hun mobiliteit. Een goede bereikbaarheid is ook een absolute voorwaarde voor de ontwikkeling van de logistieke
Twente Werkt!
sector, waar groeikansen liggen voor nieuwe werkgelegenheid, ook voor laagopgeleiden.
De Twente Board zet in op het versnellen van projecten en het betrekken van het regionale
Daarnaast leveren deze investeringen in en onderhoudswerkzaamheden aan de civiele
bedrijfsleven bij concrete aanbestedingen.
Actieplan Twente Werkt!
25
Home Actielijn 5: Twente werkt aan banen uit investeringen in bebouwde omgeving en infrastructuur
Acties 2015
In de pijplijn
Acties 2015
In de pijplijn
Deze actielijn bestaat uit twee concrete acties: het versnellen van projecten en het
• Twente heeft concrete wensen voor verdere verbetering van de bereikbaarheid over de
betrekken van het regionale bedrijfsleven bij concrete aanbestedingen:
weg, zoals de ontvlechting van de A1 en de A35 Azelo-Buren (waardoor doorgaand
1. Versnelling is gewenst om sneller massa te maken en sneller te profiteren van de
verkeer en regionaal verkeer van elkaar worden gescheiden). Het oplossen van dit
investeringen in de infrastructuur. Dit kan vooral door ruimtelijke procedures te
knelpunt is van groot belang voor de economische bereikbaarheid van de regio en de
optimaliseren en financiering naar voren te halen. Het gaat niet alleen om versnelling
kwaliteit van de internationale corridor.
van nieuwe investeringen, maar ook om versnelling van onderhoud. 2. Slimmer aanbesteden in het kader van de regionale arbeidsmarkt. Waar mogelijk
• O pstarten van een haalbaarheidsstudie in zake het zo snel mogelijk aanleggen van een high-speed railverbinding Amsterdam-Twente-Berlijn.
worden concrete afspraken gemaakt door het rijk/Rijkswaterstaat, de provincie en de gemeenten over aanbesteding van projecten, beheer en onderhoud. De bedoeling is dat het regionale bedrijfsleven hieruit meer werk haalt en dat een ‘Social Return on Investment’ (SROI) regionale werkgelegenheid oplevert.
De overheden in de Twente Board houden gezamenlijk overzicht over alle omvangrijke geplande infrastructurele projecten in Twente, inclusief beoogde timing en financiering en overleggen waar versnelling en slimmer aanbesteden mogelijk is. Per vergadering van de Board wordt het overzicht geactualiseerd. Het is nog onduidelijk hoeveel werkgelegenheid deze twee acties precies opleveren.
Actieplan Twente Werkt!
26
Home
Uitgangspunten voor samenwerking Ondernemers, onderzoek, onderwijs en overheid (4O’s) bundelen de krachten
Het bedrijfsleven moet ondernemen: starten, groeien, doorgroeien, innoveren en Twents vakmanschap en vernuft benutten om de sterke positie van Twente te behouden, door zich te ontwikkelen en werkgelegenheid te
Opdracht voor het bedrijfsleven De Twente Board roept ondernemend Twente op om de krachten zo te bundelen dat onderzoek/onderwijs en overheid afspraken kunnen maken met het Twentse bedrijfsleven en dat ondernemers elkaar op inhoud beter weten te vinden en te versterken. De
creëren. Onderwijs/onderzoek moet ervoor zorgen dat talent wordt geleverd
vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in de board maken afspraken met de meest
en dat kennis wordt gevaloriseerd. De overheid moet faciliteren, zorgen voor
betrokken koepelorganisaties (IKT, VNO/NCW, TKT, VMO, MKB) over gebundelde
een optimaal vestigingsklimaat. Samen moeten bedrijfsleven, onderwijs/
vertegenwoordiging richting onderwijs/onderzoek en overheid.
onderzoek en overheid Twente vol trots uitdragen, de belangen van Twente (inter)nationaal behartigen en kansen voor Twente pakken. In navolging
Opdracht voor onderwijs/onderzoek
van de Twente Board roept zowel de Commissie Draijer als de Commissie
De Twente Board roept de Twentse onderwijs- & onderzoeksinstellingen, van primair
van Wijzen op tot effectievere samenwerking in Twente. De huidige situatie
onderwijs tot universiteit, op om zich maximaal in te zetten voor een optimale aansluiting
én de kansen die Twente in zich heeft, vragen om een gebundelde inzet
van onderwijs en onderzoek op de arbeidsmarkt en de economische ontwikkeling van de
vanuit het bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en overheid. Dat is waar de Twente Board voor staat en voor gaat!
regio. Op dit terrein gebeurt al heel veel vanuit ieders eigen verantwoordelijkheid. De boardleden vanuit ROC van Twente, Saxion en Universiteit Twente gaan gezamenlijk na wat nog meer nodig is naast bestaande programma’s, zoals het Techniekpact, of als versterking van deze programma’s. Ze komen met concrete voorstellen.
Actieplan Twente Werkt!
27
Home Opdracht voor de overheid De Twente Board roept de Twentse overheden, te weten de veertien Twentse gemeenten, provincie Overijssel en waterschap Vechtstromen, op om de krachten te bundelen voor een vestigingsklimaat dat ‘in Twente staat ondernemen op 1’ uitstraalt. Een faciliterende overheid die in eenheid opereert en zich binnen de beschikbare mogelijkheden maximaal inzet voor startend, groeiend, komend en bestaand bedrijfsleven. Vertegenwoordigers van de Twentse gemeenten en provincie in de board maken afspraken met de overheden over: • het uniformeren en verruimen van regelgeving betreffende ondernemen en vestigen. In dit kader wordt ook onderzocht of van Kennispark Twente een regelarme zone gemaakt kan worden. • programmering van bedrijventerreinen met een aantrekkelijk portofolio bestaande uit sterke, herkenbare internationale profielen. Te beginnen met de toonaangevende plekken: Technology Base Twente, Thales Campus, Business Park XL en Kennispark Twente. Daar waar individuele gemeenten (financiële) knelpunten ervaren door deze aanpak, zouden ze door het collectief gecompenseerd moeten worden. De provincie is bereid om de nodige stappen te zetten en mee te werken aan een heroriëntatie op de
De Twente Board wil Twente doorontwikkelen tot een ondernemende en toonaangevende technologische topregio waar hoogwaardige industriële systemen, producten en diensten worden vervaardigd, rekening houdend met de maatschappelijke uitdagingen die er zijn en waar toekomstbestendig economisch rendement behaald wordt.
bedrijventerreinen om ontwikkelingen te faciliteren en concurrentie tussen deze bedrijventerreinen te verminderen. De provincie doet dit vanuit haar verantwoordelijkheid voor het regionaal economisch beleid en samenwerkingsafspraken tussen gemeenten. • gebundelde inzet om een herkenbare kwaliteitspartner te worden met inhoudelijke kennis van zaken voor het bedrijfsleven. Met oog voor lokale situaties, belangen en een heldere acquisitieopdracht. Indien gewenst aangevuld met spelers vanuit ondernemend en onderzoekend/onderwijzend Twente en in nauwe samenwerking met Kennispark Twente, Port of Twente, WTC etc. • gebundelde en geïntensiveerde inzet op lobby/belangenbehartiging (EU/rijk).
Actieplan Twente Werkt!
28
 Home
Twente Werkt! De Twente Board zorgt ervoor dat de actiepunten uit Twente Werkt! worden opgepakt en dat voortgang wordt geboekt. De Twente Board wil vanuit de achterbannen binnen en buiten Twente ambassadeurs werven om de economische agenda te ondersteunen en een klankbord te vormen voor de Twente Board. Actiepunten die, ondanks inspanning, niet haalbaar blijken, worden afgevoerd. Wanneer zich nieuwe kansrijke actiepunten aandienen, worden deze opgenomen in het actieplan. Zo ontstaat een dynamische werkagenda.
Actieplan Twente Werkt!
29
Home
Twente Werkt! info@twenteboard.nl
twente.com/twenteboard
Economic Development