PULS 25/466

S

owo wstępne

Już za progiem

Nadchodzi "Sylwester", więc czas się zabawić I smutki z całego roku w kącie zostawić Trzeba sprawdzić garnitur czy się w nim dopniemy Z zeszłoroczną suknią się przeprosić, chcemy czy nie chcemy.

Druga ważna sprawa, ile mamy kasy Ile można wybulić na te trudne czasy Ale mój dumny rodak nie szczędzi dolara I choćby spod ziemi o kilka stów się postara.

Kto nam teraz zagra, następne pytanie Komu powierzymy nasze tańcowanie Kto zagra dobrze a nie popitoli I czy nocny obiadek nasz żołądek zadowoli.

Proszę, ile pytań z tym "Sylwestrem" mamy Ale wiem, że na pewno z tym sobie radę damy Nie z takimi problemami się walczyło I jakoś zawsze dobrze się kończyło.

No i na koniec ważne, jak z sylwestra wracamy Czy za kierowcę dziadzia czy może szwagra mamy A może taxi lub ubera wcześniej zamówimy I nawet pod wpływem do domu bezpiecznie wrócimy.

Przepraszam, ale zapomniałem, a co z kacem Po "dobrej" zabawie główka boli czasem A więc warto poprawić samopoczucie "Alka Saltzer" - najlepszy na powódeczne zatrucie.

Po najlepszym "Sylwestrze", najlepszej zabawie Nawet wróżka nie zobaczy w fusach po kawie Co nas czeka w tym Nowym nadchodzącym Roku Czy nas ukłuje coś w sercu, żołądku czy w kroku.

Ale najważniejsze, byśmy z nowym Rokiem Dali susa i najdłuższym możliwym krokiem Przeskoczyli recesję i morderczą inflację Pokonując stres i tę niszczącą nas frustrację

już pod "Sylwestra" pozdrawiam serdecznie - red.nacz. Piotr Hoffmann

UBEZPIECZENIA

• Ubezpieczenia na życie (Life Insurance)

• Ubezpieczenia chorobowe (Critical Illness)

• Disability Insurance

• Ubezpieczenia dla gości z Polski (Visitor's Insurance)

• Ubezpieczenie hipoteki (Mortgage Insurance) - najlepsze ceny w Kanadzie

• Plany edukacyjne dla dzieci (RESP)

• Plany emerytalne (RRSP)

KOLEJNA PODWYŻKA OPROCENTOWANIA

Bank Centralny podniósł w środę, już po raz 7 w tym roku, podstawową stopę procentową. Tym razem wzrosła ona o 50 punktów bazowych, do 4,25 %. Może jest to już ostatnia podwyżka? Tym razem Rada Prezesów nie zapowiada jak poprzednio, kolejnych podwyżek oprocentowania ale stwierdza: „Patrząc w przyszłość, Rada Prezesów będzie rozważać, czy konieczne jest dalsze podwyższenie stopy procentowej, aby zatrzymać inflację.” Wzrost stopy procentowej oznacza kolejne podwyżki oprocentowania mortgagu.

Jeśli mają Państwo problem z odnowieniem mortgagu albo ze spłatami – dzwońcie do Piotr Woźnowski – Urszula Urbańska Team.

KŁOPOTY Z CERB

Kanada od kwietnia 2020 roku miała 6 programów rządowych pomocy finansowej COVID-19, w ramach których wypłacono 100 miliardów dolarów dotacji na wynagrodzenia w sytuacjach nadzwyczajnych (CEWS) oraz 74,8 miliardów dolarów w ramach zasiłku reagowania kryzysowego (CERB), a także 28,4 miliarda dolarów kanadyjskiego zasiłku naprawczego. W tym tygodniu generalny audytor po

przeanalizowaniu wydatków na pomoc obywatelom Kanady podczas pandemi zarzucił, że Canada Revenue Agency wypłaciła 1,6 miliarda dolarów dla osób, które rzuciły pracę (a nie straciły z powodu COVID-19), 6,1 miliona dolarów dla więźniów i 1,2 miliona dolarów płatności dla zmarłych. W swoim raporcie generalny audytor zarzuca CRA, że działania na rzecz odzyskania nieprawnie pobranych zasiłków są nieskuteczne.

Zachodzi poważne podejrzenie, że tak wysokie kwoty zasiłków najprowdopodobniej mają ogromny wpływ na rosnącą inflację

Dzień Praw Człowieka - 10 grudnia

To ś wi ę to, które obchodzimy corocznie 10 grudnia. Upamiętnia ono podpisanie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 roku. W tym dniu szczególnie uświadamia si ę znaczenie tego dokumentu, a tak ż e oddaje si ę ho ł d ludziom, którzy s ą orę downikami praw cz ł owieka na ca ł ym świecie. Dążą oni do zapewnienia ochrony nie tylko własnych praw, ale i innych osób. Nierzadko są za to prześladowani, pozbawiani pracy czy niesłusznie więzieni. Niektórzy za swoj ą walkę przyp ł acili nawet życiem, jak choćby Martin Luther King.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zosta ł a uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 10 grudnia 1948 roku w Pary ż u. Jest ona zbiorem praw cz ł owieka i zasad ich stosowania. Zgodnie z jej zapisami wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod wzgl ę dem swej godno ś ci i swych praw. Ka ż dy cz ł owiek posiada wszystkie prawa i wolności bez względu na jakiekolwiek ró ż nice rasy, koloru, p ł ci, j ę zyka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowo ś ci, pochodzenia spo ł ecznego,

majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu.

Impulsem do uchwalenia dokumentu były zbrodnie nazistowskie w czasie II wojny światowej. Kiedy zaczęły one wychodzić na jaw, uznano, że Karta Narodów Zjednoczonych zbyt ogólnie formułuje prawa człowieka. Na konferencji w San Francisco zaproponowano więc utworzenie Karty Praw Człowieka, której opracowaniem zająć się miała Komisja Praw Człowieka powołana przez Radę Gospodarczą i Społeczną. Prace nad projektem rozpoczęły się w 1945 roku, a po trzech latach dokument był gotowy.

WIADOMOŚCI Z KANADY

WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Chiny gonią

Według długoterminowych prognoz Goldman Sachs, już około 2035 roku Chiny mają szansę prześcignąć USA pod względem rozwoju gospodarczego. Indie mogą dokonać tego 40 lat później.

Goldman Sachs opublikował długoterminowe prognozy wzrostu dla gospodarki światowej aż do 2075 roku. Zdaniem analityków globalny wzrost będzie wynosił średnio nieco poniżej 3 proc. rocznie w ciągu najbliższych dziesięciu lat i będzie się stopniowo obniżał, głównie ze względu na wolniejszy napływ nowej siły roboczej.

Wzrost liczby ludności na świecie zmniejszył się o połowę w ciągu ostatnich 50 lat - z 2 proc. rocznie do mniej niż 1 proc. rocznie. Oczekuje się, że do 2075 roku spadnie do poziomu bliskiego zeru.

Podczas gdy część tego spowolnienia była wcześniej przewidywana, prognozy dotyczące populacji są również obniżane (obecnie ocze-

WIADOMOŚCI Z POLSKI

To teraz - drżyjcie wrogowie

Departament Stanu USA zezwolił na sprzedaż Polsce 116 czołgów M1A1 Abrams, a także powiązanego sprzętu na szacowaną kwotę 3,75 mld dolarów - poinformowała we wtorek należąca do Pentagonu Defense Security Cooperation Agency (DSCA). Nowe czołgi mają wypełnić lukę po wozach, które zostały przekazane Ukrainie. "Za nami kolejny krok na drodze do zwiększania pancernego potencjału Sił Zbrojnych RP"skomentował decyzję szef MON Mariusz Błaszczak.

"Proponowana sprzedaż zwiększy zdolności Polski, by sprostać obecnym i przyszłym zagrożeniom poprzez zapewnienie wiarygodnej siły, która jest zdolna do odstraszania przeciwników i uczestniczeniu w operacjach NATO" -

ŚCI SPORTOWE

kuje się, że globalna populacja osiągnie szczytowy poziom ok. 10 miliardów ludzi, podczas gdy wcześniej przewidywano wzrost do ponad 11 miliardów).

"W konsekwencji spodziewamy się, że w ciągu najbliższych 30 lat ciężar światowego PKB przesunie się jeszcze bardziej w stronę Azji. W 2050 roku, według naszych prognoz, pięć największych gospodarek świata (mierzonych w amerykańskich dolarach - red.) to Chiny, Stany Zjednoczone, Indie, Indonezja i Niemcy, a Indonezja wyprze Brazylię i Rosję z listy największych krajów rozwijających się" - stwierdzili w notatce analitycy GS.

Wybiegając w przyszłość jeszcze dalej, Goldman Sachs wyróżnia trzy kraje, które mogą odgrywać ważną rolę w światowej gospodarce. "Jeśli wydłużymy horyzont projekcji do 2075 roku, perspektywa szybkiego wzrostu populacji w krajach takich jak Nigeria, Pakistan i Egipt sugeruje, że - przy odpowiedniej polityce i instytucjach - gospodarki te mogą stać się jednymi z największych na świecie"dodali. Według GS w ciągu najbliższych 10 lat dolar amerykański będzie tracił nie tylko na

oznajmiła DSCA. Według komunikatu, na zamówienie złożyło się m.in. 116 czołgów, a także 12 wozów zabezpieczenia technicznego M88A2 HERCULES, osiem mostów czołgowych M1074 Joint Assault Bridge, sześć wozów dowodzenia M577, 26 pojazdów HMMWV (Humvee) i 26 lekkich pojazdów opancerzonych JLTV, a także karabiny maszynowe oraz dziesiątki tysięcy sztuk amunicji.

"Za nami kolejny krok na drodze do zwięk- szania pancernego potencjału Sił Zbrojnych RP. Departament Stanu USA wyraził zgodę na sprzedaż Polsce dodatkowych 116 czołgów Abrams wraz z amunicją. Przystępujemy do negocjacji cenowych. Pierwsze dostawy możliwe w 2023 r. Silne wojsko to bezpieczna Polska" - napisał na Twitterze szef MON. Zgodnie z za- powiedzią polskiego MON, czołgi mają wy- pełnić lukę po maszynach, które Polska ofiaro- wała Ukrainie. Jak mówił wicepremier, minister obrony narodowej

wykonał także polecenia Kuleszy, aby przenieść ich do innego hotelu.

wartości, ale i na symbolice.

W Chinach gorąco

W Chinach załamał się kontrakt społeczny, według którego obywatele mają zapewnione polepszenie jakości życia w zamian za niemieszanie się do polityki państwa. Z ogromną siłą wybuchły antyrządowe demonstracje dotyczące m.in. prowadzonej przez chińskie władze polityki "zero covid".

W reakcji na rozlewające się po Państwie Środka protesty, chińskie miasta stopniowo łagodzą najbardziej dokuczliwe elementy surowej strategii walki z pandemią COVID-19.

Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping musi liczyć się z eskalacją fali protestów i tym samym rozważyć wprowadzenie kolejnych ustępstw w swojej polityce.

Xi musi mieć w świadomość, że lada chwila będzie miał nowy plac Tian’anmen (protesty na placu Niebiańskiego Spokoju z 1989 r., w których zginęło ok. 2600 osób) na większą skalę i niekoniecznie tylko w stolicy kraju.

W Państwie Środka widać oznaki wskazujące

Mariusz Błaszczak, Polska miała otrzymać te Abramsy po koszcie ich rozkonserwowania oraz pakietu części zamiennych.

Ministerstwo zapowiedziało, że zostaną dostarczone w przyszłym roku. Są to wozy starszego typu, niż 250 wcześniej zamówionych przez Polskę Abramsów M1A2 SEP v3.

PLAY poleci do Warszawy

Linie lotnicze PLAY uruchomiły sprzedaż biletów do Warszawy. Pierwszy lot odbędzie się 3 kwietnia 2023 roku. PLAY to nowa islandzka tania linia lotnicza obsługująca połączenia między Ameryką Północną a Europą. PLAY oferuje tanie loty oraz bezpieczną podróż w nowych i komfortowych samolotach Airbus. Przewoźnik będzie obsługiwał dwa loty tygodniowo do końca października 2023 roku na pokładzie Airbusa A320

na przełom w stosunkach na linii władza-obywatele. - Na naszych oczach załamał się kontrakt społeczny, jaki istniał między władzą a społeczeństwem chińskim co najmniej od 1989 r. Polegał on na prostym założeniu - niepisanym, ale w pełni uświadomionym. Myspołeczeństwo, otrzymujemy wzrost dobrobytu i polepszenie jakości życia w zamian za niemieszanie się do polityki państwa.

Chiny tracą powoli pozycję lidera na rzecz Indii. "Xi ma plan, ale to jak łączenie ognia z wodą".

Nikt dokładnie nie wie, jak to się skończy. Nie wiadomo, co będzie podane teraz przez władzę jako nowy kontrakt społeczny, bo coś takiego będzie trzeba zaproponować

W ostatni weekend do protestów przeciwko polityce "zero covid" doszło w Pekinie, Szanghaju, Wuhanie i szeregu innych chińskich metropolii. W Szanghaju zebrało się około tysiąca osób. Skandowano m.in. hasła: "chcemy wolności", "Komunistyczna Partio Chin, ustąp", "Xi Jinping, ustąp". Symbolem protestów stały się puste kartki, pokazywane na znak sprzeciwu wobec cenzury.

- Warszawa będzie dobrym dodatkiem do naszej sieci tras na rok 2023. To już piąta nowa destynacja, którą ogłosiliśmy w ostatnich tygodniach - chwali się Birgir Jónsson, prezes PLAY. Wcześniej linie lotnicze ogłosiły połączenia z Atenami, Porto, Hamburgiem i Sztokholmem.

Islandczycy z pewnością również znajdą w Warszawie coś, co lubią. PLAY zachęca do odwiedzin w stolicy Polski, pisząc o tętniącym życiem mieście z dobrymi restauracjami, muzeami, zabytkami i uliczkami warszawskiej Starówki. Sporym atutem mogą być także ceny w polskich sklepach, które są ogólnie niższe niż w Islandii.

- W przyszłym roku nasza flota będzie liczyła 10 maszyn i naprawdę zamierzamy zrobić furorę na rynku, oferując większej liczbie osób możliwość płacenia mniej za bilety - dodaje Birgir Jónsson.

"

Łączy nas piłka" czy "Dzieli nas kasa"?

Duże kontrowersje wywołał temat premii, jakie reprezentanci Polski mieli otrzymać od premiera za wyjście z grupy na mundialu w Katarze. Biało-Czerwoni mieli otrzymać 30 milionów złotych z publicznych pieniędzy. Tę kwotę miał obiecać premier Mateusz Morawiecki za wyjście z grupy.

Kością niezgody miała pozostać kwestia podziału tych pieniędzy. Jak twierdzą sami zainteresowani, cała sprawa została rozdmuchana i wszystko zostało wyjaśnione.

Na rząd i piłkarzy spadła fala krytyki, gdy ogłoszono, że mają otrzymać premię. Ostatecznie pieniądze nie zostaną przyznane, a trafią na specjalny fundusz PZPN, który odpowiadać będzie za rozwój piłki nożnej w Polsce.

Jak donoszą media między selekcjonerem a prezesem PZPN Cezarym Kuleszą miało dojść do konfliktu - za negocjowanie za jego plecami ewentualnej premii za wyjście z grupy, a także za "aferę hotelową".

Kuleszy nie spodobało się to, że przez kilka dni w hotelu kadry przebywały rodziny zawodników, co miało ich dekoncentrować. Michniewicz nie

Od początku turnieju żadna żona piłkarza nie mieszkała w naszym hotelu. Rodziny piłkarzy wykupiły w PZPN możliwość bycia na 3 meczach grupowych i mieszkały w hotelu oddalonym od nas o ponad godzinę, na przeciwnym końcu miasta - powiedział Michniewicz.

Dodał także, że przed meczem z Argentyną (0:2) do hotelu przyjechało kilka osób, ale zamieszkały one w przeciwnym skrzydle hotelu. Dostęp do piłkarzy był z kolei ograniczony przez ochronę

Zamieszanie związane z Michniewiczem irytuje niektórych sponsorów PZPN i oczekują oni zmian. Na tę chwilę nie wiadomo, jakie będą dalsze losy selekcjonera.

Rzecznik polskiego rządu Piotr Mueller pytany w poniedziałek o nagrodę od premiera dla reprezentacji mówił nie o pieniądzach dla drużyny i sztabu szkoleniowego, a o specjalnym funduszu, z którego będzie finansowane szkolenie dzieci czy budowa nowej infrastruktury. We wtorek premier Morawiecki poinformował na wprost: nie będzie rządowych środków na premie dla piłkarzy.

Wydaje się, że gdyby Biało-Czerwoni otrzymali 30-milionową premię, w obliczu społecznego oburzenia jedynym rozsądnym dla nich

rozwiązaniem byłoby przekazanie całej kwoty na cele charytatywne. Mieliby z kogo brać przykładw ostatnich latach takich gestów wśród uczestników mundiali nie brakowało.

Gdy w 2014 roku Niemcy zostali mistrzami świata, gwiazdor drużyny Joachima Loewa Mesut Oezil przeznaczył swój bonus za wygranie turnieju - w kuluarach mówiło się o kwocie 300 tysięcy euro - na sfinansowanie operacji dwanaściorga brazylijskich dzieci. Już przed mundialem pomógł jedenaściorgu, a po sukcesie niemieckiej reprezentacji stwierdził, że mistrzostwa świata nie wygrywa się dzięki jednastu zawodnikom, ale dzięki całemu zespołowi. I dlatego podniósł liczbę małych Brazylijczyków, którym ofiarował lepsze życie, do 23.

Cztery lata później mundial wygrali Francuzi, a hojnością wykazał się ich lider Kylian Mbappe. Piłkarz oddał na cele charytatywne całe swoje mundialowe zarobki - zarówno "startowe" jak i premię za triumf w mistrzostwach. Łącznie miało to być około 500 tysięcy dolarów. Mbappe powiedział, że pojechał do Rosji żeby bronić barw swojego kraju, a nie żeby zarobić - Poza tym, zarabiam dość pieniędzy. Dużo pieniędzy. Myślę, że w takiej sytuacji ważne jest, żeby pomagać tym, którzy są w potrzebie. Wielu ludzi cierpi, wielu choruje. Dla takich ludzi jak my

podanie im pomocnej dłoni nie jest czymś trudnym. To nie zmieni mojego życia, ale może zmienić ich. A jeśli zmieni, dla mnie to wielka przyjemność - podkreślił

Spośród uczestników tegorocznego mundialu, świetny przykład dał lider reprezentacji Kanady Alphonso Davies. "Kanada dała mi i mojej rodzinie szansę na lepsze życie. Umożliwiła mi zrealizowanie marzeń. Granie dla Kanady jest wielkim zaszczytem, za który chcę się odpłacić, dlatego postanowiłem, że przekażę pieniądze zarobione za udział w mistrzostwach na cele charytatywne" - poinformował. 21-letni piłkarz Bayernu Monachium często angażuje się w pomoc potrzebującym. Dobrze rozumie, co to znaczy być w potrzebie. Urodził się w obozie dla uchodźców w Ghanie, dokąd jego rodzice trafili uciekając przed wojną domową w Liberii. Gdy Davies miał pięć lat, przenieśli się do Ameryki Północnej i zamieszkali w Edmonton.

Część pieniędzy zarobionych dzięki występowi na MŚ 2022 na szczytne cele przeznaczy też reprezentant Niemiec Antonio Ruediger - obrońca Realu Madryt.

A na boiskach Kataru trwają dalej mistrzostwa. Przed nami mecze ćwierćfinałowe, półfinałowe no i wielki finał

WIADOMO

KUPA ZŁOTA

W pasie planetoid, który rozciąga się pomiędzy Marsem a Jowiszem, ukrywa się przed nami planetoida wykonana prawie w całości z drogocennych metali. Jest zamarzniętym jądrem planety wielkości Marsa, która uległa zniszczeniu. Obiekt jest wart biliony złotych.

Chodzi tutaj o kosmiczną skalę o intrygującej nazwie 16 Psyche, czyli jednej z największych planetoid znajdujących się w słynnym pasie planetoid. NASA szykuje na nią misję. Co ciekawe, jej realizacją zajmie się sam Elon Musk i jego firma SpaceX. Giełdy surowców drżą w posadach przed takimi obiektami.

Planetoida ta ma bowiem 210 kilometrów średnicy i składa się głównie z żelaza, niklu, złota i platyny. W zasadzie zasobów tych jest tam tyle, że według wstępnych wyliczeń mogą one mieć wartość nawet 37 biliardów złotych. Dotychczas ludzkości nie udało się wypatrzeć w kosmosie równie drogocennego obiektu. Analitycy finansowi wyliczają, że to 100 tysięcy razy więcej, niż roczny obrót całej globalnej gospodarki. To pokazuje, jakie niesamowitości kryją się przed nami w niedalekiej nam otchłani przestrzeni kosmicznej. Dzięki nim będziemy mogli w przyszłości przyspieszyć swój rozwój i eksplorować Wszechświat jeszcze intensywniej. Co ciekawe, najnowsze badania pokazują, że 16 Psyche niegdyś mogła być o wiele bogatsza w metale, jak się dotychczas wydawało. "Mniejsza zawartość metali, niż ma to miejsce obecnie oznacza, że asteroida mogła być narażona na zderzenia z asteroidami zawierającymi bardziej powszechne chondryty węglowe, które odłożyły warstwę powierzchniową, którą obserwujemy" - powiedział David Cantillo z University of Arizona. Podobne zjawisko zostało również zaobserwowane na planetoidzie Westa, kilka lat temu badaną przez sondę kosmiczną NASA Dawn. Misja na 16 Psyche ma wystartować w październiku 2023 roku na szczycie potężnej rakiety Falcon Heavy od SpaceX. NASA przeznaczyła 117 milionów dolarów na realizację przedsięwzięcia przez firmę Elona Muska. Pierwotnie misja miała się odbyć w sierpniu tego roku, ale agencja tymczasowo zawiesiła swoje plany. Obecnie do nich wraca, co bardzo ucieszyło wielu astronomów.

Sonda zaprojektowana i zbudowana przez Amerykanów ma dotrzeć do Psyche i rozpocząć badania w 2029 roku. Wówczas rozpoczniemy nowy rozdział w historii ludzkości, który będzie polegał na próbach pozyskiwania surowców z obcych obiektów na potrzeby budowy cywilizacji kosmicznej i chęci podbijania Układu Słonecznego, a kiedyś również galaktyki.

"ZABÓJCA PLANET"

2022 AP7 to asteroida, którą za pomocą kamery Dark Energy odkryli astronomowie. Ma co najmniej kilometr średnicy i została uznana za potencjalnego "zabójcę planet".

2022 AP7 to największa asteroida, którą udało się wypatrzyć na niebie w ciągu ostatnich 8 lat. Naukowcy z waszyngtońskiego Carnegie Institution for Science są przekonani, że należy do 5 proc. największych planetoid, jakie kiedykolwiek odkryto. Z racji gabarytów to jeden z najgroźniejszych kosmicznych obiektów. – Każda asteroida mająca wielkość powyżej jednego kilometra jest uznawana za potencjalnego "zabójcę planet" –powiedział "Guardianowi" Scott Sheppard, szef zespołu naukowców, który dokonał odkrycia. Jednocześnie Scott Sheppard uspokaja, że "nie ma szans, by obecnie groziło nam z nią zderzenie". - Gdy asteroida przecina orbitę naszej planety, ta znajduje się po drugiej stronie Słońca – tłumaczy.

Jak wyjaśnia naukowiec, zagrożenie polega na tym, że orbita 2022 AP7 będzie zmieniała się z powodu sił grawitacyjnych, zwłaszcza innych planet. Obecnie "zabójca planet" potrzebuje pięciu lat, by okrążyć Słońce.

Naukowcy zakwalifikowali także odkrytą asteroidę do "potencjalnie niebezpiecznych" obiektów, które mogą zbliżyć się do orbity Ziemi na odległość poniżej 7,8 mln kilometrów. Do początku 2020 roku odkryto 2026 PHA (potencjalnie niebezpiecznych asteroid).

Naukowcy podejmują różne działania, aby obronić Ziemię przed ewentualnymi zagrożeniami

ze strony nadlatujących planetoid. Dwa miesiące temu NASA doprowadziła do kosmicznej kolizji sondy DART z asteroidą Dimorphos, która miała 170 metrów średnicy.

Zdaniem Scotta Shepparda 2022 AP7 jest blisko 10 razy większa, więc w jej przypadku do zmiany trajektorii nie doszłoby by tak łatwo. "Mamy dość czasu, by się do tego przygotować" –podkreśla naukowiec.

BIZNES

Aktualne trendy rynkowe

Miałem przyjemność rozmawiać o aktualnych trendach rynkowych z Davidem Malygą. David jest doradcą inwestycyjnym i liderem The Malyga Group w BMO Nesbit Burns Private Wealth. Jest Chartered Market Technician CMT® i Chartered Investment Manager CIM® i ma 15 lat doświadczenia w branży finansowej. Spędził 4 lata w Nowym Jorku jako strateg rynkowy, dostarczając informacji na temat walut, stóp procentowych, instrumentów o stałym dochodzie, towarów i akcji. Dziś pracuje z rodzinami, właścicielami firm i profesjonalistami nad ich planami finansowymi.

Dużo słyszymy o recesji. Jakie jest Twoje zdanie na temat recesji w Kanadzie i na świecie?

W Kanadzie gospodarka zwalnia, zaufanie konsumentów i zaufanie biznesu spada w szybkim tempie. Konsumenci są mniej skłonni do wydawania pieniędzy na duże rzeczy, takie jak samochody, domy, a ogólne wydatki konsumpcyjne spadły. Przedsiębiorstwa ograniczyły również inwestycje, a zatrudnienie zostało wstrzymane. Obecnie bezrobocie w Kanadzie wynosi 5,2%, wciąż poniżej długoterminowych trendów na poziomie około 7%. Jeśli jednak bezrobocie zacznie rosnąć powyżej 7%, myślę, że wpływ recesji może być większy, ponieważ Kanadyjczycy mają większe zadłużenie.

Stany Zjednoczone i rynki rozwinięte doświadczają podobnych warunków i rosną obawy w związku z podnoszeniem stóp procentowych przez globalne banki centralne i wzrostem ryzyka geopolitycznego związanego z wojną na Ukrainie. Wpływ wyższych stóp procentowych może powodować zwiększoną zmienność rynkową i wolniejszy wzrost.

O ile jeszcze mogą wzrosnąć stopy procentowe w Kanadzie?

Moim zdaniem stopy procentowe mogą wzrosnąć do 4,50% w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Widzę

jednak, że centralny bank kanadyjski wstrzyma lub nawet obniży stopy procentowe w czwartym kwartale 2023 r.

Jak obecna sytuacja wpłynie na małe i średnie przedsiębiorstwa?

Moim zdaniem jest to kluczowy czas dla małych i średnich firm ze względu na wzrost kosztów kredytów i inflację na najwyższym od 30 lat poziomie. Uważam też, że jednym z największych zagrożeń jest inflacja płac i znalezienie wykwalifikowanych i chętnych pracowników. Ponieważ pokolenie wyżu demograficznego wchodzi lub przygotowuje się do przejścia na emeryturę, właściciele firm znajdą się w trudnej sytuacji, aby przyciągnąć i zatrzymać utalentowanych pracowników. Ponadto wraz ze wzrostem inflacji przedsiębiorstwa są zmuszone podnosić ceny, aby zrekompensować wzrost kosztów operacyjnych, i uważam, że ten wzrost cen może mieć negatywny wpływ na popyt i wydatki. Ponadto dużym zmartwieniem dotykającym wszystkie firmy w Kanadzie jest wzrost cen benzyny i oleju napędowego z powodu podatku węglowego, który będzie miał długoterminowy wpływ na koszty transportu, które zostaną przeniesione na konsumenta. A co z wpływem na portfele inwestycyjne ludzi i cele emerytalne?

Obecne środowisko wyższych stóp procentowych będzie miało wieloraki wpływ na portfel inwestycyjny. Obecna sytuacja z wyższym oprocentowaniem kredytów, wyższą rentownością obligacji i inflacją na najwyższym poziomie od 30 lat będzie miała wpływ na wyceny akcji. Uważam, że akcje wzrostowe miały i będą miały największy wpływ z powodu euforycznego boomu w 2021 r., powodującego skrajne wyceny, które obecnie są dostosowywane do wyższych stóp procentowych i wyższych rentowności obligacji. Ponadto, ponieważ stopy procentowe rosną, a światowy wzrost spowalnia, myślę, że dobrze byłoby ograniczyć ryzyko całego portfela i poszukać zrównoważonego podejścia do obligacji i akcji, w którym jakość jest głównym elementem portfela. Jakie strategie inwestycyjne można uznać za

interesujące w nadchodzących miesiącach? W obecnej sytuacji rozważyłbym skupienie się na spółkach o stałych dochodach i niskim lub zerowym zadłużeniu w swoich bilansach. Ponadto, zamiast korzystać z funduszy inwestycyjnych lub ETF-ów opartych na indeksach, skupiłbym się na budowaniu skoncentrowanych portfeli tylko z wysokiej jakości spółkami i koncentrował się na sektorach defensywnych, takich jak usługi użyteczności publicznej, opieka zdrowotna i podstawowe produkty konsumpcyjne. W ciągu ostatnich 10 lat obligacje zostały zapomniane i moim zdaniem zaczynają wyglądać atrakcyjnie. Wierzę też, że w przyszłym roku pojawią się okazje do kupna akcji, jednak moim zdaniem wyceny są nadal wysokie i istnieje coraz większe prawdopodobieństwo spadku zysków spółek.

Jak oceniasz kanadyjski rynek nieruchomości na nadchodzące miesiące?

Mieszkania są popularną inwestycją wśród Kanadyjczyków ze względu na stały wzrost cen i stały roczny wzrost czynszu. Czuję jednak, że następuje zmiana ze względu na szybkie tempo wzrostu cen w ciągu ostatnich 12 miesięcy, a dochody rodziny nie dorównują temu tempu. Ostatnio dynamika cen nieruchomości okazała się ujemna. Od lutego 2022 do września 2022 cena referencyjna kanadyjskiego domu spadła o 9%. Inwestorzy i właściciele domów mogą w najbliższym czasie spodziewać się dalszych obniżek cen ze względu na podwyżki stóp procentowych i wstrzymanie się nabywców z zakupem nieruchomości w oczekiwaniu na niższe ceny w przyszłości. W przeciwieństwie do obecnych spadków kosztów zakupu kanadyjskich nieruchomości, koszty wynajmu wciąż rosną. Coroczne podwyżki czynszów są korzystne dla inwestorów w nieruchomości mieszkalne na wynajem. Wzrost dochodów z wynajmu pomoże zrekompensować rosnące koszty posiadania i może pomóc w zwiększeniu kosztów odsetek związanych z nabyciem wynajmowanej nieruchomości. Jednak to znacznie utrudnia młodym rodzinom i imigrantom, którzy chcą wynająć lub kupić

własny dom, ponieważ ich dochody są obciążone wyższym miesięcznym czynszem i inflacją napędzaną przez wyższe koszty mieszkaniowe. W rezultacie przystępność cenowa mieszkań stała się dla kanadyjskich rodzin równie dużym wyzwaniem, jak w 1989 roku.

Niedawno dołączyłeś do Canada-Poland Chamber of Commerce – czym się motywowałeś? Bardzo się cieszę, że mogę być częścią tej Izby Gospodarczej i budować silniejsze relacje z członkami i okolicznymi społecznościami. Daje mi to również możliwość pomocy Polonii w Kanadzie oraz możliwość wspierania obecnego i młodszego pokolenia w przyszłych możliwościach kariery w Kanadzie. Dziękuję, David, za poświęcenie czasu na omówienie aktualnych trendów rynkowych. Na koniec, jaki jest najlepszy sposób skontaktowania się z Tobą, gdyby ktoś chciał przedyskutować tematy z zakresu Twojej specjalizacji?

Najlepszym sposobem na skontaktowanie się ze mną jest telefon 905-570-1402 lub wysłanie e-maila na adres David.malyga@nbpcd.com. (W.H.)

O autorze

Waldemar Halek jest Prezesem

Transworld Business Advisors of Ontario - firmy brokersko-doradczej zajmującej się sprzedażą, fuzjami i przejęciami dla małych i średnich biznesów oraz Prezesem CanadaPoland Chamber of Commerce

Jest on również biegłym księgowym w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych i posiada tytuł magistra administracji biznesowej. Z Waldemarem można się skontaktować poprzez email: whalek@tworld.com

wyłącznie od sprzedaży tej obecnej nieruchomosci.

EFEKT DOMINA

Definicja efektu domina: seria podobnych lub powiązanych zdarzeń, występujących jako bezpośredni i nieunikniony skutek jednego zdarzenia początkowego.

W real estate tym początkowym zdarzeniem jest sytuacja, w której kupujący (mimo podpisania wiążącej umowy kupnasprzedaży nieruchomości) nie jest w stanie zamknąć transakcji.

Przy stabilnym rynku nieruchomości taka sytuacja zdarza się niezwykle rzadko. W chwili obecnej przy spadku cen i wzroście stóp procentowych, efekt domina staje się wręcz pandemią. Jeśli jeden kupujący nie jest w stanie zamknąć transakcji, to osoba od której kupił także nie może przejąć nowej nieruchomości i tak kolejni kupujący i sprzedający stają przed poważnym problemem.

Jest kilka podstawowych przyczyn z powodu których kupujący nie jest w stanie zamknąć transakcji.

Pierwszą jest zła porada agenta real estate, który przy obecnym rynku zgadza się na zakup nowej nieruchomości przez swojego klienta w momencie, kiedy nie została sprzedana obecna nieruchomość, a koszty finansowania nowej nieruchomości zależą

Drugim problemem jest gwałtowny spadek cen. Im dłuższy termin zamknięcia tym większe kłopoty z finansowaniem. Dom jest zastawem pod mortgage i bank pożyczy nam tylko taką sumę, na jaką wycenia zakupioną przez nas nieruchomość, bez względu na to, że kwalifikujemy się na znacznie wyższy mortgage. Specjalista od wyceny nieruchomości wysyłany jest przez bank kilka lub kilkanaście dni przed zamknięciem a nie w chwili zakupu nieruchomości. Przy spadku cen zakupiona nieruchomość może być wyceniona o kilkadziesiąt tysięcy niżej niż cena, za którą nieruchomość została kupiona. Kupujący nie jest w stanie pożyczyć tych 40 czy 60 tysięcy i wycofuje się z zakupu. Kolejne sprzedaże padają jak w dominie, bowiem nie są w stanie się zamknąć. Efektem są czasem wieloletnie sprawy sądowe, straty finansowe każdego kolejnego sprzedającego i wielu rodzin.

Czy można zminimalizować efekt domina? Podstawową kwestią jest uchronienie klienta przed podjęciem niewłaściwej decyzji, aby nie stał się on inicjatorem efektu domina, bo będzie na nim ciążyć największa odpowiedzialność finansowa. Doświadczony sprzedawca nieruchomości wie, że przy obecnym rynku jego klient musi mieć sprzedaną nieruchomość przed podjęciem decyzji o kupnie. Depozyt od kupującego jego nieruchomość, musi być maksymalnie wysoki, aby pokrył ewentualne straty naszego klienta. Przy przyjmowaniu oferty należy zapoznać się z sytuacją kupującego (wysokość downpayment, zasoby finansowe w razie spadku cen, informacje o sprzedaży nieruchomości kupującego). Takie podejście zminimalizuje potencjalne zagrożenie efektem domina.

Jedną ze strategii retro, chroniącej przed efektem domina, jest kredyt hipoteczny od

sprzedającego Vendor Take Back (VTB). Rozwiązanie to było popularne pod koniec lat 80. i na początku lat 90., kiedy stopy procentowe poszybowały w górę. Teraz, to kreatywne rozwiązanie powraca.

Sprzedający nieruchomość przyjmuje rolę banku i pożycza kupującemu część pieniędzy, aby sfinalizować sprzedaż

Przy obecnym powolnym rynku, sprzedający mogą użyć VTB jako zachęty do przyciągnięcia kupującego. To rozwiązanie dotyczy jednak tylko sprzedających, którzy dysponują odpowiednią sumą pieniędzy. Należy także pamiętać, że bank, który udziela pierwszego mortgage często ma w drobnym druku klauzulę zakazującą drugiej hipoteki. Ale o tym będzie pamiętał tylko doświadczony agent sprzedaży nieruchomości.

Urszula Urbańska jest absowentką wydziału Socjologii UW. Od 31 lat zajmuje się sprzedażą nieruchomości. Obecnie pracuje w Go West Realty Ltd. Tel. 416-456-7683

ZAMIESZKAJ NAD JEZIOREM ONTARIO

słoneczny

nad jeziorem (1 sypialnia

ży balkon ze spektakularnym

jezioro

z kuchnią dla smakoszy, luksusową podłogą z szerokich desek winylowych, dużą sypialnią z dwoma szafami, pralnia w apartamencie i przestronny salon z dostępem do balkonu. Den oferuje wielofunkcyjną przestrzeń na biuro w domu lub dodatkową sypialnię. Jeden podziemny parking i locker. Wiele udogodnień w budynku i na zewnątrz: centrum fitness, odkryty basen, sala imprezowa, spa dla zwierząt, patio w ogrodzie, pokój gier, parking na rowery w garażu. Wymarzona i ekskluzywna lokalizacja: plaże, trasy rowerowe i piesze, sklepy i restauracje. Szybki dostęp do QEW i krótka jazda do wodospadu Niagara oraz regionalnych winiarni i sadów. Cieplej i mniej śniegu niż w Toronto. Okazyjna Cena $519,900

Każdy dobrze sprzedany czy kupiony dom jest sukcesem naszego klienta i efektem naszej pracy, wiedzy i doświadczenia.

POMAGAMY NASZYM KLIENTOM W ZAKUPIE NIERUCHOMOŚCI W POLSCE

Skorzystaj z usług - URSZULA URBAŃSKA - PIOTR WOŹNOWSKI TEAM. Ponad 50 lat doświadczenia w sprzedaży nieruchomości. Wiedza, profesjanlaizm, minimum stresu, maksymalny zysk. Każdemu, kto zamierza podjąć decyzję zmiany miejsca zamieszkania, służymy bezpłatną wyceną nieruchomości, ciekawym i skutecznym programem marketingowym, fachową poradą i ciekawymi ofertami rynkowymi, zarówno na terenie GTA jak i poza jego granicami.

Urszula Urbańska 416-456-7683 • Piotr Woźnowski 416-995-7767

NIERUCHOMO

GRIMSBY - WATERFRONT Fantastyczny,

apartament usytuowany

+ Den). Du

widokiem na

Ontario i Toronto. Open Concept

Nanoseen zapewni wodę pitną milionom ludzi

Ograniczone zasoby czystej, s ł odkiej wody pitnej s ą ogromnym problemem na skalę globalną. Obecnie ponad 2 miliardy osób na świecie nie ma do niej dostępu, w tym około 100 mln Europejczyków. Wynalazek polskiej firmy Nanoseen już wkrótce może pomóc sprostać temu wyzwaniu i sprawić, że nadająca się do picia woda będzie na wyciągnięcie ręki w dosłownie każdym zakątku Ziemi. Odwiedziliśmy Nanoseen z kamerą i sprawdziliśmy, jak w praktyce będzie działać jej innowacyjne rozwiązanie.

Większość z nas nie zdaje sobie sprawy ze skali problemu związanego z dostępem do czystej, słodkiej wody pitnej. Dopóki nam jej nie brakuje, nie zauważamy, że coś jest nie tak. Pomimo tego, że około 71 proc. naszej planety pokryte jest wodą, aż 96 proc. z tego to woda słona, znajdująca się w oceanach. Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego "Polska na drodze zrównoważonego rozwoju Raport 2020" dowiedzieć się można, że zaledwie 2,5 proc. wodnych zasobów Ziemi to woda słodka, "a tylko 0,6 proc. to wody słodkie będące źródłem wody pitnej".

W teorii takie zasoby powinny wystarczyć do zaspokojenia światowych potrzeb w tym zakresie, ale nieracjonalne gospodarowanie wodą pitną oraz jej nierównomierne rozmieszczenie sprawia, że w praktyce wygląda to zupełnie inaczej. Do tego dochodzą m.in. wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi oraz rosnącą liczbą ludności. Według ONZ do końca 2022 r. na świecie będzie nas 8 mld, w 2030 r. już 8,5 mld, a w 2050 r. aż 9,7 mld.

Kiedy słyszymy o kryzysie wodnym, na myśl przychodzą nam odległe państwa, ale nie każdy wie, że Polska jest zaliczana do grona europejskich państw, które mają najmniejsze zasoby wody pitnej w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki dowiadujemy się, że mniej wody pitnej mają tylko Malta oraz Belgia, a "w naszym kraju na jedną osobę przypada ok. 1580 m³ wody na rok – tyle ile na statystycznego mieszkańca Egiptu". Porównanie jest dość uderzające. Problem dostępu do wody pitnej nie jest obojętny Nanoseen, firmie tworzonej przez grup ę m ł odych in ż ynierów i naukowców, która opracowa ł a rewolucyjny na skal ę światową wynalazek. Podczas wizyty w jej gdyńskiej siedzibie Bartosz Kruszka, prezes i wspó ł za ł o ż yciel Nanoseen opowiedzia ł nam o ca ł ej koncepcji, planach dotycz ą cych przysz ł o ś ci, a tak ż e innych mo ż liwych zastosowaniach niezwyk ł ych w ł a ś ciwo ś ci nanomateriałów. Efekty tego spotkania możecie zobaczyć w poniższym materiale wideo. Polska przełomowa nanotechnologia nosi nazwę NanoseenX i w najprostszy sposób mo ż na j ą przedstawi ć jako nanomembrany do oczyszczania i odsalania wody umieszczone w urz ą dzeniu, które swoim wygl ą dem przypomina d ł ug ą rurę . Jest to pierwsze i jak na razie jedyne takie rozwiązanie na świecie. Wykorzystuje proces prostej filtracji do pozyskiwania wody pitnej, który polega na przepływie grawitacyjnym. Proces ten nie wymaga dostępu do energii oraz ciśnienia, co wpływa m.in. na jego koszty, ale też wielkość samego urządzenia czy jego oddziaływanie na środowisko naturalne. Co wa ż ne, technologia nie generuje dodatkowej emisji CO2. Bartosz Kruszka podkreśla, że jest to najtańsza i najbardziej proekologiczna metoda pozyskiwania wody

pitnej, która rozwi ąż e kryzys wodny na ś wiecie. Dzi ę ki niej mo ż na zyska ć nie tylko odsoloną wodę, ale też pozbawioną zanieczyszczeń. Zaawansowany system filtracji pozwala na oczyszczenie wody z mikro i nanoplastików, bakterii, wirusów, jonów metali lekkich i ciężkich itp. I to w bardzo krótkim czasie.

Podczas testów przeprowadzonych w Sopocie twórcy rozwiązania wytworzyli 200 ml wody pitnej w ciągu około dwóch minut. Jak to zrobili? Do urządzenia przypominającego rurę wystarczy wla ć wod ę prosto z morza. Tylko tyle potrzeba, aby swoje dzia ł anie rozpoczęły biodegradowalne nanomembrany opracowane przez Nanoseen. W zależności od zasolenia i zanieczyszczenia wody stosuje się od 2 do 20 nanomembran, układanych kaskadowo.

Nanomembrany posiadaj ą regulowane i kontrolowane pory ró ż nej wielko ś ci –najmniejszy z nich ma oko ł o 0,1 do 0,8 nm. Pozwala to na wychwycenie nawet najmniejszych zanieczyszczeń oraz soli. Unikalny system filtracji, który nie potrzebuje zasilania, bo działa dzięki sile grawitacji, wymusza przepływ wody przez kolejne "stopnie", aby ostatecznie dostarczyć jej odsoloną i oczyszczoną wersję, gotową do natychmiastowego spożycia.

Dużymi zaletami urządzenia są jego mobilność oraz to, że nadaje się do długotrwałego u ż ytkowania. NanoseenX mo ż na umie ś ci ć w dowolnym miejscu np. na pla ż y czy w wiosce potrzebującej wody pitnej, a w razie potrzeby przenieść w inne miejsce. W rozmowie z nami Bartosz Kruszka podkreślił, że sprawdzi się w każdej strefie klimatycznej. Dzięki temu polskie urządzenie z łatwością jest w stanie zastąpić drogie i duże instalacje do odsalania wody, na które, ze względu na ich koszt, może pozwolić sobie niewiele państw na świecie.

Wydajność nanomembrany NanoseenX z czasem ulega zmniejszeniu, ale można je regenerować do 10 razy przy użyciu czystej wody, energii słonecznej lub sprężonego powietrza. Dodatkowo Nanoseen nie zwalnia tempa i już pracuje nad polepszeniem wydajności procesu filtracji (obecnie jest to 1 tys. litrów) oraz żywotności nanomembran. Bartosz Kruszka wspomina też o pomyśle stworzenia butelek lub tub, które w przyszłości mog ł yby sta ć si ę niezb ę dnym elementem wyposa ż enia na wszystkich jednostkach pływających.

Ich rola byłaby porównywalna do gaśnicy w samochodzie. Taka butelka zapewniałaby dostęp do wody pitnej nawet w ekstremalnych i nieprzewidzianych sytuacjach np. po awarii statku. Jej właściwości mogliby też wykorzystać żołnierze.

Łatwo nas nie opuści

Nowe badanie rzuciło nieco światła na występowanie długoterminowych konsekwencji po chorobie wywołanej przez koronawirusa.

Jak czytamy w badaniu opublikowanym w czasopiśmie medycznym "Lancet Psychiatry", pacjenci, którzy chorowali na COVID-19 s ą bardziej nara ż eni na wyst ą pienie dolegliwości natury psychicznej lub neurologicznej, w tym drgawek, demencji, zaburzeń psychotycznych (np. schizofrenii) i mgły mózgowej nawet dwa lata po przejściu choroby, w porównaniu z osobami, które miały inne infekcje układu oddechowego.

Badacze przeanalizowali elektroniczne dane medyczne prawie 1,3 miliona osób, głównie Amerykanów, ale nie tylko, u których zdiagnozowano COVID-19.

Badanie wykazało również, że choć istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia depresji lub napadów lękowych wśród dorosłych, którzy chorowali na COVID-19, objawy mają być krótkotrwałe i znikać po jednym lub dwóch miesiącach. Jeśli zaś chodzi o dzieci, były one bardziej narażone na wystąpienie padaczki czy drgawek.Jak stwierdzili badacze, istniało większe ryzyko rozwoju schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych po pojawieniu się wariantu delta. Obejmowało ono zwiększone o 10 procent ryzyko wystąpienia napadów lękowych, o 19 procent bezsenności, mgły mózgowej - aż o 38 procent, drgawek lub napadów drgawkowych o 26 procent w ciągu 6 miesięcy od przejścia choroby, natomiast ryzyko wystąpienia demencji było niemal 40 procent większe.

Doktor Max Taquet z Uniwersytetu Oksfordzkiego wskazał, że dobrą wiadomością jest to, iż ryzyko wystąpienia depresji albo napadów lękowych jest krótkotrwałe, a u dzieci nie wyst ę puje wcale. Ale to tylko jedyna z dobrych-zł ych informacji - zdecydowanie niepokoj ą ce natomiast jest to, ż e inne dolegliwo ś ci, takie jak demencja czy napady drgawkowe są diagnozowane nawet w ciągu dwóch lat po zakażeniu, choć ogólne ryzyko ich wystąpienia jest stosunkowo niskie. Niestety nie znamy też jeszcze mechanizmów leżących u podstaw wzrostu zaburzeń psychiatrycznych i neurologicznych u pacjentów, którzy chorowali na COVID-19. (id)

TIMMINS

Legalny duplex po pełnej renowacji. 3+ 1 syp. + 2 pełne łazienki. Idealny dom dla rencistów z dodatkowym rocznym dochodem $10,200. Potencjalny roczny dochód netto z całego domu $33 tys. Cena 419,900

HAMILTON

PORT COLBORNE

SUDBURY

Nasza przyszłość zależy od stanu naszego mózgu!

Alicja Maria i Janusz Toboła

JAK TO JEST Z TĄ TELEWIZJĄ I MOWĄ

Czyli jak sobie zapewnić wspaniały świąteczny odpoczynek w domu, w gościach czy przed telewizorem?

Problemy ze zrozumieniem mowy zaczynaj ą si ę zwykle ju ż po czterdziestce. Na początku doświadczamy ich tylko w trudnych sytuacjach, gdy słyszymy głosy dobiegające z daleka, lub w sytuacjach gdy hałas otoczenia wręcz zagłusza mówiącą osobę. Większość z nas nie zwraca na to żadnej uwagi, wychodząc z założenia, że jest to zupełnie normalne. Z czasem zaczyna się robić coraz gorzej i wręcz z niezadowoleniem myślimy na przykład o wigilii, wyjściu na przyjęcie świąteczne czy nawet do kogoś w “goście”, wychodząc z założenia, że będziemy się czuli źle nie rozumiejąc naszego sąsiada przy stole. Tymczasem jesteśmy już po pięćdziesiątce i powoli przestajemy lubić muzykę, bo nie dość, że głośna, to jeszcze coraz trudniej zrozumieć słowa, a gdy śpiewają po angielsku to przecież nieraz nie da się wcale tego zrozumieć. W ogóle nasze rozumienie języka angielskiego jakby się pogorszyło, a czasem to nawet trudno się nam jest wysłowić, a przecież znaliśmy ten język całkiem dobrze. Z tym rozumieniem to też jakoś dziwnie – tu siedzimy z żoną przy kuchennym stole i wszystko rozumiemy, ale niech tylko pójdzie gdzieś dalej i znowu jest kłopot. Z wnukami to też jakoś dziwnie, więcej jazgotu niż słów. No tak – myślimy –może to kłopot ze słuchem, ale przecież czasami słyszymy aż za dobrze – to może jednak nie.

Czas leci, kłopoty rosną w siłę i w ilość. Częściej słyszymy niż rozumiemy, chyba że w cichym domu no i z bliska. W ogóle, stwierdzamy, że po tej sześćdziesiątce to wszystko jest jakoś inaczej. Częściej się denerwujemy, no bo jak tu się nie denerwować jak tu wszystko aż człowieka drażni.

“Wnuki to już prawie nie do zniesienia jakieś się zrobiły – mówił jeden z naszych pacjentów -- głośne – ciągle hałasują a zrozumieć je to już się prawie czasami nie da, tak jakoś dziwnie mówią. W dodatku częściej po angielsku niż po polsku, a przecież z tym moim angielskim to już jakoś całkiem dziwnie się zrobiło. Jeszcze mężczyzn to jak tako, ale te kobiety to z trudem, a czasami wcale. Dobrze, że w telewizorze jest “closed caption”, bo inaczej to już pewnie by człowiek telewizji nie oglądał – no chyba, że polską. Rozmowy przez telefon to już zupełnie inna historia – jednych to rozumiem innych, to za nic. To już lepiej nie odbierać tych telefonów, bo człowiek nie wie na kogo trafi. Na imprezy to już nie chodzimy, chociaż żona to by chciała, ale po co to chodzić jak połowy i tak nie rozumiem. W ogóle, to ludzie tak jako ś dziwnie mówi ą jakby nie chcieli ż eby kto ś ich zrozumiał. Albo mówią z boku czy z tyłu - no to jak to zrozumieć. W dodatku coraz wolniej mi idzie z tym myśleniem. Kiedyś to wszyscy mi mówili : ty to jesteś bystrzak a teraz patrz pan, położę coś gdzieś i zapomnę już po chwili”.

Gdzieś tak już po siedemdziesiątce, ze zdumienniem, zauważamy, że ten cały świat już nas nie kręci. Wnuki na szczęście podrosły a z resztą i tak od dawna nie jesteśmy dla nich interesuj ą cym towarzystwem. Jak to mówi ł inny z naszych pacjentów w takim właśnie wieku:

“Żona też woli rozmawiać raczej z przyjaciółkami bo jak twierdzi nie słucham jej wcale, a ja przecież nawet się staram tylko ona tak jakoś dziwnie mówi. No i w ogóle za szybko, słowo za słowem leci jedno za drugim a ja jak pierwsze zrozumiem to ona już kończy całe zdanie. W dodatku mówi do mnie z daleka albo obrócona tyłem no a już najgorzej to jest w samochodzie no bo albo patrzę się na nią albo na drogę. Jak się patrzę na drogę to znowu jej nie rozumiem a ona zaraz si ę denerwuje i wyrzeka, ż e wszystko musi powtarzać po pięć razy – to ja jej na to mówię to mi napisz na kartce...”

Rozmowa z wieloma osobami przy stole staje się tak trudna, że coraz więcej ludzi unika dużych spotkań – zwłaszcza w restauracjach czy na przyj ęciach. Ludzie zauważają, że mózg jakby pracowa ł wolniej, a i pami ęć zaczyna niedomaga ć . Coraz trudniej jest nadążyć za biegiem spraw, coraz trudniej jest nawet podejmować decyzje, które kiedyś nie byłyby żadnym problemem.

Gotujemy smacznie i zdrowo

CZERWONE KOTLECIKI Z BURACZKAMI

FASZEROWANE ZIEMNIAKI

Składniki (3-4 osoby)

3 bardzo duże ziemniaki 500 g mielonej wołowiny 2 ząbki czosnku ½ cebuli 1 łyżeczka soli 1 łyżeczka czarnego pieprzu 1 łyżeczka wędzonej papryki ½ łyżeczki oregano ¼ łyżeczki rozmarynu 100 ml passaty pomidorowej 2 łyżki masła

Dodatkowo natka pietruszki do przybrania pomidor do przybrania papryczki do przybrania

Przygotowanie

Składniki

200 g mielonej wołowiny 2 buraczki, jajko 2 łyżki bułki tartej cebula olej sól, pieprz nać pietruszki

Przygotowanie

Aby kotleciki mielone z burakami by ł y idealne, buraki wyszoruj, owi ń w foli ę aluminiową. Ułóż na blasze, wstaw do piekarnika rozgrzanego do 170°C. Piecz ok. 2 godzin. Ostud ź , obierz, zetrzyj na tarce o średnich oczkach.

Cebulę obierz, posiekaj. Natkę pietruszki umyj i równie ż posiekaj. Mielon ą wo ł owinę wyrób z buraczkami, jajkiem, bułką tart ą , cebul ą i pietruszką . Przypraw do smaku solą i pieprzem.

Z masy uformuj niewielkie kotleciki. Usmaż kotlety mielone na rozgrzanym oleju. Osącz na ręczniku papierowym z nadmiaru t ł uszczu. Podawaj kotlety z buraczkami z dodatkiem ziemniaków i surówki.

Jeżeli lubisz kotlety, spróbuj innych przepisów: kotlety z kasz ą jaglan ą i past ą sezamową, kotlety parówkowe oraz kotlety z łopatki z papryką.

Ziemniaki umyj i wyszoruj do czysta. Nakłuj je widelcem kilka razy ze wszystkich stron, a następnie ugotuj w osolonej wodzie do miękkości. Odsącz je i odstaw do przestudzenia.

Cebulę obierz i drobno posiekaj. Na patelni usmaż wołowinę z dodatkiem cebuli i passaty pomidorowej. Dodaj wszystkie przyprawy. Smaż całość przez ok. 2 minuty do ładnego zrumienienia mięsa.

Zdejmij naczynie z palnika i odstaw do przestudzenia. Jeśli nie lubisz skórek z ziemniaków, zdejmij je. Możesz je jednak także zostawić

Ziemniaki pokrój na pół. Wydrąż z połówek łódeczki. Na każdej połóż po niewielkiej ilości masła.

Napełnij ziemniaki mięsem i połóż je na lekko naoliwionej blaszce od piekarnika. Piekarnik nastaw na funkcję grilla i włóż do niego danie. Podpiekaj przez ok. 2-3 minuty, aż mięso na wierzchu się zarumieni. Faszerowane ziemniaki wyjmij i ozdób siekaną natką pietruszki, kawałkiem pomidora i papryczką, jeśli lubisz.

Podawaj na ciepło, natychmiast po przyrządzeniu. Jako dodatek sprawdzi się tu też kwaśna śmietana lub jogurt grecki.

GULASZ Z PIECZARKAMI

Składniki (1-2 osoby)

500g chudej wieprzowiny 150g pieczarek 2 cebule 1 por 0,5 szklanki białego wytrawnego wina 0,5 szklanki bulionu 2 łyżki mąki Natka zielonej pietruszki Suszony tymianek Sól, pieprz Gałka muszkatołowa Olej Masło

Przygotowanie

Umyte, osuszone mięso pokroić w kostkę, oprószy ć m ą ką , usma ż y ć na oleju, przełożyć do miski. Pieczarki pokroić w grube plastry, usmażyć na maśle, dodać posiekaną cebulę, chwilę smażyć mieszając. Wlać wino, dusi ć oko ł o 5minut, doda ć mi ę so, posiekaną natkę pietruszki, pokrojonego pora, pó ł ł y ż eczki tymianku, ga ł kę , sól, pieprz i całość zalać bulionem. Wymieszać Dusić na małym ogniu, pod przykryciem, około 30minut, aby mięso było miękkie. W razie potrzeby doprawić

KLASYCZNY SZNYCEL WIEDEŃSKI

Składniki

4 kotlety z udźca cielęcego sól do panierowania: mąka, jajko, bułka tarta masło klarowane do 4 łyżeczki masła cytryna klarowane masło do smażenia masło 4 łyżeczki

Przygotowanie

Kotlety rozbić tłuczkiem i oprószyć solą Panierować w mące, roztrzepanym jajku i bułce tartej. Smażyć na klarowanym maśle z obu stron na złoty kolor. Pod koniec smażenia położyć po łyżeczce masła. Podawać z ćwiartką cytryny.

fghfghfghfghfghfghfghfghfghfghfghfghfghfghfgh

JAK TO JEST Z TĄ TELEWIZJĄ I MOWĄ

~dokończenie ze str. 17 >>>

“Wie pan – mówi inny pacjent – nic mnie już nie interesuje, ani ta polityka ani ten sport. Czasem patrzę się na telewizor i nie wiem co się tam na tym ekranie dzieje. Tak na prawd ę , to najlepiej mi jest na ogródku przy domu, sadz ę tam pomidory i inne warzywa. Wie pan, jest cicho, spokojnie i nikt do mnie nic nie mówi. Nie muszę udawać ani się męczyć słuchaniem...” Co się dzieje zapytacie Państwo. Dlaczego tak się dzieje? Otóż przeważnie dlatego, ż e kiedy ś zabrak ł o nam wyobra ź ni i odwagi aby zadba ć o siebie i o swój mózg, gdy jeszcze był na to czas.

Powinniśmy pamiętać, że nic nie jest nam dane na zawsze i o ile nie zadbamy o nasze zdrowie, a przede wszystkim stan naszego umysłu wtedy, gdy należy to zrobić – to prędzej czy później będziemy zbierać tego owoce. Na szczęście dla nas część z nas nie będzie miała nawet świadomości, że ich przedwczesna “starość“ umysłu wzięła się na skutek ich własnego zaniedbania. Proces starzenia, podobnie jak i proces utraty słuchu, jest podstępny i trudno zauważalny. Zmieniamy się powoli, dzień po dniu, tak, że nasz aktualny stan jest dla nas stanem normalnym – czasami tylko przypominamy sobie, że jeszcze parę lat temy to ho ho, “i siły i ochota była“ – jak to mawiał inny z naszych pacjentów.

Oto, krótka lista typowych problemów z rozumieniem mowy -- dla wszystkich, którzy przy świątecznym stole zauważą, lub zostanie im zwrócona uwaga, na potrzebę zbadania sobie słuchu:

RODZINA I ZNAJOMI ZAUWAŻAJĄ, ŻE MÓWIMY CORAZ GŁOŚNIEJ

Jest to typowe zjawisko, ponieważ kontrolujemy głośność naszego głosu w oparciu o to, jak słyszymy samych siebie. Mając utratę słuchu słyszymy się coraz słabiej, w związku z czym zaczynamy mówić głośniej.

ZWIĘKSZAMY SIŁĘ GŁOSU W TELEWIZORZE LUB W RADIU

Ponieważ zmiany w słuchu jakie nas dotykają, występują najczęściej w obszarze wysokich częstotliwości, podkręcając głośność mamy nadzieję usłyszeć dźwięk wyraźniej i w sposób umo ż liwiaj ą cy nam rozumienie tego co s ł yszymy. Niestety, zazwyczaj zwiększona głośność nie rozwiązuje sprawy.

WPATRUJEMY SIĘ W USTA ROZMÓWCY

Gdy nasza utrata słuchu jest duża a stopień rozumienia mowy spada do bardzo niskiego poziomu, zaczynamy bezwiednie, bez udziału naszej świadomości, wpatrywać się badawczo w usta naszego rozmówcy. Związane jest to z unikalnym sposobem pracy naszego mózgu, który w ten sposób kompensuje niedoskona ł o ść jednego z naszych zmysłów – słuchu – poprzez czytanie z ruchu ust naszego rozmówcy. Niestety świadczy to o poważnej utracie słuchu i dużej utracie zdolności rozumienia mowy. Osoby, które zauważą u siebie ten objaw powinny jak najszybciej zbadać swój słuch, jako że proces odzyskania dobrej zdolności rozumienia mowy jest tym dłuższy i trudniejszy, im dalej posunięta jest wada słuchu – a czasami jest już wręcz niemożliwy do przeprowadzenia.

PRZEKRĘCAMY WYRAZY, ODPOWIADAMY NIE NA TEMAT

To oznaka kolejnego etapu w procesie utraty rozumienia mowy, która wynika z braku możliwości kontrolowania swojego głosu i wymowy, jak również z braku rozumienia mowy nawet w wypadku gdy pomagamy sobie, patrz ą c na usta naszego rozmówcy. Objaw ten jest jeszcze wyraźniejszy w sytuacji, gdy jesteśmy narażeni na hałas otoczenia lub przebywamy w gronie większej ilości osób.

Wszystkich, którzy zauważą u siebie, lub zostanie im zwrócona uwaga na sytuacje opisane powyżej zapraszamy na specjalne Nowo Roczne bezpłatne kompleksowe badanie słuchu już wnowym i wierzymy, że znacznie lepszym dla nas wszystkich roku 2023.

Alicja Maria i Janusz Toboła

Metro Hearing and Tinnitus Treatment Clinic

Tel. 905-273-7717 • www.metrohearingclinic.ca

E-mail: metrohearing@gmail.com

Autor z książką „Tułacze wolności”

„Tułacze wolności” , czyli pamięć o naszych poprzednikach

Pragniemy poinformować, że ukazała się książka Stanisława Stolarczyka „Tułacze wolności”, która została wydana w ramach projektu "Światło Pamięci”. Książka-album zawiera 210 biogramów i 300 zdjęć wybitnych Polaków w Kanadzie, w tym wojskowych (polskich oficerów, 13 generałów, polskich pilotów myśliwskich z Dywizjonu 303 oraz tajnej misji RAF, etc.), naukowców, działaczy społecznych, księży, ludzi kultury i sztuki, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie chcieli wrócić do komunistycznej Polski, wybrali wolność w Kanadzie i spoczywają na ziemi kanadyjskiej. Książka dokumentuje miejsca ich spoczynku, została wydana w dwóch wersjach: książkowej (300 stron w twardej oprawie) oraz w wersji elektronicznej i jest za darmo!

Autor książki, będący wieloletnim i znanym dokumentalistą polskich śladów w Kanadzie, pragnie utrwalić pamięć o tych, którzy marząc o wolnej Polsce, tu pracowali, tu zmarli w drodze do Ojczyzny, a po śmierci spoczywają na kanadyjskich cmentarzach, bo jak pisał ks. Jan Twardowski: „Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych”. I takie jest przesłanie tej książki.

Książka ta, będąca materiałem edukacyjnym, jak najszerzej upowszechniona ZA DARMO, z całą pewnością wzbogaci wiedzę o polskich wychodźcach uczniów polonijnych szkół, harcerzy drużyn ZHP, organizacji polonijnych i przyczyni się do szerokiego zainteresowania tematyką losów polskich tułaczy oraz otoczeniem miejsc ich spoczynku opieką, jako niezwykle cennych świadectw dziedzictwa i kultury Polski, Kanady i Polonii.

- Pragnę, aby zapalono znicze na ich grobach i, aby ocalić ich w naszej pamięci –twierdzi Stanisław Stolarczyk.

Książka w wersji elektronicznej jest do pobrania ZA DARMO na stronach internetowych: www.tygodnikpuls.com www.zycie.ca https://bejsment.com/index.php/2022/10/21/projekt-swiatlo-pamieci/ https://www.goniec.net/2022/10/21/vademecum-pamieci-polonii-kanadyjskiej/ lub po zgłoszeniu się do wydawcy: redakcja@fakty.ca

Halo, jest tam kto?

Już od ponad półwiecza naukowcy usiłują nawiązać kontakt z kosmitami. Niestety nikt nie odbiera.

Poczatek lat 70., eksploracja kosmosu trwa w najlepsze. Związek Radziecki już dawn,o bo w 1957 roku wysłał w przestrzeń pozaziemską psa Łajkę, który był pierwszą żywą istotą umieszczoną na orbicie. Amerykanie w 1969 roku przebili Rosjan, jako pierwsi lądując na Księżycu. Następnym wielkim celem miało być nawiązanie kontaktu z pozaziemskimi cywilizacjami. W 1972 roku amerykańska agencja kosmiczna dała Carlowi Saganowi trzy tygodnie na przygotowanie treściwej informacji o Ziemi i jej mieszkańcach. Z pomoc ą żony i kolegi po fachu astronom obmy ślił uproszczony przekaz. Na p łytce umieszczono schematyczne rysunki: dwa koła symbolizujące wodór, promieniste Słońce i dziewięć kulek oznaczających planety, a także strzałkę wskazującą sondę wystrzeloną z Ziemi i dwoje jej nagich mieszkańców - kobietę i mężczyznę z uniesioną reką. Metalowy prostokąt o wymiarach 15 na 23 cm został wystrzelony w kosmos na pokładzie sondy Pioneer 10. Jego kopię umieszczono także na pokładzie sondy Pioneer 11 wysłanej rok później. Naukowcy liczyli na to, że po zakończeniu misji badawczej i opuszczeniu Układu S ł onecznego sondy zostan ą przechwycone przez kosmitów. Rysunki mia ł y udzieli ć naszym dalekim kuzynom podstawowych informacji o po ł o ż eniu Ziemi i jej mieszkańcach.

Jednak nawiązanie kontaktu z kosmitami nie było takie proste. Pięć lat po wystrzeleniu Pioneera 10 w kosmos poleciał inny przekaz. Na pokładzie sondy Voyager 1 umieszczono płytę "The Sounds of Earth", na której umieszczono m.in. odgłosy wiatru i grzmot, ale także fragment Symfonii Beethovena, aborygeński folk i rockowy kawałek Chucka Berry'ego. Uzupełenieniem tych dźwieków było 115 różnych obrazów, w tym zdjęcie kobiety robiącej zakupy w supermarkecie. Oto szczytowe osiągnięcie ludzkiej cywilizacji...

Na odwrocie pozłacanego dysku umieszczono diagram opisujący, w jaki sposób można go odtworzy ć . Po lewej stronie widzimy fonograf i ig łę o raz zapis w systemie dwójkowym, określający sposób i prędkość odtwarzania. Po prawej stronie zamieszczono instrukcję wyświetlenia obrazów zakodowanych na płycie. Nie jest pewne czy płyta kiedykolwiek dotrze do adresatów, a jeśli nawet - to czy będą oni wystarczająco bystrzy aby dokonać niezbędnych obliczeń i ją odtworzyć

- Wszystko to by ł o bardzo nawine - kwituje fi zyk Gabriel Chardin. Opiera ł o si ę na założeniu, że pozaziemskie formy życia rozwinęły inteligencję podobną do naszej. Jak również, że mają oczy i uszy, mogą być różnej płci i są w stanie zrozumieć gest ręką. Dodatkowo te istoty musiałyby mieszkać po sąsiedzku, bo wystrzeliwane przez nas sondy poruszją się z bardzo małą prędkością w porównaniu do prędkości światła. Pioneer 10 potrzebuje dwóch milionów lat aby dotrzeć do gwiazdy Aldebaran. Z kolei Voyagera 1 dzieli obecnie od Zimei 23,3 miliarda kilometrów. Dla nas jest to niewyobrażalny dystans, 155 razy większy niż odległość Ziemi od Słońca. Jednak w skali naszej galaktyki jest to wciąż bardzo blisko. I zupełnie nic w skali kosmosu.

- Szanse, że dwie cywilizacje będą mieszkać w tym samym zakątku wszechświata oraz że będą one na tym samym poziomie rozwoju technologicznego, są bardzo małe - mówi astrofizyk Nicolas Prantzos. - Nasza sytuację trudno nawet porównać do położenia rozbitka, który wrzuca list w butelce do morza. On przynajmniej wie, że istnieją inni ludzie. Aby zwiekszyć swoje szanse, naukowcy próbowali zastosować inny, znacznie szybszy sposób komunikacji. To znaczy fale radiowe, których prędkość jest zbliżona do prędkości światła w próżni. W 1974 roku, zaledwie dwa lata po wystrzeleniu Pioneera 10, radioteleskop Arecibo z Portoryko wysłał wiadomość radiową w stronę gromady kulistej Messier oddalonej o 22,2 tysiące lat świetlnych. Co oznacza, że miną ponad 22 tysiące lat zanim nasz sygnał tam dotrze. A potem trzeba czekać drugie tyle na ewentualną odpowiedź Z tego powodu nawet najbardziej zagorzali tropiciele UFO nie robią sobie zbytnich nadziei. -Je ś li zadzwoniliby ś cie do mnie dzi ś rano, a ja oddzwoni ł bym dopiero po dziesięciu tysiącacj lat, to komunikacja nie byłaby najlepsza - żartuje francuski ufolog Thierry Gaulin. Niemniej jednak uważa on, że kontakt jest możliwy. Być może kosmici już tu są i w końcu przestaną się ukrywać 15 sierpnia 1977 roku kilku naukowców uwierzyło, że nawiązali kontakt. Big Ear czyli radioteleskop działający na Uniwersytecie Stanowym Ohio, wreszcie coś "usłyszał". Po kilkunastu latach pracy w ramach wprogramu SETI, którego celem jest wykrywanie sygna ł ów radiowych i ś wietlnych pochodz ą cych z przestrzeni kosmicznej, uda ł o si ę zarejestrować intrygujący sygnal. Trwał on 72 sekundy, był mocniejszy niż inne odgłosy dochodz ą ce z g łę bi wszech ś wiata, a jego cz ę stotliwo ść nie odpowiada ł a ż adnemu znanemu ciału niebieskiemu. "Wow!" - napisał zdumiony astrofizyk, który jako pierwszy

przestudiował ten zapis. Sęk w tym, że tzw. Sygnał Wow odebrany przez doktora Jerry'ego R. Ehmana, nigdy więcej sie nie powtórzył i nie został potwierdzony przez żaden inny instrument badawczy. W następnych latach wielu astrofizyków badało ten obszar nieba, z którego miał on pochodzić. Nieczego to jednak nie wniosło. Stąd hipoteza, że mógł to by ć sygna ł przelatuj ą cej komety. - Zjawisko, które zauwa ż ono tylko raz i które tak naprawdę nie jest mozliwe do zinerpretowania, nie stanowi dowodu - wyrokuje Jacques Arnould, historyk nauki, odpowiedzialny za kwestie we francuskim Narodowym Centrum Badań Kosmicznych.

Wtóruje mu Nicolas Prantzos, który przypomina, że naukowcy powinni być bardzo ostrożni w ocenach, mając w pamięci sprawę pulsarów. Pod koniec lat 60. zespół brytyjskich badaczy zarejestrował "pip-pip-pip" dochodzące z kosmosu. Sygnał był powtarzalny i bardzo regularny. Zapanowało wielkie poruszenie: niektórzy uwierzyli, że to przes ł anie od kosmitów. Sygna ł nazwano nawet nieo fi cjalnie LGM-1 czyli pierwsz ą wiadomością od zielonych ludzików. A potem się okazało, ze jego źródłem był pulsar, szybko obracająca się gwiazda neutronowa, która emituje regularną wiązkę promieniowania elektromagnetycznego. Nie zniechęciło to jednak zespołu badaczy związanych z SETI. W ramach tego programu, już od ponad sześćdziesięciu lat trwają poszukiwania ewentualnej wiadomości spoza Ziemi. W tym czasie dzieki rozwojowi komputerów i instrumentów badawczych obserwacja wszechświata stała się dużo dokładniejsza. SETI bada bada na przyk ł ad wnilkiwie dane z radioteleskopów Od 2007 roku ma zresztą własny instrument tego typu - Allen Telescope Array to zespół 42 anten zainstalowanych w północnej Kalifornii i zdolnych do monitorowania setek tysięcy gwiazd. W nadchodzących latach nastapi wielki postęp - zapewnia entuzjastycznie Gabriel Chardin. Przede wszystkim jeszcze do niedawna teleskopy nie pozwalały wykrywać egzoplanet, potencjalnie nadających się do zamieszkania. Poszukiwano igły w bardzo, bardzo dużym stogu siana. Odkrycie pierwszej egzoplanety dokonane w 1995 roku radykalnie zmieniło sytuację. - Teraz przynajmniej wiemy gdzie skierować teleskopy i radioteleskopy - wyjaśnia Nicolas Prantzos.

Naukowcy wykryli już blisko pięć tysięcy planet krążących wokół gwiazd innych niż Słońce. Przy czym niektóre z nich znajdują się w strefie zdatnej do zamieszkania, to jest w odległości sprzyjającej zaistnieniu warunków do życia - przynajmniej w takiej formie jaką znamy na Ziemi. Instrumenty badawcze mog ą odt ą d nas ł uchiwa ć konkretnych obiektów zamiast celować na ślepo w przestworza.

Czy powinniśmy wobec tych dość niewielkich sukcesów, położyć kres próbom komunikowania się z istotami pozaziemskimi? Wiemy, że prawdopodobieństwo sukcesu jest niewielkie ale z drugiej strony korzyści płynące z takiego odkrycia byłyby niezmierzone. Przede wszytkim zostalibyśmy ostrzeżeni na wypadek, gdyby obcy mający złe zamiary chcieli dokonać inwazji na naszą planetę (na podst. Marianne)

International TVN Program

12:00 Zanim Cię zobaczę - program rozrywkowy

12:45 Nowa Maja w ogrodzie 6 - program rozrywkowy

13:10 Top Model 11 - program rozrywkowy

14:20 Jak siostry - program dokumentalny

14:45 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja

15:40 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja

16:30 Gwiazdy prywatnie 2 -program lifestylowy

16:55 Naprawy nie do naprawy 2 - program motoryzacyjny

17:30 Totalne remonty Szelągowskiej 5 - program rozrywkowy

18:15 Dobra robota 2 - program obyczajowy

19:00 Fakty - program informacyjny, Polska

19:25 Najpiękniejsza muzyka filmowa - program rozrywkowy

19:40 Pogoda - program informacyjny

19:45 Uwaga! - magazyn interwencyjny, 20:00 Top Model 10 - program rozrywkowy

21:10 101 gadżetów motoryzacyjnych 3 - prog. motoryzacyjny

21:35 Zanim Cię zobaczę - program rozrywkowy

22:20 Zawodowi handlarze 12 - program motoryzacyjny

22:55 Zły chłopak - film dramat, Francja 2020

0:30 Jak siostry - program dokumentalny

0:55 Kto tu mieszka? 3 - program rozrywkowy

1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn

4:10 Doradca smaku - program kulinarny

4:15 Fakty - program informacyjny

4:40 Pogoda - program informacyjny

4:45 Uwaga! - magazyn interwencyjny

5:00 Zanim Cię zobaczę - program rozrywkowy

12:00 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

12:25 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

13:10 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

13:55 Wojny samochodowe 14 - program motoryzacyjny

14:40 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

15:30 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

15:55 101 gadżetów motoryzacyjnych 3 - prog. motoryzacyjny

16:20 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

17:05 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

17:50 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

18:15 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

19:00 Fakty - program informacyjny

19:35 Darek solo - program rozrywkowy

19:55 Drugie życie mebli 2 - program rozrywkowy

20:20 Pogoda - program informacyjny

20:25 Uwaga! - magazyn interwencyjny

20:40 Na Wspólnej 20 - serial obyczajowy

21:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

21:30 Doradca smaku - program kulinarny

21:35 Jestem z Polski 10 - program lifestylowy

22:20 Zanim Cię zobaczę - program rozrywkowy

23:05 Kuba Wojewódzki 16 - program rozrywkowy

23:50 Doradca smaku - program kulinarny

23:55 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

0:40 Doradca smaku - program kulinarny

0:45 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn

4:10 Doradca smaku - program kulinarny

4:15 Fakty - program informacyjny

18:15 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

19:00 Fakty program informacyjny

19:35 Projekt akwarium 4 - program rozrywkowy, USA

20:20 Pogoda - program informacyjny

20:25 Uwaga! - magazyn interwencyjny

20:40 Na Wspólnej 20 - serial obyczajowy

21:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

21:30 Doradca smaku - program kulinarny

21:35 Drużyna Eks program lifestylowy

22:20 Pani Gadżet 24 - program lifestylowy

22:45 Kto tu mieszka? 3 - program rozrywkowy

23:20 101 gadżetów motoryzacyjnych 3 - prog. motoryzacyjny

23:45 Doradca smaku - program kulinarny,

23:55 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

0:40 Doradca smaku - program kulinarny

0:45 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn

4:10 Doradca smaku - program kulinarny

4:15 Fakty program informacyjny

4:45 Pogoda - program informacyjny

4:50 Uwaga! - magazyn interwencyjny

5:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

5:30 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

ITVN, czwartek, 2022-12-08

6:15 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

7:05 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

7:50 Wszystkiego s odkiego - program kulinarny

8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn

11:35 Na Wspólnej 20 serial obyczajowy

12:00 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

12:25 Zagadki losu 2 - serial fabularno-dokumentaln

13:10 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

13:55 Jestem z Polski 10 - program lifestylowy

14:40 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

15:30 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

15:55 Najlepsze samochody wszech czasów - prog. moto.

16:20 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

17:05 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

17:50 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajow

18:15 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

19:00 Fakty - program informacyjny

19:35 Przystanek Bieszczady - program rozrywkowy

20:20 Pogoda - program informacyjny

20:25 Uwaga! - magazyn interwencyjny

20:40 Na Wspólnej 20 serial obyczajowy

21:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

21:30 Doradca smaku - program kulinarny

21:35 Wojny samochodowe 14 - program motoryzacyjny

22:20 Kuchenne rewolucje 21 - program kulinarno-rozrywkowy

23:05 Najlepsze samochody wszech czasów - prog. moto.

23:30 W czym do ślubu 4 - program lifestylowy

23:55 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

0:40 Doradca smaku - program kulinarny

0:45 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn

4:10 Doradca smaku - program kulinarny

4:15 Fakty - program informacyjny

4:45 Pogoda - program informacyjny

4:50 Uwaga! - magazyn interwencyjny

5:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

5:30 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

ITVN, piątek, 2022-12-09

6:15 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

7:05 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

7:50 Wszystkiego s odkiego - program kulinarny

8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn

11:35 Na Wspólnej 20 serial obyczajowy

12:00 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

12:25 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

13:10 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

13:55 Kuchenne rewolucje 25 - program kulinarno-rozrywkowy

14:40 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

15:30 Kubańska klasyka Patryka Mikiciuka - prog. motoryzacyjny

15:55 Pani Gadżet 24 - program lifestylowy

16:20 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

17:05 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

17:50 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

18:15 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

19:00 Fakty - program informacyjny

19:30 Sztuka mięsa 2 - program kulinarny

19:55 Makłowicz w drodze 4 - program kulinarno-rozrywkowy

20:20 Pogoda - program informacyjny

20:25 Uwaga! - magazyn interwencyjny

20:40 Zły ch opak - film dramat, Francja 2020

22:10

Doradca smaku - program kulinarny

22:15 Kubańska klasyka Patryka Mikiciuka - prog. motoryzacyjny

22:40 Superwizjer - magazyn reporterów

23:06 Doradca smaku - program kulinarny

23:10 Gwiazdy prywatnie 2 -program lifestylowy

23:35 Między nami kobietami - program lifestylowy

0:00 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

0:45 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn

4:10 Doradca smaku - program kulinarny

4:15 Fakty - program informacyjny

4:45 Pogoda - program informacyjn

4:50 Uwaga! - magazyn interwencyjny

5:05 101 gadżetów motoryzacyjnych 3 - prog. motoryzacyjny

5:30 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

ITVN, sobota, 2022-12-10

6:15 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja

7:10 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja

8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn

11:30 Co za tydzień - magazyn

11:55

Doradca smaku - program kulinarny

5:45 Doradca smaku - program kulinarny 5:50 Najlepsze samochody wszech czasów - prog. moto.

ITVN, niedziela, 2022-12-11

6:15 Zawodowi handlarze 12 - program motoryzacyjny 6:50 Nowa Maja w ogrodzie 6 - program rozrywkowy 7:15 Kuchenne rewolucje 25 - program kulinarno-rozrywkowy 8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn 11:30 Naprawy nie do naprawy 2 - program motoryzacyjny 12:05 Kubańska klasyka Patryka Mikiciuka - prog. motoryzacyjny 12:30 Miasto Kobiet 3 - program lifestylowy 13:15 Na Wspólnej Omnibus 20 - serial obyczajowy 14:40 Top Model 10 - program rozrywkowy 15:55 Między nami kobietami - program lifestylowy 16:20 Wojny samochodowe 14 - program motoryzacyjny 17:05 Doradca smaku - program kulinarny

17:10 Najlepsze samochody wszech czasów - prog. moto.

17:35 Kto tu mieszka? 3 - program rozrywkowy 18:10 Gwiazdy prywatnie 2 -program lifestylowy 18:35 Między nami kobietami - program lifestylowy 19:00 Fakty - program informacyjny 19:25 Najpiękniejsza muzyka filmowa - program rozrywkowy 19:40 Pogoda - program informacyjny 19:45 Uwaga! - magazyn interwencyjny 20:00 Kuchenne rewolucje 24 - program kulinarno-rozrywkowy 20:45 Miasto Kobiet 3 - program lifestylowy 21:30 Doradca smaku - program kulinarny 21:35 Dobra robota 2 - program obyczajowy 22:20 Totalne remonty Szelągowskiej 5 - program rozrywkowy 23:05 Jestem z Polski 10 - program lifestylowy 23:50 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja 0:40 Śledztwa na rajskich wyspach 2 - serial obyczajowosensacyjny, Francja 1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn 4:15 Fakty - program informacyjny 4:40 Pogoda - program informacyjny 4:45 Uwaga! - magazyn interwencyjny 5:00 Pani Gadżet 24 - program lifestylowy 5:25 Doradca smaku - program kulinarny 5:30 Kuchenne rewolucje 21 - program kulinarno-rozrywkowy

ITVN, poniedziałek, 2022-12-12

6:15 Druga szansa 3 - serial obyczajowy 7:05 Szpital - serial fabularno-dokumentalny 7:50 Wszystkiego słodkiego - program kulinarny 8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn 11:35 Nowa Maja w ogrodzie 6 - program rozrywkowy 12:00 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy 12:25 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy 13:10 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny 13:55 Kuchenne rewolucje 21 - program kulinarno-rozrywkowy 14:40 Druga szansa 3 - serial obyczajowy 15:30 Papiery na szczęście - serial obyczajowy 15:55 Jak siostry - program dokumentalny 16:20 Szpital - serial fabularno-dokumentalny 17:05 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy 17:50 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy 18:15 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny 19:00 Fakty - program informacyjny 19:35 Klan z Alaski 3 - serial dokumentalny, USA 20:20 Pogoda - program informacyjny 20:25 Uwaga! - magazyn interwencyjny 20:40 Na Wspólnej 20 - serial obyczajowy 21:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy 21:30 Doradca smaku - program kulinarny 21:35 Totalne remonty Szelągowskiej 5 - program rozrywkowy 22:20 Naprawy nie do naprawy 2 - program motoryzacyjny 22:55 Co za tydzień - magazyn 23:20 Zawodowi handlarze 12 - program motoryzacyjny 23:55 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny 0:40 Doradca smaku - program kulinarny 0:45 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny 1:30 Dzień Dobry TVN - magazyn 4:10 Doradca smaku - program kulinarny 4:15 Fakty - program informacyjny 4:45 Pogoda - program informacyjny 4:50 Uwaga! - magazyn interwencyjny, 5:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy 5:30 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny ITVN, wtorek, 2022-12-13

6:15 Druga szansa 3 - serial obyczajowy 7:05 Szpital - serial fabularno-dokumentalny 7:50 Wszystkiego słodkiego - program kulinarny 8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn 11:35 Na Wspólnej 20 - serial obyczajowy

4:45 Pogoda - program informacyjny

4:50 Uwaga! - magazyn interwencyjny

5:05 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

5:30 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

ITVN, środa, 2022-12-14

6:15 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

7:05 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

7:50 Wszystkiego słodkiego - program kulinarny

8:00 Dzień Dobry TVN - magazyn

11:35 Na Wspólnej 20 - serial obyczajowy

12:00 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

12:25 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

13:10 Ukryta prawda - serial fabularno-dokumentalny

13:55 Dobra robota 2 - program obyczajowy

14:40 Druga szansa 3 - serial obyczajowy

15:30 Papiery na szczęście - serial obyczajowy

15:55 Polskie pościgi policyjne 2 - program rozrywkowy

16:20 Szpital - serial fabularno-dokumentalny

17:05 Opowieści małżeńskie 2 - serial obyczajowy

17:50 Zakochani po uszy 2 - serial obyczajowy

Nowy NOC

Zmiany w klasyfikacji zawodowej tzw. NOC, spowodowały konieczność zmiany profili założonych na Express Entry oraz w programach prowincji.

Jeśli jeszcze ktoś zapomniał wprowadzić zmiany kodów swojego zawodu, powinien koniecznie to zrobić jak najszybciej, gdyż profil bez tego uzupełnienia nie znajdzie się w puli konkurującej o uzyskanie zaproszenia.

W programie Express Entry wystarczy zrobić zmiany na istniejącym profilu, przejrzeć dokładnie i wymienić NOC kody stare na nowe.

W programie prowinji Ontario, konieczne jest wprowadzenie całego podania na nowo. Stare profile są wycofane przez prowincję i nie będą uczestniczyć w kolejnych wyborach prowincji.

Zmiana kodów NOC spowodowała również przesunięcia niektórych zawodów w ramach nowo utworzonych poziomów zawodowy. Aż 16 zawodów uzyskało możliwość wejścia do systemu Express Entry z racji przesunięcia z grupy zawodów nisko wykwalifi kowanych do zawodów wysoko wykwali fi kowanych. Jest to dobra wiadomo ść na przykład dla kierowców ciężarówek, którzy awansowali do wyższej grupy i mogą starać się o zaproszenie przez Express Entry. Inne zawody to, dla przykładu, pomoc dentystyczna i pielęgniarska, asystenci farmaceutów i nauczycieli szkół podstawowych i średnich, estetyczki, instalatorzy w budownictwie oraz operatorzy ciężkiego sprzętu.

Zmiany NOC-u powodują również zmiany w programach prowincji Ontario. Na przykład, kierowcy ciężarówek byli w programie dla niżej wykwalifikowanych zawodów, obecnie mogą złożyć swoją kandydaturę do innego programu dla pracowników wyżej wykwalifikowanych. Należy więc też sprawdzić wymogi każdego programu i upewnić się, że kwalifikujemy się do tego innego programu zanim złożymy swoje podanie.

Polecamy sprawdzenie swojego zawodu według nowego NOC-u i upewnienie się, jak zmiana kwalifikacji zawodowej wpłynęła na możliwości emigracyjne.

Pytania prosimy kierować do Wandy Dobrowolskiej 905-271-4183,

Prąd z kosmosu?

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) chce zbudować na orbicie farmy słoneczne, a prąd bezprzewodowo przesyłać na Ziemię. Atak Rosji na Ukrainę tylko przyspieszył te plany. Pomysł jest rodem z powieści S-F, ale naukowcy już rozpoczęli testy. W 2022 przeżywamy jeden z największych kryzysów energetycznych w historii. Ceny surowców poszły w górę, Rosja zakręciła "kurki z gazem", a kolejne państwa rozważają sytuacje alarmowe na wypadek, jeśli zacznie brakować prądu. Pojawiła się pilna potrzeba nadzwyczajnych pomysłów na ratowanie świata przed zapaścią energetyczną. Jeden z najciekawszych przedstawiła Europejska Agencja Kosmiczna. Projekt nosi nazwę "Solaris" czyli taką samą, jak legendarna powieść Stanisława Lema. I jest równie fantastyczny.

Pomysł pozyskiwania "energii w kosmosie" nie jest nowy, ale zawsze pojawiał się problem z przesy ł aniem jej na Ziemi ę . Naukowcy z ESA twierdz ą , ż e maj ą proste rozwiązanie. Projekt "Solaris" zakłada, że już w 2025 roku na orbicie pojawiłaby się pierwsza farma słoneczna. Panele słoneczne na orbicie okołoziemskiej zamieszczone na satelitach będą w stanie produkować energię przez 24 godziny na dobę Światło słoneczne w górnej części atmosfery jest dziesięciokrotnie bardziej intensywne niż na powierzchni Ziemi.

Stworzenie odpowiednio wydajnych paneli słonecznych pozwoli wytworzyć energię, którą można przesłać na Ziemię za pomocą mikrofal o częstotliwości 2,45 GHz. Europejska Agencja Kosmiczna przedstawiła nawet schemat działania takiej orbitalnej farmy słonecznej. Mikrofale wysłane z orbity byłyby przechwytywane przez potężne anteny w stacjach odbiorczych, a następnie przekształcane w energię elektryczną. Tak uzyskany prąd wystarczy potem dostarczyć do lokalnych sieci.

Naukowcy z ESA wierzą, że to jedyny sposób na całkowite uniezależnienie się ludzkości od paliw kopalnych. Taki sposób pozyskiwania energii słonecznej jest niezależny od pogody, zachmurzenia itp. Pozostaje jednak sprawa wielkości paneli słonecznych. Naukowcy policzyli, że projekt okaże się opłacalny wtedy, jeśli ogniwa słoneczne na orbicie będą bardzo duże. Teoretycznie jest możliwe, że jeden satelita projektu SOLARIS może rozwinąć panele słoneczne o długości nawet kilkuset metrów. Na Ziemi stacje odbiorcze muszą mieć rozłożone anteny odbiorcze o powierzchni nawet dziesięciokrotnie większej niż panele słoneczne w kosmosie. Niby drobiazg, ale także pojawia się problem znalezienia ogromnych terenów pod budowę takich stacji odbiorczych.

Naukowcy z Europejskiej Agencji Kosmicznej wierzą, że ich projekt to jedyna szansa na uzyskanie najtańszej i najczystszej "zielonej energii". Przedstawiają także poruszające wyobraźnię wyliczenia. Tylko jeden satelita projektu SOLARIS może generować nawet 2 gigawaty mocy, czyli dokładnie tyle, co elektrownia jądrowa. To wystarczy, aby zapewnić energię elektryczną dla miliona domów. Aby uzyskać taką samą ilość energii na Ziemi, należałoby ustawić ponad sześć milionów konwencjonalnych paneli słonecznych, które oczywiście nie dawałyby energii w nocy i obniżały swoją wydajność w dni pochmurne.

Jest jeszcze jedna zaleta tego pomysłu. Energia ze Słońca uzyskana na orbicie może by ć kierowana za pomoc ą fal radiowych w dowolny punkt na Ziemi, ale takż e - je ś li zajdzie taka potrzeba - na Księżyc.

ESA zapowiada pierwsze testy farmy słonecznej na orbicie w ciągu najbliższych dwóch lat. Naukowcy z ESA wierzą, że do 2050 dzięki ich projektowi Europa stanie się całkowicie niezależna energetycznie.

Wanda Dobrowolska - Licencjonowany Konsultant Imigracyjny

JAK BEZPIECZNIE KUPIĆ NIERUCHOMOŚĆ W POLSCE

z Warszawy pisze radca prawny Małgorzata Milewska - Kita Kontynuujemy cykl publikacji, dotyczących postępowań przed sądami i urzędami w kraju. Oferujemy wyjątkowe rozwiązanie dla Polonii kanadyjskiej – możecie Państwo uzyskać informacje o bieżących zmianach przepisów w sprawach spadkowych i nieruchomości, kierując zapytania na adres e-mail: m.milewska.kancelaria@gmail.com

W ostatnich dwóch latach bardzo szybko wzrasta wśród Polonii trend powrotów do Kraju, a co za tym idzie, zakupu przez powracających nieruchomości w Polsce. Wiedza na temat stanu prawnego nieruchomości przed podjęciem decyzji o jej zakupie jest niezbędna dla uniknięcia nietrafionej inwestycji. Nieruchomość, obciążona wadami prawnymi ma bowiem dużo niższą wartość rynkową; wady takie mogą uniemożliwiać korzystanie z niej w oczekiwany przez nas sposób, wpisanie nowych właścicieli do księgi wieczystej, uzyskanie kredytu hipotecznego czy też wybudowanie na tej nieruchomości budynków lub innych obiektów. Nieruchomość może być także obciążona prawami na rzecz osób trzecich. Do takich praw zalicza się obciążenie nieruchomości hipoteką czy służebnością, tj. udostępnieniem swojego części gruntu lub budynku osobom trzecim czy też udostępnienie części gruntu do przechodu/przejazdu właścicielom działek sąsiednich. Obciążenia te dotyczą każdorazowego właściciela nieruchomości Ponadto mieszkanie lub dom w Kraju mogą być obciążone prawem dożywocia na rzecz osób najbliższych właściciela, co oznacza, że osoby te mają prawo zamieszkiwać w nieruchomości do końca życia na koszt każdorazowego jej właściciela. W takich przypadkach wartość rynkowa nieruchomości jest znacznie niższa, a znalezienie w przyszłości kupca na taką nieruchomość jest znacznie utrudnione. Dlatego też dobrze jest sprawdzić lub zlecić sprawdzenie prawnikowi, czy i jakie wady prawne lub obciążenia posiada nieruchomość i, o ile to możliwe, doprowadzić do ich usunięcia jeszcze przed podpisaniem aktu notarialnego zakupu. Najprościej usunąć można wady prawne wynikające z zaniedbania właścicieli, np. kiedy nie dopilnowali oni złożenia wniosku do sądu wieczystoksięgowego o wykreślenie hipoteki obciążającej nieruchomość po spłacie kredytu, lub w przypadku zmiany właściciela nieruchomości, nie dopilnowali złożenia wniosku o wykreślenie dożywocia w przypadku śmierci dożywotników itp. Podstawowym dokumentem, pozwalającym ustalić stan prawny nieruchomości, jest księga wieczysta. Jest to rejestr publiczny, przedstawiający stan prawny nieruchomości. Księgi wieczyste są jawne. Znając numer księgi wieczystej, można sprawdzić jej treść na stronie https://ekw.ms.gov.pl/eukw_ogol/menu.do Aby zapoznać się ze stanem prawnym nabywanej nieruchomości, przed sfinalizowaniem transakcji należy w szczególności pozyskać aktualny wypis z księgi wieczystej nieruchomości, przeanalizować jej treść i ustalić, czy księga wieczysta nie zawiera wpisów lub wzmianek w dziale III (obciążenia, ograniczenia) lub w dziale IV (hipoteki), niezrozumiałych dla nas wpisów lub wzmianek, lub zweryfikować, czy niektóre z wpisów są nieaktualne

Po lodzie będzie ciężko

- To trudne, ale nie niemo ż liwe. Trzeba mie ć mocn ą g ł ow ę i codziennie utrzymywa ć koncentrację - mówi włoski miłośnik sportów ekstremalnych Omar di Felice, który podejmuje właśnie próbę zdobycia bieguna południowego na rowerze. - Najpierw biegun a potem cały kontynent w poprzek. Mam na to 60 dni i dwa tysiące kilometrów do pokonania. To dla mnie życiowy cel - deklaruje. Zimą zeszłego roku jako pierwszy rowerzysta na świecie dotarł do obozu pod górą Mount Everest, przy czym wcześniej pokonał trasę przez cały region Himalajów. 41-latek jechał sam, bez żadnego dodatkowego wsparcia. Di Celice kiedy ś startowa ł w profesjonalnych wyścigach kolarskich ale zraził się do sportu z powodu dopingu i skandali. Pokonał już na rowerze ca łą Amerykę i pustyni ę Gobi. Na biegun wyruszył z przygotowanym dla niego skafandrem termicznym. Śpiwór, namiot, cały sprzęt i zaopatrzenie ciągnie za sobą, a jedynym sposobem kontaktu ze światem jest dla niego telefon satelitarny. - Wiem, że to niebezpieczne, ale jestem dobrze przygotowany.

bądź też możliwe do wykreślenia. Dalej, należy zweryfikować, czy w księdze wieczystej widnieją aktualni właściciele, a w przypadku nieruchomości spadkowych, czy postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone prawidłowo oraz, czy dokonano zapłaty podatku od spadków i darowizn od tej nieruchomości. W przypadku nieruchomości gruntowych, istotne jest także zweryfikowanie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, o ile plan taki został uchwalony, a w jego braku, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jakie jest przeznaczenie interesującej nas nieruchomości, czy działka jest budowlana, rolna czy leśna, lub też czy przez działkę, przykładowo, nie zaplanowano przebiegu drogi publicznej lub innej inwestycji celu publicznego, co wykluczyłoby uzyskanie pozwolenia na jej zabudowę. Wszystkie te elementy mają decydujący wpływ na wartość rynkową nieruchomości. Każdą z tych informacji można pozyskać osobno w wydziałach wieczystoksięgowych sądów rejonowych, właściwych ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wydziałach geodezji i kartografii, ewidencji gruntów i budynków, funkcjonujących w starostwach lub urzędach miast, urzędach gminy lub urzędach miasta, lub też zlecić kompleksowe sprawdzenie stanu prawnego nieruchomości, polegające na sporządzeniu odpowiedniego raportu. Raport ten sporządzony przez profesjonalnego prawnika może także w przyszłości ułatwić sprzedaż nieruchomości i stanowić podstawę do wyceny gruntu, czy też położonych na nim zabudowań. W dobie pandemii, kiedy podróżowanie jest utrudnione, usługi takie stają się coraz bardziej popularne. Nasza Kancelaria ma wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu spraw dotyczących określenia stanu prawnego nieruchomości, spraw własnościowych, obsługi prawnej przy zakupie i sprzedaży nieruchomości na terenie Polski i wszystkich innych kwestii z tym związanych. W następnym wydaniu: Jak uniknąć zasiedzenia nieruchomości w Polsce

Radca prawny w Warszawie Małgorzata Milewska-Kita tel. + 11 48 22 518 77 78 kom. + 11 48 664 063 301

Autorem jest radca prawny Małgorzata Milewska-Kita z Kancelarii Prawnej w Warszawie. Artykuł ten nie stanowi porady prawnej. Zapraszamy do korzystania z usług Kancelarii tel. +11 48 22 518 77 78, e-mail: m.milewska.kancelaria@gmail.com - Radca prawny Małgorzata Milewska-Kita od ponad 12 lat służy pomocą prawną Polonii kanadyjskiej w sprawach spadkowych, nieruchomości, sądowych i innych na terenie całej Polski.

Redaguje zespół. Wydawca JP7 Ltd. Redaktor naczelny: Piotr Hoffmann

Pierwszy zastępca red. nacz. i Redaktor Graficzny: Jacek Kowalczyk Skład komputerowy: Seweryn Reszka - www.zecernia.ca Współpracują: Wanda Dobrowolska, Zbigniew Jemioła, Małgorzata Milewska-Kita, Seweryn Reszka, Alicja i Janusz Toboła, Ania Weron-Drutis, Urszula Urbańska, Ewa Zawitkowska, Jan Hoffmann

Adres: 2568 Royal Windsor Dr. Mississauga ON L5J 1K7 e-mail: studiopuls2020@gmail.com. www.tygodnikpuls.com Tel. do redakcji: 647-922-7817

studiopuls2020@gmail.com www.tygodnikpuls.com

UWAGA !!!

Potrzebna kelnerka do pracy na weekendy i pomoc do kuchni w polskiej restauracji w Mississauga (905) 290-7000

Potrzebujemy osobę na stanowisko managera do fabryki wyrobów metalowych. Minimum 10 lat praktyki w zakładzie wyrobów metalowych. Konieczna znajomość spawania, szlifowania, toczenia, frezowania, gięcia na prasach. (416) 803-4244

Operator prasy CNC potrzebny od zaraz. Dobre wynagrodzenie. (416) 803-4244

AGENCJA

UBEZPIECZENIOWO FINANSOWA

zatrudni osobę do sprzedaży i obsługi klienta. Zainteresowanych prosimy o przesyłanie resume na e-mail: donna.raczka@desjardins.com

Potrzebni mechanicy samochodowi do dużego warsztatu samochodowego. Wymagane pewne doświadczenie. Tel. (416) 801 - 2000

Wykonam prace malarskie, wewnątrz i na zewnątrz oraz wszelkiego rodzaju prace remontowe, wykańczanie bejsmentów, przygotowywanie domów do sprzedaży, rozbiórki, waterproofing, prace ogrodowe, wycinka drzew. Darmowa wycena, przystępne ceny, terminy do uzgodnienia. Tanio przywiozę prawko-lodówkę (small delivery) (647) 928-9061

Potrzebna osoba do pracy w Yellow Cup Cafe

SIN i język angielski wymagane Tel. 416-231-6688

Odsnieżę driveway, naprawię maszynę do odśnieżania. (905) 614-1206

STUCCO

nowe i stare domy - 20 lat doświadczenia 416.990-1815

Starsza samotna Pani bez samochodu, prosi o pomoc i opiekę, pomoc w zakupach. Oferuje możliwość darmowego zamieszkania. Jadwiga - 416-767-9272

CZYTASZ PULS - WIESZ WI Ę CEJ

Tel. do PULS 647-922-7817

Baran

Początek tygodnia przynosi wam dobre finanse, macie karty finansowego wzrostu i powodzenia. Warto korzystać. Wiele baranów w tym tygodniu będzie towarzyskich, spotkacie się ze znajomymi, przyjaciółmi. Koniec tygodnia w kartach pokazany jest jako wskazówka dla was aby nie dać się oponentom: okażcie siłę i hart ducha, nie dajcie się złamać, zastraszyć, wprawić w zakłopotanie.

Byk

Bardzo dobre wiadomości na początku tygodnia, to na co czekaliście może być w zasięgu ręki. Czas działania więc jeśli coś odkładaliście to ten tydzień byłby idealny do załatwienia zaległych spraw. Możecie osiągnąć sukces dzięki dobremu zaplanowaniu swoich kolejnych kroków i robieniu rzeczy po kolei oraz korzystając z porad waszych przyjaciół Bliźnięta

Początek tygodnia niesie wam pieniądze kochani, jest całkiem pozytywnie i to was może ucieszyć. Niestety już w połowie karty zalecają stanie na baczności: będziecie musieli bronić swoich przekonań, bronić również siebie, warto rozważyć ochronę energetyczną. Cały najbliższy tydzień może przynieść wam załatwianie wielu spraw związanych z materią i waszym otoczeniem.

Rak

Na początku tygodnia możecie otrzymać miły, sprawiający radość prezent lub komplement. Może nawet coś zadzieje się u tych, którzy szukają drugiej połówki :). Ważny ciemnowłosy mężczyzna zaznaczy w tym tygodniu swoją obecność w waszym życiu. Możecie również spotkać kogoś kto poprosi o wyciągnięcie ręki w jego kierunku, pomoc.

Lew

Mocna więź na początku tygodnia z kimś tej samej płci co wy. Możecie więc nawiązać nowe przyjaźnie, możecie też czuć, że koniecznie chcecie z kimś porozmawiać – zróbcie to. Możecie czuć trochę zmęczenia, kto wie czy nie zdecydujecie się na krótki urlop lub poświęcenie większej ilości czasu na odpoczynek. Uwaga jednak: weekend może przynieść małe kłopoty i możecie zostać o coś posądzeni.

Panna

Początek tygodnia w napięciu, możliwe zmartwienia i strach o coś, dużo niepewności odnośnie tego jak rozwinie się wasza sytuacja. Swoją pracą jednak możecie sytuację złagodzić, zamienić widmo porażki w wielki sukces. Dodatkowo karty wskazują, że w tym tygodniu możecie mieć szansę na wzbogacenie się dzięki jakiejś wygranej lub poprzez pozytywne zrządzenie losu!

Waga

Jesteście na drodze do sukcesu – nie zbaczajcie z niej. To co robiliście do tej pory zacznie przynosić sukcesy. W drugiej połowie tygodnia poczujecie się bardzo silni psychicznie, będziecie również asertywni i konkretni – osiągacie swoje cele i realizujecie plany. Uda się wam dzięki temu pokonać jakiś ważny dla was problem, obejdziecie coś i ze sprytem załatwicie.

Skorpion

Skorpiony romansują w tym tygodniu, cieszą się z bliskości a nawet możecie brać udział w jakimś małym party. Będziecie cieszyć się również poważaniem i respektem wśród innych –ktoś może poprosić was o wskazówkę lub podzielenie się swoją wiedzą. Dla osób, które planują ciąże…. kto wie, może romantyczne uniesienia dadzą jej początek.

Strzelec

Będziecie absolutnie maksymalnie uparci w czymś co sobie wymyślicie i trudno będzie z wami rozmawiać a wygląda na to, że wasz pomysł może wymagać zmian lub dopracowania…. A wy nie będziecie chcieli słuchać rad. Niemnie jednak: zmiany nadejdą tak czy siak, trzeba się będzie do nich dostosować. Weekend może przynieść dla was jakiś moment pojednania z kimś i wybaczenia.

Koziorożec

Wasze szczere i płynące z serca pragnienia zostaną wysłuchane – przyciągajcie więc to czego chcecie, stosujcie afirmacje, możecie dzięki nim wiele osiągnąć. Będziecie mieli prowadzenie sił wyższych i ich opiekę, nie bójcie się więc. Starsza kobieta z waszego otoczenia, wiekowa, może przyjść z radą i pomocą. Pozbądźcie się czarnych myśli – to ważne.

Wodnik

Wasze zasługi będą docenione i wynagrodzone – możecie spodziewać się więc uznania. Jeśli mieliście coś trudnego do pokonania, czekacie na wynik waszych działań, to karty pokazują po prostu nagrodę za włożony wysiłek, więc wspaniale! Uważajcie jednak na wydatki i spontaniczne zakupy bo możecie żałować, że nie przemyśleliście ich dokładnie.

Ryby

Ktoś może powiedzieć, że zachowujecie się głupio i nieodpowiedzialnie…. Możecie zamotać się w swoich planach, sprawić, że coś prostego urośnie do rangi olbrzymiego problemu – możecie przesadzać ze swoimi zachowaniami a otoczenie nie będzie łaskawe. Karty wskazują, że aby osiągnąć to co chcecie będziecie musieli w tym tygodniu zdecydowanie bardziej się starać. Wielu rybom pomoże blondwłosa kobieta w mniej więcej waszym wieku.

Czego słucha Polska (na Spotify)

Najpopularniejszą formą konsumpcji muzyki wśród Polaków jest streaming, który stanowi prawie 65% wszystkich nośników i formatów. Na drugim miejscu tego zestawienia znalazła si ę p ł yta CD z 24,7% udzia ł u, a nast ę pnie płyta winylowa, która w łącznym zestawieniu stanowi 9,3%

White 2115, Mata, SB Maffija, Oki, Young Igi, Bedoes 2115, Malik Montana, Żabson, Kukon. Obejrzałem kilka teledysków tych raperów i pierwsze skojarzenie miałem z ...discopolo. Oczywiście inna estetyka i muzyka ale prymitywizm je łączy i ...ładne dziewczyny. •••

Czy do Kanady będą przyjeżdżać wykonawcy z Polski?

Dla złagodzenia poniższych informacji chcę zasugerować, że słuchaczami Spotify jest głównie młodzież, choć ja - emeryt - też z tego serwisu korzystam. No więc Polska słucha raperów! Jest jeden wyjątek - piosenkarka popowa wybitnie sanah. Ja też używam Spotify. Ale to jest moje narzędzie pracy. A Polska słucha raperów bo chce! Są to wykonawcy których pewnie nie znacie i nigdy o nich nie słyszeliście:

Sytuacja się skomplikowała. Polonia się starzeje. Coraz więcej osób przechodzi na emeryturę, część z nich wraca do Polski. Tak więc kurczy się potencjalna widownia. Urosły ceny biletów samolotowych, a koszt przelotu przez Atlantyk to 1/3 kosztów imprezy. Ceny biletów na koncerty poszły ostro w górę i osiągnęły $85. Pocieszający był koncert Sylwi Grzeszczak. Była pełna sala (500 osób) w Polskim Centrum Kultury w Mississauga. Głównie dziewczęta i młode kobiety. Widowania znała teksty utworów Sylwii i śpiewała razem z nią. Tyle że koncert w Kanadzie był częścią północnoamerykańskiej trasy i koszta choćby przelotu przez Atlantyk i wiz do USA z pozwoleniem na pracę rozłożyły się na kilka koncertów. Jeśli chodzi o zarobki artystów to trzeba im zapłacić trochę więcej a przynajmniej tyle samo ile zarabiają w Polsce. Popularny zespól

czy wykonawca dostaje za koncert od 35 tys. złotych w górę. W tym są zarobki ekipy technicznej. Czyli w Kanadzie dostają minimum $15 tys. Po pandemii odbyły się też 2 koncerty disco-polo - to chyba najpopularniejszy gatunek muzyki wśród Polaków. Związek Producentów Audio Video przygotował raport podsumowujący 2021 rok na polskim rynku muzycznym. Łączna wartość sprzedaży osiągnęła poziom prawie 486 mln zł, co stanowi wzrost w porównaniu do roku poprzedniego o 28% i daje Polsce 22. miejsce w światowym rankingu. Wzrosty zostały odnotowane zarówno w sprzedaży cyfrowej, jak i fizycznej. O prawie 40% wzrosła sprzedaż muzyki poprzez platformy internetowe, wypracowując przychód na poziomie 318 mln zł. Sprzedaż muzyki na nośnikach fizycznych wzrosła o 10,4%, osiągając poziom 167 mln.

Sukcesywny wzrost rok do roku sprzedaży cyfrowej przełożył się na ponad 65,5-proc. udział tej formy dystrybucji muzyki w całościowych rocznych wynikach. Umacniająca się sprzedaż cyfrowa to stale rosnąca tendencja, widoczna zarówna na polskim, jak i światowym rynku muzycznym od kilku już lat. Rok 2021 to także kolejny rok wzrostu sprzedaży płyt winylowych. Przychód na poziomie ponad 45 mln powiększył udział czarnych płyt do 27% sprzedaży fizycznej i 9,3% sprzedaży całkowitej. Najpopularniejszą płytą winylową ubiegłego roku był ostatni studyjny album zespołu Kult,

zatytułowany „Ostatnia płyta”. Wydawnictwo miało swoją premierę w maju ubiegłego roku. Miejsce drugie rocznego zestawienia OLiS Winyle zajmują Kayah i Bregović z albumem wydanym w 1999 roku i zremasterowanym w 2015 – Kayah i Bregović. Na ostatnim miejscu na podium ponownie znalazło się ubiegłoroczne wydawnictwo – długo wyczekiwany album Adele – „30”.

W pierwszej dwudziestce listy najpopularniejszych utworów radiowych znajdują się jeszcze tylko dwie polskie produkcje: na pozycji 4. uplasował się ubiegłoroczny hymn Męskiego Grania Orkiestry „I Ciebie też bardzo”, przygotowany przez Darię Zawiałow, Dawida Podsiadłę i Vita Bambino oraz singiel „Bez ciebie” Dawida Kwiatkowskiego, który dotarł do 12. miejsca. Łącznie w top 100 zestawiania Airplay 2021 polscy artyści zajmują 26 pozycji, z czego aż 5 należy do sanah

Seweryn Reszka

chaotyczna i subiektywna historia rocka • www.perfectrockband.pl

Nie był zadowolony

Zanim Daniel Craig, zdaniem niektórych, stworzył jedną z najlepszych bondowskich kreacji, grywał role, które nie zawsze napawały go dumą Aktor wyznał, że w zamierzchłych czasach, gdy jeszcze prężnie funkcjonowały wypożyczalnie kaset wideo, miał w zwyczaju odwiedzać je i chować taśmy z filmami, w których grał, a które w jego opinii nie zasługiwały na uwagę widzów.

Daniel Craig nie raz udowodnił, że ma ogrom- ny dystans do siebie, którym zaskarbił sobie sympatię milionów widzów. Jednak jeśli chodzi o pracę, zdaje się być swoim najsurowszym krytykiem, który ponad wszystko szanuje czas widza. Przy okazji niedawnej premiery drugiej części filmu "Na noże", aktor wyznał, że w przeszłości miał dość niecodzienny nawyk. Gdy tylko był niezadowolony z filmu ze swoim udziałem, dokładał wszelkich starań, aby dosłownie, ukryć przed widzami efekty swojej pracy w dość desperacki spo "Wystąpiłem w kilku produkcjach, jeszcze w czasach, gdy wypożyczalnie wideo prężnie funkcjonowały. Jeśli nie oceniałem filmu zbyt wysoko, chodziłem do wypożyczalni, chwytałem kopię filmu i wrzucałem pod ladę" - wyznał w rozmowie z Yahoo gwiazdor. Choć zdawał sobie sprawę, że nie była to najlepsza metoda i tak dostrzegał sens swoich desperackich działań. "Wiem, że nie robiło to wielkiej różnicy, ale myślałem wtedy, że będzie dobrze, jeśli choć jedna osoba nie zobaczy tego filmu" - dodał, nie zdradzając przy tym, które taśmy VHS spotkał taki los. Pewne natomiast jest to, że gdyby najnowsza produkcja z jego udziałem - "Glass Onion: Film z serii Na noże", powstała w tamtych czasach, kasetę z tym tytułem Craig wyeksponowałby z dumą Omawiając ten tytuł w programie "The Late Show with Stephen Colbert", podkreślił, że dzieło Riana Johnsona należy obejrzeć dwa razy i to bardzo uważnie. Stwierdził, że pierwszy seans kładzie fundament, dla drugiego podejścia, które pozwala wyłapać wszystkie detale,z których reżyser utkał tę opowieść

Do dziś ukrywa się przed światem

Pola Raksa (81 l.) - jedna z najpopularniejszych i najpiękniejszych gwiazd PRL-u - dwie dekady temu wycofała się z życia publicznego i uciekła z Warszawy do Kałuszyna koło Legionowa. Od tamtej pory nie udzieliła ani jednego wywiadu i ani razu nie pozowała do zdjęć fotoreporterów... Na straży jej prywatności od lat stoi jej jedyny syn, Marcin Kostenko.

W latach 60. i 70. ubiegłego wieku Pola Raksa należała do grona największych polskich gwiazd. Popularność przyniósł jej przede wszystkim serial "Czterej pancerni i pies", którego premierowe odcinki oglądało co tydzień piętnaście milionów widzów! U szczytu kariery Pola praktycznie nie schodziła z filmowego planu - między zdjęciami do pierwszej i drugiej serii "Pancernych", tylko w 1967 i 1968 roku, zagrała w trzynastu produkcjach, co było nie lada wyczynem, tym większym, że właśnie wtedy... została mamą i zajmowała się malutkim synkiem!

Po stanie wojennym aktorska kariera Poli utknęła w martwym punkcie. Właśnie wtedy postanowiła zostać... projektantką mody i dziennikarką. Zrezygnowała z etatu w stołecznym Teatrze Polskim, zaczęła tworzyć własne kolekcje ubrań i projektować kostiumy do przedstawień teatralnych. W miesięczniku "Dom & Wnętrze" opisywała domy swoich sławnych znajomych, a w "Magazynie", czyli weekendowym dodatku do Rzeczpospolitej", publikowała felietony o modzie.

"Temperament życiowy nie pozwalał mi siedzieć i czekać na propozycje ciekawych ról. Muszę pracować, działać, po prostu tak jestem skonstruowana psychicznie" - powiedziała w 1987 roku wywiadzie dla magazynu "Scena". W 2002 roku Pola Raksa napisała jednak ostatni felieton do "Magazynu" i znikła. O to, aby nikt nie zakłócał byłej aktorce spokoju, dba jej jedyny syn.

Kiedy w ostatni piątek listopada 1967 roku Pola Raksa powitała na świecie Marcina, w jej małżeństwie z operatorem Andrzejem Kostenko nie działo się najlepiej. Nic dziwnego, że syn stał się najważniejszym mężczyzną w jej życiu: "Straciłam dla niego głowę, gdy tylko go zobaczyłam. Jest taki śliczny! Chciałabym odegrać rolę mamy najlepiej jak to możliwe, bo to dla każdej kobiety jest przecież najważniejsza rola" - powiedziała w rozmowie z "Magazynem Filmowym".

Niestety, wkrótce musiała rozstać się z synem. W Łodzi, dokąd jako dziewiętnastolatka przyjechała na studia, nie miała nikogo, kto mógłby jej pomóc w opiece nad dzieckiem. A wkrótce po tym, jak została matką, wróciła na plan serialu "Czterej pancerni i pies". Nie mogła też liczyć na męża, którego widywała tylko w niedziele.

Andrzej Kostenko większość czasu spędzał w stolicy, ciężko pracując jako operator kamery i próbując zaistnieć też jako reżyser. Andrzej Wajda zaprosił go akurat do współpracy przy filmie "Wszystko na sprzedaż"... Debiut w roli drugiego reżysera wydał mu się ważniejszy od bycia tatą. Być może dlatego ze zrozumieniem przyjął decyzję żony, która wiosną 1968 roku postanowiła zawieźć ich pięciomiesięcznego synka do mieszkających w Jeleniej Górze rodziców.

"Serce mi pęka, ale nie mam wyjścia" - żaliła się aktorka reporterowi "Magazynu Filmowego", opowiadając o... trudach macierzyństwa. Podkreślała natomiast, że "na szczęście syn jest bardzo wyrozumiały i pozwala mi, abym go opuszczała na czas zajęć związanych z moją pracą".

Przez rok Pola kursowała między Łodzią, gdzie kilka razy w tygodniu grała w przedstawieniach Teatru Powszechnego, Żaganiem (na tamtejszym poligonie kręcone były zdjęcia do drugiej i trzeciej serii "Pancernych"), a Jelenią Górą. Tam pod troskliwą opieką babci Marcin stawiał swe pierwsze kroki i uczył się wypowiadać pierwsze słowa. Tymczasem Andrzej Kostenko szukał w stolicy domu, w którym mogliby we trójkę zamieszkać

Pola Raksa spotkała swego przyszłego męża w 1963 roku na planie filmu „Rozwodów nie będzie”, w którym zagrała, będąc jeszcze studentką łódzkiej filmówki. Kostenkę znała wcześniej tylko z opowiadań swojego dobrego kolegi z wydziału reżyserskiego, Stefana Szlachtycza. Andrzej miał opinię jednego z najzdolniejszych młodych operatorów.

Przyjaźnił się i współpracował z Romanem Polańskim, a przy tym wyglądał jak adonis i cieszył się ogromnym powodzeniem u dziewcząt. Zakochali się w sobie bez pamięci i zanim ich pierwszy wspólny film wszedł na ekrany kin, byli już małżeństwem. Pobrali się w listopadzie 1963 roku, a po ślubie zamieszkali w należącym kiedyś do rodziców Kostenki mieszkaniu w kamienicy przy ulicy Sowińskiego na obrzeżach Łodzi.

„Trochę daleko od centrum, ale za to z ogródkiem. Po pracy mam trochę powietrza, o które w Łodzi nie zawsze bywa łatwo” – opowiadała aktorka „Nowinom Jeleniogórskim”. Przez pierwsze lata małżeństwa, zanim na świecie pojawił się Marcin, Pola Raksa większość czasu spędzała w pracy, a z ukochanym częściej niż przy stole w ich mieszkaniu spotykała się przy stoliku w bufecie w wytwórni filmowej. Mimo to starała się stworzyć Andrzejowi ciepły, pełen miłości dom.

Zawsze, gdy mąż wracał ze zdjęć „gdzieś w Polsce”, czekały na niego własnoręcznie przez nią przyrządzone danie: „Gołąbki i sosy do makaronów to moja specjalność. Lubię gotować, byle potem ktoś inny pozmywał naczynia, bo tego zajęcia nie znoszę” – wyznała w telewizyjnym programie „Pola Raksa u siebie”. Kiedy na początku 1967 roku Pola powiedziała Andrzejowi, że zostaną rodzicami, ich związek przechodził właśnie pierwszy poważny kryzys. Ona kilka miesięcy wcześniej przeżyła na planie filmu „Zosia” romans z rosyjskim aktorem Jurijem Kamornyjem, on zapomniał się z ich wspólną znajomą. Dziecko miało scementować ich małżeństwo... Marcin miał niespełna rok, gdy jego rodzice kupili dom w podwarszawskiej Falenicy i zdecydowali się na zawsze opuścić Łódź. "Z przeprowadzki najbardziej się cieszę dlatego, że wreszcie nasza rodzina będzie razem. Ale żal mi mojego teatru..." - zwierzyła się aktorka na łamach "Magazynu Filmowego".

Dla Andrzeja Kostenki Falenica okazała się zbyt ciasna. Ciągnęło go do wielkiego świata i korzystał z każdej okazji, by wyrwać się z domu. W końcu - w 1970 roku - wyrwał się z niego na zawsze. Pola Raksa znów musiała odesłać syna do Jeleniej Góry.

"Chyba nigdy nie byłam rodzinną osobą i choć starałam się dobrze odgrywać rolę żony i matki, to nie nadawałam się do założenia prawdziwej rodziny" - wyznała wiele lat później w wywiadzie telewizyjnym.

Wkrótce po rozwodzie aktorka wyprowadziła się z domu w Falenicy i wynajęła malutkie mieszkanko na Saskiej Kępie. Gdy się w nim urządziła, postanowiła wreszcie zostać mamą na pełny etat. Sprowadziła syna do stolicy i przez parę kolejnych lat próbowała być po prostu dobrą matką. Marcin, niestety, sprawiał jej wiele problemów. Dorastający chłopak nie akceptował kolejnych partnerów mamy i wcale tego nie krył

"Okazuje się nagle, że to nasze dziecko jest zupełnie inne niż nasze wyobrażenie o nim. Że inaczej myśli, posługuje się innymi kategoriami, co innego jest dla niego ważne. Należy się z tym pogodzić, ale jest to niekiedy bardzo, bardzo trudne" - powiedziała w wywiadzie dla "Urody".

Pola Raksa, choć z ojcem Marcina pozostawała po rozwodzie w stałym kontakcie, nigdy nie prosiła go o pomoc w opiece nad ich wspólnym dzieckiem. Zresztą... Andrzej Kostenko założył nową rodzinę z aktorką Joanną Sienkiewicz, która urodziła mu córkę Natalię, często pracował poza Polską. W 1981 roku dał co prawda Marcinowi niewielką rolę w jednym z odcinków serialu "Przyjaciele", który wyreżyserował według własnego scenariusza, ale nie chciał angażować się w wychowanie chłopaka.

O ile Marcin w końcu pogodził się z tym, że jego mama spotyka się najpierw z Markiem Piwowskim, a później z Andrzejem Żuławskim, o tyle nie mógł znieść młodszego od Poli o ponad dekadę Bogusława Lindy, który zamieszkał z nimi na Saskiej Kępie w 1981 roku. Robił wszystko, by obrzydzić go matce. Doszło do tego, że Linda zasugerował ukochanej, by oddała syna pod opiekę zakonników prowadzących w Krakowie męskie liceum dla trudnej młodzieży. Aktorka zdecydowała się przenieść syna ze stołecznego ogólniaka imienia Narcyzy Żmichowskiej do krakowskiej szkoły z internatem. Miała dość ciągłych rozmów dyscyplinujących, na które wzywali ją nauczyciele Marcina. Chłopak już w podstawówce potrafił porządnie uprzykrzyć życie pedagogom.

Dla czternastoletniego Marcina mieszkanie pod jednym dachem z Bogusławem Lindą było nie do zniesienia. W końcu dopiął swego i Pola Raksa pokazała partnerowi drzwi. Pewnego dnia oznajmiła koleżankom z Teatru Współczesnego, które kibicowały jej związkowi z 29-letnim aktorem, że się rozstali. Niedługo potem rozstała się też z teatrem przy Mokotowskiej.

Dwadzieścia lat temu Pola Raksa wycofała się z życia publicznego. Po raz ostatni widziana była w 2002 roku na recitalu Ewy Błaszczyk w stołecznym Teatrze Studio. Od tamtej pory nie kontaktuje się nawet z tymi, z którymi się przyjaźniła. Przez pewien czas odbierała telefony od Marii Wilmy ze Związku Artystów Scen Polskich, która przekazywała jej prośby o wywiady, zaproszenia na różnego rodzaju imprezy, a nawet propozycje ról. W końcu i ten kontakt zerwała... Dziś nikt z dawnych znajomych Poli Raksy nie wie, co się z nią dzieje. Emerytowana aktorka, dziennikarka i projektantka mody konsekwentnie milczy. Nie wiadomo nawet, czy wciąż mieszka w Kałuszynie, czy – jak plotkowano jakiś czas temu – opuściła Polskę i osiedliła się w Londynie.

Na straży prywatności 81-letniej gwiazdy PRL-u od lat stoi jej syn. Marcin Kostenko nikogo nie dopuszcza do matki i do siebie.

PLOTKI