2.5.İSKENDERİYE LİMANI İskenderiye şehri Akdeniz ve Mariot Gölü arasında Nil nehrinin batı ucunda konumlanmış bir liman şehridir. Şehir, Mısır’ın 2. en önemli şehridir ve ülkenin en büyük limanına sahiptir. Ülke ticaretinin dörtte üçü bu liman üzerinden yapılmaktadır. Dolayısıyla bu limanın ülke ekonomisi için önemi büyüktür.Limanda gelişimi için, son kurulan entegre sisteme kadar yıllardır çalışma yapılmamıştır.Son olarak limanın verimliliğini arttırmak amacıyla web tabanlı Elektronik Kapı Sistemi geliştirilmiştir. 2.5.1.İskenderiye Limanı Elektronik Kapı Sistemi E-ticaret için teknolojik bir uygulama, ilgili taraflar arasındaki dökümantasyon işlerini kolaylaştırabilmektedir. Bu sistem, kullanıcılarına dökümantasyon işlerini yeni teknolojiler kullanarak kolaylaştırma imkanı sağlamaktadır. Bu sistem ile sıkıcı kırtasiye işlerine son verilmek dolayısıyla da zaman ve para kaybı azaltılmak hedeflenmiştir. [13]
3. TÜRKİYE LİMANLARINDAKİ BİLGİSAYAR UYGULAMALARI Devlete ait olan limanlarda genel olarak bilişim teknolojileri kullanımı zayıftır. Bu durum limanlarımız için önemli bir dezavantajdır. Zira günümüzün gelişen teknolojisi dünya limanlarında liman içi bilişim sistemi kullanımının yanında liman dışı gemi takip sistemi ile yanaştırılacak gemilerin günler öncesinden takibini mümkün kılmaktadır. Bunun yanında, limanların operasyonel faaliyetleri hakkında aldığı kararların hangi yöntemler kullanılarak pratiğe uygulandığı iç prosedür olarak genelde dışarıyla paylaşılmamaktadır. Yürütmekte olduğumuz bazı projelerle ilgili olarak Şubat 2007 tarihinden itibaren İzmir limanı yöneticileri ile yapılan görüşmeler ve sahasal incelemeler sonucunda günlük operasyonel faaliyetlerin (rıhtım atama, konteynır yerleştirme, vb.) bilimsel yöntemler ya da bilgisayar yazılımları kullanılmadan; tamamıyla tecrübeye dayalı sezgisel yöntemler kullanılarak
yapıldığı anlaşılmaktadır. Bütün bu açıklamalar ışığında hizmet verimliliğinin yetersiz olması limanlarımızda önemli bir problem teşkil etmektedir. Bu durum gemilerin liman dışında uzun süre beklemelerine ve gemiye ve limana olan maliyetlerin yükselmesine sebep olmaktadır. Bilimsel yöntemlerin kullanıcılar (liman yöneticileri) tarafından bilinmemesi veya adaptasyon güçlüğü bu durumun sebepleri arasında sayılabilir. Bir önceki bölümde bahsedilen liman yönetim sistemi yazılımlarının temini ve kullanıma geçirilmesinin yüksek maliyetli oluşu ise ülkemiz limanlarında bilimsel çözümler içeren bu tip yazılımların kullanılmasında ilk yatırım maliyeti ve geri dönme süresi bakımından fizibilite problemi doğurmaktadır.[1]
.
3.1.MARPORT
Marport limanı, bilgisayar sistemleri ve teknoloji olarak Türkiye’nin en gelişmiş limanı olarak gösterilmektedir. Marport, Navis liman işletim sistemini kullanmaktadır.Aşağıda bu sistem ayrıntılı olarak incelenmiştir. 3.1.1.Navis NAVIS sistemi 2 alt sistemden oluşmaktadır.Bunlar;Express ve Sparcs’dır.
Şekil 3.1.NAVIS Sisteminin Yapısı
Bu iki sistem de aynı bilgileri içermekte ve birbiriyle eş zamanlı ve bağlantılı olarak çalışmaktadır. Express, kullanıcıya detaylı data ve EDI formatında bilgiler sunarken, Sparcs daha
çok
fiziksel
veriler
ve
planlama
EXPRESS
imkanı
sağlar. SPARCS
Detaylı data ve EDI
Planlama ve fiziksel lokasyon
Şekil 3.2.Express ve Sparcs Karşılaştırması
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi Express ve Sparcs aynı bilgileri içermesine rağmen farklı yapıdadırlar.Express detaylı sayısal veriler sunarken Sparcs ise fiziksel görünümlerden oluşmaktadır. 3.1.1.1.Navis Express Aşağıdaki verileri takip eden bir terminal yönetim sistemidir : •
Konteynırların ; nerede olduğu, nereye gittiği, ne içerdiği
•
Gemilerin ; gelişi, kalkışı, hangi konteynırları taşıdığı
•
Kapı ; giriş ve çıkışları
Express aşağıdakileri ele alır : •
Terminal kapı, saha ve gemi hareketlerindeki bütün dataları
•
İthalat ve ihracat süreçlerini
•
Container freight station (CFS)
•
Bookingleri
•
Faturalamayı
•
İş emri yönetimi
Aşağıdakiler vasıtasıyla terminal operasyonlarının geliştirilmesine yardımcı olur: •
Data girişini verimli hale getirmek
•
Kapı işlemlerini hızlandırmak
•
Faturalanan hizmetleri takip etmek
•
Elektronik veri değişimi(EDI) ile daha iyi müşteri hizmeti sunmak
Express istatistikleri : •
881 form
•
325 rapor
•
250 prosedür
•
309 tablo
•
631 parametre
Express
Sorgulama
Ekranı:
Aşağıdaki örnekte de görüldüğü gibi işlem yapılmak istenen veritabanındaki herhangi bir konteynırın tüm bilgilerine ulaşılabilmektedir ve istenen iş emirleri verilebilmektedir.
Şekil 3.3.Sorgulama Ekranı
Örneğin; aşağıda veritabanındaki bir geminin tahliye listesi görüntülenmiştir. Burada tüm konteynırların ayrıntılı bilgileri bulunmaktadır. Konteynırın geminin hangi ambarında olduğu ve diğer bilgileri görülmektedir. Bu sayede tahliye operasyonu daha verimli hale gelmektedir. Ayrıca tahliye edilen konteynırların liman sahasında nasıl istifleneceği de planlanarak liman sahası en verimli şekilde kullanılmaktadır.
Şekil 3.4.Gemi Tahliye Listesi
Aşağıda
Express
ekranındaki
gösterilmektedir : 3.1.1.1.1. Action Menüsü •
Veri girişi
•
Yazdırma veya çıkış
•
Kısa yolların bulunması
bütün
menülerin
işlevleri
ve
ekran
görüntüleri
Şekil 3.5. Action Menüsü
3.1.1.1.2.Gemi Menüsü •
Servis, güzergah, çizelge
•
İstif planı girişi, yükleme ve tahliye
Şekil 3.6.Gemi Menüsü
3.1.1.1.3.İthalat Menüsü •
Teslimat ve gerekleri
•
İthalat manifesto bilgilerinin saklanması
•
Konşimento bilgilerinin saklanması
•
Demuraj & Faturalama
•
Serbest Bırakmalar
Şekil 3.7. İthalat Menüsü
3.1.1.1.4.İhracat •
Booking
•
Konşimento
•
Serbest
Menüsü
bırakmalar
Şekil 3.8. İhracat Menüsü
3.1.1.1.5.Kapı Menüsü •
Kapı giriş
•
Kapı çıkış
•
Kamyon ve sürücü bilgilerinin saklanması
•
Sorun masası ve bilet basılması
Şekil 3.9. Kapı Menüsü
3.1.1.1.6.Saha Menüsü •
Konteynır sorulması
•
İstif yeri , tarihçesi , tehlike , hasar , yasakları
•
İş emri
Şekil 3.10.Saha Menüsü
3.1.1.1.7.Faturalama Menüsü
Şekil 3.11. Faturalama Menüsü
3.1.1.1.8.Raporlama Menüsü •
Bütün raporlara giriş
Şekil 3.12. Raporlama Menüsü
3.1.1.1.9.Referans Menüsü Referans verilerini bulmak için: •
Gemi tanımı
•
Ekipman özellikleri
•
Şirket kayıtlarının tutulması
•
Konum, durum, diğer kodlar
Şekil 3.13. Referans Menüsü
3.1.1.1.10.Yardım,Tercihler,Pencere Menüleri •
On-line Yardım
•
Sorgulama Modu
Şekil 3.14. Yardım,Tercihler,Pencere Menüleri
3.1.1.2.Sparcs Sparcs, operasyon kısmını yakından ilgilendirdiği için bazı operasyonel terimler kullanılmaktadır. Bunlardan en önemlileri aşağıda gösterilmiştir. Slot : 40’lık veya 2 adet 20’lik konteynırın kapladığı alan.
Şekil 3.15.Slot Örneği
Şekil 3.15 ‘te görüldüğü gibi sistemde her slot bir kareyle ifade edilmiştir.
Stack : Slotların dikey gruplanması .
Şekil 3.16.Stack Görünümü
Tier : slotların yatay gruplanması .
Şekil 3.17. Tier Görünümü
Section : Tier veya stack grubu.
Şekil 3.18. Section Görünümü
Sparcs , Express’den farklı olarak genellikle grafiksel ekranlardan oluşmaktadır. Aşağıdaki şekilde herhangi bir sectiondaki konteynır bilgileri görüntülenmektedir. Express’te aynı konteynır bilgileri data şeklinde verilmekteyken Sparcs’ta grafiksel bir biçimde verilmiştir.
Bunun nedeni, Sparcs’ın operasyon bazlı çalışanlar tarafından kullanılmasıdır. Bu sayede operasyonlar etkin ve verimli hale getirilmektedir.
Şekil 3.19.Konteynır Bilgisi Görünümü
Bu grafiksel görünümlerde bazı semboller kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları aşağıda gösterilmektedir. 4 e
: :
z ^
40’lık
Empty :
(Boş
Hazardous :
High
Konteynır Konteynır
(Tehlikeli Cube
) Yükler) Konteynır
v : Low Cube Konteynır
Şekil 3.20. Sembollerin Görünümü
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi her bir slotun içi konteynırın özelliğini belirten sembollerle doldurulmaktadır. Örneğin; bazı slotlarda 4 ve z sembolleri birlikte kullanılmıştır. Bu, o konteynırın 40’lık olduğunu ve teklikeli yük içerdiğini göstermektedir.
Aşağıda bir geminin yükleme durumunun farklı ekran görünümleri gösterilmektedir.
Şekil 3.21. Gemi Yükleme Durumu Görünümleri
Şekil 3.21.’de iki farklı gemi görünümü gösterilmektedir. Birinde gemi yandan bakış açısıyla görüntülenmekte, diğerinde ise gemi kuşbakışı olarak görülmektedir. Bu sayede daha etkin bir operasyon kontrolü sağlanmakta ve karşılaşılabilecek sorunlar en aza indirilmektedir.
Aşagıda terminal sahasındaki herhangi bir konteynırın görüntülenmesinin aşamaları gösterilmektedir.
Şekil 3.22. Terminal Görünümü
Yukarıdaki şekilde terminalin tüm sahalarının konteynır istif durumu gösterilmektedir. Şekil 3.23.’te ise bu sistem ekranındaki herhangi bir küçük kutucuğa tıklandığında görüntülenen ekran görüntüsü görülmektedir.
Şekil 3.23.Saha İsif Durumu
Yukarıda terminaldeki herhangi bir sahadaki konteynırlar görülmektedir. Bu görüntüdeki her bir kare bir section anlamına gelmektedir. Bu karelerden herhangi birine tıklanırsa aşağıdaki ekran görüntüsü görüntülenmektedir:
Şekil 3.24. Section Görünümü
Şekil 3.24.’te henhangi bir section görüntülenmektedir. Bu section içindeki tüm konteynırlar hakkında istenen tüm bilgilere ulaşmak mümkündür. Bir sectiondaki herhangi bir konteynıra tıklandığında onunla ilgili tüm bilgiler görüntülenebilmektedir ve gerekli iş emirleri verilebilmektedir.(bkz. Şekil 3.19.) Sparcs ile gemi yükleme ve tahliye planları görüntülenebilmektedir. Gemi yükleme ve tahliyesi bu planlara göre yapılmaktadır. Aşağıda bazı gemilerin yükleme ve tahliye planları gösterilmektedir :
Şekil
3.25.Yükleme ve Tahliye Planları
Konteynır bilgilerinin bulunması :
Şekil 3.26. Konteynır Sorgulama Ekranı
Şekil 3.26.’da konteynır sorgulama ekranı görüntülenmektedir. Buradan bulunan konteynırlara tıklandığında aşağıdaki ekran görüntülerine ulaşılmaktadır.
Şekil 3.27.Konteynır Bilgileri
Sparcs’ta görüntülenen bilgiler farklı görünümlerde görüntülenebilmektedir. Bu farklı görünümler aşağıda gösterilmiştir. [14]
Şekil 3.28. Section Görünümü
Şekil 3.29. Liste Görünümü
Şekil 3.30.Recap Görünümü
3.2. KUMPORT 3.2.1.SolonPort Liman Otomasyonu ve Bilgi Sistemi Solonport liman otomasyon sistemi, Solon Bilgisayar Yazılım Hizmetleri A.Ş. tarafından gerçekleştirilmiş, limanlara operasyon, ticaret gibi birçok konuda kolaylık sağlayan bir liman otomasyon sistemidir. Bu sistemi Türkiye’de Kumport, Evyap, Güllük, Rodaport, Limaş limanlarında kullanılmaktadır. Bu limanlar arasında Türkiye’nin en büyük limanlarından biri olarak gösterilen Kumport limanı aşağıda detaylı olarak incelenmektedir. Türkiye'nin en büyük özel limanlarından biri olan Kumport Limanı, bilgi sistemleri
otomasyonunu Solon Bilgisayar Yazılım Hizmetleri A.Ş. nin hazırlamış olduğu SolonPort Liman Otomasyonu ve Bilgi Sistemi ile hayata geçirmiştir. SolonPort, 930.000 m2 alanı kapsayan kablosuz ağ (Wi-Fi) ortamında, Windows tabanlı el terminalleri ile mobil olarak çalışmaktadır. Kumport limanının, konteynır yükleme - boşaltma ve takip işlemleri, kapı giriş - çıkış operasyonların, CFS, kapalı ambar, RTG ve iskele vinç operasyonları, bay operasyonları, konteynır saha yönetim (YMS) operasyonları, konteynır dışındaki genel kargo operasyonları ve takipleri, otomatik faturalandırma muhasebeleştirme, finansman ve maliyet raporlarına kadar bütün işlemler SolonPort Liman Otomasyonu ve Bilgi Sistemi tarafından yönetilmektedir. 2005 yılı liman istatistiklerine göre, Kumport limanınında toplam 1620 adet gemiye hizmet verilerek, 207.766 adet dolu, 67.749 adet boş konteynır olmak üzere toplam 275.515 adet (438.838 TEU) konteynır ve 265.000 ton genel yük elleçlenmiştir. Kumport, gemi kabul sayısı, ihraç ve ithal yüklü (dolu) konteynır elleçlemelerinde en yüksek paya sahip özel terminal olma özelliğini bu yılda devam ettirmiş, toplam konteynır elleçlemesi sıralamasında ise Türkiye genelinde (TCDD limanları dahil) 4.terminal olmuştur. Kumport limanında 3. şahıslara konteynır ve genel kargo elleçlemeleri yapılmaktadır. Kumport Limanında kullanılan Solonport yazılımı birkaç farklı modülden oluşmaktadır. Bu farklı modüller birbiriyle bağlantılıdır. Bu sayede daha entegre, etkin ve verimli bir çalışma ortaya çıkmaktadır. [15]
Bu modüller aşağıda detaylı şekilde incelenmektedir. 3.2.1.1.Liman Otomasyon ve Bilgi Sistemi(Ticari) Solonport’un bu bölümü ticari işlemler için oluşturulmuştur. Bu sistem ile aşağıdaki işlemler yapılabilmektedir : •
Teklifler
•
Talepname formları girişi
•
Dosya no takip ekranı
•
Günlük iş programı
•
Faturalama işlemleri
•
İş emirleri ve tahakkukların takibi
Sistem ekranındaki sekmeler sırasıyla aşağıda gösterilmektedir : • Ticaret modülü • Ambar • Operasyon modülü • Mali işler modülü • İnceleme • Tablolar • Grafikler • Talepler • Sistem • Listeler • Faks • Görünüm
3.2.1.2.RTG/Stacker Job Modülü Bu modül ile konteynırın liman sahasında hangi sahada olduğu, vinçler tarafından hangi işlemlerin yapılacağı ve konteynırın daha sonra nereye gideceği ayrıntılı olarak görülebilmektedir. Liman sahasındaki vinç operatörleri her yaptığı işlemi sisteme işlemektedirler. Saha planlama departmanından verilen iş emirleriyle hareket eden vinçlerin her işlemi sisteme işlenerek etkin bir takip sağlanmaktadır. Aşağıdaki şekilde bu modül ekranından bir görüntü gösterilmektedir.
Şekil 3.31.’de görüldüğü gibi 71 adet iş emri verilmiştir. İş no, konteynır no, saha adı, yapılacak işlem, konum gibi veriler gözlenebilmektedir. Örnekte, konteynırların çoğu için kamyona yüklenmek üzere iş emri verilmiştir. İşaretli olan konteynır için ise sahaya tahliye edilmek üzere iş emri verilmiştir. Bunun nedenini ise alttaki açıklama kutucuğunda görebiliriz. Söz konusu konteynır yasaklı konteynır olduğu için kamyona yüklenmesine izin verilmemiş, bu yüzden de sahaya tahliyesine karar verilmiştir. Verilen bu iş emirleri tamamlandıkça sistemden silinirler ve yeni verilen iş emirleri sisteme girer. 3.2.1.3.Yard Management System(YMS) Saha planlama servisinin kullandığı bu sistem Solonport’un belki de en önemli modülüdür. Çünkü, bu sistem ile liman sahasında konteynırların nerede konumlanacağı planlanarak, yapılacak işlemler için iş emirleri verilmektedir. Aşağıda bu iş emirlerinin verilme aşamaları gösterilmektedir. •
Gemi limana gelmeden önce ilgili acenta gemi ve yük ile ilgili bilgileri mail olarak YMS departmanına göndermektedir. Bununla birlikte hangi konteynırın nereye yükleneceğini/tahliye
edileceğini
gösteren
yükleme/tahliye
planını
da
göndermektedirler. •
Bu planlara göre ve geminin geliş tarihine göre YMS departmanı konteynır planlamasını yapmaktadır. Bu planlama daha sonra ithalat ve ihracat yükleri için ayrı ayrı incelenecektir.
•
Bilgisi gelen bu konteynırların sisteme girişi YMS departmanında görevli talep memuru tarafından yapılmaktadır.
Bu aşamadan sonraki aşamalar aşağıda ithalat ve ihracat yükleri için ayrı ayrı incelenmektedir.
3.2.1.3.1. İthalat •
Acentanın yolladığı tahliye listesi sisteme alınmaktadır.
•
Tahliye planlarına göre konteynır planı yapılmaktadır. Hangi konteynırların hangi sahada,
kaç
kat
konumlanacağı
liman
verimliliğini
arttıracak
şekilde
planlanmaktadır. •
Puantöre, tahliye işlemi için iş emri verilmektedir.
3.2.1.3.2. İhracat •
İhraç edilecek konteynırlar liman sahasında uygun şekilde konumlandırılmaktadır.
•
Acentadan yükleme planları alınmaktadır. Bu planlarda hangi konteynırların geminin hangi ambarına yükleneceği gösterilmiştir. Bu yükleme planları acenta tarafından sisteme EDI (Elektronik Veri Değişimi) formatında gönderilmektedir. Sistem bu planları hazır olarak içine alamamaktadır. YMS departmanı tarafından sistemin formatına göre tüm konteynırlar ve yükleneceği yerler sisteme işlenmekte ve yükleme planı bir nevi tekrar hazırlanmaktadır. Bu da sistemin önemli eksiklerinden biridir. Görüldüğü gibi bu işlem zaman kaybına, dolayısıyla verimliliğin azalmasına neden olmaktadır.
•
Bu yükleme planına göre direkt olarak vinç operatörüne iş emri verilmektedir.
•
Kumport Limanında çeşitli şekilde numaralandırılmış birçok alan vardır.Bu alanlar belli tip konteynırlar için kullanılmaktadır.Fakat bu alanlar bir süre sonra limanın verimli çalışması için uygun şekilde planlanmaktadır.Örneğin;daha önce ihracat boş konteynırlar için kullanılan bir saha daha sonra şartlar gereğince ithalat dolu yükler için kullanılmaya başlanabilir. 2010 Nisan ayı itibariyle liman sahaları ve kullanım amaçları aşağıda gösterilmektedir :
•
B6, B8, B9 : İhracat Boş
•
RTG1, RTG2, RTG3, RTG5, RTG6, RTG7, RTG8 : İthalat Dolu
•
RTG4, RTG3/7, RTG3/8, R2,R2/1,R1/2 : İhracat
•
Liman Kantar, R1/4 : Hem İthalat, Hem İhracat
•
A/1,A/2 : İhracat,İthalat,Tespit,Muayene
•
B ITH CFS : İç Boşaltım,Tespit,Muayene
•
LIMAN CFS : Tespit,Muayene
•
CEP1 : Mermer,Un Dolumu
3.2.1.4.Kapı Giriş-Çıkış Modülü Liman girişinde ve çıkışında araçların giriş çıkışlarını kontrol eden bir sistemdir. Araçların limana girişi için daha önceden sisteme girişinin yapılmış olması ve tüm ödemelerinin yapılmış olması gerekmektedir. Araç girişlerinde giriş yapan araçlara sistem üzerinden fiş kesilmektedir. Bu işlemler muhafaza kontrol tarafından liman girişinde yapılmaktadır. Sistemde, giriş yapan aracın giriş tarihi, plakası, konteynırr no, dolu/boş konteynır durumu gibi bilgiler bulunmaktadır. Limana giriş yapan araçlar 3 çeşittir : •
Genel Yük
•
Konteynır
•
Serbest Giriş
Aracın ne tür olduğu sistemden kesilen fişte gösterilmektedir. Kapı girşi/çıkış fişinde şu bilgiler bulunmaktadır : •
Giriş kapısı
•
Geliş tarihi
•
Plaka
•
Gemi adı
•
Rejim(İthalat/İhracat)
•
Konteynır no
•
Mühür no
•
Sahadaki konumu
•
Firma adı
•
Konteynır tipi
•
Tahliye limanı
•
Hasar durumu [16]
3.3.TCDD İZMİR LİMANI 3.3.1.WINPORT Winport, TCDD İzmir Limanında kullanılan bir konteynır takip sistemidir. Konteynırın limana girişinden çıkışına kadar her aşamada takibini sağlamaktadır. Uygulamada Winport’un işlevi aşağıda anlatılmaktadır. Limana giriş yapan konteynırlar 3 çeşit olabilir. Bunlar; ihraç, ithal ve boş konteynırlardır. Winport konteynır takip sisteminin işlevi bu 3 konteynır çeşidi için aşağıda anlatılmaktadır. 3.3.1.1.İthal Konteynırlar •
İlk aşamada, ithal konteynır gemiyle limana gelmeden önce ilgili acenta özet beyanı Excel dökümanı şeklinde www.izmirliman.com ‘a gönderilmektedir.
•
Gemi yanaştıktan sonra gemi puantörü ilk ithal konteynırı el terminaliyle tahliye ettiği anda ardiye başlangıç tarihi olarak sisteme işlenmektedir.
•
Tahliyenin tamamı bittiği anda konteynırlar sistemden ilgili ambarlara atanmaktadır.
•
Ambar memuru sistemden ithal listesini oluşturmakta ve bu listeyi gümrüğe göndermektedir.
•
Ambardaki konteynır için, ilgili acenta beyanname açmakta ve ordino ile ambara gelmektedir.
•
Ticari tarife servisine gelen acenta yetkilisine sistem üzerinden tüm ücretlerin faturası kesilmekte ve yük teslim edilmektedir.
•
Son olarak kapı çıkış fişi sistem üzerinden kesilerek konteynırın limandan çıkışı tamamlanmış olmaktadır.
Winport sistemi ile konteynırın limandaki her aşamada nerede olduğu takip edilmektedir. 3.3.1.2.İhraç Konteynırlar İhraca ilişkin özet beyanı, acenta gemi gittikten 48 saat içinde sisteme iletmek zorundadır. Stuffing (konteynır doldurma) işlemi 1 gün önceden limana bildirilmelidir. Bu sayede liman işletmesi de ona göre hazırlıklarını yapma fırsatı bulmaktadır. Acentaya da ne zaman gelmesi gerektiği bildirilmektedir. Belirtilen saatte boş konteynır acente için hazır durumda olmaktadır. Eğer acente belirtilen saatte gelmezse geciktiği her saat için gecikme ücreti alınmaktadır. Konteynır dolduğu anda, sistemde boş konteynır olarak gözüken konteynır
sisteme artık dolu konteynır olarak işlenmektedir. Konteynır artık ihraç dolu statüsüne geçmiş olmaktadır. İhraç dolu konteynır istif sahasına gitmektedir. Buradan el terminaline girdiği anda sistemden çıkışı tamamlanmış olmaktadır.
3.3.1.3.Boş Konteynırlar Boş konteynırlar limana girdiği anda sisteme boş konteynır olarak girişi yapılmaktadır. Daha sonra içleri doldurularak ihraç dolu haline gelmekte ve çıkışları yapılmaktadır. Her aşamada sisteme işlenmektedir. [17]
Şekil 3.32. Winport Ekran Görüntüsü
3.4.NEMPORT
3.4.1. Nemport Liman Yazılımı Müşterilerine en iyi ve en hızlı desteği verebilmek için, güçlü bir donanım ve network altyapısının üzerinde iyi bir liman yazılımının çalışıyor olması bilinciyle, Nemport öncelikle güçlü bir yazılım geliştirme ve destek bölümü oluşturmuştur. Dünyada en güvenilir ve en performanslı veri tabanı olma özelliği ile bilinen Oracle veri tabanı seçilerek, geliştirilen tüm yazılımların bu veri tabanı üzerinde çalışması sağlanmıştır. Bugün gelinen noktada, liman içerisinde her alanda, yapılan her türlü işlemler el bilgisayarları aracılığı ile anında sisteme işlenmekte ve böylece konteynır ve kontyenıra ait hizmetlerin en üst seviyede izlenebilirliği sağlanmaktadır. Talepte bulunan liman müşterilerine verilecek bir kullanıcı kodu ve şifresi ile "Üye Müşteri Girişi" yapılarak, açılan müşteriye özel ekranlarda Rıhtım ve Terminal hizmet talep formlarının girişi, yapılan taleplerin sonuçlarının izlenebilirliği, konteynır takibi, gemi ve sefer tanımlamalarının yapılabilmesi sağlanmaktadır.
Şekil 3.33.Talep Listesi
Şekil 3.34.Talep Girişi
Şekil 3.35.Konteynır İzleme
IT bölümü deneyimli kadrosu ile, istenildiğinde müşterilerin mevcut sistemleri ile entegrasyon çalışması yapabilmekte ve böylece müşterilerin anlık veriye istenilen formatta ulaşması sağlanmaktadır. 3.4.2.Nemport Network Altyapısı Nemport Limanı teknoloji planının hazırlanması esnasında, kesintisizlik ön planda düşünülmüş ve bu doğrultuda altyapı hazırlanmıştır. Liman ve konteynır depolama
alanlarında, fiber optik kablolar ile ışık hızında, hava şartlarından etkilenmeyen bir kablolama altyapısı kurulmuş, bu sisteme kendi sektöründe dünyanın lider markaları seçilerek entegre edilmiştir. Çok yüksek voltajda enerji taşıyan enerji kablajının da liman alanında bulunması sebebiyle, veri iletiminde bakır kablo altyapısı yerine fiber optik kablo altyapısı tercih edilmiş, bu sayede olası elektromanyetik gürültülerin kablolar üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler de veri iletimini etkilemeyecek şekilde kurulmuştur. Bu yapı kurulurken, herhangi bir kablo kopması veya donanım kaynaklı fiziksel bağlantı problemleri de düşünülmüş ve bu sayede ring (halka) tipi bağlantı tasarlanmış ve uygulanmıştır. Dolayısıyla bir kesinti problemine karşılık, yapı halkanın diğer tarafından en geç 30 saniye kadar bir süre içerisinde hizmet vermeye devam edecektir. Liman genelinde ve konteynır depolama alanlarında, kablosuz iletişim altyapısı da düşünülerek, IEEE 802.11b/g standardında çalışabilecek Wi-Fi tabanlı el terminalleriyle, konteynır bilgilerinin okunması ve veri iletimi sağlanmıştır. Gemiden konteynırların alındığı andan itibaren konteynırın yer ve içerik bilgisinin kontrol altında tutulması bu sayede mümkün olmakta ve bilgi işlem merkezi üzerinde entegrasyonu hızlıca sağlanmaktadır. Kablosuz iletişimde, antenler veya erişim noktaları arasındaki iletişimin de sağlıklı olup olmadığını bir kablosuz erişim kontrol cihazı denetlemekte olup, gerektiğinde iletişim problemlerini bilgi işlem yöneticisine mail yoluyla haber vermektedir. Hatta, bir cihaz arızası durumunda, en yakın kablosuz erişim cihazının o bölgeye de geçici olarak sinyal yansıtarak bölgenin faal olmasını sağlamaktadır. Liman genelindeki kablolu altyapıda, fiberoptik kablo üzerinden 802.3z standardında 1 Gbps hızında, kablosuz iletişim olarak da 802.11g standardında 54 Mbps hızında iletişim altyapısı sağlanmıştır. Fiberoptik kablo tipi olarak singlemode tipi G652.D standardında en üst seviye performans sunan kablo tipi kullanılmıştır. Kablolu altyapıda, network topolojisinde 3 ayrı ring kurulmuş olup, birbirinden bağımsız olarak hareket etmektedir. Fiberoptik kablolarda, 12 core (damar) kablo kullanılmış, aktif bir çift kullanılmış, diğer çiftler ise mevcut networkten bağımsız farklı bir iletişim için kullanılabilecek durumda hazır bırakılmıştır.
Şekil 3.36.Liman Saha Yapısı
3.4.3.Nemport Donanım Altyapısı Kesintisiz çalışma planı doğrultusunda limana iki güçlü sunucu yerleştirilmiş ve aralarında replikasyon sağlanmıştır. Ana sunucuda her hangi bir sorun yaşandığında yedek sunucu aynı veriler ile anında çalışmaya başlayacak ve operasyonda veri kaybı yaşanmadan süreklilik sağlanacaktır. Her türlü felaket senaryoları düşünülerek en üst seviyede veri güvenliği sağlanmıştır. Bu amaçla liman sahası dışında da otomatik yedekleme yapılmaktadır. [18]
Şekil 3.37. Nemport Donanım Altyapısı
K AY N A K Ç A 1-) Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review 8 (1) 2008: 243-256 2-) http://pn2.portnet.com/WebPublic/index.html (Erişim tarihi: 14 Aralık 2009) 3-) http://pn2.portnet.com/WebPublic/pdt-cargod2d.html(Erişim tarihi: 14 Aralık 2009) 4-) http://pn2.portnet.com/WebPublic/pdt-travis.html(Erişim tarihi: 14 Aralık 2009) 5-) http://pn2.portnet.com/WebPublic/pdt-gems.html(Erişim tarihi: 14 Aralık 2009)
6-) IMO, ‘’Performance Standards for Electronic Chart Display and Information System (ECDIS)’’,
IMO
(1994)
7-) Pillich, B., Pearlman, S., Chase, C. ‘’Real Time Data and ECDIS In A Web-Based Port
Management
Package’’
8-) Graff, J., ‘’Perspective on Integrated Marine Information Systems, EEZ Technology’’ (1999)
9-) http://www.portshanghai.com.cn/en/channel5/channel52.html (Erişim tarihi: 23 Şubat 2010) 10-) http://www.portshanghai.com.cn/en/channel5/channel53.html (Erişim tarihi: 23 Şubat 2010) 11-) http://www.portshanghai.com.cn/en/channel5/channel54.html (Erişim tarihi: 23 Şubat 2010)
12-)
http://www.ashdodport.co.il/English/AboutAshdodPort/Facilities/Pages/TOS.aspx
(Erişim
tarihi:
16
13-)
Mayıs
2010)
http://www.apa.gov.eg/index.php?
option=com_content&task=view&id=182&Itemid=229&lang=en (Erişim tarihi: 12 Mart 2010) 14-)
MARPORT
Liman
İşletmesi
Görüşmesi
,
Nisan
2010
15-) http://www.solon.com.tr/solon_root/urun_ozel.htm (Erişim tarihi: 17 Aralık 2009) 16-) 17-)
KUMPORT TCDD
Liman İzmir
İşletmesi Liman
Görüşmesi, Görüşmesi,
Nisan Şubat
2010 2010
18-) http://www.nemport.com.tr/SpNemportIT.aspx (Erişim tarihi: 18 Mayıs 2010)