คำำสัง่ ยูนิกส์ Command Line Linux
ls เป็ นคำำสั่งที่ใช้สำำหรับแสดงแฟ้ มข้อมูล (เช่นเดียวกับ dir ของ DOS) มำกจำกคำำว่ำ list รูปแบบคำำสั่ง ls [option] [file] option ที่มักใช้กันใน ls คือ -l จะแสดงผลลัพธ์แบบ Long Format ซึ่งจะแสดง Permission ของแฟ้ มด้วย -a จะแสดงแฟ้ มข้อมูลทั้งหมด -F จะแสดง / หลัง Directory และ * หลังแฟ้ มข้อมูลที่ execute ได้ ตัวอย่ำงกำรใช้งำน ls –l ls -al ls -F adduser คำำสั่งเพิ่ม User ให้กับระบบ Unix,Linux รู บแบบกำรใช้งำน adduser -g (group) -d (Directory) (User) ตัวอย่ำง adduser -g root -d /home/user1 user สร้ำง User ชื่อ Login คือ user1 เป็ นสมำชิกในกล่่ม root useradd คำำสั่งเพิ่ม User ให้กับระบบ Unix,Linux (ใช้เหมือนกับคำำสั่ง adduser) รูบแบบกำรใช้งำน useradd -g (group) -d (Directory) (User) ตัวอย่ำง useradd -g root -d /home/user1 user สร้ำง User ชื่อ Login คือ user1 เป็ นสมำชิกในกล่่ม root userdel คำำ สั่งลบ User ออกจำกระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน userdel [option] (Username) ตัวอย่ำง userdel -r root user1 ลบ User ชื่อ Login คือ User1 และ -r คือให้ลบ Home Directory ของ User1 ด้วย passwd คำำสั่ง กำำหนดและแก้ไขรหัสผ่ำนของ User ของระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน passwd [Username] ตัวอย่ำง passwd user1 (กำำหนดรหัสผ่ำนให้ User1 ถ้ำไม่พิมพ์ ชื่อ User ระบบ Unix จะหมำยควำมว่ำ แก้ไขรหัสผ่ำน ของคนที่ Login เข้ำมำ) alias คำำสั่งกำำหนดคำำสั่งย่อของระบบ Unix,Linux (คล้ำยกับคำำสั่ง SET ใน DOS แต่สำมำรถใช้เปฝ้ นคำำสั่ง RUN ได้) รูบแบบกำร ใช้งำน alias [ชื่อใหม่=ข้อควำม] ตัวอย่ำง alias copy=cp กำำหนดให้พิมพ์ copy แทนคำำสั่ง cp ได้ bash คำำสั่งเรียกใช้ Bourne again shell ของระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน bash ตัวอย่ำง bash [Enter] ( เรียกใช้ Bourne again shell) bc คำำสั่งเรียกใช้โปรแกรมคำำนวณ เลขของระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน bc [-lwsqv] [option] [file] ตัวอย่ำง bc [Enter] 1+2 [Enter] 1^2 [Enter] a=3 [Enter] b=4 [Enter] a*b [Enter] x=2;y=5;x+y[Enter]
[Ctrl-d] เพื่อออก หมำยเหต่:คำำสั่งนี้ จะใช้ได้ต้อง Install Packet ลงไปก่อน cp เป็ นคำำสั่งที่ใช้สำำหรับสำำเนำแฟ้ ม ข้อมูล (เช่นเดียวกับ copy ของ DOS) มำจำกคำำว่ำ copy รูปแบบคำำสั่ง cp source target ตัวอย่ำงกำรใช้งำน #cp test.txt /home/user1 cal คำำ สั่งแสดงปฏิทินของระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน cal ตัวอย่ำง cal [Enter](สั่งให้ระบบแสดง ปฏิทินเดือน ปั จจ่บัน) cal -y [Enter](สั่งให้ระบบแสดง ปฏิทินปี ปั จจ่บัน) cat คำำสั่งแสดง ข้อควำมใน File ของระบบ Unix,Linux (คล้ำยกับคำำสั่ง Type ของ DOS) รูบแบบกำร ใช้งำน cat ตัวอย่ำง cat /home/user1 | more อ่ำนข้อมูลจำกไฟล์/home/user1 ถ้ำยำวเกินหน้ำให้หย่ดทีละหน้ำจอ C Compiler คำำสั่ง Compile ภำษำ C ของระบบ Unix,Linux (คล้ำยกับคำำสั่ง Type ของ DOS) รูบแบบกำรใช้งำน cc [filename] ตัวอย่ำง cc /home/user1/industry.c จะสั่งให้ระบบ Compile ภำษำ C ไฟล์ช่ อ ื industry.c ที่ Directory /home/user1 cd คำำสั่ง Change Directory ของระบบ Unix,Linux (คล้ำยกับคำำสั่ง CD ของ DOS) รูบแบบกำรใช้งำน cd [directory] ตัวอย่ำง cd /etc [Enter]ไป Directory etc cd ..[Enter] ย้ำยไป Directory อีก 1 ชั้น chfin คำำ สั่ง Change your finger information ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรกำำหนดข้อมูลของ User เช่น ชื่อเต็ม ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์) รู บแบบกำรใช้งำน chfn [username] ตัวอย่ำง chfn User1 กำำหนดรำยละเอียด User1 chgrp คำำสั่ง Change Group ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรเปลี่ยนกล่่มเจ้ำของไฟล์) รูบแบบกำรใช้งำน chgrp [-chfRv] (Group) (File) ตัวอย่ำง chgrp root /root/* เปลี่ยน Group ให้กับไฟล์ทก ่ ไฟล์ในไดเรคทอรี่ /root ให้เป็ น Group root chmod คำำ สั่ง Change Mode ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรเปลี่ยนสิทธิกำรเข้ำถึงไฟล์) รู บแบบกำรใช้งำน chmod [สิทธิ] (File) ตัวอย่ำง กำำหนดสิทธิให้กับไฟล์ช่ อ ื test คือ chmod 754 test หรือ chmod go +r-w test ให้กับไฟล์ทก ่ ไฟล์ chmod o-r * ตัวเลข Mode rwx = 7 ; rw - =6 ; r-x =5 ; r- - = 4 ; - wx = 3 ; - w - = 2 ; - - x = 1 ; - - = 0
กำรกำำหนด สิทธิกำำหนดได้2 ลักษณะคือ 1.กำำหนดโดยใช้อักษรย่อกล่่ม 2.ใช้รหัสเลขฐำน 2 แทนสิทธิ (1 คืออน่ญำต) กล่ม ่ ผู้ใช้ User Group Other = ugo เช่น go-r-w+x คือกล่่ม และคนอื่นไม่มีสิทธิอ่ำนเขียนแต่Run ได้ สิทธิก ์ ำรใช้ -rwx rwx rwx = Read Write Execute รหัสเลขฐำน 111 101 100 = 754 คือเจ้ำของไฟล์ใช้ได้ครบ คน Group เดียวกันอ่ำน Execute ได้นอก นั้นอ่ำนได้อย่ำงเดียว chown คำำสั่ง Change Owner ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรเปลี่ยนเจ้ำของไฟล์) รูบแบบกำร ใช้งำน chown [ซื่อเจ้ำของไฟล์] (ชื่อ File) ตัวอย่ำง chown user1 filename คือเปลี่ยนเจ้ำของไฟล์ช่ อ ื filename เป็ น User1 chown -R user1.root dirname คือเปลี่ยนทั้งเจ้ำของไฟล์และกล่่มไปพร้อมกันท่กไฟล์ใน Sub dirname. chsh คำำสั่ง chsh ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรเปลี่ยน Shell ให้ User) รูบแบบกำรใช้งำน chsh [Username] ตัวอย่ำง chsh user1 [Enter] /bin/bash [Enter] clear คำำสั่ง clear ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรลบข้อควำมบนจอภำพ คล้ำยกับคำำสั่ง cls ใน dos) รูบแบบ กำรใช้งำน clear ตัวอย่ำง clear [Enter] cal คำำสั่งแสดงปฏิทิน ของระบบ Unix,Linux รูบแบบกำรใช้งำน cal ตัวอย่ำง cal [Enter](สั่งให้ระบบแสดง ปฏิทินเดือน ปั จจ่บัน) cal -y [Enter](สั่งให้ระบบแสดง ปฏิทินปี ปั จจ่บัน) mesg mesg ดู status กำรรับกำรติดต่อของ terminal mesg y เปิ ดให้ terminal สำมำรถรับกำรติดต่อได้ mesg n ปิ ดไม่ให้ terminal สำมำรถรับกำรติดต่อได้ date ใช้ แสดง วันที่ และ เวลำ ตัวอย่ำง date 17 May 2004 df คำำสั่ง df ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรตรวจสอบกำรใช้พ่ น ื ที่บนฮำร์ดดิสก์) รูบแบบ กำรใช้งำน df [option] [file] ตัวอย่ำง df [Enter] dmesg คำำ สั่ง dmesg ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรให้แสดงผลเหมือนตอน Boot) รูบแบบ กำรใช้งำน dmesg ตัวอย่ำง dmesg | more [Enter]
หมำยเหต่ คำำสั่งนี้ ใช้ตรวจสอบ เมื่อเกิดปั ญหำ เช่น Linux ไม่รู้จัก Driver CD-Rom หรือปั ญหำอื่นๆ echo คำำสั่ง echo ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรให้แสดงข้อควำม เหมือนกับ ECHO ของ DOS) รูบแบบกำรใช้งำน echo (ข้อควำมที่ต้องกำรให้แสดงผล) ตัวอย่ำง echo my name is user1 echo Hello > /dev/tty2 ส่งข้อควำม Hello ไปออกจอเทอร์มินอลที่2 ed คำำ สั่ง ed ของระบบ Unix,Linux (โปรแกรมแก้ไขข้อควำมใน Text file เหมือนกับคำำสั่ง edlin ของ DOS) รูบแบบกำรใช้งำน ed (fileName) ตัวอย่ำง ed /home/user/test (ออกกด q) สำำหรับคนที่ไม่ถนัดคำำสั่งนี้ แนะนำำให้ใช้คำำ สั่ง pico หรือ vi หรือ emacs แทนได้เช่นกัน emacs คำำสั่ง emacs ของระบบ Unix,Linux (โปรแกรมแก้ไขข้อควำมใน Text file ) รูบแบบกำรใช้งำน emacs (fileName) ตัวอย่ำง emacs /home/user/test (help กด Ctrl - h ; ออกกด Ctrl - x Ctrl - c) exit คำำสั่ง exit ของระบบ Unix,Linux (ออกจำกระบบยูนิกส์ ) รูบแบบกำรใช้งำน exit ตัวอย่ำง exit finger คำำ สั่ง finger ของระบบ Unix,Linux (แสดงชื่อ User ที่กำำลัง Login เข้ำมำแต่คำำสั่ง Who จะให้รำย ละเอียดดีกว่ำ) รูบแบบกำรใช้งำน finger [username] ตัวอย่ำง finger user1 แสดงชื่อและรำยละเอียด user1 fsck คำำสั่ง fsck ของระบบ Unix,Linux (เป็ นคำำสั่ง ตรวจสอบและซ่อมแซม Linux file system เหมือนกับ คำำสั่ง Scandisk ของ Dos) รูบแบบกำรใช้งำน fsck [option] ตัวอย่ำง /sbin/fsck -a /dev/hd1 ftp คำำสั่ง ftp ของระบบ Unix,Linux (เป็ นโปรแกรมรับ-ส่งไฟล์ ) รูบแบบกำรใช้งำน ftp (IP or Name of FTP Server ) ตัวอย่ำง ftp 132.209.1.2 [Enter] Login:anonymous , Password: Username@YourDomain.com คำำ สั่งที่เกี่ยวข้อง ls - ดูไฟล์ ; pwd -ดูdir. ที่อยู่ ;cd - เปลี่ยน dir ;lcd - เปลี่ยน local dir ;mput* -ส่งไฟล์ ;mget – รับ ไฟล์ ;bye - ออก grep
คำำ สั่ง grep ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรสั่งให้ค้นหำตำมเงื่อนไข ) รูบแบบ กำรใช้งำน grep (option) ตัวอย่ำง grep -i ftp /etc/test ค้นหำบรรทัดที่มีคำำว่ำ "ftp"ไม่สนใจพิมพ์เล็ก-ใหญ่ จำดไฟล์ /etc/test groupadd คำำ สั่ง groupadd ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรเพิ่มรำยชื่อกล่่มของ User) รู บแบบกำรใช้งำน groupadd (GroupName ) ตัวอย่ำง #groupadd staff สร้ำงกล่ม ่ ของ User ชื่อ Staff เพิ่มให้ระบบ groupdel คำำสั่ง groupdel ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรลบรำยชื่อกล่่มของ User) รูบแบบกำร ใช้งำน groupadd (GroupName ) ตัวอย่ำง #groupdel staff ลบกล่่มของ User ชื่อ Staff ออกจำกระบบ gzip/gunzip คำำสั่ง gzip/gunzip ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรบีบอัดไฟล์หรือขยำยบีบอัดไฟล์) รูบแบบกำรใช้งำน gzip หรือ gunzip (-cdfhlLnNrtv19 ) [file] ตัวอย่ำง #gzip -9vr /home/samba/* บีบอัดไฟล์ข้อมูลท่กไฟล์ ใน Sub /home/samba จะเปลี่ยนเป็ นนำม ส่กล .gz #gunzip -dvr /home/samba/* คลำยกำรบีบอัดไฟล์ข้อมูลท่กไฟล์ท่ส ี ก่ล .gz ใน Sub /home/samba halt คำำ สั่ง halt ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรสั่งให้เครื่องหย่ดทำำงำน) รูบแบบ กำรใช้งำน halt [-n] [-w] [-d] [-f] [-I] [-p] ตัวอย่ำง #halt คำำสั่ง ที่เกี่ยวข้อง คือ Shutdown ; init0 , reboot history คำำสั่ง history ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรดูประวัตก ิ ำรใช้คำำสั่งใน Command line คล้ำยกับ กำรกด F7 ใน DOS คือเรียกใช้คำำสั่ง Dos key) รูบแบบกำรใช้งำน history [n] [-r wan [filename] ] ตัวอย่ำง #history 20 ดูคำำสั่งที่เพิ่งใช้ไป 20 คำำสั่งที่แล้ว ifconfig คำำสั่ง history ของระบบ Unix,Linux (เป็ นกำรตรวจสอบกำำหนดค่ำ Network ของ Lan Card) รูบแบบ กำรใช้งำน ifconfig [option] ตัวอย่ำง #ifconfig ipchains คำำ สั่ง ipchains ของระบบ Unix,Linux (เป็ นคำำสั่งสำำหรับกำำหนดควบค่ม กำรรับส่งผ่ำนข้อมูลของ Firewall) รูบแบบกำรใช้งำน ipchains [parameter] command [option] ตัวอย่ำง #ipchains -L ดูสถำนะกำร Set IPchains ในปั จจ่บัน jobs คำำสั่ง jobs ของระบบ Unix,Linux (เป็ นคำำสั่งสำำหรับกำำหนดควบค่ม กำรรับส่งผ่ำนข้อมูลของ Firewall) รูบแบบ กำรใช้งำน jobs
ตัวอย่ำง #sleep 20 & jobs kill คำำสั่ง kill ของระบบ Unix,Linux (เป็ นคำำสั่งสำำหรับยกเลิก Process) รูบแบบกำร ใช้งำน kill [option] (process ID) ตัวอย่ำง ps -A ดูหมำยเลขที่ช่อง PID ของ Process ที่ต้องกำรลบ Kill -9 login คำำสั่ง login ของระบบ nnn แทน nnn ด้วยหมำยเลข PID -9 คือบังคับฆ่ำให้ตำย Unix,Linux (เป็ นคำำสั่งกำรเข้ำระบบหรือเปลี่ยน User Login) รูบแบบกำรใช้งำน login [fp] (UserName) ตัวอย่ำง #login:root mkdir เป็ นคำำสั่งที่ใช้ สำำหรับกำรสร้ำง directory (ในทำำนองเดียวกับ dos) มำจำกคำำว่ำ make directory รูปแบบ ของคำำสั่ง mkdir mkdir [option] [file] โดย option ที่มักใช้กันใน mkdir คือ -m จะทำำกำรกำำหนด Permissioin (ให้ดูคำำสั่ง chmod เพิ่มเติม) -p จะทำำกำรสร้ำง Parent Directory ให้ด้วยกรณีท่ย ี ง ั ไม่มีกำรระบ่ directory ในที่น้ี อำจเป็ น relative หรือ absolute path ก็ได้ ตัวอย่ำง mkdir /home mkdir -p -m755 ~/้home/user1 mv เป็ นคำำสั่งที่ใช้ สำำหรับกำรย้ำยแฟ้ มข้อมูลและ Directory รวมถึงกำรเปลี่ยนชื่อด้วย (ในทำำนองเดียว กับ dos) มำจำกคำำว่ำ move รูปแบบคำำสั่ง mv source target ตัวอย่ำง mv *.tar /backup mv test.txt old.txt mv bin oldbin more คล้ำยกับคำำสั่ง cat ไม่เหมำะกับกำรดูข้อมูลที่มีควำมยำวมำกๆ ดังนั้น จึงได้มีกำรพัฒนำ more ขึ้น เพื่อช่วยให้สำมำรถดูข้อมูลที่มีขนำดยำวได้เป็ นช่วงๆ รูปแบบคำำ สั่ง more file ภำยในโปรแกรม more จะมีคำำสั่งเพื่อใช้งำนครำวๆ ดังนี้ = แสดงเลขบรรทัด q ออกจำกโปรแกรม เลื่อนไปยังหน้ำถัดไป เลื่อนไปยังบรรทัดถัดไป h แสดง help ตัวอย่ำง more test.txt man คำำ สั่ง man ของระบบ Unix,Linux (เป็ นคำำสั่งแสดงข้อควำม อธิบำยกำรใช้คำำสั่ง) รู บแบบกำรใช้งำน man (Command)
ตัวอย่ำง #man ls หมำยเหต่ เมื่อต้องกำรออก กด q ;-b|-k|-m] โดย option ที่มักใช้กันใน free คือ -b แสดงผลลัพธ์เป็ นหน่ วย byte -k แสดงผลลัพธ์เป็ นหน่ วย kilobyte -m แสดงผลลัพธ์เป็ นหน่ วย megabyte ตัวอย่ำง free free –b free -k pwd เป็ น คำำสั่งที่ใช้สำำหรับแสดง Directory ปั จจ่บัน (ในทำำนองเดียวกับกำรพิมพ์ cd บน DOS) มำจำกคำำ ว่ำ print work directory รูปแบบคำำสั่ง / ตัวอย่ำง pwd uname คำำ สั่งแสดง ชื่อและร่น ่ ของ OS ชื่อและร่่นของ cpu ชื่อเครื่อง ตัวอย่ำง uname -a hostname คำำสั่งแสดงชื่อเครื่องที่ใช้อยู่ ตัวอย่ำง hostname tty แสดงหมำยเลข terminal ที่ใช้งำนอยู่ ตัวอย่ำง tty id ใช้แสดงชื่อและกล่่มมของผู้ใช้งำน ต้วอย่ำง id credit : http://www.virusthailab.com/