NEDERLANDERS OVER DE GRENS Ruben Heijloo Hilde Talstra
Ruben en Hilde openen een Bed & Breakfast en starten een mediabedrijf. Ze doen fanatiek hun best te integreren, verdiepen zich in de meest uiteenlopende plattelandsgewoonten en proberen, ondanks de stress die een renovatie met zich meebrengt, hun relatie een beetje gezellig te houden. Met het voorbijgaan van de seizoenen verzamelen zij steeds meer aanstekelijke anekdotes over de eigenaardige maar beminnelijke Zweden, lokale culinaire rariteiten, klussen met twee linkerhanden en persoonlijke confrontaties. Een nieuw leven opbouwen in de middle of nowhere valt niet mee, maar overleven was nog nooit zo fijn.
uitgeverij GRENZENLOOS
978 94 61850 447
Ondertussen in Revsund
Hoe overleven twee Amsterdammers op het Zweedse platteland? Ruben en Hilde verruilen hun hectische stadsleven voor rust en natuur in de noordelijke provincie J채mtland. In het dorp Revsund, waar de lucht schoon is en de winters lang, kopen zij een oude pastorie aan een meer. Is dat wel zo vredig en idyllisch als het lijkt?
Ondertussen in
Revsund AMSTERDAMMERS OP HET ZWEEDSE PLATTELAND
Hilde Talstra Ruben Heijloo &
UITGEVERIJ GRENZENLOOS
ONDERTUSSEN IN REVSUND
Amsterdammers op het Zweedse platteland
Ondertussen in Revsund Amsterdammers op het Zweedse platteland Ruben Heijloo & Hilde Talstra ISBN 9789461850447 paperback ISBN 9789461850454 ebook 1e druk juni 2013 Vormgeving: Moirena Schoonbergen Redactie: Marleen Rikkengaa Fotografie: Ruben Heijloo & Hilde Talstra VanDorp Uitgevers/Uitgeverij Grenzenloos Postbus 42 3956 ZR LEERSUM Tel. 0343 469972 / 469970 info@vandorp.net / www.vandorp.net Kijk voor meer emigratieboeken op www.emigratieboek.nl CopyrightŠ2013 VanDorp Uitgevers (deze uitgave) CopyrightŠ2013 Ruben Heijloo & Hilde Talstra Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd in welke vorm dan ook zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Ruben Heijloo & Hilde Talstra
Ondertussen in
Revsund AMSTERDAMMERS OP HET ZWEEDSE PLATTELAND
UITGEVERIJ GRENZENLOOS
ONDERTUSSEN IN REVSUND
4
VOORWOORD
In het midden van Zweden ligt de provincie Jämtland. En in het midden van Jämtland ligt Revsund, een dorpje van nog geen tweehonderd zielen. Hier vonden wij ons nieuwe thuis, verborgen aan de rand van een meer, in een oude pastorie, met vijftien kamers die schreeuwden om een likje verf, behang en aandacht. En wat doe je dan, als Nederlander? Juist. Je begint een bed & breakfast. Het is zó afgezaagd, dat het haast weer grappig is. Zeker als je bedenkt dat we allebei afkomstig zijn uit de mediawereld en geen enkele ervaring hadden met zowel klussen als het runnen van een eigen bedrijf. Facebooken, schrijven en een beetje filosoferen over mooie dingen, daar waren we goed in. Maar passie en gedrevenheid brachten ons een heel eind. Langzaam veranderden we van twee gestreste neo-yuppen uit de Randstad in Zweedse plattelanders. Lees over ons eerste woelige jaar in Zweden, mét het typisch Jämtse bonusseizoen: vår-vinter, voorjaar-winter, als de zon hoog staat, maar er nog voldoende sneeuw ligt om in te ravotten. Om de privacy van onze dorpsgenoten te beschermen en onze toekomst in de lokale gemeenschap te waarborgen, zijn de namen in onze anekdotes gefingeerd. Ruben & Hilde
5
ONDERTUSSEN IN REVSUND
6
INHOUDSOPGAVE
Stresskip 13 Dag Amsterdam
15
In Zweden is alles beter
17
Spookhuis 19 De drie R’s 23 Prio 27 Waarom, in hemelsnaam?
29
Is it as it is in ‘As it is in heaven’?
33
Terugbellen 35 Ode aan Trocadero
37
Behang, behanger, behangst
39
Fredagsmys 41 De kunst van het netwerken
43
Idylle 47 Kneuterigheid 49 Boodschappenlijstje 51 De beau monde van Revsund
53
Revsunds Prästgård
55
In het donker
59
Het zevende gebod
61
Vriendelijkheid 63 Dat Scandinavische gevoel
65 7
ONDERTUSSEN IN REVSUND
Verliefd 67 De globetrotter
71
Knuffelkus 73 Huisvrouwentrots 75 De Tineke-situatie
77
De SFI-bubble
79
Pub quiz, hotshot
83
Zuivelexperimenten 87 De middelvinger
91
Cor Bakker
93
Afrikaanse avonturen I
97
Een zak met paddenstoelen
101
Een duim in het midden van mijn hand
103
Sollicitatiegesprek 105 Net als in Shakespeare
107
Solveig is boos
111
De ijsvisser
113
Heilige Olav 115 De emigratie-Indiana Jones
119
De aanhangwagen
121
Offline
123
Schatzoeken 127
8
Het maaiveld
129
De Nederlanders komen
133
Kippen 135 De lange tafel
137
Afrikaanse avonturen II
139
Aus der Reihe Revsund
143
Dood en begraven
145
Avonturen van een vegetariĂŤr
147
Midzomer 149 Ondertussen in Nederland
151
De kluswinkel
153
Onkruid in een midzomernacht
155
Mijn biecht 157 Een bessensprookje
161
Ik weet niks over Nederland
163
Pijn is fijn
165
Afrikaanse avonturen III
167
Personeelsfeest
171
De kip moet dood
173
Kleren maken de man
175
Die VOC-mentaliteit
177
Epiloog: Overleven
181
9
ONDERTUSSEN IN REVSUND
10
Herfst - Hรถst
11
ONDERTUSSEN IN REVSUND
12
STRESSKIP
door Hilde
‘Ben jij dan niet nerveus?’, vraag ik. ‘Nee hoor’, zegt Ruben. Ik geloof hem niet. Drie weken geleden hebben we een huis in Zweden gevonden dat sindsdien niet meer uit onze gedachten is geweest. Als een stel naïevelingen uit ‘Ik vertrek’ hebben we na anderhalve bezichtiging een bod gedaan. Helaas is er nóg een geïnteresseerde en mag je in Zweden openlijk tegen elkaar opbieden. Nu sms’en we heen en weer met de voorzitter van het kerkbestuur, de partij die de door ons zo gewilde oude pastorie verkoopt. Het is zenuwslopend, omdat de anonieme tegenstander steeds één of twee dagen wacht voordat hij een nieuw bod doet. We hebben geen idee of de tegenstander wel echt bestaat. Voor hetzelfde geld drijft de kerk de prijs eigenhandig op. Maar dat zou de kerk niet doen. Toch? Het is alweer tweeëntwintig uur geleden dat wij ons laatste bod hebben ge-sms’t. Het is weekend. Ligt de handel stil in Zweden? Ik reageer me af door mijn Amsterdamse appartement op te ruimen, wat inhoudt dat ik meubels versleep, kleding in een hoek smijt, en verder alles wat ik tegenkom in een vuilniszak prop. ‘Wat ben je nou aan het doen.’ Ruben stelt geen vraag, hij zegt eigenlijk dat ik er mee moet ophouden. Hij is al dagen de 13
ONDERTUSSEN IN REVSUND
schijnbare kalmte zelve. Onuitstaanbaar. Hij draagt dan ook niet constant de telefoon bij zich waarop ons lot zich zal voltrekken. Het gebeurt allemaal op mijn oude Nokia, die ik op mijn werk geen seconde uit het oog verlies, die ’s nachts onder mijn kussen ligt, die ik achter me aansleep tot in de douche. Na negen dagen komt het verlossende telefoontje. ‘Het is voorbij’, zegt de voorzitter van het kerkbestuur. Ik denk even dat het huis aan onze neuzen voorbij gaat, maar het tegendeel is waar. Plotseling ben ik volkomen rustig. Ik bel Ruben, die op zijn werk zit. ‘We hebben het huis’, zeg ik. Hij begint te gillen als ware hij Ned Flanders, de krijsende buurman van The Simpsons. Pas twee dagen later, elf dagen nadat het bieden begon, geeft Ruben het toe: ‘Ik heb tijdens de nachten geen oog dichtgedaan.’ Ik weet niet waarom hij zich groot hield. Misschien omdat één stresskip genoeg is. Dat zullen we nog wel merken in het jaar dat komen gaat. Als de een flipt, moet de ander het hoofd koel houden.
14
DAG AMSTERDAM
door Hilde
Ik pluk een bruin blad uit mijn kleine olijfboom. Die gaat het niet redden in Zweden en blijft achter voor de volgende eigenaar van mijn appartement in de Indische buurt in Amsterdam. Dan kijk ik de binnentuin in, me sterk bewust van het feit dat het de laatste keer is dat ik dit zie; de scheve schuttingen die de postzegeltuinen van elkaar scheiden, de wapperende was op de balkons, de immense satellietschotel van mijn Indiase buurman. Als je me vijf jaar geleden zou hebben gevraagd waar ik de rest van leven zou willen doorbrengen, dan had ik volmondig ‘Amsterdam’ geantwoord. Ik kon me niet voorstellen dat ik hier ooit weg zou gaan. Ik genoot van de verschillende mensen, de markten en parken, de geschiedenis, de cultuur. Mijn liefde voor Amsterdam ontstond in een dansende tram vol Ajax-hooligans. Ik groeide op in de provincie en toen ik acht was nam mijn vader mijn zus en mij mee naar de grote stad voor een voetbalwedstrijd in De Meer. Na afloop in de tram braken rellen los. De ME kwam de wagens ontruimen. Mijn vader stond doodsangsten uit voor zijn kleine, blonde dochters. Ik voelde alleen een prettige opwinding en dacht: ‘Hier gebeurt wat!’ Nu verhuis ik naar een Zweeds plattelandsdorp, waar waarschijnlijk nooit wat gebeurt. Hoe is het zo ver gekomen? 15
ONDERTUSSEN IN REVSUND
Ik schrijf het toe aan de tuin van tien vierkante meter waarin ik nu sta. Ik verhuisde bijna drie jaar geleden naar deze plek en vanaf het moment dat ik mijn eerste stekjes plantte, de eerste zongedroogde was van het rekje plukte en de eerste keer buiten at, wist ik dat tien vierkante meter niet genoeg was. Het afgelopen jaar heb ik nauwelijks nog gebruik gemaakt van alles wat ‘gebeurt’ in Amsterdam. Ik zat in mijn tuin, keek toe hoe de planten groeiden en droomde over een moestuin, een eindeloze waslijn en een lange tafel onder de berkenbomen. Misschien is het een vlucht. Ik verbind mijn verlangen naar meer ruimte wel eens aan het feit dat ik Nederland en Amsterdam meer en meer als onverdraagzaam ervaar. Ik ben bang dat ik me mee laat slepen in het chagrijn als ik niet meer ruimte krijg. Op het plein voor mijn appartement staat mijn moeders camper met volgepakte aanhanger klaar. Ruben zal mij en de halve inboedel uitzwaaien. Hij moet nog een paar maanden in Nederland blijven voor zijn werk. ‘Kom je nou?’, roept hij vanuit de gang. Hij houdt net als ik niet van afscheid nemen. Ik zucht. ‘Dag tuin’, roep ik quasi-nonchalant. ‘Bedankt hoor.’
16
IN ZWEDEN IS ALLES BETER
door Ruben
‘In Zweden is alles beter’ – mijn persoonlijke variant van ‘alles was vroeger beter’ en motto van mijn laatste paar weken in Nederland. Nu ik langzaamaan gewend raak aan het idee dat Zweden mijn nieuwe thuis wordt, zie ik alleen maar de mooie kanten van het land. Nederland, aan de andere kant, is verloederd, verlept, verlopen. Misschien druk ik me wat gechargeerd uit. Maar het is wel zo dat toen ik eenmaal de lelijke kant van Nederland zag – het zwerfvuil, de grauwheid, de ontevreden gezichten, de graffiti – het verdomd lastig bleek om mooie dingen te ontdekken. Je ziet op een gegeven moment alleen nog maar de shit. Misschien is dit mijn manier van loslaten. Afscheid nemen van een bepaalde plek wordt namelijk zoveel makkelijker als je je er niet langer thuis voelt. En ik voel me niet langer thuis in Nederland. Ik verlang naar een nieuwe uitdaging. Ik verlang naar ruimte. Ik verlang naar natuur – échte natuur, niet die fatsoenlijk aangeharkte perkjes. En als ik nu niet vertrek, doe ik het waarschijnlijk nooit meer en maak ik van mijn leven in Nederland een gevangenis. En ik weet heus wel dat in Zweden niet alles beter is. Hilde is er al. Ze belt me als ze aankomt in Revsund en laat horen hoe ze de sleutel in de voordeur van ons nieuwe huis steekt 17
ONDERTUSSEN IN REVSUND
en omdraait. Juist op dat moment ren ik met een camera op mijn schouder naar Tuschinski voor een verslag van een grote filmpremière. Het is onwerkelijk. De hectiek van het filmfestival waar ik voor werk, met mijn dagelijkse menu van zwarte koffie en vitaminepillen, en waar ik leef aan de oppervlakte, maakt dat het Zweedse platteland slechts een verre droom lijkt. Ik kan me haast niet voorstellen dat daar een nieuw leven op me wacht. Soms moet ik mezelf even knijpen. Het is zo dichtbij nu.
18