TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
Dromen over de grens
Toekomstmuziek in Frankrijk Dromen over de grens Elisabeth Arts ISBN 978 94 61850 638 paperback ISBN 978 94 61851 109 ebook 1e druk oktober 2013 Vormgeving: Moirena Schoonbergen Redactie: Eric Jan van Dorp Fotografie: Elisabeth Arts VanDorp Uitgevers / Uitgeverij Grenzenloos Postbus 42 3956 ZR LEERSUM info@vandorp.net www.vandorp.net Kijk voor meer emigratieboeken op www.emigratieboek.nl CopyrightŠ2013 VanDorp Uitgevers (deze uitgave) CopyrightŠ2013 Elisabeth Arts Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd in welke vorm dan ook zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Elisabeth Arts
Toekomstmuziek in
Frankrijk DROMEN OVER DE GRENS
UITGEVERIJ GRENZENLOOS
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
4
INHOUDSOPGAVE
De ontmoeting
11
Tegenstrijdige gevoelens
15
Onafhankelijkheid
17
Mannenenergie
19
Schiedam
23
Perspectieven
25
Jaarwisseling in Frankrijk
29
Een terugreis vol inspiratie
31
Orde van de dag
35
Bezichtiging
39
Le bon Coin
41
Auberge des Bruyères
45
De ApĂŠro
49
Een ander hotel
53
Een bod
57
Huizenjacht
59
Vreemd toeval
61
De makelaar
65
Keuzes maken
71
Daadkracht
73
Compromis de Vente
75
Opgelicht?
79 5
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
Een Franse notaris
83
Even heen en terug
89
De Safer
93
Trouwen!
95
Hoge kosten
97
Een huis en drie pizza’s
101
Aire de repos des Croquettes
105
Manlief
109
Vreemde gewoonten
111
Bizarre koopoverdracht
115
Ons nieuwe huis
119
De diepvrieskist
121
Kerst in Frankrijk
125
Huis inluiden
127
Licht in de duisternis
129
Vertrek
131
Nieuw jaar, nieuwe kansen
133
Einde bar
137
Vaarwel Schiedam
141
Aller-Retour
143
Landleven gevoel
145
Verzamelwoede
147
Franse vriend
149
6
Franse vriend
151
Zingeving
155
Een brandende kwestie
159
Wandeltocht
163
Aan de slag
167
Pasen
171
Amsterdamse roerselen
177
Een landleven stel
181
Espinasse
185
Baan kwijt
189
Zomervakantie
191
Petanque wedstrijd
193
De Wonderdokter
197
Gasten
205
Vermoeidheid
207
Tussen de Fransen
211
Vorderingen
215
Kerstvakantie
219
Cevennes
223
Hotel Restaurant Rallière
227
Samenwerking
229
Wild plan
231
Second opinion
233
7
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
Gekrenkt
237
Franse bankzaken
239
Bedrijfsplan
241
Grenzen stellen
247
Onderhandelingen
251
Accepteren
257
Kapers
261
8
9
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
VOORWOORD
Zomer 2010. Ik zit achter mijn pc op de tweede etage van ons huis. Beneden mij, één etage lager, hoor ik Henk contrabas spelen. Hij is nieuwe stukken aan het schrijven. Buiten is het prachtig zomerweer. De ramen staan open, met vlagen komt er een zwoel windje mijn kamer binnen dwarrelen, voorzien van de heerlijke geuren van bos, kruiden, aarde en voeten te slapen. Een perfecte dag in een heerlijk land; Frankrijk.
De tegenstelling tussen deze vredige plek en mijn steeds vaker vertwijfelde en naar paniek neigende gemoedstoestand, is scherp en pijnlijk. Ik registreer de schoonheid, maar kan er niet van genieten. Dit brengt me nog meer in verwarring. Zo ken ik mezelf niet. Ik, de dromerige doener die bij tegenslag altijd nieuwe wegen vindt, weet het niet meer. De richting is mij bijster. Aan mijn verstand heb ik niets, want dat draait in kringetjes. En mijn intuïtie zwijgt in alle talen. Omdat ik nu toch niet direct iets aan mijn situatie kan doen, is dit misschien wel het moment om maar eens alles vanaf het begin op een rijtje te zetten. Er is namelijk nogal veel gebeurd sinds januari 2002. De dag die de ommekeer in mijn leven bracht.
10
Voorjaar 2013 Ook nu zit ik weer achter mijn pc, staat het raam weer open en ligt er een hond aan mijn voeten. Mijn voornemen om alles op te schrijven, heeft me goed gedaan. Toch wilde het schrijven in het begin niet echt vlotten, pas eind 2012 raakte het verhaal in een stroomversnelling en kwam ik in Omdat ik als artiest graag groots en meeslepend leef, begon ik te dromen over een boek. Door mijn enthousiasme raakte ik niet uitgeschreven, en volstaat één boek niet. Dit boek is dus eigenlijk deel één. ‘Toekomstmuziek in Frankrijk’ gaat over de eerste jaren na die bewuste dag in 2002, toen het avontuur voor Henk en mij begon. Met veel plezier kijk ik terug op al die bewogen jaren. Met dit boek nodig ik u uit om met mij mee terug te gaan in de tijd en de droom in te stappen… Veel leesplezier! Elisabeth Arts
11
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
12
DE ONTMOETING
Januari 2002 Rond 18:00 uur stap ik Zochers binnen. Zochers is een prachtig chique restaurant gelegen in een park aan de voet van de Euromast, midden in Rotterdam. Ik heb een onverwacht optreden, ik ben er gisteren pas voor gevraagd. Hoewel ik heb beloofd om op het feestje te komen van een vriend die vijftig wordt en die er erg op staat dat ik er ook bij ben, heb ik toch ingestemd om te werken. Zo zit het nu eenmaal in elkaar, als artiest pak je elke klus aan. Deze wereld is vluchtig en als je een kans laat lopen, kan dat vervelende gevolgen hebben voor vervolgoptredens. Nu vind ik het diep in m’n hart ook geen grote ramp om het feestje te moeten missen. Sinds ik in Amsterdam woon ben ik erg met mezelf, m’n nieuwe leven en met m’n carrière bezig. Deze vriend is een schat, maar hoort nog zo bij een oud leven waar ik een aantal jaar geleden afscheid van heb genomen omdat ik er zo genoeg van had. Daarbij heeft m’n werk mijn passie, dus is de keuze snel gemaakt. Op de mat bij de deur kijk ik wat om me heen, waar zal ik me eens gaan melden? Er zijn verschillende zalen en overal zijn mensen druk bezig met de voorbereidingen voor het feest. Mensen van de catering vliegen heen en weer, zo te zien komen er veel gasten, want het wordt groots aangepakt. Het verbaast me steeds weer hoe het de organisatie lukt om altijd 13
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
op tijd klaar te zijn met de aankleding. Nu ook, als je deze chaos ziet, kun je je haast niet voorstellen dat over anderhalf uur alles tiptop in orde is. Schuin voor me in de eerste zaal zie ik een groepje mannen staan, nonchalant, biertje in de hand. Duidelijk muzikanten, je pikt ze er altijd meteen tussenuit. Ik loop op ze af en geef de eerste een hand en juist op dat moment, pats, valt de stroom uit. “Zohow, jij ben lekkur, huh huh huh,” hoor ik vanuit het donker schaapachtig te lachen. Door de melige situatie staan de anderen ook direct om me heen. Een lichte rilling loopt langs mijn rug, er hangt iets in de lucht. Ik vraag de mannen waar de kleedkamers zijn. Eén werpt zich op als gids en loopt met me mee een statige trap op. Dit is wel een heel erg leuke man. gevoelig voor dit soort verleidingspelletjes. Keurig brengt hij me naar de kleedkamer en verdwijnt. Het feest begint, er zijn veel gasten en ik krijg het druk. De muzikanten zie ik niet meer. Na twee uur begint m’n keel droog te worden, tijd voor een pauze. Ik ga richting de bar in de andere zaal en daar staan ze weer, de mannen. Blijkbaar hebben ze ook juist pauze. “Hé, daar is ze weer,” zegt de handgever met een grijns. Ik bestel een drankje en de gids vraagt: “Wat doe jij nou eigenlijk hier?” Die vraag hoor ik wel vaker. Met m’n chique glitterjurk 14
en opgestoken haar denken mensen vaak dat ik de zangeres ben. Ik leg uit dat ik waarzegster ben en de gasten de kaart lees. De gids, waar ik duidelijk een zwak voor heb, zegt dat hij dat wel eens wil proberen. Normaal gesproken doe ik dit nooit, het is mijn pauze, maar ik hoor mezelf vragen: “Wat wil je weten?” Het is te laat, ik ben betoverd en vergeet m’n principes. Ik geef hem een korte Tarotlegging en het blijkt dat er wel wat dingen spelen, zoals problemen met een slechte relatie, jaloezie en een eigen weg volgen. Hij is duidelijk onder de indruk, maar omzeilt dit door direct de regie over te nemen. Hij pakt de kaarten uit m’n handen en gaat het rijtje muzikanten langs, laat ze kaarten trekken en laat mij het uitleggen. Ik kijk naar mezelf en sta versteld dat ik dit laat gebeuren. Ik lijk wel een puber, hij pakt me volledig in. Als een magneet word ik naar hem toegetrokken. Ik kan en wil dit niet stoppen, het is elektrisch, dit heb ik nog nooit gevoeld. Ik krijg het warm. Als alle muzikanten een uitleg hebben gehad kom ik weer wat bij m’n positieven en pak de kaarten terug. Maar de gids wil het spel duidelijk ook nog niet verbreken en zegt dat hij toch wel erg onder de indruk is en wat dieper op zijn eerdere legging in wil gaan. Ik stel hem voor dat we even aan een tafeltje gaan zitten. “Dit kan helemaal niet, de pauze duurt veel te lang, we moeten weer aan het werk,” zegt een stem in mij, maar toch gaan we zitten. De muzikanten die ook voelen dat er iets aan de hand is nemen de kans te baat en bestellen nog maar een biertje, wat moet je 15
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
anders, dit is duidelijk overmacht. Wij kaartlezen. Ik zie in de kaarten dat hij een oude situatie los moet laten, dit heeft met een vrouw te maken. “Maar hoe zie jij dat dan?” vraagt hij. “De kaarten geven aan dat je je moet gaan richten op iets nieuws en ach, er zijn nog andere vrouwen in de wereld,” manipuleer ik met een onschuldige blik. Ìk wil hem hebben! De tijd begint te dringen we moeten toch echt ook nog werken. Actie is geboden, over naar fase twee, contact zien te houden. De gids blijkt de contrabassist van het gezelschap te zijn en het is wel heel toevallig, maar ik heb juist vorige week met wat vrienden afgesproken dat we een ‘rockabilly’ bandje gaan oprichten en dat ik de contrabas zal gaan bespelen. “Fantastisch idee, dat leer ik wel even, alleen nog een leraar vinden,” had ik in mijn overmoed uitgeroepen. Laat die nou net voor me aan tafel zitten. “Ja hoor, kom maar langs, ik geef je wel les,” zegt de gids. We wisselen ons e-mailadres uit. Henk Arts, lees ik op het kaartje. Als ik drie uur later Zochers weer uitstap, loop ik met m’n hoofd in de wolken. Ik weet het zeker, ik heb de man van m’n leven ontmoet.
16
TEGENSTRIJDIGE GEVOELENS
Bij thuiskomst rond twee uur ‘s nachts vind ik al een mailtje in m’n mailbox, afzender Henk Arts. Hij houdt zich op de vlakte en meldt dat hij ontzettend onder de indruk is van mijn professionaliteit, dat wil hij gewoon even zeggen. Dat is nou niet precies wat ik wil horen, maar het tijdstip van dit bericht stelt me gerust. Zijn telefoonnummer staat achter zijn naam, wat ik als een uitnodiging beschouw. Zenuwachtig trek ik de volgende dag de stoute schoenen aan en bel hem op. We kletsen wat over het feest, de inhoud van de Tarotlegging en zijn nog half vaste verbinding met een andere vrouw. Hij zegt dat de relatie wel beëindigd is, maar dat ze elkaar toch nog steeds regelmatig tegenkomen en dat er dan weer gedoe is over dingen die gebeurd zijn. Ik krijg een lichte inzinking, het zal niet waar wezen. Ik zit hier met vlinders in m’n buik, maar ik heb toch echt geen zin om iets aan te gaan met iemand die emotioneel nog niet vrij is. Aangezien ik van duidelijkheid houd besluit ik om maar direct met de deur in huis te vallen en zeg hem dat ik meer dan gemiddelde interesse in hem heb, maar dat als hij nog vast zit aan iemand anders, we maar af moeten zien van een eventueel afspraakje. Zo, dat is gezegd. We kunnen gaan afronden, helaas. Beter korte pijn dan lange pijn. 17
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
Voor Henk is mijn conclusie duidelijk wat abrupt en kort door de bocht en hij herstelt snel het verloop van het gesprek door mij te verzekeren dat deze relatie echt volledig uitgehold is en dat hij er helemaal klaar mee is. Wat hem betreft staat hij open voor een nieuw leven. Blijkbaar is hij ook iemand die niet om de hete brij heen draait. Dat hebben we in ieder geval al gemeen. Nu we het dus eens zijn, willen we elkaar ook maar zo snel mogelijk weer zien. Aangezien Henk in Schiedam woont en elke dag vanaf drie uur ‘s middags op een muziekschool werkt en ik de dag aan mezelf heb, speken we af dat ik naar hem toekom, dinsdagochtend om tien uur. Tien uur, wat een onmogelijke tijd, hoe kun je er dan op je paasbest uit zien? m’n auto, opgetut en wel. Dit is wel het meest bizarre afspraakje dat ik ooit heb gehad. Het is ontzettend druk op de weg en met een kwartier vertraging sta ik dan toch, enigszins onzeker, samen met Truc m’n hondje, voor zijn deur. Hij doet open et voilà een Coup de Foudre, zoals de Fransen zeggen. Rond drie uur rijd ik weer richting Amsterdam, mijn vrijgezellenbestaan is van de baan, dat is duidelijk. De vaart blijft erin zitten en vanaf deze dag zijn we onafscheidelijk. Voor Henk is dit een radicale verandering in zijn leven, maar voor mij helemaal! Mijn leven wordt totaal op z’n kop gezet. 18
ONAFHANKELIJKHEID
Zes jaar geleden in 1996 was ik samen met m’n dochter van acht jaar vanuit Noord-Brabant naar Amsterdam verhuisd, de stad waar ik vanaf mijn pubertijd al wilde wonen. In Brabant had ik een punt achter een naar mijn gevoel bekrompen leven in de ‘provincie’. Dit bleek een zeer goede beslissing voor mijn persoonlijke en zakelijke ontwikkeling en het voelde als een enorme overwinning. In Brabant was ik al begonnen om als zelfstandig artiest te werken, maar sinds ik in Amsterdam woonde kon ik me hierin, door de open mentaliteit in de Randstad, pas echt ontplooien. Bij toeval was ik in het vak gerold. Ik studeerde nog aan de Sociale Academie, maar door mijn persoonlijke uitstraling en m’n passie voor spiritualiteit, kaartlezen en astrologie, werd ik door een vriend die voor een Brabants artiestenbureau werkte, benaderd om voor hen te werken als waarzegster op bedrijfsfeesten. Ik was er onmiddellijk van overtuigd dat dit mijn beroep was. Hiermee kon ik mijn serieuze betrokkenheid bij mensen en de wens om hen te begeleiden, combineren met luchtigheid en plezier. Sindsdien werkte ik als waarzegster op bedrijfsfeesten en -evenementen. Nou ging dat niet altijd zonder slag of stoot, in de entertain-
19
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
snel, je moet in ‘the picture’ blijven anders bellen ze een ander. En dan zijn er ook nog die lange zomers, waarin er bijna niets te verdienen valt omdat iedereen op vakantie is. Alles komt dan neer op vertrouwen hebben en vooral niet opgeven, wat niet altijd eenvoudig is. Maar ondanks deze onzekerheidsfactoren, had ik het eigenlijk wel voor elkaar. Ik woonde in mijn geliefde Amsterdam, ik had een mooie en lieve dochter die inmiddels op de middelbare school zat en werk waar ik van hield en dat zich voornamelijk in de weekenden afspeelde. Ik ging enkele uurtjes per week naar de regelmatig af met vrienden en vriendinnen en daarnaast had ik vooral veel tijd om bezig te zijn met dingen die me inspireerden zoals lezen, studeren, dromen, plannen maken en vooral de zin van het leven doorgronden.
20
MANNENENERGIE
En hier komt Henk in mijn leven. Ik ben volkomen weg van hem, m’n hart slaat sneller, ik straal van top tot teen. Zelfs zo dat computers in mijn nabijheid vastlopen en bij de sportschool krijg ik met mijn magneetpasje het doorlooppoortje niet meer open. Ik Henk is muzikant en muziekleraar, heeft enorm lef in het leven. Hij is een aanpakker en een doener. Creativiteit, spiritualiteit en de zin van het leven, daar denkt hij niet erg over na, dat beleeft hij gewoon. Hij is bezig met muziek maken, leerlingen inspireren kan alles! Nieuw voor mij is dat hij graag alles samen doet. “Dat is heel normaal als je een relatie hebt,” zegt hij als deskundige. Voor mij gaat een nieuwe wereld open Door zijn daadkrachtige energie word ik meegesleurd in een andere dimensie, de wereld van de praktijk. En wat blijkt, ik vind het nog leuk ook. Niet meer nadenken over de toekomst en de zin van het leven, maar schuren en verven, opruimen, koken en je dag plannen, bezigheden waar ik nou niet bepaald in uitblink, sterker nog, die voor mij totaal geen prioriteit hebben, worden de orde van de dag. Henk blijkt dertien jaar ouder dan ik, heeft al volwassen dochters en een gezinsleven achter de rug. Hij weet dan ook precies hoe je dat aanpakt en vindt mijn éénoudergezin een losgeslagen zootje
21
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
zonder structuur. in konden leven is volgens zijn maatstaven een ‘studentenhuis’. Onder die omstandigheden kan hij niet leven, dus stelt hij voor om de boel gezamenlijk onder handen te nemen. Ik geef toe dat ik nogal moeite heb om zaken te ordenen, maar dat komt omdat er een basis ontbreekt, genoeg kastruimte bijvoorbeeld. Dus Henk timmert kasten, maakt een geordende plek voor mijn geluidsinstallatie, compleet met cd-rek en werkt snoertjes weg. Mijn slaapkamer met bed op de grond is voor hem het gruwelijkst. Om ruimte te creëren timmert hij een bed in de lucht en richt daaronder zowaar een kantoor voor me in. voordelen, haar kamer wordt eindelijk ook grondig aangepakt, er komen geplande vakanties en haar zakgeld wordt geregeld. Maar haar plaats binnen ons nieuwe gezin wordt tegelijkertijd in de auto, naar de achterbank. Ze is dertien en niet van plan haar makkelijke leventje met mij samen zomaar in onze nieuwe ‘gezinsstructuur’ te laten duwen. ondanks de veranderde situatie toch steeds onze persoonlijke band en levensstijl zoveel mogelijk in stand te houden. Maar dat valt niet mee omdat Henk zo anders denkt over opvoeden en daar redelijk dominant in is. Ik zie ook wel in dat 22
het voor hem niet eenvoudig is om terug in de tijd geworpen te worden en weer in een soort gezinssituatie met een puber in huis te zitten. Maar ondanks alle strubbelingen lijken we toch een evenwicht te vinden. De liefde en de nieuwe structuur in m’n leven doen mij heel erg goed. Amsterdam is nu nog leuker. Gezellig samen door de stad struinen, musea bezoeken, naar de markt gaan en lekker biertjes drinken op een terras.
23
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
24
SCHIEDAM
Eigenlijk willen we wel echt samenwonen, maar Henk is als geboren Rotterdammer, niet van plan om naar Amsterdam te verhuizen. Daarbij is hij juist zo’n beetje klaar met het grootste gedeelte van de verbouwing van z’n huis, daar wil hij nu ook wel eens van genieten. Van weggaan is bij hem geen sprake. Ik zie Schiedam niet zitten. Hoewel ik Henks huis leuk vind, voel ik me in de stad zelf niet echt op m’n gemak. De binnenstad is pittoresk, maar de mensen daarentegen vind ik snel opgefokt en agressief. Boze tongen beweren dat de jenever-industrie die vanaf de achtiende eeuw in opkomst kwam, met het daaraan gelieerde alcoholisme, een stempel heeft gedrukt op de volksaard. De stad werd ook wel zwart Nazareth genoemd. Al met al niet aantrekkelijk. Als ik Truc uit ga laten op het veldje aan de andere kant van de dijk word ik achterdochtig begroet door in felgekleurde trainingspakken of witte leggings geklede eigenaren van Bouviers, Pitbull Terriërs en ander gespuis. Nu heeft mijn Trucje ook Terriërbloed maar dan van een Yorkshire Terriër vermengt met Teckel. Dat is toch iets anders, maar ook eng. Vanwege haar Terriërbloed kan ze soms venijnig reageren op haar besnuffelaars. Eén keer is ze al afgestraft en zat ze zowat helemaal in de bek van een Boxer, gelukkig liet hij na mijn geschreeuw los en kwam Truc met de schrik vrij. De eigenaar van de hond greep niet in. Hij was er niet van onder 25
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
de indruk, wat deed ik daar ook met dat onderkruipsel? Schiedam heeft dus niet mijn voorkeur als woonstad en daarbij heb ik nog een kind op de middelbare school die ik niet zomaar maar wat jij wilt, maar ik blijf hier in Amsterdam,� zegt ze resoluut. Met me meegaan naar Schiedam in de weekenden is ook geen optie, al haar vriendinnen en bezigheden zijn in Amsterdam en meestal ook altijd nog bij ons in huis. Ik bespreek met hun ouders de mogelijkheid dat als ik in Schiedam ben, het groepje dan gewoon bij ons blijft logeren. We vinden het allemaal een goede oplossing. De meiden hebben het met elkaar prima naar hun zin. Het is allemaal gezellig en onschuldig.
26
PERSPECTIEVEN
Zoals alle nieuwe geliefden spreken Henk en ik over van alles, ons leven van voor we elkaar kenden, onze wensen en onze verlangens. Het buitenland trekt ons beiden. “Zodra ik met pensioen kan, ben ik hier weg!” verzucht Henk regelmatig. Hij heeft het in Nederland eigenlijk helemaal niet meer zo naar z’n zin, hij is de hectiek beu en verlangt naar rust. Ik had, toen we elkaar ontmoetten, zijn muzikantenbestaan redelijk geromantiseerd, maar voor Henk blijkt dit toch anders te liggen. Al vanaf zijn pubertijd draaide alles in zijn leven om muziek en vanaf zijn vijftiende speelde hij in bandjes. Na eerst nog, volgens familietraditie, na zijn schooltijd voor een keurige baan bij de gemeente te kiezen, wordt hem toch al vrij snel duidelijk dat een leven als ambtenaar niet voor hem is weggelegd. Het Rotterdams conservatorium was in die tijd met een nieuwe opleiding ‘lichte muziek’ gestart. Hierbij kregen de leerlingen naast een klassieke scholing voornamelijk les in popen jazzmuziek. Dit was redelijk revolutionair en Henks keuze was snel gemaakt, daar lag zijn toekomst. Dit was de doorbraak naar een ander leven en Henk voelde er zich als een vis in het water. Na zijn opleiding stortte hij zich in een bijzonder intensief muzikantenbestaan. Zo toerde hij met een Nederlandse gitarist tien jaar langs de theaters van Nederland, hij werd regelmatig als studiomuzikant gevraagd voor opnames, was te zien op tv 27
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
bij meerdere showprogramma’s, begeleidde Nederlandse en buitenlandse artiesten en speelde in rock- en bluesbands waarmee hij meerdere buitenlandse tournees maakte naar onder andere Amerika, Rusland en het Midden-Oosten. Ook in de jazz timmerde hij aan de weg met het Barend Petersen Sextet van saxofonist en grote vriend Barend Petersen. Jaren was hij meer op een podium te vinden dan thuis op de bank. Daarnaast stonden ook de poorten van de muziekscholen voor hem open, zodat hij vaak achter zichzelf aanrende en altijd aan het werk was. Hij had energie voor tien en genoot er met volle teugen van. Maar tijden veranderen. Het hele Nederlandse muzikantenbestaan begint hem inmiddels nogal tegen te staan; het is altijd heftig en er is vaak ook behoorlijk wat wrijving onderling. Daarbij komt ook nog het eeuwige gesjouw met zware versterkers en het vaak in de late uurtjes thuiskomen. Op de muziekscholen heeft hij gouden tijden meegemaakt, maar de arbeidsvoorwaarden worden per jaar slechter en er wordt steeds meer op uren gekort. De scholen zijn bolwerken geworden met managers aan de top.
trotseren. Hij is vijftig en heeft het eigenlijk wel gehad, hij voelt zich steeds minder geïnspireerd. Na zoveel jaren van alleen maar ‘spelen’ is 28
de bron ook behoorlijk leeg. Hij is liever thuis met mij, gewoon samen leuke en gezellige dingen doen. Bij mij speelt de wens om in het buitenland te wonen ook al heel lang, maar dan niet vanwege onvrede over Nederland, ik heb het zelfs nog ontzettend naar mijn zin. Voor mij is het meer voor het avontuur. Na Amsterdam, stond emigreren als tweede op mijn lijstje van wensen op de middelbare school. Het lijkt me een enorme uitdaging om in een ander land te wonen en volkomen geïntegreerd te zijn, de taal zo te beheersen dat je er zelfs in droomt. Onze gesprekken gaan steeds meer over de vraag waarom we eigenlijk nog tot Henks pensioen zouden wachten. Op een dag krijgen we slecht nieuws. Door een ongelukkige val in haar huis is Henks moeder naar het ziekenhuis gebracht en sterft twee weken later. Het is een verdrietige periode. Maar zoals bij iedereen gaat het leven toch gewoon door en ondanks zijn groot verdriet om z’n moeder valt er ook iets van hem af. Hij is wees en dat maakt toch een groot verschil. Zijn moeder leefde alleen en was gehandicapt, hij belde haar elke dag wel even, ging regelmatig bij haar langs en deed soms wat karweitjes. Ineens heeft hij die verantwoordelijkheid en zorg om haar niet meer. Het ergste wat er kon gebeuren is gebeurd. Het is gek, hij durft het haast niet uit te spreken maar het voelt ook als een bevrijding. Voor zijn moeder hoeft hij in ieder geval niet meer in Nederland te blijven. 29
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
Het wordt december en wij besluiten om ‘Oud en Nieuw’ bij mijn vrienden in Frankrijk te gaan vieren. Vanaf het begin dat we elkaar hebben ontmoet, beleef ik het leven met Henk al als magisch, maar vanaf dit bezoek zal alles een groot avontuur worden.
30
JAARWISSELING IN FRANKRIJK
“ Doei, dag, tot snel, goede reis,” nog eens toeteren en in de eerste versnelling omhoog de bocht om. Daar gaan we weer, richting Nederland. We hebben het heel gezellig gehad, met elkaar en het halve dorp ‘oud en nieuw’ gevierd in de Foyer Rural, een oud gemeenschapshuis aan de rand van het middeleeuwse bergdorpje. Op oudejaarsdag hadden we eerst ’s middags de zaal gezamenlijk schoongemaakt en versierd. De muziekinstallatie werd geïnstalleerd, dus gedanst zou er worden! ’s Avonds kwam iedereen met drank en eten, dat allemaal op lange tafels werd neergezet. Om middernacht ploften de kurken bisous en bonne année’s, togen we allemaal naar buiten omdat onze vrienden naar Nederlands gebruik nog vuurwerk de lucht in wilden schieten. Het bleef bij drie vuurpijlen, de Fransen hadden hun kruit op Quatorze Juillet al verschoten. De volgende dag kwam iedereen terug om de boel weer op te ruimen en de restjes op te maken, wat zo niet nog gezelliger was. Tijd om te gaan. We hebben net ontbeten en zitten nu gezamenlijk Het is nog nevelig en het dal onder ons is gevuld met een witte donslaag. Aan de overkant zien we de donkere contouren van 31
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
de tegenoverliggende bergen, solide en prachtig mysterieus. De buurman iets onder ons op de berg stookt zijn houtkachel, een zon begint al een beetje door de mist heen te schijnen. Het ruikt lekker, ook vandaag zal het weer een mooie dag worden. Ik heb moeite om alle spullen in de auto te laden en deze heerlijke stek en onze hartelijke vrienden te verlaten. Toch nog even opstarten. Wat gezellig, wat een leven, wat een schoonheid. Oh, hadden wij ook maar zo’n leven en zo’n plek. Henk begint onrustig te worden, tijd is nu eenmaal tijd en we zouden rond elf uur vertrekken. Hij kent me inmiddels en begint maar alvast aanstalten te maken door wat spullen naar de auto te brengen. Zucht, hij heeft gelijk, we moeten gaan, we hebben nog ongeveer twaalf uur rijden voor de boeg. De zon breekt door de mist heen en het lijkt wel lente!
32
EEN TERUGREIS VOL INSPIRATIE
“Zou jij hier kunnen wonen?” begin ik. “Oh, Frankrijk lijkt me fantastisch, maar ik weet het niet, het is hier prachtig, maar wel wat benauwend die bergen.” Henk, geen echte fan van autorijden, begint al weer enigszins ongeduldig te worden. We zijn al een uurtje onderweg en we kronkelen nog steeds vrolijk van berg naar berg. Dit zal nog een uur zo doorgaan, weet ik. Ik rijd rustig aan want je moet hier toch een redelijk sterke maag hebben, vooral als bijrijder. Het Cevennes gebergte is een speciaal gebied voor mij. Toen ik hier twaalf jaar geleden voor het eerst kwam had ik hetzelfde gevoel als Henk nu. Prachtig, maar benauwend. Het is een ruig gebied met smalle kronkelweggetjes langs diepe afgronden. Er staan huizen op plaatsen tegen de berg aan die voor mij als Nederlandse haast ondenkbaar zijn. Fascinerend, maar ook ontzettend eng. De bergen staan naar mijn mening ook erg dicht tegen elkaar en door de kastanjebomen is alles donkergroen en bruin in de zomer en bruin grijs in de winter. Het gekke is dat deze bergen heel ruig en authentiek lijken, maar als je goed kijkt, zie je overal sporen van mensenhanden. Dit gebied tussen Florac en Alès is volledig door mensen ‘ingericht’. Ooit hebben hier duizenden mensen gewoond en onder de meest erbarmelijke omstandigheden hebben ze dit gebied gecultiveerd. Rond de elfde eeuw was er zelfs overbevolking. Om ruimte te
33
TOEKOMSTMUZIEK IN FRANKRIJK
creëren, moesten er op deze steile berghellingen wel terrassen gebouwd worden. Het leven moet toen wel heel zwaar geweest zijn, stel ik me voor. Al die terrassen steen op steen met de hand gelegd, dorpjes op haast onbereikbare plaatsen. Die mensen toen, deden het gewoon en dan ook nog zonder elektriciteit en vaak ook zonder water ter plaatse. Dat leven onder die barre omstandigheden intrigeert me enorm, als je hier bent kun je er ook niet omheen, je voelt hier de geschiedenis. Ondanks de moderne werktuigen en vervoersmiddelen is het nog steeds niet echt gemakkelijk leven. Hierheen emigreren en overleven, vanuit het platte overgeorganiseerde Nederland, getuigt wel van veel idealisme, moed, creativiteit en vooral doorzettingsvermogen. Dat zie ik ook wel als ik mijn roze brilletje afzet. Vanwege mijn vrienden kom ik hier al jaren, soms een handje meehelpen, maar meestal lekker ontspannen, wandelen en genieten van hen en dit prachtige indrukwekkende land. In de tussentijd hebben zij wel heel hard en vooral heel lang gewerkt om van een ruïne, zonder dak en volgegroeid met bramenstruiken een prachtige Mas te maken en hebben ze ook nog een middel van bestaan weten te creëren. Tja, en of ik hun werkzaamheden nu echt zou ambiëren betwijfel ik, als ik heel eerlijk ben, het is voornamelijk een soort sprokkelen van baantjes. In Nederland zou ik daar m’n neus voor optrekken. Daarbij zie
34
ik Henk met zijn ongeduldige karakter hier ook niet wonen. Met even boodschappen doen ben je anderhalf uur alleen al aan reistijd kwijt. “Nee, je hebt gelijk Henk,” besluit ik mijn gepeins, “dit zou niets voor ons zijn.” Ondertussen rijden we op de snelweg richting Parijs en verloopt de reis weer op rolletjes. “En toch zou het fantastisch zijn om in Frankrijk te wonen,” begin ik weer, “maar waar, en waarvan zouden we moeten leven?” Boer, campinghouder, chambres d’hotes dat hoor je zo vaak. Nee allemaal niets voor ons. We kunnen het beste maar zo dicht mogelijk bij onze eigen beroepen en interesses blijven. Rond Parijs zijn we eruit. We gaan een muziekstudio bouwen in de Pyreneeën, niet te ver van de Middellandse Zee, op een berg met prachtig uitzicht. Een studio met ‘moderne apparatuur’, maar verder vooral eenvoudig, artistiek landelijk ingericht. Onze fantasie slaat op hol, we zien het helemaal voor ons. “Een plek, zo mooi, dat zelfs de Rolling Stones bij ons willen komen repeteren,” roept Henk geestdriftig. De tijd vliegt om en bij thuiskomst, twaalf uur later, staat het plan vast. Hoe we aan geld gaan komen? “Och,” zegt Henk “mijn huis heeft zoveel overwaarde, ik kan zeker wel een ton lenen!”
35