Johan Nebbeling
nieuwe GEHEIMEN van de
NOTARIS
De vloek van de sterke vrouw, de goudstaven van de zeeman en andere waargebeurde verhalen uit de notarispraktijk
Eerste druk juni 2021 Uitgeverij Haystack www.haystack.nl needle@haystack.nl Auteur: Johan Nebbeling Corrector: Carolien van der Ven Redactie: Susan van Ass Vormgeving omslag: Jessica Wieberdink (Focus Boekontwerp) Opmaak: Debbie Brok (Focus Boekontwerp) Foto achterpagina: Edith Braun ISBN 9789461264497 NUR 400 BISAC PSY000000 © 2021 Johan Nebbeling Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel dit boek met veel zorg is samengesteld, aanvaardt schrijver noch uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in dit boek.
INHOUD
Voorwoord 6 1. De inbrekende zusters
9
2. Lekker treiteren
11
3. Valse krengen
13
4. Misbruikt door de kapelaan (1)
15
5. Het broertje dat een neefje bleek
17
6. De gesoigneerde vijftiger
19
7. De nieuwe keuken
21
8. Meindert was toch anders
23
9. Een eenzame zelfmoord
25
10. De driehoeksverhouding
27
11. De kerk wil geld zien
29
12. Het zwarte geld van oma Eendje
31
13. Waar is de erfenis?
33
14. De laatste uitweg
35
15. Misbruikt door de kapelaan (2)
37
16. De vloek van de sterke vrouwen
39
17. Ruzie al voor de dood
41
18. De broer en zijn lening
43
19. De zoon wil niet erven
45
20. Haar ultieme wraak
47
21. Iets met de klusjesman
49
22. Zoon onterft vader
51
23. Lekker laten bloeden
53
24. Jongens zijn het
55
25. Sportschooljongens
57
26. Viva Las Vegas!
59
27. Geheime liefde
61
28. Ruzie om een ring
63
29. Zij tekenen niet!
65
30. Vertrouwen in de dorpsnotaris
67
31. Bijna fatale intimidatie
69
32. Fleur en oom Bram
71
33. Soms loont misdaad wél
73
34. Snel trouwen om niet te getuigen
75
35. Hij had al een kind
77
36. Had zijn schoonmoeder het toch goed gezien
79
37. Het decorum hooghouden
81
38. Even de regels negeren
83
39. Gestorven aan een gebroken hart
85
40. Naar de afgrond door zijn stiefzoon
87
41. Een douceurtje voor een oude ex
89
42. Een familiemythe ontmaskerd
91
43. Een fleurige fietstas
93
44. Luizenstreek van oudste zoon
95
45. Het geld gaat naar de consignatiekas
97
46. Een vuistslag vanuit het niets
99
47. De sfeer is ietwat gespannen
101
48. Maar wel het schilderij meegenomen
103
49. Een ongelukkig gezin
105
50. Kwade honden die het toch eens worden
107
51. Een vorm van vergiffenis
109
52. Het zwarte schaap claimt alsnog
111
53. Met steun van de curator ventris
113
54. Te laat voor erkenning
115
55. Een familiegeheim onthuld
117
56. Broers onder elkaar
119
57. Een speeltuin als splijtzwam
121
58. Niet onwaardig om te erven
123
59. De nalatenschap van mijnheer pastoor
125
60. Ai, ai, ai caballero!
127
61. Snoepje als dank voor prettig gesprek
129
62. Notaris in coronatijd
131
63. Vilein plannetje mislukt
133
64. Een stille ramp
135
65. Het verstoten buitenbeentje
137
66. Oud zeer speelt op
139
67. De kinderen van de moordenaar
141
68. Samen met haar hondjes
143
69. Goudstaven tussen het oud papier
145
70. Is er nog een kind
147
71. Ik pleeg overspel!
149
72. Haar levenstestament herroepen
151
73. Computer says no
153
74. Kleinzoon in Nieuw-Zeeland
155
75. Waar is John Williams?
157
VOORWOORD
‘Het leven draait om de duit en de fluit.’ Zelden is mijnheer Van den T. zo direct over wat volgens hem de mensheid drijft: geld en seks. Veelal bevatten zijn mailtjes uitgebreide, filosofisch getinte epistels die, behalve van een religieuze inslag, getuigen van een weinig optimistisch mensbeeld. Ik heb geen idee wie mijnheer Van den T. is, hoe oud hij is en waar hij woont – hoewel zijn achternaam een Brabantse oorsprong verraadt – maar hij is de afgelopen jaren bijna een goede bekende van me geworden. Bijna wekelijks reageert hij nog dezelfde dag per mail op de aflevering van ‘Waarvan Akte’ van die dag. Die rubriek – waargebeurde verhalen uit de notarispraktijk – verschijnt sinds 2016 iedere woensdag in het Algemeen Dagblad en de zeven regionale kranten van DPG Media. Uiteraard beantwoord ik zijn mailtjes, hoe onnavolgbaar soms ook, altijd vriendelijk en met respect. Zoals ik alle mailtjes – behalve anonieme – beantwoord die lezers mij sturen. Ik vind het ontroerend, eervol en wonderlijk dat mensen de moeite nemen om te reageren op een aflevering van ‘Waarvan Akte’ die hen, in wat voor opzicht ook, heeft geraakt.
6 | NIEUWE GEHEIMEN VAN DE NOTARIS
Het aantal en de aard van de reacties op ‘Waarvan Akte’ wisselt sterk per aflevering. Komt er onrecht, verdriet of leepheid in voor, dan loopt mijn mailbox vol met reacties van mensen die uiting willen geven aan hun verontwaardiging, boosheid of medeleven. Gaat het om meer juridisch-inhoudelijke verhalen, dan rollen steevast de inhoudelijke vragen binnen. Soms verwachten lezers een compleet notarieel advies over een specifiek onderwerp waar ze mee worstelen. Uiteraard kan ik daar niet op ingaan. Ik verwijs hen dan door naar een notaris in hun regio of de Notaristelefoon. Ook het handelen van de notaris zelf is regelmatig het onderwerp van lezersmailtjes. Houdt de notaris zich strikt aan de wet, zoals hij verplicht is, dan vinden lezers dat hij zich best wat soepeler kan opstellen. Maar als de notaris in een zeldzaam geval uit menselijkheid een oogje toeknijpt, dan vinden anderen weer dat juist dat niet kan. Dat de wet nu eenmaal de wet is en dat wat juridisch correct is soms toch onrechtvaardig aanvoelt, vinden lezers sowieso vaak moeilijk te verteren. Kritische lezers gaan soms in discussie omdat ze vinden dat iets wat ik heb geschreven niet klopt of niet kán kloppen. Omdat ik de teksten voor publicatie altijd voorleg aan de betreffende notaris, zijn fouten normaliter uitgesloten, maar een heel enkele keer slipt er wel eens een foutje tussendoor. Meestal overigens omdat ik een ingewikkelde kwestie in 440 woorden moet samenvatten en daarbij noodgedwongen grote – soms te grote – stappen moet nemen.
Voorwoord | 7
Regelmatig complimenteren lezers me met mijn schrijfstijl, met daarbij vaak de aanmoediging om nog lang door te gaan met ‘uw prachtige rubriek die ik elke woensdag als eerste lees’. Een keer kreeg ik een reactie per post. In zo’n jaloersmakend keurig ouderwets handschrift bedankte een oudere lezer uit Rotterdam me voor alle verhalen. Hij nodigde me uit om een keer bij hem thuis op de koffie te komen. Dat had ik graag gedaan, maar corona stak er een stokje voor. Al die reacties stemmen me trots en nederig in het besef dat ik nergens zou zijn zonder de medewerking van de ongeveer twintig notarissen en kandidaat-notarissen die in de loop der jaren hun ervaringen belangeloos met mij deelden. Ik zou hun namen hier graag vermelden, maar vanwege hun beroepsgeheim kan dat niet. Oud en jong, man en vrouw, stad en platteland: zonder hen geen ‘Waarvan Akte’ en dus ook geen boek. Dank daarvoor! Nieuwegein, juni 2021
8 | NIEUWE GEHEIMEN VAN DE NOTARIS
1
DE INBREKENDE ZUSTERS
Haar moeder is al jaren weduwe en woont in wat ooit het ouderlijk huis was. Ze leeft beneden, de bovenverdieping staat leeg. Dat komt mooi uit, want zij – de jongste van drie dochters – heeft dringend woonruimte nodig. ‘Het is maar tijdelijk, tot ik wat anders heb.’ Acht jaar later woont ze er nog. Haar zusters bekijken het met gemengde gevoelens. Ze vinden hun zus asociaal, een profiteur die bij hun moeder woont zonder een cent bij te dragen aan de woonlasten. Aan de andere kant: ze zorgt wel voor moeder. En dat is lekker makkelijk, zeker nu moeder de laatste jaren hard achteruitgaat. Dus accepteren ze de situatie. Toch groeit na enige tijd het ongemak. Vergissen ze zich of schermt hun zusje moeder af? Als ze voor de deur staan, ligt moeder vaak net te slapen en als ze bellen, wordt er niet opgenomen. Treffen ze hun moeder een keer aan, dan zit hun zus erbij. Nooit zijn ze een moment alleen met haar. Dan overlijdt moeder. Ze was de laatste bindende factor tussen de zussen. Nu die wegvalt, komt het tot een uitbarsting. Aanleiding is, zoals vaker, de erfenis. Het huis is hypotheekvrij. Moeder heeft geen testament, de
1. De inbrekende zusters | 9
dochters zijn erfgenamen. Om de erfenis te kunnen verdelen moet het huis verkocht worden. Maar verkoop betekent dat het inwonende zusje op zoek moet naar andere woonruimte. Daar heeft ze geen zin in, ze woont hier veel te lekker! Ze reageert niet op telefoontjes van haar zusters en doet de deur niet open. De sloten verandert ze. Dat leidt tot wilde taferelen. Er wordt geschreeuwd door de brievenbus en op deuren en ramen gebonkt, maar ze geeft geen sjoege. Ten einde raad nemen de zussen een drastisch besluit: als hun zus niet thuis is, breken ze de deur open en nemen de inboedel mee. Veel stellen die spulletjes niet voor, maar dít deel van de erfenis hebben ze tenminste veiliggesteld. Bij thuiskomst belt de jongste zus de politie: er is ingebroken! Maar de politie mengt zich liever niet in dit soort familieruzies. Dus schakelt ze een advocaat in en begint ze een kort geding tegen haar zusters: terug die spullen! De rechter geeft haar gelijk: de zussen hebben zich wederrechtelijk toegang verschaft tot het huis, ingebroken eigenlijk. Dat mag natuurlijk niet. Met tegenzin dragen de zussen de inboedel het huis weer in. Met mijn bemiddeling komt het tot een vergelijk tussen de zussen. De jongste stemt in met de verkoop van het huis, mits ze een halfjaar de tijd krijgt om andere woonruimte zoeken. Zo krijgt ieder toch nog haar deel. De jongste komt er het best van af: omdat ze met haar moeder samenwoonde, hoeft ze geen erfbelasting te betalen. De band tussen de zusters wordt er niet beter door.
10 | NIEUWE GEHEIMEN VAN DE NOTARIS
2
LEKKER TREITEREN
Veel valt er niet te verhapstukken: een eigen huis met een nog lang niet afgeloste hypotheek, een auto, wat spaargeld. Nee, de overledene was geen vermogend man; een emigrant uit LatijnsAmerika die in Nederland een bescheiden bestaan heeft opgebouwd. Hij volgde een opleiding, vond werk, ontmoette een meisje, trouwde en kreeg een dochter. Een testament heeft hij niet. Dus als zijn eerste vrouw overlijdt, erft zijn dochter haar kindsdeel. Zolang haar vader leeft, kan ze daar niet aankomen. Geen probleem, de band tussen dochter en vader is goed. Maar als hij na een paar jaar weer in het huwelijk treedt, ontstaat een verwijdering. Verwijten vliegen over en weer, ruzies escaleren en vader en dochter verbreken het contact. Kort na zijn overlijden staat zij op de stoep bij haar stiefmoeder: ze eist haar erfdeel op en wil weten hoeveel ze kan verwachten. De weduwe heeft niets te verbergen en laat haar alle papieren zien. Als de dochter beseft hoe weinig er te erven valt, ontploft ze: dat bestáát niet! Ze beschuldigt haar stiefmoeder van misleiding: jullie hebben het geld naar het buitenland gesluisd! De stiefmoeder, een eenvoudige vrouw, weet niet wat haar overkomt. Haar tegenwer-
2. Lekker treiteren | 11
pingen dat ze nooit geld hebben gehad, wuift de dochter weg: je liegt! De dochter stapt naar de rechtbank en dwingt daar een boedelbeschrijving af. De rechter wijst mij aan als verantwoordelijke notaris. Nu is de weduwe verplicht mij in te huren om geld en goederen minutieus in kaart te brengen. Een tijdrovende klus, die haar duizenden euro’s kost, al probeer ik de kosten laag te houden. Om aan te tonen dat haar overleden man nooit vermogend is geweest, probeert ze contact te leggen met zijn familie in ZuidAmerika. Maar niemand reageert op mailtjes en als ze zijn broer eindelijk aan de telefoon krijgt, houdt die de boot af. Heeft de dochter hen soms geïnstrueerd? De dochter heeft bij de rechter ook voor elkaar gekregen dat de weduwe een dwangsom van vijfhonderd euro moet betalen voor elke dag dat ze te laat zou zijn met het aanleveren van gevraagde informatie. De weduwe kan geen kant op; ze moet iets aantonen wat ze niet kán aantonen. De dochter zit intussen nergens mee. De wet biedt haar de mogelijkheden en haar rechtsbijstandsverzekering dekt alle kosten. Veel te halen valt er niet, dat weet de dochter ook wel. Maar ze gaat door tot het gaatje. Uit wraak, kinnesinne of gewoon omdat het kan: de dood van haar vader biedt haar de mogelijkheid haar stiefmoeder lekker te treiteren. Die gaat er geestelijk langzaam aan onderdoor. Het verziekt haar leven en kost haar het kleine beetje spaargeld dat ze had. Aan rouwen om haar overleden man komt ze al helemaal niet toe.
12 | NIEUWE GEHEIMEN VAN DE NOTARIS
3
VALSE KRENGEN
Het telefoontje is vaag en verontrustend. Een vrouw meldt dat ik meteen actie moet ondernemen, want ‘het gaat helemaal fout’ in het huis van haar overleden buurman. Ik bel de slotenmaker en spring in de auto. Bij aankomst op het opgegeven adres vertelt de buurvrouw dat zij familieleden met spullen het leegstaande huis heeft zien verlaten. Dat mag niet, maar het gebeurt vaker. Om verdere plundering te voorkomen zet de slotenmaker nieuwe sloten op de deuren. Niemand komt meer binnen zonder mijn toestemming. Nu kan ik in alle rust de nalatenschap afhandelen. In zijn testament heeft de overledene zijn twee vriendinnen als erfgenamen benoemd. Op hun verzoek treed ik op als executeur. Zijn drie dochters, met wie hij al vijftien jaar in onmin leefde, heeft hij onterfd. Ze hebben daardoor alleen recht op hun legitieme portie. Dat wil zeggen: áls er wat te halen zou zijn geweest. Want al snel blijkt dat hun vader alleen schulden heeft nagelaten. Wat heet: hij stond voor tonnen in het krijt. Van de bank tot de garage, van de lokale traiteur tot zelfs de apotheker: iedereen krijgt geld van hem.
3. Valse krengen | 13
Zijn bezittingen – waaronder zijn huis, waarop een hoge, nietafgeloste hypotheek rust – worden te gelde gemaakt om de schuldeisers nog enigszins tegemoet te komen. Zijn twee vriendinnen zijn zo verstandig geweest de erfenis beneficiair te aanvaarden, zodat ze niet opdraaien voor de schulden. Ik snap er niets van, want uit de papieren blijkt dat de overledene een goed pensioen had. Waar is zijn geld gebleven? Ik kom er niet achter, maar zie wel dat de man ver boven zijn stand heeft geleefd. De mokkende dochters geven zijn vriendinnen de schuld: die hebben hun vader financieel uitgekleed, zeggen ze. Ook bij mij dringt zich die gedachte op, maar er valt niets te bewijzen. Kennelijk voelen de vrouwen mijn argwaan, want ze vragen om een gesprek waarin ze willen toelichten wat er is gebeurd. Hun vriend, vertellen ze, had een enorme hekel aan zijn dochters. ‘Hij vond hen valse krengen. En dat zijn het ook,’ zeggen ze hartgrondig. Hij wilde daarom niet dat zij ook maar iets van zijn bezittingen zouden krijgen, ook geen legitieme portie. Daarom heeft hij doelbewust schulden gemaakt. Dat deed hij door op grote voet te leven en volop te genieten van alle goede dingen van het bestaan. Zijn vriendinnen profiteerden daarvan mee, erkennen ze. Maar ze benadrukken: ‘Wij waren niet bevriend met hem om zijn geld, maar omdat hij een lieve, zorgzame man was.’ Dat mag zo zijn, bedenk ik als ze zijn vertrokken, maar toch heeft de man met zijn gedrag anderen gedupeerd: de schuldeisers die met lege handen achterblijven. Jammer dat hij mij nooit om advies heeft gevraagd. Ik had hem betere opties kunnen aanreiken.
14 | NIEUWE GEHEIMEN VAN DE NOTARIS