Ja ik wil - werkboek voor vrouwen - 9789029720946 by Uitgeverij Kok

Werkboek voor vrouwen Ja, ik wil gelukkig getrouwd blijven en 7 dingen die je daar zelf aan kunt doen Les en Leslie Parrot

Les en Leslie Parrott Ja, ik wil gelukkig getrouwd blijven Werkboek voor vrouwen ÂŠ 2012 Uitgeverij Voorhoeve Oorspronkelijke titel: Saving Your Marriage Before It Starts. Workbook for Women Copyright ÂŠ by Les and Leslie Parrott Published by Permission of Zondervan, Grand Rapids Michigan Nederlandse vertaling: Margriet Visser-Slofstra

Inhoudsopgave

Handleiding bij het werkboek 3 Oefeningen 24 zelftoetsen om het boek in daden om te zetten 5 Oefening 1 Je persoonlijke tien geboden 6 Oefening 2 Word je bewust van je rol 8 Oefening 3 Van ideaalbeeld naar realiteit 10 Oefening 4 Verken onafgedane zaken 12 Oefening 5 Beoordeel je zelfbeeld 13 Oefening 6 Definieer liefde 15 Oefening 7 Geef je seksleven een vliegende start 16 Oefening 8 Je veranderende liefdesstijl 20 Oefening 9 Koester intimiteit 21 Oefening 10 Luister naar je zelfspraak 22 Oefening 11 Vermijd het uitdelen van de zwartepiet 24 Oefening 12 Je aanpassen aan dingen waar je geen zeggenschap over hebt 25 Oefening 13 Hoe goed communiceer je? 26 Oefening 14 Dagelijks temperatuur opnemen 28 Oefening 15 Ik heb het begrepen 29 Oefening 16 Inventariseer elkaar als echtpaar 31 Oefening 17 Je top 10 behoeften 33 Oefening 18 Stel vast wat jullie strijdpunten zijn 34 Oefening 19 Geld de baas worden 35 Oefening 20 Gedachten lezen 40 Oefening 21 Deel dingen die je hebt achtergehouden 41 Oefening 22 Je geestelijke reis 43 Oefening 23 Verbeter je service 45 Oefening 24 Bestudeer je partner 46

Handleiding bij het werkboek

Wij maken regelmatig mee dat echtparen trouwen en vervolgens afwachten wat er gebeurt. Dit werkboek is een hulpmiddel om ervoor te zorgen dat de goede dingen gebeuren. De korte oefeningen en activiteiten zijn bedoeld om te doen terwijl je Ja, ik wil gelukkig getrouwd blijven leest. Ze zijn ontleend aan de relatietherapie die we geven en de gebruikte strategieën hebben bewezen dat ze relaties kunnen verrijken en doen groeien. Maar al te vaak kan een boek geweldige ideeën opleveren, die vervolgens niet in praktijk worden gebracht. Dit werkboek helpt je om die ideeën wel in praktijk te brengen. En wij denken dat je het nog leuk zult vinden ook! Zoals Shakespeare al zei: ‘De vreugde van de ziel ligt in het handelen.’ Op www.RealRelationships.com vind je een voorhuwelijkse test die je zou kunnen maken voordat je met dit werkboek aan de slag gaat.

Allebei een eigen werkboek Dit werkboek is bedoeld om te gebruiken samen met het werkboek van je verloofde of je man. Er is een werkboek voor mannen en een voor vrouwen en het is belangrijk dat jullie allebei je eigen boek hebben. Om er het meeste profijt van te hebben moeten jullie de oefeningen ieder voor zich invullen, om vervolgens jullie antwoorden met elkaar te bespreken. Dankzij ons werk met veel echtparen weten wij dat veel van die oefeningen een openbaring tot gevolg kunnen hebben als je de vragen eerlijk beantwoordt (en niet probeert te raden wat je denkt dat je partner wil horen). Daarom heb je er verreweg het meeste aan als jullie beiden een eigen werkboek hebben. In veel gevallen zouden je antwoorden worden beïnvloed door datgene wat je partner heeft opgeschreven, wat afbreuk doet aan de waarde van de oefening. Daarnaast zijn de werkboeken voor vrouwen en mannen aangepast aan beide sekses. Deze versie bevat dus de specifieke inhoud voor jou als vrouw.

Plan van aanpak Je kunt uiteraard op verschillende manieren met het werkboek aan de slag gaan, maar wij raden je aan de oefeningen te doen wanneer je die in het boek tegenkomt of vlak nadat je het hoofdstuk hebt gelezen waar de oefening over gaat. Met andere woorden: probeer de oefeningen van een bepaald hoofdstuk te doen voordat je aan een volgend hoofdstuk begint. Op die manier integreer je de oefeningen in het leesproces. Sommige oefeningen zijn bedoeld om telkens opnieuw te worden gedaan, om te blijven werken aan het verbeteren van jullie communicatie of jullie gevoel van intimiteit te verdiepen. Andere oefeningen zijn meer bedoeld als eenmalige opdracht en zijn meer verkennend van aard.

Een opmerking over woordkeus We hebben deze oefeningen zo opgesteld dat ze geschikt zijn ongeacht of je serieuze verkering hebt, verloofd bent of al getrouwd bent. Maak je daarom niet druk over het gebruik van ‘je

3 Werkboek voor vrouwen

man/je vrouw’ als je nog niet getrouwd bent. We hebben ons best gedaan om onhandige formuleringen te voorkomen terwijl we tegelijkertijd je status recht hebben willen doen. In sommige gevallen zeggen we bijvoorbeeld ‘partner’ om iedereen die met deze oefeningen aan de slag gaat erin te betrekken.

Gebruik van het werkboek op lange afstand Als jij en je partner op dit moment niet in elkaars nabijheid verkeren, dan is het nog steeds mogelijk deze oefeningen samen te doen. Wij weten dat talloze echtparen, die om wat voor reden ook tijdens hun verlovingsperiode of in de beginjaren van hun huwelijk in verschillende steden woonden, deze oefeningen met plezier op lange afstand (via de telefoon of de e-mail) hebben gedaan. Ze bieden een zinvolle verbondenheid zelfs wanneer je door vele kilometers van elkaar gescheiden bent. Maak je het boek eigen terwijl je ermee aan de slag gaat. Maak je er niet al te druk over om je strikt aan de regels te houden. Als een bepaalde oefening aanleiding geeft tot meer intrigerende vragen, ga daar dan mee aan het werk. Sommige oefeningen doen slechts dienst als springplank voor een gesprek dat beter bij jullie stijl past. Mocht je een oefening lastig vinden, geef dan niet op. Het gezegde luidt niet voor niets: Als je iets doet, doe het dan goed. Het doel van dit werkboek is immers niet om het lezen van Ja, ik wil gelukkig getrouwd blijven te verrijken – het doel is om daadwerkelijk je huwelijk te verrijken.

4 Werkboek voor vrouwen

Oefeningen 24 zelftoetsen om het boek in daden om te zetten

Oefening 1 Je persoonlijke tien geboden

Deze oefening is bedoeld om een aantal van je onuitgesproken regels aan het licht te brengen. Het kost je ongeveer vijftien tot twintig minuten. Probeer enkele onuitgesproken regels te verwoorden waarmee je bent opgegroeid. Neem de tijd om erover na te denken. Deze onuitgesproken regels zijn doorgaans zo diepgeworteld dat we ons er zelden van bewust zijn. Ben je nog niet getrouwd en woon je op kamers, dan zou het heel goed kunnen dat je een aantal van die regels al in de omgang met huisgenoten hebt ontdekt. We geven je een paar onderwerpen om je gedachten op gang te brengen. De beste manier om je eigen geboden boven tafel te krijgen is je af te vragen met welke ‘onuitgesproken regels’ jij thuis bent opgegroeid. Regels over geld Voorbeeld: ‘Creditcards gebruik je alleen in noodsituaties.’ 1 2 Regels over eten Voorbeeld: ‘Het warm eten moet elke avond op hetzelfde tijdstip op tafel staan.’ 3 4 Regels over klusjes Voorbeeld: ‘De handdoeken moeten in drieën gevouwen worden (niet in tweeën).’ 5 6 Regels over tradities en feestdagen Voorbeeld: ‘Cadeaus hoor je op kerstavond open te maken (niet op kerstochtend).’ 7 8

6 Werkboek voor vrouwen

Regels over eigenzinnigheden Voorbeeld: ‘Zet nooit een fles ketchup op tafel (doe het in een schaaltje).’ 9 10 Hebben jullie allebei je ‘persoonlijke tien geboden’ genoteerd, dan kun je die met elkaar delen. Denk er als vrouw over na hoe je moeder op al die terreinen voor bepaald gedrag het voorbeeld heeft gegeven en sta er bij stil wat dat kan betekenen voor jouw verwachtingen als echtgenote. Verbaas je je over de regels van je partner en waarom? Zorgen zijn regels ervoor dat je er onmiddellijk tegenin wilt gaan? Zijn er bepaalde regels die je graag zou willen veranderen (bij jou of bij hem)? Hoe meer je over je onuitgesproken regels praat, hoe kleiner de kans dat ze je huwelijk op een negatieve manier beïnvloeden. Als laatste nog een tip. Vraag jezelf bij elke ruzie of onenigheid af: ‘Maken we nu ruzie omdat een van ons een onuitgesproken regel heeft overtreden?’ Zo ja, voeg die regel dan toe aan je lijst en bespreek hoe je in de toekomst met die situatie om wilt gaan.

7 Werkboek voor vrouwen

â&#x20AC;&#x201A; Oefening 2 Word je bewust van je rol

Hieronder vind je een aantal klussen of taken die door jou of je verloofde (je man) moeten worden gedaan. Om je bewust te worden van je onbewust aangenomen rollen, moet je eerst aangeven hoe je ouders met deze taken omgingen. Noteer vervolgens hoe jij de taken graag zou willen verdelen, in overeenstemming met hoe jij denkt waar je eigen belangstelling, tijd en vermogens en die van je partner liggen. Vergelijk daarna de lijst met die van je partner en bespreek de uitkomst. Noteer in de laatste kolom jullie gezamenlijke besluit over wie wat doet. Wees bereid dit alles opnieuw te bespreken wanneer jullie situatie verandert. Deze oefening kost je ongeveer twintig tot dertig minuten. Je moeder Zorgen voor het inkomen Thuis voor de kinderen zorgen Rekeningen betalingen en financiĂŤn regelen Tuinieren Benzine tanken Auto-onderhoud Reparaties in en rond huis De was doen Bedden opmaken Afwassen Schoonmaken Koken en bakken Vuilnis buitenzetten Levensmiddelen halen Huisdier verzorgen Uitstapjes regelen Banden met vrienden en familie onderhouden

8â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Je vader

Beide ouders

Jij

Je partner

Jullie beiden

Einduitslag

Vakanties regelen Praten over geloofszaken Initiatief nemen tot seks Huis inrichten Belangrijke beslissingen nemen Initiatief nemen tot gesprek over de relatie Het huis op orde houden Kinderen discipline bijbrengen Andere boodschappen doen Overig Overig

Hebben jullie allebei deze lijst ingevuld, leg ze dan naast elkaar en geef samen antwoord op de volgende drie vragen: 1. Over welk rolgedrag zijn jullie het doorgaans eens? 2. Over welk rolgedrag denken jullie doorgaans heel verschillend? 3. Hoe gaan jullie je verwachtingen over het rolgedrag waarover jullie niet gelijk denken aanpassen? Wij denken dat een aantal van deze taken (zoals kinderen discipline bijbrengen of initiatief nemen tot seks) gedeeld moet worden om als echtpaar een sterke relatie te hebben, maar in werkelijkheid vallen veel van die taken vanwege onuitgesproken verwachtingen of bepaalde omstandigheden onevenwichtig verdeeld toe aan de man of de vrouw. Bespreek aan de hand van deze lijst van tijd tot tijd hoe het gaat en pas waar nodig je rollen of taken aan.

9â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Oefening 3 Van ideaalbeeld naar realiteit

Deze oefening is bedoeld om mogelijke onrealistische idealen over je partner los te laten en zijn ware karakter te ontdekken. Het kost je ongeveer twintig tot dertig minuten. Vul als eerste in, op een schaal van één tot zeven, in hoeverre de volgende eigenschappen jou en je partner beschrijven. Vul alleen de eerste twee kolommen in (‘Jouw beoordeling over jezelf’ en dan ‘Jouw beoordeling over je man). Laat de andere twee kolommen nog even rusten. Jouw beoordeling van jezelf

Jouw beoordeling van je man

Beoordeling van je man zelf

Het verschil

Medelevend

Geduldig

Betrouwbaar

Koesterend

Begripvol

Zelfverzekerd

Ontspannen

Teder

Gelijkmatig van humeur

Eerlijk

Gezond

Religieus

Rechtlijnig

Nadat jullie de eerste twee kolommen hebben ingevuld, kunnen jullie de beoordelingen met elkaar vergelijken en op je eigen bladzijde invullen. Trek de beoordeling van je man zelf af van jouw beoordeling van je man. Kijk of er opvallende verschillen optreden en bespreek die. De drie grootste verschillen in deze oefening zijn: 1 2 3

10 Werkboek voor vrouwen

Een van de meest wezenlijke taken in de beginjaren van je huwelijk is het overstappen van het ideaalbeeld van je man naar de realiteit van je man. Hoe nauwkeurig is jouw beeld van wie je man is vergeleken met wie hij echt is? Hoe accurater je jezelf aan elkaar weet te presenteren, des te gemakkelijker zullen je eerste huwelijksjaren zijn.

11â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Oefening 4 Verken onafgedane zaken

Het huwelijk is geen kant-en-klare oplossing om je eigen persoonlijke problemen te vermijden. Het huwelijk zou die problemen juist kunnen verergeren. Deze oefening is bedoeld om eerlijk onder ogen te zien wat jij op psychologisch en geestelijk gebied moet doen om te voorkomen dat je van je man verwacht dat hij behoeften vervult die hij niet kan vervullen. Iedereen heeft te maken met sterke verlangens in de relatie met ouders die zelden of nooit vervuld werden. Neem de tijd om erover na te denken. Schrijf vervolgens enkele behoeftes en verlangens op die nooit echt door je ouders zijn vervuld. We geven je een paar kopjes om je gedachten op gang te brengen, maar laat dat je er niet van weerhouden om andere categorieën bij de kop te pakken. Onvervulde behoeften aan aanmoediging Voorbeeld: ‘Mijn ouders hebben mij eigenlijk nooit aangemoedigd mijn dromen of doelen te verwezenlijken.’ Onvervulde behoeften aan lof Voorbeeld: ‘Mijn ouders hebben mij eigenlijk nooit geprezen om successen die ik had behaald.’ Onvervulde behoeften aan een luisterend oor Voorbeeld: ‘Mijn ouders hebben eigenlijk nooit begrepen wie ik ben.’ Onvervulde behoeften aan plezier Voorbeeld: ‘Mijn ouders dachten vaak dat ik niet serieus genoeg was en wilden graag dat ik meer “doelgericht” te werk ging.’ Andere onvervulde behoeften die vormgeven aan mijn verwachtingen Voorbeeld: ‘Er is nooit iemand geweest die waardering had voor mijn creativiteit.’ Wanneer wij trouwen, verlangen wij ernaar de liefde, nabijheid en koestering die we in onze relatie met onze ouders hebben ervaren of graag hadden willen ervaren (opnieuw) te beleven. Maar het huwelijk is niet altijd de plek om die sterke verlangens te vervullen. Geen enkel mens kan voldoen aan al andermans behoeften; aan diepgaande relationele verlangens wordt uiteindelijk alleen in een relatie met God voldaan. Als je daartoe bereid bent, deel dan het opgeschrevene met je partner en bespreek de bagage die jullie beiden meenemen het huwelijk in – en hoe jouw verwachtingen van hem als jouw man kunnen zijn gevormd door ‘onafgedane zaken’.

12 Werkboek voor vrouwen

Oefening 5 Beoordeel je zelfbeeld

Deze oefening is bedoeld om je zelfbeeld te bepalen en een onderling afhankelijke relatie met je man op te bouwen. Het kost je ongeveer twintig tot dertig minuten. ‘Je kunt niet van iemand houden als je niet van jezelf houdt.’ De meesten van ons hebben een dergelijke uitspraak zo vaak gehoord dat we die dreigen af te doen als een cliché. Maar een goed gevoel van eigenwaarde is een wezenlijk element om het vermogen tot liefhebben te vergroten. Met de volgende zelftoets kun je je eigenwaarde snel beoordelen. Beantwoord elke vraag met ‘ja’, ‘meestal’, ‘zelden’ of ‘nee’. 1. Geloof jij sterk in bepaalde normen en waarden en principes, zo sterk dat je bereid bent die te verdedigen? Ja Meestal Zelden Nee 2. Laat jij je leiden door je eigen oordeel, zonder je daden te betreuren als anderen die afkeuren? Ja Meestal Zelden Nee 3. Vermijd je het om je druk te maken over wat je morgen te wachten staat of in te zitten over de fouten van gisteren of vandaag? Ja Meestal Zelden Nee 4. Heb je vertrouwen in je algemene vermogen om met problemen om te gaan, zelfs wanneer je met mislukkingen en tegenslagen te maken hebt? Ja Meestal Zelden Nee 5. Voel jij je over het algemeen gelijk aan anderen (niet minder en niet beter)? Ja Meestal Zelden Nee 6. Vind jij het min of meer vanzelfsprekend dat andere mensen in jou geïnteresseerd zijn en je hoogachten? Ja Meestal Zelden Nee 7. Neem jij zonder uiterlijk vertoon of valse bescheidenheid loftuitingen in ontvangst en aanvaard je complimenten zonder je schuldig te voelen? Ja Meestal Zelden Nee 8. Verzet jij je tegen pogingen van anderen, met name van je gelijken, om je te overheersen? Ja Meestal Zelden Nee

13 Werkboek voor vrouwen

9. Aanvaard jij de gedachte – en geef je dat toe aan anderen – dat je in staat bent een breed scala aan impulsen en verlangens te voelen, variërend van woede tot liefde, van verdriet tot geluk, van wrok tot acceptatie? (Dit betekent niet meteen dat je je laat leiden door al die gevoelens en verlangens.) Ja Meestal Zelden Nee 10. Geniet je oprecht van een breed scala aan activiteiten, waaronder werk, spel, creatieve zelfexpressie, gezelschap en simpel gelummel? Ja Meestal Zelden Nee 11. Heb je oog voor en houd je rekening met de behoeften van anderen? Ja Meestal Zelden Nee Als je op de meeste vragen met ‘ja’ of ‘meestal’ hebt geantwoord, dan is dat een aanwijzing dat je een sterk gevoel van eigenwaarde hebt. Als je de meeste keren met ‘nee’ of ‘zelden’ hebt geantwoord, heb je waarschijnlijk last van een laag zelfbeeld en zul je dat moeten versterken om een goed huwelijk op te kunnen bouwen. Uit onderzoek blijkt dat zelfachting veel te maken heeft met de manier waarop je op je man reageert. Mensen met een gezond zelfbeeld zijn eerder geneigd hun mening te uiten, zijn minder gevoelig voor kritiek en worden doorgaans niet volledig in beslag genomen door zichzelf. Deze kleine zelftoets is er niet voor bedoeld om je zelfachting nauwkeurig in kaart te brengen. De test is bedoeld om een zinvol gesprek tussen jullie beiden op gang te brengen. Als je daartoe bereid bent, bespreek je antwoorden dan met elkaar en praat erover dat jullie elkaar in werkelijkheid niet heel kunnen maken (ook al kun je elkaar een heel eind op weg helpen richting heelheid).

14 Werkboek voor vrouwen

Oefening 6 Definieer liefde

Deze oefening helpt je om liefde in je eigen termen te beschrijven en je definitie met die van je partner te vergelijken. Het kost je tien tot vijftien minuten. Onderzoekster Beverly Fehr vroeg meer dan honderdzeventig mensen om de belangrijkste kenmerken van liefde te beoordelen. De twaalf belangrijkste eigenschappen die zij hebben genoemd, staan hieronder. Neem de tijd om voor jezelf een rangorde in dit lijstje aan te brengen door drie kenmerken aan te vinken die voor jou het allerbelangrijkst zijn. aanvaarding zorgzaamheid toewijding zorg om het welbevinden van de ander vriendschap eerlijkheid belangstelling voor de ander trouw respect steun vertrouwen bij de ander willen zijn Schrijf vervolgens een korte definitie van liefde waar die kenmerken in voorkomen. Liefde is

Vergelijk nu je rangorde en je definitie met die van je partner om te kijken wat het verschil is, als dat er is, tussen jullie wat betreft het definiëren van liefde. Maak als laatste deze zinnen af om je nog meer bewust te worden van de toepassing van jouw definitie van liefde: Ik voel mij het meest geliefd wanneer jij ... Misschien heb je het niet door, maar ik toon je mijn liefde wanneer ik ...

15 Werkboek voor vrouwen

Oefening 7 Geef je seksleven een vliegende start

Deze oefening is bedoeld om enkele gangbare mythen over seks te verjagen en om als getrouwd stel meer kennis op te doen over seks.* Hieronder staat een goed/fout-vragenlijst om in te vullen. Maak je niet druk of je al dan niet het juiste antwoord geeft. Beantwoord elk item gewoon naar beste kunnen. G G G G G G G G G

F De sleutel tot seksuele bevrediging is gewoon doen wat vanzelf komt. Met andere woorden: laat je instincten je gids zijn. F De meeste normale getrouwde stellen hebben twee tot drie keer per week gemeenschap. F Omdat mannen meestal een sterkere geslachtsdrift hebben dan vrouwen, is het hoofdzakelijk aan de man om het initiatief te nemen tot seks – niet aan de vrouw. F Wanneer het eropaan komt, hebben mannen vrijwel altijd zin om seks te hebben. Een goede vrouw moet zich daarom altijd beschikbaar stellen. F De beste manier voor een vrouw om een orgasme te krijgen is tijdens de gemeenschap. F Hoewel mannen tijdens het vrijen slechts één orgasme krijgen, moet een vrouw meerdere orgasmes krijgen om seksueel bevredigd te worden. F De erectie van een man is een teken dat hij geslachtsgemeenschap of een zaadlozing nodig heeft. F De normale positie voor gemeenschap is met de man bovenop. F Om volledige seksuele bevrediging te bereiken moet een echtpaar een gelijktijdig orgasme nastreven, waarbij zowel de man als de vrouw op hetzelfde moment het hoogtepunt bereikt. F Hoe groter de penis van de man, hoe aangenamer de seks voor de vrouw.

Aantal keren Goed:

Aantal keren Fout:

Zodra jullie je antwoorden hebben opgeteld, leggen jullie de antwoorden naast elkaar en nemen jullie onderstaande antwoorden samen door. Het doet er niet toe of je juist hebt geantwoord; het gaat erom om als getrouwd stel beter geïnformeerd te worden over jullie seksleven. G

F De sleutel tot seksuele bevrediging is gewoon maar kijken hoe het gaat. Met andere woorden: laat je instincten je gids zijn.

Veel mensen geloven dat je, als je heel goed bent in seks, er niets over hoeft te leren. De waarheid is echter dat er bij goede seks meer komt kijken dan gewoon maar kijken hoe het gaat. * We zijn Cliff en Joyce Penner en Louis en Melissa McBurney dank verschuldigd voor de enorme schat aan kennis die zij op dit terrein hebben vergaard.

16 Werkboek voor vrouwen

Een van de beste manieren om je seksleven na je huwelijk te verbeteren en er ten volle van te genieten is daarom jezelf bij te scholen, samen te experimenteren en elkaar dingen te leren. Dit betekent bijvoorbeeld dat je van tijd tot tijd een boek over seksuele intimiteit in het huwelijk moet lezen. Hoe meer je leert over seks als echtpaar, met name over elkaars voorkeuren en verlangens, hoe beter je seksleven zal zijn. Deze uitspraak is dus fout. G

F De meeste normale getrouwde stellen hebben twee tot drie keer per week gemeenschap.

Wanneer het om de frequentie van de geslachtsgemeenschap gaat, dan bepalen jullie tweeën wat normaal is. Je kunt twee keer per dag seks hebben of twee keer per maand. Waar het om gaat is dat je in de loop van je huwelijksleven praat over de beste verhouding tussen jullie beider seksuele verlangens. Deze uitspraak is dus fout. G

F Omdat mannen meestal een sterkere geslachtsdrift hebben dan vrouwen, is het hoofdzakelijk aan de man om het initiatief te nemen tot seks – niet aan de vrouw.

Vrouwen hebben net als mannen seksuele behoeften en gedachten. Vrouwen fantaseren vaak zelfs nog vaker dan mannen. Wanneer vrouwen leren hun seksuele behoeften te uiten en hun creatieve fantasieën te delen, zullen hun mannen dat geweldig vinden en zal hun liefdesleven ontbranden. Het is dus niet altijd aan de man om het initiatief te nemen tot seks en deze uitspraak is dan ook fout. Trouwens, omdat vrouwen wat kieskeuriger zijn over waar, wanneer en hoe ze aangeraakt willen worden, vermindert het de druk op een man en levert het de vrouw meer genot op als zij ook de leiding neemt. G

F Wanneer het eropaan komt, hebben mannen bijna altijd zin om seks te hebben. Een goede vrouw moet zich daarom altijd beschikbaar stellen.

Deze foute gedachte heeft veel te veel echtparen problemen bezorgd omdat het ongelooflijk veel – van beide partners – eist. Allereerst vereist het dat de man zich gedraagt alsof hij interesse heeft, ook wanneer dat niet het geval is. En het vereist ook dat de vrouw gewillig reageert op de opwinding van haar man, ook wanneer zij geen zin heeft. Natuurlijk kunnen jullie allebei op enig moment beslissen mee te doen aan seks wanneer een van tweeën ernaar verlangt en de ander niet, maar dat mag nooit van elkaar opgeëist worden. Seks moet altijd een keuze zijn. Cliff en Joyce Penner zeggen daarover: ‘Opeisen is dodelijk voor een gezonde langdurige seksuele relatie.’ G

F De beste manier voor een vrouw om een orgasme te krijgen is tijdens de gemeenschap.

De waarheid luidt als volgt: de meeste vrouwen krijgen geen orgasme tijdens de gemeenschap. Hoewel elke vrouw kan leren om tijdens de gemeenschap orgastisch te zijn als ze dat wil, krijgen de meeste vrouwen een orgasme door de clitoris te stimuleren. Natuurlijk zijn er ook vrouwen die alleen tijdens de gemeenschap een orgasme krijgen en anderen die dat op beide manieren kunnen. Alle variaties zijn geweldige manieren om seksueel genot en seksuele bevrediging te krijgen, maar hebben niets te maken met ‘de enige goede manier’. De enige goede manier is de manier die bij jou werkt. En onthoud goed dat de stimulatie die het orgasme bij

17 Werkboek voor vrouwen

de vrouw opwekt op zich niets te maken heeft met de man of zijn mannelijkheid. Wanneer jullie beiden luisteren naar jullie innerlijke verlangens en die verlangens aan elkaar kenbaar maken, zal het krijgen van een orgasme aannemelijker worden. Deze uitspraak is dus fout. G

F Hoewel mannen tijdens het vrijen slechts één orgasme krijgen, moet een vrouw meerdere orgasmes krijgen om seksueel bevredigd te worden.

Het aantal orgasmes dat een vrouw tijdens het vrijen ervaart, is geen aanwijzing voor de mate van haar seksuele bevrediging. Veel vrouwen voelen zich na één keer volledig bevredigd. Anderen raken snel opnieuw geprikkeld en verlangen naar meer. Een man hoeft dus niet te denken dat het aantal orgasmes gelijk staat aan hoe goed hij heeft ‘gepresteerd’. Deze uitspraak is dus fout. G F De erectie van een man is een teken dat hij geslachtsgemeenschap of een zaadlozing nodig heeft. Een erectie betekent dat een man opgewonden is, niet meer en niet minder. Een erectie bij een man is niet anders dan het vochtig worden van de vagina bij de vrouw. Het is geen oproep tot actie, ook al zeggen veel mannen dat ze er niet mee om kunnen gaan om wel opgewonden te raken maar geen zaadlozing te krijgen. Het is zo dat alle mannen in hun slaap om de tachtig of negentig minuten een erectie krijgen, maar die leiden zelden tot een zaadlozing. Mannen raken vaak gemakkelijk opgewonden van liefkozingen of als ze het lichaam van hun vrouw zien. Ook nu is de uitspraak dus weer fout. G

De normale positie voor gemeenschap is met de man bovenop.

De positie met de man bovenop wordt door veel echtparen gebruikt, maar dat maakt het nog niet tot de normale of juiste positie. Naarmate je in je huwelijk samen meer seksuele ervaring hebt opgedaan, zul je posities ontdekken die je het meeste genot geven. Voel je vrij om tijdens het liefdesspel een verscheidenheid aan posities te proberen. De uitspraak is dus fout. G

F Om volledige seksuele bevrediging te bereiken moet een echtpaar een gelijktijdig orgasme nastreven, waarbij zowel de man als de vrouw op hetzelfde moment het hoogtepunt bereikt.

Gelijktijdig een orgasme bereiken kan heel leuk zijn, maar het is niet iets wat het doel van jullie seks moet zijn. Het heeft absoluut niets te maken met hoe succesvol jullie als echtpaar zijn. De vereiste dat beide echtparen tegelijk een orgasme bereiken, staat het genieten van elkaar in de weg. Veel echtparen geven de voorkeur aan afzonderlijke orgasmes zodat ze beter kunnen genieten van het hoogtepunt van de ander. Ook hier is de uitspraak dus fout. G

Hoe groter de penis van de man, hoe aangenamer de seks voor de vrouw.

Penisgrootte is de bron van vele mythen. Maar in werkelijkheid heeft die niets te maken met de seksualiteit van een man, zijn aantrekkelijkheid voor zijn vrouw, zijn vaardigheid als minnaar of het genot dat hij zijn vrouw kan geven. De kwaliteit van de seks houdt op geen enkele manier verband met de grootte van de penis. Tijdens een erectie verschillen penissen nauwelijks

18 Werkboek voor vrouwen

in lengte van elkaar. Een wat kleinere slappe penis wordt tijdens een erectie naar verhouding veel groter dan een wat grotere slappe penis. Verder past de vagina zich aan aan de penis en slechts in het buitenste gedeelte, zo’n één derde van de vagina, reageert de vrouw op de penis. De kortste penis is meer dan lang genoeg om een vrouw genot te bezorgen. De uitspraak is dus fout. De penismythen die dankzij kleedkamergrapjes standhouden, hebben dus niets met de werkelijkheid te maken. Alle tien uitspraken in deze zelftoets kloppen dus niet. Als je enkele uitspraken toch met ‘goed’ hebt beantwoord, is er geen enkele reden om je daar slecht over te voelen. Alle uitspraken vertegenwoordigen de meest gangbare mythen over seks binnen het huwelijk. Nu je weet hoe het er in het echt aan toe gaat, is de kans vele malen groter dat je je seksleven een vliegende start kunt geven. Om je kennis over seksualiteit verder te vergroten moet je natuurlijk het nodige over de mannelijke en vrouwelijke anatomie weten. Waarschijnlijk heb je dat op school gehad, maar het kan toch nuttig zijn om die kennis op te frissen. Het boek van Cliff en Joyce Penner, The Gift for Sex, bevat geweldig veel informatie, net als Real Questions, Real Answers About Sex, geschreven door Louis and Melissa McBurney. We willen je hier graag nog één ding meegeven. Onthoud goed dat een van de sleutels tot een geweldig seksleven bestaat uit als man en vrouw er openlijk over praten. Maar al te veel getrouwde stellen praten helemaal niet over hun seksleven. Ben je getrouwd, dan raden wij je aan bepaalde onderwerpen heel specifiek te benoemen door zinnen af te maken als: Ik raak opgewonden van jou wanneer ... Tijdens het vrijen geniet ik erg van ... Tijdens het vrijen voel ik me ongemakkelijk wanneer jij ... Waar ik echt opgewonden van raak, is ... Waar ik echt op afknap, is ... Wat je op het gebied van seks echt over mij moet weten, is ... Dergelijke specifieke bewoordingen zullen van meet af aan wonderen verrichten voor je seksleven en je jarenlang verzekeren van ‘vurige monogamie.’

19 Werkboek voor vrouwen

â&#x20AC;&#x201A; Oefening 8 Je veranderende liefdesstijl

Deze oefening helpt je te begrijpen dat liefde niet iets statisch is en dat de liefde die je voor elkaar voelt gedurende de verschillende levensfases aan verandering onderhevig is. Het kost je vijfentwintig tot dertig minuten. Beschrijf aan de hand van de liefdesdriehoek uit hoofdstuk 2 (passie, intimiteit en verbintenis) hoe je liefdesstijl met je partner in de loop der tijd is veranderd. Misschien is het handig je relatie in drie fases te verdelen en dan de liefdesdriehoek te tekenen die het beste bij elke fase past. Met andere woorden: als in het begin de passie sterker was dan de toewijding en de intimiteit, dan teken je een driehoek (waarbij je elke zijde benoemt) die dat weergeeft, enzovoort. De eerste fase van onze relatie

De tweede fase van onze relatie

De derde fase van onze relatie

Naarmate we groeien en ons ontwikkelen, wordt elke fase van de levenscyclus gekenmerkt door een nieuwe vorm van liefde. Dit betekent dat gedurende bepaalde levensfases sommige zijden van de driehoek meer aandacht krijgen dan andere. Teken met behulp van de liefdesdriehoek hoe je liefde er in toekomstige huwelijksfases uit zou kunnen zien (bijv. hoe die er over vijf of misschien wel vijftig jaar uit zou kunnen zien). Praat erover met je partner hoe je aankijkt tegen de onvermijdelijkheid dat de liefde in jullie toekomst verschillende vormen aanneemt.

20â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Oefening 9 Koester intimiteit

Deze oefening helpt je je hart open te stellen en je gevoel van intimiteit te verdiepen. Beschrijf eerst jullie gedeelde ervaringen. Wat heeft jullie bij elkaar gebracht? Welke dingen hebben gemaakt dat jullie iets met elkaar hebben gekregen? Wat hebben jullie samen meegemaakt waar je dierbare herinneringen aan hebt? Richt je vervolgens op de dingen die jullie delen. Begin met één of twee dingen in de volgende categorieën op te schrijven. Bespreek die daarna met je partner. Hoe gedetailleerder je kunt zijn, hoe beter. • Interesses die we delen:

• Toekomstplannen die we delen:

• Angsten en onzekerheden die we beiden hebben:

• Hoop en dromen die we delen:

• Geloofsovertuiging die we beiden hebben:

Rond de oefening af door heel specifiek te benoemen wat jullie beiden kunnen doen om meer emotionele intimiteit in jullie relatie in te brengen.

21 Werkboek voor vrouwen

Oefening 10 Luister naar je zelfspraak

Deze oefening helpt jou en je partner te onderzoeken in hoeverre je houding de stemming binnen je huwelijk bepaalt. Het kost je ongeveer tien tot vijftien minuten. Noem drie omstandigheden waar je meestal een slecht humeur van krijgt. Bijvoorbeeld: vast komen te zitten in het verkeer, wachten op iemand die te laat is, meemaken dat je creditcard wordt geweigerd, enzovoort. 1 2 3 Een van de stelregels binnen de psychologie luidt: ‘Je voelt wat je denkt.’ Met andere woorden: je gevoelens zijn het gevolg van wat er in je gedachten omgaat. Schrijf bij elke nare omstandigheid die je hierboven hebt beschreven wat je tegen jezelf zegt waardoor je dat slechte humeur krijgt. Bijvoorbeeld: ‘Ik had kunnen tennissen in plaats van op de snelweg vast te staan.’ 1 2 3 Gebruik nu je vermogen om je eigen houding te kiezen door je zelfspraak te veranderen. Noteer drie alternatieve uitspraken die ervoor zorgen dat je niet zo humeurig wordt. Bijvoorbeeld: ‘Ik kan deze tijd in ieder geval gebruiken om te ontspannen en in gedachten mijn opslag te oefenen.’ 1 2 3

22 Werkboek voor vrouwen

Negatieve zelfspraak kan ook invloed hebben op meer serieuze zaken. Benoem twee situaties in je leven die moeilijk of pijnlijk waren om mee om te gaan om te kijken in hoeverre negatieve zelfspraak je heeft beïnvloed. Bijvoorbeeld: een baan verliezen, een relatie verbreken, een ernstige ziekte doormaken. 1 2 Noteer voor elke crisis die je hierboven hebt opgeschreven dingen die je tegen jezelf hebt gezegd die je pijn hebben vergroot. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb ontslag gekregen omdat ik een geboren verliezer ben.’ 1 2 Gebruik nu opnieuw je vermogen om je eigen houding te kiezen door je zelfspraak te veranderen. Noteer twee alternatieve uitspraken die je hebben geholpen of die je hadden kunnen helpen om je aan de situatie aan te passen en er sterker van te worden. Bijvoorbeeld: ‘Ik wil graag leren van mijn fouten en er met Gods hulp voor zorgen dat ik die niet meer zal maken.’ 1 2 Bespreek deze oefening met je partner. Praat erover hoe het veranderen van je zelfspraak jullie kansen op huwelijksgeluk kan vergroten. Hoe kunnen jullie je samen inzetten om de negatieve zelfspraak te bestrijden?

23 Werkboek voor vrouwen

Oefening 11 Vermijd het uitdelen van de zwartepiet

Deze oefening helpt jou en je partner de verantwoordelijkheid op je te nemen voor je eigen houding. Het kost je ongeveer tien tot vijftien minuten. Hieronder vind je enkele scenario’s waarbij het uitdelen van de zwartepiet doorgaans in beeld komt. Bepaal voor jezelf wie bij elk scenario de schuldige is.

Eerste scène Het is Valentijnsdag. Mary heeft lekker voor Dan gekookt en al zijn lievelingseten gemaakt. Ook heeft ze een speciale valentijnskaart voor hem gemaakt. Dan heeft echter niets speciaals voor Mary gedaan. Na de maaltijd bedankt Dan Mary voor het eten en laat zich in een stoel voor de tv zakken. Mary voelt zich gekwetst, laat de afwas in de gootsteen staan en trekt zich terug in de slaapkamer om te huilen. Dan beseft wat er zopas is gebeurd en volgt haar naar de slaapkamer waar de twee elkaar beschuldigen van ongevoeligheid. Wie heeft hier schuld? Dan is de schuldige

Mary is de schuldige

Tweede scène Aaron en Kim eten bij een bevriend stel. Tijdens de gesprekken maakt Kim grapjes over Aarons overhemd. Hij lacht er aanvankelijk om maar wordt steeds stiller. Het gesprek verloopt merkbaar gespannen. Thuis beschuldigen ze elkaar ervan dat ze de avond hebben bedorven. Wie heeft hier schuld? Aaron is de schuldige

Kim is de schuldige

Derde scène In een opwelling koopt Carl in de uitverkoop een nieuwe cd-speler. Michelle en hij hadden het er wel over gehad om er één te kopen, maar hadden besloten er nog een jaartje mee te wachten. Carl vond het echter een te mooie aanbieding om te laten lopen en dacht bovendien dat het voor Michelle een leuke verrassing zou zijn. Dat bleek niet zo te zijn. Het enige waar Michelle aan kon denken, was dat ze aan het sparen waren voor vliegtickets om met kerst haar familie te kunnen bezoeken. Wie heeft hier schuld? Carl is de schuldige

Michelle is de schuldige

Jullie kunnen nu jullie antwoorden met elkaar vergelijken, maar bedenk dat er geen ‘correcte’ antwoorden zijn. Het doet er niet toe wie er schuld heeft. Het doet er niet toe wie iets fout heeft gedaan. Wat er wel toe doet in het werken aan een goed huwelijk is bepalen wat het probleem is en onderzoeken hoe jullie beiden onderdeel van de oplossing kunnen zijn. Neem de tijd om de scenario’s nog eens door te lezen en verplaats jezelf in de echtparen. Wat zouden jullie kunnen doen om in deze situaties het uitdelen van de zwartepiet te vermijden?

24 Werkboek voor vrouwen

â&#x20AC;&#x201A; Oefening 12 Je aanpassen aan dingen waar je geen zeggenschap over hebt

Deze oefening helpt jou en je partner om je beter aan te passen aan de hobbels in je leven. Het kost je ongeveer tien tot vijftien minuten. In het boek werd gesproken over hoe anders het kerstverhaal zou hebben geklonken als Maria en Jozef zich niet aan de omstandigheden hadden kunnen aanpassen. Welke situaties of omstandigheden in jullie relatie (inclusief jullie huwelijk als jullie al getrouwd zijn) hebben jullie al in een lastig parket gebracht? Schrijf twee of drie specifieke uitdagingen op die je niet had voorzien:

Hoe heb je op die onverwachte situaties gereageerd? Noteer een aantal dingen die je hebt gedaan om het vol te houden en een aantal dingen die je hebt gedaan die niet goed werkten. Positieve manieren om ergens mee om te gaan:

Negatieve manieren om ergens mee om te gaan:

Vergelijk jouw strategieĂŤn nu met die van je partner. Op welke manier zouden jullie het vermogen om je aan te passen kunnen verbeteren? Hoe ben je beter toegerust om een positieve houding te bewaren wanneer er zich in de toekomst overeenkomstige onverwachte omstandigheden voordoen? Rond deze oefening af door erover te praten wat er in je huwelijk gebeurt als je je aanpassingsvermogen voor dingen waar je geen zeggenschap over hebt niet vergroot.

25â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

â&#x20AC;&#x201A; Oefening 13 Hoe goed communiceer je?

Deze zelftoets is bedoeld om te bepalen hoe goed je met je partner communiceert. Het kost je ongeveer tien minuten. Beantwoord de vragen zo eerlijk mogelijk. Hoe eerlijker je bent, hoe zinvoller de oefening zal zijn. 1. De datum waarop jullie je eerste afspraakje hadden komt eraan. Jij hebt die altijd onthouden omdat die veel voor jou betekent, maar je partner vergeet die datum vaak. Daarom: A. Wacht je af of hij zich de dag herinnert. B. Maak je toespelingen. C. Herinner je hem eraan. 2. Als je een probleem hebt met je man, met wie bespreek je dat als eerste? A. Met niemand B. Met een vriendin of een familielid C. Met hem 3. Hij heeft je gevoelens flink gekwetst. Wat doe je? A. Vertel je hem dat? B. Negeer je hem een tijd? C. Trek je van leer en pak je hem terug? 4. Als je iets heel erg beschamends is overkomen, vertel je dat dan aan je man? A. Nee B. Misschien C. Waarschijnlijk 5. Jij vindt honkbal ongelooflijk saai, maar je man kan er uren over praten. Wat doe je wanneer hij er weer over begint? A. Je legt uit dat het onderwerp jou niet interesseert en vraagt hem over iets anders te praten. B. Je verandert zo snel mogelijk van onderwerp. C. Je doet je best enige belangstelling te tonen. 6. Je had onder lunchtijd een sollicitatiegesprek dat niet goed ging en dat zit je erg dwars. Wanneer je later die avond je man ziet, ziet hij er bedrukt uit. Je: A. Wacht totdat hij in een betere stemming is om het hem te vertellen. B. Vertelt hem dat je de baan niet hebt gekregen maar probeert je emoties daarover te verbergen. C. Gooit je verhaal eruit zodra je hem ziet.

26â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

7. Voor de tweede keer die maand heeft je man een belofte verbroken om je mee uit te nemen. Wat doe jij? A. Verbreek je zelf een belofte om te kijken wat hij daarvan vindt? B. Pruil je en laat je hem weten dat hij onattent is? C. Berust je in de teleurstelling maar vertel je hem dat het je dwarszit? Score: geef jezelf bij vraag 1, 2, 4, 5 en 7 één punt voor elke ‘A’, twee punten voor elke ‘B’ en drie punten voor elke ‘C’. Bij vraag 3 en 6 geef je jezelf drie punten voor elke ‘A’, twee punten voor elke ‘B’ en één voor elke ‘C’. 7 tot 11 punten: je hebt hulp nodig om effectiever te leren communiceren. Je hebt mogelijk de neiging je afwerend en ongeduldig op te stellen. Hoofdstuk 6 laat je zien hoe je je vaardigheden kunt verbeteren. 12 tot 17 punten: je doet het niet slecht, maar er zitten een aantal gevoeligheden in je aard die de neiging hebben de communicatie te blokkeren. Je kunt er veel profijt van hebben om te oefenen met enkele vaardigheden die in hoofdstuk 6 worden besproken. 18 tot 21 punten: je doet het behoorlijk goed op het gebied van de communicatie, maar er is altijd ruimte voor verbetering. Hoofdstuk 6 zal je helpen om de vaardigheden waar je al goed in bent nog verder te verbeteren.

27 Werkboek voor vrouwen

Oefening 14 Dagelijks temperatuur opnemen

Deze oefening helpt jou en je partner op een prettige manier te communiceren over de grote en kleine dingen die in jullie leven gaande zijn. Het kost je ongeveer dertig minuten. In eerste instantie komt deze oefening misschien gekunsteld of zelfs onecht over. Maar na verloop van tijd zul je hier je eigen stijl in ontwikkelen en merken dat het waardevol is om innig verbonden te blijven. Doe het dagelijks, bijvoorbeeld tijdens het eten. Het gaat als volgt: ga dicht bij elkaar zitten, houd elkaars hand vast (aanraking creëert een sfeer van aanvaarding) en volg deze vijf stappen: 1. Waardering. Verwoord om de beurt waardering voor iets wat je partner heeft gedaan. Bedank elkaar. 2. Nieuwe informatie. Bij gebrek aan informatie doen veronderstellingen (vaak de verkeerde) hun intrede. Vertel je partner iets nieuws (‘We hebben er op het werk eindelijk een collega bij’). Betrek je partner in je leven en luister vervolgens naar het nieuws dat je partner aan jou vertelt. 3. Puzzels. Stel elkaar om de beurt een vraag over iets wat je niet begrijpt, maar wat je partner kan uitleggen: ‘Waarom was je gisteren zo stilletjes?’ Of verwoord een zorg over jezelf: ‘Ik snap niet waarom ik gisteren zo boos werd toen ik met de financiën bezig was.’ 4. Klacht plus vraag. Benoem zonder veroordelend te zijn een bepaald gedrag dat je dwarszit en benoem het gedrag dat je er graag voor in de plaats zou zien. ‘Wanneer je de bovenkant van het fornuis schoonmaakt, zou je die dan met een papieren handdoekje droog willen wrijven. Als je dat niet doet, dan droogt het namelijk streperig op.’ 5. Hoop. Deel je hoop, van alledaagse zaken (‘Ik hoop dat we komend weekend zon krijgen’) tot grootse dingen (‘Ik zou ontzettend graag een maand met jou op vakantie willen gaan’). Deze eenvoudige stappen hebben veel effect gehad bij tal van echtparen die de communicatiekanalen graag open willen houden.

28 Werkboek voor vrouwen

Oefening 15 Ik heb het begrepen

Je partner zal achter zijn woorden vaak belangrijke gevoelens verbergen. Reflecterend luisteren naar zijn gevoelens is een van de nuttigste en moeilijkste luistertechnieken om toe te passen. Hieronder staan enkele uitspraken die een man zou kunnen maken. Lees ze één voor één door en luister naar de gevoelens. Noteer in gedachten het gevoel dat jij hoort en schrijf een reactie op die dat gevoel bij elke uitspraak weergeeft. 1. ‘Ik kan er niet bij met mijn verstand dat je dit voor vanavond hebt toegezegd zonder het eerst aan mij te vragen.’

2. ‘Kan ik niet eens een minuutje zitten voor we de deur weer uit gaan?’

3. ‘Waarom heb je zo veel meer tijd nodig om je om te kleden dan ik? Ik moet altijd op jou wachten.’

4. ‘Iedereen op het werk lijkt promotie te maken behalve ik.’

5. ‘Wat heeft het voor zin? Ik lijk niet tot hem door te kunnen dringen, dus waarom zou ik het proberen?’

29 Werkboek voor vrouwen

Vergelijk nu je lijstje met reflectieve uitspraken met degene hieronder om te kijken hoe goed je de gevoelens hebt herkend. Geef jezelf een 2 voor de uitspraken waar je keuze nauw overeenkomt, een 1 voor de uitspraken waar jouw keuze slechts gedeeltelijk overeenkomt en een 0 als je de plank volledig hebt misgeslagen. Mogelijke antwoorden op de oefening in actief luisteren: 1. ‘Dat klinkt alsof je je verraden voelt.’ 2. ‘Dat klinkt alsof je tijd nodig hebt om tot bedaren te komen en bij te komen.’ 3. ‘Je klinkt gefrustreerd. Ik waardeer je geduld.’ 4. ‘Je moet het gevoel hebben dat je wordt gepasseerd.’ 5. ‘Dat klinkt alsof je de hoop opgeeft.’ Hoe scoor je op het herkennen van gevoelens: 8-10 Hoger dan gemiddeld in het herkennen van gevoelens 5-7 Gemiddeld in het herkennen van gevoelens 0-4 Lager dan gemiddeld in het herkennen van gevoelens

30 Werkboek voor vrouwen

â&#x20AC;&#x201A; Oefening 16 Inventariseer elkaar als echtpaar

Deze oefening helpt je te kijken naar de rollen die jullie bewust en onbewust in jullie relatie spelen. Her kost je ongeveer twintig tot dertig minuten. Vul de volgende zinnen zo eerlijk mogelijk aan. 1. Ik ben belangrijk voor ons huwelijk omdat

2. Wat ik bijdraag aan het succes van mijn partner is

3. Ik heb het gevoel dat ik er in onze relatie toe doe wanneer

4. Ik heb het gevoel dat ik er in onze relatie niet toe doe wanneer

5. De manieren waarop ik lol heb met jou zijn

6. De manier waarop ik in onze relatie ruimte voor mezelf krijg is

7. De manieren waarop ik intiem ben met jou zijn

8. De rol die ik als jouw vrouw speel is

9. Ik voel mij het vrouwelijkst in onze relatie wanneer

31â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

10. Ik ga om met stress door

11. De verdeling van de huishoudelijke taken wordt bepaald door

12. Onze financiën worden geregeld door

13. Hoe we onze vrije tijd besteden wordt bepaald door

14. Ons sociale leven wordt georganiseerd door

15. Ik heb jou nodig om

Vergelijk jullie antwoorden met elkaar en bespreek hoe jouw vrouw-zijn je antwoorden heeft beïnvloed.

32 Werkboek voor vrouwen

Oefening 17 Je top 10 behoeften

Deze oefening helpt jou een aantal van je belangrijkste behoeften in een huwelijksrelatie te bepalen en die behoeften met je partner te communiceren. Het kost je ongeveer twintig tot dertig minuten. Hieronder staan een aantal gangbare behoeften waarvan mensen hebben aangegeven dat die in een huwelijk belangrijk zijn. Beoordeel hoe belangrijk elk item voor jou is. Als je items wilt toevoegen die niet in de lijst zijn opgenomen, dan kan dat. Doe dit net als anders eerst voor jezelf voordat je de uitslag met je partner bespreekt. Niet zo belangrijk

Heel belangrijk

Bewondering

Genegenheid

Toewijding

Kameraadschap

Gesprekken

Financiële steun

Eerlijkheid

Intimiteit

Persoonlijke ruimte

Respect

Bestendigheid

Veiligheid

Seks

Gedeelde activiteiten

Zet de lijst in volgorde nadat je de lijst hebt ingevuld. Deel vervolgens de resultaten met je partner. Welke behoeften blijken jullie allebei belangrijk te vinden? Bespreek de behoeften die voor jou persoonlijk het belangrijkst zijn. Leg daarbij uit wat de behoefte voor jou betekent. Mannen en vrouwen bedoelen vaak verschillende dingen ook al gebruiken ze hetzelfde woord (bijv. intimiteit). Praat er als laatste over hoe al jullie behoeften zouden kunnen veranderen naarmate jullie huwelijk zich ontwikkelt.

33 Werkboek voor vrouwen

Oefening 18 Stel vast wat jullie strijdpunten zijn

Deze oefening helpt je de vinger te leggen op de hangijzers die in jullie relatie een conflict kunnen veroorzaken. Het kost je ongeveer twintig minuten. Hieronder staan de gangbare relationele aspecten waar de meeste echtparen tijdens hun relatie van tijd tot tijd tegenaan lopen. Beoordeel in hoeverre elk aspect op dit moment voor jou een probleem is. Als je items wilt toevoegen die niet in de lijst zijn opgenomen, dan kan dat. Doe dit net als anders eerst voor jezelf voordat je de uitslag met je partner bespreekt. Helemaal geen probleem

Een groot probleem

Carrières

Kinderen

Klussen

Communicatie

Vrienden

Ziekte

Schoonfamilie

Jaloezie

Geld

Prioriteiten

Ontspanning

Familieleden

Religie

Seks

Slaapgewoonten

Deel de resultaten met je partner nadat je de lijst hebt ingevuld. Welke aspecten zijn voor jullie allebei een ‘heet hangijzer’ en welke aspecten zijn een ‘heet hangijzer’ voor een van beiden? Bespreek daarna welke aspecten in de toekomst meer problemen zouden kunnen opleveren en wat jullie kunnen doen om de zaak te sussen voordat de vulkaan uitbarst.

34 Werkboek voor vrouwen

Oefening 19 Geld de baas worden

Deze oefening helpt je in de geldzaken te duiken die op talloze manieren van invloed zijn op je huwelijk. Het kost je misschien iets meer tijd dan de andere oefeningen in dit werkboek, maar het is een uitermate praktische oefening en je zult er jarenlang plezier van hebben.

Je familie en geld Van eerdere oefeningen weet je al dat je ouderlijk huis nagenoeg alles wat je doet vorm geeft. De manier waarop je met geld omgaat vormt daar geen uitzondering op. Begin daarom eerst maar eens op te schrijven hoe geld werd behandeld en gewaardeerd en hoe er bij jou thuis vroeger mee werd omgegaan. Hoe heeft je kindertijd je ideeën over geld gevormd? Maak daar aantekeningen van zodat je die straks met je partner kunt bespreken. Schrijf ook op hoe jij op het gebied van geld denkt overeen te komen met of te verschillen van je ouders. En schrijf ook op hoe jij aankijkt tegen de manier waarop er nu bij jullie thuis met geld wordt omgegaan.

De geldzelftoets Hieronder volgt een reeks uitspraken die je moet beoordelen. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Probeer niet te antwoorden zoals je denkt dat je volgens anderen zou moeten antwoorden. Wees eerlijk. Dit is een zelftoets die jou en je partner helpt jullie persoonlijke financiën onder ogen te zien. 1. Ik voel me op mijn gemak wanneer ik geldzaken met mijn partner bespreek. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 2. Ik betaal rekeningen op tijd. Nooit Zelden Soms

Vaak

Altijd

3. Ik voldoe elke maand mijn creditcardrekening. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 4. Ik spaar elke maand een deel van mijn inkomen. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 5. Ik geef elke maand een vooraf vastgesteld gedeelte van mijn geld aan goede doelen of mijn kerk. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 6. Ik beheer mijn geld met een vast budget waar ik me aan houd. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd

35 Werkboek voor vrouwen

7. Ik doe impulsaankopen. Nooit Zelden Soms

Vaak

Altijd

8. De mensen die mij goed kennen, zullen zeggen dat ik goed kan sparen en behoorlijk zuinig ben. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 9. Ik weet bijna altijd hoeveel er op mijn bankrekening staat. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 10. Ik houd netjes bij wat ik uitgeef en waar ik het uitgeef. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd 11. Als het om investeringen gaat, dan denk ik daar goed over na en kijk ik hoe ik mijn geld zo kan investeren dat mij dat op de lange duur een hoog rendement oplevert. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd Na het invullen van deze zelftoets neem je een paar minuten de tijd om het met je partner over geldzaken te hebben. Bespreek eerst hoe er vroeger bij jullie thuis met geld om werd gegaan. En houd in je achterhoofd dat deze bespreking er alleen om gaat om geldzaken boven tafel te krijgen. Het gaat er niet om om elkaars aanpak te bekritiseren. Wanneer jullie vervolgens jullie antwoorden op jullie twee zelftoetsen vergelijken, noteer je elk item waarop jullie antwoorden sterk uiteenlopen. Er volgen nu een paar vragen om je te helpen je bevindingen te organiseren: 1. Hebben jullie dezelfde of een verschillende kijk op uitgavengewoontes, positieve saldo’s en schulden? 2. Hoe kijken jullie aan tegen geld weggeven, geld sparen en investeren in de toekomst? 3. Hoe kijken jullie aan tegen het gebruik van een financieel plan en een begroting? Maken jullie ruzie over geld? Beoordeel na deze bespreking op het volgende continuüm waar jullie op het gebied van geldzaken thuishoren: niet synchroon wel synchroon 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Maak je niet ongerust als jullie als echtpaar een sterk uiteenlopende kijk op financiën blijken te hebben. Dat geldt voor de meeste echtparen. Het is alleen wel belangrijk wat jullie ermee gaan doen. Er volgen nu een aantal praktische suggesties om een plan te gaan implementeren dat zich heeft bewezen.

36 Werkboek voor vrouwen

Als een van jullie schulden heeft, werk die dan als eerste weg Als je het nog niet gedaan hebt, wees dan nu volkomen eerlijk tegenover elkaar over mogelijke schulden die je hebt. We hebben vaak meegemaakt dat mensen pas na hun huwelijk ontdekken dat hun partner een aanzienlijke schuld heeft waar nooit eerder over is gesproken. Zorg ervoor dat dit jou niet overkomt en houd dergelijke informatie niet voor je partner achter. Als je niet eerlijk bent, zul je namelijk jarenlang met wantrouwen te maken krijgen. En het is zo eenvoudig. Het gaat in feite om het beantwoorden van drie belangrijke vragen: 1. Heb je een creditcardschuld? Zo ja, hoeveel? 2. Heb je leningen afgesloten die je aan het aflossen bent? Zo ja, hoeveel? 3. Ben je iemand geld schuldig? Zo ja, hoeveel? Als blijkt dat een van jullie schulden heeft, moeten jullie samen een plan opstellen om daar zo snel mogelijk vanaf te komen. Als het om een flinke som geld gaat, moet je wellicht een financieel adviseur raadplegen die hierin gespecialiseerd is.

Stel een budget vast Of jullie nu schulden hebben of niet, we bevelen jullie sterk aan om als echtpaar een budget vast te stellen. Waarom? Omdat een budget het mogelijk maakt dat jij de controle houdt over je geld in plaats van andersom. Het begint met het verwerven van een nauwkeurig inzicht in jullie totale inkomen om vervolgens te bepalen hoe je het wilt verdelen. Misschien moet je dit herzien wanneer de omstandigheden zich wijzigen – dat spreekt eigenlijk voor zich – maar je moet ergens beginnen. Met dit overzicht kunnen jullie aan de slag: Budgetoverzicht Categorie

Budget per maand

Inkomsten: Salarissen Bonussen Rente-inkomsten Kapitaalwinst Dividend Diverse inkomsten Subtotaal inkomsten

37 Werkboek voor vrouwen

Feitelijke uitgave per maand

Verschil tussen uitgave en budget

Categorie

Budget per maand

Feitelijke uitgave per maand

Verschil tussen uitgave en budget

Uitgaven: Hypotheek of rente Kabeltelevisie Telefoon Reparaties/onderhoud aan huis Afbetaling auto Benzine/olie Autoreparaties/-onderhoud/-kosten Andere vervoerskosten (trein, bus, metro, enz.) Kinderopvang Autoverzekering Inboedelverzekering Computeruitgaven Voorstellingen/ontspanning Levensmiddelen Drogisterijartikelen, huishoudelijke artikelen Kleding Buitenshuis eten Giften/donaties/kerkelijke bijdrage Gezondheidszorg (medisch, tandheelkundig, brillen/ lenzen, incl. verzekeringen) Hobby’s Rente (hypotheek, creditcard) Inkomstenbelasting Onroerende-zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing Ziektekostenverzekering Huisdieren Diversen Subtotaal uitgaven

Netto inkomen (inkomen minus uitgaven)

Hoe gebruik je dit overzicht: • Bekijk je bankafschriften of je rekeningen van de afgelopen twee tot drie maanden en voeg categorieën toe of verwijder ze om het overzicht aan te passen aan jullie uitgaven.

38 Werkboek voor vrouwen

• D enk na over jullie hobby’s en gewoonten en voeg categorieën voor die uitgaven toe. • Bekijk je loonstrookjes en bereken je gemiddelde bruto maandsalaris. Doe hetzelfde voor eventuele inkomsten op het gebied van rente, dividend, bonussen of andere diverse inkomsten. • Probeer bij elke categorie een budget vast te stellen dat in verhouding is tot je daadwerkelijke uitgaven maar dat tegelijk een beoogd bedrag voor je uitgaven aangeeft waardoor jullie geld kunnen sparen. • Als bepaalde kosten vaker of minder vaak dan eens per maand voorkomen, reken die dan om tot een maandbedrag. Een halfjaarlijkse rekening voor auto-onkosten deel je bijvoorbeeld door zes om het maandbedrag in te kunnen vullen. • Zodra je een goed gevoel hebt over je uitgavencategorieën en de gebudgetteerde bedragen, vul je aan de hand van de bankafschriften de uitgaven van de afgelopen maand in. • Houd in de loop van de maand de contante betalingen bij, tel die aan het eind van de maand op en vul die bij de betreffende categorieën in. • Bereken het subtotaal van de inkomsten en de uitgaven. Trek het totaal van de uitgaven af van het totale inkomen om je netto inkomen te berekenen. • Als het getal negatief is, zijn je uitgaven hoger dan je inkomsten. Je situatie kan waarschijnlijk flink verbeteren door je uitgavenpatroon te veranderen. • Nadat je jullie daadwerkelijke uitgaven een maand of twee hebt bijgehouden, analyseer je de uitgaven om te kijken waar je goed op zou kunnen bezuinigen. • Zodra je het budgetteren onder de knie hebt, moet je jullie hoogste uitgavencategorieën nauwkeurig onder de loep nemen. Denk na over manieren om op bepaalde terreinen minder geld uit te geven en bepaal realistische doelen. Houd dit in gedachten: een van de belangrijkste redenen, misschien wel dé belangrijkste reden, waarom het mensen niet lukt om zich aan een budget te houden is houding. Als jij dit alles beschouwt als een vrekkige opoffering in plaats van als een manier om je financiële doelen en dromen te bereiken, hoe lang denk je het dan vol te kunnen houden? Veel mensen weigeren een begroting op te stellen omdat dat negatieve associaties oproept. Als jij een van die mensen bent, probeer het dan te zien als een ‘bestedingsplan’ in plaats van als een ‘begroting’. Het is net zoiets als het verschil tussen op dieet gaan en gezond eten. Het ene is negatief en beperkend; het andere is positief en geeft je de mogelijkheid je zo nu en dan te laten gaan en nog steeds je doelen te halen.

Bespreek jullie financiële doelen Tijdens jullie huwelijk zullen jullie het van tijd tot tijd over jullie financiële doelen hebben, maar het is ook belangrijk om daar in het begin van je relatie over te praten. Sta er dus als laatste bij stil waar jij en je partner over een jaar, over vijf jaar, over tien jaar, enzovoort, financieel gezien graag willen staan. Hier volgen enkele vragen om de discussie op gang te brengen: 1. Hoe denken jullie over het bezit van een eigen huis? 2. Hebben jullie erover nagedacht wat het hebben van kinderen voor jullie financiën betekent? 3. Hebben jullie een plan om de autolening af te betalen? 4. Wat zijn jullie doelen op het gebied van geld weggeven en zaken ondersteunen waar jullie in geloven?

39 Werkboek voor vrouwen

Oefening 20 Gedachten lezen

Deze oefening helpt je juiste en onjuiste veronderstellingen over je partner onder woorden te brengen zodat je met minder verrassingen en conflicten te maken krijgt. Het kost je ongeveer tien minuten. Normaal gesproken is het geen gezonde gewoonte om te proberen de gedachten van je partner te lezen (omdat je daardoor overhaaste, irrationele conclusies trekt). Daarom ga je in deze oefening de juistheid van die veronderstellingen beoordelen voordat je ernaar handelt. Het werkt als volgt: de volgende keer dat je merkt dat je partner zich aan je ergert, las je een pauze in en zeg je: ‘Ik wil graag je gedachten lezen.’ Vertel hem vervolgens wat jij denkt dat hij in gedachten tegen zichzelf zei. Bijvoorbeeld: ‘Ik denk dat je nijdig bent om hoe ik vanochtend uit bed ben gestapt,’ of ‘Ik denk dat je je ergert omdat ik tv wilde kijken in plaats van een wandeling maken.’ Vraag vervolgens: ‘Hoe nauwkeurig ben ik?’ Je partner kan dan in procenten aangeven hoe nauwkeurig je bent geweest. Hij zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: ‘Dat is 20 procent nauwkeurig,’ of ‘Dat is 100 procent nauwkeurig.’ Deze simpele oefening kun je doen telkens wanneer je merkt dat je partner geërgerd reageert en jij graag wilt weten of jouw veronderstelling over de reden ervoor juist is. Elk echtpaar leest dagelijks elkaars gedachten. Deze oefening brengt die gewoonte simpelweg aan het licht. Om een indruk te krijgen hoe deze oefening werkt, kun je erover nadenken hoe je partner dacht of zich voelde over iets in jullie relatie wat zich de afgelopen dagen heeft afgespeeld. Deze oefening heeft uiteraard het meeste nut wanneer die in de tegenwoordige tijd wordt gebruikt (midden in de ervaring), maar om ermee te oefenen denk je aan iets wat al is gebeurd – iets wat je eigenlijk niet hebt doorgesproken, maar waar je wel veronderstellingen over hebt gemaakt (bijv. je denkt dat hij zich heeft geërgerd toen jij niet op tijd verscheen). Zodra je iets in gedachten hebt, maak je deze zin af: Ik denk dat jij ... Vraag hem nu hoe nauwkeurig jouw veronderstelling was en noteer dat op de volgende schaal: Volledig de plank misgeslagen

De spijker op de kop geslagen

Nogmaals, deze eenvoudige oefening is bedoeld om je neiging om gedachten te lezen in de openbaarheid te brengen door je veronderstellingen hardop te verwoorden. Je zult verbaasd staan hoe handig dat kan zijn wanneer je een heftig gesprek met elkaar hebt.

40 Werkboek voor vrouwen

Oefening 21 Deel dingen die je hebt achtergehouden

Deze oefening helpt jou en je partner jullie emotionele lei schoon te houden en onnodige conflicten te vermijden. Wij noemen het ‘dingen delen die je hebt achtergehouden’ omdat het je de kans geeft gedachten en gevoelens te delen die je misschien voor elkaar hebt achtergehouden. Het kost je ongeveer tien tot vijftien minuten en veel echtparen hebben er baat bij deze oefening wekelijks te doen. Schrijf allereerst twee dingen op die je partner de afgelopen achtenveertig uur heeft gedaan waar je veel waardering voor had maar waar je niets over hebt gezegd. Bijvoorbeeld: ‘Ik waardeer het compliment dat je me gisteren gaf toen ik uit de auto stapte, maar dat heb ik je helemaal niet laten merken,’ of ‘Ik waardeer je hulp gisteravond bij het schrijven van mijn voorstel, ik geloof dat je niet half weet hoeveel dat voor mij betekende.’ Ik waardeer het dat ... Ik waardeer het dat ... Vervolgens schrijf je één ding op dat je partner de afgelopen achtenveertig uur heeft gedaan waaraan je je hebt geërgerd, maar waar je niets van hebt gezegd. Bijvoorbeeld: ‘Ik vond het niet prettig dat je mijn paraplu hebt geleend zonder dat tegen mij te zeggen,’ of ‘Ik vond het niet fijn dat je gisteravond niets hebt gezegd over het eten dat ik voor ons had gemaakt.’ Ik vond het niet fijn toen ... Nadat jullie allebei je uitspraken hebben genoteerd, delen jullie die met elkaar. De een deelt alle drie de uitspraken met de ander – wij raden je aan de negatieve uitspraak tussen de beide positieve uitspraken in te doen. Daarna deelt de ander zijn of haar drie uitspraken. En dan volgt nu een belangrijk onderdeel van deze oefening. De persoon die de uitspraak ontvangt, mag na elke zin alleen ‘dankjewel’ zeggen. Verder niets. Alleen ‘dankjewel’. Deze regel maakt het mogelijk dat echtparen dingen die ze dwarszitten delen zonder te hoeven vrezen voor een uitbarsting of een afwerende reactie. Hier volgt nog een belangrijk aspect van deze oefening. Nadat jullie de dingen hebben gedeeld die jullie hebben achtergehouden, mag je een half uur lang niet op de negatieve uitspraak terugkomen. Waarom niet? Omdat je na een half uur rationeler en bedachtzamer zult zijn geworden. Dan kun je je partner er vragen over stellen en loop je veel minder kans er emotioneel op te reageren. Dan ben je ook veel eerder geneigd een verontschuldiging aan te bieden, mocht dat gewenst zijn. Je moet geen ruzie uitlokken die er niet was. Het gaat erom de ‘emotionele landmijnen’ uit je huwelijk te verwijderen door de boel in beweging te houden en pijnlijke wonden, ook al stellen ze niet veel voor, niet de kans te geven te gaan ontsteken. Deze oefening zou je elke week kunnen doen. Zodra je de techniek onder de knie hebt, is het niet per se nodig je uitspraken op te schrijven, maar vaak helpt het wel. Misschien is het goed

41 Werkboek voor vrouwen

om hier wekelijks een vast moment voor af te spreken (bijv. elke woensdag na het avondeten), zodat het niet nodig is dat een van de twee telkens het initiatief neemt. Als je hier wekelijks werk van maakt, denken wij dat je het ermee eens zult zijn dat het delen van de dingen die je hebt achtergehouden je honderden uren onnodig gekissebis kan besparen.

42â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Oefening 22 Je geestelijke reis

Deze oefening helpt jou en je partner jullie geestelijke zoektocht met elkaar te delen. Het kost je ongeveer vijftien tot vijfentwintig minuten. Geestelijke nabijheid kun je bevorderen door twee afzonderlijke reizen in elkaar op te laten gaan. Op het gebied van geestelijke ontwikkeling zijn wij allemaal beginnelingen, maar een ieder van ons komt van een andere plek en heeft een andere weg afgelegd om uit te komen op de plek waar we vandaag de dag staan. Misschien ben je opgegroeid in een gelovig gezin waar je bijbelverhalen hebt geleerd, de zondagsschool heb bezocht en op een christelijke school hebt gezeten. Misschien heb je tijdens je jeugd nooit een kerk bezocht en heb je net de eerste stappen in je geloof gezet. Ongeacht hoe jouw verhaal luidt, neem even de tijd om je gedachten over je eigen geestelijke zoektocht op een rijtje te zetten. Maak daarna enkele aantekeningen over een aantal belangrijke mijlpalen. Neem daarna de tijd om deze korte test in te vullen. Eens

Oneens

Echtparen horen ... Dagelijks samen te bidden. Regelmatig samen de Bijbel te bestuderen. Geestelijke kwesties te bespreken. Dezelfde kerk te bezoeken. Het eens te zijn over theologische kwesties. Tienden te betalen. Voor elkaar te bidden. Elkaars geestelijke leven aan God over te laten. Dezelfde mate van geestelijke volwassenheid te hebben. Minstens eens per week de kerk te bezoeken.

Nadat je je gedachten op een rijtje hebt gezet en de quiz hebt ingevuld, kun je je reis met je partner delen. Bespreek wat heeft gemaakt dat je vandaag op een bepaald punt bent aanbeland. Vergelijk ook met elkaar wat jullie op de quiz hebben geantwoord. Gebruik dat als springplank naar een diepgaand gesprek over jullie kijk op geestelijke zaken. Probeer vervolgens te begrijpen op welke manier jij en je partner God liefhebben. Bij sommige echtparen kan dit spectaculaire dingen opleveren. Gary Thomas heeft in zijn boek Jouw spiritualiteit negen manieren beschreven waarop wij met God omgaan.* Vink de twee of drie stijlen aan die het beste bij jou passen. Probeer daarna te voorspellen wat de belangrijkste geloofstalen van je partner zijn voordat je de uitkomsten met elkaar bespreekt. * Gary Thomas, Jouw spiritualiteit (Amsterdam: Buijten & Schipperheijn, 2010).

43 Werkboek voor vrouwen

Ikzelf

Mijn partner Traditie: God zoeken in rituelen en symbolen Eenvoud: God zoeken in toewijding en ascese Enthousiasme: God zoeken in spontaniteit en vreugde Denken: God zoeken met kennis en verstand Zorgen: God zoeken door anderen te helpen Verdieping: God zoeken in stilte en contemplatie Idealen: God zoeken in confrontatie en actie Natuur: God zoeken in de buitenlucht Zintuigen: God zoeken in beleving en ervaring

Noteer nu een aantal manieren waarop deze geloofstalen in jouw leven zichtbaar worden. Spreekt Verdieping jou bijvoorbeeld het meeste aan, wat doe je dan bij voorkeur, waar ga je het liefste naartoe en hoeveel tijd besteed je graag aan het dicht bij God zijn? Nadat jij en je partner allebei hebben opgeschreven welke twee of drie geloofstalen het beste bij jullie passen, vergelijk je die met elkaar en bespreek je wat je van elkaars talen zou kunnen leren.

44â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen

Oefening 23 Verbeter je service

Deze oefening helpt jou en je partner aan een innerlijk bewogen huwelijk te werken door anderen de helpende hand toe te steken. Het kost je ongeveer tien tot vijftien minuten. We geven een aantal manieren waarop echtparen de kunst van het dienen hebben beoefend: • Vrijwilligerswerk doen in een jeugdgroep • Iemands opleiding financieel mogelijk maken • Grasmaaien voor een invalide • Welkomstwerk in de buurt doen • Meedoen aan kortdurende hulpprojecten in het buitenland • Iemand bruikbare boeken sturen Neem even de tijd om een paar manieren te noteren waarop jij en je partner samen anderen de helpende hand toe kunnen steken. Doe dat ieder voor zich en wees zo creatief mogelijk voordat je je gedachten met je partner deelt. Vergelijk nu je lijst met die van je partner. Combineer jullie lijsten en breng een rangorde aan in de dingen die jullie als team leuk zouden vinden om te doen. Zodra jullie een paar dingen hebben bedacht die bij jullie beiden lijken te passen ga je er dieper op in wat een bepaalde activiteit in de praktijk zou inhouden. 1. Hoe gaan jullie tweeën daadwerkelijk gestalte geven aan deze vorm van dienstbaar zijn? 2. Wat zou het voor je huwelijk betekenen om anderen de helpende hand toe te steken?

45 Werkboek voor vrouwen

Oefening 24 Bestudeer je partner

Deze oefening helpt je de unieke behoeften van je partner nu en in de toekomst te begrijpen. Het kost je dagelijks ongeveer vijf tot tien minuten. Niemand speelt zo’n grote rol in het bemoedigen van je partner als jij. Niemand kan beter aan zijn behoeften voldoen dan jij. Maar om daar effectief mee aan de slag te gaan, moet je je partner bestuderen door aandacht te besteden aan zijn behoeften, verlangens en wensen. De oefening bestaat simpelweg uit een gebed. Je hoeft er niet met je partner over te praten. Je hoeft hem alleen maar te bestuderen en voor hem te bidden. God, onze Schepper, U was er bij toen mijn partner werd geschapen. U heeft hem gewoven in de buik van zijn moeder. U kent al zijn gedachten, behoeften en verlangens. U bent bekend met al zijn wegen. Sta mij bij. Leer mij deze man die U mij heeft gegeven om lief te hebben kennen. Noteer hieronder al je gedachten of waarnemingen terwijl je erover nadenkt hoe je je zielsverwant beter kunt begrijpen en bestuderen. In welk opzicht verandert je nieuwe inzicht in je partner de manier waarop jij hem behandelt? Er volgen nu enkele follow-up vragen om je te helpen je gedachten op een rijtje te zetten en de inhoud van Ja, ik wil gelukkig getrouwd blijven nog eens de revue te laten passeren: 1. Wat helpt jou om hem beter te begrijpen wanneer je denkt aan zijn verwachtingen (gevormd door het gezin waar hij uit komt)?

2. Welke acties kun je bewust ondernemen en welke opmerkingen kun je maken om je liefde voor hem te uiten wanneer je denkt aan zijn liefdesdefinitie (wat maakt dat hij voelt dat je van hem houdt) en aan de drie wezenlijke liefdesingrediënten (passie, intimiteit en toewijding)?

3. Wanneer je stilstaat bij ‘de gewoonte van geluk’, waar denk je dan aan op het gebied van zijn innerlijke ‘zelfspraak’ en wat helpt hem een positieve houding te bewaren?

46 Werkboek voor vrouwen

4. Van wat voor soort gesprekken geniet hij het meest en wanneer maken die de meeste kans te gebeuren?

5. Wanneer je de seksekloof in je huwelijk probeert te overbruggen, wat is dan goed om in gedachten te houden over hem als man?

6. Welke kwesties maken bij hem de meeste kans uit te monden in frustratie en spanning (wat zijn zijn hete hangijzers?) en wat kun jij doen om conflicten met hem op een betere manier op te lossen?

7. Wanneer je nadenkt over zijn geestelijke reis, wat kun je doen om hem te helpen een weg naar God te vinden die zinvol bijdraagt aan jullie huwelijk?

Bestudeer je partner. Luister naar hem, praat met hem. Bid dagelijks dit eenvoudige gebed waarin je God vraagt of Hij je wil helpen hem beter te leren kennen.

47â&#x20AC;&#x192; Werkboek voor vrouwen