STAP 4
Hoe ga je om met de verwachtingen over je denkmogelijkheden, je cognitieve evolutie?
Het is boeiend om adolescenten te horen praten. Over hoe ze zoeken naar wat juist is, wat ze oké vinden of helemaal not done. In Stap 3 ontdekte je dat door de lichamelijke verandering in het brein en door de hormonale opstoten, het gedrag niet altijd gestuurd wordt door de verstandelijke mogelijkheden. Die ontwikkelen wat later. Zelfs dan is het zoeken naar
1
IN
hoe je het best omgaat met de grote mogelijkheden van het brein, maar ook met de nog onbekende beperkingen ervan. Bekijk de drie kenmerken van lichamelijke ontwikkeling. Ze zijn verbonden met de andere
ontwikkelingsdomeinen van de adolescentie in een oorzaak-gevolgrelatie: de ontwikkeling van het ene kan leiden tot een ontwikkeling in het andere.
Kruis aan met welk ontwikkelingsdomein het gegeven kenmerk een verband vertoont. Kenmerk lichamelijke ontwikkeling 1
hormonale werking
Andere ontwikkelingsdomeinen
cognitieve ontwikkeling
socio-emotionele ontwikkeling
puberbrein
cognitieve ontwikkeling
N
2
socio-emotionele ontwikkeling
3
lichamelijke veranderingen
cognitieve ontwikkeling
VA
socio-emotionele ontwikkeling
Experimenteren als leerproces
In je drang om zelfstandig te zijn, ervaar je als adolescent met vallen en opstaan dat je heel wat moet leren. Als je aantoont dat je alles geleerd krijgt, kun je die zelfstandigheid het best krijgen van je omgeving: ouders, leraren, familie en vrienden.
Experimenteren als leerproces
Experimenteren is een leerproces waarbij de adolescent tijdelijk aan bepaalde activiteiten
©
deelneemt of zich volgens bepaalde regels gedraagt. Hij doet dat volgens de verwachtingen van de omgeving, de maatschappij waarvan hij of zij deel uitmaakt. Om dit alles te kunnen leren, moet hij daarvoor wel de ruimte krijgen, de kansen. De sociale omgeving speelt een grote rol in die leerprocessen. De adolescent verwacht van zijn omgeving
THEMA 1 HOOFDSTUK 1
activeringskansen om te experimenteren, maar ook bevestiging van wat hij al wel en niet
36
kan.
Ondanks alle activering en bevestiging verloopt niet alles vlekkeloos in de adolescententijd. Je kunt als adolescent niet in alle nieuwe situaties altijd aan de nieuwe eisen voldoen. In zulke gevallen kun je je mateloos schamen, je hulpeloos voelen en soms om hulp vragen. Vreemd is dat je die hulp dan als een bedreiging kunt ervaren. Als je geen hulp krijgt, kun je dan weer behoorlijk angstig zijn om te falen.
1.8
