Plantenhormonen spelen een belangrijke rol in de regeling van
levensprocessen van de plant. Dat bevordert hun overleving en voortplanting. Auxine, ethyleen en abscisinezuur zijn bekende plantenhormonen.
Het hormoon abscisinezuur regelt de sluiting van huidmondjes en
beperkt zo waterverlies van de plant. Het abscisinezuur in vruchten
verhindert dat de zaden beginnen te kiemen, omdat ze zich in de vrucht niet tot een volwaardige plant kunnen ontwikkelen.
IN
Auxinen zijn plantenhormonen die vooral worden aangemaakt in
de groeizones van planten en het strekken van de cel (lengtegroei) regelen. Ze zorgen ervoor dat bovengrondse delen naar het licht
buigen en wortels naar beneden groeien. Auxinen verhinderen ook dat okselknoppen van de plant uitgroeien tot zijtakken.
Ethyleen is een gasvormig plantenhormoon dat op meerdere manieren een invloed heeft op het functioneren van een plant. Het speelt een
belangrijke rol bij fruitrijping en zorgt ook voor een aangepaste groei
als een kiemende plant een obstakel tegenkomt: de stengel wordt korter en dikker om het obstakel weg te duwen, en begint horizontaal af te
N
buigen om rond het obstakel te groeien.
Maak oefening 11 t/m 17 op p. 377-378.
VA
`
2.3 Welke hormonen spelen een rol in de homeostase van het watergehalte?
Net zoals bij dieren, moeten planten hun inwendig milieu zo stabiel mogelijk houden. Dat verschijnsel noemen we homeostase. De regeling van het
watergehalte van de plant noemen we de waterhuishouding. De huidmondjes
©
spelen daarin een belangrijke rol. Het openen en sluiten van de huidmondjes
wordt geregeld door meerdere factoren, zoals licht en luchtvochtigheid, maar ook door hormonen, zoals abscisinezuur.
Als er onvoldoende water beschikbaar is om de sapstroom in stand te
houden, lijden de planten aan droogtestress. Dan verliezen de planten hun bladeren. Ook in het najaar werpen heel wat loofbomen hun bladeren af.
Zo kan de plant overleven zonder sapstroom. Bladval is het gevolg van een samenspel van auxine, ethyleen en abscisinezuur.
• De auxinen die in het blad worden gemaakt, remmen de vorming van een laagje kurk aan de basis van de bladsteel in de afstotingslaag. Daardoor
blijft het blad stevig verbonden met de plant. De productie van auxine is temperatuurgevoelig. Wanneer het in het najaar koeler wordt, daalt de
productie en wordt de vorming van de afstotingslaag niet meer geremd.
• Ook het hormoon abscisinezuur (ABA) zorgt voor minder auxineproductie naarmate het blad veroudert.
364
THEMA 05
hoofdstuk 2
