Wizje dla Traktu Królewskiego / King's Route Visions by Łukasz Pancewicz

OPRACOWANIE STUDENTÓW ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ

WIZJE DLA TRAKTU KRÓLEWSKIEGO PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ PROJEKTOWYCH DLA UL. DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU W GDANSKU

REDAKCJA I OPIEKA MERYTORYCZNA Monika Arczyńska Łukasz Pancewicz AUTORZY Alessandro Altamura Michele, Justyna Breś, Adriana Bobrowska, Piotr Burzyński, Aurélien Dauanay, Mykhailo Faydula, Monika Gurazda, Anna Jasieńska, Maciej Lis, Karolina Derlicka, Julien Guerineau, Ilirjana Haxhiaj, Aleksanda Kuźniar, Oksana Loi, Lorenzo Lepre, Marta Myga, Marek Piwoński, Cristina Rodríguez Álvarez, Isabel Tobar Salas, Agata Marchwicka, Patryk Paszkowski, Oksana Popowtsewa, Marek Rowiński, Aleksandra Urbańczyk, Wiktoria Matecka, Lucia Petríková, Maria Ratasiewicz, Alvaro Ruiz Lopez, Agata Wippich, Rafał Murawski, Ola Petrecka, Katarzyna Rogalska, Zuzanna Skwarło, Sławomir Żbikowski RECENZJA NAUKOWA dr inż. hab. Jakub Szczepański, prof. nadzwyczajny PG PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD Isabel Tobar Salas Anna Jasieńska Katarzyna Rogalska KOREKTA Monika Arczyńska Monika Gurazda Anna Jasieńska Maria Ratasiewicz Publikacja wydana na Licencji Creative Commons Polska 3.0 Uznanie autorstwa CC-BY Publikacja zawiera materiały opracowane w ramach zajęć projektowych na pierwszym roku studiów magisterskich w Katedrze Urbanistyki i Planowania Regionalnego na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej w semestrze letnim 2016 roku.

OPRACOWANIE STUDENTÓW ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ

WIZJE DLA TRAKTU KRÓLEWSKIEGO PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ PROJEKTOWYCH DLA UL. DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU W GDANSKU

TABLE OF CONTENTs

WPROWADZENIE

ANALIZY

Introduction

analysEs

BADANIA SPOŁECZNE

PROTOTYPOWANIE

SOCIAL RESEARCH

prototyping

149

WYTYCZNE PROJEKTOWE

Wizje

guidelines

visions

169

249

PROJEKT

UWAGI KOŃCOWE

DESIGN

FINAL remarks

273

291

wprowadzenie Introduction

Z uwagi na konieczność wymiany infrastruktury podziemniej oraz zniszczonych nawierzchni na ulicy Długiej i Długim Targu w Gdańsku, tzw. traktu Królewskiego, władze miasta postanowiły, że oprócz przeprowadzenia remontu należy także dostosować tę przestrzeń publiczną do obecnych potrzeb użytkowników. Wcześniejsze podkreślenie znaczenia Traktu Królewskiego jako „strefy prestiżu” negatywnie wpłynęło na obraz tej przestrzeni. Ta ważna przestrzeń publiczna, chętnie odwiedzana przez turystów wizytówka miasta, ale jednocześnie część jednej z głównych tras pieszych i rowerowych łączących kilka części śródmieścia, wymaga szczegółowych analiz oraz ostrożnych decyzji projektowych. Obecnie przestrzeń Długiej i Długiego Targu pełni różne, konfliktujące ze sobą funkcje: drogi tranzytowej oraz atrakcji dla turystów podlegającej disneylandyzacji, która sprawia, że Trakt staje się coraz mniej atrakcyjny dla mieszkańców.

Since an urgent need for renovation of the underground infrastructure and damaged paving on Długa and Długi Targ streets had emerged, the City Council of Gdańsk decided not only to carry out the repairs but also to adapt the space to the needs of its users. Earlier the city tried to launch programmes aimed at transforming the King’s Route into a “prestige zone”, however those interventions have negatively affected the image of this area. This significant public space, a showcase of the city and a popular destination for tourists, is at the same time part of one of the main pedestrian and biking trails connecting many important parts of downtown, therefore it requires detailed and careful design decisions. Nowadays Długa and Długi Targ are functioning dually : as a transit road and a major tourist attraction which makes the route less attractive for the inhabitants.

Ostateczny projekt przekształcenia Traktu Królewskiego zostanie przygotowany przez projektantów wybranych w przetargu lub konkursie architektonicznym. Aby zapewnić im kompletne informacje na temat Traktu, a także zarekomendować pewne rozwiązania, Zarząd Dróg i Zieleni zgłosił się do Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej z sugestią przyjęcia tego tematu na zajęciach projektowych z urbanistyki. Urząd zapewnił wszystkie potrzebne materiały oraz wkład specjalistów zewnętrznych i wyposażenie potrzebne do testowania w przestrzeni różnych konfiguracji mebli miejskich. Przeprowadzone w semestrze letnim 2015/2016 studio projektowe miało dwa główne cele: merytoryczny i dydaktyczny. W kursie uczestniczyli studenci pierwszego semestru studiów magisterskich Wydziału Architektury, w tym uczestnicy programu „Erasmus +” z dziewięciu krajów. Z uwagi na dustopniowość studiów w obowiązującym systemie bolońskim studenci posiadali stopień inżyniera architekta lub jego zagraniczny odpowiednik. Zajęcia prowadzili dr inż. arch. Monika Arczyńska i dr inż. arch. Łukasz Pancewicz.

The final design of the transformation of the King’s Route will be prepared by the designers chosen in a tender or a competition. To provide them with complete information about the site as well as to recommend some solutions Zarząd Dróg i Zieleni (ZDiZ) inquired the Faculty of Architecture of the Technical University of Gdańsk on adopting this topic for the urban design classes. The city officials have provided all the necessary materials, organized cooperation between the students and external experts and supplied any equipment needed for testing of various configurations of the urban furniture. Conducted in the summer semester of academic year 2015/16 studio project course was attended by the students of the first semester of postgraduate studies at the Faculty of Architecture including the participants of the “Erasmus +” program from nine countries. Class was led by Monika Arczyńska, PhD and Łukasz Pancewicz, PhD.

Cel merytoryczny związany był z ustaleniem wytycznych dla docelowego projektu. Studenci pracowali pod nadzorem Rady Programowej, złożonej ze specjalistów w dziedzinie konserwacji, urzędników, architektów, urbanistów i historyków sztuki. Równolegle z analizami i studiami przeprowadzono dwie tury konsultacji społecznych dla mieszkańców oraz interesariuszy (m.in. właścicieli lokali gastronomicznych położonych wzdłuż Traktu, administratorów nieruchomości czy funkcjonariuszy Straży Miejskiej). Pierwsza miała na celu zrozumienie głównych walorów, potencjału oraz problemów specyficznych dla tej przestrzeni publicznej. W drugiej turze przedstawiono trzy różne, skrajne w charakterze wizje zmian Traktu, aby ocenić reakcje i preferencje użytkowników. Działanie to pomogło w weryfikacji ustalonych wstępnie założeń projektowych. Równolegle z pracami analitycznymi i projektowymi przeprowadzana była internetowa ankieta, wypełniona przez ponad 1700 osób. Pytania dotyczyły przede wszystkim preferencji i opinii użytkowników odnośnie wyglądu Traktu Królewskiego i sposobów jego użytkowania. Jej wyniki zostały również uwzględnione w przyjętych założeniach projektowych. Studenci przeprowadzili także własne wywiady, obserwowali użytkowników ulicy Długiej i Długiego Targu, analizując sposób korzystania i poruszania się w tej przestrzeni.

[1] Definicja w rozdziale 04.1.1.

The main purpose of the research was to define the guidelines for the target project. Students worked under the supervision of the Programme Board composed of specialists in the field of conservation, architecture, urban planning, history of art and city officials. Simultaneously with the analysis students actively took part in designing and reviewing two rounds of public consultations for the residents and stakeholders, including the owners of restaurants along route, administrators of real estate and municipal police officers. The first workshop was aimed at understanding the main values, potentials and problems specific to this unique public space. In the second round of the meetings three various visions for changes were shown, each extremely different from the others, to assess the possible reactions and preferences of users. This campaign helped to verify the pre-established design assumptions.

Concurrently with the analytical and design works an internet survey was done by the city officials, filled by over 1700 people. Questions related primarily to the preferences and opinions of the users regarding the image of the Kingâ&#x20AC;&#x2122;s Route and types of space use. The results have also been taken into account during the preparation of the design assumptions. The students have also conducted their own interviews, observed the users of DĹ&#x201A;uga and DĹ&#x201A;ugi Targ streets, analyzing their actions and movement in this space.

5 Na wczesnym etapie projektowym, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu turystycznego, który mógłby utrudnić przeprowadzenie testów, odbyło się również tzw. „prototypowanie” ze współpracy z Zarządem 2 Dróg i Zieleni. Zaproponowano różne układy małej architektury, od3 zwierciedlające różne sposoby kształtowania przestrzeni, które w ciągu trzech dni testowane były na ulicy Długiej i Długim Targu. Zachowania i reakcje użytkowników: 1 4 mieszkańców i tury5 stów zostały później poddane analizie i przełożone na konkretne wytyczne.

At the early design stage, before the start of the tourist season, so called “prototyping” was organized in cooperation with ZDiZ. Various systems of small architecture were proposed, reflecting different ways of shaping the space, which during three days were tested in real life on Długa and Długi Targ. Behavior and reactions of the users: residents and tourists, were later analyzed and transformed into specific guidelines.

Dydaktyczny cel projektu polegał na symulacji współpracy i koordynacji grupowej w wielobranżowym, realistycznym projekcie, wymagającym zastosowania nowych, nieszablonowych metod analiz i rozwiązań, przy udziale konsultantów zewnętrznych. Zajęcia zostały zorganizowane na zasadzie laboratorium projektowego, z ustalonymi ramowymi zasadami, uszczegóławianymi podczas wykonywania kolejnych etapów pracy. Grupa została podzielona na sześć zespołów: Architektoniczny, Urbanistyczny, Historyczny, Społeczny, Informacyjny oraz Koordynacyjny.

Didactic aim of the project was to simulate the cooperation and coordination of a large group in a multidisciplinary realistic design process that would require the use of new unconventional methods of analysis and unusual solutions with the participation of the external consultants. Classes were organized on the basis of a laboratory project with an established yet flexible framework. The group was divided into six teams: Architecture, Urban, Heritage, Social, Information and Glue.

3 4

5 1

Każdy zespół miał swoich liderów, wybranych według preferencji, predyspozycji i kompetencji. Pierwotnie stworzone grupy przekształcały się w zależności od potrzeb, a pod koniec semestru dodatkowo wyodrębniono mniejszy zespół, którego celem było opracowanie jednej koncepcji dla przetestowania opracowanych wytycznych projektowych.

Konieczność dostosowywania na bieżąco programu zajęć do prowadzonych konsultacji społecznych i prototypowania sprawiała, że studenci samodzielnie ustalali swój zakres obowiązków oraz terminy ich wykonania. Pod względem projektowym, ważnym celem było skoordynowanie prac projektowych z procesem partycypacji oraz stopniowego budowania potrzeb na temat projektu i jego odbiorcy.Tu liczył się sprawny sposób komunikacji, weryfikacji pomysłów i sprawdzania na bieżąco postępów. “Szybkie prototypowanie” na wstępnym etapie projektu pozwoliło także na zaimplementowanie metod stosowanych przez firmy start-up w warunkach projektowania architektonicznego.

Each team had a leader selected accordingly to the preferences and skills. Originally created groups were changing following the current needs of the class . At the end of the semester a smaller team was established which only aim was to develop a mock design to test the prepared design guidelines. 1

3 4

The need to adapt to the proposed program of the course to the ongoing public consultations and a set prototyping date meant that students needed to establish their own division of responsibilities and propose deadlines for their execution. By design an important goal of the classes was to teach how to coordinate a project with public participation and how to accommodate to gradually arising needs of the project and its recipients. What mattered most was an efficient way of communication, verification and testing of the ideas regularly. “Rapid prototyping” allowed to implement the methods used by a startup company when it comes to architectural design. 5

Grupa Architektoniczna odpowiedzialna była za studiowanie istniejącej architektury i umeblowania przestrzeni. Na tej podstawie wypracowano rekomendacje dla możliwych rozwiązań projektowych w tym zakresie. Grupa Urbanistyczna badała znaczenie Traktu Królewskiego w skali Śródmieścia, miasta i regionu. Prognozowała także, jak powstające i planowane w okolicy inwestycje wpłyną na przyszłość Długiej i Długiego Targu. Wykonała także analizę porównawczą głównej przestrzeni publicznej Gdańska oraz centrów europejskich miast, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii transportowych.

Architecture team was responsible for studying the existing architecture and furnishings of the space. On this basis recommendations for the future design were developed. Urban team investigated the role of King’s Route in the context of the district, city and region. The group also analyzed the emerging and planned investments in the area and how will they affect the future of Długa and Długi Targ streets. A comparative analysis of the main public spaces of Gdańsk with the centers of European cities, was also prepared.

Grupa Historyczna poszukiwała źródeł historycznych dotyczących różnych okresów funkcjonowania Traktu Królewskiego, z których później powstały schematy przedstawiające transformację tego miejsca. Zajmowała się również analizą zieleni istniejącej na ulicy Długiej oraz wyodrębnieniem najcenniejszych elementów dziedzictwa historycznego. We współpracy z Radą Programową opracowała wytyczne konserwatorskie dla przekształceń Traktu.

Heritage team searched for the various historical sources concerning the King’s Route functionality. The group also prepared the analysis of the existing greenery on Długa and Długi Targ streets and the evaluation of the historical heritage. Finally, the team has developed heritage protection guidelines in cooperation with Programme Board Heritage.

Grupa Społeczna prowadziła zupełnie inny rodzaj badań. Jej głównym zainteresowaniem była interakcja z tym miejscem zarówno turystów, jak i mieszkańców miasta. Rozpoczęto od kategoryzacji użytkowników przestrzeni, odbywały się wywiady z mieszkańcami, liczono przechodniów w danych porach tygodnia i dnia oraz obserwowano ich zachowanie. Przeprowadzono dodatkowe wywiady i spotkania, w tym zwłaszcza z seniorami, którzy w Głównym Mieście poza sezonem stanowią jedną z większych grup społecznych. Przydatne okazały się również spotkania z przedsiębiorcami podczas konsultacji, ponieważ ich opinie będą się bardzo liczyły w przyszłych zmianach w tej przestrzeni.

Social team led a different type of research. Its main interest was the interaction with the place of both tourists and locals. They started from categorizing the users of the space. Interviews with residents were conducted, passersby were counted, during different times of the day and week, and their behavior was observed. The additional interviews and meetings were later prepared, especially with the seniors who are one of the larger social groups in the Main Town. Moreover meetings with businessmen were also organized, because their opinions will be important contribution.

Information team dealt with the coordination of the collected materials and guidelines developed for this publication. It was necessary to prepare a framework of the report and the scope of required information and to take care of standardization of text and graphics. The task of the Glue team was to manage the entire process of analysis and design, from setting the schedule of the project, the coordination of cross-group cooperation and addressing the issues that were not in the competence of any of the other Najważniejszy etap stanowiło wspólne opracowanie wytycznych projektowych, które trafią w teams. ręce przyszłych projektantów Traktu Królewskiego. Zarówno zdobyta w procesie przeprowadzania analiz wiedza, opinie Rady Programowej, jak i wypowiedzi mieszkańców czy przedsię- The most important step was the joint development of the design guidelines biorców pozwoliły stworzyć spójny obraz Traktu Królewskiego w wielu możliwych wersjach – which will be passed to the future designers of the King’s Route. Knowledge od tradycyjnej, podkreślającej historyczne walory tego miejsca, po nowoczesną, zapewniającą gained in the process of analysis, opinions of the Programme Council, as wszystkim użytkownikom wielofunkcyjną przestrzeń publiczną. well as statements of citizens or stakeholders helped to create a coherent picture of the King’s Route in many possible variants, from traditional, highlighting the historical values of the place, to modern, providing all users with multifunctional public space. Grupa Informacyjna zajmowała się złożeniem zebranych materiałów i opracowanych wytycznych niniejszej publikacji. Konieczne było dokładne, ale jednocześnie elastyczne ustalanie układu raportu i zakresu potrzebnych informacji oraz ujednolicenie tekstów i grafik. Zadaniem Grupy Koordynacyjnej było zarządzanie całym procesem analitycznym i projektowym – od ustalania terminarza projektu, przez koordynację międzyzespołową, po zajęcie się zagadnieniami, które tematycznie nie leżały w kompetencjach żadnej z pozostałych grup.

Sources: 1. 2.

http://gdansk.fotopolska.eu/605947,foto.html Pomorska Biblioteka Cyfrowa (Pomeranian Media Library)

Pictures: fot. 1. fot. 2 . fot. 3 . fot. 4 . fot. 5 .

ul. DĹ&#x201A;uga, M. Murman ul. DĹ&#x201A;uga 1910 , Pomorska Biblioteka Cyfrowa collection autor: uczestnik projektu autor: uczestnik projektu autor: uczestnik projektu

analizy analysEs

ulica długa i długi targ

Ulica Długa i Długi Targ zawsze odgrywały ogromną rolę w układzie urbanistycznym Głównego Miasta. Było i jest to główne historyczne wnętrze urbanistyczne średniowecznego miasta zlokalizowane prostopadle do portu na Motławie. Znajdowały się tu najważniejsze instytucje miejskie, obiekty kulturalne oraz usługowe. Odbywały się również różne uroczystości gromadzące mieszczan. Ulicę Długą zamieszkiwało i odwiedzało dużo ważnych osobistości. Prestiż tego traktu podkreślało nazwanie go „Drogą Królewską” lub „Traktem Królewskim” („Via Regia”).

Długa Str. & Długi Targ have always played an important role in an urban layout of the Main Town in Gdansk. It has always been the main urban space positioned to Motlawa port. The most important public and cultural services have been located here. Prestige of this place has been emphasised by making it a :Kings’ Route”

13 12

11 10

9 16 17

4 5

11 10

29 28

DECENTRALIZACJA MIASTA tereny rekreacyjne

iznesowe

recreational area

tereny funkcjeusługowe/lotnisko usługowe commerce/airport

kulturalno-komercyjny

szkaniowe

rea

cultural and commerce area

szkaniowe tacji

teren wielofunkcyjny mixed-use area

rea putation

centrum biznesowe

pasmo usługowe

okolice center projektowanego terenu bussines area

iznesowe Polycentric

tereny rekreacyjne przemysł area recreational

surroundings of area of the project

ces strip

nter area

industry

housing function/residential

funkcje usługowe tereny mieszkaniowe commerce/airport residential area

szkaniowe

rea

szkaniowe tacji

zdegradowane tereny kulturalno-komercyjny tereny mieszkaniowe cultural and omieszkaniowe złej reputacji housing areas in need commerce residential area area of regeneration with bad reputation

teren wielofunkcyjny

mixed-use area centralne pasmo usługowe

rea putation

central services strip

okolice projektowanego terenu

pasmo usługowe

surroundings of area of the project

ces strip

Polycentric

nter area

26 30

24 27

8 21

29 30

20 23

9 29

3 18 *

1. Osowa 2. Matarnia housing function/residential 3. Kokoszki 4. Oliwa 5. VII Dwór 6. Brętowo 7. Jasień 8. Ujeścisko 9. Piecki-Migowo 10. Siedlce 11. Suchanino 12. Wrzeszcz tereny rekreacyjne recreational area 13. Strzyża 14. Zaspa 15. Przymorze

16. Żabianka-Jelitkowo 17.Brzeźno 18. Nowy Port 19. Letnica, Gdańsk 20. Młyniska 21. Przeróbka 22. Stogi 23. Aniołki 24. Śródmieście 25. Chełm 26. Orunia-Św. Wojciech-Lipce 27. Olszynka 28. Rudniki 29. Krakowiec – Górki Zachodnie 30. Wyspa Sobieszewska

1. Osowa 2. Matarnia 3. Kokoszki 4. Oliwa 5. VII Dwór 6. Brętowo 7. Jasień 8. Ujeścisko 9. Piecki-Migowo 10. Siedlce 11. Suchanino 12. Wrzeszcz 13. Strzyża 14. Zaspa 15. Przymorze

DECENTRALIZACJA MIASTA GŁÓWNE MIASTO A CHARAKTER POZOSTAŁYCH DZIELNIC GDAŃSKA

Charakterystyczna dla Trójmiasta jest liniowo-policentryczna struktura oraz brak jednoznacznego centrum. Większość dzielnic Gdańska cechuje się dużą samowystarczalnością oraz silnym charakterem, co powoduje, funkcje usługoweże historyczne centrum miasta traci na dawnym znaczeniu, commerce/airport a jego śródmiejski charakter staje pod znakiem zapytania. Dodatkowo kulturalno-komercyjny w obliczu silnego rozrostu Gdańska w stronę zachodu i północy oraz cultural and commerce area problemu suburbanizacji, Główne Miasto przestało znajdować się w geograficznym centrum miasta, co także osłabi a jego dominującą teren wielofunkcyjny mixed-use area niegdyś pozycję. Występujący nurt intensyfikacji centrów miast oraz inwestycje realizowane na południu oraz wschodzie od Głównego okolice projektowanego terenu Miasta mogą wproject przyszłości zmienić istniejącą sytuację. surroundings of area of the

centrum bizne

bussines center a

przemysł industry

tereny mieszka residential area

tereny mieszka o złej reputacj

residential area with bad reputa

tereny rekreacyjne recreational area

POLICENTRIC STRUCTURE OF przemysł funkcje usługowe GDAŃSK UNIQUE CHARACTER industry commerce/airport OF EACH DISTRICT OF GDAŃSK tereny mieszkaniowe residential area

kulturalno-komercyjny cultural and commerce area

The linear structure and lack of clearly defined centereny mieszkaniowe teren wielofunkcyjny reputacji ter*areo złejcharacteristic for both Gdansk and the whole mixed-use area residential area Tricitywith agglomeration. Most of the Gdańsk districts are bad reputation self-sufficient, therefore the significance of the Main City okolice projektowanego terenu centralne pasmo usługowe surroundings of position area of the project central services strip decreases. Moreover since the geographical of this district is not in the actual city center anymore and the process of suburbanization in Gdańsk is getting stronger, the place of Main City in the hierarchy of districts is jeopardized. Nevertheless new investments and recent efforts to densify the center may reverse the course of action.

centralne pasm

central services s

linia tramwajowa

lotnisko

tram line

airport

port

harbour

LęBORK SłUPSK KOSZALIN SZCZECIN

SOPOT GDYNIA RUMIA REDA WEJHEROWO

468

E28

91 218

POŁĄCZENIE KOMUNIKACYJNE droga główna

stacja PKP

droga dojazdowa

stacja SKM

linia kolejowa

dworzec autobusowy

railway

bus depot

linia tramwajowa

lotnisko

motorway

PKP train station

road

501

221 LęBORK SłUPSK KOSZALIN SZCZECIN E28

NOWY DWOR GDAŃSKI ELBLąG KALININGRAD WARSZAWA

SKM train station

tram line

airport

port

harbour

SOPOT GDYNIA RUMIA REDA WEJHEROWO

468

analizy URBANISTYKA

472

droga główna motorway

droga dojazdowa road

91 S6

218

linia kolejowa

TORUń WLOCłAWEK łódź

railway

PRUSZCZ GDAńSKI TCZEW

linia tramwajowa tram line

472 POŁĄCZENIE KOMUNIKACYJNE GŁÓWNEGO MIASTASOPOT LęBORK GDYNIA SłUPSK W SKALI MIASTA I KRAJU RUMIA KOSZALIN SZCZECIN

468

REDA WEJHEROWO

Główne Miasto w Gdańsku jest bardzo dobrze skomunikowane, zarówno transportem publicznym jak i prywatnym. Wyraźnie widoczny jest liniowy układ samego miasta oraz całej 501 Aglomeracji Trójmiejskiej, zbudowany wokół głównej osi komunikacyjnej. Z jednej strony 218 układ ten zapewnia sprawne połączenia komunikacyjne pomiędzy trzema głównymi miastami aglomeracji, z drugiej ruchliwa arteria dzieli Gdańsk na część wschodnią i zachodnią, co ma bezpośredni wpływ na okolice terenu niniejszego221opracowania, gdzie ul. Podwale Przedmiej472 skie stanowi istotną barierę dla pieszych. Zauważyć jednak można plany rozbudowy systemu obwodnic, dążące do unikania zwiększania intensywności ruchu na wspomnianej osi przez wykorzystanie obwodnicy trójmiejskiej oraz zamknięcie pierścienia drogowego otaczającego 91 centrum Gdańska dzięki otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą. MożnaS6w tym ujrzeć szansę na ponowne zespolenie tej części tkanki miejskiej. 501 E28

TORUń WLOCłAWEK łódź

PRUSZCZ GDAńSKI TCZEW

CONNECTION BETWEEN MAIN TOWN OF GDAŃSK IN THE CITY AND COUNTRY SCALE The area of interest– Gdansk Main Town – is one of the central quarters, therefore it is efficiently connected with other districts of the city 91 and furthermore with the whole region. The linear structure of Gdansk NOWY DWOR GDAŃSKI is strongly visible, sinceS7 the agglomeration is build around one main ELBLąG KALININGRAD transportation route. On one hand it provides quick access to the other WARSZAWA parts of the Tricity, on the other hand the main artery creates a strong division between east and west side of Gdansk. One of the main roads also creates a pedestrian barrier near King’s Route which is a significant problem for this project. The issue is partly resolved by designing the outer transportation ring around the city center - firstly by recent opening of a tunnel under the Vistula river and already existing Trinity bypass . S7

221

NOWY DWOR GDAŃSKI ELBLąG KALININGRAD WARSZAWA

50 10 0m mi np

22 zo

ies

4. TRANSPORT PUBLICZNY W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO PUBLIC TRANSPORT IN THE AREA

TRANSPORT PUBLICZNY

5. DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CAR ACCESSIBILITY IN THE AREA

przystanki stops

tramwaj tram autobus bus Szybka Kolej Miejska city rail

20 5 m 0m in pie s

parkingi istniejące existing parkings parkingi projektowane future parkings ulice z miejscami postojowymi streets with parking spaces

linia autobusowa bus line

okresowe ograniczenia ruchu samochodowego seasonal limitations for car access

linia tramwajowa tram line

niedozwolony ruch samochodowy prohibited car access

trasa kolejowa railway tracks

strefa ograniczonego dostępu do parkowania limited parking access zone

zasięg strefy range of area

200m 5 min

oznaczenia parkingu parking marks

analizy URBANISTYKA

tramwaj wodny water tram

strefa płatnego parkowania

odległość i czas distance and time

6. TRASY ROWEROWE W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO BICYCLE INFRASTRUCTURE IN THE AREA

11. OBECNE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CURRENT INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

parking rowerowy bicycle parking

obecny typ ruchu current type of movement

chodnik pieszo - rowerowy pierwszeństwem dla pieszych pavements for pedestrians and bicycles with the priority for pedestrians

TRANSPORT PUBLICZNY W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO Głów- PUBLIC TRANSPORT Access to obecne natężenieIN ruchuTHE AREA current intensity of movement z dozwolonym ne Dostępdroga dojednokierunkowa Traktu Królewskiego zapewniony jest poprzez linie the King’s Route is provided by trams, bus ruchem rowerowym w obu kierukach one-way street with bicycles allowed in both nr 100, Szybką Kolej Miejską, najbliższe komuniakcji tramwajowe, lokalną linię autobusową line no. 100 andprzystanki the city rail system. What is directions publicznej nearest public transportation dostępną strefa z nowo otwartego przystanku Gdańsk Śródmieście oraz more the area is located instops the walking dispiesza z dozwolonym ruchem rowerowym pedestrian zone with bicycles allowed linię Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, który ma być w przyszłości tance from Main Railway Station of Gdansk. ścieżki rowerowe i trasy rowerowe ważnym węzłem komunikacyjnym. Dodatkowo w bliskiej odległości The transportation infrastructure is sufficient, cycling paths and cycling routes znajduje się Dworzec Infrastruktura związana z komunikacją however the poor signage and visibility of sciezki rowerowe iGłówny. trasy rowerowe w trakcie budowy paths and cycling routes under publiczną cycling jest zadowalająca, problemem jest jednak brak jasnych stopsNATĘŻENIE is a major problem when it comes to 12. PRZEWIDYWANE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY construction KRÓLEWSKIEGO oznaczeń przystanków, co sprawia, że mieszkańcy i turyściTRAKTU nie wiedzą finding the appropriate public transport mean. ESTIMATED FUTURE INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREADodato istnieniu linii nr 100 kursującej w obrębie Głównego Miasta. kowo trasa prowadzące z Dworca Głównego do zabytkowego Traktu Królewskiego dla wielu turystów jest niejasna. przewidywany typ ruchu BRAMA WYŻYNNA

estimated type of movement

przewidywane natężenie ruchu estimated intensity of movement

BRAMA WYŻYNNA

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops inwestycje, które wpłyną na przepływ ludzi investment that will affect ﬂow of people

przystanki stops tramwaj wodny water tram tramwaj tram autobus bus Szybka Kolej Miejska city rail

DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW parkingi oznaczenia parkingu parking car parksmarks parkingi istniejące existing parkings parkingi projektowane future parkings ulice z miejscami postojowymi streets with parking spaces

linia autobusowa bus line

okresowe ograniczenia ruchu samochodowego seasonal limitations for car access

linia tramwajowa tram line

niedozwolony ruch samochodowy prohibited car access

trasa kolejowa railway tracks

strefa ograniczonego dostępu do parkowania limited parking access zone

zasięg strefy range of area

200m 5 min

5. DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CAR ACCESSIBILITY IN THE AREA

analizy URBANISTYKA

4. TRANSPORT PUBLICZNY W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO PUBLIC TRANSPORT IN THE AREA

strefa płatnego parkowania strefacar płatnego parkowania paid park zone

odległość i czas distance and time

6. TRASY ROWEROWE W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO BICYCLE INFRASTRUCTURE IN THE AREA

parking rowerowy bicycle parking chodnik pieszo - rowerowy pierwszeństwem dla pieszych pavements for pedestrians and bicycles with the priority for pedestrians droga jednokierunkowa z dozwolonym ruchem rowerowym w obu kierukach one-way street with bicycles allowed in both directions strefa piesza z dozwolonym ruchem rowerowym pedestrian zone with bicycles allowed ścieżki rowerowe i trasy rowerowe cycling paths and cycling routes sciezki rowerowe i trasy rowerowe w trakcie budowy cycling paths and cycling routes under construction

11. OBECNE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CURRENT INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO Dojazd do Traktu Królewskiego autem jest możliwy z głównej arterii komunikacyjnej – Wałów Jagiellońskich. Obręb historycznego Starego Miasta objęty jest strefą o ograniczonej prędkości, a wiele obecny typ ruchu current type of movement ulic ma ograniczoną dostępność. Ruch samochodowy jest zabronionatężenie ruchu ny wzdłuż samego Traktuobecne Królewskiego, jednak możliwe jest jego current intensity of movement przecięcie w niektórych miejscach z prostopadłych do niego dróg o najbliższe przystanki komuniakcji ograniczonym dostępie. W szczególnych wypadkach dozwolony jest publicznej nearest public transportation stops przejazd wozu straży pożarnej lub ambulansu. Przy obecnej skali natężenia ruchu samochodowego w centrum Gdańska, liczba miejsc postojowych jest niewystarczająca. Przyszłe oraz obecnie realizowane inwestycje mogą zmienić tę sytuację, ciężko jest jednak ocenić, jak PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY duże12. będzie natężenie ruchu samochodowego i czy projektowana inTRAKTU KRÓLEWSKIEGO ESTIMATED FUTURE INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE frastruktura okaże się wystarczająca, szczególnie w wysokim sezonie, AREA kiedy miasto jest oblegane przez turystów. Możliwe, że nowo otwarty tunel pod Martwą Wisłą i zamknięcie zewnętrznego pierścienia koprzewidywany typ ruchu estimated type of movement spowoduje zmniejszenie munikacyjnego (ul. Podwale Przedmiejskie) natężenia ruchu i ruch samochodów nie będzie stwarzał problemu w przewidywane natężenie ruchu intensity of movement dzielnicy. Poza tym noweestimated inwestycje w okolicy obejmują także kilka najbliższe przystanki komuniakcji historycznego Starego parkingów wielopoziomowych na obrzeżach publicznej nearest zrealizowane public transportation stops Miasta, które – o ile zostaną - powinny zaspokoić potrzebę miejsc parkingowych dla przyszłych inwestycje, które wpłyną na użytkowników. przepływ ludzi BRAMA WYŻYNNA

CAR ACCESSIBILITY IN THE AREA Car access to the King’s Route is provided from the main transportation artery, however, car traffic is not permitted along the street itself. The exceptions are only made for ambulances and fire trucks in case of emergency. Taking into account current intensity of car flow in Gdansk the number of parking spots in the Main City is not sufficient. Nevertheless popular urban strategies promoting moving car traffic out of big cities’ centres, therefore in future it may not be a major problem. In addition after opening the tunnel under Vistula river and therefore activating the outer ring of car traffic around the Main Town of Gdansk the traffic at Podwale Przedmiejskie street will probably decrease which would indicate the lack of need for major investments in the car traffic infrastructure in the area.

BRAMA WYŻYNNA

investment that will affect ﬂow of people

odległość i czas distance and time

6. TRASY ROWEROWE W OKOLICY TRAKTU

KRÓLEWSKIEGO TRASY ROWEROWE BICYCLE INFRASTRUCTURE IN THE AREA

11. OBECNE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CURRENT INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

parking rowerowy bicycle parking

obecny typ ruchu current type of movement

chodnik pieszo - rowerowy pierwszeństwem dla pieszych pavements for pedestrians and bicycles with the priority for pedestrians droga jednokierunkowa z dozwolonym ruchem rowerowym w obu kierukach one-way street with bicycles allowed in both directions

obecne natężenie ruchu current intensity of movement BRAMA WYŻYNNA

strefa piesza z dozwolonym ruchem rowerowym pedestrian zone with bicycles allowed

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops

analizy URBANISTYKA

200m 5 min

ścieżki rowerowe i trasy rowerowe cycling paths and cycling routes sciezki rowerowe i trasy rowerowe w trakcie budowy cycling paths and cycling routes under construction

12. PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO ESTIMATED FUTURE INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

przewidywany typ ruchu estimated type of movement przewidywane natężenie ruchu estimated intensity of movement

BRAMA WYŻYNNA

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops inwestycje, które wpłyną na przepływ ludzi investment that will affect ﬂow of people

TRASY ROWEROWE W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO Poruszanie się na rowerze nie jest zabronione wzdłuż samego Traktu Królewskiego – podobnie jak na terenie całego historycznego Starego Miasta - a na Długim Targu oraz na równoległych i prostopadłych do Traktu Królewskiego sąsiednich ulicach znajdują się miejsca postojowe dla rowerów. Mimo dużego natężenia ruchu pieszego w sezonie wysokim hierarchia ruchu między pieszymi oraz rowerzystami ustala się w sposób naturalny i nie zostały odnotowane liczne kolizje lub wypadki z udziałem rowerzystów. Dostęp z innych dzielnic miasta jest zapewniony wzdłuż ulicy Podwale Przedmiejskie przez częściowo wybudowane ścieżki rowerowe – ich rozbudowa jest w fazie projektowej. Obecnie w okolicy znajduje się tylko jeden punkt wypożyczalni rowerów, jednak wkrótce ma zostać wprowadzony system rowerów miejskich na tym terenie. Jest to bardzo obiecujący projekt, do którego może zostać wykorzystana już istniejąca infrastruktura rowerowa.

BICYCLE INFRASTRUCTURE IN THE QUARTER Bicycle traffic is allowed along the King’s Route – as it is in the whole area of the historical Old Town – and in the adjacent street sufficient parking facilities are provided. Despite significant pedestrian flow during the high season bikes do not seem to bethe problem as not many accidents with cyclists involved have occurred. The cycling connection with the rest of the city is partly provided by bicycle paths along Podwale Przedmiejskie– the network is still to be developed. Currently there is only one bike-rental spot, however the new project for city-bikes rental system is to be implemented in the nearest future.

DOMINUJĄCY charakter ulic

DOMINUJĄCY CHARAKTER GŁÓWNYCH ULIC W SĄSIEDZTWIE TRAKTU KRÓLEWSKIEGO

DOMINANT CHARACTER OF MAIN STREETS IN THE AREA

Ważnym krokiem w kierunku określenia tożsamości Traktu Królewskiego oraz sąsiadujących z nim ulic jest zdefiniowanie dominującego charakteru, jaki mają one w oczach użytkowników. Jest to uproszczony wrażeniowy zapis głównej „grzebieniowej” struktury ulic bez uwzględniania poprzecznych traktów oddalonych od ulicy Długiej i Długiego Targu, pozwalający na zrozumienie funkcjonowania okolicy analizowanego terenu. Już wcześniej wskazany został dominujący turystyczny charakter Traktu Królewskiego oraz jego duża przepływowość. Zwykle jest on używany jako przestrzeń do „przemieszczania się”, czyli spacerów, podziwiania fasad, dojścia do Motławy i dalszego spaceru pobrzeżem w północnym kierunku. Ulica Piwna jest uważana za ulicę rozrywkowo-rekreacyjną, a Mariacka charakteryzuje się według użytkowników największą autentycznością i są to miejsca wykorzystywane są jako strefy dłuższego zatrzymania się. Na ich tle ulice Stągiewna, Ogarna czy św. Ducha wypadają mało atrakcyjnie i odwiedzane są w większości przez użytkowników lokalnych, chcących załatwić konkretne sprawunki bądź ominąć tłumy turystów. Ponownie uwidacznia się duża dysproporcja między przestrzeniami turystycznymi i atrakcyjnymi a tymi rzadko odwiedzanymi.

The next step in the analysis is to capture the dominant character of the street – its identity as seen by the users. It has been already indicated that Długa and Długi Targ are strongly dominated by touristic feel of the space. Most often the King’s Route is used for the purpose of transit, for example for strolling along while admiring the architecture or going straight to the Motława river, then turning left as soon as Green Gate is reached, whereas Piwna and Mariacka streets are commonly known for more social use, their recreational character and authentic feel of the city. In comparison to streets such as Stągiewna, Ogarna or św. Ducha the second mentioned rather fade away as they are being used mainly by local users for everyday errands or to avoid crowd on the main arteries.

Dokładne dane na temat prędkości itd. w rozdziale na temat badań społecznych.

analizy URBANISTYKA

Exact data on speed etc. in social research chapter.

RUCH PIESZY

PRZEWAŻAJĄCY CHARAKTER UŻYTKOWANIA GŁÓWNYCH ULIC TOURISTS VS LOCALS – MAIN PROFILE OF W ODCZUCIU SPOŁECZNYM USE OF THE MAJOR STREETS IN THE AREA Chcąc określić dominujący charakter ulicy Długiej, Długiego Targu oraz Stągiewnej, należy zidentyfikować główny profil użytkowników. W skali urbanistycznej najistotniejszy problem stanowi spora dysproporcja między liczbą turystów oraz mieszkańców Gdańska. Trakt Królewski obecnie podlega nadmiernej turystyfikacji, natomiast ulice takie jak Ogarna czy Świętego Ducha wydają się być pomijane. Rozsądną strategią dla optymalnego funkcjonowania okolicy Traktu Królewskiego nie tylko w wysokim sezonie wydawałoby się zrównoważenie tej dysproporcji i promocja bardziej różnorodnych szlaków turystycznych. Trudno jest precyzyjnie przewidzieć, jak będzie wyglądać profil przyszłych użytkowników, podobnie jak dominujący charakter ulic po ukończeniu planowanych na najbliższe lata inwestycji. Można jedynie rozważać potencjalne scenariusze, co zostało opisane w dalszej części opracowania.

In order to define the character of Długa street, Długi Targ and Stągiewna street it is necessary to identify the main user’s profile. For the purpose of urban analysis the most significant factor is undoubtedly the disparity between inflow of tourists and locals into the area. A sensible strategy for King’s Route and its surroundings needs to be developed and it has to propose certain actions to achieve a balance between those two groups of users and promote more diversified touristic routes to provide liveliness in different streets during all seasons.

GDAŃSK GŁÓWNY

MUZEA

Szero

Szafarnia

Szero

dzie jska

BRAMA WYŻYNNA

Koło

iete

Duc

ha Swieteg

o Duc

że

brze

cka

Piw

ie Po

Mariac

5. DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CAR ACCESSIBILITY IN THE AREA

Dług

Tka

Dług Garb ar

Chlebn

Dług

icka

parkingi istniejące existing parkings

Dług

sk Motław

Ogarna

Chm

ielna

i Ta

parkingi projektowane future parkings

Szopy

oznaczenia parkingu parking marks

arn

ulice z miejscami postojowymi streets with parking spaces

Stra

giew

okresowe ograniczenia ruchu samochodowego seasonal limitations for car access

Stragiew

Oga

niedozwolony ruch samochodowy prohibited car access

rna

strefaGDAŃSK ograniczonego dostępu do parkowania SRODMIESCIE limited parking access zone strefa płatnego parkowania

11. OBECNE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CURRENT INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

obecny typ ruchu current type of movement

OBECNE I PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE RUCHU PIESZEGO

Podobnie jak przy analizie profilu użytkowników, zauważyć można największe zainteresowanie ulicą Długą, Długim Targiem oraz następnie pobrzeżem Motławy w kierunku północnym. Jednocześnie wyraźna jest turystyfikacja wspomnianajbliższe przystanki komuniakcji publicznej nych ulic – największa intensywność ruchu występuje na najczęściej uczęszczanych przez turystów szlakach. Na podstanearest public transportation stops wie analizy aspektu społecznego wiadomo, że za najatrakcyjniejsze ulice uważane są ul. Piwna oraz Mariacka, zarówno obecne natężenie ruchu przez turystów, jak i mieszkańców. Tam też użytkownicy najchętniej zatrzymują się na dłużej ze względu na panujący current traffic nastrój oraz atrakcyjne lokale, natomiast ulica Ogarna używana jest głównie w celach tranzytowych. Zauważalny jest też brak spójności Traktu Królewskiego, jako że intensywność ruchu wzdłuż ulicy Stągiewnej w porównaniu do Długiej jest 12. PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO bardzo niewielka. W przyszłości biorąc pod uwagę nowe inwestycje istnieje szansa na przedłużenie atrakcyjnej części ESTIMATED FUTURE INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA Traktu Królewskiego aż do Długich Ogrodów i zachęcenie użytkowników do przekroczenia Motławy. Dodatkowo prawdopodobnie zaistnieje potrzeba odciążenia ul. Długiej od natężenia ruchu poprzez uatrakcyjnienie równoległych ulic oraz przewidywany typ ruchu promowanie planowanej kładki pieszej na przedłużeniu ul. Świętego Ducha. estimated type of movement obecne natężenie ruchu current intensity of movement

BRAMA WYŻYNNA

przewidywane natężenie ruchu estimated intensity of movement

30 BRAMA WYŻYNNA

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops

GDAŃSK GŁÓWNY

5. DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CAR ACCESSIBILITY IN THE AREA

MUZEA NOWA FILHARMONIA

Szero

oznaczenia parkingu parking marks

Szafarnia

Szero

iete

Koło

Duc

ulice z miejscami postojowymi streets with parking spaces

Swieteg

o Duc

analizy URBANISTYKA

że brze Mariac

strefa ograniczonego dostępu do parkowania limited parking access zone

Dług

Garb ar

Chlebn

Dług

icka a

Dług

ielna

i Ta

Chm

11. OBECNE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO CURRENT INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

sk Motław

Ogarna

Szopy

strefa płatnego parkowania

FORUM RADUNIA

Tka

niedozwolony ruch samochodowy prohibited car access

Piw

cka

okresowe ograniczenia ruchu samochodowego seasonal limitations for car access

ie Po

parkingi projektowane future parkings

dzie jska

BRAMA WYŻYNNA

Dług

parkingi istniejące existing parkings

arn

Stra

giew

Stragiew

obecny typ ruchu current type of movement

Oga

rna

GDAŃSK obecne natężenie ruchu current intensity of movement ŚRODMIEŚCIE BRAMA WYŻYNNA

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops

12. PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE I I RODZAJ RUCHU W OKOLICY TRAKTU KRÓLEWSKIEGO ESTIMATED FUTURE INTENSITY AND TYPE OF MOVEMENT IN THE AREA

przewidywany typ ruchu estimated type of movement przewidywane natężenie ruchu estimated intensity of movement

BRAMA WYŻYNNA

najbliższe przystanki komuniakcji publicznej nearest public transportation stops inwestycje, które wpłyną na przepływ ludzi investment that will affect ﬂow of people

przewidywane natężenie ruchu predicted traffic

PREDICTED AND CURRENT PEDESTRIAN TRAFFIC Similarly to previous analysis of main users’ profile it is visible that the main interest revolves around Długa street, Długi Targ and to the left along Motława river. Simultaneously another conclusion is turistification of Długa and Długi Targ as well as lack of cohesion of the King’s Route, as the intensity of traffic on Stągiewna is significantly lower than on Długa. What is more there is large gap between attractiveness of particular streets - for example Piwna and Mariacka are said to be very appealing due to their unique atmosphere and services, whereas Ogarna is used practically only for transit purposes. In the future new investments on the eastern side of Motława river and on the Granary Island may be the starting point of encouraging people to go along the King’s Route and then through the Long Gardens district. Furthermore it is highly probable that Długa will need to be partially relieved from the intensity of movement for example by increasing the attractiveness of parallel streets.

analizy URBANISTYKA

PRZYSZŁE INWESTYCJE NA TERENIE GŁÓWNEGO MIASTA I W OKOLICY

FUTURE INVESTMENTS IN THE CENTER OF GDAŃSK

Obecnie można zauważyć skupisko punktów przyciągających turystów wzdłuż ulicy Długiej i Długiego Targu oraz w ich okolicy, co przyczynia się do turystyfikacji tej przestrzeni. Ciekawym zjawiskiem wartym uwagi jest powstanie wielu nowych inwestycji o charakterze zarówno komercyjnym, jak i mieszkaniowym, co wpłynie na funkcjonowanie całej okolicy. Dwie znaczące inwestycje o charakterze komercyjnym po wschodniej i zachodniej stronie ulicy Długiej wpłyną na przepływ użytkowników tą trasą. Liczne przedsięwzięcia komercyjne na Wyspie Spichrzów, Ołowiance oraz w okolicy terenów postoczniowych przeniosą środek ciężkości wydarzeń kulturalnych oraz społecznych na wschód, natomiast liczne inwestycje mieszkaniowe oraz remonty i przebudowy obiektów w szczególności na południe i wschód od Traktu Królewskiego wpłyną na liczbę mieszkańców tego terenu oraz przybliżenie ponownie centralnego położenia historycznemu Głównemu Miastu.

At present we can easily observe a large number of tourist-dedicated attractors along Długa street and Długi Targ which are contributing to the ongoing turistification of that area. A wide range of new investments both of commercial and residential character will have a huge impact on the activity in city centre. Two major commercial investments will be built on both ends of Długa and Długi Targ which will undoubtedly increase the flow of people on the King’s Route. Numerous investments on Granary Island, construction of the New Philharmonics, the tallest office building in the area and many commercial ventures in the harbor area will move the center of cultural and social activities to the east. New residential investments and revitalization undertakings south from the King’s Route will contribute to improving living conditions and probably attract new inhabitants, moreover they may even result in bringing the central character of the historic Old Town.

PUSTE PRZESTRZENIE Wciąż dużo jest niezagospodarowanych lub zdegradowanych terenów w okolicy i na obszarze Głównego Miasta, jak np. Wyspa Spichrzów, tereny na wschód od rzeki Motławy, przestrzeń między ulicą Ogarną a Podwalem Przedmiejskim oraz tereny postoczniowe.

UNDERDEVELOPPED AREAS There are still some underdeveloped or diminished areas which create gaps in the urban tissue of Gdansk such as the area of Granary Island , land between Ogarna and Podwale Przedmiejskiej Streets or the postindustrial areas of the former Gdansk Shipyard.

BARIERA GŁÓWNEJ ARTERII KOMUNIKACYJNEJ Główna arteria łączy północną i południową część miasta, natomiast stanowi istotną barierę komunikacyjną między wschodnią i zachodnią częścią miasta.

BARRIER OF THE MAIN CIRCULATION ARTERY Main street divides the city on the western and eastern side – the intensive traffic and width of the street creates significant barrier.

TURYSTYFIKACJA GŁÓWNEGO MIASTA Wcześniej Główne Miasto, będące dzielnicą typowo mieszkaniową po wojnie, zaczęło przekształcać się w miejsce turystyczne, które na chwilę obecną nie zachęca mieszkańców do powrotu.

TURISTIFIED CHARACTER OF THE MAIN TOWN Previously the historic area of the Old Town was the residential area of very high importance, at the moment it is being strongly turistified and its purpose has changed over the years.

MIESZKAŃCY WYPROWADZAJĄCY SIĘ Z GŁÓWNEGO MIASTA Znacznym problemem jest bardzo mała liczba stałych mieszkańców na terenie Głównego Miasta. Dzieje się tak w dużej mierze ze względu na wysokie ceny nieruchomości w centrum oraz większe udogodnienia dla mieszkańców na osiedlach mieszkaniowych na terenie innych dzielnic.

INHABITANTS MOVING OUT OF THE MAIN TOWN The huge problem is lack of inhabitants of the Main Town of Gdansk – they are moving out to the suburbs or to new residential settlements in strongly developing districts.

MIASTO WIELOCENTRYCZNE Gdańsk nie posiada jednego, wyraźnego centrum, tak jak w przypadku chociażby Krakowa czy Wrocławia. Wiele z dzielnic posiada własną silną tożsamość, a ich mieszkańcy utożsamiają się bardziej z nimi niż całym miastem.

POLYCENTRIC CITY Gdansk does not have one , distinctive center – various districts have their own strong identities and its inhabitants strongly associate themselves with the district rather than with the whole city of Gdansk

problemy

potencjały

STRONGLY DEVELOPPING DISTRICTS – MAIN TOWN IN THE GEOGRAPHICAL CENTER AGAIN New developments are undertaken in the southern part of Gdansk of mainly residential character, which may result in bringing the historical Old Town back to the geographical center.

NOWE INWESTYCJE Planowanych jest wiele nowych inwestycji na terenie i w okolicy Głównego Miasta Gdańska zarówno o charakterze komercyjnym jak i mieszkaniowym oraz działania rewitalizacyjne na zdegradowanych terenach, które wypełnią pustki w centralnej tkance miejskiej i podniosą standard życia w tej okolicy.

NEW INVESTMENTS There are plenty of new investments to be accomplished in the area of both commercial and residential character which will fill the gaps in the urban tissue, introduce variety of functions and improve living standards of the area.

NOWA INFRASTRUKTURA DROGOWA Nowootwarty tunel pod Martwą Wisłą zamknął ramę komunikacyjną, łącząc trasę Sucharskiego i ulicę Słowackiego. Stwarza to możliwość usunięcia ciężkiego transportu z centrum miasta i zmniejszenie natężenia ruchu samochodowego na tym obszarze.

NEW ROAD INFRASTRUCTURE Recently opened tunel under Vistula river connecting roads 91 and 89 closes down the outer ring of roads around city center moving slowly the dense car traffic out of the area of our interest. This may lead to reducing the amount of traffic in this area.

WALORY HISTORYCZNE MIEJSCA Okolice Traktu Królewskiego, podobnie jak on sam, charakteryzuje się niezwykłymi walorami historycznymi, które zarówno przyciągają turystów, jak i dają mieszkańcom powód do dumy. Miejsce to stanowi wizytówkę Gdańska.

HISTORIC VALUE OF THE AREA The area of our interest has a great historical value which has a lot to offer and attract locals as well as tourists.

WODA JAKO WALOR MIEJSCA Woda jest czynnikiem przyciągającym ludzi. Gdańsk jest jedynym miejscem w Polsce, które posiada zarówno walory historyczne, ciekawą tożsamość portową jak i nadwodne tereny rekreacyjne.

VALUE OF THE WATER IN THE CITY Gdansk is the only city in Poland whose harbor character can be a great attractor and significant feature which will make inhabitants proud and feel connected with that place.

analizy URBANISTYKA

PRĘŻNIE ROZWIJAJĄCE SIĘ DZIELNICE POŁUDNIOWE STAWIAJĄ GŁÓWNE MIASTO PONOWNIE W CENTRUM MIASTA Nowe inwestycje o charakterze głównie mieszkaniowym w południowej części Gdańska przeniosą środek ciężkości miasta ponownie do Głównego Miasta.

LITERATURA: DECENTRALIZACJA MIASTA 1 Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych - OGÓLNOMIEJSKIE PRZESTRZENIE PUBLICZNE - STRUKTURA GDAŃSKA - PRZESTRZENIE PRIORYTETOWE do przekształceń - 11 grudnia 2013 r – BRG 2 http://www.gdansk.pl/urzad/nasze-miasto,612.html – pobrano 20.03.2016 r. 3 www.googlemaps.pl 4 www.geoportal.gov.pl TRANSPORT W SKALI MIASTA 5 Raport końcowy podsumowujący warsztaty prowadzone w ramach projektu „Centrum – Reaktywacja” - Gdańsk, styczeń 2013r. - Przygotowanie i koordynacja realizacji projektu: Karol Spieglanin Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatów, opracowanie redakcyjne raportu: Piotr Lorens 6 www.googlemaps.pl 7 www.geoportal.gov.pl TRANSPORT PUBLICZNY 8 http://trojmiasto.jakdojade.pl/ - pobrano 30.03.2016r. 9 http://www.gdansk.pl/urzad/biznes,960.html - „Gdańsk w liczbach” – pobrano 02.04.2016r. DOSTĘPNOŚĆ DLA SAMOCHODÓW 10 http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Gdansk-ma-nowe-lokalizacje-na-podziemne-parkingin99951. html - pobrano 27.03.2016 r. 11 Uchwała Rady Miasta Gdańska Nr XXXII/680/12 dot. Strefy Płatnego Parkowania z dnia 29 listopada 2012r. oraz Zarządzenie Nr 34/14Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie wydawania i użytkowania Identyfikatorów GM uprawniających do wjazdu do Strefy Ograniczonej Dostępności na obszarze Głównego Miasta zmieniona Zarządzeniem Prezydenta Miasta Gdańska nr 107/14 z dn. 31 stycznia 2014 r. i Zarządzeniem Prezydenta Miasta Gdańska Nr 915/14 z dn. 4 lipca 2014 r 12 www.zdiz.gda.pl/zdizgdansk/ : http://www.zdiz.gda.pl/zdizgdansk/chapter_76401.asp - pobrano 15.04.2016 r. 13 www.googlemaps.pl TRASY ROWEROWE 14 http://www.rowerowygdansk.pl/start,168.html – pobrano 30.03.2016 r. 15 www.googlemaps.pl CHARAKTER ULIC 16 Analizy grupy wykonujacej badania społeczne TEMPO PORUSZANIA SIĘ 17 Analizy grupy wykonujacej badania społeczne OBECNE I PRZEWIDYWANE NATĘŻENIE RUCHU PIESZEGO 18 Raport końcowy podsumowujący warsztaty prowadzone w ramach projektu „Centrum – Reaktywacja”Gdańsk, styczeń 2013r. - Przygotowanie i koordynacja realizacji projektu: Karol Spieglanin Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatów, opracowanie redakcyjne raportu: Piotr Lorens

19 Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych - OGÓLNOMIEJSKIE PRZESTRZENIE PUBLICZNE - STRUKTURA GDAŃSKA - PRZESTRZENIE PRIORYTETOWE do przekształceń - 11 grudnia 2013 r – BRG

analizy URBANISTYKA

PRZYSZŁE INWESTYCJE 20 Projekt uwarunkowań i założeń nowego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Gdańska (SUiKZP), stan na dzień 28.04.2016 21 Uchwała nr XXII/607/16 Rady Miasta Gdańska z dnia 2016.04.28 w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji w mieście Gdańsku 22 Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych - OGÓLNOMIEJSKIE PRZESTRZENIE PUBLICZNE -STRUKTURA GDAŃSKA - PRZESTRZENIE PRIORYTETOWE do przekształceń - 11 grudnia 2013 r – BRG 23 Raport podsumowujący prace nad Strategią Przekształceń Podwala Przedmiejskiego w Gdańsku - Gdańsk, dnia 13 listopada 2015r. - Koordynator projektu Mgr Karol Spieglanin, Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej Opracowanie raportu Dr hab. Piotr Lorens, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej 24 www.trojmiasto.pl/wiadomosci/ : http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Gdansk-ma-nowe-lokalizacje-na-podziemne-parkingi-n99951.html - pobrano 02.04.2016 r. 25 www.trojmiasto.tv – Most Stągiewny – pobrano 03.04.2016 r. 26 http://www.gdansk.pl/urzad-miejski/ - pobrano 02.04.2016 r. 27 http://dom.trojmiasto.pl/inwestycje/ - pobrano 03.04.2016 r. 28 http://www.urbanity.pl/pomorskie/gdansk/ - pobrano 03.04.2016 r. 29 http://www.granaria.pl/ : http://www.granaria.pl/pl/aktualnosci/komunikat-prasowy-w-sprawie-konkursu-na-projekt-kladki/ - pobrano 27.03.2016

PROBLEMY I POTENCJAŁY 30 Strategia Rozwoju Gdańska do roku 2015 przyjęta uchwałą Rady Miasta Gdańska Nr XXXIII/1011/04 z dnia 22 grudnia 2004 r. 31 Raport końcowy podsumowujący warsztaty prowadzone w ramach projektu „Centrum – Reaktywacja” - Gdańsk, styczeń 2013r. - Przygotowanie i koordynacja realizacji projektu: Karol Spieglanin Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatów, opracowanie redakcyjne raportu: Piotr Lorens 32 Analizy grupy wykonujacej badania społeczne

WYDARZENIA HISTORYCZNE GDAŃSKA A TRAKT KRÓLEWSKI GDAŃSK HISTORIC EVENTS AND THE KING’S ROUTE

1342r. - chełmińskie prawa miejskie ź ź ź

1227r.- nadanie miastu prawa lubeckiego ź ź

budynki w konstrukcji drewnianej i ryglowej główne ulice biegną w kierunku portu

osada portowa

określona szerokość działek (5-7m) pełny przywilej lokacyjny fasady ryglowe, przerwy między budynkami

1331r. - pierwsza wzmianka o ul. Długiej 1327r. - zaczęto wznosić ratusz przy ul. Długiej

1370r. - pojawia się w dokumentach Długi Targ

1597r. - Rada Miasta pozwala na urządzanie przedproży ź ź

bogate zdobienia, balustrady, płaskorzeźby tarasowa forma

1560r. - pierwsze kamienice renesansowe ź podział poziomy elewacji ź wysunięte gzymsy

ź ź

międzykondygnacyjne duże prostokątne okna trójkątne szczyty (woluty, sterczyny)

murowane fasady budynków

początek budowy wodociągów do publicznych studni

1873r.

likwidacja podziału elewacji (ściana 1620r. i szczyt - jednolita forma) likwidacja podziału źź wpływy barokowe elewacji (ściana ź ściany tynkowane i szczyt - jednolita forma) ź subtelniejsze proporcje ź wpływy barokowe i detal - rokoko ź ściany tynkowane ź subtelniejsze proporcje i detal - rokoko

usunięto ostatnie przedproże

z ul. Długiej 1873r. ź na Długim Targu zachowano ź

ź ź ź ź ź ź ź ź ź

usunięto ostatnie przedproże przedproża z ul. Długiej szerszej części w zachodniej placu na Długim Targu zachowano przedproża ulica podzielona na jezdnię i w zachodniej dwa chodniki szerszej części placu brak rynsztoków ulica podzielona na jezdnię i nawierzchnia z kostki dwa chodniki kamiennej i tory tramwajowe brak rynsztoków chodniki z płyt balastowych nawierzchnia z kostki kamiennej i tory tramwajowe chodniki z płyt balastowych

1945r. - wiele zniszczeń po wojnie i sztormach 1945r. - wiele zniszczeń ź 1930r. - rewaloryzacja po wojnie i sztormach historyczna źź przywrócono historyczne elewacje 1930r. - rewaloryzacja ź likwidacja wtórnych zdobień historyczna ź ź

ź ź ź ź

dominowały budynki gotyckie dominowały budynki gotyckie

ź ź ź ź ź ź ź ź ź

fasady klasycystyczne (skromniejsze) brak fasad ceglanych fasady klasycystyczne (skromniejsze) zdobione przedproża (kule, słupki) brak fasad ceglanych murki połączone zdobione przedproża z(kule, rynną dachową słupki) niektóre kwartały murki połączone zabudowane były z rynną dachową nawet w kwartały 100% niektóre zabudowane były część przedproży nawet w 100% zamieniona została w przybudówki część przedproży 2-kondygnacyjne zamieniona została w przybudówki 2-kondygnacyjne

ź ź ź ź ź

ź ź ź ź

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

1620r.

1949r. - odbudowa i zabezpieczanie ocalałych 1949r. - odbudowa budynków źi zabezpieczanie zrezygnowano z przedproży i pełnej ocalałych głębokości historycznych kamienic budynków ź charakter dzielnicy mieszkaniowej

pozostawiono wtórne witryny przywrócono historyczne elewacje sklepowe likwidacja wtórnych zdobień przywracano wcześniejsze szczyty pozostawiono w uproszczonejwtórne formiewitryny sklepowe przywracano wcześniejsze szczyty w uproszczonej formie

ź ź ź ź ź

z przedproży i pełnej zzrezygnowano usługami w parterach głębokości historycznych kamienic charakter czynszowy kamienic charakter dzielnicy mieszkaniowej łączono kilka budynków jedną klatką z usługami w parterach schodową charakter czynszowy kamienic łączono kilka budynków jedną klatką schodową

~1970r. - powstał jednoprzestrzenny deptak ~1970r. - powstał jednoprzestrzenny deptak ~1990r. oświetleniowe słupy ~1990r. nowe oświetleniowe słupy

modernizm przedwojenny, likwidacja przedproży, modernizm przedwojenny, partery przebudowywane na likwidacja przedproży, lokale parterysklepowe iprzebudowywane gastronomiczne na zlokale dużymi witrynami, sklepowe podnoszono dachy i gastronomiczne (czasem kryte z dużymipłaskie, witrynami, papą), podnoszono dachy elewacje z ozdobami (czasem płaskie, kryte zpapą), gipsu elewacje z ozdobami z gipsu

B B

2 3

charakterystyczne osie widokowe distinctive view axes budynki zapisane w rejestrze zabytków buildings registered in Registry of Protected Structures wartościowe otwarcia widokowe valuable view openings inne wartościowe elementy other valuable elements budynki w całości zachowane buildings entirely preserved budynki częściowo zniszczone buildings partially destroyed

budynki całkowicie zniszczone buildings entirely destroyed

D D

ANALIZA HISTORYCZNA Mapa przedstawia stan zniszczeń ulicy Długiej i Długiego Targu po wojnie. Z historycznych źródeł wynika, że wojnę przetrwał całkowicie tylko jeden budynek (Poczty Polskiej), a zaledwie kilkanaście zostało zachowanych częściowo. Dużo obiektów, po ich odbudowe, natomiast zostało wpisanych do rejestru zabytków z powodu wartości historycznych, artystycznych i kulturowych. Na ul. Długiej i Długim Targu znajdują się bardzo charakterystyczne i ważne elementy oznaczone na mapie numerami 1-Złota Brama, 2-Dom Uphagena, 3-Poczta Polska Urząd Pocztowy 50, 4-dawne Kino Neptun, 5-Ratusz Głównego Miasta, 6-Fontanna Neptuna, 7-Dwór Artusa, 8-Zielona Brama. Na mapie zaznaczone zostały również interesujące otwarcia widokowe na inne zabytki

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ 5

7 E FF

znajdujące się w pobliżu (otwrcie A – zabytkowe mury miasta, nr C – ul. Tkacka i Zbrojownia, nr D – ul. Kaletnicza i wieża Kościoła Mariackiego, nr F – ul. Kramarska i wieża Kościoła Mariackiego) oraz otwarcia widokowe o wysokiej wartości architektonicznourbanistycznej. Jednocześnie zaznaczone zostały narożniki pierzei przy tych otwarciach widokowych, które warto podkreślić i uwydatnić, w celu zwrócenia uwagi na te walory i ich wyeksponowania.

HISTORICAL ANALYSIS The map is presenting condition of destruction after war on Długa Street. Only one building survived the war is a Post Office and only few buildings partially survived. Because of historic or artistic value much more buildings are protected by the entry into the Register of the Protected Structures. On Długa Street are lot of characteristic and important elements numbered on the map (1-Golden Gate, 2-Uphagen House, 3-Post Office 50, 4-Cinema Neptun, 5-Town Hall, 6-Neptun Fontain, 7-Dwór Artusa, 8-Green Gate). There are also selected interesting openings lookout for other monuments in surrounding.Openings lookout with very big architectural and urban potential. The corners of buildings near the openings lookout should be more underlined in this space to note this values.

Złota Brama 2 The Golden Gate

Dom Uphagena Uphagen’s house

Ratusz Głównego Miasta 6 Town Hall

Fontanna Neptuna Neptune’s Fountain

analizy

DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

Poczta Polska, urząd pocztowy Post Office

7 Dwór Artusa Dwór Artusa

Dawne Kino Neptun 8 Former Cinema ‘Neptune’

Zielona Brama Green Gate

otwarcie na ul. Wełniarską B opening to Wełniarska Street

otwarcie na ul. Garbary opening to Garbary Street

otwarcie na ul. Ławniczą F opening to Ławnicza Street

otwarcie na ul. Kramarską opening to Kramarska Street

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

otwarcie na ul. Tkacką D opening to Tkacka Street

otwarcie na ul. Kaletniczą opening to Kaletnicza Street

otwarcie na ul. Powroźniczą H opening to Powroźnicza Street

otwarcie na ul. Pończoszników opening to Pończoszników Street

GDAŃSK W XIXw. przestrzeń publiczna piesza pedestrian public space jezdnia roadway nieokreślona funkcja usługowa undetermined services & retail sites funkcja gastronomiczna catering inna funkcja usługowa other services

ANALIZA FUNKCJONALNA Powyższe mapy przedstawiają użytkowanie Ulicy Długiej i Długiego Targu w dwóch różne okresach historycznych, w celu porównania i pokazania transformacji w funkcjonowaniu między XIX wiekiem a współczesnością. W XIX wieku, wskutek industrializacji nastał gwałtowny rozwój Gdańska, a z nim ogólny rozwój infrastruktury - zakładanie systemów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz komunikacji publicznej. Zanim infrastruktura na Długiej i Długim Targu została zniszczona podczas wojny, ulica służyła głównie jako ciąg usług i sprzedaży dla miejscowej ludności. Przestrzeń publiczna była wypełniona ludźmi przez cały rok, jako że głównymi klientami byli ludzie mieszkający przy danej ulicy i okolicy. Usługi znajdujące się na Ulicy Długiej i Długim Targu były bardzo różnorodne i większość z nich ostatecznie zniknęła, zastąpiona usługami dla turystów.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

Po okresie wojennym, w 1948 roku powołano Zakład Osiedli Robotniczych w celu zapewnienia zamieszkania i odbudowy Głównego Miasta. Spowodowało to napływ nowej ludności do zniszczonego w czasie wojny. Ruch na Ulicy Długiej działał wtedy na podobnej zasadzie, co przed zniszczeniami. Po jezdni kursował tramwaj, lecz chodniki w głównej mierze były zajęte rusztowaniami odbudowywanych kamienic.

FUNCTIONAL ANALYSIS The maps present two different periods in Długa Street & Długi Targ, in order to compare and show the transformation in functionality between XIX century and nowadays. Before Długa Street & Długi Targ infrastructure was destroyed during the World War period, the street served as a service and retail center for the local inhabitants. Nowadays, Długa Street & Długi Targ is a public space set mainly for tourists. Local services are being replaced mainly by tourist infrastructure.

GDAŃSK WSPÓŁCZEŚNIE ruch pieszy pedestrian traffic przestrzeń publiczna public space sprzedaż retail funkcja kulturalna culture funkcja gastronomiczna catering inne funkcje usługowe other services

Dzisiaj, Ulica Długa i Długi Targ jest przestrzenią publiczną nastawioną głównie na turystów. W tej sytuacji lokalne usługi są zastępowane przeważnie przez kawiarnie, restauracje lub sklepy z pamiątkami z zaledwie kilkoma wyjątkami. W ten sposób liczba ludzi spędzających czas na Ulicy Długiej i Długim Targu jest głównie uzależniona od sezonu, dnia tygodnia oraz od pogody. Istnieje zauważalna różnica w funkcjonowaniu przestrzeni publicznej bezpośrednio na ulicy. Przed okresem wojennym, ulica była wyposażona w tory tramwajowe i podzielona na trakt ruchu pieszego oraz kołowego. W dzisiejszych czasach, omawiana przestrzeń na całej szerokości jest zastrzeżona dla ruchu pieszego.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

There is also a big difference noticeable in functioning of the public space of the street. Before the World War period, the street had tram rails and was divided into pedestrian transit and wheel transit. Nowadays the street at its full width is restricted for pedestrians.

ANALIZA RUCHU Schematy przedstawiają trzy różne okresy rozkładu ruchu na ulicy Długiej i Długim Targu. Do XVII wieku przestrzeń była silnie ograniczona przez przedproża, lecz pomimo tego ruch tam był przemieszany, z włączeniem pieszych oraz ówczesnych pojazdów kołowych, ale ruch dorożek nie był na tyle intensywny, by sprawiać problemy komunikacyjne. Wrażenie zwężenia ulicy nasilały drzewa rosnące po obu stronach. Drugi schemat, przedstawia sytuację z XIX wieku, prezentuje trzy trakty - dwa pasy po bokach, wydzielone dla pieszych oraz centrum wydzielone dla ruchu kołowego, (w tamtych czasach dorożek), następnie ruchu tramwajowego i przez część XX wieku ruch samochodowy. Pasmo komunikacji przeznaczonej dla ruchu kołowego biegło przez środek ulicy. Porównując do wcześniejszego okresu, przykład z XIX wieku prezentuje się jako znacznie poszerzony oraz wyposażony w tory tramwajowe, kiedy chodniki dla zlokalizowanego po obu stronach ciągu komunikacyjnego przeznaczone były tylko dla pieszych.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

Ostatni etap zmian w ruchu zaczął się razem z powojenną odbudową Ulicy Długiej i Długiego Targu i odznacza się jako ciąg komunikacyjny przeznaczony wyłącznie dla ruchu pieszego. Widoczne są tylko miejscowe zwężenia w postaci kilku ogrodów gastronomicznych, ale przeważnie obszar przeznaczony dla komunikacji zajmuje całą szerokość ulicy.

TRANSIT ANALYSIS Up till XVII century the transit was largely narrowed down by the entrance terraces but even then the transit was mixed and included pedestrian movement and carriage movement. The second period, which is a XIX century example, presents itself as a distinctly separated pedestrian movement and car/tram movement. The street for car transit ran through the middle. The street for car movement was broaden and reinforced with tram rails where the pavements located on the both sides of the street were reserved only for pedestrians. The last stage of transit transformation began with the Post War reconstruction and presents itself as totally reserved for the pedestrian movement. It has only partial narrowing in form of couple of outdoor seating areas for the restaurants.

KRAJOBRAZ

Analizy krajobrazowe wykonano na podstawie perspektyw ulicy Długiej oraz Długiego Targu. Dostrzec można na nich charakterystyczny styl poszczególnych kamienic (różnice kolorystyczne, wysokości itp.). Kamienice charakteryzują się niewielkimi różnicami w wysokości, co pozwala wyodrębnić większe budynki użyteczności publicznej, takie jak Ratusz Głównomiejski, Brama Zielona oraz Złota. Wieża Ratusza Głównomiejskiego jest dominantą pojawiającą się w centrum widoku perspektywy przez jej ulokowanie. Została więc ona elementem kluczowym niniejszej analizy. Zostały także uwzględnione ważne obiekty jak Fontanna Neptuna czy figury na attykach kamienic. W tle perspektyw w kierunku Bramy Złotej dostrzec można wieżę więzienną Katowni, która przez swą wysokość stanowi istotny akcent kompozycyjny.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

ANALIZY WIDOKÓW A widok na Złotą Bramę B widok na ul. Długą

Na analizowanych widokach w stronę wschodnią widać Bramę CITYSCAPE Zieloną, której rozległa fasada zamyka Długi Targ, odcinając go od Motławy. The following teenement houses with their characteristic style. These highs of the houses are similar, but we can see some historic buildings as the City Hall, Green Gate and Golden Gate which are more monumental. The tower of the City Hall is the protagonist when appears, because it is always in the middle of the image. Also there are some important elements as the Neptune fountain or some statues in the high of some buildings. In the opposite we have the Green Gate, which is the largest façade in the Długi Targ. It is closing the square and the street to the river

widok na Ratusz kadrowany przez portal view to Town Hall framed by a portal

Pierwszy widok przedstawia wejście na Ulicę Długą ze. W tle widoczna jest Złotej Bramy wieża Ratusza Głównego Miasta jako najważniejsza dominanta widokowa, widoczna natychmiast po przejściu przez bramę. Drugi widok przedstawia Długi Targ z zamknięciem widokowym w postaci Zielonej Bramy. Ta perspektywa jest pozbawiona elementów wyposażenia przestrzeni publicznej, zostawiając puste przedpole widokowe. Po lewej stronie można zauważyć kilka ogródków piwnych rozciągających się wzdłuż fasad. To widok szczególnie doceniany przez mieszkańców (patrz wyniki wywiadów i konsultacji społecznych w Rozdziale 2

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

widok w kierunki Zielonej Bramy view to Green Gate

First view presents the entrance to the street from the Amber Museum. In the background, we have the tower of the City hall as the protagonist of the view through the golden gate. Second view presents DĹ&#x201A;ugi Targ, with the Green Gate closing this space to the river. This part is empty of elements (Neptune fountain in the other side). A few beers gardens are visible along the facades on the left side of the view.

DRZEWA / ZIELEŃ od XVI w. do XVII w. nieznana liczba period from XVI c. to XVII c. unknown number okres od XVI w. do XVII w. period from XVI c. to XVII c. od XIX w. do zniszczeń wojennych from XIX c. to war destruction obecnie nowadays

Historia zadrzewienia na Ulicy Długiej i Długim Targu jest bardzo burzliwa i niełatwa do śledzenia, jako że zmieniała się co parę lat, a źródła są niewystarczające, żeby określić dokładną liczbę sztuk drzew rosnących w konkretnym okresie. Jedynymi zapisami zieleni wysokiej są stare ryciny i zdjęcia, które ukazują różne widoki Ulicy Długiej i Długiego Targu. Największą ilość zieleni na Ulicy Długiej i Długim Targu można zaobserwować między wiekiem XVI a XVII. Wtedy drzewa rosły gęsto po obu stronach drogi, pokrywając duże obszary przestrzeni. Okazało się jednak, że ulica nie zapewnia odpowiednich warunków dla rozwoju drzew, jako że południowa część przestrzeni jest niemalże nieustannie zacieniona, co sprawia, że drzewa umierają. Później nastąpiło kilka prób przywrócenia gęstej zieleni na Trakt Królewski, lecz nie powiodły się. Z tego wynika, że dzisiaj na ulicy Długiej i Długim Targu rośnie zaledwie kilka sztuk drzew.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

11 TREE ANALYSIS The only records of tall greenery are the ones in form of old drawings and pictures that show the different views of the street. The largest amount of greenery on Długa Street & Długi Targ is observed during XVI - XVII century. There the trees were growing dense on both sides of the street, covering a large space. Unfortunately, a problem occurred as it turned out that the street is not the suitable site for growing trees as its south side is almost constantly shaded, which causes the trees to die naturally. Later on, some attempts to bring back the greenery on Długa Street & Długi Targ are being observed but they did not succeed. This results in just a couple of trees growing nowadays on Długa Street & Długi Targ.

Lipa Holenderska (Tilia xeuropaea ‘Wratislaviensis’)

Lipa srebrzysta ‘Silver Globe’ (Tilia tomentosa ‘Silver Globe’)

Pelargonia kaskadowa (Pelargonium Peltatum)

Petunia (Petunia xhybrida)

ANALIZA ZIELENI W przeciwieństwie do drzew zlokalizowanych wzdłuż południowej pierzei Traktu Królewskiego, pewne odmiany roślin znoszą niełatwe jesienno-zimowe warunki i zacienienie. Na ulicy Długiej znajduje się niewielka ilość zieleni: dwa drzewa (Lipa Holenderska) i okresowo donice z kwiatami (pelargonia, petunie) podwieszane na latarniach. Pozostała istniejąca zieleń to krzewy (Tuja szmaragd, Berberis Thunbergii) oraz kwiaty, trawy (Pelargonia, Petunie, Surfinie, Aksamitki, Werbeny, Scewole, Lawenda, Miskaunt chiński) oraz małe dekoracyjne drzewka (Sorbus Aria), które są posadzone w donicach i są własnością lokali gastronomicznych. Powoduje to brak przejrzystej i spójnej koncepcji urządzenia zieleni, co negatywnie wpływa na przestrzeń ulicy i placu. Istniejące drzewa sezonowo pokrywają się liśćmi - od wiosny do jesieni - a kwiaty kwitną od kwietnia do października. Inne rośliny przy restauracjach też są sezonowe, stawiane dla dekoracji oraz własnej przestrzeni i odgrodzenia.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

Surfinia, surfinie

Aksamitka (Tegetes)

WERBENA OGRODOWA (Verbena hybrida)

Scewola (Goodeniaceae)

GREENERY ANALYSIS Na Długim Targu znajduje się łącznie osiem drzew (lipa holenderska) i podwieszone donice z kwiatami (pelargonia, petunie) na latarniach, dokładnie takie, jak na ulicy Długiej. Inna istenijąca zieleń to krzewy (tuja szmaragd, berberis thunbergii) i kwiaty (pelargonia, petunie, surfinie, aksamitki, werbeny, scewole, lawenda, vilaodorata).

On Długa Street there is a small amount of plants: two trees and suspended pots with flowers on leaterns. Another greenery are shrubs and flowers, grass, small decorative trees which are planted in pots and are the property of restaurants and cafes. On Dlugi Targ there is higher amount of plants: eight trees and suspended pots with flowers on leaterns.

top bottom

GDAŃSK w XVIIw. GDAŃSK w XXIw. przedproża historic terraces ogrody piwne beer gardens przybudówki Outhouses

ANALIZA PRZEDPROŻY I OGRODÓW PIWNYCH Przedproże to element gdańskiej kamienicy powstały z konieczności podniesienia poziomu piwnicy powyżej poziomu wód gruntowych. W skład przedproży wchodzi taras wysunięty przed lico budynku oraz schody prowadzące na ulicę, lecz istnieją jeszcze rozwiązania zawierające dodatkowe schody prowadzące do piwnicy, lokalizowane z boku.W tworzeniu przedproży zwracano uwagę na kwestie estetyczne. Wyróżnić można dwa typy przedproży. Pierwsze występowały w formie schodów prowadzących bezpośrednio do platformy przy elewacji frontowej. Drugie składały się z niskiego podestu prowadzącego do pomostu lub schodów, a następnie do platformy. Przed końcem XVIII wieku zauważalne jest, że wszystkie kamienice posiadały przedproża, co było typowym rozwiązaniem dla budynków położonych na podmokłym terenie. Z czasem przedproża były wzbogacane indywidualnie o dobudówki. W połowie XIX wieku, przedproża zostały poddane rozbiórce w celu poszerzenia obszaru przeznaczonego dla ruchu. Niektóre zostały zachowane na Długim Targu, jest on na tyle szeroki, że przedproża nie stanowiły specjalnej przeszkody dla ruchu. Pomimo protestów

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ 12

ZESTAWIENIE STANU HISTORYCZNEGO ZE WZSPÓŁCZESNYM

historyków i architektów, przedproża na ulicy Długiej nigdy nie zostały TERRACES AND OUTDOOR SEATING odbudowane. In the maps we can see the differences and transformations of terraces and beer gardens in two W latach 60. XIX wieku ze uwagi na potrzeby komunikacyjne, different periods of Długa Street and Długi Targ. zamiar przebudowy parterów usługowych oraz rozbudowę systemu Before the end of XVIII century, it is noticeable that all the houses had entrance terraces which were kanalizacyjnego zaczęto likwidację przedproży. W połowie wieku a typical solution of tenement houses. In the middle of XIX century, entrance terraces became a XIX wydano pierwsze zarządzenie odnośnie likwidacji istniejących subject to demolition in order to enlarge the transit space. Some of the terraces were kept at Długi przedproży oraz zakazu wprowadzania nowych. Następnie usunięto Targ. Despite the protestations of historians and architects, the terraces on Długa Street were never wszystkie przedproża z wyjątkiem tych o artystycznej wartości. W roku rebuilt again. During this historical period, bear gardens were barely an issue. 1872 usunięto ostatnie przedproże przy Ulicy Długiej, lecz kilka sztuk Nowadays, there is more outdoor seating than were before. There are a lot of restaurants without zostało ocalonych na Długim Targu ze względu na znaczną szerokość the entrance terraces; the access to the ground floor is more approachable because the stairs can traktu. W próbach przywrócenia przedproży aktywnie uczestniczyło sometimes be considered as a physical obstacle. Towarzystwo Ochrony Zabytków, lecz jego prace zahamował wybuch II wojny światowej.

prawdopodobne położenie w XVI w. i współczesne, strona północna probable location in XVI c. and nowadays, north side

FONTANNA NEPTUNA Według historycznych rycin, już w połowie wieku XVI na Długim Targu istniała fontanna, a raczej niezbyt pokaźny wodotrysk, o wiele mniejszy niż dzisiejsza fontanna Neptuna. Był on położony prawdopodobnie dalej na wschód od dzisiejszej fontanny. Ze względu na jej niewielką reprezentacyjność, gdańscy rajcy ufundowali nową, której większość elementów, w tym fundament, czasza, basen oraz statua Neptuna, pozostały niezmienne w formie po dziś dzień. Fontanna stanęła na Długim Targu w pierwszej połowie XVII wieku i została starannie wkomponowana w panoramę Długiego Targu. Oglądana od frontu pokrywa się osiowo z fasadą Dworu Artusa, w widoku od strony Bramy Zielonej widnieje na tle ściany Ratusza Głównomiejskiego oraz wylotu ulicy Długiej, zaś od strony ulicy Długiej zamyka jej perspektywę. Początkowo fontanna była malowana intensywnymi barwami oraz pokryta licznymi złoceniami. Statua była pokryta intensywną zielenią, krata czerwienią, zaś kamieniarka wykonana była z czarnego marmuru. Do roku 1939 fontanna nieznacznie się zmieniła, największa modernizacja nastąpiła w połowie XVIII wieku, kiedy to basen wymieniono na trwalszy oraz dodano detale rokokowe. Podczas wojny większość części zdjęto i ukryto, a czaszę zamurowano, aby nie uległa zniszczeniu. Po wojnie, podczas odbudowy Gdańska, odtworzono fontannę na podstawie dokumentacji przedwojennej wraz z jej ogrodzeniem, odnalezionym w ruinach miasta. Fontanna ustawiona była na podwójnym cokole, lecz z uwagi na podniesienie poziomu ulicy pozostawiono tylko jeden z nich.

analizy DZIEDZICTWO I KRAJOBRAZ

prawdopodobne XVI w. położenie i współczesne, strona południowa probable location in XVI c. and nowadays, south side

NEPTUN’S FOUNTAIN Fontanna Neptuna jest jednym z najcenniejszych Gdańskich zabytków, nie tylko w sensie konserwatorskim w stosunku do samego obiektu i jego wieku, ale i kompozycyjnym w perspektywie Drogi Królewskiej. Jej działanie w przestrzeni zostało skrupulatnie zaplanowane. Jakakolwiek ingerencja w jej formę czy położenie może zaburzyć krajobraz Traktu Królewskiego.

According to historical data in the middle of XVI century on Długi Targ there was already a small fountain, a lot smaller than contemporary one. It was located probably more to the east. In case of its low representative quality, Gdańsk’s councilors founded new one, which nearly all big elements survived till now in their original form. Fountain was put on Długi Targ in first half of XVII century. It was carefully composed into perspective of Kings Route. Watched frontaly it maches the middle axis of Dwór Artusa, from the green gate it appears on side wall of main town city hall and exit from Długa street and from Długa fountain closes the perspective of Kings Route. Till year 1939 fountain had changed not much, only big modernization was done in middle of XVIII century when basin was exchanged and many new figures were added. The fountain is one of the most important Gdańsk’s monuments, but it’s also really important in case of landscape quality. It’s place was carefully planned so any changes in form or location can destroy Kings Route view.

PODŁOŻE

Posadzkę ulicy Długiej i Długiego Targu stanowi 13 tysięcy metrów kwadratowych kamiennej posadzki. Przeważającą większość stanowią płyty balastowe ułożone w latach 70-tych ubiegłego stulecia (przeniesiono je z różnych lokalizacji w Gdańsku) i granit. Zastany stan nawierzchni niewątpliwie wymaga poprawy. W związku z okresowym wysokim obciążeniem nawierzchni Długiego Targu ciężkimi pojazdami i elementami infrastruktury technicznej imprez masowych, nawierzchnia z cieńszych płyt granitowych uległa w większości dewastacji. Widoczne są liczne spękania, a ubytki zastąpiono kostką brukową, tworzącą “łaty” w posadzce, gdzie brakuje jednolitego, spójnego wzoru. Powyższa mapa przedstawia zestawienie zdjęć uwidaczniających strukturę, podział, ubytki i rysunek posadzki oraz wycinek mapy do celów projektowych. Zaznaczono charakterystyczne wymiary szerokości i długości ulicy oraz placu.

analizy ARCHITEKTURA

Dokumentacja fotograficzna z przeprowadzonej wizji lokalnej prezentuje nierówności, ubytki, „łaty” w postaci kostki brukowej, przypadkowe w odbiorze elementy odwodnienia i studzienek kanalizacyjnych, zaburzoną strukturę i utracony rysunek posadzki. Skutkuje to chaosem przestrzennym i negatywnym odbiorem wizualnym. To zjawisko koliduje z ogólnym przekonaniem o wyjątkowości i prestiżu Ulicy Długiej i Długiego Targu, co zostało potwierdzone w przeprowadzonych wywiadach (patrz rozdział 2 ).

SURFACE King’s Route space is a complex urban interior with a surface of 13 000 square meters of stone paving. The vast majority consists of polished granite ballast stones that date back to 1970s. The existing condition clearly demands improvement of its technical conditions, reintegration of paving pattern and also conservation of historic fabric. The map above consists of two layers – satellite image which presents the structure, pattern, paving disintegration and also a floor drawing with indicated characteristic dimensions. The photographic documentation presents the actual condition of the paving and its burning issue, such as decay, disintegration, waviness, ‘sett patches,’ random drainage elements and finally lost floor drawing. It results in space chaos and visual distortion. This phenomenon collides with general opinion about King’s Route as a space of a high prestige level.

ŚCIANY Na mapie zaznaczono ściany wnętrza urbanistycznego z podziałem na północne i południowe fasady kamienic ulicy Długiej i Długiego Targu. Jest to wnętrze sprzężone, ograniczone z czterech stron – od wschodu Bramą Zieloną, od zachodu Bramą Złotą, natomiast od strony południowej i północnej pierzejami wąskich, kamienic o strzelistych szczytach. Analiza kąta środkowego i dominant znajduje się w rozdziale Analizy, Dziedzictwo i krajobraz.

analizy ARCHITEKTURA

WALL The map presents walls of an urban interior divided into northern and southern faรงades of Long Street and Long Market. The space of a street and a square is limited by each side - Green Gate on East, Golden Gate from the West and from the southern and northern sides by frontages of narrow and high tenement faรงades. Analysis of central angle and visual dominants is in chapter Analysis, Heritage and Landscape, paragraph Landscape.

KOLORYSTYKA I DETAL FASAD PIERZEI I POŁUDNIOWEJ UL. DŁUGIEJ Na powyższym schemacie przedstawiono kolorystykę i detale fasad na przykładzie odcinka pomiędzy ulicą Ławniczą i Pocztową. Kamienice przy Długiej są typowymi domami gdańskimi. Mają wąskie fasady zwieńczone szczytami bądź attykami, bogato zdobione herbami, figurami alegorycznymi i postaciami antycznych bohaterów. Posiadają bogatą kolorystykę. Możemy wyróżnić elewacje z czerwonej cegły z białą dekoracją kamienną, szarobłękitne (w tym kamienne) z wielobarwnymi akcentami i elewacje zdobione w technice sgraffito. Kolorystyka elewacji czyni każdą z kamienic wyjątkową i niepowtarzalną. Kontynuacją przedwojennej tradycji dekorowania fasad było wykonanie ich podczas powojennej odbudowy według nowoczesnych wzorów przez ówczesnych artystów, m.in. T.Pągowską.

analizy ARCHITEKTURA

MATERIALS Picture above shows the colour and detail of facades on the example section of the street between Ĺ awnicza street and the Pocztowa street. Townhouses at Long are typical houses in Gdansk. They have a narrow facades topped with gables or attics, richly decorated with coats of arms, allegorical figures and figures of ancient heroes. They have a wide range of colours, maintained in proper aesthetics. We can distinguish elevations red with white decoration stone, gray-blue (including the stone) with multi-colored accents and facades decorated with sgraffito technique.

Grafika przedstawia „ścieżkę wrażeń” odwzorowującą odczucia i impresje emocjonalne przechodniów, wykonaną na podstawie metody oceny krajobrazu kulturowego stworzonej przez Kazimierza Wejcherta. Wykres jest wypadkową subiektywnego odbioru przestrzeni. Górna krzywa jest odwzorowaniem trasy od Bramy Złotej w kierunku Motławy, natomiast dolna w kierunku przeciwnym. Wzniesienia wykresu oznaczają nagłą, pozytywną zmianę emocji, związaną z pojawiającym się atrakcyjnym kadrem. Spadki są związane z negatywnym odbiorem wizualnym bądź znudzeniem obserwatora. Analiza pozwala na zidentyfikowanie najcenniejszych miejsc oraz obszarów problemowych, co powinno być uwzględnione podczas procesu projektowego.

FONTANNA I RATUSZ

WIEŻA RATUSZA

WIDOK NA BAZYLIKĘ NMP ZŁOTA BRAMA

WIDOK NA RATUSZ

ZŁOTA BRAMA

“ŚCIEŻKA WRAŻEŃ” WG METODOLOGII K.WEJCHERTA

analizy ARCHITEKTURA

WIDOK NA WYSPĘ SPICHRZÓW OTWARCIE WIDOKOWE

‘PATH OF EXPERIENCES’ BY K. WEJCHERT METHOD The graphic presents ‘ impression path’ mapping observations and perception of passers-by, made on the basis of the methods of evaluation of the cultural landscape of Kazimierz Wejchert. It is a result of group’s subjective observations. The upper curve is a representation of the route from the Golden Gate towards Motlawa, while lower curve in the opposite direction. High points of the graph represent sudden positive perception associated with appearing view. Dips are associated with the negative visual perception. The analysis allows to identify the most valuable and problematic areas, which should be taken into consideration during the design process.

倀漀氀猀欀愀䘀椀氀栀愀爀洀漀渀椀愀䈀愀䈁琀礀挀欀愀一愀爀漀搀漀眀攀䴀甀稀攀甀洀䴀漀爀猀欀椀攀

吀攀愀琀爀圀礀戀爀稀攀簁攀伀嬁爀漀搀攀欀䬀甀氀琀甀爀礀䴀漀爀猀欀椀攀樀

娀戀爀漀樀漀眀渀椀愀

䴀甀稀攀甀洀戀甀爀猀稀琀礀渀甀

笁甀爀愀眀

䈀愀稀礀氀椀欀愀䴀愀爀椀愀挀欀愀

娀䈁漀琀愀䈀爀愀洀愀刀愀琀甀猀稀䜀搀愀䐁猀欀椀倀漀挀稀琀愀

䐀漀洀唀瀀栀愀最攀渀愀

䈀愀渀欀

䐀眀爀䄀爀琀甀猀愀

䘀漀渀琀愀渀渀愀一攀瀀琀甀渀愀

娀椀攀氀漀渀愀䈀爀愀洀愀

吀攀愀琀爀匀稀攀欀猀瀀椀爀漀眀猀欀椀匀琀愀挀樀愀䜀搀愀䐁猀欀威爀搀洀椀攀嬁挀椀攀䠀漀琀攀氀一漀瘀漀琀攀氀 ELEMENTY CHARAKTERYSTYCZNE Ulica Długa i Długi Targ należą do najpiękniejszych ulic Gdańska za sprawą proporcji oraz historycznych budynków, które tworzą charakter i tożsamość tej przestrzeni. Do najważniejszych lokalnych dominant należy Ratusz Głównego Miasta, gotycko-renesansowy budynek, usytuowany na styku ulicy i placu. Jego sylweta dominuje nad Drogą Królewską. Do najczęściej fotografowanych obiektów należy fontanna Neptuna, obiekt o historycznej wartości, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa pomorskiego. W skład obecnego zespołu Dworu Artusa wchodzą następujące obiekty: parter dwóch połączonych kamienic zwanych Starym Domem Ławy, właściwy Dwór Artusa oraz Nowy Dom Ławy.

analizy ARCHITEKTURA

CHARACTERISTIC ELEMENTS Długa street and Dlugi Targ are among the most beautiful streets of Gdańsk. The character of this space is closely tied to the historical and reconstructed buildings. The dominant structure of this space is the Town Hall with it’s tall tower. Very popular with turists but not only, is the Neptun’s Fountain - it is very heavily photographed. The Fountain completes the composition of Artus Court, which is one of the most representative buildings of the King’s Road.

WYPOSAŻENIE I UMEBLOWANIE TRAKTU KRÓLEWSKIEGO Powyższa mapa przedstawia ilość i rozmieszczenie kluczowych elementów wyposażenia Ulicy Długiej i Długiego Targu – drzew, ławek, latarni i koszy na śmieci. Wymienione elementy są stylizowane, koloru czarnego, wykonane z giętej stali. Na fotografiach z przeprowadzonej wizji lokalnej uchwycono dodatkowe elementy wyposażenia wnętrza m.in. szyldy trwałe, elementy czasowe, wytyczenia ogródków. Szyldy o różnorodnych kształtach, rozmiarach, kolorystyce, czcionce, zamieszczone są na różnych wysokościach. Czasowe elementy reklamowe, tzw. „potykacze” w różnych kształtach i wymiarach, są stawiane na posadzce, uniemożliwiając, blokując lub tamując ruch uliczny. Liczne stoiska przeznaczone są na handel detaliczny o różnorodnym, barwnym lecz niespójnym wyglądzie. Wytyczenia ogródków gastronomicznych i reklamy poszczególnych lokali usługowych zróżnicowane – markizy, parasole, szyldy, donice, ukwiecenie, zazielenienie, płotki są – różnorodne w swojej formie i stylistyce. Powyższe fotografie pokazują panujący chaos przestrzenny, brak ładu i spójnej estetyki.

analizy ARCHITEKTURA

FURNISHING The map presents number and location of main elements of King’s Route – trees, benches, lamp posts and litter bins. These elements are black, stylize, made of steel. The photography documentation captures additional interior elements including permanent and temporary signs. Signs attached to facades in different shapes, sizes, colors, text fonts are being placed at different heights. Temporary advertising elements in diverse material, shape, size are placed on the floor. They hamper, slower or block people’s transit. There are numerous market stalls in varied appearance – material, shape and size. Each commercial unit on the ground floor differs in general visual perception – individual sunblinds, umbrellas, signs, planting, greenery, fences. All above examples show the spatial chaos and lack of coherent aesthetic.

SZYLDY I REKLAMY Obecnie liczne szyldy i reklamy są jednym z powodów odbioru przestrzeni ul. Długiej i Długiego Targu jako nieuporządkowanej a nawet chaotycznej. Obecne regulacje okazują się nieskuteczne we wprowadzeniu ładu przestrzennego co widać na załączonych zdjęciach. Najemcy lokali przy ul. Długiej i na Długim Targu często umieszczają zbyt wiele reklam, co powoduje negatywny odbiór tak przestrzeni jak i samego lokalu.

analizy ARCHITEKTURA

SIGNAGE AND ADVERTISING In itâ&#x20AC;&#x2122;s current shape, is one of the reasons DĹ&#x201A;uga Street and Long Market is viewed as cluttered or even chaotic. Current regulations are proving to insufficient in introducing spacial order. Tenants often opt for too many signs and adverts, which leads to a negative reception of both the space in general and the tenants premises.

Żródła / Sources: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Teresa Zarębska „Przebudowa Gdańska w jego złotym wieku”, Warszawa 1998 Hanna Domańska „Śladami gdańskich zabytków", Gdańsk 1987 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, Gdańsk Śródmieście, nr planu 1110 Jacek Friedrich „Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960”, Gdańsk 2015 Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie Pomorska Biblioteka Cyfrowa Buhse Plan, Gdańsk 1866 Marzena Klimowicz-Sikorska, „Odkrywamy tajemnice fontanny Neptuna”, dostęp: 08 czerwca 2016r.

Ilustracje / Pictures: 1. Widok z ul. Długiej, w głębi szczyt Wieży Więziennej. Fot. R.T. Kuhn, 1895 1.1. Widok na Złotą Bramę, link: http://www.garnek.pl/danach/8773189/zlota-brama-gdansk, dostęp: 08 czerwca 2016r 2. Dom Uphagena, źródło: Aukcje Internetowe, 1941 2.1. Dom Uphagenów na Długiej, Zbiory Yanek, 4 maja 2013 3. Ulica Długa, źródło: Aukcje Internetowe, 1899 3.1. Urząd Pocztowy, autor: Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl, dostęp: 08 czerwca 2016r 4. Kino Neptun jako Kino Leningrad, źródło: Deutsche Fotothek www.deutschefotothek.de, 1953-1965 4.1. Kino Neptun, autor: Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl, dostęp: 08 czerwca 2016r 5. Ratusz Głównego Miasta od strony Długiego Targu, Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 1882 5.1. Długi Targ i ratusz z nowym hełmem, źródło prywatne: mamik, 12 marca 2014 6. Fontanna Neptuna, źródło: Aukcje Internetowe, 1915 6.1. Gdańsk Główne Miasto - Fontanna Neptuna, link: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fontanna_Neptuna_Gda%C5%84sk. JPG, dostęp: 08 czerwca 2016r 7. Gdańsk. Dwór Artusa. Długi Targ. Rysunek ołówkiem na podstawie pocztówki, Źródło: Bronisław Lis www.antic.republika.pl,19201930 7.1. Dwór Artusa, autor: Andrzej Kosko, link: http://ibedeker.pl/obiekty/gdanski-dwor-artusa-czyli-moc-arturowej-legendy/, dostęp: 08 czerwca 2016r

Długi Targ i w głębi Zielona Brama, źródło: Bildarchiv Foto Marburg, 1938 Zielona Brama, autor: YARO, 7 października 2007 Widok ulicy autorstwa Daniela Chodowieckiego, 1773 Własność Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych, 1905 Najstarsze znane zdjęcie Gdańska prezentujące ulicę Długą. Originał znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie, 18 października 1853 Zdjęcia roślin z serwisu Wikipedia (pelargonia, surfinia - Jerzy Opioła, petunia - Andrew Bossi) Kamienica nr 4. Własność Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, 1915-1920 Kamienica nr 4. Zbiory Yanek, 4 maja 2013 Kamienice nr 13 i 14. Adalbert Ballerstaedt, 1870 Kamienica nr 13. Zbiory Yanek, 4 października 2013 Kamienice nr 5. Własność Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, 1937-1939 Kamienice nr 5, Zbiory Yanek, 4 maja 2013

analizy ARCHITEKTURA

8. 8.1. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

BADANIA SPOŁECZNE SOCIAL RESEARCH

02.1 wstęp

INTRODUCTION

Rola sfera społecznej, wyjątkowo złożonej ze względu na swoją dynamikę i znaczną wrażliwość na oddziałujące czynniki, jest bardzo istotna w kontekście przemian przestrzennych. Zagadnienia jej dotyczące są wieloaspektowe ze względu na różnorodność użytkowników rozpatrywanej przestrzeni. Trudno sprawić, aby odbiorcy o odmiennych (często sprzecznych) potrzebach odczuwali dodatni wpływ przestrzeni na ich życie. Rolą architektów w podejmowanych działaniach staje się stworzenie miejsca autentycznego, które żyje i w którym są ludzie.

Social sphere due to its dynamic and high sensitivity to factors affecting the area is a complicated field, with a very important role in any spatial transformations. Issues related to them are multi-faceted and complex due to the number of users in the designed space. Users with different and often conflicting needs should feel the positive impact of space on their lives. The role of us - architects - is to create an authentic place, which lives, in which there are people.

02.1.1 METODOLOGIA

METHODOLOGY

OKREŚLENIE GRUP UŻYTKOWNIKÓW — KIM JEST UŻYTKOWNIK TRAKTU KRÓLEWSKIEGO ?

A DEFINITION OF GROUPS OF USERS — WHO IS THE USER ?

Określenie potrzeb użytkowników Drogi Królewskiej wymaga zidentyfikowania grup społecznych, które podzielić można według: wieku (dzieci, młodzież, dorośli, osoby starsze) częstotliwości korzystania z przestrzeni (codziennie, okresowo, raz w życiu - mieszkańcy/pracownicy, turyści polscy, turyści zagraniczni) aktywności edukacyjnej/zawodowej czy sytuacji materialnej (zamożni/ niezamożni) innych kategorii

Defining the needs of the users of the King’s Route requires the identification of social groups, which can be divided by: age (children, adolescents, adults, elderly) requency of use of the space (daily, periodically, once in a lifetime - residents / workers, tourists, local, foreign tourists) educational/employment activity or financial status (rich / not wealthy) other categories

WSTĘP

In order to identify and name users, a “persona” for each potential (mentioned above) stakeholder was created. Such visualization of a user and an attempt to identify his/her needs or problems is a strong basis for the first interviews - the designer becomes particularly sensitive to the conversation with the other person, whose potential problems were previously diagnosed. Based on the information gathered through the following actions (described below) we were able to create users’ profiles presented in the final section of this chapter.

BADANIA SPOŁECZNE WSTĘP

W celu zidentyfikowania i nazwania użytkowników, stworzono „persony” dla poszczególnych potencjalnych (wyżej wymienionych) interesariuszy. Takie wizualizowanie użytkownika i próba określenia jego potrzeb stanowi bazę do wstępnych wywiadów - projektant staje się uwrażliwiony na rozmowę z drugą osobą, której potencjalne problemy wcześniej zdiagnozował. Bazując na informacjach zebranych dzięki kolejnym, opisanym poniżej, działaniom, możliwe stało się stworzenie profili użytkowników ulicy Długiej i Długiego Targu zaprezentowanych w końcowej części niniejszym rozdziale.

WYWIADY — CO UŻYTKOWNIK MYŚLI O PRZESTRZENI ?

INTERVIEWS — WHAT DOES THE USER THINK ABOUT THE SPACE ?

SONDAŻE ULICZNE

STREET SURVEYS

Mając już wyobrażenie o potencjalnym użytkowniku Drogi Królewskiej przeprowadzono sondaże uliczne, mające na celu zbadanie percepcji przestrzeni przez napotkanych w niej odbiorców. Nadrzędnym celem było poznanie wrażenia, jakie ulica Długa i Długi Targ wywierają na ludziach oraz zbadanie, czy obecny charakter Traktu Królewskiego jest powszechnie akceptowalny. Chodziło także o sprawdzenie, czy pewne tematy związane z tą przestrzenią nie budzą skrajnych emocji lub czy istnieją jakiekolwiek problemy przyczyniające się do poczucia dyskomfortu lub wykluczenia pewnych grup społecznych. Istotne było także poznanie sposobów korzystania z przestrzeni, częstotliwości podejmowanych aktywności i przyczyn konkretnych wyborów.

Having an idea of a potential user surveys on the King’s Route were conducted focused on the perception of space of the encountered users. The overall objective was to discover the impression that Dluga Street and Dlugi Targ have on humans and to investigate whether the current character of Dluga Street is widely acceptable.

Osoba przeprowadzająca wywiad miała do dyspozycji listę kierunkowych pytań obejmujących dziedziny takie jak aktywności na Trakcie Królewskim, charakter miejsca, relacje czlowiek-przestrzeń, ulubione miejsca, miejsca charakterystyczne, relacje międzyludzkie i działania w przestrzeni w czasie. Ideą rozmów z przypadkowo napotkanymi osobami było jednak nie samo zadawanie pytań z listy, ale stworzenie nieformalnej atmosfery i przeprowadzenie swobodnej rozmowy, zbaczającej nawet niekiedy z głównego tematu.

We wanted to see if certain topics related to the King’s Route do not arouse extreme emotions, whether there are there any problems contributing to the discomfort or exclusion of certain social groups. We also wanted to understand how the space works for its users, to research the frequency of selected activities and perhaps the cause of specific choices. The person conducting the interview had at its disposal a list of directional questions. However, the idea of talks with randomly encountered people was not simply asking some questions from the list, but the creation of an informal conversation, running freely, sometimes even turning aside from the main topic of the discussion itself.

Such activities, carried out deliberately, guaranteed an opening of the Takie działania przeprowadzone świadomie gwarantowały otwarcie się rozmówcy i jego po- speaker and his emotional connection with the subject of Dluga Street and Dlugi Market. wiązanie emocjonalne z tematem ulicy Długiej i Długiego Targu.

Osoba pytana nie czuła skrępowania, udzielała cennych informacji przytaczając pełne szczegółów historie związane z ważnymi wydarzeniami i przywołując wspomnienia z przeszłości. Okazało się, że ważne jest miejsce, w którym przebiega rozmowa. Ludzie pytani o ulicę Długą, przebywając w jej przestrzeni w trakcie rozmowy nie zawsze byli w stanie wyrazić, co faktycznie myślą o Drodze Królewskiej. Oczarowani atmosferą miejsca rozglądali się dookoła, szukając ewentualnych wad i zalet otaczającej ich przestrzeni. W trakcie wywiadów przeprowadzanych poza ulicą Długą czy Długim Targiem osoby pytane zdobywały się na wyjątkowo oryginalne odpowiedzi. Należy traktować je więc jako faktyczne „pierwsze skojarzenia” i rzeczywiste wyobrażenia związane z ulicą oraz to, z czym użytkownik emocjonalnie związał się najbardziej. W opisany sposob przeprowadzono 42 sondaże.

The person questioned did not feel embarrassed, he gave valuable information, quoting the (full of details) stories associated with the King’s Route and the surrounding area, sometimes recalling memories from the past. We also noticed that it is important where the conversation takes place. People asked about the Dluga Street, staying in its space during the conversation, were not always able to bring out what is really in their mind in relation to the King’s Route - enchanted by atmosphere of the place they looked around searching for the possible advantages and disadvantages of the space surrounding them. We noticed that during interviews conducted outside of the Dluga Street and Dlugi Targ people questioned were able to give extremely original responses and these ones should be more surely regarded as the actual ‘first association“ with the King’s Route, the actual image of the street, thngs that they are emotionally involved with the most. Forty-two street surveys were conducted in this manner.

KONSULTACJE SPOŁECZNE

PUBLIC CONSULTATIONS

W spotkaniach w Zespole Szkół Łączności 6 i 7 kwietnia br. wzięli udział zarówno interesariusze Traktu Królewskiego i mieszkańcy Głównego Miasta, jak i osoby z innych dzielnic Gdańska. W jednym miejscu zgromadziły się osoby reprezentujące gastronomię, hotelarstwo, instytucje samorządowe i pozarządowe, muzea, przedstawiciele zarządów nieruchomościami oraz sami mieszkańcy.

Meetings on the 6th and 7th of April at the School of Communications were attended by both the stakeholders of the King’s Route and the residents of the Main Town, as well as people from other districts of the city. At the same time they gathered people representing gastronomy, hospitality industry, local government and non-governmental institutions, museums, real estate market and the residents themselves.

W ciągu dwóch dni ponad 50 osób mogło pozmawiać o ulicy Długiej, Długim Targu i ich najbliższym otoczeniu, poruszając bardzo wiele istotnych wątków. Rozmowy toczyły się w pięciu blokach tematycznych, dotyczących najbardziej reprezentacyjnej przestrzeni Gdańska:

Within two days, more than 50 people could discuss on the project of the Long Street, Long Market and their immediate surroundings by discussing a number of important topics. The talks were held in five thematic blocks concerning this public space:

Przestrzenie komercyjne i niekomercyjne Sposoby użytkowania Atrakcyjne obiekty i ulubione miejsca Kalendarz życia Relacje ulicy Długiej i Długiego Targu z otoczeniem

Commercial and non-commercial spaces Ways of use Attractive objects and favorite places Calendar of Activities Relations of the Long Street and Long Market with its surroundings

Formuła warsztatów pozwalała wszystkim uczestnikom wypowiedzieć się na wszystkie tematy. Formula of the workshops allowed all participants to comment on all topDzięki temu udało się zebrać pokaźną bazę informacji, opinii i odczuć dotyczących ulicy Długiej ics. As a result, we have accumulated a substantial base of information, opinions and feelings about the Long Street and Long Market. i Długiego Targu.

4% 6%

BADANIA SPOŁECZNE WSTĘP

11,8% 8%

49%

51%

48% 56,9%

31,4%

14%

18%

mężczyźni men

20-35 lat 20-35 years

turysta zagraniczny foreign tourist

mieszkaniec Długiej Długa Street resident

kobiety women

35-50 lat 35-50 years

mieszkaniec Gdanska Gdańsk resident

pracownik employee

50+ lat 50+ years

mieszkaniec Trójmiasta Tricity resident

artysta artist

Dane dotyczące uczestników wywiadów na ul. Dlugiej turysta z Polski Polish tourist Data on the participants of the interviews on the Dluga Street

SPOTKANIE W KLUBIE SENIORA “MOTŁAWA”

MEETING IN THE SENIORS’ CLUB “MOTŁAWA”

Wywiady wskazały, że osoby starsze należą do grupy użytkowników codziennie korzystających z Drogi Królewskiej, co tylko potwierdza, że ich potrzebom należy się nieco szczególniej przypatrzeć. Mając to na uwadze, zorganizowano spotkanie w Klubie Seniora „Motława”. W trakcie rozmowy z seniorkami (uczestniczyły same panie) udało się uzyskać informacje, w jakim celu zjawiają się na ulicy Długiej i Długim Targu i jak wspominają tę przestrzeń z przeszłości. Poproszono o porównanie stanu obecnego Traktu Królewskiego z tym z minionych lat. Spacer ulicą i placem stanowił łatwiejszą w odbiorze alternatywę dla mapy, na której mieszkanki Gdańska miały pierwotnie zaznaczyć „miejsca szczególne” na Długiej i Długim Targu. Fizyczna wędrówka w przestrzeni sprowokowała również liczne wspomnienia i refleksje dotyczące dawnego charakteru tej ulicy.

Considering the needs of older people - according to an interview it is a group of users using the King’s Route every day - which only confirms that we should look at their needs a bit more precisely- we organized a meeting in the Seniors’ Club “Motława”. During the conversation with seniors we were able to get information why they use the Dluga Street and Dlugi Targ. We could compare its current state with the one of the past years. Walking down the street and the square was easier for the perception the space and it was a good alternative for the map on which residents of Gdansk were originally supposed to mark ”special places” on the Dluga Street and Dlugi Targ. The physical journey in space has provoked numerous memories and reflections about the old character of the street.

OBSERWACJE — JAK UŻYTKOWNIK ZACHOWUJE SIĘ W PRZESTRZEN ?

OBSERVATIONS — HOW DIES THE USER BEHAVE IN THE SPACE ?

Obserwacje użytkowników Drogi Królewskiej zostały przeprowadzone w trzech fazach, przy czym poszczególne części obserwacji zazębiały się ze sobą w czasie. W celu poznania sposobu poruszania się różnych użytkowników w badanej przestrzeni i zależności prędkości pokonywania danej trasy od wieku czy płci, próbowano odpowiedzieć na pytania - czy istnieje schemat pokonywania trasy w pośpiechu? czy osoby powoli spacerujące wybierają podobne miejsca postoju? czy zauważalne są różnice sposobu poruszania się pojedynczych osób i osób spacerujących w większej grupie? W trakcie badania zadaniem obserwatora było dodatkowo fotograficzne dokumentowanie szczególnych popularnych zachowań użytkowników Drogi Królewskiej. Obserwacje zostały przeprowadzone tylko w dni pogodne, bez deszczu, o różnych porach dnia i w różne dni tygodnia, aby uzyskać możliwie jak najpełniejszy obraz ruchu na Długiej i Długim Targu, zarówno w tygodniu roboczym, jak i podczas weekendu kiedy naturalny jest przyrost liczby użytkowników. Zadaniem obserwatora było wybranie jednej osoby spośród wszystkich przechodniów i podążanie jej śladami, notując miejsca postoju, rejestrując widoki, które przykuły uwagę wybranej osoby i weryfikując prędkość ruchu. Trasy nanoszono na mapy wraz z wszystkimi informacjami dodatkowymi. Przeprowadzono 28 godzin obserwacji, 110 obserwowanych osób (grup).

The King’s Route users’ observations were carried out in three phases, where the individual parts of observations are overlapping. In order to know how users move in the studied space and to know the dependence of the speed of movement along the route on age or gender, while trying to answer the questions - is there a pattern of moving along the route in a hurry? do slowly strolling users choose similar stopping places? are there noticeable differences in the way of movement of individuals and people walking around in a larger groups? During the observations the observer’s mission was also to prepare the photographic documentation of specific behaviors or common user activities on the King’s Route. Observations were carried out only on sunny days without rain, at different times of day and on different days of the week - to get the fullest possible picture of traffic on the Dluga Street and Dlugi Targ - both in the working days and during the weekend when there is a natural to increase of the users. The task of the observers was to select one person from among all the passers-by and follow his footsteps noting stopping places, recording the views, which caught the attention of the person selected, verifying the speed of the movement. Routes were applied to the map, along with all the additional information. Numbers: 28 h of observations, 110 observed people (groups).

Następnie sporządzono mapy zbiorcze z podziałem wg prędkości ruchu, płci i wieku. Oprócz subiektywnego wybierania użytkownika i rejestrowania jego zachowań, dokonano analizy ilościowej użytkowników ulicy Długiej i Długiego Targu. W równych odstępach czasowych liczono osoby przebywające na ulicy i przypisywano je do oszacowanych grup wiekowych. Natomiast materiał filmowy stanowił dopełnienie do informacji zdobytych w badaniach opisanych powyżej. Dzięki temu uzyskano informację, jakie osoby, o jakiej porze i w jakiej liczbie pojawiają się w badanej przestrzeni.

Then the cumulative maps were prepared, with a diversification of the speeds of movement. In addition to the subjective selection of a user and recording his behaviour, we did a quantitative analysis of the users of the Long Street and Long Market. At regular intervals we counted people on the street and attributed them to the estimated age groups.A video footage was a complement to the information gained in the tests described above. As a result, we obtained information what kind of person, at what time and in what numbers appear in the studied space.

ANKIETA INTERNETOWA

INTERNET QUESTIONNAIRE

Ankieta organizowana przez Miasto Gdańsk, którą wypełniło 1700 respondentów, stanowi w Questionaire organized by the City of Gdańsk, filled by almost 1700 respondents, formed a base of additional information, provided by the users. niniejszym raporcie dopełnienie informacji wypływających od użytkowników.

ANALIZA PRZESTRZENI — DLACZEGO UŻYTKOWNIK TAK ZACHOWUJE SIĘ W PRZESTRZENI ?

ANALYSIS OF THE SPACE — WHY DOES THE USER BEHAVE THIS WAY ?

Mając na uwadze zasłyszane w czasie wywiadów opinie oraz wyniki obserwacji dokonano Taking into account what we had heard during interviews and observations we decided to analyze a space for: analizy przestrzeni pod kątem: diversity and quality of services offered to users of the chosen space różnorodności i jakości usług oferowanych użytkownikom analizowanej przestrzeni accessibility for people with different needs (eg. a person with reduced modostępności dla osób o różnych potrzebach (np. osoby o ograniczonej sprawności, dzieci, bility, children, the elderly) osoby starsze) Analysis of the quality of services was carried out as a “desk research”. Analiza jakości usług została przeprowadzona na zasadzie „desk research”.

results

WSTĘP

BADANIA SPOŁECZNE WSTĘP

02.1.2 UZYSKANE REZULTATY

Celem podjętych działań było zebranie kompleksowych danych dotyczących kondycji ulicy The aim of our group’s activities was to gather comprehensive data on the Długiej i Długiego Targu przede wszystkim z punktu widzenia głównych użytkowników badanej condition of Długa Street and the Długi Targ, especially from the point of view of the main users of the studied site. The results of these studies are: przestrzeni. Rezultatem tych badań są: określenie grupy użytkowników obecnych i potencjalnych określenie sposobów użytkowania przestrzeni zdefiniowanie potrzeb użytkowników oraz problemów z jakimi borykają się w zadanej przestrzeni wyznaczenie obszarów funkcjonych wymagających interwencji rekomendacje dla dalszego rozwoju ulicy Długiej i Długiego Targu w kontekście socjologicznym

definition of certain groups of current and potential users definition of specific ways to use the space identification of user needs and problems designation of functional areas requiring intervention recommendations for further development of Długa Street and Długi Targ in the sociological context

02.2 ANALIZY

ANALYSIS

W niniejszym rozdziale zaprezentowane są wyniki przeprowadzonych analiz. Obrana metodologia działań oraz argumentacja słuszności wyborów zostały już szczegółowo opisane w poprzednim rozdziale. Każdy z podrozdziałów zawiera najważniejsze spostrzeżenia związane z użytkowaniem przestrzeni ulicy Długiej i Długiego Targu, które stanowić mogą ważny punkt odniesienia w tworzeniu wskazówek projektowych dla Drogi Królewsiej.

In this section the results of our analysis are presented. The chosen methodology and arguments about the fairness of the choice have already been described in detail in the previous chapter. Each of the subsections is marked by a brief summary of the main findings related to the use of Długa Street and Długi Targ, which certainly can constitute an important reference point in the development of design guidelines for the Kings’ Route.

PROFIL UZYTKOWNIKA Grafika przedstawia różnych użytkowników ulicy Długiej i Długiego Targu. Każdy z nich ma inne potrzeby w stosunku do mającej podlegać przekształceniom przestrzeni ze względu na odmienne aktywności, które podejmują w mieście. Analizując liczbowo wszystkie potrzeby poszczególnych użytkowników i ich powtórzenia można zweryfikować, które aspekty projektu są najważniejsze.

USER’S PROFILE The following graphic shows the various prospective users of Długa Street and Długi Targ. Each of them has different needs in relation to the proposed space because of different activities that they are doing in the city. Analyzing numerically the needs of individual users and their repetition we were able to verify which aspects are the most important, perhaps even necessary, to provide. Użytkownicy Ulicy Długiej i Długiego Targu

3,6%

1,7%

1,4%

7,4% 3,1% 7,1%

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

11,4%

24,4%

20,9%

41,9%

74,1% odbywam spotkania slużbowe I take part in business meetings

codziennie every day

transportem publicznym by public transport

spędzam tu czas wolny I spend my free time here

kilka razy w tygodniu several times a week

samochodem by car

pracuję na ulicy Długiej i Długim Targu I work at Długa Street and Długi Targ

kilka razy w miesiącu several times a month

pieszo on foot

mieszkam w bezpośrednim sąsiedztwie tych ulic I live close to those streets

kilka razy w roku several times a year

rowerem by bike

odwiedzam znajomych, rodzinę I visit friends, family

razy w roku/rzadziej once a year / less frequently

inaczej other

mieszkam na ulicy Długiej lub Długim Targu I live at Długa Street and Długi Targ pracuję w bezpośrednim sąsiedztwie tych ulic I work close to those streets

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk (wypełniło ją ponad 1700 osób). Procent uzyskanych odpowiedzi na pytania (kolejno od lewej): W jakim celu przebywasz na UIlicy Dlugiej i Dlugiego Targu ? Jak czesto korzystasz z tej przestrzeni ? Jak tam docierasz ? Internet questionaire conducted by the City of Gdańsk (no of responses 1700). Percentage of the responses (in order from the left): WHat is teh purpose of your stay at Dluga Street and Dlugiego Targ ? How often do you use this space ? How do you reach the area ?

UŻYTKOWNICY DROGI KRÓLEWSKIEJ I ICH POTRZEBY

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

WYNIKI WYWIADÓW

RESULTS OF INTERVIEWS

Celem usystematyzowania odpowiedzi uzyskanych w trakcie rozmów z użytkownikami ulicy Długiej i Długiego Targu (zarówno w trakcie sondaży ulicznych, jak i konsultacji społecznych czy podczas spotkania w Klubie Seniora), dokonano następującego podziału różnych aspektów życia w przestrzeni Traktu Królewskiego:

In order to systematize the responses obtained during the interviews with the users of Długa Street and Długi Targ (both during the street surveys and public consultations or during a meeting at the Senior Club) we made the following categories of various aspects of life in the designated area:

AKTYWNOŚCI NA TRAKCIE KRÓLEWSKIM CHARAKTER MIEJSCA RELACJE CZŁOWIEK - PRZESTRZEŃ ULUBIONE MIEJSCA/ MIEJSCA CHARAKTERYSTYCZNE ZIELEŃ ARCHITEKTURA (BUDYNKI, DETALE, POSADZKI) DOSTĘPNOŚĆ MIEJSCA ODPOCZYNKU KOMUNIKACJA RELACJE MIĘDZYLUDZKIE ARTYŚCI ROWERZYŚCI BEZDOMNI DZIAŁANIA W PRZESTRZENI W CZASIE WYDARZENIA (W TYM ŻYCIE NOCNE) USŁUGI POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA SEZONOWOŚĆ

ACTIVITIES ON DŁUGA STREET AND DŁUGI TARG THE CHARACTER OF THE PLACE RELATION HUMAN - SPACE FAVORITE / CHARACTERISTIC PLACES GREENERY ARCHITECTURE AVAILABILITY THE REST AREAS TRANSPORTATION INTERPERSONAL RELATIONS ARTISTS CYCLISTS HOMELESS PEOPLE ACTION IN THE SPACE&TIME EVENTS (INCLUDING NIGHTLIFE) SERVICES FEELING OF SECURITY SEASONALITY

AKTYWNOŚCI NA TRAKCIE KRÓLEWSKIM

ACTIVITIES ON KINGS’ ROUTE

Użytkownicy ulicy / zajęcia uzytkowników - cel przebywania na Ulicy Długiej

Street users / street activities - their purpose of using Dluga Street

Uczestnicy konsultacji społecznych w odpowiedzi na pytanie: “W jaki sposób zwykle korzystasz z Drogi Królewskiej?” odpowiadali: “Spaceruję, przychodzę na kawę i lody do kawiarni.” “Kupuję coś na wynos i spaceruję.” “Po prostu tutaj pracuję.” “Pojawiam się na Długiej głównie w celach biznesowych.” “Przychodzę tutaj do klubów, pubów pobawić się.” “Lubię posiedzieć/pobyć w tej przestrzeni.” “To najkrótsza droga, którą mogę przejść w inne miejsce.”

Participants of the public consultations in response to the question “How do you usually use the Royal Route?” answered: “I walk, I come for coffee and ice cream to the coffee shop.” “I buy something to take away and I walk.” “I just work here.” “I show up on Długa Street mainly for business purposes.” “I come here to the clubs, pubs to have fun.” “I like to sit / stay in this space.” “This is the shortest way, I can go to another place.”

“I am just passing by, but I choose the King’s Route for aesthetic reasons.” “I come here when cultural events are held.” “From time to time I take part in the political events, for example manifestations.”

Jak widać ludzie korzystają z ulicy Długiej i Długiego Targu w sposób różny, ale zdecydowana większość aktywności wymienianych przez respondentów związana jest z ruchem - spacerem. Zarówno mieszkańcy jak i turyści cenią sobie spędzanie wolnego czasu w tak atrakcyjnej przestrzeni. Architektura tego miejsca oraz jego historia tworzą ten niepowtarzalny klimat.

As you can see people use Długa Street and Długi Targ in different ways, but the vast majority of activity mentioned by respondents is associated with the movement - walk. Both locals and tourists appreciate spending time in such an attractive space. The architecture of this place and its history make this unique atmosphere.

BADANIA SPOŁECZNOŚCI ANALIZY

“Tylko przechodzę, ale wybieram Drogę Królewską ze względów estetycznych.” “Przychodzę tutaj, gdy odbywają się wydarzenia kulturalne.” “Od czasu do czasu biorę udział w wydarzeniach o charakterze światopoglądowym lub politycznym, np. manifestacje.”

“Zazwyczaj wchodzę na ulicę Długą przez Złotą Bramę i dalej kieruję się w stronę rzeki.”

“Zazwyczaj zaczynam spacer od przystanku Brama Wyżynna i idę Długą do rzeki. Gdyby zmieniono miejsce przystanku, to na Długą przyszedłbym z zupełnie innej strony - od strony przystanku.”

“Usually I enter Długa Street from Golden Gate and continue walking toward the river.”

Często wybieraną trasą spaceru jest przejście od Złotej Bramy, Długą, Długim Targiem, następnie wzdłuż Motławy i powrót ulicą Mariacką. To ulica Mariacka była wymieniana jako ta najpiękniejsza, szczególnie przez mieszkańców Trójmiasta oraz polskich turystów. Atrakcyjność przestrzeni stanowi czynnik decydujący w wyborze tego miejsca jako fragmentu na trasie do konkretnego celu. Długa i Długi Targ stanowią często jedynie połączenie z miejscami chętniej wybieranymi szczególnie przez matki z dziećmi (przykładowo Wyspa Spichrzów - bardzo dobrze nasłoneczniona i nie tak chętnie odwiedzana przez grajków poza sezonem).

“Usually I start to walk from the Wyżynna Gate and go to the river. If the location of the bus stop changed, I would come to Długa Street from a completely different angle from the bus stop.“

Often chosen walking route is the passage from the Golden Gate, through Długa Street, Długi Targ, then along the Motława River and the return by St. Mary’s Street. St. Mary’s Street was mentioned as the most beautiful, especially by Poles. The attractiveness of space is a decisive factor in choosing this place as a a part of the route to the particular destination. Długa Street and Długi Targ are often the only connection to the places more likely to be selected, especially for mothers with children (for example, Granary Island is extremely sun-drenched and not so willingly visited by musicians in low season).

“Nie mam pojęcia o żadnych aktywnościach organizowanych na ulicy, niemniej brałem udział w politycznych demonstracjach. Dodatkowo, chodziłem przez jakiś czas do IKM w ramach programu Study Visits”

“I’m not aware of many of the activities around the street, but I’ve participated in political demonstrations. Also, I’ve being going to IKM with the program Study Visits.”

Osoby starsze wspomniały, że na Długiej i Długim Targu przebywają niemal codziennie z racji licznych aktywności organizowanych przez Klub Seniora w przestrzeni sąsiadującej z Drogą Królewską bądź bezpośrednio przy niej (przykładowo spotkania raz w tygodniu w IKM). Czasami seniorzy są odwiedzani przez swoich znajomych i wtedy sami pełnią rolę lokalnych przewodników. Spacer zaczynają przeważnie od Długiej, przez Długi Targ i kończąc na ulicy Mariackiej. Osoby starsze bardzo lubią tę przestrzeń i chętnie spędzałyby w niej jeszcze więcej czasu nie tylko spacerując i podziwiając kolorowe elewacje kamienic, ale brakuje miejsc przystosowanych do ich potrzeb. Na ulicy brakuje ławek, by usiąść, a drogie restauracje odpychają wysokimi cenami. Pośrednim rozwiązaniem, z którego starsze panie, jak same podkreśliły, bardzo chętnie korzystają, jest zniżka dla seniorów w niektórych gdańskich cukierniach. Z tego powodu Pellowski cieszy się u nich dużym uznaniem i jest popularnym miejscem spotkań na ciastko i kawę. Obiady zaś jedzą w przystępnym cenowo Barze Neptun.

The elderly mentioned that they are present on Długa Street and Długi Targ almost every day because of many activities organized by Seniors’ Club for them in the space close to the King’s Route or directly on it (for example, meeting once a week in IKM). Sometimes the seniors are visited by their friends and then they act as local guides - they start the walk on Długa Street, Długi Targ, ending on St. Mary’s Street. Older people are very fond of this space and gladly would spend there more time, not just strolling and admiring the colorful facades of houses, but there is lack of places adapted to their needs. On the street there are too little benches to sit on and expensive restaurants repel the users. An indirect solution, which older ladies use with pleasure, as they mentioned, is a discount for seniors in Gdansk in some pastry shops. For this reason, Pellowski is highly respected and is a popular meeting place for cake and coffee. Lunches they eat in the affordable Bar Neptun.

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Wizualizacja danych - procent uzyskanych odpowiedzi na pytanie: Jakie aktywności wykonujesz w przestrzeni Ulicy Długiej i Długiego Targu (kolejno od góry) rzadko, czasami, czesto? Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Data visualization - percentage of the responses for the question: What activities do you preform within the space of Dluga Street and Dlugi Targ (starting for the top) rarely, sometimes, often

CHARAKTER ULICY

STREET’S CHARACTER

Większość zwiedzających ulicę Długą i Długi Targ ulega urokowi tego miejsca. Największe Most, if not all, of thevisitors of Długa Street and Długi Targ are charmed by wrażenie robią na nich odbudowane po zniszczeniach drugiej Wojny Światowej kolorowe this place. Colorful houses accompanying the Town Hall tower, rebuilt after the devastation of the Second World War, make the biggest impression on kamienice oraz perspektywa ulicy z dominantą wieży Ratusza. visitors.

“Bardzo podoba mi się sceneria, kiedy idę od Złotej Bramy i cały czas pojawiają się różne fasady”.

„I like the scenery when walking from the Golden Gate and looking around at all the different facades.“

“Prawie jak w bajce. Ulica jest bardzo szeroka, piękna i ma tę magię.”

“wygląda to jak nowa replika starego miasta.”

„It looks like a fairytale here. The street is very wide, beautiful, it has the magic.“

“t looks like a new replica of an old city”

“jest to mój pierwszy raz w Gdańsku i jasne, że lubię Długą głównie budynki.”

“ulica jest ładnie odbudowana - w - Warszawie jest to trochę przedobrzone, aż widać, że sztuczne.”

“it’s my first time in Gdansk, and of course, I like Dluga. I like the buildings, facades etc”

„The street is nicely rebuilt, in Warsaw it ́s overdone, you can see it ́s „fake“.”

Respondenci (szczególnie turyści) zwrócili także uwagę nie na same budynki, ale na to, co Respondents (especially tourists) also pointed out not only the buildings dzieje się między nimi. Podkreślili, że na ulicy głównie widać turystów, co stanowi wartość tej themselves, but what happens between them too. They stressed that tourists are mostly seen on the street, which on one hand is a value of this space przestrzeni - ulica żyje, jest pełna ludzi. - the street is alive, is full of people.

“Główna ulica zawsze powinna taka być. Pełna ludzi i przez to zapraszająca się do wejścia na nią.”

“Wydaje mi się, że na ulicy są głównie turyści, a już na pewno była ich większość podczas mojej wizyty w Wielkanocy. Niemniej, lubię widzieć takie tłumy, czuć, że ulica żyje.”

“A main street should be just like that. Full of people, inviting you to enter the places, etc.”

“I think there are mostly tourists in the street, specially when I visited it during Easter. But I liked seeing all the people in the street. It was alive.”

“Boję się tego, czy miasto nie stanie sie zbyt turystyczne”

“I am afraid that the city is becoming too touristic”

Sami turyści zauważali brak mieszkańców na ulicach, co wydaje się nienaturalne i sztuczne, więc nie wzbudza zaufania. Marka miejsca może być budowana dzięki jego autentyczności. Turysta odwiedzając nowe miejsca chce spróbować odmiennej kultury, poznać lokalne zwyczaje.

“Mieszkałem we Wrocławiu i już teraz mogę powiedzieć - Gdańsk jest lepszy. Ale miejsce te jest puste, to znaczy wydaje się, jakby nikt tu nie mieszkał, tylko sami turyści. Nie można doświadczyć prawdziwego życia - przynajmniej to we Wrocławiu było lepsze. W Pradze ulice są znacznie ciaśniejsze i naprawdę ciężko się przeciskać przez tłumy.”

„I was living in Wroclaw and I can say, Gdansk is better. But this place looks empty, I mean like noone is living here, just tourists, you can´t experience a real life, in Wroclaw you can meet real people in the streets. In Prague there are much narrower streets and you can hardly move in the crowds.“

Już teraz wiadomo, że liczba mieszkańców stale zamieszkujących ulicę Długą i Długi Targ ciągle maleje. Zwiększa sie za to liczba lokali wynajmowanych w celu zapewnienia infrastruktury nastawionej na turystę. Coraz mniej gdańszczan chce tu mieszkać. Jedną z przyczyn jest poczucie wykluczenia. Jeden z mieszkańców Trójmiasta stwierdził:

“Ulica ta kojarzy mi się z miejscem muzealnym, nie miejscem rozrywkowym.”

Tourists noticed the lack of local residents on the streets, which seems unnatural, artificial - that does not raise our trust. And somehow the brand is built up on trust. Tourist visiting the new site wants to try a different culture, see the local customs.

We already know that the number of residents still living in Długa Street and Długi Targ is decreasing. At the same time the number of units rented for shorter periods has increased - that’s an example of the tourist-oriented infrastructure. Fewer and fewer people of Gdańsk want to live here. One of the reasons is the sense of exclusion. One of the Tri-City habitants said:

“This street reminds me of the place of the museum, not the place for an entertainment.”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Z drugiej jednak strony, przy podejściu ukierunkowanym przede wszystkim na rozwój turystyki, On the other hand, with the approach targeted primarily on the development of można zaprzepaścić unikalny charakter tego miejsca, tworzony przez lokalnych mieszkańców. tourism,wecanlosetheunique character ofthisplace,createdbylocalresidents.

handlowy commercial

usługowo gastronomiczny services & catering

kulturalny cultural

inny other

Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Percentage of the responses for the question: What should be the caracter of the street ?.

Osoby starsze wspominały natomiast o zupełnie niedopasowanej do ich potrzeb oferty usług. Większość lokali przeznaczono na restauracje dla zamożniejszych turystów, pozbawiając tym samym mieszkańców potencjalnej szansy do spotkania się na Długiej bez płacenia za drogie posiłki w lokalach. Seniorzy narzekali także - w nawiązaniu do usług - na brak oferty kulturalnej nastawionej na mieszkańca w starszym wieku.

“Jest tu fajna atmosfera, z chęcią wrócę”

„It ́s a good atmosphere here, i would come back.”

Obawy mieszkańców są całkiem słuszne - na Długiej i Długim Targu zauważalny stopniowy zanik funkcji typowo miejskich, realizujących różne potrzeby ludzi, takich jak poczta, wspomniane kino, czy IKM, podobno planowany do przeniesienia. Ujednolicanie funkcji i sprowadzanie ich tylko do gastronomii i hotelarstwa może wydawać się trochę niebezpiecznym krokiem w stronę “disneylandyzacji”. Ten fragment miasta już staje się sztuczny, pozbawiony wartości lokalnych, które drzemią de facto w ludziach. Warto zapewnić turyście komfort przebywania w miejscu pełnym życia i naturalności, tym samym realizując potrzeby lokalnych społeczności całego Trójmiasta.

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Procent uzyskanych odpowiedzi na pytanie: Jaki powinien być charakter ulicy ?

Older people mentioned that the services are completely not suitable to the their needs Most of the premises are allocated to the restaurants for wealthy tourists, thus depriving the residents of a potential chance to meet on Długa Street without paying for expensive meals in restaurants. Seniors also complained - in the relation to the services - about the lack of cultural offer focused on older residents.

“Zauważamy zanik miejskiego życia, kino już zniknęło - będzie hotel.”

“We see the disappearance of urban life, the cinema has been closed- it will be a hotel.”

The fears of residents are quite accurate - we see at Długa Street and Długi Targ the gradual disappearance of the “typical city” meeting the various needs of people - like post office, mentioned cinema or IKM planned to be transferred. Unification of function and reducing them only to the gastronomy and hotels may seem to be a step towards a “disneyland”. This part of the city has become artificial, deprived of local values, which are actually made by the people. It should provide tourists the comfort of staying in a place full of life and naturalness, thus fulfilling the needs of local communities around the Tri-City.

W odniesieniu do wyjątkowości miejsca i jego klimatu, trzeba zadbać o jego istniejące war- In relation to the uniqueness of the place and the natural climate - we need to take care of what we already have at the moment. tości.

“Jako architekt, naprawdę uwielbiam to miejsce. Jest bardzo przyjemnie, ponieważ nie ma tu żadnych sklepów sieciowych, które sa w głównym miastach. Zamiast tego, w centrum, można głównie znaleźć sklepy z bursztynem, które są bardzo specyficzne i unikalne.”

Described street as with a different architecture compared to norway, they have more trees, benches „keep the own climate, don´t be like other cities“

“As an architect, I really like the place. It’s very nice, because there are no boutique shops as there are often in major cities. Instead, in the center, you can mostly find amber shops, which are very specific and unique”.

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Turyści opisują ulicę jako architekturę różną do tej w Norwegii, gdzie mają znacznie więcej drzew i ławek: “Zachowajcie swój klimat, nie sugerujcie się innymi miastami”.

Bezsprzecznie turystom podoba się fakt, że ulica nie jest jak każda inna na Zachodzie Europy - Unquestionably tourists like the fact that the street is not like any other in the tego ich zdaniem nie powinno się zmieniać. By usatysfakcjonować nie tylko gości zza granicy, West and this should not change. To ensure the satisfaction of not only visitors from abroad, but mostly all residents - other changes will be essential. ale przede wszystkim mieszkańców, pewne zmiany będą nieodzowne.

“Długa jest najważniejsza ulicą”.

tak yes

raczej nie rather no

raczej tak rather yes

nie no

przeciętnie average

„Długa jest ładna, jedyna taka w Europie i lepiej nic nie zmieniać”.

“Dluga Street is the most important street.”

“Dluga street is nice, one of a kind in Europe and it’s better not to change anything.”

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Procent uzyskanych odpowiedzi na pytania (kolejno od lewej): Czy chciałbys mieszkać na Trakcie Królewskim cały rok ? Czy lubisz pracowac na Długiej / Długim Targu? Czy lubisz tu mieszkac ? Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Percentage of the responses for the questions: Would you like to live in the King’s Route area for the whole year? Do you enjoy working in the Dluga/Dlugi Targ area? Do you enjoy living here?.

Czy lubi Pan/Pani tę część Gdańska?

Do you like this part of Gdansk?

Czy czuje się Pan/Pani tutaj dobrze?

Do you feel good in this place?

Czy mógł(a)by Pan/Pani spędzić tutaj cały dzień?

Would you be able to spand the whole day here?

Czy jest Pan/Pani emocjonalnie związany/ związana z tą częścią miasta?

Are you emotionally attached to this part of the city?

Czy poleciłby Pan/Pani znajomemu, aby odwiedził ul. Długą i Długi Targ?

Would you recommend your friend to visit Dluga Street/Dlugi Targ

Czy będąc w tym miejscu czuje się Pan/Pani dumny z bycia gdańszczaninem?

Do you feel proud to be a resident of Gdansk in this place?

nie no

przecietnie average

tak rather yes

raczej nie rather no

raczej tak rather yes

trudno powiedzieć / nie dotyczy It is hard to say/ not applicable

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Procent uzyskanych odpowiedzi: Odczucia względem Ulicy Długiej i Długiego Targu Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Percentage of the responses for the questions: Perception of Dluga Street and Dlugi Targ

ULUBIONE MIEJSCA

FAVOURITE PLACES

Zdecydowana większość osób wymieniła Fontannę Neptuna i Ratusz jako miejsca najbardziej The vast majority of the people mentioned Neptune Fountain and Town charakterystyczne dla Drogi Królewsiej. Są to obiekty, których nazwy jako pierwsze padały w Hall as a place most characteristic for the Kings’ Route. These are objects were first to be mentioned in response to a question about the connotaodpowiedzi na pytanie o skojarzenia związane z ulicą Długą i Długim Targiem. tions associated with the Długa Street and Długi Targ. Neptun jest wybierany jako miejsce spotkań, ponieważ jest widocznym punktem orientacyjnym w przestrzeni, dodatkowo wygodnie ulokowanym na początku Długiego Targu. Ponadto ludzie zatrzymują się przed fontanną, by zrobić zdjęcie nie tylko samej fontannie, ale także Ratuszowi i Dworowi Artusa.

100

Neptune is chosen as a meeting place because it is a prominent landmark in this space, also comfortably located approximately halfway between the two gates. Furthermore, people stop in front of the fountain to take a picture of not only the fountain itself, but also the Town Hall and Arthur’s Court.

“Neptun jest najważniejszy dla Gdańska, ale jego stan nie zachwyca.”

„Neptune is a symbol, the most important place - organised groups are coming here”

“Neptun is the most important for Gdańsk but because of its condition it doesn’t delight”

Ratusz pełni w chwili obecnej rolę m.in. muzeum i z ową “muzealnością” jest kojarzony przez mieszkańców. W trakcie rozmów pojawiły się uwagi, że chwilowe przeniesienie ślubów do tego obiektu (z powodu remontu pierwotnej placówki) dodatnio wpłynęło na odbiór uroczystości pełniącej swego rodzaju ozdobę dla przestrzeni. Szczęśliwa para młoda stojąca na schodach zabytkowego obiektu tworzy ujmujący obrazek, na który przechodnie spoglądają z radością. Pojawiły się głosy, że śluby powinny stać się stałym elementem życia Ratusza, bo dzięki takim wydarzeniom obiekt ten na nowo odżywa.

City Hall currently functions mainly as a museum - and with that museum-like feeling it is associated by locals. During the talks, there were comments that the temporary transfer of weddings to this building (due to renovation of the original localization) positively influenced the perception of the ceremony acting as a kind of decoration for the space. A happy family with a beautiful bride standing on the steps of the historic building creates a pleasing image on which each passer-by happily looks at. It has been argued that the weddings should become a regular part of City Hall’s life, because thanks to such events the building is alive again.

Nawiązując do schodów Ratusza:

Referring to the mentioned steps of City Hall:

“Moim ulubionym miejscem na Długiej są te tutaj schody, ponieważ mogę obserwować stąd ludzi, głównie w lato, gdy jest bardzo tłoczno.”

“Może jakiś punkt widokowy mógłby być tu zainstalowany?”

„My favourite on Długa Street is from here (stairs) because I can observe people walking form here, especially when it’s crowded in the summer.”

Z rozmowy z członkami klubu seniora okazało się, że niegdyś wejście na wieżę ratuszową było bezpłatne. Warto przemyśleć, czy taka praktyka nadal powinna mieć miejsce. Zastanawiający jest jednak fakt, że osoba stojąca na schodach Ratusza wspomniała o konieczności wprowadzenia w przestrzeni Drogi Królewskiej punktu widokowego, którym jest wieża Ratusza.

„A vantage point could be instaled somewhere close from here”.

In the interview with seniors club members, we found out that in the past the entrance to the Town Hall tower was free. In the commercial world it is hard to say whether this practice should continue to take place. An interesting fact is that a person standing on the steps of the City Hall mentioned the need to introduce a vantage point on the King’s Route, which after all, is the tower of the City Hall.

101

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

“Neptun jest symbolem, najistotniejszym miejscem - zawsze można tu zobaczyć różne zorganizowane grupy.”

“Tourists really like the view from the tower of the City Hall.”

„Turystom bardzo podoba się widok z wieży Ratusza.”

Niewątpliwie kolejnym ważnym elementem krajobrazu miejsca stają się bramy - Złota i Zie- Undoubtedly, another important element of the landscape are the gates Gold and Green. lona.

“Droga Królewska kojarzy mi się z przechodzeniem pod bramami, z wiatrem, który tam wiecznie hula przez przeciąg w długim korytarzu kamienic. Ta długa trasa jest wyjątkowa właśnie spacer od bramy do bramy.”

“The King’s Route is associated to me with passing through the gates; with the wind, which always blows there because of the long corridor of houses. This long route is just unique - where you can stroll from gate to gate. “

Waga miejsc z tożsamością i historią dla mieszkańców, niekoniecznie atrakcyjnych turystycznie The essence of the identity and history for residents, not necessarily attractive to tourists: (włączając już nieistniejące):

• • • • • • • • • • • • •

102

Ratusz, Dom Uphagena, Dwór Artusa (słabo oznaczone, dopiero wieczorami widać, że to ważne miejsce), Neptun, Złota Brama, Zielona Brama, Lwi Zamek, Dom Schumannów, Poczta (wnętrze bardzo klimatyczne), Apteka Ratuszowa (zniszczona - wnętrze było wartościowe), Bar Neptun (kultowy lokal), Kino Neptun (było miejscem dla mieszkańców), schody przed Dworem Artusa (miejsce do siedzenia, spędzania czasu)

• • • • • • • • • • • • •

Town Hall, Uphagen’s House, Artus Court (poorly marked, only in the evenings you can see that this is important) Neptune Fountain, Golden Gate, Green Gate Lion’s Castle, Schumanns’ House Post Office (characteristic interior) Town Hall Pharmacy (destroyed - the interior was valuable) Bar Neptun (iconic place) Cinema Neptun (it was a place for locals) Stairs in front of the Artus Court (seats, leisure)

GREENERY

„Na długiej nie powinno być żadnych drzew” vs. „Więcej zieleni”

„No trees on Długa”. Vs. “and also more greenery”

W kwestii zieleni na ulicy Długiej i Długim Targu zdania są podzielone. Zdarzały się głosy abso- Regarding the greenery on Długa Street and Długi Targ the opinions are lutnie na nie oraz te popierające inicjatywę wprowadzenia drzew. Należałoby jednak zastano- divided. There were voices absolutely opposing and those supporting the initiative of planting the trees. It should, however, be considered what type wić się, o jakiego typu zieleni mowa. of greenery we talk about. W chwili obecnej na Drodze Królewskiej rośnie siedem drzew. Osoby pytane o ewentualne Seven trees are now growing on the King’s Route People when asked about dodatkowe drzewa odpowiadały różnie. Spotykaliśmy się z niechęcią w stosunku do takiego any additional trees responded differently again. We met with aversion in pomysłu “ponieważ zasłonią piękne kamienice”. Z drugiej jednak strony padały zdania typu: relation to this idea “because they will obstruct the beautiful houses.” On the other hand, there were sentences like:

„Brakuje mi tu zieleni, w Sopocie na Monte Cassino na przykład macie ładnie docięte drzewa.”

„I miss here the greenery, for example in Sopot you have those nicely shaped trees at the Monte Cassino Square.“

Tereny zieleni z reguły są szczególnie cenione w miastach - stanowią miejsce wyciszenia od przestrzeni pełnej hałaśliwych aut. Zieleń korzystnie wpływa na samopoczucie i zdrowie, dlatego w wywiadach ani konsultacjacji nie spotkano się ze stuprocentowym sprzeciwem w stosunku do pomysłu “zieleni ogólnie” na Drodze Królewskiej. Respondenci w odpowiedzi na pytanie o ulubione miejsce gdziekolwiek na świecie często wymieniali właśnie tereny zielone (w Gdańsku m.in. Brzeźno, Bastiony, Park Oliwski).

„Brakuje mi tu w okolicy zieleni - tak jak mamy Planty w Krakowie na przykład.”

„I miss greenery somewhere nearby the same as we have ‚Planty in Cracow’ for example.”

Green areas are usually what people appreciate especially in the cities - a place to calm down in a city space “full of noisy cars”. It has been known that green is beneficial to our well-being and health because of its soothing effect on the environment. Therefore, we do not meet with one hundred percent opposition in relation to the idea of “green generally” on the King’s Route. But whether do we really need the trees in this typical urban space? People in response to a question about their favorite places anywhere in the world often mentioned just green areas (Brzeźno, Bastion, Park Oliwa).

103

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

ZIELEŃ

To, że ludzie chętnie wspominają o zieleni, wynika z tego, że bardzo cenią tereny parkowe oraz wykonywane tam rekreacyjne i sportowe aktywności. Przestrzeń Trakty Królewskiego kojarzyła się jednak jednoznacznie „miejsko”, z innym rodzajem spędzania czasu i co za tym idzie - z innym wyposażeniem tej przestrzeni w zieleń i małą architekturę. Padały następujące zdania w kwestii zieleni w tej przestrzeni:

„Inna sugestia: donice i kwiaty, coś takiego, co nie zakłóci miejskiej przestrzeni, odnoszące się do kutych poręczy”

Maybe that is a solution - greenery in close proximity to the King’s Route? Długa Street certainly should not become a park. The fact that the people mentioned greenery is clear because they simply appreciate it. There were also following opinions about the “greenery on the King’s Route”:

„Jakieś kwiaty, niekoniecznie wysokie drzewa.”

“Neptun is the most important for Gdańsk but because its condition it doesn’t attract”

“Some flowers, not neccessarily tall trees.“

Zatem sugestią, która sama się nasuwa, jest dopełnienie ulicy Długiej i Długiego Targu niską Thus the suggestion, which itself arises, is to complement Długa Street and Długi Targ with low greenery and to create the visible connection of this zielenią i widoczne połączenie z terenami zieleni, które znajdują się w bliskiej okolicy. space with green areas, which after all, are in the neighborhood.

ARCHITEKTURA (BUDYNKI, NAWIERZCHNIA, PRZEDPROŻA, OŚWIETLENIE)

GREENERY (BUILDINGS, PAVING, TERRACES, LIGHTING)

BUDYNKI

BUILDINGS

Kolorowe i różnorodne fasady kamienic były wskazywane przez respondentów jako główna atrakcja ulicy Długiej i Długiego Targu. Z obserwacji wynika, że część “śledzonych” w trakcie prowadzonych badań osób zbaczało ze swojej trasy, która przebiegała poza ulicą Długą tylko po to, by wejść na Trakt Królewski i przechodząc popatrzeć na budynki. Także panie z Klubu Seniora powiedziały, że oglądanie kamienic sprawia im nieopisaną radość, nieważne ile razy by tamtędy nie spacerowały.

Colorful and varied façades were mentioned by the respondents as the main advantage and attraction of Długa Street and Długi Targ. Our observations indicate that some people deviated from their “original route” (which ran down outside Długa Street) just to look at the buildings. Also, the ladies from the Senior Club said that watching the tenement houses gives them an indescribable joy, no matter how many times they would strolled through there.

“Podobają mi się zrekonstruowane fasady, widziałem obrazki na Złotej Bramie ukazujące ruiny, jakie tu były po drugiej wojnie światowej. Robi wrażenie.”

104

„I like reconstruction of the facades, I saw pictures showing the ruins after WWII at Golden Gate, it´s impressive.“

“Niektóre budynki i ich fasady nie są tak ładne, są po prostu szare. Naprawdę nie stać Was na odmalowanie?!”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Some of facades, unfortunately, are not in the best condition as it was pointed out even by the tourists:

Część fasad nie jest w najlepszym stanie technicznym, na co zwracali uwagę także turyści:

„Some buildings and their facades are not so nice, it looks grey. How much does it cost to paint it?!“

Inicjatywę dekoracyjnego odnawiania fasad, która miała przykładowo miejsce na ulicy Ogar- The initiative of painting the facades, which took place for example on Ognej w ramach programu Ogarna 2.0*) , bardzo poparły uczestniczki spotkania w Klubie Se- arna Street, was supported very much by the participants of the meeting in the Senior Club. niora. “Jestem zachwycona projektem fasad na Ogarnej. Mimo tego, że nie dowzorowują historycznych wzorów, to uważam, że tego typu inicjatywy warto wspierać. Nie dość, że młodzi artyści mają szansę się pokazać, to jeszcze miasto pięknieje. Warto wprowadzić to także na Długą/Długi Targ. Dla mnie fasady są ważne, ale nie muszą być kopią historii. “

“I’m really happy about facades of Ogarna street. For me, even if they are not following the tradition, I think that this type of initiatives not only give some visibility for young artists, but also make the city prettier. I would push it more, even in Dluga/Dlugi Targ, as for me the facades are important, but not so much the historicism.”

Niektórzy zwiedzający nie znają historii powojennej odbudowy śródmieścia Gdańska i odno- But no one is aware of how the street looked like in the period of Gothic and Renaissance, and because of that some of the people have the mistaken szą błędne wrażenie, że stan obecny odzwierciedla w pełni stan przedwojenny. impression that the current state fully reflect historical one.

“Piękne, bardzo stare miasto.” “Oby nic się nie zmieniło i nadal miało ten klimat.”

„Nice, very old city”. „Let it stay and have the same atmosphere”.

http://www.gdansk.pl/urzad/nasze-miasto,512,28672.html, pobrano 6 czerwca 2016

105

NAWIERZCHNIA

PAVING

Jednym z elementów budujących charakter miejsca jest posadzka z płyt balastowych. Zostały one położone na Drodze Królewskiej długo po wojnie, około lat 70. XX wieku, gdy likwidacja torów tramwajowych wymagała wymiany nawierzchni. Ich obecny stan techniczny i wizualny, z wieloma pęknięciami, jest niezadowalający i nie odpowiada estetycznym standardom reprezentacyjnego miejsca.

One of the elements that builds the character of the place is the paving made out of ballast plates. They were situated on the King’s Route long after the war, during the ‘70s. Currently, they are in an awful state. Cracked and riddled - just unaesthetic - certainly not befitting of such a representative place.

“Posadzka wokół Neptuna powinna zostać zmieniona, powinna lśnić!”

„Paving around Neptun should be change - it suppose to shine!”

Stan posadzki nie spełnia również wymogów bezpieczeństwa. Poza nierównościami, o które można łatwo się potknąć, kolejnym utrudnieniem wymienianym przez respondentów była śliskość płyt balastowych, szczególnie w okresie jesienno zimowym - w czasie przymrozków lub deszczu. Osoby starsze podkreślały, że czują się niepewnie spacerując na takim śliskim podłożu, gdyż przy pewnych ograniczeniach ruchowych ryzyko ich upadku się zwiększa.

The floor does not comply with the safety requirements. Beside the bumps, on which you can easily stumble, the next obstacle cited by respondents was the slippery surface of the ballast stones, especially during autumn and winter - when there are frosts or it rains. Elderly people stressed that they feel insecure walking on such a slippery ground, and with certain limitations of movement, the risk of falling increases. Thus, the floor in such state is simply dangerous.

Również bruk był ostro krytykowany, nie tylko ze względu na poczucie bezpieczeństwa, ale Also cobblestones are harshly criticized - not only because of the sense of i sam komfort użytkowania. Na nierówną powierzchnię uskarżały się kobiety, dla których security, but the comfort. Women complained, because walking such a long, pokonanie dość takiej trasy w butach na wysokich obcasachjest pewną trudnością, dlatego uneven route in high heels shoes is a difficulty, so there was a proposition: zaproponowano:

“Powinny być ścieżki w chodniku także dla kobiet na obcasach.”

106

„There should be also paths in the paving for women in high heel shoes.“

„Po takiej posadzce bardzo trudno jest biegać.”

“Kamienne płyty i kostka brukowa są typowo gdańskie, a nie - dodali te komunistyczne płytki przy kamienicach albo asfalt na ulice wylali - rzygać mi się chce jak to widzę.”

“It’s really difficult to run on such surface.”

Pomimo złej kondycji posadzki na ulicy Długiej i Długim Targu pojawiają się głosy sprzeciwu w stosunku do propozycji usunięcia balastowych płyt z ich obecnej lokalizacji. Niektórzy mieszkańcy całe dzieciństwo spędzili na tej ulicy, w związku z tym można zrozumieć przywiązanie do tego materiału. W trakcie badań zauważono jednak, że młodsze osoby nie podzielają tego sentymentu.

“Co kojarzy mi się z Gdańskiem - kamienne płyty na Długiej, gdyby zniknęły w wyniku remontu na pewno zrobiłoby mi się bardzo przykro.”

Although it may seem that the smooth surface is only a whim of women, it is not the entire truth. During the observations we noticed that elderly people had visible difficulties in walking on such a bumpy surface. We were witnesses of a situation in which a high heel shoe of an older woman stuck in a crack between slabs. The same applies to children running on the King’s Route. All of the bumps make walking, running and bicycling dangerous. The bad state of the surface is also an enormous inconvenience for the disabled people or women with prams. Once in a while, there are organized runs through the King’s Route - bumps were pointed out by runners as well.

Despite the fact that the surface on Dluga street and Dlugi Targ is in a bad shape there are also voices of opposition regarding removal of ballast plates from their current location. Some residents spent their entire childhood on that street and, as it follows, the attachment is understandable. However, younger people do not seem to share the same feelings.

“What reminds me of Gdansk are the ballast stones on Dluga. If they disappeared due to the renovation I’d be quite sad.”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Gładka powierzchnia to nie fanaberia kobiet preferujących wysokie obcasy. W trakcie obserwacji zauważyliśmy trudności w chodzeniu osób starszych po tak nierównej powierzchni - byliśmy świadkiem sytuacji, w której but starszej pani zablokował się w szparze między płytami. To samo dotyczy dzieci przebywających na Drodze Królewskiej. Wszystkie nierówności stanowią dla nich przeszkodę w chodzeniu, korzystaniu z roweru lub hulajnogi czy bieganiu. Podobnie wszelkiego rodzaju szpary i wybrzuszenia w posadzce to ogromna niewygoda dla osób niepełnosprawnych czy osób prowadzących dziecięce wózki. Na Drodze Królewskiej niekiedy organizowane są biegi - w tym wypadku nierówności także zostały wytknięte.

“Ballast plates and cobble stones are typical for Gdansk. Communistic plates nearby the tenements or an asphalt on streets, on the contrary, are not - I feel sick seeing it.”

107

pozostać zbliżona do obecnej remain close to the current ulec znacznej transformacji be subjected to transformation nie mam zdania I have no opinion

PRZEDPROŻA

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Procent uzyskanych odpowiedzi na pytanie: Czy nowa nawierzchnia (kolor, struktura) Ulicy Długiej i Długiego Targu powinna:

Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Percentage of the responses for the questions: Should new paving (colour and structure) of Dluga Street and Dlugi Targ should be:

ENTRANCE TERRACES

W nie najlepszym stanie znajdują również przedproża. Miejscami mocno zniszczone, z widocz- The front gardens are not in a good shape too. Some of them are heavily nymi ubytkami, obrośniete mchem czy po prostu brudne, tracą swój potencjał. Ankietowani damaged with visible losses in a fabric and some of them are dirty or even covered with moss. They lose their potential and people complain about uskarżali się na ich estetykę.: aesthetics.

“Jestem trochę zniesmaczona stanem przepdroży.”

“I am little disgusted with the state of front gardens”

Wspominano również o negatywnym wizerunku „chińskich pamiątek” czy stoisk wystawianych przez sklepy zlokalizowane w piwnicach (południowa pierzeja Długiego Targu). Gablotki o miernej estetyce nie dość, że zasłaniają wejścia do kamienic, to same w sobie wprowadzają nieład. Problem przesłaniania fasad odnosi się także do parasoli restauracyjnych, do których mieszkańcy Gdańska nie są zbyt przychylnie nastawieni.

108

People also mentioned the negative image of the street that is shaped by the “Made in China” stands and expositions going deep into the street. The cabinets of a doubtful aesthetics are not only covering entrances to the tenements but also bring chaos. The problem of covering the tenements is also related to restaurants’ umbrellas which none of citizens sympathize with.

Additional elements proposed by the respondents of the City of Gdansk questionaire:

nowe formy oświetlenia ulicznego np. punktowe w nawierzchni new forms of street lighting ogolnodostępne toalety publiczne public toilets zdroje uliczne (poidelka, studnie) drinking water fountains

miejsca do ładowania urządzeń przenośnych a place to charge mobile devices

tymczasowe instalacje artystyczne temporary art installations

nowe elementy zieleni new elements of greenery

nowe formy ogólnodostępnych mebli miejskich m.in.; leżaki, lawki new forms of street furniture

rzeźbiarskie formy przestrzenne sculptural forms

inne others

OŚWIETLENIE

LIGHTNING

Żadnych zastrzeżeń nie było natomiast do oświetlenia ulicy Długiej i Długim Targu. Latarnie święcą wystarczająco mocno, by podkreślić walory architektoniczne kamienic i nigdzie też nie ma bardzo zacienionych miejsc, które sprawiałyby, że ludzie czuliby się niebezpiecznie podczas spacerowania. W związku z tym pojawiały się tylko ogólnikowe komentarze typu:

There were no complaints about lightning of Dluga street and Dlugi Targ. Lanterns shine brightly enough to highlight value of the tenements. There are also no dark places which would make people feel unsafe during walking. Therefore, there were only general comments:

“Na ulicy szczególnie podoba mi się oświetlenie wieczorem i architektura kamienic.”

„At this street I like lightning in the evening and architecture with the tenement houses.“

109

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Proponowane przez ankietowanych elementy zagospodarowania przestrzeni (wyniki kwestionariusza przeprowadzonego przez Gdańsk)

DOSTĘPNOŚĆ

AVAILABILITY

Podczas przeprowadzanych wywiadów często poruszana była przez turystów kwestia lokalizacji ulicy Długiej i Długiego Targu. Nie znajdują się one w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca Głównego, a dojście do tej części miasta od głównego węzła przesiadkowego przy stacji kolejowej nie jest intuicyjne. Natomiast pobliska stacja SKM Gdańsk Śródmieście jeszcze nie cieszy się dużą popularnością (sytuacja najprawdopodobniej ulegnie zmianie po zakończeniu realizacji kompleksu Forum Radunia wraz z punktem przesiadkowym). Wielu zapytanym turystom znalezienie ulicy sprawiało problem. Zdarzało się, że docierali do niej przypadkowo, podczas spacerowania po Głównym Mieście.

During the period of interviews the matter of localization of Dluga Street and Dlugi Targ was constantly brought up by tourists. The streets are not on the direct axis from Gdansk Main Station so an access to this part of the city from the main interchange node is not that intuitive. Whereas, Gdansk Srodmiescie station is still not popular. Many tourists, that were asked about this matter, mentioned the difficulty in finding the street. It even happened that they entered it accidentaly, while walking through Main Town.

“Ciezko jest znaleźć Długą, nie ma też znaków (lub nie są widoczne), które by wskazywały jak trafić tutaj lub chociażby do Żurawia.”

“Hard to find Długa, no signs(or not visible) how to get there and to other places like the crane”

“Po prostu sobie zwiedzaliśmy i nie wiedzieliśmy gdzie iść. Nie ma dobrych informacji na mapie ani znaków na samej ulicy mówiących gdzie należy się udać. Nie mieliśmy pojęcia gdzie jest Żuraw, gdzie są główne hotele, ani jak dostać się tutaj ze stacji Gdańsk Główny.”

Równie często turyści powtarzali: “Mieliśmy kłopot w znalezieniu Informacji”, zarówno na Długim Targu jak i w Bramie Wyżynnej, którą po prostu omijali, a charakterystycznych znaków z literą “I” nie zauważali. Brak dobrego oznakowania dotyczy też samej mapy dostępnej w Informacji Turystycznej.

“Mapa jest nieczytelna, tak naprawdę nie mówi, która z ulic Głównego Miasta ma co do zaoferowania i na które z nich warto się przejść. Nie mieliśmy pojęcia, gdzie pójść. Może jakby chodnik miał swego rodzaju oznakowanie “głównej trasy”, byłoby łatwiej?”

110

“We were just sightseeing and didn´t know where to go because there is no good info in map and the street itself doesn’t sign where to go. We had no idea how to get to Žuraw, where are the main hotels, how to get there from Gdansk Glowny main train station.”

It was also quite often mentioned by the tourists that they had difficulties to find Info Points on the King’s Route, they simply passed them by, they didn’t even notice the characteristic “I” signs. The lack of appropriate signage is also visible on the map available in the Info Point.

“ The map is illegible, it doesn’t say what each street has to offer and which are the most unique ones. We had no idea where to go. Maybe signs incorporated in the paving could have guided us easier?”

“Wejścia do sklepów powinny mieć rampy dla niepełnosprawnych, jest tutaj dla nich zbyt dużo barier.”

“Jest dość problematyczne dostać się wózkiem do sklepu czy restauracji.”

Another problem is related to a complete lack of adadaptation of the street for the disabled people who cannot experience the whole offer of the street. We observed relatively a lot people going through the street on wheelchairs in a group of friends - at least two such groups per hour. Only two person, that were not disabled, mentioned the problem:

“The entrances to the shops should have ramps for disabled, there are many barriers for them.”

KOMUNIKACJA

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Problemem innej wagi jest całkowity brak przystosowania ulicy do osób niepełnosprawnych, które nie mogą przez to doświadczyć dostępnej oferty. Zaobserwowano dość dużo osób będących na wózkach inwalidzkich, które pokonywały ulicę z grupą znajomych - przynajmniej dwie takie grupy na godzinę. Tylko dwie osoby, będące w pełni sprawne, zwróciły na to uwagę:

“There is a problem with a wheelchair to enter shops/restaurants.”

TRANSPORTATION

Informacja dla mieszkańców i turystów dotycząca miejsc, gdzie można zaparkować samochód The information for the residents and tourists on where it is possible to park lub którym autobusem dostać się na Drogę Królewską, jest niewystarczająco oznakowana. a car or by which bus to arrive to the street is inadequately marked. A bus stop next to the Dlugi Targ is also not clearly visible from the street. Również przystanek przy Długim Targu nie jest dobrze widoczny z ulicy:

„Mógłby w okolicach starówki znaleźć się jakiś parking - choć może o jego istnieniu nie wiemy, to żeby został on lepiej oznakowany”.

“Around the Main Town there could be a parking - well, maybe there is one but we are not aware of it. It should be better marked then.”

Niektórzy z ankietowanych, którzy zdają sobie sprawę z istnienia linii autobusowej nr 100, nierzadko twierdzili, że rozwiązanie to jest nieestetyczne i burzy historyczną atmosferę miejsca. Ich zdaniem do tego miejsca o wiele bardziej pasował przejeżdżający w przeszłości tramwaj (ulica Długa nie była wówczas wyłączona dla ruchu kołowego).

“Autobus nr 100 to pomyłka - nie powinien tak po prostu przejeżdżać przez Długi Targ, to wyglada dziwnie.”

“Był tu kiedyś bardzo cichy tramwaj poruszający się środkiem ulicy. Naprawdę nam się to podobało i zabierał nas nawet bezpośrednio na plażę. Wszyscy wiemy o istnieniu busa nr 100, ale jest on gorszy niż tramwaj.”

Those who are aware of existence of bus number 100 think that it is a mistake. It is so mostly due to the aesthetics reasons and tha the bus is disturbing the historical atmosphere of the place when it is crossing it. The matter used to be solved much better in the past. Back then, there was a tram line going through the middle of Dluga street. It was silent and unlike today, on the road with other cars.

„Bus number 100 is a mistake - it should not cross Długa Targ, it looks strange”.

“There was a very quiet tram going through the middle of the street. We really liked it and it took us directly to the beach. We alll know bus 100 as residents but it’s worse than a tram.”

111

MIEJSCA RELAKSU

PLACES TO RELAX

Podczas spotkania w Domu Seniora seniorki bardzo ubolewały nad tym, że obecnie nie ma za dużo ławek, gdzie mogłyby usiąść na ulicy Długiej i Długim Targu. Nie stać ich na korzystanie z oferty gastronomicznej w tym miejscu, a obserwowanie życia na Długiej to dla nich jedna z nielicznych przyjemności. Jednak nie tylko dla starszych mieszkańców jest to uciążliwe. Także rodziny, które chciałyby spędzić na ulicy trochę więcej czasu, a nie chcą korzystać z płatnych miejsc w lokalach, są zmuszone ograniczyć się do przejścia jej raz czy dwa. Młodzież wybiera często mało komfortowe miejsca do siedzenia na schodach.

During the meeting in the Senior Club, the seniors were very unhappy that currently there are not that many benches on which they could sit on - both on Dluga Street and Dlugi Targ. They simply cannot afford to go to restaurants. However, the problem is not only bothering seniors. Polish families that would love to spend a little more time than average 10 minutes that is needed to go through the street, are, basically, limited to do one or two walks and then stroll to the Pobrzeze. Students and youths cannot stay there for longer and if they want, they are choosing very uncomfortable places to sit like, e.g. stairs.

“Nawet na schodach ciężko siadać, tylko dzieciaki tak robią kiedy są w większej grupie - cześć z nich szuka czegoś w sklepie, a reszta na nich czeka.”

“Ławki byłyby świetne, w Paryżu i w Nowym Jorku masz je wszędzie i to sprawia, że ludzie przychodzą, siadają i odpoczywają.”

“Ławki znajdują się po przeciwnej stronie rzeki (przy ruinach) i to tam przychodzi więcej ludzi.”

“It’s not even possible to sit on stairs, only kids do when they are in a bigger group - part of them is looking for something in the shop and the rest is just waiting for them.”

„The benches would be a good idea, in Paris and New York you have them everywhere and it makes people to come, sit and relax.“

“There are benchces to sit at the opposite site of river (at the ruins) and it attracts more people.”

Brak ławek najmniej przeszkadza turystom.

„W sezonie kawiarnie, restauracje wychodzą ze stolikami, więc nie brakuje miejsc do siedzenia, a poza sezonem jest pewnie za zimno, żeby siedzieć na ławce.”

112

The only people, to whom the problem seems not to exist are tourists.

“Restaurants are adding new tables in the season so there is no shortage of places to sit. When the season is over, I guess it is too cold to sit on a bench anyway.”

ARTISTS

Znaczną rzeszę artystów na ulicy Długiej i Długim Targu stanowią muzycy. Są to głównie studenci, którzy pojawiają się na niej prawie codziennie i ustalają między sobą nieoficjalny harmonogram, by nie konkurować ze sobą nawzajem. Mają też strategiczne miejsca, w których się rozstawiają, by przechodziły obok nich jak największe grupy ludzi. Jak sami mówią:

The most prominent group of artists on Dluga Street and Dlugi Targ are the musicians. They are mainly students who appear almost everyday there. The musicians have their own unofficial schedule to not compete with each other. They also pick strategical places for their performances so that the number of people passing directly next to them would be the highest.

“Tam gdzie siadamy to: Złota Brama, Ratusz i Zielona Brama. Przy Zielonej Brami jest najlepsza akustyka i największy przepływ ludzi.”

“Place where we usually sit: Golden Gate, City Hall, Green Gate. Green Gate – good acoustic and concentrated flow of people.”

“Zielona i Złota brama to najbardziej wietrzne miejsca.”

“Green Gate and Golden Gate are the most windiest places.”

Respondenci wypowiadają się o artystach w głównej mierze bardzo entuzjastycznie. Warto Respondents were in most cases enthusiastic about the artists. It’s worth to highlight that when there were any sitting places nearby them then the podkreślić, że jeżeli wokół nich znajdują się miejsca siedzące, to gromadzi się więcej osób. crowd was substantially larger.

“Muzycy są bardzo głośni, ale w pozytywny sposób. Masy ludzi i okropny hałas to mamy w Sopocie.”

Artysta: “Do tej pory nie miałem żadnego złego doświadczenia z ludźmi czy policją (odnośnie skarg na hałas.)”

„Codziennie przychodzę tu odpocząć i posłuchać chłopaków - zawsze na nich trafiam” (siedział na ławce naprzeciwko muzyków).

“Musicians are very noisy but in a possitive way, crowds and terrible noise - we have that in Sopot (Monciak)”

“Until now I have had no bad experience with people or police(no complains regarding noise.)”

“Everyday I come to rest there and listen to the guys - I see them almost always” (he was sitting on a bench in front of musicians).”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

ARTYŚCI

113

ROWERZYŚCI

CYCLISTS

Rowerzyści w sezonie nie jeżdżą za często po ulicy Długiej i Długim Targu, pomimo, że jest to dozwolone. Zwykle wykorzystują mniej zatłoczone ulice, chociażby Ogarną lub manewrują wśród tłumu nie kolidując z idącymi ludźmi. Wśród przeprowadzonych na ulicy wywiadów nie było żadnej wzmianki o rowerzystach z inicjatywy samych respondentów. Może to wynikać z braku negatywnych doświadczeń lub kolizji. Temat został jednak poruszony podczas publicznych konsultacji, w których to uczestnicy wyrazili sprzeciw wobec dalszego udostępniania ulicy Długiej rowerzystom.

Cyclists rarely cycle through Dluga Street and Dlugi Targ although it is allowed. They prefer to use less crowded streets like e.g. Ogarna Street. There were no mention about cyclists among conducted interviews that would come from an initiative of the those who were interviewed. The reason might be that even if people saw the cyclists, those were cleverly maneuvering between walking crowd. However, during the public consultations participants disagreed to further allow cyclists moving on the street.

“Byłem kiedyś w Kopenhadze i rowery były wszędzie, dobrze byłoby mieć i tutaj ścieżki rowerowe, ale nie przypominam sobie, bym widział rowery.”

„I was in Copenhagen and bicycles are everywhere, it would be great to have here bicycle paths but I don’t remember seeing any bikes there.“

Zaobserwowanym przez nas problemem jest z kolei brak wystarczającej ilości stojaków do One of the observed problem was an insufficient number of racks for bicycles. People usually attach them to lanterns or to gutters. rowerów. Ludzie podpinają je głównie do latarni czy rynien.

BEZDOMNI

HOMELESS PEOPLE

O osobach bezdomnych i żebrzących respondenci wspominali niechętnie, skupiając się na pozytywnych aspektach związanych z ulicą. Nie ma ich zbyt wielu, oszacowano że jest ich nie więcej niż dwie osoby na ulice. Nie jest to jednak problem, który można by zlekceważyć niektórzy zaczepiają ludzi, a inni po prostu siedzą na środku zaczepiając spacerujących ludzi. Wchodzą także do ogródków piwnych żebrząc u klientów, często dość natarczywie. Wiele osób zaznaczało problem ich obecności podczas konsultacji społecznych, zwłaszcza restauratorzy, którzy z tego powodu instalowali ogrodzenia wokół ogródków piwnych.

Respondents unwillingly were mentioning the issue of the homeless and beggers because they prefered to think of more positive aspects of the street. Nevertheless, it is not the problem that should be neglected. There are not many beggars, we estimated there are around two per the whole street. Some of them provoke people to interact with them and others just sit in the middle of the street rendering an unpleasant image of the street for strollers. If any of respondents mentioned beggers then he was trying to cut it short to avoid an uncomfortable subject:

„Żebraków jest zdecydowanie za dużo.”

114

“There are definitely too many beggers.”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

A FEELING OF SECURITY

Kwestia bezpieczeństwa nocą nie była szczególnie poruszana przez turystów. Mało kto z nich chodzi wtedy ulicą Długą. Pojawiła się natomiast jedna uwaga dotycząca kieszonkowców, ale jest to dość powszechne zjawisko w turystycznych rejonach Gdańska, które nie dotyczy tylko ulicy Długiej i Długiego Targu.

The matter of security during the night was not particularly mentioned by the tourists. Very few of them actually use Dluga Street at this time. However, there was one opinion regarding pickpocketers but it is so common that should not be considered as a problem only of Dluga Street and Dlugi Targ.

“Kieszonkowcy podczas szczytu sezonu - w tłumie łatwo mogą Ciebie okraść.”

„Pickpocketers in high season - in the crowd they are stealing your money”.

Członkinie Klubu Seniora, z których większość mieszka w okolicach ulicy Długiej, powiedziały, że ich zdaniem nocą bywa tu niebezpiecznie i boją się wtedy wychodzić z domów. Twierdzenie to opierają na podstawie własnych obserwacji, z których wynika, że w godzinach największego ruchu w pubach i klubach ludzie wychodzą na ulicę, aby zapalić, czasami piją, krzyczą, niekiedy zdarzają się bijatyki. Straż miejska nie odpowiada na wezwania, a kamery mieszkańcy uważają za atrapy, bo brakuje natychmiastowej reakcji na tego typu wydarzenia.

Ladies from the Senior Club which live nearby Dluga Street said that the street was dangerous during the night and they were afraid of leaving their flats at that time. The statement is based on their own observations which indicate that after pubs are being opened people go for a smoke, drink on the street and sometimes scream or even fight. A municipal police is not responding at that time. CCTV seems to be dummy, because no one reacts.

115

SEZONOWOŚĆ

SEASONALITY

Życie ulicy Długiej i Długiego Targu zmienia się wraz z porami roku. Za okres najgorętszy - nie Life on Dluga Street and Dlugi Targ changes through the passing seasons. tylko ze względów klimatycznych - uznawane jest lato. Wtedy zdaniem mieszkańców Trójmia- The hottest period, not only for the climate reasons, is summer. According to residents of Tricity there are definitely too many people on Dluga Street sta na ulicy Długiej i Długim Targu ludzi jest zdecydowanie za dużo. and Dlugi Targ.

“Latem jest tu za dużo ludzi, to już prawie chaos.”

“W trakcie szczytu sezonu (may- wrzesień) przypomina to żniwa, są tu tłumy ludzi.”

„In the summer there are too many people, it’s chaos”

„During the high season (May - September) it’s like harvest, crowds everywhere.”

Jeżeli gdańszczanie decydują się na spacer, to zdecydowanie najczęściej wybierają godziny If anyone decides to go for a walk then such person usually picks morning przedpopołudniowe ze względu na niższe natężenie ruchu. Jarmark Dominikański uważany za hours due to the smaller traffic. Jarmark Dominikanski is considered as the hottest period. That time residents are avoiding the King’s Route. najgorętszy okres i wtedy mieszkańcy najbardziej unikają Traktu Królewskiego.

“Kiedy zaczyna się Jarmark Dominikański, są tu wtedy zbyt duże tłumy.”

„When Jarmark Dominikanski happens, is just too overcrowded”

Dla połowy zapytanych mieszkańców jest to najgorszy okres w roku ze względu na hałas, gwar, ogromny ruch i liczne kradzieże - w tym czasie użytkownicy nie czują się po prostu bezpiecznie w Głównym Mieście. Jednocześnie interesariusze (właściciele lokali) wykazują największe zainteresowanie okresem Jarmarku Dominikańskiego - większy ruch oznacza wyższe dochody.

116

Approximately a half of interviewed stated it is the worst period because of noise, huge crowd and multiple pickpocketers - the users do not feel safe at all in the Main City in that time period. Stakeholders, on the other hand, are most interested in Jarmark Dominikanski - heavy traffic means better income.

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Z powodu wspomnianego tłoku w okresie letnim, dla mieszkańców zimą Trakt Królewski staje During the winter season Royal’s Route is much more appealing to residents, but weather is an issue. się bardziej atrakcyjny. Problem stanowi wówczas pogoda.

“Wolę zimę niż lato na ulicy Długiej, nie ma wtedy takich tłumów.”

„I prefer winter than summer on Dluga, I don´t like the big crowds”

W czasie Bożego Narodzenia dodatkowego uroku miejscu dodają dekoracje świąteczne roz- An additional appeal is added to the place by the winter decorations that light up the space making it more colourful as well as by the Christmas tree. świetlające przestrzeń i dodające jej kolorów oraz wielka choinka na Długim Targu. Mieszkańcy zauważają także, że w związku nadejściem nieprzyjemnej pogody pojawia się jednocześnie wiele niedogodności - brak odśnieżania, nachylenie powierzchni, śliskie posadzki, brak wydarzeń kulturalnych (zdecydowanie mniej imprez pod gołym niebem w porównaniu do lata) czyli mniej pretekstów do spotkań. Poniekąd z tego też powodu połowa zapytanych mieszkańców jako najmniej przyjemny okres wskazuje zimowe wieczory: w styczeniu i lutym jako te, w których “kompletnie nic się nie dzieje”. Dla interesariuszy zima stanowi również najmniej atrakcyjny okres ze względu na mniejszy ruch czyli mniejsze zyski.

Residents point out that as the weather gets more nasty the more inconveniences appear - no snow clearing, some sloping of a surface, slippery pathwalk, no cultural events (less in comparison to summer) and equals less pretexts to meet with each other there. It is also the reason why a half of interviewed people said that the least attractive period to be on the street are winter evenings: January, Febraury when “almost nothing happens.” Stakeholders also consider winter as not attractive and not very profitable.

117

WYDARZENIA (W TYM ŻYCIE NOCNE)

EVENTS (INCLUDING NIGHTLIFE)

Niemal wszyscy respondenci z Gdańska byli zgodni co do tego, że ulica Długa i Długi Targ nie są miejscem na imprezy masowe. Większość lokali jest tu przeznaczona dla turystów i są to przeważnie restauracje czynne tylko w dzień. To ulica Piwna jest uznawana przez mieszkańców Trójmiasta za miejsce, do którego należy się udać, aby spotkać się i bawić ze znajomymi.

Regardless the type of a person we asked everyone agreed that both Dluga Street and Dlugi Targ are not a party spot. The vast majority of services are for tourists but those are only restaurants open during the day. It is Piwna Street that is considered to be a place where you go to hang out and have fun with your friends.

“Życie nocne na Długiej nie istnieje, są tu tylko drogie restauracje. Mój ulubiony pub to Flisak, który jest na Piwnej.”

“There’s no night life, but rather expensive restaurants. My favourite pub is Flisak, which is in Piwna street.”

Ulica Długa i Długi Targ są za to związane z różnymi wydarzeniami, z których najpopularniejszym i prawie jedynym wymienianym oprócz ustawienia zimą choinki był Jarmark Dominikański, (ale i on dopiero po dłuższej chwili zastanowienia). Respondenci wydawali się mało zainteresowani odbywającymi się tam imprezami.

“Zwykle nie jestem świadom tego, co się dzieje w Gdańsku, chyba, że jest to dość kontrowersyjne, ponieważ głównie interesuję się Gdynią.”

“Solidarity of Arts, Jarmark Dominikański.... Nie wiem, czy nie ma jakiegoś festiwalu na Mariackiej w lato? Jest też coś przy Teatrze Szekspirowskim.”

On the other hand, Dluga Street and Dlugi Targ are related to different events among which the most popular and almost the only one known is Jarmark Dominikanski. Respondents, though, recall this event after a while and they admit that they are either not interested in the events or just poorly informed.

„I’m not normally aware of what happens in Gdansk, only if it’s controversial, because I’m only interested in Gdynia)”

“Solidarity of Arts, Jarmark Dominikanski… is there maybe a festival in Mariacka in summer? Also festivals around the Shakespeare’s theatre”

Tylko rezydenci lub osoby mieszkające w pobliżu Długiej mają lepszą orientację odnośnie Only residents or people living in a close neighbourhood to Dluga Street oferty kulturalnej. Jednym z wydarzeń, w których niektórzy z nich uczestniczą są Gry Miejskie, have better idea of the cultural offer. CityGames is one of the events they take part in. The core of the game is based on attractions, history of the które opierają się na atrakcjach i historii regionu, a za cel mają edukację i integrację grupy. region and an aim is to educate and integrate a group of participants.

118

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

“Jakiś czas temu, jeden gość zrobił “Gry Miejskie” i było to naprawdę fajne. Odkryliśmy miasto, kaźdy musiał być w jednej z drużyn a dzień wcześnie organizatorzy przygotowali dla nas parę zadań, które mieliśmy rozwiązać. Brałem w tym udział podczas tego lata i podobało mi się.”

“A while ago, one guy made “City Games”, and it was really nice, we discovered the city, you were added to one team, and the day before the organizers had prepared some tasks for us, and we had to solve them. I did this during the summer, and I liked it”

Podczas spotkania w Domu Seniora zapytano seniorki o to co kiedyś, ok. 40-50 lat temu powodowało, że ludzie chcieli iść na Trakt Królewski. Obraz ten jest zupełnie inny od dzisiejszego. Długa wtedy była dostępniejsza finansowo, tzn. „każdy mąż mógł sobie pozwolić na to, by zabrać żonę i dzieci do restauracji”. Na ulicy Długiej było też o wiele więcej miejsca, ponieważ ogródki piwne nie zabierały tak wiele szerokości ulicy, jak obecnie. Zamiast nich były ławki, więc starsi mieszkańcy mogli przyjść, usiąść i poobserwować życie ulicy. Dzieci mogły przejechać się na koniu od Neptuna do Złotej Bramy i za symboliczną kwotę dostać czarno-białe zdjęcie. Za darmo można byłowejść na wieżę Ratusza Głównego Miasta. Pełno było wózków z lodami, watą cukrową, rurkami z kremem czy kurczakami z rożna. Można było przyjść na koncerty, z których zrezygnowano ze względu na skargi mieszkańców na hałas. Były też wydarzenia artystyczne i sportowe. Na ulicy Długiej znajdowały się lokale, gdzie można było potańczyć, pójść na koncerty fortepianowe, wystawy sztuki, rzemiosła, a na przedprożach były różne inscenizacje. Życie ulicy Długiej i Długiego Targu było wtedy o wiele bogatsze i nie spłycone tylko do oferty dla turystów.

During the meeting in the Senior House we asked seniors what was an encouraging factor for people to go on the street around 40-50 years ago. This image significantly differs from the contemporary one. Długa Street used to be accessible for almost every polish family, to be more specific, “every husband could afford to take his wife and children to the restaurant.” There was much more space on Dluga Street because beer gardens didn’t take over 30% of a street’s width. There were benches instead, so elderly people were coming there to sit and observe life on Dluga Street. Children had a possibility to go for a ride on a horse that was walking from Neptun to Zlota Brama. They could get a black-white picture for one zloty. An entrance to the tower of the City Hall was free. There were a lot of carts with ice creams, cotton candy, cream tubes or grilled chickens. The calendar of events was richer too, e.g. there used to be concerts, however they disappeared from the schedule because of the complaints about the noise. Life of Dluga Street and Dlugi Targ was much richer and not treated in a superficial matter being merely a tourist spot.

119

Bankow Banks

Hoteli Hotels

Instytucji publicznych Public institutions

nie no

Kawiarni Cafes

Lokali rozrywkowych Miejsc i instytucji kultury Entertainment/clubs Cultural institutions tak yes

Ogródków gastronomicznych Outdoor seating

USŁUGI

SERVICES

Zarówno w trakcie konsultacji społecznych, jak i sondaży ulicznych przeprowadzanych z mieszkańcami, bardzo często wymienianym problemem, z jakim boryka się Trakt Królewski, jest brak różnorodności usług. Przeważającą funkcją stały się lokale gastronomiczne i hotele skierowane w pierwszej kolejności do turystów. Gdańszczanie czują się poniekąd wykluczani z reprezentacyjnej części miasta obserwując zmiany jakie zachodzą w ofercie lokali na przestrzeni ostatnich lat. Ze smutkiem wspominają:

An almost complete lack of variety of events was the most often mentioned problem of the King’s Route during the street interviews and public consultations. Restaurants and hotels became monofunctional as a result of being aimed at tourist in a first place. The residents of Gdańsk feel partly excluded from the representative part of the city as they have observed significant changes in a services’ offer through the years.

„Kiedyś to było tu fajnie! coctail bar, klub młodzieżowy, księgarnie, czytelnia, kino, a teraz tylko biznes.”

“It used to be so cool! A coctail bar, a youth club, bookstores, libraries, a cinema.. Now it’s only business.”

Panie z Klubu Seniora bardzo miło wspominały także sklep, w którym można było sprzedawać własne rękodzieło albo Aptekę Ratuszową z pięknym wnętrzem czy kwiaciarnię w piwnicach pod Dworem Artusa, gdzie właściciel okazjonalnie organizował wystawy różnych kompozycji kwiatowych.

120

Ladies from the Senior Club have fond memories of a shop where it was possible to sell your own handcrafts or of a pharmacy with a stunning interior and of a temporary florist where there were exhibitions of various flower compositions organized by an owner.

Results of the online questionaire conducted by the City of Gdansk. Percentageof the answers. for question: Which of the proposed activitiy should be intensified?

Pubów Pubs

Restauracji Restaurants

Sklepów branżowych Sklepów spożywczych Specialist stores Grocery stores

Wydarzeń kulturalnych Cultural events

nie wiem / trudno powiedzieć I do not know/ It is hard to say

Co ciekawe, turyści zapytani o usługi na ulicy Długiej czy Długim Targu odpowiadali niekiedy, What is interesting, tourists when asked about the services on Dluga Street and Dlugi Targ were sometimes answering that they like the variety of them. że podoba się im właśnie różnorodność lokali:

“To świetne, że macie tu tyle różnych lokali (jedzenie, sklepy z bursztynem, poczta, pamiątki etc.) w tych historycznych budynkach.”

“Podoba mi się, że jest tu wiele kawiarni, cukierni, piekarni, restauracji a nawet sklepów z biżuterią.”

Pojawiały się głosy dotyczące konieczności utrzymania pewnego poziomu:

“Powinna tu być duża różnorodność sklepów będących na dobrym poziomie.”

“Klasyczna ulica - brak klasycznych sklepów (z bursztynem).”

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

Wyniki ankiety internetowej przeprowadzonej przez Miasto Gdańsk. Procent uzyskanych odpowiedzi na pytanie: Czy proponowanych działań powinno byc więcej?

„I like you that you have all kinds of services here (food, amber, post office, souveniers, etc) right in these historic buildings.“

„I like there are a lot of small cafés, patisseries, bakeries, restaurants and also amber jewellery stores.“

Opinions appear regarding need of keeping a certain standard:

„There should be a variety of shops and keep a certain standard.”

„Classic street – no classic stores (amber)”

121

Niejednokrotnie turyści wspominali z niesmakiem istnienie dużej liczby kantorów na Trakcie It was mentioned with disgust not once, not twice by tourists that there is a huge number of currency exchange on the King’s Route that appear like they Królewskim, sprawiających wrażenie, że „próbuje się ich oszukać na każdym kroku.” would want to “trick them on every single step.” “Powinno być tu więcej sklepów i kawiarni, które by przyciągały ludzi. Z kolei, obecne nie potrafią przekazać odbiorcy swojej oferty. Co to jest kantor? Chciałbym wiedzieć, gdzie jest piekarnia, ale nic mnie o tym nie informuje.”

„There should be more stores to attract people, more cafés. They also fail to let user know what they offer. What is Kantor etc. I wanted to find bakery but was not able to tell which place it is.”

“Te kantory są co najmniej zagadkowe - co to jest? Mogę tu pójść na kawę?”

„Those „kantors“ are confusing – „what is this? Can I have a coffee there?“

“Absolutnie najgorszą rzeczą są te kantory. Znajdują się bezpośrednio na głównej ulicy i drażnią ludzi. Każdy kto z nich wyjdzie czuje się od razu oszukany. To nie do pomyślenia!”

„The worst thing are those Kantors, they´re right on the main street and people are mad. Everyone feel like having been cheated after leaving. It´s very bad!“

Przeanalizujmy sytuację lokali gastronomicznych, gdyż one - zarówno przez mieszkańców, jak i More than once, tourist were judging positively a quality of services in turystów - wspominane były najczęściej.Turyści niejednokrotnie oceniali bardzo dobrze jakość restaurants and cafes on Dluga Street and Dlugi Targ. usług w restauracjach i kawiarniach na ulicy Długiej i Długim Targu.

“Gastronomia jest świetna, można zjeść tu coś dosłownie na każdym rogu, a dania są typowo polskie i naprawdę przepyszne. Odwiedziliśmy również “Bar Mleczny”, gdzie spróbowaliśmy popularnej szarlotki.”

“Tego ranka jadłem śniadanie i kawę w restauracji KOS za jedyne 10zł. Prawie jak za darmo!”

„Gastronomy is brilliant, you can have a meal literally on every corner, the dishes are typical Polish cuisine and very tasty. We also visited traditional “Bar Mleczny“, tried the popular Szarlotka.“

„This morning I had a breakfast and coffee at KOS restaurant just for 10 zloty. Incredible!“

Jednak pojawiły się sugestie, by wprowadzić szerszą ofertę produktów lokalnych, małych, ro- However, there were suggestions to introduce a wider choice of local products in small, family shops and restaurants. dzinnych lokali.

“Potrzebne jest tu więcej lokalnego biznesu, byłoby bardziej interesująco.”

122

“Mogłoby być tutaj więcej tradycyjnych, polskich restauracji.”

”The commerce must be more local, it’s more interesting.”

„There could be more polish traditional restaurants”.

This matter is not a field of disagreement. There were opinions that the city should support places with a character, history, a local identity (e.g. flower shops, craftsmanship) that would serve the residents of Gdansk supporting of cultural and integrational places (IKM, Teatr w Oknie) was emphasised too.

Kolejnym elementem, którego brakuje zdaniem turystów są miejsca umożliwiające skosztowanie różnych produktów bez konieczności wchodzenia do restauracji i siadania na dłużej przy stoliku (ze względu na silną potrzebę mobilności i maksymalnego wykorzystania czasu na zwiedzanie).

Another element, that according to tourists is missing, are the places offering trying out different products without necessity of entering a restaurant and sitting there for a longer period of time (for the sake of maximizing usage of time for sightseeing).

“W sumie niczego byśmy tu nie zmieniali, ale kawa jest bardzo droga. Fajnie, jakby można było kupić jakąś tanią na wynos. Pomyślcie o biednych studentach, którzy też zwiedzają!”

“W Kopenhadze targ z jedzeniem znajduje się na zewnątrz, a tutaj trzeba wejść do środka, by coś zjeśc. Chciałbym po prostu wziąć coś na wynos (foodtrucki etc.). Lubię naleśniki.”

“We wouldn’t change anything in teh street, although the coffee here is quite expensive. It would be nice to have a cheap coffee to grab somewhere in the street. Think about the poor travelling students!”

Wśród gdańszczan ogródki restauracyjne nie spotykają się z aprobatą ze względu na ich dużą powierzchnię zajmowaną na ulicy czy Targu, zasłanianie widoku fasad przez parasole, zbyt wysokie ceny ewidentnie nastawione na zamożnego turystę z zagranicy. W czasie konsultacji społecznych zwrócono także uwagę na różną estetykę restauracji i wspomniano o konieczności wprowadzenia pewnych regulacji dążących do unifikacji wizerunku lokali przed kamienicami.

“Przydałby się ogólny plan dla ogródków piwnych, który zarówno by je ograniczał, jak i ujednolicał grafiki reklam wystawianych przed restauracjami, ponieważ teraz zbyt się różnią i ciężko je znaleźć.

BADANIA SPOŁECZNE ANALIZY

W tej kwestii mieszkańcy są akurat podobnego zdania. Pojawiały się opinie, że miasto powinno wspierać miejsca z charakterem, z historią, tożsamością lokalną (przykłady: kwiaciarnie, rzemiosło), służące mieszkańcom Gdańska. Zwracali przy tym uwagę na potrzebę wspierania miejsc integracyjnych i kulturalnych (IKM, Teatr w Oknie).

„In Copenhagen you have this street food market selling food, here you have to sit inside to have a meal. I´d like sometimes to just to take away the food(foodtrucks etc). I like crepes.“

The beer gardens are not applauded by the residents due to the huge space they occupy on the street, covering a view by umbrellas and way too high prices fixed for rich tourists. The case of different aesthetics of the restaurants and necessity to force by law unification of an image of services in front of the tenements was raised during the public consultations.

„Common concept/plan for the teraces of restaurant, limit them and unite design of adverts in front of restaurants (menus etc.) because now it’s too various and sometimes hard to find them.”

123

Aspekt wizualny usług zlokalizowanych na ulicy Długiej czy Długim Targu odnosi się nie tylko do samych restauracji, ale także wszelkich innych usług, takich jak mobilne stoiska z pamiątkami czy biżuterią. Mieszkańcy jednogłośnie stwierdzili, że należy ewidentnie wykluczyć wszelki handel obnośny z tandetą, sprzedaż kolorowych balonów, zabawek czy występów maskotek. Usługi mobilne w małych formach powinny być estetyczne, z określonymi dopuszczalnymi gabarytami, najlepiej zunifikowane.

„Lepszy wózek z kwiatami niż z hot dogami”

“It’s better to have a cart with flowers than hot-dogs.”

Problemem wspominanym przez wszystkie grupy użytkowników byli naganiacze.

„Denerwujące są panie z parasolkami naganiaczki”.

„Szlag mnie trafia jak te kobiety z parasolkami do mnie podchodzą”

A visual aspect of the services on Dluga Street and Dlugi Targ is really crucial in regards to not only the restaurants but also to the other possible services like e.g. mobile stands with souvenirs or jewellery. The citizens unanimously agreed that all kinds of street trading should be eliminated. The small mobile services could exist but only if esthetic, keeping within regulated dimensions and would be best if unified.

Those who encourage people to enter the restaurants stand for the most common problem repeated by every group of the street users.

“Those women with umbrellas asking you to visit their place are really irritating.”

“Nienawidzę tych naciągaczy. Może inny sposób byłby bardziej skuteczny i ciekawy? Teraz to po prostu nie sprawia, że czujesz się tu mile widzianym. Naprawdę muszą znaleźć inny sposób promowania się. Jakieś pokazy przed restauracjami? Cokolwiek, byle nie proszenie, by zajść.”

Należałoby tę kwestię unormować lub wprowadzić zakaz takiej formy reklamy. Istnieją różne przykłady ze świata*), które z powodzeniem można byłoby zastosować także i na Długiej poprawiając tym samym komfort spacerowiczów jak i umożliwiając właścicielom lokali zareklamowanie swoich usług.

“I’m getting seriously angry when those women with umbrellas are approaching me.”

“I dont like this people in the street calling you to go the restaurant. Maybe something different would be more interesting. Because right now, they don’t make you feel welcome. They need to find some different way to promote themselves” Attractive shows in front of the restaurants, but without asking.”

This sort of issue should be normalized or totally banned. There are different examples from around the world that could be applied on Dluga Street which show that it is both possible to increase a comfort of strollers and promote services.

*) Np. w Wiedniu „naganiacze” przebrani w stroje z epoki, zapraszający na koncerty Mozarta, nie podchodzą do każdej napotkanej osoby, nie są nachalni, nie rozdają niepotrzebnych ulotek, a swymi nietypowymi strojami przykuwają uwagę, jednocześnie wpisując się w charakter miejsca Hamburg, Fischmarkt: własciciele sklepów rybnych nakłaniają do zakupu swoich produktów poprzez niemalże teatralne pokazy, prezentując i barwnie opisując proces przygotowywania wybranego przez klienta dania rybnego. Vienna: those who are inviting people to Motzart’s concerts are dressed up in costumes from the epoque. They do not approach every single person, are not intrusive, do not give unnecessary leaflets and thanks to costumes are both interesting and fit in the place’s character.Hamburg, Fischmarkt: fishmonger’s shops’ owners are coaxing people to buy their products by shows of an almost theatrical manner, sometimes presenting and vividly describing process of preparing the fish dish chosen by a client.

124

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

02.3 wYNIKI OBSERWACJI

OBSERVATION RESULTS

Najważniejsze spostrzeżenia dotyczące życia na ulicy Długiej i Długim Targu zo- The most important remarks regarding life on Dluga Street and Dlugi Targ stały uwiecznione na zdjęciach, stanowiąc tym samym potwierdzenie odpowie- were captured in the pictures, at the same time being a confirmation of dzi respondentów sondaży ulicznych i uczestników konsultacji społecznych. respondents’ answers, public surveys and participants of the public consultations.

125

Pomimo tego, że mieszkańcy nie uskarżali się zbytnio rowerzystów, nie oznacza, że ich na Długiej nie ma. Bazując na przeprowadzonych obserwacjach, rowerzyści pojawiali się średnio kilka razy na godzinę. Jechali przeważnie dość szybko środkiem ulicy. Należy jednak podkreślić, że zarówno oni, jak i przechodnie intuicyjnie się mijali, nie przeszkadzając sobie wzajemnie. Z rowerami jest natomiast związany inny problem - brak wystarczającej liczby stojaków, przy których można pozostawić bezpiecznie rower.

Despite the fact that people do not complained much about cyclists, it does not mean that their do not exist on Długa Street. Based on our observations, cyclists appeared on average several times per hour. They rode mostly fairly quickly down the street. It should be noted, however, that both - the cyclists and the passers-by - they intuitively passed by, without interfering to each other. However another problem appeared - the lack of a sufficient number of bike stands next to which you can safely leave your bike. Cyclists must use a lantern or gutters in that case.

Jednym z nierozłącznych elementów związanych z przestrzenią Traktu Królewskiego są artyści. Dzielą się oni na „mimów” (zdjęcie skrajnie po lewej stronie) i muzyków. Ta druga grupa artystów przeważnie skupia w okół siebie małe tłumy i dodaje Drodze Królewskiej pozytywnej energii. Podczas wywiadów okazało się, że muzycy dzielą się miejscami do grania, z których najpopularniejsze znajdują się na Długim Targi i są to: Zielona Brama (ze względu na dobrą akustykę), plac przed Dworem Artusa, schody Ratusza Głównego Miasta, czasami ławki mniej więcej w połowie ulicy Długiej.

One of the inseparable elements related to the area of the King’s Route are the artists. They are divided into the “mimes” (image far left) and musicians. This second group of artists mostly focuses around itself small crowds and adds to the King’s Route positive energy. During the interviews we found out that the musicians share the places to play, most popular of which are located on Long Market and they are: Green Gate (due to the good acoustics), the square in front of the Artus Court, stairs Town Hall, sometimes benches more or less halfway down Długa Street.

Żebracy nie wpływają pozytywnie na estetykę przestrzeni Traktu Królewskiego. Nachalnością Beggars do not have a positive impact on the aesthetics of the King’s Route. Their impudence in asking for money - are terrifying . w proszeniu o pieniądze - budzą strach.

126

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

127

Niesmak budzą nieczytelne, pozbawione estetyki i próbujące wyróżnić się za wszelką cenę stojaki z reklamami restauracji czy wielki znak na środku ulicy kierujący do wc. Tandeta widoczna jest także na dwóch pozostałych zdjęciach: osoby przebrane za pluszaki czy wychodzące w głęboko w przestrzeń ulicy stoiska z chińskimi pamiątkami i bursztynami nie tylko źle wyglądają, ale zwyczajnie zagracają przestrzeń, zabierając miejsce potencjalnym strefom wypoczynku.

Disgust is caused by illegible, devoid of any aesthetics and trying to stand out at all costs, advertising racks, and a big toilet signs in the middle of the street. Kitsch is also visible on the other two pictures: a person dressed as a stuffed animal or standing deeply into the street stalls with Chinese souvenirs and amber not only look bad, but simply clutter the space, wasting place for potential zones of recreation.

Obecnie atrakcję dla dzieci stanowią słodycze - lody i wata cukrowa oraz wytwórnia cukierków (zdjęcie po prawej stronie), gdzie dzieci mogą same zaprojektować swoje słodycze. Co jakiś czas rozstawiają się osoby pozwalające puszczać dzieciom bańki, a gdy ich nie ma, najmłodszym użytkownikom Traktu Królewskiego pozostaje karmienie i gonienie gołębi przy Neptunie. W sezonie pojawiają się również ludzie z balonikami (to ta sama kategorię, co wspomniane wcześniej „tandetne pluszaki”).

Currently, the main attractions for the children are the sweets- ice cream, cotton candy and candy factory (photo on the right), where children themselves can design their sweet. From time to time they are people making soap bubbles, and when they do not come children are feeding pigeons next to Neptune if it is possible. During high season, there are also people with balloons, but that also is a form of kitsch.

128

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

129

Bardzo istotnym problemem jest brak wystarczającej liczby ławek. Z ulicy korzystają często osoby starsze lub niepełnosprawne (przy czym nie zawsze chodzi o te poruszające się na wózku), które nie mają innej opcji niż zapłacić za przywilej siedzenia w ogródkach piwnych, podczas gdy ceny w kawiarniach i restauracjach są wysokie. Brak miejsc siedzących jest tym bardziej widoczny, że część osób wykorzystuje mało wygodne i brudne schody czy drewniane donice. Zwiedzanie Głównego Miasta, w tym ulicy Długiej i Długiego Targu, przybiera różne formy – czasem są zorganizowane wycieczki, a niekiedy ludzie dołączają do grup prowadzonych przez przewodnika-wolontariusza. Jednym z nowszych trendów w turystyce jest poruszanie się na dwukołowych pojazdach elektrycznych.

Obecnie chodnik jest mocno zniszczony. Prawie wszędzie płyty są popękane, a gdzieniegdzie dziury były na tyle duże, że musiały zostać załatane kostką brukową. Taka posadzka stanowi niebezpieczeństwo - należy pamiętać, że ulicą poruszają się dzieci, czasami na rowerkach lub hulajnogach, rodzice z wózkami, osoby o kulach i seniorzy podpierający się laską. Kolejnym mankamentem jest niewygodna i niebezpieczna kostka brukowa.

130

A very important problem is the lack of a sufficient number of benches. Street is frequently used by the elderly or the disabled (while not always in a wheelchair), which have no other option than to pay for the privilege of sitting in the beer gardens - unfortunately, prices in cafes and restaurants are acceptable only for the tourists. Lack of seating places is even more evident when some people adapt to this situation sitting inconveniently on the dirty stairs, or even wooden pots. Sightseeing of Main City, including Long Street and Long Market takes various forms - there are organized trips, and sometimes people join the groups led by a volunteer guide. One of the newer trends in tourism are the Segways.

Currently, the sidewalk is badly damaged. Almost everywhere plates are cracked, and in some places the holes were so big that they had to be patched with paving stones. This floor is a danger - keep in mind that children are moving down the street, sometimes on bikes or scooters, mothers with strollers, people with crutches and seniors with a support stick.

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

Najchętniej fotografowanym miejscem na ulicy Długiej i Długim Targu jest Neptun. Jest to też często punkt orientacyjny dla osób, które umawiają się na spotkania i przystanek dla dużych zorganizowanych wycieczek, skąd jest najlepsza perspektywa na całą ulicę. Tłumy przeważnie zajmują większą szerokość przejścia i jest to dość uciążliwe dla spacerowiczów. Przestrzeń dookoła Neptuna to również miejsce różnych inicjatyw i pole do popisu dla muzyków oraz innych artystów.

Most photographed place on Long Street and Long Market is the Neptune. It is also a landmark for people who are meeting their friends and a stop for large organized tours, since there is the best view on the whole street. Crowds usually occupy a larger passage and it is quite inconvenient for the walkers. The space around Neptune is also the venue for various initiatives and a playing field for musicians and other artists.

131

Jeżeli Neptun i obszar wokół jest najaktywniejszym punktem Długiego Targu, to obszar pomiędzy nim a Zieloną Bramą jest traktowany przeważnie jako pusta przestrzeń, przez którą po prostu trzeba przejść, by dostać się do drugiej, atrakcyjniejszej strefy. Z kolei przy samej Zielonej Bramie często gromadzą się grupy ludzi, by posłuchać artystów lub zrobić zdjęcia Ratuszowi (stąd można uzyskać dobry kadr). Porównując zaś Długi Targ do ulicy Długiej ,ta druga użytkowana jest jako deptak, po którym idzie się spokojnym tempem i podziwia architekturę.

If Neptune and the surrounding area is the hottest point of the Long Market, then the area between the fountain and the Green Gate is generally regarded as an empty space, through which you just have to go to get to the other, more attractive zone. On the other hand, the Green Gate itself is a place where often a group of people to listens to the artists or take pictures of the town hall. Comparing the Long Market and the Long Street - the second is utilized as a pedestrian zone, and the first is regarded as a leisurely place and where you can enjoy the architecture.

Ogródki gastronomiczne zajmują obecnie bardzo dużo miejsca. O ile bezsprzecznie przyciągają turystów, to zabierają przestrzeń, powodując dyskomfort poruszania się po ulicy w trakcie sezonu (jest bardzo tłoczno), ale też pozbawiają ludzi miejsc, w których mogłyby stać ławki. Innym problemem jest słabo widoczna publiczna komunikacja. Mało kto wie, że można dostać się bezpośrednio na Długi Targ autobusem nr100 (przystanek jest bardzo źle oznakowany).

The outdoor seating area currently occupy a lot of space. While undoubtedly they attract tourists, they are disrupting the flow of pedestrians during the season, but also deprive people of places where benches could be located. Another problem is difficulty to find the public transportation. Few people know that they are able to get directly to the Long Market by bus no. 100, however the stop is very poorly marked.

132

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

SPOSÓB PORUSZANIA SIĘ

WAY OF MOVING

Mapy przedstawiają sposób poruszania się użytkownika po ulicy w zależności od średniej prędkości ruchu. Osoby poruszające się najszybciej wybierały się na ulicę Długą w określonym celu, ale nie było nim samo spacerowanie. W związku z tym, wkraczając na ulicę, miały już z góry założoną trasę, która wiodła po najkrótszej linii. Tym samym osoby takie czasami poruszały się po przekątnej lub szły w przeciwnym kierunku niż tłum, który z reguły trzymał się prawej strony. Nie prowadziło to do kolizji, ponieważ ludzie wymijali się intuicyjnie. Szybko poruszające się osoby nie zatrzymywały się.

Maps are presenting the way the users move through the street diversified according to an average speed.

Przechodnie poruszający się ze średnią prędkością ok 4-5 km/h przeważnie trzymali się prawej strony, ponieważ nie wymaga to zwracania uwagi na chodnik. Dzięki temu mogły uważnie patrzeć na budynki - to, co ich przyciągnęło na Trakt Królewski. Rzadko zatrzymywały sie by zrobić zdjęcie i nie należały do osób często wchodzących do lokali. Południowa strona Długiego Targu wydawała się odpowiadać im najbardziej, ponieważ roztacza się z niej lepszy widok na Dwór Artusa czy Ratusz. Neptun również zwykle jest mijany od strony południowej, chyba, że znajduje się tam duża grupa turystów. Południowa strona ulicy Długiej okazuje się być bardziej interesująca, ze względu na znajdujące się tam cukiernie i kawiarnie.

People are moving the fastest were the people with fixed targets, not only visiting the place for a stroll. When they entered the street their route was already planned, often the shortest possible one. Those people were usually moving diagonally through the street or in an opposite direction that the crowd, at the same time keeping themselves to the right. It didn’t lead to collisions because people were passing each other intuitively. Quickly moving people were not stopping. Pedestrians walking with and average speed of 4 or 5km/h usually keep to their right hand side because it doesn’t require any attention to the sidewalk. Thanks to this they can admire buildings, what was the real reason of their visit. They rarely stopped to take a picture and it’s not a group of people that often uses the services. The southern side of Dlugi Targ seems to be most prefered one, because there are the best views towards Dwor Artusa or the City Hall. The Neptun is usually passed from the southern side as well, unless there is a big group of tourists. The southern side of Dluga Street turns out to be most interesting one, because of the Pellowski or handcrafted glass shop, but the vast majority still chooses the south side regardless attractions.

133

134

BADANIA SPOĹ ECZNE WYNIKI OBSERWACJI

Tempo (pace) [km/h]

4-5

Tempo (pace) [km/h]

3-4

Mapy ruchu Movement analysis

Tempo (pace) [km/h]

2-3

135

wejście do Gry

lody obok Gry

przystanek w kantorze zdjęcie tablicy z menu

zdjęcie Ratu

Wizyta w sklep

Miejsca postoju

Wejście do Costa Cafe

Stopping points

Osoby poruszające się między 2-4 km/h byłu najbardziej zainteresowanie ulicą i jej ofertą. Im wolniej ktoś spacerował, tym większa była szansa, że zatrzyma się, by zrobić zdjęcie lub zajrzeć do któregoś lokalu. Najczęściej były to osoby starsze, małe grupki lub rodziny z dziećmi. Osoby te z reguły szły południową stroną, ale też sztywno się jej nie trzymały. Jeżeli zauważyły coś interesującego, to od razu tam się wybierały. Oglądały pamiątki, szły na lody. Dzieci z reguły biegały przy rodzicach, czasami się oddalały, by popatrzeć na gabloty sklepów z bursztynami lub zachęcały rodziców, by kupić im lody (Soprano, Grycan). Przechodząc Długim Targiem, osoby te zatrzymywały się często przy Neptunie, chociażby po to, aby popatrzeć na artystów. Jeżeli zaczęły spacer od strony Złotej Bramy, to za Neptunem często zawracały, ponieważ na odcinku od Hard Rock Cafe do Zielonej Bramy nie było dla nich nic interesującego. Kiedy nie zawracali, to pokonywali ten odcinek szybciej. Jeżeli zaczęli spacer od Zielonej Bramy, to zwykle tam chwilę stali słuchając ulicznych muzyków albo pozwalając dzieciom puszczać bańki.

136

People moving 2-4 km/h are most interested in the street and its offer. The slower someone walks the better are the chances of the person stopping to take a picture or take a look inside a business. Those people are mostly elderly, small groups or families. They usually walk on the right side but do not stick to it all the time. If they notice something eye catching then they immediately change the direction towards a new target. They look at souvenirs or buy ice-cream. Children usually run near their parents and sometimes they recede to look at cabinets with amber or they convince parents to buy them ice-cream (Soprano, Grycan is too expensive). Walking through Dlugi Targ the people quite often stop in front of Neptun to listen to or look at artists. If a stroll starts from Zlota Brama then the people turn back after Neptune because on a distance from Hard Rock Cafe to Zielona Brama there is nothing interesting. When they do not turn back, then they cover the empty space quickier. If the stroll is started from Zielona Brama then they stand there for a while because they either listen to local artists or let their children play with bubbles.

Sprawdza

Sprawdzenie telefonów (5 min.)

Prosto do Original Burgera

Prosto do Elephanta Oglądanie modelu Ratusza Rozmowa na schodach

ycana

Decyzja o wejściu w Piwną (przystanek w Pikawie)

Zaintrygowanie ogniem

Rozmowa

Bańki

Rozmowa Zdjęcie Neptuna

Sprawdzanie menu

Zdjęcie w stronę Ratusza

BADANIA SPOŁECZNE WYNIKI OBSERWACJI

usza

Zaintrygowanie pustostanem Wejście do Hard Rock Cafe

pie z pamiątkami

Wizyta w galerii szkła

Posiłek Sprawdzanie menu Baru Neptun

anie menu Trasa prosto na pocztę

Matka robiąca zdjęcie dzieciom

Zakup słodyczy Wizyta w sklepie z pamiątkami Zdjęcie przy Neptunie

Sprawdzanie menu

Selﬁe pzy Neptunie

Prosto do Sphinxa

Oglądanie występów przy Neptunie Zdjęcia Hard Rock Cafe

MIEJSCA POSTOJU

STOPPING SPOTS

Z najczęstszych powodów, dla których na Trakcie Królewskim zatrzymują się ludzie, należy wymienić: Robienie zdjęć i selfie przy Neptunie, Ratuszu, Hard Rock Cafe Sprawdzanie menu przy restauracjach lub zatrzymanie przez “naganiacza” Wchodzenie do sklepów z bursztynami, pamiątkami i “Wyrobów własnych” Dzieci: puszczaniw baniek, gonienie gołębi przy Neptunie, lody lub “CiuCiu

The most common reasons determining the reasons why the people stop are: Taking pictures and selfies in front of the Neptune, the City Hall or Hard Rock Cafe Checking menus in front of restaurants or being stopped by people who invite them inside Visiting shops with amber, souvenirs and handcrafted glass art Especially children like playing with bubbles, scaring pigeons near Neptune, going for ice-cream or entering “CiuCiu”

137

02.4 “DESK RESEARCH”

DESK RESEARCH

Bazując na danych i opiniach zgromadzonych w Internecie zbadano, dlaczego ulica Długa Basing on the data and opinions collected from the Internet we investigated cieszy się takim zainteresowaniem w oczach turystów i co można zmienić, by obecna trzecia why Dluga Street is so popular among tourists and what could be changed so the third place on the list of most popular spots in Gdansk could become lokata na liście najpopularniejszych miejsc w Gdańsku była jeszcze wyższa. the first.

restauracje i kawiarnie restaurant and cafes

kultura i sztuka art and culture

handel trade

inne others

Procentowy rozkład usług w parterach Percentage of the ground floor services

inne usługi services

Ulica Długa - opinie z TripAdvisor: # 3 z 132 atrakcji w Gdańsku Certyfikat Doskonałości 548 recenzji 4,5 lub 5 gwiazdek

Długa Street - TripAdvisor reviews: #3 of 132 things to do in Gdansk Certificate of Excellence 548 Reviews 4.5 or 5 stars Podstawowe dane dotyczące ulicy Długiej wg portalu https://pl.tripadvisor.com/ | stan na dzień 15.03.2016 Basic data regarding Dluga Street according to the portal https://pl.tripadvisor.com/ State at the date 15th of March 2016.

138

Ludzie zachwycają się zarówno architekturą („tętnią miliony detali na każdej kamienicy, których nie sposób zauważyć przechodząc tylko raz”), jak i tym, że praktycznie cały czas tętni tu życie. Istotnym jego elementem są „muzycy, magicy czy inni uliczni artyści, którzy dodają te małe coś do Twoich odwiedzin tego miejsca.” Elementem psującym tę magię są „żebracy i naciągacze, którzy zaczepiają Cię za każdym razem, kiedy idziesz ulicą”. Wraz z naciągaczami pojawia się temat restauracji, które mimo, że są uważane za dobre, to „są przecenione i zedrą z Ciebie całą kasę oferując w zamian słabą obsługę”

Najpopularniejsze wspólne zwroty używane przez recenzpiękna architektura entów TripAdvisor: muzeum bursztynu Złota Brama Trakt Królewski Fontanna Neptuna Morze Bałtyckie sklepy i restauracje obie strony spędzać godziny chodząc miły spacer oglądać świat domy Musisz odwiedzić to miejsce przechadzka Ratusz żebracy ciekawe budynki muzea Długi Targ

The main reason why a tourist enters Dluga Street is “the pathwalk surrounded by a marvellous testimony of history that is visible in the reconstructed tenements which is something that other cities could take a lesson from, mainly if it comes to reconstructing historical character.” A factor that plays an important role in keeping this character is a total lack of popular chain stores. Thanks to it, the street cannot be mistaken as a typical street from western Europe - “let’s hope it will stay this way.” There are shops with amber instead of the typical ones. A vast majority of the internet reviewers mentioned that they entered such shop at least once. There is a common agreement that “Gdansk is a capital of amber.” People are absolutely stunned by the architecture “millions of details on each tenement, it’s not possible to notice them passing by only once” as well as by the fact that the street is so vibrant. One of the most significant factors are the “musicians, magicians or other street artists that add this little thing to your visit of this place”. An element spoiling the magic are “beggers and those who ask you to enter the restaurant every time you pass them”. Altogether with those people, a topic of restaurants is mentione, which although being considered good, they are also “overpriced and instead rip you off offering a bad service”.

Top common phrases used by TripAdvisor reviewers amber museum Golden Gate Royal Route Neptune Fountain baltic sea shops and restaurants both sides spend hours walking nice walk watch the world houses must visit the place stroll Town Hall buskers interesting buildings museums Long Market lovely architecture

Najbardziej popularne określenia używane przez recenzujących ulicę Długą w Gdańsku na portalu https://pl.tripadvisor.com/ | stan na dzień 15.03.2016 Most popular description used to describe Dluga Street according to the portal https://pl.tripadvisor.com/ State at the date 15th of March 2016

139

BADANIA SPOŁECZNE “DESK RESEARCH”

Głównym powodem, dla którego turyści wybierają się na ulicę Długą, jest „deptak otoczony wspaniałym świadectwem historii zawartym w odbudowanych kamienicach, z czego inne miasta mogłyby wziąć lekcję w odtwarzaniu historycznego charakteru”. Czynnikiem nie bez znaczenia utrzymującym taki charakter jest brak sieciowych sklepów, dzięki czemu nie jest to też typowa uliczka z zachodniej Europy – „miejmy nadzieję, że tak zostanie”. Zamian za to znajdują się tutaj sklepy z bursztynem, znaczna większość internautów wspomina, że weszła do jednego z nich przynajmniej raz. Panuje też zgoda co do tego, że „Gdańsk to stolica bursztynu”.

Wrażenie osób, które spędziły na Długiej więcej czasu niż tylko parę minut to głównie rozczarowanie „(…) jest tu kilka rzeczy do zobaczenia, ale w praktyce wszystko to tylko restauracje i sklepy z bursztynem. Po prostu typowa turystyczna ulica w turystycznym mieście”. „Są znacznie przyjemniejsze miejsca w pobliżu – chociażby mająca lepszy średniowieczny charakter Mariacka, Piwna z lepszymi kawiarniami i restauracjami i Rybackie Pobrzeże, znacznie przyjemniejsze do spacerowania”.

An impression of those who spent more than couple of minutes on Dluga Street and Dlugi Targ is mainly dissapointment “(...) there are several things worth checking out but in fact everything boils down to restaurants and shops with amber. It’s just another touristic street in a touristic city”. “There are much more attractive places nearby - for instance, Mariacka Street with its medieval character, Piwna Street with better restaurants and cafes or Rybackie Pobrzeze, a better place for strolling.

LOKALE GASTRONOMICZNE

CULINARY ESTABLISHMENTS

Restauracje i kawiarnie stanowią aż 35% lokali ulicy Długiej i Długiego Targu, dlatego przeprowadziliśmy analizy w celu zrozumienia preferencji użytkowników i powodów, dla których decydują się skorzystać z oferty określonych lokali gastronomicznych. Ranking i komentarze bazują na popularnym, serwisie TripAdvisor.

The restaurants and the cafe stand for 35% of all services on Dluga Street and Dlugi Targ. Therefore, we analyzed the preferences of the users and reasons for which they decide to visit a particular local. Both the ranking and commentaries are coming from, currently being an indicator of quality, TripAdvisor

Restaurant

Ranking Tripadvisor (# out of 330)

Review Tripadvisor

Ranking FB page

Likes

Original Burger

“Tasty and affordable” “Good burger in middle of old town”

(out of 5*)

4 208

Hard Rock Cafe

“America in Poland” “Tourist trap ”

4,4

9 916

Sempre Pizza e Vino

“Good pizza in good location” “Rude staff”

4,7

617

Velevetka

“Excellent local food in a small cellar restaurant” “Where the old meets the new”

4,6

633

Lookier Cafe

“Best breakfast in Gdansk” “Nice view of the Long Street”

4,5

967

San Marco Ristorante E Pizzeria

103

“Avoid!” “Good location but that’s all.”

4,1

204

Restauracja Euro

263

“Cheated us on the check!” “Omijac szerokim lukiem! Do not recommend!”

3,8

Cafe Ferber

126

“Amazing atmosphere. Top-notch decor.”

140

Ranking Tripadvisor (# out of 330)

Review Tripadvisor

Ranking FB page

Likes

Green Way

213

“Vegetarian nightmare” “Average”

Bobby Burger

157

“My only bad experience in Gdansk ” “Posh fast food!!”

4,1

513

Cukiernia Sowa

“Fantastic polish desserts”

Grycan Cafe & Lody

128

“Nice, but small and overpriced.”

4,6

103

Buddha Lounge

188

“I would go to Gdansk just to eat here again” “fantastic food a taste of Thai in Gdansk”

4,4

1 236

Launch Spot

195

“Świetne panini, zupy i sałatki w dobrej cenie”

Wytwornia Lodów Naturalnych

198

“Pyszne lody”

4,8

2 281

Soprano Lody

148

“Fast food-level ice cream”

Napoli

284

“It’s another Italian restaurant in Gdansk”

2,4

Bar Mleczny Neptun

260

“Cheap and cheerful - 1970s throwback” “Traditional Polish Cuisine for Every Pocket” “Good Polish food almost for free” “Unbelievable prices in such a fantastic location”

Restauracja Imbir

238

“Perfect typical polish food !!!”

Restauracja La Cantina

130

“crispy golden dumplings”

Restauracja Palowa Kawiarnia

267

“Great location to watch the people”

Santorini

175

“Very good traditional Polish cuisine”

Piekarnia- Cukiernia Pellowski

261

“Polish version of Starbucks” “Rude staff, flies obscure pastries”

3,3

Kuchina Rosyjska

239

“The restaurant has a very good location. Russian cuisine”

Jack’s Restaurant (Bar)

174

“Nice place for a beer in the sun”

Mojito Caffe & Restaurant

“Nice lunch and location to watch the world go by.” “Lovely sun trap”

4,5

521

Latajacy Holender

101

“A great place to eat on the main city street - plenty going on!”

4,5

234

Sphinx

“I’ve been cheated there once” “Soulless food factory”

4,4

298

BADANIA SPOŁECZNE “DESK RESEARCH”

Restaurant

141

Restaurant

Ranking Tripadvisor (# out of 330)

Review Tripadvisor

Ranking FB page

Likes

Goldwasser Coffee Shop

#6 of 7 Coffee & Tea in Gdansk

“Cozy place in a good spot” “Great place to watch the world go by”

Brasserie de Verres en Vers

227

“Typical hotel restaurant”

Restauracja Kleopatra

300

“Avoid or You will be ruined by this cheaters” “Be aware of food poisoning!!!”

Long Street 52

not rated yet

“Dinner For One”

4,8

102

T-Bone Steak House

105

“Great food, great location and great value”

4,2

149

Elephant Club (Restaurant & Bar)

“A nice spot to sit people watching.” “A Favorite Stop Every Time We Visit Gdansk”

4,5

1 945

Costa Coffee

227

Maraska

119

Cepelia

Subway

Pizzeria Napoli

2,4

Candy Manufacture Ciu Ciu

Cafe/Pub Bruderschaft

4,6

3 320

Trzy najwyższe miejsca zajmują restauracje niemające nic wspólnego z regionalną kuch- Top three places are occupied by the restaurants which have nothing in nią. „Original Burger”, „Hard Rock Cafe” oraz „Sempre Pizza” wiodą prym. Niektórzy common with the regional cuisine. “Original Burger”, “Hard Rock Cafe” and klienci określają te miejsca jako “Stany Zjednoczone w Polsce” i “Turystyczna pułapka”. “Sempre Pizza” are undoubtedly the leaders. Opinions of some clients: “USA in Poland” and “a touristic trap” summarize it well. Dopiero na czwartym miejscu znalazła się restauracja z kuchnią regionalną „Velvetka”. Powodem, dla którego jest poza podium, może być jej położenie - lokal jest w piwniczce i nie rzuca się aż tak bardzo w oczy, jak miejsca wymienione powyżej. Klimatyczny wystrój wnętrza „gdzie stare łączy się z nowym” sprawia jednak, że przyciąga wielu turystów. Zaraz po „Velvetce” jest „Lookier Cafe”, nowa restauracja również z daniami regionalnymi.

142

It is not until fourth place that restaurant with regional cuisine, “Velevetka” is found. A reason determining its position out of the podium can be the location - it is in a basement so it s not very visible from the street. However, a nice interior “where old meets new” attracts tourists. A place after “Velevetka” is occupied by “Lookier Cafe”, also a restaurant with local dishes.

BADANIA SPOŁECZNE “DESK RESEARCH”

Dalej w rankingu mieszają się restauracje, bary fast food, pizzerie, miejsca z lokalnym jedzeniem, które mimo przeciętnej popularności górują w komentarzach. Wartym uwagi jest, co prawda oceniany niezbyt wysoko, „Bar Mleczny Neptun”. Dostaje on bardzo pozytywne opinie: „tradycyjna polska kuchnia na każdą kieszeń” i jest odwiedzany nie tylko przez turystów, ale także członków „Domu Seniora”, dla których jest to praktycznie jedyne miejsce na ulicy Długiej, w którym mogą zjeść posiłek w relatywnie niskiej cenie. Wbrew pozorom bardzo mało negatywnych opinii dotyczyło cen, jedynie „Grycan” wyróżnia się na minus: „smaczne, ale małe i przecenione”. Pozytywnego odbioru ulicy nie buduje jednak sporadyczne oszukiwanie klientów na rachunkach, które to pojawiło się w komentarzach przy „Restauracji Euro”, „Sphinxie”, „Restauracji Kleopatra” i paru innych. Z powodów, dla których ludzie wybierają takie, a nie inne restauracje, jest nierzadko wystrój wnętrz, jak we wspomnianej „Velevetce”, „Hard Rock Cafe”, „Cafe Ferber” - „niesamowita atmosfera i piękny wystrój” czy także możliwość obserwowania ludzi na ulicy, np. („ Mojito Caffe & Restaurant”) „dobry lunch i lokalizacja na podglądanie ludzi”, (“Latajacy Holender”) „Świetne miejsce na głównej ulicy – dużo tu się dzieje!”, („Goldwasser Coffee Shop”) „Rewelacyjne miejsce do obserwowania mijającego dnia na ulicy Długiej” . Goldwasser Coffe zasługuje na uwagę ze względu na 6. lokatę w kategorii kawiarni w Gdańsku, ponieważ jako jeden z niewielu znajdujących się tu lokali gastronomicznych serwuje coś oryginalnego – w tym wypadku jest to „gdańska złota woda”.*)

Next places in ranking are mixed - some of them are held by fastfoods, pizzerias and restaurants with regional cuisine which despite its mediocre popularity have a majority of positive comments. Worth pointing out is, although not rated too well, “Bar Mleczny Neptun”. It gets very positive opinions “affordable for anyone traditional polish cuisine” and is visited not only by tourists but also residents from the Senior House for whom it is almost the only place on Długa Street where they can eat for a relatively small price. Although it may seem otherwise, there are very few negative comments regarding prices, “Grycan” is the only service that stands out “tasty but small and overpriced”. Though, sporadic cheating clients on checks in restaurants “Restauracja Euro”, “Sphinx”, “Restauracja Kleopatra” and others is not what builds the positive image of the street. Among the reasons why people decide to enter a restaurant one is about an interior design, just like in mentioned “Velevetka”, “Hard Rock Cafe”, “Cafe Ferger”-”incredible atmosphere and beautiful design” or possibility to observe people on the street, e.g. (“ Mojito Caffe & Restaurant”) “good lunch and localization to watch people”, (“Latający Holender”) “An amazing place on the main street - there is much going on!”. (“Goldwasser Coffee Shop”) “An absolutely great place for observing a day ticking away on Dluga”. “Goldwasser Coffe” deserves an additional attention because is one of not many gastronomical services that offers something original - in this case it’s “Gdansk’s golden water”.

*) opinie z TripAdvisor

opinions from TripAdvisor

143

KULTURA I SZTUKA

CULTURE AND ART

Najpopularniejszym i najczęściej fotografowanym obiektem na Długiej jest Neptun, który plasuje się na 10. pozycji wśród miejsc wartych odwiedzenia w Gdańsku. Drugim najciekawszym miejscem na ulicy jest wieża Ratusza, dostępna podczas sezonu, z której rozpościera się piękny widok na Główne Miasto. Złota i Zielona Brama również budzą zachwyt u turystów, podobnie jak i Dwór Artusa, którego wnętrze dla laika nie jest jednak interesujące. Poruszając kwestię muzeów należy wspomnieć, że zarówno „Dom Uphagena” jak i „Muzeum Historyczne Gdańska” mimo ciekawej ekspozycji nie posiadają angielskich opisów, co przy liczbie zagranicznych turystów wydaje się być nie na miejscu. Pozytywnie w tym aspekcie wyróżnia się „Muzeum – Wolne Miasto Gdańsk”.

The most popular and most often photographed object on Dluga Street is the Neptune that is on 10th place of spots worth seeing in Gdańsk. The second most interesting place on the street is the vantage point in tower of the City Hall which is accessible during the high season. Zlota and Zielona Gates are also tourist delights, same as Dwor Artusa, however only people interested in interior design will find it fascinatin. Regarding the museums it is a must to mention that both “Dom Uphagena” and “Muzeum Historyczne Gdanska”, although having an interesting exhibition, have not got no english descriptions which is unacceptable because of a high percentage of foreign tourists. “Muzeum - Wolne Miasto Gdansk” stands out in this matter.

Bardzo dobrze oceniane są za to miejsca, w których dochodzi do interakcji z turystą. Są to warsztaty organizowane przez Instytut Kultury Miejskiej, które pozwalają mieszkańcom zapoznać się z historią i kulturą swojego miasta. Drugim miejscem jest „CiuCiu Cukier Artist”, praktycznie jedyne miejsce na ulicy poświęcone dzieciom. Mogą tutaj zaprojektować swoje własne cukierki, co często może być wystarczającym powodem dla dziecka, by pójść na ulicę Długą. “Dzieci absolutnie kochają to miejsce i musieliśmy tutaj pójść następnego dnia po raz drugi.”

Places that allow interaction with the tourists are very well rated. Those are workshops organized by “IKM” which are teaching about the history and culture of their city. The second of such places is “CiuCiu Cukier Artist”, almost the only place dedicated to the children on this street. They can design their own sweets what might be enough for a kid to visit Długa Street. “Children absolutely adore this place and we had to go there next day for the second time.”

144

Ranking Tripadvisor

Review Tripadvisor

Dom Uphagena Muzeum Miasta Gdansk

#28 of 132 things to do in Gdansk

“history lovers will like this” “Lacking english descriptions, disorganised” “Worth a visit, but unfortunately not too much to see”

IKM (Instytut Kultury Miejskiej)

13 056 people liked this on FB 4.5 of 5 stars

FB reviews (nothing on tripadvisor) “Knowledgeable“ “great workshops“

Dwór Artusa

#25 of 132 things to do in Gdansk

“Breathtaking” “Trip to the past” “not much to see but good to get in out of the cold”

Muzeum Historyczne Miasta Gdanska (Ratusz)

#35 of 132 things to do in Gdansk

“Much to see - but only for Polish people!!” “Hanseatic Town with lot of splendor and lot of fun” “Good to see in case of cold or bad weather.”

Teatr w Oknie

4,312 liked this on FB 4.4 of 5 stars

FB reviews (nothing on tripadvisor) “regularnie bywam, regularnie grywam“

Ciu Ciu/Candy Manufacture

5,415 people like this 4.6 of 5 stars

Google/Tripadvisor/FB “Najlepsze cukierki na świecie!“ “Niewyobrażalnie dobre cukierki.“ “The kids absolutely loved it and we had to go there a second time the next day.“ “Sehr Bunte und Süße Welt.”

Muzeum II Wojny Światowej/WW2 Museum

#95 of 132 things to do in Gdansk

“Time wasted”

Złota Brama/Golden Gate

#19 of 132 things to do in Gdansk

“Grand entrance to the city. The beginning of “Royal Roads”.” “Walk through this into the other world of the Old Town”

Ratusz Glownego Miasta/Main Town Hall

#14 of 132 things to do in Gdansk

“Experience a history lesson first hand.” “Great, but tower not accessible after hollidays season” “The best vuew of Gdansk old town” “Pearl of the city”

Fontanna Neptuna/Neptune’s Fountain

#10 of 132 things to do in Gdansk

“Is this the symbol of the city?” “Gdansk’s most famous photo attraction” “Just a fountain - but in a great location”

Danzig - Historic Free Zone Museum

#62 of 132 things to do in Gdansk

“Interesting Museum explaining Free City” “A little jewel”

Brama Zielona/Green Gate

#21 of 132 things to do in Gdansk

“Great Photo-Op Point” “Not much to see” “Spectacular”

145

BADANIA SPOŁECZNE “DESK RESEARCH”

Nazwa/Name

PROTOTYPOWANIE PROTOTYPING

| WSTĘP

NA CZYM POLEGA PROTOTYPOWANIE? Ideą prototypowania jest testowanie elementów projektu w rzeczywistych warunkach i lokalizacji przed przyjęciem i realizacją ostatecznych rozwiązań projektowych. Zdarza się, że wstępne wizje projektantów nie mają przełożenia na rzeczywistość, dlatego wprowadzenie prototypowania na wczesnym etapie projektowym pozwala na szybką weryfikację słuszności i funkcjonalności założeń. W dniach 15-17.04.2016 przeprowadzone zostało tzw. “prototypowanie”, które było kluczową częścią projektu i pierwszą realną konfrontacją wstępnych planów i pomysłów na ulicę Długą i Długi Targ z realnymi użytkownikami. Przez trzy dni, od godzin porannych do późnego wieczora, podzielony na grupy zespół obserwował i notował, kto i w jaki sposób korzystał z ustawionych w przestrzeni Traktu Królewskiego elementów. Badane były reakcje przechodniów oraz przeprowadzano z nimi wywiady, w których proszeni byli o opinie i uwagi odnośnie ustawionych elementów. Brany był również pod uwagę ich wiek oraz płeć, aby ustalić grupy docelowych użytkowników. Dużą uwagę zwracano na to, jak odbiorcy - rowerzyści, turyści czy piesi mieszkańcy okolicy - odbierają dane pomysły. Rezultaty okazały się zaskakujące i interesujące, a sam proces prototypowania spotkał się z bardzo dobrym odbiorem ze strony użytkowników, którzy z chęcią korzystali z ustawionych ławek oraz wykazywali zainteresowanie całą akcją powiązaną z przekształceniem Traktu Królewskiego. Ze względu na to, że nadrzędnym celem projektu jest stworzenie przyjaznej przestrzeni, zarówno dla mieszkańców, jak i osób przebywających na Ulicy Długiej oraz Długim Targu w celach turystycznych, wybór konfiguracji został poprzedzony analizami oraz wywiadami z mieszkańcami (opisanymi w poprzedzającym rozdziale). Prototypowanie pozwoliło na otrzymanie uwagi bezpośrednio od osób korzystających z zaproponowanych rozwiązań wyciągnięcie wielu wniosków kluczowych w dalszym procesie projektowania.

148

INTRODUCTION

WHAT IS PROTOTYPING ALL ABOUT? Our prototyping session took place during the weekend between 15 and 17 April. It was a very meaningful event, which let us confront our ideas with the reality and present them to the potential users. At this moment we were focused mostly on introducing new small architecture solutions (such as street furniture and greenery). The main idea behind it is to let the users test and feedback different configurations and check the functionality of every solution. Our aim was to observe the reactions of passers-by and interact with them, to avoid introducing utopian ideas in our final project. From the early morning till late evening hours we were gathering the opinions. We talked to the local citizens, as well as to the tourists. We gathered input from various age groups (children, adults and elderly) and cyclists, since everyone’s point of view matters to us. We aimed to confront the real users of the space. The project drawn the attention of many people, who were eager to test solutions proposed by us and share their insights on the matter. The main purpose of the project is to create the user-friendly space. So before we started prototyping, we made many interviews with the potential users. However, the prototyping itself allowed us to get remarks directly from the people who wanted to get involved in this social experiment - in this exact place and this exact time.

prototypowanie

Należy usunąć stragany

Wpisanie się na plakatach jest dobrą formą anonimowego wypowiadania się

Plakat wykorzystany do promowania inicjatywy

A poster used for the initiative’s promotion

Przykład zbierania anonimowych opinii w trakcie prototypowania

An example of gathering feedback during the prototyping

149

Zrzut ekranu z postu Miasto Gdańsk na portalu facebook Print-screen from City of Gdańsk facebook profile

Zrzut ekranu z artykułu Wyborcza: Trójmiasto Print-screen from internet media

150

prototypowanie

Maciej Kosycarz, znany fotoreporter związany z Gdańskiem, dokumentujący prototypowanie na Długim Targu Locally known reporter making pictures of the prototyping

| MEDIA

Wyjątkowo istotnym elementem procesu prototypowania było nagłośnienie wydarzenia w mediach. Dzięki temu wielu mieszkańców dowiedziało o możliwości udziału i wyrażeniu własnej opinii na temat przyszłości ulicy Długiej i Długiego Targu i niektórzy mieszkańcy przyszli specjalnie na Trakt Królewski, aby zobaczyć tę przestrzeń w zmienionym wydaniu. Informację o przedsięwzięciu ogłoszono także podczas pierwszej tury przeprowadzonych konsultacji społecznych (6 i 7 kwietnia 2016), prosząc uczestników o wizytę na Trakcie i wyrażenie opinii podczas kolejnego spotkania.

MEDIA

The presence of the media is always an important factor - thanks to the promotional campaign on the Internet many locals heard about our initiative and understood how important it is to express their opinion concerning the future of Długa Street and Długi Targ. The event itself gathered many radio, TV and press reporters, from e.g. Radio Gdańsk, TVP3 Gdańsk, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, WP Gdańsk, Radio Eska Trójmiasto. The feedback was mostly positive, although some negative comments were shared on the Internet.

Prototypowanie na Trakcie Królewskim relacjonowali liczni reporterzy z takich rozgłośni radiowych, telewizyjnych oraz czasopism, jak: Radio Gdańsk, TVP3 Gdańsk, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, WP Gdańsk, Radio Eska Trójmiasto. Opinie udzielane w wywiadach były pozytywne,jedyne miejsce gdzie pojawiły się niesympatyczne oceny prototypowania, to komentarze w serwisach internetowych i mediach społecznościowych.

151

| PRZYJĘTE USTAWIENIA

configurations

Każdego dnia zmieniano ustawienie ławek i drzew, aby przetestować jak najwięcej różnych schematów organizacji tej przestrzeni. Obserwacje prowadzono oddzielnie na ulicy Długą i Długim Targu. Ulica jest dużo węższa i bardziej zacieniona, dlatego inne układy będą tu odpowiednie, z kolei na Targu można jednak pokusić się o większą swobodę projektową ze względu na dużą szerokość przestrzeni i znaczne nasłonecznienie, nie wspominając, że to właśnie przy Długim Targu znajdują się największe atrakcje Traktu Królewskiego i tutaj turyści spędzają najwięcej czasu.

The configurations of benches and small architecture objects changed everyday, as we wanted to maximize the amount of different opinions from the users and test as many configurations as possible. Trakt Królewski was divided into two zones - Długa Street and Długi Targ, because of different width of those areas (which is resulting in different overshadowing and limited space for street performers).

Istotne było, aby prototypowanie przeprowadzić jeszcze przed okresem wzmożonego ruchu turystycznego, rozpoczynającym się w maju. W okresie pośrednim, między sezonem niskim a wysokim, kiedy w przestrzeni Traktu Królewskiego dopiero zaczynają się rozstawiać ogródki piwne, ale jest już na tyle ciepło, że ludzie chętnie spacerują, przyniósł najbardziej uśrednione w skali roku rezultaty badania. Dzięki uprzejmości ZDiZ oraz Instytutu Kultury Miejskiej w procesie prototypowania wykorzystano: • 30 ławek • 6 drzewek w donicach • Leżaki • Barierki stalowe Ponadto SARP oraz Muzeum Narodowe w Gdańsku udostępniły swoje siedziby. Na piętrze Bram Złotej i Zielonej przez cały czas prototypowania ustawione były kamery rejestrujące ruch przechodniów. Zapis został następnie wykorzystany do weryfikacji zanotowanych przez zespół obserwacji.

Notatki na mapie ulicy Długiej Notes on the map of Długa street

152

Thanks to the courtesy of ZDiZ and IKM during the process of prototyping we were able to use: • Benches • Greenery: trees and flowers in the pots • Sunbeds • Steel barriers

Layout 1

Pierwszego dnia, w piątek 15.04.2016, ustawiono ławki w następujący sposób: 1) Na ulicy Długiej: • Aby zwrócić uwagę przechodniów na najważniejsze zabytkowe obiekty Złotą Bramę, Bazylikę NMP oraz Ratusz Głównego Miasta, ławki zlokalizowano w taki sposób, aby ich umiejscowienie odpowiadało punktom i otwarciom widokowych (m.in. na skrzyżowaniach). • Badano reakcje użytkowników ławek na siedzenie do siebie plecami oraz twarzą w twarz. Preferowane były ławki ustawione bezpośrednio przy fasadach budynków - użytkownicy czuli się niekomfortowo, gdy za ich plecami przemieszczali się przechodnie. 2) Na Długim Targu: • Przy fontannie Neptuna stworzono dodatkowe miejsca siedzące, aby wykreować miejsce spotkań. Ławki w najbardziej nasłonecznionym miejscu, z atrakcyjnym widokiem na fontannę Neptuna, stanowiły najbardziej popularne miejsce do siedzenia. • Stworzono kontrapunkt dla fotanny Neptuna w postaci skupiska ławek ustawionych zarówno równolegle, jak i prostopadle do ulicy. Taka konfiguracja w przestrzeni Długiego Targu miała zatrzymać przechodniów w tej lokalizacji i sprawdzić ich reakcje na obecność ewentualnego drugiego oprócz Neptuna punktu charakterystycznego, który mógłby znajdować się w pobliżu Bramy Zielonej. “Wyspa” ławek nie powodowała ograniczeń w ruchu, jednak miejsce to nie cieszyło się równie duża popularnością, jak ławki w słońcu, bliżej Neptuna.

On the first day of observations (friday, 15.04) the benches were arranged in a following way: 1) On Długa Street: • to expose the most significant architectural and urban objects, such as the Golden Gate, St. Mary’s Church and the Old City Hall • to test the sociological aspect how users react when they are sitting face to face or back to back with someone. 2) On Długi Targ: • To create a meeting point by the Neptune’s fountain • To create a counterpoint for the Neptune’s fountain, by arranging the benches in a cluster (parallel or perpendicular to the street).

Zapis obserwacji prowadzonych przez studentów

Prototyping observations done by students

153

prototypowanie

UKŁAD 1

Bardzo podobają mi się ławki, jednak małe drzewka są niezauważalne

Lubię siedzieć i obserwować ludzi, jednak nie zawsze jest miejsce na to - student

UKŁAD 2

Layout 2

Drugiego dnia, w sobotę 16.04.2016, ustawiono ławki w następujący sposób:

On the second day of observations (saturday, 16.04) the benches were arranged in a following way:

1) Na ulicy Długiej: • Ustawienie ławek prostopadle do ulicy, aby sprawdzić ich popularność w porównaniu do stopnia wykorzystania miejsc w ogródkach restauracyjnych. Większość ławek ustawionych w nasłonecznionej części Traktu była zajęta przez cały czas. Ludzie niechętnie siadali na ławkach ustawionych przed ogródkami piwnymi, nawet, gdy znajdowało się tam wygrodzenie.

1) On Długa Street: • perpendicularly to the street, to confront the users of the benches with users of restaurants’ gardens • to underline the aesthetic aspects of the space (space dominants, open views).

2) Na Długim Targu: • Obserwowano czy użytkownicy przestrzeni preferują przebywanie w grupie, czy izolowanie się. W tym celu wykorzystano ustawienie ławek w podkowę. Rozwiązanie to przyjęło się z dużą aprobatą, zwłaszcza wśród młodzieży - zauważalna była jednak naturalna potrzeba zachowania odstępu pomiędzy odrębnymi grupami użytkowników, • Badano ustawienie ławek blokujące częściowo szerokość Długiego Targu, co powodowało samoistne wydzielenie strefy ruchu wolnego (środek) oraz szybkiego, który znajdował się bliżej przedproży w cieniu. • Ustawienie ławek w miejscu, w którym nie ma ogródka gastronomicznego, aby miejsca siedzące mogły go imitować. Miejsca te, nasłonecznione i bezpośrednio przy fasadach budynków, były wyjątkowo popularne.

154

2) On Długi Targ: • to test the sociological aspect how users react when they are sitting face to face or back to back with someone. This configuration allowed us also to determine whether they prefer sitting in groups or in solitude • as a counterpoint to Neptune’s fountain • to decongest the pedestrian traffic, by marking the area of slow movement in the middle and faster movement in the shadow • to gather more of them in a certain spot with no outdoor seating areas nearby, so the benches could imitate it or be an alternative solution for the users.

prototypowanie

UKŁAD 3

Layout 3

Trzeciego dnia, w niedzielę 17.04.2016 ustawiono ławki w następujący sposób: 1) Na ulicy Długiej: • Ustawienie ławek tyłem do ogródków, aby skierować uwagę ludzi na elewacje kamienic oraz stworzenie strefy konkurencyjnej dla ogródków piwnych. Potwierdziły się wyniki badań Jana Gehla, w których udowadniono, iż ludzie preferują siedzieć twarzą do ruchu, a za plecami mieć stałe “tło” (fasadę, zieleń). • Na skrzyżowaniach ulicy Długiej oraz ulic prostopadłych do niej, stworzono imitację skwerków miejskich. Wykorzystano w tym celu zieleń, a także promienisty układ ławek. Z obserwacji wynika jednoznacznie, że duża ilość miejsc do siedzenia jest na ulicy Długiej pożądana. Ławki na skrzyżowaniach cieszą się jednak największym zainteresowaniem o w godzinach popołudniowych, gdy na powierzchnię ulicy pada najwięcej słońca. Gdy zacienienie jest zbyt intensywne, użytkownicy korzystają z nich zdecydowanie mniej chętnie, niezależnie od przyjętej konfiguracji. 2) Na Długim Targu: • Ustawienie ławek w taki sposób, aby rozpościerał się z nich widok na najatrakcyjniejsze zabytki Traktu Królewskiego. • Wykreowanie kilku miejszych punktów koncentracji, które razem tworzą całość oraz znajdują się w bliskim otoczeniu istniejącej już dominanty - fontanny Neptuna.

On the third day of observations (sunday, 17.04) the benches were arranged in a following way: 1) On Długa Street: • facing the street, to make people admire and appreciate the beauty of the tenement houses’ facades and to create a competition for the beer gardens (this configuration confirms Jan Gehl’s research people prefer to sit facing the movement) • by creating small “plazas” on the crossroads of Długa with other, perpendicular streets the benches were set radially. 2) On Długi Targ: • to highlight the aesthetic values of the street (such as Green Gate, old Town Hall and tenement houses’ facades) • to create a few “points of concentration” which could together create a consistent configuration directly around the Neptune’s fountain.

155

156

prototypowanie

157

158

prototypowanie

159

Dzieci

Młodzież

20%

Dorośli

Emeryci

13%

18%

17%

25%

17%

16%

43%

49%

SOBOTA

PIĄTEK Piątek

19%

Sobota

25% 39%

NIEDZIELA

Niedziela

100

10:00 10:30 11:00 11:30 12:00 12:30 13:00 13:30 14:00 14:30 15:00 15:30 16:00 16:30 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:00 21:30 22:00

| WNIOSKI Każda grupa obserwatorów przygotowała raport ze swojej zmiany. Przy analizie zainteresowania zaproponowanym przez nas rozwiązaniem oraz sporządzaniu wniosków z prototypowania wzięliśmy pod uwagę takie czynniki, jak: • liczbę i wiek użytkowników w ciągu danej godziny (dzieci, młodzież, dorośli, osoby) • rodzaj aktywności; • warunki atmosferyczne o określonej porze dnia; • wydarzenia odbywające się w danym momencie w okolicy (występy artystów ulicznych, msze); • wybór miejsc przez użytkowników - jakie miejsca cieszyły się największą popularnością i sposób, w jaki były one powiązane z otoczeniem.

160

Zestawienie procentowego udziału reprezentantów poszczególnych grup wiekowych w prototypowaniu

Percentage of age groups, participating in the event

PIĄTEK

Dzieci

Młodzież

Dorośli

Emeryci

40 30

prototypowanie

20 10 0

10:00 10:30

11:00

11:30

12:00 12:30 13:00 13:30

14:00 14:30 15:00

15:30 16:00 16:30 17:00

17:30 18:00 18:30 19:00

19:30 20:00

SOBOTA

50 38 25 13 0

NIEDZIELA

11:00

11:30

12:00 12:30

13:00 13:30

14:00 14:30 15:00

15:30 16:00

16:30 17:00

17:30 18:00

18:30 19:00

19:30 20:00 20:30

21:00 21:30

22:00

Analiza liczby użytkowników z podziałem na grupy wiekowe o poszczególnych porach z uwzględnieniem wpływu pogody

Analysis of the number of users divided by the age groups, in the particular times of the day and with the weather record

8 5 3 0

10:00 10:30 11:00 11:30 12:00 12:30 13:00 13:30 14:00 14:30 15:00 15:30 16:00 16:30 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00

conclusions Every group of observes prepared a report as a summary of their shift. During our analysis and observations we focused on taking into account: • the number and age of the users (children, youth, adults, elderly) • the type of the activity • weather conditions at the specific time • events taking place nearby (street artists performances, masses) • places that generate crowd (services, shops, monuments etc.).

Należy dodać więcej miejsc do siedzenia i odpoczynku - seniorka

161

a | Ławki

W zależności od pory dnia oraz pogody zmieniał się sposób użytkowania przestrzeni, a z ławek korzystano inaczej. Kiedy było słonecznie, użytkownicy przestrzeni zatrzymywali się na nich znacznie dłużej. W sobotę podczas deszczu ławki były mokre, więc nie zachęcały przechodniów. Natomiast w niedzielę korzystano z nich mimo złej pogody (zdarzało się, że ludzie przecierali powierzchnię ławki, aby na niej usiąść. Powody, dla których ludzie korzystali z ławek to m.in. przerwa na konsumpcję, oczekiwanie na spotkanie, opieka nad dziećmi (np. karmienie lub zabawy dzieci wśród gołębi), robienie zdjęć, odpoczynek podczas spaceru. W niedzielny wieczór ławki były zajmowane głównie przez pary. Ławka w Bramie Zielonej była wykorzystywana przez występującego tam muzyka. Była to także ławka, z której często korzystano w sobotę - tego dnia podczas deszczu ludzie szukali schronienia pod zadaszeniem. Duża część przechodniów zatrzymywała się przy Fontannie Neptuna, aby zrobić zdjęcie, zdarzały się nawet sesje zdjęciowe nowożeńców. Miejsce to jest popularnym punktem spotkań, więc siedziska w bezpośredniej bliskości fontanny były zajęte przez osoby oczekujące na spotkanie. Lokalizacja i sposób ustawienia ławek wzdłuż ulicy Długiej było bardziej popularne, natomiast ławki, które ustawiono skierowane w stronę ogródków restauracyjnych, wydawały się budzić niepokój i były mniej intensywnie użytkowane.

BENCHES

The benches were used in different ways and configurations, depending on the time of the day and the weather (in the sunny weather people tend to stay for longer periods of time, although sometimes they used them despite the rain). People feel the urge to have the benches in this space, so they can take a break, eat a meal, wait for friends. They also seem like a good resting spot for elderly, couples or mothers with children. The benches are also vital for the people who have plenty of free time - travellers with luggage took advantage of the places to sit, especially close to Złota Brama (the Golden Gate), as well as the elderly just enjoying the lovely weather. A lot of the pedestrians stopped by the Neptune’s Fountain, wanting to take photos of surrounding landmarks (Radisson’s Hotel facade, Old Town Hall, etc.) so placing the benches oriented to face those monuments would probably be a good idea. People definitely prefer to use the seats which are facing the street, so they can have an overview on passing people and they seemed to avoid the benches facing the restaurants. The “U” and “C” configurations seem to meet the users’ needs, especially when it comes to bigger groups of people. But what we need to keep in mind is personal space and the people’s need to keep the distance from strangers. The most popular passages must also be taken into account due to people entering the Long Market from the sides of Złota Brama (Golden Gate) or Bazylika Mariacka (St. • Ławki (zwłaszcza te najbliżej Złotej Bramy na Ulicy Długiej) sprawdziły się również jako miej- Mary’s Church) usually tend to use the first free bench they spot. sce oczekiwania na pociąg/autobus. Przysiadali na nich ludzie z bagażami, • Ludzie napływają głównie od strony Złotej Bramy i Bazyliki Mariackiej - często zdarza im się korzystać z ławek, które zauważą jako pierwsze; • Ustawienia “U” i “C” bardzo dobrze sprawdzają się w słonecznej pogodzie w przypadku większych grup ludzi.

162

prototypowanie

163

B | GRUPY WIEKOWE • Dzieci są stałymi użytkownikami przestrzeni miejskiej. Wykorzystują ją do zabaw, celów rekreacyjnych, a także do spożywania posiłków. Zwiększa to zapotrzebowanie na korzystanie z ławek, aby móc usiąść, spokojnie zjeść, wyrzucić śmieci do koszy, ktorych zdecydowanie jest za mało. Zdarzały się sytuacje, w których matki karmiły niemowlęta siedząc na ławkach. W kwestii rozrywki, najwiekszą uwagę u dzieci przyciągały leżaki oraz zabawy z gołębiami w okolicy Fontanny Neptuna. • Stosunkowo duża ilość osób starszych korzystała z ławek w celach rekreacyjnych - osoby te siedziały na nich najdłużej (do półtorej godziny). • Młodzież była najmniej liczną grupą wiekową. W przestrzeni Traktu Królewskiego nie ma miejsc ani rozrywek skierowanych do osób w tym wieku.

age groups When we are thinking about creating the friendly space for passers-by,we cannot forget about the children, as they are the constant users of this space. Benches are also highly important as resting spots for elderly - they tend to stay on them for the longest periods of time. Surprisingly, there weren’t many representatives of the youth - as the space of the street is not attractive for them.

C |Opinie użytkowników na temat przestrzeni

USERS’ OPINIONS AND FEEDBACK

• W wywiadach i rozmowach często powtarzała się opinia, że mieszkańcy nie darzą sympatią ogródków restauracyjnych, proponując w ich miejsce więcej ławek oraz drzew i kwiatów; • Opinie na temat nawierzchni pokrywającej ulicę (płyty balastowe) są podzielone - jedni uważają, że powinien zostać zachowany, ponieważ nadaje ulicy niepowtarzalny historyczny charakter, inni uważają, że należałoby w tym miejscu zastosować gładkie płyty. Przechodnie zgodnie twierdzą jednak, że chodnik wymaga renowacji, gdyż jest w nim wiele ubytków i łatwo się o niego potknąć.

There was one opinion, that was repeated very often, that the users of the space are not very fond of restaurants and their gardens for customers. They also have some remarks about the quality of the pavement. Some of them thought it should be replaced, some of them would prefer if it got renovated.

d |zieleń

greenery

• Dodatkowa zieleń nie przyciągnęła szczególnej uwagi przechodniów, przypuszczalnie dla- The added greenery was not recognized by the public, supposedly because tego, że ustawione drzewka były niewielkie i mało widoczne. Pojawiło się jednak kilka po- of their small size and poor presence. chlebnych opinii, m.in. przewodnik miejski zwracał uwagę na widok z ul. Długiej na Bazylikę Mariacką oraz na Ratusz Głównego Miasta (ograniczony kadrem ustawionych drzew).

164

CONCLUSIONS AND SUGGESTIONS

• Wskazano potrzebę wprowadzenia innego niż tylko fontanna Neptuna miejsca zatrzymania, aby ograniczyć przeważający obecnie tranzytowy charakter Traktu Królewskiego (użytkownicy przestrzeni nie zatrzymują się na dłużej w jednym miejscu). • Brak atrakcji innych niż zabytki, gastronomia, sprzedaż suwenirów czy występy uliczne sprawia, że pewne grupy wiekowe, przede wszystkim młodzież, unikają tej przestrzeni. Należy rozszerzyć ofertę tej przestrzeni, aby objąć potrzeby tej grupy. • W przypadku wprowadzenia elementów blokujących częściowo szerokość Traktu, wskazane jest przewidzenie trasy ‘szybkiej’ wzdłuż pierzei (preferowana południowa). • Ponieważ największą popularnością cieszyły się ławki w najbardziej nasłonecznionych miejscach, należy przewidzieć ich zgrupowanie wzdłuż północnej pierzei Długiego Targu • Należy unikać lokalizowania ławek prostopadle do osi ulicy Długiej oraz w miejscach, w których za plecami siedzących odbywa się ruch. • Problem, którego nie przewidziano przygotowując prototypowanie, to kosze na odpadki. Ludzie korzystający z ławek generują wiele śmieci (opakowania, papierosy etc.) i należy zapewnić im możliwość ich wyrzucenia.

The prototyping highlighted a need for other stopping places for people than the Neptune Fountain. Placing obstructions on the areas of the main pedestrain flow (such as prependicular benches or seats facing the back of the traffic) are not working. The benches in the sun are performing better. Maybe Długa Street doesn’t have so many users because (apart from being a historical place, restaurants and cafés) there are not many other accessible activities to some of the groups. When it comes to extending the project, we should remember about garbage bins, as they are truly needed in such space.

165

prototypowanie

|Wnioski i sugestie

wytyczne projektowe GUIDENLINES

wprowadzenie Przy uwzględnieniu wyników przeprowadzonych analiz oraz konsultacji społecznych, a także zgodnie z przyjętymi strategiami rozwoju miasta, został opracowany katalog wytycznych dla przebudowy ulicy Długiej i Długiego Targu. Ma on posłużyć jako źródło informacji i rekomendacji dla twórców ostatecznego projektu. Ujęto w nim uwagi odnośnie ogólnego charakteru Traktu Królewskiego w kontekście prestiżu, ruchu pieszego i rowerowego, turystyfikacji, wytycznych dotyczących ochrony dziedzictwa historycznego czy projektowania uniwersalnego. Wskazano także konieczność uwzględnienia sezonowości w funkcjonowaniu Traktu. Zostały również przedstawione propozycje rozwiązań twardych, zarówno w kontekście urbanistycznym, jak i architektonicznymi oraz rozwiązania miękkie, związane z zarządzaniem, utrzymaniem i animowaniem tej przestrzeni publicznej. INTRODUCTION The following catalogue contains a set of guidelines based on conducted analysis, a comprehensive review of the municipal development strategies and the results of public consultations. It can be used as a source of information and recommendations for the future designers of the King’s Route when it comes to defining various elements of the design: the level of prestige, deciding how pedestrian and bicycle circulation should be designed, how to manage the ongoing turistification of the street and how to properly protect the rich heritage of the place. What was also stressed is the seasonality of Długa and Długi Targ and how it should be dealt with. The hard solutions, focused on the design itself in both architectural and urban scale, and the soft solutions, defining possible ways of management and maintenance of the streets, were developed.

04.1 CHARAKTER Poniższy rozdział poświęcony został określeniu rekomendowanego charakteru Traktu Królewskiego jako ogólnego kierunku rozwoju tej unikalnej przestrzeni publicznej. Specyfikę ulicy Długiej i Długiego Targu określono przy wzięciu pod uwagę między innymi takich aspektów jak poziom prestiżu, kategorie użytkowników, dziedzictwo kulturowe i historyczne, problemy związane z komunikacją kołową, rowerową i pieszą oraz amplitudą natężenia ruchu podczas różnych pór roku.

04.1. CHARACTER This chapter is focused on defining the character of the King’s Route. It comprises a description of the possible direction of the development of this unique public space. Several aspects such as the level of prestige, target groups of the users, historical and cultural heritage, circulation - pedestrian, vehicular and bicycle - and the seasonality of the streets were taken into consideration.

04.1.1 PRESTIŻ

CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI Ulica Długa i Długi Targ stanowią jeden z najważniejszych elementów wizerunku Gdańska. Ankietowani gdańszczanie zaznaczali, że uważają Długą oraz Długi Targ za miejsce prestiżowe i bardzo reprezentacyjne. Władze miasta również podzielały tę opinię i aby wzmocnić ten aspekt charakteru Traktu Królewskiego, utworzyły w 2005 roku tzw. “Strefę Prestiżu”. Miała ona na celu dodanie jeszcze wyższej ekskluzywności temu miejscu i uatrakcyjnienie go dla turystów. Założenie zostało częściowo spełnione - Trakt Królewski skutecznie przyciąga turystów, lecz mieszkańcy Gdańska czują się raczej wykluczeni z tej przestrzeni. Podjęte inicjatywy przyczyniły się do pewnej utraty autentyczności miejsca w oczach użytkowników. Ze względu na wysokie ceny najmu lokali mieszkalnych oraz usługowych i co za tym idzie - wzrost cen w lokalach znajdujących się na Trakcie Królewskim - nie cieszy się on popularnością wśród gdańszczan. Mieszkańcy tego obszaru wyprowadzają się do tańszych i spokojniejszych lokalizacji, sprzedając lub wynajmując mieszkania na cele turystyczne. Sformułowanie “Strefa Prestiżu” ma obecnie dość negatywny wydźwięk i podjęte działania powinny przywrócić Długą i Długi Targ mieszkańcom.

172

Przy rozważaniu przyszłego charakteru ulicy Długiej i Długiego Targu nie sposób nie zastanowić się nad prestiżem tego miejsca. Mieszkańcy Gdańska często wyrażają dumę z tego miejsca - uwielbiają spędzać czas w otoczeniu kamienic i z chęcią pokazują to miejsce swoim gościom. Turysta natomiast ulega fascynacji wzbudzającym respekt bogactwem architektonicznym i historycznym. Problemem obecnego poziomu prestiżu jest jego niekonsekwencja oraz wytworzenie społecznego podziału, o którym wspominają sami użytkownicy Długiej i Długiego Targu. Oferta tej przestrzeni skierowana jest głównie do turystów, “nastawiona na biznes” - jak mówią mieszkańcy. Równocześnie ekskluzywny wizerunek przestrzeni zakłócony jest poprzez obecnych w niej handlarzy ulicznych. Przy rozważaniu przestrzeni w aspekcie jej prestiżu należy pamiętać, że luksus nie musi wcale oznaczać rezerwacji przestrzeni tylko dla najbardziej zamożnych. Można go uzyskać poprzez odpowiednią, wysoką jakość przestrzeni publicznych, tym samym wykreowana przestrzeń będzie przeznaczona dla wszystkich, a nie tylko dla “wybranych”. Wielu osobom sprawia przyjemność samo obcowanie z miejscem ekskluzywnym, którymi są Długa i Długi Targ. Jak powiedział Jean-Paul Sartre w swoim dziele Byt i nicość (1943), luksus “przypuszczalnie polega na pielęgnowaniu tradycji lub przynajmniej odwołaniu się do niej.”

PRESTIGE

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

GUIDELINES Dla potrzeb określenia biegunów poziomu prestiżu Traktu Królewskiego przyjęto następujące wartości skrajne: codzienny “domowy” charakter przeznaczony głównie dla mieszkańców

wysoki poziom ekskluzywności skierowany do turystów i najzamożniejszych mieszkańców

Pierwsze ekstremum może doprowadzić do zwiększenia zainteresowania mieszkańców, ale także przyczynić się do obniżenia rangi Traktu Królewskiego jako najważniejszej przestrzeni publicznej w Gdańsku. Przeciwny biegun poziomu prestiżu spowoduje, że z Traktu korzystać będą głównie zamożni turyści. Biorąc pod uwagę strategię rozwoju Gdańska zaproponowaną przez Urząd Miasta w opracowaniu “Gdańsk 2030 Plus”, należy położyć nacisk na promocję powrotu mieszkańców do centrum miasta i stworzyć dla nich przyjazne przestrzenie publiczne. Jednocześnie pamiętając o wyjątkowych walorach turystycznych Traktu Królewskiego nie można umniejszyć jego prestiżu w skali miasta. Najkorzystniejszą zarówno dla interesariuszy, jak i mieszkańców jest opcja znajdująca “złoty środek” pomiędzy luksusowym a codziennym charakterem tej przestrzeni. W celu zrównoważenia „codziennego” i prestiżowego charakteru Traktu Królewskiego istotną rolę odgrywać będą zastosowane rozwiązania projektowe. Sugerowany jest wybór wytrzymałych i eleganckich materiałów, z kolei mała architektura powinna sprzyjać spędzaniu czasu na ulicy i Targu. Ponieważ zarówno turyści, jak i mieszkańcy Gdańska, doceniają historię tego miejsca, odpowiednia iluminacja świetlna budynków podkreśli walory architektoniczne Traktu. Również zielenią i środkami opisanymi w dalszej części publikacji można utworzyć efekt “luksusowej przytulności”.

CHARACTER OF THE KING’S ROUTE AND ITS SURROUNDINGS - LEVEL OF PRESTIGE Adjacent streets such as Ogarna and Piwna should be seen as much more modest areas - less prestigious than the King’s Route, which should especially stand against those streets - the paving, the small architecture and services should be different and more elegant.

PROFILE AND SERVICES It is allowed to differentiate the program of Długa and Długi Targ as result of their varied forms and historical functions. To increase the level of prestige it is permitted to introduce more luxurious commercial premises, including, but not limited to boutiques, designer shops and jewelry stores, in some part of the King’s Route, preferably on Długa. On the King’s Route the formation of cultural and recreational locals of different levels of prestige should be encouraged to avoid complete gentrification of the space. Especially the shops selling local products of outstanding quality (Polish prestigious brands, local designers and artists ) should be promoted. It could be implemented as a result of preferential leasing of the selected property by the city.

173

WYTYCZNE Sugerowana jest zmiana charakteru ulicy ze słynącej z drogich hoteli i gastronomii z wyższej półki na przestrzeń bogatą w wydarzenia i obiekty o funkcji kulturalnej, która zachęci jak największą liczbę odwiedzających do skorzystania z jej oferty. Z tego względu zaleca się zachowanie (przynajmniej jako jednego z oddziałów) oraz promocję aktywnie działającego w tym miejscu Instytutu Kultury Miejskiej (IKM), a także propagowanie wydarzeń kulturalnych w obrębie Długiego Targu. Możliwością, która może być wzięta pod uwagę, jest również podzielenie tej przestrzeni publicznej na strefy - handlową na ulicy Długiej oraz strefę gastronomiczno-wypoczynkową na Długim Targu.

CHARAKTER TRAKTU KRÓLEWSKIEGO NA TLE OTOCZENIA

Ustalenie oczekiwanego poziomu prestiżu miejsca na samym początku procesu projektowego pozwoli na zoptymalizowanie wizji ulicy Długiej i Długiego Targu.

PROFIL ORAZ WIZERUNEK USŁUG

GŁÓWNA IDEA Najważniejszym aspektem, który należy wziąć pod uwagę ustalając poziom prestiżu, jest równowaga pomiędzy luksusowym szlakiem dostępnym tylko dla wąskiej grupy użytkowników, a lokalnym charakterem ulicy. Mając na uwadze wyjątkowość Traktu Królewskiego, należy zdecydowanie wyróżnić go na tle pozostałej częśćci Głównego Miasta. Jednocześnie wskazane jest zerwanie z dalszą “disneylandyzacją”* tej przestrzeni.

174

Okoliczne ulice Głównego Miasta, takie jak Ogarna czy Piwna, powinny być utrzymane w charakterze skromniejszym – mniej prestiżowym niż obszar Traktu Królewskiego, który może zostać dodatkowo wyróżniony na ich tle. Odnosi się to zarówno do rodzaju nawierzchni czy małej architektury, jak i funkcji lokali zlokalizowanych w tej przestrzeni publicznej.

Dopuszcza się rozróżnienie pod względem programu pomiędzy obszarem ulicy Długiej i Długiego Targu ze względu na ich odmienny charakter oraz funkcjonowanie. Chcąc podnieść poziom prestiżu, można wprowadzić lokale komercyjne o bardziej luksusowym charakterze, takie jak np. butiki, salony projektantów czy salony z autorską biżuterią w części traktu Królewskiego (preferowany obszar lokalizacji to ulica Długa). W obrębie Długiego Targu zaleca się utrzymanie przewagi lokali o funkcji rekreacyjno – kulturalnej o zróżnicowanym poziomie prestiżu, z zaznaczeniem pierwszeństwa dla lokali proponujących lokalne produkty (polskie prestiżowe marki, lokalni projektanci, artyści). Pomysł ten można wprowadzać w życie np. dzięki preferencyjnym cenom najmu lokali będących w posiadaniu miasta lub obniżeniu podatku od nieruchomości dla pozostałych miejsc.

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

PROFILE AND SERVICES Należy skutecznie egzekwować zakaz nielegalnego handlu ulicznego zaburzającego odbiór Traktu Królewskiego jako wizytówki miasta. Nie narzuca się obowiązku ścisłej spójności wizerunku poszczególnych lokali - pozostaje ona kwestią otwartą. Dopuszcza się zarówno możliwość ujednolicenia wizerunku ogródków restauracyjnych oraz szyldów i materiałów promujących, jak i wprowadzanie konkurencji i tym sposobem wyłonienie najbardziej atrakcyjnego wizerunku lokalu w obrębie Traktu Królewskiego. Zaleca się jednak stworzenie bazy wzorców i określenie pewnych podstawowych ram dla elementów promocji wizualnej.

PRZESTRZEŃ PUBLICZNA W obszarze Długiego Targu powinno pozostawić się więcej przestrzeni wolnej niż na równoległych ulicach, podkreślając tym jego wyjątkowość i charakter, wpisany w jego historyczną tożsamość jako podłużnego placu targowego. Nie oznacza to całkowitego pozbycia się elementów małej architektury, lecz ich rozważne rozmieszczanie. Należy wprowadzić elementy małej architektury takie jak ławki, kosze na odpady, oświetlenie czy wprowadzając wodę lub zieleń, by oprócz lokali o różnym poziomie ekskluzywności stworzyć dostępną dla wszystkich przestrzeń publiczną. *DISNEYLANDYZACJA Określenie to ma negatywny wydźwięk i oznacza zachodzący w przestrzeni proces, prowadzący do pozbawienia miejsca jego oryginalnego i unikalnego charakteru na rzecz wprowadzenia sztucznej, "sterylnej" rzeczywistości pozbawionej jakichkolwiek negatywnych bodźców. Przestrzeń taka tworzona jest w myśl z góry narzuconego tematu, idei, który nie ma związku z historią miejsca, jednak ma za zadanie wytworzenie w użytkownikach poczucia szczęścia, bezpieczeństwa i radości z przebywania w przestrzeni stricte komercyjnej nastawionej na obrót towarami. Życie publiczne wydaje się być tam zaplanowane jako bierny i kontrolowany ruch w określonym silnie skomercjalizowanym kierunku. Przykładem przestrzeni podlegającej "disneylandyzacji" może być Times Square w Nowym Jorku czy Las Vegas.

It is necessary to ban all illegal street trading which is disrupting the image of the King’s Route as the city’s landmark and prestige zone. There is should not be a rule dictating a unification of the appearance of all the properties - the image should be consistent with each local’s character, which should be amplified by the design of the place. However, it is possible to enforce uniformity when considering beer gardens, signage and marketing means, that will promote healthy competition among the businesses. It is strongly encouraged to prepare a catalogue of design norms and stating basic principles of visual promotion.

PUBLIC SPACE On Długi Targ more empty space should be left out than on adjacent streets to strengthen the feeling its uniqueness and it’s market-like character, which was embedded in its historic identity. It does not mean that all the elements of the small architecture should be removed from the design, but rather that their placement should be thoroughly considered. The elements of small architecture such as benches, trash cans, lightning, water features and greenery should be incorporated into the design so a hospitable public space for everyone can be created on the King’s Route.

175

04.1.2 turystyfikacja

CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI W wyniku przedstawionych wcześniej analiz wykazano, że obszar Głównego Miasta w Gdańsku zmienia swój charakter: wzrasta rola funkcji zaspokajających potrzeby turystów przy jednoczesnej realizacji wielu nowych założeń o funkcjach mieszkaniowych. Niewątpliwie istotnym problemem w tym kontekście jest stosunkowo niewielka atrakcyjność Długiego Targu jako “codziennej” przestrzeni publicznej, co prowadzi do zaniku autentyczności tego miejsca i zaanektowanie go głównie przez turystów.

GŁÓWNA IDEA Należy zadbać o zachęcenie lokalnych użytkowników do aktywnego korzystania i przebywania w przestrzeni Traktu Królewskiego, co zwiększy poczucie autentyczności miejsca i poprawi jego funkcjonowanie nie tylko podczas wysokiego sezonu turystycznego, lecz również przez cały rok. W tym celu należy zadbać o atrakcyjność przestrzeni publicznej, różnorodność funkcji i ofert lokali znajdujących się w tym obszarze, oferując alternatywne opcje spędzania wolnego czasu. Pojawienie się różnorodnych funkcji usługowych i kulturalnych zaangażowałoby zarówno społeczność lokalną, jak i turystów, pragnących poznać lokalną kulturę i specjały. Istotne jest zachowanie ośrodków kulturalnych i organizowanie przestrzeni publicznej wydarzeń przyciągających mieszkańców, z zaznaczeniem, iż nie powinny to być hałaśliwe i uciążliwe wydarzenia. Jednocześnie należy zadbać o stworzenie różnorodnych szlaków turystycznych i uczytelnienie tras doprowadzających do serca Głównego Miasta, jakim jest Długi Targ.

176

Place i ulice w centrach miast od wieków stanowiły ich najważniejszą i najpopularniejszą przestrzeń publiczną. Zlokalizowane na średniowiecznych rynkach miejsca spotkań mieszkańców, takie jak targi, kościoły czy chociażby bezpośrednie otoczenie studni sprawiały, że miejsca te tętniły życiem. Dziś, w dobie rozwiniętych i nowoczesnych miast, centralne ulice i place wciąż cieszą się popularnością. Gdańsk jest przypadkiem miasta policentrycznego. Po wojnie Gdańsk Główny utracił swoją rolę jako dzielnica centralna, dzieląc rolę głównego ośrodka usługowego z innymi dzielnicami. Nie zmienia to jednak faktu, że gdańszczanie są dumni z powodu piękna i bogatej historii tej części miasta. Biuro Rozwoju Gdańska w wydanym w grudniu 2013 roku Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych określiło teren Głównego Miasta jako kluczowy dla funkcjonowania Gdańska, będący tzw. “zwornikiem metropolitalnym”, czyli sercem metropolii łączącym usługowe pasmo miejskie z rekreacyjnym pasmem wodnym1). Trakt Królewski posiada niewątpliwe walory turystyczne, opierające się na wartościach historycznych oraz estetycznych miejsca, a istotną rolę w jego funkcjonowaniu oraz gospodarce pełnią turyści. Należy zrównoważyć udział czynnika turystycznego oraz lokalnej tożsamości tego obszaru, starając się na nowo pozyskać mieszkańców miasta przy jednoczesnym dbaniu o sektor turystyczny. Nawiązując do Strategii Rozwoju Gdańska do 2015 roku hasła przypisane dzisiejszej turystyce to “nowość”, “znaczenie”, “tożsamość”. Atrakcyjność turystyczna jest podnoszona poprzez udostępnianie dla ruchu turystycznego stref cennych przyrodniczo oraz obiektów dziedzictwa materialnego i duchowego, przy jednoczesnym zrównoważonym wykorzystaniu tych zasobów.

TOURISTIFICATION WYTYCZNE

GUIDELINES

ASPEKT KOMERCJALIZACJI

COMMERCIALIZATION

Należy unikać kreowania przestrzeni o charakterze wyłącznie komercyjnym - powinno się zachować istniejące obiekty o charakterze kulturalnym.

The creation of a completely commercial space should be avoided - existing cultural institutions should be preserved.

UŻYTKOWNICY

USERS

Obok większych i bardziej ekskluzywnych lokali o funkcji gastronomicznej, usługowej i kulturalnej, powinny pojawić się lokalne, bardziej dostępne miejsca, prowadzone przez tutejszych rzemieślników czy absolwentów pobliskiej ASP. Trakt Królewski należy wyróżnić za pomocą środków architektonicznych (mała architektura, nawierzchnie, oświetlenie). Wskazane jest stworzenie sieci czytelnych szlaków i drogowskazów prowadzących do tego miejsca, podkreślających jego wagę oraz ułatwiających osobom odwiedzającym rozpoznanie najważniejszego miejsca w okolicy. W obrębie Traktu Królewskiego oznaczenia turystyczne mogą zostać umieszczone subtelnie w posadzce. Rodzaj tych środków powinien być dostosowany do charakteru Traktu jaki ma być wykreowany – w zależności czy priorytetem będzie podniesienie poziomu luksusu czy poczucia autentyczności.

Luxurious and large businesses should coexist with local shops that operate on smaller budget and are run by domestic craftsmen and graduates of the Fine Arts Academy. The King’s Route should be distinctive due to use of various architectural means, the creation of legible movement space, non-overwhelming signage leading people to Długa and Długi Targ and highlighting it as the most important area in the Main City. Such elements are presently not clear enough. In the area of the King’s Route subtle tourist information signage should be implemented in the design of the paving. Such design should be consistent with the chosen character of the street - depending on the luxurious feeling or the attention to the authenticity, however the signage and the paving should be in harmony with each other.

WYDARZENIA Promocja istniejących ośrodków kulturalnych, takich jak muzea czy galerie sztuki, powinna wiązać się z wprowadzeniem czasowych ekspozycji i wydarzeń, zachęcając tym samym mieszkańców do odwiedzenia tych miejsc regularnie, a nie kierując ofertę do jednorazowo odwiedzających to miejsce turystów. Według postanowień Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznychy, przestrzeń Targu Węgowego jest jedną z priorytetowych przestrzeni publicznych Śródmieścia Gdańska - ma zostać wyłączona dla ruchu kołowego oraz stać się tzw. “strefą sztuki” i lokalizacją wszelkich wielkoskalowych wydarzeń na terenie Głównego Miasta. Dodatkowo według tej strategii planuje się stworzenie czytelnego powiązania na osi Targ Węglowy - Teatr Szekspirowski1). Oznacza to, że wydarzenia generujące duży poziom hałasu, takie jak duże koncerty, mogłyby być przeniesione z Długiego Targu na Targ Węglowy lub w okolice Teatru Szekspirowskiego.

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

EVENTS Promotion of already existing cultural centers such as museums or art galleries with introduction of temporary exhibitions or events encouraging the residents to visit the area more than once and not creating an offer dedicated only for the one-time-only foreign tourists. Loud events should be transferred to Targ Węglowy or in the vicinity of Teatr Szekspirowski.

1) Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych - BRG - MRT 11 grudnia 2013 r.

177

04.1.3 ruch

TRANSPORT PUBLICZNY

CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

Długa i Długi Targ zawsze miały duże znaczenie dla komunikacji w mieście. Miejsce adaptowało się do zmieniającego się życia mieszkańców. Od ruchu konnego, poprzez powozy, bryczki, automobile czy też tramwaje przystosowywało się, aby spełniać potrzeby miasta. Obecnie jest to świetnie funkcjonująca strefa piesza, analogiczna do głównych deptaków w innych europejskich miastach. Jednak przy jakichkolwiek działaniach w obrębie tak ważnych zabytkowych miejsc należy postawić pytanie: czy wskazane jest przywracanie w pełni ich historycznego blasku poprzez odtwarzanie przeszłego stanu, czy należy w dalszym ciągu dostosowywać te przestrzenie do zmieniających się potrzeb mieszkańców?

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI OBECNA STRATEGIA TRANSPORTU

HIERARCHIA

ŚRODKÓW

W statystykach “Gdańsk w liczbach” odnotowany został wzrost popularności prywatnego transportu kołowego od roku 2012 i jednocześnie nieznaczny spadek użytkowników transportu publicznego. W tekście Strategii Rozwoju Gdańska do roku 2015 jako istotny problem określono osłabienie znaczenia transportu zbiorowego. Obecna polityka Urzędu Miasta Gdańska prezentowana w strategii rozwoju miasta “Gdańsk 2030 Plus” przewiduje w obszarze gospodarki i transportu wzrost udziału komunikacji publicznej, pieszej oraz rowerowej w podróżach mieszkańców. W obrębie Głównego Miasta wprowadzono strefę spowolnionego ruchu. Biorąc pod uwagę silnie rozwijającą się sieć komunikacji publicznej (SKM, PKM) oraz duży potencjał Gdańska jako ośrodka transportu rowerowego* rekomenduje się dalsze podążanie w tym kierunku, stawiając komunikację pieszą, rowerową oraz transport publiczny ponad transportem samochodowym w centrum miasta. Nie należy jednak lekceważyć całkowicie znaczenia transportu indywidualnego, tym bardziej, że prognozy wskazują dalsze zwiększanie się liczby aut w mieście. Większość nowych inwestycji komercyjnych, m.in. Forum Radunia, przewiduje budowę wielopoziomowych parkingów, jednak w obliczu napływu turystów w sezonie wysokim mogą one okazać się niewystarczające.

178

Mimo, że jeszcze nie tak dawno wzdłuż ulicy Długiej kursował tramwaj, przy obecnej linii tramwajowej wzdłuż ulicy Podwale Przedmiejskie przywracanie go w jego historycznej lokalizacji kolidowałoby z obecnym charakterem Traktu Królewskiego jako ciągu pieszego (sugestie te nierzadko pojawiały się w kwestionariuszach i podczas konsultacji społecznych). Ulica ma niewielką szerokość, a rozwiązanie, które zakłada zarówno trakcję tramwajową, jak i pas spacerowy z ogródkami piwnymi sprawdza się tylko w przypadku ulic bardzo szerokich. Już teraz w sezonie letnim poruszanie się wzdłuż Traktu Królewskiego stanowi problem, a biorąc pod uwagę liczbę nowych inwestycji w obrębie i okolicy Głównego Miasta, intensywność ruchu wzrośnie. Zaleca się zmianę obecnej trasy autobusu ZTM 100, aby nie przecinał on Długiego Targu. Na nowej trasie proponuje się uwzględnienie przystanków w pobliżu m.in. stacji SKM Gdańsk Główny, SKM Śródmieście, Teatru Szekspirowskiego, Hali Targowej, Targu Węglowego, ul. Ogarnej, Muzeum II Wojny Światowej. Należy widocznie oznaczyć lokalizację przystanków autobusowych, a w całym obrębie Głównego Miasta proponuje się zunifikowany, indywidualny znak graficzny. Dodatkowo zaleca się promocję na szeroką skalę tramwaju wodnego dostępnego w Gdańsku jako unikalnego rodzaju transportu zbiorowego podkreślającego charakter miasta (obecnie służy głównie jak atrakcja turystyczna w sezonie.

STRATEGIA ROWEROWA Sugerowane główne trasy rowerowe oraz lokalizacje strategicznych parkingow rowerowych zaplanowane zostały w oparciu o STRATEGIĘ REALIZACJI SYSTEMU TRAS ROWEROWYCH DLA GDAŃSKA (SR STeR). Proponuje się jednak pewne zmiany. Ze względu na dążenie do odciążenia ruchu w kierunku zachód-wschód na obszarze Traktu Królewskiego, proponuje się ożywienie równoległych ciągów komunikacyjnych. Zaleca się umieszczanie ograniczonej liczby parkingów rowerowych na obszarze Długiego Targu, a także nieprzecinania go planowanym ciągiem rowerowym w okolicy Zielonej Bramy. Miejsca te powinny pozostać jednak dostępne dla ruchu rowerowego. Sugeruje się utworzenie głównego ciągu komunikacji rowerowej wzdłuż ul. Wały Jagiellońskie.

*Gdańsk zdobywcą I-szego miejsca w konkursie European Cycling Challenge 2016 *Sieć tras rowerowych w Gdańsku liczy łącznie 568,2 km

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

Chociaż transport rowerowy w skali aglomeracji trójmiejskiej zyskuje na popularności (za sprawą wielu inicjatyw i strategii promującej komunikację rowerową takich jak: Regionalny Program Strategiczny „Mobilne Pomorze” (2013) czy Zielona Księga Transportu Miejskiego (2007), przyzwolenie na niego wzdłuż Traktu Królewskiego budzi kontrowersje wśród mieszkańców (wynika to jednoznacznie z przeprowadzonych badań i konsultacji). Chociaż całkowite wykluczenie ruchu rowerowego z obszaru ulicy Długiej i Długiego Targu ma wielu zwolenników przyznających, że zwiększyłoby to komfort poruszania się pieszo, warto zwrócić uwagę, że regulacja ruchu następuje w sposób naturalny. Rowerzyści, zauważając znaczne natężenie ruchu wzdłuż ulicy Długiej, automatycznie obierają kierunek wzdłuż ulicy Ogarnej lub Szerokiej. Nie odnotowano też w tej okolicy licznych wypadków z udziałem rowerzystów. Rekomenduje się więc pozostawienie możliwości poruszania się rowerem w obrębie Traktu Królewskiego. Należy jednak oznaczyć strefę Traktu Królewskiego jako strefę z priorytetowym ruchem pieszym i wzmożonej ostrożności. Nie zaleca się utworzenia oddzielnej ścieżki rowerowej na ul. Długiej.

Projektowane i sugerowane główne trasy rowerowe oraz lokalizacje strategicznych parkingow rowerowych

Design and suggested main bike routes and the location of the strategic bike parkings

strategiczne punkty przystanków rowerowych strategic loctations of the bike stops

główne planowane trasy rowerowe SR STeR main, planned bike paths of STeR Bike System

proponowane punkty przystanków rowerowych proposed location of the bike stops

główne proponowane trasy rowerowe main proposed bike paths

179

Jednocześnie zaleca się usprawnienie infrastruktury rowerowej i podniesienie bezpieczeństwa poruszania się wzdłuż ulic Podwale Przedmiejskie, Zbytki-Garbary-Tkacka-Kołodziejska, Szeroka, Szafarnia. Mając na uwadze planowane wprowadzenie Systemu Roweru Metropolitalnego (Studium koncepcyjne Systemu Roweru Metropolitalnego dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk–Gdynia–Sopot, 2016) zgodnie z opracowaniem Strategii Realizacji Systemu Tras Rowerowych dla Gdańska (Biuro Rozwoju Gdańska, 2013) proponuje się lokalizowanie parkingów rowerowych, wykorzystując już istniejącą infrastrukturę, w okolicach: Targu Węglowego, Teatru Szekspirowskiego, ASP, wyspy Ołowianki, przyszłego centrum handlowego Granaria na Wyspie Spichrzów oraz przystanku Gdańsk Śródmieście. W obrębie Traktu Królewskiego sugerowane jest lokalizowanie parkingów rowerowych w najmniej intensywnie użytkowanych miejscach (np. w stale zacienionych obszarach).

PRZEMIESZCZANIE SIĘ UŻYTKOWNIKÓW PIESZYCH Pieszy jest najważniejszym użytkownikiem Traktu Królewskiego, a ulica Długa i Długi Targ stanowią odcinek łączący nowe inwestycje: Forum Radunia i Granaria na Wyspie Spichrzów. Mając na uwadze duże natężenie ruchu pieszego wzdłuż Traktu Królewskiego, który w przyszłości pod wpływem dwóch silnych ośrodków komercyjnych znacznie się zwiększy, należy zadbać o wystarczającą przepustowość ulicy Długiej, natomiast z drugiej strony zapewnić miejsca odpoczynku i rekreacji, zachęcające do zatrzymania się na dłużej w obrębie Długiego Targu. W trakcie prototypowania przechodnie z wielką chęcią korzystali z ławek, w szczególności siedzisk na Długim Targu, gdzie nasłonecznienie jest znacznie większe.

GŁÓWNA IDEA

Odciążanie ruchu na ul. Długiej i Długim Targu Relieving the pedestrian traffic on Dluga and Dlugi Targ

Należy zadbać o odpowiednią szerokość Traktu Królewskiego, szczególnie ulicy Długiej, aby sprostała ona natężeniu ruchu pieszego oraz rowerowego, a także zapewniała dostęp służbom ratowniczym i porządkowym. Obecnie szerokość znacznie ograniczają ogródki gastronomiczne. Aby ustalić wymaganą szerokość wolnej części Traktu, zalecane jest przeprowadzenie badania intensywności ruchu pieszego w okresie wysokiego sezonu turystycznego. Jednocześnie istotnym celem jest zachęcenie do pozostania nieco dłużej na obszarze Długiego Targu, zwolnienie tempa, a nie tylko traktowania tego miejsca jako traktu spacerowego, umożliwiającego dotarcie do brzegu Motławy. Szukając kompromisu, zaleca się pozostawienie na ulicy Długiej znacznej ilości miejsca tranzytowego i ograniczenie ilości elementów małej architektury oraz wykreowanie miejsca zachęcającego do dłuższego zatrzymania się z większymi skupiskami obiektów małej architektury na obszarze Długiego Targu. Przywróci to więcej życia na Targu, jak przystało na centralny rynek miejski oraz pozwoli na wykorzystanie walorów nasłonecznienia. Zaleca się szczególnie uatrakcyjnienie fragmentu Targu w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Zielonej. obszary o potencjale umożliwiającym odciążenie Traktu Królewskiego potential areas that allow to relieve the pedestrain pressure on Kings’ Route

180

sugerowane obszary, których zwiększenie atrakcyjności powinno przyciągnąć użytkowników suggested areas that may draw new users if they are made more attractive

planowana kładka pieszo-rowerowa planned pedestrain and bike path przewidywane główne natężenie ruchu pieszego predicted main pedestrian flows sugerowane kierunki rozładowania natężenia ruchu suggested distribution of the pedestrian flows

TRANSPORTATION WYTYCZNE

GUIDELINES

TRANSPORT INDYWIDUALNY I ZBIOROWY

PUBLIC AND PRIVATE CIRCULATION

Nie zaleca się wprowadzania dostępu dla samochodów ani przywracania linii tramwajowej (możliwe byłoby to wzdłuż ulicy św. Ducha, co usprawniłoby komunikację publiczną w rejonie Głównego Miasta). Dopuszczalne jest wprowadzenie pamiątkowego znaku zaznaczającego dawną obecność tramwajów w tym miejscu (np. fragment torów w posadzce lub element nimi inspirowany).

Lifting the ban on the vehicular access and reintroduction of the tram line are not encouraged. It is plausible to place some kind of a sign commemorating the passed presence of the public transport in that place such as a part of the rails incorporated into the paving or something related. It is allowed however to introduce a new tram line along Św. Ducha street to improve the existing network of public transport. Implementation of multistory car parks on the outer rim of the Main City - but no in the centre. Development of the existing bus line no. 100, relocation and highlighting the bus stops to encourage the users. Promotion of public water transportation - water tram within the city of Gdańsk.

PRZESTRZEŃ PUBLICZNA W celu poprawy komfortu pieszych korzystających z Traktu Królewskiego, zaleca się wprowadzenie większej ilości elementów małej architektury takich jak ławki, kosze na śmieci, zieleń czy ewentualne obiekty związane z wodą w przestrzeni Długiego Targu. Należy jednak mieć na uwadze unikalny charakter miejsca, zwłaszcza podłużnego placu i nie przesłonić go wysokimi elementami małej architektury czy zieleni (o czym wspomniano m.in. w podrozdziale 04.1.1 Prestiż). Proponuje się zastosowanie tam większych kompleksów siedzisk z wkomponowaną zielenią. Ograniczenie elementów małej architektury w przestrzeni ulicy Długiej ze względu na jej węższy profil niż profil Długiego Targu, konieczność zapewnienia drogi pożarowej odpowiedniej dla tej przestrzeni 1) oraz przepustowości odpowiedniej do przyszłego natężenia ruchu pieszego.

BIKES Cycling should remain legal on the King’s Route with priority to the pedestrians. However it should be banned to create a separate bike path along the street. The development of cycling infrastructure should be encouraged on the streets : Podwale Przedmiejskie, Zbytki-Garbary-Tkacka-Kołodziejska, Szeroka, Szafarnia.

PUBLIC SPACE As previously stated the introduction of a larger number of elements of small architecture on Długi Targ is strongly encouraged. However the designer should keep in mind its special character as a long and narrow market and that such features make it unique and should not be significantly covered with added elements. Notwithstanding the above, larger sitting areas with integrated greenery are recommended. Limitation of number of small architecture on Długa street is recommended as it is significantly narrower that Długi Targ and access for the firetrucks and ambulances is necessary. As the flow of the pedestrian is predicted to increase the space should allow such traffic.

1) Na podstawie pisma Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej PZ-5531-3/2-5/12, z dnia 26.04.2012r., pisma Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej PZ-5531-3/2-5/12, z dnia 16.03.2012r, Protokołu ze spotkania w sprawie omówienia możliwości rozwiązania problemu dojazdu samochodów pożarniczych do zdarzeń w rejonie Głównego Miasta z dnia 14.03.2011r. oraz postanowień Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24.07.2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.

181

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

04.1.4 dziedzictwo

CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

GŁÓWNA IDEA

Ulica Długa i Długi Targ to obszary o dużym znaczeniu historycznym. Prawie wszystkie obiekty przy ulicy Długiej i Długim Targu są wpisane do rejestru zabytków i podlegają ochronie konserwatorskiej.

Należy mieć na uwadze, że Ulica Długa i Długi Targ jest istotnym elementem gdańskiego dziedzictwa historycznego. Obszar jest poddany ochronie konserwatorskiej oraz stanowi ważną przestrzeń publiczną o wartości sentymentalnej dla społeczności Gdańska.

Konieczność uwzględnienia wytycznych konserwatorskich wynika z faktu, że teren strefy stanowi fragment obszaru wpisanego do rejestru zabytków jako historyczny układ urbanistyczny Miasta Gdańska, a także stanowi fragment obszaru objętego decyzją Prezydenta RP uznanego jako pomnik historii. Pomimo silnego związku ulicy Długiej i Długiego Targu z historią, większość obiektów została zniszczona podczas II Wojny Światowej. Widoczne dzisiaj na opisywanym obszarze obiekty to w większości powojenna rekonstrukcja. Wieża Ratusza Głównomiejskiego jest dominantą pojawiającą się zwykle w centrum perspektywy przez jej ulokowanie. Została więc ona elementem kluczowym niniejszej analizy. Zostały także uwzględnione ważne obiekty jak Fontanna Neptuna czy figury na attykach kamienic. W tle perspektyw w kierunku Bramy Złotej dostrzec można wieżę więzienną Katowni, która przez swą wysokość stanowi istotny akcent kompozycyjny. Kamienice charakteryzują się niewielkimi różnicami w wysokości, co pozwala wyodrębnić budynki monumentalne, takie jak Ratusz Głównomiejski, Brama Zielona oraz Złota. Ważnym aspektem w krajobrazie ulic Długa i Długi Targ jest ich otwarta perspektywa, która pozwala bez przeszkód podziwiać zabytkowe budynki. Istnieje olbrzymie ryzyko utraty tożsamości ulic przez przysłonięcie najważniejszych obiektów tj. Fontanna Neptuna, czy Ratusz Głównomiejski. Przysłonięcie budynków może także spowodować utratę orientacji użytkowników Drogi Królewskiej, gdyż przechodnie używają ważniejszych budynków jako drogowskazów

182

WARUNKI KONSERWATORSKIE DOTYCZĄCE ZAKRESU OCHRONY ISTNIEJĄCYCH OBIEKTÓW 1. Wszelkie prace ziemne związane z wykopami pod fundamenty, piwnice lub parkingi podziemne wymagają przeprowadzenia ratowniczych badań archeologicznych. Pozostałe prace ziemne wymagają nadzoru archeologicznego. 2. Relikty dawnej zabudowy, odkryte podczas badań archeologicznych, stanowiące znaczące wartości dla dziedzictwa kulturowego, należy chronić i wyeksponować. 3. Obiekty architektoniczne wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa pomorskiego muszą być bezwględnie chronione. 4. Obiekty architektoniczne o wartościach kulturowych znajdujące się w strefie Traktu Królewskiego objęte są ochroną konserwatorską (zakres ochrony: zachowanie historycznej, istniejącej, autentycznej substancji zabytkowej, historycznej formy budynków i wystroju elewacji, detalu architektonicznego, stolarki okiennej i drzwiowej, tradycyjnych materiałów oraz autentycznych elementów wyposażenia i wystroju wnętrz).

HERITAGE PROTECTION WARUNKI KONSERWATORSKIE DOTYCZĄCE ZASAD KSZTAŁTOWANIA ELEMENTÓW STRUKTURY PRZESTRZENNEJ

TERMS OF CONSERVATION CONCERNING PROTECTION OF THE EXISTING OBJECTS

1. Odtworzenie przedproży lub wprowadzenie w linii określonej na planie, kamiennych elementów dekoracyjnych ze zróżnicowaniem nawierzchni w stosunku do jednorodnej nawierzchni chodnika.

1. All of the excavations connected to fundaments, basements or underground works request carrying out archeological research prior to the construction. All of the other ground works should be archeologically supervised. 2. Relicts of the old buildings, excavated during archeological research that have a significant value for the cultural heritage should be preserved and exhibited. 3. Architectural objects included in the register of historical monuments of Pomeranian voivodeship should be strictly protected. 4. Architectural objects of cultural value located in the area under protection of heritage values. Scope of protection : maintenance of existing authentic historical fabric, historical form of the buildings and facade design, architectural detail, design of window and door frames, traditional materials and authentic elements of interior design.

2. Rytm zabudowy odtwarzanych odcinków pierzei jest określony historycznymi podziałami własnościowymi. 3. Jeżeli wyniki badań historycznych uzasadniają rekonstrukcję staje się ona obligatoryjną. 4.Zasady kształtowania zabudowy nowo projektowanej:

•• przy rekonstrukcji – wg badań historycznych •• w zabudowie nowoprojektowanej niebędącej rekonstrukcją zabudowy historycznej - w oparciu o analizę historyczno – architektoniczną miejsca, należy zastosować zgodną z tradycją strukturę, skalę i proporcje architektoniczne bryły oraz kompozycję, materiały i detale elewacji, w tym: wysokość, szerokości frontów budynków lub ich ryzalitów oznaczonych na rysunku planu, kąt nachylenia połaci dachowej min.40°, historyczny kierunek przebiegu kalenicy.

5. Uzupełnienie fragmentów pierzei ulic należy przeprowadzać według historycznych podziałów. 6. Elementy małej architektury w harmonii z historycznym otoczeniem.

należy

projektować

KEY TERMS CONCERNING THE RULES OF SHAPING THE ELEMENTS OF SPATIAL STRUCTURE 1. Reconstruction of the historic terraces or introduction of lines in the spatial plan, reintroduction of stone decorative elements with the differentiation of surface of the terrace when compared to homogenous surface of the pavement. 2. Rythym of the buildings should be kept as it was in the historical division of the land. 3. Terms of shaping new spatial developments: when reconstructing - according to historical research, in new developments that are not reconstructing historical buildings - according to architectural and historical analysis, proper traditional structure, scale and architectural proportions of the solid should be preserved and so should composition, materials and details of the facades, including : height, width, angle of the roofing min. 40 degrees and historical direction of the ridge.

183

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

04.1.5 projektowanie uniwersalne CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

Użytkownicy ulicy Długiej i Długiego Targu stanowią grupę niezwykle zróżnicowaną. Jedną z kategorii tego zróżnicowania jest sprawność fizyczna, od której zależy możliwość poruszania się w przestrzeni bądź bycie z niej wykluczonym. Funkcjonalność przestrzeni wiąże się także z możliwością zaspokojenia potrzeb natury emocjonalnej, bez względu na ograniczenia fizyczne czy psychiczne jej użytkowników. Ogólnodostępna i przyjazna przestrzeń miejska stanowi decydujący czynnik o tym, czy dana osoba ze specjalnymi potrzebami będzie aktywnym, pełnoprawnym uczestnikiem aktywności społecznych2).

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI W przestrzeni miast istnieje wiele barier urbanistyczno-architektonicznych, utrudniających poruszanie się grupom użytkowników o ograniczonej sprawności fizycznej. Ulica Długa i Długi Targ także borykają się z tym problemem. Napotkać można takie trudności jak:

• • • • • • • • •

nierówności nawierzchni schody i wysokie krawężniki progi na wejściach do lokali brak pochylni czy platform brak oznakowania kolorystycznego i fakturowego elementów pionowych i poziomych małej architektury, brak ich ograniczenia krawężnikami lub opaskami o odmiennej fakturowo lub kolorystycznie nawierzchni, brak trwałego oznakowania kolorystycznego narożników budynku (dla osób z dysfunkcją wzroku), brak systemu informacji umożliwiającej orientację w terenie osobom niepełnosprawnym (niedowidzącym, niedosłyszącym) brak odpowiedniej liczby (i w odpowiednich odległościach) miejsc odpoczynku

Zlikwidowanie wszystkich powyższych utrudnień może być niemożliwe ze względu na zabytkową zabudowę i charakter miejsca, w którym nie wszystkie elementy ułatwiające poruszanie się mogą być zaakceptowane z konserwatorskiego punktu widzenia. Dostępność budynków w przestrzeniach historycznych to dylemat między zaspokojeniem potrzeb ludzkich a ingerencją w zabytkową strukturę. Nie istnieje żaden wzór rozwiązywania problemu dostosowania budynku - każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia z poszanowaniem historii, różnic kulturowych i krajobrazu miejsca. Należy jednak zastanowić się, co stanowi największą wartość obiektu i jakie przesłanie on za sobą niesie?

184

Projektując ulicę Długą i Długi Targ należy także zastanowić się nad ofertą aktywności skierowanych do użytkowników, takich jak dzieci czy osoby starsze. Obecnie jedyne atrakcje dla najmłodszych stanowią wytwórnia cukierków “CiuCiu”, gołębie przy fontannie Neptuna oraz uliczni “artyści” (twórcy baniek mydlanych lub osoby przebrane za maskotki), o których niezbyt przychylnie wypowiadali się respondenci w trakcie wywiadów, określając ich jako tandetne i niepasujące do reprezentacyjnego miejsca. Szczególnie istotną wydaje się być aktywizacja osób starszych, zapobiegająca poczuciu ich wykluczenia. Jak wynika z wywiadów, jest to grupa użytkowników korzystająca z tej przestrzeni najczęściej - większość zapytanych osób w Klubie Seniora powiedziała, że na Długiej i Długim Targu przebywa niemalże codziennie. Dlatego też oprócz zagwarantowania bezpiecznego i wygodnego korzystania z Drogi Królewskiej, należy zadbać o infrastrukturę społeczną i o dotarcie z jej ofertą do potencjalnie zainteresowanych użytkowników.

GŁÓWNA IDEA Zgodnie z hasłem głoszonym przez zwolenników projektowania uniwersalnego - projektowanie przestrzeni przyjaznej tzw. „wrażliwym” (ang. vulnerable) użytkownikom umożliwia stworzenie miejsca przyjaznego wszystkim3). Dokonując analizy dostępności danej przestrzeni, a następnie przekształcając ją w przestrzeń przyjazną użytkownikom, należy wziąć pod uwagę dwa bardzo ważne kryteria: 1. Rodzaj niepełnosprawności użytkowników. Można wyróżnić4) niepełnosprawność:

• • • •

sensoryczną fizyczną psychiczną kulturową (osoby niepiszące/nieczytające w danym języku, na przykład obcokrajowcy).

UNIVERSAL DESIGN 2. Najważniejsze potrzeby wg projektowania uniwersalnego:

GUIDELINES

• • • •

UNIVERSAL DESIGN - ACCESS

mobilność orientacja dotęp do informacji bezpieczeństwo

Ulica Długi i Długi Targ powinny być przestrzenią, w której użytkownik ma możliwość swobodnego poruszania się i korzystania z wszelkich jej przywilejów. Dostępność tego miejsca powinny gwarantować czytelne informacje zawarte w otoczeniu, możliwe do odczytania przez jak największą grupę osób. Reprezentacyjna przestrzeń Drogi Królewskiej powinna umożliwiać swoim użytkownikom odbiór miejsca w kategoriach estetycznych oraz pozwalać na ekspresyjne wyrażania własnej osobowości bez jakiegokolwiek selektywnego wykluczenia ze względu na niepełnosprawność. Takie założenia stanowią kwintesencję aktywności tkanki miejskiej wszystkich żyjących w niej ludzi.

•

WYTYCZNE 3)5) CIĄG KOMUNIKACYJNY 1. Nawierzchnia

•

Stabilność i antypoślizgowość Materiały wykończeniowe nawierzchni powinny zapewniać stabilne oparcie i mieć właściwości antypoślizgowe. Do zastosowania nadaje się m.in.: - terakota zewnętrzna antypoślizgowa, - różne rodzaje kamienia naturalnego o fakturowanej drobnoziarnistej powierzchni i groszkowanej lub płomieniowanej fakturze, - drobna kostka brukowa montowana bezspoinowo, ażurowe elementy stalowe (kratownice o drobnych oczkach), drewno, pod warunkiem, że zostanie wykonana nawierzchniowa perforacja, - wylewka betonowa z gruboziarnistą nawierzchnią, - niepolerowany gres, - płytki klinkierowe nieszkliwione, - płyty betonowe o ryflowanej powierzchni.

•

Unikanie zbierania wody Nawierzchnie należy zaprojektować i wykonać tak, by zbieranie się wody i powstawanie kałuż było niemożliwe.

Paving - should be made out of stable and anti-slip material, i.e. natural stones, surface-perforated woods, openwork steel, non-polished tiles, rugged concrete. The design should provide a surface on which puddles of water will not be created and the water will not stay. Glossy materials are strongly discouraged as they may blind the users. The cross fall should not exceed 2%. Paving details - if such elements are to be installed i.e. lightning or signage they should under no circumstances protrude above the surface of the pavement. In openwork elements such as sewage covers the diameter of the holes should not exceed 20mm. Horizontal gaps should be located perpendicularly to the main traffic direction. Obstacles - a convenient width of the street should be maintained to allow easy movement without any visible and unmarked obstructions i.e. potted plants or promotional banners. All of the furnishings should be located outside main communication space. It would be highly recommended to locate them on one strictly established axis nearer to the side of the street. Relexation areas - If the space requires traveling for a significant distance, every 30 m a sitting area should be designed. They should be located near communication routes, but not directly on them. The users of the benches should not obstruct the flow of traffic.

STREET FURNITURE

• • • • •

To suit the needs of visually and hearing impaired users guiding points should be included in the design and all the obstacles should be properly marked. Small gardens and entrances to the buildings could be marked by using different paving materials. All of the informations signs and roofing should placed at the lowest at 2.2m. Information about obstacles such as posts or bins located on the paving should be marked by using a tactile paving. Fountain edges should be marked with handrails, curbs or paving material change.

185

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

•

Połysk Przy wyborze nawierzchni chodników należy unikać materiałów powodujących efekty olśnienia, gdyż wiele z nich, np. naturalny kamień taki jak granit, pomimo matowej powierzchni, oglądany pod ostrym kątem daje wrażenie połysku. 2. Spadek poprzeczny Spadek w poprzek ciągu pieszego nie może przekraczać 2%. 3. Detale w nawierzchni Jeżeli konieczne jest umiejscowienie w posadzce jakichkolwiek elementów (np.: oznaczenia, oświetlenie, elementy infrastruktury), to bezwzględnie nie powinny wystawać poza płaszczyznę nawierzchni. W ażurowych elementach nawierzchni (np. kratkach kanalizacyjnych), przerwy pomiędzy poszczególnymi ich elementami oraz średnice otworów nie powinny przekraczać 20 mm. Podłużne przerwy powinny być umieszczone prostopadle do głównego kierunku ruchu. 4. Przeszkody

•

• • • •

W przypadku ogródków gastronomicznych może to być położenie innej faktury nawierzchni lub zaznaczenie wejścia do budynku poprzez użycie innego rodzaju materiału niż na pozostałej części chodnika. Kosze lub donice przed sklepami powinny być rozmieszczone tak, by nie ograniczać powierzchni chodnika czy wejścia do lokalu. Znaki informacyjne i zadaszenia znajdujące się w linii chodnika powinny być zawieszone na odpowiedniej wysokości (min. 2,2m). Informacja o np. istniejących w strefie chodnika słupach lub koszach powinna być przekazana poprzez zmianę faktury nawierzchni (łatwo wyczuwalna laską przez osoby niedowidzące). Brzegi fontann należy oznaczyć przy pomocy poręczy, murków, krawężników, zmian nawierzchni.

OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ, OBIEKTY ZABYTKOWE O WYSOKIM ZNACZENIU KULTUROWYM

•

5. Miejsca wypoczynku

Dostęp do obiektu Zapewnienie możliwości dotarcia do obiektu osobom mniej sprawnym ruchowo (np. wykonanie tymczasowych podjazdów czy systemu nakładek na nierówne odcinki dróg i chodników), w przypadku gdy niemożliwe jest dostosowanie głównych wejść dla osób poruszających się na wózkach, należy zapewnić alternatywne drogi dostępu do budynku, z wyraźnym oznakowaniem, odpowiednio dostosowanego wejścia. Osobom mającym trudności z dostaniem się do budynku należy udostępnić asystenta.

•

ORIENTACJA W PRZESTRZENI

• •

Zachować należy odpowiednią szerokość drogi ułatwiająca swobodną komunikację bez wyraźnych i nieoznakowanych przeszkód (np. donic kwiatowych, banerów reklamowych). Wszelkie elementy wyposażenia przestrzeni należy umieszczać poza główną przestrzenią komunikacyjną. Najlepiej, żeby nie wykraczały poza jedną, ściśle określoną linię (np. linia wyznaczona przez latarnie).

W przestrzeni wymagającej pokonywania znacznych odległości należy co maksimum 30 m zapewnić miejsca siedzące. Powinny one znajdować się w pobliżu ciągów komunikacyjnych, ale nie bezpośrednio na nich (patrz podpunkt powyżej). Miejsca te powinny być umieszczone tak, żeby nogi osób siedzących nie przeszkadzały osobom korzystającym z ciągów komunikacyjnych.

MAŁA ARCHITEKTURA Niewerbalnym przekazem małej architektury (oprócz jej wpływu na na wygląd i estetyczny odbiór otoczenia) jest możliwość jej wykorzystania jako punktów naprowadzających. Mając na uwadze potrzeby osób niewidomych, niedowidzących, niesłyszących bądź niedosłyszących należy stosować punkty naprowadzające i w sposób wyraźny informować o przeszkodach.

186

•

Komunikacja w dużych przestrzeniach W dużych, otwartych przestrzeniach korzystne dla osób niewidomych lub niedowidzących będzie jasne wyznaczenie głównych tras komunikacyjnych poprzez zastosowanie specjalnych ścieżek dotykowych – pasy ruchu o wyraźnie zmienionej fakturze względem reszty nawierzchni.

•

Systemy ułatwiające orientację w przestrzeni (mapy, plany miasta) Zazwyczaj przedstawiane są w formie graficznej. Możliwość odczytu informacji powinna być zapewniona przez wzrok, dotyk (alfabet Braille’a), bądź też dźwięk (audio). Mapy dotykowe powinny być maksymalnie uproszczone, a oba rodzaje napisów (alfabet tradycyjny i Braille’a) powinny być wypukłe.

Systemy informacji wizualnej Przedstawiane w formie symboli, znaków graficznych, piktogramów i ikon, są informacją czytelną dla większości użytkowników bez względu na pochodzenie czy umiejętność czytania. Poprzez zastosowanie piktogramów można uzyskać prosty, estetyczny i czytelny w odbiorze system nawigacji np. dotarcie (ukierunkowanie) do konkretnego celu.

PUBLIC INSTITUTIONS, MONUMENTS, BUILDING OF HIGH CULTURAL VALUE

•

Systemy informacji dotykowej W odczytywaniu informacji płynących z otoczenia to przede wszystkim inna struktura nawierzchni lub przedmiotu. Poprzez wszelkiego typu zabiegi (np. zmiana rodzaju nawierzchni, koloru i struktury materiału) można przekazać bardzo czytelną informację dotyczącą odszukania kierunku, zakazu lub ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Dzięki uniwersalności odbioru, ta forma przekazu jest łatwa w odbiorze dla bardzo dużej grupy użytkowników bez względu na ich stopień niepełnosprawności czy wiek.

•

SOCIAL INFRASTRUCTURE

Systemy wspomagające - systemy wykorzystujące technologię Bluetooth (np. lokalizacja poprzez przekaz informacji), - informatory oraz mapy elektroniczne powinny posiadać system zdublowanych znaków (np. oznaczenia w alfabecie Braille’a, informacje głosowe i wizualne), odbiór informacji powinien być łatwy oraz intuicyjny, bez zbędnych instrukcji, - urządzenia wspomagające (np. parkomaty, automaty biletowe) powinny umożliwiać płatność środkami pieniężnymi i transakcjami bezgotówkowymi (karty kredytowe)

INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

•

Podwyższenie atrakcyjności przestrzeni dla dzieci; stworzenie miejsca, w którym dzieci będą miały możliwość bezpiecznej i swobodnej zabawy, wystarczą nieagresywne dla unikalnego charakteru miejsca zabiegi, które pobudzają dziecięcą kreatywność - wzory na posadzce, fontanna tryskająca z posadzki (tak jak np.: gdańska Fontanna Czterech Kwartałów) Zapewnienie miejsca spotkań z ofertą kulturalną skierowaną do mieszkańców. Taką funkcję pelni obecnie Instytut Kultury Miejskiej. Miejsca o takim charakterze powinny być szczególnie pielęgnowane na Trakcie Królewskim

Opracowano na podstawie: 2) “Jak dostosować budynek“ arch. Jolanta Budny 3) “Projektowanie dla wszystkich” arch. Jolanta Budny 4) “Możliwość zwiększenia dostępności budynków użyteczności publicznej” , dr Agnieszka Kowalska - Styczeń, dr inż. Justyna Bartnicka, WOIZ PŚ 5) “Projektowanie bez barier - wytyczne” autor Kamil Kowalski

•

• •

Entrance - it should be accessible to all people with mobility impairments, if the existing entrance could not be prepared to be used by the disabled, alternative, visibly marked route should be provided. Assistance should be provided to all in need. Interior - if a sliding material is used on the flooring, it should be temporary covered on the assumption that the character of the building will remain unchanged. If the visits are unguided, there should be information on how to proceed - either visual or voice commands, preferably in various languages. All of the entrances, exits, info and assistance points should be clearly marked. The description of the exhibits should be legible for a person sitting in a wheelchair and should be written in a variety of languages.

Raising the level of attractiveness for children i.e. by providing a safe space for playing, attractors such as various paving patterns or fountains is encouraged. Places such as IKM (the Institute of Urban Culture - a local cultural centre) that are offering cultural offer aimed at the residents should be especially protected and promoted.

ORIENTATION IN SPACE

• •

Communication in open spaces - for the visually impaired it is a necessity to clearly mark different areas and main paths by using different paving structures. Systems assisting with orientation - usually visual means, such as maps or plans. The informations should be available also for visually and hearing impaired users. Touch maps with convexities and Braille are strongly recommended. Visual information systems - as it is universally received and easy to read such system should be used to mark any important directions, warnings or bans. Assistance systems - systems using Bluetooth technology, intuitive information and interactive maps with information available for every user ( Braille, voice or visual ) are strongly recommended. All of the assistance devices such as parking or ticket machines should allow both cash and credit card payments.

187

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

•

04.1.6 sezonowość

CHARAKTER DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

GŁÓWNA IDEA Sezonowość użytkowania to ważny aspekt przestrzeni publicznych w polskim klimacie, gdzie pogoda zimą zniechęcia do przebywania na zewnątrz. e względu na swoje nadmorskie położenie i łagodniejszy niż w głębi kraju klimat, Gdańsk cieszy się popularnością turystów od wczesnej wiosny do późnej jesieni, odwiedzany jest jednak również zimą, która nie należy do najmroźniejszych, a atmosfera ulic jest wtedy najbardziej urzekająca.

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI Trakt Królewski boryka się z problemem sezonowości, tj. w wysokim sezonie letnim jest zatłoczony, natomiast w okresie zimowym pustoszeje. Należy więc zastanowić się nad tym, jak można rozładować tłok w tej przestrzeni w trakcie sezonu letniego oraz jak uaktywnić to miejsce podczas jesieni oraz zimy. W celu rozładowania tłoku wzdłuż Traktu Królewskiego i północnej strony nabrzeża Motławy należy zwiększyć atrakcyjność ulicy Ogarnej oraz św. Ducha, a także jej przedłużenia czyli ulicy Stągiewnej i Długich Ogrodów. Dodatkowo zachęca się do uaktywnienia istniejących targów jak np. Targu Solnego, Rybnego, Rakowego oraz wykreowania ich ośrodka centralnego na Długim Targu, wzmacniając tym samym jego pozycję jako głównego placu miejskiego, łączącego różne aktywności społeczne. Z drugiej strony, zastanawiając się nad ożywieniem terenu Traktu Królewskiego w okresie niższej aktywności, jako najważniejszy czynnik zmieniający ten stan rzeczy sugeruje się zachęcenie mieszkańców do powrotu do centrum miasta.

188

Rozważając problem znacznej rozbieżności w intensywności ruchu na obszarze Traktu Królewskiego w trakcie sezonu zimowego oraz letniego należy mieć na uwadze nowe inwestycje komercyjne oraz mieszkaniowe, które z pewnością znacznie wpłyną na funkcjonowanie otoczenia. Z tego względu należy zadbać o rozładowanie intensywności użytkowania tej przestrzeni przez turystów w sezonie wysokim poprzez uatrakcyjnienie sąsiadujących ulic, szczególnie ulicy Ogarnej, św. Ducha. Dodatkowo należy zadbać o zachęcenie użytkowników do przekroczenia rzeki i udania się wzdłuż ulicy Stągiewnej i Długich Ogrodów (nie jak obecnie, kiedy to przeciążone ruchem zostaje pobrzeże Motławy na północ od Długiego Targu). Według Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych, w obrębie przestrzeni pomiędzy ulicą Ogarną a Podwalem Przedmiejskim, (podobnie jak wdłuż całego nabrzeża Wyspy Spichrzów i ulicy Długie Ogrody) planowane jest podniesienie atrakcyjności śródmiejskich przestrzeni publicznych. Ma to nastąpi dzięki intensyfikacji zabudowy, zróżnicowaniu funkcji oraz stworzeniu atmosfery sprzyjającej zatrzymywaniu się użytkowników na dłużej. W celu dążenia do równowagi w poziomie użytkowania Traktu Królewskiego w sezonie wysokim i niskim zaleca się zachęcenie mieszkańców do korzystania z oferty kulturalno-rozrywkowej na ulicy Długiej oraz Długim Targu w porze jesienno-zimowej. Proponowane jest, oprócz utrzymania obecnych cyklicznych imprez i targów, dodanie w najmniej aktywnych okresach takich wydarzeń jak np. festiwale iluminacji i światła.

SEASONALITY

CHARACTER OF DLUGA AND DLUGI TARG

GUIDELINES

•

Diagram pokazujący rodzaj i ilość aktywności i wydarzeń, przyciągających użytkowników Długiej i Długiego Targu w zależności od pory roku. Diagramme indicating type and number of activities and events that attract users to Dluga and Dlugi Targ depending on the time of the year

Raising the attractiveness of Ogarna and Św. Ducha street - routes that are relieving Długa during high season can be a solution for overcrowding. Ogarna is strategically important as it is located in the vicinity of the new rail station Gdańsk Śródmieście and is connected via pedestrian bridge with the Granary Island. It is recommended to increasing the level of attractiveness of that bridge. Św. Ducha street will be connected with the Granary Island in the future via pedestrian overpass, what also creates a occasion to create an interesting touristic trail between the Main Station and the Granary Island.

LOW SEASON

•

Introduction of the changing light installations which could be inspired by the history of the city, current season or illuminating important architectural objects can be considered as means of animating the street off-season. Through autumn and winter using light attractors will attract visitors as the day is significantly shorter and usually the residents lack any kind of brightness. Additionally it is an interesting touristic attraction that will enhance historical values of this part of the city. It is recommended to produce a coherent design for the whole of the King’s Route. Initiation of cyclic seasonal events that will promote local art, culture and goods is recommended - temporary art exhibition connected to National Museum in Zielona Brama or the Fine Arts Academy preferably in the vicinity of the Green Gate ( the most forgotten part of the King’s Route). It is encouraged to think about the possibility of cooperation between the cultural institutions such as IKM, National Museum and the Fine Arts Academy to gain as much users as possible.

ilość number

rodzaj aktywności i wydarzeń types of activity

jedzenie food

targi market

wydarzenia kulturalne cultural events

inne others

189

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

OVERCROWDING DURING HIGH SEASON

WYTYCZNE PRZEPEŁNIENIE PODCZAS SEZONU WYSOKIEGO

•

Rozwiązaniem problemu może być podniesienie atrakcyjności ulicy Ogarnej oraz św. Ducha - traktów odciążających ulicę Długą podczas sezonu wysokiego. Ulica Ogarna jest istotna strategicznie, biorąc pod uwagę fakt, że znajduje się w pobliżu nowego przystanku kolejowego Gdańsk Śródmieście oraz jest połączona mostem pieszo-rowerowym z Wyspą Spichrzów. Ulica św. Ducha natomiast ma być połączona z Wyspą Spichrzów nową kładką pieszą, co również stwarza warunki do wykreowania atrakcyjnego szlaku turystycznego pomiędzy Dworcem Głównym w Gdańsku a Wyspą Spichrzów.

SEZON NISKI: JESIENNO – ZIMOWY

•

190

Wprowadzenie zmiennych instalacji świetlnych, które mogłyby nawiązywać do historii miasta, danej pory roku lub iluminacji świetlnych interesujących obiektów architektonicznych. W Gdańsku, idąc za przykładem innych miast w Polsce i na świecie (m.in. w Toruniu i Łodzi), mógłbyć organizowany festiwal światła. W okresie jesienno – zimowym, kiedy dni są krótsze, działanie światłem szczególnie przyciąga użytkowników światła. Zaleca się spójny, całościowy projekt instalacji świetlnych uwzględniający cały obszar Traktu Królewskiego. Wprowadzenie cyklicznych sezonowych wydarzeń o charakterze promującym dobra regionalne oraz lokalną kulturę i sztukę - czasowe wystawy sztuki połączone z działalnością Muzeum Narodowego Oddział Zielona Brama lub Akademii Sztuk Pięknych preferowanie w okolicy Bramy Zielonej (najmniej obecnie atrakcyjny zakątek Długiego Targu, mimo iż znajduje się tam oddział wspomnianego muzeum). Oprócz tego można organizować cykliczne wydarzenia związane z promocją produktów kulinarnych lub rękodzieła.

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

Fot. 1-2

Długi Targ podczas Nocy Muzeów, Gdańsk, 21.05.2016 r.

Fot. 3

Fot. 4 Długa podczas sezonu zimowego 2010r., 2015r.

191

04.2 rozwiązania twarde Rozdział “rozwiązania twarde” to zbiór wytycznych projektowych dla przestrzeni publicznej Traktu Królewskiego, powstałych w oparciu o analizy w skali urbanistycznej, architektonicznej, studia historyczno-krajobrazowe oraz badania socjologiczne, które zostały przeprowadzone w oparciu o konsultacje z lokalnymi mieszkańcami i interesariuszami. Istotnym celem wypracowanych zaleceń było usprawnienie sposobu funkcjonowania całorocznego i okresowego Traktu w odniesieniu do pozostałych przestrzeni publicznych dzielnicy oraz zmiana charakteru ulicy Długiej i Długiego Targu.

04.2. HARD SOLUTIONS This part is a catalogue of the design guidelines for the King’s Route that were prepared based on urban and architectural analysis, historical and landscape research and various forms of sociological surveys, that included meetings with the local inhabitants and stakeholders. An important aim of those recommendations was to ensure a proper functioning of the streets both in the high and low season and to define a coherent character of Długa and Długi Targ. The outcome was a result of a compromise between different users’ needs.

04.2.1 NAWIERZCHNIA ROZWIĄZANIA TWARDE

GŁÓWNA IDEA Posadzka Traktu Królewskiego wymaga poprawy technicznej, użytkowej oraz wizualnej. Płyty balastowe wraz z upływem lat, uległy częściowemu zniszczeniu, jednak ze względu na ich charakterystyczny wygląd oraz sentyment mieszkańców, wpływają obecnie silnie na obraz Traktu Królewskiego. Istnieją zatem obiektywne przesłanki, aby pozostawić płyty balastowe jako materiał posadzkowy - w swojej obecnej formie lub po poddaniu ich renowacji.

ANALIZA SYTUACYJNA Płyty balastowe są solidnym i trwałym materiałem o wysokiej nośności i wytrzymałości, pokrywającym środkowy trakt wzdłuż całej ul. Długiej. Odstąpienie od użycia tego materiału wiązałoby się z wysokimi nakładami finansowymi wymiany całej posadzki. Kontrargumentem mogą być kwestie użytkowe: wysoka śliskość płyt balastowych wynikająca z ich wycierania przez przechodniów, co skutkuje niskim komfortem i zagrożeniem dla użytkowników w okresach deszczowych i zimowych (duża część roku w klimacie północnej Polski). Z uwagi na pochodzenie płyt oraz sentyment mieszkańców Gdańska, wskazane może być zachowanie płyt balastowych, jednak wskazania konserwatorskie nie narzucają takiego obowiązku. Decyzja odnośnie ich zachowania lub usunięcia (mogą zostać zamontowane w innych lokalizacjach Głównego Miasta, według wskazań Zarządu Dróg i Zieleni), powinna zostać podjęta przez projektantów na zarówno na podstawie generalnej wizji przekształcenia przestrzeni Traktu Królewskiego, jak i ewentualnych ograniczeń technicznych i ekonomicznych. Należy pamiętać, że płyty mają różną grubość, co utrudnia ich układanie oraz podwyższa koszt ich montażu.

194

Płyty balastowe są składowym elementem obrazu ul. Długiej i “ducha miejsca”, wobec tego rozważyć można ich zachowanie, tj. ułożenie w układzie obecnym lub wykorzystanie płyt w nowej kompozycji. Rekomenduje się czytelne połączenie ul. Długiej i Długiego Targu rozważone w kilku różnych wariantach, zależnych od przyjętych założeń i wytycznych projektowych. Dobór materiałów zależy od pożądanego efektu wizualnego zgodnego z przyjętymi założeniami projektowymi, poziomu prestiżu (patrz: CHARAKTER pkt. 1 Prestiż), przyjętego szablonu materiałowego i palety kolorystycznej (patrz: ROZWIĄZANIA TWARDE pkt. 9 Rozwiązania materiałowe) oraz przyjętego sposobu wykorzystania ścian wnętrza urbanistycznego (patrz: ANALIZY)

WYTYCZNE

•• RENOWACJA PŁYT BALASTOWYCH Warunkiem ponownego użycia płyt balastowych jest poprawa stanu technicznego tego materiału, ewentualna wymiana uszkodzonych elementów oraz nadanie im nowego antypoślizgowego wykończenia (np. przez płomieniowanie).

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Poniższy schemat pokazuje trzy przykładowe warianty ułożenia posadzki. Pomimo pieszego charakteru Traktu Królewskiego, nowe nawierzchnie muszą być zaprojektowane z uwzględnieniem obciążenia ruchem kołowym przez pojazdy ciężarowe z uwagi na pojazdy uprzywilejowane, regularne dostawy do lokali usługowych oraz okazjonalne dostawy związane z imprezami plenerowymi.

Propozycja zastąpienia płyt balastowych - możliwe warianty Proposals to replace ballast stones - potencial scenarios

WYBRANE WARIANTY UŁOŻENIA NAWIERZCHNI 1. W propozycji pierwszej dla zmiany nawierzchni Traktu Królewskiego przedstawione są odmienne wzory i materiałylub układy materiałów na ul. Długiej w kontraście do Długiego Targu, w celu podkreślenia odmiennych funkcji “ulicy” i “placu” (rys. 1). 2. Wymiana posadzki Traktu Królewskiego wiąże się z nadaniem jej nowego charakteru i wzoru. W tym wariancie przedstawione jest zintegrowanie przestrzeni ulicy i placu poprzez zastosowanie jednakowego materiału i wzoru na całej odległości pomiędzy Bramą Złotą a Bramą Zieloną, w celu ujednolicenia “podłogi” przestrzeni publicznej (rys. 2). 3. Trzecia propozycja prezentuje zastosowanie dwóch materiałów, które wyróżnić miałyby środkowy pas na Drodze Królewskiej, tworzący “trakt szybki” i poboczne “strefy spacerowe” (rys. 3).

195

PAVINGS

HARD SOLUTIONS

•

REINTEPRETACJA PŁYT BALASTOWYCH Innym rozwiązaniem może być nawiązanie do gabarytów płyt balastowych nowej posadzki. Umożliwia to jednoczesne zachowanie obecnego charakteru i zmodernizowanie posadzki nadając jej takie cechy jak podwyższona antypoślizgowość czy wytrzymałość. Eliminuje to także problem niewystarczającej liczby płyt balastowych nadających się do ponownego użycia. Powtórzenie rozmiarów przez nowe kamienne płyty miałoby charakter nawiązania także w przypadku zupełnie nowej kompozycji projektowanej posadzki.

•

ZASTĄPIENIE PŁYT BALASTOWYCH Ostatnim wariantem jest zastąpienie płyt balastowych nowym materiałem - granitem lub bazaltem, identycznym jak dla Długiego Targu.

ODNIESIENIE DO PRZEDPROŻY Rekomenduje się zachowanie układu pokazującego pierwotny układ przedproży. Nawierzchnia może być również zastąpiona innymi, wysokiej jakości materiałami - ich propozycje znajdują się w proponowanych rozwiązaniach w dalszej części opracowania.

DRENAŻ Możliwe jest zastosowanie zarówno drenażu punktowego, jak i liniowego. Zastsoowane materiały powinny być wysokiej jakości i o własnościach antypoślizgowych. Zaleca się zachowanie jednolitej, zunifikowanej przestrzeni.

GUIDELINES RENOVATION OF BALAST STONES Both options are available: renovation the stones in order to improve the technical conditions of the building material or replace the damaged parts and give them a new rough and anti-slip texture through the flame.

INTERPRETATION OF BALAST STONES Another solution may be a reference to the dimensions of the new ballast plates floor. This allows you to simultaneously maintain the current character and modernize the paving through giving it the necessary features such as non-slippery surface and strength. This eliminates the problem of insufficient amounts of ballast plates suitable for reuse. Repetition size plates ballast by the new floor slab will be character references as in the case of a completely new composition of the draft floor.

REMOVAL OF BALAST STONES The last possible option comprise the introduction of the new material - garnite or basalt, identical as in the design proposals for Dlugi Targ.

REFERENCE TO FRONT TERRACES It is recommended to refer to the original layout showing porches and terraces in front of it. The surface can also be replaced by other high-quality materials, their proposals are the proposed solutions further below.

DRAINAGE The materials must be of high quality, non-slip. It is recommended to maintain a single unified space.

196

TABLICA INSPIRACJI różne rodzaje posadzek w przestrzeniach publicznych

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Table of inspiration different types of paving in public spaces

Fot. 1 Aveiro, Portugalia

Fot. 3 Kopenhaga, Dania

Fot. 2 Gamla Stan, Sztokholm, Szwecja

Fot. 4 Manufaktura, Łódź, Polska

197

04.2.2 ŁAWKI

ROZWIĄZANIA TWARDE

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

WYTYCZNE

Ławki na Ulicy Długiej i Długim Targu są zarówno miejscem spotkań lokalnej społeczności, jak i turystów, miejscem do odpoczynku i kontemplacji. Stanowią bardzo istotny element małej architektury dlatego nie powinno ich zabraknąć w samym sercu Gdańska. Obecnie jest ich zdecydowanie za mało - w szczególności na Długim Targu brakuje ogólnodostępnych miejsc do siedzenia. Można jedynie korzystać z restauracyjnych ogródków piwnych, co dyskwalifikuje to miejsce jako przestrzeń publiczną dostępną dla wszystkich. Dlatego podczas prototypowania ławki w tym miejscu cieszyły się ogromną popularnością, co więcej, po ich usunięciu zaprotestował lokalny klub seniora. Częściowo zapotrzebowanie na siedziska spełniają istniejące już w tej przestrzeni elementy architektoniczne takie jak przedproża, schody i murki, czyli według Jana Gehla tzw. „drugorzędne miejsca” do siedzenia, nie celowo do tego stworzone.Tę rolę mogłyby przejąć również inne elementy wokół fontanny Neptuna.

•

“Ławki często są za niskie, przez co są niewygodne.” “Opadające plecy nie wygodne.”

“Problemy ze wstaniem z ławki, jeśli brak w nim podłokietnika.” “Drewniane ławki są znacznie cieplejsze.” “Metalowe są chłodne i rdzewieją.”

•

• •

GŁÓWNA IDEA Ławki na ulicy Długiej powinny być ustawione równolegle do fasad, natomiast na Długim Targu mogą tworzyć skupiska. Ich liczba i ustawienie powinno być przemyślane oraz uzależnione od przyjętego rozwiązania przestrzennego i funkcjonalnego. W tym celu powinny być uwzględnione dane oraz opinie zebrane podczas prototypowania.

198

•

Ławki w przestrzeniach wymagających pokonywania znacznych odległości należy projektować maksimum co 30 metrów, aby zapewnić miejsca siedzące. Powinny one znajdować się w pobliżu ciągów komunikacyjnych, ale nie bezpośrednio na nich. Należy unikać sytuowania siedzisk plecami do przechodniów oraz uwzględnić przy projektowaniu odpowiednie odległości. Dopuszcza się ławki o niestandardowych wymiarach w większych odległościach i w lokalizacjach szczególnych, wyróżniających się swoją formą przestrzenną, np. zintegrowane siedziska z zielenią, oświetleniem, wodą (patrz: Wizje). Ławki powinny spełniać wymagania osób należących do wszystkich grup wiekowych, być komfortowe w użytkowaniu, trwałe i pasujące do otoczenia stylem i kolorystyką. Materiał ławek powinien być uzależniony od przyjętego rozwiązania przestrzenno-materiałowego ulicy Ławki nie powinny być w całości wykonane z zimnych materiałów takich jak metal lub kamień, natomiast mogą być łączone np. drewniane siedziska z metalowymi nogami. Pozwala się na projektowanie niekonwencjonalnych form siedzisk o wysokich walorach estetycznych odpowiadających wybranej koncepcji. Natomiast należy pamiętać, aby uwzględnić właściwe ukształtowanie struktury obiektu według kryteriów antropometrycznych. Należy pamiętać o dodatkowych koszach na śmieci w okolicach nowo projektowanych ławek.

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Diagram sugerowanych odległości pomiędzy ławkami na ulicy Długiej i Długim Targu - ustawienie wzdłuż ulicy Długiej w maks. odległościach ok. 30m oraz zgrupowanie ich w większym zagęszczeniu na Długim Targu (kierunek ławek jest symboliczny) Diagramme of suggested distances between benches on Dluga and Dlugi Targ - benches should be set aside of each other within 30 m each and grouped n closer proximity along Dlugi Targ (direction of benches is symbolic).

BENCHES

HARD SOLUTIONS

GUIDELINES

• • • • • • • •

Benches should be located at most every 30m if they will be situated in a space that forces the pedestrian to walk for a significant distance. They should stand along the main circulation spaces, facing its users. The feet of people using the pathway should not interrupt the flows of pedestrians. The layout should be regular to suit the special needs users. It is allowed to propose benches of unusual dimensions with more than 30m in between and in special localizations and with their form standing out, i.e. with integrated greenery, special lighting, bike stands and water. It should be remembered that an ergonomic shape should be preserved. Used material should be coherent with the given material scheme of the whole King’s Route. The material used should not hold heat i.e metal or stone plates should not be used as a main construction material, however mixes materials are also allowed. The benches should suit all of the age groups. The furniture should be easy to use, matching the environment and in color coherent with the chosen scheme. The design should be dependent on a given spatial solution.

*Polskie prawo nie ma żadnych podobnych wytycznych dla projektowania przestrzeni publicznych, dlatego na potrzeby opracowania wykorzystane zostały brytyjskie standardy

199

TABLICA INSPIRACJI - Przykłady siedzisk w różnych przestrzeniach miejskich Table .....

Fot. 5 Matchbox planter bench, UK

Fot. 7 Piazza Mazzini, Jesolo, Italy

Fot. 6 Sinus tree guard, Czechy

Fot. 8 Noriega Street, San Francisco, USA

Podświetlone ławki zachęcają do korzystania z nich również po zmroku, zwiększaj poczucie bezpieczeństwa, oświetlają i wyznaczają drogę. Sugerowane są na całej długości Traktu Królewskiego, natomiast ‘opasujące’ drzewa albo murki - zwiększają ogólnodostępną ilość miejsc wykorzystując przestrzeń pod koronami drzew.

200

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Schemat obrazujący preferowane i negowane typy materiałów i form ławek Scheme illustrating preferred and non-allowed types of materials and forms of benches

201

04.2.3 elementy charakterystyczne ROZWIĄZANIA TWARDE

WYTYCZNE Możliwe warianty wyeksponowania dominant: o charakterze przestiżowym/luksusowym o charakterze lokalnym Elementy charakterystyczne stałe/istniejące: 1) Ratusz Głównego Miasta

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI Ulica Długa i Długi Targ tworzące Trakt Królewski należą do najpiękniejszych ulic Gdańska, a to za sprawą zrekonstruowanych różnorodnych fasad i historycznych obiektów, które są największymi atutami miasta i najskuteczniejszymi elementami przyciągającymi w tej przestrzeni. Szczegółowa analiza obiektów zlokalizowanych na ul. Długiej i Długim Targu, znajduje się w rozdziale Analizy, Dziedzictwo i Krajobraz.

GŁÓWNA IDEA Ranga i jakość przestrzeni publicznej uzależniona jest od występujących w niej elementów szczególnych, przyciągających mieszkańców i turystów. Dlatego tak ważne jest wykorzystanie przestrzeni wokół istniejących obiektów i podkreślenie ich walorów historycznych i funkcjonalnych oraz poprawne i zgodne z przyjętą wizją zaprojektowanie nowych elementów architektury.

Przestrzeń przed Ratuszem Głównego Miasta powinna być pusta, celem stworzenia odpowiedniego przedpola ekspozycyjnego oraz jako miejsce ceremonii takich jak odbywające się w Ratuszu śluby. Zastosowanie oświetlenia o chłodnej barwie.

2) Fontanna Neptuna Przestrzeń otaczająca fontannę Neptuna powinna być pusta, celem stworzenia odpowiedniego przedpola ekspozycyjnego. Zalecane jest również podkreślenie tego obiektu poprzez światło lub zmianę nawierzchni w posadzce. Przestrzeń otaczająca fontannę Neptuna jako strefa odpoczynku z ławkami czy leżakami lub z otaczającymi schodami pełniącymi rolę horyzontalnego wyniesienia w przestrzeni fontanny, która jako czynnik centrotwórczy i jako miejsce spotkań lokalnej społeczności i turystów.

3) Dwór Artusa Przestrzeń powinna być pusta, celem stworzenia odpowiedniego przedpola ekspozycyjnego. Przestrzeń przed Dworem Artusa jako strefa relaksu z ławkami lub leżakami, możliwość odpoczynku; miejsce spotkań lokalnej społeczności i turystów; charakterystyczny punkt spotkań; miejsce imprez plenerowych

202

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Fot. 9 Długi Targ, obszar Dworu Artusa i Fontanny Neptuna

UNIQUE FEATURES

Przykłady atrakcji czasowych; od lewej: fot. 10 lampki wiszące, fot. 11 drzewko świąteczne, fot.12 trampoliny

HARD SOLUTIONS

CITY HALL - the area in front of the building should be empty to create a proper foreground. NEPTUNE FOUNTAIN -various options can be used to signified the area in front of the fountain. Regardless of the selected design strategy it should remain empty to create a proper foreground and differentiate the paving to create a luxurious effect. The vicinity of the structure can be used as a recreational area with loungers and benches or in the more domestic version it could be sunken into the floor and the surrounding steps will be used as sitting place and as centre-creating element, since it is a very characteristic landmark. It can be used as a meeting spot for the residents and tourist. ARTUS HALL - the space in front of the building should be used as a recreational zone with benches in order to allow people to congregate there. It would be seen as a meeting point and it could hold temporary events. TEMPORARY EVENTS - they would increase the level of attractiveness of the public space and will draw attention of different age groups. They should invigorate the area near the Green Gate. During the winter season a christmas tree should be located on the King’s Road, however it should be positioned far from the facades so not decrease the importance of existing landmarks. The decoration design should be design and unified. Other possible solutions include an ice skating rink. Moreover a creation of Christmas Market that will only sell local or Polish products, the stands however should be unified and attractively lit.

203

4) Brama Złota i Brama Zielona

Okres wiosenny, letni, jesienny

Przestrzeń powinna być pusta, celem stworzenia odpowiedniego przedpola ekspozycyjnego. Zastosowanie iluminacji świetlnej o równomiernej intensywności.

• • • •

Przestrzeń wokół bram wyposażyć w elementy małej architektury. Zastosowanie oświetlenia o ciepłej barwie, sugerowane czasowe/sezonowe interaktywne instalacje multimedialne.

Okres zimowy

Innymi istniejącymi charakterystycznymi elemantami Traktu Królewskiego są także m.in. Dom Uphagena, całodobowy oddział Poczty Polskiej, Teatr w Oknie, Instytut Kultury Miejskiej czy skrzyżowanie ulic Kaletniczej i Długiej ze względu na otwarcie widokowe na Bazylikę Mariacką. Należy je uwzględnić w procesie projektowania ze względu ich potencjał dla stworzenia miejsca zatrzymania się pieszych.

kino na świeżym powietrzu (ekran, siedziska) market letni (stoiska) festiwale tematyczne instalacje wizualne ożywiające przestrzeń po zmroku

•

Choinka - nie powinna konkurować wysokością z najważniejszymi punktami charakterystycznymi (wyjątkiem jest Fontanna Neptuna); powinna znajdować się w odpowiedniej odległości od sąsiadujących budynków, tak aby nie przesłaniać ich w całości; kolorystyka światła lampek choinkowych powinna być spójna z projektowanym oświetleniem.

•

Lodowisko - sugerowane jako czasowa atrakcja na Długim Targu. Jego wymiary nie powinny kolidować ze swobodną komunikacją pieszą i w razie wypadku powinny umożliwić dojazd ambulansu lub straży pożarnej.

•

Market Świąteczny - sugeruje się promowanie lokalnych produktów, sugerowany materiał czasowych straganów - drewno; wskazane dodatkowe oświetlenie.

Jedynym miejscem, w którym mogłaby się pojawić nowa stała forma (element umeblowania przestrzeni, pomnik czy fontanna) są okolice Bramy Zielonej. By uatrakcyjnić tę przestrzeń, proponowane sa tam elementy stałe lub tymczasowe.

Z uwagi na parametry przestrzeni, jedynym miejscem, w którym dozwolone powinny być tymczasowe obiekty kubaturowe, takie jak stoiska handlowe lub scena, jest Długi Targ.

Projektowane elementy stałe:

Wszystkie elementy umieszczane w przestrzeni Traktu Królewskiego, muszą spełniać wymagania Urzędu Miejskiego w Gdańsku w sprawie zapewnienia właściwych warunków do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych (pismo nr PZ-5531-3/2-5/12 z dnia 17 kwietnia 2012 r.)

• • •

zieleń (pkt 04.2.5 zieleń) ławki (pkt 04.2.2 ławki) woda (pkt 04.2.4 woda)

Proponuje się także elementy tymczasowe związane z okazjonalnymi lub cyklicznymi wydarzeniami, uatrakcyjniającymi przestrzeń publiczną oraz przyciągającymi różne grupy docelowe. Zostały one podzielone z uwagi na swoją sezonowość na okres od wiosny do jesieni i na okres zimowy.

204

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

sezon wiosna-lato-jesień

spring-summer-autumn season

sezon zimowy winter season

205

04.2.4 woda

GŁÓWNA IDEA

ANALIZY I WNIOSKI

WYTYCZNE

ROZWIĄZANIA TWARDE

Fontanna Neptuna to najważniejszy w Gdańsku obiekt o tej funkcji - co wiosnę inauguracja jego działania daje sygnał dla pozostałych fontann na Głównym Mieście (dokładna analiza historyczna znajduje się w rozdziale 01. Analizy, Dziedzictwo i Krajobraz - Fontanna Neptuna). Nie oznacza to, że na Długim Targu nie ma miejsca na więcej obiektów związanych z wodą, które mogłyby spełniać następujące funkcje:

Woda w mieście świetnie przyciąga uwagę przechodniów, sprawdza się najlepiej w upalne dni, dodatkowo dobrze zaprojektowana podwyższa walory estetyczne przestrzeni i tworzy wyjątkowy klimat. Szum i ruch wody w fontannach wprowadza w zurbanizowanym środowisku nastrój spokoju i bardzo korzystnie wpływa na psychikę człowieka. Dlatego można przemyśleć wprowadzenie dodatkowego elementu z wodą na Długim Targu.

Poidła - świetnie sprawdzają się w upalne dni, kiedy pomagają zaspokoić pragnienie. W Gdańsku poidła są usytuowane m.in. wzdłuż nadmorskiego bulwaru. Fonntany muzyczne - używa laserów i zasad harmoniczności do tworzenia trójwymiarowych obrazów dodatkowo zatrudnia się choreografów, którzy programują ruchy dysz pod poszczególne utwory. Dobrze zaprojektowany układ przyciąga spore grono odbiorców.

Woda jako element uatrakcyjniający - ma za zadanie przyciągnąć użytkowników przestrzeni w określone miejsce. Ma zarówno wartość artystyczną jak i użyteczną. Miejsce rekreacji, możliwość schłodzenia się w upalne dni lub zaspokojenia pragnienia dzięki miejskim poidełkom.

Fontanna kąpielowa - inaczej zwana “fontanną z pełnym dostępem”. Są one wyposażone w powierzchnie antypoślizgowe, aby ludzie mogli bezpiecznie używać je dla ochłody w gorących dniach letnich.

Woda jako bariera - wykorzystywana do blokowania pewnych przejść, aby celowo kierować ludzi w określone miejsce. Wyznacza trasę spacerową.

Woda jako część nawierzchni - w formie miejscowego obniżenia terenu; może być nowoczesnym elementem wprowadzonym w historyczne otoczenie-np. woda lustro: podkreślająca walory historyczne miejsca, elewacje kamienic Brzegi fontanny, basenów i poidełek należy oznaczyć przy pomocy poręczy, murków, krawężników, zmian nawierzchni.

206

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

USE OF WATER

Fot. 13-17 Różne formy wody w mieście

HARD SOLUTIONS

Water can be used both as an attractor adding to the general value of the place or it could be used as a barrier that would lead the people to a certain path.

• • • •

DRINK FOUNTAINS - these is a very good solution for the summer day. MUSICAL FOUNTAINS - as they are fully choreographed they will draw a lot of attention and will be a suitable attractor for the King’s Route. BATHING FOUNTAINS - equipped with anti-slipping materials allows people to cool down in the summer, should be used in a domestic version of the King’s Route WATER AS A PART OF THE SURFACE - it could be modern element introduced into historical surroundings that will i.e. act like a mirror and reflect the facades at the same time enhancing their attractiveness.

207

04.2.5 zieleń

ROZWIĄZANIA TWARDE

Donice na latarniach Projekt zieleni powinien być spójny z pozostałymi elementami wykończenia i wyposażenia Traktu Królewskiego. W zależności od obranego kierunku kształtowania charakteru tej przestrzeni publicznej, mogą być zastosowane odmienne rozwiązania krajobrazowe, np.: Ulica Codzienna (Dużo drzew na Długiej I Długim Targu, donice z kwiatami). Strefa Prestiżu (małe, regularnie rozstawione, przystrzyżone drzewka, duża ilość kwiatów).

Bez względu na przyjęty kierunek, za priorytetowe należy uznać wprowadzenie trwałych elementów zieleni (wskazówki odnośnie lokalizacji drzew zamieszczono poniżej). Mogą byc uzupełnione roślinnością w kwietnikach lub donicach, co pozwala na zagospodarowanie przestrzeni w miejscach, gdzie nasadzenie roślin jest niemożliwe lub utrudnione (problemem zieleni miejskiej, szczególnie drzew, jest słabe dopowietrzanie korzeni). Wykorzystane powinny być donice, które zapewniają bezpieczny rozwój roślin (zastosowane rozwiązania umożliwiają bezpieczne ich wyjmowanie) oraz mogą być łatwo przemieszczane wraz z roślinami, np. do magazynu na okres zimy. Donice powinny byc trwałe i estetyczne, wpisujące się w przyjętą stylistykę małej architektury. Materiały użyte do produkcji donic powinny być trwałe i odporne na wilgo i mróz.

208

Zamocowane na latarniach kwietniki z systemem podwójnego dna tworzą efekt bujnego, roślinnego pierścienia okalającego lampę. Stworzona w ten sposób dekoracja podnosi estetykę wzdłuż ulic i chodników bez zaburzania komunikacji pieszych i samochodów. Praktyczne rozwiązania Dopuszczone jest zastosowanie kwietników z systemem podwójnego dna na latarniach. Składają się z dwóch pojemników, które po zamocowaniu na słupie tworzą donicę w formie obręczy. Podwójne dno pozwala magazynować wodę i dostarczać tlen do kwiatów, co gwarantuje ich utrzymanie bez uciążliwej pielęgnacji. Bezpieczeństwo i jakość W miejscach o natężonym ruchu pieszych, bezpieczeństwo odgrywa ogromną rolę. Szereg wytrzymałych mocowań powinny gwarantować ich solidne przytwierdzenie do powierzchni latarni bądź słupa. Zieleń odpowiadająca stylistyce W zależności od przyjętej stylistyki projektu przekształceń Traktu Królewskiego, należy użyć zieleni dopasowanej do bardziej nowoczesnego lub tradycyjnego charakteru. Wskazane jest użycie gatunków roślin charakterystycznych dla odpowiednio: historycznego lub współczesnego charakteru tej przestrzeni, zgodnie z zamierzeniami projektanta. W dalszej części opracowania przedstawione są przykładowe gatunki, typowe dla obu koncepcji.

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Fot. 18-23 Przykłady systemów i donic zastosowanych w różnych przestrzeniach

209

WERSJA TRADYCYJNA PROPONOWANE GATUNKI ZIELENI

W tym wariancie, sugerowane jest zastosowanie gatunków tradycyjnie stosowanych dawniej w przestrzeniach publicznych Gdańska, aby podkreślić historyczny charakter Traktu Królewskiego.

Róża abraham darby ‘Auscot’

Powojnik pnący

Lipa srebrzysta ‘Brabant’

210

Rumianek pospolity Nagietek lekarski Rozmaryn lekarski

Lipa srebrzysta ‘Varsaviensis’

Jaśminiowiec ‘Albatre’

Mięta pieprzowa

Bluszcz kolchidzki

WERSJA NOWOCZESNA PROPONOWANE GATUNKI ZIELENI

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Przy przyjęciu nowoczesnej stylistyki projektowej dla przestrzeni Traktu Któlewskiego dopuszczone jest stosowanie gatunków charakterystycznych dla współczesnego projektowania krajobrazu. Charakteryzuje je możliwość adaptacji w przestrzeni miejskiej oraz wysokie walory estetyczne.

Fot. 34-38

Lawenda wąskolistna ‘Hidcote’

Berberys ‘Green Carpet’

Bukszpan wiecznie zielony

Czosnek olbrzymi Sosna kosodrzewina odm. ‘pumilio’

Fot. 39-42

Jarząb mączny

Magnolia gwieździsta ‘Rosea’

Klon pospolity PRINCETON GOLD ‘PRIGO’

Trzcinnik ostrokwiatowy ‘Overdam’

211

Wprowadzenie nowej zieleni wysokiej może być ryzykownym posunięciem, jeśli ich kształt bądź wielkość będzie przeszkadzać w odbiorze zabytkowych obiektów. Ponadto planowana lokalizacja nowej infrastruktury podziemnej uniemożliwia umiejscowienie drzew w dowolnym miejscu (patrz opis na kolejnych stronach). Introducing new trees may include risks, if their shape and height may interfere with the views of the architectural heritage. Planned infrastructure may also limit the free placement of the trees at Dluga and Dlugi Targ.

212

WYTYCZNE CHARAKTER ULICY

dopuszczalny pas nasadzeń drzew allowed area for planting the trees

przewidywany pas nasadzeń drzew expected area for planting the trees

opracowanie: Dział Rozwoju Przestrzeni Publicznej ZDiZ w Gdańsku, arch. Witold Burkiewicz

213

RYZYKO Ważnym aspektem w krajobrazie ulic Długa i Długi Targ jest ich otwarta perspektywa, która pozwala bez przeszkód podziwiać zabytkowe budowle. Istnieje olbrzymie ryzyko utraty tożsamości ulic przez przysłonięcie najważniejszych obiektów tj. Fontanna Neptuna, czy Ratusz Głównego Miasta, który jest najważniejszym elementem perspektyw z obu kierunków. Co więcej, przysłonięcie budynków może także spowodować utratę orientacji użytkowników Drogi Królewskiej, gdyż przechodnie używają ważniejszych budynków jako drogowskazów. Nierozważne rozmieszczenie zieleni wysokiej może być ryzykownym posunięciem, jeśli jej układ bądź wielkość będzie przeszkadzać w odbiorze zabytkowych obiektów. Przedstawione na poprzedniej stronie kolaże wskazują, jak lokalizacja drzew mogłaby wpłynąć na perspektywę ulicy Długiej i Długiego Targu. Z drugiej zaś strony Droga Królewska może skorzystać na obecności elementów przysłaniających. Odpowiednią odległością nasadzeń można sprawić, aby w perspektywie ulicy, z większej odległości, zieleń zasłaniała kamienice, lecz pozwalała z bliska dostrzec fasady w pełnej okazałości.

Z uwagi na planowaną infrastrukturę podziemną w części szerokości Traktu Królewskiego nie będzie możliwe wprowadzenie zieleni wysokiej.

• • •

•

WNIOSKI

•

Proponowana zieleń przy ulicy Długiej oraz Długim Targu to bardzo ważny element układu urbanistycznego. Przywrócenie zieleni nadaje możliwość zaistnienia obiektom przyrodniczym o formach naturalnych, półnaturalnych i przetworzonych oraz rozmaitym założeniom ogrodowym istniejących samoistnie lub towarzyszącym budynkom.

•

Funkcje, które miałaby pełnić planowana zieleń:

• • • •

214

Techniczna – poprawa komfortu przez zielone bariery ograniczające hałas, oraz osłony przeciwsłoneczne w postaci koron drzew Krajobrazowa - kształtująca perspektywę i podkreślająca bieu ulicy ulicy. Przyrodnicza – wpływająca na stan oraz jakość środowiska miejskiego, oraz na mikroklimat otoczenia, Estetyczna - kształtowanie układu urbanistycznego, wprowadzenie ładu przestrzennego, nadanie specyficznego i indywidualnego charakteru sercu Gdańska, maskowanie nieestetycznych elementów otoczenia.

Możliwe jest odniesienie do historycznego układu zieleni wzdłuż ulicy Długiej: pary drzew (formowana lipa drobnolistna) flankujące wejścia do kilku ważniejszych kamienic. Dozwolone jest wprowadzenie szpaleru drzew, jednak na etapie projektowym konieczne jest wykonanie wizualizacji pokazującej poziom przesłaniania pierzei. Z uwagi na stałe zacienienie południowej pierzei ulicy Długiej i Długiego Targu, należy rozważnie planować zieleń po tej stronie i ustalić gatunki niewymagające wysokiego poziomu nasłonecznienia. Doświadczony projektant krajobrazu powinien być zaangażowany w proces projektowy od momentu opracowania koncepcji, aż do etapu wykonawczego. Wymagane są uzgodnienia konserwatorskie oraz koordynacja z ogrodnikiem miejskim w Zarządzie Dróg i Zieleni. Część dokumentacji poprojektowej powinny stanowić szczegółowe wskazówki dotyczące sposobu utrzymania zieleni.

GREENERY HARD SOLUTIONS

Greenery on The King’s Route is an extremely important element of the urban plan, the one that already exist and proposed. Planting the greenery is giving plenty of possibilities of creating new existence of natural and half-natural environmental elements.

RISKS AND OPPORTUNITIES Using street furinture such as benches or trees could turn out to be a very risky move if their size or form is inappropriate which which could cause a disruption in the reception of unique monuments of the King’s Route. Those hazards are depicted on the following images and will show how the views of Długa and Długi Targ could possibly change. An important factor in the landscape of the King’s Route is the open perspective that allows an uninterrupted experience of the historical Gdańsk. There is a huge risk that the now unique character of the streets could disappear as a result of covering the most important monuments such as Neptune Fountain or Main City Hall, which are the focal points of the space, with the elements of small architecture. If those structures become obscured, it could cause the users to lose their orientation in space as they are used as landmarks. On the other hand the area could be significantly improved if such street furniture are used properly. For example if the features are placed in a specific distance, from afar the beautiful facades will be covered but when closer the user could study them in detail.

Agnieszka Szulc „Zielony ulicy/ Zieleń przy ulicach’’, Agencja Promocji Zieleni Sp. z.o.o, Warszwa 2013 konsultacje: dr inż. arch. Katarzyna Rozmarynowska

215

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

CONCLUSIONS

04.2.6 ogrÓDKI GASTRONOMICZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

ANALIZA I WNIOSKI

WYTYCZNE DLA OGRODÓW ZIMOWYCH

Na Trakcie Królewskim sporą część ulicy zajmują ogródki gastronomiczne. Ich układ jest różnorodny – są łączone albo stoją pojedynczo, w różnych odległościach od kamienic. Użyte materiały oraz kolorystyka są mocno zróżnicowane, co wprowadza chaos przestrzenny. Kolorowe parasole o różnych kształtach, z indywidualną grafiką, jaskrawozielone wykładziny imitujące trawę oraz zróżnicowane materiały użyte do ogrodzeń oraz podestów (podesty dozwolone są obecnie wyłącznie tam, gdzie posadzka jest nierówna) powodują, iż charakter ulicy nie jest spójny. Występuje tendencja do odgradzania się i zaznaczania własnego terenu. Zaletą jest spore wykorzystanie zieleni, głównie krzewów oraz kwiatów, nasadzanych w donicach, co ma na celu uatrakcyjnienie lokali dla przechodniów.

Wprowadzenie zabudowanych ogrodów zimowych nie jest zalecane z uwagi na ograniczone możliwości kontrolowania ich wyglądu i spójności, jeśli jednak zostanie wyrażona zgoda na ich zastosowanie, należy przestrzegać następujących zasad:

GŁÓWNA IDEA

•

Ogródki są ważnym elementem Długiej i Długiego Targu. W okresie letnim zwiększają atrakcyjność lokali. Wieczorami mogą być jednak uciążliwe dla mieszkańców ze względu na hałas.

•

WYTYCZNE DLA OGRODÓW GASTRONOMICZNYCH

• • • • • • •

216

Zaleca się przyjęcie ograniczonego wachlarza takich elementów wyposażenia ogródków restauracyjnych jak parasole, markizy, szyldy, meble i kwiatony. Ogródki piwne powinny mieć indywidualny charakter związany ze specyfiką lokalu i historią danej kamienicy. Powinny być spójne z kolorystyką oznaczeń lokali z elewacjami kamienic. Parasole nie powinny wystawać poza obręb ogródka, powinny być utrzymane w stonowanej kolorystyce np. kremowe, ecru, ciemnozielone lub brązowe. Wszelkie szyldy reklamowe znajdujące się w ogródkach powinny być dyskretne i subtelne (patrz rozdział 04.2.10 Oznaczenia). Wysunięcie ogródków w głąb ulicy nie powinno kolidować ze swobodnym ruchem pieszych i powinno pozwalać na przejechanie ambulansu i straży pożarnej. Szerokość przejścia, jakie należy zachować pomiędzy ogródkami powinna być oszacowana na podstawie badań natężenia ruchu w sezonie największego ruchu turystycznego.

• • • • •

wykluczone z przestrzeni ul. Długiej dopuszczone wyłącznie w części Długiego Targu bez przedproży stałe lub czasowe zamknięte kubatury - maksymalnie lekkie i przezierne wykonane z trwałych i dobrych jakościowo materiałów (szkło, nie poliwęglan) ew. nieosłonięte, wygrodzone przestrzenie zaopatrzone w lampy grzewcze. zunifikowany wygląd i gabaryty, zgodny z przyjętą koncepcją projektową.

Ogródki restauracyjne muszą spełniać wymagania Urzędu Miejskiego w Gdańsku w sprawie zapewnienia właściwych warunków do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych (pismo nr PZ-5531-3/2-5/12 z dnia 17 kwietnia 2012 r.)

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Fot. 43 Ujednolicone meble ogródków restauracyjnych, Kopenhaga, Dania

Fot. 44 Stoliki restauracyjne zajmują wąski pas ulicy - przestrzeń współdzielona, Kopenhaga, Dania

Fot. 47 Wygrodzone stoliki ogródków restauracyjnych Fot. 46 Ogródek gastronomiczny w okresie (po lewej) i strefa ogólnodostępnych ławek zimowym, Sztokholm, Szwecja (po prawej) Lund, Szwecja

OUTDOOR SEATING HARD SOLUTIONS

• • • • • • •

There should be a limited choice of the possible elements such as furniture, umbrellas and signage for the businesses to choose from. The design of the garden should be connected to the business character and heritage. The color scheme of the garden should not clash with the color scheme of the adjacent facades. City furniture should be coherent with the chosen vision. Umbrellas should be kept inside the garden limits and be in the subdued colors i.e. beige, cream or dark green. Signage should be very discreet and subtle ( more in the signage chapter). The length of the gardens should not collide with pedestrian traffic and should allow an ambulance passage.

BEER GARDENS IN WINTER

• •

Either a closed glazed gardens made of quality materials or uncovered areas within closed limits with heating facilities. Tents are not encouraged.

217

04.2.7 przedproża ROZWIĄZANIA TWARDE

WYTYCZNE Przedproża są tematem wytycznych konserwatorskich, które precyzyjnie określają zasady ich kształtowania. Narzucają rytm zabudowy odcinków pierzei poprzez historyczne podziały własnościowe.

ANALIZY I WNIOSKI W trakcie wojny pozostałe na Długim Targu przedproża zostały w większości zniszczone lub wywiezione. Po wojnie nastąpił czas odbudowy Gdańska, gdy zrekonstruowano przedproża na Długim Targu, częściowo zachowując autentyczność materiałów, lecz plan odbudowy nie przewidywał ich rekonstrukcji na Ulicy Długiej. Obecny plan miejscowy dopuszcza ją na Długim Targu, między ul. Kuśnierską a Pończosznikó jednak nie narzuca tego rozwiązania. W dzisiejszych czasach, stan przedproży i ogrodów piwnych zmienił się. Jest znacznie więcej ogrodów piwnych niż we wcześniejszych latach w związku z faktem, iż większość lokali na parterze jest mocniej nastawiona oferowanie usług gastronomicznych. Bez przedproży dostęp do lokali na parterze jest bardziej osiągalny, gdyż schody stanowią przeszkodę, która może zniechęcać potencjalnych klientów.

GŁÓWNA IDEA Przedproża należy powiązać z przestrzenią Traktu Królewskiego, odświeżone oraz odpowiednio zagospodarowane mogą pełnić funkcje targowe lub restauracyjne lub po prostu przyciągać uwagę swoją unikalnością, jak na ul. Mariackiej. Powinny być lepiej zagospodarowane oraz wyeksponowane w przestrzeni ze względu na ich historyczny charakter oraz duży potencjał.

218

Przy ewentualnym projektowaniu nowych przedproży niebędących rekonstrukcją zabudowy historycznej, należy zastosować zgodną z tradycją strukturę, skalę i proporcje architektoniczne bryły oraz kompozycję, materiały i detale elewacji, w oparciu o analizę historyczno – architektoniczną miejsca.

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

góra: dół:

Fot. 47-49 Fot. 50-52

obecny stan przedproży użytkowanie przedproży

HISTORIC TERRACES HARD SOLUTIONS

If the design call for a terrace that is not a reconstruction, the scale, proportion, structure, as well as composition, materials and details should be in accordance with the local building tradition and be supported by historical and architectural analysis.

219

04.2.8 oświetlenie ROZWIĄZANIA TWARDE

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

WYTYCZNE

Na ulicy Długiej znajdują się metalowe stylizowane latarnie - stojące oraz na wysięgniku, mocowane do fasad kamienic. Na Długim Targu znajdują się formy proste o współczesnej stylistyce.

•

Niektóre istotne budynki i obiekty są iluminowane, m.in. Ratusz (zwłaszcza widoczna z daleka wieża), Dwór Artusa, Złota Kamienica, Bramy Złota i Zielona oraz Fontanna Neptuna. GŁÓWNA IDEA Ze względu na fakt, że odpowiednie oświetlenie wzmaga poczucie bezpieczeństwa użytkowników danej przestrzeni publicznej, bardzo ważne jest odpowiednie jego zaprojektowanie. Istotna jest koordynacja projektu technologii oświetlenia z ogólnie przyjętą koncepcją rozwoju i zagospodarowania Traktu Królewskiego oraz współpraca zespołu projektowego z projektantem światła, począwszy od wczesnej fazy koncepcyjnej.

• •

• • •

• •

220

Poziom natężenia światła powinien spełniać wymagane normy, zapewniać bezpieczeństwo i komfort użytkowania przestrzeni. Nowoczesne rozwiązania oświetleniowe jako zaprezentowanie rozwoju technologicznego w tej dziedzinie. Rozwiązania ekologiczne, ekonomiczne i efektywne. Można zastosować inny sposób oświetlenia poza typowymi elementami, na przykład światło LEDowe w posadzce, podświetlenie spodów ławek, lampy rozwieszone pomiędzy elewacjami przeciwległych budynkó czy specjalne instalacje świetlne. W przypadku podświetlenia/iluminacji kilku sąsiadujących ze sobą fasad, należy zwrócić uwagę na rytm ich rozmieszczenia. Podświetlenia witryn lokali usługowych powino być subtelne i nienachalne. Dopuszcza się nowoczesną stylistykę latarni, a także zastosowanie oświetlenia w posadzce, pamiętając o tym, że powinno ono być zintegrowane z innymi elementami malej architektury, a także nie konkurować formą z historyczną architekturą. Można dodatkowo zastosować tymczasowe oświetlenie na okres specjalnych wydarzeń, takich jak choinka bożonarodzeniowa czy świąteczny targ. Proponuje się czasowe iluminacje budynków w charakterze imprez czy festiwali w sezonie jesienno-zimowym (patrz rozdział Charakter punkt 6).

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Fot. 53

podświetlenie ławek

oświetlenie LEDowe w posadzce

oświetlenie światłem naturalnym i sztucznym

Fot. 54

Fot. 55 - 58

oświetlenie wiszące

LIGHTING

HARD SOLUTIONS

• • • • • • • • •

Modern solutions are encouraged as they could represent development of the city. They should be eco-friendly, efficient and effective. The lamps on Długa should be located densely enough to allow the pedestrian to walk freely and feel secure in the night or during winter. The character of the lightning should be just bright enough, not too dark but not too bright to create a special atmosphere. Warm colors are recommended. The lighting on Długi Targ should comprise of many types of light sources, not onlu lamps. It could also be lighten by LED elements in the paving. Posiible illumination of the benches and lamps can be hung between the facades or even special installations. Illumination should limited to Długi Targ and special buildings such as City Hall. In case of choosing a few facades, the rhythm is an important factor in lighting design. The lighting of the windows of the shops should be subtle. The design should be unified within the whole area of Main City. Is is allowed to use standing lamps and LED elements in the paving, as long as it is in accordance with other small architecture elements, as well as it should be minimalistic and not drawing attention from the facades. The illumination of the facades should be subtle and should not be an inconvenience to the residents. Temporary light installations are encouraged. They could be attractions during the low season.

221

04.2.9 ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE ROZWIĄZANIA TWARDE

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

WYTYCZNE

Obecnie materiały zastosowane na ulicy Długiej i Długim Targu są mieszaniną oryginalnych struktur, które przetrwały okres wojenny oraz nowych, zrealizowanych w ramach powojennej odbudowy, a także przebudowy z lat 70. XX wieku.

•

Najbardziej popularnym materiałem zauważalnym na Ulicy Długiej i Długim Targu jest koloryzowany tynk, pokrywający fasady kamienic. Zakres kolorów jest bardzo duży, a stan, w jakim znajduje się tynk, jest bardzo różny, w wielu miejscach częściowo zniszczony.Istnieje również wariacja do techniki kładzenia tynku – sgraffito. Jest to technika polegająca na kładzeniu warstw różnego koloru tynku, a następnie zeskrobanie zewnętrznej warstwy w celu utworzenia wzorów. Innym materiałem są ściany wykonane z cegły widoczne głównie na oryginalnych, historycznych budynkach, która przetrwała okres wojenny. Materiał ten można doświadczyć na zaledwie kilku obiektach, m.in. na Ratuszu, ale także na fasadach widocznego z ul. Długiej Kościoła Mariackiego. Dobór materiałów zależy od przyjętego scenariusza kierunku rozwoju funkcji, wizerunku, charakteru i poziomu prestiżu Traktu Królewskiego.

222

•

• •

• • •

Przy projektowaniu zestawień materiałowych należy zrównoważyć wyraz historyczny i współczesny. Należy unikać dosłownego historyzmu w celu uniknięcia “disneylandyzacji” przestrzeni. Wskazanym rozwiązaniem jest połączenie tradycji ze współczesnością, jak na przykład wykorzystanie tradycyjnych materiałów w nowoczesnej formie architektonicznej. Dopuszcza się także nowoczesne materiały takie jak corian, ale użyte w subtelny sposób. Materiały należy dobierać ostrożnie i ze świadomością, że zbyt drogo wyglądające materiały mogą zbytnio podnieść prestiżowy wygląd i odbiór miejsca, dlatego należy dobierać je zgodnie z planowanym duchem miejsca - wizją. Kamień jest uważany za bardziej atrakcyjny niż beton ze względu na większą szlachetność materiału oraz szlachetniejszy sposób starzenia się. Ważnym czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę jest wandaloodporność wszystkich stosowanych materiałów. Zabrania się stosowania materiałów zbyt typowych i nieeleganckich jak kostka Bauma czy inne tanie rozwiązania materiałowe nieprzystające do prestiżu miejsca.

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

Kolaż materiałowy, prezentujący możliwą gamę kolorystyczną posadzek i elementów małej architektury

FINISHING MATERIALS HARD SOLUTIONS

• • • • • • •

There should be a balance between historic and modern materials. Literal historicism is discouraged as it is a sign of ‘disneylandisation’ of the space. A good example is a combination of historical materials used in a contemporary architectural shape. The ultra current solutions are also allowed, such as Coriand and LEDs, however used in a subtle way. The materials should be chosen wisely, since to expensive materials could not only raise the level of prestige but at the same time isolate whole groups of users, therefore the materials should be coherent with the vision of the street. Stone is more encouraged that concrete because of its nobility. A factor not to be missed is how the material will act after the acts of vandalism. It should be forbidden to use to typical and not elegant enough materials, i.e. Baum brick that will decrease the level of prestige.

223

04.2.10 OZNAKOWANIE ROZWIĄZANIA TWARDE

WYTYCZNE Oznaczenia miejskiego systemu informacji wizualnej powinny zostać ujednolicone wspólnym projektem o stonowanej grafice i kolorystyce w celu aby nie rywalizowały one z kolorowymi fasadami. Obecnie cały obszar Głównego Miasta jest objęty tym samym, jednolitym systemem informacji wizualnej (kremowe emaliowane tabliczki).

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

SZYLDY I REKLAMY

Na Trakcie Królewskim znajduje się wiele elementów wyposażenia wnętrza urbanistycznego m.in. szyldy trwałe, elementy czasowe, wytyczenia ogródków. Szyldy o różnorodnych kształtach, rozmiarach, kolorystyce, czcionce są mocowane do fasad i zamieszczone na różnych wysokościach. Czasowe elementy reklamowe tzw. „potykacze” są stawiane na posadzce w różnych kształtach i wymiarach, uniemożliwiając, blokując lub tamując ruch uliczny. Liczne stoiska przeznaczone na handel detaliczny o różnorodnym, barwnym wyglądzie – rozmiar, materiał i kształt. Wytyczenia ogródków piwnych i reklamy poszczególnych lokali usługowych zróżnicowane – markizy, parasole, szyldy, donice, płotki – różnorodne w swojej formie i stylistyce. Powyższe przykłady pokazują panujący chaos przestrzenny, brak ładu i spójnej estetyki.

Także oznakowanie lokali usługowych zarówno na ul. Długiej, jak i Długim Targu, powinno zostać uporządkowane.

GŁÓWNA IDEA SYSTEM INFORMACJI WIZUALNEJ Identyfikacja wizualna jest jednym z podstawowych narzędzi uporządkowujących wizerunek miasta. Określa ją ogół symboli stosowanych w celu uzyskania czytelnej i spójnej identyfikacji. Wszystkie stałe elementy systemu identyfikacji - logo, logotyp, kolorystyka, krój pisma, szata graficzna materiałów promocyjnych - powinny zostać zunifikowane. Efektywnie działający system informacji wizualnej to dla przestrzeni miejskich bardzo istotny aspekt. funkcjonalny, informacyjny i również promocyjny. Można wyróżnić takei wizualne formy przekazu informacji jak pionowe, przytwierdzone i wolno stojące, poziome, ukryte, wiszące (tabliczki przydrzwiowe, numeracje budynków,nazwy ulic, tablice informacyjne, szyldy, pylony, znaki przestrzenne kierunkowe).

224

Zaleca się w tym celu wykonanie kompleksowego dokumentu standaryzującego oznaczenia i reklamy najemców. Jako wzór takiego dokumentu można podać na przykład Łódzką “Księgę standardów ulicy Piotrkowskiej” czy “Szyldy na Starym Mieście w Warszawie Dobre praktyki dla właścicieli i użytkowników” Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków. Dokument taki powinien odnosić się do kwestii takich jak umiejscowienie i rozmiary oznaczeń na witrynach i fasadach, ich dopuszczalne materiały i kolorystyka. Mimo przestrzeni o charakterze historycznym możliwe jest stworzenie standardów reklam i oznaczeń niebędących stylizacją jak przykłady ze zdjęć obok. Oznaczenia takie można wykonać także w formie nowoczesnej i minimalistycznej. Minimalizm w formie i kolorze jest czynnikiem sprzyjającym odbiorowi przestrzeni jako uporządkowanej.

OPISY DODATKOWE Zaleca się stosowanie dodatkowych znaków informacyjnych przy obiektach szczególnych, w miejscu i formie niekonkurującej z podstawowymi elementami identyfikacji wizualnej (mniejsze tabliczki na elewacjach, tekst w nawierzchni ulicy itp.)

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE Fot. 59-60 Porównanie stanu ul. Piotrkowskiej w Łodzi przed i po wprowadzeniu regulacji reklam i szyldów

Fot. 63-64 Porównanie przestrzeni Warszawskiej Starówki (ul. Piwna) z Gdańską ul. Długą

Fot. 61-62 oznakowania w posadzce

Fot. 65-66 Szyldy historyczne

Fot. 67-68 szyldy minimalistyczne

SIGNAGE

HARD SOLUTIONS

• • • •

The markers of the municipal visual information system should be unified under a common design and color scheme so they will not be in the competition with the historic facades. It is strongly encouraged that not only King’s Road be under this design but whole Main City area. The signage of the services should be unified. A creation of a document that will standardize both signs and the marketing means of the businesses is strongly encouraged, as it was done in Łódź and Warsaw. It should cover the dimensions, placement, allowed materials and color scheme. The design could either reference the historical heritage or encourage minimalistic approach that promotes the reception of the space as an orderly one. The use of special signage during the special events is allowed.

225

04.2.11 ruch rowerowy ROZWIĄZANIA TWARDE

BICYCLES HARD SOLUTIONS

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI (patrz 04.1.3 RUCH - Strategia Rowerowa)

GŁÓWNA IDEA Zgodnie z obecną polityk miasta parkingi rowerowe powinny być lokalizowane w pobliżu budynków użyteczności publicznej (szkoły, uczelnie, urzędy, kina, teatry, muzea), miejsc pracy, pętli komunikacyjnych, ważniejszych przystanków komunikacji zbiorowej. Powinny być lokalizowane w miejscach łatwo dostępnych, dobrze widocznych i oświetlonych z uwzględnieniem optymalnego powiązania z istniejącym układem dróg rowerowych oraz powiązania z przystankiem transportu zbiorowego. Sugerowana lokalizacja strategicznych parkingów rowerowych opisana jest w rozdziale 04.1.3 RUCH - Strategia Rowerowa.

• •

It is encouraged to allow cycling along the King’s Route with priority to the pedestrians. However the creation of a separated cycling path is not allowed. Signs and different paving for the path are not allowed. Bike stands should not be located directly on Długa or Długi Targ but in the nearest strategic points. The should create an integrated system of stand that should match the other elements of small architecture and will not stand out in the given space. W przypadku braku odpowiedniej infrastruktury w ważnych strategicznie punktac parkowanie rowerów w przypadkowych miejscach skutkuje bałaganem przestrzennym. In case of lack of necessary infrastructure in the important strategic locations random bike parking results in the spatial chaos.

WYTYCZNE

•

226

Jak założono w rozdziale 04.1.3, zaleca się zezwolenie na ruch rowerowy wzdłuż Traktu Królewskiego z zaznaczeniem pierwszeństwa dla użytkowników pieszych. Jednocześnie zabrania się tam tworzenia wyodrębnionej trasy rowerowej zarówno za pomocą regulacji prawnych, ustawienia znaków drogowych, jak i zastosowania odmiennej nawierzchni przeznaczonej na pas rowerowy. Miejsca postojowe dla rowerów powinny zostać zaprojektowane tak, by pasowały do pozostałych elementów małej architektury oraz nie wyróżniały się w przestrzeni. Należy zastosować trwałe materiały oraz tak ustawić stojaki, aby rowery nie przeszkadzały pieszym.

Fot. 69-70

04.2.12 przystanek autobusowy

BUS STOP HARD SOLUTIONS

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

ROZWIĄZANIA TWARDE

Lokalizacja przystanków powinna odpowiadać potrzebom mieszkańców. Jest to ważne miejsce, którego racjonalna, dobrze oznakowana lokalizacja może zachęcić osoby poruszające się komunikacją miejską.

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI Dokładna analiza zagadnienia znajduje się w rozdziale Analizy Urbanistyczne, Transport Publiczny w Okolicy Traktu Królewskiego.

WYTYCZNE

• •

• • • •

Sugeruje się umiejscowienie przystanku na zewnątrz Długiego Targu, w bardziej widocznej przestrzeni niekolidującej z reprezentacyjnym centrum. Dodatkowo zaleca się zmianę obecnej trasy autobusu ZTM 100, aby nie przecinał on Długiego Targu i likwidację postoju na placu oraz nadanie mu charakteru “autobusu turystycznego”. Proponujemy uwzględnienie na jego nowo projektowanej trasie przystanki w pobliżu m.in. stacji SKM Gdańsk Główny, SKM Śródmieście, Teatru Szekspirowskiego, Hali Targowej, Targu Węglowego, ul. Ogarnej, Muzeum II wojny Światowej. Powinien być odpowiednio oznakowany posiadajać informacje o rozkładzie jazdy linii, których autobusy zatrzymują się na danym przystanku. Znak graficzny przystanku autobusowego powinien być zgodny z przyjętą identyfikacją graficzną. Mogą różnić się od tradycyjnych kolorystyką, dzięki czemu podkreślałby szczególność miejsca. Przystanki autobusowe mogą posiadać wiaty chroniące oczekujących pasażerów przed warunkami atmosferycznymi oraz barierki zabezpieczające przed wejściem na jezdnię. Powinien posiadać również elementy ułatwiające dostęp osobom niepełnosprawnym.

• •

• • • •

The location of the stop should be outside the King’s Route in a more visible space and that the stop will not collide with a representative image of the street. The current route of the bus no.100 could be changed, so it will not cross Długi Targ, cancellation of the stop and making it more of a touristic bus. It is recommended to consider stops in the vicinity of SKM Gdańsk Główny, SKM Śródmieście, Teatr Szekspirowski, Hala Targowa, Coal Maret, Ogarna Street and Museum of WWII. The stop should be properly marked with information about the timetable and route. Graphic sign should be coherent with the chosen graphic scheme. It could differ from traditional ones which would enhance the feeling of specialness. The stops should be covered to shield the passengers from atmospherical conditions and should have barriers that will not allow entrance onto the street. It should be accessible for the disabled.

Projekt indywidualnego oznakowania przystanków autobusowych w dzielnicy Gdańsk Śródmieście. The design of the individual bus signage in Gdansk Srodmiescie.

227

04.2.13 toalety publiczne

PUBLIC TOILETS

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

TOILETS

Obecnie brak toalet publicznych na Trakcie Królewskim. Dostępne toalety znajdują się na prostopadłej ulicy Lektykarskiej (mapa poniżej). W pobliżu znajdują się również toalety zrealizowane według projektu typowego, przedstawione na fotografii. Są one umieszczone w trzech lokalizacjach w Gdańsku:1. plac Kobzdeja, 2. ul. Bogusławskiego, 3. ul. Grobla II.

•

ROZWIĄZANIA TWARDE

GŁÓWNA IDEA

HARD SOLUTIONS

• •

Any additional public toilets should be located outside the King’s Route. It is recommended that businesses will allow the usage of their facilities for a small price. The signs should be subtle and coherent with the chosen graphic scheme.

Odradza się lokalizację dodatkowych, trwałych kubatur przeznaczonych na toalety publiczne w przestrzeni Traktu Królewskiego.

WYTYCZNE TOALETY POZA TRAKTEM KRÓLEWSKIM Rekomenduje się sytuowanie ewentualnych dodatkowych toalet publicznych na pobliskich ulicach, poza Długą i Długim Targiem. Doradza się udostępnianie istniejących toalet w lokalach na parterach za symboliczną opłatą (patrz: wytyczne “miękkie”). SYSTEM INFORMACJI WIZUALNEJ - DROGOWSKAZY Rekomenduje się czytelny, a zarazem dyskretny i wpisany w przestrzeń ogólnie przyjęty system infromacji graficznych, gdzie umieści się odpowiednie informacje, rownież o toaletach publicznych (patrz: wytyczne “twarde” pkt. 04.2.10 Oznakowanie).

228

www.trojmiasto.pl

04.2.14 KOSZE NA ŚMIECI

RUBBISH BINS

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

LITTER BINS

Obecne na Trakcie Królewskim znajduje się około 40 pojemników na śmieci. Są to elementy stylizowane, czarne, wykonane z giętego metalu. Rozstawione są w usystematyzowany sposób, w pobliżu latarni, równolegle do osi Traktu, na obu skrajach.

•

HARD SOLUTIONS

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

ROZWIĄZANIA TWARDE

GŁÓWNA IDEA

•

Trash cans should be located by the benches or in strategic points in a greater density than it is usual for the Main City. Placing should be based on the traffic level. The design should be in accordance with every other small architecture element and be suitable for outside use, even in very bad atmospheric conditions.

Zastane elementy dostatecznie spełniają swoją funkcję, rozstaw jest prawidłowy. Forma koszy jest spójna z panującą koncepcją “wyposażenia” Długiej i Długiego Targu. Nowa koncepcja projektowa będzie wymagała ponownej rewizji tych elementów pod względem formalnym (materiały, forma, wykonanie, kształt) oraz funkcjonalnym (rozstaw).

WYTYCZNE

Fot. 74

Fot. 75

Fot. 76

Pojemniki na śmieci zlokalizowane przy ławkach lub punktowo, w krótszych odległościach niż w innej części Głównego Miasta. Związane jest to z wysokim natężeniem przepływu osób korzystających z tej przestrzeni. Jak wynika z przeprowadzonego prototypowania, wraz ze zwiększoną liczbą ławek należy zwiększyć liczbę koszy na śmieci (patrz rozdział Prototypowanie). Kosze na śmieci powinny być przystosowane do wykorzystania jako kosze zewnętrzne. Odpowiednio zabezpieczone mogą być stosowane nawet w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych. Ze względów praktycznych na zewnątrz warto ustawiać kosze z popielniczką. Kosze bez popielniczki proponuje się, jeśli w danym miejscu palenie jest zabronione. Kwestię materiałów należy rozpatrywać w kontekście całego projektu małej architektury.

Fot.77

229

04.2.15 inne meble i wyposażenie ulicy ROZWIĄZANIA TWARDE

ANALIZA Obecnie na Trakcie Królewskim znajdują się stanowiska sprzedaży detalicznej, stanowiące przedłużenie oferty handlowej poszczególnych lokali usługowych na otwartą przestrzeń publiczną. Poszczególne obiekty regulowane są surowymi obostrzeniami i konkretne wytycznymi dotyczącymi metrażu i zajmowanej powierzchni ulicy czy placu. Stoiska różnią się pod względem formy (kolorystyka, wymiary, materiały) oraz oferowanymi produktami, co w efekcie powoduje chaos przestrzenny na tle różnobarwnych fasad.

GŁÓWNA IDEA Rekomenduje się zakazanie handlu w przestrzeni publicznej lub wprowadzenie określonych wytycznych odnośnie formy i kolorystyki. Zaleca się okresowy handel tematyczny, festyny, festiwale, rynki, markety i inne elementy małej architektury w celu urozmaicenia oferowanego wachlarza usług.

WYTYCZNE STRAGANY Wszelkie ewentualne kubatury powinny znajdować się w wystarczającej odległości od środkowej osi Długiego Targu, aby uniknąć kolizji z traktem “szybkim”. Odstępstwem są atrakcje/wydarzenia/festyny czasowe, które celowo spowalniają ruch. Jeśli zostanie podjęta decyzja o stworzeniu bardzo ekskluzywnej przestrzeni, należy rozważyć usunięcie lub krótkookresowe stosowanie czasowych straganów, które burzą pożądany charakter. We wszystkich rozpatrywanych wizjach projektowych rekomenduje się stosowanie jednakowych kubatur, uzyskując tym samym pożądany ład przestrzenny. Dopuszcza się kolizję traktu “szybkiego” i “wolnego” poprzez lokalizowanie straganów w centrum Długiego Targu, w przypadku krótkookresowych festiwali tematycznych (patrz: wytyczne “miękkie” pkt. 3 wydarzenia).

230

INNE MEBLE Ewentualnym rozwiązaniem mogą być meble takie jak np. stoliki do gry w szachy, usytuowane w zacienionej części Długiego Targu, ponieważ mogą uatrakcyjniać tę część placu, a także pozytywnie wpływać na aktywizację pewnych grup społecznych (zwłaszcza osoby starsze) oraz ożywić integrację lokalnych mieszkańców. PUNKTY ŁADOWANIA ELEKTRONIKI Proste, ekologiczne, eleganckie słupki, wpisujące się w koncepcję modernizacji Traktu Królewskiego, wprowadzałyby nowoczesną technologi do historycznej przestrzeni. Wprowadzenie zbliżonych elementów jest jednym ze sposobów na uniknięcie opisanego wyżej zjawiska “disneylandyzacji” i tematyzacji przestrzeni historycznych (patrz: wytyczne “miękkie” pkt. 2). INSTALACJE ARTYSTYCZNE W zależności od ogólnie przyjętej koncepcji projektowej dotyczącej preferowanego charakteru Traktu Królewskiego istnieje możliwość umeblowania tej przestrzeni obiektami o charakterze zarówno czasowym, jak i trwałym. W obu przypadkach rekomenduje się preferowaną potencjalną lokalizację na Długim Targu w części południowo-zachodniej, w pobliżu Bramy Zielonej. Ma to na celu utworzenie kontrapunktu dla fontanny Neptuna. W przypadku ulicy Długiej dozwolone jest czasowe zastosowanie elementów punktowych, linii lub płaszczyzn ponad głowami przechodniów, zagospodarowując w ten sposób sufit wnętrza urbanistycznego. Elementami dodatkowymi mogą być pomniki upamiętniające ważne wydarzenia w skali miasta, regionu lub kraju (ciągłość dziedzictwa historycznego); rzeźby lokalnych artystów kreujące wyjątkowy obraz i charakter miasta, przedmioty użytkowe, jak budka telefoniczna.

OTHER STREET FURNITURE

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA TWARDE

HARD SOLUTIONS

MARKET STANDS - all of the cubatures should be located away from central axis of Długi Targ, to avoid collision with traffic. Exceptions include temporary events, that are particularly slowing down the current. If the idea is to create more luxurious space the removal or short-term use of the temporary stands in a small space should be considered. Only during special events the collision of faster and slower pedestrian traffic is allowed. CHARGING POINTS - eco-friendly and solar-powered elegant posts could be easily written into more modern vision of the King’s Route, but only when used with similar elements of small architecture. INSTALLATIONS, WORKS OF ART, SCULPTURES, MONUMENTS - depending on the chosen vision it is possible to line the streets with both immobile and temporary objects. In all the cases the preferable spot for their use is Długi Targ near the Green Gate to counter the Neptune. On Długa small scale items located on the pavement or bigger ones are allowed to be placed between the facades, to create an urban ceiling. Complementary elements could be represented as monuments commemorating special events, sculptures made by local artists or even functional objects such as a telephone box.

Fot. 78-83 Przykłady straganów (góra), Stolików do gry w szachy, punktów ładowania elektroniki (środek) Pomników, budka telefoniczna (dół)

231

04.3 rozwiązania MIIĘKKIE Nawet najdoskonalszy projekt przekształcenia przestrzeni publicznej nie sprawi, że ludzie będą chętnie z niej korzystać. Zwłaszcza, gdy jest to miejsce zdominowane przez turystów, pełniące jednocześnie funkcje tranzytowe, rekreacyjne i reprezentacyjne. Konieczne jest odpowiednie utrzymanie i animowanie tej przestrzeni. Sugerowane rozwiązania miękkie nie odnoszą się do założeń projektowych, ale są elementem docelowego zarządzania przestrzenią. Dotyczą działań, jakie powinny podjąć władze miasta, aby zagwarantować spójny, atrakcyjny dla wszystkich charakter Traktu Królewskiego.

4.03 SOFT SOULTIONS Even the most faultless public space transformation project does not guarantee a good reception of the area by the users. Especially if the place is dominated by the tourist and is a combination of a transit route, a recreational area and a representative space. It is therefore vital to animate and maintain the King’s Route properly. The solutions are not connected to the design itself, but are the target elements that will rule this space, they are merely suggestions on how the municipality should manage the King’s Route for it to have a coherent and attractive identity.

OGÓLNA POLITYKA

ROZWIĄZANIA MIĘKKIE DŁUGIEJ I DŁUGIEGO TARGU

WYTYCZNE Znaczącą grupą odwiedzającą Długą i Długi Targ są turyści z Polski i ze świata, głównie krajów nadbałtyckich. Trakt Królewski jest dla tych osób nie tylko miejscem spacerów, okolicznością do zrobienia pamiątkowych fotografii na unikatowym tle, jakim są różnorodne i wielobarwne fasady kamienic, ale także ważnym punktem programu wycieczki. Sprawia to, że promenada przestaje być wyłącznie prestiżowym miejscem spotkań lokalnej społeczności, czy przestrzenią bywania w mieście i załatwiania w niej codziennych spraw, ale także wizytówką miasta.

4.3.1 BEZPIECZEŃSTWO Na bezpieczeństwo osób w przestrzeni wpływa wiele czynników, dlatego projektując wielopłaszczyznowy i kompleksowy system zabezpieczeń należy wziąć pod uwagę szereg wytycznych.

•

GŁÓWNA IDEA Większość napotkanych osób w przestrzeni Traktu Królweskiego zauważa problem deficytu miejsc do przebywania, przede wszystkim niezależnych od zasobności portfela, na co uskarżali się zwłaszcza mieszkańcy. Wykluczenie codziennych użytkowników tej przestrzeni wpisuje się w zjawisko disneylandyzacji, falsyfikacji i zaniku realizmu centrum miasta, a właśnie po tę autentyczność z roku na rok przybywa do Gdańska coraz więcej turystów. Uświadomienie sobie tego zjawiska może pozwolić władzom miasta na wdrożenie odpowiedniej polityki, wyrwanie się z zamkniętego kręgu komercjalizacji przestrzeni i zwrócenia tkanki miejskiej mieszkańcom. Projektowanie “miejsc spotkań” może również wpłynąć na zmianę charakteru Traktu Królewskiego, a zwłaszcza Długiego Targu z tranzytowego na docelowy oraz na pretekst do podziwiania gdańskiego dziedzictwa, kultury, sztuki, a zwłaszcza do okazji kontaktu interpersonalnego.

• • •

4.3.2 FUNKCJONOWANIE

• • •

234

Umożliwienie dojazdów ambulansu oraz straży pożarnej, zatem pozostawienie niezagospodarowanego środkowego pasa ulicy i targu. Wszelkie wygrodzenia powinny mieć charakter tymczasowy lub mieć możliwość szybkiego demontażu. Rozbudowę systemu monitoringu. Oświetlenie ulicy dyskretne, stopniowane w zależności od miejsca (podświetlone wyjątkowe kamienice, bramy, fontanna), jednak na tyle intensywne, aby zapewniało dostateczną widoczność. Lokalizację punktów informacyjnych.

Zapewnienie miejsca z duża ilością małych restauracji i kawiarenek o różnym charakterze, również z lokalnymi produktami, by nadać przestrzeni autentyczności. Zróżnicowanie oferty usługowej i gastronomicznej poprzez zapewnienie restauracji, barów i kawiarni skierowanych do wszystkich grup społecznych. Lokalizację atrakcyjnych sklepów z polskimi produktami i współczesnym designem lokalnych artystów.

OTHER STREET FURNITURE

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA MIĘKKIE

SOFT SOLUTIONS

4.3.1 SAFETY

• • • • • • • • • •

Lokale kulturalno-gastronomiczne wspierane działaniami miasta (np. programem wsparcia „Lokali Kreatywnych”), otwarte cały dzień. Dopuszczenie lokalizacji ekskluzywnych butików oraz hoteli. Ograniczenie handlu ulicznego oraz stoisk. Przejrzyste, zachęcające i transparentne witryny, bez wielkoformatowych reklam i naklejanych logo firm. Przeniesienie sklepów spożywczych i monopolowych poza Długą i Długi Targ. Organizacja cyklicznych wydarzeń o charakterze kulturalnym, np. pokazy filmowe, świetlne, festiwal jazz, tematyczne targi kulinarne, teatr na żywo, pokazy open-art. Ograniczenie lokalizacji miejsc dla ulicznych artystów. Mogą występować w wyznaczonych dla nich miejscach, tj przy fontannie Neptuna, przy starym kinie oraz przy bramie Zielonej. Masowe koncerty i występy należy również wyłączyć z przestrzeni Traktu Królewskiego; zalecana lokalizacja - Targ Węglowy. Okresowe, cykliczne wydarzenia przyciągające różnorodne grupy społeczne w okresie sezonu niskiego - od października do marca Zachowanie działających instytucji publicznych np. IKM, Muzeum Narodowe

•

• • •

Ambulances and fire trucks should have unobstructed access to the street, therefore the middle of the King’s Route should remain empty. Any subdivisions should be temporary or ,if needed, easily deconstructed. CCTV are required in both domestic and luxurious vision of the street. Lighting of the street should be discreet and gradual depeing on location (facades, gates, fountain), though strongy enough in order to ensure sufficent visibilty. Info point should be located in visible and strategic places.

4.3.2 FUNCTIONING

• • • • • •

A variety of small bistros and cafes of different characters, possibly offering local produce, are allowed to add to the authenticity of the place. Affordable business, are ecouraged to locate on the street, so the locals would also be keen to use the services on the King’s Route. They could be supplemented with more luxurious boutiques and shops for a balance. Services that combine art, culture & cuisine could be supported by the local authorities by the means of preferential rents. All of the off-licenses should be removed from the King’s Route, as well as all street trading. The smaller streets should however provide all necessary services such as grocery shops or hairdressers. Larger and noisy events should be banned and relocated. Smaller events such as cinema al fresco or visual installations should be kept on Długa and Długi Targ, demonstrations should also be allowed to enter the streets. Domestic and community events should also be planned to attract residents. Street musicians are allowed but only in certain places i.e. near the Green Gate.

235

4.3.3 RUCH SAMOCHODOWY

• •

Ruch samochodowy indywidualny całkowicie wyłączony. Dostawy dozwolone wyłącznie w odgórnie nych porach (wczesne godziny poranne).

wytyczo-

4.3.4 POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA Znaczenie bezpieczeństwa obejmuje dbanie o potrzebę istnienia, przetrwania, pewności, stabilności, tożsamości, niezależności i ochrony jakości życia. Bezpieczeństwo, dając poczucie stabilizacji pozwala na dalszy rozwój jednostki. Konieczność ładu i harmonii jest jedną z podstawowych potrzeb egzystencjalnych człowieka1). Przestrzeń estetyczna i zadbana odgrywa ważną rolę w życiu człowieka - otoczenia ma wpływ na samopoczucie jednostki dlatego ważnym jest dbanie o jakość przestrzeni publicznej, z której skorzystać mogą bardzo różne grupy społeczne. Ład i harmonia przestrzeni sprowadzone jedynie do definicji przestrzeni czystej i zadbanej, o odpowiednim standardzie wykorzystanych materiałów i wysokich walorach estetycznych, nie zagwarantują poczucia bezpieczeństwa. Czynnikami istotniejszymi są relacje międzyludzkie zachodzące w danej przestrzeni oraz oferta działań skierowana do użytkowników, czyli to, jak może wyglądać relacja człowiek - przestrzeń. Według Jana Gehla2) bezpieczeństwo w mieście gwarantuje stała obecność innych ludzi. Przestrzeń publiczna pełna życia bez względu na porę dnia czy roku, jasno oświetlona i zróżnicowana funkcjonalnie daje swemu użytkownikowi poczucie komfortu. Równowaga pomiędzy przestrzenią spotkań, wymiany i przepływów jest podstawą bezpiecznego miejsca - obecność drugiego człowieka w przestrzeni, a raczej jego interakcja z przestrzenią i inną osobą mogą dopiero kreować poczucie bezpieczeństwa. W trakcie wywiadów wielokrotnie pojawiły się głosy, że w okresie letnim, ze szczególnym naciskiem na Jarmark Dominikański, kiedy mamy do czynienia z najwyższym poziomem intensywności użytkowania Drogi Królewskiej, mieszkańcy Trójmiasta nie czują się bezpiecznie. Powodem mogą być zintensyfikowane kradzieże nie do wyłapania w tłumie ludzi oraz ograniczona swoboda ruchu w całym Głównym Mieście. Jakiekolwiek ograniczenie wprowadza w pewnym stopniu poczucie niepewności i strachu, blokując tym samym poczucie bezpieczeństwa. Jednostka czuje się osłabiona w konfrontacji z tłumem.

Obecność w przestrzeni publicznej „ludzi nieobecnych” stanowi kolejny problem. W czasach szybkiego rozwoju i popularyzacji nowych technologii nietrudno o sytuację, w której użytkownik przestrzeni fizycznie się w niej znajduje, ale nie wchodzi w żadną interakcję z otoczeniem. Odcina się od przestrzeni miejskiej, przenosząc się niekiedy do przestrzeni wirtualnej (słuchanie muzyki, korzystanie z social media). Zachowania takie określane „zawłaszczaniem i prywatyzacją przestrzeni publicznej” odbierają kwintesencję miejskiego życia - przyjemność przebywania ludzi ze sobą, rozmowy, spaceru. Komfort przebywania obcych sobie ludzi w przestrzeni publicznej powinien być dodatkowo zagwarantowany przez ogólnie przyjęte zasady i normy współżycia społecznego wynikające z tradycji i kultury 3). Niejednokrotnie znajdujemy się jednak w sytuacji wyłamującej się z pewnych konwencji - zbyt ekspresyjne gesty, zachowania, czynności fizjologiczne wykonywane na ulicy, bezpośrednie spojrzenia, wysoki ton głosu wszystko to może wprawiać w zakłopotanie, wywołać strach a nawet agresję. Jednocześnie należy zachować pewien balans między wolnością i potrzebą wyrażania siebie, a ingerencją w poczucie bezpieczeństwa drugiej osoby, tak by nie wykluczyć jej z przestrzeni „przynależnej do wszystkich”. Jane Jacobs zauważyła, że porządek publiczny nie jest zależny od zwiększenia patroli służb porządkowych,ale od „sieci skomplikowanych ograniczeń i standardów istniejących w danej społeczności i egzekwowanych przez nią”4). Potrzeba zatem silnego poczucia przynależności do miejsca i świadomości kulturowej użytkowników, którzy staliby na straży unikalności przestrzeni, dbali o nią i konsekwentnie pilnowali własnych postanowień.

WYTYCZNE

• • •

• 236

•

Zadbanie o wysokie walory estetyczne miejsca (przestrzeń atrakcyjna korzystnie wpływa na samopoczucie) i jego odpowiednie oświetlenie. Zaprojektowanie przestrzeni przyjaznej różnym grup użytkowników (zapobieganie wykluczeniom wrażliwych użytkowników, np. osoby niepełnosprawne, seniorzy). Wprowadzenie różnorodnych usług - szeroka oferta kulturalna i rozwinięta infrastruktura społeczna (przestrzeń miejska nieprzerwanie tętniąca życiem wyklucza sytuacje podejrzane, niebezpieczne). Zadbanie o unikalny charakter miejsca (poszanowanie tradycji, podziw dla historii, eksponowanie miejsc wyjątkowych kulturowo. Konsekwencja działań i egzekwowanie postanowień.

4.3.3 CAR TRAFFIC

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

Motor vehicles are not allowed on the streets Deliveries should be scheduled only in certain hours not to disturb the residents. Trucks are allowed to enter Długa, but only in the times that pedestrian traffic is low.

Niegdyś na ulicy Długiej gromadzili się mieszczanie z okazji ważnych dla miasta wydarzeń, uroczystych parad oraz świąt rodziny królewskiej. Znaczenie tego ciągu ulicznego dla Gdańska podkreśla nazwanie go „Droga Królewska”, którą do miasta wjeżdżali niegdyś polscy królowie. W chwili obecnej ulica Długa i Długi Targ boryka się z problemem sezonowości latem przestrzeń ta jest wypełniona ogromną liczbą ludzi głównie turystów, zimą natomiast - pustoszeje i obumiera. Przy jednoczesnym zaspokajaniu potrzeb osób przybywających z zewnątrz, należy pamiętać o mieszkańcach żyjących w bezpośrednim sąsiedztwie Traktu Królewskiego. Dla nich wydarzenia atrakcyjne z punktu widzenia uczestnika mogą stać się ogromną uciążliwością w codziennym życiu. Przykładem jest popularny Jarmark Dominikański - tłumy ludzi ograniczają ruch w Głównym Mieście i jednocześnie emitują gwar, który na dłuższą metę może dawać się we znaki. GŁÓWNA IDEA Harmonogram wydarzeń organizowanych w tej przestrzeni powinien być układany tak, by zapobiegać obecnemu wysokiemu zróżnicowaniu intensywności życia ulicy i placu w ciągu roku. Aktywności organizowane w przestrzeni powinny odpowiadać na potrzeby różnych grup społecznych, nie tylko turystów. Zimą szczególnie należałoby zadbać o mieszkańca, gdyż z wyższym niż turysta prawdopodobieństwem to on właśnie znajdzie się na ulicy Długiej czy Długim Targu w okresach niskiego sezonu. Zarówno mieszkańcy, jak i turyści, odczuwają silną potrzebę uczestniczenia w szerokopojętych wydarzeniach kulturalnych. Zauważano, że przestrzeń tak bogata w historię i z charakterystyczną piękną architekturą mogłaby stanowić znakomitą scenerię dla większych wydarzeń. Jednak ranga imprez powinna odnajdywać odzwierciedlenie w randze miejsca i nie kolidować z jego charakterem. Podobne argumenty przemawiają za muzyką w przestrzeni ulicy Długiej i Długiego Targu, która według większości respondentów stanowi wartość dodaną dla otoczenia, kreuje przyjemny klimat i jest potrzebna. Jakiekolwiek zmiany i przekształcenia ciągu „Droga Królewska” należy traktować całościowo i zgodnie z prestiżową funkcją miejsca w odniesieniu do jego historycznego charakteru.

1) A. Rotfeld, „Międzynarodowe czynniki bezpieczeństwa Polski”, Warszawa 1986 2) Jan Gehl, „Life between buildings: using public space”, Kopenhavn 2006 3) Artur Jasiński, „Wielkomiejski dylemat - przestrzeń publiczna czy przestrzeń bezpieczna” 4) Jane Jacobs, „The death and life of great american cities”, NY, 1993

4.3.4 SAFETY FEELING Appropriate aesthetics and sufficient lightning will positively affect the feelings of the users. Design that will activate different groups of users to prevent exclusion i.e. if the space will not be accessible. A variety of services that will suit both regular residents and wealthy tourists. The unique character of the place should be maintained, to honor the tradition, to show the extraordinary culture of the place and keep the history alive. 4.3.5 EVENTS Mass events should not take place on the King’s Route. It should be implemented not only because of the safety issues due to the shape of the square but also taking into consideration aesthetic views. A more suitable location for such events is for example Targ Węglowy. More smaller, cyclic and thematic events should be organized throughout the year. I.e. cinema al fresco, small classical music concerts organized even on historic terraces or theater plays on the streets. It could invigorate the space both in high and low season. Speakers or amplifiers should not be allowed. Low quality music that is usually played on the radio or musicians using amplifiers are a daily concern for the citizens. A selection of musician should be chosen that would later need to acquire a permit to perform on the King’s Route. Radio and recorded music should not be used. Demonstrations, manifestations should be allowed to happen. As it is a very popular historical place the King’s Route is often considered a target for protests. Even though Plac Zebrań Ludowych is a more suitable location, freedom should not be restrained and use of such an important space in the city and even in the region could be important for the people to freely and significantly express themselves.

237

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA MIĘKKIE

4.3.5 WYDARZENIA

WYTYCZNE

4.3.6 INSTYTUCJE PUBLICZNE

•

Instytucje publiczne pełnią bardzo dużą rolę w funkcjonowaniu przestrzeni i jakości życia codziennego w danej okolicy. Powinny one odpowiadać potrzebom mieszkańców a także być powodem do odwiedzania danego miejsca przez innych użytkowników.

• •

Imprezy masowe nie powinny mieć miejsca na Trakcie Królewskim zarówno ze względów bezpieczeństwa (zbyt wąski plac i ulica, by pomieścić znaczną liczbę ludzi). Odpowiedniejszą ku temu lokalizacją prawdopodobnie będzie Targ Węglowy lub Plac Solidarności. Mniejsze tematyczne wydarzenia powinny być organizowane cyklicznie w ciągu roku. Przykładowymi wydarzeniami, które mogłyby odbywać się w przestrzeni Długiego Targu są plenerowe pokazy filmowe, kameralne koncerty muzyki klasycznej (przywoływanym przez mieszkańców wydarzeniem była „Muzyka na przedprożach”), inscenizacje teatralne. Przyciągałyby ludzi do tej przestrzeni nie tylko w okresie letnim. Muzyka mechaniczna, powinna być niedozwolona. Należałoby zatem zastanowić się nad wprowadzeniem pewnego rodzaju selekcji muzyków, uzyskiwaniem przez nich pozwoleń w przestrzeni Długiej i Długiego Targu. Ze względu na podłoże historyczne i wielką popularność miejsca, stanowi ono często cel dla manifestacji i demonstracji. Mimo, że miejscem odpowiedniejszym na tego typu wydarzeń wydaje się być Plac Zebrań Ludowych, nie powinno się ograniczać wolności jednostki do wyrażenia opinii i wykorzystania przestrzeni.

Wykres poczucia bezpieczeństwa w ciągu roku

238

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI Z historycznych analiz wynika, że w przeszłości na ul. Długiej i Długim Targu bardzo zadawalająco funkcjonowało więcej instytucji niż w obecnych czasach i miały one wartości kulturowe. Instytucje publiczne z ofertą skierowaną do lokalnych użytkowników znikają z ulicy Długiej i Długiego Targu. Mieszkańcy wspominali, że czują się wykluczani z tej przestrzeni, lokale nastawione są tylko i wyłącznie na turystyczny biznes. Bardzo ważnej dla tej przestrzeni byłyby usługi i instytucje skierowane głównie do mieszkańców i nastawione na integracje społeczne. Taką funkcję pełni niewątpliwie Instytut Kultury Miejskiej. Oprócz walorów kulturalno-edukacyjnych miejsce to służy integracji różnych grup osób (przykładem są cotygodniowe spotkania Klubu Seniora „Motława”, w którym uczestniczy około 70 osób). Tego typu miejsca nie tylko korzystnie wpływając na codzienność mieszkańców, ale przyciągają ich do przestrzeni Traktu Królewskiego nadając jej tym samym nowego, lepszego znaczenia i bardziej autentycznego klimatu.

4.3.7 PUBLIC INSTITUTIONS

Głównym założeniem powinno być różnicowanie funkcji, dzięki której zarówno mieszkaniec jak i turysta, mógł znaleźć także coś dla siebie na Trakcie Królewskim. Obecnie w tej przestrzeni znajduje się bardzo dużo atrakcji turystycznych, dlatego w zaistniałej sytuacji należałoby skupić się w większym stopniu na zadowoleniu i poprawie życia mieszkańców.

•

WYTYCZNE

• • • •

Należy zminimalizować zanikanie instytucji publicznych z ul. Długiej i Długiego Targu do minimum, zwłaszcza tych z bogatą wartością kulturową. Powinno się zadbać o pozostawienie instytucji takich jak Instytut Kultury Miejskiej. Należy rozważyć wprowadzenie dodatkowych usług typu klubokawiarnia czy mediateka. Dodatkową wartością byłyby „gry miejskie” czy wszelkie innego rodzaju „lekcje historii/kultury/tradycji” dla mieszkańców i nie tylko. Spacery tematyczne podobnie jak wydarzenia organizowane w placówkach kulturalnych pełniłyby funkcje edukacyjno-integracyjne, dodatkowo integrując ludzi z przestrzenią.

• • • •

All of the public institutions on Długa and Długi Targ should be preserved. Closing of cultural centers such as IKM will have a negative effect on the street Introduction of media libraries and cafe-clubs is strongly encouraged. City games should be taken into consideration as they would server not only as an entertainment but also as a history and culture lesson for the residents. They would make the residents interact with the space. Events held at public institutions and thematic walks around the city centre will integrate the community of the King’s Road. The atmosphere of decay of the community will change.

4.3.8 RESIDENTS

•

Closing the Main City quarters. The problem of the courtyards is being considered by the city authorities, but also by the resident communities. The goal is to close those places to create private-public spaces free of potential trespassers, in which the residents could feel safely. Normalization of the deliveries. In case that the courtyards will be closed possibility of deliveries to the back facilities will become limited. Therefore it should be considered to introduce a unified system of the deliveries for the whole Main City that will prevent the trucks to block pedestrian pathways and would cut the effects of noisy and not aesthetic unloading process. The deliveries could be allowed in strictly regulated hours ( in the mornings and evenings ) when the King’s Route is not that crowded.

239

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA MIĘKKIE

GŁÓWNA IDEA

4.3.7 MIESZKAŃCY

WYTYCZNE

ANALIZA SYTUACJI I WNIOSKI

Domykanie kwartałów Głównego Miasta

W XVI i XVII wieku tu mieszkali najzamożniejsi patrycjusze gdańscy, burmistrzowie, bogaci kupcy. Dawniej każda kamienica należała do jednego właściciela, posiadała własne podwórko i oficynę. Dostęp dla klientów do lokali komercyjnych znajdujących się na parterach był od ulicy Długiej. Z powodu zmian standardów mieszkalnictwa po wojnie zdecydowano się tylko na częściowe odbudowywanie kwartałów, w związku z tym zaburzony został podział na strefy prywatne i publiczne.

Problem nieestetycznych podwórek jest już powoli rozwiązywany przez miasto. Wspólnoty mieszkaniowe współpracują, by swoje podwórka zamknąć i stworzyć półprywatną przestrzeń odgrodzoną od potencjalnych intruzów, o którą mogą zadbać i w której mogą poczuć się bezpiecznie.

Zaburzony podział przestrzeni sprzyja poczuciu niebezpieczeństwa i niszczy przywiązanie do miejsca mieszkańców. Niedomknięte podwórka sprzyjają rozwojowi patologii, tymczasowym zawłaszczeniom przestrzeni przez „obcych” (wykorzystanie podwórek jako parkingi) i „intruzów” niszczących tę przestrzeń. Natomiast po przeciwległej stronie budynków, wzdłuż Drogi Królewskiej, mamy do czynienia z przestrzenią skomercjalizowaną, pozbawioną domowego klimatu. Takie okoliczności nie sprzyjają osiedlaniu się na dłużej. Niezagwarantowanie mieszkańcom intymności oraz poczucia bezpieczeństwa na własnym podwórku powoduje, że atut mieszkania w ścisłym centrum historycznego miasta przestaje być przekonujący.

Zamknięcie ogródków spowoduje ograniczenie możliwość dostarczenia towaru od zaplecza. Należy zatem rozważyć wprowadzenie ujednoliconego systemu dostaw w całym Głównym Mieście, który wyeliminowałby samochody dostawcze zajmujące przestrzeń pieszą oraz rozładowane towaru w najbardziej niekorzystnych porach. Dostawy powinny odbywać się w ściśle określonych godzinach (porannych) gdy wykorzystywanie ulicy Długiej i Długiego Targu przez użytkowników nie jest aż tak intensywne zatem obsługa zaplecza mogłaby odbywać się od frontu.

Nie istnieje żadna prawna możliwość regulowania wynajmu lokali mieszkalnych, a wysoki zysk przekonuje właścicieli do tej formy zarobkowania. Jest to kolejny czynnik, oprócz niedogodności takich jak tłumy ludzi generujące hałas i blokujące ruch w trakcie wysokiego sezonu, który przyczynia się do wyprowadzania się mieszkańców z Głównego Miasta.

GŁÓWNA IDEA O. Newman w swych opracowaniach zwraca uwagę na bardzo silną potrzebę hierarchizacji przestrzeni mieszkalnych, na „stopniowanie i jasne rozgraniczenie relacji przestrzennych pomiędzy tym co publiczne, a tym co prywatne.” 1) Taki system zapewnić może bezpieczeństwo użytkowników przestrzeni dzięki poczuciu przynależności do miejsca i sąsiedzkiej kontroli. Rozgraniczanie przestrzeni, od publicznej, półpublicznej, półprywatnej aż po prywatną, powinno być jasne i czytelne.

240

Unormowanie systemu dostaw do lokali

Pilnowanie porządku publicznego należy stworzyć przestrzeń estetyczną, pozbawioną nieestetycznych form i usług, w której panuje ład i porządek, którego ktoś pilnuje, o który ktoś dba. Nie tylko oczyszczenie przestrzeni ze zniszczonych elementów (posadzki, ławki, zieleń), ale także oczyszczenie jej z „niechcianych aktywności” może wpłynąć na poprawę jakości życia na Trakcie Królewskim. Wszystkie rozwiązania powinny być skoordynowane, skrupulatnie weryfikowane wraz z upływem czasu, a postanowienia konsekwentnie egzekwowane.

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA MIĘKKIE

Konsultacje publiczne z mieszkańcami, 7.04.2016r.

241

LITERATURA I ILUSTRACJE 4.01 ROZWIĄZANIA MIĘKKIE Fot. 1,2 Aleksandra Urbańczyk Fot. 3 http://mojemiastogdansk.blox.pl/ fot. marzatela Fot. 4 Cristina Rodriguez Alvarez

4.02 ROZWIĄZANIA TWARDE fot. 1 autor: uczestnik projektu fot. 2 autor: uczestnik projektu fot. 3 autor: uczestnik projektu fot. 4 autor: uczestnik projektu fot. 5 http://www.citysquared.co.uk/products/matchbox-planter-bench-4.html fot. 6 https://www.architonic.com/en/product/mmcite-sinus-tree-guard/1323395 fot. 7 http://www.trendhunter.com/trends/piazza-mazzini, pobrano 10.06.2016r. fot. 8 http://www.contemporist.com/2012/11/23/noriega-street-parklet-by-matarozzi-pelsinger-design-build/pp_231112_07/ fot. 9 autor: uczestnik projektu fot. 10 autor: uczestnik projektu fot. 11 Choinka i market świąteczny, Sztokholm, autor: uczestnik projektu fot. 12 Trampoliny w posadzce,Kopenhaga autor: uczestnik projektu fot. 13 autor: uczestnik projektu fot. 14 fot. Hanns Joosten fot. 15 autor: uczestnik projektu fot. 16 Public Space Banyoles, Girona, Spain. photo @ Adrià Goula fot. 17 autor: uczestnik projektu fot. 18 www.atech-pl.eu fot. 19 http://sklep.wiezekwiatowe.pl/kategorie/2/Tworzywo/Metalowe.html/2/popularnosc-desc fot. 20 www.atech-pl.eu fot. 21 http://www.rybnik.com.pl/wiadomosci,magistrat-zabiera-glos-w-sprawie-donic-na-kosciuszki,wia5-3266-28881.html fot. 22 http://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,miala-byc-zielen-a-sa-donice-korzenie-drzew-zagrazalyby-metru,144782. html fot. 23 http://www.terra-pl.eu/dla_mediow/aktualnosc/418,jakie_rosliny_dla_miejskich_donic fot. 24 fot. Wikipedia. fot. 25 fot. Jolly Janner (Wikipedia) fot. 26 fot. Wikipedia. fot. 27 fot. Wikipedia fot. 28 fot. Wikipedia Fot. 29 fot. Wikipedia Fot. 30 fot. Wikipedia Fot. 31 fot. Imre Kiss (Wikipedia) Fot. 32 fot. Kurt Stueber (Wikipedia) Fot. 33 fot. Wikipedia fot. 34 fot. Wikipedia fot. 35 fot. Wikipedia

242

WYTYCZNE ROZWIĄZANIA MIĘKKIE

fot. 36 fot. Jerzy Opioła (Wikipedia) Fot. 37 fot. Cillas (Wikipedia) Fot. 38 fot. Andrzej Otrębski (Wikipedia) Fot. 39 http://www.wydawnictwo-zielonka.pl/edu/drzewa/jarzab_maczny.html fot. Anna Górska fot. 40 https://kielkowski-szkolka.pl/produkt/magnolia-gwiazdzista--rosea--magnolia-stellata--rosea--655 fot. 41 http://www.szkolka-przytok.pl/pl/p/Klon-pospolity-Princeton-Gold/6792 Fot. 42 http://byliny.farm/trawy/133-trzcinnik-karl-foerster-calamagrostis-acutiflora-karl-foerster.html Fot. 43 autor: uczestnik projektu Fot. 44 autor: uczestnik projektu Fot. 45 autor: uczestnik projektu Fot. 46 autor: uczestnik projektu Pozostałe rośliny: WIkipedia (Francisko Welter-Schultes, Christian Fischer) Fot. 47 - 52 autor: uczestnik projektu Fot. 53 https://jurek.flog.pl/archiwum/tag/dluga, autor: Jurek Fot. 54 http://www.wieliczko.com.pl/gdansk-ul-dluga/, autor: Mieczysław Wieliczko Fot. 55 http://hdka.hr/2013/12/stationsstraat-sint-niklaas-by-grontmij-belgium/ Fot. 56 http://www.bestplacesinspain.com/268/la-plaza-del-torico-the-torico-square-teruel/ Fot. 57 http://www.pmo.com.pl/blog/inspiracje/przyjazna-przestrzen-publiczna-i-mala-architektura-w-langley.html Fot. 58 http://divisare.com/projects/311452-bauchplan-neue-meile-boblingen Fot. 59 - 60 Google street maps, pobrano 10.06.2016r. Fot. 61 Znak w posadzce, Południk, Wrocław, autor: uczestnik projektu Fot. 62 Zaznaczenie dawnego muru w posadzce, Berlin, autor: uczestnik projektu Fot. 63-64 Google street maps, pobrano 10.06.2016r. Fot. 65-66 Szyldy z warszawskiej starówki, autor: uczestnik projektu Fot. 67-68 autor: uczestnik projektu Fot. 69-70 autor: uczestnik projektu Fot. 73 www.bryla.pl (pobrano 07.06.16)Fot. 78 Fot. 74 www.alberts-l.com.pl Fot. 75 www.comservis.pl Fot. 76 www.alberts-l.com.pl Fot. 77 kosze w blachy Corten, Lund, autor: uczestnik projektu Fot. 78 Market Świąteczny, Sztokholm, autor: uczestnik projektu Fot. 79 : www.littleobservationist.com Fot. 80 www.streetsoflima.com Fot. 81 www.nextconf.eu Fot. 82 Pomnik Utraconych Ksiąg, Berlin, autor: uczestnik projektu Fot. 83 Budka telefoniczna Kopenhaga, Dania, autor: uczestnik projektu

4.03 ROZWIĄZANIA MIĘKKIE Fot. 1-3 Monika Arczyńska wszystkie grafiki pobrano w okresie 27.05.2016r. - 10.06.2016r.

243

wizje VISIONS

WPROWADZENIE

Wizje modernizacji Traktu Królewskiego to scenariusze ukazujące realne możliwości rewitalizacji ulicy. Ich głównym celem jest przedstawienie charakteru jaki można nadać temu obszarowi dzięki zmianom, podkreślając jednocześnie ducha tego wyjątkowego, miejsca. Celem stworzenia koncepcji było przede wszystkim przedstawienie zróżnicowanych, odmiennych, ale jak najbardziej realistycznych kierunków rozwoju

Visions of the King’s Route are the realistic scenarios for redevelopment of the street. The main aim of the concepts is to evaluate and stress the character and “genius loci” of this location, which can be achieved and emphasized by the planned interventions. The main purpose of the project was to introduce different, dissonant, but genuine directions for the development.

Idee projektowe powstały na podstawie przeprowadzonych analiz. Przestudiowane zostały uwarunkowania historyczne, urbanistyczno – architektoniczne, a także aspekty społeczne i kulturowe. Na podstawie prototypowania, czyli tzw. „testów”, określone zostały konsekwencje, jakie pociągają za sobą konkretne aranżacje mebli miejskich. W doprecyzowaniu wizji swoją rolę odegrali także mieszkańcy oraz lokalni przedsiębiorcy, którzy na zorganizowanych przez wydział Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku spotkaniach, przedstawili swoje oczekiwania i sugestie dotyczące potrzeb, jak również pomysły na aranżację jakże istotnej dla nich części miasta. Pomocne były również opinie turystów oraz konsultacje z Radą Programową Urzędu Miasta Gdańska.

The visions are the reflections of the preceding analysis. Historical, urban, architectural, social and cultural aspects were taken into account. As a result of the prototyping phase, or the so called “bench tests”, the consequences and effects of certain urban furniture configurations were determined. The visions were created in close collaboration with the inhabitants and local traders, who gave a lot of valuable input during the meetings organized by Zarząd Dróg i Zieleni (Management of Roads and Greenery). They shared their suggestions, expectations and ideas for the new arrangements. The opinions of tourists and Rada Programowa Urzędu Miasta Gdańska (Programme Board) were also major factors.

246

strefa prestiżu WIZJE

Kolejnym krokiem, po zebraniu niezbędnych informacji, było znalezienie inspiracji i szerokiej gamy rozwiązań. Z wielu pomysłów zostały wybrane najbardziej realne, które pozwoliłyby zachować dotychczasowy charakter miejsca, wprowadzając jednocześnie nowe, interesujące rozwiązania funkcjonalno – użytkowe oraz estetyczne. Następnie, dopasowano poszczególne elementy, w taki sposób by jak najbardziej zachować charakter ulicy po jej przebudowie. Tak powstały trzy finalne wizje Traktu Królewskiego, które w sposób uproszczony przedstawiają jak poszczególne elementy zagospodarowania tej przestrzeni wpłyną na charakter całego założenia.

The next step after collecting all the necessary information was to analyze various propositions, ideas and inspirations. From the pool of suggestions only realistic ones were chosen, ones which will preserve the current character of the street simultaneously introducing new and interesting functional and aesthetic solutions. The next step was to combine certain elements, so they would emphasize the character of this special space. As a result three main visions were developed, which will show how certain elements can influence the atmosphere and unique character of Długa and Długi Targ.

247

STREFA PRESTIŻU Pierwsza wizja nazwana została „Strefą Prestiżu” i zakłada, że Trakt Królewski stanie się salonem miasta i pozostanie jednocześnie turystyczną wizytówką. Nadanie Ulicy Długiej i Długiemu Targowi prestiżu nastąpiłoby między innymi dzięki wymianie nawierzchni na jednolitą – kamienną, a także poprzez ograniczenie ilości ławek oraz zastosowanie prostego, zunifikowanego i nowoczesnego designu, zarówno dla miejsc do siedzenia, a także latarni, ogrodzeń, szyldów oraz witryn. Oświetlenie ulicy zostałoby wzbogacone o delikatne podświetlenia fasad kamienic. Rangę ulicy podkreślałyby także niewysokie, przystrzyżone w geometryczne kształty drzewa bądź krzewy. Głównym akcentem kompozycyjnym i atrakcją turystyczną tej przestrzeni pozostałaby Fontanna Neptuna.

248

strefa prestiżu WIZJE

Strefa prestiżu - (lewa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ. The Realm of Prestige- graphic showing the character of the described vision (view of Długi Targ)

Strefa prestiżu - (prawa) rysunek ukazujący klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ).

The Realm of Prestige-drawing showing the character of the described vision ( view of Długi Targ )

THE REALM OF PRESTIGE The first vision is named “The Realm of Prestige” and it based on the assumption that the King’s Route will remain the “showcase” of the city. The main changes that would be executed by enforcing this vision would include replacing the uneven pavement with smooth floor panels and putting a limited number of benches with unified, simple design. This attention to the design and unification would also apply to outdoor seating, shop expositions and lanterns. The facades of the tenement houses would be gently illuminated. The prestige of the street would be also emphasized by medium, geometrically-shaped bushes or trees. The main and most important compositional accent would be the Neptune’s Fountain, which would be preserved in the current state.

249

Strefa prestiżu- przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony ulicy Długiej The Realm of Prestige- section of the street overlooking Długi Targ from Długa Street ‘s side.

250

strefa prestiżu WIZJE

Strefa prestiżu- przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony Bramy Zielonej The Realm of Prestige- section of the street overlooking Długi Targ from Zielona Brama‘s side.

251

Preferowaną formą przedsiębiorczości w „Strefie Prestiżu” byłyby restauracje, kawiarnie oraz luksusowe sklepy. Przekształcenie ulicy zakłada także likwidację handlu ulicznego z Długiego Targu, jako elementu wprowadzającego chaos i ograniczającego przestrzeń. Zaakceptowane formy aktywności ulicznej mogłby zaistnieć jedynie w specjalnie wydzielonych miejscach, bądź na innych ulicach Głównego Miasta.

Strefa prestiżu - grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ ) The Realm of Prestige - graphic showing the character of the described vision ( view of Długi Targ )

252

When it comes to services, the preferred form of business on this street would be restaurants, cafés and luxurious shops. The street trading should be permanently removed and prohibited (to avoid the chaos in the given space). Other forms of street activity would be limited or moved to the other parts of the Old Town.

strefa prestiżu WIZJE

Strefa prestiżu - grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na ulicę Długą ) The Realm of Prestige- graphic showing the character of the described vision ( view of Długa Street )

253

ULICA CODZIENNA Kolejną propozycję określono mianem „Ulicy Codziennej”. Zakłada się stworzenie nowoczesnej przestrzeni miejskiej, która zachęca mieszkańców i turystów do spędzania więcej czasu na Długiej i Długim Targu. Kamienne, zimne płyty zostałaby wymienione na wygodną, antypoślizgową nawierzchnię. Użycie różnorodnych materiałów nada projektowi posadzki nowoczesny oraz ciekawy graficznie wygląd. Zakłada się także wprowadzenie dużej ilość zieleni, wodnych atrakcji i wygodnych miejsc do odpoczynku. Jednym z takich miejsc byłoby nowe zagospodarowanie otoczenia Fontanny Neptuna. Dla utworzenia przytulnego klimatu ważne byłoby zastosowanie zróżnicowanych, ale jednocześnie spójnych estetycznie mebli miejskich i elementów małej architektury. Projektowaną zieleń stanowiłyby niskie drzewa i krzewy o naturalnej formie. Wizja zakłada dużą różnorodność usług. Z drugiej strony handel uliczny zostałby ograniczony do sprzedaży produktów lokalnych. Przewiduje się także rozwój artystycznej sztuki ulicznej, która zachowałyby dotychczasową swobodę lokalizacji.

254

ulica codzienna WIZJE

Ulica Codzienna - (lewa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ) Everyday Street- graphic showing the character of the described vision ( view of Długi Targ )

Ulica Codzienna - (prawa) rysunek ukazujący klimat opisywanej wizji (widok na Długi Targ) Everyday Street- drawing showing the character of the described vision ( view of Długi Targ )

COMMON STREET The next vision could be called “Everyday Street”. It would be a modern urban space, dedicated to the comfort of the users, that encourages them to spend more time on Długa Street and Długi Targ. Cobblestone would be replaced with comfortable, non-slip pavement made out of various materials, which would enable the designer to create interesting, graphic design. The project also assumes the presence of a lot of greenery (medium-sized trees and bushes, easy to shape), water attractions and cosy spots for rest. One of places to relax would be the new configuration of benches around the Neptune’s Fountain. To underline the cozy atmosphere, the colours and design of benches, lanterns, shop windows and beer gardens would be unified and similar. The vision is also based on variety of services, present in the street today - such as sellers of the local goods or artistic performers.

255

Ulica Codzienna - przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony ulicy Długiej Everyday Street- section of the street overlooking Długi Targ from Długa Street ‘s side.

256

ulica codzienna WIZJE

Ulica Codzienna - przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony Bramy Zielonej Everyday Street- section of the street overlooking Długi Targ from Zielona Brama‘s side.

257

258

ulica codzienna WIZJE

Ulica Codzienna - (lewa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na ulicę Długą) Everyday Street- graphic showing the character of the described vision ( view of Długa Street)

Ulica Codzienna - (prawa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji (widok na Długi Targ) Everyday Street- graphic showing the character of the described vision ( view of Długi Targ)

259

WIZJA pośrednia

Ostatnią propozycję stanowi połączenie elementów poprzednich wizji. Wykorzystuje ona walory eleganckiej ulicy, jednocześnie zachęcając mieszkańców do wypoczynku w przestrzeni miejskiej. Kamienie balastowe pokrywające obecnie środkową część ulicy Długiej zostałyby odnowione, a pozostała część ulicy uzupełniona nowym materiałem. Wizja ta zakłada, wprowadzenie ujednoliconych, nowoczesnych ławek, parasoli, szyldów oraz witryn. Dużą zmianą byłoby usunięcie ogrodzeń ogródków piwnych na ulicy Długiej. Ogrodzenia w jednorodnej formie, pojawiłyby się jedynie na Długim Targu. Proponowane jest stworzenie obniżenia w około Fontanny Neptuna tworzącego miejsca do siedzenia. Nowe miejsce odpoczynku pojawiłoby się także po przeciwnej stronie Długiego Targu. Oświetlenie ulicy zapewniłyby latarnie, iluminacja elewacji, a także delikatne akcenty świetlne w posadzce. Ilość zieleni zostałaby zwiększona w nieznacznym stopniu poprzez zaprojektowanie nowych, niewysokich drzew i krzewów o naturalnej formie. A

260

wizja pośrednia WIZJE

Wizja Pośrednia - (lewa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ) Mixed Vision- graphic showing the character of the described vision ( view of Długi Targ)

Wizja Pośrednia - (prawa) rysunek ukazujący klimat opisywanej wizji ( widok na Długi Targ) Mixed Vision- drawing showing the character of the described vision ( view of Długi Targ)

INTERMEDIATE SCENARIO

The last vision is a combination of the previous two. The virtues of an elegant street are merged with a friendly atmosphere and a sense of encouragement. The ballast stones in the middle part of the street would be renovated, the sides filled with similar materials. In this visions the design of the benches, umbrellas, signboards and shop windows is unified. The major change would be the removal fences of the outdoor seating area on Długa. The railings, carefully designed and consistent with other elements, would be present only on Długi Targ. The next proposition is to lower the area around Neptune’s Fountain, which could create a number of comfortable sitting spots. The new resting place would be also created across from the fountain, on the other side of Długi Targ. The lighting of the street would be provided by street lanterns as well as the illumination of the facades and subtle floor lights. The number of trees and shrubs would be slightly increased.

261

Wizja Pośrednia - przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony ulicy Długiej. Mixed Vision- section of the street overlooking Długi Targ from Długa Street ‘s side.

262

wizja pośrednia WIZJE

Wizja Pośrednia - przekrój ulicy z widokiem na Długi Targ od strony Bramy Zielonej. Mixed Vision- section of the street overlooking Długi Targ from Zielona Brama‘s side.

263

Ekskluzywne sklepy zostałyby przemieszane z restauracjami, galeriami, kawiarniami, a także innymi usługami oraz studiami lokalnych projektantów. Handel uliczny zostałby ograniczony do sprzedaży lokalnych produktów. Miejsce pod stoiska byłoby wydzielone w przestrzeni Długiego Targu. Zapewniłoby to porządek i odpowiednią przepustowość traktu.

264

wizja pośrednia WIZJE

Wizja Pośrednia- (lewa) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji (widok na Długi Targ)

Mixed Vision- graphic showing the character of the described vision ( view of Długi Targ )

Wizja Pośrednia - (prawe) grafika ukazująca klimat opisywanej wizji ( widok na ulicę Długą)

Mixed Vision- graphic showing the character of the described vision ( view of Długa Street)

Exclusive shops would be mixed with restaurants, cafés, common services, galleries and studios of local designers. The street trade would be limited to local goods selling .

265

ZWYKŁA NA CO DZIEŃ, NIEZWYKŁA OD ŚWIĘTA Trzy wybrane wizje zostały przedstawione na konsultacjach z mieszkańcami i przedsiębiorcami, a także przed Radą Programową. Największym zainteresowaniem cieszyła się opcja pośrednia, która nie tylko pozwala zachować turystyczny charakter przestrzeni, ale także zachęca mieszkańców do spędzania wolnego czasu na Długiej i Długim Targu. W efekcie wizji tej nadano nazwę „Zwykła na co dzień, niezwykła od święta”. Doceniony został również wariant ulicy wysokiego prestiżu, ponieważ według mieszkańców Trakt Królewski powinien imponować odwiedzającym go ludziom. Pomimo dużego entuzjazmu, jakie podczas prototypowania wzbudziły nowe miejsca do wypoczynku, opcja „Ulicy Codziennej” ostatecznie nie okazała się popularnym rozwiązaniem. Ludzie czują się przywiązani do dzisiejszego charakteru ulicy, która jest reprezentacyjną częścią miasta z dogodnym dostępem dla turystów.

266

ORDINARY ON WEEKDAYS, EXTRAORDINARY ON HOLIDAYS The three selected visions were presented during the public consultations with citizens and traders as well as on the meeting with Policy Council of Gdańsk. The biggest attention and enthusiasm was shown towards the third option - the mix of the ideas. It allows not only to keep the touristic character of the space, but also encourages locals to spend free time on Długa Street and Długi Targ. As a result, the vision was named “Ordinary on a daily basis, extraordinary on certain days”. The popular option among the interviewees was also “The Realm of Prestige” - they felt it would be pleasant to have a place that makes such strong, positive impression on visitors and tourists. Despite the huge enthusiasm during the prototyping process, the solution “Everyday Street” was not so popular. People are attached to the current character of the street - the representative part of the city, accessible for tourists.

267

projekt

DESIGN

270

WPROWADZENIE

Przedstawiona koncepcja to tylko jedna z możliwych wersji zastosowania w praktyce opisanych w poprzednim rozdziale wytycznych. Propozycje projektowe dotyczące zagospodarowania Traktu Królewskiego zostały opracowane z myślą o mieszkańcach, turystach oraz lokalnych przedsiębiorcach. Jest próbą pogodzenia turystycznego charakteru Traktu i jego roli salonu miasta z takim sposobem zagospodarowania przestrzeni, w której mieszkańcy chętnie spędzaliby wolny czas. Nadrzędnym celem projektu jest poszanowanie i wyeksponowanie walorów historycznych oraz estetycznych miejsca. Zastosowane rozwiązania mają na celu podkreślenie niepowtarzalnego charakteru budynków, a oświetlenie uliczne zaprojektowane zostało w trosce o wygodę, walory użytkowe i poczucie komfortu użytkowników. Z tego powodu w projekcie faworyzowane są rozwiązania subtelne, stanowiące dopełnienie istniejącej architektury i układów urbanistycznych, a projekcie proponowany sposób animacji tej przestrzeni opiera się na kameralnych wydarzeniach.

INTRODUCTION

The present concept is just one of many possible versions of the application in practice described in the previous chapter guidelines. Design proposals for the development of the Kings Route have been designed for residents, tourists and local entrepreneurs. It is an attempt to reconcile the touristic nature of the King’s Route and the role of the city’s Living-room in a new space arrangement in which residents will spend their free time. The main goal of the project is to respect and expose the historical and aesthetic qualities of the space. The solutions are designed to emphasize the unique character of the buildings, and the street lighting has been designed for its usability and comfort for the users. For this reasons the project contains mostly subtle solutions that are a complement to the existing architecture and urban system, proposing new uses of the space on the basis of temporary events.

271

posadzka

Projekt posadzki Traktu Królewskiego stanowi jeden z istotnych elementów tożsamości tego miejsca. Tożsamość tę tworzą materiał oraz podział, w jakim została wykonana. Zarówno ulica Długa, jak i Długi Targ miały przed laty charakter tranzytowy – przejeżdżały nimi samochody i tramwaje, a przed zbudowaniem Podwala Przedmiejskiego trakt stanowił główne połączenie z Wyspą Spichrzów i położonymi dalej dzielnicami. Obecnie ulica Długa o tranzytowym, lecz pieszym, linearnym charakterze prowadzi na Długi Targ, który według zaprezentowanej koncepcji pełni rolę centralnego placu, skupiającego przechodniów pomimo wydłużonej formy. Proponowane rozwiązanie projektowe jest próbą pogodzenia historycznej formy oraz zastanych rozwiązań projektowych z nowym charakterem Traktu Królewskiego. Celem podkreślenia symbolicznego, funkcjonalnego podziału Traktu, ustalone zostały proste zasady kształtowania jego nawierzchni oraz jego symboliczny funkcjonalny podział na dwie części.

272

projekt POSADZKA

PAVEMENT

The floor design of the King’s Route is one of the essential elements of the character of the place. The identity is created by using different materials combined with the way in which they are placed in the space. Both Długa and Długi Targ were by nature transit routes as cars were allowed in coexistence with the tram lines, and before the construction of Podwale Przedmiejskie it was the main connection to the Granary Island and other districts ahead. Currently Długa has a linear pedestrian transit character leading to Długi Targ, which according to the presented concept will serve as a central square that despite the elongated form should be considered a market, not just a wide street. The proposed design solution is an attempt to reconcile the historical forms and the existing design solutions with the new character of the Kings Route. To emphasize the symbolic functional division of King’s Route a simple set of rules has been set, in order to shape its surface and highlight symbolic functional divisions.

273

W pierwszej części, którą stanowi ulica Długa, podkreślono zakrzywioną linię wyznaczonę przez pierzeje. Adaptacja istniejącego podziału posadzki - granicy dawnych przedproży - pozwala uwydatnić tranzytowy charakter ulicy. Linie, które aktualnie zaznaczone są kostką brukową, zastąpiono pasami ze stali cortenowskiej. Wzdłuż nich założono delikatne świetlne pasma, które projektu podkreślają płynnie zakrzywiony trakt także po zmroku. Środkowa przestrzeń ulicy Długiej pozostałaby pokryta użytymi ponownie płytami balastowymi, o wyrównanym rozmiarze i antypoślizgowym wykończeniu. Ponieważ materiału może nie wystarczyć na całą długość ulicy, płyty balastowe miałyby zostać przemieszkane z nowymi płytami z szarego granitu i razem tworzyć na posadzce nowoczesną mozaikę. Tym samym nowym materiałem wypełniony miałby zostać także obszar dawnych przedproży (kamienne płytki o mniejszym rozmiarze), a także zaznaczone skrzyżowania z ulicami prostopadłymi. Na Długim Targu również proponowane jest wykorzystanie szarego granitu. W przeciwieństwie do układu posadzek u Długiej główny kierunek kompozycyjny układu nawierzchni Długiego Targu miałby przebiegać prosto, równolegle do osi wyznaczonej przez Bramy Złotą i Zieloną. Nowe, prostokątne płyty o różnych wielkościach, w ogólnym rozmiarze zbliżonym do tych balastowych miałyby zostać ułożone tak, by wiodące linie posadzki biegły w poprzek ulicy (prostopadle do osi Targu). Taki układ podkreśla założoną w projekcie funkcję Długiego Targu jako centralnego, przestronnego placu. Jednolita posadzka z szarego granitu ma nadać założeniu splendoru i podniosłości. Północno – wschodnia część Targu, gdzie niegdyś znajdowały się przedproża, miałaby zostać zaznaczona poprzez zmniejszenie rozmiaru elementów posadzki do analogicznych do obrzeży ulicy Długiej.

274

projekt POSADZKA

Projekt nowej nawierzchni na Ulicy Długiej i Długim Targu Proposal of a new paving on Długa Street and Długi Targ

In the first part of King’s Route, Długa street, the curved line designated by the frontages is highlighted. The existing floor division is adapted, following the demarcation of the old terraces, enhancing the transit nature of the street. Lines that are currently marked with paving stones will be replaced by strips of corten steel panels. Along these delicate led light bands will emphasize the smooth curve during the night. The central area of Długa street will be kept covered with ballast stones of an even size and nonslip finish. Because there may not be enough material for the entire length of the street, ballast stones shall be combined with new slabs of gray granite, in order to create a modern mosaic on the floor. The same new material, but in smaller size tiles, will be used to fill the area of the old terraces, as well as to highlight the crossings with perpendicular streets. Gray granite will be also introduced on Długi Targ. In contrast to the main axis of the floor division on Długa, the composition of the pavement in Długi Targ will be straight and parallel to the axis defined by the Golden and Green Gates. The new rectangular tiles, of different sizes, which in the overall size are similar to the ballast stones, will be positioned so that the leading lines will go perpendicular to the street. This arrangement will emphasize the function of Długi Targ as a central plaza; and the uniformity given by the gray granite will emphasize the splendor and solemnity of the space. In the north-eastern part of Długi Targ, where once terraces could be found, a reduction in the size of the tiles will be implemented similarly to the side parts of Długa street.

275

ELEMENTY MAŁEJ ARCHITEKTURY

STREET FURNITURE

Ławki na Długim Targu wykonane zostałyby z drewna. Większość ławek zaprojektowano wzdłuż ulicy. W ten sposób tworzą barierę, która ogranicza przestrzeń ogródków letnich. Podświetlenie ich wnętrza sprawia, że są wyraźnie widoczne nawet po zmroku. Pozostałe ławki są ruchome, dzięki czemu możliwe byłoby dostosowanie przestrzeni Długiego Targu do proponowanych sezonowych scenariuszy.

Fixed benches on Długi Targ will be made of wood and corten steel and will be placed linearly. In this way they form a barrier which limits the space for summer gardens of the restaurants. By introducing light inside of them, it will highlight their visibility during the night, and emphasize the street’s curve. In Długi Targ mobile benches, that could adapt to the proposed seasonal scenarios, may be used.

Elementy zagospodarowania ulicy Długiej podkreślają linearność tej przestrzeni. Mała architektura została zaprojektowana w obrębie pasa wydzielającego centralną część ulicy w linii granicy dawnych przedproży. Pasy biegnące wzdłuż obu pierzei mają jednocześnie wyznaczać przestrzeń użytkowania ogródków letnich, które miałyby zostać pozbawione ogrodzeń. Wszystkie elementy małej architektury zlokalizowane w tym pasie (oprócz obecnych latarni – zakłada się ich ponowne wykorzystanie) zostałyby wykonane z prostych cortenowych elementów wychodzących z posadzki oraz drewnianych wypełnień: • Ławki (z drewnianymi siedziskami); • Kosze na śmieci; • Kwietniki; • Pokrywy studzienek kanalizacyjnych (punktowy odpływ); • Stojaki na rowery; • Elementy identyfikacji wizualnej – grawerowane tabliczki z dodatkowymi informacjami na temat historycznych mieJsc przy ul. Długiej.

Istotną decyzją projektową jest usunięcie z przestrzeni całego Traktu Królewskiego ogrodzeń ogródków gastronomicznych. Zunifikowane zostały także zadaszenia ogródków. Na ulicy Długiej zaproponowane zostały jednolite markizy, a na Długim Targu - parasole (białe, proste i nowoczesne w formie). Zasady te należy uwzględnić w dokumentach uzgadniających warunki zagospodarowania przestrzeni przez właścicieli i najemców lokali usługowych.

276

The linearity of the space is highlighted in Długa street by the elements that conform it. The small architecture is designed to mark the borderline of the old terraces. The stripes that run along both frontages, will set a mental barrier for the space that restaurants’ summer gardens can use in the street, in order to avoid the use of fences. The elements of the small architecture located in the line (except the existing lighting elements) will be made of corten steel and timber elements that come out of the floor: • Benches (wooden seats) • Bins • Greenery • Drains covers • Stands for bicycles • Elements of visual identification (engraved plates with additional information about the significant historical sites in the context of Długa)

An important design decision was to remove all fences of summer gardens from entire Kings Route and also unifying their roofing. On Długa street uniform awnings were proposed and on Długi Targ umbrellas (white color, and in a simple modern form). These principles should be included in the documents concerning the conditions for spatial development, by the owners and tenants, in the commercial premises.

projekt ELEMENY MAŁEJ ARCHITEKTURY

Lokalizacja mebli miejskich i oświetlenia na Długim Targu Location of street furniture and lighting on Długi Targ

277

Propozycja mebli miejskich i oświetlenia na ulicy Długiej Location of various types of urban furniture and lighting on Długa Street

278

projekt ELEMENY MAŁEJ ARCHITEKTURY

Przekrój ukazujący zastosowanie ujednoliconych parasoli i mebli w ogródkach piwnych na Długim Targu

Section showing the usage of unified umbrellas and furniture in the beer gardens on Długi Targ

279

oświetlenie

LIGHTING

Charakterystyczny element obecnego oświetlenia ulicy Długiej stanowią żeliwne latarnie.

The distinctive element of the current lighting of Długa street are its iron-cast lanterns.

Założono odmienny charakter oświetlenia ulicy Długiej i Długiego Targu, przy czym w obu miejscach priorytet stanowi iluminacja budynków oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu natężenia światła na posadzce. Elementy oświetlenia nie mają stanowić dominant w tej przestrzeni ani konkurować z zabytkową zabudową.

Projekt przewiduje ich renowację, wymianę źródła światła i zmianę kierunku oświetlenia, aby padało głownie na powierzchnię posadzki ulicy, nie oślepiając przechodniów. W istniejące latarnie na górze zostałyby także wkomponowane reflektory zapewniające iluminację pierzei. W podobny sposób potraktowane zostałyby lampy mocowane do fasad. Wzdłuż ulicy, aż do Długiego Targu, zaprojektowane zostały dwie delikatne linie świetlne, przebiegające wzdłuż granicy dawnych przedproży, po wewnętrznej stronie cortenowego pasa z elementami małej architektury.

The design assumed a different character of lightning in Długa and Długi Targ than it is now. In both places, priority is given to the illumination of buildings and to ensure an appropriate level of light intensity on the floor. Yet, the lightning components are not supposed to dominate the space or to compete with the historic buildings.

The project proposes renovation and replacement of the light source and a change of the direction of light to impinge mainly on the floor surface and not to blind the pedestrians . The existing lanterns would have composed into them headlights providing illumination of frontages. The lamps attached to the facades will be treated in a similar way. Along the Długa street until Długi Targ, two delicate lines of light are designed running along the border of the old terraces; and placed on the inside Zakłada się wyższe natężenie światła na Długim Targu, aby podkreślić jego wielkość i znaczenie. Dla of the corten panels. zlokalizowanych tam latarni zaproponowana została współczesna forma - delikatne maszty z reflektorami, usytuowane ulic tak, aby pozostawić jak najwięcej wolnej przestrzeni pośrodku placu. Światło z A higher light intensity on Długi Targ will be used to emphasize its size and imporreflektorów ma oświetlać nawierzchnię Targu oraz fasady budynków. tance. In contrast with Długa street’s lamps, a new model form is used. The new lamps will have delicate masts with floodlights and will leave as much free space as Proponowane oświetlenie Traktu Królewskiego miałoby być regulowane inteligentnym systemem stero- possible in the middle of the square. The light from the headlights will illuminate the wania. Rozwiązanie to pozwala na zmianę intensywności oświetlenia, dostosowanie go do poszczegól- surface of Długi Targ and the facades of the buildings. nych pór roku oraz na swobodne kreowanie klimatu ulicy. Jest energooszczędne oraz atrakcyjne estetycznie. Wykorzystanie technologii LED o temperaturze barwowej 3000K pozwala na uzyskanie przyjemnej w An intelligent control system will also be used along King’s Route. The solution will odbiorze, naturalnej poświaty ciepłego białego światła. allow light intensity changes; in order to make the necessary adjustments throughout the seasons and to provide certain freedom in the creation of the overall atmosphere. By the use of LED technology with 3000K colour, it will allow a pleasant reception of the natural warm white light glow; and pursue energy efficiency and aesthetically appealing standards.

280

projekt OŚWIETLENIE Projekt mebli miejskich i oświetlenia przeznaczonych do zagospodarowanie ulicy Długiej i Długiego Targu The project of urban furniture and lighting destined to be located on Długa Street and Długi Targ

Projekt stałych mebli miejskich i oświetlenia przeznaczonych do zagospodarowanie ulicy Długiej i Długiego Targu The project of fixed urban furniture and lighting destined to be located on Długa Street and Długi Targ

281

Poszanowanie istniejących korytarzy na ulicy Długiej Respect towards the existing corridors in Długa Street

Zależność między ogródkami piwnymi i zielenią na Długim Targu. Lato. The relation between the beer gardens and the greenery in Długi Targ. Summer

użytkowanie

W odpowiedzi na aktualne potrzeby użytkowników niezbędne jest uwzględnienie sezonowości funkcjonowania tego miejsca. Ze względu na jego zmienność w zależności od pór roku projekt przewiduje kilka scenariuszy przedstawionych za pomocą diagramów. W propozycjach tych centralna część Długiego Targu od strony Zielonej Bramy jest sugerowana jako optymalne miejsce dla organizacji okolicznościowych wydarzeń. Przygotowane aranżacje pozwalają na ewentualne zamknięcie Targu na czas ich trwania, jednocześnie przewidując możliwość tranzytu dla innych użytkowników Traktu. Przewidziane imprezy sugerowane są w formie targów, wydarzeń kulturalnych o niewielkiej skali, generujących możliwie najmniejszy hałas.

282

Creation of the diffrent scopes : Representative and social plaza, multifunctional square

Zależność między ogródkami piwnymi i zielenią na Długim Targu. Zima. The relation between the beer gardens and the greenery in Długi Targ. Winnter

THE USE OF STREET

In response to the current needs of the users it is necessary to take into account the seasonal functioning of this place. Because of its variability depending on the seasons of the year the project provides several scenarios represented by the diagrams. In these proposals, the area from the central part of Długi Targ towards the Green Gate is suggested as an optimal location for organization of commemorative events. Prepared arrangements will allow for possible closure of Długi Targ in their course while providing the possibility of transit for other users of the Route. Planned events are suggested in the form of trade fairs and cultural events on a small scale, generating the least possible noise.

283

projekt UŻYTKOWANIE

Stworzenie zróżnicowanych stref: plac reprezentacyjny i społeczny, plac wielofunkcyjny

Trasy ruchu pieszego latem Summer walking routes

Teatr letni. Open air theatre.

Jarmark tymczasowy (w sezonie) Temporary market (high season)

Jednym z proponowanych sezonowych sposobów urządzenia placu jest aranżacja bożonarodzeniowa, która zakłada ustawienie choinki w centralnym punkcie Długiego Targu, w większej odległości od fontanny Neptuna niż dzieje się to obecnie. Dzięki temu byłaby widoczna także z ulicy Długiej, usytuowana w osi Zielonej Bramy, a w jej pobliżu mógłby być organizowany targ świąteczny. Przewidziano również alternatywny scenariusz z myślą o organizacji wydarzeń okolicznościowych czy targów w innych sezonach, m.in. aranżację na okres Jarmarku Dominikańskiego oraz oddzielny scenariusz na okres zimowo – jesienny. Zaproponowane zostało ustawienie dla występów teatrów oraz pokazów filmowych. Trakt Królewski mogłyby także ożywić okolicznościowe wystawy, więc przewidziano także propozycję aranżacji dla takich przedsięwzięć.

284

Trasy ruchu pieszego zimą

projekt UŻYTKOWANIE

Winter walking routes.

Scenariusz Bożonarodzeniowy. Christmas scenario.

Jarmark tymczasowy; poza sezonem Temporary market; low season

One of the proposed ways of seasonal arrangements, is the new setting for Christmas. By changing the current location of the Christmas Tree towards the center of Długi Targ and separating it from Neptune’s fountain; it will give it a dominant position, visible from Długa street. The new disposition will emphasize the central axis and the coexistence of two characters within Długi Targ; in which the area towards the Green Gate will serve as a space for social interaction. This social interaction space, aside from the symbolism of the area around the Neptune fountain and Dwór Artusa, will be also used for special events and fairs in other seasons. Among them, we can find the arrangement of the Dominican Fair or a set for the theater performances and movie screenings.

285

UWAGI KOŃCOWE ENDING remarks

Przekazujemy to opracowanie w ręce Zarządu Dróg i Zieleni, a docelowo - projektantów, którzy będą odpowiedzialni za przygotowanie koncepcji przekształcenia Traktu Królewskiego. Spędziliśmy intensywny semestr analizując różne apekty funkcjonowania tej wyjątkowej przestrzeni publicznej. Prognozowaliśmy, jak zmieni się ona w najbliższych latach oraz wypracowywaliśmy wizje takiego pokierowania jej przebudową, aby stała się jeszcze atrakcyjniejszym miejscem dla gdańszczan i turystów. Szczególne znaczenie miała dla nas społeczna strona jej działania, dlatego oprócz zaangażowania w przeprowadzane konsultacje społeczne, sami wykonaliśmy dodatkowe badania. Dzięki nim zrozumieliśmy, które grupy nie czują się na Trakcie Królewskim jak „u siebie”. Mamy nadzieję, że ich potrzeby zostaną uwzględnione w ostatecznym projekcie.

We pass this report in hands of the final designers of redesign of the King’s Route. We have been working intensely the whole semester analysing various aspects of functioning of this extraordinary public space. We tried to predict how it is going to transform in the following years and developed such visions of its redesign, which would make it even more attractive for inhabitants of Gdansk and tourists. Social aspect has a special meaning for us therefore apart from involvement in public consultation we have also conducted our own research. It helped us understand which users do not feel ‘at home’ over there. We hope that their needs will be considered in the final design.

Zdajemy sobie sprawę, że wiele kwestii wymaga bardziej szczegółowego opracowania, jednak informacje zawarte w naszym raporcie dadzą Państwu obraz Traktu Królewskiego jako pięknego, wartościowego historycznie, jednak - pomimo tych walorów - dalekiego od perfekcji miejsca. Jego obecne funkcjonowanie stanowi wypadkową podjętych w przeszłości decyzji projektowych oraz przyzwyczajeń gdańszczan i wpływu zwiększajacej się corocznie grupy turystów. Trakt jest wykorzystywany nierównomiernie i nieefektywnie w różnych wymiarach – od przestrzennego po czasowy. Stąd nasze rekomendacje dotyczą nie tylko fizycznej strony przyszłej wizji Traktu, ale także sposobu zarządzania nią i jej animowania. Za te kwestie odpowiedzialne będą władze miasta, z którymi uzgodnią Państwo wspólną wizję przyszłości tego miejsca. Planowana przebudowa stanowi doskonałą okazję zarówno do zweryfikowania dotychczasowych decyzji odnośnie funkcjonowania tego miejsca, jak i szansę stworzenia nowoczesnej, demokratycznej przestrzeni publicznej.

We are aware that many aspects require further research, but information included in this report will provide you an image of the Route as a beautiful, historically valuable public space which is nevertheless far from being perfect. Its current functioning is a result of former design decisions, expectations of dwellers as well as an increasing number of tourists, The Route is not exploited in an even and efficient way – neither space nor timewise. Hence our recommendations refer not only to the physical aspect of the future vision of this space, but also how it is managed and animated. This is responsibility of the Municipality so the final concept needs to be developed in close collaboration with city authorities. The planned transformation of the Route is a great chance to verify past design decision as well as create a modern, democratic public space.

We hope that our guidelines will be taken into account in the final design. In the next few years, walking down the King’s Route Street, we will be aware Mamy nadzieję, że zawarte w raporcie założenia zostaną uwzględnione w that its shape is a result of our work too. ostatecznym projekcie. Za kilka lat spacerując zmodernizowanym Traktem Królewskim, będziemy mieli świadomość, że wynik tych przekształceń jest The Authors efektem również naszej pracy.

Autorzy

Monika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata Wippich-Agata Marchwicka-Anna Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Maciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-IlirjAna Haxhiaj-Marta Myga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksandra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Sławomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra Urbańczyk-Patryk Paszkowski-Faydula Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Justyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guerineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Petrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuADOR/LIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk university of technology 2016 Monika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata Wippich-Agata Marchwicka-Anna Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-julien guerineau-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Maciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-Ilirjana Haxhiaj-Marta Myga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksandra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Sławomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra Urbańczyk -Patryk Paszkowski-Faydula Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Justyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guerineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Petrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuAdor/ LIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk university of technology -poland-gdańsk university of technology 2016 -gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technology 2016-gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technology 2016 -gdańsk uniDr inż. arch. Łukasz Pancewicz

Alessandro Altamura Michele Italy

Dr inż. arch. Monika Arczyńska

Adrianna Bobrowska / Poland

Justyna Breś / Poland

Piotr Burzyński / Poland

Aurélien Daunay / France

Mykhaylo Faydula /Ukraine

Monika Gurazda / Poland

Anna Jasieńska/ Poland

Maciej Lis / Poland

Karolina Derlicka / Poland

Julien Guerineau / France

Ilirjana Haxhiaj

Aleksandra Kuźniar

Oksana Loi / Ukraine

Albania-Kosovo

Poland -France

aMonika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata Wippich-Agata Marchwicka-Anna -Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Ma-ciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-IlirjAna Haxhiaj-Marta Myga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksanadra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Sławomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra -Urbańczyk-Patryk Paszkowski-Faydula Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Jus-tyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guerineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Pektrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuADOR/LIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk university of technology 2016 Monika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata nWippich-Agata Marchwicka-Anna Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-julien -guerineau-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Maciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-Ilirjana Haxhiaj-Marta My-ga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksandra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Słaawomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra Urbańczyk -Patryk Paszkowski-Faydula -Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Justyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guer/ineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Petrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuAdor/ kLIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk university of technology -poland-gdańsk -university of technology 2016 -gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technol-ogy 2016-gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technology 2016 -gdańsk uniLorenzo Lepre / Italy

Marta Myga / Poland

Marek Piwoński / Poland

Cristina Rodríguez Álvarez Spain

Agata Marchwicka/ Poland

Patryk Paszkowski / Poland

Wiktoria Matecka/ Poland

Lucia Petríková / Slovakia

Maria Ratasiewicz / Poland

Alvaro Ruiz Lopez / Spain

Rafał Murawski / Poland

Ola Petrecka / Poland

Katarzyna Rogalska / Poland

Zuzanna Skwarło / Poland

Isabel Tobar Salas

Ecuador - Liechtenstein

Oksana Popowtsewa / Russia Marek Rowiński/ Poland Aleksandra Urbańczyk / Poland

Agata Wippich / Poland

Sławomir Żbikowski / Poland

Członkowie Rady Programowej, szczególnie Katarzyna Rozmarynowska i Jakub Szczepański Zarząd Dróg i Zieleni, szczególnie Małgorzata Kolesińska, Karina Rembiewska, Igor Szóstakowski, Michał Szymański Instytut Kultury Miejskiej Łukasz Bugalski, PG Przemysław Kluz, Gdańska Fundacja Innowacji Społecznych Justyna Martyniuk-Pęczek, PG Łukasz Boros Marcin Poklewski, SARP (udostępnienie Złotej Bramy do nagrań) Muzeum Narodowe (udostępnienie Zielonej Bramy do nagrań) Klub Seniora Motława

aMonika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata Wippich-Agata Marchwicka-Anna -Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Ma-ciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-IlirjAna Haxhiaj-Marta Myga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksanadra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Sławomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra -Urbańczyk-Patryk Paszkowski-Faydula Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Jus-tyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guerineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Pektrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuADOR/LIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk auniversity of technology 2016 Monika Arczyńska-Łukasz Pancewicz-Maria Ratasiewicz- Oksana Loi-Agata nWippich-Agata Marchwicka-Anna Jasieńska-Isabel Tobar salas-Aurélien Daunay-Katarzyna Rogalska-julien -guerineau-Marek Piwoński-Adrianna Bobrowska-Maciej Lis-Alvaro Ruiz Lopez-Ilirjana Haxhiaj-Marta My-ga-Piotr Burzyński-Cristina Rodríguez álvarez-Aleksandra Kuźniar-Lucia Petríková-Zuzanna Skwarło-Słaawomir Żbikowski-Alessandro Altamura Michele-Aleksandra Urbańczyk -Patryk Paszkowski-Faydula -Mykhaylo-Karolina Derlicka-Marek Rowiński-MonikaGurazda-Justyna Breś-Wiktoria Matecka-julien guer/ineau-lorenzo Lepre-Oksana Popowtsewa-Rafał Murawski -ola Petrecka-poland-ALBANIA/KOSOVO-ecuAdor/ kLIECHTENSTEIN-frANCE-ITALY-RUSsIA-SLOVAKIA-SPAIN-Ukraine-gdańsk university of technology -poland-gdańsk -university of technology 2016 -gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technol-ogy 2016-gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technology 2016 -gdańsk university of technology -2016 poland-gdańsk university of technology 2016 -gdańsk university of technology