marzec 2018
egzemplarz bezpłatny, ISSN 2451-2117
zgorzelec.eu
miejski biulet yn
informac yjny
Jest co oglądać. Nowe wystawy zapras zają w numerze str. 3 i 4 str. 6 str. 8 i 9 str. 14 str. 17
Miasto się zmienia Rekreacja i profilaktyka dla seniorów Zaśpiewają nam Groniec i Banaszak Jamajka Makena Wspomnienie A. Błachańca
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
zgorzelec .eu
1
2
zgorzelec .eu
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
i n f o - m ia s to
Kolejne zabytki odzyskają urodę Od 2009 roku, dzięki udzielanemu przez samorząd miasta wsparciu, wyremontowano już 41 zgorzeleckich, zabytkowych budynków. Tylko w tym roku radni podjęli już trzy kolejne uchwały w sprawie udzielenia dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy obiektach będących zabytkami wpisanymi do rejestru zabytków. I będą kolejne! W tym roku mija 9 lat od chwili, kiedy burmistrz Rafał Gronicz wprowadził w życie pomysł dotowania przez miasto remontów zabytkowych kamienic. Gospodarz miasta jest przekonany, że to dobry sposób, aby razem z mieszkańcami przywracać miastu jego piękno. Do końca 2017 roku miasto przeznaczyło na ten cel już przeszło 2,8 mln zł łącznie, a beneficjenci - głównie wspólnoty mieszkaniowe, choć nie tylko - wyremontowali aż 41 zabytków! Piękne kamienice i budynki, czy to w śródmieściu, czy w innych rejonach miasta, jak choćby narożna kamienica o numerze 79 przy ul. Daszyńskiego, której remont zakończono z końcem 2016 roku, albo kamienica przy ul. Daszyńskiego 71, gdzie w 2017 roku wykonano rekompozycję elewacji, czy budynek mieszkalno-usługowy przy ul. Daszyńskie-
go 76, w którym w tym samym roku odnowiono elewację - nie tylko cieszą oczy lecz także zarażają przykładem. Podczas styczniowej sesji Rady Miasta Zgorzelec, radni na wniosek burmistrza przyjęli kolejne 3 uchwały o udzieleniu dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy budynku wpisanym do rejestru zabytków. Otrzymały je wspólnoty mieszkaniowe: z kamienicy przy ul. Bohaterów Getta 3 na remont elewacji frontowej, z kamienicy przy
ul. Staszica 11 na remont elewacji i z kamienicy przy ul. Daszyńskiego 67 na remont dachu i elewacji. Łączna kwota rozdysponowanych na dotacje pieniędzy to 286 138, 46 zł, ale… nie wyczerpało to puli środków, które wydział planowania przestrzennego i architektury zgorzeleckiego magistratu zarezerwował w swoim budżecie na tegoroczne dotacje. Na marcowej sesji poznamy kolejne zabytki, które w 2018 roku wypięknieją dzięki miejskiemu wsparciu. Renata Burdosz
W centrum Zgorzelca dominującą zabudowę stanowią kamienice z XIX i początków XX wieku. Wiele z nich to zabytki wpisane do rejestru zabytków lub ujęte w gminnej ewidencji zabytków. Takich godnych uwagi obiektów nasze miasto ma ponad 600 (!), przy czym przeważająca ich część to zwarta zabudowa śródmiejska. Niestety, mimo wieku, urody i niewątpliwej wartości architektonicznej, większość śródmiejskich kamienic w okresie powojennym nie była remontowana. Budynki te, dawniej komunalne, dzisiaj są już własnością mieszkańców tworzących wspólnoty mieszkaniowe. Dla bardzo wielu z nich remont zabytku stanowi zbyt poważne wyzwanie finansowe, aby mu samodzielnie podołać. Bezzwrotne dotacje z budżetu miasta to dla nich ogromne wsparcie. Niejedna kamienica odzyskała dzięki nim dawny blask. Wnioski o przyznanie dotacji przyjmowane są rokrocznie do 15 września, a dofinansowanie może wynieść nawet do 50% kosztu planowanego remontu.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
zgorzelec .eu
3
i n f o - m ia s to
Śródmieście z dofinansowaniem
Wizualizacja koncepcji rewitalizacji Śródmieścia Zgorzelca
„Projekt rewitalizacji Śródmieścia w Zgorzelcu - etap III” został wybrany do dofinansowania pieniędzmi Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014 - 2020! Zgłoszony do dofinansowania projekt na III etap rewitalizacji zgorzeleckiego śródmieścia obejmuje tzw. Ryneczek Kwiatowy, skrzyżowanie ulic Bohaterów Getta-Warszawska-Staszica-Daszyńskiego-Okrzei i ul. Bohaterów Getta. Miejsce, które pełni dziś rolę nieformalnego centrum, ulegnie gruntownej zmianie. Urządzona na nowo, funkcjonalna, estetyczna i przyjazna przestrzeń ma zachęcać do spotkań, inspirować, ale też pełni funkcję chętnie
odwiedzanego centrum usługowo – gastronomiczno – handlowego. Sprzyjać temu ma przyjazna dla pieszych przebudowa ul. Bohaterów Getta, gdzie poszerzony zostanie chodnik, który od zwężonej jezdni oddzielać będzie ścieżka rowerowa. Aby osiągnąć ten cel zaplanowano m.in.: uporządkowanie i zaprojektowanie zieleni miejskiej, zmianę organizacji ruchu, przebudowę istniejącego układu komunikacyjnego (przebudowa skrzyżowania w rondo, zwężenie jezdni, poszerzenie chodnika, wprowadzenie ścieżki rowerowej), modernizację wolnostojących pawilonów i stoisk handlowych na tzw. Ryneczku Kwiatowym, nadanie skarpie charakteru tarasu widokowego, budowę fontanny, montaż elementów małej architektury.
Na wykonanie prac przewidzianych w projekcie „Projekt rewitalizacji Śródmieścia w Zgorzelcu - etap III” samorząd miasta pozyskał 6 538 329,94 zł dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014 - 2020! Wartość całkowitą projektu oszacowano na ok. 12,7 mln zł.
Uwaga konkurs z nagrodami! Jesienią ubiegłego roku, pragnąc zbadać skalę zainteresowania programem Mieszkanie Plus w Zgorzelcu i zorientować się w oczekiwaniach potencjalnych najemców, poprosiliśmy o wypełnienie ankiet. Na zaproszenie zareagowało ponad 700 osób (!), także spoza naszego miasta i powiatu oraz z zagranicy. Zaciekawiło nas, co zaważyło na ich decyzji. Znamy atuty naszego miasta, ale czy wszystkie ? Jak inni dokończyliby zdanie „Warto mieszkać w Zgorzelcu, bo…”? Ogłaszając konkurs na krótkie, ok. 1,5 minutowe filmy, które nieszablonowo, nowatorsko i ciekawie pokażą plusy życia w naszym mieście, jego specyfikę, urok i potencjał mieszkańców, pytamy o mocne strony Zgorzelca. Najciekawsze prace, nadesłane w terminie do 16 kwietnia 2018 roku, konkursowe jury i publiczność docenią atrakcyjnymi nagrodami! O konkursie w skrócie Konkurs, którego organizatorem jest Burmistrz Miasta Zgorzelec, przeprowadzony będzie w następujących grupach konkursowych: 4
zgorzelec .eu
• •
młodzież: 13-18 lat, family (rodzice/opiekunowie + dzieci do 18 lat), • open (grupa otwarta - powyżej 18 lat) W każdej z nich wyłoniony zostanie zwycięzca, który otrzyma nagrodę główną w wysokości 3 tys. złotych. Oprócz nagród głównych, jury konkursowe przyzna także w każdej z grup
nagrody dodatkowe w wysokości 500 złotych. Ponadto, każdy z nadesłanych do konkursu filmów weźmie udział w głosowaniu internetowym. Autor pracy, która otrzyma największą ilość głosów otrzyma Nagrodę Publiczności. Zapraszamy do zapoznania się z Regulaminem konkursu i nadsyłania prac! Regulamin i formularze zgłoszeń: www.zgorzelec.eu
Podczas styczniowej sesji Rada Miasta Zgorzelec podjęła uchwałę o przekazaniu gruntów przy ul. Lubańskiej pod budowę domów wielorodzinnych. To kolejny krok na drodze do realizacji programu Mieszkanie Plus w Zgorzelcu. W jego ramach wybudowanych zostanie w naszym mieście 230 nowych mieszkań!
Informacji o programie szukaj na stronie mieszkanie.zgorzelec.eu
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
Remont kompleksowo i z rozmysłem i n f o - m ia s to
Ulica Orzeszkowej zmieni wkrótce wygląd. Nowa będzie nawierzchnia, chodniki, zatoczki parkingowe, ścieżki rowerowe. Inwestycja będzie współfinansowana z „Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 – 2019”. A tym czasem już w marcu, w ciągu ulicy Orzeszkowej PWiK Nysa rozpoczyna budowę nowej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji „NYSA” Sp. z o.o. informuje, że na początku marca 2018 roku rozpocznie się zaplanowana inwestycja polegająca na budowie sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w ulicy E. Orzeszkowej w Zgorzelcu na odcinku od ulicy Łużyckiej do wysokości Szkoły Podstawowej Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Zgorzelcu. Inwestycja obejmie wybudowanie nowej sieci wodociągowej o długości 450,71 m oraz 15 przyłączy wodociągowych. Na sieci umiejscowione zostaną 4 hydranty i 10 zasuw, a na przyłączach 13 zasuw do przyłączy domowych. Równolegle wybudowana zostanie sieć kanalizacji sanitarnej o długości 472,8 m oraz przykanaliki sanitarne. Na sieci kanalizacyjnej wybudowanych zostanie 19 studni, a na przykanalikach 6 studni inspekcyjnych. Na decyzję o wybudowaniu nowej sieci miała wpływ przede wszystkim duża awaryjność ist-
niejącej infrastruktury spowodowana jej znaczącym zużyciem technicznym, ale również plany modernizacji nawierzchni ulicy E. Orzeszkowej jakie podjęła Gmina Miejska Zgorzelec. Zaplanowana budowa sieci została skoordynowana i zsynchronizowana z planami modernizacji nawierzchni ulicy realizowanymi przez Urząd Miasta Zgorzelec. Nadrzędnym zaś celem inwestycji jest poprawa jakości wody oraz eliminacja awaryjności sieci, co przekłada się na ograniczenie strat w przesyle wody, jak również poprawa parametrów hydraulicznych instalacji. Nowa
sieć wodociągowa jest kolejnym etapem realizacji programu poprawy jakości wody dla mieszkańców Zgorzelca. Zakończenie budowy sieci zostało zaplanowane na drugą połowę maja 2018 roku, przed rozpoczęciem inwestycji związanej z przebudową nawierzchni ulicy E. Orzeszkowej, której patronuje Urząd Miasta Zgorzelec. Jesteśmy przekonani, że jakość dostarczanej wody po zrealizowaniu inwestycji będzie na najwyższym poziomie, jaki uzyskujemy z pobliskiego Zakładu Uzdatniania Wody znajdującego się przy ul. E. Orzeszkowej.
Jeden procent może pomóc Od 2004 roku można pomagać wybranej organizacji pożytku publicznego przekazując na jej rzecz 1 proc. podatku. To prosty i skuteczny sposób wspierania tych, którzy czyniąc wiele dobrego, liczą każdy grosz. Lista organizacji pozyskujących najwięcej z 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych pozostaje niemal niezmienna od lat. Jakoś tak jest, że częściej wspieramy finansowo organizacje ogólnie znane i duże, rzadziej zaś przekazujemy środki na działalność prowadzoną przez mniejsze, lokalne organizacje, świetlice, stowarzyszenia, czy małe fundacje. A 1 proc. ma moc, więc może warto rozejrzeć się wokół i zostać donatorem lokalnej inicjatywy ? Aby to ułatwić podajemy poniżej wykaz kilkunastu zgorzeleckich organizacji, stowarzyszeń i klubów uprawnionych do otrzymywania środków z 1 proc. podatku i zachęcamy do wspierania ich przy wypełnianiu PIT. ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO, CHORĄGIEW DOLNOŚLĄSKA – KRS 0000264246 cel: Hufiec Zgorzelec (dodatkowo można podać nazwę drużyny) STOWARZYSZENIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ŻYCZLIWYCH – KRS 0000064491 AUTOMOBILKLUB ZAGŁĘBIE TUROSZOWSKIE W ZGORZELCU” – KRS 0000076694
STOWARZYSZENIE ZGORZELECKICH MANDOLINISTÓW – KRS 0000340572 STOWARZYSZENIE NA RZECZ PACJENTÓW SZPITALA POWIATOWEGO W ZGORZELCU - „NASZE ZDROWIE” – KRS 0000223203 MIEJSKI KLUB SPORTOWY „NYSA” ZGORZELEC – KRS 0000047705 FUNDACJA „NIEPEŁNOSPRAWNYM I OCZEKUJĄCYM POMOCY” – KRS 0000058448 STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI I PROFESJONALNEJ POMOCY OSOBOM UZALEŻNIONYM „SUBSIDIUM” W ZGORZELCU – KRS 0000062019 KLUB SPORTOWY TURÓW ZGORZELEC – KRS 0000082500 STOWARZYSZENIE NA RZECZ POMOCY DZIECIOM „GAWROSZ” – KRS 0000190915 STOWARZYSZENIE „OSTOJA” – KRS 0000230209 STOWARZYSZENIE NA RZECZ WSPIERANIA I ROZWOJU SP NR 3 W ZGORZELCU -”NASZA SZKOŁA” - KRS 0000234653 GÓRNOŁUŻYCKIE STOWARZYSZENIE PSZCZELARZY W ZGORZELCU – KRS 0000248320 STOWARZYSZENIE „EUROPRYMUS” W ZGORZELCU – KRS 0000323956 STOWARZYSZENIE NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE PRZY SOSW W ZGORZELCU „SZANSA” – KRS 0000375751 FUNDACJA MUZYKI I TERAPII GREEN – KRS 0000413190
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
Aktualny elektroniczny wykaz organizacji uprawnionych do otrzymania 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2017 można znaleźć w spisie opublikowanym przez Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności na stronach BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w zakładce Wykaz Organizacji Pożytku Publicznego. zgorzelec .eu
5
Seniorze, bądź aktywny razem z nami zdrowie
ruchową, pomagają utrzymać lub poprawić elastyczności mięśni. Gra w brydża i remika - spotkania sympatyków gier karcianych rozwijających koncentrację.
Od 9 lat Miejski Klub Seniora, utworzony z inicjatywy burmistrza Rafała Gronicza, aktywizuje i integruje środowisko zgorzeleckich seniorów. Bogata oferta zajęć i sympatyczni ludzie to dobry powód, aby wyjść z domu przyłączyć się do aktywnych. Siedzibą zgorzeleckiego klubu seniora jest budynek przy ul. Mickiewicza 13, dawne lokum Powiatowego Urzędu Pracy. Tam odbywa się większość klubowych zajęć służących rozwijaniu pasji i zainteresowań osób z grupy wiekowej 55+. W ofercie klubu są: SPORT I REKREACJA: Joga dla seniorów – popularna forma ćwiczeń rozciągających, oddechowych i odprężających. Skuteczny i przyjazny sposób utrzymania sprawności fizycznej, poprawy koncentracji
i relaksu. Pomaga ograniczyć bóle głowy lub pleców, złagodzić objawy stresu, czy zwalczyć bezsenność. Gimnastyka dla seniorów – pomaga utrzyma lub poprawi sprawność fizyczną, zachować pełnię sił i możliwości ruchowych, a także odprężyć się. Jest ważnym elementem profilaktyki przeciwurazowej. Nordic walking – marsze z kijami to jedna z najpopularniejszych wśród zgorzeleckich seniorów form aktywności ruchowej. Pomagają poprawić lub utrzymać kondycję, spalić kalorie, dotlenić się bez obciążania kręgosłupa i stawów. Zumba dla seniorów - oparte na tańcu zajęcia dla osób w wieku 55+, także po przebytych urazach i zabiegach lub chorujących na cukrzycę, nadciśnienie, czy stawy. Wzmacniają siłę fizyczną i wydolność, poprawiają koordynację
SZTUKA I RĘKODZIEŁO: Zajęcia fotograficzne – warsztaty z dla miłośników fotografii i zainteresowanych nabyciem podstawowych umiejętności z zakresu fotografowania. Warsztaty malarskie – zajęcia dla seniorów o zainteresowaniach artystycznych. Warsztaty rękodzielnicze - nauka lub doskonalenie różnych technik zdobienia przedmiotów i tworzenia rękodzieła. W programie m.in. poznanie technik: decoupage’u, filcowania, papierowej wikliny, quillingu, haftu i wielu innych. Zajęcia prowadzi instruktorka. Zajęcia komputerowe – nauka przydatnych w codziennym życiu umiejętności z zakresu obsługi komputera i Internetu. Zajęcia językowe – lektoraty o różnych stopniach zaawansowania, podczas których można nauczyć się podstaw języka lub utrwalić/rozwinąć językowe umiejętności. Chór Vena Senior – zaprasza innych chętnych do przyłączenia się i wspólnego śpiewania. W budynku działa również Filia Miejskiej Biblioteki Publicznej czynna w pon. i wt. od 10 do 17 oraz w śr. od 10 do 16. Dane kontaktowe i terminy zajęć można znaleźć w informatorze na ostatniej stronie biuletynu.
Programy profilaktyki onkologicznej Wielospecjalistyczny Szpital - Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu zaprasza do korzystania z programów profilaktyki onkologicznej, które realizuje przy wsparciu finansowym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014–2020 oraz partnerów. Wszystkie świadczenia realizowane w ramach wymienionych projektów są BEZPŁATNE dla pacjentów aktywnych zawodowo zamieszkałych m.in. na terenie powiatu zgorzeleckiego. Mieszkańcom małych miejscowości, osobom niepełnosprawnym bądź obarczonym opieką nad osobami zależnymi: dziećmi, seniorami, itp. szpital refunduje podróż własnym transportem z miejsca zamieszkania na badanie i z powrotem, oraz refunduje koszty wynajęcia na czas badania opieki do osoby zależnej (do wyczerpania środków). Program profilaktyki raka jelita grubego - adresowany do aktywnych zawodowo kobiet i mężczyzn w wieku 55–64 lat. Z badań mogą także skorzystać osoby w wieku 25-65 lat z rodzin o podwyższonym ryzyku zachorowania, tj. z rodzin HNPCC lub FAP. Każdy zarejestrowany pacjent, u którego nie występują przeciwwskazania zdrowotne, otrzyma możliwość przepro6
zgorzelec .eu
wadzenia bezpłatnej kolonoskopii w pełnym znieczuleniu (bez intubacji), co gwarantuje maksymalny komfort zabiegu. Przy przeciwwskazaniach badamy tradycyjne. W przypadku wykrycia polipów możliwe jest wykonanie polipektomii (usunięcia polipów), a następnie przeprowadzenie badań histopatologicznych. Badania wykonywane są w Pracowni Endoskopowej tel. 571 334 797. Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi - adresowany do aktywnych zawodowo kobiet w wieku 50-69 lat. Z badań mogą skorzystać osoby, które nie wykonywały mammografii w okresie ostatnich 24 miesięcy. Rejestracja odbywa się telefonicznie, w godz. 12.00-15.00, pod nr tel. 571 334 799 bądź 571 334 956, albo osobiście w Poradni Diagnostyki Obrazowej, na II piętrze budynku głównego Wielospecjalistycznego Szpitala SPZOZ w Zgorzelcu. Z bezpłatnych, niewymagających skierowania lekarskiego badań profilaktycznych skorzystać mogą także panie młodsze bądź starsze; wystarczy zarejestrować się na badanie piersi w działającej przy szpitalu Poradni Onkologicznej. Rejestracja osobiście bądź telefonicznie, od poniedziałku do czwartku, w godz. 11.00-14.00, pod nr tel. 571 334 786.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
Populacyjny program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy - adresowany do aktywnych zawodowo pań w wieku 25-59 lat. Bezpłatne, niewymagające skierowania lekarskiego badania cytologiczne przeprowadzane są w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy we wszystkich poradniach ginekologiczno-położniczych WS SPZOZ. W przypadku wskazań medycznych obejmujemy pacjentki także diagnostyką pogłębioną. Zainteresowane panie będą mogły skorzystać również z innej opcji – szybkiej cytologii (bez badania ginekologicznego), wykonywanej przez wykwalifikowaną położną. INFORMACJE O PROGRAMACH: tel. 571 334 794
Klub Rodzica dla mamy i taty
Opracowany przez Fundację „Nasze Dzieci” projekt powstał w odpowiedzi na ogłoszony przez urząd w listopadzie 2017 roku „Otwarty konkurs ofert na realizację zadań z zakresu ochrony zdrowia i idei wolontariatu”. Propozycja fundacji to nowoczesne i kompleksowe wsparcie dla młodych rodziców, a szczególnie świeżo upieczonych matek, przygotowane z uwzględnieniem specyfiki i zróżnicowanych potrzeb rodzin. Zajęcia, które właśnie się rozpoczynają, prowadzone są w dwóch wariantach, podstawowym: Klub Rodzica i specjalistycznym: Terapia z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.
rodzicom dzielić się swoimi umiejętnościami, spostrzeżeniami i wiedzą na tematy związane z wychowaniem dziecka bądź wartymi polecenia rozwiązaniami, metodami lub informacjami np. o zabawkach wspomagających rozwój dziecka. To także szansa na wsparcie i pomoc innych matek oraz zapraszanych na spotkania specjalistów: położnej, psychologa, pediatry, logopedy etc. UWAGA! W tych zajęciach mamom/rodzicom mogą towarzyszyć dzieci do 1 roku życia. Sala jest wyposażona w odpowiedni sprzęt. Terapia z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju, czyli specjalistyczne usługi terapeutyczne dla najmłodszych mieszkańców miasta - dzieci w wieku od 0 do 3 lat, uwzględniające szczególne potrzeby chorych lub niepełno-
Klub Rodzica, czyli miejsce, gdzie świeżo upieczeni rodzice mogliby spotykać się z dziećmi lub bez, wymieniać doświadczeniami i korzystać z fachowych porad specjalistów różnych dziedzin, aby łatwiej radzić sobie z nową życiową rolą. Utworzenie klubu to finalizacja zainicjowanych w ub. roku przez burmistrza Rafała Gronicza prac urzędu. Finansowane przez miasto spotkania i warsztaty pozwolą mamom/
sprawnych maluchów. To ważna część projektu, która zakłada pomoc i wsparcie dla całej rodziny w zakresie wiedzy o opiece, wychowaniu i postępowaniu z dzieckiem niepełnosprawnym lub dzieckiem, u którego stwierdzono zaburzenia rozwoju np.: psychoruchowego czy emocjonalnego. Zajęcia z udziałem psychologa, neurologopedy, rehabilitanta, pedagoga, specjalistów oligofrenopedagogiki i surdopedagogiki, logopedy i specjalisty wczesnego wspomagania rozwoju to nieoceniona pomoc w przygotowaniu dziecka do wejścia w kolejne etapy życia. UWAGA! Zajęcia prowadzone na wniosek rodziców, na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania lub orzeczenia o niepełnosprawności. Zajęcia będą odbywać się w siedzibie fundacji „Nasze Dzieci” przy ul. Francuskiej 41, przez cały rok, w środy w godz. od 16.00 do 17.00. O ewentualnych zmianach terminów uczestnicy będą informowani. ZAPISY: fundacjazgc@onet.pl, tel. 511 189 903 informacje: na www.zgorzelec.eu
Konwój Dobra w Zgorzelcu Zgorzelec był pierwszym przystankiem na trasie Konwoju Dobra! Mobilny Punkt Poboru Dobra Stowarzyszenia Medycznego Hospicjum Dla Dzieci Dolnego Śląska „Formuła Dobra” odwiedził nas w niedzielę 18 lutego.
Dziękujemy w imieniu maluszków! Tysiąc czterysta siedemdziesiąt pięć złotych (1475 zł) możemy jeszcze dołożyć do wyniku osiągniętego przez zgorzelecki sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w trakcie 26. finału. Ta dodatkowa kwota to pieniądze uzyskane z zakończonych z końcem stycznia br. internetowych aukcji na portalu Allegro. pl, gdzie wystawione na sprzedaż zostały przedmioty podarowane orkiestrze przez mieszkańców Zgorzelca. W sumie więc, grażdanie miasta nad Nysą uzbierali i przekazali na zakup sprzętu medycznego służącego „wyrównaniu szans w leczeniu noworodków” kwotę 55 080 zł. Brawo my!
Stowarzyszenie Medyczne Hospicjum Dla Dzieci Dolnego Śląska „Formuła Dobra” od Zgorzelca rozpoczęło swoje informacyjne tournée po Dolnym Śląsku. W niedzielne popołudnie Konwój Dobra zatrzymał się w CHR Plaza i podczas dwugodzinnego eventu popularyzował wiedzę o domowym hospicjum dziecięcym i formach opieki, leczenia i terapii jakie oferuje. Celem akcji było wsparcie informacyjnie rodzin dotkniętych nieuleczalną chorobą dziecka oraz pokazanie jak można pomagać, czy to jako wolontariusz, czy dobroczyńca. I wiecie co? to było piękne popołudnie, podczas którego po raz kolejny mieszkańcy Zgorzelca pokazali swoje dobre serca. Przy pierwszym Mobilnym Punkcie Odbioru Dobra chętnie zatrzymywali się młodzi i nieco starsi ludzie, było też wiele rodzin z dziećmi! I wszyscy bardzo chętnie wpisywali się do Księgi Dobra, zostawiając podopiecznym hospicjum swoje serdeczne życzenia, a później z uśmiechami pozowali do zdjęć na ściance Bohaterów Wyprawy Po Dobro trzymając w dłoniach wybrane przez siebie cytaty z pięknymi myślami o życiu i ludziach. Były ciasteczka i rozmowy, pokaz pierwszej pomocy niezawodnych ratowników, podopiecznych Waldemara Woźniaka, baloniki i książki ze specjalnymi zakładkami do zapisywania dobrych myśli. Byli też podopieczni hospicjum z naszej okolicy, którzy otrzymali tego dnia mnóstwo tak bardzo im potrzebnej, dobrej zgorzeleckiej energii. Będą o niej przypominać Certyfikaty Dobra, które otrzymali dla miasta i jego
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
mieszkańców partnerzy akcji: burmistrz Rafał Gronicz i dyrektor CHR Plaza Michał Beńko. „Pomagamy nieuleczalnie chorym dzieciom i wspieramy rodziny. Poznaj nas i poczuj, jak działa Twoja Formuła Dobra!” - zapraszał hospicyjny team. Dzisiaj, z całego serca dziękują wszystkim, którzy ich odwiedzili! My dziękujemy również! Renata Burdosz 1% to Twoja Formuła Dobra! Przekaż 1% podatku na Hospicjum dla Dzieci Dolnego Śląska Formuła Dobra KRS: 0000582875. Pomagamy nieuleczalnie chorym dzieciom. Wspieramy rodziny. www.jedenprocentdobra.pl zgorzelec .eu
7
zdrowie
W połowie lutego, w siedzibie Fundacji „Nasze Dzieci” przy ul. Francuskiej 41, rozpoczął działalność Klub Rodzica. Przedsięwzięcie to część finansowanego przez miasto projektu „Mamy świadome mamy”.
III Dni Literatury nad Nysą Crossing Borderlands
k u l t u ra
Katarzyna Groniec „Ach!”
Wykształcona, zdolna, wybitna Miejska Biblioteka Publiczna w Zgorzelcu zaprasza na wieczór autorski z Joanną Kuciel-Frydryszak autorką biografii Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie (1892-1983). Spotkanie odbędzie się 12 marca o godz. 17 w miejskim domu kultury.
Ostatnio, kiedy u nas była, zaśpiewała program pt. Zoo z piosenkami Agnieszki Osieckiej. Była jesień 2014 roku. Teraz, na przedwiośniu, zaśpiewa dla nas przedpremierowo. Każdy ma swoją Ziemię Obiecaną. Coś za czym tęskni, czego mu brak, co chciałby, a nie może albo miał i utracił. Ziemia Utracona. Dobry tytuł na tomik poezji gdyby nie był parafrazą T.S.Eliota. „Najokrutniejszy miesiąc to kwiecień“ pisał poeta w „Ziemi Jałowej“. To prawda. Niezłe też bywają te poprzedzające kwiecień… ale co z tego? W końcu i tak nadchodzi wiosna. „Ach!“, bo taki jest tytuł nowego albumu, opowie o ziemi jałowej, ziemi utraconej i wreszcie ziemi obiecanej, do której docieramy, rozmieniamy ją na drobne i znów tracimy. I od początku, bo wszystko jest cyklem co jakiś czas kończącym się dobrze! W końcu wracamy do życia, ale pod jednym warunkiem. Że wciąż mamy kogo kochać – mówi K. Groniec. Teksty piosenek, które będziemy mogli usłyszeć w Zgorzelcu, w większości napisała Katarzyna Groniec, oprócz trzech, których autorką jest Barbara Wrońska. Muzykę skomponowali – Marcin Macuk (Hey), Barbara Wrońska i Katarzyna Groniec. Nowy program Katarzyny Groniec „Ach” trafi na płytę pod tym samym tytułem. Premiera płyty już 16 marca 2018 roku. Recital Katarzyny Groniec pt. „Ach” 11 marca o godz. 18, w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu. Bilety w cenie 30 zł już w sprzedaży. 8
zgorzelec .eu
Kazimiera była córką Klemensa Zana i Barbary Iłłakowiczówny. Wcześnie osierocona trafiła pod opiekę Zofii Buyno z Zyberk-Platerów, która zadbała o wszechstronny rozwój niezwykle zdolnej dziewczyny. Ukończyła University of Oxford i Uniwersytet Jagielloński. W czasie I Wojny Światowej młodziutka Kazia była sanitariuszką. W odrodzonej Rzeczypospolitej trafiła do ministerstwa spraw zagranicznych. Poza pracą zawodową i działalnością społeczną Iłłakowiczówna należała do grona najwybitniejszych postaci życia literackiego, była docenioną, choć uważaną za kontrowersyjną, poetką. W latach 1926-1935 prowadziła sekretariat Józefa Piłsudskiego. Po II Wojnie Światowej usunięta przez władze PRL w cień, na resztę życia osiadła w Poznaniu. Autorka biografii, Joanna Kuciel-Frydryszak, jest dziennikarką, absolwentką polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Jej poprzednia biografia Słonimski. Heretyk na ambonie uzyskała nominacje w konkursach na Historyczną Książkę Roku. Marek Żytomirski /MBP w Zgorzelcu/
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
W dniach od 11 do 15 kwietnia 2018 r. odbędą się w Görlitz i Zgorzelcu polsko-niemieckie Dni Literatury nad Nysą - święto dobrej książki. Ich tegoroczna edycja zaplanowana jest pod hasłem „Crossing Borderlands”. Książki otwierają drzwi na świat, umożliwiają spotkania, ubogacają. Polsko-niemieckie Dni Literatury nad Nysą prezentują książki, ich autorów, tłumaczy i krytyków, a tym samym przedstawiają aktualne zjawiska i trendy literackie w Polsce, Niemczech i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Centralnym tematem tegorocznych spotkań z autorami będzie fenomen granicy, a raczej jej przezwyciężania. Odbędą się dyskusje z zaproszonymi gośćmi o ich biograficznych doświadczeniach z granicą, o ich tekstach, o przekraczaniu granic przy pisaniu i o ich pozycjach w aktualnym społecznym dyskursie. Zaproszenia nad Nysę Łużycką przyjęli m.in.: Clemens Meyer, Uwe-Karsten Heye, Najem Wali, Olga Grjasnowa, Artur Becker, Uwe Rada, a z polskich autorów Olga Tokarczuk i Magdalena Grzebałkowska. Na zakończenie Dni Literatury swoją niemieckojęzyczną premierę będzie świętował pierwszy pełnometrażowy film dokumentalny o Jakubie Böhme autorstwa Łukasza Chwałko ze Zgorzelca. A już w marcu cykl wydarzeń pt. „Prolog” ukaże w pełni literacki potencjał Görlitz-Zgorzelca i zwróci uwagę na nadchodzące Dni Literatury. Spotkania autorskie i prezentacje książek w różnych miejscach po obu stronach Nysy Łużyckiej tematycznie wpisują się w ich motto. O szczegółach obu imprez organizatorzy poinformują podczas śniadania prasowego, które odbędzie 1 marca 2018 o godz. 10:00 w Galerii Brüderstraße 9 w Görlitz. Wszelkie informacje po 1 marca będzie też można znaleźć na stronie: www.literaturtage.eu
Hanna Banaszak. I mandoliny. Na wiosnę!
Zgorzelecki Jarmark Wielkanocny
Made -in-Photo 11
Pierwsza edycja zgorzeleckiego Jarmarku Wielkanocnego miała miejsce przed rokiem i okazała się „strzałem w dziesiątkę”. Hol Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu zapełnił się wystawcami i kupującymi, z których każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Nie inaczej ma być także w tym roku. Zapraszamy wszystkich na II Jarmark Wielkanocny do MDK Zgorzelec w sobotę, 24 marca, w godzinach od 12 do 18. Zapraszamy zarówno mieszkańców Zgorzelca i okolicznych miejscowości jak i wystawców - producentów zdrowej, regionalnej żywności, rękodzielników, koła gospodyń i stowarzyszenia działające w okolicznych partnerstwach lokalnych. Niech jarmarkowe stoły wypełnią się ręcznie zdobionymi pisankami, oryginalnymi stroikami, palmami wielkanocnymi, nietuzinkowymi zabawkami, ozdobami z papieru… Słowem: wszystkim, co jest potrzebne do przygotowania cudownych Świąt Wielkanocnych. Zgłoszenia wystawców będą przyjmowane telefonicznie pod numerem: 75 77 52 415 do piątku, 16 marca. Kontrakt możliwy jest także poprzez e-mail: mdk@zgorzelec.com Jarmark Wielkanocny, sobota 24 marca, od godz. 12.00 do 18.00, MDK ul. Parkowa 1
Zapraszamy do obejrzenia studenckich realizacji dyplomowych na wystawie pt. „Made-in-Photo 11” w Galerii Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu. Wystawa prezentuje prace fotomedialne powstałe w Pracowni Fotografii Intermedialnej Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Made in Photo – kreacyjne, inscenizacyjne i intermedialne cechy realizacji fotomedialnych to autorski projekt realizowany w Pracowni Fotografii Intermedialnej w zespole: prof. Andrzej P. Bator, dr Agata Szuba. Od roku 2012 wystawy z cyklu Made in Photo prezentowane były na wystawach studentów i absolwentów Pracowni Fotografii Intermedialnej w polskich i zagranicznych galeriach sztuki: Muzeum Miejskie we Wrocławiu w roku 2012 i 2013; BWA w Jeleniej Górze 2011 i 2015; Museum der Fotografie Görlitz; Nadbałtyckie Centrum Kultury STARY RATUSZ, Gdańsk, 2013; Galeria SKY TOWER 2015; Wrocław Art
& FotoFestiwal Görlitz 2016; Galeria Spokojna, Wydział Sztuki Mediów ASP w Warszawie 2016, Galerii FOTO-GEN Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu 2017. Wystawę, której zgorzelecki wernisaż odbył się 16 lutego, można oglądać w Galerii MDK do 8 kwietnia.
Od 9 lutego w galerii NA DOLE miejskiego domu kultury można oglądać wystawę prac plastycznych Kacpra Rudnika – młodego, zdolnego plastyka, podopiecznego Agaty Szmigiel z pracowni „Pod kopułą” w MDK. Wystawa to zbiór najciekawszych prac nastoletniego artysty wykonanych w różnych technikach. Znajdziemy na niej rysunki, akwarele, ale też np. rzeźby ceramiczne. Wszystkie one stanowią niezwykle interesującą mieszankę młodości i talentu. Zapraszamy do oglądania wystawy Kacpra w godzinach pracy MDK.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
Jak co roku Zgorzelecka Orkiestra Mandolinistów im. T. Grudzińskiego zaprasza na swój wiosenny koncert jubileuszowy. Tym razem, 7 kwietnia o godz. 18, w hali Centrum Sportowo Rekreacyjnego przy ul. Maratońskiej w Zgorzelcu z mandolinami zaśpiewa znakomita Hanna Banaszak. Bilety w cenie 25 zł są już w sprzedaży w MDK Zgorzelec i kasach CSR. Hanna Banaszak swoją artystyczną drogę rozpoczęła pod koniec lat 70. Często podkreśla, że w pracy interesuje ją różnorodność i wiarygodność. Przez lata współpracowała z najlepszymi autorami tekstów i kompozytorami. Byli wśród nich: Jerzy Wasowski, Andrzej Trzaskowski, Jonasz Kofta, Jeremi Przybora, Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz… Nadal współpracuje z czołówką polskich twórców. Należą do nich: Jerzy Satanowski, Jan „Kanty” Pawluśkiewicz, Janusz Strobel, Zbigniew Preisner, Józef Baran i inni. Artystka wystąpiła w kilku filmach m.in. „Słona róża” i „Przeklęta ziemia”. Użyczyła swego głosu postaci Hanki Ordonówny w filmie „Miłość ci wszystko wybaczy” (1981), zaśpiewała arię ze „Stabat Mater” w filmie Witolda Leszczyńskiego „ Siekierezada” (1985). Swoją interpretacją uwspółcześnia poezję Jana Kochanowskiego. Wykonuje wiersze Josifa Brodskiego, Wisławy Szymborskiej, Jacka Kaczmarskiego. Zmierzyła się wokalnie z muzyką Mozarta, Vivaldiego, Mangione, Metheny-ego, Davis-a, Gershwina, Ellingtona... Ma również zainteresowania pozamuzyczne. Tomik wierszy, który wydała, jest zachwytem nad brzmieniem nazw polskich miasteczek, których zabawne znaczenia postanowiła ubrać w treści. Jak sama mówi, podróże zajmują istotny fragment jej codzienności, ale najistotniejsza jest dla niej podróż w głąb siebie, poszukiwanie prawdy i sensu bytu. Pani Hanna, poza licznymi występami w Polsce, śpiewała m.in. w Japonii, USA, Belgii, Holandii, Niemczech, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Rosji, Kanadzie, na Malcie... W swym artystycznym dorobku posiada liczne nagrody i wyróżnienia. Minister Kultury i Sztuki uhonorował ją medalem Gloria Artis. Jest posiadaczką statuetek: Victora, Kreatora, Bursztynowego Słowika, Prometeusza etc..., a także laureatką wielu nagród festiwalowych. Hanna Banaszak i ZOM, 7 kwietnia godz. 18, w hali CSR w Zgorzelcu, bilety w cenie 25 zł. zgorzelec .eu
9
k u l t u ra
Młody, zdolny i nasz, spod „zielonej kopuły”
NA S Z Z G O R Z ELEC 10
zgorzelec .eu
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
NA S Z Z G O R Z ELEC
Kabaretowy karnawał w Zgorzelcu To był niezapomniany wieczór, który dla wielu skończył się... bólem brzucha. Spokojnie, to ze śmiechu. Już kolejny raz w hali PGE Turów Arena gościła w Zgorzelcu Polska Noc Kabaretowa. Najlepsi, najbardziej znani i uznani kabareciarze i komicy - Marcin Daniec, Igor Kwiatkowski, Ireneusz Krosny, Kabaret Moralnego Niepokoju, kabaret Nowaki i Kabaret Skeczów Męczących wystąpili na początku lutego przed nadnyską publicznością w zupełnie nowym programie zatytułowanym „Zabawa stulecia - Świętujemy 100-lecie Niepodległości”. Kolejny raz okazało się, że zapotrzebowanie na tę formę rozrywki jest olbrzymie, a hala przy ul. Lubańskiej świetnie się sprawdza nie tylko jako arena sportowych, ale także komediowo-estradowych zmagań. Po kabaretowej nocy zostały nam miłe wspomnienia i sporo zdjęć ulubieńców zgorzeleckiej publiczności.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
zgorzelec .eu
11
k u l t u ra 12
zgorzelec .eu
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
W lutym 1940 roku na Sybir wyruszyły pierwsze transporty Polaków z terenów okupowanych przez Sowietów. Zgorzeleckie Koło Związku Sybiraków w Zgorzelcu co roku upamiętnia to wydarzenie uroczystą mszą w kościele p.w. Św. Bonifacego. W tym roku obchody przypadły na niedzielę 11 lutego. Chwilę przed rozpoczęciem nabożeństwa burmistrz Zgorzelca Rafał Gronicz, przedstawiciele zgorzeleckiego Związku Sybiraków oraz proboszcz parafii ks. dziekan Maciej Wesołowski, w asyście pocztów sztandarowych związku i Szkoły Podstawowej im. Sybiraków w Jerzmankach, złożyli kwiaty i zapalili znicze pod umieszczoną w przedsionku kościoła tablicą pamiątkową ufundowaną w 53. rocznicę pierwszej zsyłki Polaków na „nieludzką ziemię”. Uroczystą mszę, celebrowaną przez ks. dziekana Macieja Wesołowskiego i ks. kanonika Jana Kułynę, rozpoczął Marsz Sybiraków, hymn Związku Sybiraków. Pierwsza masowa deportacja Polaków z ziem zaanektowanych przez ZSRR po 17 września 1939 r. rozpoczęła się w nocy z 9 na 10 lutego
1940 roku. Miejscem docelowym był Kraj Krasnojarski, Komi oraz obwody archangielski, swierdłowski oraz irkucki. Kolejna fala wywózek miała miejsce w kwietniu 1940 r. Celem był Kazachstan (obwody: aktiubiński, akmoliński, kustanajski, pawłodarski, semipałatyński). Masowe zsyłki trwały także w kolejnych latach wojny i po jej zakończeniu. Łącznie, w czterech masowych zsyłkach, według danych NKWD wywieziono około 330-340 tys. osób, choć zdaniem historyków było to ponad milion ludzi. Związek Sybiraków podaję liczbę blisko 1,35 mln, z których około 8-10% nie przeżyło pracy w łagrach.
Pokój z Niemcami, czyli z kim, jak i dlaczego? W tym roku przypadają dwie znaczące rocznice, ważne w historii polskiej państwowości. Jedna to 1000-lecie podpisania pokoju w Budziszynie, druga to 100-lecie odzyskania niepodległości. Muzeum Łużyckie zorganizowało cykl bezpłatnych wykładów, których zadaniem jest przybliżenie i pogłębienie wiedzy na temat tych rocznic i wydarzeń z nimi związanych. Pierwszy, którego gościem był prof. dr hab. Stanisław Rosik, odbył się 15 lutego. Jednak postawione w temacie spotkania pytanie „Kto i jak zwyciężył trzecią wojnę między Bolesławem Chrobrym a Henrykiem II ?” pozostało pytaniem, na które każdy z uczestników musiał odpowiedzieć sobie sam, bo jak udowodnił prof. Rosik, na temat pokoju budziszyńskiego mnożą się nie tyle kontrowersje, co niejasności, wątpliwości i niedopowiedzenia wynikające z interpretacji historycznych przekazów. Sam prof. Rosik oparł się badając czasy Chrobrego na zapiskach biskupa Thietmar z Merseburga, a relacjonując je podkreślał, że obrona Niemczy w 1017 r. przez załogę Bolesława Chrobrego przed wojskami Henryka II oraz kończący wojny między tymi władcami pokój budziszyński z 1018 r. należą do najważniejszych epizodów z początków polsko-niemieckiej historii. Ale zaraz.. czy na pewno polsko-niemieckiej? Jak wyjaśnił profesor, w czasach Chrobrego Niemcem nazywano każdego z kim z powodu bariery językowej nie można się było porozumieć... nawet nie mówiące jeszcze dziecko. Z kim więc walczył Chrobry? Obecną Saksonię zamieszkiwali wówczas głównie Słowianie, natomiast obszarem centralnych i północnych Niemiec władali Sasi. I to właśnie z nimi Chro-
bry prowadził wojny. Pojęcie Niemcy nabrało obecnego znaczenia i ugruntowało się później. Ciekawie w kontekście zapisków Thietmara z Merseburga i nieco w kontrze do notatek encyklopedycznych przedstawiają się też wnioski profesora nt. pokoju budziszyńskiego. W polskiej Wikipedii czytamy bowiem tak: „Traktat pokojowy polsko-niemiecki zawarty między Bolesławem I Chrobrym a cesarzem Henrykiem II, podpisany 30 stycznia 1018 w Budziszynie.” Tymczasem jak przekonuje prof. Rosik, o żadnym podpisaniu mowy być nie mogło, bo w Budziszynie w ogóle nie było cesarza Henryka II. Byli natomiast jego emisariusze w liczbie kilku wielmoży. Musiało tak zresztą być, bo ówczesne zasady protokołu dyplomatycznego - bo chyba takiego sformułowania dziś byśmy użyli - nie dopuszczały sytuacji, w której cesarz miałby się fatygować na rozmowy do władcy niższego rangą. A i sam Chrobry nauczony zasadzką na swoje życie w 1002 roku w Merseburgu nie bardzo się kwapił do osobistego spotkania z Henrykiem. Poza tym, jak
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
wyjaśnił profesor, w tamtych czasach nie było częstym zwyczajem zawieranie traktatów pisanych. Ich forma najczęściej miała charakter ustny, a treść była ogłaszana publicznie wobec świadków, często gawiedzi. W trakcie wykładu można się było dowiedzieć o wielu więcej takich historycznych smaczkach, z których współcześnie nie zdajemy sobie sprawy, bo najczęściej nie mamy o nich wiedzy. Ciekawym wątkiem poruszonym tego wieczoru był także stosunek badaczy historii do czasów Henryka II i Bolesława Chrobrego. Zapytany o pola sporu pomiędzy polskimi i niemieckimi historykami zajmującymi się tym tematem, prof. Rosik wyjaśnił, że w zasadzie ich nie ma, bo jak skonstatował, niewielu niemieckich historyków podejmuje badania owego okresu. Cieszmy się więc, że polscy naukowcy tego formatu co prof. Rosik zajmują się tym zagadnieniem i cieszmy się, że czasami dają się namówić na przyjazd do Zgorzelca i opowiedzenie o swojej pracy. Bo bez wątpienia był to ciekawy i pouczający wieczór. zgorzelec .eu
13
NA S Z Z G O R Z ELEC
78. rocznica pierwszej zsyłki na Sybir
NA S Z Z G O R Z ELEC
Jamajka według Makena Mirosław „Maken” Dzięciołowski to dziennikarz muzyczny, DJ, promotor, od 30 lat związany z reggae i world music. Nic więc dziwnego, że wspomnienia z podróży odbytych na Jamajkę zajmują wyjątkowe miejsce w jego sercu. Maken, w środę (7.02.), odwiedził rodzinny Zgorzelec, żeby podzielić się swoją miłością do Jamajki ze słuchaczami Transgranicznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, młodzieżą szkolną oraz fanami i przyjaciółmi, którzy licznie stawili się na spotkanie w MDK. Wyspa widziana jego oczami jest miejscem kolorowym i pełnym muzyki. Mimo widocznych na pierwszy rzut oka nierówności społecznych i niskiego standardu życia, przyjezdni mogą czuć się tu bezpiecznie. Ludzie są uśmiechnięci i pogodni, a ulice tętnią życiem. Maken sam tego doświadczył choć, jak podkreśla, na Jamajce nigdy nie był w roli turysty. Każda podróż, a było ich pięć, wiązała się z realizacją muzycznych projektów. Najgłośniejsze były wyprawy z Kamilem Bednarkiem, kiedy pomagał młodemu twórcy w nagraniu płyty, wykorzystując swoje doświadczenie i wcześniej zdobyte na wyspie kontakty. Opowiadał o tym przed publicznością, wśród której obecni byli niewiele młodsi od Bednarka uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych i Licealnych im. Górników i Energetyków Turowa, szkoły, do której sam Maken uczęszczał wiele lat temu. Historia polskiej muzyki reggae zaczęła się jed-
nak kilka dekad wcześniej. Żeński zespół wokalny Alibabki wydał w 1965 roku album zatytułowany „W rytmach Jamajca Ska” (pisownia oryginalna), co było wtedy w naszym kraju pionierskie. W 50. rocznicę wydania płyty Alibabki spotkały się ponownie, by zagrać wspólnie na
festiwalu Ostróda Reggae Festiwal udowadniając, że muzyka łączy pokolenia. Udowodnił to też nasz gość, opowiadając nam historię, która przemówiła zarówno do licealistów, jak i słuchaczy TUTW. Marek Żytomirski /MBP w Zgorzelcu/
Międzypokoleniowa mediateka Multimedialna Biblioteka Popkulturalna realizuje różne inicjatywy mające na celu zapewnienie edukacji i rozrywki mieszkańcom Zgorzelca. W ofercie znajduje się skierowana do seniorów akcja „Zalogowani w mediatece”, autorski program skupiony na rozwoju umiejętności cyfrowych starszych czytelników. W dzisiejszych czasach większość mieszkańców krajów rozwiniętych potrafi pisać i czytać. Rozwój technologii spowodował jednak powstanie nowego zjawiska – analfabetyzmu cyfrowego. Umiejętność korzystania z komputera, smartfona, czy tableta jest dziś nieodłącznym elementem życia społecznego. Tym, którym sprawia to trudności, grozi poczucie wykluczenia. Problem ten dotyka często osoby starsze. We współpracy z Transgranicznym Uniwersytetem Trzeciego Wieku, zgorzelecka biblioteka prowadzi poranne zajęcia komputerowe, jednak nie trzeba być jego słuchaczem, żeby wziąć w nich udział. Zapisać może się każdy. Dzięki podziałowi na małe grupy, uczestnicy mają zapewniony duży stopień interakcji z prowadzącymi. Program zajęć jest na bieżąco dostosowywany do potrzeb oraz możliwości seniorów. Tematyka obejmuje zarówno podstawy obsługi komputera (zakładanie adresu e-mail, nawigacja przeglądarki internetowej), jak i bardziej zaawansowane zagadnienia, np. synchronizacja plików 14
zgorzelec .eu
w telefonie i komputerze z użyciem technologii „chmury”. Porusza się też problem konserwacji baterii w urządzeniach elektronicznych jak również, coraz bardziej powszechne, trudności z zachowaniem bezpieczeństwa w sieci oraz ochroną danych osobowych. Nowocześnie wyposażona filia przy ul. Orzeszkowej umożliwia prowadzenie zajęć w zróżnicowanym formacie i przy użyciu materiałów multimedialnych.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
Edukacja to ważny, ale nie jedyny aspekt takich spotkań. Pełnią one również rolę socjalizacyjną, zachęcając seniorów do rozwoju i prowadzenia aktywnego trybu życia. Przejście na emeryturę wymaga ponownej organizacji wolnego czasu, co stanowi szansę, ale również wyzwanie. Poznawanie nowych technologii ułatwia pozostanie otwartym na świat w każdym wieku. Marek Żytomirski /MBP w Zgorzelcu/
Bibliotekarze Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu przygotowali bogatą ofertę dla uczniów wszystkich typów szkół. Lekcje mają charakter edukacji historycznej, nawiązują bowiem do 100. rocznicy odzyskania przez nasz kraj niepodległości, i wpisują się w miejskie obchody jubileuszu. Dla dzieci przedszkolnych i uczniów szkół podstawowych proponujemy następujące tematy: 1. Przysłowia polskie, 2. Polska – moja ojczyzna, 3. Nasz język ojczysty, 4. Polscy pisarze dla dzieci, 5. Wędrujemy po Polsce, 6. Moja mała ojczyzna – Zgorzelec. Dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych: 1. Towarzysz walk o niepodległość. Jak pieśń wojskowa stała się hymnem narodowym, 2. Od arystokratki do żołnierza – welon, krynolina, tajemnica. Kobiety niepodległości. Terminy i godziny do uzgodnienie. Zapraszamy zainteresowanych wymienionymi tematami
nauczycieli i wychowawców. Kontakt osobisty lub telefoniczny, pod numerem telefonu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu, ul. Bohaterów Getta 1 – (75) 77 52 557 oraz pocztą mailową: mbpdzieci@vp.pl – lekcje dla przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych; lekcje dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgim-
nazjalnych adres mailowy: czytelnia@biblioteka-zgorzelec.pl. Lekcje biblioteczne odbywają się przez cały rok. Bibliotekarze proponują kolejne tematy, są także otwarci na wszelkie propozycje przedszkoli i szkół. Zapraszamy do współpracy. MBP w Zgorzelcu
Miasto Dzieci 2018 w zgorzeleckiej „piątce” Wakacyjne, dziecięce miasteczko wraca do Zgorzelca. Druga polska edycja letnich zajęć odbędzie się między 3 a 12 lipca na terenie Szkoły Podstawowej nr 5 przy ul. B. Prusa! Polsko-niemieckie Miasto Dzieci – Kinderstadt, organizowane w ramach międzynarodowego projektu „nasze miasto-unsere stadt”, odbywa się co dwa lata w czasie wakacji letnich, na zmianę raz w Polsce, raz w Niemczech. Pierwsza
Konkursy na 100-lecie niepodległości Przypominamy, że 30 kwietnia upływa termin składania prac w konkursach literackim i plastycznym pod wspólnym tytułem „Polska w moim domu”. Tematem prac są dawne i współczesne zwyczaje kultywowane w naszych rodzinach oraz wydarzenia historyczne wpisane w losy naszych bliskich. Prace przygotowane z zachowaniem wymogów formalnych – zgodnie z regulaminem opublikowanym na stronie mbpzgorzelec.blox.pl – należy złożyć do 30 kwietnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Zgorzelcu, ul. Bohaterów Getta 1. Konkursy mają charakter otwarty – wszystkich zapraszamy do udziału.
polska edycja zajęć miała miejsce w 2014 roku, a miasteczko zorganizowane było na terenie zgorzeleckiego Centrum Sportowo Rekreacyjnego. W tym roku gościny użyczy miasteczku zgorzelecka „piątka”, a cała akcja przebiegać będzie pod hasłem „Ginące zawody”. Organizatorzy szacują, że będzie z nich mogło skorzystać łącznie około 250 polskich i niemieckich uczestników w wieku od 7 do 14 lat. Informacje dla rodziców o terminach i formie zapisów, opłatach podamy w kwietniowym numerze. Trwają prace nad aktualizacją strony internetowej projektu. O jej uruchomieniu powiadomimy na stronie www.zgorzelec.eu. Koordynatorem projektu jest stowarzyszenie MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN e.V. Podobnie jak w poprzednich latach akcję wspiera Urząd Miasta Zgorzelec, a patronują jej burmistrzowie Zgorzelca i Görlitz.
Uwaga, ciekawa książka Księgozbiór Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu wzbogacił się o unikatowe wydawnictwo historyczne. Tym cenniejsze, że stanowi rozprawę doktorską tureckiej historyk Hacer Topaktas. Polskie wydanie książki Osmańsko-polskie stosunki dyplomatyczne. Poselstwo Franciszka Piotra Potockiego do Stambułu (1788-1793) ukazało się w Krakowie w 2017 roku, na zlecenie Tureckiej Agencji ds. Współpracy i Koordynacji Międzynarodowej. Historia stosunków osmańsko-polskich sięga początków XV stulecia i miała żywiołowy przebieg, jednak to właśnie państwo osmańskie – jako jedyne w ówczesnej Europie – krytykowało politykę imperium rosyjskiego, Prus i Austrii, i nigdy rozbiorów Rzeczypospolitej nie uznało. Autorka korzystała ze wszystkich dostępnych miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
źródeł europejskich, co pozwala dostrzec szeroki kontekst polityczny poselstwa Potockiego do Stambułu. Dwa egzemplarze książki otrzymaliśmy w darze od Ambasady Republiki Turcji, i są one dostępne w bibliotece przy ul. Bohaterów Getta. Zapraszamy do lektury.
zgorzelec .eu
15
NA S Z Z G O R Z ELEC
Zapraszamy na lekcje biblioteczne
k u l t u ra
Muzyczne Ostatki - Koncert Karnawałowy W ostatni wieczór karnawału, 13 lutego, w Miejskim Domu Kultury odbył się Koncert Karnawałowy w wykonaniu uczniów oraz pedagogów Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego w Zgorzelcu. Zagrali także zaproszeni goście: Orkiestra Reprezentacyjna Polskiej Grupy Energetycznej Górnictwa i Energetyki Konwencjonalnej S.A. Oddział Elektrownia Turów. Nastrojowe Preludium na gitarze brawurowo zagrał Daren Tscharntke. Tradycyjnie występ braci bliźniaków: Wiktora (trąbka) i Waltera (fortepian) Nowaków został przyjęty przez zgorzelecką publiczność z wielkim entuzjazmem. Kwartet w składzie: Aleksandra Materak (gitara), Bartosz Białaszczyk (gitara), Barbara Białaszczyk (skrzypce) i Paweł Kurek (nauczyciel perkusji) zaprezentował utwór pt. Niebieski parasol. Kaja Drążek zagrała na dwóch różnych trąbkach Koncert dziecięcy z akompaniamentem Krzysztofa Wojnara.
Joanna Jagiełło zaprezentowała na saksofonie niezwykle wymagający, współczesny Koncert cz.I Paula Bonneau. Joanna Lewicka (akordeon) wraz z Szymonem Rawiakiem (wiolonczela), którzy zagrali Oblivion Astora Piazzolli, podtrzymali tradycję tanga na Koncercie Karnawałowym. Lekki i wesoły klimat wprowadził Dominik Lewicki utworem pt. Sanna w Petersburgu. Jagoda Leśniak-Sidorska zaprezentowała nowy saksofon barytonowy; z akompaniamentem Krzysztofa Wojnara (fortepian) zabrzmiał utwór Jeana-Baptiste Singelee Septieme Solo de Concert op.93. Zespół kameralny w składzie: Aleksandra Wojnarowicz (skrzypce), Daniel Mickiewicz (skrzypce) i Michał Karnaś (fortepian) zagrał utwór o przewrotnym tytule: Coś głupiego. Gorące brawa otrzymał piękny, kobiecy duet: Anna Krupa (skrzypce) i Joanna Lewicka (akordeon), który wykonał Tango Jalousie Jacoba Gade. Kulminacją pierwszej części Koncertu Karnawałowego był występ wokalno-instrumentalny Jagody Leśniak-Sidorskiej wraz zespołem:
Krzysztof Wojnar (fortepian), Aleksander Smardzewski (gitara basowa) i Paweł Kurek (perkusja); zabrzmiały utwory z repertuaru Franka Sinatry i Steavie Wondera. W drugiej części Koncertu Karnawałowego wystąpiła Orkiestra Reprezentacyjna Polskiej Grupy Energetycznej Górnictwa i Energetyki Konwencjonalnej S.A. oddział Elektrownia Turów pod dyrekcją Ryszarda Drużbiaka. Usłyszeliśmy popularne standardy muzyki rozrywkowej i jazzowej w instrumentalnej aranżacji: Watermelon Man, Dzieci Sancheza, In a mellow tone, Wiązanka Blues Brothers, Besame mucho. Koncert Karnawałowy znów przyciągnął zgorzeleckich melomanów. Uczniowie oraz pedagodzy Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego w Zgorzelcu zagrali przy pełnej sali i nagradzani byli gorącymi brawami. Ich muzyka wzbudzała szczery entuzjazm publiczności. Koncert poprowadziła Dorota Adaszewska. Dorota Adaszewska
Subtelności na cztery czwarte Anna Nawrocka mówi o sobie, że jest z lasu. Ale mieszka w Zawidowie, skąd jak przyznaje – wszędzie ma daleko. Nie na tyle jednak, by nie spotkać się z miłośnikami poezji i czytelnikami swoich wierszy, które umieściła w debiutanckim tomiku „Cztery czwarte”. Do spotkania doszło 18 lutego w Zgorzelcu, w miejskim domu kultury, w ramach Salonu MDK, do którego już od dwóch lat, regularnie, zapraszani są ciekawi ludzie. A poetka „zza miedzy” bez wątpienia taka jest i ciekawie potrafi opowiadać o swojej twórczości, o swoich inspiracjach i o tym jak to jest pisać wiersze w małym miasteczku. W tomiku „Cztery czwarte” zawarła Anna Nawrocka wiersze – nie wiersze, raczej mini etiudy poetyckie, w których jej mały świat wychyla się zza każdego wersu. Są w nim „Listy do Wiktorii” przelane w druk z pożółkłych kartek starej papeterii, są wspomnienia dzieciństwa przy czeskiej granicy i wakacji u babci na wsi. Są pełne ciepła opowieści o jej najbliższych i pełne trwogi zapiski około szpitalne. A wszystko spisane niezwykle subtelnie, niezwykle kobie16
zgorzelec .eu
Dzikie kasztany W ciasno spasowanych kamieniach wiatr dłubie chudym palcem. Wciska się w szczeliny, zostawia trochę ziemi przyniesionej pod paznokciem. Z pola nigdy nie wraca sam, lubi słuchać głosów. co, wszystko takie jej, że aż trochę dziw, że potrafiła i nie bała się tym podzielić. Warto sięgnąć po Nawrocką i jej świat na wciąż długie, jeszcze przednówkowe wieczory.
miejski biuletyn informacyjny
Mchy panoszą się w całej osadzie, najbujniej za studnią, tu zawsze jest po północy. Ponuro i cicho nawet, gdy przyjdą gwarnie w samo południe najgorętszego dnia roku. Je też zaskoczył kiedyś taki wiatr, co wciska się pod okiennice, jeży główki kasztanom. Taki wiatr, co rokuje długą zimę, chude świnie na przednówku i obcych. marzec 2018
Foto ze zbiorów Michała Zarębskiego
Andrzej Błachaniec (syn)
Błachańca ziemia obiecana Po zakończeniu II wojny światowej granice Polski przesunięto na zachód. Tereny opuszczone przez uciekających Niemców zajmowali napływający ze wschodu osadnicy. W Zgorzelcu, nad graniczną rzeką Nysą Łużycką, rozlokowano w koszarach 35 pułk piechoty 7 Dywizji 2 Armii Wojska Polskiego. Po rozformowaniu armii, jako jeden z wielu osadników, kwatermistrz pułku por. rezerwy Andrzej Błachaniec pozostał w wyludnionym mieście. Organizował tu życie, uruchomił młyn i wytwórnię makaronów, fermy drobiu i chlewnie. Dla rzeszy przerażonych i głodnych emigrantów z obu stron przewalających się przez miasto organizował posiłki. Z czasem, już jako ogrodnik, uruchomił produkcję warzyw m.in. dla jednostki WP stacjonującej na Ujeździe w Ogrodnictwie przy ul. Łużyckiej 6. Przez kilka lat po wojnie, przy parku w trójkącie ulic Warszawskiej, Konarskiego i Powstańców Śl., naprzeciw nieistniejącego już Kina „Grunwald”, stała wielka poniemiecka gospodarka. Tu, gdzie obecnie stoi wieżowiec przy ul. Konarskiego, w którym mieści się Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej, a na parterze jest Sklep Ogrodniczy, stał dom, o którym mówiono – Błachańcówka. Był duży, piętrowy, murowany, a obok niego stały stodoła, stajnia i drewniana wozownia. Budynki pokryte solidną dachówką, ogrodzone kamiennym murem i drewnianym płotem z daleka wyróżniały się bielą na tle ciemnego parku miejskiego. Z opuszczonego domu rozszabrowano dosłownie wszystko, co dało się zabrać po przesiedlonych za Nysę Niemcach. Gromada szczurów plądrowała resztki z pozostałego na strychu zboża i ziemniaków w piwnicy. Teren kilku hektarów pola uprawnego i sadów wokół należał do tej gospodarki. W latach pięćdziesiątych wprowadziła się tam rodzina Andrzeja Błachańca. Dostała od władz nakaz opuszczenia zasiedlonego wcześniej ogrodnictwa i odremontowanych szklarni przy ul. Łużyckiej 6. Cała rodzina musiała przeprowadzić się do gospodarki pod parkiem (dawniej była to ulica Stalina 28). Ówczesna władza odebrała nadane mu wcześniej, jako zasłużonemu osadnikowi, ogrodnictwo na Ujeździe i otworzyła w nim „Państwowy Zakład Ogrodniczy”. W tamtych trudnych, powojennych latach z ciężkim sercem opuścił zadbane ogrodnictwo i wprowadził się do zdewastowanej gospodarki pod parkiem, z żoną i dwójką dzieci. Zastali wówczas ruinę, którą po kilku latach ciężkiej pracy przywrócili do takiego stanu, że okoliczni mieszkańcy przez wiele lat przychodzili po świeże warzywa i owoce. W 1948r. do Zgorzelca napłynęło wielu uchodźców z Grecji, którzy dostali tu mieszkania i opiekę. Wielu z nich znalazło pracę właśnie u niego, na gospodarce. Grecy byli solidnymi pracownikami, w zamian za swoją pracę otrzymywali żywność. Naprzeciw kina Grunwald był owocowy sad, który przez dziurę w płocie odwiedzali „amatorzy” soczystych owoców. Na polu rosły ziemniaki, kapusta i buraki, a obok stacji benzynowej szumiało zboże. W oszklonych inspektach rosły ogórki i sałata, a na palikach czerwieniły się pomidory. Na łące pod parkiem pasły się krowy i konie, koszono trawę i zbierano siano. Przed domem rosły kwiaty, którymi opiekowała się żona gospodarza. Do miasta, szkoły i kościoła było niedaleko. Przez
podwórko, na skróty, przemykały dzieciaki do Miejskiego Domu Kultury, na zbiórkę harcerską. Często słyszało się greckie rozmowy wśród par spacerujących do parku. Było sielsko i pogodnie. Wieczorami, przed blokami, w których mieszkali Grecy, słychać było pogodną muzykę i śpiewy. Kino Grunwald czynne wieczorami ledwo mieściło na dwóch seansach wszystkich chętnych. Okoliczni miłośnicy filmów przyjeżdżali rowerami i motocyklami, które zostawiali na podwórku gospodarza. To była dopiero frajda choć przez chwilę usiąść na siedzeniu wuefemki i chwycić za kierownicę. Siedząc przed tym domem obserwowało się nasze miasto, które rosło jak na drożdżach. Pierwszy „drapacz chmur” na ulicy Warszawskiej, obok wiaduktu kolejowego wyrósł na zwykłym polu. Obok powstał pierwszy tasiemiec, najdłuższy w mieście. Potem zbudowano hotel Pod Orłem wraz z restauracją Kameralna, gdzie odbywały się dancingi. Dalej stał Klub Oficerski, w którym skupiało się całe życie towarzyskie garnizonu stacjonującego w mieście. Niedaleko lśniła w słońcu zielona kopuła Powiatowego Domu Kultury, o którym dzieciaki mówiły, że sięga do nieba. Zbudowano amfiteatr, w którym do dziś organizowane są wszystkie imprezy. W parku pojawiły się trzy cudowne stawy, gdzie można było popływać kajakiem, powędkować lub nauczyć się pływać. W samym środku stała restauracja skąd słychać było dźwięki orkiestry i bawiących się tam ludzi. W gospodarstwie przy parku spotykali się osadnicy, rezerwiści WP i prowadzili dyskusje na temat bieżących spraw związanych z miastem i jego funkcjonowaniem. Andrzej Błachaniec był dobrym organizatorem i potrafił osiągać wysokie plony. Miał mir wśród osadników wojskowych przejmujących gospodarstwa w okolicznych wsiach. Często odwiedzał ich w przyległych miejscowościach i pomagał w przeróżnych czynnościach m.in.: żniwach, sianokosach i zbiórce warzyw i owoców. W Garnizonowym Klubie Oficerskim prowadził spotkania dotyczące działalności Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Zmarł 1-szego kwietnia 1963r., żegnał go z honorami garnizon i całe miasto. Wśród ludzi, którzy go znali pozostał zawsze i do końca szanowanym i cenionym człowiekiem. Tygodnik „Nowiny Jeleniogórskie” w 1977r., w artykule pt.: „Nie ma ulicy Andrzeja Błachańca” opisał życie tego zasłużonego człowieka dla Zgorzelca. W 1993r. dziennikarze Zgorzeleckiej Telewizji Lokalnej zainteresowani postacią por. A. Błachańca nadali kilkuminutowy reportaż pt.: „Kto to jest? Kto go znał? Kto pamięta?”. Pytali przechodniów w Zgorzelcu, wielu z zapytanych nic o nim nie wiedziało. Ci, którzy go znali, wypowiadali się o nim z szacunkiem. Pytano także: „Dlaczego w mieście nie ma ulicy jego imienia?”. Wtedy nie padła żadna odpowiedź. Być może dlatego powstał pomysł, aby uczcić jego pamięć nazywając park znajdujący się nieopodal miejsca, w którym mieszkał, właśnie jego imieniem. Dopiero w latach 80tych przy północnym wejściu do parku ustawiono tablicę informacyjną „Park im. Andrzeja Błachańca”, która z czasem zaginęła. Czas zmienił to miejsce. Dzisiaj jest to centrum miasta zapchane samochodami. Na byłym polu Błachańca stoi Centrum Rehabilitacji i Ośrodek Zdrowia, w sadzie wyrosło wiele bloków mieszkalnych. Stary dom pamiętają jedynie rosnąca do dziś lipa i pusta łąka pod parkiem.
miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
zgorzelec .eu
17
ludzie
Przedstawiamy naszym Czytelnikom kolejną pracę, która wpłynęła na konkurs literacki Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu pt. „70 lat polskiego Zgorzelca”.
s po r t
Niezawodny Filip Olszak Filip Olszak po raz piąty został powołany do Kadry Narodowej Polskiego Związku Taekwondo Olimpijskiego. To wielki sukces zawodnika i jego trenera Wojciecha Pawłowskiego. W 2018 roku młodzieżowiec ze Zgorzelec będzie rywalizował w kategorii do 68 kg. W ubiegłym roku sportowiec z przygranicznego miasta odnotował wiele udanych startów zarówno w kraju jaki i za granicą. Filip w maju wywalczył tytuł Młodzieżowego Mistrza Polski, a w październiku został Mistrzem Polski Seniorów! Jako reprezentant kraju wystartował w Mistrzostwach Europy, gdzie wygrał dwa pojedynki i otarł się o strefę medalową. W zawodach rankingowych World Taekwondo - Croatia Open, Slovenia Open - Filip zajął V miejsca. Z kolei w Pucharach Polski dwukrotnie plasował się na II pozycji.
- Powołanie zawodnika z naszego klubu do kadry narodowej jest ogromnym wyróżnieniem - skomentował trener Wojciech Pawłowski. Obecnie Filip przebywa na
Młodzicy PGE Turów Zgorzelec Coś drgnęło w młodzieżowej koszykówce chłopców. Po kilku latach chudych – kiedy to praktycznie odpuszczono szkolenie – udało się poukładać sprawy organizacyjne. Szkoleniem zajmują się zaangażowani ludzie, którym stworzono w klubie odpowiednie warunki szkoleniowe. Oczywiście, żeby odrobić stracony czas, potrzeba kilku (4-5) sezonów. Wierzymy jednak, że prezes Mirosław Kabała konsekwentnie doprowadzi młodych koszykarzy do miejsca właściwego dla Zgorzelca.
Przysłowiowym światełkiem w tunelu jest drużyna młodzików, która zakończyła I etap rywalizacji w makroregionie na 2. miejscu. PGE Turów jest w ośmiodrużynowej grupie z dużymi szansami na awans do centralnej fazy rozgrywek, czyli ćwierćfinałów MP. W ostatnim meczu I etapu młodzicy wygrali u siebie z SMK Lubin 85:13 (28:0, 21:4, 20:2, 16:7). W meczu tym wystąpili: Nafalski, Rydarowicz, Skowroński (17 p.), Krzemiński (2), Kotliński (8), Mrok (4), Liniewicz (11), Poniński (22), Franczuk (4), Zabłocki (7), Ostalski (8), Petushkov (2). W tabeli PGE Turów Zgorzelec zajął 2. miejsce, w 18 meczach zgromadził 33 punkty (15 zwycięstw). Tak dobre wyniki drużyny trenera Dariusza Tomasika wynikają z konsekwentnej pracy, w której ważnym elementem jest także wzorowa współpraca ze szkołą (SP 5). „Piątka” docenia sportowe talenty, a nauczyciele w-f dbają o harmonijny rozwój swoich uczniów – widać dobrą pracę nad motoryką. Do rozegrania pozostało osiem meczów, w tym cztery we własnej hali: 28 lutego z Żarami, 11 marca z Zieloną Górą, 4 kwietnia z Gorzowem i 15 kwietnia ze Wschową. Kibice mile widziani. der.
Trudne początki najmłodszych koszykarzy Trwają rozgrywki makroregionu w mini koszykówce chłopców. W kategorii U-12 Zgorzelec reprezentują dwie drużyny PGE Turów II oraz UKS Draft. Rywalizacja odbywa się w formie turniejów trzech drużyn. W sobotę (17 lutego) PGE Turów II był gospodarzem turnieju z udziałem dwóch drużyn wrocławskich – WKK II i AZS AWF.
skiej koszykówce. Do tego potrzeba fachowej, długotrwałej pracy, talentu i serca do walki. Cieszy nas tak liczna grupa chłopców trenera Tomasza Zabłockiego. PGE Turów II Zgorzelec: Adrian Bartoszewicz, Jakub Bąk, Jacek Bronicki, Filip Janoś, Jakub Jaworski, Gabriel Kaczmarczyk, Wiktor Laprus, Paweł Ławicki, Andrzej Miłota, Artur Sadowski, Kacper Skowroński, Jakub Słabicki, Brian Stecyna, Jakub Świdwa, Hubert Twardowski, Ivo Wanopulos, Wiktor Wardęga, Jędrzej Wilga, Marcin Wużyński, Jakub Zabłocki, Łukasz Zarzecki, Jakub Ziemba, Paweł Zych. der.
To są absolutnie pierwsze kroki na koszykarskich parkietach. Mecze – jak i sami adepci koszykarscy – cechują się niezwykłą emocjonalnością i walką. Od czegoś jednak trzeba zacząć. Wyniki tych potyczek nie są najważniejszą sprawą, chodzi o zaszczepienie miłości do dyscypliny. Tak naprawdę celem szkolenia w klubach nie są medale i dyplomy poszczególnych grup wiekowych. Głównym celem i sensem pracy klubów młodzieżowych jest dochowanie się zawodników, którzy kiedyś zaistnieją w senior18
zgorzelec .eu
miejski biuletyn informacyjny
dwutygodniowym zgrupowaniu KN w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Giżycku. W klubie ćwiczy spora grupa utalentowanych zawodników, którzy przy zaangażowaniu oraz intensywnym treningu w niedalekiej przyszłości będą również odnosić tak spektakularne sukcesy – dodał trener.
marzec 2018
Awans juniorek UKS Basket
Mecz na wagę awansu juniorki stoczyły we własnej hali 3 lutego, a przeciwnikiem była drużyna zza miedzy, czyli odwieczny rywal zgorzelczanek - KS Wichoś Jelenia Góra. Mecz przebiegał pod zmienne dyktando to jednej, to drugiej ekipy. Początek należał do jeleniogórzanek, które wygrały I kwartę wyraźnie (21:11). Później do głosu doszły nasze dziewczęta, dogoniły drużynę gości, a o ostatecznym sukcesie zadecydowała ambitna walka w IV kwarcie. UKS Basket Zgorzelec – KS Wichoś Jelenia Góra 66:59 (11:21, 24:12, 14:15, 17:11). W meczu o awans wystąpiły: kpt. Kaja Legaczyńska, Marika Tomiak, Nina Łozowska, Magdalena Starczewska, Julia Jeleń, Zuzanna Pacak, Wiktoria Zienkiewicz, Julita Michniewicz, Milena Fiedorowicz, Wiktoria Marcinów, Kinga Stachowska, Natalia Ferenc, Milena Jegiazarian.
s po r t
Trzecie miejsce w połączonych makroregionach i awans do centralnej fazy rozgrywek wywalczyły nasze juniorki. Awans nie przyszedł lekko więc smakuje wyjątkowo dobrze. Trener Piotr Pietryk deklaruje, że celem minimum tej drużyny jest wywalczenie awansu z turnieju ćwierćfinałowego, który odbędzie się w dniach 23-25 marca.
Ligę wygrały dziewczęta z Gorzowa Wlkp. (mistrz kraju w 2017 r.), drugie miejsce zajęły wrocławianki z MKS MOS Wrocław. Trzymamy kciuki za naszą drużynę i czekamy na kolejne wieści z parkietów. *** Dwie drużyny naszych kadetek walczą na finiszu rozgrywek I etapu. Rewelacją sezonu jest UKS II Basket Zgorzelec, który w 16 meczach zdobył komplet punktów (32), druga drużyna UKS
I zajmuje 8. Miejsce w tabeli, gromadząc w 15 meczach 19 punktów. Doświadczenie zbierają także najmłodsze koszykarki U-12. Podopieczne trener Elżbiety Iwanowskiej poznały już smak zwycięstwa. Bacznie przyglądamy się ich postępom. Tym bardziej, że nasz klub UKS Basket Zgorzelec zajął rewelacyjne 20. miejsce wśród 269 klubów żeńskiej koszykówki w Polsce. Na Dolnym Śląsku jesteśmy na 2. miejscu! der.
Kadeci podejmowali lidera Zdecydowanym faworytem sobotniego (17 lutego) meczu kadetów był zespół WKK Wrocław, lider tabeli makroregionu i murowany kandydat nie tylko do awansu, ale także do strefy medalowej mistrzostw kraju w tej kategorii wiekowej. Nasi nie mają szans na awans do centralnej fazy rozgrywek, aktualnie zajmują 6. miejsce w tabeli, a ich dorobek to 18 punktów zdobytych w 13 meczach. Walczyli jednak i to się liczy. Trudno jest grać z lepszym zespołem, który dysponuje imponującymi warunkami fizycznymi, świetnym przygotowaniem motorycznym i technicznym. Kadeci PGE Turowa nie poddali się jednak. Walczyli na ile wystarczyło sił i umiejętności. Zwłaszcza w I kwarcie gra była wyrównana. Nasi młodzi koszykarze starali się niwelować przewagi lidera ambicją i wolą walki. Maksymalny wysiłek na początku meczu wpłynął na grę w kolejnych kwartach. Wrocław systematycznie powiększał przewagę by w końcu wygrać różnicą 50 punktów. To była surowa lekcja koszykówki, która jednak zaprocentuje w przyszłości. Wierzymy w to, bo serca do walki naszym nie brakuje. Może być tylko lepiej. Głowa do góry. PGE Turów Zgorzelec – WKK Wrocław 53:103 (11:15, 16:24, 14:35, 12:29). PGE Turów Zgorzelec: Paweł Pietryk (22 p.), Dawid Sobkowiak (10), Oliwier Dudzik (9), Adrian Pecyna (9), Mateusz Łoszewski (3), Maciej Binczarowski, Szymon Czerwiński, Korneliusz Gurdziel, Hubert Marczuk, Miłosz Morawski. Pod nieobecność trenera Tomasza Pistolisa, drużynę w sobotę prowadził trener Dariusz Tomasik. der. miejski biuletyn informacyjny
marzec 2018
zgorzelec .eu
19
INFORMATOR MIEJSKI wydarzenia
Aktywnie i Kulturalnie
INFORMATOR MIEJSKI Miejska Biblioteka Publiczna
marzec
Prolog – projekt zapowiadający Dni Literatury nad Nysą
ul. Bohaterów Getta 1
Wypożyczalnia i czytelnia dla dorosłych:
pon./wt./czw./pt. 10:00-18:00 śr. 10:00-16:00
zgorzelec.eu Muzeum Przyrodnicze w Gӧrlitz
w każdą pierwszą niedzielę miesiąca wstęp wolny
www.senckenberg.de/pl facebook.com/SenckenbergWorld
Nasze ZOO Görlitz-Zgorzelec
Zittauer Str. 43 Muzeum Śląskie w Görlitz, Stowarzyszenie oddział dla dzieci i młodzieży i filie: pon. 4. – niedz. 9:00- 18:00 Transgraniczny www.schlesisches-museum.de Uniwersytet Trzeciego Wieku – pon./wt./czw./pt. 10:00-17:00 511 265 954 18.00 dla dzieci i młodzieży do lat 16 wstępwww.nasze-zoo.pl tel. 660 329 246 śr. 10:00-16:00 75 775wolny 25 57 facebook.com/nasze.zoo.goerlitz.zorzelec MDK – Koncert „Ach” w każdą pierwszą niedzielę miesiąca 5. Muzeum Przyrodnicze www.mbpzgorzelec.blox.pl wstęp wolny w Görlitz,Klub www.senckenberg.de/pl Katarzyny Groniecgodz. 17.00, plac przy PoMiejski Seniora 1 sierpnia facebook.com/MBPZgorzelec wtorek – niedziela od 10.00 do 18.00 mniku Pamięci Żołnierzy AK przy koul. Mickiewicza 13 Europejskie Centrum Edukacyjnow każdą pierwszą niedzielę miesiąca ściele św. Bonifacego – miejskie ob- Muzeum Łużyckie -Kulturalne MEETINGPOINT MUSIC782 810 128 wstęp wolny chody 17.00 73. Rocznicy Wybuchu mks@zgorzelec.com ul. Daszyńskiego 15Koźlice/Stalag VIII A: MESSIAEN, Powstania Warszawskiego facebook.com/MKSzgorzelec – pt.pt. od8:00-16:00 8.00 do 16.00 6. Nasze ZOO Görlitz-Zgorzelec, pon./ pon. wt./ czw./ MDK – spotkanie autorskie www.nasze-zoo.pl; śr. 10:00-18:00 (wstęp wolny) WAKACYJNE z autorką biografii MUZYCZNE PIĄTKI NA Zajęcia bezpłatne tel. +48 511 265 954 SKWERZE KS. JERZEGO POPIWŁUSZKIweekendy 11:00-16:00 godziny otwarcia: od poniedziałku do Kazimiery Iłłakowiczówny nordic walking: 75 648 24 24 niedzieli od 9.00 28 lipca - Chopin na trawie/Anna Liprzy SP 5, ul. Prusado 1718.00 – pon. i pt. od www.muzeumluzyckie.pl piak/koncert fortepianowy facebook.com/muzeumluzyckie w godz. 12.00 - 18.00 16:00
WYDARZENIA 11 marca 12 marca
24 marca
SPORT I REKREACJA
4 sierpnia - koncert dixielandowy/ Miejski Dom Kultury
MDK –zespół Jarmark WisłaWielkanocny Hot 4,
przy Emilce, ul. Francuska – śr. i pt.
INFORMATOR URZĘDOWY
od 15:00 ul. Parkowa 1 1. Ogólnodostępne boiska: sekretariat zwiedzanie Orlik – Gimnazjum nr 1 ul. Kościuszki gimnastyka: 11 sierpnia - Żaki duo czyli Grzegorz przy Gimnazjum nr 2 ul.SP nr 5, ul. Kościuszki 68 – wt. od 16:00, pon. – pt. 8:00-15:30 pon. –boisko pt. 14:00-20:00 i Agata Żakowie, sob. – Orzeszkowej niedz. 12:00-20:00 czw. URZĄD od 17:00MIASTA ZGORZELEC: 75 77 boisko 52 415 przy SP nr 5 18 sierpnia - Od Piazzoli do Stinga/ zespół boisk przy ul. Parkowej SP nr 2, ul. E. Orzeszkowej 60 – śr. i pt. Warsow Tango Duo www.mdk.zgorzelec.eu boisko w parku im. Paderewskiego odBEZPŁATNA godz. 16.30INFOLINIA facebook.com/mdkzgorzelec 0-800-136-700
ZGORZELECKIE SPOTKANIA Z FILOZOFIĄ: Skatepark: 6.00 – 22.00 tel. 75/ 77 52 687; 18 sierpnia godz. 17.00 – wykład Kino 2. Miejski Klub Seniora Mickiewicza 13 PoZa NOVA przy MDK tel./fax 75/ 77 56ul.923; 77 56 604 prof. Miodońskiego www.pozanova.zgorzelec.eu joga – wt. i czw. 14:00-15:00 3. Miejski Klub Seniora: (607, 608) facebook.com/KinoPoZaNoVa e-mail: mks@zgorzelec.com zumba – wt. 17.00-18.00 26 sierpnia – Ze stoikiem o szczęściu FACEBOOK- Miejski Klub Seniora w Godziny pracy: grapon., w brydża i wod remika dla15:30 chętnych – Europejskie Centrum Pamięć, Zgorzelcu śr., czw. 7:30 do 25-27 sierpnia – Jakuby/Altstadtfest 16:00-20:00 pierwszeKultura środy miesiąca, godz. 17.00 /śr.wt. od 7:30 do 17:00 Edukacja, zebranie pt. odwokalno 7:30 do–14:00 Stalagotwarte VIII A | Koźlice 1 organizacyjne – pro-zespół chóralny Vena Senior na kolejny miesiąc pon. –gram pt. 8:00-16:00 – pn. od Punkt 14:00 Obsługi Interesanta – codzien75 640 86 12 informacje - 782 810 128 / Bartek Ko-warsztaty nie od 7.30 do 17.00 malarskie Bezpłatne informacje miejskie na Twoją www.centrumstalag8a.pl nieczny komórkę! Zapisz się! Wyślij krótką infor– pon. 16:00-19:00 facebook.com/ecek.zgorzelec www.zgorzelec.eu mację tekstową (sms) o treści : +MIASTO rękodzielnicze zajęcia ruchowe /bezpłatne/ od września:warsztaty e-mail: urzad@zgorzelec.com Miejska Publiczna na numer 664 078Biblioteka 400 Punkt Informacji Turystycznej nordic walking: – wt. 14:00-17:00 Bohaterów 1 Twojej w dniach od koszt ul. rejestracji = cena Getta 1 SMS w ul. Daszyńskiego 12: (Dom Jakuba Bӧhme) warsztaty fotograficzne sieci, koszt otrzymania SMS = 0 zł pon.-niedz. 9:00-17:00 – pt. 16.30-18.30 Rejestracja przez Internet: 603 250 093 www.sms.zgorzelec.eu facebook.com/domjakuba niemiecki – pon. 13:30-15:30 www.it@zgorzelec.eu angielski – wt. i śr. 17:45-19:15 Teatr im. Gerharta Hauptmanna francuski – czw. 14:00-15:30 zajęcia komputerowe – śr. 10:30-12:00 w Gӧrlitz i pt. 11:15-12:45 Demianiplatz 2
INFORMATOR sms zgorzelec KULTURALNY
sport i rekreacja
Obiekty przyszkolne:
boiska i siłownia zewnętrzna przy ul. Kościuszki Boisko przy ul. Prusa Boisko przy ul. E. Orzeszkowej
Obiekty parkowe
Boiska w parku im. Paderewskiego Zespół boisk przy ul. Parkowej
Punkt CSR: Informacji Turystycznej: Obiekty
wt.–pt. 10:00-13:00 i 14:00-18:00 sob. 10:00-12:30 www.g-h-t.de facebook.com/Gerhart.Hauptmann.Theater
Muzeum Śląskie w Gӧrlitz
Brüderstraße 8 wt.-niedz. 10:00-17:00
dla dzieci i młodzieży do lat 16 wstęp wolny w każdą pierwszą niedzielę miesiąca wstęp wolny
informator urzędowy ZGORZELEC.EU
Am Museum 1 wt.- pt. 10:00-17:00; sob.-niedz. 10:00-18:00
Stowarzyszenie Transgraniczny Uniwersytet Trzeciego Wieku
ul. Mickiewicza 13 663 890 425 www. tutw.com.pl
Stowarzyszenie Amazonek i osób z chorobą nowotworową
URZĄD MIASTA ZGORZELEC:
ul. Domańskiego 7 Punkt Obsługi Interesanta pon. - pt. 7:30 - 17:00 75 77 56 604 ( 607,608), 75 77 52 687 ników alimentacyjnych: fax 77 56 923 81 75 1240 3464 1111 0010 6448 8256 BEZPŁATNA INFOLINIA | 0-800-136-700 • wpłaty wadiów i zabezpieczeń:
75 1240pracy 3464 1111 0010 6448 Godziny Kasa8461 urzędu pon./śr./czw. 7:30 - 15:30 9:00 - 14:00 zakłócenie porządku i spokoju – tel. wt. 7:30 - 17:00 9:00 - 16:00 997 pt. 7:30 - 14:00 9:00 -–12:30 bezpieczeństwo, zdrowie, życie tel.
112 Burmistrz miasta i zastępcy przyjmują mieszinfrastruktura miejska – tel. 75 77 kańców w poniedziałki w godz. 13:00-15:30 59 945
www.zgorzelec.eu śmieci, zwierzęta - tel. 75 77 59 944 urzad@zgorzelec.eu STAROSTWO POWIATOWE facebook.com/zgorzeleceu
poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, - od 7.30 do 15:30 Alarmowepiątek i porządkowe tel. -75/ 77 615 55 fax. 75/ 77 17 930 112 bezpieczeństwo, zdrowie, życie www.powiatzgorzelecki.pl 75 649 42 00 - zakłócenie porządku i spokoju 75 77 59 945 - infrastruktura miejska URZĄD SKARBOWY W ZGORZELCU 75 77 59 944 - – śmieci, poniedziałki 7.30 zwierzęta, – 18.00 drzewa
pozostałe tygodnia – 7.30 – 15.30. numery kontdni urzędu:
tel. 75/ 64 podatki, 94 800, fax 75/ opłata skarbowa, opłaty lokalne:
64 92 900
e-mail: us0231@ds.mofnet.gov.pl 86 1240 3464 1111 0010 6448 8360
opłaty za udostępnienie danych osobowych: www.wroclaw.apodatkowa.gov.pl/
urzad-skarbowy-w-zgorzelcu. 31 1240 3464 1111 0010 6448 8865
wpłaty z tytułu subwencji, dotacji, itp. oraz wpłaty komornicze od dłużników alimentacyjnych: KOMENDA POWIATOWA POLICJI
81 1111 0010 6448 8256 tel.1240 75/3464 6494200 (dyżurny) wpłaty wadiów i zabezpieczeń:
fax 75/ 6494221
75 1240 3464 1111 0010 6448 8461
MIEJSKI OŚRODEK POMOCY STAROSTWO POWIATOWE SPOŁECZNEJ ul. Boh. II 75/ Armii77 WP telefon: 568a911 fax: 75/7:30-15:30 77 52 634 pon.-pt. e-mail: 75 77 61 mops.zgorzelec@wp.pl 555; fax. 75 77 17 930 www.bip.iap.pl/mopszgorzelec/ www.powiatzgorzelecki.pl POWIATOWY URZĄDWPRACY URZĄD SKARBOWY ZGORZELCU tel./fax (centrala)
ul. II Armii 75Boh. 77 55 605 WP 8B pon. 7:30-18:00, 75 777 0 500 wt.- czw. 7:30-15:30 75 64 94 800; fax 75 64 94 802 wrzg@praca.gov.pl us0231@ds.mofnet.gov.pl pośrednictwo pracy www.wroclaw.apodatkowa.gov.pl
posrednicy.pracy@pup.zgorzelec.pl
KOMENDA POWIATOWA POLICJI
SMS Zgorzelec
ul. Boh. II Armii WP 12G 75 64 94 200 (dyżurny), fax 75 64 94 221 Bezpłatne informacje miejskie www.zgorzelec.policja.gov.pl
na Twoją komórkę! Zapisz się !
MIEJSKI OŚRODEK POMOCY Wyślij krótką informację tekstoSPOŁECZNEJ wą (sms) 77b o treści : +MIASTO ul. Traugutta na numer7:30 664- 15:30 078 400 pon./śr./czw. wt. 7:30 - 17:00 pt. 7:30 - 14:00 koszt = cena 1 SMS w 75 77 56rejestracji 911 Twojej sieci sekretariat@mops.zgorzelec.com koszt otrzymania SMS = 0 zł www.mops.zgorzelec.eu
POWIATOWY URZĄD PRACY Rejestracja przez Internet :
Przyjmowanie interesantów ul. Pułaskiego 14 ul. Francuska 6 gab. 042 środa od godz. 16.00 do 20.00 www.sms.zgorzelec.eu cały otwarty tydzieńwod godz. 11.00 do 17.00www.–schlesisches-museum.de Skatepark godz. 6:00 – 22:00 - zespół wokalno – chóralny Vena Se-Spotkania wt. 17:00 pon.-pt. 7:00 – 15:00 pon.-pt. 8:00 – 14:00 facebook.com/Schlesisches.Museum Izba Jakuba Böhme Ścianka wspinaczkowa nior – wtorek od 9.00 75 77 70 500 793 662 301 - Dorota; - warsztaty malarskie – poniedziałki509 560 789 - Roman wrzg@praca.gov.pl Miejski Dom Kultury ul. Parkowa 1: W tych punktach, na początku każdego miesiąca znajdziecie miejski 16.00-19.00 www.zgorzelec.praca.gov.pl zwiedzanie pon. – pt. od 14.00 do 20.00
INFO
- warsztaty rękodzielnicze – wtorki biuletyn informacyjny ZGORZELEC.EU: – 17.00 Urząd Miasta Zgorzelec przy ul. Domańskiego 7 W14.00 punktach, na początku każdego -tych niemiecki dla początkujących – po- miesiąca znajdziecie miejski biuletyn informacyjny ZGORZELEC.EU: Miejski Dom Kultury, ul. Parkowa 1, niedziałki i środy 15.00 – 16.30 www.pozanova.zgorzelec.eu - angielski – wtorki i środy 17.30 – Miejska Biblioteka Publiczna Urząd Miasta Zgorzelec przy ul. Domańskiego 7, Miejska Biblioteka Publiczna przy ul. Boh. Getta 1 19.00 Teatr im. Gerharta Hauptmanna filie biblioteki przy ul. Iwaszkiewicza 12 (os. Zachód) i przy francuski – czwartki 14.00 – 15.30 w Görlitz www.g-h-t.de/pl Miejski Dom Kultury, ul. Parkowa 1, filie biblioteki:1ul. Iwaszkiewicza 12 (os. Zachód) ul. Baczyńskiego (Ujazd)
sob. – niedz. od 12.00 do 20.00 zgorzelec.eu Kino PoZa NOVA –
Centrum Sportowo Rekreacyjnego przy ul. Maratońskiej 2,
i przy ul. Baczyńskiego 1 (Ujazd)
Wydawca: Gmina Miejska Zgorzelec, ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec. Wydawca: Gmina Miejska Zgorzelec, ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec. AdresAdres redakcji: ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec, III piętro, pok. 311311 redakcji: ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec, III piętro, pok. Redaktor naczelny: Renata Burdosz tel. 75 775 99 48, e-mail: r.burdosz@zgorzelec.com Redaktor naczelny: Renata Burdosz – tel. 75 775 99 48, e-mail: r.burdosz@zgorzelec.com SkładSkład DTP iDTP Druk: Drukarnia Media, i Druk: TOP DRUK Sp.Będzin z o.o., sp. k. z siedzibą w Łomży Nakład: 13 000 egzemplarzy ISSN: 2451-2117 Nakład: 13 000 egzemplarzy ISSN: 2451-2117 20
ZGORZELEC .EU
MIEJSKI BIULETYN INFORMACYJNY • LIPIEC/SIERPIEŃ 2017