Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju
Novembar 2011.
Nobody’s Unpredictable
•
METODOLOGIJA
•
STAVOVI O UNICEFU
•
INTERAKCIJA SA DJECOM SA SMETNJAMA U RAZVOJU
•
SOCIJALNA DISTANCA PREMA DJECI SA SMETNJAMA U RAZVOJU
•
INKLUZIJA DJECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU
•
STAVOVI GRAĐANA O DNEVNIM CENTRIMA I GRUPNIM KUĆAMA
•
VIDLJIVOST I OCJENE KAMPANJE „GOVORIMO O MOGUĆNOSTIMA“
•
IMIDŢ KAMPANJE „GOVORIMO O MOGUĆNOSTIMA“
•
SAŢETAK
© 2011 Ipsos
Sadrţaj
2
Metodologija •
Ad hoc f2f anketa u kući ispitanika
•
Prikupljanje podataka na uzorku reprezentativnom za populaciju graĎana Crne Gore starih 18+ godina
•
Veličina ciljne populacije: 474 655
•
Veličina uzorka: 1207(sa 152 uzoračke tačke)
•
Tip uzorka: stratifikovani troetapni uzorak verovatnoće sa sledećim etapama: Jedinica prve etape - teritorija biračkog mesta – pribliţna veličina oko of 200 HH (PPS sa verovatnoćom proporcionalnom veličini)
Jedinica druge etape - domaćinstva odabrana metodom slučajnog koraka počev od datih adresa (SRSWoR)
Jedinica treće etape – članovi domaćinstva izabrani sa istom verovatnoćo (SRSWoR) – Kish tablice
Stratifikacija se vrši po:
Tipu naselja – urban/rural
4 geo-ekonomska regiona
•
Post stratifikacija se vrši po: polu, starosti, tipu naselja i geo-ekonomskim regionima
•
Kontrola terenskog rada obuhvata 12% od ukupnog broja anketiranih u svim stratumima proporcionalno veličini uzorka, alogička kontrola i kontrola konzistencije se vrši u 100% slučajeva
•
Period prikupljanja podataka: od 11. novembra do 22. novembra 2011.
•
95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 05% je (03.6%, 06.4%)
•
95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 20% je (17.5%, 22.5%)
•
95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 40% je (37.0%, 43.0%)
© 2011 Ipsos
•
3
Pol Godine Obrazovanje Stratum Tip naselja © 2011 Ipsos
Ostalo
18%
Urban
21%
Istok
25%
Sjevero-zapad
18%
Primorje
Podgorica
27%
Više i visoko
51%
Srednje
23%
Osnovno i niţe
65+
50-64
19%
40-49
30-39
49%
18-29
Ţena
Muškarac
Uzorak 63%
54%
32% 37%
28% 21%
13%
4
Š 2011 Ipsos
Interakcija sa djecom sa smetnjama u razvoju
5
Izraz koji se najčešće koristi kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju – spontani odgovori Baza: Ukupna ciljna populacija 23% Hendikepirana djeca
20% 19% 17%
Djeca sa posebnim potrebama
27% 24% 12%
Djeca sa invaliditetom
4% 12% 10% 9%
Bolesna djeca 3% 7% Djeca ometena u razvoju
19% 20% 6%
Jadni, ţalosni, nesrećni
2% 0% 3% 0% 1% Avgust 2010
3% Djeca sa nedostatkom Zaostala djeca/ zaostala u razvoju Retardirana djeca
1% 1%
Decembar 2010 Novembar 2011
3% 6% 5% 2% 2% 2%
© 2011 Ipsos
Djeca, kao i druga djeca, ne pravi razliku
Možete li mi reći koji izraz Vi lično najčešće koristite kada su u pitanju djeca čije su tjelesne, umne ili čulne sposobnosti ispod prosječnih mogućnosti djece u njihovom uzrastu? 6
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju ili nekoga (rođak, prijatelj, poznanik i sl.) čije dijete ima ovakve ili slične smetnje? Baza: Ukupna ciljna populacija
% Avgust 2010. % Decembar 2010. % Novembar 2011.
68
68 32 Ne
32 33
© 2011 Ipsos
68
Da
Kao i u prethodnim talasima, velika većina graĎana (68%) poznaje neko dijete sa smetnjama u razvoju ili roditelja čije dijete ima ovakve ili slične smetnje - nisu naĎene razlike izmeĎu 1.2. i 3. talasa
7
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Koliko često dolazite u kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010.
Novembar 2011.
Svakodnevno
13%
8%
17%
5%
Nekoliko puta nedjeljno
11% 10%
4% 5% 5%
Jednom nedjeljno
11%
Nekoliko puta mjesečno Jednom mjesečno
8% 8%
Jednom u 2-3 mjeseca
8%
Jednom u 6 mjeseci
8%
RjeĎe od jednom godišnje
10% 12% 11% 11%
9% 14% 12%
6% 10%
Nemam nikakav kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju Ne zna / Bez odgovora
13%
8% 8%
Jednom godišnje
0%
4% 4%
14% 15%
20%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010.
8
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Druţenje sa djecom sa smetnjama u razvoju Baza: Ukupna ciljna populacija Da li ste se Vi liĉno ikada druţili sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju?
A da li se Vaše dijete ikada druţilo ili se sada druţi sa djetetom/osobom sa smetnjama u razvoju? Ne zna/Odbija, 2%
Ne zna/Odbija, 1%
Da, 21%
Da, 39%
Nemam djecu, 36%
Ne, 60%
© 2011 Ipsos
Ne, 41%
9
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Sveukupno gledano, koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija Avgust 2010.
Decembar 2010.
Ne znam ništa o djeci sa smetnjama u razvoju
Novembar 2011.
7% 9% 8% 38%
Veoma malo znam o djeci sa smetnjama u razvoju
32% 27% 44%
Sum -
40% 35%
Moţe se reći da je zadrţan pozitivan trend informisaosti graĊana o djeci sa smetnjama u razvoju .
43%
Znam ponešto o djeci sa smetnjama u razvoju
45% 47% 12%
Sum +
14% 16%
11% 11%
Znam veoma mnogo o djeci sa smetnjama u razvoju
3%
© 2011 Ipsos
9%
Znam mnogo o djeci sa smetnjama u razvoju
3% 5% 10
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Po Vašem mišljenju, među djecom starosti do18 godina, koliki procenat čine djeca sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010.
Novembar 2011.
18% Do 3%
20%
23% 16% 3.1-5%
19%
23% 18% 5.1-10%
25%
18% 13% 10.1-20%
14%
11% 6% Preko 20%
6%
5% 30% Ne zna / Bez odgovora
17%
20%
• U odnosu na period prije sprovoĎenja kampanje “Govorimo o mogućnostima” znaĉajno je porastao procenat graĎana koji smatraju da populaciji djece do 18 godina ima do 5 djece sa smetnjama u razvoju. • TakoĎe, znaĉajno je smanjen procenat graĊana koji nemaju jasnu predstavu o tome koliko ima djece sa smetnjama u razvoju. © 2011 Ipsos
Avgust 2010.
11
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Po Vašem mišljenju da li bi dijete sa smetnjama u razvoju jednoga dana moglo da postane poznati umjetnik, biznismen, uspješan političar ili drţavnik u Crnoj Gori? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbija, 9%
Ne, to nije moguće, 14%
© 2011 Ipsos
Da, to je moguće, 77%
12
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Poznatost ličnosti sa smetnjama u razvoju – spontani odgovori Baza: Ukupna ciljna populacija
% Iz Crne Gore?
Darko Martinović
11.4
Marijana Mugoša
Fadil Muĉić
2.5
Saša Matić
24.6
Dejan Matić
18.3
Andrea Bocheli
3.0
Stivi Vonder
2.7
0.7 0.5
Nebojša Šofranac
0.3
Majda Muĉić (slikarka)
0.3
Boţidar Denda
0.2
Mima Đurović
0.1
Slobodan Mirjaĉić
0.1
Rej Ĉarls
0.8
Betoven
0.6
Van Gogh
0.5
Suzan Bojl
0.4
Niko Vujiĉić
0.3
Steven Hokings
0.2
Dzulia Robrts
0.2
© 2011 Ipsos
Naod Zorić
% Van Crne Gore?
Za koje poznate ličnosti sa smetnjama u razvoju ste čuli? 13
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Š 2011 Ipsos
Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju
14
Dijete sa teţim oštećenjem vida - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 76% 79% 82%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 57%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
69% 72% 51% 59% 61% 48% 57% 58%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom 35%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
48% 49% 9% 16% 18% 7% 13% 13% 2% 8% 6%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
15
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Slijepo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 78% 77% 82%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 49%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
61% 66% 44% 53% 55% 41% 51% 53%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom 29%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
41% 44% 3% 7% 9% 2% 5% 7% 4% 12% 11%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
16
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete sa teţim oštećenjem sluha - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 73% 75% 79%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 55%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
67% 67% 47%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom
60% 58% 45% 54% 54%
Druţi se / igra se sa Vašim djetetom 30%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
43% 42% 6% 13% 14% 4% 9% 10% 4% 11% 10%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
17
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Gluvo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 75% 75% 78%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 46%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
59% 60% 40%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom
50% 51% 39% 47% 49%
Druţi se / igra se sa Vašim djetetom 26%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
36% 38% 3% 7% 8% 2% 5% 7% 6% 13% 13%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
18
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete sa tjelesnim oštećenjem, kao što su trajna deformacija ili nedostatak nekog dijela tijela - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 79% 77% 80%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 43%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
59% 61% 35%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom
48% 51% 33%
Druţi se / igra se sa Vašim djetetom
44% 46% 23%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
35% 37% 3% 7% 8% 1% 4% 5% 6% 13% 11%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
19
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete koje se oteţano kreću ili su sasvim nepokretna - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 76% 75% 80%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 43%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
57% 58% 35%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom
49% 49% 34% 43% 44%
Druţi se / igra se sa Vašim djetetom 25%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
35% 37% 2% 4% 6% 1% 3% 4% 6%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
14% 11% 20
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što su astma,srčane mane,hemofilija,leukemija i druga - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 73% 75% 79%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 49% 57% 60% 41% 47% 50% 36% 44% 45% 28% 35% 37%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom? Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
3% 9% 11% 2% 6% 7% 3% 13% 12%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
21
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Intelektualni nedostatci i oštećenja,kao što su niska inteligencija,autizam,teţi poremećaj paţnje,trajen poteškoće u učenju i sl. - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 73% 77% 81%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 37%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
54% 56% 28%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
39% 40% 23% 35% 36% 14% 23% 25% 1% 3% 5% 1% 2% 3% 8% 14% 13%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
22
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete sa teţim emocionalnim poremećajima,kao što su diječije neuroze,psihoze,emocionalne promene nastale neurološkim oštećenjima - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 68% 74% 79%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 29%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom? Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
39% 42% 19% 24% 27% 13% 18% 21% 8% 13% 14% 1% 2% 3% 0% 1% 2% 16% 18% 20%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
23
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete sa teţim poremećajima socijalizacije, kao što su hiperaktivno, agresivno ili neko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 71% 73% 76%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 30% 37% 40%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom? Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom Druţi se / igra se sa Vašim djetetom Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
20% 23% 25% 15% 16% 18% 9% 12% 13% 2% 2% 3% 0% 1% 2% 11% 20% 20%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
24
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dijete sa poremećajima govora - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010
Novembar 2011 75% 79% 84%
Ţivi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom 49%
Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašim djetetom?
64% 68% 41%
Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom
54% 56% 39%
Druţi se / igra se sa Vašim djetetom
51% 52% 28%
Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašim djetetom U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom Ne zna / Bez odgovora
41% 42% 5% 14% 16% 5% 11% 12% 2% 9% 9%
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
25
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
PRIHVATLJIVOST ODNOSA Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija Dijete sa teţim emocionalnim poremećajima, kao što su dječje neuroze, psihoze, emocionalne promjene nastale neurološkim oštećenjima Dijete sa teţim poremećajima socijalizacije, kao što su hiperaktivno, agresivno ili neko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje Intelektualni nedostaci i oštećenja, kao što su niska inteligencija, autizam, teţi poremećaji paţnje, trajne poteškoće u učenju i sl.
2.0
2.3 2.5
Avgust 2010 Decembar 2010
2.0 2.2 2.3 2.3
Novembar 2011
3.0 2.9 2.8
Dijete koje se oteţano kreću ili su sasvim nepokretna
Dijete sa tjelesnim oštećenjima, kao što su trajna deformacija ili nedostatak nekog dijela tijela Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što su astma, srčane mane, hemofilija, leukemija i druga
3.4 3.3 2.8 3.5 3.4 3.0 3.5 3.5 3.0 3.6 3.6
Gluvo dijete
3.1 3.7 3.7
Slijepo dijete
3.8 3.8 3.3
Dijete sa teţim oštećenjem sluha
4.0 3.9
© 2011 Ipsos
3.1 Dijete sa poremećajima govora
3.5 Dijete sa teţim oštešenjem vida
4.1 4.0 26
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Socijalna distanca prema djeci sa smetnjama u razvoju Socijalna distanca prema razliĉitim grupama djece sa smetnjama u razvoju se razlikuje:
• Kao i u prethodnim krugovima najveću socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i prema djeci sa teţim poremećajima socijalizacije (socijalno neprihvatljivo ponašanje). • Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim oštećenjima vida i sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.
© 2011 Ipsos
Kada posmatramo pojedinaĉne odnose, u odnosu na period prije realizovanja kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti prema odreĊenim kategorijama djece sa teškoćama se statistiĉki znaĉajno povećao ali je u odnosu na talas iz decembra 2010. godine, odrţan gotovo na istom nivou.
27
© 2011 Ipsos
INKLUZIJA DJECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU
28
Odnos društva prema djeci sa smetnjama u razvoju Baza: Ukupna ciljna populacija
% Slaţem se
Drţava i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj moći, kako bi obezbijedili jednake mogućnosti i šanse za djecu sa smetnjama u razvoju, bez obzira na troškove
2
94
Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali graĎani.
1
92
Drţava i društvo nijesu u mogućnosti da značajno pomognu djeci sa smetnjama u razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca.
61
22
• U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je porastao za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Procenat gradjana koji smatraju djecu sa smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao se za 18% u odnosu na period prije kampanje. • Ogromna većina graĎana (94%) smatra da drţava i društvo treba da učine sve što je u njihovoj moći da obezbijede jednake mogućnosti za djecu sa smetnjama u razvoju. • Da pomoć društva i drţave ne moţe znaĉajno da pomogne djeci sa teškoćama smatra 22% graĊana Crne Gore što je ĉak za 14% manje nego u periodu prije kampanje „Govorimo o mogućnostima“. Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
% Ne slaţem se
29
Drţava i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj moći, kako bi obezbijedili jednake mogućnosti i šanse za djecu sa smetnjama u razvoju, bez obzira na troškove. Baza: Ukupna ciljna populacija
% Ne slaţem se
4
92
Decembar 2010
1
95
Novembar 2011
2
94
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
% Slaţem se
30
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali građani. Baza: Ukupna ciljna populacija
% Ne slaţem se
11
Novembar 2011
4
1
74
84
92
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
Decembar 2010
% Slaţem se
31
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Drţava i društvo nijesu u mogućnosti da značajno pomognu djeci sa smetnjama u razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca. Baza: Ukupna ciljna populacija
% Ne slaţem se
47
36
Decembar 2010
63
22
Novembar 2011
61
22
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
% Slaţem se
32
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Koja od sledeće dvije tvrdnje je bliţa Vašim stavovima? Baza: Ukupna ciljna populacija
% Dijete sa smetnjama u razvoju bi prevashodno trebalo da se prilagoĊava ţivotu u društvu, uz pomoć porodice i okoline % Društvo i sredina u kojoj dijete ţivi bi prevashodno trebalo da se prilagoĊavaju djetetu sa smetnjama u razvoju, uvaţavajući sve njihove sprecifiĉnosti
Decembar 2010
Novembar 2011
28
72
40
36
59
63
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
33
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Koja od sledećih tvrdnji je bliţa Vašim stavovima? Baza: Ukupna ciljna populacija
% Pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju U POTPUNOSTI osposobiti za ţivot u društvu % Pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLE osposobiti za ţivot u društvu % Bez obzira na struĉnu pomoć i poseban odnos drţave i društva, nije moguće uĉiniti NIKAKAV IOLE ZNAĈAJAN NAPREDAK kada je rijeĉ o osposobljavanju djece sa smetnjama u razvoju za ţivot u društvu.
Decembar 2010
Novembar 2011
15
21
18
80
71
78
5
7
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
3
34
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Stav prema inkluzivnom obrazovanju Baza: Ukupna ciljna populacija
53
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju pomalo uskraćena.
Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj
I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja. Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i društva.
20
26
Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohaĎaju specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.
Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.
% Slaţem se
34
19
42
7
65
10
66
12
66
9
67
4
68
© 2011 Ipsos
% Ne slaţem se Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.
35
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slaţem se ( 4 + 5 ) Baza: Ukupna ciljna populacija 74%
Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i društva.
80%
68% 66%
Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.
66%
65% 64%
I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja.
69%
67% 59%
Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.
64%
66% 57%
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj.
64%
66% 50%
Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohaĎaju specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.
45%
42%
Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.
41%
34%
Avgust 2010 Dec 2010
17% 20%
© 2011 Ipsos
41%
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju pomalo uskraćena.
Novembar 2011
20% 36
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slaţem se ( 1 + 2 ) Baza: Ukupna ciljna populacija Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.
63% 64%
53% 24%
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju pomalo uskraćena.
24%
26% 23%
Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohaĎaju specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.
27%
19% 18%
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj.
14%
12% 18%
Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.
14%
10% 12%
I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja.
Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i društva.
9% 11% 9%
7%
Avgust 2010 Dec 2010
7% 5%
© 2011 Ipsos
Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.
8%
Novembar 2011
4% 37
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? Na skali od 1 do 5, pri ĉemu 1 znaĉi Uopšte se ne slaţem a 5 U potpunosti se slaţem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od proĉitanih tvrdnji. 3.9 4.0 4.0
Škole u Crnoj Gori nijesu graĎene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagoĎavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od vaţnijih zadataka drţave i društva.
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj.
3.5 3.7 3.8
Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĎaju redovne škole, jer se na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.
3.6 3.7 3.8 3.7 3.7 3.9
I kad djeca sa posebnim potrebama proĎu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse da se zaposle nego ostali graĎani istog nivoa obrazovanja.
3.7 3.7 3.7
Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.
3.4 3.3 3.4
Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohaĎaju specijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.
3.2 3.2 3.1
PohaĎanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše paţnje, pa druga djeca ostaju pomalo uskraćena. Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo vaţnijih pitanja nego što je prilagoĎavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.
2.4 2.4 2.4
Avgust 2010
© 2011 Ipsos
Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacija
Decembar 2010 Novembar 2011
38
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Stav prema inkluzivnom obrazovanju GraĊani imaju pozitivnije stavove prema inkluziji nego što je to bio sluĉaj u periodu prije kampanje “Govorimo o mogućnostima”
•
U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je porastao za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Procenat gradjana koji smatraju djecu sa smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao se za 18% u odnosu na period prije kampanje.
•
TakoĊe, procenat graĊana koji smatraju da je pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLE osposobiti za ţivot u društvu porastao je za 7%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05.
Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene moţemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug istraţivanja porastao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:
PohaĊanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiĉe na njihov razvoj.
•
Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohaĊaju redovne škole, jer se na taj naĉin razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.
•
I kad djeca sa posebnim potrebama proĊu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanse39 da se zaposle nego ostali graĊani istog nivoa obrazovanja.
© 2011 Ipsos
•
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? % Ne slaţem se
U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.
28
Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece. Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.
33
38
35
11
53
15
53
Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja.
Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede ţivot.
% Slaţem se
20
53
10
Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.
4
Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva
4
66 77 84
© 2011 Ipsos
Baza: Ukupna ciljna populacija
40
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji?
Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima.
Na skali od 1 do 5, pri ĉemu 1 znaĉi Uopšte se ne slaţem a 5 U potpunosti se slaţem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od proĉitanih tvrdnji. 3.3 3.0 3.0 3.9 4.0 3.9
Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.
3.9 3.8 3.7
Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede ţivot.
Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.
Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja.
3.5 3.5 3.5 4.0 3.7 3.5 4.1 4.1 4.1
Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva
U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.
Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece.
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
3.3 3.1 3.1 3.7 3.5 3.5
Avgust 2010 Decembar 2010 Novembar 2011
© 2011 Ipsos
Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacija
41
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slaţem se ( 4 + 5 ) Baza: Ukupna ciljna populacija Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva
84% 85% 84%
Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.
80% 84% 77% 77% 73%
Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede ţivot.
66% 76%
Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja.
68% 53%
Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece.
62% 59% 53% 51% 52% 53%
Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima. U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.
46% 40% 35% 43% 40%
Avg 2010 Dec 2010 Novembar 2011
© 2011 Ipsos
Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.
33% 42
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slaţem se ( 1 + 2 ) Baza: Ukupna ciljna populacija 29%
Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim ustanovama nego da ţive u svojim porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima.
34% 38% 22%
U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.
31% 28% 18%
Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskog staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.
14% 15%
Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta od druge djece.
12% 14% 11% 7%
Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja.
20% 6% 3% 4% 6% 7%
Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obièno u potpunosti moraju da mu podrede ţivot. Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama u razvoju, nauče da budu paţljivija i tolerantnija.
Avgust 2010 Decembar 2010 10%
5%
Novembar 2011
© 2011 Ipsos
Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne moţe očekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg društva
14%
4% 4% 43
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
PORODICA I DJECA SA SMETNJAMA U RAZVOJU •Mišljenja o tome da li je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da borave u specijalizovanim ustanovama ili da ţive u sopstvenim porodicama su i dalje podijeljena – znaĉajno je da institucionalizaciju podrţava 11% graĊana manje nego u periodu koji je prethodio kampanji “Govorimo o mogućnostima”(5% manje nego u prethodnom krugu ). TakoĎe, za 10% se smanjio procenat graĎana koji se slaţu sa trvdnjom da su druga djeca obično zapostavljena u porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju (7% u odnosu na prethodni krug). •Većina (84%) smatra da je porodicama u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju neophodna podrška šireg društva. Ako detaljnije ispitamo percepciju ovih porodica, vidjećemo da dvije trećine graĎana takoĎe smatra da roditelji ove djece obično u potpunosti moraju da im podrede ţivot a svaki drugi da roditelji ove djece često zauzimaju previše zaštitnički stav, što vodi većoj izolaciji djeteta.
© 2011 Ipsos
Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene moţemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug istraţivanja značajno opao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama: •Roditelji koji podiţu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede ţivot. •Ţao mi je porodica u kojima ţivi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su ţrtve nesrećnog slučaja. (
44
Po vašem mišljenju da li bi drţava trebala da pruţi finansijsku pomoć porodicama sa djecom sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Avgust 2010
Decembar 2010
Novembar 2011
% Ne
97
89
93
1
4
2
© 2011 Ipsos
% Da
45
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Prava djece u Crnoj Gori Baza: Ukupna ciljna populacija
% Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u manjoj mjeri nego prava druge djece % Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se podjednako kao prava druge djece % Prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju se u većoj mjeri nego prava druge djece
Decembar 2010
Novembar 2011
40
43
47
51
44
41
10
13
12
•
Mišljenja o poštovanju prava djece sa smetnjama u razvoju u odnosu na ostalu djecu su i dalje podijeljena – 41% graĊana smatra da se njihova prava poštuju podjednako kao prava druge djece što je za 3% manje nego u prethodnom talasu,a 47% da se njihova prava poštuju u manjoj mjeri.
•
Preostalih 12% smatra da se prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju više nego prava ostale djece.
© 2011 Ipsos
Avgust 2010
46
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
STAVOVI GRAĐANA O DNEVNIM CENTRIMA I GRUPNIM KUĆAMA
47
Da li znate šta su Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbija, 2%
Ne, 41%
© 2011 Ipsos
Da, 57%
48
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dnevni centri za djecu sa smetnjama u razvoju U dnevnim centrima, djeca sa smetnjma u razvoju svakodnevno učestvuju u raznim edukativnim i kreativnim aktivnostima koje pospješuju njihov razvoj i organizovane su od strane stručnjaka raznih profila. Djeca borave u dnevnom centru nekoliko sati dnevno, što njihovim roditeljima omogudava da budu zaposleni ili da za to vrijeme završe neke od kudnih obaveza. Na ovaj način, pruža se pomod porodicama djece sa smetnjama u razvoju i sprečava se odvajanje djece od njihovih porodica. Stvaranjem mreže dnevnih centara, koja de obuhvatiti svaku opštinu u Crnoj Gori, spriječide se odvajanje djece sa smetnjama u razvoju od njihovih porodica, pa de se tako i smanjiti broj djece u institucijama.
49
Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Baza: Oni koji smatraju da u njihovom gradu nije potrebno otvoriti dnevni centar (14% od ciljne populacije) Zašto mislite da u Vašem gradu nije potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju?
Nema potrebe / Nema dovoljno dece za to
Ne, 14%
Takvoj deci je bolje da budu sa svojim porodicama
Da, 85%
44%
0%
Već postoji takav centar
Ne zna/Odbija
33%
23%
© 2011 Ipsos
Ne zna/Odbi ja, 1%
50
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom gradu otvori dnevni centar (2% od ciljne populacije)
Zašto bi Vam to smetalo?
Ne, 96%
Diskriminacija dece
4%
Bilo bi me strah
3%
Teško mi je da gledam takvu decu
3%
Ne zna/Odbija
90%
© 2011 Ipsos
Ne Da, 2% zna/Odbi ja, 2%
51
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorio Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom neposrednom komšiluku otvori dnevni centar( 3% od ciljne populacije)
Zašto bi Vam to smetalo? Nema dovoljno mesta / prostora za takvu instituciju
19%
Teško mi je da gledam takvu decu
13%
Volim miran ţivot / radi moje dece
7%
Zbog druge dece iz okoline / njihove reakcije
Ne, 94%
Bolje je u drugom delu grada / van grada
Bilo bi me strah
Ne zna/Odbija
6%
6%
3%
47%
© 2011 Ipsos
Ne Da, 3% zna/Odbi ja, 2%
52
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Dnevni centri Baza: Ukupna ciljna populacija
Oni koji smatraju da je u njihovom gradu potrebno otvoriti Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom neposrednom komšiluku otvori Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju
8
85
8
94
3
Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom gradu otvori Dnevni centar za 2 djecu sa smetnjama u razvoju
96
2 © 2011 Ipsos
3
53
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li znate šta su Grupne kuće za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbija, 1%
Da, 34%
© 2011 Ipsos
Ne, 66%
54
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Grupne kude za djecu sa smetnjama u razvoju Grupne kuće imitiraju porodiĉno okruţenje i predstavljaju alternativu za djecu koja borave u instituciji, ali ne i zamjenu za pravo djeteta da ţivi u porodici.
U jednoj grupnoj kući ţivi najviše petoro djece sa struĉnjacima koji im pruţaju ljubav i struĉnu pomoć za pravilan rast i razvoj u atmosferi u kojoj se imitira porodiĉno okruţenje.
© 2011 Ipsos
Radi se dakle, o privremenom smještaju dok se ne stvore uslovi da se dijete vrati u biološku porodicu; da se za njega naĊe odgovarajuća hraniteljska porodica; da se dijete usvoji ili pripremi za samostalan ţivot.
55
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li je u Vašem gradu potrebno otvoriti Grupnu kuću za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbi ja, 1%
Baza: Oni koji smatraju da u njihovom gradu nije potrebno otvoriti Grupnu kuću (21% od ciljne populacije) Zašto mislite da u Vašem gradu nije potrebno otvoriti Grupnu kuću za djecu sa smetnjama u razvoju? Nema potrebe / Nema dovoljno dece za to
42%
Takvoj deci je bolje da budu sa svojim porodicama
12%
Ne, 21% Dovoljan je Dnevni Centar
9%
Već postoje veliki domovi za tu decu
14%
Da, 79%
Ne zna/Odbija
1%
25%
© 2011 Ipsos
Drugo
56
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
A da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem gradu otvorila Grupna kuća za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbi ja, 0%
Da, 2%
Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom gradu otvori Grupnu kuću (2% od ciljne populacije)
Zašto bi Vam to smetalo?
Diskriminacija dece
Teško mi je da gledam takvu decu
Drugo
4%
3%
5%
Ne zna/Odbija
88%
© 2011 Ipsos
Ne, 97%
57
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li biste Vi lično imali nešto protiv kada bi se u vašem neposrednom komšiluku otvorila Grupna kuća za djecu sa smetnjama u razvoju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Baza: Oni kojima bi smetalo da se u njihovom neposrednom komšiluku otvori Grupnu kuću (3% od ciljne populacije)
Zašto bi Vam to smetalo?
Bolje je u drugom delu grada / van grada
24%
Da, 3% Nema dovoljno mesta / prostora za takvu instituciju
20%
Teško mi je da gledam takvu decu
17%
Zbog druge dece iz okoline / njihove reakcije
6%
Volim miran ţivot / radi moje dece
Bilo bi me strah
4%
1%
Drugo
Ne zna/Odbija
3%
25%
© 2011 Ipsos
Ne, 96%
58
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Grupne kuće Baza: Ukupna ciljna populacija
Oni koji smatraju da je u njihovom radu potrebno otvoriti Grupnu kuću za djecu sa smetnjama u razvoju
11
79
11
96
2
Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom gradu otvori Grupna kuća za 1 djecu sa smetnjama u razvoju
97
1 © 2011 Ipsos
Oni koji nemaju ništa protiv da se u njihovom neposrednom komšiluku 2 otvori Grupna kuća za djecu sa smetnjama u razvoju
59
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
VIDLJIVOST I OCJENE KAMPANJE „GOVORIMO O MOGUĆNOSTIMA“
60
Ipsos Strategic Marketing
Da li ste prethodnih mjeseci primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue? Baza: Ukupna ciljna populacija
•
Na pitanje da li su u prethodna 3 mjeseca primijetili neku kampanju vezanu za djecu sa smetnjama u razvoju, 55% ispitivane populacije je odgovarilo potvrdno.
Ne, 46%
© 2011 Ipsos
Da, 55%
61
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li se sjećate ko je pokretač/ ko su pokretači inicijatori ove kampanje? Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue: (55% ukupne ciljne populacije)
68%
59%
UNICEF
23%
Podgorica Vlada Crne Gore
3%
19%
13% 1%
Udruţenje roditelja hendikepirane dece
8%
Evropska unija
7%
39% 24%
Primorje
UNICEF
29% 0%
Lokalna samouprava
4%
4%
Region
NVO
Vlada Crne Gore Udruţenje roditelja hendikepirane dece 61%
2%
Evropska unija
13%
Sponzori/ privatna lica
Sjeverozapad
1%
2%
NVO
3% 6%
Mediji, štampa, TV
0% 9%
Ostali odgovori
1%
Istok
0% 8%
Ne zna/Odbija
29%
© 2011 Ipsos
64%
10%
62
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Unicef, Vlada Crne Gore, Delegacija Evropske unije i Udruţenja roditelja djece sa smetnjama u razvoju su u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra imali kampanju vezanu za djecu sa smatnjama u razvoju „Govorimo o mogućnostima“. Da li ste primijetili ovu Unicefovu kampanju? Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne, 38%
© 2011 Ipsos
Da, 62%
• I na promptno pitanje da li su vidjeli kampanju Unicefa, Vlade Crne Gore, Delegacije Evropske unije i Udruţenja roditelja djece sa smetnjama u razvoju 62% graĊana je odgovorilo potvrdno%.
63
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li se sjećate nekog slogana, poruke iz ove kampanje? Višestruki odgovori; Baza: oni koli su primetili ovu kampanju UNICEF-a (62% ukupne ciljne populacije) Govorimo o mogućnostima
34%
Vidimo mogućnosti
14% 13% 12%
Vidimo ljubav
11%
Vidimo prijateljstvo 6%
Vidimo snagu 3%
Svi smo jednaki Prijateljstvo/ pruţimo im prijateljstvo
2%
Normalno / prirodno je biti drugačiji Pruţimo im pomoć
1% 1%
Pruţiti im šansu/ uključiti ih u društvo
1%
Gdje mnogi vide teret, mi vidimo ljubav/ sreću
0%
Ljubav/ pruţimo im ljubav
0%
Gdje mnogi vide teškoće, mi vidimo mogućnosti
0%
Gdje drugi vide prepreke, mi vidimo budućnost
0%
Gdje mnogi vide slabost, mi vidimo snagu
0%
Ostali odgovori
• Slogan „Govorimo o mogućnostima“ spontano navodi najveći broj graĊanja, njih 34%, a uz to još 14% navodi i slogan „Vidimo mogućnosti“. • Na trećem mjestu se nalazi slogan „Vidimo našu Ċecu“, kog se sjeća 13% graĊana. Za njim slijedi, na ĉetvrtom mjestu slogan „Vidimo ljubav“ (12%) a na petom mjestu se nalazi slogan „Vidimo prijateljstvo“ (11%). • 24% graĊana od onih koji su primjetili kampanju Unicefa nije moglo da se sjeti ni jednog slogana
© 2011 Ipsos
Vidimo našu Ďecu
1%
Nijedan Ne zna/Odbija
17% 24% 64
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li je bilo koja od ovih ključnih poruka pokrivena u okviru ove kampanje? Baza: Ukupna ciljna populacija
% Da
% Ne
56
44
Vidimo mogućnosti
47
53
Vidimo našu djecu
38
62
Vidimo prijateljstvo
37
63
35
65
Vidimo ljubav
Vidimo snagu
28
72
© 2011 Ipsos
Govorimo o mogućnostima
65
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Gdje ste, na kojim mjestima i u kojim medijima, videli ili čuli za ovu kampanju? Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli bilo koju od ovih poruka (65% ukupne ciljne populacije)
78%
TV reklama (spot)
Bilbordi i ulični posteri
48%
26%
TV emisija (vesti, prilozi ili posebne emisije)
20%
Članak u novinama
12%
Radio emisija (vesti, prilozi ili posebne emisije)
12%
Bioskop Ster Cinema u Podgorici
1%
Ne zna/Odbija
1%
• Najveći broj graĊana je vidio emitovani tv spot (78% od svih koji su ĉuli za neki od slogana iz kampanje), a zatim putem bilborda (48% od svih graĊana koji su ĉuli za neki od slogana iz kampanje).
© 2011 Ipsos
Reklama u novinama
66
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
TV KAMPANJA
67
Da li ste primetili TV reklamu, u okviru kampanje koju je pokrenuo Unicef, u kojoj se pojavljuje DJEVOJĈICA SA SMETNJAMA U RAZVOJU KAKO SVIRA BUBNJEVE?.
Baza: Ukupna ciljna populacija
Kakav Vam je opšti utisak o ovoj reklami? Baza: Oni koji su primetili reklamu (55% ukupne ciljne populacije)
Veoma loš
0%
Uglavnom loš
1%
Sum -
1%
• Opšti utisak o ovom spotu je loš samo za 1% onih koji su je primijetili, dok je za 83% on dobar( za 41% je u veoma dobar).
Ne, 45%
Niti dobar niti loš
17%
83%
Sum +
• 55% graĊana je primjetilo tv spot u kom se pojavljuje DJEVOJĈICA SA SMETNJAMA U RAZVOJU KAKO SVIRA BUBNJEVE.
Uglavnom dobar
41%
Veoma dobar
41%
© 2011 Ipsos
Da, 55%
68
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova reklama ostavi DOBAR utisak na vas? Višestruki odgovori; Baza: ako je generalni utisak o ovoj TV reklami bio dobar (83% ukupne ciljne populacije) Mogućnosti djece/ način da dokaţu svoje sposobnosti
21%
Pozitivan utisak, dobro osmišljeno
9% 12%
17%
Podgorica 11%
Hrabrost, snaga, borbenost djece
10%
Uključivanje djece u društvo/ ravnopravnost u društvu
21%
9% 17%
Djevojcica/ djeca koja učestvuju u kampanji
8%
Pozitivan utisak, dobro osmišljeno
6%
Primorje 13%
Promoviše ljubav, humanost, prihvatanje
5%
Hrabrost, snaga, borbenost dece
Ubjedljiva, realna, edukativna poruka
5%
Region
19%
30%
Optimizam, radost djevojčice Skretanje paţnje/ angaţovanje društva
5%
4%
Sjeverozapad
3%
Uključivanje dece u društvo/ ravnopravnost u društvu Ne zna/Odbija
6% 8%
3%
Optimizam/ vesela atmosfera
3%
17% 16%
Dirljivost/ saţaljenje
2%
Ostali odgovori
3%
Istok 1%
© 2011 Ipsos
Pomoć/ paţnja/ briga o toj djeci
1%
69
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
KAMPANJA - DOGAĐAJI
70
© 2011 Ipsos
Tokom kampanje „Govorimo o mogućnostima“ koja je nastavljena i u 2011. godini, Unicef je organizovao razliĉite dogaĊaje kao što su: • predstavljanje Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom na Brajevom pismu i znakovnom jeziku prvi put na Balkanu; • uĉestvovanje djece sa smetnjama u razvoju na raznim djeĉjim festivalima po prvi put - na festivalu „Zlatna pahulja“ u Roţajama, na MeĊunarodnom festivalu pozorišta za djecu u Kotoru, na Whitefield dţez festivalu u Bijelom Polju i na Vidrafestu – festivalu prirode i nauke na Skadarskom jezeru; • otvaranje posebno opremljenih inkluzivnih igraonica u osnovnim školama; • obuka za Ċaĉke parlamente o inkluziji djece sa smetnjama u razvoju; • razgovari djece o inkluziji sa predstavnicima Vlade i opština iz Crne Gore, predstavnicima ambasada i UNICEF-om; • posjeta djece sa smetnjama u razvoju Iitalijanskoj ambasadi u Podgorici, itd. • U tim dogaĊajima su uĉestvovali Predsjednik Crne Gore, Premijer, predstavnici Vlade Crne Gore, visoki zvaniĉnici UNICEf-a, Delegacije Evropske unije, diplomate, djeca sa i bez smetnji u razvoju, roditelji, Ambasador dobre volje Unicefa Rambo Amadeus...
71
Da li ste ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od događaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“ Baza: oni koji su ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od tih dogaĎaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“ (36% ukupne ciljne populacije)
Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne zna/Odbij a 4%
Kakav Vam je opšti utisak o ovim događajima? Veoma loš
2%
Uglavnom loš
2%
Sum -
Niti dobar niti loš
Ne 60%
4% 21% 60%
Sum +
36%
Uglavnom dobar
• Nešto više od jedne trećine populacije je ispratilo ili ĉulo neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od dogaĊaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“.
24%
Veoma dobar Ne zna / Bez odgovora
15%
© 2011 Ipsos
Da 36%
72
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
© 2011 Ipsos
OUTDOOR I PRINT KAMPANJA
73
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (jun) Baza: oni koji su primetili bilo koju od sledećih reklama na bilbordima/uličnim panoima ili u novinama
Procenat povoljnih ocjena (4+5) u ukupnoj ciljnoj populaciji Govorimo o mogućnostima 1
41%
Vidimo mogućnosti 1
33%
Vidimo našu djecu 1
31%
Vidimo snagu
31%
Vidimo prijateljstvo 2
29%
Vidimo našu djecu 2
Nepovoljan ( 1 + 2 ) 46%
Povoljan ( 4 + 5 )
2% 90%
Prosjek: 4,52
1% 91%
Prosjek: 4,51
2% 90%
Prosjek: : 4,49
1% 93%
Prosjek: 4,54
32%
2% 88%
Prosjek: : 4,46
29%
32%
1% 91%
Prosjek: 4,61
Vidimo prijateljstvo 3
29%
32%
1% 90%
Prosjek: 4,53
Vidimo ljubav
27%
32%
2% 86%
Prosjek: : 4,42
Vidimo mogućnosti 2
29%
32%
1% 91%
Prosjek: : 4,53
Vidimo prijateljstvo 1
28%
31%
3% 89%
Prosjek: : 4,50
36% 35% 34%
© 2011 Ipsos
Baza: Ukupna ciljna populacija
74
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (avgust) Baza: oni koji su primetili bilo koju od sledećih reklama na bilbordima/uličnim panoima ili u novinama
Procenat povoljnih ocjena (4+5) u ukupnoj ciljnoj populaciji
Vidimo našu djecu 3
36%
Vidimo našu djecu 4
35%
Vidimo prijateljstvo 4
Vidimo prijateljstvo 5
41%
38%
38%
34%
32%
Nepovoljan ( 1 + 2 )
36%
Povoljan ( 4 + 5 )
2% 88%
Prosjek: : 4,50
1%
93%
Prosjek: 4,59
1%
89%
Prosjek: : 4,52
1%
89%
Prosjek: 4,48
© 2011 Ipsos
Baza: Ukupna ciljna populacija
75
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (oktobar) Baza: oni koji su primetili bilo koju od sledećih reklama na bilbordima/uličnim panoima ili u novinama
Procenat povoljnih ocjena (4+5) u ukupnoj ciljnoj populaciji
Govorimo o mogućnostima 3
Nepovoljan ( 1 + 2 )
39%
43%
2%
Govorimo o mogućnostima 4
40%
43%
1%
Govorimo o mogućnostima 2
30%
34%
2%
Povoljan ( 4 + 5 )
92% Prosjek: : 4,58
93%
89%
Prosjek: 4,63
Prosjek: 4,49
© 2011 Ipsos
Baza: Ukupna ciljna populacija
76
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost Baza: Ukupna ciljna populacija
Ne 26%
74% graĊana Crne Gore je vidjelo makar jedan bilbord ili reklamu u novinama koji su korišćen u ovoj kampanji”
•
Bilborde su vidjeli u nešto manjoj mjeri osobe koje imaju 65 ili više godina, oni koji su završili samo osnovnu školu, oni koji ţive u sjevero-zapadnom dijelu Crne Gore kao i oni koji ţive u prigradskim i seoskim naseljima. © 2011 Ipsos
Da 74%
•
77
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Vidljivost kampanje “Govorimo o mogućnostima” Baza: Ukupna ciljna populacija
101-200 €
249
106
371
368
84 16
90 10
80 20
0.00 81 19
82 18
71 29
67 33
83 17
0.00 91 09 100%
93 07
74 26
87 13
0.06
445
Da
1207
762
815
0.73 81 19
91 09
85 15
83 17
763
444
71 29
88 12
0.00 78 22
72 28
Koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju?
392
423
80 20
257
0.00 85 15
572 0.00
0.17 82 18
337
72 28
87 13
197 87 13
100%
© 2011 Ipsos
81.9 18.1
81 19
0.00
Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju?
Ne
Da li imate djecu u domaćinstvu?
Da
Total
222
Znaju ponešto
80 20
391
Ne znaju ništa ili malo
81.9 18.1
165
Ne
sig Da Ne Total
304
Ostalo
Do 100 €
573
Grad
Obrazovanje u toku
279
Znaju mnogo ili veoma mnogo
Više i visoko
154
Istok
Srednje
325
Tip naselja
SJeverozapad
Osnovno i niţe
214
Primorje
65+
234
Podgorica
50-64
281
Odbija da odgovori
40-49
617
1207
Region
Više od 200 €
30-39
590
N
N sig Da Ne Total
Prihod po ĉlanu domaćinstva
Obrazovanje
18-29
Starost
Ţenski
Pol
Muški
Total
78
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost Baza: Ukupna ciljna populacija
76 24
84 16
74 26
76 24
55 45
55 45
76 24
391
222
88 12
85 15
65 35
80 20
337
257
763
0.00 79 21
76 24
84 16
83 17
Ostalo
165
Grad
304 0.00
Istok
368
444 0.00
67 33
63 37
80 20
65 35
100%
815
74 26
423
75 25
77 23
69 31
63 37
572 0.00 80 20
197 82 18
100%
© 2011 Ipsos
74.5 25.5
392 0.00
Znaju mnogo ili veoma mnogo
762 0.91
Znaju ponešto
445
Koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju? Ne znaju ništa ili malo
1207
Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju?
Ne
Da li imate djecu u domaćinstvu?
Da
Total
N sig Da Ne Total
371
Da
73 27
106
Ne
74.5 25.5
249 0.00
Tip naselja
Sjeverozapad
573
Primorje
279
Podgorica
154
Odbija da odgovori
325
Region
Više od 200 €
Srednje
214 0.00 75 25
101-200 €
Osnovno i niţe
234
Do 100 €
65+
281
Obrazovanj e u toku
50-64
617 0.29
Više i visoko
40-49
590
30-39
1207
Prihod po ĉlanu domaćinstva
Obrazovanje
18-29
N sig Da Ne Total
Starost
Ţenski
Pol
Muški
Total
79
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li ste u okviru ove kampanje čuli neke podatke o istraţivanjima koje je Unicef do sada uradio, npr. procenat građana koji bi prihavatili da djete sa smetnjama u razvoju ide u istu školu koju pohađa i njihovo djete ili procenat građana kojima ne bi smetalo da dijete sa smetnjama u razvoju bude najbolji prijatelj njegovom djetetu? Baza: Ukupna ciljna populacija
Da 15%
• 15% stanovnika Crne Gore je ĉulo makar neki podatak o istraţivanjima koje je Unicef sproveo do sada, npr. procenat graĊana koji bi prihavatili da djete sa smetnjama u razvoju ide u istu školu koju pohaĊa i njihovo djete ili procenat graĊana kojima ne bi smetalo da dijete sa smetnjama u razvoju bude najbolji prijatelj njegovom djetetu.
© 2011 Ipsos
Ne zna/Odbija 10%
Ne 75% 80
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
ImidĹŁ kampanje
Generalno, koliko mislite da Vam je ova nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla paţnju? Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogućnostima“( 82% od ciljne populacije)
Veoma mi je privukla paţnju
22%
Uglavnom mi je privukla paţnju
41%
Sum +
63%
Niti mi je privukla paţnju niti nije
25%
Uglavnom mi nije privukla paţnju Uopšte mi nije privukla paţnju
9%
2%
• Nasuprot njima, 12% smatra da im kampanja “Govorimo o mogućnostima” nije privukla paţnju. • Moţe se reći da je kampanja u manjoj mjeri privukla paţnju osobama koje ţive na sjeverozapadu Crne Gore, muškarcima, kao i koji imaju 65 ili više godina.
© 2011 Ipsos
12%
Sum -
• 63% graĊana Crne Gore misli da im je nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla paţnju
82
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Koliko Vam se generalno dopala ova kampanja? Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogućnostima“( 82% od ciljne populacije)
Veoma mi se dopala
31%
Uglavnom mi se dopala
45%
Sum +
76%
Niti mi se dopala, niti mi se nije dopala
Uopšte mi se nije dopala
Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je, generalno gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na graĊane Crne Gore (76%).
•
Samo 4% populacije kaţe da im se kampanja nije dopala.
•
GraĊani koji ţive u sjeverozapadnom dijeli Crne Gore, oni koji ţive na primorju, muškarci i stariji od 65 godina daju nešto niţe ocjene kampanji. Suprotno njima, visoĉije ocjene su dali oni koji ţive u Podgorici, kao i ţene
4%
Sum -
Uglavnom mi se nije dopala
•
3%
1%
© 2011 Ipsos
20%
83
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li ste tokom kampanje saznali nešto novo, o čemu ranije niste razmišljali ili što niste znali, kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju i njihova uključenost u zajednicu? Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogućnostima“( 82% od ciljne populacije) Saznao/la sam dosta novih stvari
16%
Saznao/la sam ponešto novo
38%
54%
Sum +
Niti sam saznao/la niti nisam saznao/la nešto novo
13%
Sum -
33%
“GraĎani koji imaju više od 65 godina godina i oni koji ţive u sjeverozapadnom dijelu Crne Gore, kao i na primorju, u manjoj mjeri navode da su saznali nešto novo”
7%
Ništa novo nisam saznao/la
26%
© 2011 Ipsos
Uglavnom nisam saznao/la ništa novo
“GraĎani koji od 18 do 29 godina, oni koji ţive u istočnom dijelu Crne Gore i Podgorici u većoj mjeri navode da su saznali nešto novo”
84
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Šta je to novo što ste saznali iz ove kampanje? Višestruki odgovori; Baza: oni koji su saznali nešto novo tokom kampanje (61% ciljne populacije) Saznao/la sam za grupne kuće.
36% 30%
Saznao/la sam da djeca sa smetanjma u razvoju mogu da napreduju Saznao/la sam za dnevne centre za djecu sa smetnjama u razvoju
27%
Da im treba prići i tretirati ih kao svu drugu djecu.
25%
Da mogu da izrastu u uspješne umjetnike, sportiste, novinare
24%
Da mogu da pohaĎaju redovne škole.
20%
Da je obaveza društva da im omogući da rastu u porodici, p
19%
Da treba da im se omogući da ţive u porodici umjesto u institucijama
14%
Da mogu da budu dobri prijatelji sa djecom koja nemaju smetnje u razvoju
14%
O dobrobitima koje donosi druţenje djece sa i bez smetnji u razvoju
11%
Saznao/la sam kako da pomognem djeci sa smetnjama u razvoju.
10% 9%
Saznao/la sam o negativnim posljedicama boravka djece u instucijama Sve/ mnogo toga Ništa/ ništa što već nisu znali Ne zna/Odbija
8% 1% 2%
© 2011 Ipsos
Saznao/la sam da je najbolje za djecu da rastu u porodici.
5%
85
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Generalno, koliko mislite da je ova Unicefova kampanja uticala na Vas da ozbiljno razmislite o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima? Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogućnostima“( 82% od ciljne populacije)
20%
Uglavnom je uticala
38%
Sum +
59%
Niti je uticala niti nije uticala
29%
Sum -
11%
Uglavnom nije uticala
6%
Nije uopšte uticala
5%
Ne zna / Bez odgovora
1%
• 59% graĎana Crne Gore kaţe da je Unicefova kampanja “Govorimo o mogućnostima” uticala na njih da ozbiljno razmisle o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima. To su češće ţene ili oni koji ţive na istoku zemlje. • S druge strane 11% kaţe da kampanja nije imala uticaja na njih (to češće kaţu muškarci, graĎani koji imaju 65 ili više godina, kao i oni koji ţive na primorju)
© 2011 Ipsos
Veoma je uticala
86
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li je ova kampanja uticala da promijenite neke vaše stavove kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju? Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije) Uticala je da promijenim neke svoje stavove
Ne Nije uticala uopšte jer zna/Odbija se sve što sam vidio u kampanji podudara sa mojim stavovima o pravilnom odnosu prema
22% 1%
Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili stavove (22% ukupne ciljne populacije)
MeĎu djecom sa smetnjama u razvoju sada vidim i potencijalne buduće umjetnike i uspješne/istaknute članove naseg društva
34%
Više vjerujem da je moguće obezbijediti kvalitetan ţivot djece sa smetnjama u razvoju u našem društvu
33%
56% 22%
Manje su mi djeca sa smetnjama u razvoju nepoznata – bolje ih razumijem
30%
Više mi ne smeta druţenje sa djecom sa smetnjama u razvoju u školi, na igralištu i tome slično
• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je na 22% graĎana uticala tako da promjene neke svoje stavove o djeci sa smetnjama u razvoju. 22% kaţe da kampanja na njih nije uticala, jer se njihovi stavovi donekle razlikuju ali ne misle da treba da ih mijenjaju, a 56% smatra da kampanja na njih nije uticala uopšte jer se sve što su vidjeli u kampanji podudara sa njihovim stavovima o pravilnom odnosu prema djeci sa smetnjama u razvoju
24%
Više posmatram djecu sa smetnjama u razvoju kao i svu ostalu djecu
20%
Manje se plašim kontakta sa djecom sa smetnjama u razvoju/osobama sa invaliditetom
Ne zna/Odbija
17%
2%
© 2011 Ipsos
Nije uticala, moji stavovi se donekle razlikuju ali ne mislim da treba da ih mijenjam
Moţete li mi reći koje stavove ste promijenili?
87
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Da li je ova kampanja uticala da promijenite neko vaše ponašanje kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?
Da
23% Ne
77%
• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je na 23% graĎana uticala tako da promjene neko svoje ponašanje kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju. 77% kaţe da kampanja na njih nije uticala,
Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili ponašanje (23% ukupne ciljne populacije)
Manje mi je nelagodno kada vidim dijete sa smetnjama u razvoju/osobu sa invaliditetom
53%
Lakše komuniciram sa djecom sa smetnjama u razvoju /osobama sa invaliditetom
40%
Počeo/la sam da podstičem/podrţavam donacije za inkluzivno obrazovanje i podršku porodicama sa djecom sa smetnjama u razvoju
15%
Počeo/la sam da podstičem/podrţavam volontersku podršku dnevnim centrima i udruţenjima roditelja djece sa smetnjama u razvoju
15%
Više se druţim/komuniciram sa djecom sa smetnjama u razvoju/osobama sa invaliditetom
13%
Počeo/la sam da podsticem druţenje sa djecom sa smetnjama u razvoju
Ne zna/Odbija
9%
2%
© 2011 Ipsos
Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)
Moţete li mi reći koje ponašanje ste promijenili?
88
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Generalno gledano, kada mislite o Unicefovoj kampanji „Govorimo o mogućnostima“ čega se najviše sjećate iz te kampanje? Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije) 11%
Reklame Devojčica koja svira bubnjeve
10% 7%
Deca/ lica dece/ slike dece Bilbordi
7%
Osmeh/ veselost/ radost dece
4%
Slogani, poruke
3%
Paţnja/ briga o deci
3% 3%
Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje
2%
Da su ravnopravni/ prihvaćeni/ uključeni u društvo
2%
Druţenje/ igra dece
2%
Devojčica
2%
Deca koja se bave sportom ( tenis, atletika)
2%
Otvaranje dnevnih centara/ radionica Mogućnosti, sposobnosti te dece
2%
• Kada je sjećanje na kampanju “Govorimo o mogućnostima” graĊani najviše pamte spot, djevojĉicu koja svira bubnjeve, djecu i bilborde. © 2011 Ipsos
TV reklame
1% 89
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Šta vam se najvise dopalo? Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)
5% 4%
Devojčica koja svira bubnjeve
4%
Paţnja/ briga o deci
4%
Deca/ lica dece/ slike dece
3%
Da su ravnopravni/ prihvaćeni/ uključeni u društvo
3%
Slogani, poruke
3%
Bilbordi
2%
6% 7% 5% 3%
Primorje
5% 5% 5% 5%
2% 2%
Mogućnosti, sposobnosti te dece
2%
Ne zna/Odbija
Osmeh/ veselost/ radost dece 24%
Sjeverozapad
2%
Otvaranje dnevnih centara/ radionica
Reklame
18%
Stratum
Osmeh/ veselost/ radost dece Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje
Sve
3% 6% 4%
Podgorica
26% 8% 6%
Istok
29%
Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje Devojčica koja svira bubnjeve
1% 3%
• 20% graĊana kaţe da im se u kampanji “Govorimo o mogućnostima” sve dopalo. • Osmjeh, veselost, radost djece naglašava 5%, spot 8%.
© 2011 Ipsos
8%
Reklame
Akcije, dogadjaji, utakmica, članci, emisije Skretanje paţnje/ budjenje svesti društva
14% 11%
20%
Sve
90
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Šta bi vi promijenili kad ova sama kampanja u pitanju? Šta biste uradili drugačije? Baza: Oni koji su primjetili kampanju UNICEF-a „Govorimo o mogućnostima“ (82% od ciljne populacije)
Više akcija, veće, duţe kampanje
3%
Veća zastupljenost u medijima
3%
Uključiti veći broj dece, gradova, radionica, ustanova
2%
Više konkretnih akcija, dela a ne reči
1%
• Ĉak 54% graĊana kaţe da ništa ne bi mijenjali u kampanji “Govorimo o mogućnostima”. • 35% ne zna šta bi promijenilo
1%
Više finansijskih sredstava, ulaganja, donacija
1%
Uključivanje poznatih ličnosti u kampanju
1%
Uključenje većeg broja ljudi, institucija, drţave
0%
Ostali odgovori
• 4% navodi više akcija, veće, duţe kampanje, a 3% veću prisutnost u medijima a
1%
Ništa Ne zna/Odbija
54% 35%
© 2011 Ipsos
Više brige, paţnje, pomoći
91
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Sa탑etak
92
SAŢETAK (1) Kao i u prethodnom krugu najveću socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i prema djeci sa teţim poremećajima socijalizacije (socijalno neprihvatljivo ponašanje).
•
Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu graĊani imaju prema djeci sa teţim oštećenjima vida i sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.
•
U odnosu na period prije realizacije kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti odnosa prema svim kategorijama djece sa teškoćama je zadrţao pozitivan trend.
© 2011 Ipsos
•
93
SAŢETAK (2) •
U odnosu na prethodni krug istraţivanja procenat graĊana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni ĉlanovi društva kao i svi ostali graĊani je porastao za 8%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Procenat gradjana koji smatraju djecu sa smetnjama u razvoju jednako vrijednim clanovima drustva povecao se za 18% u odnosu na period prije kampanje.
•
TakoĊe, procenat graĊana koji smatraju da je pruţanjem struĉne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija, moguće je dijete sa smetnjama u razvoju DONEKLE osposobiti za ţivot u društvu porastao je za 7%, što je statistiĉki znaĉajno na nivou 0.05. Odnosno , da pomoć društva i drţave ne moţe znaĉajno da pomogne djeci sa teškoćama smatra 22% graĊana Crne Gore što je ĉak za 14% manje nego u periodu prije kampanje „Govorimo o mogućnostima“. © 2011 Ipsos
•
•
TakoĊe, nastavljen je pozitivan trend i kad je u pitanju mišljenje o pozitivnom uticaju pohaĊanja redovne nastave djece sa smetnjama u razvoju. 94
Unicefovu kampanju „Govorimo o mogudnostima“ je vidjelo 82% građana Crne Gore.
Vidljivost
95
Najzapaženiji dio kampanje
Pojedinačno gledano, najzapaženiji dio kampanje je bio TV spot koji je vidjelo 55% ciljne populacije. Opšti utisak o ovom spotu je pozitivan za 75% od svih onih koji su vidjeli taj spot a negativan za samo 1%. Osim toga, bilborde korišdene u ovoj kampanji je vidjelo 75% građana Crne Gore.
96
Utisak Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na građane Crne Gore (76%) a samo 4% onih koji su primjetili kampanju kaže da im se nije dopala” 97
Kampanja “Govorimo o mogudnostima” je, generalno gledano, snažan uticaj na građane Crne Gore. 54% građana Crne Gore je tokom kampanje saznalo nešto novo o djeci sa smetnjama u razvoju a 23% kaže da je promjenilo svoje ponašašanje prema djeci sa smetnjama u razvoju.
Uticaj 98
Uticaj Baza: Ukupna ciljna populacija
39
GraĎani Crne Gore koji su tokom kampanje saznali nešto novo
GraĎani Crne Gore kojima se dopala kampanju
GraĎani Crne Gore koji su vidjeli kampanju
18
12
9
23%
54%
76%
82%
39
18
12
9
© 2011 Ipsos
GraĎani Crne Gore koji su promjenili svoje ponašanje prema djeci sa smetnjama u razvoju
99
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama Poznatost i opšti utisak
Najbolju Svi bilbordi su ostavili prosječnu ocjenu (4,63) dobar opšti utisak, je dobio bilbord na kom budući da preko 80% se nalazi djevojčica tokom onih koji su ih primijetili šminkanja, daje pozitivne ocjene zatim slijedi bilbord (4 i 5 na skali od 1 do 5). “Vidimo našu Ďecu” na kom 75% graĎana Crne Gore Su 2 dječaka sa je vidjelo makar jedan bilbord loptom (4.61). koji je korišćen u ovoj kampanji”
© 2010 Ipsos
Od svih bilborda koji su bili dio kampanje najveću paţnju je privukao bilbord “Pridruţite nam se”, a zatim bilbord sa atletičarkama.
100
Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori
Š 2011 Ipsos
Hvala na povjerenju!
101