270
San Cornêl y san Ziprian
VAGNELE
Jan 17, 6a.11b–19
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù alzè sü edli sö al cil y à perié: 6a Pere, i ti à revelè to inom a chi che te m’as dè fora dl monn. 11b Pere sant, custodësc te to inom chi che te m’as dè, che ai sides un sciöche nos. 12 Tan dî ch’i ê pro d’ëi ài custodì te to inom chi che te m’as dè. Y iö à ćiarè de d’ëi, y degügn ne n’é jüs pordüs, ater co le fi dla perdiziun, por che la Scritöra s’adempliss. 13 Mo śëgn vëgni da tè. Chësc indere diji ćiamò te chësc monn, por ch’ai ais te ëi instësc mia ligrëza deplëgn. 14 I ti à dè mia parora, y le monn ti à albü le sënn, deache ai n’é nia dl monn, sciöche iö ne sun nia dl monn. 15 I ne prëii nia che ai vëgnes tuć demez dal monn, mo che te i straverdes dal mal. 16 Ai n’é nia dl monn, sciöche iö ne sun nia dl monn. 17 Consacrëii tla verité; tüa parora é verité. 18 Sciöche tö m’as menè tl monn, insciö i ài inće iö menè tl monn. 19 Y iö me consacrëii por ëi, por che inće ëi sides consacrà tla verité. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, por festejé le martìre de tü sanć te portunse nostes ofertes sön to altè. Dala zelebraziun dl’eucaristia à i sanć Cornêl y Ziprian tut la forza por le tëmp dla proa. Chësc sacramënt nes dais inće a nos dorada tla tribolaziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Sant Andrè Kim, san Paul Chong y compagns
Antifona I sun esponüs ala mort por gauja de Gejù, dala comuniun por che inće la vita de Gejù vëgnes manifestada te nosta ćern mortala. Oraziun do la comuniun
271 2 Corinć 4, 11
Signur, nosc Dî, dasse, tres i misters ch’i ùn recioiü, le Spirit dla forza, ch’i stunse ite cun coraje sciöche san Cornêl y san Ziprian por la verité dl vagnele. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
20 de setëmber
SANT ANDRÈ KIM TAEGON Y SAN PAUL CHONG HASANG Y COMPAGNS Antifona dal ingrès
Por amur a Gejù ài spanü so sanch; śëgn regnëii cun ël tl’eternité.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, creatur y salvëza de döta la jënt, che t’as cherdè i fis dla tera coreana a fà pert de to popul y che t’as incultè la somënza dla fede cristiana cun le sanch di màrtiri sant Andrè Kim, san Paul Chong y compagns, renovëia i mirachi de to Spirit y conzédesse inće a nos, por so ejëmpl y por süa interzesciun, la forza de t’ester fedei ćina ala mort. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal secundo liber di Macabês En chi dis 1 él sozedü, ch’an à pié set fredesc adöm cun süa uma.
2 Macabês 7, 1–2.7a.9–14
272
Sant Andrè Kim, san Paul Chong y compagns
Le re Antìocus orô i sforzè, cuntra la lege divina, da mangé ćern de porcel, y i à lascè ciavatè cun scoriades y juntles. 2 Un de chi à tut por i atri la parora y à dit: Ćî oste pa nes damanè y savëi da nos? Plülere moriunse, co jì sura la lege de nüsc peri fora. 7a Do che le pröm di fredesc ê mort, ài condüt le secundo ala tortöra. 9 Canche le secundo ê ti ultimi süsć, àl dit: Tö scelerè! Tö nes toles chësta vita; mo le re dl monn nes ressuscitarà a na vita nöia eterna, deach’i sun morć por sües leges. 10 Do da chël ài tortorè le terzo. Canch’ai orô süa lënga, l’àl atira petada fora y ti à tignì ia cun coraje les mans. 11 Laprò dijôl cun fremëza: Dal cil les ài ciafades, y por gauja de sües leges ne les sconi nia. Da d’ël speri de les ciafè indô derevers. 12 Ćinamai le re y süa jënt amirâ le coraje dl jonn, che ne se fajô nia d’infora dl mè. 13 Do ch’al ê mort, ài tichiné y maltratè le cuarto ala medema manira. 14 Chësc à dit, canch’al ê daimprò ala fin: Idî nes à dè la speranza, che al nes ressuscitarà indô. A chësc se confortunse, sc’i moriun por man de jënt. Por tè indere ne n’él degöna ressoreziun ala vita. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é! – R
Salm 34 (33)
2
I ô aprijé demeztrù le Signur; * tres sides so lalt te mia boćia.
3
Mia anima se gloriëies tl Signur; * i püri dess l’aldì y se confortes. – R
4
Glorifichede cun mè le Signur, * i orun renomè so inom deboriada.
5
I à chirì le Signur y al m’à ejaudì, * al m’à tut vigni tëma. – R
(VIII)
Sant Andrè Kim, san Paul Chong y compagns
Atlamaziun dal vagnele
273
6
Ćiarede sö dal Signur y osc müs lominarà, * y i n’ëis nia bria de avëi dodanza.
7
Chilò él n püre; / al à cherdè y le Signur l’à ejaudì. * Al l’à daidé fora de döta süa meseria. – R
8
L’agno dl Signur ćiara de düć chi che le tëm y l’onorëia, * y al i delibrëia.
9
Ciarćede y odede tan bun che le Signur é; * bëgn se sta chël che pro d’ël s’un sciampa! – R
10
Temede le Signur, os sü sanć; * deache a chël che le tëm n’él nia che ti manćia.
11
I rić à da s’un stè fora y da se doré fan; * mo chël che chir le Signur n’à màngora de nia. – R
Alleluia. Alleluia. Matî 5, 10 Beâć chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; deache de chi é le rëgn dl cil. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 18 Sce le monn ves à le sënn, spo desses savëi, ch’ai m’à bele albü le sënn denant co a os. 19 Sc’i descenesses dal monn, ves oress le monn bun sciöche süa proprieté. Mo deach’i ne descenëis nia dal monn y deach’i ves à chirì fora dl monn, porchël ves à le monn le sënn. 20 Ponsede ala parora ch’i ves à dit: Le stlâf ne n’é nia maiù co so patrun. Sc’ai à porseghité mè, ves porseghitarai inće os; sc’ai s’à tignì a mia parora, se tignarài inće a osta parora. 21 Döt chësc ves fajarài por gauja de mi inom; deach’ai ne conësc nia chël che m’à menè. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Jan 15, 18–21
274
Söles ofertes
San Matî, apostul y vagnelist
Dî onipotënt, ćiara cun buntè sön l’oferta de to popul y por l’interzesciun di màrtiri coreans Andrè, Paul y compagns trasformëiesse inće nos te n sacrifize che te plej por la salvëza dl monn. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona Chël che me reconësc dan dala jënt, dala comuniun chël reconesciarai inće iö dan da mi Pere tl cil. Oraziun do la comuniun
Matî 10, 32
Dî, nosc Pere, che te nes as nudrì cun le pan dl cil en chësc santù di màrtiri Andrè, Paul y compagns, dëidesse da ti jì do a to Fi cun le medemo ardur, ch’i colaurunse tla Dlijia ala salvëza dl monn. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
21 de setëmber
SAN MATÎ, APOSTUL Y VAGNELIST Antifona dal ingrès
Insciö dij le Signur: Matî 18, 19–20 Jide da düć i popui y fajede fora de döta la jënt mi discepui; batiedi y insignedi da osservè döt ći ch’i ves à racomanè.
Oraziun dl dé
Periun! Dî misericordius, t’as menè to Fi a chirì y a salvè ći che ê pordü; te so amur misericordius àl cherdè le publican Matî a ester apostul dl vagnele. Dëidesse, por süa interzesciun, söl tru da ti jì do a Crist sciöche ël ti é jü dô. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
San Matî, apostul y vagnelist
PRÖMA LETÖRA
275 Efejins 4, 1–7.11–13
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 1 Iö, ch’i sun por gauja dl Signur te porjun, ves ejortëii de vire na vita che sides dëgna dla cherdada ch’i ëis ciafè. 2 Viede tla scemplité, chiride la pêsc y ede paziënza, soportésse un l’ater tl amur 3 y ćiarede de mantignì l’unité dl Spirit tres la pêsc che ves tëgn adöm. 4 Un n corp y un n spirit, sciöch’i sëis inće cherdà a öna na speranza dala vocaziun ch’i ëis deboriada; 5 un n Signur, öna na fede, un n bato, 6 un n Dî y Pere de düć che é sura döt y tres döt y te döt. 7 Mo vignun de nos à ciafè la grazia te chë mosöra che Crist ti l’à scincada. 11 Y al n’à metü n valgügn sciöche apostui, d’atri sciöche profeć, d’atri sciöche vagnelisć, d’atri sciöche famëis y maestri, 12 por arjigné i fredesc a so sorvisc, por l’edificaziun dl corp de Crist. 13 Insciö désson rové düć al’unité tla fede y ala conescënza dl Fi de Dî, por ch’i rovunse ala perfeziun do la figöra de Crist tla forma de döta süa plenëza. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Jide fora te döt le monn, y incundede le vagnel! – R
Salm 19 (18)
2
I cii renomëia la gloria de Dî, * (VIII) dl’opra de sües mans él le firmamënt che tlama.
3
N dé ti al dij al ater, * na nöt ti al cunta al’atra. – R
4
Zënza parores indere y zënza cuntìes, * süa usc degügn ne n’alda.
5ab
Mo süa noela va fora te döt le monn. * süa noela ćina söi confins dla tera. – R
276
Atlamaziun dal vagnele
San Matî, apostul y vagnelist
Alleluia. Alleluia. Tè, oh Dî, te laldunse, tè, oh Signur, t’aprijunse; tè te glorifichëia le cor glorius di apostui. Alleluia.
VAGNELE
Matî 9, 9–13
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp canche Gejù ê jü inant 9 àl odü n ël che â inom Matî, sentè pro le daz, y ti à dit: Vì do a mé! Dailò é Matî lovè sö y ti é jü do. 10 Y tratan che Gejù ê te süa ćiasa pro mësa, gnôl tröc publicans y pićiadus y mangiâ deboriada cun ël y cun sü discepui. 11 Canche i farisês â odü chësc, ti ài dit a sü discepui: Cô po pa osc maester mangé deboriada cun publicans y pićiadus? 12 Al â aldì chësc y à dit: Nia i sagns n’à debojëgn dl mede, mo i amarà. 13 Porchël imparede ći ch’al ô dì: Misericordia ôi, nia sacrifizi. Nia por cherdè i iüsć ne sunsi gnü, mo i pićiadus. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî, nosc Pere, en la festa de san Matî gnunse da tè cun nostes oraziuns y nostes scincundes. T’as fondè y renforzè la Dlijia tla fede cun la pordicaziun di apostui. Nudrësc to popul cun la parora dla verité y renfôrzele cun le pan dla vita. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Nia por cherdè i iüsć ne sunsi gnü, mo i pićiadus – dij le Signur.
Matî 9, 13
San Pio da Pietrelcina
Oraziun do la comuniun
277
Dî onipotënt, te chësta zelebraziun nes daste inće a nos la ligrëza che le publican Matî à albü canche le Signur ê gnü a past te süa ćiasa. Làscesse dagnora ester ghesć pro la mësa de to Fi, che é gnü a ne cherdè nia i iüsć, mo i pićiadus. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
23 de setëmber
SAN PIO DA PIETRELCINA Antifona dal ingrès Oraziun dl dé
Ćiantéi al Signur na ćiantia nöia, ćiodich’al à fat opres demorvëia!
Salm 98 (97), 1
Periun! Dî onipotënt y etern, te tüa grazia aste lascè tó pert san Pio da Pietrelcina ala crusc de to Fi. Cun so sorvisc aste renovè i mirachi de tüa misericordia. Liëiesse, por süa interzesciun, ala pasciun de Crist ch’i podunse rové confidënć tla gloria dla ressoreziun. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Gàlać Fredesc y sorus! 19 Tres la lege ti sunsi iö mort ala lege, por ch’i vires por Idî. I sun gnü metü sön la crusc cun Crist, 20 y i ne sun nia plü iö ch’i viri, mo Crist vir te mè. Tan inant ch’i viri śëgn ćiamò te chësc monn, viri tla fede tl Fi de Dî che m’à orü bun y che s’à dè ia por mè. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Gàlać 2, 19–20
278
San Pio da Pietrelcina
Salm de resposta
Fortuné chël che va do i trus de Dî. – R
Salm 128 (127) 1
Fortuné l’ël che tëm le Signur y l’onorëia * y che va do sü trus sciöch’al alda.
(IV)
2
Ći che tües mans à laurè decà poste te gode; * fortuné, bun te jaràra. – R
3
Sciöche na planta frutuënta d’üa é tüa fomena * laìte te tüa ćiasa. Sciöche lëgns jogn d’orì * é tü mituns incër tüa mësa. – R
Atlamaziun dal vagnele
4
Insciö vëgn benedì l’ël, * che tëm le Signur y l’onorëia.
5
Al te benedësces le Signur da Sionn infora. * Por döta tüa vita désste odëi de Ierùsalem la fortüna. – R
Alleluia. Alleluia. Lüca 21, 36 Stede muntri y periede demeztrù, ch’i sciafiëise da ti sciampè a döt ći che sozedarà y ch’i podëise ves presentè dan dal Fi dl Om. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 24 ti à Gejù dit ai discepui: Chël che ô ester mi discepul, s’un desdijes de sè instës, toles süa crusc sön ël y me vëgnes do. 25 Deache chël che ô salvè süa vita, la pordarà; mo chël che perd la vita por mia gauja, la davagnarà. 26 Ćî ti jôl pa a n chestian, sc’al davagna döt le monn, y perd laprò süa vita? A ćî prîsc po pa n chestian cumprè derevers süa vita? 27 Le Fi dl Om gnarà cun sü agnui tla gloria de so Pere y ti retarà a vignun, sciöche sües opres s’al mirita. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Matî 16, 24–27
San Claus da Flüe
279
Söles ofertes
Dî misericordius, les ofertes ch’i te portun dant, en chësc dé de recort de san Pio da Pietrelcina, dess ester n sëgn de tüa potënza y tüa grandëza. Le festejamënt de chësc sacrifize nes fejes dëgns di früć dla redenziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é. Beât le chestian che pro d’ël s’un sciampa.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, por le sorvisc fedel a süa comunité ti aste dè a san Pio da Pietrelcina la corona dla vita. Le sacramënt, ch’i ùn recioiü, nes dais la forza de operè zënza lascè do por le bëgn de nosc proscim. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 34 (33), 9
25 de setëmber
SAN CLAUS DA FLÜE Antifona dal ingrès
Dër dalunc oressi m’un sciampè y palsè tl desert. Salm 55 (54), 8.10 Deache tla cité ne vëighi nia co violënza, tumult y stritaries.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, gnon do a tüa cherdada, à san Claus da Flüe lascè indô familia y avëi por jì a vire mâ por tè su tla surité; tö indere l’as lascè deventè n aconsiadù por tröc y n apajadù dla pêsc. Por süa interzesciun tol demez da nos ći che nes despartësc da tè y fà fora de nos stromënć de pêsc. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
280
San Claus da Flüe
PRÖMA LETÖRA
Romans 14, 17–19
Letöra dala lëtra de San Paul ai Romans Fredesc y sorus! 17 Le rëgn de Dî ne n’é nia mangé y bëre, al é iustizia, pêsc y ligrëza tl Spirit Sant. 18 Y chël che sorvësc Crist insciö vëgn reconesciü da Idî y stimé dala jënt. 19 I orun porchël tingé do ći che porta pro ala pêsc y al’edificaziun dla comunité. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Mia anima à sëi do tè, mi Dî. – R
Salm 63 (62)
Dî, tö mi Dî, i te chiri, * do tè à sëi mia anima.
2
(II)
Do tè süsta mi corp, * sciöche tera sëćia y süta zënza ega. – R
Atlamaziun dal vagnele
3
Porchël ôi jì a chirì to santuare, * por odëi tüa gloria y tüa potënza.
4
Deache tüa tlemënza vel deplü co la vita; * porchël él mi slefs che t’aprijëia. – R
5
I ô te renomè por döta mia vita, * te to inom ôi tignì mies mans alzades.
6
Chëra é mia ligrëza, * sce cun slefs iubilënć po te laldè mia boćia. – R
7
I pënsi a té de nöt ponü te mi let, * i sun surapinsier y ne ciafi nia tria.
8
Scê, tö es deventè mi aiüt; * iubilé poi tl’ambria de tües ares. – R
Alleluia. Alleluia. Salm 55 (54), 23 Sciüra tü fistidi sön le Signur, al te tëgn impé. Le iüst ne làscel mai ciancantè. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 27
Te chël tëmp ti à Pire dit a Gejù: Te sas ch’i ùn lascè döt y ch’i te sun gnüs dô.
Matî 19, 27–29
San Vinzënz de Paul
281
Ćî ciafunse pa porchël? 28 Gejù ti à respognü: Amen, i ves diji: Canche le monn vëgn cherié danü y le Fi dl Om se sentarà söl tronn dla gloria, se sentarëise os, ch’i me sëis gnüs dô, sön dodesc tronns y i iudicarëis les dodesc tribus de Israel. 29 Y vignun, che à, por gauja de mi inom, lascè indô o ćiases o fredesc, o sorus, o pere, o uma, o mituns, o ćiamps, ciafarà lassura cënt iadi tan y davagnarà la vita eterna. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Oh Dî, tol sö nosta oferta y làscesse esperimentè to amur ch’i te sorviunse do l’ejëmpl de san Claus da Flüe cun n cör nët y generus a lalt de to inom y ch’i ciafunse insciö i bëgns dla salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Beâć chi che se dà da fà por la pêsc, deach’ai gnarà tlamà fis de Dî.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, che te chësc sacramënt nes daste la forza de to Spirit, insëgnesse, cun l’ejëmpl de san Claus da Flüe, da te chirì dan da dötes les atres cosses, ch’i podunse tó pert a tüa vita imortala. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 5, 9
27 de setëmber
SAN VINZËNZ DE PAUL Antifona dal ingrès
Le Spirit dl Signur é sön mè, deache le Signur m’à unt. Lüca 4, 18 deache le Signur m’à unt. Al m’à menè a ti portè ai püri la noela dla salvëza y a varì düć chi che à le cör a tera.
282
San Vinzënz de Paul
Periun! Dî misericordius, t’as cherdè san Vinzënz de Paul a daidé i püri y a fistidié por la formaziun de proi lezitënć. Scìnchesse inće a nos ardur apostolich, fa ch’i odunse la meseria y i bojëgns di püri y ch’i sunse orentis da i daidé. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Oraziun dl dé
PRÖMA LETÖRA
1 Corinć 1, 26–31
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć 26
Conscidrede pö osta vocaziun, fredesc! Danter os ne n’él nia tröc sapiënć do l’odüda dl monn, nia tröc potënć, nia tröc nobli, 27 mo Idî à chirì fora ći che é da tec tl monn, por mëte ala nia i sapiënć. 28 Idî à chirì fora ći che é debl tl monn, por mëte ala nia ći che é sterch. Dî à chirì fora ći che é da püch y desprijé tl monn, ći che ne n’é da nia, por desfà ći che é da val’, 29 por che degun chestian ne pois se glorié dan da Idî. 30 Da d’ël infora sëise os te Crist Gejù, che Idî à metü a ester por os sapiënza, iustizia, santificaziun y redenziun. 31 Chël che ô se glorié, se gloriëies tl Signur; insciö stal bele scrit tla Scritöra. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Fortuné chël che va do i trus de Dî! – R
Salm 112 (111) 1
Beât le chestian che tëm le Signur y l’onorëia * y che por sü comandamënć sint ligrëza.
2
Süa descendënza vëgn potënta söla tera, * la generaziun di iüsć vëgn benedida. – R
3
Bëgnester y richëza implësc süa ćiasa, * süa salvëza döra por dagnora.
(IV)
San Vinzënz de Paul
Atlamaziun dal vagnele
283
4
Ai iüsć tl scür na löm ti lomina: * le Dî dla grazia, dla misericordia y dla iustizia. – R.
5
Fortuné é le chestian de cör arjigné da sporje aiüt, * che tëgn sües cosses apost sciöch’al alda.
6
Mai ne ciancantaràle, * dl iüst se recordaran dagnora. – R
7
De gnì descredité ne n’àl degöna pôra; * so cör é frëm, tl Signur confìdel.
9
Al ti scinca cun mania leria ai püri, / süa iustizia döra por dagnora; * süa potënza vëgn onorada. – R
Alleluia. Alleluia. Jan 10, 14 Iö sun le bun famëi, iö conësci i mi y i mi conësc mè. Alleluia.
VAGNELE
Matî 9, 35–38
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 35 rodâ Gejù fora por dötes les citês y i paîsc, insignâ tles sinagoghes, incundâ le vagnele dl rëgn y varî dötes les maraties y les soferënzes. 36 Canche Gejù odô na te’ meja de jënt, s’la menâl pićé; deache ai ê stanć y menà pro sciöche bisces che n’à degun famëi. 37 Dailò ti àl dit a sü discepui: La racoiüda é grana, mo al é mâ püć oras. 38 Periede porchël le patrun dla racoiüda, ch’al ürties lauranć por süa racoiüda. Parora dl Signur. – Lalt a té, oh Crist! Söles ofertes
Dî misericordius, to sorvidù Vinzënz de Paul ne n’à nia ma zelebrè i misters divins, mo al à inće tut d’infora la forza por vire. Conzédesse, cun chësc sacrifize, la grazia ch’i deventunse na oferta che te plej. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
284
San Michil, san Gàbriel, san Ràfael
Antifona dala comuniun
I orun rengrazié le Signur por süa tlemënza, Salm 107 (106), 8–9 por sües opres demorvëia a bëgn dla jënt. Al pascentëia le dejier dl assetè y implësc de bëgns l’arfamè.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, to Fi é gnü a ti incundé ai püri la bona noela. La forza de to corp y de to sanch nes deures le cör por la meseria tl monn y nes dëides, do l’ejëmpl de san Vinzënz de Paul, da dè inant l’amur cun chël che tö nes as tut sö sciöche fis. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
29 de setëmber
SAN MICHIL, SAN GÀBRIEL, SAN RÀFAEL; ARCAGNUI Antifona dal ingrès
Laldede le Signur, os sü agnui, os eroi gaierć, ch’i ademplis sü comani y ti olghëis a süa parora.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, che te chërdes i agnui y la jënt a cooperè te to dessëgn de salvëza, conzédesse a nos peregrins sön chësta tera la proteziuns di spirić beać, che sta tl cil dan da tè a te sorvì y a contemplè la gloria de to müs. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Daniel 9
Iö, Daniel, à odü te na vijun de nöt: Al gnô metü sö tronns y n atempè s’â sentè lassura. So guant ê blanch sciöche la nëi, sü ćiavëis sciöche lana fina.
Salm 103 (102), 20
Daniel 7, 9–10.13–14
San Michil, san Gàbriel, san Ràfael
285
Flames de füch ê so tronn y les rodes ê sciöche flöta. 10 N rü de füch piâ ia da d’ël. Diescmile miriàdes le sorvî. La signorìa s’â sentè y al ê gnü daurì sö libri. 13 I â tres ćiamò vijiuns de nöt. Dailò nen gnôl un sön i nii dl cil, un sciöche n fi de jënt. Al ê rové ćina dal atempè y ê gnü condüt dan da d’ël. 14 Al ti ê gnü dè potënza, dignité y regnanza. Düć i popui, les naziuns y i lingac mëss le sorvì. Süa regnanza é na regnanza eterna che ne passa nia. So rëgn ne gnarà mai desdrüt. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dala Revelaziun de san Jan 7
Tl cil él saltè fora n combatimënt: Michil y sü agnui s’à metü a combate cuntra le dragun. Le dragun y sü agnui combatô, 8 mo ai n’ê nia bugn da s’la fà varëi y à pordü so post tl cil. 9 Al é gnü scombatü, le gran dragun, la bisca vedla, che à inom malan y sàtann y mëna al mal döt le monn; le dragun é gnü sciuré söla tera, y cun ël él gnü sciuré jö sü agnui. 10 Dailò ài iö aldì cherdan dadalt na usc tl cil: Śëgn éra chilò la vitoria salvënta, la potënza y la regnanza de nosc Dî y la potesté de so Consacrè; deache rosedè é gnü l’acusadù de nüsc fredesc, chël che i plurâ dé y nöt dan da nosc Dî. 11 Ai l’à devënt cun le sanch dl Agnel y cun süa parora y testemonianza, y n’à tignì nia sön süa vita ćina ala mort. 12a Porchël iubilede, os cii, y düć chi che abitëia laìte. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Revelaziun 12, 7–12a
286
San Michil, san Gàbriel, san Ràfael
Salm de resposta
L’inom dl Signur sides laldè śëgn y döta l’eternité. – R
Salm 138 (137) 1
De cör dilan te diji, * (III) i ô ćiantè y sonè a té dan dai agnui;
2
i ô me petè jö tl vers de to santuare* y rengrazié to inom por tüa fedelté y tlemënza. – R T’as aldì les parores de mia boćia. * Sura döt aste glorifiché to inom y tüa parora.
Atlamaziun dal vagnele
3
Te m’ejaudësces canch’i te chërdi; * a mia anima ti daste tröpa forza. – R
6
Le Signur é alangrana; / impò ćiàrel sön i püri * y dalunc conëscel fora i superbi.
8
Signur, tüa tlemënza döra por dagnora. * L’opra de tües mans no lascè sóra! – R
Alleluia. Alleluia. Laldede le Signur, dötes sües schires, sü sorvidus, ch’i fajëis süa orentè! Alleluia.
Salm 103 (102), 21
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 47 à Gejù odü Natànael gnon pormez y à dit porsura ël: Chilò vëgnel n dër Israelit, n ël zënza falsité. 48 Natànael l’à damanè: Da olâ me conësceste pa? Gejù ti à respognü: Bele denant che Filipo t’ais cherdè, t’ài odü sot le lëgn da fighi. 49 Natànael ti à respognü: Rabbi, tö es le Fi de Dî, tö es le re de Israel! 50 Gejù ti à respognü: Tö crëies, deach’i t’à dit, ch’i t’à odü sot le lëgn da fighi? T’odaras ćiamò val’ de maiù. 51 Y al ti à dit: Amen, amen, i ves diji: I odarëis le cil davert y i agnui de Dî jon sö y jö sura le Fi dl Om. Parora dl Signur. – Lalt a té, oh Crist!
Jan 1, 47–51
San Iarone
287
Söles ofertes
Signur, nosc Dî, i te portun dant nostes ofertes por le sacrifize de lalt. Tü agnui dess les portè dan da to müs, azetëieles cun buntè y scìnchesse lassura tüa salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Signur, i ô te dì dilan de döt le cör, y ćiantè y sonè a té dan dai agnui.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, te nes as renforzè cun le pan dl cil. Làscesse, cun la forza de chësta spëisa y sot la proteziun de tü agnui sanć jì inant söl tru dla salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 138 (137), 1
30 de setëmber
SAN IARONE Antifona dal ingrès
Le liber dla lege sides tres sön tü slefs; meditëia d’infora dé y nöt, por che t’ademplësces döt avisa ći ch’al sta scrit laìte. Spo araste fortüna y suzès sön to tru.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, t’as implì san Iarone cun n amur apascionè por la Sacra Scritöra. Dèuresse inće nosc cör a tüa parora ch’i ciafunse laìte la fontana dla vita. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Iosia 1, 8
288
San Iarone
PRÖMA LETÖRA
2 Timòteus 3, 14–17
Letöra dala secunda lëtra a Timòteus Mi fi! 14 Sta pro ći che t’as imparè y pro ći che t’es sigü de savëi. Tö sas da chê che te l’as imparè; 15 deache te conësces da pice insö les sacres scritöres, che é bones da t’istruì, por che te vëgnes salvè, tres la fede te Crist Gejù. 16 Vigni scritöra ispirada da Idî é inće d’ütl por l’istruziun, la convinziun, la coreziun y l’educaziun tla iustizia. 17 Insciö sarà le chestian de Dî orentí y arjigné por vigni bona opra. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Signur, insëgneme tües leges! – R
Salm 119 (118) 9
Cô va pa n jonn por so tru zënza fal? * Sc’al se tëgn a tüa parora.
10 11
Atlamaziun dal vagnele
(II)
Cun döt le cör te chiri. * No me lascè jì demez da tües normes. – R I me tëgni tl cör tüa parora; * che cuntra tè pićé i ne fejes.
12
Aprijé sìdeste, Signur! * Insëgneme tües leges! – R
13
Cun mi slefs incündi * dötes les sentënzes de tüa boćia.
14
Da vire do tües leges * ài plü ligrëza co cun n gran avëi. – R
Alleluia. Alleluia. confr. Storia di Apostui 16, 14b Signur, dèuresse le cör, ch’i ascutunse les parores de to Fi. Alleluia.
San Iarone
289
VAGNELE
Matî 13, 47–52
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù dit ala meja: 47 Cun le rëgn dl cil éra inće sciöche cun na rëi ch’an à sciuré tl mer por pié de vigni sort de pësc. 48 Canch’ara ê plëna, l’à i pesciadus trata sön spona; ai s’à sentè, à chirì fora i bugn pësc y i à metü te cësć, mo i stleć ài sciuré demez. 49 Insciö saràra inće ala fin dl monn: Al gnarà i agnui y cernarà i ri dai iüsć 50 y i sciurarà tl furn lorënt. Dailò tirarai ürli y rotarai i dënz. 51 Ëise capì döt chësc? Ai à respognü: Scê. 52 Spo ti àl dit: Vigni studié dla Scritöra, che é deventè n discepul dl rëgn dl cil, ti somëia a n patrun de ćiasa che tol fora de so gran avëi cosses nöies y cosses vedles. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Azeta, Signur, nostes scincundes y fa ch’i se lasciunse iluminé, do l’ejëmpl de san Iarone, tres indô danü da tüa parora, ch’i junse tres plü ion pormez a to altè a festejé le sacrifize dla salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Sc’al gnô parores da tè, les dlotîi; tüa parora ê por mè fortüna y ligrëza tl cör; deache to inom é gnü tlamè fora sura mè, Signur, Dî dles armades.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, en la festa de san Iarone unse ciafè tües scincundes. Cun süa forza dëidesse ascutè, capì y realisé tüa parora y insciö rové tres plü daimprò da tè. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Ieremia 15, 16
290
Santa Tarejia dl Bambin Gejù
1 de otober
SANTA TAREJIA DL BAMBIN GEJÙ Antifona dal ingrès
Le Signur s’un à tut sura y à ćiarè de d’ëra, cfr. Deutoron. 32, 10–12 sciöche la cogora de sü edli l’àl vardada. Sciöche n variöl àl destenü fora sües plömes, l’à tuta y l’à portada sön sües ares. Le Signur su l’à condüta.
Oraziun dl dé Periun!
Dî, nosc Pere, che te i deures les portes de to rëgn ai umii y ai pici: Mënesse por le tru dl’umilté y dla confidënza che te i as mostrè a santa Tarejia. Completëia, por süa interzesciun, inće nosta vita te tüa gloria y làscesse odëi to müs. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber de Isaìa 10
Ralegrèsse cun Ierùsalem! Iubilede, os düć, ch’i ti orëis bun a nosta cité. Sëise ligri impara, os düć, ch’i ëis albü la ria por ëra. 11 Ciucede ćina ch’i n’ëis assà prò so piet consolënt, boiede y pascentésse pro süa richëza materna. 12 Deache insciö dij le Signur: Ćiarede: I ti oji pormez la pêsc sciöche na gran ega y la richëza di popui sciöche n rü rauscënt. Sü mituns portaran sön i brac y an i nainarà sön i jenëdli. 13 Sciöche na uma consolëia so möt, insciö ves consolëii iö os; te Ierùsalem ciafëise consolaziun. 14abc Canch’i odëis chësc, se ralegrarà osc cör, y i floriarëis sö sciöche erba frëscia. Insciö se manifestëia la man dl Signur a sü fanć. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Isaìa 66, 10–14c
Santa Tarejia dl Bambin Gejù
291
Salm de resposta
Signur, tö es mia pêsc; pro tè me sinti bëgn. – R
Salm 131 (130) 1
Signur, mi cör n’é nia superbe, * nia altafora ne ćiara mi edli.
(VIII)
I ne branći nia do cosses dër demorvëia * y che é por mè massa altes. – R
Atlamaziun dal vagnele
2
I à lascè gnì mia anima calma y chîta; * ara é chîta sciöche n pice möt pro la uma.
3
Ìsrael spera tl Signur *
śëgn y dagnora. – R
Alleluia. Alleluia. confr. Matî 11, 25 Sìdeste aprijé, Pere, Signur dl cil y dla tera; te i as revelè i misters dl rëgn ai pici. Alleluia.
VAGNELE
Matî 11, 25–30
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 25
Te chël tëmp à Gejù dit: I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera, ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà y ti al as revelè ai pici. 26 Scê Pere, insciö t’àra plajü. 27 Döt m’é gnü surandè da mi Pere; degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere, y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi y chël, a chël che le Fi ti l’ô revelè. 28 Gnide düć da mè, os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè. Iö ves darà palsa. 29 Tolede mi ju sön os y imparede da mè; deache iö sun bun y umil de cör; insciö ciafarëise tria por osta anima. 30 Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
I t’aprijun, Signur, deache t’es gran te tü sanć. La vita de santa Tarejia t’à plajü te süa dediziun a to amur misericordius. Cun chëstes ofertes tol sö inće nosc sorvisc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
292
Agnui Custodi
Antifona dala comuniun
Sc’i ne dëis nia ota y ne gnëis nia sciöch’i mituns, Matî 18, 3 ne sciafiëise nia da rové tl rëgn dl cil.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, chësc sacramënt descëdes te nos la forza dl amur da nes surandè deplëgn a té y da implorè, do l’ejëmpl de santa Tarejia, sön döta la jënt tüa misericordia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
2 de otober
I AGNUI CUSTODI Antifona dal ingrès
Aprijede le Signur, os agnui dl Signur; laldédele y renomédele tl’eternité.
Daniel 3, 59
Oraziun dl dé Periun!
Dî, te tüa providënza fistidiëieste por döt ći che t’as cherié. Mënesse tü agnui sanć a nes daidé, ch’ai ćiares de nos sön nüsc trus, y scìnchesse tl’uniun cun ëi tüa ligrëza eterna. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl Èsod. Insciö dij le Signur: 20 I ortiarà n agno, che te jarà danfora. Al dess ćiarè de tè sön to iade y te condüje te chël post ch’i à destiné. 21 Mëti averda y ascuta süa usc! No te lascè sö cuntra d’ël! Al ne le soportass nia, sc’i se lascëis sö, deache te ël é mi inom presënt. 22 Sce t’ascutes süa usc y te fejes döt ći ch’i te diji,
Èsod 23, 20–23a
Agnui Custodi
293
spo sarài le nemì de tü nemisc y i tignarà jö düć chi che te tribolëia. 23a Mi agno te jarà danfora. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Al comana sü agnui de ćiarè de tè sön to iade. – R
Salm 91 (90)
1
Chël che abitëia al sigü pro l’Altiscim * y tl’ambria dl Onipotënt chir palsa,
2
chël ti dij al Signur: / "Tö es por mè assosta y fortëza, * mi Dî, te chël ch’i confidi." – R
3
Al te delibrëia fora dl lac dla ćiacia * y fora de vigni desgrazia.
4
Al te cür cun sües ares, / sot sües plömes poste t’ascogne, * süa fedelté é por tè scu y parëi. – R
5
Dal spavënt dla nöt n’aste nia bria de avëi pôra, * nia dala saìta che de dé jora,
6
nia dala möria che roda tl scür, * nia dales coies che de dé se sleria fora. – R
10
Al ne te sozed degun mal, * la desfortüna ne röia nia pormez a tüa tënda.
11
Deache al comana sü agnui, * ch’ai ćiares de tè sön to iade. – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Laldede le Signur, dötes sües schires, sü sorvidus, ch’i fajëis süa orentè! Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 1
En chë ora é gnüs i discepui da Gejù y à damanè: Chê é pa le maiù tl rëgn dl cil? 2 Dailò àl cherdè n möt adalerch, l’à metü amesa ëi 3 y à dit: Amen, chël ves diji: Sc’i ne dëis nia ota y ne gnëis nia sciöche i mituns, ne sciafiëise nia da rové tl rëgn dl cil.
(VI)
Salm 103 (102), 21
Matî 18, 1–5.10
294
San Francësch
4
Chël che é bun da ester pice sciöche chësc möt, chël é le maiù tl rëgn dl cil. 5 Y chël che tol sö n te’ möt te mi inom, chël tol sö mè. 10 Stravardesse da nen desprijé un de chisc pici! Deache i ves diji: Sü agnui tl cil vëiga demeztrù le müs de mi Pere tl cil. Parora dl Signur. – Lalt a té, oh Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, tol sö les ofertes ch’i te portun dant a onù de tü agnui sanć. Tres ëi conzédesse proteziun y aiüt ti prighi dl tëmp y làscesse arjunje la salvëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Signur, i ô te dì dilan de döt le cör, y ćiantè y sonè a té dan dai agnui.
Oraziun do la comuniun
Dî, nosc Pere, tö nes scinches tl sacramënt dl altè la spëisa por la vita eterna. Acompâgnesse cun l’assistënza di agnui söl tru dla salvëza y dla pêsc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
4 de otober
SAN FRANCËSCH Antifona dal ingrès
Francësch à lascè indô süa ćiasa y süa arpejun por tó pert al destin di püri. Le Signur indere l’à inalzè sö pro d’ël.
Oraziun dl dé Periun!
Dî, pere di püri, t’as chirì fora san Francësch d’Assisi a imité Crist tla poerté y tl’umilté.
Salm 138 (137), 1
San Francësch
295
Dëidesse, do l’ejëmpl de san Francësch, söl tru da ti jì do a Gejù Crist, por ch’i restunse tla ligrëza y tl amur tres unis a té. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA
Gàlać 6, 14–18
Letöra dala lëtra de san Paul ai Gàlać Fredesc y sorus! 14 I ô fà le brau cun la crusc de Gejù Crist, nosc Signur, tres chëra che le monn é cruzifijé por mè y iö por le monn. 15 Deache al ne depënn nia, sce un é zircunzijé o nia zircunzijé, mo da chël, sc’al é na creaziun nöia. 16 Pêsc y misericordia vëgnes sura düć chi, che vir do chësc prinzip, y sura döt le Ìsrael de Dî. 17 Da śëgn inant ne dess plü degügn me dè de te’ fistidi. Deach’i porti i sëgns de Gejù sön mi corp. 18 La grazia de Gejù Crist, nosc Signur, sides cun osc spirit, mi fredesc. Amen. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Móstreme, Signur, le tru dla vita! – R
Salm 16 (15)
1 2
Ćiara de mè, oh Dî, a té t’ài crëta. / (III) I ti diji al Signur: "Tö es mi Signur; * tö su es döta mia fortüna."
5
Tö, Signur, me das l’arpejun y me sporjes le caresc; * te tües mans tëgneste le destin de mia vita. – R
7
Al Signur che m’à aconsié ti va mia lauda, * inće de nöt él mi cör che m’al recorda.
8
I à le Signur tres dan dai edli, * al sta a mia man dërta ch’i ne ciancantes. – R
9
Porchël se ralegrëia mi cör y mia anima esultëia; * inće mi corp é al sigü che palsa.
11
Tö me mostres le tru dla vita. / Dan da to müs regnëiel ligrëza en abondanza, * baldëza por düć i tëmps a tüa man dërta. – R
296
Atlamaziun dal vagnele
San Francësch
Alleluia, Alleluia. confr. Matî 11, 25 Sìdeste aprijé, Pere, Signur dl cil y dla tera; ćiodiche te i as revelè i misters dl rëgn ai pici. Alleluia.
VAGNELE
Matî 11, 25–30
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 25
Te chël tëmp à Gejù dit: I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera, ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà y ti al as revelè ai pici. 26 Scê Pere, insciö t’àra plajü. 27 Döt m’é gnü surandè da mi Pere; degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere, y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi y chël, a chël che le Fi ti l’ô revelè. 28 Gnide düć da mè, os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè. Iö ves darà palsa. 29 Tolede mi ju sön os y imparede da mè; deache iö sun bun y umil de cör; insciö ciafarëise tria por osta anima. 30 Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Pere tl cil, tol sö nostes ofertes. Scìnchesse chël amur a Gejù söla crusc che à implì la vita de san Francësch, y làscesse zelebrè degnamënter le mistêr dla crusc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Beâć chi che é püri dan da Idî, deache de chi é le rëgn dl cil.
Oraziun do la comuniun
Dî, nosc Signur, chësc sacramënt nes implësces de to amur y de fistide por la salvëza dla jënt. Làscesse ester, do l’ejëmpl de san Francësch, sorvidus dla ligrëza por nüsc fredesc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 5, 3
Santa Maria dl Rosare
297
7 de otober
SANTA MARIA DL ROSARE Antifona dal ingrès
Ave, Maria, plëna de grazia, le Signur é cun tè, t’es benedida danter les ëres, y benedì é le früt de to gremo.
Lüca 1, 28.42
Oraziun dl dé Periun!
Dî onipotënt, jüta ite tüa grazia te nüsc cörs. Cun l’anunziaziun dl agno, unse conesciü l’incarnaziun de Gejù Crist, to Fi. Fa ch’i gnunse dëgns, por i mirić de süa pasciun y mort, de tó pert ala gloria de süa ressoreziun. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dala Storia di Apostui 12
Do che Gejù ê gnü tut sö tl cil, é i apostui indô jüs a Ierùsalem, gnon dala munt ch’an ti dij dl Orì y che é n iade de n sàbat dalunc da Ierùsalem. 13 Canch’ai ê rovà tla cité, ési jüs tl salf sö alt tla ćiasa olach’ai abitâ śëgn. Al ê Pire y Jan, Iaco y Andrè Filipo y Tomesc, Berto y Matî, Iaco, le fi de Alfèus, Scimun le Zelot y Iüda, le fi de Iaco. 14 Düć chisc tignì pro y ê unis tl’oraziun, deboriada cun les ëres y cun Maria, la uma de Gejù, y cun i fredesc de ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Storia di Apostui 1, 12–14
298
Santa Maria dl Rosare
Salm de resposta
De cör ôi me ralegrè por Dî, mia salvëza. – R
Lüca 1
46
Mia anima lalda * (VII) le Signur te süa grandëza,
47
y mi spirit iubilëia * por Dî, mia salvëza. – R
48
Al à ćiarè al’umilté de süa fancela. * Ćiarede dötes les generaziuns me dij da śëgn inant beata.
49
Te mè à fat l’Onipotënt de gran cosses, * y so inom é sant. – R
50
Da generaziun a generaziun va süa misericordia, * a düć chi che timur i porta.
51
Cun la forza de so brac al mostrè potënza; * al à sprigoré chi dal cör superbe. – R
52
Al à rosedè i gragn jö de trone * y à alzé sö i pici.
53
I arfamà àl implì de scincundes, * i rić àl lascè jì cun les mans ötes. – R
54
Al s’à cruzié de so fant Ìsrael, * recordan süa misericordia,
55
coch’al à albü impormetü a nüsc peri, * a Àbraham y a sü descendënć por dagnora. – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. confr. Ćiantia dles Ćianties 4, 12; 6, 9 N urt sighé ite este tö Maria, n urt sighé ite, na fontana sarada jö. Les generaziuns te tlama beata, döt le popul à metü adöm tües laudes. Alleluia.
VAGNELE
Lüca 1, 26–38
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 26
Te chël tëmp é l’agno Gàbriel gnü menè da Idî te na cité tla Galilea dal inom Nàzaret 27 da na viria; ara ê impormetüda a n ël dla ćiasa de Davìde che â inom Ujöp, y l’inom dla viria ê Maria. 28 L’agno é jü ite da d’ëra y à dit: Ave, tö plëna de grazia, le Signur é cun tè.
Santa Maria dl Rosare
299
29
Ara s’à spordü da gnì baiada ados insciö y ara ponsâ do, ći che chësc salüt dô significhé. 30 Ailò ti à l’agno dit: No te temëi, Maria; deache t’as ciafè grazia pro Idî. 31 Te ciafaras y metaras al monn n möt: a d’ël desste ti mëte inom Gejù. 32 Al sarà gran y gnarà nominé Fi dl Altiscim. Dî, le Signur, ti darà le tronn de so pere Davìde. 33 Al regnarà sura la ćiasa de Iàcob por dagnora y süa regnanza n’arà degöna fin. 34 Maria ti à dit al agno: Cô dess pa chësc sozede, deach’i ne conësci degun ël? 35 L’agno ti à respognü: Le Spirit Sant gnarà sön tè y la forza dl Altiscim destenarà süa ambria sura tè. Chël che nasciarà sarà porchël sant y gnarà nominé Fi de Dî. 36 Inće Elisabeta, tüa parënta, à ćiamò conzepì n fi te süa eté; scemìa ch’an aratâ ch’ara ne ciafass nia plü mituns, éra śëgn bele tl sesto mëis. 37 Pro Idî ne n’él nia de imposcibl. 38 Ailò à dit Maria: I sun la fancela dl Signur; al sozedes cun mè sciöche t’as dit. Spo s’un é l’agno jü demez da d’ëra. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur y Dî, dëidesse da deventè, söl tru da ti jì dô a to Fi, n’oferta che te plejes, y làscesse festejé indertöra i misters dla salvëza, ch’i ciafunse ći che Crist nes à impormetü, ël che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Antifona dala comuniun
Te ciafaràs n möt, n fi metaràste al monn; a chël désseste ti mëte inom Gejù.
Lüca 1, 31
300
Oraziun do la comuniun
San Daniele Comboni
Signur, nosc Dî, festejan chësc sacrifize incundunse la mort y la ressoreziun de to Fi. Deach’i sun unis a d’ël tla pasciun, dëidesse lovè sö tla forza dla crusc y làscesse tó pert a süa gloria eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
10 de otober
SAN DANIELE COMBONI Antifona dal ingrès
Le Signur à manifestè süa salvëza, Salm 98 (97), 2–3 dan dai edli di popui àl desmostrè süa iustizia. Düć i confins dla tera à odü la salvëza de nosc Dî.
Oraziun dl dé Periun!
Dî y Pere de düć i popui, cun l’ardur apostolich dl vësco san Daniele Comboni aste deslarié fora tüa Dlijia inće danter i popui dl’Africa. Lasci, por süa interzesciun, crësce tla fede y tla santité y fa ch’al nen vëgnes tres deplü pormez y aldes y ti vais do a tüa cherdada. Insciö dess la jënt odëi tüa grandëza y tüa buntè. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Isaìa 1
Le Spirit de Dî é sön mè, deache le Signur m’à unt. Al m’à unt, por ch’i ti portes ai püri na noela de ligrëza y varësces düć chi, che à le cör intoć, por ch’i ti incündes ai stlâfs la liberté y ai sarà ia la liberaziun,
Isaìa 61, 1–3a
San Daniele Comboni
301
2
por ch’i protlamëies n ann de grazia dl Signur y n dé de vendicaziun dl Signur, por ch’i consolëies düć chi che à la ria 3a y ralegrëies i sconsolà de Sionn, ti portes decoraziun impede umiliaziun, öre de ligrëza impede guant da plöra, iubilanza impede desperaziun. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Incundéi ai popui la gloria de Dî! – R
Salm 96 (95)
1
Ćiantedi al Signur na ćiantia nöia, * (II) ćiantedi al Signur, os düć paîsc dla tera!
2
Ćiantedi al Signur y aprijede so inom. * Incundede da dé a dé süa salvëza! – R
3
Cuntede de süa gloria pro i popui, * pro dötes les naziuns de sü mirachi!
7
Dedi al Signur, os tribus di popui, / dedi al Signur lalt y potënza, * dedi al inom dl Signur la gloria! – R
8
Portedi ofertes y jide ite te so santuare. / Te ornamënć sanć injenedlésse dan dal Signur, * tremorede dan da d’ël, os düć paîsc dla tera!
9 10
Atlamaziun dal vagnele
Incundedi a düć i popui: Le Signur regnëia! * Al iudichëia les naziuns do iustizia. – R
Alleluia. Alleluia. Jan 10, 14 Iö sun le bun famëi, iö conësci i mi y i mi conësc mè. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit: 11 Iö sun le bun famëi. Le bun famëi dà ia süa vita por les bisces. 12 Le fant tut sö a paiamënt indere, che ne n’é nia famëi y de chël che les bisces ne n’é nia, lascia les bisces sores y s’un sciampa canch’al vëiga gnon le lu;
Jan 10, 11–18
302
San Daniele Comboni
le lu les scherza y les sprìgora indalater. Al s’un sciampa, 13 ćiodì ch’al é mâ n fant a paiamënt y ćiodiche les bisces ne ti un vel nia. 14 Iö sun le bun famëi; iö conësci i mi, y i mi conësc mè, 15 sciöche le Pere conësc mè y iö conësci le Pere; y iö dà ia mia vita por les bisces. 16 I à ćiamò d’atres bisces, che n’é nia fora de chësta stala; inće chëres mëssi condüje y ares ascutarà mia usc; spo saral mâ un n pastorëc y un n famëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî de buntè, tol sö les ofertes ch’i te portun dant tl recort de san Daniele Comboni. Trasformëieles cun to Spirit Sant ch’ares devëntes por nos fontana de salvëza y de pêsc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ai se pascentëia pro les richëzes de tüa ćiasa; te i abëres pro le rü de tües delizies. Deache pro tè él la fontana dla vita, te to lominus odunse la löm.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, i ùn aldì tüa parora y i ùn partì deboriada le pan sant. Scìnchesse, cun chësta comemoraziun, la sapiënza dla crusc che à caraterisé la vita de san Daniele Comboni. Fa ch’i ti incundunse, do so ejëmpl, ala jënt de döt le monn l’amur infinì de Gejù mort söla crusc y ressorì, che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Salm 36 (35), 9–10
Santa Tarejia d’Àvila
303
15 de otober
SANTA TAREJIA D’ÀVILA Antifona dal ingrès
Sciöche le cerf chir ega frëscia de fontana, insciö se dejidrëia mia anima do tè, oh Dî. Mia anima à sëi do Dî, do le Dî dla vita.
Salm 42 (41), 2–3
Oraziun dl dé Periun!
Dî onipotënt, t’as cherdè santa Tarejia d’Àvila tres to Spirit y te i l’as scincada a tüa Dlijia sciöche maestra dl tru che condüj ala perfeziun. Làscesse ciafè te sü insegnamënć nudrimënt por nosta vita spirituala. Dasse la convinziun che tö su nes bastes y impëia te nos le dejier do la santité. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 22 I savun che ćina al dedaincö él döta la creaziun che süsta y che é tles dorìes. 23 Mo inće nos, scebëgn ch’i ùn ciafè les primizies dl Spirit, sustunse te nosc cör y aspetun ch’i gnunse, cun la redenziun de nosc corp, manifestà sciöche fis de Dî. 24 Deache tla speranza sunse salvà. Mâ che la speranza, ch’an vëiga bele ademplida, n’é degöna speranza. Cô pon pa sperè te val’ ch’an vëiga? 25 Mo sc’i sperun te val’ ch’i n’odun nia, spo aspetunse cun dorada. 26 Laprò él le Spirit che s’un tol sura de nosta deblëza. Deache i ne savun nia do ći ch’i désson perié tla dërta manira; le Spirit instës sta ite por nos cun süsć gnanca da dì ne.
Romans 8, 22–27
304
Santa Tarejia d’Àvila
27
Y Dî che ejaminëia i cörs conësc l’intenziun dl Spirit: Al sta ite por i credënć, sciöche Idî l’ô. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Tö as parores de vita eterna. – R
Salm 19 (18)
La lege dl Signur é perfeta y bona, * ara dà forza de vita!
8
(II)
L’istruziun dl Signur é sigüda, * a chël che ne sa nia ti dara sapiënza. – R I comandamënć dl Signur é fać indortöra, * al cör ti dài ligrëza.
9
I prezeć dl Signur baia cun tlarëza, * lominus ti dài ai edli. – R 10
La parora de Dî é nëta, * ara döra por dagnora. Les sentënzes dl Signur é vëi y fedeles, * ares é dötes iüstes. – R
Atlamaziun dal vagnele
11
Ares vel deplü co or, plü co or fin en abondanza; * ares é plü duces co mil, plü co mil dales spalmes.
12
Inće to fant se lascia amonì da d’ëres; * n gran paiamënt à chël che les osservëia. – R
Alleluia. Alleluia. Jan 15, 9b.5b Romagnede te mi amur! Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 1 Iö sun le dër lëgn da üa, y mi pere é le vignadù. 2 Vigni rama che ne porta nia früt te mè tàiel ia y vigni rama che porta früt purifichëiel por ch’ara portes deplü.
Jan 15, 1–8
Santa Tarejia d’Àvila
305
3
Os sëis bele purificà cun la parora ch’i ves à dit. Romagnede te mè, spo romagni iö te os. Sciöche la rama da üa ne sciafia nia da portè früt da d’ëra instëssa, mo mâ sc’ara romagn pro le lëgn, insciö ne sciafiëise gnanca os da portè früt, sc’i ne romagnëise nia te mè. 5 Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt; ćiodiche despartis da mè, ne sciafiëise da fà nia. 6 Chël che ne romagn nia te mè, vëgn sciuré demez sciöche la rama da üa y sëćia. An cöi adöm les rames, les sciüra te füch y ares verd jö. 7 Sce os romagnëis te mè y sce mies parores romagn te os, spo periede do döt ći ch’i orëis: i le ciafarëis. 8 Mi Pere vëgn glorifiché te chël, ch’i portëis tröp früt y ch’i deventëis mi discepui. 4
Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, t’as azetè la dediziun y l’olghënza de santa Tarejia. Tol sö nostes scincundes y fa fora de nos n’oferta che te plej. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Les opres de tüa buntè, Signur, Salm 89 (88), 2 ôi dećiantè por dagnora, y ćina al’ultima generaziun incundé dadalt tüa fedelté.
Oraziun do la comuniun
Dî de buntè, t’as renforzè tüa comunité cun le pan dl cil. Fa ch’i ne zedunse nia da te dì dilan y ch’i podunse aprijé cun santa Tarejia les opres de tüa misericordia tl’eternité. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
306
Sant Ignaze d’Antiochìa
17 d’otober
SANT IGNAZE D’ANTIOCHÌA Antifona dal ingrès
I ne sun nia plü iö ch’i viri, mo Crist vir te mè. I viri tla fede tl Fi de Dî che m’à orü bun y che s’à dè ia por mè.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt y etern, la testemonianza de tü màrtiri ti fej onur a döta la Dlijia. Fa che la pasciun gloriosa che à condüt sant Ignaze tla gloria eterna nes fejes stersc tla fede. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
SECUNDA LETÖRA
Gàlać 2, 19–20
Filipesc 3, 17 – 4, 1
Letöra dala lëtra de San Paul ai Filipesc 17
Fajédeme inće os do a mé, fredesc, y ćiarede sön chi che vir do l’ejëmpl ch’i ëis te nos. 18 Deache tröc, – de chi ch’i ves à cuntè gonot y de chi ch’i ves cunti śëgn cun leghermes – vir da nemisc dla crusc de Crist. 19 Süa fin é la perdiziun, so dî le vënter; ai brâ cun ći ch’ai dess se dodè y à mâ imënt cosses de chësta tera. 20 Nosta patria indere é tl cil. Da dailò aspetunse inće Gejù Crist, le Signur, sciöche salvadù, 21 che trasformarà nosc corp miserabl tla forma de n corp glorius, cun chë forza, cun chëra ch’al s’à sotmetü döt cant. 1 Porchël, mi fredesc bunorüs y tan dejidrà, mia ligrëza, mia corona d’onur, stede frëms tla comunité dl Signur, mi bugn fredesc. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Sant Ignaze d’Antiochìa
307
Salm de resposta
Le Signur m’à tut vigni tëma. – R
Salm 34 (33)
2
I ô aprijé demeztrù le Signur; * tres sides so lalt te mia boćia.
3
Mia anima se gloriëies tl Signur; * i püri dess l’aldì y se confortes. – R
4
Glorifichede cun mè le Signur, * i orun renomè so inom deboriada.
5
I à chirì le Signur y al m’à ejaudì, * al m’à tut vigni tëma. – R
6
Ćiarede sö dal Signur y osc müs lominarà, * y i n’ëis nia bria de avëi dodanza.
7
Chilò él n püre; / al à cherdè y le Signur l’à ejaudì. * Al l’à daidé fora de döta süa meseria. – R
8
L’agno dl Signur ćiara de düć chi che le tëm y l’onorëia, * y al i fej lëdi.
9
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é; * bëgn se sta chël che pro d’ël s’un sciampa. – R
Atlamaziun dal vagnele
(VI)
Alleluia. Alleluia. dala lëtra de sant Ignaze ai Romans I sun formënt de Dî y i mëssi gnì majenè por deventè pan nët de Crist. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 24 Amen, amen, i ves diji: Sce le granel de formënt ne toma nia te tera y mör, romàgnel su; mo sc’al mör pôrtel tröp früt. 25 Chël che é tachè a süa vita, la perd; mo chël che arata püch süa vita te chësc monn, la mantignarà por la vita eterna. 26 Sce un ô me sorvì, déssel me gnì do; y olache iö sun, dailò saral inće mi sorvidù. Sce un me sorvësc, saral le Pere che l’onorëia. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Jan 12, 24–26
308
San Lüca, vagnelist
Söles ofertes
Signur, nosc Dî, sant Ignaze orô ester formënt de Crist, y tö l’as tut sö tl sacrifize de süa vita sciöche pan nët. Azeta cun buntè inće nosta dediziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
I sun n granel de formënt de Crist; i dënz di tiers salvars mëss me fruzié ch’i devëntes pan nët.
Oraziun do la comuniun
Dî de buntè, le pan dl cil , ch’i ùn recioiü en la festa de sant Ignaze, nes fejes dëgns de avëi inom cristians y nes dais inće la forza de se deportè aladô. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
18 de otober
SAN LÜCA, VAGNELIST Antifona dal ingrès
Bëgngnü é l’anunziadù de ligrëza che incünda la pêsc, che porta na bona noela y impormët la salvëza.
Isaìa 52, 7
Oraziun dl dé Periun!
Signur, nosc Dî, t’as chirì fora le vagnelist Lüca a incundé le mistêr de to amur ala püra jënt. Fa che düć chi che se nominëia cristians sides un n cör y öna n’anima, y lasci odëi a düć i popui dla tera la salvëza che tö i as arjigné. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
San Lüca, vagnelist
309
PRÖMA LETÖRA
2 Timòteus 4, 10–17b
Letöra dala secunda lëtra de san Paul a Timòteus Mi fi! 10 Dèmas m’à lascè por amur a chësc monn y é jü a Tessalònich; Crescënz é jü tla Galàzia, y Titus tla Dalmàzia. 11 Mâ Lüca é ćiamò pro mè. Tôlete Merch cun tè, deache chël sarà por mè n bun assistënt. 12 Tìchicus ài ortié a Èfesus. 13 Canche te vëgnes, tôlete le mantel, ch’i à lascè indô a Troas pro Carpus, inće i libri, dantadöt les pergamënes. 14 Alessander, le feur, m’à fat tröp de mal; le Signur ti al retarà sciöche sües opres s’al mirita. 15 Stravêrdete inće tö da chël, deach’al à combatü dassënn cuntra nosc insegnamënt. 17 Da mia pröma defenüda tl tribunal nen n’él antergnü degügn a m’assistì, düć m’à arbandonè. Al ne dess nia ti gnì aratè por mal. 17ab Mo le Signur m’à assistì y m’à dè forza, che l’incundaziun vëgnes completada tres mè y che düć i pagans l’aldes. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Tü sanć, Signur, incünda la gloria de to rëgn. – R
Salm 145 (144) 10
Rengrazié te dess, Signur, dötes tües creatöres * y t’aprijé te dess tü fedei.
11
Ai dess cuntè dla gloria de tüa regnanza, * y baié de tüa potënza. – R
12
Ai dess ti incundé ala jënt tües opres potëntes, * y le sflandur glorius de to domëne.
13ab
Tüa regnanza é na regnanza por tëmps eterns, * to domëne va da na generaziun al’atra. – R
17
Iüst é le Signur te döt ći ch’al fej, * plëgn de tlemënza él te dötes sües opres.
18
Le Signur ti sta dlungia a düć chi che le prëia, * a düć chi che cun cör sinzier le chërda. – R
(VIII)
310
Atlamaziun dal vagnele
San Lüca, vagnelist
Alleluia. Alleluia. I ves à chirì fora y destiné ch’i portëise früt y che osc früt romagnes. Alleluia.
VAGNELE
confr. Jan 15, 16
Lüca 10, 1–9
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 1
Te chël tëmp à le Signur chirì fora setantedui d’atri discepui y i à ortié dui a dui danfora te dötes les citês y ti posć olach’al ê por jì. 2 Al ti à dit: La racoiüda é grana, mo al é mâ püć lauranć. Periede porchël le patrun dla racoiüda ch’al mënes fora lauranć por süa racoiüda. 3 Jide! I ves ortiëii fora sciöche bisces danter i lus. 4 Ne tolésse degun tacuin, degöna sportula y degügn ćialzà! Ne saludede degügn sön tru. 5 Sc’i rovëis te na ćiasa, spo dijede por pröm: Pêsc a chësta ćiasa! 6 Y sc’al abitëia dailò n chestian dla pêsc, spo s’architarà la pêsc, ch’i ti audëis, sön ël; sce nia, gnaràra derevers sön os. 7 Romagnede te chësta ćiasa, mangede y boiede ći ch’an ves pîta; deache chël che laora, à n dërt sön so paiamënt. Ne jide nia da na ćiasa al’atra! 8 Sc’i rovëis te na cité y an ves tol sö, spo mangede ći ch’an ves tënn sö. 9 Varide i amarà che é dailò y dijedi ala jënt: Le rëgn de Dî é daimprò. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, te chësc sacrifize ch’i zelebrun en la festa de san Lüca varëscesse da nostes deblëzes, y dasse la forza de te sorvì tla liberté y de rové insciö tla gloria eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
San Scimun y san Jüda, apostui
311
Antifona dala comuniun
Le Signur à ortié danfora sü discepui tles citês y ti à dit de incundé: Le rëgn de Dî é daimprò.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, le pan dla vita, ch’i ùn ciafè da to altè, nes santifichëies. Al nes dëides tó sö cun crëta la bona noela che san Lüca à incundé. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Lüca 10, 1.9
28 de otober
SAN SCIMUN Y SAN IÜDA, APOSTUI Antifona dal ingrès
Chisc sanć él stè le Signur che à chirì fora por amur, al ti à dè süa gloria.
Oraziun dl dé Periun!
Dî onipotënt, tres l’incundaziun di apostui nes aste condüt ala conescënza de to inom. Aumentëia, por l’interzesciun de san Scimun y san Iüda, le numer di credënć y fa crësce tla Dlijia la crëta te to aiüt. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 19 I ne sëis nia plü foresć zënza dërt de zitadinanza, mo conzitadins di sanć y familiars de Dî. 20 I sëis gnüs fać sö sön la fondamënta di apostui y di profeć; la pera de ćiantun é Crist Gejù instës. 21 Tres ël vëgn döt le fabricat tignì adöm y crësc insciö por deventè tëmpl sant tl Signur.
Efejins 2, 19–22
312
San Scimun y san Jüda, apostui
22
Tres ël gnëise inće os, adöm cun i atri, fać sö tl Spirit por ester abitaziun de Dî.
Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Jide fora te döt le monn, y incundede le vagnel! – R
Salm 19 (18)
2
I cii renomëia la gloria de Dî, * (VIII) dl’opra de sües mans él le firmamënt che tlama.
3
N dé ti al dij al ater, * na nöt ti al cunta al’atra. – R
4
Zënza parores indere y zënza cuntìes, * süa usc degügn ne n’alda.
5ab
Mo süa noela va fora te döt le monn. * süa noela ćina söi confins dla tera. – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Tè, oh Dî, te laldunse, tè, oh Signur, t’aprijunse; tè te glorifichëia le cor glorius di apostui. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 12
En chi dis é Gejù jü sön na munt a perié. Y al à passè döta la nöt tl’oraziun a Dî. 13 Canch’al ê gnü dé, àl cherdè adalerch sü discepui y n’à chirì fora dodesc; a chisc ti dijôl inće apostui. 14 Al ê Scimun, a chël ch’al ti â inće dè l’inom de Pire, y so fre Andrè, Iaco y Jan, Filipo y Berto, 15 Matî y Tomesc, Iaco le fi de Alfeus, y Scimun, nominé Zelot, 16 Iüda, le fi de Iaco y Iüda Iscariot, che é deventè le traditur. 17 Gejù é jü impara jö dla munt. Tla planöra él stè chit cun na gran schira de sü discepui, y al gnô adalerch n gröm de jënt da döta la Iudea y da Ierùsalem y dal raiun dla spona de Tirus y Sìdonn.
Lüca 6, 12–19
San Scimun y san Jüda, apostui
313
18
Düć orô l’aldì y gnì varis da sües maraties. Inće chi che gnô tormentà da spirić impurs gnô varis. 19 Döta la jënt porvâ da l’aziché; deach’al jô da d’ël infora na forza che varî düć. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî, Signur sura döt, i esaltun tüa gloria che te i as dè ai apostui Scimun y Iüda. Tol sö nostes supliches y nostes ofertes y làscesse zelebrè cun dignité i misters divins. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Insciö dij le Signur: Chël che m’ô bun, se tignarà a mia parora; mi Pere ti orarà bun, i gnarun da d’ël y abitarun pro d’ël.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te chësta eucaristia unse recordè i apostui Scimun y Iüda y venerè süa pasciun. Le Spirit Sant che i à implì cun süa forza nes mantëgnes inće nos tla fedelté y tl amur a té ćina ala mort. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 14, 23
314
Gnissant
1 de novëmber
GNISSANT Antifona dal ingrès
Ralegrésse düć tl Signur en chësc santù de düć i sanć. Cun nos se ralegrëia i agnui y ai lalda le Fi de Dî.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt y etern, te nes das la ligrëza de zelebrè te chësta festa i mirić y la gloria de düć tü sanć. Por les supliches de tan de interzessurs, ademplësc nosta speranza y scìnchesse tüa misericordia. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Revelaziun 7, 2–4.9–14
Letöra dal liber dla Revelaziun de san Jan 2
Iö, Jan, à odü n agno che s’alzâ sö dal oriënt: al â le sigil dl Dî vi, y al ti scraiâ ia cun gran usc ai cater agnui, a chi ch’al ti ê gnü dè la potestè de desdrüje la tera y le mer: 3 No desdrujede la tera, le mer, i lëgns, ćina ch’i ne ti ùn nia druché sö ai sorvidus de nosc Dî le sigil söla frunt. 4 Spo ài aldì le numer de chi che ê signà cun le sigil: Al n’ê cënticarantecatermile fora de vigni tribù di fis de Israel che portâ le sigil. 9 Dedô ài odü na gran schira, fora de dötes les naziuns y tribus, de düć i popui y lingac; degügn n’ê bugn da i cumpedè. Ai stô vistis cun iestes blanćes impé dan dal tronn y dan dal Agnel y tignî rames de palmes tles mans. 10 Ai scraiâ dadalt: La salvëza vëgn da nosc Dî, che é sentè söl tronn, y dal Agnel.
Gnissant
315
11
Y düć i agnui stô incër le tronn ia y i plü vedli y i cater essënć viënć. Ai s’à sciuré söla müsa dan dal tronn y adorâ Idî 12 y dijô: Amen. Lalt y gloria, sapiënza y rengraziamënt, onur y potënza y forza a nosc Dî, por döta l’eternité. Amen. 13 Dailò m’à damanè un di plü vedli: Chê é pa chisc che é vistis a blanch y da olâ esi pa gnüs? 14 I ti à respognü: Mi Signur, tö le sas. Y ël m’à dit: Al é chi che vëgn dala gran tribolaziun; ai à lavè sües iestes y les à fates blanćes tl sanch dl Agnel. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Da dlunch i ast’ cherdè, Signur, chi che chir to müs. – R
Salm 24 (23)
1
Dl Signur é la tera y ći che la implësc, * le cërtl dla tera y chi che l’abitëia.
2
Deache söi mers l’àl fondada * y stabilida sura les eghes. – R
3
Chê po pa jì söla munt dl Signur, * chê po pa stè te to santuare?
4
Chël che à mans nëtes y n cör sinzier, * chël che ne dà nia juramënt falz y ne ingiana. – R
5
Al ciafarà benedisciun dal Signur, * iustizia da Idî, süa salvëza.
6
Chësta é la jënt che damana do d’ël, * che chir to müs, Dî de Iàcob. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala pröma lëtra de san Jan Fredesc y sorus! 1 Ćiarede tan gran che l’amur é, che le Pere nes à scinché: I ùn inom fis de Dî, y i le sun. Le monn ne se conësc nia nos, ćiodich’al n’à nia conesciü ël.
(VI)
1 Jan 3, 1–3
316
Gnissant
2
Fredesc bunorüs, śëgn sunse fis de Dî. Mo ći ch’i sarun, n’é nia ćiamò gnü revelè. I savun ch’i ti somiarun, canch’al se manifestarà; ćiodì ch’i l’odarun, sciöch’al é. 3 Vignun che à chësta speranza te ël devënta sant sciöche ël é sant. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Gnide da mè os düć, ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè. Iö ves darà palsa – insciö dij le Signur. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp, 1 canche Gejù odô le gröm de jënt, él jü sön na munt. Al s’à sentè jö, y sü discepui ti é jüs pormez. 2 Spo àl metü man da baié y i istruî. 3 Al à dit: Beâć, chi che é püri dan da Idî; deache de d’ëi é le rëgn dl cil. 4 Beâć, chi che plüra; deache ai gnarà consolà. 5 Beâć, chi che é saurisc; deache ai arparà la tera. 6 Beâć, chi che à fan y sëi do la iustizia; deache ai gnarà pascentà. 7 Beâć, i misericordiusc; deache ai ciafarà misericordia. 8 Beâć, chi che à n cör nët; deache ai odarà Idî. 9 Beâć, chi che fej pêsc; deach’an ti dijarà fis de Dî. 10 Beâć, chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; deache de d’ëi é le rëgn dl cil.
confr. Matî 11, 28
Matî 5, 1–12a
Gnissant
317
11
Beâć sëise os, sc’i gnëis dejonorà y porseghità y scraià fora a vigni manira por mia gauja. 12 Ralegrésse y iubilede: Osc paiamënt tl cil sarà gran. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, tol sö les scincundes ch’i t’ofriun en chësc dé de festa. I cherdun che tü sanć vir pro tè y che dolur y mort ne sciafia nia plü da i arjunje. Ascuta nosta oraziun y làscesse sintì ch’ai nes é dlungia y ch’ai sta ite por nos. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Beâć chi che à n cör nët deach’ai odarà Idî. Beâć chi che fej pêsc, deach’ai gnarà tlamà fis de Dî. Beâć i porseghità por gauja dla iustizia, deache de d’ëi é le rëgn dl cil.
Oraziun do la comuniun
Dî, tö su es sant, veneran tü sanć, t’onorunse tè. Renforza te nos cun to sacramënt la vita dla grazia y mënesse, por le tru de nosc peregrinaje, al past etern olache tö instës es la perfeziun di sanć. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 5, 8–10
318
Dé dles Animes - I
2 de novëmber
DÉ DLES ANIMES – I Antifona dal ingrès
Gejù é mort y ressorì, 1 Tess. 4, 14; 1 Cor. 15, 22 insciö él inće Idî che unësc cun ël chi che é morć te Gejù. Deache sciöche düć mör te Adam, insciö gnarà düć fać vis te Crist.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, I cherdun y professun che t’as ressuscité to Fi por pröm dai morć. Renforza nosta speranza che te ressuscitaras inće nostes sorus y nüsc fredesc defunć ala vita eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
2 Macabês 12, 43–45
Letöra dal secundo liber di Macabês 43
En chi dis à Iüda, le Macabè, tignì na oferta a chëra che düć à tut pert, y à ortié incër duimile monëdes d’arjënt a Ierùsalem por che an portes dant dailò n sacrifize d’espiaziun. Insciö s’àl astilé te na manira bela y nobla, ćiodich’al ponsâ ala ressoreziun. 44 Sc’al ne n’ess nia sperè che i tomà ressorî dai morć, ne fóssel stè por nia y zënza significat perié por i morć. 45 Al â inće imënt le gran paiamënt che é arjigné por chi che mör tla pieté. Chësc so pinsier ê sant y devot! Porchël àl lascè ofrì chël sacrifize d’espiaziun por i morć, por ch’ai vëgnes delibrà dal pićé. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Signur, t’es tan bun y rich de salvëza. – R
Salm 130 (129) 1
Signur, dal sot te chërdi. * Mia usc, Signur, ascuta!
2
Deura tües orëdles * y intënn mies plüres! – R
(VII)
Dé dles Animes - I
319
3
Sce te ćiarasses, Signur, sön nostes colpes, * Signur, chê podess pa stè impé te tüa presënza?
4
Mo pro tè él pordenanza, * insciö poi te sorvì cun stima. – R
5
I speri tl Signur, mia anima spera, * i aspeti confidënt do süa parora.
6
Do le Signur mia anima speta * deplü co les verdes do l’alba. – R
7a
Deplü co les verdes s’aôda l’alba, * dess Ìsrael s’audè le Signur, so Dî/i.
8
Al salvarà Ìsrael * da dötes sües colpes. – R
SECUNDA LETÖRA
1 Tessalonichesc 4, 13–18
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Tessalonichesc 13
Fredesc y sorus, i n’orun nia ves lascè tl’ignoranza porsura i morć, por ch’i ne plurëise nia sciöche i atri, che n’à degöna speranza. 14 Sce Gejù – y chësta é nosta fede – é mort y ressorì, spo saral Idî, tres Gejù Crist, che condejarà inće i morć deboriada cun ël tla gloria. (15Deache chësc ves dijunse do na parora dl Signur: Nos, i vis, ch’i sun restà indô por canch’al vëgn le Signur, ne ti ùn nia danfora ai morć. 16 Ćiodiche le Signur instës gnarà jö dal cil, canch’al gnarà dè le comane, l’arcagno cherdarà y la possauna de Dî sonarà. Impröma ressoriaral chi che é morć te Crist, 17 spo gnarunse nos, i vis, ch’i sun restà indô, trasportà deboriada cun ëi söi niui adincuntra al Signur tl aier, y insciö sarunse tres pro le Signur. 18 Consolésse un l’ater cun chëstes parores!) Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Crist triunfëia, Crist regnëia, Crist vir tl’eternité. – R o bëgn: Alleluia. Alleluia. Iö sun la ressoreziun y la vita. Jan 11, 25a.26b Vignun che crëi te mè, ne moriarà mai. – R
320
Dé dles Animes - I
VAGNELE
Jan 11, 17–27
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur. Te chël tëmp 17 canche Gejù ê rové a Betània, àl ciafè Làzarus che ê bele cater dis te fossa. 18 Betania ê daimprò da Ierùsalem, incër chinesc stadi dainciarà. 19 Tröc iüdes ê gnüs da Marta y Maria a les consolè por so fre. 20 Canche Marta â aldì che Gejù ê tl gnì, ti éra jüda adincuntra, mo Maria ê romagnüda te ćiasa. 21 Marta ti à dit a Gejù: Signur, sce te fosses stè chilò, ne foss mi fre nia mort. 22 Mo inće śëgn sai: Döt, do ći che te prëies Idî, él ël che te darà. 23 Gejù ti à dit: To fre ressoriarà. 24 Marta ti à dit: I sa ch’al ressoriarà dala ressoreziun l’ultimo dé. 25 Gejù ti à respognü: Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè viarà, inće sc’al mör, 26 y vignun che vir y crëi te mè, ne moriarà mai. Crëieste tö chësc? 27 Marta ti à respognü: Scê, Signur, i crëii che tö es le Messia, le Fi de Dî, che dess gnì te chësc monn. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, ćiara cun buntè sön nostes ofertes. Tol sö nüsc fredesc y nostes sorus, che à lascè la tera, tla gloria de to Fi, a chël ch’i sun inće nos unis tl gran sacramënt dl amur. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè viarà, inće sc’al mör, y vignun che vir y crëi te mè, ne moriarà mai.
Jan 11, 25–26
Dé dles Animes - II
Oraziun do la comuniun
321
Dî misericordius, i ùn festejé le recort dla mort y dla ressoreziun de Crist por i fredesc y les sorus che à tut comié da chësta tera. Condüji dala mort ala vita, dal scür tl lominus y dala tribolaziun te tüa pêsc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
DÉ DLES ANIMES – II Antifona dal ingrès
La vita eterna dài, Signur, y conforti cun to lominus.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, tö es la löm di credënć y la vita di sanć. Te nes as salvè tres la mort y la ressoreziun de to Fi. Sìdeste graziënt cun nostes sorus y nüsc fredesc defunć che à zelebrè cun fede le mistêr dla ressoreziun, y lasci odëi por dagnora tüa gloria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber de Iob 1
Iob à tut la parora y à dit: Che mies parores vëgnes pö scrites sö, ingravades ite te na iscriziun 24 cun n grifl de fer y cun plom mazades ite tl crëp por tres. 25 Iö sa che mi Redentur é vi, por ultimo lovaral sö sura le stöp. 26 Zënza mia pel, scrostada demez, y zënza mia ćern odarài Idî. 27 Iö l’odarà, iö instës, mi edli ne l’odarà nia plü da forest. Do chësc se dejidrëia mi cör te mi piet. 23
Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Iob 19, 1.23–27
322
Dé dles Animes - II
Salm de resposta
Mia anima à sëi do tè, mi Dî. – R
Salm 42 (41) y 43 (42) 2
Sciöche le cerf chir ega frëscia * (II) insciö él mia anima che chir do tè, oh Dî/i.
3
Mia anima à sëi do Idî, * do le Dî dla vita. – R Can poi pa gnì * a odëi le müs de Dî/i?
5
Le cör me va porsura canch’i pënsi: / sciöch’i jô adincuntra ala ćiasa de Dî tla fola da santù, * iubilan y rengrazian danter jënt da festa. – R
3
Mëna tüa löm y tüa verité che ares m’ acompagnes, * ares dess me condüje sön to crëp sant y te to santuare.
4
Insciö ôi jì dan l’altè de Dî, dal Dî de mia ligrëza. * Cigan, Dî, mi Dî, ôi te laldè cun l’erpa. – R
SECUNDA LETÖRA
Romans 8, 14–23
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 14 Düć, chi che se lascia condüje dal Spirit de Dî, é fis de Dî. 15 I n’ëis pö nia ciafè n spirit che fej stlâfs fora de os, a na manira ch’i messesses tres ćiamò se temëi, mo i ëis ciafè le Spirit, che fej fis fora de os, chël Spirit, te ch’ël ch’i cherdun: Abba, Pere! 16 Insciö ti testemoniëia le Spirit instës a nosc spirit, ch’i sun fis de Dî. 17 Mo sc’i sun fis, spo sunse inće arpadus; i sun arpadus de Dî y coarpadus de Crist; sc’i sofriun cun ël, spo inće por gnì glorificà cun ël. 18 I sun sigü che les soferënzes dl tëmp da śëgn ne n’é nia en confrunt ala gloria te chëra ch’i gnarun manifestà. 18 I sun sigü, che i patimënć dl tëmp da śëgn ne n’é bëgn nia en confrunt ala gloria che gnarà manifestada te nos. 19 Deache döta la creaziun aspeta ert do la revelaziun di fis de Dî. 20 La creaziun é sotmetüda ala despassënza, nia por süa orentè, mo por orentè de chël che l’à sotmetüda;
Dé dles Animes - II
323
mo tl medemo tëmp ti àl dè speranza. 21 Inće la creaziun dess gnì salvada dala stlavité y dala perdiziun por passè ala liberté y ala gloria di fis de Dî. 22 I savun pö che döta la creaziun süsta y patësc ćina al dedaincö tles dorìes. 23 Mo inće nos, scebëgn ch’i ùn ciafè sciöche pröma scincunda le Spirit, sustunse te nosc cör y aspetun che cun la salvëza de nosc corp gnunse manifestà sciöche fis. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Lalt a té Crist, re de gloria eterna. – R o bëgn: Alleluia. Alleluia. Tla ćiasa de mi Pere él tröpes abitaziuns. I gnarà indô a ves condüje da mé, por ch’i sëise inće os olache iö sun. – R
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 1 Osc cör ne se lasces nia turbè. Cherdede te Dî y cherdede te mè! 2 Tla ćiasa de mi Pere él tröpes abitaziuns. Sc’ara ne foss nia insciö, ves essi dit dailò: I va a ves arjigné ca n post? 3 Canch’i sarun jü y ves arà arjigné ca n post, gnarài indô, y i ves tolarà cun mè, por ch’i sëise inće os, olache iö sun. 4 Y olache iö va – chël tru conescëise pö. 5 Tomesc ti à dit: Signur, i ne savun nia olache te vas. Cô désson pa spo conësce le tru? 6 Gejù ti à dit: Iö sun le tru y la verité y la vita; degügn ne röia dal Pere ater co tres mè. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Jan 11, 25a.26b
Jan 14, 1–6
324
Dé dles Animes - III
Söles ofertes
Dî onipotënt y misericordius, t’as santifiché nüsc defunć cun l’ega dl bato. Purifichëii tl sanch de Crist da sü pićià y condüji te tüa buntè ala perfeziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
La löm eterna ti lomines, Signur, confr. 4 Esrs 2, 35–34 pro tü sanć tl’eternité; ćiodiche tö es nosc Pere. Signur, dài la vita eterna, y la löm eterna ti lomines pro tü sanć tl’eternité; ćiodiche tö es nosc Pere.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, i ùn tignì le past de to Fi, che s’à sacrifiché por nos y che é ressorì tla gloria. Alda nosta oraziun por nüsc fredesc y nostes sorus che s’un é jüs da chësc monn. Purifichëii tres le mistêr pascal de Crist y lasci ressorì ala ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
DÉ DLES ANIMES – III Antifona dal ingrès
Dî, che à ressuscité Gejù dai morć, ti darà inće vita a nosc corp mortal, tres so Spirit, che abitëia te nos.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, t’as inalzé to Fi vitorius a tüa man dërta. Lascia tó nostes sorus y nüsc fredesc defunć a tüa vitoria sura la despassënza dl tëmp por ch’ai pois t’odëi da müs a müs, tö che te es so creatur y redentur. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
confr. Romans 8, 11
Dé dles Animes - III
325
PRÖMA LETÖRA
Isaìa 25, 6–9
Letöra dal liber dl profet Isaìa En chël dé 6 tignarà le Signur dles armades sön chësta munt n past da festa cun spëises grassines por düć i popui, na marëna cun de bugn vins, cun spëises da saù y vins rafinà. 7 Al scarzarà indalater sön chësc crëp la cultrina che cür dötes les naziuns y la cutra che cür pro düć i popui. 8 Al tolarà demez la mort por dagnora. Idî, le Signur, terjarà jö les leghermes da vigni müs. Te döt le raiun tolaral demez le dejonur da so popul. Scê, le Signur à baié. 9 En chël dé dijaran: Ćiarede, chësc é nosc Dî, te ël unse sperè, ël nes salvarà. Chësc é le Signur, te ël unse metü nosta speranza. I orun iubilé y se ralegrè por süa aziun salvënta. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta Salm 23 (22)
Le Signur é mi famëi, al me condüj pro l’ega dla vita. – R
1
Le Signur é mi famëi, * al ne me manćia nia.
(VI)
2
Al me lascia pone sön pastöres ordiëntes * y me condüj ti armiris dlungia l’ega. – R
3
Al archîta ia mi dejier * y por les dërtes sëmenes fedel a so inom me mënel.
4
Inće sc’i mëssi passè por na val scöra, * da degun mal ne me tëmi; – R ćiodiche tö es cun mè, * tüa maza y to bastun me dà confidënza.
5
Tö me tënes sö la mësa * dan dai edli de mi nemisc che me sighita. – R Tö unjes cun öre mi će, * tö me jütes sö plëgn le caresc.
6
Blot grazia y buntè m’acompagnarà dagnora, * tla ćiasa dl Signur poi abité döta mia vita. – R
326
Dé dles Animes - III
SECUNDA LETÖRA
Filipesc 3, 20–21
Letöra dala lëtra de san Paul ai Filipesc Fredesc y sorus! 20 Nosta patria indere é tl cil. Da dailò aspetunse inće Gejù Crist, le Signur, sciöche salvatur, 21 che trasformarà nosc corp miserabl tla forma de n corp glorius, cun chë forza, cun chëra ch’al s’à sotmetü döt cant. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Antifona dal vagnele
Lalt a té Crist, re de gloria eterna. – R o bëgn: Alleluia. Alleluia. Gnide ca, os ch’i sëis benedis da mi Pere, Matî 25, 34 tolede le rëgn te osc avëi, che é destiné por os dala creaziun dl monn incà. – R
VAGNELE
Lüca 7, 11–17
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur. Te chël tëmp 11 é Gejù jü te na cité che â inom Nainn; sü discepui y na gran meja de jënt ti jô do. 12 Canch’al ê rové dan la porta dla cité, portân dër fora n mort. Al ê le fi su de süa uma, y chësta ê vëdua. Y n gröm de jënt dla cité l’acompagnâ. 13 Canche le Signur à odü l’ëra, àl albü compasciun impara y ti à dit: No pité! 14 Spo ti él jü pormez ala barela y l’à piada ite. I portadus s’à archité, y al à dit: Jonn, i te diji: Lê sö! 15 Dailò s’à le mort arvërt sö y à metü man da baié, y Gejù ti al à dè derevers a süa uma. 16 Düć â ciafè tëma; ai aprijâ Idî y dijô: N gran profet é lovè sö danter nos: Idî s’un n’à tut sura de so popul. 17 Y la notizia se slariâ fora indlunch tla Iudea y tl raiun incëria. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
San Carlo Borromeo
327
Söles ofertes
Signur, nosc Dî, tol sö l’oferta ch’i te portun dant por nostes sorus y nüsc fredesc defunć y por düć chi che é morć te Gejù Crist. Tres chësc sacrifize sant delibrëii dales ćiadënes dla mort y scinchi la vita eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
I aspetun le Redentur, le Signur Gejù Crist, che trasformarà nosc püre corp do la somëia de so corp glorifiché.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, i ùn portè dant chësc sacrifize y i periun che te l’azetes te tüa buntè. Mënete pićé de nüsc defunć. Tl bato i aste tut sö sciöche tü fis; scinchi la ligrëza dl cil y l’arpejun impormetüda. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Filipesc 3, 20–21
4 de novëmber
SAN CARLO BORROMEO Antifona dal ingrès
I chiriarà les bisces de mi pastorëc confr. Ezèchiel 34, 11.23.24 – dij le Signur – y i fajarà lovè sö n famëi che les condüj sön pastöra; iö, le Signur, sarà so Dî.
Oraziun dl dé
Periun! Dî y Signur, mantëgn vi te to popul le spirit che à animé le vësco san Carlo Borromeo y dài a tüa Dlijia la forza de se renovè inant. Fórmela do l’ideal dl vagnele ch’ara ti fejes conësce al monn Gejù Crist, nosc Dî y Signur, che vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
328
SECUNDA LETÖRA
San Carlo Borromeo Romans 12, 3–13
Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 3 Por la grazia che m’é gnüda dada ves diji a vignun de os: No tingede do deplü co ves speta, mo tingede da ester prudënć, vignun do la mosöra dla fede che Idî ti à dè. 4 Deache sciöch’i ùn pro un n corp tröc mëmbri, mo nia düć i mëmbri ne fej le medemo sorvisc, 5 insciö sunse inće nos, scemìa ch’i sun tröc, un n corp te Crist, mo vignun por süa pert sunse mëmbri un por l’ater. 6 I ùn scincundes desvalies, aladô dla grazia che nes è gnüda dada. Sce un à la scincunda dl baié profetich, spo déssel baié aladô dla fede; 7 sce un à la scincunda dl sorvì, spo déssel sorvì. Chël che é cherdè a insigné, dess insigné; 8 chël che é cherdè a consolè y a amonì, dess consolè y amonì. Chël che dà, dess dè zënza speculaziuns; chël che é surastant, dess se dè da fà cun lezitënza; chël che fej misericordia, la fejes cun ligrëza. 9 Osc amur sides zënza falsité. Desprijede le ri, tignìsse dassënn al bëgn! 10 Gnisse un cun l’ater te n amur fredejin, garejede tl respet un por l’ater. 11 Ne stede a lascè do te osta lezitënza, lascésse animé dal Spirit y sorvide Idî. 12 Sëise ligri tla speranza, paziënć tl’opresciun, tignide fora tl’oraziun! 13 Daidede i sanć (i fredesc) che é tl bojëgn; dedi dagnora ospitalité. 14 Benedide üsc porseghitadus; benedidi, no i maledide.
San Carlo Borromeo
329
15
Ralegresse cun i ligri y pitede cun chi che pita. 16 Jide inanter os a öna; ne stede a tingé altafora, romagnede ala buna. 17 No aratésse instësc sapiënć! Ne stede a ti rete a degügn le mal cun le mal. Defrunt a düć ede le bëgn imënt. 18 Tan inant ch’ara va viede cun düć en pêsc. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Salm de resposta
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, ôi ćiantè por tres y dagnora. – R
Salm 89 (88)
2
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, / (I) ôi ćiantè por tres y dagnora, * y incundé tüa fedelté da na descendënza al’atra.
3
Deache i diji: / Tüa buntè romagn por dagnora, * a tüa fedelté n post frëm tl cil i daste. – R
20a 4
T’as dit, Signur, te na vijiun a tü devoć: / "I à stlüt jö cun mi prelité n’alianza, * y ti à dè juramënt a mi fant Davìde:
5
A tüa ćiasa ti dài dorada por dagnora, * y da generaziun a generaziun sta impé to trone. – R
21
I à ciafè Davìde, mi fant, * y l’à consacrè cun mi öre sant.
22
Mia man le tignarà dagnora * y mi brac ti darà forza. – R
25
Mia fedelté y mia tlemënza l’acompagnarà, * y te mi inom alzaral le će.
27
Ël me cherdarà: Tö es mi pere, * mi Dî, le crëp de mia salvëza." – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Iö sun le bun famëi. Iö conësci i mi y i mi conësc mè. Alleluia.
Jan 10, 14
330
San Carlo Borromeo
VAGNELE
Jan 10, 11–16
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit: 11 Iö sun le bun famëi. Le bun famëi dà ia süa vita por les bisces. 12 Le fant tut sö a paiamënt indere, che ne n’é nia famëi y de chël che les bisces ne n’é nia, lascia les bisces sores y s’un sciampa canch’al vëiga gnon le lu; le lu les scherza y les sprìgora indalater. Al s’un sciampa, 13 ćiodì ch’al é mâ n fant a paiamënt y ćiodiche les bisces ne ti un vel nia. 14 Iö sun le bun famëi; iö conësci i mi y i mi conësc mè, 15 sciöche le Pere conësc mè y iö conësci le Pere; y iö dà ia mia vita por les bisces. 16 I à ćiamò d’atres bisces, che ne n’é nia fora de chësta stala; inće chëres mëssi condüje y ares ascutarà mia usc; spo saral mâ un n pastorëc y un n famëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî de buntè, tol sö les ofertes ch’i portun sön altè le dé de recort de san Carlo Borromeo. Por so fistide da famëi y por süa opera ti aste dè la corona dla vita. Por la forza de chësc sacrifize fa ch’i portunse inće nos tröp früt. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
I sun gnü ch’ai ais la vita y ch’ai l’ais en abondanza – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Signur nosc Dî, te nes as renforzè cun le pan de tüa mësa. Fa ch’i sunse sciöche san Carlo Borromeo fedei te to sorvisc y implis d’amur por i atri. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 10, 10
San Linert
331
6 de novëmber
SAN LINERT Antifona dal ingrès
Tö, Signur, me das l’arpejun y me sporjes le caresc; Salm 16 (15), 5–6 te tëgnes mi destin te tües mans. Mia pert é tomada sön de bel ćiampoprè. Scê, mia arpejun me plej dër.
Oraziun dl dé
Periun! Dî misericordius, t’as metü l’eremit san Linert a delibré i sarà ia y a condüje i pićiadus sön le dër tru. Fasse lëdi dales ćiadënes dl pićé y mantëgnesse tla liberté a chëra che te nes as cherdè. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Filipesc 3, 8–14
Letöra dala lëtra de san Paul ai Filipesc Fredesc y sorus! 8 Döt, arati iö, che é da lascè ester, ćiodiche la conescënza de Crist Gejù, mi Signur, superëia döt. Por ël ài dè sö döt cant, aratan döt sciöche ciomënt, por davagné Crist 9 y por ester te ël. I ne chiri nia mia iustizia, che vëgn dala lege, mo chëra, che vëgn dala fede te Crist, la iustizia, che Idî scinca por gauja dla fede. 10 Crist ôi conësce tambëgn tla potënza de süa ressoreziun co tla partezipaziun a süa pasciun a na moda ch’i vëgnes conformè a süa mort. 11 Insciö speri inće, de rové ala ressoreziun dai morć. 12 Nia ch’i ais bele arjunt le pest o ch’i sides bele perfet. Mo i ćiari de l’abiné, deache inće iö sun gnü abiné da Crist Gejù. 13 Fredesc, i ne me mëti nia tl će, ch’i l’ais bele arjunt. Mo öna na cossa feji: I me desmëntii ći ch’i à do da mè, y me stëni adincuntra a ći ch’i à dan da mè.
332
San Linert
14
Cun la mira dan i edli, salti por davagné le pest dla cherdada divina che Idî nes scinca te Crist Gejù. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Móstreme, Signur, le tru dla vita! – R
Salm 16 (15)
1 2
Ćiara de mè, oh Dî, a té t’ài crëta. / (III) I ti diji al Signur: "Tö es mi Signur; * tö su es döta mia fortüna."
5
Tö, Signur, me das l’arpejun y me sporjes le caresc; * te tües mans tëgneste le destin de mia vita. – R
7
Al Signur che m’à aconsié ti va mia lauda, * inće de nöt él mi cör che m’al recorda.
8
I à le Signur tres dan dai edli, * al sta a mia man dërta ch’i ne ciancantes. – R
9
Porchël se ralegrëia mi cör y mia anima esultëia; * inće mi corp é al sigü che palsa.
11
Tö me mostres le tru dla vita. / Dan da to müs regnëiel ligrëza en abondanza, * baldëza por düć i tëmps a tüa man dërta. – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Jan 15, 9b.5b Romagnede te mi amur! Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt. Alleluia.
VAGNELE
Matî 13, 44–46
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù dit ala meja: 44 Cun le rëgn dl cil éra sciöche cun n tesur che ê ćiavè ite te n ćiamp. N ël ê rové laprò, mo al l’à indô ćiavè ite. Te süa ligrëza él jü a vëne döt ći ch’al â, y à cumprè le ćiamp. 45 Cun le rëgn dl cil éra inće sciöche cun n marćiadënt che chirî de beles perles. 46 Canch’al â albü ciafè na perla dër preziosa, àl venü döt, ći ch’al â, y l’à cumprada. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Segra dla basilica dl Lateran
333
Söles ofertes
Signur, recordan la dediziun de san Linert te portunse dant cun chëstes ofertes inće nos instësc. Tol demez da nos ći che nes despartësc da tè, por che te sides tö su nosta richëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ćiarćede y odede, tan bun che le Signur é; fortuné chël che s’ascogn pro d’ël.
Oraziun do la comuniun
Dî etern, tö fontana y plenëza dla santité, t’as condüt san Linert söl tru dla perfeziun. Cun la forza de chësc sacramënt làscesse crësce tl amur y completëia por le dé dl avënt de Gejù Crist l’opera dla grazia che t’as scomencè te nos. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 34 (33), 5
9 de novëmber
SEGRA DLA BASILICA DL LATERAN Antifona dal ingrès
I à odü la cité santa, la Ierùsalem nöia, gnon da Idî jö dal cil. Ara ê arjignada sciöche na nücia, che s’à infornì sö por so nüc.
Oraziun dl dé
Periun! Dî alingrana, t’ôs te fà sö la ćiasa de tüa gloria cun peres vies y de pröma lîta. To Spirit, che te i as scinché a tüa Dlijia, la fejes rica de früć. Fa che i credënć crësces tla fede, tla speranza y tla ćiarité, che to popul röies ala perfeziun tla Ierùsalem dl cil. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Revelaziun 21, 2
334
o bëgn: Oraziun dl dé
Segra dla basilica dl Lateran
Periun! Dî onipotënt, t’as orü che to popul ais inom Dlijia, deach’i sun la ćiasa olach’al abitëia tüa gloria. Fa che i credënć, che s’abina te to inom, te onorëies, te ôis bun y te stimes, por ch’ai arjunjes sot tüa proteziun l’arpejun eterna. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Ezèchiel 47, 1–2.8–9.12
Letöra dal liber dl profet Ezèchiel 1
L’ël, che m’acompagnâ, m’à condüt söl’entrada dl tëmpl y i odô ega sbrocan sot le limo dl tëmpl fora y rogoron cuntra oriënt; deache la falzada dant dl tëmpl ê ota cuntra oriënt. L’ega rogorô jö sot la pert dërta dl tëmpl dal altè cuntra misdé. 2 Spo m’àl condüt fora por la porta setentrionala y m’à fat jì defora ia ćina söla porta orientala defora. I odô l’ega sbrocan fora dala pert de misdé. 8 Al m’à dit: Chësta ega rogor tl raiun oriental y va jö tl’Àraba y fluësc tl mer, tl mer dal’ega sarada. Insciö vëgn l’ega sarada sana. 9 Olache le rü röia, dailò podarà vire düć i estri viënć, döt ći che büsia, y al sarà n gröm de pësc. Deache chësta ega röia ilò, devënta les ones sanes; olache le rü arjunj, dailò romagn döt en vita. 12 Da trames les perts crëscel de vigni sort de lëgns da ordöra, süa fëia ne vëgn nia flacia y ai ne sarà mai zënza früć. Vigni mëis porti früć frësć deache l’ega vëgn dal santuar. I früć sarà de spëisa y les fëies de medejina. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Segra dla basilica dl Lateran
335 1 Corinć 3, 9c–11.16–17
o bëgn:
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 9c I sëis na costruziun de Dî. 10 Aladô dla grazia de Dî, che m’é gnüda scincada, ài metü la fondamënta sciöche n bun muradù; n ater frabichëia lassura inant. Mo vignun dess mëte averda co ch’al frabichëia inant. 11 Deache n n’atra fondamënta ne sciafia degügn da mëte ater co chëra che é bele metüda: Gejù Crist. 16 Ne savëise nia, ch’i sëis tëmpl de Dî y che le Spirit de Dî abitëia te os? 17 Chël che rovina le tëmpl de Dî, chël él Idî che mët en roina. Deache le tëmpl de Dî é sant, y chël sëise os. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Amesa tüa Dlijia, Dî y Signur, ciafunse grazia surafora. – R
Salm 46 (45)
2
Dî é por nos proteziun y forza, * (V) tres arjigné da daidé te vigni meseria.
3
I n’un nia pôra inće sc’al trëmora la tera, / gnanca sce les munts tomass tl mer * y gniss curides pro dales eghes. – R
5
Rüs d’ega ralegrëia la cité de Dî, * l’abitaziun santa de Dî, l’Altiscim.
6
Amesa ëra é Idî, porchël mai ne ciancantaràra, * Idî la dëida bele canche la doman se descëda. – R
8
Le Signur dles armades é cun nos, * le Dî de Iàcob é nosta fortëza.
9
Gnide y odede les opres dl Signur, * cosses demorvëia fêjel sön la tera. – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. confr. 2 Cronica 7, 16 I à chirì fora chësta ćiasa y l’à santificada, por che mi inom sides chilò por dagnora. Alleluia.
336
Segra dla basilica dl Lateran
VAGNELE
Jan 2, 13–22
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur. 13
La festa de Pasca di iüdes ê daimprò, y Gejù é jü sö Ierùsalem. 14 Tl tëmpl àl urté i sciacri de armënć, bisces y colombes y i ingiamiadus de scioldi, che ê sentà dailò. 15 Do ch’al â fat na scoriada de cordes i àl parè düć fora dl tëmpl adöm cun les bisces y i armënć; i scioldi di ingiamiadus àl juté fora, y sües mëses àl rosedè sotissura. 16 Ai sciacri dales colombes ti àl dit: Jide demez cun chësc patüc, ne stede a fà fora dla ćiasa de mi Pere n salf da marcé. 17 Sü discepui se recordâ dla parora dla Scritöra: La pasciun por mia ćiasa me consumëia. 18 Sön chësta l’à i iüdes tut a cunt: Ćî sëgn nes làsceste pa odëi por desmostrè che te pos fà chësc? 19 Gejù ti à respognü: Tirede jö chësc tëmpl, te trëi dis le fajarài indô sö. 20 Dailò à dit i iüdes: Carantessis agn alalungia él gnü frabiché pro chësc tëmpl, y tö ôs le fà sö te trëi dis? 21 Mo ël minâ le tëmpl de so corp. 22 Do ch’al ê ressorì dai morć, s’à sü discepui recordè ch’al â albü dit chësc, y ai ti cherdô ala Scritöra y ala parora che Gejù â albü dit. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî y Signur, tol sö nostes ofertes, scìnchesse cun tü sacramënć forza y crëta y ejaudësc düć chi che prëia te to santuar. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Lascésse arcuncè sö sciöche peres vies por la costruziun de na ćiasa spirituala, por n sazerdoze sant.
1 Pire 2, 5
San Martin
Oraziun do la comuniun
337
Dî onipotënt, tla Dlijia söla tera nes daste le presentimënt dla Ierùsalem divina. Cun chësta comuniun santa fa fora de nos le tëmpl de tüa grazia y làscesse rové pormez al tronn de tüa gloria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
11 de novëmber
SAN MARTIN Antifona dal ingrès
Parora de Dî, le Signur: I metarà n prou de crëta a mi sorvisc, che se deportarà do mia orentè.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, le vësco san Martin t’à glorifiché te süa vita y te süa mort. Lascia che la potënza de tüa grazia operëies inće te nos por che no la vita, no la mort nes destaches da to amur. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Isaìa 1
Le Spirit de Dî é sön mè, deache le Signur m’à unt. Al m’à unt, por ch’i ti portes ai püri na noela de ligrëza y varësces düć chi, che à le cör intoć, por ch’i ti incündes ai stlâfs la liberté y ai sarà ia la liberaziun, 2 por ch’i protlamëies n ann de grazia dl Signur y n dé de vendicaziun dl Signur, por ch’i consolëies düć chi che à la ria
1 Sàmuel 2, 35
Isaìa 61, 1–3a
338
San Martin
3a
y ralegrëies i sconsolà de Sionn, ti portes decoraziun impede umilianza, öre de ligrëza impede guant da plöra, iubilanza impede desperaziun.
Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Tüa fedelté, Signur, incündi al’indunanza. – R
Salm 89 (88)
2
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, / (III) ôi ćiantè por tres y dagnora, * y incundé tüa fedelté da na descendënza al’atra.
3
Deache i diji: / Tüa buntè romagn por dagnora, * a tüa fedelté n post frëm tl cil i daste. – R
20a 4
T’as dit, Signur, te na vijiun a tü devoć: / "I à stlüt jö cun mi prelité n’alianza, * y ti à dè juramënt a mi fant Davìde:
5
A tüa ćiasa ti dài dorada por dagnora, * y da generaziun a generaziun sta impé to trone. – R
21
I sun rové pro mi fant Davìde, * y i l’à unt cun mi öre sant.
22
Demeztrù le tignarà mia man dërta * y mi brac ti darà forza. – R
Atlamaziun dla vagnele
Alleluia. Alleluia. N comandamënt nü ves dài: Sciöche iö ves à orü bun, insciö desses inće os s’orëi bun un al ater. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 31
Canche le Fi dl Om vëgn te süa gloria y düć i agnui cun ël, se sentaral söl tronn de süa gloria. 32 Y düć i popui gnarà cherdà adöm dan da d’ël, y ël i cernarà indalater, sciöche le famëi cern les bisces dai moć. 33 Al abinarà les bisces a süa man dërta, i moć indere a süa man ciampa.
Jan 13, 34ac
Matî 25, 31–40
San Martin
339
34
Dailò ti dijarà le re a chi a süa man dërta: Gnide ca, os benedis da mi Pere, tolede le rëgn, che é destiné por os dala creaziun dl monn incà. 35 Deachi i â fan, y i m’ëis dè da mangé; i â sëi, y i m’ëis dè da bëre; i ê forest y zënza tët, y i m’ëis dè alberch; 36 i ê desnü, y i m’ëis vistì; i ê amarè, y i sëis gnüs a me ciafè; i ê te porjun, y i sëis gnüs da mè. 37 Spo ti respognarà i iüsć: Signur, can t’unse pa odü arfamè y t’ùn dè da mangé o assetè y t’ùn dè da bëre? 38 Y can t’unse pa odü forest y zënza ćiasa y t’ùn tut sö, o desnü y t’ùn vistì? 39 Y can t’unse pa odü amarè o te porjun y sun gnüs da tè? 40 Sön chëra ti respognarà le re: Amen, i ves diji: Vigni ota ch’i ëis fat chëstes cosses inće mâ a un su de chisc mi mëndri fredesc, les ëise fat a mé. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, santifichëia les ofertes ch’i te portun dant cun ligrëza en la festa de san Martin. Fa che chësc sacrifize rovënes ti bugn y ti stleć dis nosta vita te tüa pêsc. Tol demez da nos ći che nes despartësc da tè, por che tö su devëntes nosta richëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ći ch’i ëis fat a un de mi mëndri fredesc,: chël ëise fat a mé – dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te chësc past nes aste sport le pan sant sciöche sëgn de unité y de tüa buntè paterna. Dëidesse fà tüa orentè do l’ejëmpl de san Martin por ch’i aldiunse pro tè sciöche ël s’à metü da tüa pert. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 25, 40
340
San Iósafat
12 de novëmber
SAN IÓSAFAT Antifona dal ingrès
Por so Dî à chësc sant combatü ćina ala mort. Al ne n’â degöna pôra, deach’al stô sön fondamëntes sigüdes.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, tö Pere de düć i credënć, implì de Spirit Sant à le vësco y màrtire san Iòsafat dè ia la vita por so popul. Dasse por süa interzesciun inće a nos le Spirit dl amur ch’i sunse arjignà da stè ite cun la vita por nüsc fredesc. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 1 Iö, ch’i sun por gauja dl Signur te porjun, ves ejortëii de vire na vita che sides dëgna dla cherdada ch’i ëis ciafè. 2 Viede tla scemplité, chiride la pêsc y ede paziënza, soportésse un l’ater tl amur 3 y ćiarede de mantignì l’unité dl Spirit tres la pêsc che ves tëgn adöm. 4 Un n corp y un n spirit, sciöch’i sëis inće cherdà a öna na speranza dala vocaziun ch’i ëis deboriada; 5 un n Signur, öna na fede, un n bato, 6 un n Dî y Pere de düć che é sura döt y tres döt y te döt. 7 Mo vignun de nos à ciafè la grazia te chë mosöra che Crist ti l’à scincada. 11 Y al n’à metü n valgügn sciöche apostui, d’atri sciöche profeć,
Efejins 4, 1–7.11–13
San Iósafat
341
d’atri sciöche vagnelisć, d’atri sciöche famëis y maestri, 12 por arjigné i fredesc a so sorvisc, por l’edificaziun dl corp de Crist. 13 Insciö désson rové düć al’unité tla fede y ala conescënza dl Fi de Dî, por ch’i rovunse ala perfeziun do la figöra de Crist tla forma de döta süa plenëza. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Fortuné chël che va do i trus de Dî. – R
Salm 1
1
Beat le chestian che ne ti va nia do al consëi di ri, / (IV) che ne va nia por le tru di pićiadus, * che ne sta nia sentè tl cërtl di coienadures,
2
mo che à ligrëza cun le comandamënt dl Signur * y dé y nöt meditëia sön süa lege. – R.
3
Al é sciöche n lëgn sentè dlungia rüs d’ega, * che porta por tëmp sü früć y ne ciafa nia les fëies flaces. Döt ći ch’al fej, * ti gareta indortöra. – R
Atlamaziun dal vagnele
4
Nia insciö ne n’é i ri, * che vëgn soflà demez dal vënt sciöche zëmes. *
6
Deache le Signur conësc le tru di iüsć, * le tru di ri indere condüj tla roina. – R
Alleluia. Alleluia. Jan 15, 9b.5b Romagnede te mi amur! Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù alzè sü edli sö a cil y à perié: 20 Pere sant, i ne prëii nia mâ por chisc chilò, mo inće por düć chi che crëi te mè tres süa parora.
Jan 17, 20–26
342
San Iósafat
21
Düć dess ester un: Sciöche tö, Pere, es te mè y iö sun en tè, dessi inće ëi ester un te nos, por che le monn crëies che tö m’as menè. 22 Y iö ti à dè la gloria che tö m’as dè; deache ai dess ester un, sciöche nos sun un, 23 iö te ëi y tö te mè. Insciö dessi ester perfeć tl’unité, por che le monn reconësces che tö m’as menè y che tö ti as orü bun ai mi sciöche a mé. 24 Pere, i ô che düć chi che te m’as dè sides dailò pro mè, olache iö sun. Ai dess odëi mia gloria che tö m’as dè, deache tö m’as orü bun bele dan la creaziun dl monn. 25 Pere iüst, le monn ne t’à nia conesciü, mo iö t’à conesciü, y ai à conesciü che tö m’as menè. 26 I ti à fat conësce mi inom y le fajarà conësce, por che l’amur, cun chël che te m’as orü bun, sides te ëi, y por che iö sunse te ëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî de buntè, implësc chëstes ofertes cun tüa benedisciun. Dëidesse da ester fedei tla fede che san Iósafat à testemonié cun so sanch. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Chël che ô gnì do a mé, s’un desdijes de sè instës, toles süa crusc sön ël; spo déssel me gnì do.
Oraziun do la comuniun
Di misericordius, to past sant nes scinches le Spirit dla forza y dl amur ch’i stunse ite cun nosta vita, do l’ejëmpl de san Iósafat, por la gloria y l’unité dla Dlijia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 16, 24
Segra dles basiliches de San Pire y San Paul
343
18 de novëmber
SEGRA DLES BASILICHES DE SAN PIRE Y SAN PAUL A ROMA Antifona dal ingrès
Te i as metü sciöche surastanć sura döta la tera. Salm 45 (44), 17–18 Ai renomarà to inom da generaziun a generaziun; porchël t’aprijarà i popui tres y dagnora.
Oraziun dl dé
Periun! Dî etern, ćiara de tüa Dlijia y mantëgnela sot la proteziun di apostui san Pire y san Paul, da chi ch’ara à ciafè la fede y la vita te Crist. Làscela crësce te tüa grazia ćina ala fin di tëmps. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Storia di Apostui 28, 11–16.30–31
Letöra dala Storia di Apostui 11
Trëi mëisc dedô sunse pià ia cun na barca alessandrina, che â passè l’invern söl’ijola de Malta y che portâ le sëgn di Dioscûrs. 12 I sun rovà a Siracusa, olach’i sun stà trëi dis; 13 da dailò sunse navigà inant do la spona y sun rovà a Reggio. Le dé dô àl metü man da gnì le vënt dal süd y insciö sunse rovà te dui dis a Pozzuoli. 14 Ilò unse incuntè i fredesc; ai s’à perié de stè set dis pro d’ëi. Y insciö sunse rovà a Roma. 15 Da dailò s’é gnüs adincuntra i fredesc, che â aldì de nos, ćina a Foro Appio y a Tre Taverne. Canche Paul i â odü, àl rengrazié Idi y à ciafè coraje. 16 Do ch’i ên rovà a Roma, à Paul ciafè l’autorisaziun de abité da su, adöm cun n soldà che ti fajò da verda. 30 Al é romagnü dui agn intiers te süa abitazun a d’infit y tolô sö düć chi che gnô da d’ël.
344
Segra dles basiliches San Pire y San Paul
31
Al incundâ le rëgn de Dî y portâ dant zënza impedimënć y cun franchëza l’insegnamënt de Gejù Crist, le Signur. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Düć i confins dla tera vëiga la salvëza de nosc Dî. – R
Salm 98 (97)
Ćiantedi al Signur na ćiantia nöia, * ćiodich’al à fat opres demorvëia!
1
(III)
Al à daidé cun süa man dërta * y cun la forza de so brac sant. – R 2
Le Signur à manifestè süa salvëza, * dan dai edli di popui demóstrel süa iustizia.
3
Al s’à recordè de süa fedelté y tlemënza * por la ćiasa de Ìsrael. – R Düć i confins dla tera * vëiga la salvëza de nosc Dî/i.
Atlamaziun dal vagnele
4
Cighedi al Signur, düć os paîsc dla tera, * confortésse, iubilede y sonede! – R
5
Sonedi al Signur cun l’erpa, * cun l’erpa pro ćianties ressonëntes!
6
Pro le sonn di corgn y dles possaunes * dan dal Signur, le re, cighede! – R
Alleluia. Alleluia. Tè, oh Dî, te laldunse, tè, oh Signur, t’aprijunse; tè te glorifichëia le cor glorius di apostui. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 22
Do che Gejù ti â albü dè da mangé ala meja, àl comanè i discepui de jì te barca y de jì danfora söl’atra spona. Tratan orôl ortié la jënt a ćiasa. 23 Do ch’al l’â albü desgorta, él jü sön na munt, por stè da su y perié. Da sëra tert êl ćiamò dötaurela ilò da su. 24 La barca ê bele cotan de milies dala tera demez y gnô sciurada ia y ca dales ones;
Matî 14, 22–33
Segra dles basiliches de San Pire y San Paul
345
deach’ai â vënt da rodus. 25 Dala cuarta verda de nöt él gnü Gejù da d’ëi; al jô sura ega ia. 26 Canche i discepui l’â odü gnon ca por lêch, s’ài spordü, ćiodich’ai minâ ch’al foss n fantasm, y ai scraiâ dala tëma. 27 Mo Gejù à metü man da baié impara y à dit: Ede confidënza, i sun iö; no se temede! 28 Sön chëra à respognü Pire: Signur, sce t’es tö, spo comana ch’i vëgnes da tè sura ega ia. 29 Gejù à dit: Vì! Dailò é Pire jü fora de barca y é jü da Gejù sura ega ia. 30 Mo canch’al â odü tan ri che le vënt ê, àl ciafè pôra y à metü man da jì sot. Al scraiâ: Signur, sâlveme! 31 Gejù à atira tignì fora la man y l’à pié y ti à dit: Chestian de pücia fede, ćiodî aste pa dubité? 32 Y canch’ai ê jüs te barca, s’à le vënt sbonè. 33 I discepui te barca s’à inslenè jö dan da Gejù y à dit: Veramënter, tö es le Fi de Dî. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî, nosc Signur, tol sö les ofertes ch’i te portun dant y fa ch’i se tignunse cun döt le cör al dër insegnamënt ch’i ùn ciafè dai apostui san Pire y san Paul. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Signur, tö as parores de vita eterna. I ùn cherdü y reconesciü: tö es le Sant de Dî.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, i ùn recordè i apostui san Pire y san Paul y festejé la segra de sües dlijies. En chësta festa nes aste nudrì cun le pan dla vita; ascuta l’oraziun di surastanć di apostui y acompagnëiesse cun de bugn famëis ala salvëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 6, 68–69
346
Santa Elìsabet da Thüringen
19 de novëmber
SANTA ELÌSABET DA THÜRINGEN Antifona dal ingrès
Elisabet à lascè süa ćiasa y süa arpejun, por tó pert al destin di püri. Mo le Signur l’à inalzada sö da d’ël.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, Pere di püri, te i as de a santa Elìsabet n cör davert por i püri te chi ch’ara à reconsciü y adorè Gejù Crist. Por süa interzesciun dasse inće a nos le Spirit de to amur y sbürlesse a daidé y fà dl bëgn olach’al é jënt tla meseria y tl bojëgn. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dala pröma lëtra de san Jan. Fredesc bunorüs! 14 I savun, ch’i sun passà dala mort ia tla vita, deach’i ti orun bun ai püri. Chël che n’ô nia bun, romagn tla mort. 15 Vignun che ti à le sënn a so fre é n assassin, y i savëis: Degun assassin ne n’à te sè instës la vita eterna. 16 Da chël unse conesciü l’amur, che ël à dè ia süa vita por nos. Insciö messunse inće nos dè ia la vita por i fredesc. 17 Sce un à bëgns y stlüj so cör dan dal fre ch’al vëiga tla meseria, co sciafia pa da romagne l’amur de Dî te d’ël? 18 Mi mituns, i n’orun nia orëi bun cun les parores y la lënga, mo tles opres y tla verité. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
1 Jan 3, 14–18
347
Santa Elìsabet da Thüringen
Salm de resposta
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é! – R
Salm 34 (33)
2
I ô aprijé demeztrù le Signur; * tres sides so lalt te mia boćia.
3
Mia anima se gloriëies tl Signur; * i püri dess l’aldì y se confortes. – R
4
Glorifichede cun mè le Signur, * i orun renomè so inom deboriada.
5
I à chirì le Signur y al m’à ejaudì, * al m’à tut vigni tëma. – R
6
Ćiarede sö dal Signur y osc müs lominarà, * y i n’ëis nia bria de avëi dodanza.
7
Chilò él n püre; / al à cherdè y le Signur l’à ejaudì. * Al l’à daidé fora de döta süa meseria. – R
8
L’agno dl Signur ćiara de düć chi che le tëm y l’onorëia, * y al i delibrëia.
9
Ciarćede y odede tan bun che le Signur é; * bëgn se sta chël che pro d’ël s’un sciampa! – R
10
Temede le Signur, os sü sanć; * deache a chël che le tëm n’él nia che ti manćia.
11
I rić à da s’un stè fora y da se doré fan; * mo chël che chir le Signur n’à màngora de nia. – R
Atlamaziun dal vagnele
(VIII)
Alleluia. Alleluia. I ves dà n comandamënt nü: Sciöche iö ves à orü bun, insciö desses inće os s’orëi bun un al ater. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 27 A os, ch’i m’ascutëis pro, ves diji: Oredi bun a üsc nemisc; fajedi de bëgn a chi che ves à le sënn. 28 Benedide chi che ves maledësc; periede por chi che ves maltrata.
Jan 13, 34ac
Lüca 6, 27–38
348 29
Santa Elìsabet da Thüringen
A chël che te bat sön öna na massëdla tëgni inće ia l’atra, y a chël che te tol le mantel lasci inće la ćiamëja. 30 Dài a vignun che te prëia; y sce un te tol val’, no le ghiré derevers. 31 Ći ch’i ves aspetëis da d’atri, chël fajedi inće os a d’ëi. 32 Sc’i ti orëis mâ bun a chi che ves ô bun, ćî mirit se fajëise pa? Inće i pićiadus ti ô bun a chi che ti ô bun. 33 Y sc’i ti fajëis mâ de bëgn a chi, che ves fej a os de bëgn, ćî mirit se fajëise pa? Chël fej inće i pićiadus. 34 Y sc’i ti imprestëis mâ a chi, da chi ch’i sperëis de le ciafè retü, ćî mirit s’aspetëise pa? Inće i pićiadus ti imprësta ai pićiadus tla speranza de ciafè döt indô retü. 35 Os indere desses ti orëi bun a üsc nemisc, fà de bëgn y imprestè, inće dailò olach’i ne podëis s’aspetè nia derevers. Dailò sarà gran osc paiamënt, y i sarëis fis dl Altiscim, deache inće ël é bun cun chi che n’é nia reconescënć y cun i ri: 36 Sëise misericordiusc, sciöche osc Pere é misericordius! 37 No iudichede, spo ne gnarëise gnanca os iudicà. No condanede, spo ne gnarëise gnanca os condanà. Pordenésse, spo ves gnaral pordenè. 38 Dede, spo ves gnaral dè inće a os. Na bona mosöra, plëna, colma, suraćiariada, ves gnaral juté tl gremo; deache cun la mosöra, cun chëra che os mosorëis fora, ves gnaral mosoré fora inće a os. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
349
Santa Zezilia
Söles ofertes
Dî misericordius, en la festa de santa Elìsabet te portunse dant le sacrifize de lalt. Tôlele sö cun plajëi y scìnchesse inće a nos le Spirit operënt dl amur al proscim. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Spo conesciarài düć ch’i sëis mi discepui, sc’i ëis amur un por l’ater – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, i ùn ciafè le pan dla vita en chësc dé de recort de santa Elìsabet, che te nes as metü dant sciöche ejëmpl de dërta devoziun y de aiüt por i atri. Por la forza dla spëisa santa fa ch’i chersciunse inće nos tl amur a té y tl sorvisc a to popul. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 13, 35
22 de novëmber
SANTA ZEZILIA Antifona dal ingrès
Chësta màrtira à spanü so sanch por Crist. Ara ne s’à nia temü dai iudicadus che la manaciâ. Porchël àra podü jì ite tla gloria dl Signur.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, ascuta nosta oraziun y por l’interzesciun de santa Zezilia, viria y màrtira, làscesse ćiantè y sonè cun ligrëza y dediziun la lauda de to inom. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
350
Santa Zezilia
PRÖMA LETÖRA
Osèa 2, 16b.17b.21–22
Letöra dal liber dl profet Osèa Insciö dij le Signur: 16b I ô condüje Ìsrael, mia nücia infedela, fora tl desert y ô ti baié a so cör. 17b Ara me gnarà do sciöche ti dis de süa jonëza, sciöche laôta, canch’ara ê gnüda fora dl Egit. 21 I te liëii a mé por dagnora; i te liëii a mé al prisc dla iustizia y dl dërt, dl amur y dla misericordia, 22 i te liëii a mé al prisc de mia fedelté: Spo conesciaraste Idî. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Lominé lomina, Signur, la reina a tüa man dërta. – R
Salm 45 (44)
11
Alda, fia, ćiara ca y mët averda, * desmëntiete to popul y tüa patria!
12
Le re tingia do tüa belëza; * ël é pö to Signur, fai la reverënza. – R
14
La fia dl re é zinzorada cun eleganza; * so guant é cujì fora cun or y perles.
15
Sön tapeć tiesciüs döt da corusc ti vara incuntra al re, * do a d’ëra te vëgnel condüt jones y compagnes. – R
16
An les acompagnëia cun iubilanza y cun ligrëza, * tl palaz dl re vares ite cun esultanza.
17
Le post de tü peri gnarà tut ite da tü fis; * te i metaras sciöche regnanć sura döta la tera. – R
Atlamaziun dal vagnele
(I)
Alleluia. Alleluia. Ëra é la jona acorta che le Signur à urté muntra canch’al é gnü; ara é jüda impara tl salf da noza. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù cuntè ai discepui chësta parabola:
Matî 25, 1–13
351
Santa Zezilia 1
Cun le rëgn dl cil saràra sciöche cun diesc jones che à tut sües löms y ti é jüdes adincuntra al nüc. 2 Cinch de ëres ê dejacortes, y cinch ê acortes. 3 Les dejacortes s’à tut impara les löms, mo degun öre, 4 les acortes indere à inće tut cun les löms öre ti bocà. 5 Canche le nüc ne gnô dî alalungia nia, àres metü man dötes cantes da ciuché y s’à indormedì. 6 Amesa nöt àn aldì te n iade scraian dadalt: Al vëgn le nüc! Jidi adincuntra! 7 Dailò é dötes chës jones lovades sö y à metü apost sües löms. 8 Y les dejacortes ti à dit ales acortes: Desse de osc öre, zënza él nostes löms che se destöda. 9 Mo les acortes ti à respognü: Chël no, che dailò n’arjùnjel no por nos, no por os; jide ma dai boteghiers y cumpréssun. 10 Ćiamò tratan ch’ares ê sön tru da jì a cumprè l’öre, é gnü le nüc; les jones che ê arjignades é jüdes impara tl salf da noza, y la porta é gnüda stlüta. 11 Plü tert él inće gnü les atres jones y ares cherdâ: Signur, Signur, dèuresse! 12 Mo al ti à respognü: Amen, i ves diji: I ne ves conësci nia. 13 Stede acorć! I ne conescëis no le dé, no l’ora. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Les scincundes ch’i te portun dant en chësc dé de recort dla màrtira santa Zezilia dess te plajëi, Signur, sciöche inće l’oferta de süa vita che é stada preziosa dan da tü edli. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun le lëgn da üa. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt.
Jan 15, 5–6
352
Sant Andrè Dung-Lac y compagns
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, che t’as glorifiché santa Zezilia cun la corona dla verginité y dl martìre, dasse, por la partezipaziun a chësc past sant, energia nöia ch’i superunse la forza dl mal y rovunse tla gloria dl cil. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
24 de novëmber
SANT ANDRÈ DUNG-LAC Y COMPAGNS Antifona dal ingrès
Al ne sides por nos degön’atra gloria cfr. Gàl. 6, 14; 1 Cor. 1, 1 co la crusc de nosc Signur Gejù Crist. La parora dla crusc é por nos ch’i sun gnüs salvà potënza de Dî.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, scomenciamënt y fontana de vigni paternité, che te i as scinché ai màrtiri sant Andrè Dung-Lac y Compagns la fedelté ala crusc, fa ch’i sunse, por süa interzesciun, miscionars y testemoni de to amur danter la jënt, ch’i podunse gnì tlamà fis de Dî. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal pröm liber di Macabês En chi dis 1 passâ le re Antìoch fora por les provinzies orientales. Al â aldì de na cité tla Persia dal inom Elimàis, che ê renomada por süa richëza de arjënt y de or. 2 Laìte êl inće n tëmpl dër rich; le re mazedonich Alessander, le fi de Filipus, che â regné por pröm sura i grecs, â lascè dailò scus d’or, armadöres y ermes. 3 Antìoch s’â metü sön tru y â porvè da tó ite la cité y da l’arobè fora.
1 Macabês 6, 1–13
Sant Andrè Dung-Lac y compagns
Mo al ne n’ê nia stè bun deache i abitanć dla cité â aldì de so plann 4 y s’â metü cun ermes decuntra. Al â messü s’un sciampè y s’un jì döt depremü derevers a Bàbilonn. 5 Ćiamò tla Persia l’â abiné n nunziadù cun la notizia che les trupes ortiades cuntra la Iudea ê gnüdes devëntes, 6 che inće Lìsia, che ê jü a ćé de na trupa potënta a combate cuntra i Iüdes s’êss ciafè na desfata pesoćia, y che chi s’ess ćiamò renforzè deplü cun ermes y trupes por le gran abinac ch’ai â abiné ti aćiampamënć desdrüć. 7 L’idul ch’al â lascè mëte sön altè a Ierùsalem essi indô tut jö le santuar dl tëmpl essi indô tlüt ite cun mürs alć sciöche denant y inće Bet-Zur che ê na süa cité. 8 Chësta notizia â sciuré jö le re dassënn y al ê romagnü döt feter; al â messü se pone y s’â amarè por la tristëza, deach’ara ne n’ê nia jüda do sü planns. 9 Insciö êra jüda inant por deplü dis. Al tomâ tres indô sot te de gran depresciuns y minâ bele de messëi morì. 10 Al â cherdè adöm düć sü amisc y ti à dit: La sonn sciampa da mi edli y i sun ingromè adöm dai fistidi. 11 I m’à damanè: Cô sunsi pa pordërt rovè te na te’ tribolaziun y te na te’ opresciun? Tratan mia regnanza êi pö tres fortuné y bëgnodü 12 Śëgn me tómel ite les burtes cosses ch’i à fat a Ierùsalem. Da dailò m’ài tut cun mè dötes les massaries d’arjënt y d’or, y zënza rajun ài dè le comane de desmandrè düć i abitanć dla Iudea. 13 Porchël m’él tomè ados chësta desfortüna, chël sai śëgn. Y śëgn möri döt desperè te tera foresta. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
353
354
Sant Andrè Dung-Lac y compagns
Salm de resposta
Idî é mi aiüt, al ćiara de mia vita. – R
Salm 124 (123) 2
Sce le Signur ne s’ess nia dè da fà por nos, * canche i nemisc se gnô decuntra,
Atlamaziun dal vagnele
(IV)
3
dailò nes essi dlotì vis, * canch’ai ê plëgns de sënn te sü estri. – R
4
Dailò nes ess les rogossies slavatè demez, * y nes ess romenè demez n rü salvare.
5
Dailò fósson gnüs curis dales eghes, * da ones potëntes y desliades. – R
7
Nosta anima ti é sciampada ala rëi sciöche n vicel * la rëi é scarzada y nos sun lëdi.
8
Nosc aiüt é tl inom dl Signur, * che à cherié le cil y la tera. – R
Alleluia. Alleluia. confr. 1 Corinć 15, 42.49 Ći che vëgn somenè ne n’é da nia; ći che ressorësc deperpo é glorius. Sciöch’i ùn albü la figöra de chësta tera arunse ince la figöra dl cil. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do San Lüca – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 27 él gnü da Gejù valgügn Saduzês, che neghëia la ressoreziun, y ai l’à damanè: 28 Maester, Mosè nes à scrit dant: Sc’al mör n ël che à n fre y lascia indô na ëra, zënza avëi mituns, dess so fre maridé l’ëra y ti fà avëi descendënć a so fre. 29 Al viô n iade set fredesc. Le pröm â tut na ëra por fomena, mo ê mort zënza mituns. 30 Spo l’â tuta le secundo, 31 dedô le terzo y insciö inće i atri ćina al setimo; degun n’â lascè indô mituns, canch’ai ê morć. 32 Inultima él inće mort l’ëra.
Lüca 20, 27–38
355
Sant Andrè Dung-Lac y compagns 33
De chê saràra pa fomena dala ressoreziun? Düć set l’à pö albüda por fomena. 34 Dailò ti à Gejù dit: Mâ te chësc monn él ëi y ëres che se marida. 35 Chi che Idî indere arata dëgns de tó pert al ater monn y ala ressoreziun di morć, ne se maridarà spo nia plü. 36 Ai ne sciafia gnanca plü da morì, deache ai é sciöche agnui y tres la ressoreziun ési deventà fis de Dî. 37 Mo che i morć ressorësc, à bele Mosè indiché tla cuntìa dla trognora, canch’al nominëia le Signur Dî de Àbraham, Dî de Ìsach y Dî de Iàcob. 38 Al n’é pö nia n Dî di morć, mo di vis; deache por ël ési düć vis. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Azeta, oh Pere, les scincundes ch’i te presentun tl recort dla pasciun di màrtiri sanć dl Vietnam; dasse inće a nos tles aversitês dl monn la grazia de na fremëza costanta, y trasformëiesse te n’oferta che te plej. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona Beâć chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; dala comuniun deache de chi é le rëgn dl cil. Oraziun do la comuniun
Matî 10, 32
Signur, nosc Dî, che te nes as nudrì cun le pan dl cil en chësc dé de recort di màrtiri Andrè y Compagns, conzédesse de restè unis tla ćiarité ch’i ciafunse le paiamënt che ti é resservè a chi che sofrësc por la fede. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
356
Santa Catarina d’Alessandria
25 de novëmber
SANTA CATARINA D’ALESSANDRIA Antifona dal ingrès
Chësta màrtira à spanü so sanch por Crist. Ara ne s’à nia temü dai iudicadus che la manaciâ. Porchël àra podü jì ite tla gloria dl Signur.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, incö festejunse le recort dla viria y màrtira santa Catarina d’Alessandria. Te nes mëtes dan nüsc edli l’ejëmpl lominus de süa purëza y de süa fedelté. Ćiara sön süa vita y süa mort y dasse inće a nos la forza de jì cun fremëza por le tru dla fede. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 1 Iustificà por la fede unse la pêsc cun Dî tres Gejù Crist, nosc Signur. 2 Tres ël unse ciafè le tru davert pormez ala grazia, te chëra ch’i sun, y i podun bravè cun nosta speranza tla gloria de Dî. 3 Ćiamò deplü, i bravun tambëgn inće cun nosta tribolaziun; deach’i savun: tribolaziun gaujëia paziënza, 4 paziënza indere dorada, dorada speranza. 5 La speranza ne lascia nia jì ademal; deache l’amur de Dî é juté fora te nüsc cörs tres le Spirit Sant, che nes é gnü dè. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Romans 5, 1–5
Santa Catarina d’Alessandria
357
Salm de resposta
Te tües mans, Signur, surandai mi spirit. – R
Salm 31 (30)
3b
Sìdeste por mè n crëp sigü, * (IV) na fortëza frëma che me salva.
4
Deache tö es mi crëp y mia fortëza; * por to inom me condejàraste y me menaraste. – R
6
Te tües mans surandai plëgn de confidënza mi spirit: * Signur, Dî fedel, tö me salves.
8
I ô iubilé y me ralegrè por tüa tlemënza; / deache t’as conscidré mi bojëgn, * te conësces mia meseria. – R
16
Te tües mans é le destin de mia vita. * Delibrëieme dala man di nemisc che me sighita.
17
Lascia lominé to müs sura to fant! * Dëideme te tüa misericordia! – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. confr. 1 Pire 4, 14 Sc’i gnëis scraià fora por gauja dl inom de Crist, sëise da tlamè beać, deache le Spirit de Dî é sön os. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 23
Te chël tëmp à Gejù dit ala meja: Chël che ô ester mi discepul, chël s’un desdijes de sè instës, toles vigni dé süa crusc sön ël y me vëgnes do. 24 Deache chël che ô salvè süa vita, la pordarà; mo chël che pordarà süa vita por mè, la salvarà. 25 Ći ti jôl pa a n chestian, sc’al davagna döt le monn, mo va laprò instës a perde y s’un tol dann? 26 Deache chël che se doda de mè y de mies parores, de chël se dodarà le Fi dl Om canch’al gnarà te süa maiesté y tla maiesté dl Pere y di agnui sanć. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist.
Lüca 9, 23–26
Sant Andrè, apostul
358
Söles ofertes
Dî onipotënt, t’as tut sö le sacrifize dla vita de santa Catarina. Tol sö inće nostes ofertes y fa fora de nos n sacrifize che te plesc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, Santa Catarina à arjunt, cun süa vita dedicada a té y cun so martìre, la corona dla gloria. Dëidesse, cun la forza de chësc sacramënt, ch’i superunse inće nos la forza dl mal y ciafunse la gloria eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 13, 35
30 de novëmber
SANT ANDRÈ, APOSTUL Antifona dal ingrès
Canche Gejù passâ por la spona dl lêch de Galilea, àl odü dui fredesc, Pire y Andrè. Al ti à dit: Gnídeme do a mé! I fajarà fora de os pesciadus de jënt.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, te i as dè ala Dlijia l’apostul sant Andrè sciöche anunziadù dla fede y sciöche famëi. Ascuta nosta oraziun y fa che inće la Dlijia de nüsc tëmps esperimentëies la forza de süa interzesciun. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
confr. Matî 4, 18–19
359
Sant Andrè, apostul
PRÖMA LETÖRA
Romans 10, 9–18
Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 9 Sce te confesses cun tüa boćia: "Gejù é le Signur" y te crëies te to cör: "Idî l’à ressuscité dai morć", spo gnaraste salvè. 10 Cun le cör crëion por ciafè la iustizia y cun la boćia profésson por arjunje la salvëza. 11 Deache la Scritöra dij: Chël che crëi te ël, ne jarà nia ademal. 12 Chilò n’él degöna desfarënzia danter iüdes y grecs. Düć à le medemo Signur che é rich por düć chi che l’atlama. 13 Deache vignun, che atlama l’inom dl Signur, gnarà salvè. 14 Cô dessi pa invochè chël, te chël ch’ai ne crëi nia? Cô dessi pa crëie te chël, de chël ch’ai n’à aldì nia? Cô dessi pa aldì, sce degügn ne incünda? 15 Cô dess pa indere un incundé, sc’al n’é nia gnü menè? Porchël stal tla Scritöra: Tan bëgngnüs ch’ai é i anunziadus dla ligrëza che incünda de bëgn! 16 Mo nia düć ne ti à olghè ala bona noela. Isaìa dij pö: Signur, chê ti à pa cherdü a nosta pordicaziun? 17 Insciö se basëia la fede söla pordicaziun, la pordicaziun söla parora de Crist. 18 Mo iö me damani: Ne n’ài mo nia aldì? Ater có, ch’ai i à aldì; deache süa usc é rovada sura döt le monn y süa parora ćina sön i confins dla tera. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Jide fora te döt le monn, y incundede le vagnel! – R
Salm 19 (18)
2
I cii renomëia la gloria de Dî, * (VIII) dl’opra de sües mans él le firmamënt che tlama.
3
N dé ti al dij al ater, * na nöt ti al cunta al’atra. – R
4
Zënza parores indere y zënza cuntìes, * süa usc degügn ne n’alda.
5ab
Mo süa noela va fora te döt le monn. * süa noela ćina söi confins dla tera. – R
360
Atlamaziun dal vagnele
Sant Andrè, apostul
Alleluia. Alleluia. Gnídeme do a mé! I fajarà fora de os pesciadus de jënt. Alleluia.
VAGNELE
confr. Merch 1, 17b
Matî 4, 18–22
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 18
Tratan che Gejù passâ por la spona dl lêch de Galilea, àl odü dui fredesc, Scimun, nominé Pire, y so fre Andrè; ai ê dër tl sciuré fora la rëi tl lêch, ćiodich’ai ê pesciadus. 19 Y al ti à dit: Gnídeme do a mé! I fajarà fora de os pesciadus de jënt. 20 Atira ài lascè dailò sües rëis y ti é jüs do. 21 Da jì inant àl odü dui d’atri fredesc, Iaco, le fi de Zebedeus, y so fre Jan; ai ê cun so pere Zebedeus te barca y arjignâ ca sües rëis. Al i à cherdè, 22 y atira ài lascè la barca y so pere y ti é jüs do a Gejù. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, en la festa de sant Andrè gnunse cun nostes ofertes pormez a to altè. Tôlesse inće nos sö te chësc sacrifize y scìnchesse tüa vita. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Andrè ti à dit a so fre Scimun: I ùn ciafè le Messia, che ô dì: le Crist. Y al l’à condüt da Gejù.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, renfôrzesse cun le sacramënt ch’i ùn ciafè, ch’i ti junse do, sciöche l’apostul sant Andrè, a Gejù Crist söl tru dla crusc, por rové cun ël tla gloria dla ressoreziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 1, 41–42
San Francësch Xaver
361
3 de dezëmber
SAN FRANCËSCH XAVER Antifona dal ingrès
Cuntede de süa gloria pro i popui, pro dötes les naziuns de sü mirachi, deache gran é le Signur y da tignì alalt.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, tö salvëza de döta la jënt, cun l’opra de san Francësch Xaver ti aste mostrè le tru a tröc popui dl oriënt. Descëda te tü credënć ardur miscionar y animëii a incundé y testemonié la fede, che la Dlijia se renforzes y crësces sura döta la tera. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
SECUNDA LETÖRA
Salm 96 (95), 3–4
1 Corinć 9, 16–19,22–23
Letöra dala pröma lëtra de San Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 16 Canch’i incündi le vagnele ne poi porchël nia me laldè; deache por mè él n dovëi. Guai a mé, sc’i ne incundass nia le vagnele! 17 Sc’i le fajess de mia bona, spo essi le dërt a n paiamënt. Mo sc’i ne le feji nia de mia bona, él na inćiaria che m’é gnüda surandada. 18 Cal é pa spo mi paiamënt? Ch’i incündi le vagnele debann y renunziëii insciö a mi dërt preodü dal vagnele. 19 Deache i ne depenô da degügn, m’ài fat stlâf de düć por davagné le maiù numer ch’i sciafiâ. 22 Ai debli ti sunsi deventè n debl, por davagné i debli. I ti sun deventè döt a düć por nen davagné a vigni manira n valgügn. 23 Mo döt feji por gauja dl vagnele, por podëi inće tó pert a d’ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
362
San Francësch Xaver
Salm de resposta
Incundedi ai popui la gloria de Dî! – R
Salm 96 (95)
1
Ćiantedi al Signur na ćiantia nöia, * (II) ćiantedi al Signur, os düć paîsc dla tera!
2
Ćiantedi al Signur y aprijede so inom. * Incundede da dé a dé süa salvëza! – R
3
Cuntede de süa gloria pro i popui, * pro dötes les naziuns de sü mirachi!
7
Dedi al Signur, os tribus di popui, / dedi al Signur lalt y potënza, * dedi al inom dl Signur la gloria! – R
8
Portedi ofertes y jide ite te so santuare! / Te ornamënć sanć injenedlésse dan dal Signur, * tremorede dan da d’ël, os düć paîsc dla tera!
9 10
Atlamaziun dal vagnele
Incundedi a düć i popui: Le Signur regnëia! * Al iudichëia les naziuns do iustizia. – R
Alleluia. Alleluia. confr. Matî 28, 19a.20b Jide da düć i popui, fajede fora de düć mi discepui. Iö sun cun os, düć i dis ćina ala fin dl monn. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Merch – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti é Gejù comparì ai önesc 15 y ti à dit: Jide fora te döt le monn, y incundedi le vagnele a dötes les creatöres! 16 Chël che crëi y se lascia batié vëgn salvè, mo chël che ne crëi nia vëgn condanè. 17 Y tres chi, che é rovà a crëie, sozedaral chisc sëgns: Te mi inom pararài fora demonns; ai baiarà lingac nüs, 18 ai piarà ite bisches y sc’ai bër tosser mortal ne ti fajaral degun dann, y i amarà, a chi ch’ai ti mët sö les mans, gnarà varis.
Merch 16, 15–20
San Francësch Xaver
363
19
Do che Gejù, le Signur, ti à albü dit chësc, él gnü tut sö tl cil y s’à sentè a man dërta de Dî. 20 Ëi deperpo é pià ia y pordicâ indlunch. Le Signur i sostignî y confermâ l’incundaziun tres sëgns ch’al lasciâ sozede. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî, Signur de düć i popui, azeta les ofertes ch’i te dedicun en chësc dé de recort de san Francësch Xaver. Al é jü tles teres dalunc dl oriënt a ti incundé a tröpa jënt la salvëza. Dëida ch’i dunse inće nos testemonianza por le vagnele y ch’i rovunse da tè tla comunité di credënć. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Le Signur à ortié fora sü discepui y ti à racomanè de incundé: Le rëgn de Dî é daimprò.
Oraziun do la comuniun
Dî de buntè, le sacrifize de to Fi impëies te nos le füch de to amur, che à animé san Francësch Xaver a se consumé por la salvëza dles animes. Fa ch’i respognunse inće nos a nosta cherdada y ch’i ciafunse n iade le paiamënt che ti é impormetü ai lauranć te tüa vigna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
confr. Lüca 10, 1.9
Santa Berbora
364
4 de dezëmber
SANTA BERBORA Antifona dal ingrès
Chësta màrtira à spanü so sanch por Crist. Ara ne s’à nia temü dai iudicadus che la manaciâ, porchël àra podü jì ite tla gloria dl Signur.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, te i as dè ala màrtira santa Berbora la forza de te stè fedela ćina ala mort. Confidan te süa interzesciun te periunse: Stasse dlungia te vigni bojëgn y te vigni prigo. Renfôrzesse tl’ora dla mort cun le corp y le sanch de to Fi, nosc Signur Gejù Crist, che vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 31b Sce Idî é por nos, chê é pa spo cuntra nos? 32 Al n’à nia sconè so Fi, mo l’à dè ia por nos düć – cô ne déssel pa nia cun ël nes scinché dötes les cosses? 33 Chê sciafia pa da acusé i prelità de Dî? Idî él che iustifichëia. 34 Chê sciafia pa da i condanè? Crist Gejù che é mort, deplü ćiamò: che é gnü ressuscité, che é sentè a man dërta de Dî y che sta ite por nos. 35 Ćî po pa nes despartì dal amur de Crist? La tribolaziun o la meseria o la porsecuziun, la fan o le frëit, le prigo o la spada? 36 Tla Scritöra stal: Por tè sunse sotmetüs ala mort döt le dé, i gnun tratà sciöche bisces ch’an é por tó ia.
Romans 8, 31b–39
365
Santa Berbora 37
Döt chësc superunse tres chël che nes à orü bun. Deache i sun sigü: No mort, no vita, no agnui, no potënzes, no ći che é śëgn, no ći che à da gnì, no potënzes dal alt o dal bas, 39 no val’ atra creatöra ne po nes despartì dal amur de Dî, che é te Gejù Crist, nosc Signur. 38
Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Le Signur m’à tut vigni tëma. – R
Salm 34 (33)
2
I ô aprijé demeztrù le Signur; * tres sides so lalt te mia boćia.
3
Mia anima se gloriëies tl Signur; * i püri dess l’aldì y se confortes. – R
4
Glorifichede cun mè le Signur, * i orun renomè so inom deboriada.
5
I à chirì le Signur y al m’à ejaudì, * al m’à tut vigni tëma. – R
6
Ćiarede sö dal Signur y osc müs lominarà, * y i n’ëis nia bria de avëi dodanza.
7
Chilò él n püre; / al à cherdè y le Signur l’à ejaudì. * Al l’à daidé fora de döta süa meseria. – R
8
L’agno dl Signur ćiara de düć chi che le tëm y l’onorëia, * y al i fej lëdi.
9
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é; * bëgn se sta chël che pro d’ël s’un sciampa. – R
Atlamaziun dal vagnele
(VI)
Alleluia. Alleluia. Matî 5, 10 Beâć chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; deache de chi é le rëgn dl cil. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù dit a sü apostui: 34 Ne stede a miné ch’i sunse gnü a portè pêsc söla tera.
Matî 10, 34–39
366
Santa Berbora
I ne sun nia gnü a portè pêsc, mo la spada. 35 Deache i sun gnü a dejunì le fi dal pere, la fia dala uma, la jëndra dala jocera; 36 y i familiars de na porsona sarà sü nemisc. 37 Chël che ti ó plü bun al pere y ala uma co a mé, n’é nia dëgn de mè, 38 y chël che ti ó plü bun al fi o ala fia, n’é nia dëgn de mè. Y chël che ne tol nia süa crusc sön ël y ne me vëgn nia do a mé, n’é nia dëgn de mè. 39 Chël che ó davagné la vita, la pordarà; chël indere, che pordarà la vita por mia gauja, la davagnarà. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt y etern, benedësc y santifichëia chëstes ofertes, y scìnchesse te chësc sacrifize chël amur che santa Berbora à albü da tignì fora i patimënć dl martìre, podon insciö ciafè la corona dla devënta. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames. dala comuniun Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt. Oraziun do la comuniun
Jan 15, 5
Signur, nosc Dî, renfôrzesse cun les scincundes ch’i ùn ciafè sciöche t’as renforzè santa Berbora, por che nosta fede crësces tl sorvisc a té y restes frëma tla soferënza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
367
San Micorà
6 de dezëmber
SAN MICORÀ Antifona dal ingrès
I chiriarà les bisces de mi pastorëc confr. Ezèchiel 34, 11.23.24 y i fajarà lovè sö n famëi che les condüj sön pastöra; iö, le Signur, sarà so Dî.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, datur de vigni bëgn, dëidesse, por l’interzesciun de san Micorà, te vigni meseria y stasse dlungia te vigni prigo. Dasse n cör generus ch’i scincunse inant ći ch’i ciafun, podon insciö jì a pôra nia por le tru dla salvëza. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber de Isaìa 1
L’ann dla mort dl re Usìa ài odü le Signur. Al ê sentè sön n tronn alt y inalzè. L’urì de so guant implî fora le tëmpl. 2a Sérafims stô sura d’ël, vignun â sis ares: cun döes ares curîi so müs,cun döes sü pîsc y cun döes jorâi. 3 Ai protlamâ un al ater: Sant, sant, sant é le Signur dles armades. Döta la tera é plëna de süa gloria. 4 Le limo dles portes tremorâ da süa usc, y le tëmpl s’implî de föm. 5 Dailò ài dit: Guai a mé, i sun pordü. Deache i sun n ël dai slefs impurs y i viri amesa n popul dai slefs impurs, y mi edli à odü le re, le Signur dles armades. 6 Spo é jorè un di Sérafims ca da mè; te süa man tignîl n bordigun lorënt, ch’al â tut cun na tenaia jö de altè.
Isaìa 6, 1––8
San Micorà
368 7
Al à aziché impara mia boćia y à dit: Chësc chilò à aziché tüa boćia: tüa colpa é tuta demez, to pićé espié. 8 Dedô ài aldì la usc dl Signur, al à dit: Chê dessi pa menè? Chê va pa por nos? I à respognü: I sun chilò, mëneme! Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Ćiara, Signur, i vëgni a fà tüa orentè. – R
Salm 40 (39)
2
I à sperè, scê, i à sperè tl Signur. * (VI) Y al s’à ôt pormez a mé y à aldì mi scrai.
4ab
Al m’à metü tla boćia na ćiantia nöia, * na ćiantia de lalt a d’ël, nosc Dî/i. – R
7
Cun sacrifizi de sanch y de spëises n’aste degun plajëi, * olocausć y ofertes d’espiaziun ne ghìrest’ nia. Mo te m’as sentè ite les orëdles ch’i aldes; / porchël diji: I vëgni. * Ch’i dess fà tüa orentè stal te chësc rode dla Scritöra. – R
8
Atlamaziun dal vagnele
9
Fà tüa orentè, mi Dî, me dà ligrëza, * te mi cör porti tüa lege.
10
Iustizia incündi tla gran indunanza, * mi slefs ne tëgni nia stlüć; Signur, chël saste. – R
Alleluia. Alleluia. Le Signur m’à menè a ti portè ai püri la noela dla ligrëza y a ti incundé ai sarà ia la liberaziun. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 1
Te chël tëmp à le Signur chirì fora setantedui d’atri discepui y i à ortié dui a dui danfora te dötes les citês y ti posć olach’al ê por jì. 2 Al ti à dit: La racoiüda é grana, mo al é mâ püć lauranć.
confr. Lüca 4, 18
Lüca 10, 1–9
369
San Micorà
Periede porchël le patrun dla racoiüda ch’al mënes fora lauranć por süa racoiüda. 3 Jide! I ves ortiëii fora sciöche bisces danter i lus. 4 Ne tolésse degun tacuin, degöna sportula y degügn ćialzà! Ne saludede degügn sön tru. 5 Sc’i rovëis te na ćiasa, spo dijede por pröm: Pêsc a chësta ćiasa! 6 Y sc’al abitëia dailò n chestian de pêsc, spo s’architarà la pêsc, ch’i ti aodëis, sön ël; sce nia, gnaràra derevers sön os. 7 Romagnede te chësta ćiasa, mangede y boiede ći ch’an ves pîta; deache chël che laora, à n dërt sön so paiamënt. Ne jide nia da na ćiasa al’atra! 8 Sc’i rovëis te na cité y an ves tol sö, spo mangede ći ch’an ves tënn sö. 9 Varide i amarà che é dailò y dijedi ala jënt: Le rëgn de Dî é daimprò. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî y Signur, ćiara cun buntè sön les ofertes de to popul; i te les portun dant en chësc dé de recort de san Micorà y i confidun ch’i podun ciafè insciö to aiüt y tüa misericordia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Nia os ne m’ëis chirì fora, mö iö ves à chirì fora, y i ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt romagnes – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te nes as nudrì en la festa dl vësco san Micorà cun le corp y le sanch de Crist. Dëidesse, do so ejëmpl, da professè la fede ch’al à insigné y da la testemonié cun les bones opres. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 15, 16
Sant Ambroje
370
7 de dezëmber
SANT AMBROJE Antifona dal ingrès
La jënt cunta dla sapiënza di sanć, la Dlijia i lalda. So inom viarà ti secui.
Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, te nes as dè tl vësco sant Ambroje n maester ezelënt dla fede catolica y n ejëmpl de ardimënt apostolich. Ascuta süa interzesciun y chërda te tüa Dlijia vëschi che chir tüa orentè y condüj to popul con forza y sapiënza. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
confr. Sìrach 44, 15.14
PRÖMA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 8 A mé, le mënder danter i sanć, m’él gnü scinché la grazia de ti incundé ai pagans la stragran richëza de Crist 9 y de ti fà odëi a düć l’ademplimënt de chël mistêr che ê ascognü dal’eternité incà te Dî, creatur dl univers. 10 Insciö dess śëgn i prinzipać y les potestês dl cil gnì a conësce, tres la Dlijia, la sapiënza de Dî, 11 do so dessëgn etern ch’al à realisé te Crist Gejù, nosc Signur. 12 Te ël unse le tru lëde da ti jì pormez a Idî por la confidënza che la fede te ël nes scinca. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Efejins 3, 8–12
371
Sant Ambroje
Salm de resposta
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, ôi ćiantè por tres y dagnora. – R
Salm 89 (88)
2
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, / (I) ôi ćiantè por tres y dagnora, * y incundé tüa fedelté da na descendënza al’atra.
3
Deache i diji: / Tüa buntè romagn por dagnora, * a tüa fedelté n post frëm tl cil i daste. – R
20a 4
T’as dit, Signur, te na vijiun a tü devoć: / "I à stlüt jö cun mi prelité n’alianza, * y ti à dè juramënt a mi fant Davìde:
5
A tüa ćiasa ti dài dorada por dagnora, * y da generaziun a generaziun sta impé to trone. – R
21
I à ciafè Davìde, mi fant, * y l’à consacrè cun mi öre sant.
22
Mia man le tignarà dagnora * y mi brac ti darà forza. – R
25
Mia fedelté y mia tlemënza l’acompagnarà, * y te mi inom alzaral le će.
27
Ël me cherdarà: Tö es mi pere, * mi Dî, le crëp de mia salvëza." – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Iö sun le bun famëi. iö conësci i mi y i mi conësc mè. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit: 11 Iö sun le bun famëi. Le bun famëi dà ia süa vita por les bisces. 12 Le fant tut sö a paiamënt indere, che ne n’é nia famëi y de chël che les bisces ne n’é nia, lascia les bisces sores y s’un sciampa canch’al vëiga gnon le lu; le lu les scherza y les sprìgora indalater. Al s’un sciampa, 13 ćiodì ch’al é mâ n fant a paiamënt y ćiodiche les bisces ne ti un vel nia.
Jan 10, 14
Jan 10, 11–16
Sant Ambroje
372 14
Iö sun le bun famëi; iö conësci i mi y i mi conësc mè, 15 sciöche le Pere conësc mè y iö conësci le Pere; y iö dà ia mia vita por les bisces. 16 I à ćiamò d’atres bisces, che n’é nia fora de chësta stala; inće chëres mëssi condüje y ares ascutarà mia usc; spo saral mâ un n pastorëc y un n famëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, le Spirit Sant nes scinches te chësta zelebraziun le lominus dla fede te chël che sant Ambroje à incundé tüa gloria. Làscesse inće nos te chësc lominus capì plü sot tüa verité. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Nos indere incundun Crist sciöche chël che é gnü metü söla crusc, Crist, forza de Dî y sapiënza de Dî.
Oraziun do la comuniun
Dî plëgn de misericordia, te nes as renforzè cun le pan dl cil. Ilominëiesse cun l’insegnamënt de sant Ambroje, ch’i junse sigüsc por le tru de tü comandamënć y rovunse al past etern de nosc Signur Gejù Crist che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Jan 1, 41–42
373
Festa dl’Imacolada
8 de dezëmber
FESTA DL’IMACOLADA Antifona dal ingrès
De cör ôi me ralegrè por le Signur. Iesaia 61, 10 Mia anima dess esultè por mi Dî. Al me vist i guanć dla salvëza, me cür cun le mantel dla iustizia y m’infornësc sö sciöche na nücia.
Oraziun dl dé
Periun! Dî gran y sant, ćiaran sön la mort salvënta de Gejù Crist, aste bele dal scomenciamënt inant stravardè la viria Maria da vigni pićé por ti arjigné n’abitaziun dëgna a to Fi. Por süa interzesciun delibrëiesse dai pićià y mantëgnessse te tüa grazia, ch’i podunse te gnì adincuntra cun n cör nët. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Gènesi 3, 9–15.20
Letöra dal liber dla Gènesi Do che Àdam â albü mangé dl früt dl lëgn, 9 l’à Idî, le Signur, cherdè y à dit: Olâ este pa? 10 Al à respognü: I t’à aldì gnon t’urt; dailò m’ài temü, deach’i sun desnü, y i m’à ascognü. 11 Sön chëra àl damanè: Chê t’à pa dit che t’es desnü? Aste mangé de chël lëgn, de chël ch’i t’â proibì de mangé? 12 Âdam à respognü: L’ëra che te m’as dè por compagna, ëra él stè che m’à dè de chël lëgn, y insciö ài mangé. 13 Dî, le Signur, ti à dit ala ëra: Ćî aste pa fat? La ëra à respognü: La bisca m’à impizé, y insciö ài mangé.
374
Festa dl’Imacolada
14
Dailò ti à Idî, le Signur, dit ala bisca: Deache t’as fat chësc, este maledida danter düć i tiers de ćiasa y chi salvari. Sön le vënter desste te trà inant y mangé stöp düć i dis de tüa vita. 15 Strit mëti danter tè y la ëra, danter tüa descendënza y süa descendënza. Chëra te fruziarà le će y tö i abinaras le ćialćiagn. 20 Àdam ti à metü inom ala ëra Eva – vita –, deach’ara é deventada la uma de düć i viënć. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Lalda Idî, mia anima, por döt ći che al t’à fat de bëgn. – R
Salm 98 (97)
Ćiantedi al Signur na ćiantia nöia, * ćiodich’al à fat opres demorvëia!
1
(IV)
Al à daidé cun süa man dërta * y cun la forza de so brac sant. – R 2
Le Signur à manifestè süa salvëza, * dan dai edli di popui demóstrel süa iustizia.
3
Al s’à recordè de süa fedelté y tlemënza * por la ćiasa de Ìsrael. – R Düć i confins dla tera * vëiga la salvëza de nosc Dî/i.
4
Cighedi al Signur, düć os paîsc dla tera, * confortésse, iubilede y sonede! – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins 3
Aprijé sides Idî, le Pere de nosc Signur Gejù Crist: ël nes à benedì cun döta la benedisciun de so Spirit tres nosta uniun cun Crist tl cil. 4 Deache te ël nes àl prelité dan la creaziun dl monn, por ch’i viunse sanć y zënza fal dan da Idî. 5 Por amur nes àl destiné damperfora ch’i deventunse sü fis tres Gejù Crist y ch’i rovunse da d’ël do süa orentè 6 a lauda y gloria de süa grazia,
Efejins 1, 3–6.11–12
375
Festa dl’Imacolada
ch’al nes à scinché te so Fi bunorü. 11 Tres ël sunse inće predestinà y metüs sciöche arpadus, do le dessëgn de chël che realisëia döt sciöch’al le stabilësc te süa orentè; 12 nos sun destinà a laldè süa gloria, nos ch’i sperân bele denant te Crist. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Ave, Maria, plëna de grazia, le Signur é cun tè, tö es benedida danter les ëres. Alleluia.
VAGNELE
Lüca 1, 26–38
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 26
Lüca 1, 28
Te chël tëmp é l’agno Gàbriel gnü menè da Idî te na cité tla Galilea dal inom Nàzaret 27 da na viria; ara ê impormetüda a n ël dla ćiasa de Davìde che â inom Ujöp, y l’inom dla viria ê Maria. 28 L’agno é jü ite da d’ëra y à dit: Ave, tö plëna de grazia, le Signur é cun tè. 29 Ara s’à spordü da gnì baiada ados insciö y ara ponsâ do, ći che chësc salüt dô significhé. 30 Ailò ti à l’agno dit: No te temëi, Maria; deache t’as ciafè grazia pro Idî. 31 Te ciafaras y metaras al monn n möt: a d’ël desste ti mëte inom Gejù. 32 Al sarà gran y gnarà nominé Fi dl Altiscim. Dî, le Signur, ti darà le tronn de so pere Davìde. 33 Al regnarà sura la ćiasa de Iàcob por dagnora y süa regnanza n’arà degöna fin. 34 Maria ti à dit al agno: Cô dess pa chësc sozede, deach’i ne conësci degun ël? 35 L’agno ti à respognü: Le Spirit Sant gnarà sön tè y la forza dl Altiscim destenarà süa ambria sura tè. Chël che nasciarà sarà porchël sant y gnarà nominé Fi de Dî. 36 Inće Elisabeta, tüa parënta,
376
Santa Lizia
à ćiamò conzepì n fi te süa eté; scemìa ch’an aratâ ch’ara ne ciafass nia plü mituns, éra śëgn bele tl sesto mëis. 37 Pro Idî ne n’él nia de imposcibl. 38 Ailò à dit Maria: I sun la fancela dl Signur; al sozedes cun mè sciöche t’as dit. Spo s’un é l’agno jü demez da d’ëra. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, te tüa grazia aste chirì fora la viria Maria y te l’as stravardada da vigni pićé. Te süa festa zelebrunse le sacrifize che tol demez dötes les colpes dla jënt. Delibrëiesse, por süa interzesciun, dal travai dl mal, ch’i podunse inće nos gnì dan da tè, sanć y zënza maćia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona De gran cosses él gnü dit de tè, Maria, dala comuniun deache da tè él orì le sorëdl dla iustizia, Crist, nosc Signur. Oraziun do la comuniun
Signur y Dî, le sacramënt ch’i ùn ciafè varësces te nos les firides de chë colpa, da chëra che t’as stravardè la viria Maria da impröma insö por so gran privilegh. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
13 de dezëmber
SANTA LIZIA Antifona dal ingrès
Chësta màrtira à spanü so sanch por Crist. Ara ne s’à nia temü dai iudicadus che la manaciâ, porchël àra podü jì ite tla gloria dl Signur.
377
Santa Lizia
Periun! Signur, nosc Dî, implësc to popul de ligrëza y de lominus por l’interzesciun dla viria y màrtira santa Lizia. Làscesse vire do so ejëmpl sciöche fis dla löm y spo tla rovada odëi tla comuniun di sanć le lominus de tüa gloria. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Oraziun dl dé
PRÖMA LETÖRA
2 Corinć 10, 17 – 11, 2
Letöra dala secunda lëtra de san Paul ai Corinć. Fredesc y sorus! 17 Chël che ô se glorié, chël dess se glorié tl Signur. 18 Deache, nia chël che se racomana instës ne vëgn reconesciü, mo chël che le Signur racomana. 1 Soportédeme, sc’i ne sun nia da capì! Mo chël fajëise pö. 2 I ves ô bun cun la gelosia de Dî, ćiodich’i ves à impormetü a n ël su por ves presentè a Crist sciöche na jona zënza maćia. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Te tües mans, Signur, surandai mi spirit. – R
Salm 31 (30)
3b
Sìdeste por mè n crëp sigü, * (IV) na fortëza frëma che me salva.
4
Deache tö es mi crëp y mia fortëza; * por to inom me condejàraste y me menaraste. – R
6
Te tües mans surandai plëgn de confidënza mi spirit: * Signur, Dî fedel, tö me salves.
8
I ô iubilé y me ralegrè por tüa tlemënza; / deache t’as conscidré mi bojëgn, * te conësces mia meseria. – R
16
Te tües mans é le destin de mia vita. * Delibrëieme dala man di nemisc che me sighita.
17
Lascia lominé to müs sura to fant! * Dëideme te tüa misericordia! – R
378
Atlamaziun dal vagnele
Santa Lizia
Alleluia. Alleluia. Ëra é la jona acorta che le Signur à urté muntra canch’al ê gnü; ara é jüda impara tl salf da noza. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù cuntè ai discepui chësta parabola: 1 Cun le rëgn dl cil saràra sciöche cun diesc jones che à tut sües löms y ti é jüdes adincuntra al nüc. 2 Cinch de ëres ê dejacortes, y cinch ê acortes. 3 Les dejacortes s’à tut impara les löms, mo degun öre, 4 les acortes indere à inće tut cun les löms öre ti bocà. 5 Canche le nüc ne gnô dî alalungia nia, àres metü man dötes cantes da ciuché y s’à indormedì. 6 Amesa nöt àn aldì te n iade scraian dadalt: Al vëgn le nüc! Jidi adincuntra! 7 Dailò é dötes chës jones lovades sö y à metü apost sües löms. 8 Y les dejacortes ti à dit ales acortes: Desse de osc öre, zënza él nostes löms che se destöda. 9 Mo les acortes ti à respognü: Chël no, che dailò n’arjùnjel no por nos, no por os; jide ma dai boteghiers y cumpréssun. 10 Ćiamò tratan ch’ares ê sön tru da jì a cumprè l’öre, é gnü le nüc; les jones che ê arjignades é jüdes impara tl salf da noza, y la porta é gnüda stlüta. 11 Plü tert él inće gnü les atres jones y ares cherdâ: Signur, Signur, dèuresse! 12 Mo al ti à respognü: Amen, i ves diji: I ne ves conësci nia. 13 Stede acorć! I ne conescëis no le dé, no l’ora. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Matî 25, 1–13
379
San Stefo
Söles ofertes
Dî onipotënt, al te plejes les ofertes ch’i te presentun en chësc dé dl recort glorius dla màrtira santa Lizia, sciöch’al t’à plajü le sacrifize de süa vita. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, santa Lizia à arjunt, cun süa vita de purëza y cun so martìre, la corona dla gloria. Dëidesse, cun la forza de chësc sacramënt, ch’i superunse inće nos la forza dl mal y ciafunse la gloria eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 15, 5
26 de dezëmber
SAN STEFO, LE PRÖM MÀRTIRE Antifona dal ingrès
Por Stefo s’à daurì la porta dl cil. Dla schira di màrtiri él jü ite por pröm y à ciafè la corona dla gloria.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, incö venerunse le pröm màrtire de tüa Dlijia. Dëidesse, ch’i ti orunse inće nos bun a nüsc nemisc y ch’i ti junse do al ejëmpl de san Stefo che periâ tl morì por sü porseghitadus. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
380
San Stefo
PRÖMA LETÖRA
Storia di Apostui 6, 8–10; 7, 54–60
Letöra dal liber dla Storia di Apostui 8
En chi dis fajô Stefo, plëgn de grazia y de forza, mirachi y de gragn sëgns danter la jënt. 9 Mo n valgügn dla sinagoga di libertins, zirenês y alessandrins, y porsones dala Zilìzia y dala provinzia dl’Asia, s’â lascè sö y ti baiâ ite a Stefo, 10 mo ai ne n’ê nia bugn da afruntè la sapiënza ispirada cun chëra ch’al baiâ. 54 Da aldì sües parores s’ài dër indigné y rotâ i dënz. 55 Mo Stefo, plëgn de Spirit Sant, ćiarâ sö al cil y odô la gloria de Dî y Gejù ston a man dërta de Dî, 56 y al à scraié: I vëighi le cil davert y le Fi dl Om ston a man dërta de Dî! 57 Sön chëra ési pià ia dlun scraian, se stopâ pro les orëdles, y düć adöm ti ési saltà ados, 58 l’à parè fora de cité y l’à spedrè. Y i testemoni â lascè jö sü guanć pormez ai pîsc de n jonn che â inom Saul. 59 Insciö ài spedrè Stefo; mo ël periâ y scraiâ: Signur Gejù, tol sö mi spirit. 60 Spo él tomè ti jenëdli y à scraié dadalt: Signur, no ti al aratè por pićé! Dô chëstes parores él mort. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Te tües mans, Signur, surandai mi spirit. – R
Salm 31 (30)
3b
Sìdeste por mè n crëp sigü, * (IV) na fortëza frëma che me salva.
4
Deache tö es mi crëp y mia fortëza; * por to inom me condejàraste y me menaraste. – R
6
Te tües mans surandai plëgn de confidënza mi spirit: * Signur, Dî fedel, tö me salves.
8
I ô iubilé y me ralegrè por tüa tlemënza; / deache t’as conscidré mi bojëgn, * te conësces mia meseria. – R
381
San Stefo
Atlamaziun dal vagnele
16
Te tües mans é le destin de mia vita. * Delibrëieme dala man di nemisc che me sighita.
17
Lascia lominé to müs sura to fant! * Dëideme te tüa misericordia! – R
Alleluia. Alleluia. confr. Salm 118 (117), Benedì sides chël che vëgn tl inom dl Signur. Idî, le Signur, nes ilominëies. Alleluia.
VAGNELE
26a.27a
Matî 10, 17–22
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! En chi dis à Gejù dit a sü discepui: 17 Stravardesse dala jënt, ćiodiche ara ves condejarà dan dai tribunai y ves flagelarà te sües sinagoghes. 18 Por mia gauja gnarëise condüć dan da governanć y resc, por ch’i dëise jö testemonianza dan da d’ëi y dan dai pagans. 19 Sc’an ves condüj dan signorìa, no se cruziede de cô y de ćî ch’i messarëis baié, deache te chël momënt ves gnaràl dit ite ći ch’i messëis dì. 20 I ne sarëis nia os ch’i baiëis, mo le Spirit de osc Pere baiarà tres os. 21 Fredesc se surandarà un l’ater ala mort y i peri sü mituns y i mituns se lasciarà sö cuntra i geniturs y i condejarà ala mort. 22 Y por gauja de mi inom saràl düć che ves arà le sënn; mo chi che la tignarà fora ćina ala fin, chi gnarà salvà. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, tol sö les ofertes de to popul, che festejëia cun ligrëza y dediziun la festa de san Stefo, y renfôrzesse tla fede che al à testemonié cun so martìre. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
382
San Jan Vagnelist
Antifona dala comuniun
La meja spedrâ Stefo. Mo ël periâ y scraiâ: Signur Gejù, tol sö mi spirit!
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, i te dijun dilan por la grazia de chisc santus. Cun le nadè de to Fi nes scìncheste la salvëza. Cun la mort de san Stefo nes daste l’ejëmpl de n testemone dla fede plëgn de coraje. I te periun, renforza nosta orentè de dè testemonianza por to Fi Gejù Crist, che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Storia di Apostui 7, 5
27 de dezëmber
SAN JAN VAGNELIST Antifona dal ingrès
Pro l’ultima cëna à Jan ponü so ćé söl piet de Gejù. A d’ël ti él gnü revelè i mistêrs dl cil y al ti à incundé les parores de vita a döt le cërtl dla tera.
obëgn
Amesa l’indunanza ti à le Signur daurì la boćia cfr. Sìrach 15, 5 y l’à implì cun le Spirit dla sapiënza y dl’inteliënza. Al ti à vistì le guant dla gloria.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, tres le vagnelist Jan nes aste condüt ite tl mistêr de tüa parora eterna. Dasse l’inteliënza da odëi ite y dèuresse le cör ch’i capiunse la parora dla vita ch’al à fat ressonè tla Dlijia. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
383
San Jan Vagnelist
PRÖMA LETÖRA
1 Jan 1, 1–4
Letöra dala pröma lëtra de san Jan Fredesc y sorus! 1 Ći che ê da impröma insö, ći ch’i ùn aldì, ći ch’i ùn odü cun nüsc edli, ći ch’i ùn contemplè y ći che nostes mans à pié ite, chël incundunse: la parora dla vita. 2 Deache la vita é gnüda revelada; i ùn odü y i testemoniun y ves incundun la vita eterna, che ê pro le Pere y che nes é gnüda revelada. 3 Ći ch’i ùn odü y aldì, chël ves incundunse inće a os, ch’i ëise inće os comuniun cun nos. Nos indere ùn comuniun cun le Pere y cun so Fi Gejù Crist. 4 Chësc ves scriunse por che nosta ligrëza sides perfeta. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
De cör ôi me ralegrè por Dî, le Signur. – R
Salm 97 (96)
1
Le Signur é re. La tera esultëies. * (VII) Ralegrè se dess la gran schira dles ijoles.
2
Incër ël ia él scurité y nii, * sön iustizia y dërt é impuntè so trone. – R
5
I crëps se delega dan dal Signur sciöche cëra, * dan dal müs dl regnant de döta la tera.
6
I cii incünda süa iustizia, * düć i popui vëiga süa gloria. – R
11
Al iüst tl scür na löm lomina * y ligrëza ala jënt cun cör sinzier.
12
Tl Signur, os iüsć, ede ligrëza, * so inom sant festejede! – R
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. confr. Salm 118 (117), Tè, oh Dî, te laldunse, tè, oh Signur, t’aprijunse. Tè te lalda le cor glorius di apostui. Alleluia.
26a.27a
384
San Jan Vagnelist
VAGNELE
Jan 20, 2–8
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! 1
Le pröm dé dl’edema, é Maria da Màgdala jüda da doman adora, canch’al ê ćiamò scür, fora dala fossa, y à odü che la pera ê tuta demez dal sepolcher. 2 Ara é saltada debota da Scimun Pire y dal discepul, a chël che Gejù ti orô bun, y ti à dit: An à tut le Signur fora dl sepolcher, y i ne savun nia, olache an l’à metü. 3 Dailò é Pire y l’ater discepul jüs ia y fora y é rovà fora dal sepolcher; 4 ai ê saltà trami deboriada, mo deache l’ater discepul ê plü asvelt co Pire, é chël rové por pröm dal sepolcher. 5 Al s’à cufé jö y ite y à odü les fasces de lin ia por tera, mo al n’é nia jü ite. 6 Tratan ê inće rové adalerch Scimun Pire, che ti gnô do, y é jü ite tl sepolcher. Al à odü les fasces de lin ia por tera 7 y la peza dal assoius che ê stada söl će de Gejù; ara n’ê nia pro les fasces de lin, mo dlungia, lobrida adöm, te n post despartì. 8 Spo é inće jü ite l’ater discepul, che ê rové por pröm dan le sepolcher; al à odü y à cherdü. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, santifichëia les ofertes ch’i te portun dant y làscesse contemplè te chësc past sant le mistêr de tüa parora eterna che te i as revelè al vagnelist san Jan. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
La parora é gnüda ćern Jan 1, 14.16 y à abité danter nos. Fora de süa plenëza unse düć ciafè grazia sön grazia.
385
I Mituns Inozënć
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, l’apostul san Jan à incundé to Fi sciöche la Parora che é gnüda ćern. Fa che Crist abitëies, tres chësta zelebraziun, demeztrù danter nos, por ch’i ciafunse la plenëza de tüa grazia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
28 de dezëmber
I MITUNS INOZËNĆ Antifona dal ingrès
I Mituns Inozënć é morć por Crist. Śëgn ti vai dô al Agnel y ćianta a so lalt.
Oraziun dl dé
Periun! Pere tl cil, nia cun parores ne t’à aprijé i Mituns Inozënć, ai t’à glorifiché cun süa mort. Dasse la grazia de professè cun parores y opres la fede en tè. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dala pröma lëtra de san Jan. 5
Chësta é la noela, ch’i ùn aldì da Gejù Crist y ch’i ves incundun: Dî é löm, y degöna scurité n’él te ël. 6 Sc’i dijun ch’i sun en comuniun cun ël, y i viun impò tla scurité, mintiunse y ne praticunse nia la verité. 7 Mo sc’i viun tla löm, sciöche ël é tla löm, sunse en comuniun un cun l’ater, y le sanch de so Fi nes purifichëia da vigni pićé. 8 Sc’i dijun ch’i ne n’ùn degun pićé, s’ingianunse instësc, y la verité n’é nia te nos.
1 Jan 1, 5 – 2, 2
386
I Mituns Inozënć
9
Sc’i confessun nüsc pićià, él ël, che é fedel y iüst, che nes lascia do i pićià y nes purifichëia da vigni tort. 10 Sc’i dijun ch’i n’ùn nia fat pićé, fajunse fora de d’ël n baujurun, y süa parora n’é nia te nos. 1 Mi mituns, i ves scrii chësc ch’i ne fajëise nia pićé. Mo sce un fej pićé, unse n defensur pro le Pere: Gejù Crist, le iüst. 2 Ël é l’espiaziun por nüsc pićià, nia ma por nüsc pićià, mo inće por chi de döt le monn. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Idî é mi aiüt, al ćiara de mia vita. – R
Salm 124 (123) 2
Sce le Signur ne s’ess nia dè da fà por nos, * canche i nemisc se gnô decuntra,
Atlamaziun dal vagnele
3
dailò nes essi dlotì vis, * canch’ai ê plëgns de sënn te sü estri. – R
4
Dailò nes ess les rogossies slavatè demez, * y nes ess romenè demez n rü salvare.
5
Dailò fósson gnüs curis dales eghes, * da ones potëntes y desliades. – R
7
Nosta anima ti é sciampada ala rëi sciöche n vicel * la rëi é scarzada y nos sun lëdi.
8
Nosc aiüt é tl inom dl Signur, * che à cherié le cil y la tera. – R
Alleluia. Alleluia. Tè, oh Dî, te laldunse, tè, oh Signur, t’aprijunse. Tè te glorifichëia la schira blanćia di màrtiri. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 13
(IV)
Canche i studià dles stëres s’un ê indö jüs, ti él comparì a Ujöp tl som n agno dl Signur y à dit:
Matî 2, 13–18
387
I Mituns Inozënć
Lê sö, tol le möt y süa uma y sciampa tl Egit; romagn dailò ćina ch’i ne comani nia val’ d’ater; deache Eròdes chiriarà le möt por le copè. 14 Sön chëra é Ujöp lovè sö de nöt y s’un é sciampè cun le möt y süa uma tl Egit. 15 Dailò él romagnü ćina ala mort Eròdes. Deach’al dô s’ademplì ći che le Signur à dit tres le profet: Fora dl Egit ài cherdè mi Fi. 16 Canche Eròdes s’â intenü che i studià dles stëres l’â ingianè, s’àl dër dessenè y al à lascè copè te Betlehem y indlunch incëria düć i mituns ćina dui agn, avisa de chël tëmp che ti ê gnü dit dai studià dles stëres. 17 Laôta s’à ademplì ći ch’ê gnü dit dal profet Ieremìa: 18 An â aldì n scrai a Rama, pitan dadalt y fajon pöde: Ràhel pita por sü mituns y ne se lascia nia consolè, deach’ai n’é nia plü. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, tol sö nostes ofertes y santifichëiesse, tres l’opra de redenziun de to Fi, che à inće iustifiché i Mituns Inozënć y à fat d’infora sü testemoni. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ëi é chi, che é gnüs cumprà ciarà fora dla jënt sciöche sacrifize por Idî y l’Agnel. Ai ti va do al Agnel indlunch olach’al va.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te i as dè ai Mituns Inozënć la corona di màrtiri, scemìa ch’ai ne n’ê nia ćiamò bugn da professè to Fi cun la boćia. Crist, por chël ch’ai é morć, nes scinches tl sacramënt la plenëza dla salvëza, ël che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Jan 1, 14.16
388
San Salvester
31 de dezëmber
SAN SALVESTER Antifona dal ingrès
Le Signur l’à metü surastant de süa comunité, sorvidù de süa alianza, por ch’al sides prou por dagnora.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, Signur di tëmps, ascuta l’interzesciun dl papa san Salvester y dëida to popul. Condüjesse fora por chësta vita despassënta por ch’i rovunse n iade ala vita che ne passa nia, y ciafunse pro tè la contentëza eterna. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
cfr. Sìrach 45, 24
Ezèchiel 34, 11–16
Letöra dal liber dl profet Ezèchiel 11
Insciö dij le Signur: I ô chirì instës mies bisces y fistidié por ëres. 12 Sciöche n famëi fistidiëia por i tiers de so pastorëc en chël dé canch’al é amesa sües bisces che s’à inrabì, insciö fistidiëii iö por mies bisces y les condüji derevers da düć i posć olach’ares s’à inrabì en chël dé scür y fosch. 13 I les condüji fora de düć i popui, i va a les tó fora de düć i raiuns y les condüji te süa tera. I les mëni tles munts de Ìsrael sön pastöra, tles valades y te düć i posć popolà dl raiun. 14 Pro de bona pastöra ôi les condüje, tles munts de Ìsrael saral sües pastöres. Dailò désseres se pone te de bugn armiris, sön les munts de Ìsrael désseres ciafè pastöra grassina. 15 Iö condejarà mies bisces sön pastöra, i les lasciarà palsè – dit de Dî, le Signur.
389
San Salvester 16
I tiers jüs pordüs ôi chirì, y i parà demez ôi condüje derevers, i feris ôi infascè, i debli renforzè, di grasc y di stersc ćiarè. Iö ô ester so famëi y fistidié por ëi sciöch’al alda. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Salm de resposta
Le Signur é mi famëi, al me condüj pro l’ega dla vita. – R
Salm 23 (22)
1
Le Signur é mi famëi, * al ne me manćia nia.
2
Al me lascia pone sön pastöres ordiëntes * y me condüj ti armiris dlungia l’ega. – R
3
Al archîta ia mi dejier * y por les dërtes sëmenes fedel a so inom me mënel.
4
Inće sc’i mëssi passè por na val scöra, * da degun mal ne me tëmi; – R
(VI)
ćiodiche tö es cun mè, * tüa maza y to bastun me dà confidënza. 5
Tö me tënes sö la mësa * dan dai edli de mi nemisc che me sighita. – R Tö unjes cun öre mi će, * tö me jütes sö plëgn le caresc.
6
Atlamaziun dal vagnele
Blot grazia y buntè m’acompagnarà dagnora, * tla ćiasa dl Signur poi abité döta mia vita. – R
Alleluia. Alleluia. Gnìdeme do a mé! I fajarà fora de os pesciadus de jënt. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 13 canche Gejù ê rové tl raiun de Zesarea de Filìpus, àl damanè sü discepui: Por chê arata pa la jënt le Fi dl Om?
Merch 1, 17b
Matî 16, 13–19
390
San Salvester
14
Ai à dit: Valgügn por Jan Batista, d’atri por Elìa, ćiamò d’atri por Ieremìa o por n’ater di profeć. 15 Al i à damanè: Os indere, por chê m’aratëise pa os? 16 Scimun Pire à respognü: Tö es le Messia, le Fi dl Dî vi! 17 Gejù ti à dit: Beât este tö, Scimun Bariòna; deache nia ćern y sanch ne t’à revelè chësc, mo mi Pere tl cil. 18 Iö indere te diji: Tö es Pire – la pera –, sön chësta pera fajarài sö mia dlijia, y les potënzes dl somonn ne ti sarà nia suraćé. 19 I te darà les tlês dl rëgn dl cil; ći che te liaras söla tera, chël sarà inće lié tl cil, y ći che te desliaras söla tera, sarà inće deslié tl cil. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî de buntè, en chësc dé de recort dl papa san Salvester portunse dant nostes ofertes por la zelebraziun dl sacrifize, tres chël che te i as pordenè al monn düć i pićià. Ćiara cun buntè sön nos y fa che chësc mistêr nes portes salvëza y benedisciun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Signur, te sas döt; te sas ch’i t’ô bun.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, le sacramënt ch’i ùn ciafè en chësc dé de recort dl papa san Salvester nes dais proteziun ti prighi dla vita y nes condüjes tla ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 21, 17
391
TESĆ COMUNNS DLES MËSSES POR LE RECORT DI SANĆ
392
Tesć comunns di sanć
393
POR DEPLÜ MÀRTIRI / MÀRTIRES Antifona dal ingrès
Tl cil se ralegrëia i sanć che ti é jüs do a Crist ćina tla mort. Por amur a Gejù ài spanü so sanch; śëgn regnëii cun ël tl’eternité.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, che te i as dè ai sanć (ales santes) N. … y N. …. . la grazia de tó pert ala pasciun de Crist, visse al’arjunta te nosta deblëza. Y sciöche ëi (ëres) ne n’à nia pisimé da morì por tè, conzédesse inće a nos la grazia de professè cun fremëza tüa verité por döta nosta vita. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî, nosc Pere, en chësc dé de recort di sanć (dles santes) N. … y N. …. te periunse: Scìnchesse inće a nos chë fedelté a to inom che te i as scinché a d’ëi (d’ëres) y azeta nostes ofertes sciöche t’as azetè le sacrifize de süa vita. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Insciö dij le Signur: Lüca 22, 28.30 Te dötes les proes sëise romagnüs pro mè. Porchël ves dài le rëgn en arpejun. Te mi rëgn desses os mangé y bëre cun mè pro öna na mësa.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, tla vita de tü sanć màrtiri (tües santes màrtires) aste fat slominé le mistêr dla crusc. Renfôrzesse cun le sacrifize ch’i ùn zelebrè ch’i ti junse dô a Crist cun fedeltè y ch’i se dunse da fà te tüa Dlijia por le bëgn dla jënt. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Tesć comunns di sanć
394
POR N MÀRTIRE / NA MÀRTIRA Antifona dal ingrès
Chësc màrtire (chësta màrtira) à spanü so sanch por Crist. Al (ara) ne s’à nia temü dai iudicadus che le (la) manaciâ. Porchël àl (àra) podü jì ite tla gloria dl Signur.
Oraziun dl dé
Periun! Di onipotënt y etern, te i as dè a san (santa) N. … la forza tl martìre de stè ite por le dërt y la verité. Ascuta süa interzesciun y dëidesse da soportè dötes les tribolaziuns y cun döt le cör da chirì tè, che t’es nosta dërta vita. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî de buntè, mëna jö tüa benedisciun sön chëstes ofertes y dëidesse ester fedei te chë medema fede che le màrtire san (la màrtira santa) N. … à testemonié cun so sanch. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun le lëgn da üa. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te nes as pascentè cun les sacres scincundes. Conzédesse la grazia ch’i romagnunse frëms sciöche san (santa) N. … y ch’i se destolunse dala fraidité y dal’anfatarìa, ch’i podunse tó pert al paiamënt di sanć. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 15, 5–6
Tesć comunns di sanć
395
POR N PAPA Antifona dal ingrès
Le Signur l’à metü gran prou, al ti à daurì sü tesurs y l’à colmè de benedisciun.
Oraziun dl dé
Periun! Di onipotënt y etern, t’as cherdè le papa san N. … a condüje döta la Dlijia y a la sorvì cun la parora y l’ejëmpl. Tol i famëis dla Dlijia y les comunitês che ti é afidades sot tüa proteziun y condüjeles sön le tru dla salvëza eterna. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Signur, nosc Dî, en chësc dé de recort de san N. … te portunse dant le sacrifize de lalt. Cun döta la crëta t’implorunse: Tol demez da nos döt le mal y sàlvesse dala perdiziun eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Le bun famëi dà la vita por les bisces.
Oraziun do la comuniun
Dî de buntè, le sacramënt ch’i ùn ciafè impëies te nos chël amur che à sburlé san N. … a laurè zënza tria por tüa Dlijia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
confr. Sìrach 44, 15.14
Jan 10, 11
Tesć comunns di sanć
396
POR N VËSCO Antifona dal ingrès
Le Signur l’à metü surastant de süa comunité, sorvidù de süa alianza, por ch’al sides prou por dagnora.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, i festejun le dé de recort dl vësco san N. … che ti é stè a tü credënć d’aiüt y d’ejëmpl. Ascuta süa interzesciun y scinchi a to popul, inće ti tëmps daincö, famëis do to cör. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî y Signur, ćiara cun buntè sön les ofertes de to popul; i te les portun dant en chësc dé de recort de san N. … y i confidun ch’i podun ciafè insciö to aiüt y tüa misericordia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Nia os ne m’ëis chirì fora, mö iö ves à chirì fora, y i ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt romagnes – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te nes as nudrì en la festa dl vësco san N. … cun le corp y le sanch de Crist. Dëidesse, do so ejëmpl, da professè la fede ch’al à insigné y da la testemonié cun les bones opres. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
cfr. Sìrach 45, 24
Jan 15, 16
Tesć comunns di sanć
397
POR N FAMËI D’ANIMES Antifona dal ingrès
Le Spirit dl Signur é sön mè; deache le Signur m’à unt. Al m’à menè ch’i ti portes ai püri na noela de ligrëza y varësces düć chi che à le cör fruzié.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, löm de tü credënć y famëi dles animes, t’as cherdè san N. … a sorvì la Dlijia cun süa incundaziun y so ejëmpl. Süa interzesciun nes dëides da mantignì la fede ch’al à insigné y da jì por le tru ch’al nes à mostrè. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî onipotënt, les ofertes ch’i te portun dant en chësc dé de recort de san N. … é sëgns de tüa potënza y tüa grandëza. Chësta zelebraziun nes portes i früć dla rendenziun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Iö sun pro os ćina ala fin dl monn – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te i as scinché a san N. … , la corona dla vita por le sorvisc fedel ch’al à fat por tües comunitês. Le sacramënt ch’i ùn ciafè nes condüjes ala vita eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Lüca 4, 18
Matî 28, 20
Tesć comunns di sanć
398
POR N MISCIONAR / NA MISCIONARA Antifona dal ingrès
Bëgngnü é l’anunziadù de ligrëza che incünda la pêsc, che porta na bona noela y impormët salvëza.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, nosta salvëza, cun la pordica y l’opra d’apostolat de san (santa) N. … aste condüt tröpa jënt dala scurité tl lominus dla verité. Fa, por süa interzesciun, ch’i restunse fedei tla fede y mantignunse la speranza che le vagnele nes dà. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî onipotënt, en chësc dé de recort de san N. … te portunse dant nostes ofertes. Dëidesse da tó sön nos inće tla vita la pasciun dl Signur ch’i incundun pro altè. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Jide fora te döt le monn y incundede le vagnele. Iö sun pro os ćina ala fin dl monn.
Oraziun do la comuniun
Signur, Dî etern, làscesse, tla forza de chësc past, mantignì la fede che i apostui nes à incundé y che san N. … nes à dè inant cun gran amur y fistide. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Isaìa 52, 7
Merch 16, 15; Matî 28, 20
Tesć comunns di sanć
399
POR N DOTUR / NA DOTURIA DLA DLIJIA Antifona dal ingrès
Amesa l’indunanza ti à le Signur daurì la boćia y l’à implì cun le Spirit dla sapiënza y dl’inteliënza. Al ti à vistì le guant dla gloria.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, te i as dè a san (santa) N. … inteliënza y sapiënza y te l’as istituì (istituida) dotur dla dlijia. Dasse la forza de se tignì a süa parora y de dè testemonianza cun nostes opres. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî onipotënt, mënesse, te chësta zelebraziun, le Spirit Sant che à ispiré san (santa) N. … da incundé tüa gloria. Làscesse inće nos, tl lominus de to Spirit, jì tres plü ite tla richëza dla fede. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
I incundun Crist metü söla crusc: forza de Dî y sapiënza de Dî.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te nes as nudrì cun le pan dla vita. Dëidesse da ti jì do al insegnamënt de san (santa) N. … y lascia ch’i te rengraziunse demeztrù por la scincunda ch’i ùn ciafè te chësc past sant. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Isaìa 52, 7
1 Corinć 1, 23–24;
Tesć comunns di sanć
400
POR N SANT / NA SANTA Antifona dal ingrès
Rengrazié te dess, Signur, dötes tües creatöres y t’aprijé dess tü fedei. Ai dess cuntè dla gloria de tüa regnanza y baié de tüa potënza.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt y etern, te desmostres tüa gloria te tü sanć y te nes das te ëi tres indô sëgns nüs de to amur. Fa che so ejëmpl y süa interzesciun nes dëides da ti jì do cun fedelté a to Fi che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî onipotënt, ascuta l’interzesciun de san (santa) N. … y stravêrdesse da döt le mal, ch’i podunse te sorvì degnamënter incër to altè. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Beâć i fanć, ch’al ürta muntri canch’al vëgn. Amen, i ves diji: Al se vistiarà y i inviarà pro mësa y i socodiarà.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt y etern, Pere de misericordia y de consolaziun, en chësc dé de recort de san (santa) N. … s’unse abiné a onorè to inom. Scìnchesse, cun le corp y le sanch de to Fi, la capara por la salvëza eterna che ti é impormetüda a düć chi che t’ô bun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 145 (144), 10–11
Lüca 12, 37
Tesć comunns di sanć
401
POR N EDUCADÙ / NA EDUCADËSSA Antifona dal ingrès
Lascede gnì da mè i mituns; no ti al impedide! Deache de chi, che é sciöche chisc, é le rëgn de Dî.
Oraziun dl dé
Periun! Bel Dî, te tüa Dlijia ti daste a vignun so compit. San (santa) N. … aste cherdè a ti mostrè ai mituns y ai jogn le tru dla salvëza. Dëidesse, tres so ejëmpl, da ti jì do a Crist, nosc maester, y, tla comunité de sü discepui, da rové plü daimprò a té. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî misericordius, azeta les ofertes ch’i te dedicun en chësc dé de recort de san (santa) N. … La zelebraziun de chësc sacrifize nes dais la grazia de testemonié to amur cun de bones opres. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Sc’i ne dëis nia ota y ne deventëis nia sciöche i mituns, ne sciafiëise nia da rové tl rëgn dl cil.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, la spëisa santa ch’i ùn ciafè nes dais forza nöia, do l’ejëmpl de san (santa) N. … , de ademplì les opres de misericordia: de istruì chi che ne sa nia de consolè chi che à la ria de aconsié chi che chir y insciö de daidé düć sön so tru. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Merch 10, 14
Matî 18, 3
Tesć comunns di sanć
402
POR N SANT / NA SANTA DLA ĆIARITÉ Antifona dal ingrès
Insciö dij le Signur: Gnide ca, os ch’i sëis benedis da mi Pere, i ê amarè, y i sëis gnüs a me ciafè; Amen, i ves diji: Vigni ota ch’i ëis fat chëstes cosses inće mâ a un su de chisc mi mëndri fredesc, les ëise fat a mé.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, tö es l’amur. Te nes as insigné, che por ademplì to comandamënt, messunse t’orëi bun te nosc proscim. Dëidesse, do l’ejëmpl de san (santa) N. … , da fà les opres dla ćiarité y tôlesse sö, le dé dl iudize, tla schira de tü prelità. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî misericordius, i festejun pro chësc altè l’opra che Crist à fat por nos te so gran amur. Tol sö les ofertes de to popul y dëidesse, do l’ejëmpl de tü sanć, da stè frëms tl amur por tè y por la jënt. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Spo conesciarài düć ch’i sëis mi discepui, sc’i ëis amur un por l’ater – insciö dij le Signur.
Oraziun do la comuniun
Dî plëgn de buntè, i ùn recioiü le pan dla vita en chësc dé de recort de san (santa) N. … che te nes as metü dant sciöche ejëmpl de devoziun y de vöia da daidé. Làscesse crësce inće nos, tla forza de chësta spëisa, tl amur por tè y tl impëgn de sorvisc a to popul. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 25, 34.36.40
Jan 13, 35
Tesć comunns di sanć
403
POR N SANT DLA VITA CONVENTUALA Antifona dal ingrès
Le iüst gareta sciöche na palma, Salm 92 (91), 13–14 al crësc sciöche i zedri dl Lìbanonn. Sentà tla ćiasa dl Signur gareti tles curts de nosc Dî. o bëgn:
Salm 16 (15), 5–6
Tö, Signur, me das l’arpejun y me sporjes le caresc; tö tëgnes mi destin te tües mans. Mia pert é tomada sön de bel ćiampoprè. Scê, mia arpejun me plej dër. Oraziun dl dé
Periun! Dî plëgn de buntè, cun to aiüt ti é san N. … jü do a Crist tla poerté y tl’umilté. Dëidesse inće nos da ester fedei a nosta cherdada y da arjunje la perfeziun adincuntra a chëra che to Fi nes à mostrè le tru, ël che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Signur, tl recort de san N. … che t’à dediché süa vita, te portunse dant cun nostes ofertes nos instësc. Tol demez da nos ći che nes despartësc da tè, che te sides tö su döta nosta richëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ćiarćede y odede tan bun che le Signur é. Beât le chestian che pro d’ël s’un sciampa.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt y etern, tö fontana y completamënt dla santité, t’as condüt san N. … ala perfeziun. Cun la forza de chësc sacramënt, làscesse crësce inće nos tl amur y completëia, por le dé dl avënt de Gejù Crist, l’opra de tüa grazia che t’as metü man te nos. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 34 (33), 9
Tesć comunns di sanć
404
POR NA VIRIA SANTA Antifona dal ingrès
Ćiarede, chësta é öna dles jones acortes, che ti va adincuntra al Signur cun les löms impiades.
Oraziun dl dé
Periun! Bel Dî, i festejun le dé de recort dla viria santa N. … . Ascuta nosta oraziun y dasse inće a nos chë vöia de te sorvì ch’i podun amiré tla vita de chësta santa. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Oh Dî, i t’aprijun deache t’es gran te tü sanć. La vita dla viria santa N. … t’à plajü. Azeta cun chëstes ofertes inće nosc sorvisc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Al vëgn le nüc! Jidi adincuntra a Crist, le Signur,!
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, le corp y le sanch de Crist ch’i ùn ciafè nes destoles dales cosses che passa y nes orientëies sön ći che romagn. Fa ch’i adempliunse, do l’ejëmpl de santa N. …, cun amur sinzier le compit de nosta vita, ch’i rovunse n iade a t’odëi te tüa gloria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 13, 35
Tesć comunns di sanć
405
POR NA ËRA SANTA Antifona dal ingrès
Ćiarede la ëra che fej sö süa ćiasa cun sapiënza; cfr. Provers, 14, 1–2 ara tëm le Signur y va por so tru roduntafora.
Oraziun dl dé
Periun! Dî, tö ascutes chi ala bona. En chësc dé de recort de santa N. … amirunse l’amur y la paziënza che te i as scinché. Ćiara sön süa vita santa y dasse, por süa interzesciun, inće a nos la forza de portè vigni dé nosta crusc y de t’orëi bun sura döt. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Dî onipotënt, ćiara cun buntè sön les ofertes che to popul te porta dant a onù de santa N. … . y scìnchesse benedisciun y salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Insciö dij le Signur: Chël che fej la orentè de mi Pere tl cil, chël é por mè frè y só y uma.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, le pan dla vita ch’i ùn recioiü en chësc dé de recort de santa N. … nes dais löm y forza, ch’i tingiunse do ći che te plej y deventunse rić de opres de misericordia. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 12, 50
406
407
MËSSES VOTIVES
408
Santa Crusc (m. v.)
409
SANTA CRUSC (mëssa votiva) Antifona dal ingrès
I se gloriun cun la crusc de nosc Signur Gejù Crist. cfr. Gàlać 6, 14 Te ëra unse salvëza, ressoreziun y vita. Tres ëra sunse salvà y delibrà.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, t’olgan a té, ti é to fi bunorü jü adincuntra ala mort söla crusc por salvè döta la jënt. Làscesse reconësce tla teciarìa dla crusc tüa potënza y tüa sapiënza y tó pert tl’eternité ai früć dla redenziun. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl Èsod En chi dis 1 ti à le Signur dit a Mosè y a Àronn tl Egit: 2 Chësc mëis dess ester por os le pröm di mëisc, al dess ester por os le scomenciamënt dl ann. 3 Dijedi a döta la comunité de Ìsrael: Ai diesc de chësc mëis dess vignun jì a tó n agnel por süa familia, n agnel por vigni ćiasa. 4 Sce la familia foss massa picera por n agnel intier, spo déssel nen gnì tut un deboriada cun le vijin, cun chël che abitëia plü daimprò da süa ćiasa, aladô dl numer dles porsones. Da partì sö l’agnel messëise tignì cunt, tan che vignun é bun da nen mangé. 5 Al po mâ ester n agnel zënza defet, n mot de n ann, i podëis tó n agnel o inće n asó. 6 I desses le conservè ćina ai catordesc de chësc mëis. Söla sëra dess spo döta l’indunanza abinada de Ìsrael tó ia i agnì.
Èsod 12, 1–8.11–14
410
Santa Crusc (m. v.)
7
Ai dess tó n pü’ de sanch y le sferié söles puntes y söla tre sura porta dles ćiases, olache an é por mangé l’agnel. 8 Ćiamò en chë nöt désson mangé la ćern. Pratada sura füch cun pan zënza lovè y cun erbes ànties désson la mangé. 11 Insciö desses mangé l’agnel: cun i üfs ciolà, i ćialzà tl pé, la maza tla man. Spazésse da le mangé! Al é la Pasca dl Signur – chësc ô dì: le Signur passa dan ia. 12 En chësta nöt passarài iö fora por l’Egit y coparà tl Egit vigni prömnasciü pro jënt y pro tiers. Sura düć i dîs dl Egit tignarài iudize, iö, le Signur. 13 Le sanch söles ćiases olach’i abitëis dess ester n sëgn por osta proteziun. Sc’i odarà le sanch, passarài dan os ia, y la desgrazia ne gnarà nia porsura os, canch’i batarà l’Egit. 14 Chësc dé desses comemorè sciöche dé de recort. Tignìdele sciöche santù a onù dl Signur! Por les generaziuns che vëgn metede sö chësc dé santù sciöche regola frëma! Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dal liber dl profet Isaìa 13
Ćiarede, mi sorvidù arà fortüna, al gnarà inalzè, onorè y sarà suradöt alangrana. 14 Tröc s’â sprigoré da l’odëi, tan desfiguré ćiarâl fora, nia plü sciöche n chestian, süa parüda ne n’ê nia plü chëra de na porsona. 15 Mo śëgn él n gröm de popui che se fej demorvëia, resc mëss scutè dan da d’ël. Deache, ći che ne ti é ćiamò mai gnü cuntè, chël vëighi śëgn; ći ch’ai n’à mai ćiamò aldì, chël aldi śëgn. 1 Chê ti à pa cherdü a nosta noela? A chê ti él pa gnü mostrè le brac dl Signur? 2 Al é chersciü sö dan sü edli sciöche n fió jonn,
Isaìa 52, 13 – 53, 12
Santa Crusc (m.v.)
sciöche na pelza de na raîsc fora de tera süta. Al n’â nia na figöra bela y nobla ch’i ésson ion odü. Al ne ćiarâ nia fora aladô ch’al nes ess plajü. 3 Al gnô desprijé dala jënt y an ćiarâ de le tignì fora, n ël plëgn de mês y ausé ala maratia. Sciöche un, dan da chël ch’an se stopa i edli, êl desprijé; i ne l’aprijân de degun vers. 4 Mo ël à portè nostes maraties y s’à ćiarié ados nüsc mai. I aratân ch’al foss gnü castié da Idî, batü da d’ël y umilié. 5 Al é gnü porforè por gauja de nüsc delić y fruzié por nüsc pićià. Por nosta salvëza pesâ le castighe sön ël, tres sües ferides sunse varis. 6 I s’ân düć inrabì sciöche bisces y vignun jô por so tru. Mo Idî à ćiarié sön ël les colpes de nos düć. 7 Al é gnü maltratè y umilié, mo al n’à nia daurì boćia. Sciöche n agnel che vëgn menè a copè y sciöche na biscia dan sü tosoradus, insciö ne n’àl nia daurì boćia. 8 Cun porjun y sentënza iniüsta él gnü tut demez; chê êl pa che se cruziâ de so destin? Al é gnü eliminé dala tera di vis y por i malfać de so popul él gnü atochè a mort. 9 Pro i desgrazià ti àn dè la fossa y pro i malfaturs süa sopoltöra, scemìa ch’al n’â fat degun tort y al n’ê degöna parora ingianosa te süa boćia. 10 Mo le Signur à ciafè plajëi cun so fant dramè adöm, al à salvè chël che à dè ia süa vita en sacrifize d’espiaziun. Al odarà na gran descendënza y arà na vita lungia. Le dessëgn de Dî garatarà tres ël. 11 Do ch’al à soportè tan tröp, odaral la löm. Al se pascentarà cun la conescënza.
411
412
Santa Crusc (m. v.)
Mi fant, le iüst, nen iustificarà tröc; al tol süa colpa sön ël. 12 Porchël ti an dài a d’ël tröc por premiaziun, milesc se davàgnel por pest, deache al ti à surandè süa vita ala mort y s’à lascè arcumpedè danter i malfaturs. Al à portè i pićià de tröc y é stè ite por chi che ê de colpa. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Storia di Apostui 10, 34a.37–43
Letöra dala Storia di Apostui En chi dis 34a à Pire metü man da baié y à dit: 37 I savëis, ći ch’al é sozedü te döta la tera dla Iudea, scomencian dala Galilea, do le bato che Jan à pordiché: sciöche Idî à consacrè Gejù da Nàzaret cun Spirit Sant y cun forza, 38 sciöche chësc é rodè incerch, à fat de bëgn y à varì düć chi che ê tles ciafes dl malan, deache Idî ê cun ël. 39 Y nos sun testemoni de döt ći ch’al à fat tla tera di iüdes y a Ierùsalem. Ai l’à tachè sön n pè y l’à copè. 40 Mo Idî l’à ressuscité le terzo dé y l’à fat aparì, 41 nia a döt le popul, mo ai testemoni predestinà da Idî: a nos ch’i ùn mangé y boiü cun ël do süa ressoreziun dai morć. 42 Y al nes à racomanè de ti incundé y de testemonié al popul: Chësc é le iudicadù di vis y di morć, istituì da Idî. 43 De ël testemoniëia düć i profeć, por che vignun, che crëi te ël, ciafes, tres so inom, le pordonn di pićià. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
413
Santa Crusc (m.v.)
Salm de resposta
No se desmentiede les opres de Dî. – R
Salm 78 (77)
Mi popul, alda mi insegnamënt! * (VI) Ojede ca les orëdles ales parores de mia boćia! I deuri mia boćia por na sentënza; * i ô incundé i misters di tëmps da laôta. – R
1 2 34
Canche Idî castiâ, damanâi do d’ël,* dailò metôi man da le chirì y dê ota.
35
Ai s’intenô che Dî ê so crëp, * Dî, l’Altiscim, süa salvëza. – R
36
Mo ai l’ingianâ cun parores falzes * y süa lënga ti cuntâ dant baujies.
37
So cör n’ê nia lié toch a d’ël, * ai ne ti ê nia fedei a süa alianza. – R
38ab
Mo plëgn de misericordia ti lasciâl do la colpa, * y por sü fai ne sferiâl nia demez dala tera so popul.
39
Deach’al â imënt ch’ai n’ê nia ater co ćern, * mâ n sofl che passa y che ne dà nia ota. – R Móstreme, Signur, le tru dla vita! – R
o bëgn: Salm 16 (15)
1 2
Ćiara de mè, oh Dî, a té t’ài crëta. / (III) I ti diji al Signur: "Tö es mi Signur; * tö su es döta mia fortüna."
5
Tö, Signur, me das l’arpejun y me sporjes le caresc; * te tües mans tëgneste le destin de mia vita. – R
7
Al Signur che m’à aconsié ti va mia lauda, * inće de nöt él mi cör che m’al recorda.
8
I à le Signur tres dan dai edli, * al sta a mia man dërta ch’i ne ciancantes. – R
9
Porchël se ralegrëia mi cör y mia anima esultëia; * inće mi corp é al sigü che palsa.
11
Tö me mostres le tru dla vita. / Dan da to müs regnëiel ligrëza en abondanza, * baldëza por düć i tëmps a tüa man dërta. – R Mi Dî, mi Dî, ćiodî m’ast’ pa tralascè? – R
o bëgn: Salm 22 (21)
8
Düć chi che me vëiga me coiona, * ai intorj i slefs y ciügna.
(III)
9
"Al s’à lascè söl Signur por che ël le salves. * Ël dess le delibré sc’al à plajëi impara!" – R
414
Santa Crusc (m. v.) 17
N gröm de ćians roda inćër me ia, / n tlap de malfaturs m’incërtla. * Les mans y i pîsc ai me porfora.
18
Düć mi ôsc me compëdi; * ai sta a coriosé y da m’odëi insciö s’la godi. – R
19
Mi guanć se partësci, * ai tira ala niza por mia iesta.
20
Mo tö Signur, no stè dalunc te mia pëna! * Vì a me daidé, tö mia forza! – R
23
I ô incundé to inom ai fredesc, * y te laldè amesa l’indunanza.
24
Os ch’i temëis le Signur, aprijéle, / os düć dla stlata de Iàcob, renoméle; * temésse düć dan da d’ël, os descendënć de Ìsrael. – R
o bëgn:
Pere, te tües mans surandai mi spirit. – R
Salm 31 (30)
2
Signur, i chiri pro tè assosta. / (IV) No me lascè jì a perde; * delibrëieme y sâlveme te tüa iustizia!
6
Te tües mans surandai plëgn de confidënza mi spirit: * Signur, Dî fedel, tö me salves. – R
12
Da coienè sunsi por düć mi nemisc, / por i amisc n spavënt y por mi vijins na bëfa; * chi che me vëiga sön strada s’un sciampa.
13
Sciöche n mort sunsi desfantè dala memoria, * i veli tan co na copa spidiciada. – R
15
Mo iö, Signur, en tè confidi: * i diji: "Tö es mi Dî/i."
16
Te tües mans é le destin de mia vita. * Delibrëieme dala man di nemisc che me sighita. – R
17
Lascia lominé to müs sura to fant! * Dëideme te tüa misericordia!
25
Osc cör sides sterch y frëm, * os düć che tl Signur sperëise! – R
o bëgn:
Bun é Idî, rengraziéle. Alleluia! – R
Salm 118 (117) 1
Rengraziede le Signur ćiodiche süa buntè é grana, * (VI) süa tlemënza döra por dagnora.
2
Insciö Ìsrael l’incündes: * Süa tlemënza döra por dagnora. – R
415
Santa Crusc (m.v.) 16
La man dërta dl Signur é alzada, * la man dërta dl Signur operëia cun potënza.
17
I ne möri nia, mo i viri, * por incundé dl Signur les opres. – R
22
La pera che ê dai muradus ê gnüda refodada, * pera de ćiantun ara é deventada.
23
Chësc él stè le Signur che à fat! * Dan nüsc edli él sozedü chësc miraco. – R
SECUNDA LETÖRA
1 Corinć 1, 22–25
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 22 I iüdes damana do sëgns, i grecs chir sapiënza. 23 Nos indere incundun Crist sciöche chël che é gnü metü söla crusc, por i iüdes n scandal, por i pagans na teciarìa, 24 mo por i cherdà, sides por i iüdes co por i grecs, Crist, forza de Dî y sapiënza de Dî. 25 Deache la teciarìa de Dî é plü sapiënta co la jënt, y la deblëza de Dî é plü sterscia co la jënt. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dala lëtra de san Paul ai Ebrês 7
Canche Crist viô söla tera, àl cun scrais stersc y leghermes portè oraziuns y supliches dan da chël, che ê bun da le salvè dala mort, y al é gnü ejaudì y é gnü delibré da süa tëma. 8 Scebëgn che ël ê le Fi, àl imparé cun la pasciun l’olghënza; 9 y do ch’al é rové ala perfeziun, él deventè por düć chi che ti olga autur dla salvëza eterna. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Ebrês 5, 7–9
416
Santa Crusc (m. v.) Filipesc 3, 8–14
o bëgn:
Letöra dala lëtra de san Paul ai Filipesc Fredesc y sorus! 8 Döt, arati iö, che é da lascè ester, ćiodiche la conescënza de Crist Gejù, mi Signur, superëia döt. Por ël ài dè sö döt cant, aratan döt sciöche ciomënt, por davagné Crist 9 y por ester te ël. I ne chiri nia mia iustizia, che vëgn dala lege, mo chëra, che vëgn dala fede te Crist, la iustizia, che Idî scinca por gauja dla fede. 10 Crist ôi conësce tambëgn tla potënza de süa ressoreziun co tla partezipaziun a süa pasciun a na moda ch’i vëgnes conformè a süa mort. 11 Insciö speri inće de rové ala ressoreziun dai morć. 12 Nia ch’i ais bele arjunt le pest o ch’i sides bele perfet. Mo i ćiari de l’abiné, deache inće iö sun gnü abiné da Crist Gejù. 13 Fredesc, i ne me mëti nia tl će, ch’i l’ais bele arjunt. Mo öna na cossa feji: I me desmëntii ći ch’i à do da mè, y me stëni adincuntra a ći ch’i à dan da mè. 14 Cun la mira dan i edli, salti por davagné le pest dla cherdada divina che Idî nes scinca te Crist Gejù. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun
Alleluia. Alleluia.
dal vagnele
Tl tëmp de Carsëma
confr. Jan 1, 14ab
Lalt a té, Crist, re de gloria eterna! – R I t’adorun, Signur Gejù Crist, y i te rengraziun; deache cun tüa santa crusc aste salvè le monn. – R
Santa Crusc (m.v.)
VAGNELE Dal vagnele do san Merch – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 1 à Gejù metü man da baié a d’ëi cun paraboles. Al à dit: N ël à fat na vigna, al l’à sigada ite, à ćiavè fora na tortlara (da pestè l’üa) y à fat sö na tor. Spo ti àl afité ia la vigna a vignadus y s’un é jü te n ater post. 2 Canch’ara ê tan inant, àl ortié n fant dai vignadus a se fà dè süa pert di früć dla vigna. 3 Mo chi l’à pochenè y ciavatè y l’à parè cun les mans ötes imalora. 4 Sön chëra ti àl ortié n’ater fant; inće chël ài maltratè y insultè. 5 Al ti nen à ortié n terzo, chël ài copè. Insciö ti éra jüda a tröc d’atri; na pert é gnüs ciavatà, i atri copà. 6 Inultima ti n’él mâ plü restè un, so fi bunorü. Chël àl ortié por ultimo deach’al se ponsâ: Dan da mi fi arài bëgn respet. 7 Mo chi vignadus dijô un al ater: Chësc é l’arpadù! Inant, i le copun, ch’i arpunse so avëi. 8 Y ai l’à pochenè, l’à sciuré fora dla vigna y l’à copè. 9 Ćî fajarà mo le patrun dla vigna: Al gnarà y coparà i vignadus y ti darà la vigna a d’atri. 10 Ne n’ëise nia lit la parora dla Scritöra: La pera, che i muradus à sciuré demez, é deventada pera da ćiantun; 11 chësc él stè le Signur che à fat, dan da nüsc edli él sozedü chësc miraco? Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
417 Merch 12, 1–11
418
o bëgn:
Santa Crusc (m. v.) Jan 12, 31–36
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù dit ala meja: 31 Śëgn vëgnel tignì iudize sura chësc monn; śëgn vëgnel sciuré fora le regnant de chësc monn. 32 Y iö, canch’i sarun inalzè sura la tera, tirarài düć pormez a mé. 33 Chësc dijôl por indiché a ći manira ch’al dô morì. 34 Mo la meja ti tignî decuntra: I ùn aldì fora dla Scritöra che le Messia romagn ćina tl’eternité. Cô poste pa dì, che le Fi dl Om mëss gnì inalzè? Chê é pa chësc Fi dl Om? 35 Dailò ti à dit Gejù: Mâ plü por n pez sarà la löm pro os. Jide por osc tru tan dî ch’i ëis la löm, ch’i ne gnëise nia abinà dala scurité. Chël che va tla scurité, ne sa nia olach’al röia. 36 Tan dî ch’i ëis la löm pro os, cherdede ala löm, ch’i deventëise fis dla löm. Chësc à dit Gejù. Y al s’un é jü y s’à ascognü dan da d’ëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Merch – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 27 é Gejù jü cun sü discepui ti paîsc dlungia Zesarea de Filipus. Sön tru àl damanè i discepui: Chê dij pa la jënt che iö sun? 28 Ai ti à dit: Valgügn Jan Batista, d’atri Elìa, indô d’atri n ater di profeć. 29 Dailò i àl damanè: Os indere, chê dijëise pa os che iö sun? Scimun Pire ti à respognü: Tö es le Messia!
Merch 8, 27–35
Santa Crusc (m.v.)
419
30
Mo ël ti à proibì de baié cun zacai porsura ël. Spo àl metü man da i istruì che le Fi dl Om mëssarà patì tröp y gnarà refodè dai plü vedli, dai gragn proi y dai studià dla lege; al gnarà copè, mo do da trëi dis ressoriaral. 32 Y al baiâ davert daldöt de chësc. Dailò l’à Pire tut da na pert y à metü man da le bruntorè. 33 Gejù s’à ôt y ti à ćiarè ados a sü discepui y à amonì Pire cun les parores: Vàtun demez da mè, sàtann! Deache tö ne n’as nia imënt ći che Dî ô, mo ći che la jënt ô. 34 Al à cherdè adalerch la meja de jënt y i discepui y à dit: Chël che ô me gnì do, chël s’un desdijes de sè instës, toles süa crusc sön ël y me vëgnes do. 35 Deache chël, che ô salvè süa vita, la pordarà; mo chël, che pordarà süa vita por mia gauja y por gauja dl vagnele, la salvarà. 31
Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! I dui discepui, che ê gnüs derevers da Èmmaus, 35 ti à cuntè ai önesc y ai atri discepui, ći ch’al ti ê sozedü sön tru y sciöche ai à conesciü Gejù, canch’al rumpî le pan. 36 Ćiamò tratan ch’ai baiâ de chësc, él gnü instës amesa ëi ite y ti à dit: Pêsc a os! 37 Ai s’à spordü y se temô dassënn, ćiodì ch’ai minâ ch’ai odess n spirit. 38 Dailò ti àl dit: Ćiodî sëise pa döt spordüs? Ćiodî dubitëise pa te osc cör?
Lüca 24, 35–48
420
Santa Crusc (m. v.)
39
Ćiaredi a mies mans y a mi pîsc: I sun iö instës. Piédeme ite, y odede: Degun spirit n’à ćern y ôsc, sciöch’i odëis pro mè. 40 Pro chëstes parores ti àl mostrè sües mans y sü pîsc. 41 Ai se fajô demorvëia, mo dala ligrëza n’êsi nia ćiamò bugn da crëie. Dailò àl dit: Ëise val’ da mangé chilò? 42 Ai ti à dè n toch de pësc apratè; 43 al l’à tut y l’à mangé dan sü edli. 44 Spo ti àl dit: Chëstes é les parores ch’i ves à dit, canch’i ê ćiamò pro os: Döt mëss s’ademplì ći che é scrit de mè tla lege de Mosè, pro i profeć y ti salms. 45 Sön chëra ti àl daurì l’intelet ch’ai capiss les scritöres. 46 Al ti à dit: Insciö stal tla Scritöra: Le Messia sofriarà y ressoriarà dai morć le terzo dé, 47 y te so inom ti incundaran a düć i popui, scomencian te Ierùsalem, ch’ai dess dè ota, por che sü pićià vëgnes pordenà. 48 Os sëis de chësc mi testemoni. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Merch – Gloria a té, Signur! 33
Incër misdé, êl gnü na scurëza sura döt le raiun. Ara â doré ćina la nona ora. 34 Y dala nona ora à Gejù scraié dadalt: Eloi, Eloi, lema sabactani? Chësc ô dì: Mi Dî, mi Dî, ćiodî m’aste pa tralascè? 35 Valgügn ch’ê dailò laprò y l’â aldì, dijô: Al chërda Elìa. 36 Al n’é saltè ia un, à tocé na spunga te ajëi, l’à fićiada sön na maza y ti à dè a Gejù da bëre.
Merch 15, 33–39; 16, 1–6
421
Santa Crusc (m.v.)
Laprò dijôl: I orun odëi, sce Elìa vëgn y le tol jö dla crusc. 37 Mo Gejù, tiran n gran scrai, à fladè fora so spirit. 38 Dailò s’à la coltrina tl tëmpl scarzè indalater da insom ćina jö dapé. 39 Canche le comandant, che stô defrunt a Gejù, l’â odü morin a chësta manira, àl dit: Veramënter chësc ê le Fi de Dî! 1 Do le sàbat à Maria da Màgdala, Maria, la uma de Iaco, y Sàlome cumprè öri parfomà por jì a imbalsamè Gejù. 2 Le pröm dé dl’edema dadoman adora êres rovades fora dala fossa canche sorëdl ê dër lovè. 3 Ares dijô öna al’atra: Chê podess pa nes sburlé demez la pera dala bócora dl sepolcher? 4 Mo canch’ares â ćiarè, àres odü che la pera ê bele sburlada demez; ara ê dër grana. 5 Spo éres jüdes ite tl sepolcher y à odü söla man dërta n jonn sentè che ê vistì cun n guant blanch; dailò s’àres dër spordü. 6 Mo ël ti à dit: No se temede! I chiris Gejù da Nazeret, chël che é gnü metü söla crusc. Al é ressorì; al n’é nia chilò. Ciarede, chësc é le post olach’an l’â metü. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 33
Ai é rovà söl post ch’an ti dij Col dla Crëpa. Dailò ài metü ël y i dui ladruns söla crusc, un a man dërta, l’ater a man ciampa. 34 Mo Gejù periâ: Pere pordoni, deach’ai ne sa nia ći ch’ai se fej. Spo ài trat ala niza y à partì sö sü guanć danter ëi.
Lüca 23, 33–34.39–46
422
Santa Crusc (m. v.)
39
Un di ladruns, tachè dlungia d’ël söla crusc, le coienâ: Ne n’este nia tö le Messia? Dailò dëidete instës y inće nos! 40 Mo l’ater l’à cospetè y à dit: Gnanca tö n’as timur de Dî, ester che t’es dl medemo destin? 41 A nos nes cùncel le dërt: i ciafun le paiamënt por nüsc fać; mo chësc n’à fat nia de tort. 42 Spo àl dit: Gejù, pënsa a mé canche te röies te to rëgn. 43 Gejù ti à respognü: Amen, i te diji: Ćiamò incö saraste cun mè te paraîsc. 44 Al ê incër misdé, canch’al é gnü na scurëza sura döt le raiun. Ara à doré ćina les trëi domisdé. 45 Sorëdl s’à ascuré. La cultrina dl tëmpl s’à scarzè indalater 46 y Gejù à scraié dadalt: Pere, te tües mans surandai mi spirit. Do chëstes parores àl fladè fora so spirit. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, sön l’altè dla crusc à chësc sacrifize tut demez le pićé de döt le monn. Al nes laes inće nos nëć da vigni pićé. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Insciö dij le Signur: Canche i sarun alzè sö dala tera, tirarài düć pormez a mé.
Oraziun do la comuniun
Signur, Gejù Crist, söl lëgn dla crusc ti aste fat avëi al monn la vita eterna. Condüjesse tres chësta zelebraziun, te chëra ch’i ùn ciafè to corp sacrifiché, ala gloria dla ressoreziun. Tö che te vires y regnëies por döta l’eternité. – Amen.
Jan 12, 32
423
Cör de Gejù (m.v.)
CÖR DE GEJÙ (mëssa votiva) Antifona dal ingrès
La dezijiun dl Signur vel por dagnora cfr. Salm 33 (32), 11.19 y i proponimënć de so cör döra sura i tëmps fora: Al ô nes destó dala mort y mantignì nosta vita tla ćiarestia.
Oraziun dl dé
Periun! Dî y Pere, tl cör de to Fi bunorü nes daste la ligrëza de podei zelebrè les gran opres de to amur por nos. Dasse, fora de chësta fontana de misericordia divina, la plenëza dla grazia y dla vita. Do chësc te periunse por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Dî misericordius, tö nes dèures la richëza infinida de to amur tl cör de to Fi, ferì da nüsc pićià. Convertëscesse, ch’i ne ofenunse nia indô le Crist, mo ch’i le sorviunse cun döta la dediziun, ël, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Dî gran y fedel, che te i as descurì ai pici la conescënza dla profondité dl mistêr dl Cör de Crist, fórmesse do l’insegnamënt de to Spirit. Tla confidënza te to Fi, che à partì cun nos nosta deblëza por nes condüje te tüa gloria, dëidesse da s’azetè un l’ater cun buntè y generosité, ch’i romagnunse en tè che t’es l’amur. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
424
PRÖMA LETÖRA
Cör de Gejù (m.v.) Èsod 34, 4b.5–6.8–9
Letöra dal liber dl Èsod Te chi dis 4b é Mosè lovè da doman adora y é jü söl Sìnai, sciöche le Signur l’â comanè. Les döes tofles de pera àl tut cun ël. 5 Spo é le Signur gnü jö tl nio y s’à metü dailò dlungia d’ël. Al à protlamè l’inom de Iahve. 6 Le Signur é passè dan da d’ël ia y à scraié: Iahve é n Dî misericordius y graziënt, pazientus y rich de tlemënza y fedelté. 8 Atira s’à Mosè inchiné ćina ia por tera y s’à petè jö. 9 Al à dit: Sc’i à ciafè tüa grazia, mi Signur, spo dess pö mi Signur gnì cun nos. Al é bëgn n popul strambe, mo pordónesse nosta colpa y nosc pićé, y làscesse ester tüa proprieté! Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dal liber dl Deuteronome Mosè ti à dit al popul: 6 Tö es n popul, che ti é sant al Signur, to Dî. Le Signur, to Dî, t’à prelité tè che te devëntes danter düć i popui, che vir söla tera, chël popul, che é personalmënter so. 7 Nia deache os sëis plü numerusc co i atri popui, ves à le Signur stlüt ite tl cör y prelité; os sëis le mënder danter düć i popui. 8 Deache le Signur ves ô bun a os y deach’al mantëgn le juramënt ch’al ti à fat a üsc peri, porchël ves à le Signur condüt fora cun man sterscia y ves à cumprè ciarà fora dla ćiasa di stlâfs, fora dla man dl faraun, dl re dl Egit. 9 Porchël desste conësce, che Iahve, to Dî, é Dî, le Dî fedel; ćiamò do mile generaziuns mantëgnel süa alianza y ti desmostra a chi süa tlemënza, a chi che ti ô bun y che se tëgn a sü prezeć.
Deuteronome 7, 6–11
425
Cör de Gejù (m.v.) 10
Mo a chi che ti é nemisc, ti la rétel atira y i desdrüj düć. Al ne pisimëia nia, sce un ti é nemich, mo al ti la ret atira. 11 Porchël desste osservè le comandamënt, les leges y i prezeć, a chi ch’i te obliëii incö, y te desses i tignì. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Isaìa 49, 14–15
Letöra dal liber dl profet Isaìa 14
Sionn dij: Le Signur m’à tralascè. Idî m’à desmentié. 15 Po na ëra se desmentié so pice möt, na uma so fi bunorü? Y inće sc’ara s’al desmentiass: iö ne te desmëntii nia. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Ezèchiel 34, 11–16
Letöra dal liber dl profet Ezèchiel 11
Insciö dij le Signur: I ô chirì instës mies bisces y fistidié por ëres. 12 Sciöche n famëi fistidiëia por i tiers de so pastorëc en chël dé canch’al é amesa sües bisces che s’à inrabì, insciö fistidiëii iö por mies bisces y les condüji derevers da düć i posć olach’ares s’à inrabì en chël dé scür y fosch. 13 I les condüji fora de düć i popui, i va a les tó fora de düć i raiuns y les condüji te süa tera. I les mëni tles munts de Ìsrael sön pastöra, tles valades y te düć i posć popolà dl raiun. 14 Pro de bona pastöra ôi les condüje, tles munts de Ìsrael saral sües pastöres. Dailò désseres se pone te de bugn armiris, sön les munts de Ìsrael désseres ciafè pastöra grassina. 15 Iö condejarà mies bisces sön pastöra, i les lasciarà palsè – dit de Dî, le Signur.
426
Cör de Gejù (m.v.)
16
I tiers jüs pordüs ôi chirì, y i parà demez ôi condüje derevers, i feris ôi infascè, i debli renforzè, di grasc y di stersc ćiarè. Iö ô ester so famëi y fistidié por ëi sciöch’al alda. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Revelaziun 3, 14.20–22
o bëgn:
Letöra dala Revelaziun de san Jan 14
Scrii al Agno dla comunité de Laodizea: Insciö dij chël, che à inom "Amen", le testemone fedel y afidabl, le scomenciamënt dla creaziun de Dî. 20 I sta dan porta y tlócori. Sce un alda mia usc y deura la porta, jarài ite da d’ël y tignarà past cun ël y ël cun mè. 21 Chël che devënj (davagnarà) po se sentè cun mè sön mi tronn, sciöche inće iö à devënt (davagné) y m’à sentè cun mi Pere sön so tronn. 22 Chël che à orëdles, chël aldes ći che le Spirit ti dij ales comunitês. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
I piarëis sot ega cun ligrëza pro les fontanes dla salvëza. – R
Isaìa 12
Le Signur é mia salvëza. * (I) Te ël ôi confidé y i n’arà mai tëma.
2
Deache mia forza é le Signur y mia ćiantia. * Ël é deventè mia salvëza. – R 3
I piarëis sot ega cun ligrëza * pro les fontanes dla salvëza.
4bcd
Rengraziede le Signur! Atlamede so inom! / Cuntede de sües opres dan dai popui, * incundede: Gran é so inom y alangrana! – R
5
Aprijede le Signur deach’al à fat opres glorioses; * an dess le savëi sura döta la tera.
6
Cighede y iubilede, os abitanć de Sionn; * deache gran é amesa os le Sant de Ìsrael. – R
427
Cör de Gejù (m.v.)
Le Signur é mi famëi, al me condüj pro l’ega dla vita. – R
o bëgn: Salm 23 (22)
1
Le Signur é mi famëi, * al ne me manćia nia.
(VI)
2
Al me lascia pone sön pastöres ordiëntes * y me condüj ti armiris dlungia l’ega. – R
3
Al archîta ia mi dejier * y por les dërtes sëmenes fedel a so inom me mënel.
4
Inće sc’i mëssi passè por na val scöra, * da degun mal ne me tëmi; – R ćiodiche tö es cun mè, * tüa maza y to bastun me dà confidënza.
5
Tö me tënes sö la mësa * dan dai edli de mi nemisc che me sighita. – R Tö unjes cun öre mi će, * tö me jütes sö plëgn le caresc.
6
Fa regné sura nos tüa buntè, en tè sperunse! – R
o bëgn: Salm 33 (32)
Blot grazia y buntè m’acompagnarà dagnora, * tla ciasa dl signur poi abite döta mia vita. – R
4
La parora dl Signur é sinziera, * (IX) te döt ći ch’al fej él da avëi confidënza.
5
Al à ion dërt y iustizia, * dla tlemënza dl Signur é plëna la tera. – R
18
L’edl dl Signur é ôt sön düć chi che le tëm y l’onorëia, * sön chi ch’aspeta confidënć do süa tlemënza,
19
deache dala mort i sâlvel * y tla ćiarestia i mantëgnel en vita. – R
20
Nosta anima à metü tl Signur döta süa speranza, * al é por nos aiüt y scu da se defëne.
22
Fa avarëi, Signur, sura nos tüa tlemënza, * deache en tè sperunse. – R
o bëgn:
Lalda Idî, mia anima, por döt ći che al t’à fat de bëgn! – R
Salm 103 (102) 1
Lalda le Signur, mia anima, * (IV) y döt te mè dess benedì so inom sant y l’esaltëies!
2
Lalda le Signur, mia anima, * y no te desmentié ći ch’al t’à fat de bëgn te sües opres: – R
428
Cör de Gejù (m.v.) 3
ël che te pordona vigni colpa * y te varësc da dötes les maraties,
4
ël che salva dala roina tüa vita * y te coronëia cun tlemënza y misericordia. – R
9
Al ne sarà nia tres dessenè * y ne s’impuntarà nia tl sënn por dagnora.
10
Nia do nüsc pićià ne se tràtel, * nia do nosta colpa ne s’la rétel. – R
12
Tan dalunc che l’orì é dal florì de sorëdl, * tan dalunc tôlel demez da nos la colpa.
13
Sciöche n pere se mëna pićé de sü mituns, * se mëna le Signur pićé de düć chi che timur i porta. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus, 3 aprijé sides Idî, le Pere de nosc Signur Gejù Crist: ël nes à benedì cun döta la benedisciun de so Spirit tres nosta uniun cun Crist tl cil. 4 Deache te ël nes àl prelité dan la creaziun dl monn, por ch’i viunse sanć y zënza fal dan da Idî. 5 Por amur nes àl destiné damperfora ch’i deventunse sü fis tres Gejù Crist y ch’i rovunse da d’ël do süa orentè 6 a lauda y gloria de süa grazia, ch’al nes à scinché te so Fi bunorü; 7 tres so sanch unse la redenziun, le pordonn di pićià do la richëza de süa grazia. 8 Tres ëra nes àl arichì de döta la sapiënza y inteliënza 9 y nes à revelè le mistêr de süa orentè, sciöch’al l’à predestiné damperfora: 10 de realisé la plenëza di tëmps te Crist y de abiné adöm te ël döt ći che é tl cil y söla tera. (11Tres ël sunse inće predestinà y metüs sciöche arpadus, do le dessëgn de chël che realisëia döt sciöch’al le stabilësc te süa orentè; 12 nos sun destinà a laldè süa gloria, nos ch’i sperân bele denant te Crist.
Efejins 1, 3–14
429
Cör de Gejù (m.v.) 13
Tres ël ëise inće os aldì la parora dla verité, le vagnele de osta salvëza; tres ël ëise ciafè la merscia dl Spirit sant impormetü, canch’i ëis tut sö la fede. 14 Le Spirit é la capara dl’arpejun ch’i désson ciafè, dla redenziun, tres chëra ch’i deventun proprieté de Dî, a lauda de süa gloria.) Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Efejins 3, 8–12.14–19
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 8 A mé, le mënder danter i sanć, m’él gnü scinché la grazia de ti incundé ai pagans la stragran richëza de Crist 9 y de ti fà odëi a düć l’ademplimënt de chël mistêr che ê ascognü dal’eternité incà te Dî, creatur dl univers. 10 Insciö dess śëgn i prinzipać y les potestês dl cil gnì a conësce, tres la Dlijia, la sapiënza de Dî, 11 do so dessëgn etern ch’al à realisé te Crist Gejù, nosc Signur. 12 Te ël unse le tru lëde da ti jì pormez a Idî por la confidënza che la fede te ël nes scinca. 14 Porchël m’inslëni dan dal Pere, 15 da chël che vigni generaziun tl cil y söla tera à ciafè l’inom, 16 y i prëii, ch’al ves conzedes, por la richëza de süa gloria, de crësce te osc daìte de forza y de gaerzia tres so Spirit. 17 Tres la fede dess abité Crist te osc cör. Inraiscià tl amur y söla fondamënta dl amur 18 desses, deboriada cun düć i sanć, ester bugn de capì la lunghëza y la larghëza, l’altëza y la profondité, 19 y de capì l’amur de Crist, che superëia vigni conescënza. Insciö gnëise plü y plü implis de döta la plenëza de Dî. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
430
Cör de Gejù (m.v.)
o bëgn:
Romans 5, 6–11
Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans 6
Crist é bele laôta mort por nos, canch’i ên ćiamò tl pićé. 7 Apëna che un möres por n iüst, scemai por n bun chestian podéssel n’ester un che vagass la vita. 8 Idî indere à desmostrè so amur por nos te chël, che Crist é mort por nos, canch’i ên ćiamò pićiadus. 9 Tan deplü ch’i sun śëgn iustificà tres so sanch, gnarunse inće salvà tres ël dan dal iudize de Dî. 10 Deach’i sun gnüs reconzilià cun Dî tres la mort de so Fi canch’i ên ćiamò nemisc de Dî, tan deplü gnarunse, do ch’i sun gnüs reconzilià, inće salvà tres süa vita. 11 Ćiamo deplü, i se gloriun por Idî tres Gejù Crist, nosc Signur, tres chël ch’i ùn bele śëgn ciafè la reconziliaziun. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dala pröma lëtra de san Jan 7
Fredesc bunorüs, i orun nes orëi bun un al ater, deache l’amur vëgn da Idî y vignun che ô bun descënn da Idî y conësc Idî. 8 Chël che n’ô nia bun n’à nia conesciü Idî, deache Idî é l’amur. 9 L’amur de Dî é gnü manifestè danter nos a chë manira che Idî à menè so Fi su tl monn, por ch’i viunse tres ël. 10 Nia te chël ne sta l’amur, che nos ti ùn orü bun a Idî, mo che ël nes à orü bun a nos y à menè so Fi sciöche vitima d’espiaziun por nüsc pićià. 11 Fredesc bunorüs, sce Idî nes à orü tan bun, messunse inće nos s’orëi bun un al ater. 12 Degügn n’à mai odü Idî; mo sce nos s’orun bun un al ater, romagn Idî te nos y so amur é perfet te nos.
1 Jan 4, 7–16
Cör de Gejù (m.v.)
431
13
Da chël conesciunse ch’i romagnun te ël y che ël romagn te nos: Ël nes à dè de so Spirit. 14 Nos instësc ùn odü y i testemoniun che le Pere à menè le Fi sciöche salvatur dl monn. 15 Chi che reconësc che Gejù é le Fi de Dî, te chël romagn Idî y ël romagn te Idî. 16 Nos ùn conesciü l’amur che Idî à por nos y i l’ùn tut sö cun fede. Idî é amur, y chël che romagn tl amur, romagn te Dî, y Dî romagn te ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun
Alleluia. Alleluia.
dal vagnele
Tl tëmp de Carsëma
Matî 11, 29ab
Lalt a té, Crist, re de gloria eterna! – R Tolede mi ju sön os y imparede da mè: deach’i sun bun y umil de cör. – R VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 25
Te chël tëmp à Gejù dit: I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera, ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà y ti al as revelè ai pici. 26 Scê Pere, insciö t’àra plajü. 27 Döt m’é gnü surandè da mi Pere; degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere, y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi y chël, a chël che le Fi ti l’ô revelè. 28 Gnide düć da mè, os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè. Iö ves darà palsa. 29 Tolede mi ju sön os y imparede da mè; deache iö sun bun y umil de cör; insciö ciafarëise tria por osta anima. 30 Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Matî 11, 25–30
432
Cör de Gejù (m.v.)
o bëgn:
Lüca 15, 1–32
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 1 ê düć i publicans y i pićiadus gnüs da Gejù a l’ascutè. 2 I farisês y i studià dla lege bruntorâ porsura y dijô: Al se dà jö cun i pićiadus y mangia ćinamai impara. 3 Sön chëra ti àl cuntè na parabola y à dit: 4 Sce un de os à cënt bisces y nen perd öna, ne làscel nia spo indô les nonantenü tla stëpa y ti va do ala pordüda, ćina ch’al ne la ciafa? 5 Y do ch’al l’à ciafada, la tôlel plëgn de ligrëza sön les sciables, 6 y canch’al röia a ćiasa, chërdel adöm sü compagns y sü vijins y ti dij: Ralegrésse cun mè; i à indô ciafè mia biscia che ê pordüda. 7 I ves diji: Avisa insciö regnaral inće tl cil deplü ligrëza por n pićiadù su che é dè ôta, co por nonantenü iüsć che n’à nia debojëgn de dè ôta. 8 O sce na ëra à diesc drahmes y nen perd öna, ne impëiera nia spo na löm, scô döta la ćiasa y chir zënza lascè do, ćina ch’ara ne ciafa la monëda? 9 Y do ch’ara l’à ciafada, chërdera adöm sües compagnes y sües vijines y dij: Ralegrésse cun mè; i à indô ciafè la drahma ch’i â pordü. 10 I ves diji: Insciö regnëiel ligrëza inće pro i agnui de Dî por n pićiadù su, che dà ôta. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit: 11 Iö sun le bun famëi. Le bun famëi dà ia süa vita por les bisces. 12 Le fant tut sö a paiamënt indere, che ne n’é nia famëi y de chël che les bisces ne n’é nia, lascia les bisces sores y s’un sciampa canch’al vëiga gnon le lu;
Jan 10, 11–18
Cör de Gejù (m.v.)
433
le lu les scherza y les sprìgora indalater. Al s’un sciampa, 13 ćiodì ch’al é mâ n fant a paiamënt y ćiodiche les bisces ne ti un vel nia. 14 Iö sun le bun famëi; iö conësci i mi, y i mi conësc mè, 15 sciöche le Pere conësc mè y iö conësci le Pere; y iö dà ia mia vita por les bisces. 16 I à ćiamò d’atres bisces, che n’é nia fora de chësta stala; inće chëres mëssi condüje y ares ascutarà mia usc; spo saral mâ un n pastorëc y un n famëi. 17 Porchël m’ôl bun le Pere, deache iö dà ia mia vita, por la tó indô derevers. 18 Degügn ne me la tol, mo i la dà ia de mia bona. I à la potesté de la dè ia, y i à la potesté de la tó indô. Chësta misciun ài ciafè da mi Pere. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 1 Iö sun le dër lëgn da üa, y mi pere é le vignadù. 2 Vigni rama che ne porta nia früt te mè tàiel ia y vigni rama che porta früt purifichëiel por ch’ara portes deplü. 3 Os sëis bele purificà cun la parora ch’i ves à dit. 4 Romagnede te mè, spo romagni iö te os. Sciöche la rama da üa ne sciafia nia da portè früt da d’ëra instëssa, mo mâ sc’ara romagn pro le lëgn, insciö ne sciafiëise gnanca os da portè früt, sc’i ne romagnëise nia te mè. 5 Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames.
Jan 15, 1–8
434
Cör de Gejù (m.v.)
Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt; ćiodiche despartis da mè, ne sciafiëise da fà nia. 6 Chël che ne romagn nia te mè, vëgn sciuré demez sciöche la rama da üa y sëćia. An cöi adöm les rames, les sciüra te füch y ares verd jö. 7 Sce os romagnëis te mè y sce mies parores romagn te os, spo periede do döt ći ch’i orëis: i le ciafarëis. 8 Mi Pere vëgn glorifiché te chël, ch’i portëis tröp früt y ch’i deventëis mi discepui. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Jan 15, 9–17
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 9 Sciöche le Pere m’à orü bun, insciö ves ài inće iö orü bun. Romagnede te mi amur! 10 Sc’i osservëis mi comandamënć, romagnëise te mi amur, sciöche iö à osservè i comandamënć de mi pere y romagni te so amur. 11 Chësc ves ài dit, por che mia ligrëza sides te os y por che osta ligrëza devëntes plëna. 12 Chësc é mi comandamënt: Orésse bun un al ater sciöche iö ves à orü bun. 13 Al n’é nia n maiù amur co sce un dà ia süa vita por sü amisc. 14 Os sëis mi amisc, sc’i fajëis ći ch’i ves dà sö. 15 I ne ves diji nia plü fanć; deache le fant ne sa nia ći che le patrun fej. I ves à dit amisc; ćiodì ch’i ves à comuniché döt, ći ch’i à aldì dal Pere. 16 Nia os ne m’ëis chirì fora, mo iö ves à chirì fora y ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt romagnes. Spo ves darà le Pere döt do ći ch’i le periëis te mi inom. 17 Chësc ves comani: Orésse bun un al ater! Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Cör de Gejù (m.v.)
o bëgn:
435 Jan 17, 20–26
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù alzè sü edli sö a cil y à perié: 20 Pere sant, i ne prëii nia mâ por chisc chilò, mo inće por düć chi che crëi te mè tres süa parora. 21 Düć dess ester un: Sciöche tö, Pere, es te mè y iö sun en tè, dessi inće ëi ester un te nos, por che le monn crëies che tö m’as menè. 22 Y iö ti à dè la gloria che tö m’as dè; deache ai dess ester un, sciöche nos sun un, 23 iö te ëi y tö te mè. Insciö dessi ester perfeć tl’unité, por che le monn reconësces che tö m’as menè y che tö ti as orü bun ai mi sciöche a mé. 24 Pere, i ô che düć chi che te m’as dè sides dailò pro mè, olache iö sun. Ai dess odëi mia gloria che tö m’as dè, deache tö m’as orü bun bele dan la creaziun dl monn. 25 Pere iüst, le monn ne t’à nia conesciü, mo iö t’à conesciü, y ai à conesciü che tö m’as menè. 26 I ti à fat conësce mi inom y le fajarà conësce, por che l’amur, cun chël che te m’as orü bun, sides te ëi, y por che iö sunse te ëi. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! 31
Deach’al ê la vëia dla festa y i corps ne dô nia restè tratan le sàbat söla crusc, à i iüdes perié Pilatus, che al ti gniss rot les iames ai cruzifijà y tut jö sües salmes, deache chësc sàbat ê n gran santù. 32 Insciö él gnü i soldas y ti à rot les iames al pröm, spo al ater che ê gnü metü söla crusc cun ël.
Jan 19, 31–37
436
Cör de Gejù (m.v.)
33
Canch’ai ê rovà da Gejù y â odü ch’al ê bele mort, ne ti ài nia rot les iames, 34 mo un di soldas ti à fićé la lanza tl costà y atira él rogorü fora sanch y ega. 35 Y chël che à odü chësc, à dè testemonianza, y süa testemonianza é vëi. Al sa ch’al cunta ći che é vëi, ch’i cherdëise inće os. 36 Deache chësc é sozedü, por che la parora dla Scritöra s’adempliss: An ne dess ti rumpì degun ôs. 37 Y te n ater post dij la Scritöra: Ai ćiararà sön chël che ai à trafićé. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Dî onipotënt, ćiara sön le cör ferì de to Fi che nes à orü bun y che s’à dè ia por nos. Fa che nosc sacrifize te plejes y sides reparaziun por nüsc pićià. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Chi che à sëi dess gnì da mè, y ai dess bëre, chi che crëi! La Scritöra dij: Fora de so piet rogoraràl piuns de ega via. o bëgn: Un di soldas ti à fićé la lanza te so costà y atira él rogorü fora sanch y ega.
Oraziun do la comuniun
Jan 7, 37–38
Jan 19, 34
Signur, nosc Dî, te nes as renforzè cun le sacramënt de chël amur, cun chël che to Fi tira döt pormez a d’ël. Impëia inće te nos le füch de so amur, por ch’i le conesciunse te nüsc fredesc y ch’i podunse le sorvì. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
437
Maria, l’erćia dl’alianza (m.v.)
MARIA, L’ERĆIA DL’ALIANZA (mëssa votiva) Antifona dal ingrès
Salve, Uma santa, t’as metü al monn le Re, che regnëia sura le cil y la tera ti secui por dagnora.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, conzédi a tü fedei, de podëi avëi dagnora la sanité dl corp y dl spirit y, por l’interzesciun de Maria, la viria gloriosa, sàlvesse dai mai che se fej stè ert sön chësta tera y condüjesse ala ligrëza zënza fin. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Pordona, o Pere, les colpes de tü fis y deache i ne podun nia se salvé cun nostes operes, ascuta l’interzesciun dla viria Maria, Uma de to Fi y nosc Signur Gejù Crist. Ël é Dî y vir y regnëia cun tè y cun le Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
1 Cronica 15, 3–4.15–16; 16, 1–2
Letöra dal pröm liber dla Cronica En chi dis 3 à Davìde cherdè adöm a Ierusalem döt Israel por condüje l’erćia dl Signur te chël post che le Signur ti â arjigné. 4 Al à abiné adöm i descendënć de Àronn y i lević. 15 I lević à alzè sö l’erćia y la portâ cun les stanges sön sües sciables sciöche Mosè â dit de fà do la parora dl Signur. 16 Davìde à comanè i surastanć di lević de arcuncè sö süa jënt, i ćiantadus, cun sü strumënć, cun erpes, zitres y zimbli, ch’ai fajess ressonè cun iubilanza dadalt sü sonns de ligrëza.
438
Maria, l’erćia dl’alianza (m.v.)
1
An à portè l’erćia de Dî tla tënda, che Davìde â lascè mëte sö por ëra, an l’à metüda te so post amesa la tënda y an ofrî olocausć y sacrifizi dan da Idî. 2 Do che Davìde â albü rové da portè dant i olocausć y i sacrifizi, àl benedì le popul tl inom dl Signur. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Cun fedelté mantëgn le Signur por dagnora sües impormetüdes. – R
Salm 132 (131) 11
Le Signur ti à dè juramënt a Davìde, * n juramënt ch’al ne rumpiarà mai:
(VIII)
"N früt fora de tüa generaziun * ôi mëte sön to trone." – R 13
Le Signur à chirì fora Sionn, * al l’à orü por post de süa abitaziun santa:
14
"Chësc é por dagnora le post de mia palsa; * chilò ôi abité, iö l’à chirì fora. – R
17
Dailò lasci gnì sterscia la potënza de Davìde, * y mëti sö por mi consacrè n lominare.
18
I stopi ia sü nemisc cun dodanza, * mo sön so će slominarà na corona." – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 54 Canche chësc corp despassënt se vist de indespassënza y chësc corp mortal de imortalité, spo se ademplësc la parora dla Scritöra: La mort é gnüda indlotida dala devënta. 55 Mort, olâ é pa tüa devënta? Mort, olâ é pa to ficiun? 56 Le ficiun dla mort é le pićé, la forza dl pićé é la lege. 57 Mo al sides rengrazié Idî, che nes à scinché la devënta, tres nosc Signur, Gejù Crist. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
1 Corinć 15, 54–57
439
Maria, l’erćia dl’alianza (m.v.)
Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Beâć é plütosc chi che ascuta la parora de Dî y se tëgn a d’ëra. Alleluia.
VAGNELE
Lüca 11, 27–28
Lüca 11, 27–28
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 27
Canche Gejù â dit chësc, ti à na ëra danter la meja scraié pormez: Beata la ëra, che t’à portè te so gremo y t’à nudrì cun so piet. 28 Mo ël à respognü: Beâć é plütosc chi che ascuta la parora de Dî y se tëgn a d’ëra. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Al nes vëgnes en aiüt l’amur infinì de to Fi che cun so nadè dala viria n’à nia smendrì, mo bëgn consacrè l’integrité dla uma, y al te plejes so sacrifize che nes delibrëia da nostes colpes. Al vir y regnëia por düć i secui di secui. – Amen.
Antifona dala comuniun
Beata la viria Maria, che à portè tl gremo le Fi dl Pere etern.
Oraziun do la comuniun
Signur, te nes as nudrì cun tü sacramënć tla zelebraziun en onur dla beata viria Maria, fa ch’i colaurunse do so ejëmpl fedelmënter al mistêr dla redenziun. Por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
Lüca 11, 27
440
Maria, la Eva nöia (m.v.)
MARIA, LA EVA NÖIA (mëssa votiva) Antifona dal ingrès
Beata este tö, viria Maria, che t’as portè tl gremo le creatur dl monn; t’as metü al monn chël che t’à cherié y te romagnes viria en etern.
Oraziun dl dé
Periun! Bel Dî, Pere de misericordia, dëidesse te nosta deblëza, y, por l’interzesciun de Maria, la uma imacolada de to Fi, fa ch’i ressoriunse dal pićé ala vita nöia. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Signur, por l’interzesciun dla viria Maria vì a daidé to popul, ch’i podunse, salvà da düć i prighi, gode deplëgn tüa pêsc. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dla Gènesi 1
La bisca ê plü furba co düć i atri tiers de ćiampoprè, che Idî, le Signur, â fat. Ara ti à dit ala ëra: À Idî veramënter dit: I ne podëis mangé jö de degun lëgn dl urt? 2 La ëra ti à respognü ala bisca: Di früć di lëgns dl urt podunse mangé; 3 mâ nia di früć dl lëgn che é amesa l’urt, à dit le Signur, de chi ne podëise nia nen mangé, y i ne podëis nia i aziché, zënza messëise morì. 4 Sön chëra ti à dit la bisca ala ëra: Nou, i ne moriarëis nia.
Gènesi 3, 1–15.20
Maria, la Eva nöia (m.v.) 5
Idî sa pö: Pornanch’i nen mangëis, se dauriarà üsc edli; i gnarëis sciöche Idî y i conesciarëis le bëgn y le mal. 6 Dailò à la ëra odü, ch’al foss stè delizius da mangé jö de chël lëgn, che le lëgn ê n’atraziun por i edli y ch’al invöiâ da deventè sapiënć. Insciö n’àra tut de sü früć y n’à mangé; ara ti n’à inće dè a so om, che ê impara, y inće ël n’à mangé. 7 Dailò s’à daurì i edli de intrami, y ai s’à intenü ch’ai ê desnüs. Ai à cujì adöm fëies da fighi y s’à fat dinfora n gormel. 8 Canch’ai aldî Idî, le Signur, gnon adalerch tl’aria dla doman, s’à Àdam y süa fomena Eva ascognü dan da Idî, le Signur, danter i lëgns dl urt. 9 Idî, le Signur, à cherdè Àdam y à dit: Olâ este pa? 10 Al à respognü: I t’à aldì gnon te urt; dailò m’ài temü, deach’i sun desnü, y i m’à ascognü. 11 Sön chëra àl damanè: Chê t’à pa dit che t’es desnü? Aste mangé de chël lëgn, de chël ch’i t’à proibì de mangé? 12 Âdam à respognü: L’ëra che te m’as dè por compagna, ëra él stè che m’à dè de chël lëgn, y insciö ài mangé. 13 Dî, le Signur, ti à dit ala ëra: Ćî aste pa fat? La ëra à respognü: La bisca m’à impizé, y insciö ài mangé. 14 Dailò ti à dit Idî, le Signur, ala bisca: Deache t’as fat chësc, este maledida danter düć i tiers da ćiasa y chi salvars. Sön le vënter desste te trà inant y mangé stöp düć i dis de tüa vita. 15 Strit mëti danter tè y la ëra, danter tüa descendënza y süa descendënza. Chëra te fruziarà le će y tö i sighitaras le ćialćiagn. 20 Àdam ti à metü inom a süa fomena Eva (vita) deach’ara é deventada la uma de düć i vis. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
441
442
Maria, la Eva nöia (m.v.)
Salm de resposta
Lalda Idî, mia anima, por döt ći che al t’à fat de bëgn. – R
Salm 98 (97)
Ćiantedi al Signur na ćiantia nöia, * ćiodich’al à fat opres demorvëia!
1
(IV)
Al à daidé cun süa man dërta * y cun la forza de so brac sant. – R 2
Le Signur à manifestè süa salvëza, * dan dai edli di popui demóstrel süa iustizia.
3
Al s’à recordè de süa fedelté y tlemënza * por la ćiasa de Ìsrael. – R Düć i confins dla tera * vëiga la salvëza de nosc Dî/i.
4
Cighedi al Signur, düć os paîsc dla tera, * confortésse, iubilede y sonede! – R
SECUNDA LETÖRA
Efejins 1, 3–6.11–12
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus, 3 aprijé sides Idî, le Pere de nosc Signur Gejù Crist: ël nes à benedì cun döta la benedisciun de so Spirit tres nosta uniun cun Crist tl cil. 4 Deache te ël nes àl prelité dan la creaziun dl monn, por ch’i viunse sanć y zënza fal dan da Idî. 5 Por amur nes àl destiné damperfora ch’i deventunse sü fis tres Gejù Crist y ch’i rovunse da d’ël do süa orentè 6 a lauda y gloria de süa grazia, ch’al nes à scinché te so Fi bunorü. 11 Tres ël sunse inće predestinà y metüs sciöche arpadus, do le dessëgn de chël che realisëia döt sciöch’al le stabilësc te süa orentè; 12 nos sun destinà a laldè süa gloria, nos ch’i sperân bele denant te Crist. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Ave, Maria, plëna de grazia, le Signur é cun tè; t’es benedida danter dötes les ëres. Alleluia.
Lüca 1, 28
Maria, la Eva nöia (m.v.)
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 26
Te chël tëmp é l’agno Gàbriel gnü menè da Idî te na cité tla Galilea dal inom Nàzaret 27 da na viria; ara ê impormetüda a n ël dla ćiasa de Davìde che â inom Ujöp, y l’inom dla viria ê Maria. 28 L’agno é jü ite da d’ëra y à dit: Ave, tö plëna de grazia, le Signur é cun tè. 29 Ara s’à spordü da gnì baiada ados insciö y ara ponsâ do, ći che chësc salüt dô significhé. 30 Ailò ti à l’agno dit: No te temëi, Maria; deache t’as ciafè grazia pro Idî. 31 Te ciafaras y metaras al monn n möt: a d’ël desste ti mëte inom Gejù. 32 Al sarà gran y gnarà nominé Fi dl Altiscim. Dî, le Signur, ti darà le tronn de so pere Davìde. 33 Al regnarà sura la ćiasa de Iàcob por dagnora y süa regnanza n’arà degöna fin. 34 Maria ti à dit al agno: Cô dess pa chësc sozede, deach’i ne conësci degun ël? 35 L’agno ti à respognü: Le Spirit Sant gnarà sön tè y la forza dl Altiscim destenarà süa ambria sura tè. Chël che nasciarà sarà porchël sant y gnarà nominé Fi de Dî. 36 Inće Elisabeta, tüa parënta, à ćiamò conzepì n fi te süa eté; scemìa ch’an aratâ ch’ara ne ciafass nia plü mituns, éra śëgn bele tl sesto mëis. 37 Pro Idî ne n’él nia de imposcibl. 38 Ailò à dit Maria: I sun la fancela dl Signur; al sozedes cun mè sciöche t’as dit. Spo s’un é l’agno jü demez da d’ëra. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
443 Lüca 1, 26–38
444
Maria, la viria potënta (m.v.)
Söles ofertes
Tol sö, Dî misericordius, l’oferta ch’i te portun dant a onù dla viria Maria y trasformëia nosta vita te n sacrifize che te plejes dagnora. Por nosc Signur Gejù Crist. – Amen.
Antifona dala comuniun
De gran à fat de mè l’Onipotënt y sant é so inom.
Oraziun do la comuniun
O Pere, cun chësta zelebraziun en onur de santa Maria, uma de Crist, to Fi, nes aste lascè tó pert a tüa redenziun, fa ch’i podunse sperimentè tres deplü tüa buntè y tó pert tres plü sot al mistêr dla salvëza. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Lc 1, 49
MARIA, LA VIRIA POTËNTA (mëssa votiva) Antifona dal ingrès
Benedida este tö, viria Maria, confr. Iudit 13, 23.25 dal Signur Idî, l’Altiscim, plü de dötes les ëres al monn; ël à inalzé tan tröp to inom, che tüa lauda sarà söla boćia de düć por dagnora.
Oraziun dl dé
Periun! Ćiara, Signur, to popul, reunì tl recort dla beata viria Maria; làscele arjunje por süa interzesciun la plenëza dla grazia. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Signur Gejù, che por te lascé jö t’aste chirì fora le gremo dla viria Maria, conzédesse a nos, ch’i confidun te süa proteziun, de se unì ala iubilanza dla Dlijia, che festejëia a süa onù. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
445
Maria, la viria potënta (m.v.)
PRÖMA LETÖRA
Proverbs 8, 22–31
Letöra dal liber di Proverbs Insciö dij la sapiënza de Dî: 22 Le Signur m’à cherié tl scomenciamënt de sü trus, dan sües opres, tla pröma eté; 23 dër adora tl tëmp sunse gnüda formada, tl mëteman, tl scomenciamënt dla tera. 24 Canche i pröms mers n’ê nia ćiamò, sunsi nasciüda, canch’al n’ê nia ćiamò les fontanes riches d’ega. 25 Ćiamò denanche i crëps gniss sentà ite, y dan i coi sunsi nasciüda. 26 Al n’â nia ćiamò fat la tera y i ćiampoprà y la cortesc dla tera frëma. 27 Canch’al stabilî le cil, êi laprò, canch’al mosorâ jö le cërtl dla tera sura les eghes, 28 canch’al fissâ lassö les nìores y lasciâ rogore fontanes fora dl pröm mer, 29 canch’al ti dê al mer so ordinamënt y ti proibî ales eghes de surpassè sü comani, 30 canch’al mosorâ jö les fondamëntes dla tera, dailò êi sciöche aconsiadëssa pro d’ël. Iö ê süa ligrëza da dé a dé y fajô belëita demeztrù dan da d’ël. 31 I fajô belëita sön so cërtl dla tera, y mia ligrëza ê de stè pro la jënt. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
L’inom dl Signur sides laldè śëgn y döta l’eternité. – R
Salm 113 (112) 1
Os fanć dl Signur, laldede, * l’inom dl Signur aprijede!
(III)
2
L’inom dl Signur sides benedì * śëgn y dagnora. – R
3
L’inom dl Signur sides laldè * dal orì ćina al florì de sorëdl.
4
Le Signur é alalt sura düć i popui, * plü alta co le cil é süa gloria. – R
5 6
Chê ti somëia pa al Signur, nosc Dî/i, * a d’ël che é intronè alalt sura le cil y la tera?
7
Chê ti somëia pa a chël che alza sö dal stöp le debl * y dëida sö dal paltan le püre? – R
446
Maria, la viria potënta (m.v.)
SECUNDA LETÖRA
Romans 8, 28–30
Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 28 I savun che döt porta pro al bëgn de chi che ti ô bun a Idî, de chi che é cherdà do so dessëgn etern, 29 deache düć chi ch’al à reconesciü danfora, àl inće danfora destiné a tó pert al’essënza y ala somëia de so Fi, por che ël sides le prömnasciü danter tröc fredesc. 30 Mo chi, ch’al à destiné danfora, àl inće cherdè, y chi, ch’al à cherdè, àl inće iustifiché, y chi, ch’al à iustifiché, chi àl inće glorifiché. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Beata este tö, viria Maria, dëgna de vigni lauda: da tè él nasciü le sorëdl dla iustizia, Crist nosc Dî. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 26
Te chël tëmp é l’agno Gàbriel gnü menè da Idî te na cité tla Galilea dal inom Nàzaret 27 da na viria; ara ê impormetüda a n ël dla ćiasa de Davìde che â inom Ujöp, y l’inom dla viria ê Maria. 28 L’agno é jü ite da d’ëra y à dit: Ave, tö plëna de grazia, le Signur é cun tè. 29 Ara s’à spordü da gnì baiada ados insciö y ara ponsâ do, ći che chësc salüt dô significhé. 30 Ailò ti à l’agno dit: No te temëi, Maria; deache t’as ciafè grazia pro Idî. 31 Te ciafaras y metaras al monn n möt: a d’ël desste ti mëte inom Gejù. 32 Al sarà gran y gnarà nominé Fi dl Altiscim. Dî, le Signur, ti darà le tronn de so pere Davìde.
Lüca 1, 26–38
Maria, la viria potënta (m.v.)
447
33
Al regnarà sura la ćiasa de Iàcob por dagnora y süa regnanza n’arà degöna fin. 34 Maria ti à dit al agno: Cô dess pa chësc sozede, deach’i ne conësci degun ël? 35 L’agno ti à respognü: Le Spirit Sant gnarà sön tè y la forza dl Altiscim destenarà süa ambria sura tè. Chël che nasciarà sarà porchël sant y gnarà nominé Fi de Dî. 36 Inće Elisabeta, tüa parënta, à ćiamò conzepì n fi te süa eté; scemìa ch’an aratâ ch’ara ne ciafass nia plü mituns, éra śëgn bele tl sesto mëis. 37 Pro Idî ne n’él nia de imposcibl. 38 Ailò à dit Maria: I sun la fancela dl Signur; al sozedes cun mè sciöche t’as dit. Spo s’un é l’agno jü demez da d’ëra. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
I t’ofriun cun ligrëza, o Pere, le pan y le vin por le sacrifize de lalt en onù dla Uma de to Fi; tol sö chëstes ofertes y lascia crësce te nos, tres chësc mistere, la grazia dla redenziun eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Dötes les generaziuns me dij beata, confr. Lüca 1, 48 deache Idî s’à cufé plëgn d’amur sura süa fancela.
Oraziun do la comuniun
Dî misericordius, festejan le recort dla santa viria Maria nes aste dè forza cun le pan dl cil. Làscesse en bel dé tó pert cun Maria y cun düć i Sanć al past dla vita eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
448
Rorate (m.v.)
RORATE (mëssa votiva de santa Maria d’Advënt) Antifona dal ingrès
Os cii, lascede tomè jö la rosada da lassö! Os nii, plovede jö le iüst, Dèurete, oh tera, y fa sfiorè sö le Salvatur!
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, jüta ite tüa grazia te nüsc cörs. Cun l’anunziaziun dl agno, unse conesciü l’incarnaziun de Gejù Crist, to Fi. Fa ch’i gnunse dëgns, por i mirić de süa pasciun y mort, de tó pert ala gloria de süa ressoreziun. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Isaìa En chi dis 10 ti à le Signur baié ados a Àhaz – al re de Iuda; al à dit: 11 Prëia do n sëgn dal Signur, to Dî, sides da lajö, dal somonn, sides da lassö, dal alt. 12 Àhaz à respognü: I n’ô perié do nia y ne mëte nia ala proa le Signur. 13 Dailò à dit Isaìa: Aldide, os dla ćiasa de Davìde! Ne ves bâstel nia da stanćé jö la paziënza dla jënt, ch’i messëis inće ćiamò stanćé jö chëra de mi Dî? 14 Porchël ves darà le Signur de süa bona n sëgn: Ćiarede, la viria conzepiarà n möt y metarà al monn n fi y ti metarà inom Imànuel ("Dî cun nos"). Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
confr. Isaìa 45, 8
Isaìa 7, 10–14
449
Rorate (m.v.)
Salm de resposta
Ćiared’, al vëgn nosc re; la pêsc pôrtel a so popul! – R
Salm 24 (23)
1
Dl Signur é la tera y ći che la implësc, * le cërtl dla tera y chi che l’abitëia.
2
Deache sön i mers l’àl fondada * y stabilida sura les eghes. – R
3
Chê po pa jì söla munt dl Signur, * chê po pa stè te to santuare?
4
Chël che à mans nëtes y n cör sinzier, * chël che ne dà nia juramënt falz y ne ingiana. – R
5
Al ciafarà benedisciun dal Signur, * iustizia da Idî, süa salvëza.
6
Chësta é la jënt che damana do d’ël, * che chir to müs, Dî de Iàcob. – R Ćiarede, nosc Signur gnarà a nes salvè. – R
o bëgn Salm 85 (84)
(VI)
9
10 11
I ô aldì ći che Idî dij: / Pêsc ti incünda le Signur a so popul, * a sü devoć, ala jënt dal cör sinzier.
(VI)
Süa salvëza ti é daimprò a chi che le tëm. * Süa gloria abitëies te nosta tera. – R Tlemënza y fedelté s’incunta; * iustizia y pêsc se baja.
12
Fedelté sfiora sö dala tera; * dal cil ćiara jö iustizia. – R
13
Inće le Signur dà spo süa benedisciun, * y sü früć porta nosta tera.
14
Iustizia ti va danfora, * y salvëza ti va do ales pedies de sü vari. – R
o bëgn
Vì, Signur, y sâlvesse. – R
Salm 118 (117) 1
Rengraziede le Signur ćiodiche süa buntè é grana, * (VI) süa tlemënza döra por dagnora.
2
Insciö Ìsrael l’incündes: * Süa tlemënza döra por dagnora. – R
8
Al é damì se mëte al sigü pro le Signur, * co avëi tla jënt confidënza.
9
Al é damì se mëte al sigü pro le Signur, * co confidé ti potënć dla tera. – R
19
Daurìdeme les portes dla iustizia, * a ti dì dilan al Signur ch’i pois ite.
20
Chësta é la porta dl Signur. * Mâ i iüsć passa da d’ëra ite. – R
450
Rorate (m.v.) 25
Ah, Signur, vì al’arjunta, tö che te dëides! * Ah, Signur, fa pö che mia vita garetes.
26
Benedì sides chël che vëgn tl inom dl Signur. / I ves benediun dala ćiasa dl Signur infora. * Dî le Signur nes ilominëies. – R
27a
Salm de resposta
Fortunà chi ch’aspeta le Signur. – R
Salm 147 (146) 1
Al sa bun da ti ćiantè a nosc Signur na ćiantia; * al é bel da ti fà na lauda.
Atlamaziun dal vagnele
2
Le Signur fabrichëia indô sö Ierùsalem * al abina adöm i fis despordüs de Ìsrael. – R
3
Al varësc i cörs fruzià, * y infascëia les plaies doioses.
4
Al à fissé le numer dles stëres, * y por inom les chërdel. – R
5
Gran é le Signur y potënt de forza, * nia da arjunje n’é süa sapiënza.
6
Le Signur dëida sö le püre * al ingröma le ri por tera ia. – R
Alleluia. Alleluia. Ćiarede, la viria conzepiarà n möt y metarà al monn n fi. So inom é Imanuel, Dî cun nos. Alleluia!
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 18
Cun le nadè de Gejù Crist éra stada insciö: Maria, süa uma, ê nücia impormetüda a Ujöp; ćiamò denanch’ai rovass adöm, s’àra portè pro ch’ara aspetâ n möt – por opra dl Spirit Sant. 19 Ujöp, so om, che ê iüst y che n’orô nia la descredité, s’â tut dant de se despartì adascusc da d’ëra. 20 Ćiamò tratan ch’al ponsâ sura, ti él comparì n agno dl Signur y à dit: Ujöp, fi de Davìde, no te temëi da tó pro tè Maria por fomena; deache le möt ch’ara aspeta é dal Spirit Sant.
(VI)
confr. Matî 1, 23
Matî 1, 18–24
451
Rorate (m.v.) 21
Ara metarà al monn n möt; a chësc desste ti mëte inom Gejù; deach’al salvarà so popul da sü pićià. 22 Döt chësc é sozedü, por ch’al s’adempliss ći che Idî à dit tres le profet: 23 Ćiarede, la viria conzepiarà, y metarà al monn n fi, y an ti metarà inom Imànuel, che ô dì: Dî cun nos. 24 Canche Ujöp s’à descedè, àl fat, ći che l’agno dl Signur l’à comanè, y à tut süa fomena pro d’ël. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, i metun les scincundes sön to altè. Santifichëieles cun to Spirit che cun süa forza à fat deventè uma la viria Maria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Ćiarede, la viria conzepiarà n möt y metarà al monn n fi. So inom é Imanuel, Dî cun nos.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, te chësc past nes aste assiguré la salvëza y bele śëgn nes aste lascè tó pert. Làscesse aspetè cun ligrëza l’avënt de to Fi, y plü daimprò che la festa de so nadè röia tan deplü dëidesse ester lezitënć te to sorvisc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Isaìa 7, 14
452
Maria, uma dl salvatur (m.v.)
MARIA, UMA DL SALVATUR (mëssa votiva de santa Maria tl tëmp da Nadè) Antifona dal ingrès
Maria, viria y uma, Idî che ne stà nia ite te düt le monn, ël s’à stlüt te to gremo, deventan n pice möt.
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, tres la fecondité dla viria Maria ti aste scinché ala jënt i bëgns dla salvëza eterna, fa ch’i sperimentunse süa interzesciun, dal momënt ch’i un ciafè, tres ëra, l’autur dla vita, Gejù Crist to Fi, nosc Dî y Signur, che vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant pur düć i secui di secui. Amen.
PRÖMA LETÖRA
2 Sàmuel 7, 1–5.8b–12.14a.16
Letöra dal liber dl profet Isaìa 1
En chi dis, canche le re Davìde ê jü a stè te süa ćiasa y le Signur ti â fat avëi na tria da düć sü nemisc incëria, 2 ti àl dit al profet Nàtann: Iö viri te na ćiasa de lëgn de zeder, deperpo che l’arca de Dî é te na tënda. 3 Nàtann ti à respognü al re: Va y fa döt ći che t’as imënt; deache le Signur é cun tè. 4 Mo en chë nöt ti él gnü ôt la parora dl Signur a Nàtann: 5 Va da mi fant Davìde y dìi: Insciö dij le Signur: Tö ôs me fà sö na ćiasa, che iö abitëies laìte? 8b I t’à condüt demez dala pastöra y dal pastorëc, por che te devëntes le surastant de mi popul, 9 y iö sun stè cun tè indlunch olache t’es jü. Inće tl dagnì desmandrarài düć tü nemisc dan da tü edli y i fajarà gran to inom sciöche chël di gragn söla tera.
453
Maria, uma dl Salvatur (m.v.) 10
I ô stabilì n post por mi popul Ìsrael y le sentè ite, ch’al pois vire te n post al sigü y ne mësses nia avëi pôra, y che de ria jënt ne le sotmëtes nia sciöche plü dadî, 11 laôta canch’i â istituì i iudicadus sura mi popul. I te feji avëi na tria da düć tü nemisc. Śëgn t’incünda le Signur, che le Signur te fajarà sö na ćiasa. 12 Canche tü dis sarà complis y tö te ponaras jö pro tü peri, metarài sciöche to suzessur le fi nasciü da tüa ćern, y i ti darà dorada a so rëgn. 14a I ô ti ester pere y ël sarà por mè fi. 16 Tüa ćiasa y tüa regnanza dess restè frëmes eternamënter; to tronn dess avëi dorada por dagnora. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Dles opres de tüa buntè, oh Signur, ôi ćiantè por tres y dagnora. – R
Salm 89 (88)
20a 4
T’as dit, Signur, te na vijiun a tü devoć: / (I) "I à stlüt jö cun mi prelité n’alianza * y dè juramënt a mi fant Davìde:
5
A tüa ćiasa ti dài dorada por dagnora, * y da generaziun a generaziun sta impé mi trone. – R
27
Ël me cherdarà: Tö es mi pere, * mi Dî, le crëp de mia salvëza.
29
Por l’eternité ti mantignarài mia tlemënza, * mia alianza cun ël romagn dagnora." – R
16
Beât le popul che conësc le scrai d’esultanza * y variëia, Signur, tl lominus de tüa grazia.
17
Ai se ralegrëia por to inom vign’ora, * y iubilëia por tüa iustizia. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Gàlać Fredesc y sorus! 4 Canche le tëmp ê complì, à Idî menè so Fi, nasciü da na ëra y nasciü sot la lege, 5 por che ël cumprass ciarà chi che é sotmetüs ala lege y por ch’i gnìsson tuć sö sciöche fis.
Gàlać 4, 4–7
454
Maria, uma dl salvatur (m.v.)
6
Y deach’i sëis fis, à Idî menè le Spirit de so Fi te nosc cör, le Spirit che chërda: Abba, Pere. 7 Porchël ne n’este nia plü stlâf, mo fi; este indere fi, spo inće arpadù, arpadù por orentè de Dî. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Beata, viria Maria, che t’as cherdü. Da tè él nasciü le Salvatur. Alleluia.
VAGNELE
Lüca 2, 16–21
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 16 é i famëis jüs debota a Bètlehem y à ciafè Maria y Ujöp y le möt che ê ponü te ćianê. 17 Y canch’ai l’à odü, cuntâi ći ch’al ti ê gnü dit de chësc möt. 18 Y düć chi che l’aldî se fajô demorvëia dles parores di famëis. 19 Maria deperpo se tignî dötes chëstes cosses y les meditâ te so cör. 20 Spo s’un é i famëis jüs derevers, laldâ Idî y l’aprijâ por ći ch’ai â aldì y odü, sciöch’al ti ê gnü dit. 21 Canche otedé ê passà y le möt dô gnì zircunzijé, ti àn metü inom Gejù, l’inom che l’agno ti â dè dant ćiamò denant che le möt gniss tut sö tl gremo de süa uma. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, tol sö nostes scincundes y ilominëiesse cun to Spirit Sant, che i meditunse, do l’ejëmpl de Maria, tüa parora y la tignunse a saul te nosc cör. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
455
Maria, gauja de nosta ligrëza (m.v.) Antifona dala comuniun
La Parora de Dî s’à incarnè y à abité danter nos, plëna de grazia y de verité.
Oraziun do la comuniun
Dî, amich dla jënt, deperpo ch’i festejun la beata viria Maria, unse plëgns de ligrëza ciafè le corp y le sanch de to Fi. Làscesse rové tres chisc misters pro süa divinité. Do chësc te periunse por ël, Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
Jan 1, 14
MARIA, GAUJA DE NOSTA LIGRËZA (mëssa votiva de santa Maria tl tëmp da Pasca) Antifona dal ingrès
I discepui tignî pro tla oraziun, a öna cun Maria, la uma de Gejù. Alleluia.
Oraziun dl dé
Dî onipotënt, cun la ressoreziun de to Fi, nosc Signur Gejù Crist, aste ademplì le monn de iubilanza. Làscesse tres süa Uma, la viria Maria, rové ala ligrëza dla Pasca che ne se röia mai. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
o bëgn:
Bel Dî, tö ti as menè le Spirit Sant ai apostui, che ê deboriada cun la uma de Gejù abinà adöm a perié. Ascuta l’interzesciun dla beata viria Maria; làscesse inće nos ciafè les scincundes dl Spirit Sant, ch’i incundunse cun les parores y les opres tüa gloria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Storia di Apostui 1, 14
456
Maria, gauja de nosta ligrëza (m.v.) - C
PRÖMA LETÖRA
Revelaziun 11, 19a; 12, 1–6a.10ab
Letöra dala Revelaziun de san Jan 19a
Tl cil êl gnü daurì le tëmpl de Dî, y te so tëmpl êl da odëi l’erćia de süa alianza. 1 Spo él comparì n gran sëgn sö al cil: na ëra vistida de sorëdl, la löna ê sot sü pîsc y söl će na gherlanda de dodesc stëres. 2 Ara aspetâ y ara scraiâ dales dories. 3 N ater sëgn ê aparì sö al cil: n dragun, gran y cöce sciöche füch, cun set ćes y diesc corgn y cun set raiëtes sön sü ćes. 4 Cun süa coda àl scoè jö dl cil la terza pert dles stëres y les à sciuré jö söla tera. Le dragun stô dan la ëra che messâ stè de pert, arjigné da dlotì le viadù pornanch’al nasciô. 5 Y ara à metü al monn n möt che regnarà sura düć i popui cun n sceter de fer. Mo so möt é gnü condüt ćina dan da Idî y so tronn. 6a Y la ëra é sciampada tl desert, olache Idî ti â arjigné n post al sigü. 10ab Dailò ài aldì scraian na usc sterscia sö al cil: Śëgn éra chilò la vitoria salvënta, la potënza y la regnanza de nosc Dî, y la potesté de so Crist. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Tö gloria de Ierùsalem, tö ligrëza d’Ìsrael, tö onù de nosc popul. – R
Iùdit 13
Benedida este tö, mia fia, dal Altiscim, * plü co dötes les atres ëres söla tera.
18b
(VI)
Aprijé sides le Signur, nosc Dî, * che à cherié le cil y la tera. – R 19
Al ne dess mai sparì dal cör dla jënt l’ardimënt che t’as albü por tüa confidënza cun Dî/i; * an se recordarà dagnora * dl Signur y de süa potënza. – R
20b
Tla umiliaziun de nosc popul * ne n’aste nia sconè tüa vita,
20c
t’es jüda dan da nosc Dî * por to tru adërtafora. – R
457
Maria, gauja de nosta ligrëza (m.v.)
SECUNDA LETÖRA
Storia di Apostui 1, 12–14
Letöra dala Storia di Apostui 12
Do che Gejù ê gnü tut sö tl cil, é i apostui indô jüs a Ierùsalem, gnon dala munt ch’an ti dij dl Orì y che é n iade de n sàbat dalunc da Ierùsalem. 13 Canch’ai ê rovà tla cité, ési jüs tl salf dl’alzada dessura olach’ai abitâ śëgn. Al ê Pire y Jan, Iaco y Andrè Filipo y Tomesc, Berto y Matî, Iaco, le fi de Alfèus, Scimun le Zelot y Iüda, le fi de Iaco. 14 Düć chisc tignì pro y ê unis tl’oraziun, deboriada cun les ëres y cun Maria, la uma de Gejù, y cun i fredesc de ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Beata este tö, viria Maria, dëgna de vigni lauda: da tè él nasciü le sorëdl dla iustizia, Crist nosc Dî. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 1 êl na noza a Cana tla Galilea, y la uma de Gejù ê dailò. 2 Inće Gejù y sü discepui ê invià a noza. 3 Canche le vin ê jü fora, ti à la uma de Gejù dit a d’ël: Ai n’à plü degun vin. 4 Gejù ti à respognü: Ćî oste pa da mè, ëra? Mia ora n’é nia ćiamò gnüda. 5 Süa uma ti à dit ai sorvidus: Ći che ël ves dij, chël fajede! 6 Al ê dailò sis bocà de pera dal’ega por la purificaziun, sciöch’al ê usanza pro i Iüdes;
Jan 2, 1–12
458
Maria, gauja de nosta ligrëza (m.v.) - C
te vignun n’âl lerch apresciapüch cënt litri. 7 Gejù ti à dit ai sorvidûs: Implide i bocà d’ega! Y ai i â implì ćina al ur. 8 Al ti à dit: Śëgn ćiariéde fora y portédenen a chël che à da fistidié por le past. Ai ti an à portè. 9 Al à ćiarcé l’ega che ê deventada vin, y ne savô nia da olâ che le vin gnô adalerch; mo i sorvidus, che â ćiarié fora l’ega, le savô. Sön chëra àl cherdè adalerch le nüc 10 y ti à dit: Vignun porta naôta sö le bun vin y spo pormò, canche i ghesć n’à boiü assà, le manco bun. Tö indere as tignì sö le bun vin ćina śëgn. 11 Insciö à Gejù fat so pröm sëgn a Cana tla Galilea y à manifestè süa gloria, y sü discepui cherdô te ël. 12 Dedô él jü cun süa uma, sü fredesc y sü discepui jö Cafàrnaum. Dailò ési romagnüs por n pez. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Dal vagnele do san Merch – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp tratan che Gejù istruî la gran meja de jënt, 31 él rové adalerch süa uma y sü fredesc; ai é sta chić dan ćiasa y l’à fat cherdè fora. 32 N gröm de jënt stô sentada incër ël y an ti à dit: Tüa uma y tü fredesc é defora y damana do tè. 33 Al ti à respognü: Chê é pa mia uma, y chê é pa mi fredesc? 34 Y al à ćiarè sön la jënt che ê sentada incëria y à dit: Chisc chilò é mia uma y mi fredesc. 35 Chël che fej la orentè de Dî, chël é por mè fre y só y uma. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Merch 3, 31–35
459
Maria, gauja de nosta ligrëza (m.v.)
Matî 13, 54–55
o bëgn:
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur. Te chël tëmp 54 é Gejù gnü te süa cité da ćiasa y al istruî la jënt dailò tla sinagoga. Düć se fajò demorvëia y dijô: Da olâ àl pa chësta sapiënza y la forza de fà mirachi? 55 Ne n’é nia chësc le fi dl zumpradù? Ne n’à nia süa uma inom Maria y ne n’é nia Iaco, Ojöp, Scimun y Iuda sü fredesc? Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, en onur dla viria Maria, te prejentunse nostes ofertes. Visse en aiüt tres to Fi, che é gnü un de nos y s’à sacrifiché por nos söla crusc sciöche agnel zënza defet. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Sìdeste ligra, viria tö y Uma: le Signur é ressorì da mort. Alleluia.
Oraziun do la comuniun
Dî etern, conservëia ći che te nes as scinché tl sacramënt. Làscesse professè zënza lascé dô, che to Fi, nasciü dala viria Maria, é Idî cun nos, y condüjesse, por forza de süa ressoreziun, ala ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
460
Oraziuns por mësses votives de santa Maria
ORAZIUNS por mësses votives de santa Maria Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, confidan tl’interzesciun de nosta bona Uma te periunse: delibrëiesse da döt le mal, che nes sighita sön chësc monn, y scìnchesse a paraîsc la ligrëza zënza fin. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Signur, ćiara sön tüa jënt, che te chësta santa mëssa invochëia la Uma Maria; azeta nostes ofertes y oraziuns y scìnchesse tres chësc sacrifize to pordonn. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Oraziun do la comuniun
Signur, nosc Dî, te chësta zelebraziun en onur de santa Maria unse ciafè le sacramënt dl’eucaristia. Ascuta sö süa interzesciun y condüjesse pro d’ëra y düć i sanć tla gloria dl cil. Por Gejù Crist nosc Signur. – Amen.
461
MËSSES Y ZELEBRAZIUNS DESVALIES
462
463
Segra dla ploania
SEGRA DLA PLOANIA Antifona dal ingrès
Gran y da amiré é le Signur te süa Dlijia. Salm 68, 36 Forza y coraje ti dà le Dî de Israel a so popul. Idî sides benedì!
Oraziun dl dé
Periun! Signur Idî, gran y sant! Vigni ann recordunse cun ligrëza le dé dla consacraziun de chësta dlijia. Ascuta l’oraziun de to popul y fa che nosta comunité che s’abina te chësc post sant, pois te sorvì degnamënter y gode i früć dla redenziun. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
1 Resc 8, 22–23,27–30
Letöra dal pröm liber di Resc En chi dis 22 è jü Sàlomo en presënza de döta l’indunanza de Israel dan l’altè dl Signur, à tignì sö les mans cuntra cil 23 y à perié: Signur, Dî de Israel, no tl cil, no söla tera ne n’él degun Dî che ti mantëgn sciöche tö l’alianza y la misericordia a sü fanć che vir dan da d’ël cun döt le cör. 27 Abitëia veramënter Idî söla tera? Ćiara, no le cil, no le cil di cii, n’è bugn da te contignì, tan demanco chësta ćiasa ch’i t’à fat sö! 28 Ôjete pormez al cherdè y al perié de to fant! Ascuta la oraziun y la suplica che to fant te porta dant incö. 29 Tëgn i edli daverć sura chësta ćiasa de dé y de nöt, sura le post de chël che t’as dit che to inom dess abité dailò. Alda l’oraziun che to fant te porta dant te chësc post. 30 Mëti averda al’imploraziun de to fant y de to popul Israel, canch’ai prëia te chësc post. Ascuti tl cil, tl post olache t’abitëies. Ascuti y pordona! Parora de Dî. – Rengraziun Idî.
464
Segra dla ploania
Salm de resposta
Amesa tüa Dlijia, Dî y Signur, ciafunse grazia surafora. – R
Salm 84 (83)
Tan ch’i ti ô bun, Dî Zèbaot, a tüa ćiasa! * Tl dejier do le tëmpl dl Signur él mia anima che se consumëia.
2 3
(V)
Mi cör y mi corp ti ciga adincuntra * al Dî dla vita. – R 4
Inće le spazun ciafa na ćiasa / y la vidundra na coa por sü pici – * pro tü altà, Signur Zèbaot, mi Dî dles schires
5
Beâć chi che vir te tüa ćiasa, * chi che tres te lalda. – R.
6
Beâć chi che ciafa en tè forza * y s’arjigna ca al iade por strades peregrines.
7
Sce ai passa fora por na val spêra, / devëntera por ëi na fontana * y de benedisciun la cür la pröma plöia. – R
8
Ai va inant y crësc de forza, * ćina ch’ai vëiga Idî söl Sionn.
9
Dî Zèbaot, a mi perié mëti averda, * ascùteme, Dî de Iàcob. – R
11
N dé su tles curts de to tëmpl * é damì co mile d’atri. Damì stè sön limo tla ciasa de mi Dî, * co vire cun i malfaturs te sües tëndes. – R
12
13
Deache Dî le Signur é scu y sorëdl; * grazia y gloria partëscel fora. Le Signur ne ti refodëia ai iüsć degöna scincunda; * Signur Zèbaot, beat chël che en tè confida. – R
SECUNDA LETÖRA
1 Pire 2, 4–9
Letöra dala pröma lëtra de san Pire Fredesc y sorus! 4 Gnide dal Signur, dala pera via, che é gnüda refodada dala jënt, mo chirida fora y onorada da Idî. 5 Inće os desses oghé sciöche peres vies por fà sö na ćiasa spirituala, n sazerdoze sant, por portè dant, tres Gejù Crist, sacrifizi spirituai che ti plej a Idî. 6 Deach’al sta tla Scritöra:
465
Segra dla ploania
Ćiarede ca, i mëti te Sionn na pera chirida fora, na pera da ćiantun, ch’i onorëii; chël che crëi te ëra ne jarà nia ademal. 7 Por os, ch’i cherdëis, vel chësta onù. Mo por chi che ne crëi nia é la pera, che i muradus à refodè, deventada pera da ćiantun, 8 na pera te chëra ch’an ciumpëda, n podrun pro chël ch’an toma. Ai ciumpëda, deache ai ne ti olga nia ala parora; a chësc ési destinà. 9 Os sëis na generaziun prelitada, n sazerdoze reial, na stlata santa, n popul che é deventè süa proprieté, por ch’i incundëise les gran opres de chël, che ves à cherdè fora dla scurité te so lominus demorvëia. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun dal vagnele
Alleluia, alleluia! I à santifiché chësta ćiasa. Mi inom metarài chilò por dagnora, mi edli y mi cör romagnarà chilò por tres. Alleluia!
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur. 13
La festa de Pasca di iüdes ê daimprò, y Gejù é jü sö Ierùsalem. 14 Tl tëmpl àl urté i sciacri de armënć, bisces y colombes y i ingiamiadus de scioldi, che ê sentà dailò. 15 Do ch’al â fat na scoriada de cordes i àl parè düć fora dl tëmpl adöm cun les bisces y i armënć; i scioldi di ingiamiadus àl juté fora, y sües mëses àl rosedè sotissura. 16 Ai sciacri dales colombes ti àl dit: Jide demez cun chësc patüc, ne stede a fà fora dla ćiasa de mi Pere n salf da marcé. 17 Sü discepui se recordâ dla parora dla Scritöra: La pasciun por mia ćiasa me consumëia. 18 Sön chësta l’à i iüdes tut a cunt: Ćî sëgn nes làsceste pa odëi por desmostrè che te pos fà chësc?
1 Resc 9, 3
Jan 2, 13–22
466
Segra dla ploania
19
Gejù ti à respognü: Tirede jö chësc tëmpl, te trëi dis le fajarài indô sö. 20 Dailò à dit i iüdes: Carantessis agn alalungia él gnü frabiché pro chësc tëmpl, y tö ôs le fà sö te trëi dis? 21 Mo ël minâ le tëmpl de so corp. 22 Do ch’al ê ressorì dai morć, s’à sü discepui recordè ch’al â albü dit chësc, y ai ti cherdô ala Scritöra y ala parora che Gejù â albü dit. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist. Söles ofertes
Signur, i recordun le dé sant che t’es gnü a stè te chësta ćiasa. Azeta le sacrifize ch’i t’ofriun y fa de nos na oferta che te plejes. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Os sëis tëmpl de Dî, y le Spirit de Dî abitëia te os. Le tëmpl de Dî é sant, y chësc tëmpl sëise os.
Oraziun do la comuniun
Periun! Signur, nosc Dî, le dé dla consacraziun de chësta dlijia t’unse ofrì chësc sacrifize de lalt. Fa che chësta zelebraziun sides por nos fontana de benediscun y de ligrëza, y che tüa comunité devëntes, tl Spirit Sant, n tëmpl de tüa gloria. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
1 Corinć 3, 16–17
Scomenciamënt dl ann de scora
467
SCOMENCIAMËNT DL ANN DE SCORA Antifona dal ingrès
I ô ti jì do al fostü dla sapiënza dal scomenciamënt dla creaziun inant, süa conescënza ôi deslarié fora y nia jì dlungia la verité ia.
Oraziun dl dé
Periun! Pere plëgn de buntè, t’es le creatur de dötes les cosses y te nes as cherdè ala vita inće nos. Tl mëteman chësc ann de scora te periunse: acompagnëiesse cun tüa benedisciun y dasse buna orentè y forza da fà ći che te plej y da svilupé i talënć che te nes as surandè. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber de Sìrach 1
Döta la sapiënza vëgn dal Signur, y é eternamënter pro d’ël. 2 Le saurun dl mer, les gotes dla plöia y i dis di tëmps, chê i à pa compedè? 3 L’altëza dl cil, la larghëza dla tera y la profondité dl mer, chê i à pa mosoré? 4 Dan da döt cant él gnü cherié la sapiënza, chë l’inteliënza che vëiga ite, che é dal’eternité inca. 6 La raîsc dla sapiënza – a chê ti éra pa gnüda revelada, sü dessëgns – chê i à pa capì? 8 Ma un è sapiënt, che fej pora dassënn: chël che é sentè sön so tronn, le Signur. 9 Ël l’à cheriada, conscidrada y compedada, y l’à jutada fora sura dötes sües opres. 10 Inanter la jënt ti éra gnüda assegnada a vignun a na manira desvalia, al ti la scinca a chi che le tëm. Parora de Dî. – Rengraziun Idî.
Sapiënza 6, 22
Sìrach 1, 1–10
468
Scomenciamënt dl ann de scora
Salm de resposta
Mëna fora to Spirit, y le müs dla tera vëgn nü! – R
Salm 104 (103) 1
Mia anima, lalda le Signur, / (VII) Signur, mi Dî, tan gran che tö es! * T’es vistì de belëza y alangrana. Sciöche te n guant este curì de lominus, * te destënes fora le cil sciöch’ na tënda. – R
2
Atlamaziun dal vagnele
5
T’as fissé la tera sön pilastri, * por döta l’eternité ara resta frëma.
6
Sciöche cun n mantel / êra laôta curida pro dal delüve * y sura i crëps rovâ les eghes. – R
10
Te fejes sbrochè tles vals les fontanes, * ares rogor danter les munts cun prescia.
12
I vicì dl cil se lascia jö sön sües spones * tles rames ressona süa ćiantia. – R
13
T’abëres les munts fora de tües stües, * cun la plöia di nii se pascentëia la tera.
14ab
Por i tiers làsceste crësce l’erba * y por la jënt les plantes che ara zidla. – R
24
Signur, tan tröpes ch’al n’é de tües opres! / Cun sapiënza les aste dötes fates, * plëna é la tera de tües creatöres.
1ab
Lalda le Signur, mia anima * Signur, mi Dî, tan gran che tö es! – R
Alleluia. Alleluia. Vì, Spirit Sant! Implësc i cörs de chi che crëi en tè y impëia te ëi l’füch de to amur! Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp ti à Gejù cuntè ai discepui chësta parabola: 1 Cun le rëgn dl cil saràra sciöche cun diesc jones che à tut sües löms y ti é jüdes adincuntra al nüc. 2 Cinch de ëres ê dejacortes, y cinch ê acortes. 3 Les dejacortes s’à tut impara les löms, mo degun öre, 4 les acortes indere à inće tut cun les löms öre ti bocà.
Matî 25, 1–13
469
Scomenciamënt dl ann de scora 5
Canche le nüc ne gnô dî alalungia nia, àres metü man dötes cantes da ciuché y s’à indormedì. 6 Amesa nöt àn aldì te n iade scraian dadalt: Al vëgn le nüc! Jidi adincuntra! 7 Dailò é dötes chës jones lovades sö y à metü apost sües löms. 8 Y les dejacortes ti à dit ales acortes: Desse de osc öre, zënza él nostes löms che se destöda. 9 Mo les acortes ti à respognü: Chël no, che dailò n’arjùnjel no por nos, no por os; jide ma dai boteghiers y cumpréssun. 10 Ćiamò tratan ch’ares ê sön tru da jì a cumprè l’öre, é gnü le nüc; les jones che ê arjignades é jüdes impara tl salf da noza, y la porta é gnüda stlüta. 11 Plü tert él inće gnü les atres jones y ares cherdâ: Signur, Signur, dèuresse! 12 Mo al ti à respognü: Amen, i ves diji: I ne ves conësci nia. 13 Stede acorć! I ne conescëis no le dé, no l’ora. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Pere gran y sant, i ùn portè pan y vin sön altè. Trasformëia chëstes ofertes tl corp y tl sanch de to Fi, che nes dà la forza de crësce tla buntè y tl amur. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
T’es stè n bun aministradù tl püch; i ô te surandè n gran compit. Vì, tol pert ala ligrëza de to patrun!
Oraziun do la comuniun
Periun! Pere gran y iüst, rovënn nüsc pinsiers y nüsc dejiers do tüa orentè. Romagn pro nos y implëscesse cun to Spirit Sant en chësc ann de scora y por döta nosta vita. Do chësc te periunse, por Crist, nosc Signur. – Amen.
Matî 25, 23
470
Fin dl ann de scora
FIN DL ANN DE SCORA Antifona dal ingrès
Lalda le Signur, mia anima, y döt te mè dess benedì so inom sant! Lalda le Signur, mia anima, y no te desmentié ći ch’al t’à fat de bëgn.
Oraziun dl dé
Periun! Signur, nosc Dî, i s’ùn abiné por te dì dilan dl ann de scora che é passè, olach’i ùn podü imparè n gröm de cosses por la vita. I te dijun dilan por nüsc insegnanć y nüsc geniturs y por düć canć chi che laora por nos y nes fej dl bëgn. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Salm 103 (102), 1– 2
PRÖMA LETÖRA
1 Corinć 1, 3–9
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć 3
Grazia sides cun os y pêsc da Idî, nosc Pere, y dal Signur Gejù Crist. 4 I rengraziëii demeztrù Idî por os, por la grazia de Dî che ves é gnüda scincada te Crist Gejù, 5 ch’i sëis te ël gnüs arichis de döt, de döta la parora y de döta la conescënza. 6 La testemonianza por Crist s’à renforzè pro os 7 a na moda, ch’al ne ves manćia degöna scincunda dla grazia, tratan ch’i aspetëis la manifestaziun de Gejù Crist, nosc Signur. 8 Al ves renforzarà ćina inultima, a na moda ch’i podëis se presentè zënza colpa le dé de Gejù, nosc Signur. 9 Dî é fedel, tres chël ch’i sëis cherdà ala comuniun cun so Fi Gejù Crist, nosc Signur. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Tan bel ch’al é da rengrazié Idî. – R
Salm 147
Intonedi al Signur por ti dì dilan na ćiantia, * sonedi al Signur söl’erpa!
7
(I)
471
Fin dl ann de scora 5
Gran é nosc Signur y potënt de forza, * grana fora de mosöra é süa sapiënza. – R
8
Al cür le cil cun les nìores, / al ti dà ala tera la plöia * y fej spizoré sön les tëmples l’erba.
9
Ai tiers ti dàl süa ojoradöra * y ai corf do ći ch’ai scraia. – R
16
Al lascia tomè la nëi sciöche lana * y stern fora la bröma sciöche cënder.
14
Al ti fej avëi pêsc ai confins dla tera * y cun le miù formënt al te pascentëia. – R
10
Cun la forza di ćiavai n’àl degöna ligrëza, * degöna ligrëza cun le salt dl ël che va debota.
11
Plajëi à deperpo le Signur cun chi che le tëm y l’onorëia, * cun chi che aspeta confidënć do süa tlemënza. – R
Atlamaziun Alleluia. Alleluia. confr. Lüca 8, 15 dan le vagnele Beâć chi che ascuta la parora cun cör sinzier
y porta früt tla paziënza. Alleluia. VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 38
Te chël tëmp é Gejù rové te n paîsc, y na ëra, che â inom Marta, l’à tut sö döt valënta te süa ćiasa. 39 Ara â na só che â inom Maria. Maria s’â sentè pormez ai pîsc dl Signur y ti ascutâ pro a sües parores. 40 Marta indere ê döt ocupada da le socodì. Ara ti é jüda pormez y à dit: Signur, ne t’un fêjeste nia d’infora che mia só me lascia döt le laûr a mé sóra? Dìi pö ch’ara me dëides! 41 Le Signur à respognü: Marta, Marta, tö te fejes n gröm de fistidi y de bries. 42 Mâ öna na cossa va debojëgn. Maria à lité la miù pert, chësta ne dess nia ti gnì tuta. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Lüca 10, 38–42
472
Fin dl ann de scora
Söles ofertes
Signur, cun ligrëza unse portè ala fin dl ann de scora chëstes ofertes sön altè. Ares dess ester sëgn de rengraziamënt por döt ći ch’i ùn ciafè da tè, por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
Lalda le Signur, mia anima, y no te desmentié ći ch’al t’à fat de bëgn!
Oraziun do la comuniun
Periun! Dî misericordius, i ùn ciafè le corp y le sanch de to Fi. Chësc sacramënt nes portes salvëza, al nes mantëgnes tla verité y sides nosta löm tla scurité. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Salm 103 (102), 2
473
Rengraziamënt
RENGRAZIAMËNT Antifona dal ingrès
Ćiantede y jubilede cun döt le cör a lalt dl Signur! Dijede demeztrù dilan de döt a Dî, le Pere, tl inom de Gejù Crist, nosc Signur!
Oraziun dl dé
Periun! Dî onipotënt, plëgn de buntè, i cherdun che to amur y tüa fedelté nes acompagnëia por düć i dis de nosta vita. I gnun incö dan da tè a te dì de cör dilan y a laldè tüa buntè. Condüjesse inant sön nosc tru cun tüa man potënta y renforza nosta crëta te tüa providënza. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
PRÖMA LETÖRA
Efejins 5, 19–20
Isaìa 63, 7–9
Letöra dal liber dl profet Isaìa 7
La tlemënza dl Signur ôi aprijé, les opres renomades dl Signur, döt ći che le Signur à fat por nos, süa gran buntè ch’al ti à desmostrè ala ćiasa de Ìsrael te süa misericordia y tla grandëza de süa tlemënza. 8 Al à dit: Ai é pö mi popul, mi fis che ne dà nia delujiuns. Al sarà so salvatur te dötes sües tribolaziuns. 9 Nia n nunziadù o n agno, mo en porsona i àl salvè. Te so amur y te süa compasciun i àl instës delibré. Al i à alzè sö y i à portè por düć i dis dl tëmp passè. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dal pröm liber di Resc 55
En chi dis é le re Salomun jü dan da döta l’indunanza d’Ìsrael, l’à benedida y à tlamè dadalt:
1 Resc 8, 55–61
474
Rengraziamënt
56
Aprijé sides le Signur, che ti à scinché palsa a so popul sciöch’al à impormetü. Gnanca öna de dötes les impormetüdes ch’al à incundé tres so fant Mosè, n’é jüda a öt. 57 Le Signur nosc Dî sides dagnora cun nos sciöch’al é stè cun nüsc peri. Al ne dess nia nes tralascè y nia nes refodè. 58 Al ojes nüsc cörs pormez a d’ël, ch’i junse do sü trus y se tignunse a sü comandamënć, sü statuć y sü prezeć ch’al ti à dè a nüsc peri. 59 Chëstes parores ch’i à pronunzié suplican dan dal Signur, nosc Dî, sides dan da d’ël dé y nöt. Al ti fejes varëi le dërt a so fant y a so popul Israel sciöche vigni dé s’al ghira, 60 por che düć i popui dla tera reconësces ch’al ne n’é degun ater Dî co le Signur. 61 Osc cör sides deplëgn pro le Signur, nosc Dî, ch’i jëise do sües leges y osservëise sü comandamënć sciöch’i fajëis incö. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Signur, tö m’as salvè, i laldi tüa fedelté. – R
Salm 138 (137)
De cör dilan te diji, * (VI) i ô ćiantè y sonè a té dan dai agnui; 2
i ô me petè jö tl vers de to santuare * y rengrazié to inom por tüa fedelté y tlemënza. – R T’as aldì les parores de mia boćia, * Sura döt aste glorifiché to inom y tüa parora.
3
Te m’ejaudësces canch’i te chërdi; * a mia anima ti daste tröpa forza. – R
4
Ai dess t’aprijé, Signur, düć i resc dla tera, * canch’ai alda les parores de tüa boćia.
5
Ai dess dećiantè i trus dl Signur; * ćiodiche la gloria dl Signur é grana. – R
7cd
A mi nemisc foriusc ti tëgneste decuntra tüa man, * y tüa man dërta me dëida.
8
Le Signur s’un tol sura de mè. / Signur, tüa tlemënza döra por dagnora. * L’opra de tües mans no lascè sóra! – R
475
Rengraziamënt
o bëgn:
Signur, nosc re, tan potënt che to inom é sön döta la tera. – R
Salm 145 (144) 1
I ô te laldè, mi Dî y mi re, * (VII) y aprijé to inom por tres y dagnora;
2
i ô t’aprijé da dé a dé * y glorifiché to inom por tres y dagnora. – R
8
Le Signur é graziënt y plëgn de misericordia, * pazientus y rich de grazia.
9
Le Signur é saurì cun vignun, * süa misericordia se destënn sura dötes sües opres. – R
10
Rengrazié te dess, Signur, dötes tües creatöres * y t’aprijé dess tü fedei.
11
Ai dess cuntè dla gloria de tüa regnanza * y baié de tüa potënza. – R
13cd
Le Signur é fedel te dötes sües parores, * te dötes sües aziuns plëgn de tlemënza.
14
Le Signur sostëgn düć chi che toma * y dëida sö düć i püri. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de San Paul ai Colossesc Fredesc y sorus! 12 Os sëis bunorüs da Idî, i sëis sü sanć prelità. Porchël vistìsse cun sentimënć de misericordia sinzìera, de buntè, umilté, tlemënza y paziënza! 13 Soportésse un l’ater y pordenésse, sce un à da ti trà dant val’ al ater. Sciöche le Signur ves à pordenè, insciö pordenésse inće os! 14 Dantadöt orésse bun un al ater, deache l’amur é le lian che tëgn döt adöm y che porta ala perfeziun. 15 Al regnëies te osc cör la pêsc de Crist; a chësc sëise cherdà sciöche mëmbri de chël un n corp. Sëise reconescënć! 16 La parora de Crist abitëies cun döta süa richëza pro os. Istruìsse y ejortésse un l’ater cun döta la sapiënza! Ćiantedi a Idî te osc cör salms, inns y ćianties, do l’ispiraziun dada dal Spirit, deach’i sëis tla grazia de Dî.
Colossesc 3, 12–21
476
Rengraziamënt
17
Döt ći ch’i fajëis cun parores y opres, fajédele tl inom de Gejù, le Signur. Tres ël rengraziede Idî, le Pere! Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dala lëtra de San Paul ai Efejins Fredesc y sorus, 3 aprijé sides Idî, le Pere de nosc Signur Gejù Crist: ël nes à benedì cun döta la benedisciun de so Spirit tres nosta uniun cun Crist tl cil. 4 Deache te ël nes àl prelité dan la creaziun dl monn, por ch’i viunse sanć y zënza fal dan da Idî. 5 Por amur nes àl destiné damperfora, ch’i deventunse sü fis tres Gejù Crist y ch’i rovunse da d’ël do süa orentè 6 a lauda y gloria de süa grazia, ch’al nes à scinché te so Fi bunorü; 7 tres so sanch unse la redenziun, le pordonn di pićià do la richëza de süa grazia. 8 Tres ëra nes àl arichì de döta la sapiënza y inteliënza 9 y nes à revelè le mistêr de süa orentè, sciöch’al l’à predestiné damperfora: 10 de realisé la plenëza di tëmps te Crist y de abiné adöm te ël döt ći che é tl cil y söla tera. (11Tres ël sunse inće predestinà y metüs sciöche arpadus, do le dessëgn de chël che realisëia döt sciöch’al le stabilësc te süa orentè; 12 nos sun destinà a laldè süa gloria, nos ch’i sperân bele denant te Crist. 13 Tres ël ëise inće os aldì la parora dla verité, le vagnele de osta salvëza; tres ël ëise ciafè la merscia dl Spirit sant impormetü, canch’i ëis tut sö la fede. 14 Le Spirit é la capara dl’arpejun ch’i désson ciafè, dla redenziun, tres chëra ch’i deventun proprieté de Dî, a lauda de süa gloria.) Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Efejins 1, 3–14
477
Rengraziamënt
Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele De gran à fat a mé le Signur
Lüca 1, 49
y sant é so inom. Alleluia. VAGNELE Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 39
En chi dis s’à Maria metü sön tru y é jüda debota te na cité tles munts dla Iudea. 40 Ara é jüda tla ćiasa de Zacarìa y à saludé Elisabeta. 41 Canche Elisabeta à aldì le salüt de Maria, à le möt busié te so gremo. Dailò é Elisabeta gnüda implida dal Spirit Sant 42 y à tlamè cun usc sterscia: Benedida este tö danter les ëres, y benedì é le früt de to corp. 43 Chê sunsi pa iö ch’al vëgn da mè la uma de mi Signur? 44 Te chël momënt, canch’i à aldì to salüt, à le möt busié dala ligrëza te mi corp. 45 Beata é chëra, che à cherdü ch’al s’adempliss ći che le Signur ti à lascè dì. 46 Dailò à dit Maria: Mia anima lalda la grandëza dl Signur, 47 y mi spirit iubilëia por Dî, mi salvatur. 48 Deach’al à ćiarè al’umilté de süa fancela. Ćiarede, dötes les generaziuns me dij da śëgn inant beata. 49 De gran à fat a mé l’Onipotënt, y sant é so inom. 50 Da generaziun a generaziun va süa misericordia a düć chi che timur i porta. 51 Cun la forza de so brac al fat de gran cosses; al à sprigoré chi dal cör superbe; 52 al à rosedè i gragn jö de trone y à alzé sö i pici. 53 I arfamà àl implì de scincundes y i rić àl lascè jì cun mans ötes. 54 Al s’à cruzié de so fant Israel recordan süa misericordia, 55 coch’al à albü impormetü a nüsc peri, a Abraham y a sü descendënć por dagnora. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Lüca 1, 39–56
478
Rengraziamënt
o bëgn: Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Chësc ves ài dit, por che mia ligrëza sides te os
Jan 15, 11
y por che osta ligrëza devëntes plëna. Alleluia. VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 9 Sciöche le Pere m’à orü bun, insciö ves ài inće iö orü bun. Romagnede te mi amur! 10 Sc’i osservëis mi comandamënć, romagnëise te mi amur, sciöche iö à osservè i comandamënć de mi Pere y romagni te so amur. 11 Chësc ves ài dit, por che mia ligrëza sides te os y por che osta ligrëza devëntes plëna. 12 Chësc é mi comandamënt: Orésse bun un al ater sciöche iö ves à orü bun. 13 Al n’é nia n maiù amur co sce un dà ca süa vita por sü amisc. 14 Os sëis mi amisc, sc’i fajëis ći ch’i ves dà sö. 15 I ne ves diji nia plü fanć, deache le fant ne sa nia ći che le patrun fej. I ves à dit amisc, ćiodich’i ves à comuniché döt, ći ch’i à aldì dal Pere. 16 Nia os ne m’ëis chirì fora mè, mo iö ves à chirì fora os y ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt romagnes. Spo ves darà le Pere döt do ći ch’i le periëis te mi inom. 17 Chësc ves comani: Orésse bun un al ater! Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Jan 15, 9–17
479
Rengraziamënt
o bëgn: Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Rengraziede por döt;
confr. 1 Tessalonichesc 5, 18
deache chësc é Idî che ô da os, ch’i sëis de Crist Gejù. Alleluia. VAGNELE
Matî 7, 7–11
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 7 Periede, spo ves gnaral dè; chiride, spo ciafarëise, tlocorede, spo ves gnaral daurì. 8 Deache chël che prëia, chël reciöi; chël che chir, chël ciafa; y chël che tlócora, a chël ti vëgnel daurì. 9 O n’él danter os un che ti dà a so möt na pera sc’al prëia do pan, 10 o na bisca, sc’al prëia do n pësc? 11 Sce bele os, ch’i sëis ri, ti dëis a üsc mituns ći che é bun, tan deplü saral osc Pere tl cil che ti darà val’ de bun a chi che le prëia. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Signur, nosc Dî, te nes as menè to Fi, ch’al nes delibrëies dala mort y da döt le mal. Tol sö nostes ofertes ch’i te portun dant por rengrazié de to aiüt ch’i ùn (che N. … à) ciafè. Do chësc te periunse, por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
De cör dilan te diji, Signur, deache t’as aldì les parores de mia boćia.
Salm 138 (137), 1–2
480
Rengraziamënt
o bëgn:
Cô poi pa ti rete al Signur döt ći ch’al m’à fat de bëgn? I ô alzè sö le caresc dla salvëza y invochè l’inom dl Signur.
Oraziun do la comuniun
Periun! Signur, nosc Dî, rengrazian, t’unse portè dant nostes ofertes por che tö les trasformëies tl sacramënt de to Fi. Renfôrzesse cun chësta spëisa dl cil y scìnchesse n cör contënt, ch’i podunse te sorvì cun döta nosta dediziun y tres indô danü esperimentè tüa buntè. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
.
Salm 116 (115), 12–13
481
Mëssa da noza
MËSSA DA NOZA Oraziun dl dé
Periun! Oh Dî, te chësc gran sacramënt aste consacrè le matrimone, por revelè tla uniun di nüc le mistêr de Crist y dla Dlijia. Conzedi a N. … y a N. … ch’ai pois realisé tla vita chësta scincunda ch’ai ciafa tla fede. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. o bëgn:
Oh Dî che dal scomenciamënt dla creaziun incà aste orü l’unité danter l’ël y l’ëra, liëia adöm, cun le lian de un n amur, chisc tü fis che se dà incö adöm tl matrimone, y dëidi testemonié chë ćiarité che te i as scinché. Do chësc te periunse por Gejù Crist, nosc Signur, che vir ë regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. o bëgn:
Ascuta, Signur, nosta oraziun y jüta fora cun buntè tüa grazia sön N. … y N. …, che é por se dè adöm dan da to altè. Confermëia süa impormetüda de amur un por l’ater. Do chësc te periunse por Gejù Crist, nosc Signur, che vir ë regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. o bëgn:
Dî onipotënt, conzedi a N. … y a N. …, che consacrëia incö so amur, de crësce adöm tla fede ch’ai professëia dan da tè y de arichì tüa Dlijia cun i fis che te i scinches. Do chësc te periunse por Gejù Crist, nosc Signur, che vir ë regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
482
Mëssa da noza
o bëgn:
Alda, Signur, nosta oraziun: sostëgn cun to amur le lian dl matrimone che t’as istituì por che l’umanité s’ingenerëies; ćiara sön chësta uniun che pëia ia da tè y mantëgnela cun tüa grazia. Do chësc te periunse por Gejù Crist, nosc Signur, che vir ë regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. o bëgn:
Oh Dî, che dal scomenciamënt dl monn incà benedësceste l’ël y l’ëra cun la grazia dla fertilité, tol sö nosta oraziun: al vëgnes jö tüa benedisciun sön tü fis N. … y N. …, ch’ai sides te so matrimone unis tl amur tl medemo dessëgn de vita y sön le medemo tru de santité. Do chësc te periunse por Gejù Crist, nosc Signur, che vir ë regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen. PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dla Gènesi 1
Tl mëteman à Idî cherié le cil y la tera. Y Idî à dit: I orun fà le chestian do nosta figöra y nosta somëia, al dess comanè sura i pësc dl mer y sura i vicì dl cil, sura la ćiaussa y la salvarjina, y sura düć i tiers che se tira inant ia por tera. 27 Dî à cherié le chestian do süa somëia, do la somëia de Dî l’àl cherié. Sciöche ël y ëra i àl cherié. 28 Idî i à benedì y ti à dit: Sëise frutuënć y moltiplichésse, popolede la tera, sotmetéssela y dominede sura i pësc dl mer y i vicì dl cil y sura düć i tiers che büsia söla tera. 31a Idî ti à ćiarè a döt ći ch’al â fat: Al ê dër bun. 26
Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Gènesi 1, 1.26–28.31a
483
Mëssa da noza
Salm de resposta
Fortuné chël che va do i trus de Dî. – R
Salm 128 (127) 1
Fortuné l’ël che tëm le Signur y l’onorëia * y che va do sü trus sciöch’al alda!
(IV)
2
Ći che tües mans à laurè decà poste te gode; * fortuné, bun te jaràra. – R
3
Sciöche na planta frutuënta d’üa é tüa fomena * laìte te tüa ćiasa. Sciöche lëgns jogn d’orì * é tü mituns incër tüa mësa. – R
4
Insciö vëgn benedì l’ël, * che tëm le Signur y l’onorëia.
5
Al te benedësces le Signur da Sionn infora. * Por döta tüa vita désste odëi de Ierùsalem la fortüna. – R
SECUNDA LETÖRA
Efejins 5, 1–2a.21–33
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins Fredesc y sorus! 1 Imitede Idî sciöche sü fis bunorüs 2a y oresse bun un al ater sciöche inće Crist nes à orü bun y s’à dè ia por nos. 21 Sotmetésse un al ater tl timur de Crist. 22 Les ëres se sotmëtes a sü omi sciöche a Crist, le Signur; 23 deache l’om é će dla fomena, sciöche inće Crist é će dla Dlijia; al l’à salvada, deach’ara é so corp. 24 Mo sciöche la Dlijia se sotmët a Crist dess les ëres se sotmëte te döt ai ëi. 25 Os ëi, oredi bun a ostes ëres, sciöche Crist ti à orü bun ala Dlijia y s’à dè ia por ëra, 26 por la fà nëta y santa tl’ega y tres la parora. 27 Insciö ôl che la Dlijia aparësces dan da d’ël gloriosa, zënza fleć y zënza faldes o d’atri fai; santa déssera ester y imacolada. 28 Porchël é i omi oblià de ti orëi bun a sües fomenes sciöche al corp de sè instësc. Chël che ti ô bun a süa fomena, s’ô bun a sé instës.
484
Mëssa da noza
29
Degun ne ti à mai orü crou a so corp, mo al le nudrësc y ti fej le guern, sciöche Crist fej cun la Dlijia, 30 deache i sun mëmbri de so corp. 31 Porchël lasciarà l’ël pere y uma y se liarà a süa fomena, y i dui sarà öna na ćern. 32 Chësc mistêr é gran; i le diji cun referimënt a Crist y la Dlijia. 33 Por ći ch’al s’invel os, dess insciö vignun inće ti orëi bun a süa ëra sciöche a sé instës, la ëra indere dess ti portè respet al ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Sc’i s’orun bun un al ater,
1 Jan 4, 12b
romagn Idî te nos, y so amur é te nos perfet. Alleluia. VAGNELE
Matî 19, 3–6
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp 3 él gnü farisês da Gejù, che orô ti mëte na tënora, y à damanè: Po n ël desgorje süa fomena fora dl matrimone anfat por ći gauja? 4 Al à respognü: Ne n’ëise nia lit, che le creatur à cherié la jënt tl scomenciamënt sciöche ël y ëra y ch’al à dit: 5 Porchël lasciarà l’ël pere y uma y se liarà a süa ëra y i dui sarà öna na ćern? 6 Porchël ne n’esi nia plü dui, mo un. Ći che Idî à lié ne po le chestian nia despartì. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
485
Mëssa da noza
D’atres propostes: PRÖMA LETÖRA
Gènesi 2, 18–24
Letöra dal liber dla Gènesi 18
Idî, le Signur, à dit: Al n’é nia bun che le chestian restes su. I ô ti arjigné n aiüt che ti corespogn. 19 Idî, le Signur, à formè düć i tiers salvari y düć i vicì dl cil fora dla tera de ćiamp y i à condüt pormez al chestian, por odëi coch’al ti ess metü inom. Y sciöche le chestian ti à metü inom a vigni essënt vi, insciö dôi avëi inom. 20 Le chestian ti à metü inom a düć i tiers de ćiasa, ai vicì dl cil y a düć i tiers salvari. Mo n aiüt che ti ess corespognü ne n’àl nia ciafè. 21 Dailò à Idî, le Signur, lascè gnì jö na nescia sön le chestian, ch’al s’à indormedì, à tut fora un de sü costëis y à curì pro so post cun ćern. 22 Idî, le Signur, à fat fora dl costëi, ch’al â tut dal chestian, na ëra y ti l’à condüta pormez al chestian. 23 Y le chestian à dit: Chësta é finalmënter ôs de mi ôs y ćern de mia ćern. Ëra déssera avëi inom; deache dal ël éra gnüda tuta. 24 Porchël lascia l’ël pere y uma y se liëia a süa ëra, y ai devënta öna na ćern. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Salm de resposta
Le cil y la tera é plëgns de tüa gloria. – R
Salm 148 (147)
1
Laldede le Signur ti cii, * laldédele söles altëzes, (VIII)
2
laldédele, os sü agnui, * laldédele, os sües schires! – R
3
Laldédele, sorëdl y löna, * laldédele, os sües stëres lominoses,
4
laldédele, düć os cii * y os eghes dötes dessura! – R
486
Mëssa da noza 9
Os munts y düć os coi, * os lëgns da früć y düć os zedri;
10
salvarjina y armënć, * tiers che serpejëia y vicì che jora, – R
11
os resc dla tera y düć os popui, * os governanć y iudicanć dla tera,
12
os jogn y os jones, * deboriada cun i mituns inće os vedli: – R
13
i desses laldè l’inom dl Signur!/ Deache so inom su é alangrana, * süa maiesté é sura le cil y la tera. – R
11
os resc dla tera y düć os popui, * os governanć y iudicanć dla tera,
12
os jogn y os jones, * deboriada cun i mituns inće os vedli: – R
13
i desses laldè l’inom dl Signur!/ Deache so inom su é alangrana, * süa maiesté é sura le cil y la tera. – R
SECUNDA LETÖRA
Efejins 1, 15–23
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins 15
I ne zedi nia da rengrazié por os, canch’i pënsi a os te mies oraziuns; ćiodich’i à aldì de osta fede te Gejù, le Signur, y de osc amur por düć i sanć. 17 Le Dî de Gejù Crist, nosc Signur, le Pere dla gloria, ves dais le Spirit dla sapiënza y dla revelaziun, por ch’i le conescëise. 18 Ël ilominëies i edli de osc cör, por ch’i capise a ći speranza ch’i sëis cherdà tres ël, ći richëza che la gloria de süa arpejun ti scinca ai sanć 19 y tan stragrana che süa potënza se desmostra a nos credënć tres la faziun de süa forza y gaerzia. 20 Al l’à desmostrada te Gejù Crist ch’al à ressuscité dai morć y inalzè tl post de süa man dërta tl cil, 21 alalt sura düć i prinzipać y les autoritês, potënzes y dominaziuns y sura vigni inom che ne gnarà nia mâ nominé te chësc monn, mo inće tl monn che vëgn. 16
487
Mëssa da noza 22
Döt ti àl metü dan sü pîsc, y ël, che superëia döt cant, àl metü a će dla Dlijia. 23 Chësta é so corp y vëgn implida da d’ël che dominëia l’univers deplëgn. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Ralegrésse y iubilede:
Matî 5, 12a
gran sarà osc paiamënt tl cil. Alleluia. VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp, 1 canche Gejù odô le gröm de jënt, él jü sön na munt. Al s’à sentè jö, y sü discepui ti é jüs pormez. 2 Spo àl metü man da baié y i istruî. 3 Al à dit: Beâć, chi che é püri dan da Idî; deache de d’ëi é le rëgn dl cil. 4 Beâć, chi che plüra; deache ai gnarà consolà. 5 Beâć, chi che é saurisc; deache ai arparà la tera. 6 Beâć, chi che à fan y sëi do la iustizia; deache ai gnarà pascentà. 7 Beâć, i misericordiusc; deache ai ciafarà misericordia. 8 Beâć, chi che à n cör nët; deache ai odarà Idî. 9 Beâć, chi che fej pêsc; deach’an ti dijarà fis de Dî. 10 Beâć, chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; deache de d’ëi é le rëgn dl cil. 11 Beâć sëise os, sc’i gnëis dejonorà y porseghità y scraià fora a vigni manira por mia gauja. 12 Ralegrésse y iubilede: Osc paiamënt tl cil sarà gran.
Matî 5, 1–16
488
Mëssa da noza
13
Os sëis le sè dla tera. Sce le sè perd süa saù, cô pon pa indô le fà sarè? Al ne vel plü nia; al vëgn sciuré demez y pestè sot dala jënt. 14 Os sëis la löm dl monn. Na cité, che é sön na munt, ne sciafia nia da restè ascognüda. 15 An n’impëia gnanca na löm y mët na sëdla surajö, mo an la mët sön n candelier, spo ti lomìnera a düć te ćiasa. 16 Insciö dess osta löm lominé dan dala jënt, ch’ai vëighes ostes bones opres y laldes osc Pere tl cil. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist. o bëgn:
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Isaìa 1
Por amur de Sionn ne poi nia scutè, por gauja de Ierùsalem nia dè tria, ćina che so dërt ne lê nia sö sciöche na löm lominosa y süa salvëza ne slomina nia sciöche n chentl stizus. 2 Spo vëiga i popui tüa iustizia y düć i resc tüa gloria raiënta. An te chërda cun n inom nü, che la boćia dl Signur à destiné por tè. 3 Te devëntes na corona gloriosa tla man dl Signur, n diadem reial tla man dërta de to Dî. 4 Nia plü dî ne te dijaran "la Tralasciada" y nia plü a tüa tera "la Refodada", mo an te dijarà "mi Plajëi" y a tüa tera "mia Maridada". Deache le Signur à plajëi cun tè y tüa tera vëgn maridada cun ël. 5 Sciöche n jonn se marida cun na jona, insciö se marida cun tè to creatur. Sciöche le nüc à ligrëza cun süa nücia insciö à Idî ligrëza cun tè. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Isaìa 62, 1–5
489
Mëssa da noza
Salm de resposta
De cör ôi me ralegrè por Dî, le Signur. – R
Salm 33 (32)
12
Beât le popul che à Idî por salvatur, * (VII) la naziun che por süa arpejun al s’à chirì fora.
18
L’edl dl Signur é ôt sön düć chi che le tëm y l’onorëia, * sön chi ch’aspeta confidënć do süa tlemënza.
19
deache dala mort i sâlvel * y tla ćiarestia mantëgnel süa vita.
20
Nosta anima à metü tl Signur döta süa speranza, * al é por nos aiüt y scu da se defëne. – R
21
Te ël se ralegrëia nosc cör. * te so inom sant metunse nosta confidënza.
22
Fa avarëi, Signur, sura nos tüa tlemënza, * deache en tè sperunse. – R
SECUNDA LETÖRA
Efejins 1, 3–6
Letöra dala lëtra de san Paul ai Efejins 3
Aprijé sides Idî, le Pere de nosc Signur Gejù Crist: ël nes à benedì cun döta la benedisciun de so Spirit tres nosta uniun cun Crist tl cil. 4 Deache te ël nes àl prelité dan la creaziun dl monn, por ch’i viunse sanć y zënza fal dan da Idî. 5 Por amur nes àl destiné damperfora ch’i deventunse sü fis tres Gejù Crist y ch’i rovunse da d’ël do süa orentè 6 a lauda y gloria de süa grazia, ch’al nes à scinché te so Fi bunorü. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Romagnede te mè, spo romagni iö te os. Chël che romagn te mè porta tröp früt. Alleluia.
Jan 14, 6
490
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: 1 Iö sun le dër lëgn da üa, y mi pere é le vignadù. 2 Vigni rama che ne porta nia früt te mè, tàiel ia y vigni rama che porta früt, purifichëiel por ch’ara portes deplü. 3 Os sëis bele purificà cun la parora ch’i ves à dit. 4 Romagnede te mè, spo romagni iö te os. Sciöche la rama da üa ne sciafia nia da portè früt da d’ëra instëssa, mo mâ sc’ara romagn pro le lëgn, insciö ne sciafiëise gnanca os da portè früt, sc’i ne romagnëise nia te mè. 5 Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames. Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni, chël porta tröp früt; ćiodiche despartis da mè, ne sciafiëise da fà nia. 6 Chël che ne romagn nia te mè, vëgn sciuré demez sciöche la rama da üa y sëćia. An cöi adöm les rames, les sciüra te füch y ares verd jö. 7 Sce os romagnëis te mè y sce mies parores romagn te os, spo periede do döt ći ch’i orëis: i le ciafarëis. 8 Mi Pere vëgn glorifiché te chël, ch’i portëis tröp früt y ch’i deventëis mi discepui. 9 Sciöche le Pere m’à orü bun, insciö ves ài inće iö orü bun. Romagnede te mi amur! 10 Sc’i osservëis mi comandamënć, romagnëise te mi amur, sciöche iö à osservè i comandamënć de mi Pere y romagni te so amur. 11 Chësc ves ài dit, por che mia ligrëza sides te os y por che osta ligrëza devëntes plëna. 12 Chësc é mi comandamënt: Orésse bun un al ater sciöche iö ves à orü bun.
Mëssa da noza Jan 15, 1–17
Mëssa da noza
491
13
Al n’é nia n maiù amur co sce un dà ia süa vita por sü amisc. 14 Os sëis mi amisc, sc’i fajëis ći ch’i ves dà sö. 15 I ne ves diji nia plü fanć, deache le fant ne sa nia ći che le patrun fej. I ves à dit amisc, ćiodich’i ves à comuniché döt, ći ch’i à aldì dal Pere. 16 Nia os ne m’ëis chirì fora, mo iö ves à chirì fora y ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt romagnes. Spo ves darà le Pere döt do ći ch’i le periëis te mi inom. 17 Chësc ves comani: Orésse bun un al ater! Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
PRÖMA LETÖRA Letöra dal liber dl profet Ezèchiel 24
I ves toli fora di popui, ves abini adöm fora de dötes les teres y ves condejarà te osta tera. 25 I jutarà ega nëta sön os, y i gnarëis nëć. I ves purificarà da vigni impurité y da düć üsc idui. 26 I ves scinchi n cör nü y mëti te os n spirit nü. I toli le cör de pera fora de osc piet y ves darà n cör de ćern. 27 I mëti mi Spirit te os y i fajarà ch’i se tignise a mies leges, ch’i osservëise mi comandamënć y i ademplise. 28 Spo abitarëise te chë tera ch’i ti à dè a üsc peri. Os sarëis mi popul y iö sarà osc Dî. Parora de Dî. – Rengraziun Idî!
Ezèchiel 36, 24–28
492
Mëssa da noza
Salm de resposta
Amesa tüa Dlijia, Dî y Signur, ciafunse grazia surafora. – R
Salm 46 (45)
2
Dî é por nos proteziun y forza, * (II) tres arjigné da daidé te vigni meseria.
3
I n’un nia pôra inće sc’al trëmora la tera, / gnanca sce les munts tomass tl mer * y gniss curides pro dales eghes. – R
8
Le Signur dles armades é cun nos, * le Dî de Iàcob é nosta fortëza.
9
Gnide y odede les opres dl Signur, * cosses demorvëia fêjel sön la tera. – R
11
Zedede y reconescede che iö sun Dî, * alalt sura i popui, alalt sura la tera.
12
Le Signur dles armades é cun nos, * le Dî de Iàcob é nosta fortëza. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans 1
Dan dala misericordia de Dî ves ejortëii, mi fredesc, de se portè dant os instësc sciöche sacrifize vi y sant, che ti plej a Dî; chësc é por os le dër cult de Dî. 2 Ne stede a se conformè a chësc monn, mo trasformésse y renovede osc ponsè, ch’i podëise ejaminé y odëi ite ći che é orentè de Dî: ći che ti plej, ći che é bun y perfet. 9 Osc amur sides zënza falsité. Desprijede le ri, tignìsse dassënn al bëgn! 10 Gnisse un cun l’ater te n amur fredejin, garejede tl respet un por l’ater. 11 Ne stede a lascè do te osta lezitënza, lascésse animé dal Spirit y sorvide Idî. 12 Sëise ligri tla speranza, paziënć tl’opresciun, tignide fora tl’oraziun! 13 Daidede i sanć (fredesc) che é tl bojëgn; dedi dagnora ospitalité. 14 Benedide üsc porseghitadus; benedidi, no i maledide.
Romans 12, 1–2,9–18
493
Mëssa da noza 15
Ralegresse cun i ligri y pitede cun chi che pita. 16 Jide inanter os a öna; ne stede a tingé altafora, romagnede ala buna. 17 No aratésse instësc sapiënć! Ne stede a ti rete a degügn le mal cun le mal. Defrunt a düć ede le bëgn imënt. 18 Tan inant ch’ara va viede cun düć en pêsc. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Atlamaziun Alleluia. Alleluia. dan le vagnele Vì, Spirit Sant, a implì i cörs de tü credënć,
y impëia te ëi le füch de to amur. Alleluia. VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à dit Gejù a sü discepui: 12 Amen, amen, i ves diji: Chël che crëi te mè, fajarà inće les opres che iö feji, y al nen fajarà ćiamò de maius, deache iö va dal Pere. 13 Döt, do ći ch’i periëis te mi inom, fajarài, por che le Pere vëgnes glorifiché tl Fi. 14 Sc’i me periëis do val’ te mi inom, i le fajarà. 15 Sc’i m’orëis bun, se tignarëise a mi comandamënć, 16 y iö periarà le Pere, y ël ves darà n’ater paraclet, che dess restè pro os por dagnora. 17 Al é le Spirit dla verité, che le monn ne po nia ciafè, deache ël ne le vëiga nia y ne le conësc nia. Os indere le conescëis, ćiodich’al sta pro os y sarà te os. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Jan 14, 12–17
494
Mëssa da noza
o bëgn:
PRÖMA LETÖRA
Revelaziun 19, 1.5–9a
Letöra dala Relevaziun de san Jan 1
Iö, Jan, â aldì na usc potënta sciöche de na gran meja tl cil che dijô: Alleluia! La salvëza, la gloria y la potënza é de nosc Dî. 5 Y al gnô dal tronn adalerch na usc: Laldede nosc Dî, düć os fanć, y düć chi che le tëm, pici y gragn. 6 I à spo aldì sciöche n scrai de na gran schira y sciöche le rausciamënt de de gran eghes y sciöche le buramënt de tónns potënć: Alleluia! Re é deventè le Signur, nosc Dî, le regnant sura döta la creaziun. 7 Orun se ralegrè y iubilé y ti dè la gloria. Deache gnüda é la noza dl Agnel; y süa ëra é arjignada. 8 Ara à podü se vistì de lin porì slominënt. Le vistimënt de lin é les opres iüstes di sanć. 9a Spo n’él stè un che m’à dit: Scrî sö: Beâć chi che é invià al past dl Agnel. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Salm de resposta
Fa regné sura nos tüa buntè, en tè sperunse. – R
Salm 45 (44)
2
Mi cör va porsura dala bona noela, / (IX) i ti dedichëii al re mia ćiantia * mia lënga é sciöche dl scrivan la pëna svelta.
3
Tö es le plü bel danter i fis dla jënt, / tü slefs é curis de grazia; * porchël t’à Idî benedì por dagnora. – R
4
Incër l’üf ciôlete, eroe, tüa spada, * vìstete de maiesté y gloria.
8
Te i ôs bun al dërt y ti as le sënn al’iniustizia ; * porchël t’à Idi consacrè cun l’öre dla ligrëza. – R
11
Alda, fia, ćiara ca y mët averda, * desmëntiete to popul y tüa patria!
12
Le re tingia do tüa belëza; * ël é pö to Signur, fai la reverënza. – R
495
Mëssa da noza 13
Les fies de Tirus vëgn cun scincundes, * i nobli dl popul chir tüa grazia.
14
La fia dl re é zinzorada cun eleganza; * so guant é cujì fora cun or y perles. – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 31 Tingede do les maius scincundes dla grazia! I ves mostri śëgn n ater tru, damì co i atri trus: 1 Sc’i baiass i lingac dla jënt y di agnui, mo ne n’ess nia l’amur, fossi brom stlinghinënt y n tambürle drumblënt. 2 Y sc’i savess da baié da profet y savess düć i misters y ess döta la conescënza, sc’i ess döta la forza dla fede y foss bun da spostè munts impara, mo ne n’ess nia l’amur, ne fossi nia. 3 Y sc’i scincass ia döt mi avëi, y sc’i ti surandess mi corp al füch, mo ne n’ess nia l’amur, ne me jovàssel nia. 4 L’amur é pazientus, l’amur é tlemënt. Al n’é nia invidius, al ne brâ nia, al ne se slunfa nia sö. 5 Al ne fej nia de stlet, al ne chir nia so profit, al ne se dessëna nia, al ne baia nia do de mal. 6 Al ne consënt nia le tort mo à ligrëza por la verité. 7 Al soporta döt, crëi döt, spera döt, tëgn döt. 8 L’amur ne se röia mai.
1 Corinć 12, 31 – 13, 1–13
496
Mëssa da noza
(Le baié profetich à na fin. Le baié i lingac s’archîta. La conescënza passa ia. 9 Deache da defet é nosta conescënza, da defet nosc baié profetich; 10 mo canch’al vëgn la perfeziun, se desfantarà döt ći che é da defet. 11 Canch’i ê n möt, baiâi sciöche n möt, ponsâi sciöche n möt y iudicâi sciöche n möt. Do ch’i sun deventè n ël, ài lascè ia ći che ê da möt. 12 Śëgn ćiarunse te n spidl y odun mâ formes fantinoses, mo cancalé odarunse da müs a müs. Śëgn ne conësci nia daldöt, mo spo conesciarài daldöt, sciöch’i sun inće instës gnü conesciü daldöt. 13 Por śëgn romàgnel la fede, la speranza y l’amur, chisc trëi; mo le maiù danter chisc é l’amur.) Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Atlamaziun dal vagnele
Alleluia. Alleluia. Sc’i s’orun bun un al ater, romagn Idî te nos y so amur é te nos perfet. Alleluia.
VAGNELE Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp êl na noza a Cana tla Galilea, y la uma de Gejù ê dailò. 2 Inće Gejù y sü discepui ê invià a noza. 3 Canche le vin ê jü fora, ti à la uma de Gejù dit a d’ël: Ai n’à plü degun vin. 4 Gejù ti à respognü: Ćî oste pa da mè, ëra? Mia ora n’é nia ćiamò gnüda. 5 Süa uma ti à dit ai sorvidus: Ći che ël ves dij, chël fajede!
1 Jan 4, 12
Jan 2, 1–11
497
Mëssa da noza 6
Al ê dailò sis bocà de pera dal’ega por la purificaziun, sciöch’al ê usanza pro i Iüdes; te vignun n’âl lerch apresciapüch 100 litri. 7 Gejù ti à dit ai sorvidûs. Implide i bocà d’ega! Y ai i â implì ćina al ur. 8 Al ti à dit: Śëgn ćiariéde fora y portédenen a chël che à da fistidié por le past. Ai ti an à portè. 9 Al à ćiarcé l’ega che ê deventada vin, y ne savô nia da olâ che le vin gnô adalerch; mo i sorvidus, che â ćiarié fora l’ega, le savô. Sön chëra àl cherdè adalerch le nüc 10 y ti à dit: Vignun porta naôta sö le bun vin y spo pormò, canche i ghesć n’à boiü assà, le manco bun. Tö indere as tignì sö le bun vin ćina śëgn. 11 Insciö à Gejù fat so pröm sëgn a Cana tla Galilea y à manifestè süa gloria, y sü discepui cherdô te ël. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! Söles ofertes
Ejaudësc nosta oraziun, oh Dî, tol sö les ofertes dl pan y dl vin ch’i te portun dant cun ligrëza y mantëgn te to amur chisc nüc N. … y N. … che t’as unì tl sacramënt dl matrimone. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Antifona dala comuniun
I ves dà n comandamënt nü, orésse bun sciöche iö ves à orü bun.
Oraziun do la comuniun
Periun! Dî onipotënt y etern, tres chësc sacrifize de salvëza, acompagnëia cun tüa providënza chësta familia nöia che t’as condüt adöm. Fa che i nüc N. … y N. … , unis dal lian sant dl matrimone (y nudris cun le medemo pan y cun le medemo caresc), vires y se vëgnes te to amur. – Amen.
Jan 23, 34
498
Oraziuns por mësses de iubileums da zona
I - ORAZIUNS POR NA MËSSA DE IUBILEUM DA NOZA Oraziun dl dé
Periun! Signur Idî, t’as acompagné N…. y N…. (chisc iubilars) por i bur’ y i bi dis de tan d’agn de vita matrimoniala, fa che so amur crësces tres deplü y ch’ai pois vire ćiamò tröc agn deboriada. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Signur, pëia do la scincunda dl pan y dl vin ch’i t’ofriun en rengraziamënt por le iubileum dla noza de N…. y N…. (chisc iubilars). Fa che düć i maridà ciafes da chësc sacrifize tres danü forza y benedisciun. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Oraziun do la comuniun
Bun Pere tl cil t’as invié incër tüa mësa N…. y N…. (chisc iubilars) (cun sü fis y amisc). Dëidi cun la forza de chësc sacramënt da jì inant deboriada por so tru y làscesse n dé rové a tó pert al past da noza tl cil. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Oraziuns por mësses de iubileums da zona
499
II - ORAZIUNS POR LA MËSSA DA NOZA D’OR O DE N ATER IUBILEUM DA NOZA Oraziun dl dé
Periun! Nosc bun Pere, ćiara cun buntè sön N. ... y N. ... (chisc pêrs) che festejëia süa noza d’or (le iubileum de süa noza) Reconescënć recordi incö (adöm cun sü fis y i nus y cun la portegnüda) chël dé che t’as benedì y santifiché süa uniun d’amur cun le sacramënt dl matrimone. Lasci esperimentè inant tüa grazia y dé testemonianza de tüa buntè. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
Söles ofertes
Signur dl tëmp y dl’eternité, i te portun dant nostes scincundes por le sacrifize de rengraziamënt ch’i festejun por i iubilars N. ... y N. ... (por i pêrs che festejëia incö le iubileum de süa noza). Ai à podü vire tan d’agn sciöche om y fomena, un dlungia l’ater. Scinchi inant benedisciun, sanité, fedelté y pêsc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
Oraziun do la comuniun
Signur Idî, i te dijun dilan ch’i ùn podü zelebrè chësc sacrifize de lalt y rengraziamënt y festejé insciö la noza d’or de N. ... y N. ... (le iubileum dla noza de chisc pêrs). Fa che Crist to Fi abitëies demeztrù danter nos y nes renforzëies tl’unité y tla pêsc. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
500
Sopoltöra – Signé ite
LA SOPOLTÖRA SIGNÉ ITE Tl inom dl Pere y dl Fi y dl Spirit Sant – Amen. Le prou salüda cun parores de confort cristian la jënt che acompagnëia le defunt. Al po le fà cun parores tutes dala Sacra Scritöra, sciöche: Introduziun
Gnide da mè, os düć, ch’i sëis stanć y ëis crusc da portè; iö se darà confort.
o bëgn:
Al sides benedì Idî, 2 Corinć 1, 3–4 le Pere de nosc Signur Gejù Crist, Pere de misericordia y Dî de vigni consolaziun; al nes consolëia te vigni nosta crusc.
sc’al vëgn sopolì n mort da jonn o n mort te na desfortüna: Fredesc y sorus! Nosta vita é sciöche l’erba de pre: dadoman florëscera y ordiëia, dassëra la siëion ia y ara vëgn flaćia. Dan da chësc nosc fre (nosta só) N. ... mort (morta) tan adora (tan tragicamënter) stentunse da capì ćiodî y i restun zënza parores. Mo tüa parora, Signur, nes dà confort y speranza te chisc momënć de soferënza y de dolur. sc’al vëgn sopolì na urna: Fredesc y sorus! I s’ún abiné tl inom de Gejù Crist ressorì. Dan dala urna de nosc fre (nosta só) N. ... che contëgn so cënder, orunse professè nosta fede tla ressoreziun, savon che ći ch’i ti surandun ala tera ressoriarà a vita nöia. Le prou springia ega santa sön le scrin o sön la urna; al vëgn spo ćiantè le salm 130 (129) o inće n ater salm:
Matî 11, 28
501
Sopoltöra – Signé ite
De profundis
Signur, t’es tan bun y rich de salvëza. – R
Salm 130 (129) 1
Signur, dal sot te chërdi. * Mia usc, Signur, ascuta!
(VII)
2
Deura tües orëdles * y intënn mies plüres! – R
3
Sce te ćiarasses, Signur, sön nostes colpes, * Signur, chê podess pa stè impé te tüa presënza?
4
Mo pro tè él pordenanza, * insciö poi te sorvì cun stima. – R
5
I speri tl Signur, mia anima spera, * i aspeti confidënt do süa parora.
6
Do le Signur mia anima speta * deplü co les verdes do l’alba. – R
7a 8
Deplü co les verdes s’aôda l’alba, * dess Ìsrael s’audè le Signur, so Dî/i. Al salvarà Ìsrael * da dötes sües colpes. – R La vita eterna dài, Signur, / y conforti cun to lominus * tla pêsc ai palses. – R
Oraziun
Periun! Signur, Pere sant, Dî onipotënt y etern, alda nosta oraziun por nosc fre (nosta só) N. ..., pordona sües colpes y làscele (làscela) palsè tla pêsc eterna de tüa ćiasa, tla compagnia de tü sanć. Fa ch’al (ara) pois passè dala scurité dla mort te to lominus y vire por dagnora cun tè tla gloria de to rëgn, por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
o bëgn
Periun! Signur Gejù Crist, nosc Redentur, te tüa orentè t’aste surandè ala mort, che düć vëgnes salvà y passes dala mort ala vita; ćiara jö sön chisc fedei, che plüra tl dolur y che prëia do tüa buntè por so defunt amè (süa defunta amada). Signur, sant y misericordius zënza fin, pordona düć sü pićià!
502
Sopoltöra – Signé ite
Cun tüa mort söla crusc ti aste daurì a tü fedei les portes dla vita: no lascè chësc nosc fre (chësta nosta só) dalunc da tè, mo tol sö süa anima te tüa abitaziun lominosa de ligrëza y de pêsc! Tö che te vires y regnëies por düć i secui di secui. – Amen. Al vëgn indô springé ega santa y incenscè le scrin. Da jì te dlijia ćiànton le salm Miserere o inće n ater salm o na oraziun:) Pieté ais cun mè, oh Signur, pieté ais cun mè, oh Dî! – R
Miserere Salm 51 (50)
3
Mënete pićé de mè, oh Dî, por tüa tlemënza, * tol demez mi fai por tüa gran misericordia!
4
Làeme nët da mia colpa, * y da mi pićé purifichëieme! – R
5
Deache le mal ch’i à fat reconësci * mi pićé ài tres dan mi edli.
6
Ma cuntra tè su ài fat pićé, * cun ći ch’i à fat te despleji. – R Porchël aste rajun cun tüa sentënza, * y zënza fal este te to iudize.
7
I sun nasciü tla colpa, * tl pićé m’à tut sö mia uma. – R
8
Sentimënt sinzier tl cör te plej, porchël adascusc m’insëgneste sapiënza.
9
Descolpëieme cun issop, spo sarài nët, * làeme, spo sarài plü blanch dla nëi! – R
10
Pascentëieme de esultanza y ligrëza! * Y mies artöres che tö as fruzié iubilëies..
11
Oj demez to müs da mi pićià, * sfrëia jö dötes mies stletes opres. – R
12
Dame, oh Dî, n cör sinzier * y scìncheme n spirit nü y frëm!
13
Dan to aspet no me desgorje * y no me tó demez to Spirit Sant! – R
14
Fame indô ligher cun tüa salvëza; * y cun n spirit orentì me confortaràste!
15
Spo ti insignarài ai malfaturs tü trus * y ipićiadus darà ota. – R
(IV)
503
Sopoltöra – Signé ite 16
Delibrëieme, Signur, dala colpa dl sanch, / * Dî de mia salvëza, spo iubilarà mia lënga por tüa iustizia
17
Signur, dèureme i slefs, * y mia boćia incundarà tüa gloria. – R
18
A té ne plej nia sacrifizi da sanch * y gnanca olocausć sciöche oferta.
19
L’oferta che ti plej a Dî é n cör pentì; * n cör desdrüt y desfat, oh Dî, ne desprijaràste. – R
20
Te tüa tlemënza fài dl bëgn a Sionn; frabichëia indô i mürs de Ierùsalem.
21
Spo aràste plajëi cun de dërtes ofertes, / cun olocausć y ofertes intieres, y sön to altè ofriaràn sacrifizi. – R
–
La vita eterna dài Signur / y conforti con to lominus, * tla pêsc ai palses. – R
504
Mëssa de sopoltöra
MËSSA DE SOPOLTÖRA Antifona dal ingrès
La vita eterna dài, Signur, y conforti cun to lominus.
tl tëmp de Pasca:
Sciöche Gejù é mort y ressorì, insciö saràl Idî che uniarà a Gejù inće chi che é morć te ël. Deache sciöche düć é morć te Adam, insciö gnarà n iade düć fać vis te Crist.
Oraziun dl dé
Periun! Dî y Pere onipotënt, i cherdun che to Fi é mort y ressorì por nos. Tla fede te chësc mistêr s’un é nosc fre (nosta so) N. ..., jü (jüda) da nos. Sciöche ël (ëra) é mort (morta) te Crist, insciö làscel (làscela) inće ressorì tres ël. Do chësc te periunse tres ël che vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
o bëgn:
Signur, tö es l’amur che pordona. Tol sö te tüa ćiasa nosc fre (nosta só) N. ..., che é passè (passada) da chësc monn a té. Sön tè àl (àra) dagnora sperè y cherdü: dài porchël la felizité zënza fin. Do chësc te periunse, por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè, tl’unité dl Spirit Sant, por düć i secui di secui. – Amen.
tl tëmp
Dî onipotënt, en chisc dis da Pasca à nosta fede tla ressoreziun de to Fi ciafè forza nöia. Renfôrzesse tla speranza ch’i ressoriarun cun nosc fre (nosta só) N. ... ala vita eterna. Do chësc te periunse, por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè, tl’unité dl Spirit Sant, por düć i secui di secui. – Amen.
da Pasca
confr. 4 Esra 2, 34–35
Mëssa de sopoltöra
PRÖMA LETÖRA
505 Iob 19, 1.23–27
Letöra dal liber de Iob 1
Iob à tut la parora y à dit: Che mies parores vëgnes pö scrites sö, ingravades ite te na iscriziun 24 cun n grifl de fer y cun plom mazades ite tl crëp por tres. 25 Iö sa che mi Redentur é vi, por ultimo lovaral sö sura le stöp. 26 Zënza mia pel, scrostada demez, y zënza mia ćern odarài Idî. 27 Iö l’odarà, iö instës, mi edli ne l’odarà nia plü da forest. 23
Parora de Dî. – Rengraziun Idî. o bëgn:
Letöra dal liber dla Sapiënza 1
Les animes di iüsć é tles mans de Dî, y degun tormënt ne po les aziché. 2 Ti edli di ignoranć éres mortes, süa scomparida pê na desgrazia, 3 so comié da nos na desfata; mo ëi é tla pêsc. 4 Ti edli dla jënt esi gnüs castià, mo süa speranza é plëna d’imortalité. 5 Ma n püch ài da s’un stè fora, mo ai ciafa tröp de bun. Deache Idî i à porvè ciarà y i à aratè dëgns de d’ël. 6 Sciöche or tl fogatun i àl porvè fora y i à tut sö sciöche oferta plajora. 7 Le dé dl iudize slominarài sciöche tizes che sprinza tla stobla. 8 Ai iudicarà i popui y regnarà sura les naziuns, y le Signur sarà so re tl’eternité. Düć chi che confida te ël, capiarà la verité; chi che ti é fedei, romagnarà pro d’ël tl amur. Deache grazia y misericordia ti vëgn dada a sü prelità. Parora de Dî. – Rengraziun Idî.
Sapiënza 3, 1–9
506
Mëssa de sopoltöra
Salm de resposta
Le Signur é mia löm y mia salvëza. – R
Salm 27 (26)
Le Signur é mia löm y mia salvëza: * Da chê dessi pa me temëi?
1
(IV)
Le Signur é la forza de mia vita: * Da chê dessi pa avëi pôra? – R 4
Mâ do öna na cossa prëii le Signur, / do chëra me conforti; * de abité tla ćiasa dl Signur döta mia vita, de contemplè la valënzia dl Signur * y de ponsè sura te so tëmpl. – R
7
Alda, Signur, mi cherdè scraiënt; * mënete pićé de mè y ejaudësceme!
8b 9a
To müs, Signur, i chiri. * Dan da mè to müs no ascogne! – R
13
I sun sigü de odëi * la buntè dl Signur tla tera di vi/is.
14
Spera tl Signur y sìdeste sterch! * Ais coraje y tl Signur confida! – R
SECUNDA LETÖRA Letöra dala lëtra de san Paul ai Romans Fredesc y sorus! 3 Nos düć, ch’i sun gnüs batià te Gejù Crist, sun gnüs batià te süa mort. 4 Tres le bato sunse gnüs sopolis cun ël tla mort, y sciöche Crist é gnü ressuscité dai morć tla gloria dl Pere, insciö désson inće nos vire da porsones nöies. 5 Sc’i sun gnüs unis cun ël tla mort, spo sarunse inće unis cun ël te süa ressoreziun. 6 I savun pö: Nosta porsona vedla é gnüda metüda söla crusc cun ël, che le corp, sotmetü al pićé, vëgnes desdrüt y ch’i ne restunse nia stlâfs dl pićé. 7 Deache chël che é mort, é gnü lëde dal pićé. 8 Sc’i sun morć cun Crist, spo cherdunse, ch’i viarun inće cun ël. 9 I savun, che Crist, ressorì dai morć, ne mör nia plü; la mort n’à plü degöna forza sön ël. Parora de Dî. – Rengraziun Idî.
Romans 6, 3–9
507
Mëssa de sopoltöra
o bëgn:
2 Corinć 4, 13 – 5, 1
Letöra dala secunda lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 13 I ùn le medemo Spirit dla fede de chël ch’al vëgn dit tla Scritöra: I à cherdü, porchël ài baié. Inće nos cherdun, y porchël baiunse. 14 Deach’i savun, che chël, che à ressuscité Gejù, le Signur, nes ressuscitarà inće nos cun Gejù y nes metarà deboriada cun os dan da d’ël. 15 Döt fajunse por os, ch’al sides tres deplü jënt che, por la grazia deventada stragrana, molitiplichëies le dilan a gloria de Dî. 16 Porchël ne se stanćiunse nia; inće sce nostes forzes umanes defora ia se consumëia, vëgn la vita daìte da dé a dé renovada. 17 Deache le pice pëis de nosta meseria da śëgn nes cheriëia na cuantité stragrana de gloria eterna, 18 a nos, ch’i ne ćiarun nia sön l’aparënza, mo ch’i tingiun do ći che ne n’é nia da odëi; deache ći ch’an vëiga passa ia, ći ch’an ne vëiga nia é etern. 1 I savun: Canche nosta tënda sön chësta tera vëgn trata jö, ciafarunse n’abitaziun da Idî, na ćiasa tl cil nia fata da man umana. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! o bëgn:
Letöra dala secunda lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 6 I sun dagnora confidënć, inće sc’i savun, ch’i viun tl forest dalunc dal Signur tan dî ch’i sun da ćiasa te chësc corp; 7 deach’i jun por nosc tru sciöche credënć y nia sciöche de chi che vëiga bele. 8 Mo deach’i sun confidënć, s’un junse plü ion fora dl corp y sun plü ion da ćiasa pro le Signur. 9 Porchël chiriunse nosc onur ćiaran de ti plajëi, sides a ćiasa, sides tl forest.
2 Corinć 5, 6–10
508
Mëssa de sopoltöra
10
Düć messunse comparì dan dal tribunal de Crist, por che vignun ciafes so paiamënt por le bëgn o le mal ch’al à fat tla vita söla tera. Parora de Dî. – Rengraziun Idî! Atlamaziun
Alleluia. Alleluia.
dal vagnele
Tl tëmp de Carsëma
2 Timòteus 2, 11–12a
Lalt a té, oh Crist, re de gloria eterna! – R Sc’i sun morć cun Crist, viarunse inće cun ël; sc’i romagnun costanć, regnarunse inće cun ël. – R VAGNELE Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp, 1 canche Gejù odô le gröm de jënt, él jü sön na munt. Al s’à sentè jö, y sü discepui ti é jüs pormez. 2 Spo àl metü man da baié y i istruî. 3 Al à dit: Beâć, chi che é püri dan da Idî; deache de d’ëi é le rëgn dl cil. 4 Beâć, chi che plüra; deache ai gnarà consolà. 5 Beâć, chi che é saurisc; deache ai arparà la tera. 6 Beâć, chi che à fan y sëi do la iustizia; deache ai gnarà pascentà. 7 Beâć, i misericordiusc; deache ai ciafarà misericordia. 8 Beâć, chi che à n cör nët; deache ai odarà Idî. 9 Beâć, chi che fej pêsc; deach’an ti dijarà fis de Dî. 10 Beâć, chi che vëgn porseghità por gauja dla iustizia; deache de d’ëi é le rëgn dl cil. 11 Beâć sëise os, sc’i gnëis dejonorà y porseghità y scraià fora a vigni manira por mia gauja. 12 Ralegrésse y iubilede: Osc paiamënt tl cil sarà gran. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist.
Matî 5, 1–12a
Mëssa de sopoltöra
o bëgn:
509 Jan 14, 1–6
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: Osc cör ne se lasces nia turbè. Cherdede te Dî y cherdede te mè! 2 Tla ćiasa de mi Pere él tröpes abitaziuns. Sc’ara ne foss nia insciö, ves essi dit dailò: I va a ves arjigné ca n post? 3 Canch’i sarun jü y ves arà arjigné ca n post, gnarài indô, y i ves tolarà cun mè, por ch’i sëise inće os, olache iö sun. 4 Y olache iö va – chël tru conescëise pö. 5 Tomesc ti à dit: Signur, i ne savun nia olache te vas. Cô désson pa spo conësce le tru? 6 Gejù ti à dit: Iö sun le tru y la verité y la vita; degügn ne röia dal Pere ater co tres mè. 1
Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist. o bëgn:
Dal vagnele do san Matî – Gloria a té, Signur! 25
Te chël tëmp à Gejù dit: I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera, ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà y ti al as revelè ai pici. 26 Scê Pere, insciö t’àra plajü. 27 Döt m’é gnü surandè da mi Pere; degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere, y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi y chël, a chël che le Fi ti l’ô revelè. 28 Gnide düć da mè, os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè. Iö ves darà palsa. 29 Tolede mi ju sön os y imparede da mè; deache iö sun bun y umil de cör; insciö ciafarëise tria por osta anima. 30 Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
Matî 11, 25–30
510
Mëssa de sopoltöra Lüca 23, 33.39–43
o bëgn:
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 33
Ai é rovà söl post ch’an ti dij Col dla Crëpa. Dailò ài metü ël y i dui ladruns söla crusc, un a man dërta, l’ater a man ciampa. 39 Un di ladruns, tachè dlungia d’ël söla crusc, le coienâ: Ne n’este nia tö le Messia? Dailò dëidete instës y inće nos! 40 Mo l’ater l’à cospetè y à dit: Gnanca tö n’as timur de Dî, ester che t’es dl medemo destin? 41 A nos nes cùncel le dërt: i ciafun le paiamënt por nüsc fać; mo chësc n’à fat nia de tort. 42 Spo àl dit: Gejù, pënsa a mé canche te röies te to rëgn. 43 Gejù ti à respognü: Amen, i te diji: Ćiamò incö saraste cun mè te paraîsc. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist. o bëgn:
Lüca 23, 44–46.50.52–53; 24, 1–6
Dal vagnele do san Lüca – Gloria a té, Signur! 44
Al ê incër misdé, canch’al é gnü na scurëza sura döt le raiun. Ara à doré ćina les trëi domisdé. 45 Sorëdl s’à ascuré. La cultrina dl tëmpl s’à scarzè indalater 46 y Gejù à scraié dadalt: Pere, te tües mans surandai mi spirit. Do chëstes parores àl fladè fora so spirit. 50/51 Laôta aldî pro le gran consëi n ël che â inom Ojöp, provegniënt dala cité iudaica d’Arimatèa. Al aspetâ le rëgn de Dî, y n’ê nia stè a öna cun ći che i atri â delibré, ćiodich’al ê bun y iüst. 52 Al é jü da Pilatus y à perié do la salma de Gejù. 53 Al l’à tut jö dla crusc, l’à fat ia te n linzó y l’à metü te n sepolcher tl crëp olach’al n’ê ćiamò gnü sopolì degügn.
511
Mëssa de sopoltöra 1
Le pröm dé dl’edema, da doman adora, é les ëres jüdes fora dala fossa cun anghënć parfomà ch’ares â arjigné. 2 Ares à odü che la pera ê brodorada demez dala fossa; 3 ares é jüdes ite, mo le corp de Gejù, le Signur, ne n’àres nia ciafè. 4 Tratan ch’ares ê dailò y ne savô nia co s’la tó, ti él gnü pormez dui ëi te guanć lominusc. 5 Les ëres s’à spordü y ćiarâ ia por tera. Mo i ëi ti à dit: Ćiodì chirise pa le vi pro i morć? 6 Al n’é nia chilò, al é ressorì. Recordésse ći ch’al ves à dit canch’al ê ćiamò tla Galilea: Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist! o bëgn:
Jan 19, 17–18.25–30
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! 17
Gejù portâ süa crusc y é jü iaifora söl post ch’an ti dij Crëpa, por ebraich Gólgota. 18 Dailò l’ài metü söla crusc y cun ël dui d’atri, un por pert, y Gejù it’amez. 25 Dlungia la crusc de Gejù êl süa uma, la só de süa uma, Maria de Clèofa, y Maria da Màgdala. 26 Canche Gejù â odü süa uma, y pro d’ëra le discepul a chël ch’al ti orô bun, ti àl dit a süa uma: Ëra, ćiara, to fi! 27 Spo ti àl dit al discepul: Ćiara, tüa uma! Y da chël momënt él stè le discepul che s’l’à tuta pro d’ël. 28 Dedô, canche Gejù savô che döt ê complì, àl dit, por che la Scritöra s’adempliss: I à sëi. 29 Al ê dailò n bochè d’ajëi. Ai à metü na spunga d’ajëi sön na rama de issop y ti l’à tignida pormez ala boćia. 30 Do che Gejù à tut l’ajëi, àl dit: Al é complì. Y al à lascè tomè le će y à dè sö so spirit. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist!
512
Mëssa de sopoltöra
Söles ofertes
Dî misericordius, i te portun dant nostes ofertes por to sorvidù (tüa sorvidëssa) N. .... Te süa vita àl (àra) cherdü te Gejù Crist, nosc Salvatur y Redentur; al ti sides porchël inće n iudicadù saurì, ël che vir y regnëia cun tè por döta l’eternité. – Amen.
Antifona dala comuniun
La löm eterna ti lomines, Signur, pro tü sanć tl’eternité; deache tö es nosc pere. Signur, dài la vita eterna, y la löm eterna ti lomines; deache tö es nosc pere.
tl tëmp da Pasca
Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè viarà, inće sc’al mör, y vignun che vir y crëi te mè, ne moriarà mai.
Oraziun do la comuniun
Dî onipotënt, tol sö nosc fre (nosta só) N. ... che é passè (passada) da chësc monn a té, y, cun la forza de chësc sacrifize, purifichëiele (purifichëiela) da vigni colpa, ch’al (ara) pois tó pert ala gloria dl Signur, che é ressorì y vir y regnëia por düć i secui di secui. – Amen.
tl tëmp da Pasca
Signur, nosc Dî, i ùn festejé le past de to Fi che s’à sacrifiché por nos y che é ressorì tla gloria. Ascuta nosta oraziun por to sorvidù (tüa sorvidëssa) N. .... Purifichëiele(la) tres le mistêr pascal de Crist y làscele(la) ressorì ala ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
confr. 4 Esra 2, 35–34
Jan 11, 25–26
513
Sopoltöra (do mëssa)
RACOMANAZIUN DL DEFUNT AL SIGNUR (do mëssa) Racomanaziun Nosc fre (nosta só) N…. al Signur s’à indormedì tla pêsc dl Signur.
Unis tla fede y tla speranza tla vita eterna le (la) racomanunse al amur y ala misericordia dl Pere. Sciöche fredesc l’acompagnunse cun nosta oraziun; ël (ëra), che tl bato é gnü (gnüda) fi (fia) de Dî y à ciafè te süa vita le corp y le sanch de nosc Signur, pois tó pert ala festa di sanć tl cil y arpè i bëgns eterns, impormetüs da Idî a sü sorvidus fedei. Inće por nos, ch’i sintiun dolur y incherscimun, periunse le Signur ch’i podunse n dé ti jì deboriada adincuntra a Gejù Crist, nosta vita, canch’al compariarà te süa gloria. Le prou springia ega santa söl scrin dl defunt y l’incenscëia. Aprisc ala buntè de Dî che pordona
Por tüa tlemënza ais pieté, oh Dî, y por tüa gran misericordia tol demez mia colpa! – R
Salm 103 (102) 1
Lalda le Signur, mia anima, * (I) y döt te mè dess benedì so inom sant y l’esaltëies!
2
Lalda le Signur, mia anima, * y no te desmentié ći ch’al t’à fat de bëgn te sües opres: – R
3
ël che te pordona vigni colpa, * y te varësc da dötes les maraties,
4
ël che salva dala roina tüa vita * y te coronëia cun tlemënza y misericordia. – R
6
Le Signur ademplësc opres de salvëza, * iustizia ti fêjel avarëi a düć i püri.
8
Le Signur é bun y rich de paziënza, * saurì y plëgn de tlemënza. – R
10
Nia do nüsc pićià ne se tràtel, * nia do nosta colpa ne s’la rétel.
11
Deache tan alalt che le cil é sura la tera, * tan grana é por düć chi che le tëm süa grazia. – R
12
Tan dalunc che l’orì é dal florì de sorëdl, * tan dalunc tôlel demez da nos la colpa.
13
Sciöche n pere se mëna pićé de sü mituns, *
514
Sopoltöra (do mëssa)
14 15
I dis dl chestian é sciöche l’erba, * al florësc sciöche le ciüf ti ćiampëis. – R
16
Sc’al vëgn n bof de vënt mëssel zede, * le post olach’al ê ne sa de d’ël plü nia.
17
Mo la tlemënza dl Signur döra tres y dagnora * por düć chi che le tëm y l’onorëia. – R
Invocaziun di sanc y di agnui
Oraziun
se mëna le Signur pićé de düć chi che timur i porta. – R Al conësc pö nosta fatöra, * al se recorda ch’i sun ma stöp dla tera.
Tolede sö süa anima, presentédela al tronn de Dî! – R
1
Gnide, os sanć de Dî! * (VIII) Agnui dl Signur, gnide adincuntra! – R
2
Crist, le tru, la verité y la vita, ël t’à cherdè, * i agnui cun Àbraham te paraîsc te condüjes. – R
Te tües mans, Pere de misericordia, surandunse l’anima de nosc fre (nosta só) N. ... cun la speranza ch’al (ara) ressorësces le dé dl iudize adöm cun düć chi che é morć te Gejù Crist. I te rengraziun, Signur, de döt le bëgn che te i as fat sciöche sëgn de tüa buntè y dla comuniun di sanć te Gejù Crist. Deuri, te tüa misericordia, la porta dl paraîsc y a nos, ch’i romagnun sön chësta tera, dasse consolaziun cun les parores dla fede, ćina ch’al vëgn le dé ch’i podun düć, adöm cun Gejù Crist, vire cun tè tla ligrëza eterna. Do chësc te periunse, por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
515
Sopoltöra (do mëssa)
PROZESCIUN TE CORTINA Salm de acompagnamënt
Te paraîsc dess t’acompagné i agnui, i sanć te vëgnes adincuntra y te condüjes tla santa Ierùsalem. – R
Salm 121 (120) 1
I alzi mi edli sö cuntra i crëp: * (V) Da olâ me vëgnel pa sport na man che dëida?
2
Mi aiüt vëgn dal Signur, * da chël che à cherié cil y tera. – R
3
Al ne lascia nia slizié to pé, * al ne dorm nia chël che te straverda.
5
Le Signur é to famëi, le Signur te fej ambria: * al te sta dlungia a tüa man dërta. – R
7
Le Signur te straverdes da döt le mal, * al ćiares de tüa vita.
8
Le Signur ćiares de tè canche t’un vas y canche te vëgnes, * śëgn y dagnora. – R
Salm de acompagnamënt
Sciöche le cerf chir ega frëscia, insciö chir mia anima tè, oh Dî. – R
Salm 42–43
3
Mia anima à sëi do Idî, do le Dî dla vita, * (VIII) can poi pa gnì a odëi le müs de Dî/i?
5
Le cör me va porsura canch’i pënsi:/ sciöch’i jô adincuntra ala ćiasa de Dî tla fola da santù, * iubilan y rengrazian danter jënt da festa. – R
3
Mëna tüa löm y tüa verité * che ares m’acompagnes; ares dess me condüje sön to crëp sant * y te to santuare. – R
4
Insciö ôi jì pormez al altè de Dî, * dal Dî de mia ligrëza. Cigan ôi te laldè cun l’erpa, * tö es mi Dî/i. – R
5
Mia anima, ćiodî aste pa la ria, * y ne ciafes te mè pêsc degöna? Tëgn sön Dî; / deache a d’ël ti dijarài ćiamò dilan, * a mi Dî y salvatur, sön chël ch’i ćiari. – R
516
Sopoltöra (do mëssa)
Salm de acompagnamënt
Ligri chi ch’é pro tè, Signur y te lalda te düć i secui. – R
Salm 84 (83)
Tan ch’i ti ô bun, Dî Zèbaot, a tüa ćiasa! * (V) Tl dejier do le tëmpl dl Signur él mia anima che se consumëia.
2 3
Mi cör y mi corp ti ciga adincuntra * al Dî dla vita. – R 4
Inće le spazun ciafa na ćiasa / y la vidundra na coa por sü pici – * pro tü altà, Signur Zèbaot, mi Dî dles armades.
6
Beâć chi che ciafa en tè forza * y s’arjigna ca al iade por strades peregrines. – R
7
Sce ai passa fora por la val dla soferënza, / devëntera por ëi na fontana * y de benedisciun la cür la pröma plöia.
8
Ai va inant y crësc de forza, * ćina ch’ai vëiga Idî söl Sionn. – R.
BENEDISCIUN DLA FOSSA Y SOPOLTÖRA Benedisciun dla fossa
Signur Gejù Crist, trëi dis aste palsè tl sepolcher y t’as iluminé cun la speranza dla ressoreziun la sopoltöra de chi che crëi en tè; fa che nosc fre (nosta só) N. ... palses tla pêsc ćina al dé che tö, che t’es la ressoreziun y la vita, fajaras slominé sura d’ël (ëra) to lominus y le (la) cherdaràs a gode la gloria dl paraîsc. Tö che te vires y regnëies por düć i secui di secui.. – Amen.
o bëgn:
Signur Idî, te tüa misericordia ti daste la pêsc ales animes di fedei. Benedësc chësta fossa y custodëscela cun to agno sant. Deperpo che le corp vëgn sopolì, fa che l’anima, lëdia da vigni lian de pićé, pois gode cun tè la ligrëza eterna, adöm cun tü sanć, por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
Al vëgn springé la fossa cun ega santa
Sopoltöra (do mëssa)
Sopoltöra
Tl dessëgn de süa santa orentè à Chël Bel Dî cherdè nosc fre (nosta só) N. ... ia tl ater monn. I surandun so corp ala sopoltöra, ch’al vais indô ala tera, da olach’al é gnü tut. Gejù Crist, le pröm de chi che ressorësc, trasformarà nosc corp mortal a somëia de so corp de gloria. I orun racomanè nosc fre (nosta só) al Signur, ch’al toles sö süa anima tla pêsc eterna, y fejes ressorì so corp l’ultimo dé.
o bëgn:
I ti surandun le corp ala tera. Crist che é ressorì dai morć ressuscitarà inće nosc fre (nosta só) N. ... ala vita eterna.
517
Le prou springia ega santa söl scrin:
Tl’ega y tl Spirit Sant este gnü batié. Le Signur completëies en tè ći ch’al à scomencè tl bato. Le prou incescëia le scrin:
To corp é stè tëmpl de Dî. Le Signur te scinches ligrëza por dagnora. Le prou sciüra tera sura le scrin jö:
Dala tera este gnü tut (gnüda tuta) y ala tera vaste indô. Le Signur te ressuscitarà a vita nöia. Le prou fićia la crusc te tera o fej le sëgn dla crusc sura le scrin:
La crusc de nosc Signur Gejù Crist, sëgn de nosta speranza, vëgnes arvërta sura tüa fossa. o bëgn:
La crusc de nosc Signur Gejù Crist é ressoreziun y salvëza. La pêsc sides cun tè!
518
Sopoltöra (do mëssa)
Le prou inivëia i presënć a dì le Credo
I crëii te Dî, Pere onipotënt, creatur dl cil y dla tera, y te Gejù Crist, so Fi su, nosc Signur, che é nasciü, tres l’Spirit Sant, dala viria Maria, à patì sot a Ponzius Pilatus, é gnü metü söla crusc, é mort y é gnü sopolì; al é rové tl rëgn di morć y le terzo dé él ressorì; al é jü a cil, olach’al sta a man dërta de Dî, Pere onipotënt, y da dailò gnaràl a iudiché i vis y i morć. I crëii tl Spirit Sant, tla santa Dlijia catolica, tla comuniun di sanć, tl pordonn di pićià, tla ressoreziun dl corp, y tla vita eterna. Amen. Magnificat
Iö sun la ressoreziun y la vita. Chi che crëi te mè, viarà inće sc’ai mör, y vignun che vir y crëi te mè, n’odarà en etern mai la mort. – R
Lüca 1
46
Mia anima lalda * (VIII) le Signur te süa grandëza,
47
y mi spirit iubilëia * por Dî, mia salvëza.
48
Al à ćiarè al’umilté de süa fancela. * Ćiarede dötes les generaziuns me dij da śëgn inant beata.
49
Te mè à fat l’Onipotënt de gran cosses, * y so inom é sa/ant.
50
Da generaziun a generaziun va süa misericordia, * a düć chi che timur i porta.
51
Cun la forza de so brac al mostrè potënza; * al à sprigoré chi dal cör superbe.
52
Al à rosedè i gragn jö de trone * y à alzé sö i pici.
53
I arfamà àl implì de scincundes, * i rić àl lascè jì cun les mans ötes.
519
Sopoltöra (do mëssa) 54
Al s’à cruzié de so fant Ìsrael, * recordan süa misericordia,
55
coch’al à albü impormetü a nüsc peri, * a Àbraham y a sü descendënć por dagnora. Gloria al Pere y al Fi * y al Spirit Sa/ant, sciöch’al é stè, sciöch’al é y sarà * por döta l’eternité. Amen. – R
Oraziun
Periun! Signur Idî, tü dis ne se röia mai, y tüa misericordia é zënza fin; recôrdesse dagnora tan cörta y püch sigüda che nosta vita é sön chësta tera. To Spirit nes mantëgnes tla santité y tla iustizia vigni dé de nosta vita; y do ch’i t’ùn sorvì sön chësc monn te tüa Dlijia, tignis sö dala fede, confortà dala speranza y unis tla ćiarité, fa ch’i podunse indô rové adöm cun düć nüsc defunć tla gloria de to rëgn, por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen.
Supliches
A Gejù Crist, che cun süa mort ti à tut la potënza a nosta mort y che chërda la jënt te so lominus demorvëia, orunse perié y dì: I te periun, Signur! – R Signur, che t’as cherdè nosc fre (nosta só) N. ... te tüa patria eterna: tôlele (tôlela) sö te tüa gloria. Periun! – R Signur, che t’as cherdè Làzar fora de fossa, dài la vita eterna a nosc fre (nosta só) N. ... Periun! – R Tol sö tla schira de tü sanć nosc fre purifiché (nosta só purificada) tl bato y consacrè (consacrada) tla confermaziun. Periun! – R Lascia tó pert ala festa te to rëgn chësc nosc fre (chësta nosta só) che tratan süa vita à ciafè le corp y le sanch de Gejù. Periun! – R
520
Sopoltöra (do mëssa)
Dài consolaziun cun la fede y la speranza tla vita eterna a chi che plüra por la mort dl defunt (dla defunta). Periun! – R Por nos düć, ch’i ùn la mort ćiamò dan da nos: renfôrzesse tla fede y tla fedelté a tü comandamënć. Periun! – R I periun sciöche Gejù, nosc Signur, nes à insigné da perié: Nosc Pere tl cil, al sides santifiché to inom, al vëgnes to rëgn, tüa orentè sides fata sciöche al cil, insciö söla tera. Dàsse incö nosc pan da vignidé, pordona a nos nüsc pićià sciöche nos pordenun a chi che s’à ofenü, y no se menè tla tentaziun, mo delibrëiesse dal mal! Amen. Contlujiun
Dî, fontana de vita y de ressoreziun, t’ôs gnì perié dai iüsć y dai pićiadus: alda nostes püres oraziuns por l’anima de nosc fre (nosta só) N. ... Fa ch’al (ara) vëgnes delibré (delibrada) dala mort y ch’al (ara) pois gode la vita imortala tla pêsc lominosa de to rëgn. Por Gejù Crist, nosc Signur. – Amen. La vita eterna dài, Signur, y confôrtele (confôrtela) cun to lominus! Al (ara) palses tla pêsc!
521
Mëssa por defunć
MËSSA POR DEFUNĆ Antifona dal ingrès
Le Signur terjarà demez les leghermes da sü edli: Revelaziun 21, 4 la mort ne sarà nia plü, no plöra, no lamënt, no tribolaziun, deache le monn vedl é passè.
tl tëmp da Pasca
Dî, che à ressuscité Gejù dai morć, ressuscitarà inće nosc corp mortal tres so Spirit, che vir te nos. Alleluia.
Oraziun dl dé
Periun! Signur Idî, tö es la löm por chi che crëi y la vita por i sanć. Te nes as delibré cun la mort y la ressoreziun de to Fi. Sìdeste misericordius cun nosc fre (nosta só) N. ..., che à professè cun fede le mistêr de nosta ressoreziun, y lasci odëi por dagnora tüa gloria. Por nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
tl tëmp
Dî onipotënt y misericordius, to Fi söla crusc s’à sotmetü ala mort a chëra che döta la jënt ti va adincuntra; mo tö l’as ressuscité le terzo dé a vita nöia. Ais pieté de nosc fre defunt (nosta só defunta) N. ... , y làscele (làscela) tó pert ala vitoria pascala de nosc Signur Gejù Crist, to Fi, che é Dî y vir y regnëia cun tè tl’unité dl Spirit Sant por düć i secui di secui. – Amen.
da Pasca
LETÖRA Letöra dal liber dla Sapiënza 7
Inće sce la fin vëgn adora, va le iüst ite tla pêsc de Dî. 8 Deache na vedlaia onorada ne sta nia te na vita lungia y ne vëgn nia compedada do le numer di agn. 9 Ćiodiche deplü co ćiavëis grisc cunta la sapiënza y deplü co la vedlaia cunta na vita zënza maćia.
Sapiënza 4, 7–15
522
Mëssa por defunć
10
Al ti plajô a Idî y al é gnü amè da d’ël; deach’al vio danter pićiadus él gnü arlontanè. 11 Al é gnü tut demez por che le stlet ne stramudass nia süa inteliënza y la marizia ne ingianass nia süa anima. 12 Deache la tentaziun dl mal stopa ia le bëgn, y la vöia dla ria pasciun rovina l’inozënza. 13 Inće sc’al l’à rovada adora, al impò albü na vita implida. 14 Süa anima ti plajô al Signur, porchël s’un éra sciampada demez dai ri. La jënt l’à odü, zënza le capì; al ne ti gnô gnanca imënt 15 ch’al ti vëgn scinché grazia y misericordia a sü prelità, y proteziun a sü sanć. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Salm de resposta
Sciöche le cerf chir ega frëscia, insciö chir mia anima tè, oh Dî. – R
Salm 42–43
3
Mia anima à sëi do Idî, do le Dî dla vita, * can poi pa gnì a odëi le müs de Dî/i?
5
Le cör me va porsura canch’i pënsi:/ sciöch’i jô adincuntra ala ćiasa de Dî tla fola da santù, * iubilan y rengrazian danter jënt da festa. – R
3
Mëna tüa löm y tüa verité * che ares m’acompagnes; ares dess me condüje sön to crëp sant * y te to santuare. – R
4
Insciö ôi jì pormez al altè de Dî, * dal Dî de mia ligrëza. Cigan ôi te laldè cun l’erpa, * tö es mi Dî/i. – R
5
Mia anima, ćiodî aste pa la ria, * y ne ciafes te mè pêsc degöna? Tëgn sön Dî; / deache a d’ël ti dijarài ćiamò dilan, * a mi Dî y salvatur, sön chël ch’i ćiari. – R
(VIII)
523
Mëssa por defunć
SECUNDA LETÖRA
1 Corinć 15, 20–26.28
Letöra dala pröma lëtra de san Paul ai Corinć Fredesc y sorus! 20 Crist é ressorì dai morć, sciöche pröm di morć. 21 Deache, tres un n chestian, él gnü la mort, vëgn, tres un n chestian, inće la ressoreziun di morć. 22 Deache sciöche düć é morć te Adam, insciö ciafarà düć la vita te Gejù Crist. 23 Mo daimproìa: Le pröm é Crist; spo, canche Crist aparësc, vëgnel düć chi che alda pro d’ël. 24 Dedô vëgnel la fin, canch’al à desdrüt vigni potesté, vigni domëne y vigni forza y al ti surandà so rëgn a Dî, le Pere. 25 Deache ël mëss regné, ćina che Idî ne ti à metü düć i nemisc sot i pîsc. 26 L’ultimo nemich, che gnarà desmandrè, é la mort. 28 Canche döt ti sarà spo sotmetü, se sotmetaral inće ël, le Fi, a chël che ti à sotmetü döt cant, por che Idî regnëies sura döt y te döt. Parora de Dî. – Rengraziun Idî. Atlamaziun
Alleluia. Alleluia.
dal vagnele
Tl tëmp de Carsëma
Jan 11, 25a–26
Lalt a té, Crist, re de gloria eterna! – R Insciö dij le Signur: Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè viarà, inće sc’al mör, y vignun che vir y crëi te mè, ne moriarà mai.
VAGNELE
Jan 11, 17–27
Dal vagnele do san Jan – Gloria a té, Signur! 17
Canche Gejù ê rové a Betania, àl ciafè Làzarus che ê bele cater dis te fossa. 18 Betania ê daimprò da Ierùsalem, incër chinesc stadi dainciarà. 19 Tröc iüdes ê gnüs da Marta y Maria a les consolè por so fre.
524
Mëssa por defunć
20
Canche Marta â aldì che Gejù ê tl gnì, ti éra jüda adincuntra, mo Maria ê romagnüda te ćiasa. 21 Marta ti à dit a Gejù: Signur, sce te fosses stè chilò, ne foss mi fre nia mort. 22 Mo inće śëgn sai: Döt, do ći che te prëies Idî, él ël che te darà. 23 Gejù ti à dit: To fre ressoriarà. 24 Marta ti à dit: I sa ch’al ressoriarà dala ressoreziun l’ultimo dé. 25 Gejù ti à respognü: Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè viarà, inće sc’al mör, 26 y vignun che vir y crëi te mè, ne moriarà mai. Crëieste tö chësc? 27 Marta ti à respognü: Scê, Signur, i crëii che tö es le Messia, le Fi de Dî, che dess gnì te chësc monn. Parora dl Signur. – Lalt a té, Gejù Crist. Söles ofertes
Signur, ćiara cun misericordia söles ofertes ch’i t’ofriun sö por nosc fre (nosta só) N. ... che t’à sorvì tratan süa vita. Purifichëiele (purifichëiela) cun chësc sacrifize sant y scinchi pro tè vita y ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
tl tëmp
Dî onipotënt y misericordius, t’as santifiché to sorvidù (tüa sorvidëssa) N. ... cun l’ega dl bato. Purfichëiele (purifichëiela) tl sanch de Crist da sü pićià y condüjele (condüjela) te tüa misericordia ala perfeziun te to rëgn. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
da Pasca
Antifona dala comuniun
Insciö dij le Signur: Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi te mè à la vita eterna y ne röia nia tl iudize, mo al é passè dala mort ia tla vita.
Jan 11, 25; 3, 36; 5, 24
Mëssa por defunć
525
tl tëmp da Pasca
Insciö dij le Signur: Iö sun le pan viënt, che é gnü jö dal cil. Chël che mangia de chësc pan, viarà eternamënter. Y le pan, che iö darà, é mia ćern. I la dà ia por la vita dl monn. Alleluia.
Oraziun do la comuniun
Periun! Dî misericordius, cun le sacramënt ch’i ùn zelebrè, nes daste pordonn y vita nöia. I te periun por nosc fre defunt (nosta só defunta) N. ... . Fa ch’al (ara) pois ressorì ala plenëza dla vita, purifiché (purificada) da vigni colpa. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
tl tëmp
Signur, I ùn tignì le past de to Fi che s’à sacrifiché por nos y che é ressorì tla gloria. Ascuta nosta oraziun por to sorvidù (tüa sorvidëssa) N. ... Purifichëiele (purifichëiela) tres le mistêr pascal de Crist y làscele (làscela) ressorì ala ligrëza eterna. Do chësc te periunse por Crist, nosc Signur. – Amen.
da Pasca
Jan 6, 51
526
527
Indesc general
INDESC GENERAL Santus defora dl cërtl dl ann y dis de recort de sanc ............................... 7 7/1 San Valentin, vësco dla Rezia ...................................................... 9 15/1 San Romêd, eremit ...................................................................... 11 17/1 Sant Antone, abat......................................................................... 14 20/1 San Bostian .................................................................................. 17 21/1 Santa Àgnes ................................................................................. 20 24/1 San Francësch da Sales................................................................ 22 25/1 Converjiun de san Paul ................................................................ 25 26/1 San Timòteus y san Titus ............................................................ 30 27/1 Santa Angela Merìci .................................................................... 33 28/1 San Tomesc d’Aquin ................................................................... 36 29/1 Sant Ujöp Freinademetz .............................................................. 38 31/1 San Giovanni Bosco .................................................................... 42 2/2 Presentaziun dl Signur ................................................................. 45 3/2 San Blaje...................................................................................... 50 5/2 San Injenuin Y san Albuin, vëschi .............................................. 52 5/2 Santa Àgata.................................................................................. 55 6/2 San Paul Miki y Compagns ......................................................... 57 10/2 Santa Scolastica ........................................................................... 59 11/2 Santa Maria da Lourdes............................................................... 62 14/2 San Ziril y san Metode................................................................. 65 22/2 Càtedra de san Pire ...................................................................... 68 23/2 San Policarp ................................................................................. 70 24/2 San Matia, apostul ....................................................................... 73 7/3 Santa Perpetua y santa Felìzita .................................................... 76 19/3 Sant Ujöp ..................................................................................... 79 25/3 Anunziaziun dl Signur ................................................................. 83 – /4 San Ćiascian y san Vigile ............................................................ 87
528
Indesc general
7/4 San Jan Batista de la Salle ........................................................... 89 11/4 San Stànislaus .............................................................................. 92 21/4 Sant Ansèlm ................................................................................. 94 23/4 San Iorz ........................................................................................ 97 25/4 San Merch, vagnelist..................................................................100 29/4 Santa Catarina da Siena .............................................................103 1/5 Sant Ujöp Laurant ......................................................................107 2/5 Sant Atanase...............................................................................110 3/5 San Filipo y san Iaco, apostui ....................................................113 4/5 San Florian .................................................................................115 13/5 Santa Maria da Fatima ...............................................................118 26/5 San Filipo Neri...........................................................................121 30/5 Beat Otto Neururer.....................................................................124 – /6 Cör de Maria ..............................................................................127 1/6 San Iustin....................................................................................130 3/6 San Carl Lwanga y Compagns...................................................133 10/6 Beat Heinrich da Balsan ............................................................135 11/6 San Bàrnaba, apostul..................................................................138 13/6 Sant Antone da Padua ................................................................141 21/6 San Lovije da Conzaga ..............................................................144 22/6 San Jan Fisher y san Tomesc Morus..........................................146 24/6 Nadè de san Jan Batista..............................................................149 28/6 San Ireneus.................................................................................153 29/6 San Pire y san Paul, apostui .......................................................156 2/7 Vijitaziun de Maria ....................................................................160 3/7 San Tomesc, apostul ..................................................................163 11/7 San Benedët da Nursia ...............................................................165 15/7 San Bonaventura ........................................................................168 16/7 Santa Maria dl Carmel ...............................................................170 20/7 Santa Margarita..........................................................................173
Indesc general
529
22/7 Santa Maria Magdalena ............................................................. 176 23/7 Santa Brighita dla Svezia........................................................... 179 24/7 San Cristòfer .............................................................................. 182 25/7 San Iaco, apostul........................................................................ 185 26/7 San Iachin y santa Ana .............................................................. 188 29/7 Santa Marta................................................................................ 191 31/7 Sant Ignaze da Loyola ............................................................... 195 4/8 San Jan Maria Vianney.............................................................. 198 6/8 Trasfiguraziun dl Signur............................................................ 200 8/8 San Domëne............................................................................... 205 9/8 Santa Edith Stein ...................................................................... 208 10/8 San Laurënz ............................................................................... 211 11/8 Santa Clara d’Assisi................................................................... 214 14/8 San Maximilian Kolbe............................................................... 216 15/8 Santa Maria dal Ciüf.................................................................. 219 20/8 San Bornert da Clairvaux .......................................................... 222 21/8 San Pio X ................................................................................... 225 22/8 Santa Maria Reina ..................................................................... 228 24/8 San Berto, apostul...................................................................... 231 25/8 San Śenese ................................................................................. 234 27/8 Santa Monica ............................................................................. 237 28/8 Sant Agostin............................................................................... 239 29/8 Decapitaziun de Jan Batista....................................................... 241 3/9 San Gregöre, le Gran ................................................................. 245 8/9 Nadè de santa Maria .................................................................. 248 10/9 Segra di doms da Porsenù y Balsan........................................... 252 12/9 Inom de Maria............................................................................ 256 13/9 Santa Notpurga .......................................................................... 259 14/9 Inalzada dla Crusc ..................................................................... 262 15/9 Maria Adolorada........................................................................ 265
530
Indesc general
16/9 San Cornêl y san Ziprian............................................................268 20/9 Sant Andrè Kim y san Paul Chong y Compagns....................... 271 21/9 San Matî, apostul y vagnelist.....................................................274 23/9 San Pio da Pietrelcina ................................................................277 25/9 Claus da Flüe..............................................................................279 27/9 San Vinzënz de Paul ..................................................................281 29/9 San Michil, san Gabriel, san Rafael; arcagnui...........................284 30/9 San Iarone ..................................................................................287 1/10 Santa Tarejia dl Bambin Gejù....................................................290 2/10 I Agnui Custodi..........................................................................292 4/10 San Francësch ............................................................................294 7/10 Santa Maria dl Rosare................................................................297 10/10 San Daniele Comboni ................................................................300 15/10 Santa Tarejia d’Àvila .................................................................303 17/10 Sant Ignaze d’Antiochia.............................................................306 18/10 San Lüca, vagnelist ....................................................................308 28/10 San Scimun y san Iüda, apostui .................................................311 1/11 Gnissant......................................................................................314 2/11 Dé dles Animes – I.....................................................................318 2/11 Dé dles Animes – II ...................................................................321 2/11 Dé dles Animes – III ..................................................................324 4/11 San Carlo Borromeo ..................................................................327 6/11 San Linert...................................................................................331 9/11 Segra dla basilica dl Lateran......................................................333 11/11 San Martin..................................................................................337 12/11 San Iósafat..................................................................................340 18/11 Segra dles basiliches de san Pire y san Paul ..............................343 19/11 Santa Elisabet da Thüringen ......................................................346 22/11 Santa Zezilia...............................................................................349
Indesc general
531
24/11 Sant Andrè Dung-Lac y Compagns........................................... 352 25/11 Santa Catarina d’Alessandria..................................................... 356 30/11 Sant Andrè, apostul.................................................................... 358 3/12 San Francësch Xaver ................................................................. 361 4/12 Santa Berbora............................................................................. 364 6/12 San Micorà................................................................................. 367 7/12 Sant Ambroje ............................................................................. 370 8/12 Festa dl’Imacolada..................................................................... 373 13/12 Santa Lizia ................................................................................. 376 26/12 San Stefo, le pröm màrtire......................................................... 379 27/12 San Jan, vagnelist ...................................................................... 382 28/12 I Mituns Inozënć........................................................................ 385 31/12 San Salvester.............................................................................. 388 Tesć comunns dles mësses por le recort de sanć .................................. 391 – por deplü màrtiri / màrtires........................................................ 393 – por n màrtire / na màrtira........................................................... 394 – por n papa .................................................................................. 395 – por n vësco................................................................................. 396 – por n famëi d’animes ................................................................. 397 – por n miscionar / na miscionara ................................................ 398 – por n dotur / na doturia dla Dlijia .............................................. 399 – por n sant / na santa ................................................................... 400 – por n educadù / na educadëssa................................................... 401 – por n sant / na santa dla ćiarité .................................................. 402 – por n sant dla vita conventuala .................................................. 403 – por na viria santa........................................................................ 404 – por na ëra santa .......................................................................... 405
532
Indesc general
Mësses votives ..........................................................................................407 – Santa Crusc ................................................................................409 – Cör de Gejù ................................................................................423 – Maria, l’Erćia dl’alianza ............................................................437 – Maria, la Eva nöia ......................................................................440 – Maria, la Viria potënta ...............................................................444 – Rorate .........................................................................................448 – Maria, Uma dl Salvatur..............................................................452 – Maria, gauja de nosta ligrëza .....................................................455 – Oraziuns por mësses votives de santa Maria .............................460 Mësses y zelebraziuns desvalies..............................................................461 – mëssa dla segra dla ploania........................................................463 – mëssa por le scomenciamënt dl ann de scora ............................467 – mëssa por la fin dl ann de scora.................................................470 – mëssa de rengraziamënt .............................................................473 – mëssa da noza ............................................................................481 – I - oraziuns por na mëssa de iubileum da noza..........................498 – II - oraziuns por na noza d’or o n ater iubileum da noza...........499 – mëssa de sopoltöra y sopoltöra ..................................................500 – mëssa por defunć........................................................................ 521 Indesc ........................................................................................................527 Indesc general ............................................................................527 Indesc dles letöres ...................................................................... 533
533
Indesc dles letöres
INDESC DLES LETÖRES dal Testamënt Vedl Gènesi 1, 1.26–28.31a ................................................................................................ 482 Gènesi 1, 1.26 – 2, 3.................................................................................................. 107 Gènesi 2, 18–24 .......................................................................................................... 485 Gènesi 3, 1–15.20 ....................................................................................................... 440 Gènesi 3, 9–15.20 ....................................................................................................... 373 Èsod 12, 1–8.11–14 .................................................................................................... 409 Èsod 23, 20–23a.......................................................................................................... 292 Èsod 34, 4b.5–6.8–9 ................................................................................................... 424 Numeri 21, 4–9 .......................................................................................................... 262 Deuteronome 7, 6–11................................................................................................ 424 2 Sàmuel 7, 1–5.8b–12.14a.16................................................................................... 452 2 Sàmuel 7, 4–5a.12–14a.16 ........................................................................................ 79 1 Resc 8, 22–23,27–30 ...................................................................................... 252, 463 1 Resc 8, 55–61 .......................................................................................................... 473 1 Cronica 15, 3–4.15–16; 16, 1–2............................................................................ 437 1 Macabês 6, 1–13..................................................................................................... 352 2 Macabês 7, 1–2.7a.9–14......................................................................................... 271 2 Macabês 12, 43–45................................................................................................. 318 Iob 19, 1.23–27 .................................................................................................. 321, 505 Proverbs 2, 1–9 .......................................................................................................... 166 Proverbs 8, 22–31 ............................................................................................. 118, 445 Proverbs 31, 10–13.19–20.30–31 .............................................................................. 189 Sapiënza 3, 1–9 ........................................................................................ 133, 216, 505
534
Indesc dles letöres
Sapiënza 4, 7–15 ........................................................................................................ 521 Sapiënza 7, 7–10, 15–16 .............................................................................................. 36 Sìrach 1, 1–10 ............................................................................................................. 467 Sìrach 15, 1–15........................................................................................................... 223 Sìrach 26, 1–4.13–16.................................................................................................. 237 Sìrach 44, 1.10–15...................................................................................................... 189 Sìrach 51, 1–8.................................................................................................... 173, 182 Ćiantia dles Ćianties 3, 1–4a................................................................................... 176 Isaìa 6, 1––8 ................................................................................................................ 367 Isaìa 7, 10–14 ....................................................................................................... 83, 448 Isaìa 9, 1–6 .................................................................................................................. 228 Isaìa 25, 6–9................................................................................................................ 325 Isaìa 49, 1–6................................................................................................................ 150 Isaìa 49, 14–15............................................................................................................ 425 Isaìa 52, 13 – 53, 12 .................................................................................................. 410 Isaìa 52, 7–10.................................................................................................... 9, 65, 53 Isaìa 61, 1–3a ............................................................................................ 141, 300, 337 Isaìa 61, 9–11..................................................................................................... 127, 256 Isaìa 62, 1–5 ............................................................................................................... 488 Isaìa 63, 7–9................................................................................................................ 473 Isaìa 66, 10–14c ................................................................................................... 63, 290 Ieremìa 1, 4.17–19...................................................................................................... 242 Ezèchiel 3, 16–21....................................................................................................... 198 Ezèchiel 34, 11–16................................................................................... 245, 388, 388 Ezèchiel 36, 24–28..................................................................................................... 491 Ezèchiel 47, 1–2.8–9.12............................................................................................. 334 Dàniel 7, 9–10.13–14......................................................................................... 201, 284 Osèa 2, 16b.17b.21–22................................................................................................ 350
535
Indesc dles letöres
Michèa 5, 1–4a ........................................................................................................... 248 Sofonìa 3, 14–18 ........................................................................................................ 160 Zacarìa 2, 14–17......................................................................................................... 171 Malachìa 3, 1–4............................................................................................................ 46
dal Testamënt Nü Matî 1, 1–16.18–23 ..................................................................................................... 249 Matî 1, 16.18–21.24a .................................................................................................... 81 Matî 1, 18–24 .............................................................................................................. 450 Matî 2, 13–18 .............................................................................................................. 386 Matî 4, 18–22 .............................................................................................................. 360 Matî 5, 1–12a ..................................................................................................... 316, 508 Matî 5, 1–16 ................................................................................................................ 487 Matî 5, 13–16 .............................................................................................................. 131 Matî 6, 24–34.............................................................................................................. 260 Matî 7, 7–11 ................................................................................................................ 479 Matî 7, 21–29 ................................................................................................................ 96 Matî 9, 9–13 ................................................................................................................ 276 Matî 9, 35–38 .............................................................................................................. 283 Matî 9, 35 – 10, 1....................................................................................................... 199 Matî 10, 17–22................................................................................................... 117, 381 Matî 10, 22–25a.......................................................................................................... 112 Matî 10, 28–33..................................................................................... 19, 56, 135, 184 Matî 10, 34–39............................................................................................ 77, 148, 365 Matî 10, 7-13............................................................................................................... 140 Matî 11, 25–30................................................................. 62, 137, 291, 296, 431, 509 Matî 12, 46–50............................................................................................................ 172 Matî 13, 16–17............................................................................................................ 190
536
Indesc dles letöres
Matî 13, 44–46 .................................................................................................... 332, 22 Matî 13, 47–52............................................................................................................ 289 Matî 13, 54–55................................................................................................... 109, 459 Matî 14, 22–33............................................................................................................ 344 Matî 16, 13–19................................................................................... 69, 158, 254, 389 Matî 16, 24–27............................................................................................................ 278 Matî 17, 1–9................................................................................................................ 202 Matî 18, 1–5........................................................................................................... 91, 44 Matî 18, 1–5.10........................................................................................................... 293 Matî 19, 16–26.............................................................................................................. 16 Matî 19, 3–6................................................................................................................ 484 Matî 19, 27–29........................................................................................... 167, 215 281 Matî 20, 20–28............................................................................................................ 187 Matî 22, 34–40............................................................................................................ 145 Matî 23, 8–12.............................................................................................. 37, 169, 241 Matî 25, 1–13.................................................................................... 105, 350, 378, 468 Matî 25, 31–40............................................................................................................ 338 Matî 28, 16–20................................................................................................ 10, 54, 58 Merch 3, 31–35........................................................................................................... 458 Merch 6, 17–29........................................................................................................... 243 Merch 8, 27–35........................................................................................................... 418 Merch 9, 2–10............................................................................................................. 203 Merch 9, 34–37............................................................................................................. 35 Merch 12, 1–11 .......................................................................................................... 417 Merch 15, 33–39; 16, 1–6 ......................................................................................... 420 Merch 16, 15–18 .......................................................................... 29, 51, 66, 102, 362 Lüca 1, 26–38........................................................... 85, 229, 257, 298, 375, 443, 446 Lüca 1, 39–56............................................................................................ 162, 221, 477 Lüca 1, 57–66.80......................................................................................................... 152 Lüca 2, 16–21.............................................................................................................. 454
Indesc dles letöres
537
Lüca 2, 22–40................................................................................................................ 48 Lüca 2, 33–35.............................................................................................................. 267 Lüca 2, 41–51....................................................................................................... 81, 128 Lüca 6, 12–19.............................................................................................................. 312 Lüca 6, 27–38.............................................................................................................. 347 Lüca 7, 11–17..................................................................................................... 238, 326 Lüca 9, 23–26..................................................................................................... 175, 357 Lüca 9, 28b–36............................................................................................................ 204 Lüca 9, 57–62..................................................................................................... 210, 207 Lüca 10, 1–9 ........................................................................ 13, 32, 40, 142, 310, 368 Lüca 10, 38–42 ................................................................................................... 194, 471 Lüca 11, 27–28 ........................................................................................................... 439 Lüca 14, 25–33 ........................................................................................................... 196 Lüca 15, 1–32 ............................................................................................................. 432 Lüca 20, 27–38 ........................................................................................................... 354 Lüca 23, 33.39–43 ...................................................................................................... 510 Lüca 23, 33–34.39–46 ................................................................................................ 421 Lüca 23, 44–46.50.52–53; 24, 1–6 ............................................................................ 510 Lüca 24, 35–48 ........................................................................................................... 419 Jan 1, 45–51........................................................................................................ 232, 286 Jan 2, 1–11............................................................................................................ 64, 496 Jan 2, 1–12........................................................................................................... 120, 457 Jan 2, 13–22........................................................................................................ 336, 465 Jan 3, 13–17................................................................................................................. 264 Jan 10, 11–16 .......................................................................... 246, 301, 330, 371, 432 Jan 11, 17–27 ...................................................................................................... 320, 524 Jan 11, 19–27 .............................................................................................................. 193 Jan 12, 24–26 .............................................................................................. 88, 213, 307 Jan 12, 31–36 .............................................................................................................. 418 Jan 14, 1–6 .......................................................................................................... 323, 509
538
Indesc dles letöres
Jan 14, 6–14 ................................................................................................................ 114 Jan 14, 12–17 .............................................................................................................. 493 Jan 15, 1–8 ......................................................................................... 99, 181, 304, 433 Jan 15, 1–17 ................................................................................................................ 490 Jan 15, 18–21 .............................................................................................. 72, 126, 273 Jan 15, 9–17 ................................................................................ 24, 74, 218, 434, 478 Jan 17, 6a.11b–19........................................................................................ 93, 235, 270 Jan 17, 20–26 .......................................................................... 123, 154, 224, 341, 435 Jan 19, 17–18.25–30 ................................................................................................... 511 Jan 19, 25–27 .............................................................................................................. 266 Jan 19, 31–37 .............................................................................................................. 435 Jan 20, 1–2.11–18 ....................................................................................................... 178 Jan 20, 2–8 .................................................................................................................. 384 Jan 20, 24–29 .............................................................................................................. 164 Jan 21, 1.15–17 ........................................................................................................... 227 Storia di Apostui 1, 12–14 ..................................................................... 119, 297, 457 Storia di Apostui 1, 15–17.20ac–26........................................................................... 73 Storia di Apostui 6, 8–10; 7, 54–60 ........................................................................ 380 Storia di Apostui 9, 1–22 ........................................................................................... 27 Storia di Apostui 10, 34a.37–43 .............................................................................. 412 Storia di Apostui 11, 21b–26; 13, 1–3.................................................................... 138 Storia di Apostui 12, 1–11....................................................................................... 156 Storia di Apostui 13, 16.22–26................................................................................ 151 Storia di Apostui 22, 1a.3–16 .................................................................................... 26 Storia di Apostui 28, 11–16.30–31.......................................................................... 343 Romans 4, 13.16–18.22................................................................................................ 80 Romans 5, 1–5..................................................................................................... 50, 357 Romans 5, 6–11.......................................................................................................... 430 Romans 6, 3–9............................................................................................................ 506 Romans 8, 14–23........................................................................................................ 322
Indesc dles letöres
539
Romans 8, 22–27........................................................................................................ 203 Romans 8, 28–30........................................................................................................ 446 Romans 8, 31b–39........................................................................................ 20, 76, 364 Romans 10, 9–18 ....................................................................................................... 359 Romans 12, 1–2,9–18 ................................................................................................ 492 Romans 12, 3–13 ....................................................................................................... 328 Romans 12, 9–16b ..................................................................................................... 161 Romans 14, 17–19 .................................................................................................... 280 Romans 15, 13–19a,20–21........................................................................................... 39 1 Corinć 1, 3–9........................................................................................................... 470 1 Corinć 1, 18-25........................................................................................................ 130 1 Corinć 1, 22–25....................................................................................................... 415 1 Corinć 1, 26–31.............................................................................................. 136, 282 1 Corinć 2, 1–10a .............................................................................................. 206, 208 1 Corinc 3, 9c–11.16–17 ................................................................................... 335, 254 1 Corinć 9, 16–19,22–23............................................................................................ 361 1 Corinć 10, 31 –11, 1 .............................................................................................. 195 1 Corinć 12, 31 – 13, 1–13................................................................................. 60, 495 1 Corinć 15, 1–11....................................................................................................... 113 1 Corinć 15, 20–26.28................................................................................................ 523 1 Corinć 15, 20–27a................................................................................................... 220 1 Corinć 15, 54–57..................................................................................................... 438 2 Corinć 4, 7–15................................................................................................ 185, 268 2 Corinć 4, 13 – 5, 1 ................................................................................................. 507 2 Corinć 5, 6–10......................................................................................................... 507 2 Corinć 5, 14–17....................................................................................................... 177 2 Corinć 9, 6–10......................................................................................................... 211 2 Corinć 10, 17 – 11, 2 ...................................................................................... 55, 377 2 Corinć 10, 17 – 11, 2 ...................................................................................................
540
Indesc dles letöres
Gàlać 2, 19–20 ............................................................................................ 57, 180, 277 Gàlać 4, 4–7 ................................................................................................................ 453 Gàlać 6, 14–18 ............................................................................................................ 295 Efejins 1, 3–6.............................................................................................................. 489 Efejins 1, 3–6.11–12.......................................................................................... 374, 442 Efejins 1, 3–14................................................................................................... 428, 476 Efejins 1, 15–23 ......................................................................................................... 486 Efejins 2, 19–22................................................................................................. 164, 311 Efejins 3, 8–12..................................................................................................... 23, 370 Efejins 3, 8–12.14–19........................................................................................ 168, 429 Efejins 3, 14–19............................................................................................................ 95 Efejins 4, 1–7.11–13.......................................................................................... 275, 340 Efejins 5, 1–2a.21–33................................................................................................. 483 Efejins 6, 10–13.18....................................................................................................... 15 Filipesc 2, 6–11.......................................................................................................... 263 Filipesc 3, 8–14 ................................................................................. 12, 214, 331, 416 Filipesc 3, 17 – 4, 1.................................................................................................... 306 Filipesc 4, 4–9 ..................................................................................................... 42, 121 Colossesc 3, 12–21 .................................................................................................... 475 Colossesc 3, 14–15.17.23–24 .................................................................................... 108 1 Tessalonichesc 2, 2b–8 ......................................................................................... 225 1 Tessalonichesc 4, 13–18 ....................................................................................... 319 2 Timoteus 1, 1–8........................................................................................................ 30 2 Timoteus 1, 13-14; 2, 1–3........................................................................................ 90 2 Timòteus 2, 22b–26....................................................................................... 153, 234 2 Timoteus 3, 14–17.................................................................................................. 288 2 Timòteus 4, 6–8.17–18........................................................................................... 158 2 Timoteus 4, 10–17b................................................................................................ 309
Indesc dles letöres
541
Titus 1, 1–5 ................................................................................................................... 31 Ebrês 2, 11–12.13c–18.................................................................................................. 47 Ebrês 5, 7–9 ....................................................................................................... 265, 415 Ebrês 10, 4–10 .............................................................................................................. 84 1 Pire 2, 4–9 ................................................................................................................ 464 1 Pire 3, 14–17 .............................................................................................................. 18 1 Pire 4, 7b–11.............................................................................................................. 34 1 Pire 4, 12–19................................................................................................... 124, 147 1 Pire 5, 5b–14 ..................................................................................................... 68, 101 2 Pire 1, 16–19 ............................................................................................................ 202 1 Jan 1, 1–4 ................................................................................................................. 383 1 Jan 1, 5 – 2, 2 .................................................................................................. 104, 385 1 Jan 3, 1–3 ................................................................................................................. 315 1 Jan 3, 14–18 ..................................................................................................... 259, 346 1 Jan 4, 7–16 ............................................................................................. 191, 239, 430 1 Jan 5, 1–5 ........................................................................................................ 111, 144 1 Jan 5, 1–5 ....................................................................................................................... Relevaziun 2, 8–11 ...................................................................................................... 71 Revelaziun 3, 14.20–22 ............................................................................................. 426 Revelaziun 7, 2–4.9–14 ............................................................................................. 314 Revelaziun 7, 9–17 ...................................................................................................... 87 Revelaziun 11, 19a; 12, 1–6a.10ab ................................................................. 219, 456 Revelaziun 12, 7–12a................................................................................................ 285 Revelaziun 12, 10–12a....................................................................................... 92, 116 Revelaziun 19, 1.5–9a............................................................................................... 494 Relevaziun 21, 5–7...................................................................................................... 98 Revelaziun 21, 9b–14 ............................................................................................... 231