studiegids
Overige studiegidsen van de Open Universiteit
cultuurwetenschappen
informatica
managementwetenschappen
natuurwetenschappen
rechtswetenschappen
80157
5413078
psychologie
Faculteit Onderwijswetenschappen bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/onderwijswetenschappen
master | focusopleidingen | schakelprogramma’s
onderwijswetenschappen
2013 2014
Inhoud 03 Voorwoord Nieuw in 2013-2014 05 Studeren aan de Open Universiteit 06
Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen Masteropleiding Onderwijswetenschappen Focusopleidingen Losse cursussen Schakelprogramma’s Sprints Leertraject
11 Masteropleiding Onderwijswetenschappen Opleidingsschema 15 Studenten aan het woord 16 Studiebegeleiding Staf Onderwijswetenschappen 18 Docenten stellen zich voor 19 Tentamen 20
Toelating tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen Rechtstreekse toelating Toelating via een schakelprogramma Vrijblijvend advies Toelating aanvragen Vrijstelling op grond van praktijkervaring
21 Inschrijven en kosten 23 Cursusbeschrijvingen 39
Voor studenten Facultaire opleidingscommissie Studentenraad Alumni en promoveren
41 Studiefaciliteiten 43 Procedures en regelgeving 44 Service en informatie
Voorwoord Professionaliseren en bijblijven in het vakgebied is voor mensen die werken in het onderwijsveld noodzakelijk. In deze studiegids vindt u het onderwijsaanbod dat u wordt aangeboden door het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) van de Open Universiteit op het gebied van Onderwijswetenschappen. Het aanbod biedt u de mogelijkheid bij te blijven en te professionaliseren door het volgen van een opleiding, het bestuderen van cursussen of het uitvoeren van verschillende te certificeren leeractiviteiten. Het volgen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen is goed te combineren met een sociaal leven en een baan. Om u als student te motiveren wordt steeds gezocht naar een goede aansluiting tussen de studie en de werksituatie. In verschillende cursussen van de opleiding is het mogelijk praktijkervaringen en eigen casuïstiek in te brengen. Met de eigen onderwijspraktijk als startpunt wordt gewerkt aan wetenschappelijke en theoretische verdieping. Op deze wijze komen we als opleiding tegemoet aan uw individuele leerbehoeften. De opleiding kunt u in principe in eigen tijd en tempo volgen en is plaatsonafhankelijk. Dat maakt de opleiding flexibel, maar soms is het prettig om meer binding te hebben en samen met medestudenten te studeren in een vooropgezet tempo. Het afgelopen jaar hebben we bij verschillende cursussen ‘Sprints’ aangeboden. Studenten die zich daarvoor inschreven, begonnen op een vast tijdstip aan de cursus. Met tussentijdse deadlines werd als groep gewerkt aan het behalen van het tentamen, waarbij ook fysieke en/of virtuele bijeenkomsten werden georganiseerd. Uit de evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over deze nieuwe wijze van studeren. Het aantal studenten dat in een relatief korte periode van zo’n 10 tot 12 weken het cursuscertificaat behaalt is groot. Een cursusrendement van rond de 80% bij ‘Sprint’-cursussen is niet ongewoon. Dit proces wordt binnen de opleiding via de online leeromgeving OpenU.nl ondersteund. De omgeving biedt veel mogelijkheden tot interactie met medestudenten en docenten. Ook in het komend studiejaar kunt u, als u dat wenst, deelnemen aan deze meer gestructureerde vorm van onderwijs. Welke cursussen als ‘Sprints’ worden aangeboden vindt u ter zijner tijd op de leeromgeving OpenU. Voor mensen die bij willen blijven en willen professionaliseren, maar niet de behoefte hebben een masteropleiding te volgen, zijn er andere mogelijkheden. We bieden verschillende Focusopleidingen aan. Door middel van een aantal cursussen kunt u zich specialiseren in een bepaalde thematiek, zoals bijvoorbeeld ontwerpen van onderwijs of het doen van onderzoek. Deze opleidingen leveren cursuscertificaten op die in te brengen zijn in de masteropleiding. Daarnaast is het mogelijk voor een jaar het ‘Leertraject: Leren en doceren in de 21e eeuw’ in te gaan, waarin u gedurende één jaar verschillende Online masterclasses kunt volgen die door experts werkzaam bij het CELSTEC worden verzorgd en waarbij u toegang heeft tot allerlei bronnen en cursusmaterialen. U kunt gebruikmaken van de bronnen en materialen en zelf leeractiviteiten ontplooien en deze aan het einde van het jaar verzilveren door een certificaat aan te vragen voor het aantal studie-uren dat u heeft geïnvesteerd. Dit wordt aangeduid met Permanente Educatiepunten (PE-punten). Door het vergroten van uw kennis en vaardigheden op het gebied van onderwijswetenschappen en deze in te zetten in de dagelijkse praktijk draagt u bij aan beter en meer innovatief onderwijs en verbetert u uw carrièreperspectief. Ik wens u bij het studeren veel leerplezier.
Prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Opleidingsdirecteur
3
Nieuw in 2013-2014 Wat is nieuw, wat komt eraan? De cursus Kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding (O47411) is nieuw.
De cursus Kwaliteit van onderwijs (O25421) is gereviseerd. Staat u voor de eerdere cursus Kwaliteit van onderwijs (O25411) ingeschreven die nu uit het aanbod gaat, dan kunt u die cursus nog tot en met 31 augustus 2014 afsluiten met een tentamen. Die cursus wordt dan automatisch ingebracht in uw studiepad in plaats van de nieuwe cursus.
Beide cursussen komen per 1 september 2013 in het cursusaanbod als onderdeel van de gebonden keuze van de master Onderwijswetenschappen.
Sprints Afgelopen jaar is gebleken dat het studierendement van het studeren via Sprints hoog is en dus succesvol. We gaan dit jaar verder om studenten losse Sprints van cursussen te laten bestuderen. Een Sprint van een cursus heeft een vastgestelde startdatum en duurt ca 10 weken. Per Sprint worden deadlines vastgesteld om u voortvarend door de cursus te loodsen. Over het aanbod van Sprints houden we u op de hoogte via http://portal.ou.nl/ web/studenten-olw/mededelingen. U kunt zich op deze site abonneren via RSS onderaan de pagina van de betreffende link. Zo blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen Onderwijs- en Leerwetenschappen. Dit betekent dat het OU-brede project Open Universiteit Extra-OUX, waarbij meerdere cursussen binnen een jaartraject bestudeerd worden, niet meer bij Onderwijswetenschappen wordt voortgezet.
4
Studeren aan de Open Universiteit Wanneer u studeert aan de Open Universiteit betekent dat, dat u de regie van uw studieverloop grotendeels zelf in handen heeft. Het onderwijs wordt aangeboden als afstandsonderwijs, aangevuld met elektronische leerstof en ondersteund met de mogelijkheden van internet. Dit betekent dat u niet naar college hoeft te gaan, maar thuis kunt studeren of op welke andere plaats dan ook en op een tijdstip dat u schikt. Het studietempo bepaalt u zelf. Starten met studeren kan op elk moment. Wanneer u een masteropleiding wilt volgen gelden er voorwaarden. U dient voor de masteropleiding Onderwijswetenschappen een vooropleiding op ten minste bachelorniveau te hebben; afhankelijk van de aard van die vooropleiding volgt u een schakelprogramma. De minimum toelatingsleeftijd bij de Open Universiteit is 18 jaar.
Kenmerken van de studie
Opbouw
Het studiemateriaal van een cursus bestaat uit studieopdrachten en informatiebronnen. De studieopdrachten vindt u in het elektronisch werkboek. De informatiebronnen kunnen bestaan uit cursusboeken en/of e-literatuur en multimediale programmatuur, maar ook uit informatie die u zelfstandig verzamelt. Alle cursussen worden elektronisch begeleid via OpenU.nl. Via OpenU.nl blijft u op de hoogte van cursusgebonden informatie, ontvangt u studieopdrachten, kunt u uw uitwerkingen uploaden en contact onderhouden met andere studenten en docenten via onder meer discussieforums. OpenU.nl
De wo-opleidingen van de Open Universiteit bestaan uit een vastgesteld programma waarbij een bepaalde volgorde van cursussen een volledige opleiding vormt. Het programma geeft een gedeelte vrij voor eigen invulling om een accent te kunnen leggen op uw persoonlijke interesse. - Gemeenschappelijk deel: een groot aantal verplicht te volgen cursussen. - Gebonden keuzedeel: uit een vastgestelde groep cursussen kan een persoonlijke selectie gemaakt worden. - Aanschuifonderwijs: cursussen uit het aanbod van andere universiteiten kunnen worden ingebracht in het schakelprogramma en in de gebonden keuze of in de cursus ‘Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen’. - Individuele Overgangsregeling: maximaal twee cursussen (van niveau 3 of 4) uit het aanbod van de andere facul teiten van de Open Universiteit kunnen worden ingebracht in het schakelprogramma en in de gebonden keuze of in de cursus ‘Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen’. Zowel voor aanschuifonderwijs als de individuele overgangsregeling moet er een duidelijke samenhang zijn tussen de in te brengen cursus en de doelstelling van de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Hiervoor geldt dat er toestemming van de Facultaire toetsingscommissie nodig is.
Onderwijs- en examenregeling (OER)
Nederlands en Engels in de opleidingen
Aan de basis van de bachelor- en masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door de Raad van Decanen vastgesteld na advies van de Commissie voor examens, de facultaire opleidingscommissie en de studentenraad. In deze regeling staan het onderwijsprogramma beschreven en de rechten en plichten van de student. Jaarlijks vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe regeling aangeboden. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. De integrale Onderwijs- en examenregeling en de Uitvoeringsregelingen kunt u terug vinden op de website.
Het cursusmateriaal bestaat grotendeels uit Nederlandstalige teksten. Ook de tentamens worden in de Nederlandse taal afgenomen. Maar in toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van Engelstalig cursusmateriaal. Dit omdat bepaalde vakgebieden voornamelijk Engelstalig zijn of omdat het cursusonderwerp een internationale oriëntatie heeft. In de masteropleiding kan het aandeel Engels beduidend groter zijn dan in de bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internationaal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
Studiepunten en modulen Een cursus bestaat uit één of meer modulen. Daarmee wordt de omvang van een cursus uitgedrukt. Een module heeft een waarde van 4,3 studiepunten en staat gelijk aan 100-120 studie-uren. De masteropleiding Onderwijswetenschappen bestaat uit 14 moduelen (60,2 studiepunten).
Opleidingen Studiemateriaal en OpenU.nl
5
Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen Er zijn diverse manieren om de cursussen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen te volgen: als onderdeel van een academische masteropleiding, als onderdeel van een focusopleiding of als losse cursus. Daarnaast is er een schakelprogramma als voorbereiding op de master voor studenten met een nietverwante bacheloropleiding. Sprints worden aangeboden als extra begeleidingsvorm om in een snel tempo in groepsverband de cursus uit het masterprogramma te doorlopen. Verder kunnen mensen die géén master volgen een leertraject aan gaan voor een jaar waarin verschillende leeractiviteiten, zoals het volgen van Online masterclasses, kunnen worden uitgevoerd en gecertificeerd. Wat u kiest zal afhangen van uw doelstelling en de tijd die u beschikbaar heeft. De formele, wettelijke ingangseisen verschillen per mogelijkheid. De cursussen zijn echter identiek. Om ze met goed gevolg te kunnen afronden moet u dus hetzelfde in uw mars hebben, d.w.z. functioneren op tenminste bachelorniveau. Bij elke cursus zijn tentamenkansen inbegrepen en na het succesvol afronden van een cursus, ontvangt u een certificaat.
1. Masteropleiding Onderwijswetenschappen Onderwijswetenschappen is een wetenschappelijke opleiding. Dat betekent dat u bij alle problemen die u in de studie gaat aanpakken wetenschappelijke methoden van onderzoek en evaluatie zult leren hanteren. Ook wordt de nodige aandacht besteed aan ontwerpen en ontwerp-gebaseerd onderzoek. Wie aan de masteropleiding wil deelnemen dient te voldoen aan een aantal formele eisen op het gebied van vooropleiding. U kunt voor de masteropleiding per cursus of per studiepakket inschrijven. De cursussen staan vermeld in de aanbevolen volgorde van bestudering. Zie voor begeleidings- en tetamenvormen het opleidingsschema op pagina 14. code
titel
blz.
Visies op onderwijswetenschappen#
23
O21421
Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders
24
O22421
Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen
24
O27411
Onderwijsonderzoek: methodologie
25
O31421
Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen
26
O23421
Ontwerpen van onderwijs en opleidingen
25
O30421
Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp
26
Oriënteren O50411 Funderen
Verdiepen
Specialiseren (gebonden keuze: student kiest twee cursussen uit dit deel) O24411
Leren en competentieontwikkeling
27
O25421
Kwaliteit van onderwijs
27
O47411
Kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding
28
O28431
Digitale media en leren
29
O29411
Online masterclasses*
30
O41411
Implementatie van onderwijsinnovaties
31
O43411
Capita selecta onderwijswetenschappen 1^
31
O44411
Capita selecta onderwijswetenschappen 2^
32
O45411
Capita selecta onderwijswetenschappen 3^
32
O46411
Capita selecta onderwijswetenschappen 4^
32
Traject masterthesis O32441
Het ontwerpen van een onderzoek; masterthesis*
33
O33417
Masterthesis*
33
# Dringend aanbevolen startcursus van de master of van een eventueel schakelprogramma voorafgaand aan het masterprogramma. ^ Inschrijving is slechts mogelijk na voorafgaande toestemming van de examinator/directeur. * Deze cursus kent ingangseisen.
6
2. Focusopleidingen Alle cursussen van de focusopleidingen zijn net als in de masteropleiding Onderwijswetenschappen gebaseerd op het principe van ‘begeleide zelfstudie’. U wordt op afstand begeleid door een docent door middel van discussieforums, telefonisch contact en in sommige cursussen ook via elektronisch spreekuur in de virtuele klas en begeleiding via web 2.0 toepassingen (weblog, social bookmarking, etc.). Verder worden alle cursussen begeleid via een elektronisch werkboek met studietaken, studeeraanwijzingen, literatuursuggesties, feedback, discussie- en nieuwsgroepen, de reader of het tekstboek. Na examinering ontvangt u per cursus een regulier certificaat. Na succesvolle afronding van de focusopleiding kunt u het diploma aanvragen, dat bijvoorbeeld ingebracht kan worden in uw portfolio of ontwikkelplan. Als u aansluitend de masteropleiding Onderwijswetenschappen wilt volgen, dan gelden de eisen voor toelating tot de master.
Toelating U kunt direct en op ieder moment starten met een focusopleiding door een losse cursus of een studiepakket te bestellen op www.ou.nl/inschrijven. Wel dient u zich aan te melden bij de onderwijscoördinator. Heeft u vragen over de focusprogramma’s dan kunt u contact opnemen met de onderwijscoördinator via E onderwijswetenschappen@ou.nl of T +31 (0)45- 576 2316.
Focusopleiding Docent-Ontwerper Deze focusopleiding is een combinatie van zes cursussen uit de Masteropleiding Onderwijswetenschappen. De Focusopleiding Docent-Ontwerper is bedoeld voor professionals met een onderwijs-, instructie of ontwerpgerelateerde achtergrond of werkkring, die zich verder willen specialiseren. Het traject bestaat uit de volgende cursussen:
De cursussen worden in volgorde doorlopen code Oriënteren
titel
studiepunten
blz
O50411
Visies op onderwijswetenschappen
4,3
23
O21421
Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders
4,3
24
O22421
Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen
4,3
24
O23421
Ontwerpen van onderwijs en opleidingen
4,3
25
Specialiseren (student kiest tenminste één cursus uit dit deel) O24411
Leren en competentieontwikkeling
4,3
27
O25421
Kwaliteit van onderwijs
4,3
27
O47411
Kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding
4,3
28
O28431
Digitale media en leren
4,3
29
O29411
Online masterclasses*
4,3
30
O41411
Implementatie van onderwijsinnovaties
4,3
31
O43411
Capita selecta onderwijswetenschappen 1*
4,3
31
Totaal
25,8 studiepunten
Afsluiten
* deze cursus kent ingangseisen
Als deze focusopleiding is afgerond, kunnen de behaalde certificaten ingebracht worden in het masterprogramma Onderwijswetenschappen.
7
Focusopleiding Docent-Onderzoeker Dit traject is bedoeld voor docenten die hun onderzoeksvaardigheden willen vergroten. Het traject bestaat uit de volgende cursussen: code
titel
studiepunten
blz
O34221 O27411
Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek (schakelcursus)
4,3
38
Onderwijsonderzoek: methodologie (mastercursus)
4,3
25
O30421
Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp (mastercursus)
4,3
26
O43411
Capita selecta onderwijswetenschappen 1*
4,3
31
Toaal
17,2 studiepunten
* deze cursus kent ingangseisen
De opdrachten in deze cursussen zullen ontleend zijn aan de schoolpraktijk en qua vraagstelling direct relevant zijn voor die context. De cursussen worden in volgorde doorlopen, met uitzondering van de laatste cursus, Capita selecta onderwijswetenschappen 1. Deze cursus kan gestart worden parallel aan de cursus Onderwijsonderzoek: methodologie. Als deze focusopleiding is afgerond, dan kunnen de behaalde certificaten ingebracht worden in het masterprogramma Onderwijswetenschappen. Dit betreft de laatste drie cursussen. De eerste cursus is op schakelniveau en kan worden ingebracht in het schakelprogramma. www.openu.nl/focusopleidingen
3. Losse cursussen Voor velen is het opfrissen en verdiepen van hun kennis en vaardigheden het belangrijkste motief om aan de Open Universiteit te studeren. Zij volgen dan geen hele opleiding maar één of meer van onze cursussen. Dit kan ook met de meeste cursussen van de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Denkkracht op academisch niveau wordt wel verondersteld. Elke cursus is een afgerond geheel, maar vergt wel een bepaald niveau van voorkennis. Informatie over de voorkennis vindt u bij de cursusbeschrijvingen. Er zijn ongeveer 100 tot 120 studie-uren nodig om een cursus van de masteropleiding Onderwijswetenschappen te bestuderen. Wilt u later toch een volledige opleiding volgen, dan kunt u uw behaalde certificaten inbrengen in de masteropleiding.
4. Schakelprogramma’s Om toegang te krijgen tot de masteropleiding zijn twee schakelprogramma’s ontwikkeld. Of u een schakelprogramma moet volgen, of welk voor u van toepassing is, vindt u hieronder. Ook al dient u een schakelprogramma te volgen, u start met de cursus Visies op onderwijswetenschappen (O50411) uit het masterprogramma, die een oriëntatie op het kennisdomein Onderwijswetenschappen biedt.
Schakelprogramma 1 (wo) Schakelprogramma 1 is bedoeld voor studenten met een academisch getuigschrift. Via dit programma spijkert u zich bij op het gebied van onderwijskundige kennis en, indien dit niet in de vooropleiding is opgenomen, in onderzoeksvaardigheden. De volgende getuigschriften geven in combinatie met het schakelprogramma toelating tot het mastertraject. - het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. tenminste 180 studiepunten van de ongedeelde wo-opleiding); - het wo-mastergetuigschrift van opleidingen van Nederlandse universiteiten; - het wo-bachelorgetuigschrift (c.q. het equivalent van de ongedeelde wo-opleiding) van Vlaamse universiteiten; - het wo-mastergetuigschrift van Vlaamse universiteiten.
8
code
titel
studiepunten
blz
O17321
Onderwijswetenschap
4,3
34
O18321
Leren en ontwikkeling
4,3
34
S13131
Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse
4,3
35
S05271
Onderzoekspracticum psychologisch experiment
4,3
36
O40311
Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers
4,3
36
S04241
Onderzoekspracticum psychologische survey
4,3
37
4,3
38
O34221 Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek Totaal
30,1 studiepunten
Schakelprogramma 2 (hbo) Schakelprogramma 2 is bedoeld voor studenten met een hbo-getuigschrift. Via dit programma kunt u uw onderwijskundige kennis, academische vaardigheden en onderzoeksvaardigheden op niveau brengen. De volgende getuigschriften geven in combinatie met een schakelprogramma toelating tot de masteropleiding: - een hbo-bachelorgetuigschrift; - een hbo-mastergetuigschrift; - Akte van bekwaamheid kleuteronderwijs (KLOS A/B + applicatiecursus volledig bevoegd onderwijzer).
code
titel
studiepunten
blz
O17321
Onderwijswetenschap
4,3
34
O18321
Leren en ontwikkeling
4,3
34
S37211
Grondslagen van psychologie: filosofie
4,3
35
S13131
Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse
4,3
35
S05271
Onderzoekspracticum psychologisch experiment
4,3
36
O40311
Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers
4,3
36
S04241
Onderzoekspracticum psychologische survey
4,3
37
O34221
Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek
4,3
38
Totaal
34,4 studiepunten
In alle andere gevallen beslist de Commissie voor de examens op advies van de Facultaire Toetsingscommissie (FTC) of, en zo ja, onder welke voorwaarden een student tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen kan worden toegelaten. portal.ou.nl/web/leren/schakelprogramma’s
5. Sprints Met Sprints biedt Onderwijs- en Leerwetenschappen per betreffende cursus incidenteel een meer gestructureerd onderwijsaanbod met o.a. virtuele classes en vastgestelde deadlines aan. Een Sprint van een cursus heeft een vastgestelde startdatum en duurt ca 10 weken. Per Sprint worden deadlines vastgesteld om u voortvarend door de cursus te loodsen. De Sprint wordt naast het onderwijs met vrijheid van tijd, plaats en tempo aangeboden.
9
In het najaar van 2013 worden de volgende sprints georganiseerd: code
titel
tentamenvorm
periode
O18321
Leren en ontwikkeling
CBG op 18-11-13
sep-nov 2013
O40311
Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers
Opdracht
nov 2013-jan 2014
portal.ou.nl/web/leren/programmas
6. Leertraject: Leren en doceren in de 21e eeuw Voor docenten is het belangrijk bij te blijven in het vakgebied en steeds te professionaliseren. Daarvoor kunnen mensen cursussen of een opleiding volgen, zoals de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Maar de scholingsbehoeften van mensen zijn niet gelijk en om tegemoet te komen aan de diversiteit aan wensen, bieden we nu aan mensen die géén mastertraject volgen, de mogelijkheid een leertraject aan te gaan voor een jaar. In dit traject kunnen mensen allerlei leeractiviteiten ontplooien en deelnemen aan activiteiten die door het Centre for Learning Sciences and Technologies worden georganiseerd. Deze activiteiten kunnen aan het eind van het jaar worden verzilverd met een certificaat voor het aantal geïnvesteerde uren. Dit wordt aangeduid met Permanente Educatiepunten (PE-punten). Het leertraject heet ‘Leren en doceren in de 21e eeuw’ om aan te geven dat de leeractiviteiten die in het kader van het traject kunnen worden gedaan te maken hebben met de wijze waarop mensen leren en studeren in onze digitale informatiemaatschappij en hoe we daar als docent in ons onderwijs mee om kunnen en misschien wel moeten gaan. Het aangaan van het leertraject geeft toegang tot: - Deelname aan online masterclasses en daaromheen georganiseerde leeractiviteiten - Alle materialen en opnames van voorgaande masterclasses - De inhoud en bronnen van alle cursussen (totaal zo’n 30) van de masteropleiding Onderwijswetenschappen - Dagelijkse updates, blogs en tweets over onderwijs en onderzoek - Toegang tot collega’s en experts binnen thematische expertisenetwerken op het gebied van mobiel leren, serious gaming, informatievaardigheden, etc. - Kortingen op lezingen en conferenties - Certificering van behaalde PE-punten, ook op basis van uitgevoerde professionaliseringsactiviteiten. - Elders gevolgde leeractiviteiten, die niet gevalideerd zijn, kunnen worden ingebracht in dit leertraject. www.openu.nl/leertrajecten
10
Masteropleiding Onderwijswetenschappen Het onderwijs is voortdurend in beweging. Het onderwijs moet beter. Niet dat het niet goed is, maar het moet en kan beter. Over de hele linie, voor alle leerlingen, zodat zij meer leren en beter presteren. Om dat onderwijs beter te krijgen is een aanzienlijke inspanning nodig, op alle niveaus. De schoolorganisatie, de inrichting van het onderwijs, de manier waarop vernieuwingen en verbeteringen in een school worden doorgevoerd, de manier waarop de kwaliteit ervan geborgd wordt, de kwaliteit van de docenten, de kwaliteit van de examens, allemaal dragen ze daaraan bij. De masteropleiding Onderwijswetenschappen leidt deskundigen op die dit soort problemen uit de praktijk op een wetenschappelijke manier kunnen onderzoeken en die daarvoor oplossingen kunnen ontwerpen.
Het vakgebied Onderwijswetenschappen is een interdisciplinaire, wetenschappelijke masteropleiding die de vakgebieden psychologie (met name de psychologie van het leren), onderwijskunde, onderwijstechnologie en organisatie bundelt. Bij dat alles hanteren we als invalshoek het onderzoeken, analyseren, ontwerpen, inrichten en/ of verbeteren van leersituaties en leeromgevingen. Elektronische systemen en hulpmiddelen zijn daarbij niet meer weg te denken. U verwerft kennis, inzichten en vaardigheden op deze terreinen die u door middel van opdrachten integreert.
Focus op leersituaties en leeromgevingen In de masteropleiding Onderwijswetenschappen wordt naar onderwijs gekeken vanuit de leersituatie en de leeromgeving die leerlingen en studenten wordt aangeboden. Wat wordt daar onder verstaan? Over iedere (georganiseerde) leerervaring, les, cursus, stage of opleiding wordt van tevoren nagedacht en worden vragen gesteld als: Om wat voor lerenden gaat het? Waar bevinden die zich? Wat kunnen en weten ze wel en wat niet? Waarin moeten ze direct worden geïnstrueerd? Wat kan beter? Wat willen ze wel en wat niet? Wat willen we bereiken? Wat is ons onderwijskundig concept? Hoe vertalen we dat? Wat voor groeperingsvormen gaan we gebruiken? Wat voor communicatievormen en hulpmiddelen staan er ter beschikking? Wat wordt er van de docenten verwacht? Hoe gaan we dat invoeren? En zo zijn er nog veel meer relevante vragen. De kunst bij dat alles is om binnen de randvoorwaarden, een goed samenhangend geheel te creëren waarin geen elementen zijn vergeten, zodat een optimale omgeving wordt gecreëerd om te leren. In de masteropleiding kijken we daarnaar vanuit twee perspectieven: het ontwerp- en het onderzoeksperspectief.
Het ontwerpperspectief De onderwijsontwerper maakt daarbij gebruik van zijn of haar kennis op heel uiteenlopende gebieden zoals: - leertheorieën: het gaat tenslotte om leren, maar daarmee zijn we er niet, - instructietheorieën: hoe instrueer ik welk soort kennis en vaardigheden, - communicatietheorieën: hoe draag je dingen over, hoe bereik je anderen, en - systeemtheorieën: leren en onderwijs gebeurt heel vaak in interactie met anderen, ingebed in een organisatie. Dat alles kan als een systeem worden beschouwd dat als zodanig kan worden bestudeerd en ook als systeem moet worden aangepakt. Onderwijskundig ontwerpen is dus een interdisciplinair gebeuren, waarbij vanuit verschillende invalshoeken en theorieën wordt gewerkt aan het oplossen van problemen. Een schoolleider zei hierover: ‘We moeten deze kennis weer meer binnen de scholen halen, zodat we niet meer ‘overgeleverd’ zijn aan onze adviseurs.’ Misschien nog wel belangrijker: je moet de ontwerpvaardigheden koppelen aan vakdidactische kennis en praktische onderwijservaring.
11
Praktijkvoorbeelden Een paar voorbeelden van problemen waarvoor een student Onderwijswetenschappen zich geplaatst zou kunnen zien, zijn de volgende: - ‘In onze opleiding hebben we probleemgestuurd onderwijs ingevoerd, maar de studenten verdiepen zich nauwelijks in de theorie. Hoe kunnen we dat verbeteren?’ - ‘We hadden gedacht de leerlingen volgend jaar een vakoverstijgend project te laten doen. Waar moeten we allemaal aan denken om dat een succes te laten zijn?’ - ‘Onze leerlingen maken bij hun werkstukken veelvuldig gebruik van het internet. Hoe richt ik het onderwijs zo in dat ze die werkstukken niet bij elkaar knippen en plakken maar de nieuwe informatie integreren?’ - ‘In ons onderwijs maken we gebruik van werkpleksimulaties. Hoe krijgen we daar beter structuur in?’ - ‘Hoe zorgen we er binnen onze organisatie voor dat alle medewerkers bijblijven op het punt van X?’ - ‘De ontwikkelingen binnen onze organisatie gaan zo snel dat we een heel nieuwe trainingsstrategie moeten bedenken.’ Deze problemen kunnen het reguliere onderwijs betreffen, maar ze kunnen ook betrekking hebben op leren en opleiden in organisaties. Ze zien er allemaal heel ‘straight forward’ uit, maar de kans is groot dat het vinden van de oplossing niet bij deze vragen moet beginnen, maar bij het analyseren van het grotere probleem dat achter deze vragen ligt.
Het onderzoeksperspectief Ontwerpoplossingen vragen om goed onderzoek. Onderzoek dat zicht geeft op de randvoorwaarden waar een oplossing aan moet voldoen, en onderzoek dat de gekozen oplossing evalueert. Onderzoek in de onderwijswetenschappen gaat echter verder. Veel onderzoek wordt uitgevoerd om meer zicht te krijgen op algemene principes van goed onderwijs, zoals onderzoek naar de effectiviteit van bepaalde vormen van instructie, of de relatie tussen expertise van de docent en het leerresultaat van de leerling. We stellen ons in de opleiding op het standpunt dat alle onderzoek dat in het onderwijs gedaan wordt, kwalitatief goed moet zijn, ongeacht de aard en de omvang van het onderzoek. Daarom maakt een grondige onderzoekstraining onderdeel uit van het programma. Daarom ook moeten studenten die een bacheloropleiding hebben gedaan zonder een duidelijke onderzoekscomponent, een schakelprogramma doen dat zich daarop richt.
Een virtuele studiegemeenschap Binnen de masteropleiding Onderwijswetenschappen zult u veel leren op de genoemde terreinen. Tijdens dat leerproces maakt u allerlei producten, en voert u diverse onderzoekingen uit. Dit doet u in uw eigen context, of bij een ander instituut wanneer dat voor u interessanter is. De producten die in dit proces ontstaan zijn niet alleen waardevol voor uzelf, maar ook voor uw medestudenten. Zij kunnen voortbouwen op wat u gedaan heeft, en andersom kunt u voortbouwen op wat anderen hebben bedacht en ontwikkeld. Door deel te nemen aan de opleiding Onderwijswetenschappen treedt u toe tot een gemeenschap van studenten, wetenschappers, onderzoekers en ontwerpers op dat terrein. Zij ontmoeten elkaar op allerlei plekken en via allerlei manieren: in webcommunities over verschillende onderwerpen en rond de cursussen, in (mini)conferenties die door de opleiding worden georganiseerd, maar ook in projecten waar men in samenwerkt. Zo bouwt u uw netwerk voor nu en de toekomst steeds verder op.
Doelstellingen De masteropleiding Onderwijswetenschappen beoogt bachelors van uiteenlopende achtergrond (al dan niet via een schakelprogramma) van beginnend, via gevorderd, naar wo-masterniveau op het gebied van het onderwijskundig onderzoeken en ontwerpen te brengen. De opleiding richt zich op vraagstellingen rond het analyseren, ontwerpen, innoveren en evalueren van onderwijs en leeromgevingen.
12
Met onderwijskundig ontwerpen is wel iets bijzonders aan de hand. In tegenstelling tot andere beroepen gericht op ontwerpen (bijvoorbeeld: vormgeven, architectuur, industrieel ontwerpen) is onderwijskundig ontwerpen niet voorbehouden aan één specifieke functie, beroepsgroep of beroepsbeoefenaar. Veel verschillende functies en functionarissen in en om het onderwijs hebben te maken met of kunnen zich uiteindelijk ‘onderwijskundige ontwerper’ noemen. Dit geldt voor een HRM-functionaris die moet zorgen dat er goed onderwijs en passende onderwijstrajecten ontworpen worden voor werknemers in een bedrijf, maar ook voor een docent op een school die goed en passend onderwijs moet ontwerpen voor haar/zijn leerlingen/studenten. Zij moeten allemaal dezelfde brede competenties (kennis, vaardigheden en attitudes) hebben om hun werk op onderwijsvlak goed uit te voeren. Hieronder wordt een indicatie gegeven van het niveau dat door de student moet worden bereikt.
Kennis en inzicht De afgestudeerde moet in staat zijn om: - problemen uit de beroepspraktijk te vertalen naar onderzoekbare vraagstellingen ten behoeve van verdere kennis- en praxisontwikkeling; - de onderzoeksvragen empirisch onderzoekbaar te maken, een onderzoeksmethodiek uit te werken en het onderzoek uit te voeren; - de resultaten van het onderzoek te betrekken op eerder empirisch onderzoek uit de onderwijskunde; vanuit filosofisch en ethisch perspectief te reflecteren op het onderzoek; - ontwerpvraagstukken te kunnen oplossen, rekening houdend met implementatie en evaluatie.
Vaardigheden Zoals al eerder geschetst, kenmerken onderwijskundigen die op masterniveau werken zich door een grotere mate van zelfstandigheid dan bachelor afgestudeerden, kunnen ze omgaan met een hogere mate van complexiteit en zijn ze (beter) in staat tot het vertalen van hun bevindingen naar nieuwe kennis en naar nieuwe toepassingen in het werkveld ten behoeve van het faciliteren van leren.
Wat kun je met de opleiding?
Ten slotte is er ook een aanzienlijke groep deelnemers die zonder vooropgezet plan in de onderwijsvernieuwing en –verbetering gerold zijn, daar plezier aan beleven, en behoefte hebben aan theoretische onderbouwing van hun intuïties en een uitbreiding van het instrumentarium dat ze in hun werk kunnen inzetten. Studenten nemen al tijdens hun studie andere taken in hun organisatie op zich, al dan niet in combinatie met een echte functieverandering. Dit werkt dan vaak als opstapje naar een heel andere baan. Voor de afgestudeerden van onze eerdere, ongedeelde opleiding Onderwijskunde gold dat ook. Zij werden vaak adviseur of ontwerper, soms als zelfstandige, soms in groter verband. openu.nl/werken
Lerarenbeurs Bent u bevoegd leraar in het primair, voortgezet of (voortgezet) speciaal onderwijs, of in het middelbaar of hoger beroepsonderwijs? Dan kunt u een ‘Lerarenbeurs voor scholing’ bij DUO aanvragen als u uw professionele niveau wilt verhogen, uw vakkennis wilt verdiepen of u wilt specialiseren. U kunt een Lerarenbeurs aanvragen voor de masteropleiding Onderwijswetenschappen (inclusief schakeltraject). U kunt als leraar één maal in uw onderwijsloopbaan gebruik maken van de Lerarenbeurs voor scholing voor het volgen van één opleiding. De masteropleiding Onderwijswetenschappen is geregistreerd in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO) onder nummer 60099 en het BRIN nummer is 22NC. Wanneer u gebruik wilt maken van de Lerarenbeurs dan dient u rond 1 juli 2013 officieel toelating tot de master Onderwijswetenschappen en daarmee automatisch tot een eventueel (verkort) schakelprogramma aan te vragen. www.DUO.nl
E-schrift Onderwijswetenschappen Het elektronisch tijdschrift Onderwijswetenschappen geeft de student een kijkje in de keuken van het onderwijsinstituut, de mensen die er werken, hun interesse en hun onderzoek. Het tijdschrift is te downloaden. openu.nl/tijdschrift
Deelnemers aan de masteropleiding Onderwijswetenschappen beginnen daar om verschillende redenen aan. Sommigen hebben nog maar kort geleden hun hbo- of universitaire (leraren)opleiding afgesloten en willen zich nog verder in hun vak verdiepen. Anderen hebben ruime ervaring als docent en zijn toe aan een nieuwe uitdaging. Onderwijswetenschappen biedt ze een opleiding die voortbouwt op hun kennis en ervaring en die tegelijkertijd een heel ander type competenties helpt verwerven.
13
Opleidingsschema masteropleiding Onderwijswetenschappen code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata
blz.
O50411 Visies op onderwijswetenschappen# 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
23
O21421
Ontwerpen van leersituaties: 1 Elektronische begeleiding Opdracht theoretische kaders
Student bepaalt zelf inleverdatum
24
O22421
Methoden en strategieĂŤn voor 1 Elektronische begeleiding Opdracht onderwijsontwerpen
Student bepaalt zelf inleverdatum
24
18-11-2013,14-4-2014, 25-8-2014
25
Gemeenschappelijk deel
O27411 Onderwijsonderzoek: methodologie 1 Elektronische begeleiding Schriftelijk open en gesloten vragen O31421 Trends en ontwikkelingen in 1 Elektronische begeleiding Opdracht onderwijswetenschappen O23421 Ontwerpen van onderwijs en opleidingen 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Tot 1 maand na de 26 conferentie kan opdracht worden ingeleverd Student bepaalt zelf inleverdatum
25
O30421 Onderzoeksmethoden voor 1 Elektronische begeleiding Presentatie onderwijsontwerp Gebonden keuze (eis: 2 modulen)
Student bepaalt zelf inleverdatum
26
O24411 Leren en competentieontwikkeling 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
27
O25421 Kwaliteit van Onderwijs 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf Inleverdatum
27
Kwaliteit van toetsen en beoordelen in 1 Elektronische begeleiding Opdracht onderwijs en opleiding
Student bepaalt zelf Inleverdatum
28
O28431 Digitale media en leren 1 Elektronische begeleiding Opdracht + presentatie
Student bepaalt zelf inleverdatum
29
O29411 Online masterclasses CELSTEC*) 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
30
O41411 Implementatie van onderwijsinnovaties 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
31
O43411 Capita selecta onderwijswetenschappen 1^ 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
31
O44411 Capita selecta onderwijswetenschappen 2^ 1 Elektronische begeleiding Opdracht O45411 Capita selecta onderwijswetenschappen 3^ 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
32
Student bepaalt zelf inleverdatum
32
O46411 Capita selecta onderwijswetenschappen 4^ 1 Elektronische begeleiding Opdracht
Student bepaalt zelf inleverdatum
32
Afstudeerdeel O32441 Het ontwerpen van een onderzoek; 1 masterthesis *)
Elektronische en individuele Opdracht begeleiding
Student bepaalt zelf inleverdatum
33
O33417 Masterthesis*) 4
Elektronische, individuele en Eindscriptie scriptiebegeleiding
Student bepaalt zelf inleverdatum
33
O47411
# Dringend geadviseerde startcursus van de master of van een eventueel schakelprogramma voorafgaand aan het masterprogramma. *) Voor deze cursus gelden ingangseisen. Raadpleeg voor nadere informatie de cursusbeschrijving in deze studiegids of de cursussite. ^ Inschrijving is slechts mogelijk na voorafgaande toestemming van de examinator/directeur; raadpleeg voor nadere informatie de cursussite.
14
S t u d e n t e n a a n h e t w o o rd Aleksandra Tapovska student Focusopleiding Docent-Ontwerper en master Onderwijswetenschappen Als docent in het middelbare beroepsonderwijs ben ik geregeld bezig met het opzetten van trainingen en projecten. Mijn ambitie is het uitdagen van onze studenten om het beste uit zichzelf te halen. Door het volgen van de Focusopleiding Docent-Ontwerper krijg ik handvaten aangereikt voor het realiseren van mijn ambitie. Wat ik als zinvol beschouw is dat de opleiding onder andere inspeelt op het ontwerpen in relatie tot actief leren, en maatschappelijke thema’s behandelt waar iedere beroepsbeoefenaar mee te maken krijgt. Inmiddels heb ik mij ingeschreven voor de masteropleiding Onderwijswetenschappen, dit voor het nog verder bevorderen van mijn professie.
Ruud Aarts Docent in het vmbo en student Master onderwijswetenschappen Als vmbo-docent sta ik mee aan de wieg van nieuw vmbo-onderwijs. In de nieuwe visie onder de naam van het Beroepscollege (www.bcpl.nl) moet de leerling meer centraal komen te staan en dient hij meer eigenaar te worden van zijn leerproces. Het proces van invulling geven aan het visiedocument van het Beroepscollege is dit schooljaar opgestart. Ik merk dat ik door de studie een grotere bijdrage kan leveren aan de verwezenlijking van die visie. De studie master onderwijswetenschappen bevestigt veel van mijn gedachten en ideeën over het onderwijs. Hierdoor kan ik het veranderingsproces dat wij met het Beroepscollege ondergaan beter ondersteunen. Ook dit veranderingsproces vergt energie en tijd. Toch probeer ik elke studietaak of opdracht vanuit het perspectief van het Beroepscollege in te vullen. Een onverhoopt opgelopen studieachterstand heb ik weer kunnen inlopen door deel te nemen aan een aantal sprints. De structuur die ik tot dan toe grotendeels zelf bij de studie kon bepalen, heb ik even willen verruilen voor een iets strakker studieschema van de sprints. Handig om te weten dat je daarop kunt terugvallen.
Kathy Hurkmans Student OU-Extra (OUX) Master Onderwijswetenschappen Ondertussen sta ik 7 jaar in het onderwijs. Ik geef Nederlands aan anderstalige leerlingen, een job waaruit ik veel voldoening haal. Binnen dit onthaalonderwijs, zoals dat in België heet, is er nog heel wat ruimte voor verdere ontwikkeling van de omkadering en het vormgeven van het curriculum, daarom ben ik aan de masterstudie Onderwijswetenschappen begonnen. Ik kan de kennis die ik opdoe toepassen binnen mijn eigen lespraktijk en tegelijk helpt het me om actief en gericht mee te denken met het opleidingsteam over de richting die we uit willen. Dit jaar ben ik in het OUX-traject gestapt om het tempo in mijn studie te houden. Voor mij werkt het goed om met een groep medestudenten onder begeleiding naar een gezamenlijk doel toe te werken.
Susanne Oosterveen Premaster Onderwijskunde behaald aan de Universiteit Utrecht Ik werk bij een educatieve uitgeverij, als webredacteur van een website over onderwijs, voor ouders. Voor ik de premaster ging doen heb ik een HBO opleiding Pedagogiek afgerond. Ik ben Onderwijskunde gaan studeren omdat ik graag cursusmaterialen wil gaan ontwikkelen. Na de premaster maakte ik de overstap naar de OU omdat het volgen van verplichte (werk)colleges me veel tijd en energie kostte. Bovendien vind ik het prettig om zelf te bepalen waar, wanneer en hoe snel ik studeer, en studeer ik graag individueel. Dat heb ik allemaal gevonden in de master aan de OU.
15
Studiebegeleiding Studeren aan de Open Universiteit wordt ook wel aangeduid als ‘begeleide zelfstudie’. De kern van de masteropleiding Onderwijswetenschappen bestaat uit studietaken die u in de elektronische leeromgeving vindt. Deze kunnen uiteenlopen van een kritische analyse van aangeboden of zelf gevonden literatuur aan de hand van een eerder ontworpen analyseschema, tot het interviewen van iemand die verantwoordelijk is voor de implementatie van een onderwijskundig vernieuwingstraject. De studiebegeleiding is gekoppeld aan deze opdrachten.
Mentoraat De opleidingsstudenten kunnen worden ondersteund door de mentor. De mentor adviseert en bemiddelt bij het samenstellen en plannen van een studiepad en kan een rol spelen bij het oplossen van studieproblemen. Dat gebeurt telefonisch of per e-mail. Echter voor algemene vragen over de kosten, inschrijven, bijkopen van tentamenrechten enz. dient de student contact opnemen met Service en informatie.
Elektronische begeleiding De feedback op uw producten en de begeleiding verloopt via elektronische weg. Bij de masteropleiding Onderwijswetenschappen worden diverse vormen van begeleiding gehanteerd. Iedere cursus heeft een docent bij wie u in beperkte mate terecht kan voor inhoudelijke vragen over een cursus. Dit kan via forums in OpenU.nl of telefonisch. Namen en contactgegevens van de docenten staan vermeld op de cursussite. Iedere cursus heeft ook een forum waar u met medestudenten en met de docent in contact kunt treden. In de cursus ‘Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen’ (O31421) houden we tweemaal per jaar een ééndaagse conferentie. De begeleiding in deze cursus verloopt veelal via contacten met inhoudsdeskundigen tijdens de conferentie, uitwisseling met medestudenten via de conferentie weblog en beperkt contact met de docent. Bij sommige cursussen worden virtuele bijeenkomsten georganiseerd voor het verhelderen van specifieke vraagstukken. Daarover wordt u tijdig via de cursussite geïnformeerd. www.ou.nl/miniconferenties
Individuele begeleiding In de afstudeerfase worden studenten individueel begeleid. Student en docent maken hierover gezamenlijk afspraken. Bij de schakelcursussen kan de begeleiding anders geregeld zijn. Daar vindt u ook standaardbegeleiding en vinden er soms groepsbijeenkomsten plaats.
Cursussen die uit het aanbod worden genomen
16
Code
Cursus
Tentamenvorm Laatste tentamendatum
O28421
E-learning: wat, waarom en hoe? (revisie)
opdracht + presentatie
31-8-2013
O25411
Kwaliteit van onderwijs (revisie)
opdracht
31-8-2014
Staf Onderwijswetenschappen mw. prof. dr. S. Brand-Gruwel
dhr. drs. J. Gijselaers
dhr. drs. J. Puls
opleidingsdirecteur
jerome.gijselaers@ou.nl
jurjen.puls@ou.nl
dhr. drs. G. van den Boom
mw. drs. M. Hendriks
mw. P. Reijners MSc
gerard.vandenboom@ou.nl
maaike.hendriks@ou.nl
pauline.reijners@ou.nl
mw. dr. J. Boon
mw. A. von den Hoff-Wigman
mw. dr. E. Rusman
jo.boon@ou.nl
secretaresse
ellen.rusman@ou.nl
saskia.brand-gruwel@ou.nl
audrey.wigman@ou.nl
mw. prof. dr. E. Boshuizen
dhr. Th. Jaarsma MSc
mw. M. Rutjens bc
els.boshuizen@ou.nl
thomas.jaarsma@ou.nl
marjo.rutjens@ou.nl
dhr. J. v. Bruggen
mw.dr. J. Janssen
mw. drs. M. de Smet
jan.vanbruggen@ou.nl
jose.janssen@ou.nl
milou.desmet@ou.nl
mw. drs. B. De Craene
mw. I. Jonkman
dhr. H. Spoelstra MKM
mentor/docent
secretaresse
howard.spoelstra@ou.nl
brigitte.decraene@ou.nl
ingrid.jonkman@ou.nl
dhr. M. van Dijk MSc
mw. drs. W. Kerstjens
dhr. J. van Strien MSc
martin.vandijk@ou.nl
willeke.kerstjens@ou.nl
johan.vanstrien@ou.nl
mw. E. Dijkstra MSc
mw. prof. dr. L. Kester
mw. M. Timmermans
elma.dijkstra@ou.nl
liesbeth.kester@ou.nl
onderwijscoรถrdinator marion.timmermans@ou.nl
mw. K. Dirkx MSc
dhr. dr. G. Moerkerke
mw. I. Verstappen B.Ed.
kim.dirkx@ou.nl
george.moerkerke@ou.nl
ine.verstappen@ou.nl
mw. dr. O. Firssova
dhr. dr. R. Nadolski
dhr. dr. M. De Volder
olga.firssova@ou.nl
rob.nadolski@ou.nl
maurice.devolder@ou.nl
dhr. J. Frerejean MSc
mw. drs. J. Neroni
dhr. drs. L. Wagemans
Jimmy.frerejean@ou.nl
Joyce.neroni@ou.nl
leo.wagemans@ou.nl
Mw. dr. R. de Groot
dhr. drs.C. Pannekeet
dhr. drs. I. Wopereis
Renate.degroot@ou.nl
kees.pannekeet@ou.nl
iwan.wopereis@ou.nl
17
Docenten stellen zich voor Dr. Jan van Bruggen docent/examinator van de cursus Het ontwerpen van een onderzoek; masterthesis Jan van Bruggen is universitair hoofddocent bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) en was van 2008 tot 2012 lector Educatieve Functies van ICT bij Fontys Hogescholen. Binnen CELSTEC is hij actief in de master Onderwijswetenschappen en het programma Technology Enhanced Learning. Hij begeleidt momenteel promotieonderzoek op het gebied van Personal Learning Networks, Gebruik van en navigatie in recorded lectures, Samenwerkend leren met concept mapping en waarneming van klassesituaties door beginnende en ervaren docenten.
Drs. Kees Pannekeet docent/examinator van de schakelcursus Leren en ontwikkeling Kees Pannekeet studeerde onderwijs- en ontwikkelingspsychologie en arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Bij de het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) is hij, als universitair docent, betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van diverse tools en voorzieningen die bijdragen aan netwerkleren, kennisopbouw en disseminatie van kennis. Voor de master Onderwijswetenschappen verzorgt hij de cursus ‘Leren en ontwikkeling’ en draagt hij bij aan de verdere uitbouw van de opleiding.
Drs. Jurjen Puls docent/examinator van de schakelcursus Onderwijswetenschap Jurjen Puls werkt al de nodige jaren bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) dat de masteropleiding Onderwijswetenschappen verzorgt. Sinds 1 januari van dit jaar is hij mede-examinator van de cusus ‘Onderwijswetenschap’, een cursus uit het schakelprogramma. Naast dit examinatorschap is hij nog betrokken bij het beheer van OpenU, de elektronische leeromgeving waarin ook de cursussen van de master Onderwijswetenschappen zijn ontwikkeld. Verder verricht hij ondersteunende werkzaamheden voor het project Open Universiteit – Extra (OUX) en helpt hij mee bij het maken van mediaproducties. In zijn beginjaren bij de Open Universiteit hield hij zich vooral bezig met de evaluatie van het onderzoek van de Open Universiteit. Hij heeft onder andere proeftoetsen georganiseerd en was samen met een collega verantwoordelijk voor de studentevaluaties in het kader van Studentinzicht.
18
Tentamen Elke cursus wordt afgesloten met een of meer tentamens. Soms is een combinatie van tentamenvormen ook mogelijk. In het opleidingsschema en op de cursussite staat bij elke cursus aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten.
Regulier schriftelijk tentamen Dit tentamen bestaat uit gesloten vragen (bijv. meerkeuzevragen, juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Deze tentamens worden afgenomen op vastgestelde dagen tijdens vijf vastgestelde perioden per academisch jaar. Tentamenperiode 26 t/m 28 augustus 2013
Sluitingsdatum aanmelding
Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
31 juli 2013
14 t/m 16 april 2014
19 maart 2014
18 t/m 20 november 2013
23 oktober 2013
23 t/m 25 juni 2014
28 mei 2014
3 t/m 5 februari 2014
8 januari 2014
25 t/m 27 augustus 2014
30 juli 2014
De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster.
Computergebaseerd toetsen – CBI of CBG Computergebaseerd toetsen houdt in dat de afname van tentamens niet op papier verloopt maar via een computer. Deze tentamens bestaan eveneens uit gesloten en/of open vragen. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen. In het opleidingsschema kan de afkorting CBI of CBG zijn opgenomen. Staat er CBI, dan betekent dit dat het tentamen individueel wordt afgenomen. Staat er CBG, dan wordt het tentamen groepsgewijs afgenomen.
Opdracht Een opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. Op de cursussite is aangegeven op welke wijze de opdracht dient te worden ingeleverd.
Mondeling tentamen Mondelinge tentamens worden op afspraak of in vaste perioden afgenomen. Op de cursussite is aangegeven op welke wijze een afspraak/aanmelding plaatsvindt.
Aan- en afmelden tentamen Voor alle tentamens, met uitzondering van de opdracht, is het nodig dat u zich tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij MijnOU op de website. U kunt daar ook de voortgang van uw aanmelding volgen. Voor tentamens waarvoor u zich moet aanmelden, kunt u zich tot een bepaald moment voor de tentamendatum afmelden. U verbruikt dan geen tentamenkans. Afmelden na de sluitingsdatum is niet mogelijk. U verbruikt dan een tentamenkans. De sluitingsdatum voor aan- of afmelden wordt op het scherm getoond. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aan- en afmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website. www.ou.nl/tentamen Uiterlijk een week voor de tentamendatum volgt de oproepbrief. Hierin zijn de tentamenlocatie, -datum en de toegestane hulpmiddelen vermeld.
Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief en een officieel certificaat als u geslaagd bent voor alle bij de cursus behorende tentamenverplichtingen. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel uiterlijk twee dagen na het tentamen op de cursussite geplaatst. www.ou.nl/tentamen
19
Toelating tot de masteropleiding Onderwijswetenschappen Rechtstreekse toelating
Toelating aanvragen
Om rechtstreeks te worden toegelaten tot de masteropleiding dient u volgens de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek te beschikken over: - Het wo-bachelorgetuigschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie (dan wel tenminste 180 studiepunten behaald te hebben voor de ongedeelde woopleiding) van andere Nederlandse universiteiten dan de Open Universiteit en van Vlaamse universiteiten; - Het doctoraalgetuigschrift Onderwijskunde of Toegepaste Onderwijskunde of Pedagogiek of Onderwijspsychologie of een gelijkwaardig verklaard getuigschrift; - Het hbo-bachelorgetuigschrift van een opleiding waarmee het Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen een overeenkomst heeft gesloten, waarin de indaling van het voor die opleiding van toepassing zijnde schakelprogramma is geregeld.
In verband met de toelatingseisen is het van belang dat u voor aanvang van uw studie, ook als u start met het schakelprogramma, een aanvraag tot toelating tot de Masteropleiding indient. Alleen studenten die officieel toelating hebben aangevraagd en verkregen worden beschouwd als opleidingsstudenten. Verder krijgen deze studenten een mentor toegewezen en kunnen zij hun studievorderingen raadplegen in het Studieresultatensysteem (SRS). Bij de Open Universiteit beslist de Commissie voor de examens over verzoeken tot toelating tot de masteropleidingen, ongeacht of het gaat om verzoeken tot rechtstreekse toelating of toelating via een schakelprogramma. Elke aanvraag wordt individueel bekeken. Alleen aan een officiële, persoonlijke beschikking van de Commissie voor de examens (m.b.t. toelating) kunt u rechten ontlenen. Een verzoek tot toelating tot de masteropleiding, al dan niet via een schakelprogramma, moet schriftelijk worden gedaan met een aanvraagformulier Vrijstellings- en/of toelatingsverzoek. Hier zijn kosten aan verbonden. Het aanvraagformulier bevat een toelichting en een overzicht van de vereiste bewijsstukken (gewaarmerkte kopieën van uw getuigschriften en cijferlijsten etc.) die u met uw aanvraag dient mee te sturen. Het formulier kunt u downloaden op www.ou.nl/toelating.
Toelating via een schakelprogramma Behalve de rechtstreekse toelating is het ook mogelijk toegelaten te worden onder de voorwaarden van een zogeheten schakelprogramma. Studenten die niet voldoen aan de toelatingseisen van de masteropleiding, maar wel beschikken over een voltooide wo- of hbo-opleiding, hebben de mogelijkheid via het volgen van een schakelprogramma deel te nemen aan de masteropleiding. Studenten met een hbo bachelor- of masteropleiding volgen Schakelprogramma 2 en studenten met een niet verwante wo-opleiding volgen Schakelprogramma 1. Voordat u start met het schakelprogramma dient u officieel toelating tot de master aan te vragen. Indien u toegelaten kunt worden krijgt u een individueel schakelprogramma toegewezen. Heeft u het schakelprogramma voltooid dan ontvangt u géén bachelorgetuigschrift. U kunt wel een dossierverklaring aanvragen via www.ou.nl/getuigschriften.
Vrijblijvend advies U kunt een vrijblijvend advies over uw toelating al dan niet via een (verkort) schakelprogramma gratis aanvragen via onderwijswetenschappen@ou.nl. In uw mail dient u te vermelden welke wo- of hbo-opleiding(en) u afgerond heeft en scans van uw getuigschriften en van de overzichten van de gevolgde vakken met vermelding van studiepunten bij te voegen. Dit advies geeft u een goede indicatie, maar u kunt er géén rechten aan ontlenen.
20
Toelating op grond van praktijkervaring Een student die met of zonder schakelprogramma reeds tot de master Onderwijswetenschappen is toegelaten, kan verkorting van het schakelprogramma en/of vrijstelling in de masteropleiding krijgen op grond van praktijkervaring. Hier zijn kosten aan verbonden. De Commissie voor de examens beoordeelt wat de inhoud en omvang van het schakelprogramma dient te zijn op grond van de inhoud, omvang en het niveau van de praktijkervaring. Voor vrijstelling in de masteropleiding op grond van praktijkervaring gelden de volgende aanvullende voorwaarden: - er moet altijd een procedure inclusief assessment uitgevoerd worden; - de student moet ten minste 25 procent van de studiepunten behalen in de masteropleiding bij de Open Universiteit. De afstudeeropdracht moet altijd bij de Open Universiteit gedaan worden en kan niet vrijgesteld worden. www.ou.nl/vrijstelling
Inschrijven en kosten Inschrijven U kunt zich op twee manieren inschrijven: - Online via de betreffende cursuspagina waar de inhoud uitgebreid beschreven staat (zie cursus beschrijvingen). - Of via www.ou.nl/inschrijven waar u een schriftelijk inschrijfformulier kunt downloaden en per post versturen. Wanneer u voor de eerste keer inschrijft voor een cursus, moet een kopie van een geldige paspoort of identiteitskaart (voor- èn achterzijde) bijvoegd of nagestuurd worden.
Inschrijfmogelijkheden Cursus Inschrijven en studeren per cursus. Een cursus bestaat uit één of meer modulen. Binnen de inschrijfduur van 14 maanden zijn studiebegeleiding en drie tentamenkansen inbegrepen.
Studiepakket Dit bestaat uit minimaal drie modulen naar eigen keuze. Bij een studiepakket krijgt u voor cursussen die u nog niet heeft afgerond opnieuw 14 maanden inschrijfduur, inclusief drie tentamenkansen. Dit geldt voor zover deze cursussen nog getentamineerd worden.
Wanneer inschrijven? Wij adviseren u eerst het opleidingsschema met de toelichting daarop in deze gids te raadplegen. Daarin staat per cursus de begeleiding- en tentamenvorm maar ook de tentamenmomenten. Data en locaties van de begeleidingsbijeenkomsten staan vermeld in de cursusbeschrijvingen op het web. Om de inschrijfduur zo optimaal mogelijk te benutten, kunt u bovendien uw eigen studieplanning maken, zie hiervoor www.ou.nl/studieplanner. Na verwerking van uw inschrijving, ontvangt u bericht op welke datum u bent ingeschreven. De inschrijfduur gaat op die datum in. Let bij inschrijving steeds op specifieke inschrijvingsvoorwaarden.
Extra tentamenkansen en verlenging van inschrijfduur Zijn al uw tentamenkansen verbruikt, maar heeft u de cursus nog niet afgerond, dan kunt u extra kansen bijkopen. Dit kan zowel binnen de inschrijfduur als daarna, zolang de cursus wordt getentamineerd. Let er in dit verband op dat veel cursussen niet onbeperkt worden getentamineerd, maar na verloop van tijd worden vervangen door een nieuwere versie. U kunt geen extra kansen kopen voor de nieuwere versie van een cursus als u voor de oudere versie staat ingeschreven. Met een extra tentamenkans voor een cursus krijgt u acht maanden de tijd om tentamen te doen of uw opdracht in te leveren. Wanneer uw inschrijfduur verstreken is heeft u geen toegang meer tot de elektronische leeromgeving OpenU.nl. Door het kopen van een extra tentamenkans wordt uw inschrijfduur voor de cursus verlengd en krijgt u weer toegang tot de cursussite via OpenU. U kunt ook kiezen voor een tentamenpakket. Daarmee krijgt u voor elke nog niet afgeronde cursus opnieuw 14 maanden inschrijfduur inclusief drie tentamenkansen. Inschrijven voor een nieuw studiepakket (zie hiervoor) is ook mogelijk. Meer informatie hierover staat op de website. www.ou.nl/tentamenkansen
Kosten Conform de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welk collegegeld op uw inschrijving van toepassing is, is afhankelijk van uw nationaliteit, woonplaats, studieverleden en uw keuze voor bachelor en/of mastercursussen. Alle actuele informatie staat op de website. www.ou.nl/kosten
21
Kortingsregeling cursusgeld – KCOU In een aantal situaties geeft de Open Universiteit een korting op het cursusgeld aan studenten met een laag inkomen. Wilt u een opleiding volgen aan de Open Universiteit en heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Getoetst wordt onder meer het belastbaar jaarinkomen van u en uw partner/ouder in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend en of u voldoet aan de overige wettelijke voorwaarden om voor de kortingsregeling in aanmerking te komen. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus. www.ou.nl/kcou
Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan (geen studie uit interesse; het moet voor de hand liggen dat de opleiding daadwerkelijk tot inkomsten zal leiden). U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Er dient sprake te zijn van een leertraject. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan dient u de aftrekbare kosten te verminderen met de ontvangen vergoeding. Let wel: de voor eigen rekening blijvende studiekosten zijn slechts aftrekbaar voor zover deze méér bedragen dan € 500,-.
Niet aftrekbare kosten Kosten voor levensonderhoud (zoals huisvesting, eten, drinken en kleding) en (inrichting van) werkkamer of studeerruimte en standaard pc’s en printers, komen niet voor aftrek in aanmerking. Betaalde rente op een studielening of reiskosten naar studiecentrum en kosten van excursies en studiereizen zijn niet aftrekbaar.
Aftrekbare kosten Kosten van studieboeken, vakliteratuur, leermiddelen en lesgeld, waaronder de kosten voor modules, tentamens, aanvraag voor vrijstellingen en voor toelating tot opleidingen, komen in aanmerking voor aftrek. Onder de noemer lesgeld vallen ook collegegeld en instellingscollegegeld. www.belastingdienst.nl
22
Cursusbeschrijvingen
Visies op onderwijswetenschappen
De cursusbeschrijvingen zijn gerangschikt volgens het opleidingsschema. De meest actuele cursusinformatie vindt u op onze website. Bij elke cursusbeschrijving in deze gids staat het webadres vermeld dat direct toegang geeft tot de betreffende cursussite. Cursuscode: O50411 Studielast: 1 module Deze cursus omvat een oriëntatie op het kennisdomein Onderwijswetenschappen, visies, opvattingen en perspectieven die zich in de onderwijswetenschappen hebben ontwikkeld. Tevens is de cursus een introductie op de masteropleiding Onderwijswetenschappen. Studenten verkennen de instrumenten en werkwijzen die de opleiding aanbiedt om de studie effectief en efficiënt te laten verlopen en maken kennis met docenten, medestudenten en het onderzoeksinstituut waaraan de masteropleiding verbonden is - het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) van de OU. Voor de student is de cursus Visies op onderwijswetenschappen daarmee ook meteen een confrontatie met zichzelf als een beginnend onderwijswetenschapper. Voor u als beginnende student van de masteropleiding is de cursus Visies op onderwijswetenschappen een oriëntatie op het domein Onderwijswetenschappen als wetenschappelijke discipline. U maakt kennis met visies, verschillende gezichtpunten en perspectieven die zich in de onderwijswetenschappen hebben ontwikkeld. U verdiept zich in een aantal actuele onderzoeksthema’s waarop de onderwijswetenschappen zich toeleggen en die uzelf boeiend vindt. U bestudeert o.a. authentieke onderzoeksliteratuur en toetst uw persoonlijke opvattingen aan de theorie. Een oriëntatie op de opleiding (cursusinhouden, opleidingscompetenties, het materiaal, de leeromgeving, de instrumenten die voor de studie noodzakelijk zijn, kennismaken met medestudenten en docenten) is ook een belangrijke component van deze cursus. Ten slotte wordt er aandacht besteed aan academisch schrijven, een belangrijke vaardigheid voor toekomstige onderwijswetenschappers.
Voorkennis Passieve kennis van het Engels (t.b.v. lezen en analyseren van wetenschappelijke artikelen in het Engels) is noodzakelijk.
Docenten Mw. dr. O. Firssova, mw. drs. B. De Craene (mentor), mw. drs. P. Reijners, mw. drs. M. Hendriks en mw. dr. J. Janssen. www.ou.nl/studieaanbod/O50411
23
Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders
Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen
Cursuscode: O21421 Studielast: 1 module
In deze cursus bekijkt u de leerprocessen en het ondersteunen van leren via gerichte instructie zowel vanuit het perspectief van theorieontwikkeling als vanuit de onderwijspraktijk. U verdiept zich in verschillende visies over leren en ontwerpen van onderwijs en u analyseert hoe de leertheorieën een instructieontwerper ondersteunen bij de keuze van onderwijsstrategieën, hoe een instructieontwerper de instructietheorieën hanteert en wat de input van de onderwijspraktijk voor de ontwikkeling van de theorie is. De cursus bestaat uit vijf studietaken. In de eerste studietaak kunt u uw kennis van conventies van wetenschappelijk schrijven opfrissen. In de tweede studietaak staan de begripsbepaling en de afbakening van de kaders van de cursus centraal. In de vervolgtaken verdiept u zich in de drie belangrijkste leertheoretische stromingen, behaviorisme, cognitivisme en constructivisme en de instructieprincipes gebaseerd op de verschillende theorieën. De invalshoek is de relatie tussen de leertheoretische uitgangspunten en de praktijk van het ontwerpen, inrichten en verzorgen van instructie. U maakt kennis met de beginselen van wetenschappelijk observeren. U bereidt zich voor op een observatie van een onderwijssituatie in de praktijk, voert een dergelijke observatie uit en analyseert uw waarnemingen door de bril van leer- en instructietheorie. U verwerkt uw bevindingen in een verslag in de vorm van een beperkt wetenschappelijk artikel.
Voorkennis Leerpsychologische kennis op het niveau van de cursus Onderwijswetenschap (O17321), Leren en ontwikkeling (O18321) en kennis van het onderwijskundig referentiekader op het niveau van de cursus Visies op onderwijswetenschappen (O50411) wordt verondersteld.
Docenten Mw. dr. O. Firssova, mw. prof. dr. E. Boshuizen en mw. E. Dijkstra MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O21421
24
Cursuscode: O22421 Studielast: 1 module
Leren kan toevallig plaatsvinden zonder instructie, maar instructie zelf is nooit toevallig; instructie is doelbewust en op voorhand gepland. Hoewel deze planning in de praktijk dikwijls ad hoc van les tot les gebeurt, is de effectiviteit van instructie toch sterk afhankelijk van een al of niet systematische planning. De planning van instructie wordt aangeduid als ‘instructional design’. ‘Instructional design’ als ‘proces’ omvat het bedenken, ontwikkelen, implementeren en evalueren van effectieve onderwijsleersituaties die de lerende ondersteunen bij het verwerven van vooropgestelde leerdoelen. Doel van de instructie is het leerproces te ondersteunen en op die wijze de best mogelijke oplossing te realiseren, rekening houdend met de doelgroep, de leertaak en de context. In de cursus wordt uitdrukkelijk aandacht besteed aan het totale ontwerpproces en de onderlinge relaties tussen de verschillende fasen van het ontwerpproces. Centraal in de cursus staat het zelfstandig uitvoeren van de verschillende stappen bij het realiseren van een concreet ontwerp. U kiest zelf een thema uit (bij voorkeur uit uw eigen werkof leefomgeving) en na goedkeuring ervan door de docent gaat u aan de hand van een zevental studietaken het ontwerp daadwerkelijk maken.
Voorkennis Leerpsychologische kennis op het niveau van de cursus Leren en ontwikkeling (O18321) wordt verondersteld. Ook wordt elementaire kennis over instructie op het niveau van de cursus Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders (O21421) van u verwacht.
Docenten Dhr. dr. G. Moerkerke, mw. drs. W. Kerstjens en dhr. J. van Strien MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O22421
Onderwijsonderzoek: methodologie
Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen
Cursuscode: O27411 Studielast: 1 module
Deze cursus geeft een systematisch overzicht van wetenschappelijke methoden in onderwijsonderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden komen op evenwichtige en samenhangende wijze aan bod. De fundamentele stappen in het onderzoeksproces worden besproken aan de hand van concrete voorbeelden. Voorbeeldscripts, praktische richtlijnen en checklists met nuttige informatie voor onderzoekers worden aangereikt die u helpen bij het uitvoeren van wetenschappelijk verantwoord onderzoek. Door heel concreet te beschrijven hoe een beginnende wetenschapper een onderzoek ontwerpt en uitvoert wordt u een realistisch perspectief aangeboden en krijgt u inzicht in de praktische kanten van het doen van onderzoek. In de cursus leert u onderzoeksverslagen te lezen en evalueren. Per hoofdstuk helpen geannoteerde onderzoeksartikelen u om vaardiger te worden in het interpreteren en beoordelen van onderzoek. Annotaties in de marge helpen u bij het begrijpen van de structuur van artikelen en bij het onderscheiden van de hoofdzaken in onderzoekspublicaties. Het cursushandboek bevat veel praktische informatie die nog wordt aangevuld met een oefenwebsite waar u zichzelf kunt toetsen, aanvullende informatie kunt vinden en ook essentiële onderzoeksvaardigheden kunt oefenen.
Voorkennis Kennis op het niveau van de cursussen Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek (O34221), Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse (S13121/S13131)), Onderzoekspracticum psychologisch experiment (S05261/ S05271), Onderzoekspracticum literatuurstudie (S22231) of Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers (O40311) en Onderzoekspracticum psychologisch survey (S04241) wordt verondersteld.
Docenten Dhr. dr. M. de Volder en dhr. M. van Dijk MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O27411
Cursuscode: O31421 Studielast: 1 module
Hoe volg je de nieuwste onderwijskundige trends? Hoe word je wegwijs in het academische debat? Dat is waar het om draait in de cursus Trends en ontwikkelingen in onderwijswetenschappen. De module bestaat uit drie studietaken. Iedere taak bevat eenzelfde structuur: u bereidt zich voor op een miniconferentie over een actueel onderwijskundig thema, u neemt deel aan deze conferentie en u reflecteert hierover. In de eerste studietaak doorloopt u deze stappen aan de hand van opnames van een eerder gehouden miniconferentie. Vervolgens neemt u twee keer zelf deel aan een miniconferentie en schrijft een recensie. Na twee met een voldoende beoordeelde recensies heeft u de cursus afgerond. De opleiding Onderwijswetenschappen organiseert jaarlijks twee miniconferenties. De inhoud van de conferenties zal telkens verschillen. Van een conferentiedeelnemer wordt echter verwacht dat die in het thema van de conferentie ingevoerd is. Daarom wordt u ter voorbereiding op de miniconferentie altijd een opdracht en een aantal basisbronnen aangeboden. Op de miniconferenties kunt u een grote inhoudelijke bagage opbouwen die tijdens en na de opleiding goed van pas komt. Over thema’s en data van komende miniconferenties wordt u geïnformeerd via Modulair, E-schrift en via de cursussite in OpenU.nl. De conferentie en bijbehorende materialen worden ontwikkeld binnen de kosten van de cursus. Wel wordt er een extra bedrag van 90 euro in rekening gebracht voor lunches, gastsprekers, enz. Bij de inschrijving ontvangt u elektronisch drie vouchers voor conferentiedeelname. U blijft uiteraard welkom om miniconferenties te volgen ook wanneer u deze cursus heeft afgerond. Heeft u alle drie vouchers gebruikt, dan betaalt u het studententarief per conferentie.
Voorkennis Aanbevolen wordt om een of enkele miniconferenties te bezoeken voorafgaand aan de inschrijving voor de cursus. Kennis over het onderwijs- en opleidingsveld op het niveau van de cursus Onderwijswetenschap (O17311/ O17321) en kennis m.b.t. academisch schrijven op het niveau van de cursus Visies op onderwijswetenschappen (O50411) wordt verondersteld.
Docenten Mw. dr. O. Firssova en dhr. J. Gijselaers MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O31421 25
Ontwerpen van onderwijs en opleidingen
Onderzoeksmethoden voor onderwijsontwerp
Cursuscode: O23421 Studielast: 1 module
In deze cursus gaat u met het 4C-ID-model aan de slag om een gedetailleerd instructie-ontwerp te maken voor een geschikt ontwerpprobleem, bijvoorkeur uit uw eigen werkomgeving. Tevens heeft u inzicht in de sterke en zwakke kanten van dit instructie-ontwerpmodel en kunt u bepalen voor welk type opleidingsvragen dit model (on)geschikt is. In de praktijk worden veel verschillende methodieken en benaderingen gehanteerd voor het ontwerpen van onderwijs. In deze cursus concentreren wij ons echter op één ontwerpmethode, namelijk het door Van Merriënboer ontwikkelde Vier-Componenten Instructie-Ontwerpmodel, veelal afgekort als 4C-ID-model. Dit model wordt internationaal erkend als één van de beste ontwerpmodellen die momenteel beschikbaar zijn. Het model biedt handreikingen voor het ontwerpen van instructie waarin het verwerven van complexe vaardigheden centraal staat. De cursus bevat een aantal studietaken. U werkt in deze studietaken aan het stapsgewijs realiseren van een instructie-ontwerp voor een zelfgekozen instructieprobleem dat geschikt is voor het 4C-ID model. U maakt een aantal tussenrapportages waar uw docent feedback op geeft. De cursus wordt getentamineerd door middel van een rapport dat u gedurende de cursus maakt.
Cursuscode: O30421 Studielast: 1 module
In deze cursus maakt u kennis met Educational Design Research (EDR) als onderzoeksbenadering voor onderwijsonderzoek en het debat dat onderwijsonderzoekers voeren over de methodologie die gebruikt kan worden om onderzoek zo passend mogelijk te maken voor het proces van onderwijsontwerp. De cursus bestaat uit vijf studietaken. Om inzicht te krijgen in EDR en het debat bestudeert u artikelen die de argumenten van het debat weergeven en artikelen waarin verslag wordt gedaan van onderzoek waarin EDR centraal staat. Daarnaast verwerft u de vaardigheid om, uitgaande van een onderzoeksvraag, een passend design op te stellen. Aan het eind van de cursus bent u in staat om een bestaand onderzoek te beoordelen en kritisch te evalueren op wetenschappelijke waarde en bruikbaarheid, kunt u aanbevelingen ter verbetering van het onderzoek geven en suggesties voor vervolgonderzoek doen. U rondt de cursus af middels het geven van een duidelijke, goed gestructureerde presentatie die wordt beoordeeld op basis van uw kennis van en inzicht in EDR en het wetenschappelijk debat. Ook uw presentatievaardigheden, zoals de structuur van uw presentatie, de wijze waarop u vragen beantwoordt en het gebruik van audiovisuele middelen (PowerPoint), zullen meetellen in de uiteindelijke beoordeling.
Voorkennis Voorkennis In deze cursus wordt ervan uitgegaan dat u kennis heeft van instructie-ontwerpmodellen en onderwijsleertheorieën. Kennis op het niveau van de cursussen Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders (O21421) en Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen (O22421) wordt verondersteld.
Docenten
Kennis op het niveau van de cursussen Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse (S13121/S13131), Onderzoekspracticum literatuurstudie (S22231)of Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers (O40311), Onderzoekspracticum psychologische survey (S04241), en Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek (O34221) wordt verondersteld. Bij eventuele deficiënties raden wij u aan de inhoud van deze cursussen (nogmaals) te raadplegen.
Mw. drs. W. Kerstjens en mw. prof. dr. L. Kester.
Docenten www.ou.nl/studieaanbod/O23421
Mw. dr. J. Boon en dhr. T. Jaarsma MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O30421
26
Leren en competentieontwikkeling
Cursuscode: O24411 Studielast: 1 module
Voor het functioneren in complexe omgevingen worden kwaliteiten verondersteld als kennis, vaardigheden en attituden zoals flexibiliteit, creativiteit en verantwoordelijkheid. Voor dit complexe geheel van kwaliteiten wordt steeds vaker het begrip competentie gebruikt. Deze competenties moeten up-to-date gehouden worden middels (in)formele leer- en opleidingsactiviteiten, door levenslang te blijven studeren. Aan het eind van de cursus bent u in staat om begrippen als competentie en levenslang leren te hanteren en de consequenties ervan voor de inrichting van leer- en opleidingstrajecten te bepalen. De cursus bestaat uit drie studietaken. In de eerste studietaak staat de verkenning en positionering ten opzichte van aanverwante begrippen van het begrip competentie centraal. Er wordt van u gevraagd uw eigen definitie inzake competentie te formuleren en te beargumenteren. Veel opleidingen noemen zich tegenwoordig competentiegericht, maar de vraag is of dat terecht is. In de tweede studietaak gaat u informatie verzamelen, onder andere via een interview, over een bestaande competentiegerichte opleidingssituatie om te bepalen in welke mate er daadwerkelijk sprake is van een competentiegerichte opleiding. In de derde studietaak staat het begrip levenslang leren centraal. Na het maken van een inventarisatie van de essentiĂŤle kenmerken en aspecten van levenslang leren schrijft u een adviesrapport waarin u de masteropleiding Onderwijswetenschappen analyseert vanuit het perspectief van levenslang leren.
Kwaliteit van onderwijs
Nieuwe cursus
Deze cursus verschijnt 1-9-2013
Cursuscode: O25421 Studielast: 1 module
Onderwijskwaliteit is een topic dat op dit ogenblik sterk in de belangstelling staat, zowel nationaal als internationaal. Deze cursus is bedoeld voor iedereen die met onderwijsontwerp, -uitvoering en evaluatie te maken heeft: onderwijsmanagers, onderwijsgevenden, kwaliteitsmanagers en onderwijsondersteuners. De cursus is opgebouwd uit een aantal studietaken. In de cursus maakt u kennis met het begrip kwaliteit en kwaliteit van onderwijs. U onderzoekt verschillende visies hierop en bekijkt kwaliteit vanuit het standpunt van de verschillende betrokkenen bij het onderwijs; u verdiept zich ook in een aantal modellen voor kwaliteit zoals die ook voor het bedrijfsleven ontwikkeld zijn. Aan de orde komen begrippen zoals onderwijseffectiviteit, externe kwaliteitscontrole en interne kwaliteitszorg. In de cursus wordt tevens aandacht besteed aan kwaliteit van e-learning.
Voorkennis Kennis over het ontwerpen van onderwijs vergelijkbaar met het niveau van de cursus Methoden en strategieĂŤn voor onderwijsontwerpen (O22421); kennis van methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek.
Docenten Dhr. drs. L. Wagemans en mw. dr. J. Boon. www.ou.nl/studieaanbod/O25421
Voorkennis Elementaire kennis over het onderwijs- en opleidingsveld op het niveau van de schakelcursus Onderwijswetenschap (O17321), over leren en leerpsychologie op het niveau van de schakelcursus Leren en ontwikkeling (O18321), over het zelfstandig zoeken van literatuurbronnen op het niveau van de schakelcursus Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers (O40311) en het schrijven van een wetenschappelijk artikel en kennis van onderwijswetenschappen op het niveau van de mastercursus Visies op onderwijswetenschappen (O50411) wordt verondersteld.
Docenten Mw. drs. M. Hendriks en mw. prof. dr. E. Boshuizen. www.ou.nl/studieaanbod/O24411
27
Kwaliteit van toetsen en beoordelen in onderwijs en opleiding
Nieuwe cursus
Deze cursus verschijnt 1-9-2013
Cursuscode: O47411 Studielast: 1 module
Toetsen omvat in zowel praktische als theoretische zin meer dan het construeren van een toets alleen: het vormt de ruggengraat in het curriculum van de opleiding en is daarmee een sterk sturende factor in het bepalen van de kwaliteit van het onderwijs. Een toetsprogramma dat op een juiste manier is ingericht maakt duidelijk welke leerresultaten bereikt moeten worden en geeft daarmee richting aan de inhoud van het onderwijs. De uitdaging is om ten aanzien van een veelheid aan toetsaspecten te zorgen voor goede kwaliteit. De cursus is opgebouwd uit vijf studietaken. In elke studietaak ontwikkelt u uw kennis en vaardigheden ten aanzien kwalitatief goed toetsen en beoordelen. Halverwege de cursus toont u aan via een digitale toets, die u thuis kunt maken, dat u over voldoende basiskennis beschikt om aan de eindopdracht te kunnen beginnen. In deze eindopdracht verwerkt u de kennis en vaardigheden tot een werkstuk. In de cursus maakt u kennis met het begrippen die betrekking hebben op het optimaliseren van de kwaliteit van toetsing in het onderwijs. U leert de functies van toetsen in onderwijs en opleiding kennen en begrijpt hoe formatief en summatief toetsen uitgebalanceerd ingezet kunnen worden in een toetsprogramma. U leert wat een toetsprogramma is en aan welke kwaliteitseisen deze kan voldoen. Op basis daarvan kunt u een toetsprogramma beschrijven, analyseren en met verbetervoorstellen komen. U leert wat de toetscyclus is en kunt na deze cursus alle stappen uit deze cyclus uitvoeren en toelichten (in bijvoorbeeld een training voor uw collega’s). U leert verschillende toets- en itemvormen met hun kwaliteitskenmerken kennen gerelateerd aan te behalen leerdoelen. U leert wat een beoordelingsrubriek (rubric) is en hoe deze ingezet kan worden in het onderwijs ter bevordering van de kwaliteit van leren. U leert verschillende vormen van feedback kennen en begrijpen hoe feedback bijdraagt aan het leren. Tot slot leert u in deze cursus hoe u ten aanzien van de verschillende toetsonderwerpen een (literatuur)onderzoek of ontwerpopdracht kunt uitvoeren waarbij u gebruik maken van wetenschappelijke artikelen om hun eindproduct te onderbouwen met actuele informatie.
28
De cursus is enerzijds gericht op kennisverwerving en anderzijds op het toepassen van deze kennis bij het bepalen van toetskwaliteit.
Voorkennis Kennis over het ontwerpen van onderwijs vergelijkbaar met het niveau van de schakelcursus Leren en ontwikkeling (O18321) is wenselijk. Er wordt in de cursus verondersteld dat u bekend bent met methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek.
Docenten Mw. dr. D. Joosten-ten Brinke. www.ou.nl/studieaanbod/O47411
Digitale media en leren
Cursuscode: O28431 Studielast: 1 module
Digitale media omvatten gedigitaliseerde inhoud (tekst, beeld, geluid, video) die via het internet en computernetwerken verspreid en uitgeleverd kan worden (o.a. computers, smartphones, tablets). Bij het gebruik van digitale media staat de onderlinge samenhang van inhoud, netwerken, en afspeelapparatuur centraal. In deze cursus beziet u de mogelijkheden van digitale media voor leren. Het gaat hierbij om leren waarbij digitale media een wezenlijk aandeel hebben in de vormgeving en ondersteuning van het leren. U kunt bijvoorbeeld denken aan toepassingen binnen vier samenhangende thema’s: (1) non-formele leeromgevingen (Personal Learning Environments (PLE’s)/ Social Media/Leernetwerken),(2) formele leeromgevingen (ELO’s), (3) mobiel leren, en (4) serious gaming. U krijgt daarbij handvaten om toepassingen van digitale media voor leren kritisch te analyseren en zelf een toepassing te ontwikkelen.
Voorkennis Kennis en ervaring met het ontwerpen van instructie is gewenst, evenals inzicht in leertheorieën. Kennis op het niveau van de cursus Ontwerpen van leersituaties: theoretische kaders (O21421) en de schakelcursus Leren en ontwikkeling (O18321) wordt verondersteld. Aangezien een deel van het materiaal in het Engels is, is passieve kennis van het Engels gewenst.
Docenten Dhr. dr. R. Nadolski en dhr. H. Spoelstra MKM. www.ou.nl/studieaanbod/O28431
De cursus bestaat uit een aantal studietaken waarin u kennis maakt met gebruik van digitale media voor leren en met een aantal methodieken en gereedschappen, waarmee u toepassingen van digitale media voor het vormgeven en ondersteunen van onderwijsleerprocessen leert te analyseren. U oriënteert zich bijvoorbeeld op de actuele literatuur en verwerft theoretische kennis op het brede terrein van het gebruik van digitale media voor leren. Daarnaast onderzoekt u één of meerdere toepassingen van digitale media voor leren op verbetermogelijkheden. Ten slotte werkt u aan een ontwerptaak binnen één van de thema’s waarbij u een (her)ontwerp van een stukje onderwijs realiseert met behulp van het verstrekte gereedschap. In een ontwerpverslag beargumenteert u de gemaakte keuzes, reflecteert u op deze ontwerpervaring en beschrijft het resultaat. U presenteert het ontwerp aan de docenten en medestudenten in de virtuele klas. Het gerealiseerde en toegelichte onderwijsontwerp is de tentamenverplichting. Daarnaast dient u als bijzondere verplichting voor de formele afronding bij deze cursus een viertal blogposts te schrijven, en dient u een virtuele klas met een ontwerppresentatie van een medestudent bij te wonen.
29
Online masterclasses
Cursuscode: O29411 Studielast: 1 module
De cursus Online Masterclasses (O29411) biedt u de mogelijkheid om 6 zelf te kiezen Online Masterclasses te volgen en in te brengen in deze cursus. Binnen deze cursus verdiept u uw kennis rondom de gekozen thematiek en leert u daarnaast uw opgedane kennis te delen met anderen. Van de 6 masterclasses volgt u er minimaal vier ‘live’, daarnaast mag u twee masterclasses ‘uit archief’ uitwerken. Een Online Masterclass heeft een looptijd van één week en in die week staat een bepaalde thematiek centraal. De frequentie van de masterclasses is om de drie weken, met uitzondering van vakanties. De Online Masterclasses zijn thuis op uw pc te volgen en bevatten een mix van werkvormen, waarvan sommige asynchroon zijn (fora, bronnen bestuderen) en andere onderdelen synchroon (live sessie en chat). Tijdens de live sessie waarin de expert wordt geïnterviewd, worden er slides gepresenteerd, gediscussieerd en soms ook gedemonstreerd. Daarnaast zullen twee promovendi een paper presenteren en is er gelegenheid voor discussie. Om de cursus af te sluiten, dient u voor elke masterclass (zes in totaal) de bijbehorende opdrachten uit te werken. Naast de standaardopdrachten bij elke masterclass werkt u de bijbehorende verdiepingsopdrachten van de cursus Online Masterclasses (O29411) uit en stuurt u deze opdrachten voor terugkoppeling, en vervolgens beoordeling, naar de docent. Bij drie van de zes masterclasses maakt u een eindverslag en bij drie masterclasses maakt u een blogopdracht. Voor de blogopdrachten volgt u de masterclasses altijd ‘live’, voor twee van de drie eindverslagen mag u de masterclasses ‘uit archief’ volgen. Elke masterclass kent een omvang van 20 uur. Als u 6 masterclasses inbrengt, hebt u 120 studie-uren. Dit staat gelijk aan 4,3 EC, wat de omvang is van deze cursus. Gedurende de week dat de Online Masterclass loopt, verkrijgt u kennis van en inzicht in de belangrijkste theorieën ten aanzien van de thematiek die centraal staat in de masterclass. Deze theorieën kunt u bestuderen aan de hand van de aangeboden bronnen, bronnen die u zelf zoekt of bronnen die door medestudenten worden aanbevolen. In het forum dat in die week open staat, kunt u met medestudenten en de expert onder meer discussiëren over belangrijke aspecten binnen de thematiek. In de live
30
sessie met de expert gaat deze in op de thematiek en zullen tevens de belangrijkste discussiepunten uit het forum worden behandeld. Ook bestaat de mogelijkheid tijdens de live sessie vragen te stellen aan de expert door middel van de chat. Vervolgens werkt u de opdrachten, waar u in de loop van de week aan bent begonnen, verder uit en gaat u in op bijvoorbeeld de toepassing van de thematiek in de beroepspraktijk, schrijft u een blog post, reageert u op posts van anderen en schrijft u een verslag waarbij u reflecteert op de leerdoelen die u aan het begin van de masterclass hebt geformuleerd. U volgt in deze cursus zes Masterclasses. Deze worden steeds gegeven in een vooraf vastgestelde week. U dient als u een masterclass volgt in die week tijd te reserveren om deel te kunnen nemen. Het deelnemen aan het forum, het bestuderen van de bronnen, het posten van een blog, het reageren op blogs van anderen en het volgen van de live sessie dient in de betreffende week te gebeuren.
Meer informatie Zie voor meer informatie over de cursus Online Masterclasses (O29411) op: http://portal.ou.nl/web/o29411 en voor informatie over de masterclassess op: http://portal. ou.nl/nl/web/leren/masterclasses.
Ingangseisen Vóór inschrijving dient u één cursus van de Master Onderwijswetenschappen te hebben afgerond.
Docenten Mw. dr. E. Rusman en de experts die de masterclasses verzorgen. www.ou.nl/studieaanbod/O29411
Implementatie van onderwijsinnovaties
Capita selecta onderwijswetenschappen 1en 2
Cursuscode: O41411 Studielast: 1 module
U leert in deze cursus hoe de implementatie van onderwijsinnovaties gestalte kan krijgen. In de cursus wordt aandacht besteed aan de processen en factoren die een rol spelen bij de implementatie van innovaties en op welke manier die processen en factoren invloed hebben op implementaties. In de cursus komen succes- en faalfactoren bij de implementatie van innovaties aan de orde. U bestudeert literatuur over de implementatie van innovaties en u leert hoe u, gericht op innovaties, onderwijssituaties kunt doorlichten. Naast de theoretische verdieping maakt u kennis met de praktijk. Een onderdeel van de cursus is een casus over een onderwijsvernieuwing: invoering van de Tweede fase (Studiehuis). Bij de kennismaking met die onderwijsvernieuwing wordt u geconfronteerd met diverse betrokkenen bij de implementatie op verschillende niveaus. Daartoe is videomateriaal ontwikkeld bij een tweetal scholen van voortgezet onderwijs. Aan de hand van het casusmateriaal gaat u na welke factoren en processen een rol hebben gespeeld bij de implementatie van het studiehuis. De ontwerpcompetentie komt in de cursus aan de orde door vanuit een kritische blik en een analyse van een innovatie te komen met een (vernieuwd) voorstel voor de implementatie. Uw opdracht wordt uitgewerkt in een eindrapport in de vorm van een werkstuk dat wordt beoordeeld.
Cursuscode: O43411 en O44411 Studielast: 1 module
Een Capita Selecta is een lege module waaraan u binnen gestelde richtlijnen en voorwaarden zelf invulling kunt geven. Het biedt u de mogelijkheid tot individuele verdieping en verbreding. Er is één toelatingseis: U moet zelf met een voorstel komen dat relevant en uitvoerbaar is. Voorbeelden van invulling van dit keuzevak zijn: literatuuronderzoek ter verdieping en verbreding (eventueel ter voorbereiding op een afstudeeronderzoek), stage lopen, een handboek bestuderen, een summerschool volgen, zelf een onderzoek uitvoeren, vervaardigen van een nieuw onderwijsproduct, etc. Dit zijn slechts voorbeelden en wellicht heeft u zelf nog veel creatievere ideeën. Wat u voor invulling ook kiest, u dient op overtuigende manier de wetenschappelijke en/of praktische relevantie van uw voorstel te onderbouwen.
Dhr. drs. L. Wagemans en mw. dr. J. Boon.
Voor u kunt inschrijven moet u bij de examinator een Aanmeldingsformulier Capita Selecta indienen (zie portal. ou.nl/web/O43411/home/-/wiki/main/intake). In uw aanmelding geeft u beknopt de inhoud en de wetenschappelijke en/of praktische relevantie van uw Capita Selecta weer en maakt u een keuze voor het soort Capita Selecta die u wilt volgen (Literatuuronderzoek, Project, of Stage). Bovendien geeft u een inschatting van de verwachte tijdbesteding en kunt u een voorstel doen voor inhoudelijke begeleiding. Op basis van uw voorstel beoordeelt de examinator of u wordt toegelaten tot de Capita Selecta. Na toelating kunt u zich formeel inschrijven. Deze cursus kan eventueel gecombineerd worden met O44411 Capita Selecta 2, als uw idee voor invulling te omvangrijk is.
www.ou.nl/studieaanbod/O41411
Ingangseisen
Ingangseisen Er zijn geen specifieke ingangseisen.
Docenten
Inschrijving is slechts mogelijk nadat de examinator heeft ingestemd met de inhoud en de aard van de door een student voorgestelde invulling van de module.
Docent Examinator: mw. dr. R. de Groot. www.ou.nl/studieaanbod/O43411 www.ou.nl/studieaanbod/O44411
31
Capita selecta onderwijswetenschappen 3 en 4
Het ontwerpen van een onderzoek; masterthesis
Cursuscode: O45411 en O46411 Studielast: 1 module
Deze module maakt deel uit van het business to business programma van CELSTEC en is niet toegankelijk voor individuele studenten. In samenwerking met anderen wordt maatwerk ontwikkeld voor specifieke doelgroepen. Inschrijving kan pas plaatsvinden als de directeur van het Onderwijsinstituut de samenwerking heeft geaccordeerd. Deze module is vooral een administratief-technisch vehikel. Mocht u als werkgever een cursus op maat voor uw personeel zoeken, neem dan met ons contact op.
Ingangseisen Inschrijven is slechts mogelijk nadat de directeur van het Onderwijsinstituut toestemming tot inschrijven heeft gegeven.
Docenten Examinator: mw. prof. dr. S. Brand-Gruwel. U kunt contact opnemen met de onderwijscoรถrdinator mw. M. Timmermans via onderwijswetenschappen@ou.nl. www.ou.nl/studieaanbod/O45411 www.ou.nl/studieaanbod/O46411
Cursuscode: O32441 Studielast: 1 module
Bij het schrijven van een thesis dient u met een grote mate van zelfstandigheid een relevant onderwerp te kiezen, hierover een vraagstelling en onderzoeksvragen te formuleren, onderzoek te doen om de gestelde vragen te beantwoorden en schriftelijk verslag te doen van het gehele onderzoek. Om binnen de beschikbare tijd de thesis tot een goed einde te brengen, is het van belang dat u vanaf het begin planmatig en gestructureerd te werk gaat. U dient dan ook te beginnen met het schrijven van een onderzoeksvoorstel. Deze eerste module van het afstudeertraject geeft u daartoe de nodige ondersteuning. Met behulp van deze module stelt u op systematische en gestructureerde wijze een onderzoeksvoorstel op dat u vervolgens, na goedkeuring door uw docent, zult gebruiken als leidraad bij het daadwerkelijk uitvoeren en rapporteren van uw onderzoek (zie module Masterthesis O33417). Deze module bestaat uit opdrachten die u via OpenU.nl worden aangeboden. Door de verschillende opdrachten leert u aan welke methodologische eis en een onderzoeksvoorstel moet voldoen. Wij raden u aan dat u voor het opslaan van bibliografische gegevens gebruik maakt van het softwarepakket Endnote dat u gratis kunt downloaden (zie OpenU.nl).
Ingangseisen Wilt u met deze module beginnen, dan is het vereist dat u zes cursussen uit de masteropleiding Onderwijswetenschappen, met goed gevolg heeft afgerond. Indien u, gezien uw vooropleiding verplicht bent een schakelprogramma te volgen, dan dient u dit voor aanvang van deze module met goed gevolg te hebben afgerond.
Docent Examinator: dhr. dr. J. van Bruggen. www.ou.nl/studieaanbod/O32441
32
Masterthesis
Cursuscode: O33417 Studielast: 4 modulen
Naast aandacht voor onderzoeks- en schrijfvaardigheden wordt systematisch aandacht besteed aan uw ‘meta’denken en -handelen. Zo veronderstelt wetenschapsbeoefening een eigen ethiek en impliceert het een eigen schrijfstijl. Proces-, tijds- en zelfmanagement zijn van groot belang bij het uitvoeren van een project met de omvang van een thesis. Meermaals wordt van u dan ook verwacht expliciet te reflecteren en uw handelen bij te sturen. Het maken van een thesis is een cyclisch proces waarin u steeds onderdelen van het proces van opzoeken-analyseren-verwerken-schrijven zult hernemen. Een deel van het proces dat u al doorliep bij het maken van uw onderzoeksvoorstel wordt zo uitgediept. U krijgt de theoretische schrijfkaders waaraan een thesis moet voldoen. Uw literatuuronderzoek wordt nu zeer gericht en beoogt het aanscherpen van onderzoeksvragen en formuleren, of eventueel verfijnen, van de hypothesen. Op basis hiervan wordt ook uw onderzoeksdesign aangescherpt en zult u gekozen onderzoeksinstrumenten kritisch bekijken en eventueel aanpassen. Soms moet u zelf een instrument ontwerpen. Ook dat instrument moet aan kwaliteitseisen voldoen. Ondertussen maakt u een aanvang met het schrijven van een eerste versie van de theoretische onderbouwing van uw thesis. In het volgend deel van uw afstudeertraject wordt u begeleid bij de organisatie, uitvoering en verwerking van uw onderzoek. Na het uitschrijven van een conceptversie van het onderzoeksonderdeel komt opnieuw een fase van confrontatie met literatuurgegevens. In welke mate liggen uw resultaten in lijn met andere onderzoeksgegevens? Welke zijn de sterkten en zwakten van uw onderzoek? Wat zijn de implementaties van uw onderzoeksresultaten? Kortom, dan bent u toe aan de fase van discussie en integratie. Gelijktijdig werkt u eerdere conceptversies van al uitgeschreven onderdelen bij. Tot slot komt de afrondingsfase waarin u inhoudelijk en qua stijl, taal en vormgeving, alle puntjes op de ‘i’ zet. Bij het maken van uw thesis wordt u inhoudelijk en procesmatig ondersteund door uw docent.
Ingangseisen Vóór inschrijving dient u de cursus Het ontwerpen van een onderzoek; masterthesis (O32441) te hebben afgerond.
Docent Examinator: mw. prof. dr. S. Brand-Gruwel. www.ou.nl/studieaanbod/O33417 33
Schakelcursussen Onderwijswetenschap
Leren en ontwikkeling
Cursuscode: O17321 Studielast: 1 module
Iedereen is ervaringsdeskundige als het gaat om het onderwijs. Ook na de school blijven we geïnformeerd over wat zich in het onderwijs afspeelt. Bijna iedere dag vernemen we via de media wel iets dat betrekking heeft op het onderwijs: de problematiek van voortijdige schooluitval, klassen die overgaan op het gebruik van tablets; het predicaat Excellente school, dreigende tekorten aan technisch geschoolden, enzovoorts. Het onderwijs is een veelzijdig thema dat vanuit veel verschillende invalshoeken bestudeerd kan worden, zoals het onderwijssysteem, de structurering van de leerstof, de rol van de docent. Daarnaast wordt de kennisontwikkeling over het onderwijs gevoed vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals de psychologie, de sociologie, de pedagogiek, de organisatiekunde, de informatica. Al met al een caleidoscopisch geheel van invalshoeken en disciplines.
Cursuscode: O18321 Studielast: 1 module
De cursus Onderwijswetenschap biedt een gedegen en actueel overzicht van de stand van zaken in de onderwijskunde en is vooral gericht op kennis en inzicht. De cursus is opgebouwd rondom acht thema’s: - Een onderwijskundig referentiekader. - Van een behavioristische visie op leren naar het ontwerpen van instructie. - Van een cognitivistische visie op leren naar het ontwerpen van instructie. - Van een constructivistische visie op leren naar het ontwerpen van instructie. - Hogere orde denkvaardigheden: metacognitie en probleemoplossen. - Ontwerpen van onderwijs. - Curriculumtheorie. - Evaluatie.
Wat is leren? Wat is de relatie tussen kennis en leren? Welke opvattingen en inzichten bestaan hierover? Hoe kan leren worden bevorderd? Dat zijn de vragen die in deze cursus centraal staan. De cursus is met name gericht op hen die te maken hebben met het ontwikkelen van leermaterialen en het doceren/trainen van leerlingen en cursisten. De cursus is opgebouwd rondom elf thema’s. Die een gedegen overzicht van de stand van zaken geven in de leerpsychologie. Bij ieder thema wordt een link gelegd naar de mogelijke consequenties voor het vormgeven van het onderwijs. Het eerste thema gaat in op de hoofdstromingen in de kennisfilosofie. Ook komt de relatie tussen opvattingen over kennis en opvattingen over leren aan bod. Het behaviorisme als leertheorie komt in thema 2 aan de orde. Aspecten van de cognitieve leerpsychologie komen aan de orde in thema 3, thema 4 waarin twee verschillende visies op de ontwikkeling van schemata aan de orde komen en in thema 5. Een kennismaking met het werk van belangrijke ontwikkelingspsychologen staat centraal in de thema’s 6 en 7. Met name de laatste twintig jaar is er veel aandacht voor de resultaten van biologisch onderzoek, denk bijvoorbeeld aan het debat over aangeboren of aangeleerd. De belangrijkste resultaten van dat onderzoek komen in thema 8 ter sprake. Motivatie, attributieprocessen en de sturing van de lerende van het eigen leerproces zijn factoren die essentieel zijn voor de kwaliteit en de uitkomsten van het leren. Thema 9 gaat hierover. Hoe kun je nu op basis van de inzichten uit leertheorieën aantrekkelijk en effectief onderwijs maken? Dat is de vraag die door de wetenschapper Gagné is onderzocht. In thema 10 komt zijn werk aan de orde. Thema 11 gaat over het constructivisme, een opvatting over leren die met name voortkomt uit kritiek op de cognitieve leerpsychologie. In het laatste thema maakt u kennis met deze opvatting.
Voorkennis
Voorkennis
Er is geen speciale voorkennis vereist.
Kennis op het niveau van de cursus Onderwijswetenschap (O17321) en visies op Onderwijswetenschappen (O50411) wordt verondersteld. In Leren en Ontwikkeling wordt gebruik gemaakt van een Engelstalig studieboek en een Nederlandstalig elektronisch werkboek.
Docenten Dhr. dr. M. de Volder en dhr. drs. J. Puls. www.ou.nl/studieaanbod/O17321
Docenten Dhr. drs. C. Pannekeet en mw. J. Neroni MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O18321 34
Grondslagen van de psychologie: filosofie
Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse
Cursuscode: S37211 Studielast: 1 module
Cursuscode: S13131 Studielast: 1 module
Deze cursus heeft vooral zo’n lange titel gekregen om goed te laten zien wat de cursus niet is, en wat hij wel is. Ten eerste is het geen filosofiecursus pur sang. Hij is niet bedoeld om het filosoferen als methode onder de knie te krijgen. In deze cursus bestudeert u de filosofie als de grondslag voor de psychologie als wetenschap. Robert Pirsig gebruikte ooit het mooie onderscheid tussen filosofie en filosofologie om dit verschil goed duidelijk te maken: de filosoof filosofeert, de filosofoloog bestudeert de denkbeelden van de filosoof, meestal vanuit historisch perspectief. Vergelijk het met het onderscheid tussen kunst en kunstgeschiedenis. Kunstgeschiedenis is geen kunst, maar gaat over kunst. Op diezelfde manier gaat deze cursus over filosofie: we bestuderen de geschiedenis van de filosofie en bekijken wat we daar van kunnen leren. Ten tweede blijkt uit de titel dat dit een cursus is voor en door psychologen. We pretenderen geen filosofen te zijn die wat te zeggen hebben over de psychologie. We zijn psychologen en proberen vanuit dat perspectief lering te trekken uit de filosofie. De kritische reflectie op het wetenschappelijk bedrijf die zij biedt, wordt dus met name toegespitst op de sociale wetenschappen en in het bijzonder de psychologie. Hoe kan de mens tot kennis komen over de wereld? Wat is wetenschap? Waarin onderscheidt de psycholoog zich van andere wetenschappers? Deze wisselwerking tussen psychologie en wetenschapsfilosofie is overigens een mes dat aan twee kanten snijdt. Immers, de psycholoog bestudeert de mens en wetenschappers zijn net mensen. Als de psycholoog dus iets zegt over het vermogen van mensen om de wereld te zien, dan zegt dat ook iets over de beperkingen van de wetenschap, wat op zijn beurt weer implicaties heeft voor de manier waarop de filosoof het wetenschappelijk bedrijf modelleert.
In het onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse raakt u vertrouwd met de belangrijkste statistische begrippen en technieken voor psychologisch onderzoek. U krijgt informatie over verschillende methoden voor het ordenen, analyseren en presenteren van gegevens die door onderzoek zijn verkregen. Bovendien leert u gebruik te maken van het statistische computerprogramma SPSS. Begrippen en technieken worden besproken aan de hand van vier onderzoeken. Waarbij een casusbeschrijving wordt gegeven, met daarin de doelstelling en vraagstelling van het onderzoek ĂŠn de manier waarop het onderzoek is uitgevoerd. Bij ieder onderzoek hoort een bestaande SPSS-datafile met de gegevens die in het betreffende onderzoek verzameld zijn. In de loop van de cursus analyseert u deze datasets, stap voor stap. U maakt kennis met begrippen als frequentie, centrummaat en spreiding. U leert ook statistisch toetsen; bijvoorbeeld om na te gaan of de gemiddelden van meerdere groepen van elkaar verschillen, of om vast te stellen of er een relatie bestaat tussen twee variabelen. U krijgt niet alleen inzicht in het doel en de uitvoering van de statistische technieken, maar kunt straks ook bepalen welke techniek bij welke hypothese gebruikt moet worden.
Voorkennis
Docenten
Vanwege het Engelstalige tekstboek is passieve kennis van de Engelse taal gewenst.
Namen van de docenten die de begeleidingsbijeenkomsten geven worden via de cursussite bekend gemaakt.
Docent
www.ou.nl/studieaanbod/S13131
Voor het tentamen gaat u thuis aan de hand van een serie opdrachten en SPSS de dataset van een nieuw onderzoek analyseren. U neemt de resultaten van uw analyses mee naar het tentamen. Als u de opdrachten op de juiste wijze hebt uitgevoerd, kunt u de antwoorden op een groot aantal tentamenvragen vinden in de uitdraai van uw eigen analyses. De overige tentamenvragen betreffen algemene statistische kennis en achtergronden.
Voorkennis Specifieke voorkennis is niet vereist.
Dhr. drs. J. Eshuis. www.ou.nl/studieaanbod/S37211
35
Onderzoekspracticum psychologisch experiment
Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers
Cursuscode: S05271 Studielast: 1 module
Bij experimenteel onderzoek gaat het om een door de onderzoeker gecreëerde situatie, die een min of meer kunstmatig karakter heeft. Daarin heeft de onderzoeker controle over wie er deelnemen aan het experiment, wat er precies gebeurt tijdens het experiment en onder welke omstandigheden dat gebeurt. De onderzoeker manipuleert de onafhankelijke variabele, ook wel de experimentele of oorzaakvariabele genoemd, door een bepaalde categorie mensen bloot te stellen aan een experimentele stimulus of experimentele ingreep, bijvoorbeeld een voorlichtingsfilm over de gevolgen van roken, en een andere categorie mensen daar niet aan bloot te stellen. Door deze manipulatie kan de onderzoeker nagaan of en zo ja, in welke mate de onafhankelijke variabele, het al dan niet aanbieden van de voorlichtingsfilm, het beoogde effect heeft op de afhankelijke variabele ofwel het gedrag of houdingen van de deelnemers, in dit geval het rookgedrag. De categorie mensen aan wie de experimentele stimulus wordt aangeboden wordt de experimentele groep genoemd; zij bevinden zich in de experimentele conditie. De categorie mensen die niets krijgt aangeboden vormt de controlegroep. In de cursus wordt behandeld wat de sterke en zwakke punten van diverse veelgebruikte experimentele opzetten zijn, hoe de groepen zodanig kunnen worden samengesteld dat ze in uitgangspositie als gelijkwaardig aan elkaar mogen worden beschouwd, hoe het gedrag of de houding van de proefpersonen waargenomen kan worden, zowel via de vraag- als de observatiemethode, en hoe de gegevens geanalyseerd kunnen worden met het statistisch pakket SPSS. De verworven kennis en vaardigheden past u toe op verschillende psychologische experimenten. Uw kennis met betrekking tot psychologisch experimenteel onderzoek wordt getoetst middels een meerkeuze tentamen. Tevens maakt u kennis met de wetenschappelijke verslaglegging. U schrijft een deel van een wetenschappelijk artikel. Deze opdracht maakt eveneens deel uit van het tentamen.
Ingangseisen U dient de cursus Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse te hebben afgerond. Studenten met een andere vooropleiding dienen aantoonbaar vergelijkbare voorkennis te hebben.
Docenten Namen van de docenten worden via de cursussite bekend gemaakt. 36
www.ou.nl/studieaanbod/S05271
Cursuscode: O40311 Studielast: 1 module
In onze huidige informatiemaatschappij is heel veel informatie beschikbaar via internet. Voor allerlei daagse problemen zoals het vinden van informatie over treinreizen tot informatie over bijvoorbeeld een therapie om stotteren te verhelpen biedt het World Wide Web een uitkomst. Ook voor het vinden van bruikbare en betrouwbare informatie voor beroepsgerelateerde vragen kan het internet uitkomst bieden. Zoeken via verschillende zoekmachines en in verschillende databases leveren vaak een schat aan informatie. Te denken valt aan bijvoorbeeld google scholar, maar ook aan databases die via een bibliotheek tot uw beschikking staan, kunnen een schat aan informatie bieden. Voor welk probleem u informatie zoekt en met welk doel, bepaalt waar en hoe u aan de slag gaat. Een doel kan zijn het uitvoeren van een literatuurstudie om na te gaan in hoeverre onderwijs in zelfgestuurd leren bij leerlingen in het voortgezet onderwijs bijdraagt aan betere leerprestaties. In deze cursus leert u aan de hand van dergelijke authentieke problemen op een systematische en methodische wijze een literatuurstudie uit te voeren. U leert het probleem te definiëren en vragen te formuleren, een zoekstrategie te bepalen, bronnen en informatie te selecteren aan de hand van vooropgestelde beoordelingscriteria en informatie op een academische wijze te verwerken en te presenteren in een rapport. Daarbij staat u ook stil bij het beoordelen van informatie en de wijze waarop u de informatie kunt gebruiken voor het uitwerken van eigen argumentatielijnen.
Voorkennis Er is geen specifieke voorkennis vereist.
Docenten Dhr. drs. I. Wopereis en dhr. J. Frèrejean MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O40311
Onderzoekspracticum psychologisch survey
Cursuscode: S04241 Studielast: 1 module
Dit practicum is het zesde in de onderzoekscompetentielijn. In elk onderzoekspracticum van de opleiding Psychologie doorloopt u een of meerdere malen het gehele onderzoeksproces. Vakken als onderzoeksmethoden en statistiek bieden we niet meer apart aan, maar zijn geïntegreerd met casussen uit de psychologie. We onderscheiden vier fasen binnen het onderzoeksproces: Fase 1: u start met een psychologisch getinte onderzoeks- vraag die u beantwoordt met een voorlopige psychologisch-theoretische uitwerking. Fase 2: u concretiseert uw theoretisch antwoord door het te toetsen aan de ‘harde’ werkelijkheid in het onderzoeksveld. Fase 3: u analyseert de gegevens die u hebt verkregen in de empirie. Fase 4: u rapporteert over uw zoektocht naar de bewijs- voering en onderbouwing van uw theoretisch antwoord op de onderzoeksvraag. In dit practicum staat vragenlijstonderzoek (survey) centraal. U maakt kennis met schaaltechnieken en enkele statistische technieken. Het practicum bestaat uit vier casussen. Elke casus behandelt een survey uit een bepaald gebied van de psychologie. Wat deze surveys gemeen hebben, is het gebruik van vragenlijsten en schaaltechnieken in een onderzoeksmodel met (minstens) drie variabelen. Tussen twee variabelen wordt een oorzakelijk verband verondersteld (de onafhankelijke of oorzaakvariabele bepaalt de afhankelijke of gevolgvariabele) en dat verband wordt mogelijk beïnvloed door een derde, de modererende variabele.
Overzicht vier casussen Casus A U krijgt een onderzoeksartikel waarin de verschillen in psychische gezondheid tussen kinderen met drie verschillende typen hechting worden besproken. U onderzoekt in hoeverre de variabele sekse een modererend effect heeft op de relatie hechting - psychische gezondheid. U onderzoekt dus of de relatie voor de jongens anders is dan voor de meisjes. Casus B Naar aanleiding van een onderzoeksartikel over het Job Characteristics Model is een vraagstelling opgesteld over de relatie tussen kenmerken van werk en arbeidstevredenheid. Uit de bijgeleverde onderzoeksdata kiest u een enkel
arbeidskenmerk dat arbeidstevredenheid beïnvloedt. Evenals in Studietaak A onderzoekt u of de relatie voor de mannelijke respondenten anders is dan voor de vrouwelijke. Daarnaast onderzoekt u nog een tweede conceptueel model waarin, in plaats van de variabele sekse, een persoonlijkheidskenmerk als moderator fungeert. Bij deze studietaak ligt het zwaartepunt op de tweede fase van het onderzoek, die van de schaaltechnieken. Casus C U krijgt drie bachelorscripties met de bijbehorende data. U gaat onderdelen van die scripties reconstrueren, en andere onderzoeksvragen maken die te beantwoorden zijn met het beschikbare databestand. Bij deze studietaak ligt het zwaartepunt op de eerste fase, die van de formulering van de onderzoeksvraag en het opstellen van het conceptuele model ter verklaring van de onderzoeksvraag. Na deze casus doet u een ‘take-home tentamen’, met als zwaartepunt de toepassing van de multivariate technieken van Casus A, B en C. Dit onderdeel wordt meegewogen in de totaalbeoordeling van deze cursus. Casus D U bedenkt zelf een onderzoeksvraag over een causaal verband tussen twee variabelen met een moderator, u zoekt in de psychologische literatuur naar een antwoord, u toetst dat antwoord door het te onderzoeken bij een groep personen bij wie u een vragenlijst afneemt. U geeft uw antwoord in een artikel volgens de wetenschappelijke methode. Door het schrijven van het artikel over uw surveyonderzoek toont u aan de kennis en vaardigheden van dit practicum in voldoende mate te beheersen. In de casussen A, B en C maakt u kennis met de basistechnieken en theoretische achtergronden die u nodig hebt voor het uitvoeren van casus D. Wat u in de eerste casussen doet, zult u niet hoeven te verwerken in het uiteindelijke verslag en het artikel.
Ingangseisen U dient de onderzoekspractica kwantitatieve data-analyse, psychologisch experiment, literatuurstudie of informatievaardigheden voor sociale wetenschappers te hebben afgerond.
Docenten Namen van de docenten worden via de cursussite bekend gemaakt. www.ou.nl/studieaanbod/S04241 37
Onderzoekspracticum onderwijskundig onderzoek
Cursuscode: O34221 Studielast: 1 module
De cursus met als titel Onderzoekspracticum Onderwijskundig onderzoek geeft een overzicht van de stappen in het onderzoeksproces toegepast op onderwijskundig onderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden komen op evenwichtige wijze aan bod. De zes fundamentele onderzoekstappen van probleemstelling tot rapportage worden met concrete voorbeelden uitgelegd. Na het volgen van deze cursus is de student in staat om op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderwijsonderzoek te plannen en te evalueren. De cursus is opgebouwd uit tien studietaken en een oefentoets. Na bestudering van deze cursus kan de student: - de zes stappen in het onderzoeksproces beschrijven - de verschillen tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek beschrijven - een verantwoorde keuze maken voor een kwantitatief of kwalitatief researchdesign - een probleemstelling formuleren en evalueren - een literatuurstudie uitvoeren en evalueren - kwantitatieve onderzoeksvragen en hypothesen formuleren en evalueren - kwalitatieve onderzoeksvragen formuleren en evalueren - de technieken en procedures van kwantitatieve data-verzameling beschrijven en evalueren - de procedures voor de analyse en interpretatie van kwantitatieve gegevens beschrijven en evalueren - de technieken en procedures van kwalitatieve data-verzameling beschrijven en evalueren - de procedures voor de analyse en interpretatie van kwalitatieve gegevens beschrijven en evalueren - kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksrapporten beschrijven en evalueren - zijn of haar standpunt op constructieve wijze communiceren - op academische wijze met andere bronnen omgaan. Het cursushandboek bevat veel praktische informatie die nog wordt aangevuld met een oefenwebsite die de studenten de mogelijkheid biedt om zichzelf te toetsen, om aanvullende informatie te vinden en om essentiĂŤle onderzoeksvaardigheden te oefenen.
38
Voorkennis Kennis op het niveau van de cursus Onderzoekspracticum kwantitatieve data-analyse (S13121/S13131) wordt verondersteld.
Docenten Dhr. dr. M. de Volder en dhr. M. van Dijk MSc. www.ou.nl/studieaanbod/O34221
Voor studenten Facultaire opleidingscommissie De Facultaire opleidingscommissie (FOC) bestaat uit studenten en medewerkers. De commissie heeft als wettelijke taak advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding. Verder beoordeelt de FOC jaarlijks de uitvoering van die regeling en geeft ze gevraagd en ongevraagd advies over de opleiding. De leden zijn: Mw. dr. Jo Boon, wp-lid, voorzitter Mw, drs. Willeke Kerstjens, wp-lid Mw. Wiesje Duits, studentlid Dhr. Ruud van Zon, studentlid
Mw. dr. Renate de Groot, wp-lid Mw. Saskia van Asselt, studentlid Mw. Ottelien Rikhof, studentlid Mw. Audrey von den Hoff-Wigman, ambtelijk secretaris.
Wanneer u in contact wilt komen met de Facultaire opleidingscommissie van de masteropleiding Onderwijswetenschappen kan dat via FTC-OW@ou.nl. De verslagen van de FOC zijn te vinden op http://portal.ou.nl/web/studenten-olw/commissies.
Studentenraad De belangen van alle studenten worden behartigd door de Studentenraad. De Studentenraad is een wettelijk inspraakorgaan en gesprekspartner van het College van bestuur. De raad ziet er op toe dat de student centraal blijft staan en het studietraject optimaal kan doorlopen. Bovendien heeft de raad de wettelijke taak de kwaliteit van het onderwijs te bewaken. Hierdoor kan gevraagd of ongevraagd advies aan het College van bestuur worden uitgebracht. De Studentenraad kan voor overleg vertegenwoordigers van bestuurlijke organen uitnodigen en zich laten bijstaan door inhoudelijk deskundigen. De Studentenraad bestaat uit maximaal negen leden die bij geheime stemming worden gekozen door en uit studenten. De zittingstermijn is twee jaar. De Studentenraad vergadert doorgaans één keer per maand en overlegt eens per kwartaal met het College van bestuur; de vergaderingen zijn openbaar. Wilt u eens een bijeenkomst bijwonen? Meldt u zich dan aan via studentenraad@ou.nl. Informatie over de agendapunten, notulen. Reglement en andere berichten van de Studentenraad staan op Studienet.
Alumni en promoveren De Open Universiteit wil naast bachelor- en masterstudenten ook promovendi aan zich binden. Zowel promovendi die bij de Open Universiteit werken (aio’s en andere medewerkers), als buitenpromovendi, die bijvoorbeeld parttime promoveren naast hun werk, kunnen bij de Open Universiteit een promotietraject afleggen. De Graduate School van de Open Universiteit biedt (buiten)promovendi een inspirerende omgeving en faciliteiten om intern en ‘op afstand’ binnen de gestelde tijd te kunnen promoveren. Inhoudelijke begeleiding van (buiten)promovendi vindt plaats door de faculteiten van de Open Universiteit.
Wat doet de Graduate School De Graduate School is een thuishaven voor (buiten)promovendi, hun promotores en begeleiders. De Graduate School informeert aankomende promovendi, faciliteert promovendi en biedt hen toegang tot de online promovendi-community. Voorbeelden van deze faciliteiten zijn gebruikmaking van de digitale bibliotheekvoorzieningen en individuele begeleiding bij het maken van een onderzoeksvoorstel. Ook organiseert de Graduate School een jaarlijkse PhD-dag voor al haar promovendi. Voor interne en externe promovendi die formeel tot een promotietraject zijn toegelaten biedt de Graduate School additioneel bijvoorbeeld gratis toegang tot enkele basiscursussen die relevant zijn voor promovendi, zoals academic writing en academic presenting, dat in samenspraak met de faculteit kan worden ingevuld. Daarnaast is de Graduate School een communicatie- en ontmoetingsplatform voor promovendi, waar zij ervaringen en tips kunnen uitwisselen. Mensen die interesse hebben in een promotietraject kunnen verdere informatie verkrijgen op www.ou.nl/web/graduate-school of bij graduate.school@ou.nl.
39
(Bijna) alumnus? Als u de eindstreep van uw studie heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als Alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zich heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de Alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonderzoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken. www.ou.nl/alumni
40
Studiefacilteiten Naast het (digitale) studiemateriaal, inhoudelijke studiebegeleiding en bijeenkomsten door de faculteit heeft de Open Universiteit allerlei faciliteiten ontwikkeld om een zelfstandige afstandstudie te ondersteunen. Wanneer u bent ingeschreven als student krijgt u de beschikking over de online toegang tot alle digitale voorzieningen. Als u bent ingelogd kunt u bij MijnOU uw persoonlijke gegevens en studievoortgang bekijken en beheren. Daarnaast zijn er veel voorzieningen die uw studie tot een effectieve en succesvolle studie kunnen maken. Deze zijn bereikbaar via Studieplaza. U wordt regelmatig op de hoogte gehouden van nieuwsfeiten en het ontmoeten van medestudenten is mogelijk in een studiecentrum.
MijnOU Via mijnOU heeft u toegang tot de voor u beschikbare diensten. U kunt digitaal aanmelden en/of afmelden voor tentamens, uw studiepad bekijken, de studieplanner raadplegen en inschrijven voor cursussen. Ook heeft u toegang tot Studienet, OpenU, de digitale bibliotheek en de ict-winkel SURFspot. U logt in met uw studentnummer als gebruikersnaam en het wachtwoord dat u zelf heeft bedacht bij uw registratie voor mijnOU. www.ou.nl/mijnou
OpenU Als student heeft u toegang tot de online leeromgeving OpenU. Op OpenU heeft u contact met docenten en medestudenten. U kunt uw eigen werkplek inrichten en kunt er deelnemen aan discussiegroepen/forums, online begeleidingsbijeenkomsten volgen en opdrachten uitvoeren. Elektronische werkboeken worden ook aangeboden via OpenU. OpenU is een directe verbinding met de faculteit, hier worden alle mededelingen betreffende uw specifieke studie gepubliceerd.
Studieplanner U studeert het meest effectief wanneer u zichzelf een studiedoel stelt. Een hulpmiddel daarbij is een goede studieplanning. Het geeft u inzicht in uw beschikbare of benodigde studietijd. Met behulp van voorbeeldplanningen in de online Studieplanner kunt u zelf cursus voor cursus een lange-termijn-planning maken van uw studie. Tentamendata en begeleidingsbijeenkomsten zijn in de Studieplanner opgenomen zodat u rekening kunt houden met een start- of einddatum.
Studiepad Naast een goede studieplanning is het ook prettig uw studievoortgang in te kunnen zien. Elke student heeft de beschikking over een Studiepad. Daarin is te zien welke modulen zijn afgerond, hoeveel studiepunten zijn behaald en welke modulen u nog in het verschiet heeft liggen om uw opleiding af te ronden.
Bibliotheken De bibliotheekfaciliteiten van de Open Universiteit bestaan uit een digitale bibliotheek, toegang tot de catalogus Picarta, toegang tot universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek. Deze faciliteiten zijn bereikbaar via OpenU. U heeft rechtstreeks toegang tot de digitale bibliotheek met belangrijke informatiebestanden en/of zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen.
Academia en SURFspot De Open Universiteit is aangesloten op de SURFfederatie, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academia-materiaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medische wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en curiosa. Er zijn polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. SURFspot is de ict-webwinkel voor het onderwijs waar officiële software en andere ict-producten tegen voordelige prijzen aangeschaft kunnen worden.
Endnote en Reference manager Studenten van de Open Universiteit kunnen gratis het bibliografisch programma Endnote of Reference manager downloaden. Dit zijn beide softwarepakketten voor het opslaan van bibliografische gegevens. Hiermee downloadt u eenvoudig literatuurverwijzingen van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit buiten- en binnenland. Daarnaast kunt u met deze programma’s zoeken in bibliotheekdatabases. Zo kunt u zelf een database aanmaken van literatuurverwijzingen om die te gebruiken in uw afstudeeronderzoek, tijdschriftartikelen, boeken en andere publicaties. U kunt beide programma’s één maand nadat u bent ingeschreven downloaden. Op Studieplaza staat een instructiefilm over Endnote.
41
Studieplaza Studieplaza is de website van de Open Universiteit waar u thema’s, items, tips en suggesties vindt om uw studievaardigheden te verbeteren. Daar staat de Studiecoach en de workshops die de Open Universiteit voor studenten organiseert. De opzet van ‘Studieplaza’ is dynamisch en eigentijds. Via video’s, tekst, animaties, zelftests, tools en workshops wordt u virtueel geholpen bij het studeren. Maar u kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een avondje gezellig naar het studiecentrum te komen om aan een workshop deel te nemen. Studieplaza is onderverdeeld in vier hoofditems: Studiecoach, Workshops, Marktplein en Drempels weg. www.studieplaza.ou.nl
Studiecoach Op Studiecoach vindt u tips en suggesties om uw kwaliteiten en vaardigheden te verbeteren. Experts vertellen via video hoe u bepaalde problemen of studieobstakels kunt overwinnen. Ze geven advies over onderwerpen, zoals timemanagement, mindmappen, academisch schrijven, presenteren, en het zoeken naar wetenschappelijke informatie. Ook vindt u er meditatie- en ontspanningsoefeningen die leren hoe u zich kunt ontspannen.
Workshops Er worden workshops aangeboden over allerlei studiethema’s die het studeren gemakkelijker moeten maken. Zo kunt u workshops bijwonen over timemanagement, mindmappen, presenteren, schrijven, mindfulness en nog veel meer. Alle workshops worden gegeven in één van de studiecentra. Ook worden er excursies georganiseerd naar musea, tentoonstellingen, steden en andere bezienswaardigheden.
Marktplein Nieuw op Studieplaza is het Marktplein. Dit is een vraag en aanbodsite voor studenten van de Open Universiteit. Op het Marktplein worden studieboeken, samenvattingen, reizen, excursies, stages en andere studiezaken aangeboden. Wilt u uw medestudenten ontmoeten en samen studeren? Of organiseert u een rondleiding waar u ook andere OU studenten voor wilt uitnodigen? Plaats dit op het Marktplein van de Open Universiteit!
Drempels weg Iedere student is anders. Drempels weg is het domein voor studenten met een functiebeperking, dyslexie of autisme en voor iedereen die wel eens moeite heeft met structureren of met het vasthouden van de motivatie. We bieden handreikingen die het studeren kunnen vergemakkelijken. Met een functiebeperking wordt u precies hetzelfde beoordeeld als iedere andere student, maar de weg naar het felbegeerde diploma kan iets anders verlopen. De OU komt u tegemoet met speciale voorzieningen en kunt u bekijken hoe u zaken voor uzelf kunt regelen.
Studenten Nieuwsbrief: Nieuwsplaza Iedere week krijgt u als student van de Open Universiteit een Nieuwsbrief in uw e-mail post. Via deze Nieuwsbrief wordt u op de hoogte gehouden van wijzigingen in het programma of de begeleidingsbijeenkomsten van de opleidingen. U krijgt ook datawijzigingen van tentamenbijeenkomsten via de Nieuwsbrief door. Verder wordt u geïnformeerd over allerlei ander studienieuws binnen en buiten de Open Universiteit en wordt u geattendeerd op bijeenkomsten en workshops in de studiecentra. Alle nieuwsartikelen zijn uitgebreid na te lezen op de website Nieuwsplaza. www.nieuwsplaza.ou.nl
Studiecentrum Er zijn 22 locaties in Nederland en België waar u het studiecentrum kunt bezoeken. U kunt hier terecht voor begeleidingsbijeenkomsten, landelijke dagen en andere activiteiten ten behoeve van uw academische vorming. Het afleggen van een regulier, CBI of CBG tentamen gebeurt ook in het studiecentrum. www.ou.nl/studiecentra
42
Procedures en regelgeving OER en Uitvoeringsregelingen In de Onderwijs en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma beschreven en de rechten en plichten van de student. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding de specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden. www.ou.nl/documenten
Getuigschriften De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een propedeuse-, een wo-bachelor- en een wo-mastergetuigschrift. Daarnaast geeft de Open Universiteit dossierverklaringen af voor een gevolgd schakelprogramma of focusopleiding. www.ou.nl/getuigschrift
Beroepsprocedure Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatingsbeslissing tot een wo-masteropleiding.
Bezwaarprocedure Bezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld.
Klachtencommissie Voor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstverlening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij de opleidingscoรถrdinator of bij Service en informatie. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom de Nadere regels inrichting tentamen, Beroep, Bezwaar en Klachten kunt u vinden op de website. Ook staan daar benodigde formulieren voor download. www.ou.nl/procedures
Vertrouwenspersonen ongewenst gedrag De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een probleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen via vertrouwenspersonen.oomgang@ou.nl, of kijk op onze website voor meer informatie. www.ou.nl/vertrouwenspersonen Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie T +31 45 - 576 28 88
43
Service en informatie Heeft u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/directcontact www.ou.nl/studiecentra
Colofon Open Universiteit Redactie Onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen Onderwijs Service Centrum Ontwerp en fotografie decanen Team Visuele Communicatie Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen - NL Postbus 2960, 6401 DL Heerlen - NL Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2013
44
studiegids
Overige studiegidsen van de Open Universiteit
cultuurwetenschappen
informatica
managementwetenschappen
natuurwetenschappen
rechtswetenschappen
80157
5413078
psychologie
Faculteit Onderwijswetenschappen bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/onderwijswetenschappen
master | focusopleidingen | schakelprogramma’s
onderwijswetenschappen
2013 2014