N at u u r w e t e n s c h a p p e n BAC H E LO R M I L I E U - N AT U U RWE T E N S C H A P P E N M A S T E R M I L I E U WE T E N S C H A P P E N
studiegids
2011 2012
Inhoud 01 Voorwoord 02 Nieuw in 2011-2012 03 Studeren aan de Open Universiteit 05 Studiemogelijkheden faculteit Natuurwetenschappen 07 Bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen Opleidingsschema bacheloropleiding 12 Masteropleiding Milieuwetenschappen Opleidingsschema masteropleiding 14 Studiebegeleiding Docenten en mentoren van de faculteit Natuurwetenschappen 16
Voor studenten, door studenten Studiecentra NW-Nieuwsbrief NW-symposium Faculteitsvereniging NouW Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen Studentenraad Bibliotheekvoorzieningen Academia en SURFspot (Bijna) alumnus?
19 Tentamen 20 Vrijstelling voor de bacheloropleiding Vrijstellingsprofielen 22 Toelating tot de masteropleiding 23 Inschrijven en kosten 25 Cursusbeschrijvingen 48 Procedures en regelgeving Service en informatie
Voorwoord In deze studiegids vinden zowel aankomende als ervaren studenten informatie over de studiemogelijkheden bij de faculteit Natuurwetenschappen. Wij bieden een bacheloropleiding aan in de Milieu-natuurwetenschappen (BSc) en een masteropleiding in de Milieuwetenschappen (MSc). Daarnaast bieden we korte focusleidingen aan. Als decaan van deze faculteit vertel ik u in het kort wat onze opleidingen zo interessant maakt. Verderop vindt u een uitvoerige beschrijving.
Wat leert u in onze opleidingen? In onze bachelor- en masteropleiding maakt u kennis met actuele wetenschappelijke ontwikkelingen in de milieuwetenschappen, vanuit een brede natuurwetenschappelijke en sociaal-wetenschappelijke basis. U leert hoe u milieuproblemen kunt herkennen en onderzoeken, en wat mogelijke oplossingen zijn. De kerncompetenties in de opleidingen zijn: diagnose, onderzoek en interventie. De bètagamma-integratie wordt in beide opleidingen vorm gegeven. Voor verdieping kunt u kiezen uit drie richtingen: natuurwetenschappen, beleid en gezondheid. Als afgestudeerde Bachelor en Master spreekt u zowel de taal van de wetenschappers als die van de professionals. Daardoor bent u uitermate geschikt voor functies op academisch niveau bij overheden, ondernemingen, adviesorganisaties en onderzoeksinstellingen. Ook zult u uitstekend kunnen werken in een team met wetenschappers uit verschillende disciplines. Met een focusopleiding kunt u zich in een specifiek thema verdiepen, zoals ‘’Duurzamer produceren’’, ‘’Milieubeleid en omgevingsvraagstukken’’ en ‘’Voeding en gezondheid’’.
Studiemateriaal en elektronische werkomgeving excellent; hoge studentwaardering Aan onze faculteit studeren ruim zevenhonderd studenten. Om de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, worden opleidingen elke zes jaar gevisiteerd. De landelijke onderwijsvisitatiecommissie beoordeelt onze bacheloropleiding als excellent op ‘studiemateriaal en elektronische leeromgeving’. Ook de masteropleiding krijgt een goed oordeel. De commissie is onder de indruk van de bijzondere kwaliteit van het studiemateriaal en de moderne multimediale toepassingen voor onze studenten. Zij noemt de elektronische leeromgeving van absoluut bijzondere kwaliteit. In de landelijke CHOICEstudentenenquête - een nationale enquête onder studenten hoger onderwijs - komt de bacheloropleiding in 2011 als beste uit de bus! Ik hoop u binnenkort te begroeten bij de faculteit Natuurwetenschappen van de Open Universiteit!
Prof. dr. Paquita Pérez Decaan faculteit Natuurwetenschappen
Milieu en duurzaamheid De huidige crisis is breed van aard: financieel, economisch, politiek. Tegelijkertijd dreigen de fossiele brandstoffen op te raken. Dit alles noodzaakt ons de productie- en werkwijzen te onderzoeken, te verbeteren en te innoveren. Daarbij groeit het bewustzijn dat mens, aarde en economische ontwikkeling onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn. Een opleiding in de milieu(natuur)wetenschappen vraagt een kritische blik op onze relatie met de omringende wereld. We willen schoner produceren en zuiniger omgaan met energie en grondstoffen. We zijn op zoek naar hernieuwbare grondstoffen en energie, naar producten en productieprocessen die aansluiten bij natuurlijke processen en de gezondheid niet schaden. We zoeken naar effectief duurzaam beleid en overzichtelijke beslisprocedures. Als milieuwetenschapper kunt u bijdragen aan het onderzoek en de oplossingen.
Nieuw in 2011-2012 De faculteit Natuurwetenschappen is voortdurend bezig om oude cursussen te reviseren en nieuwe cursussen te ontwikkelen. We volgen daarbij de inhoudelijke ontwikkelingen die zich in het in het milieuveld voordoen en de veranderende vraag naar milieuonderwijs. We passen tevens de nieuwste onderwijskundige en technische ontwikkelingen in het afstandsonderwijs toe.
Masteropleiding Milieuwetenschappen
Focusopleidingen
Met ingang van het nieuwe cursusjaar is de naam van de masteropleiding gewijzigd in Milieuwetenschappen en is daarmee meer in overeenstemming met het brede milieuwetenschappelijke perspectief ervan. De naam van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen blijft gehandhaafd en verwijst naar de geïntegreerd natuurwetenschappelijke basis, met name in de propedeuse.
U kunt cursussen combineren tot een focusopleiding. In een focusopleiding bestudeert u een samenhangende combinatie van cursussen over een bepaald onderwerp. De faculteit Natuurwetenschappen biedt vier focusopleidingen aan: - Focusopleiding Mens en milieu (4 modulen) - Focusopleiding Duurzamer produceren (3 modulen) - Focusopleiding Milieubeleid en omgevingsvraagstukken (3 modulen) - Focusopleiding Voeding en gezondheid (3 modulen) www.ou.nl/focusopleiding
Nieuwe cursussen Graag wijzen wij u op onze in dit cursusjaar nieuw te verschijnen cursussen: In de bacheloropleiding: - Bodem en water: een stroomgebiedbenadering - Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 (vanaf 1 februari 2012) - Wiskunde voor milieuwetenschappen (na 1 februari 2012) In de masteropleiding: - Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen - Environmental Problems: Crossing Boundaries between Science, Policy and Society (vanaf 1 februari 2012) - European Union, Governance and Sustainability (vanaf 1 februari 2012) - Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen
Cursussen die uit het aanbod zijn Vernieuwing van de opleiding houdt ook in dat cursussen uit het aanbod worden genomen. Dat zijn de cursussen (met laatste tentamendatum): - Afstudeeropdracht (N94310, 30 juni 2015) - Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese (N02132, 1 februari 2013) - Bodem en milieu (N05312, 30 juni 2012) - Environmental policy in an International Context (N22212, 30 juni 2012) - Milieuchemie (N28212, 30 juni 2012) - Risico’s: besluitvorming over veiligheid en milieu (N37211, 2 april 2012)
2
Voorkennis biologie als zelfstudie De faculteit Natuurwetenschappen biedt verschillende mogelijkheden om uw voorkennis van de bètavakken te toetsen en bij te spijkeren. Naast de voorbereidingscursussen biologie, wis-, natuur- en scheikunde, in de vorm van contactonderwijs, kunt u nu het vak biologie ook grotendeels in de vorm van zelfstudie volgen, in combinatie met een virtuele klas en een beperkt aantal bijeenkomsten in Studiecentrum Utrecht.
Digitale bibliotheek Alle studenten van de Open Universiteit krijgen online toegang tot een groot aantal digitale bronnen via de portal www.ou.nl/ub. Deze portal is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Universiteitsbibliotheek Maastricht.
Studeren aan de Open Universiteit Studeren aan de Open Universiteit doet u waar u maar wilt en op een tijdstip dat u schikt. Ook het studietempo bepaalt u zelf. Starten met studeren kan op elk moment. Vooropleidings- of toelatingseisen voor het bestuderen van cursussen of het volgen van de bacheloropleiding worden niet gesteld. Voor het volgen van de masteropleiding gelden wel bepaalde voorwaarden. De minimum toelatingsleeftijd bij de Open Universiteit is 18 jaar.
Studiemateriaal en studienet Alle cursussen worden elektronisch begeleid via Studienet en e-mail. Via Studienet blijft u op de hoogte van cursusgebonden informatie, ontvangt u studieopdrachten, kunt u uw uitwerkingen uploaden en contact onderhouden met andere studenten en docenten via e-mail en discussieforums. http://studienet.ou.nl
Startpakket Als u een wetenschappelijke opleiding ambieert, kunt u het beste starten met een zogenaamd Startpakket. U bestudeert dan de eerste twee modulen van een bacheloropleiding. Bij een startpakket krijgt u extra begeleiding. In groepsbijeenkomsten komen de inhoud van de cursus aan bod en zaken zoals een effectieve studieaanpak, planning, tentaminering en het gebruik van internet. Een startpakket geeft dus een goed beeld van wat u mag verwachten in het vervolg van de opleiding en de capaciteiten die u nodig hebt om de opleiding met succes te kunnen volgen.
Onderwijs- en examenregeling (OER) Aan de basis van de bachelor-masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door de Raad van decanen vastgesteld na advies gehoord te hebben van de opleidingscommissies en de studentenraad. In deze regeling staat het onderwijsprogramma beschreven én de rechten en plichten van de student. Vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe regeling aangeboden. Een belangrijk onderdeel zijn de Uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. De integrale Onderwijsen examenregeling en Uitvoeringsregelingen kunt u downloaden van de website.
Vrijheid of structuur De wo-opleidingen van de Open Universiteit hebben een vastgesteld programma. Het is aan te bevelen om de cursussen van een programma voor een volledige bachelorof masteropleiding in een bepaalde volgorde te volgen (zie opleidingsschema). Een gedeelte van het programma mag u zelf invullen. Daarmee kunt u uw studie een bepaald accent geven of laten aansluiten bij uw persoonlijke interesses.
Samengevat bestaat het programma voor een wetenschappelijke opleiding uit: - een gemeenschappelijk deel: u volgt een groot aantal verplichte cursussen - een gebonden-keuze-deel: u kunt kiezen uit een vast- gestelde groep cursussen - een vrije ruimte: u kunt kiezen uit het totale aanbod van cursussen van de gehele Open Universiteit. Hierbij geldt een uitzondering: u mag geen cursus uit een master opleiding inbrengen in een bacheloropleiding - aanschuifonderwijs: u volgt een of meer cursussen uit het aanbod van andere universiteiten. U kunt deze cursussen inbrengen in de opleiding als de Facultaire toetsingscommissie daarvoor toestemming heeft verleend.
Studiepunten en modulen Een cursus bestaat uit één of meer modulen, waarbij 1 module gelijk staat aan 4,3 studiepunten. De cursusomvang in deze studiegids wordt uitgedrukt in modulen. Het bestuderen van 1 module kost u 100 à 120 studie-uren. Studieomvang bacheloropleiding 42 modulen = 180 studiepunten - Propedeuse (14 modulen) - Postpropedeuse (28 modulen) Studieomvang masteropleiding 14 modulen = 60 studiepunten
Nederlands en Engels in de opleidingen Het cursusmateriaal in de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen bestaat grotendeels uit Nederlandstalige teksten. Ook de tentamens worden bijna altijd in het Nederlands afgenomen. Wel zijn er in bijna iedere cursus Engelstalige onderdelen die u moet bestuderen, bijvoorbeeld achtergrondartikelen en tekstboeken. Van een paar cursussen is het cursusmateriaal en soms ook het (meerkeuze) tentamen Engelstalig. Dit omdat het vakgebied voornamelijk Engelstalig is of omdat het cursusonderwerp een internationale oriëntatie heeft. In de masteropleiding Milieuwetenschappen is het aandeel Engels beduidend groter dan in de bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internationaal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
3
Studieaanbod In deze gids vindt u een korte omschrijving van de cursussen die u bestudeert in onze opleidingen. Het totale onderwijsaanbod van de Open Universiteit wordt op onze website gepubliceerd bij Studieaanbod. Elke cursus wordt inhoudelijk uitgebreid beschreven. Bij deze informatie staat ook welke voorkennis wordt gevraagd, hoe en wanneer de cursus wordt begeleid en getentamineerd. Op de betreffende cursuspagina kunt u de cursus online bestellen. www.studieaanbod.ou.nl
Informatie en vragen over studeren Alle algemene informatie over studeren aan de Open Universiteit en alle benodigde formulieren en documenten worden gepubliceerd op de website bij Studeren. Voor vragen kunt u terecht bij Vraag en Antwoord. U kunt daar zelf direct het antwoord vinden. Is dit niet het geval, dan kunt u bij Vraag en Antwoord persoonlijk uw vraag stellen aan een van onze medewerkers. www.ou.nl of www.ou.nl/directcontact
Studieplanner Voor het behalen van een goed studieresultaat en een efficiĂŤnt gebruik van uw beschikbare studietijd is het plannen van uw studie raadzaam. De Studieplanner geeft een aantal gegevens weer waardoor het indelen van uw studie overzichtelijk wordt. Nadat u invoert hoeveel uren per week u beschikbaar heeft voor de studie, ziet u meteen wanneer u klaar bent voor het afleggen van een tentamen. Andersom kan ook, als u op een bepaalde datum uw cursus wilt afronden, berekent de studieplanner hoeveel studie-uren u per week nodig heeft. U kunt ook meerdere cursussen plannen en rekening houden met vakanties. Binnenkort kunt u zelfs meerdere planningen opslaan en gebruik maken van voorbeeldplanningen van uw eigen faculteit. www.ou.nl/studieplanner
Studiepad online Naast het plannen van het bestuderen van een cursus, kunt u ook uw studievorderingen raadplegen in het Studieresultatensysteem (SRS). Als u een opleiding volgt, geeft SRS een overzicht van het afgelegde, lopende en resterende studiepad van de opleiding waarmee u bezig bent. www.ou.nl/studiepad
Studiecoach en workshops Veel studenten merken dat een studie aan een afstandsuniversiteit een nieuwe aanpak van studeren vergt. Sommige studenten zijn misschien al een tijdje uit het studieritme en moeten er weer even inkomen. Goed timemanagement is dan geen overbodige luxe. Ook een goede motivatie en studieplanning is belangrijk. Er zijn verschillende studiemethoden om informatie op te nemen en te onthouden en er zijn ook veel manieren om hoofd- en bijzaken te onderscheiden. De Studiecoach geeft u tips en suggesties om actief te leren studeren. Daarnaast worden in de studiecentra regelmatig workshops georganiseerd, waar u samen met andere studenten kunt werken aan het verbeteren van uw kwaliteiten en vaardigheden. www.ou.nl/studiecoach
4
Studiemogelijkheden Natuurwetenschappen Er zijn verschillende manieren om te studeren bij de faculteit Natuurwetenschappen: u kunt cursussen volgen als onderdeel van een academische bachelor- of masteropleiding, als onderdeel van een focusopleiding, of u volgt een losse cursus. Waarvoor u kiest, hangt af van uw doelstelling en de tijd die u beschikbaar hebt. Ook als u twijfelt of u over voldoende voorkennis beschikt, biedt de faculteit een aantal mogelijkheden om basiskennis in de bètavakken bij te spijkeren.
Open Bachelor Natuurwetenschappen Naast de verderop besproken bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen kunt u ook kiezen voor een Open Bachelorprogramma. Dit programma kenmerkt zich door zijn breedte; het bevat leerstof van tenminste twee faculteiten, bijvoorbeeld Natuurwetenschappen en Rechtswetenschappen. Het programma bestaat uit drie onderdelen: een facultair deel (dit is ongeveer 2/3 deel van het pakket), een verbredingpakket en de vrije ruimte (deze laatste twee vormen samen ongeveer 1/3 deel van het totale Open Bachelorprogramma). Een Open Bachelor heeft een hoofdrichting (in het voorbeeld cursussen van de faculteit Natuurwetenschappen, 27 modulen of 116,1 studiepunten), in combinatie met een verbredingpakket (in het voorbeeld cursussen van de faculteit Rechtswetenschappen, 10 modulen, 43 studiepunten). Daarnaast is er een vrije ruimte (5 modulen, 21,5 studiepunten) die, indien gewenst, kan worden gecombineerd met het verbredingpakket. Er zijn verschillende keuzemogelijkheden wat betreft studierichtingen en verbredingpakketten. Zie www.ou.nl/openbachelor voor meer informatie en het aanvraagformulier.
Focusopleidingen Met een focusopleiding kunt u zich specialiseren in een onderwerp zonder een hele bachelor- of masteropleiding te volgen. U volgt een combinatie van samenhangende cursussen (drie of vier modulen) over een bepaald onderwerp. Na het succesvol afronden van de focusopleiding ontvangt u een focusdiploma. Daarmee toont u aan dat u in staat bent om cursussen op academisch niveau af te ronden. De faculteit Natuurwetenschappen biedt vier focusopleidingen aan: Cursussen Focusopleiding Mens en milieu
modulen
Aarde, mens en milieu
2
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
Totaal
4
Focusopleiding Duurzamer produceren Duurzaam ondernemen
1
Energy Analysis
1
Environmentally Improved Production
1
Totaal
3
Focusopleiding Milieubeleid en omgevingsvraagstukken Milieubeleid: theorie en praktijk
1
Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp
2
Totaal
3
Focusopleiding Voeding en gezondheid Gezondheid in perspectief
1
Voeding en gezondheid
1
Voedselveiligheid
1
Totaal 3
Meer informatie hierover op www.ou.nl/focusopleiding.
5
Losse cursussen Het opfrissen en verdiepen van kennis en vaardigheden is een veelgehoord motief om te studeren bij de Open Universiteit. Voor dat doel kan het bestuderen van een of meer cursussen uit ons cursusaanbod toereikend zijn. Elke cursus vormt een afgerond geheel. Inschrijving voor een cursus geeft naast het cursusmateriaal, ook recht op begeleiding en drie tentamenkansen. Na het succesvol afronden van de cursus ontvangt u een certificaat. Dit certificaat kan vrijstelling opleveren bij andere universiteiten of hogescholen. Voor een volledig overzicht van het cursusaanbod verwijzen we naar de cursusbeschrijvingen in deze gids.
Basiskennis bijspijkeren De Open Universiteit kent geen toegangseisen met betrekking tot voorkennis. Toch is het belangrijk dat u voldoende basiskennis heeft van de bètavakken. Dit is nodig om onze bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen met succes in de daarvoor aangegeven tijd te kunnen afronden. Toetsen basiskennis bètavakken Basiskennis voor natuurkunde, scheikunde, biologie of wiskunde kunt u toetsen via een voortentamen op vwo-/havoeindexamenniveau (zie hieronder). De basiskennis voor wiskunde kunt u ook toetsen via een online diagnostische toets en een diagnostische toets met multimediale terugkoppeling (thematisch gerangschikte vragen, theorie, praktijk en per vraag een video-opname met uitleg). www.ou.nl/nw >> onderwijs Onvoldoende basiskennis? Wanneer u onvoldoende basiskennis hebt voor natuurkunde, scheikunde, biologie of wiskunde, kunt u zichzelf bijscholen via een intensief begeleide voorbereidingscursus (zie hieronder), of via zelfstudie. Wilt u via zelfstudie uw deficiënties in scheikunde en biologie wegwerken, dan kunt u hierbij de online kennisbanken van scheikunde en biologie gebruiken. http://portal.rdmc.ou.nl >> zoeken: kennisbanken. Alle informatie voor het vaststellen en wegwerken van bètadeficiënties met de bijbehorende webpagina’s bij elkaar kunt u vinden op: www.ou.nl/nw >> Onderwijs >> Bètabasiskennis Voorbereidingscursussen Met voorbereidingscursussen kunt u uw basiskennis bijspijkeren in natuurkunde, scheikunde, biologie, wiskunde A of wiskunde B. De voorbereidingscursussen worden op verschillende momenten in het jaar aangeboden. Ze worden in een aantal studiecentra van de Open Universiteit gegeven door ervaren docenten, als contactonderwijs. Het vak biologie kunt u ook grotendeels in de vorm van zelfstudie volgen, in combinatie met een virtuele klas en een beperkt aantal bijeenkomsten in Studiecentrum Utrecht. Voor alle cursussen geldt dat ze alleen van start gaan bij voldoende belangstelling. Voortentamens Na het volgen van een voorbereidingscursus kunt u een zogenoemd voortentamen doen in het betreffende vak voor het behalen van een certificaat. Voor het volgen van een cursus van de Open Universiteit is een certificaat niet verplicht, maar andere hogescholen en universiteiten stellen wel toelatingseisen wat betreft vooropleiding. Wanneer u een opleiding wilt volgen aan een universiteit of hogeschool waarvoor uw vooropleiding onvoldoende is, dan kunt u alsnog worden toegelaten als u slaagt voor de voortentamen(s). Programma voorbereidingscursussen Richtlijn bij het samenstellen van het cursusprogramma is dat u zo nodig vier bètavakken kunt volgen binnen een studiejaar zonder dat er sprake is van een overladen studieprogramma. De programmering is zodanig dat u in het najaar en in het voorjaar telkens twee cursussen tegelijk kunt volgen, en in de zomer één (intensieve) cursus. Als u een persoonlijk advies wilt over het door u te volgen cursusprogramma, kunt u dit aangeven via het vraagformulier op www.ou.nl/voorbereidingscursussen. Via deze site kunt u ook de Folder Voorbereidingscursussen aanvragen en de flyer met het programma van de voorbereidingscursussen van zomer 2011 tot en met zomer 2012. Centrale Commissie Voortentamen De verantwoordelijkheid voor de inhoud en de beoordeling van de voortentamens Biologie, Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde A en Wiskunde B ligt bij de Centrale Commissies Voortentamen, waarvan er een is voor ieder vak. Leden van de commissies zijn vertegenwoordigers van de universiteiten en hogescholen die de voortentamens accepteren en de betreffende studenten toelaten tot de opleidingen. Het secretariaat van de commissies is ondergebracht bij de Open Universiteit, faculteiten Natuurwetenschappen en Informatica. De Open Universiteit organiseert de afname van de voortentamens. Voor meer informatie zie www.ou.nl/voortentamens.
6
Bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen (42 modulen)
De bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen heeft een kern die voor alle studenten hetzelfde is. Daarnaast kan een student zijn eigen studietraject profileren in de richting van milieu-natuurwetenschappen, beleid of gezondheid. Dat kan via gerichte keuzes binnen cursussen, invullen van vrije ruimte en aanschuifonderwijs, en keuze van afstudeerproject. Voor het volledige overzicht van de bacheloropleiding verwijzen we naar het opleidingsschema vanaf pagina 10.
Propedeuse De propedeuse kenmerkt zich door een geïntegreerd natuurwetenschappelijk perspectief op het systeem aarde en de verstoringen in de relatie tussen milieu en samenleving. Daarnaast is er een disciplinaire verdieping in biologie, geologie, natuurkunde en scheikunde.
Startpakket De propedeuse begint met het startpakket Aarde, mens en milieu. Bij het startpakket is een serie van begeleidingsbijeenkomsten. Deze serie van begeleidingsbijeenkomsten start twee keer per jaar, in september en januari/februari, met een bijeenkomst in Arnhem voor de Nederlandse studenten en in Antwerpen of Gent voor de Vlaamse studenten. In de daarop volgende groepsbijeenkomsten komen naast de inhoud van de cursus ook studieaanpak en -planning, tentaminering en communicatiemogelijkheden via onze elektronische leeromgeving aan de orde. Na het volgen van de startcursus heeft u voldoende bagage om een afgewogen besluit te nemen over het vervolg van uw studie.
Vrije ruimte De propedeuse heeft een vrije ruimte met een omvang van 1 module.
Practicum Aan het eind van de propedeuse doet u ervaring op met natuurwetenschappelijke experimenten in het Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen.
Planning van de propedeuse De omvang van de propedeuse is 14 modulen, inclusief twee modulen voor het startpakket en één module vrije ruimte. U kunt de verschillende modulen in uw eigen tempo bestuderen. Wanneer u gebruik wilt maken van de geboden begeleiding en tentamenmomenten, moet u daarmee bij de planning rekening houden. In de schema’s op pag. 8 vindt u een advies voor de meest geschikte volgorde voor de cursussen in de propedeuse Milieu-natuurwetenschappen, ervan uitgaande dat u geen vrijstellingen heeft. Uw persoonlijke studieplanning is uiteraard afhankelijk van uw beschikbare tijd. U kunt kiezen tussen een schema met een studietempo van vijf tot zes modulen per jaar of een schema met drie tot vier modulen per jaar. In het schema zijn de maanden aangegeven waarin u kunt starten met de betreffende cursus. De startmogelijkheden zijn zo gekozen dat u de begeleiding op de landelijke dagen kunt volgen (of de virtuele klas bij scheikunde). In de planning is ook gelet op cursussen met een vaste tentamendatum.
7
Studietempo van vijf tot zes modulen per jaar Wanneer u vijf tot zes modulen per jaar bestudeert, kunt u de propedeuse in tweeënhalf tot drie jaar afronden. Starten in september bij vijf tot zes modulen per jaar 1e jaar september Aarde, mens en milieu: introductie in de januari/ februari Levenswetenschappen 1: evolutie milieu-natuurwetenschappen (startpakket) maart Natuurkunde mei Levenswetenschappen 2: fysiologie 2e jaar
september
Geologie rondom plaattektoniek
januari/ februari
april
Gegevens en gevolgtrekkingen juni Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
3e jaar september Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen Starten in februari bij vijf tot zes modulen per jaar 1e jaar februari 2e jaar 3e jaar
Aarde, mens en milieu: introductie in de september Geologie rondom plaattektoniek milieu-natuurwetenschappen (startpakket)
februari
Levenswetenschappen 1: evolutie
maart
Natuurkunde
mei
Levenswetenschappen 2: fysiologie
september
Gegevens en gevolgtrekkingen
februari
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
mei
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
september
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
Studietempo van drie tot vier modulen per jaar Bij een studietempo van drie tot vier modulen per jaar, kunt u uw propedeuse in vier jaar afronden. Starten in september bij drie tot vier modulen per jaar 1e jaar september mei
Aarde, mens en milieu: introductie in de milieu-natuurwetenschappen (startpakket)
januari/ februari
Levenswetenschappen 1: evolutie
Levenswetenschappen 2: fysiologie
2e jaar
september
Geologie rondom plaattektoniek
januari/ februari
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
3e jaar
september
Gegevens en gevolgtrekkingen
januari/ februari
Natuurkunde
mei
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
4e jaar september Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen Starten in februari bij drie tot vier modulen per jaar
8
1e jaar februari
Aarde, mens en milieu: introductie in de september Geologie rondom plaattektoniek milieu-natuurwetenschappen (startpakket)
2e jaar
februari
Levenswetenschappen 1: evolutie
september (of 3e jaar)
Gegevens en gevolgtrekkingen
mei
Levenswetenschappen 2: fysiologie
3e jaar februari Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
september (of 2e jaar)
Gegevens en gevolgtrekkingen
4e jaar
februari
Natuurkunde
mei
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
september
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
Postpropedeuse In de postpropedeuse ligt het accent op de milieuproblematiek. Hierbij worden in een evenwichtige verhouding drie kennisdomeinen aangeboden die voor een breed georiënteerde milieuprofessional van belang zijn: natuurwetenschappen, beleid en gezondheid. Naast vakkennis doet u in de postpropedeuse ook academische vaardigheden op, zoals logisch denken en redeneren, literatuuronderzoek, rapporteren en presenteren. Daarnaast hebt u in deze fase ruimte die u naar keuze kunt invullen met cursussen van de Open Universiteit of aanschuifonderwijs bij een andere universiteit. De afsluiting van de bacheloropleiding bestaat uit een project binnen het competentiegericht virtueel milieuadviesbureau waarin opgedane kennis, inzicht en vaardigheden toegepast worden op reële opdrachten.
Blok A De (verplichte) kern van de postpropedeuse bevat een gebonden keuzeblok met een omvang van 12 modulen (blok A). Bij het invullen van dit blok kunt u kiezen uit 14 modulen. Dit keuzeblok biedt een brede milieuwetenschappelijke basis, met een evenwichtige verhouding van natuur-, beleids- en gezondheidswetenschappelijke aspecten. De studeervolgorde van deze cursussen is vooral bepaald door voorkennisniveau, start- en begeleidingsdata en tentamendata. Geschikte cursussen om dit blok mee te beginnen zijn met name ‘Milieubeleid’ of ‘Gezondheid in perspectief’ (beide met startdag in september). Ook de cursussen ‘Ecosystems’ en ‘Gedrag en effecten van contaminanten’ zijn na de propedeuse met relatief weinig voorkennis te volgen. Bij vragen over de geschikte studeervolgorde kan de mentor adviseren.
Blok B Daarnaast is er een tweede gebonden keuzeblok met een omvang van 4 modulen (blok B). Dit blok kan op een beperkt aantal terreinen verdieping bieden. Bij het invullen van dit blok kunt u kiezen uit 14 modulen.
Vrije ruimte De postpropedeuse heeft een vrije ruimte met een omvang van 4 modulen.
Academische vaardigheden De cursus Academische vaardigheden milieuwetenschappen (1 module) is een verplicht onderdeel van de postpropedeuse. Met deze cursus kunt u het beste zo vroeg mogelijk na de propedeuse beginnen. De cursus bestaat uit opdrachten die u kunt spreiden over het gehele bachelortraject (zie de jaarlijkse handleiding).
Het bureau is virtueel, dat wil zeggen dat u de opdrachten grotendeels vanuit huis kunt doen met gebruik van een internetverbinding. De omvang van dit laatste onderdeel is afhankelijk van eventueel verkregen vrijstellingen en bedraagt minimaal 3 en maximaal 7 modulen.
Omvang In totaal omvat de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen 42 modulen: 14 voor de propedeuse en 28 voor de post-propedeuse. Dit komt overeen met een totale studiebelasting van 4000 tot 5000 uren. In de praktijk hangt de studieduur af van de individuele leersnelheid en de beschikbare tijd. Bij een gemiddelde van 6 modulen per jaar kunt u de propedeuse in tweeënhalf jaar afronden en de postpropedeuse in vierenhalf jaar. Als u eerder een hbo- of wo-studie geheel of gedeeltelijk hebt gevolgd, kunt u vrijstelling vragen. Elk vrijstellingsverzoek wordt individueel beoordeeld. Voor studenten die beschikken over een in overleg met de faculteit vastgesteld cursustraject is het uitgangspunt dat er geen studiepunten verloren gaan. Reeds bestelde (al dan niet afgeronde) cursussen uit het traject, die niet meer in de opleiding zitten kunnen achtereenvolgens worden ingebracht in 1) de vrije ruimte, als die is opgevuld, dan 2) het gebonden keuzeblok B, als die is opgevuld, dan 3) het gebonden keuzeblok A, als dan nog niet alle cursussen zijn ondergebracht, is een individuele regeling van de Facultaire toelatingscommissie noodzakelijk.
Titel Eindopdracht U sluit u bacheloropleiding af met een eindopdracht. De bacheloreindopdracht is geïntegreerd in de cursus ‘Virtueel milieuadviesbureau’ (VMAB, N5021n). In deze cursus combineert u het leren onderzoeken met het werken als milieuprofessional. Daarvoor werkt u projectmatig aan onderzoeksopdrachten van externe opdrachtgevers uit het milieuwerkveld in het virtueel milieuadviesbureau: InCompany Milieuadvies.
Na het behalen van het diploma van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen mag u de titel BSc (Bachelor of Science) voeren. U bent dan ook al een heel eind op weg naar de mastertitel: MSc (Master of Science). Deze titel kunt u verwerven door het volgen van de éénjarige (bij voltijds studeren) masteropleiding Milieuwetenschappen.
9
Opleidingsschema bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen code titel modulen begeleidingsvorm tentamenvorm
tentamendata sept. ‘11 - aug. ‘12
blz.
Propedeuse N14112 Aarde, mens en milieu - introductie 2 in de milieu- natuurwetenschappen N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie 1
groepsbijeenkomsten schriftelijk (ov) regionaal contactpersoon
24-1, 3-4, 12-6, 21-8
25
standaard, landelijke dag, schriftelijk (ov) virtuele groepsbijeenkomsten
7-11, 4-4, 20-8
37
N05121
standaard, landelijke dag
volgens afspraak
39
Natuurkunde
1
CBI (mc)
N06221 Levenswetenschappen 2: fysiologie 1
standaard, landelijke dag schriftelijk (ov) virtuele groepsbijeenkomsten
25-1, 13-6, 22-8
38
N04122
Geologie rondom plaattektoniek
standaard, landelijke dag
CBI (mc)
volgens afspraak
35
N47111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 1 (in aanbod 1-2-2012)
standaard, landelijke dag, virtuele groepsbijeenkomsten
CBG (mc+ov)
11-6, 21-8
42
2
N48111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 2 1 N03221 Gegevens en gevolgtrekkingen 1
deze cursus wordt in het studiejaar 2011-2012 nog niet aangeboden
43
standaard
schriftelijk (mc)
23-1, 2-4, 20-8
33
N07132 Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling 2 N99111 Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen 1
standaard, regionaal contactpersoon
opdracht
volgens afspraak
39
7 verplichte dagen in Wageningen
practicum
volgens afspraak
34
N61311 Academische vaardigheden 1 groepsbijeenkomsten opdrachten milieuwetenschappen Gebonden keuzeblok A (eis 12 modulen uit 14) N01211 Duurzaam ondernemen 1 standaard, landelijke dag opdracht
zie rooster bij cursusmateriaal
26
volgens afspraak
29
N13211
opdracht
volgens afspraak
29
N15241 Milieubeleid: theorie en praktijk 1 standaard, startbijeenkomst verplicht N23212 Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp 2 standaard, landelijke dag N25211 Environmentally Improved Production 1 standaard, landelijke dag N29211 Bodem en water: een stroomgebiedbenadering 1 standaard, landelijke dag N30321 Voedselveiligheid 1 standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
38
opdracht
volgens afspraak
40
schriftelijk (ov) + opdracht
24-1, 3-4, 21-8 volgens afspraak
31
CBG (mc+ov)
9-11, 24-11, 12-6
28
opdracht
volgens afspraak
46
N39211 Gezondheid in perspectief 1 N42112 Organismen in hun omgeving: 2 toxicologie en afweersystemen N43211 Gedrag en effecten van contaminanten: 1 een introductie in de milieuchemie N45211 Energy Analysis 1
standaard, startbijeenkomst in september (verplicht)
opdracht
volgens afspraak
36
standaard, landelijke dag
CBI + opdracht
volgens afspraak
41
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc+ov)
23-1, 2-4, 20-8
32
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
30
C51211
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
43
- Vrije ruimte 1 Postpropedeuse (28 modulen) Basisbachelor
Ecosystems and Human Well-being
Schrijfpracticum 2: academisch schrijven
1
standaard, landelijke dag
Gebonden keuzeblok B (eis 4 modulen uit 14)
10
N04211
Natuurwetenschappelijke modellen
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
40
N08311 N12211
Voeding en gezondheid
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
46
Remote Sensing: Basics and 1 standaard, landelijke dag schriftelijk (mc) Environmental Applications
8-11, 25-1, 4-4
42
N14211
Geologie rondom ijstijden
4-4, 13-6, 22-8
35
1
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc)
code titel modulen begeleidingsvorm tentamenvorm
tentamendata sept. ‘11 - aug. ‘12
blz.
N32221
Gedragsbiologie
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
33
N34212
Biologie van cellen
2
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc)
7-11, 25-1, 11-6
28
N35221
Geo Information Systems (GIS)
1
elektronisch, landelijke dag
schriftelijk (mc+ov)
34
N49111
Wiskunde voor milieuwetenschappen (in aanbod 1-2-2012)
1
standaard
CBG (ov)
22-8
47
B53321
Beleidsadvisering
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
27
B54311
Beleidsonderzoek
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
27
C01221
Wetenschapsleer
1
landelijke studiedag
CBI (mc)
volgens afspraak
47
S25211
Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie
1
standaard
CBI (mc)
volgens afspraak
37
S60331
Inleiding in de gezondheidspsychologie
1
standaard
CBI (mc)
volgens afspraak
36
7 groepsbijeenkomsten
opdracht
volgens afspraak
44
Eindbachelor -
Vrije ruimte
4
N5021N
Virtueel milieuadviesbureau (waarvan 3 modulen geïntegreerde eindopdracht)
3-7
Computergebaseerd toetsen Computergebaseerd toetsen houdt in dat de afname van regulier schriftelijke tentamens niet op papier verloopt maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen. In het opleidingsschema kan de afkorting CBI of CBG zijn opgenomen. Staat er CBI, dan betekent dit dat het tentamen individueel wordt afgenomen. Staat er CBG, dan wordt het tentamen groepsgewijs afgenomen.
Landelijke dagen Landelijke dag eerste semester zaterdag 8 oktober 2011 studiecentrum Utrecht
Landelijke dag Levenswetenschappen zaterdag 17 maart 2012 studiecentrum Utrecht
Begeleiding voor de volgende cursussen: - Duurzaam ondernemen - Energy Analysis - Environmentally Improved Production - Environmental Policy in an International Context - Gedrag en effecten van contaminanten - Milieubeleid: theorie en praktijk - Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp - Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen - Risico’s: besluitvorming over veiligheid en milieu
Begeleiding voor de volgende cursussen: - Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese - Biologie van cellen - Ecosystems and Human Well-being - Gedragsbiologie - Levenswetenschappen 1: evolutie - Levenswetenschappen 2: fysiologie - Natuurkunde - Natuurwetenschappelijke modellen - Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 - Voedselveiligheid - Voeding en gezondheid
Landelijke dag Aardwetenschappen zaterdag 10 december 2011 studiecentrum Utrecht Begeleiding voor de volgende cursussen: - Bodem en milieu - Bodem en water - Geo Information Systems (GIS), - Geologie rondom plaattektoniek, - Geologie rondom ijstijden, - Remote Sensing: basics and environmental applications
11
Masteropleiding Milieuwetenschappen (14 modulen)
De masteropleiding Milieuwetenschappen biedt integratie van kennis, inzicht en vaardigheden. U studeert volgens een individueel vastgesteld traject rondom een zelf gekozen milieuwetenschappelijk onderzoek. Als afgestudeerde kunt u zelfstandig wetenschappelijk onderzoek verrichten of wetenschappelijke kennis gebruiken voor toepassingen in de praktijk. Het opleidingsschema van de masteropleiding vindt u op pag.13.
Studietraject Het studietraject stelt u samen in overleg met de faculteit. Uitgangspunt daarbij zijn uw persoonlijke leerdoelen en situatie, en de kennis en vaardigheden die u al verworven hebt. Het afstudeeronderzoek staat centraal. Dit beslaat inclusief het schrijven van het onderzoeksvoorstel - 8 van de in totaal 14 modulen. Van de overige 6 modulen vult u er twee in met specifieke cursussen ter voorbereiding op het afstudeeronderzoek. De andere vier modulen zijn verplicht voor alle masterstudenten. Deze cursussen richten zich ondermeer op internationaal samenwerkend leren en op het publiceren van uw afstudeeronderzoek We geven drie voorbeelden voor het invullen van een mastertraject:
1. Natuurwetenschappelijk Bij deze benadering ligt de nadruk op de natuurwetenschappelijke aspecten van milieuvraagstukken en de mogelijke, technologische oplossingen. In dit traject volgt u vooral voorbereidende cursussen die zich richten op ecologie, duurzame technologie, energie, milieuchemie en natuurwetenschappelijke modellen, maar ook gezondheids- en beleidsaspecten kunnen aan de orde komen.
2. Beleidsgericht Het accent bij deze invulling ligt op de sociale en beleidsmatige aspecten van milieuproblemen. Dit alles tegen de achtergrond van het streven naar duurzame ontwikkeling. U gaat in op de verantwoordelijkheden van economische sectoren en van overheden, en op de invloed van maatschappelijke processen. De cursussen in dit traject behandelen onder meer internationaal milieubeleid, milieurecht, duurzaam ondernemen en beleidsevaluatie.
3. Gezondheidkundig U kunt het accent ook leggen op de gezondheid van de mens in relatie tot zijn milieu. De voorbereidende cursussen in dit traject gaan onder meer in op (milieu)gezondheid, toxicologie en voedselveiligheid.
Afstudeerplek Het afstudeeronderzoek vindt plaats bij een kennisinstituut (zoals TNO, RIVM, RIZA, Alterra), een onderzoeksgroep van een universiteit, een overheidsorganisatie (Rijkswaterstaat, Provincie), een milieuorganisatie of een bedrijf. Vaak is het mogelijk het afstudeeronderzoek bij de eigen werkgever uit te voeren, soms ook in het buitenland.
12
Bij het afstudeeronderzoek wordt u begeleid door een docent of hoogleraar van de Open Universiteit en door een deskundige op de afstudeerplek.
Toelatingseisen Toelating tot de masteropleiding Milieuwetenschappen is afhankelijk van uw vooropleiding. Deze toelating is: - rechtstreeks na een afgeronde wo-bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen - via een verkorte bacheloropleiding (bij de Open Universiteit) na een verwante hbo-opleiding, ook als deze niet is afgerond. De mate waarin de vooropleiding verwant en afgerond is, bepaalt de omvang van het resterend studiepad. - via een schakelprogramma na een natuurwetenschappelijke, bestuurskundige of beleidswetenschappelijke wo-opleiding (drs. of MSc). Dit schakelprogramma bestaat uit een beperkt aantal cursussen als aanvulling op uw vooropleiding.
Mastercommunity Op Studienet is - speciaal voor masterstudenten - een mastercommunity ingericht. Op deze plek staat alle informatie over de masteropleiding bij elkaar. De site biedt een extra mogelijkheid voor contact met medestudenten en docenten. Studenten die zijn ingeschreven voor de afstudeeropdracht, European Virtual Seminar on Sustainable Development (EVS) of Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability worden automatisch toegelaten. De mastermentor regelt de toelating voor studenten die de masterintake hebben gedaan. Studenten die in de eindfase van de bachelor zijn en belangstelling hebben voor de masteropleiding, kunnen bij het mastermentoraat toegang vragen als gast. U kunt dan alvast rondneuzen op de site. Het mastermentoraat bereikt u via www.ou.nl/nw >> onderwijs.
Masterdag Voor alle studenten die de masteropleiding Milieuwetenschappen volgen, dan wel het schakelprogramma voorafgaand aan deze opleiding, wordt ĂŠĂŠn keer per jaar een Masterdag georganiseerd in studiecentrum Utrecht. In 2012 is dit voor het eerst en wel op zaterdag 9 juni.
Deze Masterdag zal ingevuld worden met presentaties van studenten over hun onderzoeksvoorstel of onderzoeksresultaten, met een lezing (door een docent) over onderzoek dat aan de faculteit Natuurwetenschappen wordt verricht of met een lezing door een gastspreker, met informatie over de masteropleiding en (in de toekomst) met begeleiding van mastercursussen. Het is vooral ook een dag waar masterstudenten (en docenten) elkaar ontmoeten en motiveren.
Master-intake Als u daadwerkelijk besluit om de masteropleiding te volgen, begint u met de master-intake. Hiertoe vult u een intakeformulier in, waarin naast vooropleiding en ervaring vooral ook wensen en mogelijkheden ten aanzien van het afstudeeronderzoek geïnventariseerd worden. Op grond van dit formulier vindt overleg plaats met de intake-docent. Tijdens deze intake kunnen afstudeeronderwerp en eventuele afstudeerplek al wat concreter worden. U krijgt dan een begeleider van de Open Universiteit toegewezen voor de afstudeeropdracht. Dat is een docent van de faculteit Natuurwetenschappen die goed past bij het beoogde onderwerp van uw onderzoek. Bij de intake kan – afhankelijk van uw afstudeeronderwerp – ook uw voorlopig studietraject worden vastgesteld. Met de cursussen van dit traject kunt u beginnen voorafgaand aan het afstudeeronderzoek. Meer informatie over de intakeprocedure, alsook het in te vullen vragenformulier, vindt u op www.ou.nl/nw.
Eénjarige master De studieduur hangt af van het individuele studietempo en de beschikbare tijd. Uitgaande van een gemiddelde van 6 modulen per jaar, kunt u de masteropleiding in tweeënhalf jaar afronden. Of in één jaar bij voltijds studeren.
Titel Als afgestudeerde van de masteropleiding Milieuwetenschappen mag u de titel MSc (Master of Science) voeren.
Opleidingsschema masteropleiding Milieuwetenschappen code titel modulen begeleidingsvorm tentamenvorm N31211 N12311 N44311
tentamendata sept. ‘11 - aug. ‘12
blz.
European Virtual Seminar on Sustainable Development
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
32
European Union, Governance and Sustainability (in aanbod 1-2-2012)
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
31
Environmental problems: crossing boundaries between science, policy and society (in aanbod 1-2-2012)
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
30
Studietraject voorbereiding afstudeeronderzoek
2
Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen
1
individueel
opdracht
volgens afspraak
41
Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen
7
individueel
opdracht
volgens afspraak
26
N41311 Scientific and Professional Publishing on 1 elektronisch opdracht Environment and Sustainability
volgens afspraak (feb tot juni)
44
N87311 N87318
13
Studiebegeleiding, docenten en mentoren Studeren aan de Open Universiteit wordt ook wel aangeduid als ‘begeleide zelfstudie’. Er zijn diverse vormen van begeleiding die bij de opleidingen van de faculteit Natuurwetenschappen gehanteerd worden. In het opleidingsschema en op de cursussite staat de begeleidingsinformatie. Hieronder vindt u in het kort de verschillende vormen van begeleiding.
Mentoraat
Virtuele groepsbijeenkomsten
Als student van de faculteit Natuurwetenschappen krijgt u ondersteuning van een mentor. De rol van mentor wordt vervuld door een docent. De mentor adviseert en bemiddelt bij het samenstellen en plannen van een studiepad en kan helpen bij het oplossen van studieproblemen. Dat gebeurt telefonisch, per e-mail of tijdens een faceto-face gesprek. Wanneer de problemen het gevolg zijn van regels of procedures bij de Open Universiteit, kan de mentor binnen de organisatie naar een oplossing zoeken.
Bij sommigen cursussen zijn de bijeenkomsten geheel elektronisch in een zogenaamde virtuele klas. U volgt dan vanuit u eigen huis een werkcollege samen met de docent en andere studenten vanaf uw eigen computer.
Het mentoraat wordt aan iedere student aangeboden, zowel in de bachelor- als in de masteropleiding. Aan het begin van de bacheloropleiding, bij de starterscursus, krijgt u op grond van uw regio een mentor toegewezen. Meestal houdt u deze mentor tijdens uw verdere bacheloropleiding. Als u aan het eind van de bachelorstudie de masterintake hebt gedaan, komt u in het mastermentoraat. De mastermentoren bewaken het proces tussen intake en afstuderen in de master. www.ou.nl/nw >> Onderwijs
Landelijke dagen Bij een aantal cursussen wordt een landelijke dag georganiseerd in studiecentrum Utrecht. Zie pag. 11 en het rooster voor groepsbegeleiding dat per semester verschijnt. Het ochtendprogramma van deze dagen is opgezet rond een actueel thema met een deskundige spreker en workshops over het betreffende vakgebied. Gezocht wordt naar een thema dat raakvlakken heeft met zoveel mogelijk van de cursussen waarin begeleiding geboden wordt in de namiddag van deze dag. Als u bent ingeschreven voor een cursus waarbij landelijke dagen worden georganiseerd, ontvangt u per mail informatie. Zodra het programma bekend is van een landelijke dag vindt u dit op Studienet en onder de nieuwsrubriek op www.ou.nl/nw. Daar staat ook hoe u zich kunt aanmelden.
Elektronische begeleiding Alle cursussen van de faculteit Natuurwetenschappen worden begeleid via een online leeromgeving, studietaken op internet, nieuwsfora en e-mail. Indien van toepassing worden studenten vanuit deze website geleid naar een specifieke elektronische leeromgeving.
Individuele begeleiding in de afstudeerfase In de afstudeerfase krijgt u bij stage, practica en scriptie, individuele begeleiding. U maakt hierover samen met uw begeleider afspraken.
Wijzigingen in studiebegeleiding Standaardbegeleiding Iedere cursus heeft een studiebegeleider bij wie u in beperkte mate terecht kan voor inhoudelijke vragen over een cursus. Dit kan telefonisch of via e-mail. Op de cursussite staat per cursus de begeleider vermeld. In de elektronische leeromgeving kunt u via de discussiegroep vragen stellen aan medestudenten en begeleiders/docenten.
Groepsbijeenkomsten Bij een aantal cursussen worden (soms verplichte) groepsbijeenkomsten georganiseerd. Deze vinden plaats in de avonduren of op zaterdag in de studiecentra. Afhankelijk van de cursus worden de bijeenkomsten in één of meer studiecentra georganiseerd. Tijdens de bijeenkomsten gaat u samen met de cursusbegeleider en medestudenten dieper in op de leerstof en bereidt u zich voor op het tentamen. Na inschrijving voor een cursus waarbij groepsbegeleiding gegeven wordt, ontvangt u per brief informatie, inclusief de aanmeldingsprocedure. Zie ook de cursussite.
14
Op Studienet treft u de meest recente wijzigingen van data, locaties en spreekuurtijden van de begeleider van de cursus aan. U wordt ook in de rubriek Studiebegeleiding in Modulair van deze wijzigingen op de hoogte gehouden. Raadpleeg daarom ook deze rubriek.
Bereikbaarheid De faculteit Natuurwetenschappen streeft naar optimale bereikbaarheid. Zo ontvangt u binnen twee werkdagen een reactie op uw mail, tenzij de betreffende medewerker nadrukkelijk anders heeft vermeld (bijvoorbeeld in verband met een deeltijdaanstelling). Als de reactie volgens u niet tijdig of adequaat is, kunt u dit melden bij het secretariaat nw.sec@ou.nl. Wij nemen dan contact met u op.
ir. Ton Baltissen
drs. Els Jans
drs. Wessel Slot
ton.baltissen@ou.nl
mentor Zuidoost4
di t/m do 09.00-17.00 uur
els.jans@ou.nl
Heerlen 045 - 576 26 62 wessel.slot@ou.nl
dr. Frank van Belleghem
dr. ir. Joop de Kraker
drs. Guido Timmermans
mentor regio Vlaanderen5
ma t/m do 09.00-17.00 uur
di en wo 09.00-13.00 uur
ma en wo 09.00-17.00 uur
Heerlen 045 - 576 24 55
do en vr 09.00 - 17.00 uur
Heerlen 045 - 576 25 68
joop.dekraker@ou.nl
Heerlen 045 - 576 27 35 guido.timmermans@ou.nl
frank.vanbelleghem@ou.nl prof. dr. Carolien Kroeze dr. Ron Cörvers
carolienkroeze@ou.nl
dr. ir. Willemijn Tuinstra
ma, di, vr 09.00-17.00 uur
ma 09.00 - 17.00 uur
Heerlen 045 - 576 28 09
Heerlen 045 - 576 28 77
ron.corvers@ou.nl
willemijn.tuinstra@ou.nl ir. Angelique Lansu
prof. dr. Rietje van Dam
ma, di, do, vr 09.00-17.00 uur
dr. Daisy Tysmans
rietje.vandam-mieras@ou.nl
Heerlen 045 - 576 28 08
ma t/m vr 09.00-17.00 uur
angelique.lansu@ou.nl
Heerlen 045 - 576 21 94 daisy.tysmans@ou.nl
dr. Joseph Leinders dr. ir. Lily Fredrix
ma, di, do, vr 09.00-17.00 uur
dr. Pieter Valkering
mentor masteropleiding
Heerlen 045 - 576 28 77
di en wo 09.00 - 17.00 uur
ma t/m do 10.00-16.30 uur
joseph.leinders@ou.nl
Heerlen 045 - 576 23 64 pieter.valkering@ou.nl
Heerlen 045 - 576 27 08 lily.fredrix@ou.nl dr. Ansje Löhr
drs. Pieter Geluk onderwijscoördinator, mentor
ma t/m vr 09.00-17.00 uur
dr. Dennis Uit de Weerd
Heerlen 045 - 576 28 35
mentor regio Noordoost1
ansje.lohr@ou.nl
di en do 09.00-17.00 uur sc Zwolle 038 - 429 76 17
sc Utrecht en masteropleiding ma t/m wo 09.00-17.00 uur Heerlen 045 - 576 27 57 do sc Utrecht 030 - 251 18 27
eerste vr van de maand dr. Raymond Niesink
10.15.-16.00 uur
rniesink@wish.net
sc Groningen 050 - 313 83 00 dennis.uitdeweerd@ou.nl
pieter.geluk@ou.nl
drs. Jikke van Wijnen prof. dr. Piet Glasbergen
prof. dr. Paquita Pérez
mentor regio Noordwest2
piet.glasbergen@ou.nl
paquita.perez@ou.nl
ma, wo, do en vr sc Amsterdam 020 - 578 84 25 jikke.vanwijnen@ou.nl thuis 035 - 691 88 26
dr. Rinus van Herpen
prof. dr. Ad Ragas
mentor sc Nijmegen
ad.ragas@ou.nl
do 14.00-18.00 uur 1
sc Nijmegen 024 - 361 20 00
Regio Noordoost: studiecentra
Groningen, Enschede, Zwolle,
rinus.vanherpen@ou.nl
Leeuwarden en Emmen dr. Johan van Rhijn dr. Mariëtte van Huijstee
ma t/m vr 09.00-17.00 uur
wo 18.00-21.00 uur
thuis 059 845 17 93
Amsterdam: 020 - 5788411
Regio Zuidwest: studiecentra
Rotterdam, Den Haag, Breda en dr. Threes Smijs
dr. Ingrid Holtkamp
mentor regio Zuidwest3
ma en wo 9.30-16.30 uur
ma, di 13.00 - 20.30 uur,
sc Den Haag 070 - 750 82 61
do 10.00 - 17.30 uur
ingrid.holtkamp@ou.nl
sc Rotterdam 010 - 277 14 86 wo 8.30 – 17.00 uur
ma t/m wo, vr 09.00-16.30 uur
Regio Noordwest: studiecentra
Amsterdam en Alkmaar 3
mariette.vanhuijstee@ou.nl
dr. Wilfried Ivens
2
Vlissingen 4
Regio Zuidoost: studiecentra
Eindhoven en Parkstad Limburg 5
Regio Vlaanderen:
thuis 071 - 522 18 46
studiecentra Antwerpen, Gent,
threes.smijs@ou.nl
Kortrijk, Leuven, Brussel en Diepenbeek
Heerlen 045 - 576 27 07 wilfried.ivens@ou.nl
15
Voor studenten, door studenten Studiecentra De studiecentra, in totaal 22 vestigingen in Nederland en BelgiĂŤ, zijn er op ingericht u aanvullende ondersteuning te bieden tijdens uw studie. U legt er tentamen af en er vinden groepsbijeenkomsten en faculteitsdagen plaats. In het studiecentrum kunt u terecht tijdens de openingstijden, voor sommige studiecentra wordt u gevraagd eerst een afspraak te maken. Meer informatie hierover vindt u op onze website. www.ou.nl/studiecentra
NW-nieuwsbrief Bij de faculteit Natuurwetenschappen verschijnt - drie keer per jaar - de NW-nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief is bestemd voor studenten, cursisten, afgestudeerden en faculteitsmedewerkers. De NW-nieuwsbrief geeft een beeld van de activiteiten van studenten en medewerkers, en van de ontwikkelingen binnen het onderwijs en vakgebied via artikelen over onderzoek van studenten, afgestudeerden en medewerkers. Ook besteedt de nieuwsbrief aandacht aan vragen rond begeleiding en vernieuwingen in het onderwijs. Vaste rubrieken zijn onder meer: nieuw verschenen cursussen, de student, een column rond actuele natuurwetenschappelijke vraagstukken, Wetenswaard en Onderzocht. In Wetenswaard staat informatie over afstudeeropdrachten en afgestudeerden, korte berichten en een agenda met allerhande activiteiten van de faculteit. De nieuwsbrief bevat ook berichten van de faculteitsvereniging NouW. De NW-Nieuwsbrief wordt gratis verspreid onder alle studenten natuurwetenschappen. Ook andere belangstellenden kunnen het blad ontvangen op aanvraag bij het secretariaat Natuurwetenschappen en het is beschikbaar in alle studiecentra. Een elektronische versie is steeds na verschijnen beschikbaar via de website: www.ou.nl/nw. De redactie wordt gevormd door: Roel Hoekstra, Lily Fredrix, Angelique Lansu, Jikke van Wijnen en Evelin Karsten-Meessen. Lezersbijdragen zijn welkom op het redactieadres: Open Universiteit, faculteit Natuurwetenschappen, NW-nieuwsbrief, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen.
NW-symposium Ieder jaar in november organiseert de faculteit een symposium voor studenten en medewerkers. In het ochtendprogramma staan diverse lezingen voor alle (rond de honderd) aanwezigen, in de middag worden in kleinere groepen workshops georganiseerd die verband houden met het thema. In de organisatie en presentatie van workshops spelen studenten vaak een rol. Soms is er ruimte voor andere themagebonden presentaties door studenten, zoals posters. Traditioneel worden aan het einde van het symposium de afgestudeerden van het afgelopen jaar gehuldigd. Tijdens de koffie, de lunch en de afsluitende borrel is volop gelegenheid voor het leggen van contacten met medestudenten en de begeleiders die, zo mogelijk, allemaal aanwezig zijn. Dit jaar vindt het symposium op 5 november 2011 plaats in Eindhoven rond het thema rampen en risico’s.
Faculteitsvereniging NouW NouW is de vereniging voor alle studenten, cursisten, medewerkers en alumni uit het studiegebied Milieu-natuurwetenschappen van de Open Universiteit. De faculteitsvereniging is opgericht op 11 februari 1995 als onderdeel van de faculteit Natuurwetenschappen. NouW bevordert de contacten tussen studenten, medewerkers en alumni en behartigt hun belangen binnen de overlegorganen van de Open Universiteit. NouW doet dit op verschillende manieren: - organiseren van de NouW-dag in het voorjaar, de Rijp- en groendag in de zomer en de Diabolodagen in september en streeft daarbij naar een goede mix van lering en vermaak - deelname aan de organisatie van het NW-symposium - stimuleren van regiogroepen. Momenteel zijn er regiogroepen actief in Zuid-Nederland (Regiogroep Zuid) en in de randstad (studiegroep NW Den Haag). Deze groepen organiseren o.a. excursies, lezingen en bieden de studenten een extra stimulans om dicht bij huis mee te doen met NW-activiteiten. Contactpersoon: Koen Romijn (Zuid-West).
16
- voeren van een eigen website met een overzicht van de activiteiten en een eigen alumni-pagina: www.open.ou.nl/nouw - verzorgen van de NouW-pagina in de NW-nieuwsbrief - fungeren als achterban voor NouW-leden in de Opleidingscommissie - optreden als vraagbaak voor studenten - bieden van activiteiten voor de cursus Academische vaardigheden Milieuwetenschappen (AVM) - in de breedste zin leggen van contacten tussen de leden, de Open Universiteit en overige relevante organisaties. Het dagelijks bestuur is samengesteld uit: - Caroline van der Laan, voorzitter - Pieter Geluk, vice-voorzitter - Abel Holkema, secretaris, e-mail: nouw@nouw.nl - José Luis Salve, penningmeester - Diana Hendrickx, PR-functionaris - Anneke Palsma, lid - Elly Gudden, lid U kunt lid worden van NouW door een e-mail met uw gegevens te sturen naar de penningmeester van NouW (José Luis Salve, e-mail: penningmeester@nouw.nl) onder gelijktijdige overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer 7234976, ten name van NouW, Faculteitsvereniging OU, Duiven. De contributie bedraagt (minimaal) € 20,- per jaar, € 7,50 voor starters (Aarde, mens en milieu). NouW-leden krijgen korting op het lidmaatschap van de Vereniging van Milieuprofessionals (VVM). Voor € 40,- bent u VVM-lid, ontvangt u het maandblad Milieu en kunt u naar interessante milieubijeenkomsten.
Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen Binnen de faculteit Natuurwetenschappen is een Opleidingscommissie actief. Deze commissie is samengesteld uit drie studenten en drie medewerkers. De commissie heeft als taak: - advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling van de opleidingen van de faculteit Natuurwetenschappen - jaarlijks de uitvoering van die regeling te beoordelen - gevraagd en ongevraagd advies te geven over het onderwijs aan de faculteit Natuurwetenschappen. De Opleidingscommissie Natuurwetenschappen werkt aan een studentenpanel van studenten die willen meedenken en meepraten met de commissie. U kunt zich hiervoor aanmelden bij de secretaris. De samenstelling van de commissie is als volgt: - Frank van Belleghem, docent-lid en voorzitter - Ansje Löhr, docent-lid - Threes Smijs, docent-lid - Dennis Uit de Weerd, plv. docent-lid - Jeanne van Amesfoort, student-lid - Caroline van der Laan, student-lid - Anita van den Wijngaard, student-lid - Cock van der Kaaij , plv. student-lid - ambtelijk secretaris: Pieter Geluk Indien u in contact wilt komen met de Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen kunt u zich richten tot de secretaris, tel 045-576 27 57 of e-mail: pieter.geluk@ou.nl.
Studentenraad Studenten worden vertegenwoordigd door de Studentenraad. De raad heeft instemmingbevoegdheid op het algemene deel van de Onderwijs- en examenregeling (OER) en adviesbevoegdheid op de specifieke delen. Verder kan de raad advies uitbrengen over zaken die direct in verband staan met de geboden studiemogelijkheden en faciliteiten daartoe, bijvoorbeeld: - het ontwikkelen van opleidingen - beleidszaken met betrekking tot voorzieningen voor studenten - de studiebegeleiding van studenten.
17
Daarnaast kan de Studentenraad uit eigen beweging advies uitbrengen aan de Raad van toezicht of aan het College van bestuur, over aangelegenheden van de Open Universiteit die in het bijzonder studenten aangaan. De bevoegdheden van de Studentenraad zijn geregeld in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW), en in het reglement van de Studentenraad. De Studentenraad kan voor overleg vertegenwoordigers van bestuurlijke organen uitnodigen en zich laten bijstaan door inhoudelijk deskundigen. De Studentenraad bestaat uit maximaal negen leden die bij geheime stemming worden gekozen door en uit studenten. De zittingstermijn is twee jaar. De Studentenraad vergadert doorgaans één keer per maand en overlegt eens per kwartaal met het College van bestuur; de vergaderingen zijn openbaar. Indien u een bijeenkomst wilt bijwonen dan kunt u zich voorafgaand aanmelden via studentenraad@ou.nl. Informatie over de agendapunten, notulen, reglement en andere berichten van de Studentenraad vindt op Studienet.
Bibliotheekvoorzieningen De bibliotheekfaciliteiten van de Open Universiteit bestaan uit een digitale bibliotheek, toegang tot de catalogus Picarta, toegang tot universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek. Deze faciliteiten zijn bereikbaar via Studienet, Mijn werkplek en www.ou.nl/ub. U heeft rechtstreeks toegang tot de digitale bibliotheek met een dertigtal belangrijke informatiebestanden en/of zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen. De instructievideo geeft uitleg over het gebruik van de digitale bibliotheek. Daarnaast wordt meer informatie verstrekt via de veelgestelde vragen en nieuwsberichten. Heeft u inhoudelijke vragen over de collectie, dan kunt u Ask Your Librarian raadplegen. www.ou.nl/bibliotheek of www.ou.nl/ub
Academia en SURFspot De Open Universiteit is aangesloten op de SURFfederatie, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia, en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academiamateriaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medische wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en curiosa. Er zijn Polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. SURFspot is de ict-webwinkel voor het onderwijs waar officiële software en andere ict-producten tegen voordelige prijzen aangeschaft kunnen worden. www.ou.nl/computergebruik
(Bijna) alumnus? Als u de eindstreep van uw studie heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als Alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zicht heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de Alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonderzoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken. www.ou.nl/alumni
18
Tentamen Elke cursus wordt afgesloten met een of meer tentamens. Soms is een combinatie van tentamenvormen ook mogelijk. In het opleidingsschema en op de cursussite staat aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten.
Regulier schriftelijk tentamen Dit tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Deze tentamens worden afgenomen op vastgestelde dagen tijdens vastgestelde periodes per academisch jaar.
Tentamenperiode 29 t/m 31 augustus 2011
Sluitingsdatum aanmelding
Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
3 augustus 2011
2 t/m 4 april 2012
7 maart 2012
7 t/m 9 november 2011
12 oktober 2011
11 t/m 13 juni 2012
16 mei 2012
23 t/m 25 januari 2012
28 december 2011
20 t/m 22 augustus 2012
25 juli 2012
De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster.
Computergebaseerd toetsen - CBT CBT houdt in dat de afname van regulier schriftelijke tentamens niet op papier verloopt maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen. In het opleidingsschema kan de afkorting CBI of CBG zijn opgenomen. Staat er CBI, dan betekent dit dat het tentamen individueel wordt afgenomen. Staat er CBG, dan wordt het tentamen groepsgewijs afgenomen.
Bijzondere verplichting Een bijzondere verplichting, kan een werkstuk, opdracht, practicum, paper, case of scriptie e.d. zijn. Met de examinator spreekt u af wanneer u de bijzondere verplichting inlevert. Vanaf het einde van de propedeuse krijgt u hier mee te maken. In een themaverslag verwerkt u de door u verzamelde gegevens van het ‘Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen’. Het schrijven van een essay op academisch niveau vormt het sluitstuk van de cursus ‘Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling’. Voor velen is dit tevens de afsluiting van de propedeuse. Ook na de propedeuse is een verslag, een artikel of een andere opdracht een veel voorkomende tentamenvorm. Dit is opgenomen in de opleidingsschema’s in deze gids.
Aanmelden tentamen Voor alle tentamens, met uitzondering van de bijzondere verplichting, is het nodig dat u zich hiervoor tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij Mijn account op de website. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aanmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website. Er wordt een ontvangstbevestiging verstuurd nadat uw aanmelding is verwerkt. Een week voor de tentamendatum volgt uw oproepbrief. Hier op staan de tentamenlocatie, -datum, en het tafelnummer vermeld. Betreft uw tentamen een CBI-tentamen, dan ontvangt u alleen een oproepbrief.
Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief met een officieel certificaat als u geslaagd bent. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel twee dagen na het tentamen op de cursussite op Studienet geplaatst. www.ou.nl/tentamen
19
Vrijstelling voor de bacheloropleiding Iedereen van 18 jaar of ouder kan bij de Open Universiteit starten met een bacheloropleiding: er is dus geen vooropleidingseis zoals bij andere universiteiten. Heeft u in het verleden een wo- of hbo-opleiding afgerond, dan komt u altijd in aanmerking voor vrijstelling. De vrijstelling is ruimer naarmate er meer overeenkomst bestaat tussen uw afgeronde studie en uw nieuwe opleiding aan de Open Universiteit. Maar ook als er geen verwantschap is, of als u de studie niet hebt afgerond, kunt u een gedeeltelijke vrijstelling krijgen. Elke bacheloropleiding van de Open Universiteit heeft een vrije ruimte van 5 modulen (21,5 studiepunten) die u naar eigen keuze met onze cursussen kunt invullen. Wij vinden een brede universitaire opleiding belangrijk. Bij een reeds voltooide hbo- of wo-opleiding nemen we aan dat aan die breedte voldaan is en verlenen we vrijstelling in de vrije ruimte. Als er verwantschap bestaat tussen de eerder gevolgde en de te volgen opleiding, dan bepalen we op grond van inhoud, niveau en omvang, welke cursussen u al dan niet krijgt vrijgesteld.
Vrijstellingsprofielen Voor een aantal opleidingen bestaan vrijstellingsprofielen: een overzicht van de cursussen welke u met deze opleiding nog moet volgen en voor welke cursussen u wordt vrijgesteld. Deze profielen vormen het uitgangspunt bij de beoordeling van andere of onvoltooide opleidingen. Elke vrijstellingsaanvraag wordt getoetst op de mate van verwantschap en afronding. Voor de volgende opleidingen zijn vrijstellingsprofielen vastgesteld: - Hbo-milieukunde opleidingen profiel 1 - Hbo-biochemische en biomedische opleidingen profiel 2 - Hbo-chemische opleidingen profiel 3 - Hbo-fysische en technische opleidingen profiel 4 In het volgende overzicht kunt u zien welk studiepad resteert als u met een van de genoemde opleidingen instroomt in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Aangezien de vrijstellingsprofielen in de loop van het jaar bijgesteld kunnen worden, geven we hier slechts een indicatie waaraan geen rechten zijn te ontlenen. www.ou.nl/vrijstelling
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-milieukunde: 14 modulen (60,2 studiepunten) (profiel 1) code
titel
modulen
blz.
N14112 Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen Post-propedeuse
2
25
N61311
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
26
rest studiepad
8
N50213
Virtueel milieuadviesbureau 3
3
Propedeuse
20
44
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-biochemische/biomedische richtingen: 17 modulen (73,1 studiepunten) (profiel 2) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
25
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
39
26
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
rest studiepad
8
N50217
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
44
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-chemische richtingen: 19 modulen (81,7 studiepunten) (profiel 3) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
25
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
39
N13121
Levenswetenschappen 1: evolutie
1
37
N06221
Levenswetenschappen 2: fysiologie
1
38
26
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
rest studiepad
8
N50217
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
44
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-fysische/technische richtingen: 23 modulen (98,9 studiepunten) (profiel 4) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
25
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
39
N13121
Levenswetenschappen 1: evolutie
1
37
N06221
Levenswetenschappen 2: fysiologie
1
38
N04122 N47111
Geologie rondom plaattektoniek
2
35
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1
1
42
N48111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 2
1
43
26
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
rest studiepad
8
N50217
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
44
21
Toelating tot de masteropleiding Rechtstreekse toelating Met het bachelorgetuigschrift Milieu-natuurwetenschappen van de Open Universiteit bent u toegelaten tot de masteropleiding Milieuwetenschappen. Ook met een wo-bachelor- of doctoraalgetuigschrift van een gelijkwaardige opleiding bij een andere universiteit, kunt u worden toegelaten tot deze master. Een voorbeeld hiervan is de wo-bacheloropleiding Milieuwetenschappen.
Schakelprogramma Ook met een gelijkwaardige maar niet-verwante doctoraal of wo-masteropleiding bij een andere universiteit is toelating tot de masteropleiding mogelijk. Via een individueel schakelprogramma kunt u dan instromen in een, ook individueel vastgestelde, masteropleiding. Het voltooien van een schakelprogramma resulteert overigens niet in een bachelorgetuigschrift, maar wel in een toelating tot de aansluitende master.
Aanvragen Bij de Open Universiteit beslist de Commissie voor de examens over vrijstellingsaanvragen voor de bacheloropleidingen en verzoeken tot toelating tot de masteropleidingen, ongeacht of het hier gaat om verzoeken tot rechtstreekse toelating of toelating via een schakelprogramma. Elke aanvraag wordt individueel bekeken aan de hand van eerdergenoemde beoordelingscriteria. Daarom is het van belang dat u een verzoek tot vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding ook daadwerkelijk aanvraagt. Alleen aan een officiĂŤle, persoonlijke beschikking van de Commissie voor de examens (met betrekking tot vrijstelling of toelating) kunt u rechten ontlenen. Een verzoek tot vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding via een schakelprogramma moet schriftelijk worden gedaan met een aanvraagformulier Vrijstellings- en/of toelatingsverzoek. De kosten bedragen â‚Ź 150,-. Wanneer u rechtstreeks doorstroomt van de bacheloropleiding naar de masteropleiding moet u wel een verzoek tot toelating indienen, maar hier zijn geen kosten aan verbonden. Het formulier kunt u telefonisch aanvragen (045 - 576 28 88), of downloaden. www.ou.nl/toelating Het aanvraagformulier bevat een toelichting en een overzicht van de vereiste bewijsstukken die u met uw aanvraag moet meesturen. Bij het indienen van uw toelatingsverzoek is het van belang dat u dit zo gedocumenteerd mogelijk doet. Eventueel sluit u een overzicht bij waarin u aangeeft voor welke cursussen van de Open Universiteit u denkt vrijstelling te krijgen en op basis van welke voorkennis. Let wel dat u aan dit door uzelf opgestelde schema geen rechten kunt ontlenen.
22
Inschrijven en kosten Inschrijven U bepaalt zelf op welk moment u inschrijft. Dit kan op twee manieren. - Via digitale inschrijving op www.studieaanbod.ou.nl/inschrijven.htm. Op de betreffende cursuspagina staat de cursus uitgebreid beschreven. - Met een schriftelijk inschrijfformulier. Dit formulier kunt u downloaden van www.ou.nl/inschrijven. Wanneer u voor de eerste keer inschrijft voor een cursus, moet u een kopie van uw paspoort of identiteitskaart (beide zijden) bijvoegen of nasturen.
Inschrijfmogelijkheden Cursus U schrijft in en studeert per cursus. Een cursus bestaat uit één of meer modulen. Binnen de inschrijfduur van 14 maanden zijn studiebegeleiding en drie tentamenkansen inbegrepen.
Startpakket Twee vaste inleidende modulen van de bacheloropleiding.
Studiepakket Bestaande uit minimaal drie modulen naar eigen keuze. Bij een studiepakket krijgt u opnieuw 14 maanden inschrijfduur inclusief drie tentamenkansen, voor cursussen die u nog niet heeft afgerond. Dit geldt voor zover deze cursussen nog getentamineerd worden.
Wanneer inschrijven? Voor een goede studieplanning en een optimale benutting van de inschrijfduur, de begeleiding en de beschikbare tentamenmomenten, adviseren wij u eerst de Studieplanner op de website of het opleidingsschema in deze gids te raadplegen. Na verwerking van uw inschrijving, ontvangt u bericht op welke datum u bent ingeschreven. De inschrijfduur gaat op die datum in. www.ou.nl/studieplanner
Extra tentamenkansen Heeft u al uw tentamenkansen verbruikt, maar de cursus nog niet afgerond, dan kunt u extra kansen bijkopen. Dit kan zowel binnen de inschrijfduur als daarna, zolang de cursus wordt getentamineerd. Met een losse tentamenkans krijgt u acht maanden tijd om tentamen te doen of uw opdracht in te leveren. Het is niet noodzakelijk de tentamenkans aansluitend aan uw inschrijfduur te kopen. U kunt ook kiezen voor een tentamenpakket. Daarmee krijgt u voor elke nog niet afgeronde cursus opnieuw 14 maanden inschrijfduur inclusief drie tentamenkansen. Of u schrijft in voor een nieuw studiepakket (zie hiervoor).
Kosten Conform de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderwijs (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welke cursuskosten op uw inschrijving van toepassing zijn, is onder meer afhankelijk van uw studieverleden en uw keuze voor bachelor- en/of mastercursussen. Zie voor de actuele informatie over de kosten de uitgebreide studieinformatie op www.ou.nl/kosten
Prestatiebonus Elke module waarvoor u een certificaat heeft behaald, telt mee voor een prestatiebonus. Wanneer u in twee jaar voorafgaand aan een inschrijving een prestatiebonus voor zes modulen heeft opgebouwd, ontvangt u bij deze inschrijving automatisch een korting op de totale cursuskosten van € 115,-.
23
Betalingswijze U kunt de Open Universiteit machtigen het cursusgeld van uw rekening af te laten schrijven of zelf uw betaling versturen. Betalen in termijnen (6 of 12) is alleen via machtiging mogelijk en dan betaalt u € 20,aan administratiekosten. Het minimale termijnbedrag is € 27,- (€ 13,- bij KCOU).
Kortingsregeling cursusgeld – KCOU Heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Getoetst wordt ondermeer het belastbaar jaarinkomen van u en uw partner/ouder in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus. Achteraf wordt geen korting toegekend. www.ou.nl/kcou
Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan. U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan kunt u alleen de niet-vergoede kosten aftrekken als deze kosten voor aftrek in aanmerking komen.
Niet aftrekbare kosten Kosten voor huisvesting, werkkamer of studeerruimte, eten, drinken en kleding komen niet voor aftrek in aanmerking. Betaalde rente op een studielening of reiskosten naar studiecentrum of steunpunt en kosten van excursies en studiereizen zijn niet aftrekbaar.
Aftrekbare kosten Kosten van boeken, leermiddelen en lesgeld, waaronder de kosten voor modules, tentamens, aanvraag voor vrijstellingen en voor toelating tot de masteropleiding, komen in aanmerking voor aftrek. www.belastingdienst.nl
24
Cursusbeschrijvingen De cursusbeschrijvingen zijn alfabetisch gerangschikt. De meest actuele gegevens vindt u op onze website. U vindt daar ook extra informatie over ingangsvoorwaarden, cursusinhoud, tentaminering en begeleiding. Bij elke cursusbeschrijving in deze gids staat het webadres vermeld dat direct toegang geeft tot deze informatie. Alle beschreven cursussen maken deel uit van de bachelor- of masteropleiding van de faculteit Natuurwetenschappen. Volgt u deze opleiding, raadpleeg dan voordat u nieuwe cursussen gaat bestellen uw persoonlijk online studiepad in SRS (www.ou.nl/studiepad). Een aantal van deze cursussen kan tevens gevolgd worden als focusopleiding. Dit is bij de betreffende cursus vermeld.
Aarde, mens en milieu: introductie in de milieu-natuurwetenschappen (propedeusecursus tevens focuscursus)
Cursuscode: N14112 Studielast: 2 modulen
Het is 1991: acht mensen sluiten zich voor twee jaar op in een reusachtige kas in de woestijn van Arizona. Deze luchtdichte constructie bevat een aantal nagebouwde ecosystemen zoals een oceaan, een tropisch regenwoud, en een deel waarin voedsel wordt verbouwd. Is dit gesloten systeem - getiteld Biosfeer-2 - in staat planten, dieren en mensen in leven te houden zonder toevoer van verse lucht, water en voedsel? Dat doel is nooit gehaald, na anderhalf jaar moet zuurstof worden bijgepompt om verstikking van de bewoners te voorkomen. De belangrijkste les uit deze onderneming is dat er geen alternatief bestaat voor de originele biosfeer, de aarde met haar ecosystemen. Onze kennis schiet nog altijd tekort voor het ontwerpen van systemen die duurzaam leven mogelijk maken. Het Biosfeer-2 project heeft duidelijk gemaakt dat de aardse biosfeer van onschatbare waarde is, maar tegelijkertijd ook gevoelig voor menselijke verstoring. In de cursus Aarde, mens en milieu maakt u - met het verhaal van Biosfeer-2 als uitgangspunt - kennis met de processen die leven op aarde mogelijk maken. Ook leert u over de problemen die ontstaan bij verstoring van deze processen, zoals klimaatverandering. De rol van de milieunatuurwetenschappen bij het oplossen van deze problemen en bij het bevorderen van duurzame ontwikkeling komt uitgebreid aan de orde.
Voorkennis Natuurwetenschappelijke basiskennis is voldoende om de leerstof te begrijpen. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk om verwerkingsopdrachten te kunnen uitvoeren.
Docenten Dr. ir. Joop de Kraker (landelijke begeleider). Dr. Frank van Belleghem (Vlaanderen), drs. Els Jans (Eindhoven), dr. Threes Smijs (Amsterdam en Rotterdam) en dr. Dennis Uit de Weerd (Groningen, Zwolle). www.studieaanbod.ou.nl/N14112.htm
25
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen (mastercursus)
Cursuscode: N61311 Studielast: 1 module
De cursus Academische vaardigheden milieuwetenschappen is een bijzondere cursus. Ook de looptijd is bijzonder, omdat de student zich de deelvaardigheden die horen bij de cursus eigen kan maken vanaf de propedeuse tot het eind van de bacheloropleiding. Het doel is studenten de mogelijkheid te bieden bepaalde academische vaardigheden te verwerven, die nodig zijn voor een goede vakbeoefening in de toekomst. De student krijgt hierbij begeleiding en wordt beoordeeld. Voorbeelden zijn: het individueel voorbereiden en houden van een lezing, meedoen aan een discussie, een workshop voorbereiden en bijwonen, een poster presenteren, het opzetten van een onderzoek, het schrijven van een samenvatting of het zoeken naar literatuur.
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-7-2011)
Cursuscode: N87318 Studielast: 7 modulen
Het Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen vormt de voltooiing van de masteropleiding Milieuwetenschappen. Kennis, vaardigheden en inzichten die zijn verworven in de studie, worden tijdens het afstudeeronderzoek geĂŻntegreerd, toegepast en uitgebouwd. Binnen het afstudeeronderzoek zijn twee fasen te onderscheiden: de eigenlijke onderzoeksfase en een afsluitende fase waarin u een verslag schrijft en een voordracht houdt.
Ingangseisen
Ingangseisen
U kunt pas aan Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen beginnen wanneer het onderzoeksvoorstel door uw afstudeerbegeleider is goed gekeurd. Inschrijving is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten en pas na afronden van de cursus Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen (N87311).
U moet de propedeuse grotendeels afgerond hebben. De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
AfstudeercoĂśrdinator Drs. Pieter Geluk.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix (examinator), dr. Threes Smijs (plv. examinator) en diverse andere NW-docenten. www.studieaanbod.ou.nl/N61311.htm
26
www.studieaanbod.ou.nl/N87318.htm
Beleidsadvisering
Beleidsonderzoek
Cursuscode: B53321 Studielast: 1 module
Cursuscode: B54311 Studielast: 1 module
Hoe geef je op academisch niveau advies over overheidsbeleid? Dit is de centrale vraag in de cursus Beleidsadvisering. De antwoorden zijn niet alleen van belang voor beleidsmedewerkers bij de overheid, maar ook voor medewerkers van particuliere adviesbureaus en voor zelfstandige adviseurs. In deze cursus kunt u de theoretische kennis direct toepassen in casestudies. Binnen een realistische context geeft u beleidsadvies zoals dat voortvloeit uit de typische taken van een beleidsmedewerker. Net als in de praktijk gaat u beleid analyseren, en ontwerpen en anticiperen op reacties naar aanleiding van besluitvorming.
Als de overheid een probleem in de samenleving wil oplossen, wordt hiervoor beleid ontwikkeld. Een stap die altijd genomen moet worden is het betreffende maatschappelijke probleem vertalen in een beleidsprobleem. Hiervoor is beleidsonderzoek nodig: het systematisch ontwikkelen en evalueren van beleidsmaatregelen. In deze cursus past u de relevante bestuurskundige kennis direct toe in problemen uit de praktijk. U vervult de typische taken van een beleidsmedewerker op academisch niveau, zoals het evalueren van beleid en het diagnosticeren van beleid en organisatie.
Voorkennis
Voorkennis
Voorkennis wordt verondersteld op het niveau van de cursussen Inleiding politicologie en Organisatie en management.
Voorkennis wordt verondersteld op het niveau van de cursussen Inleiding in de politicologie en Organisatie en management.
Docent
Docent
Lic. Mimi Crijns.
Drs. Ger Arendsen.
www.studieaanbod.ou.nl/B53321.htm
www.studieaanbod.ou.nl/B54311.htm
27
Biologie van cellen
Cursuscode: N34212 Studielast: 2 modulen
Bodem en water: een stroomgebiedbenadering
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-7-2011)
Cursuscode: N29211 Studielast: 1 module
In de cursus ligt de nadruk op de overeenkomsten tussen alle soorten levende cellen. Daarom behandelen we cellen in deze cursus niet op de traditionele manier in ‘hokjes’ (plantaardige, dierlijke en micro-organismen), maar zijn we uitgegaan van de gemeenschappelijke eigenschappen en de vertaling naar individuele variatie. Het centrale thema daarbij is energie. De cursus bestaat uit vier blokken: 1 Cellen: bouw, bouwstenen en functies: onder andere over macromoleculen en enzymkinetiek. 2 Energieprincipes en vorming van energie: ATP wordt gevormd uit de energie die vrijkomt bij elektronenoverdracht. De elektronenoverdracht bij de oxigene en anoxigene fotosynthese, bij de ademhaling met zuurstof en andere stoffen als uiteindelijke elektronacceptor en bij de lithotrofe levenswijze worden besproken. 3 Informatie op micro- en macroniveau: chromosomen bevatten DNA, dit wordt overgeschreven naar RNA en vertaald naar eiwit. Dit proces wordt toegepast bij recombinant-DNA-technieken. 4 Metabolisme en regulatie van metabole processen.
Hoe kunnen we duurzaam omspringen met de beperkte drinkwatervoorraden? Hoe kan water het landschap vormgeven? Kan de interactie tussen bodem en water benut worden om overstromingen in te perken of zelfs te voorkomen? Hoe groot is de impact van menselijk ingrijpen op het bodem-water-systeem, bijvoorbeeld van het aanleggen van dijken, dammen en ondergrondse rivierstelsels? Wilt u dat graag weten, dan is de natuurwetenschappelijk verdiepende cursus Bodem en water: een stroomgebiedbenadering iets voor u. De cursus behandelt voornamelijk bodem- en watersystemen in de Lage Landen en werkt steeds vanuit een (stroom)gebiedsbenadering. Ook grote internationale voorbeelden buiten Europa worden behandeld, bijvoorbeeld het Manmade River project in Libië, de Grand Canyon in de Verenigde Staten van Amerika, de Drieklovendam in China en het Aralmeer in MiddenAzië. Tot slot ontrafelt u de dynamiek van het Scheldestroomgebied in een studietaakoverstijgende, Engelstalige, multimediale casus.
Voorkennis
Voorkennis
De cursus veronderstelt voorkennis op het niveau van de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese en de cursus Evolutie.
Voor het volgen van deze cursus heeft u een ruime basiskennis nodig van de natuurwetenschappelijke disciplines. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen en van de natuurlijke processen die zich op aarde afspelen wordt sterk aanbevolen. Deze onderwerpen komen aan bod in de cursussen Aarde, mens en milieu, Geologie rondom plaattektoniek, Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling en Gedrag en effecten van contaminanten. Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk. Daarnaast veronderstellen we dat u computervaardig bent.
Docent Dr. Frank van Belleghem. www.studieaanbod.ou.nl/N34212.htm
Docenten Dr. Daisy Tysmans en ir. Ton Baltissen. www.studieaanbod.ou.nl/N29211.htm
28
Duurzaam ondernemen
Ecosystems and Human Well-being
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N01211 Studielast: 1 module
Voor ondernemers die alles willen weten over ‘the state of the art’ van duurzaam ondernemen. Voor overheden en bestuurders die dit willen bevorderen. Voor milieugroepen die contacten hebben met overheden en bedrijven over duurzaamheid. Voor studenten die de cursus willen bestuderen als afgerond geheel of als onderdeel van hun bacheloropleiding milieu-natuurwetenschappen.
Cursuscode: N13211 Studielast: 1 module
Duurzaam ondernemen vraagt om een nieuwe positiebepaling van bedrijven ten opzicht van de omgeving. Bedrijven moeten daarvoor keuzes maken. Daarbij gaat het in de eerste plaats om principes: het vinden van een verstandige balans tussen People, Planet en Profit. In de tweede plaats om processen: het verankeren van duurzaam ondernemen in interne en externe processen door vormgeving in de eigen organisatie en via de relatie met externe stakeholders. In de derde plaats om prestaties: het uitdrukken van de resultaten van duurzaam ondernemen in kwalitatieve en/of kwantitatieve mijlpalen. De cursus behandelt belangrijke aspecten voor duurzaam ondernemen, zoals cultuur en structuur; economische, sociale en ecologische dimensie; emissiehandel; gender; financiële instellingen; institutionele beleggers en overheid. Casussen illustreren de praktijk. Het schrijven van een artikel op academisch niveau - met het geven en ontvangen van commentaar en het verbeteren van het eigen artikel - vormt een belangrijk onderdeel van de cursus. Hierbij gaat het om het toepassen van kennis en inzichten en deze verwerken tot een eigen visie.
Deze cursus richt zich op de wisselwerking tussen mensen en ecosystemen. Het gaat daarbij om twee hoofdvragen: wat is het belang van ecosystemen voor menselijk welzijn en hoe beïnvloedt de mens het functioneren van ecosystemen? Voor het bestuderen van deze wisselwerking wordt in de cursus gebruik gemaakt van het conceptuele raamwerk dat is ontwikkeld binnen de zogenaamde Millennium Ecosystem Assessment (MA). Deze ‘assessment’ is een recent uitgevoerde beoordeling van de toestand van ecosystemen wereldwijd, de te verwachten ontwikkelingen, en de opties voor (meer) duurzaam beheer van ecosystemen. Het eindrapport van de MA dient als rode draad voor de cursus. De inhoud van dit rapport wordt aangevuld en verdiept met een tekstboek met ondersteunende ecologische kennis en kennis over de relatie tussen ecosystemen en maatschappelijke systemen. In de cursus verwerft u kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot de analyse en oplossing van milieuproblemen die verband houden met de degradatie van ecosystemen. Via studietaken richt u zich op de waarde van ecosystemen voor het menselijk welzijn, de veranderingen die de afgelopen vijftig jaar in ecosystemen zijn opgetreden, en de mogelijkheden om de huidige trend van doorgaande aantasting te keren. Aan de hand van een aantal sprekende casusbeschrijvingen verdiept u zich nader in de precieze oorzaken, mechanismen en gevolgen van antropogene veranderingen in ecosystemen. Als afronding van de cursus voert u zelf een ecosysteem-assesment uit van een casusgebied op basis van een verzameling bronnen.
Voorkennis
Voorkennis
Enige praktijkervaring of kennis van management, beleid, milieuproblemen en duurzame ontwikkeling is gewenst, evenals de vaardigheid om een logisch betoog te kunnen opstellen. Studenten milieu-natuurwetenschappen kunnen deze cursus het beste volgen aan het eind van de bacheloropleiding.
De cursus bouwt voort op de ecologische basiskennis die wordt aangereikt in de propedeusecursussen Aarde, mens en milieu en Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling. Verder wordt voorkennis verwacht van evolutionaire processen en fysiologie op propedeuseniveau. Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk om het Engelstalige cursus- en bronnenmateriaal te kunnen bestuderen.
Docent Dr. Mariëtte van Huijstee.
Docent www.studieaanbod.ou.nl/N01211.htm
Dr. ir. Joop de Kraker. www.studieaanbod.ou.nl/N13211.htm
29
Energy Analysis
Environmental Problems: crossing boundaries between science, policy and society (mastercursus)
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N45211 Studielast: 1 module
Om de ontwikkelingen op het gebied van de energievoorziening goed te kunnen begrijpen en mee te kunnen denken over mogelijke opties voor de toekomst, is het van belang dat men energiesystemen goed kan doorgronden. De cursus Energy Analysis voorziet in een introductie in de analyse van energiesystemen en energietechnologieën. In de cursus wordt zowel aandacht besteed aan systemen die in energie voorzien als systemen die de vraag naar energie bepalen. De cursus biedt een scala aan methoden en hulpmiddelen om energiesystemen te analyseren, waaronder: thermodynamica (basaal), energiediensten en -vraag, energiewinning en -conversie, energiemarkten, energie in een sociale context, energiemanagement, energieketens, levenscyclusanalyse van energie, meten van energie-efficiëntie en -intensiteit, energietechnologieën, energiescenario’s en beleid gericht op efficiënt energiegebruik en hernieuwbare energie. De cursus is Engelstalig en wordt getentamineerd via een aantal opdrachten.
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-2-2012)
Cursuscode: N44311 Studielast: 1 module
De cursus Environmental Problems: crossing boundaries between science, policy and society is een Engelstalige cursus met het accent op de aanpak van milieuvraagstukken als interactieproces tussen wetenschap, beleid en maatschappij. De student krijgt inzicht in de complexiteit van milieuvraagstukken, verschillende perspectieven, belangen en actoren die een rol spelen, en leert reflecteren op zijn eigen rol als expert. Aan de orde komen onder andere onzekerheden, conflicterende kennisbronnen, niet-wetenschappelijke kennis en nieuwe media, toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden als Boviene Spongiforme Encephalopathie (BSE), ‘Climategate’ en de inrichting van de Commandeurspolder.
Voorkennis Voor het bestuderen van deze cursus is het raadzaam dat u beschikt over kennis van het milieubeleid, bijvoorbeeld opgedaan in de OU-cursus Milieubeleid: theorie en praktijk (N15421) en/of de OU-cursus Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp (N232121).
Voorkennis Rekenvaardigheden en kennis van natuurkunde op vwoniveau is wenselijk. Passieve beheersing van het Engels is noodzakelijk. De cursus is op eindbachelorniveau en opgenomen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Masterstudenten Milieuwetenschappen die hun afstudeeropdracht gaan doen rond het thema energie, kunnen in overleg met de faculteit Natuurwetenschappen overwegen de cursus in hun masterprogramma op te nemen.
Docent Dr. Wilfried Ivens. www.studieaanbod.ou.nl/N45211.htm
30
Docent Dr. ir. Willemijn Tuinstra. www.studieaanbod.ou.nl/N44311.htm
Environmentally Improved Production (tevens focuscursus)
European Union, Governance and Sustainability (mastercursus)
Cursuscode: N25211 Studielast: 1 module
Wereldwijd is er het laatste decennium veel aandacht voor de wijze waarop de productie van economische goederen tot stand komt. Vanuit de duurzaamheidsgedachte is het belangrijk dat de mens en zijn omgeving van deze productie geen nadeel ondervinden, ook niet op de (zeer) lange termijn. Een volledig duurzaam ingericht productiebestel lijkt voorlopig niet haalbaar, maar er zijn talrijke benaderingen in praktijk gebracht waardoor (delen) van productieketens veel minder milieubelastend zijn dan voorheen. In de Engelstalige cursus Environmentally Improved Production (EIP) wordt de duurzame productie van economische goederen behandeld vanuit een natuurwetenschappelijke invalshoek. De cursus geeft een algemeen begrip van, en inzicht in, de actuele ontwikkeling op het terrein van milieuvriendelijke productie. Daarnaast doet de student bij bestudering van de cursus ervaring op met het gebruik van wetenschappelijke bronnen (lezen, begrijpen en kennis en inzichten vergroten). De verkregen kennis en inzichten kunnen de basis vormen voor beslissingen over het invoeren van duurzamere productiewijzen. In de cursus komen onder meer de volgende vier clusters van onderwerpen aan bod: 1. Cleaner production & design for environment 2. Life cycle management, energy analysis & material flow accounting 3. Cascading, recycling & industrial symbiosis 4. Risk & inherent safety.
Voorkennis Passieve kennis van de Engelse taal is nodig. De cursus is op eindbachelorniveau en opgenomen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Masterstudenten Milieuwetenschappen die hun afstudeeropdracht gaan doen rond het thema milieutechnologie, kunnen in overleg met de faculteit Natuurwetenschappen de cursus in hun masterprogramma opnemen.
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-2-2012)
Cursuscode: N12311 Studielast: 1 module
Centraal in de cursus staan het streven naar duurzame ontwikkeling en het oplossen van milieuproblemen in een internationale context. Het zwaartepunt ligt daarbij op de Europese Unie (EU) en haar lidstaten. De EU, haar beleid en strategieën, worden geanalyseerd vanuit een ‘governance perspectief’, waarin de nieuwe relaties tussen overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers centraal staan bij de aanpak van milieu- en duurzaamheidvraagstukken. Naast theoretische inzichten op het gebied van governance en duurzame ontwikkeling wordt in belangrijke mate aandacht besteed aan beleidsterreinen waarop de EU en haar lidstaten milieu- en duurzaamheidbeleid trachten te voeren, zoals klimaat- en energiebeleid, transport en mobiliteit, landbouw, biodiversiteit, en duurzame productie en consumptie. De betreffende beleidsterreinen worden beschreven en geanalyseerd, en geïllustreerd met korte case-studies In de cursus wordt ook aandacht besteed aan de totstandkoming en het functioneren van de EU en de integratie van duurzame ontwikkeling als een strategie voor Europees en nationaal beleid. Naast een analyse van de werking van de EU tot dusver, wordt een vooruitblik gegeven op de governance van duurzame ontwikkeling in de EU. De cursus is ontwikkeld door een internationaal team van auteurs en bestaat uit een OU-cursusboek en bijbehorend elektronisch werkboek met opdrachten en terugkoppeling.
Voorkennis Voor het bestuderen van deze cursus is het raadzaam dat u beschikt over kennis van het milieubeleid, bijvoorbeeld opgedaan in de OU-cursus Milieubeleid: theorie en praktijk (N15421).
Docenten Dr. Ron Cörvers en dr. ir. Willemijn Tuinstra. www.studieaanbod.ou.nl/N12311.htm
Docent Dr. Wilfried Ivens. www.studieaanbod.ou.nl/N25211.htm
31
European Virtual Seminar on Sustainable Development
Gedrag en effecten van contaminanten: een introductie in de milieuchemie
(mastercursus)
Cursuscode: N31211 Studielast: 1 module
Kern van het European Virtual Seminar on Sustainable Development (EVS) is internationaal samenwerkend leren in kleine, multidisciplinaire groepen aan casestudies op het terrein van duurzame ontwikkeling. En dat alles via internet. Het idee is dat door studenten op die manier samen te laten werken, ze direct geconfronteerd worden met verschillende visies op duurzaamheidsvraagstukken. De studenten zijn afkomstig uit verschillende landen en hebben uiteenlopende disciplinaire achtergronden. De studentengroepen analyseren de problematiek die in de casus centraal staat, verrichten onderzoek en rapporteren hierover in een groepsrapport. Elke groep wordt begeleid door een tutor en kan voor inhoudelijke vragen terecht bij een expert. De onderwerpen van de casestudies zijn interessant voor studenten van verschillende studierichtingen, zoals milieu- en natuurwetenschappen, beleids- en bestuurswetenschappen, economie, rechten en wellicht ook cultuurwetenschappen. Ook is het EVS interessant voor studenten die ervaring willen opdoen met internationaal, multidisciplinair samenwerkend leren. Het EVS wordt aangeboden in de periode oktober-maart. In het EVS participeren meer dan 15 onderwijsinstellingen uit 10 Europese landen. Zie voor meer informatie en een overzicht van de casestudies: http://www.ou.nl/evs.
Cursuscode: N43211 Studielast: 1 module
Deze cursus richt zich op 1) milieuchemische processen in de verschillende milieucompartimenten en de effecten van de mens hierop en 2) de effecten van het milieu op de mens. Daarnaast richt de cursus zich specifiek op milieuvreemde stoffen. Als basis voor de cursus dient het boek An introduction to environmental chemistry. Dit boek behandelt het functioneren van natuurlijke geochemische processen op verschillende tijd- en ruimteniveaus, en de effecten van menselijk handelen daarop. Ook wordt ingegaan op de invloed van stoffen in het milieu op de menselijke gezondheid. Epidemiologisch onderzoek en betrouwbare risicoschatting krijgen veel aandacht. Verdieping vindt plaats door middel van casussen, onder andere over de Probo Koala. Tenslotte wordt ingegaan op de nieuwe stoffenregelgeving van de Europese Unie, Registration, Evaluation and Authorisation of Chemical substances (REACH), die in juni 2007 in werking is getreden.
Voorkennis Voorkennis is gewenst op het niveau van de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese, evenals basiskennis op het gebied van milieuwetenschappen. Passieve beheersing van het Engels is noodzakelijk.
Docent Voorkennis Belangrijk is uw belangstelling om met duurzame ontwikkeling aan de slag te gaan vanuit uw discipline. U beschikt over kennis van het Engels en kan via internet actief met anderen communiceren.
Docent Dr. Ron Cรถrvers. www.studieaanbod.ou.nl/N31211.htm
32
Dr. Threes Smijs. www.studieaanbod.ou.nl/N43211.htm
Gedragsbiologie
Gegevens en gevolgtrekkingen (propedeusecursus)
Cursuscode: N32221 Studielast: 1 module
Cursuscode: N03221 Studielast: 1 module
Diergedrag speelt de hoofdrol in de cursus Gedragsbiologie, maar voorbeelden van parallellen bij de mens ontbreken zeker niet. Binnen de milieuwetenschappen draagt de gedragsbiologie bij aan het inzicht in (1) de wijze waarop organismen (ook de mens) omgaan met korte- en langetermijnbelangen, (2) de ‘verduurzaming’ van de veehouderij en (3) de eisen die dieren aan hun leefomgeving stellen ten behoeve van het natuurbeheer. Daarnaast is gedragsbiologie een uiterst gevoelig hulpmiddel bij het onderzoek naar de schadelijkheid van stoffen. Ook binnen de psychologie, de medische wetenschappen, de criminologie en zelfs de economie wordt steeds meer onderkend dat biologische factoren een belangrijke invloed hebben op menselijk handelen. De belangstelling voor de gedragsbiologie is daarom groeiende. Gedragsbiologie is extra interessant omdat het vrijwel alle aspecten van fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek in zich heeft.
Veel maatschappelijke problemen zijn alleen op te lossen met behulp van (natuur)wetenschappelijke informatie. Die informatie hebben beslissers nodig om aan te geven waartoe hun handelen kan leiden en om tot beredeneerde voorkeuren te komen. Beslissers moeten de juistheid kunnen beoordelen van de wetenschappelijke redeneringen die ten grondslag liggen aan het verband tussen handelingen en uitkomsten. Ze moeten dus in staat zijn wetenschappelijke redeneringen te beoordelen op hun deugdelijkheid, drogredenen kunnen opsporen en kunnen beoordelen of de uitgangspunten van een redenering plausibel zijn. Verder moeten ze de geschiktheid van een gebruikte proefopzet of toets kunnen beoordelen en tot slot in staat zijn uit een reeks van mogelijke oplossingen het beste alternatief te kiezen, rekening houdend met gestelde doelen en beschikbare informatie. Het doel van de cursus is (toekomstige) beslissers de hier geschetste vaardigheden en inzichten te verschaffen.
Voorkennis
Voorkennis
De benodigde voorkennis is vergelijkbaar met een afgerond vwo, niet noodzakelijkerwijs met een natuurwetenschappelijk profiel, maar wel met affiniteit tot de natuurwetenschappen en enige basiskennis daarvan. De cursus kan worden gevolgd zonder uitvoerige algemene biologische voorkennis en inzicht in evolutionaire en fysiologische processen. In dat geval kost het bestuderen van de cursus meestal meer tijd dan is aangegeven.
Er wordt geen speciale voorkennis verondersteld. WĂŠl is het zo dat de voorbeelden die worden besproken enige affiniteit veronderstellen met het natuurwetenschappelijk vakgebied.
Docent Dr. Threes Smijs. www.studieaanbod.ou.nl/N03221.htm
Docent Dr. Johan van Rhijn. www.studieaanbod.ou.nl/N32221.htm
33
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
Geo Information Systems (GIS)
(propedeusecursus)
Cursuscode: N99111 Studielast: 1 module
Het Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen (ENP) is ingericht om kennis te maken met het experimenteren binnen de natuurwetenschappen. Als thema van het practicum is gekozen voor fysiologische en genetische adaptatie van het fotosyntheseproces in planten. Het practicum bestaat uit een voorbereidende, een experimenteer- en een afrondingsfase. In de voorbereidende fase behandelen we in schriftelijk materiaal de belangrijkste achtergronden van het fotosyntheseproces. U krijgt inzicht in de wijze waarop natuurwetenschappelijke problemen met goed opgezette experimenten zijn op te lossen. De experimenteerfase vindt plaats bij de Wageningen Universiteit en Researchcentrum (de WUR) op vijf achtereenvolgende dagen, voorafgegaan door een voorbereidende bijeenkomst in Studiecentrum Utrecht. Na het oefenen van enkele basale laboratoriumtechnieken doet u een aantal experimenten die u meer inzicht geven in de fysiologische en genetische aanpassingen van het fotosyntheseproces. Eén van deze experimenten ontwerpt u zelf op grond van de opgedane kennis. In de afrondingsfase verwerkt u de tijdens het practicum verzamelde gegevens tot een themaverslag.
Cursuscode: N35221 Studielast: 1 module
Tot een aantal jaren terug was het gebruik van geografische of ruimtelijke informatie beperkt tot papieren kaarten, veelal in de vorm van degelijke, dure, statische atlassen. Ze werden voornamelijk door aardwetenschappers gebruikt voor analyse en presentatie van verschijnselen in de wereld. De behoefte van de samenleving om verandering op aarde bijna real-time te kunnen analyseren en presenteren, heeft samen met de beschikbaarheid van nieuwe informatietechnologieën en digitale informatie (bijvoorbeeld satellietgegevens) geleid tot de ontwikkeling van geografische informatiesystemen (GIS). Met GIS-computerprogramma’s is het mogelijk om informatie van digitale (land)kaarten te bewerken. De cursus bestaat uit een elektronisch practicum op cd-rom, waarbij aan de hand van voorbeelden en oefeningen een brede introductie wordt gegeven van concepten van ruimtelijke analyse en GIS. Daarnaast zijn er oefeningen en casestudies in een werkboek op Studienet, waarbij men met een GIS-computerprogramma leert om ruimtelijke gegevens te analyseren, zoals de risico’s van erosie aan de hand van digitale bodem- en landgebruikskaarten.
Voorkennis Ingangseisen Aan dit practicum kunt u deelnemen als u tenminste 9 modulen van de propedeuse Milieu-natuurwetenschappen hebt afgerond, waaronder Levenswetenschappen 1: evolutie (of de cursus Evolutie), Levenswetenschappen 2: fysiologie en de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese. Het practicum wordt maximaal één maal per jaar gegeven gedurende zes hele dagen in een vooraf vastgestelde periode. Dit practicum gaat alleen door bij voldoende belangstelling. De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
Docenten Drs. Jikke van Wijnen en dr. Dennis Uit de Weerd. www.studieaanbod.ou.nl/N99111.htm
34
Een goede passieve beheersing van het Engels is gewenst; de cursus is volledig Engelstalig. Daarnaast veronderstellen we dat u computervaardig bent en beschikt over een Windows-pc.
Docent Ir. Ton Baltissen. www.studieaanbod.ou.nl/N35221.htm
Geologie rondom ijstijden
Geologie rondom plaattektoniek (propedeusecursus)
Cursuscode: N14211 Studielast: 1 module
Klimaatverandering en alles wat daarmee samenhangt, staan de laatste jaren sterk in de belangstelling. In deze global change discussies worden vragen gesteld als: Verandert het klimaat en zo ja in welke richting en op welke termijn? Wat zijn de gevolgen? Welke terugkoppelingsmechanismen spelen een rol? Hoe groot is de invloed van de mens? Dergelijke vragen zijn uiterst moeilijk te beantwoorden, niet alleen omdat de weermachine een zeer complex systeem vormt, maar ook door de geologische periode (het Kwartair) waarin we ons bevinden. Kenmerkend voor deze periode is dat zich zeer snelle en drastische klimaatswisselingen voordoen. De cursus Geologie rondom ijstijden verschaft inzicht in de wisselwerking tussen (veranderend) klimaat en geologische processen op en nabij het aardoppervlak. De nadruk ligt op de zogeheten exogene geologie: de geologische processen die worden aangedreven door de energie van de zon en die dus ten nauwste samenhangen met het klimaat.
Cursuscode: N04122 Studielast: 2 modulen
De aarde bestaat uit een groot aantal verschillende componenten zoals gesteenten, lucht, water, ijs en levende organismen. Alle componenten vertonen een dynamische samenhang en zijn doorlopend in beweging ten opzichte van elkaar. Bij de bestudering van de processen die zich op en in de aarde afspelen en hebben afgespeeld, zijn vrijwel alle natuurwetenschappelijke (sub)disciplines betrokken. De cursus laat zien hoe fysica, chemie, biologie en geologie samenwerken bij het oplossen van aardwetenschappelijke problemen. Maar ook het begrip tijd speelt een belangrijke rol in de aardwetenschappen, wat een aparte dimensie aan de natuurwetenschappen toevoegt. De cursus Geologie rondom plaattektoniek geeft op deze manier een uitgebreide inleiding in de geologische wetenschap. Daarbij ligt de nadruk voornamelijk op de processen die samenhangen met de interne warmteproductie van de aarde (endogene processen).
Voorkennis Voorkennis Enige voorkennis van wiskunde, scheikunde en natuurkunde op vwo-niveau is noodzakelijk om de cursus binnen de gegeven studietijd met een voldoende te kunnen afronden.
Enige voorkennis van wiskunde, scheikunde en natuurkunde op vwo-niveau is noodzakelijk om de cursus binnen de gegeven studietijd met een voldoende te kunnen afronden.
Docenten Docenten
Dr. Joseph Leinders en ir. Angelique Lansu.
Dr. Joseph Leinders en ir. Angelique Lansu. www.studieaanbod.ou.nl/N04122.htm www.studieaanbod.ou.nl/N14211.htm
35
Gezondheid in perspectief
Inleiding in de gezondheidspsychologie
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N39211 Studielast: 1 module
Een goede gezondheid is voor veel mensen het belangrijkste in hun leven. Dagelijks besteden de media aandacht aan onderwerpen die te maken hebben met gezondheid, uiteenlopend van effecten van leefstijl op gezondheid (te weinig beweging, slechte eetgewoonten) en kindersterfte tot infectieziekten, zoals de opkomst van de Mexicaanse griep. In wetenschappelijk opzicht neemt de bestudering van gezondheidsproblemen een prominente plaats in. Ook op nationaal en gemeentelijk niveau is er aandacht voor de volksgezondheid. Zo is het opstellen van een gemeentelijke gezondheidsnota een wettelijke verplichting. Ondanks de aandacht voor al het onderzoek naar gezondheid en gezondheidsverstorende factoren, ontbreekt het vaak aan een goede vertaling van deze kennis naar de praktijk. Omdat gezondheid door iedereen op zijn eigen wijze wordt beleefd, wordt in de cursus aangesloten op de eigen leefomgeving. In de cursus worden deze individueel ervaren gezondheidsproblemen in een breder verband geplaatst. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het samenwerkend leren binnen groepen.
Cursuscode: S60331 Studielast: 1 module
Wanneer zijn mensen ziek en wanneer beschouwen ze zichzelf als ziek? Waarom vertonen mensen ongezond gedrag? Wat is pijn? Hoe kun je het beste omgaan met een chronische aandoening? In deze cursus krijgt u inzicht in de wetenschappelijke inzichten over relaties tussen gedrag en gezondheid, tussen lichaam en geest. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer de betekenis, oorzaken en gevolgen van stress en theorieën die gezond en ongezond gedrag kunnen verklaren. Ook wordt besproken hoe leefstijlen samenhangen met gezondheid en ziekte. Daarnaast gaat u dieper in op ziekte, acceptatie van ziekte en ziekterollen. Andere thema’s zijn het gebruik van medische voorzieningen, de aard, symptomen en functie van pijn en de rol van sociale steun als het gaat om ‘coping’ bij chronische ziekten.
Voorkennis Vanwege het Engelstalige tekstboek is passieve kennis van de Engelse taal gewenst.
Docent Prof. dr. Lilian Lechner.
Voorkennis Er is geen specifieke voorkennis vereist. Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk omdat één van de boeken Engelstalig is.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix en dr. Raymond Niesink. www.studieaanbod.ou.nl/N39211.htm
36
www.studieaanbod.ou.nl/S60331.htm
Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie
Cursuscode: S25211 Cursusniveau: 2 Studielast: 1 module
Hoe onthouden we informatie? Hoe worden aandachtsstoornissen gediagnosticeerd? Hoe komt het dat een hersenbloeding kan leiden tot forse geheugenproblemen of chaotisch gedrag? Wat is Gilles de la Tourette en hoe ontstaat het? Hoe kan medicatie of drugs ons gedrag beïnvloeden? Dit zijn enkele vragen die centraal staan binnen de neuropsychologie en psychofarmacologie. Neuropsychologie bestudeert de relatie tussen hersenen en gedrag. Deze relatie wordt bestudeerd bij zowel gezonde personen als patiëntenpopulaties (zoals dementie, epilepsie, hersenbloedingen, ADHD en schizofrenie). Psychofarmacologie is nauw verwant aan neuropsychologie. Deze tak houdt zich bezig met geneesmiddelen en stoffen die worden gebruikt ter behandeling van neuropsychologische en psychiatrische ziektebeelden.
Voorkennis Specifieke voorkennis is niet vereist. Het is raadzaam om eerst de cursus Inleiding in de psychologie te volgen.
Levenswetenschappen 1: evolutie (propedeusecursus)
Cursuscode: N13121 Studielast: 1 module
Kennis en inzichten van biologen over ‘het leven’ zijn de afgelopen 150 jaar revolutionair veranderd door uitwisseling van kennis met geologen, chemici, fysici en zelfs wiskundigen. Wisselwerkingen vormen een rode draad in deze cursus. In de eerste helft van de cursus wordt de kapstok daarvoor aangereikt met het boek ‘Een kleine geschiedenis van bijna alles’ van Bill Bryson met daarbij een leeswijzer. Die kapstok komt ook van pas bij de andere natuurwetenschappelijke cursussen van de propedeuse. De tweede helft zoomt in op evolutie, het bijna alomvattende theoretische kader voor de biologie. Dat gebeurt aan de hand van een hoorcollege op cd, een studietekst die voortbouwt op hetgeen Bryson al te berde heeft gebracht, powerpointpresentaties met nadere toelichting en drie wetenschappelijke artikelen. Doel is om kennis te nemen van en inzicht te krijgen in het evolutieproces en de verklarende rol van de evolutietheorie voor de gehele biologie.
Voorkennis Docent Dr. Susan van Hooren.
Aangeraden wordt om eerst de cursus Aarde, mens en milieu af te ronden.
www.studieaanbod.ou.nl/S25211.htm
Docent Dr. Dennis Uit de Weerd. www.studieaanbod.ou.nl/N13121.htm
37
Levenswetenschappen 2: fysiologie
Milieubeleid: theorie en praktijk
(propedeusecursus)
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N06221 Studielast: 1 module
Fysiologie gaat over de ‘werking’ van levende organismen: planten en dieren. Het is een experimentele wetenschap die gebaseerd is op het manipuleren van factoren, waarvan de gevolgen in kaart worden gebracht. Daarbij kan het gaan om factoren buiten het organisme, zoals licht, temperatuur, vocht, beschikbare mineralen, maar ook om factoren binnen het organisme, zoals watergehalte, lichaamstemperatuur en hongertoestand. Fysiologie gaat over organen en hoe ze functioneren, maar ook over de chemische en fysische processen die daarbij plaatsvinden. Verder kan er worden ingezoomd op de processen in de cellen van de organismen. Fysiologie is belangrijk in de milieukunde omdat het zicht geeft op de grenzen waarbinnen leven mogelijk is. Fysiologie biedt ook mogelijkheden om te begrijpen hoe levende organismen (waaronder de mens) zich al dan niet kunnen handhaven onder milieustress. Doel is om kennis te nemen van en inzicht te krijgen in het functioneren van organismen op macro- en micro-niveau.
Voorkennis Aangeraden wordt om eerst de cursussen Aarde, mens en milieu en Levenswetenschappen 1: evolutie af te ronden. De cursus Levenswetenschappen 2: fysiologie sluit aan op Levenswetenschappen 1: evolutie. Aangeraden wordt om deze twee cursussen direct na elkaar te bestuderen in deze volgorde.
Docent Dr. Dennis Uit de Weerd.
Cursuscode: N15241 Studielast: 1 module
Kenmerkend voor de cursus Milieubeleid: theorie en praktijk is dat studenten in kleine groepen via Studienet samenwerken bij het doorlopen van deze cursus. De cursus kan niet individueel worden bestudeerd. Om die reden wordt de cursus één maal per jaar aangeboden van september tot februari. Deelnemers moeten zich vóór 1 september aanmelden bij ron.corvers@ou.nl. Milieuproblemen zijn complexe vraagstukken. Met de cursus wordt beoogd het inzicht te bevorderen in de milieuproblemen die spelen, de wijze waarop met deze problemen in beleid en samenleving wordt omgegaan, de veranderingen die daarin zijn opgetreden en de rol die beleidswetenschappers kunnen spelen bij het analyseren en arrangeren van noodzakelijk geachte maatschappelijke veranderingen richting duurzame ontwikkeling. Hierover treedt u met medestudenten in discussie en u werkt samen bij het bestuderen van het cursusmateriaal. Daarbij besteedt u zowel aandacht aan centrale begrippen, concepten en theorieën uit het milieubeleid als de analyse daarvan aan de hand van verschillende beleidswetenschappelijke perspectieven. Ook gaat u in op de complexiteit van milieuproblemen als vraagstukken voor multi-actor, -sector en -level governance. Als rode draad voor de (groeps)opdrachten in de cursus is gekozen voor het thema ‘klimaatverandering en milieubeleid’. De cursus bestaat uit een elektronisch werkboek in Studienet en het tekstboek Milieubeleid: analyse en perspectief (red. Driessen en Leroy, 2007) en een bronnenboek. Voor Vlaamse studenten worden zes hoofdstukken uit het tekstboek voorzien van een Vlaamse variant.
www.studieaanbod.ou.nl/N06221.htm
Voorkennis Enige kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling.
Docent Drs. Wessel Slot. www.studieaanbod.ou.nl/N15241.htm
38
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
Natuurkunde (propedeusecursus)
(propedeusecursus tevens focuscursus)
Cursuscode: N07132 Studielast: 2 modulen
Deze cursus is een grondige revisie van de Basiscursus Milieukunde (N07122) en nadrukkelijk niet bestemd voor studenten die de oude cursus (het oude KMT) reeds gedaan hebben. Milieuproblemen zijn een structureel onderdeel van de hedendaagse samenleving. Om de milieuproblematiek op te lossen, of op zijn minst beheersbaar te maken, zijn ingrijpende maatschappelijke veranderingen onafwendbaar. Duurzame ontwikkeling vormt daarbij een richtinggevend principe. Doel is een blijvend evenwicht te laten ontstaan tussen de menselijke beschaving en haar natuurlijke omgeving. In de cursus Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling wordt de milieuproblematiek geanalyseerd vanuit natuur-, sociaal- en beleidswetenschappelijk perspectief. In deel 1 wordt de milieuproblematiek globaal geschetst. In deel 2 wordt de milieuproblematiek geanalyseerd. Deel 3 schetst manieren om milieuproblemen op te lossen en/of te voorkómen, dit alles bezien vanuit het milieubeleid. In deel 4 wordt ingegaan op enkele duurzaamheidsvraagstukken en wordt de betekenis van duurzame ontwikkeling nader bekeken. Een belangrijk onderdeel van de cursus is het (leren) schrijven van een essay op academisch niveau, waarin een concreet milieuprobleem wordt uitgewerkt en in de cursus opgedane kennis en inzichten toegepast en verwerkt zijn.
Cursuscode: N05121 Studielast: 1 module
De historische ontwikkeling van de natuurkunde is als rode draad in de cursus herkenbaar. De cursus start met een inleiding in de klassieke mechanica. Met behulp van de fundamentele ideeën van Newton over beweging en zwaartekracht zijn allerlei verschijnselen, van planeetbeweging tot satellietbanen, te verklaren. Vervolgens komen onderwerpen aan de orde uit de elektriciteitsleer en het magnetisme en verschillende toepassingen, waaronder elektronische circuits en dynamo’s. Na een introductie over trillingen en golven, volgt de warmteleer en tot slot de beginselen van de quantummechanica.
Voorkennis Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een vereiste.
Docent Dr. Rinus van Herpen. www.studieaanbod.ou.nl/N05121.htm
Voorkennis Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen wordt aanbevolen, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu.
Docent Dr. Frank van Belleghem. www.studieaanbod.ou.nl/N07132.htm
39
Natuurwetenschappelijke modellen
Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp (tevens focuscursus)
Cursuscode: N04211 Studielast: 1 module
Diabetespatiënten moeten op gezette tijden insulineinjecties krijgen. De vraag is hoeveel en hoe vaak zij insuline moeten nemen. Om hier achter te komen, is het niet mogelijk het systeem zelf (de patiënt en de insuline) te bestuderen. Experimenteren met dat systeem kan namelijk gevaarlijk, of zelfs dodelijk zijn voor de patiënt. Een andere manier om de vraag te beantwoorden, is het maken van een wiskundig of computermodel. Zo’n model gedraagt zich precies zoals het systeem zelf. Zo kan het gedrag van het systeem worden bestudeerd zonder het systeem zelf aan te tasten. Hoe het bouwen van zo’n wiskundig model in z’n werk gaat, hoe het gedrag ervan kan worden bestudeerd en hoe de resultaten weer kunnen worden terugvertaald naar de werkelijkheid, komt aan de orde in deze cursus.
Voorkennis Enige natuurwetenschappelijke voorkennis is noodzakelijk. De stof die in de cursussen Continue wiskunde of Wiskunde voor milieuwetenschappen wordt behandeld, wordt bekend verondersteld. Een goede passieve beheersing van het Engels is gewenst.
Docent Dr. ir. Joop de Kraker. www.studieaanbod.ou.nl/N04211.htm
Cursuscode: N23212 Studielast: 2 modulen
Gaswinning in de Waddenzee, de fijnstofproblematiek, een tunnel langs het Naardermeer, het aanwijzen van locaties voor windmolens, het bouwen in diep gelegen polders, zijn voorbeelden van omgevingsvraagstukken die onderwerp zijn van beleid. In de cursus komt aan bod: wat we verstaan onder omgevingsbeleid, op welke wijze beleidswetenschappers dit bestuderen, en wat we hiervan kunnen leren voor het omgaan met complexe omgevingsvraagstukken. De opzet van cursus is sterk methodologisch van aard, waarbij we twee typerende maar sterk uiteenlopende benaderingen van beleid onderscheiden, namelijk de analytisch-rationele en de sociaal-interactieve benadering. Daarnaast worden drie beleidsactiviteiten onderscheiden, te weten het analyseren, evalueren en ontwerpen van beleid. De beide benaderingen en drie beleidsactiviteiten vormen de kapstok waaraan de cursusinhoud is opgehangen. Na een gedegen theoretisch deel waarin de voornaamste beleidswetenschappelijke theorieën, methoden en modellen aan bod komen, worden de opgedane kennis en inzichten toegepast op vraagstukken uit de praktijk. Dit gebeurt in een virtueel beleidswetenschappelijk onderzoeks- en adviesbureau waarin u (aan de hand van multimediale case studies) een stage doorloopt waarbij u beleidsanalyses, beleidsevaluaties en beleidsontwerpen verricht op het vlak van omgevingsbeleid.
Voorkennis Als voorkennis wordt de cursus Milieubeleid en samenleving aanbevolen.
Docent Dr. ir. Willemijn Tuinstra. www.studieaanbod.ou.nl/N23212.htm
40
Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen
Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen
(mastercursus)
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-7-2011)
Cursuscode: N87311 Studielast: 1 module
Voordat u met uw afstudeeronderzoek kunt beginnen, dient u eerst een onderzoeksvoorstel te schrijven. Deze cursus begeleidt/ondersteunt u gericht bij het schrijven van een onderzoeksvoorstel op het (milieuweten-schappelijk) domein dat u gaat onderzoeken. Er wordt expliciet aandacht besteed aan het doen van literatuuronderzoek, het formuleren van een duidelijke probleemstelling en onderzoeksvragen, het kiezen van passende methoden en technieken en het maken van een haalbare planning.
Ingangseisen Inschrijving is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten en uitsluitend na goedkeuring van het onderzoeksidee door de beoogd afstudeerbegeleider. U kunt pas aan het Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen beginnen wanneer uw onderzoeksidee (onderwerp, korte vraagstelling, afstudeerbegeleiding en -plek) goedgekeurd is.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix, dr. Wilfried Ivens en diverse andere NW-docenten. www.studieaanbod.ou.nl/N87311.htm
Cursuscode: N42112 Studielast: 2 modulen
De cursus Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen is gericht op het verwerven van kennis over de basisprincipes op het gebied van natuurlijke en immuunafweer (deel A) en toxicologie (deel B). Verder wordt ook een relatie gelegd tussen deze basisprincipes en het analyseren van complexe praktijksituaties. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen het humane systeem (deel C) en het ecosysteem (deel D). Deel A behandelt afweer op het niveau van organismen. Het accent ligt op afweerstrategieën in grote lijnen, niet op de gedetailleerde beschrijving van de processen. Deel B geeft een overzicht van toxicologische basismechanismen en een introductie op de toepassingen Nutritional Toxicology, Ecotoxicology and Risk assessment and Regulation. Deel B vormt de basis voor zowel de humane toxicologie (deel C) als de ecotoxicologie (deel D). Voor het afronden van de cursus kan een keuze gemaakt worden uit deel C of deel D. Deel C richt zich op het humane cytochroom P450-systeem en het humane immuunafweersysteem in relatie tot stoffen die het milieu kunnen vervuilen en/of in voedsel problematisch kunnen zijn. Dit blok is gebaseerd op een aantal recente wetenschappelijke artikelen over deze onderwerpen. Daarbij wordt aandacht besteed aan de verschillen die kunnen optreden in het functioneren van beide systemen. Deze verschillen kunnen een genetische achtergrond hebben, terug te voeren zijn op verschillende leeftijdsfases (kinderen, volwassenen, ouderen) en de persoonlijke geschiedenis van individuen (allergieën, hygiënehypothese). Ook komt de complexiteit aan de orde waarvan sprake kan zijn bij blootstelling aan vervuiling. Deel D richt zich op ecotoxicologie en milieueffecten. De in deel B behandelde algemene principes worden aan de hand van een viertal casussen verder uitgediept. Aspecten die daarbij aan de orde komen zijn ecosystemen als geheel, effecten op populaties, voedselketeneffecten (biomagnificatie), synergisme/antagonisme, compartimentsmodellen en biomonitoring.
Voorkennis Natuurwetenschappelijke basiskennis op het gebied van de chemie, biologie en fysiologie, vergelijkbaar met de inhoud van de cursussen Basiscursus Scheikunde: van analyse tot synthese, Levenswetenschappen 1 en 2 (of Biologie van cellen).
Docenten Dr. Frank van Belleghem (cursusbegeleider) en dr. Ansje Löhr. www.studieaanbod.ou.nl/N42112.htm
41
Remote Sensing: Basics and Environmental Applications
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 (propedeusecursus)
Cursuscode: N12211 Studielast: 1 module
Het nemen van luchtfoto’s is de oudste vorm van remote sensing (of teledetectie). Ontwikkelingen van meer recente datum (beeldverwerking via computers, satellieten) hebben het toepassingsgebied sterk uitgebreid. Remote sensing is bijvoorbeeld bij uitstek geschikt om veranderingen in het volume van het poolijs of uitbreiding van woestijnen vast te leggen, voorraden energie en minerale grondstoffen of gewasziekten in de landbouw op te sporen, naleving van milieuvoorschriften te controleren, milieuvervuiling op te sporen, enz. Deze Engelstalige cursus introduceert de elementaire fysische principes achter remote sensing, behandelt de wijze waarop de waarnemingen worden uitgevoerd en de opties die moeten worden genomen, biedt een kennismaking met de mogelijkheden (en onmogelijkheden) van de diverse technieken en geeft een overzicht van de meest gangbare toepassingen.
Voorkennis Kennis van natuurkunde en Engels op middelbaar schoolniveau is voldoende. U kunt de voorbeelden van toepassingen in de geologie beter op hun waarde schatten als u eerst de cursus Geologie rondom plaattektoniek heeft gevolgd.
Docent Ir. Ton Baltissen. www.studieaanbod.ou.nl/N12211.htm
Nieuwe cursus
(beschikbaar vanaf 1-2-2012)
Cursuscode: N47111 Studielast: 1 module
Scheikunde ligt aan de basis van verschillende milieuwetenschappelijke verschijnselen. Enerzijds zijn dat milieu-problemen en oplossingen voor die problemen, zoals luchtverontreiniging, verzuring, corrosie en het verwijderen van verontreinigingen uit afvalwater. Anderzijds is dat de wetenschappelijke input die scheikunde levert voor het ontwikkelen van bijvoorbeeld batterijen om zonne- en windenergie op te slaan. In deze cursus gaan we in op de chemische achtergrond van deze verschijnselen. We reiken basiskennis en vaardigheden aan op het gebied van atoombouw, chemische binding, structuur en eigenschappen van stoffen, reactiesnelheid en chemisch evenwicht, zuren en basen, redoxreacties en elektrochemie, chemische thermodynamica, reactiekinetiek en reactiemechanismen. Via milieugerelateerde studietaken ervaart u hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen. Daarbij komen fundamentele vragen aan de orde zoals: hoe zijn stoffen opgebouwd, welke reacties kunnen stoffen ondergaan in het milieu, hoe verlopen de reacties en met welke snelheid gebeurt dat en hoe kunnen we de reactiesnelheid en de richting van een reactie beĂŻnvloeden.
Voorkennis De cursus veronderstelt voorkennis van scheikunde op vwo-niveau. Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een vereiste. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige artikelen. Indien de scheikunde te ver is weggezakt, kan de Kennisbank Scheikunde van het Ruud de Moor Centrum (Open Universiteit), beschikbaar bij deze cursus, u weer op weg helpen. U moet er dan rekening mee houden dat bestudering van de cursus meer tijd zal kosten.
Docenten Dr. Ingrid Holtkamp en drs. Jikke van Wijnen. www.studieaanbod.ou.nl/N47111.htm
42
Scheikunde voor milieuwetenschappen 2
Schrijfpracticum 2: academisch schrijven
(propedeusecursus)
Nieuwe cursus
(beschikbaar na 1-7-2012)
Cursuscode: N48111 Studielast: 1 module
In deze cursus ontwikkelt u kennis en vaardigheden op het gebied van de organische chemie en u krijgt een overzicht van technieken voor het nemen en analyseren van milieumonsters. De cursus bestaat uit twee delen. Het deel Koolstofchemie begint met een indeling van organische moleculen naar structurele opbouw en ruimtelijke bouw. Daarna volgt een beschrijving van het optreden van elektrische ladingsverschillen in moleculen. Deze ladingsverschillen zijn van groot belang om het verloop van reacties te voorspellen. Er komen verbindingen aan de orde als vetten, zepen, fenolen, dioxine, polychloorbifenylen (PCB) en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Het tweede deel Onderzoeksmethoden in de milieuchemie beschrijft eerst de handelingen die noodzakelijk zijn om antwoord te krijgen op de vraag: `Wat en hoeveel zit er van een bepaalde stof in dit monster? Daarna worden kwalitatieve en kwantitatieve analyse- en scheidingsmethoden van chemische stoffen in milieumonsters besproken. Het betreft zeer uiteenlopende technieken als titraties, elektrochemische analyse, atoom- en molecuulspectrometrie, massaspectrometrie, microscopische technieken en chromatografie. Via milieugerelateerde studietaken ervaart u hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen.
Cursuscode: C51211 Studielast: 1 module
Schrijfpracticum 2 is een vervolg op de cursus Schrijfpracticum 1. Doel van de cursus is het verhogen van de vaardigheid in het schrijven en beoordelen van teksten waarmee academici veelvuldig in aanraking komen. Voorbeelden van deze genres zijn onderzoeksverslag, (populair-)wetenschappelijk artikel en recensie. In de cursus schrijft u zelf twee teksten en beoordeelt u vier teksten die door andere studenten geschreven zijn. Aan de hand van het commentaar van twee medestudenten herschrijft u uw eigen teksten. Deze eigen teksten (in twee versies) en de beoordeling van het werk van anderen vormen samen het schrijfdossier dat u aan het eind van de rit inlevert.
Ingangseisen Studenten die de cursus doen in het kader van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen wordt dringend aangeraden Schrijfpracticum 1 ook te bestuderen. Zie ook de mededeling op de cursuswebsite op Studienet.
Docenten Drs. Lieke van den Bulck-van der Linden, drs. Wil Michels en drs. Wouter Steffelaar. www.studieaanbod.ou.nl/C51211.htm
Voorkennis De cursus veronderstelt voorkennis op het niveau van de cursus Scheikunde voor milieuwetenschappen 1. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige artikelen.
Docenten Dr. Ingrid Holtkamp en drs. Jikke van Wijnen. www.studieaanbod.ou.nl/N48111.htm
43
Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability
Virtueel milieuadviesbureau
(mastercursus)
Cursuscode: N41311 Studielast: 1 module
Personen die op wetenschappelijk niveau functies bekleden, dienen in staat te zijn om via publicaties te communiceren met vakgenoten. In de cursus Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability maakt u kennis met de verschillende aspecten die bij het schrijven en publiceren van een artikel komen kijken. U doorloopt stapsgewijs het gehele publicatietraject. Daarbij neemt u verschillende rollen op: auteur, reviewer en copy-editor. Op die manier ervaart u hoe het publicatietraject verloopt. U schrijft, ontvangt commentaar van (onbekende) reviewers, geeft commentaar op een artikel van een ander en herschrijft uw eigen werk. Docenten geven tijdens het proces handreikingen en terugkoppeling. Aan het eind van uw publicatiewerkzaamheden heeft u een artikel dat in het elektronische tijdschrift ‘e-Journal on Environment and Sustainability’ gepubliceerd wordt. Dit biedt u een unieke kans om uw onderzoekswerk aan een breder publiek te tonen. De cursus wordt een keer per jaar aangeboden, met start in februari en afsluiting in juni. Voordat u zich inschrijft, dient u zich tijdig (uiterlijk voor 1 januari) via e-mail aan te melden bij de docenten van de cursus.
Voorkennis Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk. Actieve schriftelijke beheersing van het Engels is gewenst.
Ingangseisen U moet toegelaten zijn tot de masteropleiding Milieuwetenschappen en beschikken over eigen milieu-wetenschappelijke (onderzoeks)gegevens als basis voor een artikel. Concreet komt het er op neer dat u een milieuwetenschappelijk onderzoek heeft uitgevoerd, dan wel daar vergaand mee gevorderd bent. De benodigde onderzoeksgegevens zijn bij voorkeur afkomstig uit uw afstudeeronderzoek in het kader van de masteropleiding. Het is ook toegestaan andere onderzoeksgegevens voor het artikel te gebruiken, bijvoorbeeld de gegevens uit het afstudeerwerk van de voorafgaande bacheloropleiding. Dit laatste ter beoordeling van, en na overleg met, de cursusbegeleider(s). De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
Docenten Dr. Wilfried Ivens en dr. ir. Lily Fredrix. www.studieaanbod.ou.nl/N41311.htm
44
Cursuscode: N5021N Studielast: variabel
Startmoment: januari of september. Neemt voordat u zich inschrijft contact op met de examinator. De verblijftijd van een studentmedewerker in het virtueel milieuadviesbureau wordt afhankelijk van vooropleiding en studiefase in samenspraak met de faculteit vastgesteld. Let op dat u zich inschrijft voor het Virtueel milieuadviesbureau met de juiste moduleomvang. De cursus Virtueel milieuadviesbureau (VMAB) biedt een vorm van praktijkgericht onderwijs, waarin u project-matig, samen met andere studenten, werkt aan echt milieuonderzoek voor opdrachtgevers uit het milieuwerkveld. Voor het volgen van deze cursus vervult u in het virtuele bedrijf InCompany Milieuadvies functies die sterk overeenkomen met functies in de praktijk van het milieuwerkveld. De naam Virtueel milieuadviesbureau wordt gehanteerd omdat u het merendeel van het werk vanuit uw eigen huis kunt doen met gebruik van internetvoorzieningen. In het VMAB wordt werken en leren tot één activiteit gemaakt. Enerzijds wordt verwacht dat u bij het uitvoeren van de werkzaamheden toont welke competenties u al in voldoende mate bezit. Anderzijds wordt u in de gelegenheid gesteld om enkele wetenschappelijke competenties en beroepsvaardigheden tijdens de cursus verder te ontwikkelen. U doet dit grotendeels in teamverband. Individuele afspraken worden gemaakt over competenties waarop u zich specifiek wilt richten tijdens de deelname aan de cursus. De eindopdracht van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen is een integraal onderdeel van het VMAB. De studielast is variabel. De omvang van de cursus VMAB in uw studiepad is afhankelijk van uw vooropleiding en wordt in samenspraak met de faculteit vastgesteld: - zeven modulen voor studenten die studeren zonder of met een beperkte vrijstelling; - vier modulen voor studenten die studeren met een vrijstelling gebaseerd op een natuurwetenschappelijke of technische niet-milieukundige hbo-vooropleiding; - drie modulen voor studenten die studeren met een vrijstelling gebaseerd op een milieukundige hbo-vooropleiding.
U kunt zich niet inschrijven voor zeven modulen in één keer. U volgt dus altijd een combinatie van één periode (een zogenaamde run) van drie modulen (N50213) en één run van vier modulen (N50217). Studenten die zeven modulen volgen, kunnen voor de run van drie modulen kiezen uit een reguliere run (werken in projectteam) of een individuele voorbereidingsrun (individuele opdracht). De studielast per week is afhankelijk van het aantal te volgen modulen. Bij drie modulen is de studielast circa 12 uur per week, bij vier modulen circa 16 uur per week. Hierbij is rekening gehouden met een periode van twee weken waarin u geen werkzaamheden verricht, bijvoorbeeld in verband met een vakantie. Bij voldoende deelnemers start er twee keer per jaar een run van het VMAB, één van september tot half maart en één van januari tot en met juni. Het starten met een reguliere run van drie modulen in september kan niet gecombineerd worden met het starten van een run van vier modulen in januari. Het starten van een individuele voorbereidingsrun van drie modulen in september kan wel gecombineerd worden met het starten van een run van vier modulen in januari, maar brengt een relatief hoge studiebelasting met zich mee (indicatie: 16 uur per week). De start van een reguliere run van drie modulen in januari is goed te combineren met het starten van een run van vier modulen in september. Een individuele voorbereidingsrun die start in januari is eveneens goed te combineren met het starten van een run van vier modulen in september, en brengt een studiebelasting van circa 12 uur per week met zich mee. Per run vinden op doordeweekse dagen vier verplichte bijeenkomsten plaats in het studiecentrum Eindhoven. De exacte data hiervan worden voor aanvang van de run bekend gemaakt. Gedurende de run dient u het vereiste aantal uren per week beschikbaar te zijn voor werkzaamheden binnen het VMAB. Grotendeels kunt u zelf bepalen wanneer u deze werkzaamheden verricht, bijvoorbeeld op een vaste studiedag, ‘s avonds of in het weekend. Enkele weken voor aanvang van de run voert u een aantal voorbereidende werkzaamheden uit, zoals het oefenen in de elektronische werkomgeving en het inlezen in de werkwijze. Daarnaast solliciteert u in dit stadium bij het virtueel milieuadviesbureau, zodat we met u kunnen vaststellen
welke werkzaamheden u wilt/kunt uitvoeren en op welke specifieke leerdoelen u zich wilt gaan richten. De opdracht voor milieuonderzoek die u krijgt, hangt af van het aanbod en uw persoonlijke interesses. Op voorhand is nooit precies te zeggen welke opdrachten in portefeuille zijn. Tijdens de sollicitatiefase krijgt u meerdere opdrachten aangeboden, waarover u een voorkeur kunt uitspreken. Bij de uiteindelijke projecttoedeling wordt daar zo goed mogelijk rekening mee gehouden.
Voorkennis Basiskennis op het gebied van de milieuwetenschappen en voldoende ict-vaardigheden. Er is geen open inschrijving voor het Virtueel milieuadviesbureau. De toelating tot de cursus is afhankelijk van uw vooropleiding en uw studiefase. Voor deelname aan de cursus Virtueel milieuadviesbureau, meldt u zich aan met het aanmeldformulier voor studenten op www.incompany-milieuadvies.nl of door een e-mail te sturen aan de examinator van de cursus wilfried.ivens@ou.nl. In principe wordt iedereen toegelaten die, inclusief vrijstellingen, meer dan 28 modulen (120.4 studiepunten) in de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen heeft behaald. Voor de meeste studenten heeft deze cursus een omvang van 3 of 4 modulen (zie uw studiepad). U dient zich goed te realiseren dat het een intensieve periode van een half jaar betreft, waarin u zo’n 12 tot 16 uur per week in een team (van 3-4 studenten) samenwerkt. Meldt u zich bij voorkeur minimaal een half jaar voor de start van de run aan. Dit om u goed te kunnen voorbereiden op de eindopdracht (planning studietijd). Deze voorbereidingstijd heeft de faculteit ook nodig in verband met de acquisitie van opdrachten voor milieuonderzoek. Late aanmelders worden alleen toegelaten als er op dat moment nog ruimte is. Zie www.incompany-milieuadvies.nl.
Docenten Dr. Wilfried Ivens (examinator), ir. Angelique Lansu (plv examinator), dr. ir. Lily Fredrix, dr. Joseph Leinders, dr. Ansje Löhr, dr. Daisy Tysmans, dr. Dennis Uit de Weerd, drs. Jikke van Wijnen en drs. Els Jans. www.studieaanbod.ou.nl/N5021N.htm
45
Voeding en gezondheid
Voedselveiligheid
(tevens focuscursus)
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N08311 Studielast: 1 module
Gezondheid is een zeer belangrijke factor in ons dagelijks leven. Helaas wordt die gezondheid voortdurend bedreigd door allerlei risicofactoren zoals: overvoeding, ondervoeding, te weinig lichaamsbeweging, alcoholmisbruik, roken, stress, enzovoorts. Levensstijl en omgeving bepalen de risicofactoren; in hoeverre zij de gezondheid van de mens beïnvloeden, is afhankelijk van erfelijke aanleg, en in zekere mate van de leeftijd van het individu. Deel I van de cursus begint met groeivertraging en -onderbreking bij kinderen en eindigt met veroudering. Deel II handelt over ontregelde eetlust en eetafwijkingen. Deel III behandelt de erfelijke aanleg in relatie tot afwijkingen die aan voeding gerelateerd zijn. Deel IV gaat over voeding en aan leeftijd gerelateerde afwijkingen en behandelt allergie en osteoporose. Deel V behandelt voeding in relatie tot ziekten. Dit deel geeft een samenvatting van de huidige stand van zaken met betrekking tot voeding en kanker, voeding en diabetes mellitus, voeding en hart- en vaatziekten, en voeding en longziekten.
Voorkennis De voorkennis die voor deze cursus gewenst is betreft kennis van de biologie, biochemie en voeding op propedeuseniveau. Een goede passieve beheersing van de Engelse taal is noodzakelijk.
Cursuscode: N30321 Studielast: 1 module
Voedselveiligheid is al geruime tijd een hot item. De consument in Europa is de afgelopen jaren geconfronteerd met omvangrijke voedselschandalen. In Engeland bijvoorbeeld overleden meer dan vijftig burgers na het eten van vlees dat met BSE besmet was. In België is een regering gevallen over de dioxinekip. In Nederland was tot op heden de directe schade aan de volksgezondheid beperkt, maar de economische schade tengevolge van het ruimen van dieren was aanzienlijk. De voedselketen die loopt van boer tot bord wordt steeds langer en is complex. Ook de keten van verantwoordelijken is niet eenvoudig. Producenten, consumenten en overheden zijn spelers in de keten. Helderheid en openheid bij documenteren, informeren en controleren, is essentieel om risico’s te beperken. Daarvoor is natuurwetenschappelijke kennis op het gebied van bijvoorbeeld toxicologie en biotechnologie een noodzakelijke voorwaarde, naast kennis over het beoordelen van risico’s en over het beleid en de regelgeving met betrekking tot voedselveiligheid. Op een geïntegreerde wijze komen de verschillende aspecten in relatie met voedselveiligheid in de cursus aan de orde.
Voorkennis
Dr. ir. Lily Fredrix.
De cursus vereist (bio)chemische en biologische kennis op propedeuseniveau; ook basale toxicologische kennis is gewenst. Een goede passieve beheersing van de Engelse taal is noodzakelijk.
www.studieaanbod.ou.nl/N08311.htm
Docenten
Docent
Dr. ir. Lily Fredrix en dr. Frank Van Belleghem. www.studieaanbod.ou.nl/N30321.htm
46
Wetenschapsleer
Wiskunde voor milieuwetenschappen
Nieuwe cursus
(beschikbaar na 1-2-2012) 5 0
y1 (t )
y 2 (t )
dt
b = tan α * a
Cursuscode: C01221 Studielast: 1 module
In de cursus Wetenschapsleer wordt een integrale benadering van de wetenschappen gepresenteerd. Klassieke wetenschapsfilosofische vragen vormen het vertrekpunt: Wat is wetenschap? Waarop is de geldigheid van wetenschappelijke kennis gebaseerd? Hoe komt wetenschap tot stand? Moeten er grenzen gesteld worden aan de wetenschap? Bij de beantwoording wordt echter niet alleen een beroep gedaan op de filosofie maar ook op de wetenschapsgeschiedenis, de wetenschapssociologie en de wetenschapsantropologie. U bestudeert in de cursus de relatie tussen wetenschap en werkelijkheid, tussen theorie en empirie en de relatie tussen wetenschap, techniek en maatschappij. Belangrijke stromingen en denkers die daarbij worden besproken zijn onder andere(n): het logisch empirisme, de theorieën van Popper, Lakatos, Kuhn, het wetenschappelijk realisme, het sociaal constructivisme en Latours wetenschapsantropologie. In het onderdeel over de relatie tussen wetenschap, techniek en maatschappij wordt onder andere aandacht besteed aan de opvattingen van Foucault en aan de ontwikkeling van vrouwenstudies. In de cursus wordt ook de discussie over de eenheid van wetenschap gepresenteerd. Daarbij staat de moderne, empirisch-analytische natuurwetenschap tegenover de mens- en cultuurwetenschappen en tegenover de biologie. Gaandeweg zal blijken dat ook ten aanzien van de wetenschap rotsvaste garanties en zekerheden een illusie zijn. Bezinning op wetenschap is geen overbodige luxe. Ook omdat de wetenschappen niet alleen zichzelf sturen, blijft een permanente en breed georiënteerde reflectie op wetenschappelijke kennis wenselijk en zelfs noodzakelijk. Deze cursus zet u aan tot reflectie op het bedrijven van wetenschap. Na bestudering kunt u een zelfstandig oordeel formuleren over de verhoudingen tussen de wetenschappen onderling en de complexe relatie tussen de wetenschap en de samenleving.
α
Cursuscode: N49111 Studielast: 1 module
In de milieuwetenschappen wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het wiskundige apparaat. Of het nu gaat om scheikunde, biologie, natuurkunde, toxicologie, levenswetenschappen of de analyse van energiesystemen, ecosystemen, of bodem en waterinteracties, regelmatig worden bij analyses wiskundige instrumenten ingezet. De cursus Wiskunde voor Milieuwetenschappen richt zich op de wiskundige instrumenten die nodig zijn om als milieuwetenschapper uit de voeten te kunnen. Concreet worden die wiskundige vaardigheden geoefend, die in de verschillende cursussen van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen worden toegepast. Er worden een aantal thema’s behandeld, waaronder functies en grafieken, machten, exponentiële functies, logaritmen, goniometrie, differentiëren, integreren, en wiskundig modelleren. Elk thema omvat enerzijds de benodigde theoretische onderbouwing, en anderzijds veel concrete voorbeelden vanuit de milieuwetenschappelijke praktijk.
Voorkennis De benodigde voorkennis is Wiskunde A of B op VWOniveau, of de voorbereidingscursus Basis Wiskunde (www.ou.nl/voorbereidingscursussen). Een gedeelte van de voorkennis wordt in de cursus beknopt herhaald. Echter, de benodigde extra studie-uren maken geen deel uit van de studielast.
Docenten Dr. Pieter Valkering en drs. Bert Esmeijer. www.studieaanbod.ou.nl/N49111.htm
Voorkennis Niet vereist.
Docent Examinator en begeleider: drs. Herman Simissen. www.studieaanbod.ou.nl/C01221.htm
47
Procedures en regelgeving OER en Uitvoeringsregelingen In de Onderwijs en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma beschreven en de rechten en plichten van de student. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding de specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden van de website of de faculteitstab op Studienet. www.ou.nl/documenten
Getuigschriften De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een dossierverklaring, een propedeuse-, bachelor-, en mastergetuigschrift. www.ou.nl/getuigschrift
Compensatorische regeling Studenten die een propedeuse-, of bachelorgetuigschrift aanvragen kunnen gebruik maken van een zogenoemde compensatorische regeling. De algemene regeling is vastgelegd in art 20a van de Nadere regels inrichting tentamen en examen 2011-2012. De volledige tekst van dit artikel en van de Nadere regels kunt u downloaden op de website. www.ou.nl/tentamen
Beroepsprocedure Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatingsbeslissing tot een wo-masteropleiding.
Bezwaarprocedure Bezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld.
Klachtencommissie Voor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstverlening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij Service en informatie. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom Beroep, Bezwaar en Klachten en de benodigde formulieren kunt u vinden op de website. www.ou.nl/procedures
Vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een probleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen via vertrouwenspersonen.omgang@ou.nl, of kijk op onze website voor meer informatie. www.ou.nl/vertrouwenspersonen Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie, 045 - 576 28 88.
48
Service en informatie Heeft u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid T 045 - 576 28 88 www.ou.nl/directcontact www.ou.nl/studiecentra
Colofon Open Universiteit Faculteit Natuurwetenschappen Afdeling Voorlichting, Service en informatie Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen Postbus 2960, 6401 DL Heerlen Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2011
Overige studiegidsen van de Open Universiteit:
Onderwijswetenschappen
Cultuurwetenschappen
Informatica
Managementwetenschappen
Rechtswetenschappen
80113
Psychologie
Faculteit Natuurwetenschappen bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T 045-576 28 88 www.ou.nl/milieu